UNITED NATIONS | North Macedonia1

Ndoneumlse nga njeumlra aneuml eumlshteuml ende veumlshtireuml teuml kuptohen ploteumlsisht humbjet tragjike teuml jeteumlve dhe ndikimi i gjereuml negativ sheumlndeteumlsor dhe socio-ekonomik i shkaktuar nga KOVID-19 nga ana tjeteumlr janeuml shfaqur mundeumlsiteuml peumlr rikuperim meuml teuml mireuml Njeuml mundeumlsi e tilleuml eumlshteuml potenciali i transformimit digjital teuml ekonomiseuml dhe shoqeumlriseuml i cili do teuml keumlrkojeuml investime peumlrmes seuml cilave do teuml peumlrfitojneuml teuml gjitha segmentet e shoqeumlriseuml dhe veccedilaneumlrisht ato qeuml ka teuml ngjareuml qeuml teuml lihen pas

Mekanizmat digjitale ndash modaliteti i puneumls nga shteumlpia blerja nga interneti i sheumlrbimeve dhe mallrave sheumlrbimet publike onlajn e teuml ngjashme kaneuml qeneuml thelbeumlsore peumlr minimizimin e rrezikut teuml peumlrhapjes seuml KOVID-19 Neumlse disa biznese kaneuml pasur veumlshtireumlsi neuml fillim teuml pandemiseuml peumlr shkak teuml zvogeumllimit teuml numrit teuml vizitoreumlve tani ato mund teuml luleumlzojneuml peumlr shkak teuml afteumlsiseuml seuml tyre peumlr ta peumlrshtatur dhe rregulluar veprimtarineuml neuml internet neuml meumlnyreuml teuml shpejteuml dhe efikase Megjithateuml disa biznese vazhdojneuml teuml peumlrballen me veumlshtireumlsi peumlr shkak teuml voneseumls seuml transformimit teuml tyre digjital

Digjitalizimi eumlshteuml me reumlndeumlsi thelbeumlsore peumlr ndeumlrtim teuml serisheumlm dhe teuml peumlrmireumlsuar pasi ofron dhe kontribuon neuml procesin e efikasitetit e peumlrmireumlson qasjen ndash neuml veccedilanti qasjen neuml sheumlrbime publike dhe e zvogeumllon koston neuml planin afatmeseumlm dhe afatgjateuml

Maqedonia e Veriut ka sheumlnuar progres teuml konsideruesheumlm neuml keumlteuml drejtim dhe neuml vazhdimeumlsi peumlrfiton nga investimet e beumlra dhe peumlrshtatjet institucionale duke peumlrfshireuml themelimin e Keumlshillit peumlr Teknologji Informatike dhe Kompjuterike (TIK) Strategjineuml peumlr teuml Dheumlna teuml Hapura investimet neuml avancimin e shkathteumlsive digjitale peumlrfshirjen e TIK trajnimit neuml teuml gjitha modalitetet arsimore etj

Sidoqofteuml ekzistojneuml disa sfida teuml cilat keumlrkojneuml peumlrpjekje teuml shtuar

1 Pabaraziteuml vazhdojneuml andaj eumlshteuml detyra joneuml e peumlrbashkeumlt trsquoi trajtojmeuml ato dhe teuml beumljmeuml gjithnjeuml e meuml shumeuml peumlrpjekje peumlr ta integruar ploteumlsisht ccedildo aneumltar teuml shoqeumlriseuml soneuml neuml boteumln digjitale Adresimi i pabarazive eumlshteuml me reumlndeumlsi thelbeumlsore peumlr arritjen e ploteuml teuml potencialit teuml digjitalizimit peumlr njeuml zhvillim teuml qeumlndruesheumlm Peumlr shembull qasja neuml arsimin peumlrmes internetit eumlshteuml ende problem peumlr njeuml grup teuml feumlmijeumlve Pabaraziteuml e ngjashme vazhdojneuml neuml raport me mundeumlsineuml

peumlr qasje neuml sheumlrbime sheumlndeteumlsore

2 Mundeumlsia e peumlrdorimit teuml gjereuml dhe infrastruktura adekuate e TIK-seuml janeuml parakushte peumlr ta siguruar digjitalizimin e proceseve dhe sheumlrbimeve neuml teuml gjitheuml sektoreumlt e shoqeumlriseuml Peumlr shembull neuml zonat rurale solucionet digjitale mund teuml peumlrdoren neuml proceset bujqeumlsore mireumlpo neuml Maqedonineuml e Veriut ka ende zona gjeografike teuml cilat nuk kaneuml qasje adekuate neuml infrastruktureumln e TIK-seuml

3 Siguria neuml internet dhe siguria kibernetike - duhet teuml krijojmeuml njeuml mjedis teuml sigurt ku teuml gjitheuml do teuml keneuml mundeumlsi teuml zhvillohen neuml meumlnyreuml teuml mireumlfillteuml Duke filluar nga ngacmimi neuml internet deri te mbrojtja e teuml dheumlnave dhe sistemeve vitale Siguria eumlshteuml me reumlndeumlsi thelbeumlsore peumlr peumlrdorimin neuml rritje dhe teuml peumlrmireumlsuar teuml mjeteve dhe sheumlrbimeve digjitale

4 Roli i sistemit arsimor neuml procesin e digjitalizimit nxeumlneumlsit e soteumlm duhet teuml jeneuml teuml peumlrgatitur peumlr boteumln e neseumlrme Peumlr ta beumlreuml keumlteuml duhet trsquou sigurojmeuml qeuml infrastruktura e TIK-seuml teuml jeteuml neuml dispozicion peumlr teuml gjitheuml ndeumlrsa ata teuml keneuml afteumlsi teuml duhura peumlr trsquoi peumlrdor ato peumlr peumlrfitimet e tyre Rreth 80 e familjeve neuml Maqedonineuml e Veriut kaneuml qasje neuml internet peumlrseumlri ky numeumlr e leuml prapa njeuml teuml pesteumln e familjeve dhe feumlmijeumlve teuml tyre Qeveria ka beumlreuml hapa teuml reumlndeumlsisheumlm duke rritur peumlrfshirjen e trajnimit teuml TIK neuml teuml gjitha segmentet e arsimit por ne duhet teuml sigurohemi qeuml zhvillimi i afteumlsive digjitale teuml jeteuml i disponuesheumlm dhe prioritet peumlr teuml gjitheuml

Duke i zgjidhur keumlto sfida do teuml krijojmeuml kushtet qeuml digjitalizimi ta peumlrshpejtojeuml transformimin e sistemit dhe trsquoi nxit reformat duke shpjereuml peumlrfundimisht neuml njeuml jeteuml meuml teuml mireuml peumlr teuml gjitheuml

Rosana Duxhak Koordinator i Peumlrhersheumlm i OKB-seuml neuml Maqedonineuml e Veriut

SHK2021

BULETINI PEumlR ZHVILLIM TEuml QEumlNDRUESHEumlM 8

EDITORIAL Koordinator i peumlrhersheumlm i OKB-seumlTITUJTEditorial Peumlr digjitajlizmin faqja 1

KOVID-19 Aktivitetet e peumlrgjigjes dhe rimeumlkeumlmbjes nga KOVID-19 faqja 2

Korniza financiare e KBZhQ-seuml faqja 3Neuml fokus Peumlrgatitja peumlr vaksinat peumlr

KOVID-19 faqja 4

wwwfacebookcom1unmkwwwtwittercom1UN_MK

26 - UNODC zhvilloi njeuml takim me drejtorin e ri teuml Drejtoriseuml seuml Doganave dhe njeuml takim tjeteumlr me drejtorin e Byroseuml peumlr Siguri Publike teuml Maqedoniseuml seuml Veriut Teuml dy takimet ishin pas neumlnshkrimit teuml Marreumlveshjes peumlr krijimin e bashkeumlpunimit peumlr kontrollin e kufirit neuml vend neuml kuadeumlr teuml veprimit teuml peumlrbashkeumlt BE-UNODC teuml financuar nga Bashkimi Evropian 28-11 - UNHRC neuml Maqedonineuml e Veriut zhvilloi tre sesione peumlr ndeumlrtim teuml kapaciteteve neuml mbeumlshtetje teuml zbatimit teuml Strategjiseuml seuml komunikimit peumlr ndryshim shoqeumlror teuml prezantuar nga profesoreuml teuml Universitetit teuml Kentakit Neuml keumlto sesione moreumln pjeseuml specialisteuml teuml komunikimit nga OKB-ja si dhe nga organizata dhe institucione tjera duke peumlrfshireuml edhe personelin e UNHCR-seuml dhe teuml partnereumlve teuml saj

