Þjóðhagfræði IViðbótarefni um

heildarframboð og heildareftirspurn

HagfræðideildHaustmisseri 2011Þorvaldur Gylfason

Verðlag og landsframleiðsla

Frá rekstrarhagfræði til þjóðhagfræði:

Bakgrunnur 34. kafla

Rekstrarhagfræði í reyndVerð

Magn

Framboð

Eftirspurn

P*

Q*

Jafnvægi

UmframeftirspurnVerð

Magn

Framboð

EftirspurnUmframeftirspurn

JafnvægiFramleiðendur ráða för

UmframframboðVerð

Magn

Framboð

Eftirspurn

Umframframboð

JafnvægiNeytendur hafa undirtökin

Skoðum landbúnaðVerð

Magn

Framboð (teygið)

Eftirspurn (óteygin)

Jafnvægi

Skoðum landbúnaðVerð

Magn

Framboð (teygið)

Eftirspurn (óteygin)

Tekjur bænda

Skoðum landbúnaðVerð

Magn

Framboð fyrir

Eftirspurn (óteygin)

Framboð eftir

TækniframfarirA

B

Skoðum landbúnaðVerð

Magn

Framboð fyrir

Eftirspurn (óteygin)

Framboð eftir

A

B

Tækniframfarir

Tekjur bænda eftir tækniframfarir

LandbúnaðarvandinnÞað er engin tilviljun, að landbúnaður

er í kröggum um allan heimTækniframfarir lækka

framleiðslukostnað og búvöruverð án þess að laða fram aukna matarneyzlu Fæðueftirspurn er bundin við

líffræðilega þörf fólks fyrir tiltekinn fjölda hitaeininga á dag

Þess vegna lækka tekjur bænda!

Þjóðhagfræði í reynd: Heildarframboð

Verðlag

VLF

Heildarframboð

Hækkun verðlags laðar framleiðendur til að framleiða meira, svo að heildarframboð eykst

HeildareftirspurnVerðlag

VLF

Heildareftirspurn

Lækkun verðlags laðar neytendur til að kaupa meira, svo aðheildareftirspurn eykst

Jafnvægi í þjóðarbúskapnumVerðlag

VLF

Heildarframboð

Heildareftirspurn

P*

Y*

Jafnvægi

UmframeftirspurnVerðlag

VLF

Heildarframboð

Heildareftirspurn

Jafnvægi

Umframeftirspurn knýr verðlag upp á við eins og gerðist í Austur-Evrópu eftir 1990

Umframeftirspurn

UmframframboðVerðlag

VLF

Heildarframboð

Heildareftirspurn

Jafnvægi

Umframframboð knýr verðlag niður á við eins og gerðist í Ameríku eftir 1930

Umframframboð

Tilraun: ÚtflutningshnykkurVerðlag

VLF

AS

AD

ÚtflutningshnykkurVerðlag

VLF

AS

ADAD’

A

B

Útflutningur eykst

ÚtflutningshnykkurVerðlag

VLF

AS

AD

Umframeftirspurn knýr verðlag upp á við

AD’

A

B

C

ÚtflutningshnykkurVerðlag

VLF

AS

ADAD’

A

BÞegar verðlag hækkar, eykst VLF upp eftir upphallandi heildarframboðskúrfu

Athugasemdir um tilraunÚtflutningshnykkur eykur

heildareftirspurn þar eð Y = C + I + G + X - Z

Allir aðrir sambærilegir eftirspurnarhnykkir hafa sömu áhrif: Neyzla C (t.d. með skattalækkun) Fjárfesting I (t.d. með vaxtalækkun) Ríkisútgjöld G

VLF eykst með aukinni heildareftirspurn svo lengi sem heildarframboðskúrfan

hallar upp

Að endinguAð loknum kaflanum um hagstjórn

förum við nánar í saumana á Y = C + I + G + X - Z

Reiknum þá margfaldara: DY/DI > 0

fjárfestingarmargfaldari DY/DG > 0 ríkisútgjaldamargfaldari DY/DX > 0 útflutningsmargfaldari DY/Dt < 0 skattamargfaldari (gegnum

C)