Embed Size (px)
DESCRIPTION
Okna lukarna
Citation preview
M A G A Z Y N B U D U J � C Y C H D O M I W Y K O N A W C Ó W 9/ 2 0 0 8 9,9 0 z � w tym 7% VAT
prezentprezentdladlaCiebieCiebieporadnik na start
pompapompaciep�aciep�aurz�dzenie na miar�XXI wieku
ogrodoweogrodowerze�byrze�by
Krok po kroku analizujemy budow� domu pod k�tem racjonalizacji kosztów. Dla tych, co buduj� pierwszy raz. Odcinek VII – kot�y c.o., grzejniki, ogrzewanie pod�ogowe, podgrzewacze c.w.u.
233 226
Wszystko, co musisz wiedzie� o instalacji wodnej i kanalizacyjnej by unikn�� b��dów i ograniczy� koszty
Okienne niuanseco koniecznie trzeba wiedzie� o oknachK�piel w b�belkachwanny i panele z hydromasa�em
Elektroniczna gosposiainstalacja inteligentna to �adne fanaberie
REMONTMetamorfoza �azienki
DYLEMATOkna po�aciowe czy lukarny?
WYBIERAMY I KUPUJEMYDrzwi wewn�trznePokrycia dachowe Rynny
39
169
116
Krok po kroku analizujemy budow� d
3939TWÓJ DOMTWOJE PIENI�DZE
Wszystko, co musisz wiedzie� o instalacji wodnej i kanalizacyjnej by unikn�� b��dów i ograniczy�
RAPORTWODA I KANALIZACJA
97
129
137
158
149
181
2075 ceny robót i materia�ów w sierpniuna podstawie ankiet 236
GrawitacyjnaGrawitacyjnadodo lamusalamusa
wentylacja wentylacja w domu w domu
energooszcz�dnymenergooszcz�dnym
By na ubrania nie zabrak�o miejsca69169
ceny robót i materia�ów w sienkieta
INSPIRACJE, PORADY, POMYS�YINSPIRACJE, PORADY, POMYS�Y
77
195
206
Okladka_BD9_Front2.indd 1 2008-08-20 10:22:43
Od Wydawcy Adres redakcji „Bu du je my Dom”, ul. Leszczynowa 11, 03-197 War sza wa, tel. 022 257 84 72, faks 022 257 84 88www.bu du je my dom.pl
Redaktor naczelnyErnest Jagodzi�skie-mail: [email protected]
Z-cy redaktora naczelnegoGra�yna Rudolfe-mail: [email protected] Tomaszewska, tel. 022 257 84 72e-mail: [email protected]
Redaktor prowadz�cyJoanna D�browska, tel. 022 257 84 35e-mail: [email protected]
Sekretarz redakcjiKatarzyna Sendal, tel. 022 257 84 93e-mail: [email protected]
Redaktorzy:Ma�gorzata Cuch, Aleksandra Ku�mierczyk, Agnieszka Rezler, Emilia Ros�aniec, Anna Szmidt, Olimpia Wolf, Marek �elkowski
KorektaRenata Kuk
Projekt graficznyKatarzyna Zawadka
Studio graficzneEl�bieta Ku�mi�skaDariusz WelikDorota ZieniewiczAnna �urek
RysunkiPawe� KinsnerPiotr Kojro
Dzia� marketingu i reklamySzef dzia�uIza Konikowskatel. 022 257 84 75, faks 022 257 84 88e-mail: [email protected]
Katarzyna Fabisiak, Iwona Fijewska, Agnieszka Iwacyk, Monika Kruk, Agata Murdza, Barbara Koczkodaj, Gra�yna Nowak, El�bieta Ostanek-Szczepanik, Patrycja Rembisz, Anna Rzegoczan, Marta Zaczek
Pracownia Analiz Rynku BudowlanegoMarcin Szymanik, tel. 022 257 84 80, faks 022 257 84 88, [email protected] Inga Fr�cz, [email protected]
Prenumerata i kolporta�Aleksandra Olszewska, tel. 022 257 84 22 e-mail: [email protected]
WydawcaAVT – Korporacja Sp. z o.o.ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawatel. 022 257 84 99, faks 022 257 84 00
Dyrektor Wydawnictwaprof. Wies�aw Marciniak
Druk i oprawaRR Donnelley Europe Sp. z o.o.
Zdj�cie na ok�adceSemmelrock Stein + Design
Wszyst kie na zwy pro duk tów s� wy mie nio ne wy��cznie w ce lach iden tyfi ka cyj nych i mo g� by za strze �o ny mi znaka mi od po wie d nich w�a �ci cie li. Re dak cja nie zwra ca ma te ria �ów nieza mó wio nych oraz za strze ga so bie pra wo do adiu sta cji, do bo ru ty tu �ów i do ko ny wa nia skró tów w nad sy�a nych materia�ach. Redakcja nie ponosi od po wie dzial no �ci za tre� re klam.
AVT Korporacja Sp. z o.o. nale�y do
Izby Wydawców Prasy
Oto przewodni slogan naszej jesiennej kampanii reklamowej. Wyra�amy w nim sa-tysfakcj�, �e to nasz czas. Mówimy TERAZ MY w imieniu setek tysi�cy rodzin decydu-j�cych si� na budow� domu. Razem z nimi twierdzimy – to dla nas przysz�a dobra pora. Wprawdzie zbudowanie domu ci�gle nie jest �atwe, ale jest nareszcie dost�pne dla ka�de-go, kto ma stabiln�, nie�le p�atn� prac�. Jest dost�pne dla milionów polskich rodzin. To prawda, �e buduje si� dwa razy dro�ej ni� par� lat temu. �e dzia�ki kosztuj� dziesi�� razy dro�ej ni� 10 lat temu – to te� prawda. Ale na wszystko mo�na wzi�� kredyt: i na budow� domu, i na zakup dzia�ki. A �ycie z ci��arem d�ugu kredytowego to stan normalny w ka-pitalistycznym wiecie.
Nie ukrywajmy. W sloganie „TERAZ ... MY budujemy DOM” wyra�amy te� satysfakcj� zespo�u redaguj�cego miesi�cznik i portal Budujemy Dom (ponad 50 osób). To nasz czas. Ci�gle ronie nak�ad BD i rozbudowujemy portal, który co miesi�c odwiedza oko�o pó� mi-liona osób.
Portal www.budujemydom.pl, po uruchomieniu dwóch wielkich serwisów powi�conych nieruchomociom i ogrodom (wdro�enie nast�pi�o ostatnio w czasie wakacji!), ma obecnie wszystkie serwisy tematyczne, które mog� interesowa� osoby buduj�ce dom, od zakupu dzia�ki, poprzez wybór i zakup projektu (do wyboru ponad 3000 projektów ze wszystkich pracowni), budow� domu, zakupy produktów, do urz�dzania wn�trz i piel�gnacji ogródka. Full service. Czytelnicy miesi�cznika i u�ytkownicy portalu szczególnie sobie ceni� infor-macje, które wypracowujemy mozolnie i pracowicie przez ankietowanie tysi�cy Czytelników „zrzeszonych” w Klubie Buduj�cych Dom. W ten sposób powstaj� rubryki prezentuj�ce ak-tualne ceny materia�ów (w BD i na www), rozk�ady statystyczne stawek p�aconych wy-konawcom (w BD i na www), jak równie� oceny oko�o 1000 hurtowni (tylko na www). Do rubryk, które powstaj� we wspó�pracy z ankietowanymi Czytelnikami, dodajmy jeszcze rankingi popularno�ci marek i firm. Informacje publikowane w tych interaktywnych ru-brykach s� absolutnie unikalne. Tak konkretne, aktualne i bardzo przydatne dla inwestora informacje mo�na znale�� tylko w miesi�czniku i portalu Budujemy Dom.
W�anie wspó�praca z Czytelnikami, wspólne wypracowywanie „contentu” miesi�czni-ka i portalu, to poczucie, �e wspólnie z Czytelnikami i u�ytkownikami portalu budujemy tysi�ce domów, jest fantastycznym i niezwykle motywuj�cym dowiadczeniem. Dlatego razem z setkami tysi�cy naszych Czytelników chcemy wyrazi� rado�, �e to nasz czas, �e TERAZ ... MY budujemy DOM.
TERAZ ... MY
prof. Wies�aw Marciniak
budujemy
BD9_Wstepniak.indd 4 2008-08-20 17:09:39
Spis treci
FORUM
LISTY MIESI�CA
AKTUALNOCINowe produkty, wydarzenia
POSESJONACIW czereniowym sadzieTen dom powsta� ze sk�pstwa – mieje si� Barbara. Znaczy to tyle, �e o budowie zadecydowa� rachunek ekonomiczny. Szcz�liwie w lad za ekonomi� przysz�y satysfakcje innej natury: poczucie przestrzeni i kameralnego odosobnienia, zadowolenie z obcowania z przyrod�, czasem – zwyczajny wi�ty spokój...
TWÓJ DOM – TWOJE PIENI�DZEKot�y c.o.GrzejnikiOgrzewanie pod�ogowePodgrzewacze c.w.u.
ROK DOMU ENERGOOSZCZ�DNEGO cz. VII – GRAWITACYJNA DO LAMUSAEnergooszcz�dno� budynku oznacza nieskomplikowan� architektur�, doskonale zaizolowane ciany i dach, monta� energooszcz�dnych okien i nowoczesnego systemu grzewczego, rezygnacj� z balkonów b�d�cych cz�sto mostkami termicznymi. Dom – zgodnie z za�o�eniami – zaczyna przypomina� szczelny termos. Ale brak skutecznej wentylacji w takim budynku mo�e sprawi�, �e �ycie w nim b�dzie po prostu nieprzyjemne.
RAPORTWODA I KANALIZACJAInstalacja wodnaZanim zlecimy wykonanie domowej instalacji, musimy zdecydowa�, sk�d b�dziemy czerpa� wod�, dok�d ma by� w domu doprowadzona, a tak�e – jak b�dzie podgrzewana. B��dy w instalacji wodoci�gowej mog� by� bardzo uci��liwe w codziennym �yciu, warto wi�c zadba� o to, by zosta�a wykonana w�aciwie i s�u�y�a dobrze wiele lat.Instalacja kanalizacyjna
PRZEGL�D RYNKUHydromasa�Z dobrodziejstw hydromasa�u coraz wi�cej osób korzysta nie tylko podczas pobytu w sanatoriach i orodkach spa. Dzi�ki coraz przyst�pniejszym cenom specjalnych wanien, paneli i kabin mo�na si� nim cieszy� tak�e na co dzie – we w�asnych domach.Instalacje inteligentne
DYLEMATOkna po�aciowe czy lukarny?Z ró�nicy w konstrukcji okna po�aciowego i lukarny wynika odmienny sposób ich umieszczenia w po�aci dachu: budowa lukarny to spore przedsi�wzi�cie, natomiast zamontowanie okna dachowego jest szybkie i stosunkowo ma�o pracoch�onne. Ich usytuowanie w dachu przek�ada si� tak�e na ich odmienn� u�yteczno� oraz inny sposób dowietlenia poddasza. Jak zawsze, gdy mamy co do wyboru, warto pozna� wady i zalety ka�dego z rozwi�za, aby go dostosowa� do w�asnych potrzeb i oczekiwa.
10
12
14
30
3940556272
77
9798
105
129
137
149
INSTALACJA WODNA98
WENTYLACJA77
HYDROMASA�129
BD9_SpisTresci.indd 6 2008-08-19 18:12:01
REMONT�azienkaPierwszy krok – wybierz przybory sanitarne i materia�y na ciany i pod�og�. Drugi – narysuj �azienk� w skali. Trzeci – wytnij z papieru kszta�ty przyborów sanitarnych i rozmie� je na planie. Jeli zrobisz to dobrze, �azienka b�dzie wygodna i funkcjonalna. Potem wybierz wykonawc� i przedstaw mu swoje oczekiwania. Kocowy efekt? Pi�kna �azienka.
PORADNIK URZ�DZANIA DOMUSzafy i garderobyOgromne szafy w ka�dym pokoju, a na ubrania wci�� brakuje miejsca… Przestronna garderoba, ale brak pomieszczenia na gabinet… Dowiedzmy si�, jak praktycznie i efektownie zapobiec podobnym b��dom.
WYBIERAMY I KUPUJEMYDrzwi wewn�trznePokrycia dachoweRynny
REPORTA� Z BUDOWYUrz�dzenie na miar� XXI wiekuNawet ludzie przekonani o zaletach pomp ciep�a ulegaj� cz�sto obiegowym opiniom, których korzenie si�gaj� przewa�nie odleg�ych czasów. Czasów, kiedy urz�dzenia te by�y traktowane jak ciekawostka techniczna, a parametry ich dzia�ania zdecydowanie odbiega�y od tych, z jakimi mamy do czynienia obecnie. Cz�sto powtarzana i nieprawdziwa opinia g�osi, i� spr��arki pracuj� bardzo g�ono i zak�ócaj� spokój domowników. Okazuje si� jednak, �e znacznie wi�cej ha�asu od pompy ciep�a wytwarza nawet bardzo nowoczesna lodówka.
ANKIETA KBD
PRENUMERATA
PORADYPrawo, budowa i remont, architektura i wn�trza, instalacje, ogród
OGRODYFormowanie drzew i krzewówDrzewa i krzewy przycinamy, aby je odm�odzi�, usun�� chore i obumar�e ga��zie lub pobudzi� kwitnienie. Jest jednak równie� rodzaj ci�cia rolin, dzi�ki któremu staj� si� one ogrodowymi rze�bami.
HURTOWNIE NA CENZUROWANYMStawki robociznyStawki cen produktów i materia�ów
PROJEKTYPropozycje miesi�ca
SPIS REKLAM
KARTA INFORMACJI ZWROTNEJ (KIZ)
158
169
181195206
233
194
204
216
226
236239
241
266
266
Masz problem?Zadaj pytanie na forum dyskusyjnym na naszej stronie www.budujemydom.pl/forum lub zadzwo pod nr tel. 022 257 84 78 (pon., r., pt. w godz. 10.00–14.00)
SZAFY I GARDEROBY169
99
W NAST�PNYM NUMERZE m.in.: kot�y kondensacyjne, klimatyzacja, folie dachowe, bramy gara�owe, uzdatnianie wody, remont cian wewn�trznych
OKNA W DACHU
149 DRZWI WEWN�TRZNE
181
BD9_SpisTresci.indd 7 2008-08-19 18:12:20
reklama9_wienerberger_Terca_art.indd 8 2008-08-20 17:41:19
10 BUDUJEMY DOM 9/2008
We� udzia� w dyskusjach na www.forum.budujemydom.plFORUM JAK BUDOWA
NA ODLEG�O ?
Dynamiczny rynek rzuca nam wci�� nowe wyzwania. Staraj�c si� im sprosta�, stajemy si� bardziej elastyczni, mobilni, uniwersalni. Dlatego budowa poza miejscem sta�ego zamieszkania to zjawisko coraz cz�ciej spotykane. Przenosimy si� – czasem o setki kilometrów – w pogoni za prac�, w poszukiwaniu przyjaznego otoczenia, lepszej infrastruktury... Czy budowanie na odleg�o� �atwo uwie�czy� sukcesem?
Kilian Mam pytanko do internautów. Na sta�e mieszkamy w Poznaniu,
ale ostatnio kupili�my pikn� dzia�k pod �odzi�, 4 hektary, ��ka, kawa�ek
lasu i rzeczka w granicach. Chcemy tam urz�dzi siedlisko, adaptuj�c ist-
niej�ce zabudowania (ceglana stodo�a i obora), a w przysz�o�ci przenie�
si tam na sta�e. Zarz�d gminy jest bardzo operatywny, a okolica jest obj-
ta unijnymi dotacjami, w zaawansowanych planach s� drogi, super szko�a,
o�rodek sportowy i park wodny. Problem tylko z budow�. Nie wiemy, czy
zaczyna j� od razu, czy czeka na lepsze czasy, kiedy na przyk�ad sytuacja
pozwoli m�owi wzi� roczny urlop. Mo�e kto� ma do�wiadczenia w budo-
waniu korespondencyjnym?
Bozenna My�my zaryzykowali i si uda�o! Budowali�my przez dwa
lata 130 km od domu, doje�d�aj�c tylko w weekendy, i to nie wszystkie. Ekipa
by�a uczciwa i w miar solidna, cho nie oby�o si bez potkni, daszek nad
wykuszem rozbierali dwa razy (potem okaza�o si, �e by� b��d w rysunkach
konstrukcji, wic to nie ich wina). A jak s�ysz od ludzi, to ka�dy mia� jakie�
problemy, z daleka czy z bliska. Ale na trzy tygodnie wakacji zawiesili�my
budow, zabrak�o nam odwagi.
Robi Budowla�cy czuj� klimat – im cz�ciej widz� inwestora, tym bar-
dziej si staraj�. Jak sam dbasz o budow, bywasz, krcisz si, sprawdzasz,
to oni si�� rozpdu te� dbaj� bardziej, uprz�tn�, dopilnuj�, schowaj� na noc
co trzeba. Zreszt� to dotyczy nie tylko budowlanki, taka po prostu ludzka
natura. A jak ci nie ma, to nie wnikaj� z jakich powodów, tylko interpretuj�
to tak, �e ma�o kogo ich robota obchodzi. Tak samo zreszt� jest w ka�dym
biurze pod nieobecno� szefa: kawki, plotki, prywatne telefony, uk�adanie
pasjansa. Pa�skie oko konia tuczy.
Stachu Odradzam. Sam tak budowa�em i k�opoty zacz�y si ju� przy
fundamentach. Robota si nie posuwa�a, a po dwóch tygodniach brygada
po prostu znikn�a. Nawet ich nie szuka�em. Potem sz�o skokowo: jedni
troch podci�gnli, to nastpni znów rozwlekli. Koordynacja z odleg�o�ci
90 km to koszmar. Dom 170 m2 stawiali�my trzy i pó� roku!
Evelin Na marn� ekip mo�na trafi zawsze. S� dwie metody: albo bra
wykonawców miejscowych, których �atwo w razie czego namierzy – tacy zwy-
kle staraj� si nie popsu sobie lokalnej opinii – albo budowa jedn� firm� z po-
rz�dn� umow�. Zdalnie sterowany system gospodarczy to mordga.
Ambroz W�a�nie, najwa�niejszy jest dobry system. Mo�na oczywi�cie
kleci ekip z przypadkowych Ziutków, ale takie oszczdno�ci mog� si oka-
za iluzj�. Lepiej zatrudni firm. Rynek si zmieni�, fachowcy chtniej je�d��
za prac�. Ja prowadzi�em 1,5 roku temu na odleg�o� generaln� przebudow
i rozbudow domu letniego (z nazwy, bo w technologii murowanej i z wyposa-
�eniem ca�orocznym). Budowa�a firma, która wcze�niej bardzo porz�dnie po-
stawi�a dom mojej siostry. Bez problemu przenie�li si 250 km na pi miesicy.
Przedtem spisali�my porz�dn� umow, ustalili�my m.in. w których momen-
tach przyjad na kontrol z moim inspektorem: po fundamentach, przed zala-
niem stropu, na wiech dachow� i po dociepleniu �cian, przed nak�adaniem
tynku. Poza tym wpad�em jeszcze kilka razy (ale dos�ownie kilka!) poza har-
monogramem. I wszystko posz�o bez problemu: komunikowali�my si przez
telefon i Internet, materia�y doje�d�a�y z okolicznych sk�adów. Tylko na blach
czekali�my d�u�ej, ale wiem, �e w tym czasie w Warszawie ten sam gatunek
te� by� trudno dostpny. A szef firmy udokumentowa� mi calute�k� budow,
klatka po klatce, za pomoc� aparatu w swojej komórce. Zdjcia wysy�a� mi re-
gularnie, wic w moim komputerze stopniowo rozrasta� si film pt. „Odyseja
budowlana 2006”. Chocia� fotki s� technicznie marne, to do dzi� mamy du��
frajd przy ich ogl�daniu.
Karol62 Dobrze jest mie kogo� zaufanego na miejscu. Przecie�
czsto budujemy si daleko od w�asnego domu, ale tam, gdzie mamy ro-
dzin, bo np. dostali�my od dziadków dzia�k. Wtedy warto po�wici tro-
ch czasu na rozpoznanie okolicy, kto si buduje, z czyjej pomocy korzysta,
kto w okolicy zna si na murarce, a kto na dachach. My�l, �e nie szkoda
nawet kilkuset z�otych miesicznie na taki nadzór tubylca. Bo nawet je�li
nie jest wielkim fachowcem, to poka�e si, podpyta i o wszystkim nam do-
niesie. Robotników to dyscyplinuje.
Volvo My by�my nie zaryzykowali. A to dlatego, �e z wykonawcami mo�-
na si dobrze dogada, ale nie zawsze zawodzi czynnik ludzki. Budowa tyl-
ko na papierze wygl�da �atwo i przyjemnie. W praktyce nie wszystko daje si
przewidzie i zaplanowa. S� ulewy, wichury, przypadki losowe, ka�dy kto bu-
dowa� wie, o czym mowa. A to �ciana runie, a to s�awojka (oby tylko!) si spa-
li, albo ci�arówka z cementem zakopie si w b�ocie na dwa dni. I bywa, �e to
niczyja wina, tylko splot niekorzystnych okoliczno�ci. Czasem trzeba b�yska-
wicznie interweniowa, a wtedy najlepiej by na miejscu. Na odleg�o� wie-
le si nie zdzia�a. Wie o tym ka�dy, kto kilkana�cie godzin koczowa� na w�a-
snej budowie, czekaj�c na spó�niony transport pilnie potrzebnych materia�ów
i uspokajaj�c w�ciek�ych robotników, którym szef za czekanie nie chcia�
p�aci pe�nej dniówki.
BD9_fORUM.indd 10 2008-08-16 21:18:07
12 BUDUJEMY DOM 9/2008
Gratuluj� �wietnego portalu „budujemydom.pl”! Wys�a� mnie na niego kolega, który ko�czy budow�. Ja dopiero zaczynam, dlatego uwa�am, �e wy�mienicie trafi�em – od pierwszej �opaty mam bogate �ród�o informacji pod r�k�. Dobrym pomys�em jest Klub Buduj�cych Dom, zamierzam wst�pi w poczet jego cz�onków. Podobaj� mi si� te� porady on-line i du�a liczba forów; ka�de dziecko wie, �e to najlepsze �ród�o informacji, mo�e nie zawsze fachowych, ale za to szczerych, niepowi�zanych uk�adami sponsorskimi. Zreszt� wypowiedzi na rozmaite tematy jest tak wiele, �e mo�na wydestylowa z nich jaki� bardziej profesjonalny przekaz. Dobrze dzia�a te� wyszukiwanie. Znalaz�em sporo artyku�ów na te-maty, które mnie ciekawi�y, a dodatkowa zaleta jest taka, �e ca�kiem przy okazji trafiam na zagadnienia, o jakich wcze�niej nie mia�em poj�cia. Dzi�ki temu, �e wzbogacam swoj� wiedz� budowlan� od po-cz�tku inwestycji, mog� jeszcze wprowadza w niej jakie� po�yteczne modyfikacje, np. zdecydowa�em si� ju� na kocio� kondensacyjny (w planach by� zwyk�y).ycz� Waszemu portalowi dynamicznego rozwoju, przy udziale i pomocy buduj�cych internautów.
Arek Z. z Konina
Mieszkamy pod Warszaw� w �redniej wielko�ci starym murowa-nym domu, który przez trzy lata skrupulatnie remontowali�my. Dawniej by� tu kocio� w�glowy, bardzo ju� zniszczony w okresie, kiedy kupowali�my dom, a do tego dla nas zupe�nie niefunkcjo-nalny (jeste�my niem�odzi). Niestety, dzi� ogrzewamy si� olejem opa�owym, którego cena od czasu zamieszkania kilkakrotnie wzros�a. Po prostu zbyt pó�no przyst�pili�my do papierkologii zwi�zanej z doprowadzeniem gazu, a star� kot�owni� trzeba by�o szybko wymieni.Poniewa� koszty ogrzewania rokrocznie nas rujnuj�, wi�c gdy kilkana�cie miesi�cy temu do domu obok wprowadzi� si� m�ody
obrotny cz�owiek z rodzin�, namówili�my go do wspólnej inwestycji gazowej. W dodatku okaza�o si�, �e nowy s�siad ma ma�� hur-towni� instalacyjn�, a wi�c dost�p do ta�szych materia�ów (taka skrzynka gazowa potrafi kosztowa nawet 700–800 z�!).Od ponad pó�tora roku walczymy z urz�dami, wydaj�c kolejne pieni�dze, a to na projekt gazoci�gu (s�ownie: czterdzie�ci sze� metrów!), a to na „ZUD-y”, a to na mapy, a to na projekt przy��cza, na wykonanie, na odbiór... Kwoty id� w tysi�ce, a do tego trzeba doda koszt nowego kot�a – 4700 z� bez mar�y (z hurtowni s�siada). Nie licz� czasu straconego na wizyty w urz�dach: w gazowni, gminie i starostwie.Wreszcie uda�o si� wszystko zgodnie z instrukcjami urz�dników dostarczy, op�aci, zg�osi do u�ytkowania i spraw� zako�czy. Miesi�c temu na prób� nabito nam instalacj� gazem i w ko�-cu upragnione paliwo pop�yn��o! Nagle, ni z tego, ni z owego, przychodzi list od powiatowego inspektora nadzoru budowlanego: „Dzia�aj�c na podstawie itd. itp...., wnosz� sprzeciw w sprawie itd. itp. ..., Od decyzji przys�uguje odwo�anie etc...”. Okazuje si�, �e nie dostarczyli�my na czas wymaganej dyspozycj� atryku�u 57 dokumentacji – geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. Samo pismo roi si� od skacz�cych cyferek, znaczków i symboli. Dobrze, �e obaj z s�siadem ko�czyli�my studia! By�em ju� w inspektoracie z oczywistym pytaniem, czy mo�emy donie� brakuj�cy �wistek i zamkn� spraw�. Nic z tego, komplet dokumentów nale�y z�o�y od nowa! W �wietle prawa powinni�my teraz od��czy si� od ga-zoci�gu, zdj� nowe kot�y, zamontowa stare olejowe (których ju� oczywi�cie nie mamy – s�siad sprzeda�) i grza wod� olejem a� do wyja�nienia.Pomijam ju� to, �e w b��d wprowadzono nas w�a�nie w urz�dzie, udzielaj�c niekompletnej informacji. Ale przecie� ilo� formalno-�ci i papierowego �miecia, jak� trzeba wyprodukowa przy okazji najbanalniejszej inwestycji, nie mie�ci si� w g�owie! Wiem, �e nie mówi� niczego nowego. Ale nowy jest kontekst: zbli�aj�ce si� Euro 2012. Jakim cudem w trzy lata maj� powsta setki kilometrów autostrad, stadiony, mosty, druga linia sto�ecznego metra, termi-nale lotnicze, skoro 40 metrów rury nie sposób po�o�y i udro�ni w pó�tora roku?!Owszem, idzie nowe. Zmieniono przepisy wyw�aszczeniowe – taki proces mo�na dzi� przeprowadzi w majestacie prawa w niewiele ponad dwa miesi�ce. Wiem, �e to niezb�dne dla dobra wspólnego, czyli po to, �eby�my wydostali si� z infrastrukturalnego �rednio-wiecza. I, jak ka�dej wielkiej przemianie, tej te� musz� towarzyszy drobne ludzkie dramaty – choby utrata w dwa miesi�ce dorobku ca�ego �ycia. Ale o tym, �eby zmieni przepisy wykonawcze dotycz�ce ju� samego procesu budowy, nikt nie my�li. A oprócz bu-downiczych Euro zyska�yby na tym setki tysi�cy zwyk�ych Polaków. Wystarczy�oby, �eby taka pani, zamiast wysy�a oficjalne pismo o braku za��cznika, które z powodu strajku poczty idzie 12 ty-godni, zadzwoni�a do mnie na podany w górnym rogu wniosku numer. I nie odsy�a�a mnie na koniec kolejki! Urz�d zaoszcz�dzi�by na znaczku, kopercie, a tak�e na klimatyzacji, bo mia�by o jednego zu�ywaj�cego powietrze petenta mniej. Mo�e zanim UEFA odbierze nam Euro, kto� wreszcie o tym pomy-�li. A raczej co� zrobi. Bo my�l� ju� tysi�ce „ekspertów”. Po roku 2012 b�d� mieli na to my�lenie jeszcze wi�cej czasu.
Tadeusz Gromnicki
LISTY MIESI�CAW naszej redakcyjnej poczcie wi�kszo�� korespondencji to listy „interesowne”, z pytaniami i pro�bami o porad�. Odpowiadamy na nie w rubryce z poradami i na forum internetowym. Ale s� te� bardzo ciekawe listy „problemowe”. Najbardziej pouczaj�ce dla naszych Czytelników listy publikujemy na tej stronie, nadaj�c im tytu� „listów miesi�ca”.
Czekamy na Wasze listy:„Budujemy Dom” ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawafaks: (22) 257 84 88e-mail: [email protected]: www.forum.budujemydom.pl
Dobre �ród�o
O cud nad Wis��!
BD9_Listy.indd 12 2008-08-19 23:56:53
AKTUALNOCI
14 BUDUJEMY DOM 9/2008
PRODUKTY
Firma Classen poszerzy�a swoj� ofert�. Nowa kolekcja drzwi wewn�trznych o nazwie Dalila to po��czenie ciekawego designu z najwy�sz� jako-�ci� wykonania. Konstrukcj� skrzyd�a drzwiowego Classen Hybryda stanowi szkielet z drewna igla-stego, który zosta� wzmocniony warstwami p�yty wiórowo-otworowej oraz sklejk�. Jako wype�nie-nie stabilizuj�ce zastosowano tzw. plaster miodu. Natomiast nowa okleina Classen Iridium zapewnia podwy�szon� odporno�� na zarysowania powierzchni. Drzwi dost�pne s� w trzech dekorach: cedr, d�b bielony i akacja. Pasuj� do nich trzy rodzaje o�cie�nic: Arcus, New Arcus oraz o�cie�nica regulowana.Drzwi mo�na kupi� w sieci sklepów RuckZuck oraz w sklepach budowlanych i studiach wn�trzarskich na terenie ca�ego kraju.Cena brutto: 448,96 z�
EFEKTOWNE WEJCIE
Nowy produkt firmy SigmaKalon Deco to emalia antyko-rozyjna Dekoral. Jest po��czeniem gruntu, podk�adu i emalii. Produkt mo�na stosowa� bezpo�rednio na rdz�, do malowania przedmiotów stalowych i �eliwnych oraz elementów konstrukcji stalowych, bez konieczno�ci wcze�niejszego stosowania farb gruntuj�cych i podk�adowych. Wystarczy do tego zwyk�y p�dzel lub wa�ek. Mo�liwe jest równie� malowanie technik� natrysko-w�. Emali� mo�na stosowa� wewn�trz i na zewn�trz bu-dynków. Mniej skorodowane powierzchnie wystarczy pokry� jedn� warstw� pre-paratu. Lepszy efekt uzyska si� jednak, pokrywaj�c metal dwu- lub trzykrotnie. Emalia antykorozyjna marki Dekoral dost�pna jest w bo-gatej gamie kolorystycznej i trzech rodzajach wyko�-czenia pow�oki: po�ysk, efekt m�otkowy, efekt metaliczny.
SPOSÓB NARDZ
tel. 032 429 20 00 www.classen.pl
Danfoss OnLine jest narz�dziem umo�liwiaj�cym zdalne sterowanie i monitoring pracy pompy ciep�a Danfoss serii DHP. Urz�dzenie wykorzystu-je internet i technologi� bezprzewodowej transmisji danych. Korzystaj�c z systemu OnLine u�ytkownik mo�e po-dejrze� aktualny stan pracy pompy ciep�a, dokona� zmian, maj�c jedynie dost�p do Internetu. Mo�liwo�� zdalnej kontroli jest nieoceniona dla firm serwiso-wych, bowiem pozwala dokona� przegl�du praktycznie wszystkich parametrów pompy bez opuszczania biura i dojazdu. W czasie awarii komputer pompy prze�le drog� mailo-w� lub za pomoc� SMS-a komunikat do firmy serwi-suj�cej i w�a�ciciela. Pozwala to na natychmiastow� reakcj� w�a�ciciela lub zespo�u serwisowego.Bazuj�cy na technologii GSM/GPRS system OnLine daje pe�n� zdaln� kontrol� nad pomp� ciep�a.
POMPA CIEP�A W TELEFONIE I W MAILU
tel. 0800 11 33 11 www.dekoral.pl
Firma Fansa nada�a nowy kszta�t armaturze �azienko-wej Hansapolo. Baterie s� bardzo praktyczne – dzi�ki
wi�kszej odleg�o�ci baterii od �ciany, obs�uga ci�gna zestawu odp�ywowego jest komfortowa równie� w bardzo ciasnych po-mieszczeniach.Wk�ad ceramiczny Hansaeco 3,5 oraz dwustopniowe otwie-ranie pozwalaj� zaoszcz�dzi� nawet do 50% wody i energii. Zintegrowana, r�cznie ustawia-na blokada antyoparzeniowa nie tylko zmniejsza ryzyko popa-rze�, ale tak�e redukuje zu�ycie energii. Chromowana armatura wykonana jest z antykorozyj-
nego, odcynkowanego mosi�dzu M63, który gwarantuje trwa�o�� baterii. Dodatkowym atutem jest dost�pno�� cz��ci zamiennych i wk�adów ceramicznych przez 10 lat po zako�czeniu produkcji.Obok jednouchwytowych baterii umywalkowych w asor-tymencie firmy jest równie� armatura bidetowa oraz na- i podtynkowa armatura natryskowa i wannowa.
tel. 061 650 04 41www.hansa.pl
NOWY WIZERUNEK WYPRÓBOWANEJ TECHNIKI
tel. 022 755 07 00 www.danfoss.pl
BD9_Aktualnosci.indd 14 2008-08-19 23:32:35
RE
KL
AM
A
Niedawno na polskim rynku pojawi�a si� nowa marka klasy premium – Eisinger Swiss firmy Franke. Jest to marka zlewozmywaków oraz sprz�tu AGD dotychczas nieznana w Polsce, a ciesz�ca si� du�ym uznaniem w Niemczech i Szwajcarii.Jedn� z linii zlewozmywaków Eisinger jest Pure–Line. S� to szklane, wbudowywane w blat zlewozmywaki, dost�pne w wersjach: 1-, 1,5- lub 2-komorowych w kolorach bia�ym oraz czarnym.Do szklanych zlewozmywaków mo�na dokupi� wiele akcesoriów i funkcjonalnych detali, takich jak wk�adka ociekowa, koszyk czy zwijana mata na gor�ce naczynia.Zlewozmywak Pure–Line zosta� nagrodzony podczas ubieg�orocznej edycji konkursu „red dot design”. Co roku, mi�dzynarodowe jury z�o�one z renomowanych ekspertów przyznaje produktom wyró�-niaj�cym si� innowacyjn� form� oraz najwy�sz� jako�ci� nagrod�, b�d�c� symbolem doskona�o�ci wzornictwa.Cena brutto: 4599 z�
Knauf Silikon sanitarny to trwale ela-styczna, odporna na dzia�anie warunków atmosferycznych masa silikonowa, sto-sowana do wype�niania spoin mi�dzy p�ytkami ceramicznymi w naro�ach �cian i w po��czeniach �cian z posadz-k� oraz do wype�niania szczelin mi�dzy p�ytkami a urz�dzeniami sanitarny-mi. Masa mo�e by� tak�e stosowana do uszczelniania spoin, p�kni�� i rys mi�dzy elementami ze szk�a i ceramiki, wewn�trz i na zewn�trz pomieszcze�. Dzi�ki trwa�ej elastyczno�ci i wodoodporno�ci, nadaje si� do uszczelniania dylatacji przechodz�-cych przez pomieszczenia mokre. Mo�e by� stosowana w �azienkach, kuchniach, toa-letach, kabinach prysznicowych. Produkt ma znakomit� przyczepno�� do suchych, ma�o nasi�kliwych pod�o�y takich jak: szk�o, szkliwione p�ytki ceramiczne, elementy porcelanowe, fajansowe i emaliowane.Cena brutto: 20 z�/300 ml
W ZLEWIE ZE SZK�A
tel. 022 711 67 00www.franke.pl
tel. 044 731 56 00www.knauf-bauprodukte.pl
SILIKONOWA MASA
BD9_Aktualnosci.indd 15 2008-08-19 23:32:55
AKTUALNOCI
16 BUDUJEMY DOM 9/2008
Na rynku pojawi�y si� nowe wkr�tarki sieciowe marki Kress, których dystrybutorem jest firma Lange �ukaszuk. Te bliniacze modele 650 TBS 2500, 650 TBS 4500 oraz 650 TBS 6000 ró�ni� si� mi�dzy sob� za-kresem obrotów i osi�ganym momentem obrotowym. Model o najni�szych obrotach, czyli 650 TBS 2500, ma najwi�ksz� si�� wkr�cania – 20 Nm.Wszystkie modele maj� silnik MAXX–Power o mocy 650 W, uk�ad elektroniczny steruj�cy obrotami i 6-metrowy kabel zasilaj�cy.W samobie�nych i posiadaj�cych w�asny system ch�odzenia silnikach zwi�k-szono pier�cie� otaczaj�cy wirnik. Zaowocowa�o to zwi�kszon� moc� przy jednoczesnym zmniejszeniu szeroko�ci stojana. Od poprzednich modeli 500 i 505 TBS (nadal utrzymanych w ofercie) narz�dzia te ró�ni� si� moc�, designem i obudow� przek�adni, wykonan� z ci�nieniowego odlewu aluminium. Zwi�kszy�o to ich wag�, ale zarazem te� wytrzyma�o�� na uderzenia.
NOWA GENERACJA WKRTAREK
Nowa lakierobejca marki Drewnochron firmy SigmaKalon Deco przeznaczona jest do ochrony drewnianych elementów ogrodu. Dzi�ki niej mo�na �atwo zmieni� kolorystyk� odnawianych przedmiotów w domu i ogrodzie. Okna, drzwi, a tak�e meble czy ramy lustra i zabawki – odzyskaj� dawn� �wietno�� i trwa�o��. Lakierobejce wydobywaj� faktur� drewna i eksponuj� ró�norodno�� barw. Dost�pne s� w wielu kolorach.
NOWE �YCIE DREWNA
PRODUKTYBIOLOGICZNIE I PRZYDOMOWO
tel. 068 320 20 72 www.roth-polska.com
Nowe przydomowe oczyszczalnie �cieków ROTH MICRO-STEP firmy Roth dost�pne s� w trzech wielko-�ciach: dla 4, 6, 8 mieszka�ców. Nie wymagaj� zastosowa-nia drena�u rozs�czaj�cego. Proces pe�nego biologicznego oczyszczania odbywa si� wy��cznie wewn�trz zbiorników. Aby z nich korzysta� nie trzeba spe�nia� tak rygorystycznych warunków gruntowych, jak w przypadku, gdy doczyszczanie �cieków odbywa si� w systemie drena�owym.cieki mog� by� odprowadzane do rzek, potoków lub innych cieków wodnych. Mo�na je równie� wykorzysta� wtórnie, np. do podlewania ogrodu. tel. 071 398 08 14
www.langelukaszuk.pl
tel. 0800 11 33 11 www.drewnochron.pl
Firma Koelner wprowadzi�a na polski rynek wkr�ty do drewna RawlPlug typ DS. Maj� one organiczn�, chroni�c� przed korozj� pow�ok�, dzi�ki której mog� by� stosowane nawet w najtrudniejszych warunkach zewn�trznych. Dobrze znosz� zarówno ostre s�o�ce, ulewne deszcze, jak te� silne mrozy. Przeznaczone s� do monta�u drewna, z �atwo�ci� zamocuje si� nimi drewniane elewacje, a tak�e deski tarasowe. B�d� równie� przydatne przy budowie altan, uk�adaniu �cie�ek w ogrodzie czy wyk�adaniu drewnianych obrze�y basenów. Wkr�ty RawlPlug typ DS s� alternatyw� dla wykorzystywanych dot�d wkr�tów mosi��nych i ze stali nierdzewnej.Mog� by� stosowane tak�e wewn�trz budynków do przykr�cania stolarki okiennej i drzwiowej oraz monta�u schodów, pod�óg, por�czy czy balustrad.
SPECJALI�CI OD DREWNA
tel. 071 326 01 00www.koelner.pl
BD9_Aktualnosci.indd 16 2008-08-19 23:33:11
Firma Röben, oferuj�ca gotowe elementy budowlane z ceg�y klinkierowej, wprowadza do swojej oferty nowy rodzaj czapy na murki. S� to gotowe elementy pokrycia murów wykonane z cegie� o ma�ym formacie. No�ny rdze� czap zosta� zrobiony z betonu odpornego na warunki atmosferyczne. Kaptury zapo-biegaj� przenikaniu wilgoci do spoiny i chroni� zapraw�. Dzi�ki takiemu rozwi�zaniu mury nie ulegaj� zniszczeniu, a same czapy stanowi� oryginalny element wyko�czeniowy. Pokrycie dost�pne jest w wersji czap sto�kowych i p�askich w trzech wariantach kolorystycznych (czerwonym, cieniowanym, burgund).Cena brutto: od 110 z�/szt.
OCHRONA OGRODZE�
tel. 071 397 81 00www.roben.pl
Firma Roto przygotowa�a kilka nowo�ci: ram�, moskitier� oraz okna uchylno-obrotowe o nowej wysoko�ci.Rama z termoizolacj� przeznaczona jest do p�askiego dachu oraz wszystkich typów i rozmiarów okien Roto. Mo�na po��czy� j� z popularnymi wykrojami dachowymi.�atwe w monta�u moskitiery Roto s� optymalnie dopasowane do umieszczonej na dole klamki. Chroni� przed owadami przy otwartym oknie. Maj� prowadnice dost�pne w kolorach bia�ym i szarym.Okno uchylno-obrotowe Roto serii 84 natomiast jest od teraz dost�pne w nowej wysoko�ci – 180 cm. Do nowego wymiaru okna konstruktorzy zastosowali okucie obwiedniowe, ryglowane w 6 punktach. Dzi�ki umiejscowionemu u góry punktowi obrotowemu okno otwiera si� ca�kowicie na zewn�trz. Zamocowana na dole wielofunkcyjna klamka do obs�ugi jedn� r�k� umo�liwia z kolei wygodne korzystanie z wszystkich funkcji: otwierania, wietrzenia i ustawiania do mycia.
NOWOCI OKIENNE
RE
KL
AM
A
tel. 056 612 27 51www.roto-frank.com
BD9_Aktualnosci.indd 17 2008-08-19 23:33:27
AKTUALNOCI
PRODUKTYDIALOG MIDZY �WIAT�EM A MATERI�SGG MASTER-SHINE – nowe szk�o ornamentowe firmy Saint-Gobain Glass – to wzór opracowany przez biuro projektowe Savinel & Rozé. Projektanci pracowali nad efektami optycznymi, staraj�c si� podkre�li� wra�enie blasku na wszystkich naro�nikach oraz zapewni� po��dany efekt pó�przezierno�ci. SGG MASTER-SHINE mo�e by�
poddawane hartowaniu lub zosta� u�yte jako element szk�a laminowanego. Mo�e by� tak�e zestawione z szyb� zespolo-n� dla zapewnienia optymalnej izolacji termicznej.Szk�o SGG MASTER-SHINE mo�ne by� elementem �cianek wewn�trznych lub szklanych i oszklonych drzwi. Spe�nia funkcj� przeszklenia kabiny prysznicowej lub os�ony wannowej. Szk�o SGG MASTER-SHINE mo�na zastosowa� tak�e jako ele-ment mebli, barierk� ochronn�, przegrod� balkonow� lub stopnie schodów.
tel. 032 649 95 00 www.saint-gobain-glass.com
REKLAMA
Firma Topex wprowadza do sprzeda�y nowe pi�y p�atnice Neo do ci�cia drewna suchego i wilgotnego, wzd�u� i w poprzek s�ojów. Oferta zawiera serie pi� z du�ymi z�bami do szybkiego ci�cia drewna oraz serie pi� z drobnymi z�bami do ci�cia precy-zyjnego i dok�adnego. Pi�y Neo maj� trójstronnie ostrzone z�by o optymalnie ukierunkowanych, ostrych, trwa�ych i odpornych na st�pienie kraw�dziach tn�cych. Cz��� tn�ca pi�y (brzeszczot) zosta�a pokryta pow�ok� PTFE, która redukuje opory tarcia podczas ci�cia i zapobiega zakleszczaniu si� brzeszczotu w materiale. Ergonomiczny uchwyt pokryty antypo�lizgowym materia�em u�a-twia korzystanie z narz�dzia.Cena brutto: od 48 do 55 z�
P�ATNICE MARKI NEO
tel. 022 573 04 55www.neo-tools.com
18 BUDUJEMY DOM 9/2008
BD9_Aktualnosci.indd 18 2008-08-20 11:48:01
AKTUALNOCI
20 BUDUJEMY DOM 9/2008
Selena stworzy�a now� lini� pian Tytan O2, które podczas aplikacji nie emituj� szkodliwych oparów MDI. W ten sposób Selena nie tylko dba o zdrowie klientów, ale te� wychodzi naprzeciw wymogom Komisji Europejskiej, która planuje umieszczenie MDI na li�cie substancji szkodliwych. W sk�ad serii wchodz� wydajne piany pistoletowe i w��ykowe, stosowane pod-czas wymiany okien i drzwi, a tak�e w czasie ��czenia elementów konstrukcyjnych. Bardzo szybko schn�, dlatego ju� po 25 minutach mo�na rozpocz�� ich obróbk�. Po utwardzeniu mo�na je ci��, gipsowa� lub malowa�.Piany Tytan O2 maj� zawór, który zapobiega ulatnianiu si� gazów wypychaj�cych. W praktyce oznacza to zwi�kszony czas przydatno�ci piany oraz wykorzystanie ca�ej zawarto�ci.
W ofercie firmy TiM Kominki dost�pny jest ju� piecyk wolno stoj�cy Gemini Basic, który opala si� peletami (paliwem, które w czasie spalania nie wydziela substancji szkodliwych dla �rodowiska i ma wysok� warto�� energetyczn�). Piecyk ma wysoko�� 895 mm, szeroko�� 570 mm i g��boko�� 519 mm, a wa�y tylko 105 kg. Jego korpus jest wykonany z �eliwa, za� boczne panele ze stali. Moc urz�dzenia mo�na regulowa� w zakresie od 3,8 do 7 kW r�cznie lub za pomoc� programatora tygodniowego. Czas spalania wsadu wynosi odpowiednio od 9 do 26 godzin, a sprawno�� urz�dzenia – 86%. Boki piecyka s� pomalowane lakierem odpornym na wysok� temperatur�, w trzech kolorach: kremowym – Avorio, czarnym – Antracite lub czerwonym – Bordeaux.Cena brutto: 8150 z�
GEMININA PELETY tel. 032 623 36 55
www.timkominki.com.pl
tel. 0 800 35 05 00www.selena.pl
MOCNA JAK ZAWSZE– BEZPIECZNA JAK NIGDY
PRODUKTYNowy pó�przezroczysty impregnat do drewna Valtti Expert, marki Tikkurila, g��boko wnika w struktur� drewna, konserwuje je i podkre�la jego pi�kno, a dzi�ki dodatkom wosku zabezpiecza przed dzia�aniem wilgoci. rodek zalecany jest do konserwacji zewn�trznych �cian domów, ram okien, drzwi, ogrodze�, parkanów, balustrad, mebli ogrodowych, altan, drewnianych podestów i tarasów. Valtti Expert nie tylko chroni, ale tak�e dekoruje malowane powierzchnie. Dost�pny jest w palecie o�miu gotowych kolorów (sosna, d�b, orzech, teak, maho�, palisander, zielony i niebieski).Cena brutto: 26,23 z� /0,75 l
DOMPOD OCHRON�
tel. 014 680 56 00 www.tikkurila.pl
Mo�liwo�� ca�kowitego wyeliminowania domowych rachunków za elektryczno�� daje zastosowanie dachówek solarnych TEGOSOLAR firmy Tegola.Do produkcji dachówek wykorzystano technologi� i materia�y sto-sowane do budowy satelitów NASA, w tym m.in. krzem amorficzny, który podniós� wydajno�� dachówek nawet o 20% w porównaniu z tradycyjnymi systemami bazuj�cymi na krzemie krystalicznym. Za pow�ok� s�u�y nie szk�o, lecz �liska i g�adka warstwa z tefzalu. Jej budowa zapobiega osadzaniu si� kurzu i brudu. To zapewnia dobr� wydajno�� dachówek bez potrzeby ich mycia. Lekkie i elastyczne dachówki s� �atwe i w pe�ni kompatybil-ne w monta�u z innymi pokryciami bitumicznymi firmy Tegola. Zapewniaj� izolacj� standardowego dachu oraz nie zmieniaj� jego statyki. W zale�no�ci od zapotrzebowania na energi� elektryczn�
mog� pokrywa� ca-�o�� lub tylko cz��� dachu – dlatego sprzedaje si� je na kilowaty.
ELASTYCZNA TECHNOLOGIA
tel. 042 636 24 42 www.tegola-polonia.com.pl
BD9_Aktualnosci.indd 20 2008-08-19 23:34:11
AKTUALNOCI
PRODUKTY
Nowo�ci� w ofercie firmy MS wi�cej ni� OKNA s� ciep�e progi aluminiowe w drzwiach zewn�trznych i tarasowych oraz w drzwiach balkonowych. Progi te maj� przek�adk� termiczn� znacznie ograniczaj�c� straty ciep�a. Specjalne uszczelnienia na pionowych elementach ramy dodatkowo zwi�kszaj� izolacyjno�� termiczn� produktów. Ponadto wykorzystanie ciep�ego progu aluminiowego w drzwiach balkonowych z niskim progiem umo�liwia zamontowanie krytego zaczepu antywywa�eniowego oraz zastosowanie w tych drzwiach funkcji uchy-�u. Te innowacyjne rozwi�zania, poza wyranym ograniczeniem strat ciep�a, poprawiaj� równie� funkcjonalno�� produktów, zapewniaj�c wi�kszy komfort ich u�ytkownikom.
JESZCZECIEPLEJSZE
AKRYLOWO- -LATEKSOWO
tel. 059 841 08 00www.ms.pl
Nowa kolekcja farb akrylowo-lateksowych Pastel Color Trendy firmy Malfarb to kolekcja inspirowana najnowszymi trendami w dekoracji wn�trz. Proponowana kolorystyka intensywnych, zdecydowanych barw do-skonale komponuje si� z lini� delikatnych kolorów farb Pastel Color. Wszystkie kolory z palety Pastel Color Trendy wywo�uj� pozytywne uczucia, a ich nazwy s� odzwierciedleniem zawartego w nich pi�kna i mocy.
KREATYWNE �EBERKAGrzejnik Charleston firmy Zehnder estetyk� nawi�zuje do znanych i wci�� popu-larnych �eberek �eliwnych, jednak przewy�sza je parametrami. Dzi�ki z�o�onej ze stalowych cz�onów konstrukcji jest �atwy w czyszczeniu. Znaczn� cz��� ciep�a oddaje przez promieniowanie, a jedynie niewielk� poprzez konwekcj�. Jest dost�pny w wielu rozmiarach: g��boko�� od 62 do 210 mm, wysoko�� od 190 do 6000 mm, d�ugo�� od 2 do 120 �eberek w gotowym zestawie (na �yczenie mo�liwe s� jeszcze d�u�sze). Standardowo ma kolor bia�y, jednak mo�na go zamówi� w dowolnym odcieniu z palety barw. Na specjalne zamówie-nie dost�pne s� wersje cynkowane lub pokryte lakierem antybakteryj-nym, wzbogaconym cz�steczkami srebra oraz nietypowe roz-wi�zania: grzejniki w kszta�cie �uków lub za�amane pod k�tem, wersje wolnostoj�ce (tak�e jako �cianki dzia�owe) i wysokoci-�nieniowe z niestan-dardowym z��czem.
L 320 – to lampa na�cienna z asortymentu firmy Steinel. Jedna strona �wieci jasnym, halogenowym �wiat�em w przypadku wykrycia ruchu, druga – pod�wie-tla w nocy diodami numer domu. Obie strony mog� by� ��czone pionowo i poziomo. Zminimalizowany czujnik ruchu na podczerwie� tzw. Mini Sensor opatrzony jest piktogramami umo�liwiaj�cymi proste ustawianie programów.W komplecie s� samoprzylepne cyfry i litery. Moc [W]: max. 2 ´ 40W/G9, K�t wykrywania: 360°, Zasi�g [m]: max. 8, Stopie� ochrony: IP 44.
DWIE STRONY
tel. 062 733 82 04www.malfarb.pl tel. 071 367 64 24
www.zehnder.pl
tel. 071 398 08 00www.langelukaszuk.pl www.steinel.pl
BD9_Aktualnosci.indd 22 2008-08-19 23:34:32
AKTUALNOCI
BUDUJEMY DOM 9/2008
WYDARZENIAW salonach prasy w ca�ym kraju mo�na ju� naby� najnowsze wydanie kwar-talnika „Domy Rodzinne”. Jest to kolekcja 100 z oferty blisko 800 projektów gotowych Pracowni Projektowej Archipelag. W�ród przedstawionych propo-zycji 11 to koncepcje premierowe. Ca�o�� podzielona jest na trzy grupy: Domy dla Nowaka (proste i stosunkowo tanie w realizacji), Domy tradycyjne oraz Dla odwa�nych (nowoczesne).
Kwartalnik zawiera tak�e porady i infor-macje zwi�zane z budowaniem. Ka�dy ma mo�liwo�� skorzystania z dodatkowej propozycji – Klubu Archipelagu, który umo�liwia buduj�cym wymian� do�wiad-cze� i informacji. Wi�cej na ten temat pod adresem: www.budujacypartner.pl.Do kwartalnika zosta�a do��czona p�yta CD z multimedialn� prezentacj� 300 naj-popularniejszych projektów z pracowni, z mo�liwo�ci� indywidualnego doboru kolo-rystyki elewacji, okien, dachu i elementów wyko�czeniowych.
„DOMY RODZINNE”JU� W SPRZEDA�Y!
INWESTYCJE W ROZWI�ZANIA SYSTEMOWE
tel. 022 570 97 40 www.basf.com
tel. 071 798 38 65www.archipelag.pl
Najnowsza inicjatywa firmy Baumit, producenta wysokiej jako�ci materia�ów budowlanych, to rajdy samochodowe. �ukasz Ryznar i Micha� Jucewicz od trzech lat startuj� w rajdach samochodowych. W tym sezonie, dzi�ki wsparciu firmy Baumit, b�d� mogli rywalizowa� z naj-lepszymi zawodnikami w trzynastu presti�owych spotka-niach. Po zaj�ciu pierwszego miejsca w klasie N1 pod-czas Rajdu �u�yckie Hory, wzros�y apetyty za�ogi Baumit Rally Team na kolejne zwyci�stwa i sukcesy. Okazj� do zrealizowania tych celów móg� by� Rajd widnicki (21–22 czerwca). Zawody jednak przerwano z powodu tragedii, do której dosz�o na trasie wy�cigu.Zawodnicy swoje umiej�tno�ci b�d� mogli pokaza� podczas kolejnych startów.
RAJDOWYTEAM
tel. 071 358 25 00www.baumit.com.pl
Firma BASF, oferuj�ca rozwi�zania systemowe oparte na poliuretanie (PUR), rozbudowuje swoj� globaln� sie�. W Europie rodkowej i Wschodniej, za po�rednictwem spó�ki–córki Elastogran, zamierza wybudowa� dwa nowe zak�ady produkuj�ce systemy poliuretanowe. W roku 2009 firma podejmie lokaln� dzia�alno�� w za-kresie rozwoju i produkcji w dziedzinie systemów PUR w nowym zak�adzie ko�o Bratys�awy, a w roku 2010 odda do u�ytku nowy zak�ad ko�o Poznania.Obecnie istniej� cztery lokalne zak�ady firmy BASF pro-dukuj�ce systemy poliuretanowe w Europie rodkowej i Wschodniej.
KOLEJNY KROK
tel. 043 824 31 32www.budvar.pl
Budvar Centrum – jeden z producentów stolarki okiennej w Polsce – poszerza swoj� ofert� o okna aluminiowe. Wzbogacenie portfolio produktów spó�ki to odpowied na potrzeby rynku i oczekiwania wyra�ane przez klientów inwestycyjnych i indywi-dualnych. Zarz�d w 2008 roku zak�ada osi�gni�cie 3 mln z� przychodu ze sprzeda�y okien aluminiowych. Produkcja rozpocz��a si� w sierpniu. Park technologiczny by� gotowy wcze�niej. Spó�ka kontynuuje równie� wspó�prac� z firmami Press Glass (szyby) i Roto. Profili dostarczy Grupa K�ty.
Firma Hanmar, dystrybutor elektronarz�dzi DWT, wprowadzi�a z pocz�tkiem lip-ca czteroletni� gwarancj� dla klientów konsumenckich. Ta decyzja mo�liwa by�a dzi�ki wysokiej jako�ci wyrobów DWT, a co za tym idzie niskiemu wspó�czynnikowi reklamacji. Warunkiem przed�u�enia gwarancji z 24 do 48 miesi�cy jest oddanie urz�dzenia do przegl�du technicznego w centralnym serwisie gwarancyjnym po dwóch latach u�ytkowania.
RAZ, DWA,TRZY, CZTERY
tel. 022 643 30 63 www.hanmar.pl
BD9_Aktualnosci.indd 24 2008-08-19 23:34:49
RE
KL
AM
A
REKLAMA
Fabryka Okien Dako odda�a do u�ytku nowy biurowiec i hal� produk-cyjn�. Siódmego lipca 2008 roku ruszy�a praca w nowej siedzibie.Przestronne hale produkcyjne wyposa�one s� w najnowocze�niejsze maszy. To pozwoli nie tylko na wzrost mocy produkcyjnych, ale równie� na zwi�kszenie zatrudnienia. Nowoczesny i komfortowy budynek admi-nistracyjny znacznie zwi�ksza przestrze� biurow� firmy, dzi�ki czemu
poprawi si� komfort pracy, co z pewno�ci� prze�o�y si� na jako�� obs�ugi klientów.Równolegle z otwarciem nowej fabryki uruchomio-na zosta�a linia do produk-cji drewnianej stolarki otworowej.
W NOWYMBIUROWCU I HALI
tel. 018 449 28 00www.dako.eu
Rozstrzygni�to konkurs na najlepsze przedsi�biorstwa województwa lubelskiego „Wojewódzki lider biznesu”, organizowany przez Regionaln� Izb� Gospodarcz�. W pi�tej ju� edycji konkursu w kategorii du�e przedsi�biorstwa zwyci�zc� zosta�a Natura.Celem konkursu by�o wyró�nienie i promocja najlepiej rozwijaj�cych si� w województwie lubelskim firm, które osi�gaj� najlepsze wyniki ekonomiczne i dzia�aj� zgodnie z prawem oraz powszechnie przyj�tymi zasadami etyki w biznesie. W czerwcu 2008 Natura otrzyma�a tak�e wyró�nienie Srebrny Gryf 2008. Nagroda to zosta�a ustanowiona przez Rad� Powiatu Tomaszowskiego, której celem by�o wyró�nienie firm szczególnie zas�u�onych dla rozwoju powiatu tomaszowskiego oraz jego promocji w kraju i poza granicami.
NATURA WOJEWÓDZKIMLIDEREM BIZNESU! tel. 084 665 25 00
www.natura.pl
w w w . s o l a r s h o p . p linfolinia: 0800 88 99 22
Kolektory słoneczneSprzedaż, montaż i serwis na terenie całej PolskiOferujemy kolektory płaskie i próżniowe renomowanych producentów: Viessmann, Polska Ekologia, Biawar, Hewalex i Heliosin
Biuro Obsługi Klienta Solar Shop, ul. Dr Putka 5, 34-100 Wadowice, tel. 033 873 08 10, faks 033 879 78 16, e-mail: [email protected]
BD9_Aktualnosci.indd 25 2008-08-20 16:38:09
AKTUALNOCI
BUDUJEMY DOM 4/200826
WYDARZENIABudimex Danwood – w�a�ciciel marki Dan-Wood House oraz producent goto-wych domów jedno- i wielorodzinnych – zaoferowa� program doboru elementów aran�acyjnych do projektowania wn�trz – WohnArt. Dzi�ki programowi ka�dy klient – przy wspó�pracy z architektami firmy – mo�e w �atwy sposób wcieli� si� w rol� projektanta wn�trz. Wykorzystuj�c gotowe modu�y, mo�e zaaran�owa� elementy wystroju i aran�acji wn�trz. Architekci DAN-WOOD HOUSE przygotowali gotowe okr�g�e lub prostok�tne modu�y sufitów podwieszanych oraz modu�y dekoracyjnych �cian z wn�kami, które przy odpowiednim zestawieniu mog� otwiera� lub zamyka� przestrze�. Klient mo�e je samodzielnie zestawia�, a tak�e wprowadza� w�asne pomys�y.
ELEMENTDO ELEMENTU
DOBRA STRONA REMONTUNowy od�wie�ony serwis www.polifarb-debica.pl wyró�nia si� przejrzysto�ci� i funkcjonalno�ci�. Podstawowe zak�adki serwisu adresowane s� do dwóch grup odbiorców: klientów indywidualnych oraz profesjo-nalistów z rynku budowlanego. Zak�adka Poradnik Praktyczny oferuje wyczerpuj�ce i przejrzy�cie prezentowane informacje dotycz�ce re-montu w domu i poza nim. Klienci indywidualni znajd� tam materia�y na temat doboru kolorów do danego pomieszczenia, ró�nicy mi�dzy farbami czy informacje o narz�dziach malarskich. W zak�adce Broszury zosta�y umieszczone pliki z infor-macjami o produktach, a w zak�adce Doradcy Techniczni – kontakt do specjalistów Polifarbu D�bica. Z zak�adki Przedstawiciele Handlowi partnerzy firmy dowiedz� si� o zasadach wspó�pracy z Polifarbem D�bica.
tel. 085 730 00 01www.danwood.pl
tel. 0 801 88 99 65www.polifarb-debica.pl
SprostowanieW numerze 7–8 Budujemy Dom prezenta-cja produktu firmy Schiedel w rubryce Info rynek ukaza�a si� z b��dem – za co bardzo serdecznie przepraszamy Czytelników i firm� Schiedel.
Schiedel Rondo Plus – to uniwersalny, trójwarstwowy system kominowy s�u��cy do odprowadzania spalin z urz�dze� grzewczych na wszystkie rodzaje paliw, takie jak: gaz ziem-ny, olej opa�owy, w�giel, drewno i inne paliwa sta�e. To komin, który spe�nia wszystkie wymogi nowoczesnej techniki kominowej: wytwarza dobry ci�g, jest odporny na kwasy i dzia�anie wysokich temperatur, jakie powstaj� np. przy po�arze sadzy. Jest niezwykle �atwy i szybki w monta�u.Przemy�lana, trójwarstwowa konstrukcja
z dok�adnie do siebie pasuj�cymi elemen-tami zapewnia prawid�owe funkcjonowanie komina. Na budow� komina Rondo Plus sk�adaj� si�: rury z ceramiki technicznej – odporne na
wysok� temperatur�, kwasy i wilgo�. warstwa izolacyjna – gwarantuj�ca wysok�
izolacj� ciepln� komina. Klinowe naci�cia mat z we�ny mineralnej u�atwiaj� monta� i zapew-niaj� pe�ne przyleganie do rury ceramicznej. pustaki z betonu lekkiego – element kon-
strukcyjny komina, o du�ej wytrzyma�o�ci na �ciskanie. W naro�ach pustaków znajduj� si� dodatkowo otwory zbrojeniowe oraz kana�y przewietrzaj�ce p�yty izolacyjne. Systemy kominowe Schiedel z racji swojej zwartej konstrukcji zajmuj� ma�o miejsca, dzi�-ki czemu uzyskujemy wi�ksz� powierzchni� mieszkaln�. Schiedel Rondo Plus wyst�puje w wielu wariantach i �rednicach, jest niezwykle
�atwy i szybki w monta�u. Posiada oznakowa-nie zgodno�ci CE oraz 30 lat gwarancji.
Szczególne w�a�ciwo�ci: zakres temperatur spalin 60°C–400°C dost�pny w �rednicach ø12÷ø40 rury wewn�trzne o zwi�kszonej wytrzyma-
�o�ci na korozj� odporne na korozj� drzwiczki aluminiowe z systemem przewietrzania mo�liwo�� zastosowania przy��cza spalin
45º mo�liwo�� dobudowania przy zewn�trznej
�cianie budynku spe�nia wszystkie wymogi bezpiecze�stwa
ppo�., przenikalno�ci cieplnej oraz ochrony przed ha�asem
system oznakowany CE zgodnie z norm� EN 13063-1:2005 i EN 13063-2:2005
30 lat gwarancji
BD9_Aktualnosci.indd 26 2008-08-19 23:35:57
Artyku� promocyjny
Oznacza to, �e podczas po�aru elementy domu wykonane z takich materia�ów d�u�ej zachowu-j� nono� konstrukcji, hamuj� rozprzestrzenia-nie si� ognia i tym samym zwi�kszaj� szanse na uratowanie ludzi oraz ich mienia.
Stosowane coraz cz�ciej w budownictwie mieszkaniowym technologie lekkie, czyli cianki dzia�owe, sufity podwieszane czy te� zabudow� poddasza, wykonuje si� najcz�ciej z p�yt gipso-wo-kartonowych zwyk�ych. Ju� sam gips posia-da szczególne w�asnoci ogniochronne. Zawiera w sobie wagowo a� 20% wody w postaci krysta-licznej. W przypadku p�yty o gruboci 15 mm ilo� chemicznie zwi�zanej wody wynosi oko�o 3 litrów na metr kwadratowy, a do jej podgrzania i odparowania potrzeba oko�o 2000 kcal. Dla la-ika oznacza to tyle, �e gips pod wp�ywem ognia do momentu odparowania z niego wody dzia�a jak ganica. Jednak�e po odparowaniu wody gips zaczyna si� kruszy�, a konstrukcje wykonane ze zwyk�ych p�yt gipsowo-kartonowych szybko tra-c� swoj� stabilno�. Dlatego te� zwyk�a p�yta nie stanowi skutecznej zapory dla ognia.
Tylko czerwona p�yta Knauf, której rdze gip-sowy wzmocniony jest w�óknem szklanym, pod wp�ywem ognia zdecydowanie d�u�ej utrzymuje swoj� spoisto� oraz stabilno� konstrukcji. Ta w�aciwo� nadaje tej p�ycie walory ogniochron-ne, na które wskazuje czerwony kolor ognia w na-zwie oraz na kraw�dzi p�yt. Zalety p�yty czer-wonej to jednak nie wszystko. Niezwykle wa�na jest ca�a konstrukcja ciany dzia�owej czy sufi-tu podwieszanego, która dopiero w ca�oci mo�e stanowi� barier� dla ognia. Knauf oferuje inwe-storom i wykonawcom kilkanacie systemowych rozwi�za przegród budowlanych o wysokich parametrach ogniochronnych.
Bardzo istotne jest tak�e stosowanie elemen-tów konstrukcji tego samego producenta, gdy� tylko w ten sposób mo�na zachowa� warunki systemu, który ma nam zagwarantowa� okre-lone parametry jakociowe. �cianki dzia�owe, sufity podwieszane, zabudowa poddasza i pio-nów instalacyjnych, wykonane z p�yty czerwo-nej Knauf, stwarzaj� wy�szy standard mieszka-nia i �ycia, a domownikom zapewniaj� poczucie bezpieczestwa we w�asnym domu.
Jeli wi�c kto chce np. zabudowa� poddasze i potem spa� spokojnie, to jedynie czerwona p�y-ta Knauf stanowi s�uszne rozwi�zanie. Nie ma innej alternatywy.
Szczegó�owych informacji udziela Produkt Manager ds. Systemów Suchej zabudowy, Pawe� Muras, tel. 0601 39 41 53.
Mieszkaj bezpiecznie!Czerwona – ognioochronna p�yta Knauf na poddasze
Knauf Sp. z o.o.ul. �wiatowa 25
02-229 Warszawatel. 022 57 25 100
www.knauf.plwww.blogknauf.pl
Kiedy wybucha po�ar domu, dla �ycia cz�owieka liczy si� ka�da minuta. Im szybciej rozprzestrzenia si� ogie�, tym bardziej malej� szanse na ratunek. Dlatego tak wa�ne dla bezpiecze�stwa mieszka�ców jest za-stosowanie do budowy domu materia�ów ogniochronnych, stanowi�cych pasywn� ochron� po�arow�.
knauf.indd 28 2008-08-19 23:36:58
BUDUJEMY DOM 9/200830
Posesjonaci
Ten dom powsta� ze sk�pstwa – �mieje si� Barbara. Znaczy to tyle, �e o budowie zadecydowa� rachunek
ekonomiczny. Szcz��liwie w �lad za ekonomi� przysz�y satysfakcje innej natury:
poczucie przestrzeni i kameralnego odosobnienia, zadowolenie z obcowania
z przyrod�, czasem – zwyczajny�wi�ty spokój...
POSESJONACI
W czereniowym
Ten dom powsta� ze sk�pstwaTen dom powsta� ze sk�pstwa– �mieje si� Barbara. Znaczy to tyle, �e o budowie zadecydowa� rachunek
sadzie
Tekst i zdj�cia:Tekst i zdj�cia:Agnieszka RezlerAgnieszka Rezler
POSESJONACI
Zawsze lubili mieszka� wysoko. Wygodne czteropokojowe mieszkanie na 17 pi�trze zapewnia�o niesamowite widoki: z jednej strony las, z drugiej Wis�a i prawobrze�na Warszawa, z kolejnej – willowa zabudowa Dolnego Marymontu. Dopóki dzieci by�y ma�e, starcza�o miejsca dla wszystkich. Ale Barbara i Kazimierz s� socjologami, nauczycielami akademickimi – du�o pracuj� w domu. Gdy ch�opcy podroli, cztery pokoje przesta�y wystarcza�; jednego wyra�nie brakowa�o.
O budowie nie myleli – Barbarze, wychowanej w przedwojennym domku na Bielanach, wystarczy�y wspomnienia remontów i usterek, z jakimi latami boryka� si� jej tata. Szybko znale�li wi�c ponad 100-metrowy apartament w rosn�cym niedaleko osiedlu i równie szybko... zrezy-gnowali. S�ona cena za metr kwadratowy surowego betonu z grzejnikami, dop�ataza podziemny gara� i monstrualna danina
BD9_Posesjonaci.indd 30 2008-08-16 20:50:10
za comiesi�czn� ochron� sk�ada�y si� na kwot�, za któr� z powodzeniem mo�na by kupi� wygodny dom, zostaj�c z ca�kiem spor� sumk� na jego wyposa�enie.
Niestety, gotowe domy maj� to do siebie, �e wykreowa�a je cudza wyobra�nia; trudno znale�� taki, który spe�ni potrzeby, marzenia, a do tego zmieci si� w bud�ecie. Meandry poszukiwa zaprowadzi�y wi�c rodzin� prosto do w�asnej dzia�ki. Znale�li j� zim�, na pó�noc od Warszawy, gdy gruba warstwa niegu mi�osiernie maskowa�a niedoskona�oci grz�skiej gliniastej drogi dojazdowej. Podkrela�a za to niebywale urod� dwóch starych czereni. Onie�one korony ocienia�y pó� parceli i to one w�anie postawi�y kropk� nad „i”.
Rozmiary starego sadu – 900 m2 – zmusi�y inwestorów do rezygnacji
z idei roz�o�ys tego domu parterowego. Projekt foremnego budynku z poddaszem powsta� w biurze nie�yj�cego ju� Jerzego Soko�owskiego, architekta ch�tnego do wspó�pracy, cho� przywi�zanego – jak ka�dy artysta – do w�asnych koncepcji. Dochodzenie do kompromisu bywa�o trud-ne, tym bardziej, �e musieli�my poszukiwa go tak�e mi�dzy sob� – wspomina Barbara, której z racji temperamentu i usposobienia przypad�a w negocjacjach rola z�ego poli-cjanta. Jaki czas trwa�y spory o bry�� czy o okna; g�ówna idea, na której szczególnie zale�a�o Kazimierzowi – wn�trza otwarte-
go, daj�cego przestrzenny oddech – zosta�a szcz�liwie zachowana.
Prima aprilis!Pomys� by� prosty: dom buduje pod klucz sprawna firma pod okiem fachowca, a my w tym czasie w spokoju pracujemy i zajmu-jemy si� kreacj� pomys�ów aran�acyjnych – szukamy tych wszystkich kafelków, pod�óg i kranów – wspomina ze miechem gospodyni, która jako „z�a policjantka” od pocz�tku musia�a wykazywa� stosown� czujno�. Dzi�ki jej uporowi zatrudnili niezale�nego inspektora nadzoru, rezygnu-j�c z us�ug specjalisty poleconego przez dewelopera. Tak�e przed�o�ony im wzór umowy Barbara przes�a�a do zaopiniowa-nia znajomemu prawnikowi, dzi�ki czemu w miejsce cyrografu zabezpieczaj�cego wy��cznie interesy wykonawcy uda�o si� podpisa� dokument dziel�cy odpo-wiedzialno� pomi�dzy strony znacznie uczciwiej. W szczegó�ach koncepcja równie� wygl�da�a doskonale: inwestycj� podzielono na dwa etapy, a s�owa „zalicz-ka”, „zadatek” i „przedp�ata” starannie wyrugowano ze wspólnego s�ownika – faktury mia�y by� wystawiane wy��cznie za prace ukoczone.
za com
Po lewej – elewacja frontowa. Jab�onka przy oknie jadalni dogorywa�a przez kilka sezonów. Rok temu, pod gro�b� wycicia, od�y�a i zaowocowa�a, jak nigdy dot�d. Na dolnym zdjciu tytu�owa czere�nia; gdy zapada zmierzch, w�ród starych konarów zapala si lampa, a w ogrodzie robi si bajkowo. O�wietlenie sdziwych drzewto pomys� gospodarza
BD9_Posesjonaci.indd 31 2008-08-16 20:50:29
BUDUJEMY DOM 9/200832
Posesjonaci Posesjonaci
Wykonawca zacz�� z du�ym impetem 1. kwietnia. I mo�e warto by�o ten szcze-gólny dzie przeczeka�... Do czerwca roboty sz�y jak burza, nie licz�c drobnych potkni�� i niedoróbek, wychwytywanych na bie��co przez kompetentnego i uwa�ne-go inspektora. W po�owie miesi�ca Barbara bez obaw zabra�a synów na d�ugie wakacje. Gdy wrócili pod koniec lipca, okaza�o si�, �e budowa zastyg�a, i to – bagatela – na etapie sprzed urlopu. Deweloper uspokaja�, �e na pewno zd��y, bo jego k�opoty s� przejciowe. Innego zdania by� inspektor i to jemu zaufali inwestorzy. Inaczej nie mogli – dom musia� przyj�� ich w swe pro-gi z kocem pa�dziernika; na ten w�anie moment ustalona by�a wyprowadzka ze sprzedanego ju� mieszkania. Wylali zatem firm� z zachowaniem pe�nego ceremonia�u, na mocy wczeniejszej umowy. Tym samym na etapie niedokoczonej wi��by dachowej run��a misterna koncepcja wygodnej i nieabsorbuj�cej budowy „pod klucz”.
W damskich gumofilcachNa gruzach pierwotnej idei nale�a�o szybko zbudowa� now� koncepcj�. A raczej anty koncepcj�: proces budowy i nadzoru musia� ulec zmianie. Na dokoczenie stanu surowego, u�o�enie instalacji i wykoczenie wn�trz pozosta�y trzy miesi�ce! Trzeba by�o wzi�� sprawy w swoje r�ce. Pad�o na
Barbar�, która z racji trybu pracy mog�a swobodniej manipulowa� czasem. Co nie znaczy, �e mia�a go du�o. Ka�d� woln� chwil� w ci�gu dnia po�wi�ca�am organizo-waniu ekip i przeczesywaniu hurtowni, a nocami czyta�am o budowaniu – wspomi-na. A by�a jeszcze przecie� rodzina: Piotr mia� 12 lat, Dawid 7.
Z g�szczu wi�kszych i mniejszych proble-mów szybko wy�oni�y si� dwa podstawowe. Po pierwsze, sezon dobiega� koca i rynek wykonawczy by� kompletnie opustosza�y. Po drugie, gdy ju� uda�o si� kogo znale��, z regu�y pojawia�a si� bariera psycholo-giczna. Dzi jest ju� inaczej, ale dekad� wczeniej polski fachowiec by� kompletnie nieprzygotowany do kooperacji z inwe-storem w spódnicy: nie zwyk� uzgadnia� czegokolwiek z kobiet�, wys�uchiwa� jej polece czy respektowa� decyzji. Na sakramentalne pytanie: „Kiedy przyjedzie m��?” Barbara zwykle odpowiada�a: „Nigdy, poniewa� budow�, na któr� m�� zarabia, zajmuj� si� ja”. Dla robotnika-tradycjonalisty taka odpowied� by�a nie do przyj�cia.
Pozostawa� spryt, urok osobisty i maska „s�abej kobiety w opresji”; prawdopodobnie to one pozwoli�y doprowadzi� proces budowy do koca. Na szcz�cie Barbara coraz cz�ciej spotyka�a na swojej drodze kobiety: szefowe firm, w�acicielki sk�adów budowlanych... Z nimi znacznie �atwiej by�o doj� do porozumienia.
Kawa�ek po kawa�kuRozgrzeban� wi��b� dokoczyli górale, ci�g-ni�ci niemal dos�ownie z innego dachu. Pracowali bardzo sprawnie, tyle �e kl�li przy tym w �ywy kamie partactwo po-przedników i rozrzutno� zleceniodawców. Pani, na co wam taka pot�ga? – lamentowali – Po�ow� tych s�upów to mozna wywali, be-lecki da cie�se... A krokwie przeniza na pó� i bedzie piknie! Ale Barbara by�a nieust�-pliwa: ma by� tak, jak w projekcie! Dzi�ki temu dach nie ugina si� dzi pod naporem ci��kiej dachówki cementowej Braas.
Potem by�o ju� dramatyczne sztukowanie i fastrygowanie pod presj� czasu. Wspania�y dekarz, ob�o�ony zleceniami na najbli�sze dwa lata, zosta� cudem wy�owiony z zakonu, w którym �ata� dach – mnisi nie zgromadzili na czas materia�ów. Zadzwoni�am do niego z polecenia znajomych dos�ownie w ostatniej chwili – wspomina Barbara – Mia� w�a�nie odzywa si� do swojego kolejnego „planowe-go” klienta.
Dekarz przyjecha� obejrze� wi��b� i zosta�. Tyle tylko, �e w domu zaplanowano lukarny, które trzeba by�o otynkowa� przed wykonaniem blacharskich obróbek dachowych – nowy k�opot. Pod koniec lata o tak drobnej robocie nikt nie chcia� nawet s�ysze�. Znalaz� si� w kocu tynkarz, który zgodzi� si� chocia� porozmawia�, zaznaczaj�c, �e nic z tego nie b�dzie, bo i tak czasu nie ma. Na szcz�cie okaza� si�
Przestrze� parteru zorganizowana jest wokó� du�ego otwartego kominka (górne zdjcie na s�siedniej stronie). Stoj�c przed nim, w obni�onym o dwa
stopnie salonie, po lewej mamy otwart� kuchni (cho przeniesiona z bloku, pasuje tu jak ula�) z urz�dzon� oszczdnie i ze smakiem jadalni�. Schodki
na prawo od kominka prowadz� do kameralnej biblioteczki, gdzie mo�na wypi kaw i poczyta, maj�c oko z jednej strony na drzwi wej�ciowe,
z drugiej – na bujn� ziele� ogrodu
BD9_Posesjonaci.indd 32 2008-08-16 20:50:45
BUDUJEMY DOM 9/2008 33
W domu ksi��ek jest tyle, �e gdyby nawet kto� bardzo si stara�, nie zdo�a�by ich ukry.Po prawej – salonik--czytelnia za kominkiem. Pozuje jeden z trójki domowych czworonogów o �eglarskim imieniu Grot, zdradzaj�cym pasj gospodarzy. Do pary ma Foka podobnej ma�ci i urocz� prgowan� kotk. Powy�ej gabinet pana domu; do ma�ego naro�nego biurka z warszawskiego mieszkania stolarz zgrabnie dorobi� wygodn� reszt
wra�liwcem: uj��o go dramatyczne kobiece wezwanie, poparte malowniczym trzepotem rz�s. Przyjecha� i lukarny otynkowa�, wymuszaj�c tylko na w�acicielce umow� gwarantuj�c�, �e w kolejnym sezonie zostanie zatrudniony do tynkowania cian zewn�trznych. Przez rok umowa jednak zwietrza�a: gdy przyszed� czas na ciany, tynkarz wykr�ci� si� sianem, czyli – trady-cyjnie – brakiem czasu.
D�ugo nie zabawili na budowie specjalici uk�adaj�cy instalacj� grzewcz�. Ledwie zacz�li, Barbara nakry�a ich na spawaniu miedzianych rurek tu� pod go�� krokwi�. Wycofywali si� w poczuciu niezawinionej
BD9_Posesjonaci.indd 33 2008-08-16 20:51:02
BUDUJEMY DOM 9/200834
Posesjonaci
krzywdy: co to w kocu komu szkodzi, �e si� belka troch� osmali? Na tej budowie nie mieli jednak czego szuka� lekcewa��cy zasady bezpieczestwa ignoranci, i nie tylko oni. „Szefowa” z hukiem zwalnia�a alkoholików, brakorobów i amatorów per-manentnych zaliczek, wiedz�c, �e wbrew pozorom jest to jedyny sposób na wygranie walki z czasem.
Twarde kryteria przynios�y efekty. Mimo drakoskiego terminu i nieplanowanego przejcia z systemu deweloperskiego na metod� gospodarcz�, inwestycj� zamkn�li z niespe�na miesi�cznym polizgiem. Có� to znaczy w porównaniu z wielomiesi�cznymi opó�nieniami, wroni�tymi do g��bi w polsk� norm�...
Na czere�nie!Listopadowe tygodnie wykwaterowana rodzina sp�dzi�a na walizkach. Barbara z synami przenios�a si� do siostry, tworz�c w jej mieszkaniu poka�ny „niedometra�”. Kazimierz, nie chc�c pog��bia� problemu
przeludnienia do granic absurdu, zasiedli� dom jako pierwszy honorowy mieszkaniec. Z robotnikami bardziej si� mija�, ni� widywa�, dlatego prowadzone jeszcze w tym czasie prace wykoczeniowe nie by�y dla niego m�cz�ce.
W mi�dzyczasie uda�o si� wykoczy� po-mieszczenia w standardzie przekraczaj�cym oczekiwania. Wszystkie ciany zewn�trzne – trójwarstwowe z betonu komórkowego – wy�o�one s� od wewn�trz wodoodpornymi p�ytami gipsowo-kartonowymi. Z podobnych p�yt zbudowano te� cianki dzia�owe. Drogo? Niekoniecznie. Wystarczy znale�� hurtowni� gips-kartonów, która w�anie zwija manatki, a nast�pnie wykupi� niemal ca�e zapasy magazynowe za pó� ceny. Ta wodoodporno� do niczego nie by�a nam potrzebna, ale same p�yty owszem – mieje si� Barbara
– Tradycyjne tynki schn� przecie� kilka miesi�cy, a nam pozosta�y dni! W efekcie ciany s� g�adkie, a klimat we wn�trzach zdrowy; gips wch�ania nadmiar wilgoci, a kiedy s�oce zbyt mocno przypieka, ch�tnie j� oddaje.
Mieszka im si� mi�o. �a�uj� dwustanowi-skowego gara�u, który przegra� konkurencj� z rekreacyjn� cz�ci� ogrodu, a tak�e nie-spe�nionej idei przydomowej oczyszczalni cieków; jej realizacja wymaga�a w tamtych latach wi�kszego area�u. Ciesz� si� za to, �e unikn�li powa�nych budowlanych katakli-zmów. Dom jest du�y i wygodny – ma ponad 200 m2, a teren wokó� niego coraz bujniej si� zieleni. Do niedawna ogród by� polem cichych podchodów: Kazimierz walczy� o ka�dy metr ulubionego trawnika, Barbara w konspiracji dosadza�a nowe drzewka i krzewy. Poniewa� wi�kszo� z nich bardzo �adnie si� przyj��a, pani domu uzyska�a wreszcie oficjaln� zgod� m��a na swoj� ogrodnicz� ekspansj�. Oczywicie w granicach przyzwoitoci.
S�dziwe czerenie – sprawczynie ca�ego zamieszania – doczeka�y emerytury pod troskliw� opiek�; piel�gnuje je ogrodnik, który wie, co i kiedy przyci��, by posta�y jeszcze 10 lat albo d�u�ej. Co drugi sezon, gdy obficie owocuj�, znajomi maj� nas serdecznie do� – opowiada z rozbawieniem Barbara – Bo wtedy wszystkich zapraszamy „na czere�nie”...
W centrum poddasza, w miejscu planowanego pokoju, pozostawiono otwart� przestrze�
do pracy – troch egzotyczn�, troch eklektyczn�. Oryginalny zestaw mebli
to prezent Kazimierza dla �ony
Kobieca �azienka wed�ug projektu pani domu. Tu powetowa�am sobie ca�y, utracony z braku czasu proces skrupulatnej aran�acji wn�trz – �mieje si Barbara. I rzeczywi�cie – pow�ci�gliwy gustowny wystrój stworzy� prawdziwy przyl�dek regeneracji. W aran�acj twórczo wkomponowano ods�onite elementy wi�bydachowej; gospodyni zadba�a te� o ujmuj�ce detale
BD9_Posesjonaci.indd 34 2008-08-16 20:51:19
BUDUJEMY DOM 9/200836
Artyku� promocyjny
Coraz cz�ciej mo�na zetkn�� si� z budo-waniem domu, który zosta� wczeniej przy-gotowany w zak�adzie produkcyjnym. DOMIKON jest firm�, która zajmuje si� re-alizacjami z wykorzystaniem takiej w�anie metody wznoszenia domów. DOMIKON bu-duje w oparciu o najnowsze trendy i techno-logi� ��cz�c je z tradycj�.
Konstrukcja domu oparta jest o materia� stworzony bezporednio przez natur�, czy-li drewno. ��cz�c je z innymi materia�ami uzyskuje si� solidne, trwa�e i co w obecnych czasach jest niezmiernie wa�ne, energoosz-cz�dne domy. Stosowane rozwi�zania po-zwalaj� na realizowanie niemal dowolnej wizji architekta.
Zadanie firmy rozpoczyna si� od uzgod-nie z inwestorem, co do wielkoci domu, rozwi�za funkcjonalnych, architektury bu-dynku, wyposa�enia w instalacje. Kolejny krok to opracowanie dokumentacji technicz-nej oraz ustalenie szczegó�owego zakresu do-stawy. Produkcja gotowych elementów domu, ich monta� na dzia�ce klienta a� do oddania gotowego do zamieszkania budynku to kolej-ne kroki na drodze do w�asnego lokum.
Produkcja gotowych elementów domu w hali produkcyjnej odbywa si� wg ci-s�ych wytycznych, opracowanych deta-li oraz wg re�imu, jaki stawia technologia. Wytwarzanie elementów przebiega w spo-sób niezale�ny od zmiennych i niekorzyst-nych warunków atmosferycznych takich jak deszcz, nieg, mróz czy wiatr. Skraca to ca�y cykl budowy. Czas produkcji elemen-tów domu w wytwórni trwa oko�o 2 tygodni.
Budowanie w szybkim tempie
BD9_08_artyk prom Domikon.indd 36 2008-08-18 11:05:14
BUDUJEMY DOM 9/2008 37
Monta� na przygotowanej wczeniej p�ycie fundamentowej zajmuje od 3 do 5 dni.
DOMIKON buduje wg projektów indywidu-alnych oraz na podstawie dost�pnych na ryn-ku projektów gotowych. Wielko� realizowa-nych domów, ich wygl�d, dobór materia�ów, to wszystko uzale�nione jest od inwestora..
Konstrukcja budynkuFundament: P�yta �elbetowa. Wykonuje j� firma b�d� inwestor wg projektu i wytycz-nych firmy.�ciany: �ciany zewn�trzne: konstrukcja szkieletu drewnianego z obustronnym poszyciem z p�yt OSB, z wykoczeniem p�yt� g-k oraz elewacj� z tynkiem silikato-wym na we�nie mineralnej. Grubo� ok. 28,5 cm. Wspó�czynnik przenikania ciep�a U = 0,19 W/(m2K).�ciany dzia�owe: drewniane z poszyciem p�ytami OSB wykoczone ok�adzina gipso-wo-kartonow�, Grubo� ciany wynosi210 mm/150 mm.Stropy: Konstrukcja belkowa wg oblicze statycznych z poszyciem od górnej strony z p�yt OSB oraz izolacj� ciepln� i akustyczn�.Dach: Elementy none z drewna klejonego o przekroju wg oblicze, uk�ad krokwiowy z izolacj� w przestrzeni konstrukcji, pokry-ty dachówk� cementow�.Rynny PCW. Widoczne elementy drewniane pokryte lazurem.Stolarka: Okna PCW lub drewniane, parapety zewn�trzne aluminiowe. Gwarancje: 25 lat na konstrukcj�, 2 lata na pozosta�e prace.Czas oczekiwania na dom wynosi oko�o 12 tygodni od podpisania umowy.
BD9_08_artyk prom Domikon.indd 37 2008-08-20 09:36:50
Budowa w�asnego domu to nie tylko spe�nienie ma-rze�, ale wielkie wyzwanie, bo w gr� wchodz� powa�-ne pieni�dze. Te, które mamy i te, które po�yczymy z banku. Warto wi�c do realizacji tego przedsi�wzi�-cia porz�dnie si� przygotowa�. Pomo�emy Ci w tym. Od styczniowego numeru „Budujemy Dom” publikujemy serial w 8 odcinkach, w którym w prostej formie odpowiedzi na najwa�-niejsze pytania omawiamy wszystkie etapy budowy domu i doradzamy, na czym mo�na zaoszcz�dzi�, a na czym nie warto. W VII odcinku podpowiadamy co powiniene wiedzie� i na na co zwróci� uwag�, decyduj�c o sposobie ogrze-wania domu. Jakie paliwo wybra�? Jaki kocio� jest ta�szy, a jaki bardziej komfortowy w eksploatacji oraz w jaki sposób podgrzewa� wod� u�ytkow�?
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
1Dzia�ka, projekt, formalno�ci, fundament
Piwnica, �ciany, ocieplenie, hydroizolacja
Stropy, schody, akustyka
Dach, konstrukcja dachu, pokrycia, rynny
Okna i drzwi, �ciany dzia�owe
Elektryczno�, woda i kanalizacja, wentylacja, centralny odkurzacz
Ogrzewanie
Elewacje, tynki, pod�ogi
2
3
4
5
6
7
8
fot.
Inst
al P
roje
kt
fot.
Vaill
ant
BD9_Tytulowe.indd 39 2008-08-16 21:20:39
BUDUJEMY DOM 9/200840
Kot�y c.o.Kocio� na gaz czy na olej? A je�li na paliwo sta�e, to na jakie? Dylematów przy podj�ciu decyzji o sposobie ogrzewania domu jest sporo. Przede wszystkim warto kierowa� si� niskimi kosztami eksploatacyjnymi i niek�opotliw� obs�ug� kot�a.
Jakie �ród�o energii wybra�?Na wybór �ród�a energii i tym samym paliwa najwi�kszy wp�yw maj� dwa kryteria – dost�pno� oraz koszty eksploatacyjne i inwe-stycyjne. Je�eli w pobli�u naszego domu przebiega sie� gazowa, zwy-kle decydujemy si� na gaz ziemny, gdy� jest to wci�� jedno z naj-taszych i najwygodniejszych �róde� energii. Gdy nie ma mo�liwoci pod��czenia si� do sieci gazowej lub przy��cze by�oby bardzo drogie, s� jeszcze dwa paliwa, które nie wymagaj� na co dzie praktycznie �adnej obs�ugi kot�ów: gaz p�ynny i olej opa�o-wy. Najwi�ksz� ich wad� jest konieczno� magazynowania i uzupe�-niania zapasu paliwa przynajmniej raz w roku. W takim przypadku na pewno warto rozwa�y� instalacj� systemu z pomp� ciep�a.
Jeli kogo nie sta� na korzystanie z paliw p�ynnych – dro�szych od gazu ziemnego (a trzeba si� liczy� z tym, �e b�d� nadal dro�e�), mo�e zdecydowa� si� na najtasze paliwa sta�e, cho� powinien wte-dy pami�ta�, �e wymagaj� one miejsca na sk�adowanie. Obs�uga no-woczesnych kot�ów na paliwa sta�e nie jest ju� uci��liwa, modele wyposa�one w podajnik pracuj� prawie bezobs�ugowo.Bardzo wygodne jest ogrzewanie energi� elektryczn� – nale�y je-dynie uzyska� wi�kszy przydzia� mocy do istniej�cych w domu przy��czy energetycznych. Zalet� ogrzewania elektrycznego jest niska cena inwestycyjna, wad� – bardzo wysokie koszty eksplo-atacyjne.
Czym kierowa� si� przy wyborze systemu ogrzewania?Wydatki na ogrzewanie domu stanowi� 70–80% ca�ko-witych kosztów jego u�ytkowania. S� one tym wi�k-sze, im wi�ksze jest zapotrzebowanie budynku na cie-p�o i im dro�sze jest paliwo do g�ównego urz�dzenia grzewczego, natomiast w du�o mniejszym stopniu za-le�� od zastosowanego systemu grzewczego. Ni�szy koszt paliwa oznacza cz�sto bardziej k�opotli-w� obs�ug� instalacji grzewczej, dlatego znalezienie optymalnego rozwi�zania zale�y przede wszystkim od oczekiwa mieszkaców: najtaniej, lecz mniej wy-godnie (a wi�c paliwa sta�e) lub komfortowo za wy�-sz� cen� (gaz). Koszty pozyskania energii z ró�nych �róde� ró�ni� si� nawet o 300–400%.
Paliwa sta�e: wgiel (a), drewno (b), pelety (c), zbo�e (d)
a b c d
fot.
Kam
pani
a W
�glo
wa
fot.
Ther
mos
tahl
fot.
Ther
mos
tahl
fot.
Ther
mos
tahl
Koszty pozyskania energii z ró�nych �róde�
Rodzaj paliwa Koszt pozyskania energii cieplnej [z�/kWh]
drewno 0,11
wgiel kamienny 0,12
koks 0,13
pelety 0,14
gaz ziemny 0,15–0,17
olej opa�owy 0,25–0,30
pr�d elektryczny 0,35–0,42
BD9_TwojDom_kotly.indd 40 2008-08-18 20:10:29
Kot�y c.o.
Czy konieczny jest projekt instalacji c.o.?Dok�adny projekt instalacji grzewczej w domu jednorodzinnym nie jest niezb�dny, ale warto go mie�. Projektant obliczy zapotrzebowanie na ciep�o w ka�dym z pomieszcze i na tej podstawie dobierze typ i moc kot�a, grzejniki lub rodzaj i moc ogrzewania pod�o-gowego. Gotowe projekty architektoniczne cz�sto zawieraj� cz�� instalacyjn�, ale infor-macje tam zawarte mog� nie wystarczy� do prawid�owego wykonania instalacji. Dlatego zawsze warto zleci� wykonanie dok�adnego projektu instalacji grzewczej projektantowi z uprawnieniami i dowiadczeniem.
Na sprawno� systemu grzewczego wp�ywa-j� przede wszystkim: rodzaj �ród�a ciep�a, wielko� strat przy przesy�aniu ciep�a, sposób wykorzystania �ród�a ciep�a, rodzaj grzejników i ich rozmieszczenie, regulacja systemu grzewczego i sterowa-
nie nim.Aby obni�y� koszty ogrzewania, trzeba przede wszystkim dobrze ociepli� dom, za-montowa� dobrej jakoci okna i wentylacj� mechaniczn� z odzyskiem ciep�a, wybra�
ekonomiczny kocio� (kondensacyjny lub na paliwa sta�e) lub zdecydowa� si� na drog� inwestycyjnie, ale zdecydowanie najtasz� eksploatacyjnie pomp� ciep�a.
Koszty ogrzewania obni�a dobrze wyregulowana automatyka steruj�ca prac� kot�a
Jak obni�y� koszty ogrzewania?
Czy warto ogrzewa� dom pr�dem?O tym powinien decydowa� rachunek eko-nomiczny nak�adów na inwestycj� i eks-ploatacj� domu ogrzewanego pr�dem i dla porównania – na przyk�ad gazem i w�glem. Rozpatrzmy to na przyk�adzie domu o po-wierzchni 150 m2 o rocznym zapotrzebowa-niu na ciep�o wynosz�cym ok. 100 kWh/m2. Roczny koszt jego ogrzewania: pr�dem wyniesie ok. 5000 z�, gazem – ok. 2200 z�, w�glem – 1500 z�.
Instalacja c.o. gazowego jest wprawdzie dro�sza inwestycyjne o 7000–8000 z�, ale po 3–4 latach inwestycja w ogrzewa-nie gazowe si� zwróci i b�dzie przyno-si� oszcz�dnoci. W analizie trzeba tak�e uwzgl�dni� koszty przy��czenia do sieci gazowej, które mog� by� bardzo zró�nicowane. W sprzyjaj�cej sytuacji powinny si� zmieci� w kwocie 5000 z�.Porównuj�c ogrzewanie elektryczne z c.o. za-silanym kot�em w�glowym, otrzymamy jesz-cze krótszy okres zwrotu nak�adów, ponie-wa� nie ma tu wydatków na przy��czenie.
Porównanie z kosztami ogrzewania olejem – przy za�o�eniu, �e nie kosztuje on wi�cej ni� 2,5 z�/litr – wyka�e, �e zwrot nak�adów na instalacj� c.o. na olej nast�pi po mniej wi�cej 7–8 latach.Jak wynika z tych porówna, ogrzewanie elektryczne mo�e by� brane pod uwag� w do-mach o bardzo niskim zapotrzebowaniu na ciep�o – 80 kWh/m2 (ma�a powierzchnia, bar-dzo wysoka ciep�ochronno�, u�ytkowanie okresowe, np. domek rekreacyjny), ale za-wsze b�dzie to najdro�szy eksploatacyjnie system ogrzewania.
Co oznacza sprawno� kot�a?Sprawno�� kot�a to cz�� energii do-starczonej do kot�a, która zostaje odda-na wodzie jako ciep�o u�yteczne. Na przyk�ad, w kotle o 90% sprawnoci, 90% ciep�a uwolnionego w procesie spalania (energii dostarczonej) zostaje oddane wodzie (ciep�o u�yteczne).Za 10% energii dostarczonej do kot�a jest stracone przez komin.
Od czego zale�y zapotrzebowanie domu na ciep�o?Zapotrzebowanie na energi� do ogrze-wania domu zale�y od: ciep�ochronnoci budynku, rodzaju wentylacji i strat ciep�a z ni�
zwi�zanych, sprawnoci kot�a, szczelnoci stolarki.
fot.
Vaill
ant
Czym taniej ogrzewa� dom: gazem p�ynnym czy olejem opa�owym?
Ró�nice w kosztach ogrzewania gazem p�ynnym i olejem zale�� od cen paliw, które podlegaj� wahaniom: jedne pali-wa dro�ej�, drugie taniej� i na odwrót. Przeci�tnie jednak ogrzewanie olejowe jest dro�sze od gazowego o 10–20%.
fot.
Kos
pel
Ogrzewanie domu energi� elektryczn� to wygodne
rozwi�zanie ze wzgldu na dowolne miejsce na monta�
kot�a oraz brak konieczno�ci pod��czania go do komina.
Niestety koszty eksploatacyjne takiego kot�a s� trzykrotnie
wy�sze ni� ogrzewanie domu np. wglem czy gazem
BD9_TwojDom_kotly.indd 41 2008-08-16 21:30:01
BUDUJEMY DOM 9/200842
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Jakie paliwo sta�e wybra�?Wybieraj�c rodzaj paliwa sta�ego do ogrze-wania domu, powinnimy uwzgl�dnia� jego dost�pno�, koszt pozyskania ze energii za-le�ny od ceny surowca i jego wartoci opa-�owe, sposób sk�adowania oraz uci��liwo� obs�ugi kot�a na to paliwo.Do paliw ogólnie dost�pnych mo�na zali-czy� jedynie ró�ne gatunki w�gla i koksu; pozosta�e rodzaje paliw cz�sto trzeba ci�-ga� z odleg�ych rejonów kraju.Paliwa sta�e s� zró�nicowane pod wzgl�dem energetycznym: ró�nice w efektywnoci po-zyskiwania z nich ciep�a mog� si�ga� 15–20% w zale�noci od miejsca pochodzenia pali-wa, jego zanieczyszczenia, wilgotnoci itd. Najtaszym opa�em jest drewno i w�giel ka-mienny, najdro�szym – pelety. Wi�kszo� paliw sta�ych dostarczana jest lu-zem, konieczne wi�c b�dzie przygotowanie
odpowiedniego miejsca do ich sk�adowania (w piwnicy, pod wiat�), zw�aszcza �e najcz�-ciej kupujemy tak� ich ilo�, która ma wy-starczy� na ca�y sezon grzewczy. Pakowane w worki dost�pne te� s�: w�giel, brykiety czy pelety, które mo�na kupowa� w niewielkich ilociach po zu�yciu poprzedniej porcji. Paliwem sta�ym uwa�anym za najbardziej ekologiczne jest koks: spala si� prawie bez-dymnie, u�atwia te� utrzymanie stabilnej tem-peratury w kotle. Jest jednak o prawie 20% dro�szy od zwyk�ych gatunków w�gla.Najwi�kszym problemem u�ytkowników kot�ów na paliwa sta�e jest koniecz-no� cz�stego uzupe�niania w nich paliwa. W zale�noci od jego rodzaju i jakoci trzeba to robi� przynajmniej dwa razy na dob�, a jeli pali si� drew-
nem w kotle o prostej konstrukcji, nawet co trzy–cztery godziny.Problem z koniecznoci� cz�stej obs�ugi kot�ów rozwi�zuj� automatyczne podajni-ki paliwa. Dzi�ki nim czas pomi�dzy ko-lejnymi za�adunkami paliwa wyd�u�a si� nawet do kilku dni. W kot�ach z podajnika-mi pali si� w�glem typu ekogroszek, mia-�em w�glowym albo peletami, paliwa te s� wi�c najmniej k�opotliwe w u�ytkowaniu. Najmniej komfortowa w u�ytkowaniu jest s�oma, bo wymaga du�ych powierzchni do magazynowania.
Wgiel sprzedawany jest równie� w workach
Wydzielona kot�ownia jest niezb�dna w domu, który ma by� ogrzewany olejem opa�owym lub jednym z paliw sta�ych. Pomieszczenie takie mo�e by� zlokalizo-wane w piwnicy, na parterze lub w budyn-ku gospodarczym. Spaliny z takich kot�ów musz� by� odprowadzane przez komin, a do kot�owni – doprowadzone powietrze do spalania i wentylacji. W kot�owni mo�e by� te� sk�ad opa�u – w tym zbiorniki na olej opa�owy. Szczegó�owe wymagania do-tycz�ce lokalizacji zwi�zane s� z ich po-jemnoci� i moc� kot�a. Kot�y gazowe z zamkni�t� komor� spala-nia mo�na montowa� w ka�dym pomiesz-
czeniu niemieszkalnym, a wi�c w kuchni, �azience, przedpokoju, pod warunkiem za-pewnienia dop�ywu powietrza i skuteczne-go odprowadzenia spalin. Kocio� taki mo�-na równie� zabudowa� – np. umieszczaj�c go w szafce kuchennej czy w holu.Kocio� gazowy z otwart� komor� spala-nia musi by� umieszczony w wydzielo-nej kot�owni, pod��czony do komina od-prowadzaj�cego spaliny i do przewodu powietrznego dostarczaj�cego powietrze do spalania.Kocio� elektryczny nie wymaga kot�ow-ni – mo�na go ustawi� w dowolnym miej-scu domu.
Czy kot�ownia jest zawsze niezb�dna?
Porównanie warto�ci opa�owej paliw sta�ych
Rodzaj paliwa Warto�� opa�owa[MJ/kg]
drewno opa�owe 8–15
wgiel brunatny 7,5–21
wgiel kamienny 16,7–29,3
koks 27
brykiety 17–21
pelety 17–22
s�oma zbo�owa sucha 14–15
fot.
CH
T –
Cic
hew
icz
Kocio� na ekogroszek z automatycznym systemem podawania paliwa
Kocio� gazowy z zamknit� komor� spalania mo�na zamontowa np. w �azience
fot.
Kam
pani
a W
�glo
wa
fot.
