Supported by Supported by Supported by

BUILD UP SKILLS ГРАДЕЊЕ КАПАЦИТЕТИ ВО ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР

ROAD MAP

ПРЕЗЕНТАЦИЈА

СКОПЈЕ 22 МАЈ 2013

ПАТОКАЗ ЗА РАЗВОЈ НА КАПАЦИТЕТИТЕ НА ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР

ВО ОБЛАСТА НА ЕНЕРГЕТСКАТА ЕФИКАСНОСТ И ОБНОВЛИВИТЕ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА

Supported by

BUILD UP SKILLS

• Иницијатива на Европската комисија – BUILD UP SKILLS I – BUILD UP SKILLS II

-Се реализирана преку средства од ЕУ Програмата за Конкурентност и иновативност – ЦИП- Интелегентна енергија -Намена: остварување на ЕУ Стратегијата 20/20/20 во градежниот сектор

Supported by

BUILD UP SKILLS I Учесници

• Вкупно учествуваат 30 земји • ЕУ членки 27 земји: Австрија, Белгија, Бугарија, Кипар, Данска, Естонија,

Шпанија, Финска, Германија, Унгарија, Ирска, Италија, Холандија, Велика Британија, Латвија, , Полска, Португалија, Романија, Шведска и Словенија, Чешка, Франција, Грција, Литванија, Луксембург, Малта и Словачка

• и Норвешка, Македонија и Хрватска како земји кои сеуште не се членки на Европската Унија.

Supported by

Македонски конзорциум Build Up Skills- MK

• Конзорциумот е координиран од Стопанската комора на Македонија

• Партнери во овој проект се: Агенцијата за енергетика на Република

Македонија, Градежниот институт „Македонија“ АД, Здружение на бизниси и консултанти „ Креација“ Факултетот за електротехника и информациски

технологии од Скопје

Supported by

Build Up Skills- MK ИНСТИТУЦИИ

Писма на поддршка -29 Институции 2 Министерства, Економија и Образование 2 Владини институции 2 Универзитети (3 факултети и 1 институт) 3 Комори и 2 асоцијации за ЕЕ и ОИЕ и 1 за

градежништво 1 професионално здружение ЗЕЛС и 2 општини 1 Регионален Бизнис центар 1 Работнички универзитет 10 Претпријатија

Supported by

НАЦИОНАЛНА Квалификациска платформа

• 60 Институции досега се приклучиле на платформата

• Можно е зачленување и on-line преку www.buildupskills.mk

Supported by Supported by Supported by

Б) Build Up Skills- MK ОПШТА ЦЕЛ

Остварување на националните цели за енергетска ефикаснот (ЕЕ) и обновливи извори на енергија (ОИЕ) во градежниот сектор преку обезбедување на потребниот број на квалификувани градежни работници за примена на мерките за ЕЕ и ОИЕ во обновувањето на постојните и изградбата нови градежни објекти во Р. Македонија

Supported by

ПОСЕБНИ ЦЕЛИ

STATUS QUO ANALYSES 1.Идентификување на квалификации и занимања на градежните работници потребни во изградба на енергетски ефикасни и пасивни објекти., 2. Квантифицирање на потребниот број на градежни работници за остварување на националните цели за енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија во градежниот сектор, ROAD MAP 3. Идентификување на содржините и формите на обука на градежните работници за стекнување вештини за примена на мерките за ЕЕ и ОИЕ, 4. Процена на обемот и квалитетот на обуки за достигнување на потребниот број на квалификувани градежни работници за ЕЕ и ОИЕ

Supported by

STATUS QUO ANALYSES

Национални енергетски цели 1. до 2018 година -9 % заштеда , а до 2020 година да достигне 14,5% заштеда на енергија во споредба со просечната потрошувачка од периодот 2002-2006 година; или 237,31 ktoe или 137.995.765,00 евра /годишно

