1

§§4. 4. HHàànn ((weldingwelding))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.474.47

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- HHàànn llàà phươngphương phpháápp côngcông nghnghệệ nnốốii ccáácc kimkim loloạạii hohoặặcc phi phi kimkim loloạạii vvớớii nhaunhaubbằằngng ccááchch nungnung nnóóngng chchổổ nnốố đđếếnn trtrạạngng ththááii hhàànn ((chchảảyy hohoặặcc ddẻẻoo). ). SauSau đđóókimkim loloạạii hhóóaa rrắắnn hohoặặcc thôngthông qua qua ccóó llựựcc éépp, , chchỗỗ nnốốii ttạạoo ththàànhnh mmốốii liênliên kkếếttbbềềnn vvữữngng ggọọii llàà mmốốii hhàànn-- ƯuƯu điđiểểmm+ + TiTiếếtt kikiệệmm kimkim loloạạii+ + NNốốii đưđượợcc kimkim loloạạii ccóó ccáácc ttíínhnh chchấấtt khkháácc nhaunhau+ + TTạạoo đưđượợcc ccáácc chi chi titiếếtt, , kkếếtt ccấấuu mmááyy phphứứcc ttạạpp mmàà ccáácc phươngphương phpháápp khkháácckhôngkhông llààmm đưđượợcc hohoặặcc ggặặpp nhinhiềềuu khkhóó khănkhăn

+ + ĐĐộộ bbềềnn mmốốii hhàànn caocao, , mmốốii hhàànn kkíínn-- NhưNhượợcc điđiểểmm: : TTồồnn ttạạii ứứngng susuấấtt dưdư llààmm ssảảnn phphẩẩmm bbịị cong cong vênhvênh khikhi ngunguộộii

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.484.48

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- PhânPhân loloạạii

+ + HHàànn nnóóngng chchảảyy

2

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.494.49

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

Hàn áp lực

Hàn giáp mối(butt welding)

Hàn siêu âm(ultrasonic welding)

Hàn nổ

Hàn nguội

Hàn điện tiếp xúc(contact welding)

Hàn ma sát(friction welding)

Hàn khuyếch tán trong chân không

Hàn cao tần

Hàn rèn

Hàn điểm(spot welding)

Hàn đường(seam welding)Hàn dưới tác

động của t0 + lực

+ + HHàànn áápp llựựcc

II. . HHàànn điđiệệnn hhồồ quangquang kimkim loloạạii bbằằngng taytay ((arc weldingarc welding) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.504.50

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- DDùùngng điđiệệnn mmộộtt chichiềềuu hay hay xoayxoay chichiềềuu đđểể ttạạoo rara hhồồ quangquang điđiệệnn-- ĐiĐiệệnn ccựựcc bbằằngng kimkim loloạạii ccóó bbọọcc thuthuốốcc hhàànn đđểể ổổnn đđịịnhnh hhồồ quangquang vvìì hhồồquangquang ttạạoo môimôi trưtrườờngng ddễễ ion ion hohoáá vvàà bbảảoo vvệệ kimkim loloạạii khkhỏỏii bbịị oxy oxy hohoáá

-- ĐiĐiệệnn ccựựcc nnóóngng chchảảyy trongtrong hhồồ quangquang cungcung ccấấpp kimkim loloạạii chocho mmốốii hhàànn

-- NhiNhiệệtt ccầầnn thithiếếtt đđểể nnóóngng chchảảyy kimkim loloạạii đưđượợcc cungcung ccấấpp ttừừ hhồồ quangquang điđiệệnngigiữữaa điđiệệnn ccựựcc kimkim loloạạii vvàà kimkim loloạạii nnềềnn. . HHồồ quangquang điđiệệnn llàà ssựự phphóóngng điđiệệnnliênliên ttụụcc qua qua đưđườờngng ddẫẫnn ddạạngng khkhíí gigiữữaa haihai điđiệệnn ccựựcc

3

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.514.51

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ỞỞ VN, VN, hhàànn hhồồ quangquang taytay chichiếếmm đđếếnn 90% 90% khkhốốii lưlượợngng hhàànn