Vaill
ant
BD9_TwojDom_kotly.indd 42 2008-08-16 21:30:14
BD9_08_reklamy.indd 43 2008-08-18 11:50:20
44
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
BUDUJEMY DOM 9/2008
Jak� moc powinien mie� kocio�?Moc kot�a do domu jednorodzinnego mo�-na dobra�, bior�c pod uwag� wska�nik strat ciep�a, który wynosi: od 120 do 200 W/m² – dla domów nie-
ocieplonych, zbudowanych przed ro-kiem 1982;
od 90 do 120 W/m² – dla domów z lat 80. i 90.;
od 80 do 100 W/m² – dla domów budo-wanych od koca lat 90., dobrze ocie-plonych, z nowoczesnymi oknami.
Uwaga! Jeli w domu jest du�o okien lub wysokie pomieszczenia, lepiej przyj�� war-toci z górnego zakresu.
W nowym domu o powierzchni 150 m2 za-potrzebowanie na ciep�o wynosi mniej wi�-cej 150 m2 ´ 100 W/m2 = 15 000 W, czy-li 15 kW. W ofercie producentów s� kot�y maj�ce moc nie mniejsz� ni� 12–15 kW. Rzadko uda si� dobra� kocio� dok�adnie ta-kiej mocy, jaka wypadnie z obliczenia, wi�c wybiera si� taki o mocy zbli�onej.Moc kot�ów dwufunkcyjnych okrela si� wed�ug zapotrzebowania na ciep�o do pod-grzewania wody u�ytkowej – jest ono zwy-kle wi�ksze ni� zapotrzebowanie na moc do ogrzewania pomieszcze.
Czy op�aca si� kupi� kocio� kondensacyjny?Kocio� kondensacyjny pozwala na odzy-skanie ciep�a „ukrytego” w wilgotnych spalinach, dzi�ki czemu jego sprawno� mo�e by� wy�sza o 10–15% ni� trady-cyjnego kot�a. Kondensacja spalin jest jednak mo�liwa, gdy ich temperatura obni�y si� mniej wi�cej do 50°C, a wi�c woda na powrocie nie powinna by� cie-plejsza ni� ok. 45°C. W zwi�zku z tym, �e kocio� pracuje optymalnie przy pa-rametrach wody 55/45°C, nale�y zwi�k-szy� powierzchni� grzejników. Zakup kot�a kondensacyjnego jest naj-bardziej uzasadniony, gdy w domu za-montowane jest ogrzewanie pod�ogowe, a w projekcie przewidziano te� wi�ksz� powierzchni� grzejników.
Kocio� taki jest niestety od pó�tora na-wet do dwóch razy dro�szy od odpowia-daj�cego mu kot�a tradycyjnego i wy-maga zapewnienia odp�ywu skroplin do kanalizacji.
W domach jednorodzinnych zwykle instaluje si� kot�y o mocy nie wi�kszej ni� 30 kW. Kondensat, który powsta-je w takich kot�ach, mo�na bez proble-mów odprowadza� bezporednio do kanalizacji.Rekompensat� za wysok� cen� kot�a jest wysoka sprawno� urz�dzenia, a co za tym idzie – oszcz�dno� (w ci�gu roku zu�ywaj� oko�o 20–30% mniej gazu).
Kocio� kondensacyjny pozwala obni�y koszt ogrzewania domu o 20–30%
fot.
Vaill
ant
Kocio� – jedno- czy dwufunkcyjny?Niemal 80% kupowanych gazowych ko-t�ów wisz�cych to kot�y dwufunkcyjne. Ich zalet� jest przede wszystkim ekono-miczne przygotowanie c.w.u. w nieogra-niczonej iloci. Jednak jednoczesny po-bór wody nie mo�e by� zbyt du�y, gdy� kocio� taki nie nad��y z jej podgrzewa-niem: urz�dzenie typowej mocy ok. 24 kW zapewnia w miar� komfortowe czerpanie wody jednoczenie z dwóch punktów po-boru. Warto te� pami�ta�, �e kocio� dwu-funkcyjny mo�na �atwo przystosowa� do wspó�pracy z zasobnikiem c.w.u.
Kot�y jednofunkcyjne wybierane s� g�ównie ze wzgl�du na to, �e jako stoj�-ce maj� teoretycznie wi�ksz� trwa�o�. Jeli uwzgl�dni� wydatki na zasobnik i osprz�t, koszty takiego zestawu z ko-t�em jednofunkcyjnym b�d� przynaj-mniej dwukrotnie wy�sze ni� zakup ko-t�a dwufunkcyjnego. Wybieraj�c kocio� jednofunkcyjny, powinnimy uwzgl�d-ni� równie� moc �adowania zasobnika uzale�nion� od jego pojemnoci i zapo-trzebowania na c.w.u.
Kocio� jednofunkcyjny (a) mo�e wspó�pracowa z osobnym zasobnikiem (b)
fot.
Gal
met
fot.
Bud
erus
a b
BD9_TwojDom_kotly.indd 44 2008-08-16 21:30:31
Kot�y c.o.
BUDUJEMY DOM 9/2008 45
Produkowane obecnie kot�y s� pod wzgl�dem konstrukcyjnym bardzo do siebie podob-ne, a ich elementy sk�adowe pochodz� cz�sto od tych samych producentów. Kocio� ga-zowy dwufunkcyjny powinien mie�: moc nominaln� ok. 24 kW, sprawno� powy�ej 90%, funkcj� komfort w obiegu c.w.u., p�ynn� regulacj� mocy przy zmiennym poborze ciep�ej wody, a w wyposa�eniu: palnik modulowany, zapalark� elektroniczn�, wywietlacz usterek, zabezpieczenia przed zanikiem ci�gu i ulatnianiem si� gazu.
Bardzo wa�na jest te� dost�pno� i sprawno� serwisu, by naprawy w warunkach ostrej zimy nie przysparza�y k�opotów, tak jak to si� mo�e zdarzy�, gdy kupimy nie-typowy kocio�.
Na co zwraca� uwag�, kupuj�ckocio� gazowy?
Jakie s� rodzaje kot�ów na paliwo sta�e?
Kocio� z górn� (a) i doln� komor� spalania (b)
a
b
Kot�y na paliwo sta�e, zwane wsadowy-mi, mog� mie� paleniska z górnym lub dolnym spalaniem. W komorze z górnym spalaniem roz-palany jest ca�y materia� wsadowy, co wobec jego du�ej obj�toci utrudnia efektywne regulowanie mocy grzewczej i zwi�ksza straty paliwa, gdy� cz�� drob-nych cz�steczek i gazów palnych ucho-
dzi do komina, zw�aszcza w fazie roz-palania. W kot�ach z dolnym spalaniem pali si� tyl-ko cz�� zgromadzonego w komorze zasy-powej paliwa, zatem �atwiej jest regulowa� intensywno� jego spalania. Po wypaleniu si� dolnych partii paliwa, na jego miejsce przesuwaj� si� samoczynnie nowe porcje. Szacuje si�, �e kot�y ze spalaniem dolnym maj� ok. 10% wy�sz� sprawno� ni� kot�y ze spalaniem górnym.
Z jak� instalacj� mo�e wspó�pracowa� kocio� na paliwo sta�e?Zgodnie z przepisami kot�y na pali-wo sta�e mog� wspó�pracowa� jedynie z instalacj� typu otwartego. Przysparza to wielu niedogodnoci, dlatego naj-cz�ciej stosuje si� instalacje dwuobie-gowe: z otwartym obiegiem kot�owym i zamkni�tym obiegiem grzejnikowym oraz wymiennikiem, który przekazu-je ciep�o z pierwszego z tych obiegów do drugiego. Zalet� takiego rozwi�zania jest umo�li-wienie pracy kot�a z wy�sz� temperatu-r� w sytuacji, gdy zapotrzebowanie na ciep�o utrzymuje si� na niskim pozio-mie. Zabezpiecza to wymiennik w kotle przed odk�adaniem si� zanieczyszcze i wyciekaniem z komina smolistej mazi. Problem utrzymywania wysokiej tempe-ratury wody (powy�ej 70°C) jest szcze-gólnie istotny w kot�ach zgazowuj�cych drewno. Zbytnie wych�odzenie komory prowadzi bowiem do zatrzymania pro-cesu zgazowania, wskutek czego kocio� przestaje pracowa�. Dlatego do wspó�-pracy z nim powinien by� do��czony zbiornik buforowy magazynuj�cy ciep�o w okresach, gdy spada zapotrzebowanie na ciep�o do ogrzewania domu.Kot�y na paliwo sta�e, mimo zamonto-wania urz�dze u�atwiaj�cych ich ob-s�ug�, wymagaj� systematycznego do-zoru, uzupe�niania paliwa, usuwania popio�u i czyszczenia. Podajniki po-zwalaj� co prawda na za�adunek pali-wa raz na kilka dni, ale mog� by� mon-towane jedynie w przystosowanych do tego kot�ach i wymagaj� u�ycia paliwa o okrelonej granulacji. Odr�bny problem to systematyczne czyszczenie wymiennika kot�owego. Zaniedbanie tego pocz�tkowo nie daje �adnych niepokoj�cych objawów, ale po-woduje systematyczne zmniejszanie si� sprawnoci przekazywania ciep�a, gdy� nagromadzone osady skutecznie izolu-j� gor�ce spaliny od cianek p�aszcza wodnego. Wymiennik wymaga syste-matycznego czyszczenia, niezale�nie od rodzaju paliwa.
za�adunek
powietrze do spalania
woda ogrzana do instalacji c.o.
odprowadzenie spalin
woda powrotna z instalacji c.o.
BD9_TwojDom_kotly.indd 45 2008-08-20 15:26:59
BUDUJEMY DOM 9/200846
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Dlaczego kocio� z zamkni�t� komor� spalania jest bezpieczniejszy ni� z otwart�?Kocio� z zamkni�t� komor� spalania nie pobie-ra powietrza z pomieszczenia, w którym jest zamontowany, lecz bezporednio z zewn�trz budynku – przez specjalny system dwucien-nych rur powietrzno-spalinowych. Dzi�ki temu komora spalania jest ca�kowicie odizo-lowana od pomieszczenia, dlatego ewentualne zak�ócenia w pracy kot�a nie gro�� zatruciem mieszkaców. Nie ma te� zjawiska wych�adza-nia si� pomieszczenia powietrzem zewn�trz-nym, co jest istotne zw�aszcza wtedy, gdy ko-cio� umieszczony jest w �azience lub kuchni. Dodatkow� zalet� kot�a z zamkni�t� komo-r� spalania jest mo�liwo� wyprowadzenia rury odprowadzaj�cej spaliny przez cian� domu, a nie przez dach, co mo�e by� szcze-gólnie korzystne w domach remontowanych, w których nie ma mo�liwoci odprowadzenia spalin do komina.
Czy kocio� na paliwo sta�e mo�e wspó�pracowa� z ogrzewaniem pod�ogowym?Mimo �e kot�y na paliwa sta�e podgrze-waj� wod� do wysokiej temperatury, mo�liwe jest wykorzystanie ich jako �ród�o ciep�a instalacji niskotemperatu-rowej. Z powodzeniem s� wykonywane systemy ogrzewania pod�ogowego zasi-lane przez tego typu kot�y. W instalacji musi si� wtedy znale�� uk�ad miesza-j�cy ze specjalnym zaworem cztero- lub trójdrogowym, w którym gor�ca woda z kot�a w odpowiednich propor-cjach miesza si� z zimniejsz� wod� po-wracaj�c� z instalacji grzewczej. Woda zasilaj�ca instalacj� mo�e mie� dzi�ki temu niemal dowoln� temperatur� (od temperatury w pomieszczeniu do tem-peratury wody wychodz�cej z kot�a). Zastosowanie automatycznego stero-wania zaworem mieszaj�cym umo�li-wia utrzymywanie sta�ej temperatury w pomieszczeniu bez ingerencji u�yt-kownika. Dzi�ki takiemu rozwi�zaniu kocio� mo�e pracowa� zawsze z moc� nominaln�, bez d�awienia dop�ywu po-wietrza, co przyczynia si� do zwi�k-szenia jego sprawnoci redniorocznej.
Zastosowanie uk�adu mieszaj�cego za-bezpiecza te� kocio� przed nadmiernym spadkiem temperatury wody powraca-j�cej z instalacji, który jest przyczyn� przyspieszonej korozji elementów kot�a na skutek wykraplania si� pary wod-nej ze spalin.
Jak dzia�a termostat kot�owy?Termostat kot�owy umo�liwia utrzymanie na-stawionej temperatury wody zasilaj�cej insta-lacj� grzewcz�. W kot�ach gazowych i olejowych steruje on prac� palnika, powoduj�c jego wy��czanie (gdy temperatura wzronie ponad nastawio-n� warto�) i w��czanie (gdy spada). W ko-t�ach o modulowanej mocy grzewczej termo-stat wspó�pracuje z elektronicznym uk�adem sterowania, który zmniejsza lub zwi�ksza moc kot�a, zale�nie od waha temperatury wody zasilaj�cej. W kot�ach na paliwo sta�e termostat mo�e sterowa� jedynie dop�ywem powietrza i sto-sownie do sposobu jego doprowadzenia do komory spalania reguluje otwarcie prze-pustnicy lub prac� wentylatora nadmucho-wego. W domu z instalacj� c.o. zasilan� ko-t�em na paliwo sta�e regulacja temperatury w pomieszczeniach wymaga r�cznej zmia-ny nastawionej wartoci na termostacie ko-t�owym. Nie mo�na tego zrobi� zbyt dok�ad-nie, dlatego cz�sto dochodzi do niedogrzania lub przegrzania domu.
Kocio� na paliwo sta�e mo�e wspó�pracowa z wodnym ogrzewaniem pod�ogowym pod warunkiem zastosowania uk�adu mieszaj�cego, obni�aj�cego temperatur wody zasilaj�cej rury grzewcze
Jak dobra� moc kot�a na paliwa sta�e?Najlepiej na podstawie oblicze zapotrzebowania na ciep�o przeprowadzonych przez projektanta instalacji zgodnie z polsk� norm�. Gdy nie dysponujemy wynikami oblicze, przy doborze kot�a mo�emy ostatecznie pos�u�y� si� wytycznymi producentów kot�ów, którzy podaj�, jak� powierzchni� jest w stanie ogrzewa� dany model. Ryzykujemy wtedy, �e kupimy kocio� o zbyt du�ej mocy. Konsekwencj� b�dzie zwi�kszone zu�ycie paliwa na skutek pracy ko-t�a z obni�on� sprawnoci�. Kot�y s� produkowane w typoszeregach, w których moc zmienia si� skokowo (mo�-na kupi� modele o mocy na przyk�ad 15, 20 i 25 kW) i nie zawsze mo�na wybra� kocio� o mocy dok�adnie takiej, jak obliczona.
Jeli mamy do wyboru kocio� o mocy tylko troch� ni�szej od obliczonej albo znacznie od niej wy�szej, lepiej wybra� ten pierwszy.
Koniecznie trzeba sprawdzi, dla jakiego paliwa okre�lono moc kot�a. Je�li zamierza si pali innym paliwem, nale�y si liczy z tym, �e moc i sprawno� kot�a oraz czstotliwo� uzupe�niania paliwa i czyszczenia komory spalania bd� inne
fot.
Elek
trom
et
fot.
KA
N
BD9_TwojDom_kotly.indd 46 2008-08-16 21:31:07
BUDUJEMY DOM 9/200848
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Rodzaj kot�aGazowy: jednofunkcyjny dwufunkcyjny kondensacyjny, jednofunkcyjny kondensacyjny, dwufunkcyjny
Zbiornik na gaz p�ynny
Olejowy: jednofunkcyjny dwufunkcyjny
Zbiornik na olej
Na paliwa sta�e: jednofunkcyjny bez podajnika jednofunkcyjny z podajnikiem dwufunkcyjny
Cena
od 3000z�od 3400 z�od 5000 z�od 8000 z�
400–600 z�/rok, koszt dzier�awy zbiornika
od 3000 z�od 7000 z�
od 900 z�/1000 l
od 3000 z�od 8000 z�od 8000 z�
Ile kosztuj� kot�y c.o.?
Wykonanie przegl�du wiosn� i latem to koszt: 150 z� – tradycyjne kot�y gazowe, 200 z� – kot�y kondensacyjne, 250 z� – kot�y olejowe i na paliwa sta�e.
W sezonie grzewczym ceny przegl�dów s� wy�sze o ok. 50–70 z�.
Prenumerata e-wydania
Prenumerata e-wydania jest bezp�atna– zamów na stronie www.budujemydom.pl/eprenumerata
BD mo�esz czyta� na monitorzeswego komputera
w postaci identycznejz wydaniem papierowym!
A ponadto e-wydanie ma swoje bezcenne zalety:
����wbudowane linki
klikasz i jeste� na odpowiedniej stronie WWW
����hipertekstowy spis tre�ci i wyszukiwarka
od razu znajdziesz to, czego szukasz
����wygodne archiwum
czyli poprzednie wydania pod r�k�
����multimedia
animacje, d�wi�k,
wideo
Czy coroczne przegl�dy kot�a s� konieczne?
Systematyczne, zgodne z zaleceniami producenta przegl�dy kot�ów pozwalaj� na utrzymanie wysokiej sprawnoci spalania, zmniej-szaj� ryzyko wyst�pienia awarii w sezonie grzewczym, a tak�e przed�u�aj� �ywotno� kot�a. S� wi�c niezb�dne.Przegl�dy powinien przeprowadza� serwisant autoryzowany przez producenta. Skorzystanie z us�ug przypadkowego fachowca bez od-powiednich przyrz�dów powoduje utrat� gwarancji na kocio� i mo�e skoczy� si� ca�kowitym jego rozregulowaniem.Wszystkie kot�y powinny by� sprawdzane przez fachowca raz w roku przed uruchomieniem na sezon grzewczy. Zakres przegl�du kot�a obejmuje: dok�adne czyszczenie palnika, wymiennika i komory spalania, sprawdzenie funkcjonowania wszystkich elementów steruj�cych i zabezpie-
czaj�cych, sprawdzenie szczelnoci kot�a, regulacj� iloci spalanego paliwa, analiz� spalin.
Przegl�d kot�a kondensacyjnego ró�ni si� od przegl�du zwyk�ego kot�a koniecz-noci� oczyszczenia syfonu w uk�adzie odprowadzenia skroplin (nie ma go w konwencjonalnych kot�ach).Wykonanie przegl�du wiosn� i latem to koszt: 150 z� – tradycyjne kot�y gazowe, 200 z� – kot�y kondensacyjne, 250 z� – kot�y olejowe i na paliwa sta�e.
W sezonie grzewczym ceny przegl�dów s� wy�sze o ok. 50–70 z�. Uwaga! Kot�y na paliwa sta�e wymagaj� cz�stszej konserwacji. Co najmniej raz w miesi�cu z komory spalania nale�y usuwa� popió�.
Za coroczne przegl�dy kot�a najmniej zap�acimy na d�ugo przed sezonem grzewczym (wiosn� i latem)
fot.
Bos
ch J
unke
rs
BD9_TwojDom_kotly.indd 48 2008-08-16 21:31:23
BUDUJEMY DOM 9/2008 49
Prezentacja firmowa
Kot�y na paliwo sta�e stosuje si� w nowych i istniej�cych instalacjach centralnego ogrzewania: domów jednorodzinnych i letniskowych, w szko�ach, urz�dach, warsztatach, szklarniach oraz w suszar-niach drewna; mog� by� równie� zastoso-wane do podgrzewania wody na cele sani-tarne i gospodarcze.
Kot�y na paliwo sta�e wyró�nia wysoka efektywno� spalania, co minimalizuje straty opa�u i nie wp�ywa na zanieczysz-czenie rodowiska naturalnego. Du�y wy-bór mocy grzewczych pozwala na efektyw-ny dobór kot�a do powierzchni ogrzewanych pomieszcze.
Kot�y s� tanie w eksploatacji. Nowoci� firmy Kot�obud jest EKO FIRE – kominek z p�aszczem wodnym o mocy 20 kW.
Wszystkie wyroby dost�pne s� w sprzeda-�y detalicznej, przez sie� partnerów handlo-wych i firmy instalacyjne.
Kot�y na paliwo sta�e
UKS Uniwersalny (630–3180)x(344– 0
Kocio� Stalowy 2520)x(923–2070) 5–560
0,98–33
5–165
112–1710
20–50
KWM–S (1097–3600)x(542–Kocio� WodnyMia�owy Sterowany 1950)x(1290–1950)
19–500 35–1200 23–30, 50–60
KWM–SP z Podajnikiem stoj�cy (1550–2700)x(470–Szufladkowym jednofunkcyjny 1390)x(1650–1950) 19–300 3,4–54 75–700 95–620 25–35
EKO–RETORTA (580–900)x(1200–Kocio� z Podajnikiem
19–100 2–17 60–270 – 25–35�limakowym 1580)x(1320–1650)i Zasobnikiem
EKOPRIM (890–1690)x(465–
Kocio� na Drewno 1040)x(1380–1560) 15–95 4,8–30,5 – 65–180 23–38
typ
wymiary(d�.xszer.xwys.)
[mm]moc cieplna
[kW]zu�ycie paliwa
[kg/h]
pojemno�� komory
za�adowczej [dm3]
pojemno�� wodna [dm3]
wyci�gkominowy
[Pa]nazwa
handlowa
P.P.H.U. KOT�OBUDul. Ba�tycka 8, 63-300 Pleszew
tel. 062 742 79 51, faks 062 742 19 35 www.kotlobud.com.pl
e-mail: [email protected]
BD9_08_prezent Kotlobud.indd 49 2008-08-18 14:04:40
BUDUJEMY DOM 9/200850
Prezentacja firmowa
Uniwersalne kot�y grzewcze na paliwa sta�e
ZPH Stanis�aw KrzaczekKlikawa, ul. Le�na 5
24-122 Góra Pu�awskatel/faks: 081 880 60 18www.kotly.pulawy.pl
Firma ZPH „Stanis�aw Krzaczek” roz-pocz��a produkcj� ekologicznych ko-t�ów uniwersalnych c.o. w 1987 roku. Nowoczesna technologia oraz do�wiad-czona za�oga gwarantuj� wysok� jako��, trwa�o�� i sprawno�� ciepln� naszych kot�ów. Potwierdzaj� to atesty zgodno�ci energetycznej oraz zadowolenie kilkudziesi�-ciu tysi�cy u�ytkowników. ZPH „Stanis�aw Krzaczek” jest firm� nale��c� do czo�ówki polskich producentów kot�ów o mocy od 10 kW do 150 kW.
ci �-w
wki kW
Kot�y produkowane przez Zak�ad Produkcyjno-Handlowy „Stanis�aw Krzaczek” s� �ród�em ciep�a do ogrzewania domków jednorodzinnych, pawilonów handlowych i us�ugowych, pomieszcze sk�adowych, gara-�y oraz innych obiektów o dowolnej kubatu-rze. W naszej ofercie znajduj� si� kot�y dolnospalaj�ce (SKD), górnospalaj�ce (na drzewo lub mia�; SKG i SKM), z podajnikiem limakowym na ekogroszek (SKP) i z podajni-kiem t�okowym na mia� i ekogroszek (SKPT). Kot�y serii „SK” wspó�pracuj� z instalacjami ogrzewania typu grawitacyjnego lub z obie-giem wymuszonym, wykonanym w systemie otwartym.
Informacje dodatkowe: kot�y produkowane z 6 mm blachy
atestowanej, wysoka sprawno� i niezawodno� urz�-
dze, kraj produkcji: Polska, dystrybucja: w sprzeda�y detalicznej przez
sie� partnerów handlowych i firmy instala-cyjne,
gwarancja: 5 lat na szczelno� po��cze spa-wanych, 2 lata na pozosta�e elementy.
Aprobaty i certyfikaty: �wiadectwo Badania na Znak
Bezpieczestwa Ekologicznego nr 0212, �wiadectwo Zgodnoci
Energetycznej nr 17/2002 wydane przez Instytut Techniki Grzewczej i Sanitarnej w Radomiu,
�wiadectwo Zgodnoci w zakre-sie Sprawnoci Energetycznej nr EN/84/05,
�wiadectwo Bada Energetyczno--Emisyjnych nr 84/2005,
Atest nr 895/02 wydany przez Laboratorium Bada Kot�ów i Urz�dze Grzewczych w �odzi,
Certyfikaty badania WE, dyplomy, medale oraz inne
nagrody.
Uwaga NOWO !!! Najnowszym produktem firmy „Krzaczek”, jest kocio� z podajnikiem t�okowym SKPT.Posiada on konstrukcj� stalow�, spawa-n�, wykonan� z atestowanej blachy polskiej. Rozwi�zanie zastosowane we wspó�pracuj�-cym z nowoczesnym sterownikiem podajni-ku, pozwala na u�ycie opa�u o granulacji do 3 cm. Pozwala to na du�e oszcz�dnoci w zu-�yciu opa�u. Kot�y te przystosowane s� do spa-lania mia�u w�glowego i ekogroszku. Jeden za-syp kosza wystarcza na 3–4 dni. Dodatkowym atutem kot�ów typu SKPT jest zainstalowa-ny tradycyjny ruszt �eliwny, na którym mo�-na pali� inne paliwa b�d� u�ytkowa� go w ra-zie braku pr�du.
krzaczek.indd 50 2008-08-19 23:38:08
BUDUJEMY DOM 9/200851
Kot�y to nasza pasja od ponad 38 latNajnowszym produktem spod znaku „KOT�Y SPYRA” s� kot�y serii KWKMP.
To ekologiczne kot�y centralnego ogrze-wania, posiadaj�ce retort� p�ask� zwan� fisk� oraz nowoczesny podajnik t�okowy o bardzo prostej budowie, co zapewnia jego du�� niezawodno� i mo�liwo� stosowania szerokiej gamy w�glowych paliw dost�p-nych na rynku.
Mo�liwo� wykorzystania paliwa o granu-lacji 0–31,5 mm jest jednym z g�ównych atu-tów kot�a KWKMP. Gdy chcemy ogrzewa� najtaniej, jak to mo�liwe na rynku, wystar-czy zastosowa� mia� w�glowy (EKO-FINS®). Na to w�anie paliwo sta�e zosta� zaprojek-towany kocio� KWKMP. Gdy chcemy rzad-ko czyci� kocio� oraz zminimalizowa� ilo� popio�u, nale�y zastosowa� w�giel kwalifi-kowany sortymentu groszek (od 8–25 mm).
Jeli natomiast mamy dost�p do biopaliw (np. zr�bki wierzby energetycznej, trociny, itp.) wystarczy wymiesza� posiadane biopa-liwo z mia�em w�glowym.
Kot�y „SPYRA” zawsze przewy�sza�y trwa�oci� wi�kszo� kot�ów na rynku. Na ich trwa�o� wp�yw ma odpowiednia kon-strukcja oraz zastosowane do produkcji ma-teria�y – szczególnie wymiennik ciep�a. We wszystkich kot�ach wymiennik wykona-ny jest z 6 mm blachy kot�owej. Ma to bez-poredni wp�yw na wyd�u�enie �ywot-no� kot�ów, która cz�sto przekracza 20 lat. Pozosta�e komponenty, pochodz�ce od naj-lepszych producentów na rynku (sterownik „GECO”, nap�dy „NORD”), daj� gwarancj� wieloletniego bezpiecznego i niezawodne-go u�ytkowania. Rozwi�zania techniczne zastosowane w kot�ach KWKMP s� praw-nie chronione w Urz�dzie Patentowym RP, przez co nie maj� swoich odpowiedników wród konkurencji na rynku.
Kot�y „od Spyry” spe�niaj� wszystkie nor-my wymagane dla ekologicznych �róde�
energii. Zosta�y one zakwalifikowane przez ICHPW pod wzgl�dem sprawnoci energe-tycznej, przy zachowaniu bezpieczestwa obs�ugi oraz granicznych wartoci emisji, do kot�ów z Klasy A (najwy�szej klasy efek-tywnoci) – badania „na znak bezpiecze-stwa ekologicznego”.
Kot�y serii KWKMP przeznaczone s� do zastosowania w wodnych instalacjach c.o. wraz z ca�orocznym ogrzewaniem wody u�ytkowej w domach jednorodzinnych (tak nowych, jak i starszych) oraz budynkach u�ytecznoci publicznej.
Kot�y serii KWKMP zyska�y uznanie wród naszych klientów. By�y one wielo-krotnie nagradzane na wystawach i targach bran�owych.
Tradycje produkcyjne w Zak�adzie �lusarsko-Kotlarskim Feliks Spyra si�ga-j� ju� trzeciego pokolenia (od 1945 roku). Zobowi�zuje nas to do ci�g�ego doskonale-nia technologii i produktów, aby nie zawie� wysokich oczekiwa naszych klientów.
Artyku� promocyjny
Zak�ad lusarsko--Kotlarski Feliks Spyra jest od wielu lat znanym producentem kot�ów centralnego ogrzewania, które charakteryzuj� si� doskona�� funkcjonalno�ci� oraz bardzo du�� trwa�o�ci� i uniwersalno�ci�.
Kocio� na lata, komfort i bezpieczestwo na co dzie
BD9_08_prezent spyra.indd 51 2008-08-18 13:55:38
BUDUJEMY DOM 9/2008 52
Prezentacja firmowa
Firma „SAS” ma w swojej ofercie ca�� gam� kot�ów tradycyjnych: „SAS NWT”, „SAS MI”, „SAS UWT”, „SAS NWG”, „SAS UWG”. Dla dzisiejszego u�ytkownika coraz wa�niejsze staje si� zachowanie maksymalnego poziomu komfortu obs�ugi urz�dzenia grzewczego, jego regulacyjno�, bezpieczna eksploatacja oraz to, czy jest urz�dzeniem ekologicznym. Aby sprosta� tym wszystkim oczekiwaniom, firma „SAS” wprowadza do swojej oferty coraz bardziej nowoczesne i ekologiczne konstrukcje. S� to kot�y wielodobowe, z automatycznymi podajnikami paliwa, w których obs�uga sprowadzona jest do minimum.
Kocio� „SAS ECO” jest przystosowany do wysokoefektywnego spalania w�gla kamiennego sortymentu mia�. Przedni� komor� stanowi palenisko o rozwi�zaniu umo�liwiaj�cym jego prac� w dwóch trybach. W trybie pracy automatycznej kocio� funkcjonuje, wykorzystuj�c dzia�anie zespo�u z�o�onego z mechanicznego podajnika paliwa, paleniska nadmuchowego oraz elektronicznego sterownika tempera-tury. Dodatkowo kocio� wyposa�ony jest w tradycyjne palenisko rusztowo-wodne. Rozwi�zanie takie umo�liwia prac� kot�a w sytuacjach awaryjnych.
Kocio� „SAS GRO-ECO” jest wyposa�ony w uk�ad automatycznego naw�glania komory paleniskowej i przystosowany do wysoko-efektywnego spalania w�gla kamiennego sortymentu groszek o granulacji 5–25 mm. Paliwo do procesu spalania transportowane jest samoczynnie z usytuowanego obok kot�a zasobnika paliwa za pomoc� podajnika limakowego. W specjalnym palniku – �eliwnej retorcie – nast�puj� wszystkie procesy prowadz�ce do spalenia podawanego paliwa.
Najnowszy kocio� – „SAS AGRO-ECO” spala biomas� ró�nego rodzaju. S� to: pelety, ziarna, zr�bki wierzbowe, suche pestki. Automatyczne, wysokoefektywne, samo-oczyszczaj�ce si� palenisko spala dok�adnie tak� porcj� paliwa jaka jest niezb�dna do uzyskania nastawionej przez u�ytkownika temperatury. Z zasobnika opa�u paliwo podawane jest w sposób automatyczny za pomoc� podajnika limakowego. Kocio� wyposa�ony jest w spiral� �arow� do samoczynnego rozpa�u paliwa. Wielofunkcyjny regulator kot�a automatycznie steruje prac� podajnika paliwa, wentylatora nadmuchowego oraz mechanizmem oczyszczania paleniska. Automatyczny zap�on paliwa, wygaszenie paleniska oraz system podtrzymania ognia po osi�gni�ciu ��danej temperatury zapewniaj� mo�liwo� ci�g�ej
pracy kot�a oraz wspó�pracy z zasobnikiem c.w.u. w okresie letnim. Zalet� pracy kot�a jest komfort i prostota obs�ugi sprowadzona praktycznie do okresowego uzupe�niania paliwa w koszu zasypowym. Kot�y „SAS AGRO-ECO” stanowi� doskona�e rozwi�zanie dla u�ytkowników poszukuj�cych wielopali-wowego kot�a po��czonego z automatyczn� regulacj� i zwi�zanym z tym komfortem obs�ugi. Kot�y firmy „SAS” maj� atest energetyczny wiadcz�cy o ich wysokiej sprawnoci cieplnej, oraz wiadectwo bada na „Znak bezpieczestwa ekologicznego” kot�ów ma�ej mocy na paliwa sta�e.
Zak�ad Metalowo-Kotlarski „SAS”ul. Przemys�owa 3, Owczary
28-100 Busko Zdrójtel.: 041 378 46 19, faks: 041 370 83 10
e-mail: [email protected]
Technologia w zgodzie z ekologi� – kot�y grzewcze firmy „SAS”W ofercie firmy „SAS” znajduj� si� niskotemperaturowe stalowe kot�y grzewcze na paliwa sta�e.S� to zarówno kot�y tradycyjne, jak i wielodobowe z automatycznym podawaniem paliwa – w�gla kamiennego oraz tzw. biomasy.
sas.indd 52 2008-08-20 12:27:14
BUDUJEMY DOM 9/2008 53
Prezentacja firmowa
W ostatnich latach w Polsce znacznie zwi�k-szy�a si� ilo� instalacji grzewczych zasi-lanych paliwami sta�ymi, co niestety mo�e przyczyni� si� do zagro�e zwi�zanych z emisj� szkodliwych zanieczyszcze do ro-dowiska. Jednym ze sposobów ograniczenia emisji substancji szkodliwych jest stosowanie wysokoefektywnych i ekologicznych kot�ów na paliwa sta�e. Producentem takich kot�ów jest firma ZGM ,,Z�biec ‘’ S.A. Odpowiadaj�c na oczekiwania potencjal-nych klientów firma, ZGM „Z�biec” S.A. wprowadzi�a na rynek nowoczesne rozwi�za-nia konstrukcyjne kot�ów, przystosowane do spalania wszystkich rodzajów paliw sta�ych tj. w�gla: kamiennego, groszku, w�gla brunat-nego, koksu, brykietów z w�gla kamiennego lub brunatnego, mia�u, drewna kawa�kowego oraz biomasy: pellet, zr�bów, owsa. Szeroka oferta produkcyjna (25 jednostek w siedmiu typoszeregach – tabela nr 1) oraz ci�g�a modernizacja i wdra�anie nowych roz-wi�za pozwoli�y firmie na osi�gni�cie pozy-cji lidera na rynku grzewczym. Najnowsze rozwi�zania konstrukcyjne to kot�y – typu KP z automatyczn� regulacj� pro-cesu spalania, których obs�uga ograniczona jest do minimum.Kot�y grzewcze wodne z paleniskiem retor-towym ,,Z�biec’’ - typu KP To wysokoefektywne i ekologiczne urz�-dzenia grzewcze. Proces spalania odby-wa si� tu bezdymnie, a emisja szkodli-
wych spalin jest kilkakrotnie ni�sza od dopuszczalnej. Elektroniczny uk�ad sterowa-nia oparty jest na algorytmie zapewniaj�cym p�ynn� zmian� mocy kot�a, zale�n� od aktual-nego zapotrzebowania na ciep�o. Odbywa si� to poprzez automatyczny dobór czasów prze-rwy i iloci powietrza potrzebnego do spalenia podanej porcji paliwa. Rozwi�zanie to w po-��czeniu z regulatorem pogodowym zapewnia minimalizacj� zu�ycia paliwa w ca�ym okresie grzewczym. W kot�ach zosta� wprowadzony innowacyjny system osuszania paliwa w zbior-niku. Rozwi�zanie to w pe�ni eliminuje proces zawieszania si� paliwa, poprawia parametry spalania, a przede wszystkim zapewnia d�u�-sz� �ywotno� elementów nap�dowych ca�e-go podajnika. Obs�uga kot�a polega na okreso-wym nape�nianiu kosza zasypowego paliwem.
PROMOCJAWychodz�c naprzeciw oczekiwaniom klien-tów, firma ZGM „Z�biec” S.A. wprowadzi�a:
a) promocj� dla instalatorów. Ka�dorazowo po zainstalowaniu kot�a „Z�biec”, instala-tor zostanie wynagrodzony kuponem premio-wym. W promocji bior� udzia� wszystkie ko-t�y znajduj�ce si� w punktach handlowych;b) bezp�atne szkolenia dla instalatorów, w�a-cicieli oraz przedstawicieli firm handlowych pragn�cych udoskonali� swoj� wiedz�;c) us�ug� „pierwszego bezp�atnego urucho-mienia kot�a z podajnikiem – typu KP” u klienta. Promocj� obj�te s� kot�y - typu KP zakupione w dowolnym punkcie handlowym; d) akcj� promocyjn� dla wszystkich ko-t�ów produkowanych w ZGM ,,Z�biec’’ S.A. „Bezpieczny kocio�”. Ka�dy kocio� kupiony w 2008 roku posiada polis� ubezpieczeniow� na kwot� 3000 z�. Szczegó�y na naszej stronie www.zebiec.com.pl
Kot�y posiadaj�:�wiadectwo Badania na ZnakBezpieczestwa Ekologicznego,Deklaracj� Zgodnoci WE.
KOT�Y ,,Z�BIEC’’ Nowoczesno� w zgodzie z ekologi�
TYPstoj�cy
jednofunkcyjnyRODZAJ
SPALANIA
MOC
[kW]
POJEMNO� KOMORY
ZA�ADOWCZEJ[dm3]
CZAS PRACYMI�DZY
ZASYPAMI[h]
SPRAWNO� CIEPLNA
[%]
PALIWOPODSTAWOWE
KP palenisko retortowe 15, 20; 30, 50 100–300 24–160 do 91 wgiel groszek II
(GK II), pellety
SWKSWK/S górne
10; 14; 21; 28; 35; 44
21; 28; 35;44
28–16055–160
8–15 do 82
– wgiel kamienny,– koks opa�owy,– mieszanka wgla z koksem– drewno
KWK
KWK/S
górne wyd�u�ony
obieg spalin
12; 16; 25
16; 25
23–47
30–47– wgiel kamienny – drewnoKWKD dolne 15; 22 42–50
KMW górne 16; 23 38–57 9–30
do 82
– mia� wglowy – drewno
KDU dolne 20/26 85 10–26– drewno kawa�kowe– wgiel kamienny
KU górne 6 14 5–13 – wgiel kamienny, – drewno kawa�kowe
Zak�ady Górniczo-Metalowe Zbiec w Zbcu Spó�ka Akcyjna
27-200 Starachowice, woj. �witokrzyskietel.: 041 27 67 400, faks: 041 27 67 500/501
www.zebiec.com.pl e-mail: [email protected]
BD9_08_prezent zebiec.indd 53 2008-08-20 09:38:08
BUDUJEMY DOM 9/200854
Prezentacja firmowa
Zak�ad Kotlarsko-�lusarski Ryszard Wojciechowski od kilku lat jest producen-tem kot�ów mia�owych BIO-WULKAN z au-tomatycznym dozowaniem paliwa. Jest to sta-lowy kocio� wodny przystosowany do pracy w otwartych systemach centralnego ogrzewa-nia spalaj�cy w sposób niemal bezdymny mia� w�glowy, a tak�e ekogroszek oraz mieszan-k� tych paliw. Paliwo znajduj�ce si� w zasob-niku usytuowanym z boku kot�a przenoszone jest warstwowo do komory spalania, w kszta�-cie retorty p�askiej, przez automatycznie ste-rowany podajnik szufladowy. Unikatowa konstrukcja – system dwóch t�oków podaj�-cych paliwo – wyklucza mo�liwo� cofni�cia si� p�omienia z komory spalania do zasobni-ka. Mo�liwo� precyzyjnego dozowania ilo-ci spalanego paliwa pozwala na p�ynn� zmia-n� mocy kot�a w szerokim zakresie. Kocio� o mocy 25 kW mo�e na przyk�ad pracowa� z minimaln� moc� 6 kW. Pozwala to na wyko-rzystanie kot�a latem do podgrzewania ciep�ej wody u�ytkowej. Zasobnik paliwa o pojemno-ci 220 litrów wystarcza wtedy dla 4-osobowej rodziny rednio na 3 tygodnie.
Warty podkrelenia jest fakt, �e Katowicki Holding W�glowy wprowadzi� na rynek mia� w�glowy pod nazw� handlow� EKO-FINS o wartoci opa�owej 25 000 kJ/kg, zawartoci
siarki do 0,6%, znacznie taszy od popularne-go ekogroszku o podobnej wartoci opa�owej. Podobne paliwo pod nazw� „Boruta” wprowa-dza na rynek Kompania W�glowa. Obydwa ro-dzaje paliwa doskonale nadaj� si� do zastoso-wania w kotle BIO-WULKAN.
W roku ubieg�ym wdro�ylimy do produk-cji specjaln� odmian� kot�a BIO-WULKAN pod nazw� BIO-WULKAN B. Kocio� ten spala nie tylko mia� w�glowy i groszek, ale równie� pellety, brykiet drzewny o rednicy i d�ugo-ci do 50 mm oraz zr�bki drzewne kwalifiko-wane o wilgotnoci do 18%. Kocio� wyposa-�ony jest w specjalny podajnik umo�liwiaj�cy podawanie na ruszt ww. paliw w sposób auto-matyczny, a przejcie z jednego paliwa na dru-gie nie nastr�cza �adnych trudnoci, zajmuj�c zaledwie kilkadziesi�t sekund. W przypadku spalania zr�bków drzewnych ze wzgl�du na niewielk� warto� opa�ow� wskazane jest mie-szanie ich z mia�em w�glowym lub groszkiem w stosunku np. 4:1. W�giel ma za zadanie pod-trzymywanie ognia w palenisku kot�a.
Kocio� automatyczny BIO-WULKAN zo-sta� przebadany pod k�tem sprawnoci ener-getycznej i wielkoci emisji spalin. Uzyska� znak bezpieczestwa ekologicznego w labo-ratorium Instytutu Chemicznej Przeróbki
W�gla w Zabrzu posiadaj�cym akredytacj� Polskiego Centrum Bada i Certyfikacji w za-kresie oceny energetyczno-emisyjnej paliw sta�ych i urz�dze grzewczych. Wykonane w marcu ubieg�ego roku badania energetycz-no-emisyjne potwierdzi�y wysokie walory ko-t�a BIO-WULKAN. Zosta� on zakwalifikowany do klasy A – najwy�szej pod wzgl�dem energe-tycznym i wysokoci emisji.
Zak�ad Kotlarsko-�lusarskiRyszard Wojciechowski
41-260 S�awków, ul. Dbniki 13tel.: 032 293 11 20, 032 260 91 84, 032 264 93 44
faks: 032 264 93 45www.kotly.slawkow.pl
e-mail: [email protected]
Kot�y mia�oweBIO-WULKANZapewne ka�dy w�a�ciciel domu jednorodzinnego wie, �e najtaniej mo�na go ogrza�, stosuj�c jako paliwo w�giel kamienny. Zapewne jednak nie ka�dy wie, �e mo�na u�ywa� do tego celu najta�szej jego frakcji tzn. mia�u w�glowego podawanego do kot�a w sposób zautomatyzowany.
kotly_slawkow.indd 54 2008-08-19 23:38:55
BUDUJEMY DOM 9/2008 55
GrzejnikiP�ytowe, �eberkowe, konwektorowe czy mo�e ozdobne... Jakie wybra�?
Mo�liwo�ci jest wiele, ale zanim zdecydujemy si� na konkretny typ, dowiedzmy si�, czym si� ró�ni�, do jakich pomieszcze� s� zalecane
i czy mog� wspó�pracowa� z nasz� instalacj� c.o.
Kiedy nale�y kupi�, a kiedy zamontowa� grzejniki?Cho� ostatecznie grzejniki montuje si� po zakoczeniu prac wykoczeniowych, to powinnimy je kupi� ju� na etapie prac instalacyjnych, co pozwoli na dok�adne ustalenie miejsca ich zamocowania.
Grzejniki przekazuj� ciep�o w wyniku konwekcji albo promienio-wania. Konwekcja to inaczej ruch powietrza w pomieszczeniu. Grzejnik ogrze-wa otaczaj�ce go powietrze i to ciep�e powietrze, jako l�ejsze, unosi si�, a na jego miejsce nap�ywa od do�u powietrze ch�odniejsze. Promieniowanie polega na przekazywaniu ciep�a w postaci fal elek-tromagnetycznych. Grzejnik oddaj�cy ciep�o na drodze promienio-wania ogrzewa nie powietrze, lecz powierzchnie (np. meble, ciany, a tak�e cia�a osób, które znajduj� si� w pomieszczeniu). W wyniku tego w niewielkim stopniu wzrasta równie� temperatura powietrza w pomieszczeniu, gdy� cz�� ciep�a grzejnika przekazywana jest tak-�e przez konwekcj�. Typowo konwekcyjnym grzejnikiem jest konwektor, grzejniki p�yto-we przekazuj� ciep�o zarówno na drodze konwekcji, jak i promienio-wania, a ogrzewanie p�aszczyznowe jest typowym systemem ogrze-wania przez promieniowanie. Typowy grzejnik oddaje ciep�o przez konwekcj i promieniowanie
W jaki sposób dzia�aj� grzejniki?konwekcja
Jak dobiera si� moc grzejnika?Dobór mocy grzejnika zale�y od zapotrzebowania na ciep�o danego pomieszczenia oraz parametrów pracy instalacji. Nie ma potrzeby precyzyjnego obliczania mocy grzejni-ka, bo warunki jego pracy b�d� ulega� ci�g�ym zmianom, a w ka�dym pomieszczeniu funkcjonowa� b�d� dodatkowe �ród�a ciep�a, takie jak np. owietlenie. Ponadto moc grzejników okrela si� dla ekstremalnie niskiej temperatury zewn�trznej (–20°C), któ-ra wyst�puj� rzadko, a jeli nawet, to przez krótki czas. Wystarczaj�ce jest wi�c przyj�cie wska�nikowej mocy grzejników, która w domach ocieplonych wynosi 50–70 W/m2. Moc tak� powinien uzyskiwa� grzejnik przy nomi-nalnych parametrach pracy instalacji np. 70/50/20 i jeli s� one inne, to trzeba j� sko-rygowa� wspó�czynnikiem podawanym przez producenta grzejników.
Co warto sprawdzi� przed zakupem grzejników?Kupuj�c grzejniki, powinnimy spraw-dzi�, czy maj� wymagane dopuszcze-nia: Deklaracj� Zgodnoci z PN-EN 442 lub Deklaracj� Zgodnoci z apro-bat� techniczn�, która zosta�a wysta-wiona przed wejciem w �ycie normy PN-EN 442.Warto równie� sprawdzi� okres gwaran-cji: najcz�ciej wynosi on 5 lub 6 lat.
promieniowanie
BD9_TwojDom_grzejniki.indd 55 2008-08-16 21:32:33
BUDUJEMY DOM 9/200856
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Grzejniki w instalacji c.o. pe�ni� funkcj� prze-ka�nika ciep�a mi�dzy kot�em a pomieszcze-niem. Ich rodzaj nie ma wi�kszego wp�ywu na zu�ycie energii cieplnej, ale wp�ywa na komfort cieplny, �atwo� utrzymania w czy-stoci oraz estetyk� wn�trz. Obecnie najcz�ciej stosuje si� grzejniki p�ytowe, charakteryzuj�ce si� estetycz-nym wygl�dem, ma�� g��bokoci� monta-�ow� oraz wysok� efektywnoci� grzewcz� (stosunek wymiarów do oddawanej mocy). Przeznaczone s� do instalacji typu zamkni�-tego, a wi�c przy zasilaniu z kot�a gazowe-go, olejowego lub na paliwo sta�e wspó�-pracuj�cego z wymiennikiem ciep�a. Mog� by� przystosowane do pod��czenia boczne-go lub dolnego. Nadaj� si� do ka�dego po-mieszczenia.Druga cz�sto stosowana grupa to grzejniki �eberkowe (cz�onowe): stalowe lub alumi-niowe. Dzi�ki wysokiej odpornoci na koro-zj� mog� by� stosowane w instalacjach typu otwartego. Grzejnik aluminiowe nie nadaj� si� do instalacji miedzianych (chyba �e sto-suje si� inhibitor). Wymienione rodzaje grzejników przekazuj� ciep�o cz�ciowo na drodze promieniowania, a cz�ciowo dzi�ki konwekcji. Sprzyja to rów-nomiernemu rozk�adowi temperatury w po-mieszczeniu. Grzejniki �eberkowe nadaj� si� do ka�dego pomieszczenia.
Grzejniki konwektorowe przekazuj� cie-p�o przede wszystkim dzi�ki konwekcji, co wi��e si� z intensywnym ruchem po-wietrza i powoduje tworzenie si� „ciep�ej poduszki” pod sufitem. Z tego wzgl�du przeznaczone s� g�ównie do umieszcza-nia w kana�ach w pod�odze pod oknem (np. w salonach z du�ymi oknami si�gaj�-cymi posadzki), dzi�ki czemu tworz� kur-tyn� ciep�ego powietrza w miejscu, gdzie straty ciep�a s� najwi�ksze. Odr�bn� grup� stanowi� grzejniki �azien-kowe i ozdobne produkowane cz�sto w bar-dzo wymylnych kszta�tach. Traktowane s� jako element ogrzewania uzupe�niaj�cego, pe�ni�cego jednoczenie funkcj� dekoracyj-n�. Stosowane s� najcz�ciej w �azienkach, przedpokojach i korytarzach.
fot.
Jaga
W salonie z drzwiami balkonowymi
najlepiej sprawdz� si grzejniki konwektorowe montowane w pod�odze
Cho najpopularniejsze s� bia�e grzejniki p�ytowe, to na zamówienie mo�na kupi kolorowe, pomalowane na dowolny kolor
fot.
Pur
mo
Najlepiej tam, gdzie wyst�puj� najwi�ksze straty ciep�a, czyli w strefach pod oknami, a tak�e w pobli�u drzwi: dzi�ki temu uzyskuje si� optymaln� cyrkulacj� powietrza i równomierne ogrzewanie pomieszczenia.Jeli okno – zw�aszcza du�e – si�ga do samej pod�ogi, to najko-rzystniej b�dzie umieci� przy nim w pod�odze grzejnik kana-�owy przykryty ozdobn� kratk�. Taki sposób instalacji trzeba przewidzie� ju� na etapie wykonywania pod�ogi, by pozostawi� 40–50-cm wg��bienie. Jeli z jakich wzgl�dów nie mo�na tak zamontowa� grzejników, to instaluje si� je po bokach okna, przy czym lepiej zamontowa� dwa mniejsze po obu stronach ni� jeden du�y – z jednej strony. Jeli grzejnik musimy zawiesi� na cianie wewn�trznej, powin-nimy nad nim umieci� os�on� zwan� „odchylaj�c�”, czyli po prostu parapet, który skieruje cyrkulacj� powietrza do rod-ka pomieszczenia. Bez tej os�ony na cianie szybko pojawi� si� ciemne smugi z kurzu, mniej korzystny b�dzie te� rozk�ad tem-peratury w pomieszczeniu.
Gdzie najlepiej umieszcza� grzejniki?
Je�li grzejnik umie�cimy na �cianie zewntrznej pod oknem, ogrzane przez niego powietrze pop�ynie do góry, a nastpnie wzd�u� �cian i sufitu opadnie na dó�. Przy ogrzewaniu grzejnikowym najpierw nastpuje przegrzanie górnej cz�ci pomieszczenia, podczas gdy dolna zostaje niedogrzana
Jak dobra� grzejnik do funkcji pomieszczenia?
ok. 26°C
ok. 18°C
BD9_TwojDom_grzejniki.indd 56 2008-08-16 21:33:20
Grzejniki
BUDUJEMY DOM 9/2008 57
Jak dobiera si� grzejniki do rodzaju instalacji domowej i konkretnych pomieszcze�?
Grzejniki p�ytowe. S� bardzo popularne, co zawdzi�czaj� estetycznemu wygl�dowi i wysokiej efektywnoci przekazywania cie-p�a. Dost�pne s� w kilku wersjach, ró�ni�-cych si� liczb� p�yt grzejnych (jedno-, dwu- i trzyp�ytowe) oraz sposobem pod��czenia (przy��cza dolne lub boczne). Grzejniki te powinno si� stosowa� w za-mkni�tych systemach ogrzewania, bo re-aguj� przyspieszon� korozj�, gdy woda obie-gowa ma kontakt z powietrzem. Grzejniki p�ytowe sprawdzaj� si� najlepiej, jeli chce-my racjonalnie ogrzewa� sypialnie, obni-�a� w nich temperatur� noc� i szybko na-grzewa� pomieszczenie rano lub wieczorem – bo najszybciej reaguj� na sygna�y z urz�-dze automatycznej regulacji. grzejniki p�ytowe z pod��czeniem dol-
nym montuje si� w instalacjach centralnego ogrzewania rozprowadzonych w pod�odze. Takie grzejniki wyposa�one s� w zawór re-gulacyjny, przystosowany do zamontowania g�owicy termostatycznej. Przy takim sposo-bie zasilania po��czenie z rurami wykonuje si� z u�yciem zestawu prostego lub k�towe-go z zaworami odcinaj�cymi, co umo�liwia zdemontowanie grzejnika bez konieczno-ci spuszczania wody z ca�ej instalacji. grzejniki p�ytowe z pod��czeniem bocz-
nym – coraz rzadziej stosowane – montu-je si� w instalacjach centralnego ogrzewa-nia prowadzonych w sposób tradycyjny (w cianach lub po wierzchu cian). Grzejniki cz�onowe z �eliwa lub aluminium sk�adaj� si� z ��czonych segmentów, które mo�na montowa� w zestawy ró�nej d�ugoci. Stosuje si� je g�ównie w instalacjach typu otwartego, gdy� charakteryzuj� si� wysok� odpornoci� na korozj�. Grzejniki �eliwne
s� ci��kie, dlatego nie mog� by� montowa-ne na ciankach o s�abej wytrzyma�oci, np. z p�yt gipsowo-kartonowych. Grzejniki �eliwne sprawdz� si� najlepiej, jeli dom ogrzewany jest kot�em na paliwo sta�e wspó�pracuj�cym z instalacj� grawi-tacyjn� – bo s� odporne na korozj�, dobrze znosz� wysok� temperatur� wody grzejnej i maj� mniejsze ni� grzejniki p�ytowe opo-ry hydrauliczne;Grzejniki aluminiowe – s� najlepszym roz-wi�zaniem – jeli planujemy wymian� sta-rych grzejników �eliwnych bez przebudowy instalacji – poniewa� naj�atwiej je dopaso-wa� pod wzgl�dem mocy, wymiarów i roz-stawu kró�ców przy��czeniowych. Jeli zde-cydujemy si� na grzejniki aluminiowe, do wody instalacyjnej trzeba b�dzie dodawa� inhibitory, które spowalniaj� procesy koro-zyjne, w przeciwnym razie b�dzie grozi� im przedwczesne zniszczenie. Grzejniki konwektorowe, ze wzgl�du na spo-sób przekazywania ciep�a, instalowane s� cz�sto jako kana�owe pod si�gaj�cymi pod-�ogi oknami lub za meblami, tak�e w kuch-ni i �azience. Jeli maj� by� montowane na cianach, powinny by� od góry os�oni�te pó�-k�, która skieruje strumie ciep�ego powie-trza do rodka pomieszczenia. S� stosunko-wo lekkie, wi�c bez obawy mo�na je wiesza� równie� na ciankach w systemach lekkiej zabudowy. Grzejniki konwektorowe s� naj-lepszym rozwi�zaniem, jeli mamy ma�o miejsca na grzejnik – bo wród wszystkich produkowanych grzejników maj� najwi�k-sz� moc w stosunku do wymiarów.Grzejniki ozdobne – montowane najcz�-ciej w �azienkach – zazwyczaj pe�ni� jed-noczenie funkcj� suszarki do r�czników.
Mog� by� wyposa�one dodatkowo w grza�-k� elektryczn�, co umo�liwia ogrzewanie �azienki w ch�odne i d�d�yste dni lata, gdy instalacja centralnego ogrzewania jest wy��czona.
Grzejniki z pod��czeniem dolnym s� cz�ciej stosowane (a) ni� te z pod��czeniem bocznym (b)
a b
Grzejniki �eliwne te� mog� by wyposa�one w zawory termostatyczne dostosowuj�ce ich moc ciepln� do temperatury panuj�cej w pomieszczeniu
fot.
Inst
al-P
roje
kt
fot.
Bru
gman
fot.
Zehn
der
Grzejnik ozdobny montowany w �azience wyposa�ony w uchwyt, na którym mo�na wysuszy wilgotny rcznik (a), pó�k na rczniki (b) lub na kosmetyki (c)
fot.
Inst
al-P
roje
ktfo
t. Va
sco
fot.
Vasc
oa
b
c
BD9_TwojDom_grzejniki.indd 57 2008-08-16 21:33:48
BUDUJEMY DOM 9/200858
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Obudowanie grzejnika, a nawet przys�oni�cie go zas�onami zmniejsza efektywno� prze-kazywania przeze ciep�a do pomieszczenia. Monta� obudowy warto wi�c rozwa�y� nie tylko pod wzgl�dem efektownej dekoracji, ale g�ównie pod wzgl�dem ograniczenia efek-tywnoci ogrzewania.Os�ona z jednolitej p�yty zamontowanej przed grzejnikiem zmniejsza moc ciepln�: oko�o 3% – �eliwnych i stalowych grzejników cz�onowych, oko�o 4–8% – stalowych grzejników p�ytowych typ 11, oko�o 3–5% – stalowych grzejników p�ytowych typ 22 i 33.
Firanki i zas�ony równie� ograniczaj� ilo� przeka-zywanego przez grzejniki ciep�a. Jeli si�gaj� a� do pod�ogi i stykaj� si� z po-wierzchni� grzejnika, mog� obni�a� jego moc ciepln� nawet o 30%.Uwaga! Obudowuj�c grzej-nik, nie nale�y os�ania� za-woru termostatycznego. �eby dok�adnie dzia�a�, jego czujnik musi by� umiesz-czony na zewn�trz os�ony grzejnika, która mo�e te� zak�óca� prac� podzielni-ków kosztów zamontowa-nych na grzejniku.
Czy mo�na obudowywa� grzejniki os�onami?
Jak pod��cza si� grzejniki?W nowych instalacjach domowych przewa-�aj� grzejniki p�ytowe z zasilaniem dolnym. Doprowadzane do nich rury mog� wycho-dzi� bezporednio z pod�ogi lub ze ciany. Lepsze jest pod��czenie cienne, gdy� rury s� wtedy praktycznie niewidoczne, nie trze-ba przycina� posadzki i w pomieszczeniu wygodniej si� sprz�ta. Estetyczne i wygodne pod��czenie grzejników umo�liwiaj� zesta-wy przy��czeniowe wyposa�one w zawory
odcinaj�ce (pozwalaj� one na zdemonto-wanie grzejnika bez opró�niania instala-cji) oraz z��czki zaciskowe przystosowa-ne do ró�nych rodzajów rur. Jeli rury prowadzone s� w pod�odze, pre-cyzyjne wykonanie odga��zienia jest do� skomplikowane, zw�aszcza w instalacjach z rur elastycznych, których nie mo�na wygi-na� zbyt mocno. W instalacjach z mi�kkich rur miedzianych lub rur warstwowych pro-
blem ten mo�na rozwi�za�, wykonuj�c pod-��czenia z rur i kszta�tek miedzianych. Uwaga! Wi�kszo� grzejników mo�na za-montowa�, nie wyjmuj�c ich z opakowa fabrycznych, które chroni� je przed znisz-czeniem i zabrudzeniem w czasie prac wy-koczeniowych. Grzejniki powinny po-zosta� w opakowaniu do ukoczenia tych robót, zw�aszcza �e nie stanowi� przeszko-dy w uruchamianiu instalacji.
Grzejnika nie nale�y szczelnie obudowywa, poniewa� ograniczy to znacznie jego moc ciepln�Ka�da obudowa grzejnika zmniejsza jego moc grzewcz�
P�ytowe, stalowe – od 400 z�P�ytowe, aluminiowe – od 600 z�Konwektorowe – od 300 z�
Cz�onowe – od 36 z� za cz�on�azienkowe – od 300 z�
Ile kosztuj� grzejniki?
Koszt monta�u grzejnika – ok. 50 z�Do domu o powierzchni 150 m2 �rednio potrzeba kilkunastu grzejników. Na ich zakup i monta� trzeba prze-znaczy� od 6000 do 10 000 z�.
fot. Zehnder
strata 15% strata 5%
obudowa
parapet parapet
BD9_TwojDom_grzejniki.indd 58 2008-08-16 21:34:06
Prezentacja firmowa
Wysoki poziom ogrzewania
TERMA TECHNOLOGIE Sp. z o.o.ul. Rze�nicka 54/56
80-822 Gda�sktel. 58 305 18 58 faks 58 300 03 76
e-mail: [email protected]
Dba�o�� o m�dr� u�yteczno��, przejrzyst� ide� wzornicz� oraz poszukiwanie innowacyjnych rozwi�za� to cele, jakie stawia sobie zespó� Terma Technologie. Dzi�ki temu pro-dukty spó�ki cechuje ergonomia obs�ugi i najwy�sza jako��, a ka�dy grzejnik i grza�ka spe�niaj� indywidualne potrzeby nawet najbardziej wymagaj�cego klienta.Oferta Terma Technologie obejmuje grzejni-ki, grza�ki i akcesoria do grzejników o ró�nym przeznaczeniu. Indywidualne cechy wyró�-niaj� je sporód produktów konkurencji.
M�dra u�yteczno��Podstawowa u�yteczno� grzejników rur-kowych to �atwo� w utrzymaniu czysto-ci i podwy�szona odporno� na wilgotno�. Grzejniki Termy posiadaj� liczne cechy do-datkowe. S� to m.in. wieszaki na odzie� oraz lustra, zastosowane w grzejnikach przysto-sowanych do pomieszcze takich jak biu-ra, przedpokoje, salony, sypialnie. Dodatkowe rurki-wieszaki umo�liwiaj� zawieszenie na nich np. r�cznika. Podwójne rz�dy ru-rek w wybranych modelach pozwalaj� z ko-lei na uzyskanie lepszych parametrów ciepl-nych przy mniejszej powierzchni grzejnika. Grzejniki montowane prostopadle do ciany u�atwiaj� dojcie do zawieszonych rzeczy oraz gwarantuj� lepszy obieg ciep�a w pomiesz-czeniu. Te i wiele innych cech wiadcz�cych o podwy�szonej u�ytecznoci grzejników Termy znajduj� swoje uzupe�nienie w elemen-tach dodatkowych oferty, takich jak specjal-nie dobrane zawory, wieszaki oraz grza�ki.
Grza�ki Termy maj� m.in. mo�liwo� usta-wiania temperatury grzania, wybrane modele
posiadaj� wbudowane wielofunkcyjne time-ry steruj�ce. Grza�ki przeznaczone s� w szcze-gólnoci do grzejników pod��czonych do in-stalacji c.o. Stosowanie grza�ki poza sezonem grzewczym wp�ywa na energooszcz�dno� i wykorzystanie funkcji grzejnika w 100%.
Przejrzysta idea wzorniczaGrzejniki i grza�ki Termy charakteryzu-j� si� pi�knym wygl�dem. Starania o najlep-sze wzornictwo i jego innowacyjno� zosta�y docenione przez naszych klientów, instytu-cje bran�owe i rodowiska opiniotwórcze. Jako jedni z nielicznych mo�emy pochwa-li� si� otrzymaniem takich znacz�cych na-gród jak Wzór Roku i Produkt Roku, przyzna-wanych przez ministra gospodarki i Instytut Wzornictwa Przemys�owego. Przyznano nam tak�e nagrod� konsumentów – Grzejnik Roku 2007. Jako jedyna na rynku, Terma zorgani-zowa�a konkurs dla projektantów TERMA DESIGN, który przyniós� wiele innowacyj-nych projektów.
Innowacyjne rozwi�zaniaTerma jest cz�sto inicjatorem innowacyj-nych rozwi�za w przemyle grzewczym. Za przyk�ad mo�e pos�u�y� autorski system Terma-SPLIT, który rozdzieli� grza�k� na dwa
oddzielne, wspó�pra-cuj�ce ze sob� urz�-dzenia – element grzej-ny umieszczony na sta�e w grzejniku oraz ste-rownik go obs�uguj�cy. Rozdzielny system ��czenia jest bezpieczny i funkcjonalny.
Ergonomia obs�ugiGrzejniki i grza�ki Termy s� projektowane tak, aby ich obs�uga by�a intuicyjna i przyja-zna u�ytkownikowi. Na przyk�ad odpowied-nio dobrana odleg�o� mi�dzy rurkami lub in-tuicyjne i we w�aciwej odleg�oci od siebie umiejscowione przyciski steruj�ce grza�kami, ich odpowiednia wielko� oraz zastosowanie systemu znaków kojarzenia funkcji mu przy-pisanych, sprawiaj�, �e obs�uga grzejników i grza�ek jest bardzo prosta.
Jako��Produkty Termy wykonywane s� z dobranych i najlepszych jakociowo komponentów pod-dawanych starannej obróbce wykoczenia oraz kontroli jakoci na ka�dym etapie pro-dukcji. Grzejniki, grza�ki i akcesoria Termy s� uznawane za jedne z najlepszych jakocio-wo na rynku. Potwierdzeniem tego jest m.in. jedna z najd�u�szych gwarancji na grzejniki (a� 8 lat), a tak�e uzyskany znak certyfikuj�cy S na wybrane modele grza�ek.
terma-technologie.indd 60 2008-08-19 23:39:51
BUDUJEMY DOM 9/200862
Ogrzewaniepod�ogowe
Tylko w �azience i w korytarzu czy na ca�ym parterze? Wodne czy elek-tryczne? Które jest mniej k�opotliwe w uk�adaniu, które ta�sze w eksplo-atacji i w konfiguracji z jakim ród�em ciep�a jest najbardziej ekonomiczne?
Co trzeba bra� pod uwag�, planuj�c ogrzewanie pod�ogowe?Ogrzewanie pod�ogowe mo�na stosowa� tylko w bardzo dobrze ocieplonych pomieszcze-niach. Moc takiego ogrzewania jest bowiem ograniczona z jednej strony woln� od ume-blowania powierzchni� pod�ogi, z drugiej – temperatur� dotykow�, która nie powinna przekracza� 28°C w pomieszczeniach mieszkalnych i 32°C – w �azienkach. Temperatura przekraczaj�ca te wartoci mo�e by� przyczyn� z�ego samopoczucia (w szczególnoci puch-ni�cia i bólów nóg), powoduje te� unoszenie si� kurzu. Wa�ne jest równie� planowane wykoczenie pod�ogi, które w znacz�cy sposób wp�ywa na moc ciepln� grzejnika pod�ogowego. Orientacyjnie mo�na przyj��, �e z 1 m2 powierzch-ni grzejnej pod�ogi z ok�adzin� z p�ytek ceramicznych uzyskamy ok. 80 W mocy, a z 1 m2 pod�ogi wykoczonej parkietem drewnianym – tylko ok. 40 W.
Jakie s� zalety i wadyogrzewania pod�ogowego?Zalet� ogrzewania pod�ogowego jest zapew-nienie korzystnego rozk�adu temperatury w pomieszczeniu: w strefie przebywania lu-dzi jest najcieplej, pod sufitem – nieco ch�od-niej. Dzi�ki temu w ogrzewanych w taki spo-sób pomieszczeniach mo�na bez naruszania
komfortu cieplnego mieszkaców zmniej-szy� temperatur� o kilka stopni Celsjusza i zredukowa� w ten sposób zu�ycie energii o 5–10% w stosunku do ogrzewania grzej-nikowego. Ogrzewanie pod�ogowe uwalnia pomiesz-czenia od szpec�cych grzejników pod okna-mi, u�atwia urz�dzanie wn�trz, sprzyja te� uprawie rolin pokojowych.
Wad� ogrzewania pod�ogowego s� przede wszystkim ograniczenia w wykoczeniu posadzki (nie powinno si� nad nim uk�a-da� dywanów), a tak�e w rozmieszczeniu mebli. Uk�ad wymaga te� bardziej roz-budowanej aparatury steruj�cej, a du�a bezw�adno� cieplna utrudnia szybkie nagrzanie pomieszczenia po d�u�szej przerwie.
W ogrzewaniu pod�ogowym ch�odniej jest przy suficie. Ciep�o nie kr��y wzd�u� �cian, lecz rozchodzi si równomiernie w ca�ym pomieszczeniu od posadzki po sufit
Wykonanie ogrzewania pod�ogowego nie jest skomplikowane, ale warto jego u�o�enie powierzy fachowcowi
ok. 19°C
ok. 24°C
Moc ogrzewania pod�ogowego okrela si� na podstawie zapotrzebowania po-mieszczenia na ciep�o. Jeli w domu ma panowa� temperatura 20°C, orientacyj-nie przyjmuje si�, �e wystarczy moc nie-przekraczaj�ca 100 W/m2: w �azience i przedsionku
– 120–150 W/m2, w pozosta�ych pomieszczeniach
– 80–100 W/m2.
W jaki sposób okrela si� moc pod�ogówki?
fot.
Tyco
The
rmal
Con
trol
s
BD7_TwojDom_podlogowka.indd 62 2008-08-18 19:56:13
Ogrzewanie pod�ogowe
BUDUJEMY DOM 9/2008 63
Ogrzewanie wodne mo�e by� elemen-tem ogrzewania podstawowego – przede wszystkim na parterze domu, w którym na pi�trze s� tradycyjne grzejniki.Nak�ady inwestycyjne na wodne ogrzewanie pod�ogowe s� do� spore, 30–40% wy�sze ni� na tradycyjn� in-stalacj� z grzejnikami, ale umo�liwiaj� oszcz�dnoci na eksploatacji dzi�ki mo�-liwoci regulowania takiego systemu i do-pasowywania go do rzeczywistych po-trzeb cieplnych. Szczególnie efektywne jest to w instalacjach z kot�em konden-sacyjnym lub pomp� ciep�a. Ogrzewanie elektryczne zaleca si� raczej jako dodatkowe – do okresowego ogrze-wania pomieszcze – przede wszystkim �azienek. Ogrzewanie elektryczne wy-konuje si� z kabli, mat lub folii grzew-czych. Dzi�ki niewielkiej rednicy ka-bli grubo� warstwy jastrychu mo�e by� mniejsza ni� nad instalacj� ogrzewania wodnego. Pod wzgl�dem inwestycyjnym elektrycz-ne ogrzewanie pod�ogowe jest tasze na-wet od systemu grzejnikowego, ale ze wzgl�du na wysokie ceny energii elek-trycznej – nieop�acalne jako sposób na ogrzewanie ca�ego domu.
Kiedy warto zamon-towa� pod�ogówk� elektryczn�, a kiedy wodn�?
Jakie rury powinno si� stosowa� do wodnego ogrzewania pod�ogowego?W instalacjach ogrzewania pod�ogowego stosuje si� mi�kkie rury miedziane, rury poli-propylenowe PP oraz rury warstwowe typu PE-X/Al/PE. Ka�dy rodzaj rur ma nieco inne w�aciwoci, ale praktycznie nie ma istotnych ró�nic w ich trwa�oci i niezawodnoci. Decyduj�ce znaczenie maj� tu: jako� samego mate-ria�u oraz prawid�owe wykonanie instalacji. Rury miedziane w ogrzewaniu pod�ogowym powinny by� os�oni�te tzw. peszlem – ko-szulk� ochronn� z tworzywa. Zabezpiecza to mied� przed korozyjnym oddzia�ywaniem wylewki betonowej i zapewnia swobod� ruchów zwi�zanych z termicznym rozszerza-niem si� rur. Rury miedziane s� do� drogie.Rury polipropylenowe PP do ogrzewania pod�ogowego musz� mie� tzw. barier� antydyfu-zyjn�, to znaczy wtopion� w cianki specjaln� foli�, która zapobiega przenikaniu tlenu do wody grzejnej. Rury te mo�na uk�ada� bezporednio w wylewce betonowej, jednak d�ugo� prostych odcinków nie mo�e przekracza� 5 m. Rury PP wymagaj� uk�adania w sztywnych uchwytach lub monta�u na gor�co, poniewa� zagi�cia maj� tendencj� do prostowania si�. Tych wad nie maj� rury warstwowe, produkowane w ró�nych wariantach materia�owych
– najcz�ciej z polietylenu sieciowanego (PE-X), aluminium (Al) i polietylenu wysokiej g�sto�ci (PE). Warstwa aluminium zabezpiecza przed dyfuzj� tlenu, zmniejsza rozszerzalno� ciepl-n� rur i eliminuje tzw. pami�� kszta�tu, która sprawia, �e po wygi�ciu rura wraca do stanu poprzedniego. Uwaga! Niezale�nie od rodzaju u�ytych rur podczas ich monta�u nale�y przestrzega� zasa-dy uk�adania p�tli grzewczych z jednego odcin-ka, bez jakichkolwiek z��czek. D�ugo� odcinka nie powinna przekracza� 50 m. Rury montuje si� najcz�ciej w uk�adzie zygzakowym – z po-dzia�em na sekcje d�ugoci do 100 m.
Rury miedziane z p�aszczem ochronnym (peszlem) z tworzywa sztucznego, który zabezpiecza je przed uszkodzeniem mechanicznym i chemicznym oraz umo�liwia niezak�ócone termiczne wyd�u�anie si rury pod wp�ywem zmian temperatury czynnika grzewczego
Wodne ogrzewanie pod�ogowe mo�e wspó�pracowa� z ka�dym �ró-d�em ciep�a, pod warunkiem �e temperatura zasilania cz�ci pod-�ogowej nie przekroczy 50°C. Ogrzewanie pod�ogowe wykonane jest jako oddzielny obieg. Dzi�ki temu mo�e ono pracowa� niezale�nie od pozosta�ej cz�ci instalacji, pozwala te� na uzyskanie po��danej tem-peratury w systemie tzw. domieszania wody zasilaj�cej. Dzi�ki temu ogrzewanie to mo�e wspó�pracowa� np. z kot�em w�glowym o wy�szej tempe-raturze wody zasilaj�cej. Niezale�ny pod�ogowy obieg wodny wymaga zamontowania termostatycz-nego zaworu czterodro�ne-go i dodatkowej pompy obiegowej.
Jakie kot�y mog� wspó�pracowa� z instalacj� wodnego ogrzewa-nia pod�ogowego? Jakich elementów wymaga instalacja?
fot.
Hef
Wodne ogrzewanie pod�ogowe mo�ne wspó�pracowa równie� z nowoczesnym kot�em na paliwa sta�e Wodne ogrzewanie pod�ogowe zasilane przez rozdzielacz
po��czony za pomoc� pompy z kot�em c.o.
fot.
Wie
land
w��ownica
rozdzielacz
kocio�
pompa obiegowa
samoczynny zawór
odpowietrzaj�cy
ograniczenia maksymalnej temperatury
wody zasilaj�cej
naczynie wzbiorcze
przeponowe
BD7_TwojDom_podlogowka.indd 63 2008-08-18 19:56:43
BUDUJEMY DOM 9/200864
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Wodne ogrzewanie pod�ogowe wykonuje si� na etapie prac insta-lacyjnych – uwzgl�dniaj�c przy tym gruboci warstw niezb�dne dla uzyskania jednakowego poziomu pod�óg we wszystkich po-mieszczeniach. Przeci�tna grubo� warstw ogrzewania pod�ogo-wego wynosi: nad pomieszczeniami ogrzewanymi – 12 cm, na pod�ogach na gruncie – 16–20 cm.
Pierwsz� warstw� uk�adan� na stropie lub betonowej pod�odze na gruncie jest ocieplenie ze styropianu EPS 100 gruboci 5–15 cm. Na styropianie uk�ada si� foli� izolacyjn�, która chroni go przed wnika-niem wilgoci i wp�ywaniem mi�dzy p�yty wie�ej mieszanki pod-czas wylewania jastrychu. Kolejnym etapem jest umieszczenie listew
monta�owych lub specjalnych kszta�tek styropianowych i umoco-wanie w nich rur grzewczych. Po nape�nieniu rur wod� i sprawdze-niu szczelnoci wylewa si� jastrych cementowy z dodatkiem rod-ka plastyfikuj�cego. Na wi�kszych powierzchniach wskazane jest u�o�enie w wylewce betonowej siatki przeciwpr��nej. Grubo� ja-strychu nie powinna by� mniejsza ni� 6 cm i musi by� on oddzie-lony (oddylatowany) od wszystkich cian paskami z elastycznego materia�u. W ten sposób powstaje tzw. podk�ad p�ywaj�cy.
fot.
KA
N
Wodne ogrzewanie pod�ogowe
Z czego uk�ada si� elektryczne ogrzewanie pod�ogowe?Na ogrzewanie elektryczne mo�na u�y� kabli grzejnych, mat lub folii. Wybór materia�u zale�y przede wszystkim od tego, na jakim etapie budowy wykonuje si� instalacj�. Zalet� mat i folii jest mo�li-wo� ich monta�u pod terakot� lub na jej powierzchni bez potrzeby kucia posadzki. Ale s� rzadziej stosowane, bo s� dro�sze od kabli. Kable grzejne uk�ada si� w warstwie wylewki betonowej grubo-ci przynajmniej 5–6 cm, zatem trzeba to zrobi� na etapie wyko-nywania podk�adów pod�ogowych. Kable produkuje si� w dwóch odmianach – jako jedno- lub dwustronnie zasilane. Lepsze s� te pierwsze, gdy� do pr�du pod��cza si� tylko jeden ich koniec i �a-twiej jest je u�o�y�.
Maty i folie uk�ada si� bezporednio pod pokryciem pod�ogowym lub na nim np. pod lub na p�ytkach ceramicznych. Zwykle mon-tuje si� je podczas wykaczania pod�óg. Mata grzejna sk�ada si� z g�stej siatki z tworzywa sztucznego i wplecionego w ni� cienkie-go kabla grzejnego. Jej grubo� nie przekracza 3 mm.Folia grzejna zrobiona jest z p�askich drutów aluminiowych za-topionych w folii poliestrowej. Jej grubo� nie przekracza 2 mm. Kupuje si� j� w zestawach sk�adaj�cych si� z modu�ów grzewczych. Folia mo�e by� przycinana na ró�n� d�ugo�. Pami�ta� nale�y, by przyci�t� zaizolowa� specjaln� tam�.
Kabel grzejny z ta�m� monta�ow�
Kable grzejne mog� by zasilane jedno- (a) lub dwustronnie (b)
W jaki sposób uk�ada si� wodne ogrzewanie pod�ogowe?
fot.
Dev
i
fot.
Arc
hiw
um B
D
Jastrych, na którym uk�adane jest wodne ogrzewanie pod�ogowe, musi by oddylatowany od �cian
Rozdzielacz do ogrzewania wodnego, zamontowany w szafce podtynkowej
fot.
Dev
i
Mata grzejna z termostatem, zasilana dwustronnie
a b
folia
posadzka kamiennacienka warstwa zaprawy
izolacja (polistyren)
uchwyty ruryrura grzewcza
jastrych p�ywaj�cy
ta�ma izolacyjna na obrze�ach z foli� PE
listwa przypod�ogowa
strop
�ciana
tynk
6535
BD7_TwojDom_podlogowka.indd 64 2008-08-20 15:32:17
BUDUJEMY DOM 9/200866
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Jak uk�ada si� kable, maty i folie grzewcze?Sposób wykonania instalacji elektrycznego ogrzewania pod�ogo-wego zale�y od rodzaju u�ytych elementów grzejnych. Kable uk�ada si� podobnie jak instalacj� ogrzewania wodnego, z tym �e zamiast listew monta�owych mo�na kable mocowa� do siatki stalowej, która b�dzie pe�ni� jednoczenie funkcj� warstwy przeciwpr��nej.Maty i folie grzejne uk�ada si� na jastrychu pod�ogowym bezpo-rednio pod p�ytkami pod�ogowymi lub na nich. Odpowiednio przyci�t� mat� przykleja si� do pod�o�a klejem do p�ytek, a po jego wyschni�ciu nanosi nast�pn� warstw� elastycznej zaprawy klejo-wej i mocuje p�ytki. Uwaga! Kabli, mat ani folii nie nale�y umieszcza� pod meblami. O umeblowaniu pomieszcze, które maj� by� tak ogrzewane, trze-ba zdecydowa� przed u�o�eniem instalacji. Jeli tego si� nie dopil-nuje, temperatura pod�ogi pod meblami b�dzie wzrasta�a szybciej ni� w pozosta�ej cz�ci pomieszczenia, co mo�e doprowadzi� do przepalenia si� instalacji grzewczej.
Kable u�ywane do ogrzewania pod�ogowego maj� moc od 10 do 25 W/m. Od ich mocy zale�y w jakich odstpach bd� uk�adane. Najcz�ciej odstpy midzy przewodami wynosz� do 20 cm. Nie powinny by jednak mniejsze ni� 5 cm
fot.
Elek
tra
Elektryczne ogrzewanie pod�ogowe
Maty mo�na uk�ada równie� na starej posadzce np. z p�ytek ceramicznych: na zaprawie klejowej grubo�ci 2–3 mm lub bezpo�rednio na p�ytkach – je�eli mata jest samoprzylepna
fot.
Dev
i
zasilanie 230 V
termostat
pod�o�e
posadzka
wylewka betonowa 3–5 cm
kabel grzejny
wylewka betonowa 1–2 cm
styropian czujnik
Niezag�szczenie rur grzewczych w strefach przyokiennych; zbyt cienka warstwa wylewki betonowej (powinna wynosi� co najmniej 5–6 cm); brak zbrojenia przeciwpr��nego w wylewce i niedodanie rodka plastyfikuj�cego do mieszanki na warstw� jastrychu; nieuwzgl�dnienie rodzaju posadzki przy okrelaniu mocy grzewczej; w��czenie ogrzewania pod�ogowego bezporednio w obieg powrotny pozosta�ej cz�ci instalacji grzewczej; niedostateczna grubo� podpod�ogowej izolacji cieplnej.
Jakie b��dy s� najcz�ciej pope�niane podczas monta�u ogrzewania pod�ogowego?
BD7_TwojDom_podlogowka.indd 66 2008-08-18 20:01:30
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
REKLAMA
Koszt materia�ów i robocizny dla 10 m2 ogrzewania pod�ogowego
Ile kosztuje ogrzewanie pod�ogowe?
Wodne ogrzewanie pod�ogowe jest o 30–40 % dro�sze inwestycyjnie ni� tradycyjne ogrzewanie grzejnikowe. Ogrzewanie elektryczne natomiast pod wzgl�dem nak�adów jest ta�sze od wodnego i grzejnikowego, ale ze wzgl�du na wysokie ceny energii elektrycznej dro�sze w eksploatacji.
WODNEGOMateria�y: jastrych gr. 6,5 cm: 150–200 z� rury grzewcze: 300–520 z� folia izolacyjna: ok. 20 z� klipsy: ok. 45 z� styropian EPS 100–038,
gr. 10 cm: 190–260 z� termostat: 150–250 z�
��czny koszt materia�ów: 855-1345 z�Robocizna: 800-1100 z�Do kosztów ca�ego wodnego ogrzewa-nia pod�ogowego nale�y doliczy koszt rozdzielacza, pompy obiegowej, zaworu czterodrogowego: ok. 1500 z�Ca�kowity koszt: 3155–3945 z�
ELEKTRYCZNEGOMateria�y: jastrych gr. 4–5 cm: 90–130 z� elementy grzejne: 800–1350 z� siatka monta�owa: ok. 50 z� styropian EPS 100–038,
gr. 5 cm: 90–150 z� termostat: 150–250 z�
��czny koszt materia�ów: 1180–1930 z�Robocizna: 700–950 z�Ca�kowity koszt: 1880–2880 z�
fot.
Enst
o P
ol
BD7_TwojDom_podlogowka.indd 68 2008-08-20 15:32:49
BUDUJEMY DOM 9/200870
Artyku� promocyjny
Sprz�tanie pokoi staje si� prostsze: odkurzasz d�ugim, elastycznym w��em ss�cym pod��czo-nym do gniazda wlotowego w cianie. Kiedy skoczysz, po prostu od��czasz w�� i zamy-kasz gniazdo. Masz do wyboru kilka ró�nych modeli jednostek, wszystkie z du�� moc� ss�-c� i mocnymi silnikami. Mo�esz równie� wy-biera� sporód wielu zestawów akcesoriów do sprz�tania. Wi�cej informacji znajdziesz na www.electroluxonline.pl
Komfortowe oddychanieBadania wykaza�y, �e u�ywanie systemu centralnego odkurzania zmniejsza g�ów-ne symptomy alergii, co czyni Twój dom zdrowszym miejscem dla rodziny. Nasz sys-tem filtracji usuwa praktycznie 100% kurzu i alergenów i jako jedyny, prawdziwy filtr HEPA w systemach centralnego odkurza-nia gwarantuje pe�n� �ywotno� i skutecz-
no� przez wiele lat. Poniewa� filtr oraz wy-lot powietrza s� umieszczone poza obszarem mieszkalnym, nie ma mo�liwoci, aby kurz wróci� z powrotem do domu, jak to si� dzieje przy zwyk�ych odkurzaczach przenonych.
Cicha pracaCzy musisz odkurza� nie przeszkadzaj�c in-nym? Teraz mo�esz! System Electrolux usy-tuowany jest daleko od pomieszcze w któ-rych �yjesz, co zdecydowanie eliminuje ha�as. Ponadto dzi�ki nowatorskiej kon-strukcji odkurzacz Electrolux jest o po�ow� cichszy od zwyk�ych odkurzaczy. Chocia� cichy, to posiada moc 520 airwatów!
System Centralnego Odkurzania Electrolux sprawi, �e Twój dom b�dzie naprawd� czysty. Du�a moc ss�ca zapewnia dok�adne czyszczenie mebli i dywanów. Powietrze zasysane jest przez zamkni�ty system rur, filtrowane oraz wyrzucane na zewn�trz budynku.
Pomylelimy o tych, którzy chc� wygodnego, cichego i efektywnego sprz�tania
beam.indd 70 2008-08-20 09:14:49
BUDUJEMY DOM 9/2008 71
Du�a wydajno�� System Centralnego Odkurzania Electrolux czyni sprz�tanie �atwiejszym, a ta nie lu-biana czynno� zajmie Ci mniej czasu. Dzi�ki niemu swój dom uczynisz czyst-
szym i powietrze w pomieszczeniach b�dzie zdrowsze dla �ycia. Jednostka centralna Electrolux jest zainstalowana poza obsza-rem mieszkalnym, wi�c nie musisz zajmo-wa� si� noszeniem odkurzacza, filtrami, ani
zbiornikiem na kurz. Zamiast tego do dys-pozycji masz lekki i wygodny w�� ss�cy i akcesoria u�atwiaj�ce manew-rowanie i odkurzanie.
Electrolux do ka�dego domuWykonanie instalacji syste-mu Electrolux jest mo�liwe w ka�dym domu, a profesjonal-ny instalator wykona j� w kil-ka godzin. System Centralnego Odkurzania Electrolux jest pro-sty i niedrogi, a dzi�ki niemu mo�esz czu� si� w swoim domu naprawd� zdrowo i komfortowo.
Odkurzacze Centralne ElectroluxPrzedstawicielstwo w Polsce
ul. �wierczewska 771-066 Szczecintel. 091 483 46 75
kom. 0781 444 444www.electroluxonline.pl
Model ZCV781 ZCV782 ZCV783 ZCV785
Kolor czerwony czerwony czerwony czerwony
Filtr filtr silnika zmywalny HEPA zmywalny HEPA zmywalny HEPA
Rodzaj zbiornika worek papierowy pojemnik plastikowy + opcjonalnie worek papierowy
Pojemno�� u�ytkowa worka [l] 23 23 23 23
Pojemno�� zbiornika na kurz [l] - 31 31 31
Moc maksymalna [W] 1300 1300 1500 1750
Maksymalny czas przep�ywu powietrza [l/s] 50 50 50 50
Si�a ssania [Airwat/kPa] 515/28 518/28 525/33 562/38
Zbieranie kurzu [%] dywan 76, pod�oga 99 dywan 76, pod�oga 99 dywan 76, pod�oga 99 dywan 76, pod�oga 99
Poziom ha�asu [dB]* 63 63 64 64
Poziom ha�asu na wylocie [dB]* * 55 55 58 58
Zabezpieczenie przed przegrzaniem tak tak tak tak
Wymiary W x S x G [mm] 592 x 419 x 381 878 x 419 x 381 955 x 419 x 381 955 x 419 x 381
Dodatkowa funkcjonalno�� – – – panel LCD
* mierzony na urz�dzeniu** mierzony na wylocie, przy zastosowaniu t�umika
Niezale�nie od tego, który model z serii ZCV wybierzesz, otrzymasz wydajn�, niezawodn� i cich� jednostk� centraln�, która pomo�e Ci w utrzymywaniu czysto�ci przez wiele lat.
beam.indd 71 2008-08-20 09:15:11
BUDUJEMY DOM 9/200872
PodgrzewaczeW jakie urz�dzenie wyposa�y� domow� instalacj� wodn�, by zapewni� sta�y dop�yw ciep�ej wody? Do wyboru oprócz kot�a dwufunkcyjnego i jednofunkcyjnego z zasobnikiem, mamy niezale�ne podgrzewacze, elektryczne lub gazowe. Który sposób jest ta�szy i w jakich warunkach si� sprawdzi?
W jaki sposób mo�na podgrzewa� wod�?Do przygotowania c.w.u. wykorzystuje si� urz�dzenia przep�ywo-we, które podgrzewaj� wod� na bie��co w czasie jej czerpania, oraz urz�dzenia pojemnociowe, które podgrzewaj� i przechowuj� wod� w zbiorniku o okrelonej pojemnoci. Zasadnicza ró�nica mi�dzy tymi dwoma rodzajami urz�dze pole-ga na zapotrzebowania na moc grzewcz� – przy ogrzewaniu prze-p�ywowym musimy dysponowa� wi�ksz� moc�, gdy� od tego zale-�y ilo� i temperatura ogrzanej wody. W urz�dzeniach pojemnociowych moc grzewcza mo�e by� znacz-nie mniejsza, gdy� podgrzewanie jej roz�o�one jest w czasie, a woda powoli osi�ga nastawion� temperatur�.
Natomiast pod wzgl�dem funkcjonalnym urz�dzenia przep�ywowe umo�liwiaj� czerpanie c.w.u. przez dowolnie d�ugi czas, ale stru-mie wody i jej temperatura s� ograniczone moc� urz�dzenia. Z kolei podgrzewacze pojemnociowe pozwalaj� na dysponowa-nie okrelon� iloci� wody o nastawionej temperaturze (zale�na od pojemnoci zbiornika). Po jej wyczerpaniu musi nast�pi� prze-rwa w poborze c.w.u., potrzebna na dogrzanie wody do po��danej temperatury. Wybór urz�dzenia zale�y wi�c od potrzeb i stylu �ycia mieszka-ców, a tak�e od �ród�o ciep�a, jakie s� dost�pne w domu. Najcz�ciej sposób przygotowania c.w.u. zwi�zany jest z systemem ogrzewania. Najpopularniejsze s� kot�y dwufunkcyjne – jedno urz�-dzenie ogrzewa dom i dostarcza ciep�� wod�. Przy du�ym jednoczes-nym poborze wody stosowane s� natomiast kot�y jednofunkcyjne z zasobnikiem o du�ej pojemnoci. W domach, w których nie ma gazu lub kot�a na olej opa�owy, mon-towane s� zasobniki z wbudowan� grza�k� elektryczn� pozwala-j�c� na podgrzewanie wody w sezonie letnim, gdy nie pracuje np. kocio� w�glowy. W domach ogrzewanych pr�dem popularne s� elektryczne pod-grzewacze pojemnociowe. Elektryczne podgrzewacze przep�y-wowe, ze wzgl�du na du�y pobór pr�du z sieci, maj� ograniczo-ne zastosowanie jako podstawowe urz�dzenia do przygotowania c.w.u., ale dobrze pe�ni� swoj� rol� jako urz�dzenia wspomagaj�-ce, montowane przy punktach czerpania wody znacznie oddalo-nych od kot�owni.
Aby podgrzewacz przep�ywowy móg� wyprodukowa wystarczaj�c� ilo� ciep�ej wody do wype�nienia wanny, powinien mie moc kilkunastu kilowatów. Takie urz�dzenie wymaga zasilania pr�dem trójfazowym, dlatego planuj�c jego monta�, nale�y si zwróci do zak�adu energetycznego o zwikszenie mocy przy��czeniowej
fot.
Kos
pel
Pojemno� obu tych urz�dze zale�y przede wszystkim od liczby mieszka-ców domu, ale trzeba równie� bra� pod uwag� ich zwyczaje, np. czy korzystaj� g�ównie z k�pieli w wannie, czy te� pod prysznicem. Dla czteroosobowej rodzi-ny przyjmuje si� za wystarczaj�c� pojemno� w granicach 100–150 l.
Jak dobra� pojemno� podgrzewacza pojemnociowego i zasobnika c.w.u.?
Podgrzewacze pojemno�ciowe oferowane s� w ró�nych pojemno�ciach, np. 60, 100, 150, 200 l
fot.
Ric
hmon
d
BD9_TwojDom_podgrzewacze.indd 72 2008-08-20 15:33:35
Podgrzewacze
BUDUJEMY DOM 9/2008 73
Co do c.w.u. – kocio� czy podgrzewacz?Wybór, czy kupimy niezale�ny podgrzewacz, czy te� wykorzystamy kocio� do podgrzewa-nia wody, zale�y przede wszystkim od rodzaju systemu ogrzewania domu.Je�eli mamy kocio� na gaz ziemny, p�ynny lub olej opa�owy, racjonalne jest wykorzysta-nie go do przygotowania c.w.u. przez ca�y rok. W przypadku ogrzewania kot�em na paliwo sta�e, kominkiem lub pr�dem montowany jest najcz�ciej pojemnociowy podgrzewacz elektryczny.W przypadku wykorzystania kot�a gazowego istniej� dwie mo�liwoci przygotowania c.w.u. – podgrzewanie jej w kotle dwufunkcyjnym lub wspó�praca kot�a jednofunkcyjne-go z zasobnikiem ciep�ej wody. Instalacja z kot�em dwufunkcyjnym jest znacznie tasza i nie zajmuje dodatkowej po-wierzchni. Pracuje równie� bardziej ekonomicznie, gdy� woda podgrzewana jest jedynie w czasie jej czerpania. Wi�kszo� kot�ów zapewnia mo�liwo� równoczesnego czerpania wody z dwóch punktów – przy mocy ok. 24 kW uzyskujemy ciep�� wod� o temperaturze ok. 40°C i przep�ywie 12 l/min. Jeli pobór wody b�dzie wi�kszy, to zale�nie od automa-tyki kot�a spadnie cinienie wyp�ywaj�cej wody lub zmniejszy si� jej temperatura. W ko-t�ach tych d�u�szy jest czas oczekiwania na ciep�� wod� – musi si� ona nagrza� w wy-mienniku kot�a. Niektóre kot�y wyposa�one s� w niewielki zasobnik o pojemnoci 3–40 l, w którym ca�y czas magazynowana jest ogrzana woda. Instalacja z kot�em jednofunkcyjnym i zasobnikiem wymaga kupienia nie tylko samego zasobnika, ale równie� dodatkowej armatury (pompy, zaworów) oraz elementów steruj�-cych. Zasobnik taki jest �adowany ciep�em przekazywanym z wewn�trznej w��ownicy za-silanej z kot�a c.o. Uk�ad automatyki prze��cza samoczynnie podgrzewanie wody, gdy jej temperatura spadnie poni�ej nastawionej wartoci. W zasobniku ustawia si� najcz�ciej temperatur� 60°C, a czas nagrzewania wody zimnej (10°C) od zadanej temperatury wy-nosi 30–50 min. W czasie przechowywania ciep�ej wody wyst�puj� straty spowodowane przenikaniem ciep�a na zewn�trz zbiornika. Przeci�tnie przyjmuje si�, �e wynosz� one ok. 1,5 kWh w ci�gu doby. Komfort u�ytkowania takich zasobników zale�y od prawid�owe-go doboru ich pojemnoci do potrzeb konkretnej rodziny oraz mocy kot�a c.o. Instalacj� z zasobnikiem montuje si� przede wszystkim w przypadku, gdy jednoczenie korzysta si� z wielu przyborów sanitarnych np. w dwóch �azienkach i kuchni.
Wybór mi�dzy pojemnociowym a przep�y-wowym sposobem podgrzewania wody za-le�y od �ród�a ciep�a, jakim dysponujemy, wymaganej wydajnoci oraz rozleg�oci in-stalacji. Niekiedy doskonale sprawdzaj� si� systemy mieszane, w których cz�� instala-cji zasilana jest z jednego podgrzewacza po-jemnociowego, a inna z przep�ywowego. Np. nie ma sensu doprowadza� ciep�ej wody do baterii znacznie oddalonej od innych punk-tów czerpania ciep�ej wody, kiedy zu�ycie jej jest niewielkie. Wystarczy zamontowa� tam elektryczny, 10-litrowy podgrzewacz pojem-nociowy lub przep�ywowy o mocy 4–6 kW. Dlatego ka�da instalacja powinna by� rozpa-trywana indywidualnie z uwzgl�dnieniem m.in. miejsca do zamontowania podgrzewa-cza, wymaganego komfortu korzystania z cie-
p�ej wody, nak�adów inwestycyjnych i kosz-tów eksploatacji.
Przep�ywowe podgrzewacze wody maj� wydajno� od kilku do kilkunastu litrów cieplej wody na minut
Kiedy podgrzewa� wod� pojemnociowo, a kiedy przep�ywowo?
fot.
Ferr
oli
Po��czenie podgrzewacza przep�ywo-wego z niewielkim podgrzewaczem pojemnociowym jest rozwi�zaniem zwi�kszaj�cym komfort korzystania z c.w.u. Uzyskujemy wtedy efekt nie-mal natychmiastowego wyp�ywu cie-p�ej wody, podobnie jak w systemach z zasobnikiem. Przy bardziej rozga��-zionej instalacji mo�liwe jest równie� zamontowanie obiegu cyrkulacyjnego pod��czonego do podgrzewacza pojem-nociowego.
Czy warto ��czy� podgrzewacz pojemnociowy z przep�ywowym w jednej instalacji?
Jednopunktowy, przep�ywowy podgrzewacz wody jest dobrym
rozwi�zaniem w toalecie, oddalonej od pozosta�ych urz�dze� sanitarnych. Mo�e
by montowany zarówno na baterii, jak i pod umywalk�. Niektóre modele
wyposa�ane s� we w�asn� bateri, równie� prysznicow�
fot.
Bia
war
BD9_TwojDom_podgrzewacze.indd 73 2008-08-18 20:07:34
TWÓJ DOM TWOJE PIENI�DZE
Jaki podgrzewacz kupi�: elektryczny czy gazowy?Wybór podgrzewacza zale�y od dost�pu do sieci gazowej. Ze wzgl�du na znacznie ni�-szy koszt ciep�a pozyskanego z gazu pod-grzewacz gazowy jest rozwi�zaniem eko-nomiczniejszym. Podgrzewacz gazowy zazwyczaj wymaga pod��czenia do komina, przez który odpro-
wadzane b�d� spaliny. Mo�na równie� ku-pi� podgrzewacz z zamkni�t� komor� spa-lania i wtedy, jeli jego moc nie przekracza 21 kW, rur� spalinow� mo�na wyprowadzi� przez cian�.Podgrzewacz elektryczny jest znacznie dro�szy w eksploatacji od gazowego, na-
wet przy wykorzystaniu nocnej taryfy cen za energi�. Przy urz�dzeniach przep�ywo-wych ograniczeniem w ich zamontowaniu mo�e by� niewystarczaj�cy przydzia� mocy – zale�nie od przeznaczenia pobieraj� bo-wiem 6–18 kW.
Gazowy podgrzewacz pojemno�ciowy Elektryczny podgrzewacz pojemno�ciowy
pod��czenie ciep�ej wody
ci�nieniowo-temperaturowy zawór bezpiecze�stwa
pianka izolacyjna
rura odprowadzaj�ca gazy spalinowe
do komina
anoda dezaktywuje korozyjne dzia�anie wody i przed�u�a
�ywotno�� zbiornika
zawórspustowy
termostat
pobór c.w.u.
pod��czenie zasilania z sieci
dolnagrza�ka
pianka izolacyjna
zawór bezpiecze�stwa
doprowadzeniezimnej wody
anoda dezaktywujekorozyjne dzia�anie wody
i przed�u�a �ywotno�� zbiornika
termostat
zwórspustowy
Moc przep�ywowych podgrzewaczy wody jest cile zwi�zana z wymaganym prze-p�ywem i temperatur� wody. Przy podgrze-waniu wody o 35°C zapotrzebowanie mocy wynosi 2,4 kW na ka�dy 1 litr przep�ywaj�-cej wody/minut�. Przy umywalkach wyp�yw wody nie powi-nien by� mniejszy ni� 2 l/min (najcz�ciej przyjmuje si� 3–4 l/min), a przy zlewozmywa-kach i prysznicach – 5–6 l/min. Zak�adaj�c, �e nape�nianie wanny nie powinno trwa� d�u-�ej ni� 15 min., potrzebny b�dzie przep�yw wody przynajmniej 8 litrów/ min. Trzeba te� pami�ta�, �e urz�dzenia prze-p�ywowe powinny pracowa� przy mo�liwie niskiej temperaturze wyp�ywaj�cej wody (40–45°C), co w zupe�noci wystarczy do ce-lów higienicznych. Dzi�ki temu uzyskamy
silny strumie, a w przypadku domieszania zimnej wody nie b�dzie zbyt gwa�townego spadku temperatury wody, gdy zwi�kszy si� jej pobór w innym miejscu. W zlewozmywa-
kach, gdzie potrzebna jest wy�sza temperatu-ra, mo�na zamontowa� dodatkowy podgrze-wacz tylko do tego celu.
fot.
Kos
pel
Wydajno� elektrycznego podgrzewacza przep�ywowego zamontowanego pod prysznicem (a) i pod zlewozmywakiem (b) nie powinna by ni�sza ni� 5–6 l/min
fot.
Kos
pel
a b
Pojemno�ciowe: gazowe: 1500 z� (moc 8,9 kW, pojemno� 151 l)
2400 z� (moc 11,7 kW, pojemno� 189 l) elektryczne: 800 z� (moc 1,5 kW, pojemno� 120 l)
3200 z� (moc 3 kW, pojemno� 300 l)
Przep�ywowe: gazowe: 900 z� (moc 17,4 kW, wydajno� 10 l/min)
2500 z� (moc 24,4 kW, wydajno� 14 l/min) elektryczne: 400 z� (moc 4 kW, wydajno� 1,9 l/min)
500 z� (moc 5 kW, wydajno� 2,9 l/min)
Ile kosztuj� podgrzewacze wody?
Jak dobra� moc podgrzewaczy przep�ywowych?
BD9_TwojDom_podgrzewacze.indd 74 2008-08-18 20:07:51
LUMO SP. Z O.O.• 62-050 MOSINA-KROSNOUL. G�ÓWNA 51B • TEL./FAX: (061) 81-36-525WWW.LUMO.COM.PL • E-MAIL: [email protected]
OFERUJEMY KOT�Y NA PALIWA STA�E
KOT�Y GAZOWEKOT�Y OLEJOWE
KOT�Y OLEJOWO-GAZOWEWYMIENNIKI C.W.U.
