brandsummercamp2007-SC_Biology O NET (คาบ 1).pdf

วทยาศาสตร ชววทยา (2) __________________________ โครงการแบรนดซมเมอรแคมป 2007 2007

ระบบนเวศ ระบบนเวศ หมายถง ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ซงสงแวดลอมมทงทมชวตและไมมชวต Biosphere คอ โลกของสงมชวต เปนระบบนเวศทใหญทสด ประกอบดวยระบบนเวศตางๆ ในระบบนเวศ (Ecosystem) ประกอบดวยกลมสงมชวต (Community) และสงมชวต (Organism) ชนดเดยวกนทอาศยอยรวมกนเรยกวา ประชากร (Population)

Organism → Population → Community → Ecosystem → Biosphere ชวนเวศ (Biome) หมายถง ระบบนเวศทแบงตามเขตภมศาสตร มองคประกอบทสาคญ 2 สวน คอองคประกอบทางกายภาพหรอองคประกอบทไมมชวต เชน แสง ดน นา อณหภม และองคประกอบทางชวภาพหรอองคประกอบทมชวต ไดแก คน พช มอส เหด รา ทอาศยอยรวมกนในระบบนเวศ องคประกอบทง 2 มความสมพนธกน ไบโอมแบงตามเขตภมศาสตร เชน ไบโอมปาดบชน ไบโอมทะเลทราย ไบโอมปาสน

ระบบนเวศ (Ecosystem) = กลมสงมชวต (Community) + แหลงทอย (Habitat) กลมสงมชวต (Community) หมายถง สงมชวตตงแต 2 ชนด (Species) มาอยรวมกนเปนกลมตางจากประชากร (Population) หมายถง สงมชวตชนดเดยวอาศยอยรวมกน สงมชวตตางๆ ในระบบนเวศตางมความสมพนธซงกนและกน ดงน 1. ผผลต (Producer) เปนสงมชวตทสามารถสรางอาหารได (Autotroph) โดยขบวนการสงเคราะหดวยแสง เชน พช สาหราย หรอสงเคราะหเคม เชน แบคทเรยสเขยว 2. ผบรโภค (Consumer) เปนสงมชวตทไมสามารถสรางอาหาร (Heterotroph) ไดแก ผบรโภคสตว (Carnivore) ผบรโภคพช (Herbivore) ผบรโภคพชและสตว (Omnivore) 3. ผยอยสลายอนทรยสาร (Decomposer) เปนสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารได แตสามารถยอยสลายอนทรยสารใหเปนอนนทรยสารใหเปนประโยชนแกพช โดยการปลอยนายอยมายอยสลายอนทรยสาร และ ผยอยสลายอนทรยสารจะดดซมสารอาหารเขาสเซลล

โดย ดร.มะลวลย กอสกล โรงเรยนเตรยมอดมศกษา

โครงการแบรนดซมเมอรแคมป 2007 __________________________ วทยาศาสตร ชววทยา (3) 2007

การถายทอดพลงงานและสารอาหารในระบบนเวศ ดวงอาทตยเปนแหลงพลงงานในระบบนเวศ โดยพชจะเปลยนพลงงานแสงใหเปนพลงงานเคมโดยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง และพลงงานเคมทเกดขนจะถกถายทอดในสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศผานทางหวงโซอาหารและสายใยอาหาร โดยการกนกนเปนทอดๆ แตพลงงานจะสามารถถายทอดไดเพยง 10% เทานน ดงนนอก 90% จะถกใชในกระบวนการดารงชวตของสงมชวตแตละชนด บางสวนจะเปลยนเปนพลงงานความรอน และบางสวนบรโภคไมได เชน เปลอก กระดก ขน เลบ

ผบรโภคลาดบสงสด(10 kcal)

ผผลต(10000 kcal)

ผบรโภคลาดบท 1(1000 kcal)

ผบรโภคลาดบท 2(100 kcal)

ในการถายทอดพลงงานจะมการถายทอดสารอาหารถงผบรโภคลาดบสงสด สารอาหารถกสะสมในสงมชวต ในรปของอนทรยสารและเมอสงมชวตในระบบนเวศตายจะเกดการยอยสลายโดยจลนทรยไดเปนสารอนนทรยหมนเวยนกลบไปยงผผลต แตพลงงานไมสามารถหมนเวยนได โดยมผยอยสลายอนทรยสารเปนผรบพลงงานขนสดทาย

ผยอยสลายอนทรยสาร

ผบรโภคผผลต

สารอนนทรยการเคลอนทของสารอาหารการเคลอนทของพลงงาน


พระมดทางนเวศวทยา (Ecological Pyramid) การเขยนพระมดเพอแสดงความสมพนธของสงมชวตในแตละลาดบขนของหวงโซอาหาร โดยเรมจากผผลตจนกระทงผบรโภคสงสด 1. พระมดจานวน (Pyramid of numbers) เปนพระมดทใชจานวนของสงมชวตของหวงโซอาหาร พระมดจานวนเปนแบบฐานกวางหรอฐานแคบไดขนอยกบหวงโซอาหาร

นกกระจาบ 3 ตว/ตารางเมตรเพลย 50 ตว/ตารางเมตรกหลาบ 1 ตน/ตารางเมตร

ง 1 ตว/ตารางเมตรหนนา 5 ตว/ตารางเมตรตนขาว 400 ตน/ตารางเมตร

2. พระมดมวลชวภาพ (Pyramid of Biornass) เปนพระมดทใชมวลชวภาพหรอเนอเยอของสงมชวตในรปของนาหนกแหง พระมดมวลเปนแบบฐานกวางหรอฐานแคบไดขนกบหวงโซอาหาร

นกกระจาบ 200 กรม/ตารางเมตรเพลย 20 กรม/ตารางเมตรกหลาบ 500 กรม/ตารางเมตร

ง 1000 กรม/ตารางเมตรหนนา 400 กรม/ตารางเมตรตนขาว 100 กรม/ตารางเมตร

3. พระมดของพลงงาน (Pyramid of Energy) เปนพระมดทใชพลงงานทถายทอดในสงมชวตแตละลาดบขนของหวงโซอาหารทถายทอดไดเพยง 10% รปพระมดชนดนจงมลกษณะฐานกวางอยางเดยว

คน 100 Kcal/ตารางเมตร/ปวว 1000 Kcal/ตารางเมตร/ปหญา 10000 Kcal/ตารางเมตร/ป


ความสมพนธในระบบนเวศ สงมชวตในระบบนเวศมความสมพนธซงกนและกน และมความสมพนธกบสงแวดลอมทสงมชวตอาศยอย ความสมพนธระหวางสงมชวตกบปจจยทางกายภาพ 1. อณหภม มผลตอสงมชวตดานตางๆ ดงน 1.1 เอนไซมทควบคมอตราเกดปฏกรยาเคมในรางกายของสงมชวต 1.2 การเจรญเตบโตของสงมชวต 1.3 การสบพนธ 1.4 การแพรกระจายของสงมชวต 1.5 โครงสรางของสงมชวต 1.6 พฤตกรรมในการดารงชวต 2. แสง มผลตอสงมชวตดานตางๆ ดงน 2.1 การสรางอาหารของพช 2.2 การสรางฮอรโมนเพศในสตวเลอดอนเพมขนถาปรมาณแสงลดลง 2.3 การหบบานของดอกไม 2.4 การออกหากนของสตว 3. ความชน มผลตอสงมชวตดานตางๆ ดงน 3.1 กระจายพนธของพชและสตว 3.2 การดารงชวต 4. แกสออกซเจน มผลตอการหายใจเพอการสรางพลงงานในรางกาย 5. ดน เปนแหลงแรธาตอาหารของพช แตสตวไดรบแรธาตจากการกนพชเปนอาหาร 6. กรด-เบส ของดนและนา คาความเปนกรด-เบส ในดนมผลตอการเจรญเตบโตของพช คาความเปน กรด-เบส ในนามผลตอการดารงชวตของสตวนา


ความสมพนธระหวางสงมชวตกบปจจยทางชวภาพ การดารงชวตของสงมชวตในระบบนเวศตองมความสมพนธกนในหลายลกษณะ เชน ภาวะทไดประโยชนรวมกน ไดแก ภาวะพงพากน ภาวะการไดประโยชนรวมกน ใชเครองหมาย +/+ ภาวะทมฝายหนงไดประโยชนอกฝายเสยประโยชน ไดแก ภาวะปรสต ภาวะการลาเหยอ ใชเครองหมาย +/- ภาวะทมผไดประโยชนฝายเดยวอกฝายไมเสยประโยชน ไดแก ภาวะองอาศย ใชเครองหมาย +/0 ภาวะทเสยประโยชนทง 2 ฝาย ไดแก ภาวะการแกงแยงแขงขน ใชเครองหมาย -/-

ชอภาวะ สญลกษณ ความหมาย ตวอยาง ภาวะพงพากน (Mutualism)

+/+ ไดประโยชนรวมกน ถาแยกกนจะไมสามารถดารงชวตได หรอไดแตไมด

ไลเคนส (รา - สาหราย), โพรโทซวในลาไสปลวก,โพรตสตทสงเคราะหดวยแสงไดกบไฮดรา, แบคทเรยในลาไสใหญของคนชวยสงเคราะหวตามน K และ B12, แบคทเรยไรโซเบยมทรากพชตระกลถว, ปลาการตนกบดอกไมทะเล

ภาวะการได ประโยชนรวมกน

(Protocooperation)

+/+ ไดประโยชนร วม กน เมอแยกกนยงสามารถดารงชวตได

ดอกไมกบแมลง มดกบเพลย ปเสฉวนกบดอกไมทะเลนกเอยงบนหลงควาย

ภาวะองอาศย (Commensalism)

+/0 ฝายหนงไดประโยชน อกฝายไมไดหรอไมเสยประโยชน

กลวยไม หรอชายผาสดา หรอเฟนเกาะบนตนไม,เหาฉลามกบปลาฉลาม

ภาวะปรสต (Parasitism)

+/- ฝายหนงไดประโยชน(Parasite) อกฝายหนงเสยประโยชน (Host)

พยาธตางๆ กบ Host, กาฝากบนตนไม

ภาวะการลาเหยอ (Predation)

+/- ฝายหนงไดประโยชน (Predator) อกฝายหนงเสยประโยชน (Prey)

ววกนหญา, เสอกนกวาง

ภาวะแกงแยงแขงขน (Competition)

-/- ทง 2 ฝายเสยประโยชน ตนไมทอยใกลกนแยงปจจยในการดารงชวต, ปลาฝงหนงแยงเหยอชนเดยวกน


การปรบตว (Adaptation) การปรบตวเปนคณสมบตของสงมชวตเพอดารงเผาพนธ การปรบตวม 3 แบบ 1. การปรบตวทางดานโครงสราง เปนการปรบโครงสรางของรางกายใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม เชน 1.1 หมขวโลกหรอสตวในเขตหนาวมขนยาวปกคลม และมชนไขมนใตผวหนงปองกนความหนาว 1.2 จระเขผวลาตวเปนเกลด ปองกนการสญเสยนาออกจากรางกาย 1.3 โกงกางและพชปาชายเลน มใบอวบนาเพอเกบนาจดใชในการดารงชวตและผลของพชปาชายเลนงอกตงแตอยบนตนเพอปองนาพดพาเมลด 1.4 ผกตบชวา มกระเปาะเกบอากาศ ชวยใหลอยนาได 2. การปรบตวทางดานสรระ เปนการปรบระบบการทางานของอวยวะตางๆ ภายในรางกายใหเหมาะกบสภาพแวดลอม 2.1 การขบเหงอเพอลดอณหภมรางกาย 2.2 สตวเลอดอนมการผลตฮอรโมนเพศทเกยวกบการสบพนธเพมขน เมอปรมาณแสงตอวนลดลง และเรมผสมพนธในฤดใบไมรวง 2.3 หนแกงการ เปนสตวทอาศยในทะเลทรายในทวปอเมรกา จะกนอาหารเปนเมลดพชทแหงและไมดมนาเลย แตไดนาจากกระบวนการเมแทบอลซม 3. การปรบตวทางดานพฤตกรรม เปนการปรบดานลกษณะนสยเพอใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม 3.1 สตวทะเลทรายออกหากนในเวลากลางคน 3.2 การอพยพยายถนฐานของนกจากเขตหนาวมาเขตอบอน 3.3 สตวปากนดนโปงทมแรธาตอาหารทจาเปนตอการดารงชวต วฏจกรสาร ในรางกายของสงมชวตประกอบดวยธาตตางๆ เชน O, C, H, N, Ca, P, S ซงอยในรปของสารอนทรยและสารอนนทรยและสามารถพบธาตตางๆ เหลานในสงแวดลอมดวย แสดงวามการหมนเวยนสารระหวางสงแวดลอมและสงมชวตเปนวฏจกร วฏจกรคารบอน คารบอนเปนธาตทพบในสารอนทรยทกชนด และหมนเวยนผานกระบวนการหายใจและการสงเคราะหดวยแสงในรปแกส CO2

การสงเคราะหดวยแสง การหายใจ

OH2

2O

2CO

6126 OHC

OH2

2O


วฏจกรไนโตรเจน ไนโตรเจนเปนธาตทเปนองคประกอบของโปรตนในสงมชวต โดยมการหมนเวยนผานพช สตว และจลนทรย

โปรตนในสตว ไนโตรเจนในอากาศ

ตายโปรตนในพช แอมโมเนยม

ตาย

พชตระกลถว

ไนเตรตในปมรากถว

ตาย

วฏจกรฟอสฟอรส ฟอสฟอรสเปนธาตทเปนองคประกอบของกระดก ฟนและสารพนธกรรม และไมพบการหมนเวยนสบรรยากาศ วฏจกรนา นาเปนสารทมมากในสงมชวตทกชนด ความสาคญของนาในสงมชวต เชน นาชวยลาเลยงสารตางๆ เปนตวกลางในการทาปฏกรยา รกษาสมดลของอณหภม ประชากร ประชากร หมายถง สงมชวตชนดเดยวกนทอาศยอยในบรเวณเดยวกนในระยะเวลาใดเวลาหนง ความหนาแนนของประชากร = A

N

N = จานวนประชากร A = พนทหรอปรมาตร การแพรกระจายประชากร สงมชวตมการกระจายตวบรเวณตางๆ เนองจากสงแวดลอม ไดแก สงแวดลอมทางกายภาพและชวภาพ ปจจยทางกายภาพ เชน ความสงจากระดบนาทะเล อณหภม แสง ความชน และกรด-เบส ปจจยทางชวภาพ เชน สงมชวตทอาศยอยรวมกนทมการแกงแยงแขงขน แยงปจจยในการดารงชวต ขนาดของประชากร

การอพยพออก

ขนาดประชากร

การอพยพเขา

การเกด การตาย+

+ --


โครงสรางประชากรของมนษย

เพศชาย เพศชาย เพศชาย เพศชาย

ก. ข. ค. ง.

