Groepen in de blo

De ANITA groep: Amborellales, NymphaeaDeze groep van 3 ordes is gevan de namen van de familie(Waterleliefamilie), IlliciaceaZe behoren tot 3 ordes die ede vruchtbladen, die bij alle tijdens de bloemontwikkelinvastgeplakt door een door d

EenzaadlobbigenEenzaadlobbigen hebben 1 zaad kiemt. De kiemwortel wbijwortels. Eenzaadlobbigen

vertonen, is dabloemplantenDe bladeren zZe hebben me3 bloemdekblaAan de voet vSoms zijn er mDe eenzaadlob

AmborellalesNymphaealesAustrobaileyales

AcoralesAlismatalesPetrosavialesPandanalesDioscorealesLilialesAsparagales

ArecalesDasypogonalesPoalesCommelinalesZingiberales

Ceratophyllales

Chloranthales

CanellalesPiperalesMagnolialesLaurales

RanunculalesSabialesProtealesTrochodendralesBuxales

GunneralesBerberidopsidalesDillenialesCaryophyllalesSantalalesSaxifragales

VitalesCrossosomatalesGeranialesMyrtales

ZygophyllalesCelastralesMalpighialesOxalidalesFabalesRosalesCucurbitalesFagales

BrassicalesMalvalesSapindales

CornalesEricales

GarryalesGentianalesSolanalesLamiales

AquifolialesApialesDipsacalesAsterales

� Commeliniden

� Eenzaadlobbigen

� Magnoliiden

� Geavanceerde tweezaadlobbigen

� Fabiden

� Malviden

� Lamiiden

� Campanuliden

� Asteriden

�

�

�

�

�

�

�

�

�

� Rosiden

Bloemplanten in de systIn elk van de bedden 1-27 staanvan een of meer ordes. Op het elk bed staat links het cladograbloemplanten, met daarin aangfamilies in het bed thuishoren. is in het bed te vinden. De meegroepen staan in het cladogramtuin achteraan. In bed 28 staan planten bij elkalijken, maar die niet nauw met

Flowering plants in the syEach of the beds 1-27 contains reprmore orders. The cladogram of the depicted on the left side of each ofof the beds. The families concernedA selection of plants from these fambed. The most recently developed flbottom of the cladogram, and furthIn bed 28 plants are placed thatcharacters in common and lookclosely related.

ONTS

TAAN A

ARDE

BLA

DGROEN

� �

3.700.000.0004.500.000.000

Bloempla

Kalmoes

Groepen in de bloemplanten

De ANITA groep: Amborellales, Nymphaeales en AustrobaileyalesDeze groep van 3 ordes is genoemd naar de eerste letters van de namen van de families Amborellaceae, Nymphaeaceae(Waterleliefamilie), Illiciaceae, Trimeniaceae en Austrobaileyaceae. Ze behoren tot 3 ordes die een bijzonder ontwikkelingskenmerk gemeen hebben:de vruchtbladen, die bij alle bedektzadigen de zaadknoppen omsluiten, groeientijdens de bloemontwikkeling niet aan elkaar, maar worden aan elkaarvastgeplakt door een door de plant afgescheiden stof.

EenzaadlobbigenEenzaadlobbigen hebben 1 zaadlob, die uitgroeit tot 1 kiemblaadje wanneer hetzaad kiemt. De kiemwortel wordt op den duur vervangen door een stelsel vanbijwortels. Eenzaadlobbigen zijn meestal kruiden. Wanneer ze diktegroei

vertonen, is dat op een andere manier dan bij de rest van debloemplanten. De bladeren zijn meestal langwerpig, met evenwijdige nerven. Ze hebben meestal 3-tallige bloemen, met 2 kransen van 3 bloemdekbladen, 2 kransen van 3 meeldraden en 3 vruchtbladen.Aan de voet van de vruchtbladen zijn vaak honingklieren aanwezig.Soms zijn er minder bloemdelen. De eenzaadlobbigen omvatten een kwart van alle bloemplanten.

