Cevat Rifat Atilhan - Tarih Boyunca Islam Hakimiyeti ve Ugradigi Suikastlar

8/10/2019 Cevat Rifat Atilhan - Tarih Boyunca Islam Hakimiyeti ve Ugradigi Suikastlar

http://slidepdf.com/reader/full/cevat-rifat-atilhan-tarih-boyunca-islam-hakimiyeti-ve-ugradigi-suikastlar 1/221

- 1 -

Tarih Boyunca

İSLAM HAKİMİ YETve uğrad ı ğ ı suikastlar

Bu dosya kitab sayfalariyla e şittir. Belki bir Kaç kelime oynama yapm ı ş olabilir. Ktap standart ı olabilmesi için yaz ı fontu 15 dir. Okurken %75

büzüklü ğ ünde yaparak okuyunuz.

ÖÖÖZZZBBBAAAHHHAAARRR Y Y YAAA Y Y YIIINNNLLLAAARRRIII www.atilhan.tr.cx

www.ihya.org

TOKER Matbaas ı

İ stanbul - 1969



- 2 -

DİKKAT : “ctrl” basiliyken konu üstüne t ı klarsan ı z. O konuya gidersiniz.

KİTAP KONUİNDEKSİ • MEVZUA GİRMEDEN • BAŞLARKEN • PEYGAMBERİMİZİN ESHABININ KİTLELEŞMELERİ • DAVETİN YÜRÜMESİ • DAVETE KARŞI MUKAVEMET • ISLAMA DAVETİN ŞİDDETLENMESİ • DAVET DEVRELERİNDE İKİ SAFHA • İNTİŞ AR SAHASININ GENİŞLEMESİ • BİRİNCİ AKABE BAĞLILIK ANDLAŞMASI (Bİ AT) • MEDİNE'YE DAVET • IKINCİ AKABE Bİ ATİ • İSLAM DEVLETİNİN KURULMASI • CEMİYETİN KURULMASI • MÜCADELE HAZIRLIKLARI • SAVAŞIN BAŞLAMASI • MEDİNE'DE HAYAT • YAHUDİLERLE VE HlRİSTÎYANLARLA MÜCADELE • BEDİR GAZASI • kı nka oğullar ı kabilesinin sürülmesi • DAHiLİ KARIŞIKLIKLARA SON VERiLMESi • AHZAP (BİRLEŞMİŞ DÜŞMANLAR) CENGİ • HUDEYBİYE ANDLAŞMASI • HAYBEK CENGİ • KOMŞU OLAN DEVLETLERE ELÇİLER • MÖ'TE SAVAŞI • MEKKE'NİN ZABTI • HUNEYN GAZVESİ • TEBÜK HARBİ • ARAP YARIMADASINDAİSLÂM HAKİMİYETİ • İSLAM DEVLETİNE KARŞI YAHUDİLERİN VAZİYETİ • İSLÂM HAKİMİYETİNİN DEVAMI • İSLAMİDARESİNİN İÇ SİYASETİ • ÎSLAM HAKİMİYETİNİN HARİCİ SiYASETi • DÜNYA MİLLETLERİNİN, TEK BÎR MEDENiYET DAİRESİNE SOKULMASI • İSLÂM HAKİMİYETİNİ ZAAFA UĞRATAN SEBEPLEr • İSLÂM DEVLETİNİN İNHİLÂLİ • MİSYONERLİK FAALiYETİ • HAÇLI DÜŞMANLIĞI • BİRLEŞMİŞ İSLAM MÎLLETLERİ İDEALİ • MÜSLÜMAN ALEMİNE YAPILAN TECAVÜZLER • HÜLÂSA • BUGÜNKÜ VAZİFEMİZ





- 4 -

Kı sa zamanda, güne ş gibi birdenbire yeryüzüne yayı lan islâmiyet,bu kitapta okuyacağı nı z gibi namütenahi zorluklar, maniler vesuikastlere maruz kalmı ştı r. Tafsilâtı nı , en hurda misallere kadar

aşağı

da okuyacağı

nı

z Müslümanlı

k, her türlü imkânsı

zlı

klar ı

yenmiş,manîleri bertaraf etmiş, muvaffak olmuş ve gayet kı sa zamandayeryüzünün dört köşesine yay ı lmı ştı r.

Garblı müellifler, hı ristiyan olmalar ı na rağmen Peygambe-rimizin büyüklüğüne, getirdiği dinin doğruluğuna ve hattâ, hattâbirçok büyük âlimler veşöhretli siyaset adamlar ı ; bugün insanlı ğı niçinde bulunduğu çı kmazdan kurtulabilmek için HazretiMuhammed'in dehası na muhtaç olduğumuzu samimiyetle ifadeetmektedirler.

İslâmiyetin büyük Peygamberi sadece naşir-i din olmaklakalmamı ş, birçok siyasî ve içtimaî, adlî ve hattâ iktisadî doktrinleredayanan bir de büyük bir islâm Devleti kurmuştur. Bu varlı k, ResulüEkrem'in mübarek ruhlar ı nı n fani varlı ğı nda yaşad ı ğı müddetçezirveye ve kemale ulaşmı ştı . Sonra yeryüzünü kapladı ve bugünsay ı lan yediyüz milyonu asan bir varlı ğa dayand ı .

Bu kitabı n yazı ldı ğı günler, dünya sakinlerinin İhtiras veendişeler içinde huzursuz ve kı rgı n yaşad ı ğı ümitsiz günlerdir. Eğerbiz Müslümanlar vazifelerimizi tamamen müdrik ve îslâmiyetinmânâs ı nı kavramı ş bir halde, medeniyetleri kurtarmak için gayretsarfetmî ş olsa idik, «müminleri kardeş tutan» bu medeniyet-iMuhammediye yeryüzünü cennete çevirebilir. Menfi ideolojiler birerveba mikrobu gibi beşer bünyesine sokulamazd ı . Biz buna maniolan kuvvetlerle, İslâm hâkimiyetinin teessüsüne engel olanhâdiseleri elimden geldiği kadar bu kitapta hülâsa etmek istedim.Yanlı şlar ı mı n hüsnüniyetime bağı şlanmas ı nı dilerim.

* * *İslâm hâkimiyeti; bir tek insanı n kendisine Allah taraf ı ndan

vahyolunan hak dinîn nası l yayı ldı ğı , kökleştiği ve bir tek insanı n



- 5 -

s ı rtı na yüklenen nübüvvet ve hatemül enbiyâ vazifesinin ne gibiimkânsı zlı klar, mâniler, suikastler, harpler, mücadeleler ve gayretler

sarfiyle teessüs ettiğini gösteren bir eserdir. Allah'ı

n samadânîhimaye ve lûtfiyle kurulan ve hükmü kı yamete kadar baki olan bumukaddes dinin ve medeniyet-i Muhammediyenin umde veprensipleri bugün dünyayı içine düştüğü hufrei dalâlet ve felâkettenkurtaracak yegâne mesnettir. Be şer topluluğuna dünyevî ve uhrevîsaadetler va'd eden îslâmiyetin bütün tarih boyunca ne gibidüşmanlarla kar ş ı laştı ğı , buna nas ı l mukabele ettiği ve bundansonra yer yüzünü kaplayan yedi yüz milyonluk islâm kitlesinin, Hak,

Adalet ve dünya nizamı için bekleyen vazifelerini elimden geldiğikadar s ı raladı m ve bu hususta büyük gayretler sarfettim, zorluklaragöğüs gerdim. Allah günahlar ı mı zı , yolunda sarf ettiğimiz bugayretlere bağı şlas ı n.

Cevat Rifat AT İLHAN



- 6 -

BBBAAAŞŞŞLLLAAARRRKKKEEENNN Hazreti Muhammed'e vazife-i nübüvvet teveccüh ettiği vakit

evvelâ haremi Hazreti Hatice'yi İslama davet etti. Hatice onaimanetti. Sonra amcazadesi Ali'yi davet etti, o da kendisine iman

etti, kölesi Zeyd ve dostu Ebubekir'i davet etti. Onlar da iman ettiler.Bundan sonra halkı İslama davet etti. İnananlar Müslüman veiman etmeyenler kâfir oldular. Hazreti EbubekirMüslümanlı ğı , itimat ettiklerine bildirdi. Ve insanlar ı Allaha veResulüne imana davet etti. Ebubekir, kavminin birbirini sevmesiniisteyen halim bir zattı . Kavminin bir çok insanlar ı , gerek ilmi vegerek tüccarlı ğı ve hoş sohbet olmas ı yüzünden kendisine bir çok

işler yüzünden müracaata al ı ş ı k idiler. Ebubekir'in delaletiyle Affan oğlu Osman, Zübeyr ibn'ül-Avam, Avf oğlu Abdurrahman,Sa'd bin ebi Vakkas, Abdullah oğlu Talha davete icabet ettiler,Hazreti Ebubekir onlar ı Peygamberin huzuruna getirdi,Müslümanlı klar ı nı ilân ettiler ve namaz kı ldı lar. Sonra ismi Âmirbin Cerrah olan Ebu Übeyde, adı Abdullah bin Abdül'esed olan EbuSeleme geldi. Ebu El'Erkam oğlu El'Erkara ve Maz'un oğlu Osmanile başkalar ı İslama geldiler. Erkek ve kadı n halk, takı nı takı mMüslüman oldular. O derecede ki, İslâmiyet sözü Mekke'deyayı larak ondan bahsedilmeğe başlandı .

İşin bidayetinde Resulü Ekrem halkı n evlerini dolaş ı r ve onlara: Allaha ibadet ediniz ve ona şirk koşmayı nı z, diye emrederdi. Allanı nemrini yerine getirmek için Mekke'de halkı aç ı ktan aç ı ğa İslamadavete ba şladı . Cenabî Hak şöyle buyurdu:



- 7 -

«Ey elbisesine bürünen Peygamber, kalk, ba şa gelecektehlikeyi haber ver.»

Resulüllah, halk ile temas ederek onlara dini telkin eder ve budinin esas ı üzerine onlar ı kendi etraf ı nda toplanmağa davet ederdi.Peygamberin arkada şlar ı namaz k ı lacaklar ı vakit Şi'b denilendağlara giderek ibadetlerini vatandaşlar ı ndan gizli olarak yaparlardı .Hazreti Muhammed yeni islâm olan kimselere kendilerinden evveldini kavramı ş olanlardan Kur'anı talim edecek kimseler gönderirdi.Nitekim Eret oğlu Habbabı , Hattabı n kı zı Zeyneb ve zevcesi SeideKur'anı öğretmeğe gönderdi. Seyyidin evinde Habbab kendilerineKur'an öğretirken bir gün Ömer bin Hattab ansı zı n çı kageldi.Bunlar ı n delaletiyle o da Müslüman oldu. Resulü Ekrem bu kadarlada kalmayarak Müslümanlara Kur'an öğretmek ve bu mümin kütleyekarargâh olmak ve bu yeni dine dair malûmat almak için bir evtedarik etti. Bu ev, Ebil Erkam'ı n oğlu Erkam'ı n evi idi. Cenabı Peygamber bu evde Müslümanlar ı toplayarak onlara Kur'an okutur,mânalar ı nı aç ı klar ve onu ezberlemelerini emrederdi. Bir kimseMüslüman olunca o gece namaz ı nı kı ldı r ı r ve onu Erkam'ı n evinegönderirdi. Üç sene böylece Müslümanlar ı talim ve terbiye ederekonlara namaz k ı ldı rdı . Böylelikle Müslümanlar ı n ruhanî duygular ı muyandı r ı r ve Allah’ı n âyetlerini gereği gibi düşünmek ve hikmetleriniaraştı rmakla fikirlerini harekete getirir ve Kur'anı n öz ve sözlerine,İslâmiyetin hedefi olan mânâ ve fikirlerle akı llar ı nı tenvir eder,fenalı klara katlanmalar ı nı öğretir ve dinin emir ve nehiylerini dinleyipona itaat etmeğe al ı ştı r ı rdı . Böylece bunlar büyük ve kudretli Allah’ı nsevgili kullar ı oldular.

«Sana emrolunan ı aç ı kla. Allaha ortak tutanlardan yüzçevir » mânâsmdaki âyet nazil oluncaya kadar Peygamberimiz veMüslümanlar Erkam'ı n evinde gizleniyorlardı .



- 8 -

PPPEEE Y Y YGGGAAAMMMBBBEEERRRİİİMMMİİİZZZİİİNNN EEESSSHHHAAABBBIIINNNIIINNN KKKİİİTTTLLLEEELLLEEEŞŞŞMMMEEELLLEEERRRİİİ Resulü Ekrem, işin bidayetinde bu davet vazifesini, ken-

dilerinde arzu hissetiği insanlar ı n yaş ı na, soyuna ve içtimaîmevkilerine bakmayarak yapmakta idi. Dine davet için insanlarda birtefrik yapmazdı . Alelı tlak bütün halkı davet eder ve istedikleriniaraştı r ı rdı . Filvaki çok kimseler Müslüman oldular. İslamasar ı lanlar ı n cümlesine dinin hikmetlerini öğretmeğe, onlar ı yetiştirmeğe koyulur ve Kur'anı kendilerine ezberletirdi. Bunlar da birarada toplanarak Islâmiyete davet işini kendi üzerlerine aldı lar.Bunlar ı n say ı lar ı Resulü Ekrem'in vazife-i nübüvvetebaşlamalar ı ndan, Peygamberliğini ilân etmesi emrolunduğu tarihekadar kı rk kişi kadar oldu. Bunlar çeşitli seviye ve yaşlarda erkek vekadı n ve ekserisi gençlerden ibaretti. İçlerinde güçsüzü, güçlüsü,zengini ve fakiri var idi. Bunlar ı n kimler olduğu aşağı da yaz ı lı insanlardan her biri Resulü Ekreme iman edip onunla birleşerekkendisiyle birlikte davet vazifesine başladı lar ki, bunlar: Sekiz

yaş ı nda Ebu Talib'in oğlu Ali, yine sekiz yaş ı nda Zübeyr bin Avamile onbir yaş ı nda Ebül'Erkam'm oğlu ile, on dört yaş ı nda Abdullahbin Mes'ud ve yirmi yası ndan aşağı Seyyid bin Zeyd ve on yediyaş ı nda Saad bin Ebu Vakkas, on yedi ya ş ı nda Eabia oğlu Mes'ud,on sekiz yaş ı nda Ebu Talib'in olgu Cafer, yirmi yaş ı nda Vashibirrumîyirmi yaş ı nda Harise oğlu Zeyd, yirmi yaş ı nda Affan oğlu Osman,yirmi yaş ı nda Tulayib bin Mirine ve yirmi yaş ı nda Hab-bab bin Ert,

yirmi üç yaş ı nda Âmir bin Fehire, yirmi dört yaş ı nda Amir, yirmi dörtyaş ı nda Esvedin oğlu Mikdâd, yirmi beş yas ı nda Cahşin oğlu Abdullah, yirmi yaş ı nda Ömer bin Elhat-tab, yirmi yedi yaş ı nda EbuUbeyde bin el-Cerrah, yirmi yedi yaş ı nda Atebe bin Gazvan, otuzyaş ı nda Utbe oğlu Ebu Hazife, otuz yaş ı nda Ribah oğlu Bilâl, otuzyaş ı nda Abbas bin Rabia, otuz yaş ı nda Âmir bin Rabia, on yediyaş ı nda Abdullah, on dokuz yaş ı nda Kudame, yirmi yaş ı nda

Vessâ'ib, otuz ya şı

nda Ab-dül'Esed-el Mahzıı

mî oğlu Abdullah, otuzyaş ı nda Abdurrahman bin Avf, otuzla kı rk yaş aras ı nda Yasir oğlu



- 9 -

Amar, otuz yedi yaş ı nda Ebubekir Sı ddîk, kı rk iki yaş ı nda Abdülmuttalib oğlu Hamza ve elli yaş ı nda Haris'in oğlu Ubeyde vebir çok kadı nlar da Müslüman oldular. Bu eshab Üç sene zarf ı nda

aldı

klar ı

talini ve terbiyede olgunlaşı

p düşünceleri islâm tefekkürü vevarlı klar ı islâm varlı ğı olunca Resulü Ekrem onlara güvenerekdüşünüşlerinde kemale erdiklerini ve hüviyetlerinin yükseldiğini ve

Allah’a bağlı lı klar ı nı n göze görünür şekle girdiğini müşahede edincenefsinde büyük bir ferahlı k ve huzur hissettiler, çünkü Müslümanlar,cemiyetin hepsiyle kar ş ı laşabilecek bir kuvvet ve raddeyegelmişlerdi, o zaman Peygamber. Allah’ı n emri üzerine İslamadaveti açı kça ifaya başladı ...

DDDAAAVVVEEETTTİİİNNN Y Y YÜÜÜRRRÜÜÜMMMEEESSS İİİ İslama davet vazifesi Resulü Ekremin vazife-i nübüvveti

üzerine aldı ğı günden belli idi. Mekke'de halk: Muhammed'in yenidini ilân ettiğini biliyordu. Bundan başka birçok insanlar ı n hakikatenMüslüman olduklar ı ve Muhammed'in; arkadaşlar ı nı toplu bir hale

getirmek için geceleri uykusunu terk ederek çalı ştı ğı nı veMüslümanlar ı n kitle haline gelmelerini ve hak dini ne sar ı lma işinigizli tuttuğu da biliniyordu. Halk, bu davete iman ve icabet edenlerinnerede topland ı klar ı nı ve kimler olduklar ı m bilmemekle berabermevcudiyetlerinden haberdardı lar. Bunun için Peygamberin islâmdinini ilân etmesi Mekke kâfirleri için yeni birşey değildi. Yeni olanbir şey varsa o da bu imanlı cemaatin halkı n huzuruna ç ı kmas ı dı r ki

Abdülmuttalib oğlu Hamza, daha sonra üç gün ara ile Hazreti ÖmerMüslüman dinine girdiklerinden Islâmiyetin kolu kanadı kuvvetlenmiş bulunmakta idi.

«Sana verilen emri ilân et! Allaha ş irk koşanlardan yüz çe-vir. Biz seni, alay edenlerin şerrinden koruduk. Onlar kiAllahtan ba şka tanr ı tutarlar, isin neye varaca ğ ı n ı bileceklerdir.» mealindeki âyeti kerime Peygambere nazil oldu. O

da Allanı

n emrini açı

klayarak birleşmek işini bütün halka bildirdi.



- 10 -

Ancak bazı Müslümanlar bir müddet gizli kaldı lar. Kimisi Mekke’ninfethine kadar gizli kaldı . Peygamberin bu birleşmek işini meydanavurması şöyle olmuştur: Bir kı s ı m Müslümanlar Abdülmuttalib oğlu

Hamza'nı

n diğer kı

sı

m Müslümanlar da Hazreti Ömer'in riyasetinde,daha evvel Araplar ı n bilmediği bir nizam ile Mekke'ye giderek Kabeetraf ı nda tavaf etmeğe başladı lar. Bu şekilde Resulü Ekremashabiyle birlikte gizlilikten aleniyete çı karak bütün insanlar ı İslamadavete ba ğladı lar, Bu suretle Müslüman olan cemaatle kâfirlerinçarp ı şmalar ı başladı . Salim ve doğru düşüncelerle bozuk ve fâsidolan düşünceler kar ş ı kar ş ı ya geldiler. Bu kar ş ı lı klı mücadele ikincimerhaleyi teşkil eder. Küffar, İslâm aleyhine çalı şmağa,Peygambere ve ashab ı na her türlü muhalefet ve fenalı klarla kar ş ı koymağa ba şladı lar. Ve bu yüz yüze çekişme ve sava ş aralı ğı bütünas ı rlar ı n tanı nmı ş korkunç hadiseleriyle mahmul bulunuyordu.Peygamberin evi taşlanı yor ve Ebu Leheb'in kar ı s ı Ümmü CemilPeygamberimizin evinin Önüne pislikler atı yordu. Resulü Ekrem isesadece bunlar ı kaldı r ı p atmakla iktifa ediyordu. Ebu Cehil ise putlarakurban olarak kesilen dişi koyunun dişilik yerini Peygamberimizinüzerine at ı yor, Peygamberimiz bu fenalı klara katlanı yor, temizliğiniifa için kı zı Fatma'n ı n evine gitmekte îdi. Bütün bu kötülüklerincümlesi, ancak sab ı r ve tahammülünün artmas ı na ve îslâma davetgayretinin devamı na saik oluyordu. Müslümanlar korku ve eziyetiçinde yaş ı yorlardı . Her kabile; kendi içinde bulunan Müslümanlaraişkence yapmağa ve dinlerinden vazgeçirmeğe çal ı ş ı yordu. Oderecede ki; Habeşistanlı Bilâl, Kureyşden birinin kölesi idi.Maahaza Müslüman olmakta ı srar ettiği için efendisi, ölsün diyekendisini kı zgı n güneşin altma yatı rmı ş ve göğsünün üstüne ta ş koymuştur. Bilâli Habeş î Allah uğruna bu işkenceye katlan ı yor ve buhalde, «birdir, birdir» sözlerinden başka bir şey söylememekte idi.Başka bir kadı nı n da ölesine kadar işkenceye maruz kaldı ğı halde,kendisinden istenilen İslâmiyetten feragat ve atalar ı nı n dinine avdetteklifini kabul etmemiştir. Müslümanlar her yerde hem topyekûn

dövülüyor, hem de en kötü muamelelere maruz kalı yordu. Bütün



- 11 -

bunlara rağmen Allahı n hoşnutluğunu tahsil için her şeyekatlanı yorlardı .

DDDAAAVVVEEETTTEEE KKKAAARRRŞŞŞ III MMMUUUKKKAAAVVVEEEMMMEEETTT Resulü Ekrem, Islâmı n Peygamberi olarak gönderildiği zaman

halk onu ve dine davetini birbirlerine söylemekte idiler. Bu işe enehemmiyet veren Kureyşliler idi. Çünkü işin bidayetinde onunlaalâkadar olmamı şlar ve bu işin dedikodusu papazlar ı n ve filozoflar ı ngayretlerinden ileri gidemez, insanlar son raddeye geldikleri zamanecdad ı nı n dinine dönecekler, kanaat ı nda bulunmuşlardı r. Bunun içinbidayette ondan korkup kaçmamı şlar, ona muhalefet etmemişler vetoplu bulunduklar ı yerde Muhammed önlerinden geçtiği vakit, bu;

Abdümuttalib'in oğludur, göklerden kendisiyle konuşulandı r, derlerdi.Fakat kı sa bir müddet sonra vazife-i nübüvvete devam etmenintehlikelerini hissetmeğe ba şladı klar ı ndan ona kar ş ı mukabeleye vedüşmanlı ğa ba şlamı şlar ve kendisiyle mücadele için ittifak et-mişlerdir, ilk Önce Peygamberin itibar ı nı kı rmağa ve Peygamberlik

iddiası nı n yalan olduğunu işaa ile sava şmağa karar verdiler. Dahasonra kendisiyle görüştüler, risaletini tanı yacaklar ı nı söylediler vekendisinden mucizeler istediler ve kendisineşunlar ı söylediler: İkiside Mekkede olan Safa ile Merve dağlar ı nı neden alt ı n yapmı yorsun,bahsettiğin kitap gökten niçin yazı lı olarak inmiyor, uzun uzadı yabahsettiği Cebrail niçin kendilerine görünmüyor, niçin ölüyüdiriltmiyor, Mekke'yi sı kı ştı ran dağlar ı niçin yürütmüyor.

Hemşehrilerinin suya ihtiyaçlar ı nı herkesten daha iyi bildiği haldeZemzem suyundan daha tatl ı bir su menbamı niçin f ı şkı rtmı yor.Onun Allah’ı emtianı n fiyatlar ı nı kendisine bildirse de, onlar daistikbaldeki alı ş verişlere ona göre girişseler ve saire... BöylecePeygambere ve onun İslâmiyeti neşir vazifesine müessir bir surettemuhalefete başladı lar. Bu mukavemet uzun müddet devam etti.Fakat bunlar ı n hepsi Resulü Ekremi, vazifesine devamdan

alı

koymadı

.



- 12 -

Peygamber, halk ı hak dinîne davete ve putlar ı zikrederekbunlara tapanlar ı n ve putlara kudsiyet atfedenlerin akı lsı zlı klar ı nı izaha devam etti. Kar ş ı taraf ise buna ehemmiyet vermedi ve

kendisini bu yoldan döndürmek için bütün çarelere baş vurdu ise debunlar hepsi boşa gitmiştir. Peygamberimizin vazifesine mani olmakiçin baş vurulan çarelerin en müthişleri şunlardı :

1 — Azap çektirmek,2 — Dahilde ve hariçte aleyhinde propaganda,3 — Kendisiyle münasebeti kesmek.Ta'zib meselesinde, cemaati ve ashab ı kendisini korumalar ı na

rağmen bizzat Peygambere ve kendisine tâbi olan Müslümanlarayapı lmakta idi. Mütenevvi azap ve eziyetlerde herşekle baş vuruldu.Yâsir'in çoluk çocuğunu, İslâm dininden döndürmek için çok katı eziyetlere baş vurulmuş ise de faide vermemiş bilâkis onlar ı n sebatve imanlar ı nı takviye etmiştir. Bunlar azap ve işkence içindekı vranı rlarken Resulüllah bu hallerini görmüş: «Ey Yâsir'in evlâtlar ı ,sabrediniz, kavu şaca ğ ı n ı z yer cennettir. Sizi kurtaracak birkudreti Allah bana vermedi.» demiştir.

Kavuşacağı nı z yer cennettir, sözlerini söylediği vakit Yâsir'ineşi Sümeyye; evet ey Allahı n Resulü, cenneti aşikât görüyorum,demekten geri kalmadı . Böylece Kureyş halkı Peygambere vearkadaşlar ı na azap ve i şkence yapmakta devam ettiler.

Kureyş halkı yaptı klar ı nı n bir işe yaramad ı ğı m görünce başkabir çareye müracaat ettiler, propaganda silâh ı na müracaat ettiler.Her yerde, Mekke'de, dı şar ı da, Habeşistan'da hem Müslümanlar,hem de Müslümanlı k aleyhinde yalanlar, iftiralar, uydurma iddialarileri sürdüler. Bizzat Müslümanlı k inancı na ve bu imanı n sahibi olanResulü Ekreme kar ş ı propagandaya giriştiler. Gerek Peygamberi,gerekse onun iman ı nı n asl ı nı şüpheli göstermeğe kalkı şmaklaberaber, Peygamber böyle söyledi diye bir çok yalanlar uydurdular.Mekke'nin içinde ve dı ş ı nda Muhammed aleyhine yapı lan

propagandalar ı ve hele hac zaman ı nda neler söylenmek, neler



- 13 -

uydurulmak lazı msa onu tasarlama ğa koyuldular. Peygambere kar ş ı yapı lan propagandaya Kureyşliler büyük germi vermişlerdir.Bunlardan bir kı sm ı Velid oğlu Mugayre yanı nda buluştuklar ı bir

zaman bir müzakerede, Mekkeye hac zamanı

nda gelen AraplaraMuhammed hakkı nda ne söyleyeceklerini kararlaştı rdı lar. Bunlardanbaz ı lar ı : Gaibden haber veriyor diyelim dediler. Velid bunubeğenmedi; Muhammed'in ne böyle bir dâva gütmesi, ne de in-lemesi değil, onun uydurma sözleridir, dedi. Diğer bir kaçı ise;Muhammed delidir, ne şiir, ne de kafiye olmayan sözler mı r ı l-danmaktad ı r, diyelim dediler. Velid bunu da beğenmedi veMuhammed'in halinde delilik diye birşey görünmüyor, dedi. Diğerbir kı s ı m da; Muhammed'e büyücülük atfedelim dediler, Velid bunuda uygun bulmadı ve Muhammed; büyücülerin yaptı ğı gibidüğümlere üflemiyor, dedi.

Böylece bir takı nı münakaşalardan sonra Muhammedi; sözbüyücülüğü yapmakla tavsif etmekte mutabı k kalarak dağı ldı lar.Bundan sonra Kureyşliler hac için gelen muhtelif Arap heyetlerininaralar ı nda dolaşarak, onun söz büyücüsü olduğunu, onun kardeşlekardeşin, ana ile baban ı n ve kabilenin arası nı açan büyücüolduğundan ona kulak asmamalar ı nı söyleyerek heyetlerikendisinden sak ı ndı r ı rlardı . Lâkin bu propaganda da işe yaramad ı ve halk ile İslama davet aras ı nda bir mani teşkil etmedi. Bununüzerine Haris oğlu Nadra'yı Peygambere kar ş ı propagandayapmağa memur ettiler. Peygamber her nereye gider, halk ı Allah’ı ndinine davet ederse, kendisi oradan ayr ı ldı ktan sonra Nadra onunyerine geçerek İran masallar ı nı ve dinini anlatı r ve Muhammed'inanlattı ğı benimkinden güzel mi, oda geçmişlerin masallar ı ndanbenim anlattı klar ı mı anlatı yor değil mi? derdi. Kureyşliler de busözleri halka yayarlardı ve Muhammed'in söylediklerinin Cebir adlı hristiyan bir kölenin Öğretmesi olup Allah’ı n sözleri olmadı ğı nı neşrederlerdi, bu neşriyatı tamimide çok çalı ştı lar, ta ki Cenabı Hak:

"Ancak kendisine bir insan ö ğretiyor, demekte olduklar ı n ı

gerçek biliyoruz. Bu dinsizli ğe sapt ı klar ı nda söyledikleri adam



- 14 -

Arap de ğildir. Bu (Kur'an) ise beyanl ı bir Arap lisan ı d ı r.»mealinde olan âyet bu bu iddiayı çürütmüştür. Kureyşin bu pro-pagandas ı Arabistan dahilinde devam edip gitmiştir. Kureyş bu

kadarla da iktifa etmemiş, Müslümanlar ı

n Habeşistana hicretettiklerini haber alı nca, onlar ı memleketinden kovması için Necaşinezdinde propaganda yapmak üzere iki kişi göndermişlerdir. BunlarAsi oğlu Amru ile Rabia o ğlu Abdullah 'dı r. Bu iki murahhasHabeşistana muvasalatlar ı nda Müslümanlar ı Mekke'ye iade ettirmekiçin yardı mda bulunmalar ı maksadiyle Necaşi'nin kumandanlar ı nahediyeler vermişlerdir. Onlar Necaşi ile görüştüklerinde:

«Ey Padişah, senin memleketine bizim taraftan bazı şaşkı ngençler s ı zmı şlardı r. Onlar, milletlerinin dininden ayr ı lı p senin dedinine girmemişler, kendi icatlar ı olan yeni bir din getirmişlerdir. Odini ne biz tanı r ı z ne de milletimiz... Biz onlar ı n eşlerinden,babalar ı ndan, amcalar ı ndan, kabilelerinden ileri gelenlerini sizegönderdik ki onlar ı bize teslim edesiniz... Kendileri onlar ı ve onlaraatfedilen yolsuzluklar ı herkesten iyi bilirler... Bu sözler üzerineNecaşi, Müslümanlar ı n bu iddialara kar ş ı verecekleri cevabı kendilerinden dinlemek üzere onlar ı çağı rtmı ştı r. Geldiklerindekendilerine: Siz memleketinizden ayr ı lmı ş olup benim dinime ve bumilletlerden herhangi birinin dinine girmemişsiniz, o halde busar ı ldı ğı nı z din nedir? Diye sormuştur. Bu sual üzerine Ebu Taliboğlu Cafer :

Bu dine sülük etmeden evvelki cahiliyet hallerini ve o haliçindeki âdetlerini anlattı ktan sonra İslâm dinînin kendilerinegösterdiği doğru yolu ve İslâmiyeti kabulden sonraki hallerini veondan sonra Kureyşlilerin kendilerine reva gördükleri azap veişkenceyi anlattı ve ilâve etti:

“— Bizi zorluk, zulüm ve darlı k içinde bı raktı lar ve bizi budinimizden alı koymak isteyince biz de senin memleketine hicret ettikve seni diğerlerinden üstün bulduk ve komşuluğunu arzu ettik veyanı nı zda art ı k zulüm görmeyeceğimizi ümit ettik,” dedi.



- 15 -

Bunun üzerine Necaşi, Cafer'e :“— Peygamberin Allahtan getirdiği şeylerden bana okuyacak

bir şeyin var mı ?” dedi. Bunun üzerine Cafer, evet, dedi ve

Kur'andan Meryem sûresinin başı

ndan şunu okudu:“Bunun üzerine Meryem ona (isa'ya) i şaret etti. «Biz, dedi-ler, henüz be ş ikte bulunan bir sabi ile nas ı l konu şuruz, İsa dilegelip dedi ki: Ben hakikat Allah ı n kuluyum. O, bana kitap verdi.Beni Peygamber yapt ı . Beni her nerede bulunursam mübarekkı ldı . Bana, ben hayatta oldukça, namaz ı , zekât ı emretti. Benianneme hürmetkar k ı ldı . Beni bir zorba, bir bedbaht olarakyaratmad ı . Dünyaya getirildi ğim gün de, ölece ğim gün de, birdiri olarak kabrimden kald ı r ı laca ğ ı m gün de selâm benimüzerimdedir.”

Kı sm ı na kadar okudu. Papazlar bu sözleri işitince dediler ki:Bu sözler Hazreti isa'nı n sözlerinin f ı şkı rdı ğı kaynaktan f ı şkı rmı ştı r.Necaşi de, bu olsun, Musa'nı n getirdiği şey olsun küçük İsa ı ş ı kpenceresinden ç ı kar dedi. Sonra Kureyşin iki elçisine dönerek:İkinizgidiniz, yemin ederim ki bunlar ı size teslim etmem, diye ilâve etti. Buiki elçi Necaşi'nin meclisinden çı kı nca ba şka bir dolap ve çaredüşünmeğe ba şladı lar. Ertesi günü Âsi oğlu Ömrü tekrar Necaşi'ninnezdine dönerek: Müslümanlar Meryem oğlu İsa hakk ı nda çirkinşeyler söylüyorlar, bunu da kendilerinden sorunuz, deyince Necaşionlar ı tekrar nezdine çağı rarak bunu sordu. Cafer'in cevabı şu oldu:Biz, ancak Peygamberimizin söylediğini tekrarlar ı z, o da şudur: Isa

Allah’ı n kulu ve Peygamberi ve ruhu, bakire ve erkeklerden içtinapeden Meryeme ilka ettiği kelâmı dı r. Bunun üzerine Necaşi eline birdeğnek alarak yere bir çizgi çizdi ve Cafer'e: Bizim dinimizle sizindininiz arası nda bu çizgiden fazla bir şey yoktur, dedi ve iki elçiyi dehuzurundan ç ı kardı , onlar da elleri böğürlerinde geri döndüler.

Böylece bütün propagandalar boşa gitti. Resulü Ekrem'in halkı Hakka davet etmek için sarfettiği sözler sarahaten bütün aleyhindeki

propagandalardan üstün bulunduğu gibi, İslâmı n nuru bütün





- 17 -

gizlice yiyecek, içecek gönderenler de olurdu... Ömrü oğlu Hişam,yiyecek ve buğday yüklü devesini gecenin karanlı klar ı içindes ı ğı nağa giden yola götürür, devenin yular ı m çı kararak orada

bı

rakı

rdı

. Müslümanlar da bu erzakı

alı

r, deveyi keserek etleriniyerlerdi. Bu halde üç yı l durdular. Artı k dünya kendilerine dargeliyordu. Nihayet Allahü Taâlâ bu acı klı halin bertaraf edilmesini vekurtuluşu Müslümanlara lütfetti. Kureyş gençlerinden Ümmiye oğluZüheyir , Ormu oğlu Hişam, Adi oğlu Mu'tim ve Hişam o ğluEbulbahteri , Esved o ğlu Zern 'a isimli beş kişi bir araya gelerekmukavele ve münasebet kesme i şini görüştüler. Bundan dolayı teessürlerini açı kladı lar ve bu kâğı dı n yı rtı lı p mukavelenin feshi işiniüzerlerine almağa karar verdiler. Ertesi günü Kaleye gittiler.Bunlardan Züheyir, yedi defa Kâbeyi tavaf ettikten sonra ahaliyeşöyle hitabede bulundu: Ey Mekkeliler; Haşim oğullar ı muztarip birhalde hiç bir şeyi satı n alamaz ve kendilerinden de bir şey sat ı nalı nmaz iken, bizim kar ı nlar ı mı z tok bulunuyor. Böyleşey olur mu?

Aile bağlar ı nı koparan bu müthiş sözleşme kâğı dı bitirilinceye kadar Allaha kasem ederim ki yerimde oturmayacağı m. Bu hitabı işitenEbu Cehil yerinden kalkarak bağı rdı . Yalan söylüyorsun, vallahi bumukavele bitirilmez. Kabe etraf ı nda Zem'a, Ebul Bahteri, Mut'im,Hişam bağı rarak Ebu Cehil'i yalanladı lar ve Züheyrin doğrusöylediğini tasdik ettiler. Ebu Cehil, bu işin gece müzakere edilipkararlaştı r ı ldı ğı nı ve hemen hemen bütün kabilenin bu işte kararlı olduklar ı nı ve buna muhalefetin fenalı k tevlit edeceğini düşündü.İçine korku düşerek geriledi. Mut'im mukaveleyi parçalamağa kalktı ise de, hayretler içinde şunu müşahede etti. Mukavele kâğ ı d ı ndayaln ı z «Besmele» durmaktad ı r ve diğer k ı s ı mlar a ğaç kurtlantaraf ı ndan yenilmi ş tir. Bu suretle Peygambere ve ashab ı na,dağlardan Mekkeye avdet f ı rsat ı çı kmı ş oldu ve içinde daraldı klar ı zulüm çenberi koptu. Yerlerine dönünce Peygamberimiz îslâmadavet vazifesine devam ettiler. Böylelikle Müslümanlar ı n adetleriarttı . Ve Kureyşlilerin baş vurduklar ı işkence, propaganda ve kat'î

münasebet te şebbüsleri boşa ç ı kmı ş oldu. Müslümanlar ı dinlerinden





- 19 -

üstü kapalı sözler kullanmı yordu. Kureyşlilerden türlü işkencelerçekmesine ve ba ğı na gelen bütün müşkilâta rağmen silâhs ı z,yardı mcı s ı z, tek baş ı na ne zaafa u ğramı ş, ne boyun eğmiş, ne de

hat ı r gönül yapmak için dalkavukluk etmiştir. Açı k alı nla etrafameydan okuyarak tekmil gücü ve imaniyle herkesi hak dinine davetetmekte idi. Bu vazifenin ağı rlı ğı ndan dolayı hiç zahmet çekmiyor,zorluk duymuyordu. Kureyşlilerin Peygamber ile halk arası nda sedçekmek için koyduklar ı bütün manileri yenmekte yüksek seciyeninbüyük tesiri ve yardı mı olmuştur. Bunun için halk Allanı n dininekavuşmuştur. Hakkı n kuvveti, haksı zlı ğı alt ederek İslâmı n nuru hergün artmı ştı r. Putperestlerden ve h ı ristiyanlardan bir çoğuMüslüman oldular. Kureyşlilerden bir çoğu Kur'anı dinleyerek onameyil etmeğe başladı lar.

Ömrü oğlu Tafil, asil ve ferasetli bir insandı . O s ı ralardaMekke'ye geldi. Kureyşliler hemen kendisini görmeğe gittiler;Muhammed'in sözleri büyü gibi tesir ederek insanlar ı birbirindenayı r ı yor. Mekkede bizim bağı mı za gelen dertlerin kendisinin vekavminin de başlar ı na gelmesinden korktuklar ı m söyliyerek,Muhammed'le görüşüp onu dinlememesini ve bunun kendisi içinhayı rlı olacağı nı söylediler.

Tafil bir gün Kâbeye gittiği vakit Peygamber de orada idi. TafilPeygamberin baz ı sözlerini işitince bunlar ı n güzel şeyler olduğunuanlad ı ve kendi kendine: «Ben ki akı llı ve şair bir adamı m. Elbettesözün güzeli, çirkini gözümden kaçmaz, bu adamı n söylediklerinidinlemeğe ne mani var, bunlar güzel sözlerse tutar ı m, değilsebı rakı r ı nı » diyerek Peygamberin arkas ı ndan evine gitti ve kimolduğunu ve içinden neler konuştuğunu ona söyledi. Resulüllah,Müslümanlı ğı ona anlat ı p Kur'andan bazı âyetler okumuştur. O dahemen Müslüman olup şehadet getirmiş, sonra kendi kavminedönerek onlar ı Müslümanlı ğa davet etmiştir. Yirmi Hı ristiyan, ResulüEkrem Mekkede iken yanı na gelip oturdular, kendisine bazı sualler

sordular ve cevaplan dinlediler, ona inanarak tasdik ettiler. Onlar ı n







- 22 -

Herhangi bir fenal ı ktan sak ı nmak veya herhangi bir iyili ğiyapmak ancak senin yard ı mı nla olur.”

Sonra Adi oğlu Mutim'in himayesi altı

nda Mekkeye dönmüştür.Kureyşliler; Taif'de Peygambere yapı lan muameleyi öğ-rendiklerinden onlar da kendisine kar ş ı fenalı klar ı nı arttı rmaktan gerikalmadı lar ve onu tanı mamak karar ı nı şiddetlendirdiler. Halkı n onudinlemesine mani olduklar ı ndan Mekke'nin kâfir halkı ondanuzaklaştı lar. Bu hal Peygamberi vazifeden alı koymadı . Hacmevsimlerinde Arap kabileleriniİslama davet ile kendisinin Allahtaraf ı ndan gönderilmiş Peygamber olduğunu bildiriyor ve kendisineinanmalar ı nı söylüyordu. Halbuki amcası Abdülmuttalib oğlu

Abdülâzi Ebu Leheb peşini bı rakmı yor, nereye giderse onu takipediyor, halka kendisini dinlememelerini söylüyordu. Onlar da busözlerin tesirine kapı larak Peygamberi dinlemekten vaz geçtiler.Hazreti Peygamber bunun üzerine civarda bulunan kabilelereuğrayı p onlara göründü. Bu kabilelerden hiç biri kulak asmadı .Bunlar ı n hepsi nahoş bir şekilde ve hattâ bunlardan Beni Hanife,çirkin bir şekilde onu reddettiler. Beni Âmir ise, kendi yardı miylemuzaffer olursa ondan sonra riyasetin kendilerine geçeceği ümidinedüşmüşlerdi. Peygamber ise, bunun Allaha ait olup onun dilediğinekalacağı nı söyleyince onlar da diğer kabileler gibi Peygamberireddettiler. Böylece Mekke halkı lslâmiyeti ve Taif'liler de Allahı nResulünü istemediler, kabileler de Peygamberin dine dâvetine yançizdiler. Mekkeye hac için gelen kabileler; Muhammed'in içindebulunduğu yalnı zlı ğı ve kendisine el uzatanlara kar ş ı Kureyşlilerinhusumetini ve ona yardı m edenleri çember içine alan düşmanlar ı nı gördüklerinden Peygamberden yüz çevirmeleri arttı ğı gibi Pey-gamberin de yalnı zlı ğı ziyadeleşmiş, Mekke muhitinde dine davetvazifesi zorlaşmı ş ve Mekke cemaati ümit kı r ı cı bir şekilde kâfirlikteı srar işinişiddetlendirmişti...



- 23 -

DDDAAAVVVEEETTT DDDEEEVVVRRREEELLLEEERRRİİİNNNDDDEEE İİİKKKİİİ SSSAAAFFFHHHAAA Peygamber (S.A.S.) Mekke'de birbirini takip eden iki devre

geçirmiştir. Bunun birincisi talim ve terbiye, fikir ve irade hazı rlı ğı ,

ikincisi de davet ve mesai... Birinci devrede fikirlerişah ı slardacanland ı rmak ve bu fikirler etraf ı nda halkı kitleleştirmek, İkincidevrede ise, bu fikirleri hayat ve mücadelesine tatbikle cemiyeti iletigötürecek bir kuvvet haline getirmektir. Zira tatbik edilmeyen fikirlerçı plak birer bilgiden ibarettir. Bu malûmatı n kitaplarda ve kafalardakalması aras ı nda bir fark yoktur, çünkü bir yerde hapsedilmiş demektir. Bunun için hayatta tatbik edilmeyen fikirlerin kı ymeti

yoktur. Fikirler işlenebilmek için halkta nazariye halinden faal birkuvvet haline mutlaka geçirilmelidir.İnsanlar ı n çeşitli cemiyetleri ozaman ona inan ı r, onu anlar ve üzerlerine alarak tatbikine uğraş ı rlar.O zaman da ifas ı gerekli bir netice olur. Peygamber (S.A.S.)Mekkede her iki devrede daveti böyle yürütmüştür. Birinci devir,halkı n İslama daveti ve İslâm zihniyeti ile kafalar ı n yetiştirilmesi veislâm hükümlerinin kendilerine izahı , İslâm inancı üzerine kitle halinegelenlerin toplanmalar ı ... Bu devre, davet işinde gizli çoğalmadevridir. Öyle ki: Peygamber (S.A.S.) davet işine fası la vermiyerekİslama gelenleri İslâm fikirleriyle yetiştirmeğe devam ediyor veErkam oğlunun evine, halkalara ayr ı lmı ş kitle halinde yetiştiricikimseler gönderiyor. Müslümanlar, evlerinde de, dağ aralar ı nda da,Erkam'ı n evinde de hep gizli olarak toplanarak çoğalı yor, her günimanlar ı , her gün birbirine alâkalar ı ve bağlar ı artı yordu. Her günyüklendikleri bu mühim vazifenin iç yüzüne nüfuzlar ı artı yor ve buyolda fedakârlı ğa haz ı rlanı yorlardı . Vakta ki İslâmiyet ruhlar ı ndakökleşmiş, bu iman vücutlar ı ndaki kan gibi cereyana başlamı ştı r. Ozaman kendileri bu hak dininin yolcusu olmuşlardı r. Bu sebeple gizliolarak çalı şmalar ı na ve topluluklar ı nı ve toplantı lar ı nı saklı yapmalar ı na rağmen bu İslama davet keyfiyeti içlerinde saklı kalamadı . Müslümanlar; güvendiklerine ve daveti kabule müsaitsevdikleri kimselere açı lmağa ba şladı lar. Böylece halk bunu duymuş

ve mevcudiyetlerini hissetmiştir. Böylece davet işi başlangı ç



- 24 -

noktas ı nı geçmiş ve yürümeğe ba şlamı ştı r. Bu yürüyüş halkı nalâkas ı nı çektiğinden uğraşmalar başlamı ştı r. Bu; gizli toplanma vebirleşmenin birinci devresidir ki kuruluş, talîm ve terbiye devri olarak

bitmiştir. Mücadele ve gayret devri olarak ikinci devreye geçmek zoroldu. Bu devirde halka Müslümanlı k anlatı lacak, onlar da İslâmiyetlecevaplaşacak ve ona kabul yüzü. göstererek canla, ba şla kar ı şacakveyahut ondan yüz çevirip üzerine çullanacaklar, böylece İslâmdüşünceleriyle çatı şacaklar, bunun neticesinde kâfirlik mağlûpolarak iman ve iyilik kökleşecek ve doğru düşünce zaferkazanacakt ı r. Çünkü akı llar ne kadar inad ederse etsin, do ğru vesağlam düşünceler kars ı s ı nda ne kadar mukavemet ederse etsin,nihayet onun tesirine ram olur. Böylece en hararetli devre başlamı ş,fikirler ve Müslümanlarla kâfirler arası nda çarp ı şma kendini gös-termiştir. Peygamberin (S.A.S.) ashabiyle birlikte Araplar ı n dahaevvelden bilmedikleri bir tertip ve bir topluluk halinde Kâbeyi tavafettiği ve resaletini ilân ettiği zaman mebde' telâkki edilebilir. Bundansonra peygamber, risalet vazifesini bütün halka gündüzleri açı kifadeler ve açı k çehre ile yapmaya ve meydan okumaya ba şlamı ştı r.

Allahı n birliğine inanmayı , putperestliği ve Allahaşirk koşmayı reddetmeyi ve bu hususlar ı idrakten âciz baba ve dedelerin bat ı ldinlerini körü körüne örnek tutmayı telkin eden Peygamberkendisine nazil olan âyetleri ve bu âyetlerde hileli alı ş veriş etmemekhususundaki hükümleri tebliğ etmekte idi. Bu âyetler faizciliğe, hileliticaret ve hileli ölçülere aleyhtardı . Peygamber, insanlarla toplu bir

halde Müslümanlı

k hakkı

nda konuşmalar yapmakta idi. Kavminievinde yemeğe davet eder, kendileriyle konuşur ve onlardanMüslüman olup kendisine yardı ma olmalar ı nı isterdi, Buna en kötüşekilde muhalefet edenleri Safa denilen din merasimi yerlerindetoplar, onlarla konuşurdu. Kureyşlilerin ileri gelenleri ve meselâ EbuLeheb en fena şekilde bu işi bozmağa çal ı ş ı rdı . Kureyşlilerdenbaşka diğer Araplarla Peygamberin aras ı nda düşmanlı k artmakta idi.

