44
www.FunduszeEuropejskie.gov.pl BIULETYN INFORMACYJNY Nr 43 • marzec 2017 • ISSN 1899-783X Fundusze Europejskie w Polsce Fundusze Europejskie dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Biuletyn Fundusze Europejskie w Polsce 43 2017 · w Polsce. Fundusze Europejskie ... jących zadania publiczne. Zatrudniają one ... liwości organizacji pozarządowych i w konse-kwencji

Embed Size (px)

Citation preview

w w w . F u n d u s z e E u r o p e j s k i e . g o v . p l

BIULETYN INFORMACYJNYNr 43 • marzec 2017 • ISSN 1899-783X

FunduszeEuropejskie

w Polsce

Fundusze Europejskiedla organizacji pozarządowych

i budowania partnerstw

Spis treści

Wywiad

2. Cel: współpraca

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

4. Współpracuj z Ministerstwem Rozwoju

6. Razem na rzecz uproszczeń

8. Szereg możliwości

10. Pomysłów nie brakuje

12. Podróż w przeszłość

14. Trzeci sektor bije rekordy

Aktualności

16. Partnerstwo dla e-mobilności

18. Energia dla artystów

19. Pokonać raka

22. Inwestycja w bezpieczeństwo

24. Dobry klimat dla miast

25. Otwórz się na świat!

26. Krok po kroku do Funduszy!

28. Funduszom mówimy tak!

Warto wiedzieć

30. Dobry start

32. Inspirująca lekcja

33. Wzór na konkurencję

36. W kierunku społeczeństwa 2.0

38. Prosto o konkursach Funduszy Europejskich

Raport

40. Organizacje pozarządowe jako beneficjent funduszy unijnych

1Fundusze Europejskie w Polsce

Szanowni Państwo,Organizacje pozarządowe są bardzo ważnym elementem życia społecznego. Odgrywają istotną rolę praktycznie w każdej dziedzinie – począwszy od edukacji, kultury, opieki społecznej, po ochronę zdrowia czy środowiska. Bardzo aktywnie działają również w obszarze rozwoju gospodarczego i przedsiębiorczości. Ka-pitał społeczny trzeciego sektora to ponad 100 tysięcy fundacji i stowarzyszeń dysponujących doświadczeniem, wiedzą i wyspecjalizowaną kadrą. Dzięki temu potencjałowi mogą one wspierać realizację celów wyznaczonych dla Funduszy Europejskich.

Należy jednak pamiętać, że wszystkie działania zanim zaczną przynosić społecz-ne korzyści, wymagają nakładów finansowych, których organizacje pozarządowe często nie posiadają. Dlatego Fundusze Europejskie wspierają ciekawe i cenne społecznie projekty. O tym, jak jest ich dużo, świadczą twarde dowody – liczby. Do końca 2016 roku organizacje non-profit złożyły ponad 5 tysięcy wniosków o dofinansowanie na kwotę dofinansowania ponad 9,6 mld złotych. To prawie 13% ogólnej liczby wniosków złożonych do wszystkich programów krajowych i regionalnych. Co istotne, wśród nich były nie tylko tzw. projekty „miękkie”, dofi-nansowane przez Europejski Fundusz Społeczny, ale również inwestycyjne, ma-jące na celu rewitalizację konkretnych przestrzeni gminnych czy opracowanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych.

Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że efektywne wykorzystanie środków europejskich wymaga również partnerstwa. Jest ono możliwe tylko wtedy, gdy zaangażowane są wszystkie strony dialogu społecznego: urzędy centralne, sa-morządy, przedstawiciele pracodawców, a także organizacje pozarządowe. Te ostatnie mogą nas uświadamiać i  inspirować wskazując wiele barier, na które trafiają Polacy w codziennym życiu. Chodzi tu głównie o wykluczenie społeczne, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, ale także trudności z adaptacją do rynku pracy osób niepełnosprawnych czy starszych. Wspólnie można później szukać możliwości rozwiązania zdiagnozowanych problemów, także z wykorzystaniem unijnego wsparcia.

Doceniając rolę trzeciego sektora, najnowszy numer Biuletynu „Fundusze Eu-ropejskie w Polsce” dedykujemy organizacjom pozarządowym i tworzeniu part-nerstw z administracja rządową i samorządową. Polecam go Państwa uwadze.

Miłej lektury!

Jadwiga Emilewicz, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju

2 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

– Czy da się w kilku zdaniach opisać sektor organizacji społecznych w Polsce i to jak on funkcjonuje? Na początku warto powiedzieć, że mówimy o dwóch płaszczyznach działania organizacji pozarządowych. Po pierwsze, organizacje po-zarządowe to przestrzeń działania dla miesz-kańców. Dla ludzi, którzy mają energię spo-łeczną i  chcą ją spożytkować. Osób, które dostrzegają różne potrzeby, które chcą zaspo-koić własnymi siłami, bądź rozwijać swoje za-interesowania. Są aktywni bardziej w wymiarze społecznym niż profesjonalnym.Ta płaszczy-zna działań organizacji pozarządowych jest bardzo ważna. W mojej ocenie podstawowa.

– A ta druga płaszczyzna?Zawiera się w funkcji partnerów społecznych. Obejmuje wsparcie samorządów w realizacji zadań publicznych. W tym przypadku organi-zacje pozarządowe są głosem obywatelskim w dyskusji o przyszłości danego samorządu lub głosem kontrolnym dla władz. Oczywiście organizacje, które podejmują się realizacji

zadań publicznych są bardziej sprofesjonalizo-wane. Tworzą miejsca pracy, obracają większy-mi budżetami rocznymi. Działają w sektorze przedsiębiorczości społecznej. To są bardzo ważne zadania. Przedsiębiorstwa społeczne nierzadko zagospodarowują te nisze, których nie jest w stanie zagospodarować samorząd, ponieważ np. nie ma takich kompetencji albo tak dobrego rozpoznania potrzeb.

– Jak polski trzeci sektor wypada na tle Europy? Niestety, na tle Europy Zachodniej, Polska nie wyróżnia się pozytywnie jeśli chodzi o aktyw-ność społeczną i obywatelską mieszkańców. Dotyczy to również organizacji społecznych. Kultura współpracy w naszym społeczeństwie jest inna. Historycznie mieliśmy inne obsza-ry podejmowania aktywności niż działalność społeczna. Generalnie – mogłoby być lepiej. Również w  przypadku organizacji realizu-jących zadania publiczne. Zatrudniają one mniej niż 1% pracowników w Polsce. Podczas gdy w krajach zachodnioeuropejskich jest to kilkanaście procent. Nie można zatem stwier-dzić, że kondycja sektora organizacji pozarzą-dowych w Polsce jest satysfakcjonująca.

Niemniej wciąż powstają nowe organizacje pozarządowe i  podejmują kroki w celu for-malizacji swych działań. Ta energia społeczna z pewnością cały czas w nas tkwi.

Pracując w BIS-ie kontaktujemy się z osobami, które tę aktywność społeczną podejmują i czę-sto jesteśmy pod wielkim wrażeniem. Zarówno ich pomysłów, jak i kompetencji. Ale na aktyw-ność społeczną trzeba spojrzeć szerzej – nie tylko w kontekście organizacji sformalizowa-nych, którymi z pewnością są organizacje sa-morządowe. Malując obraz sektora NGO warto w równym stopniu dowartościować jego część społecznościową, reagującą na bieżąco na ak-tualne potrzeby społeczeństwa. Mam na myśli

Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych to organizacja, która ma na celu wpieranie rozwoju i współpracy sektora obywatelskiego w Małopolsce. Swoje działania kieruje do mieszkańców, organiza-cji pozarządowych, samorządów i biznesu (www.bis-krakow.pl).

Cel: współpracaCzy dziś współpraca, pojęcie dobra wspólnego i społecznej aktywności są na czasie? Czy umiemy tak ze sobą współdziałać? O tym, a także o sektorze organizacji społecznych w Polsce rozmawiamy z Ewą Chromniak, Prezeską Zarządu Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych z Krakowa.

Ewa Chromniak Prezeska Zarządu

Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych z Krakowa

3Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

aktywnych obywateli działających w grupach nieformalnych, biorących udział w konsulta-cjach społecznych, protestujących przeciwko nieakceptowanym decyzjom władz, przygo-towujących projekty do budżetów obywatel-skich. Coraz więcej osób zauważa potrzebę zainteresowania się sprawami publicznymi, czyli sprawami wspólnymi.

– Organizacje pozarządowe, by funkcjono-wać, potrzebują pieniędzy na finansowanie swoich licznych działań. Czy można w tym zakresie liczyć na wsparcie z  Funduszy Europejskich? Organizacje społeczne, które mają zdolność instytucjonalną, kompetencyjną by realizo-wać ważne zadania publiczne, jak najbardziej mogą się o takie fundusze ubiegać. O ile jed-nak dostęp do unijnych środków jest szeroko otwarty, to rozwiązania formalno-prawne zwią-zane z ich pozyskaniem, są organizacjom po-zarządowym nieprzychylne. Wymagają bardzo zaawansowanych zdolności instytucjonalnych czy finansowych (np. w zakresie utrzymania płynności finansowej czy zdobycia zabezpie-czeń finansowych do umów). Sądzę, że w tej chwili procedury te nie uwzględniają specyfiki organizacji pozarządowych w Polsce. Oczywi-ście zauważam, że w obecnym programowa-niu funduszowym na lata 2014-2020 zrealizo-wano wiele potrzeb merytorycznych, które były zgłaszane w  trakcie konsultacji w  latach po-przednich. I to jest bardzo pozytywne. Również przeznaczenie funduszy w wielu przypadkach jest bardzo celne. Jednak system formalno--biurokratyczny po prostu nie uwzględnia moż-liwości organizacji pozarządowych i w konse-kwencji bardzo utrudnia ich funkcjonowanie.

– Czy wobec tego jest jakiś inny sposób na pozyskanie funduszy wspierających rozwój organizacji pozarządowych?Innym źródłem finansowania są fundusze z budżetu państwa. Nie są już tak bardzo re-strykcyjnie ograniczone prawem. Pozytywną stroną tej sytuacji jest to, że organizacje po-zarządowe są niejako zmuszone by dywersy-fikować źródła finansowania. Szukać innych. Bardziej aktywnie współpracować z  bizne-sem. Rozwijać swoją działalność gospodar-czą, aby nie być dotowanym wyłącznie ze środków publicznych.

– BIS w swoich działaniach podkreśla war-tość współpracy między samorządem, biz-nesem i NGO. Dlaczego jest to tak ważne?

Ta współpraca jest elementem naszej misji. Nie tylko narzędziem do osiągania celów, ale też filozofią naszego myślenia. Warto-ścią samą w sobie. Współpracując uczymy się otwartości na innych. Rozumienia innego punktu widzenia, innych argumentów, innej rzeczywistości, która niekoniecznie musi być nam bliska. Umiejętności wspólnego szu-kania rozwiązań. Współpraca sprzyja takiej otwartości. Temu, żeby nie narzucać wła-snych pomysłów, a myśleć bardziej w sposób deliberacyjny. Wierzymy, że dzięki wysiłkowi w nią wkładanemu uczymy się innej kultury działania. Mówi się, że Polacy ze sobą nie współpracują, ale konkurują. Tymczasem tak naprawdę zarówno badania, jak i  praktyka pokazują, że w wymiarze ekonomicznym wię-cej można uzyskać dzięki współpracy.

– Jako Biuro Inicjatyw Społecznych dzia-łają Państwo na rzecz dobra wspólnego. Ktoś powiedziałby, że to dość ryzykowne... Czy to dobro wraca do Państwa?Wraca! Przede wszystkim w postaci efektów naszej pracy. Często spotykamy osoby, które już korzystały z naszej pomocy i są z nami po raz kolejny. To daje nam satysfakcję oraz po-czucie, że to co robimy ma sens. Mam jesz-cze tylko nadzieję, że instytucjonalnie będzie nam trochę łatwiej. Działamy przecież także na rzecz poprawy warunków formalno-prawnych dla funkcjonowania organizacji pozarządo-wych w naszym mieście, województwie i kraju.

– Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Marta Borowska

Specjaliści ds. PR i reklamy oraz księgowości przygotowują się do podjęcia staży zawodowych. Wszystko w ramach realizowa-nego przez BIS projektu „Pracuję w NGO”. Fot. Archiwum BIS

4 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Po co taki Program?Głównym celem „Programu współpracy Mi-nisterstwa Rozwoju z  organizacjami poza-rządowymi oraz innymi podmiotami prowa-dzącymi działalność pożytku publicznego na 2017 r.” są wspólne działania na rzecz zrównoważonego i  odpowiedzialnego roz-woju oraz umacniania polskiej gospodarki w kraju i za granicą. Podejmowane inicjaty-wy pozwolą na zaangażowanie organizacji pozarządowych w realizację zadań publicz-nych oraz na otwartość Ministerstwa na

uwzględnianie opinii i potrzeb obywateli. Dzia-łania te usprawnią komunikację Ministerstwa z organizacjami pozarządowymi, a w efek-cie służyć będą wypracowaniu skuteczne-go modelu współpracy. Program działa od 1 stycznia 2017 r.

Kto może współpracować?W programie współpracy Ministerstwa Roz-woju z organizacjami pozarządowymi zostały wskazane następujące typy organizacji:

• społeczne – m.in. stowarzyszenia, funda-cje, spółdzielnie socjalne,

• zawodowe – m.in. związki zawodowe, związki pracodawców, konfederacje związ-ków pracodawców,

• gospodarcze – m.in. izby gospodarcze i  rzemieślnicze, organizacje przedsiębior-ców, cechy rzemieślnicze, zrzeszenia han-dlu i usług,

• akademickie i badawcze – m.in. organiza-cje studenckie, instytuty badawcze,

• organizacje strażnicze – m.in. organizacje monitorujące proces legislacyjny,

• inne – m.in. federacje i  związki organi-zacji pozarządowych, Kościoły i  związki wyznaniowe.

Współpracujmy, ale jak?Program zakłada dwie podstawowe formy współpracy: finansową oraz niefinansową (merytoryczną).

Współpraca finansowa polega m.in. na:• udziale organizacji pozarządowych w otwar-

tych konkursach ofert na realizację określo-nych zadań publicznych,

• możliwości zawierania przez organiza-cje pozarządowe porozumień albo umów o partnerstwie,

• możliwości udziału organizacji pozarządo-wych w  konkursach w  charakterze bene-ficjenta lub możliwości udzielenia zamó-wienia publicznego z uwzględnieniem tzw. klauzul społecznych.

Współpracuj z Ministerstwem Rozwoju

Organizacje pozarządowe, które chciałyby rozpocząć współpracę z  Ministerstwem Rozwoju zachęcamy do kontaktu z Zespołem ds. CSR i Kontaktów z Intere-sariuszami w Biurze Ministra w Ministerstwie Rozwoju: Łukasz Szefler, tel.: 22 273 71 16, e-mail: [email protected]

Szczegółowe informacje dotyczące Programu współpracy znajdują się na

stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju:

www.mr.gov.pl

Dobra wiadomość dla organizacji pozarządowych, które chciałyby podjąć współpracę z administracją rządową. Ministerstwo Rozwoju przygotowało program, na podstawie którego organizacje pozarządowe mogą nawiązać bezpośrednią współpracę z różnymi departamentami Ministerstwa. Będzie łatwiej realizować wspólne projekty, wymieniać doświadczenia lub poszukiwać źródeł finansowania.

5Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Współpraca niefinansowa (merytoryczna) od-bywa się m.in. w zakresie:• konsultacji publicznych, przygotowywanych

w Ministerstwie projektów, aktów prawnych i innych dokumentów,

• przyznawania patronatów honorowych Ministerstwa Rozwoju,

• wspólnego organizowania szkoleń, konfe-rencji lub seminariów,

• promowania przez Ministerstwo działalności organizacji pozarządowych,

• współpracy w  ramach komitetów moni-torujących oraz innych zespołów opinio- dawczo-doradczych.

