Upload
others
View
21
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
• Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım• Bitkilerin Yaşam Döngüsü• Ben ve Çevrem• Doğal ve Yapay Çevre
Canlılar Dünyasına Yolculuk
13. Sınıf Fen Bilimleri
Etkinlik
33. Sınıf Fen Bilimleri
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım
Verilen resimlerdeki canlı ve cansız varlıkları ayırt ederek isimlerini uygun boşluklara yazalım.
II. resimI. resim
Canlı varlıklar Cansız varlıklar
I.resim
II.resim
ÇocuklarAnneAslan
KöpekÇocuklarKediKuş
BankLambaDondurma
Çöp kovasıTopÇantaTaş
Etkinlik
4 Bilfen Yayıncılık
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım
Aşağıda verilen tablodaki canlı varlıkların gösterdikleri canlılık özelli-ğinin bulunduğu kutucuğa “✓” koyalım.
Canlı Varlıklar
Doğ
urar
ak ç
oğal
an
Yumur
tlaya
rak
çoğa
lan
Dışa
rıdan
haz
ır be
slene
n
Kend
i bes
inini
kend
i üre
ten
Yöne
lme
hare
keti
yapa
n
Yüze
rek
hare
ket e
den
Zıpl
ayar
ak h
arek
et e
den
Koşa
rak
ya d
a yü
rüye
rek
hare
ket e
den
Sürü
nere
k ha
reke
t ede
n
Ağaç
Kedi
Balık
İnek
Tavuk
Gül
Kanguru
Tavşan
Kurbağa
Yılan
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
Etkinlik
53. Sınıf Fen Bilimleri
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım
Aşağıdaki ifadeleri karşılayan canlılık özelliklerini bulmacada ilgili alana yazalım.
1. Canlılar için gerekli besinlerin alınma işi.
2. Atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması.
3. Canlıların neslini devam ettirebilme özelliği
4. Canlıların yaşamının devamı için gerekli enerjinin sağlanma yolu.
5. Yer değiştirme
• Bulmacada verilmeyen canlılık özelliklerini yazarak birer cümleyle açıklayalım.
1
2 4
5
3
Etkinlik
6 Bilfen Yayıncılık
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım
Etkinlik
Tavşan, tabloda verilen canlılık özelliklerinin üzerine basarak havuca git-mek istiyor. Tavşanın üzerine basması gereken kutucukları kırmızı kalemle boyayarak gösterelim.
Uyartı ve tepki verme Renk değiştirme Hareket
etme
Dışarıdan bir etkiyle hareket
etme
Büyüme ve gelişme Beslenme Boşaltım
Üreme Solunum Kendi besinini üretme
Aşağıda verilen cümlelerin başına doğruysa “D”, yanlış ise “Y” harfi yazalım.
●● ( ) Bitkiler, suya ve güneşe doğru yönelme hareketi yapar.
●● ( ) Karada yaşayan pek çok hayvanın boşaltım organı böbreklerdir.
●● ( ) Cansız varlıklar, dışarıdan bir etki olmadığında da hareket eder.
●● ( ) Timsah ve yılan, sürünerek hareket eden canlılardır.
●● ( ) Tavuklar ve kuşlar, doğurarak ürerler.
●● ( ) Bitki ve hayvanların canlılık özelliklerinde farklılıklar vardır.
Etkinlik
D
D
Y
D
Y
D
Uyartı ve tepki verme Renk değiştirme Hareket
etme
Dışarıdan bir etkiyle hareket
etme
Büyüme ve gelişme Beslenme Boşaltım
Üreme Solunum Kendi besinini üretme
Etkinlik
73. Sınıf Fen Bilimleri
Bitkilerin Yaşam Döngüsü
A) Aşağıdaki bulmacada bir bitkinin yaşam döngüsünün evleri gizlenmiştir. Evreleri işaretleyelim ve ilgili yerlere yazalım.
B) Aşağıda bitkilerin yaşam döngüsü evrelerinin tanımları ve görselleri verilmiştir. Görselleri doğru ifade ile eşleştirelim.