Böylece cemaatin talim ve terbiyesi evlerde, dağ aralar ı nda ve



- 25 -

Erkam'ı n evinde yapı lan içtimalarda yapı lı rdı . Kendilerinde dinekar ş ı temayül görülenler davet edilir, onlar da bu vazifeyi üzerlerinealı r ve başkalar ı na tamim ederlerdi. İşbu raddeye gelince, davet ve

talim ve terbiye işi ilerleyince Kureyşlilerin kinleri artmı ş ve tehlikeninkendilerine yaklaştı ğı nı sezmişler ve bunun için kat'î adı mlar atmağakalkmı şlardı r. Halbuki bundan evvel ne Muhammed'e, ne de onundâvetine aldı r ı ş etmiyorlardı . Böylece Peygambere ve ashab ı nafenalı klar ı ve hattâ muhalefetleri artmı ştı r. Fakat bu topluluk üzerin-de davetin tesirleri görülmüştür ki, bunlar halka islâmiyeti duyurmuş,bu suretle hak dinine davet keyfiyeti Mekkeliler arası nda yayı lmı ştı r.Gün geçmezdi ki yüzlerini hakka tevcih eden bir çok kimseler daireiİslama girmiş olması nlar... Bu suretle her fakir, her kudretsiz, hernasipsiz insan ile tüccarlar peygambere iman ettiler. Mekketüccarlariyle eşraf ı ndan ve ileri gelenlerinden ruhlar ı nı n temizliği vedoğruluğu ile tanı nmı ş olanlarla, düşmanlı kta ı srardan ve kuruiddialardan kendilerini uzak tutanlar da imana gelmişlerdir ki, bunlar

davetin doğruluğunu ve bu daveti yayan insanlar ı

n doğru sözlükimseler olduklar ı nı anlad ı ktan sonra hakka tevcih ederekMüslüman olmuşlardı r İslâmiyet Mekkede yayı larak halk fevc fevc,erkek kadı n Müslüman olmuşlardı r. Cemaatten İslâmiyeti neşir vazi-fesini deruhte edenler türlü sı kı ntı ve eziyet çekmeğe ve çe şitlifenalı klara maruz kalmakla beraber kendilerini daha geniş ufuklaranakil ederek çalı şmı şlardı r. Peygamberin zulüm ve kötülüklere ve

Mekkede hüküm süren haks ı zlı k ve halkı köle gibi kullanmakmeselelerine hücum etmiş ve kâfirlerin vaziyetlerini ve yaptı klar ı nı aç ı ğa vurmas ı Kureyş ileri gelenlerinin içlerindeki ateşi körüklemekte

îdi. Peygamber ashab ı ile Kureyş küffar ı aras ı nda en müşkülmerhaleler ve en sert bir devir başlamı ştı r. Bu devir, işlerintedvirinde gayet iyi düşünme ve başa gelecek s ı kı ntı lara katlanmave ziyadesiyle zihin yormağa ihtiyaç gösterdiğinden talim ve terbiyeişinden davetin şiddetlenmesi sı ras ı nda geçmek zarureti has ı l oldu.



- 26 -

Bu vaziyet, küffar ı n Müslümanlar ı dinlerindenşaş ı rtmalar ı gibi vukuumelhuz neticelere aldı rmadan sarahate ve meydan okumaya ihtiyaçgösterdiği için pek mühim bir durumdur. Bu devirde iman belli

olduğu gibi mukavemet ve gücü nisbetinde kar ş ı gelme hislerinindoğruluğu da belli olur. İşte bu devirde Peygamber bu suretledevam ederek gerek kendisi, gerekse ashab ı yüksek dağlara bileağı r gelecek zulüm, kabalı k, kötülük ve müşkülât çektiler. Busebeple kimi dinini korumak için Habeşistana kaçm ı ş, kimi çektiğiazaptan ölmüş, kimisi işkencenin en kaba çe şitlerine katlanmı ştı r.Onlar Mekke cemaatinin Islâmı n nuriyle aydı nlatmağa ve içlerindekizulmetin dağı lması na yaramas ı için uzun müddet bu hale devamettiler. Peygamber, her ne kadar Erkam' ı n evinde üç yı l kalı p da bumüddet zarf ı nda gizli teşekkül, talim ve terbiye işini bitirdi ise de yinede kâfirlerle mücadele ederek ve mucizeleri halkça görülerek sekizsene daha bu şekilde geçmiştir. Kureyşlilerin müslümanlara azapçektirmektekişiddetleri ve İsîâmiyetle mücadeleleri yavaşlamamı ştı r.

Müslümanlar ı

n Kureyşi ilerle temaslardan Cezire halkı

İslâmiyetiduymuş ve davet havalan Ceziretülarab ı n her taraf ı nda intişaretmiştir ki, bunu hacı lar yapmı şlardı r. Lâkin Arablar Kureyslilerikı zdı rmamak için imana doğru tek adı nı atmam ı şlar ve uzun müddetResûl-î Ekremden uzak durmuşlardı r. Bu vaziyet Peygambere veashab ı na teessür verdi ğinden İslâmiyeti tatbik devri olan üçüncüdevreye geçilmesi zarurî görüldü, fakat cemiyetin katı lı ğı bu tatbikin

muvaffak olacağı nı göstermiyordu. Müslümanlara yapı lan azap veişkencenin artmas ı kendilerini davet işinde çalı şmağa b ı rakmı yor, vebazen de mâni oluyordu. Halkı n, Islama davet işine yüz çevirmeleriMüslümanlar ı n teessür ve kederlerini arttı r ı yordu.

* * *

İİİNNNTTTİİİŞŞŞAAARRR SSSAAAHHHAAASSSIIINNNIIINNN GGGEEENNNİİİŞŞŞLLLEEEMMMEEESSS İİİ

Kureyşlilerin kötülükleri arttı ğı için Peygamber ve müslümanlarçok sı kı ldı lar. Takif kabilesi, Peygamberi Taif'de kötü muamelelerle



- 27 -

reddettikten ve hac için gelip de kendilerine müslümanlı k namı namüracaat edilen Kende, Keleb, Benî Amr, Benî Hanife kabileleri de

îslâmiyeti reddettiklerinden kabilelerin yardı mlar ı ndan ümit

kalmamı

ş olup Kureyşlile-den de kimsenin müslüman olması

beklenemez olmuştur. Kureyşlilerden maada Mekke'ye komşu olankabilelerle, Arab memleketlerinin her taraf ı ndan Mekke'ye hac içingelen diğer kabileler, Muhammed'in içinde bulunduğu yalnı zlı ğı vekendisini sarmı ş olan Kureyşlilerin husumetini görünce Peygamber-den büsbütün yüz çevirmişlerdir. Peygamber (A.S.) Allahı nkendisine verdiği nübüvvet vazifesini ancak o güne kadar kendisineiltihak edenlerin mahdut varlı ğiyle ifa ediyordu. Günler geçtikçePeygamberin yalnı zlı ğı ve Kureyşlilerin kinleri artı yordu, insanlarda kendisinden uzaklaştı kça uzaklaş ı yordu. Bütün bunlararağmen Resûli Ekrem ve etraf ı ndaki ashab ı bu hâllerin hepsinegöğüs geriyor, Allahı n yardı mı na inan ı yor ve hak dininin diğer bütündinlerden üstün kı lacağı na dair imanlar ı her vakitkinden kuvvetlibulunuyordu. Her f ı rsatta davet vazifesini yapı yordu. Hac zamanı gelip Arabistandaki halk Mekke'de toplandı kça onlar ı n daveti kabulveya çirkin şekilde red etmelerine bakmayarak onlar ı İslama davetediyordu. Allah’ı n kendisine tevdi ettiği resalet vazifesini halkabildirirken Kureyşlilerden iyiyi, kötüyü tefrik edemeyenlerinkendisine sata şmalar ı ve kötü muameleleri, ruhundaki iyiliksebebiyle onu yolundan alı koymuyordu. Allahı n onu İslâm dininintamimi için gönderdiğine, kendisinin yardı mcı s ı olduğuna beheme-hal bu hak dinini meydana çı karacağı na olan imanı nı muhafazaediyordu. O günler davet işinin duraklaması ndan ve Kureyşlilerinkötü muamelelerinden bizar olarak Allahı n lûtfunu ve yardı mı nı bekledi, durdu. Bu intizar fazla sürmemiş, zafer müjdeleriMedine'den gelmeğe ba şlamı ştı r. Şöyle ki Harzec kabilesindenbirtakı m insanlar hac zaman ı nda Mekke'ye geldiklerindePeygamber onlara tesadüf edip, kendileriyle konuşmuş, hâl vehat ı rlar ı nı sorduktan sonra onlar ı hak dinine davet etmişti. Onlar da

birbirlerine bakarak söyle söylenmişlerdir :



- 28 -

Yahudilerin, geleceğini haber verip durduklar ı Peygamber, Allah bilir ki budur. Sakı n onlar bizden evvel davranı p da kendisinesahip ç ı kmas ı nlar dîye Peygamberin dâvetine icabet ettiler.

Evs ve Harzec kabileleri; aramı

zdaki kadim husumet ve fe-nalı klar ı bir tarafa bı raktı k, senin ile birlikte olursak Allah aramı zdakiayr ı lı ğı kaldı r ı r bizi toplu bir hâle koyar, biz de sana zahir olursaksenden daha muteber ve kuvvetli kimse olmaz dediler. BunlarMedine'ye döndüklerinde hemşehrilerine müslüman olduklar ı nı söyleyince, onlar da bu yeni dine amade gönülleri ve hakikatesusam ı ş varlı klariyle dahil oldular. Artı k Evs ve Harzec kabileleriiçinde Muhammed'in (S.S.) ismini duymayan kimse kalmamı ştı .

* * *

BBBİİİRRRİİİNNNCCCİİİ AAAKKKAAABBBEEE BBBAAAĞĞĞLLLIIILLLIIIKKK AAANNNDDDLLLAAAŞŞŞMMMAAASSSIII (((BBBİİİAAATTT))) Ertesi sene hac mevsimi gelince Medinelilerden on iki kişi

Mekke'ye geldi. O zaman Peygamber Akabe denilen yerde idi.Bunlar, kendisiyle buluşarak Akabe biatinı yaptı lar. «Allaha şirk

koşmayacaklar ı na, h ı rsı zlı k, zina yapmayacaklar ı na, çocuklar ı nı öldürmeyeceklerine, kadı nlarla, kendi kocalar ı ndan olmayançocuklar ı kocalar ı na mal etmek iftirası na kalkı şmayacaklar ı na, Allahyolunda herhangi bir işi yapmaktan içtinap etmeyeceklerine dairPeygamberle el tutuşarak biat ettiler. Her kim bu biati tutarsa onacennet vard ı r. Bu yasaklardan herhangi birini işleyen olursa Allahonu isterse cezaland ı r ı r, isterse günah ı nı bağı şlar. Bu zevat biatiyaptı ktan ve hac mevsimi geçtikten sonra Medine'ye dönmüşlerdir.

* * *

MMMEEEDDDİİİNNNEEE''' Y Y YEEE DDDAAAVVVEEETTT Birinci Akabe biatlı lar ı olan on iki kişi avdetlerinde Ensar, yâni

yardı mcı ismini alan Medinelilere Islâmiyeti yaydı lar. Bunlar da

Peygambere yazd ı klar ı mektuplarda, kendilerine îslam dinini



- 29 -

anlatacak ve Kur'anı okutacak birisini göndermelerini istediler.Resûl-i Ekrem, müslüman olanlara dini talim eder ve İslâmı zihniyetiyle onlar ı yetiştirir, Islâmiyetin hakikatini anlayı p

kavrayı

ncaya kadar onlar ı

terk etmezdi. Çünkü müslümanlı

kterbiyesi her müslüman için çok lüzumlu olduğundan bunungerçekleşmesi ve islâm imanı nı n kuvvetlenmesi için gayret eder veöylelerine vazifelerini anlatarakİslâmiyetin kökleşmesini sağlarlardı .Müslüman olanlar bunu işittikleri için kendilerine muallimgöndermesini istemişlerdir. Peygamber (S.S.) Amir oğlu Musa'ibionlara göndermiş, o da Zirare oğlu Es'ad'in evine gelmiştir. Bu zathalkı îslâmiyete davet eder ve onlara Kur'an-ı Kerim okurdu, onlarda birer ikişer müslüman olurlardı . Böylece islâmiyet Ensar ı nevlerinden etrafa yayı lmı ştı r. Ancak Evs kabilesinden bazı insanlarbunun haricinde kalmı şlardı r.

Musa'ib onlara Kur'an okutur ve öğretirdi. Onlara cuma namazı kı ldı rmak için Peygambere yazdı ğı bir mektupla izin istemiştir. Aldı ğı müsaadenamede Yahudilerin cumaertesi günlerini sayg ı ilekar ş ı lad ı klar ı güne bak (yani cuma gününe), güne ş zevaligeçince iki rekâtla Allaha kulluk et, onlara hutbe oku!»denilmektedir. Bunun üzerine Amir oğlu Musa'îb ile Es'ad'in evindeon iki kişi olduklar ı hâlde cuma namaz ı nı kı lmı şlar, o gün bir koyunkesmişlerdir. Müslümanlı kta ilk cumayı kı lanlar bunlar olmuşlardı r.Musaib Medine'de dolaşarak halkı İslama davet ediyor ve onlaradini talim ediyordu. Bir gün Zirare oğlu Es'ad Eshel oğullariyle Zaferoğullar ı nı n evlerine götürmek üzere Musa'ib ile yola çı ktı . Miâz'ı noğlu Esad, Zirare oğlu Es'ad'in teyzezadesi idi. Musa'ibi Zaferoğullar ı nı n bahçelerinden birine soktu. Bu bahçe Merk denilenkuyunun yanı nda idi. İkisi bahçede oturdular, yanlar ı na Müslümanolanlardan baz ı lar ı geldiler, o günlerde Maaz'ı n oğlu Sa'd ile Hadı rinoğlu Esed Abdül Eşhel kabilelerinin eşraf ı ndan idiler. Her ikisi de,kendi kabilelerinin dini olan putperest idiler. Bunlar İslamiyetinyayı lmakta olduğu haberini duydular. Bunlardan Maaz oğlu Sa'd,

Hadı r oğlu Üseyd: Yardı mcı n Allah olsun kalk; cahillerimizi iğfal için



- 30 -

gelen bu iki kişiye gidip onlar ı azarla ve evimize gelmelerine mâni ol.Eğer Zirare oğlu Ed'ad bildiğin gibi akrabam olmamı ş olsa idi işisana b ı rakmazdı m, o benim teyzemin oğlu olduğundan benim için

kimse onu geçemez dedi. Hadı

r oğlu Üseyd de hançerini alarakonlar ı n yanı na geldi. Zirare oğlu Es'ad onu görünce arkada şlar ı na:Bu, kabilenin sergerdesidir, ona Allahı n bildirdiklerini tebliğ et,göreyim seni dedi. Buna cevaben Mus'ab; oturursa kendisiylekonuşurum dedi. Üseyd, ikisinin kar ş ı s ı na as ı k suratla dikildi vecahillerimizi iğfal için bize neye geldiniz, canı nı zı kurtarmakistiyorsanı z buradan çekiliniz dedi. Mus'abşu mukabelede bulundu:Otur da bizi dinle. Sözlerimiz hoşuna giderse kabul edersin,beyenmezsen ondan içtinap edersin. Üseyd, do ğru söylüyorsundiyerek hançerini elinden bı rakarak yanlar ı na oturdu. Mus'ab onaİslâmiyetten bahsetti ve Kur'an okudu. İki arkadaş ı n sonradananlattı klar ı na göre Üseyd daha ba şlamadan yüzünün tatlı lı ğı nda vetebessümlerinde müslümanlı ğı n bütün nurlu alâmetleri müşahedeedilmekte idi.

Üseyd; ne güzel şeydir bu dedi ve sordu: Bu dine girmek içinsiz ne yap ı yorsunuz? Cevap verdiler: Yı kanı rsı n, üst baş ı nı temizlersin, şahadet getirirsin ve iki rekât namaz kı larsı n... Üseydkalktı , yı kandı , elbisesini temizledi, şahadet getirdikten sonra ikirekât namaz k ı ldı ve iki arkadaş ı na şöyle hitap etti : Benim arkamdabir insan var, o bize uyacak olursa kabilesinden bize tâbi olmayacakkimse kalmaz, onu şimdi size göndereyim, o; Maaz oğlu Saadd ı rdedi. Sonra hançerini alarak Saad ve kabilesi nezdine gitti. Maazoğlu Es'ad arkadaş ı nı n gelişini görünce: Yemin ederim ki Üseyd'inbu gelişi, buradan yanı mı zdan ayr ı ldı ğı hâle benzemiyor. Üseydyanlar ı na var ı nca Saad, ona ne yapt ı ğı nı sordu. Cevap şu : ikiadamla görüştüm, ikisinden de bir zarar görmedim, yasağı mı zı kendilerine bildirince, arzunuzu yapar ı z diye mukabele ettiler. Fakatöğrendiğime göre Harise oğullan Zarare oğlu Es'adı öldürmek içinonlar ı n üstüne gitmişler, çünkü senin teyzezaden olduğunu

öğrenmişler, seninle olan analar ı nı bozmak istememişler dedi ve



- 31 -

ilâve etti: Saad kı zdı ve kendisine anlatı lanlardan endişelenerekhançerini kaptı . Seni bu işi başaramam ı ş görüyorum diye çı kı ştı .Üseyd anlattı : Mus'ab ve Es'ad' ı n yanlar ı na vard ı ğı m vakit ikisini de

sakin ve telâşsı

z buldum, onlara ası

k suratla gittim, bana Es'ad dediki: Ey İmamenin babas ı , yanı mı za fena fikirle geliyorsun, aramı zdaakrabalı k olmasa idi bu muameleyi bize yapmazdı n dedi ve: EyMus'ab kabilemizin sergerdesi geliyor, eğer sana uyacak olursaötekiler muhalefet etmezler. Bana dediler ki; oturup bizi dinler misin,söylediklerimizi beğenirsen, ne âlâ, ho şlanmazsan, sevmedi ğin şeyisenden geri al ı r ve senden uzakla ş ı r ı z, Saad da bunu tasdik etti.Sonra bana müslümanl ı ğı anlattı lar, yı kandı m, elbiselerimitemizledim ve iki rekât namaz kı ldı m.

Üseyd kabilesine avdet ederken halk; Allaha kasem ederiz kiSa'ad size dönüp geldiği vakitki yüzü yanı mı zdan ayr ı ldı ğı yüzdeğildir dediler. O da gelip kar ş ı lar ı nda durarak: Ey Abdül-Eşheloğullan! Beni nası l tanı rsı nı z diye sordu. Aldı ğı cevap şu oldu :

Bizim büyüğümüz ve görüşü en kı ymetli olanı mı z, düşün-cesinde en u ğurlu olanı mı zs ı n dediler. O da; Allaha ve Resulüneiman edinceye kadar erkek veya kad ı nlar ı nı zla konuşmak banaharam olsun mukabelesinde bulundu. Mus'ab Allaha yemin ederek

Abdül-Eşhel'in yanı nda kaldı . O gün akşama kadar erkek vekadı nlardan müslüman olmayan kimse kalmadı . Mus'ab, Zarere

oğlu Es'ad'in evine dönerek halkı

İslâmiyete davete devam etti. Ta ki,Ensâr ı n evlerinin içinde ve dı ş ı nda müslüman olmayan hânekalmadı . Mus'ab Medine'de Evs ile Harzec kabilelerinin arası ndaoturarak onlara hak dinini öğretiyordu. Ensâr ı n Allahı n emirlerineitaat ve hakka yardı mlar ı nı n arttı ğı m görerek bahtiyar oluyordu.Halka, Allahı n emirlerini bildirmek ve onlar ı îslâmiyete davet etmekiçin kapı kapı dolaş ı r, çiftçiler tarlalar ı nda çal ı ş ı rken onlarla görüşür

ve kendilerini dine davet ederdi. Ayr ı ca halkı n ileri gelenleriyle de



- 32 -

görüşerek onlar ı da hak dinine davet ederdi. Öylesine ki bir seneiçinde Medine'de kendilerini şaşkı nca putperestliğe kaptı rmı ş olanlar ı Allanı n birliğine imana ve hakka çevirmiş oldu. Allaha şirk

koşma ve alı ş verişte terazi hilelerine kar ş ı nefret eder hâle geldiler.Böylece Mus'ab ve arkadaşlar ı nı n himmetleriyle bir sene içindeMedine şehri müşriklikten müslümanlı ğ a dönmüş bulunuyordu.

***

IIIKKKIIINNNCCCİİİ AAAKKKAAABBBEEE BBBİİİAAATTTİİİ

Birinci Akabe biati hayı

rlı

ve uğurlu idi. Sayı

lar ı

nı

n azlı

ğı

narağmen bunlar ı n mevcudiyetiyle Medine'yi değiştirmek vecemaatte mevcut bât ı l fikirleri altüst etmek için Peygamberimizinesbab ı ndan Mus'ab tek baş ı na bu işe kâfi geldi. Mekke'demüslüman olanlar çok olmakla beraber halkı n ekserisi onlardanayr ı idi. Çünkü ekseriyet iman etmemiş, cemaate İslâmlı k fikir vehisleri aş ı lanmamı ş, aksine olarak Medine'de halk topluluğuİslama girerek ekserisi fikir ve hisleriyle islâmlı kla tenvir edilmiştir.Bu ise fertlerin topluluktan ayr ı olarak, halkı n ekseriyetinden ayr ı olarak imana gelmeleri umum arası nda iz bı rakmadı ğı nı aç ı kçagösterir. Fertlerin kuvveti ne olursa halk ekseriyeti de öyle olur.Halkı n alâkas ı : Fikir ve hislerle işlenince, davet vazifesini üzerlerinealanlar ı n adetleri az olsa dahi bir tebeddül ve inkı lâp husule gelir. Buhâl sarahaten gösterir ki cemaat, Mekke halkı gibi küfürde ı sraretmiş olursa, içinde fena fikirlerin bulunmadı ğı Medineliler gibi kolayikna edilemez. Bu sebeple Medine topluluğu İslâmiyette fikir ve hisitibariyle daha çok işlenmiştir. Bu suretle Medinede halk o günekadar taş ı dı klar ı fikir ve inançlar ı n yanlı şlı ğı nı hissediyor, hakikîfikirler ve yaşayı şlar ı için yeni bir nizamı n ihtiyacı m duyuyorlardı .Halbuki Mekkeliler içinde bulunduklar ı dalâletten hoşnut olupdevam ı nı arzu etmekte idiler. Hele kâfirlerin elebaş ı lar ı Ebu Leheb,Ebu Cehil ve Ebu Süfyan gibilerine kar ş ı Mus'ab Medine'debulunduğu kı sa bir zaman içinde halkı n davete icabetini ve şevkini



- 33 -

görerek İslama davet işini fikir ve hükümleriyle teyide koyuldu.Halkı n çabuk ı s ı ndı klar ı nı ve îslâmiyete sar ı ldı ğı nı görerek sevinç vebahtiyarlı k duymağa ba şladı . Hac zaman ı Mekke'ye dönerek

Peygambere müslumanlar ı

n hâllerini ve kuvvetlerini ve vaziyetlerinianlatı yor, müslümanlı ğı n yayı lı ş ı nı müjdeliyordu. Ayr ı ca Medineahalisinin İslâmiyetten başka bir şey düşünmediklerini ve Allahı nbirliğine olan inançlar ı nı n gün begün artmakta olduğunu arzediyordu.Peygamber (S.S.) bu işittiklerinden büyük bir sevinç duyarakMedinelilerle Mekkelilerin hâllerini tetkik ve mukayeseye koyuldu.On iki sene Mekke'de fası las ı z olarak İslama davet vazifesini yaptı ve bu hususta elinden gelen hiç bir şeyi deriğ etmedi. Türlü eza vecefaya katlandı . Buna rağmen cemiyet taş kesilmiş olduğundanfazla yol alı namad ı . Mekkelilerin kalblerindeki katı lı k, ruhlar ı ndakikalı nlı k ve zihinlerindeki eskiye körü körüne bağlı lı k buna sebepoluyordu. Allaha şirk koşma ve putperestlik başlı ca merkezi olanMekke halkı nda bu dalâlet kökleştiği içinİslama davete kar ş ı lâkaydidiler. Medine ahalisi ise Harzeclilerden beş on kişinin müslümanolmalar ı üzerinden henüz bir yı l geçmiş olması , sonra da birincibiatin yapı lması , Amir oğlu Mus'abı n bir sene daha çal ı şmas ı Medine'de müslümanlı k havas ı nı yaratmı ş ve hak dinine icabetdehşet âver bir sür'atle inkişaf etmiştir. Mekke'de ise: Müslümanlı kâdetleri mahdut ekalliyetin elinde kalmı ş ve müslümanlarKureyşlilerden işkence ve kötülük görmüştür. Medine'de ise bumukaddes iş sür'atle inkişaf etmiştir. Müslümanlar Yahudiler vekâfirlerden fenalı k görmüyorlardı . Bu hâl müslümanlı ğı n ruhlardasağlamlaşmas ı na yarad ı ve müslümanlara yürüyecekleri yolu açtı .Bundan ötürü îslâmiyete Medinelilerin icabetinin daha elverişli vekolay olduğunu ve İslâm nurunun Medine ahalisini Mekkeden dahaçok aydı nlatacağı m Hazreti Muhammed fark etmiştir. Bu sebeplekendisinin "ve esbabı nı n bütün mânilerden kurtulup vazife-i nübüvetiifa ve İslâmiyeti tatbik ve devletin kudret ve nüfuziyle bu vazifenindaha ileri götürülmesi için Medine'de daha mütekâsif bulunan



- 34 -

müslüman kardeşlerinin yanı na hicret etmeyi düşünmüştür.Medine'ye göç etmelerinin sebebi budur, başka bir şey değildir.

Peygamberin (S.A.S.) bilhassa İslama davet işinde tesadüf

ettiği müşkilâttan çekinerek, bu müşkilâta katlanmak ve bunlar ı

defietmeğe uğraşmak istememesi dolayı siyle Mekke'den hicret etmeyidüşünmemiş olduğunu tebarüz ettirmek zaruridir. Kendisi Mekkedenbaşka bir yer düşünmîyerek orada eshabiyle birlikte on yı l içindebütün nahoş hâdiselerle mücadele etmiştir. Kureyşlilerin yaptı klar ı fenalı klar kendisinde en ufak bir bitkinlik ve zaaf husule getirmediğigibi onlara mukabele etmekten de geri kalmamı ş ve azminde birgevşeklik görülmemiştir. Bunlar Cenabı Hakkı n kendisine tevdi ettiğirisalet vazifesine olan iman ve merbutiyetini takviye etmiştir. Pey-gamberin, Allahı n nusrat ve yard ı mı na olan sonsuz inanc ı hiçsars ı lmamı ş olan azmini arttı r ı yordu. Bütün bu tecrübe ve gay-retlerden sonra Resulü Ekrem bu kat ı yürekli insanlar ı n ümit kı r ı cı düşüncelerini ve yüreklerinin katı lı ğı nı düşünerek sarfedilen sonsuzgayretlerin boşa gideceğini düşünmüştür. Bunun için bu cemiyettenbaşka bir cemiyete geçmenin çaresiz olduğu görülmüştür. Buvaziyet Peygamberi, Medineye hicret etmeyi düşünmeye mecburkı lmı ştı r. Yoksa kendisinin ve arkadaşlar ı nı n uğradı klar ı kötülüklerdeğildir. Evet, fenalı klardan kaçı nmak üzere arkada şlar ı nı nHabeşistana göçmelerini emretmiştir, çünkü: îman sahiplerininimanlar ı nı korumak için kendilerini idlâl edecek yerlerdenkaçı nmalar ı nı Allah doğru bulmaktadı r. Vakı a çekilen fenalı klar

îmanlar ı kı zı ştı r ı r, görülen hakaret o imanı takviye eder, onlaratahammül etmek de azimleri takviye eden, iman düşkünlüğü imanlı yı her şeye katlandı r ı r ve bu uğurda malı nı da, can ı nı da, rahat ı nı dafeda ettirir. Allaha îman; iman sahibini bu yolda severek canı nı fedaedecek hale getirir. Fakat maruz kal ı nan kötülüklerin devamı ,fedakârlı ğı n uzayı p gitmesi, iman sahibini bunlara katlanmağa vemütemadiyen fedakârlı k yapmağa mecbur tutar ki bu hal imanlı lar ı nmuhitlerini genişletmek ve hak mefhumuna kuvvet ve vüs'at verecek

düşüncelerden al ı koyar. Bu sebeple iman ehlinin şaş ı rtı cı yerlerden



- 35 -

kaçmalar ı zaruridir. Ancak bu; Habeşistana olan imanlı lar ı nhicretlerine uyar. Medineye hicret ise o yeni cemaate götürecekleridavet vazifelerini başarmak içindir. Yer yüzünde Allahı n emirlerini

yüksek, üstün tutmak ve bu daveti yürütmek hedefiyledir. İşte busebepten dolay ı Hazreti Peygamber Medineye hicret etmeyiesbab ı na söylemeyi düşünmüştür. Bu da Müslümanlı k imanı orayagirip orada yayı ldı ktan sonra olmuştur. Yesrib'e —eskiden Medineşehrinin ismi idi— hicreti emretmeden ve kendisinin de hicretinikararlaştı rmadan evvel Peygamberin (S.A.S.) Medine hacı lar ı nı vehac için gelen Müslümanlar ı ve bunlar ı n hak yolundakifedakârlı klar ı nı n derecesini ve İslâm Devletini kurmağa esas te şkiledecek olan noktay ı yani kendisiyle beraber cihad andlaşmas ı nayanaş ı p yanaşmayacaklar ı nı görmesi lâzı mdı . Hac için gelenlerinvürudunu bekledi. Milâd senesinin 622 inci ve risaletinin on ikinci yı lı idi. Hac için gelenler cidden çoktu. Aralar ı nda yetmiş beş Müslümanvardı . Yetmiş üçü erkek, ikisi kadı n idi. Kadı nlardan biri Mazen oğluNaccar ı n kar ı s ı Amara'nı n annesi, Ka'bin kı zı Nesibe , diğeri Selmeoğullar ı kabilesinden Adi oğlu Amrun kı zı ve annesi Esmâ 'dı r.Resulü Ekrem bu yetmiş beş Müslümanla gizlice buluştu. Onlarlayalnı z İslama davet ve maruz kal ı nacak fenalı klara katlanmahududunda kalmayarak, Müslümanlar ı n kendilerini müdafaa edecekbir kuvvet haline gelmeleri ve Islâmiyeti bütün cemiyette tatbikedecek ve onu âlem şümul bir' vazife olarak halka götürecek vebunu müdafaa edecek kuvveti taş ı yacak ve neşrinde ve tatbikindetesadüf edilecek her türlü maddî manileri defi edecek olan İslâmDevleti kurmakta temel taş ı ve ilk destek yerini tutan çekirdeğinmeydana getirilmesine yarayacak olan bir andlaşma hakkı ndakendilerile görüştü ve onlar ı n fedakârlı klar ı nı anlayarak (KurbanBayramı nı n 2, 3 ve 4 üncü günleri olan) teşrik günlerinde buluşmayı kararlaştı rdı lar. Onlara dendi ki: Uyumuş olanı uyandı rmayı nı z,bulunmamı ş olanı beklemeyiniz. Kararlaştı r ı lan günde gecenin üçtebiri geçtikten sonra, ne yapacaklar ı anlaş ı lmamak için bulunduklar ı

yerlerden gizlice sı yr ı larak iki kadı nı da beraberlerine alarak cümlesi





- 37 -

melhuz felâketlere katlanacaksan ı z onu alı nı z. Çünkü Allah hakkı için o, dünyanı n da, âhiretin de iyiliğidir. Cemaat: Mallar ı mı z ve basagelecek felâketler ve ileri gelenlerimizin ölümleri bahası na olsa dahi

biz onu alı

yoruz; dedikten sonra: Ey Allahı

n Resulü, biz bunu yapar-sak görece ğimiz mükâfat nedir? dediklerinde Peygamber:Cennettirdiye cevap verdi.

Cemaat kendisine ellerini uzattı klar ı gibi o da elini açmı ş:«Gerek s ı kı nt ı lı , gerek s ı kı nt ı s ı z zamanlar ı mı zda, isteyerek veyaistemiyerek dinleyip uyma ğa ve her nerede olursa olsun ha-kikati söyleme ğe ve Allah u ğrunda kimsenin kötülü ğünden çe-kinmeme ğe ahdü peyman ettik» diye biat etmişlerdir.

Bu iş bitince Peygamber: «İçinizden muteber olan on iki kişiseçiniz ki bunlar mukavelenin tekâlifini deruhte etsinler veahidnameye kefil olsunlar» dedi. Cemaat Hazrec kabilesindendokuz ve Evs'lerden de üç kişi seçmişlerdir. Peygamber bumurahhaslara şu hitapta bulundu:

Sizler; Meryem oğlu Isa Peygambere on iki arkadaş ı nı nkefilleri gibi kefilsiniz. Ben de cemaate kefilim.. Bundan sonrayerlerine avdet etmişler ve Medine yolunu tutmuşlardı r. Bununüzerine Hazreti Peygamber, Müslümanlara ayr ı ayr ı çı kmak üzereMedine'ye hicret etmelerini emretmiştir. Müslümanlar teker tekerveya bîrkacar kişi olarak hicrete başlamı şlardı r. Kureyşliler, buanlaşmayı öğrenmiş olduklar ı ndan muhacirleri geri çevirmek içinuğraşmı şlardı r. Müslümanlar ı muhacerete b ı rakmı yorlar, daha öncegitmiş olanlar ı kar ı s ı ndan veyahut kocas ı ndan ayr ı gitmeğekalkanlara da mani oluyorlardı . Buna rağmen muhaceretin önüalı namad ı . Müslümanlar ı n Medineye hicretleri birbirini takib etti.Hazreti Peygamber ise Mekkede kalı yor, orada mı kalacağı nı , Me-dineye mi gideceğini kimse bilmiyordu. Bununla beraber Medineyehicret edeceklerine dair belirtiler göze çarpı yordu. Zira: Ebubekir,kendisinin Medineye hicret etmesi için müsaade istediği vakit; aceleetme belki Allah sana bir arkadaş çı kar ı r cevab ı nı almı ştı r. Ebubekir,

Hazreti Peygamberin de hicret arzusunda olduğunu bundan



- 38 -

anlamı ştı r. Müslümanlar ı n Medinede muteber tutulmalar ı dolayı siyleMekkeden de hicret vuku bulursa büyük bir kuvvet teşkiledileceklerini göz önüne alarak Peygamberin de hicret edeceği akla

geliyordu. Medinedekiler bu kadar kuvvetli iken Peygamberin deonlara iltihakı Kureyşliler için büyük bir felâket, bir yok olma neticesidoğuracağı nı göz önüne getiriyordu. Bu sebeple HazretiMuhammed'in Medineye hicret etmesine mani olmak, ayni zamandaMekkede kaldı ğı takdirde dahi Medinedeki Müslümanlar kuvvetbulur, adetleri artarsa kendisine iman ettikleri Allahı n Resulünü ko-rumak için Mekkeye geleceklerini, bunun da kendileri için iyiolmayacağı nı düşünen Kureyşliler, Medinedeki Müslümanlara iltihaketmemesi ve gerek İslâmiyet, gerekse Hazreti Muhammedyüzünden Medinelilerle bir çarpı şmaya sebep olmamas ı içinPeygamberi öldürmeyi düşünmüşlerdir. Peygamberin hayatı na dair

Ayşe ve Ehem oğlu Ebu Emame'nin tarih kitaplar ı nda yaz ı lı ifadelerine göre, yetmiş kişinin Hazreti Peygamberin yanı ndanayr ı lı p gittiklerinde Cenabı Hak kendisine cesur ve muharipkimselerden mürekkep koruyucu bir kuvvet vermiş olduğundan derinbir huzur duymuşlardı r. Mekkeden çı kı p gidecekleri açı klandı ğı içinMüslümanlar ı n kâfirlerden çektiği zulüm ve işkence kat kat artmı ştı r.Peygamberin eshab ı nı s ı kı ştı rmı şlar, ta'zip etmişler, onlar dagörülmemiş hakaret ve işkence içinde bunalmı şlardı r. MüslümanlarHazreti Peygambere: Hicret edeceğiniz şehir bize çorak gösterildidiye söylenmişlerdir. Bir kaç gün sonra Peygamber sevinçli bir çehreile onlara: Hicret edeceğiniz şehir bana bildirildi. Bu, Yesrib (yaniMedine) dir. Sizlerden isteyen oraya gitsin dedi. Hazı rlanmağa vebirbirlerine arkadaş olmağa ve siparişler vermeğe ve hareketlerinigizli tutmağa ba şladı lar. Cemaat, k ı s ı m kı s ı m çı kı p gittiler. HazretiPeygamber Mekkede kalarak, Allahtan hicret emrine intizar ediyordu.Ebubekir, Müslümanlar ı n hicret etmekte olduklar ı Medineyekendisinin de gitmesi için müteaddit defalar Peygamberdenmüsaade istemekte idi. Hazreti Peygamber de; acele etme, belki

Allah sana bir arkadaş çı kar ı r derdi. Ebubekir, bu arkadaş ı n



- 39 -

Peygamberin kendisi olacağı m ümit ediyordu. KureyşlilerPeygamberin ve esbab ı nı n hicretlerini görerek bunun kendileriylesava ş için bir hazı rlı k olduğunu anladı lar, meclisler aktederek bu

hususta ne yapmak lâzı

m geldiğini müzakere edip kararabağlayarak dağı ldı lar. Cibril Aleyhisselâm Peygambere gelerek,geceyi yatağı nda geçirmemesini ve cemaatin kurduklar ı tuzağı kendine bildirdi. O geceyi evinde geçirmedi ve Cenabı Haktan,hicret müsaadesi geldi.

Resulü Ekremin Mekkeden hicret buyurmalar ı , Kureyşlilerinkendilerini öldüreceğinden korkmuş olması ndan değil, islâmkudretinin Medinede bulunması ve Medinenin Peygamberi kabuledip İslâm devletini kurmağa elverişli bulunması dı r ki Peygamberihicrete teşvik etmiştir. Hicretin hakiki sebebi budur. HazretiMuhammedin Mekkeden çekilmelerinin sebebini Kureyşlilerinkendilerini öldürmeğe olan kararlar ı ndan korkarak yaptı ğı nı düşünenler hata ederler, zira îslâm ı n neşri hususunda maruz kaldı ğı bütün fenalı klara ehemmiyet vermemiş ve ölümden aslakorkmamı ştı r. Can ı nı n ve hayat ı nı n kaygı s ı na asla dü şmemiştir.Medine'ye hicreti İslâmiyetin neşri ve İslâm devletinin kurulması gayesinden ba şka bir şey değildir. Kureyşlilerin, PeygamberinMedineye hicret etmesi ve orada elde edece ği ekseriyetin bir dahaele geçmez olmas ı korkusiyle öldürmesine karar vermişlerdir. Fakatburunlar ı sürtüle sürtüle, Peygamber onlara üstün gelmiş veMedineye hicret etmiş, kendisini öldürmek karar ı na rağmen bunamani olamamı şlardı r. Bu suretle hicret; Müslümanlı ğı n tebliğ devriile, İslâmiyetin hükümlerini yürütecek ve cemaati faal bir halegetirecek ve buna kar ş ı muhalefet ve azg ı nlı k kuvvetlerindenkoruyacak bir devlet kurulması hususlar ı na bir hudut teşkil etmiştir.

---------0---------



- 40 -

İİİSSSLLLAAAMMM DDDEEEVVVLLLEEETTTİİİNNNİİİNNN KKKUUURRRUUULLLMMMAAASSSIII Fahrikâinat Medineye muvasalat etmiş, kâfir ve yahudilerden

birçok şehirliler kendisini istikbal etmişler, Müslümanlar etraf ı ndatoplanmı şlardı r. Bunlar ı n cümlesi onun nurlu yüzünü görmeyi arzuediyorlardı . Müslümanlar Peygambere hizmet, gerek kendisinin,gerekse beraberinde getirdiği din ve İslâmiyet uğrunda her türlüfedakârlı ğı göze almı ş olan muhterem insanlar ı herkes kendi evindemisafir etmeğe can at ı yorlardı . Lâkin Resulü Ekrem bindiği dişidevenin yular ı nı boynunun üstüne b ı raktı , deve kendi kendineOmro'nun iki oğlu Sehil ve Sehil'in hurma kurutma yerlerine gelerekoraya çöktü. Peygamber buras ı nı sat ı n aldı ve üzerine mescidini veetraf ı na da evlerini yaptı rdı . Gerek bu mescidin yapı lması , gerekse

meskenlerin inşaas ı hiç bir kimseye külfet yüklememiştir. Çünküfazla para sarf ı na ve büyük bir zahmet ihtiyar ı na meydanvermeyecek derecede sade idi. Mescid, geni ş bir avlu içinde du-varlar ı kiremit ve topraktan yapı lmı ş bir kı sm ı nı n tavan ı hurmadallariyle Örtülmüş, diğer parças ı aç ı k bı rakı lmı ştı r. Bir kı sm ı evsiz fakirlerin yatı p kalkması için onlara tahsis edilmiştir. Mescid,yats ı dan yats ı ya namaz vakti aydı nlatı lı rdı . Oda o esnada yak ı lan

çalı çı rpı ile temin edilirdi. Peygamberin evleri mescidden fazladeğildi. Yalnı z ı ş ı ğı fazla idi. Hazreti Peygamber mescidin veevlerin inşas ı bitinceye kadar Ensarî Zeydin oğlu Halid EbuEyyub'ı m evinde ikamet ettikten sonra kendi evine geçerek orayayerleşti. Burada İslama davet işi daha geniş bir şekil aldı , talim veir şad devrinden İslâm nüfuzunu halka hâkim kı larak, o güne kadarbu vazife uğrunda maruz kaldı klar ı fenalı klara mukabele ve

mukavemet vaziyetinden hakem ve hâkimlik vaziyetine ve buhalden İslâmm neşrini ve onu idame, muhafaza için girilen bu yeni



- 41 -

hayat ı n icaplar ı nı düşünmeye koyulmuştur. Hazreti PeygamberMedineye vardı ğı nda, namaz k ı lmak ve toplanı p müşavere etmek veMüslümanlar ı n işlerini tedvir etmek ve aralar ı ndaki dâvalara

bakı

lmak için mescidin yapı

lması

nı

emretmiştir. Ebubekir ile Ömer'ikendisine iki muavin seçmiştir . «Yeryüzünde Ebubekir ve Ömerbenim iki vezirimdir» demiştir. Müslümanlar Peygamberin etraf ı nı sararak kendisine müracaat ederlerdi. O da devlet reisliği vehakemliği ile ordu kumandanlı ğı nı alâkadar eden işler görürdü. Busuretle Müslümanlar ı n işlerini tedvir ediyor ve aralar ı ndaki dâvalar ı hallediyordu. Asker kuvvetlerine kumandanlar tayin edip kı t'alar ı Medine haricine gönderiyordu. Böylelikle Medinede bulunduklar ı ilkgünden başlayarak devleti kurmuş ve cemiyetin sabit bir temelüzerine kurulmasiyle gerek hükümetin, gerekse Islama davetingenişlemesini koruyacak kâfi bir kuvvet hazı rlamakla bu devletitahkime başlamı ştı r. Bu işlerden sonra Müslümanlı ğı n yayı lması namani olan bütün engelleri yok etmeğe koyulmuştur.

* * *

CCCEEEMMMİİİ Y Y YEEETTTİİİNNN KKKUUURRRUUULLLMMMAAASSSIII Cenab ı Hak insanlar ı cemiyet halinde yasamak tabiatı nda

yaratmı ştı r, insanlar ı n birlikte ve cemiyet halinde yaşamalar ı tabiî birhal olduğundan aralar ı nda toplaşmalar ı da bundan dolay ı dı r. Şu varki halkı n birbirleriyle rastgele ve tesadüfen buluşmalar ı onlar ı n bir

cemiyeti demek değildir, bu sadece bir araya gelmiş insanlardı r. Buinsanlar yalnı z bir araya gelmekle iktifa ettikçe, insan birikintisindenileri geçemez, aralar ı nda kendilerine faide verecek ve onlar ı fenalı klardan sı yanet edecek, kötülükleri defi edecek alâkadarlarolunca bu birleşmeden cemiyet vücude gelir. Ancak bu rabı talar bubir araya gelmiş olan insanlar ı n düşüncelerinde de birlik tesis etmekve noktaî nazarlar ı ve hisleri birleştirerek ayni hedef ve gayeyetevcih ederse bir cemiyet husule gelir, aksi takdirde netice vermez.



- 42 -

Bu sebeple cemiyeti düşününce fikirlerle hislere ve nizamlarabakmak muhakkak lüzumludur. İste Hazreti Peygamber Medineyegeldiği vakit oradaki cemaatin iç yüzünü anlamak için ona bu

zaviyeden bakmak zaruridir.Medinede o vakit üç cemaat vardı ; birincisi Muhacirlerve

Ensard ı r ki bunlar ekseriyeti teşkil ediyordu, ikincisi: Evs veHazreclilerden Müslüman olmayan putperestlerdir ki Medine halkı içinde azı nlı k idiler. Üçüncüsü Yahudiler ki dört kı s ı mdı rlar. Biri:Medine'nin içinde, diğer üç kı sm ı haricinde idiler. İçinde olanlarKinka oğullar ı , haricindekiler ise Nefir oğullariyle Hayber Yahudileri

ve Kurayza oğullar ı dı r. Yahudiler: Müslümanlı ktan evvel Medinehalkı ndan ayr ı bir topluluk olduklar ı ndan düşünüşleri de, duygular ı da, hayatlar ı nı "tanzim ettikleri hususlar da başkadı r. Bunun içinYahudiler Medinenin içerisinde ve yakı nı nda bulunmakla beraber,Medine cemaatinden bir parça say ı lamazlar. Putperestler ise azsay ı da idiler, Medineyi süpürüp götüren islâmlı k rüzgârlar ı putperestleri darma dağı nı k ettiğinden onlar ı n da İslâmlı ğa

sar ı

lmalar ı

ve islâmlı

k düşünüş ve hisleriyle, Müslüman nizamı

nabaş eğmeleri zarurî idi. Muhacirlere ve ensara gelince: Bunlar ı müslümanlı k inancı bir araya getirmiş ve onlar ı birleştirmiştir.Bunlar ı n fikir ve hisleri aynı olduğundan alâkalan a şikârdı . Buyüzden Hazreti Peygamber bunlar ı n aralar ı ndaki alâkalar ı İslâmiyetin iman temeli üzerine kurmuştur. Kendilerini Allah yolundaalı ş verişlerinde ve mallar ı nda ve bütün işlerinde elle tutulacak, asar ı belli bir kardeşlik ile ikişer ikişer kardeşliğe davet etmiştir. Bunauyarak kendileri ile Ebu Talib oğlu Ali ile kardeş, Amcası Hamza veazatlı s ı Zeyid de iki kardeş. Ebubekir ile Harca oğlu Zeyid de ikikardeş oldular. Muhacirlerle ensar ı birbirleriyle kardeş yaparakHattab oğlu Ömer ve Hazredi Malik oğlu Atban iki kardeş ve

Abdullah oğlu Talha ile El'ensarî Ebu Eyyub da iki kardeş oldular.Bu kardeşlik geçim işlerinde tesirini göstererek ensar Muhacirkardeşlerine bu kardeşliğin kuvvetini ve hakikatini arttı rancömertliklerde bulundular. Birbirlerine mallar, geçinecekşeyler



- 43 -

verdiler ve onlar ı dünyalı klar ı na ortak ettiler. Tacirler tüccarlı ğa,çiftçiler ziraate ve herkes kendi geçim yolunda çalı şmağa koyuldular.Bu cümleden Avf oğlu Abdurrahman tereyağı ve peynir satmağa

başlamı

ş ve diğer bir çoğu Abdurrahman'ı

n yaptı

ğı

nı

yaparakticaretlerinden zengin olmuşlardı r. Çünkü ticaret işlerinde bilgi sahibiidiler, içlerinde Ebubekir ve Ömer ve Ebu Talib oğlu Alî vesaireler!bulunup alı ş verişle uğraşmayan kimselerin aileleri ise kendilerineensar ı n bağı şladı klar ı topraklarda çiftçilik yaptı lar. HazretiPeygamber demiştir ki: Toprağı olan kimse, onu ya eksin, yahutkardeşine versin. Bu suretle cümlesi hayatlar ı nı kazanacak halegeldiler. Bunlardan başka Medine'de küçük bir cemaat daha vardı rki onlar ı n mallar ı , çalı şacak işleri ve oturacak yerleri yoktu. Bunlarfakir ve düşküm kimselerdi. Ne muhacirlerden, ne de ensardan idiler.Bunlar Medineye gelip Müslüman olmuş Araplardı . Hazreti Peygam-ber bunlarla alâkalanmı ş ve mescidin Suffa denilen tavanlı kı sm ı nı onlara tahsis etmişti. Onlar oraya sı ğı nı r ve orada gecelerlerdi.Bunun için bunlara Suffalı lar denilmiştir. Bunlara Müslümanmuhacirlerle ensardan kazançlar ı iyi olanlar geçinecek teminetmişlerdir. Bu suretle Hazreti Peygamber tekmil Müslümanlar ı değişmez temeller ve aralar ı nda sa ğlam alâkalara dayanan biresasa ba ğlamı ştı r. Resulü Ekrem bu şekilde Medine cemaatinisağlam bir temel üzerine kurarak bu cemaatle kâfirler ve yahudilerle,münaf ı klar ı n kar ş ı s ı na ç ı kmı ştı r. Hazreti Peygamber bu cemaate vebu birliğe içten güvenmiştir. Kâfirler Müslüman hükümranlı ğı na ba ş eğdikten sonra kaynamı ş gitmişlerdir. Bunun için bunlar İslâmcemiyetinin inkişaf ı nda müessir olmam ı ştı r, Yahudiler iseMüslümanlı ktan önce ayr ı bir cemaat idi. İslâmiyetten sonra onlar ı ntopluluklar ı yla Müslümanlar arası ndaki ayr ı lı k artmı ştı r. Bundandolayı Yahudilerle Müslümanlar arası ndaki alâkalar ı n muayyen biresasa ba ğlanmas ı lüzumlu görülmüştür. Bu sebeple Hazreti Pey-gamber yahudilere kar ş ı Müslümanlar ı n vaziyetini ve onlarlaMüslümanlar arası ndaki münasebetlerin hudutlar ı nı tayin etmiştir.