17-19 -Njeuml tryezeuml e rrumbullakeumlt me Policineuml kufitare dhe gjyqeumlsorin u organizua neuml Gjevgjeli neuml lidhje me qasjen neuml sistemin e azilit parimin e mosndeumlshkimit dhe ndalimin e azilkeumlrkuesve si vazhdim i evenimentit teuml organizuar nga UNHCR-ja dhe Policia kufitare neuml shtator teuml vitit 2020 18-19 - 13 aneumltareuml teuml OShC-ve teuml Platformeumls seuml baraziseuml gjinore moreumln pjeseuml neuml njeuml trajnim peumlr monitorimin e Planit nacional teuml veprimit 2018-2023 peumlr zbatimin e Konventeumls seuml Stambollit Trajnimi u organizua nga Komiteti i Helsinkit peumlr teuml Drejtat e Njeriut neuml kuadeumlr teuml programit rajonal teuml UN WomenBE EVAW ldquoZbatimi i Normave Ndryshimi i Mendjeverdquo 24 - Puneumltori neuml internet mbi Ligjin e ri peumlr zhvillimin e balancuar rajonal dhe Programin peumlr zhvillim dhe decentralizim teuml qeumlndruesheumlm lokal 2021-2023 (pjeseuml e veprimtariseuml seuml UNDP-MPPS ldquoZgjidhje Inovative peumlr njeuml Qasje meuml teuml Mireuml neuml Sheumlrbimet Lokalerdquo)

NGJARJET MEuml TEuml REumlNDEumlSISHME

SHKURT

JAN- SHK

UNITED NATIONS | North Macedonia2

Agjenciteuml e OKB vazhdojneuml trsquoi mbeumlshtesin masat peumlr peumlrgjigje ndaj KOVID-19 neuml vend peumlrmes analizave specifike dhe teuml holleumlsishme teuml peumlrqendruara neuml ccedileumlshtje brenda fushave teuml tyre peumlrkateumlse teuml ekspertizeumls

Programi i Kombeve teuml Bashkuara peumlr Zhvillim (UNDP) e ka mbeumlshtetur analizeumln e ndikimit teuml pandemiseuml KOVID-19 dhe masat peumlrkateumlse teuml peumlrgjigjes neuml lidhje me financimin e njeumlsive teuml veteumlqeverisjes lokale (NJVL) Analiza tregon se situata neuml nivelin lokal eumlshteuml peumlrkeqeumlsuar ndjesheumlm neuml tremujorin e dyteuml teuml vitit 2020 kur rritja e teuml ardhurave neuml krahasim me teuml njeumljteumln periudheuml neuml vitin 2019 ka qeneuml veteumlm 18 krahasuar me 118 neuml tremujorin e pareuml Peumlr dallim nga kjo neuml teuml njeumljteumln periudheuml komunat urbane kaneuml sheumlnuar njeuml reumlnie prej 22 teuml teuml ardhurave peumlr shkak teuml ndikimit meuml teuml theksuar teuml peumlrgjigjes ndaj KOVID-19 neuml zonat urbane

Kjo eumlshteuml rezultat i uljes seuml konsiderueshme teuml taksave teuml mbledhura neuml nivelin komunal kryesisht nga tatimi neuml proneuml i cili ka reumlneuml peumlr 1914 neuml tremujorin e dyteuml Teuml ardhurat e vetme qeuml vazhdimisht janeuml rritur dhe kaneuml qeneuml neuml proporcion teuml kundeumlrt me reumlnien e peumlrgjithshme kaneuml qeneuml transferimet nga pushteti qendror me 2748 rritje neuml tremujorin e pareuml dhe 2025 rritje neuml tremujorin e dyteuml neuml vitin 2020 neuml raport me vitin 2019 Sidoqofteuml keumltyre transferimeve (bllok dotacione) iu mungon fleksibiliteti andaj edhe cenohet niveli i decentralizimit fiskal duke i beumlreuml komunat vazhdimisht teuml varura nga qeveria dhe buxheti qendror

Neuml teuml njeumljteumln koheuml shpenzimet komunale kaneuml reumlneuml mesatarisht peumlr 178 me 28 reumlnie neuml zonat urbane krahasuar me rritjen pothuajse teuml sheshteuml neuml tremujorin e pareuml duke sugjeruar qeuml politikat e konsolidimit teuml iniciuara nga komunat kaneuml pasur ndikim teuml forteuml neuml peumlrmaseumln e sheumlrbimeve teuml ofruara Njeuml nga kategoriteuml e pakta teuml shpenzimeve komunale qeuml janeuml rritur ndjesheumlm kaneuml qeneuml subvencionet publike

Njeumlri ndeumlr rekomandimet kryesore teuml bazuara neuml keumlteuml hulumtim eumlshteuml sigurimi i decentralizimit fiskal teuml avancuar peumlrmes (1) sigurimit teuml fondeve teuml mjaftueshme peumlr kompetencat lokale duke reformuar sistemin e transferimeve fiskale (2) peumlrmireumlsimit teuml menaxhimit teuml financave publike (MFP) dhe kapacitetit administrativ neuml nivelin lokal (3) rritjes seuml transparenceumls dhe llogaridheumlnies fiskale dhe (4) peumlrforcimit teuml rregullave teuml reja fiskale me fokus neuml disiplineumln fiskale dhe qeumlndrueshmeumlrineuml fiskale neuml komuna gjateuml reumlnies ekonomikesociale

Hulumtimi neuml fjaleuml zbulon njeuml koordinim dhe komunikim horizontal dhe vertikal neuml nivelin komunal peumlrmes rolit teuml organeve efikase efektive dhe transparente teuml komunave peumlr menaxhim teuml krizave ndoneumlse pjeseumlrisht meuml pak teuml suksesshme neuml ndarjen e praktikave meuml teuml mira dhe sigurimin e pjeseumlmarrjes seuml institucioneve lokale si shkollat kopshtet qendrat ditore dhe institucionet e kultureumls Mangeumlsiteuml e sistemit teuml menaxhimit teuml

krizeumls lidhen kryesisht me boshlleumlqet ligjore peumlr krijimin dhe funksionimin e seliseuml seuml komunave mungeseumln e njeuml kornize teuml qeumlndrueshme peumlr rikuperim nga katastrofat natyrore dhe ato ateuml shkaktuara nga njereumlzit si dhe nga dyfishimi i hereumlpashershme i kompetencave midis sistemit peumlr menaxhim teuml krizave dhe atij peumlr mbrojtje dhe shpeumltim

Peumlr sa iu peumlrket sheumlrbimeve sheumlrbimet komunale ngeleumln teuml pandeumlrprera ndeumlrsa vullnetareumlt arriteumln teuml sheumlnojneuml rezultate teuml shkeumllqyeshme neuml saje teuml pakove humanitare gjeuml qeuml e potencon nevojeumln e rregullimit meuml teuml mireuml teuml puneumls seuml vullnetareumlve dhe avancimit teuml integrimit neuml suaza teuml sistemit peumlr menaxhim teuml krizave Njeumlra ndeumlr sfidat e sheumlrbimeve komunale peumlrfshinte protokolle teuml puneumls neuml ccedilerdhe kopshte dhe qendra ditore Komunat neuml peumlrgjitheumlsi nuk janeuml teuml peumlrfshira neuml adresimin e sfidave qeuml ndeumlrlidhen me rritjen e incidenteve teuml dhuneumls neuml familje duke i leumlneuml keumlto ccedileumlshtje neuml doreuml stacioneve policore dhe qendrave ndeumlrkomunale peumlr puneuml sociale Neuml fusheumln e arsimit komunat i kaneuml ndjekur rregulloret shteteumlrore peumlr meumlsim nga distanca ku mungesa e internetit e pajisjeve dhe afteumlsive digjitale janeuml veccediluar si sfidat kryesore peumlr nxeumlneumlsit prindeumlrit dhe arsimtareumlt

UNHCR-ja ka ofruar mbeumlshtetje peumlr autoritetet neuml Qendreumln e Peumlrkohshme teuml Transitit neuml Vinojoug me azhurnimin dhe mireumlmbajtjen e softuerit teuml skanerit Rapiscan dhe trajnimin e personelit qeuml e peumlrdor ateuml Kjo ka mundeumlsuar rifillimin e regjistrimit biometrik teuml teuml gjitheuml individeumlve teuml kapur neuml leumlvizje teuml peumlrzier nga autoritetet kufitare qeuml u pezullua qeuml nga marsi i vitit 2020 peumlr shkak teuml KOVID-19

Njeumlzet e shtateuml gazetareuml nga mediat nacionale dhe lokale teuml lajmeve moreumln pjeseuml neuml tre trajnime njeumlditore dhe i fuqizuan kapacitetet e tyre mbi ldquoRaportimin e ndjesheumlm ndaj gjiniseuml dhe rolin e gazetareumlve neuml eliminimin e dhuneumls mbi bazeuml gjinorerdquo Trajnimi eumlshteuml organizuar nga njeuml organizateuml partnere e UN Women ldquoShoqata e Juristeumlve teuml Rinj teuml Maqedoniseuml seuml Veriutrdquo si pjeseuml e programit rajonal teuml UN Women-EU qeuml i jep fund dhuneumls ndaj grave ldquoZbatimi i Normave Ndryshimi i Mendjeverdquo

UN Women e vazhdoi partneritetin me Ambasadeumln e Franceumls neuml Maqedonineuml e Veriut dhe diskutoi mbi aktivitetet e peumlrbashkeumlta neuml driteumln e Forumit teuml ldquoBrezit teuml Peumlrkushtuar peumlr Barazirdquo njeuml tubim global peumlr barazineuml gjinore i thirrur nga UN Women dhe i bashkeumldrejtuar nga qeveriteuml e Meksikeumls dhe Franceumls (Meksiko Siti 29ndash31 mars 2021) Franca dhe Maqedonia e Veriut janeuml pjeseuml e teuml njeumljtit Koalicion teuml veprimi peumlr teuml drejtat e autonomiseuml trupore dhe sheumlndetit seksuale

