Business model - Rubber · Rubber Council (ITRC) International Rubber Consortium Limited (IRCo) Supply Management Scheme (SMS) Agreed Export Tonnage Scheme (AETS) Strategic Market

อตสาหกรรมยางพาราไทย:ในบรบทใหมททาทาย

นางสาวกฤษณ พสฐศภกลนายธนายส บญทอง

นางนลวรรณ ฟเฟองสน

งานสมมนาวชาการเศรษฐกจภาคใต ป 256029 กนยายน 2560

ยางพาราเปนพชทมความส าคญตอเศรษฐกจไทย

เนอทเพาะปลก (ไร)

ไมมเนอทเพาะปลกนอยกวา 50,000 ไร50,001-100,000 ไร100,001-500,000 ไร500,001-1,000,000 ไรมากกวา 1,000,000 ไร

ประเทศ พนทกรดยาง 20.54 ลานไร

1.44 ลานครวเรอน

สนคาเกษตรสงออกส าคญอนดบ 1 ของไทย

ป 2559 มลคาสงออกยางแปรรป 2 แสนลานบาท

สนเชอ 1 แสนลานบาท

ภาคใต พนทกรดยาง 13.09 ลานไร

0.82 ลานครวเรอน

ป 2559 มลคาสงออกยางแปรรป 1.3 แสนลานบาท

62 % ของ GDP ภาคเกษตรใต

36 % ของ GDP ภาคอตสาหกรรมใต

2/ 36ทมา: กรมสงเสรมการเกษตร, ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, กรมศลกากร, ธนาคารแหงประเทศไทย

ทมาและความส าคญ

เศรษฐกจยางพาราถกสงผานไปยงรายไดเกษตรกร มลคาการสงออก น ามาซงการบรโภคภาคครวเรอนและการลงทนภาคเอกชน

3/ 36ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต

• ความเปนอยทด• การบรโภคทราบรน• ระดบหนครวเรอนลดลง

Farm Income

• มก าไรและสามารถด าเนนธรกจได

Export Value

• การบรโภคทเพมขน• สะสมทนเพอเตบโต• ขยายการลงทน

Consumption & Investment

โลกก าลงเผชญกระแสทเรยกวา VUCAยางกเชนกน

4/ 36

“การเขาใจแบบจ าลองธรกจยางทงระบบจงเปนสงทส าคญในการตดตามสถานการณยางทมความผนผวนและซบซอนมากขน เพอเปนประโยชนในการตดตามภาวะเศรษฐกจในอนาคต”

เราอยตรงไหนในอตสาหกรรมยางพาราโลก

โครงสรางอตสาหกรรมยางพาราไทย

การเปลยนแปลงเชงโครงสรางและผลตออตสาหกรรม

ปรบตวอยางไร? ในบรบทใหมททาทาย

ประเดนน าเสนอ






ประเทศผผลตยางกระจกตวอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนส าคญ

7/ 36

Thailand: #1st Producer (36.0%)

Malaysia: #5th Producer (5.4%)

India: #6th Producer (5.0%)

Indonesia: #2nd Producer (25.9%)

China: #4th Producer (6.2%)

Vietnam: #3rd Producer (8.3%)

ทมา: International trade center (2016)

ประเทศผซอยางกระจายตวอยในเกอบทกภมภาคของโลก

8/ 36

China: #1st Consumer (40.8%)

EU: #2nd Consumer (13.8%)

USA: #3rd Consumer (8.5%)Malaysia: #4th Consumer (8.3%)

Japan: #5th Consumer (5.9%)


ผซอยางรายใหญมนอยราย ท าใหมอ านาจตอรองสง


ราคายางถกก าหนดจากผซอผานตลาดซอขายลวงหนาเปนส าคญ

Global fundamentals

stock

yen

Global shocks

Oil price

Commodity price index

Global shocks

Fund flow

F.O.B. price

Factory price

Local price

Farm price

Central rubber priceInternal shocks

BahtFundamentals

Demand

Supply

Future price

Global demand Global supply Global long-term

Global short-term

Internal long-term Internal short-term

SHFE

TOCOM SICOM

External factors

Internal factors

China automobile sales


ไทยเปนผน าในอตสาหกรรมยางแปรรปโดยมอนโดนเซยเปนคแขงส าคญในอตสาหกรรมยางแทง

11/ 36

ประเทศผบรโภคหลกของโลก (%มลคา)ชนดยางแปรรป

ประเทศผสงออกหลกของโลก (%มลคา)