Łukasz Szefler

Współpraca – w jakich obszarach? Współpraca Ministerstwa Rozwoju z organizacjami pozarządowymi

może być prowadzona w czterech kluczowych obszarach:

Wsparcie przedsiębiorczości:• społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (CSR), • wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw,

w szczególności związanych z konkurencyjnością i przedsiębiorczością,

• doskonalenie regulacji gospodarczych.

Reindustrializacja gospodarki (innowacje, technologie):• podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności

gospodarki,• polityka innowacyjności oraz polityka przemysłowa,• gospodarka elektroniczna, technologie teleinformatyczne.

Polityka eksportowa (współpraca międzynarodowa):• promocja polskiego eksportu,• współpraca z organizacjami i instytucjami działającymi

w obszarze promocji eksportu w kraju i za granicą,• wspieranie działalności polskich przedsiębiorców na

rynkach zagranicznych w zakresie eksportu i inwestycji zagranicznych,

• kontrola obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługa-mi o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa.

Polityka rozwojowa państwa i Fundusze Europejskie:• koordynacja prowadzenia polityki

rozwoju,• prowadzenie krajowej polityki

regionalnej, przestrzennej i miejskiej,

• koordynacja i wsparcie wdra-żania Europejskiego Funduszu Społecznego,

• zarządzanie Europejskim Fundu-szem Dostosowania do Globalizacji,

• współpraca w ramach Komitetów Monitorujących,

• wdrażanie Funduszy Europejskich w Polsce w ramach sześciu programów krajowych na lata 2014-2020, w których funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Minister Rozwoju i Finansów,

• działania informacyjne i promocyjne dotyczące Funduszy Europejskich,

• nadzór merytoryczny w zakresie zadań realizowanych na rzecz Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich.

6 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

O praktyczne zastosowanie i skuteczne wy-korzystanie wyników ewaluacji dba Fundacja Idea Rozwoju, która realizuje projekty zmniej-szające obciążenia dla beneficjentów fundu-szy UE. To przykład działań, w  których od samego początku duży nacisk położono na partnerską współpracę organizacji pozarzą-dowej z administracją publiczną.

Wiedza jest w raportachPomysł na działania Fundacji wyrósł z prze-konania, że w realizowanych od lat badaniach ewaluacyjnych zawarta jest ogromna wiedza, a jej potencjał może posłużyć uproszczeniu zasad realizacji projektów z  Funduszy Eu-ropejskich. Naturalnym krokiem ekspertów Fundacji była analiza zebranego dorobku. W  pierwszym podejściu pracownicy fun-dacji przeanalizowali wyniki badań ewalu-acyjnych zleconych w  okresie 2007-2013

Razem na rzecz uproszczeń

Połączył nas wspólny celKatarzyna Hermann-Pawłowska, Dyrektor ds. Projektów Strategicznych w Fundacji IDEA Rozwoju

– Jak Pani ocenia współpracę z administra-cją przy realizacji Państwa projektów?

Dotychczasowe doświadczenia z realizacji projektów w part-nerstwie z administracją są pozytywne. Być może pomogło to, że partnerów włączyliśmy w nasze działania już na samym początku. Dzięki temu zyskaliśmy większą aprobatę dla na-szych pomysłów, a partnerzy w większym stopniu zidentyfiko-wali się z tym, co robimy w ramach projektów. Do tego temat jakim się zajęliśmy, tj. zmniejszanie obciążeń dla beneficjen-tów funduszy UE, jest na tyle ważny dla obu stron, że wszyscy od początku widzieliśmy wspólny cel w tym, co robimy. Przez cały czas uczyliśmy się nawzajem reagować na potrzeby dru-giej strony – nasza współpraca układała się bardzo natural-nie. Chyba konsekwencją tego było zaproszenie do Forum ds. uproszczeń, gdzie możemy dyskutować nasze propozycje w dużo szerszym gronie.

– Jakie są plany Fundacji na przyszłość? Czy w  kwestii uproszczeń pozostało coś jeszcze do zrobienia?

Oczywiście – dotychczasowe projekty nie zamykają definityw-nie kwestii obciążeń dla beneficjentów, gdyż te mogą poja-wiać się na różnych etapach realizacji projektów. O tym, że jest potrzeba dalszych działań świadczy chociażby działal-ność wspomnianego Forum. My sami planujemy kontynuację naszych działań i tym razem skupimy się na większej liczbie województw. Liczymy oczywiście w dalszym ciągu na współ-pracę z naszymi partnerami z administracji.

Badania ewaluacyjne pozwalają na ocenę efektywności i skuteczności projektów realizowanych z Funduszy Europejskich. Ale ich wyniki mogą być też podstawą do zmian w systemie, które uczynią aplikowanie o środki z UE łatwiejszym.

7Fundusze Europejskie w Polsce

dla programów krajowych. Eksperci szukali w nich takich rekomendacji, które wpłyną na zmniejszenia obciążeń biurokratycznych dla beneficjentów funduszy.

W  ramach kolejnego projektu Fundacja ze-szła na poziom regionalny sięgając do ewalu-acji wykonanych dla programu regionalnego województwa mazowieckiego. I  tym razem poszukiwała rozwiązań, które byłyby bardziej przyjazne dla beneficjentów Funduszy oraz takich, które będą ułatwiać korzystanie ze środków UE.

Po zakończeniu tych dwóch projektów, doko-nano analizy wybranych dokumentów wdro-żeniowych obecnej perspektywy finansowej (2014-20). Była to dokumentacja konkursowa (przede wszystkim regulaminy), harmonogra-my naborów wniosków, wytyczne oraz zapisy samych programów i dokumentów ich uszcze-góławiających. Wszystko po to, by sprawdzić czy zidentyfikowane wcześniej rekomendacje zostały uwzględnione w pracach nad syste-mem wdrażania nowej perspektywy. Co wię-cej, działania monitoringowe pozwoliły zareko-mendować dalsze uproszczenia w systemie.

„Włącz partnerów do działania”Tym hasłem kierowali się eksperci Fundacji od samego początku. Począwszy od współ-pracy na etapie kompletowania danych do analiz, poprzez bieżące konsultowanie pierw-szych wniosków z  badania na spotkaniach roboczych z przedstawicielami administracji. Konkretne propozycje dotyczące zmniejsza-nia obciążeń dla beneficjentów przedstawio-no w  formie raportów. Te również były dys-kutowane z partnerami w ramach roboczych spotkań oraz podczas debat i  konferencji podsumowujących.

Na tym etapie udało się m.in. zweryfikować możliwość realizacji niektórych postulatów, które pojawiały się w badaniach ewaluacyj-nych. Jak się bowiem okazało, często barierę dla wprowadzenia uproszczeń w życie, sta-nowią wymogi rozporządzeń unijnych doty-czące sposobu organizacji systemu działania funduszy UE. Drugi wniosek ze współpracy z  administracją był natomiast taki, że wiele z  zidentyfikowanych rekomendacji jest już stopniowo wprowadzanych w życie.

Maciej Kolczyński

FORUM DS. UPROSZCZEŃ SYSTEMU WYKORZYSTANIA FUNDUSZY UE 2014-2020

By ułatwić wdrażanie FE w Polsce, Minister Rozwoju powołał Forum ds. uproszczeń systemu wykorzystania środków funduszy UE. W jego pracach uczestniczą dotychczasowi beneficjenci – przedsiębiorcy, przedstawiciele samorządów i organizacji pozarządowych.

Pracom tego gremium przewodniczy wiceminister Jerzy Kwieciński.

gromadzenie i przegląd propozycji uproszczeń

zgłaszanych do Ministerstwa,

analiza dokumentów dotyczących

systemu wykorzystania

środków europejskich,

analiza zgłaszanych postulatów

dotyczących uproszczeń,

współpraca z instytucjami zarządzającymi

programami 2014-2020 i wyznaczonymi w ich

ramach zespołami do spraw uproszczeń.

Zadania Forum ds. uproszczeń systemu wykorzystania funduszy UE 2014-2020:

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

dla programów krajowych. Eksperci szukali w nich takich rekomendacji, które wpłyną na zmniejszenia obciążeń biurokratycznych dla beneficjentów funduszy.

W  ramach kolejnego projektu Fundacja ze-szła na poziom regionalny sięgając do ewalu-acji wykonanych dla programu regionalnego województwa mazowieckiego. I  tym razem poszukiwała rozwiązań, które byłyby bardziej przyjazne dla beneficjentów Funduszy oraz takich, które będą ułatwiać korzystanie ze środków UE.

Po zakończeniu tych dwóch projektów, doko-nano analizy wybranych dokumentów wdro-żeniowych obecnej perspektywy finansowej (2014-20). Była to dokumentacja konkursowa (przede wszystkim regulaminy), harmonogra-my naborów wniosków, wytyczne oraz zapisy samych programów i dokumentów ich uszcze-góławiających. Wszystko po to, by sprawdzić czy zidentyfikowane wcześniej rekomendacje zostały uwzględnione w pracach nad syste-mem wdrażania nowej perspektywy. Co wię-cej, działania monitoringowe pozwoliły zareko-mendować dalsze uproszczenia w systemie.

„Włącz partnerów do działania”Tym hasłem kierowali się eksperci Fundacji od samego początku. Począwszy od współ-pracy na etapie kompletowania danych do analiz, poprzez bieżące konsultowanie pierw-szych wniosków z  badania na spotkaniach roboczych z przedstawicielami administracji. Konkretne propozycje dotyczące zmniejsza-nia obciążeń dla beneficjentów przedstawio-no w  formie raportów. Te również były dys-kutowane z partnerami w ramach roboczych spotkań oraz podczas debat i  konferencji podsumowujących.

Na tym etapie udało się m.in. zweryfikować możliwość realizacji niektórych postulatów, które pojawiały się w badaniach ewaluacyj-nych. Jak się bowiem okazało, często barierę dla wprowadzenia uproszczeń w życie, sta-nowią wymogi rozporządzeń unijnych doty-czące sposobu organizacji systemu działania funduszy UE. Drugi wniosek ze współpracy z  administracją był natomiast taki, że wiele z  zidentyfikowanych rekomendacji jest już stopniowo wprowadzanych w życie.

Maciej Kolczyński

8 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Organizacje pozarządowe działają w bardzo wielu dziedzinach ważnych ze społeczne-go punktu widzenia i  mogą wspierać reali-zację celów wyznaczonych dla Funduszy Europejskich.

Praca dla młodychPierwszym z obszarów, w którym organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o dofinanso-wanie w ramach POWER to aktywizacja zawo-dowa osób młodych z tzw. grupy NEET (czyli osób pozostających bez pracy, nie uczących się i  nie szkolących się). W  tym przypadku środki unijne można uzyskać na projekty ofe-rujące pomoc w zakresie określania ścieżki zawodowej, szkolenia, staże i praktyki. Kon-kursy na wsparcie indywidualnej i komplekso-wej aktywizacji zawodowo-edukacyjnej osób młodych ogłaszane są głównie przez Woje-wódzkie Urzędy Pracy oraz Ministerstwo Ro-dziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Bardzo wiele możliwości skorzystania ze wsparcia znajduje się w działaniach realizo-wanych w II osi programu tj. Efektywne po-lityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i  edukacji. Dofinansowanie mogą uzyskać projekty wspierające:

• modernizację instytucji rynku pracy (np. szkolenia dla pracowników instytucji rynku pracy);

• poprawę jakości działań skierowanych do osób zagrożonych ubóstwem lub wy-kluczeniem społecznym oraz zwiększe-niem ich szans na zatrudnienie (m.in. podnoszenie kwalifikacji zawodowych i  społecznych osób zagrożonych wy-kluczeniem społecznym, podnosze-nie kompetencji osób uczestniczących w procesie kształtowania i wdrażania po-lityk publicznych w zakresie zapewnienia równości szans i  dostępności dla osób z niepełnosprawnościami);

Szereg możliwościFundusze Europejskie stawiają na organizacje pozarządowe. W Polsce z roku na rok liczba tych organizacji rośnie. W 2015 r. zarejestrowanych było 17 tys. fundacji i 86 tys. stowarzyszeń. Aktywnie działa ok. 70 tys. podmiotów. NGO (z ang. non governmental organisation) w wielu dziedzinach mogą uzyskać dofinansowanie lub uczestniczyć w projekcie w ramach Programu Wiedza Edukacja Rozwój (POWER).

9Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

• rozwój ekonomii społecznej (wsparcie pod-miotów ekonomii społecznej za pomocą zwrotnych instrumentów finansowych);

• podnoszenie jakości systemu oświaty i roz-wój edukacji (np. tworzenie e-podręczników i rozwijanie e-materiałów dydaktycznych to-warzyszących istniejącym e-podręcznikom oraz tworzenie i  upowszechnianie e-za-sobów i  e-podręczników do kształcenia zawodowego);

• usprawnienie procesu stanowienia pra-wa i  działania wymiaru sprawiedliwości (podnoszenia kompetencji eksperckich przedstawicieli organizacji pozarządowych w zakresie niezbędnym do prawidłowego udziału w procesie stanowienia prawa);

• podnoszenie jakości usług administracyj-nych (np. wzmocnienia procesu konsulta-cji społecznych i monitoringu społecznego w  zakresie działań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego w ob-szarze planowania i  zagospodarowania przestrzennego).

Innowacje społeczne i nie tylkoJeżeli Twoja organizacja ma ciekawe pro-pozycje rozwiązań dla istotnych problemów społecznych, może być zainteresowana sko-rzystaniem we wsparcia w ramach osi IV PO-WER Innowacje społeczne i mobilność ponad-narodowa. Innowacje społeczne finansowane z EFS będą wdrażane w wielu obszarach od-powiadającym różnym dziedzinom interwencji EFS (m.in. rynek pracy, integracja społeczna czy kształcenie). Do tej pory ogłaszano kon-kursy dotyczące mi.in. dezinstytucjonalizacji usług świadczonych na rzecz osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną oraz z za-burzeniami i chorobami psychicznymi, prze-ciwdziałanie problemowi dziedziczonego ubó-stwa. Od marca rozpoczną się kolejne nabory na konkursy w ramach innowacji społecznych.

Oś IV POWER to również programy mobilno-ści narodowej i współpraca ponadnarodowa. Organizacje pozarządowe mogą uzyskać dofinansowanie na projekty mobilności po-nadnarodowej ukierunkowane na aktywiza-cję zawodową osób młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym, programy sty-pendialne i mobilności ponadnarodowej dla osób zaangażowanych w kreowanie i wdra-żanie polityk publicznych oraz programy mo-bilności ponadnarodowej dla osób chcących podnieść swoje kompetencje lub kwalifikacje

niezbędne do utrzymania lub podjęcia zatrud-nienia, projekty współpracy ponadnarodowej z  partnerami zagranicznymi (np. wypraco-wanie nowych rozwiązań lub adaptowanie w Polsce rozwiązań, które z powodzeniem są stosowane przez inne państwa).

Katarzyna Wypustek

Pożyczki dla społeczników29.12.2016 r. Bank Gospodarstwa Krajowego popisał umowy na mocy których dwaj pośrednicy finansowi: Fundusz Regio-nu Wałbrzyskiego (FRW) i Towarzystwo Inwestycji Społeczno- Ekonomicznych S.A. (TISE) będą w całej Polsce udzielać ze środków POWER pożyczek pomiotom ekonomii społecznej.

Na realizację projektu „Wdrożenie instrumentu pożyczkowego i  reporęczeniowego w ramach Krajowego Funduszu Przed-siębiorczości Społecznej” przeznaczono blisko 160 mln zł. Obecnie uruchomiono środki z pierwszej transzy w wysoko-ści 35 mln zł. Pożyczki będą udzielane przez pośredników finansowych wyłonionych w przetargu, tj.: Fundusz Rozwoju Wałbrzyskiego w makroregionie zachodnim oraz Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych w pozostałych czterech makroregionach. Przy czym zaangażowanie środków prywat-nych wyniesie co najmniej 10%.

