ÖZEL EĞİTİMDE

BÜTÜNLEŞTİRME Başarı İçin 450 Strateji

Yetersizliği Olan Öğrencilere Eğitim Veren Tüm Eğitimciler İçin El Kitabı

Bütünleştirme Eğitim Programı Oluşturmak İçin

Fikirler, Uyarlamalar, Stratejiler ve Pratik Formlar

Peggy A. Hammeken

Çeviri Editörü

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ

Çevirenler Ümit ŞAHBAZ Elif TUNÇEL

Sinan Tarkan ASLAN Osman ÖZCAN Muhsin YÖRÜK

Sevinç PİŞGİN ÇİVİK Arzu AYDOĞAN ÇAKIR

Tayfun ŞENER

Gözden Geçirilmiş

2. Baskı

Ankara 2019

ÖZEL EĞİTİMDE BÜTÜNLEŞTİRME: Başarı İçin 450 Strateji Çeviri Editörü: Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ Inclusion: 450 Strategies for Success Peggy A. Hammeken

© 2019 Tüm Hakları Saklıdır. Bu kitabın basım, yayın, satış hakları Anı Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.’ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri herhangi bir bilgi depolama ve erişim sistemiyle veya mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, aktarılamaz, dağıtılamaz. Inclusion: 450 Strategies for Success başlıklı İngilizce baskısından izin alınarak çevrilmiştir. Türkçe baskısı ANI YAYINCILIK tarafından yayımlanmıştır. Copyright © 2000, 1997, 1995 by Corwin Press All rights reserved. When forms and sample documents are included, their use is authorized only by educa-tors, local school sites, and/or noncommercial entities who have purchased the book. Except for that usage, no part of this book may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval system, without permission in writing from the publisher. Corwin Press, bu kitabın orijinal yayıncısı olarak ABD, İngiltere ve Yeni Delhi’de de eserin sahibidir. Bu kitabın çevirisi, Anı Yayıncılık ve Corwin Press arasında yapılan anlaşmaya göre yayımlanmıştır. Yayıncı Sertifika No : 16003 Matbaa Sertifika No : 13268 ISBN : 978-605-170-275-9 Kapak Tasarımı : Anı Yayıncılık-Göksel ÇAKIR Mizanpaj : Anı Yayıncılık Dil Kontrol : Saliha KARAGÖZ GÜZEL Baskı : Sözkesen Matbaası Adres : İvedik OSB 1518. Sokak Mat-Sit İş Mrk. No: 2/40 Yenimahalle-ANKARA Tel : 0 312 395 21 10 KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI ŞAHBAZ, Ümit ÖZEL EĞİTİMDE BÜTÜNLEŞTİRME: Başarı İçin 450 Strateji Anı Yayıncılık, 2. Baskı (3. Baskısından tercüme edilmiştir), Ankara/Türkiye 2019, xvi+168 Sf., 16x24 cm ISBN: 978-605-170-275-9 Eğitim, Özel Eğitim Bütünleştirme, Program, İş Birliği, Özel Gereksinimli, Ders Kitabı, Günlük Görevler, Algı, Alıştırma, İnce Motor, Beceri, Egzersiz, Sınıf Düzeni, Yönerge, Matematik, Fen, Dikkat Problemleri, Çalışma Kâğıdı _______________________________________________________________ Anı Yayıncılık Kızılırmak Sokak 10/A Bakanlıklar/Ankara Tel: 0 312 425 81 50 pbx e-posta: aniyayincilik@aniyayincilik.com.tr http://www.aniyayincilik.com.tr A harfinin evrimi

İÇİNDEKİLER

Ön Söz ................................................................................................ xiii GİRİŞ ..................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM .................................................................... 5

Başlarken .................................................................................................... 5 Plan Geliştirme ........................................................................................... 6 Öğrencileri Gruplandırma ........................................................................... 9 Öğretmen Yardımcısı Zamanı .................................................................... 13 Programlama ............................................................................................ 15 Bütünleştirme Planı Sunma ....................................................................... 19 Hizmet İçi Eğitim ve Öğretim ..................................................................... 21 Bütünleştirme Eğitimine Genel Bakış ......................................................... 22 İş Birliği ..................................................................................................... 23 Program Değiştirme ve Adaptasyon .......................................................... 23 Sınıftaki Öğretmen Yardımcıları ................................................................. 23 Bütünleştirme Sınıfı Oluşturma .................................................................. 24 Takım Olarak Çalışmak ............................................................................. 28 İzleme ....................................................................................................... 29

