BÖLGESEL GELİŞME ve SEKTÖR-BÖLGE YIĞINLAŞMASI

BÖLGESEL GELİŞMEve

SEKTÖR-BÖLGE YIĞINLAŞMASI

Leyla BİLEN KAZANCIK

Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü

26 EKİM 2007

BÖLGESEL GELİŞME ve SEKTÖR-BÖLGE YIĞINLAŞMASI 2

AB-25’te Düzey 2 Bölgelerine Göre Kişi Başı GSYİH (2002)

1 Inner London (UK) 315 1 Lubelskie (PL) 32

2 Bruxelles-Capitale (BE) 235 2 Podkarpackie (PL) 33

3 Luxembourg 213 3 Warmi•sko-Mazurskie (PL) 34

4 Hamburg (DE) 188 4 Podlaskie (PL) 35

5 Île de France (FR) 176 5 •wi•tokrzyskie (PL) 36

6 Wien (AT) 173 6 Észak Magyaroszág (HU) 37

7 Berkshire, Buckinghamshire & Oxfordshire (UK)

162 7 Opolskie (PL) 37

8 Provincia Autonoma Bolzano (IT) 160 8 Eszag-Alföld (HU) 38

9 Stockholm (SE) 158 9 Východné Slovensko (SK) 39

10 Oberbayern (DE) 158 10 Latvia 39

11 TR42 (Kocaeli, Bolu, Sakarya, Yalova, Düzce) 53 11 TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) 10

En Gelişmiş 11 Bölge En Geri Kalmış 11 Bölge

Satın alma gücü paritesine göre, (AB-25=100)


AB’de Düzey 2 Bölgelerine Göre Kişi Başı GSYİH (2002)

Satın alma gücü paritesine göre, (AB-25=100)

ÜLKELER DÜZEY 2 BÖLGELERİENDEKS DEĞERİ

KATSAYI FARKI

Attiki 82.3Dytiki Ellada 58.3Southern and Eastern 147.5Border,Midland and Western 91.5Praha 152.8St. Edni Marova 52.4Bruxelles-Cap 234.5Hainaut 74.9İle de France 176Guyane 57.3İnner London 315.4West Wales 75.5Kocaeli 53Van 10

* 2000 Yılı Verileri

Türkiye* 5.3

Fransa 3.1

Birleşik Krallık 4.1

Yunanistan 1.4

Belçika 3.1

Çek Cumhuriyeti 2.9

İrlanda 1.6


İmalat Sanayii

TÜRKİYETÜRKİYE

26 BÖLGE 23 SEKTÖR


Düzey 2 Bölge İlleri

DÜZEY 2 İLLERTR10 İSTANBUL

TR21 EDİRNE, KIRKLARELİ, TEKİRDAĞ

TR22 BALIKESİR, ÇANAKKALE

TR31 İZMİR

TR32 AYDIN, DENİZLİ, MUĞLA

TR33 AFYONKARAHİSAR, KÜTAHYA,MANİSA, UŞAK

TR41 BİLECİK, BURSA,ESKİŞEHİR

TR42 KOCAELİ, BOLU, SAKARYA,YALOVA, DÜZCE

TR51 ANKARA

TR52 KONYA, KARAMAN

TR61 ANTALYA, BURDUR, ISPARTA

TR62 ADANA, MERSİN

TR63 HATAY, KAHRAMANMARAŞ, OSMANİYE

TR71 NEVŞEHİR,NİĞDE, AKSARAY, KIRIKKALE, KIRŞEHİR

TR72 KAYSERİ, SİVAS, YOZGAT

TR81 ZONGULDAK, BARTIN, KARABÜK

TR82 ÇANKIRI, KASTAMONU, SİNOP

TR83 ÇORUM,SAMSUN, AMASYA, TOKAT

TR90 ARTVİN, GİRESUN, GÜMÜŞHANE, ORDU, RİZE, TRABZON

TRA1 ERZURUM, ERZİNCAN, BAYBURT

TRA2 AĞRI, KARS, ARDAHAN

TRB1 BİNGÖL,ELAZIĞ,MALATYA,TUNCELİ

TRB2 BİTLİS, HAKKARİ,MUŞ,VAN

TRC1 ADIYAMAN, GAZİANTEP, KİLİS

TRC2 DİYARBAKIR, ŞANLIURFA

TRC3 MARDİN, SİİRT, BATMAN, ŞIRNAK


İmalat Sanayii Alt Sektörleri

Kod Sektör15 Gıda ürünleri ve içecek imalatı16 Tütün ürünleri imalatı17 Tekstil ürünleri imalatı18 Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması19 Derinin tabaklanması ve işlenmesi; bavul, el çantası, saraçlık, koşum

takımı ve ayakkabı imalatı20 Ağaç ve ağaç mantarı ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve

benzeri malzemelerden, örülerek yapılan eşyaların imalatı21 Kağıt hamuru, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı22 Basım ve yayım; plak, kaset ve benzeri kayıtlı medyanın çoğaltılması23 Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı

24 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı25 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı26 Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı27 Ana metal sanayii28 Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı 29 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat imalatı 30 Büro makineleri ve bilgisayar imalatı31 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı33 Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ile saat imalatı34 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı35 Diğer ulaşım araçlarının imalatı36 Mobilya imalatı; başka yerde sınıflandırılmamış diğer imalatlar37 Geri dönüşüm


1- Coğrafi Yığınlaşma Katsayısı .....................