-- HHàànn hhồồ quangquang kimkim loloạạii bbằằngng taytay rrấấtt phphổổ bibiếếnn, , đađa năngnăng, chi , chi phphíí khôngkhông caocao

IIII. . HHàànn TIG (TIG (tungsten inerttungsten inert--gas arc weldinggas arc welding) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.524.52

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvàà hhồồ quangquang đưđượợcc bbảảoo vvệệ bbằằngng llớớpp khkhíí trơtrơ, argon, , argon, heliheli, , hohoặặcc hhỗỗnn hhợợpp argonargon--heliheli-- Kim Kim loloạạii điđiềềnn đđầầyy ((nnếếuu ccầầnn thithiếếtt) ) đưđượợcc đưađưa vvààoo hhồồ quangquang ttừừ bênbên ngongoààii ởởddạạngng dâydây trtrầầnn

-- DDùùngng hhàànn ccáácc hhợợpp kimkim nhômnhôm, , đđồồngng, , ……-- NhiNhiệệtt ttậậpp trungtrung trongtrong ququáá trtrììnhnh hhàànn TIG TIG chocho phphéépp tăngtăng ttốốcc đđộộ hhàànn, , gigiảảmmbibiếếnn ddạạngng vvàà tăngtăng chchấấtt lưlượợngng mmốốii hhàànn

-- HHàànn TIG (TIG (hhàànn hhồồ quangquang wolfram wolfram -- khkhíí trơtrơ) ) llàà ququáá trtrììnhnh trongtrong đđóó nnguguồồnnnhinhiệệtt llàà hhồồ quangquang đưđượợcc ttạạoo ththàànhnh gigiữữaa điđiệệnn ccựựcc wolfram wolfram khôngkhông tiêutiêu hhủủyyvvàà chi chi titiếếtt giagia côngcông

tungsten electrode

contact tipcold (filler) wire

gas shield

arc

weld pool

weld metal

4

IIIIII. . HHàànn MIG (MIG (metal inertmetal inert--gas weldinggas welding) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.534.53

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- KhKhôngông ccầầnn kkimim loloạạii điđiềềnn đđầầyy do do điđiệệnn ccựựcc cungcung ccấấpp hhồồ quangquang đđồồngng ththờờii llààkimkim loloạạii điđiềềnn đđầầyy

-- PhPhươngương phpháápp hhàànn MIG MIG đưđượợcc ddùùngng chocho hhầầuu hhếếtt ccáácc loloạạii kimkim loloạạii

-- HHàànn MIG MIG ddễễ cơcơ khkhíí hhóóaa, , ttựự đđộộngng hhóóaa →→ tăngtăng chchấấtt lưlượợngng, , năngnăng susuấấtt hhàànn

-- HHàànn MIG (MIG (hhàànn kimkim loloạạii khkhíí trơtrơ) ) llàà ququáá trtrììnhnh trongtrong đđóó nnguguồồnn nhinhiệệtt llàà hhồồquangquang đưđượợcc ttạạoo rara gigiữữaa điđiệệnn ccựựcc kimkim loloạạii vvàà chi chi titiếếtt giagia côngcông

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvàà hhồồ quangquang đưđượợcc bbảảoo vvệệ bbằằngng llớớpp khkhíí trơtrơ, argon, , argon, heliheli, , hohoặặcc hhỗỗnn hhợợpp argonargon--heliheli

gas nozzle

contact tube

arcweld metal

gas shieldparent metal

weld pool

consumable electrode

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.544.54

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

IVIV. . HHàànn titiếếpp xxúúcc ((contact weldingcontact welding) )

-- ĐĐốốtt nnóóngng chchảảyy chchổổ titiếếpp xxúúcc 2 2 vvậậtt hhàànn bbằằngng dòngdòng điđiệệnn điđi qua qua chchổổ titiếếpp xxúúcc. . MMậậtt đđộộ dòngdòng khokhoảảngng 100~150 100~150 AA//mmmm22 vvàà llựựcc éépp khokhoảảngng 25 25 NN//mmmm22