CommelinidenDe helft van alle soorten van de Ebehoren tot de Commeliniden (ArDasypogonales, Poales, CommelinZingiberales). Commeliniden hebbbloemdek dat bestaat uit groene opvallend gekleurde kroonbladenverscheidene families met grote bCommelinafamilie (CommelinaceaDe Palmen (Arecales) en Poales, m(Poaceae) en Cypergrassenfamilie bloemen. Dit hangt samen met de

Bloemplanten in de systeemtuinIn elk van de bedden 1-27 staan vertegenwoordigersvan een of meer ordes. Op het bord aan de voet vanelk bed staat links het cladogram van debloemplanten, met daarin aangegeven welkefamilies in het bed thuishoren. Een selectie daarvanis in het bed te vinden. De meest recent afgesplitstegroepen staan in het cladogram onderaan, en in detuin achteraan. In bed 28 staan planten bij elkaar die wel op elkaarlijken, maar die niet nauw met elkaar verwant zijn.

Flowering plants in the systematic gardenEach of the beds 1-27 contains representatives of one ormore orders. The cladogram of the flowering plants isdepicted on the left side of each of the panels at the footof the beds. The families concerned are also indicated. A selection of plants from these families is present in thebed. The most recently developed flowering plants are at thebottom of the cladogram, and furthest away in the garden. In bed 28 plants are placed that have somecharacters in common and look alike, but are notclosely related.

BLA

DGROEN

�

3.700.000.000

Bestuiving en verspreiding Het evolutionaire succes vaneen soort hangt direct samenmet het aantal nakomeligendat hij weet te produceren.Daarnaast is genetische variatievan groot belang. Variatie biedtde mogelijkheid tot selectie endus tot aanpassing zodra denoodzaak daartoe zichvoordoet.

Het instandhouden van een zo groot mogelijkegenetische variatie gebeurt door kruisbestuiving:een stuifmeelkorrel van de ene plant bevrucht eenzaadknop van een andere plant, waardoor tweepakketjes genetisch materiaal van verschillendeplanten samen de genetische code voor eennieuwe plant leveren.

Plantemechaom kruvergemvaak hdie opplant ngetranwater,

De effzoveelvoor dom zonakomgevenwater rol, masoms dweg teSpring

Bloemplanten

Zaden van Rupsklaver

Bevruchting

Kalmoes

Blauwe lotus

Grof hoornblad

ten

trobaileyalesde eerste letters

ceae, Nymphaeaceaeeae en Austrobaileyaceae. ontwikkelingskenmerk gemeen hebben:en de zaadknoppen omsluiten, groeienkaar, maar worden aan elkaarscheiden stof.

uitgroeit tot 1 kiemblaadje wanneer hetn duur vervangen door een stelsel van

kruiden. Wanneer ze diktegroeidere manier dan bij de rest van de

angwerpig, met evenwijdige nerven. e bloemen, met 2 kransen van sen van 3 meeldraden en 3 vruchtbladen.bladen zijn vaak honingklieren aanwezig.delen. tten een kwart van alle bloemplanten.

CommelinidenDe helft van alle soorten van de Eenzaadlobbigenbehoren tot de Commeliniden (Arecales,Dasypogonales, Poales, Commelinales enZingiberales). Commeliniden hebben meestal eenbloemdek dat bestaat uit groene kelkbladen en vaakopvallend gekleurde kroonbladen. Deze groep omvatverscheidene families met grote bloemen, zoals deCommelinafamilie (Commelinaceae) en de Gemberfamilie (Zingiberaceae). De Palmen (Arecales) en Poales, met de Russenfamilie (Juncaceae), Grassenfamilie(Poaceae) en Cypergrassenfamilie (Cyperaceae), hebben minder opvallendebloemen. Dit hangt samen met de manier waarop ze worden bestoven.