2. Придонес на секторот вискоградба изнесува 36,13 % и тоа: 24,08 % кај домаќинствата (57,14 ktoe или 33.226.910,00 евра) и 12.05 % кај комерцијалниот и услужниот сектор (28,6 ktoe или 16.630.900,00 евра) Вкупно: 69,19 ktoe или 49.857.810,00 евра/годишно Цена 1 ktoe = 581.500,00 евра

Supported by

STATUS QUO ANALYSES

Планирани инвестиции до 2020 год за остварување на националните енергетски цели Приватен сектор вкупно 256.900.000,00 евра Комерцијален сектор 120.300.000,00 евра

Година 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Приватен сектор 12,4 17,2 18,9 19,6 26,2 31,8 34,5 43,9 52,4

Комерцијален сектор 8,9 10,1 12,3 15,5 14,0 14,8 14,8 14,9 15,0 Вкупно 21,3 27,3 31,2 35,1 40,2 46,6 49,3 58,8 67,4

2% 0%

16%

82%

Инвестиции Влада на РМ Општина инвеститор

Странски донатори Приватен сектор

24%

13%

16%

47%

Инвестиции Влада на РМ Општина инвеститор

Странски донатори Приватен сектор

Supported by

STATUS QUO ANALYSES ПОТРЕБА ДО РЕКОНСТРУКЦИЈА

2. ПОТРЕБА на ЕУ : 3 % приватен станбен фонд; 5% Јавни објекти реконструкција на .1.153.000 m2 годишно и тоа: 828.000 m2/годишно (приватен станбен фонд), 325.000 m2/годишно (јавни објекти).

1. Постојна состојба -СЕГА : Приватниотстанбенфонд 28, 67 милиони м2. 78%, е изграден во периодот од 1946 до 1970 564.296 домаќинства и 698.143 станови, околу 5.000 - 5.500 станови,/годишно Фондот на јавни објекти 6 ,5 милиони m2 од кои 5,7 милиони се m2 се грејна површина 59% од објектите се градени пред 1970

Supported by

STATUS QUO ANALYSES Квантифицирање на потребниот број на градежни работници

2.1. Побараувачката на работна сила за нови 10.000 работници

2.2. Сегашна побарувачката на работници 39.000 работници.

2.3. Потреба од обука за ЕЕ и ОИЕ

минимално 9.800

максимално 16.020 работници,

Supported by

ПОСЕБНИ ЦЕЛИ Категории на градежни работи за ЕЕ на згради

ОПИС на работата Занимања - национална квалификација Мерки за ЕЕ На

двор

ешно

ст

Градежни работи 7111 - Градежни работници за објекти Користење на нови материјали со мал коефициент на пренос на

топлина 7112 - Ѕидари и сродни градежни занимања

Покривачки работи 7115 - Тесари и градежни столари Изолација на покрив

7121 - Покривачи (обложувачи) на покриви

Фасадерски работи 7123 - Фасадери и гипсари Изолација на надворешни ѕидо 7124 - Работници на изолација