Japan Malaysia USA China Thailand Indonesia Vietnam Malaysia

4.7 5.7 9.4 30.4 รวม 28.5 17.6 8.7 7.1

0.6 35.8 3.4 29.6 น ายางขน 75.8 0.5 5.7 4.1

13.4 3.8 13.0 22.5 ยางแผนรมควน 63.0 8.5 9.4 0.2

4.5 2.1 10.3 31.4ยางแทง/คอมพาวนด

และmixture 22.0 20.6 8.7 8.3


ไทยครองตลาดยางแทงในจน ขณะทอนโดนเซยครองตลาดในสหรฐฯ

12/ 36

ไทย, 48.2%

อนโดนเซย, 54.3%

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

US D

ollar

milli

on

โลก ไทย อนโดนเซย เวยดนาม มาเลเซย

ตลาดจน ตลาดสหรฐฯ

มลคาสงออกยางแทงรวมคอมพาวนดและ mixture ในตลาดจนและสหรฐฯ


สดสวนสงออกน ายางขนและยางแผนรมควนของไทยลดลง แตเพมขนในยางแทงรวมคอมพาวนดและ mixture

13/ 36

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

2556 2557 2558 2559

สดสวนสงออกยางแผนรมควนในกลมประเทศผสงออกหลก

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2556 2557 2558 2559

สดสวนสงออกยางแทงรวมคอมพาวนดและ mixture ในกลมประเทศผสงออกหลก

ไทย อนโดนเซย เวยดนาม มาเลเซย


80%

83%

86%

89%

92%

95%

98%

2556 2557 2558 2559

สดสวนสงออกน ายางขนในกลมประเทศ ผสงออกหลก

100%






ไทยเนนสงออกยางแปรรปเปนหลกโดยมตลาดส าคญคอจน

ผลผลต

สตอก (9.2%)

สงออก (78.8%)

ใชในประเทศ (12.0%)

ยางคอมพาวนด(4.7%)

น ายางขน (25.7%)

ยางแผนรมควน (12.9%)

ยางแทง (39.4%)

ยาง mixture(16.0%)

49% 33% 3% 3%

75% 100%

62% 5%6%10%

14%14%21%26%

ทมา: กรมศลกากร (2559), กองการยาง

56%14%

7%

5%

5%

3%

97% 1% 1%

สกลเงนในการซ อขาย

15 / 36

จน มาเลเซย และเกาหลใตสวนใหญสงซอยางจากไทยขณะทอเมรกา ยโรป ญปน สงซอยางผานสงคโปรเปนส าคญ

16/ 36

74%

18%

98%

1%

72%

13%

62%

30% 19%

84%

9%

80%

ปลายทางสงออก ผซ อ

ปลายทางสงออก ผซ อ ปลายทางสงออก ผซ อ




ทมา: กรมศลกากร (2559)

โครงสรางผสงออกยางไทยมการกระจกตวของบรษทใหญทมสวนแบงตลาดสง

17/ 36ทมา: กรมศลกากร (2559)

39% 68% 65% 67% 79%

84แหง67แหง

84แหง

106แหง

38แหง

0

14

28

42

56

70

84

98

112

0102030405060708090

100

น ายางขน ยางแผนรมควน ยางแทง ยางคอมพาวนด ยาง mixture

สดสวนมลคาสงออกยางของผสงออก 5 รายใหญ

สดสวนมลคาสงออก 5 รายใหญ (%) จ านวนบรษท

% แหง

ยางพาราสงออกทางเรอผานทาเรอแหลมฉบง และทางรถยนตผานดานปาดงเบซารเปนหลก

18/ 36

โรงงาน

ทาเรอกนตง

ทาเรอภเกต

ดานสะเดามาเลเซย

ทาเรอสงขลา

ทาเรอสงคโปร

ประเทศปลายทาง

ทาเรอปนง

ดานปาดงเบซาร

ทาเรอแหลมฉบง/ ทาเรอกรงเทพฯ

ทาเรอชายฝง จ.สราษฎร ฯ

ตลาดกลาง

กลมเกษตรกร/ สถาบนเกษตรกร/ สหกรณ

พอคายอย/ รานคายาง

เกษตรกร

ดานเชยงของ/ เชยงแสน

ดานบอตง (ลาว)จน

ในประเทศ

ตางประเทศ

ทาเรอเซยงกง(ลาว)จน

ทาเรอสบหลวย (พมา)จน

33%

14%

3%

3% 1%

34%

1%

8%

50%

47%

3%

ทมา: กรมศลกากร (2559)

กลไกธรกจยางพาราไทย

19/ 36

เกษตรกรลงทะเบยน

เกษตรกรไมลงทะเบยน

กลมรบซอ

กยท.

