BİLGİSAYAR I

BİLGİSAYAR İLE İLGİLİ

TEMEL BİLGİLER

1 Yrd.Doç. Dr. Nuray Gedik

Bilgi Çağı Gereksinimleri

Bilgisayarların Tarihçesi

Bilgisayarların Sınıflandırılması

Bilgisayar Birimleri

Mikro Bilgisayarlar

Çevre Donanımı

2

BİLGİ ÇAĞI GEREKSİNİMLERİ

Ekonomiye etkisi olan kaynaklar:

Tabi Kaynaklar

İş

Para

Bilgi

3

BİLGİ NEDİR?

Bilgi (Information)

organize edilmiş, düzenlenmiş, manalı ve kullanılabilir veriler

Veri (Data)

işlenecek olan ham olan her şey

4

BİLGİ ÇAĞI

Avcılık

Tarım

Endüstri

Bilgi

5

BİLGİ ÇAĞI

• Bilgisayar: her türlü bilgiyi işleyen ve bize sonuçlarını ileten aletler

• Bilgisayar okuryazarlığı:

– Farkında olma,

– Bilgi sahibi olma,

– Etkileşimde bulunma

6

BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: FARKINDA OLMA

Bilgisayarların toplum için öneminin, becerisinin ve yayılmasının yaratacağı sonuçların farkında olmak.

7

BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: BİLGİ SAHİBİ OLMA

Bilgisayarlar nedir, nasıl çalışır gibi sorulara cevap verebilecek düzeyde bilgi sahibi olmak,

Bilgisayarlar hakkında teknik dil hakkında bilgi sahibi olmak,

8

BİLGİSAYAR OKURYAZARLIĞI: ETKİLEŞİMDE BULUNMA

Bilgisayarı kullanabilmek

Bazı temel bilgisayar programlarını kullanabilmek

9

BİLGİSAYARLARIN TEMEL NİTELİKLERİ

Hız,

Güvenilirlik,

Saklama kapasitesi,

Üretime sağladıkları yarar

10

BİLGİSAYARLARIN FAYDALARI

Verimlilik

Karar Verme

Maliyet Azaltma

11

BİLGİSAYAR SİSTEMİNİN PARÇALARI

• Donanım (hardware):

fiziksel bileşenler

• Yazılım (software): bilgisayarı çalıştıran ve donanımın ne yapması gerektiğini belirten yönergeler bütünü

12

BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ 13

BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ

– Çörçü (Abacus) (~6000 sene)

– Pascal (1650) ilk yarı otomatik toplama makinesi

– Leipniz (1670) Pascalın makinesini dört işlem yapan şekle sokmuştur

– 1820 yıllarında İngiliz Babbage işlem yapmayı bir sıraya koymus ve Analitical Engine’i geliştirmiştir

14

ABACUS (~ 6000 SENE)

15

PASCAL (1650) İLK YARI OTOMATİK TOPLAMA MAKİNESİ

16

LEİPNİZ 1670

17

ANALITICAL ENGINE (BABBAGE, 1820)

18

BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ

1830-Delikli kartlar: Jaquard

1840-ilk mantıksal matematik: Boole ve daha sonraları Demorgan

19

DELİKLİ KARTLAR (JAQUARD ,1830)

20

20.0

9.2

012

21

ALAN TURING

İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi

Manchester Üniversitesi'nde çalıştığı 1930’lu yıllarda, Turing makinası denilen algoritma ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır.

BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ

• Prof. Aiken (1944):

• ilk elektro-mekanik bilgisayar

• Prof. Eckert (1946) yılında ilk elektronik bilgisayarı üretilmiştir.

• Bu makineye ENIAC adı verilmiştir

22

ENIAC

23

ENIAC

24

ENIAC

25

BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ

ENIAC Bilgisayarlarına ait bazı bilgiler :

12X6 metrelik bir alan kaplıyordu.

150 KW elektrik enerjisi kullanılıyordu.

18.000 Radyo lambası kullanıldı.

10 basamaklı sayılarla işlem yapabiliyordu.

0,2 ms (Milisaniye) lik bir işlem hızı vardı.

İşlemleri kendi diline – Makine Dili – yapıyordu.

