Brochure Buro Beehive

Spaces, Creativity & Networkingmet mensen en gebouwen een levendige wijk

brochure20100315.indd 1 16-3-2010 12:36:16

Spaces, Creativity & Networking

brochure20100315.indd 2 16-3-2010 12:36:17


INTRODUCTIE

Wat is Beehive?Buro Beehive is een jong Amsterdams bedrijf dat gespecialiseerd is in interven-ties in openbare en semi-openbare ruimtes. Buro Beehive kan een rol spelen bij stedenbouwkundige opgaven, herinrichtingprojecten, nieuwbouw, trans-formaties van maaiveld, renovatie van oude gebouwen of renovatie van een wijk, programmering van een gebied of gebouw. Het gaat hierbij altijd om in-terventies die de kwaliteit van leven in wijken verbeteren. Onder kwaliteit van leven worden alle factoren verstaan die daar een rol bij spelen: wonen, werken, ondernemen, recreëren en voorzieningen. Buro Beehive initieert projecten in Amsterdam, Rotterdam, Brussel en sinds kort ook in Istanbul.

De rol van BeehiveDoor het opzetten en coördineren van netwerken van kunstenaars en creatieve bedrijven – zogenaamde Beehive Bloeiplaatsen – en het bouwen van werkrui-mtes voor die doelgroep in regeneratiewijken, nieuwe wijken en te bouwen wijken, brengt Buro Beehive bedrijvigheid en levendigheid naar plekken waar dit van meerwaarde is. Deze meewaarde vertaalt zich naar de deelnemende bedrijven in de vorm van bijvoorbeeld commerciële opdrachten en een be-taalbare werkplek, maar zeker ook naar het vestigingsgebied in de vorm van bijvoorbeeld maatschappelijke projecten in de wijk, uitgevoerd door de zich te vestigen ondernemers. Buro Beehive bouwt mee aan een maximale kwaliteit van wonen, leven en werken in wijken en gebieden die (nog) niet hun gewen-ste vorm en identiteit hebben.

Het doel van Buro Beehive is om wijken in ontwikkeling een tijdelijke of blijv-ende kwaliteitsinjectie te geven. Er zijn vier soorten stadia van wijken waar-voor Buro Beehive plannen ontwikkelt en uitvoert (op de volgende pagina’s komen we uitgebreider terug op de problemen en oplossingen per gebied):

Braakliggende terreinen – Buro Beehive laat tijdelijk creatieve bewoners, onder-nemers en kunstenaars hun activiteiten ontplooien op leegstaand terrein om een positief momentum te creëren voor potentiële bewoners en ondernemers in het gebied.

Nieuwe wijken in opbouw – Door tijdelijke bedrijvigheid en tijdelijke voorzien-ingen in leegstaande gebouwen en op lege plekken te realiseren, creëert Buro Beehive draagvlak voor ondernemers om zich te vestigen en daarmee voorz-ieningen voor potentiële bewoners.

Wijken in verval – Buro Beehive kan de pluriformiteit in de wijk versterken door nieuwe groepen, en functies toe te voegen en bebouwing aan te passen of toe te voegen.

Wijken tussen sloop en nieuwbouw – Buro Beehive ontwikkelt integrale plan-nen die ingrijpen in de fysieke en niet-fysieke structuur van wijken en gebie-den. Deze integrale aanpak is meteen haar toegevoegde waarde. Buro Beehive ontwikkelt een concept en deelplannen, verzorgt het ontwerp, legt contacten met ondernemers, culturele instellingen en andere betrokkenen in een gebied en implementeert vervolgens de plannen. Het kan hier gaan om tijdelijke in-vulling voor de bestaande bebouwing, maar ook tijdelijke bebouwing en pro-grammering op de lege plekken.

brochure20100315.indd 3 16-3-2010 12:36:17


brochure20100315.indd 4 16-3-2010 12:36:17


Wijken en hun kenmerken

De vier stadia van wijken die Buro Beehive onderscheidt, hebben alle vier hun eigen problematiek. Maar ondanks dat hun gebreken divers lijken, zijn veel directe gevolgen hetzelfde.

LEGE VLAKTE

NIEUWE WIJK IN OPBOUW

WIJK IN VERVAL

WIJK TUSSEN SLOOP EN NIEUWBOUW

brochure20100315.indd 5 16-3-2010 12:36:17

Een braakliggend terrein kan een negatief signaal uitzenden. Zelfs met een groot reclamebord waarop wervend de toekom-stige woonwijk wordt aangeprezen. Tot de start van de bouw kijken potentiële kopers en ondernemers, maar ook omwonen-den naar een lege zandvlakte en daar krijgen weinig mensen het warm van. Vooral potentiële kopers en ondernemers krijgen nog geen gevoel bij de ontwikkeling van het gebied.