-- NăngNăng susuấấtt caocao, , ddùùngng nhinhiềềuu trongtrong chchếế ttạạoo xexe hơihơi, , mmááyy kkééoo, , mmááyy bay, bay, chchếếttạạoo ddụụngng ccụụ đođo, , ccắắtt, , ……-- CCáácc phươngphương phpháápp hhàànn

+ + HHàànn đđốốii đđầầuu ((butt weldingbutt welding))

SSơơ đđồồ hhàànn SSảảnn phphẩẩmm hhàànn

5

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.554.55

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

+ + HHàànn điđiểểmm ((spot weldingspot welding))

SSơơ đđồồ hhàànn

MMááyy hhàànn bbấấmm

MMááyy hhàànn bbấấmm xxááchch taytay

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.564.56

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

+ + HHàànn đưđườờngng ((seam weldingseam welding))

SSơơ đđồồ hhàànn

MMááyy hhàànn đưđườờngng

6

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.574.57

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- DDùùngng nhinhiệệtt sinhsinh rara trongtrong phphảảnn ứứngng chchááyy ccủủaa khkhíí đđốốtt trongtrong oxy oxy đđểể nungnungnnóóngng chchảảyy kimkim loloạạii ccầầnn hhàànn

PhPhânân bbốố nhinhiệệtt trongtrong ngngọọnn llửửaa hhàànn

VV. . HHàànn khkhíí ((gas weldinggas welding) )

-- QueQue hhàànn llàà kimkim loloạạii đđồồngng chchấấtt vvớớii vvậậtt liliệệuu hhàànn-- DDùùngng hhàànn::

C01000 C0

2000C0

3000 C01000C0

600

OHCOOHCO2222

+→++

22222 HCOOHC +→+

1

95,005,0

22

2÷

=HC

O

V

V

1

14,104,1

22

2÷

=HC

O

V

V

1

70,115,1

22

2÷

=HC

O

V

V

NgNgọọnn llửửaa hhàànn phphụụ thuthuộộcc ttỉỉ llệệ khkhíí chchááyy

+ + ccáácc đưđườờngng ốốngng ddẫẫnn+ + kkếếtt ccấấuu bbằằngng ththéépp vvàà ssảảnn phphẩẩmm ccóó ththàànhnh mmỏỏngng+ + ssữữaa chchữữaa ccáácc chi chi titiếếtt ganggang+ + ccáácc chi chi titiếếtt phi phi kimkim loloạạii+ + khokhoảảngng chichiềềuu ddààyy chi chi titiếếtt 1 ~ 6mm1 ~ 6mm

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.584.58

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ThiThiếếtt bbịị hhàànn khkhíí

7

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.594.59

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- KhuyKhuyếếtt ttậậtt bênbên ngongoààii: : kkííchch thưthướớcc, , titiếếtt didiệệnn ngangngang mmốốii hhàànn khôngkhông đđạạtt yêuyêuccầầuu, , mmốốii hhàànn khôngkhông đđềềuu, , rrỗỗ ttậậtt bênbên ngongoààii, , ……

VIVI. . CCáácc khuykhuyếếtt ttậậtt hhàànn vvàà phươngphương phpháápp kikiểểmm tratra

-- KhuyKhuyếếtt ttậậtt bênbên trongtrong: : khôngkhông ngngấấuu, , rrỗỗ khkhíí, , rrỗỗ co, co, rrỗỗ xxỉỉ, , nnứứtt, , ququáá nhinhiệệtt, , ……

-- LýLý dodo+ + TayTay nghnghềề ththợợ hhàànn

+ + QueQue hhàànn khôngkhông đđúúngng chchấấtt lưlượợngng+ + QuyQuy trtrììnhnh chuchuẩẩnn bbịị mmốốii hhàànn chưachưa ttốốtt

+ + ChChếế đđộộ hhàànn khôngkhông hhợợpp lýlý+ + KKếếtt ccấấuu hhàànn khôngkhông hhợợpp lýlý