อายแรกเกด - 14 ป อาย 15-14 ป อาย 45 ปขนไป

เพศหญง เพศหญง เพศหญง เพศหญง

แบบ ก ฐานกวาง ยอดแหลม แสดงวาประชากรเพมขนรวดเรว พบในกวเตมาลา เคนยา ไนจเรย แบบ ข รปกรวย ปากแคบ แสดงวาประชากรเพมขนชาๆ เชน อเมรกา ออสเตรเลย แคนาดา ไทย แบบ ค ระฆงควา แสดงวาประชากรมขนาดคงท เชน สเปน เดนมารก ออสเตรย อตาล แบบ ง รปดอกบวตม แสดงวาประชากรลดลง เชน สงคโปร เยอรมน สวเดน ฮงการ บลกาเรย การเปลยนแปลงแทนททางนเวศวทยา การเปลยนแปลงแทนท หมายถง กลมสงมชวตในทใดทหนงถกแทนทโดยกลมใหมอยเรอยๆ และจะหยดลงเมอกลมสงมชวตกลมสดทาย มผลทาใหสงแวดลอมนนไมเปลยนแปลงอกตอไป เรยกกลมสงมชวตทคงตวนวา กลมสงมชวตขนสด (Climax Community) การเปลยนแปลงแทนทม 2 แบบ 1. การเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภม เปนการเปลยนแปลงทเกดในบรเวณทไมเคยมสงมชวตอยกอนเลย ตอมาจะมกลมสงมชวตปรากฏขนพวกแรกเรยกกลมสงมชวตนวา ผบกเบกพวกแรก (Pioneer Species) และมการเปลยนแปลงเปนลาดบขนจนกระทงถงระยะขนสด ทวาง → ไลเคน (Pioneer Species) → มอส ลเวอร เวรต → ไมพม → ไมยนตน → กลมสงมชวตขนสด 2. การเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม เปนการเปลยนแปลงแทนททเกดจากบรเวณทมสงมชวตขนสดจากการเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภมมากอนแลวและถกทาลาย จงเกดการเปลยนแปลงแทนทไดกลมสงมชวตขนสดแบบเดม หรอเกดสงมชวตใหมทไมเคยพบในบรเวณนนมากอน เชน เกดไฟไหมปา เกดโรคระบาด ทาใหสงมชวตถกทาลายระบบนเวศเสยสมดลจงเกดการเปลยนแปลงแทนท กลมสงมชวตบกเบกพวกแรก (Pioneer Species) เปนกลมสงมชวตกลมแรกๆ ทสามารถเจรญในบรเวณทไมเคยมสงมชวตมากอนเลย สงมชวตเหลานมกจะมขนาดเลกเจรญเตบโตและขยายพนธไดรวดเรว มความเหมาะสมทจะดารงชวตอยในสภาพแวดลอมทมทรพยากรจากด เชน ความชน แรธาต แสง สงมชวตทเปน ผบกเบก เชน ไลเคนส แบคทเรย สงคมของสงมชวตขนสด (Climax Community) เปนกลมสงมชวตททาใหเกดความสมดลในระบบนเวศมการเปลยนแปลงนอยมาก เชน สงคมปาในอทยานแหงชาตหวยขาแขง จงหวดอทยธาน อทยานแหงชาตดอยอนทนนท จงหวดเชยงใหม อทยานแหงชาตเขาใหญ จงหวดนครราชสมา

วทยาศาสตร ชววทยา (10) _________________________ โครงการแบรนดซมเมอรแคมป 2007 2007

คนกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในปจจบนพบวา ประชากรมมากขนทาใหมการใชทรพยากรธรรมชาตมาก ซงอาจจะทาใหระบบนเวศในธรรมชาตเกดการเปลยนแปลง เชน ภาวะโลกรอน โอโซนในอากาศถกทาลาย นาเนาเสย มสารพษตกคางในดน ภาวะโลกรอน (Global Warming) การเปลยนแปลงอณหภมเฉลยของบรรยากาศโลก มการเปลยนแปลงทเพมสงขนในอตราแบบทวคณ เปรยบเสมอนโลกอยในสภาวะเรอนกระจก (Greenhouse) ทปลกตนไมในเขตหนาวจะมการเกบกกความรอน ปรากฏการณเชนนเรยก ปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) ซงมสาเหตจากหลายประการ 1. ปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศเพมมากขน เนองจากการใชนามนเชอเพลงในยานพาหนะ โรงงานอตสาหกรรม แกสคารบอนไดออกไซดและไอนาในบรรยากาศจะดดกลนความรอนของรงสจากดวงอาทตย ทาใหอณหภมของบรรยากาศโลกสงขน 2. การตดไมทาลายปา ทาใหเกดการสะสมแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศมากขน เพราะแกสคารบอนไดออกไซดไมถกใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง 3. การทาลายโอโซนในบรรยากาศ (Ozone Depletion) ทาใหรงสอลตราไวโอเลตชนด UVc สองผานมายงโลกมากทสด ซงรงสนมอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอมบนโลก เชน ทาใหเกดมะเรงผวหนง มะเรงเรตนา เกดตอกระจก ระบบภมคมกนและสารพนธกรรมถกทาลาย พชเจรญเตบโตชา วสดตางๆ ททาจากสารสงเคราะหจะแตกหกเสยหายงาย สซดจางเรว สาเหตทโอโซนถกทาลายเกดจากสาร CFC ทอยในบรรจภณฑแบบฉดพน สารทาความเยน เชน ตเยน เครองปรบอากาศ

โครงการแบรนดซมเมอรแคมป 2007 _________________________ วทยาศาสตร ชววทยา (11) 2007

แบบทดสอบ 1. สงมชวตใดทมความสมพนธแบบ mutualism และ commensalism ตามลาดบ ก. ไลเคนสบนตนจาป ข. เพรยงหนบนหอยแมลงภ ค. โพรโทซวไตรโคนมฟาในลาไสปลวก ง. ไรโซเบยมในรากพชตระกลถว 1) ก., ข. และ ค., ง. 2) ก., ค. และ ข., ง. 3) ก., ข., ค. และ ง. 4) ก. และ ข., ค., ง. 2. จากพระมดมวลชวภาพถาฉด DDT ฆาแมลงชนดหนงในทงหญา DDT จะตกคางในหญาปรมาณ 10-5%

ขอสรปใดเปนจรง 1) มวลชวภาพของตกแตนตาขาวเทากบ 1000 กโลกรม

ม DDT 10-6% 2) มวลชวภาพของกบเทากบ 100 กโลกรม ม DDT

10-5% 3) มวลชวภาพของงเทากบ 10 กโลกรม ม DDT 10-2% 4) มวลชวภาพของผบรโภคลาดบตางๆ และ DDT จะ

ลดลง 3. ในระบบนเวศสวนสม (A) พบสงมชวต 3 ชนด คอ แมลงวนทอง (B) ตกแตนตาขาว (C) และนก (D) ขอใด

แสดงพระมดจานวนและพระมดพลงงานของระบบนเวศสวนสม

DCBA

DCBA

DCBA

DCBA

ก. ข. ค. ง. 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 4. ขอใดไมใชลกษณะของกลมสงมชวตขนสดทาย (Climax Community) 1) พบสงมชวตหลายชนดทมความสมพนธกนอยางเหมาะสม 2) มการถายทอดพลงงานอยางซบซอน 3) พลงงานทไดรบเทากบพลงงานทสญเสยไป 4) พลงงานทถกใชไปมากกวาพลงงานทเขาสระบบ 5. ธาตใดในระบบนเวศทผยอยสลายมบทบาทตอการหมนเวยนนอยทสดและมากทสด ตามลาดบ 1) N, C 2) C, N 3) P, S 4) S, P 6. กลมสงมชวตชนดเดยวกน อาศยอยในบรเวณหนงในชวงเวลาหนงเรยกวาอะไร 1) ประชากร 2) กลมสงมชวตขนสด 3) กลมสงมชวต 4) สปชส

หญา 10000 กโลกรมตกแตนตาขาว

กบง


7. ระบบนเวศแบบใดทสตวในดนอาจขาดแคลนออกซเจนไดงาย ก. ไรขาวโพด ข. นาขาว ค. ปาดบชน ง. ปาชายเลน จ. ปาพร 1) ก. และ ข. 2) ก. และ ค. 3) ก., ค. และ ง. 4) ข., ง. และ จ. 8. ขอใดเปนการปรบตวทางสรรวทยาของพชในระบบนเวศปาชายเลน 1) รากดดเกลอแรและนาไดมาก 2) ปากใบคายนานอยกวาปกต 3) ใบพชอวบนา 4) อตราการสงเคราะหดวยแสงลดลง 9. กระบวนการในขอใดเปนปจจยททาใหคา BOD ของนาเปลยนแปลง ก. การหายใจ ข. การเจรญเตบโตของสาหราย ค. การยอยสลายของแบคทเรยแบบใชออกซเจน ง. การยอยสลายของแบคทเรยแบบไมใชออกซเจน 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 10. สงมชวตในขอใดเปนภาวะการยอยสลายทางชวภาพ ก. เหดขนบนตอไม ข. พชกนแมลง ค. งกนปลา 1) ก. 2) ก. และ ข. 3) ข. และ ค. 4) ก., ข. และ ค. 11. ในระบบนเวศตปลาแบบปดจะดาเนนตอไปไดโดยไมใหอาหารเพมเตมจะตองมกลมสงมชวตใด ก. ผผลต ข. ผบรโภคพช ค. ผบรโภคสตว ง. ผยอยสลายอนทรยสาร 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ง. 4) ข. และ ค. 12. การหมนเวยนของธาตใดมตนกาเนดมาจากหน ก. N ข. P ค. C ง. S 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 13. แพลงตอนพชและสาหรายรวมกนมนาหนก 400 กโลกรม ในสระทมความจ 10000 ลตร จะพบปลาชอนท

เปนผบรโภคลาดบท 2 มนาหนกเทาใดในปรมาณนา 10 ลตร 1) 0.4 กรม 2) 4 กรม 3) 0.4 กโลกรม 4) 4 กโลกรม 14. ความสมพนธในขอใดพบอยในสายใยอาหาร ก. การตอสแกงแยงทอยอาศย ข. การลา ค. ภาวะตองพงพา 1) ก. 2) ข. 3) ก. และ ข. 4) ก., ข. และ ค. 15. พระมดใดทกาหนดใหหวงโซอาหารตามปกตมเพยง 4-5 ลาดบขนเทานน 1) พระมดพลงงาน 2) พระมดมวลชวภาพ 3) พระมดจานวน 4) พระมดความหลากหลายทางชวภาพ 16. ระบบนเวศในขอใดทมการเปลยนแปลงแทนทมากทสด 1) กวานพะเยา 2) ทงทานตะวนทเขอนปาสกชลสทธ 3) สวนปาปาสก จงหวดพะเยา 4) สวนพฤกษศาสตรพแค


17. ขอใดถกตองเกยวกบการจาศลของสตวบางชนด ก. เปนการหลบหลกชวงวนทมแสงนอยลง ข. สตวทจาศลจะมอตราการหายใจและการเตนของหวใจตาลง ค. ระหวางจาศลอตราเมแทบอลซมตา ง. เปนการหลบหลกสภาพแวดลอมทขาดแคลนอาหารในฤดรอน 1) ก., ข. และ ค. 2) ข., ค. และ ง. 3) ก., ข. และ ง. 4) ก., ข., ค. และ ง. 18. ปจจยใดตอไปนไมมความสมพนธกบปรากฏการณผลกระทบจากเรอนกระจก 1) แกสคารบอนไดออกไซด 2) แกสออกซเจน 3) โอโซน 4) รงสอลตราไวโอเลต 19. กระบวนการใดทไมเกยวของกบการหมนเวยนแกสคารบอนไดออกไซดกลบสบรรยากาศ 1) การเผาไหม 2) การหายใจ 3) การยอยสลายสารอนทรยของจลนทรย 4) การสงเคราะหดวยแสง 20. สภาพทางนเวศวทยาของโลกในปจจบนเปนเชนใด 1) ออกซเจน โอโซน และคารบอนไดออกไซดลดลง 2) ไนโตรเจน ออกซเจนลดลง แตคารบอนไดออกไซดเพมขน 3) คารบอนไดออกไซดเพมขน โอโซนลดลง 4) ออกซเจน และคารบอนไดออกไซดเพมขน

เฉลย 1. 1) 2. 3) 3. 3) 4. 4) 5. 2) 6. 1) 7. 4) 8. 2) 9. 3) 10. 1) 11. 3) 12. 4) 13. 2) 14. 2) 15. 1) 16. 1) 17. 2) 18. 2) 19. 4) 20. 3)


การรกษาดลยภาพของสงมชวต เซลล คอ หนวยทเลกทสดของสงมชวต เซลลสวนใหญมขนาดประมาณ 20 ไมครอน การศกษาตองใชกลองจลทรรศนแบบใชแสงหรอกลองจลทรรศนอเลกตรอน องคประกอบของเซลล 1. สวนหอหม เปนสวนทปองกนอนตรายใหกบเซลลม 2 ชนด 1.1 ผนงเซลล (Cell Wall) เปนสวนหอหมชนนอกสดของเซลลพชไมพบในเซลลสตว โครงสรางหลกคอ เซลลโลส (Cellulose) ซงทาใหเซลลพชคงรปรางและเจรญตงตรงตานทานแรงโนมถวงของโลกได 1.2 เยอหมเซลล (Cell Membrane) เปนสวนทพบทงในเซลลพชและเซลลสตว ในเซลลพชจะอยถดจากผนงเซลล โครงสรางหลกเยอหมเซลล คอ สารพวกไขมนเรยงตวเปน 2 ชนและมโปรตนแทรกอย เรยกวา ไลโปโปรตน (Lipoprotein)

คารโบไฮเดรต(Carbohydrate)

ไกลโคโปรตน(Glycoprotein)

ไกลโคไลปด(Glycolipid)

Filaments ofcytoskeletonPeripheral proteinIntegral proteinโคเลสเทอรอล

(Cholesterol) CYTOPLASM

EXTRACELLULARFLUID

ภาพโครงสรางของเยอหมเซลล

2. นวเคลยส (Nucleus) เปนศนยควบคมการทางานของเซลลมหนาท ดงน 2.1 ถายทอดลกษณะพนธกรรม โดยมโครโมโซมเปนแหลงขอมลทางพนธกรรม 2.2 ควบคมการสงเคราะหโปรตน 2.3 ควบคมการแบงเซลล


3. ไซโทพลาซม (Cytoplasm) เปนของเหลวทอยภายในเซลล ซงมออรแกเนลลทเปนโครงสรางททาหนาทเฉพาะอยาง เชน 3.1 รางแหเอนโดพลาซม ทาหนาทสงเคราะหและลาเลยงโปรตน และบางสวนทาหนาทสงเคราะหไขมน 3.2 กอลจคอมเพลกซ ทาหนาทเกบรวบรวมโปรตนและไขมนทสงมาจากรางแหเอนโดพลาซม เพอสงไปยงสวนตางๆ เชน ภายในเซลลหรอนอกเซลล 3.3 ไรโบโซม ทาหนาทสงเคราะหโปรตน แหลงทพบไรโบโซม คอ รางแหเอนโดพลาซม หรอลอยอสระในไซโทพลาซม หรออยภายในไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสต 3.4 ไมโทคอนเดรย ทาหนาทผลตสารพลงงานสง คอ ATP เพอใชในกจกรรมตางๆ ของเซลล 3.5 คลอโรพลาสตเปนออรแกเนลลทพบเฉพาะเซลลพช มบทบาทในการสงเคราะหนาตาลโดยใชพลงงานแสง 3.6 ไลโซโซม เปนออรแกเนลลทพบเฉพาะในเซลลสตว มลกษณะเปนถงซงภายในมเอนไซม การลาเลยงสารผานเซลล เซลลจาเปนตองรบและกาจดสารเขาและออกจากเซลล เพอการดารงชวต 1. การลาเลยงสารผานเยอหมเซลล 1.1 การแพร (Diffusion) 1.2 การออสโมซส (Osmosis) 1.3 การลาเลยงแบบฟาซลเทต (Facilitated) 1.4 การลาเลยงแบบใชพลงงาน (Active Transport) 2. การลาเลยงสารแบบไมผานเยอหมเซลล 2.1 เอกโซไซโทซส (Exocytosis) 2.2 เอนโดไซโทซส (Endocytosis) การแพร คอ การเคลอนทของอนภาคของสารโดยพลงงานจลนทอยในสารทาใหสารไมหยดนงจงเกดการกระทบกนระหวางอนภาค ดงนนบรเวณใดทอนภาคของสารมากจะกระทบกนมากจงกระจายออกเปนบรเวณกวาง เชน การแพรของออกซเจนในถงลมเขาสเสนเลอดฝอยทหมถงลม การแพรของธาตอาหารจากดนเขาสรากพช การออสโมซส คอ การแพรของนาผานเยอหมเซลลจากบรเวณทมอนภาคของนามากไปบรเวณทมอนภาคนานอยกวา หรอนาแพรจากบรเวณทมความเขมขนของสารละลายเจอจางไปบรเวณทมความเขมขนของสารละลายมากกวา