Wijken in opbouw hebben vaak nog een lange weg te gaan voor de wijk echt tot leven is gekomen. Toekomstige bewoners aarzelen om een nieuw huis te kopen omdat ze zich niet goed kunnen voorstellen hoe hun huis en de wijk er uiteindelijk uit gaan zien. Bewoners kunnen zich vaak niet voorstellen hoe de wijk zich gaat ontwikkelen en ondernemers wachten vaak met zich te vestigen tot ze ervan overtuigd zijn dat er genoeg draagvlak is. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarin bewoners op voorzieningen wachten en voorzieningen op bewoners. De nieuwe wijk heeft juist in zijn opbouwfase extra energie en pro-grammering nodig, zodat die vicieuze cirkel doorbroken kan worden.

De zogenaamde krachtwijken zoals Slotervaart in Amsterdam zijn zeer kwetsbaar. Vaak ontbreekt het op meerdere vlakken aan diversiteit en bestaat de bevolking uit enkele (niet draagkrachtige) sociale groepen die weinig integreren. De bedrijvigheid in dit type wijk beperkt zich slechts tot enkele branches (bijvoorbeeld groentewinkel en belhuis) en het niveau van de voorz-ieningen stijgt niet uit boven hetgeen door de gemeente is aangelegd. Daarnaast is in veel naoorlogse wijken de dichtheid van de bebouwing te laag voor het ontstaan van een prettige drukte op straat die dit soort stadswijken nodig heeft.

Het bijzondere van deze wijken is dat zij de potentie hebben om vitale gebieden te worden. Dit wordt echter vaak verhinderd doordat gebouwen en terreinen er lange tijd leeg staan in afwachting van besluitvorming, vergunningen of financiering.

brochure20100315.indd 6 16-3-2010 12:36:18

brochure20100315.indd 7 16-3-2010 12:36:30


brochure20100315.indd 8 16-3-2010 12:36:30


Aanpak van problemen

De vier soorten wijken die Buro Beehive onderscheidt hebben ieder een eigen, specifieke aanpak, maar er zijn uiteraard ook overeenkomsten in aanpak. Deze worden hieronder beschreven.

De basisNa een analyse van de sterke en zwakke punten van een wijk, wordt een plan gemaakt dat bestaat uit twee basiscomponenten: het fysieke gedeelte en de invulling. Het fysieke gedeelte bestaat in de eerste plaats uit het verzorgen van ruimtes voor woningen, winkels, kantoren, horeca, (creatieve) bedrijvigheid en culturele gebouwen. Deze worden gesitueerd in bestaande bouw of in tijdeli-jke bebouwing met een specifiek bestemmingsplan. Verder wordt het straat-meubilair naar een goed niveau gebracht. De invulling bestaat vervolgens uit de bezetting van de ruimtes, voornamelijk met (creatieve) ondernemers. Met een plan van aanpak (mede opgesteld door de ondernemers) moet de interac-ties tussen de ondernemers, de bewoners en het gebied, op gang gebracht en vergroot worden.

LEGE VLAKTE


WIJK IN VERVAL


brochure20100315.indd 9 16-3-2010 12:36:31

Door een voorproefje te creëren van de levendigheid die verwacht wordt als de wijk is opgeleverd, krijgen de (toekomstige) bewoners en ondernemers een voorstelling van de potentie van de lege vlakte (en later de wijk). Zo worden ze overtuigd dat de wijk aantrekkelijk is om in te wonen en te investeren. Buro Beehive kan die tijdelijke bezetting van het gebied verzorgen in de vorm van bewoners, ondernemers, horeca, culturele voorzieningen en alle (tijdelijke) bebouwing die daar voor nodig is. Het beschikt over een uitgebreid netwerk van ondernemers, ontwerpers, kunstenaars en organisaties die een rol kunnen spelen om dit doel te bereiken. Het doel hierbij is wel om de tijdelijke bezetting ook een deel van de definitieve bezetting te laten worden.