Działania BGK w  ramach EFS są kontynuacją realizowane-go w formie pilotażowej projektu w Programie Kapitał Ludz-ki, w ramach którego oferowano preferencyjne pożyczki na rozwój PES. 6 grudnia 2016 r. wypłacono ostatnią pożyczkę. W trakcie realizacji projektu pilotażowego TISE SA wypłaciło aż 500 pożyczek dla 421 PES na łączną kwotę 38,9 mln zł. Po-życzkobiorcy utworzyli w sumie aż 500 nowych miejsc pracy.

Dodatkowo, dzięki rozwijaniu swojej działalności mogli utrzy-mać i zapewnić trwałość około 2000 miejsc pracy. Ze środków oferowanych w projekcie skorzystało 256 spółdzielni socjal-nych, 29 spółdzielni pracy, 5 spółdzielni dla osób z niepełno-sprawnościami oraz fundacje i stowarzyszenia.

Fot. Stowarzyszenie na Rzecz Spółdzielni Socjalnych

10 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Ochrona dziedzictwa i turystykaW  latach 2007-2013 zrealizowano z  udzia-łem sektora NGO wiele inicjatyw w  zakre-sie ochrony, rozwoju i promocji dziedzictwa kulturowego oraz historycznego. Dużym za-interesowaniem cieszyła się tematyka zwią-zana z  tworzeniem i  promocją wspólnych produktów turystycznych. Przykładem może być projekt, którego celem było zwiększenie atrakcyjności Pogórza Karpackiego w opar-ciu o  aktywną turystykę konną. Powstało Polsko-Słowackie Centrum Turystyki Kon-nej w Odrzechowej oraz ok. 200 km szlaku konno-taborowego. Szlak łączy 10 gmin pol-sko-słowackiego pogranicza, a na jego tra-sie znajdują się obiekty małej infrastruktury (zagrody popasowe i studnie). W projekcie, oprócz zainteresowanych gmin, uczestniczyło Stowarzyszenie Hodowców i Miłośników Ko-nika Polskiego, które było aktywne we wspól-nych wydarzeniach promocyjnych, m.in. jako organizator „Pikniku z  konikiem polskim”.

Pomysłów nie brakuje

Minimalne wymagania stawiane wszystkim beneficjentom pro-gramów współpracy terytorialnej, w tym NGO, to:

• siedziba na obszarze wsparcia danego programu,• posiadanie partnera z kraju partnerskiego, • opracowanie wspólnego projektu zgodnie z wymaganiami

programu, oddziałującego na określony obszar.

Programy Interreg i  EIS podejmują również tematykę włączenia społecznego oraz integracji osób niepełnosprawnych.

Programy transgraniczne i transnarodowe dają sektorowi pozarządowemu możliwość rozwoju, prowadzenia wspólnych działań z partnerami z zagranicy. Dzięki międzynarodowej współpracy organizacje zyskują nowe kompetencje i doświadczenie, ale również pomysły na kolejne przedsięwzięcia.

11Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Prowadziło także szkolenia z podstaw nauki jazdy konnej oraz warsztaty dla przewodni-ków górskiej turystyki jeździeckiej.

Edukacja i kulturaOrganizacje pozarządowe mogą skorzystać z  możliwości realizacji wspólnych działań kulturalnych i  artystycznych o  charakterze lokalnym, jakie dają mikroprojekty. To przed-sięwzięcia o małej skali finansowania, których realizację koordynują Euroregiony. Więcej o nich przeczytasz w poprzednim, 42. nume-rze biuletynu.

Wsparcie mogą uzyskać także projekty edu-kacyjne i  służące rozwojowi kompetencji. Możliwe jest także dofinansowanie kampanii społecznych. W  ramach projektu abc.mul-timodal (program Południowy Bałtyk), zre-alizowanego przez miasto Rostock i miasto Gdańsk oraz dwie polskie organizacje poza-rządowe – Polską Unię Mobilności Aktywnej i Pomorskie Stowarzyszenie Wspólna Europa – promowano rower jako środek transportu miejskiego. Jednym z działań uruchomionych w Polsce (w gminach ościennych Gdańska) była kampania mająca na celu wprowadzenie najmłodszych dzieci w świat rowerów. Progra-mem objęto około 120 przedszkolaków, które nauczono jazdy na rowerach biegowych.

Zapobiec wykluczeniuProjekty dotyczące włączenia społecznego, czy integracja osób niepełnosprawnych to również tematyka podejmowana przez progra-my Interreg i EIS. Stowarzyszenie Integracyjne „Magnum Bonum” w Krasnymstawie stworzyło infrastrukturę szkoleniowo-rehabilitacyjną oraz zakupiło sprzęt do transportu osób niepełno-sprawnych (program Polska-Białoruś-Ukraina). W  nowo otwartym centrum rehabilitacyjnym zorganizowano turnusy rehabilitacyjne dla ponad 100 osób niepełnosprawnych z Polski i  Ukrainy, połączone z  działaniami integra-cyjnymi. Na Ukrainie przeprowadzono szko-lenia nt. usuwania barier architektonicznych w obiektach turystycznych oraz rozwoju tury-styki dla osób niepełnosprawnych.

Dla biznesuZ  programów współpracy miedzynarodo-wej mogą skorzystać także stowarzysze-nia realizujące działania w  zakresie rozwoju

przedsiębiorczości czy transferu innowacji. Obecnie realizowany projekt EmpInno ma na celu rozwój inteligentnych specjalizacji w re-gionach partnerskich UE (program Region Mo-rza Bałtyckiego). Dzięki współpracy, partnerzy dzielą się wiedzą, nabywają nowe umiejętności oraz tworzą sieci skupione wokół konkretne-go tematu. Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny, biorąca udział w projekcie, jest Koordynatorem Lubelskiego Klastra Ekoenergetycznego, co sprawia, że może promować i wdrażać  roz-wiązania proponowane przez partnerów pro-jektu EmpInno. W  ten sposób projekt może przyczynić się do podniesienia konkurencyjno-ści regionalnej gospodarki, ułatwiając współ-pracę różnych podmiotów: przedsiębiorców, jednostek naukowo-badawczych, wyższych uczelni, instytucji otoczenia biznesu i  jedno-stek samorządu terytorialnego.

Aleksandra Reduch

W ramach projektu abc.multimodal promowano rower jako środek transportu miejskiego.

Więcej informacji na temat wsparcia w programach Interreg i EIS na stronie

www.ewt.gov.pl

12 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Przeciętny Kowalski myśląc o organizacjach pozarządowych ma na myśli głównie instytu-cje pomocowe i charytatywne. Tymczasem aż 34% działa w  takich dziedzinach jak sport, turystyka i  rekreacja. Przykładem może być Stowarzyszenie Delta – właściciel Parku Nauki i Rozrywki Krasiejów.

Ślady dinozaurówNa Kielecczyźnie znane są legendy ludowe mówiące o  „czarcich stopach” odciśniętych na skałach, które miał zostawić diabeł prze-kraczający dolinę rzeki Kamiennej. Dziś wiemy już na pewno, że ślady te miliony lat temu po-zostawiły dinozaury. To odkrycie stało się szan-są na podniesienie turystycznej atrakcyjności regionu Gór Świętokrzyskich. Wykorzystały ją

organizacje działające na terenie gminy Bał-tów: Stowarzyszenie Delta i Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Bałtów „Bałt”. I tak w 2004 roku powstał pierwszy park dinozau-rów założony przez Stowarzyszenie Delta – Jura Park Bałtów. W krótkim czasie park stał się atrakcją turystyczną regionu przyciągając wielu zwiedzających. W kolejnych latach Sto-warzyszenie otworzyło więc kolejne – Jura Park w Solcu Kujawskim i Krasiejowie oraz pla-cówkę zagraniczną – park Paleosafarii Moab Giants w Stanach Zjednoczonych.

Park na medalPowstały w 2010 roku Park Nauki i Rozryw-ki w  podopolskim Krasiejowie to obecnie jeden z  największych tego typu parków

Podróż w przeszłośćPrzygoda, emocje, nauka i rekreacja z dinozaurami w roli głównej – tak w największym skrócie można zachęcić do wizyty w Jura Parku w Krasiejowie. Prehistoryczny spacer to obowiązkowy punkt na mapie rodzinnych podróży po opolszczyźnie.

13Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

tematycznych w  Europie. Jest laureatem wielu konkursów m.in. 7 Cudów Funduszy Europejskich w  kategorii Miejsce przyjazne dzieciom, otrzymał też liczne nagrody branży turystycznej – np. Złoty Certyfikat Polskiej Or-ganizacji Turystycznej na Najlepszy Produkt Turystyczny 2014 roku.

W Krasiejowie na odwiedzających gości cze-ka cała masa atrakcji. Można tu przemierzyć ścieżkę edukacyjną i  dowiedzieć się wielu ciekawostek o  ok. 70 gatunkach mezozo-icznych gadów i płazów. Koniecznie trzeba odwiedzić Prehistoryczne Oceanarium Park Rozrywki i  Kino Emocji 5D. Największą atrak-cją jest oczywiście kolekcja 200 modeli natu-ralnej wielkości dinozaurów. Tworzą je współ-pracujący z Parkiem paleo-rzeźbiarze, dbając o szczegóły i zgodność z  najnowszymi od-kryciami paleontologii.

Turystyczną ofertę uzupełnia Park Nauki i Ewolucji Człowieka, w którym można stać się „temponautą” i odbyć podróż w czasie. Dzięki wirtualnej rzeczywistości poznać hi-storię dziejów naszej planety i człowieka – od prehistorii po współczesność. Na potrzeby tej placówki muzealnej zaadoptowano dawny budynek kopalni, który teraz przybrał futury-styczny wygląd.

Nie tylko rozrywkaStowarzyszenie Delta angażuje się również w badania naukowe z zakresu paleontologii. Pomogło m.in. w opracowaniu, zabezpiecze-niu i  udostępnieniu publiczności znalezisk śladów dinozaurów w Żydowskim Jarze i na Czarciej Stopce. Prowadzi też własne pra-ce badawcze – dotyczące śladów dinozau-rów na obszarze świętokrzyskim, ale też np. w Stanach Zjednoczonych, Maroku czy nawet

Chinach. Współpracuje z zespołami nauko-wymi z szesnastu placówek badawczych na świecie, m.in. University of Colorado (USA), Key Laboratory of Evolutionary Systematics of Vertebrates (Chiny), Saurierwelt Palaontologi-sches Museum (Niemcy), National Research Institute of Cultural Heritage (Korea Południo-wa) czy New Mexico Museum of Natural Hi-story and Science (USA).

Anna Raducha-RomanowiczFot. Park Nauki i Rozrywki w Krasiejowie

14 Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

Dotacje na edukacjęZ programów regionalnych (RPO) trzeci sek-tor finansuje budowę lub modernizację przed-szkoli. I to nie tylko samego budynku, ale też wyposażenia dydaktycznego, a nawet placu zabaw. Co więcej, w projektach organizacji pozarządowych (NGO), które prowadzą szko-łę lub placówkę systemu oświaty, można dofi-nansować działania z zakresu e-edukacji, któ-re przewidują zakup sprzętu multimedialnego, komputerów i oprogramowania na potrzeby realizowanych zajęć.

Pod pewnymi warunkami organizacje, które prowadzą szkoły i placówki lub placówki do-skonalenia nauczycieli, mogą również apliko-wać o wsparcie na inwestycje w infrastrukturę edukacyjną i szkoleniową szkół oraz centrów i placówek prowadzących kształcenie zawo-dowe i ustawiczne. Innymi słowy z Funduszy Europejskich częściowo pokryjemy koszt

budowy lub modernizacji obiektów wraz z niezbędnym wyposażeniem. Tutaj również dopuszcza się możliwość realizacji dodatko-wych działań z obszaru e-edukacji, a  także jako element szerszego projektu – finanso-wanie infrastruktury towarzyszącej.

W trosce o jakość środowiskaW programach regionalnych organizacje po-zarządowe mogą także szukać źródła finanso-wania działań w zakresie ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody. Wśród typów projektów możliwych do realizacji znaj-dziemy też opracowywanie planów ochrony dla obszarów cennych przyrodniczo. Trzeba to jednak sprawdzić w swoim programie, gdyż nie we wszystkich województwach beneficjen-tem tego typu działań mogą być organizacje pozarządowe! Często w ramach uzupełnienia

Trzeci sektor bije rekordyPonad 1,8 mld złotych dofinansowania otrzymały organizacje pozarządowe na projekty z programów regionalnych. Tym samym stały się one czwartym co do wielkości beneficjentem unijnych środków w aktualnej perspektywie 2014-2020.

Organizacje pozarządowe z programów regionalnych finansują np. budowę lub modernizację przedszkoli.

15Fundusze Europejskie w Polsce

FE dla organizacji pozarządowych i budowania partnerstw

innych typów projektów, wsparciem można ob-jąć również działania edukacyjno-promocyjne w obszarze ochrony środowiska, w tym dopo-sażenie i modernizację ośrodków prowadzą-cych tego typu działania. W niektórych RPO znajdziemy też możliwości dofinansowania budowy lub modernizacji instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, poprawy gospodarowania od-padami komunalnymi (np. zakup instalacji do recyklingu, kampanie edukacyjne) czy kom-pleksowej modernizacji energetycznej budyn-ków użyteczności publicznej.

Pełna kulturaW  programach regionalnych NGO odnajdą też środki na działania przyczyniające się do poprawy dostępu do działalności kulturalnej oraz atrakcyjności oferty kulturalnej. Wśród przykładowych typów projektów znajdziemy rozbudowę lub modernizację instytucji kul-tury – również dostosowanie już istniejących obiektów do nowych funkcji kulturalnych. Z pieniędzy unijnych zakupimy też niezbęd-ne wyposażenie. Programy zarządzane na poziomie regionalnym przewidują również wsparcie w  zakresie konserwacji zabytków i archiwaliów, w tym projektów obejmujących digitalizacje zasobów kulturowych. Są one także dobrym adresatem, jeśli nasza organi-zacja planuje realizację działań informacyjno--promocyjnych opisujących walory regional-nego dziedzictwa kulturowego lub chciałaby wykorzystać na potrzeby kultury nowoczesne aplikacje i usługi teleinformatyczne. Te ostat-nie są możliwe jako element bardziej rozbu-dowanych projektów. W  niektórych progra-mach dopuszczane są też działania związane z organizacją imprez kulturalnych o znaczą-cym wpływie na regionalną gospodarkę.

To jednak nie wszystkoOprócz działań opisanych powyżej, niektóre programy regionalne umożliwiają organiza-cjom pozyskanie środków np. na tworzenie infrastruktury szpitali czy domów pomocy spo-łecznej. Inne, choć nie zakładają tego typu działań wprost, dają możliwość rozwijania wy-branych elementów infrastruktury społecznej w  ramach działań rewitalizacyjnych. Chodzi m.in. o przebudowę lub remont zdegradowa-nych budynków, a nawet zaadaptowanie ich na potrzeby realizacji usług świadczonych w śro-dowisku lokalnym – np. mieszkań socjalnych,

wspomaganych lub chronionych. Dofinanso-wanie może być też przeznaczone na obiek-ty, w których będą świadczone usługi opieki nad dziećmi do lat 3 (takie jak żłobki i oddziały żłobkowe czy kluby dziecięce). W ramach nie-których programów regionalnych, organizacje mogą korzystać ze wparcia w obszarze promo-cji gospodarczej albo być beneficjantami pro-filaktycznych programów zdrowotnych. Chodzi głównie o profilaktykę wczesnego wykrywania chorób nowotworowych lub chorób wpływają-cych na aktywność zawodową.