โรงงานแปรรปยาง

โบรกเกอร

โรงงานผลตภณฑยาง

แรงงาน

แรงงาน

ตลาดตางประเทศ

ตลาดในประเทศ


ตลาดกลาง

กระแสสนคากระแสเงนสด

cessกองทนสงเคราะหฯ/สวสดการฯ

สนบสนนดอกเบยสนเชอ

ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต

เงน cess

สนบสนนดอกเบยสนเชอ

ความรวมมอระหวางประเทศผผลตเพอรกษาเสถยรภาพราคายาง

20/ 36

International Tripartite Rubber Council (ITRC)

International Rubber Consortium Limited

(IRCo)

Supply Management Scheme (SMS)

Agreed Export Tonnage Scheme (AETS)

Strategic Market Operation (SMO)

Regional Rubber Market (RRM)

Rubber Price Stability

Cutting Rubber Exports (2016)

ผลผล

ตรวม

3 ป

ระเท

ศคด

เปน

67%

ของ

ผลผล

ตโลก

1

2

3







เกษตรกรรายยอยทเคยผลตยางแผนดบเปลยนมาผลตและขายในรปแบบน ายางสดมากขน

แทน

22/ 36

กลาง

น า

ปลาย

น า

น ายาง (100%)

น ายางสด (59%) ยางกอนถวย/เศษยาง (33%)

น ายางขน(20%)

ยางแทง (1%)

ยางแผนดบ (38%)

ยางแทง (40%)

ยางเครพ(1%)

- STR XL- STR 5L- STR 5

ยางแผนรมควน/ยางแผนผงแหง

ยางเครพขาว/ ยาง เครพสจาง

ยาง คอมพาวนด

ผลตภณฑยาง- ถงมอยาง- ถงยางอนามย

ถนนยางพารา

- ยางลอรถยนต/จกรยานยนต/จกรยาน/เครองบน- ยางรดของ/สายพาน- รองเทากฬา/แถบกนซม

- STR 10- STR 20

หมอน/ทนอนยางพารา

ตนน า

ยางแผนดบ (8%)

ทมา: การรวบรมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากสถาบนวจยยาง (2558), กองการยาง

น ายางขนและยางแทงมบทบาทมากขน ขณะทยางแผนรมควนมความส าคญนอยลง

23/ 36

ยางแทงรวมคอมพาวนดและ mixture น ายางขน ยางแผนรมควน


25%

38%

51%

64%

77%

90%

2556 2557 2558 2559

โครงสรางการสงออกยางแปรรปของไทย100%

ก าลงการผลตสวนเกนสง มการแขงขนมากขน

24/ 36

ทมา: Rubber Intelligence Unit ทมา : BOI

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

18,000

2550 2553 2556 2559

ลานบ

าท

เงนลงทนโครงการอนมตสงเสรมการลงทนผาน BOIของผประกอบการยางแปรรป

0

2

4

6

8

10

12

14

2555 2559

ลานต

น

ก าลงการผลตและปรมาณการผลตของผประกอบการยางแปรรป

ก าลงการผลต ปรมาณการผลต

3.2 เทา

1.2 เทา

25/ 36

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

2555 2556 2557 2558 2559

ก าไรสทธเฉลยของผประกอบการรายใหญ

ยางแปรรป ยางลอ ถงมอยาง

ผประกอบการยางแปรรปมก าไรอยในระดบต า

ราคายางผนผวน

ราคาวตถดบสงกวาราคาสงออก

ลกคามาเลเซยยดเวลาช าระเงน

ลกคาจนปฏเสธรบสนคา

ก าลงการผลตมาก แยงซอวตถดบ

ปจจยทท าใหก าไรอยในระดบต า

ทมา: กรมพฒนาธรกจการคา

มการเขาซอ/ควบรวมกจการมากขน

26/ 36

4.14

11.49

02468

101214

2555 2559

ก าลงการผลต (ลานตน)

482

257

0

100

200

300

400

500

600

2555 2559

จ านวนบรษท (แหง)

การรวมทนจากจน

การเขาซ อกจการจากผประกอบการไทยรายใหญ

1

2

- เพอสรางความแขงแกรงแกธรกจ- เพอเรยนรเทคโนโลย- เพมสภาพคลอง

- ไมมสภาพคลองในการด าเนนธรกจ- ไมมความถนดในสายธรกจนน

ทมา: Rubber Intelligence Unit และการรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต

ผประกอบการรายใหญขยายฐานการผลตไปประเทศอนๆและบางรายมการลงทนในอตสาหกรรมยางปลายน า

27/ 36


0%

20%

40%

60%

80%

100%

Q2/2559 Q2/2560

สดสวนรายได บมจ.ศรตรงแอโกรอนดสทร

ยางแทง ยางแผนรมควน น ายางขน ถงมอยาง อนๆ

6.4% 11.5%

ทมา: รายงานประจ าป บมจ.ศรตรงแอโกรอนดสทร

ประเทศ CLMV เปนจดหมายส าคญของผประกอบการ รายใหญของไทยในการขยายฐานการผลตยางแปรรป

สดสวนรายไดในอตสาหกรรมถงมอยางของ บมจ.ศรตรงแอโกรอนดสทร เพมสงขน






ความทาทายใหมๆ : (1) สภาพอากาศมความแปรปรวนและไมแนนอนสง


ภยแลง

น าทวมภาคใต น าทวมภาคใต

ฝนตกมากผดปกตน าทวมภาคอสาน

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

300.0

350.0

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ปรมาณน าฝนเฉลยทงประเทศ

ป 2559 ป 2560 คาเฉลย 30 ป

มลลเมตร

ความทาทายใหมๆ : (2) การกดกนการคาจากมาตรฐานการจดการสวนยางอยางยงยน

30/ 36

ในอนาคตการคาไม หรอผลตภณฑจากไมทกชนดทจะเขาสตลาด อาจตองมตราประทบ หรอใบรบรอง FSC หรอ PEFCวาเปนปาปลกทมการจดการปาอยางยงยน

ประเดนทนาสนใจ• ความเสยงทมาตรฐานดงกลาวจะขยายมายงยางแปรรปดวย

1

• ผลกระทบทจะเกดขนกบอตสาหกรรมยางทงระบบ?

2

• ไทยมการเตรยมความพรอมรองรบมาตรฐานดงกลาวเพยงใด?

3


แนวทางการปรบตวของอตสาหกรรมตนน าจากขอเสนอแนะของผทเกยวของ

• รายไดไมเพยงพอตอการด ารงชพ• ราคายางตกต า• ผลผลตนอย• ตนทนสง

ปญหา

• Smart farmer : มความรและทกษะการบรหารจดการฟารม• ลดตนทนการผลต

• เพมผลผลตตอไร

• ปลกพชเศรษฐกจอนผสมผสาน

• รวมกลมบรหารจดการในรปแบบแปลงใหญและมมาตรฐาน

• รวมกลมสหกรณรวบรวมยาง/แปรรปขนตน และแปรรปเปนผลตภณฑยาง

• หารายไดจากทางอนเพมเตม

แนวทางปรบตว

31/ 36

ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากการสอบถามเกษตรกร นกวชาการ

ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากแผนยทธศาสตรยางระยะ 20 ป การสอบถามเกษตรกร และผประกอบการ

• ก าลงการผลตเกน/แขงขนสง

• ขาดแคลนแรงงาน/เงนทนหมนเวยน

• ราคายางมความผนผวนสง และไมแนนอน

• ความเสยงจากการยดระยะเวลา/ผดนดช าระเงนจากคคา

• ท าก าไรไดยากขน โอกาสขาดทนสง

ปญหา

• สรางพนธมตรตลอดหวงโซผลต

• เพมการใชเครองจกรทดแทนแรงงาน

• เพมทกษะความรเรองการวเคราะห/คาดการณราคายาง

• ปองกนความเสยงผานการซอขายยางตลาดซอขายลวงหนา

• หาตลาดใหมรองรบ รวมกลมอยางเขมแขง

• ผประกอบการมความยดหยนตามสถานการณ (ผลตตามความตองการตลาด)

• ผประกอบการน ายางขนทมความพรอม move ไปผลตในอตสาหกรรมถงมอยาง

• เพมการใชเครองจกรทดแทนแรงงาน...



ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากการสอบถามผประกอบการ นกวชาการ

ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากแผนยทธศาสตรยางระยะ 20 ป การสอบถามนกวชาการ และผประกอบการ

แนวทางการปรบตวของอตสาหกรรมกลางน าจากขอเสนอแนะของผทเกยวของ

• ขาดการตลาดทมประสทธภาพ/ความเชอถอ ท าใหตลาดยงแคบ

• ขาดนวตกรรม/เงนทน/know how

ปญหา

• ท าการตลาดเพอเขาถงลกคามากขน

• สรางความนาเชอถอผานการรบรองมาตรฐานใหเปนทยอมรบ

• พฒนางานวจยยางเชงพาณชยรวมกบมหาวทยาลยและตอยอดสผลตภณฑ

• ใชนวตกรรมน าตลาด โดยการคดคนนวตกรรมยางเพอสรางจดขาย

• ดงตางชาตลงทนอตสาหกรรมยางลอและผลตภณฑยางอนๆ ในประเทศ

• รวมทนกบบรษทผลตผลตภณฑยางจากตางประเทศ



ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากแผนยทธศาสตรยางระยะ 20 ป การสอบถามนกวชาการ และผประกอบการ