Meer dan bewoners is er vaak nog niet in een wijk in aanbouw. Wat er nodig is om de wijk aantrekkelijk en leefbaar te maken zijn de voorzieningen en de levendigheid. Daarom creëren we een tijdelijk centrum (met tijdelijke bebouwing) waarin de voorzien-ingen zo veel mogelijk geconcentreerd zijn. Dit centrum blijft zolang de wijk nog niet klaar is. De bezetting van de voorzieningen is in principe op tijdelijke basis, maar Buro Beehive streeft er naar om zoveel mogelijk ondernemers een blijvende plek in de nieuwe wijk te laten innemen. Tijdens de voortgang van het bouwproces schuiven voorzieningen vanuit een tijdelijk gebouw door naar een vaste plek. Uit het uigebreide netwerk van Buro Beehive worden ondernemers en bewoners benaderd met het voorstel zich in de wijk te vestigen. Buro Beehive zorgt ook voor tijdelijke onderkomens, bij voorkeur in eigen beheer ontwor-pen en gebouwd. Zo wordt direct levendigheid gecreëerd. Vanwege de mobiele aard van veel voorzieningen kan er zeer snel op vraag gereageerd worden met aanbod.

Vaak ontbreekt het in deze wijken aan diversiteit van bewoners en voorzieningen. Wat nodig is, is een nieuw netwerk van mensen met een gezamenlijke activiteit. Zij kunnen nieuwe verbindingen aangaan met de bestaande bewoners en nieuwe ini-tiatieven ontplooien die voor bewoners, wijk en nieuwe ondernemers positieve gevolgen hebben. Op deze manier wordt er voor nieuwe energie en interactie in een wijk gezorgd.

Plannen kunnen ontwikkeld worden op de schaal van een enkel gebouw tot aan de schaal van een hele wijk. Op de kleinste schaal kan een tweede leven worden gerealiseerd voor een gebouw, met facelift, tijdelijke invulling en volledige bezetting voor een beperkte duur. Met dit soort ingrepen geef je nieuwe impulsen aan de wijk en vermijd je (langdurige) leegstand met alle aanverwante problematiek. Op grotere schaal kunnen er plannen gemaakt worden voor delen van een wijk of zelfs een hele wijk. Dit zou kunnen betekenen dat er een plan wordt gemaakt voor een tijdelijk stadsdeel, met tijdelijke gebouwen en tijdelijke voorzieningen op alle niveaus. De invulling en exploitatie wordt verzorgd door Buro Beehive. Het doel is ook hier om onder-nemers en initiatiefnemers permanent een plek te geven in de nieuwe buurt. Een interessant gegeven hierbij is dat er ruimte is voor experimentele stedenbouw: zolang er met tijdelijke bebouwing wordt gewerkt bestaat de mogelijkheid voor correcties van de structuur. Misschien zelfs met het gevolg dat deze structuur een vervolg krijgt in het definitieve plan.

brochure20100315.indd 10 16-3-2010 12:36:31

brochure20100315.indd 11 16-3-2010 12:36:43


brochure20100315.indd 12 16-3-2010 12:36:44


VOORBEELDPLANNENIn dit hoofdstuk ontvouwen we plannen die Buro Beehive zelf heeft ontwik-keld, maar ook plannen die in onze ogen in het verlengde liggen van de plan-nen van Buro Beehive en succesvol zijn geweest.

LEGE VLAKTE


WIJK IN VERVAL


brochure20100315.indd 13 16-3-2010 12:36:44

Dankzij Blijburg staat stadsdeel IJburg bij een groot aantal Amsterdammers op de kaart. Het strand met horecagelegenheid is een buurtoverstijgend project gebleken. Normaal gesproken was dit gebied een zandvlakte gebleven en had niemand er ooit naar omgekeken, maar het gebied werd geclaimd en in gebruik genomen terwijl er omheen gebouwd werd. Het enthousiasme en misschien ook de uitzonderlijke locatie blijken een grote aantrekkingskracht te hebben op de bezoekers. De Parade doet in feite hetzelfde, maar zeer tijdelijk: een leeg gebied een aantal weken tot een bruisend middelpunt van cultuur en bedrijvigheid maken. Vooral de levendigheid die De Parade met zich meebrengt, is een belangrijk ingrediënt voor wat Buro Beehive voor ogen heeft met lege vlaktes. Voeg daar tijdelijke bewoning en nog meer bedrijvigheid aan toe en je transformeert een leeg terrein in een (tijdelijke) aantrekkelijke locatie.