Фасадна столарија и застаклување

7125 –Стаклари Замена или промена на прозорците,

Инф

раст

рукт

ура з

а ене

ргиј

а

Внатрешни ѕидови и подови

7122 - Покривачи (обложувачи) на покриви

Изолација на ѕидови, под и перимтар

7124.1 – Термоизолатер Електротехника 3113.1 - Електротехничар за инсталација

и опрема

Инсталација на системи за енергетски менаџмент

7411 - Електричари во објекти а

Системи за греење и кондиционирање на воздух

7133 - Инсталатери за греење и климатизација, мајстор

Реконструкција на системот за греење,

,

Supported by

Занимање Годишна потреба на работници за ЕЕ и ОИЕ

7111-Градежни работници за објекти 1100 7112-Ѕидари и сродни градежни занимања 1100 7113-Каменорезец, каменорезбар и гравер 100 9313-Општи работници во високоградба 300 7115-Тесари и градежни столари 550 7121-Покривачи (обложувачи) на покриви 700 7213.1.Лимар, мајстор 300 7123-Фасадери и гипсари 500 7124-Работници на изолација 400 7125-Стаклари 500 7124.1-Термоизолатер 400 3113.1-Електротехничар за инсталација и опрема 400 7411-Електричари во објекти и слични занимања 300 7133-Инсталатери за греење и климатизација 400 7127.2-Инсталатер на греење и климатизација, мајстор 500 7412-Електрични механичари и електромонтери 300 7412.4-Електромонтер на енергетски машини и уреди 200 7412.6-Монтер на електрични машини и опрема 200 7412.7-Електромеханичар за електроенергетика 300 7412.8-Електромеханичар за електроенергетика, специјализиран 300 7412.9-Електромонтер 500 7412.9-Електромеханичар 100 7412.10-Одржувач на електрични апарати и опрема 150

ВКУПНО 9.600

Supported by

II.Status quo анализа Карактеристиките на градежниот сектор во РМ

• 5,4 -7% учество во БДП; 3,4 % годишен пораст на БДП • 4.400 компании; 79,8 % со 1-9 вработени; не постои

специјализација за ЕЕ и ОИЕ • 55.000 вработени, 39.000 во високоградба • Број на невработени –АВРМ – 12.978 ; 876 занимања

поврзани со високоградба • 1.500 нови вработувања годишно: 800 во високоградба

Supported by

ПОТРЕБА од ЗНАЕЊЕ за:

Планирани мерки за ЕЕ и ОИЕ 1. Обвивка на зградата-Building envelope:покрив; фасада; и прозори и врати; за помала загуба на енеријата 2. Снабдување со енергија.внатрешни ѕидови и подови; електрика; греење;ладење, вентилација (air-conditioning). замена на уредите со цел помала потрошувачка на енергија и воведување ЕЕ системи 3. Извори на енергија: геотермални системи; биомаса; сончево греење; фотонапонски системи; турбини на ветер; Когенеративни системи(воведување на нови обновливи извори)

Supported by

Капацитет на Испорачатели на обуки за ЕЕ и ОИЕ – образование на возрасни

15 верификувани програми: 3 за градежна струка ( тебала 23)

15 Средни училиште за 7 гардежни занимања ; - 300 завршени ученици годишно

9 овластени институции за нефромално обарзование за градежни струки -30 годишно

26 инстиции за обуки на возрасни испорачуваат курсеви за Изведба на ксинти фасади, Енергетско санирање на постоечки објекти ,Енергетска ефикасност во новоградба, Сончева термија, Фотоволтаици, ЕЕ на објекти, -100 годидшно

56 приватни фирми кои испорачуваат совети за рекострукција на објекти и обука за користење на материјали за ЕЕ објекти-300 работници годишно

Supported by

Гап анализа за тековната состојба и потребите на ЕУ 2020 – минимум 9600 максимум 16200 работници за ЕЕ и ОИЕ

А) Енергетска ефикасност: • Зидар, Градежни работи-Користење на нови материјали со мал коефициент

на пренос на топлина –минимум 2200 амаксимум 3.500 работници • Фасадер Изолација на надворешни ѕидови- минимум 1.200 а максимум 1500

работници • Тесари (покривачи на кровови) Изолација на покрив- минимум 600

амаксимум 1.000 работници • Столари, Замена или промена на прозорците, минимум 1.200 0 а максимум

2.0000 работници • Термоизолатори, Изолација на ѕидови, под и перимтар, минимум 800 а

максимум 1.600 работници • Инсталатери, Електричари Електромонер, Инсталација на системи за

енергетски менаџмент Реконструкција на системот за греење, , минимум 3.600 а максимум 7.000 работници

Supported by

Гап анализа за тековната состојба и потребите на ЕУ 2020 – минимум 9600 максимум 16200 работници за ЕЕ и ОИЕ