2- Herfindahl Sektörel Uzmanlaşma Endeksi .....

3- Herfindahl Bölgesel Uzmanlaşma Endeksi .....

5- Bölgesel Yığınlaşma Katsayısı ve Oranı ........

4- Sektörel Yığınlaşma Katsayısı ve Oranı ........

Yöntem


İmalat Sanayiinin Coğrafi Yığınlaşmaları


Hizmetler Sektörünün Coğrafi Yığınlaşmaları


İstihdam Sayısına Göre Sektörel Uzmanlaşma

0,000,050,100,150,200,250,300,350,400,450,50

Bür

o

Rady

o T

V

Giy

im

G.d

önüş

üm

D. U

laşı

m

Deri

Bas

ım

Ele

ktrikl

i

Tüt

ün

Kim

ya

Tıb

bi

Pet

rol

Pla

stik

Moto

r

Kağ

ıt

Mobi

lya

Tek

stil

Maki

ne

Fab

rikas

yon

Ana

met

al

Min

era

l

Gıd

a

Ağa

ç

Sektörel Uzmanlaşma


Büro Makinaları ve Bilgisayar İmalatı Sektöründe Bölgesel Yığınlaşma


Radyo Televizyon Haberleşme Teçhizatı ve Cihazları Sektöründe Bölgesel Yığınlaşma


Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Sektöründe Bölgesel Yığınlaşma


Ağaç ve Ağaç Ürünleri İmalatı Sektöründe Bölgesel Yığınlaşma


Bölgesel Uzmanlaşma

İmalat Sanayiinde Çalışan Kişi Sayısına Göre Herfindahl İndeksi

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

TR

C1

TR

90

TR

81

TR

32

TR

A2

TR

21

TR

C2

TR

B1

TR

B2

TR

63

TR

C3

TR

41

TR

A1

TR

82

TR

22

TR

72

TR

10

TR

52

TR

62

TR

83

TR

61

TR

33

TR

71

TÜ

RK

İYE

TR

31

TR

51

TR

42


TRC1 (Gaziantep-Kilis-Adıyaman)Bölgesinde Sektörel Yığınlaşma

Sektör

Bölge içinde

sektörün payı

Yığınlaşma katsayı

Yığınlaşma oranı

Tekstil ürünleri imalatı 51,2066 32,0263 2,6698

Gıda ürünleri ve içecek imalatı 18,0656 6,3089 1,5366

Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı 4,5938 0,9818 1,2718

Derinin tabaklanması ve işlenmesi; bavul, el çantası, saraçlık, koşum takımı ve ayakkabı imalatı 3,2132 0,9352 1,4105

Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı 3,9861 0,1553 1,0405

Geri dönüşüm 0,0064 -0,0388 0,1418

Büro makineleri ve bilgisayar imalatı 0,0625 -0,0599 0,5106


Sektörel Yığınlaşma ve Bölgesel Çeşitlilik


Bölgelerde Sektörel Yığınlaşması

TARIM


Tarla Ürünlerinin Bölgelerde Yığınlaşması


Sebze Üretiminin Bölgelerde Yığınlaşması


Meyve Üretiminin Bölgelerde Yığınlaşması


Büyükbaş Hayvan Yetiştiririciliğinin Bölgelerde Yığınlaşması


Küçükbaş Hayvan Yetiştiririciliğinin Bölgelerde Yığınlaşması


GENEL

DEĞERLENDİRME


Ülkemizin temel sorunlarından biri;

bölgesel gelişmişlik farklarıdır.

Özellikle az gelişmiş bölgelerde,

bölge potansiyeline uygun

sektörel kümelenmelerin belirlenmesi ve geliştirilmesi bu farkların azaltılmasında

önemlidir.


İmalat Sanayi

Uzmanlaşmış sektörler;Geleneksel endüstri bölgelerinde yoğunlaşan yüksek ve orta teknoloji gerektiren sektörlerdir.

Çeşitliliği olan sektörler ise;Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi ile Karadeniz’in doğu kesimlerinde yoğunlaşan, düşük teknolojili sektörlerdir.