Nitekim Hazreti Peygamber muhacirlerle ensar ı aralarina alarak



- 44 -

yazdı ğı bir yazı da yahudileri işaret ederek onlara kar ş ı baz ı şartlarileri sürmüştür ki; bu yazı , Müslümanlar ı n yekdiğeriyle vekendilerine iltihak edenlerle münasebetlerini tayin ettikten sonra

Yahudi kabilelerinin Müslümanlarla olan münasebetlerininhudutlar ı nı gösteren bir kanun olmuştur. Bu yazı ; «KureyşlileriMedinelilerden Müslüman olan müminlerle onlara uyup iltihakedenler ve kendileriyle savaşanlar aras ı nda olmak üzere HazretiMuhammedin yazı s ı dı r ki bunda «Müminler diğer cemaatlerdenayr ı olarak tek bir cemaattir» sözleriyle başlamı ştı r. Sonra buyazı da Müslümanlar ı n kendi aralar ı ndaki münasebetleri üzerindedurulup ve lüzumlu vaziyet izah edilirken arada yahudilerin sözügelişi güzel geçiyor: «Kâfir öldüren Müslümanı , Müslümanöldüremez, bir Müslüman aleyhine kâfire yardı m etmez, Allah içinverilen ahdüpeyman aynı olup bir tek Müslümanı n bile Müslümanolmayan bir veya fazla insanlara vereceği teminat bütünMüslümanlarca verilmiş gibi muteber tutulur. Müslümanlar,Müslüman olmayanlara kar ş ı birbirlerinin yakı nlar ı ve dostlar ı dı r.Yahudilerden bize tâbi olanlar için kendilerini koruma ve eşitlik hakkı tan ı nmı ş olup onlara haksı zlı k edilmez ve onlara kar ş ı Müslümanlaryardı mlaşmaz. Müslümanlar ı n bar ı şlar ı bir bar ı ş olmakla Allahyolunda girişilen savaşta müsavi ve adaletli olmadı kça bir müslümandiğer bir müslümandan ayr ı bar ı şmaz» denilmektedir. Peygamberinbu ifadesindeki yahudiler, komşu yahudi kabileleri demek değildir.Belki İslâm devletine tâbi olmak istiyenlerdir. Onlara Müslümanlarlaalı ş verişte koruma ve eşitlik verilir. Çünkü gayri müslim tab'a olurlar.O yazı nı n şümulü altı na giren Yahudiler, yazı nı n son kı sm ı ndakabilelerinin isimleriyle ve Müslümanlar ı n münasebetleri sözlerindensonra zikredilmiştir ki Avf oğullan ve Neccar oğullar ı nı ve diğerlerinigöstermiş ve islam devletiyle münasebetlerini lüzumu derecesindetahdit etmiştir. Yazı daki ifadelerde, yahudilerle Müslümanlararas ı ndaki alâkalar ı n islâmlı k hükümlerine müracaat edilerek onukabul etmeleri ve onlar ı n Müslümanlı k hükümranlı ğı na itaat etmeleri

ve İslâm devleti icaplar ı nı n gerektirdiği işlerle yahudilerin kendilerini



- 45 -

bağlı tutmalar ı esaslar ı üzerine konulduğunu apaç ı k gösterenhükümler vardı r. Ezcümle bu yazı da bunlar ı gösteren bir takı maç ı klamalar da vardı r ki onlardan:

1 — Yahudilerin iş adamlar ı

kendileri gibi olup bunlardanherhangi biri Hazreti Muhammed'in müsaadesi olmaksı zı n hariceçı kamaz.

2 — Medine dahili, bu yazı daki Yahudilerce haram: (mânâs ı aşağı daki açı klamadan anlaş ı lacaktı r.)

3 — Bu yazı nı n gösterdiği halk arası nda zarar verece ğindenkorkulan bir hâdise ve çatı şmanı n ortadan kaldı r ı lması Allaha veResulü Muhammed'e aittir.

4 — Kureyşliler olsun, yardaklar ı olsun himaye edilmiyeceklir.

İşte böylece Resulü Ekrem'in bu yazı s ı Medineye komşuolan yahudilerin vaziyetini göstererek Peygamberin, yeni devltinmüsaadesi olmaks ı zı n yahudilerin Medineden çı kmayacaklar ı nı ,bir savaş veya sava şa yardı mda Medinenin itibar ı nı bozmamalar ı nı ve Kureyşlilerle yardaklar ı na zahir olmalar ı nı n yasak olduğunu vearalar ı nda ç ı kabilecek ihtilâflara, uygunsuzluklara yazı dagösterildiği üzere Resulü Ekrem bakacak ve hükmü o verecektirdiyor.

Bu yazı daki uyuşmalar aras ı nda sözü geçen Avf oğullar ı Naccar oğullar ı ve Haris oğullar ı ve Sâide oğullar ı ve Evs oğullar ı veSa'lebe o ğullar ı yahudileri kabul ederek imzalamı şlardı r.Yahudilerden Beni Kurayza ve Beni Nazîr ve Kı nka oğullar ı buyazı yı imzalamamı şlar ise de az zaman sonra bunu ve bunun gibidiğer yazı lar ı imzalayarak onlar da gösterilen aynı uyuşmalara itaatetmişlerdir.

Bu mukavelenin imzasiyle Resulü Ekrem yeni doğan îslâmdevletinin işlerini değişmez temeller üzerine istinat ettirdiği gibi, budevlete komşu yahudi kabileleri arası ndaki münasebetleri de İslâmesaslar ı na baş eğen aç ı k esaslara istinat ettirmiştir. Böylece Hazreti

Peygamberin vicdanı , îslâm cemiyetinin kurulduğuna komşular ı olan





- 47 -

atlı nı n baş ı nda Ebu Vakkas o ğlu Sa'dı Mekkeye doğru gönderdi isede yine savaşs ı z döndüler. Böylece, sevkedilen çetelerle Medinedesava ş havalar ı esme ğe ba şladı ğı gibi, kendilerinde de korku yaratan

Kureyşliler, bu çeteler görülmeden evvel akı

llar ı

na esendüşüncelerle Hazreti Peygambere sayg ı göstermeğe ba şlamı şlardı r.Daha sonra Resulü Ekrem bu kadarla da kalmayarak sava şa bizzatkendileri çı kmı ştı r. Öyle ki Medineye hicret edeli on iki ay oluncakendisi de çı karak yerine İbade oğlu Sa'dı vekil bı raktı veKureyşlilerle Damra oğullar ı kabilesine rastlamak üzere Veddan kö-yüne var ı ncaya kadar Ebu Ah'a gitmiştir. Fakat Kureyşlilere tesadüfetmemiş, Damra oğullar ı kabilesi kendisiyle anlaşma yapmı ştı r.Bundan bir ay sonra Halef oğlu Ümmiye'nin kumanda ettiği yüzkişinin baş ı nda Buvat denilen mahalle gitti ise de ana yoldan başkatarafa sapan bu kafileye rastlayamam ı ştı r. Buradan dönüşten üç aysonra Medinede yerine Abdül Esed oğlu Ebu Selme'yi vekilbı rakarak Müslümanlardan iki yüz kişiden fazla muharip ile çı ktı .

Yenbu'da Aşire menziline vararak orada muhaceretin ikinciyı lı nı , birinci Cemazî ayı nı n tamam ı nı ve ikinci Cemazî ayı n dan dabirkaç gece geçirdikten sonra Ebu Süfyanı n kervanı nı n geçmesinibeklemiş ise de tesadüf edememi ştir. Fakat bu yolculukta Medlicoğullan kabilesi ve bu kabilenin andlaşmı ş bulunduğu Damraoğullar ı ile dostluk mukavelesi yapmı ştı r. Medineye avdetleriüzerinden on gün geçmiş iken Cabir Elfehri oğlu Kerez —kiMekkeliler ve Kureyşlilerle iyi geçinen biridir— Medinenin deve vekoyunlar ı na bask ı n yapmı ş olduğundan, Hazreti Peygamber, yerineHarise oğlu Zeydi vekil bı rakarak Kerzi aramak üzere Medinedençı kmı ş ve Bedir cihetinde olan ve Selvan adı verilen vadiyevar ı ncaya kadar yoluna devam etmiş ve Kerze yetişememiştir. Buhâdise Birinci Bedirdir.

Böylece Resulü Ekrem Arap yar ı madas ı nda Kureyşlileremeydan okuyarak ve akı nlar yaparak ordulariyle dolaşmağa ba şladı .

Her nekadar Peygamber bu ak ı nlarda bir savaş yapmamı ş ise de,



- 48 -

büyük savaşlara haz ı rlı k olacak azim neticeler elde etmiştir. Zira buakı nlarla düşmana kar ş ı çı kacak orduyu hazı rlamı ş oldu. Bu akı nlarMüslümanlar ı harbe haz ı r bir hale getirdi ve böylece Yahudilerle

münaf ı

klar ı

Müslümanlarla uğraşmaktan men edecek korkuyu verdi.Meydan okumalarla Kureyşlilerin burunlar ı nı kı rdı . DüşmanlarMüslümanlara saygı gösterdi. Kureyşlilerin Şam'a heryolculuklar ı nda Damra oğullan ve Medic oğullar ı kabileleri gibiKı zı ldeniz ile Medine arası nda bulunan kabilelerle uzlaşma veanlaşmalar yaparak yollar ı nı tuttu.

* * *

SSSAAAVVVAAAŞŞŞ IIINNN BBBAAAŞŞŞLLLAAAMMMAAASSSIII Resulü Ekrem Medinede yerleşerek Müslümanlı ğı tamime

başladı ğı gibi, Allah taraf ı ndan şer'i hükümler de inmeğe başladı .Böylece Müslümanlı ğı n saray ı nı ve İslam cemiyetinin binası nı ,İslâmî temeller ve nizamlar üzerine kurdu ve Müslümanlar ı birbirine

kardeş kı ldı . O vakit Müslümanlar, o dini kucaklayan ve hükümleriniruhunda taş ı yan bir cemiyet halinde yaşamağa ba şladı .Müslümanlar ı n adetleri ve itibarlar ı ve müdafaa kudretleri arttı .Putperestler, Yahudiler ve halk birer birer ve kitle halinde Müslümanolmağa ba şladı lar. Hazreti Peygamber Medinede İslâmiyetinkökleştiğine ve davet işinin emniyet altı na girdiğine kanaatgetirdikten sonra, Medinenin haricinde ve bütün Arap

yar ı madas ı nda onun neşir ve tamimini düşündü. Fakat Kureyşliîerindaima çetin bir mâni gibi kar ş ı duracaklar ı nı göz önüne ald ı . Onlar ı nbu mümanaat ı delilli ve ispatlı daven vazifesine engel olacaktı .Hazreti Peygamber bunu bildiği için bu canlı maniin bertarafedilmesi için, maddî bir kuvvetinşiddetle lüzumuna kani oldu. Hernekadar Mekkede bulunduklar ı zaman bu maniin kaldı r ı lması içinkâfi derece kuvvetli birİslâm varlı ğı bulunmadı ğı ndan onu asamaz

ve yok edemezdi. Bu defa îslâm Devletini kurmuş bulunduğundan,bu kuvvetin müsaadesi nisbetinde o manileri yok etmeğe



- 49 -

çalı şabilirdi. Bunun için artı k bu kuvvetleri ve mücadele ruhunuhaz ı rlamak ve davet içinde yeni bir siyaset takip etmek lâzı mdi. Busiyasetin sebep ve icaplar ı da kendini göstermiş oldu.

Hazreti Peygamber Kureyşlilere sataşarak kuvvetini göstermekiçin bazen bizzat iştirak etmiyerek esbabı nı göndermiş, bazen debizzat kendileri baş ı nda bulunduklar ı çetelerle sava ş hareketleriyapmı ştı . Bu çetelerin sonuncusu Bedir harbine ön ayak olmuş bulunan Cahş oğlu Abdullah'ı n çetesi idi. Resulü Ekrem Hicretinikinci yı lı ve Receb ay ı nda muhacirlerden bir cemaat ile Abdullah'ı gönderirken ona bir yazı vermiş ve bu yaz ı yı yolculuk üzerinden ikigün geçmeden aç ı p okumamas ı nı ve müddeti gelince okuyup emiredilen işe gitmesini ve arkadaşlar ı ndan kimseyi zorlamaması nı tenbih etmiştir. Abdullah hareketinden iki gün sonra yazı yı aç ı nca şucümleleri okumuştur: “Bu yaz ı yı okuyunca, Mekke ile Taifaras ı ndaki Kahle mevkiinde konaklay ı p oradan Kurey ş lileritarassut et ve haberlerini bize gönder.” Abdullah keyfiyetiarkadaşlar ı na bildirmiş ve kimseyi zorlamayacağı nı ilâve etmiş olduğundan arkada şlariyle birlikte Nahleye vardı lar, oradakonakladı lar. Bu .arkadaşlar ı ndan yalnı z Ebu Vakkas Elzüheri oğluSa'd ile Gavvan oğlu Atebe'nin develeri yolu şaş ı rmı ştı . Bunlar ı aramak üzere giden iki kişiyi Kureyşliler esir etmiş olduğundan Ab-dullah Nahlede kalarak Kureyşlileri gözetlemeğe koyulmuştu. Buarada Kureyşlilerin ticaret için zahire götüren deve kervanı geçiyordu. Haram aylar ı ndan olan Receb'in sonunda idi. Abdullahve arkadaşlar ı , onlara kar ş ı ne yapacaklar ı nı birbirine danı ştı lar. Bumesele hakk ı nda Peygamberin de bir emri yoktu. Bunlardan bazı lar ı şu mütalâayı ileri sürdüler:«Bu gece bunlara ili şmeyecek olursakharama girerek onunla sizden korunacaklar, e ğer bunlar ı öldürme ğe kalkarsan ı z, haram ay ı nda Öldürmü ş olaca ğ ı z...» Böylece Müslümanlar biraz tereddüde kapı ldı ktan sonra sava şmayı göze ald ı lar. Müslümanlardan biri kârvanı n reisi olan Hadrami oğluOmruya attı ğı bir okla öldürmüş ve Müslümanlar Kureyşliler den iki

kişiyi de esir ederek kervanı Medineye getirdiklerinde Peygamber



- 50 -

onlara: Ben size haram ay ı nda sava ş yapman ı zı söylemedim demiş ve iki esirle kervanı bir tarafta tutarak onlardan bir şey almakistememiştir.

Hazreti Peygamberin Kureyşlilerden haber alı p onlar ı gö-zetlemek için gönderdiği halde onlarla savaşarak ve onlardan biradam Öldüren ve esir alı p, mallar ı nı müsadere eden Abdullah'açetesinin yaptı ğı işler haram ayı nda yap ı lmı ş olduğundan îslâmiyetinbu işlere kar ş ı vaziyetinin ne olacağı nı düşündüğünden ötürü ikiesirle alı nan ganimeti kabul etmek istememiştir. Bu isler için Allah'ı nemrini ve gelecek âyetleri beklemiştir. Kureyşliler bundan istifadeederek Araplar aras ı nda Peygamber aleyhine propaganda yaparakher yerde: Muhammed ve eshab ı haram ay ı nı hiçe sayarak kandökmüşler, mal almı şlar ve insanlar ı esir etmişlerdir diye bağı r ı pdurmuşlardı r. Bu yüzden dolayı Mekkede Kureyşlilerle Müslümanlararas ı nda çekişmeler olmuş Müslümanlarla Peygamberlerine üstüste tecavüz edilmiştir. Mekke Müslümanlar ı ; din kardeşlerimiz bunuharan ı ayı olan Receb ay ı nda değil, Şaban ay ı nda yapt ı lar diyemukabele etmişlerse de buna ehemmiyet veren olmam ı ştı r. Bupropagandaya yahudiler de kat ı larak Çalı ş oğlu Abdullahı n yaptı ğı nı kötülemeğe kalkmı şlardı r. Müslümanlar; aleyhlerine yapı lan bupropagandadan çok müteessir olmu şlardı r. Hazreti Peygambersusuyor, vahye intizar ediyor, bu iş için Allah'ı n emrini bekliyordu. Os ı rada su âyet nazil oldu: Bakara sûresi (194) :

«Haram ay ı , haram ay ı na bedeldir, Hürmetler kar ş ı lı klı d ı r.Onun için kim sizin üzerinize sald ı r ı rsa siz de, t ı pkı onlar ı n üs-tünüze sald ı rd ı klar ı gibi, ona sald ı r ı n. Allahtan korkun ve bilinki şüphesiz Allah takvaa sahibiyle beraberdir.»

Bu âyet üzerine Müslümanlar ı n teessürleri zail olmuştur. Ovakit Hazreti Peygamber iki esirle kervana el koymuştur. Buâyetlerde Kureyşlilerin propagandalar ı nı çürütecek kar ş ı lı klar vardı r:Kur'anı Kerim; haram ayı nda çengin büyük günah olduğunu,

Kureyşlilerin suallerine cevap olarak bildiriyor. Fakat Mekkeye





- 52 -

îslâm medeniyeti başkalariyle kabil-i kı yas de ğildir, islâm hayatı nı nesaslar ı şunlardı r : Yaşamas ı na istikamet veren İslâm imanı .Yaşayı ş ı nda ve sarf ettiği gayretlerde Allahı n emirleri ve nehiyleri,

yâni helâller ve haramlar... Üçüncüsü de müslüman olarak Cenabı

Hakkı n r ı zas ı nı ve hoşnutluğunu kazanmak, yâni devamlı ruh vekafa huzurudur. Bütün bu hususlar ı temin etmek ve müslümanlı ğı nemrettiği bu icaplar ı yerine getirmek için bir devletleri ve kudretleriolmak gerektir.

Müslümanlar Medineye hicretten sonra bu esaslar dahilindehayat sürmeğe ba şladı lar ki, onun da temeli iman esaslar ı nadayan ı r. Bidayet hicrette, alı ş verişler, ticaret ve cezalar hakkı ndakihükümlerle, Allaha kar ş ı kulluk vazifemiz hakkı nda henüz inmemiş olan âyetler inmeğe ba şladı ki bunlardan zekât denilen mal vergisiile oruç hicretin ikinci yı lı nda farz kı lı nmı ştı r. Ezan da okunma ğabaşlamı ştı r. Medine halkı kendilerini namaza çağı ran ulvî seslerigünün beş vaktinde işitmeğe ba şlamı şlardı r. Ezan, güzel ve taze birsesle, lâtif bir okunuşla dane dane Bilâl Habeşi taraf ı ndan okunarakrüzgâr dalgalan bu ilâhî daveti her tarafa götürüyor, müslümanlaribâdete koşuyorlardı . Hazreti Peygamberin Medinede yerleşmesiüzerinden henüz on yedi ay geçmişken Kı ble, Allanı n emriyle Kudüscihetinden Kâbeye çevrilmiştir. Böylece ibâdet, yiyecek, ahlâk veticaret hakkı nda âyetler arka arkaya inmeğe başladı , içki ve domuzeti yasaklar ı ile Allahı n hukukuna ait hükümler, ağı r günahlar, alı msat ı ma müteallik hükümlerle tefecilik ve faizcilik memnuiyeti ve sairâyetler nüzul etti. Artı k hüküm âyetleri birbirini takip ederek iniyor,yaşayı ş pürüzlerini düzeltiyordu. Hazreti Peygamber bu âyetleriuzun uzun anlatı yor, izah ediyor ve bunlarla halkı n islerini tedvirediyor ve bu mesainin iyi neticeler vermesine gayret sariediyor,dâvalar ı hallediyordu. Bu vazifeleri gerek konuşurken ifadeleriyle vegerekse fiilleriyle ve gerekse gördüğü işlere susmasiyle ifadeediyordu. Çünkü Peygamberin sözü ve sükûtu hep kanundur. Zira o,

bütün bunlar ı keyfî ve gelişi güzel yapmı yordu. Her söylediği söz,



- 53 -

kendisine hak taraf ı ndan bildirilmekte idi. Böylece Medinede hayatistikametini almı ş gibi idi. Bu suretle islâmlı k görüş ve duygular ı venizamı nı n tatbik edildiği bir cemiyet kurulmuştur. Hazreti Peygamber

İslâmiyetin bu dereceye yükseldiğine memnun oldu ve müslümanlarda dinlerine ı s ı narak herhangi bir fenalı k ve kargaşalı ktankorkmadan farzlar ı nı toplu veyahut münferit bir surette ifayakoyulduklar ı gibi işlerini Allahı n emirlerine göre yapı yor,bilmediklerini Resul Ekremden Öğreniyorlardı . Büyük küçük her iş ancak ilâhî kanunlara göre icra ediliyor ve bütün memnu olan fiiller-den sak ı nı yorlar ve ruhlar ı nda bir saadet ve huzur hissediyorlard ı .Müslümanlar ı n çoğu, Cenab ı Hakkı n emirlerini öğrenmek veâyetlerini ezberlemek ve Kur'an öğrenmek ve bizzat Cenab ı Peygamberden yetiştirilmek için kendisinden ayr ı lmı yorlardı .Böylece müslümanlı k yayı lı yor, artı yor, kuvvet ve kudretleri tezayütediyordu.

* * *

Y Y YAAAHHHUUUDDDİİİLLLEEERRRLLLEEE VVVEEE HHHLLLRRRİİİSSSTTT Î Î Î Y Y YAAANNNLLLAAARRRLLLAAA MMMÜÜÜCCCAAADDDEEELLLEEE Müslüman olmayanlar; müslümanlar ı n iktisap ettiği kudreti ve

bu sayede islâml ı k yolunda yapı lan fedakârlı klar ı ve gece gündüztan ı madan bu mukaddes yolda sarfedilen mesai ve bu mesainin ruhve gönüllerden kopup gelen canlı lı ğı nı görüyorlardı . Bu müslümangönüller, o gün dînlerinin yüksek sesle ilân edildiğini ve hükmününyürüdüğünü görerek saadet içinde ya ş ı yorlardı . Bundan müslüman

düşmanlar ı müteessir ve mükedder oldular. Bilhassa komşular ı Yahudilerde bunun alâmetleri görüldü. Yahudiler korkmağabaşlayarak yeniden Muhammed'e ve esbab ı na kar ş ı Medinelilerinmerbutiyetlerini ve müslümanlı ğa bütün gönüllerinin r ı zasiyle intisaparzusunun artt ı ğı nı görerek düşünmeğe başladı lar. BazenYahudilerin de müslüman olmağa şitap etmeleri onlar ı fazla kı zdı ra-rak müslümanlı ğı n kendi cemiyetlerini istilâ etmesinden

endişelendiler. Bu sebeple müslümanlı

ğa, imanı

na ve İslâmhükümlerine tecavüze başladı lar. Müslümanlarla Yahudiler arası nda,



- 54 -

vaktiyle Mekke'de müslümanlarla kâfirler arası nda olanmücadelerden daha büyük bir çekişme başladı . Evvelâ fikir müca-delesinde her türlü hile ve iki yüzlülük ve geçmiş peygamberlere ait

malûmat Yahudilerin elinde bir silâhdı

. Bununla Peygamberinşahs ı na ve asaletine ve muhacirin ile ensara tecavüz ediyorlardı .Aralar ı nda gizlice anla şarak yalan yere müslüman olduklar ı n ı gösteren hahamlardan baz ı lar ı , müslümanlar ı n aras ı nasokulduklar ı vakit son derece dindar gözüküyorlard ı . Bunlar birzaman sonra fikirleri te şviş etmek için bir tak ı m şüphe vetereddütler uydurup ortaya at ı yor ve müslümanlar ı n imanlar ı n ı sarsmak için Peygambere bir sürü sualler soruyorlard ı . Buuydurma ve maksatl ı suallerle müslümanlan birbirinedüşürmek için Evs ve Harzec'lilerden sahte müslüman olanlarda Yahudilere iltihak ettiler. Yahudilerle müslümanlar arası ndakimücadele bir aralı k aralar ı ndaki anlaşmalara rağmen yumrukkavgas ı na kadar gitmiştir. Yahudilerin inatlar ı nı ve mücadeledekiı srarlar ı nı anlatmak için bir misal verelim : Güzel huylu ve ağı r başlı ve halim bir zat olan Ebubekir bile bu huylardan sı yr ı larak şiddetesürükledikleri söylemek kâfidir. Rivayet edildiğine göre HazretiEbubekir Fenhas adl ı bir Yahudi ile konuşurken ona müslümanolması nı teklif etmiştir. Fenhas buna cevaben : «Ey Ebubekir!Allaha kasem ederim ki; biz ona de ğil, o bize muhtaçt ı r. O bizeyalvar ı r, biz ona yalvarmay ı z. Biz ona lâz ı m olmasa idik,Peygamberiniz oldu ğu iddias ı nda bulunan adam ı n ı zı n söyledi ğigibi mallar ı mı zı bizden ödünç istemezdi. Size faizi yasakederken bize veriyor. Varl ı klı olsa idi bize vermezdi.» Gibisaçmalar savurdu ki Kur'anda Cenab ı Hakkı n «Allaha güzel ödünçkim verir ki Allah ona kat kat ödeyecektir.» Buyurduğu âyete diluzatmak istemiştir. Ebubekir bu küstah cevaba, sabr ı tükenmiş birhâlde hiddetlenerek Yahudinin suratı na şiddetli bir tokat indirdi veşöyle dedi:

«Ey Allahı n dü şman ı ! Aramı zda bir anla şma olmasayd ı se-

nin boynunu vururdum.» Böylece müslümanlarla Yahudiler



- 55 -

aras ı ndaki mücadele müteaddit devreler ve safhalar geçirerekşiddetlendi. O sı rada Medine'ye aralar ı nda altmı ş süvari bulunanNecran Hı ristiyanlar ı ndan bir hey'et geldi. Bu hey'et ihtimal ki;

müsîümanlarla Yahudiler arası

ndaki ayr ı

lı

ğı

ve uyuşmazlı

ğı

öğrenerek bu gerginliği arttı rmak ümidiyle Medine'ye gelmiş vebundan istifade ederek iki din arası ndaki husumeti teşdit ve bundanHı ristiyanlı k lehine istifade etmek ve yeni dîni ortadan kaldı rmakistemiştir. Bu hey'et, Hazreti Peygamberle ve Yahudilerlegörüşmüştür. Peygamber gerek bunlara, gerekse Yahudilere incil veTevratı n sahibi iki millet diye baktı ğı ndan hepsini İslama davet etmiş ve Kur'an-ı Kerimden şu âyet-i celileyi okumuştur : «Ey kitapehilleri! Bizimle sizin aran ı zda mü ş terek olan bir nokta vard ı r kio da Allah ı n birliğini kabul edip ona ş irk koşmayal ı m.Baz ı lar ı mı z, Allahtan gayri hahamlar ve papazlar ı n ı zı Tanr ı ittihaz etmesinler, e ğer buna yana şmazlarsa şahit olunuz kî bizmüslüman ı z deyiniz» mealindeki âyet-i kerimeyi okur... YahudilerleHı ristiyanlar Peygamberlerden kimlere inandı ğı nı kendisindensorarlardı :

«Allaha ve bize inen kitaba ve ibrahim veİsmail ve İshak veYakub'a ve İsrail oğullar ı na inen kitap ile âyetlere ve Musa ve İsaPeygamberlere Rablarmdan verilen kitaplara inandı k. BuPeygamberlerin herhangi birini diğerinden farklı tutmayı z ve Allahakar ş ı bir müslümamz.» yolundaki âyeti de okuyunca söyleyecekbirgey bulamazlardı . Kar ş ı laştı klar ı sağlam delil, isbat kuvvetikendilerini susturur, hakikat tezahür eder fakat yine müslürnanolmazlardı . Mevki düşkünlüğü kendilerini bu nimetten mahrumederdi. Hattâ içlerinden bazı lar ı bunu itiraf bile etmişlerdir. Şunurivayet ederler: Necran heyetinden ve Hı ristiyanlar ı n âlimlerindenolan Ebu Harisa bir arkadaş ı na; Muhammedin doğru söylediğineinandı ğı nı bildirince, arkadaş ı da ona; bunu böyle bildikten sonrakendisine "tâbi olmaktan seni men eden nedir? diye sorunca, bu;Necranlı lar ı n bize yaptı klar ı iyilik sebebiledir, çünkü onlar bizeşeref

Verdiler, bizi mal sahibi ettiler ve bizi hoş tuttular demiş ve şunlar ı



- 56 -

ilâve etmiştir: Onlar bizden Muhammed'e muhalefet etmekten başkabir şey istemiyorlar, eğer biz bunu yapmazsak o zaman Necranl ı larbize verdiklerişeylerin hepsini geri alı rlar.

Bu düşünce bu tarz-ı

hareket onlar ı

n imansı

zlı

klar ı

ndan vebüyüklük taslamalar ı ndan ileri geliyordu. Bundan başka Resul-iEkrem, Hı ristiyanlara: «Sana bilgisi geldikten sonra seninleiddiaya kalkan olursa onlara de ki, o ğullar ı mı zı ve oğullar ı n ı zı ,kad ı nlar ı mı zı ve kad ı nlar ı n ı zı , bizleri ve sizleri davet edelim.Sonra Allaha yalvararak lânetle şelim ve Allah ı n lânetiniyalanc ı lar üzerine indirmesini ve rahmetini onlardan kesmesinidileyelim» âyetini okuyarak Hı ristiyanlar ı lânetleşmeye davet etti.Onlar birbirlerine danı şarak bunu kabul etmeyeceklerini ve kendisinikendi dini üzere bı raktı klar ı nı ve kendileri de dînlerinde kalarakavdet edeceklerini, bununla beraber uyuşmamı ş olduklar ı bir takı mmallar için aralar ı nda hakemlik etmek üzere birini göndermesiniPeygamberden istediler. Resul-i Ekrem de Cerrah oğlu EbuUbeydeyi onlarla birlikte gönderdi.

Artı k müslürnanlı k bir nur huzmesi gibi yayı lmağa ba şlamı ş,metinleşmiş kat'î delil ve isbatlarla sahte müslümanlar veYahudilerle Hı ristiyanlar ı n ileri sürdükleri nazariyatı n cümlesini yoketmiştir. Şimdi ortada sadece îslâmiyetin münakaşas ı kaldı . Bununlaberaber dönmelerle Yahudiler içlerindeki müslüman düşmanlı ğı nı gizlemekte devam etmişlerdir. Onlar ı n müslümanlara husumet vekinleri sürmüş gitmiştir. Şu kadar ki müslüman hükümranlı ğı Medine'de teessüs etmi ş ve cemiyet temelleşerek her şeye üstüngelmiştir. Müslüman çetelerinin ardı ardı na sava şa gönderilmeleri veonlar ı n gösterdikleri kuvvet ve kudret malûl ruhlar ı n susturulmas ı ndabüyük âmil olmuştur. Allahı n iradesi galebe çalm ı ş Medine veetraf ı nda bulunan müslüman düşmanlar ı susmaya ve müslümanhükümranlı ğı na baş eğmeğe mecbur kalmı şlardı r.

* * *



- 57 -

BBBEEEDDDİİİRRR GGGAAAZZZAAASSSIII Hicretin ikinci yı lı ... Hazreti Peygamber o senenin Ramazan

ayı nı n sekizinci gecesi eshabiyle birlikte Medine'den çı kti. Halka

namaz k ı ldı rmak ve Medinenin işlerine bakmak için ÜmmüMektumun oğlu Omruyu vekil bı raktı . Üçyüz beş kişi idiler.Beraberlerinde yetmiş de deve vard ı . Bunlar nöbetle biniyorlardı .Bunlar Ebu Süfyan'ı n baş ı nda bulunduğu kervanı aramağaçı kmı şlardı . Kervan hakkı nda malûmat almak için epey çalı ştı lar.Defran deresine kadar gelip konakladı lar. Orada iken, Kureyşlilerinkervanlar ı nı muhafaza için Mekkeden çı ktı klar ı haberi gelince işin

rengi değişmiş oldu. Şimdi mes'ele Ebu Süfyan'ı

n kervanı

değil,Kureyşlilerle kar ş ı kar ş ı ya gelmekti. Peygamberimiz Kureyşlilerinvaziyetleri hakkı nda elde ettiği malûmatı müslümanlara bildirerekonlarla müşavere etti. Ebubekir ve Ömer görüşlerini söylediler.Bunlardan sonra Mikdat oğlu Ömrü: «Ey Allahı n Resulü! Allahsana hangi yolu gösterirse o istikamete yürü. israil o ğullar ı n ı nMusaya: git, sen ve Salibin dü şmanla bo ğuşunuz, biz buradaoturup bekleriz, dedikleri gibi diyemeyiz. Biz; senin veRabbimizin arzular ı na göre hareket ederiz» dedi. Müslümanlarsustular.

Peygamber Akabe andlaşmas ı nda bulunanlar ı kasdederekşöyle buyurdu: «Bana görüşlerinizi söyleyiniz» dedi. Ensar; buhitabı n kendilerine olduğunu sezince bayraktarlar ı olan Maaz oğluSaad yüzünü Hazreti Peygambere dönerek: Bize hitap ediyorsunsan ı r ı m, Ey Allahı n Resulü! Sana inand ı k. Her ne söyledinse doğrubulduk. Deruhte ettiğin vazifenin hakikat olduğunu gördük ve bununüzerine seni dinleyip itaat edeceğimize and içtik, biz doğru yolundaseninle beraberiz. Seni Peygamber gönderen Allaha kasem ederizki, şu denize at ı lmamı zı ister isen biz de seninle birlikte atı lı r ı z ve bizyekdiğerimizden ayr ı lmayı z. Yar ı n düşmanlar ı mı zı n bizimlekar ş ı laşmak istediğini bilmiyor değiliz. Biz cenklerde sabı rlı vesözümüzün eriyiz. Belki Cenabı Hak bizim yüzümüzden gözlerini

aydı nlatacak mertlikler göstereceğiz. Allahtan hayı rlı temennilerle



- 58 -

bizi istediğin istikamete götür, yürü.» dedi. Saad sözlerini bitirir bitir-mez Hazreti Peygamberin mübarek yüzü meserretten nur saçarakdemiştir ki : «Yürüyünüz, size müjdeler olsun, Cenabı Hak bana iki

kı

sı

mdan birinin bizim olacağı

na söz verdi ve Allahı

n izniyle sankişimdiden düşmanlar ı n maktül düştükleri yerleri görüyor gibiyim.»

Hep birlikte yürüyerek Bedir mevkiine yaklaştı klar ı nda Kureyş kervanlar ı nı n kendilerine yakı n olduğunu gördüler. Peygamber, EbuTalib oğlu Ali'yi ve Avam oğlu Zübeyri ve Ebu Vakkas oğlu Saad' ı keşif maksadiyle Bedir suyu mahalline gönderdi. Bunlardönüşlerinde beraberlerinde iki genç getirdiler. BunlardanKureyşlilerin sayı lar ı nı n dokuzyüz ile bin kişi aras ı nda olduklar ı nı vebunlar ı n Peygamberi geri döndürmek için reisleri ile birlikte yolaçı ktı klar ı nı öğrendiler. Böylece adetçe kendilerinden üç misli fazlaolan bu kuvvetle muharebenin pek şiddetli olacağı anlaş ı lı yordu.Peygamber müslümanlara: Mekkenin kendilerine reva gördüğühaks ı zlı klar ı hat ı rlatarak, şiddetli bir mücadeleye hazı r olmalar ı nı hat ı rlatmı ştı r. Müslümanlar, düşmana kar ş ı sebat etme ğe sözvererek Bedir suyu kenar ı nda mevzi aldı lar. Evvelâ bir havuzkazarak içine su doldurdular. Düşmanlar ı nı susuz b ı rakmak içinoradaki kuyular ı kapad ı lar. Peygamber için çad ı r kurdular.

Kureyşliler gelince, onlar da müslümanlarla harp etmek içinmevzilerini tutmuşlardı r. Bundan sonra Mahzumlu Abdülesed oğluElesved Kureyşlilerin saflar ı aras ı ndan müslümanlar ı n üzerlerinesald ı rmı ş, su havuzunu y ı kmak istemişti. Buna kar ş ı çı kan

Abdülmuttalib oğlu Hamza çevik davranarak indirdiği bir kı lı nçdarbesiyle Elesvedin bacağı m koparmı ş, kanlar içinde sı rt üstü yereserilince, Hamza ikinci bir vuruşla onun isini bitirmiş, havuza elsürdürmemiştir. Bundan sonra cenk meydan ı na KureyşlilerdenRebia oğlu Atebe ve kardeşi Şibe ile oğlu Velid çı ktı lar.

Bunlara kar ş ı Abdülmuttalib oğlu Hamza ve Ebu Talib oğlu Ali

ve Haris oğlu Ubeyde çı ktı lar. Hamza Şibe'yi ve Ali de Velid'i bir



- 59 -

anda öldürdüler. Ondan sonra Ubeyde'nin yard ı mı na koştular.Bundan sonra esas mücadele ba şladı , her iki taraf cenge iştirak etti.Hicretin on ikinci yı lı ve Ramazan ay ı nı n on yedinci Cuma günü

sabah vakti iki taraf ı

n tekmil askerlerinin kar şı

kar şı

ya geldikleris ı rada Hazreti Peygamber müslümanlar ı n baş ı na geçerek onlar ı nsaflar ı nı düzeltiyor ve onlar ı harbe teşvik ediyordu. Bunun üzerinemüslümanlar, Peygamberin kendi aralar ı nda bulunduğunu vekendilerini teşci ve teşvik ettiğini görünce şevk ve gayretleri artaraktoz, duman bulutlan gibi yerlerinden f ı rlayarak Kureyşlileresald ı rdı lar. Kafalar gövdelerinden kopmağa başladı . Müslümanlar ı nimanlariyle kuvvetleri artarak«Birdir, bîrdir» diye bağı r ı yorlardi.Harb meydanı nı n ortas ı nda duran Resul-i Ekrem, iki avucunu dol-duran çak ı l taşlar ı nı «yüz karas ı » mânas ı ndaki remziyle düşmanüzerine at ı yor ve hücum ediniz, hücum ediniz ta ki, cenk meydanı müslümanlar ı n zaferiyle bitsin diyordu.

Nusrat ve zafer İslama teveccüh etmiş, Kureyşlilerden bir çoğukaçmı ş, kimisi esir edilmiş ve birçoğu öldürülmüştü. Bu zafer,müslümanlar için büyük bir kuvvet ve sağlam bir temel olmuş vemüminler böylece Medineye dönmüşlerdir.

KKKIIINNNKKKAAA OOOĞĞĞUUULLLLLLAAARRRIII KKKAAABBBİİİLLLEEESSSİİİNNNİİİNNN SSSÜÜÜRRRÜÜÜLLLMMMEEESSS İİİ Bedir gazas ı ndan daha evvel Yahudilerin infialleri başlamı ştı .

Müslümanlar Bedir harbini kazanı nca onlar ı n infial ve kinleri artmı ştı .

Müslümanlar ı n hakkı ndan nas ı l geleceklerini düşünmeğe ba şladı lar.Müslümanlar ı görünce birbirlerine kaş, gözle işaret ediyorlardı . Os ı rada müslümanlarla olan andaşmalar ı da bozdular. Bu yüzdenmüslümanlar hiddetlenerek onlarda bir yolsuzluk görünce onlar ı döğmeğe başladı lar. Yahudiler müslümanlar ı n bu şiddet vetehevvüründen korktular. Fakat duracaklar ı na kötülüklerini daha daarttı rdı lar. O suretle ki bir gün Yahudilerin çar ş ı lar ı na ziynet altunu

getiren bir müslüman kadı

nı

nı

n arkası

nda gizlenen bir Yahudi kar ı

sı

,müslümanı n eteğini iğnelemiş, kadı n ayağa kalkı nca mahrem yerleri



- 60 -

aç ı lmı ş olduğundan etraftan kendisine gülmüşler... Müslümankadı nı bu sinsi ve yahudice tecavüze kars ı feryat ettiğinden diğermüslüman kuyumcu Yahudinin üzerine hücum ederek onu telef

etmiştir. Yahudiler de bu müslümana saldı

rarak onu öldürmüşlerdir.Böylelikle müslümanlarla Yahudiler arası nda münazaa ç ı kı ncaHazreti Peygamber fenalı klardan vaz geçmelerini kendilerindenistemiş ise de Yahudiler bunu reddetmişlerdir. Bunun üzerine Resul-i Ekrem müslümanlarla Medineden çı karak Yahudilerin mensupolduklar ı Kinkaoğullar ı kabilesini muhasara altı na almı şlardı r.Hazreti peygamber eshabiyle istişareden sonra bu Yahudilerincümlesinin öldürülmesine karar vermiştir. Fakat o s ı rada hemmüslümanlarla, hem de Yahudilerle dost olup her iki taraflaahitnamesi olan Ebîoğlu Abdullah Hazreti Muhammed'eşu tekliftebulunmuştur: «Ya Muhammed! Kendileriyle ahitli bulunduğum insan-lara iyilik et!»... Bu teklif cevapsı z kalı nca Abdullah ricası nı tekraretmiş ve Peygamber o tarafa teveccüh edince: «Bunu yap, bunuyap» diye tekrar tekrar ricalarda bulunmuştur. Bunun üzerineResulallah bir eser-i merhamet ve şefkat olmak üzere Yahudilerinhayatlar ı nı bağı şlamı ş ve onlar ı Medineden Sam taraflar ı ndakiEzrea denilen mevkie gelinceye kadar şarka çekmişlerdir.

DDDAAAHHHİİİLLLİİİ KKKAAARRRIIIŞŞŞ IIIKKKLLLIIIKKKLLLAAARRRAAA SSSOOONNN VVVEEERRRİİİLLLMMMEEESSS İİİ Müslümanlarla Kureyşliler arası nda cereyan eden ilk Bedir

gazas ı nda zafer kat'î surette müminlere teveccüh edip küffarhezimeti kahkaharîyeye uğrayı nca Kureyşliler bundan son derecemüteessir ve manen peri şan olmuşlardı r. Bundan maadaMedinedeki Yahudiler fesat, iki yüzlülük ve hainliklerden ötürüsürgün edilip bazı lariyle sözleşmeler akdedildiğinden müslümanlar ı nkuvvetleri artmı ş, mevcudiyetleri rasanet kesbetmiştir. Kureyşlilerinise dahilî kar ı ş ı klı klar ı durmuyor ve Bedir gazası nı n ac ı s ı içlerinden

çı

kmı

yor, bunun öcünü almak için her türlü hazı

rlı

klara başlamı

ş bulunuyorlardı . Bundan Uhud cengi doğdu. Uhud gazas ı İslâm



- 61 -

tarihinde başlı baş ı na bir hususiyet taş ı r, bu ilk mağlûbiyetimizdir.Buna sebep olarak da ok at ı cı lar ı n verilen emir ve kumandaya aykı r ı hareket ettikleri gösterilebilir. Kureyşlilerin kazandı klar ı bu zafer, on-

lar ı

n Bedir de uğradı

klar ı

mağlûbiyetin acı

sı

nı

silmiş ve onlar ı

sevince boğmuştur, Müslümanlar harbi kaybederek Medineyedönmüşlerdir. Orada düşmana kar ş ı taa Hamra-ül Esed çenginekadar zaman zaman takipler yapmalar ı na rağmen kendilerini Uhudhezimetinin tesirinden sı yı ramamı şlardı r. Müslümanlar ı n uğradı klar ı bu mağlûbiyet yüzünden Medine halkı nı n birçoğu tavı rlar ı nı değiştirdiği gibi Arap kabilelerinin bazı lar ı da gidişatı nı değiştirmiştir.Yahudilerle Dönmeler, Bedir harbinden ve müslümanlar ı nkendilerine gösterdikleri üstünlükten sonra Islâm hükümranlı ğı naboyun eğmişler ve Medine haricindeki Arap kabileleri demüslümanlar ı n kuvvet ve kudretlerine kar ş ı korkuya düşmüşlerdi.Fakat Uhud harbinden sonra bu vaziyet tamamen de ğişmiştir. Öyleki Medine haricindeki Arap kabileler Peygambere muhalefet etmeğeve baş kaldı rmağa kadar gittiler. Medinedeki Yahudilerle Dönmelerde düşmanlı k eseri göstermekten kendilerini alamamı şlardı r. HazretiPeygamber Medinedeki halkla, hariçteki kabileler hakkı nda malûmatalmağa ve müslümanlar ı n şeref ve itibarlar ı nı iade etmek için gayretsarfetmeğe başladı lar. Uğradı klar ı mağlûbiyetin sebeplerini izaleyeçalı ştı lar. Müslümanlar ı küçük düşürmek ve onlardan öç almakisteyen düşmanlar ı tepelemeğe haz ı rlandı lar. Uhud cengi üzerindenbir ay geçmişti. Esed oğullar ı kabilesinin, Medine etraf ı ndaotlamakta olan müslümanlar ı n koyunlar ı nı yağma etmek içinhücuma haz ı rlandı ğı öğrenilince onlardan evvel davranmak vebask ı n yapmak için Abdülesed oğlu Ebu Selme'yi nezdine celb ileyüz elli kişilik bir kuvveti onun emir ve kumandası na verdi. Burnücahidler aras ı nda Cerrah oğlu Ebu Ubeyde ve Ebu Vakkas oğluSa'd ile Hadir oğlu Esid gibi mümtaz kahramanlar bulunuyordu.Cenab ı Peygamber bunlara geceleri yürüyüp gündüzleri gizlenmeyive işlek olmayan yollardan gitmelerini emretti ki bu suretle kimsenin

haberi olmadan düşmana ans ı zı n bas ı lsı n Ebu Selme, Esedo ğullar ı



- 62 -

kabilesine doğru yürüdü. Sabah ı n alaca karanl ı ğı nda onlar ı kuşatarak hücuma geçti. Kabileyi mağlûp ve tarumar ederek bir çok«ganimet» ve zaferle Medineye avdet etti ki, bu zafer müslümanlar ı n

şeref ve itibar ı

nı

iade etmiş ve onlar ı

n kahramanlı

k vefedakârlı klar ı nı isbat etmiştir.

Bundan sonra, Süfyan el Hezeli oğlu Halid'in Medineyi basmakiçin halkı toplamakta olduğu Peygamber taraf ı ndan haberalı ndı ğı ndan, işin aslı nı öğrenmek için Enis oğlu Abdulahı vazifelendirmiştir. Abdullah Halid'in nezdine gitti. Halid, sen kimsindiye ona seslendiği vakit, Abdullahşu mukabelede bulundu :

“— Ben Araplardan biriyim. Senin Muhammed'e kar ş ı askertopladı ğı m işittim. Bunun için geldim. Deyince Halici; Medineyibasmak için insan topladı ğı nı gizlememiştir. Abdullah Halîd'in yalnı zbaş ı na olduğunu f ı rsat bilerek onunla yola çı ktı . Yolu uzattı , f ı rsatkolluyordu. Bu f ı rsat ç ı kı nca Halid'in üzerine saldı rarak onu öldürdü.Medineye avdet ederek keyfiyeti Peygambere bildirdi. Onunölümünden sonra kabilesi, tabiatiyle boş durmamı ştı r.Peygamberimiz de onlara haber göndererek uslu oturmad ı klar ı takdirde kendilerini tedip edeceğini bildirerek kendilerini yerlerindemı hlamı ş ve şerlerinden emin olmuştur. Bununla beraber alı nantedbirler Araplar ı hareketten al ı koymuş ve Uhud gazas ı ndauğranı lan mağlûbîyetin izleri silinerek Medine dı ş ı ndaki Urbanmüslümanlara ehemmiyet ve kı ymet vermeğe mecbur kalmı ştı r.