PALNIKIUK�ADY STEROWANIA
ARMATURA WODNA I OLEJOWASYSTEMY KOMINOWE
BIO
-MA
X
VU
LCA
NU
S
LUM
O-9
5
LUC
O
CEN
TRA
L PLU
S
MA
RC
O
EU
RO
LUM
O
BD9_08_Reklama_Lumo.indd 76 2008-08-19 12:26:21
Podstawy energooszcz�dno�ci
ROK DOMU ENERGOOSZCZ�DNEGO
1
Has�o oszcz�dzania energii kojarzy si� nam wprost z wielkimi problemami cywilizacyjnymi i geopolitycznymi. Któ� nie s�ysza� o wyczerpywaniu si� z�ó� paliw kopalnych, zgubnych skutkach emisji CO2 (globalnego ocieplenia), czy k�opotliwej politycz-nie sytuacji naszego kraju, uzale�nionego od dostaw surowców energetycznych z Rosji. Rozwi�zywanie wielkich problemów ch�tnie zostawiamy Wielkim Tego wiata. Okazuje si� jednak, �e ka�dy z nas, budu-j�cych dom, mo�e si� przyczyni� do powstrzymania spo�ecznie zgubnych skutków nadmiernego zu�ycia paliw. Mo�e to uczyni� równie� w trosce o swój w�a-sny interes, w trosce o w�asne pieni�dze. Mo�e to uczyni�, buduj�c dom energooszcz�dny.Nie wymaga to �adnych nadzwyczajnych dzia�a�. Nie chodzi o tzw. dom pasywny. Dom energooszcz�dny to wspó�czesny standard budowlany. To dom o staran-nej, ale nie przesadnie grubej izolacji cieplnej cian, dachu i pod�ogi. Z porz�dnymi, ale nie wyczynowy-mi oknami. Z odzyskiem ciep�a w systemie wentyla-cji. Z nowoczesnym systemem c.o. o wysokiej spraw-noci. Innych domów w zasadzie nie powinno si� ju� teraz budowa�. Naka�� nam to wkrótce dyrektywy UE. Tak wa�ne zagadnienie wymaga powa�nego po-traktowania. W VII odcinku akcji edukacyjnej podpowiadamy jaki rodzaj wentylacji gwarantuje skuteczn� (sta��) wy-mian� powietrza w domu energooszcz�dnym i jedno-czenie minimalizuje straty energii z ni� zwi�zane.
Po co oszczdza energi ciepln�? Czy op�aca si budowa dom energooszczdny?
Jak wybra energooszczdny projekt katalogowy?
Zasady projektowania domu energooszczdnego
Przegrody w budynku energooszczdnym
Jak nie dopu�ci do powstania mostków termicznych?
Sposoby pozyskiwania energii cieplnej od s�o�ca
Wentylacja w domu energooszcz�dnym
Niekonwencjonalne �ród�a ciep�a i systemy grzewcze
2
3
4
5
6
7
8
AKCJA EDUKACYJNA
BD9_wentylacja_tytulowa.indd 77 2008-08-21 15:19:52
ROK DOMU ENERGOOSZCZDNEGO
78
GrawitacyjnaEnergooszcz�dno�� budynku oznacza nieskomplikowan� architektur�, doskonale zaizolowane �ciany i dach, monta� energooszcz�dnych okien i nowoczesnego systemu grzewczego, rezygnacj� z balkonów b�d�cych cz�sto mostkami termicznymi. Dom – zgodnie z za�o�eniami – zaczyna przypomina� szczelny termos. Ale brak skutecznej wentylacji w takim budynku mo�e sprawi�, �e nie b�dzie on energooszcz�dny, a �ycie w nim b�dzie po prostu nieprzyjemne.
do Wentylacja
Maciej Kosowski, Joanna D�browskalamusa!
fot.
ww
w.r
ekup
erat
ory.
pl
BD9_wentylacja.indd 78 2008-08-21 17:49:14
Podstawy energooszcz�dno�ci
79
Dom energooszcz�dny dzi�ki zastosowanym ma-teria�om i technologiom traci energi� zupe�nie ina-czej ni� domy budowa-ne jeszcze zaledwie kil-ka czy kilkanacie lat temu. Do niedawna s�dzono, �e straty ener-getyczne w wyniku wentylacji to zaledwie 20-30% ca�kowitych strat ciep�a budynku. Pozosta�a cz�� energii wypromieniowywa-na by�a przez dach, ciany, okna czy pod�o-gi. Dom energooszcz�dny przez okna, dach czy ciany mo�e traci� zaledwie kilkanacie procent ciep�a. Pozosta�e straty energetycz-
ne, si�gaj�ce w przypadku niektórych do-mów nawet 80% ca�kowitych strat ciep�a to skutek pracy wentylacji.
Ujmuj�c rzecz obrazowo: nowoczesny dom energooszcz�dny wyposa�ony w trady-cyjny system wentylacji grawitacyjnej to do-brze zaizolowany budynek, w którym ce-lowo pozostawiono dziury. Co wi�cej, jeli zsumujemy wszystkie otwory kominowe s�u��ce do tradycyjnej wentylacji w prze-ci�tnym domu, to mo�e okaza� si�, �e ich ��czna wielko� osi�ga nawet ponad 1 m2! To wielka dziura w dachu otwarta przez 365 dni w roku. Si�� rzeczy mimo doskona�ej izolacji taki dom w praktyce przestaje by� energooszcz�dny…
Wentylacja w domu energooszcz�dnym powinna nie tylko zapewnia� mieszkacom odpowiedni� ilo� wie�ego powietrza
Wady i zalety wentylacji z odzyskiem ciep�a
Decyduj�c si� na nowoczesne rozwi�zania konstrukcyjne i izolacyjne budynku nale�y bezwzgl�dnie pami�ta� o zapewnieniu w nim tak�e skutecznej wentylacji
”
”
Prac� systemu wentylacji z odzyskiem ciep�a mo�na sterowa elektronicznie, za pomoc� panela (a) lub pilotem (b)
a
b
fot.
Pro
-Ven
t
fot.
Bur
sa
Zasada dzia�ania wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciep�a z wymiennikiem krzy�owym
rys.
Kos
s
Zalety: skuteczna praca systemu wentylacyj-
nego niezale�na od warunków zewntrz-nych czy nieszczelno�ci budynku, najskuteczniej tego typu system wen-
tylacyjny dzia�a w budynkach ca�kowicie szczelnych, zapewniaj�c sta�� wymian powietrza przez system kana�ów nawiew-nych i wywiewnych, rekuperatory najnowszej generacji po-
zwalaj� na odzyskanie nawet ponad 90% ciep�a, dobrze wykonany system wentylacyj-
ny oparty na rekuperatorze pozwala na obni�enie kosztów ogrzewania nawet o ponad 60% w porównaniu z wentylacj� grawitacyjn�. Aby by pewnym oszczd-no�ci warto wykona audyt energetyczny projektowanego czy budowanego domu – mo�e okaza si, �e dziki zastoso-waniu odpowiedniej izolacji oraz odpo-wiedniej klasy rekuperatora mo�liwe jest znaczne obni�enie kosztów ogrzewania budynku, mo�na zrezygnowa z wielu elemen-
tów wyposa�enia domu, niezbdnych przy wentylacji grawitacyjnej (co znacz-nie obni�y ca�kowity koszt inwestycji):– otwieranych okien wszdzie tam, gdzie bdzie mo�na je umy od zewn�trz (w takich miejscach wystarcz� ta�sze, nieotwierane okna),– wszystkich kominów wentylacyjnych,– nawiewników w oknach lub �cianach i mikrorozszczelnienia w oknach (wystarcz� ta�sze okna wy��cznie zamykane i otwie-rane).
Wady: koszty inwestycyjne wy�sze o 25–50%
w stosunku do wentylacji grawitacyj-nej, brak odpowiedniej wiedzy fachowej
– na polskim rynku jest to produkt nowy, przez co spora cz� tzw. „fachowców” �eruje na niewiedzy klientów, montuj�c systemy wadliwe, pozbawione jakiejkol-wiek dokumentacji technicznej, oparte na urz�dzeniach o bardzo niskiej jako-�ci lub o fatalnych parametrach odzy-sku ciep�a.
BD9_wentylacja.indd 79 2008-08-21 17:49:48
ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO
80
i usuwa� na zewn�trz zapachy, nadmiar wilgoci i dwutlenku w�gla, ale powin-na równie� umo�liwia� odzyskanie cie-p�a z powietrza wywiewanego. Ciep�o ta-kie tracone jest bezpowrotnie w przypadku tradycyjnych systemów wentylacyjnych. Optymalnym rozwi�zaniem wentylacyjnym dla domu energooszcz�dnego jest wi�c sys-tem wentylacji nawiewno-wywiewnej z od-zyskiem ciep�a z rekuperatorem. System taki oparty na dobrej klasy urz�dzeniach zapew-nia odzysk ciep�a z powietrza wywiewanego na poziomie nawet powy�ej 95%. W prakty-ce oznacza to, �e straty energetyczne w wy-niku wentylowania pomieszcze ograniczo-ne s� do absolutnego minimum.
System nawiewno-wywiewny zapew-nia sta�e dostarczanie do budynku oraz jednoczesne usuwanie z niego takiej ilo-ci powietrza, która gwarantuje skutecz-no� wentylacji oraz wysoki komfort klimatyczny.
Systemy wentylacyjne tego typu dzia�aj� w oparciu o central� wentylacyjn� nawiew-no-wywiewn� z odzyskiem ciep�a, zwan�
potocznie rekuperatorem (cho� s�owo reku-perator oznacza w rzeczywistoci jedynie wymiennik ciep�a umieszczony wewn�trz centrali wentylacyjnej).
Uk�ad taki dzia�a w dwie strony – zim� zapewnia odzysk ciep�a z powietrza usuwa-nego, latem nast�puje tzw. „odzysk ch�odu”, zabezpieczaj�cy dom przed szybkim prze-grzewaniem si�.
System wentylacji z odzyskiem ciep�a sk�a-da si� z: rekuperatora – najwa�niejszego elemen-
tu. Rekuperator to inaczej centrala wentyla-cyjna z odzyskiem ciep�a. Powietrze prze-
p�ywaj�ce przez ni� zostaje podgrzane zim� a sch�odzone latem. Uwaga! Rekuperatory konstruowane s� z myl� o odzyskiwaniu ciep�a zim�, efekt ch�odzenia jest w nich zawsze o wiele s�ab-szy, o ile nie zastosujemy dodatkowych urz�dze sch�adzaj�cych powietrze; czerpni i wyrzutni powietrza, którymi
powietrze wp�ywa do kana�ów i z nich wy-p�ywa; kana�ów wentylacyjnych, zakoczonych
nawiewnikami i kratkami wyci�gowymi,
Czerpnia i wyrzutnia powietrzaCzerpnia – s�u�y do pobierania powietrza z zewn�trz, umieszcza si� j� w cianie domu, podbitce dachowej lub w ogrodzie (zazwyczaj ��czy si� j� wtedy z wymienni-kiem gruntowym). Wyrzutnia – usuwa zu�yte powietrze na ze-wn�trz, najcz�ciej umieszcza si� j� na da-chu w formie gotowego komina lub w cia-nie szczytowej budynku.Uwaga! Jeli czerpnia ma by� zamontowana na cianie, nie mo�e si� znale�� od strony
20–30 tys. z�
kosztuje wykonanie dobrej klasy systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej
z rekuperatorem w domu o powierzchni ok. 160 m2
przed rozpoczciem monta�u przedsta-wi projekt instalacji zawieraj�cy wszelkie obliczenia umo�liwiaj�ce w�a�ciwy dobór rekuperatora oraz poszczególnych elemen-tów instalacji wentylacyjnej (czerpni i wy-rzutni powietrza, kana�ów wentylacyjnych z nawiewnikami i kratkami wyci�gowymi oraz rekuperatora), zaplanowa trasy kana�ów wentylacyj-
nych: mo�na je umie�ci w sufitach pod-wieszanych, na poddaszu, w �ciankach ko-lankowych lub odpowiednich szachtach, przewidzie doprowadzenie do ka�dego
z pomieszcze� budynku co najmniej jedne-go przewodu wentylacyjnego, rozmie�ci kana�y wentylacyjne tak, by
powietrze wywiewane by�o z �azienek, toa-lety i kuchni, a nawiewane do sypialni, po-koi dziennych, salonu i gabinetu, zapewni swobodn� wymian powie-
trza pomidzy pomieszczeniami, a wic zaz-naczy w opisie projektu drzwi z od-powiednim podciciem lub otworami wentylacyjnymi.
Projektant instalacji wentylacyjnej powinien:
Czerpnia ogrodowa systemu wentylacyjnego uzupe�nionego o gruntowy wymiennik ciep�a sch�adzaj�cy powietrze latem i podgrzewaj�cy zim�
�cienne wyrzutnie powietrza najcz�ciej montuje si pod dachem w �cianie szczytowej budynku
fot.
ww
w.r
eper
kura
tory
.pl
fot.
Arc
hiw
um B
D
BD9_wentylacja.indd 80 2008-08-21 18:17:27
Podstawy energooszcz�dno�ci
81
ruchliwej ulicy, co powodowa�o by nap�y-wanie do domu spalin. Nale�y równie� pa-mi�ta� o zachowaniu minimalnej odleg�oci mi�dzy czerpni� i wyrzutni�:– 8 m – jeli s� na jednej cianie budynku,– 5 m – jeli czerpnia i wyrzutnia znajduj� si� na s�siednich cianach.
Kana�y wentylacyjneW Polsce najcz�ciej montuje si� systemy wentylacyjne z przewodami elastyczny-mi. Przewody takie to – w uproszczeniu fo-lia aluminiowa oparta na stalowej spr�-�ynie, owini�ta (lub nie) izolacj� z we�ny mineralnej. Mimo pozornej �atwoci mon-ta�u i przyst�pnej ceny cz�sto nios� ze sob� ryzyko dla u�ytkownika. Ich jako� zazwy-czaj jest niezbyt dobra, przez co trwa�o� takiej instalacji mo�e zosta� ograniczo-na do zaledwie kilku lat lub do pierwszego czyszczenia: szczotka mo�e spowodowa� bezpowrotne zniszczenie wn�trza takiego przewodu. Du�o trwalszym, cho� nieco dro�szym rozwi�zaniem jest zastosowanie metalo-wych przewodów sztywnych typu spiro, pokrytych dodatkowo specjaln� izolacj�. Instalacja wykonana z takich przewodów spe�ni swoje zadanie przez wiele lat, mo�e by� równie� regularnie czyszczona bez ry-zyka jej uszkodzenia. Uwaga! Nale�y bezwzgl�dnie unika� wy-korzystywania do wykonywania instalacji wentylacyjnych rur bez atestów do zasto-sowania w wentylacji, np. rur kanalizacyj-nych. Materia�, z jakiego s� one wykonane, cz�sto powoduje uwalnianie do powietrza niewielkich iloci szkodliwych zwi�zków chemicznych, w przypadku po�aru za gro-
zi szybkim rozprzestrzenieniem si� ognia w budynku. Kana�y wentylacyjne montuje si� w cia-nach i stropach, a w budynkach z nieu�ytko-wym poddaszem najcz�ciej prowadzi si� je w�anie w tej niewykorzystanej przestrzeni.
RekuperatorNazywana rekuperatorem centrala nawiew-no-wywiewna z odzyskiem ciep�a to – w du�ym uproszczeniu – urz�dzenie sk�a-daj�ce si� z wymiennika ciep�a oraz dwóch wentylatorów: nawiewnego i wywiewne-
go. �wie�e, zimne powietrze zasysane z ze-wn�trz przechodzi przez wymiennik ciep�a, ogrzewaj�c si� od takiej samej iloci zu�yte-go powietrza usuwanego z wn�trza budyn-ku na zewn�trz, równie� przep�ywaj�cego przez ten wymiennik. Przep�ywy s� prawie bezg�onie i odbywaj� si� samoczynnie. Na rynku dost�pnych jest coraz wi�-cej modeli rekuperatorów. Decyduj�c si� na konkretne urz�dzenie, warto porówna� nie tylko ceny, ale przede wszystkim dost�p-no� serwisu, koszty eksploatacyjne (zu�y-cie energii plus koszt wymiennych filtrów) oraz jako� wykonania urz�dzenia. Warto równie� zasi�gn�� opinii fachowca, który odpowiednio dobierze urz�dzenie do budynku, w jakim ma ono zosta� zainsta-lowane. Dobór powinien uwzgl�dnia� nie tylko wydajno� rekuperatora czy jego od-zysk ciep�a, ale tak�e spr�� (si��, z jak� re-kuperator wpycha powietrze w przewody wentylacyjne oraz zasysa powietrze z ze-wn�trz; im wielko� ta jest wi�ksza, tym silniejsza jest centrala) generowany przez wentylatory. Nale�y równie� zwróci� uwag� na po-ziom ha�asu centrali wentylacyjnej. Jeli re-kuperator b�dzie pracowa� zbyt g�ono, nie b�dziemy mogli spa�! Warto jest równie� za-uwa�y�, �e szczególnie tasze rekuperato-ry s� cz�sto du�o g�oniejsze od tych dro�-
System wentylacyjny powinien by wykonany z materia�ów zapewniaj�cych odpowiedni� trwa�o�, np. z rur zwijanych spiro, pokrytych specjaln� warstw� izolacyjn�
Decyduj�c si na umieszczenie rekuperatora na poddaszu nieu�ytkowym, nale�y bezwzgldnie pamita o dobrym zabezpieczeniu urz�dzenia przed mrozem – musi ono znajdowa si wewn�trz izolowanej przestrzeni budynku
fot.
ww
w.r
eper
kura
tory
fot.
ww
w.r
eper
kura
tory
.pl
BD9_wentylacja.indd 81 2008-08-21 18:18:11
ROK DOMU ENERGOOSZCZ DNEGO
82
Wentylacja grawitacyjna
Schemat dzia�ania wentylacji grawitacyjnej
To nadal najcz�ciej w Polsce spotykany system wentylacyjny. Jego dzia�anie opiera si na ruchu powietrza w pionowym przewo-dzie kominowym wywo�anym przez ró�nic temperatury pomidzy wntrzem budynku a �rodowiskiem zewntrznym oraz ró�ni-cy ci�nienia wywo�anej ruchem powietrza. Dla jej skutecznego dzia�ania konieczne jest nie tylko zapewnienie istnienia dro�ne-go przewodu kominowego z kratk� na �cia-nie, ale tak�e zapewnienie sta�ego dop�y-wu powietrza z zewn�trz. Dop�yw powietrza z zewn�trz umo�liwiaj� midzy innymi krat-ki �cienne umieszczane pod oknami lub na-wiewniki okienne. Najcz�ciej stosowane w domach rozszczelnienia po�aci okiennych, zwane „mikrowentylacj�”, w wikszo�ci wy-padków nie zapewniaj� odpowiedniego dop�y-wu powietrza. Przewód kominowy mo�e usu-n� na zewn�trz nawet kilkadziesi�t metrów sze�ciennych powietrza na godzin, a prze-citna mikrowentylacja okienna dostarcza zaledwie kilka metrów sze�ciennych, zazwy-czaj oko�o 10-krotnie mniej. Jest to zauwa�al-ne szczególnie w momencie „odwracania si ci�gu” w �azienkowych kratkach wentylacyj-nych, które zamiast usuwa zu�yte powietrze na zewn�trz powoduj� nawiewanie zimnego powietrza. Prawid�ow� prac kratki wentyla-cyjnej spowoduje uchylenie okna w �azience. Warto równie� zauwa�y, �e dla dobrego sa-mopoczucia (czyli odczuwania tzw. „komfor-tu klimatycznego”) w danym pomieszczeniu osoba doros�a potrzebuje oko�o 40–60 m3 po-wietrza na godzin.
Fachowy projekt i monta
Wbrew pozorom dobrze wykonany system wen-tylacji grawitacyjnej nie jest systemem tanim. Koszt wymurowania tylko jednego komina wen-tylacyjnego o 3–5 przewodach wentylacyjnych to wydatek rzdu kilku tysicy z�otych w zale�no-�ci od d�ugo�ci komina. Wentylacja grawitacyjna – o ile sprawdza�a si doskonale w domach bu-dowanych w latach 60-tych czy 70-tych, pe�nych dziur i nieszczelno�ci zapewniaj�cych sta�y dop�yw powietrza – przestaje dzia�a w domach nowocze-snych, budowanych przy u�yciu technologi i opar-tych na wysokiej szczelno�ci i izolacyjno�ci.
W efekcie w wikszo�ci domów d���cych do uzyskania wysokiej energooszczdno�ci zasto-
Najlepszy rekuperator zamontowany w �le wykonanej instalacji wentylacyjnej nie b-dzie dobrze dzia�a. Na naszym rynku jest niewiele firm, które maj� wystarczaj�ce do-�wiadczenie w wykonywaniu takich insta-lacji, wic wikszo� instalatorów, zw�asz-cza tych, którzy podejmuj� si ka�dego zadania, uczy si na b�dach pope�nia-nych u swoich klientów – czyli w naszych domach. Warunkiem w�a�ciwego, bezg�o�nego funk-cjonowania wentylacji z odzyskiem ciep�a s� midzy innymi:
odpowiednie dobranie �rednic przewo-dów wentylacyjnych i przepustnic regula-cyjnych, uwzgl�dnienie obliczenia oporów insta-
lacji (na tej podstawie dobiera si rekuperator o odpowiednich parametrach), zastosowanie odpowiednich rur (obecnie
nie stosuje si ju� rur harmonijkowych, lecz g�adkie, przez które powietrze przesuwa si prawie bez szumów), staranne ocieplenie kana�ów przechodz�-
cych przez pomieszczenia nieogrzewane (piw-nica, poddasze),
wybranie centrali z p�ynn� lub wielostop-niow� regulacj� pr�dko�ci wentylatora – im wiksze mo�liwo�ci regulacji, tym wiksze oszczdno�ci energii, wyposa�enie centrali w system kontro-
li zabrudzenia filtra, który poinformuje nas, gdy trzeba bdzie go oczy�ci. Zatkany filtr to wiksze opory przep�ywu powietrza i wy�sze koszty zu�ycia pr�du, nale�yta konserwacja instalacji, polega-
j�ca na wymianie filtrów (raz na 2–4 miesi�ce) oraz czyszczeniu kana�ów wentylacyjnych (raz na 3–6 lat w zale�no�ci od stopnia zabrudze-nia).
sowanie wentylacji grawitacyjnej powoduje skutki uboczne w postaci silnego zagrzybie-nia �cian oraz bardzo wysokiej koncentracji ró�nych szkodliwych zwi�zków chemicznych, które nie s� usuwane na zewn�trz z powodu nieskutecznie dzia�aj�cego systemu wentyla-cyjnego. Wentylacja grawitacyjna uniemo�li-wia skuteczn� kontrol ilo�ci powietrza usuwa-nego oraz jakiekolwiek filtrowanie powietrza. Rozszczelnienia okien powoduj� równie� prze-dostawanie si do wntrza mieszka� uci��-liwego ha�asu z zewn�trz, szczególnie w bu-dynkach usytuowanych w centrach miast czy w pobli�u ruchliwych ulic.
BD9_wentylacja.indd 82 2008-08-21 17:51:18
Podstawy energooszcz�dno�ci
83
szych, zwykle du�o staranniej wykonanych i zaizolowanych.
Warto zwróci� uwag� równie� na spraw-no� odzysku ciep�a wymiennika. Tu jed-nak nale�y by� ostro�nym – zdarza si�, �e parametr ten jest zawy�any przez producen-tów lub podawany wy��cznie dla okrelonej temperatury i wydajnoci, dla których wy-soka sprawno� uzyskiwana jest tylko w wa-runkach laboratoryjnych, w rzeczywistoci za parametr ten jest znacznie ni�szy. Warto wi�c zapyta� instalatora o certyfikat wydany
przez niezale�ne laboratorium, potwierdzaj�-cy rzeczywiste parametry pracy urz�dzenia. Ju� na etapie projektu warto si� zastano-wi�, gdzie umieci� central� wentylacyjn�. Najcz�ciej montuje si� j� na poddaszu, w kot�owni lub w gara�u. Wybieraj�c miej-sce na rekuperator, trzeba jednak pami�ta�, �e powinno ono gwarantowa� w miar� �a-twy dost�p do urz�dzenia. W ka�dym reku-peratorze s� bowiem filtry, które przynaj-mniej dwa razy do roku powinno si� wyj�� i wyczyci�.
Wentylacja wywiewna
Schemat dzia�ania wentylacji wywiewnej
Pomys� tego systemu zrodzi� si w wyniku chci usprawnienia niedzia�aj�cej wentylacji gra-witacyjnej. Zaczto wic dodawa wentylatory wymuszaj�ce ruch powietrza oraz kana�y usu-waj�ce zu�yte powietrze z poszczególnych pomieszcze� budynku. Skuteczna praca takiego systemu zale�na jest od dop�ywu pr�du do wentylatora wywiewnego oraz �wie�ego powietrza z zewn�trz w ilo�ci identycznej, jak ta, która usuwana jest przez wentylator wywiewny.
Brak dop�ywu powietrza z zewn�trz (kratki podokienne, nawiewniki podokienne, mikrowen-tylacja) spowoduje obni�enie skuteczno�ci dzia�ania systemu wentylacyjnego. Wentylator b-dzie krci� si, miel�c powietrze, ale nie usunie nic na zewn�trz, je�li nie wyrównamy ci�nie-nia poprzez dop�yw �wie�ego powietrza w innej cz�ci pomieszczenia.
Zastosowanie w �azience wentylatorka wspomagaj�cego wywiew powietrza z �azienki, hybrydowej nasady kominowej wyposa�onej w wentylator wyci�gowy czy zainstalowanie w domu centralnego wentylatora wywiewnego to ró�ne przyk�ady systemów wentylacji wy-ci�gowej. Jest to system stosunkowo tani w monta�u, sk�ada si zazwyczaj z wentylatora lub kilku wentylatorów po��czonych z prostym systemem wyci�gowym powietrza. Niestety jest to równie� system bardzo drogi w eksploatacji: sta�e usuwanie ogrzanego, zu�ytego powie-trza na zewn�trz powoduje znaczny wzrost kosztów eksploatacyjnych budynku.
Wentylacja wywiewna jest stosunkowo tanim rozwi�zaniem, zapewniaj�cym du�o wiksz� skuteczno� wentylacji ni� wentylacja grawitacyjna. Niestety wysoka skuteczno� pracy sys-temu powoduje równie� ucieczk sporej ilo�ci ciep�ego powietrza na zewn�trz, dlatego roz-wi�zanie takie nie powinno by brane pod uwag w przypadku domu energooszczdnego.
Gruntowy wymiennik ciep�a
Latem, podczas upa�ów dobrze wykonany gruntowy wymiennik ciep�a pozwala na sch�o-dzenie powietrza wchodz�cego do budynku z +32 do nawet +16 stopni, bez bez koniecz-no�ci dodatkowego zu�ycia energii – prac� GWC steruje wy��cznie rekuperator
fot.
ww
w.r
eper
kura
tory
.pl
System wentylacyjny domu energoosz-czdnego mo�e zosta dodatkowo wypo-sa�ony w urz�dzenia podnosz�ce komfort mieszka�ców. Rol urz�dzenia ch�odz�ce-go mo�e pe�ni gruntowy wymiennik cie-p�a wykorzystuj�cy naturalne ciep�o gruntu za po�rednictwem systemu rur lub system ch�odz�cy dla rekuperatora oparty na spe-cjalnej pompie ciep�a, tzw. artic, niewy-magaj�cy instalowania rur czy z�o�a pod ziemi�.
Urz�dzenia te powoduj� wstpne sch�o-dzenie powietrza latem, polepszaj�c klimat wewn�trz pomieszcze� w okresie upa�ów. Powietrze nap�ywaj�ce do budynku zim� po przej�ciu przez GWC ogrzewa si do tem-peratury dodatniej, co dodatkowo obni�a koszty ogrzewania.
Korzystaj�c z urz�dze� ch�odz�cych na-le�y pamita o bezwzgldnym odciciu nadmiaru s�o�ca wpadaj�cego do pomiesz-cze� przez okna. Brak zainstalowanych �a-luzji czy rolet spowoduje powstanie efektu „szklarni”. Zgodnie z norm� DIN 5034-1 po-mieszczenia nale�y chroni przed nadmier-nym nagrzewaniem promieniami s�onecz-nymi tylko za pomoc� os�on zewntrznych np. rolet. Dotyczy to szczególnie budynków energooszczdnych, które ze wzgldu na doskona�� izolacj szybko nagrzewaj� si wewn�trz od s�o�ca.
BD9_wentylacja.indd 83 2008-08-21 17:52:08
BUDUJEMY DOM 9/200884
Artyku� promocyjny
Stosowanie nowoczesnych, energoosz-cz�dnych technologii budowlanych czy izolacyjnych niesie ze sob� konieczno� zastosowanie innych nowoczesnych tech-nologii umo�liwiaj�cych komfortowe �y-cie wewn�trz bardzo szczelnego budynku.
Przeci�tny cz�owiek produkuje codzien-nie nawet kilka litrów wody w postaci pary wodnej oraz zu�ywa codziennie kilogram po�ywienia, trzy kilogramy wody oraz trzy-dzieci kilogramów powietrza. Brak sku-tecznej wentylacji w superszczelnym domu
energooszcz�dnym mo�e sprawi�, �e kom-fortowe �ycie w nim b�dzie niemo�liwe.
Rekuperatory.pl oferuj� kompleksowe roz-wi�zania wentylacyjne do budynków miesz-kalnych: od projektu poprzez dostaw� a� do monta�u najnowoczeniejszych i naj-bardziej energooszcz�dnych rekuperatorów wraz z instalacj� wentylacyjn�. Oferowane przez nas urz�dzenia odzyskuj� nawet po-wy�ej 95% ciep�a obni�aj�c znacz�co koszty eksploatacyjne budynków. Minimalne zu�y-cie pr�du (od zaledwie 6W) oraz rozbudowa-ny system sterowania czyni prac� systemu wentylacyjnego niezauwa�aln� oraz prak-tycznie bezobs�ugow�.
Aby zapewni� maksymalny komfort mieszkacom w naszych systemach wyko-rzystujemy dodatkowo zarówno gruntowe wymienniki ciep�a jak i systemy ch�odzenia letniego ARTIC. Dobrze dzia�aj�cy system wentylacyjny z odzyskiem ciep�a to nie tyl-ko niskie koszty eksploatacyjne budynku ale tak�e zdrowie mieszkaców: powietrze w dobrze wentylowanym domu zawiera wielo-krotnie mniej zanieczyszcze chemicznych oraz niebezpiecznych gazów ni� w budynku z niesprawnym systemem wentylacyjnym.
Dom energooszcz�dny dzi�ki zastosowa-nym materia�om i technologiom traci energi� zupe�nie inaczej ni� domy budowane jeszcze zaledwie kilka czy kilkanacie lat temu: Do niedawna s�dzono, �e straty energetyczne w wyniku wentylacji budynku to zaledwie 20-30% ca�kowitych strat ciep�a. Pozosta�a cz�� energii wypromieniowywana by�a przez dach, ciany, okna czy pod�ogi. Dzi jest inaczej: dom energooszcz�dny przez okna, dach czy ciany mo�e traci� zaledwie kilkanacie procent ciep�a. Pozosta�e straty energetyczne, si�gaj�ce w przypadku niektó-rych domów nawet 80% ca�kowitych strat ciep�a to skutek pracy tradycyjnej wentyla-cji. Dzi�ki naszym systemom rekuperacyj-nym odzyskamy wi�kszo� ciep�a i skieruje-my je z powrotem do wn�trza domu wraz ze wie�ym powietrzem. Zapytaj swego dewe-lopera, czy ma ju� w ofercie oryginalne sys-temy wentylacyjne Rekuperatory.pl!
Czy Twój deweloper zaoferowa� ci ju naprawd� energooszcz�dne rozwi�zanie?
ZDROWIE I ENERGOOSZCZ�DNO��
Nowoczesny rekuperator przeciwpr�dowy zapewniaj�cy ponad 95% odzysk ciep�a w systemie rekuperatory.pl.
www.rekuperatory.plSzymanów, Lotnicza 90
51-180 Wroc�awtel. 071 352 78 28
faks 071 352 78 [email protected]
BD9_08_artyk prom Emka.indd 84 2008-08-18 11:09:05
REKLAMY
reklamy.indd 85 2008-08-19 23:47:02
BUDUJEMY DOM 9/200886
Prezentacja firmowa
Centrale rekuperacyjne Renovent HR produ-kowane s� przez Brink Climate Systems B.V. z Holandii. Urz�dzenie te s� wysoce zaawan-sowanymi rekuperatorami, specjalnie skon-struowanymi w celu minimalnego zu�ycia energii i zapewnienia maksymalnego komfor-tu. Mikroprocesorowy sterownik monitoruje bezpieczestwo pracy urz�dzenia i zapewnia sta�� jako� powietrza zgodnie z nastawiony-mi wartociami.
Renovent HR jest dost�pny w dwóch wersjach:Medium o wy-dajnoci do 300 m3/h przy 150 Pa opo-ru przep�ywu w przewodach,Large o wy-dajnoci
do 400 m3/h przy 150 Pa oporu przep�ywu w przewodach.
Rekuperatory Renovent HR s� urz�dzeniami najnowszej generacji i charakteryzuj� si�: bezstopniow� regulacj� przep�ywu powie-
trza sterowan� przez panel sterowania, wska�nikiem zabrudzenia filtra w urz�dze-
niu i mo�liwoci� pod��czenia wska�nika w regulatorze 3-stopniowym,
ca�kowicie nowym systemem ochrony przed niskimi temperaturami pozwalaj�cym na optymaln� prac� nawet przy bardzo niskich temperaturach powietrza zewn�trznego,
ograniczon� emisj� ha�asu, automatycznym by-passem – wentylacj� bez
odzysku ciep�a (latem).
Centrale Aventis produkowane s� przez czesk� firm� 2VV. Urz�dzenia tego producenta mog� by� z powodzeniem stosowane do wentylacji biur, mniejszych sklepów, kawiarni, restaura-
cji, hal sportowych i wsz�dzie tam, gdzie wy-magana jest wentylacja nawiewno-wywiew-na. Centrale rekuperacyjne Aventis osi�gaj� sprawno� od 80 do 90%.
Centrale wyst�puj� w dwóch wielkociach:HRB 10 do 1250 m3/h,HRB 20 do 2400 m3/h.
Bardzo wa�n� cech� central Aventis jest ich wysoko�, która w obu modelach wynosi wy-��cznie 360 mm, co pozwala na �atwe ukry-cie urz�dze w przestrzeni nad sufitem pod-wieszanym. Dodatkowym atutem jest to, �e centrale s� dostarczane ze zintegrowanym uk�adem sterowania wyposa�onym w zdalny regulator.
Rekuperator kompaktowy TEMPERO produko-wany jest przez w�osk� firm� O.ERRE.Urz�dzenie to doskonale nadaje si� do stoso-wania w pojedynczych pomieszczeniach i do-stosowane jest do monta�u na cianie lub pa-nelu; nawiew: 60 m3/h, wyci�g 70 m3/h. Seria TEMPERO wyposa�ona jest w krzy�owy wy-miennik ciep�a wykonany z p�yt PVC, dwa wentylatory odrodkowe z silnikami na �o-�yskach lizgowych oraz obudow� z bia�e-go ABS.
W ofercie wyst�puj� trzy modele:Tempero 100,Tempero 100T – dodatkowo wyposa�one w tzw. timer,Tempero 100PH – wyposa�one w nagrzewni-c� wst�pn� o mocy 350 W, która w��cza si� au-tomatycznie, gdy temperatura powietrza na ze-wn�trz spadnie poni�ej –5°C.
Korzyci z zastosowania rekuperatora kom-paktowego TEMPERO: odzysk ciep�a do 70%, równomierne rozprowadzanie temperatury
w wentylowanym pomieszczeniu,
wydajny system odzysku ciep�a, �atwy sposób monta�u, przystosowanie do kana�u o rednicy
100÷120mm, cicha praca, innowacyjna konstrukcja oraz kompaktowe
wymiary, wysoka sprawno� przy niskim zu�yciu
energii.
Firma IGLOTECH dostarcza na rynek komplek-sowe rozwi�zania z dziedziny ch�odnictwa, klimatyzacji, wentylacji oraz elektrotechniki. W�ród szerokiej oferty wa�ne miejsce zajmuj� urz�dzenia do rekuperacji, tj.: Renovent HR, AVENTIS oraz TEMPERO.
Urz�dzenia rekuperacyjne IGLOTECH
IGLOTECHul. Toru�ska 41, 82-500 Kwidzyn
tel. 055 645 73 00, faks 055 645 73 28infolinia: 0 801 000 120
e-mail: [email protected]
iglotech.indd 86 2008-08-19 23:40:51
BUDUJEMY DOM 9/200888
Artyku� promocyjny
Wygodny i komfortowyArchitektura, design i funkcja „Luminy” s� wynikiem wspó�pracy mi�dzynarodowego ze-spo�u projektantów, których prac� nadzorowa-li arch. Artur Wójciak z Pracowni Projektowej ARCHIPELAG oraz arch. Henrik Norlander Smith z firmy Velux. Dzi�ki po��czeniu do-wiadczenia i wiedzy ekspertów ró�nych spe-cjalnoci powsta� projekt „Lumina House” – dom miejski, który mo�na wybudowa� nawet na niewielkiej dzia�ce – minimalna wymaga-na powierzchnia to 460 m2.
Dedykowany jest czteroosobowej rodzi-nie. Funkcjonalny podzia� domu na strefy – dzienn� na parterze i nocn� na pi�trze – gwarantuje wygodne u�ytkowanie budynku na co dzie. ��czna powierzchnia u�ytkowa domu – 148,90 m2 – mieci salon, kuchni� z jadalni�, osobny gabinet i toalet� w cz�ci ogólnodost�pnej oraz trzy sypialnie, garde-rob�, �azienk� i pokój rodzinny w cz�ci in-tymnej domu. Wartym polecenia rozwi�za-niem jest antresola, której funkcjonalno� mo�na dopasowa� do indywidualnych po-trzeb mieszkaców.
Dodatkow� zalet� obiektu jest zaprojek-towanie cian konstrukcyjnych wy��cznie w obr�bie cian zewn�trznych. Dzi�ki temu istnieje mo�liwo� dowolnego kszta�towania wewn�trznej przestrzeni budynku.
Oszcz�dny, E = 39,7 kWh/m2
„Lumina House” jest do-mem przyjaznym – dla lu-dzi i rodowiska. Dzi�ki zastosowanym rozwi�za-niom ma niskie zapotrzebo-wanie energetyczne. ��czy trwa�o�, wygod� i estety-k� z optymalnymi kosztami budowy i u�ytkowania bu-dynku. Roczne zapotrzebo-wanie energetyczne „Lumina House”: 39,7 kWh/m2.
Racjonalizacj� zosta�y ob-j�te: kszta�t domu (dzi�ki zwartej bryle), mostki ciepl-
ne (poprzez ich eliminacj�), izolacja cieplna przegród zewn�trznych, sprawna wentylacja (mechaniczna z rekuperacj�), okna piono-we i dachowe, materia�y konstrukcyjne oraz sposób ogrzewania (pompa ciep�a, kolektory s�oneczne, ogniwa fotowoltaiczne).
Bardzo istotnym elementem jest mo�li-wo� wykorzystania przez „Lumin�” darmo-wej energii s�onecznej oraz geotermicznej. Pozwala to nie tylko dba� o rodowisko, ale te� realnie obni�y� rachunki za energi�. Aby w pe�ni spo�ytkowa� te walory, nale�y od-powiednio zaplanowa� usytuowanie domu na dzia�ce, pami�taj�c, �e du�e przeszkle-nia, np. w salonie, powinny znajdowa� si� po bardziej nas�onecznionej stronie – po�u-dniowej lub zachodniej, a wejcie do domu nie wymagaj�ce dowietlenia nale�y prze-widzie� od pó�nocy.
„Lumina” uwzgl�dnia te potrzeby, jest do-mem pe�nym wiat�a. Zastosowane rozwi�-zania okienne, przede wszystkim du�a ilo� okien dachowych, gwarantuj� optymalne dowietlenie na wszystkich trzech pozio-mach oraz schodach.
Optymalny i inteligentnyW „Luminie House” skorzystano z najnowszej wiedzy technicznej i nowoczesnych urz�dze dla podniesienia komfortu i wygody u�yt-
kowników. Wszystkie przewidziane w pro-jekcie rozwi�zania pomagaj� sprawnie zarz�-dza� czasem, energi� i zasobami. Nowoczesny dom musi odzwierciedla� oczekiwania u�yt-kowników i elastycznie dopasowywa� si� do ich zmieniaj�cych si� potrzeb. Dzi�ki in-teligentnym rozwi�zaniom, czyli integracji wszystkich domowych sieci i spójnemu syste-mowi zarz�dzania nimi, „Lumina” zapewnia mieszkacom bezpieczestwo, spokojny wy-poczynek, utrzymanie w�aciwej temperatury i wilgotnoci powietrza, kontrolowany pobór energii, sta�y dost�p do informacji, wysok� ja-ko� obrazu i d�wi�ku, monitoring domu i po-sesji, regulacj� dost�pu wiat�a naturalnego wed�ug indywidualnych preferencji oraz mo�-liwo� stworzenia specjalnego scenariusza se-kwencji preferowanych przez w�acicieli.
„Lumina” to dom inteligentny, który daje nieograniczon� funkcjonalno� przy kontro-lowanym poborze energii.
Zdrowy i ekologiczny„Lumina House” jest domem zrównowa�o-nym – zapewnia zdrowy mikroklimat i o po-�ow� mniejsze zu�ycie energii ni� powszech-nie budowane domy jednorodzinne. Ten nowoczesny budynek korzysta z odnawial-nych �róde� energii i tym samym niwelu-je emisj� CO2 do atmosfery. Poprzez zastoso-wanie naturalnych materia�ów budowlanych dba o zdrowie u�ytkowników i wysok� ja-ko� samego budynku. �ciany konstrukcyjne „Luminy” zaplanowano z betonu komórko-wego, sk�adaj�cego si� z wody, piasku i wap-na, które s� bezpieczne i przyjazne dla ludzi. Przyj�te za�o�enia spe�nia te� we�na u�yta do dodatkowej izolacji przegród zapewnia-j�c wietn� paroprzepuszczalno� i niwelu-j�c straty ciep�a.
O komfort cieplny w „Luminie” dba opty-malnie zaprojektowana instalacja grzew-cza. Przewidziana w budynku pompa ciep�a czerpi�ca energi� z wn�trza ziemi i wyma-gaj�ca zastosowania urz�dze niskopara-metrowych to wymierne oszcz�dnoci dla w�acicieli oraz korzyci dla rodowiska.
Lumina House– dom wysoko energooszcz�dny
archipelag.indd 88 2008-08-19 23:41:44
BUDUJEMY DOM 9/2008 89
Pracownia Projektowa Archipelagul. Czysta 2-4, 50-013 Wroc�aw
tel. 071 798 38 12, faks 071 798 38 69www.archipelag.pl
Partnerzy akcji:
Partnerzy medialni:
Zastosowane ogrzewanie pod�ogowe za-pewnia bowiem optymalny, bliski ideal-nemu rozk�ad temperatury w pomiesz-czeniach, a dodatkowo jest bezpieczne dla alergików. Odpowiedni mikroklimat
wn�trza oraz w�aciw� cyrkulacj� i wy-mian� powietrza zapewnia wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciep�a, czyli re-kuperacj�. Na zdrowie domowników oraz stan rodowiska naturalnego wp�ywaj�
u�yte materia�y oraz wykorzystywane �ró-d�a energii.
Wi�cej informacji o „Luminie” i domach energooszcz�dnych na stronie: www.domy21.pl
archipelag.indd 89 2008-08-19 23:42:03
BD9_08_reklamy.indd 90 2008-08-19 12:02:19
BUDUJEMY DOM 7–8/2008 91
Artyku� promocyjny
reklama9_euronitelewacje.indd 91 2008-08-20 18:43:44
BUDUJEMY DOM 9/200892
UCIECZKA CIEP�A PRZEZ OKNAWykonanie otworów okiennych (oraz drzwiowych) prze-rywa ci�g�o�� przegrody, a szyba zawsze b�dzie zim-niejsza od muru z izolacj� termiczn�. Ponadto na po��-czeniach �ciany lub dachu ze stolark� budowlan� �atwo o wyst�pienie mostków termicznych, powoduj�cych do-datkowe straty. Wspó�czynnik przenikania ciep�a �ciany bez otworów mo�e wynosi� U = 0,3 W/m2K, natomiast dla tej samej �ciany, lecz z oknami - warto�� U waha� si� mo�e od 0,35 do 0,6 W/m2K. Efektywno�� zale�y od zaprojekto-wanych rozwi�za� po��czenia stolarki ze �cian� i jej izo-lacj� termiczn�. Decyduj�ce s� trzy metody ogranicza-nia strat ciep�a przez okna, przy czym skuteczny i trwa�y efekt osi�gniemy dbaj�c o wszystkie jednocze�nie: – wybór i zakup okien o dobrych parametrach termicz-nych,– odpowiednie osadzenie okien w murze z wykonaniem prawid�owego ocieplenia, w celu minimalizacji mostków termicznych,– wybór i zakup rolet zewn�trznych.
OKNA UZASADNIONE EKONOMICZNIEZe wzgl�du na wysok� cen� no�ników energii wydaje si�, �e wskazane jest stosowanie najlepszych, energoosz-cz�dnych rozwi�za� równie� przy wyborze okien. Warto jednak zastanowi� si� nad wyborem rozwi�za� uzasad-nionych ekonomicznie. Przeanalizujmy zatem op�acalno�� ekonomiczn�, obliczon� jako czas zwrotu nak�adów poniesionych na wymian� okien (wykres 2).
Kto jest „zwyci�zc�”? Najkorzystniejszym ekonomicznie rozwi�zaniem okaza�y si� okna o wspó�czynniku U=1,0. Czas zwrotu dodatkowych nak�adów na takie okna, w stosunku do wymiany stolarki na okna o U=1,9, wynosi nieznacznie ponad 9 lat, a straty ciep�a zmniejszaj� si� na sta�e o ok. 35%!
UNIKANIE MOSTKÓW, CZYLI DOBRE OCIEPLENIE WOKÓ� OKIENPo wybraniu energooszcz�dnych okien, nale�y zadba� o ich w�a�ciwy monta� na ca�ym obwodzie oraz o umiej�tne ocieplenie nadpro�y i osadzenie parapetów. Podstawowym problemem s� mostki termiczne, przez które szybko tracimy ciep�o. O szczegó�y techniczne mu-sz� zadba� projektanci i wykonawcy, ale jako inwestorzy powinni�my zainteresowa� si� newralgicznymi miejsca-mi naszego domu. Wszystkich mostków nie da si� nie-stety wyeliminowa�, lecz warto wiedzie� w jakich miej-scach wyst�puj� i jak ich unika�.
NADPROA. Nadpro�a przenosz� du�e obci��enia, wi�c musz� by� z materia�u mocniejszego ni� mur – najcz��ciej
ENERGOOSZCZ�DNEBUDOWNICTWO (CZ��� V)STRESZCZENIE POPRZEDNICH CZ��CIW pierwszej cz��ci opisali�my zagadnienia wp�ywaj�ce na wzrost zainteresowania energooszcz�dnym budownictwem. Wspomnieli�my tak�e o certyfikacji, która u�atwi �wiadomy wybór i zakup efektywnych energetycznie nieruchomo�ci. W cz��ci drugiej przedstawili�my czynniki architektoniczne, decyduj�ce o tym, czy budynek mo�na zaliczy� do energooszcz�dnych. Od odcinka trzeciego zajmujemy si� izolacj� termiczn� przegród budowlanych. Po ciep�ych �cianach, dachach i poddaszach przyszed� czas na okna.
ZATRZYMA� CIEP�O: OKNA I MOSTKI TERMICZNEW budynku, który spe�nia aktualne wymagania prawne, przez okna traci si� porównywaln� ilo energii co przez ciany zewn�trzne. Nale�y jednak pami�ta, �e powierzchnia okien w standardowym domu jest nawet kilkakrotnie mniejsza ni� powierzchnia cian. Dlatego ograniczanie strat ciep�a przez stolark� okienn� jest równie wa�ne, jak ocieplenie cian czy dachu.
9,3 9,5
U = 1,5 U = 1, 3 U = 1,0 U = 0,8 PASYWNE
U [W/m2K]
Źródło: DAEiŚ
30
25
20
15
10
5
0
9,1
26,7
WYKRES 1. PROCENTOWE STRATY CIEPA PRZEZ PRZEGRODY ZEWN�TRZNE W DOMU JEDNORODZINNYM WYKONANYM WG AKTUALNYCH WYMAGA� PRAWNYCH
WYKRES 2. CZAS ZWROTU (SPBT) PONIESIONYCH, DODATKOWYCH NAKADÓW NA WYMIAN� OKIEN W STOSUNKU DO OKIEN O U=1,9 [LATA]
FOT. 1. ZDJ�CIE TERMOWIZYJNE BUDYNKU. CZERWONY KOLOR POKAZUJE NAJWI�KSZE STRATY ENERGII – PRZY NADPROACH, O CIEACH I PARAPETACH
BD9_08_reklama Rockwool.indd 92 2008-08-18 11:42:03
z �elbetu. Niestety niejednorodno�� �ciany sprawia, �e po-wstaje w tym miejscu mostek cieplny (przez �elbet przeni-ka wi�cej ciep�a ni� przez pozosta�� cz��� �ciany). Dlatego tak wa�ne jest ocieplenie nadpro�y oraz styku nadpro�a z oknem, gdzie mo�e powsta� mostek liniowy. Ocieplenie nadpro�y ma szczególne znaczenie w cianach dwuwarstwowych. Cz�stym b��dem wyko-nawczym jest nieprawid�owe u�o�enie izolacji w tym miej-scu lub jej brak. Nierzadko niedoci�gni�cia zdarzaj� si� ju� w projekcie, który na przyk�ad przewiduje zbyt cienk� war-stw� ocieplenia (powinna ona wynosi� min. 10-12 cm). B��d ten, wynika z trudno�ci ze zmieszczeniem w przyj�tej gru-bo�ci �ciany odpowiedniej wielko�ci przekroju elementu �elbetowego (daj�cego odpowiednio du�� no�no�� nad-pro�a) i wystarczaj�cej warstwy ocieplenia. B��dem zdarzaj�cym si� przy budowie cian trójwarstwo-wych jest wykonywanie (dla u�atwienia prac) tylko jedne-go, nieocieplonego nadpro�a, zamiast dwóch osobnych dla warstwy no�nej i elewacyjnej oddzielonych ociepleniem.
O�CIE�A. Cz�stym b��dem podczas monta�u drzwi i okien jest ich nieprawid�owe umieszczenie – zbyt blisko ze-wn�trznej albo wewn�trznej kraw�dzi muru, co sprawia, �e przez �cian� wokó� o�cie�nicy ucieka zbyt wiele ciep�a. W przypadku cian dwuwarstwowych pojawia si� te� inny problem – izolacja bardzo cz�sto ko�czy si� nad o�cie�nic�, ocieplone jest tylko lico muru. Tymczasem warstwa ocieplenia powinna zachodzi� na ram� okien-n� i tworzy� w�garek, by nie nast�powa�a w tym miej-scu ucieczka ciep�a. Sposób osadzenia okien zale�y od rodzaju �cian w ja-kich b�d� one montowane.Podstawowe, prawid�owe zasady s� nast�puj�ce:– w �cianie dwuwarstwowej okno powinno by� osadzo-ne jak najbli�ej zewn�trznej kraw�dzi �ciany no�nej, ocie-plenie natomiast nachodzi� na ram�, tak by tworzy�o kil-kucentymetrowy w�garek,– w �cianie trójwarstwowej okno nale�y osadzi� w p�asz-czy�nie ocieplenia.
PARAPETY. Nieprawid�owe zaizolowanie szczeliny pod oknem – pomi�dzy parapetem zewn�trznym, a wewn�trz-nym – tak�e powoduje powstanie mostka termicznego.
Cz�stym b��dem jest zbyt g��bokie wsuni�cie parapetów wewn�trznych pod o�cie�nic�. Ryzyko powstania mostka liniowego dodatkowo zwi�ksza u�ycie materia�ów „zim-nych”, takich jak kamie� naturalny czy lastriko.
NIE TYLKO STRATY, ZYSKI RÓWNIE�Nale�y te� pami�ta�, �e okna oprócz strat ciep�a przynosz� równie� jego zyski. Szczególnie latem, gdy w pomiesz-czeniach od strony po�udniowej i po�udniowo-zachodniej w wyniku dzia�ania s�o�ca wyst�puje zdecydowany nad-miar energii. W wielu wypadkach stwarza konieczno�� zastosowania dodatkowych rozwi�za� ch�odz�cych lub ograniczaj�cych okresowo zyski ciep�a – np. klimatyzacji, a koszty jej pracy nie s� ni�sze od kosztów ogrzewania. Nale�y zatem poszukiwa� rozwi�za� zmniejszaj�cych oddzia�ywanie letnich wysokich temperatur na budynek czy mieszkanie. I w tym przypadku znaczenie ma bar-dzo dobra izolacja termiczna, która latem chroni dom przed przegrzaniem, a zim� zatrzymuje ciep�o wewn�trz. Pomocne mo�e by� równie� stosowanie os�on przeciw-s�onecznych.
MOSTKI TERMICZNEMostki termiczne to „przerwy” w izolacji, czyli miej-sca, którymi ciep�o szybko ucieka z budynku. Sk�d si� bior� i jak mo�na ich unika�? atwiej to zrozumie-my, wiedz�c z jakimi rodzajami mostków mo�emy mie� do czynienia.
MOSTKI MATERIAOWEWynikaj� z rodzaju materia�u konstrukcyjnego i po-wstaj� np. na styku s�upa betonowego z murem ce-glanym (mostki liniowe) czy przez zakotwienie me-talowej balustrady w �cianie ocieplonej metod� BSO (mostki punktowe).
MOSTKI GEOMETRYCZNEPowstaj� w jednorodnych materia�owo elementach, np. w zewn�trznych naro�nikach budynku. Zawsze s� liniowe.
MOSTKI MATERIAOWO-GEOMETRYCZNESpowodowane s� po��czeniami przynajmniej dwóch elementów domu, np. oparciem stropu betonowego na �cianie z cegie�. Mog� by� tylko liniowe.
KONSEKWENCJE MOSTKÓW TERMICZNYCH1. Zwi�kszona ucieczka ciep�a.2. Podwy�szone zu�ycie energii potrzebnej do ogrzewania.3. Wzrost wydatków na ogrzewanie.4. Ni�sza temperatura powierzchni na elementach budowli od strony wn�trza, co mo�e powodowa� zawilgocenie �cian (kondensacj� pary wodnej) i powstawanie nieestetycznych wykwitów.5. Sprzyjaj�ce warunki dla rozwoju grzybów i ple�ni, któ-re przyczyniaj� si� do powstania lub nasilenia alergii, mog� tak�e powodowa� choroby reumatyczne, uk�adu oddecho-wego, grzybice, a nawet nowotwory.
BD9_08_reklama Rockwool.indd 93 2008-08-18 11:42:21
reklama9_Termo_Organika.indd 95 2008-08-20 18:03:23
Zanim przyst�pimy do budowy domu, musimy doprowadzi� wod� na teren posesji. Je�eli w pobli�u przebiega wodoci�g, wystarczy wykona� przy��cze, w innym przypadku – musimy wykopa� w�asn� studni�.Sta�y dop�yw wody do domu zapewni tylko fachowo wykonana instalacja wodna. Oprócz prawid�owo poprowadzonych rur i rozmieszczenia punktów poboru wody, wa�ny jest te� dobór materia�ów oraz konieczno� zamontowania niezb�dnych zabezpiecze�, np. zaworów antyska�e-niowych. Komfortowe korzystanie z wody to równie� wybór optymalnego sposobu jej podgrzewa-nia, �eby gor�ca woda p�yn��a z kranu od razu, a my �ebymy mogli k�pa� si� do woli... Drug� niezb�dn� instalacj� sanitarn� jest kanalizacja. Chocia� z pozoru prosta, jedy-nie prawid�owo wykonana gwarantuje cich�, sprawn� i bezawaryjn� prac�. Aby unikn�� ryzyka zatykania i g�onej pracy trzeba za-chowa� odpowiednie spadki i rednice rur, a ca�� instalacj� w�aciwie napowietrzy�. Wykonanie obu instalacji nale�y powierzy� fachowcom.Czteroosobowa rodzina „produkuje” dziennie minimum 200 litrów cieków. Najprostszym sposobem jest odprowadze-nie ich do kanalizacji zbiorczej. Na tere-nach, na których nie ma takich mo�liwoci, pozostaje konieczno� wykonania szamba lub zbudowanie ekologicznej i du�o ta�szej w eksploatacji przydomowej oczyszczalni cieków.
WODA I KANALIZACJARAPORTZanim pop�ynie z kranu Instalacja wodnacieki… nie s�ycha� i nie czu� Instalacja kanalizacyjna
fot.
Kes
sel
fot.
Wie
land
Pol
ska
BD9_raport_tytulowa.indd 97 2008-08-21 15:17:54
BUDUJEMY DOM 9/200898
Zanim
pop�ynie z kranu
Zanim zlecimy wykona-nie domowej instalacji, musimy zdecydowa�, sk�d b�dziemy czerpa� wod�, dok�d ma by� w domu doprowadzona, a tak�e – jak b�dzie podgrzewana. B��dy w instalacji wodoci�-gowej mog� by� bardzo uci��liwe w codziennym �yciu, warto wi�c zadba� o to, by zosta�a wykonana w�a�ciwie i s�u�y�a dobrze wiele lat.
RAPORTWODA I KANALIZACJA
Instalacja wodna
Monika Czeczotek
Ju� na budow� domu trzeba doprowadzi� wod�. Mo�na j� doprowadzi� z wodoci�gu (jeli jest) lub wykopa� w�asn� studni�. Instalacj� najlepiej wykona� wed�ug fachowe-go projektu, którego autor zadba o racjonalne prowadzenie przewodów i wszelkie nie-zb�dne zabezpieczenia.
Woda z wodoci�gu Jest to bardzo wygodne �ród�o zaopatrzenia w wod� i wi�kszo� osób korzysta z nie-go, gdy ma tak� mo�liwo�. Wykonanie przy��cza najlepiej zleci� firmie wspó�pracu-j�cej z lokalnym zak�adem wodoci�gowym; koszty przy��cza pokrywa inwestor.
Na nasz wniosek lokalny zak�ad wodoci�gów i kanalizacji wydaje warunki technicz-ne, jakie ma spe�nia� pod��czenie budynku do sieci wodoci�gowej. Okrela w nim miej-sce pod��czenia do sieci i maksymalny pobór wody. Wówczas mo�na ju� zleci� przy-gotowanie projektu projektantowi z uprawnieniami, a gotowy plan przedstawia si� do zaopiniowania przez ZUD (Zespó� Uzgodnie Dokumentacji). Potem mo�na wyst�pi�
fot.
Upo
nor
BD9_Raport_inst_wodna.indd 98 2008-08-20 11:57:33
Instalacja wodna
BUDUJEMY DOM 9/2008 99
do zak�adu wodoci�gów i kanalizacji z wnio-skiem o wydanie pozwolenia na budow� przy-��cza i po jego uzyskaniu – rozpocz�� budow� przy��cza. Gotowe przy��cze odbiera pracow-nik zak�adu wodoci�gowego, zak�ada plomb� na wodomierz i spisuje stan licznika. Wtedy podpisuje si� umow� z zak�adem wodoci�go-wym o zaopatrzeniu w wod�.
W�asne uj�cie wodyWarto zatrudni� firm� studniarsk�, która znajdzie odpowiednie miejsce na studni� i j� wykona. Wod� przeznaczon� do domu pobiera si� z g��bszych poziomów wodononych, ni-gdy z wód podskórnych, które s� silnie zanie-czyszczone. Do wyboru s� trzy rodzaje studni: Abisynka, czyli studnia w�skorurowa.
Takie studnie mog� by� wykonywane tylko
w gruntach porowatych, najlepiej piaszczy-stych i mo�na nimi czerpa� wod� z niewiel-kiej g��bokoci (ok. 7 m). �rednica rury wbi-janej w ziemi� wynosi zazwyczaj 5 cm, czyli 2 cale. Na jej doln� cz�� nakr�cony jest odci-nek rury z drobnymi poziomymi wyci�ciami i z kocówk� do wbijania w ziemi�. Woda zasysana jest przez pomp� umieszczo-n� w domu lub w studzience na terenie posesji. �redni czas eksploatacji takiej studni wy-nosi 10 lat. Studnia wiercona. Tak� stud-
ni� mo�na wykona� w ka�dym, dowolnym gruncie do dowol-nej g��bokoci uzasadnionej eko-nomicznie (im wi�ksza g��boko� studni, tym wi�kszy koszt jej wyko-
nania i wy�sza cena pompy). W grunt wwierca si� rur� os�onow� rednicy zazwyczaj 110 mm (4 cale) i umieszcza w niej pomp� g��binow�. Studnie kopane (kr�gowe).
G��boko� studni kopanej wy-nosi od 3 do 10 m. Przy budo-wie studni o wi�kszej g��bo-koci nak�ad pracy jest du�o wi�kszy ni� przy wykonaniu studni w�skorurowej, nato-miast przy mniejszych g��bo-kociach istnieje du�e ryzyko przedostawania si� ró�nych zanieczyszcze (zw�aszcza mi-krobiologicznych) do wody.
O wykonaniu studni nale-�y poinformowa� starostwo po-wiatowe na miesi�c przed roz-pocz�ciem prac.
Do pobierania wody ze stud-ni stosuje si� najcz�ciej 2 ro-dzaje pomp: odrodkowe samo-
wykona. Wod� przeznWod� przeznacsi� z g��bszych poziomósi� z g��bszych poziomógdy z wód podskórnychgdy z wód podskórnychczyszczone. Do wyboru czyszczone.
Abisynka, czyli studTakie studnie mog� by�
przewód t�oczny
przewód ss�cy studnia
pompa
silnikdopuszczalnawysoko�ssania 7–8 m
W domach jednorodzinnych najcz�ciej stosuje si studnie w�skorurowe z pomp� samozasysaj�c� (a) lub studnie wiercone z pomp� g�binow� (b)
�eby doprowadzi wod z wodoci�gu trzeba wykona przy��cze wodoci�gowe
a b
Coraz rzadziej stosuje si studnie kopane
Pompa g�binowa mo�e t�oczy wod z ka�dego rodzaju studni
W budynku montuje si pomp samozasysaj�c� – zasysa ona wod ze studni w�skorurowej lub kopanej
fot.
Pol
gar
fot.
Gru
ndfo
ss
spadek oko�o 2%
rura wodoci�gowa w ulicy
przy��czewodomierz
zaworyodcinaj�ce
ogrodzenie posesji
zawór antyska�eniowy
skrzynkauliczna
wcinkaz zasuw�
BD9_Raport_inst_wodna.indd 99 2008-08-20 11:58:01
BUDUJEMY DOM 9/2008100
RAPORT Woda i kanalizacja
zasysaj�ce – do abisynek i wierconych, oraz g��binowe – do wszystkich rodzajów studni. Pomp� samozasysaj�c� montuje si� w bu-dynku. Zasysa ona wod� za pomoc� ruroci�-gu ssawnego i t�oczy j� do domowej instalacji. Pompy samozasysaj�ce mo�na stosowa�, gdy pionowa odleg�o� zwierciad�a wody w studni od osi pompy nie przekracza 7–8 m. Pomp� g��binow� umieszcza si� w studni pod lustrem wody. Jej zalet� jest bezszmerowa i bezobs�ugowa praca, a tak�e wy�sza spraw-no� ni� pomp samozasysaj�cych. Wy�sze koszty zakupu pompy zwróc� si� w trakcie eksploatacji.
Niezb�dnym urz�dzeniem wspó�pracuj�-cym z pomp� jest zbiornik hydroforowy, któ-ry umo�liwia korzystanie z wody bez uru-chamiania si� pompy po ka�dym odkr�ceniu kranu. B�dzie si� w��cza�a tym rzadziej, im
wi�kszy jest zbiornik, ale te� tym wi�cej po-trzeba na niego miejsca. Dawniej stosowane by�y du�e zbiorniki, w których woda i po-wietrze nie by�y od siebie oddzielone. Nowoczesne zbiorniki maj� ma�� pojemno�, przez co pompa musi w��cza� si� cz�ciej, ale cz�� powietrzn� od cz�ci wodnej w zestawie hydroforowym oddziela membrana. Jest to rozwi�zanie korzystne dla trwa�oci instalacji.
Zbiorniki hydroforowe s� sprzedawane w komplecie z pomp� i nazywane s� zesta-wem hydroforowym.
Woda z w�asnego uj�cia mo�e by� ska�ona mikrobiologicznie lub zanieczyszczona che-
micznie – najcz�ciej ma przekroczone do-puszczalne wartoci �elaza i wymaga odpo-wiedniego uzdatnienia.
W�asne uj�cie i wodoci�gNawet gdy dom jest pod��czony do sieci wodoci�gowej, mo�na te� korzysta� z w�asnej studni. Woda z w�asnego uj�cia jest tasza, dlatego warto jej u�ywa� np. do
podlewania ogrodu, a tak�e w razie awarii wodoci�gu.
Najprostszym sposobem korzystania z w�asnej studni jest pod��czenie do niej ze-wn�trznego kranu, z którego b�dziemy pobie-ra� wod� do podlewania ogrodu. Aby jednak zapewni� sobie mo�liwoci wygodnego ko-rzystania z wody studziennej w razie k�opo-tów z wod� wodoci�gow�, obydwie instalacje trzeba po��czy� w domu. Po��czenie trze-ba wykona� tak, by zabezpieczy� instalacj� wodoci�gow� przed kontaktem z wod� stu-dzienn�. Mo�na to wykona� na 2 sposoby:
– wykona� rozdzielne instalacje – jedn� rozprowadza� wod� wodoci�gow� do kuchni, umywalki, wanny itp., drug� – wod� do celów gospodarczych: sp�ukiwania toalety, pralki i do kranu na zewn�trz domu. Jest to sposób, który obni�y wprawdzie koszty zu�ycia wody w przysz�oci, ale niestety wymaga podwy�-szonych nak�adów inwestycyjnych;
– wod� z obydwu �róde� gromadzi� we wspólnym zbiorniku, ale mo�na tak zrobi�, pod warunkiem �e rury doprowa-dzaj�ce wod� z obu �róde� b�d� pod��czone do zbiornika od góry – po-wy�ej maksymalnego poziomu wody w zbiorniku.
Usytuowanie studni. Studnia musi si� znajdowa� w odpowiedniej odleg�oci od �ró-de� potencjalnych zanieczyszcze:
– min. 5 m od granicy dzia�ki;– 7,5 m od rowu przydro�nego;– 15 m od budynków inwentarskich, zbior-
ników na cieki;
Zestaw hydroforowy
Z wody wodoci�gowej i studziennej mo�na korzysta w dwóch rozdzielnych instalacjach
Wod wodoci�gow� i studzienn� mo�na te� gromadzi we wspólnym zbiorniku
Uk�adaj�c rury z miedzi do wody pitnej, pami�tajmy, �e za rurami miedzianymi nie mo�na montowa� rur ze stali ocynkowanej, gdy� spowodowa�oby to przyspieszon� korozj� rur stalowych
”
”
hydrofor hydroforzbiornikwodomierz wodomierzwodoci�gwodoci�g
zaworyodcinaj�ce
zawórantyska�eniowy
zawórantyska�eniowy
zaworyodcinaj�ce
instalacjagospodarcza
instalacjawody pitnej
wspólna instalacjawodoci�gowa
fot.
Bel
san
BD9_Raport_inst_wodna.indd 100 2008-08-20 11:58:25
Instalacja wodna
BUDUJEMY DOM 9/2008 101
– 30 m – od rur rozs�czaj�cych cieki w przydomowych oczyszczalniach cieków.
Studni� nale�y tak�e wykona� jak najda-lej od rynien lub miejsc, gdzie sp�ywaj� wody deszczowe lub woda z roztopów.
Podgrzewanie wodyWoda podgrzewana indywidualnie. Je�eli
do domu nie dop�ywa ciep�a woda z sieci cie-p�owniczej, trzeba j� podgrzewa� w domu w kotle jedno- lub dwufunkcyjnym albo w podgrzewaczu pojemnociowym lub prze-p�ywowym. Kocio� jednofunkcyjny i podgrzewacz po-
jemno�ciowy ogrzewaj� wod�, która jest ma-gazynowana w zbiorniku, a my mo�emy z niej skorzysta� w dowolnej chwili. Podgrzewacz przep�ywowy i kocio� dwu-
funkcyjny podgrzewaj� wod� w sposób prze-p�ywowy. Gdy odkr�camy kran z ciep�� wod�, uruchamia si� podgrzewanie wody – tylko takiej iloci, która jest potrzebna.
Ró�ne zasady podgrzewania wody po-ci�gaj� za sob� odmienne korzyci, a tak�e uci��liwoci.
W podgrzewaczu pojemnociowym i w ko-tle wspó�pracuj�cym z zasobnikiem wyst�-puj� straty ciep�a spowodowane wych�adza-
niem wody zmagazynowanej w zbiorniku. Podwy�sza to wprawdzie koszt jej ogrzewa-nia, ale za to mo�emy pobiera� j� z kilku kra-nów jednoczenie, dopóki nie zu�yjemy ca�ej wody ze zbiornika. Wtedy musimy poczeka�, a� woda w zbiorniku ponownie si� nagrzeje.
Inaczej dzia�a podgrzewanie w sposób przep�ywowy: nawet po minimalnym odkr�-ceniu kurka nast�puje uruchomienie: pod-grzewacza – o ka�dej porze roku, a kot�a – la-tem (bo zim� kocio� i tak ogrzewa dom, wi�c dzia�a przez ca�y czas). Podgrzewanie uru-chamiane jest jednak tylko wtedy, gdy woda jest zu�ywana i nie stygnie w zbiorniku.
Moc podgrzewacza przep�ywowego musi by� dostosowana do liczby i rodzaju punk-tów poboru wody. Inna b�dzie moc podgrze-wacza do samej kuchni, a inna do kuchni i �azienki z wann�, trzeba bowiem przewidy-wa�, �e woda b�dzie czasem pobierana jed-noczenie z ró�nych kranów, a nie powinna przy tym by� ani za ch�odna, ani te� p�yn�� zbyt ma�ym strumieniem. Najlepszym roz-wi�zaniem jest podgrzewacz sterowany elek-tronicznie i kocio� dwufunkcyjny z p�ynn� regulacj� mocy i temperatury. Woda z sieci ciep�owniczej. Jest dostarczana do osiedla domów jednorodzinnych z lokalnej ciep�owni lub elektrociep�owni miejskiej: od-bierana jest przez wymiennik ciep�a i rozpro-wadzana do poszczególnych punktów poboru. Poniewa� wymiennik taki jest umieszczany w pomieszczeniu technicznym, nie zawsze znajduj�cym si� w pobli�u kranów, instalacja c.w.u. mo�e by� rozbudowana. A to wi��e si� ze stygni�ciem wody w rurach w czasie, gdy z niej nie korzystamy i koniecznoci� zainsta-lowania cyrkulacji c.w.u. Cyrkulacja c.w.u. Rozleg�o� instalacji mo�e mie� wp�yw na wygod� korzystania z ciep�ej wody. W czasie, gdy nikt nie odkr�ca kra-nów, woda, która stoi w rurach, stygnie. Po odkr�ceniu kurka trzeba czeka�, a� ta ch�od-na sp�ynie i dopiero wtedy zaczyna p�yn�� ciep�a z podgrzewacza. To oznacza niewygo-
d� i marnotrawienie wody. Dlatego w rozle-g�ych instalacjach z zasobnikiem stosuje si� cyrkulacj� c.w.u., dzi�ki której ciep�� wod� mo�na czerpa� od razu po odkr�ceniu kra-nu. Cyrkulacj� wykorzystuje si� jedynie wte-dy, gdy wod� ogrzewamy w podgrzewaczu pojemnociowym lub kotle jednofunkcyjnym z zasobnikiem. Podgrzewacz przep�ywowy lub kocio� dwufunkcyjny warto zamontowa� w pobli�u punktu poboru ciep�ej wody, gdy� nie mo�na tu zastosowa� cyrkulacji.
Instalacj� cyrkulacyjn� wykonuje si� z rur prowadzonych równolegle do instalacji c.w.u. Przewód cyrkulacyjny pod��cza si� do insta-lacji w najdalej lub najwy�ej znajduj�cym si� punkcie poboru wody. Jej kr��enie w instala-cji wymusza niewielka pompa cyrkulacyjna.
Praca pompy cyrkulacyjnej kosztuje, zu�y-wa ona bowiem pr�d. Dlatego warto zamon-towa� programator, który b�dzie wy��cza� cyrkulacj�, kiedy nikt nie korzysta z wody – np. w nocy lub gdy wszyscy s� poza domem.
Prowadzenie przewodówInstalacja zimnej wodyRury najlepiej prowadzi� w piwnicy, mocu-j�c je pod stropem lub przy cianie. Piony in-
Podgrzewacz pojemno�ciowy ogrzewa ca�� zgromadzon� w zbiorniku wod Podgrzewacz przep�ywowy podgrzewa tylko t
wod, która przep�ywa przez urz�dzenie
fot.
BSH
fot.
Nib
e-B
iaw
ar
REKLAMA
BD9_Raport_inst_wodna.indd 101 2008-08-20 16:44:15
BUDUJEMY DOM 9/2008102
RAPORT Woda i kanalizacja
stalacyjne warto prowadzi� w wydzielonych szachtach instalacyjnych. Z ka�dego pionu rury rozprowadza si� po kondygnacji.
Na kondygnacji rury mo�na uk�ada� na stropie, przy czym powinno si� stosowa� na-st�puj�ce zasady:
– w warstwach pod�ogi nie powinny znaj-dowa� si� ��czenia rur, nawet takie, które s� trwale szczelne, w pod�odze uk�ada si� rury ze zwoju, bez po��cze;
– przewody powinny by� u�o�one w war-stwie t�umi�cej odg�os kroków; nie powinny te� mie� kontaktu z jastrychem, bo takie miej-sca by�yby mostkami akustycznymi. Warto stosowa� rury izolowane we�n� mineraln� lub innymi os�onami d�wi�koch�onnymi, któ-re chroni� dodatkowo przewody wody zimnej przed wykraplaniem rosy, a zimn� wod� – przed ogrzewaniem;
– przewody lub ich os�ony nie mog� doty-ka� posadzki, gdy� jest ona wówczas nara-�ona na zniszczenie od rozszerzaj�cych si� pod wp�ywem ciep�a przewodów. Rury mo�-na tak�e prowadzi� wewn�trz stropów no-nych. Nale�y je wówczas umieci� w rurach falistych przed zabetonowaniem w zbrojeniu stropu. Przewody trzeba dobrze przymocowa� do zbrojenia, aby nie mog�y wyp�yn��. Zalet� tej metody jest szybkie uk�adanie rur ze zwo-ju i dobra izolacja akustyczna w rurach fali-stych.
Na pi�trze instalacja wodoci�gowa mo�e mie� uk�ad trójnikowy lub rozdzielaczowy.
W uk�adzie trójnikowym przewody uk�a-da si� wzd�u� cian w liniach prostych i pro-stopad�ych do siebie. Instalacje wykonuje si�
zazwyczaj z prostych odcinków rur po��czo-nych kszta�tkami. Wszystkie elementy syste-mu mo�na uk�ada� za ciank� instalacyjn� lub w bruzdach ciennych. Na rurze rozpro-wadzaj�cej montowane s� trójniki, od których odchodz� pod��czenia do poszczególnych ba-terii. Instalacje w systemie trójnikowym wy-konuje si� z twardej miedzi, twardych two-rzyw, np. PP, PVC-C i stali ocynkowanej. Jest to tradycyjny sposób prowadzenia instala-cji, w którym kilka punktów poboru wody jest pod��czonych do jednego pionu.
W uk�adzie rozdzielaczowym przewody g�ówne ciep�ej i zimnej wody po��czone s� z rozdzielaczami umieszczonymi na ka�dej kondygnacji. Od nich prowadzone s� prze-wody zasilaj�ce poszczególne punkty pobo-ru wody. Przewody te wykonane s� z jedne-go odcinka rury i uk�adane na stropie. Zalet� tej metody jest mo�liwo� odci�cia wszyst-kich punktów czerpalnych w jednym miej-scu, czyli w szafie rozdzielczej. Mniejsze s� wówczas straty cinienia, nie potrzeba rów-nie� kszta�tek mi�dzy rozdzielaczem a przy-��czem. Rozdzielacz montuje si� zazwyczaj w piwnicy lub w �azience. Stosuje si� go,
gdy poszczególne punkty czerpania wody s� znacznie oddalone od pionu, a baterie monto-wane s� na przeciwleg�ych cianach.
Instalacja ciep�ej wody u�ytkowej. Sposób prowadzenia instalacji zale�y od odleg�oci mi�dzy kot�em lub podgrzewaczem a punk-tami poboru wody. Je�eli podgrzewacz lub kocio� znajduje si� blisko kranów, rury pro-wadzi si� jak najkrótsz� drog�.
Je�eli kocio� lub podgrzewacz znajduj� si� w specjalnie wydzielonym pomieszcze-niu oddalonym od punktów poboru wody, wówczas d�ugo� rur ��cz�cych urz�dzenie grzewcze z kranami jest du�a. Podobnie jest w sytuacji, gdy urz�dzenie grzewcze umiesz-czone jest w kuchni lub obok kuchni albo
Przewody nale�y prowadzi jak naj-krótsz� drog�, prostopadle do stropów i �cian.
Rury z ciep�� wod� uk�ada si nad przewodami wody zimnej, ale obydwa te przewody musz� si znale� pod kablami elektrycznymi i przewodami gazowymi.
Na ka�dym podej�ciu do baterii powi-nien by zamontowany zawór odcinaj�cy, którym bdzie mo�na odci� dop�yw wody w razie konieczno�ci wykonania napra-wy, w czasie wyjazdu na wakacje itp. Przewodów odcinaj�cych nie montuje si na przewodach cyrkulacyjnych.
Przewody wodoci�gowe warto pro-wadzi w taki sposób, �eby nie os�abia �cian. Popularny sposób prowadzenia rur w bruzdach warto zast�pi ma�ymi szach-tami, w których ukryjemy rury. Jest to roz-wi�zanie ta�sze, a jednocze�nie eliminu-je konieczno� os�abiania �ciany, w której kujemy bruzd. Nie ma te� ryzyka, �e przy-padkiem wywiercimy w rurze otwór, chc�c powiesi na �cianie na przyk�ad obraz, lub te�, �e w razie przecieku bdziemy musieli ku d�ugie odcinki na �cianach, �eby zna-le� miejsce przecieku. Przy prowadzeniu rur w szachtach �atwiej jest wykona mo-dernizacj instalacji.
Najwa niejsze zasady prowadzenia przewodów instalacji wodoci�gowej
Rury do zimnej i ciep�ej wody mog� by prowadzone w posadzce
Rury najlepiej jest prowadzi w warstwie chroni�cej przed odg�osami kroków (a). Tak nie nale�y prowadzi instalacji w pod�odze (b)
Uk�ad trójnikowy
fot.
Apa
tor
a
b
jastrych
strop
warstwa t�umi�cawarstwa izolacyjna
folia
BD9_Raport_inst_wodna.indd 102 2008-08-20 11:59:37
Instalacja wodna
BUDUJEMY DOM 9/2008 103
�azienki, a obydwa pomieszcze-nia s� od siebie oddalone lub gdy w domu jest wi�cej ni� jedna �a-zienka i znajduj� si� one w ró�-nych cz�ciach domu. W takiej sy-tuacji rury ciep�ej wody prowadzi si� równolegle do rur wody zimnej – w uk�adzie rozdzielaczowym lub trójnikowym.
Jeli w domu maj� by� zastosowane indy-widualne podgrzewacze przy ka�dym punk-cie poboru ciep�ej wody, instalacja c.w.u. nie jest w ogóle potrzebna.
Materia� rurNowoczesne instalacje wodne wykonuje si� z rur miedzianych lub z tworzyw sztucz-nych. Powszechnie kiedy stosowana stal ocynkowana jest dzisiaj coraz mniej popular-na. Mo�na tak�e wykorzystywa� rury ze stali nierdzewnej, cho� w Polsce jest to rzadkie. Rury miedziane s� odporne na korozj�,
maj� cienkie cianki, dzi�ki czemu zajmuj� mniej miejsca ni� grubocienne rury z two-rzyw sztucznych. Maj� g�adk� powierzchni� wewn�trzn� i �atwo si� je montuje. W instala-cjach wody ciep�ej stosuje si� rury mi�kkie i pó�twarde, ��czone metod� lutowania kapi-larnego lub za pomoc� z��czek. Mog� by� sto-sowane, gdy woda w instalacji ma odczyn pH minimum 7, przy ni�szym zaleca si� wyko-rzystanie rur miedzianych cynowanych we-wn�trznie (zapobiega to rozpuszczaniu si� miedzi z rur i przechodzeniu jej do wody). Rury z tworzyw sztucznych. S� bardzo po-
pularne, bo maj� wysok� odporno� na koro-zj�, g�adkie cianki, ma�� przewodno� ciepln� i dobrze t�umi� drgania, a przy tym s� lekkie.
W instalacjach ciep�ej wody stosuje si� rury z PE-X, PB, z PP z wk�adk� metalow�, z PVC-C i rury wielowarstwowe. W zale�-noci od rodzaju materia�u ��czy si� je przez zgrzewanie lub za pomoc� ��czników.
Niestety rury tworzywowe maj� te� wad�: du�� rozszerzalno� ciepln� – ponad 10 razy wi�ksz� ni� miedziane. Ze wzgl�du na t� roz-szerzalno� trzeba tak prowadzi� instalacj�, �eby zapewni� tzw. samokompensacj�, lub te� zamontowa� kompensatory. Kompensacja umo�liwia swobodne wyd�u�anie si� rur pod wp�ywem temperatury i w ten sposób zapo-biega ich niekontrolowanym odkszta�ceniom, a samokompensacja zapewnia mo�liwo� sa-moistnego odkszta�cania si� rury pod wp�y-wem temperatury. Wyd�u�anie si� rur pod wp�ywem temperatury ma te� zalety – zmia-na d�ugoci rur powoduje wykruszanie si� osadów w instalacji.
Rury z tworzyw sztucznych staj� si� kru-che pod wp�ywem promieniowania UV, dla-tego te� nie mog� by� uk�adane na wierzchu cian bez os�ony.
Prowadzenie przewodów przez �ciany i stropyPrzez przejcia te rury nale�y prowadzi� w mocno zamurowanych tulejach os�onowych, a przestrze mi�dzy tulej� os�onow� a rur� instalacyjn� nale�y uszczelni�, dzi�ki czemu zapobiegnie si� przenoszeniu d�wi�ków.
Tuleje powinny wystawa� po kilka cen-tymetrów ze cian lub stropów (min. 2 cm). Rury sztywne umieszcza si� w rurach os�ono-wych, a rury elastyczne – w rurach falistych.
W tulei ochronnej, montowanej w miejscu przejcia rur przez przegrody, nie powinno by� �adnych po��cze metali.
Izolacja przewodówPrzewody wody zimnej i ciep�ej trzeba izolo-wa� otulinami. Rury wody zimnej zabezpie-czymy w ten sposób przed wykraplaniem si� wilgoci z powietrza na ich powierzchniach ze-wn�trznych, czyli przed tzw. roszeniem. Za-bezpieczenie to jest wa�ne, gdy� latem wilgo� mo�e si� wykrapla� przy niewielkiej wilgotno-ci powietrza. Izolacja zapobiega te� ogrzewa-niu zimnej wody, dzi�ki czemu zachowuje ona odpowiedni� jako� jako woda pitna. Rury od wody ciep�ej izoluje si� przed stratami ciep�a. Izolacje wykonuje si� z otulin z we�ny mineral-nej, z pianki poliuretanowej lub polietylenowej.
Zabezpieczenie instalacji wodnych Zawory antyska�eniowe. W instalacjach
woda p�ynie od �ród�a zasilania do punktów odbioru. �eby nie powsta� w niej przep�yw wsteczny, powoduj�cy ska�enie instalacji wo-doci�gowej, wymagane jest zastosowanie za-worów antyska�eniowych na wejciu do bu-
Uk�ad rozdzielaczowy
fot.
Wie
land
Pol
ska
fot.
Kis
anfo
t. Ek
opla
stik
Instalacje wodne czsto wykonuje si z miedzi
Instalacje wodne wykonuje si tak�e z tworzyw sztucznych – rur gitkich, np. wielowarstwowych (a) lub rur sztywnych, np. z polipropylenu (b)
a
b
Wyd�u�alno� cieplna rur w zale�no�ci od materia�u
BD9_Raport_inst_wodna.indd 103 2008-08-20 12:00:08
BUDUJEMY DOM 9/2008104
RAPORT Woda i kanalizacja
dynku i u�ywania baterii wannowych z takim zabezpieczeniem. Bateria uniemo�liwia zassa-nie zanieczyszczonej wody do instalacji wodo-ci�gowej w sytuacji, gdy w wannie pozostawio-na zostanie g�ówka prysznicowa i jednoczenie wyst�pi nag�y spadek cinienia w instalacji. Gdyby nie by�o takich zabezpiecze, zassana brudna woda z wanny mog�aby trafi� do insta-lacji, a pobrana do picia by� przyczyn� chorób.
Zawór antyska�eniowy warto te� zamon-towa� przy pojemnociowych podgrze-waczach wody. Ogrzana woda zwi�ksza bowiem obj�to� i cinienie i cofa si� do in-stalacji wodoci�gowej.
W celu zabezpieczenia zewn�trznej sieci wodoci�gowej trzeba montowa� zabezpiecze-
nie antyska�eniowe na przy��czu do budyn-ku. Brak takiego zabezpieczenia powoduje w przypadku cofni�cia si� wody ska�enie ze-wn�trznej sieci wodoci�gowej. Na takiej sa-mej zasadzie warto zastosowa� taki zawór na pocz�tku instalacji wodnej, gdy wod� pobie-ramy z w�asnej studni. Ogranicznik przep�ywu zwrotnego umiesz-
cza si� na przewodzie t�ocznym pompy zanu-
rzonej, dzi�ki czemu zapobiega on wyp�yni�ciu wody ze zbiornika cinieniowego z powrotem do studni wtedy, gdy pompa nie pracuje. Zabezpieczenie instalacji ciep�ej wody
przed rozwojem bakterii chorobotwór-czych Legionella. Podwy�szona temperatu-ra wody sprzyja rozwojowi mikroorgani-zmów. Szczególnie niebezpieczne s� bakterie Legionella, które mog� powodowa� nawet mier� zaka�onych nimi osób. Bakterie te namna�aj� si� szczególnie intensywnie w temperaturze 28-48�C, a optymalna dla nich temperatura to 36�C. Gin� one w tem-peraturze powy�ej 70�C. Dlatego dla bezpie-czestwa przyjmuje si�, �e wod� nale�y pod-grzewa� do ok. 80 stopni przez co najmniej 15 min.
Przez wszystkie odcinki instalacji woda po-winna przep�ywa z mo�liwie du�� prdko-�ci�, a zale�y ona przede wszystkim od �red-nicy przewodów wodoci�gowych:
zbyt ma�e �rednice przewodów powodu-j� du�e straty ci�nienia i zbyt wysokie prd-ko�ci przep�ywu, co powoduje powstawanie szmerów w instalacji i przyspiesza niszcze-nie przewodów;
przewody o zbyt du�ej �rednicy niepo-trzebnie zwikszaj� koszty instalacji. Ponadto spada prdko� przep�ywu wody w instala-cji i w niektórych miejscach woda mo�e w ogóle nie p�yn�, co grozi rozwojem mi-kroorganizmów chorobotwórczych.
�rednice przewodów
Rury do cieplej i zimnej wody trzeba izolowa
Najprostszym sposobem kompensacji rur jest wykorzystanie za�ama� na trasie ruroci�gu (a). Je�li to nie wystarczy, mo�na zastosowa kompensator U-kszta�towny (b)
Woda z wanny mo�e sp�yn� przez zanurzony w wodzie w�� prysznica do kana�ów znajdu-j�cych si na ni�szej kondygnacji. �eby temu zapobiec nale�y stosow baterie z zaworem antyska�eniowym
a
b
zawór
podporaprzesuwna
podporasta�a
fot.
Ther
maf
lex
plpl W i c e j . . . c e n y, f i r m y, p r o d u k t y, k a l k u l a t o r y, a r t y k u � y. K l i k n i j n a w w w. b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuje wymiana wewn�trznej instalacji wodnej?
– ceny brut to –
PRZYDATNE ADRESY
COMAPtel. 022 679 00 25, www.comap.plHUTMEN tel. 071 33 48 710, www.hutmen.plHYDROSOLAR tel. 012 423 50 46, www.hydrosolar.plKARMATtel. 017 856 03 76, www.karmat.plKISAN tel. 022 701 71 30, www.kisan.plPIPELIFE tel. 058 774 88 88, www.pipelife.plPROFMETKOL tel. 022 761 40 00, www.profmetkol.plWAVIN METALPLAST-BUK tel. 061 891 10 00, www.wavin.com.pl
System rozdzielaczowy z rurami warstwowymi PEX-AL-PEXrury PEX fi 16, d�ugo� 70 m 210–350 z�z��czki przy��czeniowe 40 szt. 200–300 z�kolana ustalone 20 szt. 200–250 z�zawory odcinaj�ce 2 szt. 200–300 z�rozdzielacze 2 szt. 150–200 z�szafki rozdzielaczowe 2 szt. 150–200 z�akcesoria monta�owe (�rubki, uchwyty, itp.) 100–150 z���cznie materia�y: 1210–1750 z�robocizna: 120–180 z� za punkt
System trójnikowy z rur miedzianychrury miedziane fi 15 mm, d�ugo� 30 m 250–300 z�kolana 40 szt. 30–40 z� trójniki 20 szt. 20–30 z�kolana ustalone 20 szt. 150–250 z�zawory odcinaj�ce 20 szt. 200–300 z�akcesoria monta�owe (�rubki, uchwyty, itp.) 200–250 z���cznie materia�y: 850–1170 z�instalacja hydroforowa (��cznie z robocizn�) 1500–3000 z� robocizna: 200–300 z� za punkt
za�o�enia: dom dwukondygnacyjny o powierzchni 150 m2
przyjto: 10 sztuk przyborów sanitarnych
fot.
Wav
in M
etal
plas
t-Buk
fot.
Hut
men
BD9_Raport_inst_wodna.indd 104 2008-08-20 12:00:37
BUDUJEMY DOM 9/2008 105
�cieki...
nie s�ycha�
i nie czu�Jaka powinna by� instalacja kanalizacyjna? Nie mo�e si� zatyka�, a dzia�a� powinna tak, by nie by�o jej s�ycha� ani czu� – s�owem tak, by si� jej nie zauwa�a�o.
RAPORTWODA I KANALIZACJA
Instalacja kanalizacyjnaMonika Czeczotek
Problem cieków nie koczy si� na odpowiednim wykonaniu instalacji w budyn-ku. �cieki trzeba tak�e odprowadzi� na zewn�trz – do sieci kanalizacyjnej, przy-domowej oczyszczalni lub do zbiornika zwanego szambem. Chocia� instalacja ka-nalizacyjna mo�e wydawa� si� bardzo prosta, wykonanie projektu warto zleci� fachowcom – konsekwencje z�ego dzia�ania kanalizacji s� bardzo uci��liwe, nie mówi�c o wykonywaniu przeróbek. Dobrze zaprojektowana instalacja jest tak po-prowadzona, a rednice rur i ich spadki tak dobrane, by zminimalizowa� ryzyko jej zatkania.
Instalacja kanalizacyjna wewn�trz budynku W domach jednorodzinnych wykonuje si� zazwyczaj instalacj� grawitacyjn�,
w której cieki sp�ywaj� pod w�asnym ci��arem. Pracuje ona prawid�owo, gdy spe�-nione s� nast�puj�ce warunki: rury kanalizacyjne maj� odpowiednie rednice, przewody poziome u�o�one s� ze spadkiem odpowiadaj�cym rednicy rur, instalacja kanalizacyjna jest odpowiednio napowietrzona.W miejscach, w których instalacja nie mo�e dzia�a� grawitacyjnie, mo�na te�
stosowa� urz�dzenia rozdrabniaj�co-przepompowuj�ce, które przepompuj� cieki na wymagan� odleg�o� i/lub wysoko�.
BD9_Raport_kanalizacja.indd 105 2008-08-19 18:57:34
BUDUJEMY DOM 9/2008106
RAPORT Woda i kanalizacja
W trakcie eksploatacji instalacja kanali-zacyjna mo�e „zarasta�”, co bywa przyczy-n� zatorów. Nie b�dzie si� to zdarza�, jeli zostanie wykonana zgodnie z ogólnymi wy-tycznymi.
Elamenty instalacji kanalizacyjnej wewn�trz budynkuSk�ada si� ona z przewodów ��cz�cych urz�-dzenie sanitarne z syfonem, podej� pod urz�dzenia sanitarne, pionów kanalizacyj-nych oraz przewodów odp�ywowych zwa-nych poziomami. Do instalacji nale�� te� syfony, wywiewki wentylacyjne, wpusty pod-�ogowe i rewizje, zwane czyszczakami. Podej�cia pod przybory sanitarne.
Uk�ada si� je z odpowiednim spadkiem – bez �adnych za�ama i zmian kierun-ku. Podejcia mog� by� indywidualne lub zbiorcze. Indywidualne ��czy tylko jedno urz�dzenie sanitarne z pionem, np. do pio-nu pod��czona jest jedynie wanna lub tylko w.c. Przewód zbiorczy ��czy z pionem kilka ró�nych urz�dze sanitarnych – najcz�ciej umywalk� i wann� lub brodzik albo dwie umywalki zamontowane obok siebie. Piony, zwane te� przewodami spustowy-
mi. S� to pionowe przewody, które za po-rednictwem podej� zbieraj� cieki z po-szczególnych pi�ter w domu. Ka�dy pion zakoczony jest odpowietrzeniem powy�ej dachu lub zaworem napowietrzaj�cym. Poziomy, czyli poziome przewody odp�y-
wowe. Do tych przewodów, znajduj�cych
Instalacja kanalizacyjna w budynku i odprowadzenie wód deszczowych na zewn�trz
Rury do kanalizacji wewntrznej mog� by wykonane z PVC i z PP Nowoczesn� instalacj kanalizacyjn� warto wykona ze specjalnych rur niskoszumowych
fot.
Wav
in
fot.
Wav
in
odpowietrzeniezbiorcze
przewody odpowietrzaj�ce
podej�cie zbiorcze
podej�cie pojedyncze
odprowadzenie wody deszczowej z dachu
pion kanalizacyjny przewód
��cz�cy
przewód ci�nieniowy
przewód podziemnyurz�dzenie podnosz�ce(tu: do �cieków bez fekaliów) kana� uliczny
(w systemie mieszanym)
przewód zbiorczy
syfon pi�trz�cy
przykanalik
powierzchniapodpi�trzenia
BD9_Raport_kanalizacja.indd 106 2008-08-19 18:58:35
Instalacja kanalizacyjna
BUDUJEMY DOM 9/2008 107
si� w najni�szym miejscu instalacji kanali-zacyjnej, odp�ywaj� cieki z pionów i odpro-wadzane s� z budynku do zewn�trznej sie-ci kanalizacyjnej, szamba lub przydomowej oczyszczalni. Materia� rur Instalacj� wykonuje si� zazwyczaj z przezna-czonych do tego celu rur i kszta�tek z tworzyw sztucznych – najcz�ciej PVC i PP. Oprócz po-wszechnie stosowanych zwyk�ych rur kanali-zacyjnych, dost�pne s� tak�e specjalne rury niskoszumowe dro�sze od zwyk�ych, które wyciszaj� odg�osy powstaj�ce podczas przep�ywu cieków. Warto zastosowa� je w pomieszczeniach, których wyciszenie jest szczególnie wa�ne, albo takich, w których in-stalacje maj� by� prowadzone w lekkich cia-nach dzia�owych.
Rury z tworzyw sztucznych s� lekkie i g�adkie od wewn�trz, dzi�ki czemu opo-ry przep�ywu s� w nich niewielkie. Ich wad� jest nieodporno� na dzia�anie wysokiej tem-peratury – pod jej wp�ywem ulegaj� wyd�u-
�eniu, a gdy gor�ce cie-ki p�yn� przez d�u�szy czas, rury mog� nawet ulec uszko-dzeniu. Dlatego tempera-tura cieków nie powinna by� wy�sza ni� 60oC, a tyl-ko chwilowo mo�e osi�ga� 90oC. Odcedzaj�c ziemniaki, warto puci� do zlewu zim-n� wod� z kranu, �eby wy-miesza�a si� z wrz�tkiem.
rednice rurInstalacje kanalizacyjne pro-jektuje si� tak, �eby by�y w po�owie wype�nione p�y-n�cymi przez nie ciekami. Jeli rednica jest zbyt ma�a i cieki ca�kowicie wype�-niaj� wiat�o rur, powstaj� w nich nieprzyjemne odg�o-sy, takie jak przy p�ukaniu gard�a i woda jest wysysana z syfonów. Do pomieszcze wnikaj� wówczas zapachy z kanalizacji, a w skrajnych sytuacjach mo�e nast�pi� cofni�cie si� cieków z insta-lacji do którego z przyborów sanitarnych. Podej�cia. �rednica podej-
cia nie mo�e by� mniejsza od rednicy wylotu z przybo-ru sanitarnego. Je�eli jest zbyt
ma�a, mo�e nast�pi� ca�kowite wype�nienie rury ciekami. Chocia� w polskiej normie na podejcia do umywalek lub bidetów zaleca si� stosowanie rur o rednicy 40 mm, na wszyst-kie z wyj�tkiem w.c. (a wi�c do umywalki, zle-wu, brodzika, wanny, bidetu) warto u�y� rur o rednicy 50 mm, a na podejcie do miski us-t�powej – rur o rednicy 110 mm (dopuszczal-ne jest tak�e stosowanie rur o rednicy 75 mm).
Je�eli d�ugo� podejcia indywidualnego jest wi�ksza ni� 3 m, nale�y zwi�kszy� red-nic� podejcia o dwa wymiary w stosunku do syfonu lub wykona� na podejciu indy-widualne napowietrzenie.Podejcia indywidualne nie powinny by� d�u�sze ni� 4 m.
Miska ust�powa powinna mie� indywidu-alne podejcie i by� w��czona do instalacji poni�ej pozosta�ych urz�dze na danej kon-dygnacji.Podejcia zbiorcze musz� mie� wi�k-sze rednice od podej� indywidualnych. Dobiera si� je stosownie do liczby i rodzaju pod��czanych urz�dze.
Piony. Ich rednica zale�y od liczby i ro-dzaju pod��czanych przyborów sanitarnych. Nie powinna by� mniejsza od najwi�kszej rednicy podejcia. Najcz�ciej stosuje si� rednice od 75 do 110 mm. Poziomy. Ich rednica wynosi zazwyczaj
110–160 mm.
Spadki rurPodejcia kanalizacyjne i przewody odp�y-wowe instalacji dzia�aj�cej grawitacyjnie musz� mie� odpowiadaj�cy rednicy spadek w kierunku sp�ywania cieków. Jeli redni-ca wynosi:
40–50 mm, wymagany spadek to min. 2,5% (2,5 cm na ka�dy metr rury),
75–110 mm – min. 2%, jeli rury maj� rednic� 160 mm – min.
1,5%.Fragmenty instalacji, w których cieki t�o-
czone s� pod cinieniem, mog� by� u�o�one pod mniejszym k�tem lub zupe�nie poziomo.
Prowadzenie instalacjiRozmieszczenie przyborów i przebieg rur kanalizacyjnych nale�y ustali� przed wy-konaniem wylewek pod�ogowych, zw�asz-cza na parterze, w którym jest pod�oga na gruncie. Rury powinno si� te� u�o�y� przed otynkowaniem cian i u�o�eniem p�ytek ce-ramicznych. Przybory sanitarne i podej�cia do nich.
Urz�dzenia sanitarne powinny by� monto-wane mo�liwie blisko pionów. Dotyczy to zw�aszcza urz�dze sanitarnych z nisko po�o�onymi podejciami, takich jak bidet, natrysk czy wanna. Tak�e miska ust�powa powinna znajdowa� si� blisko pionu kanali-zacyjnego – w odleg�oci maksymalnie 1 m od niego. Je�eli odleg�o� ta b�dzie wi�k-sza, przy misce nale�y zamontowa� dodat-kow� wentylacj�. Je�eli pomieszczenia sanitarne s� od siebie znacznie oddalone, w budynku potrzebne mog� by� 2–3 piony.
�rednica rur zale�y od tego, czy podej�cia s� indywidualne, czy zbiorcze
wanna
bidet
miska ust�powa
zlewozmywak
umywalka
�rednica podej�cia ��= 50 mm
�rednica podej�cia ��= 40 mm
�rednica podej�cia ��= 100 mm
�rednica pionu kanalizacyjnego ��= 70–100 mm
Na ka�dym pionie nale�y zamontowa rewizj, przez któr� mo�na oczy�ci zatkany odcinek instalacji
BD9_Raport_kanalizacja.indd 107 2008-08-19 18:59:03
BUDUJEMY DOM 9/2008108
RAPORT Woda i kanalizacja
Pionów nie nale�y prowadzi� po wierzchu cian, gdy� tworzywo nie t�umi ha�asu: lepiej zamontowa� je w specjalnych zabudowanych od zewn�trz szachtach instalacyjnych. Piony mo�na wyciszy� akustycznie otulin� z we�ny mineralnej lub obudowa� p�ytami gipsowo--kartonowymi. Mo�na te� zastosowa� rury do kanalizacji niskoszumowej. Poziomy, czyli przewody odp�ywowe.
W domach podpiwniczonych prowadzi si� je zwykle po wierzchu, wzd�u� cian piwnicy. W domach niepodpiwniczonych montuje si� je w kana�ach pod�ogowych albo w gruncie pod pod�og� w piwnicy lub pod pod�og� na gruncie. Poszczególne poziomy ��czy si� w jeden tzw. przewód g�ówny. Na ka�dym pionie nale�y zamocowa� rewizje (czyszcza-ki), przez które mo�liwe b�dzie czyszczenie instalacji w razie zatkania. Rewizje umiesz-cza si� w dolnej cz�ci pionu, przed przej-ciem w przewód odp�ywowy.
Je�eli przewody uk�ada si� pod posadzk� pomieszcze ogrzewanych, powinny by� one u�o�one w gruncie na takiej g��bokoci, aby jego warstwa nad rurami z PVC mia�a grubo� min. 50 cm, a nad pozosta�ymi – min. 30 cm.
Instalacj� kanalizacyjn� nale�y prowadzi� w odleg�oci co najmniej 10 cm od rur z go-
r�c� wod� (mierz�c od powierzchni rury). Jeli odleg�o� ta ma by� mniejsza, nale-�y zastosowa� izolacj� ciepln�. Izolacja jest niezb�dna tak�e wtedy, gdy dzia�anie do-wolnego �ród�a ciep�a mog�oby spowodowa� podwy�szenie temperatury cianki przewo-du kanalizacyjnego powy�ej 45oC.
Przewodów kanalizacyjnych nie wolno prowadzi� powy�ej przewodów gazowych ani elektrycznych.
SyfonyStosowane przy przyborach sanitarnych, pral-kach i zmywarkach, zapobiegaj� przedosta-waniu si� zapachów z kanalizacji do pomiesz-czenia dzi�ki tzw. zamkni�ciu wodnemu, gdy� w syfonie przez ca�y czas znajduje si� woda. Syfony mog� by� wbudowane w urz�-dzenia sanitarne, np. w misk� ust�pow� lub we wpust pod�ogowy, lub te� s� niezale�nymi urz�dzeniami, które montuje si� oddzielnie. Syfon powinien by� tak wykonany, �eby nie gromadzi�y si� w nim osady, a on sam by� �a-twy do czyszczenia.
Rodzaj zastosowanego syfonu zale�y od przyboru, z jakim b�dzie on wspó�pracowa�. Najcz�ciej stosowane s� syfony rurowe i z przegrod�. Do brodzików i wanien naj-
W domowych instalacjach najcz�ciej stosowane s� syfony rurowe (a) i butelkowe (b)W domowych instalacjach najcz�ciej stosowane s� syfony rurowe (a) i z przegrod� (b). Do ma�ych umywalek stosowane s� syfony butelkowe (c)
Wentylacja kanalizacji to wyprowadzenie pionu kanalizacyjnego ponad dach budynku. Przynajmniej jeden pion kanalizacyjny w domu powinien by zako�czony wywiewk�
Do brodzika warto zastosowa nowoczesny syfon, który bdzie mo�na �atwo oczy�ci od góry
Prawid�ow� wentylacj zapewni tak�e napowietrzacz
zawórnapowietrzaj�cy
min
. 100
mm
��90
85
DN
40
50
DN
50
a b c
BD9_Raport_kanalizacja.indd 108 2008-08-19 18:59:29
Instalacja kanalizacyjna
BUDUJEMY DOM 9/2008 109
lepsze s� zestawy odp�ywowe z syfonem wyjmowanym od góry, co u�atwia ich czysz-czenie i udra�nianie bez demontowania przyboru sanitarnego.
Wentylacja instalacji�eby instalacja kanalizacyjna pracowa�a pra-wid�owo, musi by� nale�ycie wentylowana, to znaczy napowietrzana i odpowietrzana. Napowietrzanie jest potrzebne dlatego, �e p�yn�ce cieki zasysaj� za sob� powietrze i jeli na kocu przewodu nie ma napowie-trzacza, wyci�gaj� wod� z syfonów, otwieraj�c ujcie gazom wydobywaj�cym si� ze cieków. Odpowietrzanie natomiast s�u�y odprowa-dzaniu tych gazów, tak by nie nap�ywa�y one do pomieszcze, lecz uchodzi�y na zewn�trz. Znaczne iloci tych gazów powstaj� zw�aszcza w szambie i osadniku gnilnym przydomowej
oczyszczalni cieków, dlatego je równie� nale-�y pod��czy� do wenty-lacji kanalizacji.