A w moim programie tego nie ma?Każde województwo swój zakres wsparcia dostosowywało do indywidualnej sytuacji w nim panującej, dopasowywało do aktual-nych potrzeb. Dlatego przed planowaniem projektu zapoznajmy się dokładnie z możliwo-ściami, jakie są dostępne dla NGO w naszym programie regionalnym. Szczegółowe zasa-dy wsparcia dla organizacji pozarządowych w każdym z województw mogą się bowiem nieznacznie różnić. Czasami opisane w na-szym artykule typy projektów mogą być reali-zowane tylko jako element szerszych działań, niektóre zrealizujemy po spełnieniu określo-nych w  dokumentach warunków szczegó-łowych. Nie we wszystkich województwach organizacje są również beneficjentami tych samych działań, z których mogą np. skorzy-stać NGO w regionach sąsiednich.

Wsparcie dla organizacjiJak wobec tego dowiedzieć się, czy akurat na pomysł mojej organizacji otrzymam wsparcie w moim województwie? Wszelkich informacji na temat wsparcia dla organizacji pozarzą-dowych warto szukać na Portalu Funduszy Europejskich.

Maciej Kolczyński

Projekt – Fundusze Europejskie dla organizacji pozarządowych w PolsceDzięki rejestracji na platformie www.ckngo.pl nasza organizacja otrzyma dostęp szkoleń realizowanych w formie webinariów, indy-widualnego doradztwa on-line, publikacji ekspertów, czy też forów wymiany doświadczeń. Możemy również na bieżąco otrzymywać na nasze skrzynki pocztowe newsletter edukacyjny. Za pośrednic-twem strony odbywa się również rejestracja na szkolenia.

16 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Listy intencyjne w tej sprawie podpisali 20 lutego 2017 r. przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Ministerstwa Energii, Polskiego Funduszu Roz-woju, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz samorządowcy z 41 polskich miast i gmin. Inicjatywę objął swoimi auspicjami Związek Miast Polskich.

Element strategiiRozwój sektora elektromobilności w Polsce jest jednym ze strategicznych projektów za-pisanych w Strategii na rzecz Odpowiedzial-nego Rozwoju, uchwalonej 14 lutego 2017 r. przez Radę Ministrów. Porozumienie rządu i samorządów tworzy wspólnotę, która będzie kształtować zasady rozwoju elektromobilno-ści w całej Polsce.

– Dzisiejsze porozumienie oznacza, że elek-tromobilność znajduje się na najlepszej dro-dze, żeby stać się kołem zamachowym rein-dustrializacji naszej gospodarki i pozytywnym przykładem budowania w Polsce przemysłu przyszłości – mówił podczas spotkania Ma-teusz Morawiecki, wicepremier, minister roz-woju i finansów. – Dynamiczny rozwój branży e-busów, czy szerzej mówiąc – polskiej branży elektromobilności, to nie tylko czystsze powie-trze w naszych miastach. To przede wszystkim tysiące nowych, wysoko płatnych miejsc pracy dla polskich specjalistów, silny impuls innowa-cyjny dla gospodarki oraz zwiększenie zdolno-ści eksportowych Polski, bo przecież polskie e-busy już zdobywają rynki nie tylko europej-skie, ale i światowe – dodał wicepremier.

– Chodzi nam o zaangażowanie dzisiejszych i przyszłych miast-sygnatariuszy naszego po-rozumienia we wszystkie inicjatywy związane z rozwojem elektrycznego transportu miejskie-go i samochodów elektrycznych – podkreślał wiceminister energii, Michał Kurtyka, szef Pro-gramu Elektromobilność 2025. Podsekretarz stanu w  ME przypomniał, że resort energii prowadzi kompleksowe działania nad stwo-rzeniem warunków dla intensywnego rozwo-ju elektromobilności –  Opracowaliśmy Plan

Partnerstwo dla e-mobilności Przedstawiciele rządu i samorządów będą współpracować na rzecz rozwoju elektromobilności w naszym kraju. Celem jest zwiększeniu liczby autobusów elektrycznych w polskich miastach i gminach. Efektem nowe miejsca pracy i lepsza jakość powietrza.

• 1 mln pojazdów elektrycznych w 2005 roku.• Sprzedaż autobusów elektrycznych – 1000 szt. rocznie.• Rozwinięty przemysł elektromobilności (30% VA produkowane w PL).• Inteligentna sieć współpracująca z inteligentnymi pojazdami.

Cele elektromobilności 2025

41 miast współpracujących na rzecz rozwoju elektromobilności

5003 autobusów miejskich w miastach uczestniczących w projekcie (43% całego taboru).31 elektrycznych autobusów miejskich w Polsce.5 miast z elektrycznymi autobusami.780 e-Busów zadeklarowanych do zakupu.481 e-Samochodów zadeklarowanych do zakupu.

17Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Rozwoju Elektromobilności, pracujemy nad ustawą. Chcemy być częścią światowego prze-mysłu pojazdów elektrycznych i  stymulować powstanie nowego rynku w Polsce – dodał.

Tysiąc autobusówNa koniec 2016 roku, autobusy elektryczne sta-nowiły zaledwie 0,3 proc. wszystkich autobusów obsługujących komunikację zbiorową w naszym kraju. Zgodnie z planami polskich samorządów oraz prognozami rządowymi, za pięć lat po uli-cach polskich miast i gmin będzie jeździć ok. ty-siąca autobusów z napędem elektrycznym.

Poza kwestią zwiększania udziału elektrycznych autobusów w taborze komunikacji zbiorowej, li-sty intencyjne podpisane w Ministerstwie Roz-woju obejmują też inne obszary współpracy dotyczącej elektromobilności w Polsce, m.in.:• zaplanowanie i  zbudowanie infrastruktury

do ładowania autobusów i  samochodów elektrycznych,

• wspólny udział w pracach badawczo–roz-wojowych dotyczących rozwoju elektromo-bilności w Polsce,

• przygotowanie księgi dobrych praktyk przy wprowadzaniu w  polskich samorzą-dach elektrycznego transportu miejskiego i samochodowego,

• konsultacje projektu ustawy o  elektromo-bilności, która ma stanowić konstytucję dla tworzącego się dopiero rynku.

e-BusIstotną rolę w rozwoju ektromobilności w na-szym kraju odgrywa Polski Fundusz Rozwoju (PFR). Kieruje on realizacją Programu e-Bus, który przyczyni się do powstania polskiego rynku autobusów elektrycznych o  wartości ok. 2,5 mld złotych rocznie i tworzącego ok. 5 tysięcy nowych miejsc pracy. Stworzony zostanie autobus elektryczny składający się głównie z polskich komponentów, dostępny cenowo, efektywny w eksploatacji i dojrzały technologicznie. Aspiracją programu jest do-celowa sprzedaż tych pojazdów na poziomie ok. tysiąca sztuk rocznie oraz zbudowanie mocnej pozycji eksportowej do 2025 roku.

Konkursy dla firm i samorządówW ramach programu Elektromobilność uru-chamianych jest szereg inicjatyw konkurso-wych dedykowanych programowi. Jedną

z nich jest ogłoszony 25 stycznia 2017r. przez wicepremiera, ministra nauki i  szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina Program Bez-emisyjny Transport Publiczny. Na początku lutego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębior-czości ogłosiła również konkurs z Programu Inteligentny Rozwoju – Badania na rynek. Jeden z naborów jest skierowany wyłącznie do firm z sektora elektromobilności. Przedsię-biorcy mogą starać się o 50 mln zł na urucho-mienie linii produkcyjnej dla nowych techno-logii lub nowych usług.

Dodatkowo, dzięki 1,5 mld zł z  Programu Polska Wschodnia Białystok, Kielce, Lu-blin, Olsztyn i Rzeszów otrzymały szanse na realizację 14 inwestycji rozwijających ekolo-giczną komunikację miejską, wartych łącznie 2,1 mld zł. Wnioski o dofinansowanie wszyst-kich projektów zostały już złożone. Pierwszą umowę o dofinansowanie podpisał Olsztyn.

oprac. Anna Raducha-Romanowicz

Plan Rozwoju ElektromobilnościMinisterstwo Energii przygotowało Plan Rozwoju Elektro-mobilności, który proponuje działania, prowadzące do:• upowszechnienia infrastruktury ładowania i pojazdów elek-

trycznych na polskich drogach;• rozwoju przemysłu elektromobilności oraz• stabilizacji sieci elektroenergetycznej poprzez integrację po-

jazdów z siecią.

Dokument proponuje wyszczególnienie trzech faz rozwoju tego segmentu w Polsce.

I  faza będzie miała charakter przygotowawczy i potrwa do 2018 roku. Najważniejszym elementem tej fazy jest przyję-cie ustawy o elektromobilność (w Ministerstwie Energii trwają ostatnie prace nad projektem) oraz skoncentrowanie finanso-wania publicznego na ten cel.

W II fazie (2019-2020) w wybranych aglomeracjach zbudo-wana zostanie infrastruktura zasilania pojazdów elektrycznych. Zintensyfikowane zostaną zachęty do zakupu pojazdów elek-trycznych. Oczekiwana jest komercjalizacja wyników badań z obszaru elektromobilności rozpoczętych w fazie I oraz wdro-żenie nowych modeli biznesowych upowszechnienia pojaz-dów elektrycznych.

W III fazie (2020-2025) zakłada się stopniowe osiąganie doj-rzałości przez rynek elektromobilności i wycofywanie instru-mentów wsparcia.

18 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Projekt pod nazwą „Kompleksowa moderni-zacja energetyczna wybranych państwowych placówek szkolnictwa artystycznego w Pol-sce” jest realizowany w ramach poddziałania 1.3.1 Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej Progra-mu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

Cieplej…Planowany koszt wszystkich prac termomo-dernizacyjnych wyniesie 377 mln zł. Dofinan-sowanie ze środków Unii Europejskiej stano-wić będzie ponad 303 mln zł. Beneficjentem projektu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzic-twa Narodowego, a  instytucją wdrażającą – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Z danych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Na-rodowego wynika, że szkoły, które skorzystają ze wsparcia w ramach projektu, stanowią około 50% wszystkich placówek podległych MKiDN. Mogą one już przystępować do ogłaszania przetargów i wyłaniania wykonawców. Wkrótce rozpoczną się pierwsze prace wykonawcze.

Fundusze pochodzące z  projektu zostaną przeznaczone na podwyższenie efektywno-ści energetycznej obiektów, z których korzy-stają szkoły artystyczne działające na terenie całej Polski. Wiele z nich zlokalizowanych jest w  niewielkich miejscowościach. Poza tym niejednokrotnie są to obiekty kilkudziesię-cioletnie, których konstrukcja nie odpowiada

najnowszym standardom w kwestii parame-trów cieplnych. Prawie połowa z nich to zabyt-ki. Tym samym wymagają modernizacji, dzię-ki której wzrośnie standard ich użytkowania.

…i taniejProjekt MKiDN jest rekordowy w obszarze mo-dernizacji energetycznej zarówno pod wzglę-dem kwoty, liczby obiektów objętych wspar-ciem, jak również skali podejmowanych działań. Jego podstawowym celem jest zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii wykorzysty-wanej do ogrzewania budynków. Efekt ten ma być osiągnięty między innymi poprzez ociepla-nie ścian zewnętrznych i wymianę okien oraz drzwi na modele charakteryzujące się niższymi współczynnikami przenikania ciepła. W ramach prac modernizacyjnych będą także wprowadza-ne technologie wykorzystujące odnawialne źró-dła energii, a więc pompy ciepła, kolektory sło-neczne, kotły na biomasę i systemy rekuperacji. Specjaliści liczą, że w ten sposób uzyskane zo-staną oszczędności energii cieplnej na pozio-mie ok. 60%, czyli 119,3 TJ rocznie. Wszystkie te działania mają wpłynąć na zmniejszenie kosztów eksploatacji budynków. Jednocześnie poprawi się ich estetyka i jakość.

Mariusz Golak

Z uzyskanych środków skorzysta łącznie 114 szkół o profilu arty-stycznym, z czego największą liczbę stanowią szkoły muzyczne, których w projekcie jest aż 99, a remontom zostanie poddanych 156 budynków. Najwięcej placówek jest w województwach – mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim i pomorskim.

Energia dla artystówMinisterstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozyskało środki z funduszy unijnych, które zostaną przeznaczone na termomodernizację szkół artystycznych. Umowa w tej sprawie została podpisana 22 grudnia 2016 roku w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Państwowa szkoła muzyczna I i II stopnia w Łomży. Fot. Piotr Sawczuk

19Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrze-ga, że nadciąga „tsunami” zachorowań na nowotwory. W 2025 r. liczba przypadków tej choroby wzrośnie z 14 mln do 19 mln rocznie, w 2030 r. do 22 mln, a w 2035 r. aż do 24 mln – prognozuje „World Cancer Report 2014”.

Duży wpływ na podniesienie efektywności leczenia nowotworów mają nowoczesne technologie oraz odpowiednie zaplecze me-dyczne. W walkę z rakiem włączają się także Fundusze Europejskie. Środki na budowę no-wych i  rozbudowę dotychczasowych placó-wek onkologicznych zapewnia Działanie 9.2 Infrastruktura ponadregionalnych podmiotów leczniczych Programu Infrastruktura i Środo-wisko. Umożliwia on wsparcie poszczegól-nych oddziałów oraz np. pracowni diagno-stycznych w szpitalach ponadregionalnych.

Nowoczesne metody W  listopadzie 2016 roku oddano do użytku doskonale wyposażoną Pracownię Radiolo-gii Zabiegowej i  Interwencyjnej w  Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach. Stało się to możliwe dzię-ki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich. Zakupienie nowoczesnego systemu angio-graficznego sprawiło, że pracownia otwo-rzyła nowe możliwości leczenia chorych na nowotwory. Do trzech podstawowych metod leczenia nowotworów: chirurgii, radioterapii i chemioterapii dodano radiologię zabiegową i interwencyjną, czyli małoinwazyjne metody miejscowego niszczenia nowotworów. Te in-nowacje są ważnym uzupełnieniem stosowa-nego obecnie leczenia onkologicznego i zo-rientowane są na nowotwory nieoperacyjne.

W pierwszej kolejności szpital będzie wykony-wał zabiegi chemoembolizacji, polegające na zamknięciu naczyń odżywczych guza za po-mocą specjalnych mikrocząsteczek, uwalniają-cych chemioterapeutyk w obrębie nowotworu.

Zamknięcie naczyń guza spowoduje jego nie-dokrwienie, niedotlenienie i w końcu martwicę. System angiograficzny daje też możliwość wy-konywania rekonstrukcji trójwymiarowych czy fuzji obrazów badań takich jak tomografia kom-puterowa, rezonans magnetyczny i PET oraz ich prezentacji razem z obrazem angiografii. Wszystkie te funkcje przyspieszają wykonywa-nie zabiegów, zwiększają ich bezpieczeństwo i skuteczność, stając się ważnym narzędziem w walce z rakiem. Trzymajmy kciuki, aby po-zwoliło to zatrzymać nowotworowe tsunami, przed którym ostrzega WHO!

Urszula Tatur

Pokonać rakaNowotwory to jedna z plag XXI wieku. Stanowią jedną z najczęstszych przyczyn śmierci, również wśród młodych ludzi. Dzięki nowocześnie wyposażonym ośrodkom, takim jak Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach, walka z rakiem staje się skuteczniejsza.

Nazwa projektu: Poprawa jakości i efektywności diagnostyki onkologicznej poprzez budowę ośrodka diagnostyczno-tera-peutycznego przy Centrum Onkologii w GliwicachBeneficjent: Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodow-skiej-Curie oddział w Gliwicach Program: POIiŚ 2014-2020Wartość: 49 629 000 zł Dofinansowanie UE: 37 762 100 złTermin realizacji: od 2014-01-01 do 2018-09-30

Pracownia Radiologii Zabiegowej i Interwencyjnej w Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach. Fot. Michał Radochoński, Projekt Kreatywny

34%

15%13%

8%

7%

6%

17%

POLSKIE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W LICZBACH*

1Organizacje pozarządowe w Polsce

■ W Polsce jest zarejestrowanych 17 tys. fundacji oraz 86 tys. stowarzyszeń (nie licząc Ochotniczych Straży Pożarnych).