ทมา: การรวบรวมขอมลของ ธปท. ส านกงานภาคใต จากการสอบถามผประกอบการ นกวชาการ

แนวทางการปรบตวของอตสาหกรรมปลายน าจากขอเสนอแนะของผทเกยวของ

ตวอยางแบบจ าลองธรกจน ายางขนภายใตบรบทใหม : รายเลก


พนธมตร กจกรรมหลก คณคาสนคา ความสมพนธกบลกคา กลมลกคา

ทรพยากรหลกชองทางการเขาถง

• โรงงานผลตน ายางขนรายใหญ•บรษทยางปลายน า• โบรกเกอรตางประเทศ

การช าระเงน• L/C• เชคการตลาด• ตดตอลกคาโดยตรง

การขนสง• เรอ• รถบรรทก• วตถดบ

• เงนทน• แรงงาน• เครองจกร• ถงเกบ

• จดหาวตถดบ• รบจางผลต• ผลต• ขายในประเทศ• สงออก

โรงงาน

• เกษตรกร• ยปว

• โบรกเกอร

วตถดบยาง


• ผลตไดตามความตองการ

• รกษามาตรฐานสนคา

โครงสรางตนทน

รายไดหลก

• ตนทนวตถดบ• ตนทนโสหย

• รายไดจากการขายน ายางขน 100%

• บรษทสงออก

“บางรายเนนเปน supplier ใหกบผประกอบการรายใหญ”

• บรษทปลายน า

- ขอมลจากการสอบถามผประกอบการ -

ตวอยางแบบจ าลองธรกจน ายางขนภายใตบรบทใหม : รายกลาง




ผผลตถงมอยาง/ผลตภณฑยางอนๆ• ผผลตถงมอยางในมาเลเซย• บรษทยางปลายน าไทยโบรกเกอรตางประเทศ

การช าระเงน• L/C• D/Pการตลาด• ตดตอลกคาโดยตรง• โรดโชว ใน/ตางประเทศ



• จดหาวตถดบ• ผลต• ขายในประเทศใหกบผผลต

ปลายน า• สงออก• รวมทนกบตางประเทศผลต

ผลตภณฑยางโรงงาน/สงออก





• ผลตไดตามความตองการ (คณลกษณะเฉพาะ, คณภาพ)• คณภาพไดมาตรฐาน•branding

• รกษามาตรฐานสนคาและความไววางใจ



• ตนทนวตถดบ 90-95%• ตนทนโสหย 5-10%

• รายไดจากการขายน ายางขนเปนหลก• รายไดเพมเตมจากการขายยางแทง ซง

ผลตจากน ายางขน

“บางรายเนนสรางความแตกตางของสนคาโดยมคณลกษณะเฉพาะตามความตองการ”



ตวอยางแบบจ าลองธรกจน ายางขนภายใตบรบทใหม : รายใหญ




ผผลตถงมอยาง/ผลตภณฑยางอนๆ• ผผลตถงมอยางในมาเลเซย• ผผลตหมอนยางในจน• ผผลตยางปลายน าไทยโบรกเกอรตางประเทศ

การช าระเงน• L/C•D/Pการตลาด• โรดโชว ใน/ตางประเทศ• ต งส านกงานขายในตางประเทศ• รวมประชมในเวทยางตางประเทศเพอใหเปนทรจก



• จดหาวตถดบ• จางผลต• ผลต• ขายในประเทศใหกบผผลต

ปลายน า• สงออก

โรงงาน





• ผลตไดตามความตองการ (คณลกษณะเฉพาะ, คณภาพ, ปรมาณ)• คณภาพไดมาตรฐานและ

มความสม าเสมอ•branding

•พบปะ เยยมเยยนลกคา• มส านกงานขายทตางประเทศ

เพอใหบรการ/ประสานงานลกคา• ไมผลตสนคาปลายน าแขงกบ

ลกคา



• บรษทรบจางผลต

• ตนทนวตถดบ 85-90%• ตนทนโสหย 10-15%

• รายไดจากการขายน ายางขน 100%

“บางรายเนนผลตและสงออกสนคาทมคณภาพไดมาตรฐานใน scale ทใหญขน”



ขอขอบคณ

Documents

Business model - Rubber · Rubber Council (ITRC) International Rubber Consortium Limited (IRCo) Supply Management Scheme (SMS) Agreed Export Tonnage Scheme (AETS) Strategic Market