Podstawowym ro-dzajem wentylacji jest wywietrznik wypro-wadzony ponad dach budynku. W ten spo-sób musi by� napo-wietrzony przynaj-mniej jeden pion w budynku, chocia� warto tak wentylo-wa� wi�cej pionów lub wszystkie. Pozosta�e piony mo�na napowie-
trza� za pomoc� zaworów napowietrzaj�-cych. Urz�dzenia te umo�liwiaj� wp�ywanie powietrza do wn�trza instalacji, ale unie-mo�liwiaj� wydostawanie si� gazów z kana-lizacji.
Przewody wentylacyjne powinny mie� na ca�ej d�ugoci te same przekroje co pion ka-nalizacyjny, który obs�uguj�, a wi�c redni-cy pionów nie wolno redukowa�. Powinny si� one koczy� swobodnym wylotem po-nad dach, zakoczonym specjaln� wywiew-k� umieszczon� na wysokoci od 0,5 do 1 m powy�ej dachu. Ze wzgl�du na unosz�ce si� z nich uci��liwe zapachy nie powinny by� montowane w pobli�u okien dachowych, czerpni powietrza itp. Przewodów wentyla-cji kanalizacji nie mo�na ��czy� z wentylacj� grawitacyjn� ani z przewodami spalinowymi czy dymowymi.
Zawory napowietrzaj�ce montuje si� za-zwyczaj tu� za najwy�ej po�o�onym przy-borem sanitarnym. Poniewa� nie zawsze s� one naprawd� szczelne, lepiej zamontowa� je w miejscach, w których ewentualne nie-przyjemne zapachy nie b�d� zbyt uci��liwe, czyli np. na nieu�ytkowym poddaszu lub w jakim pomieszczeniu technicznym.
Urz�dzenia rozdrabniaj�co-przepompowuj�ce Je�eli do instalacji kanalizacyjnej chcemy pod��czy� przybory sanitarne zamontowane w wi�kszej odleg�oci od przewodów insta-lacji kanalizacyjnej (pionów lub poziomów)lub poni�ej odprowadzenia cieków do ka-nalizacji, musimy zastosowa� kanalizacj� ci�nieniow�. S�u�� do tego po��czone z mi-sk� ust�pow� lub umywalk� urz�dzenia roz-drabniaj�co-przepompowuj�ce, które t�ocz� cieki do pozosta�ej, grawitacyjnej cz�ci in-stalacji. W ten sposób cieki mog� by� prze-t�oczone na odleg�o� nawet do kilkudzie-si�ciu metrów i wysoko� do kilku metrów.
Kanalizacja na zewn�trz budynkuNajwygodniejszym sposobem pozbywania si� cieków z domu jest pod��czenie instalacji do sieci kanalizacyjnej. Tam, gdzie nie ma mo�-liwoci pod��czenia domu do sieci, pozostaje zbiornik bezodp�ywowy i wywóz cieków lub te� wybudowanie oczyszczalni przydomowej.
Elementy kanalizacji na zewn�trz budynku G�ówny przewód odp�ywowy. Jest to wy-
prowadzony na zewn�trz budynku najni�szy element domowej instalacji kanalizacyjnej, po-��czony w studzience rewizyjnej z przewodem kanalizacji zewn�trznej albo doprowadzony do zbiornika bezodp�ywowego lub przydomo-wej oczyszczalni cieków. Odcinek przewodu odp�ywowego mi�dzy budynkiem a studzien-k� rewizyjn� traktuje si� jako element insta-lacji domowej, a przykanalik, czyli studzien-k� wraz z przewodem kanalizacyjnym, uwa�a si� za cz�� kanalizacji zewn�trznej.G�ówny przewód odp�ywowy, wykonywany zazwyczaj z rur PE-HD, PVC-U lub PP, powi-nien by� wyprowadzony na zewn�trz budynku na g��bokoci minimum 60 cm (licz�c od jego wierzchu), aby nie zamarza�y w nim cieki. Wpusty. Odwadniaj� utwardzone po-
wierzchnie poza budynkiem, takie jak balkon, taras, podjazd lub dach p�aski. Wykonane s� z tworzywa, stali nierdzew-nej lub �eliwa. Wpusty sk�adaj� si� z: rusztu wlotowego, korpusu odp�ywowego, osadni-ka i ewentualnie zamkni�cia syfonowego.
�cieki mo�na przet�oczy, stosuj�c kompaktowy zestaw pompowy po��czony z misk� ustpow�
fot.
SFA
Wyprowadzenie instalacji kanalizacyjnej na zewn�trz budynku. Na rysunku tym pokazany jest schemat kanalizacji ogólnosp�awnej
zasuwa burzowa
przewód odp�ywowy
fundamentpion odprowadzaj�cy �cieki z domu
min
. 60
cm
min. 2%
BD9_Raport_kanalizacja.indd 109 2008-08-19 18:59:56
BUDUJEMY DOM 9/2008110
RAPORT Woda i kanalizacja
Przy wpustach podwórzowych ruszty po-winny by� dostosowane do obci��e komu-nikacyjnych. Odprowadzenie wody deszczowej. �eby
odprowadzi� wody opadowe do kanalizacji ogólnosp�awnej lub deszczowej (o ile mamy tak� mo�liwo�), nale�y po��czy� rury spusto-we odprowadzaj�ce wod� zebran� przez ryn-ny z przewodem odp�ywowym. Przewodem tym cieki s� doprowadzane do pionu kana-lizacyjnego lub g�ównego przewodu odp�y-wowego. �rednica przewodów odp�ywowych powinna by� mniejsza ni� rednica rury spu-stowej i nie mniejsza ni� 100 mm. Rurami spustowymi odprowadza si� tak�e wody opadowe z zewn�trznych powierzchni p�askich: tarasu, balkonu, podjazdu. Studzienka kanalizacyjna – rewizyjna.
Jest niezb�dnym elementem kanalizacji ze-wn�trznej: s�u�y do kontroli i czyszczenia przewodu odp�ywowego i przykanalika. Studzienki wykonuje si� zazwyczaj z two-rzyw sztucznych. Maj� rednic� 200–315 mm i od góry przykryte s� w�azem teleskopowym z pokryw� �eliwn�. Studzienka do wody desz-czowej u do�u ma tak�e osadnik. Zasuwa burzowa. Chroni wyposa�one
w przybory sanitarne pomieszczenia poni-�ej terenu przed zalaniem w wyniku cofania si� cieków. Zasuw� montuje si� w miejscu
�atwo dost�pnym, naj-cz�ciej umieszcza w zamykanej studzien-ce na zewn�trz budyn-ku i blisko domu, lub wewn�trz domu, bli-sko przejcia g�ównego przewodu odp�ywowe-go przez fundamenty. Przykanalik. Powi-
nien mie� rednic� mi-nimum 160 mm i spa-dek co najmniej 2% w kierunku odp�ywu cieków. Wykonuje si�
go z takich samych rur, jak pozosta�e ele-menty kanalizacji zewn�trznej.
Pod��czenie do sieci kanalizacyjnejZale�nie od warunków technicznych przy-��czenia, okrelonych przez lokalne przed-si�biorstwo wodoci�gów i kanalizacji,
cieki odprowadza si� do kanalizacji ogól-nosp�awnej lub rozdzielczej.
Kanalizacja ogólno-sp�awna zbiera cieki bytowe i deszczowe do wspólnego kolektora.
Kanalizacja rozdziel-cza sk�ada si� z od-dzielnych kolektorów, do których oddziel-nie wp�ywaj� cieki by-
towo-gospodarcze, czyli powstaj�ce w do-mach, i cieki deszczowe (wody opadowe): w tej drugiej sytuacji wykonuje si� dwa nie-zale�ne pod��czenia do sieci kanalizacyjnej.
Pod��czenie kanalizacyjne sk�ada si� z opisanej ju� studzienki kanalizacyjnej na terenie posesji, do której z jednej strony pod��czony jest g�ówny przewód odp�ywo-wy, z drugiej – przykanalik.
Zak�ad wodoci�gów i kanalizacji wykonu-je przykanalik i na nasz koszt pod��cza go do wykonanej przez nas studzienki rewizyjnej. Przykanalik jest w�asnoci� odbiorcy cieków.
Przydomowe oczyszczalnie �ciekówWarunki lokalne. Przydomowa oczyszczal-nia cieków to bardzo skuteczny i wygodny sposób utylizacji cieków w domach budo-wanych na terenach bez sieci kanalizacyj-nej. Chocia� jej wykonanie jest do� kosz-towne, w trakcie eksploatacji koszty s� ju� niewielkie (najtasza oczyszczalnia dla
czteroosobowej rodziny z drena�em roz-s�czaj�cym to koszt np. 3500 z�, natomiast jednorazowy wywóz szamba to wydatek 150–300 z�, a zdarzaj� si� ju� ceny 500 z�).
Niestety oczyszczalni� mo�na zbudowa� tylko w nast�puj�cych warunkach: Odpowiednia wielko�� dzia�ki. Powinna
by� taka, by mo�na by�o zachowa� minimal-ne odleg�oci oczyszczalni od uj�cia wody – w�asnego i s�siadów oraz odleg�oci od granicy posesji i budynku mieszkalnego. Ch�onno�� gruntu. Grunt musi by� prze-
puszczalny w takim stopniu, �eby wch�on�� oczyszczone cieki. �cieki mo�na tak�e od-prowadza� do pobliskiego zbiornika – jezio-
Do odwadniania powierzchni p�askich wykorzystuje si wpusty
�eby zwikszy bezpiecze�stwo dzia�ania instalacji warto zastosowa zasuw burzow�
�cieki opadowe
�cieki bytowo-gospodarcze
fot.
Kes
sel
fot.
Kes
sel
Tak dzia�a kanalizacja rozdzielcza
BD9_Raport_kanalizacja.indd 110 2008-08-19 19:00:22
Instalacja kanalizacyjna
BUDUJEMY DOM 9/2008 111
ra, rzeki, rowu melioracyjnego, jednak na to nale�y uzyska� pozwolenie wodno-prawne, a same cieki musz� by� oczyszczone w stopniu okrelonym w pozwoleniu. Niski poziom wód gruntowych. Jest to wy-
móg wynikaj�cy z ryzyka wypchni�cia z zie-mi osadnika gnilnego si�ami wyporu hy-drostatycznego. Ponadto najpopularniejszy sposób doczyszczania cieków – w drena�u rozs�czaj�cym – mo�e by� stosowany tylko wówczas, gdy poziom wód gruntowych wyno-si minimum 1,5 m pod powierzchni� terenu.Sposób odprowadzenia cieków zale�y tak�e od decyzji lokalnych w�adz. Konkretne roz-wi�zanie mo�e by� narzucone w pozwoleniu na budow� i wynika� z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dzia�anie oczyszczalni. Przydomowe oczyszczalnie cieków dzia�aj� dwueta-powo. Niezale�nie od rodzaju oczyszczal-ni cieki wp�ywaj� najpierw do osadni-ka gnilnego i tam s� wst�pnie oczyszczane. Dopiero drugi etap oczyszczania jest zró�-nicowany, a dobiera si� go stosownie do wa-runków gruntowo-wodnych na dzia�ce, mo�liwoci wykonania i sfinansowania in-westycji i od decyzji w�adz lokalnych. Wst�pne oczyszczanie �cieków w osad-
niku gnilnym. �cieki bardzo powoli prze-p�ywaj� przez specjalny zbiornik z tworzyw sztucznych (najcz�ciej PE-HD) lub �elbetu. W tym czasie zachodz� dwa zjawiska:
– na powierzchni� wyp�ywaj� t�uszcze i inne zwi�zki l�ejsze od cieków,
�eby móc zbudowa oczyszczalni, musimy zachowa wymagane minimalne odleg�o�ci od osadnika gnilnego i drena�u do studni, granicy dzia�ki, drzew
*Osadnik gnilny mo�e by usytuowany w bezpo�rednim s�siedztwie budynku, pod warunkiem wyprowadze-nia odpowietrzenia przez instalacj kanalizacyjn� co najmniej 0,6 m powy�ej górnej krawdzi okien i drzwi zewntrznych w budynku. W przeciwnym razie odleg�o� osadnika od budynku musi wynosi min. 5 m.
�ciekigazy fermentacyjne�cieki podczyszczoneprzep�yw powietrza
dop�yw �cieków
flotacja zanieczyszcze�
sedymentacja zawiesiny osad organiczny
ko�uch osadowy
klarowne �cieki
keramzyt
odp�ywpodczyszczonego �cieku
studzienka rozdzielcza
rura rozs�czaj�ca
komineknapowietrzaj�cy
odpowietrzenie instalacji kanalizacyjnej
odprowadzenie gazówfermentacyjnych
osad mineralny
W osadniku gnilnym nastpuje wstpne oczyszczenie �cieków
osadnik gnilny
studzienka rozprowadzaj�ca
komineknapowietrzaj�cy
zwierciad�o wody gruntowej
rury drena�owe
�wir
min. 1,5 m
Oczyszczalnia z drena�em rozs�czaj�cym: w gotowym wykopie (a), schemat budowy (b)
osadnikgnilny
drena� rozs�czaj�cy
A – 5 m*
B – 5 mod okien i drzwi
C – 15 mod studni
D – 2 m od drogi i dzia�ki s�siada
E – 3 m od drzew
F – 30 mod studni
a
b
fot.
Poz
-Pla
st
BD9_Raport_kanalizacja.indd 111 2008-08-19 19:00:49
BUDUJEMY DOM 9/2008112
RAPORT Woda i kanalizacja
– na dno opadaj� cz�steczki ci��sze od cieków. Osad ten ulega fermentacji pod wp�ywem bakterii beztlenowych, dzi�ki czemu na dnie osadnika pozostaje niewielka warstwa osadu.
Ko�uch i osad usuwa si� wozem aseniza-cyjnym raz na dwa-trzy lata.
Wielko� zbiornika jest taka, �eby pomie-ci� on cieki powstaj�ce w domu przez dwa--trzy dni, ale nie powinny one pozostawa� w osadniku d�u�ej, by nie zacz��y gni�.
Osadnik gnilny wymaga wentylowania. Najlepszym sposobem jest pod��czenie go do najbli�szego pionu kanalizacyjnego w budynku, zakoczonego wywiewk� na dachu. Doczyszczanie. Po wst�pnym oczyszcze-
niu w osadniku gnilnym cieki s� doczysz-czane w:
– drena�u rozs�czaj�cym, – filtrze piaskowym, – z�o�u biologicznym, – w oczyszczalni z osadem czynnym.
Rodzaje oczyszczalni: Oczyszczalnia z drena�em rozs�cza-
j�cym. Jest to najtaszy i najbardziej po-pularny sposób oczyszczania cieków. Oczyszczalnia jest prosta w budowie, dzi�-ki czemu mo�na j� wykona� nawet samo-dzielnie. Polega to na u�o�eniu ci�gu rur drenarskich, które rozprowadz� cieki rów-nomiernie w gruncie, gdzie ulega� b�d� ostatecznemu rozk�adowi.
Na oczyszczalni� z drena�em do domu dla czteroosobowej rodziny potrzeba ok. 50 m2
powierzchni terenu. Grunt powinien mie� odpowiedni� przepuszczalno�, a najwy�szy stan wód gruntowych nie powinien si�ga� 1,5 m poni�ej drena�u. Przepuszczalno� gruntu nie mo�e by� ani za ma�a, ani za du�a, gdy� wtedy cieki odp�ywa�yby do gruntu nie-dostatecznie oczyszczone.
Drena� rozs�czaj�cy wymaga zachowania odpowiednich odleg�oci od drena�u do in-nych obiektów na dzia�ce: szczególnie trud-ne jest zachowanie 30-metrowej odleg�oci
drena�u od studni w�asnej lub s�siada.Je�eli poziom wód gruntowych jest zbyt
wysoki i nie mo�na zachowa� 1,5-metrowej odleg�oci pomi�dzy ich poziomem a drena-�em, mo�na sztucznie podnie� poziom dre-na�u, stosuj�c tzw. kopiec filtracyjny. Filtr piaskowy. Stosuje si� go, gdy po-
ziom wód gruntowych jest zbyt wysoki lub gdy grunt jest zbyt s�abo przepuszczalny. Oczyszczone w filtrze cieki mo�na wtedy wprowadzi� do takiego gruntu przez stud-ni� ch�onn� lub odprowadzi� je do poblis-kiego zbiornika wodnego.
Filtr piaskowy jest zmodyfikowan� wersj� drena�u rozs�czaj�cego. Filtr uk�ada si� w wykopie szczelnie odizolowanym od grun-tu i wype�nia si� piaskiem lub �wirem. �cieki wp�ywaj� do niego rurami drenarski-mi i po oczyszczeniu na z�o�u mineralnym s� zbierane przez drugi ci�g rur i odprowa-dzane do odbiornika. Aby filtr nie przema-rza� zim�, warto go ociepli� od góry warstw� s�omy lub keramzytu.
W oczyszczalniach takich stosuje si� dwa rodzaje filtrów: poziomy albo skuteczniejszy od niego filtr pionowy: ró�ni� si� one sposo-bem rozmieszczenia drena�y i warstw filtra-cyjnych. W filtrze poziomym cieki przep�y-waj� poziomo, w pionowym – pionowo. Z�o�a ro�linne. S� wykonane tak jak filtr
piaskowy, lecz od góry sadzi si� na nich ro-liny bagienne, g�ównie trzcin�, pa�k� wodn� lub wierzb� krzewiast�. Ich korzenie wrasta-j� w g��b filtra i tworz� dobre warunki do roz-k�adu cieków przy udziale bakterii tlenowych i beztlenowych. Ponadto korzenie spulchniaj� z�o�e i dzi�ki temu nie zamula si� on osadem. Ponadto doprowadzaj� w g��b filtra tlen.
Stosuje si� je na dzia�kach o du�ej powierzch-ni, których cz�� mo�e zosta� wykorzy-stana na stworzenie ekosystemu bagiennego.
Oczyszczalnia z filtrem piaskowym
trzcina
folia
elastyczna rura do regulacji
poziomu �cieków
gruby �wir lub t�ucze� � 5–8 cm
gruby �wir lub t�ucze�
� 5–8 cm
piasek lub drobny �wir– gr. warstwy 60–70 cm
osadnik gnilny
Oczyszczalnia trzcinowa: wygl�da naprawd atrakcyjnie (a), schemat budowy (b)
obsypka z kruszywa
studzienkazbiorcza
filtr piaskowy
drena� rozprowadzaj�cy
drena� zbieraj�cy
studzienka rozdzielcza
osadnik gnilnykominek napowietrzaj�cy
pion kanalizacyjny
wentylacja pionu kanalizacyjnego
fot.
Arc
hiw
um B
D
BD9_Raport_kanalizacja.indd 112 2008-08-19 19:01:40
BUDUJEMY DOM 9/2008 113
Wype�nienie z�o�a dobierane jest indywi-dualnie przez projektanta do iloci i jakoci cieków.
Odleg�o� studni ch�onnej, do której od-prowadzane s� cieki od studni, z której czerpana jest woda, wynosi min. 30 m. Oczyszczalnie kompaktowe. Zajmuj� bar-
dzo ma�o miejsca – ca�a oczyszczalnia mo�e mieci� si� w jednym zbiorniku rednicy ju� od 1,5–2 m. Dzi�ki temu mo�na je sto-sowa� na ma�ych dzia�kach, na których nie ma miejsca na drena�, zw�aszcza takich, w których pobli�u s� wody powierzchniowe. Oczyszczone cieki mo�na tak�e odprowa-dza� do studni ch�onnej, pami�taj�c jednak o ograniczeniach w jej stosowaniu. Cz�sto warunkiem uzyskania pozwolenia na odpro-wadzanie cieków do zbiornika wody sto-j�cej jest wysoki stopie oczyszczenia cie-ków, mo�liwy do uzyskania w�anie w takich oczyszczalniach. Dlatego na niektórych tere-nach, np. nad jeziorami, gminy zgadzaj� si� jedynie na taki rodzaj oczyszczalni.
Dzi�ki temu, �e zbiorniki s� hermetyczne, nie wydobywaj� si� z nich �adne zapachy, oczyszczalnia nie jest wi�c uci��li-wa dla ludzi.
Praca oczysz-czalni kom-paktowych jest ca�kowicie zauto-matyzowana.
Niestety ich wad� jest wysoki koszt inwestycyj-ny i sta�e koszty eksploata-cyjne zwi�zane z zasilaniem pr�dem.
S� dwa rodzaje oczyszczalni kompakto-wych: ze z�o�em biologicznym i z osadem czynnym.
W obydwu proces rozk�adu cieków prze-prowadzaj� mikroorganizmy, g�ównie bak-terie tlenowe. W oczyszczalniach ze z�o�em biologicznym rozwijaj� si� one na specjalnym materiale, którym wype�niony jest zbiornik. W oczyszczalniach z osadem czynnym mi-kroorganizmy te p�ywaj� w ciekach.
Oczyszczalnie z osadem czynnym s� bar-dzo wra�liwe na nierównomierny dop�yw cieków, o wiele bardziej ni� pozosta�e typy oczyszczalni, w tym tak�e oczyszczalnie ze z�o�em biologicznym.
Bezodp�ywowe zbiorniki na �cieki Zbiorniki te, potocznie nazywane szam-
bami, to cz�sto jedyny sposób na odprowa-dzenie cieków z domu na terenach nieska-nalizowanych. Buduj�c je, trzeba zachowa� minimalne odleg�oci od uj�cia wody, bu-dynku i dzia�ki pokazane na rysunku.
Koszt wykonania szamba jest do� niski, niestety droga jest jego eksploatacja.
Zbiornik bezodp�ywowy zazwyczaj kupu-je si� gotowy. Mo�na te� wykona� go same-mu, pod warunkiem �e uda si� go nam sku-tecznie i trwale uszczelni�, co wcale nie jest �atwe, w przeciwnym razie wys�czaj�ce si� z niego cieki b�d� zatruwa�y grunt i oko-liczne wody. Do przechowywania cieków produkuje si� zbiorniki z tworzyw sztucz-nych lub �elbetu. Zbiorniki z tworzyw sztucznych s� lek-
kie, �atwe w monta�u, odporne na dzia�anie cieków, ale �atwiej je uszkodzi�, a ponadto wymagaj� zakotwienia w gruncie, �eby w razie podniesienia si� poziomu wód grun-towych nie zosta�y wypchni�te z gruntu przez si�y wyporu hydrostatycznego. Zbiorniki �elbetowe s� tanie i solidne,
cho� ze wzgl�du na ci��ar ich transport i monta� s� k�opotliwe, ale po 20-letniej eks-ploatacji zbiorniki takie mog� ulec korozji biologicznej.
Pojemno� u�ytkow� zbiornika, czyli t�, w której gromadzone s� cieki, dobiera si� stosownie do liczby mieszkaców domu, iloci produkowanych cieków oraz cz�sto-tliwoci opró�niania szamba.
�cieki powinny by� wywo�one co 2–3 ty-godnie, w przeciwnym razie mo�e nast�pi� ich gnicie.
Odleg�o�: od wód gruntowych musi wynosi
minimum 1,5 m, od ujcia wody – minimum 30 m, od granicy dzia�ki i drogi – minimum
2 m.Studnia powinna mie �rednic 1 m,
a powierzchnia wsi�kania – 1 m2 na 1 miesz-ka�ca.
Woda powinna wyp�ywa ze studni nie tylko przez dno, ale tak�e przez �cianki boczne.
Kiedy mo na zbudowa� studni� ch�onn�?
rura wywiewna
dop�yw �ciekówp�yta os�aniaj�capiasekglina
�wir
Tak wygl�da studnia ch�onna
Wymagane odleg�o�ci od szamba do najwa�niejszych miejsc na posesji
Oczyszczalnia kompaktowa (na zdjciu ze z�o�em biologicznym) zajmuje niewiele miejsca, a �cieki s� oczyszczone w bardzo wysokim stopniu
Bezodp�ywowy zbiornik na �cieki
A – 5 m od okien i drzwi
B – 5 m od granicy s�siedniej dzia�ki lub drogi
C – 15 m od studni
fot.
Ekof
inn-
Pol fot.
Pip
elife
Instalacja kanalizacyjna
BD9_Raport_kanalizacja.indd 113 2008-08-19 19:02:22
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
WEWN�TRZNA INSTALACJA WEWN�TRZNA INSTALACJA KANALIZACYJNA Z PVCKANALIZACYJNA Z PVC
pion kanalizacyjnypion kanalizacyjny, fi 110 mm, , fi 110 mm, d�ugo� 10 md�ugo� 10 m
ok. 100 z�ok. 100 z�
poziomy kanalizacyjnepoziomy kanalizacyjne, fi 50 mm, , fi 50 mm, d�ugo� 15 md�ugo� 15 m
ok. 75 z�ok. 75 z�
podej�cia kanalizacyjne:podej�cia kanalizacyjne:
do umywalki (2 szt.), fi 50 mm, do umywalki (2 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 4 md�ugo� 4 m
ok. 20 z�ok. 20 z�
do wanny (1 szt.), fi 50 mm, do wanny (1 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 2 md�ugo� 2 m
ok. 10 z�ok. 10 z�
do brodzika (1 szt.), fi 50 mm, do brodzika (1 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 2 md�ugo� 2 m
ok. 10 z�ok. 10 z�
*do miski ustpowej (2 szt.), fi 110 mm, *do miski ustpowej (2 szt.), fi 110 mm, d�ugo� 2 md�ugo� 2 m
ok. 20 z�ok. 20 z�
do bidetu (1 szt.), fi 50 mm, do bidetu (1 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 1 md�ugo� 1 m
ok. 5 z�ok. 5 z�
** do zlewozmywaka (1 szt.), fi 50 mm, ** do zlewozmywaka (1 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 2 md�ugo� 2 m
ok. 10 z�ok. 10 z�
do pralki (1 szt.), fi 50 mm, do pralki (1 szt.), fi 50 mm, d�ugo� 2 md�ugo� 2 m
ok. 10 z�ok. 10 z�
kolankakolanka 15 szt. 15 szt. 45-75 z�45-75 z�
trójnikitrójniki 10 szt. 10 szt. 50-90 z�50-90 z�
rewizja (czyszczak, wyczystka)rewizja (czyszczak, wyczystka), , fi 110 mm, 1 szt.fi 110 mm, 1 szt.
15-25 z�15-25 z�
rura wentylacyjna (z przej�ciówk� rura wentylacyjna (z przej�ciówk� na dach)na dach) fi 110 mm, d�ugo� 1 m fi 110 mm, d�ugo� 1 m
60-100 z�60-100 z�
��cznie materia�y:��cznie materia�y:
robocizna:robocizna:
430-550 z�430-550 z�
40-60 z� 40-60 z� za punktza punkt
*miski ustpowe wymagaj� wykonania odprowadzenia *miski ustpowe wymagaj� wykonania odprowadzenia osobn� rur�, poni�ej pozosta�ych podej� na kondygnacjiosobn� rur�, poni�ej pozosta�ych podej� na kondygnacji** odp�yw zmywarki ma wspólne podej�cie ze zlewem** odp�yw zmywarki ma wspólne podej�cie ze zlewem
SZAMBO Z �YWIC POLIESTROWYCH SZAMBO Z �YWIC POLIESTROWYCH koszt zbiornika 6800 l: 5368 z� koszt zbiornika 6800 l: 5368 z� koszt monta�u: od 2000 – 4000 z�koszt monta�u: od 2000 – 4000 z�pojedynczy wywóz: 122,4 z�pojedynczy wywóz: 122,4 z�koszt eksploatacji/rok: 4284 z�koszt eksploatacji/rok: 4284 z�
SZAMBO Z LAMINATUSZAMBO Z LAMINATUkoszt zbiornika 8000 l: 6500 z� koszt zbiornika 8000 l: 6500 z� koszt monta�u: 1500 z�koszt monta�u: 1500 z�pojedynczy wywóz: 144 z�pojedynczy wywóz: 144 z�koszt eksploatacji/rok: 4320 z�koszt eksploatacji/rok: 4320 z�
SZAMBO BETONOWESZAMBO BETONOWEkoszt zbiornika 10000 l: 3281,8 z� koszt zbiornika 10000 l: 3281,8 z� koszt monta�u: 1464 z�koszt monta�u: 1464 z�pojedynczy wywóz: 180 z�pojedynczy wywóz: 180 z�koszt eksploatacji/rok: 5400 z�koszt eksploatacji/rok: 5400 z� BUDMECH tel. 022 893 11 43 www.budmech.com.pl
KARMAT tel. 017 856 03 76 www.karmat.plMAGNAPLAST tel. 068 363 27 00 www.magnaplast.com.plPIPELIFE tel. 058 774 88 88 www.pipelife.plPOLIPLAST tel. 071 314 26 74 www.poliplast.pl
INFO RYNEK
– ceny brut to –
PRZYDATNE ADRESY – INSTALACJE KANALIZACYJNE
PRZYDATNE ADRESY – OCZYSZCZALNIE �CIEKÓW
PRZYDATNE ADRESY – SZAMBA
DALON tel. 061 86 89 508 www.dalon.com.plDELFIN tel. 041 278 35 54 www.delfin.kielce.plECOPARTNER tel. 061 653 11 56 www.ecopartner.com.plEKOPOL tel. 022 257 84 93 www.eko-pol.plENEKO tel. 032 234 54 45 www.eneko.com.plESOS tel. 022 490 38 87 www.esos.waw.plHABA tel. 061 444 82 08 www.haba.plJPR SYSTEM tel. 046 854 22 78 www.jpr.plMIRMAX tel. 0512 20 36 31 www.oczyszczalnie.przydomowe.plRE-NATURA tel. 0502 221 441 www.re-natura.pl
OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I DRENA�EM ROZS�CZAJ�CYMI DRENA�EM ROZS�CZAJ�CYM– osadnik gnilny – 2000 l– osadnik gnilny – 2000 l– studzienka rozdzielcza – 1 szt.– studzienka rozdzielcza – 1 szt.– rury rozs�czaj�ce – 48 m– rury rozs�czaj�ce – 48 m– geow�óknina – 48 m– geow�óknina – 48 m– biopreparat– biopreparatkoszt urz�dze�: 3074,4 z� koszt urz�dze�: 3074,4 z� koszt monta�u: 3660 z� koszt monta�u: 3660 z� ca�kowity koszt instalacji: 6734,40 zca�kowity koszt instalacji: 6734,40 z�koszt eksploatacji/rok: 150 z�koszt eksploatacji/rok: 150 z�wycena wed�ug firmy Ecopartnerwycena wed�ug firmy Ecopartner
OCZYSZCZALNIA HYDROBOTANICZNA OCZYSZCZALNIA HYDROBOTANICZNA O PRZEP�YWIE PIONOWYMO PRZEP�YWIE PIONOWYM– osadnik gnilny– osadnik gnilny– rury– uszczelnienie– uszczelnienie– minera�y czyszcz�ce– minera�y czyszcz�ce– ro�liny– ro�linykoszt urz�dze�: ok. 9000 z�koszt urz�dze�: ok. 9000 z�koszt osadnika: 1500 – 2500 z�koszt osadnika: 1500 – 2500 z�koszt monta�u: 3000 z�koszt monta�u: 3000 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 13500 – 14500 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 13500 – 14500 z�koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z� (energia koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z� (energia elektryczna, wywóz osadów z osadnika) elektryczna, wywóz osadów z osadnika) wycena wed�ug firmy Re-Naturawycena wed�ug firmy Re-Natura
OCZYSZCZALNIA KOMPAKTOWA OCZYSZCZALNIA KOMPAKTOWA Z ZASTOSOWANIEM NISKOOBCI��ONEGO Z ZASTOSOWANIEM NISKOOBCI��ONEGO OSADU CZYNNEGOOSADU CZYNNEGO– oczyszczalnia AT6 ze skrzynk� sterownicz�– oczyszczalnia AT6 ze skrzynk� sterownicz�– odprowadzenie do rowu melioracyjnego, – odprowadzenie do rowu melioracyjnego, studni ch�onnej, jeziora, itp. studni ch�onnej, jeziora, itp.koszt urz�dze�: 6200 z�koszt urz�dze�: 6200 z�koszt monta�u: ok. 5000 z�koszt monta�u: ok. 5000 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 11200 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 11200 z�koszt eksploatacji/rok: 340 z� (zu�ycie energii, koszt eksploatacji/rok: 340 z� (zu�ycie energii, wóz asenizacyjny)wóz asenizacyjny)wycena wed�ug firmy Dalonwycena wed�ug firmy Dalon
OCZYSZCZALNIA BIOLOGICZNA ZE Z�O�EM OCZYSZCZALNIA BIOLOGICZNA ZE Z�O�EM ZANURZONYM I DRENA�EM ROZS�CZAJ�CYMZANURZONYM I DRENA�EM ROZS�CZAJ�CYM– oczyszczalnia biologiczna pojemno� 4000 l– oczyszczalnia biologiczna pojemno� 4000 l– studzienka rozdzielcza– studzienka rozdzielcza– kszta�tki i rury drena�owe– kszta�tki i rury drena�owe– geow�óknina– geow�ókninakoszt urz�dze�: 8865 z�koszt urz�dze�: 8865 z�koszt monta�u: 3050 z�koszt monta�u: 3050 z�ca�kowity koszt instalacji: 11915 z�ca�kowity koszt instalacji: 11915 z�koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z�koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z�wycena wed�ug firmy Ekopolwycena wed�ug firmy Ekopol
OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I FILTREM PIASKOWYM W NASYPIEI FILTREM PIASKOWYM W NASYPIE– osadnik gnilny 2000 l– osadnik gnilny 2000 l– przepompownia– przepompownia– pompka– pompka– kszta�tki, rury– kszta�tki, rurykoszt urz�dze�: ok. 6590 z�koszt urz�dze�: ok. 6590 z�koszt monta�u: 2000 z�koszt monta�u: 2000 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 8590 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 8590 z�koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z� (wóz asenizacyjny, koszt eksploatacji/rok: ok. 150 z� (wóz asenizacyjny, zu�ycie energii)zu�ycie energii)wycena wed�ug firmy Mirmaxwycena wed�ug firmy Mirmax
OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM OCZYSZCZALNIA Z OSADNIKIEM GNILNYM I Z�O�EM BIOLOGICZNYMI Z�O�EM BIOLOGICZNYM– osadnik gnilny Family 2000 l– osadnik gnilny Family 2000 l– z�o�e biologiczne Fil d’ Eau 2000 l + kompresor– z�o�e biologiczne Fil d’ Eau 2000 l + kompresor– puzzolana– puzzolanakoszt urz�dze�: 8540 z� koszt urz�dze�: 8540 z� koszt monta�u: 2440-3050 z� koszt monta�u: 2440-3050 z� ca�kowity koszt instalacji: 10980 – 11590 z�ca�kowity koszt instalacji: 10980 – 11590 z�koszt eksploatacji/rok: 280 z�koszt eksploatacji/rok: 280 z�wycena wed�ug firmy JPR Systemwycena wed�ug firmy JPR System
OCZYSZCZALNIA Z ZASTOSOWANIEM OCZYSZCZALNIA Z ZASTOSOWANIEM NISKOOBCI��ONEGO OSADU CZYNNEGONISKOOBCI��ONEGO OSADU CZYNNEGO– osadnik wstpny – 1300 l– osadnik wstpny – 1300 l– komora napowietrzania zintegrowana – komora napowietrzania zintegrowana z osadnikiem wtórnym – 2000 l z osadnikiem wtórnym – 2000 l– zespó� zasilaj�co-steruj�cy (szafka steruj�ca) – zespó� zasilaj�co-steruj�cy (szafka steruj�ca) – 1 kpl. – 1 kpl.koszt urz�dze�: 10248 z� koszt urz�dze�: 10248 z� koszt monta�u: 1830 z� koszt monta�u: 1830 z� ca�kowity koszt instalacji: 12078 z�ca�kowity koszt instalacji: 12078 z�koszt eksploatacji/rok: 200 z�koszt eksploatacji/rok: 200 z�wycena wed�ug firmy Ecopartnerwycena wed�ug firmy Ecopartner
OCZYSZCZALNIA GLEBOWO-KORZENIOWAOCZYSZCZALNIA GLEBOWO-KORZENIOWA– osadnik gnilny od 1000-2000 l– osadnik gnilny od 1000-2000 l– folia hydroizolacyjna PE-HD– folia hydroizolacyjna PE-HD– rury PCV– rury PCV– t�ucze�– t�ucze�– �wir– krgi betonowe– krgi betonowekoszt urz�dze�: ok. 8000 z�koszt urz�dze�: ok. 8000 z�koszt monta�u: ok. 7000 z�koszt monta�u: ok. 7000 z�ca�kowity koszt instalacji: ok. 15000 z� ca�kowity koszt instalacji: ok. 15000 z� koszt eksploatacji/rok: 50 – 60 z�koszt eksploatacji/rok: 50 – 60 z�wycena wed�ug firmy Esoswycena wed�ug firmy Esos
ILE KOSZTUJE PRZYDOMOWA OCZYSZCZALNIA CIEKÓW?ILE KOSZTUJE PRZYDOMOWA OCZYSZCZALNIA CIEKÓW?za�o�enia: oczyszczalnia przeznaczona dla rodziny 4-osobowejza�o�enia: oczyszczalnia przeznaczona dla rodziny 4-osobowej
ILE KOSZTUJE WYMIANA INSTALACJI ILE KOSZTUJE WYMIANA INSTALACJI KANALIZACYJNEJ?KANALIZACYJNEJ?
za�o�enia: dom dwukondygnacyjny o powierzchni za�o�enia: dom dwukondygnacyjny o powierzchni 150 m2; jeden pion kanalizacyjny; ; jeden pion kanalizacyjny; przyjto: rewizj na ka�dy pionprzyjto: rewizj na ka�dy pion
ECOPARTNER tel. 061 653 11 56 www.ecopartner.com.plEKOSERWIS tel. 022 678 61 84 www.ekoserwis.waw.plEKO-SUM tel. 034 314 96 51 www.eko-sum.plPROBUD tel. 032 677 26 60 www.probud.pl
ILE KOSZTUJE ZA�O�ENIE SZAMBA? ILE KOSZTUJE ZA�O�ENIE SZAMBA? za�o�enia: szambo przeznaczone dla rodziny 4-osobowejza�o�enia: szambo przeznaczone dla rodziny 4-osobowej
BD9_08_inforynek_kanalizacja.indd 114 2008-08-20 10:45:17
BUDUJEMY DOM 9/2008116
Okienne
Pow�oka niskoemisyjna. Podwójny system otwierania. Pakiet szybowy z szyb� hartowan�. Takie okre�lenia znajdziemy w katalogach i na stronach internetowych wybranych producentów okien. Co warto o tym wszystkim wiedzie�?
PRZEGL�D RYNKU
OknaAleksandra Ku�mierczyk
fot.
Alu
plas
tfo
t. A
lupl
astniuanseniuanse
Okna to tylko pozornie prosta konstrukcja. Ramy, szyby czy okucia mo�na ku-pi� w wielu wariantach i modelach, a sprzedawcy przecigaj� si� w udowadnia-niu, �e to w�anie ich produkt jest najbardziej nowatorski ze wszystkich dost�p-nych na rynku. Podpowiadamy, co zrobi�, by w�aciwie odczyta� taki przekaz, a potem kupi� okna wiadomie i bez pó�niejszych rozczarowa.
Wybór dystrybutoraW Polsce dzia�a ponad 2,5 tysi�ca producentów i dystrybutorów okien. Od ta-kiego przybytku mo�e rozbole� g�owa, gdy trzeba dokona� wyboru. Na pocz�-tek zawsze warto popyta� znajomych i wybra� firm�, z której byli zadowoleni. Opinii mo�na szuka� na forach internetowych i portalach powi�conych bu-dowie i remontom domów.
Jeli znajdziemy producenta, który spe�nia nasze oczekiwania i wzbudza za-ufanie, dowiedzmy si�, ile lat dzia�a na rynku, jakie ma dowiadczenie oraz czy ma wiele punktów sprzeda�y. �atwiej nam b�dzie do nich dojecha� i nawi�za� kontakt z dystrybutorem. Zapytajmy o kwalifikacje i dowiadczenie ekipy mon-ta�owej. Jest to bardzo wa�ne, bowiem dobre parametry techniczne okien nie wystarcz�: równie wa�ny jest ich w�aciwy monta�. Dodatkowym potwierdze-niem solidnoci i jakoci wybranych produktów stolarki okiennej mog� by�: aprobaty techniczne – wydawane przez Instytut Techniki Budowlanej, któ-
ry przeprowadza badania i okrela parametry okna. Aprobaty te wydawane s�
BD9_okienne_niuanse.indd 116 2008-08-20 11:19:53
Okna
BUDUJEMY DOM 9/2008 117
Powierzchnia okna w �wietle o�cie�nicy powinna wynosi� co najmniej 1/8 powierzchni pomieszczenia. Mniejsza mo�e by� tylko tam, gdzie nikt nie przebywa d�u�ej ni� 2 godziny dziennie
”
”
na pi�� lat. Po tym czasie, na prob� produ-centa, mog� by� jednak przed�u�one. Deklaracja zgodno�ci – dokument zawiad-
czaj�cy zgodno� wyrobu z wymaganiami aprobaty technicznej lub normy europejskiej. Wystawienie deklaracji zgodnoci, posia-danie pozytywnych bada oraz wdro�enie Zak�adowej Kontroli Produkcji upowa�nia producenta do znakowania wyrobu polskim znakiem budowlanym B (w przypadku oceny zgodnoci z aprobat� techniczn�) lub europej-skim znakiem CE (w przypadku oceny zgod-noci z norm� europejsk�). Gwarancja – czyli pisemny dokument okre-
laj�cy sposób post�powania w razie uszko-dzenia. Najcz�ciej ma form� karty gwrancyj-nej, imiennej lub wystawionej na okaziciela. Musi mie� piecz�tk�, podpis i dat� sprzeda-�y, a tak�e informacje o okresie wa�noci (cz�-sto zdarza si� tak, �e poszczególne elementy okna maj� ró�ny okres gwarancji). Gwarancja powinna zawiera� informacje o tym, co jest ni� obj�te oraz adresy punktów serwisowych. Wa�ne jest równie� to, czy producent udzieli gwarancji tak�e wtedy, gdy okna b�d� zamon-towane przez inn� ekip� lub nas samych. Uwaga! Gwarancja nie jest obowi�zkowa – producent mo�e, ale nie musi jej udzie-li�. Tak�e i on decyduje o tym, w jaki sposób b�d� usuwane wady. Jeli chce, mo�e napra-wi� usterk� lub wymieni� okno na nowe.
�wiadectwem dobrej jakoci mog� by� tak�e wszystkie dodatkowe wyró�nienia, uznania i certyfikaty. Nie dajmy si� jednak
zwariowa� i pami�tajmy o tym, �e czasami firmy same nadaj� sobie ró�nego typu glory-fikuj�ce tytu�y.
Wszystkie istotne informacje zawiera karta wyrobu, na której oprócz wymienio-nych danych powinny si� znale��: logo, nazwa i adres producenta, nazwa produktu, szczegó�owe dane okna (typ, wymiar, ro-
dzaj szyby, wspó�czynnik U ca�ego okna), data produkcji.
RamyTym okreleniem zast�puje si� technicz-ny termin „ramiaki”, nazywane te� profila-mi. Jeli zdecydujemy si� na kupno okien z ramami z tworzywa sztucznego, koniecz-nie sprawd�my ich klas�, jeli na drewniane – rodzaj i gatunek drewna. PVC. Okna te popularnie nazywa si� okna-mi plastikowymi. Wykonane s� z bardzo od-pornego tworzywa sztucznego – polichlorku winylu. Mog� mie� najwy�sz� klas� A, tro-
W�aciwoci okna w liczbach
U – wspó�czynnik przenikania cie-p�a. Im ma mniejsz� warto�, tym lepiej. Producenci okien bardzo czsto podaj� tylko wspó�czynnik U szyb, a nie ca�ego okna, a s� to zawsze dwie ró�ne warto�ci. Wspó�czynnik U profili okiennych, cho za-le�y od materia�u, jest zawsze wikszy ni� U zestawów szybowych: profile drewniane – 1,4–1,6 W/(m2·K); z PVC – 1,5–1,8 W/(m2·K); nieizolowane ramy aluminiowe
– 1,1–1,6 W/(m2·K); izolowane ramy aluminiowe – 2,8
W/(m2·K).U ca�ego okna zale�nie od materia�u pro-fili, konstrukcji oraz oszklenia zawiera si w granicach od 1,1 do 1,3 W/(m2·K).Uwaga na symbole: Uw – to wspó�czynnik przenikania ciep�a ca�ego okna,Ug – dotyczy tylko szyb,Uf – tylko ram.
Rw – wspó�czynnik przenikalno�ci aku-stycznej. Jest to wielko� okre�laj�ca, ile d�wików pochodz�cych spoza budyn-ku przedostaje si do pomieszcze�. Okna drewniane s� pod tym wzgldem lepsze. Jaka jest norma? Standardowy zestaw szy-bowy ma przenikalno� akustyczn� na po-ziomie 32 dB. Jest to warto� wystarczaj�-ca do domów w cichej okolicy, ale za niska, je�li dom s�siaduje z ruchliw� ulic�: wtedy warto kupi okna o podwy�szonym wspó�-czynniku Rw = 36–46 dB – dro�sze o oko-�o 200 z�/m2.
a – wspó�czynnik infiltracji powietrza. Jest to parametr, który okre�la ilo� powietrza przenikaj�c� przez zamknite okno. Jego warto� powinna wynosi 0,5–1. Obecnie okna maj� bardzo niski wspó�czynnik a = 0,1–0,3. Jest to warto� odpowiednia w domu z wentylacj� mechaniczn� lub klima-tyzacj�, ale stosunkowo za niska w domach z wentylacj� grawitacyjn�. Dlatego wik-szo� okien wyposa�ona jest w tzw. funk-cje rozszczelnienia lub mikrouchylania, które umo�liwiaj� okresowe zwikszenie przep�y-wu powietrza.
Okna, oprócz walorów estetycznych, powinny by proste i funkcjonalne
fot.
Pol
-Sko
nefo
t. P
ol-S
kone
BD9_okienne_niuanse.indd 117 2008-08-20 11:20:20
BUDUJEMY DOM 9/2008118
Przegl�d rynku
ch� gorsz� B lub najs�absz� C. Zdecydowana wi�kszo� sprzedawanych w Polsce okien ma profile klasy B, które spe�niaj� wymogi wytrzyma�ociowe przypisywane klasie A. Ró�nice mi�dzy klasami wynikaj� z ró�nej gruboci profili. klasa A – cianki zewn�trzne profilu maj�
grubo� min. 2,8 mm; klasa B – nie mniej ni� 2,5 mm; klasa C – bez wymogów.Profile z PVC maj� najcz�ciej kolor bia�y lub
br�zowy. Mo�na je jednak barwi� w masie, la-kierowa� fabrycznie lub okleja� z jednej lub dwóch stron specjaln� oklein� imituj�c� drew-no. Wad� profili PVC jest ich elektrostatycz-no�, która sprawia, �e przyci�gaj� kurz i brud.
Jeli si� porysuj� lub uszkodz�, trudno to naprawi� – tylko mniejsze za-rysowania mo�na zamalowa� specjalnym flamastrem. Bia�e ramy z PVC z czasem mog� troch� �ó�kn��, cho� jest to zazwyczaj wina gorszej jakoci materia�u. Wykonane z lepszego tworzywa nie zmieniaj� koloru.
Okna z PVC nie wymagaj� odnawiania.Budowa ram jest komorowa. Komory, ró�ni�ce si� kszta�tem, wy-
miarami oraz gruboci� cianek zewn�trznych i wewn�trznych, zwi�kszaj� izolacyjno� okna: im wi�cej komór, tym lepsze w�aciwo-ci izolacyjne okna. Oto porównanie wspó�czynnika przenikania cie-p�a U okna z profilem: trzykomorowym – U = 1,6 W/(m2·K), pi�ciokomorowym – U = 1,2 W/(m2·K).
Polska Norma przewiduje minimalny dopuszczalny wspó�czynnik przenikania ciep�a dla okien U = 2,5 W (m2·K). Okna o tak s�abym wspó�czynniku s� w zasadzie na rynku niedost�pne. Do standardo-wego, dobrze ocieplonego domu wystarcz� profile trzy- lub cztero-komorowe. Pi�� i wi�cej komór stosuje si� w domach energooszcz�d-nych i pasywnych.
Ramy z PVC usztywnia si� kszta�townikami z ocynkowanej blachy stalowej. Im wi�cej komór, tym mniej miejsca na kszta�towniki, a to oznacza mniejsz� wytrzyma�o� ram.Uwaga! W gotowym oknie nie da si� sprawdzi�, ile komór ma profil – trzeba o to zapyta� przed zakupem.Drewno. Nowoczesne okna z tego materia�u s� szczelne, ciche i cie-p�e, ale za to oko�o 20–30% dro�sze od okien PVC i chyba przez to rzadziej wybierane. Ich wysoka cena wynika ze skomplikowanej produkcji, co z kolei powoduje, �e produkuj� je tylko du�e, spraw-dzone firmy. Podstawowym materia�em, z którego si� je wytwarza, jest drewno krajowe: sosna, modrzew i d�b. Stosuje si� te� drewno
egzotyczne takie jak meranti czy maho, które jest dwu-trzykrotnie dro�sze od sosny.
Zewn�trzn� powierzchni� profili drewnianych mo�na wyko-czy� na wiele sposobów: pomalowa� farbami kryj�cymi, lakierami bezbarwnymi lub barwnymi przezroczystymi, czyli takimi, które
Cho profile okienne dostpne s� w wielu kolorach i tak najcz�ciej wybierane s� bia�e lub br�zowe
fot.
Alu
plas
t
Ramy z drewna i z PVC maj� podobne parametry techniczne
a
� �
� ��
b
�
� �
� �� �
Przyk�adowy zestaw jednokomorowej szyby zespolonej: 4/16AR/4T (a), Przyk�adowy zestaw dwukomorowej szyby zespolonej: 4T/12AR/4/12AR/4T (b)
4 – tafla szk�a grubo�ci 4 mm, 12AR, 16AR – przestrze� midzyszybowa 12- lub 16-mm wype�niona argonem, 4T – tafla szk�a z pow�ok� niskoemisyjn�
Kr – krypton, Ar – argon, � – uszczelki, � – ramki dystansowe, strza�ki proste – ciep�o z zewn�trz (zarówno zim� jak i latem darmowa energia s�oneczna przenika do �rodka), � – szk�o float, � – szk�o float z pow�ok� termoizolacyjn�, strza�ka skrcaj�ca – dziki szybom ciep�o nie ucieka na zewn�trz
BD9_okienne_niuanse.indd 118 2008-08-20 11:21:15
Okna
BUDUJEMY DOM 9/2008 119
zmieniaj� kolor drewna, nie przykrywaj�c naturalnego rysunku us�ojenia. Uwaga! Pow�oka transparentna chroni drewno przed promieniami UV gorzej ni� pow�oki kryj�ce.
Co kilka lat ramy drewniane wymagaj� odnawiania.
Okna drewniane nie maj� budowy komo-rowej. Wykonuje si� je ze starannie wyse-lekcjonowanych listewek z drewna wysu-szonego do 12– 13% wilgotnoci i klejonych trójwarstwowo tak, by us�ojenie przebiega�o w ró�nych kierunkach. Dzi�ki temu profile nie pacz� si� i s� stabilne.Aluminium. W budownictwie jednorodzinnym okna z profili aluminiowych s� ma�o popular-ne. Ze wzgl�du na to, �e s� bardzo lekkie i wy-trzyma�e, nadaj� si� do domów o bardzo du�ych powierzchniach przeszklenia. Wad� profili alu-miniowych jest ich ma�a izolacyjno� cieplna. Wytwarzane z nich okna dost�pne s� w standar-
dowych kolorach oraz w naturalnym odcieniu aluminium. Nie wymagaj� malowania tak jak drewno. Raz na jaki czas trzeba za to oczyci�, posmarowa� i wyregulowa� ich okucia.
Drewno po��czone z aluminium. Równie� ma�o popularne, ale za to bardzo trwa�e i wy-trzyma�e. W tego typu profilach wykorzystuje si� najlepsze w�aciwoci obu tych materia�ów. Najcz�ciej elementy drewniane umieszcza od
wewn�trznej, a aluminiowe – od zewn�trznej strony okna. Nie wymagaj� odnawiania. Kompozyty z w�ókna szklanego. Ramy z tego materia�u, znanego te� pod nazw� fi-berglass, s� u nas ma�o popularne, po cz�-ci dlatego, �e technologia ta pojawi�a si� w Polsce dopiero w po�owie lat 90.
Ramy kompozytowe s� bardzo wytrzyma�e mechanicznie (antyw�amaniowe) i nie wyma-gaj� usztywniania. Fiberglass to materia� trud-
Okna aluminiowe s� wybierane wszdzie tam, gdzie oszklenia stanowi� du��, niestandardow� powierzchni
fot.
Dev
i
REKLAMA
20–30%dro�sze od tych z PVC
Okna drewniane s�
BD9_okienne_niuanse.indd 119 2008-08-20 11:21:40
BUDUJEMY DOM 9/2008120
Przegl�d rynku
no palny i bezpieczny dla rodowiska, ale jego wad� jest wysoka cena i skromna oferta rynko-wa. Okna kompozytowe s� trwa�e i nie trzeba ich odnawia�.
SzybyDo lamusa odesz�y ju� pojedyncze szyby okienne: obecnie stosuje si� przede wszystkim zespolone zestawy szybowe – czyli szczelnie po��czony uk�ad dwóch, a cz�sto te� trzech ta-fli szk�a, oddzielonych aluminiowymi ramka-mi dystansowymi. Ramki mog� by� wy-konane tak�e ze stali szlachetnej, przez któr�straty ciep�a s� mniejsze ni� przez ramk� alu-miniow� (te stalowe nazywa si� w zwi�zku z tym „termoramkami”). Odleg�o� pomi�dzy szybami wynosi najcz�ciej 12 lub 16 mm. Przestrze mi�dzy nimi wype�niona jest osu-szonym powietrzem lub gazem szlachetnym (argonem, kryptonem lub ksenonem).
Obecnie do produkcji szyb u�ywa si� naj-cz�ciej dwóch rodzajów szk�a: zwyk�ego – typu float, które jest bardzo
g�adkie, polerowane, przejrzyste i wolne od
jakichkolwiek zniekszta�ce; jego przejrzy-sto� zale�y jednak od gruboci tafli szyby (przejrzysto� szyby czteromilimetrowej wy-nosi 90%, a dziewi�tnastomilimetrowej – 80% i ró�nica ta jest znacz�ca); niskoemisyjnego termofloat – czyli szk�a
float pokrytego jednostronnie cienk� pow�o-k� tlenków metalu (m.in. srebra), które od-bijaj� promieniowanie cieplne i w ten spo-sób ograniczaj� jego ucieczk� z pomieszcze. Szk�o to jest przezroczyste i bezbarwne, ale du�o gorzej od szyb typu float przepuszcza wiat�o.
Ka�de szk�o stosowane do produkcji okien mo�na podda� specjalnej obróbce cieplnej zwanej hartowaniem. Poprawia ono wytrzy-ma�o� i odporno� szk�a na uderzenia oraz zmiany temperatury. Szk�o hartowane jest bezpieczne – w razie pot�uczenia rozpry-skuje si� na niewielkie kawa�ki o nieostrych kraw�dziach.
W obecnie produkowanych oknach szyby mog� spe�nia� dodatkowe zadania: chroni� przed s�ocem (szyby przeciws�oneczne), nadmiernym ha�asem (d�wi�kochron-ne) czy w�amaniem (przeciww�amaniowe).
Pami�tajmy jednak o tym, �e za ka�d� kolej-n� funkcj� trzeba dodatkowo zap�aci�.
OkuciaS� standardowym wyposa�eniem ka�de-go okna. Obecnie montuje si� wy��cznie we-wn�trzne okucia obwodowe (obwiedniowe). Sprawiaj�, �e okno jest funkcjonalne – mo�-na je dowolnie i p�ynnie otwiera�, uchy-la� i zamyka� tak, �e jest szczelne i nie daje si� wywa�y�. Uruchamia si� je przez obrót klamki. Okucia mog� dodatkowo spe�nia� kilka innych funkcji:– stopniowanie uchy�u – daje mo�liwo� pozostawienia otwartego okna w ró�nym po�o�eniu, w zale�noci od tego, ile wie-�ego powietrza chcemy wpuci� do po-mieszczenia;– mikrowentylacja z regulacj� – pozwala na pozostawienie niewielkiej szczeliny po-mi�dzy ocie�nic� a skrzyd�em; jest bar-dzo przydatna we wspó�czesnych, szczel-nych oknach – wie�e powietrze przenika do wn�trza przez zamkni�te okno;– blokady otwarcia – dzi�ki nim nie mo�na zmieni� po�o�enia skrzyd�a, gdy okno jest
S� to szyby, które chroni� budynek przed nadmiernym nas�onecznieniem i zwi�zanym z tym prze-grzewaniem. Poprawiaj� oraz urozmaicaj� estetyk domów. Produkuje si je z dwóch rodzajów szk�a – o ró�nej zdolno�ci zatrzymywania promieniowania s�onecznego. Absorpcyjne (antisol). Szyby poch�aniaj�ce cz� energii s�onecznej i w ten sposób ograni-
czaj�ce jej przenikanie do wntrza. Wykonuje si je ze szk�a float, barwionego na szaro, br�zo-wo, niebiesko lub zielono. Refleksyjne. Szyby ze szk�a powleczonego warstw� tlenków metali, dziki którym uzyskuje
si efekt lustra, które odbija cz� promieni s�onecznych, a wic nie wpuszcza ich do wntrza pomieszczenia. Szyby te mog� mie kolor: niebieski, zielony, br�zowy, szary i srebrny, mog� te� by bezbarwne.
S� to skróty informuj�ce o sposobie otwierania okien:R – to okno rozwieralne, U – uchylne, UR – uchylno-rozwieralne, FIX – nieotwieralne: takie okna montuje si najcz�ciej na parterze lub w pomieszczeniu z wyj�ciem na balkon.
Szyby przeciws�oneczne
�wietliki
R, U, UR, FIX – co to znaczy?
Ciemne �azienki, hole czy korytarze, zlokali-zowane na górnej kondygnacji domu, mo�na roz�wietli, montuj�c w ich suficie �wietliki, czyli rury wprowadzaj�ce do wntrza szerok� smug �wiat�a z zewn�trz przez dach. �wietlik najlepiej umieszcza od strony po�udniowej i tak, aby rura by�a jak najkrótsza. Ilo� �wia-t�a, jak� t� drog� mo�na wprowadzi do ciem-nego pomieszczenia, zale�y od pory roku i dnia, po�o�enia geograficznego, a nawet ko-loru �cian rury �wietlikowej. Dziki �wietlikowi ma�o funkcjonalne pomiesz-czenie mo�e bardzo du�o zyska.
fot.
Velu
x
URUR FIX
BD9_okienne_niuanse.indd 120 2008-08-20 11:22:23
Okna
BUDUJEMY DOM 9/2008 121
ju� otwarte; jest to szczególnie przydatne przy wietrznej pogodzie;– klamka zamykana na kluczyk – zabezpie-cza przed z�odziejami.Okna, po pod��czeniu do specjalnego me-chanizmu, mo�na otwiera� i zamyka� za po-moc� pilota. W sprzeda�y s� tak�e systemy, które drog� radiow� sygnalizuj� o wybiciu lub otwarciu okna. �eby taki system móg� dzia�a�, sygna� radiowy musi by� odebrany przez czujniki umieszczane przy oknach.
Dodatki, czyli okienne dekoracjeDo niedawna okna zdobi�o si� przede wszyst-kim zas�onami i firankami, obecnie wybór jest du�o wi�kszy.Rolety – zarówno wewn�trzne, jak i zewn�trz-ne znakomicie reguluj� ilo� wiat�a wpusz-czanego do pomieszczenia. Wewn�trzne wy-konuje si� z bawe�ny, lnu, podgumowanych,
nieprzepuszczaj�cych wiat�a tkanin polie-strowych, papieru lub bambusa. Cho� dost�p-ne s� w wielu wzorach (motywy geometrycz-ne, pasy), najpopularniejsze s� jednokolorowe. Nowoci� s� rolety z materia�ów neutralizuj�-cych szkodliwe substancje z pomieszcze, w tym m.in. nikotyn�. Ich cena jest jednak o 40–45% wy�sza od ceny zwyk�ego materia-�u, a okres eksploatacji wynosi od 5 do 7 lat. Rolety zewn�trzne zbudowane s� z wyt�acza-nych listewek aluminiowych lub z PVC.aluzje – mog� by� poziome lub pionowe (zwane wertikalami). Te pierwsze sk�adaj� si� z drewnianych, aluminiowych lub plasti-kowych listewek umieszczanych w poprzek okna. Wertikale, rzadziej stosowane w domach jednorodzinnych, to pasma z impregnowanej tkaniny lub PVC.Markizy – mog� mie� sta�� (niedaj�c� si� z�o�y�) konstrukcj� metalow� w kszta�cie daszka ze zwijanym impregnowanym poszy-
ciem lub konstrukcj� ze sk�adanymi bocznymi ramionami. S� dost�pne w wielu kolorach.Szprosy – to specjalne pionowe lub poziome listewki, dziel�ce okno na mniejsze cz�ci. Kiedy stanowi�y element konstrukcyjny okna, dzi s� g�ównie dekoracj�. Mog� by� umiesz-czane mi�dzy szybami lub naklejane na ich powierzchni�.Okiennice – czyli ruchome skrzyd�a mon-towane po zewn�trznej lub wewn�trznej stronie okna. Bardzo popularne w krajach ródziemnomorskich, w naszej strefie kli-matycznej stosowane s� rzadziej. Mog� by� drewniane, aluminiowe lub wykonane z two-rzywa sztucznego. Jeli s� �aluzjowe, nie za-s�aniaj� ca�kowicie okna, a jeli pe�ne, ca�-kowicie odcinaj� dop�yw wiat�a przez okno. Okiennice drewniane mog� by� lakierowane, bejcowane lub malowane emali�. Te z PVC s� najcz�ciej bia�e lub br�zowe, a aluminiowe – malowane proszkowo lub anodowane.
fot.
MS
wi�
cej n
i� o
kna
REKLAMA
Dziki okuciom okna mo�na �atwo otwiera
BD9_okienne_niuanse.indd 121 2008-08-20 11:22:52
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuj� okna?
1325z�
1367z�
2489z�
profil: drewno sosnowe; kolor: bia�y; wymiary: 145,5 × 148 cm; oszklenie: szyba zespolona, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latNatura, model Tradycja
profil: drewno sosnowe; kolor: d�b; wymiary: 147 × 145 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4 termofloat, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latStolarka Wo�omin, model Lazur
profil: piciokomorowy; kolor: z�oty d�b na zewn�trz; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/18/4, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 10 latThermoplast, model Royal Comfort
materia�: profile drewniano-aluminiowe, kolor: sosna; wymiary: 90 × 120 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R; gwarancja: 3 lataPol-Skone, model Dual Soft
profil: trzykomorowy; kolor: bia�y; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: RU+U; gwarancja: 5 latWarszawska Fabryka Okien Agat, model Basic-Design
profil: piciokomorowy; kolor: bia�y; wymiary: 143,5 × 143,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype�niona argonem, zewntrzna hartowana, U=1,0 W/(m2 K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latM&S wi�cej ni� OKNA, model TYTANOWEtermo
materia�: profile drewniano-aluminiowe, drewno sosnowe; wymiary: 148 × 145,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latNatura, linia Elegancja drewniano-alumi-niowa
profil: piciokomorowy; kolor: bia�o-z�oty d�b; wymiary: 150 × 150 cm; oszklenie: szyba zespolona Thermoline, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+R; gwarancja: 7 latOknoplast, model Platinium
profil: piciokomorowy; kolor: orzech, z�oty d�b, d�b, maho�; wymiary: 120 × 180 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, U=1,1 W/(m²K); sposób otwie-rania: R+RU+U; gwarancja: 5 latAbatex, model Salamander 3D
profil: aluminiowy; kolor: bia�y; wymiary: 120 × 120 cm; oszklenie: system NT 52 alumi-niowy ciep�y, szyba zespolona 4/16/4, U=1,1 W/(m²K); sposób otwie-rania: R+U; gwarancja: 5 latM&S wi�cej ni� OKNA, model Ponzio NT 52
DREWNIANE
PCV
DREWNIANO-ALUMINIOWE ALUMINIOWE
*cena z monta�em
1586z�
1735z�
1907z�
732z�
898z�
1165z�
1304z�
2456z�*
1596z�
profil: drewno sosnowe; kolor: ciemny d�b; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4 termofloat, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latDrutex, model Sotline-68
profil: piciokomorowy; kolor: bia�y; wymiary: 143,5 × 146,5 cm; oszklenie: szyba zespolona 4/16/4, wype�niona argonem, U=1,0 W/(m2K); sposób otwierania: R+RU; gwarancja: 5 latAluplast, model Ideal 4000
inforynki_okna.indd 122 2008-08-21 10:20:22
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuj� dodatki do okien?
– ceny brut to –
PRZYDATNE ADRESY
ABATEX 042 678 66 66 www.abatex.plALUPLAST 061 654 34 00 www.aluplast.com.plANWIS 054 412 88 00 www.anwis.plBARCZ 022 789 21 53 www.barcz.plDAKO 018 449 28 00 www.dako.euFAKRO 018 444 04 44 www.fakro.plIDEE DESING 061 851 53 44 www.idee-design.plJEZIERSKI 041 343 21 21 www.jezierski.com.plKRISPOL 061 662 41 00 www.krispol.plM&S WICEJ NI� OKNA 059 841 08 00 www.ms.plNATURA 084 665 25 00 www.natura.pl
OKNOPLAST 012 279 71 71 www.oknoplast.com.plOKNOPLUS 012 277 57 00 www.oknoplus.com.plPOL-SKONE 081 744 30 11 www.pol-skone.euSTOLARKA WO�OMIN 022 488 77 00 www.stolarka.com.plSUN�AL 032 258 20 38 www.sunzal.com.plTHERMOPLAST 022 729 85 86 www.thermoplast.com.plWARSZAWSKA FABRYKA OKIEN AGAT 022 648 95 71 www.wfokna.plVELUX 022 337 70 00 www.velux.plZIELONA OKIENNICA 042 656 73 08 www.zielonaokiennica.pl
ROLETY
materia�: aluminiumwyko�czenie: farba proszkowa Barcz, model Sara
materia�: stalwyko�czenie: czarny, antyczne srebro, efekt rdzyBarcz, model Boryna
KLAMKI
3 z� 20z�*
*za kolor efekt rdzy cena 24 z�
wymiar:od 1 do 3 m wysoko�cimateria�: tkaninaSun�al, model pionowa
�ALUZJE
*dla wysoko�ci 1,90–2,40 m
43z�/m2*
wymiar: max. 114 × 140 cmmateria�: lamele aluminioweFakro, model AJP pozioma
*cena za szer. 30 cm
wymiar: 500 × 350 cm materia�: tkanina akrylowanap�d: elektrycznySun�al, model Tendabox S8170 tarasowa
MARKIZY
8058z�
od 213*z�
zewn�trznawymiar: 150 × 120 cmmateria�: profile aluminiowe wype�nione bezfreonow� piank� poliuretanow� Krispol, model RS
429z�
wewn�trznawymiar: 90 × 160 cmmateria�: D2401 BakaSaveIdee Desing, model Roleta materia�owa
wewn�trznawymiar:180 × 180 cmmateria�: tkaninarodzaj: zwijana �a�cuszkowa Anwis, model Impresja czarna
480z�
920z�
materia�: tworzywo sztuczneZielona Okiennica, model Town BT
OKIENNICA
244z�/m2
inforynki_okna.indd 123 2008-08-20 15:58:36
BUDUJEMY DOM 7-8/2008124
Artyku� promocyjny
Linia ta zosta�a zaprojektowana z myl� o Klientach, którzy stawiaj� najwy�sze wyma-gania dotycz�ce bezpieczestwa i energoosz-cz�dnoci. Okna produkowane s� w oparciu o szeroki profil 5-komorowy, specjalnie skon-struowany dla zapewnienia doskona�ej izo-lacji termicznej. W skrzyd�ach i ramach za-stosowano innowacyjny system Wzmocnie Termicznych MS, obni�aj�c o 40% wspó�-czynnik przenikania ciep�a w stosunku do zwyk�ych okien ze wzmocnieniami stalowy-mi. Wspó�czynnik przenikalnoci termicznej profili obni�ono do UR=1,1 W/m2K wg PN-EN ISO 10777-2:2005.Wzmocnienia Termiczne MS zapewniaj� równie� bardzo dobre w�asnoci statyczne i akustyczne (wyciszenie RW�35 dB wg PN-EN 20140-3:1999). Zastosowanie Ciep�ej Ramki MS we wk�adach szybowych termo 1.0 obni-�a utrat� ciep�a do minimum oraz ogranicza zjawisko roszenia na brzegu szyby. Dodatkowo zastosowanie szyby SUPERtermo sk�adaj�cej si� z pakietu trzech tafli szk�a, w której szy-by zewn�trzne zosta�y pokryte pow�okami niskoemisyjnymi, a przestrze mi�dzyszybo-w� wype�niono argonem (4T-14Ar-4-14Ar-4T),
pozwoli�o obni�y� wspó�czynnik przenika-nia ciep�a do poziomu UOS=0,6 W/m2K wg PN-EN 674:1999.Okucia antyw�amaniowe z kutym, harto-wanym ryglem oraz zaczepem ze stali tyta-nowej w po��czeniu z klamk� zaopatrzon� w mechanizm zabezpieczaj�cy to najsolid-niejszy pakiet rozwi�za podnosz�cych bez-pieczestwo.TYTANOWEtermo to okna najwy�szej klasy! Ich wyj�tkowe parametry znalaz�y uznanie wród krajowych ekspertów, o czym wiad-cz� liczne nagrody i wyró�nienia. W kwietniu br. okno TYTANOWEtermo otrzyma�o nomi-nacj� do presti�owego God�a „Teraz Polska”. W maju 2007 r. okna TYTANOWEtermo uzy-ska�y tytu� „Pomorskiego Produktu 2007”. Podczas Targów BUDMA 2007 cz�onkowie Wielkiej Kapitu�y Bran�owej przyznali firmie MS nagrod� Kryszta�owego Profilu w kategorii Innowacyjno�. Na Targach Nauki i Techniki TECHNICON 2006 w Gdasku firma uzyska�a tytu� Pomorskiego Lidera Innowacji w katego-rii Innowacyjny Produkt, a kapitu�a konkur-su S�upskich Dni Gospodarki 2006 przyzna-�a jej tytu� Firmy Innowacyjnej.
MS wi�cej ni� OKNA posiada bogaty asor-tyment okien i drzwi PVC, aluminiowych i drewnianych oraz parapetów z kamienia naturalnego.
M&S Pomorska Fabryka Okien Sp. z o.o.ul. Grottgera 15, 76-200 S�upsk
tel. 059 84 10 800, faks 059 84 10 802infolinia 0 801 608 608
www.ms.ple-mail: [email protected]
Energooszcz�dne
oknaOkna TYTANOWEtermo firmy MS wi�cej ni� OKNA to efekt 15-letniego do�wiadczenia w produkcji stolarki. Jest to innowacyjna linia okien stworzona przez dzia� rozwojowo--badawczy MS, wielokrotnie nagradzana przez niezale�ne �rodowiska opiniotwórcze.
art_prom_MS.indd 124 2008-08-20 13:00:38
Artyku� promocyjny
System „COPAL” to system ramowy – prze-suwny. Gwarantuje nowoczesne rozwi�za-nia konstrukcyjne rozsuwalnych elementów okien i drzwi, sprawdzaj�ce si� w ka�dych warunkach. Wysokiej jakoci profile z anodo-wan� lub lakierowan� powierzchni� w po��-czeniu ze szk�em, gwarantuj� wysok� estety-k� oraz d�ugoletni� satysfakcj� z zakupionych wyrobów.
Zabudowy balkonów, tarasów, loggi to: dodatkowe zabezpieczenie mieszkania, dodatkowa powierzchnia u�ytkowa dosko-nale nadaj�ca si� do wykorzystania jako po-mieszczenie rekreacji i wypoczynku,
ochrona mieszkania przed wiatrem, kurzem, ha�asem czy deszczem,
dodatkowe docieplenie mieszkania, Dzi�ki wykorzystaniu systemu przesuwnego uzyskujemy maksymaln� funkcjonalno� za-budowanego pomieszczenia z zapewnieniem nale�ytego bezpieczestwa. Mocno rozbudowany system profili alumi-niowych umo�liwia wykonanie ró�norodnych zabudów. Wykonujemy równie� zabudowy ��czone pod ró�nymi k�tami oaz zabudowy z daszkami. Asortyment profili jaki posiadamy pozwala nam na wykonywanie ró�nego rodzaju kon-strukcji. Mo�emy wykona� zadaszenia o ró�-nych kszta�tach, okna podawcze, gabloty i wiele innych. Jako wype�nienie stosujemy przede wszystkim szk�o o ró�nej gruboci ale nie tylko. Profile mo�emy polakierowa� na do-wolny kolor z palety RAL.Wykonujemy kompleksowe realizacje bloków i osiedli.System „COPAL” posiada aprobat� technicz-n�: ITB AT-15-5662/20002
W naszej ofercie znajduje si� równie� bezramowy system zabudowy balkonów „COVER”.
Jest to wysokiej jakoci systemem przeszkle-nia pozbawionym ram pionowych mi�dzy szy-bami. Poszczególne szyby daj� si� swobodnie przesuwa�, otwieraj� si� do wewn�trz pod k�-tem 90 0 i sk�adaj� si� w jeden pakiet. System mo�na stosowa� do:
balkonów, tarasów, loggii, patio, werand, wej� do kawiarni/sklepów, cianek dzia�owych.
System COVER: chroni przed ha�asem, zimnem, deszczem, zanieczyszczeniami oraz niegiem,
tworzy dodatkow� przestrze niezale�nie od pogody,
znacznie redukuje konieczno� remontów balkonu,
zapewnia d�u�sze u�ytkowanie balkonu, zwi�ksza w�aciwoci antyw�amaniowe bal-konów parterowych,
pozwala na ca�kowite lub cz�ciowe otwie-ranie przestrzeni balkonowej
oferuje du�y komfort i satysfakcje, system wykorzystuje mechanizm rolek za-pewniaj�cy trwa�o� i bezpieczestwo,
�atwy w u�ytkowaniu i myciu, nie wymaga skomplikowanej okresowej kon-serwacji,
nadaje nowoczesny i wyrafinowany wygl�d ka�dej fasadzie.
Jestemy równie� producentem aluminiowej stolarki budowlanej w systemach „PONZIO”. Pracujemy zarówno w ciep�ym jak i zimnym systemie profili aluminiowych. Wykonujemy mi�dzy innymi: drzwi, okna, witryny, cian-ki dzia�owe, wietliki, ogrody zimowe, fasa-dy oraz ró�nego rodzaju nietypowe zabudowy. Oferujemy naszym klientom pe�ne wsparcie techniczne od doradztwa, wykonania pomia-rów po wykonanie wyrobów, monta� i ser-wis.
Zabudowa balkonów i tarasów oknami przesuwanymi
DOMIX-D s.c. K. Durmaj, A. G�odekul. Sochaczewska 211, Kaputy
05-850 O�arów Maz.tel./faks 022 721 04 21, tel. 022 721 12 30tel.kom. 0502 083 168 lub 0504 277 500
www.domix-d.pl, www.domix.trz.ple-mail: [email protected]
Firma DOMIX-D s.c. istnieje na rynku od 2001 r. i jest jedynym auto-ryzowanym przedstawicielem producenta systemu „COPAL” na terenie Mazowsza. Prowadzimy równie� hurtow� sprzeda� profili i akcesoriów tego systemu.
domix.indd 126 2008-08-20 00:12:42
BUDUJEMY DOM 9/2008128
Thermoplast oferuje okna: rozwieralne, uchylne, uchylno-rozwieralne i sta�e oraz drzwi balkonowe: rozwieralne, uchylno--rozwieralne, przesuwne, harmonijkowe. Wykonane s� z kszta�towników z utwar-dzonego PVC, zgrzewane w naro�ach i do-datkowo wzmocnione elementami ze sta-li ocynkowanej gr. 1,5 mm. Dost�pne s� w kolorze bia�ym i oklejane foli� drew-nopodobn� w 19 kolorach (w tym bardzo atrakcyjna okleina z�oty d�b, orzech, an-tracyt oraz macore). Nowoci� jest mo�-liwo� doboru koloru uszczelek przy-szybowych oraz koloru ciep�ej ramki mi�dzyszybowej pod kolor okleiny drew-nopodobnej. Zastosowanie profili czte-ro- i pi�ciokomorowych zwi�ksza izolacyj-no� termiczn� okien (okno Royal posiada wspó�czynnik U=1,3) i zapewnia stabil-no� konstrukcji. Jako elementy dodat-kowe firma proponuje elementy wentyla-cji okiennej (nawiewniki firmy RENSON, AERECO, VENTAIR), rolety zewn�trzne, parapety, bramy gara�owe.Firma wiadczy tak�e us�ugi w zakresie do-radztwa technicznego, projektowania, trans-portu, monta�u i serwisu. Wszystkie pro-dukty mo�na kupi� w sieci dystrybutorów, których adresy dost�pne s� na stronie www.thermoplast.plThermoplast udziela gwarancji: 10 lat na trwa�o� i kolor dla profili bia�ych, 5 lat dla profili kolorowych, 5 lat na hermetyczno� szyb, 2 lata na okucia oraz 1 rok na monta� i dodatki.Produkty cechuje wysoka jako�, któ-r� potwierdzaj� liczne certyfikaty i apro-
baty m.in. ISO 9001, znak CE (okna Royal przebadane do normy europejskiej PN-EN 14351-1) oraz AT-15-5542/2002, Klasyfikacja Ogniowa ITB.Thermoplast oferuje tak�e drzwi z PVC prze-suwne, harmonijkowe, drzwi wejciowe:jedno- i dwuskrzyd�owe otwierane do we-wn�trz i na zewn�trz z mo�liwoci� du�ego wyboru paneli ozdobnych, drzwi wewn�trz-ne oraz profile:
budowlane – m.in. program wszystkich dodatków niezb�dnych do monta�u okien i wykoczenia elewacji lub wn�trza (k�tow-niki, �wier�wa�ki itp., równie� listwy przy-pod�ogowe), meblowe – obrze�a, coko�y, wiece, rolety
meblowe, listwy przyblatowe, techniczne – m.in. profile pokrywaj�ce
kable.
Okna i drzwi z PVC
Prezentacja firmowa
Wszystkie okna wyposa�one s� w mikrowentylacj� i system antywywa�eniowy, a w standardzie niskoemisyjne szk�o U=1,0. Uszczelki ukryte s� przed promieniami UV, co zwi�ksza ich �ywotno��. We wszystkich oknach zamontowany jest pe�ny próg wodny zapobiegaj�cy przedostawaniu si� wilgoci. Szczególne miejsce w ofercie zajmuj� m.in. okna ROYAL o zaokr�glonej z zewn�trz formie i w�skim profilu zapewniaj�cym maksymalny dost�p �wiat�a,z ukrytym systemem drena�u.
THERMOPLAST Sp. z o.o.ul. Wilcza 3, 32-590 Libi��
tel. 032 627 19 82www.thermoplast.pl
e-mail: [email protected]
thermoplast.indd 128 2008-08-20 12:37:15
BUDUJEMY DOM 9/2008 129
WodnaZ dobrodziejstw hydromasa�u coraz wi�cej osób korzysta nie tylko podczas pobytu w sanatoriach i o�rodkach spa. Dzi�ki coraz przyst�pniejszym cenom specjalnych wanien, paneli i kabin mo�na si� nim cieszy� tak�e na co dzie� – we w�asnych domach.
Hydromasa�Agnieszka Ko�ogrecka, Olimpia Wolf Hydromasa� nie tylko relaksuje i odpr��a. Dzia�a równie� ko-
rzystnie na organizm, dotlenia go i pomaga w leczeniu wielu schorze.
Ciep�a woda i rytmiczny masa� rozszerzaj� naczynia krwio-none, powoduj�c szybsze kr��enie krwi. Stymuluj� tak�e wy-dzielanie endorfin, któremu towarzyszy uczucie b�ogoci. Dzi�ki temu mo�na wypocz��, co z kolei przyspiesza naturalne procesy regeneracyjne zachodz�ce w organizmie. Hydromasa� umierza bóle kr�gos�upa, stawów, �agodzi niektóre z objawów cukrzycy, leczy tak�e migren� i bezsenno�. Ponadto �agodzi dolegliwoci spowodowane przez naderwania ci�gien, zwich-ni�cia, nadmierne forsowanie mi�ni i przyspiesza ich odno-w� po m�cz�cych treningach. Masa� wodny dzia�a te� korzyst-nie na skór�: nawil�a j�, dotlenia, wyg�adza i czyni spr��yst�, a wi�c nadaje jej o kilka lat m�odszy wygl�d.
przyjemno�
PRZEGL�D RYNKU
fot. Poolspa
BD9_hydromasaz.indd 129 2008-08-20 09:19:20
BUDUJEMY DOM 9/2008130
Przekrój wanny z hydromasa�em
fot.
Vict
ory
Spa
Hydromasa� nie jest zalecany jedy-nie osobom starszym i kobietom w ci��y. Osoby chore na serce i cukrzyc� nie powin-ny z niego korzysta� bez konsultacji z leka-rzem.
Wród produktów z hydromasa�em sto-sowanych do u�ytku domowego, dost�pne s� wanny z hydromasa�em, kabiny masa-�owo-parowe, panele do masa�u oraz ma�e wanny spa.
Wanny z hydromasa�emW zale�noci od wyposa�enia i klasy, wan-ny z hydromasa�em oferowane s� z syste-mem masa�u wodnego lub z systemem ma-sa�u wodno-powietrznego. Masa� wodny. Polega na dzia�aniu strumie-ni wody wyp�ywaj�cych przez dysze za-instalowane w cianach i na dnie wanny. Pompa t�ocz�ca wod� jest zainstalowana pod wann�. Dysz mo�e by� kilka lub kilkanacie, a ich rodzaj i rozmieszczenie zale�� od stop-nia zaawansowania urz�dzenia. Za pomoc� regulatora – manualnego albo elektronicz-nego – mo�na zwi�ksza� lub zmniejsza� si�� masa�u. W niektórych dyszach jest mo�li-wo� indywidualnego, r�cznego ustawiania si�y i kierunku strumienia wody.Masa� powietrzny. Zwany inaczej pere�ko-wym, polega na wt�aczaniu przez dmucha-w� powietrza do wanny nape�nionej wod�. Tworz�ce si� dzi�ki temu drobne p�che-rzyki powietrza delikatnie masuj� skór�. Powietrze mo�e by� doprowadzane do wan-ny na dwa sposoby: przez po��czone ze sob� rurki – do dysz
powietrznych w dnie wanny. W wannie zwykle instaluje si� od 4 do 18 takich dysz; do komory powietrznej pod dnem wanny
(ma ona podwójne dno), a stamt�d rozcho-dzi si� przez ma�e otworki w dnie wanny. Liczba otworków zawiera si� w granicach mi�dzy 60 a 140.
W zale�noci od modelu, wanny z masa-�em powietrznym maj� dmuchaw� z pod-grzewaczem powietrza, regulacj� nat��enia nadmuchu oraz z mo�liwoci� ustawienia masa�u pulsacyjnego. Powierze ozonowane. Bardziej zaawan-sowane technologicznie systemy masa-�u powietrznego wyposa�one s� w ozona-tor, który zwi�ksza efektywno� masa�u pere�kowego przez ozonowanie powietrza. Ozonowane powietrze pomaga w leczeniu �ylaków, chorób skóry, a tak�e w usuwaniu rozst�pów, cellulitu i zmarszczek. Dotlenia skór�, poprawia jej koloryt oraz wspo-maga prac� uk�adu kr��enia. Ma tak�e dzia�anie bakteriobójcze, co w prak-tyce oznacza �atwe utrzymanie wanny z hydromasa�em i jej urz�-dze w czystoci. Fale ultrad�wi�kowe. Masa� fa-lami ultrad�wi�kowymi umo�-liwiaj� specjalne dysze wodne z ich emiterami. Fale te wni-
kaj� g��boko do warstw podskórnych cia�a i powoduj� kurczenie si� oraz rozszerzanie komórek, przez co rozgrzewaj� tkanki, po-prawiaj� ich ukrwienie i elastyczno� skóry. Dysze mog� by� nieruchome lub wiruj�ce – do g��bokiego masowania cia�a strumie-niem rubowym (doskona�e do masowania karku). Niektóre dysze mo�na zamyka�, co umo�liwia punktowe ustawienie masa�u.Uwaga! Kiedy kupuje si� wann�, warto zwróci� uwag� na liczb� i rozmieszczenie dysz: powinny by� zainstalowane w takich miejscach, by wyp�ywaj�cy z nich strumie wody masowa� kr�gos�up, plecy, kark oraz nogi. Im dysz jest wi�cej, tym lepiej.
DezynfekcjaWann� z hydromasa�em trzeba co pewien czas dezynfekowa�. Cz�stotliwo� dezyn-fekcji zale�y w du�ym stopniu od inten-
fot.
Poo
lspa
Wanna z zag�ówkami i metalow� r�czk� zwiksza komfort korzystaj�cych z k�pieli
fot.
San
plas
t
fot.
Koh
ler
Woda systemem rurek t�oczona jest do dysz wodnych, a z nich wyp�ywa do wanny
Wanny z hydromasa�em dobrze wygl�daj� w salonach k�pielowych
BD9_hydromasaz.indd 130 2008-08-20 09:19:38
sywnoci za�ywania k�pieli, rodzaju u�ywa-nych rodków myj�cych, a tak�e od jakoci wody, ale nie powinna by� rzadsza ni� raz na dwa miesi�ce, a najlepiej – co 3–6 tygodni. Automatyczna. Niektóre wanny z hydroma-sa�em maj� wmontowany system automa-tycznej dezynfekcji. Jego obs�uga ogranicza si� do uzupe�niania p�ynu dezynfekuj�ce-go w zbiorniku, którego zawarto� starcza na cztery procesy dezynfekcji, oraz wcini�-ciu w�aciwego przycisku na panelu stero-wania. System automatycznie dozuje odpo-wiedni� ilo� p�ynu i samodzielnie steruje procesem dezynfekcji, który trwa oko�o 30 minut. Po jego zakoczeniu, wann� nale�y opró�ni� i wyp�uka� letni� wod�. Po 30 mi-nutach od spuszczenia wody nast�puje auto-matyczne przedmuchanie i osuszanie kana-�ów powietrznych. Tak� dezynfekcj� mo�na przeprowadza� z u�yciem wie�ej wody albo tej, która pozosta�a po k�pieli.
Manualna. W przypadku braku automa-tycznej dezynfekcji przeprowadza si� j� r�cznie. Nie jest to trudne: polega na nape�-nieniu wanny czyst�, zimn� wod� powy�ej poziomu dysz, dodaniu do niej p�ynu de-zynfekuj�cego, w iloci 50 ml na ka�de 100
litrów wody oraz w��czeniu masa�u wod-nego i powietrznego na ok. trzy minuty. Nast�pnie nape�nion� wod� wann� pozo-stawia si� na ok. 10–20 minut, po czym po-nownie w��cza si� urz�dzenie na trzy mi-nuty i spuszcza wod�.
Do mycia wanny z hydromasa�em nale�y u�ywa� dost�pnych na rynku rodków czystoci niezawieraj�cych substancji ciernych.
Monta� wannyWanny z hydromasa�em sprzedawane s� ze stela�em, który usztywnia je, stabili-zuje i podtrzymuje zamontowane na ze-wn�trz wanny urz�dzenia do masa�u. Takie wanny powinien instalowa� specjalista. Kupuj�cy wann� z hydromasa�em otrzymu-je list� autoryzowanych instalatorów, któ-rzy wiadcz� takie us�ugi. Skorzystanie z autoryzowanego serwisu jest warunkiem otrzymania pe�nej gwarancji na urz�dzenie.
Wanien z hydromasa�em nie zabudowu-je si� na sta�e, tylko zakrywa akrylow� obu-dow�, która zapewnia w�aciw� wentylacj� urz�dzenia, a tak�e dost�p do systemu hy-dromasa�u w razie awarii.
Jak du a wanna?
Wanny mog� mie równie� nietypowe kszta�ty
Wanny z masa�em maj� rozmaite wymia-ry i kszta�ty, mo�na wic dobra odpowied-ni� do ka�dej �azienki – nie mniejszej ni� 6 m2 powierzchni, ale ten warunek wynika z tego, �e w mniejszej trudno by�oby zapewni dobr� wentylacj podczas k�pieli. Do wyboru s� na-stpuj�ce kszta�ty wanien z hydromasa�em: prostok�tne (od 120 ´ 70 do 190 ´ 90 cm), asymetryczne (od 145 ´ 100 do 160 ´ 100 cm),
owalne (od 165 ´ 130 do 190 ´ 100 cm), naro�ne (od 125 ´ 125 do 153 ´ 153 cm).
Zale�nie od wielko�ci i g�boko�ci wanny maj� pojemno� od 150 do 450 l. Te wiksze mog� by równie� dwuosobowe.
fot.
San
itec
Ko�
o
W wannach z hydromasa�em mo�na korzysta z licznych zabiegów. Powstaje pytanie, czy mo�na si w nich równie� my? Producenci informuj� w gwarancjach, aby u�ywa wanien zgodnie z ich przeznaczeniem. Zaleca si, aby nie stosowa �rodków pielgnacyjnych (myd�a, p�ynów, itp.) podczas w��czonego systemu hydromasa�u. Je�li chcemy si my, gdy system jest wy��czony, nale�y pamita o regularnym czyszczeniu wanny i dezynfekcji preparatami polecanymi w instrukcji obs�ugi danego modelu.
Jak z myciem?
RE
KL
AM
A
BD9_hydromasaz.indd 131 2008-08-20 15:30:52
BUDUJEMY DOM 9/2008132
Kabiny masa�owo-paroweZajmuj� znacznie mniej miejsca ni� wanna i zapewniaj� zdecydowanie wi�cej wodnych zabiegów ni� panel, ale s� te� od niego zde-cydowanie dro�sze.
W kabinach mo�na korzysta� z kilku ro-dzajów masa�u i terapii. Masa� ci�g�y – regularnym strumieniem
wody podawanym z kilku dysz. Mo�na z niego korzysta� w pozycji stoj�cej lub sie-dz�cej. Ma dzia�anie rozlu�niaj�ce i relak-susj�ce. Masa� limfatyczny – naprzemienne bar-
dzo silne strumienie wody z kilku dysz, uruchamiane z okrelon� cz�stotliwoci�.
Masa�owi takiemu mo�na si� poddawa� w pozycji siedz�cej lub stoj�cej, rozpoczy-naj�c zawsze od cz�ci cia�a najbardziej od-dalonych od serca. Masa� ten poprawia kr�-�enie, wzmacnia odporno� organizmu, uj�drnia skór� oraz mocno pobudza do dzia-�ania podskórne warstwy cia�a, co pomaga w zwalczaniu cellulitu i zmniejszaniu tkan-ki t�uszczowej. Bicze szkockie – silne strumienie wody,
naprzemiennie zimne i ciep�e, w cyklach po 1–2 minuty. Zabieg ten wzmacnia od-porno� organizmu, wp�ywa stabilizuj�-co na uk�ad nerwowy, poprawia kr��enie i przemian� materii. Bicze wspomaga-
j� równie� kuracj� odchudzaj�c�, dzia�a-j� uj�drniaj�co i regeneruj�co na naskórek oraz tkank� podskórn�. Masa� stóp – regularny strumie wod-
ny podawany z dna kabiny, który stymulu-je znajduj�ce si� na stopach receptory od-powiedzialne za poprawne funkcjonowanie ca�ego organizmu. Przyspiesza powrót do dobrej formy, redukuje stres i zm�czenie. �a�nia parowa. Zalecany czas trwania
k�pieli parowej to 15–30 minut. Po jej za-koczeniu dobrze jest wzi�� letni natrysk lub k�piel. K�piel parowa oczyszcza or-ganizm: przyspiesza przemian� materii, a przez to szybciej usuwa toksyny oraz od-blokowuje pory. Dodatkowo relaksuje i przy-wraca dobre samopoczucie oraz nawil�a uk�ad oddechowy; w niektórych kabinach oprócz k�pieli parowej mo�liwe jest tak�e rozpylanie wody w postaci mg�y, która ma bardzo dobre dzia�anie nawil�aj�ce, a jed-noczenie nie obci��a systemu krwionone-go organizmu. Aromaterapia. Niektóre kabiny masa�o-
wo-parowe wyposa�one s� w specjalne do-zowniki z olejkami zapachowymi, dzi�ki czemu mo�na korzysta� z uzdrawiaj�cych w�aciwoci tego zabiegu.
Najbardziej zaawansowane technologicz-nie kabiny wyposa�ane s� tak�e w telefon z systemem g�onomówi�cym, cyfrowe ra-dio stereo, odtwarzacz CD, a nawet telewi-zor.
Wszystkie funkcje i urz�dzenia kabiny sterowane s� umieszczonym wewn�trz niej panelem, najcz�ciej elektronicznym.
Panele do masa�uPanele te dobrze sprawdzaj� si� w niewiel-kich �azienkach, w których nie ma mo�liwo-ci zainstalowania wanny ani kabiny masa-�owo-parowej. Monta� panelu nie wymaga uci��liwego i kosztownego remontu. Aby korzysta� z hydromasa�u, panel wystarczy zamontowa� w miejscu dotychczasowej ba-terii prysznicowej.
Dost�pne na rynku panele produkowane s� zwykle z akrylu sanitarnego lub alumi-nium. Wyposa�one s� w kilka dysz do masa-�u (które powinny mie� mo�liwo� zmiany kierunku i si�y strumienia wody), a ponad-to w górn� g�owic� prysznicow� oraz r�czn� s�uchawk� prysznicow� – najlepiej z kilko-ma stopniami ustawienia, nadaj�cymi wo-dzie strumie o ró�nej sile masa�u. Niektóre modele wyposa�one s� w elementy dodat-kowo zwi�kszaj�ce komfort ich u�ytkowa-
Miejsce siedz�ce w kabinach prysznicowych sprawdza si podczas d�u�ej trwaj�cych masa�y
fot.
Gra
ss C
avag
nafo
t. G
rohe
Dysze w panelach powinny mie mo�liwo� zmiany kierunku i si�y strumienia wody
Najnowsze badania organizmu ludzkiego dowodz�, �e kolorystyka otoczenia wp�ywa na zdrowie i nastrój cz�owieka. Barwa �wiat-�a wp�ywa nie tylko na nasz nastrój, ale ma tak�e dzia�anie terapeutycznie. Odpowiednio dobrana, mo�e dzia�a koj�co lub stymuluj�co np. barwa niebieska �agodzi, czerwona dzia-�a pobudzaj�co, zielona przywraca równowa-g wewntrzn�, a �ó�ta dzia�a wzmacniaj�-co. Terapia kolorami, zwana chromoterapi�, wp�ywa na witalno�, przyspiesza przemia-n materii i regeneracj tkanek. Stosowana jest w nowoczesnych wannach i kabinach masa�owo-parowych, które maj� wbudowa-ne wielokolorowe diodowe o�wietlenie stero-wane pilotem.
Chromoterapia w k�pieli
fot.
Art
weg
er
Chromoteriapia kolorem �ó�tym wzmacnia orga-nizm, usuwaj�c przemczenie i stres
BD9_hydromasaz.indd 132 2008-08-20 15:31:15
Hydromasa�
BUDUJEMY DOM 9/2008 133
nia. Takim praktycznym rozwi�zaniem jest pó�ka na kosmetyki lub rozk�adane siedzi-sko, umo�liwiaj�ce zaj�cie wygodnej pozycji tym, który lubi� d�ugie k�piele pod prysz-nicem.
Panele do masa�u oferowane s� z dwoma rodzajami mieszacza wody. Tasze s� z tra-dycyjnym mieszaczem. Dro�sze wyposa�ane
s� w mieszacz z termostatem, który automa-tycznie dobiera proporcje wody ciep�ej i zim-nej, tak aby wyp�ywaj�cy strumie mia� za-wsze sta�� temperatur�. Dzi�ki temu k�pi�ca si� osoba nie jest nara�ona na nag�e zmiany temperatury. Jednoczenie mo�na znacz�co zmniejszy� zu�ycie wody, gdy� nie traci si� jej na ustawianie w�aciwej temperatury.
Hydromasa� na �wie�ym powietrzuNiebanaln� propozycj� dla w�acicieli do-mów z ogrodem jest przenona wanna spa. Nie wymaga skomplikowanego monta�u i specjalnie przygotowanego pomieszczenia, bo nie jest wbudowywana na sta�e, a jej sto-sunkowo lekka konstrukcja umo�-
Rczna s�uchawka prysznicowa powinna mie kilka stopni ustawienia
Panel mo�na zamontowa zamiast dotychczaso-wej baterii prysznicowej
fot.
Rav
ak
fot.
Klu
di
Warto wiedzie�: Z hydromasa�u nie nale�y korzysta wcze�-
niej ni� dwie godziny po posi�ku. Temperatura wody powinna by dobra-
na indywidualnie: wa�ne, by woda nie by�a zbyt gor�ca. Im wy�sza temperatura wody, tym krócej powinna trwa k�piel. Zbyt d�ugi hydromasa� mo�e obni�y ci�-
nienie krwi lub spowodowa nadmierne roz-lu�nienie mi�ni. Zalecany czas k�pieli to 15–25 minut. W wannie z hydromasa�em mo�na równie�
przygotowa k�piel z dodatkiem aromatycz-nych olejków lub zió� (pod warunkiem �e pro-ducent wanny tego nie zabrania). Taka k�piel powinna trwa ok. 20 minut.
REKLAMA
BD9_hydromasaz.indd 133 2008-08-20 09:20:56
BUDUJEMY DOM 9/2008134
liwia przenoszenie i ustawianie jej w do-wolnym miejscu. W zale�noci od potrzeb i indywidualnych upodoba, wanna mo�e sta� zarówno na dworze, jak i w pomiesz-czeniu. Dzi�ki temu zim� mo�na ulokowa� j� w salonie k�pielowym, a latem – w ogro-dzie lub na tarasie.
Do funkcjonowania takiej wanny wy-starczy zasilanie elektryczne 220 V. Wa�ne jest jednak zabezpieczenie przed pora�e-niem pr�dem. Niektóre modele maj� wbudo-wany wy��cznik ró�nicowo-pr�dowy, który w razie zwarcia natychmiast odcina do-p�yw pr�du. Nie ma te� potrzeby instalowa-nia sta�ego pod��czenia wodnego. Wann� nape�nia si�, u�ywaj�c tymczasowego �ró-d�a wody, najprociej zwyk�ym w��em ogro-dowym. Podgrzewacz umieszczony w wan-nie zapewnia ��dan� temperatur� wody. Automatyczny system filtracji gwarantu-je czysto� wody i pe�n� higien� k�pieli. Woda jest na bie��co dezynfekowana, wi�c nie trzeba jej cz�sto wymienia�: w razie in-tensywnego u�ytkowania wystarczy raz na miesi�c.
Wanna spa pozwala na wodny relaks kil-ku osobom jednoczenie, ka�dej zapewnia-j�c wygodn� pozycj� k�pieli. Obs�uga takiej wanny jest bardzo �atwa. Elektroniczny sys-tem sterowania umo�liwia k�pi�cemu si� re-gulacj� temperatury wody oraz nat��enia i czasu masa�u. Zaawansowane technolo-gicznie przenone wanny spa wyposa�ane s� w nowoczesny system antifrost, który nie
pozwala zamarza� wodzie i dlatego pozwala na ich u�ytkowanie nawet podczas mrozów. Z uroków hydromasa�u mo�na wi�c korzy-sta� na wie�ym powietrzu niezale�nie od pory roku.
Komfortowo wyposa�one wanny spa s� sterowane elektronicznie i maj�: funkcj� automatycznego ozonowania
wody, funkcj� napowietrzania masa�u wodnego, elektryczny podgrzewacz wody, regulator temperatury wody, owietlenie podwodne, poduszki poliuretanowe, które zwi�kszaj�
komfort k�pieli.
Dane teleadresowe wiod�cych producen-tów oraz przyk�adowe ceny produktów poda-jemy na str. 135–136.
Pomieszczenie, w którym ma by postawio-na wanna z hydromasa�em, powinno mie: minimum 6–7 m2 powierzchni, doprowadzone napicie 220 V, dop�yw i odp�yw wody, wypoziomowane pod�o�e, sprawn� wentylacj, je�li wanna ma by naro�na – naro�nik
�azienki o k�cie prostym.
Wymagania
Podczas relaksuj�cej k�pieli w ekskluzywnej wannie z hydromasa�em mo�na nawet ogl�datelewizj
fot.
Aqu
asan
Rodzinna miniwanna spa umo�liwia korzystanie z k�pieli kilku osobom jednocze�nie
fot.
Min
ibas
eny.
pl
po dostarczeniu wanny nale�y si upewni, �e opakowanie nie zosta�o na-ruszone, w czasie instalacji powierzchnia wanny
powinna by zabezpieczona kartonami, by zapobiec ewentualnemu uszkodzeniu po-wierzchni akrylu, nie powinno si dopuszcza dzieci do
samodzielnej obs�ugi systemu hydroma-sa�u bez towarzystwa osób doros�ych, nie nale�y u�ywa ani dotyka elektrycz-
nych urz�dze� w chwili korzystania z hy-dromasa�u, nawet, je�li urz�dzenia te s� od��czone od sieci.
Zapami�taj:
BD9_hydromasaz.indd 134 2008-08-20 15:30:28
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuje hydromasa�?