UNDP e ka hapur qendreumln e burimeve rinore ICan neuml Gostivar e themeluar me qeumlllim teuml inkurajimit teuml teuml rinjve teuml angazhohen neuml inovacion dhe sipeumlrmarrje trsquoi mbeumlshtesin ideteuml peumlr digjitalizim dhe gjelbeumlrim trsquoi ndihmojeuml teuml rinjteuml trsquoi zhvillojneuml afteumlsiteuml e nevojshme peumlr tregun e puneumls dhe trsquoi ndihmojneuml ata teuml ndeumlrtojneuml njeuml karriereuml neuml komunitetin e tyre Qendra menaxhohet nga Universiteti i Evropeumls Juglindore (UEJL) neuml partneritet me Komuneumln e Gostivarit projekti i UNDP zbatohet me mbeumlshtetjen e Agjenciseuml Zvicerane peumlr Zhvillim dhe Bashkeumlpunim

Mbledhja e pareuml e Keumlshillit Drejtues (KD) teuml Projektit teuml Peumlrbashkeumlt ldquoPlanifikimi i politikeumls dhe diskursit teuml migracionit teuml bazuar neuml prova neuml Maqedonineuml e Veriutrdquo eumlshteuml zhvilluar meuml 10 shkurt 2021 me 23 aneumltareuml teuml KD-seuml nga institucionet nacionale organizatat e shoqeumlriseuml civile IOM UNFPA UNHCR dhe Zyra e Koordinatorit teuml Peumlrhersheumlm teuml OKB-seuml

Mbledhja eumlshteuml hapur nga Ndihmeumlsministri peumlr Bashkim Evropian dhe Bashkeumlpunim Ndeumlrkombeumltar i Ministriseuml seuml Puneumlve teuml Brendshme (MPB) dhe Koordinatori i Peumlrhersheumlm i Kombeve teuml Bashkuara neuml Maqedonineuml e Veriut Peumlrfaqeumlsuesi

i Ministriseuml seuml Puneumlve teuml Brendshme shprehu mireumlnjohje peumlr mbeumlshtetjen qeuml e ofron sistemi i OKB-seuml peumlr institucionet nacionale dhe kontributin e tyre neuml procesin e reformave neuml vend Ai theksoi se flukset e migracionit keumlrkojneuml njeuml qasje gjitheumlpeumlrfshireumlse neuml hartimin e politikave dhe diskursit teuml migracionit kurse mungesa e teuml dheumlnave teuml bazuara neuml prova eumlshteuml njeuml nga sfidat kryesore teuml identifikuara neuml dokumentet strategjike nacionale peumlrfshireuml Rezoluteumln e meumlparshme mbi Politikeumln e Migracionit Neuml keumlteuml drejtim ai theksoi se MPB-ja do ta mbeumlshteseuml ploteumlsisht zbatimin e aktiviteteve teuml projektit i cili do teuml kontribuoj neuml tejkalimin e sfidave teuml identifikuara dhe do teuml mundeumlsojeuml krijimin e njeuml politike teuml migracionit teuml bazuar neuml prova

Koordinatori i Peumlrhersheumlm i OKB-seuml e theksoi qeumlndrimin e OKB neuml menaxhimin e migracionit dhe nevojeumln peumlr zhvillimin e njeuml politike teuml re Ajo shpjegoi qeuml projekti do ta mbeumlshteseuml zhvillimin e njeuml politike mbi migracionin qeuml do teuml jeteuml parashikuese e bazuar neuml prova dhe do trsquoi fuqizojeuml kapacitetet institucionale duke krijuar njeuml Indeks teuml migracionit Profil teuml migracionit dhe prezantimin e modulit teuml migracionit neuml studimin e fuqiseuml seuml puneumls si dhe peumlrmes peumlrdorimit teuml peumlrmbledhjes seuml teuml dheumlnave inovative dhe mjeteve teuml analizeumls (teuml dheumlna teuml meumldha) Koordinatori i Peumlrhersheumlm gjithashtu theksoi se mbeumlshtetja nga teuml gjitheuml partnereumlt e peumlrfshireuml neuml projekt eumlshteuml thelbeumlsore peumlr arritjen e rezultateve teuml pritura veccedilaneumlrisht peumlr krijimin e politikave vizionare teuml migracionit dhe teuml bazuara neuml prova qeuml do teuml ndihmojneuml neuml pozicionimin e vendit si njeuml shembull rajonal dhe global neuml keumlteuml fusheuml Koordinatori i Programit teuml Peumlrbashkeumlt teuml IOM-it seuml bashku me aneumltareumlt e ekipit teuml UNFPA-s dhe UNHCR-seuml e prezantuan qeumlllimin kryesor teuml projektit qeuml eumlshteuml kontributi neuml menaxhimin efektiv demografik dhe dinamikave teuml migracionit peumlrmes zhvillimit teuml politikave peumlrkateumlse teuml bazuar neuml prova Po ashtu e shpalosi njeuml prezantim teuml shkurteumlr teuml komponenteumlve teuml projektit Takimi i pareuml i KD-seuml u shfryteumlzua gjithashtu peumlr trsquoi prezantuar aktivitetet e planifikuara peumlr vitin 2021 sipas Planit teuml Puneumls seuml projektit

Peumlrparimi i peumlrshpejtuar i njereumlzimit gjateuml dy dekadave teuml fundit ka sjelleuml njeuml rritje teuml shpejteumlsiseuml dinamikeumls dhe kompleksitetit teuml sfidave teuml zhvillimit teuml soteumlm duke rezultuar neuml njeuml hendek midis praktikeumls ekzistuese teuml zhvillimit dhe ritmit teuml ndryshimit Neuml vitin 2019 UNDP vendosi teuml tejkalojeuml keumlteuml hendek duke krijuar peumlrnjeumlhereuml 60 laboratoreuml peumlrshpejtues Njeuml vit meuml voneuml faleuml mbeumlshtetjes seuml Ministriseuml Federale peumlr Bashkeumlpunim Ekonomik dhe Zhvillim teuml Gjermaniseuml Fondi teuml Katarit peumlr Zhvillim dhe partnereumlve themeloreuml teuml UNDP-seuml UNDP-ja eumlshteuml duke hapur 32 laboratoreuml teuml rinj peumlrshpejtues Rrjeti meuml i madh dhe meuml i shpejteuml i teuml meumlsuarit mbi sfidat e zhvillimit tani mbulon 116 vende

Njeuml nga shtesat meuml teuml fundit neuml rrjet eumlshteuml Laboratori i peumlrshpejtuesit neuml zyreumln e UNDP-seuml neuml Shkup Maqedonineuml e Veriut Ekipi i ri i Laboratorit peumlrshpejtues do trsquoi mbeumlshteseuml peumlrpjekjet e UNDP-seuml peumlr ta peumlrshpejtuar progresin drejt Qeumlllimeve teuml Zhvillimit teuml Qeumlndruesheumlm duke krijuar inteligjenceuml vepruese zgjidhjen e hartave dhe zhvillimin e portofolit teuml eksperimenteve qeuml do teuml ndihmojneuml neuml trajtimin e sfidave teuml zhvillimit teuml vendit neuml meumlnyra teuml reja dhe kreative

Neuml vitin 2021 Laboratori peumlrshpejtues i UNDP neuml Maqedonineuml e Veriut do teuml peumlrqendrohet neuml iniciativa teuml dizajnuara peumlr ta katalizuar transformimin e sistemit dhe peumlr trsquoi peumlrshpejtuar reformat neuml sektorin publik duke i avancuar praktikat e qeverisjes seuml mireuml teuml bazuara neuml njeuml qasje ldquoteuml teumlreuml shoqeumlriseumlrdquo Laboratori gjithashtu do ta mbeumlshteseuml vendin peumlr ta trajtuar ccedileumlshtjen e vendeve teuml ardhshme teuml puneumls dhe duke punuar me Qytetin e Shkupit kryeqytetin e vendit me qeumlllim teuml zhvillimit teuml njeuml portofoli intervenimesh peumlr trsquoi trajtuar sfidat kryesore teuml zhvillimit

AKTIVITETET E PEumlRGJIGJES DHE RIMEumlKEumlMBJES NGA KOVID-19

AKTIVITETE TJERA

UNITED NATIONS | North Macedonia 3

Ccedilka eumlshteuml Korniza e financimitKornizat e Bashkeumlpunimit teuml OKB peumlr Zhvillim teuml Qeumlndruesheumlm (KBZhQ) peumlr Maqedonineuml e Veriut 2021-2025 eumlshteuml dokumenti kryesor strategjik qeuml udheumlheq puneumln e Sistemit teuml OKB neuml vend Ajo shoqeumlrohet nga Korniza e Financimit KBZHQ qeuml e peumlrshkruan koston e peumlrgjithshme teuml arritjes seuml rezultateve teuml KBZHQ-seuml si dhe njeuml pamje teuml situateumls seuml financimit teuml KBZhQ-seuml Korniza e Financimit ofron ndarje teuml holleumlsishme neuml vite sipas rezultatit dhe prodhimit sipas burimit teuml financimit dhe modalitetit teuml financimit dhe sipas disponueshmeumlriseuml seuml fondeve