İKİNCİ BÖLÜM .................................................................... 31 Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Uyarlamalar ........................................... 31

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ................................................................ 37 Ders Kitabı Adaptasyonları ........................................................................ 37 Roman ve Serbest Seçim Okuma .............................................................. 40 Metinler İçin Stratejilerin Ön İzlemesi ve Ön Öğretimi ................................ 41 Ses Kasetleri Oluşturma ............................................................................. 43

iv

İzleme Zorlukları ........................................................................................ 45 İşitme Kayıpları ......................................................................................... 45 Görme Kayıpları ....................................................................................... 46

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ........................................................... 49 Günlük Görevler ....................................................................................... 49

BEŞİNCİ BÖLÜM ................................................................. 53 Yazı Dili .................................................................................................... 53 Fikir Üretme .............................................................................................. 53 Yazma Süreci ............................................................................................ 55 Ön Yazı Aşaması ....................................................................................... 59 Yazım Zorlukları ........................................................................................ 61 İnce Motor Zorluğu ................................................................................... 61

ALTINCI BÖLÜM ................................................................. 63 Yazım ....................................................................................................... 63 Kademeli Yazım Listeleri ........................................................................... 64 Yazım Listeleri Oluşturma ......................................................................... 64 Paralel Yazım Etkinlikleri ........................................................................... 65 Egzersiz ve Alıştırma .................................................................................. 67 Yazım İçin Çalışma Metotları ..................................................................... 69 Görsel Öğrenenler ..................................................................................... 69 İşitsel Öğrenenler ...................................................................................... 70 Çok Algılı Yaklaşım ................................................................................... 70 Yazım Testleri ........................................................................................... 71 Puanlama ................................................................................................. 72

YEDİNCİ BÖLÜM ................................................................. 73 Matematik ................................................................................................. 73 Genel Öğretim Stratejileri .......................................................................... 74 Paralel Matematik Etkinlikleri .................................................................... 78 Matematik Ödevlerine Alıştırma ................................................................ 80 Öğrencilerin Yardımları ............................................................................. 81

v

SEKİZİNCİ BÖLÜM .............................................................. 83 Düzenleme Becerileri ................................................................................ 83 Sınıf Düzeni .............................................................................................. 83 Öğrenci Düzeni ......................................................................................... 84

DOKUZUNCU BÖLÜM ......................................................... 89 Yönergeler ................................................................................................ 89 Sözlü Yönergeler ....................................................................................... 89 Yazılı Yönergeler ....................................................................................... 90

ONUNCU BÖLÜM ................................................................ 93 Büyük Grup Eğitimi .................................................................................. 93 Sözlü Sunumlar ........................................................................................ 93 Not Alma Becerileri ................................................................................... 95

ON BİRİNCİ BÖLÜM ............................................................ 98 Sınıf İçi Değerlendirme .............................................................................. 98 Öğretmen Yapımı Sınavlar ...................................................................... 102 Matematik ............................................................................................... 103 Fen ......................................................................................................... 103 Alternatif Değerlendirme Sistemleri ......................................................... 104

ON İKİNCİ BÖLÜM ............................................................ 107 Dikkat Problemleri .................................................................................. 107 Çevre Düzenlenmesi ............................................................................... 108 Davranış ve Dikkat Problemleri ............................................................... 109 Dürtüsellik ve Dikkat Dağınıklığı .............................................................. 111 Pekiştirme ve Disiplin .............................................................................. 112

Son Söz .............................................................................................. 117 Ekler ................................................................................................... 119

Çalışma Kâğıdı 1 – Bütünleştirme Eğitim Programını Geliştirme Çizelgesi ................................................................................................. 120

Çalışma Kâğıdı 2 – Yararlar ve Engeller Örneği ...................................... 121

vi

Çalışma Kâğıdı 3 – Bütünleştirme: Yararlar ve Olası Engeller .................. 122

Çalışma Kâğıdı 4 – Öğrenci Bilgi Kâğıdı Örneği ...................................... 123