Bellek sığınakları 1KB kadardı- çok dardı. 26

BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ

Bilgisayarlar zamanımıza kadar geçen sürede çok büyük ilerleme göstermişlerdir:

kullanılan teknoloji,

çalışma hızı,

bellek kapasitesi,

programlama dilleri

27

Nesiller Yıllar Teknoloji Hızı Bellek

Sığası

Prog.Dili

1nci Nesil 1950-1960 Lamba-Kart

Mıknatıslı

Bobin

0,2- 0,1 ms 1KB Makine Dili

2nci Nesil 1960-1965 Transistor-

Kart-

DRUM

Mık.Tape

1µs 100KB Asembler (PAL)

ALGOL

3ncü Nesil 1965-1970 PCB-Kart,

IC, Disk,

Diskette

100 µs 1MB İleri Diller

FORTRAN_COBOL

4ncü Nesil 1970-1990 LSI, PC

Optik CD

100ns 1GB Pascal, Java, C++

5nci Nesil 1990-2005 Chips, DVD 10ps TB Natural, Robotics

Virtual Reality

Artificial Intelligence

6. Nesil

28

ZAMAN BİRİMLERİ

1 milisecond (ms) = 10-3 second

1 microsecond (µs) = 10-6 second

1 nanosecond (ns) = 10-9 second

1 picosecond (ps) = 10-12 second

1 femtosecond (fs) = 10-15 second

29

30

Dosya Kapasiteleri Bit ve Byte Olarak bit byte Kilobyte Megabyte Gigabyte

bit 1 8 8,192 8,388,608 8,589,934,592

byte 8 1 1,024 1,048,576 1,073,741,824

Kilobyte 8,192 1,024 1 1,024 1,048,576

Megabyte 8,388,608 1,048,576 1,024 1 1,024

Gigabyte 8,589,934,592 1,073,741,824 1,048,576 1,024 1

Terabyte 8,796,093,022,2

08

1,099,511,627,7

76 1,073,741,824 1,048,576 1,024

Petabyte 9,007,199,254,7

40,990

1,125,899,906,8

42,620

1,099,511,627,7

76 1,073,741,824 1,048,576

Exabyte 9,223,372,036,8

54,780,000

1,152,921,504,6

06,850,000

1,125,899,906,8

42,620

1,099,511,627,7

76 1,073,741,824

Zettabyte 9,444,732,965,7

39,290,000,000

1,180,591,620,7

17,410,000,000

1,152,921,504,6

06,850,000

1,125,899,906,8

42,620

1,099,511,627,7

76

BİLGİSAYARIN

SINIFLANDIRILMASI

31

BİLGİSAYARLARIN SINIFLANDIRILMASI

Bilgisayarların kullanım amacına ve şekline göre sınıflandırılması:

Sayısal(Digital)

Örneksel(Analog)

Melez(Hybrid)

32

SAYISAL (DIGITAL) BİLGİSAYARLAR

Artı veya eksi kutuplu elektronik dalgalarla (Pulse) çalışan parçalardan oluşmuş makinelerdir.

0 (Sıfır) veya 1 (Bir): Bit (Binary Unit)

8 Bit = 1 BYTE

33

SAYISAL (DIGITAL) BİLGİSAYARLAR

34

ÖRNEKSEL BİLGİSAYARLAR (ANALOG COMPUTERS)

lineer ve lineer olamayan matematiksel fonksiyonları doğru çözer

Uzay ve Hava taşımacılığı

35

ÖRNEKSEL BİLGİSAYARLAR (ANALOG COMPUTERS)

36

MELEZ (HYBRID) BİLGİSAYARLAR

Analog ve Digital karışımı

uçaklar

37

SAYISAL BİLGİSAYARLARIN ALT SINIFLANDIRMASI

1. Süper Bilgisayarlar

2. Ana Çerçeve Bilgisayarları

3. Mini Bilgisayarlar

4. Micro Bilgisayarlar

38

SÜPER BİLGİSAYARLAR (SUPER COMPUTERS)

yüksek çalışma hızı ve kapasitesi

araştırma merkezleri ve Internet

NASA ve bazı üniversiteler örnek olarak gösterilebilirler.

39

SÜPER BİLGİSAYARLAR (SUPER COMPUTERS)

40

ANA ÇERÇEVE BİLGİSAYARLAR (MAIN FRAMES)

Terminal Bağlantısı olan pek çok Devlet ve Üniversitelerle büyük iş yerlerinde kullanılırlar.

41

ANA ÇERÇEVE BİLGİSAYARLAR (MAIN FRAMES)

42

MİNİ BİLGİSAYARLAR (MINI COMPUTERS)

Az sayıda terminal bağlamak mümkündür.