5422z�
6604z�
7000z�
wymiary: 170 × 75 cm; g��boko��: 43,5 cm; pojemno��: 230 litrów materia�: akryl sani-tarny; wyposa�enie: 4 dysze wodne boczne regulowane, 2 dysze wodne na stopy regulo-wane, 4 ma�e dysze wodne rotacyjne na ple-cy, 12 dysz powietrznych w dnie wanny, ste-rowanie elektroniczne, osuszanie kana�ów powietrznych pó�automatyczne, regulacja na-powietrzania, automatyczne wy��czanie pracy systemu, 1 czujnik poziomu wody, wyposa�e-nie dodatkowe – stela� i system odp�ywowo-przelewowy; gwarancja: 2 lataKo�o, model
Perfect z systemem MX 200
wymiary: 105 × 150 cm; g��boko��: 45 cm; pojemno��: 235 litrów; materia�: akryl sani-tarny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych ABS, 4 mikrodysze na plecy, 2 mikrodysze na sto-py, 12 dysz powietrznych, korek automatyczny z syfonem, w��cznik elektroniczny, czujnik po-ziomu wody, regulator intensywno�ci hydro-masa�u, stela�, dmuchawa powietrza; gwaran-cja: 2 lataRavak, model Rossa z syste-mem Classic Plus
wymiary: 180 × 80 cm; g��boko��: 50 cm; po-jemno��: 200 litrów; materia�: akryl sanitar-ny; wyposa�enie: 8 dysz wodnych, sterow-nik elektroniczny, zabezpieczenie przed prac� pompy „na sucho”, automatyczne dopowietrza-nie, pulsacja strumienia wody, system czysz-cz�cy; gwa-rancja: 5 latCoram, mo-del Senso Whirlpool z systemem Hydro E8
8076z�
11 275 z�
8704z�
wymiary: 145 × 145 cm; g��boko��: 45 cm; pojemno��: 260 litrów; materia�: akryl sani-tarny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych bocz-nych regulowanych, 2 dysze wodne na stopy regulowane, 4 ma�e dysze wodne rotacyjne na plecy, masa� sinusoidalny – wodny, sterowa-nie elektroniczne rozbudowane, automatycz-ne wy��czanie pracy systemu, czujnik poziomu wody; gwarancja: 2 lataKo�o, model Rewia z systemem W400
wymiary: 102 × 180 cm; g��boko��: 44 cm; po-jemno��: 265 litrów; materia�: akryl sanitarny;wyposa�enie: 6 dysz wodnych zamykanych, 8 mikrodysz, o�wietlenie diodowe (czerwone, zielone, �ó�te lub niebieskie), w��cznik elektro-niczny, sygnalizacja diodowa, praca pulsacyj-na hydromasa�u, czujnik poziomu wody, pod-ci�nieniowe dopowietrzenie dysz wodnych, korek automatyczny z syfonem, stela� ocynko-wany; gwarancja: 2 lataRavak, model Evolution z sys-temem Hydro
wymiary: 135 × 185 cm; g��boko��: 45,5 cm; pojemno��: 320 litrów; materia�: akryl sani-tarny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych mosi�-nych, 8 mikrodysz na plecy, 2 mikrodysze na stopy, 16 dysz powietrznych, w��cznik elek-troniczny, czujnik poziomu wody, 2 regulato-ry intensywno�ci hydromasa�u, korek auto-matyczny z syfonem, stela� ocynkowany; gwarancja: 2 lataRavak, model Love story z systemem Combipool
Plus
11 600 z�
13 908 z�
wymiary: 190 × 90 cm; g��boko��: 43 cm; pojemno��: 200 litrów; materia�: akryl sanitar-ny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych, 10 dysz powietrz-nych, sterownik elektronicz-ny, zabezpieczenie przed prac� pompy „na sucho”, elektroniczny oraz rczny regulator dopowietrzania systemu, pulsacja strumie-nia wody, sinusoida, sys-tem czyszcz�cy; gwaran-cja: 5 latCoram, model Boston
z systemem Combi E6/10
wymiary: 180 × 90 cm; g��boko��: 47 cm; pojemno��: 190 litrów (z 1 osob�); materia�: akryl sanitarny; wyposa�enie: 3 dysze wodne hydro Spa, 3 dysze wodne hydro Spa rotacyjne, 4 dysze wodne maxi hydro, 12 dysz powietrz-nych areo, o�wietlenie, system oczyszczania, 2 zag�ówki (czarne lub szare), uchwyt chromo-wany, sterownik elektroniczny; gwarancja: 2 lata (mo�-liwo� prze-d�u�enia do 4 lat)Riho, model Lisa
wymiary: 182 × 94 cm; g��boko��: 41 cm; pojemno��: 190 litrów (z 1 osob�); materia�: akryl sanitarny; wyposa�enie: 2 mikro dy-sze eye-ball, 6 mikro dysz rotacyjnych, 6 dysz wodnych maxi hydro, 16 dysz powietrznych areo, o�wietlenie, system oczyszczania, za-g�ówek (czarny lub szary), 2 uchwyty (czar-ne lub szare), sterownik elektroniczny; gwa-rancja: 2 lata (mo�liwo� przed�u�enia do 4 lat)Riho, model Daphne
15 030z�
3904z�
4026z�
wymiary: 159 × 75 cm; g��boko��: 42,5 cm; pojemno��: 194 litry; materia�: akryl sanitar-ny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych Mini-jet, 4 dysze wodne Micro-jet, mieszanie powie-trza z wod�, regulacja intensywno�ci masa�u; gwarancja: 2 lata na produkt, 15 lat na nie-zmienno� barwyAquaform, model Arabella A1
wymiary: 148 × 98,5 cm; g��boko��: 42,5 cm; pojemno��: 215 litrów; materia�: akryl sani-tarny; wyposa�enie: 6 dysz wodnych Mini-jet, 4 dysze wodne Micro-jet, mieszanie powie-trza z wod�, regulacja intensywno�ci masa�u; gwarancja: 2 lata na produkt, 15 lat na niezmienno� barwyAquaform, model Helos Comfort A1
wymiary: 140 × 80 cm; g��boko��: 39 cm; po-jemno��: 150 litrów; materia�: akryl sanitarny; wyposa�enie: 4 dysze wodne na plecy, 2 dysze wodne na stopy, 4 dysze wodne boczne z mo�li-wo�ci� ustawienia kierunku, regulator si�y ma-sa�u wodnego, dmuchawa z podgrzewaczem powietrza i ozonatorem, czujnik poziomu wody zabezpieczaj�cy przed prac� pompy „na sucho”, k�piel pere�kowa (masa� powietrzny), automa-tyczne osuszanie powietrzem systemu powietrz-nego po k�pieli; gwarancja: 2 lata, 5 lat na akrylPoolspa, model Klio
4871z�
WANNY Z HYDROMASA�EM
inforynki_wanny.indd 135 2008-08-21 11:25:37
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuje hydromasa�?
– ceny brut to –
PRZYDATNE ADRESY
ARTWEGER 022 642 13 43 www.artweger.atAQUAFORM 061 622 01 00 www.aquaform.com.plCORAM 022 899 15 40 www.coram.plGRUPA GRASS 023 662 68 01 www.imperial-grass.plGROHE 022 543 26 40 www.grohe.plKLUDI 077 456 40 84 www.kludi.comKOHLER 501 323 555 www.kohler.com KO�O 063 261 84 00 www.kolo.com.pl
KOPERFAM 022 774 11 22 www.koperfam.plMINIBASENY.PL 0 801 333 700 www.minibaseny.plPOOLSPA 091 38 77 725 www.poolspa.plRAVAK 022 755 40 30 www.ravak.plRIHO 042 250 62 58 www.riho.plSANPLAST 052 318 85 00 www.sanplast.plSUNDANCE SPAS 0 801 333 700 www.sundance.plVICTORY SPA 091 387 30 22 www.victoryspa.net
43 988z�
63 752z�
82 228z�
ilo�� miejsc: 2–3 osoby; wymiary: 175 x 208 x 77 cm; pojemno��: 909 litrów; wyposa�enie: 24 dysze wodne (10 dysz Fluidix ST, 2 dysze Pulsator, 3 dysze Fluidix Intelli, 1 dy-sza Vortex, 2 dysze Fluidix NEX, 6 dysz Fluidix Reflex), 12 dysz powietrznych, aromaterapia, o�wietlenie Multicolor AquaTerrance LED, pa-nel sterowania iTo-uch, ozonator Sunzone CD, grza�ka tytano-wa, schodki; gwaran-cja: 10 latMinibaseny.pl,
model Capri
ilo�� miejsc: 6–7 osób; wymiary: 226 x 226 x 95 cm; pojemno��: 1665 litrów; wy-posa�enie: 39 dysz wodnych (12 dysz Fluidix ST, 12 dysz Accu-Pressure, 7 dysz Fluidix Intelli, 2 dysze Vortex, 4 dysze Fluidix NEX, 2 dysze Whirlpool) 14 dysz powietrznych, aromaterapia, o�wietlenie Multicolor AquaTerrance LED, pa-nel sterowania iTouch, ozonator Sunzone CD, grza�ka tytanowa, sys-tem Stereo, schodki; gwarancja: 10 latMinibaseny.pl, model Optima
ilo�� miejsc: 7 osób; wymiary: 275 × 234 × 102 cm; pojemno��: 1570 litrów; wyposa�enie: 64 dysze Accent Ring, 3 fon-tanny LFX, strumyk, panel steruj�cy, system uzdatniania wody UltraPure PLUS, dynamicz-ny sekwenser masa�u, iWatch, 6 prze��czni-ków magnetycznych, czujnik IR; gwaran-cja: 1 rok – �arówka ozonatora, 5 lat – osprzt techniczny, 7–10 lat – nieckiKoperfam, model D1 Amoré Bay
MINI WANNY SPA
ok. 2800z�
14 990 z�
wymiary: 90 × 90 × 212 cm; wyposa�enie: kolumna hydromasa�owa, 8 dysz wodnych, g�owica do ma-sa�u stóp, zestaw Hi-Fi, 2 rodzaje o�wietlenia, górny natrysk, wentylator, pó�ka na siedzisko, lustro; gwarancja: 2 lataGrupa Grass, model Kabina z hydromasa�em Sharon
wymiary: 90,5 × 90,5 × 225 cm; wyposa�enie: sterowanie elektroniczne pro-ste, kaskada wodna, prysz-nic rczny, prysznic centralny, efekt deszczu, bateria termo-statyczna, �a�nia parowa (tu-recka), aromaterapia, 8 dysz regulowanych pionowych, do masa�u w pozycji stoj�cej, 6 dysz regulowanych na plecy do masa�u w pozycji siedz�cej, alarm, dach z otworem wentyla-cyjnym, hartowane szk�o, pó�ka na przybory k�pielowe; gwaran-
cja: 2 lataKo�o, model Enjoy
wymiary: 74 × 74 × 215 cm; wyposa�enie: termostat, prysznic rcz-ny, prysznic centralny, wo-dospad, dysze mgielne Fog, 2 dysze na plecy dla pozycji siedz�cej, 4 dysze na plecy dla pozycji stoj�cej, wstpne filtry wody zimnej i ciep�ej, 2 pó�ki, siedzisko, generator pary z wy��cznikiem, aroma-terapia, �wiat�o bia�e; gwa-rancja: 2 lata – osprzt, 5 lat – powierzchniaPoolspa, model Therma
Round Basicod 16 210
z�
KABINY MASA�OWO-PAROWE
2967z�
3639z�
wymiary: 115 × 23 cm; wypo-sa�enie: trójfunkcyjna r�czka prysznicowa, 4 dysze z funk-cj� Anti-scaling z regulacj� kierunku wyp�ywu wody, ba-teria termostatyczna; gwa-rancja: 2 lataKo�o, model Top 100
wymiary: 200 × 23 cm; wyposa�enie: piciofunkcyjna g�owica prysznicowa, trójfunk-cyjna r�czka prysznicowa, 4 dy-sze z funkcj� Anti-scaling z regula-cj� kierunku wyp�ywu wody, dysza na stopy, bateria termostatyczna; gwarancja: 2 lataKo�o, model Top 200/T
wymiary: 200 × 23 cm; wyposa�enie: 4 regulowa-ne dysze masa�owe, prysz-nic rczny, deszczownica górna, drewniane sk�ada-ne krzese�ko, pó�ka na ko-smetyki; gwarancja: 2 lata – osprzt, 5 lat – powierzchniaPoolspa, model Cosmo 200
4142z�
PANELE HYDROMASA�OWE
inforynki_wanny.indd 136 2008-08-21 11:26:42
Instalacj� inteligentn� mo�na by nazwa� elektroniczn� pomoc� domow�, która za nas steruje owietleniem, ogrzewaniem, wentylacj� i os�onami okiennymi, oszcz�dnie zarz�dzaj�c w ten sposób energi� elektryczn�. Instalacja inteligentna mo�e te� – dzi�ki magnetycznym czytnikom – otwiera� drzwi bez u�ycia kluczy, a tak�e sterowa� urz�dzeniami znajduj�cymi si� poza domem – bram� gara�ow�, furtk�, owietleniem zewn�trznym, kamerami, zraszaczami ogrodowymi czy fontann�.
Elektroniczna gosposia mo�e nam u�atwia� codzienne czynnoci w ró�nym stopniu – zale�nie od potrzeb. Najprostsza taka instalacja integruje po prostu tradycyjne
samodzielne i niezale�ne instalacje elektryczne. Innymi s�owy – ��czy je w jeden system, który czuwa nad: ogrzewaniem, owietleniem, prac� urz�dze elektrycznych i systemów alarmowych, a czasem te� podlewaniem ogrodu. Inaczej rzecz si� ma w bardziej zaawansowanych instalacjach inteligentnych, w których g�ównym elementem jest jednostka centralna, zwana potocznie central�. Do niej doprowadzone s� przewody od rozmieszczonych w domu i na zewn�trz czujników ruchu, nat��enia wiat�a, wilgotnoci, cinienia itd. Z centrali przewody poprowadzone s� do urz�dze i sprz�tów domowych: kot�a, grzejników, wentylatorów, owietlenia, �aluzji, rolet,
domofonu, bramy gara�owej itd. Wszystkie te przewody tworz� magistral� komunikacyjn�.
Tu trzeba doda�, �e przekazywanie informacji z jednostki centralnej do pozosta�ych elementów mo�e odbywa� si� tak�e drog� bezprzewodow�, tj. przez sygna� radiowy – co jest szczególnie wygodne w wykoczonych ju� domach. Instalacja ta bowiem nie wymaga kucia cian w celu poprowadzenia kabli.
Prac� poszczególnych urz�dze albo obwodów mo�na sterowa� r�cznie lub zdalnie – za pomoc� pilota, telefonu komórkowego, Internetu czy przez polecenia g�osowe.
Projekt i wybór rodzaju instalacjiAby instalacja inteligentna w pe�ni spe�nia�a nasze oczekiwania, powinna by� wykonana wed�ug profesjonalnego projektu. Powinnimy by� przy jego powstawaniu, wtedy na bie��co b�dziemy mogli okrela� swoje potrzeby i korygowa� to, co nam nie odpowiada. Projekt taki sk�ada si� z rysunków przedstawiaj�cych rozmieszczenie elementów i tras przewodów; zawiera opis dzia�ania systemu, a tak�e zestawienie potrzebnych urz�dze.
Instalacja przewodowa. Po stworzeniu projektu wykonuje si� okablowanie (jeli zdecydowalimy si� na system przewodowy). W jedno miejsce budynku doprowadza si� kable linii telefonicznej, zasilania (pr�d), przewód telewizji kablowej oraz przewód anteny RTV. Zamontowana w tym miejscu jednostka centralna przyjmuje sygna�y i wysy�a je do poszczególnych pomieszcze i urz�dze. Konfiguracj� instalacji u�ytkownik ustala wed�ug w�asnego uznania.
Nast�pnie w domu prowadzi si� magistral� komunikacyjn�, czyli wszystkie przewody wchodz�ce w sk�ad systemu. Dzi�ki niej poszczególne urz�dzenia s� po��czone z jednostk� centraln� i mo�na nimi sterowa�.
System mo�e te� by� pod��czony do Internetu, monitorowany i sterowany przez komputer.
Instalacja bezprzewodowa. Tak� �atwiej zastosowa� w ju� istniej�cych domach. Komunikacja mi�dzy urz�dzeniami (czujniki, sterowniki, centrala) nast�puje wtedy drog� radiow�. Sygna� jest na tyle mocny, �e mo�e przenika� przez ciany. Jednoczenie promieniowanie od niego jest ok. 200 razy s�absze ni� w telefonach komórkowych, a jego zasi�g mo�e znacznie przekracza� 30 m. Sygna� radiowy ma w�asny numer
BUDUJEMY DOM 9/2008 137
PRZEGL�D RYNKU
Instalacje inteligentne
Emilia Ros�aniec
fot.
Ber
kerElektroniczna
gosposia
Nie mo�na ich zaprogramowa� tak, aby posz�y za nas do pracy. Ale bez wymówek i zwlekania przejm� nasze obowi�zki w domu. Instalacje inteligentne – po kolei o tym, czym s�, do czego s�u�� i jakie korzy�ci przynosz�.
BD9_08_przeglad rynku INSTALACJE.indd 137 2008-08-19 13:25:39
BUDUJEMY DOM 9/2008 138
Przegl�d rynku
identyfikacyjny, dzi�ki czemu nie zak�óca dzia�ania podobnych instalacji w s�siednich domach.
Systemy Ka�dy z oferowanych na rynku systemów domu inteligentnego dzia�a na innych zasadach, cho� ich funkcje s� bardzo podobne. Najpopularniejsze, dost�pne w Polsce systemy nale�� do trzech grup:I: HOME-TRONIC, LUXOR, X10 oraz CARDIO – za ich pomoc� mo�na sterowa� owietleniem, ogrzewaniem i roletami;II: DUPLINE, IDRA, IHC, LCN i XCOMFORT – które „potrafi�” znacznie wi�cej – o czym w dalszej cz�ci artyku�u; III: LUTRON, LONWORKS, CRESTRON i EIB – systemy, które maj� prawie wszystkie znane obecnie mo�liwoci. Grupa I Urz�dzenia systemowe tej grupy konfiguruje si� pokr�t�ami na obudowach. Czynno� t�
mo�e wykona� elektroinstalator, jednak nie jest ona na tyle skomplikowana, abymy nie byli w stanie zrealizowa� jej samodzielnie.Osobiste „programowanie” systemu pozwala w razie porzeby na przestawienie ze sterowania lamp� na sterowanie roletami. Systemów tych nie mo�na konfigurowa� przez komputer – jednak prostota urz�dze i niewielka liczba funkcji t�umaczy to ograniczenie.
Sterowanie o�wietleniem. Za pomoc� systemów z pierwszej grupy mo�na sterowa� owietleniem i regulowa� jego moc. W niektórych pomieszczeniach warto rozwa�y� ciemnianie lamp: w prostych systemach inteligentnego domu ciemniacze umo�liwiaj� regulacj� jasnoci wy��cznie lamp �arowych o mocy 300–500 W.
W du�ych pomieszczeniach i wn�trzach reprezentacyjnych mo�na zaprogramowa� kilka scen (nastrojów) wietlnych. Tworzy j� kilka lamp w��czonych jednoczenie, przy
czym ka�da wieci z inn� moc�. Ponadto systemy te umo�liwi� racjonaln� eksploatacj� instalacji grzewczej, co mo�e przyczyni� si� do oszcz�dnoci energii. Inteligentne sterowanie powoduje, �e ka�de pomieszczenie mo�e mie� inn� temperatur� niezale�nie od tej, jaka panuje na zewn�trz – docenimy to na przyk�ad w pomieszczeniach po�o�onych od strony po�udniowej i pó�nocnej, które ró�ni� si� pod wzgl�dem zapotrzebowania na ciep�o. Sterowanie centralne roletami, zas�onami i �aluzjami z dowolnego miejsca oraz mo�liwo� zaprogramowania ich automatycznego zamykania lub otwierania zapewnia domownikom podwy�szony komfort i bezpieczestwo.
Niestety systemy I grupy maj� swoje wady. Je�eli chodzi o sterowanie owietleniem, du�� niewygod� s� ograniczenia co do rozmiarów instalacji – nadaj� si� bowiem tylko do niewielkich domów b�d� mieszka. Kolejnym minusem jest ograniczenie maksymalnej mocy ciemnianych obwodów w zakresie do 500 W. Taka moc wystarczy tylko do pojedynczych opraw lub niewielkich grup halogenków. Ponadto systemy grupy I nadaj� si� jedynie do lamp, co ju� wspomnielimy, �arowych (nie mog� regulowa� mocy wietlówek ani diod LED). Nie umo�liwiaj� te� automatycznej regulacji owietlenia, która jest przydatna podczas zmiennej pogody, kiedy raz si� chmurzy i robi si� ciemno, a za chwil� wieci s�oce i jest nadmiar wiat�a.
Bezpiecze�stwo. Kolejn� luk� w mo�liwociach systemów I grupy jest brak precyzyjnych czujników ruchu (nazywanych czujnikami obecnoci).
Sterowanie ogrzewaniem. Systemy I grupy s� te� zbyt proste, by sterowa� dwoma �ród�ami ogrzewania jednoczenie, np. grzejnik + pod�ogówka lub grzejnik + klimatyzator (wyj�tek w tej grupie stanowi HOME-TRONIC), ogrzewaniem nadmuchowym – coraz cz�ciej spotykanym w naszych domach. Nie ma wi�c mowy o kontrolowanym dogrzewaniu pomieszcze przez kana�y z ciep�ym powietrzem z kominka. Brak funkcji logicznych nie pozwala tak�e w��cza� podgrzewania schodów wejciowych, by zapobiega� ich oblodzeniu podczas mrozów.
Sterowanie os�onami okiennymi.Podstawowym ograniczeniem w systemach I grupy jest brak mo�liwoci regulacji lamelek �aluzji lub opuszczania rolet, np. na wypadek mocnego nas�onecznienia (wyj�tek stanowi HOME-TRONIC).
fot.
Legr
and
fot.
Legr
and
Detektor zalania (a) wod� i (b) poziomu st�enia gazu. Obydwa odpowiadaj� za bezpiecze�stwo w domu. Detektor dokonuje ci�g�ego pomiaru st�enia gazu w powietrzu. Gdy przekroczy ono warto� ok. 11% dolnej granicy wybuchowo�ci, system w��cza zaprogramowane alarmy. Detektor zalania wod� za� potrafi wykrywa i zasygnalizowa wylanie wody lub innego p�ynu w chronionej strefie
Gniazdo TV-RD-SAT (a) i gniazdo informatyczne (b). Obydwa odpowiadaj� za komunikacj midzy poszczególnymi elementami instalacji inteligentnej
a b
a b
BD9_08_przeglad rynku INSTALACJE.indd 138 2008-08-19 13:25:56
BUDUJEMY DOM 9/2008 140
Przegl�d rynku
W��czniki. W opisanych systemach nie znajdziemy przycisków wieloklawiszowych, stosowanych w systemach zaawansowanych. W zwi�zku z tym zmuszeni jestemy korzysta� ze standardowych wy��czników. Jeli zatem w salonie mamy kilka lamp, rolet, sterujemy ogrzewaniem i chcemy zastosowa� kilka scen wietlnych – musimy zarezerwowa� spor� powierzchni� ciany na bateri� kilkunastu wy��czników. Nie maj� one pól opisowych – ich funkcje zatem musimy zapami�ta� lub korzysta� z karteczki z opisem. Wprawdzie HOME-TRONIC i CARDIO maj� jednostki centralne zawieraj�ce wi�cej funkcji, ale w pozosta�ych pomieszczeniach musimy korzysta� z tradycyjnych wy��czników. Wygodn� funkcj� systemów sterowania inteligentnego domu jest mo�liwo� sterowania np. owietleniem czy roletami za pomoc� pilota
radiowego lub na podczerwie: niestety w prostych systemach nie jest to mo�liwe (wyj�tek – X10 i CARDIO). Grupa IISystemy z drugiej grupy, tj. redniej klasy, maj� znacznie wi�cej funkcji ni� poprzednio opisane. Umo�liwiaj� m.in. sterowanie owietleniem i ogrzewaniem. Zapewniaj� równie� bezpieczestwo domownikom, wspó�pracuj�c z domowym systemem alarmowym, czujnikami dymu (uruchamiaj�cymi zraszacze) oraz chroni� dom przed zniszczeniami spowodowanymi przez ulew� (czujniki deszczu zamykaj�ce okna dachowe) czy wichury (czujniki wiatru powoduj�ce zwijanie markiz).
Sterowanie o�wietleniem. Systemy z II grupy umo�liwiaj� sterowanie owietleniem z regulacj� mocy w zupe�noci wystarczaj�c� w domach jednorodzinnych, tj. 800–1000 W (wyj�tek stanowi XCOMFORT – 500 W). �ciemnia� mo�na nie tylko lampy �arowe i halogenowe, lecz tak�e wietlówki (z wyj�tkiem systemu IDRA i LCN). Sterowanie diodami LED jednak i tutaj jest niemo�liwe (wyj�tek stanowi XCOMFORT).
Stosowane w redniej klasy systemach czujniki ruchu s� rozbudowane o funkcj� utrzymywania sta�ego poziomu owietlenia (z wyj�tkiem XCOMFORT, gdzie funkcj� t� spe�niaj� oddzielne czujniki nat��enia owietlenia). Jest ona przydatna zw�aszcza w pokojach do pracy (gabinety, biblioteki, kuchnie) podczas zmiennej pogody, gdy s�oce raz chowa si� za chmurami, a raz olepia promieniami. Tu szczególnie przy-dadz� si� czujniki wykrywaj�ce ruch z regulacj� nat��enia owietlenia miejsca pracy, które zapewni� utrzymanie sta�ego poziomu jasnoci – lampa w��czy si� i roz-jani automatycznie, gdy s�oce si� schowa, i wy��czy, kiedy znowu wyjdzie zza chmur.
Instalacja inteligentna powinna zapewnia wygod u�ytkowania domu. Integracja sprztu audio i wideo sprawia, �e w ka�dym pokoju mo�na s�ucha innej muzyki, która pochodzi z jednego zestawu muzycznego
Wielofunkcyjny sensor przyciskowy z termostatem. Pozawala na oszczdne gospodarowanie energi� i umo�liwia realizacj ró�nych funkcji za pomoc� p�askich przycisków
Sterowa systemem instalacji inteligentnej mo�na na wiele sposobów. Jednym z nich jest komputer – po klikniciu odpowiednich przycisków „przenosimy si” w konkretne miejsce, sk�d wydajemy kolejne polecenia – tak jak pokazano w przyk�adzie (a) – wchodz�c wirtualnie do przedpokoju, mo�emy w��czy lub przygasi o�wietlenie sufitowe. Inne rozwi�zanie stanowi� np.: (b) panel z jasno opisanymi przyciskami – aktywuj�cymi konkretne funkcje b�d� (c) dotykowy wy�wietlacz, za pomoc� którego mo�na zarz�dza ca�� instalacj� – delikatnym dotkniciem mo�emy w��czy ka�d� lamp, zmieni temperatur w pomieszczeniu lub ca�ym domu b�d� opu�ci rolety w pokoju zbyt intensywnie w danej chwili nas�onecznionym
fot.
Ira
fot.
Mer
ten
fot.
Mer
ten
fot.
Mer
ten
fot.
Tem
a G
ira
a b c
BD9_08_przeglad rynku INSTALACJE.indd 140 2008-08-19 13:26:19
BUDUJEMY DOM 9/2008 141
Instalacje inteligentne
Sterowanie ogrzewaniem. Systemy redniej klasy, podobnie jak te z pierwszej grupy, umo�liwiaj� sterowanie ogrzewaniem. W odró�nieniu jednak od tamtych – mog� wspó�pracowa� z dwoma �ród�ami ogrzewania, np. z grzejnikami i ogrzewaniem pod�ogowym lub grzejnikami i klimatyzacj�. Nie mog� jednak sterowa� ogrzewaniem nadmuchowym – nie ma zatem mowy o kontrolowanym dogrzewaniu pomieszcze wdmuchiwanym przez kana�y z ciep�ym
powietrzem z kominka. Mog� natomiast w��cza� w mro�ne dni podgrzewanie schodów wejciowych, by przeciwdzia�a� ich oblodzeniu.
Stosowane w tej grupie czujniki ruchu i otwarcia okien mog� w okrelonym czasie sterowa� owietleniem i ogrzewaniem (otwarcie okna powoduje obni�enie poziomu ��danej temperatury, a sygna� czujnika ruchu za��cza owietlenie).Funkcje logiczne przydatne s� tak�e w �azience – cienka przyklejona do spodu lustra folia grzewcza skutecznie zapobiega jego zaparowaniu, jeli czujnik wykryje nasz� obecno� lub gdy w��cza si� dowolna lampa.
Sterowanie os�onami okien. Systemy redniej klasy mog� automatycznie zamyka� wszystkie rolety antyw�amaniowe
o okrelonej porze lub gdy domownicy wychodz� z domu. Rolety i �aluzje mog� ustawia� si� zawsze tak, aby w po-mieszczeniu by�o jasno, ale promienie s�oneczne nie olepia�y i umo�liwia�y prac� przy komputerze czy ogl�danie telewizji. Rolety mog� by� opuszczane, gdy promienie s�oneczne zbyt mocno ogrzewaj� pomieszczenie, a unoszone, gdy wiat�o dzienne umo�liwia zaoszcz�dzenie energii zu�ywanej na sztuczne owietlenie. Podstawowym ograniczeniem systemów tej grupy jest brak mo�liwoci regulacji po�o�enia lamelek w �aluzjach (wyj�tkiem jest XCOMFORT).
Bezpiecze�stwo. Z instalacj� elektryczn� mog� wspó�pracowa� czujniki dymu, wilgotnoci oraz inne instalacje techniczne. Sygna�y z nich wyprowadzane do systemu instalacji inteligentnej pozwalaj� chroni� dom przed uszkodzeniem i zminimalizowa� skutki zdarze losowych. Integracja instalacji inteligentnej z systemem alarmowym umo�liwia m.in. automatyczne w��czanie wiat�a, gdy czujnik alarmowy wykryje intruza oraz automatyczne powiadamianie o tym policji i ochrony obiektu. Korzystanie z mo�liwoci standardowych systemów alarmowych (wyjcie z centralki informuj�ce o stanie czujników) ogranicza koszty oraz zapewnia wi�ksze bezpieczestwo.
Dodatkowe udogodnienia. W systemach II grupy mo�liwe jest wykonanie zapasowej (back-up) konfiguracji systemu, by w razie awarii mo�na by�o szybko wgra� poprzedni�, dobr� konfiguracj� systemu i usun�� problem. Ewentualne awarie lub alarmy, jakie wydarzy�y si� podczas nieobecnoci domowników, mo�na pozna� dzi�ki funkcji
rejestracji zdarze (nie ma jej w systemie Dupline i LCN). W przypadku systemu XCOMFORT mo�liwa jest (tak jak w systemach z grupy III) integracja z Audio i Video, wizualizacja na komputerze i sterowanie przez Internet czy GSM. Grupa IIISystemy tej grupy – najbardziej zaawansowane – ��cz� w sobie wszystkie funkcje poprzednio opisanych systemów i rozbudowane s� o nowe mo�liwoci.
Sterowanie o�wietleniem. Przez te systemy mo�e by� obs�ugiwany ka�dy rodzaj lamp – w��cznie z regulacj� mocy (ciemnianiem) nie tylko �arówek zwyk�ych i halogenowych, ale tak�e wietlówek (jarzeniówek), lamp diodowych (LED) i innych.
Sterowanie ogrzewaniem. Zaawansowane systemy inteligentnego domu (z wyj�tkiem systemu LUTRON) mog� sterowa� ka�dym typem ogrzewania, tak�e tym najtrud-niejszym – ogrzewaniem i ch�odzeniem nadmuchowym, w którym ciep�e lub zimne powietrze t�oczone jest kana�ami z centrali klimatyzacyjno--wentylacyjnej do poszczególnych pomieszcze. W zale�noci od temperatury w danym pomieszczeniu otwierana jest przepustnica i w��czane jest podgrzewanie lub ch�odzenie nap�ywaj�cego powietrza wentylacyjnego. Sterowanie mo�e te�
” Warunkiem poprawnej pracy systemów z trzeciej grupy jest nowoczesna instalacja elektryczna ”
Gdzie mo na zak�ada� instalacje inteligentne Starsze systemy sterowania domem inteligentnym wymagaj� nietypowej instalacji elektrycznej, dlatego ich monta� jest mo�liwy tylko w nowo budowanych lub remontowanych domach i mieszkaniach. Wyj�tkiem jest X-10, którego urz�dzenia komunikuj� si przez istniej�c� sie elektryczn�. Wymagaj� one jednak obecno�ci przewodu neutralnego, którego nie ma w puszkach z tradycyjnymi wy��cznikami, a zatem konieczne jest przekucie, od ka�dego wy��cznika do puszki pod sufitem, by wyprowadzi z niej ten przewód. Najcz�ciej jednak dzi� wybierane systemy wykorzystuj� komunikacj radiow� i u�ywaj� standardowej instalacji elektrycznej (nie wymagaj� nawet przewodu neutralnego). Do systemów tych zaliczamy: XCOMFORT, EIB.
Przeno�ny odbiornik steruj�cy do gniazdek. Umo�liwia bezprzewodowe sterowanie urz�dzeniami pod��czonymi do gniazdka np. lampk�, wentylatorem, radiem itp.
Bezprzewodowy czujnik ruchu – gdy wykryje ruch, wysy�a sygna� steruj�cy do urz�dze� – np. alarmowych (gdy pe�ni funkcje bezpiecze�stwa i ma wykry intruza) lub opraw o�wietleniowych (gdy ma roz�wietli pomieszczenie)
Stacja pogodowa. Mierzy prdko� wiatru i ilo� opadów. Na podstawie zebranych przez ni� danych system zleca wykonanie odpowiednich czynno�ci – np. przys�onicie rolet lub zamknicie okna dachowego
fot.
Moe
ller E
lect
ric
BD9_08_przeglad rynku INSTALACJE.indd 141 2008-08-19 13:26:35
BUDUJEMY DOM 9/2008 142
Przegl�d rynku
dotyczy� ogrzewania i klimatyzacji, np. grzejników i klimatyzatora z funkcj� ogrzewania.
Sterowanie os�onami okiennymi. Najlepsze systemy – oprócz opisanych funkcji systemów z grupy I i II – pozwalaj� tak�e na zmian� po�o�enia rolet, �aluzji i zas�on odpowiednio do nas�onecznienia i poziomu owietlenia zewn�trznego. Wszystkie, z wyj�tkiem LUTRON-u, umo�liwiaj� te� precyzyjn� regulacj� lamelek �aluzji, dzi�ki czemu mog� one by� ustawione w dowolnym po�o�eniu.
Bezpiecze�stwo. Zdarzenia sygnalizowane przez alarmy, np. po�arowe oraz czujniki obs�uguj�ce ogrzewanie, owietlenie, klimatyzacj� itd. s� monitorowane w czasie rzeczywistym. W praktyce oznacza to, �e system powiadamia nas bezzw�ocznie o wszelkich sytuacjach, które system uzna� za niebezpieczne i wydarzy�y si� podczas naszej nieobecnoci. Wszystkie informacje mog� by� zapisywane w bazie danych, co umo�liwia pó�niejsze ich przegl�danie. Po powrocie do domu mamy wi�c mo�liwo� skontrolowania, co si� w nim dzia�o podczas naszej nieobecnoci.
System EIB wyposa�ony jest w automa-tyczny zamek z kontrol� dost�pu, który rozpoznaje osob� wchodz�c� lub wychodz�c�. Po tym, jak wychodz�cy przekr�ci klucz w drzwiach wyjciowych, zamek mo�e wysy�a� sygna�y do innych urz�dze – np. zgasi� wszystkie wiat�a, zamkn�� rolety, obni�y� temperatur�. Zgubienie klucza nie zmusza w�aciciela do
zmiany zamka. Wystarczy uniewa�ni� prawo dost�pu do domu przyporz�dkowane danemu kluczowi.
Zamka nie mo�na otworzy� ani zamkn�� zdalnie, mo�na natomiast zdalnie zezwoli� (lub nie) na otwarcie go kluczem. Istnieje mo�liwo� wykorzystania ca�kowicie automatycznych drzwi z zamkami otwieranymi zdalnie (lub przez zbli�enie karty dost�pu).
Wy��czniki. Jeli chcemy z jednego miejsca sterowa� kilkoma lampami, roletami i ogrze-waniem, nie musimy instalowa� na cianie baterii kilkunastu w��czników. W zaawansowanych systemach inteligentnych u�ywa si� przycisków wieloklawiszowych. S� bardzo estetyczne i funkcjonalne. Wiele z nich obs�uguje si� pilotem. Ponadto mo�na zastosowa� dotykowe ekrany LCD – które mog� by� zarówno stawiane na stole, montowane w cianie(i jedne i drugie zarówno w wersji przewodowej, jak i bezprzewodowej) – z ekranem graficznym.
Dodatkowe udogodnienia. W grupie III s� to mi�dzy innymi: Integracja z audio i wideo oraz multiroom
– dzi�ki takiemu po��czeniu domownicy mog� s�ucha� w ka�dym pokoju innej muzyki, pochodz�cej z jednego zestawu muzycznego. Wizualizacja na komputerze i sterowanie
przez Internet – w zaawansowanych systemach wszystkie funkcje sterownicze i kontrolne powinny by� dost�pne z ka�dego miejsca w domu. Specjalne oprogramowanie i ekran
(niedost�pne w systemie LUTRON) – umo�liwiaj� ogarni�cie wszystkich urz�dze wchodz�cych w sk�ad systemu jednym spojrzeniem. Sterowanie urz�dzeniami AGD – system
EIB umo�liwia wspó�prac� urz�dze AGD i RTV z magistral� systemu (urz�dzenia takie produkowane s� przez firm� Bosch & Siemens). Kontrola poboru mocy maksymalnej
– polega na p�ynnym, niezauwa�alnym obni�aniu zu�ycia energii np. przez czasowe ciemnianie �róde� wiat�a lub nieznaczne obni�anie temperatury w wybranych pomieszczeniach. Komunikacja g�osowa – systemy EIB
i CRESTRON maj� mo�liwo� d�wi�ko-wego lub g�osowego powiadamiania nas o takich zdarzeniach, jak niezakr�cony kran, nieza-mkni�ta lodówka, ulatniaj�cy si� gaz itp.
Czytnik linii papilarnych chroni dostp do domu i zwiksza bezpiecze�stwo – system dokonuje identyfikacji odcisku palca z wysok� precyzj� i du�� szybko�ci� skanowania – ewentualna niezgodno� traktowana jest jako próba w�amania, wówczas system w��cza alarm i zabezpiecza dom – przez chocia�by blokad rolet zewntrznych w pozycji zamknitej
fot.
Tem
a
Pomocny router Sterowanie systemem przez Internet mo�na sobie u�atwi przez zainstalowanie routera. Jest to urz�dzenie, przez które przechodzi ca�y ruch w sieci lokalnej, zatem to w�a�nie do routera bdzie pod��czony ka�dy komputer w domu. Oprócz tego router pe�ni funkcj bramki do Internetu – to on zostanie pod��czony do modemu internetowego i bdzie udostpnia� Internet pod��czonym komputerom. Router przydaje si tak�e w sytuacji, gdy dostawca Internetu sztucznie ogranicza liczb mo�liwych do pod��czenia do sieci komputerów w domu. Dzieje si tak, gdy firma udostpniaj�ca ��cze zatwierdza dostp tylko dla jednej karty sieciowej, rozpoznawanej po jej unikatowym adresie MAC. Posiadacz routera jest w stanie w prosty sposób skonfigurowa go w taki sposób, aby udawa� t konkretn� kart sieciow�, podczas gdy pozosta�e komputery w sieci lokalnej pozostan� niewidoczne dla osób trzecich.Do uruchomienia bezprzewodowej sieci lokalnej niezbdny jest router z wbudowanym punktem dostpowym sieci bezprzewodowej. Punkt dostpowy wysy�a i odbiera sygna� radiowy, umo�liwiaj�c tym samym komunikacj pomidzy komputerami. Na szcz�cie obecnie ka�dy nowoczesny router ma tak� funkcj. Standardem jest równie� zachowanie minimum jednego wyj�cia
na zwyk�y kabel sieciowy RJ-45, który przydaje si np. do pod��czenia stoj�cego blisko komputera stacjonarnego. W ten sposób mo�na zaoszczdzi na jednej bezprzewodowej karcie sieciowej, jako zintegrowane tradycyjne karty sieciowe z wyj�ciem RJ-45 maj� ju� praktycznie wszystkie nowe pecety.
fot.
D-L
ink
BD9_08_przeglad rynku INSTALACJE.indd 142 2008-08-19 13:26:52
BUDUJEMY DOM 9/2008144
Artyku� promocyjny
Internet zmienia sprz�t komputerowy, urz�-dzenia gospodarstwa domowego, audio, foto i wideo. Jeli jeszcze dzi nasz odtwarzacz DVD czy aparat fotograficzny nie komunikuj� si� z Internetem, to urz�dzenia, które je zast�-pi�, na pewno b�d� wyposa�one w interfejsy do ��cznoci z sieci� domow� i z Internetem. Korzyci z takiego rozwi�zania s� dla u�yt-kownika ogromne.
��czenie komputera z Internetem to dzi czynno� oczywista. U�ytkownicy note-booków doskonale zdaj� sobie spraw� z wygo-dy, jak� zapewnia mobilno� sieci Wi-Fi. Tak Wi-Fi, jak i interfejs Ethernet (czyli po prostu kablowe po��czenie sieciowe) s�u�� najcz�ciej do ��czenia urz�dze ze sob� i udost�pnia-nia im po��czenia z Internetem. Dla komputera Internet to: WWW, e-mail, serwery FTP, sieci P2P, gry online. Bez Internetu, a co za
tym idzie – bez sieci, komputer traci co najmniej po�ow� swojej wartoci u�ytkowej. Router to niewielkie urz�dzenie, które jest centrum sieci domowej. Odpowiada za naj-lepsz� i najszybsz� prac� ��cza internetowego, zabezpiecza pod��czone do niego urz�dzenia przed atakami hakerów i zarz�dza wszystki-mi procesami zachodz�cymi w sieci domo-wej.
Korzy�ci z routera bezprzewodowego: rozdzielenie jednego ��cza internetowego na
tyle komputerów, na ile chcemy, korzystanie z ��cza internetowego w dowol-
nym miejscu mieszkania, domu, ogrodu, wygodne i szybkie przesy�anie danych
(plików) mi�dzy komputerami, wspó�dzielenie plików i multimediów prze-
chowywanych na dysku w sieci,
korzystanie przez wszystkich u�ytkowni-ków z jednej drukarki, skanera itp.,
wspólne rozgrywki w grach wieloosobo-wych (internetowych i sieciowych),
a nawet roz�o�enie op�at abonamentowych za ��cze.
Wybieramy routerdo naszego ��czaDokonuj�c wyboru routera, nale�y zna� rodzaj swojego ��cza internetowego. Mo�na to spraw-dzi� w umowie b�d� zadzwoni� do operato-ra. Poni�ej opisujemy wszystkie najpopular-niejsze sposoby dostarczania Internetu. Wybór konkretnego modelu routera u�atwi ramka.
��cze ADSLOperatorzy ADSL oferuj� najcz�ciej proste modemy USB (pod��czane do komputera przez USB), które s�u�� jedynie do nawi�zania po-
Router – centrum sieci domowejInternet zmienia zasady komunikacji mi�dzy ludmi. W ci�gu zaledwie kilku miesi�cy nauczyli�my si� korzysta� z serwisów spo�eczno�ciowych. Ta nowa, internetowa komunikacja przyci�gn��a do sieci u�ytkowników, którzy wcze�niej niech�tnie przesiadywali przed monitorem. Wed�ug bada� D-Link Technology Trend, przeprowadzonych przez Millward Brown SMG/KRC, �ycie w sieci prowadzi ponad 10 mln Polaków.
d-link.indd 144 2008-08-19 23:48:51
BUDUJEMY DOM 9/2008 145
��czenia komputera z Internetem. Po zaku-pie routera modem b�dzie zupe�nie zbyteczny. Najlepszym rozwi�zaniem jest zakup route-ra z modemem ADSL. Dzi�ki temu w sieci b�-dziemy mie� tylko jedno, za to bardzo funk-cjonalne urz�dzenie. Zastosowanie routera sprawi, �e Internet z jednego ��cza b�dzie do-st�pny na ka�dym komputerze bez konieczno-ci instalowania oprogramowania.Przy ��czu ADSL warto sprawdzi� typ ��cza – Annex (czyt. Aneks), analogowy (Annex A) lub cyfrowy (Annex B). Najcz�ciej spo-tykanym w Polsce Anneksem jest Annex A – na analogowych ��czach telefonicznych (np. Neostrada). Niektórzy operatorzy oferu-j� jednak cyfrowe (ISDN) ��cze w Anneksie B. Przed wyborem routera nale�y spraw-dzi� w umowie lub bezporednio u dostawcy Internetu, jakiego rodzaju Annex dotyczy na-szego ��cza.
��cze od operatoraTV kablowejOd operatora kablówki najcz�ciej otrzyma-my modem z portem Ethernet, do którego pod-��czamy komputer. Gdy chcemy ��cze rozdzie-li� i stworzy� sie� domow�, musimy wybiera� router szerokopasmowy, bez modemu ADSL. Podpinamy go bezporednio do modemu od operatora.
��cze od dostawcy osiedlowegoDostawcy osiedlowi najcz�ciej doprowadza-j� do mieszka przewód Ethernet, który nale-�y pod��czy� do komputera bez porednictwa modemu czy innych urz�dze sieciowych. Gdy chcemy rozdzieli� ��cze i stworzy� sie� domow�, wystarczy wpi�� przewód do portu Ethernet w routerze szerokopasmowym, takim samym jak w przypadku operatora kablowego.
Osiedlowy dostawca Wi-Fi (czyli Internet drog� radiow�)Punkt dost�powy (access point) mo�e „prze-chwyci�” sygna� wysy�any przez dostawc� bezprzewodowego Internetu i rozdzieli� go na wszystkie komputery (karty sieciowe) w na-szym domu. By jednak na innych kompute-rach korzysta� z tego ��cza bezprzewodowo, musimy zainwestowa� tak�e w dodatkowy rou ter Wi-Fi.
WYBIERAMY ROUTER DO ��CZA INTERNETOWEGO
Rodzaj ��cza internetowego Router Wireless N do 600 Mb/s i 11 lat gwarancji Router Wireless G (do 54 Mb/s)
ADSL (Annex A) DSL-2740B DSL-2640B
ADSL (Annex B) DSL-2741B DSL-2641B
Operator TV kablowej DIR-635 lub DIR-655 lub DIR-615 DIR-300
Dostawca osiedlowy DIR-635 lub DIR-655 lub DIR-615 DIR-300
Osiedlowy dostawca Wi-Fi DAP-1160 + DIR-615 DAP-1160
D-Link Polska ul. Waliców 11, 00-851 Warszawa
tel.: 022 583 92 75, faks: 022 583 92 76 e-mail: [email protected]
www.dlink.pl
d-link.indd 145 2008-08-19 23:49:06
BUDUJEMY DOM 9/2008146
Artyku� promocyjny
Wszystkie kraje europejskie podpisa�y i ratyfiko-wa�y protokó� z Kioto wynegocjowany na kon-ferencji w grudniu 1997 r. Zobowi�zuje on kraje uprzemys�owione do ograniczenia emisji gazów powoduj�cych efekt cieplarniany, przede wszyst-kim dwutlenku w�gla. Opracowano te� program globalnego handlu uprawnieniami do emisji CO2 i odsprzedawania ich przez kraje, które emitu-j� niewiele gazów cieplarnianych. Ma to zaha-mowa� proces wzrostu temperatury na wiecie. Naukowcy s� zdania, �e je�eli program reduk-cji emisji gazów zostanie wprowadzony w �y-cie, rednia temperatura na Ziemi obni�y si� do 2050 roku o 0,02–0,28°C.
Przed dwoma laty Nicholas Stern, by�y wi-ceprezes Banku �wiatowego, przygotowa� ra-port, który dowodzi, �e jeli trendy klimatycz-ne si� utrzymaj�, w ci�gu kilku nast�pnych dekad czeka nas kryzys ekonomiczny. Skutki ocieplenia – wyja�awianie gleby, anomalie po-godowe i kataklizmy – poci�gn� za sob� kosz-ty odpowiadaj�ce stracie co najmniej 5 proc. globalnego PKB rocznie. Zdaniem Sterna unik-niemy katastrofy, je�eli w ci�gu najbli�szych 10–20 lat przeznaczymy na walk� z ocieple-niem klimatu rodki wartoci 1–2 proc. wia-towego PKB.
Podejmowane przez Uni� Europejsk� rodki zaradcze sk�adaj� si� z dwu elementów: oszcz�dzania energii, gdy� im mniej jej pro-
dukujemy i konsumujemy, tym mniej emituje-my do atmosfery gazów cieplarnianych; przestawiania si� na ekologiczne, czyli emitu-
j�ce mniej CO2, noniki energii i technologie. W pa�dzierniku 2006 roku Komisja
Europejska przedstawi�a plan dzia�ania na rzecz racjonalizacji zu�ycia energii. Celem jest redukcja o 20 proc. zu�ycia energii w Unii Europejskiej do 2020 roku. Zdaniem autorów mo�na to zrobi�, uruchamiaj�c bardziej spraw-ne elektrownie i trac�c mniej energii przy jej przesy�aniu, buduj�c lepiej izolowane domy, produkuj�c samochody spalaj�ce mniej paliwa, lepiej kontroluj�c zu�ycie energii itd.
Dzi�ki wprowadzeniu w �ycie tych rodków Europa ma nadziej� zaoszcz�dzi� ponad 100 mld euro rocznie.
Na rynku nieruchomoci, gdzie do ogrzania, owietlenia domów i wyprodukowania ciep�ej wody zu�ywa si� od 30 do 40% ca�ej produko-wanej energii, wprowadzenie w �ycie tych za-�o�e ma u�atwi� najwy�szej rangi dokument unijny – Dyrektywa 2002/91/WE o jakoci ener-getycznej budynków.
Dyrektywa ma spowodowa� zaostrzenie wy-maga w zakresie ochrony cieplnej budynków oraz wprowadzenie ogólnoeuropejskiego syste-mu nadawania budynkom certyfikatów zu�ycia energii. W�aciciele nieruchomoci maj� dzi�-ki temu uzyska� bezporedni� zach�t� ekono-miczn� do inwestowania w oszcz�dzanie ener-gii. Ma to regulowa� rynek, który na podstawie certyfikatu b�dzie wy�ej wycenia� nieruchomo-ci, które oszcz�dzaj� energi� i przez to s� tasze w d�ugoterminowej eksploatacji. Ale paradoksal-nie, ten rynkowy mechanizm zaszyty w propo-zycjach zawartych w Dyrektywie, powoduje naj-wi�kszy opór przy jej wprowadzaniu. Inwestycja w systemy energooszcz�dne to bowiem inwesty-cja d�ugoterminowa, cz�ciowo motywowana wiatopogl�dowo, a nie ekonomicznie. Wida� to na przyk�adzie krajów, gdzie certyfikaty ju� obowi�zuj�.
Niech�� i zrozumienieTo, co wydaje si� jednoznaczne z punktu widze-nia ogólnospo�ecznego, wcale nie jest tak jedno-znacznie odbierane przez indywidualnych oby-wateli krajów, w których pojawi�y si� certyfikaty. Jak informuje firma BuildDesk, mi�dzynarodo-wy ekspert w dziedzinie rozwi�za z zakresu efektywnoci energetycznej, w niektórych kra-jach unijnych wiadectwa spotka�y si� pocz�t-kowo z niech�ci� spo�eczn�.
W Wielkiej Brytanii, gdzie w kwietniu 2008 roku wprowadzono certyfikaty EPC (Energy Performance Certificates), okaza�o si�, �e inwe-storzy indywidualni traktuj� certyfikacj� wrogo.
Mo�na by�o to zw�aszcza obserwowa� tu� przed wprowadzeniem EPC. W�aciciele spieszyli si� z wykoczeniem domów i mieszka, by zd�-�y� z ich oddaniem przed 6 kwietnia 2008 roku i unikn�� problemów z podwy�szonymi koszta-mi budowy i wykupienia wiadectwa.
Podobne reakcje mo�na by�o zaobserwowa� w Holandii, gdzie certyfikaty pojawi�y si� ju� pod koniec 2006 roku. Okaza�o si�, �e w prakty-ce tylko spó�dzielnie mieszkaniowe, które sta-nowi� oko�o 35 proc. ca�ego rynku nierucho-moci, by�y zainteresowane wprowadzaniem rozwi�za energooszcz�dnych. Wiedzia�y, �e certyfikacja budynków znacznie u�atwia sprze-da� czy wynajem lokali. Indywidualni inwe-storzy zareagowali niech�ci�, gdy� po wpro-wadzeniu nowych przepisów wzros�y koszty inwestycji mieszkaniowych. Rozwi�zania ener-gooszcz�dne w budynkach wymagaj� przy tym du�o starannoci. Okaza�o si� wi�c, �e aby ra-cjonalnie wybra� technologie i skalkulowa� d�ugoterminow� relacj� kosztów inwestycji do kosztów eksploatacji, potrzebna jest spora wiedza i wiadomo� materia�owa. W�aciciele domów i mieszka skazani s� tutaj na pomoc specjalistów.
By� mo�e wysoka wiadomo� ekologiczna by�a powodem stosunkowo bezbolesnego wprowadze-nia wiadectw w Danii. Obowi�zuj� one tam ju� od 2006 roku, ale ich wprowadzenie poprzedzone zosta�o wieloma dzia�aniami w mediach. Dzi�ki temu wzros�a wiadomo� spo�eczna na temat wy-korzystywania odnawialnych �róde� energii oraz jej oszcz�dnego wykorzystania. Proces wspiera-�o te� profesjonalne doradztwo.
Dowiadczenia mi�dzynarodowe wskazuj� wi�c, �e inwestorzy indywidualni na rynku nieru-chomoci naturalnie d��� do ograniczenia pocz�t-kowych kosztów inwestycji. Inwestycja w tech-nologie energooszcz�dne ma dla nich charakter d�ugoterminowy, raczej wiatopogl�dowy, a nie ekonomiczny. Stwarza to realne zagro�enie dla krótkoterminowych efektów wdro�enia systemu wiadectw energetycznych.
Decyduj�ce dla powodzenia procesu certyfikacji energetycznej budynków jest wykszta�cenie si� profesjonalnego rynku us�ug zwi�zanego z wyda-waniem certyfikatów oraz obs�ug� inwestycji energooszcz�dnych.
�wiadectwa energetyczne– czekanie w blokach
swisspor.indd 146 2008-08-20 09:16:19
BUDUJEMY DOM 9/2008 147
Dlatego niezb�dne jest profesjonalne doradz-two. Dla nowych inwestycji jest to przede wszyst-kim kwestia umiej�tnoci policzenia, jak szybko inwestycje w dom energooszcz�dny zwróc� si� w obni�onych kosztach ich eksploatacji. W przy-padku modernizacji nieruchomoci wymaga to w pierwszej kolejnoci trafnej oceny aktualnego zu�ycia i wskazania racjonalnych ekonomicz-nie rozwi�za, które pozwol� zmniejszy� zu-�ycie energii, a co za tym idzie, koszty eksplo-atacji. Poniewa� energia zu�ywana jest przede wszystkim do ogrzania domów i przygotowania ciep�ej wody, wi�c najwa�niejsze s� kalkulacje w tym zakresie. Potrzeba do tego ca�ej armii do-radców, których wyliczenia prze�o�� si� na kie-sze inwestorów oraz na warto� rynkow� nie-ruchomoci.
Stosownie do tego rozumowania, w ka�dym z krajów, gdzie wprowadzono wiadectwa, wy-kszta�ci� si� spory rynek firm us�ugowych dora-dzaj�cych przy realizacji inwestycji energoosz-cz�dnych oraz przeprowadzaj�cych procedur� obliczenia zu�ycia energii pozwalaj�c� na wy-stawienie budynkowi wiarygodnego wiadec-twa. I o ten rynek w tej chwili toczy si� w Polsce o�ywiona gra wród profesjonalistów.
Wahania ministraJu� w pa�dzierniku 2007 roku w znowelizo-wanym prawie budowlanym by�y minister bu-downictwa Andrzeja Aumiller jednoznacz-nie rozstrzygn�� spraw�, kto w Polsce b�dzie móg� wydawa� wiadectwa energetyczne. Uprawnienia takie uzyska�y wszystkie osoby posiadaj�ce aktualne uprawnienia budowla-ne w zakresie projektowania architektonicz-nego, instalacyjnego lub konstrukcyjnego (te kwalifikacje mo�na te� zdoby�, kocz�c spe-cjalne studia podyplomowe). Ta decyzja wzbu-dzi�a protesty wród specjalistów zajmuj�cych si� budownictwem. Nale�y do nich mi�dzy in-nymi profesor Jerzy Pogorzelski z Politechniki Bia�ostockiej i Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie, który uwa�a, �e polscy projek-tanci w swej masie nie maj� wystarczaj�cego przygotowania w zakresie fizyki budowli, �eby zmierzy� si� z trudn�, sugerowan� przez Uni� Europejsk�, metodologi� obliczeniow�, która pozwala na rzeczywiste wskazanie zu�ycia energii w budynkach.
To w�anie metodologia jest te� w tej chwi-li �ród�em g�ównych kontrowersji. Projekt rozporz�dzenia w tej sprawie przygotowany przez Departament Budownictwa Ministerstwa Infrastruktury jest od kilku miesi�cy intensyw-nie konsultowany, ale jego podpisanie przez ministra zosta�o ju� przesuni�te co najmniej 2 razy. Za usprawiedliwieniem ministra prze-
mawia fakt, �e nie jest to decyzja �atwa. Musi uwzgl�dni� interesy szerokiej grupy osób posia-daj�cych uprawnienia budowlane, reprezento-wanych przez Izb� In�ynierów Budownictwa. In�ynierom z uprawnieniami le�y na sercu mak-symalne uproszczenie metodologii oblicze, tak �eby do wykonywania wiadectw nie by�o potrzebne �adne, dodatkowe, specjalistyczne przygotowanie.
Z kolei specjalici zajmuj�cy si� wdra�aniem w Polsce rozwi�za unijnych, jak dr Aleksander Panek z Narodowej Agencji Poszanownia Energii, twierdz�, �e uproszczone metodolo-gie nie pozwol� na rzeczywiste skalkulowanie zu�ycia energii przez budynek, a to postawi na g�owie wszelk� racjonalno�, tak�e ekonomicz-n�, wdra�anych rozwi�za. W zwi�zku z tym postuluj� stworzenie systemu dodatkowych szkole, które maj� przygotowa� projektan-tów i audytorów do stosowania skomplikowa-nej metodologii oblicze zalecanej przez Uni� Europejsk� i NAPE.
Nie wiadomo, które z tych stanowisk uzyska uznanie ministra. Jedno jednak wiadomo na pew-no – stawk� w tej grze jest opracowanie od 200 do nawet 500 tysi�cy wiadectw rocznie oraz ewen-tualne kszta�cenie tysi�cy specjalistów maj�cych wspiera� ten proces.
Tekst jest cz��ci� spo�ecznej akcji informacyjnej pt. „Paszport energetyczny. Jak i dlaczego?” przy-gotowanej w 2008 roku przez firm� SWISSPOR Polska.
SWISSPOR Polska Sp. z o.o.ul. Kroczymiech 2, 32-500 Chrzanówtel. 032 625 72 50 faks 032 625 72 02
www.swisspor.pl
Pod has�em „Paszport energetyczny: jak i dlaczego” firma SWISSPOR Polska, czo�owy pro-ducent materia�ów budowlanych do termo- i hydroizolacji budynków, rozpocznie we wrze�niu 2008 roku nowy etap swojej spo�ecznej kampanii informacyjnej na temat certyfikacji energe-tycznej budynków. Kampania zosta�a zainaugurowana w maju 2008 roku.
„Du�e zainteresowanie czytelników publikowanymi przez nas w prasie i w sieci wypowie-dziami ekspertów na temat trybu, szans i zagro�e� zwi�zanych z wprowadzaniem certyfikacji energetycznej budynków nasun�o nam my�l, �eby zgromadzi je w jednym miejscu. Dziki temu zarówno profesjonali�ci, jak i inwestorzy indywidualni uzyskaj� dostp do kompletu informacji na temat wprowadzenia certyfikatów” – powiedzia� Robert Kaczor, dyrektor han-dlowy firmy SWISSPOR Polska.
Nowe dzia�ania startuj� we wrze�niu 2008 roku i bd� skoncentrowane w Internecie. SWISSPOR planuje utworzenie w swoim serwisie specjalnej podstrony http://www.swisspor.pl/paszport-energetyczny, na której bdzie mo�na znale� akty prawne zwi�zane z certyfikacj�, wypowiedzi ekspertów, kalkulatory zu�ycia energii oraz informacje, jak uzyska uprawnienia do sporz�dzania �wiadectw energetycznych. Akcji informacyjnej bdzie towarzyszy kampania reklamowa realizowana w Internecie oraz specjalnie przygo-towane ulotki rozdawane przez doradców technicznych firmy.
„Do�wiadczenia innych krajów wykaza�y, �e jednym z istotnych czynników wp�ywaj�-cych na sukces wprowadzenia certyfikacji energetycznej budynków jest wysoki poziom �wiadomo�ci ekologicznej i prawnej spo�ecze�stwa. Inwestorom �atwiej jest prze�kn� wy�sze koszty zwi�zane z podniesieniem standardu energetycznego budynku, kiedy wie-dz�, �e w d�u�szym horyzoncie czasowym przyniesie im to wymierne efekty ekologiczne i finansowe. Mam nadziej, �e nasze dzia�ania u�atwi� im pokonanie tej bariery mental-nej i przyczyni� si do podniesienia poziomu �wiadomo�ci ekologicznej konsumentów na rynku budowlanym i nieruchomo�ciowym” – powiedzia� Jacek Szwoch, prezes zarz�du firmy SWISSPOR Polska.
SWISSPOR jest midzynarodowym producentem materia�ów izolacyjnych o 60 letniej tra-dycji. W Polsce dzia�a od 1999 roku. Swisspor Polska ma 4 linie do produkcji styropianu, dwie linie produkcyjne styropapy oraz fabryk pap termozgrzewalnych w Midzyrzeczu. W ofercie firmy znajduje si styropian SWISSPOR, papy termozgrzewalne Czarna Mamba, styropapa Biterm i we�na szklana SWISSPOR GLASS.
PASZPORT ENERGETYCZNY: JAK I DLACZEGO
swisspor.indd 147 2008-08-20 09:16:35
Okna po�aciowe czy lukarny
BUDUJEMY DOM 9/2008 149
DYLEMATY
Okna po�aciowe czy lukarny? Olimpia Wolf
S�oce PYTANIE CZYTELNIKARodzice maj� dwupi�trowy dom z nieu�ytkowym poddaszem. Wkrótce si� pobieramy i rodzi-ce zaproponowali nam adapta-cj� nieu�ytkowego poddasza na mieszkanie: trzeba zdemon-towa� stary dach, zbudowa� �cian� kolankow� i wykona� now� wi�b� dachow�. Zleci-li�my wykonanie projektu architektowi i w trakcie roz-mów okaza�o si�, �e mo�emy wybra� rodzaj do�wietlenia poddasza – oknami po�aciowymi lub dwiema lukarnami. Czym oba te rozwi�zania si� ró�ni�, poza oczywist� ró�nic� w wygl�dzie?
REDAKCJAZ ró�nicy w konstrukcji okna po�aciowego i lukarny wynika odmienny sposób ich umiesz-czenia w po�aci dachu: budowa lukarny to spore przedsi�wzi�-cie, natomiast zamontowanie okna dachowego jest szybkie i stosunkowo ma�o pracoch�on-ne. Ich usytuowanie w dachu przek�ada si� tak�e na ich od-mienn� u�yteczno�� oraz inny sposób do�wietlenia poddasza. Jak zawsze, gdy mamy co� do wyboru, warto pozna� wady i zalety ka�dego z rozwi�za�, aby go dostosowa� do w�as-nych potrzeb i oczekiwa�.
naOkna po�aciowe czy lukarny?
mmimmmimmmimmmmmmmmmieeeneneneneneneennnenenenneennenee n�n�n�n�n�n�n��n�nnnnnnnnnnn uuuuuuuuuuuuuuuu�y�y�y�y�y�y��y�y�y��y��������y�y�yttttteeteteeteeeeeteteteetteteczczczczczczcczcczcczczczczzczzccczcczc nonnnnnonoononoonnnonnonnno������������������������� o oo oo ooooo oooooorarararararararrrr z zz zz z iininiiiii nynyysposób do�wietlenia poddasza. ssssspspspspsspsssspspssps ooooososoossssososo óbóbóóbóbóbbóbóbóbóbóbbóóóó dddddddddddddddo�o�o�o�oo�o�o�o�o�o�oo�o�o��o wwwwiwwwwiwwwwww eteeeteteeetttteeetee lelelelleeeleleleel nininnniiniiniiaaaaa popopoppopopoooopopooppooddddddddddddddddddddddddaaaaaasasaszazazazzzJak zawsze, gdy mamy co�do wyboru, warto pozna� wadyi zalety ka�dego z rozwi�za�, aby go dostosowa� do w�as-nych potrzeb i oczekiwa�.poddaszu
Jad�c samochodem po podmiejskich drogach, ogl�damy zarówno domy z malowniczymi lukarnami, jak i takie, w których zestawiono obok siebie dwa lub cztery okna po�aciowe. Dostrzegamy wtedy, �e lukarna stanowi dominuj�cy element budynku i w du�ym stopniu kszta�tuje jego wygl�d, a okna po�aciowe wtapiaj� si� w dach i upodabniaj� do jego pokrycia, z daleka s� widoczne, ale stoj�c przed domem, ju� ich nie widzimy.
Równie� wewn�trz budynku te dwa rodzaje okien odmiennie kszta�tuj� przestrze. Okna po�aciowe zamontowane w zestawach stanow� atrakcyjny element poddasza. Usytuowane na ró�nej wyso-
koci po�aci dachowej powoduj� zró�nicowany efekt wietlny, a zestawione z oknami w cianach kolankowych – zapewniaj� szersze pole widzenia.
Lukarny stwarzaj� przytuln� i ciep�� atmosfer� i pasuj� zarówno do rustykalnych pomieszcze, jak i do wn�trz minimalistycznych. Tworz�c dodatkowe skosy i za�amania, powi�kszaj� powierzchni� u�ytkow�, któr� mo�na zagospodarowa�.
Odmienny wygl�d budynku i pomieszcze to nie jedyne ró�nice w zastosowaniu okien po�aciowych i lukarny. Czym wi�c jeszcze si� ró�ni�?
fot.
Fakr
o
fot.
Rhe
inzi
nk
BD9_Okna.indd 149 2008-08-20 17:03:59
BUDUJEMY DOM 9/2008150
Dylematy
Do�wietlenie Ile okien? W pomieszczeniu mieszkalnym powierzchnia okna mierzona w wietle ocie�nicy powinna wed�ug przepisów odpowiada� co najmniej 1/8 powierzchni pod�ogi. Na poddaszu liczy si� t� cz�� powierzchni pod�ogi, nad któr� dach jest na wysokoci 190 cm lub wy�ej.
W praktyce przeszklenie okien po�a-ciowych powinno stanowi� ok. 1/10 powierzchni pod�ogi, a lukarny – 1/8: przeszklenie lukarny powinno by� wi�c wi�ksze. Ró�nica wynika st�d, �e przez okna po�aciowe wpada wi�cej wiat�a, poniewa� umieszczone s� pod mniejszym k�tem do pod�ogi.
Jak do�wietlaj�? Okna po�aciowe i lukarny dowietlaj� pomieszczenia w odmienny sposób:
okna po�aciowe dowietlaj� pomiesz-czenia bardziej równomiernie ni� lukarna: dobrze spe�niaj� swoj� rol� w pokojach dziennych i gabinetach,
lukarny dowietlaj� obszar w jej s�siedztwie: w miar� oddalania si� od okna, nat��enie wiat�a maleje.
Jak wpu�ci� wi�cej �wiat�a?przez okna po�aciowe: umieci� je na dwóch po�aciach: zapew-
ni� wtedy wiat�o o ró�nych porach dnia, zamontowa� dwa lub nawet cztery
mniejsze okna zamiast jednego du�ego, dzi�ki czemu zwi�kszy si� powierzchnia, przez któr� wpada wiat�o,
ukszta�towa� ocie�e tak, by jego górna kraw�d� by�a równoleg�a do pod�ogi, a dolna – prostopad�a: zwi�kszy si� wtedy k�t padania wiat�a,
jeli na poddaszu jest cianka ko-lankowa, pod oknem po�aciowym warto zamontowa� okno kolankowe, które poprawi nie tylko owietlenie pomieszczenia, ale te� widoki na otoczenie.
przez lukarny: zbudowa� raczej jedn� du�� lukarn�
z dwoma oknami ni� dwie w��sze, z których wiat�o b�dzie dociera�o do wn�trza w�ski-mi smugami,
odleg�o� lukarny od przeciwleg�ej ciany dobra� tak, by nie przekracza�a pi�-ciu metrów – powy�ej tej granicy pomiesz-czenie mo�e by� ju� s�abo dowietlone,
Przeszklenie okien po�aciowych powinno stanowi� ok. 1/10 po-wierzchni pod�ogi, a lukarny – 1/8
””
Pod skosami mo�na postawi niskie szafki lub kolorowe tekturowe pude�ka na drobiazgi Okna dachowe bardzo dobrze wygl�daj� na dachach domów wybudowanych w nowoczesnym stylu
Ciekawy efekt �wietlny mo�na uzyska, montuj�c po trzy okna na dwóch s�siaduj�cych ze sob� po�aciach
�wiat�o wpadaj�ce przez okno po�aciowe (a) ...i przez lukarn (b)
a
b
fot.
Rhe
inzi
nkfo
t. Ve
lux
fot.
Cla
ssen
BD9_Okna.indd 150 2008-08-21 18:20:07
Okna po�aciowe czy lukarny
BUDUJEMY DOM 9/2008 151
szeroko� lukarny dobra� tak, by by�a ona szersza od po�owy szerokoci pomiesz-czenia.
Usytuowanie okienDolna kraw�d� okna – zarówno po�acio-wego, jak i lukarny – powinna znajdowa� si� na wysokoci co najmniej 85 cm od pod�ogi; osoba podchodz�ca do okna ma wtedy zapewniony kontakt wzrokowy z otoczeniem i mo�e wygodnie si�gn�� do klamek. Okna po�aciowe
Najlepszy widok na krajobraz za oknem uzyskamy, umieszczaj�c górn� kraw�d� okna na wysokoci ok. 200 cm od pod�ogi.
Dolna kraw�d� okna mo�e by� za-montowana na wysokoci 85–110 cm od posadzki: w ten sposób równie� osoba siedz�ca w pobli�u okna b�dzie mia�a za-pewniony swobodny widok na zewn�trz. Na takiej wysokoci najlepiej zamontowa� okna obrotowe otwierane i zamykane od góry.
Okna otwierane i zamykane od do�u powinny mie� doln� kraw�d� na wysokoci 120 cm od posadzki: mo�na wtedy �atwo je otwiera� i zamyka�.
Wysoko� okien w pomieszczeniu war-to dostosowa� do sposobu ich otwierania.Lukarny
Górna kraw�d� okna w lukarnie powin-na si�ga� wysokoci ok. 220 cm, aby mo�na by�o przez nie wygl�da� w pozycji stoj�cej. Dolna kraw�d� mo�e by� umieszczona na wysokoci 85–100 cm, czyli tak, jak w oknach zamontowanych w pomieszcze-niach bez skosów. Aby wygodnie otwiera�
i zamyka� okna lukarny, klamki umieszcza si� w po�owie ich wysokoci, tak jak w zwy-k�ych oknach fasadowych.
Cechy u�ytkoweOkna po�aciowe i lukarny ró�ni� si� pod tym wzgl�dem, o czym warto wiedzie�, by lepiej dopasowa� wybór do swoich potrzeb.Okna po�acioweDowietlaj� skuteczniej ni� lukarny, ale w przeciwiestwie do lukarn nie zwi�kszaj� przestrzeni pomieszcze. U�ytkuj�c je, trzeba mie� na uwadze warunki atmosfe-ryczne. Podczas upa�u pomieszczenie z oknami po�aciowymi nagrzewa si� du�o szybciej ni� takie samo z lukarnami, warto wi�c zastanowi� si� nad dodatkowym ich zabezpieczeniem markizami lub roletami zewn�trznymi, które ograniczaj� przeni-kanie wiat�a do pomieszcze. Podczas deszczu woda mo�e nakapa� na pod�og�, jeli okna nie zostan� w por� zamkni�te. Trzeba wi�c pami�ta� o ich zamykaniu, gdy wychodzi si� z domu lub zdecydowa� si� na czujniki deszczu, które zamykaj� okna
Trzeba umiejtnie dobra wielko� lukarny do wielko�ci pomieszczenia i jego szeroko�ci, aby promienie s�oneczne o�wietli�y ca�e wntrze
Okno obrotowe (a), okno uchylno-obrotowe (b), okno wysokoosiowe (c)
a
b
c
Koszt kupna i zamontowania okna po�aciowego jest oko�o 50% ni�szy ni� koszt wybudowania lukarny o tej samej powierzchni przeszklenia
Dziki temu, �e okna po�aciowe mo�na ca�kowicie obróci do wewn�trz, ich mycie jest wygodne
fot.
Velu
x
fot.
Mon
ier
BD9_Okna.indd 151 2008-08-21 15:02:47
BUDUJEMY DOM 9/2008152
Dylematy
automatycznie, co oczywicie wymaga dodatkowych wydatków.
Dzi�ki temu, �e okna po�aciowe otwieraj� si� na kilka sposobów, mo�na dopasowa� je do swoich potrzeb: oprócz okien obroto-wych, dost�pne s� np. uchylno-obrotowe z osiami obrotu w po�owie wysokoci i na górze. Otwieraj� si� w taki sposób, �e otwie-rane skrzyd�o wysuwa si� poza pomieszcze-nie: podchodz�c do nich, nie uderzamy w nie g�ow� i mo�emy swobodnie wyjrze� na zewn�trz.
Okna po�aciowe brudz� si� szybciej ni� lukarny, ale �atwo je umy�: zewn�trzn� p�aszczyzn� okna ca�kowicie obraca si� do
wewn�trz, a w niektórych modelach – za-czepia na specjalnych uchwytach.LukarnyLukarny zwi�kszaj� kubatur� pomieszcze, cho� dowietlaj� s�abiej ni� okna po�aciowe. Pomieszczenia si� od nich nie nagrzewaj�, a okna mo�na otworzy� bez obaw tak�e podczas deszczu. Warto pami�ta�, �e okna lukarn maj� takie same cechy u�ytkowe jak okna fasadowe: mo�na na nich powiesi� firanki bez koniecznoci przykr�cania specjalnego dr��ka, mo�na do nich zamon-towa� parapet i postawi� pod nimi doniczki z kwiatami, tak samo si� te� przez nie wygl�da, otwiera je i zamy-ka. Ponadto zapewniaj� taki sam kontakt wzrokowy z oto-czeniem jak okna na ni�szych kondygnacjach.
Koszty �atwiej jest oszacowa� koszty za-montowania okien po�aciowych ni� koszty wybudowania lukarn. Ceny okien po�aciowych i koszty osadze-nia ich w po�aci dachowej oraz ceny akcesoriów (markiz, rolet, �aluzji) u ró�nych producentów s� zbli�one. Ceny okien – 1000–1800 z�, mon-ta� – 150–400 z�, akcesoria (�aluzje – 250–400 z�, rolety wewn�trzne 150–300 z�).
Koszty wybudowania lukarn mog� si� znacznie ró�ni�, zale�� bowiem od techno-logii budowy, wielkoci lukarny, sposobu jej wykoczenia, materia-�u u�ytego na zadaszenie oraz ceny robocizny, która z kolei jest uzale�niona od stopnia skomplikowania budowy lukarny i konstrukcji dachowej.
W przeci�tnych warunkach koszt kupna i zamontowania okna po�aciowego jest conajmniej 50% ni�szy ni� koszt wybudowania lukarny o tej samej powierzchni przeszklenia.
Na oknach mo�na czasem zauwa�y skroplon� par wodn�: przyczyn� skrapla-nia jest niew�a�ciwa wentylacja pomiesz-czenia. Oto, jak mo�na temu zaradzi:
je�li w domu jest wentylacja grawita-cyjna, kominiarz powinien sprawdzi, czy ci�g w kominie jest w�a�ciwy i ewentualnie usun� przeszkod w wyp�ywie powietrza (np. ptasie gniazdo); zatkany lub za niski komin mo�e mie s�aby ci�g lub nie mie go wcale,
pod oknami warto zainstalowa grzej-niki, by powodowana przez nie cyrkulacja powietrza zapobiega�a roszeniu si szyb,
zaleca si kupno okien z nawiewnika-mi i czste wietrzenie pomieszczenia, na-wet w zimie,
zamiast ma�o skutecznej tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, warto zainstalo-wa wentylacj mechaniczn�.
Gdy na oknach skrapla si� woda
Podczas monta�u trzeba dopilnowa ekip, aby w�a�ciwie ukszta�towa�a o�cie�e: jego górna krawd� musi by równoleg�a do pod�ogi, a dolna prostopad�a
Rolety zewntrzne zapewniaj� ochron przeciws�oneczn� oraz zaciemnienie i redukcj ha�asu, np. podczas padaj�cego deszczu lub gradu
Markizy zatrzymuj� ciep�o, zanim przedostanie si ono przez szyb do wntrza
Dziki zamontowaniu okna kolankowego, zwiksza si widoczno� nie tylko na niebo, ale równie� na otoczenie
Szerokie lukarny, w kszta�cie trójk�ta, zwikszaj� przestrze� u�ytkow� poddasza
fot.
Okp
olfo
t. Ve
lux
fot.
Wie
nerb
erge
r
fot.
Fakr
ofo
t. Fa
kro
BD9_Okna.indd 152 2008-08-21 15:02:16
Okna po�aciowe czy lukarny
BUDUJEMY DOM 9/2008 153
BudowaOkna po�aciowe, tak samo jak tradycyjne, sk�adaj� si� ze skrzyd�a, ocie�nicy, przeszkle-nia i okucia obwiedniowego, a dodatkow�, in-tegraln� cz�ci� niektórych okien jest ko�nierz uszczelniaj�cy: do innych okien taki ko�nierz jest sprzedawany oddzielnie. Ramy okienne najcz�ciej wykonane s� z drewna sosnowego, os�oni�tego na zewn�trz profilami z alumi-nium, miedzi lub tytanocynku. Produkuje si� te� okna po�aciowe z PVC lub o zewn�trznej warstwie poliuretanowej, a wewn�trznej drewnianej: te ostatnie s� odporne na wilgo�, wi�c nadaj� si� do �azienek i kuchni.
Lukarny maj� konstrukcj� z�o�on� ze ciany frontowej z otworem okiennym, cianek bocznych i daszka. Jeli pomieszczenie jest adaptowane i szeroko� lukarny nie przekra-cza dwóch metrów, cian� frontow� buduje si� z drewna. Gdy dom jest nowo budowanyi ciany lukarny maj� by� szersze ni� dwa metry, lepiej jest je wykona� z �elbetu.
�cianki boczne lukarny s� konstrukcj� szkie-letow�, któr� obija si� p�ytami OSB i wyka-cza je sidingiem winylowym, oblicówk� z drewna lub materia�em, którym pokryty jest dach. Daszek wykacza si� standardowo tym samym materia�em co dach domu.
Na co zwróci� uwag� podczas monta�u i budowy?Chocia� monta� okien po�aciowych jest prostszy i szybszy ni� konstruowanie lukarny, oba przedsi�wzi�cia s� na tyle skom-plikowane, �e trzeba je zleci� specjalistom. Komfort u�ytkowania okien zale�y bowiem
Lukarna Okno po�aciowe
Okna po�aciowe mog� by� montowane na dachach o k�cie nachylenia 15–90%
””
blacha koszowa zapobiega przenikaniu w g��b budynku wody opadowej i pochodz�cej z roztopów
od strony zewn�trznej lukarna mo�e by� wyko�czona oblicówk� z drewna dobrze zaimpregnowanego
lukarn� o szeroko�ci do 2 m wykonuje si� w technologii szkieletu drewnianego
daszek lukarny najcz��ciej jest pokryty tym samym materia�em, co dach domu
wn�trze lukarny wyka�cza si� zwykle ok�adzin� z p�yt gipsowo-kartonowych
ca�a konstrukcja lukarny powinna by� ocieplona we�n� mineraln� lub styropianem
aby ciep�o nie ucieka�o z pomieszcze� – od strony zewn�trznej – o�cie�e powinno by� dok�adnie ocieplone; od wewn�trz mo�e by� wyko�czone np. p�yt� gipsowo-kartonow�
izolacja przeciwwilgociowa powinna by� starannie wywini�ta na zewn�trzn� stron� o�cie�nicy
folia ochrania ocieplenie okna przed wilgoci�, która mo�e przedostawa� si� z zewn�trz
ko�nierz uszczelniaj�cy zapewnia szczelno�� osadzenia okna i skuteczne odprowadzenie wody z dachu
folia dachowa u�o�ona na lukarnie musi by� bardzo precyzyjnie po��czona z foli� na dachu domu
Zdaniem eksperta
Kiedy zastanawiamy si nad tym, w jaki sposób do�wietli poddasze i zapewni nap�yw �wie�ego powietrza, najcz�ciej bierzemy pod uwa-g dwa rozwi�zania. Pierwsze to budowanie do� powszechnych do nie-dawna lukarn, a drugie to zamontowanie coraz bardziej popularnych, no-woczesnych okien dachowych.
Wybór lukarny wi��e si z konieczno�ci� wykonania projektu przebudo-wy. Projektant musi uwzgldni zmian warunków pracy konstrukcji, np. zwikszenie obci��e� przez dodatkowe elementy, z których wzniesiona ma by lukarna, zmian konstrukcji dachu uwzgldniaj�c� zmian rozstawu krokwi, lub zastosowanie wymianów. Konieczne jest równie� zg�oszenie zamiaru budowania lukarny i z�o�enie projektu w jednostce zajmuj�cej si nadzorem budowlanym, aby uzyska pozwolenie na przebudow. Po wznie-sieniu konstrukcji, �cianki lukarny trzeba ociepli i wyko�czy odpowied-nimi materia�ami zarówno od strony zewntrznej jak i wewntrznej.
Monta� okna dachowego poza wyciciem �at nie wi��e si najcz�ciej z konieczno�ci� ingerencji w konstrukcj dachu, nie wymaga te� budowa-
nia dodatkowych �cianek. Do okien dachowych oferowane s� specjalne ko�nierze uszczelniaj�ce, czyli kompletne oblachowanie zewntrzne umo�-liwiaj�ce po��czenie okna z dowolnym rodzajem pokrycia dachowego. Umieszczenie okna w p�aszczy�nie dachu zwiksza k�t padania �wiat�a, a co za tym idzie poprawia do�wietlenie pomieszczenia. Badania dowiod�y, �e w zale�no�ci od k�ta pochylenia dachu przez okno dachowe wpada nawet do 50 % �wiat�a wicej, ni� przez okno pionowe o tych samych rozmiarach. Znacznie �atwiej zapewni szczelno� na wody opadowe przez stosowanie standardowych ko�nierzy uszczelniaj�cych okna dachowe ni� za pomo-c� skomplikowanych oku blacharskich przy lukarnie. Dodatkow� zalet� okien dachowych jest fakt, �e mo�na je montowa w miejscach, gdzie nie zawsze mo�na zbudowa lukarn oraz zespala w dowolne grupy tworz�c w ten sposób rozwi�zania optymalne dla ka�dego pomieszczenia i ka�de-go u�ytkownika.
S�awomir Kwarciak, mened�er produktu, FAKRO Sp. z o.o.
Lukarna czy okna dachowe?
BD9_Okna.indd 153 2008-08-21 15:01:46
BUDUJEMY DOM 9/2008154
Dylematy
od precyzyjnego po��czenia ich z dachem oraz w�aciwego uszczelnienia. Okna po�acioweWi�kszo� modeli okien po�aciowych mo�-na montowa� na dachach o k�cie nachylenia mi�dzy 15 a 90 , cho� s� i takie, które nadaj� si� do wbudowania w dach o nachyleniu od 15–20 do 55–65 .
Podczas monta�u trzeba zwróci� szczególn� uwag� na w�aciwe ocieplenie ocie�nicy: w tym celu po zamocowaniu okna w po�aci dachowej przestrze mi�dzy dachem a krokwiami wype�nia si� materia�em termo-izolacyjnym (np. we�n� mineraln�). Przed zamontowaniem ko�nierza uszczelniaj�cego trzeba dok�adnie wywin�� izolacj� przeciw-wilgociow� na zewn�trzn� stron� ocie�nicy i zamontowa� rynienk� odwadniaj�c�.Lukarna Lukarn� najlepiej jest budowa� na dachach o nachyleniu 45 , opartych na cianach kolankowych o wysokoci powy�ej metra.
Szczególn� uwag� nale�y zwróci� na zachowanie ci�g�oci izolacji: foli� dachow� u�o�on� na lukarnie trzeba bardzo dok�ad-nie wywin�� na okno i po��czy� z foli� na dachu. Ponadto nale�y dobrze uszczelni� (np. impregnowanymi g�bkami uszczel-niaj�cymi) blachy koszowe, które montuje si� na styku po�aci dachowej ze ciankami bocznymi.
Podczas budowy lukarn �atwiej pope�ni� b��dy, najcz�ciej spowodowane przerwa-niem ci�g�oci izolacji termicznej, które skutkuj� powstaniem mostków termicz-nych, czyli miejsc, przez które ucieka ciep�o. Dlatego do domów energooszcz�dnych zaleca si� raczej okna po�aciowe, które obecnie produkuje si� te� w wersji energo-
oszcz�dnej, np. z dwukomorowym pakietem szybowym.
PodsumowanieZarówno okna po�aciowe, jak i lukarny
mog� skutecznie dowietla� poddasze. Dokonuj�c wyboru, warto si� wi�c zastano-wi�, jaki efekt chcemy uzyska� na zewn�trz i wewn�trz budynku.
Jeli nie chcemy nic zmienia� w wygl�-dzie budynku, lepszym rozwi�zaniem b�d� okna po�aciowe, jeli natomiast chcemy go zmodyfikowa�, polecane s� lukarny.
Warto te� wzi�� pod uwag�, �e wybieramy pomi�dzy lepszym dowietleniem, które zapewniaj� okna po�aciowe, lub wi�ksz� po-wierzchni� pomieszczenia, która powstanie po wybudowaniu lukarn.
Wa�nym czynnikiem decyduj�cym o wy-borze s� równie� koszty obydwu wariantów: wybudowanie lukarn jest co najmniej o po-�ow� dro�sze ni� zamontowanie okien po�a-ciowych, ale zawsze trzeba uwzgl�dni� kon-kretne potrzeby i upodobania.
Przed ustaleniem wielko�ci okien warto zmierzy rozstaw krokwi i zakupi okno o takich wymiarach, by wpasowa�o si w szeroko� rozstawu krokwi. Okna mo�na te� zamontowa, gdy ich szeroko� jest mniejsza lub wiksza od tego rozstawu:a) okno troch w�sze ni� rozstaw krokwi: przybija si listewk do wewntrznej cz�ci krokwi,b) okno troch szersze ni� rozstaw krokwi: przybija si desk na wierzch krokwi, c) okno znacznie mniejsze ni� rozstaw krokwi: stosuje si tu tzw. wymiany,d) okno du�o wiksze ni� rozstaw krokwi: wycina si kawa�ek krokwi i montuje dwa tzw. wy-miany – górny i dolny.
Odpowiedni� d�ugo� okna po�aciowe-go ustala si w zale�no�ci od k�ta nachy-lenia dachu, zgodnie z zasad�, �e im k�t nachylenia dachu mniejszy, tym wiksza d�ugo� okna.
D�ugo� okna po�aciowego a k�t nachylenia dachu
Monta okna po�aciowego a rozstaw krokwi
Okno zamontowane w dachu o k�cie nachylenia 30° (a), 45° (b) i 60° (c)
Najcz�ciej s� kupowane okna dachowe wykonane z drewna, pokryte lakierem transparentnym lub farb� kryj�c�
a
b
c
fot.
Rot
o
a cb d
BD9_Okna.indd 154 2008-08-21 17:07:44
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuj� okna po�aciowe...
a ile kosztuj� lukarny?
UCHYLNO-OBROTOWE
OBROTOWE
PRZYDATNE ADRESY
– ceny brut to –
FAKRO 018 444 04 44 www.fakro.plMONIER (BRAAS) 0 801 900 555 www.monier.pl
OKPOL 077 404 66 66 www.okpol.plRHEINZINK POLSKA 022 611 71 30 www.rheinzink.pl
ROTO 081 855 05 21 www.roto.plVELUX 022 337 70 00 www.velux.pl
1867z�
od 1165z�
1305z�
1413z�
1841z�*
AKCESORIA DODATKOWE DO OKIEN DACHOWYCH
wymiary: 55 × 98 cm; – 114 × 140 cmmateria�: drew-no sosnowe kle-jone warstwowo,
impregnowane i dwukrotnie lakierowane;oszklenie: zewntrzna szyba hartowana, we-wntrzna z pow�ok� niskoemisyjn�;k�t nachylenia dachu: 15–55°;gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szybaVelux, model GHL
wymiary: od 55 × 98 cm;materia�: drewno sosno-we, impregno-wane pró�niowo
i malowane lakierem akrylowym;oszklenie: zestaw szybowy 4H-16-4T; k�t nachylenia dachu: 15–55°;gwarancja: 10 lat na oknoFakro, model FPP preSelect
wymiary: 114 × 140 cm;materia�: PVC oraz z drewna – lakierowanej klejonki sosno-
wej w kolorze naturalnym z trzema warstwami ochrony; oszklenie: szyba energooszczdna, zewntrzna hartowana;k�t nachylenia dachu: 20–65°;gwarancja: 15 latRoto, model 735 H/K
tradycyjna: (lukarna o d�ugo�ci 230 cm, wysoko�ci i szeroko�ci przy �ciance frontowej 200 cm)okno o wymiarach 140 × 140 cm: ok. 500–600 z�konstrukcja: ok. 250 z�– kalenica– przecite krokwie– deska kalenicowa lukarny– kulawkiposzycie: ok. 500–600 z�orynnowanie: ok. 100–250 z�obróbki blacharskie: ok. 100–300 z�materia�y: ok. 1450–2000 z�robocizna: ok. 1500 z�razem: ok. 2950–3500 z�
�ukowa (tzw. wole oko)(lukarna o d�ugo�ci grzbietu 230 cm, wysoko�ci 105 cm i szeroko�ci 210 cm, przy �ciance frontowej)okno o wymiarach 150 × 75 cm: ok. 1000–1300 z�konstrukcja: ok. 350 z�– �aty gite– krokiewkiposzycie: ok. 200–300 z�obróbki blacharskie: 100–300 z�materia�y: 1650–2250 z�robocizna: ok. 2000 z�razem: ok. 3650–4250 z�
od 996z�
KOLANKOWE
WYSOKOOSIOWE
Robocizna: ok. 150–400 z� cena jest uzale�niona od regionu Polski i stopnia trudno�ci (monta� na nowym dachu lub na ju� istniej�cym)
Ko�nierze uszczelniaj�ce do okien obrotowych i uchylno-obrotowych:– do pokry p�askich cienkich: 200–260 z�– do pokry falistych: 225–300 z�– do pokry wysoko profilowych: 245–340 z�
Ko�nierze do okien kolankowych: 435–500 z�Ko�nierz paroprzepuszczalny: 80–90 z�Ko�nierz paroszczelny: ok. 85 z�
Os�ony manualne: roleta wew.: 150–300 z�
roleta plisowana: 330 – 450 z��aluzje: 245–390 z�roleta zew.: 900–2000 z�moskitiera: 330–420 z�
Os�ony elektryczne:roleta wew.: 790–910 z�roleta plisowana: 895–1055 z�
markiza: 1100–1300 z��aluzje: 860–1000 z�roleta zew.: 1000–2250 z�
ceny w zale�no�ci od wymiarów
wymiary: 55 × 78 cm – 134 × 160 cm;materia�: drew-no sosnowe kle-jone warstwowo, impregnowane i dwukrotnie la-kierowane;
oszklenie: zewntrzna szyba hartowana, we-wntrzna z pow�ok� niskoemisyjn�; k�t nachy-lenia dachu: 15–90°;gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szybaVelux, model GGL
wymiary: 78 × 140 cm;materia�: klejo-ne drewno so-snowe klasy I, lakierowane trzy-krotnie;
oszklenie: zestaw szybowy 4HB IO/16/4T, ze-wntrzna szyba hartowana i samoczyszcz�ca SGG Bioclean; k�t nachylenia dachu: 20–55°;gwarancja: 10 lat okno, 20 lat szybaOkpol, model Perfect OPBH
wymiary: od 78 × 60 cm;materia�: drewno sos-nowe, impre-gnowane pró�niowo
i malowane lakierem akrylowym; oszklenie: zestaw szybowy 4H-16-33.1T; k�t nachylenia dachu: 15–55°;gwarancja: 10 lat na oknoFakro, model BVL
*cena za okno drewniane
inforynki_okna_dach.indd 156 2008-08-21 15:25:21
BUDUJEMY DOM 9/2008158
Pierwszy krok – wybierz przybory sanitarne i materia�y na �ciany i pod�og�. Drugi – narysuj �azienk� w skali. Trzeci – wytnij z papieru kszta�ty przyborów sanitarnych i rozmie�� je na planie. Je�li zrobisz to dobrze, �azienka b�dzie wygodna i funkcjonalna. Potem wybierz wykonawc� i przedstaw mu swoje czekiwania. Ko�cowy efekt? Pi�kna �azienka.
REMONT
�azienkaAleksandra Ku�mierczyk
�azienkowe
�azienkaAleksandra Ku�mierczyk
wywy(prze)(prze)obra eniaobra eniaRemont �azienki? Ale jaka ma by�? Kolorowa, wystylizowana, a mo�e ca�kiem prosta, klasyczna, bez dekoracji i zb�dnych dodatków? Najpierw warto wszystko do-k�adnie zaplanowa�: wybra� styl i do niego dopasowa� dodatki. Jeli trzeba zainstalowa� now� umywalk�, wymieni� wann� na prysznic czy wstawi� bidet, najprawdopodobniej b�dzie trzeba do-prowadzi� tak�e nowe rury z ciep�� i zim-n� wod�, nowe pod��czenia do kanalizacji, a nawet system ogrzewania.
InstalacjeKanalizacyjnaCz�sto w czasie remontu okazuje si�, �e ko-nieczna jest wymiana instalacji kanalizacyj-nej, szczególnie tej wykonanej z rur �eliw-nych. Instalacj� z PVC wymienia si� rzadko
fot.
Cer
amik
a P
arad
y�
BD9_remont_lazienka.indd 158 2008-08-20 16:27:46
�azienka
BUDUJEMY DOM 9/2008 159
i tylko wtedy, gdy jej dotychczasowy prze-bieg ogranicza pod��czenie nowych przybo-rów sanitarnych. Przebieg rur. Ustala si� go na samym po-
cz�tku, uwzgl�dniaj�c istniej�ce piony i po-dejcia. Spadek rur. Powinien by� jednakowy na
ca�ej d�ugoci odcinków poziomych i wyno-si� 2–3% (2–3 cm na ka�dy metr). Wi�kszy spadek nie jest wskazany, bo wtedy przep�yw cieków b�dzie wywo�ywa� szumy. Zbyt ma�y natomiast mo�e utrudnia� sp�yw cie-ków, a to sprzyja zatykaniu si� instalacji. Odleg�o�� sedesu od pionu. Nie mo�e
przekracza� trzech metrów. Syfony. Chroni� przed nap�ywaniem
gazów kanalizacyjnych do pomieszcze, dlatego powinny by� zamontowane mi�dzy ka�dym przyborem sanitarnym a rur� odprowadzaj�c� cieki do kanalizacji. Syfon musi by� zawsze wype�niony wod�. cianki instalacyjne. Wykonuje si� je
wtedy, gdy instalacja jest za daleko odsu-ni�ta od pionu kanalizacyjnego lub gdy pla-nuje si� monta� wisz�cej miski ust�powej. Wentylacja. Ka�dy pion kanalizacyjny po-
winien by� odpowietrzany za pomoc� wy-wiewki lub zaworów napowietrzaj�cych.Uwaga! Wielu inwestorów, by zminimalizo-wa� koszty modernizacji �azienki, wiado-mie rezygnuje z monta�u wywiewki. Jest to niezgodne z przepisami i wczeniej czy pó�-niej doprowadzi do wyp�ywu gazów kanali-zacyjnych do wn�trza.
WodnaMusi by� przebudowana lub rozbudowana, jeli ma si� zmieni� dotychczasowa lokali-zacja urz�dze sanitarnych. Stare instala-cje (najcz�ciej stalowe), zaroni�te kamie-niem i skorodowane, b�d� tak�e wymaga�y wymiany. Rury. Poziome odcinki rur powinno si�
prowadzi� jak najbli�ej pod�ogi, by zmini-
malizowa� zagro�enie, �e zostan� uszko-dzone podczas zawieszania na cianach elementów wyposa�enia �azienki. Podej-cia pod baterie stoj�ce doprowadza si� poni�ej przyborów. Do ich ��czenia u�ywa si� sztywnych rur lub elastycznych w��yków.
W instalacji wodnej stosuje si� rury z two-rzyw sztucznych: PVC, PP, PE, PB oraz rury miedziane i stalowe. Jednak to, jaki rodzaj rur zostanie u�yty do wykonania instalacji, nie ma wi�kszego wp�ywu na pó�niejsz� jej eksploatacj�. Baterie, potocznie zwane kranami, dobie-
ramy do rodzaju i kszta�tu urz�dze sanitar-nych: umywalki, wanny, prysznica czy bi-detu. Na�cienne mocuje si� bezporednio do prze-wodów z ciep�� i zimn� wod�, zachowuj�c nast�puj�ce odleg�oci w pionie:
– od brzegu umywalki – 25–35 cm;– od brzegu wanny – 10–18 cm;
Stoj�ce, zwane te� sztorcowymi, montuje si� w otworach o rednicy 28–35 mm w brzegu przyborów sanitarnych (wanny, umywalki, bidetu). Otwory mog� by� fa-brycznie wykonane, mo�na te� je wywierci� na budowie.
Obecnie najcz�ciej stosuje si� baterie jed-nootworowe, które – w odró�nieniu od dwu-otworowych – wymagaj� jednego otworu w przyborze sanitarnym. Uwaga! Montuj�c baterie, nale�y pami�ta� o zasadzie: ciep�a woda – z lewej, zimna – z prawej strony.
OgrzewanieRemontuj�c �azienk�, warto pomyle� o wy-mianie starego grzejnika na nowy lub nawet o zainstalowaniu ogrzewania pod�ogowe-go. Wspó�czesne grzejniki ró�ni� si� bardzo od tych dawniej stosowanych, jakich wiele jeszcze w naszych �azienkach. Wykonane z aluminium, stali polerowanej czy nawet szk�a, mog� pe�ni� funkcj� cianek dzia�o-
Stela�e podtynkowe mocuje si na specjalnych szynach monta�owych przykrcanych do �ciany i pod�ogi. Ich zabudowa znacznie wycisza dzia�anie przyborów sanitarnych
fot.
Tece
Instalacj wodoci�gow� w �azience mo�na wykona na dwa sposoby: w uk�adzie rozdzielaczowym (a), w uk�adzie trójnikowym (b)
a
b
REKLAMA
BD9_remont_lazienka.indd 159 2008-08-20 16:28:22
BUDUJEMY DOM 9/2008160
Remont
wych, rozgraniczaj�cych przestrze �azienki na k�pielow� i wypo-czynkow�, mog� s�u�y� jako wieszaki na r�czniki lub stanowi� obu-dow� lustra.Planuj�c ogrzewanie �azienki do wyboru mamy: grzejniki panelowe c.o. – zapewniaj� utrzymanie temperatury na po-
ziomie oko�o 20�C; grzejniki drabinkowe c.o. – pionowe przewody rozdzielaj�ce, po��-
czone poziomymi rurkami; mog� mie� dowolny kszta�t i kolory; ogrzewanie pod�ogowe – w �azience najlepiej sprawdzi si� ogrzewa-
nie elektryczne, które szybko nagrzewa posadzk�; w tego typu ogrze-waniu maty lub kable grzewcze uk�ada si� bezporednio pod posadz-k� lub na p�ytkach, jeli na stare p�ytki uk�adamy nowe. ElektrycznaRemont instalacji elektrycznej w �azience nie nale�y do najprostszych, dlatego nie powinny si� do niego bra� osoby, które si� na tym nie zna-j�. Musi by� wykonany z zachowaniem wszystkich warunków bezpie-czestwa: �ród�o pr�du nie powinno by� umieszczone w tzw. I strefie,
wyznaczonej przez zewn�trzne kraw�dzie wanny i kabiny pryszni-cowej; w odleg�oci 60 cm od wanny i brodzika nie mo�na instalowa�
�adnych gniazd elektrycznych; poza t� stref� nale�y stoso-wa� gniazda bryzgoszczelne, to znaczy z samozamykaj�c� si� os�onk�; instalacja elektryczna musi by� zabezpieczona wy��cznikiem
nadpr�dowym i ró�nicowopr�dowym, zamontowanym w g�ównej rozdzielnicy lub w oddzielnej skrzynce na zewn�trz �azienki; do wszystkich punktów trzeba prowadzi� przewody trzy�y�owe
z przewodem ochronnym; niskonapi�ciowe owietlenie halogenowe trzeba pod��czy� do
transformatora; jeli w �azience ma by� zainstalowany wentylator uruchamiaj�cy
si� automatycznie po zapaleniu wiat�a (wentylator sprz��ony
Jednouchwytowe (wyposa�one w mieszacz zimnej i ciep�ej wody) – dzi� najpopularniejsze, dziki nim mo�na oszczdza wod.Dwuuchwytowe s� mniej wygodne. Ustawienie ciep�ej wody mo�e trwa nawet kilka minut, a to powoduje jej wiksze zu�ycie. Termostatyczne – pozwalaj� ustawi temperatur wyp�ywaj�cej wody bez wzgldu na temperatur wody i ci�nienie w instalacji. Warto j� zamontowa nad wann� lub brodzikiem.Bezdotykowe – jeden z bardziej nowoczesnych rodzajów bate-rii. Woda p�ynie wtedy, gdy pod�o�y si rce pod wylewk. Takie baterie s� bardzo drogie, dlatego rzadko stosuje si je w domach jednorodzinnych.
Jakie baterie �azienkowe wybra�?
Grzejnik �azienkowy mo�e pe�ni tak�e funkcj przegrody, rozdzielaj�cej przestrze� �azienki
fot.
Vasc
o
fot.
Ferr
o
BD9_remont_lazienka.indd 160 2008-08-20 16:29:53
�azienka
BUDUJEMY DOM 9/2008 161
z wy��cznikiem), przed jego zamontowa-niem trzeba u�o�y� obwód, który b�dzie ste-rowa� jego prac�.
ciany i pod�ogiWykoczenie cian i pod�óg powinno by� nie tylko �adne, ale przede wszystkim funk-cjonalne, to znaczy bezpieczne, odporne na dzia�anie wody i wilgoci oraz �atwe do utrzymania w czystoci.
Wokó� prysznica, wanny i umywalki cia-ny i pod�ogi musz� by� odporne na zachla-pywanie, a w pozosta�ej cz�ci �azienki – na wilgo�. Uwaga! Przed u�o�eniem w �azience no-wych ok�adzin, na cianach i pod�odze na-
le�y zastosowa� izolacj� przeciwwilgociow� z dwóch-trzech warstw preparatu uszczel-niaj�cego, zwanego p�ynn� foli�.
Do wykaczania cian i posadzek w �a-zience mo�na zastosowa� ró�ne materia�y. P�ytki ceramiczne. S� najpopularniejsze,
a dost�pne w tak wielu rodzajach, wzorach i kszta�tach, �e mo�na je dobra� do ka�dego gustu i mo�liwoci ka�dej kieszeni – mog� na-wet imitowa� drewno, beton czy tapety. Do wi�kszoci z nich mo�na dokupi� specjalne elementy dekoracyjne: listwy, dekory czy mo-zaik� w identycznej kolorystyce. Kamie�. Cho� trwa�y i �atwy do utrzyma-
nia w czystoci, w �azienkach nie stosuje si� go cz�sto, bo jest drogi: ok�adziny z mar-
muru i granitu s� du�o dro�sze od p�ytek. Kamie dobrze wygl�da w du�ych, przestron-nych salonach k�pielowych – w ma�ych �azienkach lepiej stosowa� go z umiarem. Jest od-porny na dzia�anie wilgoci, ale cenione ze wzgl�du na szlachet-ny wygl�d marmury s� nieod-porne na kwasy, a tak�e rod-ki czystoci stosowane do mycia �azienek (te do usuwania kamie-nia, zostawiaj� na marmurze g��bokie w�ery). Granity, w odró�nieniu od marmurów, nie wymagaj� konserwacji. Szk�o. Jest modne w �azience,
od kiedy wspó�czesne techno-logie umo�liwi�y stosowanie go
Obudowa wanny Najpopularniejszym materia�em na �ciany i pod�ogi w �azience s� p�ytki ceramiczne ró�nej wielko�ci
Remont �azienki to okazja, by rozmieszczenie przyborów sanitarnych zmieni� na bardziej ergonomiczne
fot.
Ville
roy
& B
och
fot.
Cer
amik
a K
o�sk
ie
Umywalka z limitowanej serii inspirowanej Igrzyskami. Oryginalne, zabawne rysunki, przedstawiaj�ce p�ywaków, mog� spodoba si nie tylko najm�odszym u�ytkownikom �azienki
fot.
Roc
a
Gotowa os�ona z laminatu. Mocuje si j�
na zatrzaski do wsporników wanny, wic
w razie potrzeby mo�na j� bez problemu zdj�.
Najcz�ciej kupuje si j� jako dodatkowe wy-
posa�enie niektórych modeli wanien.
Gotowa os�ona ze styropianu. Jest to
kszta�tka dopasowana do wanny, u�atwia-
j�ca jej monta�. T�umi odg�osy k�pieli i na-
pe�niania wanny i chroni wod przed sty-
gniciem. Jest te� gotowym podk�adem pod
p�ytki. Takie same kszta�tki stosuje si do
brodzików.
Obmurowanie. Najpopularniejszy sposób
obudowywania wanny. Zamiast dawniej
stosowanych do tego cegie�, u�ywa si do
tego kszta�tek z betonu komórkowego grubo-
�ci 5–6 cm, które ��czy si na klej.
Obudowa z p�yt. P�yty gipsowo-kartonowe
lub gipsowo-w�óknowe mocuje si do stela-
�a z lekkich profili stalowych. Przed zamon-
towaniem trzeba zabezpieczy je preparatem
gruntuj�cym – to zmniejszy ich nasi�kliwo�.
Je�li montuje si je do wanien zaokr�glo-
nych, mo�na je nawil�y – wtedy bd� si �a-
twiej wygina.