Çalışma Kâğıdı 5 – Öğrenci Bilgi Kâğıdı ................................................. 124

Çalışma Kâğıdı 6 – Öğrencileri Gruplandırma Örneği ............................. 125

Çalışma Kâğıdı 7 – Öğrenci Gruplandırması ........................................... 127

Çalışma Kâğıdı 8 – Öğretmen Yardımcısı Dakikaları ............................... 130

Çalışma Kâğıdı 9 – Bütünleştirme Eğitim Programı İçin Örnek Program ................................................................................................. 132

Bütünleştirme Ortamı İçin Genel Plan .................................................... 133

Çalışma Kâğıdı 10 – Ön Hazırlık Plan Çalışma Kâğıdı-Günlük Program ................................................................................................. 134

Çalışma Kâğıdı 11 – Planı Sunma .......................................................... 136

Çalışma Kâğıdı 12 – Ekip Anketi Personel İhtiyaçları .............................. 137

Çalışma Kâğıdı 13 – Sınıf Oluşumu Kontrol Listesi ................................. 138

Çalışma Kâğıdı 14 – Öğrenci Anketi ....................................................... 139

Çalışma Kâğıdı 15 – Ebeveyn Anketi ...................................................... 140

Çalışma Kâğıdı 16 – Öğretmen Yardımcısı Anketi ................................... 141

Çalışma Kâğıdı 17 – Personel Anketi ...................................................... 142

Çalışma Kâğıdı 18 – Eğitim Programı Uyarlamaları Öğrenci Çalışma Kâğıdı .................................................................................................... 143

Çalışma Kâğıdı 19 – Eğitim Programı Uyarlamaları-Genel Bakış ............. 145

Çalışma Kâğıdı 20 – Ders Kitabı Uyarlamaları-Öğrenci Çalışma Kâğıdı ... 147

Çalışma Kâğıdı 21 – Günlük Ödevler İçin Uyarlama–Öğrenci Çalışma Kâğıdı .................................................................................................... 148

Çalışma Kâğıdı 22 – Uyarlamalar Kronoloji Kâğıdı ................................. 149

Çalışma Kâğıdı 23 – Günlük Gözlem Çalışma Kâğıdı .............................. 150

Çalışma Kâğıdı 24 – Görev Kronolojisi ................................................... 151

Çalışma Kâğıdı 25 – Davranış Sözleşmesi ............................................... 152

Sözlük ................................................................................................ 153 Yardımcı Kuruluşlar .......................................................................... 1557 Özel Eğitim İçin Kaynaklar .................................................................. 163

ÇEVİRİ ÖN SÖZÜ

Özel gereksinimli bireylere yönelik eğitsel düzenlemeler incelendiğinde yıllar içerisinde farklı uygulamaların olduğu görülmektedir. Dünyada 1970’li yıllara kadar daha çok ayrıştırma fikri kabul görürken, 1970’li yıl-lardan sonra yaşanan çeşitli gelişmeler sonucunda, kaynaştırma uygulama-ları ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu uygulamalara paralel olarak Türkiye’de de 1980’li yıların başında benzer çalışmaların başlatıldığı gö-rülmektedir. 1980’li yıllardan günümüze kadar geçen süreç içerisinde Tür-kiye’de kaynaştırma uygulamalarının başarıya ulaşabilmesi için zaman zaman yavaş, zaman zaman da göreceli olarak hızlı sayılabilecek çeşitli düzenlemelere gidilmiştir. Bu düzenlemeler kapsamında Milli Eğitim Ba-kanlığı’nın son yıllardaki uygulamaları incelendiğinde, kaynaştırma uygu-lamalarından bütünleştirmeye doğru bir geçişin olduğunu söylemek mümkündür. Bu geçişin daha sağlık olabilmesi için yeterli bilgi birikimine gereksinim duyulmaktadır. Ancak Türkçe alan yazın incelendiğinde, bü-tünleştirme ile ilgili yeterli kaynağın olmadığı, olanların da daha çok teorik olduğu ve uygulamaya dönük olmadığı görülmektedir. Türkçeye kazan-dırdığımız bu kitabın, öğretmenlerin bütünleştirme çalışmaları ile ilgili uy-gulamalarda karşılaştıkları sorunlarına çözüm bulmada yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda şu anda okumaya başladığınız bu kitapta, sizlerin bütünleştirme uygulamaları ile ilgili karşılaşacağınız olası sorunlarla ilgili çözüm yolları örneklerle, yetersizlik türlerine göre madde madde açık-lanmıştır.