G E N Ç A B S T
E R İ Ş K İ N O
M N T U V T Y H
Ç İ Ç E K K Z U
Ş D U Ü S İ T M
Ç İ M L E N M E
1. ...............................................................................
2. ...............................................................................
3. ...............................................................................
4. ...............................................................................
Uyku hâlinde olan bitki
Bitkinin toprağa tutunmaya başladığı evre
Bitkinin en tanınan ve üretken hâli
Kendi tohumlarını ürettiği evre
Etkinlik
8 Bilfen Yayıncılık
Ben ve Çevrem
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
İnsanların yaşadığı çevre onların yaşamlarını devam ettirmek için gereklidir. Aşağıda verilen görsellerin altına bu ortamlarda dikkat etme-miz gereken davranışlardan birini yazalım.
Piknik Mutfak Okul bahçesi
Banyo Oyun parkı Kumsal
Çöplerimizi etraf-ta bırakmamalıyız.
Musluğu gereksiz yere açık bırak-mamalıyız.
Elektriği açık bı-rakmamalıyız.
Yerlere çöp at-mamalıyız.
Kumsalda bulunan diğer insanları rahatsız edecek davranışlarda bulunmamalıyız.
Arkadaşlarımı-za ve bahçede bulunan ağaç ve çiçeklere zarar vermemeliyiz.
93. Sınıf Fen Bilimleri
Doğal ve Yapay Çevre
Etkinlik
Etkinlik
Yaşayan canlı: ...........................................Nasıl korunur?.................................................................................................................................
Yaşayan canlı: ...........................................Nasıl korunur?.................................................................................................................................
Yaşayan canlı: ...........................................Nasıl korunur?.................................................................................................................................
Aşağıda verilen görselleri inceleyelim. Bu çevrede yaşayan canlılara ve bu çevrelerin korunması için alınan önlemlere birer örnek verelim.
Aşağıda verilen cümlelerin başına doğruysa “D”, yanlış ise “Y” harfi yazalım.
●● ( ) Çevreyi, doğal ve yapay çevre olarak ikiye ayırabiliriz.●● ( ) İnsan etkisiyle oluşturulmuş çevreye doğal çevre denir. ●● ( ) İnsanların yaşamlarını devam ettirmesi için doğal ve yapay çev-reye ihtiyaçları vardır.
●● ( ) Hayvanat bahçesi, köprü, cadde doğal çevreye örnektir.●● ( ) İnsanların bilinçsizce doğal çevrede yaptığı değişiklikler diğer can-lılara zarar verir.
●● ( ) Şelale, orman, nehir yapay çevreye örnektir.
Deniz Orman Toprak
Balık Ceylan Solucan.
Temiz tutulmalıdır. Ateş yakılmalıdır. Fazla tarım ilacı kullanılmamalıdır.
D
YD
YD
Y
Etkinlik
10 Bilfen Yayıncılık
Doğal ve Yapay Çevre
Aşağıdaki Türkiye haritasını inceleyelim. Doğal ve yapay çevreye ait unsurları ilgili boşluklara yazalım.
Marmaray
Sümela Manastarı
İshak Paşa Sarayı
Van Kalesi
Peribacaları
Nemrut DağıDamlataş Mağarası
Anıtkabir
Pamukkale Traventelleri
Uludağ Millî ParkKazlıdağlarıMillî Parkı
Tatlıca Şelalesi
Doğal Anıt
•
•
•
•
•
Millî Parklar
•
•
•
•
•
Yapay Çevre
•
•
•
•
•
Etkinlik
113. Sınıf Fen Bilimleri
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları
Kelime Sandığım
Kelime sandığında yer alan kelimeleri kullanarak boşlukları tamamlayalım.
●● ................................... , ................................... ve ................................... gibi insan eliyle oluşmuş alanlar yapay çevreye örnektir.
●● Çeşitli kaynakların kullanımından ortaya çı-kan atıkların bilinçsizce doğaya bırakılması ...................................ne neden olur.
●● Pamukkale Travertenleri, Nevşehir Peri ba-caları ..................................................... örnektir.