Uwaga! W obudowie wanny nale�y zrobi
wnk na stopy – tak aby podchodz�c do niej,
nie stuka�o si w ni� stopami. W obudowie
trzeba te� zrobi rewizj, czyli otwór umo�liwia-
j�cy dostp do instalacji wodno-kanalizacyjnej
w razie jej awarii. Otwór os�ania si zwykle
osadzon� w metalowej ramce p�ytk� z tego
samego materia�u co ok�adzina. Ramk mo-
cuje si na zamki magnetyczne.
BD9_remont_lazienka.indd 161 2008-08-20 16:31:04
BUDUJEMY DOM 9/2008162
Remont
jako wykoczenie cian i pod�óg. Jest to roz-wi�zanie kosztowne (oko�o 200–400 z�/m2 – szk�o na cian� i 500–1000 z�/m2 – szk�o na pod�og�), dlatego jego amatorzy rezygnu-j� z krycia nim ca�ych cian czy pod�óg na rzecz dekoracyjnych detali. W sprzeda�y s� dost�pne p�ytki szklane bezbarwne lub barwione. Beton. Ceniony przez zwolenników pro-
stoty, bo nadaje wn�trzu surowy, zimny wygl�d. Jeli jest wypolerowany, nie kruszy si� i nie wch�ania wody. Aby si� nie brudzi� i by� �atwo zmywalny, musi by� im-pregnowany. A to sprawia, �e jest drogi (85–165 z�/m2). ywica epoksydowa. Stosuje si� j� tylko
na pod�ogi (w tym tak�e na pod�ogi z ogrze-waniem pod�ogowym). Jest trwa�a, �atwa do utrzymania w czystoci, odporna na wilgo� i cieranie. Mo�na w niej zatopi� dowolne elementy dekoracyjne. Drewno. Do �azienek nadaj� si� odporne
na wilgo� gatunki egzotyczne: iroko, teak, ipe, doussie. Maj� one ró�norodn� kolorysty-k�: od delikatnych barw oliwkowych, przez czerwie, br�z, do czerni. Najcz�ciej ��czy si� je z innymi materia�ami lub stosuje tyl-
ko w jednej z wybranych stref. Drewno musi by� impregnowane.Uwaga! P�ytkami, kamieniem czy szk�em nie trzeba pokrywa� ca�ych cian. Mo�na u�o-�y� je w wybranych strefach – tu� obok umy-walki, wanny czy natrysku i w ten sposób optycznie podzieli� �azienkow� przestrze. Trzeba to jednak zrobi� z rozwag�, bo jeli �a-zienka jest ma�a – podzielona – wyda si� jesz-cze mniejsza.
Urz�dzenia sanitarneWspó�czesne urz�dzenia sanitarne produ-kuje si� nie tylko z ceramiki. Umywalki i brodziki, a tak�e inne sprz�ty wykonu-
je si� ze szk�a, kamienia, �ywicy epoksydo-wej, drewna i stali. Ich kszta�ty cz�sto od-biegaj� od klasycznych, prostych form. Miska ust�powa i bidet. Ka�de z tych
urz�dze mo�e by� wisz�ce lub tradycyjne stoj�ce – mocowane do pod�ogi. Zalet� pierwszych jest to, �e zbiornik na wod� i wszystkie pod��czenia wodne ukry-te s� za ciank� instalacyjn�, która mo�e by� praktyczn� pó�k�. Urz�dzenia wisz�-ce s� wygodniejsze w u�yciu i u�atwiaj� sprz�tanie �azienki. Zainstalowane w ma-�ym pomieszczeniu optycznie dodaj� prze-strzeni. Urz�dzenia stoj�ce wybiera si� przede wszystkim ze wzgl�du na ni�sz� cen� i �atwo� monta�u.
Miski ust�powe i bidety produkuje si� g�ównie z ceramiki, ale mo�na tak�e kupi� ich luksusowe wersje ze stali nierdzewnej. Sp�uczki. Mog� by� zbiornikowe lub ci-
nieniowe. Nie stosuje si� ju� sp�uczek umieszczanych wysoko nad misk� ust�po-w�, lecz tworzywowe lekkie pojemniki za-wieszane bezporednio nad ni� albo ce-
Bidet i wc mog� by stoj�ce – mocowane do pod�ogi (a) lub podwieszane (b). Przybory wisz�ce s� bardzo praktyczne, bo u�atwiaj� mycie pod�ogi, ale trzeba za nie wicej zap�aci
Aby �azienka by�a funkcjonalna, musz� by spe�nione wymagania dotycz�ce odleg�o�ci urz�dze� sanitarnych od �cian (a), odleg�o�ci urz�dze� sanitarnych od innych urz�dze� sanitarnych (b), wolnej przestrzeni przed urz�dzeniami sanitarnymi (c)
”
Aby oszcz�dza� wod�, wystarczy zamontowa� perlatory – urz�dzenia, które napowietrzaj� i rozpraszaj� strumie� wody, dzi�ki czemu zu�ywa si� jej mniej (nawet o 60%)
”
fot.
Cor
am P
olan
dfo
t. C
oram
Pol
and
a
b
b
c
a
BD9_remont_lazienka.indd 162 2008-08-20 16:31:53
�azienka
BUDUJEMY DOM 9/2008 163
Roleta wewntrzna z tkaniny poliestrowej. Nie trzeba jej podnosi, by regulowa ilo� �wiat�a przenikaj�cego do pomieszczenia
ramiczne sp�uczki zintegrowane z misk�. Sp�uczki misek wisz�cych s� zawieszone na stela�ach i ukryte za ich obudow�. Umywalki. Mog� mie� kszta�t ko�a, pó�-
kola, elipsy, kwadratu i prostok�ta o ró�-nych wymiarach. Najbardziej typowe to:– szeroko� – 35, 40, 45, 50, 55, 60 cm;– g��boko� – od 25 do 60 cm.Umywalki ró�ni� si� sposobem monta�u. Mo�na je przykr�ci� do ciany na ruby, wkr�ty lub u�ywaj�c wsporników, w taki sposób, by syfon by� widoczny lub zas�oni�ty postumentem lub pó�pos-tumentem. To ostanie rozwi�zanie, jako dodatkowe podparcie, stosuje si� tak�e wtedy, gdy umywalka jest ci��ka. Umywalki mo�na tak�e wbudowa� w szafki: podwieszaj�c lub nak�adaj�c na blat, w ten sposób uzyska si� miejsce na kosmetyki i przybory sanitarne. Wanna i kabina prysznicowa. Najlepiej,
jeli w trakcie remontu mo�na tak zorgani-
zowa� przestrze, by w nowej �azience mie� oba te urz�dzenia. Jeli jednak jest to nie-mo�liwe, mo�na kupi� wann� po��czon� z prysznicem. Nowoczesne wanny do-st�pne s� w ró�nych kszta�tach i kolorach. Najcz�ciej wykonuje si� je z akrylu i stali, rzadziej z �eliwa.
Dodatkowym wyposa�eniem wanien lub kabin natryskowych mog� by�:– panele prysznicowe – oprócz s�uchawki prysznicowej maj� dysze, przez które z ró�-n� si�� wyp�ywa woda i w ten sposób masuje cia�o; intensywno� wyp�ywu i temperatur� wody reguluje si� przyciskami;– deszczownice – do� kosztowna odmia-na pryszniców; montuje si� je przy suficie. Rozpryskuj� wod� tak, by k�pi�cy mia� wra-�enie, �e stoi w strugach deszczu lub pod wodospadem;– panele z funkcj� chromoterapii, czyli le-czenia wiat�em i aromaterapii, czyli lecze-nia zapachami; s� to urz�dzenia luksusowe – ka�de z nich mo�e kosztowa� nawet 70 tys. z�. Uwaga! Nowe urz�dzenia – wann�, umywal-k�, brodzik, misk� ust�pow� i bidet oraz bate-rie nale�y kupi�, zanim rozpocznie si� mon-ta� nowej instalacji, aby wykonawcy mogli je dok�adnie zmierzy� przed u�o�eniem rur.
Panele masa�owe to wielofunkcyjne urz�dzenia, które mo�na zamontowa w miejsce dotychczasowej baterii prysznicowej
Je�li w ma�ej �azience nie ma miejsca na wann i prysznic, wcale nie trzeba rezygnowa z jednego z tych urz�dze�
fot.
Pra
ktik
er
fot.
Pra
ktik
er
fot.
Poo
lspa
fot.
Pra
ktik
er
BD9_remont_lazienka.indd 163 2008-08-20 16:32:32
BUDUJEMY DOM 9/2008164
Remont
Meble �azienkowe i dodatkiNowe ok�adziny na cianach i pod�odze, nowe przybory – wisz�ca miska i bidet, nowoczesna wanna lub kabina z panelem prysznicowym... Na tym modernizacja �a-zienki si� nie koczy. Warto jeszcze wy-bra� nowe meble i drobiazgi: uchwyty na r�czniki, mydelniczki i pojemniki na kosmetyki.
Meble powinny by� rozmieszczone zgod-nie z zasadami ergonomii: aby mo�na by�o z nich swobodnie korzysta�, trzeba zosta-wi� przy nich woln� przestrze.
W sprzeda�y s� gotowe komplety �azien-kowe: szafki pod umywalk�, szafki stoj�ce czy wisz�ce witryny. Drzwiczki mebli wy-konane s� najcz�ciej z p�yty MDF, z drew-na lakierowanego, szk�a, stali nierdzewnej lub z p�yty wiórowej. Czasami mog� by� te� zast�pione lustrem. Konstrukcja sza-fek jest najcz�ciej zrobiona z przeznaczo-nych do pomieszcze wilgotnych p�yt wió-rowych lub MDF.
Jeli �azienka jest niewielka, szafki stoj�-ce mo�na ustawia� we wn�kach ciennych. Do wi�kszej �azienki lub pokoju kompielo-wego mo�na wstawi� komod�, krzes�a lub toaletk� z lustrem, a nawet wi�ksz� szaf� wn�kow� z przesuwanymi drzwiami.
Najprzyjemniejszym etapem moderni-zacji �azienki mo�e by� dobór akcesoriów, które podkrel� jej styl i charakter. Warto je kompletowa� z umiarem, najlepiej w jed-nym stylu. Mog� to by�: w strefie umywalkowej – lustro z owiet-
leniem, pó�ka pod lustrem, wieszak na r�czniki, mydelniczka, kubek; w strefie wanny i kabiny prysznicowej
– pó�ka lub koszyk na przybory toaletowe, wieszaki na r�czniki, uchwyty; w strefie miski ust�powej i bidetu
– uchwyt do papieru, szczotka do w.c., my-delniczka, wieszak na r�cznik.
Akcesoria �azienkowe mog� by� wykona-ne z tworzyw sztucznych, ze szk�a, metalu (mosi�dzu) lub ceramiki.
Meble �azienkowe nale�y dobra do stylu wntrza
fot.
Elita
Meb
lefo
t. R
oca
fot.
Roc
a
U�yj jasnych kolorów, bo ciemne zacie�niaj� przestrze�. Nie uk�adaj p�ytek ceramicznych do samego sufitu, a górn� cz� �cian pomaluj jasn� farb�. Zainstaluj kabin prysznicow� ze szk�a. Wybierz ma�e p�ytki. Umie� w �azience du�e lustra. Ogranicz do minimum ilo� sprztów w pomieszczeniu. Zaplanuj dodatkowe o�wietlenie.
Jak optycznie powi�kszy� �azienk�
Na rynku dostpnych jest bardzo du�o akcesoriów �azienkowych. Urz�dzaj�c �azienk, warto wybra dodatki jednej firmy
fot.
Ar-
San
it
BD9_remont_lazienka.indd 164 2008-08-20 16:33:11
reklama9_Elita Royo.indd 165 2008-08-20 18:23:39
BUDUJEMY DOM 9/2008166
Remont
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
INFO RYNEK Ile kosztuj� materia�y wykorzystywane do remontu �azienki?
– ceny brut to –
P�ytki ceramiczne: od 30 z�/m2
Szk�ona �cian: ok. 200–400 z�/m2
na pod�og: ok. 500–1000 z�/m2
Beton (gr. 5 cm): ok. 20–50 z�/m2
impregnat do betonu: ok. 30–120 z�/l (zu�ycie ok. 5–15 m²/l)
Kamie�granit: ok. 90–700 z�/m2
marmur: ok. 90–650 z�/m2
Drewno: od 70 z�/m2
�ywica epoksydowa: ok. 20–60 z�/m2
Listwy wyko�czeniowe do p�ytek ceramicznych: ok. 2–12 z�/m
Zaprawy do fugowania: ok. 5–17 z�/kg (zu�ycie: ok. 0,5 kg/m2 przy p�ytkach o wymiarach 15 × 15 cm i szeroko�ci spoiny ok. 3 mm)
P�yty g-kLafarge NIDA Woda H2/GKBI (grubo� 12,5 mm): ok. 15 z�/m2
Norgips H2/GKBI (grubo� 12,5 mm): ok. 13 z�/m2
Rigips H2/GKBI (grubo� 12,5 mm): ok. 15 z�/m2
Knauf HA 13 (grubo� 12,5 mm): ok. 15 z�/m2
P�yty g-wKnauf Vidiwall (grubo� 12,5 mm): ok. 35 z�/m2
Rigips Rigidur H (grubo� 12,5 mm): ok. 30 z�/m2
Xella (Fermacell) p�yta standardowa (grubo� 12,5 mm): ok. 29 z�/m2
Akcesoria monta�owe do p�yt g-k i g-wprofile pionowe (koszt przypadaj�cy na 1 m2): ok. 12–15 z�profile poziome (koszt przypadaj�cy na 1 m2): ok. 4–5 z�Wkrty i ko�ki (koszt przypadaj�cy na 1 m2): ok. 1 z�
Klejeuniwersalne do p�ytek ceramicznych: ok. 1–4 z�/kg (zu�ycie ok. 3–4 kg/m2)dyspersyjne (stosowane przy wykonywaniu ok�adzin na pod�o�ach drewnopodobnych np. sklejce): ok. 12 z�/kg (zu�ycie ok. 2–3 kg/m2)
gipsowe do p�yt g-k i g-w: ok. 1–4 z�/kg (zu�ycie ok. 3–5 kg/m2)wylewki samopoziomuj�ce: ok. 1–4 z�/kg (zu�ycie 5–15 kg/m2)
Hydroizolacjafolie p�ynne: ok. 18 z�/m2
folie wyt�aczane: ok. 8 z�/m2
Ogrzewaniegrzejniki wodne �eliwne: od ok. 23 z�/�ebrogrzejniki elektryczne olejowe: od ok. 30 z�/�ebronagrzewnice elektryczne (moc 2000 W): od ok. 250 z�/szt.grzejniki rurkowe (wymiary 60 × 100 cm): od ok. 380 z�/szt.grzejniki elektryczne panelowe (wymiary 45 × 43 × 10,8 cm): od ok. 240 z�/szt.materia�y wykorzystywane przy uk�adaniu ogrzewa-nia pod�ogowego wodnego: ok. 80–140 z�/m2
materia�y wykorzystywane przy uk�adaniu ogrzewa-nia pod�ogowego elektrycznego: ok. 100–175 z�/m2
Wentylatory �azienkowestandardowe (wydajno� ok. 100 m3/h): ok. 100 z�/szt.z higrostatem (wydajno� ok. 100 m3/h): ok. 150–300 z�/szt.z opó�nieniem czasowym (wydajno� ok. 100 m3/h): ok. 320 z�/szt.z czujnikiem ruchu (wydajno� ok. 100 m3/h): ok. 300–380 z�/szt.
Akcesoria do instalacji wod.-kan.syfony umywalkowe: ok. 10 z�/szt.syfony brodzikowe: ok. 10–13 z�/szt.syfony wannowe: ok. 15 z�/szt.stela�e do WC: od ok. 320 z�/szt.stela�e do umywalki: ok. 150–250 z�/szt.
Umywalki, bidety, wanny, kabiny, akcesoriaumywalki ceramiczne (wymiary 45 × 57 × 16 cm): od ok. 180 z�bidety (wymiary 36,5 × 54 × 36,5 cm): od ok. 280 z�sedesy (wymiary 40 × 74,5 × 35 cm): od ok. 280 z�wanny akrylowe prostok�tne (wymiary 140 × 70 cm): od ok. 400 z�wanny akrylowe naro�ne (wymiary 150 × 105 cm): od ok. 800 z�kabiny prysznicowe (wymiary 90 × 90 cm): od ok. 300 z�
brodziki kwadratowe (wymiary 90 × 90 cm): od ok. 200 z�os�ony do wanien: od ok. 160 z�silikony uszczelniaj�ce: ok. 18 z�/kg (zu�ycie ok. 0,1 kg/m2)sp�uczka: ok. 130–1700 z�
Bateriedo wanny:– �cienna: ok. 150–3000 z�– nawannowa: ok. 400–4500 z�do umywalki:– �cienna: ok. 260–3000 z�– naumywalkowa: ok. 150–2500 z�do bidetu: ok. 130–1700 z�
Dodatki �azienkowe– uchwyt na papier: ok. 40–200 z�– wieszak na rcznik: ok. 5–150 z�– mydelniczka: ok. 2–350 z�– pó�ka: ok. 8–350 z�
Meble �azienkoweszafka podumywalkowa:– wisz�ca: od 220 z�– stoj�ca: od 160 z�szafka wysoka:– wisz�ca: od 500 z�– stoj�ca: od 450 z�szafka ma�a wisz�ca: od 180 z�
ROBOCIZNAzerwanie starych p�ytek ceramicznych: ok. 17 z�/m2
u�o�enie nowych p�ytek ceramicznych: ok. 30–60 z�/m2
szlifowanie betonu: ok. 60–90 z�u�o�enie listew monta�owych: ok. 5–15 z�/m.b.zerwanie starego pod�o�a pod�ogowego i u�o�enie nowego: ok. 15–40 z�/m2
monta� stela�a: ok. 100–150 z�/szt.skucie tynków: ok. 10–20 z�/m2
u�o�enie nowych tynków: ok. 15–20 z�/m2
po�o�enie g�adzi szpachlowych: ok. 10–20 z�/m2
wykonanie sufitu podwieszanego: ok. 25–40 z�/m2
wykonanie konstrukcji ogrzewania pod�ogowego (cena bez u�o�enia posadzki): ok. 80–110 z�/m2
zamontowanie punktu hydraulicznego: ok. 50–150 z�/szt.
PRZYDATNE ADRESY
AR-SANIT 032 608 46 05 www.arsanit.comBARLINEK 041 333 11 11 www.barlinek.com.pl CERKOLOR 032 265 72 02 www.cerkolor.com.plCLASSEN 032 429 20 00 www.classen.plCORAM POLAND 022 899 15 40 www.coram.plDEN BRAVEN EAST 061 896 17 40 www.denbraven.plDLH DREWNO 022 667 44 14 www.dlh-poland.comELITA MEBLE 055 277 20 81 www.elitameble.plFERRO 012 256 21 00 www.ferro.plHENKEL 022 565 63 00 www.ceresit.plKLUDI 077 456 40 84 www.kludi.com
KNAUF 022 369 51 00 www.knauf.pl KNAUF BAUPRODUKTE 022 572 52 00 www.knauf-bauprodukte.pl CERAMIKA KO�SKIE 041 375 49 20 www.ceramikakonskie.plLAFARGE CEMENT 022 324 60 00 www.lafarge-cement.plLUXBUD 022 839 90 22 www.luxbud.com.plMALFARB 062 733 82 00 www.malfarb.plMAXIT 022 701 55 60 www.maxit.plOPOCZNO 044 754 81 00 www.opoczno.comPARADY� 0 800 556 677 www.paradyz.com.plPIPELIFE 058 774 88 88 www.pipelife.pl
POOLSPA 091 387 77 25 www.poolspa.plRIGIPS 022 457 14 57 www.rigips.plROCA 032 339 41 00 www.roca.plSOPRO 022 335 23 00 www.sopro.plSWISSPOR 032 625 72 50 www.swisspor.plTERMO ORGANIKA 012 427 07 40 www.termoorganika.com.plURSA 022 878 77 60 www.ursa.plVASCO 042 654 90 44 www.vascopolska.plVILLEROY & BOCH 022 645 17 30 www.villeroy-boch.comXELLA 022 573 20 00 www.xella.pl
Wi�cej stawek wykonawców str. 236
BD9_remont_lazienka.indd 166 2008-08-21 10:23:23
Artyku� promocyjny
Firma Malfarb ma w swojej ofercie farb� stwo-rzon� specjalnie do tych w�anie wn�trz – Akryl W Kuchnia �azienka.Produkt ten zawiera aktywny rodek, który za-pobiega rozwojowi grzybów pleniowych oraz chroni powierzchni� przed rozwojem wielu mikroorganizmów.
Pomalowane farb� Akryl W Kuchnia �azienka ciany s� bardzo odporne na ciera-nie i zmywanie, dzi�ki czemu mo�na je bez obaw my�, a nawet szorowa� bez ryzyka utra-ty koloru.
Wyj�tkowe w�aciwoci tego produktu predysponuj� go do wykorzystania wsz�-dzie tam, gdzie wymagana jest szczegól-na dba�o� o wysok� estetyk� powierzchni oraz mechaniczn� wieloletni� trwa�o� po-w�oki.
Akryl W Kuchnia �azienka jest wysokiej ja-koci ekologicznym wyrobem, doskonale kry-je, nadaj�c malowanemu pod�o�u matowy wy-gl�d oraz zapewniaj�c prawid�owe oddychanie cian.
Farba dost�pna jest w 8 gotowych kolorach dostosowanych do aktualnych trendów oraz w barwie bia�ej.
Malfarb Sp. z o.o. Lewkowiec 68
63-400 Ostrów Wielkopolskitel. 062 733 82 07–10 faks 062 733 82 11–12
www.malfarb.ple-mail: [email protected]
Specjalistyczne farby wewn�trzneciany w kuchni i �azience w wyniku codziennych czynno�ci nara�one s� na t�uste plamy, zabrudzenia i dzia�anie wilgoci. Chc�c zabezpieczy� je przez negatywnymi skutkami wilgoci, nale�y pomalowa� pomieszczenie specjaln� farb� do tzw. pomieszcze� mokrych.
malfarb.indd 168 2008-08-19 23:50:08
PORADNIKURZ�DZANIA DOMU
1
Szafa wolno stoj�ca, garderoba, modu�owy system meblowy, a mo�e zabudowa wn�ki? Gdzie przechowy-wa� ubrania i czy na pewno tylko na nie potrzebujemy przestrzeni? Ile miejsca przeznaczy� na buty, p�asz-cze, sukienki, koszule...?Pomocne wskazówki odnajd� Pa�stwo, jak co miesi�c, w Poradniku Urz�dzania Domu.
Hole i przedpokoje
�azienka z charakterem
Kuchnia po��czona z salonem czy nie
Inna �ciana – farby strukturalne, stiuki, sztukaterie i inne
�wiat�o wewn�trz i na zewn�trz
Przy domowym ognisku
Szafyi garderoby
Wygodna oran�eria
2
3
4
5
6
7
8
fot.
Pol
iform
fot.
Kom
ando
r
fot.
Kom
ando
r
BD9_Tytulowe.indd 169 2008-08-16 21:19:50
BUDUJEMY DOM 9/2008170
Wst�pny rekonesansPrzed podj�ciem decyzji o sposobie przechowywania ubra i innych rzeczy dobrze jest wczeniej zrobi� ich list�. Nale�y umieci� na niej wszystko to, co ma by� schowane. Poza przestrzeni� na ubiór codzienny – bielizn�, koszule, bluzki, spodnie, sukienki, garnitury itp., trzeba te�, o czym cz�sto si� zapomina, wygospodarowa� miejsce na: desk� do prasowania, �elazko, odkurzacz, r�czniki, obrusy, pociel, walizki, torby podró�ne czy sprz�t sportowy. Jeli na przechowywanie sprz�tu i du�ych gabarytowo waliz oraz toreb przeznaczylimy oddzielne pomieszczanie, to nie ma problemu. Cz�sto jednak brakuje nam takiego sk�adzika i w konsekwencji rzeczy u�ywane sezonowo trafiaj� na strych lub do piwnic, deska do prasowania zajmuje przestrze w którym z pokojów, odkurzacz dzieli pó�ki z butami, a walizki i torby zajmuj� miejsce w szafach z ubraniami lub w niezagospodarowanych k�tach pokojów. W ten sposób nieustannie mamy do czynienia z ba�aganem i tracimy czas na szukanie potrzebnej rzeczy. Uporz�dkujmy zatem t� ca�o�.
Ogromne szafy w ka�dym pokoju, a na ubrania
wci�� brakuje miejsca… Przestronna garderoba, ale brak pomieszczenia
na gabinet… Dowiedzmy si�, jak praktycznie
i efektownie zapobiec podobnym b��dom.
Emilia Ros�aniec
Uk�adfot. Poliform
doskona�y
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 170 2008-08-16 21:21:44
BUDUJEMY DOM 9/2008 171
Szafy wolno stoj�cePowszechna niegdy opinia o tym, �e szafy wolno stoj�ce s� niefunkcjonalne – dzi jest ju� nieaktualna. Dawniej rzeczywicie szafy te by�y �le wyposa�one i nieodpowiednio zaprojektowane – mia�y za ma�o b�d� za du�o pó�ek, a ich rozmieszczenie nie zapewnia�o wygody. Dzi bez trudu, nawet samodzielnie, mo�na zaradzi� tym proble-mom, wzbogacaj�c stare szafy o nowe kosze, szuflady czy wysuwane pó�ki. To rozwi�-zanie ma jednak sens jedynie wówczas, gdy szafy, które mia�yby ulec modernizacji, s� naprawd� wyj�tkowe i szkoda si� ich pozby-wa�. Odnawianie natomiast zu�ytych szaf, wykonanych, np. ze sklejki lub p�yt drewno-
podobnych, jest nieop�acalne. W takim przy-padku lepiej zdecydowa� si� na nowy mebel. Producenci oferuj� solidnie wykonane szafy wolno stoj�ce w korzystnych cenach. Mog� mie� one, podobnie jak te do zabudowy, przesuwne drzwi – dzi�ki którym dawny problem z niezagospodarowan� przestrzeni� potrzebn� do ich otwarcia zosta� wyelimi-nowany. Ponadto ró�norodno� dost�pnych modeli sprawia, �e z �atwoci� mo�na dobra� szaf� do ka�dego wn�trza.
Szafa wolno stoj�ca Za: nie ma koniecznoci wyznaczania na ni�
miejsca ju� na etapie projektu domu;
mo�na j� w ka�dej chwili przestawi� lub zabra� w czasie przeprowadzki.Przeciw: drzwi rozwieralne szafy wolno stoj�cej
zajmuj� miejsce w pokojach i holach, ograniczaj�c tym samym ich powierzchni� i mo�liwoci aran�acyjne.
Zabudowa wn�kiSzafy wn�kowe pozwalaj� efektywnie wykorzysta� przestrze. Bez problemu te� mo�na dostosowa� ich wyposa�enie do w�asnych potrzeb. Najprostszy model takiej szafy to zabudowana pó�kami i zas�oni�ta drzwiami wn�ka. Mo�na zrezygnowa� z wykaczania pod�ogi, sufitu, cianek
1. ODZIE� CODZIENNATo �e rzeczy, z których korzystamy na co dzie�, musz� mie swoje miejsce, jest dla nas oczywi-ste. Dlatego nie brakuje w naszych domach szaf, komód i szuflad, gdzie przechowujemy bieli-zn, koszule, spodnie, sukienki itp. Najwygodniej, je�li znajduj� si one blisko sypialni i �azienki – tak aby nie trzeba by�o szuka ich po ca�ym domu. Utrzymanie porz�dku na co dzie�, a tak�e zaoszczdzenie przestrzeni w poszczególnych poko-jach bdzie mo�liwe, je�li we wspólnej, �atwo dostpnej garderobie ka�dy cz�onek rodziny b-dzie mia� swoj� szaf. Najlepiej zaplanowa j� na etapie tworzenia projektu domu. Je�li jest na to za pó�no i dom ju� stoi, warto niezagospodarowany pokój lub jego cz� przeznaczy na ten w�a�nie cel. Je�li i to nie jest mo�liwe, nale�y postara si, aby ka�dy z domowników mia� w�a-sn� szaf w swoim pokoju.
2. OKRYCIE WIERZCHNIEOczywi�cie w tym przypadku najwygodniej tu� przy wej�ciu do domu umie�ci szaf lub garde-rob. Niezale�nie od tego, na które rozwi�zanie si zdecydujemy, warto podzieli te „schowki” na dwie cz�ci – z jednej bdziemy korzysta na bie��co, w drugiej za� umie�cimy sezonowe okry-cia wierzchnie. Te ostatnie mo�na tak�e, aby nie zabiera przestrzeni korytarza, przechowywa w ogólnej garderobie lub w innej szafie. W tej sytuacji jednak zmuszeni bdziemy do cyklicznego przenoszenia ubra� i butów – zimowych latem, letnich zim� – z jednego miejsca w drugie.
3. RZECZY U�YWANE OKAZJONALNIEBardzo czsto przy planowaniu szaf i garderób zapominamy o tych w�a�nie elementach, bo rze-czy, z których korzystamy raz lub dwa razy w roku, nie wydaj� si nam a� tak istotne jak np. odzie� codzienna. Tymczasem zajmuj� one ca�kiem sporo miejsca. Sprawdzonym miejscem na walizki, torby, sprzt sportowy (narty, deski) oraz sprzt biwakowy (karimaty, materace, namioty, �piwory) jest przestrze� pod schodami. Wykorzystuje si tu zazwyczaj modu�owe systemy zabudowy.
4. R�CZNIKI, OBRUSY, PO�CIELDobrze jest przeznaczy na nie osobn� bieli�niark i umie�ci j� na przyk�ad w pralni. Mo�na te� wygospodarowa miejsce w ogólnej garderobie. Jeszcze innym rozwi�zaniem jest roz-dzielenie rczników, obrusów i po�cieli i lokowanie ich w ró�nych miejscach, na przyk�ad: rczniki do szafki w �azience, obrusy do komód w jadalni, a po�ciel do szaf w sypialni.
5. AGD Odkurzacz, �elazko, a tak�e wiadra i szczotki oraz inne akcesoria do czyszczenia i sprz�tania – wszystkie te elementy, podobnie jak by�o w przypadku rzeczy u�ywa-nych okazjonalnie, mo�na przechowywa w szafce pod schodami. Innym rozwi�-zaniem s�: oddzielny segment w du�ej szafie lub garderobie b�d� wolno stoj�ca szafka – wa�ne, aby by�a do� wysoka (co najmniej 150 cm) – tak �eby swo-bodnie zmie�ci w niej wysokie elementy odkurzacza, a tak�e szczotki.
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 171 2008-08-16 21:22:00
BUDUJEMY DOM 9/2008172
PORADNIK URZ�DZANIA DOMU
bocznych i tylnej – dzi�ki czemu nie traci si� na pojemnoci mebla, a koszty jego wy-konania s� ni�sze. Jednak by we wn�trzu szafy si� nie kurzy�o i �atwo by�o utrzyma� w niej czysto�, warto ciany oklei� zmywaln� tapet�, a na pod�odze u�o�y� dowolny materia� posadzkowy, umo�liwia-j�cy jego �atwe mycie. Zabudow� wn�ki mo�na wykona� za pomoc� modu�owych systemów meblowych. W ich sk�ad wcho-dz� gotowe elementy – korpusy szaf, dr��ki, ramy z regulowanymi nó�kami, kosze, pó�ki, wisz�ce pojemniki, które dowolnie zestawia si� ze sob�. Elementy te stosuje si� nie tylko do wype�nienia wn�k, ale tak�e do zabudowy pomieszczenia garderoby lub do renowacji szaf wolno stoj�cych.
Uwaga! W sk�ad systemów modu�owych nie wchodz� drzwi – dlatego polecane s� do miejsc, gdzie mo�emy mie� otwart� szaf�. Decyduj�c si� na to, pami�tajmy jednak, �e ich zawarto� b�dzie si� kurzy�. Przydadz� si� wtedy pud�a i pokrowce. Wn�k� warto jednak zas�oni�, wyko-rzystuj�c na przyk�ad rolety lub �aluzjealbo montuj�c system drzwi przesuw- nych.
Projekt i wykonanie szafy wn�kowej warto powierzy� profesjonalnej firmie. Wi�kszo� z nich projektuje i wycenia szaf�, korzystaj�c z oprogramowania kompute-rowego – cz�sto jest to us�uga bezp�atna. W fazie powstawania projektu mo�na na bie��co ustala� cen� szafy i dowolnie mody-fikowa� jej wygl�d.
Dodatkowe wyposa�enie wn�k (tak�e garderób) stanowi� mog�: stopery w szynach, które zatrzymuj�
drzwi w ustalonym miejscu; owietlenie, które w��cza si� podczas
otwierania drzwi szafy; szczotki uszczelniaj�ce profile drzwiowe,
zabezpieczaj�ce przed wnikaniem kurzu do wn�trza garderoby.
Modu�owy system meblowy:Za: pozwala wykorzysta� nietypow�, trudn�
do zagospodarowania wn�k� – np. prze-strze pod skosem; jego elementy mo�na wykorzysta� za-
równo do zagospodarowania wn�k, jak i do wype�nienia garderoby – tak wi�c w ka�dej
Do opuszczania i podnoszenia wysoko wisz�cych ubra� s�u�� tzw. pantografy – czyli ruchome wieszaki. Jest to niezwykle pomocne rozwi�zanie zw�aszcza w przypadku dwupoziomowych wieszaków na odzie� krótk� fo
t. In
deco
fot.
Inde
co
W w�skich i g�bokich szafkach sprawdz� si wysuwane wieszaki, ubra� nie wiesza si w nich standardowo – wzd�u� szafy, lecz w poprzek
fot.
Inde
co
fot.
IKE
A
fot.
Rau
mpl
us
Je�li w szafie nie ma wystarczaj�cej liczby przegród, mo�na dokupi do niej kilka materia�owych pó�ek do zawieszenia (tzw. kieszeni wisz�cych) – to stosunkowo tanie rozwi�zanienie wymaga �adnych dodatkowych prac renowacyjnych. Ciekawie wygl�daj� kieszenie zawieszone na ruchomym wieszaku
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 172 2008-08-16 21:22:17
Garderoby i szafy
chwili mo�emy zrezygnowa� z szafy we wn�ce i przenie� j� w inne miejsce; daje wiele rozwi�za technicznych u�a-
twiaj�cych korzystanie z szafy – wysuwane i obrotowe kosze itp.; szafa wbudowana mo�e by� bez ty�u
i boków – w ten sposób oszcz�dzamy; poszczególne modu�y mo�na przestawia�
w dowolne miejsce.Przeciw: systemy modu�owe nie maj� drzwi
– poleca si� je raczej do takich miejsc, gdzie mo�emy mie� otwart� szaf�, np. w sypialni, lub do garderób zorganizowanych w od-dzielnym, zamykanym pomieszczeniu.
Szafa wn�kowa Za: pozwala zagospodarowa� ca�� przestrze
wn�ki od pod�ogi do sufitu; elementy trwale mocowane do ciany
gwarantuj� stabilno�;
jej projekt i wycen� dobiera si� do indy-widualnych potrzeb. Przeciw: jest stosunkowo droga – zarówno drzwi
przesuwne, jak i wn�trze szafy to do� wy-sokie koszty wykonania, wymaga drogich technicznych rozwi�za u�atwiaj�cych korzystanie z niedost�pnych miejsc na górze – opuszczanych dr��ków, drabinek; jest zbudowana na sta�e, co utrudnia zmia-
ny aran�acji wn�trza w przysz�oci; wymaga wn�ki o g��bokoci minimum
70 cm.
GarderobaGarderoba – jest pomieszczeniem zaadapto-wanym do przechowywania rzeczy. Mo�e ��czy� w sobie funkcje schowka na rzeczy sezonowe, gospodarcze lub te� by� ele-ganck� ubieralni�, w której oprócz odzie�y w szafach znajdzie si� na przyk�ad toaletka i du�e lustro oraz – co bardzo wa�ne
Dziki du�ej liczbie przegród, pó�ek, szuflad, koszy i pude� �atwiej jest zapanowa nad nieporz�dkiem – ka�da rzecz ma wtedy swoje okre�lone miejsce
fot.
Sen
ator
Gotowy do wstawienia we wnk �rodek szafy – wykonany na indywidualne zamówienie – pozwala efektywnie wykorzysta woln� przestrze�
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 173 2008-08-16 21:22:42
– przestrze, aby mo�na by�o swobodnie si� porusza�. Garderoba koniecznie musi mie� wentylacj�. Gdy jednak nie ma wolnych przewodów wentylacyjnych w pomieszcze-niu na ni� przygotowanym, powinno si� umieci� przynajmniej kratk� wentylacyjn� w cianie pomi�dzy garderob� a innym pomieszczeniem.
Wymiary. Garderoba powinna by� na tyle du�a, aby mo�na by�o swobodnie si� w niej porusza�. Nie ma sensu budowa� garderoby w pomieszczeniu kilkadziesi�t centymetrów g��bszym ni� szafa wn�kowa; pomieszcze-nie nie mo�e by� te� zbyt w�skie. Musimy zatem przeznaczy� na garderob� minimum 3,5 m2. Przestrze do swobodnego poru-
Pud�a na kó�kach, plastikowe i tekturowe pojemniki, kosze wiklinowe – wszystkie te elementy pomagaj� segregowa odzie� i na d�u�ej zachowa porz�dek w szafach
Fronty szafy wnkowej mog� tworzy udan� kompozycj z pozosta�ym umeblowaniem
fot.
Inte
rmeb
le
Na jedn� du�� garderob b�d� na dwie mniejsze w domu �redniej wielko�ci, tj. 150 m2, trzeba przeznaczy minimum 6 m2. Minimalna g�boko� szaf, taka, w której wisz�ce ubrania nie gniot� si, to 60 cm. Gdy g�bo-
ko� ta jest mniejsza, mo�na zastosowa tzw. wieszaki wysuwane poprzecznie. Wysoko� dla ubra� d�ugich – p�aszczy, sukienek itp. – to 170 cm. Wysoko� dla ubra� krótkich – kurtek, koszul, garniturów – to 100–110 cm. Dr��ki na krótkie ubrania mog� znajdowa si na dwóch poziomach – jeden pod drugim; wy-
magana odleg�o� midzy nimi to – 105 cm. Nie zaleca si stosowania pó�ek szerszych oraz dr��ków d�u�szych ni� 100 cm; Zalecana odleg�o�ci midzy pó�kami to:
– 25–35 cm, gdy znajduj� si na wysoko�ci wzroku,– ponad 35 cm, gdy umieszczone s� wysoko (tzw. pó�ki pawlaczowe) lub przy samej pod�odze (np. na buty), do nich bowiem dostp jest utrudniony.
W liczbach
fot. IKEA
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 174 2008-08-16 21:22:59
Garderoby i szafy
szania si� to ok. 120 cm (ok. 1,5 m2 wolnej powierzchni).
D�uga w�ska. Takie pomieszczenie nie zawsze zdaje egzamin. Aby mo�na by�o zaadaptowa� je na garderob�, musi mie� szeroko� co najmniej 190 cm (70 cm zajmu-je ci�g wieszaków i pó�ek, 120 cm – wolna przestrze niezb�dna do poruszania si�).
Kwadratowa. Taki kszta�t (oczywicie odpowiedniej wielkoci) jest najbardziej odpowiedni do urz�dzenia funkcjonalnej garderoby. Wówczas na wszystkich cianach (pomijaj�c t� z drzwiami) mo�na umieci� g��bokie szafy i zapewni� jednoczenie swo-bodne przejcie mi�dzy nimi. Rozwi�zanie to jest najlepsze równie� wtedy, gdy garderoba ulokowana jest mi�dzy sypialni� a �azienk�, a drzwi do nich s� na jednej osi. Wówczas powierzchnia komunikacyjna nie ogranicza miejsca na szafy.
Pod skosem. Zazwyczaj spora cz�� sko-nej ciany jest zbyt niska, aby nadawa�a si�
do przechowywania ubra i w konsekwencji pe�ni jedynie funkcj� schowka. Dlatego od-powiednio wczeniej dobrze jest sprawdzi� na planie przekroju domu, jakiej wysokoci jest cianka kolankowa; 100-centymetrowa umo�liwi monta� dr��ków na wisz�ce ubra-nia, ni�sza pozwoli tylko na zamocowanie szafek.
Garderoba Za: mo�e by� otwarta, wtedy urz�dzenie jej
nie kosztuje du�o;
mo�na przechowywa� w niej przedmioty, na które trudno znale�� sta�e miejsce; w ma�ym domu na garderob� mo�na
wykorzysta� przestrze trudn� do zagospo-darowania – pod skosem dachu itp.; w razie potrzeby mo�na zmieni� przezna-
czenie pomieszczenia.Przeciw: wymaga zaplanowania na ni� przestrzeni
ju� na etapie projektu domu; zajmuje sporo miejsca – sk�adowanie plus
komunikacja.
Drzwi szafy czy garderoby to niezwykle wa�-ny element, który czsto stanowi cz� wy-stroju wntrza. Wype�nienie ram mog� sta-nowi ró�nokolorowe szyby, lustra, p�yty laminowane, drewnopochodne czy wióro-we. Te ostatnie mog� by pokryte mat� rat-tanow�, tkanin�, korkiem, foli�, tapet� czy fototapet�. Ze wzgldu na sposób otwierania mo�na dobra drzwi: przesuwne, sk�adane, uchyl-ne, sk�adano-przesuwne i przesuwno-pod-wieszane.
Szafa od frontu
Szafa wnkowa nie musi by zas�onita w ca�o�ci. Je�li znajduje si w przedpokoju czy holu, jej cz� warto pozostawi otwart� – mo�na umie�ci tam pó�k na podrczne rzeczy i powiesi lustro
Do zabudowy przestrzeni pod schodami wykorzystuje si najcz�ciej systemy modu�owe. Miejsce to sprawdza si jako przechowalnia artyku�ów gospodarstwa domowego (odkurzacza, szczotek, mopa itp.) b�d� rzeczy u�ywanych sezonowo (walizek, toreb podró�nych, sprztu sportowego itp.)
fot.
Kom
ando
r
fot.
Kom
ando
r
fot.
Estim
a
Garderoba, której �ciany tworz� zarazem g�ówny trzon szafy, jak i przegrod, wyznaczaj�c� poszczególne strefy w pomieszczeniu
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 175 2008-08-17 19:49:41
BUDUJEMY DOM 9/2008176
Pomys�yPOD SKONYM DACHEM
na
fot.
Kom
ando
rfo
t. R
aum
plus
fot.
Rau
mpl
us
fot.
Mir
o-Le
s Fo
yers
Cz� przestrzeni pod skosem stanowi� szafki, pozosta��
za� garderoba. Frontowy fragment tej drugiej tworz�
�cianka dzia�owa (przestrze� przed ni� bardzo funkcjonalnie wykorzystano, dostawiaj�c do
niej �ó�ko) oraz drzwi przesuwne
Adaptacja przestrzeni pod skosem na garderob� pozwala dobrze wykorzysta� to miejsce. Wy�szy fragment ciany mo�na przezna-czy� na d�ugie ubrania wisz�ce, za ni�sz� jej cz�� – tu� przy cianie zewn�trznej – na mniejsze u�ywane sezonowo.
Przestrze� pod �cian� kolankow� przeznaczono na szafk z podrcznymi rzeczami. �cian obok, tak�e ze skosem, zabudowano du�� szaf�z drzwiami przesuwnymi. W ten sposób optymalnie wykorzystano przestrze� na poddaszu
Ca�� �cian ze skosem przeznaczono do zabudowy. Na szczególn� uwag zas�uguje tu sposób wyko�czenia frontów – nietypowy wzór sprawia, �e szafa stanowi g�ówn� ozdob wntrza
Trudn� do zagospodarowania cz� �ciany zaadaptowano na szaf. Ciekawe kolory roz�wietlaj� przestrze�. Dalszy fragment �ciany pe�ni funkcje dekoracyjne
Przestrze� na strychu podzielono na dwa pomieszczenia – jedno to pokój mieszkalny, drugie s�u�y do przechowywania ubra� oraz innych rzeczy:dokumentów, ksi��ek
fot.
Rau
mpl
usfo
t. R
aum
plus
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 176 2008-08-20 16:41:52
BUDUJEMY DOM 9/2008 177
szafyW SYPIALNI
fot.
Inde
co
fot.
Vox
i garderoby
Usytuowanie szaf i garderób w sypialniach lub w ich pobli�u jest jednym z najcz�ciej polecanych przez projektantów roz-wi�zaniem. Po obudzeniu czy te� przed zani�ciem nie trzeba kr��y� po domu, aby si� ubra� lub odnale�� szlafrok.
Dwa sposoby na wykorzystanie wnki w sypialni. Na zdjciu powy�ej wida dwie wolno stoj�ce do� szerokie szafy; przestrze� nad nimi mo�na dodatkowo wykorzysta, uk�adaj�c tam na przyk�ad ozdobne pud�a czy kosze. Na zdjciu poni�ej pokazano inne rozwi�zanie – zabudow w ca�o�ci wype�niaj�c� wnk
fot.
Szyn
aka
Meb
le
W odpowiednio du�ym pomieszczeniu, s�siaduj�cym z sypialni�, warto urz�dzi �azienk wyposa�on� w obszern� szaf na rczniki, po�ciel i przybory kosmetyczne
Przestrze� w naro�ach stworzy�a dwa niezale�ne miejsca do przechowywania ubra�.
Szaf wnkow� mo�na – co wida na zdjciu – pozostawi otwart�, wówczas jednak ubrania mog� si bardziej kurzy
fot.
Kom
ando
rfo
t. R
aum
plus
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 177 2008-08-16 21:24:11
BUDUJEMY DOM 9/2008178
W SALONIE
fot.
Sen
ator
fot.
Kom
ando
r
fot.
Mir
o-Le
s Fo
yers
Monta� szaf ubraniowych w salonach to jedno z najrzadziej spotykanych rozwi�za. Dzi�ki jednak bogatej ofercie wzorów i modeli szaf mog� one bez przeszkód funkcjonowa� w tych pomieszczeniach.
Odpowiednie dobranie kolorów na �cianach i frontach szaf wnkowych oraz dopasowanie stylu wntrza w�a�nie do nich, pozwoli�o funkcjonalnie wykorzysta wnk, przy zachowaniu jednocze�nie reprezentacyjnego charakteru salonu
Szafy wolno stoj�ce cz�ciej spotyka si w mieszkaniach ni� domach jednorodzinnych. Trzeba jednak zaznaczy, �e te dobrze dobrane i pojemne sprawdz� si w ka�dym pomieszczeniu
fot.
Bla
ck R
ed W
hite
fot.
Mat
kow
ski
fot.
Kom
ando
r
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 178 2008-08-16 21:24:48
W PRZESTRONNYM POMIESZCZENIU
fot.
Kom
ando
r
fot.
Pol
iform
Du�e pomieszczenie na garderob� pozwoli nie tylko zmieci� wszystkie ubrania i inne rzeczy, ale tak�e pos�u�y� mo�e jako przebieralnia czy pokój o charakterze gospodarczym.
fot.
Rau
mpl
us
fot.
Pol
iform
Przestronne pomieszczenie z szafami na ca�ej d�ugo�ci �ciany. Przestrze� po�rodku pozwala wygodnie przegl�da si w lustrze, przebiera, ale tak�e prasowa czy nanosi poprawki krawieckie
Urz�dzone na planie kwadratu garderoby, do�wietlone naturalnym �wiat�em. Jest w nich wystarczaj�co du�o miejsca, aby w razie potrzeby wstawi do �rodka np. równie wysmakowan� jak pozosta�e meble toaletk
D�ugie pomieszczenie z zagospodarowanymi dwiema przeciwleg�ymi �cianami. Ciekawym pomys�em s� tu skrzynio-�awy, na których mo�na usi�� i przechowywa w nich na przyk�ad buty czy urz�dzenia gospodarcze – odkurzacz itp.
fot.
Kom
ando
r
BD9_PoradnikUrzadzaniaDomu.indd 179 2008-08-16 21:25:19
BUDUJEMY DOM 9/2008 181
WYBIERAMY I KUPUJEMY
Drzwi wewn�trzne
Ma�gorzata Cuch
Wszystkie elementy do drzwi wewn�trznych najwygodniej kupi� w jednym miejscu. Bardziej op�aca si� kupowa� drzwi wraz z monta�em, wówczas nie tylko za us�ug�, ale równie� za towar p�aci si� 7%, a nie 22% podatku VAT, zwykle nie trzeba te� si� troszczy� o transport, a na zakupiony towar otrzymuje si� nawet dwuletni� gwarancj�.
Drzwi wewn�trzne zapewniaj� domownikom prywatno�, dziel�c przestrze domu na pomieszczenia. Izoluj� je akustycznie i termicznie, stanowi� tak�e istotny ele-ment wystroju wn�trz: starannie dobrane, mog� by� ich dekoracj�.
Wybór drzwi wewn�trznych jest bardzo bogaty: mnóstwo jest wzorów, rozma-ito� materia�ów i wielkie zró�nicowanie sposobów wykoczenia. Zakup drzwi to inwestycja na lata, warto zatem zwraca� uwag� nie tylko na ich wygl�d i cen�, ale tak�e w�aciwoci, starannie te� dobiera� klamki, zawiasy i szyby.
Przed podj�ciem decyzji warto przegl�da� katalogi, radzi� si� fachowców, mo�na tak�e szuka� praktycznych rad na budowlanych forach internetowych.
Z czego sk�adaj� si� drzwiNajkrócej mówi�c – ze skrzyd�a (lub skrzyde�), ocie�nicy (niepoprawnie nazywa-nej futryn�) i oku�, czyli zawiasów i klamki.
Skrzyd�a drzwiowe. Zale�nie od tego, jak ukszta�towana jest kraw�d� ich sty-ku z ocie�nic�, mog� by� przylgowe – z wyci�ciami zwi�kszaj�cymi powierzchni� przylegania skrzyd�a do ocie�nicy i bezprzylgowe – z kraw�dzi� g�adk�, bez wy-ci��.
Kiedy kupuje si� drzwi Kiedy kupuje si� drzwi wewn�trzne, wewn�trzne, trzeba zna�:trzeba zna�: ich wymiary – w tym celu nale�y zmierzy wiel-
ko� otworu drzwiowego; grubo�� �ciany – od niej zale�y, czy mo�na za-
stosowa o�cie�nic sta�� – o okre�lonych wymia-rach, czy trzeba kupi regulowan�; czy drzwi maj� by lewe, czy prawe – co zale�y
od tego, jak maj� si otwiera. Je�li nowe drzwi maj� zast�pi stare skrzyd�a i pa-sowa do starych o�cie�nic, trzeba te� zna: rozmieszczenie zawiasów – powinno by ono
takie samo, jak w starych drzwiach.
O sposobie otwierania drzwi (czy bd� one roz-wieralne, wahad�owe, przesuwne czy harmonijko-we) naj�atwiej zdecydowa po zaplanowaniu roz-mieszczenia mebli. O kierunku otwierania drzwi przes�dza powinna wygoda; jedynie w �azienkach, toaletach i kot�ow-niach, ze wzgldów bezpiecze�stwa, drzwi musz� si otwiera na zewn�trz.
fot.
Stol
arka
Wo�
omin
pewniaj� domownikom prywatno�, dziel�c przestrze domu
i ��cz�Dziel�
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 181 2008-08-20 10:10:30
756 z�
PORTA KMI POLAND
Nova NATURA wzór 1.1materia�: rama drewniana klejona wielowar-stwowo, wype�nienie skrzyd�a – p�yta wió-rowa otworowana, wzmocniona wewn-trznym ramiakiem ze sklejki, ca�o� dwu-stronnie ob�o�ona p�yt� z oklein� naturaln� dostpn� w 6 kolorachw cenie: zamek do-stpny w trzech wa-riantach, pochwyt okr�g�y (do drzwi przesuwnych)
862 z�
POL-SKONE
Kongomateria�: rama sosnowa ob�o�ona dwie-ma p�ytami HDF fornirowanymi naturaln� oklein� wenge, wype�-nienie – p�yta wiórowa otworowana, ramiak z klejonki sosnowej z frezowan� p�ycin� MDFw cenie: zamek jed-nopunktowy, wpusz-czany, rozstaw 72 mm, zawiasy czopowe wkrcane, w prze-szklonych skrzyd�ach: szk�o ornamento-we point-s o grubo�ci 4 mm
423 z� POL-SKONE
Impulsmateria�: rama sosnowa ob�o�ona dwie-ma p�ytami HDF, wy-pe�nienie o strukturze plastra miodu, opcjo-nalnie p�yta wióro-wa otworowana lub pe�na, powierzchnia Lamistone z pow�ok� odporn� na wyciera-nie i dzia�anie �rodków chemicznychw cenie: zamek jed-nopunktowy, zawia-sy czopowe wkrcane w przeszklonych skrzy-d�ach, szk�o bia�y mat lub br�z mat
1031 z�
SOKÓ�KA OKNA I DRZWI
Lyon S6materia�: rama drewniana klejona wielo-warstwowo, wype�niona p�ycinami MDF z naturaln� oklein� sosnow� lub dbow�w cenie: zamek, zawiasy czopowe, szyba ornamentowa szynszyl br�z
1031 z�
SOKÓ�KA OKNA I DRZWI
Florencja S 2materia�: rama drewniana klejona wielo-warstwowo wype�niona p�ycinami MDF z naturaln� oklein� sosnow� lub dbow�, malowane lakierobej-c�, z widocznymrysunkiem drewnaw cenie: zamek, za-wiasy czopowe, szy-ba ornamentowa szynszyl br�z
329 z�
STOLBUD W�OSZCZOWA
Finish Styl 6materia�: rama drewniana z wype�nieniem, wyko�czona obustron-nie g�adk� p�yt� HDF oklejan� foli� finish, do wyboru 4 rodzaje drew-na (buk, olcha, dzika grusza, orzech)w cenie: zawia-sy, zamek na klucz, szk�o ornamento-we w szklonych skrzy-d�ach: szk�o bia�y mat lub br�z mat
W p
rzeg
l�dz
ie p
reze
ntuj
emy
drzw
i wew
n�tr
zne
jedn
oskr
zyd�
owe,
cen
y br
utto
, ce
na d
otyc
zy m
odel
u dr
zwi w
sta
ndar
dow
ych
wym
iara
ch: 6
0 cm
, 70
cm, 8
0 cm
, 90
cm
O�cie�nica to rama wykonana z drewna, stali lub p�yt MDF. Mocuje si� j� w murze ocie�y, czyli w otworze drzwiowym. Styki mi�dzy ocie�nic� a murem zakrywa si� li-stwami ozdobnymi. Ocie�nice mog� by� sta�e, gruboci 6 lub 10 cm, lub regulowa-ne, daj�ce si� dopasowa� do ka�dej grubo-ci ciany za pomoc� listew obejmuj�cych. Ocie�nice regulowane s� dro�sze ni� sta�e, ale �atwiejsze w monta�u.
Okucia – klamki, pokr�t�a, zawiasy, zam-ki (tak�e otwierane kluczem), elementy ozdobne (rozetki, szyldy), prowadnice, szy-ny i elementy toczne – to detale decyduj�ce o wygl�dzie i funkcjonalnoci drzwi.
Na komfort u�ytkowania drzwi w znacz-nym stopniu wp�ywaj� zawiasy: od nich za-le�y, czy drzwi otwieraj� si� �atwo i cicho. Wa�na jest zreszt� nie tylko ich jako�, ale te� odpowiednie zamocowanie. Do wi�kszo-ci skrzyde� drzwiowych stosuje si� dwa za-wiasy, niekiedy te� trzeci pomi�dzy nimi. Mo�na wybra� takie, które umo�liwiaj� regu-lacj� wysokoci zawieszenia skrzyd�a. S� te� specjalne zawiasy do drzwi wahad�owych, które samoczynnie zamykaj� skrzyd�a.
Zawiasy mog� by� wykonane z mosi�dzu, stali lub materia�u kwasoodpornego. O ich wygl�dzie decyduje sposób wykoczenia, mog� by� piaskowane, matowe, polerowane, malowane proszkowo lub chromowane.
Klamki produkowane s� w wielkiej roz-maitoci wzorów i stylów – od historyzu-j�cych do bardzo nowoczesnych, a nawet – rzec mo�na – futurystycznych. Warto jed-nak pami�ta�, �e klamka jest elementem
Drzwi wewntrzne nie musz� spe�nia tylu wy-maga� co zewntrzne, jednak wskazane jest, by mia�y podwy�szon� ciep�ochronno� oraz dobr� d�wikoszczelno�
fot.
Uni
dor
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 182 2008-08-20 10:11:23
Drzwi wewn�trzne
pracuj�cym, w którym oprócz wygl�du li-cz� si� solidno� konstrukcji i wygoda u�yt-kowania.
Podobnie jak zawiasy, klamki mog� by� wykonane z ró�nych materia�ów: stali nierdzewnej, mosi�dzu, czasem z alu-minium. Dost�pne s� tak�e klamki wyko-nane z dwóch rodzajów materia�u (na przyk�ad metalu ��czonego z drewnem czy szk�em). Powierzchnia cz�ci metalo-wych mo�e by� ró�nie wykoczona: ma-towa, b�yszcz�ca, niklowana, patynowana lub poz�acana.
Jakie materia�yDrewno. Do produkcji drzwi powszechnie stosuje si� drewno sosny, d�bu, mahoniu, jesionu i buka. Bardziej popularne i tasze s� drzwi z drewna klejonego warstwowo, które ma lepsz� wytrzyma�o� i jest bardziej odporne na paczenie od drewna litego. Produkuje si� te� drzwi z drewna litego, cho� �atwiej w nich powstaj� szcze-liny.
P�yty drewnopochodne. Do produkcji sto-larki najcz�ciej stosuje si� p�yty pilnio-we MDF lub t�oczone p�yty HDF, wykoczo-ne cienk� oklein� z forniru lub tworzywa sztucznego. P�yty MDF i HDF s� l�ejsze od drewna litego i maj� wi�ksz� odporno� na p�kanie i rozszczepianie ni� drewno lite. P�yty MDF i HDF ró�ni� si� sposobem wy-twarzania oraz g�stoci�: MDF wytwarza si� z w�ókna drew-
na wierkowego lub sosnowego; s� twarde i maj� g�sto� 650–850 kg/m3;
1696 z� STOLBUD W�OSZCZOWA
Castel 3materia�: rama drewniana klejona wielo-warstwowo z drewna dbowego, wyko�-czona dwoma war-stwami rcznie na-noszonego woskuw cenie: zawiasy, os�ona na zawia-sy, kratka lub tuleje wentylacyjne, zamek
1102 z� PORTA KMI POLAND
Natura Nova wzór 3.2materia�: rama drewniana klejona wielo-warstwowo z drewna drzew iglastych, wype�-nienie skrzyd�a – p�yta wiórowa otworowana wzmocniona wewntrz-nym ramiakiem ze sklejki, ca�o� dwu-stronnie ob�o�ona p�yt� z oklein� naturaln� do-stpn� w 6 kolorachw cenie: zamek do-stpny w trzech warian-tach: na klucz zwyk�y, z blokad� �azienkow� lub dostosowany pod wk�adk patentow�, szyby hartowane
2625 z�
TOMSTOL
Apollo materia�: wykonane z drewna olchowego, ramiak klejony warstwowo w okleinie na-turalnej, wyko�czo-ne lakierami meblo-wymi firmy Naber w kolorze stara so-sna (paleta kolorów Tomstol)w cenie: o�cie�nica, zamek, zawiasy, szy-ba satyna, klamka mosi�na
2506 z� TOMSTOL
Atenamateria�: wykonane z drewna sosnowe-go, ramiak klejony warstwowo w okle-inie naturalnej, wy-ko�czone lakierami meblowymi firmy Naber w kolorze ja-sny d�b (paleta ko-lorów Tomstol)w cenie: o�cie�nica, zamek, zawiasy, na-k�adki ozdobne, szy-ba kora bia�a, klam-ka mosi�na
1695 z� POL-SKONE
Noble IImateria�: rama drewniana klejona wielo-warstwowo, panel fornirowany naturaln� oklein� dbow�, szy-ba hartowanaw cenie: zamek ma-gnetyczny, wpusz-czany, rozstaw 90 mm, zawiasy SFS – wersja bezprzyl-gowa, w przeszklo-nych skrzyd�ach: szk�o bia�y mat lub br�z mat
2817 z�
TOMSTOL
Ares materia�: wykonane z drewna mahoniowe-go, ramiak klejony warstwowo w okleinie naturalnej, wyko�-czone ostatecznie lakierami meblo-wymi firmy Neber w kolorze jasny orzech (paleta kolo-rów Tomstol)w cenie: o�cie�ni-ca, zamek, zawiasy, nak�adki ozdobne, klamka mosi�na
Dobrze dobrane drzwi kolorystycznie powinny pasowa do pod�ogi oraz okien
fot.
Stol
arka
Wo�
omin
W p
rzeg
l�dz
ie p
reze
ntuj
emy
drzw
i wew
n�tr
zne
jedn
oskr
zyd�
owe,
cen
y br
utto
, ce
na d
otyc
zy m
odel
u dr
zwi w
sta
ndar
dow
ych
wym
iara
ch: 6
0 cm
, 70
cm, 8
0 cm
, 90
cm
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 183 2008-08-20 10:15:26
BUDUJEMY DOM 9/2008184
WYBIERAMY I KUPUJEMY
HDF wytwarza si� ze zr�bków drewnia-nych; s� bardzo twarde, a ich g�sto� prze-kracza 850 kg/m3, czyli jest o po�ow� wi�k-sza ni� drewna litego.
Szk�o. Pe�ne drzwi szklane maj� w�-sk� ram� lub s� bezramowe, czyli maj� szklane skrzyd�o zawieszone bezpored-nio na zawiasach. Najcz�ciej jednak mon-towane s� w ramach, drewnianych b�d� aluminiowych. Drzwi szklane wykonu-je si� ze szk�a hartowanego lub klejone-go. St�uczone szk�o hartowane rozpada si� na niekalecz�ce kawa�ki, szk�o klejo-ne ma natomiast foli�, która w razie st�u-czenia szyby uniemo�liwia rozsypanie si� kawa�ków. Do wyboru jest szk�o przezro-czyste, pó�przezroczyste lub matowe, bia-�e lub barwione oraz ornamentowe i witra-�owe. Szk�a u�ywa si� te� do przeszkle w drzwiach.
KonstrukcjaP�ycinowa. Tradycyjna konstrukcja drzwi, której szkieletem jest rama z drewna lite-go albo klejonego warstwowo, podzielo-na s�upkami. Przestrze mi�dzy s�upkami wype�niaj� p�yciny z drewna litego, sklej-ki, p�yty MDF, szk�a lub tworzyw sztucz-nych. Drzwi tego typu maj� urozmaicony wygl�d, zale�ny od kszta�tu i wymiarów p�ycin.
P�ytowa. Podstaw� konstrukcji jest tu najcz�ciej rama z laminatu drewniane-go, do której przytwierdza si� ok�adzi-ny z p�yty wiórowej. Przestrze mi�dzy ok�adzinami wype�nia si� lekkimi p�yta-mi kartonowymi o budowie plastra mio-du, p�ytami wiórowymi (które zapewniaj� lepsz� izolacj� termiczn� i akustyczn� ni� plaster miodu, ale s� ci��sze) lub paskami p�yty pilniowej, uk�adanymi w jode�k�. Kraw�dzie skrzyd�a okleja si� tak� sam� p�yt� wykoczeniow� jak ok�adzina, dzi�-ki czemu drzwi tworz� jednolit� ca�o�. Drzwi mog� by� tak�e wykonane z jednej, jednolitej p�yty z materia�ów drewnopo-chodnych.
Drzwi o konstrukcji p�ytowej mog� przy-pomina� drzwi z litego drewna, dlatego wypieraj� konstrukcje p�ycinowe.
80 cmto minimalna szeroko�� drzwi w pokojach, kuchni czy �azience (drzwi takie zapewniaj�
swobodne przechodzenie). Drzwi w��sze mo�na stosowa� w pomieszczeniach pomocniczych,
na przyk�ad sk�adzikach gospodarczych
Zamiast klamki w drzwiach szklanych, bezramowych montuje si pochwyt
Drzwi przeszklone zamontowane w niewielkich pomieszczeniach dodaj� im przestrzenno�ci
fot.
Villa
Gla
ss S
tudi
o
fot.
Mas
onite
fot.
Pol
-Sko
ne
Drzwi sk�adane sprawdzaj� si nawet w w�skich pomieszczeniach, lecz zmniejszaj� nieco szeroko� otworu drzwiowego
Kszta�t zawiasów jest zró�nicowany – mog� by p�askie, k�towe, toczone i klapowate
fot.
Anm
ark
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 184 2008-08-20 10:16:41
Drzwi wewn�trzne
Sposób wyko�czenia powierzchni drzwi zale�y przede wszystkim od rodzaju ma-teria�u, z jakiego s� wykonane. Drzwi z p�yt drewnopochodnych po-
krywane s� oklein� imituj�c� drewno lub oklein� z jednobarwnego laminatu b�d� malowane farbami akrylowymi w kilku ko-lorach – bia�ym, br�zowym czy popielatym (drzwi malowane na kolory wed�ug zamó-wienia kosztuj� oko�o 20% wicej). Bardzo efektownie wygl�daj� drzwi fornirowane – pokryte cienk� warstewk� drewna, któ-re mo�e by lakierowane lub bejcowane. Drzwi drewniane najcz�ciej wyka�-
cza si lakierami, które zachowuj� rysu-nek s�ojów drewna. Rzadziej pokrywa si je farbami akrylowymi (kryj�cymi). Drzwi drewniane mo�na te� kupi niewyko�czo-ne i pomalowa samemu.
WykoczenieDrzwi wewn�trzne montuje si� po pomalo-waniu �cian, a przed polakierowaniem posadzek drewnianych
W zale�no�ci od wntrza mo�na dobra klamk stylizowan� na star�, zdobion�, lub prost�, nowoczesn�
fot.
Inte
rno
fot.
Inte
rno
fot.
Impe
xmeb
el
REKLAMA
P�ytowo-p�ycinowa. Na drewnian� ram�, jak w konstrukcji p�ytowej, nak�ada si� p�y-t� drewnopodobn� z t�oczeniami w kszta�cie p�ycin.
Jak si� otwieraj�Drzwi rozwieralne (uchylne) to te najbardziej popularne. Mog� by� lewe (ich zawiasy wi-doczne s� z lewej strony i otwiera si� je r�k� lew�) lub prawe (zawiasy widoczne z pra-wej strony i wygodnie jest je otwiera� praw� r�k�). Drzwi uchylne mog� by� pe�ne, prze-szklone lub szklane. Czasem z drzwi rozwie-ranych trzeba zrezygnowa� na rzecz takich, które nie wymagaj� miejsca na ruch skrzyd�a.
Najcz�ciej stosowane s� drzwi rozwie-ralne jednoskrzyd�owe o standardowej sze-rokoci: 60, 70, 80, 90 i 100 cm. Pomi�dzy pomieszczeniami, które niekiedy dobrze jest po��czy�, a kiedy indziej rozdzieli�, mo�na zastosowa� tak�e rozwieralne drzwi dwu-skrzyd�owe.
Standardowa wysoko� drzwi rozwieral-nych to 203 cm; zwykle istnieje mo�liwo� skrócenia ich o kilka centymetrów. Mo�na
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 185 2008-08-20 10:17:06
BUDUJEMY DOM 9/2008186
WYBIERAMY I KUPUJEMY
tak�e zamówi� drzwi o wysokoci wi�kszej ni� standardowa.
Drzwi przesuwne mog� mie� jedno, dwa lub kilka skrzyde� podwieszonych na pro-wadnicy zamontowanej na górze otworu drzwiowego, dzi�ki czemu skrzyd�a nie sty-kaj� si� z pod�og�. Skrzyd�a takie maj� naj-cz�ciej szeroko� 80–100 cm (szeroko� dwuskrzyd�owych drzwi przesuwnych nie mo�e przekracza� 240 cm). Drzwi przesuw-ne mog� by� pe�ne lub cz�ciowo przeszklo-ne, stosuje si� te� przesuwne drzwi szklane.
Ze wzgl�du na sposób otwierania, drzwi przesuwne polecane s� do wn�trz, w któ-rych jest zbyt ma�o miejsca na ruch skrzyde�
uchylnych: po otwarciu mog� by� niewidocz-ne (chowaj� si� w kasecie) lub zachodzi� na cian�, zas�aniaj�c znaczn� jej cz��. O za-stosowaniu kasety trzeba zdecydowa� na eta-pie budowy domu, a jeli takie drzwi chcemy zamontowa� w domu ju� gotowym, kaset� mo�na obudowa� p�ytami gipsowo-kartono-wymi na szkielecie z profili stalowych.
Drzwi sk�adane (harmonijkowe, �ama-ne). Po otwarciu sk�adaj� si� jak parawan, poniewa� ich skrzyd�o jest podzielone pionowo na cz�ci po��czone zawiasami. Skrzyd�o porusza si� po szynie zamonto-wanej od spodu ocie�nicy drzwiowej.Drzwi sk�adane nie s� zbyt trwa�e i s�a-
bo izoluj� pod wzgl�dem akustycznym. Wykonywane s� z drewna (niekiedy ze wstawkami szklanymi lub z tworzyw sztucz-nych), p�yt drewnopochodnych lub szk�a.
Drzwi wahad�owe. Mog� mie� jedno lub dwa skrzyd�a, a dzi�ki specjalnym za-wiasom mo�na je otwiera� zarówno przez pchni�cie, jak i poci�gaj�c do siebie.
Aby unikn� kosztów i k�opotów zwi�za-nych z przeróbkami budowlanymi, rodzaj drzwi, ich wymiary i sposób otwierania naj-lepiej zaplanowa na etapie projektu domu. Monta� najlepiej wykona, gdy pomiesz-czenia s� ju� pomalowane, a przed pola-kierowaniem posadzek drewnianych. Czego dotyczy cena drzwi? Zazwyczaj
skrzyd�a wraz z zawiasami i zamkiem, nie jest w ni� natomiast wliczona o�cie�nica i klamki ani elementy wentylacyjne. Wygl�d drzwi wewntrznych wp�ywa na
wystrój wntrz. Warto z rozwag� dobiera kolory i ozdoby drzwi, a tak�e okleiny czy rodzaj szk�a (p�askie, ornamentowe, bia�e czy barwione). Drzwi o dominuj�cych, wy-razistych formach mog� utrudni harmo-nijne urz�dzenie wntrza, a zmieni je jest trudniej ni� przemalowa �ciany, których kolor si znudzi�. Drzwi neutralne w kolo-rach, zbli�one kolorystyk� do �cian, a wic mniej widoczne, nie przysparzaj� takich problemów.
Warto pami�ta�!
Konstrukcja drzwi wewntrznych: a) p�ycinowych, b) p�ytowych
fot.
Pol
-Sko
ne
Sk�adane skrzyd�a drzwiowe po roz�o�eniu mog� wygl�da jak skrzyd�a drzwi rozwieralnych
fot.
Inte
rdoo
r
Drzwi wahad�owe nie s� polecane do ma�ych wntrz, poniewa� potrzeba sporo miejsca na ruch skrzyde� drzwiowych
a b
p�yta wiórowa
p�yty aluminiowe
wyko�czenie
rama z izolacj�
o�cie�nica
listwy ozdobne
kasetony
rama
p�yty wiórowe
o�cie�nica
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 186 2008-08-20 10:17:25
Drzwi wewn�trzne
BUDUJEMY DOM 9/2008 187
Gdzie jakie drzwiDrzwi pe�ne maj� najlepsz� izolacyjno� termiczn� i akustyczn�, wskazane s� za-tem w gabinetach, sypialniach czy po-kojach dla nastolatków, czyli w tych po-mieszczeniach, które warto odizolowa� od reszty domu.
Drzwi przeszklone lub szklane zapew-niaj� swobodny przep�yw wiat�a i dzi�-
ki temu w pewien sposób ��cz� pomiesz-czenia, niejako „otwieraj�c” je. Stosuje si� je zw�aszcza w nowoczesnych wn�trzach – jasnych i przestronnych dzi�ki przenika-j�cym si� przestrzeniom.
Drzwi szklane mog� tak�e skutecznie izolowa� pomieszczenia od ha�asu i za-pewnia� intymno�, jeli s� ze zk�a o ma�ej przepuszczalnoci wiat�a (szk�o szronio-
ne lub klejone). Pasuj� do nowoczes nych wn�trz, w których dominuj� proste i wy-raziste formy. Warto stosowa� je do do-wietlania korytarzy czy holi, jeli nie ma w nich okien.
Drzwi lustrzane wizualnie powi�kszaj� wn�trze, a ponadto mog� zast�pi� du�e lu-stro, jeli nie ma na nie miejsca w gardero-bie, �azience czy sypialni.
fot.
Pol
-Sko
ne
Drzwi ogl�damy z dwóch pomieszcze�, powinny wic pasowa do wystroju ka�dego z nich
REKLAMA
fot.
Pol
-Sko
nefo
t. St
olar
stw
o B
�ach
nio
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 187 2008-08-20 16:33:04
Jakie drzwi?Aneta i Piotr postanowili szuka� wród drzwi uchylnych z drewna lub p�yt drewno-pochodnych. Zwracali uwag� na cen�, by in-westycja nie przekroczy�a za�o�onej kwoty, ale te� na jako� materia�ów i odpowiedni� stylistyk�. Wn�trze domu ma��estwo planu-je urz�dzi� nowoczenie, a wi�c dominowa� w nim b�d� formy proste.
Piotr i Aneta szukali drzwi: w Internecie: na stronach producentów
znajdowali szczegó�owe oferty oraz dane kontaktowe dystrybutorów; na forach bu-dowlanych czytali wypowiedzi osób, któ-re zakup drzwi maj� ju� za sob� (uwaga: nie zawsze s� to rzetelne informacje); u dystrybutorów i w budowlanych cen-
trach handlowych, by osobicie obejrze� wybrane modele drzwi, gdy� zdj�cia na stronach internetowych nie zawsze oddaj� wszystkie ich cechy.
WybórWed�ug Piotra do wystroju domu pasowa-�yby drzwi drewniane, proste, bez szcze-gólnych ozdób i rze�bie powierzchni. Wst�pny wybór pad� na drzwi sosno-we Tomstol z serii Atena lub drzwi firmy Urz�dowski. Ze wzgl�du na dosy� wysok� cen� drzwi drewnianych, ma��onkowie zde-cydowali si� na sporo tasze drzwi z p�yt drewnopochodnych.
Anecie spodoba�y sie proste drzwi firmy Porta z kolorowymi aplikacjami – jej zda-niem w sam raz do nowoczesnego wn�trza. Cena by�a atrakcyjna, Aneta nie by�a tylko przekonana do kolorystyki aplikacji.
Ostateczny wybór pad� na Porta NOVA z p�yty HDF we wzorze 1.1, o eleganckim i nowoczesnym wygl�dzie. Wybrane drzwi pokryte s� oklein� Portadur imituj�c� drew-no orzecha w�oskiego, o pionowo-poziomym rysunku s�ojów. Do �azienki wybrali drzwi z podci�ciem wentylacyjnym.
U najbli�szego dystrybutora Aneta i Piotr spytali o koszt drzwi wraz z monta�em i za-cz�li wst�pnie negocjowa� cen�. Zostali spy-tani o grubo� cian, w które maj� by� wsta-wione i dowiedzieli si�, �e ze wzgl�du na to, �e przekracza ona 10 cm, b�d� musieli za-montowa� ocie�nice regulowane.
Zamówienie obejmowa�o: 5 skrzyde� drzwiowych Porta NOVA,
wzór 1.1: uchylne, pe�ne, p�ytowe, szeroko�
80 cm, wysoko� 203 cm, okleina Portadur – syntetyczna, w kolorze drewnopodobnym (orzech 1); w tym jedno skrzyd�o z podci�-ciem wentylacyjnym 4 klamki Arkadia zwyk�e, metalowe, w ko-
lorze z�otym i 1 klamka Arkadia z blokad� WC ocie�nice regulowane Porta SYSTEM
do skrzyde� pojedynczych (zakres szeroko-ci muru: 95–115 mm): okleina Portadur (orzech 1)
Firma zapewni�a bezp�atny pomiar otwo-rów drzwiowych oraz transport zamówione-go towaru.
��czna cena zamówionego towaru, po od-j�ciu 8-procentowego rabatu, to 2659,72 z� netto. Monta� kosztowa� ��cznie 800 z� netto. Ostateczny koszt ca�ej inwestycji to 3459,72 z� netto, a po dodaniu podatku VAT oko�o 3700 z� (zamówienie Piotra i Anety obejmowa�o monta� drzwi, dlatego do ceny zamówionego towaru doliczone zosta�o 7%, a nie 22% podatku VAT).
Ma��estwo skorzysta�o z us�ugi jednej z autoryzowanych grup monta�owych pro-ducenta drzwi, dzi�ki czemu 12-miesi�czna gwarancja na towar zosta�a wyd�u�ona do 24 miesi�cy. Na realizacj� zamówienia wraz z monta�em Aneta i Piotr czekali 6 tygodni.
ZAKUP KONTROLOWANY
Kupujemy z naszym Czytelnikiem drzwi wewn�trzne
Poszukiwane: pi�cioro drzwi wewn�trznych pe�nych do niewielkiego domu, do pokojów: go�cinnego oraz dzieci�cego, kuchni, pomieszczenia gospodarczego i �azienki. Szeroko�� skrzyde� ma wynosi� 80 cm, a wysoko�� 203 cm. ��czny koszt (z monta�em) nie mo�e przekroczy� 4 tys. z�otych.
ZZ dowiadcze dowiadcze CCzytelnikówzytelników
WYBÓR ANETY I PIOTRA
Znajomi wybrali do gabinetu bardzo ele-ganckie, klasyczne drzwi pe�ne, o ciem-
nej barwie. Ku mojemu zdziwieniu – nie by� to zbyt dobry wybór, poniewa� pomieszcze-nie wydaje si� jeszcze ciemniejsze, a drzwi zbyt masywne. Ucz�c si� na b��dach innych do s�abo o�wietlonego pokoju go�cinnego wybra�em drzwi jasne, z matowym przeszkle-niem, firmy Entra.
B�a�ej
Nie by�am zadowolona, gdy dowiedzia�am si�, �e klamki dokupuje si� do skrzyde� drzwio-
wych osobno. Okaza�o si� to jednak dobrym roz-wi�zaniem, poniewa� do prostych drzwi firmy Pol-Skone mog�am sama dobra� klamk� w stylistyce idealnie pasuj�cej do nowoczesnego wn�trza mo-jego domu (wybra�am klamk� metalowo-drewnia-n�, z szyldem dzielonym, o ciekawym, prostok�t-nym kszta�cie, w kolorze nikiel).
Anna
Porta, model Porta NOVA
drzwi: 279 z�/szt. netto,
o�cie�nica regulowana: 243 z�/szt. netto,
klamki: 48 z�/szt. netto,
monta�: 160 z�/szt. netto,
ca�kowity koszt zaku-pu i monta�u picior-ga drzwi: oko�o 3700 z� brutto.
Wspólnie z m��em zdecydowali-�my si� zamówi� drzwi u stola-
rza. Cena skrzyde� wraz z klamkami, o�cie�nicami i zawiasami wynios�a oko-�o 750 z�, a co najwa�niejsze – drzwi s� dok�adnie takie, jakie sobie zaplanowa-li�my. Ponadto, podobne drzwi znanego producenta s� o wiele dro�sze.
Dominika i Pawe�
plpl W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
��czny koszt3700 z�
fot.
arch
iwum
BD
Wi�cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl
BD9_Wybieramy_drzwi.indd 188 2008-08-20 10:18:04
BUDUJEMY DOM 7–8/2008190
Artyku� promocyjny
Nowoci� w ofercie firmy jest zamek magne-tyczny LOB Magnetik Seria 5000. Jest to nowatorskie rozwi�zanie zamykania drzwi bez tradycyjnego j�zyka i rygla zam-ka. Zasada dzia�ania zamka polega na auto-matycznym wprowadzeniu zapadki w otwór zaczepu w wyniku wzajemnego przyci�-gania si� magnesów znajduj�cych si� w za-padce zamka i w zaczepie. Otwarcie zam-ka – zwolnienie zapadki, które odbywa si� poprzez klamk� lub ga�k� obrotow� tarcz drzwiowych. Zamek wspó�pracuje z wk�ad-k� b�benkow�, kluczem piórowym lub po-kr�t�em WC, które po przekr�ceniu blokuj� zapadk� zamka.
Zamki LOB Magnetik wyró�niaj� si� nowoczesnym wzornictwem oraz wyso-k� jako� wykonania. Kilka wariantów wykoczenia powierzchni umo�liwia do-pasowanie zamka do standardowych drzwi (mo�liwe jest zastosowania do drzwi z przy-lg� i bez przylgi).
Zalety wpuszczanego zamka magnetycz-nego: cicha wspó�praca zapadki z zaczepem, wysoka trwa�o� mechanizmu zapadki
(brak spr��yn),
estetyka – niewidoczna blacha zaczepo-wa przy zamkni�tych drzwiach, niewidocz-ny j�zyk zamka oraz rygiel przy otwartych drzwiach, zapadka jest wykonana z tworzywa i nie
powoduje zarysowa na zaczepie, zamek magnetyczny jest uniwersalny
i mo�na go montowa� do drzwi prawych lub lewych bez koniecznoci jakiejkolwiek inge-rencji w zamku.
Zamki magnetyczne produkowane s� w wersji: zamki wpuszczane b�benkowe, zamki wpuszczane zastawkowe, zamki wpuszczane �azienkowe.
Zamki magnetyczne – nowatorskie rozwi�zania zamykania
LOB S.A.ul. Magazynowa 4
64-100 Lesznotel. 065 525 07 20
faks 065 525 07 50www.lob.pl
e-mail: [email protected]
LOB S.A. jest producentem zabezpiecze� antyw�amaniowych oraz oku� budowlanych i meblowych. Szeroka oferta firmy obejmuje: zamki wierzchnie i wpuszczane, k�ódki, wk�adki b�benkowe, zamykacze hydrauliczne, zamki meblowe i kasetowe, okucia budowlane, elektroniczne zamki hotelowe, systemy Master Key.
BD9_LOB.indd 190 2008-08-20 12:55:48
BUDUJEMY DOM 9/2008 191
Prezentacja firmowa
W ci�gu kilkudziesi�ciu lat pracy stworzy-limy dwa zak�ady produkcyjne oraz zespó� dowiadczonych wspó�pracowników, któ-rych umiej�tnoci staramy si� w jak najlep-szy sposób wykorzystywa�, co w po��czeniu z nowoczesn� technologi� oraz posiadanym parkiem maszynowym gwarantuje produkty wysokiej jakoci.
Nowoczesna technologia produkcji spra-wia, i� okna nasze s� najwy�szej jakoci (aprobata techniczna Instytutu Techniki Budowlanej), któr� potwierdzamy udzielaj�c pi�cioletniej gwarancji oraz s�u��c beztermi-nowym serwisem. Nasze przedsi�biorstwo oferuje zarówno gotowy produkt, jak rów-nie� szereg us�ug, transport oraz monta�.
Miar� naszego sukcesu jest zadowolenie naszych klientów.
Firm� wyró�nia bliski kontakt z klientem. Jestemy ma�� firm� i dzi�ki temu bardzo elastycznie dostosowujemy si� do potrzeb klienta. Cz�sto pytamy dlaczego wybra� na-sz� firm�, mimo �e by�o kilka ofert i nasza wcale nie by�a najtasza. Odpowied� z re-gu�y jest zawsze taka sama. Klienta przeko-na�o to, �e móg� z nami porozmawia� i sporo informacji uzyska�. Mia� mo�liwo� przyje-cha�, sprawdzi� jak wygl�da produkcja, z czego s� zrobione i to jest w�anie to, co nas zbli�a do klienta. Ponadto w kolejnym etapie mo�e spokojnie zamontowa� nasz produkt maj�c zagwarantowany serwis.
Drewno mimo swojej szlachetnoci jako materia� jest bardzo kapryne i jego ujarz-mienie wymaga naprawd� du�ego dowiad-czenia. Stabilno� naszych drzwi pod wzgl�dem odkszta�cenia, uwa�am za nasz sukces.
Drewno ma to do siebie, �e wtedy kiedy my pimy ono ca�y czas pracuje. Je�eli kto tego nie rozumie, to odsy�am zawsze do two-rzywa, do p�yty, do MDF. Bo drewno mo�e czasami strzeli� i pojawia si� jakie p�kni�-cie, które nie jest oczywicie tak� wad�, któ-ra by to dyskryminowa�a, a wr�cz podkrela jego naturalno� w rozs�dnym zakresie. W zwi�zku z powy�szym s�dz�, �e prak-tycznie w Polsce nie ma produkcji drzwi w tej klasie z litego, 100%-owego drewna.
Drzwi wewn�trzne produkowane s� z drewna klejonego sosnowego oraz na �y-czenie klienta dost�pne s� równie� w ok�a-dzinie d�bowej i mahoniowej. Dzi�ki tech-nice klejenia warstwowego elementy konstrukcyjne cechuje poza odpornoci� na wypaczanie, kilkakrotnie wi�ksza stabil-no� i wytrzyma�o� ni� elementów sporz�-dzonych z litego drewna.
W standard naszych drzwi wchodzi: zamek na klucz, wk�adk� lub WC, dwa zawiasy mosi��ne z mo�liwoci� re-
gulacji, w kolorach: mosi�dz po�ysk, chrom matowy (istnieje mo�liwo� zastosowania nasadek w innych kolorach), futryna o szerokoci 95 mm z uszczelk�.
Oferujemy równie�: malowanie wg palety producenta, szk�o ornamentowe, lustrzane, witra�e,
bewele itp., kratk� lub tuleje wentylacyjne, futryny o niestandardowych wymiarach, opaski p�askie – regulowane lub pó�okr�g�e klamki, pochwyty itp., drzwi przesuwne chowane w cian� (kase-
ta firmy WIM),
drzwi przesuwne nacienne, drzwi �amane, drzwi wahad�owe.Firma Ronkowski produkuje równie�
drzwi zewn�trzne, których profil drzwiowy wykonany jest z drewna sosnowego, maho-niowego lub d�bowego, klejonego warstwo-wo o gruboci 68 mm. Skrzyd�o drzwio-we mo�e by� wykonane tylko z drewna lub z p�yty wodoodpornej jako element zwi�k-szaj�cy izolacyjno� akustyczn� i ciepln� drzwi.
Drewniane okna i drzwi
RONKOWSKI Fabryka Okien i Drzwiul. Ma�a Kolejowa 4, 83-400 Ko�cierzyna
tel./faks 058 686 36 58tel./faks 058 686 35 99 www.ronkowski.gda.pl
e-mail: [email protected]
Fabryka Okien i Drzwi Ronkowski to producent wysokiej jako�ci stolarki okiennej i drzwiowej z drewna sosnowego, mahoniowego i d�bowego.
BD9_08_prezent Ronkowski.indd 191 2008-08-18 11:17:55
BUDUJEMY DOM 9/2008192
Prezentacja firmowa
Drewniana konstrukcja skrzyd�a zapewnia stabilno� oraz brak podatnoci na odkszta�-cenia, natomiast laminat charakteryzuje si� wysok� odpornoci� na zarysowania oraz uszkodzenia mechaniczne. Wszystkie wyro-by obj�te s� 24 miesi�czn� gwarancj�.
Firma DREW-HOLTZ zastrzega swo-je wzory skrzyde� w Polskim Urz�dzie Patentowym, zapewniaj�c klientom ory-ginalno� oraz niepowtarzalno� produk-tów. Do wszystkich skrzyde� proponowa-ne s� ocie�nice blokowe o szerokoci 9 cm, lub regulowane na grubo� muru w zakresie od 75 mm do 500 mm, wykonane z drewna lub z p�yty MDF. Drzwi dost�pne s� w szero-kociach od 60 cm do 100 cm. Mo�liwe jest te� wyprodukowanie skrzyde� przystosowa-nych do monta�u jako przesuwne. Dost�pne kolory to buk, d�b, olcha, calvados, bia�e, orzech oraz wenge. Drzwi pokryte lamina-tem CPL dost�pne s� w cenie ju� od 349 z� brutto.
W swojej ofercie firma DREW-HOLTZ posiada równie� drzwi wewn�trzne wejcio-we, drzwi zewn�trzne drewniane oraz stalo-we, drzwi drewniane malowane oraz suro-we do samodzielnego wykoczenia.
Zach�camy do odwiedzenia strony in-ternetowej www.drew-holtz.com.pl, gdzie znajd� Pastwo wi�cej informacji.
Nowy wymiar jakoci – skrzyd�a pokryte laminatem CPL
Zak�ad Produkcyjno-Us�ugowo-Handlowy „Drew-Holtz”
14-200 I�awa, ul. Komunalna 8tel. 089 648 91 20faks 089 648 91 27
e-mail: [email protected]
Od pocz�tku roku 2008 firma DREW-HOLTZ poszerzy�a swoj� ofert� o szereg nowych wzorów drzwi laminowanych, dost�pnych w bogatej kolorystyce.
BD9_08_prezent drewholz.indd 192 2008-08-18 14:00:19
9 uchwyt mocujący bednarkę do elewacji
10 uchwyt kontrolny
lub
studzienka kontrolno-pomiarowa
11 drut stalowy pomiedziowany
12 taśma stalowa pomiedziowana
1 uchwyt gąsiorowy
2 uchwyt dachowy uniwersalny
3 wspornik dachowy
4 uchwyt rynnowy
5 uchwyt krzyżowy
6 obejma do masztu anteny
7 obejma na rynny
8 uchwyt do elewacji budynku
Rewolucyjna ochrona odgromowaoparta na przewodach stalowych pomiedziowanych oraz uchwytach
stalowych pokrytych podwójną powłoką cynkową i lakierniczą
Galmar Marciniak s.j.
ul. Kobylińska 5 61-424 Poznań, Polskatel. +48/61/835 80 00
tel. export +48/61/835 80 01fax +48/61/830 10 20
e-mail: offi [email protected]
zestaw uziomowy Galmar 3-metrowy
uziom Galmar
uchwyt skośny
uchwyt gąsiorowy
uchwyt dachowy uniwersalny
wspornik dachowy
uchwyt rynnowy
uchwyt krzyżowy
obejma do masztu anteny
obejma na rynny
uchwyt do elewacji budynku
uchwyt mocujący bednarkę do elewacji
uchwyt kontrolny
lub
studzienka kontrolno-pomiarowa
drut stalowy pomiedziowany
taśma stalowa pomiedziowana
13 14
15
BD9_08_Reklama_Galmar.indd 193 2008-08-18 11:38:33
Oto pod sta wo we za sa dy funk cjo no wa nia
Klu bu Bu du j� cych Dom. Jak zo sta cz�on kiem KBD? Jest je den tyl ko spo sób. Trze ba wy-pe� ni� ni �ej wy dru ko wa n� „De kla ra cj� ak ce syj n� do KBD”, na st�p nie wy ci�� j� i prze s�a� pocz t� do re dak cji BD. Je �li do lek tu ry „Bu du je my Dom” na-mó wi� Ci� cz�o nek KBD, to za pew ne da� Ci swo j� wi zy tów k�, �e by� j� wkle i� (przy pi��) we wska za nym miej-scu „De kla ra cji”. To bar dzo wa� ne. W�a �ci ciel tej wi zy tów ki otrzy ma 30 pkt. Ty zresz t� te� otrzy masz „na dzie� do bry” 30 pkt ja ko no wy cz�o nek KBD. Je den punkt ma „si �� na byw cz�” 1 z�o tów ki, a wi�c za 30 pkt mo� na otrzy ma� m.in. 3-mi esi�c zn� pre nu-me ra t� BD. Cz�o nek KBD mo �e po-wi�k sza� swój do ro bek punk to wy wie-lo ma spo so ba mi, o czym pi sze my da-lej. Zdo by te punk ty mo� na prze zna czy� na ró� ne ce le, o czym te� pi sze my da-lej.
Uwa ga! Nie ak cep tu je my „De kla ra-cji” wy ci� tych z nu me rów ar chi wal-nych.
Za co punk ty? Jak wcze �niej stwier dzi li �my, z�o �e-nie „De kla ra cji Ak ce syj nej do KBD” skut ku je wpi sa niem zg�a sza j� cej si� oso by na li st� cz�on ków KBD z do-rob kiem „star to wym” 30 pkt, co ozna cza, �e otrzy masz w bez p�at nej pre nu me ra cie 3 ko lej ne nu me ry BD, o ile nie za dys po nu jesz in ne go prze-zna cze nia po sia da nych punk tów. Swój do ro bek punk to wy mo �esz po-wi�k sza� po przez na st� pu j� ce for my ak tyw no �ci: 1 Na tu ral nym obo wi�z kiem ka�-de go cz�on ka KBD jest s�a wi� do bre imi� mie si�cz ni ka „Bu du je my Dom” i po sze rza� gro no je go czy tel ni ków. Za le ca j�c lek tu r� BD in nej oso bie wr�-czysz jej oso bi st� wi zy tów k� (wy po-sa �y my Ci� w pa kiet ta kich wi zy tó-wek). Je �e li ta oso ba przy �le „De kla-ra cj� ak ce syj n� do KBD” z Two j� wi-zy tów k�, to otrzy masz 30 pkt. 2 Co mie si�c wy sy �a my do cz�on-ków KBD an kie t� son du j� c� ich opi nie. Za ka� d� wy pe� nio n� i ode s�a n� do re dak cji an kie t� otrzy masz od 10 do 30 pkt.
3 Za prze s�a nie do re dak cji wy pe�-nio nej pocz tów ki KIZ (wrzut ka w BD) otrzy masz 10 pkt. 4 Za po le ce nie spraw dzo ne go, do bre go wy ko naw cy do Gie� dy Po le-ca nych Wy ko naw ców otrzy masz 30 pkt.
Na co punk ty? Swój ak tu al ny do ro bek punk to wy mo-�esz w ka� dej chwi li spraw dzi� na www.bu du je my dom.pl i u�y wa j�c oso bi ste go ha s�a mo �esz z�o �y� dys-po zy cj� do ty cz� c� prze zna cze nia Two ich punk tów. Mo �esz te czyn no �ci wy ko na� rów nie� te le fo nicz nie (tel. 22 257 84 02). Na co mo� na prze zna czy� po sia da ne punk ty? 1 Na pre nu me ra t� BD (10 pkt za 1 egz.). Je �e li nie
z�o �ysz in nych dys po zy cji pre nu me-ra ta b� dzie dzia �a �a „au to ma tycz nie” a� do wy czer pa nia Two ich za so bów punk to wych. 2 Na In for ma tor Ryn ko wy Bu dow-nic twa Jed no ro dzin ne go – je den tom „kosz tu je” 30 pkt. 3 Na wy da nia spe cjal ne BD (np. „Dom Pol ski”, „Wn� trza”) – 1 egz. za 20 pkt. 4 Na „op�a ce nie” kosz tów wy sy� ki pocz to wej ksi� �ek ku po wa nych w Ksi� gar ni Wy sy� ko wej (10 pkt za 1 prze sy� k�). Uwa ga! Cz�o nek KBD ko rzy sta po-nad to z ra ba tu 10% na ksi�� ki ku po-wa ne w Ksi� gar ni Wy sy� ko wej. 5 Na udzia� w kon kur sach z cen ny-mi na gro da mi, og�a sza nych na www.bu du je my dom.pl i na �a mach BD. Co jesz cze do sta jesz? Cz�o nek KBD do sta je kar t�, któ ra upraw nia do za ku pów ra ba to wych u „Par t ne rów han dlo wych KBD”. Do k�ad ne in for ma cje o ra ba tach s� na bie �� co ak tu ali zo wa ne na www.bu du je my dom.pl.
Klub Budujących Dom
imi� i nazwisko
ulica nr
kod miejscowo��
tel. e-mail
data podpis
Tak, chc� nale�e� do Klubu Buduj�cych Dom nie mam jeszcze projektu mam projekt indywidualny mam projekt typowy
Miesi�cznik „Budujemy Dom” zainteresowa� mnie:
bez polecenia przez inne osoby, z polecenia cz�onka KBD, który da� mi t� wizytówk�
Deklaracja akcesyjna do KBD (wa�na do 10 pa dziernika 2008 r.)wype�nij, wytnij i przelij poczt� na adres ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa z dopiskiem „Budujemy Dom”
Do KBD zapraszamy wszystkich Czytelników, którym lektura miesi�cznika „Budujemy Dom” pomaga w budowie lub remoncie w�asnego domu. Od tysi�cy Czytelników „zrzeszonych” w KBD uzyskujemy bezcenne informacje
o rzeczywistych problemach ludzi buduj�cych dom, o ich wyborach, ocenach i przeró�nych przypadkach „z �ycia wzi�tych”. Ten strumie� praktycznej wiedzy, p�yn�cy od cz�onków KBD, jest niezb�dny dla w�aciwego redagowania BD, jest podstaw�
sukcesu naszego miesi�cznika. Z tej praktycznej wiedzy korzystaj� wszyscy Czytelnicy BD. Natomiast cz�onkowie KBD s� bezporednio nagradzani za swoj� aktywno.
Wyra�am zgod� na umieszczenie udzielonych wy�ej informacji w bazie danych firmy AVT Korporacja i na ich dalsze przetwarzanie w celach statystycznych i marketingowych. Mam prawo wgl�du do swoich danych i do ich poprawiania na warunkach okre�lonych ustaw� z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych.
Miejsce na wizytówk� osoby polecaj�cej
�
�
pracownia
nazwa projektu
ankietakbd.indd 194 2008-08-19 23:52:41
pokrycie dachowe
BUDUJEMY DOM 9/2008 195
WYBIERAMY I KUPUJEMY
Pokrycie dachowe Emilia Ros�aniec
Im l�ejsze pokrycie dachowe, tym mniej obci��a wi�b�. Czy skoro wi�ba jest znacznie mniej obci��ona, to mo�e by� du�o l�ejsza i ta�sza? Otó� nie: bo pod lekkie pokrycia potrzebne s� cz�sto wcale nielekkie podk�ady, a ponadto ka�dy dach musi wytrzyma� obci��enia wiatrem i �niegiem.
Rzeczywiste koszty Rzeczywiste koszty Szacuj�c koszty danych pokry dachowych, nie nale�y bra pod uwag cen za sam ma-teria� podstawowy, bowiem spor� cz� wydatków stanowi� tak�e elementy uzupe�-niaj�ce. Najwicej zap�acimy za nie przy pokryciu z dachówek ceramicznych oraz cementowych. Mniej przy pokryciach z blachy. Przy goncie bitumicznym za� – który mo�na wykorzysta do wielu obróbek – najmniej. O wy�ej wymienionych kosztach decyduje natomiast kszta�t dachu i stopie� jego skom-plikowania. Do dachów o wikszej liczbie za�ama� po�a-ci – potrzeba wicej akcesoriów. Tak�e koszt jego wykonania jest wy�szy, bo bardziej pra-coch�onny. Tak wic koszt krycia dachów o tej samej powierzchni tym samym materia�em mo�e znacznie ró�ni si od siebie ze wzgldu na kszta�t dachu i tym samym liczb zakupio-nych akcesoriów.
fot.
Pru
szy�
skiDachówki
– na celowniku Jak wspomnielimy na pocz�tku, pokrycie to tylko jedno z obci��e konstrukcji da-chowej: 1 m2 najci��szego pokrycia z da-chówek ceramicznych wa�y rednio ok. 50 kg. Dachy domów jednorodzinnych za projektuje si� na ok. 100 kg/m2 obci��e-nia wiatrem i ok. 90 kg/m2 obci��enia nie-giem: wartoci te zale�� od strefy klima-tycznej i modyfikowane s� ze wzgl�du na k�t nachylenia po�aci dachowej. Do tego trzeba oczywicie doliczy� ci��ar samej wi��by i podk�adu pod pokrycie (na przy-k�ad �at, kontr�at i folii pod dachówki albo pe�nego podk�adu z desek lub p�yt – pod lekkie gonty bitumiczne), ci��ar ocieplenia (najcz�ciej stosowana jest we�na mineralna – 8 kg/m2) i wykocze-nia od wewn�trz – ok. 10 kg/m2; cho� trzeba przyzna�, �e ostatnia warto� nie zawsze jest wliczana, bo wi��ba mo�e przecie� pozosta� cz�ciowo odkryta. Jeli to nie ci��ar pokrycia przes�dza o racjonalnoci wyboru, co bra� pod uwa-g�? Przede wszystkim k�t nachylenia i kszta�t dachu, warunki i stref� klima-tyczn�, w jakiej ma stan�� dom. Istotne jest tak�e jego otoczenie.Na dachach p�askich pokrycie musi by� szczególnie szczelne – bo nieg zalega na nich d�u�ej, a woda sp�ywa wolniej ni�
po dachach stromych. Dlatego niewskaza-ne jest tu u�ycie dachówek cementowych czy ceramicznych, dobrze natomiast sprawdz� si� pokrycia z blachy. Jeli za chodzi o kszta�t dachu, zalecenia s� jasne – wszelkie sztywne pokrycia wielkofor-matowe (np. blachodachówka) spraw-dz� si� na prostych nieskomplikowa-nych po�aciach. Na tych z �ukami i du�� liczb� za�ama czy zaokr�gle najlepiej stosowa� pokrycia drobnoformatowe (da-chówki b�d� gonty). Cho� renomowani producenci pokry� blaszanych dachowych – po dokonaniu odpowiednich pomiarów – oferuj� wykonanie elementów pokry-ciowych dla konkretnego projektu dachu. Bior�c pod uwag� cechy danego regionu Polski, trzeba mie� wiadomo�, �e na przy-k�ad tereny nadmorskie i przemys�owe z du-�ymi zanieczyszczeniami powietrza cha-rakteryzuj� si� spor� zawartoci� zwi�zków przypieszaj�cych korozj� metali, dlatego nie zaleca si� w tych rejonach kry� dachów blach� (chyba �e wybierzemy blachy z po-w�ok� zabezpieczaj�c�). W miejscach zacie-nionych przez drzewa pokrycie z dachówek ceramicznych w krótkim czasie pokryje si� mchami i porostami. Jeli b�dziemy kiero-wa� si� nisk� cen� pokrycia, pami�tajmy, �e na jego koszt wp�yn�� mog� znacz�co ele-
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 195 2008-08-21 13:25:26
poda
jem
y ce
ny b
rutt
o
menty uzupe�niaj�ce, akcesoria, a tak�e ceny podk�a-du oraz robocizny. I tak na przyk�ad koszt elementów systemowych (uzupe�niaj�cych) – g�siorów, dachó-wek bocznych, kalenicowych – potrzebnych do w�a-ciwego wykoczenia pokrycia z dachówek cera-micznych i cementowych mo�e stanowi� nawet 60% wydatków na pokrycie.
Dachówki ceramiczneNajstarsze dachówki ceramiczne to te o rudoczer-wonej barwie wypalanej gliny. Ich odcie jest nie-jednolity i pochodz�ce nawet z jednej partii pro-dukcyjnej mog� si� ró�ni�. Standardy produkcji s� nastawione przede wszystkim na zapewnienie trwa�oci, tj. nienasi�kliwoci i mrozoodpornoci, nie za na zapewnienie jednolitej barwy. Ró�nice kolorystyczne producenci niweluj� dzi�ki angobo-waniu lub glazurowaniu powierzchni dachówek lub barwieniu ich w masie.
Angobowanie. Polega na naniesieniu na wysuszo-ne, ale niewypalone dachówki specjalnej mieszan-ki rozrzedzonej gliny z barwnikami. Po wyschni�ciu angoby dachówki si� wypala, co ujednolica barw� ich powierzchni. Uszkodzenia pow�oki czy przeci�-cia powsta�e podczas obróbki dekarskiej (na przyk�ad w wyniku docinania dachówek przy koszach) b�d� widoczne w pokryciu. Takim sytuacjom zapobiega si� przez u�ycie elementów systemowych – dzi�-ki nim nie ma koniecznoci docinania standardo-wych dachówek. Angobowane dachówki s� g�ad-sze i odporniejsze na zabrudzenia ni� naturalne i wi�kszy jest wybór ich kolorów. Stosuj�c dwa ro-dzaje angoby, produkuje si� dachówki cieniowane.
Glazurowanie. Polega na zanurzaniu surowych dachówek w glazurze lub spryskiwaniu ich glazur�, która nast�pnie topi si� podczas wypalania i nadaje dachówce g�adk� powierzchni�. Dachówki glazuro-wane s� bardziej b�yszcz�ce od angobowanych, a tak�e odporniejsze na wilgo� i zabrudzenia.
Barwienie w masie. Polega na dodaniu do gli-ny pigmentów mineralnych jeszcze przed uformo-waniem dachówek. Po nadaniu kszta�tu suszy si� je i pokrywa warstw� angoby, a nast�pnie wypa-la w piecu. Dzi�ki barwieniu w masie powierzchnia i prze�am dachówki maj� taki sam kolor, zatem nie wida� na nich uszkodze.