Yabancı dilde yazılan bir kitabı Türkçeye kazandırmak oldukça zor ve zahmetli bir süreç. Bu zorluğun başında dillerin gramer yapılarının birbi-rinden farklı olması gelmektedir. Bu farklılıklardan dolayı kitabın orijina-linde verilen örneklerin bir kısmına Türkçede birebir karşılık gelen örnek bulunamamıştır. Bu nedenle, kitapta yer alan bazı örnekler Türkçeye çev-

viii

rilmeden olduğu gibi bırakılmıştır. Okuyucuların bu örnekleri bu sınırlılık-lara göre okumaları ve kitaptaki örneklerden ilham alarak, yaratıcılıklarını ve alan bilgilerini de kullanarak kendi örneklerini kendilerinin oluşturma-ları beklenmektedir.

Kitap geniş bir yazar ekibi tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Kitabın Türkçeye çevrilmesi sürecinde kendilerine düşen görevleri eksiksiz olarak yerine getiren tüm ekip arkadaşlarıma, yayına hazırlanmasında çevirmen-lik dışında da görev alarak, ekip içinde koordinasyonu en iyi şekilde sağ-layan, gerekli düzeltme ve düzenlemeleri yapan Muhsin YÖRÜK’e, kitap yayına hazırlanırken takımın bir üyesi gibi çalışarak bize yardımcı olan meslektaşım Esma Nur KOÇ’a, kitabı baştan sona okuyarak kitapla ilgili görüşlerini bizimle paylaşan Uzman Sendur PEKER’e, kitabın sizlere ulaşmasında basımını üstelenen ve büyük bir özveriyle çalışan Anı Yayın-cılık çalışanlarına teşekkür etmek istiyorum.

Kitabı Türkçeye çevirirken bazı kavramların Türkçe karşılığını bulmada zaman zaman zorlandığımız anlar oldu. Bu anlarda her zaman olduğu gibi bilgi ve deneyimini bizimle paylaşan, yolumuzu açan, değerli hocam ve danışmanım Sayın Prof. Dr. Gönül KIRCAALİ-İFTAR’a teşekkürü bir borç biliyorum.

Kitabın yayına hazırlanması yorucu bir süreç. Bu süreçte her zaman bana destek olan sevgili eşim Filiz’e, oğullarım Burak Yiğit ve Buğrahan Yağız’a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Onların destek ve gayretleri olmasaydı başaramazdık.

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ Editör

Ege Üniversitesi İzmir, Ağustos, 2016

2. BASKIYA ÖN SÖZ

Ülkemizde özel gereksinimli öğrencilerin normal gelişim gösteren akranla-rıyla kaynaşmaları ve bütünleşmelerine katkı sağlamak amacıyla Türkçe-ye çevirdiğimiz kitabımızın 2. baskısında siz değerli okurlarla tekrar buluşmaktan dolayı çok mutluyuz. Kitabımızın piyasaya çıktığı günden bugüne kadar sizlerden gelen olumlu tepkiler bizleri bu baskı için daha da cesaretlendirdi. Bu baskıda kitabımızı yeniden gözden geçirdik. Çeviri bir kitap olması nedeni ile ilk baskıda Türkçeye uyarlanması ve anlaşıl-masında sıkıntılı olabileceğini düşündüğümüz yerleri tekrar ele alarak düzenledik ve sizlerin beğenisine sunduk. Umarım alan uygulamalarınız-da sizlere daha çok katkı sağlar.

Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen tüm yazar arkadaşlara ve sizlere ulaşmasında büyük bir özveriyle çalışan Anı Yayıncılık ekibine tekrar teşekkür etmek istiyorum.

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ Editör

Ege Üniversitesi İzmir, Mart, 2019

TEŞEKKÜRLER

Bu kitap birçok eğitimci, öğrenci, ebeveyn ve yöneticinin ortak çalış-masıdır. Kitapta yer alan bütün fikirler, bütünleştirme eğitimi ortamındaki gerçek deneyimlerden derlenmiştir.