Qeumlllimi kryesor i Kornizeumls seuml Financimit eumlshteuml ta rriseuml transparenceumln e informacionit financiar neuml lidhje me puneumln e OKB-seuml neuml vend si dhe teuml sheumlrbejeuml si njeuml mjet peumlr planifikim financiar menaxhim dhe mobilizim teuml burimeve Si njeuml referenceuml dhe peumlrmbledhje e vetme e standardizuar e situateumls seuml financimit teuml KBZHQ-seuml korniza neuml fjaleuml synon teuml sigurojeuml njeuml bazeuml peumlr dialog mbi keumlto ccedileumlshtje midis OKB-seuml qeverive dhe partnereumlve tjereuml teuml zhvillimit dhe si njeuml kornizeuml peumlr rritjen e koherenceumls seuml sistemit teuml OKB-seuml dhe mbivendosjen e zvogeumlluar neuml mobilizimin dhe menaxhimin e burimeve Ajo gjithashtu e mbeumlshtet OKB-neuml me qasjen e koordinuar dhe teuml peumlrbashkeumlt peumlr mobilizimin e burimeve dhe identifikimin e instrumenteve neuml dispozicion duke peumlrcaktuar dhe monitoruar boshlleumlkun e financimit

Korniza e Financimit teuml Maqedoniseuml seuml Veriut eumlshteuml zhvillua midis neumlntorit teuml vitit 2020 dhe shkurtit teuml vitit 2021 Njashtu eumlshteuml miratuar seuml fundmi nga Keumlshilli i Peumlrbashkeumlt Drejtues mes Qeveriseuml dhe OKB-seuml Vlereumlsimet e kostos neuml Kornizeumln e Financimit kryesisht e mbulojneuml periudheumln peseumlvjeccedilare teuml KBZHQ-seuml bazuar neuml teuml dheumlnat financiare dhe vlereumlsimet nga teuml gjitha 18 agjenciteuml e OKB-seuml neumlnshkruese teuml KBZHQ-seuml

2021-2025 gjithsej resurse neuml dispozicionKeumlrkesa e peumlrgjithshme e parashikuar peumlr financim peumlr arritjet e KBZHQ-seuml gjateuml peseuml viteve eumlshteuml 1782 milion dollareuml amerikan me njeuml peumlrzierje teuml ekuilibruar teuml fondeve neuml dispozicion dhe atyre qeuml do teuml sigurohen Peumlr peseuml vitet e plota neuml dispozicion janeuml 36 teuml fondeve teuml nevojshme ndeumlrsa 64 pritet qeuml teuml sigurohen Vlereumlsuar nga vitit i pareuml i implementimit shumica e fondeve eumlshteuml tashmeuml neuml dispozicion me veteumlm 28 ose 138 milion ende ngelet qeuml teuml sigurohen

Nevojat e financimit sipas rezultateve teuml Kornizeumls seuml bashkeumlpunimitNga rezultatet e KBZhQ-seuml Mjedisi i Sheumlndetsheumlm eumlshteuml meuml intensiv peumlr sa u peumlrket burimeve me rreth gjysmeumln e vlereumls seuml peumlrgjithshme teuml fondeve (46 ose 838 milion dollareuml) teuml nevojshme peumlr peumlrmbushje teuml keumltij rezultati pasuar nga Qeverisja e Mireuml qeuml keumlrkon rreth 24 (ose 436 milion dollareuml) teuml fondit teuml peumlrgjithsheumlm gjegjeumlsisht Prosperiteti Gjitheumlpeumlrfshireumls dhe Sheumlrbime Cileumlsore peumlr teuml Gjitheuml me rreth 14 teuml keumlrkeseumls seuml peumlrgjithshme peumlr secilin (peumlrkateumlsisht 255 milion dollareuml dhe 252 milion dollareuml) Kjo eumlshteuml neuml peumlrputhje me natyreumln meuml intensive teuml burimeve peumlr aktivitetet e nevojshme peumlr trsquoi adresuar sfidat mjedisore siccedil janeuml pastrimet komplekse teuml peumlrbeumlrjeve teuml rrezikshme kimike investimet e reumlndeumlsishme neuml infrastruktureumln e menaxhimit teuml peumlrmbytjeve instrumente teuml konsideruesheumlm teuml financave teuml gjelbra etj Peumlr sa i peumlrket statusit teuml financimit mjetet financiare peumlr Rezultatin 3 kryesisht mbeten peumlr trsquou siguruar (69) ndeumlrsa njeuml pjeseuml meuml e uleumlt por ende e konsiderueshme e financimit ngel peumlr trsquou siguruar peumlr Rezultatet 1 2 dhe 4 me 65 59 peumlrkateumlsisht 56

Nevojat sipas organizatave teuml familjes seuml OKB-seuml Madheumlsia e keumlrkesave financiare teuml njeumlsive ekonomike ndryshon ndjesheumlm neuml peumlrputhje me aktivitetet dhe mandatet e tyre teuml ndryshme Aktivitetet e parashikuara nga UNDP UNOPS dhe UNICEF keumlrkojneuml financim teuml mbi 10 milion dollareuml peumlr agjenci FAO UNEP UNHCR IOM OBSH UNWOMEN dhe ILO parashikojneuml nga 5 deri neuml 10 milion dollareuml financim teuml nevojsheumlm Neuml fund UNFPA UNODC UNIDO UNESCO UN HABITAT UNECE UNDRR dhe OHCHR parashikojneuml 5 milion dollareuml ose meuml pak mjete teuml nevojshme peumlr agjenci Kjo i reflekton llojet e ndryshme dhe modalitetet e mbeumlshtetjes teuml ofruara nga agjenciteuml e ndryshme ku pjesa meuml e madhe e tyre peumlr siguron mbeumlshtetje peumlrmes ldquomasave teuml butardquo dmth keumlshilla rreth politikave avokim dhe ndeumlrtim teuml kapaciteteve ndeumlrsa meuml pak agjenci i kombinojneuml ldquomasat e butardquo me burime meuml investive dhe implementim

Modelet e financimitMund teuml merren neuml konsiderateuml opsionet peumlr teuml kaluar meuml shumeuml drejt financimit meuml teuml pacaktuar ose teuml bashkuar me qeumlllim teuml peumlrmireumlsimit teuml kombinimit teuml modalitetit teuml financimit Midis fondeve qeuml aktualisht janeuml neuml dispozicion peumlrzierja e modalitetit teuml financimit eumlshteuml e anuar kah financimi i bazuar neuml projekt (349 milion dollareuml) e ndjekur nga fondi bazeuml (145 milion dollareuml) dhe financimi i bashkuar dhe vertikal (109 milion dollareuml) Proporcionet nga modalitetet tjera teuml financimit janeuml duksheumlm meuml teuml vogla (financimi i qeveriseuml 29 milion dollareuml fonde tematike 14 milion dollareuml) ose shuma tejet teuml vogla (financimi i sektorit privat 002 milion dollareuml) Mbeumlshtetja e larteuml neuml financimin specifik teuml projektit sinjalizon njeuml peumlrzierje teuml modalitetit teuml financimit neumln nivelin optimal qeuml peumlrmban shumeuml ndihma teuml peumlrcaktuara fuqisheumlm qeuml e rrit koston e transaksionit dhe e zvogeumllon potencialin qeuml ekipi i OKB-seuml teuml sigurojeuml mbeumlshtetje meuml teuml gjereuml dhe meuml koherente peumlr qeverineuml

Neuml peumlrputhje me angazhimet e saja peumlr transparenceuml dhe peumlrgjegjeumlsi OKB-ja do trsquoi azhurnojeuml rregullisht teuml dheumlnat e Kornizeumls seuml Financimit gjateuml periudheumls seuml implementimit teuml KBZHQ-seuml

KBZhQ 2021-2025 qasja tek resurset dhe Korniza e financinit

2021-2025 SDCF RESOURCE AVAILABILITY

SDCF TOTAL REQUIREMENTS

36

$646

$20

$40

$60

$80

$100

$120

$140

Available To be mobilized

$1782million

64 $1136

ANNUAL REQUIREMENT

72 $35

$20

$40

$60

Available To be mobilized

$488million

28 $138

REQUIREMENTS PER OUTCOME

14$255

$20

$40

$60

$80

$100

Outcome 1

24$436

Outcome 4

14$252

Outcome 2

47$838

Outcome 3

35available

41available

31available 44

available

2021 RESOURCE AVAILABILITY

$740

$288

$161

$88

$80

$77

$76

$72

$59

$58

$36

$20

$14

$06

$04

$03

$01

$01

$0$20$40$60$80UNDP

UNOPS

UNICEF

FAO

UNEP

UNHCR

IOM

WHO

UN WOMEN

ILO

UNFPA

UNODC

UNIDO

UNESCO

UN HABITAT

UNECE

OHCHR

UNDDRREQUIREMENTS PER ENTITYin US$ million

UNITED NATIONS | North Macedonia 4

Maqedonia e Veriut filloi me vaksinimin peumlr KOVID-19

Meuml 17 shkurt teuml keumltij viti Maqedonia e Veriut e filloi fazeumln e pareuml teuml vaksinimit peumlr KOVID-19 neuml peumlrputhje me planin e saj nacional peumlr vaksinim i cili i jep peumlrpareumlsi vaksinimit peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsor qytetareumlt profesioni i teuml cileumlve i veuml ata neuml rrezik teuml veccedilanteuml nga infektimi me KOVID-19