●● Aile ve ülke ekonomisini olumsuz etkileme-mek için ....................................... tüketimine dikkat etmeliyiz.
●● İnsanların etkisi olmadan, kendiliğinden olu-şan ....................................., ...................................... gibi alanlar doğal çevredir.
●● Küre Dağları, Saklıkent, Yedigöller ................................................................................... örnektir.
●● ................................... ve ................................... canlı varlığa örnektir.
●● Çevremizde bulunan ................................... , ................................... , ................................... cansız var-lıktır.
park
deniz
toprak
bitki
orman
elektrik
hava
doğal anıt
hayvan
alışveriş merkezi
Millî Park
suçevre kirliliği
bina
çevre kirliliği
12 Bilfen Yayıncılık
Kavram Haritam
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları
Aşağıda verilen kavram haritasını uygun sözcüklerle tamamlayalım.
Doğal çevreYapay çevreOrmanDenizGöl
BahçeBinaParkBüyüme ve gelişmeÜreme
BoşaltımBeslenmeHareket etmeUyartı alma ve tepki verme
SolunumCanlı varlık
ÇEV
REM
İZDEK
İ V
ARL
IKLA
R
ÇEV
RE
yaşa
r
örne
ktir
örne
ktir
ort
ak ö
ze
l li k
l er i
di r
Bitk
iler
Hay
vanlar
ayrıl
ıray
rılır
Büyü
me
ve g
elişm
e
Ürem
e
Boşa
ltım
Besle
nme
Har
eket
etm
e
Solu
num
Can
lı va
rlıklar
Doğ
al
Den
izG
ölBa
hçe
Bina
Park
Orm
an
Yapa
y
Uyar
tı al
ma
ve te
pkim
e ve
rme
133. Sınıf Fen Bilimleri
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları
1. Canlı varlıkların canlılık özelliklerini yazarak birer cümleyle açıklayalım.
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
●● .................................................................................................................................................................
2. Çevre temizliği için yapılabilecek beş öneri yazalım.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
3. Doğal ve yapay çevre arasındaki fark nedir? Açıklayalım.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Soru - Cevap
Hareket etme; dışarıdan etki olmasada hareket ederler.
Solunum insanlar akciğerleriyle solunum yaparlar.
Boşaltım karada yaşayan birçok canlı böbrekleriyle boşaltım yapar.
Üreme bazı canlılar doğurarak bazılarını yumurtlayarak üreme yapar.
Uyarı alma ve tepki verme canlılar farklı uyarılara farklı tepkiler verir.
Beslenme; bazı canlılar besinlerini kendileri üretir.
Büyüme, bitkilerde büyüme sınırsızdır.
Geri dönüşümü olan ürünler seçilmeli.
Pil atıklar çöpe atılmamalıdır.
Sokak ve evlerimizin temizliği için özen gösterilmelidir.
Bu konuyla ilgili çalışan derneklerle iş birliği yapılmalıdır.
Doğal çevre, doğa olayları, sonucu kendiliğinden oluşurken yapay
çevre insanlar tarafından oluşturulur.
14 Bilfen Yayıncılık
Kavrama SorularıCanlılar Dünyasına Yolculuk
4. Hava, su ve toprak neden cansızdır? Açıklayalım..................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
5. Bitkilerin büyümesi için neler gereklidir? Bitkilerin yaşam döngüsünü yazarak açıklayalım..................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
6. Atıkları ayrıştırarak toplamanın önemi nedir?.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Elektrik ve su sınırsız olan kaynaklar değildir. Bilinçsiz kullanıldığında gelecekte bu kaynakların azalması söz konusudur. Üstelik elektrik ve su üretiminin ülke ekonomisine maliyeti yüksektir.
Sağlıklı yaşam insanların mutlu ve uzun süre yaşamasını sağlar. Sağ-lıklı yaşam ile günümüz daha iyi planlanır. Tüm işlerimizi yapacak enerjimiz olur.
Dengeli beslenmeli
Spor yapılmalı
Yeterli miktarda uyunmalı
Havası temiz olan ortamlarda bulunulalı
Alkol ve sigara kullanılan ortamlarda bulunulmamalıdır.