Hezil kabilesine komşu bulunan diğer bir aşiretten birkaç kişiPeygambere gelerek : Aram ı zda müslümanlar var. İslâmiyetinesaslar ı nı ve vazifelerini Öğretmek için arkadaşlar ı nı zdan bir kaçkişiyi bizimle birlikte gönderiniz de bize Kur'an okutsunlar dediler.Bunun üzerine eshabdan alt ı kişi bu işle vazifeli kı lı ndı . Bunlar Reci'denilen mevkie gelince suikasta uğradı lar. Kendileriyle birlikte orayagiden Araplar Hezil halkı nı çağı rarak bunlar ı n üzerine sald ı rtmı ştı r.

Kı lı nçlariyle kendilerini müdafaa eden bu altı müslümandan üçü



- 63 -

şehid edilmiş diğer üçü esir olmuştur. Bunlar Mekke halkı nasat ı lmak, üzere yola çı kar ı lmı ştı r, içlerinden biri muhaf ı zlar ı ndalgı nlı ğı ndan istifade ederek ellerindeki bağlar ı çözmüş ve kı lı ncı na

sar ı

lmı

ş ise de muvaffak olamamı

ş o da sehid edilmiş, diğer iki esirMekkelilere satı lmı ştı r. Bu iki müslümandan biri olan Zeydi, Ümmiyeoğlu Safvan'm babas ı ; Halef oğlu Ümmiyenin yerine öldürmek içinsat ı n almı ştı r. Bu zat tam öldürüleceği sı rada Ebu Süfyan kendisineşu suali tevcih etti:

Ey Zeyd; Allahı nı sever isen söyle, şimdi Muhammed seninyerinde olarak boynu vurulup da sen de çoluk çocuğunun yanı ndaolmaklı ğı nı ister misin?

Zeyd cevap verdi:“— Vallahi,şimdi Muhammed'in benim yerimde, benim de

çoluk çocuğumun yanı nda olmaklı ğı m söyle dursun onu güldikeniyle dahi incitmek istemem dedi. Ebu Süfyan hayretler içindekaldı : Muhammed'in eshabı nı n kendisini sevdikleri kadar samimîbir muhabbete asla şahit olmadı m dedi ve sonra. Zeyd Öldürüldü.

İkincisine gelince: Onun da ismi Habib Mahbus idi. Kendisiniasmak için dar ağac ı na ç ı kardı klar ı vakit:

“- İki rek'at namaz kı lmaklı ğı ma müsaade buyurunuz dedi. İzinverdiler. Usulü dairesinde tam ve sakin olarak iki rek'at namaz kı ldı .Sonra hazuruna dönerek:

“— İyi bilin ki, vallahi ölümden korkarak işi uzattı demenizdençekinmese idim daha çok namaz k ı lacaktı m dedi. Onu da darağac ı na ç ı kardı klar ı vakit hı s ı m gibi bir bakı şla şöyle feryad etti:

«Allahı m! Say ı lar ı sence malûm. Onlar ı darma da ğ ı n ı k et,kendilerinden kimseyi sa ğ b ı rakma!..» Bu ses orada bulunanlar ı titretti. Onu da öldürdüler.

Cenab ı Peygamber ve bütün müslümanlar bu altı kişininölümünden ziyadesiyle müteessir oldular. Hezil kabilesininMüslümanlara oynadı ğı bu kahbe oyun kederleri arttı rdı . Resulu

Ekrem bu hâdise üzerinde durmuş ve düşünmeğe ba şladı ğı s ı rada



- 64 -

mı zrak oyunlar ı nda şöhret sahibi Malik oğlu Ebu Bera Âmir yanı nageldi. Peygamber kendisine rnüslüman olması nı teklif etmiştir. Bunukabul etmemekle beraber muslumanlı ğa kar ş ı muhalefet de

göstermemiş ve şunlar ı

söylemiştir:Necitlileri İslama davet için bazı kimseleri gönderirisen,müslüman olacaklar. Fakat Hazreti Peygamber Hezil kabilesininoynadı ğı kancı k oyunu düşündüğünden bu teklife itibar etmemiştir.Fakat Ebu Berâ bu vazife için göndereceği insanlar ı kendisininkoruyacağı nı temin ve tekeffül ederek Resulullahı ikna etti. EbuBerâ sözüne inan ı lı r, teminatı na güvenilir, kahpelik yapmaz biradam olduğundan Peygamber, Ömer o ğlu Münzir'i kı rk seçkinmüslümanla Necide gönderdi. Bunlar Muavne kuyusu konak yerinekadar gittiler. Orada durarak içlerinden bir elçi ile Tafil oğlu Âmir'ebir yazı gönderdiler. Amir mektuba bakmadan elçiyi kati etmiş veöteki müslümanlar ı da öldürmek için Amirlileri çağı rmı ş ise de buemri kimse dinlememiş, mertliklerini göstermişler ve Ebu Berâ'ı nhimayesini tanı mı şlardı r. Âmir bunun üzerine diğer kabileleriçağı rarak müslümanlan konakladı klar ı yerde kuşatmı ştı r.Müslümanlar bunlar ı görünce kı lı nçlar ı nı çekerek onlarladöğüşmüşler, teslim olmayarak son neferlerine kadar şehid ol-muşlardı r. İçlerinden ancak iki kişi kurtulabilmiştir. Bu hâdiseden degerek Hazreti Peygamber, gerekse di ğer müslümanlar büyük üzüntüduymuşlardı r. Cenab ı Peygamber bu hâdiseleri ve Araplar ı n halinidüşünerek onlar ı yola getirmek ve müslümanlara hürmet etmelerinitemin edecek çareleri arad ı . Bu sı rada, cereyan eden hâdiselerinMedine içinde de fena tesirlerini dikkate alarak evvelâ dahilî işlerleuğraş ı lması ve bu işler yoluna konduktan sonra hariçteki Arapmeseleleriyle meşgul olması nda karar kı lı ndı . Gerek Medinedahilinde, gerekse Uhud cengi ve Reci' mahalli ile Muavne kuyusukonağı nda maruz kalı nan suikastlar Dönmeler ve Yahudilernezdinde müslümanlar ı n itibar ı nı azaltmı ş ve bütün bunlarPeygamberimizin nelere maruz bulunduğunu göstermiştir.



- 65 -

Resul-i Ekrem, kar ş ı taraflara peyderpey f ı rsat vererek onlar ı niç yüzlerini ve kendisine kar ş ı tasavvur ettikleri suikastlar ı n aç ı ğavurulması nı sağladı . Bu defa yine esbab ı ndan Müslime oğlu

Muhammed'i Benî Nadîr Yahudilerine gönderdi veşu talimatı

verdi :«Onlara deki : Beni size Allahı n Peygamberi gönderdi. Aramı zdaki ahidleri, kurmuş olduğunuz hain tuzaklarla bizzat sizlerbozdunuz. Sizlere Resulullah on gün mühlet veriyor. Bu müddetinhitamı nda burada görülecek olanlar ı n boyunlar ı vurulacaktı r.»

Nadîr oğullar ı çı kı p gitmeğe haz ı rlanı rken Ebi oğlu Abdullah,bu emre itaat etmemelerini söylediği gibi Ahtab oğlu Hay de kendikalelerinde kalabileceklerini söyleyerek onlar ı cesaretlendirdi. BuYahudilerin aradan on gün geçtiği hâlde yerlerini terk etmediklerigörülünce Hazreti Peygamber onlarla harp ederek s ı kı ştı rdı . Bununüzerine mallar ı na ve çoluk çocuklar ı na dokunulmayacağı na dair sözverilirse çı kı p gideceklerini bildirdiler. Cenabı Peygamber de kâfimiktarda erzak ve içecek su ve herkese bir deve verilmek vebundan başka bir şey almamak şartiyle onlarla sulh akteddi. Onlarda ç ı kı p gittiler. Arkalar ı nda b ı raktı klar ı arazi ve hurmalı klarlamahsulleri ve silâhlan Müslümanlara harp ganimeti olarak kaldı .Resul-i Ekrem bu ganimetleri yalnı z muhacirlere dağı tı p ensara birşey vermedi. Ensardan yalnı z Ebu Deccan ı ve Hayif oğlu Seni gibifakir olan iki kişiye de hisse verdi.

Nadîr oğullar ı nı n yerlerinden koğulmalar ı ve şehirlerinden uzakkalı nmak Peygamberin dahilî siyasetini takviye etti. Müslümanlar ı nitibar ı yükseldi. Bundan sonra dı ş siyasete bir istikamet vermeks ı ras ı geldi. Uhud savaş ı nı n üzerinden bir yı l geçmişti. Ebu Süfyan:«Uhud mağlûbiyeti, biz Kureyşlilerin Bedir gazası ndakimağlûbiyetimizin intikamı dı r, gelecek yı l onlarla görüşürüz» demişti.Bu söz hat ı rlanarak Ebu Süfyan'a kar ş ı bir sefer tertibini zarurîkı lı yordu. Bu sebeple Müslümanlar mükemmel bir surettehaz ı rlandı lar. Sonra Hazreti Peygamber Medinede Sulul oğlu

Abdullahı n oğlu Abdullahı vekil bı rakarak sefere ç ı ktı . Bedirde



- 66 -

konakladı lar ve harp etmek üzere Kureyşlileri orada beklediler.Kureyşliler Ebu Süfyan kumandası nda ve iki bin kişiden fazla birkuvvetle Mekkeden çı ktı lar. Fakat geri döndüler. Cenab ı Peygamber

sekiz gün onlar ı

Bedir mevkiinde bekledi, geri döndüklerini haberaldı . Bedir’de kaldı klar ı sekiz gün içinde Müslümanlar ticaretyaparak kazançlar elde ettiler ve böylece Medine'ye döndüler. Buçarp ı şmadan harp kazan ı lmı ş bir zafer idi.

Bundan sonra Resulü Ekrem Necidde Gatfan kabilesi üzerineyürüdü. Bunlar ı n cümlesi firar ettiler. Bı raktı klar ı mallarla kadı nlar ı nı Müslümanlar ganimet olarak alı p Medineye döndüler. Bundan sonraŞam ile Hicaz arası nda bulunan Dumatül Cendel mevkiinde zamanzaman ticaret kervanlar ı na tecavüz eden kabileler üzerine yürümüş ise de onlar da korkudan mallar ı nı bı rakı p kaçtı lar. Bu suretleMüslümanlar ganimetler ve zaferler kazanarak Medine'ye avdetettiler.

İste böylece Peygamberin Medine haricînde yapmı ş olduklar ı akı nlar ve Medinedeki İslâhat ile “İslâm Devletinin” Urban veyahudiler nezdinde itibar ı arttı . Uhud mağlûbiyetinin, acı s ı yok oldu.

* * *

AAAHHHZZZAAAPPP (((BBBİİİRRRLLLEEEŞŞŞMMMİİİŞŞŞ DDDÜÜÜŞŞŞMMMAAANNNLLLAAARRR))) CCCEEENNNGGGİİİ Hazreti Peygamberin Uhud harbinden sonra düşman üzerine

yaptı ğı savletler Müslümanlar ı n kı ymet, kudret ve itibar ı nı

ziyadesiyle arttı rmı ştı r. Böylece «İslâm Devleti»nin temellerisağlamlaşmı ş ve Müslümanlar ı n nüfuz ve hükümranlı ğı büyümüş idi. Arap yar ı madas ı halkı bundan çekinmeğe ba şlamı ştı . Arap kabileleri,Müslümanlar harbe çı kı yor diye Peygamberin ismini işitir işitmez,arkalar ı nı dönüp kaçmağa başlamı şlardı .

Kabilelerde olduğu gibi Kureyşliler de, ikinci Bedir savaş ı nda

görüldüğü gibi Müslümanlarla kar şı

laşmaktan korkmakta idiler. Buhâdiseler Müslümanlar ı n Medinedeki hayatlar ı na küşayis vermiştir.





- 68 -

olduğunu biliyorlardı . Fakat Arablar ı kı şkı rtmak için bile bile buyanlı şlı ğı irtikâb ettiler ve Allahı n ebedî lanetine uğradı lar veputperestliğin vahdaniyet inancı ndan üstün olduğunu söylediler.

Yahudiler daima böyle iki yüzlü ve hilekâr idiler. Böylece Kureşylilerialdattı lar ve bundan sonra Müslümanlara düşman bütün kabileleridolaştı lar ve onlar ı Müslümanlardan intikam almak için hareketeteşvik ettiler ve Muhammed'le harp edilirse kendilerine yardı mcı olacaklar ı nı söylediler. Putperestliği medhettiler ve harbikazanacaklar ı na bu kabileleri ikna ettiler. Yahudiler; nihayet Arapkabilelerinden kandı rdı klar ı insanlar ve Kureyşlilerle birlikte harp içinyola çı ktı lar. Kureyşliler dört bin piyade, üç yüz atlı , develere binmiş beş bin asker ve diğer muhtelif kabilelerden gelmiş olup yekûnu onbin kişiye baliğ olan ordu Ebu Süfyan'ı n kumandas ı nda Medineyedoğru yola çı ktı lar. Bunlar ı n yürüyüş haberini alı nca Cenab ı Peygamber Medinede müdafaaya karar verdi. Selman Farisî'yeMedine etraf ı nda hendek kaz ı lması nı ve şehir dahilinde müdafaayapı lması nı emretti. Bu hendekler kazı lı rken Resulü Ekremefendimiz bizzat çalı şmı ş, iki eliyle toprak kazarak Müslümanlaracesaret vermiş ve fazla gayret sarfetmelerini emretmiştir. Hendekleraltı günde bitmiş, evlerin düşman taraf ı na bakan yüzleri ve duvarlar ı kale gibi takviye edilmiştir. Hendeklerin arkalar ı na isabet eden evlerboşaltı lmı ş, çocuklarla kadı nlar daha emin yerlere nakledilmiştir.Resulüllah üç bin Müslüman ileşehirden çı kı p hendekleri kendisiyledüşmanlar aras ı nda b ı rakmı ş ve kı rmı zı çad ı r ı nı kurdurmuştur.

Kureyşlilerle diğer müttefik kabileler Hazreti Muhammed'i Uhuddenilen mahalde bulacaklar ı nı tahmin ederek oraya geldiler. Oradakimseyi bulamayı nca Medineye yöneldiler ve hendeklerlekar ş ı laştı lar. Bu tertip ve müdafaayı bilmediklerinden şaş ı rdı lar.Kureyşliler ve yardı mcı lar ı Medine haricinde hendeklerin arkası ndamevzi aldı lar. Ebu Süfyan ve beraberindekiler hendekleriaşamayarak uzun zaman durup kalacaklar ı nı düşündüler. Vakit kı ş,

rüzgârlar sert, soğuklar şiddetli olduğundan aralar ı nda ümitsizlik baş



- 69 -

gösterdi. Hemen geldikleri yoldan dönecek oldular. Ahtab oğlu Haybu hali görünce onlara: Kurayza oğullar ı nı n Muhammed'le veMüslümanlarla akdettikleri tarafsı zlı k anlaşmas ı nı bozarak Kurazya

oğullar ı

nı

kandı

racağı

nı

ve bu iş böyle olunca Müslümanlarayardı mcı gelemiyeceğini ve Medine yolunun açı lmı ş olacağı nı söyledi. Buna Kureyşlilerle Tatfanlı lar sevindiler. Ahtab oğlu Hay he-men Benî Kurayza'nm reisi olan Esed oğlu Ka'be koştu. Ka'b onugörünce içinde bulunduğu kale kapı s ı nı surat ı na kapad ı . Fakat Haybundan vazgeçmiyerek bir takı m vaadlerle kale kapı s ı nı açt ı rmağamuvaffak oldu veşöyle söylendi:

«Ey Ka'b! Sana dünya durdukça eri ş ilmeyecek bir devletgetirdim. Sana Kurey ş liler ve müttefiklerinin kumandanlar ı n ı getirdim. Mahammed'i ve onunla birlik olanlar ı yeryüzündenkald ı rmad ı kça rahat oturmayaca ğ ı mı za söz verip anla ş tı k.»...

Bu sözler Ka'bı iyi düşündürdü. Muhammed'in vefakârlı ğı nı vemertliğini, doğruluğunu hatı rladı ve işin neticesinden ürktü. FakatHay ona, yahudilerin Muhamrnedden çektiklerini ve gelen birleşmiş kabilelerin kuvvetlerini söyleyerek onu yumuşattı ve istediklerinikabul ettirdi ve Muhammed'le ve Müslümanlarla olan ahidlerinibozdurdu. Bunun üzerine Benî Kurayzalı lar Peygambere habervermeden müttefik kabilelere iltihak ettiler. Bu haber Resulü Ekremve esbab ı na ulaş ı nca sars ı ldı lar ve işin netice ve vahametindençekindiler. Peygamber Evs kabilesinin reisi olan Maaz oğlu Sa'd veHarzeclilerin reisi olanİbâde oğlu Sa'dı ve onlarla birlikte Revvahaoğlu Abdullahı ve Cabir oğlu Havvatı işin hakikatini öğrenmek içingönderdi. Eğer hakikaten Kurayzalı lar ahidlerini bozdularsa, bununMüslümanlar ı n maneviyatı nı kı rmamas ı için gizli tutulması nı , vekendisine mahrem olarak bildirilmesini emretti. Bu elçilerKurayzalı lar ı n yanı na vardı klar ı nda, almı ş olduklar ı kötü haberlerindoğru olduğunu gördüler. Kurayzalı lann ahidlerine sadı k olmalar ı nı teklif ettikleri vakit, o kabilenin ahidlisi olan Maaz oğlu Saadkabilesini iknaa çalı ş ı rken onlar da Hazreti Muhammed'i kötülemeğe

kalktı lar ve ahidlerini inkâr ettiler. Murahhaslar avdetlerinde vukuu



- 70 -

hali anlatı nca telâş ve heyecan artm ı ş oldu. Müttefik kabileler harphaz ı rlı ğı na bağladı lar. Kurayza oğullar ı harbe haz ı rlanmak için müt-tefiklerden on gün mühlet istediler ve bu on gün içinde birleşmiş

kabilelerin en şiddetli bir savaş yapmalar ı

nı

şart koştular. Öyle deyapı ldı . Ahzâp, Peygamberle harb etmek için üç grup meydanagetirdiler. Bunlar ı n ikisi yanlardan, Ebu Süfyan da hendeklerinönünde göründü. Müslümanlar bu kuvvetler kar ş ı s ı nda şaş ı rmı ş vetelâşa düşmüşlerdi. Ahzâb'ı n hücumlar ı sert oldu. Bir takı m süvarilerileri atı ldı lar, dar bir yol buldular ve atlar ı nı sürerek hende ği geçtiler.Bu sı rada Ebu Talib oğlu Ali bir kaç Müslümanla ilerleyerekdüşmanlar ı n girdiği gediğin ağzı m tuttular.

Abduoğlu Ömrü ileri atı larak: Bana kar ş ı çı kacak var mı ? diyebağı rdı . Ebu Talib oğlu Ali kar ş ı s ı na dikilerek onu döğuşmeye davetetti, fakat kar ş ı s ı ndaki büyüklük taslayarakşu mukabelede bulundu:«Ey benim karde ş imin oğlu; Allah şahid olsun ki seniöldürme ğe k ı yamam» dedi. Hazreti Ali cevaben: Ben seniÖldürmek isterim deyince aralar ı nda mücadele ba şladı ve Alidüşmanı öldürdü. Bu hali gören müttefik düşman arkalar ı nı dönerekgözleri bir şeyi görmeden yüz geri kaçmağa başladı lar. Bununlaberaber birleşmiş kabileler bu halden yı lmadı lar ve Müslümanlar ı korkutmak için mücadeleye hı z verdiler. Kurayzalı lardan ayranlar ı kabaranlar, Medine halkı nı korkutmak için kalelerinden f ı rladı lar.Ortalı ğı dehşet istilâ etti. Resulüllah Allahı n nusret ve yard ı mı ndanson derece emin ve müsterih bulunuyordu. Burada hain yahudilerinhüviyetlerine bir miktar nüfuz etmek faidelidir: Hicretten takriben dörtas ı r evvel Bizans kı rallan, Suriye ve Filistin'i yahudilerden istirdatettikleri için, onlar da Arabistana sı ğı nmı şlardı . Suriye ile Medinearas ı nda bir sürü müstahkem mevkiler ve kaleler yapmı şlardı .Yahudiler ticaret ve iktisadî işlerde Öteden beri nüfuz sahibi idiler vebu yüzden ispanya ve diğer Avrupa memleketlerinin siyasetleriüzerinde müessir idiler. Onlar bu nüfuz ve tesiri Arabistanda dakazanm ı şlardı . Bu sebepten ötürü, kendilerinden o derece emin

idiler ki, Müslümanlı ğı n teessüs etmekte oldu ğu günlerde bu yeni



- 71 -

dine zerre kadar ehemmiyet ve kı ymet vermemişler, onun yokolması na var kuvvetleriyle çalı şmı şlardı r. Şimdi yukar ı dan aşağı yaokuduğumuz hâdiselerde onun kanlı gölgesini sarahaten görüyoruz.

Hendek gazası

nda bu manzara daha da ciddî ve müthi ştir.Hendekler arkası nda mahsur kalan ve Allahı n nusretinden bir anbile ümitlerini kesmeyen müminler cidden buhranlı dakikalargeçirmekte idiler. Müslümanlar kalelerinden daha metin, müstahkemmevkilerden daha çetin olan Peygamberimizin yüksek dehası veilâhî yaradı lı ş ı ile onun emsalsiz cesaretinden kuvvet ve cür'et al-makta idiler. Müslümanlar ı n bu müşkül anlarda semalara yükselentekbir sesleri ortalı ğı dehşete garkediyor, ruhlardaki kayğu vetereddütleri kökünden siliyordu. Maazallah hendeklerin düşmantaraf ı ndan a ş ı lması , tekmil îslâmiyetin ölümü demekti ki elbetteRabb ı Zülcelâl buna müsaade etmiyecekti. Gerçi bir kaç defahendekler muhtelif yerlerden yar ı lmı ş ise de İslâm mücahitleri oaç ı lan gedikleri derakap kapamı şlardı . Ket'î neticenin yaklaştı ğı nı sezen Kurayza yahudîleri, yüzlerindeki maskeyi atarak hakikîcehrelerini göstermişler ve Peygamberimizin düşmanlar ı na iltihakakarar vermişlerdir. Bunlar Medine müdafaa hattı nı cenahlardan vegeriden tehdide başlamı şlardı r. Bu döneklikleri ve hiyanetleri oşekilde tebarüz etmiştir ki; Yahudiler islâm mücahitlerininkar ı lar ı na ve hassaten Fahri Kâinat ı n mübarek han ı mlar ı n ı n,haremi hümayunlar ı n ı n s ı ğ ı nmakta olduklar ı mahalleri hedeftutmu ş lard ı . Allah esirgesin bîr ma ğlûbiyet olsa idi ilksald ı racaklar ı insanlar, müminlerin anneleri ve Resulü Ekrem'inmübarek zevceleri olacakt ı ...

Kurayza yahudilerinin bu alçakça naksi âhtîleri ordu gerisindedüşmanlarla müştereken giriştikleri baltalama hareketi Medineşehriiçinde şiddetle tesirini göstermiş ve mücahidleri müthiş zorluklaramaruz bı rakmı ştı r.

Bütün bunlar, Peygamberimizin azim ve iradesinde en ufak birnoksanlı k meydana getirmemiş, aksine olarak bütün deha, kudret ve

tedbirlerini kullanarak düşman ı acze dü şürecek neticeler vermiştir.



- 72 -

Bu hâdiseler bu şekilde cereyan ederken Kureyşliler yahudilerdenşüpheye düşmüş bulunuyorlardı . Ebu Sufyan, Kurayzalı Ka'ba:Muhasara uzun sürdü. Yar ı n sabah sizin hücuma geçmenizi ve

bizim de arkanı

zdan yüklenmemizi uygun buluyorum diye habergönderdi. Ka'b cevap olarak; yar ı nı n Cumartesi olduğunu ve bugünharp edemeyiz deyince Ebu Sufyan çok kı zdı ve eğer sizMuhammed'le savaşmazsan ı z, Cenab ı Hak müminleri muzafferkı lmı ş ve harp felâketinden biz de sizinle ahdimizi bozar veMuhammed'den önce sizi temizleriz, dedi ise de yahudiler cumartesigünleri harb etmiyeceklerinde ı srar ettiler. Ebu Süfyan'ı telâş veendişe bürüdü... Gece olunca müthiş bir rüzgâr çı ktı , korkunç sesligök gürültüleri ortalı ğı kapladı ve küffar ı korku ve dehşet istilâ etti.Düşman; Müslümanlar ı n bu f ı rtı nadan istifade ederek mukabiltaarruza geçeceklerini düşünerek heyecana sürüklendi. Talihayüksek sesle şöyle bağı rdı : Muhammed! sizden evvel davranarakbizi berbat edecek, kaç ı n ı z, kaç ı niz! Ebu Sufyan da: EyKureyşliler geri dönünüz, ben dönüyorum, diye bağı rdı . Düşmanordusu yükte hafif olan eşyalar ı nı s ı rtlanarak firara kadem bastı lar.Diğer müttefik kabileler de bu ricata uyup çekildiler. Sabah olduğuvakit Medine önünde düşmandan kimse kalmamı ştı . Peygamberimizbu manzaray ı görünce ilâhi nusratı n bu tecellisinden memnun olarakmüminlerle evlerine döndüler. Cenabı Hak müminleri muzafferkı lmı ş ve harp felâketinden, kurtarmı ştı .

Şimdi sı ra, ahitlerini bozan ve Kureyşlilerle birlik olup f ı rsatkollayan Kurayza yahudilerinin haddini bildirmeğe geldi. İki muhası moldu birbirlerinden ayr ı ldı ktan sonra efendimiz hendekleri terk edipMedineye avdet eder etmez her tarafa haberler göndererekmücahitlerin silâhlar ı nı çı karmamalar ı nı ilân ettirdi ve ikindinamaz ı nı n Benî Kurayza kaleleri önünde kı lı naca ğı m bildirdi.

Aradan iki saat geçmişti ki mansur ve muzaffer Müslüman ordusuayağı nı n tozunu silmeden Kurayza yahudilerinin kargı s ı nda mevzialmı ş bulunuyordu. Muhasara nizamı bizzat Cenab ı Peygamber

taraf ı ndan tanzim ve tertip, edildi. Kancı klar ve hainler her taraftan



- 73 -

çevrilmişti. Resulü Ekrem öncü olarak sancağiyle beraber Hazreti Ali'yi göndermişti. Ebu Talib oğlunun bu işin ön saflar ı nda bulunmas ı müminlerin şevk ve gayretlerini arttı rmı ş, yahudilerin maneviyatı nı ,

alt üst etmişti. Yahudiler Ahzâb kuvvetlerinin muvaffak ola-caklar ı ndan o derece emin idiler ki, on bin kâfirin bir avuçMüslümana galebe çalmas ı nı gayet kolay ve tabiî görüyorlardı .Allahı n nusrat ı n ı n Müslümanlara teveccüh edece ğini katiyenhat ı r ve hayalden geçilmiyorlard ı . Hainlerin erzakı tükenmişti. Buşartlar altı nda daha uzun müddet dayanmak imkân ı talmamı ştı .Muhasara yirmi beş gün sürdü. Kurayzahlar Hazreti Peygambereadamlar göndererek görüşmek teklifinde bulundular, Maaz oğluSa'di hakem tayin ederse onun verece ği hükme razı olacaklar ı nı bildirdiler. Yahudiler bunda da aldanmı şlardı . Hakem yerine, ResulüEkremin âlicenaplı ğı na ve Peygamberane şefkatine müracaatedeceklerdi, basiretleri bağlan-ı , bunu yapamad ı lar, Ölümfermanlar ı nı kendileri imzaladı lar,

* * *Hazreti Peygamber sözlerinden dönen, ahitlerini bozan hain

yahudilere şu hitapta bulundu :«Ahdinizi çiğnediniz, sözünüzden döndünüz. Size gösteri-

len müsamaha ve civanmertli ği anlamad ı n ı z. Dünya durdukçaaldanma ğa mahkûmsunuz. Bazen elinize f ı rsat geçti, kendinizimuzaffer sayarak öyle ş ı mar ı klı k yapt ı n ı z ki... Bu, sizin için tâhaş re kadar hüsrana sebep olacakt ı r. Bu defa i ş lediğinizcinayetin cezas ı n ı ben de ğil, arzunuz üzerine sizin itimatettiğiniz hakem tayin edecektir.»

Yahudiler bu Peygamberane ifadeden ümide düştüler.Ötedenberi komşu ve dost olduklar ı Maaz oğlu Saad' ı hakem tan ı -yacaklar ı nı söylediler. Saad muhacir değil Medinenin yerlisi ve Evskabilesinin reisi idi. Bu kabile ile Benî Kurayza senelerce birbirleriyledost yaşam ı şlardı . Bu sebeple bu kabilenin reisini hakem seçmekle

yahudiler büyük ümitlere kapı lmı şlardı . Halbuki mesele hiç de



- 74 -

umduklar ı gibi çı kmadı , tamamen aksine tecelli etti. Saad' ı n verdiğikarar cidden müthiş ve korkunçtu. Bu karara göre :

«Muharip olan erkeklerin birer birer boyunlar ı vurulacak,

kadı

nlar ve çocuklar esir edilecek, mallar ı

, mülkleri Müslümanmücahidlere harb ganimeti olarak tevzi edilecek... Bu karargere ğince dörtyüz erkek ve bir kad ı n ı n kafalar ı kesildi. Kurayzaoğullar ı kabilesinin reislerinden olup Hayberde kal ı p da Ku-reyş lileri harbe te şvik eden ve ortal ı ğa fitne ve fesat tohumlar ı «açan şah ı slar idam edilenler meyan ı nda idiler.»

Bu hükmün infazı ndan sonra Arab yar ı madas ı uzun zamanhuzur ve sükûn içinde yaşad ı , bir müddet için fesat ve entrika durdu.

Ahzâb'ı n yani birleşmiş kabilelerin ve Kureyşlilerin uğradı klar ı bu hezimet Müslümanlar ı n kuvvetlerini ve itibarlar ı nı arttı rdı ğı gibisiyasî vaziyeti de tamamen ve Müslümanlar ı n lehine düzeltmiş oldu.

* * *Burada ziyadesiyle ehemmiyetli bir nokta vardı r: Tamamen

tarafs ı z ve hattâ yahudilerin dostu ve komşusu olan hakem Muazoğlu Saad' ı n vermiş olduğu karar ve ölüm fermanı , zaman ı mı zakadar yahudi tesirinde bulunan Avrupa yazarlar ı nda îslâm aleyhindebir propaganda vesilesi teşkil etmiştir. Bu tarafgir muharrirlerunutuyorlardı ki hakemi seçen ve onun hükmüne peşinen r ı zagösterenler bizzat yahudilerdir. Bundan daha mühimi, hakemhükmünü, bizzat yahudilerin kendi kanunlar ı na ve şeriatlerine görevermiştir.

Çünkü Tevrat'ı n tesniye faslı nı n yirminci bab 10 - 20 nciâyetleri bunu böyle emir ediyordu. Bu âyetleri aynenşöylece aşağı almakta faide görüyoruz;

«10 — Bir şehre kar ş ı cenk etmek için ona yaklaştı ğı n za-man, onu bar ı ş ı klı ğa çağı racaks ı n.

11 — Ve vaki olacak ki, eğer sana sulh cevab ı verirse, vekapı lar ı nı sana açarsa, o vakit vaki olacak ki, içinde bulunan bütün

akvam sana angaryac ı olacaklar, sana kulluk edecekler.





- 76 -

HHHUUUDDDEEE Y Y YBBBİİİ Y Y YEEE AAANNNDDDLLLAAAŞŞŞMMMAAASSSIII Resulü Ekrem'in Mekkeden Medineye hicretlerinin üzerinden

altı yı l geçti. Artı k Müslümanlı k kökleşmiş ve ordusu kuvvetlenmiştir. Artı k bütün Araplar, yeniİslâm devletini saygı ile kar ş ı lamakta idiler.Bundan sonra İslâm devletinin kuvvetini arttı rmak ve düşmanlar ı nı zayı f düşürmek için yeni bir adı m daha at ı lmak icap ediyordu. Os ı rada Hayberlilerle Mekkeliler arası nda Müslümanlar aleyhine gizlibir anlaşma yap ı ldı ğı haber al ı ndı . Bunun üzerine Mekkelilerle bîruzlaşmaya var ı labilmek için bir plân çizilmiştir ki o da: Arabistanyar ı madas ı nda İslâmiyetin neşir ve tebliğ işini devam ettirmek vekolaylaştı rmak için Kureyşlilerle Hayberlilerin arası nı açmak içinKâbeye kar ş ı dostluktan ayr ı lmamak esas ı kabul edilmiştir. Haramaylar ı nda Araplar ı n kavga etmemeleri bu plânı kolaylaştı r ı yordu.Bundan dolayı haram aylar ı ndan Zilkadede hac için Mekkeyegidileceği ilân edilmiş ve Müslüman olmayan Arap kabilelerinin

harp etmeyeceklerinden endişesiz olarak mukaddes Kâbeyi ziyaretekatı lmalar ı için etrafa davetler gönderilmiştir. Bu suretle Mekkeyedoğru gidişin hac için olup, savaş için olmadı ğı ve Müslümanolmayan Araplar ı n da buna kat ı lmalar ı istenmiştir ki, şayetKureyşliler buna mani olmak isterlerse umumî efkâr Müslümanlarlehine dönsün... Harb etmemek karar ı nda olan Müslümanlar, ResulüEkrem'le birlikte bin dört yüz kişi olarak yola çı ktı lar. Hazreti

Peygamber Kı svâ adl ı devesine binmiş olduğu halde kafilenin enönünde gidiyordu. Böylece Medineden ayr ı lan kafile beraberlerindekurbanlı k koyun götürmekte idi. Ömre ehrama girmişti ki bu,kendilerinin harb istemediğini ve ancak Beytullahı ziyaret maksad ı nı güttüklerini gösteriyordu. Medineden on beş kilometre kadar uzaktaZilhalife mevkiine var ı ldı . Orada Ömrenin «Lebbeyk» tekbirini işittiler,Mekkeye doğru yol aldı lar. Bunlar ı n hac için geldikleri, kavga için

gelmedikleri haberi Kureyşlilere ulaşı

nca onlar bunu Muhammed'inbir plânı olduğuna atfederek korku ve endişeye düşmüşler ve ne





- 78 -

Putperestlerin ordusu Mekke içinde, Müslümanlar ı n ordusu daHudeybiye'de yer alarak kar ş ı kar ş ı ya geldiler. Her iki ordu neşekilde hareket edilmesi lâzı m geldiğini düşünüyor, vaziyete göre

plânlar hazı

rlı

yorlardı

. Kureyşliler, Müslümanlar ı

döndürmek içingüçlerinin yettiği kadar hazı rlanmı ş olmakla beraber müminlerlekolayca başa ç ı kı lamayacağı nı da takdir ediyorlardı . HazretiPeygamber Omra'n ı n ehrama girdiği gibi yapmı ştı r ki bu; bir dostlukve sulh alâmetidir. Bu şekilde Resulü Ekrem Hudeybiye'debeklemeyi tercih etti. Karsı taraftan elçilerin gelmesine intizarediyordu..

Kureyşliler; Müslümanlar ı n hakikaten hac için gelip gel-mediklerini Öğrenmek maksadiyle Peygambere bir tahkik heyetigönderdiler. Bu heyet kı sa bir görüşmeden sonra Peygamberin veeshab ı nı n harb için değil, hac için geldiklerine kanaat getirerekdöndüler ve : Müslümanlar ı n Kâbeyi ziyaret ve omre ta'zim içingeldiklerini söyledilerse de Kureyşliler buna inanmadı lar. Ve bunuheyet azas ı nı n Hazreti Muhanı nı ed'e olan dostluk hayranlı ğı naatfettiler. Bunun üzerine Mekke Putperestleri başka bir heyet dahagönderdiler. O da birinci heyet gibi ayni fikir ve kanaatle geri döndü.Bundan sonra Kureysliler kendilerine ahidleri bulunan üç dörtkabilenin reisi Hâlis'i Peygamberle görüşmek üzere gönderdiler. Buadam ı n Peygamberi geri döndüreceğine emin idiler. ŞayetMüslümanlar bu adamı n da sözünü dinlemezse, Hâlis'in muğberolacağı nı ve böylece Mekke müdafaası nı n daha ziyadekolaylaşacağı nı düşündüler. Peygamber bu adam ı n gelişini haberalı nca, kurbanlı k hayvanlar ı ortalı ğa sald ı rmı ştı ki, bundan maksadı nKâbeyi ziyaret olduğu anlaş ı lsı n... Nitekim Hâlis Müslümanlar ı n ka-rargâh ı na geldiği vakit vadide deve ve koyunlar ı n otladı ğı m görmüş ve bu manzaran ı n harb değil, hac alâmeti olduğuna kanaatgetirmişti. Peygamberle de görüştükten sonra bu kanaati kuvvetbulan murahhas Mekkeye avdetle karar ı nı Kureyşlilere bildirdi veMüslümanlar ı n hac için Kâbeye gelmelerine müsaade edilmesini

tavsiye etti. Eğer Peygamberin ve Müslümanlar ı n Kabe ziyaretine



- 79 -

müsaade erilmezse kendisinin ve tevabiinin Mekkeyi terkedeceklerini hiddetle ilâve etti. Kureyşliler onlar ı , gönlünü kı rmamakiçin biraz düşünmeğe vakit vermesini söyleyerek sustular. Bundan

sonra Mes'ut Sakafi oğlu Arvyi'yi tam bir güvenç ve itimatlaPeygamberin nezdine gönderdiler. Bu zat Resulü ekremle uzunuzad ı ya görüşmüş ve sonunda peygamberin hakl ı olduğunu veyolunda azimli bulunduğunu görerek Mekkeye dönmüş ve şöylekonuşmuştur: Ey Kureyş liler! Ben Kîsray ı , Kayseri, Necâ ş îyimemleketlerinde gördüm. Bunlar aras ı nda Muhammed gibi birpadi şah görmedim. Abdest ald ı ğ ı nda ümmeti akan sular ı kap ı ş ı yor. Saçlar ı ndan dökülenleri yere dü şürmüyorlar. Eshab ı onu katiyen ele vermezler. Bundan ötesini siz bilirsiniz, neyapaca ğ ı n ı zı siz dü şününüz.» dedi. Bunun üzerine Kureyslilerininat ve İsrar ı azalaca ğı na şiddet kesbetti. husumetleri arttı , boşuboşuna konuşup görüşmeleri uzadı . Peygamberimiz Kureyş îilerinelcileri belki kendilerinden korkuyor düşüncesiyle kendimurahhaslar ı nı göndermeyi daha muvaf ı k buldu. Fakat Kureyşlilerbu elçinin devesini kestiler, eğer müdafaa edilmese idi az kals ı nöldüreceklerdi. Küffar üstelik geceleri kötü ruhlu adamlar ı nı Müslüman ordugâhı na göndererek onlar ı taşlattı rdı lar. Bumuameleden hiddete gelen müminler Kureyşlilerle harb etmeyidüşündülerse de Peygamber onlar ı teskin ediyordu. O sı radaKureyşlilerden elli kişi Müslümanlara tecavüz için ordugâhlar ı nagelmişlerse de bunlar ı n cümlesi yakalanarak Peygamberinhuzuruna getirildi. Resulü Ekrem bunlar ı n hepsini affederek serbestbı raktı . Bu hâdisenin büyük bir tesiri oldu ve Müslümanlar ı n cenkiçin değil, hac için geldiklerini isbat etti. Böylece Mekkede umumiefkâr Hazretî Muhammed'in lehine döndü. O derecede ki, odakikada Müslümanlar Mekkeye girecek ve aleyhdar ı buna mâniolmağa kalkacak olsalardı vaziyet bütün bütün kendi aleyhlerinedönebilir ve bütün Mekkelilerle kabileler Kureyşlilerin düşmanı olabilirlerdi. Bundan dolayı Kureyşliler tecavüzden vaz geçmiş ve ne

yapı lmak lâzı m geldiğini düşünmeğe koyulmuşlardı . Ortalı k sükûna



- 80 -

kavuşunca Peygamber kendi murahhaslar ı nı göndermek istemiş veHattab oğlu Ömer'e gitmesini söylemiştir. Ömer şu mukabeledebulunmuştur: Ey Allanı n Peygamberi, Kureyslilerin bana fenalı k

yapmalar ı

ndan çekinirim. Mekkede Ka'b oğlu Adi kabilesinden benihimaye edecek kimse yok. Kureyşlîler, benim kendilerine olandüşmanlı ğı mı ve sertliğimi bilirler. Lâkin onlar ı n benden üstüntuttuklar ı biri var. Aff an oğlu Osman.. O daha münasiptir, dedi.Peygamber Osman' ı çağı rarak onu Ebu Süfyan'a gönderdi. OsmanKurenyşilere vazifesini söyledi. Onlar da Kâbeyi tavaf etmek isterisen, et dedilerse de Osman; Allanı n Resulü tavaf etmeden benetmem dedi ve Kureyşlilere ne maksatla gönderildiğini izah etti.Kureyşliler bunu kabul etmediler. Aralar ı ndaki müzakereler uzadı .Kureyşlilerle Müslümanlar ı n aras ı ndaki anlaşmazlı klar ı bertarafedecek çareler akla geldi. İçine düştükleri bu çı kmazdan, bu s ı kı ntı lı vaziyetten kurtulmak ve Muhammed ile aralar ı ndaki düşmanlı ğa sonvermek için Osmandan istifadeyi düğündüler. Osman ı n Mekkedekiikameti uzayı nca müs-lümanlar aras ı nda endişe belirdi veKureyslilerin hainlik edip Osmanı öldürdükleri şayias ı çı ktı ,Müslümanlar ı n meraklar ı arttı . Kureyslilerin Osrnanı öldürdüğü endişesiPeygamberi de sard ı . Müslümanlar cuş-u buruşa geldiler, herbirinin elikı lı nçlar ı nı n kabzas ı na yap ı ştı ve cümlesi harb için ayaklandı . O zamanResulü Ekrem sulh ve dostluk plânı nı tekrar gözden geçirdi. Kureyşlilerharam ay ı nda hainlik edip elçi Osman'a kı yı nca bar ı ş plânı nı n gözdengeçirilmesi zarurî görüldü. Bunun için: «Onlarla döğüşmedikten sonraburadan gitmeyiz» dedi. Sonra bir ağac ı n altı na giderek esbab ı nı yan ı na

çağı

rdı

ve kendilerinden muvafakat istedi. Cümlesi ölümden kaçmamakiçin and içtiler. Esbabı n coşkunluklar ı , fedakârlı klar ı , azim veimanlar ı bütün vuzuhiyle görülüyordu. Böylece andlaşma sonaerince. Resulüllah iki elini birbirine çarparak Osman da kendileriylebirlikte imiş gibi onun namı na da and içti. Bu; Rı dvan and ı ü-zerineşu âyet-i kerime nazil oldu: (Fetih sûresi, âyet 18-19).

«And olsun ki Allah müminlerden seninle a ğac ı n alt ı ndabiat ederlerken raz ı olmuş tur da kalblerindekini bilerek üzer-lerine kuvvei maneviyeyi indirmi ş ve onlar ı yak ı n bir fetih (Feth-



- 81 -

i karib) ve alacaklar ı birçok ganimetlerle mükafatland ı rmı ş tı r.Allah mutlak galiptir. Tek hüküm ve hikmet sahibidir.»

Bu âyetin Hayber fethini müjdelediği Müslüman âlimler

taraf ı

ndan beyan edilmiştir. Ağaç altı

biatı

ndan sonra Müslümanlarhemen harb ve hücuma haz ı rlanı rken Osman' ı n Öldürülmediğihaberi geldi. Arkası ndan da Osman geri geldi ve Kureyslilerinsöylediklerini bildirdi. Bunun üzerine Peygamberle Kureyşlileraras ı nda dostluk müzakereleri yenilenerek daha geniş bir görüşmeyapı lması na karar verildi. Bu vazifeye Amru oğlu Süheyl memuredildi. Yapı lan müzakere neticesinde Müslümanlar ı n bir yı lMekkeye girmekten vazgeçmeleri teklif edildi ve Resulü Ekrem debu esas dahilinde bar ı ş ı kabul etti. Zira Kabe ziyaretinden maksathas ı l olmuş olup bu sene ile gelecek sene aras ı nda bir farkgörülmemiştir. Müslümanlar ı n istedikleri şey, HayberlileriKureyşlilerden ayı rmak ve islâmlı ğı tamim için kendisiyle Araplararas ı ndaki mânileri kaldı rmaktı . Bu sebeple KureyşlilerleMüslümanlar arası nda arka , arkaya devam eden harblerindurdurulması isteniyordu. Hac ve ehramı n bugün veyahut yar ı nyapı lması nda bir fark yoktu. Böylece Amru oğlu Süheyl ilemüzakerelere girişilmiş, uzun münakaşalar yapı lmı ş, şartlarkonuşulmuştur. Çok defa kesilmek raddesine gelen bumünakaşalar Resulü Ekremin hakimane idaresi sayesinde devametmekte idi. Müslümanlar Peygamberin etraf ı nda çevrelenip bukonuşmalar ı takip ediyorlardı . Bunlar bu müzakerelerin hac içinyapı ldı ğı nı zannediyorlardı . Halbuki Peygamber harbin önünegeçmek için konuşuyordu. Bu sebeple Müslümanlar bumüzakereden müteessir oldular. Peygamberimiz ise uzunmünakaşa ve dağı nı k fikirler ve muvakkat kazançlara bakmadancereyan eden müzakerelerden memnun olmakta ve müzakereyihedefe varacak şekilde yürütmekte idi ki sonunda her iki tarafmuayyen şartlar dahilinde uyuşmuş ve anlaşmı şlardı . Bu şartlarMüslümanlar ı n hoşuna gitmeyip onlar ı galeyana getirdi ve

muahedeyi reddedip harb etmek için Peygamberi iknaa çalı ştı lar.



- 82 -

Bunun için Hattab oğlu Ömer Ebubekire giderek: «Dinimizi aşağı tutmak hakkı bize verilmiş değildir» dedi ve birlikte Peygamberegidip ikna etmeyi teklif etti; Ebubekir; Peygamberin beğendiği şeyleri

beğenmek lâzı

mdı

r diye Ömeri iknaa çalı

ştı

ise de muvaffakolamadı . Bunun üzerine Ömer hiddet ve tehevvür içindePeygambere giderek konuştu. Onun sözleri Resulü Ekremin sabı rve sebat ı ndan bir şey eksiltmedi ve Ömer'e şöyle hitap etti: «BenAllahm kulu ve Resulüyüm. Onun emrine muhalefet edemem. O,hiç bir vakit beni terk etmez.» Peygamber ondan sonra Talib o ğlu

Ali'yi çağı rdı ve ona: «Rahman ve Rahim olan Allahı n ismiyle yazdedi: Bu sı rada Süheyl elini tuttu ve «Rahman ve Rahimi bentan ı mam. Ey Allah senin adı na» diye yaz dedi. Peygamber öyleyazdı rdı . Sonra: Allahı n Peygamberinin Amru oğlu Süheyl ilebar ı ştı ğı nı yaz dedi. Süheyl yine elini tuttu veşöyle söylendi: «Bensenin Allahı n Resulü olduğuna inanmı ş olsaydı m seninle harbetmezdim. Onun için yalnı z kendi ismini ve babanı n ad ı nı yaz.» dedi.Resulü Ekrem bunun üzerine: «Abdullah oğlu Muhammed'in sulhmukavelesidir.» diye yazdı rdı . İki taraf ı n uzlaşmas ı şu maddelerihavi idi:

1 — Mukavele, bîr sulh sözleşmesi olup iki taraf arası nda bar ı ş ı vecenk ve harb olmayacağı nı bildirir.

2 — Kureyşlilerden Müslüman olup da velisinin müsaadesiolmaksı zı n Muhammed'in yanı na gelen olursa Muhammed onu geriçevirecek ve Müslümanlardan her hangi biri dininden dönüp Kureyşlileredönecek olursa onu geri çevirmiyecektir.

3 — Araplardan her kim isterse Muhammed'le anlaşma, uzlaşmayapabileceği gibi Kureyşlilerle de isteyen yapabilecektir.4 -- Muhammed, bu sene arkada şlariyle birlikte Mekkeden

dönecekler, gelecek y ı l Mekkeye girebilecek ve orada üç gün kalacaklar,yanlar ı nda silâh olarak sadece k ı nlar ı na sokulmuş kı lı nçlar bulunacak,başka silâh bulunmayacaktı r.