■ Aktywnych jest około 70 tys. z nich.

■ 8500 organizacji ma status organizacji pożytku publicznego. Oznacza to, że można przekazywać im 1% podatku dochodowego.

■ 17% pozostałą działalnością, w tym m.in. ochroną środowiska, działaniami związanymi z rynkiem pracy, badaniami naukowymi, religią.

70% stowarzyszeń i fundacji działa na więcej niż jednym polu.

Organizacje pozarządowe zajmują się głównie:

■ 34% sportem, turystyką, rekreacją i hobby: np. prowadzeniem zajęć sportowych, organizowaniem imprez rekreacyjnych, opieką nad obiektami sportowymi,

■ 15% edukacją i wychowaniem: np. prowadzeniem kółek zainteresowań dla dzieci i młodzieży, organizowaniem kursów i szkoleń dla dorosłych, prowadzeniem szkół,

■ 13% kulturą i sztuką: np. organizowaniem festynów, festiwali, edukacją kulturalną, działaniami podtrzymującymi tradycję regionalną,

■ 8% usługami socjalnymi i pomocą społeczną: pomocą osobom niepełnosprawnym, ubogim, wsparciem rodzin wielodzietnych, osób uzależnionych,

■ 7% ochroną zdrowia: np. promocją zdrowia, edukacją zdrowotną, prowadzeniem ośrodków rehabilitacyjnych,

■ 6% rozwojem lokalnym: np. animowaniem działań wspólnot lokalnych, działaniami sąsiedzkimi, rozwojem terenów wiejskich,

2

34%

15%13%

8%

7%

6%

17%

POLSKIE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W LICZBACH*

Kto pracuje w NGO? ■ W wolontariat na rzecz lub za pośrednictwem organizacji pozarządowych angażuje się co piąty Polak. Od 2012 roku odsetek wolontariuszy wśród Polaków pozostaje niemal niezmienny. Jednocześnie systematycznie przybywa fundacji i stowarzyszeń, które korzystają z pracy wolontariuszy. Jeszcze 9 lat temu robiło to tylko 40% organizacji – obecnie już 61%.

■ Niemal połowa (45%) polskich stowarzyszeń i fundacji opiera się wyłącznie na pracy społecznej. Przynajmniej jednego stałego, pracującego regularnie pracownika ma 35% organizacji pozarządowych. Poza tym działa jeszcze 20% organizacji pozarządowych, które nie mają stałego, płatnego personelu, ale od czasu do czasu zlecają jakąś płatną pracę.

Źródła finansowania ■ Zwiększa się liczba źródeł finansowania, z których korzystają organizacje – w 2014 roku były to przeciętnie trzy źródła, przy czym 27% organizacji miało w budżecie środki z ponad czterech źródeł.

■ W 2014 roku budżety ponad połowy organizacji były zasilane przez:

• fundusze na realizację zadań publicznych ze środków samorządowych i administracji publicznej – korzystało z nich 60% organizacji;

• składki członkowskie – odnotowało je w swoim budżecie 60% organizacji;

• finansowe i rzeczowe darowizny od osób indywidualnych, firm lub instytucji – były one źródłami przychodu dla 56% organizacji.

Współpraca z lokalnymi władzami i firmami

■ 92% organizacji utrzymuje kontakty z samorządem lokalnym z gminy lub powiatu, w którym ma siedzibę.

■ W 2014 roku 52% stowarzyszeń i fundacji ubiegało się o dotację od lokalnego samorządu, dla 43% organizacji te starania zakończyły się sukcesem. W tym samym roku w konsultacjach organizowanych przez lokalny samorząd wzięło udział 39% fundacji i stowarzyszeń.

■ Coraz więcej organizacji utrzymuje również relacje z firmami prywatnymi – 75%.

Polskie organizacje pozarządowe działają na skalę:

■ 32% gminy lub powiatu

■ 28% całego kraju

■ 25% województwa

■ 10% poza granicami kraju

■ 5% najbliższego sąsiedztwa

Najbardziej ograniczony terytorialnie zasięg działań jest najbardziej charakterystyczny dla organizacji zajmujących się głównie rozwojem lokalnym – zasięg działania 50% takich organizacji nie wykracza poza powiat. Z kolei działalność ogólnopolską lub międzynarodową najczęściej podejmują organizacje kulturalne (45%) oraz specjalizujące się w ochronie zdrowia (42%).

3

4

6

5

*(Wg badania „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2015” przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor)

22 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Państwowa Straż Pożarna (PSP) to jedna z instytucji, którą Polacy darzą największym zaufaniem. Aby nie zostało ono zawiedzione, działania PSP wymagają ciągłych inwestycji w sprzęt, który musi być zarówno maksymalnie skuteczny, jak i  uwzględniający zmia-ny klimatyczne, ponieważ ich konsekwencją jest np. zwiększona częstotliwość występowania klęsk żywioło-wych. Dlatego pod koniec 2016 roku podpisano umo-wę na kolejny już projekt mający na celu doposażenie jednostek PSP w całym kraju.

Sprawne akcje, skuteczna edukacjaProjekt „Zwiększenie skuteczności prowadzenia długo-trwałych akcji ratowniczych” realizowany jest w ramach

Inwestycja w bezpieczeństwoJednolity systemWszystkie jednostki PSP (podobnie jak Ochot-nicza Straż Pożarna – beneficjent RPO), które otrzymują dofinansowanie z  NFOŚiGW na za-kup specjalistycznego sprzętu, są częścią lub wspierają Krajowy System Ratowniczo-Gaśni-czy (KSRG). Jest to integralna część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, mająca na celu ratowanie życia, zdrowia, mienia i środo-wiska naturalnego, a także prognozowanie, roz-poznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywioło-wych lub innych miejscowych zagrożeń. System skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej, inne służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w ak-cjach ratowniczych.

KSRG funkcjonuje w Polsce od 1995 r. stanowiąc jednolity i  spójny układ, skupiający powiązane ze sobą różne podmioty ratownicze – tak, aby można było podjąć skutecznie każde działanie ratownicze.

Działania podejmowane w  ramach tego syste-mu wpisują się w szeroko rozumianą adaptację do zmian klimatu. W  ramach POIiŚ 2014-2020 alokowano 700 mln euro na działanie „Adapta-cja do zmian klimatu wraz z  zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz moni-toring środowiska.”

Zakup specjalistycznych pojazdów dla ośrodków straży pożarnej wyposażonych w drabiny i podnośniki, materiały szkoleniowe i sprzęt ratowniczo-gaśniczy dla szkół i ośrodków kształcenia służb ratowniczych, a także niezbędne działania informacyjno-promocyjne – na takie cele do 2020 roku zostanie wydana kwota ponad 140 milionów złotych ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko.

23Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ). Jego wdrożenie nie tylko po-zwoli przyspieszyć prowadzone przez straża-ków akcje w sytuacjach zagrożenia, ale dzięki uzupełnieniu wyposażenia o specjalistyczny sprzęt do szkoleń, poprawi również funkcjo-nowanie systemu edukacyjnego, kształcące-go kadry służb ratowniczych.

Na co dotacje?Projekt przewiduje zakup łącznie 221 sztuk sprzętu. Głównie są to urządzenia wykorzy-stywane podczas długotrwałych akcji ra-towniczych. Będą to między innymi pojazdy do ratownictwa wysokościowego z  drabiną i  podnośnikiem, pompy do substancji che-micznych czy agregaty prądotwórcze. W jed-nostkach pojawi się także wyposażenie służą-ce edukacji strażaków – w tym między innymi symulatory i  trenażery odzwierciedlające środowisko pracy ratowników. Program przy-niesie korzyści również szkołom i ośrodkom szkolenia przyszłych strażaków. Do nich tra-fi sprzęt ratowniczo-gaśniczy niezbędny do prowadzenia szkoleń w  zakresie ratowania życia, zdrowia, mienia oraz usuwania skutków katastrof naturalnych, a  także wywołanych działalnością człowieka.

Pozytywne doświadczeniaNie jest to pierwsze tego typu wsparcie dla strażaków. Warto przypomnieć, że również

w ramach POIiŚ 2007-2013 Państwowa Straż Pożarna realizowała projekt, którego całkowi-ta wartość wyniosła 186 mln zł, z czego 158 mln zł to kwota dofinansowania z UE. Zaku-piono wówczas 470 sztuk sprzętu specjali-stycznego, w  tym 144 sztuki samochodów różnych rodzajów oraz inny specjalistycz-ny sprzęt ratowniczy (np. quady, kontenery proszkowe, wężowe, węże pożarnicze, ubra-nia ochronne, pompy specjalistyczne itd.).

Beata Michalik

PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK

Od kwietnia 2014 roku Państwowa Straż Pożarna realizowała projekt pt. „Zwiększenie skutecznościprowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych”. Projekt ten objął działaniem całą Polskę. Poniżej, naprzykładzie kilku województw, pokazujemy, jakie korzyści przyniosła realizacja projektu:

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE: Do podlaskich jednostek PSP trafił sprzęt o wartości ponad 12,6 mln zł,przy kwocie dofinansowania z UE blisko 11 mln zł. Zakupiono między innymi: samochód wężowy, samochódratownictwa chemicznego, motopompę przewoźną do wody zanieczyszczonej, ciężki samochód ratownictwachemicznego, modułowy wielofunkcyjny trenażer ratowniczy z dokumentacją techniczną dla Ośrodka Szko-lenia w Łapach.

WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE: Do śląskiej Straży trafiły samochody ratownicze i specjalistyczny sprzęt doprowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych, a także samochody ratowniczo-gaśnicze, samochody z drabi-nami mechanicznymi, samochody ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego.

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE: dolnośląskie jednostki PSP otrzymały 25 sztuk sprzętu, w tym średniei ciężkie samochody ratownictwa chemicznego, samochody zaopatrzeniowe, pompy do wody zanieczyszczo-nej, agregaty prądotwórcze, samochody ratownictwa wysokościowego, a także pojazdy kołowo-gąsienicowe.

Jednostki PSP oraz OSP są częścią lub wspierają Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy (KSRG).

24 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Jak podaje Ministerstwo Środowiska, w latach 2001-2011, w wyniku zjawisk ekstremalnych, szczególnie powodzi i podtopień, w naszym kraju zarejestrowano straty w wysokości po-nad 56 mld zł. Dotknęły one także miasta. Łączne straty z powodu nawałnic i ulewnych deszczów są wyższe od strat wynikłych z po-wodzi rzecznych, gdyż dotykają całego kraju, a powodzie rzeczne tylko 4% jego powierzch-ni. Także fale upałów, podczas których powsta-ją tzw. miejskie wyspy ciepła, mogą zagrażać zdrowiu lub nawet życiu mieszkańców miast – szczególnie osób starszych.

Adaptacja miejskiej infrastrukturyJednym ze skutecznych sposobów na ochro-nę przed negatywnym działaniem anomalii pogodowych jest przystosowanie infrastruk-tury miejskiej, w  tym ulic, parków i mostów oraz budynków mieszkalnych. Jak można to osiągnąć? Choćby poprzez odpowied-nie zagospodarowanie wód opadowych czy

prowadzenie prac likwidujących uszczelnie-nia powierzchni gruntu asfaltem, betonem itp. w celu zwiększenia możliwości wsiąkania wody i porostu trawy.

W przypadku smogu, podstawowym sposo-bem są działania obniżające emisję zanie-czyszczeń do powietrza poprzez mniejsze zużycie energii, ocieplanie budynków, ogrze-wanie z  sieci miejskiej, transport zbiorowy, samochody elektryczne. Usuwanie smogu najefektywniej umożliwia planowanie prze-strzenne, dzięki któremu następuje regularne przewietrzanie i napowietrzanie miasta. Kolej-nym rozwiązaniem jest fitoremediacja, czyli wykorzystanie zielonej infrastruktury (roślin), która zbiera pyły i zanieczyszczenia miejskie.

Skuteczny planAdaptacja miast do zmian klimatycznych jest odpowiedzią na anomalie pogodowe, które z roku na rok przybierają na sile. Będzie ona miała wymiar zarówno regionalny, jak i lokalny, dzięki realizacji przez Ministerstwo Środowiska projektu „Opracowanie Planów adaptacji do zmian klimatu w  miastach powyżej 100 000 mieszkańców” w ramach Programu Infrastruk-tura i Środowisko 2014-2020. Jest to pierwszy krok w kierunku ochrony miast przed nega-tywnymi zmianami klimatycznymi w  Polsce. W projekcie biorą udział 44 miasta (w tym 37 o liczbie mieszkańców ponad 100 tys.), które stworzą precyzyjne plany adaptacyjne. W ko-lejnym etapie Ministerstwo wskaże kierunki i możliwe działania w odniesieniu do anoma-lii pogodowych zagrażających konkretnym obszarom i  sektorom. Natomiast ostateczny wybór opcji i rozwiązań do wdrożenia będzie należeć do samorządów lokalnych.

W ten sposób jeszcze skuteczniej będziemy chronić polskie miasta i ich mieszkańców przed zmieniającymi się warunkami klimatycznymi.

Radosław Zieniewicz

Poza zmianami klimatu, zagrożeniem dla mieszkańców miast jest również zła jakość powietrza. Ostatniej zimy wiele mówiło się o smogu – zjawisku będącym wynikiem zanieczyszczenia powietrza i stanu pogody.

Dobry klimat dla miastFale upałów i susz, nagłe burze i powodzie – to zjawiska atmosferyczne, które powstają na skutek niekorzystnych zmian klimatu. Coraz częściej występują także w naszym kraju. Potrzebujemy więc planu i rozwiązań, które pozwolą chronić się przed nimi. Również na terenie miast.

25Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Otwórz się na świat!Chcesz wyróżnić się jako lider zmian? A może chciałbyś zyskać nowych klientów, wzmocnić swoją promocję? Dołącz Twój pomysł do prawie 1000 wydarzeń w całej Polsce, które odwiedzi łącznie ponad 200 000 osób. 17-21 maja 2017 r. pokaż swoim sąsiadom, całej Polsce to co zrobiłeś dzięki Funduszom Europejskim.

Dni Otwarte Funduszy Europejskich skupia-ją przedsiębiorczych i  dynamicznych be-neficjentów, którzy raz w  roku udostępniają społeczeństwu swoje projekty. To już czwar-ta edycja akcji. Tym razem zapraszamy do wspólnego świętowania 17-21 maja 2017 r. w  całej Polsce. Jaką korzyść można osią-gnąć z udziału w Dniach Otwartych? Przede wszystkim rozgłos. Zapewniamy profesjonal-ną promocję Dni Otwartych w mediach ogól-nopolskich i regionalnych oraz w Internecie. Do każdego wydarzenia dostarczamy pakiet darmowych materiałów promocyjnych. Rela-cje z najciekawszych projektów i atrakcyjnie opisanych wydarzeń pokazujemy w ogólno-polskich mediach.

Co możesz zrobić?Nie musisz planować wielkiego, spektakular-nego eventu. Zgłoś swój pomysł na stronie internetowej www.dniotwarte.eu. W  maju otwórz siedzibę, udostępnij za darmo lub ze zniżką to, co oferujesz na co dzień. Myślisz, że to, co robisz nie jest atrakcyjne? Według uczestników, najciekawsza w Dniach Otwar-tych jest możliwość zwiedzania miejsc na co dzień niedostępnych. Zaplecza teatrów, lot-nisk, zakładów produkcyjnych, laboratoriów są najbardziej fascynujące. A może zorgani-zujesz pokaz, szkolenie lub wycieczkę edu-kacyjną dla młodzieży, rodzin z dziećmi lub seniorów? Liczymy na Twoją pomysłowość! Niezdecydowanym oferujemy również pomoc w doborze działań.

Jeśli potrzebujesz więcej informacji, wejdź na stronę www.dniotwarte.eu. Znajdziesz tam regulamin akcji, niezbędne formularze i kontakty.