เซลลพช

Isotonic solution

แวควโอลนวเคลยส

คลอโรพลาสต

นาผานเขา-ออกเซลลปรมาณเทากน

Hypotonic solution Hypertonic solution

ในสารละลายเขมขนเทากบในเซลล

ในสารละลายเขมขนนอยกวาในเซลล

ในสารละลายเขมขนมากกวาในเซลล

นาออกจากเซลล นาเขาสเซลล

เซลลไดรบนาเขาเซลลมาก ทาใหเซลลเตง

ผนงเซลล

เมอเซลลสญเสยนาเซลลจะเหยว

เยอหมเซลล

เซลลสตว

Isotonic solution

นาออกจากเซลล

เซลลปกต นาเขาออกจากเซลลในปรมาณเทากน

Hypotonic solution Hypertonic solution

ในสารละลายเขมขนเทากบในเซลล

ในสารละลายเขมขนนอยกวาในเซลล

ในสารละลายเขมขนมากกวาในเซลล

นาเขาสเซลล

ปรมาณนาทเขาสเซลลมากกวาปรมาณนาทออกจากเซลล ทาใหเซลล

ขยายใหญ จนกระทงเซลลแตก

ปรมาณนาทออกจากเซลลมากกวาปรมาณนาทเขาสเซลล

ทาใหเซลลเหยว


ผลของการออสโมซส 1. นาเลอดจะมความเขมขนเทากบความเขมขนภายในเซลล หรอเทยบไดกบสารละลายโซเดยมคลอไรดทมความเขมขนประมาณ 0.85% ทาใหเซลลคงสภาพ 2. เซลลพชเตงทาใหพชกางใบรบแสง ยอดตงตรง การลาเลยงแบบฟาซลเทต เปนการลาเลยงสารเขาและออกจากเซลลในทศทางเดยวกบการแพรแตรวดเรวกวาหลายเทาตว เพราะมโปรตนทเยอหมเซลลเปนตวพา เชน การลาเลยงกลโคส กรดอะมโนไอออนตางๆ ผานเยอหมเซลล


สารทลาเลยงผานเยอหมเซลลโปรตนตวพา

ภาพการลาเลยงแบบฟาซลเทต

การลาเลยงแบบใชพลงงาน เปนการลาเลยงสารจากทความเขมขนตาไปบรเวณทมความเขมขนสง โดยมโปรตนทเยอหมเซลลเปนตวพาและใชพลงงาน ATP จากเซลล เชน การดดซมกลโคสทผนงลาไสเลกจะดดซมตลอดเวลาแมวาความเขมขนของกลโคสนอกเซลลนอยกวาภายในเซลลแลว การลาเลยงไอออนผานเยอหมเซลลประสาทระหวางการสงกระแสประสาท


ภายนอกเซลล

ภายในเซลล

โปรตนตวพา

ภาพการลาเลยงแบบใชพลงงาน


การลาเลยงสารแบบไมผานเยอหมเซลล เปนการลาเลยงสารทขนาดโมเลกลใหญทไมสามารถผานเยอหมเซลลได เอกโซไซโทซส (Exocytosis) เปนการสงสารทขนาดโมเลกลใหญทอยในถง (Vesicle) ออกสนอกเซลลโดยการเชอมถงกบเยอหมเซลลและเกดการหลงสารออกนอกเซลล เชน การหลงเอนไซมจากลาไสเลกและกระเพาะ-อาหารเพอใชในการยอยหรอการลาเลยงฮอรโมนอนซลนจากเซลลตบออน เอนโดไซโทซส (Endocytosis) เปนการลาเลยงสารขนาดใหญเขาสเซลล โดยสารเหลานนจะดนเยอหมเซลลเวาเขาไปในไซโทพลาซมจนเยอหมเซลลปดสนท ทาใหเกดถง (Vesicle) ภายในไซโทพลาซมและถงนายอย (Lysosome) ในเซลลจะยอย Vesicle เพอนาสารทรบเขามามาใชประโยชนตอไป การนาสารทมขนาดโมโลกลใหญเขาสเซลลในบางครงจะมความจาเพาะเจาะจง โดยมโปรตนเปนตวพาทมความจาเพาะเจาะจงตอสารทาใหเกดการ นาสารเขาสเซลล


ภายในเซลล

ภายนอกเซลล

สารทถกลาเลยงเขาสเซลล

สารทหลงออกจากเซลล

ภาพกระบวนการเอนโดไซโทซสรปแบบหนง


กลไกการรกษาดลยภาพ สงมชวตจาเปนตองมระบบในการรกษาสมดลของรางกาย เพอทาใหรางกายสามารถดารงชวตไดปกต 1. การรกษาดลยภาพของนาในพช การคายนาของพชจะทาใหเกดการลาเลยงแรธาต และดดนาจากสงแวดลอมเขาสพชเพอใชในกระบวนการเมแทบอลซมตางๆ ดงนนนาทพชคายออกจะตองสมดลกบการดดนาเขาทราก โครงสรางทใชในการควบคมสมดลนคอปากใบ ซงเปนโครงสรางทประกอบดวยเซลลคม 2 เซลลประกบกน ในเซลลคมจะมคลอโรพลาสตจงเกด การสงเคราะหดวยแสงไดเมอปากใบเปดพชจะเกดการคายนา และเมอปากใบปดพชจะลดการคายนา

เซลลคมปากใบ

กลไกการคายนา เมอเซลลคมไดรบแสงจะเกดการสงเคราะหดวยแสง ทาใหเกดความเขมภายในเซลลคมสงกวาเซลลขางเดยว จงเกดการออสโมซสของนาจากเซลลผวเขาสเซลลคม ทาใหเซลลคมเตงเกดแรงดนท ผวดานนอก ทาใหปากใบเปด กลไกการปดของปากใบเกดจากการออสโมซสของนาออกจากเซลลคม ทาใหเซลลคมเหยวปากใบปด

ปากใบเปด ปากใบปด

เซลลคมปากใบ

ปจจยทมผลตอการปดเปดของปากใบ 1. ความเขมของแสงสงเกดการสงเคราะหดวยแสงมากปากใบเปด ถาความเขมของแสงนอยปากใบปด 2. ความชนในอากาศ ถาอากาศมความชนมากปากใบปด ถาอากาศมความชนนอยปากใบเปด 3. ปรมาณนาในดน ถานาในดนมนอยปากใบปด นาในดนมมากปากใบเปด


2. การรกษาดลยภาพของนาและแรธาตในสงมชวตเลกๆ สงมชวตเซลลเดยวทอาศยอยในนา เชน อะมบา พารามเซยม จะมโครงสรางภายในเซลลทเรยกวา คอนแทรกไทลแวควโอล (Contractile Vacuole) ทาหนาทกาจดนาและของเสยออกจากเซลลเพอรกษาระดบความเขมขนของสารภายในเซลลและปองกนไมใหเซลลแตก เชน ถาพารามเซยมแชอยในนาฝนทมความเขมขนตากวาความเขมขนของสารละลายภายในเซลล ทาใหนาจากภายนอกออสโมซสเขาสเซลลมากเกนไป แตนาทเกนเหลานจะถกลาเลยงเขาสคอนแทรกไทลแวควโอล หลงจากนนออรแกเนลลนจะเคลอนทไปชดเยอหมเซลลเพอปลอยนาออกสภายนอกพรอมๆ กบการกาจดของเสยจากกระบวนการเมแทบอลซมออกสภายนอกเซลล

Contractile vacuoleCilia

Macronucleus

Micronucleus

Oral groove

ภาพวาดของพารามเซยม

3. การรกษาดลยภาพนาและแรธาตในปลา นาและแรธาตทอยในสงแวดลอมรอบตวปลาจะเคลอนเขาและออกจากเซลลของตวปลาตลอดเวลา ซงขนกบความเขมขนของสารละลายภายในรางกายกบสงแวดลอม กรณปลานาจด พบวาของเหลวทอยในสงแวดลอมมความเขมขนตากวาความเขมขนของของเหลวในรางกายของปลา นาจากภายนอกจงออสโมซสเขาสรางกายของปลาทางผวหนงและทางเยอบางๆ บรเวณเหงอก และนาเขาสตวปลาพรอมกบอาหาร ทาใหนาในรางกายของปลามาก ปลาจงตองรกษาสมดลของนาโดยผวหนงและเกลดปองกนนาและไตจะขบปสสาวะบอยๆ และปสสาวะคอนขางเจอจาง ทาใหสญเสยแรธาตไปบาง แตจะมเซลลพเศษทเหงอกของปลาดดซมแรธาตทจาเปนกลบเขาสรางกาย โดยกระบวนการลาเลยงแบบใชพลงงาน (Active Transport) กรณปลานาเคม พบวาในนาเคมมความเขมขนของแรธาตตางๆ มาก จงมแรงดนออสโมตกสงกวาแรงดนออสโมตกของของเหลวในรางกายของปลา ซงตรงขามกบปลานาจด คอผวหนงและเกลดของปลานาเคมทาหนาทปองกนแรธาตไมใหเขาสรางกาย และบรเวณเหงอกจะมเซลลพเศษทาหนาทขบแรธาตสวนเกนออกจากรางกายโดยการลาเลยงแบบใชพลงงาน (Active Transport) และไตของปลานาเคมจะขบปสสาวะนอย และปสสาวะมความเขมขนสง สวนแรธาตทเขามาพรอมกบการกนอาหารจะขบถายออกทางทวารหนกและไมมการดดซมเขาสเซลล สาหรบสตวทอาศยอยบรเวณทะเล เชน นกทะเล จะกนอาหารจากทะเลทาใหไดรบเกลอแรในรางกายเกนความจาเปนจงมตอมนาซล (Nasal Gland) ขบเกลอออกในรปนาเกลอเขมขน


ก. ปลานาจด

นาและแรธาตเขาทางเหงอก

อาหารทมแรธาต

ไตขบปสสาวะทเจอจาง (นามาก)

แรธาตถกขบทางเหงอก

นาทะเล

กากอาหาร-แรธาต

ไตขบปสสาวะความเขมขนสง (นานอย)

ข. ปลาทะเล ภาพการควบคมสมดลของนาและแรธาตในปลา

ตอมนาซล

รจมกทมการขบนาเกลอ

นาเกลอ ภาพตอมนาซลของนกทะเล


4. การรกษาดลยภาพของนาและสารในรางกายของคน ในรางกายของคนมนาประมาณ 65%-70% ถาปรมาณนามากหรอนอยกวานจะเสยดลยภาพ ซงสงผลกระทบตอกระบวนการตางๆ ของรางกาย อวยวะทรกษาดลยภาพของนาและสารตางๆ ในรางกายคอ ไต

หลอดเลอดออกจากไตนาเลอดทขจดของเสยแลว

ออกจากไตไปยงสวนตางๆ ของรางกายหลอดเลอดเขาไตนาเลอดจากสวนตางๆ ของรางกายมาสงทไต

ไตขบถายปสสาวะ

กระเพาะปสสาวะเกบปสสาวะ ทอปสสาวะ

นาปสสาวะออกจากรางกาย

ทอไตลาเลยงปสสาวะไปเกบไวทกระเพาะปสสาวะ

ภาพโครงสรางและหนาทของไตและอวยวะทเกยวของ

ไตของคนม 2 ขาง อยในชองทองบรเวณเอวยาวประมาณ 10-13 เซนตเมตร กวาง 6 เซนตเมตร และหนา 3 เซนตเมตร หนกขางละ 150 กรม ไตทาหนาทรบของเสยทมากบเลอดเพอกรองของเสยออกทางทอไต (Ureter) และเขาสกระเพาะปสสาวะ (Urinary Bladder) เพอขบออกจากรางกายทางทอปสสาวะ (Urethra) ภายในเนอไตแตละขางประกอบดวยหนวยไต (Nephron) จานวนมากประมาณ 1 ลานหนวย หนวยไตแตละหนวยประกอบดวย โกลเมอรลส (Glomerulus) ซงเปนกลมของเสนเลอดฝอยและทอหนวยไต


ทอหนวยไตหลอดเลอดเขาไตหลอดเลอดออกไต

ทอไต

ภาพตาแหนงของหนวยไต

แขนงของหลอดเลอดเขาไตโกลเมอรลส แขนงของหลอดเลอดออกไต

ทอหนวยไต

ไปสทอไต ภาพโครงสรางของหนวยไต

การทางานของไต เลอดทเขาสไตเปนเลอดแดงในเสนเลอดแดง นาเลอดทมออกซเจนมาใหไตและนาของเสยจากกระบวนการเมแทบอลซมมาดวย เลอดจะเขาสโกลเมอรลส ทาหนาทเปนเยอกรองใหพลาสมาผานเขาสโบวแมนส แคปซล (Bowman’s Capsule) สารทถกกรองออกจากโบวแมนส แคปซล จะมทงสารทมประโยชนและของเสย ดงนนบรเวณทอของหนวยไตจงพบการดดกลบของสารทมประโยชนกลบเขาสเสนเลอดฝอยทปกคลมทอหนวยไต เพอนากลบเขาสกระแสเลอด เชน กลโคส กรดอะมโน ถกดดกลบหมด ดงนนในปสสาวะของคนปกตจะตองไมพบกลโคสและกรดอะมโน สวนสารทไมสามารถกรองผานโกลเมอรลส ไดแก เซลลเมดเลอดแดง จงไมควรพบเซลลเมดเลอดแดงในนาปสสาวะดวย


ตารางเปรยบเทยบสารในของเหลวทผานเขาสทอหนวยไตกบปสสาวะ

สาร นาเลอด (g/100 cm3)

ของเหลวทกรองได(g/100 cm3)

ปสสาวะ (g/100cm3)

นา 90 90 95 โปรตน 8 0 0 ยเรย 0.03 0.03 1.8 กรดยรก 0.004 0.004 0.05 กลโคส 0.1 0.1 0 กรดอะมโน 0.05 0.05 0 ไอออนตางๆ เชน Na+, Cl- 0.9 0.9 <0.9 - 3.6

จากตารางพบวา สารกรองผานโกลเมอรลส ซงเปนสารทมาจากกระบวนการเมแทบอลซมสามารถแยกเปนกลม ดงน 1. สารทเปนของเสย ไดแก ยเรย ยรก ตองกาจดออกจากรางกาย จงพบในนาปสสาวะมาก 2. สารทไมใชของเสย แตมมากเกนไปตองกาจดออก สวนหนงเกบไวและบางสวนกาจดออก เชน นาและแรธาต 3. สารทมประโยชน แตถกกรองผานโกลเมอรลส เชน กลโคส กรดอะมโน โปรตน จะไมพบสารเหลานในปสสาวะเพราะมการดดกลบหมด 4. สารทไมสามารถกรองผานโกลเมอรลส คอ เซลลเมดเลอดแดง ในกระบวนการดดกลบของสารจากทอหนวยไตกลบเขาสกระแสเลอด จะใชวธการแพร การออสโมซส และการลาเลยงแบบใชพลงงาน สาหรบการดดกลบของนาททอหนวยไตจะขนกบปรมาณนาในกระแสเลอด ถานาในกระแสเลอดนอย ทาใหความดนเลอดลดลงและเลอดเขมขนกวาปกต สงผลใหสมองสวนไฮโพทาลามสสงกระแสประสาทไปกระตนตอมใตสมองสวนทาย (Posterior Pituitary Gland) ใหหลงฮอรโมนแอนตไดยเรตก (Antidiuretic Hormone = ADH) หรอวาโซเปรสซน ฮอรโมนนจะเขาสกระแสเลอดทาใหเพมการดดนากลบของทอหนวยไตเขาสกระแสเลอดทาใหปสสาวะนอยลง นอกจากนภาวะการขาดนาของรางกายนจะกระตนสมองสวนไฮโพทาลามส ซงเปนศนยควบคมการกระหายนา ทาใหกระหายนามากจงดมนามากขน ดงนนฮอรโมน ADH และการดมนาจงทาใหเลอดมความเขมขนเขาสภาวะปกต


