14
Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ THEVENİN VE NORTON TEOREMLERİ

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

DEVRE TEORİSİ DERSİ

THEVENİN VE NORTON TEOREMLERİ

Page 2: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.20182/14

THEVENİN TEOREMİ

• Bir elektrik devresi herhangi bir noktasına göre bir gerilim kaynağı ve ona

seri bağlı bir dirençle gösterilebilir. Elde edilen devreye Thevenin eşdeğeri

denir.

• Devrenin belirlenen iki noktasındaki gerilim değeri Thevenin eşdeğerindeki

gerilim kaynağının değeridir.

• Eşdeğer devredeki gerilim kaynağına seri bağlı direncin değeri, devrenin

belirlenen iki noktasına göre eşdeğer direncinin değeridir.

Eşdeğer direnç bulunurken devredeki gerilim kaynakları kısa

devre, akım kaynakları ise açık devre kabul edilir.

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 3: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 3/14

ÖRNEK SORU

Şekildeki devrenin Thevenin

eşdeğerini bulunuz.

3 Ω’luk dirençten geçen akım;

20

2 + 3= 4 𝐴 ’dir.

3 Ω’luk direnç üzerindeki gerilim, 4 . 3 = 12 V’tur. Verilen devrenin A-B

noktalarına göre eşdeğer devresi,

RA-B= 2//3 =2.3

2+3= 1,2 Ω

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 4: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 4/14

Verilen devrenin, A-B noktalarına göre Thevenin eşdeğeri;

Şekildeki devrenin Thevenin

eşdeğerini bulunuz.

Cevap :

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 5: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 5/14

Şekildeki devrenin Thevenin

eşdeğerini bulunuz.

Cevap :

Şekildeki devrenin Thevenin

eşdeğerini bulunuz.

Cevap :

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 6: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 6/14

ÖRNEK SORU

Şekildeki devrede, 4 Ω’luk dirençten

geçen akımı Thevenin teoreminden

yararlanarak bulunuz.

4 Ω’luk direnç devreden çıkarılır ve

devrenin bu noktalara göre Thevenin

eşdeğeri bulunur.

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 7: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 7/14

4 Ω’luk direnç üzerinde;

𝑈3Ω =10

2 + 3. 3 = 6 𝑉 gerilim vardır.

1 Ω’luk dirençten akım akmadığı

için üzerinde gerilim düşmez.

𝑈𝐴−𝐵 = 6 − 2 = 4 𝑉 olur.

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 8: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 8/14

A-B noktalarına göre devrenin eşdeğer direnci;

RA-B= (2//3) =2.3

2+3= 1,2 Ω

𝑅𝐴−𝐵 = 1,2 + 1 = 2,2Ω

Devrenin Thevenin eşdeğeri

bulunduktan sonra, daha önce

çıkarılan 4 Ω’luk direnç tekrar

devreye eklenir. 4 Ω’luk dirençten

geçen akım;

𝐼4Ω =4

2,2 + 4= 0,64 𝐴 olarak bulunur.

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 9: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 9/14

Şekildeki devrede 3 Ω’luk

dirençten geçen akımı

Thevenin teoreminden

yararlanarak bulunuz.

Cevap : 2 A

Ry = 2,6 Ω’luk dirençten

geçecek akımı Thevenin

teoreminden yararlanarak

bulunuz. bulunuz.

Cevap : 5,28 A

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 10: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 10/14

NORTON TEOREMİ

• Bir elektrik devresi herhangi bir noktasına göre bir akım kaynağı ve ona

paralel bağlı bir dirençle gösterilebilir. Elde edilen devreye Norton eşdeğeri

denir.

• Devrenin belirlenen iki noktasının kısa devre edilmesi halinde buradan

geçecek akım değeri Norton eşdeğerindeki akım kaynağının değeridir.

• Eşdeğer devredeki akım kaynağına paralel bağlı direncin değeri, devrenin

belirlenen iki noktasına göre eşdeğer direncinin değeridir.

Eşdeğer direnç bulunurken devredeki gerilim kaynakları kısa

devre, akım kaynakları ise açık devre kabul edilir.

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 11: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 11/14

ÖRNEK SORU

Şekildeki devrenin Norton

eşdeğerini bulunuz.

Norton eşdeğerindeki akım

kaynağının değerini bulabilmek için

A-B uçları kısa devre yapılarak

buradan geçen kısa devre akımı (Ik)

bulunur.

𝐼𝑘 =12

6 + 2= 1,5 𝐴

𝑅𝐴−𝐵 = 6 + 2 = 8Ω

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 12: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 12/14

Şekildeki devrenin Norton

eşdeğerini bulunuz.

Cevap :

Şekildeki devrenin Norton

eşdeğerini bulunuz.

Cevap :

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 13: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 13/14

Şekildeki devrede, A-B uçlarına

bağlı 2 Ω’luk dirençten geçen

akımı Norton teoremini

uygulayarak bulunuz.

Cevap : 0,2 A

Şekildeki devrenin

Norton eşdeğerini

bulunuz.

Cevap :

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ

Page 14: BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE TEORİSİ DERSİ · 17.11.2018 2/14 THEVENİN TEOREMİ • Bir elektrik devresi herhangi bir noktasınagörebir gerilim kaynağıve

17.11.2018 14/14

Şekildeki devrede, 6 Ω’luk

dirençten geçen akımı

Norton teoremini

uygulayarak bulunuz.

Cevap : 1 A

Devre Teorisi, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