Tarım

Özellikle az gelişmiş bölgelerimizde;

hayvan besiciliğine

ilişkin potansiyel bulunmaktadır.


Tarım

Hayvan Besiciliğinde;

yerelde daha ayrıntılı çalışmaların yapılması, kırsal kümelerin belirlenmesi ve

geliştirilmesi,

bölgenin gelişmesi ve rekabet gücünün artırılmasında etkili olacaktır.


Sektörlerin mekansal bir profilini veren bu çalışma;

Alınacak olan kararlara destek olması Günümüz eğilimlerinin ihtiyaç duyduğu

yeni bakış açısına bir örnek oluşturması

bakımından önemlidir.

BÖLGESEL GELİŞMEve

YAPISAL UYUM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Teşekkür Ederiz...


Bölgelerin sektör bazında yığınlaşmasının Türkiye ortalamasının üstünde, etrafında ya da altında olduğunu gösterir.

)/(

)/(

YY

EE

i

jijCoğrafi Yığınlaşma Katsayısı

ijE

jE

iYY

=i bölgesinde j sektörünün toplam istihdamı

=Türkiye’de j sektörünün toplam istihdamı

=i bölgesinin yüzölçümü

=Türkiye’nin toplam yüzölçümü

1,5 Türkiye ortalamasının üstünde yığınlaşmış

< 1,5 Türkiye ortalamasının etrafında yığınlaşmışCYKCYK

0,5

CYK<0,5 Türkiye ortalamasının altında yığınlaşmış

Coğrafi Yığınlaşma Katsayısı


Herfindahl Uzmanlaşma (çeşitlilik) İndeksi

:i Bölgesinde j sektöründeki istihdam sayısını

: i Bölgesinde istidam sayısı,

2

i

ij

E

EHerfindahl

ijE

iE

Değer arttıkça sektörde ya da bölgede uzmanlaşma artmaktadır.


: i Bölgesinde j sektöründeki üretim değeri

: Türkiye’de j sektöründeki üretim değeri

: i Bölgesinde üretim değeri

:Türkiye’deki toplam üretim değeri

E

E

E

ELC i

j

ij

ijE

iEjE

Yığınlaşma Katsayısı

Yığınlaşma katsayısının yüksek olması, bölgelerde sektörel yığınlaşmanın olduğu anlamına gelir.

E


Yığınlaşma Oranı;

EE

EE

EE

EELQ

i

jij

j

iij

Yığınlaşma oranının 1'den büyük olması, bölgenin sektörde Türkiye ortalamasından daha iyi olduğunu gösterir.


Giyim Eşyası İmalatı

İstihdam

Sayısı

İstihdam

oranı

Yığınlaşma

Katsayısı

Yığınlaşma

Oranı

TR10 (İstanbul) 166214 54,97 21,861 1,6603TR31 (İzmir) 30642 10,13 3,1684 1,4549TR21 (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ) 13782 4,56 0,2384 1,0552TR82 (Çankırı, Kastamonu, Sinop) 2027 0,67 0,0445 1,071TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) 13656 4,52 -0,0001 1TRB2 (Bitlis, Hakkari,Muş,Van) 531 0,18 -0,0828 0,6795TRC3 (Mardin, Siirt, Batman, Şırnak) 400 0,13 -0,1021 0,5645TRA2 (Ağrı, Kars, Ardahan) 150 0,05 -0,1297 0,2766TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) 279 0,09 -0,1691 0,353TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) 1770 0,59 -0,2779 0,6781


Gıda Ürünleri İmalatı

İstihdam

Sayısı

İstihdam

oranı

Yığınlaşma

Katsayısı

Yığınlaşma

Oranı

TR90 (Artv in, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon) 19419 7,83 6,0162 5,0699TR52 (Konya, Karaman) 12811 5,17 2,7188 2,0376TR22 (Balıkesir, Çanakkale) 10181 4,1 2,4866 2,448TR83 (Çorum,Samsun, Amasya, Tokat) 10782 4,35 2,1046 1,8708TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) 7153 2,88 2,0139 3,1988TRC1 (Adıyaman, Gaziantep, Kilis) 11267 4,54 1,5864 1,4829TR33 (Afyon, Kütahya,Manisa, Uşak) 12383 4,99 1,5051 1,2936TR62 (Adana, Mersin) 11895 4,8 1,3331 1,3366TRB1 (Bingöl,Elazığ,Malatya,Tunceli) 4823 1,94 1,0845 2,182TR71 (Nevşehir,Niğde, Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir) 4270 1,72 0,6263 1,5169


Et Üretiminin Bölgelerde Yığınlaşması


Süt Üretiminin Bölgelerde Yığınlaşması

Documents

BÖLGESEL GELİŞME ve SEKTÖR-BÖLGE YIĞINLAŞMASI