Upload
dinhtram
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
f , ı
1
1
* SAL 6 - GULAN - 1984 *
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51 /Rupel/2
SERHAD DiCLE: 1\
''OTONOMI ; PERCAKE Jl DEMOKRASIYE"
ME Lİ SER T~KİLIYEN YEKITIU HUKUMETA IRAQE Bl SEKRETERE PARTIYA PEŞ~NG A ]{ARKERf KUI!_DI~TAN""' ~ERHAD DICLE RE HEVPEYVir.mK ÇEKIR.VE HEVPEYVİNE PEŞKEŞI XWENDAVANAN DIKIN.
PIRS: Hun danustandinen Yekitl Niştimanl Kurdistan u Huklimeta Saddam ji bo otonomiye çawa dibmin ?
BERSİV: Li ser danfistandinen Yekiti u karbidesten Iraq, heta lro jf tu beyanen resmi derneketin. Ji ber ve yeke jl he agahdariyek tekôz li ser çerçeva danustandina u gaven ten avetin negihiştiye me. Le rastiya ku em dizanin, teqerawestan di navbexruı hurdu hezan 4e hatiye nankirin u ev gelek car in ku Yekitlli ser li hev hatina "0-tonomi ji bo Kurdistan" bi rejiin re rfıdine u guft fi goyan dike.
Ç>asi ku xuya ye, Yekiti di runiştandina bi karbidesten rejiin re, dax~zen xwe yen li ser "demokrasi ji bo Iraq" paş de girtiye u bes ji bo "otonomi"ye dixwaze bin gavan baveje . Pişti we' yekitf di van danUstandina de, bi sere xwe ye. Dev ji tifaq__u hezen welatparez u demokrat yen Iraq u Kurdistane berdaye çuye bi rejim re rllniştiye.
Partiya me di daniistandinen bi v1 rengi de, ne ji bo gele Kurd, nı;jiji bo hezen demokrat ii peşverfiyen Iraqetu feyde nabôıeEv kar xebata mixalefeta Iraqe ya dijf rejim qels dike ii her weha dibe bendek li ber tekoşina gele Kurd ji bo "otonomiyek rastfn". Loma ji em, gaven Yekitfku bi rejim re daveje şaş dibôıin . Pewist dibôıin ku hernil hezen welatparez u peşverfi li ber van gavan rawestin; Yekiti bi xwe jf rojeki ziitir ji ve siyaseta xwe ya dawfvegere.
PIRS : Dema mirov rewşa Rojhilatanavin ü ye İraqe ku iro tede bigre ber çave xwe , netfce dayina ve danustandine, gelo we karibe kijan gelşan(problem) an jfrewşek çawa bi xwe re bine?
BERSiv: W ek me li jor ji got; di netice van daniistandina de baweriya me tune ku gele Kurd bigihije mafe "Otonomiyek rast in". Mesela "Otonomiye'' giredayiye ç3!.çeva rejimeki demokratik li tevayiye Iraqe ye. Otonoıni perçak e ji demokrasiye. Beyi
ARMANC
daxwaz fi pekanfna demokrasi, otonoıni dibe gavek valayi ii xapinok. Ya din di netica danustandina de, dibe ku li ~r kaxez, Yekitfu rejim li ser otonoıniye li hev bikin. Le ev na ye we mane ku we gele Ku.rd bigije vf mafi. Di hoyen iroyfn en Iraqe de, bi li hev hatina herdu hezan, ne otonomi ne jltu meseleyen din yen hundurin hel nabin. Ew li hev ben jf, piraniya mixalefeta demokrat ii peşveru ya Iraq u Kurdistane li derve diıninin u dijf vf kan radiwestin.
Ger ev guftugo bi serkevin u peymanek di navbeyna herdu hezan pek be li gor baweriya me, qasi ku em re~şe digrin ber çav, li ser paşdexistin ii pelçiqandina mixalefete, rejim we gelek fersenda texe deste xwe u planen xwe yen dijminatihehesatir bime~~· Bi li hev hatine, we Yekiti, hem dı sıyaseta fraqe ya hererne ii navnete~ hem ji siyaseta kevneper~stl, ~ord~tı u xwinmijiya hundir de bıbe ş~e ka!bidesten rejim. Li ser nave hukumete, erfşe hezen mixalefet bike, şere wan bike. Mixalefeta mayi jf, hive neve we raste rast bere çeken xwe bide Yekitiye. O ne dfir e ku, li ~r viesasfşe~ekl dijwar li Kurdistana Ira9e dom b~~· Mana ve yeke ew e ku, bı dest€Yekitıye rejim, we bere temam&ı mixalefeteji ser xwe vegenne ii wan bera hev de. Mixalef~t xwe bi xwe we heviidu qels bikin. U rojeki, gava fersend ket dest, we rejim ser~ herdu aliyan jlxe, mixalefete biperçiqine. Rejime xwihmij e kevneperest, e diktatorf, we ciye xwe tekfiztir bike. Gava rejimeki kevneperest li Iraqe ciye xwe tekiiz kir, p tevayiya hererne de .~e';lle~re~~w~.~urtir hibe. Planen diJmınatı ye li dıJı geten hererne w~ hesatir bimeşin. Bi kt. masf, netica dan llstandina Yekiti bi rejimere ev e.
PIRS: Sebebt ku li Kurdistana İraqe rewş hate vt merhale çi ne ? Ango, ger li gor we rewş baş e, çima, ger ku ne baş e çima ?
BERSİV: Li Kurdistana Iraqe, gele Kurd ji bo mafen xwe yen milli ii demokrat), bi salan e li dijf rejime kevneperest şer dike. Gel,ji tuzehmetiii fedekariye nareve, bi hemfı hebiina xwe - çi maddi çi manewi- xwe arnade kiriye, ji bo destxistina mafen xwe. Le her weha bi salan e hezen siyasi yen weıet dijitf ii dijminatiyen xwe dajon. Problemen di nav xwe de, bi aqle selim awakf demokratik ii aştı hel nakin. Siyaseta wan li hemher hev, siyaseta Imhakirine ye. Her yek dixwaze y~ dine Imha bike, ji hol~ rake ii meydane ji xwe tenere bihele. Ve yeke, di hundir de , dijminatlii perçebfuıek dijwar xistiye nav tekoşiiıa gel. H~zek siyasi', ji bo derbe li ya din xe, çiji desta be dike. Heta diçe deste xwe dide dijmine gele Kurd. Bi ve yeke planen dijmin jt bi hesayi li ser qedera gele' Kurd dirneş in.
Ev r~wş, ji qerektera siyaseta Kurdistana Iraqe te. Ew, hez~n burjuvazi ne. Ji bir ii baweriyen menfeata piraniya gel bepar in. Bir ii baweriyen menfeeten teng yen tebeqe bUrjuvazi, mafe eşaiti ii derebegl diparezin. Loma jf ji bir ii baweriyen şoreşgeri bepar in, siyasetek rojane fı be istfqrar dajon. Loma jf menfeeten xwe yen tebeqi' yen hfirik; heta yen şexsf datinin ser men-feete piraniya millet . _
Di v€siyaseta haıı de PDK.Jraq yekemin sebeb e. PDK-1, ev bi salan e, siyasetek eıişkar li hemher hezen welatparezen welat dimeşfne. Tehamfıla we ji hebiina hezen ditir re nine. Bi ç,i riye dibe bila hive, dixwaze teko(ıne texe bin deste xwe. Yekiti ji, ji destpe"'ka avabiina xwe ii heta lro. her çiqas bi na-ve şoreşgeô derket jl, li dervayi PDK.i alternatifeki şoreşgeri dernexist. Di dijatiya_ bi hezen din ii bi taybeti bi PDK.J_re we ji xwe sipart çeken deste PDK- I. Di şeıa daniistandin ii helkirina dijayetiya nav hepın de dawiya dawl da ser şot'a PDK-1.
Bi baweriya me se~be bingehin ewe ku li Kurdistana Iraqe rewş ket merhela iroyin. Gava em ve yeke, wek sebeb nişan didin qesda me je ne ew e ku em dixwazin, Yekitiye ji kare ne baş ye teda ye bişon. Na, ekse wi. Baweriya me ew e ku, x_!!ta ii şaşitiyen hezen din ii yen PDK- Iraq çi dibin bira bivin, ev heq nade Yekitiyeku here deste xwe bide dijmin. Di destdana dijmin de, m esiile esas i Y ekiti ye ıi dive
www.ars
ivaku
rd.o
rg
ev hesab ji we be pirsiıl. Le _şebebe ku tekoşlna gele Kurd fı hezen Iraqi ketiye warekl dijwar ne Yekiti tene ye, hezen din in ji. Siyaseta wan f qels fı be prensib e ji. Em dixwazin ve yeke ber bi çav bikin.
PIRS: Ji bana ku mirou bikaribe peşiya uan gelşan u nebaşiyan bigre u tekoşine texe xetek hln baştirfn, mi· rou dikare çi bike ?
Riiniştina Yekiti bi rejime lraqe re we zirarek mezin bide hezen welatparezen welet u we dijmin xurtir bike.
1\.
Dive rojeke zutir, hewl be dayin ku Yekiti ji vi kari vegere. A dine dive hezen welet, li ser dijayetiyen h un dir, siyaseta xwe biguherinin. Ere, di nav civakeke de, b iv e nev e we dijayeti di nav hezan de hebe. Le ne bi awaki ku hezen Kurdistana İraqi dimeşinin. Ev dijayetiya ji hiine we ji esasi dur dixin, kurtir d iki n fı ji bo helkirine, çara riyen aşti u demokrati nabinin . Dive , rojeki zütir ji ve si yaseta x we ya ku ji zirare peşt_ir tu tişt nedaye gele Kurd, vegerin . U riya tifaqe di navbeyna xwe de bibinin.
Pişti ku Yek"ıti dijmin re riınişt, di-
HEYPEYYlNA
Armanc/51/Rupel/3
ve n~-ku tene _em li diji we tene rawestin. I ro PDK- Iraq jidi rewşek wiha de ye. Dive em li hemberi we jl bisekinin. Ango siyasetek weha bi kere be em Ii diji wan bisekinin.
Heta van gaven han neyen avetin, bi tu awayi li Kurdistana lraqe , re li ber kar iı baren qiret, planen dijmin naye girtin.
Ji bo ve hevpeyt•me em gele!? sipas dikin.
Si pas.
1\ A. A A
Bl NUNERE YEKITI YE SWED RE
Xwendevan jf pe d_izanin ku di navbeyna Yekilı Niştimanı Kurdistan u Hukume_La Iraqe de ıı bo:ıa "otonomiye" damistendin tPn domandin . Le bPIP Yekıtı N_ıştıman , het_anı iro Lu beyanPk ferm i li ser ve buyere belav nekirive.
_Bı ve he':'peyv_ınP ke:ys kete deste me ku , em buyert> ı·aste rast ii · devP beıpırsyarekı Yekıtı Nı~tıman bıbıhızın. ·
_ l;i ser damlstandina Yekiti Niştiman u Hukumel<.ı Saddam eııı ,; dltina h~zt'rı __Kurdıstanı yen ku em karibin t.ekiliyp· bi wan ve deyn.in jı bigrin u peşkeşı xwendevanaıı bıkın .
PIRS: Et· sere çend mehan e t'e golin ku Yekltl Ni1$1imanl Kurdistan ıi Hukum eta Saddam li ba lıet• rim iş/in e u li ser esasen o tonomive li heu kirine . Dilina we li ser t• e yeke 'çiye i
BERSİV: Eşkere ye ku . di hemu tevgeren rizgarıxwazen dine , ku li riya geşbün u peşdeçune xebat ü tekoşlna xwe de, gelek metoden cuda cuda ü di cl de bi bar iı zirüfen xwe ve te procekirin . Eger em di diroka xbat u şoreşa gelan u hezen şoreşgeren dine biniherin, çend caran te ber çave me ku gelek caran biıye, ji aliye şoreş fı azadlxwaza,ku bi opozisyonen xwe re metoden guhartina bir u bawerl bi cl kirine . ev ne tene Ii netica zeifbfına hezen şoreşgeran e , belki dibe ku li nerica geşbün u peşdeçima tevgera şoreşgeran
be . Kurdistan jl weke perçeki li ve d ine
dikeve b er van qanunen giştl. Le be le , di ve navçe de bi talaş u hergen xwe yen taybetl ve. Li vir em dixwazin bi ronl bejin, di netica der15_etina bar u zirufeke taybetl di sinore lraqe de, bi tevay! ii bi Kurdistane ve jl, firsetek ji Yekltl N)ştimanl re çebiıye, ku Hukumeta lraqe bi daxwaziya xwe soz daye ku, hazir e ji bo li hev hatin u bi elimina maten gele Kurdistan. Ji ber ve
yeke Yek'lti N iştiınanı Kurdistan. hazir biı ji ve firsete, feyde bike. Ku zemina danustandin u guhartina bır u baweriyen xwe bi hukiıınet re sana bike . Di qonaxa yekemin ya civlnan de her du ali fı li ser sekinandina şer li hev halin, bi şerte ku ziriıfeka aşiti u demokratik bi ci were . Di qonaxa duemln de runiştin u danlıstandin ji bo guhartina Dır u dltin yen xwe pekanin ji bo ku. helekl(çareyek) ya rast u druste prohleman bi ci were. Ji bo ve yeke Yekltı Niştiman Kurdistan, wekl watiniya ku li ser xebata xwe bu. projeya xwe xist ber tlrejen lekol"in, u ve yeke kir hernama danustandin. Heya nuha . nuweneren her du aliyan hev ditine u bi hev re danustandin kirine . Le bi ra s tl h eva nuha ev bi hev re runiştin lı axaftin ~egihiştiye neticeke. Her ji bo ve ye ku netlee k aşkere nebiıye.
PIRS : He lani nulıa çima Yekiti Niştimani Kurdistan li ser ve büycre beyaneki resmi beluv ne kir ?
BERSIV: A rasti, d erneketina belavok (beyan), naye we mane ku van meselan hatine veşartin, aşkere ye ku belavok derxistin giredaye netice yen danustandinan e. Aş!<ere kirina d_anli-
standina bi dewleta Iraq e ve. hi E zge (radyo) ya Denge Şoreşa Iraq bi çend gotar u agahdarname ll te\'e belavoki'n Yı:-kiti Niştimani Kurdistan dı:--hatiye ronı u aşkere kirin . Ji aliye din jı. ht'\'
dltina kadir u berpirsy::ıren Yekitı Ni~timanı Kurdistan Li xelke Kurdistane re, ku bi hez::ıran kes çune meqeran u ci yen peşmerge, bi ro nı ll aşkere ha line agahdar kiriıı, niha bi şiyari di teve rllniştinan iı dani._ıstandinan bi hllkllınet re gihiştine. U ji zedetire cend caran piştgiriya :\We li ser ve nlt''scie pı:-s-keş kirine. ·
PJRS : Tu he;:cn 1\.urd 1.-u li 1\ı ml is·
tane pi:)lgiriyu tC/;iliycn Yc/;tti S i., ti· lllatli 1\.urdiston u Sadcluın cli/;c lıcn c ; Ge1· Jı c n c t•ana In ne i
BERSI V: Partiven din ve n Kurdistane bi taybet ı ji ~ı av \'an ı1ezen şore~ger u demokrat. çı:- nd rexistin iı part i bi hevalbendeıı xwe ku li nıeydnne xebat dikin tim u tim pi~tgiriya xwe nişan dnne. Le aşkere kirinn ııawn Yan rexistin u pnrtiyan ne kare me ve. Dibe ku ew bi xwe dıtinen xwe eskne bikin. U ji aliye Kurdistamı İr~q 'e ku mirov bi rasti beje , YekıtiNiştim:ıni bi namake resmi Partı Konmııist ::ı İr::ıq u aliyen din yen CL' D agahdar kiriye. di riya çend kesen naskirı ven serbiX\\C u niştimanperwer ::ımadebu.na xwe e::;kere kirine , ji bo ji navrakirina probleman u peşda aıfına konaxeke nu . peywendiya dostani u xurtbiına gel.N e ji bo ve ku danustandin bi Dewletn Iraqe ve pek be. Le belkiji bo bi hev re xebatkirin u bi destxistina mafen gel u feyde kirin li bar ii zirüfe ku da~ui: standin bi ci aniye, anegori ji bo destxistina mafen xelke Kurdistane, bi ber-
.....
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/4
dewambiina xebata çekdaıf bi hev re pekwere, gava ku ev danOstandin ii peyvin bi ser nekeve.
PIRS: Di nau·Yek'i.li'de tu kese li dij ue tekiliye derdikevin hene, an tune ne?
BERSİV: Hebfuıa bir ô baweriyen ne wekhev li ser v€ buyeradh-okfya giring, li meydana xebata nav rexistina demokrat ô şoreşg~, wek Yekiti Niştimani Kurdistani Iraq, tiştekf gelek normal e. Ji ber-ku Yekltt Niştimani, bi cih anina prensiben demokratt n bikaranina wan ji bo endaman p@şk~ş kiriye, ku wan baweriyen xwe bi serbesti bejin ô bi vi awayi bikaribin gelek kar bikin. U be~ bi rastt hemfl organ@n Yekiti Niştimant bi gişt serok u endamen xwe qet li dij van danustandin u axaftin..n derneketine. Bi v~ rewşa ku bikaribe dubendiyeki peyda bike il bibe pirsekji bo YekitiNiştimani.
PIRS: Te gotin ku hemu serok u hezen Yekitiye ji çiyan daketine bajer, e u ye k rast e, an ne rast e ?
BERSİV: Bi rastf ne wiha ye. Ji ber ku Yekiti Niştimani Mzekf xwediye dirokeki pir bi xwin u bi şeref a tije bi serketin e u xwedi dost u hevalbend e. Biryara xwe daye ku weki bezeki çekdar u şoreşger her dem weki leşkereki geli ji ser xebate xwe berdewam be ô Kurdistan€' biparez~. Tıgihiştina ve
rastiyf'wiha kiriye ku YekitiNiştimani biryaren xwe daye ku hezen peşmergen xwe wekileşkeren serbixwe ji xwe· re b iliele, ne w eki giredayi organeki olri weki guhartine hezen p@şmerge bi organeke(heres hidut) ku li ı ı e Adar ı 970 biryare li ser dabôn.
PIRS: Yekiti ji bo kirdayetiya Saddam digot faşist. Gelo eu rewş hatiye guherandin? Ger ne hatibe guherandin him bawer dikin ku, hukumetek faşist mafe otcmomiye bide geli' Kurd ?
BERSIV: Herweki di be..Sıva pirsyare peşi de, me eşkere kir ku ve danftstandin il axaftin li nettea bar fı zirôfeki taybeti bi ci hatiye li nettea haziriya hukumet ji bo bi d arime mafen rasti yen millete me. Ji bo ve yeke ye ku Yekiti Niştimani bi hukômete re daniistandine q,eblıl kir. Tişteki xuya ye ku nettea ve danôstandine xwe bi xwe dibe mehak.
PIRS: Pirsek dinji, Yekitidigot ku, ji bo lraq demokrasi ü ji bo Kurdistan€ otonomi. Dema ku Yekitiue otonamiyi bigre, wedemokrasi be İraqe?
BERSİV :Y ekiti N iştirnam be westan xı;_bat dike ji bo pekanina demokrasi li Iraq.
PIRS: Ger Yekiti otonomiyl bigre, ew e karibe li seranseri Kurdistana İraqe pek bine ? l:ıi rewşeki wisa de we
DÖNYA DÜŞÜK ÜCRET
ŞAMPiYONLUGU VE ZAMLAR
D Faşist diktatörlük, halklarunız açısından zam, baskı ve aşırı sömürü demek olan "Türk Modeli" 24 Ocak Karariarım uygulamayı en bağnaz bir biçimde sürdürüyor. "Kaynak artırunı"nı sağlamak adına,kamu kurum ve kuruluşları, altyapı tesisleri emperyalist ve yerli tekellere satılıyor. Sı-
kı para politikası, daha sistemli olarak uygulanıyor. Uluslararası emperyalist tekellere ve mali kuruluşlara,bir avuç yerli holdinge yeni yeni güvenceler veriliyor.
Buna karşın işçi sımfı ve ,emekçi kitlelerin satınalma gücü gün be gün düşürülüyor. Açlık, işsizlik sürekli olarak artıyor. Bir a-
hezen Kurd bi heu nekeuin ?
BERSiv: Yekiti Niştimani ji bo berjewendiya(menfeete) xelke Kurdistane, di danôstandine de bi hukumet re beşdar dibe. Xelke Kurdistane be kemasi ô bi azadi nfıneren xwe hildibijere u bi re dike bo organen otonomi. Li aliy~ din tekoşin dide ji bo vekôjandina şere nav xwe. Her wiha zedetir fı be westan xebat dike ji bo ditina sedemen şer ô rawestandina we ô alternatifeke bibine ku xizmeta hernil Kordistane bike ô hibe sedema yekitiya hem u rexistinen gel.
PIRS: Di nabena otonomiya ku bere Yekitl diparast u ya ku niha bi Saddam re li ser diaxife tu ferqiyet heye, an tuneye ? Ger heye uana çi ne ?
BERSiv: Ev proja ku Yekiti Niştimanf ji bo otonomi ku niha danustandin li ser çedibe gireday'i prensiben Yekiti bi derbar@ otonomi ye.
Ji bo ue heupeyume e m li ser naue Kouaro ARMANC gelek sipas dikin.
Em ji ji aliye xwe ve spasi Kovara ARMANC dikin ku tirset da me ku ditinen xwe ji bo xwendevanen Arınane bejin.
000
vuç holding altın yılım yaşarken, küçük ve orta, hatta bazı büyük şirket iflasları, el deliştirmeler günlük yaşamın bir parçası haline geldi.
İşte dört yılı aşan bir süredir uygulanan bu politikanın bir parçası olarak yapılan son zamlar ve bu arada tespit edilen asgari ücret; sözünü ettiğimiz Friedmancı politikanın işçi ve emekçi kitlelere ne denli bir yaşamı reva gördüğünü göstermesi. açısından üzerinde önemle durulması gereken gelişmelerdir.
Bilindiği gibi, yerel seçimler öncesi tüm zam söylentilerini yalanlayan faşist Hükümet, seçimler sona erer ermez yeni zam paketini yürürlüğe koymaya başladı. ''İşçiler et yerine fasulye yesin" tartışmaları sürerken, et ve fasulye fiyatlarına da yansıyan zam foryası aldı yürüdü. Petrole yüzde 15; Toprak Mahsulleri Ofisi'nın sattığı ekmeklik ve makarnalık buğdaya yüzde 39.3 ile 48.6 ; ilaca yüzde 10 ile 39; noter ücretlerine yüzde 70 ile
www.ars
ivaku
rd.o
rg
ı 00; Şekere yüzde 30; Çaya yüzde 34 ile54; genel ulaşıma yüzde 40; PTT ücretlerine yüzde 29 ile ı 00; Boğaziçi Köprüsü geçiş ücretlerine yüzde ı 00 ile 300 oranında zam yapıldı.
Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz-ki; zamlar yaşamın her alaruna yansıdı. Işçi sınıfı ve emekçi kitlelerin satınalma gücü yeniden düştü.
T.Özal Hükümeti, zamların zorunlu olduğunu ve önüne konulan hedefin gerçekleşmesi için seri ve "esnek" önlemleri almaya devam edeceklerini açık söylüyor. Gerçekten de 24 Ocak ka-rarları,bir taraftan zam ıapılırken diğer taraftan da ücretleri gerçek olarak düşürmeyi öngörüyor. Çünkü zam, devalüasyon ve gerçek ücretierin geriletilmesi olmadan 24 Ocak Kararları'nın yaşama geçirilmesi mümkün değildir.
ZAMLARLAi BUNALlMlN FATURASIHALKLARThflZA
, öDETILIYOR
Sömürgeci-tekelci burjuvazi ve emperyalist mali kuruluşlarının işbirliği ve çeşitli anlaşmalarıyla uygulaması sürdürülen mevcut politika, yaşanmış ve yaşanılan bunalımların yükünü Türkiye ve Kürdistan işçi sınıfı ve emekçi kitlelerine yüklemeyi amaçlıyor. Bu, çok yönlü ekonomik "operasyon"larla gerçekleştiriliyor.
Friedmancı ekonomik politikanın genel karekteri olan bu özellik, faşist rejimlerde daha da belirgindir. Bunun başlıca nedeni de, faşizmin, burjuva düzeninin sürekliliği amacıyla en son başvurulan ve de en gerici, en saldırgan, en terörist bir iktidar biçimi olmasıdır.
Türkiye'de de aynı amaçlarla iş başına gelen faşizm, önceden uygulamaya konulan ekonomik politikaya dört elle sarıldı. Çünkü faşizmin işbaşma getirilmesinin önemli bir nedeni de 24 Ocak Kararları 'nın elverişli uygulama olanaklarına kavuşturulmasıydı. Faşist diktatörlüğün "çalışma yaşamı "nın düzene so kulması adına yaptıklarıyla; emperyalizm ve yerli holdingler, kar hırsiarını çalışaııların lokmasına el uzatarak
giderme olanağını daha fazla kavuştular. Devlet ve KIT1erın tüm olanakları faşizmin arkasındaki tekellerin hizmetine sunulurken, Devlet kuruluşları ve KIT1erin açıkları: fiyatların serbest bırakılması ve dönem dönem yapılan zamtarla kapatılmaya çalışıldı, çalışılıyor, Bu politika uygulandıkça zamlar da sürekli olacak ve bu yolla faşizmin arkasındaki yerli ve emperyalist tekeller, büyük çıkarlar sağlayacaktır. Diğer yandan halklarımızın yaşam düzeyinin düşürülmesi alabildiğine hızlandırılıyor. Örneğin 25 Mart yerel seçimlerden sonra yapılan zamtarla dört kişilik bir ailenın zoruıılu mutfak gideri ayda ı6ı5 lira arttı.
Esasen uygulanan politikanın mantığında zaten sürekli fiyat artışları vardır. Darbeden sonra, nasıl ki günlük kur ayarlaırialarıyla devalüasyon süreklileştirildiyse, fiyat kontrollerinin kaldırılmasıyla da fiyat artışlarının süreklileşmesi sağlandı. Belli dönemlerde yapılan toplu zamlar~ süreklileşen fiyat artışlarından hızını alamayan tekelci sermayenin başlıca uygulamalarındandır.
DIKTATÖRLüGüN üCRET POLITIKASI YüKü AGIRLAŞ Tl RIYOR
24 Ocakçıların marifeti olarak son tespit edilen asgari ücret, ı963 gerçek asgari ücretinden yüzde 28 geridedir. Yani Hükümet, işveren ve sendika temsilci~ lerinden oluşan ''Asgari Ücret Tespit Komisyonu" nda oyb~liğiyle tespit edilen 24 bin 525lira lık brüt asgari ücret, gerçek olarak ı963 'teki 360 liralık brüt asgari ücretten yüzde 28 geridedir. Veriler, 1963 seviyesini koruyacak asgari ücretin 35 bin 430 lira olmasını gerektiriyor.
T.Özal Hükümeti'nin bakanları, "sosyal adalet çi" aıılayişlarını ve "ortak direk"in temsilciliğini tekrarlayadursunlar, sürekli fiyat · ad~ları ve son zamlar, asgari ücrett~ki yeni artış miktarını çoktan silip süpürdü. Istanbul 'da dört kişilik bir ailenin zorunlu mutfak gideri 31 Aralık ı983-ı O Nisan ı984 arasında
Armanc/51/Rupel/5
tam 4 bin 6ıs lira artarak~ asgari ücretteki net 4 bin 684 liralık ar-tışı hemen hemen sıfırladı. Bu sadece zorunlu mutfak giderlerindeki artıştır:Peki; ya giyecek;yakacak, kira, ulaşım vb. alanlardaki fiyat artışları? tüm buıılar birlikte ele alındı~ında Hükümet'in "sosyal adaletçi'1iğf~n yalan ve
demugojiden ibaret olduğu ve tam~ıı toplumsal sefalete. denk düştüğü hemen ortaya çıkıyor.
Bu söylediklerimiz ve veriler, fiyat ve ücret artışları arasındaki büyük adiletsizliği de ortaya koyuyor. Asgari ücretteki net artış ancak zorunlu mutfak
· giderlerindeki yaklaşık yüz günlük artışı karşılıyabiliyor. Karşılaştırma bir yıllık mutfak giderlerindeki artış ile asgari ücretteki artış arasında yapıldığında .. asgari
· üaet artışıııın devede kulak kaldi' ğıru görmemek elden değil.
öte "yandan, yeni asgari ücrete gQr~,ye iRi çocuJdu. i_şçinin e.line net 16 bin 422 lira geçiyor. Türkiye'de 3 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor ve işçi ailelerininyüzde 90'ında tek kişi iş bulup çalışabiliyor. Bu dururnda asgari ücretli işçi. gülünç miktardaki geliriyle ailesini geçindirmek -ki buqa geçindirmek denirse- zorunda kalıyor. Diyelim ki evli ve iki çocuklu bir işçi ailesinin geliri sadece asgari ücret düzeyinde olsun. Evli ve iki çocuklu bu ailenin zorunlu mutfak gideri 1 O Nisan 1984 verilerine göre 42 bin 215 lira; iki oda ve bir saloıılu evin kirası Şubat 1984 verilerine göre ı o bin SOO lira olacaktır. Bu demektir ki giyecek, ulaşım, yakacak ve eğlence hariç, bu ailenin zorunlu mutfak giderleri ve ev kirası için 5 2 bin 715 liraya ihtiyacı vardır. Asgari ücrete ikramiye vb. ek gelirler ekiense bile, kendi başına kira ve mutfak gideri, ge~n yaklaşık üç katını bul.l!lyor.
BU VERILER NEYI ·GöSTERIYOR?
Türkiye'de ücret politikası öyle ~ir nitelik kazanmıştır ki; verilen ücret, işçi ve diğer 'çalışaııların,~şma süresinde harcadık-
~
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Annanc/51/Rupel/6
Jan enerjiyi karşılamaktan uzaktır. Yani tekelci burjuvazi artı-değere dahi razı olmuyor, çalışanların harcadıkları enerjilerini geri alabilmek için gerekli ücreti vermeye yanaşmıyor ve hergün bu noktadan daha da uzaklaşıyor. Bu, Türkiye'de gerçek anlamda bir işgücü satılmasının emperyalizm ve tekelci sermaye lehine kesintiye uğratıldığını, sömürücü güçlerin karının artı-değerle sınırlı kalmarlığını ve işgücü karşılığı ödenmesi gereken miktardan da kesintinin yapıldığını gösteriyor.
Faşist diktatörlüğün ücret politikası sonucu Türkiye, en nihayetinde dünya ''düşük ücret şampiyonu" ünvanını kazanmayı başardı. Yıllardır düşük ücret cenetleri olan ve emperyalist sermayeye her alanda ev sahipliği yapan bazı Uzak-Doğu Asya ülkelerini geride bırakan Türkiye, ilk sırayı aldı. ı 98 ı 'de ortalama günlük ücretin 8 dolar olduğu Türkiye'de şimdi 3 doların altına düşmüştür. Sözünü ettiğimiz Uzak-Doğu Asya ülkelerinde dahi 70'li yıllara göre ücretin dolar olarak giderek artığı ve 1982'de günlük ortalama ücret, Güney Kore'de 11.36; Taiwan'da 11.68; Hong Kong'da 9.-76 ;'tingapur'da 17.52 ABD Doları olmasına rağmen, Türkiye'de ücretler gittikçe geriliyor. Bu da emperyalist sermaye yatırımlarını artırmak açısından önemli teş-
vik edici olanakları içeriyor. Gerçek veriler, 24 Ocak Ka
rarları'nın işçi ve emekçileri yoksullaştırdığını, satınalma gücünü düşürdüğünü, çeşitli toplumsal hastalıkları artırdığını, işsizlik ve adaletsizliğin uç noktalara vardırıldığını en açık bir biçimde gözter önüne seriyor. Ayrıca emperyalizmin ekonomik gücünün, yerli holdinglerin egemenliğinin pekiştirildiği de gerçek verilerin artık kanıtladıgı gelişmelerdir.T.Ö-~ zal Hükümetinin, uygulanan po li-; tİkaları daha cüretkar olarak yaşama geçirme anlayışı ve bu doğrultuda atılan adımlar, işçi sınıfı ve emekçilerin yükünün· daha da ağırtaşacağını gösteriyor.
TÜM BUNLARIN NEDENi FAŞiST DiKTATÖRLÜKTüR
Hatırlanacağı gibi, 24 Ocak 1980'de IMF, Dünya Bankası ve OECD reçeteleri sonucu, uygulanmasına başlanan ve bir dizi siyasal ve toplumsal önlemi de içeren ekonomik "istikrar" kararları, gerçek uygulama olanaklarına faşist dikta koşullarında kavuştu.iç pazarın daraltılması ve ihracat "patlaması"mn gerçekleşmesi hedefi, 24 Ocak Kararları'nın özünü oluşturan etkenlerden en önemlisidir. Bunun da yolu satınalına gücünün düşürülmesinden geçer. Satınalma gücünün
düşürülmesi için de bir taraftan fiyatlar serbest bırakılıp, zamlar yapılırken, diğer taraftan da ücretlerin gerçek olarak geriletilmesi gerekiyor.
Bu nedenle, zamların, süreklileşen fiyat artışlarının ve ücret düşüklüğünün korkunç boyutlara varmasının nedeni uygulanan politikadır, sorumluluğu da faşist diktatörlük ve onun arkasındaki tekellere aittir. Bu alandaki uygulamalar darbe öncesinde de vardı, ama uygulanabilirlik açısından faşist dikta koşulları, çok büyük olanaklar sağladı. Evren diktatörlüğünün ücret ve fiyat politikası, Uzak-Doğu Asya'daki gerici, faşist rejimiere taş çıkartacak boyutlara vardı. Zaten bunun için değilmidir ki emperyalist mali kuruluşları, T .Özal Hükümetine övgüler diziyor, destek veriyor. Son dünemierde yatırım ve çok yönlü işbirlikleri için,heyet trafiğinin bir hayli yoğunlaşması bunun göstergesidir.
Görüldüğü gibi, 24 Ocak Kararları'ndan ve olacağı değişik biçimlerden kurtulmak, ücret ve fiyat politikalarını günün koşullarına göre tespit etmek. her şeyden önce faşist diktatörlükten kurtulmaya bağlıdır. Öyleyse Evren diktatörlüğünü alaşağı edip, .Türkiye ve Kürdistan halklarının yaşamını çekilmez hale gt:tiren politikalara son vermek için görev başına! O
.-------------·-------····---------···· ı
Karkeren hemu welatan yekbın ! .fA'-
PPKK MK TEORiK YA YlN ORGANI
&. SAYI CIKTI ! ..,.
OKU,OKUT!
JİNA NU, ARMANC Tunellgatan 14 ltr. lll 37 Stockholm/SWEDEN adresinden sağlanabilir.
www.ars
ivaku
rd.o
rg
GECEKONDUCULAR
NE BEKLEDiLER ?
NE iLE KARŞILAŞTlLAR ?
O özal hükümet olmanın tüm avantajlannı kulanarak-TRT, tekelci basının sınırsız yalana dayalı yay~n propogandayla seçim dönemecini döndükten hemen sonra, verdi~i vaatlerin tam tersine. emekçi halkı kendi deyimiyle "orta dire~i''topa tuttU
Işçilere seçim yatırımı olarak, önümüzdeki dönem için verdi~i % 25 artı 2000 lira zammı, m em urlara geri ödenen bir kısım MEY AK kesintilerini seçim sonuçlarının tartışmaları daha bitmeden, tüm ihtiyaç maddeleri başta olmak üzere bir çok eşyaya yaptı~ı zamlarla verdi~inin iki katını geri aldı.
özal'ın "İş bitirici"li~i bununla da kalmadı. Seçimlerden hemen önce büyük kentlerde l!eniıı _ ov ootansiveline Sahip gecekondu sakinlerinin en tatlı nıvası olan tapu sahibı olma özlemini somürerek, "tapu -yerine geçecek"ve sonradan tapuyla "degiştirilecek" birer "belge" verece~ni vaat etti. Bunun yay~ın propagandasıyla gece kondu semtlerinden büvük oranda ov aldı.
Gecekondu sakinlerinin özal'ın "iyiligi "nin altında kalmamışlardı, hakkıyla karşılı~ını vermişlerdi. Artık özal Hükümetinin onlara tapu vermemesi için hiç bir neden yoktu. Seçimler den hemen sonra gelen zamlar çok a~ır gelmesine ra~men "Tapu ı;;ınibi oluy?ruz". u.~uduyla herşeyi sineye çekmıslerdı. özal l!ece kondu semtlerini ziyaret edecek' haberi alınır alınmaz özal ın takip edece~i güzergahı pırıl İnni edip, çiçeklerle donatılar. "özal küsmesin, tapular üzerinde oturmasıH diye daha yeni yürümeye başlayan ç~~klanna d~k __ en kalabalık biçimde gorunmeye buyuk özen gösterdiler. Ayda bir kez et alamavacak kadar yoksul olan emekçiler, bütçelerinden fedekanı k yaparak, uzaı ın oov o oy portrelerini satın alıp en belirgin görünecek. şekilde taşıdılar. özal göründüJünde avazlan el verdi~i kadar tezahiıratta bulundular. Yavaş ilerleyen otobüsün arkasında muazzam bir kalabalık oluşturdular.
Bu görevlerini de yerine getirdikten sonra tapu beklemenin dışında yapabilecekleri hiç bir şey kalmamıştı. Bir
kaç gün sonra belediye görevlileri göründ~ünde tapu da~ıtacaklar zanıyHJ etrafiarında halkalar olusturdular. Fakat belediye görevlilerinin hiç de müjae verecek hallerı yoktu. Aksine,somurtkan bir I!Örünüsleri vamı RelPrlive burayı boşaltınanızı istiyor.üç gün içınae t>oşa!tılmasa dozerler gelecek" sözlerini işittiklerinde buz kesildiler ağ\zlarını bıçak açmıyordu. Belediye görevlilerinin arkasında ancak kısık kısık "Nasıl olur?" diyebildiler.
üç gun boyunca ha belediye kon . doru, ha ANAP birim teşkilat binasına ko~turdutar. Sonuç nafile. Seçim öncesı onlarla şakalaşıp, gülen, sabırlı sabırlı dinleyen kişiler, bir ay sonra, bırak onlann sorunlanın dinlemeyi üste-likonlan tersliyorlardı. '
üç gün sonra 26 Nisan günü buldozerierin görültüleri, ço~u işsiz Macumköy- 2 sakinlerini uyandınyordu. İki-üç saat içinde 200'ü aşkın gece-
kondu yıkılıyor, böylece binlerce kişi evsiz barksız kalıyordu. Dozerierin görültüsü kesilmesine ra~men, kadınların, çocuklann hıçkınklan, feryatlan dinrnek nedir bilmiyordu. Çiçe~i burnunda Yenimahale Belediye Başkanı M. Vural ne desin iyidir. "Açıkgözleri himav~ etmeviniz" .. "Bunlar~ a~IIı<lJ!!Dayı mıqıfet sayıyorlar.Hepsinin evi ·vardır.". 1\.andırmaca y 11pı:, orıar akıllannca>' 1500 ~ecekondu sakinin gece dışarda geçırmeleri, "hiç olmazsa çadır verin, so~uktan geberece~iz"sesleri, hem Ural'ı yalanlıyordu, hem de o günlerde cuntanın borazanlanndan Milliyet'e bilinçli olarak manşet konusu olan "Suudi'nın 100 milyarlık kredisi gecekonduların alt yapı tesislerine harcanacak" haberini komikleştiriyordu.
Şimdi ne olacak? Bu 1500 evsiz bar ksızın hali ne olacak? "Y aktın bizi özal! "feryatlan hep devam mı edecek? Elbette ki etmiyecek, bu gün "Yaktın bizi özal"feryatlan, "yaktık seni özal"naralarına yer bırakacak. İşte o zaman, diğer sorunlar gibi, gecekondu sorununa da temel çözüm bulunacak. Bize düşen görev bu anı yakınlaştır-maktır. O
Armanc/51/Rupel/7
YABANCI DüŞMANLIGINA KARŞI EYLEM BlRLlGt
*KKDK,FİDEF ,B.YOLU, GERCEK AV.DAYANIŞMA" KOMITESİ,KOMK.AR ve DlBF AK 'ın ortaklaşa başlatmış olduktan Türkiye ve Kürdistan' daki siyasi tutuklulara özgürlük kampanyası başan ile sürdürülüyor.
Federal Almanya'da 50 binden fazla imza toplandı.
Kampanya Hannover'de de gerçekleştırHdL Hannover'de yürütülen imza kampanyası ve Türk Konslosluğu önünde yapılan "uyarı nöbeti" başarılı bir şekilde sonuçlandırıldı.
Türk Konsloslu~u önünde gerçekleştirilen "uyarı nöbeti" katılaniann gözlerinin siyah bezlerle ba~lı .._olması ve zincire vurulmuş olmalan Almanlar'ın dikkatlerini oldukça çekti.
Bu eylem sırasında Hannover' de bulunan SDP Genel Başkanı W.Brand da "imza kampanyası' nı destekledi~ni belirterek "Türkiye ve Kürdistan 'daki Cezaevlerinde bulunan siyasi tutuklulara af" belgisini imzaladı.
DFU(Alman Barış Derne~i), ASTA(Üniversite öğrenciler Birli~i), VVN(Anti Faşist Bir liği), MSB(Marksist öğrenciler Birliği), DZD(Alman Genç Demokratlar), DFG-VK(Alman Banş Toplulu~u) ve ZUSO (SPD Gençliği) de gönderdikleri mesajlarta bu karnemyayı desteklediklerini bildirdiler. Ayrıca Devrimci İşçi ve Kur
tuluş sempatizanları da eylemi desteklediler.
Hanno~r Arnıane Muhabiri
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/8 _
ABD KiMYASAL SiLAHLANMAY.I
HlZLANDlRlYOR
D Kimyasal savaşın korkunçlugu yeni de~il. Hardal gazı Birinci Dünya Savaşında en büyük kitle kıyım aracı idi. Bu silah ile en az 100.000 asker kurban edildi ve 13.000 kişi onyıllarca uzunerimli öksürme ve akci~er hastalı~ına tutuldu. Son günlerde, bu gazın etkilerini Baltık Denizi'nde balıkçılık yapan Danimarkalı balıkçılarda görmekteyiz.
·tık savaş gazı, Alman fırınası Bayern Leverkusen tarafından 1915 yılında üretildi.
DAHA 1925 YILINDA YASAKLANMIŞ Tl
1925 yılında Cenevre'de imzalanan bir anlaşma ile bakteriyolajik ve kimyasal silahlar yasaklanmıştı. Böyle bir kararın nedeni de Birinci Dünya Savaşında gaziann korkunç etkisinin görülmesiydi.
Sovyetler Birli~i, kararı 1927 yılından itibaren uygulamaya başladı. ABD, 50 yıl sonra anlaşmayı yeterli buldu ve yasa~a en son uyan süper güç oldu. ABD, yıllarca Vietnam ve Kuba da dahil olmak üzere birçok ülkede kimyasal silahları denedikten sonra 1975 yılında Cenevre Anlaşmasına imza atan 95.devlet oldu. ABD, anlaşmaya polis gazı kullanma '1ıakkı" gibi şıklan da dikte ettirdi.
MUSSOLİNİ İLE HİTLER
Anlaşmayı ilk bozan Mussolini İtalya'sı oldu. İtalyanlar Hardal gazını Eti-yopya'da savunmasiZ insanların kulübelerine yağdırdılar. Japonlar, Çin 'de gaz bombası kullandılar.
Başka bir Alman firması lG Farben, 1936 yılında ilk ve gerçek sinir gazını cephede kullanmak üzere üretti. Bu silah sadece düşmanı de~il, kullananı da etkiliyordu.Bu nedenle faşistler, bu gazı toplama kamplarında milyonlarca suçsuz kadın ve çocukları imha etmek için kullandılar.
Ancak Nazi Almanyası savaştan sonra tonlarca kimyasal silahı Baltık Denizi 'ne ve Manş Denizi'ne depolamıştı. Yaklaşık 70.000 ton kimyasal silah, denizin dibinde zamanlanmış bombalar gibidir. Gaz dolu bu bidonlann her zaman paslanabilece~i uyanları telqarlanmaktadır.
VİETNAM'DA
ABD, İkinci Dünya Savaşından sonra başta Vietnam'da olmak üzere büyük bir kapasitede kimyasal silalılarm denemesini yaptı. Sadece Vietnam topraklarına 100.000 tondan fazla püskürtüldü.
Her yeni kimyasal silah çok daha fazla öldürücü ve etkisi daha uzun erimlidir. ABD'nin Vietnam'da uyguladı~ kimyasal savaş, ardından irsi sakatlıklar, kanser ve di~er bulaşıcı hastalıklan taşıyan bir nesil bıraktı. ABD'-nin kimyasal silalıları, tedavisi onyıllar sürecek ekolojik bir yara bıraktı ardından.
Daha 1961 yılında ABD, Vietnam'da Agent Orange zehirini kullanma karanm aldı. Amaç Kamboçya ve Laos sınınnda 17. paralelde boş bir saha yaratmak idi. 1962-1971 yılları arasmda Uzak Asya'ya 72.000 litre Agent Orange zehiri püskürtüldü. 1965 yılında yine General Westmoreland, Laos ormanianna Agent Orange zehirinin püskürtülmesi emrini verdi.
Vietnam savaşında kullanılan kimyasal silahlar, Amerikalı askerler de dahil olmak üzere iki milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu. ABD'den yana savaşan Avustralyalı askerlerin %25'nin çocu~u sakat do~du. İşin en kötü yanı Vietnam'daki etkileri idi. Seveso olayından sonra İtalya Hükümeti Vietnam 'dan doktor talebinde bulundu. Çünkü Vietnamlı doktorlar zehirli gaziann sivil halktaki etkilerini en iyi bilenlerdi.
SOVYETLER BİRLİÖİ YASAKLAMAK İSTİYOR
ABD, İkinci Dünya Savaşından sonra kimyasal silalılann üretimine ve depolanmasına hız verdi.
1970 yılına kadar üretilen kimyasal silahlar dünyadaki tüm canlılan yok edecek kadardL Ancak Vietnam savaşı, tüm dünyanın dikkatlerini ABD'ye çevrilmesine neden oldu.
1969 yılında, Sovyetler Birli~i, tüm dünya devletlerinin kimyasal ve bakteriyolajik silahiann yasaklanması ve var olanların da imha edilmesi için yeni bir anlaşma imzalanması önerisini Birleşmiş Milletler'e sundu. Sovyetler, anla~-
maya 1972 yılında imza attı. Aynı yılda kimyasal-bakteriyolajik silahiann üretimi, depolanması ve kullamlması yasaklandı.
ABD, 1970 yılında kimyasal silahların üretemini durdurma zorunlulu~unu hissetti. Zaten yeteri kadar depolamıştı. 1970'lerin sonlarına do~ ABD, Sovyetler ile kimyasal silahiann yasaklanması görüşmelerine başlamayı kabul etti. Ancak, ABD 1980 yılında bu görüşmeleri tek yanlı terketti.
Birleşmiş Milletler'in 36. oturumunda yeni kimyasal silalıların üretilmemesi ve depolanmaması önergesine karşı oy veren tek ülke ABD idi. önerge kimyasal silahların, bu silaha sahip olmayan ülkelere yerleştirilmemesini de içeriyordu.
ABD'nin KAMP ANY ASI
Reagan 'ın devlet başkanlı~ına seçilmesi, silah tekellerinin iktidara gelmesi idi. Silah tekelleri bu yasaklamadan hoşlanmıyorlardı. Kimyasal silalılar askeri endüstrinin karlarına kar katıyordu. öte yandan gaz bombaları, ABD'nin yeni stratejisi için çok etkili bir araç olarak kabul ediliyordu. . ABD Dışişleri Bakanlı~ı, Sovyetler
Birli~i 'nin Afganistan , Vietnam ve Kamboçya'da "sarı ya~ur" ya~dırdı~ını bir diğer deyişle kimyasal silah kullandı~ı propagandasına dünya çapında başladı.
Amerikalılar, kimyasal silahların tekrar üretimine başlamak istiyorlardı. Bunun hazırlığı CIA tarafından yapıldı. V e Sovyetlerin gaz kullandı ~ı propagandası dünyanın çeşitli yerlerinde yayıldı.
ABD'nin iddiası ispatlanamadı. Uluslararası BM Araştırma Komisyonu, ne Afganistan'da ne de Kamboçya'da herhangi bir delil bulamadı.
CIA KüBA'YA KARŞI
CIA'ye, Küba'ya karşı uygulanmak üzere hazırlanan bir program(AnticropWarfare) için yeşil ışık yakılmıştı. Küba'da ani bir hastalık(african svingest) görüldü. Küba, 1,5 milyon domuzu kesrnek zorunda kaldı.İkinci aşamada ateşli kanama hastalı~ı vardı ki, Küba tarihinde böyle birşeye hiç rastlanmamıştı. Ve daha sonra insanlarda körba-
www.ars
ivaku
rd.o
rg
~ırsak kanaması, şeker kamışlannda mantar ve tütün tarlalarında tütün muzuru hastalıklan görüldü. CIA'nın kimyasal savaş ürünleriydi bu hastalıklar.
Bir senato soruşturmasmda, Senatör Gary Hart ;"Yo~n bir kimyasal silahlanma i1e ilgili bir dizi açıklama duyduk; ancak bunu kanıtlayan somut bir kanıt yok" demişti. .
_ l500 · gecekondul unun • geceyı dışaı:·
malzemesini depda~ı iyi bilinen bir gerçekliktir. Bidonlar transport esnasında veya paslanarak çüıüyebilir. Bu nedenle Amerikalılar büyük bir risk ile karşı karşıyadırlar.
lşti bu dönemde Reagan, kimyasal silahlar ile ilgili yasaklamayı kaldırdı ve Pentagon 'a yeni üretim için 6 milyar dolar verdi. Hardal gazı ve sinir gazları üretimine tekrar başlandı. Yeni ikili sistem ile gaz bombalarının etkisi daha da güçlendirildL Gazlar bombanın iki ayn bölümündedir ve bomba fırlatıldı~mda ikisinin karışımı sinir gazlarını oluşturuyor. Bu bombadan en küçük bir damla insan kafasına de~di~inde ölüm kesindir.
FAKİRİN ATOM BOMBASI
Kimyasal silahlar bazen fakirin Atom bombası diye anılır. Onları üretmek oldukça ucuz, ancak kitle kıyımmda en etkili silahtırlar. Reagan'm robotlarmdan da ucuzdurlar. Etkileri nötron bombasının aynıdır; yani insanlar öldürülürken geride sadece cansız varlıklar bırakmaktadırlar.
Sinir gazları, merkezi sinir sistemine sahip canlıların tümünü(insanlar ,di~er omurgalı hayvanlar ve kuşlar) katledebiliyor.lrak'm İran'a karşı kullandı~ı gibi, az miktarda kullanıldı~ı zaman bile nefes alma zorlu~u, yanık yaralan, terleme sıtması, görmede zayıflık, kontrolü mümkün olmayan tuvalete çıkışlar, titreme ve bo~ulma gibi belirtilerden sonra acı bir ölüm ile yaşam son buluyor.
Bir litre VX gazı, teoride milyonları öldürebiliyor. ABD, bu gazdan 4 milyon litre depolamış bulunuyor.
Kimyasal savaş araçları oldukça kansız, kokusuz, tadsız ve renksizdirler. ABD, lrak'a karşı kullanılmaması için, bu tür maddelerin ihracatını yasaklaması, olaydan kimin sorumlu oldu~unu ortaya çıkardı. ABD, tüm suçu da böylece Irak'a yüklemek ve kendini temize çıkarmak istiyor.
Irak'ın kimyasal silah kullanması, ABD emperyalizminin silahlanmayı yeni bir alana çekti~ini gözler önüne serdi. Kitle kıyımmda en etkili olan kimyasal silahlar, ABD'nin silahianma politikasının bir parçasıdır. Kimyasal silahlar, nötron bombası ve euroroketler.
Aslında Irak'ın kimyasal silah kullandı~mm ortaya çıkması, ABD'nin Batı Avrupa'ya kimyasal silahları depoladı~ı bir döneme rastladı.
NATO'ya göre kimyasal gazlar uzun menzilli roketlere de yerleştirile-
cek. Böylece kimyasal silahianma yeni bir aşamaya gelecek.
Birinci Dünya Savaşında askerler kendilerini gaziara karşı koruyamıyorlardı. Ancak şimdi modem ordularm bu alanda tüm techizatları var. Tehdit altmda olan sivil halktır.
ABD ordusu, 1968 yılında Utah bölgesinde kimyasal silahlarm denemesini yaptı. Bir kaza oldu. Kimyasal gazlar uçaktan püskürtülmeye başlandı. Ancak gazlar rüzgar vasıtası ile başka alana çekildi. Zehirli gazlar 500 kilometrekarelik alana yayıldı ve 6 400 koyun un ölümüne neden oldu. İstatistikIere göre, Avrupa'da aynı büyüklükteki alanda 120.000 insan yaşamaktadır.
ABD'DE YENİYASA
Geçen yılın Eylül ayında Reagan, kimyasal silahiann yeniden üretimi için bir yasa önerisini Senatoya sundu. Kasım ayında bunun oylaması yapıldı. Devlet Başkan Yardımcısı George
Annanc/51 /Rupel/9
Bush 'un kendi oyu ile -46 'ya karşı 4 7 · yasa önerisi kabul edilebildi. öneriye karşı oy verenler arasmda Garry Hart da vardı.
Reagan, kimyasal silahiann modemleş tirilmesi iddiasını," Sovyetleri korkutmak" a dayandırıyordu. Şu anda Arkansas'da yeni bir fabrika inşa edilmektedir.
SOVYETLERİN öNERİSİ
Varşova Paktı'na ba~lı ülkeler, Ocak ayı başlannda NATO'ya, Avru-
. pa'da kimyasal silahlarm yasaklanması önerisini yaptılar. Böylece kimyasal savaş tehlikesi hertaraf edilecek ve Avrupa'da güvenlik ve karşılıklı güven artacak ve tüm dünyada kimyasal silahia-nn yasaklanması için bir adım olacaktı.
Sovyetler Birli~i, aynı öneriyi Mart ayının başlannda Stockholm Konferansı'na da sundu. D
Yukarıda sundu~muz yazı, lsveç Komünist İşçi Partisi(APK) Merkez Organı Norrskensflaınman'm 6 Nisan 1984 tarihli sayısından çevrilmiŞtir.
ARMANC
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/1 O
CATISI AKAN EV: • •• • TURKIVE'YE
YENi FÜZELER Mi ? •
::=-NATO Savunma Bakanları'nın ittifakın nükleer alandaki stratejisini gözden geçirdikleri NATO nükler toplantısı 3 Nisan günü Çeşmede başladı.
NATO çevreleri, "Çeşme toplantısının önemini daha çok 1979 yılında alınan beş Avrupa ülkesine, Almanya, Hollanda, İtalya, Belçika ve İngiltere' ye Cruise ve Pershing-2 füzelerinin yerleştirilmesi kararının Avrupa kamuoyunda çeşitli tartışmalara yol açmasından sonra uygulamaya konması ertesindeki ilk üst düzey NATO toplantısı olması noktasında gösteriyorlar" Bilindiği gibi sözü geçen bu beş Avrupa ülkesinden, Almanya ve ingiltereye
·Cruise ve Persing 2 fıizelerinin yerleştirilmesine başlanmıştır. Ancak Hollanda ve Belçika'ya henüz yeni fıizeler yerleştirilmemiştir. Avrupa basınına sızan haberlere göre bu her iki ülkede de, iktidarla muhalefetin yeni füzelerin yerleştirilmesi konusunda görüş birliğinde olmadıkları söylenmektedir. Bunu doğrulayan gelişmeler Çeşme toplantısında da gözlenmiştir. Çeşme toplantısında Wein berger, ABD'nin Hollanda'ya yeni tüzelerin yerleştirilmesi
konusunda telkinlerde (baskıda) bulunacağını söylemiştir.
NATO'nun Savunma Bakanları düzeyinde yapılan çeşme toolantısında iki önemli konu görüşülmüştü : - Avrupa'da Nükleer Başlıkların Durumu - Uzayın Askeri Amaçlarla Kullanılması ve Uzayda Savaş.
Özal Hükümeti'nin Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk'le görüşen Weinberger, yaptığı konuşmasında, NATO Nükleer Planlama Grubu'nun Türkiye'de toplanmasını memnuniyetle karşıladıklarını vurgulayarak, bunun, NA TO ittifakı açısından da büyük önem taşıdığını, ayrıca Türkiye' nin NA TO 'ya verdiği önemi gösterdiğini belirtti.
Uazetelerin yaZdıklarına göre, özal Hükümetinin Savunma Bakanı Zeki Y avuztürk'ü ABD Savunma Bakanı Weinberger veya NATO Avrupa müttefikleri Ba~koınutanı Roger çağırınca Yavuztürk bir ülkenin bir Bakanı gibi değilde bir emir kulu imiş gibi önünü ilikleyerek gidiyormuş. Her ne kadar bunu "nezaket" gereği yapıyor gibi görünsede, hiçte öyle değildir. ·Bu tu-
tum bile, Türkiye-ABD ilişkilerinde
başlı başına bir kıstastır. Bu, bir efendiköle ilişkisidir.
Çeşme de yapılan NATO Nükler Planlama Grubu toplantısında,
Avrupa'da Nükleer Başlıkların durumu yeniden gözden geçirildi. NATO yetkilileri daha önce alınan bir kararla, Avrupa'da, 7 bin nükleer başlık envanterini 6 bine indirmiştir. Kanadanın
Montebelle Kentinde yapılan NATO bakanlan toplantısı, 1400 nükleer baş
lığın daha geri çekilmesini karara bağlarken, kalan 4600'ünüde modernize edilmesi kararını almışlardır.NATO as· keri makamları Montebelle kararının
uygulamasına ilişkin teknik düzeydeki çalışmalara başlamış bulunuyorlar. Bu çalışmalarda hangi ülkeye ne miktar nükleer fıizenin çekileceği ve kalan başlıkların ne şekilde modernize edileceği konusu oluyor.
Türkiye'nin elinde nükler alanda başlıca silah envanteri, ''Honest John' (Dürüst John) başlıkları bulunuyor. Türk-Amerikan Savunma üslerinde çift anahtar sistemiyle kulandabilen 90 dolayında "Honest John" başlığı bulunmaktadır. Bu başlıklar 40-50 kilometrelik bir menzili bulunan rampalardan atılıyor. Her rampa üç başlık atıyor.
Bu rampaların sayısı 30 dolayındadır. 1960 yıllarında ABD tarafından Türkiyeye verilen "Honest John'lar 7-8 yıl içinde yedek parçaları bulunamaz hale gelecektir. Montebelle kararının kapsamına Türkiye ve "Honest John'lar ister istemez girecektir.
ABD, "Honest John"ların yerine geçmek üzere menzili 100 kilometrenin üzerine çıkan Lance füzelerini yerleştirmiş bulunuyor. Sağlanan bilgilere göre ABD, Montebelle kararında öngörülen mo dernizasyon programında kullanılmak üzere yeni tip kısa taktik n~kleer silahlar geliştirme hazırlığı İçınde bulunuyor. NATO askeri makamlarının yapacakları çalışmalar sırasında, NATO ülkeleri, Montebelle kararının uygulanmasına ilişkin olarak belirli bir tavır takınmak durumundalar. Bu, Türkiye açısından da geçerli, bu bakırndan hangi doğrultuda bir karar alınırsa alınsın, Türkiye Nükleer Po-
litikasını gözden geçirmek durumundadır. Yapılan tüm yorumlar da Türkiye'ye de yeni füzelerin yerleştirileceği doğrultusunda, ancak henüz resmi bir açıklama yapılmış değil, tam aksine Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk herşeyi yalanlamaktadır. Böyle bir kanunun Nato Nükleer Planlama Grubunda tartışılmadığını belirtmektedir. Ancak, Nato Nükleer Planlama Grubunda "görüşülmemiş" bir kanunun ikili görüşmeler yoluyla karara bağlanmadığını kim garantiliyebilir?
Savunma Bakanı, basın toplantısında, "Spesifik konularda Sayın Olcay'ın anlatacaklarını dinieyebilirsiniz'' dedi. Olay o kadar gizli tutuluyor ki,Bakanın bile haberi yok. Osman Olcay, Türkiye'nin Nato nezdindeki büyük elçisidir. Olcay, basının sorularını yanıtlarken, "konunun devam eden bir süreç olduğunu, Montebelle kararı uyarınca her ülkenin belli incelemeleri yapacağını, ayrıca ABD ile incelemelerde bulunacağını belirterek, bu çalışmaların çok uzun bir sürecin başlangıcı olduğunu kaydetti. Olcay, "Eğer bu çalışmalar başlamışsa, başlamış olduğunu ben dahi bilmiyorum. Başlamış olsa da bunu ben mutlaka bilmek durumunda değilim" dedi. Türk tarafı çıkan haber ve yorumları yalanlarken, Sovyetler Birliği'nin dış politika alanında önde çelen sözcülerinden Vadim Zogladin, Ingiliz TV' sindeki açık oturumunda, "Türkiye ile ABD'nin Türk topraklarına Cruise tüzelerinin yerleştirilmesi için gizlice anlaştıklarını" öne sürdü. Bu haberi Türk tarafı, Nato çevreleri ve Pentagon yalaniadıysa da, ateş olmayan yerden duman tüter mi? derler.
Çeşme toplantısında ayrıca Nato'lu Bakanlar, Avrupa'ya Pershing-2 ve Cruise fıizelerinin yerleştirilmesi yolunda 1979 yılında alınan NATO kararının uygulanmasına devam edilmesi kararını aldılar. Toplantı sonuç bildisinde Bakanlar, Sovyetler Birliği orta menzilli füzeler konusunda herhangi bir koşul öne sürmeksizin yeniden Cenevredeki görüşme masasına çağır. dılar. Bildiride dengeli bir çözüm bulunması halinde Avrupa'ya yerleştiri
len füzelerin azaltılabileceği, geri çekilebileceği veya tümden kaldırılabileceği belirtildi.
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel!ll
EVRİM
Reagan iktidannda, Daıvirün gelişme öğretisi
NATO Genel Sekreteri Luns yap· t~ı basın toplantısında, NATO'nun 1979 tarihli kararından geri gitmemesi gerekti~ini vurguladı.
ABO Savunma Bakanı Weinberger ise, NATO'nun sözkonusu kararının
uygulamasından geri gidilmesi halinde Sovyetler Birli~ilıin hiçbir zaman göriişme masasına oturmayacaklarını bil· d irdi.
9.4. 1984 günü Pravda'nm soruları· nı yanıtlayan SBKP Genel Sekreteri K. Çemenko, ABD 'nin göriişmelerin yeniden başlatılması önerisini şöyle yanıtlıyordu ;" Waşington, Cenevre görüşmelerinin başarısızlı~a u~ramasıyla sonuçlanan önceki eylem hattında ısrar ederken, bir de göriişıneleri yeniden başlatmaya hazırız deyip duruyor. Peki ne göriişmeleri acaba? ABD'nin Avrupa'ya Sovyetler Birli~i ve Müttefiklerimizi hedef alacak, nasıl ve kaç füze yerleştire~i görüşmeleri mi? Sovyetler Birli~i böyle görüşmelere
gitmez. Bizi diyalo~n yararına, görüşmelerin yararına inandırmaya gerek yok'', dedi. K. Çernenko, ABD ve onunla bir olan başka Nato ülkeleri, Batı Avrupa'ya yeni Amerikan fiizeleri yerleştirmenin başlatılmasından önceki duruma dönme yolunda önlemler alır almaz Sovyetler Birli~i de geri kalmaz. Gerçek görüşmeler yolu budur, diyordu.
Nato Nükleer Planlama toplantısın· da göriişülen konulanian biri de, uzaym askeri amaçlarla kullanılması soru·
nu idi. Weinberger ve ekibi, ABD'nin uzun dönemli stratejik savunma programı üzerine brifingler verdi. Strateiik silahiara ilişkin teknolojik denemeler konusunu işlerken, uzay savaşları(space wars) alanındaki gelişmelere de~i
nen Weinberger, Avrupalı müttefiklere Sovyetler Birli~i 'nin uzaydaki uyduların askeri amaçla kullanılması yolunda önemli mesafe katetti~ini bildirdi. Weinberger, ABD olarak bu gelişmelere karşılık vermek üzere geliştirdikleri "uydusavar sistemleri"üzerine bilgi verdi. ABD, yukarıdaki gerekçelerle uzayı askeri amaçlarla kullanma ve belki de gezegenimizi yok etme planları yapmaktadır.
Pravda 'nın sorularını yanıtlayan K. Çernenko, uzayın ABD tarafından askeri amaçlarla kullanılması konusuna de~inirken de Sovyetler Birli~i'nin tu· tumunu şöyle izah ediyordu;
''Sovetler Birliği Silahianma yarışının uzaya yayılmasını önleyecek bir sözleşmeye vardınası yo-
. lunda çok kez çaba gösterirken ABD Devlet Başlqını, hükümetinin uzayda geniş boyutlu bir silahlanma yarışı proğramı yürütmeye başladığını, uzayı silahlandırmanın
önüne geçilmesi konusunda güya denetimin zor olması nedeniyle Sovyetler Birliği ile anlaşmak niyetinde olmadığını birkaç gün önce ABD kongresine resmen bilgi
verdi." U zayın silah( sız )landırdması
konusunda ABD emperyalizmi ve onun kovboy Başkanı Roneld Regan, Sovetler Birliğine, Sosyalist ülkelere ve barışçı güçlere karşı uzaydan bir haçlı seferi başlatma hazırlıkları içersindedir. NATO Nükler Planlama Grubu toplantısına katılan NAT01u savunma bakanlan.,gazetelerin de yazdığına
gore, hayatlarında son ·derece memnun ve bir tatil ortamı içinde içki kadehlerini tokuştura tokuştura çalışıyorlarmış. Bir Amerikalı diplomat, NA TO 'nun Cruise ve Persing 2 füzlerini Batı Avrupa'ya yerleştirilmesine karşı çıkan yüzbinlerin protesto gösterilerini Türkiyede arıyormuşcasına, ''ne pankartlar, ne barikatlar ne polisle çatışma" bakıp aldanmasın, bu sessizlik NAT01u generaliere ve onların uşaklarına karşı derinden derine bilenen bir sessizliktir. Türkiye ve Kürdistan halkı öyle bir silkinecektir ki.NATO'cu generaller ve uşakları tası tarağı toplayıp -bir daha domnemek üzele gideceklerdir. O günler hiç de uzak değildir. ' n - .
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/12
O Karkeren Tirk lı Kurd lsa! jl we ı e Gulane di bin nlre diktatoriyek faslşt iı xwinrej de piroz bikin. Diktatoriya faşist we isa! fı nehele ku karker. peşverlı lı şoreşgeren Kurd ü Tirk ı e Gulane bi girseyi u azad li kolanen Tirkiye lı Kurdistane piroz bikin. We isa! jl li hemlı bajaren Tirkiye u Kurdistane tedbiren gelek ınezin bene stendin. Ew karker, peşveru lı şoreşgeren ku ı e Gulane di karxe:ınan(fabr'ıkan) de, di girtıgehan de, di kolanen bajaran u di dibistanan de plroz dikin, we cardin bene girtin u di bin ıedanen gelek kov re bene derbaskirin.
Ji roja çlna karker u çina burjuvazi derketine hole u heyaniira blirjuvazi, tu ınafe demokratik lı siyasi tu cari bi hesayi u be tekoş·ın nedaye karkeran. ı e Gulane jl pişti tekoşlnek dur u direj burjuvazi mecbur maye ku we) wek rojeke cejna karkeran qebul bike. Ev roj, buye rojek navnetewi ya çlna karkeran. Lewra Ji ı e Gulane roja yeklti, tekoşln lı hevkariya lnternasyonal ya proleterya li her welatl bi awayen gelek cuda cuda te p'irozkirin. Ew welaten ku çlna karker pişta burjuvaziye xwe aniye erde, bi hevalbenden xwe re(gundl u burjuvaziyen biçuk) di.ktatoriya xwe ava kiriye, ı e Guıane bi awakl girseyi u gelek aza te p'irozkirin. Li van welaten sosyalist, ne kedxwari heye ne ji cejna karkeran qedexe ye.
Le bele, hin welat hene ku, hemfı mafen deınokrafık fı ınİrovi ji nave hatine rakirin iı pirozkirina ı e Gulane jl qedexe ye. Turkiye jl ji van welatan yek e. Di ı2 e il ona sa la 1980 an de , dema cunta faşist dest da ser kar'ıne, li gel hem lı mafen demokratik u siyasi ı e Gulane ji qedexe kir. Pirozkirina 1 e Gulane, biı suceki qanfını. Bere, roja ı e CuJane tatila ferm1 bu, cuntaye'ev tatil ji' ji na ve ra kir.
Bfırjuvaziye Tirk, ev ne cara yekem e ku ı e Gulane qedexe dike. Ji sala ı925 an u heyaı1ı sala ı 976 an ı e Gulane li Tirkiye qedexe bu. Nave ı e Gulane "cej-
-YEKE
na buhare lı gulan" hatibu danın. Le bele, di sala 1976 an de ç1na karker di bin peşengiya sendika DISK e de ev perda qedexebune çirand G ı e Gulane bi sed hezaran ve li Stenbole piroz kir. Le bele ve plrozkirina sed hezaran ve burjuvaziye Tirk gelek aciz kir.Ji bona ku salek din ı e Gulane neye plrozkirin , xwe tlıj kir , xwe tal kir, tirs di karker ii seroken wan firand. le pere nekir. I e CuJane sala l 977 an de j'i ha te pirozkirin. Le bGıjuvazi kar be deng nema, bi deste ciA , Kontir-gerilla ii MIT e eriş bir ser koma meşvanan u wan gulebaran kir . Di ve eriŞe de 36 kesen peşveriı lı şo-
1
www.ars
ivaku
rd.o
rg
• ~IJI
GULANE
reşger şelüd ketin, bi sedan ve jl birindar btın. u~ hele cardin ji, ç·ina karker u hezen peşverlı gav paş ve ne avetin u I e Gulane her plroz kirin.
ı e Gulane, cara yekemln di peşengiya hevalen me u piştgiriya hin hezen din de di sala ı 979'an de li Kurdistane Ii bajare Betlise bi girseyi hate pirozkirin. Ev cara yekemln bu ku ı e Gulane Ii Kurdistane dihate pirozkirin. Ev yek ji bo çlna karker ii hemu hezen peşverfı qezencek mezin bii.
Le 'iro li welate me rewş geleki hatiye guherandin, ev sere çar salan e ku ciıntayek faşist ii ser hukme ii zulmek be Sınor bi gele
me dide kişandin. Buhayiyek nedlti u xelayek be deng donı dike. Bekari fı feqlri pişta gel xüz kiriye ii we hin jl b ike. Bi de h h ezaran ve kesen peşveru, welatparez u şoreşger di zindanen faşizme de hedi hedi tene kuştin. Girtin . lerlan u kuştin Abiiye perçak ji ji
yana gele me. Iro li Kurdistane f1 li Tirkiye gele(\ me demek gelek dijwar dijln. Pişti dengdana(!) parlementoye lı ya belediye, rewşa gelen me hin ji xerabtir bu. Tesir ii kontrola monopolen mezin li imperyalizme roj bi roj li ser jiyana abori, civakl u siyasi xurtir dibe. Erde Tirkiye lı Kurdistane li dij Sovyete iı w e la te n
Armanc/51/ Rupeli 13
cı ra n yen din . ji b ona hişkariya Amerika u Natoye bi awak1 eşkere ji van hezan re te peşkeş kirin . Ji bo Amerika erışkar u Pakta Natoye ıneydanen balafiran yen ni.ı ten avakirin.
Amerika lı Nato dixwazin ku, fuzeyen pershing-2 lı Cruise li Kurdistane bi ci bikin. Hi vi awayi dora Sovyete bigirin Ll di şereki atomi de welate ıııe jl ji bin dt' bişewitinin. Ji xwe di van rojcıı dawiye de berpirsyaren Natoye eşkere kirin ku "Rojavaye Tirkiye-ango Kurdistan -ji bo şereki atoml gelek lllllsa·id e". Xwefiroşen faşist, li hember van gotinan dixwazin be deng bimmin. Le edi bi veşartin naye , heımı tişt li orte ye. Em bawer in ku ev diktatoriya faşist tu xerabiya ku neke tuneye. İro di Rojhilata -N avi n de Siyonisten 'ısra·ıı ji bo hezen peşveru ger çiqas talüke ye, diktato-riya Evrene faşist ji hewqas tahıke ye. Ji bo ku em karibiıı ve dlktatoriya faşist rojeke peş de wergerinin, dive em hezen xwe bikin yek Li be westan xebate bikin . D
h A
BIJi YEKE GULANE!
BIJi ENTERNASYONALİZMA PROLETERYA YE !
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51 / Rupeli 14
Partiyen Kurdistana Suriye
u Partiya
N·ewroz Bi
Komunist a Suriye
Hev Re Kir in
*I sal li Kurdistana Suriye, pfmc rexistin bi hev re Newroz piroz kiriri Bere haziriya pirozkirina Ne'wroze qala hin bendan dihate kirin. Herkes wisa bawer dikir, ku rexİstinan Newroze di rojen cuda fi ciyen cuda de wfi piroz bikin. Le bele gel li dij ve tişte derket. Daxwaziya gel ev bu; "Kfjan rexistin Newroze di 21 e Adare de piroz neke u ji pirozkirina bi hev re bireve, em ne bi wan re ne."
Ji aliki daxwazen gel u ji alikl jf biryara pirozkirina Newroze ya bi hev re ya Parti Komunista Siirriye, Çar rexistinen netewl u demokratik anlba hev uNewroz-84 di ciyeki de bi hev re hate ptrozkirine. Rexistinen Kurden Suriye, rola mezin ku Parti Komunist a Suriye ji bo pirozkirina Newroze ya bi hev re ôışan da, qebôl kirin. Parti Komunist a Suriye ku bere di pirozkirina Newrozan de bejdar nebiibu, bi beşdarblin u xebaten we ji bo Newroz-84 hem ji ali rexİstinen Kurd u hem jl ji ali gel ve wek
gavek pozitif hate pejirandin u pe şa bun.
.A. ........_ ""-
REXlSTINEN KU NEWROZE PIROZ KİRİN o PROGRAM~N
WAN ı-PARTİYA KOMUNisTA suRiYE: Bi "Komita Aşti programa xwe peşkeş kir. X orteki ji Komita Aşti qetliama Sabra u şatillaye bi helbesteke peşkeş kir. Bi ve helbeste potansiyela gel geş
bi1. .. . . -2-PARTI HEVGIRTINA GELI KURDi Lİ SÜRİYE: Bi "Koma Xelat" govenden Kurdan peşkeş kir. Disa K oma Xelat bi listikeke tiyatroye metandİna karkeran, rewşa jinen Kurdistan€ ii tadayiyen faşist u kolonyansıl ku li Kurdistana Tırkiye ten kirin, peşk~ kirin. Ev listika tiyatroye bala herkesi kişand u gelek tişt fert mirovan kir. 3-PARTf DEMOKRAT PEŞVERU KURD LI SURIYE: Bi "K oma Newroz" programa xwe peşkeş kir. Axaftinek li ser listiken emperyalizme hate kirin.
Bi komita folklore ji govend u stranen Kurdi peşk~ş kirin. ~
4-PARTIYA DEMOKRATE KURDE SURI: Bi "Koma Narin" tiyatro, stran u govenden Kurdl p~keş kirin. _,__ 5-PARTIYA ÇEPE KURD LI SURIYE: Bi "Koma Xane'' pragrama xwe peŞkeş kir. Koma Xane Skeç, Stran u folkloren kurdl peşkeşi gel kir.
Bi mer, jin u zarok ve bi deh bezaran kesen ku li meydane bun, ji prrozkirina cejna netewi', Newroze pir serbilind u şa bun. Herkes bi kincen xwe yen bi renga Teng hatibi'm cejne. Herkesi xwarinen netewi çekiribun fı bi xwe re anibun. Ji sibe he ya evare kef u şayiyen Newroze dom kir.
Daxwaziya me ew e, ku Newroz ku buye male hernil kesen li Kurdistana Suriye, di salen ku be de ji bila bibe rojen standina mafen gele Kurdistan yen netewi u civaki.
Bave şehid Kamişlo
www.ars
ivaku
rd.o
rg
BüYüK BARIŞ
YüRüYüŞü
*I 5 Nisan'da başta ABD olmak üzere emperyalizmin silahianma ve nükleer savaş kışkırtıcılığını protesto etmek için Danimarka' da büyük bir barış gösterisi yapıldı.
I 2.15'te Klampenborg'dan değişik sınıf ve tabakalardan insanlar, partiler ve gruplar katıldılar.
Mitingte konuşan barış sözcüleri, "Dünyamızın nükler bir yıkım tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu, Cruyüz ve Pörshing ölüm roketlerinin Avrupa'ya yerleştirdikten sonra insanlığın geleceği için bu tehlikenin daha da artığını" vurguladılar. Son olarak ta insanlığın emperyalizmin bu saldırısından kurtulmasının tek }'Olu savaş karşıtı mücadele oldugu' 'belirtildi.
Türk
Delegasyonu
Avrupa
Parlementosuna
Kabül Edildi
Barış sözcülerinin bu haklı konuşmalarına Danimarka lı yığın
larda, "Danimarka NATO'nun Saldırgan Kampından Ayrılmalıdır." "Silahlanmaya Hayır." "Kahrolsun Savaş Yaşasın Barış'. "Barış Mücadeleyle Kazanılır.'' "İşsizlik Ekonomik ve Sosyal Kısıntılara Hayır" şiarlan ile katıl
dılar.
Avrupa Konseyi Danışma Meclisi ve Bakanlar Komitesi çalışmalarını tamamladı. özellikle Danışma Meclisi; toplantılarının tümüne yakın günde· mini Türkiye'ye ayırmıştı. Yoğun tartışmalardan sonra,
Türk delegasyonu 50 red 10 çekimser oya karşın 91 oy la Danışma Meclisine kabul edildi. ~aha önce Türkiye 'ye gidip
faşıst diktatörlüğün yetkililerin nezaretinde ve Türkiye Dışişleri Bakanlığının sağladığı tercüman aracılığıyla mahkumlar la görüşüp"incelemeler" yapan Heyet"in hazırlayıp Danışma Meclisine sunduğu raporda ; "13 ilde sıkıyönetimin kaldırıl· ması, yerel seçimlerin yapılış koşullarının iyi olması işkence iddialarının yönetirnce incelenmesi ve demokrasiye geçiş takvimine uyulması gibi gelişmeler memnuniyet verici gelişmeler'' olarak nitelendiriliyor.
Avrupa Konseyin'den Türki· ye ve Kürdistan 'a gidip yukarda sözünü ettiğimiz "olumlu geliş· meleri (!)" kaydeden heyetin raporunu, Alman Anayasa Mahkemesi eski hakimlerinden Prof .Martin Hirsch şöyle değer· lendiriyo!: "Avrupa Konseyi delegelen , cuntacı tercüman vasıtasıyla gezdirildiler. Dolaysıyla objektif olamazlar. Eğer
Armanc/51/Rupel/15
Danimarka 'da ki Büyük Barış Yürüyüşü Kitlelerin Barışa Olan Tu tk u nitıkiarını Bir Kez Daha Dile Getirdi.
Gösteriye Türkiye ve Kürdistan ıı göçınenlerle diğer yabancı uluslardan göçmenler de katıla
rak Danimarka işçi Sınıfı'nın bir parçası olduklarını pratikte gösterdikleri tavırları ile vuroutavarak Danimarka Halkı ile d~yaı~ışmalarını dile getirdiler.
Ann. Muhabiri.
bu delegasyon, Avrupa Konseyi Danışma Meclisi 'ne olumlu bir rapor sunarsa bu, İsviçre Kızıl· haç teşkilatının Nazi Kampı Theresienstad raporuna benzeyecektir." dedi.
Avrupa Parlamentosu heyeti Türkiye ve Kürdistan'da bulunduğu sırada Prof. M .Hirsich hukukçu ve doktorlardan olu-
şan bir heyetle Türkiye ve Kürdistan'da incelemeler yapıyordu_ Bu heyetin izlenimlerıne gele· cek sayıda değineceğiz.
Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi toplantılarının yapıldığı günlerde Türkiye ve Kürdistan' daki demokratik güçlerin yurt· dışındaki temsilcileri de Kon. sey toplantılarının yapıldığı Strazburg'da çeşitli etkinlikler .. de bulundular. Bu etkinliklerin en önemlileri olarak, 17 de· mokratik kuruluş adına ortak laşa yapılan basın toplantısı ve yığınsal bir mitingi gösterebiliriz.
Demokratik kuruluş temsil· cilerinin gerek kurdukları direk .~ ilişkiler, gerekse de çeşitli yol- c-: larla Konsey Başkanlığına ve parlamenterlere ilettikleri bil .. gi, belge ve raporlar Türk parla· ~ mento heyetinin üyeliklerinin '-' onayianmasını engelleyemedi, ~
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/16
ME NEWROZ PİROZ KIR !
* Pirozkirina Newroze ya isaili Şanie bi rastf ne bi ırotinan tP. .naskirin Ü ne ii qelem(penü.s) ııtkarin binivisin. Miroven ku beşdar btlbun ne dihatin Jimartin. Ez bejim penc hezar hun btıın şeş hezar ... " "' " Hemu kesen Kurd bi fistane..p kesk u sox ü zer, bi temeziyen rengın u bi hem u giredaniy~n xwe yen ne,te~ sere govendan dikitandin, direqispı ".2el\. lim, ,_çaçane, ,ıenig, miffiir, ~exanı' u hem u bpdan u govenden I{urdi.
Ji helek din de xorten Kurd, birek ji wpı ~ il şapik giredabGn~kefiya sor u spı li sere xw~ ,1erandibun. Dema min li wan di,tıihen Ş~x Mehmud~ Herzenci dihat öıra min; Ku _ç_awa bi salan ji bo m~n ge~ Kurd diJı metingelıkaran şer kiribfi. Birek djp jı şelwar€n Diyarbekiri li xwe kiribun şemlen hevıişm li piş ta ı.we şidan!libGn u Çırke Çıı;p ~nderen ... wan;._dısa Diyarbekir, Şex Seıde Kal u Şere Sibatı 192~~ a ani b!ra min, ku çawa li ber ~piya edami ~tibrı; "Arınanca min ew ı ku namus u şe~fa gele Kurd ji bin niw ta!fnker u xwmmijan xelas bikim." Uiro jı yen ku 4}. zj.ndane~faşistan de Newroze bi xwın u bi cıne xwe pıroz dikin ü diji hemu kiryaren dijmin sere xwe xwar nakin u doza geie Kurd bi can u ribe xwe berdewam di kin.
.Pema ku min li mindalan dinih~ıi ki}fn bi dlle m~ dl~et. Bi cilin_ xwe yen Kurdi çindıJt )1.idan ... ~'i..'' u· di nav pfl3iı,. mirovan de diçum u dıtıatAM. Belkı nizanıbG.n ku xai,. t\ apen wan di zindanen fa(ıstan de tene şewitandin, li çiyayen Kurdistarte ji aliYe hov u kevneperestan ve tene gulebarankirin.
Belki, nizanibun ku hevalen,. wan li kolanen Diy,.arbekire, M.ehabade G SuIeymani}:e be bav, birçi u tazi mane.
Hemu wan qiren mirovan bi keç u xort, bi zarok u piran ve weke pel$n deryayili nav hev diketin u dipuriyan. Bi desten hev digirtin u ban dikirin ;
Bi"st u ye~e Adare ceP,a NEWlWZ Li Kurd u Kurdistane bikin ~roz ! De lexin xorte Kurda bi şev u roj !
~ " 4 ,. Bele hevalno! Dema denge ve stl"lk ne,.. diket guh_f min AZAD, AZADE !1\.erxas hate bıra min. Ku çawa qi tixuben di.i{nin de heta zereqa roif avet, şer kir u ji bo bjweriya ı:we di reya şor~a Kurdistane de şehıt ket. Hex tim wı ve go1ine digot;" SOREŞGERI FEDEKAR! YE, PEWtST E HER S 0-REŞGER DEM.'\ KU BİQ&_WIME, CANE XWE DIREYA DOZ U BAWERIYAXWEDE BIDE.''
Bi kurtayi, Newroz, bi dilkİ xweş, bi b~vyenki hişk u bi serlırazi hate ptroz'kınn.
Cejna seithildarle, c~jna h~vgirtine NEWRO~, li gel~ l!le, li ç'ih~ wı ya kark~r u li peşengvanen we pıroz be.
..... 29.3.1984 Nuçevan~ Şam
DANIMARKA 'DA POLITIK TUTUKLDLARA GENELAF KAMPANYASI
* Danimarka'da demokratik güçlerin (Türkiye· Danimarka Dayanışma Komitesi, FAT, Işçi Gerçeği, Emeğin Birliği taraftarları, Alarizgari taraftarları, Avrupa Dev-Genç taraftarları ve KKDK Danimarka Dayanışma Komitesi) birliği ile gerçekleştirilen "Af Kampanyası" için imza toplama eylemi, Danimarka halkı tarafından büyük bir ilgi ile karşdandı.
Imza toplama iki gün, süreyle yapddı. Bu arada bir de bildiri dağıtıldı. Bildiride, "Türkiye ve Kürdistan 'daki cezaevlerinde 1 O
·:!tiqlerce tutuklunun üçbuçuk yddır korkunç bir işkence ve baskı altında olduğu 1 politik tutukluların moral ve sağlık olarak yıpratılmalan ve sakat bırakilmalan ile yetinmeyen feşizmin, bu fedekar ve kahraman insanlan fızikmen de yok etmek istediği, böyle
caniyane insanlık suçu işleyen faşizmin bir de utanmadan Demokrasi ye Geçişten söz ettiği" vurg~aıunakta. "Özellikle yerel ser çımlerden sonra cezaevi koşullannın daha da kötüleştiği ve bundan dolayı da, bugün Diyarbakır, Mamak ve Metris cezaevlerindeki politik tutukluların bu haksızlık ve zulme karşı efsenavi bir direniş örneğini gösterdikleri'
belirtilmektedir. Bildiride ayrıca, Danimarka
halkının Türkiye ve Kürdistan' daki politik tutuklularla dayanışması istenerek, Türkiye'deki faşizmin ve onu ekonomik-diplomatik olarak destekleyen Danimarka Hükümetinin protesto edilmesi istendi.
Dostça selamlar. Arın. Muhabiri
20.04.1984
~.~YLA K.'\SI~'IN MüCADJ;:LESI YAŞATlLACAKTIR . -
* Leyla Kasım Irak Kürdistanl' nda yoksul bir ailenin çocu~ idi. o, henüz çocuk yaştayken Sömürgecilerin baskı ve zulmünden payını ald~ından,
her Kürdistanlı yurtsever gibi o da sömürgecilere karşı kin ve nefretle hayata başlamıştı.
Leyla Kasım, ilk ve orta ö~trenimini Irak Kürdistanı 'n'ında tamamladıktan sonra, yüksek öltrenimini tamamlamak üzere B~dat üniversitesi'nde okumaya başladı. O'nun, Kürdistan'ın baltımsızlık ve özgürlük mücadelesine olan inanç ve kararlıltı Irak sömürgecilerini çileden çıkartıyordu. Sömürgeciler onu bu mücadeleden caydırmak ve boyun eltdirmek için çeşitli yolara başvurmalanna ra~tmen, Leyla Kasım, inançlanna saygısızlık edip teslimyeti kabul etmedi. Kanlı Baas yönetimi önce Leyla Kasım'ı tutukladı, sonra da 13 Mayıs 1974'te idam ettirdi. Böyle,e Saddam diktatörlüA-ü cinayetlerine yenisini ekliyerek halkımızın yiltit evlatlanndan birinin daha hayatına son verdi.
Ama Leyla ölmedi, yaşıyor. Leyla
}(asım, şimdi, Kürdistan 'ın bütün parçalarında bilinip tanınıyor, ve anısı sömürgecilere karşı savaşılarak yaşatılıyor.
Kürdistan halkı ve öncüleri binlerin, on binierin fedakar çalış.:Oaıan ve gerektirdiitinde, Leyla 8acı gibi, hayatlannı feda etmeye hazır olmalan ile ancak ülkemizin kurtulabileceginin bilincindedirler.
Leyla Kasım 'm yiğitliiti, kahramanlıltı ve onurlu mücadelesi Kürdistan tarihinin sayfalarında layık olduitu şekilde yerini almıştır.
Sömürgeciler nekadar zalim ve zulümkar olursa olsunlar, bunu çok iyi bilmelidirlerki;Leylalan1 AZAD 'lan yetiştiren bir halk mutlaka ba~msızhk ve özgürlüitüne kavuşacaktır.
Yaşasın Kürdistanın baitımsızlıltı ve özgürlüitü uitruna savaşarak şehid düşenler. Kahrolsun sömürgecilik. Yaşasın bagımsızlık.
Bir Armanc Okuru RAHİM
www.ars
ivaku
rd.o
rg
25. günüm doluyordu,bu koşullarda çok bitkin düşmüştüm. her tarafım sızlıyordu. Kuyruk kemiğimin kırıldığını o .gün falkettim.Çok şiddetli ağrı ya pıyordu. orda en .k.ı<lemıi ben ile M
idik. Her tarafunızda bitler geziyordu. Takriben saat 9 sularmda bir polis
yakarndan tutarak, beni bir başka yere götürdü ve orada bıraktı. Ben birinin olduğunu fark ettim orada. Meğerse bu igrenç hain Vedat GÜvenç'miş. Kendisi yatağın üzerinde uzanıyordu. E:linde kalem kağıt vardı. Bu kişi polis "taiiıimdiiii beni konuşturmak için görevlendirilınişti. Önce bana bir Samsun sigarası verdi. Sonradan da beni soru yağmuruna tuttu. Tabii ki hangi rolde oynadığını hemen farkettim. Kendisi, bana "hangi örgüttensin, neden yakalandm, ismin nedir, A. F. M .... Y .. tamyormusun?" gibi sorular sormaya başladı. Kendi oynadığı rolü hiçte beceremiyordu. Ben: "bilıniyorum neden yakalandım" şeklinde cevaplar verdim. Sonra da "benim okuma-yazınam yoktur, Türkçeyi iyi bilıniyorum" dedim kendisine.
Bu sefer kendisi bana, "ben Kawa' cıyım, 12 Eylülden önce 4 adam öldürdüm, bir de müze soydum. Polise herşeyi anlattım. Polisi inandırmak için, müzeden aldığım eşyaları da teslim ettim. Ben ise kendisine, "seningibi'aevrimciler!• yaptıklarını söyleyebilirler. Fakat ben bir şey yapmadun ki söyleyim" dedim. Bu konuşmalardan sonra artık soru sormadı. Yaklaşak olarak bir saat orada kaldıktan sonra polis tekrar içeri girerek, gözlerimi bağladı ve beni tekrar salona geri getirdi. Bu oyun da böyle sonuçlandı.
işkenceyle günler geçiyordu. Her/ gün yaşam aynı işkencelerle devem edip gidiyordu. Ve işte burada 33. günüm. İşkenceciler hınçla içeri girdiler. Beni tekrar işkence odasına götürdüler. İşkenceci bir polis bana "bugün kesin konuşacaksm, artık rol yapınana gerek yok. Ben bugün yine hap aldun. Hap aldığımda ya birini S .... , ya da birini öldürüyorum. İşte bugün de sıra sende 4i[i·:~eili. Ve tabancasım çekerek alnı-
ma da)'adı ve "Konuş' orusım çocuP.u son karlfmı ver, yoksa gidin s .... !" ' diye bagırınaya lrdşladı. Bana son derece çirkef küfürler savurmaya başladı. Benden hiç ses çıkmıyordu.
Bu sessizlikten sonra tektar polis bana "tamam dedi" vanlaz DDKD ve
.q{lp üyesi oldn&unu bu kağıda yazacak ve imzalayaca.k.sın <le<lı. Hen ıse "hıçbir şeyle ilgirn yok, imzalamam" dememle birlikte, tokat, tekme ve joplarla beni yere yıkıncaya kadar vurdular. Sonrada salona geri getirdiler. Salonda bir süre kaldıktan sonra beni tekrar V edat Giıvenc'in odasına götürdüler.
Vedat Giıven<:'in odasına girdiğimde kendisi yatağın üzerinde oturmuş hainliklerini kağıt üzerine döküyordu. Beni görünce, hemen konuşmaya başlayarak, "hiç direnmeye gerek yok, biz baskalarının piyonlan olmusuz. Bizi kullanddar.Ben h41r~.-dım" dedi. ı/en ise birşey bllnflyorum .k.l,.k.imeittiri edeyim" diyerek işi kısadan tekrar kestim. Burada 3-4 saat bekledikten sonra tekrar beni geri salona götürdüler.
Evet buızün 38.1liinüm. tekrar salondan' ..dt'\ı götürüyorlar .Daktilo sesleri geliv o( Her halde if ademi alacaklar. bir sanilıyeye oturttular.Burada tuvalette gitmek istediğimi söyledim.
Tuvalette çok kaldığım için, nöbetçi "neden fazla kaldın ibne" diyerek bumuma ani bir darbe vurarak burun kemiğimi kırdı. Yere yıkıldım kendimden geçmiştim, ne kadar süredir baygm kaldığıını bilmiyordum. Kanlar durmuyordu.
Polisler, bu halimi hiç sormadan sorguyu sürdürdüler: "Yemin et, yakalanan belgelerle ilgin yokmu?~· dedillr. Ben .de_"dinime iıJıanıuıa bu kağıtlardan haberim yoktur" dedim. Onlar bana hiçbir şey sormadan yazmaya başladılar. Sonra da yazılan üadeyi imzalamamı istediler. Ben "okumalıyım" dediysem de, onlar "yine mi orospu çocuğu" diyerek, ellerince joplarla vurdular. Biri zorla kalemi elime sıkıştırıp tut" n~ ğı imzalattırddar.
Annanel 511 Rupeli 17
Işkenceyle günler geçiyordu. Her gün yaşam aynı işkencelerle devam edip gidiyordu . Ve burada ki 33. günÜmde. işkenceciler hınçla içeri girdiler.
E vet.... te.kqir sale(ıa. geri getirdiler. Kendi kendime düşünerek; "ifadeyi imzalattdar. Artık gözaltına götürdüler. Biraz rahat ederim" dedim. Malesef bu g_ece de burada bıraktılar. Ve bana ·şimdiye kadar yapmadıklarını bu gece yaptılar. Nası) mı? Salonda "nizami" &ir şekilde yatıyordum. Birden çok büyük bir acı hissederek uyaiıdiin.-Şiln'~iye kadar böyle bir acı hissetme~i§:tım. Ne olduğunu ônce anlayamadım. Sonra yüzüm yangın içindeydi •. Sakallarım yanıyordu. Bu sırada acının verdiği etki ile tüm kuraDan çiğnemiştim. Ayaktaydım kendimi söndürmekIe uğraşıyordum.
·İlk önceleri fark edernedim yandığımı. Çünkü gözlerim kapahydı. Fakat bumuru ucunda çok etkili bir acı hisediyordum. Yüzörndeki bağı açıp, tüm kuralları çignediğim için asker beni jopluyor, ben ise kendimi söndürmeye çalışıyorum. Onun jopları hiçte etkilemiyordu beni. Çünkü sakaDanrum yanması tarü edilmiyecek bir acı veriyordu. Nihayet söndürdüm.
Gece çok yorgun ve. b~ndim."N!~· zami" vaziyette otururken kendimden geçerek yatmıştım. Bunun farkına varan nöbetçi Er, hemen çakmağını çıkararak, aylarca kestirmedikleri uzamış sakaUanını tutuşturmu~u. Olaydan sonrıi da nöbEr,bana; umut ederim bir daha da yatmazsm. Yoksa bundan sonraki seferde benzin döker yakarun" d(di.
Gece saat 2~ye geliyordu. Tutuklulardan biri,Nb. E'r41tuvalete gitmek iste-
ğini söyledi. Nb. Er, tutukluya "hanımının adı nedir?" O da "Fatma'dır" deyince Er: Fatma ha, Fatma'nın ..... " dedi. Bu tutuklu devrimcilere yardun ettiği için tutuklanmıştı. Adı AB. idf.
-41. Günüm doluyordu sabah e~en yine bizi kaldırdılar. Öğleden sonra beni çağırdılar. Beni başka yere nakledeceklerini anladım ve öyle de oldu. Gözlerimi bağlayarak arabaya bindirdiler. Arabada başkalan "da vardı. Tahminen 12 kişı civarındaydık. Arabayla bizi o-
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51 /Rupel/18
ralarda epey dolaş tırdıktan sonra istihkam taburuna getirdiler.Birkaç saat sonra da gözlerimizi açtılar.
Bizi, bir subay, bir çavuş ve bir kaç er karşıladı. Bizleri "nizami" bir şekilde sıraya koyduktan; sonra iki gruba ayırdılar. Bu sırada gözlerimizi açtılar. Artık güneşi görebiliyorduk, aydınlığı görüyorduk. Fakat gözlerim bir türlü açılmıyordu. Çünkü günlerdir karanlıkta yaşıyordum.
Bizi koğuşlara götüren er1koğuş kapısına yaklaşınca yüksek sesle: "Hayat çemberi" "Gülistan Bahçesi" ve "Girdi Çıkmaz Sokailından ızeJenler d_ayaJ< vaziyeti al" (Bu isimler işkencecilerinin 'isimleriydi) diyerek bizleri kaba bir dayaktan geçirdikten sonra koğuş başkanına teslim etti. Saçlarımızı ve Sakallarımızı tıraş ettiler. Daha doğrusu, saç ve sakallarım ız ı yoldular. Çünkü saç ve sakallarımızınyarısından fazlası çekilmişti malıinayla.
Gardiyan içeri girerek bizlere nutuk çekmeye başladı: "Bana kamutanım diyeceksiniz; unuttuğunuzda S ... sizi, alimullah bubı. 1 •• incisi; marşları ezberleyeceksınız, egıtımi iyi ögreneceksiniz, komünizm ve bölücülük propdgandası yapmıyacaksınız, yoksa ananızı, sülalenizi s .... " dedi ve çekip gitti.
Koğuş başkanı, bana, bir kaç paçavra parçası elbise verdi. Gerçi bunlar benimkilere göre yeni mağazadan alınmışa benziyordu. Çünkü benimkileri kendime adeta bağlamıştım. Her tarafım açıktaydı. Yine üç kişi bir yatakta yatıyorduk. Bitlerden kurtulacağım diye düşünürken1 burada daha çok bit vardı.
Gözaltındayken yanımda bulunan Urfa Beldiye başkanı Feridun Yazar ve N. Yeşil'e ağır işkenceler yapmışlardı. Onların sağlık durumlarıda iyi değildi.
ÖMER ÇETiN iŞKENCE GÖRMEDEN BiLDiKLERiNi POLiSE ANLATTI.
Benimle birlikte buraya getirilenleri bir süre sonra mahkemeye çıkardılar. Beni çağırmıyorlardı. M... gelmeden beni mahkemeye götürmezler diye düşünüyordum ve nitekim öyle oldu. Üç ay bitmek üzereyken .... 'yi gözaltına getirdiklerinin haberini aldım. Dört ay bittikten sonra 1 ve2. koğuşları birleştirdi ler. Burada ..... ile görüştüm, Kendilerinden yeni yakalananlar hakında bilgi aldım. ömer Çetin'le aynı koğuşta olduklarını, O'nun, bildiği herşeyi polise söylediğini bana anlatılar. Ömer Çetin'in hiç işkence görmediğini de söylediler. Ömer Çetin 'le karşılaştığımda hiç işkence görmediğini ben de sezdim.
Ömenn bu teslimyeti nedeniyle kimse onunla konuşmak istemiyordu. ömer,.Ç~!!ı,devrimci .mücadeleyi bırak
. tığını söylüyordu. Onun, isimlerini verdiği bazı insanlar çok iyi direnmişlerdi.
Takriben beşinci aya yakındı. Gözlerimizi bağlayarak bizleri başka bir yere getirdiler 44 kişiydik. Gözlerimizi
açtıklarında uzun bir salondaydık. Bu salonu TV'ye filim çekmek için hazırlamışlardı. Salonda iki uzun masa,masaların üzerinde bir kaç silah, kitap gazete ve diğer bazı yayınlar vardı. Salonda bir kaç gazete muhabiri, işkenceci Polisler, ve askerler bulunuyordu.
Bizleri bu masaların etrafında topladılar. Bu arada ... E ... adındaki tutuklu filimde çıkmak istemiyordu. Onu da zorla karnaranın önüne çıkardılar. Daha önce bana işkence yapan polislerden biri burada beni görünce "ulan Anasını S .... .ibnesi daha ölmedin mi?" dedi. Başka bir işkenceci de "ibne daha yaşıyorsun" dedi.
Kameranın çekimi bittikten sonra polisler bizlere dönerek; ''soruşturmada verdiıtimiz ifadenin aynısını mahkemede kaoul edeceksiniz, yoksa sizi tekrar işkenceye almz" dediler. O arada bir polis ...... 'na dönerek "Filistin'deki tüm arkadaşlarıniZ İsrail'in eline geçmiş. İsrail, Lübnan ve Süriye'yi işgal etmiş. Arkadaşlarınızın çoıtu öldürülmüş, geri kalanlarıda bu hafta İsrail bize teslim edecek. Ulan ibne, sen şanslıvmıssın. El!'er orada kalsavdın senin de anas sikilecekti. Sen de çoktan ölmuş olacaktın" dedi. Tekrar gözlerimizi ba~layarak, gözaltına geri getirdiler.
Gece saat Ol ile 02 arası ko~uş nöbetçisiydim. Birden sesler gelmeye başladı. Seslerin geldi~i yöne do~ru gittim. O akşam işkenceden yeni getirilen bir tutuklu r.atakta elini kaldırmış bir vaziyette ' Komutarum tuvalete gidebilirmiyim" şeklinde sık sık sayıklıyordu. Tabi ben onun durumunu anlamıştım. Kendisini kaldırarak,"burası gözaltıdır" dedim. Ve "tuvalet ihtiyacın varsa, kalk git" dedim. Ben kendisine yardımcı oldum, fakat bu. arkadaş halen işkencehanenin etkisinden kurtu.lmuş de~ildi.
TORK MİLLETİNlN KAHRAMANLIGI
Ertesi sabah başçavuş ko~uşbaşkanının tekmiliyle içeri girdi. Bizleri saydıktan sonra, sakal saç, koltuk altı, tırnak ve etek tıraşının kontrolunu yaptı. Daha önce verilen marşları ezbere okuturdu. Bundan sonra da; "bakın oıtlum! Size 'Türk milletinin milliyetçifiıtini ve kahramanh~ım anlataca~ım. Bu Ruran'dan daha önemlidir" diyerek ırkçılıklannı ve vahşiliklerini anlatmaya başladı. Konuşması bittikten sonra tekrar tehditler savurarak" Bizim dediıtimizi vapmazsanız. sizin ananızı s ... Sizin de bil9i~iniz gibi,buradan hergün bir (-'eSet çıkıyor. Yani vatan hainlerinin cesetleri. Sizler buradada rahat durmuyorsunuz." dedi.
Başçavuş sinirlenince ne yapaca~ını bilmiyordu. Yüksek sesle ba~ırarak "Ulan oruspu çocuklan, yaşını 40, bir sene içinde 70 yaşında oldu~umu his ediyorum, hep sizin yüzünüzden. Nedir o~lum bu Kürdistan, Kürdistanı nereden çıkarıyorsunuz, elinizden nasıl kurtulalım. Ulan, artık karımıza bile laf geçiremiyoruz sizin yüzünüzden be" şeklinde ba~ırıp sa~a sola gidip geliyordu.
Bu olaydan sonra gardiyan bir liste çıkararak "Mahkemeye gideceklerin ismini okuyorum" dedi. Okunan listede benim de isrnim vardı. Bizler 44 kişi
idik. Bizleri et arabasına bindirerek yola çıkardılar. Yolda nefes alamıyorduk, buna ra~men dayak atmaya devam ediyorlardı. Bir hafta bovunca her gün mahkemeye gidip geldik; Çünkü, sıra gelmiyordu.
Nitekim sıra bana geldi. Duruşmada savcı Salih Tırnaksız, soruşturma ifademi okudu. Sen; "DDKD üyesi oldu~unu ve ba~ımsız bir Kürdistan devleti kurmak istedi~ini, hem de silahsız bir şekilde " ifaden de söylemişsin dedi. Bı.>n İS(' "Benim ifadPm zorla Vf' çeşitli ݧ ·ence metodları ile alınmış bir ifadecııı. Hu nedenle o ifadeyi kabul etmıyorum" dedim.
SAVCIDAİFADE TUTANACINI İSTEDlGİ GİBİ TUTUYORDU
Bunun üzerine Savcı, tutanak tutanıı -lonerek "Sanık, ifadesinin zorla alınaıtını, bir örgütle ilişkisinin olmadı~ını, bu ifadeyi kabul etmeyeceıtini " söyledi. Ben tekrar söz alarak, "Benim ifadem sadece zorla deıtil, zor ve işkence ile alındı. Tutana~a oöyle geçmesini istiyorum. Bakın burun ve kuyruk kemi~im km k, vucudumun muhtelif yerlerınde işkence izleri var. Bana elektrik verildi, askıya alındım" dedim. Fakat savcı, tutanaıtı istediği gibi tutmaya devam etti. V e o gün tekrar gözaltına götürdüler.
İki gün sonra, bizler, 44 kişi olarak tekrar mahkeme salonuna götürüldük. Bizleri elfabetik sıraya göre oturtular. Sıra bana gelince, hakim soruşturmadaki ifadeyi okudu. Ben" Birşey anlamıyorum, benim kimseyle ilişkim yoktur" dedim. Hakim, bana "Sen kültürlü birisine benziyorsun" dedi. Ben de kendisine "Kültürün ne oldu~unu bilmiyorum" deyince "geç yerine" dedi. Bu sırada askerler sürekli bize küfr edi-_yorlardı. Hakim bu küflirleri duymasına ra~men, duymamazlıktan geliyor ve hiç te ses çıkarmıyordu. • Evet, Hakim kararını açıkladı. Tahminen 20 kişi tahliye oldu. Bunların içinde bende vardım. Bizleri tekrar cezaevine götürdüler.
ALTI AYDAN SONRA TAHLİYE OLDUM
Sekiz gün sonra bizleri serbest bıraktılar. O I!'Ün sprhı>t h mı kılaniann sayısı 30'a yakındi.Bizleri açık bir alana topladılar. Burada sıraya sokup "İstikla1 marşı", "Ey 'Türk Gençli~i" ve "And"ı okııttıılar Sonrada tPker t.Pker ll! ır subay bize hitaben,"E~er
• brr daha buraya gelecek olursanız ananızı s ... " dedi. Bizleri sırayla ve askerlerin denetiminde kapıya kadar getirdiler. Evet, artık serbestik. Biraz yürüdükten sonra bir dolmuşa atladım. Böylece altı aydan sonra artık "SERBEST"tim.
BiTTi
Adı veSoyadı İmza Tarih
www.ars
ivaku
rd.o
rg
~----------· -İSVEÇ GöÇMENLER DAİRESi İLE KüRT FEDERASYONU
BİRLİKTE KüRTLER HAKKINDA SEMİNER DüZENLEDiLER
Lars Gunnar Erikson, Oswald Södergvist, Olof G. Tandberg, Şerefhan
O Devlet. Göçmen Dairesi(SIV) ve Kürt Federasyonu'nun ortak hazırlamış olduğu "Isveç'te Kürtler" ' semineri 4-6 Nisan tarihleri arasında Sigtuna'da yapıldı. Serninere Devlet Göçmen Dairesi sorumluları vp Kürt Federasyonu temsilcileri ve altmışa yakın toplumun çeşitli alanlarında çalışan her kademeden lsveçli katıldı. Altı aydan beri hazırlıkları yapılan seminer_çok olumlu ve yararlı bir hava içinde geçti.
Seminerde, Kürdistanın dört parçasının tarihi özellikleri ve günümüzdeki son durumu gözden geçirildi. Daha sonra merkezi hükümetler, dünya ve Kürdistan üzerine uzman olan (Irak konusunda) Marianne Laanatza geniş bir bilgi verdi. Aynı günün akşamı yazar M.Emin Bozaslan, Kürt dili üzerindeki baskıları dile getirerek, konuşmasını örneklerle süsledi. Saat 19:30'da ise İsveçlilere Kürt ulusal yemekleri, halk dansları sunuldu.
Serninerin ikinci gününde ise, İsveç 'te Kürtlerin durumu \'e sorunları tartışıldı. Saat 11 :OO'de ise İsveç 'te Kürt kadınının durumu üzerine ilginç tartışmalar oldu. Günün dığer kısmı ise, oluşturulan çalışma gruplarının
çeşitli konulardaki tartışmaları ile geçti. Serninerin üçüncü günü, çalışma gruplarının hazırlamış oldukları raporlar
ve Kürtlerin sorunlarına ilişkin önerileri sunuldu. Saat 13.00'te ise, İsveç'te Kürtler ve Kürdistan üzerine hazırlanan panel başladı. Panele Sosyal Demok· rat Partisi adına tanınmış avukat ve milletvekili Hans Göran Frank, Sol partisi Komünistleri(VPK) adına Kürtlerin büyük dostu Oswald Söderqvist katıldı.
Oswald Söderqvist, "Kürdistan sorununu yakından izlediklerini, Kürdistan sorununu defalarca İsveç parlamentosuna getirdiklerini, hükümet'ten sorunu Birleşmiş Milletiere götürmelerini istediklerini belirterek, bu konudaki çalışmalarına devam edeceklerini, Kürdistan olayını diğer komünist partilerine de götüreceklerini ~öyledi.
Sosyal Demokrat Parti milletvekili Hans Göran Frank, Kürdistan sorununun uluslararası planda gerekli ilgiyi henüz görmediğini ve bu nedenle sorunu BM'ye götürmeleri halinde, gündeme alınamayacağını söyledi. Daha sonra; Kürtlerin somut olarak ne istediklerini kavrayamadığını, onları henüz temsil eden ortak bir sözeünün de bulunmadığını ~elirtti. Devlet Göçmenler Dairesi
r tarafından, Kürtler üzerine isveççe hazırlanan 200 sayfalık kitap geniş bir ilgi ile karşılandı. 'l
j
Armanc/51/Rupel/ 19
* Gine: Devlet Başkam Ahmed Sekou Toures'in ölümünden sonra Gine'de askeri bir darbe yapıldı. Darbeyi yapanlar anayasayı ve ülkenin tek partisi PDG 'yi geçersiz kıldılar.
Tüm dünya ile telefon ve telex ilişkilerini kesen askeri liderler ülkede bir gün dışarı çıkma (3 Nisan 1984) yasağı koydular. Ahmet Sekou Toures, ülkeyi 1958'den bu yana idare etmekte idi.
*** * İSVEÇ: Kuzey Bölgesi Savunma şefi General Bengt Gust<ıvsson, yeni aatanması nedeniyle yaptığı basın toplantısında; "Bizim coğrafik durumumuz, Batıya olan tekniksel bağımlılığımız ve Batı ülkelerindeki demokrasi görüşündeki ortaklığımız bağımsızlığımızı kuşkulu bir hale getirebilir.
Coğrafik durumun ortaya serdiği zaman ve güç dengesi sorunu, t1oğal olarak ilk elde doğudan gelecek işgale karşı hazırlıklı olmamızı gerektiri1" dedi. Daha 1981 yılında koalisyon hükümetinin savunma bakanı olan Torsten Gustavsson, ABD Dışişleri Bakanı Caspar Weinberger'in ziyaret.i sırasında "Biz Isveç 'te kiminle birlı~te olduğumuzu biliyoruz" diyerek Isveç'in bağımsız olmadığını belirtmişti. Isveç Generalinin söyledikleri bir yerde askerin politika da ne kadar güçlü olduğunu kanıtlamaktadır.
/)(]!$/ arafı s. I 5 'de ancak Türkiye ıle ılgili karar tasarısının daha sertleşmesine neden oldu.
Avrupa Km1seyi Danışma Meclisinin ilgili kararında faşist diktatörlükten şu koşulların gerçekleştirilmesi isteniyor:Sıkıyönetimin kaldırılmsı, siyasi nitelikli davaların biran önce durdurulması, siyasi görüşleri için tutuklu veya mahkum olanların serbest bırakılması sendika, basın ve demekler üze: rindeki baskı ve kısıtlamaların kaldırılması, işkenceye son verilmesi, ve Kürtler başta olmak üzere, Türkiye de yaşayan azınlıkları özerindeki haskılara son verilmesi.
İngiliz İşçi ?artisi'nden 5 mil Jet vekilinin Kürtler'e ilişkin verdikleri önı~ri karşısında, diktatörlüğün u~akları çılgına döndüler.
Avrupa Konseyinin bu toplantılarıyla ilgili daha geniş bilgi ve belgeyi gelecek sayımızda yayınlayacağız.
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/20
FASiZM iiZE.RiNE.
SONUÇ Türkiye'de iktidardaki faşizmin sı
nıf niteliğinin çok yönlülüğüyle kavranması, genel olarak faşizmin ve Komünist Enternasyonal'in daha da geçerli ilkelerinin kavranmasına ve bunun yaratıcı bir biçimde ülke koşullarına uygulanmasına bağlıdır. Çünkü daha da iktidardaki faşizmin sınıfsal dayanakları, bazı devrimci-demokratik güçlerce doğru temellere oturtulabilinmiş değil. Ote yandan faşizmin uluslar arası ve ülke planında tekelci sermayenin hangi kesimlerine dayandığının doğru tespiti, anti-faşist savaşımın başarısı için de önemli bir koşuldur.
Faşizm sorununa bu açıdan yaklaşımı içeren yazımızı sonuçlandırırken, yazımızın daha çok faşizmin çok yönlü kavranmasına perspektif açmavı amaçladığı da ,ortada. Yani hem g~nel
de, hem de özelde, faşizme, nasıl ve hangi koşullar gözönünde bulundurularak yaklaşılması gerektiğini bilince çıkarmak temel amacımız oldu.
Faşizmin iktidarda olduğu yaklaşık üç-buçuk yıllık sürede şu gerçek çok açık olarak ortaya çıktı: Faşist diktatörlüğe karşı doğru bir alternatif oluşturmak, Türkiye ve Kürdistan halklarının ortak savaşımını örmek için rejime faşist demek yetmiyor. Nitekim Türkiye ve Kürdistan'da faşizm tanımlamasını getiren parti ve örgütler faşizmden ne anladıklarını açıkladıklarında, bazıları öyle zıt şeyler söylüyor ki; ortak payda,rejimi faşist olarak adlandırmaktan başka oluşmuyor. Kimileri,faşizmin sınıfsal dayanaklarını tekel-dışı sermayeye kadar, kimileri de tüm tekelci sermayeyi kapsayan ölçüde genişletiyorlar. Bunun yanında faşizmin sınıfsal dayanaklarını doğru tespit eden parti ve örgütler de düşünüldüğünde, faşizme karşı savaşım verirken okun sivri ucunun nereye yöneltilmesi gerektiğinin ortak payda olarak oluşmasının güçlülüğü ortaya çıkıyor. Bu gerçek bile kendi başına , faşizmin, genel ve özel koşullar, daha da geçerli antifaşist strateji ve taktikler ışığında değerlendirilmesinin önemini ortaya koy,n:ıaya yetiyor.
BiTTI
KAYNAKLAR
ll Komünist Enternasyonal'de Faşizmin Tahlili, E. LEWERENZ Sol Y. s.31 2 a.g.e. ,s.67 3 a.g.e., s.67 (Dipnot) s~ 3forld Marxist Review, August 1978, Vol. 21, N.8 (Çeviren: Tek Cephe,
5)a.g.y 6) K.E.F.T., s.156 · 7! a.g.e., s.155-6 8 Faşizm Üzerine Dersler, P. TOGLiATTI, Bilim ve Sosyalizm Y. s.33 9 a.g.e., s.J0-31 10 K.E.F.T., s.157 11 a.g.e., s.161 12 a.g.e., s.56-57 13 a.g.e., s.161 14 a.g.e., s.50-51 15 F .Ü.D., s.28 16 World Marxist. Review, April1978, Vol.21, N.4(çeviren:Tek Cephe s.13)
617 Savaşa ve Faşızme Karşı Birleşik Cephe, G. Dimitrov, Aydınlık Y. s.67-
18 Faşizme Karşı Birleşik Cephe, G. Dimitrov, May Y. s.47 19 K.E.F.T., s.58 20 F.K.B.C., s.30 21 K.E.F.T, s.128 22 Seçme Eserler 1, G.Dimitrov, Temel Y. s.281 23 World Marxist Review, April1978, Vol.21 N.4 (çeviren:Tek Cephe,s.13) 24 a.g.y. 25 F .K.B.C., s.48 26 a.g.:e., s.64 (dipnot) 27 F.U.D., s.204 (dipnot) 28 a.g.e., s.56-57 29 F.K.B'C.,s.111 30 K.E.F.T.,s.181 31 F.K.B.C., s.49 32 a.g.e., s.49-50 33 a.g.e., s. lll 34 a.g.e., s.159-160 35 Asya, Afrika, Latin Amerika Dergisi, S.5/1975 36 F.B.K.C.,s.116 37 a.g.e., s.47-48 38 K.E.F.T., s.12 39 F.K.B.C., s.139 40 a.g.e.,s.136 41 a.g.e., s.137 42 a.g.e., s.138 43 Jina NG', Sayı :S, s.19-20 44 a.g.y.,Sayı:5,s.11
DüZELTME:
~· ~0. Sayunızda "Faşizm Üzerine"başhklı yazının 2. para~rafınm girişinde ~a~ıst darbeyle,başlaması gerekeli cümle, "Antifaşist darbeyle" şeklinde geç~
mıştır.
2 ·. Aynca, yanlışhkla,aym yazı serimizin bitti~ i yazılmıştır. Aslında yazı serimız bu sayımızda bitiyor. Düzeltir özür dileriz.
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Düsünce ' Yasağindan
Konuşma .Yasağ1na
D Türkiye'de düşünce yasağına o kadar alışmışız ki nerdeyse yadırgayan yok. Hiçbir dönernde Tür- . kiye'de düşünce özgürlüğü özgür. olmamıştır .Dönem dönem ya- , saklar zinciri zorlanarak, yasalara rağmen, ülkede demokratik bir ortam yaratılmaya çalışılmıştır. Ama düşünce özgürlüğü yasal bir hak olmamıştır. Son dört yılda Faşist Cuntanm zulmü ve zorbalığı
sınır tanımayarak, insanlarımızın
kendi anadillerinden konuşmalannı bile yasaklamaya başlaınıştır.
PROJEYE K
Jl BO A.
ZAROKEN
KURD
Armısnc/51/Rupel/21
~deresmı ... · dairelerveumwna ,~ . açik yerlerde, Zazaca ve Kürtçe ':S
.. 11-:...wn~o .... a dillerde band çalmak ]' ~.I.~.I..IQA ynı . ı:
S~etimKomutan :~ ~
Y ardımcıhğmca yasaldandı ! lling61,.(1'HA)-BingO'I'ıie. resmi daireler ve um uma açtk yer
lerde zaıaca ~ Kortçe dilleri ile koıwşmak. teyble baııd çalmak Sıkı~netlrn Kom~an YardımcrltOınca yasaklandı. . . ·
Konuyla 11ifktn yapılan ~ma aynen ~öyie; , •·llimiz merkezinde goventlk kuvvetıQrince yapılan, uygu
lamala "!eticesinde, kahvehanelerde ve Uft\uma açık yerlerde, halkın .dınleyeceoı şekilde KOrtçe ve Zazaca leyp bandı çalın-dlOt tesbit edilmiştir. "'~'
Suçları tesbit edilen şahıslar rnahf(emeye sevk ectilmişlerdird · ~ Bundan bOyle, resmi dalrelerde, Kürtçe ve Zazaca konuşan,
umuma ve halka açık yerlerde, Kortçe ve Zazaca teyp bandı çalan, yayın yapan, kitiier hakkında 1402 sayılı SıtctyOnetim ka· nununa göre itlem yapılacaktır. ilgililere duyurulur.
..... ... ı:ı
.~
HannSATIR TuOgenerat 4t.Piyade Tugay Komutanı ve Bingöl ht Slkıy6netrm
· l(omutan YanitmeiSı
15 Mart tarihli Güneş Gazetesinin verdigi bir habere göre Bingöl İli
Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı Hasan Satır. BingöJae resmi daire· ler ve umuma açık yerlerde,Zazaca ve Kurmancca konuşarak aym dillerde band çalınayı yasakla-
D Di destpeka Çileya Paş'fiı a 1984'an de projeyek jibo zaroken Kurd yen ku li Fitja(bajarek ku bi Stockholme ve giredayf ye) y~ rudinin, hate arnade kirin. Gor ve projeye, kursek jibo zarokan hate vekirin, kurs her weıô me li j ore ji got; di destpeka Çileya Pa(ın de destpekir u heta ı O'e Hez'lraıfe w~ dom bike.
Arınanca kurse jibo zaroken 5-6 saıl amadeyi bin ti~ten ku beriya destpei<a dibistane ~wist e bikin. Her wek1, kanibin herfan binasin, risman çebikin, rengan ~inasin, rabun u runiştine rerbin u bi ıleman1 kanibin n av~ xwe binivlsin. Ji bil van di ~rse de çİrok u xewroşken kurdı ji zarokan re te xwendin, iıstik~n zarokan fer dibin, stranen kurdl u govende 1er dibin.
Şazdeh(16) zarok beşdafı kurse dibin, ji van heft(7) kur u neh(9) jtkeç in.
Dİsan di 2'ye Gulane de li Fitjaye serg'İ(raxistin- utstalning)yek hate vekirin.,. Bi sergiye re tişten ku zarokan çekiribun her wekİ risim, niVİs, şikil u tişten din bati-b " . . BA A Ad" k un raxıstın. eyı ve ısa ~ e-
mıştır. Kürt dili üzerindeki yasa\· lar ve baskılar daha önce de sonuç vermemişti, şimdi de öyle kalmaya malıkumdur. Kürdistan'dan bize gönderilen bu belgeyi okuyucularımıza olduğu gibi sunu-voruz. D
tek(~ikil) bajare Diyarbekire ku ew jı ji alt zarokan ve hatibu çekirin tede cl digirt.
Di sergiye de beşeJÔ' taybet: (ı li ser Kurdistane hatib~ ve~n. Di v~ beşe de bi swedl bin nivıs li ser Kqrdistane u hin wene ji Kurdistane hatibQ arnade kirin. Di nav we..p.eyan de pbi taybet'i'beşe ku "weneyen zarokan ji Kurdistan" pir bal rt meta mevanan dikşand.
Her weki me li tore j: got ku sergi di 2'ye Gulane de vebu. Di
b"' ... d ı "" " ve une e ge ek kes beşdar hubu. "" ... X De u baven zarokın, Kurden ku
li Fitjay~ r~dinin u hin kesen din 1\ b" A J\ .... Ah A d" A en ıyam u sweoı emu ı vebu-na seriiye de beşdar btibtin. Li dervayı.ı.. wan {ı, ji belediya Botkyrkaye gelek kes, mamostay~n ku li ı:'itjaye kar dikin, u gelek r<?Jn~mevan di sergiye de beşdar bubun. ~
S " b" d f " . " ll. • ergı, ı e u zırneye u bı
govendıJ.. Kurdl vebti. Koma folkIote "DILAN" ıistiken ji dor~la Merdİne dile mevanan g~ kir. Di d .... d tr.. A. .... aıvıye e z'-roft.Jtn, mevanan u
gruba folklore DILAN hemiyan bi hev re govend girtin. D
www.ars
ivaku
rd.o
rg
Armanc/51/Rupel/22
İşçi sınıfının uluslar arası birlik, mücadele ve dayanışma günü olan ı Mayıs, tüm dünyada coşkuyla kutlantı. Bu yılın ı Mayıs gösterileri, emperyalizmin çılgınca yarattığı nükleer savaş tehliıı:esıne karşı barış mucacteıesi platforumlanna dünüştü. Milyonlarca insan, bu entertanasyonal dayanışma gününde saflan daha da sıklaştırarak, emperyalizmin çılgınlıklarına geçit vermeyeceğini haykırdı.
Türkiye ve Kürdistan işçi sınıfı ve emekçi halkları faşist diktatörlük altında 84 ı Mayıs'ını geçirirken, yurt dşındaki Türkiyeli ve Kürdistanlı işçiler de, bulunduklan ülkelerde sınıf kardeşleriyle birlikte ı Mayısı kutladılar. İşçi sınıfı, bir yandan emperyalizme ve onun silahlanınayı hızla tırmandırma çabalarına karışı bir yumruk gibi birlik olduğunu gösterirken, diğer yandan da her ülkenin durumuna göre ön plana çikan ekonomik,sosyal ve QO· litik talenlerini haykırdı.
Bu konuda muhabirlerimizin gönderdikleri haberlerden bazılannı özetı:yoruz.
iSVEÇ
*Başta Stockholm, Göteborg, Malmö ve Uppsala olmak üzere, Isveç'in hemen hemen tüm şehirlerinde ı Mayıs gösterileri yapıldı. Gösterilerde işlenen ana motif barış ve silahsızlanma idi.
Türkiyeliler ve Kürdistanlılar da bu gösterilere aktif olarak katıldılar.
DANİMARKA
*İşçi sınıfının uluslararsı birlık, enternasyonalist dayanışma ve mücadele günü olan ı Mayıs, Danimarka'da da yığınsal ve çoşkulu bir şekilde kutlandı.
1 Mayıs mitingine başta D!<f olmak üzere SF(Esef) Sol Sosyalıstler (V.S), SAP, Sendikalar ve Sosyal Demokratlar katıldılar. Türkiye, Kürdistan ve diğer yabancı ülkelerden göçmenler de ı Mayıs'a aktif olarak katılanlar arasındaydılar.
Görkemli bir .şekilde kutlanan ı Mayıs mitingin~, bir milyonun üstünde insan katıldı. Işçi sınıfının Enternasyonal marşı ile başlatılan mitingte, panimarka Komünist Partisi (DKP) ve Işçi sınıfının diğer sözcüleri, konuşmalarında, emperyalizmin saldırganlıklarının bağımsız ülkeler ve tüm dünya halklan için oluşturduğu tehlikeye dikkat çektiler.
Danimarka işçi sınıfının ve göçmen işçileri n sorunlarının ortak olduğunu vurguluyan konuşmacılar; tırmanan işsizlik ve yaşam pahalılığının ve yabancı düşmanlığının kaynağını oluşturan tekellere karşı verilen mücadelenin daha da yoğunlaşması gerektiğini vurguladılar. 35 saatlik haftalık iş günün yaşama geçirilmesinin koşullannın daha da olgunlaştığını; çünkü işçi sınıfının bu istemini elde etmenin, bilincine var-
. .......~ ••• me
BiR MAYIS COŞKUYLA KUTLAND
dığını belirtiler. Türkiye ve T.Kürdistanı 'ndaki ceza.
evlerinde direnen tüm anti faşist ve devrimcilerin serbest bırakılınaları için, di~er hareketlerle birilikte yürütüğümüz "Af" kampanyasını ı Mayıs'ta da sürdürdük.
Arınane Muhabiri
F.ALMANYA HAMBURG
*Bizler yurtdışındaki Kürdistanlı işçiler olarak iki yönlü bir görevle karşı karşıyayız. Bu görevin bir yönü halkımızın ulusal demokratik mücadelesine
• destek sağlamak iken, diğer yönü ise bulunduğumuz ülkenin işçi sınıf~ hareketinin yanında yer alıp ekonomı~, d~mokratik ve siyasi mücadelede aktıf bır konum almaktır.
İşte bu görevi n. bilincinde olan Hamburg KKDK de, Işçi sınıfının uluslararsı birlik, mücadele ve dayanışma günü ı Mayıs'a en aktif bir şekilde katıldı.
Göçmen işçiler, Alman sınıf kardeşleriyle kolkola; barış için, haf~~~~ 35 saatlik iş süresi için, Alman hukumetinin yabancı düşmanı uygulamaIarına karşı mücadele için yürüdüler.
BOCHUM
Hevi Ahmed Hamburg
*İşçi sınıfının uluslararası birlik, mücadele ve dayanışma günü olan ı Mayıs'da ülkemizden kilometrelerce uzaklıkta Alman işçi sınıfıyla dayanışma içinde, ve onların 7 saatlik iş
günü mücadelesinin yanında yer alarak kutladık. Halkımızın yiğit evlatları devrimciler ı Mayıs 'ı cezaevlerinde (hapishanelerde) karşılarken, bizler
politik tutukluların derhal serbest bırakılması, "Genel Af Kampanyası"nı ı Mayıs alanında da sürdürdük.
Merkezi olarak sürdürülen "Türkiye ve Türkiye Kürdistanı 'nda ki politik tutuk! u! ara özgürlük" kampanyasını ı Mayıstan sonra da sürdürdük. 5 Mayıs da sehir merkezinde informasivon masa~ı~ ve imza kampanyası açtık. DKP" nın aktif destegi ve 5-6 Sendikaların dayanışmasıyla KKDK ve FIDEF ola· rak gerçekleştirdik.
Eylem sırasında yürütülen Uyarı Nöbeti, halkın büyük ilgisini cekti Bochıım halkı yüzlerce imzavla (•vlemimizi destekledi.
Arınane Muhabiri Bochum
LÜDENSCHEİD
*İşçi sınıfının uluslararası birlik, dayanışma ve mücadele günü ı Mayıs'ta; dünya da sömürü ve baskı düzeni olan sermaye egemenliğine, işçi sınıfının enternasyonalist mücadele bayrağı bu yılda daha da yükseliyor.
Bu yıl DGB-Aiman Sendikalar Birliği 'nin hazırlamış olduğu ı Mayıs yürüyüş ve mitingine KKDK-Lüdenscheid aktif olarak katıldı, sabahın erken saatIerinde başlayan yürüyüşe 300 den fazla kişi katılmıştı. Türkiyeliler adına.konuşan KKDK üyesi bir arkadaş; "Işçi sınıfının uluslararsı birlik ve öayanışma günü olan bu günde, dünyada, baskı sömürü düzenine karşı daha kararlı savaşılıyor."
Devamla, "Yerli ve yabancı işçilerin sendikası
olan DGB(Alman sendikalar birliği) ve ona bağlı sendikaların başlattığı '3 5 saatlik iş haftası" mücadelesi,3 milyonu aşan işsizliğe karşı biz işçi ve çalışanların çıkarlarına uygun olan sağlıklı bir çıkış yoludur."
Yabancıların durumuna da değinen arkadaş, "İçişleri Bakanı Zimmerman'
www.ars
ivaku
rd.o
rg
ın yabancı iş~il.eri ve ailelerini kapı dışan etme polıtıkasına ve yabancı düşmanlı~ına karşı mücadelemizi ı Mayıs lll;anlannda daha da güçlendirelim." dedı.
Di~er tarafta KKDK'nin merkezi bildirisi da~ıtılarak, Türkiye ve Kürdistan cezaevlerindeki "Politik tutuklulara özgürlük" adı altında binlerce imza toplandı. Yaşasın ı Mayıs.
ABD
ATOM
Lüdenscheid Arınane Muhabiri.
ROK.ETLERi
KÜRDISTAN'A
YERLEŞTiRiLM EK
iSTENiYOR
ORTADOGU
*Ala Rızgari, Eme~in Birli~i, KUK PKK, PPKK, Partizan Yolu THKP-C (Acilciler) TKEP, TKP-B ve' TKSP· ı Mayıs'la ilgili yayınlarlıklan ortak bildiri de"ı Mayıs'ı, dünya proletaryasının muazzam zaferleri karşısında emperyalizmin kudur~anlaştı~ı bir dönemde kutluyoruz.' deniliyor. Emperyalizmin dünyadaki saldırganlıkların
d~n ö~t:~.~r verildikten sonra, fa~ist dıktatorlu~un halklanmız üzerindeki barbarlıkları anlatılıyor. Daha sonra işçilere ve emekçilere şu ça~n yapılıyor: "Bu şartlar altında kutladı~ımız işçi sınıfının şaıılı günü ı Mayıs ı, emperya-
D "Gerek federal Almanya, gerekse bu füzelerin konumlandıralacağı diğer Avrupa ülkeleri, Tü Türkiye'den daha yoğun nufüsa sahiptirler. Ve bu ülkelerde bütün bölgeler hemen hemen meskündur. Ancak sizin Doğu Anadolu toprakları üzerinde son derece geniş ve boş arazi mevcuttur. Bu nedenle Cruise ve Pershing'leri Türkiye'ye yerleştirmek, küçük Avrupa ülkelerine yerleştirmek
ten, askeri harekat yönünüden daha uygundur. Zira ileride sınırlı bir nükleer savaş çıksa ve Sovyetler Birliği sadece füzelerin bulunduğu rampaları tahrip için bir hareketa girişirse, o takdirde Avrupa ülkelerinin insanca vereceği
zayiat Türkiyetlen kat kat fazla olacaktır." (Milliyet 30 Mart-1984)
Yukarıdaki sözler, Brüksel NATO askeri Karargalunda görevli, ;\lman Hava Binbaşısı Konrad S.Freitag'a ait. Bu sözler, hem son zamanlarda ABD Atom füzelerinin T. Kürdistanı 'na (onların tabiriyle, "Doğu Anadolu"! bölgesine) yerleştirilme girişimlerinin varlığını kanıtlıyor, hem de, böyle bir girişinıin arkasında yatan iğrenç bir anlayışı açığa çıkarıyor.
Bilindiği gibi, ABD'nin atom başlıklı Cruise ve Pershing füzelerinin, F .Almanya, İngiltere, Belçika ve İtalya 'nın yanısıra Hollanda 'ya yerleş tirilmesi kararlaştırılnııştı. İngiltere ve Almanya~ ya yerleştirilmeye başlandı. diğerlerinede kademelİ olarak yerleştirilecek. Ancak Hollanda parlemaotosu füzelerin kendi ülkelerine yerleştirilmesini red etti. Bu
Armanc/51/Rupel/23
l~!Din saldJ!ganlı~ına ve faşizmin zulmune ve Kurt ulusu üzerindeki ulusal b~s~ı ve ~atliamlara karşı bir mücadele gunu h~ıne getirelim! Sendika, grev, toplu sozleşme ve di~er tüm ekonomık, demokratik haklanmız için mücadeleyi, .faşist .cuntayı; alaşa~ı etme müc.adele~ıyle bırleştirelim! ı Mayıs üzenodeki yasa~a karşı, işkencelerin son ~~m~_ı ve siy~ı tutuklulara özgürlük ıçın mucadeleyı yükseltelim! ''
Dün~a işçı sınıfı ve emekçi halklanna, Türkiye ve Kürdistan halklarıyla d~~aruş~ çawısına da yer verilen bildırı şu şıarlarla son buluyor· "Yaşasın l Mayıs" "Yaşasın ProletarYa Enternasyonalizmi" "Yaşasın Türk-Kürt Halklannın Mücadele Birli~i''
karar hem NA TO içersinde hem de yerleştirme işlemine evet diyen ülkelerde önemli derecede rahatsızlıklara neden oldu.
Şinıdi emperyalist NATO çevreleri bir yandan Hollanda'yı ikna etmeye ( ya da boyun eğdirmeye) çalışırlarken, öte yandan da, Hollanda'nın ayakdiretme olasılığına karşın, ölüm roketlerine "mezar" olabilecek yeni bir ülke aramaktadırlar.
İşte son günlerde kamuoyuna yansıyan roketlerin ''Türkiye' 'ye konumlandırılması meselesi bu gelişmelerden sonra açığa çıktı. Faşist diktatörlüğün resmi ağız
larının "HA VET" (evet-hayır) cevabı.
İşte emperyalistler ve Sömürgeciler, gelecekte halkımızı inıha planlarını şimdiden hazırlıyorlar.
Orta-Doğu 'da ve özelliklede ülkemizde gelişen ve gelişebilecek bir Ulusal Kurtuluş mücadelesini anında bastırmak için, ABD "Çevik Kuvvetleri" ve "Acil Müdahale Birlikleri"nden sonra şimdi de uzun vade de ülkemiz bir atom savaşına sahne edilerek, yerle bir edilmek isteniyor.
Emperyalistlerin ve Sömürgecilerin bu türden iğrenç oyunlarını bozmak, her türlü bağımlılık ilişkisine son vermek, NATO'yu, "Çevik kuvvetleri" bir daha geri gelmernek üzere ülkemizden kovmak için; ULUSAL DEMOKRA TİK HALK DEVRIMI mücadeleınizi yükseltelim. Devrimimizin zaferi ile kurulacak, Bağımsız Demokratik Kürdistan gelecekte savaşin değil, barışın, kölleliğin
değil, özgürlüğün kalesi olacaktır. D
www.ars
ivaku
rd.o
rg
MOSKOVARADYOSUNUN SOVYETLER BiRLiGiNiN ÖNERiLERi ÜZERiNE BiR
YORUMU
SOVYETLER BiRLi~i' Ni NÜKLEER SiLAHLARA iLiSKiN ÖNERiLERi
'
O Nükleer silahiara sahip devletlerin belli eylem kurallarına yasal bir mahiyet verilmesini,Sovyetler Birliği önerdi. Bu öneri, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Sekreteri Konstantin Çernenko'nun 2 Mart tarihli konuşmasında vardır.
Sovyet önerisi dünyada geniş yankılar uyandırdı. Değişik ülkelerden pek çok devlet adamı ve politikacı bu önerinin uluslararası gerginliği hafifletme, güven atmosferini oluşturma olanağını sağladığını, nükleer silah yarışını sınırlandırma ve eninde sonunda bu silahları yok etme yolunu gösterdiğini anla-dılar .
Sovyet lideri, nükleer silahiara sahip devletlerin politikasının zamanımızda özel önem taşıdığı kanısındadır. Nükleer silahların kullanılıp, kulanılamıyacağı, bir çok bakımdan bu devletlerin uluslararası alandaki eylemh;rine, aralarındaki ilişkilere bağlıdır. Nükleer silahlara sahip devletler arasındaki ilişkilerin belli kurallara tabi olması her halkın çıkarlarına, tüm uygarlığımızın çıkarlarına ve geleceğine uygun olur.
Peki sözkonusu kurallar nelerdir? 1. Nükleer savaşın önlenmesini dış
politikasının başl ~ ca amacı saymak. Nükleer ihtilafa neden olabilecek durumların oluşmasın<ı engel olmak. Böyle bir tehlike oluşursa, nükleer yangının başlamasına engel olmak için acil danışmalar yapmak.
2 .i st er gl o bal ister s ın ır lı savaş olsun her çeşit nükleer savaşı propagan-
da etmekten vazgeçmek. 3.ilk olarak nükleer silah kullanma
mavı yüklenmek . 4.Nükleer silaha sahip olmayan ve
topraklarında bu çeşit silahın bulunmadığı ülkelere karşı hiç bir koşulda nükleer silah kullanmamak. Nükleer silahtan arındırılmış bölgenin statüsüne saygı göstermek ve dünyanın değişik yerlerinde nükleer silahtan arındırılmış yeni bölgelerin oluşumunu teşvik etmek.
S.Her ne biçimde olursa olsun nükleer silahların yapılmasına engel olmak yani hiç bir kimseye bu tip silahlar, veya bu silahlar üzerindeki kontrolu devr etmemek. Nükleer silahın bulunmadığı ülkelerin topraklarına bu çeşit silah yerleştirmernek ve nükleer silah yarışını yeni alanlara, bu arada uzaya yaymamak.
6.Eşit güvvenlik ilkesi temelinde nükleer silahlarda indirim yapılması ve eninde sonunda her çeşit nükleer silahların kaldırılması için çaba göstermek.
-
...
Şu noktayı işaret etmemek elden gelmiyor. Sovyetler Birliği sözü geçen ilkeleri çoktandır dış politikasının te- . meıı yaparak uluslararası durumun gelişmesindeki tüm zikzaklara karşı hiç şaşmadan bu ilkelere uymaktadır. Sovyetler Biri i ği, nükleer silahiara sahip başka devletlerle bu çeşit kuralların ortaklaşa tanınması ve bunlara zorunlu bir mahiyet verilmesi üstüne her an anlaşmaya varmaya hazırdır. Sovyetler Birliği , yapıcıkarşılık önerileri de ele almaya hazırdır.
Temsilcileri , hemen hemen hergün Birleşik Amerika'nın barışseverliğinden ve nükleer tehlikeyi bertaraf et mekle görüşmeler yapma kararlılığından söz eden Waşhinton yönetimi, bu öneriye ne gibi bir yanıt verdi? Waşhington yönetimi bu öneriye susarak yanıt verdi. O, kendisine barışçı süsünü veren Reagan yönetiminin dünya hegemonyasına, iddialarında kendisi için yanlız bir yol ı sınırlamamış silahlama ve uluslararası gerginliği artırma yolunu gördüğünü gösteriyor. O
MONATHLY KURDISH MAGASINE -MANATLIG KURDİSK TIDSKRIFT Actress :Annanc Tunnelı!atan 14-2 tr 111 37 Stockhobn-Sweden Tei:08/10 12 89 Ans-Utg v(xwedi) · Y KDK (Kuidiska Demokratiska Arbetarunionen) Price (buha) 7,5 =-'ek /2 Dm 1 50 Tl Abone :~U Kronor 1 ar 1 year 1 sal POSTGIRO : 82 48 58-5
www.ars
ivaku
rd.o
rg