สงสญญาณไปยง

เซลลประสาทในไฮโพทาลามส

กระตน

ความดนเลอดตา เลอดขนปลายประสาทในตอมใตสมองสวนทาย

เพมการดดนากลบททอหนวยไตและทอรวม

หลง ADHสกระแสเลอด

ภาพกลไกควบคมการหลง ADH ไฮโพทาลามส (Hypothalamus) เปนสมองทอยดานลางของสมองสวนหนา ทาหนาทเปนศนยควบคมอณหภมของรางกาย การนอนหลบ การเตนของหวใจ ความดนเลอด ความหว ความอม การดดนากลบ และเปนศนยควบคมอารมณ ความรสกตางๆ นอกจากนไฮโพทาลามสยงควบคมตอมใตสมอง (Pituitary Gland) ใหสรางฮอรโมนหลายชนด

ไฮโพทาลามส

ตอมใตสมอง


ความผดปกตทเกยวเนองกบไตและโรคของไต 1. รางกายขาดนา (Dehydration) เชน เลนกฬา ทางานหนก ทองเสย จะทาใหเลอดขน ความดนเลอดตา ตองไดรบนาทดแทน 2. โรคเบาหวาน ถาเกดภาวะตดเชอแบคทเรยทาใหโกลเมอรลสเสยสมบตในการกรอง ทาใหพบ อลบมนในปสสาวะ 3. กระเพาะปสสาวะอกเสบ พบในเพศหญงมากกวาเพศชาย เกดจากการกลนปสสาวะทาใหเกดการสะสมแบคทเรยในบรเวณทางเดนปสสาวะทาใหเกดการอกเสบ และเชอสามารถเคลอนทผานทอไตเขาสไต ทาใหเกดการอกเสบได 4. นวในไต เกดจากการบรโภคผกทมออกซาเลตสง เชน ผกโขม ใบชะพล แตสามารถปองกนไดโดยรบประทานอาหารประเภทโปรตน 5. ไตวาย เปนภาวะทไตไมสามารถทางานได อาจมสาเหตจากการตดเชอรนแรง การสญเสยเลอดหรอของเหลวจานวนมาก เปนโรคเบาหวานนานหรอเปนนวอดกนทางเดนปสสาวะ 5. การรกษาดลยภาพของกรด-เบสในรางกาย ปฏกรยาเคมเกอบทงหมดในกระบวนการเมแทบอลซมในรางกายควบคมโดยเอนไซม ซงเอนไซมแตละชนดจะทางานไดในสภาพ pH ทแตกตางกน เชน เอนไซมในกระเพาะอาหารทางานไดดใน pH 1-2 เอนไซมในลาไสเลกทางานใน pH 8 สภาพความเปนกรด-เบสในรางกายเกดจากปฏกรยาของการหายใจไดแกสคารบอนไดออกไซด ทาใหเกดกรดคารบอนกซงเปนกรดแกสามารถแตกตวให H+ ทาใหเกดความเปนกรด ดงสมการ

CO2 + H2O H2CO3 H+ + -3HCO

ไตมบทบาทสาคญในการรกษาความเปนกรด-เบสของเลอด เมอ pH ตาเกนไปหนวยไตจะขบสารทมสวนประกอบของ H+ และ +

4NH ออกจากเลอดและไตจะเพมการดดกลบไอออนบางประเภท ซงลดความเปนกรดของเลอด ไดแก โซเดยมไอออน (Na+) และไฮโดรเจนคารบอเนตไอออน ( -

3HCO ) ถา pH ของเลอดสงเกนไปจะเกดกระบวนการตรงขาม

อตรากา

รทางาน

ของเอ

นไซม

pH1 pH7 pH4 กราฟแสดงอตราการทางานของเอนไซมชนดหนงท pH ตางๆ


6. การรกษาดลยภาพของอณหภมภายในรางกาย อณหภมมผลตอการทางานของเอนไซม เพราะเอนไซมเปนโปรตนเมอไดรบความรอนจะเสยสภาพ (Denature) โดยปกตอณหภมภายในรางกายอยระหวาง 35.8-37.7 องศาเซลเซยส ถาสงหรอตากวานจะทาใหเอนไซมไมสามารถทางานได จงสงผลกระทบตอกระบวนการตางๆ ในรางกาย

อตรากา

รทางาน

ของเอ

นไซม

0 10 20 30 40 50 60อณหภม (C°)

กราฟแสดงอตราการทางานของเอนไซมอะไมเลสทอณหภมตางๆ

การควบคมอณหภมของรางกาย ศนยกลางในการควบคมอณหภมของรางกาย คอ สมองสวนไฮโพทาลามส เมออณหภมสงหรอตาจะมผลตอสมองสวนไฮโพทาลามสใหสงสญญาณควบคม

ตาแหนงทเปลยนแปลง อณหภมสง อณหภมตา 1. เสนเลอดฝอยทผวหนง ขยายตว หดตว 2. เมแทบอลซม ลดลง เพมขน 3. ผวหนง ขบเหงอ, ขนราบ ไมขบเหงอ, ขนลก 4. การระเหยและการแผรงส เพม ลด

สตวเลอดอน เปนสตวทมกลไกในการรกษาอณหภมรางกายไดคงท ไมเปลยนแปลงตามสงแวดลอม เชน สตวเลยงลกดวยนม สตวปก สตวเลอดเยน เปนสตวทไมมกลไกในการรกษาอณหภมของรางกายใหคงท จะทาใหอณหภมเปลยนแปลงตามสงแวดลอม เชน ปลา สตวครงบกครงนา และสตวเลอยคลาน

10

20

30

40

10 20 30 40 อณหภมสงแวดลอม (C°)

อณหภ

มรางกา

ย (C°)

แมว

คน

กงกา

กราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมภายนอกและภายในรางกายสตว มกระดกสนหลง 3 ชนด


แบบทดสอบ 1. โครงสรางใดไมควรพบในเซลลผวของสาหรายหางกระรอก ก. คลอโรพลาสต ข. นวเคลยส ค. ปากใบ ง. ผนงเซลล 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 2. ออรแกเนลลใดนาจะเปนเซลลโพรคารโอต (Prokaryote) ทเขาไปอยรวมกบเซลลสตวแบบภาวะพงพา

(Mutualism) 1) Chloroplast 2) Mitochondria 3) Lysosome 4) Nucleus 3. การกาจดสารพษ (Detoxification) เปนหนาทของออรแกเนลลใดและพบมากทอวยวะใดของสตว 1) ไลโซโซมในเมดเลอดขาว 2) RER ในเซลลตบออน 3) SER ในเซลลตบ 4) กอลจคอมเพลกซในเซลลหนวยไต 4. การสรางนายอยของตบออนเพอสงไปทลาไสเลกจะเกยวของกบโครงสรางใดบาง ตามลาดบ ก. ไรโบโซม ข. รางแหเอนโดพลาซม ค. กอลจคอมเพลกซ ง. เยอหมเซลล จ. นวเคลยส 1) ก., ข., ค., จ. และ ง. 2) ข., ก., ค., จ. และ ง. 3) จ., ก., ข., ค. และ ง. 4) จ., ข., ก., ค. และ ง. 5. ในสงมชวตหนงถาไมโทคอนเดรยถกทาลายจะมผลกระทบกบกระบวนการใด 1) ไฮโดรไลซส 2) ออสโมซส 3) พโนไซโทซส 4) แอกทฟทรานสปอรต 6. ถานาเซลลเยอบขางแกมในปากวางในหยดนาเกลอความเขมขน 2% ทงไวสกครนาไปตรวจดวยกลองจลทรรศน

นาจะเกดเหตการณใด 1) เซลลเตง เพราะนาแพรเขาสเซลล 2) เซลลเตง เพราะเกลอแพรเขาสเซลล 3) เซลลเหยว เพราะนาแพรออกจากเซลล 4) เซลลเหยว เพราะเกลอแพรออกจากเซลล 7. การใหนาเกลอความเขมขน 0.85% แกผปวยเพราะเหตใด 1) นาเกลอเปนสารละลายไอโซโทนค 2) นาเกลอเปนสารละลายไฮโปโทนค 3) นาเกลอเปนสารละลายไฮเปอรโทนค 4) นาเกลอเปนสารละลายไมโอโทนค 8. การนาสารเขาสเซลลโดยวธยนสวนของไซโทพลาซมโอบลอมอนภาคของสาร ทาใหมลกษณะเปนถงหลดเขา

ไปในเซลลเหมอนการเคลอนทของสงใด ก. อะมบา ข. เมดเลอดขาว ค. พารามเซยม ง. เมดเลอดแดง 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 9. การลาเลยงสารวธใดตองใชโปรตนเปนตวพา ก. Diffusion ข. Osmosis ค. Facilitated transport ง. Active transport 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง.


10. การลาเลยงสารตอไปนขอใดใชวธการเหมอนกน ก. การหลงเอนไซมออกจากลาไสเลก ข. การดดซมกลโคสทผนงลาไสเลก ค. การนาฮอรโมนเขาสเซลลเปาหมาย ง. การสรางแอนตบอดจากเซลลเมดเลอดขาว 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ข. และ ค. 4) ก. และ ง. 11. ปรมาณสารทขบถายจากการกรองของไตมความสมพนธกบสงตางๆ ยกเวนขอใด 1) แปรตามจานวนนาทดม 2) แปรผกผนกบ ADH 3) แปรตามความดนโลหต 4) แปนผกผนกบเกลอแกงทรบประทาน 12. อาการผดปกตเรมแรกสดของหนวยไตทเกดกบผปวยโรคเบาหวานคออะไร 1) ทอหนวยไตดดนาตาลจากเลอดเพมขน 2) ทอหนวยไตไมสามารถดดนาตาลเขาสเลอดไดหมด 3) โกลเมอรลสทางานบกพรอง 4) กระเพาะปสสาวะไมสามารถทาหนาทได 13. ถาอณหภมของสงแวดลอมสงกวาอณหภมรางกาย คนเราจะมการระบายความรอนออกจากรางกายโดยวธใด 1) เพมอตราเมแทบอลซม เพอใหสารพลงงานสงในรางกายลดลง 2) ละลายชนไขมนใตผวหนง ซงเปนฉนวนกบความรอนออกใหเหลอนอยลง 3) เพมการขบเหงอ เพอใหนาออกจากรางกายมากขน 4) หายใจเขาออกอยางรวดเรวเพอระบายความรอน 14. Contractile Vacuole เปนโครงสรางสาคญภายในเซลลของสงมชวตในขอใด 1) โปรโตซวและฟองนา 2) โปรโตซวนาจด 3) โปรโตซวทหากนอสระ 4) โปรทสตทกชนด 15. ทอหนวยไตดดกลบสารบางชนดเขาสเสนเลอดฝอยไดหลายวธยกเวนขอใด ก. การแพร ข. การแพรแบบฟาซลเทต ค. การออสโมซส ง. ฟาโกไซโทซส 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ค. 4) ข. และ ง. 16. กระบวนการหลกทสงผลตอระดบ H+ ในเลอดคอกระบวนการใด 1) การยอยอาหาร 2) การขบถาย 3) การหายใจของเซลล 4) ถกทกขอ 17. ขอเปรยบเทยบการรกษาสมดลของนาและแรธาตในปลานาจดและนาเคมขอใดไมถกตอง

ขอเปรยบเทยบ ปลานาจด ปลานาเคม 1) อาหาร แรธาตนอย แรธาตมาก 2) แรงดนออสโมตกของของเหลว

ในรางกายเทยบกบสงแวดลอม ตา สง

3) ปสสาวะ มาก เจอจาง นอย เขมขน 4) หนาทของเหงอก ดดแรธาตและนา ขบแรธาต


18. จากกราฟ ความสมพนธระหวางอณหภมรางกายของสตวมกระดกสนหลงและอณหภมสงแวดลอมหมายเลข I และ II พบในสงมชวตใด

1) กราฟ I ปลา, กราฟ II อฐ 2) กราฟ I นก, กราฟ II จระเข 3) กราฟ I คน, กราฟ II สนข 4) กราฟ I กงกา, กราฟ II แมว 19. ฮอรโมนทเกยวของกบการดดเกลอแรกลบสรางจากตอมใด 1) ตอมใตสมองสวนหนา 2) ตอมใตสมองสวนทาย 3) ตอหมวกไตชนนอก 4) ตอมหมวกไตชนใน 20. เสนเลอดใดควรพบยเรยตาทสด 1) เสนเลอดแดงทเขาไต 2) เสนเลอดดาทออกจากไต 3) โกลเมอรลส 4) เสนเลอดแดงใหญบรเวณลาตว

เฉลย 1. 3) 2. 2) 3. 3) 4. 3) 5. 4) 6. 3) 7. 1) 8. 1) 9. 2) 10. 4) 11. 4) 12. 2) 13. 3) 14. 2) 15. 4) 16. 3) 17. 2) 18. 2) 19. 2) 20. 2)

อณหภมสงแวดลอม

อณหภ

มรางกา

ย I

II


ภมคมกนของรางกาย ภมคมกน (Immunity) เปนกลไกการปองกนตนเองจากโรค ซงเชอโรคสามารถเขาสรางกายไดหลายทาง เชน ทางผวหนง ทางลมหายใจ หรอโดยทางระบบทางเดนอาหาร สงแปลกปลอมทเขาสรางกายเรยกวา แอนตเจน (Antigen) การปองกนและทาลายเชอโรค 1. ผวหนง ทาหนาทปองกนรางกายจากเชอโรคไมใหเขาสรางกาย ถาผวหนงถกทาลายเกนกวา 80% ของผวหนงทงหมดจะทาใหใหตายได บรเวณผวหนงจะมตอมเหงอ และรขมขนทาใหเชอโรคเขาสรางกายได แตเยอบผวตางๆ เชน ชองปาก ชองจมก คอ เปลอกตาดานใน ทอปสสาวะ และทอเปดของอวยวะสบพนธ เยอเหลานมการปองกนจลนทรยและสงแปลกปลอม โดยการหลงสารเมอกเหนยวมาเคลอบไว เพอดกแอนตเจนกอนจะเขาสเซลล เชน เปลอกตามนาตาหลอเลยง และนาตามเอนไซมสามารถกาจดแบคทเรย เยอบทางเดนหายใจม ซเลย (Cilia) ซงเปนขนเลกๆ พดโบกเชอโรค

รขมขน

ตอมเหงอ

ภาพตอมเหงอและรขมขนในผวหนง


ซเลย

ภาพซเลยบนเยอบทางเดนหายใจ

2. เซลลเมดเลอดขาว เปนเซลลทสรางจากเซลลไขกระดก และไปพฒนาทเนอเยอนาเหลองและตอมนาเหลองหรออยในกระแสเลอด เมดเลอดขาวมหนาททาลายเชอโรคในรางกาย แบงเปน 2 กลม ฟาโกไซต (Phagocyte) ทาลายเชอโรคโดยการโอบลอมกนเชอโรคโดยวธ Phagocytosis และปลอยเอนไซมจากไลโซโซมไปยอยเชอโรค ลมโฟไซต (Lymphocyte) ทาลายเชอโรคโดยการสรางแอนตบอด ซงเปนโปรตนทมความจาเพาะตอแอนตเจน เชน แอนตเจนทเปนสารพษหรอเปนสวนหนงของเชอโรค