Administrimi i vaksineumls varet nga situata epidemiologjike disponueshmeumlria e vaksinave KOVID-19 dhe kapaciteti global i prodhuesve peumlr prodhim teuml saj Tani eumlshteuml neuml rrjedheuml e sipeumlr vaksinimi i punonjeumlsve sheumlndeteumlsoreuml qeuml drejtpeumlrseumldrejti punojneuml me pacienteuml teuml seumlmureuml meuml pas neuml radheuml do teuml jeneuml njereumlzit e moshuar si dhe grupet me prioritet

Jo teuml gjitheuml mund teuml vaksinohen menjeumlhereuml pasi sigurimi i vaksinave teuml mjaftueshme eumlshteuml i veumlshtireuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml prodhimit dhe furnizimit Peumlrcaktimi i peumlrpareumlsive strategjike eumlshteuml thelbeumlsor peumlr teuml siguruar qeuml deumlrgesat e para teuml dozave teuml vaksinave teuml keneuml ndikimin meuml teuml madh teuml mundsheumlm neuml zvogeumllimin e seumlmundjeve teuml reumlnda dhe vdekjeve Kjo neumlnkupton dheumlnien peumlrpareumlsi teuml individeumlve meuml teuml rrezikuar siccedil janeuml punonjeumlsit e kujdesit sheumlndeteumlsor qeuml i trajtojneuml pacienteumlt me KOVID-19 dhe personat e moshuar teuml cileumlt janeuml neuml rrezik meuml teuml madh qeuml teuml peumlsojneuml meuml reumlndeuml nga seumlmundja Meqeneumlse grupeve teuml popullsiseuml neuml rrezik teuml larteuml u eumlshteuml dheumlneuml peumlrpareumlsi shumeuml kategori tjera teuml qytetareumlve do teuml duhet teuml presin peumlr teuml marreuml vaksineumln e tyre peumlr KOVID-19

Plani nacional i shpeumlrndarjes seuml vaksinimit do teuml vazhdojeuml teuml zhvillohet neuml javeumlt dhe muajt e ardhsheumlm pasi qeuml meuml shumeuml vaksina teuml ndryshme peumlr KOVID-19 do teuml beumlhen teuml disponueshme neuml vend Qeumlllimi peumlrfundimtar eumlshteuml qeuml teuml mbulohen teuml gjitheuml njereumlzit mbi mosheumln 18 vjeccedilare

Kuptohet qeuml do teuml duhet koheuml peumlr trsquoi vaksinuar teuml gjitheuml peumlr KOVID-19 andaj ndeumlrkoheuml duhet teuml vazhdojmeuml trsquoiu peumlrmbahemi masave teuml provuara qeuml i mbajneuml teuml gjitheuml teuml sigurteuml distanca fizike peumlrdorimi i duhur i maskeumls dhe higjiena e duarve

Fillimi shpreseumldheumlneumls i vaksinimit inicion ccedileumlshtje teuml reja disa prej teuml cilave janeuml adresuar meuml poshteuml

A janeuml teuml sigurta vaksinat KOVID-19

Peumlr ta aprovuar peumlrdorimin e tyre vaksinat KOVID-19 duhet trsquoi peumlrmbushin standardet meuml teuml larta teuml siguriseuml dhe efikasitetit Komuniteti global eumlshteuml bashkuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml jashteumlzakonshme peumlrmes investimeve teuml pashembullta financiare dhe bashkeumlpunimeve shkencore peumlr zhvillim teuml vaksinave KOVID-19 neuml njeuml koheuml rekord madje edhe meuml shumeuml eumlshteuml neuml zhvillim e sipeumlr Megjithateuml peumlrshpejtimi i procesit nuk i ka beumlreuml sistemet e testimit vlereumlsimit teuml rezultateve dhe aprovimit teuml ndonjeuml vaksine meuml pak rigoroze Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) po e monitoron me kujdes shpeumlrndarjen e teuml gjitha vaksinave KOVID-19 peumlrfshireuml monitorimin e ngjarjeve teuml siguriseuml

A mund trsquoi rikthehem jeteumls normale pasi teuml vaksinohem

Zhvillimi kryesor neuml peumlrgjigjen ndaj pandemiseuml eumlshteuml disponueshmeumlria e vaksinave teuml sigurta dhe efektive Ndikimi i mundsheumlm i vaksinave peumlr teuml na ndihmuar trsquoi japim fund keumlsaj pandemie do teuml keumlrkojeuml koheuml Neuml fakt kjo do teuml mund teuml realizohet veteumlm neumlse shumica deumlrrmuese e njereumlzve bashkohen neuml keumlteuml peumlrpjekje dhe vaksinohen Rikthimi neuml gjendje normale nuk do teuml varet nga afteumlsia joneuml peumlr ta eliminuar ose jo seumlmundjen neuml disa zona por nga pamundeumlsia e peumlrcjelljes seuml seumlmundjes peumlrmes teuml gjitheuml kufijve taneuml Ne jemi teuml sigurt veteumlm kur teuml gjitheuml janeuml teuml sigurt

Vaksinat KOVID-19 i peumlrmireumlsojneuml ndjesheumlm masat qeuml tashmeuml i kemi neuml dispozicion peumlr ta luftuar keumlteuml seumlmundje por ato nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr ta penguar transmetimin Prandaj

ato nuk do ta zeumlvendeumlsojneuml peumlrdorimin e maskave mbajtjen e distanceumls dhe higjieneumln e duarve neuml teuml ardhmen e afeumlrt Ndoneumlse vaksinimi sheumlnon progres ne megjithateuml nuk duhet ta lejojmeuml ta zbresim nivelin e kujdesit pasi kjo mund teuml beumlhet shkas peumlr peumlrhapjen e virusit neuml njeuml komunitet meuml teuml gjereuml

KOVID-19 peumlrballeuml mitit dhe shkenceumls

Neuml internet dhe anekeumlnd mediave sociale qarkullojneuml shumeuml dezinformata dhe mite neuml lidhje me KOVID-19 dhe vaksinat

Peumlr keumlteuml arsye me reumlndeumlsi eumlshteuml trsquoi merrni informacionet dhe keumlshillat nga burimet e besueshme Njeuml burim i tilleuml i besuesheumlm eumlshteuml HealthBuddy+ vegeumll e zhvilluar nga zyrat rajonale e UNICEF-it dhe OBSH-seuml e disponueshme neuml gjuheumlt maqedonase dhe shqipe faleuml mbeumlshtetjes financiare teuml Agjenciseuml Amerikane peumlr Zhvillim Ndeumlrkombeumltar (USAID) Vegla neuml fjaleuml ofron qasje neuml informacione teuml azhurnuara dhe teuml bazuara neuml prova peumlr virusin KOVID-19 dhe peumlr vaksineumln KOVID-19 Zbriteni aplikacionin neuml Apple dhe Google Play peumlr teuml komunikuar me ccedilatbot peumlr trsquoi raportuar thashetheme dhe peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml hulumtime dhe sondazhe ndash gjithccedilka eumlshteuml neuml doreumln tuaj

Koheumlve teuml fundit Qendra peumlr Bashkeumlpunim e OBSH-seuml peumlr Sigurineuml e Vaksinave e publikoi njeuml ueb faqe peumlr vaksineumln KOVID-19 ku ofroi shpjegim teuml vaksinimit qeuml ofron video dhe podkaste peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsoreuml dhe publikun me qeumlllim teuml adresimit teuml pyetjeve teuml zakonshme neuml lidhje me vaksinat KOVID-19 (gjendet keumltu)

Source UNICEF

wwwunmk

Neuml fokus peumlrgatitja peumlr vaksinat peumlr KOVID-19

The latest version of the Sustainable Development Bulletin is available on UN North Macedonia website For additional information please contact rc-northmacedoniaunorg Produced by the UN Resident Coordinatorrsquos Office in North Macedonia | 8 March 2021

Vaccine preparation Photo credit UNICEF2020Georgiev

COVID-19 mite dhe fakte peumlr vaksinat

ldquoScience in 5rdquo (Shkenca neuml 5) eumlshteuml njeuml video dhe podkast seri e cila i reflekton bisedimet rreth shkenceumls Eksperteumlt e OBSH-seuml i shpjegojneuml faktet shkencore neuml lidhje me KOVID-19 neuml ccedildo episod peseumlminuteumlsh (gjendet keumltu)

Shihni keumltu udheumlheqeumlsin kryesor shkencor teuml OBSH-seuml duke e shpjeguar vaksineumln KOVID-19 neuml lidhje me pyetjet neuml fusheumln e shkenceumls nga 12 shkurti i vitit 2021