Dachówki ceramiczne uk�ada si� na dachach o k�cie nachylenia 30–60° (minimalny k�t nachy-lenia po�aci zale�y od rodzaju dachówek). Pod da-chówki uk�ada si� na krokwiach foli� paroprze-puszczaln�, a na niej mocuje �aty i kontr�aty. Inn� metod� jest monta� na pe�nym deskowaniu z pap� – stosowany na dachach o nachyleniu po�aci mniej-szym ni� 30º. Je�i k�t nachylenia dachu jest wi�k-szy ni� 60° – ka�d� dachówk� mocuje si� drutem lub gwo�dziami, aby nie spad�a pod w�asnym ci�-�arem lub podczas silnego wiatru. Sposób mocowa-nia dachówek ceramicznych zale�y od ich rodzaju:
47 z�/m²DACHÓWKA CERAMICZNA
Cerabud, model Karpiówka naturalnamasa 1 m2: ok. 66,5 kgzu�ycie: ok. 35 szt./m²wymiary: 18 × 38 cmk�t nachylenia po�aci: min. 31°kolorystyka: ceglasta czerwie�gwarancja: 25 lat
30 z�/m²DACHÓWKA CEMENTOWA
Braas, model Celtyckamasa 1 m2: 42 kgzu�ycie: ok. 10 szt./m2
wymiary: 42 × 33 cm k�t nachylenia po�aci: min. 22°kolorystyka: ceglasty, ciemnoczerwony, br�zowy, czarny, grafitowygwarancja: 30 lat
46 z�/m²DACHÓWKA CERAMICZNA
Wienerberger (Koramic), model Renesansowa L15masa 1 m2: ok. 49,1 kgzu�ycie: od 12 szt./m²wymiary: 44,5 × 27,8 cmk�t nachylenia po�aci: 22°kolorystyka: naturalna czerwie�gwarancja: 30 lat
31 z�/m²
DACHÓWKA CEMENTOWA
Euronit, model Profil Smasa 1 m2: 45 kgzu�ycie: ok. 10 szt./m2
wymiary: 42 × 33,4 cm k�t nachylenia po�aci: min. 22°kolorystyka: czerwie� klasyczna, ciemno-br�zowy, ciemnoszary, ciemnoczerwonygwarancja: 30 lat
32 z�/m²DACHÓWKA CEMENTOWA
Braas, model Greckamasa 1 m2: ok. 45 kgzu�ycie: ok. 10 szt./m2
wymiary: 42 × 33 cmk�t nachylenia po�aci: min. 22°kolorystyka: ceglasty, br�zowy, czarnygwarancja: 30 lat
36–40 z�/m² DACHÓWKA CERAMICZNA
Röben, model MONZAplusmasa 1 m²: 37,24 kgzu�ycie: ok. 9,8 szt./m²wymiary: 46,4 × 30,4 cmk�t nachylenia po�aci: 16° (przy zastoso-waniu dodatkowych zabezpiecze�)kolorystyka: miedziany, kasztanowy, czarno-br�zowy, antracytowygwarancja: 30 lat
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 196 2008-08-21 17:54:34
pokrycie dachowe
BUDUJEMY DOM 9/2008 197
skimmer p�yta denna betonowa
karpiówki – mocuje si� na zaczepy lub, jeli maj� otwór, za pomoc� gwo�dzi; zak�adkowe – dzi�ki specjalnym zaczepom na
spodzie zahacza si� je o �aty, ponadto dachówki wzajemnie si� zaz�biaj� dzi�ki wyprofilowanym z�bkom; esówki – mocowane s� na zamki b�d�
zaczepy; mnich-mniszka – wkl�s�e mniszki uk�ada si�
na wypuk�ych mnichach i mocuje klamrami lub drutem do �at.
Bardzo wa�ne, aby wszystkie dachówki moco-wane na szczycie dachu, przy kalenicy, wzd�u� okapu – czyli wszelkie skrajne elementy oraz te o dodatkowej funkcji, np. dachówki przejciowe przybi� (zalecenie to dotyczy tak�e dachówek ce-mentowych).
Dachówki ceramiczne maj� stosunkowo nie-wielkie rozmiary, bo na 1 m2 mieci si� ok. 13 da-chówek. W zwi�zku z tym czas ich u�o�enia jest d�u�szy ni� na przyk�ad bitumicznych, a koszt ro-bocizny wzrasta. S� one jednak wyj�tkowo trwa-�e i mog� przetrwa� ponad 100 lat – dzi�ki czemu koszty inwestycyjne szybko si� rekompensuj�.
Dachówki cementowe Dachówki cementowe praktycznie nie ró�ni� si� wygl�dem od ceramicznych i trzeba specjalisty, by nawet z bliska dostrzec ró�nic�, zw�aszcza �e wzornictwo obydwu rodzajów dachówek jest po-dobne. Cho� doda� trzeba, �e dachówki cemento-we s� wi�ksze od ceramicznych. Najcz�ciej maj� 42 cm d�ugoci i 33 cm szerokoci i na 1 m2 wy-starczy 10 sztuk. Mo�na te� u�y� mniejszych – 41 × 24 cm, tych na 1 m2 potrzeba oko�o 15. Ponadto dachówki cementowe s� tasze, bo do wi�zania cementu nie potrzeba a� tak wysokich nak�adów energii jak do wypalania gliny. Koszty uk�adania obydwu pokry� s� bardzo zbli�one.
Dachówki cementowe – dzi�ki barwieniu w masie oraz pow�okom akrylowym lub polimerowym – zapewniaj� trwa�o� (ich �ywotno� ocenia si� na 70–100 lat) i jednolito� koloru dachu; nie wymaga-j� te� �adnych zabiegów konserwacyjnych podczas eksploatacji. Dachówki te cechuje wi�ksza dok�ad-no� wymiarowa, bo wi�zanie cementu nie powo-duje istotnych zmian wymiarów uformowanej za-prawy ani nie wprowadza napr��e termicznych.
”
Ka�da z palet, na których sprzedawane s� dachówki musi by� opatrzona doku-mentem stwierdzaj�cym zgodno�� ich cech z wymo-gami Polskiej Normy lub aprobaty technicznej ITB
”
ok. 62 z�/m²
DACHÓWKA BITUMICZNA
Tegola Polonia, model Mastemasa 1 m²: 13,5 kgwymiary: 33,7 × 100 cmgr. pokrycia: 3–6 mmk�t nachylenia po�aci: 3–90°kolorystyka: cotto antico, legno scandola, ardesia scura, ardesia chiara, verde pietra, pietra antica, grigio pietra, blugwarancja: 10 lat
ok. 70 z�/m²
BLACHODACHÓWKA Z POSYPK� CERAMICZN�
Ahi Roofing, model Gerard Heritage IImasa 1 m2: 7 kgwymiary: 40 × 132 cmk�t nachylenia po�aci: 17–90°wysoko�� fali: 2,5 cmwyko�czenie: blacha stalowa powlekana alucynkiem, naturalne kruszywo skalne z Nowej Zelandiikolorystyka: 10 kolorówgwarancja: 50 lat (wodoszczelno�), 15 lat (pow�oki)
37 z�/m²DACHÓWKA BITUMICZNA
Tegola Polonia, model Mosaikmasa 1 m²: 9 kgwymiary: 33,7 × 100 cmgr. pokrycia: 3 mmk�t nachylenia po�aci: 3–90°kolorystyka: rosso sfumato (czerwie�), marrone sfumato (jasny br�z), grigio sfu-mato (szaro�), nero (czer�), verde sfumato (ziele�), blu sfumato (niebieski)gwarancja: 10 lat
36 z�/m²*
BLACHODACHÓWKA POWLEKANA
Bratex, model Eramasa 1 m2: 4,5 kgwymiary: 113,3 × 465 cmwysoko�� fali: 6,3 cmk�t nachylenia po�aci: 14°kolorystyka: 23 kolorygwarancja: 30 lat
29 z�/m²*BLACHODACHÓWKA POWLEKANA
Pruszy�ski, model Szfirmasa 1 m²: ok. 4,7 kgwymiary: 118 × 505 cmwysoko�� fali: 3,5 cmk�t nachylenia po�aci: min. 14°kolorystyka: 27 kolorówgwarancja: 20 lat
35 z�/m² DACHÓWKA BITUMICZNA
Owens Corning, model Oakride Pro ARmasa 1 m²: 13 kgwymiary: 33,6 × 97,2 cmgr. pokrycia: 5 mmk�t nachylenia po�aci: 12–90°kolorystyka: onyx black, quarry, grey, brownwood, chateau green, terra cottagwarancja: 30 lat
*cena za modu� 350 mm, poliester*cena dotyczy pow�oki po�ysk
poda
jem
y ce
ny b
rutt
o
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 197 2008-08-21 15:29:52
BUDUJEMY DOM 9/2008198
WYBIERAMY I KUPUJEMY
Wymagania co do nachylenia dachu oraz przygotowania go do krycia dachówkami ce-mentowymi s� takie jak dla dachówek cera-micznych.
W podobny sposób – stosownie do k�ta na-chylenia dachu – mocuje si� je – na zamki lub gwo�dzie, zale�nie od modelu.
Blachodachówka Blachodachówki dost�pne s� w postaci du-�ych arkuszy przet�oczonej blachy o stalo-wym lub aluminiowym rdzeniu. Ich kszta�t i wielko� u�atwia krycie dachu o prostym kszta�cie. W przypadku za dachów o skom-plikowanej bryle (aby unikn�� du�ych strat materia�u wskutek ci�cia arkuszy) stosuje si� panele o d�ugoci ok. 1 m w formie jed-
nego rz�du blachodachówek z wbudowan� �at� non� – takie rozwi�zanie przypiesza uk�adanie pokrycia i ogranicza ilo� odpa-dów. Blachodachówki musz� by� przede wszystkim odporne na korozj� – dlatego bar-dzo du�� wag� przypisuje si� pow�okom, któ-rymi s� pokrywane – musz� one by� trwa�e i odporne na zarysowania. Dlatego wierzch-nia warstwa blachodachówek zabezpieczo-na jest pow�ok� z tworzywa sztucznego – po-liestrem, akrylem, plastizolem, puralem lub PVF2. Aby zabezpieczy� blach� przed dzia-�aniem skraplaj�cej si� pary wodnej, cz�-sto maluje si� j� tak�e od spodu. Uwaga! Przestrzega si� przed ci�ciem blachodachó-wek szlifierk� k�tow�! Wysoka temperatu-ra podczas ci�cia powoduje uszkodzenie po-w�oki ochronnej i w ten sposób blacha du�o szybciej koroduje. Dodatkowo snop spa-daj�cych iskier uszkadza lakierowan� po-
wierzchni�. Do ci�cia blachy najlepiej nadaj� si� no�yce lub specjalne wycinaki.
Blachodachówki mog� by� pokryte tak�e granulatem ceramicznym – wówczas przy-pominaj� dachówki ceramiczne – lub posyp-k� mineraln�. Posypki te wyd�u�aj� trwa�o� pokrycia i t�umi� odg�osy kropel deszczu. Dzi�ki pow�okom blachodachówki s� bar-dziej odporne na dzia�anie czynników at-mosferycznych. Dzi�ki nim blachodachówk� mo�na stosowa� praktycznie wsz�dzie z wyj�tkiem rejonów silnie uprzemys�owio-nych o du�ym zanieczyszczeniu tlenkiem siarki oraz obszarów nadmorskich – o red-nim i du�ym zasoleniu (do kilkuset metrów od brzegów Ba�tyku). Blachodachówki s� naj-mniej ze wszystkich materia�ów podatne na porastanie mchem. Trwa�o� blachodachó-wek szacuje si� na oko�o 50– 70 lat.
Blachodachówki mo�na stosowa� na dachach o k�cie nachylenia od 9 do 90° (np. jako obróbki bocznych cian lukarn). Mocuje si� je do drewnianego rusztu, przy-twierdzaj�c ka�dy arkusz w zag��bieniu
wierzchni� Do ci�cia blachyy n najjlepiejj nnadadaj� ne wycinaki.
b � k t t k�
blachyhy najjajllele ipipi jejej naddaj�
nnegoo rr rz��z�dddududu bb b bllalalachchchododacachóhówwekk z wbudow�at� noon�n� – t takakieie rozwi�zanie przypiuk�adanie pokrycia i ogranicza ilo� o
d hó ki sz� by� prd chówki musz� by� przedl t
Dach pokryty dachówk� ceramiczn�. Cech� wyró�niaj�c� naturalne dachówki ceramiczne jest ró�norodno� odcieni ich powierzchni – która �wiadczy o tym, �e to produkt naturalny
Dach pokryty dachówk� cementow�. Cech� wyró�niaj�c� jest dok�adno� wymiarowa – dachówki dobrze pasuj� do siebie, w zwi�zku z czym uk�adanie pokrycia jest komfortowe
twierddzazaj�j�j�cc kaka�dy arkusz w zzagag�����bibieneniu
Dach pokryty dachówk� z blachy z posypk� ceramiczn�. Jej w�a�ciwo�ci to: lekko�, niepal-no�, a tak�e �atwo� monta�u. Cech� wyró�-niaj�c� jest mo�liwo� krycia dachów prawie p�askich (o nachyleniu powy�ej 5°) i pionowych p�aszczyzn – np. �cian lukarn
fot.
Ahi
Roo
fing
fot.
IBF
fot.
Wie
nerb
erge
r
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 198 2008-08-21 13:15:48
pokrycie dachowe
BUDUJEMY DOM 9/2008 199
przyt�oczenia samonawiercaj�cymi wkr�ta-mi do �at. Blachodachówki z wyt�oczonym od spodu sztywnym profilem zast�puj�cym �at�, tj. blachodachówki samonone, mocuje si� do kontr�at lub do krokwi profilami mon-ta�owymi.
Dachówki bitumiczne Dachówki, inaczej gonty bitumiczne, to pasy z materia�u przypominaj�cego pap� z jed-
nym brzegiem ozdobnie wyci�tym tak, �e w pokryciu tworzy powtarzalny wzór. S� bardzo elastyczne, trzeba je zatem uk�ada� na sztywnym i g�adkim poszyciu z ��czonych na wpust desek lub p�yt OSB. Na wierzch-
niej stronie gonty s� pokryte kolorow� posyp-k�, która pe�ni funkcj� ozdobn� oraz chroni mas� asfaltow� przed niszcz�cym dzia�a-niem promieni ultrafioletowych, przegrzewa-niem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Je�eli spod posypki wida� czarn� mas� bitu-miczn�, nie wró�y to dobrze trwa�oci gon-tów; takich lepiej nie kupowa�.
Pokrycia bitumiczne mo�na uk�ada� na bardzo stromych, skomplikowanych, �ama-nych dachach o ró�nym k�cie nachylenia od 12 do 80º. Jeli nachylenie jest mniejsze ni� 20º, pod gontem trzeba u�o�y� pap� pod-k�adow�. Ze wzgl�du na elastyczno� gon-ty bardzo dobrze sprawdzaj� si� na dachach o skomplikowanej bryle. Ilo� ewentualnych odpadów powstaj�cych przy uk�adaniu po-krycia z bitumu jest niewielka, zatem ma-teria� ten mo�na kupi� z niedu�� nadwy�-k�, która zrekompensuje ewentualne straty powsta�e w wyniku przycinania materia-�u. Po u�o�eniu na dachu gonty ��cz� si� wzajemnie w wyniku tzw. samowulkaniza-cji, bo na wierzchniej stronie maj� fabrycz-nie naniesione paski asfaltu modyfikowane-go lub równoleg�e rz�dy kleju bitumicznego. Wystarczy temperatura powy�ej +5 stopni Celsjusza i s�oneczna pogoda, by dosz�o do sklejenia gontów. Na czas transportu i sk�a-dowania klej lub asfalt zabezpiecza folia, któr� przed u�o�eniem ka�dego pasa si� zry-wa. Zamiast pasków asfaltu i rz�dów kle-ju na spodzie dachówek mo�e by� warstwa elastomerowej masy asfaltowej, zwanej SBS, tak�e zabezpieczona foli�. Masa elastome-rowa ��czy gonty skuteczniej, bo na wi�k-szej powierzchni, dzi�ki temu uzyskuje si� trwalsze i szczelniejsze pokrycie. Ca�kowita samowulkanizacja nast�puje dopiero po kil-ku lub kilkunastu dniach.
”
Sprawdmy, czy cena ustalona w przygotowanej dla nas ofercie dotyczy metra kwadratowego arkusza blachy, czy te� faktycznej powierzchni pokrytego dachu. Ró�nica zazwyczaj wynosi oko�o 5% i wynika z tego, �e arkusze uk�ada si� na zak�ad
”
ta-m ym uje
mon-
a5%% % zzee
Dach pokryty gontami bitumicznymi. Ich w�a�ciwo�ci to: prostota monta�u, 100% szczelno�, d�wiko-ch�onno�. Cech� wyró�niaj�c� jest elastyczno�, która pozwala uk�ada je na dachach o du�ym stopniu skomplikowania
Dach wykonany z najlepszych materia�ów pokrycio-wych, ale bez odpowiednich elementów wyko�czenio-wych, mo�e nie tylko �le wygl�da, ale te� okaza si zawodny. Dlatego w robotach dekarskich powinno si zastosowa ni�ej opisane elementy. Uszczelniaj�co-wentylacyjne na grzbiety i kale-
nic� – nie tylko uszczelniaj� krawdzie tych elementów, ale te� zapewniaj� odpo-wiedni� wentylacj po�aci dachowej.
Do komunikacji na da-chu – specjalne dachówki, na których mo�na mocowa np. stopnie lub �awy komi-niarskie. Zapewniaj� one bezpiecze�stwo porusza-nia si po dachu, w tym – doj�cia do kominów. Do zabezpiecze� prze-
ciw�nie�nych – dachówki z uchwytami do mocowa-nia p�otków lub belek za-trzymuj�cych �nieg. Do wyprowadzania instalacji – dachów-
ki przej�ciowe, przez które wyprowadza si (bez stosowania dodatkowych uszczelnie�) przewody wentylacyjne, odpowietrzniki in-stalacji sanitarnej lub maszty antenowe.
Elementy systemowe
Dachówka wentylacyjna. Umo�liwia przep�yw powietrza pod d�ugimi po�aciami lub w miejscach utrudnionej wentylacji pokrycia (np. przy kominach)
Dachówka do monta�u stopni ko-miniarskich. U�atwia poruszanie si po dachu
Ta�ma uszczelniaj�co-wen-tylacyjna do zabezpieczania kalenic i grzbietów dachów spadzistych. Jest odporna na wwiewanie py�u �nie�nego i wodnego przez zastosowa-nie zak�adki i w�ókniny z po-lipropylenu przykrywaj�cej otwory wentylacyjne
Dachówka do systemów przeciw�nie�nych. Zapobiega osuwaniu si �niegu z dachu
Dachówka kominkowa. S�u�y do odpowietrzania pionów kanalizacyjnych
fot.
Ow
ens
Cor
ning
fot.
Röb
en
fot.
Rup
pCer
amik
afo
t. R
uppC
eram
ika
fot.
Bal
ex M
etal
fot.
Röb
en
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 199 2008-08-21 13:16:28
BUDUJEMY DOM 9/2008
KryteriaOrientacyjny koszt materia�ów pokryciowych �a-two okreli�, korzystaj�c z informatorów rynko-wych. Dzi�ki zawartych w nich kalkulatorom poznamy cen� danego pokrycia oraz b�dziemy mogli porówna� oferty konkurencyjnych firm. W wybraniu odpowiedniej marki pomocni mog� si� okaza� tak�e s�siedzi lub znajomi, którzy na w�asnej skórze odczuli plusy i minusy danych rozwi�za. Po wybraniu firmy udajemy si� do jej najbli�szego dystrybutora z dok�adnym projek-tem dachu oraz okrelonymi preferencjami do-tycz�cymi rodzaju pokrycia (projekt mo�na te� wys�a� do wi�kszoci firm poczt� internetow�).
Na miejscu Wybran� przez nas firm� jest Euronit. Zdecydowalimy si� na t� mark� ze wzgl�du na bogat� ofert� produktow� jej dystrybutora, któ-rego sk�ad budowlany znajduje si� niedaleko
miejsca budowy inwestora. Specjalici z dzia�u Doradztwa Technicznego dokonali dla nas wy-ceny dwóch rodzajów dachówek cementowych: Euronit Ekstra (o dwóch symetrycznych wybrzu-szeniach) oraz Euronit Profil S (o falistym kszta�-cie). Szczegó�ow� wycen� tego pokrycia dla da-chu inwestora przedstawia zestawienie poni�ej.Koszt ca�kowity pokrycia dachowego z zasto-sowaniem tych dachówek jest bardzo zbli�ony, przy czym dachówki ró�ni� si� delikatnie kszta�-tem – obie jednak charakteryzuj� si� esowat� for-m�. Wybór zatem zale�y od indywidualnych gu-stów. Nasz inwestor ostatecznie zdecydowa� si� na dachówk� Euronit Profil S – doradca z firmy przekonywa�, �e stosuj�c j� na du�ych prostych po�aciach (taki w�anie jest kszta�t dachu inwe-stora) uzyskuje si� bardzo ciekawe efekty. Ponadto dowiedzielimy si�, �e czas oczekiwa-nia na dostaw� waha si� od 0–72 godzin – jest to uzale�nione od tego, czy dystrybutor ma dan� dachówk� na placu, czy musi j� zamówi� u pro-ducenta, w tym przypadku w firmie Euronit. W naszym przypadku czas dostawy okrelono na 24 h. Cena za transport zosta�a wliczona w koszt dachówki (ale zale�y to od odleg�oci – dlatego warto wybiera� dystrybutorów blisko miejsca zamieszkania). Ze wzgl�du na warto� ca�ego zamówienia otrzymalimy 10% rabatu (wysoko� rabatu zale�y od dystrybutora i w ka�dym sk�a-
dzie mo�e by� inna). Ponadto sprzedawca zaofe-rowa� nam pomoc przy wyborze dekarza.
Porównanie kosztów Dachówka podstawowa Euronit Ekstra – 1400 szt.
x 3,05 z� = 4270 z�
G�sior podstawowy – 30 szt. x 12,57 z� = 377 z�
Klamra g�siora – 30 szt. x 1,22 z� = 36,60 z�
Dachówka skrajna lewa – 36 szt. x 19,40 z� = 698,40 z�
Dachówka skrajna prawa – 36 szt. x 19,40 z�
= 698,40 z�
Grzebie okapu z wentylacj� – 24 szt. x 7,93 z�
= 190,32 z�
Tama wentylacyjna – 3 rolki x 109,80 z� = 329,40 z�
Dysk kalenicy – 2 szt. x 70,76 z� = 141,52 z�
Ca�kowity koszt z rabatem: 6068 z�
Dachówka podstawowa Euronit Profil S – 1400 szt. x 3,11 z� = 4354 z�
G�sior podstawowy – 30 szt. x 12,57 z� = 377 z�
Klamra g�siora – 30 szt. x 1,22 z� = 36,60 z�
Dachówka skrajna lewa – 36 szt. x 19,40 z�
= 698,40 z�
Dachówka skrajna prawa – 36 szt. x 19,40 z�
= 698,40 z�
Grzebie okapu z wentylacj� – 24 szt. x 7,93 z�
= 190,32 z�
Tama wentylacyjna – 3 rolki x 109,80 z� = 329,40 z�
Dysk kalenicy – 2 szt. x 70,76 z� = 141,52 z�
Ca�kowity koszt z rabatem: 6143 z�
Podajemy ceny brutto
ZAKUP KONTROLOWANY
Kupujemy z naszym Czytelnikiem dachówki cementowe
Poszukiwane: Dachówki cementowe na dach o powierzchni 144 m2 i k�cie nachylenia 35–40 stopni. Dach jest dwuspadowy (prosty) symetryczny o d�ugo�ci 12 m2 i szeroko�ci 1 po�aci 6 m2.
ZZ dowiadcze dowiadcze CCzytelnikówzytelnikówMy w�a�nie w tej chwili kryjemy dwu-
spadowy dach dachówk� cemento-w�. Du�o czasu zaj��o mam porównywanie zalet i wad ró�nych rozwi�za�. Wybrali�my dachówk� cementow� – cena dachówki Euronitu w podstawowym kolorze oraz z dobrej blachy by�a praktycznie taka sama (a mamy lukarn�, dwa nawisy nad tara-sem i wej�ciem do gara�u) mimo, �e nie zrezygnowali�my z dachówek szczyto-wych, które s� znacznie dro�sze od podsta-wowych. Uzyskali�my 19% rabatu na dachówk�.
Marcin
My dach mamy zaprojektowany pod dachówk� cementow�, ale na 90%
pokryjemy blach� – na jej korzy�� przema-wiaj� ceny elementów dodatkowych przy kryciu dachówk�. U s�siada cena ró�nego rodzaju dodatków do dachówki wynios�a tyle, ile cena zwyk�ych dachówek – czyli ��cznie materia�y na dach kosztowa�y go 2 razy tyle, ile planowa�. No i koszt krycia dachówk� jest o oko�o 40% wy�szy. Boj� si� jednak, �e pod blach� na podda-szu u�ytkowym mo�e by� latem bardzo gor�co.
gucia
Dachówka Euronit Ekstra
W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
Koszt ca�kowity: 6068 z�
fot.
Arc
hiw
um B
D
Jakie pokrycie? Bezwzgl�dnie dachówka, a jej ro-dzaj to tylko kwestia kasy. Betonowa to: IBF lub
Unibet – bardzo przyzwoita cena i jako��! Albo tro-ch� wy�ej (dok�adamy 3–4 tys. z� ): Euronit lub Brass (Brass jest �rednio 1–1,5 tys. z� dro�szy na jednym da-chu). Polecam stron� www.euronit.pl. Ja waham si� mi�dzy cementow� Euronit „ Podwójne S” z pow�ok� HDS barwion� w masie (w Brassie to Lumino) lub ce-ramiczn� Röben „redzka falista” angoba. Röben w mojej ocenie jest najlepszy cenowo w�ród ceramiki i dobry jako�ciowo (�rednio 4–5 tys. z� na dachu wi�-cej jak Euronit lub 3–3,5 jak Brass). My�l�, �e warto to przemy�le�, gdy buduje si� dla siebie.
John
plpl
PRZYK�ADOWY WYBÓR
Wi�cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl
BD9_Wybieramy_pokrycia.indd 200 2008-08-21 17:02:56
BUDUJEMY DOM 7–8/2008 201
Artyku� promocyjny
reklama9_euronitdachy.indd 201 2008-08-20 18:38:33
Prenumerata, czyli BD za 6,60 z�
Najpro�ciej dokonuj�c wp�aty
Naj�atwiej wype�niaj�c formularz w Internecie (przez stron� www. budujemydom.pl)– tu mo�na zap�aci� kart�
Najwygodniej
A nawet
wysy�aj�c na numer 0663 889 884 SMS-a o tre�ci PREN– oddzwonimy i przyjmiemy zamówienie (koszt SMS-awg Twojej taryfy)
zamawiaj�c telefonicznie, e-mailem, faksem lub listownie
Dzia� Prenumeraty Wydawnictwa AVT, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa faks: 022 257 84 00, tel.: 257 84 22, e-mail: [email protected]
Prenumerat� zamawiamy:
Zamów prenumerat� na 18 wyda� (2 lata*), a otrzymasz
Po prostu p�acisz za 12 kolejnych numerów, a dostaniesz ich 18.Kosztuje Ci to wic 12 × 9,90 z� = 118,80 z� – oszczdzasz 59,40 z�
i dodatkowo otrzymujesz prezent o warto�ci – do wyboru – 30 lub 66 z�!
Skorzystaj z rocznej* prenumeraty promocyjnej: zap�a za sze� kolejnych numerów, a dostaniesz ich 9. Twoje koszty sprowadz� si
do kwoty 6 × 9,90 z� = 59,40 z�, czyli równie� redukujesz cen do 6,60 z�/egz. i oszczdzasz 29,70 z�.
6 × GRATIS + PREZENT
Wolisz co skromniejszego na prób�?
3 × GRATIS + PREZENT
Pamitaj – tylko Prenumeratorzy mog� otrzyma 50% rabatu na wydania specjalne BD, tj. Dom Polski i Wntrza (patrz prenumerata specjalna)
* BD ukazuje si 9 razy w roku, gdy� numery 1–2, 7–8 oraz 11–12 s� ��czone. Ponadto w cyklu rocznym ukazuj� si dwa wydania specjalne BD – Dom Polski i Wntrza
PRENUMERATA ZWYK�A SPECJALNA
dwuletnia18 wyda� BD
w cenie 118,80 z�
(18 wyda� BD + 2 wydania Domu Polskiego
+ 2 wydania Wntrz) w cenie 143,80 z�
(118,80 z� + 2 x 12,50 z�)
roczna9 wyda� BD
w cenie 59,40 z�
(9 wyda� BD + Dom Polski + Wntrza) w cenie 71,90 z�
(59,40 z� + 12,50 z�)
Prenumerata wydania cyfrowego BD jest bezp�atna – wejd� na stron� www.budujemydom.pl/eprenumerata
Ka�dy, kto wykupi prenumerat BD we wrze�niu 2008 r., otrzyma gratis
wybrany przez siebie prezent:
uniwersalne multiszczypce (ostrze, pilnik, wkrtak, otwieracz do puszek, kombinerki, no�yczki, zestaw bitów z uchwytem, pokro-wiec...) o warto�ci rynkowej 30 z�
lub
p�yt CD „Classics. The Best Of Sarah Brightman” o warto�ci rynkowej 66 z�.
Wybrany prezent nale�y wskaza (do ko�ca wrze�nia 2008 r.) telefonicznie (022 257 84 22), e-mailem ([email protected]), faksem (022 257 84 00) lub listownie (Wydawnictwo AVT, Dzia� Prenumeraty, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa).
Prenumer9.indd 204 2008-08-20 15:34:44
BUDUJEMY DOM 9/2008206
WYBIERAMY I KUPUJEMY
Systemy rynnowe Olimpia Wolf
Materia�, z jakiego b�dzie wykonany system rynnowy, mo�na wybra� samemu. Kolor i kszta�t orynnowania te�. Reszt�, czyli obliczenie powierzchni dachu, dobór �rednic rur spustowych i przekrojów rynien oraz monta�, warto odda� w r�ce specjalisty.
Wa ny detalWa ny detalDomy parterowe z daleko wysunitymi okapami – w tym takie, które maj� dach kryty trzcin� – mog� si obej� bez rynien. We wszystkich pozosta�ych orynnowanie jest konieczno�ci�: skutecznie odpro-wadza wod deszczow� i t z roztopów do rur spu-stowych i w ten sposób chroni �ciany budynku oraz coko�y przed zalaniem i zawilgoceniem. Systemy rynnowe montuje si najcz�ciej równo-cze�nie z uk�adaniem pokrycia dachowego, ale ju� na etapie projektowania domu warto pomy�le, jak dopasowa ten detal do wygl�du domu oraz do wiel-ko�ci i bry�y dachu.Mówi si, �e dobrze dobrane rynny to takie, których nie wida. To prawda: na wikszo�ci domów neu-tralne w kolorze rynny umieszczone s� w miejscach nierzucaj�cych si w oczy. Ale równie ciekawie mo�e wygl�da budynek z orynnowaniem jasnob�kitnym, zielonym czy niebieskim, je�li dobrze wspó�gra ono z barw� dachu lub ram okiennych i wyró�nia si na tle elewacji. Rynny mog� nawet imitowa gzymsy, a ich zako�czenia mog� stanowi ozdobny detal – na przyk�ad w kszta�cie g�owy smoka. Orynnowanie przystosowuje si do kszta�tu dachu. Na dwu- lub czterospadowym mo�e by stosun-kowo proste, ale na bogato rze�bionym, z licznymi za�amaniami i lukarnami, bdzie skomplikowane, a przez to dro�sze.
Deszczowe
wybory Do wyboruW Polsce najpopularniejsze s� systemy rynnowe z PVC i ze stali, oprócz nich stosuje si� te� orynnowania z innych ma-teria�ów. Oto, w czym mo�na wybiera�:
Z PVCRynny z utwardzonego polichlorku winylu (ang. PVC) maj�, wed�ug produ-centów, trwa�o� oko�o 40 lat. S� bardzo popularne, poniewa� s� niedrogie i odporne na uszkodzenia mechaniczne, a zw�aszcza na wgniecenia. S� te� ca�ko-wicie odporne na korozj� i nie wymagaj� okresowego odnawiania, wi�c polecane s� w rejonach o silnym zanieczyszcze-niu, gdzie wyst�puj� kwane opady, szkodliwe dla metali. Ze wzgl�du na to, �e rynny plastikowe s� barwione w masie, nie wida� na nich ewentual-nych zarysowa: nadaj� si� wi�c do do-mów, które stoj� w pobli�u drzew. Ich powierzchnie pokrywa si� tlenkiem tytanu, maluje farbami akrylowymi lub stabilizuje promieniami UV: dzi�-ki temu maj� zwi�kszon� odporno� na uszkodzenia mechaniczne i kwane deszcze.
PVC jest bardziej podatne na zmiany temperatury ni� inne materia�y, z których wykonuje si� rynny, np. nieznacznie zmie-
nia swoje wymiary wskutek ró�nic tempe-ratury. Aby wi�c rynny mog�y swobodnie pracowa�, podczas monta�u u�ywa si� z��-czek ze specjalnymi uszczelkami (z EPDM, czyli materia�u odpornego na zmiany tem-peratury). Umo�liwiaj� one swobodny ruch elementów i zarazem zapewniaj� szczelno� systemu orynnowania.
Z blachy stalowej ocynkowaneji powlekanej lub lakierowanejRynny ze stali lakierowanej albo powle-kanej warstw� tytanowo-cynkow� lub plastycznym tworzywem maj� trwa-�o� ok. 50 lat. Ze wzgl�du na pow�ok� ochronn�, odporno� na korozj� i uszkodzenia mechaniczne s� kupo-wane ch�tniej ni� rynny ze stali tylko ocynkowanej. Trzeba jednak uwa�a�, aby ich powierzchnia nie zarysowa�a si� podczas monta�u czy wskutek ocie-rania si� o nie ga��zi drzew.
fot.
Alu
plas
t
fot.
Rai
ko
BD9_Wybieramy_rynny.indd 206 2008-08-20 14:49:27
1265 z�
GAMRAT, System 125/90
materia�: wykonany z PVC, du�a wytrzy-ma�o� mechaniczna w szerokim zakre-sie temperaturymonta�: system ��czenia – uszczelkowy na zatrzaskliczba kolorów: 3, koszt orynnowania jednakowy bez wzgldu na rodzaj koloru
2216 z�
MARLEY, System 125/90
materia�: wykonany z PVC, barwiony w masie, klasyczny pó�okr�g�y profil z charaktery-stycznym wciciemmonta�: elementy ��czone na zatrzask z uszczelk� gumow�liczba kolorów: 5
1445 z�
PLASTMO, System 125/90
materia�: wykonany z PVC bar-wionego w masie, odporny na czynniki atmosferyczne, solidny i bezpieczny system nie wyma-ga dodatkowej obs�ugi i zabezpieczeniamonta�: system bezuszczelkowy, monta� na dachach o dowolnym kszta�cieliczba kolorów: 7
2248 z�
LEMAR, System 150/110
materia�: wykonany z PVC, od-porny na mróz, korozj, kwa�ne deszcze, zmienne warunki at-mosferyczne, 3 wymiarymonta�: ��czenie uszczelk� gu-mow� bez potrzeby klejenia, haki metaloweliczba kolorów: 5
2643 z�
GALECO, System PVC 130
materia�: wykonany z PVC o wysokiej wy-trzyma�o�ci na uszkodzenia mechaniczne, rozci�ganie, zginanie, odbarwienia, ca�ko-wicie odporny na korozjmonta�: bezuszczelkowy odp�yw z syste-mem progowym, szybki i wygodny monta�liczba kolorów: 8
poda
jem
y ce
ny b
rutt
o
fot.
Gal
eco
Rynny stalowe s� bardzo wytrzyma�e i nie odkszta�caj� si� wskutek zmian temperatury, polecane s� wi�c w rejonach o obfitych opadach niegu oraz na dachy silnie nas�oneczniane. Podobnie jak inne metale u�ywane do produkcji orynnowania, stal jest odporna na promienio-wanie UV, które jest m.in. odpowiedzialne za starzenie si� materia�ów, w tym produktów wykonanych z tworzyw sztucznych. Rynny stalowe wymagaj� jednak regularnej konserwacji (patrz ramka „Konserwacja orynnowania”) oraz kontroli, czy nie powsta�y ogniska korozji.
Z blachy aluminiowejRynny z aluminium pokrytego lakierem, poliestrem lub akrylem, maj� 120-letni� trwa�o�. Mo�na je kupi� gotowe lub wykonane wed�ug zamówienia: formowane s� wtedy w dowolnej d�ugoci (do 30 m) przez specjaln� maszyn� przywo�on� przez firm� na bu-dow�. Stosowanie d�u�szych odcinków jest korzystne, poniewa� zmniejsza liczb� po��cze rynien na d�ugoci i tym samym minima-lizuje ryzyko powstania nieszczelnoci. Uwaga! Rynny aluminiowe koroduj� wskutek kontaktu z innymi me-talami i z betonem, polecane s� wi�c na dachy wykonane z blachy aluminiowej.
Z blachy tytanowo-cynkowejRynny ze stopu cynku z niewielkim dodatkiem tytanu i miedzi maj� trwa�o� do 80, a nawet 120 lat w zale�noci od warunków atmosfe-rycznych i stopnia zanieczyszczenia rodowiska. S� odporne na koro-zj�, nie wymagaj� konserwacji i podobnie jak rynny miedziane utle-niaj� si�, pokrywaj�c si� patyn�. S� dosy� drogie, chocia� tasze od rynien miedzianych. Cz�sto s� montowane w obiektach zabytko-wych. Rynny z blachy tytanowo-cynkowej mo�na kupi� w metalicz-noszarym kolorze lub patynowane fabrycznie – dro�sze od niepa-tynowanych. Polecane do pokry� z blachy tytanowo-cynkowej lub dachówki.
Prezentujemy systemy orynnowania do odprowadzania wody z dachu czterospadowego o powierzchni ok. 150 m2, d�ugo�ci kalenicy 6 m i k�-cie nachylenia dachu 30�.
Drobne uszkodzenia s� na rynnach plastikowych niewidoczne ze wzgldu na jednolity kolor materia�u barwionego w masie
Rynny stalowe wykazuj� bardzo du�� odporno� na odkszta�cenia
BD9_Wybieramy_rynny.indd 207 2008-08-20 14:50:06
skimmer p�yta denna betonowa
Z blachy miedzianejRynny z czystej miedzi, czasami powlekanej cynkiem lub akrylem, s� najtrwalsze – wytrzymuj� oko�o 150 lat, ale nie powinno si� ich stosowa� na dachach pokrytych blach� z innych metali ni� mied�, poniewa� sp�ywaj�ca woda, zawieraj�ca zwi�zki tych metali, b�dzie powodowa� ich korozj�. Polecane s� wi�c g�ównie do dachów pokry-tych blach� miedzian� lub dachówk�.
KombinowaneS� to orynnowania z ró�nych materia�ów: rynny – ze stali powlekanej, rury spustowe – z PVC. Zwolennicy takiego rozwi�zania twierdz�, �e w ten sposób wyko-
rzystuje si� najlepsze w�aciwoci zastosowanych materia�ów: metalu – wytrzyma�o� na zerwania i odporno� na skoki temperatury, oraz PVC – ca�kowit� odporno� na korozj� oraz g�adko�, która zapewnia szybkie sp�ywanie wody.
2905 z�
ROYAL HURT, System 127/152
materia�: wykonany z blachy aluminiowej, powlekanej lakie-rem poliestrowym, rynny dowol-nej d�ugo�ci bez po��cze� na ca�ej d�ugo�ci �ciany, naro�niki i zako�czenia nitowane, miejsca po��cze� uszczelniane klejem do aluminiumliczba kolorów: 4
3917 z�
GALECO, System STAL 130
materia�: wykonany ze stali powlekanej organicznie, zabezpieczony czterema war-stwami ochronnymi w tym pura-lem, rynny i rury zabezpieczone foli� ochronn� na czas transportumonta�: na zatrzaskliczba kolorów: 9
3469 z�
RHEINZINK, System RHEINZINK patyna pro szaroniebieski
materia�: wykonany z blachy cynko-wo-tytanowej, trwa�o� 80–120 lat, odporny na warunki atmosferyczne, ekologicznymonta�: sposób ��czenia przez lutowanie mikkie lub klejenie po-zwala na uniknicie z��czekliczba kolorów: 3
4234 z�
RAIKO, System 150/100
materia�: wykonany z blachy obu-stronnie ocynkowanej, z pow�ok� Prelaq Nova produkcji SSABmonta�: rynny ��czone poprzez z��czk bez konieczno�ci uszczelnianiapo��cze�, rury spustowe i kolanka ��czone na wcisk bez konieczno-�ci dodatkowego wzmacniania po��czenialiczba kolorów: 7
6371 z�
ALPODACH, System 150/100
materia�: wykonany z blachy miedzianej gr. 0,6 mm, rynny dostpne w odcinkach do 6 m.b.monta�: ��czenie przez lutowanie
W systemach z miedzi zarów-no haki, jak i obejmy s� mie-dziane, aby nie ��czy rynien miedzianych z innymi meta-lami, poniewa� przyspieszy-�oby to ich korozj
fot.
Pla
stm
o
System rynnowy
fot.
Gal
eco
hakze wspornikiem
hak metalowynakrokwiowy
rynna
rynnaodp�yw
��cznik
za�lepkauniwersalna
hak doczo�owy
�uk (naro�nik)wewn�trzny
rynna
�uk (naro�nik)zewn�trzny
rura spustowa
rura spustowa
rura spustowa
obejma metalowa
mufa
trójnik uniwersalny
rura spustowa
rura spustowa
wy�apywacz wody
kolano elastyczne
osadnik
dybel
kolano 60�
kolano 60�
poda
jem
y ce
ny b
rutt
o
BD9_Wybieramy_rynny.indd 208 2008-08-20 14:50:41
Systemy rynnowe
BUDUJEMY DOM 9/2008 209
Jaki kszta�t?Najbardziej popularne s� rynny o przekroju pó�okr�g�ym i pó�eliptycznym, którymi od-wadnia� mo�na wszystkie rodzaje dachów: ze wzgl�du na dobr� przepustowo� i wytrzy-ma�o� na obci��enia mechaniczne polecane s� szczególnie na rednie i du�e dachy. Brud jest z nich wymywany przez strumie desz-czówki i nie osadza si� w zakamarkach. Do rynien o przekroju pó�okr�g�ym i pó�elip-tycznym montuje si� rury spustowe o prze-kroju okr�g�ym.
Rynny skrzynkowe, trapezowe i imitu-j�ce ozdobne gzymsy nadaj� si� do ma�ych i rednich dachów. Do tych rynien mo�na montowa� rury spustowe o przekroju kwa-dratowym lub prostok�tnym.
Monta�Monta� nowoczesnych systemów orynnowa-nia, a zw�aszcza tych, które ��czone s� na za-trzaski, nie jest skomplikowany, a producenci do��czaj� do sprzedawanych zestawów szcze-gó�owe instrukcje. Jeli chcemy mie� pew-
no�, �e wszystkie prace zosta�y wykonane w�aciwie, warto jednak zatrudni� dowiad-czonego dekarza. Za monta� zap�acimy ok. 10% ceny materia�ów.
Haki (inaczej rynhaki lub rynajzy) czy rynhaki obrotowe przykr�ca si� bezpored-nio do deski okapowej, ciany, krokwi lub �at. Odleg�o� mi�dzy hakami dopasowu-je si� do systemu orynnowania: najcz�ciej wynosi ona 50–75 cm. Do haków wsuwa si� rynny i w zale�noci od rodzaju systemu rynnowego ��czy si� je, sklejaj�c, lutuj�c na z��czki lub na zatrzaski.
Rynnom nadaje si� niewielki spadek – 28 mm na 10 m: w ten sposób uzyskuje si� wi�ksz� wydajno� odprowadzania wody. Jednoczenie zmniejsza si� prawdopodo-biestwo tworzenia zastoin wodnych, które mog�yby zamarza�.
Rury spustowe umieszcza si� najcz�ciej na kocach prostego odcinka orynnowania i ��czy je z rynnami za pomoc� koszy lub odp�ywów przelotowych, a ze cian� – za pomoc� obejm.
Jedna rura spustowa jest w stanie zebra� wod� z 10–12 metrowej rynny oraz odprowadzi� wod� ze 150 m2 powierzchni dachu
Do kompletu orynnowania warto doku-pi nastpuj�ce akcesoria:
siatki ochronne – umieszczane w ryn- nach, zapobiegaj� gromadzeniu si w nich wikszych li�ci,
osadniki – montowane na dolnym od- cinku rury przy po��czeniu z kanali- zacj�, maj� sito, które zatrzymuje za- nieczyszczenia,
fartuchy okapowe – chroni� okap przed wod� deszczow�, któr� podwie- wa wiatr,
kwietniki na rury spustowe – uchwy- ty na doniczki z kwiatami,
�apacz wody z przy��czem do w�a ogrodowego – pozwala na podlewa- nie ogródka,
kable grzewcze – u�o�one w rynnach, nie dopuszczaj� do zalegania �niegu i zamarzania wody.
Akcesoria
fot.
Mar
ley
Rury spustowe nie s� niezbdnymi ele-mentami orynnowania: do odprowadza-nia wody z rynien mog� pos�u�y �a�cu-chy lub rzygacze.
Zamiast rury spustowej
Gdy dom jest parterowy, a okap odsunity od �cian, zamiast rur spustowych mo�na zamonto-wa plastikowe lub metalowe �a�cuchy: z daleka prawie niewidoczne. Musz� wisie pod k�tem 90o do pod�o�a, napite tak, aby nie porusza�y si na boki. Zwisaj�ce ko�ce �a�cuchów kotwi si w be-tonie w odleg�o�ci ok. 50 cm od �ciany domu
Rzygacze to ozdobne zako�czenia rynien, maj�ce form g�ów zwierzcych, np. krokodyli, smoków czy ryb, które „pluj�” wod� z du�� si�� (st�d nazwa) do zbiornika lub betonowej rynienki. Wyrabia si je rcznie z blachy miedzianej lub ty-tanowo-cynkowej, dlatego s� stosunkowo drogie. Rzygacze pe�ni� te� funkcj dekoracyjn�, ale takie ozdoby trzeba dobiera z rozwag�, bo nie do ka�-dego domu pasuj�
W przypadku okapu znacznie oddalonego od �cia-ny, midzy dwa kolana wk�ada si prosty odcinek rury
Rynny o przekroju pó�okr�g�ym oraz okr�g�e rury spustowe s� uniwersalne i pasuj� do wszystkich ty-pów dachów
fot.
Gal
eco
fot.
Per
ezfo
t. G
amra
t
BD9_Wybieramy_rynny.indd 209 2008-08-20 14:51:29
BUDUJEMY DOM 9/2008210
Jaki system kupi�?Kiedy ju� zapadnie decyzja co do materia�u i kszta�tu orynnowania, ustala si� liczb� oraz wielko� rynien, rur spustowych i pozosta-�ych elementów. Warto przy tym skorzysta� z gotowych systemów, które mo�na dopa-sowa� do ró�nych dachów, w zale�noci od ich powierzchni i stopnia skomplikowania. W katalogach producenci zamieszczaj� tabe-le informacyjne, z których mo�na odczyta�, jak� maksymaln� powierzchni� dachu mo�e odwodni� konkretny system rynnowy.
Dobór przekroju rynien okrela si� w ten sposób: 1 m2 rzutu poziomego odwodnionej po�aci wymaga 0,8–1 cm2 przekroju rynny. Je�eli dachy nie maj� koszy, czyli miejsc po-��czenia dwóch po�aci dachowych, liczb� t� mo�na zmniejszy� do 0,5 cm2 na 1 m2 rzutu po�aci. Na podstawie takiego wyliczenia do-biera si� rynny pó�koliste o rednicy 10, 15, 18 lub 20 cm. Przekrój rur spustowych powi-nien wynosi� co najmniej ¾ przekroju ryn-ny, z której odbior� wod�. Minimalna red-nica rury spustowej wynosi 10 cm: nie mo�e by� mniejsza z powodu zamarzania w zimie wody w rurach.
Uwaga! Aby mie� pewno�, �e poszcze-gólne elementy orynnowania b�d� do siebie
pasowa�y, najlepiej kupi� system rynnowy jednego producenta.
U dystrybutoraDystrybutora orynnowania warto poprosi� o wycen� systemów kilku firm. Ceny rynien i rur spustowych produkowanych z tego samego materia�u przez ró�ne firmy
s� w wi�kszoci podobne, ale ceny innych elementów, np. haków rynnowych, naro�ni-ków czy elementów mocuj�cych rury spu-stowe, mog� si� ró�ni�.
Aby kupi� u dystrybutora orynnowanie do nowego domu, trzeba przynie� jego pro-jekt. Na jego podstawie doradca techniczny obliczy w�aciw� liczb� i wielko� elemen-tów orynnowania oraz zaproponuje konkret-ny system rynnowy. Uwaga! Warto zapyta�, czy w razie uszko-dzenia elementu orynnowania b�dzie mo�-liwo� dokupienia pó�niej takiego samego. Jeli nie, warto od razu zaopatrzy� si� w do-datkowy odcinek rynny i rury spustowej oraz kilka z��czek i naro�ników.
Kiedy kupuje si� cz�ci orynnowania do domu remontowanego, wystarczy poda� d�ugo� okapu i wysoko� budyn-ku, a wszystkie elementy dobierze sprze-dawca.
Kupione standardowe systemy rynnowe mo�na odebra� w ci�gu 1–7 dni, ale na realizacj� nietypowego zamówienia (np. do bardzo skomplikowanego dachu) trzeba czeka� ok. 3–4 tygodnie. To, czy firma zapewni w�asny transport, zale�y od liczby kupionych elementów, co z ka�-dym dystrybutorem uzgadnia si� indywi-dualnie.
Dystrybutorzy orynnowania zwykle nie maj� us�ugi monta�u w ofercie, ale wspó�-pracuj� z dekarzami, których polecaj� klientom. Podpowiadaj� te�, �eby systemy rynnowe kupowa� na etapie uk�adania da-chu: specjalici uk�adaj�cy dach od razu je zamontuj�.
Rury spustowe najlepiej jest montowa co 10–12 metrów
Je�li wod deszczow� odprowadza si do kanali-zacji burzowej, ko�cówk rury trzeba wprowadzi do osadnika, który ��czy orynnowanie z kanalizacj� burzow�
Dach z wysunitym okapem. Odp�yw ��czy si z rur� spustow� za pomoc� dwóch kolanek i ma�ego od-cinka rury
Dach bez okapu. W takim przypadku odp�yw wk�ada si za pomoc� mufy bezpo�rednio do rury spustowej
Trzeba je regularnie oczyszcza� z li-�ci, igliwia i nawianego piasku: najlepiej wiosn�, poniewa� mo�na wtedy dodatko-wo sprawdzi, czy �nieg i oblodzenie nie uszkodzi�y orynnowania oraz jesieni�, po opadniciu li�ci. Rynny trzeba czy�ci na-wet wtedy, gdy maj� zamontowan� siatk ochronn�, poniewa� igliwie oraz ma�e list-ki i tak wpadaj� do ich wntrza.
Je�li okap dachu jest na wysoko�ci 3–4 m, rynny mo�na czy�ci z drabiny, je�li przekracza 4 m, trzeba wej� na dach.
Rynny najlepiej czy�ci wod� pod du-�ym ci�nieniem. Gdy s� bardzo zanieczysz-czone, mo�na u�y szczotki, ale nie zale-ca si drucianej, by nie uszkodzi pow�oki orynnowania. Podczas czyszczenia rynien warto sprawdzi, czy nie s� uszkodzone lub – je�li s� stalowe – czy nie koroduj�. Uszkodzone rynny z PVC trzeba wymieni na nowe. Stalowe, pokryte rdz� – mo�na oczy�ci, pomalowa preparatem antyko-rozyjnym i farb� dekoracyjn�.
Konserwacja orynnowania
osadnik
rura spustowa
sitko osadnika
kanalizacjaburzowa
odp�yw
odp�yw
kolanka
ruraspustowa
rura spustowa
odcinek ruryspustowej
fot.
Pla
nnja
BD9_Wybieramy_rynny.indd 210 2008-08-20 14:53:29
BUDUJEMY DOM 9/2008
ZAKUP KONTROLOWANY
Kupujemy z naszym Czytelnikiem system rynnowy
Poszukiwany: System rynnowy do domu z dachem czterospadowym o powierzchni ok. 150 m2 i k�cie nachylenia 30o.
ZZ dowiadcze dowiadcze CCzytelnikówzytelników
K�ad� dach z blachy aluminiowej i de-karz powiedzia�, �e je�eli chc� orynno-
wanie metalowe, to powinienem si� zde-cydowa� tylko na aluminiowe rynny, bo stalowe czy miedziane b�d� korodowa� od kontaktu z aluminiow� blach� dachow�.
artur65
Moi rodzice maj� rynny ocynkowane, kupio-ne jakie� 15 lat temu, na których wida� rdz�.
Zastanawiam si�, na ile obecnie stosowane pow�oki rzeczywi�cie chroni� rynny, ale znajomi, którzy kilka lat temu kupili powlekane, mówili mi, �e faktycznie s� du�o trwalsze od tych tylko ocynkowanych.
Zbyszek
W i c e j . . . c e n y , f i r m y , p r o d u k t y , k a l k u l a t o r y , a r t y k u � y . K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p lJ a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !
Mój m�� ostatnio toczy dys-kusje ze znajomymi, któ-
rzy te� si� buduj�, czy lepsze s� rynny plastikowe, czy stalowe. Ja tam wol� plastikowe, bo s� tanie i nie koroduj�.
Mary
PRZYK�ADOWY WYBÓR
System rynnowy Galeco Stal 130 z blachy stalowej powlekanej obustronnie, kolor ceglasty
cena: 3917,15 z� (w tym 22% VAT)
cena po rabacie: 3800 z�
koszt monta�u: 400 z�
��czny koszt4200 z�
Magda i Przemek kocz� budow� domu: s� w trakcie uk�adania dachu, wi�c czas na orynnowanie. Postanowili poprosi� deka-rza, który uk�ada im dach, aby dobra� od-powiedni system rynnowy. Za�o�enia s� nast�puj�ce: orynnowanie stalowe, obu-stronnie powlekane w kolorze ceglastym. Dekarz zobowi�za� si� uczestniczy� w za-kupie i podpowiedzia�, aby wys�ali zapyta-nia ofertowe do kilku dystrybutorów oryn-nowania stalowego, aby porówna� warunki sprzeda�y.
Przemek znalaz� w Internecie adresy e-mailowe pi�ciu firm i wys�a� zapyta-nie. Najkorzystniejsza okaza�a si� oferta na orynnowanie firmy Galeco. Dowiedzieli si�, �e system rynnowy mog� kupi� od razu, po-niewa� dystrybutor posiada wszystkie po-trzebne elementy w magazynie. Dystrybutor poleci� te� sprawdzonych dekarzy, ale Magdzie i Przemkowi orynnowanie zamon-tuje dekarz, który w�anie k�adzie dach. Gdyby kupowali dach razem z orynnowa-niem, dystrybutor zapewni�by im bezp�atny transport, lecz w przypadku kupna samego
orynnowania, Przemek musi przywie�� rynny w�asnym samochodem.
Magda i Przemek dostali 10-letni� gwa-rancj� na zakupione orynnowanie, obej-muj�c� odporno� na korozj� perforacyjn�, czyli tak�, kiedy blacha orynnowania za-czyna korodowa� od wewn�trz i rdza prze-�era j� na wylot.
Kupuj�c orynnowanie, Przemek zastana-wia� si�, czy nie dokupi� kilku elementów dodatkowych na wypadek wymiany, ale dystrybutor zapewni� go, �e nie ma �adnych problemów z dokupywaniem pojedynczych elementów systemu zakupionego nawet kil-ka lat wczeniej.
System rynnowy do dachu o powierzch-ni 150 m2 kosztowa� ��cznie z 22% VAT-em 3917,15 z�, dystrybutor udzieli� im niewiel-kiego rabatu i zaokr�gli� sum� do 3800 z�. Dekarz policzy� im za monta� 400 z�, wi�c ��czny koszt wyniós� 4200 z�.
30o30o 30o
30o
30o
30o
30o
30o
5,5 m 5,5 m6,1 m
6,3 m 6,3 m4,5 m
1,7 m
11,1 m
1,95 m
3,94
m3,
3 m
6,4 m
6 m
plpl
Wi�cej wypowiedzi na forum.budujemydom.pl
BD9_Wybieramy_rynny.indd 212 2008-08-20 14:55:30
BD9_08_reklamy.indd 213 2008-08-19 12:21:57
BUDUJEMY DOM 9/2008214
Prezentacja firmowa
Znakiem rozpoznawczym produktów Galeco jest wewn�trzne wywini�cie kraw�dzi ryn-ny. Dzi�ki temu wyj�tkowemu rozwi�zaniu nie ma obawy, �e woda przeleje si� z rynny nawet podczas obfitych opadów. To rozwi�-zanie chroni elewacj� przed zaciekami, po-zwalaj�c cieszy� si� estetycznym wygl�dem budynku przez wiele lat.
Oferowane przez Galeco systemy wykonane s� z PVC i stali. Ka�dy z tych systemów w oparciu o swoje niepowtarzalne zalety spe�nia oczekiwania najbardziej wymagaj�-cych klientów. Pocz�wszy od bogatej kolory-styki, która pozwala na idealny dobór koloru systemu do elewacji czy dachu budynku, poprzez dobór odpowiedniego rozmiaru, a kocz�c na przyst�pnej ofercie cenowej. Do produkcji systemów rynnowych Galeco stosuje si� najwy�szej jakoci materia�y, a ca�y system skupia w sobie innowacyjne rozwi�zania po��czone z nowoczesn� technologi�.
Galeco STAL to system wykonany z blachy stalowej zabezpieczonej czterema warstwa-mi ochronnymi. Wyró�niaj�c� cech� tego systemu jest g��bszy, od konkurencyjnych systemów, profil rynny z wewn�trznym wy-wini�ciem kraw�dzi. To rozwi�zanie czy-ni system Galeco STAL wysoce wydajnym. By zwi�kszy� bezpieczestwo systemu przed zarysowaniami, Galeco wszystkie elemen-ty d�ugie pokrywa foli� ochronn�. Folia ta zdejmowana jest dopiero po monta�u ca�e-
go systemu. Dzi�ki temu klient mo�e cieszy� si� nowym systemem bez najmniejszej skazy. Firma jako pierwsza na rynku wprowadzi-�a system deklowania. Specjalnie zaprojekto-wane dekle chroni� wn�trze rury przed zanieczyszczeniem i wilgoci�, a dodatkowo zapobiegaj� zniszczeniu kraw�dzi w trans-porcie.Odp�ywy, naro�niki oraz ��czniki dzi�-ki specjalnym blaszkom zaginanym na ryn-nie szczelnie odprowadzaj� wod� do spustu. Podwieszenie ��czników na hakach czyni system stabilnym. By obni�y� koszt ca�ego systemu, Galeco oferuje naro�niki uszczel-kowe, które eliminuj� konieczno� stosowa-nia ��czników zaraz przy nich, a rynna mon-towana jest bezporednio do naro�nika. Idealny dobór koloru orynnowania do ko-loru ca�ego budynku umo�liwia szeroka 9-stopniowa gama kolorów Galeco STAL. System ten oferowany jest w kolorach: ce-glastym, ciemnoczerwonym, ciemnozielo-nym, grafitowym, ciemnobr�zowym, bia-�ym, czarnym, czekoladowym br�zie oraz w miedzianym.
Galeco PVC jest lekkim i odpornym na dzia-�ania korozyjne systemem plastikowym. Dzi�ki w�aciwociom polichlorku winylu system jest wytrzyma�y na uszkodzenia mechaniczne, zginanie i rozci�ganie.Specjalnie zaprojektowane elementy syste-mu gwarantuj� �atwy i szybki monta�. Haki, ��czniki i odp�ywy mocowane do deski czo-�owej skutecznie stabilizuj� system, a jedy-
nym ruchomym elementem pozostaje sama rynna.System progów (Water Back System) zasto-sowany w odp�ywie Galeco PVC wp�ywa na szczelne odprowadzenie wody do rury, eli-minuj�c konieczno� u�ywania uszczel-ki. Linie monta�owe zamieszczone na ��cz-nikach sugeruj� miejsce dosuni�cia rynny w zale�noci od temperatury panuj�cej pod-czas monta�u.Galeco PVC to równie� trwa�o� oraz szeroka paleta barw orynnowania. Oferowane syste-my dost�pne s� w kolorach: ciemnoczerwo-nym, miedzianym, ciemnobr�zowym, grafitowym, czarnym, bia�ym oraz jasno- i ciemnopopielatym.Galeco umo�liwia w�aciwy dobór rozmiaru systemu zgodnie z zapotrzebowaniem klien-ta. W zale�noci od wymiaru dachu, Galeco proponuje nast�puj�ce rozmiary systemu Galeco PVC [mm]: 90, 110, 130 oraz 150. Elementy systemów Galeco PVC 90, 110 oraz Galeco PVC 130 wygl�daj� identycznie, co umo�liwia zastosowanie na jednym dachu ró�nych rozmiarów tego systemu bez obawy o odmienny wygl�d.
Rynny GalecoGaleco to czo�owy producent sprawdzonych systemów rynnowych Galeco PVC i Galeco STAL. Firma od pocz�tku dzia�alno�ci stawia na wysok� jako�� swoich produktów, dzi�ki czemu mo�e sprosta� du�ym wymaganiom rynku. Przesz�o 10-letnie do�wiadczenie zdobyte w zakresie odprowadzania wody deszczowej zosta�o wielokrotnie nagrodzone przyznanymi firmie certyfikatami i nagrodami. Takie tytu�y jak: Solidna Firma, Gazele Biznesu czy Euromarka, potwierdzaj� profesjonalizm firmy Galeco.
Galeco Sp. z o.o.ul. U�miechu 1
32-083 Balice k/Krakowawww.galeco.pl
galeco9.indd 214 2008-08-20 12:32:09
BUDUJEMY DOM 9/2008216
N A S I E K S P E R C I
MA�GORZATA PALCZY�SKAporady ogrodnicze
CEZARY JANKOWSKIporady budowlane, instalacyjne
EWA MILBERTporady architektoniczne
BOGUMI� SÓJKAporady prawne
PORADY
W tej rubryce na pytania Czytelników odpowiadaj� eksperci BD. Dzielcie si� wszystkimi swoimi w�tpliwo�ciami i problemami z innymi Czytelnikami. Je�li za� potrzebujecie pilnej porady, do dyspozycji jest dy�urny numer redakcyjny – 022 257 84 78 (poniedzia�ek, �roda, pi�tek) od 10.00 do 14.00 oraz forum na stronie www.forum.budujemydom.pl.
DOFINANSOWANIE KREDYTUJakie warunki trzeba spe�ni�, �eby skorzysta� z dofinansowania kredytu na budow� domu?
ZAKUP DOMU U DEWELOPERAObawiamy si� troch� samodzielnie budowa� dom i my�limy w zwi�zku z tym o kupieniu domu od dewelopera. Jak sprawdzi� jego wiarygodno��?
Najwiksze ryzyko ponosz� Pa�stwo do chwili przeniesienia w�asno�ci nieruchomo�ci na Pa�stwa rzecz. Je�eli kupujecie Pa�stwo dom ju� zbudowany, praktycznie wystarczy: sprawdzenie stanu prawnego nieruchomo-
�ci, sprawdzenie pozwolenia na budow
domu, sprawdzenie istnienia przy��czy mediów
lub mo�liwo�ci ich pod��czenia,
dokonanie odbioru budynku z osob� z uprawnieniami w budownictwie,
je�eli jakie� prace maj� by jeszcze doko-nane – wyra�ne zastrze�enie w umowie, �e p�atno� reszty ceny nast�pi po ich wyko-naniu.Je�eli jednak kupuj� Pa�stwo dom w bu-
dowie, najlepiej by�oby przenie� w�asno� nieruchomo�ci i zawrze umow o roboty bu-dowlane na wybudowanie domu. Je�li ma-
cie Pa�stwo zamiar zawrze umow na wy-budowanie domu i jego sprzeda�, ryzyko jest najwiksze i nie ma praktycznie mo�li-wo�ci przewidzenia, co stanie si z budow� i deweloperem. Najlepszym wyj�ciem by�o-by sprawdzenie dotychczasowych osi�gni dewelopera, rozmowa z w�a�cicielami ju� wy-budowanych budynków i ich ocena rzetelno-�ci i terminowo�ci prac wykonywanych przez dewelopera.
PRAWO
Ustaw� z dnia 5 grudnia 2002 r. o dop�a-tach do oprocentowania kredytów mieszkanio-wych o sta�ej stopie procentowej ustawodaw-ca wprowadzi� mo�liwo� uzyskania kredytu. Sta�a stopa procentowa wynosi�a pocz�tkowo 7% w stosunku rocznym, a od maja 2003 r. wy-nosi 6,5 %. Kredytów o sta�ej stopie procento-wej udziela si:1) osobom fizycznym na zaspokojenie w�asnych potrzeb mieszkaniowych przez:a) budow domu jednorodzinnego,b) nadbudow, przebudow lub rozbudo-w budynku mieszkalnego lub adaptacj budynku lub lokalu o innym przeznaczeniu na cele mieszkalne, w celu uzyskania loka-
lu mieszkalnego stanowi�cego odrbn� nie-ruchomo�,c) zakup bd�cego w budowie lub nowo wybu-dowanego domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, stanowi�cego odrbn� nieru-chomo�, od gminy albo od osoby, która wy-budowa�a ten budynek w ramach wykonywa-nej dzia�alno�ci gospodarczej,d) pokrycie kosztów budowy lokalu mieszkal-nego, budowanego przez spó�dzielni miesz-kaniow� w celu ustanowienia odrbnej w�as-no�ci tego lokalu,e) wniesienie wk�adu do spó�dzielni mieszkanio-wej w celu uzyskania spó�dzielczego prawa do zasiedlanego po raz pierwszy lokalu mieszkal-
nego – z wyj�tkiem inwestycji dokonywanych przez te osoby fizyczne w ramach wykonywanej przez nie dzia�alno�ci gospodarczej;2) osobom fizycznym, osobom prawnym i wspól-notom mieszkaniowym na remont budynku mieszkalnego, z wy��czeniem remontów niewy-magaj�cych pozwolenia na budow oraz remon-tów lokali w budynkach wielorodzinnych.
Kredytów o sta�ej stopie procentowej nie udziela si na finansowanie przedsiwzicia inwestycyjnego, na które zaci�gnito kredyt uprawniaj�cy do otrzymania premii termomo-dernizacyjnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsi-wzi termomodernizacyjnych.
BD9_Porady.indd 216 2008-08-19 10:17:46
BUDUJEMY DOM 9/2008218
BUDOWA I REMONT
P�yty stropu typu filigran s� rodzajem deskowania traconego o sze-roko�ci do 2,5 m i d�ugo�ci nawet do 10 m. Do ich utrzymania bd� konieczne podpory, takie jak podczas monta�u stropu gsto�ebrowe-go w rozstawie co ok. 2 m oraz belki drewniane, które pó�niej mo�na wykorzysta jako mur�aty w konstrukcji dachowej. Bardzo istotne jest równe podparcie p�yt stropowych w miejscach ich ��czenia, aby nie utworzy� si tam uskok.
P�yty mog� mie dowolny kszta�t, zale�nie od potrzeb wynikaj�cych z projektu. W prefabrykatach wykonywane s� wic otwory pod schody, antresol, a tak�e przej�cia dla kominów. Grubo� p�yt typu filigran to 5–7 cm. W p�ytach umieszczone jest zbrojenie kratownicowe podobne do tego, jakie jest w prefabrykowanych belkach stropu gsto�ebrowe-go. Otwory i przej�cia komina musz� by dozbrojone na obrze�ach.
Do u�o�enia p�yt potrzebny bdzie d�wig i przy sprawnej organiza-cji elementy stropowe zdejmowane s� bezpo�rednio z samochodu. Uk�ada si je w kolejno�ci zgodnej z opracowanym wcze�niej harmo-nogramem na wyrównanych i wypoziomowanych �cianach z u�o�on� na nich dwucentymetrow� warstw� zaprawy cementowej. Nastpnie
w miejscach po��czenia p�yt uk�ada si dodatkowe zbrojenia poprzecz-ne, zbrojenie wie�ca i podci�gów. Powierzchnia p�yt przed zabetono-waniem powinna by zmoczona wod�. Tak przygotowany strop zale-wa si mieszank� betonow� do wysoko�ci przewidzianej w projekcie. Mieszank rozk�ada si równomiernie wzd�u� rozpito�ci od podpory do podpory ��cznie z wie�cami i od razu wyrównuje.
STROP FILIGRANW projekcie mojego domu strop zaprojektowano jako �elbetowy, monolityczny, wylewany w deskowaniu bezpo�rednio na budo-wie. Wykonawca sugeruje, aby u�o�y� strop cz��ciowo prefabrykowany typu filigran, bo nie trzeba b�dzie wykonywa� szalunków na ca�ej powierzchni, a spodu stropu nie trzeba b�dzie pó�niej tynkowa�, gdy� powierzchnia prefabrykatów ma by� bardzo równa i g�adka. Czy taki rodzaj stropu rzeczywi�cie jest korzystnym rozwi�zaniem i jak powinien by� uk�adany?
Deski elewacyjne zazwyczaj mocuje si na drewnianym ruszcie z po-ziomo lub pionowo przybijanych �at. W przypadku wyka�czania budyn-ków szkieletowych o sztywnym poszyciu �cian (np. ze sklejki), deski mo�na mocowa bezpo�rednio na �cianach, na wiatroizolacji.
Elementy rusztu monta�owego mocowane s� na �ruby lub gwo�-dzie. Je�li budynek jest jednocze�nie ocieplany, to po zamontowaniu rusztu nale�y zamocowa warstwy izolacji cieplnej (najlepiej we�ny mi-neralnej) oraz zabezpieczy ca�o� foli� wiatroizolacyjn�. Midzy foli� a pokryciem elewacji nale�y pozostawi pustk powietrzn� (przez na-bicie listewek grubo�ci 2–3 cm) umo�liwiaj�c� wentylacj.
Monta� elewacji drewnianej rozpoczyna si od elementów naro�-nych i obramowania otworów. Deski elewacyjne mo�na uk�ada po-ziomo – na pióro i wpust, na zak�ad lub na przylg, pionowo – ��cz�c w taki sam sposób albo uko�nie – np. w jode�k lub równolegle do po-�aci dachu na �cianach szczytowych.
Gotowe elewacje z desek zwykle zabezpiecza si impregnatem barwi�cym lub specjalnymi farbami do drewna u�ytkowanego na ze-wn�trz. Nie nale�y u�ywa zwyk�ych farb lub lakierów, gdy� uniemo�-liwiaj� one oddychanie drewna, co powoduje �uszczenie si z czasem takiej pow�oki.
DOM OBITY SZALÓWK�Zamierzam obi� stary drewniany dom now� szalówk� drew-nian�. Nie zdecydowa�em si� jeszcze, czy b�d� go równie� ociepla�. Dlatego chcia�bym uzyska� porad�, jak to zrobi�, je-�li b�d� montowa� deski na izolacji lub bez niej.
Strop typu filigran
Budowa szkieletowego domu drewnianego
poszycie – wodoodporne p�yty OSB, deski lub p�yty wiórowo-cementowe, które usztywniaj� szkielet i pe�ni� funkcj� pod�o�a pod ok�adziny elewacyjne
folia wiatroizolacyjna
elewacja – oblicówka z desek drewnianych, siding lub inne ok�adziny elewacyjne mocowane do poszycia z desek
ruszt drewniany lub stalowy – mocowany od wewn�trz stanowi pod�o�e do p�yt g-k
BD9_Porady.indd 218 2008-08-19 10:18:03
BUDUJEMY DOM 9/2008 219
Wp�yw balkonu na ciep�ochronno� ca�ego budynku jest znacz�-cy i rzutuje na zwikszenie kosztów ogrzewania. Gorsza izolacyjno� cieplna w tym miejscu mo�e powodowa kondesacj pary wodnej, co w efekcie prowadzi do zawilgocenia muru. Stopie� zagro�enia tym nie-korzystnym zjawiskiem zale�y przede wszystkim od sposobu osadze-nia p�yty balkonowej, jej konstrukcji oraz u�ytych materia�ów. Je�li jest to p�yta �elbetowa, to jej grubo� nie powinna przekracza 8–10 cm. Zamiast zwyk�ego betonu nale�y u�y keramzytobetonu o lepszej izolacyjno�ci cieplnej. Balkon mo�na te� osadzi na kszta�townikach stalowych, a wype�nienie betonowe odizolowa od �ciany wk�adk� styropianow�. Mo�na te� ob�o�y p�yt balkonow� kilkucentymetro-w� warstw� styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego, a izolacja ter-miczna musi si znale� zarówno na wierzchu, jak i pod spodem p�yty, a tak�e na jej brzegach. Jest to jednak rozwi�zanie k�opotliwe w wy-konaniu, jak te� niepotrzebnie pogrubia p�yt balkonow�. Najlepszym rozwi�zaniem bdzie zastosowanie konstrukcji samono�nej, ca�kowi-
cie oddylatowanej od budynku. P�yta balkonowa spoczywa wtedy na niezale�nych s�upach.
MOSTEK TERMICZNY POD BALKONEMSpotka�em si� z opini�, �e balkon przyczynia si� do powstania mostka cieplnego w miejscu jego osadzenia w �cianie. Czy rzeczywi�cie jest to gro�ne zjawisko i w jaki sposób mo�na tego unikn��?
Remont pomieszcze� piwnicznych trzeba rozpocz� od wykona-nia izolacji przeciwwilgociowych �cian i pod�ogi. Na pod�odze wy-starczy wyrówna istniej�ce pod�o�e, a nastpnie przyklei pap termozgrzewaln�, foli hydroizolacyjn� i wyla warstw betonu docisko-wego grubo�ci 4–5 cm.
Znacznie trudniej-sze bdzie wykonanie izolacji poziomej na �a-wach fundamento -wych, gdy� prawdopo-dobnie nie by�o jej wcale lub uleg�a zniszczeniu. Najskuteczniejszy spo-sób jej u�o�enia polega na podcinaniu �cian na odcinkach co oko�o 1 m, w�o�eniu hydroizolacji z papy lub folii, a nastp-nie wype�nianiu szczelin betonem lub mocn� za-praw� cementow�. W tej
czasoch�onnej, ale stosunkowo nieskomplikowanej metodzie wa�ne jest szczelne ��czenie kolejnych odcinków izolacji oraz przestrzega-nie zaplanowanej kolejno�ci podcinania muru.
W murach ceglanych mo�-liwe jest równie� wt�aczanie blachy nierdzewnej w spoiny midzy ceg�ami. Przy tych me-todach trzeba zwróci uwag na staranne po��czenie izola-cji poziomej pod �cianami fun-damentowymi z izolacj� pod-pod�ogow�.
Innym, mniej inwazyjnym, rozwi�zaniem mo�e by za-stosowanie jednej z metod inie kcyjnych polegaj�cych na wprowadzeniu preparatów uszczelniaj�cych w nawierco-ne otwory w murze. Metody te ��czy si jednocze�nie z osu-szaniem �cian i wykonuj� je wyspecjalizowane firmy.
PROBLEM WILGOCI Z PIWNICYOdziedziczy�em stary dom i zabieram si� do jego wyremontowania. G�ównym problemem jest wilgo� w piwnicy, która prawdopo-dobnie powoduje równie� zawilgocenie �cian parteru widoczne przy samej pod�odze. Jak skutecznie pozby� si� tej wilgoci i osu-szy� pomieszczenia piwniczne?
Zasada dzia�ania metod iniekcyjnych przy uszczelnianiu �cian piwnicznych
p�yta betonowa
�ciana piwnicy
ta�ma dylatacyjna np. z pianki
polietylenowej lub styropianu
grubo�ci 1–2 cm
otwory 20 mm
nawiercone na
g��boko�� 80%
grubo�ci �ciany, pod
k�tem 15–30°
2020
1515
dzia�anie �rodka
hydrofobowego(uszczelnia
�cian�na wysoko�� oko�o 40 cm)
�awa fundamentowa
balkon o konstrukcji drewnianej
strop �elbetowy – jego temperatura jest prawie sta�a
ocieplony wieniec nie ma wp�ywu na rozk�ad temperatury
w �cianie zewn�trznej
20°C
-20°C
Niezale�na od budynku konstrukcja balkonu to rozwi�zanie zalecane w domach energooszczdnych
BD9_Porady.indd 219 2008-08-19 10:18:18
BUDUJEMY DOM 9/2008220
ARCHITEKTURA I WN�TRZAKUCHNIA DLA DU�EJ RODZINYW naszym buduj�cym si� domu zmienili�my rozmieszcze-nie �cian dzia�owych, tak �eby kuchni� oddzieli� od salonu. Pomieszczenie to ma kszta�t prostok�ta i wymiary 440 ́ 275 cm, okno usytuowane jest na w��szej �cianie, po prawej stronie od wej�cia. Teraz jest moda na wspólne wn�trza, ale nam to nie odpowiada. Jeste�my pi�cioosobow� rodzin� i na co dzie� jadamy w kuchni, a nie przy go�cinnym stole w salonie. Zwracamy si� z pro�b� o propozycj� urz�dzenie naszej kuch-ni, by by�a wygodna i pojemna. Nie dla nas modne, „dizajner-skie”, puste wn�trza. Nie mamy osobnej spi�arni.
Koniecznie nad lub pod blatem sto�u przygotujcie Pa�stwo podwójne
gniazdko elektryczne. Przyda si na pewno do pod��czenia np. tostera,
�adowarki do telefonu, ma�ego radia, wiatraka w czasie upa�ów itp.
Skoro kuchnia ma obs�u�y du�� rodzin, warto zastosowa dwukomorowy zlew
z ociekaczem wsunitym w naro�nik blatu. Tu� obok powinna znale� si zmywarka;
przy �adowaniu talerze oczyszczamy z resztek do zlewu (je�li jest m�ynek
do odpadków) lub do kosza na �mieci (umieszczonego pod zlewem).
Tu jest miejsce na do� wysok� szafk z pó�kami np. na soki i napoje dla dzieci. Na szafce mo�na ustawi pater z owocami…
Zastosowa�am obrotowe pó�ki w szafce naro�nej, ale jeszcze wygodniejszym rozwi�zaniem jest system koszy magic corner, wysuwaj�cy si ca�kowicie na zewn�trz szafki.
Nie zapomnijcie Pa�stwo o dobrym o�wietleniu blatu pod oknem, kiedy nie ma s�o�ca (pochmurne zimowe dni, wieczory). Ten odcinek blatu jest NAJLEPSZYM miejscem do pracy, NIGDY nie zastawiajcie go zlewem (dziwna moda z Ameryki powielana przez projektantów, którzy chyba nigdy nie s� kucharzami).
Tu jest idealne miejsce na ch�odziarko-
-zamra�ark. Proponuj model do zabudowy, ale warto pamita,
�e takie sprzty maj� mniejsz� pojemno� od wolno stoj�cych o tych
samych gabarytach, bo tracimy centymetry
na �cianki szafy, zawiasy. Prosz zwróci
szczególn� uwag na ten sprzt.
Piekarnik i mikrofala w tzw. s�upku musz� by umieszczone na
wysoko�ci wygodnej dla wszystkich
u�ytkowników. Je�li z mikrofali maj�
korzysta równie� starsze dzieci, mo�na
postawi j� jeszcze ni�ej – nad jedn� szuflad�.
Masywna zabudowa szafkami wisz�cymi zapewni maksymalnie du�o miejsca magazynowego. Za najwy�szymi frontami przechowalnia rzeczy rzadko u�ywanych, poniewa� trzeba wchodzi na sto�ek lub minidrabink, by si do nich dosta. Wszystkie szafki maj� drzwiczki bez szyb, �eby nie by�o wida nat�oku produktów i naczy�. Witrynki na szk�o i porcelan proponuj umie�ci w jadalni. �eby jednak zabudowa nie przyt�acza�a kuchni, warto zastosowa jasne, �wietliste kolory. G�adkie meble lakierowane naj�atwiej utrzyma w czysto�ci.
Dobrze mie pod rk� ksi��ki kucharskie, przyprawy, oliw, kaw i herbat…
Dla wytrawnej gospodyni wygodnym rozwi�zaniem jest szafka stoj�ca na blacie (bez �cianki dolnej) z �aluzjowymi drzwiczkami, a w niej miksery, roboty, malaksery itp., pod��czone na sta�e do gniazdektam zainstalo-wanych. Jednym ruchem rki wy -su wamy potrzebne sprzty do przodu i u�ywamy bez potrzeby wyci�gania ich z szafek i pod��czania do pr�du. Na górnych pó�kach jest miejsce na drobniejszy osprzt.
Meblowe halogeny wpuszczone w pogrubion� doln� �ciank górnych szafek powinny by
zamocowane blisko krawdzi szafek i rozmieszczone co 60–70 cm.
Pod zlewem te� mo�emy zaplanowa najwygodniejsze szuflady. S� specjalne rozwi�zania uwzgldniaj�ce podcicie na syfon. Do dolnej szuflady wstawiamy wówczas selektory na �mieci lub plastikowe kontenerki.
Szafki ustawi�am wzd�u� trzech �cian z dwoma du�ymi odcinkami blatu pod oknem i midzy p�yt� grzejn� a zlewem. W ten sposób zachowany jest ergonomiczny ci�g roboczy. Jak najbli�ej wej�cia proponuj usta-wi pojemne, wysokie szafki na produkty nadaj�ce si do d�ugotrwa�e-go przechowania i lodówk dla produktów nietrwa�ych, a obok blat s�u-��cy do wyk�adania produktów z tych�e i przygotowanie ich do obróbki. Cz� produktów trzeba umy (zlew), potem obra, posieka, miesza, doprawi itp. dlatego te� g�ówny blat roboczy powinien znajdowa si midzy zlewem a p�yt� grzejn�, gdzie wykonuje sie po kolei te czynno-�ci); wreszcie gotowa lub sma�y (p�yta elektryczna lub gazowa); na ko�cu miejsce na odstawianie garnków i nak�adanie na talerze (blat pod oknem). W Pa�stwa kuchni blat pod oknem ma 170 cm d�ugo�ci i jest drugim, wygodnym stanowiskiem pracy. Stó� proponuj ustawi prostopadle do �ciany w pobli�u drzwi. Nie jest on zbyt du�y (100 ́ 70 cm, ale wystarczy dla 5 osób), bo trzeba zachowa wygodne przej�cie midzy nim a szafkami (100–110 cm).
BD9_Porady.indd 220 2008-08-19 10:18:35
BUDUJEMY DOM 9/2008 221
TRZY �AZIENKI REDNIEJ WIELKOCICzytam miesi�cznik BUDUJEMY DOM od lat, otrzymuj� równie� od Pa�stwa newsletter i ch�tnie go przegl�dam, czy-tuj� interesuj�ce artyku�y na Waszym portalu internetowym i przegl�dam dzia� INSPIRACJE. Szuka�am inspira-cji, poniewa� stoj� przed urz�dzeniem �azienki: 3,50 ́ 1,92 m z oknem i drzwia-mi na przeciwnych, w��szych �cianach. Bardzo prosz� o propozycje (w za��cze-niu przesy�am odr�czny plan).
Z planu wynika, �e �azienka jest d�uga i w�ska tzw. tramwaj. Niezale�nie od usytuowania sprztów warto powiesi du�e lustra na równoleg�ych, d�u�szych �cianach, by optycznie poszerzy wntrze. Nie sprecyzowa�a Pani swoich prefe-rencji dotycz�cych wyposa�enia. Dlatego przygotowa�am trzy propozycje uwzgldniaj�ce ró�ne usytuowanie sprz-tów i ró�norodne ich kszta�ty, ale w ka�dej uda�o si zmie-�ci i wann i prysznic.Uwaga! Nie ma jednej recepty na urz�dzenie �azienki. Wszystkie rozwi�zania s� dobre, ale ka�dy z nas ma inne potrzeby, wymagania, przyzwyczajenia. Dla wszystkich li-czy si jednak wygoda u�ytkowania, czyli ergonomia. Trzeba wic pamita o tym, by zawsze zachowa dostp do wan-ny, wolne miejsce przed umywalkami, podcicie w obudo-wie wanny na wsunicie stopy, miejsce na przechowywanie kosmetyków (blaty, pó�ki), dobre o�wietlenie lustra, alterna-tywne o�wietlenie górne i boczne oraz np. kameralne, przy-datne, kiedy chcemy wzi� relaksuj�c� k�piel...
Cztery sprzty, przestronnie, ale ma�o szafekJedyne miejsce na kabin prysznicow� (80 ´ 80 cm) jest po lewej stronie od wej�cia. Po przek�tnej umie�ci�am naro�n�, równoboczn� wann (145 ´ 145 cm). Nawet je�li okno jest du�e, a parapet zamontowany na wysoko�ci 80–85 cm, mo�na pod nim ulokowa wann, której wysoko� nie przekracza 60 cm. Sedes ulokowa�am po przeciwnej stronie ni� prysznic, a obok niego powiesi�am umywalk. Nad ni� lustro i kinkiety. Pod umywalk� znajduje si obudowa rur kanalizacyjnych, które nanios�a Pani na planie. W pobli�u okna ta zabudowa niknie w schodkach, które dobudowa�am przy wannie. Oprócz u�atwienia we wchodzeniu do wanny, schody mog� by miejscem ekspozycji kwiatów doniczkowych.Uwaga!1. W kabinie „wier ko�a” najlepiej umie�ci bateri po skosie, w naro�niku. Trzeba przygotowa �ciank ob�o�on� glazur� i w miejscu monta�u baterii wzmocnion� p�askownikiem. Mo�na powiesi te� panel ze s�uchawk� prysznicow�, dyszami do hydromasa�u i deszczownic�. 2. Je�li posadzka w korytarzu nie jest jeszcze wyko�czona, namawiam na przesunicie drzwi o 10–15 cm w prawo. Bdzie mo�na zainstalowa wiksz� kabin, co znacz�co poprawi komfort k�pieli.3. Miejsce usytuowania grzejnika jest sta�e, ale w razie potrzeby prosz go zainstalowa na �cianie do� wysoko nad wann� lub sedesem (w wersji trzeciej)
Najkorzystniejsze ustawienie wszystkich piciu sprztówDu��, komfortow� wann umie�ci�am w poprzek �azienki, pod oknem. To rozwi�zanie korzystnie wp�ywa na proporcje wntrza, skracaj�c je i optycznie rozszerzaj�c. Wanna wpuszczona jest w blat zabudowy, wic jest sporo miejsca na odstawianie kosmetyków, �wiec, kadzide�ek zapachowych i innch dekoracji.Wzd�u� d�u�szej �ciany zaplanowa�am blat z umywalk� i szafkami. Powy�ej, ogromne lustro i kinkiety. Przy przeciwleg�ej �cianie sedes i bidet. Przy wej�ciu, w jednym naro�niku �azienki szafa na rczniki i kosmetyki, w drugim naro�na kabina prysznicowa (80 × 80 cm).
Mniej korzystna alternatywa, podkre�laj�ca w�ski kszta�t �azienkiBrodzik w tym samym miejscu co poprzednio, ale prostok�tny (80 ´ 100 cm), oddzielony �ciank� i zamykany sk�adanymi, szklanymi drzwiami. Wzd�u� �ciany za kabin� ustawi�am wann. Najlepiej wybra model o zw�aj�cym si kszta�cie, by u�atwi dostp do szafki (na rczniki i kosmetyki), okna i sedesu. Na �cianie, mniej wicej w po�owie d�ugo�ci wanny, zainstalowa�am bateri (le��c w wodzie, mo�na bdzie dopu�ci ciep�ej wody bez podnoszenia si). Szafka przy oknie skrywa w sobie obudow rur. Pod wann� nale�y zlikwidowa obudow, pozostawiaj�c same rury, które powinny zmie�ci si za lub pod wann�. Po przeciwnej stronie okna ustawi�am sedes. Jest on odsunity od pionu wod--kan, ale w dopuszczalnych granicach (120 cm). Wysoko nad sp�uczk� wisi grzejnik. Równolegle do wanny przy �cianie proponuj powiesi umywalk. Trzeba wybra model o op�ywowych kszta�tach, szeroki, ale ma�o wystaj�cy do przodu. Obok, przy drzwiach umie�ci�am wieszak na rczniki.
80 36
grzejnik na
�cianie �eberka
(wisz�cy)
pionwodny
komin
próg o szeroko�ci 22 cm i wysoko�ci 25 cm, w którym
biegn� rury wod.-kan. (obudowa z p�yt g-k)
80 42
BD9_Porady.indd 221 2008-08-19 10:18:49
BUDUJEMY DOM 9/2008222
INSTALACJE
Wy��czniki nadmiarowopr�dowe chroni� instalacj przed skutka-mi zwarcia lub nadmiernego obci��enia. Pr�d nominalny wy��cznika musi by dostosowany do dopuszczalnego obci��enia zabezpiecza-nych obwodów instalacji. Zwykle wynosi 16 A dla gniazdek oraz 10 A dla o�wietlenia. Kiedy dobiera si wy��czniki nadmiarowopr�dowe, trzeba równie� przestrzega zasady selektywno�ci wy��czania – im bli�ej od-biorników, tym ich pr�d nominalny powinien by mniejszy. Ze wzgl-du na charakterystyk czasowo-pr�dow� – czyli szybko� zadzia�ania wy��cznika przy przekroczeniu pr�du znamionowego, produkowane s� one w wersjach „szybkich” oznaczonych liter� B lub zw�ocznych z oznaczeniem C lub D.
Wy��czniki typu B pozwalaj� na niewielki, krótkotrwa�y wzrost pobie-ranego pr�du, a instalowane s� w obwodach o obci��eniu rezystancyj-nym, czyli przeznaczonych do obs�ugi o�wietlenia i ogrzewania.
Wy��czniki typu C i D umo�liwiaj� krótkotrwa�y pobór pr�du przy znacznym przekroczeniu jego warto�ci nominalnej. Instalowane s� w obwodach z silnikami pobieraj�cymi znaczny pr�d przy rozruchu, a tak�e w obwodach, do których s� pod��czone du�e ilo�ci opraw �wietlnych wyposa�onych w �wietlówki oraz spawarki lub inne du�e elektronarzdzia.
Natomiast w silnikach pracuj�cych bez dozoru, np. pompach hydrofo-rowych, dodatkowo stosowane s� zabezpieczenia przed d�ugotrwa�ym, ale niewielkim przeci��eniem. Wy��czniki te umo�liwiaj� nastawienie pr�du zadzia�ania odpowiadaj�cego warto�ci 1,1 pr�du znamionowe-go silnika. Tak wic do zabezpieczenia silnika o pr�dzie nominalnym
np. 4 A wy��cznik chroni�cy przed przeci��eniem nale�y nastawi na warto� 4,4 A. Jednak je�li
silnik pracuje w warunkach podwy�szonej temperatury
otoczenia, pr�d zabezpie-czenia nastawiamy na war-to� nominaln�.
BEZPIECZNIKI DO POMPY WODNEJPo rozmowie z elektrykiem dowiedzia�em si�, �e w instalacji domowej trzeba dobiera� bezpieczniki nie tylko pod wzgl�dem nat��e-nia pr�du, ale równie� szybko�ci reagowania na przeci��enie. Zamierzam sam pod��czy� pomp� do wody o mocy 1,1 kW. Jakie za-bezpieczenia do niej dobra�?
Wy��cznik nadmiarowopr�dowy chroni instalacj przed nadmiernym przeci��eniem
fot.
Moe
ller
Elec
tric
Istniej�ce kominy murowane mo�na tak�e przystosowa do wspó�pracy z kot�ami z za-mknit� komor� spalania. Wprowadzany w komin wk�ad kominowy ma z regu�y �rednic 80–100 mm, pozostaje wic do� przestrzeni wewn�trz kana�u, aby swobodnie mog�o tam przep�ywa powietrze. Warunkiem jest jednak ca�kowita g�adko� i czysto� �cianek we-wntrznych, które bd� mia�y kontakt z doprowadzanym do kot�a powietrzem.
Innym sposobem bdzie zastosowanie tzw. adaptera rozdzielaj�cego przewód spali-nowy od powietrznego. W takim przypadku do komina wprowadza si jedynie rur spali-now�, a powietrze niezbdne do spalania dop�ywa oddzieln� rur� wyprowadzon� na ze-wn�trz np. przez �cian domu. Przy instalowaniu kot�ów z zamknit� komor� spalania o mocy do 21 kW mo�na równie� zrezygnowa z budowy komina, a spaliny odprowadza rur� dwu�cienn� przez �cian domu. Rozwi�zanie takie jest szczególnie korzystne, gdy instalujemy kocio� w pomieszczeniu bez dostpu do komina lub w nowym domu bdzie-my instalowa wentylacj mechaniczn� nawiewno-wywiewn�, która nie wymaga wypro-wadzenia kana�ów wentylacyjnych ponad dach.
POD��CZENIE KOT�A DO KOMINAKupi�em gazowy kocio� kondensacyjny, który b�dzie zamontowany w miejscu do-tychczasowego kot�a w�glowego. Zastanawiam si�, jak najpro�ciej rozwi�za� pro-blem odprowadzenia spalin z nowego kot�a, wykorzystuj�c np. istniej�cy wolny kana� wentylacyjny. Czy musz� wprowadzi� tam rur� spalinowo-powietrzn�, czy te� wystarczy pod��czy� tylko przewód spalinowy?
fot.
Junk
ers
Gazowy kocio� kondesacyjny
BD9_Porady.indd 222 2008-08-19 10:19:04
BUDUJEMY DOM 9/2008 223
Rury instalacyjne mo�na uk�ada pod pod-�og�, w �ciankach instalacyjnych, w bruzdach wykutych w murze, za ekranami lub listwami maskuj�cymi. Oczywi�cie, ró�ne fragmenty instalacji wodno-kanalizacyjnej mo�na pro-wadzi w odmienny sposób, dostosowany do rodzaju i miejsca zamontowania zasila-nego urz�dzenia.
Monta� podpod�ogowy umo�liwia �atwe do-prowadzenie rur w dowolne miejsce domu. Podczas prac remontowych mo�e by z powo-dzeniem przeprowadzony podczas wymiany lub uk�adania izolacji cieplnej pod�ogi. Trasa przebiegu rur mo�e by prawie dowolna, byle-by nie by�y nara�one na uszkodzenia mecha-niczne. Trzeba równie� wcze�niej dok�adnie okre�li miejsca pod��czenia poszczególnych urz�dze� – pó�niejsze zmiany mog� okaza si trudne do przeprowadzenia.
Do uk�adania rur w pod�odze wykorzystuje si rury elastyczne z miedzi lub polietylenowe. Rury nie powinny mie po��cze� pod pod�og�, bo zawsze istnieje niebezpiecze�stwo ich roz-szczelnienia. Nak�ada si na nie os�ony z rury karbowanej – tzw. peszle, a w przypadku rur c.w.u. równie� otulin izoluj�c� cieplnie.
Rury montuje si w �ciankach instalacyj-nych g�ównie wtedy, gdy przewiduje si za-instalowanie sedesu lub bidetu wisz�cego, zamocowanego do odpowiedniego stela�a. Ca�� instalacj montuje si wtedy na istnie-j�cej �cianie, a nastpnie zakrywa �ciank� szkieletow�, któr� wyka�cza si p�ytami gip-sowo-kartonowymi. Rury w bruzdach uk�ada si najcz�ciej przy doprowadzeniu wody do
na�ciennych baterii czerpalnych. Tak prowa-dzone wymagaj� ochrony przed bezpo�red-nim kontaktem z zapraw�, dlatego os�ania si je peszlami, otulin� ciepln� lub tektur� fali-st�. Zag�bienie rur w murze powinno umo�-liwi na�o�enie warstwy tynku o grubo�ci co najmniej 2 cm. Przy szerokich bruzdach pod tynkiem umieszcza si wzmacniaj�c� siatk tynkarsk�. Czo�a ko�cówek doprowadzaj�-cych wod musz� by na jednym poziomie w rozstawie 155 mm i zag�bione na ok. 1 cm od lica �ciany – gdy mocowane bd� do nich baterie na�cienne.
Za os�onami prowadzi si g�ównie piony instalacyjne oraz przewody w kanale przypo-d�ogowym. Tak prowadzone rury musz� by zamocowane do pod�o�a w odstpach zale-canych dla danego materia�u. Uchwyty mo-cuj�ce musz� zapewnia rurom mo�liwo� przesuwania si w nich i nie mog� kaleczy ich powierzchni.
PROWADZENIE RUR WODNYCHPrzymierzam si� do przeprowadzenia wymiany rur instalacji wodnej, gdy� stare, stalowe, zaros�y ju� kamieniem i znacznie zmniejszy� si� przez to przep�yw wody. W jaki sposób poprowadzi� nowe rury, aby zbytnio nie rujnowa� wyremontowanych niedawno pomieszcze�?
fot.
Aqu
athe
rm P
olsk
a
Zag�bienie rur w murze powinno umo�liwi na�o�enie tynku
Ogrzewanie powietrzne nadaje si szczególnie do domów o lek-kiej konstrukcji np. szkieletowych i st�d bierze si jego popular-no� w typowych ameryka�skich domach. Natomiast w budynkach o ci�kiej konstrukcji i du�ej bezw�adno�ci cieplnej utrzymanie sta-bilnej temperatury wewntrznej przy tym systemie ogrzewania b-dzie trudniejsze.
Oprócz dostpnych na polskim rynku pieców nadmuchowych opa-lanych gazem, olejem opa�owym lub energi� elektryczn�, mo�na dostosowa zwyk�e kot�y do ogrzewania powietrznego. Wystarczy w obiegu grzewczym kot�a zamontowa wymiennik ciep�a – rodzaj ch�odnicy, przez który wentylator przet�acza bdzie powietrze s�u��-ce do ogrzewania. W budynku konieczne bdzie u�o�enie kana�ów roz-prowadzaj�cych, nawiewników oraz czerpni wewntrznej, dziki któ-rej powietrze mo�e cyrkulowa wewn�trz domu. Kana�y instalowane
s� na poddaszach nieu�ytkowych, w pod�odze, nad sufitami podwie-szanymi. System rozprowadzenia mo�e by wykonany jako nawiewny, a powrót powietrza do pieca odbywa si bdzie dziki podciciom w drzwiach wewntrznych lub przez kratki albo tuleje umo�liwiaj�ce przep�yw powietrza do centralnie umieszczonej czerpni.
Inny sposób to poprowadzenie niezale�nych kana�ów nawiewnych i powrotnych, co umo�liwia utrzymanie szczelno�ci poszczególnych pomieszcze� i ogranicza rozchodzenie si zapachów. W systemie ogrzewania powietrznego mo�na zamontowa mniej lub bardziej rozbudowane uk�ady automatyki sterowania jego prac�, reguluj�ce np. temperatur nawiewanego powietrza, przymykanie i otwieranie przepustnic w poszczególnych pomieszczeniach, termostat pogodo-wy, a tak�e systemy filtrów poch�aniaj�cych kurz, drobnoustroje czy nieprzyjemne zapachy.
OGRZEWANIE POWIETRZEMW Stanach Zjednoczonych popularne jest ogrzewanie powietrzne z wykorzystaniem kot�a na gaz lub olej opa�owy. W Polsce nie spotka�em si� z takimi rozwi�zaniami, stosuje si� jedynie rozprowadzenie ciep�ego powietrza z kominka. Czy z dost�pnych na ryn-ku urz�dze� mo�na zmontowa� takie ogrzewanie, bo chcia�bym zainstalowa� taki system w swoim domu?
BD9_Porady.indd 223 2008-08-19 10:19:18
BUDUJEMY DOM 9/2008224
OGRODY
Czy mog�aby Pani poleci� jakie� odporne pn�cze, które szybko ob-ros�oby metalow� siatk�? Istotne jest, aby ro�lina szczelnie wy-pe�ni�a a�urowe przestrzenie ogrodzenia.
Je�li zdecyduje si Pani na obsadzenie go�ej siatki ogrodzenia ro�li-nami pn�cymi, poleca�abym ma�o wymagaj�cy gatunek powojnika tanguckiego (Clematis tangutica). Sadzonki wysoko�ci 50 cm potrze-buj� 2–3 sezonów, aby dobrze przerosn� metalowe prty. Pierwsze �ó�te kwiaty pojawiaj� si w maju, a kwitnienie powtarza si do ko�ca lata. Zim� – na tle zdrewnia�ej pl�taniny pdów i suchych li�ci – po-zostaj� na ro�linie ozdobne, puszyste g�ówki owocostanów. Wiosn�
pn�cze odbija z p�ków le��cych naprzeciwlegle w k�tach ogonków li�ciowych.
Inna propozycja to wykorzystanie ga�zi wikliny do przes�onicia widoku od zewn�trz. Br�zowoczerwone pdy wierzby bardzo dobrze komponuj� si z metalow� konstrukcj� i daj� natychmiastowy efekt. Materia� mo�na zebra samemu lub kupi ju� suche, przycite ga�-zie. Przygotowane modu�y �cianek przymocowuje si do siatki za po-moc� drucików. To atrakcyjne rozwi�zanie sprawdza si przez ca�y rok i nie potrzebna jest dodatkowa pielgnacja jak w przypadku two-rzenia �ciany ro�linnej.
Stosuj�c �wie�o �cite, �ywe jeszcze ga�zie wierzby, nale�y uwa-�a, aby pdy ponownie nie zakorzeni�y si w gruncie.
POMYS� NA UZUPE�NIENIE A�URU OGRODZENIA
Który z klonów przebarwia si� jesieni� na intensywnie czerwony kolor? Imponuj�cy eg-zemplarz widzia�em w arboretum, niestety nie zwróci�em uwagi na tabliczk� z nazw�.
Niemal wszystkie klony przebarwiaj� si jesieni� na kolor �ó�ty. Nieliczne gatunki, np. klony japo�skie, daj� intensywnie czerwone kolory, ale s� to drzewka dorastaj�ce zaled-wie do kilku metrów wysoko�ci. Gatunkiem, który móg� zapa� Panu w pami, jest ambrowiec balsamiczny (Liquidambar styraciflua) – jego li�cie kszta�tem przypo-minaj� li�cie klonu. Drzewo to dorasta do 45 m. W surowe zimy mo�e przemarzn�. Najlepiej sadzi go na glebach �wie�ych, w miejscach nas�onecznionych i os�oni-tych. Niew�tpliwie najbardziej atrakcyjnie prezentuje si jesieni�, przybieraj�c szkar-�atne, czerwono-�ó�te oraz czerwono-zielo-ne zabarwienie li�ci.
JESIENNE PRZEBARWIENIE
Ambrowiec balsamiczny w pe�ni lata
Szkar�atne li�cie ambrowca jesieni�
Wype�nienie metalowej siatki z drobnych ga��zek wikliny Powojnik tangucki posadzony w towarzystwie fasoli ozdobnej
BD9_Porady.indd 224 2008-08-19 10:19:34
BUDUJEMY DOM 9/2008 225
Nie mam du�ego do�wiadczenia w uprawie kwiatów, st�d moje pytanie – które gatunki b�d� jeszcze cieszy� oko w ogrodzie przed nadej�ciem zimy?
Ma�o wymagaj�cymi i d�ugo kwitn�cymi ro�linami s� rudbekie. Spotykane gatunki jednoroczne oraz wielo-letnie kwitn� od lipca do pa�dziernika. W�ród jednorocznych najbardziej popularna jest rudbekia ow�osiona (Rudbeckia hirta) dorastaj�ca do 1 m wysoko�ci. Br�zowopurpurowe g�ówki rurkowatych kwiatów otaczaj� �ó�topomara�czowe p�atki kwiatów jzyczkowatych. Gama i nat�enie tych ciep�ych barw zale�y od poszcze-gólnych odmian. Na prze�omie kwietnia i maja wysiewa si nasiona rudbekii wprost do gruntu. Preferuje ona stanowisko s�oneczne, znosi okresowo susz, lecz zdecydowanie lepiej ro�nie na wilgotniejszym pod�o�u.
Kolejne dwa gatunki rudbekii to ro�liny wieloletnie – rudbekia b�yskotliwa (Rudbeckia fulgida), dorastaj�ca do 60 cm oraz rudbekia naga (Rudbeckia lancinata), osi�gaj�ca 1,5–2 m wysoko�ci. Okres kwitnienia oraz wymaga-nia siedliskowe tych bylin s� takie same jak rudbekii jednorocznej. Usuwaj�c przekwit�e kwiaty, zmusza si ro�li-n do zawi�zywania nowych p�ków i tym samym wyd�u�a jej okres kwitnienia. �cite rudbekie mog� sta bardzo d�ugo w wazonie. Raz w sezonie dobrze jest zasili ro�liny nawozem wielosk�adnikowym (np. Azofosk�).