Б) Обновливи извори на енергија: • Инсталатери на соларна термија , Инсталтери на бојлери и

печки со користење биомаса; сончеви фотонапонски и термални системи; плитки геотермални системи и топлински пумпи. минимум 2000 а максимум 3.000 работници

Supported by

ПАТОКАЗ Предлог кавлификациоан шема 1. Обука и верификација на квалификации ( стекнување знаење)

1.Општо знаење за ЕЕ и ОИЕ ( значење, користи, системи за обезбедување ЕЕ , стандрди воспоставени со националната регулатива

Содржина на обуката: теоретска со прикажување на најдобри пракси 1.2. Специјализиција за добивање звање мајстор (занимањата од 3.3.1) за работници со тригоишно работно

искуство 1.2.1. Градежни занимања за Надворешност на зграда

1.2.2. Градежни занимања за внатрешност на зградата и енергетска инфратсруктура

1..2.3. Занимања за користење на инсталација на ОИЕ

Содржина на обуката за точка 2: две третини теоретска обука и една третина настава:

1.3 Завршен испит (полагање за теоретско знаење и практична работа за оценување)

2. Верификација на квалификациите 2.1. Верификувана институција за образование на возрасни за ЕЕ и ОИЕ ( сертификат за завршен испит 1.3) 2.2. Верификувана Градежна фирма ( потврда за специјализација за 1.2.)

3. Акредитација на програмите и институциите и мониторинг на реализирање на патоказот

3.1. Верификација ♦ Програми и институции ♦ Градежни фирми

3.2. Мониторинг ♦ Реализација на програмите ♦ Квалитет и број на обуки

Supported by

СТРАТЕГИЈА на Патоказот

4 приритети со 10 долгорочни до 2020 и 11 краткорочни цели до 2016 година фокус на краткорочните цели до 2016 и тоа: 4 приоритети со 12 идентификувани мерки

Supported by

АКЦИОНЕН ПЛАН за финасирање од ЕУ потребни средства 289.000 Евра

Приритет 1 Надградба на националниот систем на образование за градежните струки за обезбедување квалификации за ЕЕ и ОИЕ

р,бр. Мерка Мотивација Цел временска рамка

Одговорни институции

трошоци Еур

Финанснсрање

1.1. Надградба на системот за образование на возрасни за: националната рамка на квалификации

Систем на неформално образование

2014 МОН, ВОВ, ЦССО сектор

Буџет и Buidl UP

1.1.1. Користење на нови материјали со мал коефициент на пренос на топлина

надградба 2.000

1.1.2. Изолација на надворешни ѕидови 2.000

1.1.3. Изолација на покрив 2.000

1.1.4. Замена или промена на прозорците 2.000

1.1.5. Инсталација на системи за енергетски менаџмент 2.000

1.1.6. Реконструкција на системот за греење, , 3.000

1.1.7. Инсталатери на соларна термија 3.000

1.1.8. Инсталтери на бојлери и печки со користење биомаса 2.000

1.1.9. сончеви фотонапонски и термални системи; 2.000

1.1.10. плитки геотермални системи и топлински пумпи 3.000

1.2. Систем за акредитација и сертификација на квалификациите од неформалното образование

Образование за ЕЕ И ОИЕ

Сертификација 2014 МОН, ВОВ, ЦССО

5.000 Буџет и Buidl UP

1.3. систем на мониторинг на НО 2014 ЦОВ 5.000

Вкупно приритет 1 33.000

Supported by

АКЦИОНЕН ПЛАН

Приритет 2: Следење и трансфер на европските искуства за дизајнирање на програми за ЕЕ и ОИЕ за примена на цертификациони шеми