153. Sınıf Fen Bilimleri
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test
1.
Görseller arasındaki ilişki hangi seçenekte verilmiştir?
A) Karada yaşayan hayvanlar akciğer solunumu yapar.
B) Karada yaşayan hayvanlar doğurarak ürerler.
C) Karada yaşayan hayvanlar koşarak hareket eder.
2. 3. sınıf öğrencisi olan Defne, aşağıdaki ortamların hangisinin temizliğinde görev alamaz?
A) B)
C)
1. Görseller arasındaki ilişki canlı-ların hangi canlılık özelliğini ifade ediyor? Bu özelliği gös-teren canlılara örnek verelim.
2. Bireysel olarak yaşadığımız çevrenin temizliğinde ne gibi görevlerimiz vardır? Açıklaya-lım.
Solunum yapma: Kuş - bitkiler
Çevremize çöp atmamalıyız.Bulunduğumuz çevreyi koruma-lıyız.
16 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test
3. Canlılık özellikleriyle ilgili olan soruların cevaplarını yazalım.
4. Su kirliliğini önlemek için yapıla-bilecek farklı iki çalışma da biz yazalım.
3. Aşağıdaki çocuklardan hangisi canlılık özellikleriyle ilgili bir soru sormamıştır?
A) Çiçekler ışığa ve suya nasıl tepki verirler?
B)Balıklar nasıl hareket eder?
C) Çiçeklerin renk-leri neden birbi-rinden farklıdır?
4. Aşağıdakilerden hangisi su kirli-liğini önlemek için yapılır?
A) Fabrikaların bacalarına filtre takmak
B) Kanalizasyon sularının denize atılmasını önlemek
C) Isınmak için kullandığımız katı yakıt miktarını azaltmak
A) Yönelme hareket yaparlar.B) Yüzerek hareket ederler.
Denizlere çöp atmamalıyız.Atık suları deniz, göl gibi su kaynaklarına akıtmamalıyız.
173. Sınıf Fen Bilimleri
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test
5. Doğru seçenekte bulunan canlı-lara ait birer özellik de biz yazalım.
6. Çevre bilincine sahip bireylerin yapmaması gereken davranış-lara iki örnek verelim.
7. Seçeneklerde verilmeyen canlı-lık özelliklerini yazalım.
5. Aşağıdaki seçeneklerin hangi-sinde sırasıyla zıplayarak hare-ket eden, yönelme hareketi yapan ve yürüyerek hareket eden canlılara örnek verilmiştir?
A) Kurbağa, Balık, At
B) Çekirge, Ağaç, Yılan
C) Tavşan, Gül, İnsan
6. Aşağıdaki çocuklardan hangisi çevre bilincine uygun hareket etmemiştir?
A) B)
C)
7. Aşağıdaki seçeneklerin hangi-sinde canlıların ortak özelliği verilmemiştir?
A) Canlılar dışarıdan bir etki olmasa da hareket edebilir.
B) Canlıların hepsi boşaltım yapar.
C) Canlıların hepsi aynı yaşam alanında yaşar.
Tavşan - Besinlerle beslenir.Gül - Kendi besinini üretir.İnsan - Solunum yapar.
Ağaçları kesmekDenizlere çöp atmak
Solunum yapmaÜremeUyartı alma ve tepki vermeBeslenmeBüyüme ve gelişme
18 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test
8. Yapay çevrenin ne olduğunu örnek vererek açıklayalım.
9. Bitkilerin yaşam evrelerini yazarak açıklayalım.
8. Aşağıdaki görsellerin hangisi yapay çevreye aittir?
A) B)
C)
9. Bitkilerin yaşam ev-releri nelerdir?
Öğretmenin sorusuna aşağıdaki öğrencilerden hangisi yanlış cevap vermiştir?
A)
Tohum
B)
C)
Erişkin Bitki
Kendi besinini üretme
Bina, köprü yel gibi insanlar tarafından oluşturulan yaşam alanlarıdır.