Polecanym towarzystwem dla rudbekii s� astry nale��ce do tej samej rodziny – astrowatych (Asteraceae). �atwe w uprawie i wytrzyma�e astry nowobelgijskie (Aster novi-belgii) oraz astry nowoangielskie (Aster novae-angliae) zakwitaj� na prze�omie wrze�nia i pa�dziernika. Dobrze rosn� w grupach, na s�o�cu i na �y�niejszych glebach. Mog� dorasta nawet do 1,5 m wysoko�ci i wymagaj� wtedy podwi�zywania. Budowa kwiatu jest taka sama jak u rudbekii, ale gama barw jest o wiele bogatsza.
Cenne odmiany astrów nowobelgijskich to: ciemnoniebieska „Little Blue Boy”, jasnoniebieska „Plenty” i „Marie Ballard”, czerwona „Patricia Ballard”, jasnofioletowa „Royal Blue”, bia�a „White Ladies” oraz ró�owa „Fellowship”. Za� w�ród odmian astrów nowoangielskich wyró�niaj� si: ró�owoczerwona „Andenken an Alma Pötchke”, fioletowa „Barr’s Blue” i czerwona „Septemberrubin”.
Inn� niewymagaj�c� bylin�, która dobrze prezentuje si z rudbekiami i astrami, jest naw�o� pospolita (Solidago virgaurea). Jej kwiaty ró�ni� si budow� od poprzednich bylin. Wiechowate kwiatostany zbudowa-ne s� z drobnych, �ó�tych kwiatów, które zgrupowane s� w koszyczkach.
OGRÓD W KWIATACH JESIENI�
Jak w najprostszy sposób zbada� odczyn gleby, okre�li� wilgot-no�� i pozna� jej inne w�a�ciwo�ci w celu odpowiedniego dobo-ru ro�lin?
Podstawowe informacje o glebie dotycz� rozpoznania jej struktury oraz odczynu pH. W celu okre�lenia proporcji zawarto�ci piasku, gliny, i�u i py�u pobiera si próbk ziemi z g�boko�ci ok. 10–15 cm i usuwa z niej cz�ci organiczne (korzenie, li�cie). Mo�na j� bada trzema sposobami: rozcieraj�c w palcach na sucho, na wilgotno oraz wykonuj�c próby wa-�eczkowania (tworz�c wa�eczki o �rednicy ok. 3 mm). Nastpuj�ce obser-wacje pozwalaj� okre�li, z jakimi typami gleb mamy do czynienia.Gleby �wirowe – rozsypuj� si zarówno przy metodzie rozcierania na su-cho, jak i na wilgotno oraz niemo�liwe jest uzyskanie z nich wa�eczków.Utwory piaszczyste – rozsypuj� si w palcach przy rozcieraniu na su-cho, lekko brudz�c d�onie, rozsypuj� si równie� na mokro i nie daj� wa-�eczków.Utwory gliniaste – suchy materia� trudno zgnie�, po dodaniu wody staje si bardzo plastyczny i rozmazuje si, udaje si �atwo formowa cienkie wa�eczki, które �ami� si przy zginaniu.Gleby ilaste – trudno si zgniata, nie ma w nich �wiru ani piasku, w sta-nie wilgotnym s� plastyczne, a cienkie wa�eczki nie �ami� si przy zgnia-taniu.
Gleby pylaste – ci�ko rozgniata si suche gruze�ki, w stanie wilgot-nym �atwo si je formuje, daj� grube wa�eczki, które si rozsypuj�.Poznaj�c struktur pod�o�a, uzyskujemy informacje dotycz�ce jej prze-puszczalno�ci tj. wilgotno�ci i dostpno�ci powietrza. Zbyt lekkie, piaszczyste gleby �atwo trac� wod i substancje od�ywcze, za� ci�-kie, gliniaste, zawieraj�ce du�o i�u, trudno si uprawia, a ich warunki wodno-powietrzne s� równie� niekorzystne. W obydwu przypadkach dodanie materii organicznej poprawia struktur gleby. Pod�o�e piasz-czyste wzbogaca si o sk�adniki pokarmowe i staje si mniej przepusz-czalne, za� glina zostaje rozbita, co umo�liwia dostp tlenu do korzeni ro�lin i lepsz� filtracj wody.Kolejn� cech� gleby, któr� nale�y pozna, jest jej kwasowo�. Dostpno� sk�adników pokarmowych dla ro�lin zale�y od pH gle-by (przedzia� pH gleb to 4–8). Wikszo� preferuje odczyn obojtny – 6,5 pH. Ni�sze warto�ci odpowiadaj� pod�o�u kwa�nemu, a wy�-sze zasadowemu. W sklepach ogrodniczych mo�na kupi zestaw do badania próbki ziemi i okre�lenia jej pH. Najlepiej jest pobra kilka próbek z ró�nych miejsc w ogrodzie z g�boko�ci 10–15cm i oddziel-nie testowa. Niewielkie ilo�ci pod�o�a umieszczone w próbówkach czy innych pojemniczkach zalewa si specjalnym p�ynem Hellinga, potrz�sa i odstawia na par minut. Kolor cieczy znajduj�cej si w pró-bówce porównuje si z do��czonym do zestawu wykresem. Barwa pomara�czowa i czerwona odpowiada glebom kwa�nym, zielona zasadowym.
ROZPOZNA POD�O�E
Astry
M�ode, rozwijaj�ce si kwiaty naw�oci
BD9_Porady.indd 225 2008-08-19 10:19:50
BUDUJEMY DOM 9/2008226
rze�by
Rolinne
OGRODY
Ma�gorzata Cuch
Drzewa i krzewy przycinamy, aby je odm�odzi�, usun�� chore i obumar�e
ga��zie lub pobudzi� kwitnienie. Jest jednak równie� rodzaj ci�cia
ro�lin, dzi�ki któremu staj� si� one ogrodowymi rzebami.
fot:
Bos
ch ogrodoweRze�by rolinne wykonuje si� od wieków, roliny strzy-�one na kszta�t kuli, sto�ka czy szecianu znane by�y ju� w staro�ytnoci pod nazw� topiarów, a nazwa ta funkcjo-nuje do dzisiaj. Przez lata wykorzystywane by�y w histo-rycznych za�o�eniach pa�acowo-ogrodowych, a dzi s� modne równie� we wspó�czesnych ogrodach, ma�ych i du�ych, na tarasach, a nawet w ogrodach na dachach.
Na balkonie czy tarasie miejsca bywa niewiele, a du�o osób pragnie ustawi� tu pojemniki z krzewami ozdobnymi. Niezb�dny jest te� stolik i krzese�ka dla za-proszonych goci. Doskona�ym wyjciem w takiej sy-
BD9_Ogrody.indd 226 2008-08-20 12:13:10
BUDUJEMY DOM 9/2008 227
fot:
Bos
ch
tuacji jest zastosowanie rolin, które mo�na przycina�, nie dopusz-czaj�c, by nadmiernie si� rozros�y i nadaj�c im jednoczenie pi�kny kszta�t. Gromadzenie rolin, które niewielki rozmiar mog� zacho-wa� przez lata, to dobra metoda dla kolekcjonerów ciekawych oka-zów (miniaturowych iglaków o sto�kowatym czy kulistym kszta�-cie), którzy w ma�ym ogrodzie chcieliby zmieci� ich jak najwi�cej
W ogrodach, w których dominuj� formy geometryczne, idealnie przystrzy�one roliny, rosn�ce pojedynczo, w grupach, tworz�ce �y-wop�ot lub zwarty szpaler, to ca�a esencja kompozycji. Krzewy for-mowane w przeró�ne kszta�ty mog� pe�ni� funkcj� rze�b, które w eksponowanym miejscu ogrodu dorównuj� nawet tym drewnia-nym czy kamiennym.
Strzy�enie rolin mo�na przeprowadza� samodzielnie lub kupi� gotowe okazy, kszta�towane wokó� metalowych stela�y, w centrach ogrodniczych. W takiej �ywej rze�bie zawiera si� zarówno pi�kno uzyskanego kszta�tu, jak i walory samej roliny.
Jak wykona� rze�b� ro�linn�Tworzenie figur z rolin ma ró�ny stopie trudnoci, nie jest to
zbyt skomplikowana praca, lecz z pewnoci� wymaga cierpliwoci. Uformowanie roliny w okrelony kszta�t jest d�ugotrwa�ym proce-sem; w zale�noci od si�y wzrostu danego gatunku krzewu efekt ko-
Naturalny pokrój �ywotnika zachodniego w odmianie „Aurscens” jest w�-skosto�kowaty, a �ywotnika zachodniego „Danica” – kulisty.
Krzewy kszta�tuje si nie tylko w formy kuliste lub sto�kowate, ale tak�e bardziej skomplikowane, spiralne
Kszta�tuj�c ro�lin w form bardziej skomplikowan�, nale�y ci� cz�ciej, obcinaj�c krótsze fragmenty ga��zek
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
fot:
ww
w.h
ortu
lus.
com
.pl
fot:
Bos
ch
BD9_Ogrody.indd 227 2008-08-20 12:13:46
cowy uzyskuje si� po kilku sezonach albo nawet po 10 latach (w przypadku wy�szych rolin). Podstaw� jest regularne przycinanie.
Pierwsze ci�cie wykonuje si� zaraz po posadzeniu roliny, przyci-naj�c j� na wysoko� 20 cm, w celu rozkrzewienia m�odego egzem-plarza (dzi�ki temu rolina zag�ci si� w dolnej cz�ci, co jest szcze-gólnie istotne w przypadku form o szerokiej postawie, a nie na tak zwanej nó�ce). Drugi zabieg formuj�cy nale�y wykona� dopiero wio-sn� nast�pnego roku (nowe przyrosty skraca si� wtedy o 1/3 d�ugoci).
Pierwszym etapem formowania roliny jest formowanie wst�p-ne. Skracanie p�dów podczas pierwszych kilku sezonów ma przede wszystkim zag�ci� krzew, a ostateczny jego kszta�t uzyskuje si� w nast�pnych latach.
Drugim stadium formowania pokroju krzewu jest przycinanie ro-sn�cej korony, przy zachowaniu jej kszta�tu. Stela� warto za�o�y�
Dok�adnie przystrzy�one ro�liny, sadzone w gruncie lub w pojemnikach, wygl�daj� elegancko i dostojnie
Formowanie �atwo zagszczaj�cych si krzewów mo�e by zabaw� dla ca�ej rodziny
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
Przycinanie do formyPodczas cicia formuj�cego warto posi�kowa si sznurkami, li-
stewkami czy bambusowymi tyczkami. Mo�na skorzysta z goto-wych szablonów (metalowe, drewniane lub bambusowe stela�e lub inne metalowe formy, czsto w kszta�cie zwierz�t, które mocuje si w doniczce, w której ro�nie krzew). Szablony przydaj� si szczegól-nie do tworzenia bardziej skomplikowanych figur. Warto pamita, �e na pocz�tku ro�lina jest ma�a i dopiero z czasem osi�gnie kszta�t formy oraz zag�ci si dziki przycinaniu.
fot:
Bos
ch
BD9_Ogrody.indd 228 2008-08-20 12:14:20
Ogrody
na rolin� dopiero po 2-3 latach. Je�eli uda�o si� nada� rolinie osta-teczny wygl�d, dla zachowania tej formy p�dy mo�na przycina� nie-mal tyle, ile uros�y w ci�gu roku.
Podczas sezonu wegetacyjnego wykonuje si� zazwyczaj trzy za-biegi formuj�ce krzew – w maju, na prze�omie czerwca i lipca oraz na prze�omie sierpnia i wrzenia. Roliny sadzone pó�nym latem lub jesieni� przycina si� dopiero na wiosn�.
Drzewa iglaste mo�na formowa� przez ca�y rok i nie zabezpiecza si� ich ran, jeli s� gatunkami �ywicuj�cymi (sosna).
Wybór ro�linDo formowania nale�y wybra� odpowiedni gatunek roliny, nie ka�da nadaje si� do ci�cia, a ró�ne krzewy umo�liwiaj� stworzenie innych form. Najlepiej wybra� odmiany, które znosz� nawet trudne warunki siedliskowe, nie s� podatne na choroby, a ponadto �atwo si� je formu-je. Do najcz�ciej wybieranych nale��: cisy, �ywotniki i bukszpany.
Najlepsze gatunki do formowania to te, które �atwo si� krzewi� i maj� g�ste przyrosty. Dobre krzewienie cechuje ro�liny li�ciaste; wiele gatunków dobrze znosi formowanie, nawet starsze ga��zie po przyci�ciu dobrze si� rozkrzewiaj�. Pokrój roliny liciastej �atwo zmieni� lub przeprowadzi� jego korekt� (istotne jest to w przypadku, gdy p�dy zosta�y uszkodzone). Roliny te wymagaj� jednak silniejsze-go przycinania ni� iglaki, poniewa� si�a ich wzrostu jest wi�ksza.
Iglaki rosn� powoli, dlatego uformowane w okrelony kszta�t, za-chowuj� go przez d�ugi okres. Warto te� wybiera� odmiany wolno rosn�ce, kar�owe, poniewa� lepiej si� krzewi�, a niektóre przez wie-le lat utrzymuj� pokrój charakterystyczny dla danej odmiany i nie przekraczaj� nawet jednego metra wysokoci. W przeciwiestwie do krzewów liciastych, u iglaków starsze p�dy cz�sto si� nie krzewi�,
Ostatnie cicie pobudzaj�ce nowe pdy do wzrostu nale�y przeprowadzi najpó�niej we wrze�niu, aby nowe przyrosty zd��y�y zdrewnie i nie przemarz�y podczas zimy
�ywop�oty formowane mog� tworzy zarówno krzewy iglaste: �ywotnik, cyprysik, ja�owiec, cis, jak i li�ciaste: ligustr, forsycja, irga, porzeczka alpejska, o sezonowym lub zimotrwa�ym ulistnieniu
Modne bonsaiBonsai to kar�owe drzewo lub krzew, kszta�towany tak, by jego pokrój
przypomina� egzemplarz dojrza�y, rosn�cy w warunkach naturalnych. Miniaturki te sadzi si w p�ytkiej donicy, stawia na tarasie lub wysadza do gruntu (nawet pojedyncze drzewka bonsai rosn�ce w ogrodzie s� wielk� dekoracj�, mog� mie nawet kilka metrów wysoko�ci).
W mieszkaniach uprawia si czsto gatunki egzotyczne, a w ogrodach i na tarasach – ro�liny odporne na mróz, których formowanie nie musi by bardzo precyzyjne (dby, buki, graby, klony, jarzby, sosny, jod�y, modrzewie, cyprysiki, ja�owce).
Mo�na kupi uformowane ju� drzewka bonsai, potem trzeba tylko systematycznie przeprowadza korekty ich pokroju. Miniaturow� ro�li-n mo�na te� od pocz�tku kszta�towa samodzielnie. Proces ten trwa od kilku do kilkunastu lat. Najlepiej przeznaczy do tego m�ody okaz. Ka�d� ro�lin traktuje si indywidualnie podczas okre�lania kszta�tu, jaki ma by jej ostatecznie nadany.
Je�eli ro�lina ma rosn� w p�ytkim pojemniku, jej bry� korzeniow� ju� w pocz�tkowej fazie uprawy trzeba kszta�towa na p�asko. Koron przycina si i prze�wietla, a pdy i pie� wygina na stela�ach lub drutach (za ich pomoc� mo�na ukszta�towa powyginany pie�). Cicie jest do� silne, dlatego trzeba je przeprowadza ostro�nie i z rozwag�.
Dla ogrodów w stylu japo�skim typowe s� niewielkie ro�liny, których po-krój upodabniany jest poprzez cicie do wiekowych drzew
Podczas pocz�tkowego etapu formowania ciecie ma nada ro�linie kszta�t przybli�ony do zaplanowanego
Po za�o�eniu na ro�lin stela�a, przycina si tylko te pdy, które wystaj� poza jego obrb
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
BUDUJEMY DOM 9/2008 229
BD9_Ogrody.indd 229 2008-08-20 12:15:25
BUDUJEMY DOM 9/2008230
Ogrody
dlatego najlepiej przycina� i formowa� m�ode okazy (kilkuletnie). Warto te� wybiera� do tego celu roliny o prostym pniu.
�atwiej jest uzyska� okrelony kszta�t roliny, gdy do formowania wybierze si� krzew, którego pokrój naturalny jest zbli�ony do for-my, jak� chce si� otrzyma�. Wród iglaków jest bardzo du�e zró�-nicowanie pokrojów (kolumny, kule, sto�ki). Niezwykle interesuj�-ce s� sosny. Wystarczy wykorzysta� ich potencja� i przy niewielkim wysi�ku mo�na otrzyma� bardzo ciekawy kszta�t roliny.
Jeli rolina ma by� uprawia-na w pojemniku, nale�y wybra� odmian� niedorastaj�c� do wiel-kich rozmiarów.
Najlepszymi gatunkami na pojedyncze rze�by s�: bukszpan, li-gustr oraz cis. Mo�na je uprawia� w donicach lub bezporednio
w gruncie. Zazwyczaj nadaje im si� formy geometryczne (kula, sto-�ek, szecian, piramida, spirala) lub bardziej skomplikowane (posta-cie zwierz�t czy ludzi).
Jakie gatunkiNajlepsze do formowania wród rolin liciastych s�: bukszpan wieczniezielony, ligustr pospolity, irga b�yszcz�ca, trzmielina, na-tomiast w�ród ro�lin iglastych nale�y wymieni�: cis pospolity, �y-wotnik zachodni, cyprysik groszkowy, ja�owiec (po�redni, wirgi-nijski, sabi�ski, p�o��cy) oraz sosn�, �wierk, choin� czy modrzew.Bukszpan wiecznie zielony (Buxus sempervirens) – zimozielony krzew liciasty, który wietnie znosi ci�cie. Wród rolin odpowied-
nich do strzy�enia wymienia-ny jest na pierwszym miejscu. Nale�y do krzewów wolno rosn�-cych, jednak dobrze si� zag�sz-cza, gdy dwukrotnie podczas se-zonu wegetacyjnego jego p�dy zostan� skrócone o 1/3 d�ugoci.
Pierwsze ci�cie powinno si� wykona� w marcu, a drugie w po�owie lata. Bukszpan kszta�towany przy u�yciu szablonu przycina si� 1–2 razy w ci�gu roku. Mo�na formowa� z niego pojedyncze rze�by. Jest tak�e polecany na �ywop�oty strzy�one i obwódki rabat.
Bukszpan wiecznie zielony dorasta maksymalnie do 4 m wysoko-ci. Szczególnie m�ode krzewy mog� w naszym klimacie przemarza�. Ponadto rolin� �atwo jest rozmno�y�, pobieraj�c latem niezdrew-
nia�e, zielone sadzon-ki. Bukszpan wiecznie zielony mo�e rosn�� zarówno na s�ocu, jak i w cieniu.
Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) – krzew doskona�y do for-mowania, który bardzo dobrze znosi ci�cie i �atwo si� zag�szcza. Wymaga jednak systematycznego przycinania. Ta niedroga rolina popularnie stosowana jest na �ywop�oty (mo�na stworzy� z niej ba-rier� nawet na 2,5 m wysokoci).
Pojedyncza rolina osi�ga maksymalnie 5 m wysokoci, p�dy ma wyprostowane, a licie �ywozielone. Ligustr pospolity ma nie-wielkie wymagania - doskonale radzi sobie z warunkami miejski-mi, mrozem i susz�. Mo�e rosn�� na glebie piaszczystej, zarówno na s�ocu jak i w cieniu.Cis pospolity (Taxus baccata) – rodzimy krzew iglasty, który bar-dzo dobrze nadaje si� do tworzenia zielonych rze�b, odpowiedni do kszta�towania form geometrycznych oraz na �ywop�oty. Dobrze si� zag�szcza, cho� ronie do� wolno. Wymaga regularnego strzy�enia.
�ywop�oty formowane
Inne metody formowania krzewów
Formuje si tak�e ro�li-ny tworz�ce �ywop�ot. W tym celu warto najpierw wyznaczy lini cicia (za pomoc� sznurka rozci�-gnitego na palikach; prze-krój poprzeczny przez szpa-ler powinien mie kszta�t trapezu, którego boki zw-�aj� si ku do�owi).
Cicie �ywop�otu war-to przeprowadza pod-czas pochmurnej po-gody i wykonywa go zgodnie z kierunkiem, w jakim uk�adaj� si pdy. Tegoroczny przyrost ro�lin li�ciastych skraca si o 2/3 jego d�ugo�ci, w przypad-
Najlepszymi gatunkami na pojedyncze rze�by s�: bukszpan, ligustr oraz cis
Przyginanie m�odych p�dów. Ga�zie kieruje si w okre�lon� stron. Przyginanie pdów to tak�e dobry sposób na maskowanie w krzewie miejsc przerzedzonych.
Szczepienie. Na jednym pniu mo�na zaszczepi nawet dwie ró�ne odmiany, jedn� pod drug�, ��cz�c gatunki o kontrastowym pokroju, np. zwisaj�c� i kulist�.
ku ro�lin iglastych nale�y pozostawi do 10 cm d�ugo�ci przyrostu. Na koniec mo�na zaokr�gli krawdzie zielonej bariery.
Strzy�enie, które oprócz poprawienia krzewienia, ma na celu nada-nie ro�linie okre�lonego kszta�tu, przeprowadza si dopiero w drugim roku po posadzeniu (koniec czerwca). Gsty �ywop�ot, bez prze�witów, zapewni coroczne cicie.
�ywop�oty formowane mo�na tworzy zarówno z krzewów iglastych (�ywotnik, cyprysik, ja�owiec, cis), jak i li�ciastych (ligustr, forsycja, irga, porzeczka alpejska) o sezonowym lub zimotrwa�ym ulistnieniu.
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
fot:
Bos
h
Bukszpan wiecznie zielony (Buxus sempervirens)
BD9_Ogrody.indd 230 2008-08-20 12:16:04
Ogrody
BUDUJEMY DOM 9/2008 231
Przycina si� go 2–3 razy w ci�gu roku (zarówno p�dy m�ode, jak i starsze), a ci�cie mo�e by� dosy� mocne.
Odmiany ogrodowe, w odcieniach zieleni i �ó�ci, mog� mie� pokrój nieregularny i dosy� szeroki lub kolumnowy. Cis pospolity jest bardzo odporny na zanieczyszczone powietrze, ponadto znosi s�oce i cie.
Sosna górska (Pinus mugo) – krzew iglasty, którego inn� na-zw� jest kosodrzewina. Ta niewy-soka rolina (cz�sto do 0,5 m wy-sokoci), o powolnym wzrocie, ma pokrój zwarty i kulisty. Dzi�ki wymienionym cechom odpo-wiednia jest do formowania i uprawy w pojemnikach.
Sosn� górsk� cechuj� ma�e wy-magania, zarówno glebowe, jak i wilgotnociowe, ponadto pre-feruje stanowisko s�oneczne. Kar�owe odmiany kosodrzewiny, polecane do uprawy w ogrodach skalnych i w pojemnikach, to: „Mops” „Ophir”, „Winter Gold”.
Piel�gnacja ro�lin formowanychPosiadacze rolin formowanych powinni pami�ta� o ich piel�gnacji, bez niej nawet regularne przycinanie nie zapewni krzewom pi�kne-go, zdrowego wygl�du.
Nawo�enie sprzyja wzrostowi i krzewieniu si� rolin (mocne krze-wienie jest szczególnie istotne w przypadku krzewów formowanych), wykonuje si� je wczesn� wiosn� oraz na prze�omie czerwca i lipca. Zaleca si� regularne nawo�enie gleby, na przyk�ad Azofosk� lub jed-norazowe (wiosn�) – rodkami o powolnym dzia�aniu (Pokon lub Osmocote).
Podlewanie jest istotne dla prawid�owego wzrostu rolin. Oprócz regularnego nawadniania warto wykona� zabiegi, dzi�ki którym gle-ba b�dzie d�u�ej utrzymywa�a wilgotno�. Warto wi�c wyció�kowa� pod�o�e kor� lub wysypa� �wirem.
Przesadzanie do wi�kszego pojemnika jest wa�ne w przypadku ro-lin trzymanych na tarasach czy balkonach (jak wiadomo - bry�a ko-rzeniowa rolin powi�ksza si� wraz z ich wzrostem).
Piel�gnacja w okresie zimy jest istotna w przypadku rolin, które rosn� w gruncie b�d� trzymane s� przez ca�y rok na tarasie. Krzewy formowane s� mniej odporne na nisk� temperatur�, a wszelkie defor-macje pokroju psuj� ich dekoracyjno�. Nale�y zatem zabezpieczy� je przed mrozem, os�aniaj�c ich koron�.
Iglaki o pokroju kolumnowym nara�one s� ponadto na z�amanie ga��zi przez zalegaj�cy na nich nieg, dlatego w okresie obfitych opa-
dów, bia�y puch nale�y strz�sa� z rolin. Roz�amaniu p�dów wyso-kich krzewów kolumnowych zapobiegnie tak�e ich zwi�zanie.
Piel�gnacja bonsai – miniaturowe formy rolin maj� nieco wi�k-sze wymagania ni� ich odpowiedniki rosn�ce w naturalnych wa-runkach, chocia� odporno� na uszkodzenia mechaniczne w pewnej mierze zale�y od w�aciwego uformowania bonsai.
Trzeba pami�ta�, by roliny bonsai w pojemnikach, zimuj�ce na dwo-rze lub na tarasie, chroni� przed mrozem, a podczas cieplejszych dni – podlewa�. Ich korony nale�y ponadto zabezpieczy� przed wiatrem.
Narz�dzia do ci�ciaDo strzy�enia rolin przyda si� odpowiedni sprz�t, ponadto podczas tworzenia �ywych rze�b liczy si� zr�czno� i znajomo� narz�dzi, których si� do tego u�ywa. Tylko ostre narz�dzia zapewni� dobre ci�cie, bez zb�dnego kaleczenia rolin. M�ode, mi�kkie p�dy krze-wów mo�na przycina� no�ycami r�cznymi, lecz zdrewnia�e i grub-sze ga��zki lepiej usuwa� za po-moc� sekatora.
No�yce r�czne. S� odpowied-nie do kszta�towania z rolin skomplikowanych form i przy-cinania �ywop�otów formowa-nych. Przydadz� si� tak�e do pre-cyzyjnego ci�cia iglaków. No�yce r�czne wystarcz� do formowania �ywop�otu o niewielkich rozmia-rach, jednak wraz z jego wzro-stem mog� by� niewystarczaj�ce.
No�yce elektryczne i akumu-latorowe umo�liwiaj� �atwiejsze i mniej czasoch�onne formowanie pojedynczych rolin w geome-tryczne kszta�ty.
No�yce dwustronne pozwala-j� na wykonywanie ruchów w przód i wstecz, przeznaczone s� do strzy�enia �ywop�otów do wysokoci klatki piersiowej cz�o-wieka (w przypadku no�yc jed-nostronnych z�by tn�ce znajduj� si� tylko po jednej stronie, a dwu-stronnych – po obydwu).
Do przycinania �ywop�otu na du�ej wysokoci niezast�pione s� no�yce na wysi�gniku, które umo�liwiaj� prac� bez konieczno-ci korzystania z drabiny.
Sekatory stosowane do przyci-nania krzewów s�:
r�czne – najlepsze do iglaków, akumulatorowe, elektryczne
i spalinowe – umo�liwiaj� szybk� prac�, jednak polecane s� dla osób, które maj� dowiadczenie w pra-cy tymi narz�dziami (mo�na �atwo zniszczy� nimi krzew lub si� ska-leczy�).
No�yce akumulatorowe do przyci-nania krzewów s� lekkie i porczne, a czas ich �adowania jest krótki
Sekator rczny umo�liwia przycina-nie grubszych ga��zek
Sekator akumulatorowy nie musi by pod��czany za pomoc� kabla, dziki czemu praca jest wygodniejsza
fot:
Bos
chfo
t: G
arde
na
fot:
A. G
r�zi
ewic
z
fot:
Gar
dena
fot:
Bos
ch
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
fot:
ww
w.p
orad
niko
grod
nicz
y.pl
Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare)
Cis pospolity (Taxus baccata)
Sosna górska (Pinus mugo)
BD9_Ogrody.indd 231 2008-08-20 12:17:51
BUDUJEMY DOM 9/2008232
Ogrody
W po�owie wrze�nia mo�na przesadza na docelowe miejsce ro�liny dwuletnie i byliny (je�li zabieg ten wykona si zbyt pó�no, nie zd��� uko-rzeni si przed zim�). Du�e kpy mo�na dzieli, jednak warto zadba o to, by korzenie przesadzanych ro�lin otoczone by�y bry�� ziemi. Kwitn�ce wiosn� ro�liny cebulowe, które zimuj� w gruncie (sza-
chownice, tulipany, hiacynty) wysadza si we wrze�niu do ogrodu. Cebule sadzi si na g�boko� równ� ich trzykrotnej wysoko�ci, do gleby próchnicznej, piaszczysto-gliniastej. Na zim miejsce sadzenia warto okry kor� lub s�omianymi matami. Byliny wra�liwe na mróz (dalie, z�ocienie) oraz cebule ro�lin niezi-
muj�cych w gruncie nale�y na zim wykopa z ogrodu. Oczyszczone cebule przechowuje si w suchym, ch�odnym i zaciemnionym miej-scu, do przysz�ego sezonu. Nieodporne na nisk� temperatur ro�li-ny wieloletnie, które rosn� w pojemnikach na tarasach, trzeba za-bra z dworu. Mo�na przesadza ro�liny iglaste oraz zimozielone krzewy li�ciaste;
im szybciej znajd� si na docelowym miejscu, tym wicej czasu przed nadej�ciem zimy bd� mia�y na ukorzenienie. Na pocz�tku wrze�nia nale�y zako�czy nawo�enie drzew i krze-
wów, w przeciwnym wypadku m�ode pdy nie zd��� zdrewnie przed zim� i bd� nara�one na zmarznicie. Mo�na przeprowadza jesien-ne cicie drzew i krzewów. Warto tak�e pamita, by systematycznie
usuwa chore pdy (ograniczy to rozprzestrzenianie si chorób na pozosta�e ro�liny). We wrze�niu nale�y znacznie ograniczy koszenie trawnika. Warto
zadba tak�e o czysto� wody w oczku i usuwa z niego opad�e z drzew li�cie oraz inne obumar�e resztki ro�lin, zanim osi�d� na dnie zbiornika.
Trawa pampasowa to ro�lina wieloletnia. Jej g�ówn� ozdob� s� bar-dzo okaza�e, puszyste kwiatostany w kolorze bia�ym, jasnoró�owym lub srebrzystym. To w�a�nie za ich spraw� uwa�ana jest przez wie-lu mi�o�ników ro�lin za najpikniejsz� traw ozdobn�. Dziki szara-wym, równow�skim, pofalowanym li�ciom, tworz�cym kp, trawa pampasowa jest ozdobna, nawet, gdy nie kwitnie.
Ma bardzo szerokie zastosowanie: mo�na j� sadzi w ogrodach – na rabatach, trawniku, w pobli�u zbiornika wodnego, pojedynczo, na eksponowanym stanowisku lub w grupie. Zasuszone kwiatosta-ny to cenny materia� na bukiety. Traw pampasow� mo�na uprawia tak�e w pojemnikach, co umo�liwia zabranie zim� z dworu tej nie-mrozoodpornej ro�liny.
Kwitnienie przypada na wrzesie� i pa�dziernik, jednak wystpuje dopiero w drugim roku uprawy. Ro�lin nale�y sadzi na stanowi-sku os�onitym od wiatru. Wa�ne jest zabezpieczenie korzeni przed mrozem.Odmiany:‘Weisserfeder’ - kwiatostany bia�e‘Sunningdale Silver’ – kwiatostany srebrzyste‘Rosea’ – kwiatostany ró�owe
Cortaderia selloana
K ALENDARIUM WRZESIE�
Wysoko��: do 2 mDekoracyjno��: kwiatostany, li�cieKwiaty: bia�e, jasnoró�owe, srebrzysteGleba: próchniczna, przepuszczalna, umiarkowanie wilgotnaStanowisko:
Trawa pampasowa
BD9_08_Roslina miesiaca.indd 232 2008-08-19 11:02:22
BUDUJEMY DOM 9/2008 233
REPORTA� Z BUDOWY
W miejscowoci Grzebienisko, le��cej w odleg�oci 30 km od centrum Poznania, stan�� kilka lat temu niewielki dom Jadwigi i Mariana. Budynek licz�cy oko�o 120 m2 usytuowany jest na skraju wsi, z dala od innych zabu-dowa. Wzniesiono go z bloczków silikatowych ocieplonych styropianem. Dach wykonany zosta� z dachówki cementowej i zaizolowany termicznie we�n� mineraln�.
– Teren wokó� jest p�aski, a jedn� z cech tego miejsca jest cz�ste wyst�-powanie silnych zachodnich wiatrów – mówi Marian. – Wydawa�o mi si�, �e dom b�dzie bardzo trudno dogrza. Tymczasem okaza�o si�, �e po zamontowaniu pompy ciep�a w domu panuje idealna temperatura 21°C. Do dzisiaj trudno mi w to uwierzy, ale mamy ciep�o w domu za 120–130 z�o-tych miesi�cznie w sezonie grzewczym! Natomiast po sezonie, kiedy grzana jest tylko ciep�a woda, koszty s� naprawd� minimalne. Nieprawdopodobne! Nie znajduj� innego s�owa, aby okre�li jak wspania�ym urz�dzeniem jest pompa ciep�a. Zapewnia ona komfort, a jej wa�n� zalet� jest równie� to, �e dzia�a automatycznie i prawie nie wymaga nadzoru. Mo�na o niej napraw-d� zapomnie. Gdyby nie to, �e w pomieszczeniu, w którym stoi znajduje si� jednocze�nie spi�arnia, to przez d�ugie tygodnie po prostu nie ogl�da�bym
Nawet ludzie przekonani o za-letach pomp ciep�a ulegaj� cz�-
sto obiegowym opiniom, któ-rych korzenie si�gaj� przewa�-nie odleg�ych czasów. Czasów, kiedy urz�dzenia te by�y trak-towane jak ciekawostka tech-
niczna, a parametry ich dzia�a-nia zdecydowanie odbiega�y od tych, z jakimi mamy do czynie-
nia obecnie. Cz�sto powtarzana i nieprawdziwa opinia g�osi, i�
spr��arki pracuj� bardzo g�o�no i zak�ócaj� spokój domowników. Okazuje si� jednak, �e znacznie wi�cej ha�asu od pompy ciep�a
wytwarza nawet bardzo nowo-czesna lodówka.
onani o za-
Urz�dzenie
wiekuna miar�nowego
BD5_Reportaz_urzadzanie.indd 233 2008-08-20 08:59:23
BUDUJEMY DOM 9/2008234
instalacji. Zaskoczeniem by�a te� dla mnie niezwykle cicha praca urz�dzenia. Do� po-wiedzie, �e w��czona lodówka w kuchni jest znacznie g�o�niejsza, ni� nasz „Fighter”.
Pompa ciep�a „Fighter 1240” o mocy 6 kW jest urz�dzeniem kompaktowym, w którym mieci si� 160 litrowy zasobnik ciep�ej wody u�ytkowej. Wspó�pracuje z ko-lektorem poziomym d�ugoci 400 metrów (dwie p�tle po 200 metrów). Nad kolektorem u�o�ona jest rura drenarska rozs�czaj�ca wod� deszczow� „wy�apan�” przez rynny.– Planuj�c wybudowanie domu d�ugo zastanawiali�my si� z �on�, jaki rodzaj ogrzewania wybra – wspomina Marian. – Oprócz pompy ciep�a w gr� wchodzi�o równie� zainstalowanie pieca gazowego. Poniewa� nasz dom stoi na uboczu, u�o�enie gazoci�gu tylko dla nas, by�oby bardzo kosztowne. I wówczas znale�li�my w jednym z czasopism artyku� o pompach ciep�a. Postanowili�my dowiedzie si� czego� wi�cej. W ten sposób trafili�my do firmy instalacyj-nej. A tam okaza�o si�, �e dok�adaj�c tylko niewielk� sum� do tej, któr� musieliby�my
przeznaczy na sie gazow�, b�dziemy mogli kupi nowoczesne urz�dzenie na miar� XXI wieku.
Do wyboru by� równie� inny model pomy ciep�a, a mianowicie „Fighter 2020”. Jest to pompa powietrzna, a wi�c nie zachodzi potrzeba uk�adania kolektora glikolowego. Zalet� takiego rozwi�zania by�oby ogra-niczenie prac monta�owych i ca�kowite wyeliminowanie robót ziemnych. Pompa powietrzna ma wprawdzie zdecydowanie mniejsz� sprawno�, ale zdaniem specja-listów by�aby w stanie zapewni� komfort cieplny mieszkacom domu, szczególnie �e zimy w Wielkopolsce s� znacznie �a-godniejsze, ni� w innych cz�ciach kraju. Ostateczna decyzja nale�a�a do w�acicieli domu. Po zastanowieniu doszli do wniosku, �e zdecyduj� si� na u�o�enie kolektora poziomego. Wa�n� przes�ank� tej decyzji by� fakt, i� przydomowy ogród nie by� jeszcze zagospodarowany.
– Zaskoczeniem by�o dla mnie b�yskawicz-ne wykonanie prac ziemnych – stwierdza Marian. – Pracownicy uk�adaj�cy kolektor
poradzili sobie z zadaniem w ci�gu trzech dni.
W domu zamontowane s� du�e grzejniki, które bez problemu zapewniaj� domow-nikom temperatur� na poziomie 21°C. Na wypadek powa�nej awarii pompy, albo te� d�u�szej przerwy w dostawie pr�du, w salonie na parterze zainstalowany jest kominek.
– To bardzo prosty model – zapewnia w�a-ciciel domu. – Zgodnie z rad� specjalistów zdecydowali�my, �e montowanie kominka, chocia�by z p�aszczem wodnym, nie ma po prostu sensu. Dom ma taki uk�ad pomiesz-cze�, �e ciep�o rozprzestrzenia si� bez wi�k-szych k�opotów. Ponadto konstrukcja budynku powoduje, �e przy niewielkich mrozach proces jego wyzi�biania nast�powa�by dosy powoli.
Pompa ciep�a w domu Jadwigi i Mariana przepracowa�a dotychczas 1999 godzin i 34 minuty i zu�y�a 3148 kWh energii elektrycznej. W tym czasie pompa ciep�a o mocy 6 kW dostarczy�a 6 kW x 2000 h = 12 000 kWh enegii cieplnej, czyli 4 razy wi�cej ni� pobra�a. (m.�.)
Pompa ciep�a o mocy 6 kW to urz�dzenie kompaktowe, w którym mie�ci si 160 litrowy zasobnik ciep�ej wody u�ytkowej. Wspó�pracuje z kolektorem poziomym d�ugo�ci 400 metrów (dwie ptle po 200 metrów)
W domu Jadwigi i Mariana nie zamontowano ogrzewania pod�ogowego. W�a�ciciele zdecydowali si na du�e grzejniki, które bardzo skutecznie zapewniaj� odpowiedni� temperatur w poszczególnych pomieszczeniach
Wy�wietlacz, na którym mo�na prze�ledzi nie tylko bie��ce parametry pracy pompy ciep�a, ale równie� ca�� histori jej dzia�ania od momentu uruchomienia
Zbiorniczek wyrównawczy glikolu kr���cego w kolektorze pompy ciep�a
Rozdzielacz, dziki któremu poszczególne grzejniki otrzymuj� wymagan� ilo� ciep�ej wody
Wa�nym elementem instalacji grzewczej jest armatura zabezpieczaj�ca
BD5_Reportaz_urzadzanie.indd 234 2008-08-20 16:27:33
AKTUALNOCI Stawki wykonawców
Rodzaj robót J.m.Stawki brutto najcz��ciej
podawane [z�] Rozk�ad stawek brutto [z�]budowa nowego domu remont
Budowa RemontCIANY, SUFITY, DACH
Murowanie �cian zewntrznych:– jednowarstwowe
m2 20 –
Murowanie �cian zewntrznych:– dwuwarstwowe
(bez ocieplenia)
m2 30 –
Murowanie �cian zewntrznych:– trójwarstwowe
m2 40 –
Uk�adanie pokrycia dachowego:– gonty bitumiczne
m2 30 30
Uk�adanie pokrycia dachowego:– blacha lub
blachodachówka
m2 30 30
Uk�adanie pokrycia dachowego:– dachówka ceramiczna lub cementowa
m2 50 40
Ocieplenie poddasza(folia–we�na–folia) m2 30 30
Ocieplenie �cian(dla �cian dwuwarstwowych) z tynkiem
m2 30 25
Wewntrzne tynki cementowo-wapienne, gipsowe
m2 15 15
G�ad� gipsowa – przetarcie ze szlifowaniem m2 10 15
Tynki suche z p�yt gipsowo-kartonowych m2 20 20
�cianki dzia�owe z p�yt gipsowo-kartonowych m2 25 25
Malowanie dwukrotne farb� emulsyjn� m2 5 10
Tapetowanie m2 10 10
Pracownia Analiz Rynku Budowlanego (PARB) systematycznie monitoruje stawki wykonawców na terenie ca�ego kraju. Dane s� zbierane w postaci ankiet wype�nianych przez cz�onków KBD (Klubu Buduj�cych Dom). Wartoci skrajnie niskie i skrajnie wysokie s� odrzucane. Rozk�ad podanych przez czytelników stawek jest prezentowany w postaci wykresu s�upkowego, przy czym wysoko� s�upka odpowiada liczbie „oddanych g�osów”. Ka�dy wykres jest unormowany na najwy�szy s�upek, który ma sta�� wysoko� 10 mm. S�upki niebieskie dotycz� budowy nowego domu, a pomaraczowe remontów. Dwie oddzielne rubryki zawieraj� te� wartoci najcz�ciej podawane w ankietach. (Uwaga – nie s� to wartoci rednie, lecz najcz�ciej podawane). Ostatnia aktualizacja – 26.08.2008.
Ile zapłacić wykonawcom
ile_zaplacic_wykonawcom.indd 236 2008-08-21 12:16:26
Rodzaj robót J.m.Stawki brutto najcz��ciej
podawane [z�] Rozk�ad stawek brutto [z�]budowa nowego domu remontBudowa Remont
Panele �cienne lub boazeria m2 20 20
Sufit podwieszany z p�yt gipsowo-kartonowych na aluminiowym stela�u, przygotowany do malowania
m2 30 30
Glazura 20 � 25 cm na �cianach – u�o�enie i fugowanie
m2 30 40
Glazura 10 � 15 cm na �cianach – u�o�enie i fugowanie
m2 35 40
POD�OGI I SCHODY
Wylewka cementowa posadzki wraz z izolacj� m2 10 –
Posadzka samopoziomuj�ca m2 15 15
Pod�oga – terakota u�o�ona w kwadrat m2 25 25
Pod�oga – gres u�o�ony w kwadrat m2 35 35
Panele pod�ogowe m2 15 15
Parkiet – u�o�enie z cyklinowaniem i lakierowaniem
m2 40 40
Mozaika – u�o�enie z cyklinowaniem i lakierowaniem
m2 40 40
Wyk�adzina pod�ogowa m2 10 10
Listwa pod�ogowa m.b. 5 15
Schody ob�o�one terakot� m.b. 30 –
OKNA I DRZWI
Monta� okien
m.b. ob-
wodu okna
10 20
ile_zaplacic_wykonawcom.indd 237 2008-08-21 12:16:33
Reporta�
Rodzaj robót J.m.Stawki brutto najcz��ciej
podawane [z�] Rozk�ad stawek brutto [z�]budowa nowego domu remontBudowa Remont
Renowacja dwustronna drewnianych okien (skrobanie, opalanie, szpachlowanie i malowanie)
m2 – 50
Monta� drzwi szt. 100 150
Renowacja dwustronna drewnianych drzwi (skrobanie, opalanie, szpachlowanie i malowanie)
m2 – 150
Monta� parapetów wewntrznych m.b. 20 25
INSTALACJE
Instalacja elektryczna pkt 25 15
Instalacja wodoci�gowa pkt 100 50
Instalacja kanalizacyjna pkt 50 –
Bia�y monta� (pod��czenie umywalki, wanny, sedesu, bidetu, brodzika)
pkt 50 50
Obmurowanie brodzika prostego pkt 50 –
Obmurowanie brodzika naro�nego pkt 80 –
Obmurowanie wanny prostej pkt 100 –
Obmurowanie wanny naro�nej pkt 150 –
Wkucie rur w �cian z ceg�y pkt 100 –
Instalacja c.o. pkt 100 100
Monta� grzejników pkt 100 –
Demonta� grzejników pkt – 50
AKTUALNOCI Stawki wykonawców
ile_zaplacic_wykonawcom.indd 238 2008-08-21 12:16:40
BUDUJEMY DOM 6/2008 239
AKTUALNOCI Ceny materia�ów i produktów
Systematycznie monitorujemy poziom cen na podstawowe materia�y i produkty do budowy domu. Informacje o cenach zbieramy z ankiet wype�nianych przez cz�onków Klubu Buduj�cych Dom, a tak�e pozyskujemy z wielu hurtowni. Tabela zawiera wartoci rednie oraz granice przedzia�ów (wartoci min. – maks.), w których lokuj� si� ceny na rynku. Data ostatniej aktualizacji – 27.08.2008.
Po ile materiały i produkty?
Materia�y i produktyCeny brutto [z�] z VAT 22%
j.m. min. �rednia maks.SUROWCE PODSTAWOWE
Piasek tona 57,58 63,47 65,34�wir tona 93,94 110,50 130,40Cement portlandzki 32,5 tona 355,00 405,00 425,00Wapno hydratyzowane 30 kg 13,18 15,45 16,93Gips budowlany 25 kg 19,17 21,43 24,25Zaprawa wapienno-cementowa 25 kg 17,80 19,10 20,04Zaprawa klej�ca C 09 do p�ytek ceramicznych i kamiennych 25 kg 18,40 19,20 20,89Zaprawa do klinkieru 25 kg 20,68 29,77 35,99Drewno konstrukcyjne K-27 m3 942,30 1 020,35 1 129,29Deski iglaste 19-25 mm m3 732,00 920,00 1 050,00Beton B10 (C8/10) m3 208,20 213,50 215,82Beton B15 (C12/15) m3 220,50 240,60 259,80Beton B25 (C20/25) m3 250,40 260,20 272,10
Stalceownik 78/200 mm m 109,80 117,21 118,07dwuteownik zwyk�y 200 mm m 117,30 121,00 127,00
Prty zbrojeniowe g�adkie gr. 12 mm tona 3 172,00 3 257,40 3 416,00�CIANY
Wyroby ceramiczne:Pustak �cienny Porotherm 44 P+W (440/248/238) – WIENERBERGER szt. 8,70 9,20 10,07Pustak �cienny Porotherm 50 P+W (500/248/238) – WIENERBERGER szt. 11,41 12,50 13,12Pustak �cienny Thermopor 38 P+W (380/250/238) – LEIER szt. 7,35 7,50 7,88Pustak U 220 (250/188/220) – LEIER szt. 3,62 4,00 4,27Pustak 220 MAX (288/188/220) – LEIER szt. 3,90 4,15 4,75Ceg�a klinkierowa (250/120/65) szt. 2,01 2,75 3,10Elementy z betonu komórkowego:Bloczek (590/240/60) odmiana 600 – �NIADOWO szt. 8,54 9,21 9,76Bloczek (590/240/60) odmiana 600 – GRUPA PREFABET szt. 4,36 4,72 4,90Elementy silikatowe:PUSTAK SILIKATKA T24 (250/240/220) – SILIKATY TEODORY szt. 4,53 4,73 5,28PUSTAK SILIKATKA T18 (250/180/220) – SILIKATY TEODORY szt. 3,59 3,75 4,18PUSTAK SILIKAT N25 (250/250/220) – GRUPA SILIKATY szt. 4,45 4,70 4,90PUSTAK SILIKAT N18 (250/180/220) – GRUPA SILIKATY szt. 3,66 3,80 4,03Elementy keramzytobetonowe:Pustak Monolit Plus (330/220/420) – LEIER szt. 14,87 14,90 15,00Pustak 3-komorowy (500/220/250) – LEIER szt. 11,00 11,50 11,70
STROPYElementy keramzytowe:Pustak TERIVA I (370/235/240) szt. 5,31 5,50 6,10Pustak TERIVA II (370/300/240) szt. 5,70 6,10 7,32Elementy �u�lobetonowe:Pustak TERIVA I (370/235/240) szt. 3,42 3,65 3,84Pustak TERIVA II (370/300/240) szt. 3,72 3,94 4,24Elementy ceramiczne:Pustak ACKERMAN (300/195/200) szt. 3,30 3,90 4,45
IZOLACJEP�yta styropianowa �ciana gr. 100 mm – TERMO ORGANIKA m3 169,58 192,76 226,92We�na mineralna gr. 200 mm typ Uni Mata – ISOVER m2 35,60 37,25 39,19We�na mineralna gr. 100 mm typ Rockmin – ROCKWOOL m2 17,04 18,54 19,83We�na mineralna gr. 100 mm typ DF 40 Glasswool – URSA m2 19,86 20,10 21,50Folia fundamentowa typ Guttabeta Star – GUTTA m2 5,62 6,00 6,35Folia paroprzepuszczalna Corotop Light – COROTOP m2 3,58 4,27 4,80Folia paroprzepuszczalna typ Stx – GRILTEX m2 5,30 5,38 5,50Folia paroprzepuszczalna typ Dachowa 3 – MARMA m2 4,20 4,40 4,65Folia paroizolacyjna Stopair – ISOVER m2 2,17 2,36 2,50Papa asfaltowa tradycyjna I/333 – ICOPAL m2 2,35 2,67 2,92
po_ile_materialy.indd 239 2008-08-21 12:15:28
Reporta�
BUDUJEMY DOM 6/2008240
Ceny materia�ów i produktów DACHDachówka cementowa Celtycka – BRAAS szt. 3,07 3,18 3,29Dachówka cementowa typ extra – EURONIT szt. 2,85 3,02 3,20Dachówka cementowa Podwójne S podstawowa – IBF szt. 2,98 3,15 3,30Dachówka ceramiczna karpiówka naturalna – CERABUD szt. 1,52 1,85 1,95Dachówka ceramiczna typ Monza plus (kolor miedziany) – RÖBEN szt. 3,67 4,26 4,47Dachówka ceramiczna Koramic– WIENERBERGER
Renesansowa L15 szt. 3,50 3,66 3,82Holenderka esówka szt. 3,30 3,42 3,54
Dachówka ceramiczna typ Sirius– RUPPCERAMIKA
kolor miedziany szt. 3,72 3,93 4,10kolor ceglany szt. 3,53 3,81 3,95
Gonty bitumiczne – IKOVictorian m2 25,90 27,49 29,65BiberShield m2 33,00 34,10 35,12
Gonty bitumiczne cieniowane czerwone – STEMA m2 24,79 27,51 33,67Blacha dachówkowa matowa typ Topline – LINDAB
ni�szy profil fali LPAL m2 36,35 39,80 41,15wy�szy profil fali LPAH m2 41,24 45,77 47,90
RYNNY
System rynnowy
z blachy stalowej – GALECO dom* 3 354,56 3 414,45 3 531,87z blachy stalowej – LINDAB dom* 2 401,08 2 498,79 2 741,05z blachy stalowej – PLANNJA dom* 2 372,48 2 625,40 2 698,60z blachy stalowej – RAIKO dom* 2 704,43 2 908,15 3 120,00z PVC – GALECO dom* 2 491,02 2 641,93 2 828,38z PVC – MARLEY dom* 2 049,33 2 151,65 2 283,57
OKNA I DRZWIOkna:PVC (116,5/143,5), 5-komorowe Perfectline– MS wicej ni� okna
1-skrzyd�owe szt. 520,18 560,67 585,822-skrzyd�owe szt. 797,30 835,70 885,84
PVC (116,5/143,5), 5-komorowe – VEKA1-skrzyd�owe szt. 460,78 562,66 653,002-skrzyd�owe szt. 600,36 769,09 920,00
Drewniane (116,5/143,5) – MS wicej ni� okna
sosna1-skrzyd�owe szt. 1 011,38 1 051,83 1 112,522-skrzyd�owe szt. 1 291,98 1 343,65 1 421,78
sosna lita1-skrzyd�owe szt. 1 132,75 1 178,06 1 246,032-skrzyd�owe szt. 1 447,20 1 505,09 1 591,92
meranti1-skrzyd�owe szt. 1 213,66 1 262,21 1 335,032-skrzyd�owe szt. 1 550,38 1 612,39 1 705,42
Drewniane zew. (980/2100) DZ3 Nicea klasa B – STOLBUD W�OSZCZOWA
sosna + mat szt. 2 800,45 3 037,80 3 189,70sosna + lazur szt. 3 006,10 3 341,00 3 508,60
Dachowe typ Standard (55/78) – FAKRO szt. 527,58 694,18 728,88Dachowe typ Comfort (55/78) – OKPOL szt. 828,62 941,50 1 035,78Dachowe typ 435H (55/78) – ROTO szt. 555,53 746,00 761,00Dachowe zwyk�e (55/78) – VELUX szt. 542,64 714,00 779,90Wy�az dachowy uniwersalny (45/52) – BRAAS szt. 440,00 457,61 472,00Wy�az dachowy (54/75) – FAKRO szt. 351,36 373,32 401,38Wy�az dachowy typ Velta (45/73) – VELUX szt. 390,12 436,00 457,80Drzwi: Wej�ciowe antyw�amaniowe typ AT3 – DIERRE szt. 3 272,00 4 311,00 5 044,00Wej�ciowe antyw�amaniowe typ SX20 – GERDA szt. 3 295,00 3 470,00 3 780,00Wej�ciowe antyw�amaniowe typ HSS – HARDMET szt. 1 850,00 1 990,00 2 060,00Wej�ciowe antyw�amaniowe typ DGM – HÖRMANN szt. 940,17 1 175,44 1 242,15
Wej�ciowe drewniane typ Anna – DOMEXgr. 52 mm szt. 3 288,00 3 300,00 3 390,00gr. 68 mm szt. 4 000,00 4 100,00 4 200,00
Wej�ciowe drewniane typ Prestige– EURONORD
pe�ne szt. 2 642,00 2 870,00 3 110,00z przeszkleniem szt. 3 632,00 3 750,00 3 849,10
Wej�ciowe drewniane 100/210 nr 5 – GARTFEN szt. 4 250,00 4 700,00 4 890,00Wej�ciowe drewniane typ Beskid B-10S – SOKÓ�KA szt. 2 743,00 2 998,00 3 202,50Wewntrzne typ Parodi 2 – DIERRE szt. 3 300,00 3 450,00 3 622,50Wewntrzne typ Monika – DOMEX szt. 1 708,00 1 789,00 1 890,00Wewntrzne typ Karnak K72 – ENTRA szt. 1 476,20 1 549,40 1 647,00Wewntrzne 80/200 – GARTFEN szt. 1 760,00 1 854,00 2 200,00
Wewntrzne pe�ne typ Manhattan – INTERDOOR
sztuczna okleina szt. 808,96 1 091,00 1 108,80na fornirze MDF szt. 1 368,12 1 673,22 1 901,97malowane szt. 808,96 889,86 1 051,64
Wewntrzne typ Nova – natura, grupa 2.2 fala – PORTA szt. 935,49 1 004,06 1 039,44Wewntrzne typ Fokus (przeszklone) – PORTA szt. 684,40 789,00 856,44Wewntrzne typ Lyon s-6 – SOKÓ�KA szt. 1 030,90 1 132,98 1 145,60Wewntrzne typ Mamba (szeroko� 90 cm) – STOLBUD Warszawa szt. 1 086,05 1 238,30 1 384,20Szklane (szeroko� do 90 cm) – GLASS HOUSE szt. od 900 cena promocyjna
* wycena wszystkich elementów systemu rynnowego dla domu o powierzchni dachu 204 m2
Projekt Budowlany domu jednorodzinnego TYMEK B; Pracownia HORYZONT
po_ile_materialy.indd 240 2008-08-21 12:15:33
Co miesi�c renomowane Biura Projektowe prezentuj� w tym dziale swoje najlepsze projekty. Na ka�dy projekt przeznaczamy 1 lub 2 strony (rozk�adówk�), przy czym poszczególne Biura Projektowe nadaj� swoim prezentacjom w�asn�, oryginaln� form� graficzn�.
PROJEKTYMIESI�CA
Je�li który� z prezentowanych projektów
zainteresowa� Ci� szczególnie, to skorzystaj
z „Karty Informacji Zwrotnej” (KIZ) i zakre�l na niej
odpowiedni numer (wed�ug legendy obja�nionej
na str. 266).
Poprosimy w Twoim imieniu pracownie o przes�anie
bezpo�rednio na Twój adres katalogu z projektem,
który wzbudzi� Twoje zainteresowanie.
Dodatkowo prze�lemy Ci w prezencie komplet
3 tomów Informatora IRBJ – Stan surowy, Instalacje,
Wyka�czanie – zawieraj�cy prezentacje wszystkich
produktów niezb�dnych do budowy domu!
Horyzont 242-243
Archipelag 244-245
Archon+ 246-247
Dobre Domy 248-249
Dom-Projekt 250-251
Galeria Domów 252-253
HB Studio 254-255
MG Projekt 256-257
M.&L. Lipi�scy 258-259
MTM Styl 260-261
Studio Z500 262-263
BD9_Tytulowe.indd 241 2008-08-21 08:26:32
BUDUJEMY DOM 9/2008242
PROJEKTY MIESI�CA
horyzont.indd 242 2008-08-20 08:46:15
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 243
horyzont.indd 243 2008-08-20 08:46:30
BUDUJEMY DOM 9/2008 244
PROJEKTY MIESI�CA
Powierzchnia u�ytkowa: 116,88 m2
+ gara�: 20,06 m2
+ strzch: 7,62 m2
Pow. netto: 181,98 m2
Pow. zabudowy: 113,74 m2
Kubatura netto: 448,35 m3
Wys. budynku: 8,93 mK�t dachu: 45,0 °
Parter 67,20 m2
1. Wiatro�ap 5,84 m2
2. Hol 4,52 m2
3. Kuchnia z jadalni� 12,49 m2
4. Pokój dzienny 38,46 m2
5. Toaleta 1,60 m2
6. Pom. gospodarcze 4,29 m2
7. Gara� 20,06 m2
Poddasze 49,68 m2
1. Korytarz 5,39 m2
2. Pokój 9,25 m2
3. Sypialnia 18,94 m2
4. Pokój 10,24 m2
5. �azienka 5,86 m2
6. Strych 7,62 m2
LamiaAutorzy: Robert Romanowicz, Robert Wójciak
Parter
Dom parterowy z u�ytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-osobowej rodziny. Wyra�nie wydzielona strefa wej�ciowa to wygodny wiatro�ap, przej�ciowe pomieszczenie gospodarcze, hol i toaleta. Pozosta�� cz��� parteru stanowi du�y salon wraz z otwart� kuchni� i jadalni� oraz centralnie umieszczonym kominkiem. Na poddaszu znajduje si� cz��� nocna sk�adaj�ca si� z trzech sypial� i �azienki. Dodatkowym atutem budynku jest mo�liwo�� wykorzystania cz��ci nad gara�em do celów gospodarczych. Ciekawe i estetyczne wyko�czenie domu sprawia, �e nie tylko dobrze si� on prezentuje, ale równie� jest bardzo przytulny i wygodny.
Budynek zaprojektowano w technologii murowej ze stropem g�sto�ebrowym. Dach o konstrukcji drewnianej kryty dachówk� ceramiczn� lub cementow�. Schody wewn�trzne drewniane. Elewacje wyko�czone tynkiem mineralnym. Stolarka okienna drewniana.
Poddasze
KUP PROJEKTWYGRAJ!
archipelag9.indd 244 2008-08-21 10:26:36
BUDUJEMY DOM 9/2008 245
PROJEKTY MIESI�CA
Powierzchnia u�ytkowa: 142,33 m2
+ gara�: 16,71 m2
Pow. netto: 212,57 m2
Pow. zabudowy: 131,36 m2
Kubatura netto: 485,83 m3
Wys. budynku: 9,23 mK�t dachu: 40,0°
Parter 79,42 m2
1. Wiatro�ap 3,41 m2
2. Hol 6,85 m2
3. Komunikacja 4,60 m2
4. Kuchnia 9,55 m2
5. Spi�arnia 1,91 m2
6. Jadalnia 9,38 m2
7. Pokój dzienny 28,65 m2
8. Gabinet 10,10 m2
9. �azienka 2,39 m2
10. Pom. gospodarcze 2,58 11. Gara� 16,71 m2
Poddasze 62,91 m2
1. Korytarz 12,00 m2
2. Pokój 11,89 m2
3. Pokój 11,88 m2
4. Sypialnia 15,67 m2
5. �azienka 11,47 m2
Dom parterowy, z u�ytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, z wbudowanym gara�em, przeznaczony dla 4-5-osobowej rodziny. Na parterze zaprojektowano du�y salon z kominkiem umieszczonym pod schodami. Schody mog� by� wybudowane w formie otwartej, co optycznie powi�kszy salon. Kuchnia jest otwarta, po��czona z aneksem jadalnym. Na dole mie�ci si� tak�e pokój mog�cy pe�ni� rol� gabinetu lub pokoju go�cinnego oraz �azienka. Poddasze stanowi� trzy sypialnie i �azienka dost�pna z korytarza.
Budynek zaprojektowano w technologii murowej ze stropem g�sto�ebrowym. Schody wewn�trzne drewniane. Dach o konstrukcji drewnianej pokryty dachówk� cementow�. Elewacje i cokó� wyko�czone tynkiem mineralnym lub ok�adzin� kamienn�. Stolarka okienna drewniana.
Lukrecja
Parter Poddasze
Autorzy: Mariusz Jaworski, Artur Wójciak
KUP PROJEKTWYGRAJ!
archipelag9.indd 245 2008-08-21 10:27:11
BUDUJEMY DOM 9/2008246
PROJEKTY MIESI�CA
BD9_Archon.indd 246 2008-08-20 19:08:19
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 247
BD9_Archon.indd 247 2008-08-20 19:40:03
BUDUJEMY DOM 9/2008 248
PROJEKTY MIESI�CA
Pracownia Projektowa Dobre Domy – Flak & Abramowicz Sp. z o. o.ul. Szczeci�ska 17-21, I pi�trotel.071 352 04 40www.dobredomy.pl, e-mail [email protected]
zobacz wi�cej na www.dobredomy.pl
CHARAKTERYSTYKADom z poddaszem u�ytkowym, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-5 osobowej rodziny. Na parterze znajduje si� cz�� dzienna z obszernym salonem po��czonym z jadalni� i bezporednim dost�pem do kuchni oraz cz�� gospodarcza z gara�em jednostanowiskowym i pomieszczeniem gospodarczym. Na poddaszu zlokalizowano cz�� nocn� z sypialniami, ogólnodost�pn� �azienk� i pralni� oraz sypialni� rodziców z garderob�. W ramach adaptacji mo�na wydzieli� zamkni�t� kuchni�.
TECHNOLOGIA I KONSTRUKCJA�ciany zewn�trzne z betonu komórkowego, wewn�trzne z bloczków wapienno – piaskowych posadowione na betonowych fundamentach. Strop g�sto�ebrowy. Elewacje pokryte tynkiem strukturalnym. Pokrycie dachu – dachówka ceramiczna lub cementowa.
Autor: Tomasz Flak
Powierzchnia u�ytkowa: 110,0 m2
+ gara� na 1 samochód: 18,7 m2
pow. gospodarcza: 11,2 m2
pow. zabudowy: 110,5 m2
wysoko� budynku: 8,5 mpowierzchnia dachu: 195,9 m2
kubatura netto: 433,8 m3
nachylenie dachu: 40 °min. dzia�ka: 19,28 m � 18,08 m
Parter1/1 wiatro�ap 5,2 m2
1/2 hall 3,9 m2
1/3 garderoba 4,0 m2
1/4 WC 2,1 m2
1/5 kuchnia 9,5 m2
1/6 pokój dzienny + jadalnia 27,0 m2
1/7 pom. gosp. 11,2 m2
1/8 gara� 18,7 m2
Poddasze2/1 hall 5,7 m2
2/2 pokój 12,0 m2
2/3 garderoba 4,5 m2
2/4 pokój 13,9 m2
2/5 pralnia 2,2 m2
2/6 �azienka 8,7 m2
2/7 pokój 11,3 m2
Atos
DobreDomy9.indd 248 2008-08-20 08:42:39
BUDUJEMY DOM 9/2008 249
PROJEKTY MIESI�CA
Tytan
Pracownia Projektowa Dobre Domy – Flak & Abramowicz Sp. z o. o.ul. Szczeci�ska 17-21, I pi�trotel.071 352 04 40www.dobredomy.pl, e-mail [email protected]
zobacz wi�cej na www.dobredomy.pl
CHARAKTERYSTYKADom z poddaszem u�ytkowym, niepodpiwniczony, przeznaczony dla 4-6 osobowej rodziny. Na parterze znajduje si� cz�� dzienna z obszernym salonem po��czonym z jadalni� i bezporednim dost�pem do kuchni, cz�� gospodarcza oraz gabinet. Na poddaszu zlokalizowano cz�� nocn� z sypialniami dzieci, garderob� i ogólnodost�pn� �azienk� oraz sypialni� rodziców z dost�pem do w�asnej, oddzielnej �azienki i garderoby.Projekt dost�pny w wersji z gara�em dwustanowiskowym – Tytan II.
TECHNOLOGIA I KONSTRUKCJA�ciany zewn�trzne z betonu komórkowego posadowione na betonowych fundamentach. �ciany wewn�trzne z bloczków wapienno-piaskowych. Strop g�sto�ebrowy. Elewacje pokryte tynkiem strukturalnym. Pokrycie dachu – dachówka ceramiczna lub cementowa.
Autor: Marcin Abramowicz
Parter1/1 wiatro�ap 3,1 m2
1/2 hall 16,9 m2
1/3 kuchnia 11,4 m2
1/4 spi�arnia 1,0 m2
1/5 jadalnia 9,1 m2
1/6 pokój dzienny 24,9 m2
1/7 pokój 12,6 m2
1/8 garderoba 1,9 m1/9 �azienka 3,0 m2
1/10 pom. gospodarcze 3,9 m2
1/11 gara� 18,9 m2
Poddasze2/1 hall 8,6 m2
2/2 �azienka 5,5 m2
2/3 pokój 14,2 m2
2/4 garderoba 1,6 m2
2/5 pokój 12,7 m2
2/6 �azienka 4,6 m2
2/7 pokój 16,0 m2
2/8 garderoba 3,8 m2
Powierzchnia u�ytkowa 154,8 m2
+ gara� na 1 samochód: 18,9 m2
pow. zabudowy: 148,4 m2
wysoko� budynku: 8,9 mpowierzchnia dachu: 239,8 m2
kubatura netto: 527,7 m3
nachylenie dachu: 38°min. dzia�ka: 19,88 m � 21,88 m
DobreDomy9.indd 249 2008-08-20 08:43:01
BUDUJEMY DOM 9/2008250
PROJEKTY MIESI�CA
BD9_Dom_projekt.indd 250 2008-08-20 19:12:21
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 251
BD9_Dom_projekt.indd 251 2008-08-20 19:11:53
BUDUJEMY DOM 9/2008 252
PROJEKTY MIESI�CA
Powierzchnia u�ytkowa: 95,9 m2+ 4,2 m2 ca�kowita: 123,7 m2 zabudowy: 131,9 m2 Kubatura: 430 m3
Parter: 95,9 m2
+ kot�ownia c.o./pralnia 4,2 m2
RZUT PARTERU 1. Wiatro�ap 3,2 m2 2. Hall 7,1 m2 3. Komunikacja 4,7 m2 5. �azienka 4,5 m2 6. Pokój 10,0 m2 7. Pokój 14,4 m2 8. Pokój 10,0 m2 9. Pokój dzienny 26,6 m2 10. Kuchnia 13,4 m2 11. Spi�arnia 2,0 m2 RAZEM: 95,9 m2
4. Kot�ownia 4,2 m2
Dom przy Klonowej
GALERIA DOMÓW arch. Pawe� Boduch31-009 Kraków, ul. Szewska 18/2, 30-227 Kraków, al. Kasztanowa 44tel. (012) 422-97-26, tel. kom. 0 606 977-299, faks (012) 422-37-96www.galeriadomow.pl, e-mail: [email protected]
autor: arch. Pawe� Boduch
Projekty domów z serii „Classic” to grupa domów jednorodzinnych ��cz�cych klasyk� z nowoczesnymi rozwi�zaniami. Projekt gotowy „Dom przy Klonowej” od frontu wygl�da jak klasyczny dwór. Wyd�u�ona bry�a i forma wejcia do budynku akcentuj� stylowy charakter domu, a nowoczenie rozplanowane wn�trze natychmiast daje poczucie bezpieczestwa domowego ogniska. Zgoda na zmiany w projekcie wydawana jest bezp�atnie. Projekt dost�pny w odbiciu lustrzanym. Informacje dotycz�ce kosztów budowy i zestawienie materia�ów, na stronie internetowej www.galeriadomow.pl. Istnieje mo�liwo� adaptacji poddasza.
Proponowana technologia:� ��ciany zewn�trzne: pustak ceramiczny – 25 cm + styropian 15 cm (razem 40 cm)� ��ciany wewn�trzne none: pustak ceramiczny – 25 cm� ��strop: monolityczny �elbetowy� ��dach: dachówka ceramiczna lub cementowa, powierzchnia dachu – 195 m2
� ��k�t nachylenia po�aci 30° (58%) � ��poziom kalenicy: 6,63 m powy�ej poziomu terenu
boduch.indd 252 2008-08-20 08:45:04
BUDUJEMY DOM 9/2008 253
PROJEKTY MIESI�CA
Powierzchnia u�ytkowa: 131,9 m2 + 26,3 m2 ca�kowita: 196,9 m2
zabudowy: 122,6 m2 Kubatura: 671 m3
Parter: 69,4 m2
+ gara� 22,1 m2
+ kot�ownia c.o. 4,2 m2
Poddasze: 62,5 m2
(powierzchnia podlogi) 74,7 m2
RZUT PARTERU 1. Wiatro�ap 4,1 m2 2. Hall 8,4 m2 3. �azienka 4,4 m2 4. Kuchnia 13,6 m2 5. Pokój dzienny 26,4 m2 6. Pokój 12,5 m2 RAZEM: 69,4 m2 7. Kot�ownia 4,2 m2 8. Gara� 22,1 m2 RZUT PODDASZA 9. Hall + schody 9,4 m2 (9,4 m2) 10. �azienka 6,3 m2 (8,9 m2) 11. Garderoba 3,0 m2 (4,4 m2) 12. Pokój 11,4 m2 (13,6 m2) 13. Pokój 18,0 m2 (21,4 m2) 14. Pokój 14,4 m2 (17,2 m2) RAZEM: 62,5 m2 (74,9 m2)
autor: arch. Pawe� Boduch
GALERIA DOMÓW arch. Pawe� Boduch31-009 Kraków, ul. Szewska 18/2, 30-227 Kraków, al. Kasztanowa 44
tel. (012) 422-97-26, tel. kom. 0 606 977-299, faks (012) 422-37-96www.galeriadomow.pl, e-mail: [email protected]
Dom przy Maciejkowej (odbicie lustrzane)
Projekt typowy „Dom przy Maciejkowej” nale�y do grupy projektów domów, które cechuje idealne wywa�enie pomi�dzy nieskomplikowan� bry�� i elegancja. Jest projekt domu b�d�cy syntez� klasyki i nowoczesnych rozwi�za. Funkcjonalny i precyzyjny uk�ad pomieszcze pozostaje w harmonii ze stylowym wn�trzem. Zgoda na zmiany w projekcie wydawana jest bezp�atnie. Projekt dost�pny w odbiciu lustrzanym. Informacje dotycz�ce kosztów budowy i zestawienie materia�ów, na stronie internetowej www.galeriadomow.pl Proponowana technologia:� ����ciany zewn�trzne: pustak ceramiczny – 25 cm, styropian – 15 cm (razem 40 cm) � ����ciany wewn�trzne none: pustak ceramiczny – 25 cm� ����strop: monolityczny �elbetowy� ����dach: dachówka ceramiczna lub cementowa, powierzchnia dachu – 201 m2
� ����k�t nachylenia po�aci 40° (84%) � ����poziom kalenicy: 8,68 m powy�ej poziomu terenu
boduch.indd 253 2008-08-20 08:45:22
BUDUJEMY DOM 9/2008254
PROJEKTY MIESI�CA
Parterowy domek, niepodpiwniczony, na którego poddaszu znajduj� si� trzy sypialnie z �azienk�. Na parterze znajduje si� pi�kny salon z wyjciem na ogród, funkcjonalnie po��czony z jadalni� i kuchni�. Kuchnia mo�e by� otwarta na salon lub mo�e stanowi� niezale�ne, zamkni�te pomieszczenie. Dla wygody mieszkaców na parterze znajduje si� dodatkowy pokój. Umieszczony w centralnym miejscu kominek umo�liwia rozprowadzenie ciep�a po ca�ym domu. Dost�pna jest wersja bez gara�u, z gara�em, z gara�em dwustanowiskowym. Ka�da z wersji istnieje w lustrzanym odbiciu.
parter 68,8 m2 poddasze 50,5 m2
Powierzchnia u�ytkowa: 119,3 m2 + gara� 21,0 m2
Powierzchnia zabudowy: 128,6 m2
Kubatura netto: 475 m3
Minimalne wymiary dzia�ki: 21,2 x 18,5 m
Wysoko�� budynku: 7,8 m
K�t nachylenia dachu: 37°
Powierzchnia dachu: 209 m2
HB STUDIO PRACOWNIA PROJEKTOWAul. D�ugosza 2-6, 51-162 Wroc�awtel./faks 071 784 39 36, tel. kom. 0 502 133 157, www.hbstudio.pl, e-mail: [email protected]
z gara�em
BD9_HB Studio.indd 254 2008-08-20 19:15:42
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 255
HB STUDIO PRACOWNIA PROJEKTOWAul. D�ugosza 2-6, 51-162 Wroc�awtel./faks 071 784 39 36, tel. kom. 0 502 133 157, www.hbstudio.pl, e-mail: [email protected]
autor: arch. Katarzyna Herba-Janiak
Wygodny dom o prostej konstrukcji przeznaczony dla 4-6 osobowej rodziny. Du�y salon z kominkiem, kuchnia ze spi�arni�, pokoje gocinne i �azienka tworz� zgrabn� cz�� mieszkaln� parteru. Na poddaszu s� trzy wygodne sypialnie z �azienk�. Mo�na równie� zaadaptowa� pomieszczenia strychowe. Domek mo�na zestawia� w bli�niaka, mo�liwa wersja bez gara�u lub z gara�em dwustanowiskowym.
Ma�gosia z gara�em
Powierzchnia u�ytkowa: 144,5 m2
Powierzchnia gara�u: 20,5 m2
Powierzchnia zabudowy: 155,5 m2
Wysoko�� budynku: 8,4 mPowierzchnia dachu: 241,6 m2
K�t nachylenia dachu: 40°Minimalne wymiary dzia�ki: 24,5 x 20,0 m
TECHNOLOGIEciany: beton komórkowy, pustaki ceramiczneStropy: g�sto�ebroweDach: dachówkaElewacja: tynk
BD9_HB Studio.indd 255 2008-08-20 19:16:08
BUDUJEMY DOM 9/2008 256
PROJEKTY MIESI�CA
MG Projekt Pracownia Architektoniczna s.c.ul. Uczniowska 14, 03-112 Warszawa, tel./faks 022 676 66 83, tel. 0600 392 884 www.mgprojekt.com.pl, e-mail: [email protected]
Zamów bezp�atny katalog drukowanyi na p�ycie CD dost�pny nanaszej stronie internetowej!
Kubatura: 904 m3
Powierzchnia zabudowy: 170,48 m2
Powierzchnia ca�kowita: 295,24 m2
Powierzchnia u�ytkowa: 178,94 m2
Powierzchnia netto: 178,94 m2 + gara� 40,13 m2 + strych 23,99 m2
Wymiary domu: 16,65 m x 13,11 mMinimalne wymiary dzia�ki: 23,65 m x 22,11 m Wysoko� do kalenicy: 8,70 m Powierzchnia dachu: 330,50 m2 K�t nachylenia dachu: 37 i 45° Wysoko� pomieszcze: 2,80 m
Dom zaprojektowany z myl� o m�odej rodzinie z dzie�mi – atrakcyjny na zewn�trz, funkcjonalny w rodku. Podcie wejciowy podparty kolumn� z przypor� nadaj� wejciu reprezentacyjny wygl�d, okno wykuszowe z jadalni i podcie z kominkiem zewn�trznym ozdabiaj� dom od ogrodu. Wielospadowy dach z lukarnami i balkonami – dodatkowo urozmaicaj� bry�� budynku. Wn�trze z obszernym salonem, du�ym gara�em i �adnymi sypialniami na poddaszu. Pracownia posiada wersj� projektu w odbiciu lustrzanym.
Materia�y: Fundamenty: �elbetowe wylewane ciany zewn�trzne: dwuwarstwowe porotherm 25 + 12 styropian (lub we�na) Strop: �elbetowy TERIVA Pokrycie dachu: blachodachówka lub dachówka ceramiczna Elewacje: tynk cienkowarstwowy
Agnieszka
MG_projekt.indd 256 2008-08-20 08:47:33
BUDUJEMY DOM 9/2008 257
PROJEKTY MIESI�CA
Elegancki pi�trowy dom, o prostok�tnej bryle, z wci�tym z boku gara�em przekrytym daszkiem. Podzia� elewacji na poziome pasy obni�a wizualnie budynek, przez co wydaje si� bli�szy ludzkiej skali. Podcienie – wejciowy i ogrodowy, wykusz jadalni, okr�g�e okno w elewacji frontowej – urozmaicaj� sylwetk� domu. Wn�trze zaprojektowano dziel�c dom na przestrze dzienn� na parterze i sypialnie na pi�trze. Na parterze zmieszczono te� dodatkowy pokój z �azienk�, gara� i kot�owni�. Dom mimo niedu�ej wielkoci jest bardzo pojemny, ma wiele pokoi i pomieszcze pomocniczych. Pracownia posiada projekt w odbiciu lustrzanym.
Materia�y: Fundamenty: �awy betonowe, ciany z bloczków ciany zewn�trzne: dwuwarstwowe: porotherm + styropian ciany wewn�trzne: porotherm Strop: teriva Pokrycie dachu: dachówka Elewacje: tynk cienkowarstwowy
MG Projekt Pracownia Architektoniczna s.c.ul. Uczniowska 14, 03-112 Warszawa, tel./faks 022 676 66 83, tel. 0600 392 884 www.mgprojekt.com.pl, e-mail: [email protected]
Zamów bezp�atny katalog drukowany i na p�ycie CD dost�pny nanaszej stronie internetowej!
Kubatura: 895 m3
Powierzchnia zabudowy: 197,00 m2
Powierzchnia ca�kowita: 329,05 m2
Powierzchnia u�ytkowa: 189,43 m2
Powierzchnia netto: 223,07 m2 + garazWymiary domu: 13,74 m x 16,30 m Minimalne wymiary dzia�ki: 24,30 m x 20,74 m Wysoko� do kalenicy: 8,98 m Powierzchnia dachu: 315,12 m2 K�t nachylenia dachu: 25 i 30° Wysoko� pomieszcze: 2,80 m
Sonet
MG_projekt.indd 257 2008-08-20 08:47:50
BUDUJEMY DOM 9/2008258
PROJEKTY MIESI�CA
BD9_Lipinscy.indd 258 2008-08-20 19:17:52
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 259
BD9_Lipinscy.indd 259 2008-08-20 19:18:21
BUDUJEMY DOM 9/2008260
PROJEKTY MIESI�CA
BD9_MTM.indd 260 2008-08-20 19:19:44
PROJEKTY MIESI�CA
BUDUJEMY DOM 9/2008 261
BD9_MTM.indd 261 2008-08-20 19:36:21
BUDUJEMY DOM 9/2008 262
PROJEKTY MIESI�CA
STUDIO Z500ul. Gen. Zaj�czka 11/6, 01-510 Warszawa
tel./fax: (022) 425-50-30 lub (022) 33-11-33-5e-mail: [email protected] www.Z500.pl
Projekt Z30 mo�e wyst�powa� w wersji letniskowej lub ca�orocznej. Niewielk� powierzchni� domu rekompensuje du�a zadaszona weranda. Centralnie umieszczony komin pozwoli ogrza� budynek, pe�ni równie� funkcj� grilla ogrodowego na tarasie. Prosta bry�a, nieskomplikowana konstrukcja oraz przejrzysta funkcja budynku – wszystko to wp�ywa na niskie koszty budowy.
We wn�trzu a�urowe schody dyskretnie ingeruj� w przestrze� pokoju dziennego. Lukarny w dachu umo�liwi�y optymalne wykorzystanie powierzchni poddasza. Z pokoju na poddaszu dost�pny jest balkon z widokiem na ogród. Bry�a ze stromym dachem oraz drewniane elementy wyko�czenia elewacji predestynuj� budynek do lokalizacji w otoczeniu przyrody lub w zabudowie o cechach architektury regionalnej. Projekt mo�e wyst�pi� w kilku wariantach: np. z zabudowan� werand�, z wej�ciem bocznym, bez lukarn w dachu. Dost�pna jest tak�e wersja z gara�em bocznym lub gara�em od frontu oraz z wiat�. Projekt tego budynku wyst�puje w technologii drewnianej i murowanej.Wi�cej wariantów tego domu dost�pnych na stronie internetowej www.Z500.pl.
e s e n c j a p o m y s � ó we s e n c j a p o m y s � ó w
Z30
3,5 m4 m 7,9 m
15,4 m
4,03
m8,7
m
16,73
m
4 m
Pro po zy cje roz wi� za� ma te ria �o wych: �cia ny : murowane / murowane / szkielet
drewniany / balstrop : gsto�ebrowy teriva / drewnianyda ch : dachówka lub blacho-dachówka
podcie� wej�ciowyZ30
parter: 52,9 m²
pokój dzienny26,1 m²
pokój9,8 m²
kuchnia7,4 m²
1,3 m²
�azienka5,7 m²
sie�2,7 m²
zadaszona weranda
8,7
m2,
03 m
7,9 m
Z30poddasze: 34,5 m² (48,6 m²)
8,71
m
7,9 m
pokój 16,1 m²(21,6 m²)
pokój 7,6 m²(10,5 m²)�azienka
4,6 m²(6,5 m²)
balkon 10,7 m²(17,3 m²)
1,5 m²(3 m²)
hol 4,8 m²(6,5 m²)
Powierzchnia u�ytkowa
94 m2
Powierzchnia ne o (pod�óg)
100 m2
Powierzchnia zabudowy
62 m2
Wysoko�� budynku
7,80 m
K�t nachylenia dachu
45°
z500.indd 262 2008-08-20 08:49:35
BUDUJEMY DOM 9/2008 263
PROJEKTY MIESI�CA
STUDIO Z500ul. Gen. Zaj�czka 11/6, 01-510 Warszawatel./fax: (022) 425-50-30 lub (022) 33-11-33-5e-mail: [email protected] www.Z500.pl
Projekt Z86 to dom parterowy przykryty dachem kopertowym z dwustanowiskowym gara�em w bryle. Budynek prezentuje si� ciekawie dzi�ki ciep�ym detalom wyko�czenia elewacji oraz akcentom takim jak klasyczny, wsparty na s�upkach daszek os�aniaj�cy wej�cie.Przez os�oni�te wej�cie, usytuowane centralnie na �cianie frontowej, dostaniemy si� do sieni, w której oprócz szafy wn�kowej znajdzie si� miejsce na siedziska. Cz��� dzienn� stanowi salon z kuchni�, które przenikaj� si� wzajemnie. Kuchnia, usytuowana od frontu, zaopatrzona zosta�a w spi�ark�. W salonie wystarczy miejsca na cz��� jadaln� oraz kompleks wypoczynkowy w zaciszu kominka. Przy jadalni przewidziano miejsce na podr�czn� i eleganck� witryn� z naczyniami. Z salonu do ogrodu prowadz� podwójne drzwi balkonowe. Zaprojektowany tu zosta� zadaszony taras – miejsce spotka� towarzyskich, wypoczynku na �wie�ym powietrzu. Z centralnego holu mamy swobodny dost�p do �azienki i mniejszego pomieszczenia gos-podarczego, w którym mo�na zrobi� pralni� lub zamontowa� nowoczesny piec c.o. Niew�tpliwe zalety projektu to przede wszystkim – rozmieszczenie wszystkich
potrzebnych do funkcjonowania pomieszcze� na jednym poziomie. Du�y gara� z zapleczem gospodarczym. Mo�liwo�� wyj�cia do ogrodu przez tylne wyj�cie. Po��czenie ze sob� kuchni, jadalni i salonu wp�ynie na wra�enie przestronno�ci, podnosz�c funkcjonalno�� podczas urz�dzania przyj�� rodzinnych. W projekcie przewidziano praktyczne powierzchnie gospodarcze i liczne miejsca na schowki, szafy i garderoby, które wp�yn� na wygod� codziennego u�ytkowania.W podstawowej wersji projektu wyst�puje strop teriva, który pozwoli w kolejnym etapie inwestycji wykona� schody i w miar� potrzeb zagospodarowa� strych.Projekt wyst�puje w wersji lustrzanej. Mo�liwe jest te� wykonanie projektu w wersji bez gara�u z do�wietlon� �azienk�.Wi�cej informacji na stronie www.Z500.pl.
Pro po zy cje roz wi� za� ma te ria �o wych: �cia ny : murowane (ceramika, gazobeton)strop : gsto�ebrowy Terivada ch : dachówka ceramiczna lub
blachodachówka
Powierzchnia u�ytkowa
132,5 m2
Powierzchnia ne o + gara�
184,4 m2
Powierzchnia zabudowy
~ 214,1 m2
Wysoko�� budynku
6,59 m
K�t nachylenia dachu
35°
e s e n c j a p o m y s � ó we s e n c j a p o m y s � ó w
Z86
Z86parter: 133 m² + gara� z pomieszczeniem gospodarczym: 52 m²
12,0
8 m
20,48 m
zadaszony taraszadaszona wiataopcja
opcja
salon + jadalnia
34,3 m² hol 7,6 m² 4,2 m²
7,3 m²�azienka
6,1 m²
gara� + pom. gosp. 52 m²
sypialnia 215,4 m²sypialnia 1
14,6 m²
korytarz5 m²
pralnia
sie� +garder.7,5 m² sypialnia
(lub gabinet)15 m²
kuchnia13,7 m²
1,9 m²
zadaszone wej�cie
3 m4 m 20,48 m
27,48 m
4 m
12,0
8 m
21,0
8 m
5 m
z500.indd 263 2008-08-20 08:50:09
BUDUJEMY DOM 9/2008264
Artyku� promocyjny
Oferta gotowych domów jednorodzinnych, z jak� spotykaj� si� osoby zamierzaj�ce za-gospodarowa� swoj� dzia�k� budowlan�, to zazwyczaj solidny standard – trwa�e i es-tetyczne domy na ka�d� kiesze. BUDIMEX DANWOOD, oferuj�cy gotowe domy w sys-temie konstrukcji szkieletowej pod mar-k� Dan-Wood House, ma równie� w swoim katalogu projektów ca�� seri� atrakcyj-nych rozwi�za z ekonomicznej serii CITY. To ogromna ró�norodno� ofert w korzyst-nej cenie, od ma�ego domku a� po obszerny dom dla kilku pokole (od 80 do 210 m2).
Indywidualne rozwi�zania dla wymagaj�cychJednak w Polsce – wzorem dojrza�ych ryn-ków mieszkaniowych w ca�ej Europie – po-jawiaj� si� coraz cz�ciej zamo�ni klienci, którzy poszukuj� dla siebie rozwi�za nie-koniecznie najtaszych, ale przede wszyst-kim pi�knych, nowoczesnych, zdrowych oraz – co wa�ne – indywidualnych i nie-powtarzalnych. To w�anie dla tej gru-py osób BUDIMEX DANWOOD zapropono-wa� unikaln� seri� projektow� VISION. Seria VISION to kilkadziesi�t gotowych projektów,
na podstawie których ka�dy, kto planuje wy-budowanie domu, mo�e opracowa� swój in-dywidualny, w�asny projekt wn�trza domu – wprowadzaj�c dowolne modyfikacje przy pomocy dowiadczonego architekta. To chyba najprostsza droga do zrealizowania swojego w�asnego pomys�u na ekskluzywny i nowoczesny dom.
Co ciekawe, przedstawione w katalo-gu VISION projekty opracowane zosta�y na podstawie wizji architektów, ale… tak�e na podstawie ponad kilkunastu lat praktyki oraz rozmów z klientami firmy BUDIMEX DANWOOD. Zaproponowane rozwi�zania s� wi�c realizacj� najwa�niejszych potrzebi oczekiwa osób buduj�cych w�asne domy.
Przy takich rozmiarach domu jednorodzin-nego, jakie proponuje BUDIMEX DANWOOD w serii VISION (od 150 do 280 m2), mo�na ju� mówi� nie tyle o domu, ile o eleganckiej willi czy przestronnej rezydencji. Dodajmy, �e domy te s� oferowane w dwóch koncep-cjach architektonicznych – nowoczesnej oraz tradycyjnej. Czyli – swoje potrzeby zaspoko-j� zarówno osoby pragn�ce zrobi� wra�enie majestatem budynku, jak równie� ci wszy-scy, którzy chc� przyku� uwag� swoich goci czym niekonwencjonalnym i zaskakuj�cym.
WohnArt i… projektujesz samBUDIMEX DANWOOD stawia w swojej ofer-cie domów VISION na w�asn� wyobra�ni� ka�dego indywidualnego inwestora. Dlatego – w odpowiedzi na zg�aszane przez klien-tów z ca�ej Europy potrzeby – opracowano program aran�acji wn�trz WohnArt. Polega on na tym, �e – po wst�pnym zapoznaniu si� z proponowanym projektem – ka�da oso-ba zainteresowana wybudowaniem domu opracowuje wspólnie z architektem firmy szczegó�owe elementy wystroju – takie jak ustawienie cian, uk�ad owietlenia oraz ko-lor czy kszta�t sufitów. Uwzgl�dniane s� w�aciwie wszelkie �yczenia – od drobnych
Domy VISION:komfort nowoczesnych technologiiEnergooszcz�dne technologie najnowszej generacji, indywidualne projekty komfortowych wn�trz oraz niekonwencjonalne rozwi�zania architektoniczne – to najwa�niejsze cechy eleganckich willi i rezydencji oferowanych na polskim rynku przez firm� BUDIMEX DANWOOD w ramach serii VISION. S� to obszerne domy dla wymagaj�cych klientów, zdecydowanych zainwestowa� w komfort, atmosfer� oraz proekologiczny charakter w�asnego domu.
BD9_08_artyk prom Danwood_unibud.indd 264 2008-08-18 10:54:03
BUDUJEMY DOM 9/2008 265
Artyku� promocyjny
zmian, a� do swobodnego zaplanowania ca�ego domu.
W efekcie ka�dy dom VISION posiada in-dywidualne i niepowtarzalne cechy, ma swój unikalny charakter nadany mu prak-tycznie samodzielnie przez w�aciciela. Do tego dochodzi du�y komfort cechuj�cy ca�� seri� projektow� – poczynaj�c od prze-strzeni (wysoko� pomieszcze na parterze wynosi 2,68 metra), a kocz�c na zastoso-wanych technologiach, które czyni� miesz-kanie zdrowszym, trwalszym oraz – para-doksalnie – taszym do �ycia.
Energooszcz�dno�� pod rami� z ekologi�Podstawowym budulcem domów Dan-Wood House jest drewno, co jest pierw-
szym krokiem w kierunku tworzenia zdro-wych, naturalnych warunków �ycia. Specjalne technologie sprawiaj�, ze domy VISION cechuje ponadto wyj�tkowa ener-gooszcz�dno�. Pozwala to z jednej strony lepiej chroni� rodowisko naturalne, a z drugiej – zdecydowanie obni�y� kosz-ty mieszkania. Do� powiedzie�, �e tego ro-dzaju inwestycje ekologiczne (minimali-zuj�ce zu�ycie energii) zwracaj� si� ju� po kilku latach.
Wszystkie domy Dan-Wood House – dzi�-ki swojej konstrukcji – s� zasadniczo bu-dynkami o niskim zu�yciu energii. W efek-cie – koszty u�ytkowania s� ni�sze, a emisja dwutlenku w�gla zostaje zredukowana do minimum. Jednak seria VISION cechuje si� dodatkowymi rozwi�zaniami energoosz-
cz�dnymi i przyjaznymi dla rodowiska. Specjalnie dla tych domów firma opracowa-�a bowiem now� cian� zewn�trzn� Super-Thermowand o wyj�tkowo niskim wspó�-czynniku przenikania ciep�a– tylko 0,148W/(m2K). W efekcie wn�trza domów VISION w lecie nie nagrzewaj� si�, w zi-mie nie trac� ciep�a nawet w najsilniejsze mrozy. A do tego wszystkiego – doskona-le zabezpieczona pod�oga, specjalnie izolo-wane trzyszybowe okna oraz wydajny sys-tem ogrzewania gazowego – to pozwala do minimum ograniczy� koszty u�ytkowania. Dodatkowo, na specjalne zamówienie klien-ta, domy Dan-Wood House s� wyposa�ane w systemy pozyskiwania energii s�onecznej.
Certyfikowana gwarancjaSeria domów VISION wyró�nia si� wi�c faktycznie – nie tylko szczególn� dba�oci� o architektur�, ale równie� trosk� o naj-wy�szej jakoci wyposa�enie i wykocze-nie. Warto zauwa�y�, �e firma BUDIMEX DANWOOD posiada certyfikaty jakoci na-wet z wymagaj�cego rynku niemieckiego – w tym znak jakoci RAL oraz certyfikat ISO 9001 na projektowanie, produkcj�, monta� i sprzeda� domów drewnianych szkieletowych. Ta najwy�sza jako� dotyczy wszystkich elementów konstrukcyjnych, jak równie� zastosowanych materia�ów.
Przestronne wn�trza i imponuj�ca archi-tektura. Poczucie rzeczywistego komfor-tu, bezpieczestwa i estetyki. To wszyst-ko otrzymuj� osoby, które zdecydowa�y si� skorzysta� z programu VISION. Warto te� przypomnie�, �e BUDIMEX DANWOOD udziela a� 30-letniej gwarancji na kon-strukcj� domu. Otrzymujemy wi�c pew-no�, �e b�dziemy w�acicielami wspa-nia�ej willi, która pos�u�y nam przez lata. Podsumowuj�c: domy Dan-Wood House VISION to naprawd� atrakcyjna oferta z gwarantowan� satysfakcj�.
PRZYK�ADOWE ROZWI�ZANIA, JAKIE MO�NA WPROWADZI� U�YWAJ�C PROGRAMU WOHNART:
kszta�t obni�onego sufitu w jadalni mo�e stanowi odbicie sto�u jadalnianego – okr�g�ego lub prostok�tnego; rysunek pod�ogi i zró�nicowanie materia�ów wyko�czeniowych umownie wyznacz� granice
midzy holem i salonem czy jadalni� i kuchni�; �ciany mog� otwiera lub zamyka przestrze�, a gotowe modu�y �cianek mo�na ze sob�
zestawia w dowolny sposób, tworz�c wntrza pó�otwarte, harmonijnie ��cz�c funkcje po-mieszcze�; otwory i wnki w �cianach s�u�� ekspozycji pami�tek i przeró�nych rodzinnych drobiazgów
– albo staj� si miejscem na oryginalne, nastrojowe lampy; �wiat�o w niszach �ciennych wydobywa kolor i kontur mebli oraz elementów wyposa�enia.
BUDIMEX DANWOOD Sp. z o.o.ul. Bra�ska 132, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. 085 730 00 33e-mail: [email protected], www.danwood.pl
BD9_08_artyk prom Danwood_unibud.indd 265 2008-08-18 10:54:26
KIZKARTA INFORMACJI ZWROTNEJ
Czytelnicy ch�tnie korzystaj� z mo�liwo�ci otrzymania materia�ów informacyjnych (katalogi, cenniki) bezpo�rednio z firm. Szczególn� form� tej us�ugi jest zbiorcza pocztówka, tzw. Karta Informacji Zwrotnej (KIZ). Na pocztówce nale�y zaznaczy� kó�kiem numery stron, na których znajduj� si� reklamy
interesuj�cych Pa�stwa produktów. Je�li na danej stronie jest wi�cej ni� jedna reklama, to do numeru strony dodano nazw� reklamuj�cej si� firmy. Pocztówk� KIZ wydrukowan� na oddzielnym kartoniku (wrzutka) mo�na przes�a� do redakcji poczt� (znaczek jest ju� op�acony). Mo�na te� wielokrotnie
korzysta� z formularza wydrukowanego ni�ej na tej stronie, powielaj�c go na ksero i wysy�aj�c po wype�nieniu faksem do redakcji BD 022 257 84 88, 022 676 89 86.
PREZENTZainteresowanym projektami domów
wy�lemy w prezencie komplet 3 tomów
Informatora (IRBJ) – Stan Surowy,
Instalacje, Wyka�czanie
– wszystkie produkty niezb�dne
do budowy domu.
SPIS REKLAMnazwy reklamuj�cych si� firm i numery stron
imi nazwisko
nazwa firmy
ul./nr
kod, miejscowo�
tel./fax lub e-mail* * (pole obowi�zkowe)
podpis data
Wyra�am zgod� na umieszczenie udzielonych wy�ej informacji w bazie danych firmy AVT Korporacja i na ich dalsze przetwarzanie w celach
statystycznych i marketingowych. Mam prawo wgl�du do swoich danych i do ich poprawiania na warunkach okre�lonych ustaw� z dn. 29.08.1997 r.
o ochronie danych osobowych.
KARTA INFORMACJI ZWROTNEJ 9/08
Abatex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Ahi Roofing . . . . . . . . . . . . . . 202Archipelag . . . . . . . 88, 244, 245Archon + . . . . . . . . . . . . 246, 247Arkada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Balex Metal . . . . . . . . . 203, 205Beam . . . . . . . . . . . . .70, wklejkaBosch . . . . . . . . . . . . . . . . . 47, 268Brunner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Budimex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Budimex Danwood . . .217, 264Dablex . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211Dako . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Danfoss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Darco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Den Braven . . . . . . . . . . . . . . . 27D-Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144Dobre Domy . . . . . . . . 248, 249Domikon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Domix-D . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Dom-Projekt . . . . . . . . 250, 251Dorken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Drew-Holtz. . . . . . . . . . . . . . . 192DWT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Eclisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180Econet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Elita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165Emka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84Euronit . . . . . . . . . . . . . . . .91, 201Euronord . . . . . . . . . . . . . . . . . 185Fakro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155Freud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Galeco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214Galeria Domów . . . . . 252, 253Galmar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193Gamrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Grupa Grass . . . . . . . . . . . . . . 133HB Studio . . . . . . . . . . . 254, 255Horyzont . . . . . . . . . . . . 242, 243Iglotech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Ira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143Isover . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Knauf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Knauf Bauprodukte . . . . . . . 167Kosz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189Kotłobud . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Krzaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Lafarge Cement . . . . . . . . . . . 35
Legalett . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lob . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190Lumo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76M&L Lipińscy . . . . . . . . 258, 259M&S Pomorska Fabryka Okien . . . . . . . . . . . . 124Malfarb . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Merten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Metabo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115MG project . . . . . . . . . . 256, 257Miller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Minibaseny.pl . . . . . . . . . . . . 131Moeller Electric . . . . . . . . . . . 139MTM Styl . . . . . . . . . . . . 260, 261Natura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Nibe-Biawar . . . . . . . . . . . . . . 235Nice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61OknoPlus . . . . . . . . . . . . wklejkaProtec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213Pipelife . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159Pro-vent . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Pruszyński . . . . . . . . . . . wklejkaPSB . . . . . . . . . . . . . . . . . .wrzutkaRegulus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Rockwool . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Ronkowski . . . . . . . . . . . . . . . 191Roto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Ruukki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Sas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Semmelrock Stein+Design . . . . . . . . .wrzutkaSpyra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Stolbud Włoszczowa . . . . . 125Studio Z500 . . . . . . . . . 262, 263Swisspor . . . . . . . . . . . .19, 21, 23Terma Technologie . . . . . . . . 60Termo Organika . . . . . . . . . . . 94Thermoplast . . . . . . . . . . . . . 128Thermoval . . . . . . . . . . . . . . . . 65Topex . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15, 17Topset . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Ursa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Vaillant . . . . . . . . . . . . . . . wklejkaVelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157Wienerberger . . . . . . . . . 3, 8, 13Zakład Kotlarsko - ŚlusarskiRyszard Wojciechowski . . . . . 54Zębiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
INFO
RM
AC
JA O
PR
OD
UK
TAC
H B
D 9
/08
(mak
sym
alni
e 25
skr
e�le
�) Zainteresowa�y mnie produkty reklamowane na stronach:
Projekty miesi�ca Zainteresowa� mnie projekt na stronie:
242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252
253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263
2 3 5 8 11 13 15 17 19 21 23
25 25 27 28 35 36 38 43 47
49 50 51 52 53 54 59 60 61 65 67
69 70 75 76 84 85 85 86 87
88 90 91 92 94 96 101 115 119 121 124
125 126 127 128 131 133 139 143 144 155 157
159 165 167 168 180 185 189 190 191 192 193
201 202 203 205 211 213 214 215 217 235 264
265 267 268
wklejkaVaillant
wklejkaBeam
wrzutkaPSB
wklejkaOknoPlus
wklejkaPruszyński
wrzutkaSemmelrock
okładka
okładka okładka
Miller Pro-vent
BD9_08_Kiz.indd 266 2008-08-19 12:57:55
prezentdlaCiebie
pompaciep�a ogrodowerze�by
Grawitacyjnado lamusa
wentylacja w domu
energooszcz�dnym
INSPIRACJE, PORADY, POMYS�Y
Okladka_BD9_Front2.indd 1 2008-08-20 10:22:43
![University of HawaiiTranslate this page of Hawaii System ... ÐÏ à¡± á> þÿ rŽ8 8 ‹8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8!8"8#8$8%8&8'8(8)8*8+8,8-8.8/808182838485868788898:8;88=8>8?8@8A8B8C8D8E8F8G8H8I8J8K8L8M8N8O8P8Q8R8S8T8U8V8W8X8Y8Z8[8\8]8^8_8](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5aabfa6d7f8b9a9c2e8c9b24/university-of-hawaiitranslate-this-of-hawaii-system-rz8-8-8-8-8-8-8-8-8.jpg)
![[XLS] · Web view8 6212.5 8 19478.2 8 8015 8 8597.35 8 4585 8 15861.9 8 4797.5 8 8597.35 8 15235 8 5153 8 8257.5 8 5592.2 8 19565.7 8 15861.9 8 7575 8 19947.5 8 10215 8 2970 8 15861.9](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5bc48cb809d3f274118c1b96/xls-web-view8-62125-8-194782-8-8015-8-859735-8-4585-8-158619-8-47975.jpg)
![[XLS] · Web view8 8 4 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 3 8 8 8 8 8 8 8 8 3 8 8 8 8 8 8 3 4 3 8 4 7 8 8 6 5 7 8 8 8 8 8 8 8 3 8 8 3 8 8 8 3 4 8 8 8 8 8 8 8 8 8 3 4 8 8 8 8 8 3 3](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5ab00b917f8b9a3a038e2f48/xls-view8-8-4-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-8-3-8-8-8-8-8-8-8-8-3-8-8-8-8.jpg)
![apdu.orgTranslate this pageapdu.org/wp-content/uploads/2011/12/2011-01-27_Research...ÐÏ à¡± á> þÿ r‘8 þÿÿÿ 8 8 8!8"8#8$8%8&8'8(8)8*8+8,8-8.8/808182838485868788898:8;88?8@8A8B8C8D8E8F8G8H8I8J8K8L8M8N8O8P8Q8R8S8T8U8V8W8X8Y8Z8[8\8]8^8_8`8a8b8c8d8e8f8g8h8i8j8k8l8m8n8o8p8q8r8s8t8u8v8w8x8y8z8{8|8](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5ae7f3457f8b9a87049010f1/apduorgtranslate-this-r8-8-8-8888888888888-888081828384858687888988888888a8b8c8d8e8f8g8h8i8j8k8l8m8n8o8p8q8r8s8t8u8v8w8x8y8z8888888a8b8c8d8e8f8g8h8i8j8k8l8m8n8o8p8q8r8s8t8u8v8w8x8y8z888.jpg)