Source WHO

QUICK LINKS

UNITED NATIONS | North Macedonia 3

Ccedilka eumlshteuml Korniza e financimitKornizat e Bashkeumlpunimit teuml OKB peumlr Zhvillim teuml Qeumlndruesheumlm (KBZhQ) peumlr Maqedonineuml e Veriut 2021-2025 eumlshteuml dokumenti kryesor strategjik qeuml udheumlheq puneumln e Sistemit teuml OKB neuml vend Ajo shoqeumlrohet nga Korniza e Financimit KBZHQ qeuml e peumlrshkruan koston e peumlrgjithshme teuml arritjes seuml rezultateve teuml KBZHQ-seuml si dhe njeuml pamje teuml situateumls seuml financimit teuml KBZhQ-seuml Korniza e Financimit ofron ndarje teuml holleumlsishme neuml vite sipas rezultatit dhe prodhimit sipas burimit teuml financimit dhe modalitetit teuml financimit dhe sipas disponueshmeumlriseuml seuml fondeve

Qeumlllimi kryesor i Kornizeumls seuml Financimit eumlshteuml ta rriseuml transparenceumln e informacionit financiar neuml lidhje me puneumln e OKB-seuml neuml vend si dhe teuml sheumlrbejeuml si njeuml mjet peumlr planifikim financiar menaxhim dhe mobilizim teuml burimeve Si njeuml referenceuml dhe peumlrmbledhje e vetme e standardizuar e situateumls seuml financimit teuml KBZHQ-seuml korniza neuml fjaleuml synon teuml sigurojeuml njeuml bazeuml peumlr dialog mbi keumlto ccedileumlshtje midis OKB-seuml qeverive dhe partnereumlve tjereuml teuml zhvillimit dhe si njeuml kornizeuml peumlr rritjen e koherenceumls seuml sistemit teuml OKB-seuml dhe mbivendosjen e zvogeumlluar neuml mobilizimin dhe menaxhimin e burimeve Ajo gjithashtu e mbeumlshtet OKB-neuml me qasjen e koordinuar dhe teuml peumlrbashkeumlt peumlr mobilizimin e burimeve dhe identifikimin e instrumenteve neuml dispozicion duke peumlrcaktuar dhe monitoruar boshlleumlkun e financimit

Korniza e Financimit teuml Maqedoniseuml seuml Veriut eumlshteuml zhvillua midis neumlntorit teuml vitit 2020 dhe shkurtit teuml vitit 2021 Njashtu eumlshteuml miratuar seuml fundmi nga Keumlshilli i Peumlrbashkeumlt Drejtues mes Qeveriseuml dhe OKB-seuml Vlereumlsimet e kostos neuml Kornizeumln e Financimit kryesisht e mbulojneuml periudheumln peseumlvjeccedilare teuml KBZHQ-seuml bazuar neuml teuml dheumlnat financiare dhe vlereumlsimet nga teuml gjitha 18 agjenciteuml e OKB-seuml neumlnshkruese teuml KBZHQ-seuml

2021-2025 gjithsej resurse neuml dispozicionKeumlrkesa e peumlrgjithshme e parashikuar peumlr financim peumlr arritjet e KBZHQ-seuml gjateuml peseuml viteve eumlshteuml 1782 milion dollareuml amerikan me njeuml peumlrzierje teuml ekuilibruar teuml fondeve neuml dispozicion dhe atyre qeuml do teuml sigurohen Peumlr peseuml vitet e plota neuml dispozicion janeuml 36 teuml fondeve teuml nevojshme ndeumlrsa 64 pritet qeuml teuml sigurohen Vlereumlsuar nga vitit i pareuml i implementimit shumica e fondeve eumlshteuml tashmeuml neuml dispozicion me veteumlm 28 ose 138 milion ende ngelet qeuml teuml sigurohen

Nevojat e financimit sipas rezultateve teuml Kornizeumls seuml bashkeumlpunimitNga rezultatet e KBZhQ-seuml Mjedisi i Sheumlndetsheumlm eumlshteuml meuml intensiv peumlr sa u peumlrket burimeve me rreth gjysmeumln e vlereumls seuml peumlrgjithshme teuml fondeve (46 ose 838 milion dollareuml) teuml nevojshme peumlr peumlrmbushje teuml keumltij rezultati pasuar nga Qeverisja e Mireuml qeuml keumlrkon rreth 24 (ose 436 milion dollareuml) teuml fondit teuml peumlrgjithsheumlm gjegjeumlsisht Prosperiteti Gjitheumlpeumlrfshireumls dhe Sheumlrbime Cileumlsore peumlr teuml Gjitheuml me rreth 14 teuml keumlrkeseumls seuml peumlrgjithshme peumlr secilin (peumlrkateumlsisht 255 milion dollareuml dhe 252 milion dollareuml) Kjo eumlshteuml neuml peumlrputhje me natyreumln meuml intensive teuml burimeve peumlr aktivitetet e nevojshme peumlr trsquoi adresuar sfidat mjedisore siccedil janeuml pastrimet komplekse teuml peumlrbeumlrjeve teuml rrezikshme kimike investimet e reumlndeumlsishme neuml infrastruktureumln e menaxhimit teuml peumlrmbytjeve instrumente teuml konsideruesheumlm teuml financave teuml gjelbra etj Peumlr sa i peumlrket statusit teuml financimit mjetet financiare peumlr Rezultatin 3 kryesisht mbeten peumlr trsquou siguruar (69) ndeumlrsa njeuml pjeseuml meuml e uleumlt por ende e konsiderueshme e financimit ngel peumlr trsquou siguruar peumlr Rezultatet 1 2 dhe 4 me 65 59 peumlrkateumlsisht 56

Nevojat sipas organizatave teuml familjes seuml OKB-seuml Madheumlsia e keumlrkesave financiare teuml njeumlsive ekonomike ndryshon ndjesheumlm neuml peumlrputhje me aktivitetet dhe mandatet e tyre teuml ndryshme Aktivitetet e parashikuara nga UNDP UNOPS dhe UNICEF keumlrkojneuml financim teuml mbi 10 milion dollareuml peumlr agjenci FAO UNEP UNHCR IOM OBSH UNWOMEN dhe ILO parashikojneuml nga 5 deri neuml 10 milion dollareuml financim teuml nevojsheumlm Neuml fund UNFPA UNODC UNIDO UNESCO UN HABITAT UNECE UNDRR dhe OHCHR parashikojneuml 5 milion dollareuml ose meuml pak mjete teuml nevojshme peumlr agjenci Kjo i reflekton llojet e ndryshme dhe modalitetet e mbeumlshtetjes teuml ofruara nga agjenciteuml e ndryshme ku pjesa meuml e madhe e tyre peumlr siguron mbeumlshtetje peumlrmes ldquomasave teuml butardquo dmth keumlshilla rreth politikave avokim dhe ndeumlrtim teuml kapaciteteve ndeumlrsa meuml pak agjenci i kombinojneuml ldquomasat e butardquo me burime meuml investive dhe implementim

Modelet e financimitMund teuml merren neuml konsiderateuml opsionet peumlr teuml kaluar meuml shumeuml drejt financimit meuml teuml pacaktuar ose teuml bashkuar me qeumlllim teuml peumlrmireumlsimit teuml kombinimit teuml modalitetit teuml financimit Midis fondeve qeuml aktualisht janeuml neuml dispozicion peumlrzierja e modalitetit teuml financimit eumlshteuml e anuar kah financimi i bazuar neuml projekt (349 milion dollareuml) e ndjekur nga fondi bazeuml (145 milion dollareuml) dhe financimi i bashkuar dhe vertikal (109 milion dollareuml) Proporcionet nga modalitetet tjera teuml financimit janeuml duksheumlm meuml teuml vogla (financimi i qeveriseuml 29 milion dollareuml fonde tematike 14 milion dollareuml) ose shuma tejet teuml vogla (financimi i sektorit privat 002 milion dollareuml) Mbeumlshtetja e larteuml neuml financimin specifik teuml projektit sinjalizon njeuml peumlrzierje teuml modalitetit teuml financimit neumln nivelin optimal qeuml peumlrmban shumeuml ndihma teuml peumlrcaktuara fuqisheumlm qeuml e rrit koston e transaksionit dhe e zvogeumllon potencialin qeuml ekipi i OKB-seuml teuml sigurojeuml mbeumlshtetje meuml teuml gjereuml dhe meuml koherente peumlr qeverineuml

Neuml peumlrputhje me angazhimet e saja peumlr transparenceuml dhe peumlrgjegjeumlsi OKB-ja do trsquoi azhurnojeuml rregullisht teuml dheumlnat e Kornizeumls seuml Financimit gjateuml periudheumls seuml implementimit teuml KBZHQ-seuml

KBZhQ 2021-2025 qasja tek resurset dhe Korniza e financinit

2021-2025 SDCF RESOURCE AVAILABILITY

SDCF TOTAL REQUIREMENTS

36

$646

$20

$40

$60

$80

$100

$120

$140

Available To be mobilized

$1782million

64 $1136

ANNUAL REQUIREMENT

72 $35

$20

$40

$60

Available To be mobilized

$488million

28 $138

REQUIREMENTS PER OUTCOME

14$255

$20

$40

$60

$80

$100

Outcome 1

24$436

Outcome 4

14$252

Outcome 2

47$838

Outcome 3

35available

41available

31available 44

available

2021 RESOURCE AVAILABILITY

$740

$288

$161

$88

$80

$77

$76

$72

$59

$58

$36

$20

$14

$06

$04

$03

$01

$01

$0$20$40$60$80UNDP

UNOPS

UNICEF

FAO

UNEP

UNHCR

IOM

WHO

UN WOMEN

ILO

UNFPA

UNODC

UNIDO

UNESCO

UN HABITAT

UNECE

OHCHR

UNDDRREQUIREMENTS PER ENTITYin US$ million

UNITED NATIONS | North Macedonia 4

Maqedonia e Veriut filloi me vaksinimin peumlr KOVID-19

Meuml 17 shkurt teuml keumltij viti Maqedonia e Veriut e filloi fazeumln e pareuml teuml vaksinimit peumlr KOVID-19 neuml peumlrputhje me planin e saj nacional peumlr vaksinim i cili i jep peumlrpareumlsi vaksinimit peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsor qytetareumlt profesioni i teuml cileumlve i veuml ata neuml rrezik teuml veccedilanteuml nga infektimi me KOVID-19