Küçük kuruluşların makineleri

43

MİNİ BİLGİSAYARLAR (MINI COMPUTERS)

44

MİCRO BİLGİSAYARLAR (MICRO COMPUTERS)

=PC kişisel bilgisayar

evlerde, okullarda, İnternet kafelerde

Tek Başlarına (Stand Alone) veya internete bağlı bir şekilde kullanılabilirler.

45

MİCRO BİLGİSYARLAR (MICRO COMPUTERS)

46

MİKRO BİLGİSAYARLAR

(PC:

PERSONAL COMPUTERS) 47

PC

GİRİŞ birimi (Input Unit),

ÇIKIŞ birimi (Output unit),

BELLEK (Memory _Ram)

Merkezi işlem birimi (CPU)

DEPO veya DIŞ_BELLEK (Storage Or External Memory) eklenmiştir.

48

BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI

DEPO

RAM

CPU

Giriş Çıkış

49

BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI

50

BİLGİSAYAR ANA BLOK ŞEMASI

• Çevre birimleri:

• Giriş: Klavye, Fare

• Çıkış: Ekran

• Depo birimi

• CPU (Merkezi İşlem birimi • Aritmetik-Mantık (ALU)

• Denetim Birimi(Control Unit)

• Registers:hızlı bellek birimlerinden oluşur.

51

52

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

• Girilen her türlü bilgi önce Bellek kısmına (RAM) işlenir.

• Uçucu Bellek

• İşlenmekte olan bilgileri kaydederek yani depoya yükleyerek kalıcı bir saklama ortamına kaydetmiş oluruz.

53

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

• Klavyedeki herhangi bir tuşa basıldığında sekiz bit uzunluğunda bir sayısal sinyal elde edilir.

• Harf sayısal şekle dönüşmektedir

• Yani Giriş Birimleri analog verileri bilgisayarın anlayacağı sayısal (dijital) formata dönüştürür.

54

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Çıkış birimleri:

Sayısal veri - analog

55

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

Bilgisayarlar verilerle işlem görürler. Onun için bunlara Veri işler ( Data Processor) demek de hatalı olmaz.

Bilgilerin işlendiği CPU veya Merkezi İşlem Birimine bu nedenle bu ad verilmiştir.

56

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

• Bellekteki bilgiler, komutlara göre işlem görmek üzere Aritmetik Mantık Birimine (ALU) aktarılırlar.

• Programın bulunduğu Denetim Biriminden gelen Komut şekline göre burada gerekli Aritmetik veya Mantıksal işlemler yapılarak elde edilen sonuç tekrar Belleğe (RAM) aktarılır. • RAM uçucu olduğu için arada bir yapılan

işlemleri kaydetmek yani depolama Birimine aktarmak gerekir.

57

ÇEVRE DONANIMI

(PERIPHERAL DEVICES) 58

ÇEVRE DONANIMI

Giriş, Çıkış ve Depolama birimlerinin oluşturduğu teçhizat grubuna bu adı veriyoruz.

Giriş birimleri

Çıkış birimleri

Depolama birimleri

59

GİRİŞ BİRİMLERİ

Klavye ve Fare (Mouse) ve Depolama Birimi bilgilerin girildiği, çıktıların elde edildiği ve depolandığı birimlerdir.

Bunlar doğrudan herhangi bir programlama veya işlem yapmazlar.

60

ÇIKIŞ BİRİMLERİ

Ekran

Yazıcı

Çiziciler (Plotters)

Ses çıkışları

61

DEPOLAMA BİRİMLERİ

1KB ---- TB seviyesi

Tambur (Drum Unit), Manyetik Bant (Magnetic Tape), Disk, Disket, CD-ROM ve DVD (Digital Video Disk), Flaş Bellek, Harici Disk vb sayılabilir.

62

BİLGİSAYAR SİSTEMİ

Giriş

Klavye, Fare,

Tarayıcı, Web-cam,, ...

Çıkış

Depolama

Sabit Disk, Flash Disk, CD-DVD Rom

Sistem Birimleri

CU ALU Regist

ers

RAM

YAZILIM

İşletim Sistemi

Hazır Progra

mlar

MS-Office, Antivirus, vb.vb.vb

İNSAN

Yazılımcılar Son

Kullanıcılar / Bizler

63

DONANIM

Çevre Birimleri

CPU

Yazıcı,

Ekran,

Hoparlor

!!AFİYET OLSUN!!

64

Yrd. Doç.Dr. Nuray Gedik, ngedik@akdeniz.edu.tr