Dla osób poszukujących inspiracji zamieści-liśmy również przykładowe wydarzenia z po-przednich lat. Nie zwlekaj! Dołącz do nas i po-każ innym swój sukces!

Małgorzata Trębińska

26 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Na stronach Ministerstwa Rozwoju zamieścili-śmy filmy instruktażowe skierowane do osób, które są zainteresowane Funduszami Euro-pejskimi. Są one przeznaczone głównie dla tych, którzy do tej pory nie mieli styczności z unijnym wsparciem. Tematyka filmów jest zbieżna z najpopularniejszymi pytaniami za-dawanym pracownikom sieci Punktów Infor-macyjnych Funduszy Europejskich. Wszyst-kie krótkie produkcje są dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

Przygotowaliśmy też praktyczny film instruk-tażowy, który pomoże Ci skorzystać z Wyszu-kiwarki Dotacji – narzędzia, dzięki któremu na Portalu Funduszy Europejskich możesz zna-leźć interesujący Cię konkurs.

Filmy nie tylko udzielają odpowiedzi na py-tanie: „Jak skorzystać z Funduszy Europej-skich?”, ale także zachęcają do korzystania z  bezpłatnych oficjalnych źródeł informacji o FE. Głównie chodzi o serwisy ministerstwa i sieć punktów informacyjnych.

Zaletą filmów jest prosty język i bezpośred-ni przekaz dostosowany do konkretnego odbiorcy. W  zależności od adresata, zmie-nia się również tematyka kolejnych animacji. Przyjęta formuła instruktażu „krok po kroku” z  przyjaznym lektorem-przewodnikiem oraz posługiwanie się pozytywnymi doświadcze-niami bohaterów mają zaktywizować Eurola-ików (o wynikach badań możesz przeczytać na str. 28-29) do zainteresowania się tematem Funduszy Europejskich.

Instruktaż krok po krokuKażdy filmik składa się z podrozdziałów, które są przedstawione we wprowadzeniu do filmu – na przyciskach windy, co znacznie ułatwia poruszanie się po filmie i wybieranie tych tre-ści, które będą interesować odbiorcę.

Tytuły filmów:1. Wystartuj w biznesie!

2. Załóż i rozwiń własny startup!

3. Innowacje w biznesie?

4. Rozwiń swój biznes!

5. Działasz w organizacji pozarządowej?

6. Znajdź pracę!

7. Szukasz klientów za granicą?

Krok po kroku do Funduszy!Chcesz skorzystać z unijnego dofinansowania? Marzysz, by wystartować z własnym biznesem lub rozwinąć istniejącą firmę? Szukasz pracy albo pracujesz w organizacji pozarządowej? Koniecznie obejrzyj jeden z siedmiu animowanych filmików, które krok po kroku powiedzą Ci co zrobić, by osiągnąć zamierzony cel.

27Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Pytania, na które uzyskasz odpowiedź po obejrzeniu filmików:• Jakie grupy mogą otrzymać wsparcie?• O jakie wsparcie można się ubiegać? • Jakie instytucje udzielają pomocy?• Gdzie znaleźć bardziej wyczerpujące infor-

macje na dany temat?• Gdzie są aktualne konkursy?

W każdym odcinku znajdziesz adresy stron internetowych instytucji udzielających wspar-cia, jego zakres i warunki uzyskania.

W niektórych odcinkach serii są umieszczone odwołania do pokrewnych tematów w innych filmikach, co znacznie ułatwi gromadzenie kompleksowej wiedzy o dostępnych formach wsparcia. Na końcu każdej części, wskazane są główne źródła informacji o  Funduszach Europejskich, czyli Portal FE, Wyszukiwarka Dotacji i PIFE.

Prostota przekazuFilmiki łączą prostotę komunikatu obrazko-wego ze schematyczną fabułą opartą na mo-tywie windy i postaci lektora, który pełni rolę przewodnika po Funduszach Europejskich.

Bohaterowie są przedstawieni w  konwen-cji kreskówki. Są to osoby, które chciałyby skorzystać z unijnego wsparcia. Poznajemy ich historie i potrzeby, a  lektor analizuje, ja-kie mają możliwości ubiegania się o unijne środki.

Na czym polega siła elementu fabularnego? Po pierwsze posługujemy się prostym moty-wem - windą umiejscowioną na korytarzu bli-żej nieokreślonego budynku. W niej znajdują się bohaterowie danego odcinka – przedsta-wiciele konkretnej grupy, która może ubiegać się o wsparcie. Każdy bohater to oddzielny podrozdział filmu, inna historia i inne piętro.

Skąd wiemy, które piętro należy do danego bo-hatera? To proste - na samym początku filmu wi-dzimy tytuły podrozdziałów na przyciskach pięter windy, a potem przypisanych im bohaterów.

Winda zawozi bohaterów na kolejne piętra, a lektor posługując się ich przykładem opo-wiada o ofercie Funduszy Europejskich do-stępnych właśnie dla nich.

Ale filmiki to nie tylko połączenie prostej fabuły z postaciami z kreskówek. To również przewod-nik, a właściwie przewodniczka z krwi i kości, któ-ra przeprowadza odbiorcę przez świat Funduszy Europejskich. Nie posługuje się mentorskim to-nem i skomplikowaną terminologią, bo filmiki są dopasowane do potrzeb odbiorców, którzy do-piero zaczynają swoją przygodę z Funduszami.

Jeśli jesteś jednym z nich sprawdź co możesz zmienić w  swoim życiu dzięki Funduszom Europejskim!

Agata Żołnacz-Okoń

Filmiki są już dostępne na kanale YouTube Funduszy Europejskich:

28 Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

Badania opinii publicznej dotyczące Fundu-szy Europejskich wykonywane są od 2006 roku. Niezmiennie chcemy wiedzieć jaka jest opinia Polaków na temat członkostwa w UE. Pytamy, co sprawia, że mamy do tego taki stosunek? Jak dużo wiemy o  Funduszach Europejskich, jak je oceniamy? Czy im więcej o nich wiemy, tym bardziej dostrzegamy róż-ne niedociągnięcia?

Wyniki badań są bardzo istotnym elementem planowania. Dzięki nim wiemy, czy nasze dzia-łania są skuteczne, a jeśli nie, to jak możemy dotrzeć do tych, którzy takiej wiedzy potrzebują.

Z tegorocznych badań wynika, że Polacy są zwolennikami Unii Europejskiej, bo członko-stwo Polski w UE popiera aż ¾ polskiego spo-łeczeństwa. Jesteśmy też zdania, że członko-stwo w UE przynosi Polsce korzyści.

Powszechnie znane są również Fundusze Europejskie – słyszeli o nich prawie wszyscy (88%), a ponad połowa z nas wie, czym one są (63%). Fundusze kojarzą się przede wszyst-kim z pieniędzmi i rozwojem, ale gdzieś daleko w Polsce, nie na własnym podwórku, jakby to było coś, co nas nie dotyczy osobiście.

Kiedy myślimy o  tym, na co Fundusze idą, przychodzi nam do głowy coś trwałego. Re-spondenci wskazywali głównie infrastrukturę w różnych odsłonach – najczęściej drogową, ale i  edukacyjną, sportową czy zdrowotną. Rzadziej ktoś wspomniał o  otwieraniu wła-snej firmy czy szkoleniu. Opisane przykłady były bardzo ogólne. Mało kto umiał wskazać konkretną drogę, która została wybudowana za pieniądze unijne, wyremontowaną szkołę czy zajęcia dla dzieci (tylko 12%).

Pozytywne jest to, że prawie połowie bada-nych zdarzyło się spotkać kogoś, kto unijne wsparcie otrzymał. Głównie są to osoby, któ-re korzystają z dopłat dla rolników, wsparcia przedsiębiorczości czy lepszych warunków pracy. Sami badani raczej z FE nie korzystali.

O  Funduszach dowiadujemy się głównie z  telewizji i  internetu. Niestety rzadko sami

Uważam, że FE przyczyniają się do rozwoju Polski

Uważam, że jakość życia Polaków poprawia się dzięki FE

Uważam, że osobiście korzystam z FE lub ze zmian jakie dzięki nim zachodzą

Znam kogoś kto korzysta z FE

Brałem udział w projekcie dofinansowanym z FE

Sam ubiegałem się o dotację z FE

86%

82%

63%

43%

16%

10%

Funduszom mówimy tak!Może jesteś ciekawy czym różnią się Europozytywni od Euroniewnikliwych? A może frapuje cię dlaczego Eurolaicy są najczęściej na emeryturze a Euroentuzja-ści w wieku ich wnuczków? Chcesz wiedzieć, kto wie o funduszach więcej: kobiety czy mężczyźni? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w najnowszym badaniu wie-dzy Polaków o FE.

Popieram członkostwo Polski w UE 74%

66%Uważam, że członkostwo Polski w UEdaje więcej korzyści niż strat

29Fundusze Europejskie w Polsce

Aktualności

szukamy informacji na ten temat dla siebie. Przyczyna jest prosta: nie widzimy w tym dla siebie interesu. Prawie 2/3 Polaków w ogóle nie chce ubiegać się o dofinansowanie z Fun-duszy. Część z badanych nie ma takiej potrze-by albo myśli, że to nie dla nich. W dodatku zniechęcające jest ogólne przekonanie, że uzyskanie dofinansowania jest trudne.

Niestety nie ma w  Polakach dużych chęci, aby swoją wiedzę o Funduszach poszerzać i zgłębiać. Wiemy tyle, ile potrzebujemy: kto może je uzyskać, na co idą, i że to dobrze dla naszego kraju. To dość podstawowa i ogólna wiedza, ale ona nam wystarcza, żeby o Fun-duszach myśleć pozytywnie.

Biorąc pod uwagę znajomość i wiedzę o Fun-duszach Europejskich można Polaków po-dzielić na pięć grup:

• Europozytywni – młodzi ludzie, którzy jeszcze się uczą lub studiują, a  niektórzy pracują. Są otwarci na zmiany i wyzwania. Są zwolennikami członkostwa Polski w UE i dostrzegają duże korzyści z Funduszy Eu-ropejskich dla Polski.

• Euroentuzjaści – mają 25-45 lat, są dobrze wykształceni, ustatkowani i raczej zadowoleni z życia. Mieszkają w dużych miastach. Sporo w tej grupie kobiet. Spora część ma też do-świadczenia związane z udziałem w projekcie lub aktywnym ubieganiu się o unijne pieniądze.

• Euroniewnikliwi – osoby dojrzałe (po 45. roku życia), głównie mieszkańcy wsi. W większości są na emeryturze lub zajmują się domem. Popierają członkostwo Polski w UE i widzą jego pozytywy, nie odczuwają jednak potrzeby pogłębiania wiedzy o Fun-duszach Europejskich. Mimo, że korzystają z pomocy unijnej (głównie dopłaty bezpo-średnie), to nie widzą płynących z tego ko-rzyści dla siebie.

• Eurosceptycy – osoby o małej wiedzy na temat Funduszy Europejskich, co wynika z  ich sceptycznego nastawienia do UE. Mieszkają w miastach, są w różnym wieku, są słabiej wykształceni i sporo jest wśród nich osób bez pracy. 60% tej grupy to mężczyźni.

• Eurolaicy – to emeryci, głównie kobiety. Duże znaczenie w ich życiu ma rodzina i re-ligia. To osoby słabo wykształcone i o UE wiedzą niewiele. Nie interesują się również Funduszami Europejskimi. Nie potrafią wy-mienić żadnego przykładu przedsięwzięcia finansowanego z dotacji unijnych.

Paulina Kiewicz

EUROENTUZJAŚCI

EUROLAICY

EUROSCEPTYCY

EURONIEWNIKLIWI

EUROPOZYTYWNI

E

37%

24%

9%

13%

18%

Badanie rozpoznawalności i wiedzy o Funduszach Europejskich w spo-łeczeństwie polskim. Edycja 2016, badanie wykonane przez konsorcjum firm Millward Brown S.A. i Realizacja Sp. zo.o. w okresie wrzesień-paź-dziernik 2016 r., na próbie 6160 mieszkańców Polski w wieku powyżej 15 lat, z wykorzystaniem techniki CAPI

30 Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

Pod koniec 2016 roku podpisano umowy dla nowych projektów wspierających start-upy w Programie Inteligentny Rozwój. Na ich reali-zację przeznaczono 1,36 mld zł. Dzięki działa-niom PFR Ventures, funduszy Venture Capital i  zaangażowaniu środków prywatnych, do 2023 roku wsparcie będzie mogło otrzymać ok. 1100 początkujących firm!

Zarówno Starter, jak i Biznest są formą finan-sowania kapitałowego ze środków unijnych. W  jego ramach firmy otrzymują wsparcie, które uzupełniania braki finansowe niezbędne do dalszego rozwoju. Może to być np. kapitał obcych inwestorów typu Aniołowie Biznesu czy funduszy Venture Capital (wysokiego ry-zyka). Otrzymanych środków firma zwracać nie musi, ale w zamian daje inwestorom moż-liwość wpływania na rozwój przedsięwzięcia.

Na trudny początekW przypadku programu Starter fundusze Ven-ture Capital będą wyłaniać najbardziej per-spektywiczne i innowacyjne projekty będące na najwcześniejszym etapie rozwoju. Starter będzie dysponował największą częścią środ-ków przeznaczonych na rozwój start-upów – aż 728 mln złotych. Ma więc on kluczowe znaczenie dla realizacji programu Start in Poland. Małe i średnie firmy mogą otrzymać do 3 mln złotych. Przy czym do 80% wartości

inwestycji pochodzić będzie z funduszy unij-nych, w których rozdysponowaniu pośredni-czyć będą fundusze Venture Capital. Pozosta-łą zaś część stanowić będą środki prywatne.

Projekt pozwoli inwestować w przedsiębior-stwa w  momencie, gdy te dopiero budują swój potencjał i  rozpoczynają działalność rozwojową opartą na unikalnym pomyśle. To ten moment w rozwoju przedsiębiorstwa, gdy trudno o inwestorów ze względu na innowa-cyjny pomysł i  wysokie ryzyko z  nim zwią-zane. Takie przedsiębiorstwa potrzebują ka-pitału wysokiego ryzyka oferowanego przez program Starter. Z tego też powodu wypełni on lukę w systemie finansowania innowacyj-nych przedsiębiorstw.

Doświadczeni inwestorzyŚrodkami dysponować będą pośrednicy finan-sowi (wybranych zostanie 16-25 funduszy), którzy mają doświadczenie w  inwestowaniu w innowacyjne przedsięwzięcia na wczesnym etapie rozwoju, znają potrzeby rynku i potrafią umiejętnie zarządzać pieniędzmi. Pośrednika-mi mogą zostać też nowe zespoły zarządza-jące, które łączą kompetencje inwestycyjne z  doświadczeniem biznesowym. Ważna jest znajomość potrzeb młodych przedsiębiorstw i umiejętność wykorzystania smart money, czy-li finansowania połączonego z opieką mentora,

Dobry startNajtrudniejszy jest początek. Zwłaszcza dla firm, które ze swoimi pomysłami wyprzedzają rozwój rynku. Takie przedsięwzięcia potrzebują nie tylko wsparcia finansowego, ale też mentorskiej opieki. Zapewnią je projekty Starter oraz Biznest, realizowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a zarządzane przez PFR Ventures (Grupa Polskiego Funduszu Rozwoju – PFR). Środki na ten cel pochodzić będą m.in. z Funduszy Europejskich.

31Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

który dzięki własnemu doświadczeniu doradzi, jak właściwie prowadzić i rozwijać firmę.

Firmy chcące pozyskać finansowanie ze środ-ków programu Starter będą mogły zgłaszać się do funduszy w drugiej połowie 2017 roku. PFR Ventures pośredników finansowych wy-łoni najprawdopodobniej w II kwartale 2017 r.