Administrimi i vaksineumls varet nga situata epidemiologjike disponueshmeumlria e vaksinave KOVID-19 dhe kapaciteti global i prodhuesve peumlr prodhim teuml saj Tani eumlshteuml neuml rrjedheuml e sipeumlr vaksinimi i punonjeumlsve sheumlndeteumlsoreuml qeuml drejtpeumlrseumldrejti punojneuml me pacienteuml teuml seumlmureuml meuml pas neuml radheuml do teuml jeneuml njereumlzit e moshuar si dhe grupet me prioritet

Jo teuml gjitheuml mund teuml vaksinohen menjeumlhereuml pasi sigurimi i vaksinave teuml mjaftueshme eumlshteuml i veumlshtireuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml prodhimit dhe furnizimit Peumlrcaktimi i peumlrpareumlsive strategjike eumlshteuml thelbeumlsor peumlr teuml siguruar qeuml deumlrgesat e para teuml dozave teuml vaksinave teuml keneuml ndikimin meuml teuml madh teuml mundsheumlm neuml zvogeumllimin e seumlmundjeve teuml reumlnda dhe vdekjeve Kjo neumlnkupton dheumlnien peumlrpareumlsi teuml individeumlve meuml teuml rrezikuar siccedil janeuml punonjeumlsit e kujdesit sheumlndeteumlsor qeuml i trajtojneuml pacienteumlt me KOVID-19 dhe personat e moshuar teuml cileumlt janeuml neuml rrezik meuml teuml madh qeuml teuml peumlsojneuml meuml reumlndeuml nga seumlmundja Meqeneumlse grupeve teuml popullsiseuml neuml rrezik teuml larteuml u eumlshteuml dheumlneuml peumlrpareumlsi shumeuml kategori tjera teuml qytetareumlve do teuml duhet teuml presin peumlr teuml marreuml vaksineumln e tyre peumlr KOVID-19

Plani nacional i shpeumlrndarjes seuml vaksinimit do teuml vazhdojeuml teuml zhvillohet neuml javeumlt dhe muajt e ardhsheumlm pasi qeuml meuml shumeuml vaksina teuml ndryshme peumlr KOVID-19 do teuml beumlhen teuml disponueshme neuml vend Qeumlllimi peumlrfundimtar eumlshteuml qeuml teuml mbulohen teuml gjitheuml njereumlzit mbi mosheumln 18 vjeccedilare

Kuptohet qeuml do teuml duhet koheuml peumlr trsquoi vaksinuar teuml gjitheuml peumlr KOVID-19 andaj ndeumlrkoheuml duhet teuml vazhdojmeuml trsquoiu peumlrmbahemi masave teuml provuara qeuml i mbajneuml teuml gjitheuml teuml sigurteuml distanca fizike peumlrdorimi i duhur i maskeumls dhe higjiena e duarve

Fillimi shpreseumldheumlneumls i vaksinimit inicion ccedileumlshtje teuml reja disa prej teuml cilave janeuml adresuar meuml poshteuml

A janeuml teuml sigurta vaksinat KOVID-19

Peumlr ta aprovuar peumlrdorimin e tyre vaksinat KOVID-19 duhet trsquoi peumlrmbushin standardet meuml teuml larta teuml siguriseuml dhe efikasitetit Komuniteti global eumlshteuml bashkuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml jashteumlzakonshme peumlrmes investimeve teuml pashembullta financiare dhe bashkeumlpunimeve shkencore peumlr zhvillim teuml vaksinave KOVID-19 neuml njeuml koheuml rekord madje edhe meuml shumeuml eumlshteuml neuml zhvillim e sipeumlr Megjithateuml peumlrshpejtimi i procesit nuk i ka beumlreuml sistemet e testimit vlereumlsimit teuml rezultateve dhe aprovimit teuml ndonjeuml vaksine meuml pak rigoroze Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) po e monitoron me kujdes shpeumlrndarjen e teuml gjitha vaksinave KOVID-19 peumlrfshireuml monitorimin e ngjarjeve teuml siguriseuml

A mund trsquoi rikthehem jeteumls normale pasi teuml vaksinohem

Zhvillimi kryesor neuml peumlrgjigjen ndaj pandemiseuml eumlshteuml disponueshmeumlria e vaksinave teuml sigurta dhe efektive Ndikimi i mundsheumlm i vaksinave peumlr teuml na ndihmuar trsquoi japim fund keumlsaj pandemie do teuml keumlrkojeuml koheuml Neuml fakt kjo do teuml mund teuml realizohet veteumlm neumlse shumica deumlrrmuese e njereumlzve bashkohen neuml keumlteuml peumlrpjekje dhe vaksinohen Rikthimi neuml gjendje normale nuk do teuml varet nga afteumlsia joneuml peumlr ta eliminuar ose jo seumlmundjen neuml disa zona por nga pamundeumlsia e peumlrcjelljes seuml seumlmundjes peumlrmes teuml gjitheuml kufijve taneuml Ne jemi teuml sigurt veteumlm kur teuml gjitheuml janeuml teuml sigurt

Vaksinat KOVID-19 i peumlrmireumlsojneuml ndjesheumlm masat qeuml tashmeuml i kemi neuml dispozicion peumlr ta luftuar keumlteuml seumlmundje por ato nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr ta penguar transmetimin Prandaj

ato nuk do ta zeumlvendeumlsojneuml peumlrdorimin e maskave mbajtjen e distanceumls dhe higjieneumln e duarve neuml teuml ardhmen e afeumlrt Ndoneumlse vaksinimi sheumlnon progres ne megjithateuml nuk duhet ta lejojmeuml ta zbresim nivelin e kujdesit pasi kjo mund teuml beumlhet shkas peumlr peumlrhapjen e virusit neuml njeuml komunitet meuml teuml gjereuml

KOVID-19 peumlrballeuml mitit dhe shkenceumls

Neuml internet dhe anekeumlnd mediave sociale qarkullojneuml shumeuml dezinformata dhe mite neuml lidhje me KOVID-19 dhe vaksinat

Peumlr keumlteuml arsye me reumlndeumlsi eumlshteuml trsquoi merrni informacionet dhe keumlshillat nga burimet e besueshme Njeuml burim i tilleuml i besuesheumlm eumlshteuml HealthBuddy+ vegeumll e zhvilluar nga zyrat rajonale e UNICEF-it dhe OBSH-seuml e disponueshme neuml gjuheumlt maqedonase dhe shqipe faleuml mbeumlshtetjes financiare teuml Agjenciseuml Amerikane peumlr Zhvillim Ndeumlrkombeumltar (USAID) Vegla neuml fjaleuml ofron qasje neuml informacione teuml azhurnuara dhe teuml bazuara neuml prova peumlr virusin KOVID-19 dhe peumlr vaksineumln KOVID-19 Zbriteni aplikacionin neuml Apple dhe Google Play peumlr teuml komunikuar me ccedilatbot peumlr trsquoi raportuar thashetheme dhe peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml hulumtime dhe sondazhe ndash gjithccedilka eumlshteuml neuml doreumln tuaj

Koheumlve teuml fundit Qendra peumlr Bashkeumlpunim e OBSH-seuml peumlr Sigurineuml e Vaksinave e publikoi njeuml ueb faqe peumlr vaksineumln KOVID-19 ku ofroi shpjegim teuml vaksinimit qeuml ofron video dhe podkaste peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsoreuml dhe publikun me qeumlllim teuml adresimit teuml pyetjeve teuml zakonshme neuml lidhje me vaksinat KOVID-19 (gjendet keumltu)

Source UNICEF

wwwunmk

Neuml fokus peumlrgatitja peumlr vaksinat peumlr KOVID-19

The latest version of the Sustainable Development Bulletin is available on UN North Macedonia website For additional information please contact rc-northmacedoniaunorg Produced by the UN Resident Coordinatorrsquos Office in North Macedonia | 8 March 2021

Vaccine preparation Photo credit UNICEF2020Georgiev

COVID-19 mite dhe fakte peumlr vaksinat

ldquoScience in 5rdquo (Shkenca neuml 5) eumlshteuml njeuml video dhe podkast seri e cila i reflekton bisedimet rreth shkenceumls Eksperteumlt e OBSH-seuml i shpjegojneuml faktet shkencore neuml lidhje me KOVID-19 neuml ccedildo episod peseumlminuteumlsh (gjendet keumltu)

Shihni keumltu udheumlheqeumlsin kryesor shkencor teuml OBSH-seuml duke e shpjeguar vaksineumln KOVID-19 neuml lidhje me pyetjet neuml fusheumln e shkenceumls nga 12 shkurti i vitit 2021