นวเคลยส

แอนตเจน

แอนตบอด

สงแปลกปลอม เชอโรคหรอเซลลทมความผดปกต

ภาพเซลลเมดเลอดขาวชนดหนงของคน ภาพแอนตบอดจบกบแอนตเจน ทาใหเชอโรคหรอสง

แปลกปลอมเกาะกนเปนกอนจงหมดความเปนพษ หรออาจถกทาลายโดยเซลลเมดเลอดขาวได


3. ระบบนาเหลอง ประกอบดวยนาเหลอง ทอนาเหลอง และอวยวะนาเหลอง นาเหลอง เปนของเหลวทซมผานผนงเสนเลอดยอยออกมาอยระหวางเซลล เพอทาหนาทเปนตวกลางในการนาสารตางๆ เขาสเซลล ตอจากนนนาเหลองจะไหลเขาสทอนาเหลองฝอยและทอนาเหลองขนาดใหญเปนลาดบ และเปดเขาสระบบเลอดทเสนเลอดเวนใหญบรเวณใกลหวใจ ทาใหนาเหลองไปรวมกบเลอดใหมอกครงหนง อวยวะนาเหลอง เปนอวยวะททาหนาทผลตเมดเลอดขาว เพอตอตานเชอโรคและสงแปลกปลอม อวยวะนาเหลอง ไดแก ตอมนาเหลอง มาม ตอมไทมส - ตอมนาเหลอง เปนอวยวะทมเมดเลอดขาวอยรวมกน ตอมนาเหลองมลกษณะคลายฟองนา นาเหลองซมผานได มลกษณะเปนรปไขขนาดแตกตางกน สามารถพบตอมนาเหลองบรเวณรกแร โคนขา คอ (ทอนซล) - มาม เปนอวยะนาเหลองทมขนาดใหญทสด อยใตกะบงลมดานซาย ในระยะเอมบรโอมามสรางเมดเลอด เมอคลอดแลวมามเปนแหลงทอยของเมดเลอดขาว และทาหนาททาลายเมดเลอดแดงและเกลดเลอดทหมดอาย - ตอมไทมส เปนเนอเยอนาเหลองทเปนตอมไรทอทมตาแหนงบรเวณรอบหลอดเลอดใหญของหวใจ ทาหนาทสรางเมดเลอดขาวชนดลมไฟไซตเพอสงเขาสกระแสเลอด

ตอมไทมส ตอมนาเหลอง

มาม

ภาพอวยวะนาเหลอง


4. การสรางภมคมกน ในรางกายสามารถสรางภมคมกนได ดงน 4.1 ภมคมกนทเกดตามธรรมชาต เชน การสรางแอนตบอดจากเมดเลอดขาว 4.2 ภมคมกนแบบรบมา เปนการรบภมคมกนมาโดยตรง เชน นมแม มแอนตบอดอยแลว หรอเซรม เซรม คอ แอนตบอดทไดจากการฉดเชอโรคทออนกาลงเขาไปในมาหรอกระตาย เพอใหสตวเหลานนสรางแอนตบอดทตอตานโรคขนมาในกระแสเลอด แลวนาเลอดของสตวมาทาใหตกตะกอนเอาเฉพาะสวนใสเพอฉดใหกบผปวย เชน เซรมแกพษง 4.3 ภมคมกนแบบกอเอง เชน การฉดวคซนทปองกนโรคตางๆ เปนการใหแอนตเจนแกรางกายเพอใหรางกายสรางแอนตบอด ชนดของวคซน - วคซนทเปนเชอโรคททาใหออนกาลง เมอเขาสรางกายจะเปนแอนตเจนทกระตนใหรางกายสรางแอนตบอดตอเชอโรคนน เชน วณโรค โปลโอ หด หดเยอรมน และคางทม - วคซนทไดจากจลนทรยทตายแลว เชน ไอกรน ไทฟอยด และอหวาตกโรค - วคซนทไดจากสารพษของจลนทรยททาใหหมดความเปนพษ เรยกวา ทอกซอยด (Toxoid) เชน คอตบ บาดทะยก 5. ความผดปกตของระบบภมคมกน 5.1 ภมแพ (Allergy) เปนการสรางภมคมกนตอบสนองตอแอนตเจนบางชนดรนแรงและกอใหเกดอนตรายตอรางกาย เชน ฝนละออง เกสรดอกไม สารจากสตวทะเล 5.2 โรคเอสแอลอ (Systemic Lupus Erythematosus) เปนโรคภมแพทเกดจากรางกายสรางภม-ตานทานตอเนอเยอของตนเอง 5.3 โรคภมคมกนบกพรองหรอโรคเอดส (Acquired Immune Deficiency Syndrome; AIDS) เปนโรคทเกดจากเชอไวรส HIV (Human Immunodeficiency Virus) ซงเชอนสามารถเปลยนแปลงระบบภมคมกนได HIV แตกตางจากไวรสอนๆ คอ สามารถทาลายเมดเลอดขาวโดยตรง โดยเมอ HIV อยในเซลลเมดเลอดขาวจะเพมจานวนตวเองโดยใชวตถดบของเมดเลอดขาวในการสรางเซลล เชอนสามารถแพรกระจายไปตามอวยวะตางๆ เชน ไขกระดก สมอง ปอด ไต และดวงตา และพบในสารคดหลงตางๆ ของรางกาย เชน นาเลอด นาอสจ โรคเอดสสามารถตดตอทางเลอด การมเพศสมพนธ


สารพนธกรรมบรรจอยในแคปซล

ภาพแบบจาลองของไวรส HIV

ไวรสทเพมจานวนในเซลลแบคทเรย ไวรสทเพมจานวนในเซลลสตว ภาพจาลองของไวรส

6. หมเลอด เมดเลอดแดงของคนมแอนตเจนอย 2 ชนด คอ A และ B และในนาเลอดมแอนตบอด 2 ชนด คอ แอนตบอด A และ B

หมเลอด แอนตเจนทผวเซลลเมดเลอดแดง แอนตบอดในนาเลอด A ชนด A แอนตบอด B B ชนด B แอนตบอด A AB ชนด A + ชนด B ไมมแอนตบอด A และ B O ไมมทง A และ B มทงแอนตบอด A และ B

การใหเลอด

A

B AB

Oปลายลกศร คอ ผรบตนลกศร คอ ผให


แบบทดสอบ 1. เมดเลอดขาวชนดฟาโกไซต (Phagocyte) ทาลายเชอโรคหรอสงแปลกปลอมโดยวธใด 1) Phagocytosis 2) Pinocytosis 3) สราง Antibody 4) สราง Enzyme มายอยนอกเซลล 2. แอนตบบอดทสรางจากเมดเลอดขาวเปนสารใด 1) คารโบไฮเดรต 2) โปรตน 3) ไขมน 4) สเตรอยด 3. เมดเลอดขาวในภาพเปนชนดใด (1) ทาหนาทอะไร (2)

1) (1) Phagocyte, (2) สรางแอนตบอด 2) (1) Phagocyte, (2) นาเชอโรคเขาสเซลลและทาลายโดยไลโซโซม 3) (1) Lymphocyte, (2) สรางแอนตบอด 4) (1) Lymphocyte, (2) นาเชอโรคเขาสเซลลและทาลายโดยไลโซโซม 4. แผลเปนหนองคออะไร 1) เมดเลอดขาวและเมดเลอดแดงทตายแลว 2) เมดเลอดแดงและแบคทเรยทตายแลว 3) เมดเลอดขาวและแบคทเรยทตายแลว 4) เมดเลอดแดงและแอนตบอด 5. ขอใดเปนภมคมกนทรบมา ก. ซรม ข. ทอกซอยด ค. วคซน ง. นานมแม 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ง. 4) ข. และ ค. 6. จากตวเลอกขอ 5 ภมคมกนแบบกอเองเกดจากขอใด 1) ขอ 1) 2) ขอ 2) 3) ขอ 3) 4) ขอ 4) 7. ยาแกแพเปนสารประเภทใด 1) แอนตบอด 2) แอนตเจน 3) ฮสทามน 4) แอนตฮสทามน 8. บาดแผลทเกดจากสนขกดบรเวณสาคญ เชน ใบหนาและมขนาดของบาดแผลใหญตองฉดยาประเภทใด 1) ทอกซอยด 2) วคซน 3) ซรม 4) เมดเลอดขาว 9. เมดเลอดแดงทหมดอายจะถกทาลายทใด 1) ตบและไต 2) ตบและตบออน 3) ตบและมาม 4) ตบออนและมาม


10. ขอใดถกตองเกยวกบหมเลอด 1) A ม antibody A, antigen B 2) B ม antibody A, antigen B 3) AB ม antigen AB, antibody AB 4) O ม antigen AB, ไมม antibody 11. ลกษณะของหมเลอดทเปน universal recipient ควรมลกษณะเชนใด 1) ม antigen ม antibody 2) ม antigen ไมม antibody 3) ไมม antigen ไมม antibody 4) ไมม antigen ม antibody 12. ไวรส HIV ทาลายเซลลใด 1) เมดเลอดแดง 2) เมดเลอดขาว 3) เซลลของเนอเยอ 4) เซลลไขกระดก 13. อวยวะนาเหลองทมขนาดใหญทสดและเปนตอมไรทอตามลาดบ ก. ตอมทอนซล ข. มาม ค. ตอมไทมส ง. ตอมนาเหลอง 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ข. และ ค. 4) ก. และ ง. 14. การรบวคซนของโรคชนดใดตางจากโรคชนดอน 1) วณโรค 2) ตบอกเสบบ 3) โปลโอ 4) คอตบ 15. โรคเอสแอลอ มกระบวนการสรางภมคมกนตอตานสงใด 1) อากาศ 2) สารเคม 3) เกสรดอกไม 4) เนอเยอตนเอง

เฉลย 1. 1) 2. 2) 3. 2) 4. 3) 5. 3) 6. 4) 7. 4) 8. 3) 9. 3) 10. 2) 11. 2) 12. 2) 13. 3) 14. 3) 15. 4)


การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ลกษณะทางพนธกรรม คอ ลกษณะของสงมชวตทสามารถถายทอดตามสายเลอดได เชน ลกษณะตาชนเดยว-สองชน, แนวผมทหนาผากตรง-แหลม, หมตง-ไมมตง, สนจมกโดง-ไมโดง, มลกยม-ไมมลกยม, ลนพบได-พบไมได, นวมอเรยวยาว-นวสน, นวชเทายาวกวานวหวแมเทา-สนกวานวหวแมเทา โครโมโซมและสารพนธกรรม ภายในนวเคลยสมสารพนธกรรมเรยกวา ดเอนเอ (DNA) เปนสายยาวทพนรอบแกนโปรตนฮสโตน เสนใยบางๆ นเรยกวา โครมาทน (Chromatin) เมอมการแบงเซลลโครมาทนจะหดสนเปนแทงเรยกวา โครโมโซม และมการจาลองโครโมโซมขนมาเทาตว

HomologousChromosome

Sister Chromatid

Centromere

จานวนโครโมโซมในเซลลของคนมจานวน 46 แทง โดยโครโมโซมจะมคเหมอนเรยกฮอมอโลกสโครโมโซม (Homologous Chromosome) จานวนโครโมโซมในเซลลรางกายม 2 ชด เขยนแทนดวย 2n จานวนโครโมโซมในเซลลสบพนธจะไมมคเหมอนมเพยง 1 ชด เขยนแทนดวย n การแบงเซลลแบบไมโทซส สงมชวตมการแบงเซลลเพอการเจรญเตบโต และเพมพนทผวในการแลกเปลยนสารกบสงแวดลอม การแบงเซลลแบบไมโทซสเปนการแบงเซลลรางกายมขนตอน ดงน 1. ระยะอนเทอรเฟส (Interphase) เปนระยะทเซลลเตรยมความพรอมในการแบงเซลล ไดแก การสงเคราะห เอนไซม โปรตน ออรแกเนลส และมการเพมปรมาณสารพนธกรรมเปน 2 เทา ทาใหเกดการจาลองโครโมโซมจาก 1 Chromosome เปน 2 Chromatid 2. ระยะโพรเฟส (Prophase) เปนระยะทโครโมโซมเรมเหนชดขน เซนตรโอลสรางเสนใยสปนเดล (Spindle Fiber) 3. ระยะเมทาเฟส (Metaphase) เปนระยะทโครโมโซมหดสนทสด ขนาดใหญทสด เหนไดชดเจน โครโมโซมมาเรยงตวในแนวกลางเซลล โดยมเสนใยสปนเดลจบอยตรงตาแหนงเซนโทรเมยร โดยยดกบโปรตนชนดหนงคอ ไคนโทคอร (Kinetochore) ระยะนเยอหมนวเคลยสสลายตวหมด


4. ระยะแอนาเฟส (Anaphase) เปนระยะทโครมาทดแยกจากกนโดยการหดตวของเสนใยสปนเดล ทาใหโครโมโซมแยกเปน 2 กลม ระยะนโครโมโซมจงประกอบดวย 1 โครมาทด 5. ระยะเทโลเฟส (Telophase) โครโมโซมทแยกจากกนเปน 2 กลม จะเรมสรางเยอหมนวเคลยส ทาใหเหนนวเคลยส 2 อน ถอวาสนสดการแบงนวเคลยส การแบงไซโทพลาซมม 2 กรณ 1. การแบงไซโทพลาซมในเซลลสตว เกดจากเยอหมเซลลคอดเขาหากนจนกระทงเซลลขาดออกจากกนไดเซลลใหม 2 เซลล 2. การแบงไซโทพลาซมในเซลลพช เกดจากการสรางแผนกนเซลล (Cell Plate) ตรงกลาง และมการสะสมสารเซลลโลสตรงบรเวณนทาใหเกดเปนผนงกนเซลลใหเปน 2 เซลล เซลลสตว

Interphase Prophase Metaphase

Anaphase Telophase


เซลลพช

Interphase Prophase Metaphase

Anaphase Telophase

การแบงเซลลแบบไมโอซส (Meiosis) การแบงเซลลแบบไมโอซส เปนกระบวนการแบงเซลลสบพนธโดยมการแบงเปน 2 ระยะใหญ คอ ไมโอซส I และไมโอซส II ไมโอซส I ระยะอนเตอรเฟส I เปนระยะเตรยมความพรอมเหมอนการแบงเซลลแบบไมโทซส ระยะโพรเฟส I เปนระยะทโครโมโซมหดสนและมการเขาคกบของฮอมอโลกสโครโมโซม และเกดการแลกเปลยนชนสวนโครโมโซม (Crossing Over) ทาใหเกดความหลากหลายของเซลลสบพนธ ระยะเมทาเฟส I โครโมโซมจะเรยงอยกลางเซลลแบบคฮอมอโลกส โดยมเสนใยสปนเดลจบอยตรงเซนโทรเมย ระยะแอนาเฟส I โครโมโซมทเปนคฮอมอโลกส แยกจากกนไปคนละขวของเซลล และโครโมโซมจะมจานวนครงหนงของจานวนโครโมโซมในระยะอนเตอรเฟส I ระยะเทโลเฟส I โครโมโซมทแยกไปคนละขวสรางเยอหมนวเคลยสลอมรอบ ไดนวเคลยสใหม 2 นวเคลยส การแบงไซโทพลาซมเหมอนการแบงเซลลแบบไมโทซส แตในบางเซลลอาจจะไมเกดการแบงไซโทพลาซมในระยะไมโอซส I กได


ไมโอซส II ระยะอนเตอรเฟส II ไมมการจาลองตวเองของโครโมโซม เนองจากแตละโครโมโซมม 2 โครมาทดแลว ระยะโพรเฟส II แอนาเฟส II เทโลเฟส II จะคลายการแบงเซลลแบบไมโทซส และจะเกดการแบงไซโทพลาซมในระยะนอกครง ในทสดจะได 4 เซลล


โครงสรางพนฐานทางดเอนเอ ในเซลลรางกายแตละเซลล เมอนาดเอนเอมาเรยงตอกนจะมความยาวประมาณ 2.2 เมตร เฉลยแลวโครโมโซมแตละแทงจะมความยาวประมาณ 4.8 เซนตเมตร หรอ 4800 ไมโครเมตร แตขดเปนโครโมโซม 1 แทง ยาวประมาณ 6 ไมโครเมตร การขดตวของดเอนเอจะขดพนรอบโปรตนฮสโตน