Główne kryterium, na jakim bazować będą pośrednicy przy wyborze projektów do wsparcia, stanowi ocena potencjału przed-sięwzięcia opartego na rozwijanej innowacji oraz faza rozwoju. Wsparcie obejmie firmy, które nie prowadzą jeszcze działalności na żadnym rynku lub funkcjonują nie dłużej niż 7 lat. Dla takich przedsiębiorców środki ze Startera będą niezwykle cenną inwestycją, a często też jedynym sposobem na stabilny rozwój.

Sieć wsparciaNa przełomie I i II kwartału tego roku rozpocznie się również nabór inwestorów prywatnych, któ-rzy będą mogli wspierać przedsiębiorstwa w ra-mach projektu Biznest. Jak sama nazwa wska-zuje („nest” to po angielsku „gniazdo”), ma on być sposobem na bezpieczny rozwój firm, które z  rynkowego punktu widzenia są ryzykowne, ale mają też olbrzymi potencjał sukcesu.

Finansowanie projektów może być mniej ry-zykowne, jeśli będzie realizowane w koinwe-stycji z  doświadczonymi prywatnymi inwesto-rami, jakimi są Anioły Biznesu. Program ma za zadanie nie tylko wspierać rozwój firm na wczesnym etapie istnienia, ale także pobudzać ekosystem Aniołów Biznesu w Polsce. Poprzez zaktywizowanie takich sieci oraz promowa-nie praktyk współpracy i współdziałania przy projektach, Biznest ma nauczyć inwestorów, że taka strategia sprzyja zmniejszaniu ryzyka przy wspieraniu innowacyjnych inicjatyw. Ta-kiej współpracy w Polsce, w porównaniu do Europy Zachodniej, jeszcze brakuje.

Podobnie jak Starter, Biznest skierowany jest do młodych przedsiębiorstw – tych, które nie prowadzą działalności na żadnym rynku lub robią to nie dłużej niż 7 lat.

Kluczową rolę w projekcie Biznest odegrają pośrednicy, których zadaniem będzie poszu-kiwanie młodych firm, dysponujących inno-wacyjnymi pomysłami oraz mobilizowanie Aniołów Biznesu do zapewnienia kapitału. Środki prywatne i środki publiczne będą wy-kładane w stosunku 1:1. Pośrednicy finanso-wi współpracujący z Aniołami Biznesu (Sieci Aniołów Biznesu, Syndykaty, niezależni Anio-łowie) otrzymają do dyspozycji fundusze na poziomie 15-25 milionów zł. Na pojedynczy projekt będzie można przeznaczyć do 4 mln złotych (z czego 2 mln to środki publiczne).

Na cały projekt wygospodarowano 258 mln złotych, a  obecnie trwają prace nad przy-gotowaniem konkursu na pośredników finansowych.

Arkadiusz Kaczanowski

Starter w głównej mierze będzie wspie-rał firmy działające w obszarach o wy-sokim potencjale innowacyjności – a to oznacza na przykład takie branże jak me-dycyna, life science (np. biotechnologia, biologia molekularna), teleinformatyka czy ochrona środowiska.

Czym jest Start in Poland?Starter i Biznest są częścią programu Start In Poland. To duże przedsięwzięcie Ministerstwa Rozwoju i Rady ds. Innowacyjno-ści, warte prawie 3 miliardy złotych. Środki zostaną zainwesto-wane w rozwój startupów w Polsce.

Lista wyłonionych pośredników oraz informacje o  tym, gdzie i  jak szukać inwestora dostępne będą na stronie www.pfrventures.pl.

Konferencja prasowa inaugurująca program Start in Poland.

32 Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

„Lekcja o  Funduszach Europejskich. Przedsiębiorczość” to niezwykła okazja do tego, by w niestandardowy sposób zachęcić młodzież do rozwijania pomysłów, które mogą okazać się biznesowym strzałem w dziesiątkę. Akcja edukacyjna rozpoczęła się w szkołach Polski Wschodniej w lutym i potrwa do końca kwietnia 2017 r.

Podczas zajęć uczniowie poznają między innymi, w jaki sposób Fundusze Europejskie mogą im  pomóc przekuć pomysły w innowacyjny biznes. Nauczyciele prowadzą

lekcje na podstawie specjalnie opracowanego scenariusza i  materiałów dydaktycznych, wśród których są zadania rozwijające kreatywność i przedsiębiorczość. Prawdziwą gratką jest stworzony na potrzeby „Lekcji” komiks pt. „StartUP”, autorstwa Tomasza Kontnego (scenariusz) i  Pawła Piechnika (rysunki). Opowiada on historię nastoletniej Matyldy, która chcąc pomóc niewidomemu bratu Jackowi wpada na pomysł innowacyjnej aplikacji. Okazuje się, że może ona usprawnić życie nie tylko Jacka, ale także innych niewidomych osób. Fundusze Europejskie pomagają Matyldzie urzeczywistnić pomysł. W  jaki sposób? Odpowiedź w  komiksie. Jego elektroniczna wersja dostępna jest na stronie internetowej Programu Polska Wschodnia (w zakładce „Lekcja o Funduszach Europejskich”), w ramach którego realizowana jest akcja edukacyjna.

Każda lekcja kończy się konkursem. Uczniowie, którzy najszybciej poprawnie rozwiążą zadania, otrzymują upominki. Natomiast nauczyciele, którzy przeprowadzą lekcję otrzymają dyplomy oraz wezmą udział w  losowaniu nagród – pomocy do pracy z uczniami.

Judyta Szóstakowska

Inspirująca lekcjaPonad 12,4 tys. uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych w Polsce Wschodniej weźmie udział w kolejnej edycji „Lekcji o Funduszach Europejskich”. Przedsięwzięcie to ma na celu popularyzację wśród młodzieży ponadgimnazjalnej idei przedsiębiorczości oraz możliwości otrzymania wsparcia z Funduszy Europejskich na rozwój własnego biznesu.

„Lekcja o Funduszach Europejskich” realizowana jest w Polsce Wschodniej już po raz czwarty. W  poprzednich edycjach akcji, organizowanych w latach 2011-2014, odbyło się 1 914 lekcji. W zajęciach przeprowadzonych przez 626 nauczycieli wzięło udział 40 570 uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Lekcje w liczbach:• 5 województw

• 500 lekcji

• 313 szkół

• 277 nauczycieli

• ponad 12,4 tys. uczniów

33Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

Kompleksową ofertę wsparcia w wykorzystaniu wzornictwa do tworzenia i wdrażania innowacji przedsiębiorcy znajdą m.in. w  Programie Polska Wschodnia (POPW). W  działaniu 1.4 „Wzór na  konkurencję” przewidziano na ten cel 144 mln euro z  Funduszy Europejskich. Środki skierowane są do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z  województw objętych programem, tj. lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego.

Wsparcie z  POPW to dobra szansa dla firm z  Polski Wschodniej na podniesienie innowacyjności i  konkurencyjności. Ale nie tylko. Realizacja projektu może przynieść przedsiębiorcom także szereg innych korzyści. Mogą zdobyć m.in. cenne doświadczenie w  zakresie umiejętnego zarządzania wzornictwem, a dzięki temu zwiększyć swój potencjał do wprowadzania na rynek kolejnych

innowacji. Wzrost konkurencyjności firm to także pozytywne efekty dla otoczenia. Nowe i trwałe miejsca pracy, wpływy z podatków do budżetów lokalnych samorządów, promocja branży, miasta czy regionu – to tylko niektóre przykłady.

Wzór na konkurencję – jak to działa?Wsparcie udzielane jest w dwóch etapach. Oznacza to, że firmy ubiegają się o dotację na dwa oddzielne, jednak ściśle powiązane ze sobą projekty. W  pierwszej kolejności przedsiębiorstwa mają szansę otrzymać dotację – maksymalnie 100 tys. zł – na przeprowadzenie audytu wzorniczego i opracowanie strategii wzorniczej. Sukces w  pierwszym etapie otwiera firmom drogę do kolejnej dotacji – maksymalnie 3 mln zł – na realizację powstałej strategii.

Wzór na konkurencjęDobre wzornictwo też jest innowacją. Dzięki jego wykorzystaniu firmy mogą rozszerzyć ofertę o nowatorskie produkty, lepiej odpowiadające potrzebom i preferencjom klientów, a tym samym skutecznie zbudować przewagę rynkową.

34 Fundusze Europejskie w Polsce

Najpierw diagnoza, potem strategia W  pierwszym etapie działania „Wzór na konkurencję” firmy mogą otrzymać dotację na przeprowadzenie audytu wzorniczego i  stworzenie strategii wzorniczej. Doradcę, który zrealizuje te prace, należy wybrać przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

Audyt polega na analizie działalności przedsiębiorstwa pod kątem jego potencjału i potrzeb wzorniczych. Powinien on obejmować m.in.:

• analizę wzorniczą firmy oraz jej otoczenia w zakresie oferty produktowej, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji, strategii marketingowej, charakterystyki klientów i konkurencji oraz trendów rynkowych;

• badanie potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie zarządzania wzornictwem;

• weryfikację oferty przedsiębiorstwa pod kątem wykorzystania wzornictwa i potencjału rynkowego.

Wyniki analiz są punktem wyjścia do stworzenia strategii wzorniczej. Jest to plan dalszych działań w  firmie, prowadzących do stworzenia i  wprowadzenia na rynek innowacyjnego produktu.

Strategia powinna zawierać przede wszystkim:

• ogólną charakterystykę firmy, w  tym analizę wzorniczą przedsiębiorstwa w zakresie produktów, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji z klientem, strategii marketingowej;

• ogólny opis otoczenia firmy w  zakresie designu, zawierający co najmniej informacje na temat charakterystyki klientów i głównych konkurentów;

• opis trendów rynkowych, określenie kluczowych w  kontekście beneficjenta trendów branżowych, społecznych i  technologicznych o  dużym potencjale wpływu na rynek beneficjenta;

• ocenę poziomu wykorzystania wzornictwa w firmie oraz jej potencjału w tym zakresie,

• zdefiniowanie problemów wzorniczych w  firmie (przy czym problemy te mogą dotyczyć zarówno produktu, jak i  innych procesów biznesowych w firmie);

• możliwości rozwiązania problemów wzorniczych w firmie;

• rekomendacje dalszych szczegółowych działań dla firmy.

Kolejny – trzeci już – konkurs obejmujący pierwszy etap wsparcia ogłoszony zostanie w  czerwcu 2017  r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości będzie

Firmy z Polski Wschodniej mogą pójść za przykładem spółki Nowy Styl z Krosna. Producent m.in. krzeseł od wielu lat z sukcesami korzysta z Funduszy Europejskich.

Warto wiedzieć

35Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

przyjmować wnioski od września do  listopada 2017 r. (daty dzienne zostaną wskazane w  ogłoszeniu o  konkursie). Już teraz warto zapoznać się z  kryteriami, na postawie których wybierane są projekty. Można je znaleźć na stronie internetowej www.polskawschodnia.gov.pl w  zakładce „Zapoznaj się z prawem i dokumentami”.

Wzornicze innowacje szansą na rozwój Firmy, które prawidłowo zrealizują projekt w ramach pierwszego etapu działania „Wzór na konkurencję” (tzn. opracowana przez nie strategia oraz wniosek o rozliczenie projektu zostaną zatwierdzone przez PARP) mogą startować w  kolejnym konkursie i  zyskać nawet 3 mln zł na wprowadzenie na rynek innowacji zgodnie z  przyjętą strategią wzorniczą. Aby zrealizować ten cel, MŚP mogą przeznaczyć dotację m.in. na usługi doradcze, zakup urządzeń, maszyn oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Umiejętne wykorzystanie wzornictwa w biznesie jest dobrym sposobem na wdrażanie innowacji, zdobycie nowych klientów oraz wzrost sprzedaży. Na zalety wzornictwa powinny zatem zwrócić uwagę zwłaszcza te

przedsiębiorstwa, które nie mają zasobów lub doświadczenia w realizacji skomplikowanych i kosztownych projektów badawczych.

Co więcej, nie każda branża odznacza się potencjałem do realizacji projektów badawczych. Natomiast niemal w  każdej dziedzinie klienci zwrócą uwagę na bardziej funkcjonalne, łatwiejsze w  użytkowaniu i  wyróżniające się produkty. Wśród ponad 170 firm, które już otrzymały dofinansowanie, znaleźli się przedstawiciele branży budowlanej,  spożywczej, meblarskiej, informatycznej (produkcja oprogramowania) a  także metalurgicznej i  tekstylnej. Dotacje zdobyły zarówno przedsiębiorstwa produkcyjne, jak i  świadczące usługi finansowe, reklamowe, czy doradztwa w zakresie produkcji roślinnej.

Judyta Szóstakowska

Więcej informacji na temat działania 1.4 Wzór na konkurencję można znaleźć

m.in. w serwisie You Tube:

Kalendarium konkursów POPW w 2017 r. skierowanych do przedsiębiorców

Poddziałanie 1.1.2 Rozwój startupów w Polsce Wschodniej

■ nabór wniosków: 22 czerwca 2016 – 21 lipca 2017 r. ■ budżet: 65,6 mln zł

Poddziałanie 1.3.2 Tworzenie sieciowych produktów przez MŚP

■ nabór wniosków: maj – sierpień 2017 r ■ budżet: 260 mln zł

Działanie 1.2 Internacjonalizacja MŚP (etap I i II – połączone)

■ nabór wniosków: kwiecień – czerwiec 2017 r. ■ budżet: 200 mln zł

Działanie 1.4 Wzór na konkurencję (I etap)

■ nabór wniosków: wrzesień – listopad 2017 r. ■ budżet: 5 mln zł

Działanie 1.2 Internacjonalizacja MŚP (II etap)

■ nabór wniosków: 1 lutego – 29 września 2017 r. ■ budżet: 30 mln zł

Działanie 1.4 Wzór na konkurencję (II etap)

■ nabór wniosków: 30 maja 2016 r. – 28 kwietnia 2017 r. ■ budżet: 150 mln zł

Poddziałanie 1.3.1 Wdrażanie innowacji przez MŚP

■ nabór wniosków: czerwiec – lipiec 2017 r. ■ budżet: 135 mln zł

Działanie 1.4 Wzór na konkurencję (II etap)

■ nabór wniosków: czerwiec 2017 – maj 2018 r. ■ budżet: 250 mln zł

36 Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

Ze środków POPC finansowane będą m.in. działania pomagające odnaleźć się w wirtual-nej rzeczywistości osobom, które mogą mieć z tym problemy, np. w wieku 65+ lub niepeł-nosprawnym. Specjalne wsparcie będzie też skierowane do tych, którzy posiadają już kom-petencje cyfrowe – m.in. nauczycieli programo-wania i młodych, kreatywnych programistów.

Umieć więcejDane Ministerstwa Cyfryzacji, zawarte w opra-cowaniu „Społeczeństwo informacyjne

w liczbach 2015” mówią, że aż 42% Polaków nie posiada kompetencji komputerowych. Co prawda ponad 68% badanych potrafi wyszu-kać informacje w wyszukiwarce internetowej, ale umiejętnością obliczenia podstawowych funkcji w arkuszu kalkulacyjnym pochwalić się może jedynie 36% osób. Z kolei umiejętności związane z używaniem zaawansowanych apli-kacji czy programowaniem posiadają nieliczni respondenci. Stworzyć prezentację elektro-niczną potrafi około 22% Polaków, a napisać program, używając języka programowania niespełna 6% badanych.

Dla początkujących i zaawansowanychStąd też uzasadnione jest skierowanie zna-czących środków POPC 2014-2020 na

W kierunku społeczeństwa 2.0Program Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 zakłada nie tylko wsparcie na rozbudowę infrastruktury umożliwiającej korzystanie z szybkiego internetu, ale ma również na celu rozwój kompetencji cyfrowych społeczeństwa. Na różnych poziomach.