-- PhươngPhương phpháápp kikiểểmm tratra+ + BBằằngng mmắắtt thưthườờngng kikiểểmm tratra ccáácc khuykhuyếếtt ttậậtt bênbên ngongoààii+ + BBằằngng siêusiêu âmâm kikiểểmm tratra ccáácc khuykhuyếếtt ttậậtt bênbên trongtrong mmốốii hhàànn

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.604.60

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

VIIVII. . CCắắtt đđứứtt kimkim loloạạii

-- CCáácc phươngphương phpháápp ccắắtt đđứứtt kimkim loloạạii đưđượợcc chiachia ththàànhnh 2 2 nhnhóómm chchíínhnh: : ccắắttbbằằngng cơcơ hhọọcc vvàà ccắắtt bbằằngng nhinhiệệtt

-- CCáácc phươngphương phpháápp ccắắtt đđứứtt kimkim loloạạii bbằằngng nhinhiệệtt

8

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.614.61

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- NungNung chchảảyy vvàà ccắắtt đđứứtt bbằằngng nhinhiệệtt ccủủaa hhồồ quangquang điđiệệnn

1. 1. CCắắtt bbằằngng hhồồ quangquang kimkim loloạạii bbằằngng taytay

-- NhưNhượợcc điđiểểmm++ XXỉỉ ccắắtt nhinhiềềuu, , haohao kimkim loloạạii++ NhiNhiệệtt ccắắtt nhinhiềềuu gâygây bibiếếnn ddạạngng kimkim loloạạii

-- ĐâyĐây llàà phươngphương phpháápp ccắắtt thôthô ssửử ddụụngng điđiệệnn ccựựcc hhàànn thôngthông ddụụngng hohoặặccđiđiệệnn ccựựcc đưđượợcc thithiếếtt kkếế đđặặcc bibiệệtt vvớớii cưcườờngng đđộộ dòngdòng điđiệệnn caocao hơnhơn 30% 30% ~ 50% so ~ 50% so vvớớii dòngdòng điđiệệnn hhồồ quangquang tươngtương ứứngng

++ KhKhôngông ccắắtt đưđượợcc ttấấmm ddààyy

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.624.62

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- NungNung chchảảyy vvàà ccắắtt đđứứtt bbằằngng nhinhiệệtt ccủủaa gas gas chchááyy

2. 2. CCắắtt bbằằngng ngngọọnn llửửaa khkhíí ((gas cuttinggas cutting) )

9

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.634.63

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CôngCông susuấấtt khokhoảảngng 100KW 100KW ccóó ththểể ccắắtt ththéépp ddààyy 30mm 30mm vvớớii vvậậnn ttốốcc ccắắtt4m/ph4m/phúút t

3. 3. CCắắtt bbằằngng plasma (plasma (plasma cuttingplasma cutting) ) -- DòngDòng khkhíí ththổổii qua qua vvùùngng hhồồ quangquang điđiệệnn ion ion hhóóaa, , nhinhiệệtt đđộộ caocao llààmm nnóóngngchchảảyy vvàà ththổổii bay bay kimkim loloạạii

-- ƯuƯu điđiểểmm

+ + CCóó ththểể điđiềềuu khikhiểểnn đđểể ccắắtt ththủủngng hohoặặcc ccắắtt khôngkhông ththủủngng vvậậtt liliệệuu

+ + CCóó ththểể ccắắtt đưđượợcc nhinhiềềuu loloạạii vvậậtt liliệệuu khkháácc nhaunhau+ + ÍÍtt bibiếếnn ddạạngng nhinhiệệtt do do ttậậpp trungtrung nhinhiệệtt đđộộ caocao trêntrên mmộộtt didiệệnn ttííchch nhnhỏỏ

plasma

electrodetorch

chargeelectrical

gascutting

cut

gasshielding

workpeace

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.644.64

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

4. 4. CCắắtt bbằằngng tiatia laser (laser (laser beam cuttinglaser beam cutting))