Eden Prairie Okul Bölgesi (Eden Prairie, MN)’ne, desteğini sağladığı ve bütünleştirme eğitimi içindeki tüm ekibi teşvik ettiği için teşekkürlerimi iletmek isterim. Onların katkı ve fikirleri bu kitap için dayanaktı. Düzen-lenmiş ve güncellenmiş olan basım için kendini işine adamış olan tüm eğitimcilere, danışmanlara, hizmet sağlayanlara ve yurt genelinde fikirleri-ni, yorumlarını ve önerilerini paylaşan ebeveynlere teşekkür etmek isterim.

Diğer bir yandan aileme teşekkür ederim. Venessa ve Melissa kitabın tüm evreleri boyunca destek ve teşviklerini sağladılar. Bu kitap kocam Roberto olmasaydı mümkün olmazdı. Onun coşku ve desteği, kitabın en zor kısımlarında bile ortadaydı.

Bu kitap, bana genç yaşımda etnik kökenlerine, inançlarına ve yeter-sizliklerine bakmaksızın tüm insanların eşit olduğunu öğreten annem Marlene (1934-1992)’e adanmıştır.

xi

“SALYANGOZ KÖYÜ OKULUNDAKİ YÖNETİCİLERİN YASI” DEĞİŞİMİN HIZI

Melanie Giangreco yardımı ile Alan Gartner’dan esinlenmiştir.

Kaynak: Ants in His Pants–Absurdities and Realities of Special Education. By Michael F. Giangreco 1998’de izin ile tekrar yazdırılmıştır. Bu sayfa kopyalanamaz.

xii

BÖLÜMLER VE ÇEVİRENLER

1. BÖLÜM

Sevinç Pişgin ÇİVİK

2. BÖLÜM

Arzu AYDOĞAN ÇAKIR

3. BÖLÜM

Öğr. Gör. Sinan TARKAN ASLAN

4. BÖLÜM

Öğr. Gör. Sinan TARKAN ASLAN

5. BÖLÜM

Öğr. Gör. Osman ÖZCAN-Tayfun ŞENER-Öğr. Gör. MUHSİN YÖRÜK

6. BÖLÜM

Öğr. Gör. Osman ÖZCAN-Tayfun ŞENER-Öğr. Gör. MUHSİN YÖRÜK

7. BÖLÜM

Öğr. Gör. Osman ÖZCAN-Tayfun ŞENER-Öğr. Gör. MUHSİN YÖRÜK

8. BÖLÜM

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ-Arş. Gör. Elif TUNÇEL

9. BÖLÜM

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ-Arş. Gör. Elif TUNÇEL

10. BÖLÜM

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ-Arş. Gör. Elif TUNÇEL

11. BÖLÜM

Doç. Dr. Ümit ŞAHBAZ-Arş. Gör. Elif TUNÇEL

12. BÖLÜM

Arş. Gör. Elif TUNÇEL

“Dünya çok büyük ve karmaşık göründüğünde şunu hatırlamalıyız ki bütün dünya fikirleri bazı komşuluk ilişkileri ile başlar.”

Konrad Adenauer

ÖN SÖZ

Tüm Engelli Çocukların Eğitimi Kanunu 1975 (P.L. 94-142) yetersiz-liği olan tüm çocuklara ücretsiz uygun bir kamu eğitimi sağlamıştır. Bu yasa ayrıca yasal hakları garanti altına almış, BEP’i zorunlu kılmış ve özel eğitim için sağlanan finansmanın temelini oluşturmuştur. 94-142 no’lu yasayla, eğitim sistemi, yetersizliği olan tüm çocukların genel eğitim or-tamına bütünleştirilmesi gibi zorlu bir görevle yüzleşmiştir. Bu kanun aynı zamanda tüm öğrencilerin en az kısıtlayıcı eğitim ortamında eğitileceğini de deklare etmiştir. Yasaya rağmen, iki farklı eğitim sistemi ortaya çıkmış-tır. Bu eğitim sistemlerinden biri “normal”, diğeri ise “özel” olarak adlan-dırılmıştır. Çoğunlukla genel eğitim sınıfından ayrı bir yerde bulunan kaynak oda, öğrenciler evde eğitimlerine döndüklerinde en sık kullanılan yer alternatifi haline gelmiştir. Gerçekte programların çoğu hâlâ birbirin-den ayrıdır, fakat şu anda aynı bina içinde yer almaktadır. Bu zaman periyodu boyunca çoğu öğrenci; özel eğitim kriterleri öğrenildiğinde veya öğle yemeği ve teneffüslerdeyken ev ekonomisi, beden eğitimi, güzel sanatlar gibi dersler için genel eğitim ortamına kaynaştırılmışlardır. 1975’ten beri, eğitim sistemi, yetersizliği olan insanlara uygun eğitim vermek konusunda muazzam gelişmeler gösterdi, fakat buna rağmen hâlâ başarılması gereken çok şey var.