CeratophyllalesHet Hoornblad (Ceratophyllum) zit in eenaparte orde, de Ceratophyllales, waarmeemen lange tijd vanwege de sterkversimpelde bloemen niet goed raad heeftgeweten. Dit geslacht van ondergedokenwaterplanten werd vroeger in een apartefamilie, de Hoornbladfamilie(Ceratophyllaceae), in de Nymphaealesgeplaatst, maar staat nu als zustergroeptegenover alle eenzaadlobbigen.

nwoordigerse voet van

elkee daarvanfgesplitste, en in de

op elkaarwant zijn.

gardenof one orlants isat the footdicated. nt in thents are at thethe garden. eare not

Bestuiving en verspreiding Het evolutionaire succes vaneen soort hangt direct samenmet het aantal nakomeligendat hij weet te produceren.Daarnaast is genetische variatievan groot belang. Variatie biedtde mogelijkheid tot selectie endus tot aanpassing zodra denoodzaak daartoe zichvoordoet.

Het instandhouden van een zo groot mogelijkegenetische variatie gebeurt door kruisbestuiving:een stuifmeelkorrel van de ene plant bevrucht eenzaadknop van een andere plant, waardoor tweepakketjes genetisch materiaal van verschillendeplanten samen de genetische code voor eennieuwe plant leveren.

Planten hebben allerleimechanismen ontwikkeldom kruisbestuiving tevergemakkelijken. Ze maken vaak heel veel stuifmeelkorrels,die op allerlei manieren van de eneplant naar de andere kunnen wordengetransporteerd: door de wind, doorwater, door mens en dier.

De efficiënte verspreiding vanzoveel mogelijk zaden is eenvoor de hand liggende manierom zoveel mogelijknakomelingen een kans tegeven. Hierbij spelen wind,water en dieren een belangrijkerol, maar ook de plant zelf heeft soms de mogelijkheid om zaden weg te schieten zoals bij hetSpringzaad (Impatiens).

n

Ruwe berk, katjes, bloemen en vruchtjeZaden van Rupsklaver

Bevruchting

Blauwe lotus

Grof hoornblad

Costus igneus

e

e

ft

ChloranthalesDeze orde bestaat uit 1 vrij kleine, tropische familie met 4 geslachten van altijdgroene planten met kleine bloemen. In deze tuin is ervoor gekozen om de Chloranthales alszustergroep van de magnoliiden en de echtetweezaadlobbigen te beschouwen, maar daarover bestaatnog geen absolute zekerheid.

MagnoliidenDe Magnoliiden omvatten 4 ordes:Canellales en Piperales (samen 1 groep), en Magnoliales enLaurales (ook samen 1 groep).Zowel de groep als geheel als de 4 ordes worden goed ondersteunddoor moleculaire kenmerken. Men heeft lange tijd gedacht datMagnolia-achtigen de meest

primitieve bloemen binnen de bloemplanten hadden: grotebloemen met veel bloemdekbladen, meeldraden en vruchtbladendie in een spiraal op een verhoogde bloembodem staan ingeplant.Dat lijkt niet zo te zijn. Er zijn recentelijk fossielen van eerderebloemplanten gevonden, met veel kleinere en eenvoudigerbloemen.

TweezaadlobbigenDe bloemplanten werden vroeger verdeeld in 2 groepen: Eenzaadlobbigen en Tweezaadlobbigen. Het bleek dat de planten met twee zaadlobben geennatuurlijke groep vormen, want ze omvatten niet alleafstammelingen van 1 gemeenschappelijke voorouder.Bij hele uiteenlopende groepen zijn in een zaad tweezaadlobben aanwezig: in de naaktzadige Gnetales,maar ook bij de bedektzadige Waterleliefamilie(Nymphaeaceae), en bij de Rosiden en Asteriden.

Wat we tegenwoordig de Echte tweezaadlobbigen(’eudicotylen’) noemen zijn alle groepen vanaf de Ranunculales, ongeveer driekwart van alle bloemplanten. Het duidelijkste gemeenschappelijke kenmerk is het tri-aperturatestuifmeel: stuifmeelkorrels met 3 meestal langgerekte dunneplekken in de wand, waardoor het stuifmeel kan kiemen. Een ander kenmerk dat in deze groep veel voorkomt, is eenbloemdek dat uit van elkaar verschillende kelk- en kroonbladenbestaat. De kelkbladen zijn meestal onopvallend en dienen alsbescherming, de kroonbladen zijn meer voor de show, zoals bij de roos.