ภาพโครงสรางของโครโมโซม

โครงสรางพนฐานของดเอนเอ ดเอนเอ ประกอบดวยหนวยยอย คอ นวคลโอไทด (Nucleotide) ตอกนเปนสายยาว แตละนวคลโอไทดประกอบดวย 1. นาตาลเพนโทส (S) เปนนาตาลทคารบอน 5 อะตอม มโครงสรางเปนรปหาเหลยม 2. หมฟอสเฟต (P) PO4 3. ไนโตรจนสเบส เปนเบสทมไนโตรเจนเปนองคประกอบ ม 4 ชนด ไดแก อะดนน (Adenine ; A) ไทมน (Thymine ; T) ไซโทซน (Cytosine ; C) กวานน (Guanine ; G)

S

AP

S

GP

S

P T

S

P C

นวคลโอไทดทมเบสอะดนน

นวคลโอไทดทมเบสกวานน

นวคลโอไทดทมเบสไทมน

นวคลโอไทดทมเบสไซโทซน

สายดเอนเอของคนประกอบดวยสายของนวคลโอไทด 2 สาย พนเกลยวแบบเวยนขวา โดยมการจบคกนระหวางเบส A = T และ C = G ลาดบของเบสบนสายดเอนเอ เปนขอมลทางพนธกรรมของสงมชวต


C

ภาพแสดงโครงสรางดเอนเอทคลายเกลยวออกแลว

ภาพโครงสรางดเอนเอเปนเกลยวค


หนาทของสารพนธกรรม 1. ดเอนเอตนแบบในรนหนงสามารถถายทอดขอมลผานไปรนตางๆ ได 2. ลาดบของนวคลโอไทดในสายดเอนเอเปนขอมลของยนทมบทบาทในการสงเคราะหโปรตน 3. ถาลาดบของนวคลโอไทดในสายดเอนเอเปลยนแปลง จะทาใหลกษณะพนธกรรมแตกตางไป ซงอาจเกดจากการแลกเปลยนชนสวนของโครโมโซมในการแบงเซลลสบพนธหรอเกดมวเทชน (Mutation) ทาใหเกดววฒนาการของสงมชวต

ฮอมอโลกสโครโมโซม

ฮอมอโลกสโครโมโซมในระยะการแบงเซลล

A

N

a

N

A A

N N

a a

N N

โครโมโซมของสงมชวตจะพบเปนคโฮโมโลกส ซงประกอบดวยยนทเปนคกนเรยกวา แอลลล เชน ยน A เปนแอลลลกบ a โดยยน A เปนยนเดน a เปนยนดอย ซงจะพบอยในตาแหนงทตรงกนของคฮอมอโลกส ถาให N เปนยนทควบคมลกษณะคางบม n เปนยนทควบคมคางไมบม N เปนแอลลลกบ n จะมลกษณะโครโมโซมได 3 แบบ

แบบท 1 มยน Nจโนไทปเปน NN

ฟโนไทปเปนคางบม

แบบท 2 มยน N, nจโนไทปเปน Nn

ฟโนไทปเปนคางบม

แบบท 3 มยน nจโนไทปเปน nnฟโนไทปคางไมบม

N N N N N N n n n n n n


การถายทอดลกษณะคางบม Nnพอ สรางเซลลสเปรมได 2 ชนด

Nnแม สรางเซลลไขได 2 ชนด และ

และ

N

N n

n

(แอลลล N และ nอยางละ 50%)

(แอลลล N และ nอยางละ 50%)

เซลลไข

N

n

เซลลอสจ

N

NN

Nn

n

Nn

nn

ลกทไดมจโนไทป 3 ชนด NN : Nn : nn = 1 : 2 : 1 มฟโนไทป 2 ชนด คางบม : คางไมบม = 3 : 1

การศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การศกษาการถายทอดลกษณะ สามารถเขยนเปนแผนผงการถายทอดลกษณะเรยกวา เพดดกร (Pedigree)โดยใชสญลกษณ ดงน ชายปกต หญงปกต ชายทมลกษณะทศกษา หญงทมลกษณะทศกษา ชายหญงแตงงานกน

ชายหญงแตงงานกนมลก 3 คน เปนหญง 2 คน ชาย 1 คน


การถายทอดลกษณะทพบบนโครโมโซมรางกาย โครโมโซมในเซลลของคนม 2 ชนด คอ โครโมโซมรางกายม 22 ค โครโมโซมเพศ 1 ค ยนทพบบนโครโมโซมรางกายม 2 แบบ ยนเดนและยนดอย ลกษณะทพบบนโครโมโซมรางกายและเปนยนเดน เชน ลกยม นวเกน โรคเทาแสนปม และคนแคระ ลกษณะทพบบนโครโมโซมรางกายและเปนยนดอย เชน ทาลสซเมย เปนโรคทางโลหตทผปวยมอาการโลหตจางมาแตกาเนด และมดซานรวมดวย จะมลกษณะไมเตบโตสมอาย ตบมามโต ดงจมกยบ กะโหลกศรษะหนา โหนกแกมสง คางและกระดกกรรไกรกวาง ฟนบนยน กระดกเปราะ ผวคลา ตดเชองาย ลกษณะผวเผอกเปนลกษณะทเซลลไมสามารถผลตรงควตถเมลานน ทาใหผวหนง ขน ผม และตาไมมส ลกษณะทพบในยนดอยนจะมโอกาสเกด 1 ใน 4 กรณมพอและแมมยนดอยแฝงอย (พาหะ)

รนท 1

รนท 2

รนท 3 แผนผงการถายทอดลกษณะนเปนยนเดน เชน ลกษณะมลกยม นวเกน ซงอยบนโครโมโซมรางกาย แสดงลกษณะ 3 รน การถายทอดลกษณะทพบบนโครโมโซมเพศ ในคนมโครโมโซมรางกาย 22 ค โครโมโซมเพศ (Sex Chromosome) 1 ค ซงม 2 แบบ XX เปนหญง XY เปนชาย ยนทพบอยบนโครโมโซม X มกพบเปนยนดอย เชน ยนตาบอดส ยนโรคภาวะบกพรองเอนไซม กลโคส-6-ฟอสเฟต ยนโรคเลอดไหลไมหยด ลกษณะดงกลาวจะพบในเพศชายมากกวาเพศหญง เนองจากเพศชายมโครโมโซม X เพยง 1 แทง แตเพศหญงม X 2 แทง โอกาสเกดในเพศชายจงสงกวา เชน ยนตาบอดสแทนดวยยนดอย c ยนตาปกต C เพศหญงมจโนไทปได 3 แบบ XCXC, XCXc ตาปกต XcXc ตาบอดส เพศชายมจโนไทปได 2 แบบ XCY ตาปกต XcY ตาบอดส เพศหญงโอกาสตาบอดส 3

1 , เพศชายโอกาสตามบอดส 21 หรอ 50%


การถายทอดลกษณะทมหลายแอลลล ลกษณะโดยทวไปมยน 2 แอลลล คอ แอลลลเดน และแอลลลดอย แตลกษณะทมแอลลลมากกวา 2 แอลลล เชน ลกษณะหมเลอด A B O ของคนม 3 แอลลล คอ IA, IB, i แอลลล A สรางแอนตเจนทผวเมดเลอดแดงแบบ A แอลลล B สรางแอนตเจนทผวเมดเลอดแดงแบบ B สวนแอลลล i เปนแอลลลทไมสรางแอนตเจนทผวเมดเลอดแดง จงพบจโนไทปและฟโนไทปไดดงตาราง

จโนไทป ฟโนไทป IAIA, IAi หมเลอด A IBIB, IBi หมเลอด B

IAIB หมเลอด AB ii หมเลอด O

จโนไทปพอแม จโนไทปของลก

IAIA × IAIA IAIA IAi × IAi IAIA, IAi, ii IAi × ii IAi, ii IAIA × IBIB IAIB IAi × IBi IAIB, IAi, IBi, ii IAIB × IAIB IAIA, IBIB, IAIB IAIA × ii IAi IBIB × ii IBi IAIB × ii IAi, IBi ii × ii ii

การเปลยนแปลงทางพนธกรรม พนธกรรมของสงมชวตมการเปลยนแปลงได เนองมาจากสาเหตหลายประการ เชน การผาเหลา การคดเลอกโดยธรรมชาต การปรบปรงพนธโดยคน การเปลยนแปลงเหลานทาใหเกดววฒนาการของสงมชวต การผาเหลา (Mutation) คอ การเปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมทสามารถถายทอดไปสลกหลานไดม 2 แบบ คอ การกลายพนธของโครโมโซม การกลายพนธของยน การกลายพนธของโครโมโซม เชน การเปลยนแปลงจานวนโครโมโซม เชน พชทมจานวนโครโมโซม 3n, 4n พชเหลานจะมลกษณะการเจรญเตบโตมากกวาพชทมจานวนโครโมโซมปกต (2n) การกลายพนธของยน เชน โรคทางพนธกรรม ลกษณะผวเผอก ลกษณะลวดลายบนใบหรอดอกของพช สาเหตของการเกดการกลายพนธ 1. เกดเองตามธรรมชาต ซงอาจเกดจากความผดปกตขณะแบงเซลล 2. รงสสามารถทาใหเกดการกลายพนธได เชน รงสแกมมา ซงใชในพช เชน พทธรกษา เบญจมาศ ปทมมา 3. สารเคม เชน อะฟลาทอกซนทไดจากราในอาหาร ไนโตรซามนทไดจากดนประสวในการถนอมอาหาร


การคดเลอกโดยธรรมชาต (Theory of Natural Selection) เปนแนวความคดของ ชารล ดารวน (Charles Darwin) เขาไดเสนอทฤษฎววฒนาการ ซงกลาวถงสงมชวตทมความเหมาะสมทสดจะคงอย เนองจากมการแขงขนกนเพอแยงทรพยากรทมอยอยางจากด สงมชวตทอยรอดเปนสงมชวตทไดรบการคดเลอกโดยธรรมชาต จากการเดนทางไปกบเรอบเกลของ ดารวน เขาพบวา นกจาบบนเกาะกาลาปากอสมลกษณะจะงอยปากแตกตางกน เนองจากอาหารของนกเหลานนแตกตางกน แสดงวา นกจาบมการปรบพนธกรรม (Genetic Adaptation) ใหเหมาะสมกบอาหาร ผลจากการคดเลอกโดยธรรมชาต ทาใหสงมชวตทอยรอดไดมความแขงแรงและมความหลากหลายทางพนธกรรม การคดเลอกพนธและการปรบปรงพนธโดยคน การคดเลอกโดยคนจะเกดสงมชวตทมลกษณะดเดนตามความตองการของคน เชน - การคดเลอกพนธปลาทบทม ซงเปนปลาทมลกษณะดเดน คอ การเจรญเตบโตเรวมสวนทเปนเนอมากถง 40% โครงกระดกเลก กางนอย เสนใยกลามเนอละเอยด รสชาตด ไมมกลนทเกดจากไขมนปลา ตานทานตอโรค พนธปลาทบทมมการพฒนามาจากพนธปลานลทวโลกนามาผสมขามพนธ และเลยงลกผสมทมลกษณะดเดนหลายๆ ค เพอนาคผสมดเดนเหลานนมาผสมกนเองอกครงจนกระทงไดปลาทบทม - การปรบปรงพนธขาว พนธขาวพนธดทนามาใชปรบปรงพนธคอพนธขาวขาวดอกมะล 105 เปนขาวเจาทปลกไดทกภาค ใชเวลาปลก 160 วน ทนแลง ทนดนเปรยวดนเคม เมอนาพนธขาวขาวดอกมะล 105 มาอาบรงสแกมมา ทาใหเกดมวเทชนไดพนธขาว กข 6 กข 10 และกข 15 ทมลกษณะดขนคอ กข 6 เปนพนธขาวเหนยวทมกลนหอม ใหผลผลตสง ทนแลง ตานทานโรคไหมและโรคใบจดสนาตาลไดด กข 15 เปนพนธขาวเจาทใหผลผลตเทากบขาวดอกมะล 105 แตกข 15 มอายสนกวา 10 วน เกบเกยวไดเรวกวา ตานทานโรคไดดกวาขาวดอกมะล 105 เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) เทคโนโลยชวภาพเปนการนาความรดานชววทยา ในสาขาพนธศาสตรมาประยกตเพอใหเกดประโยชนแกมนษย เชน การทาพนธวศวกรรม (Genetic Engineering) การโคลน (Cloning) การเพาะเลยงเนอเยอ (Tissue Culture) การศกษาลายพมพดเอนเอ (DNA Fingerprint) พนธวศวกรรม การศกษาพนธวศวกรรมเปนเทคนคการสรางสงมชวตมลกษณะตามทตองการ โดยการสราง DNA สายผสม (Recombinant DNA) โดยการถายยนทตองการลงไปแบคทเรย เพอใหเปนตวพายนเหลานนเขาไปในสงมชวตทตองการสรางพนธกรรมใหม เราเรยกสงมชวตทเกดจากวธพนธวศวกรรมนวา สงมชวตดดแปลงพนธกรรมหรอจเอมโอ (Genetically Modified Organism ; GMO) ปจจบนสงมชวตทไดรบการดดแปลงพนธกรรมตางๆ เชน - ฝายบทและขาวโพดบท เปนพช GMO ทไดจากการถายยนจากแบคทเรย Bacillus thuringiensis ซงเปนแบคทเรยทสามารถสรางโปรตนทเปนพษตอแมลง พชทมยนนจงตานทานแมลงได - พรก มะละกอ ตานทานไวรส เปนการนายนทสามารถสงเคราะหโปรตนทหอหมอนภาคไวรส ทาใหไวรสไมสามารถทาอนตรายใหแกพชได


- การผลตอนซลนโดยแบคทเรย ทาโดยตดยนอนซลนจากคนปกตถายลงไปในพลาสมดของแบคทเรย (Plasmid เปน DNA ทเปนวงกลมขนาดเลกของแบคทเรย) เมอแบคทเรยแบงเซลลจะทาใหไดแบคทเรยทมยนอนซลนเปนจานวนมาก และแบคทเรยนจะสามารถสงเคราะหอนซลนไดดงแผนผงน

ตดยนดวยเอนไซมตดจาเพาะ

ดเอนเอลกผสมนาดเอนเอลกผสมกลบเขาไปในแบคทเรย

แบงเซลลแบคทเรยรนลกทมยนอนซลนอย

แบคทเรยพลาสมด

ยนอนซลนในโครโมโซมของคน

การโคลน (Cloning) การโคลน หมายถง การสรางสงมชวตใหมใหมลกษณะพนธกรรมเหมอนเดม เปนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ เชน การโคลนสตวเลยงลกดวยนม เชน แกะ วว ในประเทศไทยมการโคลนววเนอตวแรกของโลกชอ นโคลและการโคลนววนมตวแรกของเอเชยตะวนออกเฉยงใตชอ อง ซงเกดจากการโคลนเซลลใบหของตวตนแบบ