-- TiaTia laser laser llàà tiatia áánhnh ssáángng cưcườờngng đđộộ caocao, , ccóó ththểể ttậậpp trungtrung năngnăng lưlượợngngtrongtrong mmộộtt didiệệnn ttííchch nhnhỏỏ llààmm nnóóngng chchảảyy vvàà đđốốtt chchááyy vvậậtt liliệệuu giagia côngcông

-- ƯuƯu điđiểểmm+ + ccóó ththểể ccắắtt đưđượợcc nhinhiềềuu loloạạii vvậậtt liliệệuu khkháácc nhaunhau+ + bibiếếnn ddạạngng nhinhiệệtt íítt

beamlaserincoming

lensfocusing

assist

inletgas

nozzlecutting

directioncutting layermolten

workpeaceedgecut

10

§§5. 5. CCáácc phươngphương phpháápp ggiaia ccôngông ccắắtt ggọọtt

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.654.65

-- HiHiệệnn tưtượợngng vvậậtt lýlý: : ddụụngng ccụụ éépp vvààoo kimkim llọọaiai →→ bibiếếnn ddạạngng đđàànn hhồồii ((0A0A) ) →→bibiếếnn ddạạngng ddẻẻoo ((ABAB) ) →→ đđứứtt ((CC))

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

I. I. CơCơ chchếế ccủủaa ququáá trtrììnhnh ccắắtt kimkim loloạạii

A

B C

D

ε

σ

ứng suất

0

-- QuQuáá trtrììnhnh ccắắtt kimkim loloạạii llàà ququáá trtrììnhnh hhớớtt điđi mmộộtt llớớpp phoiphoi trêntrên bbềề mmặặtt giagia côngcôngđđểể ccóó chi chi titiếếtt đđạạtt hhììnhnh ddạạngng, , kkííchch thưthướớcc vvàà đđộộ bbóóngng bbềề mmặặtt theotheo yêuyêu ccầầuu

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.664.66

-- CơCơ ssởở ccủủaa ttấấtt ccảả ccáácc ququáá trtrììnhnh ccắắtt khkháácc nhaunhau llàà ququáá trtrììnhnh titiệệnn, , còncòn cơcơ ssởởccủủaa ttấấtt ccảả ccáácc loloạạii ddụụngng ccụụ ccắắtt llàà daodao titiệệnn

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc phươngphương phpháápp thưthườờngng ddùùngng

TiTiệệnn BBààoo KhoanKhoan PhayPhay MMààii

-- TTấấtt ccảả ccáácc ddạạngng giagia côngcông nnààyy đđềềuu ththựựcc hihiệệnn trêntrên mmááyy ccắắtt kimkim loloạạii bbằằngng ccááccddụụngng ccụụ khkháácc nhaunhau: : daodao titiệệnn, , mmũũii khoankhoan, , daodao phayphay, , ……

11

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.674.67

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- QuQuáá trtrììnhnh ccắắtt ggọọtt nhưnhư sausau

t

α

βγ

SơSơ đđồồ ququáá trtrììnhnh hhììnhnh ththàànhnh phoiphoi CCáácc ddạạngng phoiphoi

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.684.68

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ĐĐểể ththựựcc hihiệệnn mmộộtt ququáá trtrììnhnh ccắắtt nnààoo đđóó, , ccầầnn thithiếếtt phphảảii ccóó haihai chuychuyểểnn đđộộngng

+ + ChuyChuyểểnn đđộộngng chchíínhnh ((chuychuyểểnn đđộộngng llààmm viviệệcc) )

+ + ChuyChuyểểnn đđộộngng chchạạyy daodao

CCáácc chuychuyểểnn đđộộngng trongtrong giagia côngcông titiệệnn vvàà phayphay

12

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.694.69

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- YêuYêu ccầầuu ccủủaa vvậậtt liliệệuu llààmm daodao

+ + BBềềnn cơcơ hhọọcc: : chchịịuu nnéénn, , uuốốnn, , vava đđậậpp, rung , rung đđộộngng, , ……