Geavanceerde tweezaadlobbigenDe Geavanceerde tweezaadlobbigen hebben meesbloemen. Bij rest van de bloemplanten zijn anderebloemdelen meer algemeen: bij de eenzaadlobbigbloemen meestal 3-tallig, bij de Proteaceae 4-talliggroepen zoals de Waterleliefamilie komen vaak vebloemen voor.

RosidenDe Rosiden omvattenongeveer een kwartvan de soortenbloemplanten. Ze bezittengemeenschappelijkemoleculairekenmerken, maar hetis moeilijk om eenomschrijving te geven op basis van zichtbare kenmHoutige planten en steunblaadjes komen bij de Rodan bij andere Geavanceerde tweezaadlobbigen. Dhebben vaak 2 kransen van meeldraden, waarvan afwisselend met de kroonbladen staan. Binnen de we alle bloemplanten die samenleven met stikstofbacteriën. Veel Rosiden maken ellagitanninen of andere afweglucosinolaten in de Brassicales.Op basis van moleculaire kenmerken zijn er binnen2 groepen onderscheiden: de Fabiden (met o.a. deRosales), en de Malviden, (met de Brassicales, MalvSapindales).

AsteridenDe Asteriden omvatten ongeveereen derde van alle bloemplanten.Het zijn meestal kruiden. De bloemkroonbladen zijnmeestal met elkaar vergroeid,behalve bij de Apiales enCornales. De groep is gebaseerdop moleculaire kenmerken en ophet feit dat veelvertegenwoordigers bepaaldechemische stoffen (iridoiden)maken.De Cornales en Ericales staan aande basis van de Asteriden, de restvan de ordes is op basis vanmoleculaire kenmerken in 2 groepen te plaatsen: deLamiiden (Garryales, Gentianales,Solanales en Lamiales), en deCampanuliden (Aquifoliales, Apiales, Dipsacales en Asterales).

Chloranthusinconspicuus,

bloem

Magnoliagrandiflora

KiemplantjeIpomoea

Pa

BloemenDe meest recente ontwikkevan de Bedektzadigen (AnBloemplanten, waarbij de gesloten vruchtbladen bevbestaan uit een steeltje (hehelmhokken, waarin het st

Bloemen bestaan meestal van kelkbladen met daarbkroonbladen. Vaak is er slebloemblaadjes, het bloemdde bloem bevinden zich 1 vruchtbladen, die tot 1 ofmeer vruchtbeginsels zijnvergroeid. Daarin bevindenzich de zaadknoppen. De meeldraden staan daar

Een vruchtbeginsel heeftmeestal een stijl, en altijd meer stempels. Eenstuifmeelkorrel die op destempel belandt, kiemt, grhet vruchtbeginsel in, enbevrucht een daar aanwezzaadknop. Daaruit groeit egroeit uit tot een vrucht m

Opvallende bloemen wordbestoven, soms door vogeldie door de windworden bestoven, zijnmeestal simpeler enminder opvallend, zoalsbij grassen enkatjesdragers.Windbestuiving isbinnen debloemplantenverscheidene kerenontstaan, vandaar datwindbestuivers inverschillende ordes tevinden zijn.

De eerste fossiele bloempldat 145 miljoen jaar geleddan 300.000 verschillende

t men.

aat

en 4 ordes:(samen es engroep).eel als de ndersteunderken. dacht dat

meestrotechtbladen

n ingeplant.eerdereiger

n. aperturate

dunnen. een

onbladennen alszoals bij

Geavanceerde tweezaadlobbigenDe Geavanceerde tweezaadlobbigen hebben meestal 5-talligebloemen. Bij rest van de bloemplanten zijn andere aantallenbloemdelen meer algemeen: bij de eenzaadlobbigen zijn debloemen meestal 3-tallig, bij de Proteaceae 4-tallig, en bij anderegroepen zoals de Waterleliefamilie komen vaak veeltalligebloemen voor.