р,бр. Мерка Мотивација Цел временска рамка

Одговорни институции

Процена на трошоци Еур

Финанснсрање

2.1. Изработка на курикулуми за обука на 10 гардежни струки

Стратегија ЕЕ и ОИЕ

10 приритетни занимања

2013-2014 Фајкултети, професори

40.000 Buidl UP

2.2. Верификација на 3 институции за обука на тренери

НО возрасни 10 институции 2014 ЦОВ и МОН 6.000 Приватни инстотуции

2.3. Спроведување на обуки за обучувачи 300 тренери 2014 НО изнтиуции 150.000 Buidl UP

Вкупно приоритет 2 196.000

Приоритет 4: Идентифуквање и надминување на бариерите за реализирање на зацртаните цели

р,бр. Мерка Мотивација Цел временска рамка

Одговорни институции

Процена на трошоци Еур

Финанснсрање

4.1. Изработка на Програми за поддршка на тренинг вработување 500 невработени, 500 гр рабт. 5000 од др сектори

2014-2015 ЦОВ и МОН 20.000 Buidl UP

4.2. Програми за обуки на завршени средношколци од градежните струки

5000 завршени учесници

2015-106 ССУ 10.000 Buidl UP

4.3. Информативна кампања за значењето на градба на ниско енергетски објекти

2014 ЦОВ и АЕРМ 30.000 Buidl UP

Вкупно приоритет 4 60.000

Supported by

АКЦИОНЕН ПЛАН за ИПА 4 -1.436. 000 Евра

Приритет 3: Градење на капацитет на образовните институции за испорака на обуки согласно потребите за кваликувани работници

р,бр. Мерка Мотивација Цел временска рамка

Одговорни институции

трошоци Еур

Финанснсрање

3.1. Верификација на институции за обука на градежни работници

Стратегија ЕЕ и ОИЕ

20 институции

2014 ССУ, НВО, 20.000 Buidl UP

3.2. Спроведување на парцијална обука (практична работа

НО возрасни 10 градежни фирми

2014 ЦОВ и МОН 6.000 Приватни инстотуции

3.3. Обука на 4800 градежни работници Верификувани инстиуции

Buidl UP

3.3.1. Зидари 1100 2015-2016 330.000 ИПА 4 и .фирми

3.3.2. фасадери 600 2015-2017 180.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.3. Тесраи 400 2015-2018 120.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.4. Столари 600 2015-2019 180.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.5. Термоизолатори 500 2015-2020 150.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.6. Инсталатери 400 2015-2021 120.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.7. Инсталатери на соларна термија 400 2015-2022 120.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.8. Инсталтери на бојлери и печки со користење биомаса;

300 2015-2023 90.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.9. сончеви фотонапонски и термални системи 300 2015-2024 90.000 ИПА 4 и град.фир

3.3.10. плитки геотермални системи и топлински пумпи 300 2015-2025 90.000 ИПА 4 и град.фир

Вкупно приоритет 3 1.496.000

Supported by

Поддршката на градежните фирми за ЕЕ и ОИЕ

• Примена на законска регулатива за градење ЕЕ објекти- Правилник за ЕЕ објеки

• Искористување на пазарните трендови : – учество во Програма за ЕЕ на јавни објекти- 95 милиони евра

– Реновирање на приватен станбен фонд- 256,9 милиони евра до 2020

– Нова градба според ЕЕ стандарди околу 150 милиони евра

• Капацитет за испорака на обука на работниците за ЕЕ и ОИЕ – 10 верификувани градежни фирми и 200 тренри

• Иницијатива за Паритарен Фонд за обуки- повлекување на средства од фирмите за обука на нивните работници

Supported by

ДИСКУСИЈА кон предлог патоказот

• Дополнување на теми за обука на избраните занимања

• Предлагање други активности за остварување на потребниот број на работници

• Стимулации за спроведување на мерките за ЕЕ и ОИЕ

• Други финансиски шеми за поддршка на обуката на работниците

Supported by

www.buildupskills.mk Благодарам на вниманието

Д-р Ристо Иванов, CMC, PMP

Координатор на проектот