Tüm Engelli Çocukların Eğitimi Kanunu (TEÇEK) 1975’ten beri birçok kez güncellendi ve yeniden düzenlendi. TEÇEK ilk kez 1990 yılında P.L.101-476 ile adı yaygın olarak IDEA (Individuals with Education Disa-bilities Act) şeklinde kullanılan Yetersizliği Olan Bireylerin Kanunu olarak değiştirildi. Bu yasaya ilişkin en yeni düzenlemeler 1997 yılında Yetersizliği

xiv

Olan Bireylerin Eğitimi Yasa Değişikliği (P.L. 105-17) olarak adlandırıldı. Yapılan son düzenlemeler şu anda okullara, özel eğitimi nasıl tasarlayacak-ları, nasıl yerine getirecekleri ve buna ilişkin hizmet programları konu-sunda rehberlik etmektedir.

Bu son yeniden yetkilendirme işlemleri, kanunda yapılan birçok deği-şikliği de kapsar. Son yasa düzenlemesindeki bu değişiklikler, yetersizliği olan çocuklara özel bir eğitim hizmeti sağlayıp planlarken, halihazırda okullarda takip edilen süreci küçük değişikliklerle düzenlemiş olsa da bunların çoğu oldukça önemlidir.

Özel eğitim süreci için yapılan yasadaki bu büyük değişiklikler, öğ-rencilerin dar ve geniş çaplı değerlendirmelere katılımı, değerlendirmele-rin ne şekilde yürütüldüğü, ebeveynlerin seçme özgürlüğü ve yerleşme kararları, öğrencilerin uygun yardım ve hizmetler ile genel eğitim prog-ramı ve programına katılımı üzerine yapılan vurgunun artırılması, geçiş planlaması, gönüllü meditasyon, problemleri çözme yolları ve yetersizliği olan çocukların disiplini gibi konuları kapsar. IDEA için yapılan düzenle-meler, yetersizliği olan çocuk ve gençlere sağlanmak zorunda olan prose-dür ve programları ayrıntılı olarak açıklar. Çünkü devletler bireysel programlarını yasa ve son düzenlemeleri üzerine temellendirirler. Bu belgelere, internette Özel Eğitim Programları Ofisi (Office of Special Edu-cation Programs (OSEP))’nden ulaşılabilir. Genel bir bakış için, Yetersiz-liği Olan Çocuklar ve Gençler İçin Ulusal Bilgi Merkezi (National Information Center for Children and Youth (NICHCY)) sitesini ziyaret ediniz. Bu site eğitimciler ve ebeveynler için mükemmel bir kaynaktır. İki internet sitesi de ekler kısmında listelenmiştir.

Bugünün okullarında, yetersizliği olan ve olmayan çocuklara hetero-jen sınıflarda birlikte eğitim verilmesi, bütünleştirme eğitim programı ya da sadece bütünleştirme olarak adlandırılır. Bütünleştirme, tam zamanlı bütünleştirme ve kaynaştırma kavramları sıklıkla karıştırılır. Bütünleştirme eğitim programı öğrenciye en temel hakkı olan en az kısıtlayıcı eğitim ortamı hakkını verir. Özel eğitim programı artık yalnızca bir yer değil, aynı zamanda her öğrenciye mümkün olduğunca üst düzeyde başarı elde etmesi için sağlanmış olan bir hizmetler takımıdır. Kişisel olarak öğrenci-ler için geliştirilen bu hizmetler takımı, yalnız ‘herkese uyan bir kalıp’

xv

standardı olmadığı anlayışı ile yaratılmıştır. Hizmet seçeneklerinin bütün ortamları elverişlidir, fakat öğrencinin bireysel amaçları akranlarınınkin-den farklı olsa bile, genel eğitim sınıfı çoğu zaman ilk yerleştirme seçene-ğidir. Bir öğrenci sınıf ortamından ayrıldığında, okul bu ayrılmayı gerekçelendirmek zorundadır.