เซลลรางกายของผให เซลลไขทไมมนวเคลยส

นามารวมกนโดยการใชกระแสไฟฟา

ไดเซลลใหม

แบงเซลล

สงมชวตทเหมอนสงมชวตทเปนผใหเซลลรางกาย


การเพาะเลยงเนอเยอ (Tissue Culture) การเพาะเลยงเนอเยอเปนการโคลนในพช โดยการนาเอาสวนของพชมาเลยงในอาหารสงเคราะหทพชตองการในสภาพปลอดเชอ ควบคมแสงสวาง อณหภม ความชน และกระตนการเจรญของพชดวยฮอรโมนพช เชน ไซโทไคนน จบเบอเรลลน ประโยชนของการเพาะเลยงเนอเยอพช 1. ไดพชจานวนมากทมลกษณะเหมอนเดม 2. ใชเวลาสนในการผลตตนพนธด 3. ตนพนธทไดปราศจากโรค 4. ใชผลตตนพนธทผสมกนเองในธรรมชาตยาก เสยงตอการสญพนธ ลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint) ลายพมพดเอนเอของคนเปนเอกลกษณของแตละบคคล เพราะคนทกคนจะมลายพมพดเอนเอทแตกตางกน ยกเวนแฝดแททลายพมพดเอนเอจะเหมอนกน ลายพมพดเอนเอของลกจะไดจากดเอนเอของพอและแมอยางละครง ประโยชนของการศกษาสายพนธดเอนเอ 1. พสจนเพอบคคลในกรณฆาตกรรม กรณบคคลสญหาย 2. พสจนความสมพนธของพอแมและลก ความกาวหนาทางพนธศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ 1. ดานการเกษตร สรางพช GMO ทมลกษณะตามทตองการ เชน ตานทานโรค ทนแลง ใหผลผลตทมคณคาทางอาหาร 2. การพฒนาผลตสตว เชน การผสมเทยม การถายฝากตวออน การโคลน 3. การแพทยและสาธารณสข เชน การตรวจโรคหาความบกพรองกอนแตงงาน การรกษาโรคดวยวธยนบาบด (Gene Therapy) ซงทาโดยการตดชนสวนของยนทเปนโรคทงไปกอนทจะเปนโรค 4. เทคโนโลยดเอนเอ เชน การตรวจสอบดเอนเอของสงมชวตเพอการพสจนเอกลกษณ บคคล พนธพช พนธสตว เพอดความสมพนธพอแมลก เพอการสบคนผตองสงสย


แบบทดสอบ 1. ยน A และ B อยบนโครโมโซมแทงเดยวกน แผนภาคใดทแสดงยน A และ B ทอยบนโครโมโซมในระยะ

Prophase ไดถกตอง

I II III VIV

A

B AB

AA

BB

AB

AB

A A

B B

1) I และ III 2) II และ V 3) III และ IV 4) IV และ V 2. จากภาพเปนระยะเมตาเฟสของการแบงเซลลแบบใด และจานวนโครโมโซมใน Somatic Cell มจานวน

เทาใดตามลาดบ

1) Mitosis, 3 2) Mitosis, 6 3) Meiosis II, 3 4) Meiosis II, 6 3. ยนของสงมชวตแสดงออกในรปของสารใด 1) คารโบไฮเดรตและโปรตน 2) กรดนวคลอกและโปรตน 3) โปรตน 4) ฮอรโมน 4. การแบงเซลลไขกระดกของคนในระยะใดทมจานวนโครโมโซมเปน 92 เสนภายในเซลล 1) Interphase 2) Prophase 3) Metaphase 4) Anaphase 5. ขอเปรยบเทยบระหวาง DNA + RNA ขอใดทไมถกตอง

ขอเปรยบเทยบ DNA RNA 1) นาตาล C5H10O5 C5H10O4 2) ไนโตรเจนเบส A T C G A U C G 3) จานวนสาย ค เดยว 4) การเพมจานวนจาก DNA DNA


6. โครโมโซมในภาพใดเปน Homologous Chromosome และ Heterozygous gene

1) A a

b B

A a

b B 2)

A A

b b

a a

B B

3) A a B b

4) AB

AB

aB

aB

7. หมเลอด ABO เปนลกษณะพนธกรรมทมแอลลล (Allele) จานวนเทาใด 1) 2 2) 3 3) 4 4) 6 8. การเกดมวเทชนมสาเหตจากสงใด ก. ธรรมชาต ข. อะฟลาทอกซน ค. ไนโตรซามน ง. รงสแกมมา 1) เฉพาะ ก. 2) เฉพาะ ข. และ ค. 3) เฉพาะ ง. 4) ก., ข., ค. และ ง. 9. การทาพนธวศวกรรมสามารถถายยนใหกบสงมชวตใด 1) ไวรส 2) แบคทเรย 3) โปรโตซว 4) เชอรา 10. พลาสมด (Plasmid) ในแบคทเรยมลกษณะในขอใด 1) เปน DNA ทเปนวงกลม 2) เปน DNA ทเปนทอนสนๆ 3) เปน RNA ทเปนวงกลม 4) เปน RNA ทเปนทอนสนๆ 11. Gene Therapy คออะไร 1) การตดตอยนเพอการรกษาโรค 2) การเปลยนแปลงยน 3) การใชสมนไพรเพอการรกษาโรคทางพนธกรรม 4) การใชรงสเพอการรกษาโรคทางพนธกรรม 12. ขอใดเปน Genetic Adaptation 1) คนแตละเชอชาตมสผมไมเหมอนกน 2) นกจาบมปากหลายแบบ 3) พทธรกษามกลบดอกเปนลายดาง 4) เกงดาเปนเกงเผอก 13. ลกษณะพนธกรรมของสงมชวตในขอใดไมเกยวของกบสงแวดลอม 1) เชาวปญญา 2) สผว 3) ความสง 4) กลมเลอด 14. เดกชายหญง 6 คนเปนพนองกนมหมเลอด A 3 คน หมเลอด B 2 คน หมเลอด AB 1 คน บดามารดาจะไม

มโอกาสเปนหมเลอดใด 1) AB × A 2) AB × B 3) A × B 4) AB × O 15. ชายคนหนงตาสฟาแตงงานกบหญงตาสนาตาล ลกคนแรกมตาสฟา และลกคนทสองมโอกาสตาสนาตาลก

เปอรเซนต ถาตาสนาตาลเปนลกษณะเดน ตาสฟาเปนลกษณะดอย 1) 0% 2) 25% 3) 50% 4) 75%


16. คนเผอกมกหรตาเมอแสงจาเพราะเหตใด 1) มานตาเลก 2) มานตามรงควตถนอย 3) มานตามรงควตถมาก 4) มานตาไมมรงควตถ 17. ลกษณะทปรากฏในเพดดกรขอใดทมลกษณะเปนยนดอยบนโครโมโซม X

1) 2)

3) 4)

18. โรคทถายทอดทางพนธกรรมคอขอใด ก. ทาลสซเมย ข. ฮโมฟเลย ค. ลวคเมย 1) ก. และ ข. 2) ข. และ ค. 3) ก. และ ค. 4) ก., ข. และ ค. 19. ชายคนหนงปกตแตงงานกบหญงปกต แตลกมทงทเปนทาลสซเมยและปกต ดงนนจโนไทปของชายหญงคน

ควรเปนอยางไร ก. ชายพาหะ หญงปกต ข. ชายปกต หญงพาหะ ค. ชายพาหะ หญงพาหะ 1) ก. และ ข. 2) ก. หรอ ค. 3) เฉพาะ ค. 4) ก., ข. และ ค. 20. Natural Selection ของสงมชวตจะทาใหสงมชวตมลกษณะใด 1) แขงแรงทสด 2) มลกหลานจานวนมาก 3) ปรบตวเขากบสภาพแวดลอมด 4) ถกทกขอ

เฉลย 1. 4) 2. 4) 3. 3) 4. 4) 5. 1) 6. 2) 7. 2) 8. 4) 9. 2) 10. 1) 11. 1) 12. 2) 13. 4) 14. 4) 15. 3) 16. 4) 17. 3) 18. 1) 19. 3) 20. 1)


ความหลากหลายทางชวภาพ ความหลากหลายทางชวภาพม 3 ชนด 1. ความหลากหลายทางนเวศวทยา หมายถง ระบบนเวศแตละแหงมความแตกตางของชนดและจานวนของสงมชวตและความสมพนธระหวางสงมชวตทอยรวมกน 2. ความหลากหลายของสปชส หมายถง ชนดของสงมชวตตางๆ บนโลก ซงมประมาณ 10-50 ลานชนด 3. ความหลากหลายทางพนธกรรม หมายถง ลกษณะของสงมชวตแตละชนดมความแตกตางกน สปชสของสงมชวต สปชส คอ กลมสงมชวตทเปนประชากรชนดเดยวกนผสมพนธกนแลวไดลกหลานสบทอดตอไป เนองจากความคลายคลงกนในระดบโครโมโซม ทาใหโครโมโซมจากพอและแมสามารถเขาคกนได เชน Homo sapiens คนทกชาต Canis familiaris สนขบาน Zea mays ขาวโพดทกชนด Canis lupus สนขปา สนขบานและสนขปา มความใกลชดทางพนธกรรมจงสามารถผสมพนธกนไดลกผสม ลกษณะของสงมชวตแตละสปชสจะมลกษณะเดนเฉพาะไมเหมอน Species อน แตภายในสปชสเดยวกนอาจจะมความแตกตางกนในเรองตางๆ เชน สายพนธ เพศผและเพศเมย ความแตกตางระหวางวยทเจรญเตบโตและชวงทเจรญเตบโตเตมทแลว การเกดสปชสใหม การเกดสปชสใหม มสาเหตจากความแตกตางของสงแวดลอมทางกายภาพและชวภาพ ทาใหเกดการคดเลอกตามธรรมชาต จะทาใหเกดประชากรเปนกลมยอยทมพนธกรรมทแตกตางกนจนไมสามารถผสมพนธกนไดหรอผสมพนธไดแตเปนหมน เชน สงมชวตสปชสหนงอาศยอยรวมกลมกน แตมเหตการณททาใหพนททอาศยอยแยกกน เชน มแมนาขวางกลาง ทาใหแบงสงมชวตสปชสนเปน 2 กลม และสงมชวตนไมสามารถอพยพยายขามถนกนได ทาใหเกดพฤตกรรมการดารงชวตทแตกตางกนไปเรอยๆ จนกระทงเกดเปนสปชสใหม ในปจจบนสามารถจาแนกสงมชวตไดประมาณ 1.5 ลานสปชส และพบวาแมลงเปนสงมชวตทมสปชสมากทสดประมาณ 750,000 สปชส


ความหลากหลายของสงมชวต นกชววทยาไดจดจาแนกหมวดหมของสงมชวตโดยเกณฑตางๆ ดงน 1. โครงสรางของสงมชวต จดกาเนดของอวยวะ 2. สารเคมภายในเซลล 3. ออรแกเนลสในเซลล 4. โปรตนทสรางขน 5. แบบแผนการเจรญเตบโต 6. หลกฐานทางววฒนาการ 7. การแพรกระจายตามสภาพภมศาสตร ในปจจบนนกชววทยาไดจาแนกสงมชวตเปน 5 อาณาจกร 1. อาณาจกรมอเนอรา (Monera) 2. อาณาจกรโพรทสตา (Protista) 3. อาณาจกรเหดราและยสต (Fungi) 4. อาณาจกรพช (Plantae) 5. อาณาจกรสตว (Animalia) อาณาจกรมอเนอรา สงมชวตในอาณาจกรมอเนอรา เปนสงมชวตพวกแรกทเกดขนในโลก ลกษณะของเซลลจะไมมนวเคลยส (Prokaryote) การดารงชวตสวนใหญเปนผยอยสลายอนทรยสาร บางชนดเปนปรสตหรอสรางอาหารไดเอง สงมชวตในอาณาจกรน ไดแก แบคทเรยและสาหรายสเขยวแกมนาเงน ความสาคญของแบคทเรยและสาหรายสเขยวแกมนาเงน 1. ทาใหเกดการหมนเวยนสารในระบบนเวศ 2. ผลตสารเคม เชน แอซโตน กรดแลกตก ยาปฏชวนะ 3. ผลตนมเปรยว เนยแขง ผกดอง นาสมสายช ปลารา 4. ตรงไนโตรเจน เชน ไรโซเบยม แอนาบนา นอสตอก 5. เปนสาเหตของโรคปอดบวม วณโรค อหวาตกโรค ฉหน และแอนแทรกซ อาณาจกรโพรทสตา อาณาจกรโพรทสตา มสงมชวตทมความหลากหลายมากทสด มทงทเปนเซลลเดยวและหลายเซลล บางชนดมลกษณะคลายพช คอมคลอโรพลาสต สามารถทจะสงเคราะหดวยแสงไดบางชนดเปนสาเหตของโรค โพรทสตแบงได ดงน 1. โพรทสตทหากนอสระ เชน ยกลนา อะมบา วอรตเซลลา 2. โพรทสตทเปนสาเหตของโรค เชน ทรปพาโนโซมเปนสาเหตของโรคเหงาหลบ 3. โพรทสตทสามารถสงเคราะหดวยแสง เชน ยกลนา ไดอะตอม สาหรายสนาตาล เชน สาหรายเคลป ซารกสซม ลามนาเรย พาไดนา สาหรายสแดง เชน จฉาย สาหรายผมนาง สาหรายสเขยว เชน คลอเรลลา สไปไรไจรา สาหรายไฟ 4. โพรทสตทเปนอาหารของคน เชน สาหรายสแดง สาหรายสเขยว


อาณาจกรฟงไจ ฟงไจเปนสงมชวตทมทงเซลลเดยวและหลายเซลล แตยงไมพฒนามาเปนเนอเยอ สบพนธโดยการสรางสปอร การดารงชวตเปนแบบปรสตหรอผยอยสลายอนทรยสาร ความสาคญของฟงไจ 1. ทาหนาทเปนผยอยสลายอนทรยสารในระบบนเวศ เชน ราไมคอรไรซา 2. ผลตกรดฟมารก เชน ไรโซปส 3. เปนอาหารของคน เชน เหดตางๆ 4. ยสตใชทาขนมปง แอลกอฮอล และเปนอาหารเพมวตามน B12 5. เพนนซเลยม ใชผลตยาเพนนซลน เปนยาปฏชวนะ 6. ราแอสเพอจลสในธญพช ผลตสารพษอะฟลาทอกซนเปนสารกอมะเรงตบ 7. ฟงไจเปนปรสตในพช เชน รานาคางในองน ราสนม ปรสตในคน เชน เชอราทเทา เชอราทปอด อาณาจกรพช พชเปนสงมชวตหลายเซลล มการจดเรยงตวเปนเนอเยอ สรางอาหารไดเองดวยการสงเคราะหดวยแสง โดยใชคลอโรพลาสตทอยภายในเซลล มผนงเซลลเปนสารพวกเซลลโลส แบงเปนกลมใหญ 2 กลม ตามลกษณะของทอลาเลยง คอ พวกทไมมทอลาเลยง ไดแก มอส และกลมทมทอลาเลยงเปนกลมใหญ ไดแก เฟน ตนตกแก หญาถอดปลอง สน ปรง แปะกวย มะเมอย พชใบเลยงเดยว พชใบเลยงค ความสาคญของพช 1. ไบรโอไฟต เปนพชทไมมทอลาเลยง เชน ขาวตอกฤๅษหรอสแฟกนมมอส เปนพชททนทานตอการสญเสยนาด ใชเปนวสดคลมดนหรอใชเปนวสดใหความชนในการปลกพช 2. เฟน เปนพชทมทอลาเลยงแตไมมดอก เปนพชทพบในยคดโวเนยนประมาณ 400 ลานปมาแลว กลมของเฟนมหลายสปชส มความสาคญตางๆ ดงน - ใชเปนไมประดบ เชน ขาหลวงหลงลาย ชายผาสดา เฟนกานดา เฟนใบมะขาม - ใชเปนอาหาร เชน ผกแวน กดเกยะ - ทาเครองจกสาน เชน ยานลเภา - เปนปยไนโตรเจนใหกบตนขาว เชน แหนแดง 3. พชทมทอลาเลยงทไมมดอกแตมเมลด เปนพชทพบประมาณ 360 ลานป สวนสบพนธคอโคน (Cone) ซงม 2 ชนด คอ โคนเพศผและโคนเพศเมย เมลดจะเกดอยในโคนเพศเมยจงเรยกพชชนดนวา พชเมลดเปลอย (Gymnosperm)