+ + ChChịịuu mònmòn ttốốtt đđểể tăngtăng tutuổổii bbềềnn

+ + ChChịịuu nhinhiệệtt ccààngng caocao ccààngng ttốốtt →→ gigiữữ chocho ddụụngng ccụụ ccắắtt ccóó đđộộ ccứứngng ccầầnnthithiếếtt vvàà chchốốngng mmààii mònmòn

+ + ĐĐộộ ccứứngng ccủủaa daodao phphảảii caocao hơnhơn nhinhiềềuu so so vvớớii đđộộ ccứứngng ccủủaa phôiphôi

+ + PhPhảảii phphụụcc hhồồii đưđượợcc vvàà côngcông nghnghệệ chchếế ttạạoo ttốốtt

+ + GiGiáá ththàànhnh hhạạ

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.704.70

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- VVậậtt liliệệuu thưthườờngng ddùùngng

NhiNhiệệtt luyluyệệnn đđạạtt đđộộ ccứứngng 60~63 HRC, 60~63 HRC, ddễễ mmààii ssắắcc vvàà ccóó đđộộ bbóóngng caocao. . ThưThườờngng ddùùngng chocho ddụụngng ccụụ ccắắtt ởở giagia côngcông ngunguộộii: : cưacưa, , ddũũaa, , đđụụcc, , ……

NhưNhư ththéépp carbon carbon ddụụngng ccụụ nhưngnhưng ttíínhnh nhinhiệệtt luyluyệệnn caocao hơnhơn, , íítt bibiếếnn ddạạngng, , mmààii mònmòn. . DDùùngng llààmm taro, taro, renren, , ……

+ + ThThéépp carbon carbon ddụụngng ccụụ

+ + ThThéépp ddụụngng ccụụ hhợợpp kimkim

+ + ThThéépp gigióóĐưĐượợcc ssửử ddụụngng phphổổ bibiếếnn nhnhấấtt, , đđộộ ccứứngng caocao, , chchịịuu nhinhiệệtt caocao (~650(~65000C). C). DDùùngng llààmm mmũũii khoankhoan, , daodao phayphay, , ……

+ + HHợợpp kimkim ccứứngng

+ + CeramicCeramic

+ + Kim Kim cươngcương nhânnhân ttạạooCCứứngng hơnhơn hhợợpp kimkim ccứứngng 5~6 5~6 llầầnn, , nhinhiệệtt đđộộ nnóóngng chchảảyy khokhoảảngng 1200120000C, C, giòngiòn. . DDùùngng trongtrong giagia côngcông tinhtinh, , llààmm hhạạtt mmààii, , chchếế ttạạoo đđáá mmààii, , ……

-- ĐĐểể tăngtăng đđộộ bbềềnn daodao →→ ssửử ddụụngng dung dung ddịịchch trơntrơn ngunguộộii khikhi giagia côngcông

13

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.714.71

-- DDựựaa theotheo ttíínhnh chchấấtt ccủủaa ddụụngng ccụụ ccắắtt ngưngườờii tata chiachia ccáácc phươngphương phpháápp giagiacôngcông ccắắtt ggọọtt ththàànhnh haihai nhnhóómm chchíínhnh

+ + BBằằngng ddụụngng ccụụ vvớớii lưlưỡỡii ccắắtt ccóó hhììnhnh ddạạngng hhììnhnh hhọọcc xxáácc đđịịnhnh: : titiệệnn, , phayphay, , bbààoo, , xxọọcc, , khoankhoan, , khokhoéétt, , doadoa, , tarôtarô, , chuchuốốtt, , ……

+ + BBằằngng ddụụngng ccụụ vvớớii lưlưỡỡii ccắắtt ccóó hhììnhnh ddạạngng hhììnhnh hhọọcc khôngkhông xxáácc đđịịnhnh: : mmààii, , mmààii nghinghiềềnn, , mmààii khônkhôn, , ……