Source WHO

QUICK LINKS

UNITED NATIONS | North Macedonia 4

Maqedonia e Veriut filloi me vaksinimin peumlr KOVID-19

Meuml 17 shkurt teuml keumltij viti Maqedonia e Veriut e filloi fazeumln e pareuml teuml vaksinimit peumlr KOVID-19 neuml peumlrputhje me planin e saj nacional peumlr vaksinim i cili i jep peumlrpareumlsi vaksinimit peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsor qytetareumlt profesioni i teuml cileumlve i veuml ata neuml rrezik teuml veccedilanteuml nga infektimi me KOVID-19

Administrimi i vaksineumls varet nga situata epidemiologjike disponueshmeumlria e vaksinave KOVID-19 dhe kapaciteti global i prodhuesve peumlr prodhim teuml saj Tani eumlshteuml neuml rrjedheuml e sipeumlr vaksinimi i punonjeumlsve sheumlndeteumlsoreuml qeuml drejtpeumlrseumldrejti punojneuml me pacienteuml teuml seumlmureuml meuml pas neuml radheuml do teuml jeneuml njereumlzit e moshuar si dhe grupet me prioritet

Jo teuml gjitheuml mund teuml vaksinohen menjeumlhereuml pasi sigurimi i vaksinave teuml mjaftueshme eumlshteuml i veumlshtireuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml prodhimit dhe furnizimit Peumlrcaktimi i peumlrpareumlsive strategjike eumlshteuml thelbeumlsor peumlr teuml siguruar qeuml deumlrgesat e para teuml dozave teuml vaksinave teuml keneuml ndikimin meuml teuml madh teuml mundsheumlm neuml zvogeumllimin e seumlmundjeve teuml reumlnda dhe vdekjeve Kjo neumlnkupton dheumlnien peumlrpareumlsi teuml individeumlve meuml teuml rrezikuar siccedil janeuml punonjeumlsit e kujdesit sheumlndeteumlsor qeuml i trajtojneuml pacienteumlt me KOVID-19 dhe personat e moshuar teuml cileumlt janeuml neuml rrezik meuml teuml madh qeuml teuml peumlsojneuml meuml reumlndeuml nga seumlmundja Meqeneumlse grupeve teuml popullsiseuml neuml rrezik teuml larteuml u eumlshteuml dheumlneuml peumlrpareumlsi shumeuml kategori tjera teuml qytetareumlve do teuml duhet teuml presin peumlr teuml marreuml vaksineumln e tyre peumlr KOVID-19

Plani nacional i shpeumlrndarjes seuml vaksinimit do teuml vazhdojeuml teuml zhvillohet neuml javeumlt dhe muajt e ardhsheumlm pasi qeuml meuml shumeuml vaksina teuml ndryshme peumlr KOVID-19 do teuml beumlhen teuml disponueshme neuml vend Qeumlllimi peumlrfundimtar eumlshteuml qeuml teuml mbulohen teuml gjitheuml njereumlzit mbi mosheumln 18 vjeccedilare

Kuptohet qeuml do teuml duhet koheuml peumlr trsquoi vaksinuar teuml gjitheuml peumlr KOVID-19 andaj ndeumlrkoheuml duhet teuml vazhdojmeuml trsquoiu peumlrmbahemi masave teuml provuara qeuml i mbajneuml teuml gjitheuml teuml sigurteuml distanca fizike peumlrdorimi i duhur i maskeumls dhe higjiena e duarve

Fillimi shpreseumldheumlneumls i vaksinimit inicion ccedileumlshtje teuml reja disa prej teuml cilave janeuml adresuar meuml poshteuml

A janeuml teuml sigurta vaksinat KOVID-19

Peumlr ta aprovuar peumlrdorimin e tyre vaksinat KOVID-19 duhet trsquoi peumlrmbushin standardet meuml teuml larta teuml siguriseuml dhe efikasitetit Komuniteti global eumlshteuml bashkuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml jashteumlzakonshme peumlrmes investimeve teuml pashembullta financiare dhe bashkeumlpunimeve shkencore peumlr zhvillim teuml vaksinave KOVID-19 neuml njeuml koheuml rekord madje edhe meuml shumeuml eumlshteuml neuml zhvillim e sipeumlr Megjithateuml peumlrshpejtimi i procesit nuk i ka beumlreuml sistemet e testimit vlereumlsimit teuml rezultateve dhe aprovimit teuml ndonjeuml vaksine meuml pak rigoroze Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) po e monitoron me kujdes shpeumlrndarjen e teuml gjitha vaksinave KOVID-19 peumlrfshireuml monitorimin e ngjarjeve teuml siguriseuml

A mund trsquoi rikthehem jeteumls normale pasi teuml vaksinohem

Zhvillimi kryesor neuml peumlrgjigjen ndaj pandemiseuml eumlshteuml disponueshmeumlria e vaksinave teuml sigurta dhe efektive Ndikimi i mundsheumlm i vaksinave peumlr teuml na ndihmuar trsquoi japim fund keumlsaj pandemie do teuml keumlrkojeuml koheuml Neuml fakt kjo do teuml mund teuml realizohet veteumlm neumlse shumica deumlrrmuese e njereumlzve bashkohen neuml keumlteuml peumlrpjekje dhe vaksinohen Rikthimi neuml gjendje normale nuk do teuml varet nga afteumlsia joneuml peumlr ta eliminuar ose jo seumlmundjen neuml disa zona por nga pamundeumlsia e peumlrcjelljes seuml seumlmundjes peumlrmes teuml gjitheuml kufijve taneuml Ne jemi teuml sigurt veteumlm kur teuml gjitheuml janeuml teuml sigurt

Vaksinat KOVID-19 i peumlrmireumlsojneuml ndjesheumlm masat qeuml tashmeuml i kemi neuml dispozicion peumlr ta luftuar keumlteuml seumlmundje por ato nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr ta penguar transmetimin Prandaj

ato nuk do ta zeumlvendeumlsojneuml peumlrdorimin e maskave mbajtjen e distanceumls dhe higjieneumln e duarve neuml teuml ardhmen e afeumlrt Ndoneumlse vaksinimi sheumlnon progres ne megjithateuml nuk duhet ta lejojmeuml ta zbresim nivelin e kujdesit pasi kjo mund teuml beumlhet shkas peumlr peumlrhapjen e virusit neuml njeuml komunitet meuml teuml gjereuml

KOVID-19 peumlrballeuml mitit dhe shkenceumls

Neuml internet dhe anekeumlnd mediave sociale qarkullojneuml shumeuml dezinformata dhe mite neuml lidhje me KOVID-19 dhe vaksinat

Peumlr keumlteuml arsye me reumlndeumlsi eumlshteuml trsquoi merrni informacionet dhe keumlshillat nga burimet e besueshme Njeuml burim i tilleuml i besuesheumlm eumlshteuml HealthBuddy+ vegeumll e zhvilluar nga zyrat rajonale e UNICEF-it dhe OBSH-seuml e disponueshme neuml gjuheumlt maqedonase dhe shqipe faleuml mbeumlshtetjes financiare teuml Agjenciseuml Amerikane peumlr Zhvillim Ndeumlrkombeumltar (USAID) Vegla neuml fjaleuml ofron qasje neuml informacione teuml azhurnuara dhe teuml bazuara neuml prova peumlr virusin KOVID-19 dhe peumlr vaksineumln KOVID-19 Zbriteni aplikacionin neuml Apple dhe Google Play peumlr teuml komunikuar me ccedilatbot peumlr trsquoi raportuar thashetheme dhe peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml hulumtime dhe sondazhe ndash gjithccedilka eumlshteuml neuml doreumln tuaj

Koheumlve teuml fundit Qendra peumlr Bashkeumlpunim e OBSH-seuml peumlr Sigurineuml e Vaksinave e publikoi njeuml ueb faqe peumlr vaksineumln KOVID-19 ku ofroi shpjegim teuml vaksinimit qeuml ofron video dhe podkaste peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsoreuml dhe publikun me qeumlllim teuml adresimit teuml pyetjeve teuml zakonshme neuml lidhje me vaksinat KOVID-19 (gjendet keumltu)

Source UNICEF

wwwunmk

Neuml fokus peumlrgatitja peumlr vaksinat peumlr KOVID-19

The latest version of the Sustainable Development Bulletin is available on UN North Macedonia website For additional information please contact rc-northmacedoniaunorg Produced by the UN Resident Coordinatorrsquos Office in North Macedonia | 8 March 2021

Vaccine preparation Photo credit UNICEF2020Georgiev

COVID-19 mite dhe fakte peumlr vaksinat

ldquoScience in 5rdquo (Shkenca neuml 5) eumlshteuml njeuml video dhe podkast seri e cila i reflekton bisedimet rreth shkenceumls Eksperteumlt e OBSH-seuml i shpjegojneuml faktet shkencore neuml lidhje me KOVID-19 neuml ccedildo episod peseumlminuteumlsh (gjendet keumltu)

Shihni keumltu udheumlheqeumlsin kryesor shkencor teuml OBSH-seuml duke e shpjeguar vaksineumln KOVID-19 neuml lidhje me pyetjet neuml fusheumln e shkenceumls nga 12 shkurti i vitit 2021

Source WHO

QUICK LINKS