ความสาคญของพชเมลดเปลอย 1. ปรง เปนพชทใชเปนไมประดบทมราคาแพง 2. แปะกวย เปนพชทเมลดมอาหารสะสมนามารบประทานได สารสกดจากใบแปะกวยชวยรกษาความสมบรณของผนงหลอดเลอดฝอย และปรบระบบหมนเวยนเลอด ตอตานการอกเสบ การบวม ปองกนการเกดอมพาต ใชรกษาโรคเกยวกบความชรา 3. สน เปนพชทมความหลากหลายมากทสดในกลมพชเมลดเปลอย สามารถนาตนมาใชสรางบาน ทาเครองเรอน ทาเยอกระดาษ 4. มะเมอย เปนพชทมลกษณะแตกตางจากพชเมลดเปลอยกลมอน คอพบเวสเซลในทอลาเลยงนาคลายพชดอก 4. พชดอก เปนกลมพชมจานวนสปชสมากทสดในอาณาจกรพช มดอกเปนอวยวะสบพนธสรางเมลดในรงไข แบงเปน 2 กลมใหญ คอ ใบเลยงเดยวและใบเลยงค ความสาคญของพชดอก 1. ธญพชเปนพชใบเลยงเดยวทเปนแหลงคารโบไฮเดรตของคน เชน ขาวเจา ขาวสาล 2. ตนไมยนตน ใชสรางบาน ทาเครองเรอนตางๆ เชน ไมสก ไมมะคา ฯลฯ 3. ไมดอก ใชเปนไมประดบไมผลและพชผก ใชเปนอาหาร มความสาคญตอเศรษฐกจ เชน กลวยไม ผลไมตางๆ อาณาจกรสตว สตวเปนสงมชวตทมหลายเซลล มการเรยนรและตอบสนองตอสงเรา และมการเคลอนไหวโดยการทางานของเนอเยอประสาทและกลามเนอ ไมสามารถสรางอาหารได เปนผบรโภค แบงเปนหลายกลม ดงน 1. ฟองนา เปนสตวยงไมมเนอเยอทแทจรง ลาตวมรพรนใหนาเขาและออกทางชองเปดใหญ ฟองนามความสาคญกบระบบนเวศโดยเปนทอาศยของสตวนาขนาดเลก และเปนอาหารของหอยและปลา ตวอยางของฟองนา ไดแก ฟองนาแกว ฟองนาหนปน ฟองนาถตว 2. ปะการง เปนสตวทมเนอเยอทแทจรง เปนสตวทลาตวกลวงมหนวดรอบปาก ปะการงมความสาคญกบระบบนเวศทางทะเล คอ เปนทอยอาศยของตวออนของสตวนาในทะเล ทาใหเพมผลผลตทางทะเล ตวอยางของสตวในกลมเดยวกบปะการง ไดแก ไฮดรา แมงกะพรน ซแอนโมน กลปงหา 3. หนอนตวแบน เปนสตวทมลาตวแบน มทงทเปนปรสตและหากนอสระ ตวอยางของสตวในกลมนทเปนปรสต ไดแก พยาธใบไม พยาธตวตด และสตวทหากนอสระ ไดแก พลานาเรย 4. หนอนตวกลม เปนสตวทลาตวรปทรงกระบอก ไมมปลอง สตวในกลมนสวนใหญเปนปรสต เชน พยาธเสนดาย 5. แอนเนลดา เปนสตวทลาตวเปนปลอง เปนสตวทมระบบเลอด ตวอยางของสตวกลมน ไดแก ไสเดอนดน เปนสงมชวตทขดรในดน ทาใหดนมอากาศถายเท เหมาะแกการเจรญเตบโตของจลนทรย ทาใหเกดการยอยสลายไดด ไสเดอนกนซากพชและซากสตวและเมอขบถายออกมาจะเปนปยใหแกพช สตวในกลมนทเปนปรสตชวคราว เชน ปลงและทาก จะดดเลอดของสตวและคนโดยปลงและทากจะปลอยสารททาใหสตวทถกดดเลอดชาและปลอยสารฮรดน (Hirudin) เพอปองกนไมใหเลอดแขงตว


6. มอลลสก ไดแก หอย หอยทาก หอยนางรม หอยงวงชาง หมกยกษ หมกกระดอง และหมกกลวย สตวในกลมนเปนอาหารของมนษย 7. อารโทรพอด สตวในกลมนทมจานวนสปชสมาก ไดแก แมลง อารโทรพอดมลาตวเปนปลอง มรยางคเปนขอตอกน มเปลอกแขง ประกอบดวย ไคทน พบไดเกอบทกแหงบนโลก เปนอาหารของมนษย เชน กง ป แมงดาทะเล เปนสตวทมพษ เชน แมงมม แมงปอง เหบ ตะขาบ เปนสตวทมสวนชวยแพรกระจายพนธของ พชดอก เชน แมลง 8. เอไคโนเดรม เปนสตวทะเลทงหมด เชน ปลงทะเล พลบพลงทะเล ดาวขนนก ดาวมงกฎหนาม ดาวทะเล 9. โพรโทคอรเดต เปนสตวกลมเดยวกบสตวมกระดกสนหลง แตไมมโครงรางแขงคาจนภายในรางกาย เชน เพรยงหวหอม แอมฟออกซส 10. สตวมกระดกสนหลง เปนสตวทมกระดกสนหลง มระบบเลอดและระบบประสาทดกวาสตวทงหลาย แบงเปนกลมใหญ ไดแก ปลา สตวสะเทนนาสะเทนบก สตวเลอยคลาน สตวปก สตวเลยงลกดวยนม ปลาเปนอาหารทมความสาคญตอคน เชน ปลานาจด ปลานาเคม สตวสะเทนนาสะเทนบก ไดแก กบ เขยด คางคก ซาลามานเดอร งดน สตวเลอยคลาน ไดแก จระเข เตา จงเหลน และไดโนเสารทสญพนธแลว สตวปก เปนสตวเลอดอนทกระดกมรพรน ทาใหนาหนกเบา จงบนได สตวเลยงลกดวยนม เปนสตวเลอดอนทมตอมนานมใหลก กลมทออกลกเปนไข เชน ตนปากเปด ตวกนมดทคลายเมน กลมทมกระเปาหนาทอง เชน จงโจ โอพอสซม โคอาลา กลมทตวแมมมดลกและรกเจรญด เชน คน ลง ชาง มา วว ควาย ไวรส เปนสงมชวตทไมมลกษณะเปนเซลล โครงสรางของไวรสประกอบดวยโปรตนหมสารพนธกรรม ไวรสมขนาดเลกมากประมาณ 20-250 นาโนเมตร ตองใชกลองจลทรรศนอเลกตรอนดเทานน ไวรสสามารถเพมจานวนตวเองเมออยในเซลลของสงมชวตอน แตถาไวรสอยนอกเซลลของสงมชวตอนจะไมสามารถทากจกรรมใดๆ มลกษณะเปนอนภาค ไวรสมรปรางหลายแบบ ไวรสเปนสาเหตของโรคตางๆ เชน เอดส ไขหวดใหญ โปลโอ ตบอกเสบ งสวด พษสนขบา และไขหวดนก ในปจจบนยงไมมยาทจะฆาไวรสได แตมวคซนทสามารถปองกนไวรสไดบางชนด


อาณาจกรมอเนอรา เปนสงมชวตทเซลลไมมนวเคลยส บางชนดสรางอาหารไดเอง สวนใหญเปนผยอยสลาย

อาณาจกรโพรทสตาเปนสงมชวตเซลลเดยวหรอหลายเซลล บางชนดสรางอาหารไดดวยการสงเคราะหดวยแสงบางชนดตองการอาหารจากสงมชวต

อาณาจกรเหดราและยสตยสตมเซลลเดยว เหดราม

หลายเซลล บางชนดดารงชพโดยการยอยสลายสารอนทรย

บางชนดเปนปรสต

อาณาจกรพชสงมชวตหลายเซลล

เซลลจดเรยงเปนเนอเยอสรางอาหารไดเองดวยการ

สงเคราะหดวยแสง ผนงเซลลมเซลลโลสเปนองคประกอบ

อาณาจกรสตวสงมชวตหลายเซลล

เซลลจดเรยงเปนเนอเยอเคลอนไหวได สตวไมสามารถสรางอาหารไดเองตองอาศย

อาหารจากสงมชวตอน

แบคทเรย สาหรายสเขยวแกมนาเงน

โพรทสตทมแฟลกเจลลา

โพรทสตทมรปรางคลายอะมบา

โพรทสตทมซเลย

สาหรายสเขยวสาหรายสแดง

สาหรายสนาตาลไบรโอไฟต

พชไรดอกมทอลาเลยง

สน

พชใบเลยงเดยว

พชใบเลยงค

แอสโคไมโคตา

เบสดโอไมโคตา

ควเทอโรไมโคตา

ไซโกไมโคตาราเมอก

ฟองนา

ปะการง

หนอนตวแบน

หนอนตวกลม

มอลลสก

แอนเนลด

อารโทรพอล

เอไคโนเดรม

โพรโทคอรเดต

สตวมกระดดสนหลง

คณคาของความหลากหลายทางชวภาพ 1. ความสาคญตอระบบนเวศ สงมชวตแตละชนดมความเกยวของกน ใหประโยชนตอโลก เชน แนวปะการงเปนแหลงอนบาลของสตวนาในทะเล 2. ความหลากหลายของสายพนธในสปชสเดยวกน มประโยชนตอการอยรอดของสงมชวต เชน ขาวพนธพนบานไทยมยนทตานทานตอเพลยกระโดดสนาตาล 3. ความหลากหลายของสปชส ทาใหเกดประโยชนในภาคอตสาหกรรมอยางกวางขวาง เชน ตนยางให นายางทใชในอตสาหกรรมยาง พชและสตว เปนแหลงอาหารทสาคญของมนษย สารสกดจากสงมชวตสามารถนามาใชประโยชนในทางยารกษาโรคหลายชนด เชน สารเปลาโนทอล (Plaonotol) จากตนเปลานอย ใชรกษาโรคกระเพาะและลาไสได 4. ความหลากหลายทางชวภาพ ทาใหเกดความหลากหลายชวตในธรรมชาต กอใหเกดจนตนาการและเกดความรนรมยใจ


แบบทดสอบ 1. หมวดหมของสงชวตในลาดบใดประกอบดวยสงมชวตทมความคลายคลงกนมากทสด 1) Order 2) Phylum 3) Class 4) Genus 2. สนขบานและสนขปามชอวทยาศาสตรตามลาดบดงน Canis familiaris และ Canis lupus ขอใดไมถกตอง 1) สนขทง 2 อยใน genus เดยวกน 2) สนขทง 2 อยใน species เดยวกน แตตางสายพนธ 3) สนขทง 2 ผสมพนธกนได และไดลกทเปนหมน 4) โครโมโซมของสนขทง 2 ไมสามารถเขาคกนได 3. ลกษณะของสปชสของสงมชวตขอใดถกตอง ก. ความแตกตางระหวางเพศผและเพศเมย ข. ความแตกตางระหวางชวงวย ค. ไมมความแตกตางของลกษณะของสงมชวตในสปชสเดยวกน 1) ก. และ ข. 2) ก. และ ค. 3) ข. และ ค. 4) เฉพาะ ค. 4. ชอวทยาศาสตรของคนคอ Homo sapiens ขอใดถกตอง ก. คนอยในจนส Homo ข. คนอยในสปชส Sapiens ค. คนทกชาตมชอวทยาศาสตรเหมอนกนหมดทงโลก 1) ก. และ ข. 2) ก. และ ค. 3) ข. และ ค. 4) เฉพาะ ค. 5. สงมชวตในโลกนทมจานวนสปชสมากทสดคอขอใด 1) แบคทเรย 2) พชดอก 3) แมลง 4) ไวรส 6. สงมชวตพวกใดพบในนาเคมเทานน 1) มอลลสก 2) โพรโทคอรเดต 3) ฟองนา 4) เอไดโนเดรม 7. สตวเลยงลกดวยนมกลมใดทมววฒนาการการเจรญเตบโตของตวออนตากวาพวกอนๆ 1) จงโจ ปลาโลมา 2) หนหรง คางคาว 3) ปลาโลมา ปลาวาฬ 4) ตนปากเปด ตวกนมดคลายเมน 8. ขอใดเปนสตวตางไฟลมกน 1) แมงกะพรน ปะการง ไฮดรา 2) ทาก หมก หอยทาก 3) พยาธตวกลม ไสเดอนฝอย พยาธปากขอ 4) นก จระเข มานา 9. พชทสบพนธโดยเมลดคอขอใด 1) มอส 2) แหนแดง 3) ปรง 4) สนหางมา 10. พชพวกไบรโอไฟตมขนาดเลกไมเกน 2 นว เนองจากสาเหตใด 1) ระบบทอลาเลยง 2) ระบบสบพนธ 3) การแพรกระจายพนธ 4) ถกทกขอ 11. โครงสรางใดทพบในขาวและขาวโพดแตไมพบในสน 1) Ovary 2) Ovule 3) Seed 4) Endosperm


12. พชพวกไบรโอไฟตแตกตางจากพชกลมอนอยางไร 1) ไมมเนอเยอลาเลยง 2) ชองสปอโรไฟตยาวนาน 3) มดอกขนาดเลก 4) เปนพชทเจรญในทความชนสงหรอในนาเทานน 13. โรคใดตอไปนเกดจากแบคทเรย 1) บดไมมตว อหวาตตกโรค คอตบ 2) ไทฟอยด ปอดบวม งามนวมอนวเทาเปอย 3) วณโรค บาดทะยก ไขจบสน กลาก 4) โรคเรอน เกลอน ไขจบสน 14. สาหรายสเขยวแกมนาเงนและแบคทเรยมลกษณะใดคลายกน 1) มขนาดเลก 2) มสเขยวเหมอนกน 3) สามารถตรงไนโตรเจนได 4) ไมมเยอหมนวเคลยส 15. ลกษณะรวมกนของสาหรายสเขยวแกมนาเงนและสาหรายหางกระรอกคอขอใด 1) มคลอโรฟลล 2) มคลอโรพลาสต 3) มนวเคลยส 4) ถกทกขอ 16. ผลตภณฑอาหารในขอใดเปนผลตภณฑทไดจากรา 1) ซอว เตาเจยว เนยแขง 2) ซอว เตาเจยว นาสมสายช 3) เตาเจยว เนยแขง นมเปรยว 4) ขาวหมาก นาสมสายช นมเปรยว 17. การเลยงแหนแดงในนาขาวเพอจดประสงคใด 1) แหนแดงเพมปยไนโตรเจนแกขาว 2) แหนแดงมธาตฟอสฟอรสมาก ทาใหขาวไดรบฟอสฟอรสมากจงออกรวงเรวขน 3) ซากแหนแดงดดนาไดดกวาซากของพชอนๆ 4) ถกทกขอ 18. สงมชวตในขอใดสามารถสรางอาหารไดเองและกนอาหารจากสงมชวตอน ก. เหด รา ยสต ข. มอเนอรา ค. โพรทสตา ง. พช 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ง. 4) ข. และ ค. 19. ความสาคญของปาชายเลนและแนวปะการงคอขอใด ก. เปนแหลงอนบาลของตวออนของสงมชวตในทะเล ข. เปนแหลงสมนไพร ค. นาไปทาเชอเพลง ง. ปองกนคลนและลม 1) ก. และ ข. 2) ค. และ ง. 3) ก. และ ง. 4) ข. และ ค. 20. สารเปลาโนทอล (Plaonotol) จากตนเปลานอยมคณสมบตอยางไร 1) ฆาเชอรา 2) รกษาแผลสด 3) ใชในเครองสาอาง 4) รกษาโรคกระเพาะและลาไส

เฉลย 1. 4) 2. 2) 3. 2) 4. 2) 5. 3) 6. 4) 7. 4) 8. 2) 9. 3) 10. 1) 11. 1) 12. 1) 13. 1) 14. 4) 15. 1) 16. 1) 17. 1) 18. 4) 19. 3) 20. 4)

Documents

brandsummercamp2007-SC_Biology O NET (คาบ 1).pdf