Buro Beehive heeft een concept ontwikkeld om nieuwe wijken sneller bezet te krijgen. Zo dicht mogelijk bij de eerste opgeleverde nieuwbouw wordt een tijdelijk wijkcentrum gerealiseerd. De openbare ruimte binnen dit gebied, hoe klein ook, wordt toonbaar gemaakt. Er worden ondernemers gezocht die in een beginnende wijk passen: horeca, eetwinkel, babykleding, kluswinkel, enzovoorts. Deze ondernemers krijgen een ruimte in de eerste gebouwen of tijdelijke bebouwing in het wijkcentrum. Om de dichtheid en het draagvlak op te voeren worden een hotel en (short stay-) studentenwoningen geplaatst. Buro Beehive heeft een uitgebreide toolbox samengesteld met tijdelijke maatregelen, naar projectsoort te combineren. Deze maatregelen hebben betrekking op culturele, maatschappelijke, commerciële en fysieke/ ruimtelijke voorzieningen. Behalve de toolbox heeft Buro Beehive ook een bijzonder uitgebreid netwerk zodat de juiste personen voor deze voorzieningen snel gevonden worden. Extra toegevoegde waarde waar op wordt gemikt is dat ondernemers die in eerste instantie op tijdelijke basis in een buurt aanwezig zijn daar later op vaste basis willen blijven.

In een voormalig schoolgebouw in de Amsterdamse wijk Slotervaart is een ruimte van ongeveer 500 m² beschikbaar gesteld (sinds 2006) door een woningbouwvereniging. Hier is een bedrijfsverzamelruimte (Beehive) voor startende ondernemers in creatieve branches gemaakt. De ondernemers krijgen een werkplek en delen voorzieningen tegen relatief lage kosten. In ruil daarvoor besteden ze belangeloos twee uur per week aan (zelf geïnitieerde) projecten voor de buurt. Ze mogen hier maximaal drie jaar blijven. Ook zijn er ruimtes in de plinten van de jaren vijftig strokenbebouwing beschikbaar gesteld. Deze voormalige garages, bergingen en soms zelfs wietplantages zijn omgebouwd tot werkruimtes. Keken buurtbewoners eerst tegen dichtge-plakte of dichtgetimmerde gevels aan, na een opknapbeurt hebben doorstromers van Beehive hier nu bedrijfsruimtes. De gev-els worden weer geopend, waardoor de begane grond van de gebouwen weer betrokken wordt bij de openbare ruimte. Omdat ondernemers uitwaaieren over de buurt maken ze contact met buurtbewoners. Zo ontstaat er meer interactie, wat beide gro-epen aanzet tot activiteiten en betrokkenheid bij de buurt.

Een uitvaartcentrum in de wijk Slotervaart sloot in maart 2009 zijn deuren. Het gebouw wordt naar verwachting in 2013 gesloopt. Als alleen antikrakers dit pand zouden bewonen, zou de buurt, die toch al niet zo’n goede naam heeft, daar weinig baat bij heb-ben. De eigenaar van het pand, een woningbouwvereniging, heeft het voormalig uitvaartcentrum daarom beschikbaar gesteld aan Beehive. Inmiddels is hier Villa Beehive in gesitueerd. Het gebouw heeft met minimale middelen een grondige metamorfose ondergaan en een restaurant, club en theaterruimte hebben een plek in het pand gekregen. Dit zijn buurtoverstijgende functies, want de Villa trekt bezoekers uit heel Amsterdam. Een deel van het gebouw wordt gebruikt als kantoor en atelierruimte. Alle activiteiten die in het gebouw worden georganiseerd hebben nadrukkelijk hun wortels in de wijk. Op deze manier vindt er kruis-bestuiving plaats tussen gebruikers van het gebouw en bewoners, maar ook tussen bewoners onderling.

brochure20100315.indd 14 16-3-2010 12:36:44

brochure20100315.indd 15 16-3-2010 12:37:06


brochure20100315.indd 16 16-3-2010 12:37:07


Propositie

Onze visie hebben we in deze brochure uitgebreid met u gedeeld. Rest ons nog onze visie te geven op een eventuele samenwerking. Hierbij zijn wij het meest geïnteresseerd in wederzijds vertrouwen en veel ruimte voor creativit-eit en slagvaardigheid. Daarnaast streven wij naar een langdurige relatie met onze opdrachtgevers.

Onze oplossing, onze methoden, ons proces en onze resultaten maken de welbekende en interessante belofte van de ‘creative industry’ waar: Buro Bee-hive is met haar netwerk van creatieve ondernemers afgelopen jaren in staat gebleken om levende en productieve meerwaarden te creëren in wijken en gebouwen. Welbewust, met zwier en op duurzame wijze.