5 — Muahede imzalandı ğı tarihten muteber olarak on yı l devamedecektir.

* * *





- 84 -

ekicilerin ho şuna gider, böylece kâfirler öfkelenirler. Allah’aiçlerinden iman edip salih amel sahiplerine ma ğfiret ve büyükmükâfat vaadetti.»

Vaadlerini ihtiva eden sûreyi, Cenabı Peygamber bas ı ndansonuna kadar okudu. O zaman yap ı lan anlaşmanı n Müslümanlariçin sarih bir Fetih ve zafer olduğuna Müslümanlar ı n cümlesi kanioldular ve böylece Medineye döndüler. Resulü Ekrem Hayber'inmevcudiyetine son vermek ve İslâmiyeti Arabistanda ve haricindeneşir ve takviye etmek yolundaki plânı nı tatbike koyuldu.Kureyşlilerle yapı lan bar ı ş ı n verdiği f ı rsat ve zaman zarf ı nda baz ı düşman varlı klar ı nı bertaraf etmeğe ve memleket haricindeki işlerleuğraşmağa boş zaman buldu. Bununla Cenab ı Resul haccagitmeğe kalktı ğı zaman çizdiği plânı n uğradı ğı zorluklar ve kar ş ı s ı naçı kan manilere rağmen arzulad ı ğı siyasî neticeleri elde etmişti.Bunun için Hudeybiye anlaşmas ı nı n aşikâr bir fetih, bir zafer olduğugörüldü ve şu neticeleri sağladı :

1 -- Gerek bütün Araplarda ve gerekse Mekke veKureyşlilerde İslâmiyetin neşrini destekleyen Müslümanlar ı n kı ymetve itibar ı arttı .

2 — Müslümanlar ı n Peygamberlerine itimat ve emniyetleriarttı ve korkunç tehlikelere şiddetle mukabeleleri ve ölümdenkorkmadı klar ı nı gösterdi.

3 — Müslümanlara; siyasî manevralar ı n İslâmiyetin neşrinde

faideli olduğunu gösterdi.4 - Mekkede putperestler aras ı nda kalmı ş olan Müslümanlar ı n

düşman ordugâh ı içinde bir cep vazifesi görmelerini kolaylaştı rdı .5 — Siyasette gidilecek yolun baş ı nda doğruluk ve ahde vefa

olduğunu gösterdi. Ancak müracaat edilecek çarenin behemehal birdeha ve idrak örneği olması ve bağ vurulan küçük tedbirlerin istihdafettiği büyük gayenin düşmandan gizli tutulması .

* * *



- 85 -

HHHAAA Y Y YBBBEEEKKK CCCEEENNNGGGİİİ Hudeybiye'den dönüp Medinede bulunah ancak onbeş gün

geçmişti ki Peygamber Hayberi vurmak için vaktiyle kendisiyle

Hudeybiyede bulunmuş olan cemaatin haz ı rlanmas ı nı emretti.Peygamberin Hudeybiye'ye hareketinden evvel, Medine üzerineMüslümanlar ı mahvetmek için Hayber yahudilerinin Kureyşlilerleanlaşmağa çal ı ştı klar ı Resulü Ekremce öğrenilmiş bulunuyordu.Benî Nadir yahudilerinin ileri gelenleri Haybere taş ı ndı ktan sonraoradaki yahudileri de etraflar ı na toplayı p PeygamberimizleMüslümanlar aleyhine suikastler tertip etmeğe ve etraf ı Ümmeti

Muhammet aleyhine teşvik için çok paralar sarf etmeğe ve büyükPeygambere kars ı harb etmek ve onun neşrettiği İslâm dînini imhaetmek maksadiyle uzaktan yakı ndan taraftarlar bulmağa, gizliittifaklar yapmağa ve her türlü teşebbüslere ve fitnelere baş vurmağa ba şlamı şlardı .

Bütün bu mel'un teşebbüsler akamete u ğradı , müşriklerin veyahudilerin Hazreti Peygamberi ortadan kaldı rmak plânlar ı suyadüştü. Bundan sonra bütün dağı nı k yahudiler bir araya geldiler.Tekmil kabile ve partiler birleşerek Müslümanlar ı kahrü tedmir içinMedineye ani bîr baskı n yapmayı kararlaştı rdı lar.

Bunun için Hayber yahudileri, akrabalar ı olan Tima ve Fedik veVadilkura yahudileriyle Haybere kaçmı ş olan Benî Nadîryahudileriyle işbirliği yaptı lar. Medinenin yüz elli kilometreşimalindebulunan Hayber kalesini kuşatmak için Resulü Ekrem hazı rlamı ştı .Bunu gizli tuttular. Kureyşlilerle dostluk luahedesi akdetmeleribundan ötürüdür. Hudeybiyede yapı lan anlaşma yahudileriKureyşlilerden ayı rmak ve onlar ı n kârlar ı nı bir an evvel bitirmekiçindi. Bu maksatla Peygamber emrinde bin altı yüz mücahitle yolaçı ktı . Beraberlerinde bir bölük de süvari vardı . Bunlar ı n cümlesi

Allanı n nusrat ı na güven-liş bulunuyorlardı - Müslümanlar Medine ileHayber aras ı nlaki mesafeyi üç günde kat' ettiler ve üçüncü geceyi

Hayber talesi önünde geçirdiler. Sabah olunca Hayber rençberleri



- 86 -

tarlalar ı na gidiyorlardı . Müslüman ordusunu görünce ters yüz edipgeri döndüler ve şöyle feryat ettiler: işte Muhammed ve ordusu!Peygamber bu sözü i şitince: Yı kı las ı Hayber. Uğrayacaklar ı kütü

âkibet kendilerine ihtar edilen insanlar ı

n yurtlar ı

nı

n önünedikildiğimiz vakit onlar ı n halleri i ş te böyle olur! Diye söylendiler.Yahudiler, daha evvelden Müslüman ordusunun ileri yürüyeceğinitahmin etmişlerdi. Hudeybiye musalehası nı ve KureyslilerinPeygamberle anla ştı klar ı nı duyduklar ı vakit bunu Kureyslilerindöneklikleri saydı klar ı ndan, içlerinden bazı lar ı Medinenin bası lması için, yukar ı da yazd ı ğı mı z gibi diğer yahudi kabileleriyle bir ittifakakdetmişlerdi. Yahudilerden diğer bir kı sm ı ise, Müslümanlarlayahudiler arası ndaki husumeti ortadan kaldı rmak için ResulüEkremle bir anlaşma yap ı lması nı uygun buluyor ve aralar ı nda bunukonuşuyorlardı . Zira korktuklar ı kötü akı betin yaklaştı ğı nı hissedi-yorlardı . Peygamberin Kureyşlilerle anlaştı ktan sonra s ı ranı nkendilerine geleceğini biliyorlardı . Fakat bunun bu kadar çabukolacağı nı tahmin etmiyorlardı . Bunun içinİslâm ordusunu birdenbirekar ş ı lar ı nda görünce şaş ı rdı lar. Diğer kabilelerden yardı m alarakPeygamberin kar ş ı s ı na ç ı kmayı düşündülerse de Müslümanlar ı nsür'atle hareketleri buna meydan b ı rakmadı . Müslümanlaryahudilerin kalelerini hak ile yeksan ederek onIar ı derin birümitsizliğe düşürdüler ve sulh istemeğe mecbur ettiler. Peygamberbunu kabul ederek kendilerini yerlerinde bı raktı . Ancak arazileri vebağlar ı nı n yar ı s ı zafer kar ş ı lı ğı olmak üzere ellerinden alı ndı ,yahudiler buna razı oldular. Müslümanlar geriye döndüler ve yar ı dakalan «Hac» vazifesini yapı ncaya kadar Medinede kaldı lar.Hayberlilerin siyasî nüfuzlar ı kı r ı ldı ktan sonra Arabistanı n Şamakadar şimal kı sm ı nda hiç bir korku ve endişe kalmadı . Hudeybiyemusalehas ı ndan sonra cenup k ı sm ı nda da korku kalmamı ştı .Haricin de yollar ı aç ı lmı ş bulunuyordu.

* * *



- 87 -

KKKOOOMMMŞŞŞUUU OOOLLLAAANNN DDDEEEVVVLLLEEETTTLLLEEERRREEE EEELLLÇÇÇİİİLLLEEERRR Hicaz kı t'as ı nı n her taraf ı nda İslâmı n nurunun yayı ldı ğı na ve

zulmetleri yı rttı ğı na Cenab- ı Resul kanaat getirdikten sonra, bu

meş 'aleyi Hicaz kı t'as ı nı n haricine götürmek gayretine düştü. Zirakendisinin neşriyle vazifelendirildiği Müslümanlı k bir kavmin değil,tekmil beşeriyetin dinidir ve Peygamber bütün âlemlere rahmet vemür şid olarak gönderilmiştir. Cenabı Hak, Enbiya sûresinin yüzyedinci âyetinde «Biz seni âlemlere rahmet olarak gönderdik» veSebâ sûresinin yirmi sekizinci âyetinde: «Biz seni ancak bütüninsanlara bir müjdeci ve koruyucu olarak gönderdik; fakat

insanlar ı

n ço ğu bunu bilmezler.» Ve Tevbe sûresinde. AllahResulünü do ğru yolu gösterici olan hak dini ile göndermi ş tir kibu dini bütün dinlerin üstünde tutsun. Kâfirlerin ikrah ı narağmen....» buyurulmaktadı r. Bu sebeple Resulü Ekrem İslâmdevletini ve dinini köklestirdikten sonra etrafa elçiler göndermeksuretiyle memleket haricindeki mesaisine germî vermiştri.Peygamberin bu d ı ş faaliyeti hududu haricinde kalan kâfirleri deimana davet içindir. İslâm hâkimiyeti yalnı z Medinede iken Medineharicinde bulunan Kureyşliler ve diğer küffar ile uğraşmak haricigayret say ı ldı ğı gibi, hükümranlı ğı bütün Hicaza yayı lı nca buhareket ve ondan sonra tekmil Arap yar ı madas ı İranlı lar ve Rumlargibi yar ı mada haricindeki milletlerle meşgul olması da Peygamberîndı ş mesaisi say ı lı r. Hudeybiye anlaşmas ı ndan ve Hayberyahudilerinin işi bitirildikten sonra hemen hemen Hicaz kı t'as ı nı ntümü Peygamberin hükümranlı ğı altı na girmiştir. Artı k Peygamberekar ş ı koyacak kuvvet Kureyşte kalmamı ştı . Bundan dolayı ResulüEkrem elçilerini harice göndermeğe ve bu işe ancak iç siyasette biristikrar ve kökleşme olduktan sonra başlamı ştı r. Bu iş için dahildekâfi derecede kuvvet hazı rlanmı ştı . Hayberden döndükten sonra birgün Resulü Ekrem esbab ı na: «Ey nâs! Allah beni tekmil insanlararahmet olarak gönderdi: Meryem o ğlu isa'ya kars ı havarileringösterdikleri uygunsuzluk gibi, siz de bana uygunsuzluk

göstermeyiniz.» deyince Eshab ı sordular: Nası l uygunsuzluk ettiler?



- 88 -

Resulü Ekremin buna kargı cevab ı şu oldu: «Sizi ifas ı na davetettiğim vazife gibi, Meryem o ğlu Isa da havarilerini ça ğ ı rd ı isede, yak ı n yere gönderece ği kimseler evet demi ş ler, uzak yere

göndermek istedi ği kimseler de suratlar ı

nı

ekş iterekmemmunsuzluk göstermi ş lerdir.» buyurdu ve bütün civarhükümetlere, Kisrâlara, Yemen Melikine ve Habeşistan Necaşisi'netelâma davet için elçiler göndereceğini söyleyince, eshabı bu arzuyumuvaf ı k bulduklar ı nı söylediler. Bunun üzerine Hazreti Peygambergümüş bir mühür kazdı rarak üzerine «Allahı n Resulü Muhammed»dîye yazdı rdı . Ve bu mühürle imza ettiği namelerle yabancı hükümdarlar ı Islama davet etti. Name-i hümayunu hamil sefirlerincümlesi bir anda huzuru risaletten ayr ı ldı lar ve memur olduklar ı memleketlere doğru yola çı ktı lar. Peygamberin mektuplar ı nı hamilolan elçiler vazife mahallerine gidip geri döndüler. Yabancı lar ı nçoğu Resulü Ekremin mektubunu hoş ve nazikâne kar ş ı ladı lar.Bazı lar ı da kötü mukabelede bulundu. Fena kar ş ı layanlarmeyan ı nda Yemen ve Umman melikleri vardı r. Bahreyn hükümdar ı ise iyi kar ş ı lamı ş ve Müslüman olmuştur. Yemame meliki isekendisinin hükümdar tanı nmak şartiyle teklifi kabul edeceğinibildirmiş, olduğundan Peygamber taraf ı ndan lanet edilmiştir. Arapolmayan hükümdarlara gelince: İran hükümdar ı Kisra kendisiniİslama davet eden Name-i Resulü okuyunca hiddete ve şiddetekapı lmı ş, mektubu yı rtarak Yemendeki valisine: Hicazdaki bu zatı nbas ı nı n kendisine gönderilmesini bildrimistir. Peygamberimiz buhâdiseye muttali olunca: «Allah onun mülkünü parçalas ı n!»demiştir. Kisra'nı n Yemelideki valisi Bazane imparatorunun emrinialı nca, Müslümanlı ğı tetkik etmiş, onun hak dini olduğunu anlayarakihtida etmiş ve Resulü Ekremin valisi olarak Yemen'de kalmı ştı r. Buzat o zaman Yemen hükümdar ı olan Haris Hamiri'den başkadı r.Mı s ı r ı n büyük hükümdar ı Name-i Peygamberi hüsnü kabul ederekPeygambere hediyeler göndermiştir. Habeş hükümdar ı Necaşi deteklifi iyi kar ş ı ladı ğı ve bir rivayete göre Müslüman olduğu söylenir.

Herkl'e gelince bu davete kı ymet vermemiş ve bir şey de



- 89 -

söylememiştir. Haris El Gasanî kendi kumandası nda bir ordu ilePeygamberi cezaland ı rmak için Herkl'den müsaade istemiş ve bumüsaadeyi alamam ı ştı r. Herki o sı rada Kudüste bulunduğundan

Haris'i nezdine celb etmiştir.Hazreti Peygamberin bu davetnamelerinin tesiriyledir ki

Araplar fevc fevc hak dinine girmeğe başlamı şlardı r. Bundan sonraardı ardı na bir çok hey'eyler Resulü Ekrem'in nezdine gelerekMüslümanlı klar ı nı ilân etmişlerdir. Arap olmayanlar ı hidayet yolunacelb için Hazreti Peygamber kuvvet ve ordu hazı rlamağa ba şlamı ştı r.

* * *

MMMÖÖÖ'''TTTEEE SSSAAAVVVAAAŞŞŞ III Arab yar ı madas ı haricindeki hükümdarlara gönderilen elçiler,

onlardan aldı klar ı müsbet ve menfi cevaplarla geri döndükten sonraResulü Ekrem Arabistan haricinde faaliyette bulunmak üzere birordu hazı rlamağa koyuldu, Rumlarla, İranlı lar ı n vaziyetlerini ve

faaliyetlerini tetkika başladı . Rumlar ı n, hudutlar ı , Peygamberinhududuna bitişik idi. Onlardan gizli haberler almağa çal ı ş ı lı yordu.İslâmiyetin yayı lı ş ı bütün halk tabakalar ı na sirayet ettiği için, dinintamimi meselesi Arab hududlar ı nı aş ı nca geniş çapta yay ı lacağı muhakkaktı . Alı nan haberler ve müşahedeler Islama davetin ŞamÜlkesinde daha geniş kabule mazhar olacağı nı gösteriyordu.Yemen'deki Kisra’nin valisi davete icabet etmiş olduğundan, Şam

ülkesine bir ordu şevki düşünüldü. Hicretin yedinci yı lı nı nCemaziyülevvel ayı içinde yâni Hudeybiye musalehası ndan bir kaçay sonra en seçkin Müslüman kahramanlar ı ndan üç bin mücahidtoplanarak Harisi oğlu Zeyd'in kumandası na verildi. Kendisine birşey olursa onun yerine Ebu Talibin oğlu Cafer, ona da bir şey olacakolursa Revvaha oğlu Abdullah'ı n yerine geçece ği tebliğ edildi. Orduhareket etti. Hudeybiye musalehas ı ndan sonra Müslüman olmuş

olan Halid ibn-i Velid beraber idi. Resulü Ekrem Medine haricinekadar orduyu takip etti ve kumandanlara; kadı nlarla çocuklar ı ve



- 90 -

körleri öldürmemelerini, evleri yı kmamalar ı nı , ağaçlar ı kesmemelerini tenbih etti ve sonra şu duada bulundu :

«Allah sizinle beraber olsun ve sizi muhafaza buyursun.

Sağ ve salim bize iade etsin.» Ordu hareket etti. Kumandanlar buharbin, Resul-i Ekrem'in bizzat bulunduğu harplerde yaptı ğı gibi biryı ldı r ı m harbi, bir baskı n şeklinde olması karar ı nda idiler. Şamordusunu ans ı zı n bas ı p mağlûp etmek istiyorlardı . Bu programlailerleyen ordu Maan'a geldiği vakit Herkl'inŞam kumandan ı nı nmüslümanlara kar ş ı Arab kabilelerinden yüzbin muharib topladı ğı gibi bizzat Herkl'in de ayr ı ca yüzbin muharib ile gelmiş olduğu haberalı ndı . Bu haber ortalı ğa korku verdi. Maan'da iki gün kalan ordu, bubüyük kuvvet kar ş ı s ı nda ne türlü hareket edileceğini düşünmeğebağladı . Bazı lar ı keyfiyeti peygambere yazı p düşmanı n say ı s ı nı bildirerek takviye kuvvetleri istemeyi, bazı lar ı da bu vaziyete kar ş ı Peygamberin talimat ve emirlerini beklemek lâzı m olduğu müta-lâas ı nda bulunduklar ı bu s ı rada Revvaha o ğlu Abdullah şöyle birhitabda bulundu :

Ey cemaat! Şimdi arad ı ğ ı n ı z şehidlik payesi önünüzdedir.Biz bugüne kadar harb ettiklerimizle ne adet, ne de kuvvetçokluğuyla de ğil, ancak Allah ı n bize ihsan buyurdu ğu dinkuvvetiyle sava ş tı k. Yürüyünüz! İki rahmetten biri... Ya dü şman ı mağlûp etmek veyahut şehitlik!...

Bu hitabe mü'minleri coşturdu. Müsarif köyüne varan orduorada Rum yı ğı nlar ı na tesadüf etti. Oradan Möte'ye saparak oradakonakladı lar. Orada rnüslümanlarla Rumlar arası nda en korkunç veen müthiş kanlı bir harb başladı . Sanki ölüm korkunç ağzı nı açm ı ş,insanlar ı yutuyor gibi idi. ölüm veşehidlik arayan üç bin imanlı müslüman ordusunu kamilen imhaya azmetmiş yüzbin veyahut ikiyüzbin kişilik bir düşman ordusu olanca h ı ncı ve güciyle savaş ı yordu.Böylece iki taraf arası nda müdhiş bir harb başlayı nca Zeyd,Peygamberin sanca ğı nı alarak düşman ı n ortalar ı na doğru atı ldı .

Ölümle kar ş ı kar ş ı ya idi ve onu müşahhas bir şekilde karsı s ı nda



- 91 -

görüyor gibi idi. Korkmuyordu, çünküşehitlik ar ı yor ve bunun içinakla s ı ğmayacak bir kahramanlı kla düşman mı zraklar ı kendisiniparçalayı ncaya kadar harb etti. Sanca ğı Ebu Talib oğlu Cafer aldı .

Henüz otuz üç yaşı

nda yakı

şı

klı

bir genç idi. O da Ölümü arar gibidöğüşürken etraf ı düşman taraf ı ndan çevrildi. Atı nı n ayaklar ı kesilmişti, yaya olarak yalı n kı lı nç düşmanı n ortas ı na at ı ldı .Rumlardan biri bu kahramanı n üstüne at ı larak vücudunu ikiyebölerek onu şehit etti. Sancağı Revvaha oğlu Abdullah aldı veileriledi. At üstünde idi. O da düşmanı n üzerine sald ı rdı vedöğüşerek öldü. Sanca ğı Erkanı oğlu Sabit alarak : Müslümanlariçinizden birini seçiniz. Diye bağı rdı . Velid oğlu Halid seçildi. Halidsanca ğı aldı . Müslüman saflar ı nı dolaştı , onlar ı s ı klaştı rdı ve gecekaranlı ğı bas ı ncaya kadar ordusunu oyalad ı . Geceleyin Halid.düşmanı n say ı ca üstünlüğünü ve kendi ordusunun azlı ğı nı görerek muntazam bir ric'at plânı haz ı rladı . Bu program gereğinceordu mevcudundan az bir kı sm ı m cephe gerisine da ğı ttı . Sabaholunca sanki Peygamberden kendilerine imdat kuvveti gelmiş gibidüşmanlar ı aldatacak bir yaygara ve gürültü koparmalar ı nı onlaratenbih etti, böyle de yaptı lar, düşman bundan ürktü ve taarruzdançekindi ve hattâ Halid'in mukabil taarruza geçmediğine sevindi. Çokgeçmeden Halid'in yaptı ğı program mucibince müslüman ordusucepheden çekilerek Medine'ye döndü. Böylece ne galip ve ne demağlûp olmuş fakat kendilerine kat kat faik kuvvetler "karsı s ı ndamüslümanlar büyük kahramanlı klar göstermişlerdir.

Bu gazan ı n kahraman kumandan ve askerleri kendilerini -ölümün kucağı na att ı klar ı nı biliyorlardı , fakat hiç birşeye bakmadanİslâm şerefi ve imanı kudretiyle cenk meydanı na girdiler, erkekçedöğüştüler ve şehid oldular, islâm dini bunu böyle emrediyordu.Çünkü Allah yolunda mücadele, mü'minler için en büyük kazanç veşereftir. Kur'an-ı bakîmde Cenab ı Hak şöyle buyuruyor :

“Allah müminlerden canlar ı n ı ve mallar ı n ı , kar ş ı lı ğ ı cen-

net olmak üzere sat ı n alm ı ş tı r ki, öldürürler ve öldürülürler. Bu



- 92 -

kar ş ı lı k kendilerine Tevrat, incil ve Kur'an'da tasdik edilmi ş tir.Allahdan daha ziyade sözünde duran kimse bulunabilir mi?Müjdeler olsun sizlere ki al ı ş veriş inizde büyük kurtulu ş ve

kazanç vardı

r.” İşte bu kahramanlar, bu iman sahipleri bunun için ölümü göregöre ,bile bile istihkar etmişler ve döğüşmüşlerdir. Bu sebeplemüslümanlar kar ş ı lar ı ndaki düşmanı n adetçe üstünlüğünü hesabakatmaz ve Allahı n nusrat ı na güvenerek cenk ederler.

İmam-el mücâhidin Peygamberimiz hudud komşusu olanRumlar ı n kuvvetini biliyor ve üzerlerine bir ordu gönderme tehlikesinielbette takdir ediyordu. Fakat müslümanlar ı n böyle maddeüstünlüklerine kı ymet vermediklerini de etrafa göstermek siyasî birzaruretti. Nitekim son hareket Rumlar ı n gözünü yı ldı rmı ş müslümanlı ğı n kuvvet ve cesaretini etrafa göstermişti...

* * *

MMMEEEKKKKKKEEE'''NNNİİİNNN ZZZAAABBBTTTIII

Resul-i Ekrem'le Kureysliler arası nda akdedilen Hudeybiyemusalehas ı ndan sonra Huzâa kabilesi Peygamberle andlasm ı ş olduğu gibi Bekir oğullar ı da Kureyşlilerle andlaşmı şlardı .Kureyşlilerle Müslümanlar arası nda münasebetler düzelmiş ve heriki taraf birbirinden emin olarak kayı plar ı nı telâfi yoluna girmişlerdir.Bu arada Resul-i Ekrem de nübüvvetini bütün insanlara tebliğ ve

Arab yar ı madas ı nda devletin temellerini takviye ve asayişin

takviyesine çalı şarak Hayberlilerin zararlı mevcudiyetine son verdiğigibi muhtelif devletlere murahhaslar göndermek suretiyle hariçle detemas etmiş ve Arab yar ı madas ı nı n her taraf ı nı kaplamı ş olan îslâmdevletinin temellerini takviye için çalı şmı ştı r. Hudeybiye meselesininüzerinden bir yı l geçtiği için ilk defa yapamadı klar ı için borç kalanhac işine haz ı rlanmalar ı nı müslümanlara emretmiştir. İki bin kişilikmü'minler kervanı yola düzülmüstür. Hudeybiye anlaşmas ı

gereğince erkeklerden hiç biri kı

nlar ı

na sokulmuş birer kı

lı

nctanbaşka yanlar ı na silâh almamı şlardı r, îmam-el mücâhidin Efendimiz



- 93 -

putperestlerin hainliklerini bildiği için Müselleme oğlu Muhammed'inkumandas ı nda yüz atlı yı Mekke harimine girmemek üzere öncüolarak göndermiştir. Müslümanlar geçen seneden borç kalan Kâbeyi

tavaf vazifesini yaptı

ktan sonra Medine'ye dönmüşlerdir. Bunlar ı

navdetlerini lüteakip Mekke halkı hak dinine girmeğe başlamı ştı r.Halid ibni Velid, Asî oğlu Ömrü ile Kâbenin bekçisi Talha oğluOsman müslüman olduklar ı gibi Mekkelilerden bir çoğu da bunlarauyarak müslüman olmuşlardı r. Böylelikle müslümanlar ı n mekke'dekuvvetleri artmı ş, Kureyşliler sarsı ntı ya uğramı şlardı r. MüslümanlarMöte çenginde bir çok zayiat verdiklerinden Kureyşliler artı kmüslüman kuvvetinin zayı f düştüğüne kanilarak Bekir oğullar ı kabilesini teşvik ederek ve onlara silâh vererek Huzaahlar kabilesinetecavüz ettirmişler ve onlardan bazı lar ı nı öldürmüşlerdir. Huzaalı larbu hücum üzerine Mekkeye kaçtı klar ı gibi bunlardan Salim oğluÖmrü Medine'ye koşmuş ve olup bitenleri Peygambere anlatarakkendisinden yardı m istemiştir. Resul-i Ekrem de: «Ey Salim oğluÖmrü, istedi ğin yard ı m sana verildi.» buyurmuştur. PeygamberKureyşlilerin yaptı ğı bu nakz-i ahdin kar ş ı lı ğı ancak Mekke'nin zabtı olabileceğini düşündü. Kureyşliler bu ihanetten korkarak andı yenilemek ve müddetini uzatmak için Ebu Süfyan'ı Medine'yegönderdiler. Medineye giden Ebu Süfyan, Peygamberi görmek içinkendi kı zı ve Peygamberimizin eşi olan Ümmü habibe'nin evinegitmiş ve yanı na girince Peygamberin yatana oturmak istemiştir.Ebu Süfyan'ı n kı zı yatağı katlamı ştı r, übu Süfyan, yatağı mı benden,yoksa beni mi yataktan esirgedin deyince, kı zı : «O peygamberinyatağı dı r. Sen ise murdar putperestsin, üzerine oturdu ğunuistemem» demiştir. Ebu süfyan benden sana kötülük geldi deyipevden ç ı kmı ş, Peygamberin yan ı na gelmiştir. Resul-i Ekremnezdinde and ı ve and ı n uzat ı lması nı konuşmuş hiç cevapalamam ı ştı r. Ondan sonra Ebubekir'le konuşmuş ondan damukabele görmemiştir. Hattâb oğlu Ömer'e gitmiş sert ve kötükar ş ı lanmı ştı r. Ömer; Allahı n Resulünü sizin için mi ikna edeyim?

Vallahi ben bir toz zerresi olsam yine onunla birlikte savaş ı r ı m» dedi.



- 94 -

Ebu Süfyan Ebu Talib oğlu Alinin yanı nda Fatma olduğu s ı rada yan-lar ı na girdi ve sebeb-i ziyaretini anlattı ve Resul-i Ekrem nezdindetavassutta bulunulmas ı nı istedi. Ebu Talib oğlu Ali su cevabı verdi:

«Peygamberin yapmak istediği şeyi ifadan onu menedecek kimsebulunamayacağı nı , güzellikle anlattı . Ebu Süfyan, Fatmaya oğluHasan' ı n insanlar ı himayesini söyledi. Fatma da: Allahı n Resulünekar ş ı hiç kimseyi himaye edemeyeceğini söyleyince çok müteessirolan Ebu Süfyan Kureyşlilere dönerek Medine'de kar ş ı laştı ğı muameleyi anlattı .

Resulullaha gelince: Hemen davranarak halkı n haz ı rlanmas ı nı emretmiştir ve Mekke'ye gitmiştir. Maksadı Kureyşlilere ani birbask ı n yaparak onlara müdafaa f ı rsat ı vermeden ve kandökülmeden teslim olmalar ı nı temin etmekti. Müslüman ordusuMedine'den Mekke'ye doğru hareket etmiş ve Mekke'ye yirmikilometre mesafede konaklamı ş, ordunun mevcudu on binibulmuştur. Kureyşlilere bu orduya dair hiç bir haber gelmemişti.Kureyşliler Hazreti Peygamberin kendileriyle döğüşmek içingeleceğini biliyor ve ona kar ş ı koymak için ne yapı lmaklâzı mgeldiğini birbirleriyle münakaşa ediyorlardı . Bu sı rada EbuSüfyan duyulmakta olan tehlikenin derecesini anlamak içinMekke'den çı kmı ş yolda, müslüman olan Abbas'a tesadüf etmişti.

Abbas Peygamberin k ı srağı na binmiş aman dilemeleri içinKureyşlilere gidiyordu. Ebu Süfyan'a seslendi: «Allahı n Resulüordunun içindedir. E ğer zorla Mekke'ye girecek olursa veylKureyş lilerin haline!» dedi. Ebu Süfyan bu işin hal çaresi nedir,diye sorunca Abbas onu kı srağı nı n arkas ı na bindirmiş veyürümüştür. Hattâb oğlu Ömer'in yaktı ğı ateşin yanı ndangeçerlerken Ömer, Peygamberin k ı srağı m görmüş ve Ebu Süfyan'ı tan ı mı ştı r. Ömer Ebu Süfyan'ı n baş ı nı vurmak istediğinden Abbasile Ömer arası nda sert bir münakaşa olmuştur. Abbas hemenPeygamberin çad ı r ı na girerek: Ey Allahı n Resulü! Ben ona amanverdim dedi. Peygamber de : Ey Abbas onu yanı na al, sabah olunca

bana getir dedi. Sabah olunca Ebu Süfyan getirildi, müslüman oldu.







- 97 -

Bunlar ı n meşhurlar ı ndan Cerir bin Abdullah Becelî Zül-kila'Humeyriye gönderilmiştir. Burası bir zamanlar Hümeyrihükümdarlar ı nı n merkezi idi. Ahalisi kamilen müslüman olmuş ve

bunu tes'id için dört bin köle azad edilmiştir.Bütün bu tafsilâttan da anlaş ı lacağı üzere müslümanlı k; büyükPeygamberimizin çizdiği bir program, plân, gayret, ir şad ve doğruluksayesinde y ı ldı r ı m hı ziyle yeryüzüne yayı lmı ştı r.

* * *

HHHUUUNNNEEE Y Y YNNN GGGAAAZZZVVVEEESSS İİİ Mekke'nin müslümanlara geçmesinden sonra vuku bulan bir

hâdise Hevazen kabilesinin müslümanlara kar ş ı hareketegeçmesidir. Hevazen'e kar ş ı büyük bir kuvvet hazı rlanmı ş veHuaeyn vadisine yürümüş. Hevazenliler müslümanlar ı bir pusuyadüşürmeğe ve ok sa ğanağı na tutmağa muvaffak olmuşlar, buyüzden bir aralı k şaşkı nlı k baş göstermiş, fakat müslümanlarkendilerini çabuk toplamı ş, bilhassa Resul-i Ekrem'in fevkalâde

itidali sayesinde vaziyet kurtar ı lmı ş, muazzam bir galebe kazan ı lmı ş ve düşmandan alt ı bin esir alı nmı ş, daha sonra bütün bu esirlerHazreti Peygamberin bir emriyle serbest bı rakı lmı ştı r.

Bu muharebeye dair bir miktar tafsilât vermek faidelidir: islâmordusu Huneyn deresine doğru yokuş aşağı yürürlerken birdenbiredüşman kabilelerinin hücumuna maruz kalmı şlardı r.Avioğlu Malikadamlar ı na taarruz emri vermiş olup onlar da tek bir insan imiş gibi

f ı rlayarak müslümanlan ok yağmuruna tutmuşlardı r. Henüz sabahkaranlı ğı nda apans ı zı n her taraftan gelen bu ok yağmuru tabiatiylebir şaşkı nlı ğa sebep olmu ştur. Bir çok insan yüzgeri etmiş, gayrimuntazam bir ric'ata başlamı ştı r. Ordunun gerisinde bulunanPeygamberin yan ı ndan gecen askerler durup kendisinebakmı yorlardı bile... Resul-i Ekrem amcası Abbas ile birlikte dimdikayakta duruyorlardı . Peygamberin etraf ı m muhacirin ve ensardan ve

akrabalar ı

ndan pek az kimse sarmı

ş bulunuyordu. Bunlar bozgunauğrayan insanlara: Nereye ey insanlar, nereye diye ba ğ ı r ı yorlardi.



- 98 -

Bu ses, maatteessüf bir akis yaratm ı yordu. Düşman bu ka-

çaklar ı müthiş bir şekilde takip ediyordu. Kendilerine yetiştikleri

yerlerde kaçanlar ı

oklarla yere düşürüyorlardı

. Bu korkunç vetehlikeli anda Peygamber ordusuna en gür sesiyle hitap ediyor,fakat bu sesi duyuramı yordu. Henüz yeni müslüman olmuş olaninsanlar bu vaziyet kar ş ı s ı nda birdenbire dönmüşler, âdetadüşmanlar gibi sevinmeğe başlamı şlardı r. Bunlar ı n içinde Hanbeloğlu Külde: Bugün afsun bozuldu; Talha oğlu Osman oğlu Şeybeise bugün Muhammedden intikam alı yorum; Ebu Süfyan ise bütünbütün coşarak, müslümanlar ı n bu hezimeti ancak onlar ı n denizedökülmesiyle sona erer diyordu. Bunlar ve bunlar gibiler Mekkedeyeni müslüman olmuş kimselerdi. Bunlar Peygamberin ordusiylebirlikte savaş meydan ı na gelmişlerdi. Fakat bozgun içlerindekikuruntu ve tereddütleri açı ğa vurmuştu. Artı k en nazik zaman gelipçattı . Her şeye rağmen Peygamber yerinden k ı pı rdamad ı ve harpmeydan ı nda kalmayı tercih etti ve meydanda ilerledi. Düşmanakars ı beyaz kı srağı üzerinde sald ı rdı . Yan ı nda, yukar ı da dayazı ldı ğı gibi Amcası Abbas ile Abdülmuttalib oğlu Elhâris oğlu EbuSüfyan vardı lar. Elhâris oğlu Peygamberin bindiği kı srağı n yular ı nı tutarak ilerilemesine mani oldu. Amcası Abbas ise gür sesiylebağı rmakta idi: Ey ensâr ve muhacirler, ey ağaç altı nda biat ahdiyapan muhacirler, Muhammed sağdı r, geliniz diye bağı rmı ş ve buferyadı tekrarlamı ştı r ki bu sesin akisleri her taraf ı çı nlatmı ştı r.Bozguna uğrayan müslümanlar bu sesi işitenler, Peygamberihat ı rlamı şlar ve uğurunda o güne kadar yapt ı klar ı gavzeleri deakı llar ı na getirmişlerdir. Bu ricatı n putperestleri üstün kı lacağı nı veislâm dininin yok olacağı nı düşünmüşlerdir. Bundan sonra herkes,heryandan, Resul Ekrem'in Arncası nı n sözüne ve dâvetine uyarakharb meydan ı na sald ı rmı şlar ve fevkalâde bir kahramanlı k ve eşsizbir fedakârlı kla ateşlere atı lmağı ve icap ederse o ate şte yanmağı göze almı şlardı r. Peygamberin etraf ı nda toplanmağa ba şlayan

müslümanlar ı n say ı lan artmağa ba şladı . Bunlar harb meydanı na



- 99 -

atı lmı şlar, göğüs göğüse döğüşerek harbi kı zı ştı rmı şlardı r. Pey-gamberimiz bu sı rada iki avucuna çakı llar alarak düşman üzerinef ı rlatmı ş ve: Yüzler bozulsun buyurmuştur. Müslümanlar Allah

yolunda Ölümü hiçe saydı

lar, harb şiddet kesbedince Hevazen veSakif kabileleri büsbütün mahvolacaklar ı nı anlad ı klar ı ndan bozgunhalinde, hiç bir tarafa bakmadan,arkalar ı nda mallar ı nı müslümanlaraganimet bı rakarak kaçtı lar. Müslümanlar bunlar ı n peşlerinibı rakmayarak takibe koyuldular, ellerine geçenleri katlettiler vedüşmanı müthiş bir hezimete, kahkaharî bir mağlubiyete uğrattı lar.Düşman kumandan ı Avf oğlu Mâlik Taife kaçarak öylece canı nı kurtardı . Cenab ı Hak müslüman büyük bir zafer ihsan buyurmuştu.Bunun üzerine şu âyeti kerime nazil olmuştur:

«Alah size bir çok yerlerde çoklu ğunuzu beyendi ğinîz hal-de bu çoklu ğun üzerinizden her hangi bir s ı kı nt ı n ı n defi olma-s ı na yaramad ı ğ ı n ı , geni ş likleriyle beraber yerlerin size dar gel-diği ve arkalar ı n ı zı çevirip döndü ğünüz Huneyn günü galibiyetyard ı mı n ı yapt ı : Sonra Resulüne ve müminlere gönül rahatl ı ğ ı verdiği gibi görmedi ğiniz yard ı mc ı lar da indirmi ş ve imans ı zlar ı

azap içinde b ı rakm ı ş tı r ki bu, imans ı zlar ı n cezas ı d ı r. Allahgünahlar ı na tövbe edenlerden diledi ğini affeder. Al İah günah-lar ı bağ ı ş layı c ı ve kullar ı n ı esirgeyicidir.»

Bu harbde müslümanlar büyük ganimet elde etmişlerdir. Ogünsay ı ldı ğı na göre yirmi iki bin deve, kı rk bin koyun, dört yüz okkagümüş ve saire... Putperestlerden bir çok da maktul ve altı bin esir...

Müslümanlar ı n zayiatlar ı çoktu, fakat tadat edilmemiştir, ikimüslüman kabilesinin yok olduğu tarih kitaplar ı nda yaz ı lı dı r.Bunlar ı n cümlesinin namazlar ı Peygamberimiz taraf ı ndankı ldı nlmı ştı r. Resul Ekrem bu ganimetleri ve esirleri bı rakarak Avfoğlu Mâlik'in kaçı p iltica ettiği Taif'i muhasara etmişlerdir. Taif Sakifkabilesine ait olup mukavemetli birşehirdi. Taifliler de kale harbiusullerine aşina ve çok zengin insanlardı . Ok atmakta da mahir idiler,Müslümanlara ok atmı şlar ve bir çoklar ı nı şehid etmişlerdir. Bukalenin aş ı lması kolay değildi. Bunun için islâm ordusu kaledenuzakduruyor ve Cenabı Hakkı n kendileri ve düşmanlar ı için ne yapaca ğı nı



- 100 -

bekleyip duruyorlardı . Cenab ı Peygamber Taif'i taş gülle atantoplarla döğmek için yardı mcı lar tedarik etmiş ve muhasaran ı ndördüncü günü Taife hücum edilmiş taş atan toplarla kale bedenleri

doğulmuş ve hisarlara doğru taarruza geçilmiştir. Fakat üzerlerine,ateşte eritilmiş demir parçalar ı atı ldı ğı ndan hücum muvaffakolmamı ştı r. Bunun üzerine müslümanlar Taif'liler teslim olsunlar diyebağlar ı nı tahrip etmişlerse de bu hareket neticesiz kalm ı ştı r. Zilkadeayı girmiş olduğundan haram aylar ba şlamı ştı . Resul Ekrem TaifdenMekkeye dönerken, esirlerin ve ganimetlerin bulunduğu yerdekonakladı lar. Peygamberimiz Avf oğlu Melik gelip teslim olacakolursa malı nı ve çoluk çocuğunu bağı şlayacağı nı kendisine ayr ı cayüz deve vereceğini vaddettiğinden Mâlik gelmiş, müslümanlı ğı kabul etmiş ve bunlar ı almı ştı r. Diğer ganimetler muhacirlere taksimedilmiş ve Resul Ekrem kendi hissesine bir şey istememiştir.

* * *İmamülrnucâhidin, Peygamberimiz efendimizin gerek Uhud

gerekse Huneyn gazalar ı esnas ı nda tek baş ı na kaldı ğı zamangösterdiği sebat ve metanet ve tevekkül cidden şayan ı hayrettir. Bu;Peygamberimizin Allaha olan iman ve tevekkülünün bir tezahürüdür.Peygamberimizin Allaha bağlı lı ğı na ve inanc ı na dair bol misallermevcuddur. Bunlardan bazı lar ı şöyledir:

Resul Ekrem Necit muharebesinden dönerken eshabiylebirlikte bir ağac ı n gölgesinde istirahat etmiş, cümlesi yorgunluktanbitap düşerek uyuya kalmı şlardı . Peygamberin kı lı ncı ağac ı n

üzerinde as ı lı idi. Bu sı rada oradan geçen bir bedevi bu vaziyettenistifade ederek Peygamberin kı lı ncı nı almı ş, kı nı ndan ç ı karmı ş veCenab ı Peygambere hücum etmişti. Resul Ekrem uyanmı ş,bedevinin üzerine yürüdüğünü görmüştü. Bedevi şöyle bağı rmı ştı :

“— Seni kim kurtar ı r şimdi elimden?.! Resulullah cevap verdi: Allah!...”

Bedevinin elindeki kı lı nc yere düştü. Allahı n kudreti bir andatecelli etti.

* * *



- 101 -

Yine başka bir gün Peybamberi öldürmek kasdiyle f ı rsatkollayan bir adam yakalanarak huzura getirilmiş, Resul Ekrem buadam ı n serbest b ı rakı lması nı emrederek: «Bı rakı nı z onu, beni

öldürmek istese de öldüremez» buyurmuştu. Peygamber bu sözlerleCenab ı Hakkı n kendisini himaye ve siyanet buyurduğunu anlatmakistemiştir. Peygamberimizi zehirlemek isteyen Yahudiye,maksad ı nı n ne olduğunu sorduğu zaman:

— Seni üldürmek istiyordum, demesi üzerine— Yapamazs ı n! Cenabı Hak sana o kuvveti vermedi, bu-

yurmuştu.Bütün bu misaller islâmı n büyük Peygamberinin irnanı ndaki

ihtişamı göstermek itibariyle son derece mühimdir.* * *

TTTEEEBBBÜÜÜKKK HHHAAARRRBBBİİİ İslâmiyetin sür'atle inkişaf ı ve intişar ı , civardaki hristiyanlar ı

endişeye düşürüyordu. Suriyeden gelen haberlere göre Romadevleti islâmiyete kar ş ı mühim hazı rlı klarda bulunuyordu. Bu

malûmat Peygambere ulaş ı nca, kendisinin gelecek orduyu bizzatkar ş ı lamas ı nı ve bir plân tanzimini düşündü. Bu programı n esas ı ,müslümanlara tecavüze cesaret edecek kuvvetleri bir daha ba ş kaldı ramı yacak surette imha etmekti. Mevsim yaz nihayeti ve sonbahar ı n başlangı cı idi. Yaz sı cağı nı n şiddeti artmı ştı . MedinedenŞama kadar olan bin üçyüz küsur kilometrelik mesafenin aş ı lması çok zor ve yorucu idi. Su ve iaşeye çok ihtiyaç vardı . Bu hakikatin

halka bildirilmesi ve keyfiyetin gizli tutulmaması zaruri idi. Ayr ı caRomalı larla harb edileceğini de bildirmek lâzı mdı . Bu tarz hareketPeybamberin şimdiye kadar girdiği harblerde tuttuğu yola muhalifti.Çünkü Resul Ekrem hareketini daima gizli tutar ve çok defalar düş-man ı şaş ı rtmak ve nereye gideceğini gizlemek için bir istikamettendiğer istikamete teveccüh ederdi. Bu defa ise hududlardaRomalı larla savaşmak İçin hareket edece ğini açı kça ilân etti. Bu

sebeple toplanması

elzem büyük bir orduyu meydana getirmek içinbütün kabilelerin hazı rlanmalar ı m, adetçe ve silâhça üstün bir



- 102 -

kuvvet meydana getirmek için müslüman zenginlerinin de Cenabı Hakkı n kendilerine bahsettiği maldan harcamalar ı bildirildi.Müslümanlar bu tebliği muhtelif şekillerde kar ş ı lamı şlardı r. Bütün

samimiyet ve halis bir inançla hak dinine girmiş olan rnüslümanlarbu teklife «Lebbeyk» diye heyecanla mukabele etmişlerdir. Bunlarmeyan ı nda üstüne binip gidecek vas ı tas ı olmayan fakirler olduğugibi mallar ı nı Allah yolunda canı gönülden Peygamberin emrineveren ve şehidlik veyahut korkudan müslüman olanlar ise buvaziyete kar ş ı ağı r davranmağa ve çe şitli bahaneler uydurmağabaşladı lar. Bunlar sahte müslumanlardı r ve birbirlerine, sakı n bus ı cakta gitmeyiniz diyorlardı . Bunun üzerine «Sı cakta gitmeyinizdediler. Cehennemin ate ş i daha s ı cakt ı r. Bunu anlasalar, da!»âyeti nazil oldu. Resul Ekrem Seline oğullan kabilesinden olan Kaysoğlu Cedde şöyle hitap etti: Ey Ced! Sar ı renklilerle savaşmağagönlünün r ı zas ı varmı ? Ced şöyle mukabelede bulundu: Ey Allahı nResulü, bana izin verde günaha girmeyeyim. Benim soydaşlar ı mbenden ziyade kad ı n düşkünü kimse olmadı ğı nı bilirler. Sar ı renklilerin kadı nlar ı nı görürsem uslu duramayaca ğı mdan korkar ı m...

Peygamber ondan yüzünü çevirdi ve «onlardan, bana izinverde beni günaha sokma diyenler vard ı r. Bilsinler ki günah ı niçine dü şmüş lerdir. Gerçek cehennem kâfirleri ku şatm ı ş tı r.»mealindeki âyeti kerime bu sebeple nazil oldu. Sahte müslümanlarharbe ç ı kmakta teallül etmekle kalmayı p halkı sava ştan soğutmağada kalktı lar. Peygamberimiz bunlara kar ş ı şiddetli davranarak birceza tertibini de lüzumlu görmüştür. Yahuri Süveylemin evindetoplanarak halkı harbden so ğutmak ve bozgun yaratmak içinçalı şanlar Peygamber taraf ı ndan haber al ı nı nca Ubeydullah oğluTalhayı eshabdan bir keçiyle Yahudinin evine göndermiş, eviyaktı rmı ş, kaçanlardan baz ı lar ı sakatland ı ğı gibi çoklar ı da ate ştencanlar ı nı zor kurtarmı şlardı r. Bu ceza diğerlerine ibret olmuş vebozgunculuğa art ı k kimsede cesaret kalmam ı ştı r. Resulullahı ngösterdiği bu şiddet ve dûrbinlik orduda tesirini göstermiş, ordu

mevcudu otuz küsur bin müslümana yükselmiştir. İslâm tarihçileri bu





- 104 -

ricat hareketini haber alı nca Tebük üzerine yürüdü ve ordugâh ı nı orada kurdu ve artı k Romalı lar ı Şam şehirlerine kadar takibe lüzum,görmedi. Cenabı Peygamber Tebükte bir ay kadar kalmı ş ve bu

müddet zarf ı

nda etraf ı

ndaki kabilelere haberler göndererekcümlesini hak dinine davet etmiş ve bunlardan bir çoğu imanagelmiş bir çoğu da vergiye bağlanmı ştı r. Hududlarda bulunan ufaktefek hı rîstiyan hükümetleriyle itilâf nameler akid olunmuş veböylece hududlarda sulh ve müsalen ı et temin edilmiştir.