RosidenDe Rosiden omvattenongeveer een kwartvan de soortenbloemplanten. Ze bezittengemeenschappelijkemoleculairekenmerken, maar hetis moeilijk om eenomschrijving te geven op basis van zichtbare kenmerken. Houtige planten en steunblaadjes komen bij de Rosiden meer voordan bij andere Geavanceerde tweezaadlobbigen. De bloemenhebben vaak 2 kransen van meeldraden, waarvan de buitensteafwisselend met de kroonbladen staan. Binnen de Rosiden vindenwe alle bloemplanten die samenleven met stikstofbindendebacteriën. Veel Rosiden maken ellagitanninen of andere afweerstoffen, zoalsglucosinolaten in de Brassicales.Op basis van moleculaire kenmerken zijn er binnen de Rosiden 2 groepen onderscheiden: de Fabiden (met o.a. de Fabales enRosales), en de Malviden, (met de Brassicales, Malvales enSapindales).

AsteridenDe Asteriden omvatten ongeveereen derde van alle bloemplanten.Het zijn meestal kruiden. De bloemkroonbladen zijnmeestal met elkaar vergroeid,behalve bij de Apiales enCornales. De groep is gebaseerdop moleculaire kenmerken en ophet feit dat veelvertegenwoordigers bepaaldechemische stoffen (iridoiden)maken.De Cornales en Ericales staan aande basis van de Asteriden, de restvan de ordes is op basis vanmoleculaire kenmerken in 2 groepen te plaatsen: deLamiiden (Garryales, Gentianales,Solanales en Lamiales), en deCampanuliden (Aquifoliales, Apiales, Dipsacales en Asterales).

Chloranthusinconspicuus,

bloem

KiemplantjeIpomoea

Paardenbloems

Zure kers

BloemenDe meest recente ontwikkeling in het plantenrijk is dievan de Bedektzadigen (Angiospermae) ofBloemplanten, waarbij de zaadknoppen zich ingesloten vruchtbladen bevinden. De meeldradenbestaan uit een steeltje (het filament) met daarop dehelmhokken, waarin het stuifmeel wordt gevormd.

Bloemen bestaan meestal uit een buitenste kransvan kelkbladen met daarbinnen een krans vankroonbladen. Vaak is er slechts 1 soortbloemblaadjes, het bloemdek. In het hart vande bloem bevinden zich 1 of meervruchtbladen, die tot 1 ofmeer vruchtbeginsels zijnvergroeid. Daarin bevindenzich de zaadknoppen. De meeldraden staan daaromheen.

Een vruchtbeginsel heeftmeestal een stijl, en altijd een ofmeer stempels. Eenstuifmeelkorrel die op destempel belandt, kiemt, groeithet vruchtbeginsel in, enbevrucht een daar aanwezigezaadknop. Daaruit groeit een zaad. Het vruchtbeginselgroeit uit tot een vrucht met daarin de zaden.

Opvallende bloemen worden meestal door insektenbestoven, soms door vogels of vleermuizen. Bloemendie door de windworden bestoven, zijnmeestal simpeler enminder opvallend, zoalsbij grassen enkatjesdragers.Windbestuiving isbinnen debloemplantenverscheidene kerenontstaan, vandaar datwindbestuivers inverschillende ordes tevinden zijn.

De eerste fossiele bloemplanten dateren uit het Krijt,dat 145 miljoen jaar geleden begon. Nu zijn er meerdan 300.000 verschillende soorten bloemplanten.

e

oor

en

als

LANDPL

ANTEN

VAATP

LANTE

N

ZAADPL

ANTEN

BL

� � � �

500.000.000 125.000.0350.000.000450.000.000

bloegroenwieren mossen varens naaktzadigen

bladgroenkorrels

droogtebestendige sp

transportvate

zaden

FlowersThe most recent development in the plathat of the Angiosperms or flowering plthe ovules are enclosed in carpels. The stconsist of a stalk, the filament, and the awhich pollen is formed.