Onze aanpak is in feite eenvoudig. Buro Beehive bouwt een levendig en pro-ductief netwerk van creativiteit en ondernemerschap waarin wonen, werken en recreëren natuurlijk in elkaar overvloeien. Het bouwen en onderhouden van dat netwerk gebeurt op basis van vertrouwen, afspraken, groei, resultaten en een transparante omgang met elkaar. Een nieuwe opdracht betekent nieu-we faciliteiten, nieuwe opdrachten voor ons netwerk en nieuwe impulsen in het gebied waarmee we aan de slag gaan. Maar een nieuwe opdracht betekent vooral een nieuwe plek om te ontdekken en te veroveren.

Ons netwerk bestaat op dit moment onder meer uit zo’n duizend creatieve ondernemers, ongeveer honderd hurende bedrijven, tientallen partners waarmee Buro Beehive samenwerkt, ruim vijftien gebouwen (zowel groot als klein), twee nieuwe locaties waar onze bloeiplaatsen worden ontwikkeld, diverse Amsterdamse stadsdelen en andere steden, waarmee veelvuldig wordt samengewerkt, diverse grote opdrachtgevende eigenaren van gebie-den en gebouwen, enkele tientallen kleinere opdrachtgevers, enkele tiental-len afgeronde kunst- en openbare ruimteprojecten, een tiental opleidingen en onderwijsinstituten waarmee wordt samengewerkt en waarvan Buro Beehive stagiairs betrekt of in wiens wetenschappelijk onderzoek wij meedraaien.

Wij bieden u, als geïnteresseerde in een samenwerking met Buro Beehive, graag aan om kennis te maken en om in een goed gesprek ideeën en wensen uit te wisselen. Want iedere buurt, regio, stad of land vraagt weer om andere invullingen en nieuwe aanvullingen. Daarnaast neemt Buro Beehive u graag mee op een uitgebreide rondleiding langs haar locaties. Op deze wijze kunt u met eigen ogen zien hoe het Beehive netwerk van creatieve ondernemers zich manifesteert, zich handhaaft en zich uitbreidt.

Buro Beehive biedt u een innovatief product dat u besparingen kan opleveren op het gebied van bijvoorbeeld marketing, pr, makelaars, reclames en leeg-stand. Het levert daarnaast ook in directe zin bijzonder veel op, of u nu com-mercieel vastgoedontwikkelaar, woningbouwvereniging of gemeente bent. De meerwaarde van onze activiteiten kunnen we u relatief eenvoudig laten zien. Als onderdeel van een gebruikelijke voorfase van een project bieden wij ook inzicht in mogelijke indicatoren van succes en van waardevermeerdering op een aantal fronten aan de opdrachtgever aan.

Buro Beehive kan als adviseur en partner worden ingezet voor bijvoorbeeld de opstart, de reanimering, of de optimalisatie van fysieke en sociale omstan-digheden in een gebied of gebouw. Wij maken vervolgens voor deze gebieden en gebouwen, in alle stadia van ontwikkeling, een werkbaar en vooral effectief plan en voeren dit plan in uw opdracht uit.

Wilt u in gesprek met ons over een mogelijke samenwerking? Dan kan u con-tact opnemen met Maarten de Wolff of Bart de Groot van Buro Beehive, tele-foonnummer: 020 7725235, mailadres: [email protected].

brochure20100315.indd 17 16-3-2010 12:37:07


brochure20100315.indd 18 16-3-2010 12:37:07


Projectenlijst

brochure20100315.indd 19 16-3-2010 12:37:08

Beehive,Creatieve Bloeiplaats2007

PlintenplanSlotervaart2008

Buurtverbeterings-plan Chassébuurt2008

Creatieve BloeiplaatsFilips van Almonde-straat2008

brochure20100315.indd 20 16-3-2010 12:37:35

Nieuwe Energie,Leiden2009

Creatieve CampusRousseaubuurt2009

Concept voorvoormalig terreinStork, Amsterdam-Noord2009

HoofdkwartierGeuzenveld2009

brochure20100315.indd 21 16-3-2010 12:37:54

Creatieve CampusIstanbulConcept2009

Villa Beehive2009

WerkinstallatieConcept2009

RevitalisatieUilenstede2010

brochure20100315.indd 22 16-3-2010 12:38:10

brochure20100315.indd 23 16-3-2010 12:38:10


Jan Evertsenstraat 7191061 XZ Amsterdam

020 [email protected]

www.beehives.nl

brochure20100315.indd 24 16-3-2010 12:38:11

Documents

Brochure Buro Beehive