* * *

AAARRRAAAPPP Y Y YAAARRRIIIMMMAAADDDAAASSSIIINNNDDDAAA İİİSSSLLLÂÂÂMMM HHHAAAKKKİİİMMMİİİ Y Y YEEETTTİİİ İslâmı n nuru, koyu karanlı klar ve zulmetler içinde Arab

yar ı madas ı nda doğdu, bu güneşin ı ş ı klan oradan bütün yeryüzüneyayı ldı . Bu güneşin şualar ı , uzun ve kasvetli gecelerin zifirikaranlı klar ı nı yarmadan evvel yalnı z Arab yar ı madas ı değ îl, bütüncihan vahşet, zulmet, zulüm ve kahı r, cehalet ve ı st ı rap içindeyüzüyordu.. Arabistanda cehalet ve putperestlik almı ş yürümüştü.Efendimize vazifei nübüvet teveccüh edip, müslümanlı ğı n neşir ve

tamimi Allah taraf ı ndan emredilince ilk tebligat telkinat ve nazil olanâyetlerle bu dinü mübin yanlı ş terazi hileli tartı ve çeşitliahlâks ı zlı klara, adaletsizliğe son çeken hükümlerle ümmetimuhammede iblâğ edilmekte idi. Büyük hakikatlerin ortaya atı lması ,beşer hayat ı na yeni istikamet veren, büyük ve cihanşümulmedeniyetin umdelerini ihtiva eden müslümanlı k, bu sat ı rlara kadarokuduğumuz tafsilattan da anlaş ı lacağı veçhile bin bîr zorluk, bin bir

mâni ve çeşitli suikastlara maruz kalmı ş ve bunlar ı n cümlesitafsilâtı nı gördüğümüz gibi iman kuvveti, ahlâk, cesaret ve fası las ı zmücadelelerle bertaraf edilmiştir. Hiç şüphesiz ki ahı r zamanPeygamberi, bütün bu zorluklar ı yenecek, Allahı n hükmünü yürü-tecek ve bütün mânileri azimle, iradesiyle, cesaretiyle, dehasiyle veimaniyle yok edecek bir hilkatte yaradı lmı ştı .

Evvelâ Arab yar ı madas ı nda, sonra bütün cihanda maddi ve

manevî bir islâm devleti ve hükümranlı

ğı

kuran Zat -ı

risâlet-penahulul-azm bir Peygamberdir. Onun kurduğu devlet, yasad ı ğı ve



- 105 -

yaşattı ğı tarih, cihan medeniyetine kı yamete kadar k ı ymeti bakı hediye ettiği din kendisinin azametine, kudretine, ikdamı na veimanı na sahiddir.

Bütün Arabistan şirk içinde yüzdüğü devirlerde tevhidsanca ğı nı kaldı rmı ş, bütün bir cihan husumetle tek baş ı na mücadeleetmiştir. Yı ldı ğı , ürktüğü, durakladı ğı , azminin sars ı ldı ğı dâvas ı ndanzerre kadar fedakârlı k ettiği görülmemiştir. AIlahdan aldı ğı emiriyerine getirmek, islâm dinini yaymak. Kur'an hükümlerini yürütmekve medeniyeti muhammediyi neşir ve tamim etmek için çöllerde herkum zerresi kar ş ı s ı na dağ gibi dikilmiş fakat Peygamberimizin azmive onun nübüvet vekan Önünde kar gibi erimiş, onun Peygamberinesesini boğmak ve yeni doğan dini öldürmek isteyen düşmanlar ı mahf ve perişan olmuşlardı r.

Bedir harbinde teçhizat ve silâhlar ı noksan ve kötü. say ı lar ı azüçyüz müslümanı n her şeyleri mükemmel bin kişi ile savaşmağamecbur olduklar ı vakit, Peygamberimizin dağ gibi, bir azim ve imanheykeli gibi düşman kar ş ı s ı na dikilmesi zaferin müminlere teveccühetmesini mümkün kı lmı ştı .

İslâmı n büyük Peygamberinin kı sa zamanda hükmünü cihanayaydı ğı dinin bu sürat ve bu şekilde yayı lması tesadüfün eseri de ğil,himmet ve iman gayretinin neticesidir. Huneyn harbindedüşmanlar ı n bask ı nlar ı ve savletleri kar ş ı s ı nda şaş ı ran ve gerileyenİslâm ordusu gayb ettiği maneviyatı , Fahri kâinatı n sars ı lmazcesareti ve yerinde dini dik duran kahraman vaziyetinden ibretalarak düzeltmiştir.

İslâmiyetin, nur huzmeleri gibi yayı lı ş ı nda, bizatihi birer nurhuzmesi olan Kur'an âyetlerinin insan ruhunda yaptı ğı tesirler veyarattı ğı furtunalar cidden mühimdir. Bu âyâtı kerimeden baz ı lar ı nı nlâfzan ve maalen tercümelerini aşağı ya s ı ralamağı faydalı bulduk.

1— Es-Saf suresinin altı ncı âyeti bütün insanlara şu müjdeyiverir:

«Meryem oğlu îsa da bir zaman söyle demi ş ti: Ey israil

oğullar ı ben size Allah ı n Peygamberiyim. Benden evvelki



- 106 -

Tevrat ı tasdik edici, benden sonra gelecek bîr Peygamberi de -kî ismi Ahmettir - müjdeleyici olarak geldim. Fakat o kendilerineaç ı k aç ı k beyyineler getirince bu, apa ş ikâr büyücüdür» dediler.

Bu âyeti celilenin bütün diğer âyeti kerime gibi taşı

dı

ğı

i'caz vebelagat insan ruhuna elektrik ceryanlar ı gibi tesir etmekte idi.Tercemeler ne kadar mükemmel olursa olsun, hatta arapça tercemeve tefsirlerin dahi Zatı kibriyaya mahsus ilâhi bir talâkat manzumesiolan âyetlere kat'iyyen benzemediği muhakkaktı r. Şu kadar diyebiliriz ki: Kur'an Kerim Arab lügati ve Arab cümleleriyle nazil olduğuhalde bugüne kadar hiç bir Arabı n bir tek âyetine nazire yapamadı ğı ,onun ilâhi eser olduğunıı n en kat'î delilidir.

2 — Şimdi yine Es - Saf suresinin sekizinci âyetini görelim.Cenab ı Hak şöyle buyuruyor:

«Onlar ağ ı zlariyle Allahı n nurunu söndürme ğe yelteniyorlar.Halbuki Allah, kendi nurunu, kâfirler ho ş lanmasalar dahitamamlay ı c ı d ı r.»

3 — Seba' suresinin 28 inci âyetini aşağı ya alı yoruz:«Habibim , seni rahmetimizin müjdecisi, azab ı mı zı n haber-

cisi ve bütün insanlar ı n Peygamberi olmaktan ba şka bir s ı fatlagöndermedik.' Fakat insanlar ı n ço ğu bunu bilmezler.»

Bütün bu âyetlerde müsahade ettiğimiz ilâhî belagat, talâkat vei'câzdı r ki yı ldı r ı n hı ziyle insan ruhlar ı nı istilâ etmiş, hükmünüyapmı ş ve kalpleri hakka küşâde, insanlar ı iman nuruylanurlandı rmı ştı r.

Buna muvazi olarak Resul Ekrem'in de sahip bulunduklar ı

yüksek ahlâk, fazilet, necabet, uluvvücenâb ve bunun gibi sayı s ı zmeziyetler Cenabı Hakkı n kendisine tevdih buyurduğu Peygamberlikvazifesini yapmağa ve islâm dinini kı yamete kadar baki kı lmağahizmet etmiştir.

Bütün bu mütalaalar ı göz önüne alarak İslâm hakimiyetininnas ı l teessüs etti ğini takip edelim:

Tebük gazasiyle Resul Ekrem haricî siyasetini tanzim etmiş,

hududlar ı

nı

emniyet altı

na almı

ş ve düşmanlara kudretinitan ı ttı rmı ştı r. Bundan sonra Arab yar ı madas ı haricindeki insanlar ı



- 107 -

îslâma davet vazifesine başlamı ştı r. Tebük seferi biter bitmezCenubda Yemen, Hadramut, Umman halkı müslümanlı ğı kabulederek îslâm hükümranlı ğı na ba ş eğmiştir. Hicretin dokuzuncu

yı

lı

nda diğer bütün kabileler dairei İslama dahil olarak bütün Arabyar ı madas ı bir bütün halinde ve islâm devleti şeklinde tarihsahnesine ç ı kmı ş ve hükümranlı k tamamlanmı ştı r. Romalı larla olanhududlar da emniyet altı na al ı nmı ştı r.

Sultan Enbiya Hazreti Muhammedin, bütün ebnâyi beşerehitap eden islâm dinine girmeleri için ecnebi hükümdarlaragönderdiği namei hümayunlar ı ndan bir danesini aşağı ya alı yoruz:

«Bismillâhirrahmanirrahim. Roma imparatoruna. Esselâm-ü menittehaalhüdâ "Üzerimize vacib olandan sonra... Sizleri Islama ça ğ ı r ı yo-

rum. Kabul edin. Cenab ı Hak sizi iki tarafl ı mükâfatland ı r ı r.Sizler bu islâmiyet davetinden istinkaf ederseniz halk ı n ı zı nbütün günahlar ı üzerinizde kal ı r. Ey kitap ehilleri! Sizin ve bizimiçin dahi en münasip olan dine geliniz. O da şudur: Yaln ı zAllaha iman etmek ona ba şka ortak tutmamak, di ğerlerine Allahdememek. Ey kitap sahipleri! Sak ı n bu davetten çekinmeyiniz! Biz müslüman ı z, dinimize islâm denir.»

* * *Müslümanlı k Arab yar ı madas ı nda kökleştiği gibi onun ziyası

hududlardan taşmı ş, etrafa yayı lmı ştı . Bununla beraber, ba şlangı çta Arab yar ı madas ı nda tuhaf bir manzara hüküm, sürmekte idi. Biryandan ekseriyeti teşkil eden müvahhitlerle, Putperestler yanyanayasamakta idiler. Gayri müslimler, eninde sonunda bu nurunziyası na kat ı lmı şlar ve müslüman cemiyeti içinde kaynaş ı pgitmişlerdir. Müslümanlı ğı n bütün semavi kitaplar ı kabul etmeleri,onlar ı n ibadet ve dinlerine hürmet etmelerine mukabil yahudilerdaima dinimizi istihza ve istihdaf ile kar ş ı lamı şlar ve islâm güneşidoğduğundan şu ana kadar dü şmanlı k ve husumetten bir zerre bile

eksiltmemişlerdir. Bir kı s ı m halkı n putlara tapmas ı , müminlerin





- 109 -

onlara vazifelerini hak ve adalet dahilinde ifa» etmelerini vebulunduklar ı memleketin halkı nı hoş tutmalar ı nı emir ederdi. Valilerimemleketin eşraf ı ndan, imanlar ı son derece kuvvetli ve samimîinsanlardan seçerlerdi. Ayr ı ca bu valileri, vazife mahallinegöndermeden evvel imtihana tabi tutardı . Meselâ: Yemen'de valigönderdiği Cebel oğlu Maaz'a söyle sormuşlardı r:

— Halka ne ile hükmedeceksin?— Allahı n kitabiyle...— Bulamaz isen?— Peygamberin sünnetiyle...— Yine bunda da bulamaz isen?

— İctihad ederim.Cevab ı nı verdi. Peygamberimiz: «Benim sefirlerimi, Allah ı n

ve Resulünün sevgilerini celbe muvaffak eden Allaha binlereehamdüsenalar olsun» diye şükürler etti.

Resul Ekrem Bahreyne vali olarak gönderdiği Seid oğluEbani'ye şu talimatı verdi:

«Halkı hoş tutmak hususundaki vasiyetimi yerine getir.

ileri gelenleri sayg ı ile kar ş ı la.» Hazreti Peygamber valilerini çok güzide insanlardan seçerdi.Onlardan halka rnüslümanlı ğı öğretmelerini, zekât ile diğer vergilerintahsilini ve hazine mallar ı nı n muhafazas ı nı istedi. Halkı n iyilikhislerini okşamalar ı nı , onlara Kur'an öğretmelerini, din anlayı şlar ı nı kuvvetlendirmelerini, haklı olanlara yumuşak, haks ı z olanlara kar ş ı sert olmalar ı nı , halk aras ı nda nizams ı zlı k ve şûris olursa onu

bastı

rmalar ı

nı

ı

rk ve kabile dâvalar ı

nı

n yasak edilmesini emrederdi. Allaha sirk koşulması nı n meni, ganimet mallar ı ndan beşde birininbeytülmale verilmesi bu evamir cümlesindendir. Resul Ekrem; gönülnzasiyle Ve içten inanarak müslüman olan, ihtida eden insanlar ı nmüslüman hukuk ve vecaibine sahip olduklar ı m beyan eder vehı ristiyanlı k ve yahudilikte kalmak isteyenlerin serbest bı rakmalar ı nı emrederdi. Birgün Maaz'a söyle hitap buyurdular:



- 110 -

«Yanlarma gidece ğin halk, kitap ehlidir. Onlara ilk söyle-yece ğin şey. Allaha ibadet etmeleridir. Allah ı tamd ı klar ı n ı görürisek zenginlerden al ı r fakirlere veririz. Onlara, Allah ı n

kendilerini zekât ile borçlu tuttu ğunu söyle, dinlerlerse al, fakatmallar ı n ı n en k ı ymetlisini almaktan sak ı n. Zulme u ğrayanlar ı nbedduas ı ndan sak ı n. Zira, dualarda Allah ile insan aras ı nda hâilyoktur.»

Bundan mada Pepgamber, baz ı vakitler mal tahsili için hususimemurlar da gönderdi. Nitekim her sene Revvaha oğlu Abdullahı meyvelerin tahmini için Haybere gönderirdi. Hayber yahudileritahminin fazlalı ğı ndan şikayet etmişlerdi. Yahudiler Revvaha oğlunarüşvet teklif etmişler, kadı nlar ı nı n ziynet altunlar ı ndan bir çı kı n içindegetirerek: Bu senin olsun, tahminini az tut demişlerdi. Revvaha oğlu

Abdullah da buna kargı lı k:«Ey Yahudiler cemaati! Sizler Allah ı n mahlukat ı içinde

sevmediklerîmizsinîz. Fakat bu tefret beni sîzlere zulmetme ğesevketmez. Teklif etti ğiniz rüşvete gelince: O, en menfur ka-zançlardand ı r. Biz onu yiyemeyiz.»

Yahudiler bu hareket kar ş ı s ı nda; gökler ve yerler bu feragatleayakta durur demişlerdir. Resul Ekrem valileri ve beğleri daima teftiş ettirir, kendisine getirilen haberleri dinlerdi. Bahreyn valisi hakkı ndaKays kabilesi taraf ı ndan vaki olan şikayet üzerine kendisiniazletmiştir. Peygamberimizin devlet idaresindeki hassasiyeti şayandikkattir. Valileriyle sı kı hesap görür, onlar ı n varidat ve masraflar ı nı inceden inceye tetkik ederdi. Bir kere, zekât tahsili için birini memuretti, tahsilat sonunda bu memur hesap verdi ve getirdiği mallardan;bu sizin, bu da benimdir, bana verilen hediyelerdir dedi. Bununüzerine Resul Ekrem söyle buyurdu. Allahı n bizi borçlu tuttuğuvazifelerde çalı ştı rdı ğı mı z kimselerde ne oluyor ki ba sizindir, bu dabana hediye edilmiştir demektedir. İnsan kendi atas ı nı n, babas ı nı nevinde oturduğu vakit kimse ona durup dururken hediye getirir mi?



- 111 -

Bizim bir işe çal ı ştı rdı ğı mı z ve kar ş ı lı ğı nı verdiğimiz kimseninhakkı ndan fazla birsey almas ı hı rsı zlı ktı r buyurdular.

Peygamber içtimaî ve islâmî nizama son derece riayet ederdi.

Birgün Maaz'ı

n namazı

uzatması

ndan Yemen halkı

şikâyet etmiş veResulallah da onu tekdir etmiş, halka imamet edenlerin namazı uzatmamalar ı m emretmiştir.

Resul Ekrem halkı n adalet işlerini yürütmek için kadı lar tayinederdi. Nitekim Ebutalib oğlu Ali'yi Yemen'e kadı gönderdiği gibiNevfel oğlu Abdullahı da Medine kadı s ı tayin etmiştir. Cebel oğluMaaz ile Ebu Musa El'eş 'ariyi Yemen kadı lı klar ı na gönderdiğizaman ikisine de; ne ile hükmedeceksiniz diye sormuştur. Her ikiside cevap olarak Kur'an ve sünnetle orada bulamazsak k ı yâslacevab ı nı vermişler. Resul Ekrem de bu cevaptan memnunkalmı şlardı r.

Bütün bunlardan anlaş ı lı yor ki islâmm büyük Peygamberi,kurduğu devlet ve medeniyet de hükümet ile halk arası ndakimünasebetleri en ince teferruat ı na kadar takip ederlerdi.

Bundan mada Resul Ekrem halkı n işlerini tedvir için daire

müdürleri demek olan kâtipler tayin ve istihdam ederdi. Hazreti Alianlaşmalar ve uzlaşmalar kâtibi idi. Elhâris mühürdar idi. Ebu Fatmaoğlu da ganimetler kâtibi idi. Bunlardan başka Hicaz meyvelerinintadad ı ve diğer vergilerin tahsili, alacak ve verecekler, ticaretanlaşmalar ı ve kı rallarla muhabere için kâtipler tayin eder ve onlarlameşvereden hoşlanı rdı . Kendisinin, doğru görüşlü, ferasetliinsanlardan on dört müşaviri vardı . Bunlardan yedisi ensardan,

yedisi muhacirlerdendi. Haraza, Ebubekir, Cafer, Ömer, Ali, IbniMes'ud, Süleyman, îmâr. Huzeyfe. Ebuzer. Mikdat, Bilâl belli başlı müşavirlerdendi. Bu müşavirlerden başkalar ı na da dan ı ştı klar ı olurdu. Peygamber tarlalara, meyvelere ve hayvanlara vergilerkoymuştur. Bunlarda zekât, aşar ve harb kazançlar ı vergileriylegayri müslimlerin, arazi, haraç ve cizye vergileri idi. Zekât. Kur'andagösterilen sekiz türlü kimselere dağı tı lı r, bu vergiden başkalar ı na bir

şey verilmezdi. Zekâttan devlet masraflar ı

na da sarfedilmezdi.Sava ş ganimetleri ve gayri müslimlerden alı nan arazi ve şahsi



- 112 -

vergiler devletin idaresine ve ordu masraflar ı na kâfi gelirdi. Devletkendisini fazla mala muhtaç göremiyordu. işte Peygamberimizdevlet cihazı nı bu suretle kurmuş ve hayat ı müddet ince bu teşkilâtı

ikmal ve itmam etmişti. O suretle ki islâm devletinin reisi, muavinleri,valileri, kadı s ı , ordusu, daire müdürleri ve müşavere meclisi vardı .Peygamberimizin kurduğu bu hükümet şekil ve vazife itibariyle

bütün müslümanlar için bir örnek teşkil eder. PeygamberimizMedinede hayatı nı n sonuna kadar islâm devlet ve hükümet reisiolarak vazife görmüştür. Hazreti Ebubekir ile Hazreti Ömerkendilerinin yardı mcı lar ı idi.

* * *

İİİSSSLLLAAAMMM DDDEEEVVVLLLEEETTTİİİNNNEEE KKKAAARRRŞŞŞ III Y Y YAAAHHHUUUDDDİİİLLLEEERRRİİİNNN VVVAAAZZZİİİ Y Y YEEETTTİİİ Yahudilerin Peygamberimizin kar ş ı s ı ndaki vaziyetleri o kadar

mühim değildi. Mühim olanşey umumiyetle Urban ve hususi olarakKureyşlilerdi. Bu sebeple Yahudilerin dairei itaata alı nmalar ı vebunlardan kafa tutanlar ı n uzak tutulmalar ı için muahedeler

yapı lmı ştı r. Fakat islâm devleti büyüyüp, hükümranlı ğı genişledikçeYahudilerin fitne ve fesatlar ı da artmağa başladı . Bedir harbindemüslümanlar ı n galebesini gören Yahudiler bunu kendileri için tehlikesayarak müslümanlar ı kötülemeğe ve Peygambere yap ı lacakfenalı klar hakkı nda aralar ı nda görüşmeğe başladı lar. Bunlar ı Peygamberimiz haber almakta idi. Yahudilerin bu mel'untasavvurlar ı nı müslümanlar haber alı nca onlara kar ş ı kin ve nefret

artmakta ve her iki taraf yekdiğerine kar ş ı f ı rsat gözetmekte idi.Yahudilerin edebsizlikleri artmı st ı . Avf oğlu kabilesinden Ebu AfPeygamberimizi ve müslümanlar ı tahkir ve tezyif eden şiirlergönderiyor ve Mervan kı zı Asma'da islâmiyeti kotülüyor ve ResulEkremi rencide ediyor, ortalı ğı kı şkı rtı yordu. Eşref oğlu Kaabmüslüman kadı nlar ı aleyhinde şiirler ve hicviyeler düşüp Mekkeyegelip bunlar ı orada okuyor, Hazreti Muhammed aleyhine halkı teşvik

ediyordu. Müslümanlar bu hallere tahammül edemeyip bazı

yahudileri katletmiş ve gözlerini korkutmuş ise de onlar ı n



- 113 -

fenalı klar ı nı n önüne geçilememiştir. Peygamberimiz, bunlarlaakdettiği sözleşmelere hürmet ederek birdenbire harekete geç-memiş ise de bu halin devam ı takdirinde Kureyşlilerin uğradı klar ı

kötü akı

bete kendilerinin de uğrayacaklar ı

m bildirmiş ise de buPeygamberane ihtar yahudiler nezdinde müessir olmam ı ş, bilâkisbunu alaya alarak şu küstah ve necabetsiz mukabeledebulunmuşlardı r:

«Ey Muhammed! Harb bilgileri olmayan insanlarla kargı laş ı pzafer kazanmak seni aldatmas ı n. Allaha kasem ederiz ki biz, seninleharb edecek olursak bizim nas ı l insanlar olduğumuzu göreceksin!»demişlerdir. Bu vaziyet kar ş ı s ı nda bu küstah ve edepsizce meydanokuma kar ş ı s ı nda kuvvete baş vurmaktan başka çare kalmad ı .Müslümanlar harekete geçip Kinka' oğullar ı m muhasara ettiler.Onbeş gün bunlardan hiç kimse evinden dı şar ı çı kmadı ğı gibi kimsede kendilerine yiyecek ve su götürmedi. Artı k Resul Ekreme teslimolmaktan başka çareleri kalmamı ştı . Hazreti Peygamber,Medineden defolup gitmelerine müsaade ettiğinden çekile çekileVadükuraya kadar gelmişler, bir müddet orada konakladı ktan sonra,yüklerini alarak Şam hududundaki Ezrea mevkiine varmı şlardı r.Bunlar ı n uzaklaştı r ı lmalar ı zail olmuş ve müslümanlara kar ş ı hürmetle muameleye kendilerini mecbur görmüşlerdir. Hiçşüphesizonlar ı n bu hali. tepelenmek ve yok olmak korkusundan ilerigeliyordu. Yukar ı da okuduğumuz gibi yahudilerin riyakâr maskesi,Uhud mağlubiyetinden sonra ve bilhassa Hendek gazas ı ndayüzlerinden düşmüştür. Ondan sonra seneler boyu yahudikabileleriyle müminler arası ndaki mücadele sürüp gitmiş ve sonuyahudilerin Hicaz kı t'as ı ndan koğulmalariyle gelmiştir.

İslâm tarihinin birinci safhası ve islâm dininin intişar günleridaima yahudi fitne ve hiyanetinin büyük dâvayı gölgelediği günlerdir.Bunun için Cenabı Hak Mâide suresinin 78 inci âyftiyle:

«îsrail o ğullar ı ndan olup da küfredenlere Davud'un da,Meryem oğlu isa'n ı n da diliyle lâ'net olunmu ş tur. Bunun sebebi

isyan etmeleri ve ifrata sapmalar ı idi.»



- 114 -

Buyurmaktad ı r. Yine Allahu Teala kitabı n aynı suresinin 82 ncı ayeti kerimesinde şöyle buyurmaktadı r:

«insanlar ı n, müminlere dü şmanl ı k bak ı mı ndan en ş iddet-

lisi, and olsun ki yahudilerle Allaha ş irk koşanlar ı

bulacaksı

n.Onlar ı n, iman sahiplerine sevgisi bak ı mı ndan, daha yak ı n ı n ı daand olsun, «biz Nasrânileriz» diyenleri bulacaks ı n. Bununsebebi şudur: Çünkü onlar ı n içinde kesi ş ler, rahibler vard ı r.Şüphe yok ki onlar büyüklenmek istemezler.»

Mübarek kitabı mı z, islâmı n rehberi ve ümid-i necatı Kur'-anı Kerimde Cenabı Hak kendi lisaniyle Beniİsrail hakkı ndaki hükmünüvermiştir ki, bugün aradan 1378 sene geçmiş olması na rağmen hâlâhükmi tabtaze ve canlı olarak bakidir ve kı yamete kadar da öylekalacaktı r.

* * *

İİİSSSLLLÂÂÂMMM HHHAAAKKKİİİMMMİİİ Y Y YEEETTTİİİNNNİİİNNN DDDEEEVVVAAAMMMIII Cenab ı Kibriya Kur'anı Kerim En-Nars sûresinde buyuruyor:Allanı n nusrat ı ve fetih gelince.

Sende insanlar ı n küme küme Allan ı n dinine gireceklerinigörünce hemen Rabb ı n ı hamd ile, teşbih et. Ondan ma ğrifetdile. Allah tövbeleri kabul edicidir.

Bazı müfessir bu âyeti kerimenin, Peygamberimizin irtihallerineişaret olduğunu söylerler. Sahih Buhar ı bu surei serifeninPeygamberimizin vefatlar ı ndan iki sene evvel nazil olduğununakleder. Yine baz ı rivayetlere göre de bu âyetler Resulallahı n terki

dünya etmek üzere olduğunu gösteren bir işarettir.

Her ne olursa olsun Hicretin on birinci yı lı ve Rebiülevvel ayı idi.Fahrikâinat bu fâni âlemden alâkası nı kesip ruhi mübareki âlemikudsiyete intikal etmek üzere idi. Refakati ulyayı arzulamakta idi.

Arzusu yerine geldi.

Salât ve selâm sana... Ey akl-ı

muazzam ve müebbet...* * *



- 115 -

Rasulüllah, terki dünya edince eshab ı , İslam devleti riyasetinebirini intihab zaruretini duydular. O makam tabiatiyle boş kalamazdı .Peygamberin hayat ı nda bulunduklar ı devre, devri saadet demekisabetli olur. Ondan sonraki devirlere de islâm hükümranlı ğı demekdoğru olabilir.

Peygamberimiz, Allahı n her türlü lutfuna mazhar, şahsiyetiüstün, sözü geçer, Peygamberlik nüfuzu her yerde hakim, şahsenson derece cesur, metin, so ğukkanlı düşmanlar ı nı hak ile yeksaneden büyük bir Peygamberdir. Bizzat kendilerinin neşrettiği din ile,bizzat baş ı nda bulunduklar ı islâm hükümeti, kendi idareleri vehayatlar ı esnas ı nda dünyan ı n bütün idarecilerine ve tekmil

beşeriyene numune olacak bir manzara arz ediyordu, îrtihallerindensonra bu devlet halifeler ve emir-el mü'minler vası tasiyle idareedilmiştir.

Muhtelif zamanlarda İslâm devletinde tabiatiyle dahilî me-seleler olmuştur. Fakat bu hâdiselerle islâmiyetin bir alâkası yoktur.Din tekemmül etmiş. Hatemül Enbiya efendimiz âhirete göç etmiştir,irtihali nebeviden sonra vuku bulan bütün hâdiseler, şimdiki

müstamel tabiriyle birer iç mesele olup esasa taallûk etmez. Bugörüş farklar ı ndan mesele ç ı karmak islâm aleyhinedir. Bitaraf vesamimi bir nazarla bakı lacak olursa, islâmlar arası ndaki ihtilâf,müslümanlı ğı n esas ı na taallûk etmeyip. Resul Ekremden sonraislâm varlı ğı nı n bas ı na geçecek olan zatlar ı n tayini meselesindençı kmı ştı r. Bu iç ihtilâf yahudi ve dönmeleri taraf ı ndan körüklenmiş,bir mesele haline sokulmuştur. Öyle bir mesele ki islâmı iki parçaya

bölmüş, kuvveti yar ı

ya indirmiştir. Her iki taraf ı

n, her iki mezhebinmüteass ı p şahsiyetleri de bu ihtilâf ı büyütmüş ve bu anlaşmazlı ğı nderinleşmesine sebep olmu şlardı r. Bununla beraber rnüslümanlararas ı ndaki —esasa taallûk etmeyen— anlaşmazlı klara rağmenmüslümanlar yeni yeni memleketler fethinden, islâm nurunuyeryüzüne yaymaktan geri kalmamı şlardı r.

İran, Hindistan ve Kafkasyaya ulaşan islâm hududu ÇinÜlkesine, Rusyaya ve şimaline kadar varmı ş, Sam ve Mı s ı r, Şimali

Afrika ve İspanyay ı eline geçirmiş, Anadolu ve Balkanlar ı .Kı r ı m ve



- 116 -

Ukranya’yı içine alarak karedeniz şimal sahillerine ulaşmı şmı ştı r.İslam ordusu, Tüklerin bayraktarlı ğı altı nda Viyana kalelerinedayanm ı ştı r. Bu ilerleyiş, bu yeni yeni memleketler feth arzusu,

islâm bayrağı

nı

ülkelerden ülkeye götürmek ve dinü ümem olanmüslümanlı ğı bütün yeryüzüne yaymak arzusundan ileri geliyor vebu iman sayesinde mümkün oluyordu. Bu inanç gevşediği gün bufütuhat durdu ve gevşeme devri başladı . Bu duraklamada enmüessir amil, islâm nizamlar ı nı n ağı r ağı r terk edilerek yerineyabanc ı metodlar ve usullerin tatbiki olmuştur. îsîâm devletinin kendinizamı nda ilerleyişi kendine mahsus tefekkürleri ve bidayetten berigördüğümüz gibi bazı esasl ı hakikatlere dayanı larak kat'edilen yol,bu dinin bu medeniyetin ve bu devletin temellerini kuvvetlendirmişti.Bu sebeple ilk yüz yı l içinde geniş bir mı ntı kaya yayı lmak imkânı has ı l olmuştur. Bu yayı lı ş ve istilâ devam ettiği müddet zarf ı ndamüslümanlı k yeni yeni pürüzler ve zorluklarla kar ş ı laşmı ş ve onlar ı hallü fasl edecek çareleri kendi kanunlar ı nda bulmuştu. Bu suretleİranda, Irakta, Suriyede, Mı s ı rda, ispanyada, Hindistanda,Kafkasyada ve diğer memleketlerde tesadüf edilen yeni hâdiselereislârn kanunlar ı nı n tatbiki bu memleketler halkı nı n topyekûnmüslüman olmalar ı na yaram ı ştı r. Bu hal islâmı hakikatlerin vemüsüman hak ve kanununun ince ve adil esaslar ı na, Kur'an vesünnetten ç ı kar ı lan hükümlerin isabetine büyük bir delildir. Çünkümüslümanlı ğı n doğruluğu ve hakikate uygunluğu, halk umurundamüsbet neticeler doğurmuş ve ayr ı ca Kur'an ve sünnette mündemiçbüyük hakikatlerin ortaya çı kmas ı ilerleyişin seri halindekimuvaffakiyetlerin sı rlar ı ndand ı r.

Bu ilerileyiş ve muvaffakiyetler beşinci Hicret ve on birinciMilâdî asra kadar devam etmiş ve ondan sonra İslâm âlemindeumumi bir gevşeme ve duraklama devri başlamı ştı r. Tekrar etmeliyizki bu duraklama, gerileme ve gevşemede en müessir âmil islamlar ı nkendilerine mahsus kanun ve nizamlardan uzaklaşmalar ı dı r. Bizimbu gerilememizi f ı rsat bilen haçlı ordular müslümanlar aleyhine

hareket gelmişler, müdhis bir dini taasub ve ortaçağa yakı şan bir



- 117 -

zihniyetle toplanarak müslümanlara saldı rmı şlardı r. Ehli Salibinmağlubiyetinden sonra Kölemenler islâm hükümetini ellerinealmı şlarsa da Kur'an ve sünnetten; islâm kanun ve nizamlar ı ndan

habersiz olduklar ı

ndan onlar ı

n elinde islâm devleti kuvvetsiz vegevşek bir halde kalmı ştı r. Bundan sonra Moğol tecavüzleri vebunlar ı n zengin İslâm kütüphanelerini ve abidelerini yakı p yı kmalar ı müslümanlı ğa büyük darbe olmuş ve zafiyetini arttı rmı ştı r. Müs-lümanlar ı n ana prensiplerden ve islâm hukuk ve nizamlar ı ndanayr ı lmalar ı , gayet kı sa zamanda, y ı ldı r ı m hı ziyle yeryüzüne yayı lmı ş olan İslâm kudretini zayı f düşürmeğe sebep olmu ştur. Tarihin budönüm noktası nda, İslâmı n meş 'alesi, Türk ı rkı nı n elinde yenidenparlamı ş ve eski şevketini kazanmı ştı r. Türk milletinin, haçlı seferleriesnas ı nda ve müslümanlı k dâvas ı nda tarih boyunca gösterdiğifedakârlı k ve dâvaya yaptı ğı hizmet asla inkâr edilemez.

İslâm bayrağı Osmanlı lar ı n eline geçtikten sonra bu livay-ı tevhid kı sa zamanda Bizans surlar ı nda ve Balkanlarda dalgalanmı ş ve Türk milletinin idaresindeİslâm devleti yeryüzünün en kudretlivarlı ğı olmuştur. Bazı Arab müellifleri Türklerin askerî kudretlerini veİslâm bayrağı nı yeryüzünün üç kı t'as ı na büyük bir hulus ve imanlagötürüp dikmelerini medih ve sena etmekte fakat bizim ilme vefikriyata kı ymet vermediğimizden de bahs etmektedirler. Hakikathâlde Türklerin sadece silâh kuvveti ve ı rkî kabiliyet ve cesaretlerisayesinde de ğil, daha ziyade iyi idare veİslâm adaleti sayesinde buterakkilere mazhar olduklar ı muhakkaktı r. Ecnebi müellifler Türklerinon üçüncü yüzyı lda Avrupada namlar ı nı n duyulduğunu yazarlar. Sa-yı lar ı mahdut olan Türkler Orta Asyadan Moğollar ı n şerrinden dolayı hicret ediyorlardı . Bunlar merkezi Konya'da olan Selçuk Türklerininimdadı na yetiştiler ve Selçuklar ı n Moğollar ve Rumlar aleyhindekiseferlerine iştirak ve hizmet ettiler. Selçuklar bu hizmetlere mukabilkendilerine Anadolunun garbı nda baz ı parçalar verdiler. Burası Büyük Osmanlı İmparatorluğunun maskat re'si, be şiği ve doğuş

mı ntı kas ı idi. Osman ve orhan beğlerin yüksek deha ve istikbal için



- 118 -

haz ı rladı klar ı dahiyane plân ve program, büyük bir imparatorluğuntemellerini burada kurdu ve parçalara ayr ı lmı ş olan Selçuk beylikleri-ni birer birer kendi bünyesinde toplayarak 1683 Milâdî senesinde

Viyana surlar ı

önüne kadar dayandı

.Türklerin insaniyete ve İslâmiyete yaptı ğı hizmetlerintamamiyle tebellür ettirilmesi gerekir. Her nedense gerek İslâm vegerekse Garb müellifleri bazı sebeplerden ötürü bizim hiz-metlerimize lâyı k olduğu değeri vermemişlerdir. 1453 de Şarkİmparatorluğunun merkezi olan İstanbulun Türklerin eline geçmesiİslâmiyetin bir zaferi olduğu kadar insaniyet için büyük bir hizmet veadalet numunesi olmuştur. Fatih Sultan Mehmed'in İstanbuluzaptedip, bir çağ kapayarak, yeni çağı açt ı ğı o muhteşem günlerdehı ristiyanlara bahşettiği imtiyazlar ve müslüman olmayan tab'ayagösterilen adalet ve iyi muamele İslâmiyetin üstünlüğünü gösterenve büyük mânâlar taş ı yan hâdiselerdendir. Bu böyle, olduğu içinTrakyadaki Rumlar ı n yekûnu Türklerden çok fazla olduğu içinTrakyadaki Rumlar ı n yekûnu Türklerden çok fazla olduğu hâldeRumlar kendi can ve mallar ı nı n emniyetini, Türk ve Müslümanadaleti himayesinde daha müemmen gördüklerinden İslâm hâkimi-yetini, hı ristiyan idaresine müreccah tutmakta idiler. Müslümanlar ı ntutumu ve bu dinin umdelerindeki sarahat ve asalet Ortodoksmezhebindeki hı ristiyanlara; katoliklerden daha alicenap ve dahahakikat olarak gözüküyordu. Müslümanlı ğı n adalet ve kanun önündemüsavat prensipine mukabil; meselâ Garb müelliflerinden Klark'ı n

Amerikada bas ı lmı ş olan Race of Turkey European kitabı ndan şuparçay ı alabiliriz :

«Fesada dü şmüş asilzadeleri, kalabal ı k ve müstebit birruhban s ı n ı f ı , kötü tefsir edilen bir sürü kanun ve ferman,ehaliyi devaml ı bir surette soyan bir hükümet ve en kötüsühükümetin tahammül edilmez inhisarlar ı , vergi tahsilindekibozukluk lar ve adaletsizlikler, sürü halinde gümrük memurlat ı ve tahsildarlar sefaletin derin çukuruna dü şmüş olan halkda ne

hak, ne kurtulu ş imkân ı ve ne de bir zerre ümit b ı rakmam ı ş idî»



- 119 -

Bu mütalaaya müvazi olarak, diğer bir milletin, bir rus

tarihçisininşu yazı s ı nı da a şağı ya alı rsak iyi bir mukayese yapmakimkânı has ı l olur; Bizans hakkı nda diyor ki:

«Kanunun hükmü olmayan bir imparatorluk, a ğzı nda dizginbulunmayan bir at gibidir. Kostantin ile ondan evvelkiler kendibüyük memurlar ı n ı halk ı ezmek için serbest b ı rakm ı ş lard ı . Artı kmahkemelerinde adalet, kimsenin kalbinde cesaret kalmam ı ş tı .Masumlar ı n göz ya ş ı ndan, kan ı ndan hakimler servetler yap ı yorlard ı .Rum askerleri, muhte şem üniformalar ı n ı n alt ı nda ma ğrur vemütehakkim vatanda ş lar ise vatan haini olmaktan utanm ı yorlard ı .

Askerlerin harbden kaçması

tabii idi. En nihayet Allahı

b gazabı

buhalk ı n kafas ı na indi ve âlemlerin Allah ı , kendi yolunda cihad ı mukaddes bilen ve bundan zevk alan, hakimleri adalete hiyanetetmeyen büyük hükümdar Fatih Sultan Mehmed Han ı meydanaç ı kard ı .»

Bu yazı ortodoks hı ristiyanı olan bir Rus müverrihi taraf ı ndanyazı lmı st ı r. Müslüman Türkün, islâm kanun ve nizamlar ı na uyaraknas ı l mükemmel ve adil bir idare kurduğu ve ' bu nizamlar

gevşeyinceye kadar yüzlerce sene nas ı l bir zafer ve istilâ yolundayürüdüğümüz canlı ve şahidli, isbatlı delillerindendir.

* * *Şimdi; Müslüman Arab müelliflerine göre islâm hükümranlı ğı

hakkı ndaki mütalâalar ı s ı ralayalı m: Arab müellifleri islâm hükümranlı ğı nı muhtelif şekillerde tarif

eder ve iktisadî ve içtimai meselelerde muayyen hükümlere göre

icrai hükümet eden halifelerinşahı

slar ı

nda toplarlar. Onlara göre bumakamlara bağlı umumî valilikler geniş salâhiyetlere sahip, müstakilreis hükmünü verdirerek ,adeta müstakil birer hükümet olarakemirülmüminini tanı mak ve hutbelerde nam ı nı zikretmekle iktifaetmişler ve hükümranlı k kudreti ellerinde olduğundan bağı ms ı zdevletlere benzemişlerdir. Meselâ Hamdâniler ve Selçukhükümdarlar ı gibi devletler, islâm birliğine bîr tesir yapmamı ştı r.Başka bir misal; Mı s ı rda Asi oğlu Omrun vaziyeti, Samda EbuSüfyan oğlu Muaviyenin vaziyeti umumî valilik mahiyetinde idi.



- 120 -

Bununla beraber bunlardan her hangi bîri emir-elrnüminininemrinden hariç tek baş ı na bir şey yapmamı ştı r. İslâm hükümetininbaş ı nda bulunan zatlar ı n kuvveti sayesinde islâm devletinin birliğine

halel gelmemiştir. Fakat başı

n kuvvetine zaaf gelince müstakil veumumî valiler birer müstakil devlet olmak yolunu tutmuşlardı r.Halbuki islâm hükümranlı ğı nı n reislerinin kuvvetli bulunduklar ı devirlerde ayr ı gibi gözüken bu hükümetler, haddizatı nda birmakama ba ğlı yekpare bir devletin parçalan sayı lı rdı . Tarihte bazenmüslüman hükümetlerinin tek basma kaldı ğı görülürse de, bunlaryine bir tek makama bağlı ve muti kalmakta devam ettiler.Endülüs'te zuhur eden halifelik Mı s ı rda peyda olan Fatimîlerin bazı

Arab müverrihleri umumî valilikten başka bir şey olmadı ğı ve islâmdevletinin bütünlüğüne halel getirmediği kanaatı ndad ı rlar. Osmanlı devletinin hükümranlı ğı zaman ı nda iran'ı n da vaziyeti bunun aynı idi.

Hülâsa yeryüzünün üç kı t'as ı nda as ı rlar boyuncamüslümanlı ğı n üstün hükümranlı ğı , yekpare bir kal'a gibi devam et-miş ve itibar ı Türkler devrinde zirveye ulaşmı ştı . Dünyanı n bütünmutaass ı p ve bozguncu kuvvetlerinin hı nçlar ı nı Türk milleti üzerindeteksif etmesinin sebep ve hikmeti budur.

İİİSSSLLLAAAMMM İİİDDDAAARRREEESSS İİİNNNİİİNNN İİİÇÇÇ SSS İİİ Y Y YAAASSSEEETTTİİİ İslâm idaresinde iç siyaset, dahilde islâm icaplar ı ve ge-

reklerinin yürüdülmesidir. Bunlar kendi hükümranlı ğı nda yasayanbütün halkı n içtimaî, kazaî, adlî ve iktisadî bütün işlerini tanzim eder

hafif ve ağı r cezalar tertip eder ve bilhassa ahlâk mevzuuna k ı ymetverirlerdi. Müslümanlar; bütün insanlar ı n hak dinine iltihaklar ı nı birzaruret ve vazife olarak telâkki etmekte idiler. Çünkü bu dinin bütünbeşeriyete şamil, umumî sulh ve sükûne hizmet eden birmedeniyetin esas ı olduğunu kabul ederler. Kur'anı hakimde Cenab ı Hak şöyle buyurmaktadı r:

«Ey insanlar, sizi ve sizden evvelkileri yaradan Allaha iba-

det ediniz, böylece ondan korkup çekinirsiniz.»Yine Cenabı Hak şöyle buyurmaktadı r;



- 121 -

«Ey insan, büyük olan Allah ı n emirlerini dinlemeyip senialdatan nedir.»

Binâenaleyh bu vazifeler ister müslüman olsun, isterse

müslüman olması

n her idrak sahibi insandan istenmiştir. İmamGazali de Mustasfî ismindeki usul kitabı nda su mütalâay ı ileriyesürer:

«Üzerlerine vazifeler yüklenen kimseler, islâml ı k vecibe-lerini ifaya borçlu olan kimselerdir. Bunlar ı n vazifelerini kav-rayacak ak ı l idrak sahibi olmalar ı lâz ı md ı r. Her hangi bir şahs ı nbir vazife ifas ı na mecbur olabilmesi o şahs ı n bunu anlaya-bilecek ak ı l ve ferasete sahip ve insan olmas ı ndan ileri gelir.»demişdir. Bunun için islâmiyet bütün insan oğullar ı na hitab eden birmüessesedir. Müslümanl ı ğı n tekmil insanlı k muvacehesindeki rolü,kendine mahsus nizam ve kanunlarla insan topluluklar ı na bakmas ı ve kendi icaplar ı na göre muamele etmesidir. İslâm düzeni,ekalliyetler tanı maz, cümleye adalet göziyle müsavi hak tanı r.

İslâmiyetin bu mevzuunda Türklerin takip ettikleri siyaset,bütün diğer milletler için numune teşkil eder. Türk Padişah ı , İkinciSultan Murad'ı n adalet bab ı ndaki titizliği bütün ecnebi tarihçilerindikkat nazalar ı m çekmiştir. Müşarünileyh Rum. imparatorlar ı nı ntabalar ı na reva gördüğü zulüm ve suiistimalleri kaldı rmı ş ve halkakötü muamele eden memurlar ı cezaland ı rmı ştı r, îstanbulunzabt ı ndan sonra en az yüz sene gayet sa ğlam ve muntazam biridare, ehliyetli devlet memurlar ı ve bütün dünyaya misal olacak olanbir adliye kurulmuş ve devam etmiştir. Bu idare hem müslümanlar,hem de müslüman olmayanlar için gayet adilâne işlemiş ve busayede h ı ristiyanlar refah ve saadet içinde yaşamı şlardı r.

İslâmi adı mlar ve tempo ile yürüyen ve müslüman nizamlar ı nave kanunlar ı na son derece riayetkar bulunan Türk İmparatorluğununbayrağı nı n dalgalandı ğı bütün ülkelerde müslüman ve gayrimüslüman tab'an ı n nail olduğu terakki ve inkişaf bütün Garbmüelliflerinin hayret, takdir ve tasdiklerini mucib olmuştur.Bir

zamanlar kendi bayraklar ı altı nda ticaret gemileriyle sefer yapan



- 122 -

Rumlar ecnebi limanlar ı ndan koğulurken bunlar Osmanlı bayrağı altı nda geniş bir hürriyet ve imkâna sahip olmuşlardı . O derecedekibu Rumlar uzak seferlere çı ktı klar ı zaman Türk kı yafetine bürünür

ve bu sayede her türlü kolaylı

klar ı

görürlerdi. Şurası

şayan dikkattirki Türk gücünün yüksek bulunduğu devirlerde müslümanlı ğı n icapla-r ı na riayet dolayı siyle bütün ülkelerde şeref ve itibara sahipbulunuyorlardı . Türklerin Yunanistanı fethinden itibaren tam iki ası röyle bir adalet ve iyi idare hüküm sürmüştür ki bunun bir esihı ristiyan dünyası nda gösterilemez. La Jonkier isimli muharririnyazdı ğı Osmanlı tarihi isimli eserdeşu parça göze çarpar:

«Macaristandaki kalvim mezhebi mensuplariyleTransilvanyadaki müvahhit h ı ristiyanlar, mutaass ı pHabsbtrg'lular ı n eline dü şmekten ise müsluman Türklerintab'as ı olmağ ı çoktan istiyorlard ı . Bundan ba şka Silezyadakiprotestanlarda mezhep ve vicdan hürriyetleri için Türkiyeyiözlüyorlard ı . Bilhassa On be ş inci asr ı n sonlar ı nda İspanyadazulüm ve i şkenceye u ğrayan yahudiler fevc fevc Türkiyeyes ı ğ ı nm ı ş lard ı . Rusyan ı n resmî kilisesi taraf ı ndan kötü muameleve zulme duçar olan Kazaklar hürriyet ve adaleti Türkmüslüman padi şahlar ı n ı n ülkelerinde bulunuyorlard ı .Polonyal ı lar ı n ortodoks Ruslara y ı pt ı klar ı korkunç zulümlerekar ş ı Antakya ortodoks patri ği Makaryos şöyle feryat etmi ş ti:

O imans ı z sefiller taraf ı ndan şehit edilen binlerce insanahep beraber a ğlad ı k. Ölülerin say ı s ı seksen bini bulmu ş tur. Ah.dinsizler! Ah pis vah ş iler! Ah sizi gidi ta ş yürekliler! Dünyalar ı n ı terk etmi ş biçare insanlarla aciz kad ı nlar ne günah i ş lediler,kı zlar, o ğlanlar size ne fenal ı k yapm ı ş lard ı ki?. Ben bunlaraniçin mel'un ulahlar diyorum? Çünkü bunlar bizi putlara tapandalâlet ehlinden deha a şağ ı düşürdüler. Allah Türk im-paratorlu ğunu ebediyete kadar payidar etsin.

Bütün bu misaller, bu itiraflar Türklerin islâm nizam vekanunlar ı altı nda ne büyük, ne adil ve ne kadar alicenab bir millet



- 123 -

olduğunu ve islâmm san ve şerefini ne derece yükselttiginigöstermesi itibariyle son derece mühimdirler.