Flowers usually have an outer calyx conswhorl of sepals, and an inner corolla, cothe petals; sometimes there is no differesepals and petals, in that case the perianpetals. In the heart of the flower, there amore carpels, joined to form one or morovules are contained within the pistil, arthe stamens are arranged.

A pistil usually has a style, and one or mA pollen grain landing on a stigma germinto the ovary and fertilizes an ovule. Tha seed. The pistil grows into a fruit contamore seeds.

Conspicuous flowers are usually pollinatesometimes by birds or bats. Wind-pollinaare usually more simple and less conspicthose in grasses and catkins. Wind-pollinoriginated several times, so that wind-poplants are found in different orders.

The first fossils of flowering plants date Cretaceous, which started 145 million yeThere are more than 300.000 different spexistence.

Bloemen

Vruchtbeginsels

Meeldraden

menest recente ontwikkeling in het plantenrijk is dieBedektzadigen (Angiospermae) of

planten, waarbij de zaadknoppen zich inen vruchtbladen bevinden. De meeldradenn uit een steeltje (het filament) met daarop deokken, waarin het stuifmeel wordt gevormd.

en bestaan meestal uit een buitenste kranslkbladen met daarbinnen een krans van

bladen. Vaak is er slechts 1 soortblaadjes, het bloemdek. In het hart vanem bevinden zich 1 of meerbladen, die tot 1 ofruchtbeginsels zijneid. Daarin bevinden

e zaadknoppen. eldraden staan daaromheen.

uchtbeginsel heeftal een stijl, en altijd een oftempels. Eeneelkorrel die op deel belandt, kiemt, groeituchtbeginsel in, enht een daar aanwezige

nop. Daaruit groeit een zaad. Het vruchtbeginseluit tot een vrucht met daarin de zaden.

ende bloemen worden meestal door insektenen, soms door vogels of vleermuizen. Bloemenor de windn bestoven, zijnal simpeler enr opvallend, zoalsssen en

dragers.estuiving is de

planteneidene kerenan, vandaar datestuivers inllende ordes tezijn.

ste fossiele bloemplanten dateren uit het Krijt,5 miljoen jaar geleden begon. Nu zijn er meer0.000 verschillende soorten bloemplanten.

LANDPL

ANTEN

VAATP

LANTE

N

ZAADPL

ANTEN

BLO

EMPL

ANTEN

HED

EN

� � � � �

500.000.000 125.000.000350.000.000450.000.000

bloemplantengroenwieren mossen varens naaktzadigen

bladgroenkorrels

droogtebestendige sporen of stuifmeel

transportvaten

zaden

bloemen en vruchten

FlowersThe most recent development in the plant kingdom isthat of the Angiosperms or flowering plants, wherethe ovules are enclosed in carpels. The stamensconsist of a stalk, the filament, and the anthers, inwhich pollen is formed.

Flowers usually have an outer calyx consisting of awhorl of sepals, and an inner corolla, consisting ofthe petals; sometimes there is no difference betweensepals and petals, in that case the perianth consists ofpetals. In the heart of the flower, there are one ormore carpels, joined to form one or more pistils. Theovules are contained within the pistil, around whichthe stamens are arranged.

A pistil usually has a style, and one or more stigmata.A pollen grain landing on a stigma germinates, growsinto the ovary and fertilizes an ovule. This grows intoa seed. The pistil grows into a fruit containing one ormore seeds.

Conspicuous flowers are usually pollinated by insects,sometimes by birds or bats. Wind-pollinated flowersare usually more simple and less conspicuous, likethose in grasses and catkins. Wind-pollination hasoriginated several times, so that wind-pollinatedplants are found in different orders.

The first fossils of flowering plants date from theCretaceous, which started 145 million years ago.There are more than 300.000 different species inexistence.

Bloemen

Vruchtbeginsels

Meeldraden