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.724.72

II. II. TiTiệệnn (lathing)(lathing)-- TiTiệệnn llàà mmộộtt phươngphương phpháápp giagia côngcông ccắắtt ggọọtt thôngthông ddụụngng nhnhấấtt

1. 1. ChuyChuyểểnn đđộộngng ttạạoo hhììnhnh

-- MMááyy titiệệnn chichiếếmm khokhoảảngng 25%~35% 25%~35% ttổổngng ssốố thithiếếtt bbịị trongtrong phânphân xưxưởởngng giagiacôngcông ccắắtt ggọọtt

-- ChuyChuyểểnn đđộộngng chchíínhnh: : chuychuyểểnn đđộộngng quay quay tròntrònccủủaa chi chi titiếếtt giagia côngcông-- ChuyChuyểểnn đđộộngng chchạạyy daodao: : chuychuyểểnn đđộộngng ttịịnhnh titiếếnn((ddọọcc vvàà ngangngang) ) ccủủaa daodao titiệệnn

2. 2. DDụụngng ccụụ ccắắtt ((daodao titiệệnn))

-- Dao Dao titiệệnn ccóó kkếếtt ccấấuu đơnđơn gigiảảnn, , llàà mmộộtt ddụụngng ccụụ ccắắtt đơnđơn gigiảảnn nhnhấấtt vvààthưthườờngng ddùùngng nhnhấấtt

-- Dao Dao titiệệnn baobao ggồồmm ccáácc yyếếuu ttốố cơcơ bbảảnn ccủủaa ccáácc loloạạii daodao

-- Dao Dao titiệệnn chchỉỉ ccóó mmộộtt vvààii lưlưỡỡii ccắắtt ththẳẳngng. . ĐĐốốii vvớớii titiệệnn đđịịnhnh hhììnhnh, , lưlưỡỡii ccắắttcong cong ttùùyy theotheo biênbiên ddạạngng ccủủaa bbềề mmặặtt giagia côngcông

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

14

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.734.73

α

βγ

1α

1β

1γ

ϕ1ϕ

VS

α

β

γ

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc ththàànhnh phphầầnn cơcơ bbảảnn ccủủaa daodao titiệệnn

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.744.74

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc ddạạngng mmảảnhnh hhợợpp kimkim + + thânthân daodao titiệệnn tươngtương ứứngng vvớớii ccáácc ddạạngng bbềềmmặặtt giagia côngcông khikhi titiệệnn

-- Dao Dao titiệệnn baobao ggồồmm lưlưỡỡii ccắắtt vvàà thânthân daodao titiệệnn

-- Dao Dao titiệệnn bbằằngng ththéépp gigióó: : lưlưỡỡii ccắắtt vvàà thânthân daodao ccùùngng llààmm bbằằngng ththéépp gigióó

-- Dao Dao titiệệnn ccóó lưlưỡỡii ccắắtt bbằằngng hhợợpp kimkim, , mmảảnhnh hhợợpp kimkim ccóó ththểể hhàànn hohoặặcc ggắắnnvvààoo daodao bbằằnngg mmộộtt cơcơ ccấấuu kkẹẹpp đơnđơn gigiảảnn

15

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.754.75

3. 3. MMááyy titiệệnn

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

MMááyy titiệệnn ngangngang

chi tiết gia công(workpiece)

xa dao ngang(compound rest)

ụ đuôi(tailstock)

vít-me(leadsrew)

trục dẫn(feed rod)

trục dẫn(travel rod)

máng đựng phoi(chip pan)

trục dẫn(spindle control)xa dao

(apron)

hộp điều khiển(control)

đảo chiều trục chính(feed reverse)

thay đổi tốc độ trục chính(speed change levers) ụ trục chính

(headstock)

kẹp dao(tool holder)

cần gạt chế độchạy dao nhanh(rapid traverse)

cần điều chỉnh bưóc ren(feed-thread change handle)

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.764.76

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

MMááyy titiệệnn đđứứngng

đầu dao đứng(vertical tool head)

hộp điều khiển(control box)

bàn máy quay(rotaring table)

bệ máy(bed)

thân máy(housing)

sống trượt ngang(cross rail)