Bütün bu konuda Türklerin ı rkî ahlâkı nı n üstünlüğü ve buna

inzimam eden islâm terbiyesinin rolü büyüktür.Son nesiller ve büyük vatanı mı za «hasta adam» denildi ğiniişitmeğe al ı şmı ş olanlar, milletimizin kazandı ğı büyük zaferlerin veulaştı klar ı istilâ ve hazmetinin derecesini ölçmekte zorluk çekerler.Onlar bizim silâh gücümüz, kuvvetli imanı mı z ve ı rkî kabiliyetimizsayesinde bütün dünyan ı n nas ı l hayret ve hattâ haşyetini kazanmı ş olduğumuzu lâyı kiyle takdir edememekte mazurdurlar. Türkler,

Allahı n ismini yükseltmek ve islâm bayrağı m dünyanı n dörtbucağı na dalgaland ı rmak aşkı yla dine ve medeniyete büyükhizmetler yapmı şlardı r. Haddizatı nda bir sulh ve selâmet veyeryüzünde imanlı lar ı kardeş bilen bir din olan islâmiyet, ilk intişardevirlerinde gördüğümüz gibi mücadele, mücadele ve gayret yoliyleyapı lmı ştı r. Türklerde aynı yolu tutmuşlar ve sonra fetih ettikleriülkelerde halka adalet, hürriyet ve huzur sağlamı şlardı r. BöyleceBulgaristan. Sı rbistan, Macaristan, Bosna ve Hersek'in idaresiniellerine almı şlardı r. Aynı ruh ve aynı iman ile İtalyan yar ı madas ı nı ncenubundaki Otranto'ya bayrağı nı diken Fatih Sultan Mehmed, Tı bkı Peygamberimize yaptı klar ı gibi yahudilerin hı yanetine uğramı ş vehususi doktoru yahudi dönmesi Yakup Paşa [Maestro Jakobü]taraf ı ndan zehirlenip öldürülmemiş olsa idi. Türk bayrağı KomadakiSenpiyer kilisesinin damı na dikilmiş ve oradan islâmı n nuru tekmilgarbe yayı lmı ş olacaktı . İstanbulun fethine gelen Büyük Türk Hakanı Ebul Feth Sultan Mehmet Okmeydanı nda vüzerâ ve ümerâs ı na suhitabede bulunmuştu:

«Ben, Büyük Peygamberimizin teb ş irat ı na mazhar olmak veruh mübareklerini şad etmek için bu büyük vazifeyi s ı rt ı mayüklenmiş bulunuyorum.»

Evet Büyük Peygamberimizin yolunda yürüdü ve o da aynı zorluklara göğüs gerdi. Bizler bu Büyük Türk Hakanı 'nı n bize mirasbı raktı ğı , bu beldeler şah ı îstanbula böyle sahip olduk.

* * *



- 124 -

İslâm bayrağı Türkler elinde garba doğru ilerlerken, Arablar ı nda müslümanlı ğı neşir ve tamim ve islâm ülkelerini genişletmektekihizmetlerini takdir ve talisinle yadetmeği vazife biliriz. Yedinci ası rda

Sasâniyan hanedanı

iskat edilmiş ve ası

rlarca Roma ve Şarkı

Romanı n satvet ve kudretine kar ş ı koymuş olan geniş İranİmparatorluğu islâm bayrağı altı na girmiştir. Hiçşüphe yoktur kiİranordusunun inhizama uğramas ı nda ve halk topluluklar ı nı nmüslümanlara mukavemet etmemesinde en büyük amil; islâmadalet ve kanunlar ı nı n üstünlüğü ve İran Sultanı nı n anar şi, zulm veistibdat içinde yüzmesi ve o zaman İranı n dîni olan zerdüştrahiplerinin zulümlerinin zamanı n hükumdarlar ı nca himaye edilmiş olması dı r, o zaman zerdü şt rahipleri hükümet içinde son derecenüfuza sahiptiler. Onlar bu nüfuzlar ı m Iranda yasayan müteaddithalk ve mezhep sahipleri aleyhinde kullanmakta idiler. Müslümanlı kise, ister kendi dininden olsun isterse başka dinlere mensup olsunbütün insanlar hakkı nda adil ve hakkaniyet dairesinde muameleeder. Bu sebepledir ki Arablar ı n islâm bayrağı m İrana kadargötürmeleri zor olmamı ştı r. İslâm bayrağı nı n dalgalandı ğı her yerde,her din ve mezhebe mensup olan insanlar kendilerine bah şedilenhürriyet ve müsamaha dolayı siyle ferah ve mes'ut nefes almağabaşlamı ş ve bu hal islâm nurunun gönüllere ve ruhlara yayı lması nasebep olmuştur. Bundan başka zerdüşt mezhabinin nefretlekar ş ı ladı ğı san'at sahipleri müslümanlarca himaye ve takdirgörmekte idi. Zerdüştîlerin san'at ve iş sahiplerini hakir görmelerinimukabil müslümanlann kendilerine hürriyet bahşetmeleri vemüsavat ve adaletle muamele etmeleri halkı n samimi ve candanistekle müslüman olmalar ı na yardı m etmiştir. Şunu tekrar etmekfaydalı dı r ki islâm kanun ve umdelerinin hakkiyle hüküm sürdüğübütün devirlerde islâm satvet ve kudreti nihaî derecesini bulmuş, bunizamlar ve islânı î yoldan ayr ı ldı ğı mı z vakit tedenni ve ihatatla yüzyüze gelmişizdir. Bütün tarih bunun en adil ve tarafsı z şahididir.

İranda İslâmiyetin yayı lı ş ı nı tetkik ederken şu hâdiseyi de

hat ı rlamak faidelidir:



- 125 -

Hazreti Ali'nin oğlu, hafid-i resul Hazreti Hüseyin'in sonSasâniyan hükümdar ı Yezdü Cürdün kı zı Şehbânu ile evlenmiş olması , Iran halkı nı n islâmiyete çabuk ı s ı nmas ı na sebep olmu ştur.

İran halkı

Şehbânu ile Hazreti Hüseyin'in torunlar ı

na, kendi eskihükümdarlar ı nı n halefleri göziyle baktı klar ı ndan bu yeni din vehükümeti, kendi eski hükümet ve hanedanlar ı nı n devam ı gibi telâkkietmişlerdir. İranlı dindaşlar ı mı zı n Hazreti Ali ve evlâdlar ı na verdiğiaş ı r ı ehemmiyetin ve sebep ve saiki budur.

Bazı garb müellifleri, Arablar ı n müslümanlı ğı İranda zorla,cebir ve şiddetle yaydı klar ı nı iddia ederlerse de, bu iddianı nhakikatle zerre kadar alâkas ı yoktur. Aksine olarak islâmiyet; tam biradil ve müsamaha prensibi dahilinde, kendini sevdirerek,inandı rarak nur gibi, ziya gibi, güneş gibi kalbleri ı s ı ndı rarak,gönülleri tenvir ederek, zorla değil kolaylı kla yayı lmı ştı r. Bu din;ikrah ve cebri kabul etmez.

Tarihçiler Mes'ûdiden bir rivayet naklederler: Halife El-mu'tas ı m devrinde, İranda bulunan bir müslüman kumandanı ;ateşperestlerin bir mabedini yı ktı r ı p onun yerine cami yaptı rmı ş olanbir imamla müezzine falaka attı rmı ştı r.. Bu müsamaha sayesindedirki, hicretten dört assr sonralar ı na kadar Irak da, Faristanda,Kirmanşahda, Azerbaycanda ve daha bir çok yerlerde ate şperestlermevcuttular, onun için hiç kimse islâmiyetin cebir veşiddetleyayı ldı ğı nı iddia edemez. Müslümanlı ğı n akla, mantı ğa, vicdanahitap eden düsturlar ı ve adaletidir ki, hiç zorluk görmeden güneş gibibirdenbire yayı lmı ş, zulmetleri yı rtmı ş, zulmü yı kmı ş, cehli veahlâks ı zlı ğı bertaraf etmiştir.

* * *Müslümanlı k Mezopotamyada ağı r bir şekilde genişlemiştir.

Ora halklar ı Hicretin 99 u ile 102 nci yı llar ı aras ı nda hükümdar olanikinci Ömrün davet ve ir şad ı üzerine müslüman olmuşlardı r. Hicretin106 ile 126 senelerinde ve halife Haşim devrinde Semerkand'daEbu Sayda isminde bir zatı n himmetiyle islâmiyeti kabule mazhar

olmuştur. Ondan sonra 218 ve 229 senelerinde Elmu'tas ı m devrinde



- 126 -

bir ilerleyiş görülmektedir. Bu zaman zarf ı nda Bağdad'daki islâmhalifelerine askerlik yapmak üzere gelen Türklerin kitle halindemüslüman olduklar ı görülür. Bundan sonra müslümanlı k Şarkî

Türkistana ve Çin ülkelerine kadar kolaylı

kla yayı

lmı

ştı

r. Kaşkardahükümdar Buğra Hanı n müslüman olması hakkı nda tarihlere gecenşayan ı dikkat bir hadise vardı r. Saman hanedan ı ndan hocaEbunnas ı r nuru islâmı yaymak için bütün gayret ve servetini sarfetmektedir. Bir gece âlem-i manâda Fahrikâinat efendimizi görür.Efendimiz kendisineşu emri tebliğ eder:

«Kalk Hindistana git. Satuk Bu ğra Han tariki hidayetegelmek için seni bekliyor.»

Garib bir tecellidir ki Buğra Han da ayn ı gece rüyas ı ndakendisine bir mübeşş ir geleceğini ve onu hak dinine davet edeceğinigörür. Ebunnasr- ı Samânî Buğra Hanı hidayet yolunun baş ı nda vehaz ı r bir vaziyette bulur, güçlük çekmeden kar ş ı s ı ndakinin bütünvarlı ğı nı n iman nuriyle aydı nlandı ğı nı görür. Bu hâdise islâmiyetinTürkistanda yayı lması na sebep olmu ş ve Hakanlar ı nı müslümanolmuş gören iki yüz bin çadı r halkı dairei imana iltihak etmiştir.

Bundan başka, Himalâya dağlan eteklerin ve Tibette yasayanMecusî dinine mensup Türkler, müslüman hükümdar Kadir Han oğlu

Arslan Han'ı n mülkünde adalet hüküm sürmekte olduğunuişittiklerinden Hicretin 434 üncü yı lı nda onun memleketine hicretetmişler, sonradan da cümlesi müslüman olmuşlardı r.

Selçuk Türklerinin Hicretin 345 inci yı lı nda topyekûn müslümanolmalar ı ziyası nı yavaş yavaş kaybetmekte olan islâmiyete yeni birrevnak vermiş ve Batı Asyadaki müslüman beyliklerini bir bayrakaltı nda toplamı ştı r.

Horasandan Hindistanı n şimaline doğru yayı lan müslümanlı k Afganistanda büyük hüsnü kabil görmüştür ki Afganlı lar bumuazzam dinin kendilerine huzur ve saadet getirdiğini daima yad ve

tizkâr etmişlerdir. Afganistanm kül halinde müslüman olması



- 127 -

Sebûktekin ve Gazneli Mahmut Hanı n fütuhatı ndan sonra vukubulmuştur.

* * *

Müslümanlı

ğı

n kı

sa bir zamanda yeryüzüne nası

l yayı

ldı

ğı

nı

,kuş bakı ş ı misallerle yukar ı ya aldı k. Bugün yedi yüz milyonlukmuazzam ve muhteşem bir varlı k teşkil eden islâmiyet bütün Avrupave Amerikada ve dünyanı n en hücra köşelerinde şayan ı hayret birşekilde yayı lmaktadı r. Maatteessüf bizim hiç bir himmetimizolmadı ğı halde, o, kendi varlı ğı nda mündemiç hakikatler vecevherinde mevcut iyilikler dolayı siyle kendiliğinden ilerilemektedir.Birinci ve ikinci dünya harbinin beşer bünyesinde yapt ı ğı korkunçtahribat ve bütün bu harabe ve facialara rağmen henüz h ı ncı ndanve ihtirası ndan bir zerre bile kaybetmeyen sönmez kinler ve bilhassainsanlı ğı n bütün zekâ ve kabiliyetlerinin tekmil medeniyetleriberhava edebilecek olan nihaî bir harb için seferber etmeleri ve:Birisi bir yanağı na tokat vuracak olursa, ona öteki yanağı nı uzat»diyen Hazreti İsa dininin soysuzlasmı ş olması insan cemiyetlerinemüslümanlı ğı n ne büyük fazilet, adalet, merhamet müsamaha vebar ı ş seven yüksek umdelerindeki asalet ve hakkaniyeti gösterir.Bunun içindir ki, bilhassa ikinci dünya Harbinden sonra yer yer bütün

Avrupa, Amerika ve Afrikada müslüman cemiyetleri kurulmuş ve halkbu dinin kurtar ı cı ve huzur verici sinesine yaslanmağa başlamı ştı r.Pakistan, Baharîstan. İran ve sair müslüman memleketlerininkı ymetli şahsiyetleri bu meş 'alenin nurunu yeryüzüne yaymaklameşguldürler, muvaffak da olmakladı rlar. Ne yazı k ki on asra yakı n birzaman islâm bayrağı nı n âlemdarlı ğı nı yapmı ş ve onu şanlar veşerefler içinde ülkeden ülkeye dolaştı rmı ş olan bizlerin bugün bumevzuuda bir himmeti müşahede edilmemektedir.

* * *Bugün müslümanlı ğı müteaddit mezhep ve tarikatlere ayr ı lmı ş

görüyoruz. Müslüman milletler için, eskişevket ve satvetini bulmakve kendine lâyı k mevkii almak için yapı lacak işlerin baş ı nda

israiliyattan, her türlü bid'atlardan temizlenmek ve mezhepler



- 128 -

aras ı nda bir anlaşma yaparak, hakiki islâm, cemiyetlerinin ortayaçı kmas ı nı tabiî görüyor ve bunu Hanefi,Şafiî, Maliki, Hanbeli, Caferi,Zeydi ve sair islâm mezheplerinin belirmesi gibi garip birşey

bulmuyorlar. Bu müelliflere göre bütün müslümanlar gönüllerinibirtek imana bağlamı şlardı r ki o da müslümanlı k inancı dı r. Bu imanagöre, esas Allah ı n emirlerini yerine getirmek, men olunanşeylerdensak ı nmaktı r. Bu müellifler diyor ki: Cenabı Hak müminleremüslümanlı ğı n esas ı na bağlanmağı emretmiş olup, mezhepler,uymalar ı hakkı nda hiç bir emir yoktur. Onlar mezhepleri, islâmkanununun çeşitli anlaş ı lması şeklinde telâkki ediyorlar. Bu meselebeynelislâm henüz bir karara bağlanmamı ş, birlik çareleribulunmamı ştı r. Bu sebeple bu nokta üzerinde fazla durmuyoruz.

Umumi prensip ve bu mutalealara muvazi olarak müslümanlar,kendilerinden olmayan dinlere kar ş ı büyük bir müsamehayasahiptirler.

a) Müslüman olduklar ı nı söyledikleri halde islâm inanç venizamı na muhalif kanaat ve imanda bulunanlar,

b) Tevrat ve İncil gibi kitaplara bağlı olanlar.e) Allaha şirk koşanlar ve kitapsı z olan diğer bütün topluluklar...

Bunlar ı n cümlesi itikat ve ibadetlerinde serbest bı rakı lı r veevlenme ve boşanmalar ı kendi şeriatleri mucibince yapı lı r. İslâmhakimiyeti böylelerinin işlerine bakmak için kendilerinden bir hâkimtayin eder. Hazreti Peygamber ate şe tapanlar için; Onlara kitaplı largibi muamele ediniz buyurmuştur. Bütün bunlar islâmhükümranlı ğı nı n iç siyasetine taallûk eden hususlard ı r. Müslümanlarkendi tab'alar ı na müsliiman olsun, .olması n aşağı da gösterilenşekillerde muamele ederler.

1 — Müslümanlar dinin bütün icaplar ı nı ve farzlar ı nı ifa ilemükelleftirler,

2 — Müslüman olmayanlar ı n iman ve ibadetlerine müdahale

edilmez.



- 129 -

3 — Müslüman olmayanlar ı n içtimaî hayatlar ı kendi dinlerininicaplar ı na göredir.

4 — Gayr ı müslimler evlenme ve boşanmalar ı nda, kendi

hususi mahkemelerinde değil islâm mahkemelerinde fakat kendi dinîkanunlar ı na göre muamele görürler.5 — İslâm kanunlar ı bütün iktisadî ve ticarî işlerde ceza ve

düzenlerinde tab'as ı aras ı nda fark gözetmez.6 -- İslâm devletlerinin tab'alar ı , hangi dinden olursa olsun hiç

bir tefrik ve imtiyaza tabi olmaksı zı n kanun nazar ı nda, müsavidir kibu hükümler müslümanlı ğı n adalet ve insan haklar ı na verdiği aş ı r ı ehemmiyetin birer misalidir.

Î Î Î SSSLLLAAAMMM HHHAAAKKKİİİMMMİİİ Y Y YEEETTTİİİNNNİİİNNN HHHAAARRRİİİCCCİİİ SSSİİİ Y Y YAAASSSEEETTTİİİ Müslümanlar ı n harici siyaseti tı pkı iç siyaseti gibi bir hukuk ve

müsavat sistemine ba ğlı dı r. Bu harici siyasette eslâf aynı düşünceve hisler tesiri altı nda islâmiyetin nesir ve tamimini ana fikir olarakkabul etmişlerdir. Bu esas Hazreti Peygamberden bugüne kadar hiç

bir tadile uğramamı ştı r. Resul Ekrem Medinede yerleştikten berimüslümanlar ı n, başka milletlerle olan münasebetini islâm esaslar ı üzerine tesise ba şlamı ş. Hicazda nesri din için vakit bulmakmaksadiyle yahudilerle andlaşmalar yapmı ş olduğu gibi bütün

Arabistanda bu maksat için Kureyşlîlerle de Hudeybiye muahedesiniakdetmiştir. Bundan sonra Arabistan haricindeki devletleriİslamadavet için nameler göndermiştir. Resul Ekremden sonra Halifeleri;

yukar ı da gördüğümüz gibi müslümanlı ğı bütün diğer ülkeleregötürüp yaymı şlardı r. Peygamberden sonraki islâm hükümetleriaras ı nda baz ı farklar müşahede edilir. Meselâ Emeviler yeni yenifütuhat yapmakta Abbasilerden daha ileride olduklar ı gibi Osmanlı larda bu mevzuda Kölemenlerden ve diğerlerinden çok daha ilerideidiler. Cümlesinde müşterek fikir islâmiyetin ve tevhid akidesininyayı lması noktas ı nda toplanı rlar. Resuli Kibriyanı n Peygamberliğinin

bütün ebnâyi beşere şamil olduğu kanaati bütün müslümanlardahakim fikirdir. Bu fikrin on dokuzuncu ası rda ve onu takip eden



- 130 -

devirlerde bütün hı ristiyan âlemine, sirayet etmiş olması hem şayan ı dikkat hem de manalı dı r. Bu dâvada yahudileri daima islâmı ndüşmanı olarak görürüz. Onlar Hayberde ne idiseler bugün aynı kin,

aynı

husumet ve aynı

müfrit nazarla müslümanlı

ğa kar şı

cephealmı şlardı r. Fazla olarak bütün dünya hazinelerini, bütün cihanmatbuat ı nı ellerine geçiren bu mahlûklar ı n son as ı rda Türkmüslüman devletini yı kmak için cihan şümul bir faaliyete geçtiklerigörülmüştür. Bir sürü yalan ve hayal mahsulü olan uydurmanazariyelerle Sahyun dağı mı ntakas ı nda bir İsrail devleti kurmak içinbütün müslümanlar aras ı na soktuklar ı bozgun ve fitne ve bilhassaOsmanlı İmparatorlunu kökünden yı kmak için giriştikleri mel'unteşebbüslerin tafsilâtı nı tarih gelecek nesillerin önlerine serdiği vakitinsanlar ı n hayret ve dehşet içinde kalacaklar ı muhakkaktı r.

* * *Cenab ı Peygamberin risaletinin tekmil insanlaraşamil olduğu,

Kur'am Kerimde sarahaten bildirilmiştir. «Ey insanlar; Allah ı n ı zdansize nasihat, ö ğüt ve mübe şş ir gelmiş tir» ve "Onlara de ki: «Ey insanlar sîzlerin cümlenize kar ş ı Allahı n elçisiyim» ve yine:«Deki: Bu Kur'anla bana bildirildi ki onunla size ve o sûrelerinulaş tı ğ ı başkalar ı na kötü ak ı betleri bildireyim» ve yine: «EyResul, Rabbinden sana bildirilenleri ba şkalar ı na ula ş tı r.

Yapmaz isen rîsaletini onlara ulast ı rmı ş olmazs ı n.

Bu sebepledir ki Peygamberimiz; Allahı n emirlerine uyaraknübüvvet ve risaletini tekmil insanlara tebliğ etmekten bir an halikalmamı ştı r. Resul Ekrem'in irtihallerinden sonra bu vazifekendilerini istihlâf edenler taraf ı ndan ifa edilmiştir.

Hülâsa edilmek lâzı m gelirse müslümanlar ı n haricî siyasetininmihrakı nı n islâmiyeti bütün ülkelere yaymak ve tevhid bayrağı nı dünyanı n dört bucağı nda dikmek noktası nda toplandı ğı nı görürüz.

Ası rlar ı n değişmez kanunu, Kur'am Kerimde en kat'î ifadesini

cihad kelimesinde bulmuştur. Müslümanlı kta mücahede Allah



- 131 -

yolunda cihad en mukaddes vazifelerdendir. Tövbe suresininyirminci âyetinde Cenabı Hak şöyle buyuruyor.

«İman edenlerin, hicret edenlerin; Allah yolunda mallariyle,

canlariyle cihad edenlerin Allah indînde derecesi çok büyüktür.Kurtuluşa erenler de onlar ı n ta kendileridir.» Bunun içindir ki Peygamberimiz Medinede islâm devletini kurar

kurmaz ordusunu haz ı rlamı ş ve devlete kar ş ı koyacak bütünmanileri bertaraf etmek için cihada başlamı ştı . Kureyşliler, bumanilerin baş ı nda geliyordu. Onu bertaraf etmeği Resulallah baş vazife bildi ve onlar ı kaldı rdı . Diğer maniler de aynı şekilde yok edildi.İslâmiyet bütün Arab yar ı madas ı nı kapladı ktan sonra islâm devletibu dini yaymak için başka milletlerin kapı lar ı nı çalmağa başladı . Bumilletlerden islâmı n adalet ve tevhid bayrağı altı na girenler, bereket;bolluk ve rahatlı ğa kavuşunca, art ı k hiç zorlamaya hacetkalmaksı zı n bütün gönüller ve kalbler islâmı n nuriyle dolmağabaşladı .

Müslümanlar bu vazifeleri yaparken; müslümanlı ğı n kurtar ı cı umdelerini ve fikirlerini açı k bir lisanla halka anlatmağı esastutmuşlardı . Öyle de muvaffak oldular.

* * *Böylece, bir az evvel tafsilâtı nı yazdı ğı mı z gibi müslümanlar

Mağribi Aksâdan, Maşriki Aksâya kadar ülkeler fethettiler veoralarda islâm adaleti ve hükümlerini tesis ettiler. Bu hükümranlı ğı npayidar olması için esaslı şart müslümanlı ğa mahsus kanun venizamlar ı n ciddiyetle tatbiki idi. Bunu da böyle yaptı lar.Müslümanlar ı n bu mevzuda tatbik ettikleri ana prensipler şöyleces ı ralanabilir.

1 -- İslâm inancı , akla ve mantı ka dayan ı r. İnsanlara hü-kümlerinde ve görüşlerinde bu zaviyeden bakmalar ı nı emreder. Buiman insanı tefekküre sevkeder ki, insan kâinata ve mahlûkatabaktı kça halikı n varlı ğı nı idrak eder ve önüne ç ı kan müşküller,muammalar ve meçhulleri din bilgileriyle halleder.

2 -- Müslüman dini diğer bütün edyandan fazla olarak ilme,bilgiye kı ymet vermiştir. Cehaletle hiç bir mesele halledilemez, hiç



- 132 -

bir meçhul çözülemez. Müslüman olanlar için sadece ve lâfzankelimei şehadet kâfi değildir. Dinini bu dinin esaslar ı nı , hikmetlerinibilmesi ve onunla aydı nlanmas ı gerekir. Bu türlü bilgi ve ilim

müslümanlı

k tefekkürünü ve dairesini genişletir.3 -- Müslümanlı k, başlangı çta kendi kanun ve nizamlar ı nı n

hususiyetlerini öğrenme yolunu emrediyor. Bu suretle her müslümankendi yaşad ı ğı muhitte iz bı raks ı n ve ad ı m adim terakki etsin...Bunun için müslümanlara dinin bütün incelikleri, maksat ve gayesive hükümleri lâyı kiyle öğretilir ki bu uğurda her türlü hizmet vefedakârlı ğı seve seve yaps ı nlar. Bu fikir, kanaat ve imansayesindedir ki terakki ve i'tilâ yolunda; hiç bir dine nasib olmayanbir sür'at ve kolaylı kla yeryüzüne yayı lmı şlardı r.

4 — Müslümanlı k, kendi mensuplar ı nı n olgunlaştı rmak ve enyüksek medeni seviyeye ulaştı rmak için elinden tutar ve onuyükseltir onu bir takı m icaplar ve vecibelerle gönül huzuru,bahtiyarlı k ve rahatlı k içinde yaşatı r. İslâmiyet insanı o şekildeyükseltir ki insan o payede sabit kalı r, sukut etmez. Uluvvücenâb,fazilet; musameha ve yüksek ahlâk gibi islamı n ana prensipleri vehâkim fikirleridir ki müntesiplerini cemiyeti beşeriye içinde mümtazve üstün insan olarak ayakta tutar. Bunun için, insanlar gerçi bukadar yüksek mevkilere güçlükle çı karlarsa da bir defa o payeyeulaştı ktan sonra art ı k sukut etmezler bu mevkiler geçici değildevamlı dı r, insan topluluğunun yükselmesi böyle elde edilir.

Müslümanlar ı bu yola sevkeden âmillerin baş ı nda ibadetmüessesesi gelir. Bu kulluk vazifesi ve farzlar ı n yerine getirilmesizor, ağı r; yorucu ve külfetli değildir. Feraizin ifası nda dünyazevklerinden ayr ı lmak, gönüle ve ruha ferah ve saadet verenhallerden uzaklaşmak yoktur. Müslüman ibadetlerinde insan arzu vetabiatlar ı na aykı r ı bir nokta yoktur. Aksine olarak müslümanîara



- 133 -

yüklenen vazifeler, vecibeler ve farzlar insanlara derin bir saadet vehuzur bahseder ve onlar ı n maddî ve mânevi faydalar ı m sağlar.

5 — Müslümanlar ı

n fütuhat devri; bütün bu iyilikleri, islâmmedeniyetini yeryüzüne yaymak içindir. Onun için müslümanlar,kendilerini rahmet ve bidayet elçileri olarak telâkki ederler.Müslümanlar ı n fethettikleri memleketler halkı islâm devletinintab'as ı olarak, müslümanlara bahşedilen bütün haklara sahip olur vemüslümanlar gibi borç altı na girerler. Zira islâm hükümranlı ğı birliknizamı dı r. Müslüman bayrağı altı na giren memleketler halkı , tarihboyunca gasb sisteminde bir sömürge ve müstemlekemuamelesine asla tabi tutulmamı şlardı r. Bu sebeple müslümanl ı ğı nçar-ı aktar-ı cihanda sür'at ve suhuletle yay ı lması hiç te şaş ı lacak birşey değildir.

6 — îslâmî icaplar bütün insanlar için umumî olup onlar ı öğrenmek mubahtı r. Bu icaplar ı n bütün insanlara öğredilip an-latı lması lâzı mdı r ki bundan mündemiç hakikatlar anlaş ı lmı ş olsun.Hazreti Peygamber, etrafa valiler hâkimler ve muallimler göndermeksuretiyle bu hakikatleri neşir ve tamim ederler ve insanlar ı müslümanlı ğı anlayabilecek seviyeye getirmeğe çal ı ş ı r ve Kur'anı Kerimdeki hikmetlerin halklara öğretilmesine ehemmiyet verirlerdi.Bu suretle fethedilen memleketler ahalisi islâm bilgilerine vukufusayesinde kolaylı kla dairei İslama girer ve islâm kültürünü severekkabul ederlerdi.

7 — İslâm kanunu, bütün dünya insanlar ı için kül halindedir.Bu nizamda değişiklik yapı lması kabul edilmez. Müslümanlar hergirdikleri yerde kendi nizam ve düzenlerine göre hükmetmişlerdir.Bu siyaset iyi neticeler vermiştir. Hı ristiyan nizamlar ı , rum kanunlar ı ve diğer dinlerinşeriatleri müslümanlı ğı n üstün ahkâm ı yan ı nda peksönük kaldı ğı ndan, İslâm bayrağı altı na giren her memleket İslâmnizamlar ı nda gördüğü göze çarpan üstünlük dolaysiyle bu dini ve

onun kanunlar ı nı kolaylı kla benimsemişlerdir.



- 134 -

DDDÜÜÜNNN Y Y YAAA MMMİİİLLLLLLEEETTTLLLEEERRRİİİNNNİİİNNN,,, TTTEEEKKK BBB Î Î Î RRR MMMEEEDDDEEENNNİİİ Y Y YEEETTT DDDAAAİİİRRREEESSS İİİNNNEEE SSSOOOKKKUUULLLMMMAAASSSIII

Gerek zaman- ı risâlette, gerekse Hulefây-i râşidîn zamanı nda

ve gerekse ondan sonraki devirlerde Islâmiyetin nası l ve hangiistikametlerde genişlediğini gördük, islâm medeniyeti dairesinegirenlerin bu yeni nizama ne şekilde ve ne suretle intibak ettiklerinide mütalâa ettik. Müslümanlı k Möte ve Tebük'den sonra Romahudutlar ı na dayanm ı ş bulunuyordu. Ondan sonra halkı hı ristiyan,putperest ve Zerdüştî ve yahudi olan memleketlerle Romalı lar ı nelinde bulunan Mı s ı r ve Şam ele geçirilmişti. Şam bir Roma eyaleti

olup onun harsı

nı

benimsemiş ve hı

ristiyan dininde idi. İçindeSuriyeliler, Ermeniler, Yahudiler ve bir miktar da Romalı laryerleşmişti. Mı s ı rda ise; Mı s ı rlı lar, Yahudiler ve Romalı lar vardı .Şimalî Afrika;İslâm kanun ve nizamlar ı nı n, ahlâk ve faziletin budinde aldı ğı mevkii görerek gönül r ı zas ı ve kolaylı kla müslümanolmuştu. Orada Berberîler sakin olup Romalı lar ı n idaresinde idi.

Dört Halifeden sonra Ümmiye oğullar ı Sind'i, Harzemi veSemerkand ı ele geçirdiler, bunlar da İslâm camias ı na kat ı ldı .Endülüs yani İspanya İslâm devleti ülkelerinden oldu. Bunlar ı nnüfuslar ı çok, içtimaî hayatlar ı , dinleri, dilleri, âdetleri ve an'aneleriile kanunlar ı ve kültürleri başka olduğu gibi düşünce tarzlar ı vetabiatleriyle karakterleri de başka idi. Bu sebeple bunlar ı n İslâmpotas ı nda eritilerek bir kalı ba dökülmesi zor ve yorucu bir işti. Oradaancak müslüman kanun ve umdelerinin üstünlüğü sayesinde birmuvaffakiyet elde edilmiştir. Bu; İslâm devletinden başkalar ı içinimkânı olmayan bir mesele idi. Bunlar kendileriniİslâm bayrağı nı ngölgesi altı nda rnes'ut ve müreffeh gördükleri için bu imkân hası lolmuştur ki bunda dört mühim âmilin yardı mı zikredilebilir :

1 — İslâmı n emirleri ve nehiyleri,2 — Daire-i İslama dahil olanlar ı n içtimaî hayatta aynı

haklar ve imtiyazlara sahip olmalar ı 3 — Ele geçirilen memleketler halkı nı n topyekûn müslüman

olmalar ı



- 135 -

4 — Yeni müslüman olanlar İçin meydâna gelen ve kendileriniiptidailikten, ileriye götüren inkı lâp.

Müslümanlar her girdikleri yerde halka doğru yollar ı göstermek

ve ahlâk telâkkileri yapmak suretiyle üstünlüklerini göstermişlerdir. Adalet islâmı n temelidir. Bu temel sağlam olduğu ve bu umdeyeriayet edildiği müddetçe müslümanlar her girdikleri yerde hüsnükabule mazhar olmuşlar ve bu sayede uzun müddet oralardapayidar olmuşlardı r. Islâmda tab'aya muamele; herkesin mensupolduğu dine göre değil, insan haklar ı ve adalet mefhumuna göredir.Nitekim Cenabı Hak Maide sûresinde şöyle buyurmaktadı r:

«Bir cemaati sevmemekli ğiniz, onlar hakk ı nda adaleti terketmenize sebep olmamal ı . Adalet ediniz ki, bu sizi Allahtankorkma ğa daha yak ı n tutar. Allah yapt ı klar ı n ı zı bilir.»

İslâm adaleti kar ş ı s ı nda, insanlar ayn ı hakka malik ve bir-birlerine müsavidir. Hiç kimse için imtiyaz yoktur. Valiler ve hükümetadamlar ı halka adalet ve müsavat dahilinde muamele ederler.Hakimler ancak kanun ve adaletle hükümlerini verirler. Başkadinden olması , zengin ve fakir olması adaletin bu prensibi üzerinde

zerre kadar tesir yapamaz.Yeni memleketler ele geçiren müslümanlar ı n halkı n ara s ı rakar ı şmalar ı , o memleket halkı nı n kitle halinde müslüman olmalar ı nasebep olmuştur. Öyle ki müslümanlar yeni girdikleri memleketinyerlilerine islâm dinini öğretmek ve islâm kültüriyle zihinleribesleme ğe çal ı şmı şlar ve yerli halkla komşuluk ederek onlarlabirlikte yaşam ı şlar ve içtimaî hayatı n bütün icaplar ı nı beraber

paylaşarak halkı

kendilerineı

sı

ndı

rmı

şlardı

r. İşgal edilenmemleketlerin halkı na ba şka nazarla bakmay ı p cümlesini birdevletin tab'ası sayd ı klar ı ndan halk kendilerine muhabbetbesleme ğe ve müslümanlı ğı n prensiplerini sevmeğe başlamı şlardı r.Halk gerek müslüman hükümet adamlar ı nda, gerekse hâkimlerindeyüksek evsaf gördüğünden milletler birbirleriyle kolaylı klakaynaşmı şlar ve yekpareleşmişlerdir. Böylece işgal edilenmemleketlerin ahalisi topyekûn müslüman olduklar ı ndan fâtihlerlekaynaşarak müttehit bir millet haline gelmişlerdir.



- 136 -

Müslümanlar ı n temas ettikleri milletlerin fikrî ve aklî seviyeleriniyukselderek onlarda tam bir iman ve inanç husule getirmeleriesas ı na çok ehemmiyet verilmiştir. Bu inanç düşünce ve tefekkür

temeli üzerine kurulmuş olup fertlerin kı

ymetleri bununla ölçülürdü,insanlar ı n his ve vicdanlar ı nda yerleşen müslümanlı k imanı ;putperestlikten, ateşpereslikten kendilerini uzaklaştı r ı r. İslâmlı kinsanlar ı , Allahı n üç olmadı ğı na, tek, şeriksiz ve nazîrsiz olduğunainandı r ı r ve fertleri tekmil batı l ve mantı ksı z inançlardan s ı yı rarak tek

Allaha kulluk etmeğe davet eder. Ahiret hayat ı na ve ebediyetâlemine inanmak da müslümanlı ğm iman prensiplerindendir,insanlar. Resul Ekrem'in hadisi şeriflerinden ve Kur'anı Hakiminsarih âyetlerinden bu hakikatleri öğrenerek daha mes'ut ve sonsuzbir hayatı n vadettiği nihayetsiz huzur içinde yaşarlar.

İşte böylece müslümanlı k; bunu kendisine din edinen ve onasamimiyetle sar ı lan milletlerin görüş ve hayatlar ı nda büyük vemes'ut neticeler doğurup o milletleri maddî ve manevî birşekildeyükseltmiştir.

İİİSSSLLLÂÂÂMMM HHHAAAKKKİİİMMMİİİ Y Y YEEETTTİİİNNNİİİ ZZZAAAAAAFFFAAA UUUĞĞĞRRRAAATTTAAANNN SSSEEEBBBEEEPPPLLLEEERRR Müslüman hükümranlı ğı , islâmî esaslar ve kendine mahsus

düzenlerle kurulmuştur. Bu varlı ğı n tarih boyunca sürüp gitmesi,ayakta durmas ı ve terakkisi bu nizam ve düzenlere riayet etmeklemümkün olmuştur. Bir ası rdan az bir zaman içinde geniş ülkelerfethedip oralarda sür'atle kökleşmesi bu sayede olmuştur. O

zaman ı n at ve deve gibi iptidai nakil vası talariyle iklimden iklime,ülkeden ülkeye giden müslümanlar girdikleri her yerde haklankolaylı kla hak dinine ve hidayet yoluna sokmağa muvaffakolmuşlardı r. Şunu da unutmamalı dı r ki dinin neşir ve tamimi için ozaman dil ve kalemden başka vas ı ta da yoktu. Propagandas ı z vesair imkânlardan mahrum bir halde elde edilen muvaffakiyetler veakla ve mantı ka hitap eden kudretli varlı ğı ve esas cevheridir.

Müslüman düşmanlar ı

; Müslümanlarda gördükleri kudret vekuvvetin menbaı m çok araştı rdı lar ve bunu mensup olduklar ı dinin



- 137 -

üstünlüğünde ve insanlar ı terakkiye, refaha ve medeniyetesevkeden cevherinde buldular. Müslümanlı ğı zayı f düşürmekisteyenlerin bidayette baş vurduklar ı çareler çoktur. Bunlardan bir

kı

smı

dinin naslarma ve bu naslar ı

n hayat ve hâdiselere olanuygunluğunu görerek onunla alâkadar olmuşlar, baz ı lar ı daPeygamberimizin hadislerini ele alarak ondaki harikuladelik vehikmetlerin farkı na vararak bir çok uydurma, mevzu' hadisler icatetmek suretiyle işi çı ğr ı ndan ç ı karmağa çal ı şmı şlardı r. Böylecemüslümanlar ı n bu mevzu hadisleri ele alarak taş ı dı klar ı manas ı zlı klara bakarak dinden uzaklaşmalar ı düşünüldü. Şu var kibu hiyanetler müslümanlarm gözünden kaçmamı ş ve bu kundaklar ı bulup yok etmişlerdir. Âlimler ve muhaddisler harekete geçerekhadisler üzerinde derin tetkikler yapmı şlar ve hadisleri ancak eshab ı kiramı n: .Bunu bana söyledi diyebilecek olanlar ı n nakillerine itibaredilmiştir. Bu hadis meselesi, müslüman ilim adamlar ı nı n kı ymetlimesaileri neticesinde o şekilde halledilmiştir ki; her hangi birmüslüman bunlar ı n doğrusunu ve kuvvetlisini ayı rt edecek halegelmiştir. İşin başlangı cı nda bu din düşmanlar ı , bu hadisuydurucular ı na ölüm cezas ı vermek suretiyle fesadı n önünegeçmişlerdir.

Kur'anı n Arapça olarak okunması ve herkesin kendi lisaniyletilâvet etmesi meselesi, yeni olmayı p çok eskidir. Bundaki gaye:Kur'an âyetlerindeki ilâhi belagat, icaz ve hikmetler müteadditlisanlara, müteaddit insanlar taraf ı ndan çevrile çevrile parlaklı ğı nı kayb etsin ve insanlar üzerindeki tesiri azalsı n. Bu mevzudamüslüman düşmanlar ı nı n sarfettikleri gayretler sonsuzdur ve çokeskidir, imam Âzam Ebu Hanife gibi büyükşahsiyetler ve içtihatsahipleri bu sebeple Arabcayı o derece mükemmel Öğrenmişlerdirki, ancak bu sayede zamanlar ı ndaki fesatlar ı n Önüne geçmişlerdir.İmam Şafiî bu mevzuda daha titiz davranarak Kur'anı n Arapçadanbaşka lisana tercümesini şiddetle reddetmiştir. Bizim imamı mı z olandünyanı n en büyük hukuk ve din âlimi ve müctehit Numan îbni Sabit

[EbuHanife] Kur'anı n lâfzan ve mâlen tercüme



- 138 -

edilebileceğinisöylemiş ise de buna kat'îyen Kur'an ismiverilemiyeceğini de beyan etmiştir.

Arablar bu hususta, dini olduğu kadar milli bir gayret de

sarfederek islâm dininin yalnı

z Arapça olarak talim ve tedrisedileceğini daima ileri sürmüşlerdir. Bu; bizim şahsikanaat ı mı za.göre Arab olmayan müslümanlar ı n din mevzuundageri cahil kalmalar ı neticesini doğurmuştur. Kur'anı Hakimin Arapça'okunup öyle dinlenmesindeki tarif edilmez zevk ve heyecan ve insanruhuna bahşettiği huşu başka hiç bir dilde temin edilemez. Fakatâyetlerin manâ ve hikmetlerini müslümanlara gereği gibianlatmaktaki lüzum ve ihtiyacı da kimse inkâr edemez. Yine bir çok

Arab müellifleri islâmiyeti kendi lisanlar ı nı n inhisar ı ndazannetmişlerdir ki bu, dinin bütün beşeriyete şamil bir din olduğufikrini zayı flatı r. Islâmiyetin ana menbalar ı nı n Kur'an ve hadisolduğunu kimse inkâr edemez. Fakat bu, Arab olmayan milletlerinikinci safta telâkki edilmelerine de bir sebep teşkil etmez. Bütün buyanlı ş telâkkiler ve fazla ifrata vardı r ı lan taassublar garb ı n işineyaramı ş ve onlar bu f ı rsattan istifade ederek kendi kültürlerini islâmülkelerine sokulması ve islâm medeniyetini vücude getirenunsurlar ı n fena propaganda ve telâkkiler yüzünden İhmaledilmesi islâm hükümranlı ğı na târî olan zaaf ı n başlı casebeplerindendir.

Yeni baştan arkam ı za dönerek islâm tarihini dikkatle tetkikedecek olursak, müslüman hükümranlı ğı nı n üçüncü Halife HazretiOsman devrinde evc-i Bâlâya ulaştı ğı nı görürüz. Libya çölününgeçilmesi, Trablusgarbı n islâm mülküne ilhakı , Mağr ı p Aksaya kadarilerilemiş, İspanyaya ak ı nlar, Kı br ı s ve adalar ı n fethi, Horasan veTaberistan'm fethi hep Hazreti Osman devrine tesadüf eder. Hiçşüphesiz bu fütuhatı n haz ı rlanmas ı nda Hazreti Ebubekir ve HazretiÖmer'in de büyük hisseleri vardı r.

On iki yı l islâm hükümetinin baş ı nda bulunan Hazreti Osman'ı n,hükümdarlı ğı nı n yar ı s ı emniyet ve saadet içinde geçmiş,

memlekette nizam ve asayiş, kökleşmiş, zamana göre ticaret ve



- 139 -

ziraat inkişafa mazhar olmuştu. Böylece müslumanlar ı n servet veihtişama sahip olmalar ı islâm aleyhine başlayan fitnenin mebdeitelâkki edilebilir. Bunu, ileride okuyacağı mı z ana sebeplerden mada

şu noktalara istinat ettirenler de vardı

r:1 — Peygamberimizin devrinde yaşayan, ondan feyiz veilham alan, Resul Ekrem'in ir şad ı nı rehber tan ı yan nesil ihtiyarlamı ş,ümmeti idare edemiyecek hale gelmişti. Her zaman ve her yerdeolduğu gibi eski neslin, Peygamberden örnek alan ahlâk vemeziyetlerine mukabil yeni nesiller manevi bir gerilik içinedüşmüşlerdi.

2 — Hazreti Ebubekir ve bilhassa adaletin müşahhas timsaliolan Hazreti Ömer devrinde, islâm vahdeti ve kardeşliği her türlüfikrin üstünde tutulur, hakiki müsavat prensiplerine fevkalâde riayetedilir, kimse için imtiyaz tanı mazd ı .

3 — Üçüncü Halife devrinde islâm fütuhatı , evvelce debahsettiğimiz gibi Afganistan ve Merakeşe kadar uzanm ı ştı . Fakatbuna muvazi olarak gerek bu devr-i fütuhat esnası nda, gerekse ogünden şu dakikaya kadar yahudilerin müslümanlar ı birbiri aleyhinedüşürmek için sarfettikleri gayretler korkunç ve müthiştir. Bu fesad,tarih boyunca eksilmemiş, artmı ş bugün en had devrine ulaşmı ştı r.

Bu eseri yazarken, Arab müelliflerinin vücude getirdikleri vehattâ yeni yazı lmı ş makaleleri hayret ve dehşet içinde gözdengeçirdim. Meselâ Pakistanlı , Şimali Afrikalı ve diğer memleketmüslüman kardeşlerimizin Türk milletini islâmı n bayraktar ı , rehberive ele bas ı s ı bilmelerine mukabil nedense bazı Arab yazarlar ı bufikirde değildirler. Türkiye ahvalini, Türk milletinin karakterini vetevhit yolunda başardı ğı mucizelerle göğüs gerdiği harikulade ahvalibilmiyorlar. Bu taassub katiyen islâmi değildir, ı rkidir ve makbul dedeğildir.

Hazreti Osman devrinde Müslüman kudretine arz olan zaaf ı nbir çok âmilleri zikredilmiştir. Hazreti Osman'ı n şahsen halim, selimbir zat olduğu, memurlar ı n hareketlerini müsamaha ile kar ş ı ladı ğı ,

kendi hı s ı m akrabas ı nı devlet işlerinde kullanı p onlara iltimas ettiği



- 140 -

bu say ı lanlar ı n baş ı nda gelir. Bütün bu sebepler teferruat say ı labilir,izalesi de kolay meselelerdendir. Esas olan mesele Yahudilerinislâm devleti ve varlı lı ğı nı yı kmak için sarfettikleri gayretlerdir. Bunlar

islâm akaidini yı

kmak, müslümanlar arası

nda mezhepler ve diniihtilâflar çı karmak için var kuvvetleriyle çalı şmı şlardı r.Yahudilerin islâm aleyhine tertipledikleri suikastlar söyle

s ı ralanabilir ve hulâsa edilebilir:1 — Küfede bir ihtilâlci f ı rka kurmak.2 — Basra'da vuku bulan fesat3 -- Yahudi dönmesi Abdullah bin Sebe'nin islâmı parçalayan

büyük hı yanet ve fesad ı ki, bunun de merkezi Mı s ı rdı r. Abdurrahman Ibni Malik, îmam Şa'bi'den şunlan nakleder: Bu Yahudi dönmesi ibni Sebe'nin maksad ı müslümanl ı ğ ı kökünden y ı kmak idî. Bu herif San'alı bir yahudidir. Şiîliğinkusurlusu dur. Onun ruhu diğer bütün yahudi dönmeleri gibî müslümanlı k aleyhine sönmez bir kin ve nefretle yuğrulmuştur. Çı ğ gibi büyüyen, ziya ve nur gibi yayı lan, beldelerden, kişverlerdenziyade gönüller fetheden büyük müslüman dininin bunlar basbelas ı dı r ve bu dinî yı kmak için 1370 seneden beri bir dakikahı yanetten, fesattan, bozgunculuktan el çekmemişlerdir. Tek dinimiziyı kmak için islâmı n nurunu söndürmek için, intişar ı nı menetmek içinon üç as ı r içinde on üç dakika boş durmamı şlardı r. Vampirler gibiislâmı n nurundan gözleri kamaşan bu mahlûklar, bu nurun ı ş ı ğı nı karartmak için aklı n, hayalin, mantı kin maverası nı geçerek herçareye bas vurmu şlardı r. Hazreti Ali'ye, Sen Allahsı n diyecek kadargözleri kararan, ateşte yanmağı göze alan bu dönmelerin tek gayesiislâmı n meş 'alesini söndürmekti. Bu emellerinden bir an bile fariğ olmamı şlardı r. Hicretin otuzuncu yı lı nda son haddine varan bufitne müslümanlı ğı tahrif, yeni akideler, hurafeler ve batı llaraş ı lamakla devam etmiş ve hiç bir an fası la vermemiştir.