Yurt genelinde toplumumuz gittikçe çeşitleniyor. Bu toplumsal çeşit-lenme aynı zamanda okul alanlarını da etkiliyor. Genel eğitim ortamındaki öğrenciler çeşitlilik gösterdikçe, hali hazırdaki program ve materyaller tüm öğrencilerin gereksinimlerini karşılamak zorundadır.

Amerika Birleşik Devletleri’nin her tarafında, okullar kabulleri, yü-kümlülükleri ve bütünleştirme eğitim programlarının yürütülüşü açısın-dan farklılık gösterir. Okul alanları felsefelerini belirtmelidir. Özel eğitim öğretmenleri, yetersizliği olan öğrencilerin katılımı ve bütünleşmesi için birlikte planlama yapmak zorundadırlar. Bu artık bir öğrencinin bütün-leşmesini sağlayıp sağlamaması için bir seçim değil. Bu bir yasadır!

Bu kitap, 2000’de gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir. Materyalin eklenip genişletilmesine rağmen, numaralı fikirler önceki yayımla benzer-lik göstermeye devam ediyor. Yerleştirme, adaptasyon ve değişiklik te-rimleri kitap boyunca sıklıkla değişik olarak kullanılabilir. Bunun ilk sebebi, program, öğretim ve ödevlere yapılan değişikliklerin, öğrencilerin başarılı bir öğrenici olması için yapılıyor olmasıdır. Bu nedenle bir öğren-ci için yapılan yerleştirme başka bir öğrenci için adaptasyon yaratabilir.

Bu kitap yazarın şu fikri üzerine dayanır:

Bütünleştirme eğitimi hâlihazırdaki eğitimi geliştirebilir. Bütünleştirme eğitimi ile yetersizliği olan öğrenciler üzerindeki adaptasyon ve değişiklik-ler, aynı zamanda genel eğitim programındaki öğrencilere de faydalı olur. Bu stratejiler aynı zamanda ders programının bireyselleştirilmesini de sağ-lar. Eğitim programının odağı, ders programı yerine öğrenci üzerinedir.

Bütünleştirme eğitimi öğrencilerin bir başkasına karşı daha ılımlı ve hassas olmasını sağlar. Özel gereksinimli olan öğrenciler genel eğitim programına dahil edildiğinde, bundan bütün öğrenciler faydalanır. Öğ-renciler, bir başkasını, becerileri veya limitlerini düşünmeksizin kabul etmeyi öğrenirler.

xvi

Bütünleştirme eğitimi, iş birliğini teşvik eder. Özel eğitim ve genel eği-tim öğretmenlerinin ikisi de eğitim tecrübelerine göre bilgi zenginliğine sahip olurlar. Geçmişte bu bilgiyi paylaşmak nadiren mümkün oluyordu. Bütünleştirme eğitimi ile mevcut eğitim sistemi artık farklı program ve amaca sahip iki bağımsız sistem değildir. Bütünleştirme eğitimi ile eğitim takımının tüm üyeleri, genel amaç uğruna çabalarken birlikte çalışıp bil-giyi paylaşırlar.

Bütünleştirme eğitimi geçici bir eğilim değildir. Bu bir yasadır! Yeter-sizliği olan bireyler toplumumuzda çoğu zaman değersiz gibi görünmüş-tür. Zamanın büyük bir kısmı test etmek, sınıflandırmak ve ayırmaya harcanır, bu yüzden hizmeti ve ayrımı meşrulaştırabiliriz. Tecrübe ve bilgiyi birleştirerek okul personeli ve ebeveynler arasında ortaklık yarat-mak, herkes için gelişmiş bir eğitim sistemi sağlayacaktır.

“Eğer sonuna kadar dayanabilirsek istediğimiz her şeyi yapabiliriz.”

Helen Keller