đầu dao ngang(side tool head)

16

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.774.77

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

a. a. TiTiệệnn mmặặtt trtrụụ ngongoààii b. b. TiTiệệnn mmặặtt trtrụụ trongtrong

c. c. TiTiệệnn mmặặtt đđầầuu d. d. TiTiệệnn rãnhrãnh mmặặtt đđầầuu

-- KhKhảả năngnăng ttạạoo hhììnhnh ccủủaa titiệệnn

4. 4. KhKhảả năngnăng côngcông nghnghệệ ccủủaa titiệệnn

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.784.78

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

e. e. TiTiệệnn ccắắtt đđứứtt f. f. TiTiệệnn mmặặtt trtrụụ ngongoààii

g. g. TiTiệệnn đđịịnhnh hhììnhnh h. h. TiTiệệnn chchéépp hhììnhnh

17

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.794.79

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

i. i. KhoanKhoan j. j. TiTiệệnn renren ngongoààii

k. k. LănLăn nhnháámm f. f. TiTiệệnn mmặặtt côncôn ngongoààii

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.804.80

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- KhKhảả năngnăng đđạạtt đđộộ chchíínhnh xxáácc giagia côngcông khikhi titiệệnn

ĐĐộộ chchíínhnh xxáácc ccủủaa nguyênnguyên côngcông khikhi titiệệnn phphụụ thuthuộộcc chchủủ yyếếuu vvààoo ccáácc yyếếuuttốố sausau

+ + ĐĐộộ chchíínhnh xxáácc ccủủaa mmááyy: : đđộộ đđảảoo trtrụụcc chchíínhnh, , đđộộ song song songsong ccủủaa ssốốngngtrưtrượợtt vvớớii đưđườờngng tâmtâm trtrụụcc chchíínhnh, , đđộộ đđồồngng tâmtâm gigiữữaa ụụ đđộộngng vvàà tâmtâmtrtrụụcc chchíínhnh, , ……

+ + TTììnhnh trtrạạngng daodao ccụụ

+ + TrTrììnhnh đđộộ taytay nghnghềề ccủủaa côngcông nhânnhân

18

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.814.81

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc phươngphương phpháápp ggáá đđặặtt chi chi titiếếtt khikhi titiệệnn

5. 5. CCáácc bibiệệnn phpháápp côngcông nghnghệệ khikhi titiệệnn

TTùùyy theotheo ccááchch chchọọnn chuchuẩẩnn ccóó ththểể ccóó ccáácc ccááchch ggáá đđặặtt sausau đâyđây khikhi giagiacôngcông trêntrên mmááyy titiệệnn

ĐĐịịnhnh vvịị bbằằngngmmặặtt ngongoààii

ĐĐịịnhnh vvịị bbằằngngmmặặtt ngongoààii + + mmặặtt đđầầuu

ĐĐịịnhnh vvịị bbằằngngmmặặtt llỗỗ + + mmặặtt đđầầuu

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.824.82

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

ĐĐịịnhnh vvịị bbằằngng mmặặtt ngongoààii + + mmũũii tâmtâm

ĐĐịịnhnh vvịị bbằằngng haihai mmũũii tâmtâm

19

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.834.83

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

DDùùngng luynetluynet đđểể tăngtăng đđộộ ccứứngng vvữữngng ccủủaa chi chi titiếếtt giagia côngcông

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.844.84

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc phươngphương phpháápp ggáá đđặặtt daodao khikhi titiệệnn+ + ThôngThông thưthườờngng phphảảii ggáá đđặặtt daodao saosao chocho lưlưỡỡii daodao ccắắtt nnằằmm trongtrong mmặặttphphẳẳngng nnằằmm ngangngang điđi qua qua tâmtâm ccủủaa chi chi titiếếtt, , đđặặtt bibiệệtt đđốốii vvớớii titiệệnn ccắắttđđứứtt vvàà titiệệnn renren

+ + CCááchch so so tâmtâm khikhi ggáá đđặặtt daodao titiệệnn