Instytucją odpowiedzialną za ogłoszenie konkursów i naborów wniosków jest Centrum Projektów Polska Cyfrowa, czyli Insty-tucja Pośrednicząca POPC: www.cppc.gov.pl

37Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

poprawę naszych umiejętności korzystania z komputera i  internetu, w tym z e-usług pu-blicznych. Na ten cel przeznaczone są fundu-sze z działania 3.1 Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych. Szko-lenia takie mogą obejmować podstawową na-ukę obsługi komputera i internetu, jak również rozwijać bardziej zaawansowane umiejętno-ści. A uczestnicy kursów będą mogli np. bez problemów korzystać z  usług administracji publicznej dostępnych on-line.

Ważnym kryterium oceny projektów, zgło-szonych w ramach działania 3.1 jest również stworzenie trwałych mechanizmów podno-szenia kompetencji cyfrowych na poziomie lokalnym. Pula środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w trwającym obec-nie II konkursie, wynosi 105 mln zł.

Rozwój kompetencji cyfrowych społeczeń-stwa jest także celem działania 3.2 Innowacyj-ne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej. Środki z  tego działania służą wsparciu pro-jektów umożliwiających doskonalenie już po-siadanych, ponadpodstawowych umiejętno-ści cyfrowych, w tym ściśle informatycznych. Szkoleniami mają być objęci przede wszystkim nauczyciele podnoszący swoje kwalifikacje w zakresie nauczania programowania.

POPC wspiera również osoby o  wysokich kompetencjach cyfrowych – młodych progra-mistów. E-Pionier to projekt, którego celem jest pobudzenie potencjału uzdolnionych pro-gramistów i wykorzystanie go do stworzenia

nowych rozwiązań cyfrowych. Takich, które odpowiadałyby na konkretne, istotne proble-my społeczne i gospodarcze.

Katarzyna Masłowska

Latająca Akademia Edukacji CyfrowejPodharcmistrz Łukasz Mucha, koordynator projektu

Nasz projekt wystartował 1 listopada 2016 roku. Jego celem jest podniesienie kompe-

tencji cyfrowych wśród mieszkańców 41 gmin województwa świętokrzyskiego i  śląskiego. Projekt zakłada przeszkole-nie 4 370 osób dorosłych (w  tym 229 niepełnosprawnych) w 4 grupach wiekowych w ciągu 3 lat. Szkolenia dla odbior-ców końcowych przeprowadzą przygotowani do tego trenerzy (Liderzy Cyfrowi), wybrani spośród cieszących się zaufaniem mieszkańców gmin. Wsparciem technicznym realizacji zada-nia będzie utworzenie 41 Publicznych Punktów Dostępu do Internetu w  powyżej wymienionych gminach. Każda grupa szkoleniowa, w zależności od wieku, przejdzie podstawowy kurs kompetencji cyfrowych, na który złożą się podstawy pro-gramowe, w tym obligatoryjnie moduł związany z rozwijaniem kompetencji w zakresie korzystania z publicznych platform dostępu do usług, jak np. ePUAP. Dodatkowo każda z grup wiekowych będzie mogła skorzystać z zajęć warsztatowych w zakresie wybranego – rozszerzonego bloku tematycznego. Informowaniem o projekcie oraz wsparciem naboru uczestni-ków zajmą się przede wszystkim członkowie ZHP. Dodatkowo dorośli wolontariusze z ZHP będą pomagać w szkoleniach se-niorom i osobom niepełnosprawnym.

Dla ambitnych programistówCezary Borowski, koordynator projektu e-Pionier, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Istotnym elementem programu e-Pionier jest silna inspiracja formułą zamówień przedkomer-cyjnych (PCP, czyli pre-commercial procurement), stosowaną z powodzeniem na Zachodzie. Model ten zakłada rezygnację ze standardowej procedury zamówień publicznych, gdzie obo-wiązek przygotowania specyfikacji zamawianego produktu ogranicza zamawiającego do za-

kupu produktu lub usługi już istniejącej. Dzięki programowi e-Pionier instytucje publiczne będą mogły zakupić rozwiązania, które nie były wcześniej dostępne na rynku i będą dopiero wypracowywane w ramach projektu. W proponowanym modelu zamawiający będzie kierować się głównie innowacyjnością i jakością danego roz-wiązania, nie zaś tylko i wyłącznie jego ceną.

W połowie listopada ubiegłego roku NCBR rozstrzygnął pierwszy konkurs w ramach projektu e-Pionier. Do-finansowanie w  łącznej wysokości 40 mln zł przyznano czterem podmiotom działającym dla sektora TIK. Grantobiorcami pierwszego konkursu zostały: EduLab Sp. z o.o., Excento Sp. z o.o., Akcelerator Technologii Informatycznych Pionier Sp. z o.o. oraz Blockchain Technologies Sp. z o.o.

38 Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

Po pierwsze, musimy wziąć pod uwagę normy grzecznościowe. Zwracając się do osób nie-znanych, powinniśmy pozostać przy zwrotach Pani, Pan. A jeśli nasz odbiorca jest odbiorcą masowym – wówczas, rzecz oczywista, stosu-jemy formę Państwo.

Jeżeli jednak jesteś autorem tekstów mar-ketingowych, przygotowujesz treści na stro-ny internetowe, możesz działać swobodniej. W tych sytuacjach lepiej odejść od reguł for-malnej komunikacji i zwracać się do odbior-ców w  sposób bardziej bezpośredni, czyli „per Ty”. Podobnie możesz postąpić, gdy przygotowujesz instrukcje, formularze, porad-niki. Komunikacja funduszowa pozwala zatem na przełamywanie formalnych reguł.

Po drugie, Twój odbiorca powinien wiedzieć, kto do niego mówi. Zatem na zmianę przy-wołuj w tekście nazwę nadawcy i zwracaj się do odbiorcy. Jak to zrobić? Nic prostszego.

Wykorzystuj zaimki, np.: mnie, mój, nasz, Cie-bie, Twój lub formy czasownikowe, np. prosimy, powinni Państwo określić termin realizacji….

Kluczowe jest, abyś używał tych zwrotów sys-tematycznie, nawet w każdym wersie tekstu, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Co zyskasz stosując nasz radę? Otóż Twój odbiorca poczuje się aktywnym uczestnikiem procesu komunikacji. Nie potraktuje tego, co pi-szesz jako komunikatu opartego na arbitralnych przesłankach i poczuciu dominacji. W efekcie Twój tekst stanie się dla niego bardziej wiary-godny. To chyba całkiem spory zysk?

No więc tak, to prawda: „Nie musimy być na ty / tak jak z drzewem nie jest ptak, / drzewo pyta Czy pan śpi? / a ptak na to – nie – lub – tak...”. Ale musimy pamiętać – niezależnie od tego, czy będziemy używać formy Pan, Pani lub po prostu „Ty” – żeby nazywać siebie i czytelnika.

Aleksandra Ratajczak

Prosto o konkursach Funduszy Europejskich W jednej ze swoich piosenek Agnieszka Osiecka pytała: „Czy musimy być na ty, / po co zmieniać rzeczy stan. / Zobacz, jak to ładnie brzmi: / stare słowa pani, pan.” Przez cały cykl tekstów skupialiśmy się na tym, jak pisać, by być rozumianym. Melancholijne pytanie Osieckiej pozwoli nam zmienić kierunek naszych refleksji. Zastanowić się nad tym, kto mówi, do kogo. I czy możemy być na „Ty”, czy może pozostaniemy przy tradycyjnych formach.

Sześć zasad efektywnego pisania:1. Tekst dziel na akapity ze śródtytułami.

2. Używaj krótkich i dobrze znanych wyrażeń.

3. Twórz krótkie zdania – do dwudziestu wyrazów.

4. W każdym zdaniu pilnuj głównej myśli.

5. Używaj naturalnej gramatyki.

6. Często nazywaj siebie i wzywaj czytelnika.

Więcej informacji znajdziesz w publikacji „Prosto o konkursach

Funduszy Europejskich. Poradnik efektywnego pisania”.

39Fundusze Europejskie w Polsce

Warto wiedzieć

Ćwiczenie

Poprawwskazanyfragmenttekstu,takabyczytelnikpoczuł, żetekstjestskierowanydoniego:

Więcej informacji mogą Państwo znaleźć na stronie www.poir.gov.pl lub www.mr.gov.pl. Zapraszamy do korzystania z Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich na lata 2014-2020, Warszawa, ul. Żurawia 3/5, tel. +48 (22) 626 06 32 i 626 06 33, e-mail: [email protected]. W przypadku pytań prosimy o ich zgłaszanie na adres e-mail: [email protected].

Przykładowe rozwiązanie zadań znajdą Państwo na stronie 41 bieżącego numeru.

Do wygrania karty upominkowe do jednej z sieci księgarskich – jedna o wartości 100 zł oraz dwie o wartości 50 zł.

Zrealizowałeś ciekawy projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich lub znasz taki projekt w twojej okolicy?

Dodaj krótki opis i zdjęcia, filmy lub prezentację projektu do Mapy Dotacji poprzez formularz na stronie www.mapadotacji.gov.pl.

Szczegółowe zasady konkursu oraz listę zwycięzców poprzedniej edycji można znaleźć na stronie:

www.mapadotacji.gov.pl

WEŹ UDZIAŁ W KONKURSIE!

Ważne: w konkursie mogą wziąć udział osoby posiada-jące prawa autorskie do materiałów oraz opisu projektu, a także dysponujące oświadczeniami do wykorzystania wizerunku osób uwiecznionych na zdjęciach.

40 Fundusze Europejskie w Polsce

Raport

Wnioski te stanowiły blisko 13% ogólnej licz-by wniosków złożonych w ramach krajowych i  regionalnych programów operacyjnych w  perspektywie finansowej 2014-2020. Na-tomiast wartość wnioskowanego dofinanso-wania ze środków UE stanowiła ponad 6% wartości dofinasowania, o które wnioskowa-no w ramach wszystkich programów opera-cyjnych. W przypadku ponad 1/5 złożonych wniosków (tj. 1095) podpisano już umowy o  dofinasowanie realizacji projektów z  602 beneficjentami. Wartość zakontraktowanego wsparcia ze środków UE wyniosła 3,8 mld zł.

Wśród beneficjentów z  sektora pozarządo-wego, którzy podpisali umowy o dofinanso-wanie projektów, zdecydowanie dominują stowarzyszenia i  związki stowarzyszeń (553 umowy o  dofinansowanie projektów) oraz fundacje (421 umów). Z kolei analizując war-tość dofinansowania UE przyznanego na

realizację projektów, należy zauważyć, iż na projekty realizowane przez fundacje przypada 2/3 wartości dofinansowania ze środków UE zakontraktowanego przez omawianą grupę partnerów spoza administracji, natomiast na projekty stowarzyszeń i związków stowarzy-szeń – 24%.

Z uwagi na charakter działalności organiza-cji non-profit, realizowane przez nie projekty należą w większości (89%) do tzw. projektów „miękkich” dofinasowanych ze środków EFS. W analizowanym okresie złożono 977 projek-tów o wartości dofinasowania z EFS wyniosła 2,2 mld zł (co stanowi 59% wartości wszyst-kich projektów).

Z kolei z EFRR wsparto realizację 113 projek-tów o charakterze inwestycyjnym. Na ich reali-zację zakontraktowano 1,5 mld zł ze środków EFRR (czyli blisko 41% wartości wszystkich projektów). Ponadto dla 5 projektów przyzna-no dofinansowanie z FS w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.

Ponad 75% wszystkich projektów omawianej grupy beneficjentów realizowanych jest w ra-mach programów regionalnych, natomiast 23% projektów wsparte są z Programu Wie-dza Edukacja Rozwój.

Projekty realizowane przez organizacje poza-rządowe o największej łącznej wartości dofi-nasowania ze środków UE (54% łącznego do-finasowania ze środków UE przypadającego na te projekty) miały charakter ogólnokrajowy. Stanowiły one 8% liczby wszystkich ww. pro-jektów. Wśród projektów realizowanych na te-renie poszczególnych województw najwięcej odnotowano w  województwie dolnośląskim (tj. 108 – co stanowi 10% wszystkich projek-tów tej grupy beneficjentów).

Magdalena Brzozowska-Werduch

Organizacje pozarządowe jako beneficjent funduszy unijnychWedług stanu na 31 grudnia 2016 r., organizacje non-profit złożyły 5049 wniosków o dofinansowanie projektów o wartości dofinansowania ze środków UE wynoszącej ponad 9,61 mld zł.

inne organizacjespołecznelub zawodowe (6)

samorządygospodarczei zawodowe (8)

związki zawodowe (12)

organizacjepracodawców (81)

pozostałe kościołylub związkiwyznaniowe (3)

Kościół Katolicki (210)

stowarzyszeniai związki stowarzyszeń(898)

fundacje (2504)

Wartość dofinansowania projektów uzyskanego w krajowych i regionalnych programach operacyjnych na lata 2014-2020

w podziale na formy prawne partnerów pozarządowych (stan na 31 grudnia 2016 r., w mln zł)

41Fundusze Europejskie w Polsce

Fundusze Europejskie

Fundusze Europejskie w Polsce Biuletyn wydawany przez Ministerstwo Rozwoju • Pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa • tel. +48 22 273 74 00 • e-mail: [email protected] – www.funduszeeuropejskie.gov.plKolegium redakcyjne: Magdalena Brzozowska-Werduch, Agnieszka Busk, Paulina Kiewicz, Natalia Krawczyszyn--Pochłopień, Patrycja Loose, Agnieszka Palenik, Marta Parowicz, Aleksandra Ratajczak, Aleksandra Reduch, Judyta Szóstakowska, Anna Szybalska-Idzik, Łukasz Szefler, Barbara Toczyska, Małgorzata Trębińska, Katarzyna Wypustek, Anna Wywigacz, Agata Żołnacz-OkońRealizacja: Publikator Sp. z o.o., ul. Cieszyńska 3 A, 15-425 Białystok • Redakcja: Marta Borowska, Mariusz Golak, Maciej Kolczyński, Arkadiusz Kaczanowski, Beata Michalik, Katarzyna Masłowska, Anna Raducha-Romanowicz, Urszula Tatur, Radosław ZieniewiczZdjęcie na okładce: Fotolia • Zdjęcia nieopisane: archiwum MR, Shutterstock, Fotolia • Szata graficzna biuletynu została stworzona zgodnie z zasadami dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.Publikacja współfinansowana jest ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014-2020Egzemplarz bezpłatny, ISSN 1899-783X, nakład 6 tys. egzemplarzy.

Rozwiązanie zadania ze strony 39.Informacje mogą Państwo znaleźć na naszych stronach: www.poir.gov.pl

lub www.mr.gov.pl. Zapraszamy Państwa do korzystania z Punktu Informacyjnego

Funduszy Europejskich na lata 2014-2020: Warszawa, ul. Żurawia 3/5,

tel. +48 (22) 626 06 32 i 626 06 33, e-mail: [email protected]. Jeśli

mieliby Państwo pytania, prosimy, aby je Państwo do nas przesyłali: [email protected].

Zgłoś swój projekt unijny do europejskiego konkursu RegioStars 2017!

Tylko do 10 kwietnia można zgłaszać projekty do te-gorocznej edycji konkursu RegioStars. Udział w nim mogą wziąć projekty dofinansowane z  Funduszy Euro-pejskich. Poszukiwane są projekty innowacyjne, orygi-nalne i inspirujące.

Nagrodą dla zwycięzcy w każdej kategorii konkursowej jest film promocyjny o projekcie, który będzie promo-wany podczas specjalnej kampanii internetowej, a tak-że puchar i certyfikat RegioStars 2017.

W tym roku projekty można zgłaszać w 5 kategoriach:

1. Inteligentne specjalizacje dla innowacji w MŚP

2. Unia energetyczna: działania w dziedzinie klimatu

3. Równouprawnienie i aktywne uczestnictwo kobiet

4. Edukacja i szkolenia

5. Gwiazdy wśród miast: miasta w okresie transformacji cyfrowej

Więcej informacji oraz regulamin konkursu i formularz

zgłoszeniowy można znaleźć na portalu Komisji

Europejskiej:

Uruchomiono specjalny adres email do zapytań dotyczących konkursu: [email protected]

Lokalizacje Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich