557
UDC658.8:005.21(497.115)
ShehideQERIMAJLUSHTAKU,PhDcandidate571
NDIKIMI I STRATEGJIVE T MARKETINGUT N POZICIONIMIN E NDRMARRJEVE QENDRA TREGTARE
ARJETA DHE SHQIPONJA, N TREGUN E KOSOVS
,
THE IMPACT OF MARKETING STRATEGIES IN THE POSITIONING OF ARJETA COMMERCIAL CENTER AND
SHQIPONJA IN THE MARKET OF KOSOVO
Abstract
Marketing is the process of planning and implementing the price concepts, promotion and distribution of ideas, goods and services in order to create an exchange that meets the needs of individuals and organizations.
The main goal during the research of this topic has been the impact of marketing strategies in the enterprise market positioning and the impact of strategies on the enterprises success. Also, during the research we aimed to analyze the internal and external factors that influence the success of Enterprise Trade CenterArjeta and Shqiponja at the Kosovo market, to identify barriers and challenges in the implementation of marketing strategies and analyze
571 Universiteti i Tirans, Shqipri [email protected] [email protected]
C E N T R U M 2
558
marketing strategies in the positioning of enterprises in Kosovos market. Furthermore, the versearch aims to identify and analyzethe most effective possible marketing strategies in the positioningof market enterprises, strategies affecting maintaining existing custo-mers and increase the number of customer reformatories and strate-gies that affect the growth and improvement of enterprise reputation in the Kosovo market, to present the advantages of applying marketing strategies and obstacles faced by enterprises during their application, to analyze the results of conclusions about the applica-tion strategies of Arjeta Trade Center and Shqiponja enterprises.
Key words: marketing, strategy, market positioning, enterprise, Arjeta, Shqiponja.
PrmbledhjeMarketingu sht proces i planifikimit dhe zbatimit t koncep-
teve t mimit, promovimit dhe distribuimit t ideve, mallrave dhe shrbimeve m qllim t krijimit t shkmbimit i cili plotson nevojat e individve dhe organizatave.
Qllimi kryesor gjat hulumtimit t ksaj teme ka qen ndikimi i strategjive t marketingut n pozicionimin e ndrmarrjeve n treg dhe ndikimi i strategjive n suksesin e ndrmarrjeve. Gjith-ashtu, gjat hulumtimit kemi synuar t analizojm faktort e jashtm dhe t brendshm t cilt ndikojn n suksesin e ndrmarrjes Qendra Tregtare Arjeta dhe Shqiponja n tregun e Kosovs, t identifikojm barrierat dhe sfidave ne implementimin e strategjive t marketingut dhe analizimin e strategjive t marketingut n pozicionimin e ndr-marrjeve ne tregun e Kosovs, t identifikohen dhe analizohen stra-tegjit eventuale me efektive t marketingut n pozicionim t ndr-marrjeve ne treg, Strategjit q ndikojn n ruajtjen e konsumator-ve ekzistues dhe rritjen e numrit t rij t konsumatorve si dhe strategjit q ndikojn n rritjen dhe prmirsimin e reputacionit t ndrmarrjen n tregun e Kosovs, T prezantojm prparsit e aplikimit t strategjive t marketingut dhe pengesat me t cilat jan
C E N T R U M 2
559
ballafaquar ndrmarrjet gjat aplikimit t tyre, t analizojm rezulta-tet e prfundimeve rreth aplikimit t strategjive t ndrmarrjes Qendra Tregtare Arjeta dhe Shqiponja.
Fjalt kye: Marketing, Strategji, Pozicionimi n treg, Ndrmarrje, Shqiponja, Arjeta
HYRJAN kushtet bashkkohore t zhvillimit t afarizmit, ndikimi i
marketingut sht br faktor i rndsishm i suksesit dhe efikasi-tetit t afarizmit. Qllimet dhe objektivat e nj biznesi jan t shum-ta, por si m t rndsishm dhe q paraqitet si prioritet i kompanis sht maksimizimi i fitimit dhe zgjerimi i fushveprimit t saj n tregun n t cilin vepron. Maksimizimi i fitimit, ruajtja dhe rritja e numrit t konsumatorve n nj periudh m t gjat kohore dhe krijimi i nj pozicioni konkurrues afatgjat t nj firm, arrihet n at mnyr q duhet t kihen parasysh vendimet strategjike dhe strategjit e marketingut n pozicionimin e tregut cak. Pozicionimi i firms n tregun cak dhe rritja e numrit t konsumatorve q do t ndikojn n maksimizimin e fitimit t saj do t jen elsi i arritjes s nj avantazhi konkurrues n treg. Ndrmarrjet pr t rritur aft-sit e tyre konkurruese dhe pr tu pozicionuar n treg dhe m gjer duhet t mbshtesin afarizmin i cili bazohet n konceptet e marke-tingut dhe t zbatoj strategjit zhvillimore t bazuara n krijimin e knaqsis dhe lojalitetit t konsumatorit. Menaxhimi i strategjive t marketingut do t ndikoj n knaqsit dhe lojalitetin e konsuma-torve po ashtu do t ndikoj n zhvillimin e qndrueshm t ndr-marrjes Qendra Tregtare Arjeta dhe Shqiponja. Strategjit e marke-tingut n kt shekull t cilin po jetojm na ndihmojn n krijimin e prparsive konkurruese, shndrrimin e knaqsis n lojalitet.
MetodologjiaehulumtimitT dhnat primare q jan prdorur n hartimin e ktij punimi
jan bazuar n literaturn shkencore dhe profesionale si dhe n prdorimin e botimeve t ekspertve n lmin e marketingut. sht
C E N T R U M 2
560
br mbledhja e t dhnave t nevojshme pr rastin studimor, pr t shpjeguar se si ndikojn strategjit e marketingut n pozicionim t ndrmarrjes n treg. Rasti studimor sht fokusuar tek ndrmarrja Qendra Tregtare Arjeta dhe Shqiponja. Punimi prmban tekst, grafi-kone si dhe prshkrim, po ashtu edhe metoda t ndryshme pr lloga-ritje. Po ashtu sht prdorur metoda hulumtuese duke shfrytzuar literature nga interneti dhe nga ndrmarrjet q sht br rasti studimor. Metodologjia krkimore sht bazuar n kto elemente krkimore: Burimet e t dhnave: jan prdorur dy lloje t burimeve ato primare dhe sekondare . Te metodat krkimore: prdorn metoda e qasjes sistemore, metoda e analizs, metoda statistikore, metoda empirike, anketimi dhe metoda krahasuese. Metodologjia krkimore sht bazuar gjithashtu n prdorimin e metodave pr prezantimin e rezultateve t hulumtimit si metoda tabelave dhe grafike, prderisa teknika e kontaktimit, sht bazuar n kontaktet e drejtprdrejta dhe n komunikimin elektronik prmes e-mailit. Gjithashtu sht prdorur metoda krahasuese, duke krahasuar efektet e strategjive t marketingut n pozicionimin e ndrmarrjes Qendra Tregtare Arjeta dhe Shqiponja, n tregun e Skenderajt.
DefinimidherndsiaeMarketingutMarketingu merr dit pr tu msuar. Pr fat t keq ai merr
nj jet pr tu zotruar.572 Sot, ndoshta m tepr s kurr me par, marketingu sht br
faktor thelbsor pr fatet e nj ndrmarrje, biznesi dhe zhvillimin e nj shoqrie, andaj autor dhe analist t ndryshm kan dhn bot-kuptime dhe prkufizime t ndryshme pr marketingun. Nga pik-pamja etimologjike termi marketing ka prejardhje anglosaksone. Prbhet nga dy fjal: market + ing. Fjala market do t thot treg, ndrkaq sufiksi ing ka domethnie t ndryshme, si targetim, proces, takim pr t fituar e tjer.573 Pr shkak t pamundsis s prkthimit adekuat t fjals marketing n shqip, ky term sht prvetsuar nga
572 Philip Kotler, 1931 UA Marketing Guru. 573 Ali Jakupi, Bazat e Marketingut, Tekst Universitar, Prishtin, 2000, f. 7.
C E N T R U M 2
561
gjuha angleze: marketing. N literatur ekzistojn nj varg definicio-nesh t marketingut t cilat nuk dallojn qensisht pr nga prm-bajtja themelore, por q dallojn n aspektin e prfshirjes dhe shpjegimit t hollsishm t ndonj elementi t marketingut. Nga fakti se marketingu n kuptimin dhe formn bashkkohore sht lajmruar n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, nuk gabohemi, nse nga shum prkufizime, si m t pranueshm e konsiderojm definicionin e Asociacionit Amerikan pr Marketing sipas t cilit: Marketingu sht proces i planifikimit dhe zbatimit t koncepteve t mimit, promovimit dhe distribuimit t ideve, mallrave dhe shrbimeve m qllim t krijimit t shkmbimit i cili plotson nevojat e individve dhe organizatave.574
Fedor Rocco akcepton marketingun n kt mnyr: Mar-ketingu bashkkohor emrton (akcepton) aktivitetet banesore, i cili ndrlidhe prodhuesin m konsumin, pr ti prmbushur maksima-lisht nevojat e shoqris, t cilat n treg paraqiten si krkesa.575
Bazuar n elaborimin e shtjes se sht marketingu si dhe pr prkufizimin sa m t plot t termit t marketingut, mund t konkludohet se:
1. Marketingu sht aktivitet i organizuar pr t ndrlidhurndrmarrjen dhe tregun.
2. Marketingu nuk e ka pr detyr vetm shitjen.3. Marketingu ka t bj me hulumtimin, krkimin dhe studi-
min e tregut,sht bashkpjesmarrs n marrjen e vendimeve pr krijimin e produkteve dhe shrbimeve q jan t pranueshme pr treg, merret me distribuimin dhe shitjen e tyre, me ndjekjen e nivelit t knaqsis gjat dhe pas prmbushjes t krkesave dhe nevojave t konsumatorve.
4. Marketingu ka ndikimin e vet jo vetm n sfern e prmbu-shjes t krkesave te konsumatorve por gjithsesi edhe n realizimin e objektivave t ndrmarrjes.576
574 American Marketing Association, Marketing, March 1, 1985. 575 Dr. Fedor Rocoo, Osnove trzisnog poslovanja. Informator, Zagreb, 1983, f. 7. 576 Nail Reshidi, Menaxhimi i Strategjive t Marketingut, Prishtin, 2012, f. 13.
C E N T R U M 2
562
KonceptiimarketingutMe nocionin marketingut prmblidhet filozofia afariste e ndr-
marrjes, institucionit apo individit t ciln e karakterizon prqen-drimi, prkatsisht fokusimi n konsumatorin, shprehur prmes prpjekjes t prhershme dhe harmonike t tr ndrmarrjes n procesin e prmbushjes t nevojave dhe dshirave t konsumatorit si dhe t vet realizimit t objektivave t ndrmarrjes. Koncepti i marke-tingut sht filozofia n baz t s cils qllimet pr profit t ndr-marrjes mund t realizohen m s miri prmes njohjes t dshirave dhe nevojave t grupimeve cak t konsumatorve e duke i prmbu-shur ato nevoja prmes aktiviteteve dhe angazhimeve t ndrlidhura t t gjitha strukturave dhe niveleve t organizimit t ndrmarrjes. Ne vitin 1954, Peter Drucker, ka theksuar shum qart rolin e marketingut pr suksesin e ndrmarrjes. Edhe n kohn e sotshme koncepti i tij mbi marketingun ka vlern dhe qndrueshmri