Tek bir dünya, tek bir medeniyet, tek bir Allah inancı etraf ı ndatoplanan müslümanlı ğı darmadağı nı k etmek, onun iman ve akidesini

bozmak, kuvvetini parçalamak,şevket ve haşmetini söndürmek için



- 141 -

Yahudi dönmeleri ellerinden gelenleri yapmı şlar, türlü entrikalar,hı rslar ve gayizleri körüklemişlerdir. Hicretin otuzuncu yı lma kadar,otuz as ı rlı k fütuhat ve zaferler elde eden ve tam bir vahdet ve

tesanüt içinde yaşayan müslümanlar ı

türlü mezhep ve hiziblereayı ran, gücünü bölen yahudiler ve yahudi dönmeleridir. Bunlar ı nkara ve simsiyah gölgelerini islâm tarihinin bütün sahifeleri üzerinekâbus gibi çöktüğünü görürüz.

* * *Müslümanlı ğı zayı f düşüren sebepler meyan ı nda tarih s ı rasiyle

şunlar ı zikredebiliriz:Birinci Halife Hazreti Ebubekir ve onu takip eden Hazreti

Ömer'in bu makamlara seçilmesinde müslümanlarm gösterdiklerifikir birliğine yahudi fitnesi kar ı şmı ş ise de işler normal seyrini takipetmiş, Hazreti Ömer'in on iki yı llı k hilâfetinin birinci yansı mükemmelgeçmiş ve fütuhat tamamlanmı ş ikinci yar ı s ı nda yukandagördüğümüz yahudi dönmelerinin entrikalar ı yüzünden facialarkopmuş ve beldei resulde müslüman ve hatta Halife kanı dökülerekislâm tarihi lekelenmiştir. Hazreti Alinin zaman hilâfetinde ceryaneden hâdiseler her müsluman ı n malûmudur.

Şimdi artı k tarihin normal ve kronolojik seyrine gidiyoruz.Hulefay-ı Raşidinden sonra müslüman devletinin baş ı na geçenler bumakamı evlâtlar ı na veya kardeşlerine veyahut kendi soydaşlar ı namiras gibi bı rakmak yoluna girmişlerdir ki bu hareket müslümanlı ğı zayı f düşüren âmillerden biri sayı lı r. Her ne kadar müslümanlı ğı nçok kuvvetli bulunduğu devirlerde bu çeşit hareketler o derecebüyük bir tesir yapmamı ş ise de sonralar ı bu hareketlerin menfitesirleri görülmüştür. Abbasî devletinin Endülüste AbdurrahmanEldahilin yaptı klar ı na ses ç ı karmamas ı onu o koca ülkede istiklâlkurması na sevk etmiş ve sonralar ı kendilerine Emîr-el mü'mininunvanı veren valiler âdeta islâm devleti bünyesinden kopmuş birermüstakil hükümdar sı fatiyle müslümanlı ğı n zayı f düşmesine sebep



- 142 -

olmuşlardı r. Endülüste görülen bu hal sonunda o koca k ı t'anı nmüslûmanlar ı n elinden çı kmas ı na sebep olmu ştur.

Buraya bir noktayı s ı kı ştı rmak isteriz: Yahudi dönmelerinin

teşvik ve gayretiyle, irtihal-i Nebeviden sonra müslüman âlemindef ı rkalar ve mezhepler peyda olmuştu. Bunun en mühim parçası nı nŞia olduğu malumdur. Buda yetmiyormuş gibi Şia'da muhtelifparçalara bölünmüştür. Bunlar ı n baş ı nda bugün bir çok hikâye vemaceralar ı m öğrendiğimiz ve gördüğümüz İsmailiye mezhebi gelir.Şu, Ağa Hanlar ı n, Ali Hanlar ı n ve bugün Kerim Hanı n baş ı ndabulunduğu mezhep... Bu hizbe, bat ı niye,, talimiye ve Seb'iye isimleridahi verilir. Bunlar kendi halifelerine imam namı verirler veimamlar ı nı n ulûhiyetine inanı rlar. Bu mezhep saliklerinin inancı nagöre İmam ilim ve malûmatı resen Allahtan alı r. imamdan sonra«hüccet» ondan sonra «bab» ondan sonra da «mümin» gelir. Yineİsmaililerin inancı na göre Allah; imama, imam hüccete, hüccet debab'a, bab da mümine dini akaidi talim ederler. Bu sebepledir ki butarikata «talimiye» ismi de verilmiştir. Bunlarca Kur'anı Kerimin hemzahir, hem de bat ı n manâs ı vardı r. Ası l olan batı nî manâs ı dı rdedikleri için bunlara «Batı niye dahi denilir. Bunlar ı n itikatlar ı baştanbaşa hurafelerle doludur ve hakikatte bunlar kı pkı zı l dinsizdirler. Bumezhebin tarihte dillere destan olan reisleri, şeytan yarad ı lı şlı meşhur «Hasan Sabbah» Selçuk hükümdar ı Alp Arslan zamanı ndaKazvin taraflar ı nda sarp bir dağ baş ı nda inşa edilmiş Elemudkalesinde oturuyordu. Orada müridlerine ve tab'alar ı na yapt ı rdı ğı şayan ı hayret şeyler romanlara mevzu teşkil edecek kadar çoktur vehayrete şayand ı r. Alp Arslan. bununla çok uğraşmı ştı r. Bugünİranda sakin bulunan «İmamiye» mezhebi de «Mehdi» nin varlı ğı nave Hayatta olduğuna inanı rlar «Mehdi» zamanı gelince zuhur ede-cek, bütün dünyayı hak ve adaletle dolduracak, insanlara hakiki birhürriyet ve saadet getirecektir. Böyle akla, mantı ka ve hiç bir diniesasa dayanmayan bat ı l itikatlar muazzam ve muhteşem İslâmvarlı ğı nda birer gedik, birer zayı flı k âmili olmuştur.

* * *



- 143 -

Garbda ve Endülüsteki İstiklâl ve teferrüd hareketlerinin,neticesini müslümanlar ibret ve esefle kar ş ı lamı şlardı r. O hareketdiğer islâm Valilerinin de ihtiraslar ı nı kabartmı ş, onlar ı da istiklâl

peşine sürüklemiştir. Zamanı

n Halifeleri bunlara kar şı

sesçı karamam ı şlar, onlar sadece minberlerde ve hutbelerde isimlerininzikredilmesi ve ı sdar edilen fermanlar ı n baş ı nda namlar ı nı nbulunması ve haraç denilen vergilerin kendilerine ödenmesiylekanaat etmişlerdir, O zamanı n islâm valileri adeta birer küçükdevlete benzerlerdi. Bütün bunlar müslüman bütünlüğünü zaafadüşüren ve neticede bu muazzam varl ı ğı n büyük bir kı sm ı nı as ı rlarca müstemlekeci ve sömürgecilerin esareti altı ndakalmalar ı na sebep olmu ştur.

Osmanlı hükümdarlar ı müslüman dünyas ı nı n riyasetini ellerinealdı klar ı vakit vaziyet çok değişmişti. Türkler islâm bayrağı nı

Avrupanı n göbeğine kadar götürmüş ve üç kı tada as ı rlar boyu livayı tevhit Türk süngüleri sayesinde şan ve şerefle dalgalanmı ştı r. Yinebaz ı partizan Arap muharrirleri Türklerin ve Osman oğullar ı nı nİslama yapt ı klar ı büyük hareketi inkâra kendilerinde mecalgöremiyorsalar da yazmaktan kendilerini alamı yorlar. Bu gibilerunutuyorlar ki Resul Ekrem Efendimizî bir hadîsişerifte İstanbulufethederek em'r ile onun askerlerinin takdir buyurmakla büyük Türkmilleti hakkı nda peşin karar ı nı vermiş milletimizi takdir buyurmuştur.

Yedi ve hattâ on as ı r; haçlı seferlerinden beri müslümanlı ğı nşan ve şerefini i'lâ etmiş olan büyük Türk ı rkı nı n İslama yapt ı ğı muazzam hizmetleri velev zimnen olsun inkâr büyük bir haksı zlı ktı rve bunun cezas ı nı topyekûn hepimiz çekmiş bulunuyoruz. Budazaaf sebeplerinin baş ı nda gelen âmillerdendir ve bunda haris vesömürgeci Garbı n ve onun zehirlediği zihniyetin büyük hissesi vardı r.

İİİSSSLLLÂÂÂMMM DDDEEEVVVLLLEEETTTİİİNNNİİİNNN İİİNNNHHHİİİLLLÂÂÂLLLİİİ İslâm tefekkür hayatı ndaki zaaf ve duraklama takriben Hicretin

beşinci asr ı

nda ba şlamı

ştı

r. Bazı

din âlimlerinin Kur'andan vehadislerden hükümler çı kar ı lması , yani ictihad kapı lar ı nı kapamalar ı





- 145 -

bir şekilde Türklerde görmüştür. Garbı n karanlı k günlerinde kargı -lar ı na ç ı kan Türkler askerlik ve adalet ve idare bakı mı ndanyeryüzünün en güçlü ve şevketli varlı ğı nı teşkil ediyordu, Kâbei

Muazzamadan Haremi Şerife kadar bütün müslüman mem-leketlerinde Türk hakanlar ı nı n himmetleriyle vücude getirileneserlere bugüne kadar ba şka müslüman memleketleri, ellerinebüyük imkânlar geçtiği halde henüz daha bir çok yenilerini ilâveetmiş değillerdir.

Fatih Sultan Mehmet Han'ı n ve ondan sonrakilerin idaresialtı nda on sekizinci asr ı n ortalar ı na kadar Osmanl ı Türk devletiolanca ihtişam ve parlaklı ğiyle tarih sahifelerinde müslümanlı ğı nyüzünü ağartmı ş, göğsünü kabartm ı ş bir halde ayakta ve hâkim birvaziyette kalmı ştı r. Türk milletine bu heyecanı , bu azmi, bu cesaretiveren ve onu bütün islâm âleminin baş tac ı yapan unsurunmüslümanlı k olduğunu kimse inkâr edememiştir. Osmanlı devletininprensip, program ve idaresinde ve bilhassa adliyesinde islâmiyetinbaşlı ca müessir âmil olduğu muhakkaktı r. Türklerin ası rlar boyuayakta ve müstakil olarak yaşamas ı nda müessir olan faktörlerdüşmanlar ı mı z taraf ı ndan anlaş ı lı nca ve Türk milleti dünyanı n üçkı t'as ı nda yani Asya, Avrupa ve Afrikanı n en zengin ve mutenayerlerinde yaşamağa ba ğlayı nca garb ı n, basta İngiltere olmak üzerebulun mutaass ı p sömürgecilerinin ihtiraslar ı kabardı . Bu sebeplegerek islâm tarihine, gerek Türk tarihine ve hatta hatta ilhanlarakadar uzanan uzun bir tarih süresi içinde; Arab yar ı madas ı nda

îslâmiyetin intişara ba şladı ğı günlerde görüldüğü veçhile, israiloğullar ı nnı bozguncu ve hain parmaklar ı fesat saçma ğa vealeyhimize çalı şmağa başladı . İslâmiyetin ebedî ve ezeli düşmanı olan İsrailliler, dimdik ayakta duran ve bütün dünya müslümanmilletleri için bir kuvvet ve ilhanı kaynağı olan, sözünü bütündünyaya geçiren Türklerin bu ihtişam ve satvetini elbetteçekemezlerdi. Çekemedikleri için var kuvvetleriyle aleyhimizeçalı ştı lar. Memleketlerimizde görünmez teşkilâtlar ve yer altı

faaliyetleri kurdular. Rüşvet ve suiistimal, hile ve kalpazanlı ğı hayat



- 146 -

piyasas ı na sürdüler ve bizi içimizden çökertmek, tek kuvvetli vemüstakil islâm devleti olan Türkleri yı kmak için hiç bir f ı rsat veimkânı diriğ etmediler.

Bu mevzuda kendi günahlar ı

mı

zı

ve hatalar ı

mı

zı

saymaktafaydalı ve lüzumludur. Dünyanı n her köşesinde, as ı rlar boyu bütünmilletler taraf ı ndan itilip kakı lan, daima hakaret ve zulüm altı ndaezilen, daimi sürgünler ve işkenceler altı nda bunalan yahudiler;maruz kaldı klar ı bu kötü muamelenin sebep ve saiklar ı nı aramadan,işin iç yüzüne nüfuz etmeden topyekûn getirip bu temiz İslâmdiyar ı na, bu asil ve civanmert, asalet ve şefkat eseri ise, hiç deisabetli, doğru ve siyasi bir hareket değildir. Cezası nı ve ac ı s ı nı Türkmilleti çekmiştir. Onlar, büyük Türk Hakanı Fatih Sultan Mehmedizehirleyip öldürmekle ayağı mı za öyle bir çelme atmı şlardı r ki ası rlarboyu bu çelmenin sersemliği üzerimizden gitmemiştir. Bunu,tarihimiz içinde bir duraklamanı n ve hattâ gerilemenin başlangı cı addetsek fazla mübalâ ğa yapm ı ş olmayı z. Ondan sonra çe şitli ah-lâksı zlı klar örneği ve suiistimaller aynı kaynaklardan f ı şkı rarak bizicidden zaafa düşürmüştür.

İçinde yaşad ı ğı mı z as ı rda, yani bizim nesillerimizin bizzatyaşad ı ğı şu son senelerde; bugün maalesef hakikat ve müslümanmilletler için bir yüz karası teşkil eden Filistini ellerine geçirmek içinmilletimizi topyekûn imhaya kadar giden teşebbüsleri semeresinivermiş, memleket ve büyük imparatorluğumuz bir ası rdan fazla birzaman sûrî ş ve keşmekeş içinde çalkalanmı ştı r. Ası rlar boyu Türksüngüsünün muhafazas ı altı nda ve islâm adaleti sayesinde bütündin sahipleri için hür ve mes'ut olan ilk islâm kâbesi Filistin veKudüs'ü elde edebilmek için, yer yüzünde yaşayan bütün israiloğullan var kuvvetlerini seferber etmişler, sonunda Türkleri adetadiğer bütün islâm milletinden tecrit eden bir ustalı kla hayali hükümetlerinihakikat kı lmı şlardı r. Bunu yapmak içinşu son as ı rda memleketimizde nekadar nahoş hadise ve vak'alar ç ı kmı ş ise bunlar ı n cümlesinde bilâkaydı şart israil oğlunun hain elini ve müfsit teşebbüsünü bulmak ve bilmek

lâzı

mdı

r. * * *



- 147 -

Müslüman Türk devletinin zaafa uğramas ı ndan baz ı Arabmuharrirlerişu sebepleri buluyorlar:

«Türkler içtihat yollar ı nı kapam ı şlar ve kitap ve sünnete ayak

uydurmamı

şlar ve kürrei arzı

n diğer parçalar ı

nı

alabildiğine islâmmülküne katmak mümkün iken bunu yapmamı şlar ve böylecedünyayı islâm medeniyetinin solmaz renkleriyle boyayarak âdemoğullar ı nı içinde bulunduklar ı fenalı klar ve bozuk nizamlardankurtarmamı şlardı r. Arablara bazı ilmi vazifeler ve payeler vermektenbaşka Arab dilini ihmal etmişlerdir. Halbuki Arabcaya fazlaehemmiyet verilip onu adeta devletin resmî dili yapmak lâzı m ikenbunu yapmamı şlar ve ne fikriyat ve ne de fiiliyat cihetinden islâmkanunlar ı na hiç kı ymet vermemişler, eğri, büğrü yollarda yürümüşlerve bunun neticesi olarak on ikinci Hicret asr ı nı n ikinci yar ı s ı ndanitibaren dahili bir zaafiyete düşmüşlerdir. İslâm nizamlar ı nı n ba-kiyeleri, serpintileri, bazen gark, bazen garbe mütemayil fikirler vezikzaklarla yürümüşler, Türklerde içtihat ve içtihat erbabı ve ilimadamlar ı olmamas ı yüzünden hükümranlı klar ı sönük olarak devametmiş ve böylece on dokuzuncu Milâdi ası rda Türklerin tarihterazisinin kefeleri bir aşağı bir yukar ı oynamı ştı r. Bu muvazenedeislâm âlemine müteveccih terazi kefesi hafiflemeğe ve garbe müteveccihkefede gittikçe ağı r basmakta idi. Böylece, Avrupalı lar da has ı l olanuyanı klı k ve rönessansa mukabil Türk mefkuresinde sönüklük veislâm nizamlar ı nı n kötü tatbiki menfi neticeler vermeğe başlamı ştı r.

On dokuzuncu as ı rda garb filozoflariyle muharrir ve mü-

tefekkirlerinin sarfettikleri büyük gayretler neticesinde milletlerde mühimterakkiler kaydedilmiş, yeni görüşler ve siyasi hareketlerle adlînizamlarda ve içtimaî hayatta büyük tebeddüller vukua gelmiştir. Budeğişikliğin en mühim noktası keyfi hükümdarlı k yavaş yavaş ortadankalkarak, millî iradeye dayanan yeni hükümetler kurulmuştur. Son yüz yı liçinde garblı lar ı n sanayie ehemmiyet vermeleri ve bir çok keşifler veicatlar ı n meydana ç ı kması Avrupanı n kuvvetlenmesine ve kalkı nmas ı nabüyük yardı mlar etmiştir. Bu hareketlerin maddi ve manevi kalkı nmadabüyük yapı cı tesirleri olmuştur.



- 148 -

Bu maddi ilerileme ve fikriyat ile ilim yolundaki terakki, Avrupalı lar ı n rnüslümanlara kar ş ı büyük bir üstünlük kazanmalar ı nasebep olmuştur. Artı k şark meselesinin şekli değişmiş ve

Avrupalı

lar ı

n müslümanlardan pervalar ı

kalmamı

ştı

r. Sark meselesiOsmanlı Türk devletinin mevcudiyetinde bazen lehde, bazenaleyhde neticeler doğurmuş ve garblı lar aras ı nda rekabetlerdoğurmuştur. Şark meselesini yaratan âmillerin baş ı nda,

Avrupalı lar ı n san'at, ticâret ve fikriyat sahas ı nda terakkileri, Osmanlı Türklerinin zayı flasmas ı na ve inhitatı na sebep olmu ş, bütün buhadiselerin cümlesi müslümanlı kla hı ristiyanlı k alemindekimuvazenenin aleyhimize dönmesiyle neticelenmiştir.

Avrupanı n halindeki bu siyasî ve içtimaî tebeddül ve înkı lâblarla hayat nizamlar ı ndaki değişiklikler ve belli ideolojilere sı ms ı kı sar ı lmak ve büyük sanayi hamleleri meydana getirmek onlar ı nyükselişine büyük hizmetler etmiştir. Bu sı ralarda islâm âlemineriyaset etmekte olan Osmanlı devletinde ise gidişat bunun aksinetecelli etmiş ve Türkler bu farkı idrak edip kendi özelliklerine vekanunlar ı na kı ymet vererek aradaki mesafeyi kapatacaklar ı yerdegarbı n bu ilerileyişine hayranlı k ve şaşkı nlı k içinde bakmı ş ve gerikalmı ştı r. Bunun iç yüzü şudur ki: Osmanlı devleti bir müslümandevleti olduğu gibi hükümranlı ğı altı na giren milletler demüslümandı rlar. O milletler islâm inanç ve kanunlar ı na bağlı dı rlar.Bu milletlerin içtimaî hayat tarzlar ı da kendi akide ve ananelerinegöredir, Osmanlı Türkleri bu nizama riayet etmedikleri için kendikuvvetini kendisi zaafa uğratmı ştı r. Onlar ı n imanı , düşünce ve id-rakin mahsulü değil taklit bir inanç idi. Bu sebeple Osmanlı devletinin kuruluşu sağlam temellere istinat etmiyordu. Bu halonlar ı n kalkı nmalar ı na da mani teşkil ediyordu, içtihat yokluğu, tatbikedilen hükümlerin hayattaki neticesi olan medeniyet bu yüzdentebellür etmediği gibi devletin calı şmasiyle de bir ahenk teşkiletmiyordu. Osmanlı lar; bu i'tilâ yollar ı nda Avrupada gördükleri fikirve san'at inkilâblan kar ş ı s ı nda şaş ı rmı ş ve hangi yolu takip

edeceklerini seçememişlerdir. Ayr ı ca müslümanlı ğı n mubah kı ldı ğı



- 149 -

bilgiler, san'atlar ve icatlarla men ettiği mefhumlar ı n yekûnu bulunanmedeniyet farklar ı nı birbirinden ayı rt edemediklerinden yerlerindedonup kalmı şlardı r, î şte onlar ı n bu tevekkuf devri esnası ndad ı r ki

Avrupa devletleri arabalar ı

nı

yürütmüşler, onlar ı

geride bı

rakmı

şlar-dı r. Bunlar ı n bütün sebebi, müslümanlı ğı lâyikiyleanlamamalar ı ndan ba şka bir şey değildir.»

* * *Buraya kadar aldı ğı mı z kı s ı m, bir Arab müellifinin kaleminden

aynen ç ı kmı ştı r. Ulu orta savrulan bu saçma fikirlerin yanlı ş vegarazkârane görünü ş, müslümanlı ğı param parça etmek içindurmadan çal ı şan yahudilerin ne kadar çok işine yaradı ğı izahtanvarestedir. Sari bir hastal ı k, bir veba virüsü gibi müslüman milletleraras ı nda intişar eden bu zehirli mikrobun hangi tesirlerin, hangiilhamlar ı n mahsulü olduğu tetkike değer.

İsrail oğullan müslümanlı ğı parçalara bölüp, mezhepler icatederek onu kuvvetten düşürüp, mecalsiz hale sokmak için ellerindengeleni fazlasiyle yapmı şlardı r, muvaffak da olmuşlardı r. Bugün buyoldaki mel'un mesai inkı taa uğramı ş değildir, devam etmektedir.Şuson as ı rlarda müslümanlı k da yeni yeni mezhepler türemiş ve herbiribizden bir parça koparmı ştı r. Her yeni din müessesesinin, islâmı nparçalanmas ı ve hattâ yok olması nı isteyen iki büyük düşmantaraf ı ndan desteklendiğini kat'iyetle bilmek lâzı mdı r. Bunlarmüslümanlı ğı n bir kül bir vahdet teşkil etmesini kendileri için tehlikesaymakta ve müslümanlı ğı n mecalsiz, kudretsiz, itibarsı z bir haledüşmesini kendi istikballeri için lüzumlu addetmektedirler. Bunlar,hepimizin bildiği gibiİngiltere ve İsraildir. 1957 senesinde İstanbulagelen İngilterenin çok muhterem şahsiyetlerinden, dünya çapı ndabir iktisatçı , milliyetçi ve fikir adamı olan Normand Tomshon,İstanbuldan ayr ı lı rken Yeşilköy hava meydanı nda bana şu şayan ı dikkat sözleri söylemişti:

«Sîz îngiltereden çok ş ikâyet ettiniz. Halbuki hakikatteingiltere diye bir devlet yoktur. E ğer merkezi Londrada bulunan

hükümeti kasdediyorsan ı z o, ingiltere de ğil, büyük israil



- 150 -

devletidir. Filistinde cebren ve kahren kurulan İsrail ise onunküçük k ı zı d ı r. Bir zamanlar İngilterenin siyasetinde ve mu-kadderat ı nda büyük rol oynam ı ş olan Dizrâeli, ba şvekilliği s ı -

rası

nda Ingiltereye israil devleti isminin konulması

nı

teklifedecek kadar ileri gitmi ş ise de bu teklif milletçe nefretle red-dedilmi ş tir.»

Bu kadar samimi ve dost ifade kar ş ı s ı nda kendiliğimden birşey ilâvesine lüzum görmedim. Yine bütün dünyaca mesturdur kieski ingiliz başvekillerinden Gladiston, parlâmento kürsülerinden,Kur'am Kerimi kasdederek:

Bu Mel'un kitap yeryüzünde durdukça insanl ı ğa huzur vesaadet yoktur, demişti...

Yeryüzünün bütün namuslu ilim adamlar ı dinimizi ve kitabı mı zı överken bir garazkâr ı n bu derece hezeyan ı na fazla kı ymet vermemeklâzı mgelirse de, bu adam ı n dünya çap ı nda bir siyaset adam ı , birhükümet reisi olması ise ehemmiyet vermemizi gerekli kı lar.

Binâenaleyh, müslümanlı k; haçlı ordular dahil; kar ş ı s ı nda bugibi düşmanlarla as ı rlarca mücadele etmiş ve bu mücadelede

Büyük Türk Milleti daima islâmı n şeref ve haysiyetini korumuş vekurtarmı ştı r. Aşağı da ilmî ve tarihî vesikalar ı nı göreceğimiz buhadiseleri nakletmeden evvel, günümüzden misal alı p bunu bütünmüslüman milletlerin gözlerinin önüne sermek, nazar dikkatleriniçekmek vazifemizdir. Biz, bu hakikatin başta Türkler olmak üzerebütün müslüman milletlerce bilinmesini arzu ederiz, söyle ki; TeodorHerzl adı nda Viyanalı bir yahudi, basit bir muharrir; Filistinde

bulunan Sahyun dağı na izafeten siyonizm idealini ortaya atı pmukaddes topraklar ı kendilerine vadolunmuş, yani adanmı ş topraklar efsanesini ortaya attı ğı vakit, dünya milletlerini iliklerinekadar sürdürüp patlayacak hale gelen İsrail oğullan yeni bir heyeca-nı n raşeleriyle sarsı ldı lar. Bir devlete sahip olmak ve bu devletinhudutlar ı nı Tevrat'tan mülhem ve Türk Boğazlar ı dahil, Nüden Fı ratakadar uzatmak onlar için en mukaddes bir mefkure olmuştu. Şu

kadar var ki bundan kı

rk yı

l öncesine kadar o tapraklar, Türkmilletinin himayesinde ve bayrağı mı zı n gölgesi altı nda idi. Bu



- 151 -

mukaddes yerleri bizden koparmak için dünya yahudiliğinhı şualtmı ş yı l içinde yapmadı ğı kötülük, çevirmediği entrika ve dolab,baş vurmadı ğı fesat ve ihanet kalmamı ştı . Evvelâ, paralar ı na

güvensinler, zamanı

n hükümdar ı

îkinci Sultan Abdülhamid Handanoralarda bir imtiyaz bir muhtariyet koparmak için milyonlarca altı nteklif ettiler. Bu paralar suratlar ı na savrulmuş bir tükürük gibiyüzlerine çalı ndı ve Osman oğlu, en gür sesile:

— Ecdad ı mı n kan ı bahas ı na al ı nm ı ş vatan topraklar ı ndanbir kar ı ş ı n ı , dünya hazinelerine de ğişmem!.

Diye haykı rdı ! Haham bas ı s ı nı da, Teodor Herzl'ide huzu-rundan koğdu. Türk tarihinin en mühim yaprağı aç ı lmı ştı . Dünyasiyasetinde müessir, dünya servetine sahip ve yeryüzünde i şleyenbütün gizli, bozguncu, beynelmilel teşkilâta hakim, yer altı faaliyetlerine malik yahudi elindeki bütün vası talar ı seferber etti.Onun korkunç propagandas ı kürrei arzı n her köşesinde aleyhimize,zahirde Sultan Abdülhamid'in, hakikatte Türk milletinin aleyhineçalı ştı ve sözün k ı sas ı , muvaffak oldu. Birinci Dünya Harbinde,Filistini erkek arslanlar gibi mertçe, kahramanca müdafaa eden vekoca ingiliz ordusunu Gazze önlerinde bir kaç defa bozguna uzratı pyüzgeri ettiren asil, civanmert, fedakâr, cesur ve alicenap Türkordusunu, yahudilerin topyekûn casusluk ve baltalama hareketlerimağlûbiyete sürükledi ve eninde, sonunda 1948 senesi Mayı sayı nda bir avuç yahudi Türksüz doksan milyon Arabı n elinden orala-r ı nı aldı . devletini kurdu.

İşte bundan sonrad ı r ki yahudi, oralarda ebed müddet olarakkalmak, genişlemek, entrikasiyle, parasiyle, propagandasiyle,cihanşümul teşkilâtiyle, müdhiş sanayi gayretiyle Orta Doğunun;Nilden Fı rata kadar de ğil Akdenizden, Hazer denizine kadar hakimolmak sevdas ı na düştü. Kör olası gözler Medinei Münevvereye,Haybere kadar yeniden dikildi. Ası rlı k ihtiraslar hortladı ve artı k, hiçbir şeyden pervas ı olmayanlara mahsus bir küstahlı k bu yeniemeller, bu yeni gayeler gazete, kitap ve broşürlerle kâinata ilân

edildi. Dün, hayali dediğimiz şeyler bugün hakikat oldu. Bu gibilerin



- 152 -

hakikat olması için bütün müslüman milletlerin, hattâ bütün Asyalı ve Afrikalı milletlerin yekvücut olarak bu mel'un ve sinsi istilâya setçekmesi kat'iyetle lâzı mdı r.

Şimdi yaraya dokunmuyoruz: Yahudiler bunu bizden daha iyidüşünmüşlerdir. Orta Doğunun bağr ı na bir hançer gibi saplanan,patlak gözlerini, obur ve haris oğullan birinci safta kar ş ı lar ı nda ikimüslüman millet görüyor. Bunun biri Türkler, ötekisi Arablardı r. Buiki milletin arası nı açmak, vaktiyle sünnilik, Şiilîk diye nası lmüslümanlar ı ikiye bölmüslerse de bugün dar bir milliyetçilik vehotkâmlı k tohumlar ı ekerek bu iki ı rkı birbirine düşman etmek,birleşmelerine bîr kuvvet ve vahdet teşkil etmelerine mani olmakbugünün dünya yahudiliğinin başlı ca gayesi ve faaliyetlericümlesüı dedir.

Bu sebeple her hangi bir Arab muharririnin yukar ı ya sadece birörnek diye aldı ğı mı z yazı s ı ile bazı Türk ve müslüman ismi taş ı yan,haddi zatı nda ne Türk, ne de müslüman olan say ı lar ı son derecemahdut insanlar ı n saçt ı klar ı fesat tohumunu ayn ı gaye ve ayn ı maksada hizmet eder ve sadece yahudinin i şine yarar. Buhareketlerin arkası nda yabanc ı parmaklar, gizli eller ve keselerdolusu altı nlar vardı r. Bu fesad ı n Önüne geçmek için istisnası zbütün müslüman milletlerin uyanı k, tedbirli ve bilgili olmalar ı lâzı mdı r.

* * *Şimdi biz, müslüman bir Türk olarak, ası rlarca islâmı n

bayrağı nı iklimden iklime götürmüş ve onun büyük şerefiniyükseltmiş bir milletin ferdi olarak yukar ı da okuduğumuz indî vemaksatlı yaz ı lara kar ş ı lı k vereceğiz. Her şeyden evvel, Bütün dünyamilletlerinin Türkler hakkı nda gayet iyi ve halis niyetler beslediğini,canlı misallerle tebellür ettirmek isterim:

1911 senesi Ağustos ve Ramazan ay ı idi. Henüz Harbiyedendiploma almamı ş, hiç bir resmi sı fat ve şahsiyeti olmayan bir Türkgenci s ı fatiyle Tunus, Cezayir ve Merakeşte bir seyahat yapt ı m. Bukı sa seyahatim esnas ı nda Fas Meliki Mevlây-ı Haf ı z'dan çar ş ı ,

pazardaki küçük esnafa kadar, sadece Türk oldu ğum için bana



- 153 -

gösterilen hürmet ve itibar, mazhar olduğum misafirperverliğin asiltezahürleri kar ş ı s ı nda duyduğum heyecan bugün, bu dakika, aradanelli küsur yı l geçmesine rağmen halâ taptaze ruhumun silinmez

köşelerinde canlı

olarak yaşamaktadı

r. Aradan on yı l geçti. İstiklâl savaşlar ı olanca şiddetiyle devamediyor. Zonguldağı bir Fransı z kuvveti işgal etmiş, onun dakendisine göre gayesi var. Gaziantep, Maraş ve Adanadan söktürüpileri geçemeyen Frans ı zlar için Ankaraya giden en kı sa yolZonguldak... Hele Boluda ve Düzcede çı kan isyanlar ve ihtilâller birmuvaffak olursa ve onlar da Zonguldak cephesini bir yararlarsanetice ne olabilir?

Zonguldak cephesindeki Türklerin kumandası benim elimde.Diğer bütün Türk birlikleri gibi silâh, cephane ve mühimmatcihetinden öyle büyük bîr yoksulluk içindeyiz ki... Bunu asilı rkı mı ntükenmez fedakârlı ğı ve göğsümüzdeki imanla telâfi ediyoruz.

Allahı n nusrat ve yard ı mı nı Türklerden esirgemiyeceğine öylesineinanı yoruz ki...

Arapça bir beyanname yaz ı p, kar ş ı mı zdaki Fransı z kı t'alar ı ndabulunan Müslüman askerlere gönderdim. Gayet çabuk tesiri görüldüve Türklerin İslâmı n alemdar ı bir millet olduğuna inanmı ş bir çokTunuslu ve Cezayirli din kardeşlerimiz, istikbâl ve yuvalar ı nı çiğneyerek saflar ı mı za iltica ve bizimle aynı siperlerde muharebeettiler. Antep ve Maraş cephelerinde de böyle oldu.

* * * Aziz Pakistanı n büyük lideri, islâm ilim dünyası nı n en hâkim ve

müstesna şahsiyeti, seksenbe ş milyon din kardeşimizin manevî reisiMevlâna Abul A'lal Mevdudî, geçen sene bu âcize yazdı ğı bir mektupta:

«Ası rlarca islâm ı n bayra ğ ı m şanla şerefle kahraman elle-rinde tutmu ş olan büyük Türk milletini selâmlamak üzere ilkf ı rsattp. size misafir olaca ğ ı m. »

Bütün bu bariz hakikatlere ve tarihin âdil şehadetine ba ş

kaldı

r ı

p, Orta Doğunun ve İslâm dünyası

nı

n iki büyük rüknü olanTürk ve Arab milletlerini birbirinden soğutmağa, hattâ dü şman



- 154 -

yapmağa matuf bütün teşebbüsler, yaz ı lar, gayretler vepropagandalar sadece yahudilerin menfaatine hizmet eder ve onuzulümle, hı yanetle, siyasetle ve garb ı n haris ve menfaat sever

liderlerinin yardı

miyle yerleştirdiği mukaddes topraklardatemelleştirir ki, bu; küfrün en büyük derecesidir.

* * *Şimdi nazarlar ı mı zı tarih sahifelerine çevirerek hakikatlere bir

göz gezdirelim. Derinlere gitmeden evvel, en selâhiyetli ve âlimtarihçimiz muhterem ismail Hami Danişmend'in «Türklük veMüslümanl ı k» ismini taş ı yan 219 sahifelik eserinin baş ı nda: Tavzih

başlı ğı nı taş ı yan yazı s ı nı aynen ve olduğu gibi aşağı ya alı yorum:«islâm âleminin umumî tarihini göz önüne getirecek olur-sak, Meş rik'tan Mağr ı b'a kadar hemen bütün Müslüman mil-letlerinin k ı lı nç alt ı nda ihtida etmi ş olduklar ı n ı görürüz; hattâArab kavmi bile i ş te böyle ihtida etmi ş tir. Yaln ı z Türk ı rkı muhte şem bir istisna te şkil etmektedir. Emeviler devrindekiOrta - Asya fütuhat ı ndan Müslüman - Arab ordular ı n ı hezimet-lere u ğratan bu muazzaml ı k acaba neden dolay ı nihayet ma ğ-lubun dinini kabul ederek kitleler halinde toptan ihtida etmi ş tir?Bu mesele fevkalâde bir ehemmiyeti haiz oldu ğu halde, hernedense ş imdiye kadar esasl ı bir surette tetkik edilmemi ş tir.

Kuram Kerim'in baz ı mucizevî âyetlerinde Arab kavmininyerine Arab olmayan ba şka bir kavmin geçece ği tebliğ olunmu ş ve Milâdı n onbirinci as ı rda bu ilâhî teb ş ir tahakkuk ederekAbbasî hilâfeti islâm âlemi üzerindeki cismanî saltanat ı n ı Türkı rkı na resmen ve hattâ merasimle devretmi ş tir, iş te ozamandanberi tam dokuz as ı r Islâm ı n ba ş ı nda ve dünyan ı n üçkı t'as ı nda bu kudretli ı rkı n tevhit akidesi u ğruna durmadan kandöküp can vermesi de ancak ilk ihtida sebeplerine ba ğlanmaksuretiyle izah edilebilecek bir vaziyettir.

* * *Bu satı rlara taraf ı mı zdan ilâve edilecek bir şey yoktur. Şimdi

as ı l, can alacak noktaya, izah edilemediği, teşhisi konmadiği,



- 155 -

üzerinde ciddiyetle ve ehemmiyetle durulmadı ğı için gün geçtikçeişleyen, derinleştikçe derinleşen, müzminleşmiş bir yarayadokunuyorum. Bu mevzua temas; Türkleri anlayı p dinlemeden,

bütün açı

k hakikatlere birer kı

ymet vermeden çala kalem MüslümanTürkü itham edenlere meşru ve haklı bir cevap teşkil edecektir...

En yeni ve içinde yaşad ı ğı mı z hâdiseden, islâm tarihinin enkaranlı k, en hicâb âver hâdisesinden ba şlayalı m, sonra dahagerilere gideriz. Türklerin elinde ası rlar boyu hür ve mes'ut yaşam ı ş olan «Filistin», haçlı ve muhteris garbı n yardı miyle yahudi istilâsı nauğrayı nca bu, bütün Müslümanlar ı alâkadar eden büyük meselesadece bir Arab meselesi şekline sokuldu, Bu işin bütün dünyaMüslümanlar ı nı alâkadar ettiğinden bahis bile edilmedi. Bunarağmen, bu kitabı n âciz muharriri her türlü imkânsı zlı k ve âkibetlerigöze alarak, bütün varlı ğı mı sarfederek cihad meydan ı n fedai birTürk müfrezesi göndermek suretiyle, bu hodgâmlı k perdesini yı rttı m1.Bu misalden sonra mezzuun en önemli, can noktas ı na temasediyorum. Bu da: Müslümanlı ğı n bizlere iman kardeşliğini emretmiş olması na ve hiç bir tefrik ve imtiyaz gözetmeksizin yüzlerini bir kı ble-ye dönen, birtek Allaha kulluk eden, büyük Peygamberimizi tanı yaninsanlar ı n habl-i ilâhiye sı msı kı sar ı lı p tefrika yaratmamalar ı emiredildiği halde buna as ı rlardanberi riayet edilmemiş, İslâmı n ikimühim rüknü olan Türk ve Arap milletleri, uzun yüzyı llar bir aradayaşamalar ı na, s ı hriyet peyda etmelerine rağmen nedensebirbirlerine, bîr türlüı s ı namam ı şlardı r. Bu soğukluk Sünnî ve ŞiîMüslümanlar ı birbirine can düşmanı yapan yahudiler taraf ı ndandaima körüklenmiş ve bugün bu bozguncu gayret son haddineulaşmı ştı r. Her iki ı rkı n içine sokulmuş olan baz ı insanlar, sefil

1 Bugün İstanbul'da Y ı ldı zda «İba» apartmanlar ı 10/2 de ikamet etmekte olanMüslümanl ı ğ ı n asil ve necib ve o nisbette kadir ş inas ve mümtaz şahsiyetlerinden Irak' ı neski Ankara büyük elcisi Doktor İbrahim Akif Alus beyefendi hazretleri, bu âcizin cepheyegönderdi ği askerleri görerek çok mütehassis olmu ş ve bu hislerini her f ı rsatta izhar

etmiş lerdir. Gönül, bütün Müslümanlar ı

n müşarünileyh gibi halis ve kadir ş inas olması

nı

okadar istiyor ki...



- 156 -

menfaatler uğruna bu manevî uçurumu derinleştirmeğe varkuvvetiyle çalı şmaktadı rlar. Bu meselede biz günah ı n ağı r çekentaraf ı nı , bugün müthiş ve dar bir Arab milliyetçiliği güden ve

Müslümanlı

ğı

ikinci plâna alan insanlarda görürüz. Bu mevzuda yineismail Hami Danişmend beyin eserinin 99 uncu ve onu takibedensahifelerinden şu yazı lan iktibas ediyoruz:

«Buraya kadar gözden geçirdi ğimiz vesikalarla ilmîsehadetlerden anla ş ı lmı ş tı r ki, Türk ı rkı Islâmîyette kendi tabiîdiniyle manevî benli ğini buldu ğu için ihtida etmi ş ve ihtidas ı n-dan itibaren de Islâm ı n ba ş ı nda art ı k yorulmu ş olduğu sabitolan Arab kavminin yerine geçerek bir aral ı k sönme ğe yüz tu-tan Sünnili ği, Şiîliğin istilâs ı ndan kurtard ı ktan ba şka, Ehl-i Salipak ı nlar ı na kar ş ı da müdafaa ve muhafaza etmi ş ve hattâbunlarla da iktifa etmiyerek islâmiyet için en büyük tehlikemenba ı olan Şarkî Roma imparatorlu ğunu ortadan kald ı rd ı ktansonra Avrupan ı n ortas ı na kadar ilerleyip bir çok h ı ristiyandevletlerini eyaletleri haline getirmi ş , şark Ortodokslu ğunuas ı rlarca sindirmi ş ve katolîk garb ı n bütün hamlelerini yineas ı rlarca hiçe indirerek Islâmiyeti hem muhafaza etmi ş , hemgeni ş letmiş tir, islâm tarihine e ğer bu Türk hârikas ı kar ı şmasaidi, acaba bugün yeryüzünde Müslümanl ı ktan eser kalabilirmiydi?

Fakat, bütün bunlara ra ğmen Arab menabiinde ve bilhassatefsir ilminde Türkler insanl ı k düşman ı bir canavar; sürüsüşeklinde tasvir edilmi ş ler, ak ı l ve izana s ı ğmayacak iftiralara

uğram ı ş lar ve ezcümle yamyaml ı kla itham edilmi ş lerdir! Bununsebebi, bundan evvel baz ı safhalar ı n ı gözden geçirdi ğimiz OrtaAsya Arab - Türk mücadelelerinden kalan ac ı hat ı ralarla Islâm ı nbaş ı nda Arab ı n yerini Türkün alm ı ş olmas ı d ı r, iş te bu irsî vetarihî husumet, bir taraftan siyasî ve askerî sahalarda da dinbirliğine yak ı şmı yacak feci tezahürler göstermi ş ve bir taraftanda fikir sahas ı nda tefsir ilmine girmesi Kur'ana kar ş ı hürmetsizlik te şkil edecek en müthi ş iftiralara ilmî bir mahiyetverilmesiyle neticelenmi ş tir.



- 157 -

Arablar ı n, siyasî ve askerî sahalardaki Türk dü şmanl ı klar ı -n ı n elim tezahürleri, Islâmiyeti ve Haçl ı ordular ı n ı imha etmekistedikleri Haremeyni müdafaa eden Müslüman Türk ordular ı nakar ş ı Haçlı ordulariyle her f ı rsatta el birli ği etmiş olmalar ı ndagösterilebilir. Ehl-i Salib tarihinin ş imdi en mühim Frans ı zmütehass ı s ı olan Rene Grousset, Bilan de l'H İstoire» ismindekieserinin 194 üncü Paris tab' ı n ı n 214 üncü sahifesinde bu tarihîfacian ı n en müthi ş cephesini i ş te şöyle hülâsa etmektedir:

«İslâm camias ı içinde Müslüman Suriyeye hakim olanSelçukileri, M ı s ı r'a hâkim olan Fat ı milerden ay ı ran hususlar ı nhepsini izah etmi ş tik: Irk kini, din kini. Ötekiler «Sünnî»Müslüman ve Türkler; « Şiî» Müslüman ve Araplard ı r. Haçl ı larSuriyeye gelince Türklere kar ş ı Mı s ı rlı larla ittifak etmektetereddüt etmediler. Ehl-i Salip Antakyada Türklere taarruz etti ğis ı rada, M ı s ı r ordusu da yine ayn ı Türklerden Kudüs şehrinizabtediyordu. Nihayet. Türkler ma ğlûp edilip Antakyazabtedilince, Haçl ı lar kemâli şetaretle M ı s ı rlı lar ı n üzerlerineyürüdüler ve Beyt-i Mukaddesi ellerinden ald ı lar. «15 Temmuz1099....

Fatı

milerin bu feci ihanetlerini meşhur Arab müverrihiİbn-ül-Esîr bile «Tarîh-ül-Kâmil» isimli eserinin 1303 Mı s ı r tab'ı nı n onuncucildinin 94 üncü sahifesinde işte şöyle itiraf etmiştir:

«Rivayete nazaran M ı s ı r ı n alevilerden olan idare adamlar ı Selçukî devletinin kuvvet ve kudretiyle Gazzeye kadar Suriyehavalisini istilâ ederek M ı s ı rla aralar ı nda engel olacak ba şkabîrdevlet kalmad ı ğ ı n ı ve bir müddet evvel Ads ı z' ı n Mı s ı ra giripKahireyi muhasara etmi ş olduğunu göz Önüne getirince kor-kuya kap ı ldı lar ve Frenklere (Ehl-i Salibe) elçiler göndererekonlar ı Suriyeye sald ı r ı p oras ı n ı zabt etme ğe ve kendileriyleMüslümanlar ı n aras ı na girme ğe davet ettiler.»

Üçüncü Ehl-i Salib'in teşkilinde ön ayak olmakla maaruf onikinci ası r Haçlı müverrihlerinden Sûr Piskoposu «Guil-laume deTyr» in «Histoire de Rebus gestis in Partibus transmariniştisimindeki lâtince tarihin on üçüncü ası r Frans ı zca tercümesinin

1879 Paris tab' ı nı n birinci cildinin 153 üncü sahifesinde Mı s ı rhalifesinin buşeni ihaneti şöyle anlatı lı r:



- 158 -

«Halife bizim rüesam ı zı n Antakyay ı muhasara etmi ş ol-malar ı ndan da çok seviniyordu; kendileriyle bu hususta görü ş -mek üzere dostluk elçileri gönderdi; bunlar büyük hediyeler

getirip kabulünü rica ettiler; Halifenin kendilerine geni ş nisbetteasker, hayvan ve erzak yard ı mlar ı nda bulunma ğa amadeolduğunu söylediler ve muhasaray ı idame ettirmelerini çok ricaettiler.»

İşte bu suretle Arablar ı n Türklere kar ş ı besledikleri millî veı rkîkin ve garaz, nihayet İslâmiyeti imha için ortaya atı lan Ehl-i Salibinbüyük muvaffakiyetlerini temin ederek Antakya Haçlı prensliğiyleKudüs krallı ğı nı n ve netice itibariyle Suriye ile Filistin'deki Lâtinhâkimiyetinin teşekkülünde başlı ca âmil olmuştur.

Fatı milerin bu ateşin kini,Şiîliğin Sünniliğe kar ş ı beslediği birmezhep düşmanlı ğı değil, Arablı ğı n Türklüğe kar ş ı maatteessüfgüttüğü ı rkî bir garazdı r; bu hakikat eski Arab müelliflerinin bilegözlerinden kaçmamı ştı r; meselâ on sekizinci as ı r Frans ı zmüverrihlerinden Profesör «Mailly» «Lesprit des Croisades»ismindeki eserinin 1780 Paris tab'ı nı n dördüncü cildinin 116 ncı sahifesinde dokuzuncu Fat ı mî Halifesi «El-Müsta'lî-Billah Ebu-l-Kaas ı m Ahmed» in Türklere kar ş ı Ehl-i Salib ile ittifak akdine nedenlüzum görmüş olduğunu Milâdı n 1097 vukuatı ndan bahsederkenişte şöyle anlatı r:

«Fat ı miler kendi hâkimiyet sahalar ı nda ve bilhassaSuriyede Türklerin ne kadar ilerlemi ş olduklar ı n ı görereknihayet bu âkibeti durdurma ğa karar verdiler. Musta'lî otarihten bir sene evvel Efdal' ı n kumandas ı nda büyük kuvvetlergönderip Haçl ı lar Türklerle harb etti ği s ı rada onlar ı n da o Türkfütuhatç ı lanna sald ı rmalar ı n ı emretti.»

Bu sönmez kin yalnı z Şiî ve Fatı mî Arablara münhası r değildir;çünkü Fatı mî hanedan ı nı n Şiîliğine mukabil Mı s ı r halkı nı n büyük birekseriyeti Sünnîdir. Zaten Antakya bir ihanet yüzünden sukut edipEhl-i Salibin eline geçtikten sonra, Haçlı ordusu Milâdı n 1099

tarihinde Kudüs'e doğru ilerlediği sı rada Suriyedeki Sünnî Arab





- 160 -

Ve dört esterle alt ı nlar gönderdi, fakat kont ancak H ı ristiyanolmay ı kabul etti ği takdirde onunla sulh aktedece ğinî bildirdi.»

Trablus Emiriİbni-Ammâr bu irtidât teklifini hiddet veya nefretle

reddetmiş zannedilmemelidir. Esas İtibariyle kabul etmiş, fakat birşarta bağlamı ştı r; ilk Ehl-i Salibin gene aynı Haçlı müverrihi, aynı tarihinin 191 inci sahifesinde Salib ordusunun 13 Mayı s 1099tarihinde Trablusşama vas ı l olduğundan bahsederken bu noktay ı şöyle anlatı r :

«Trablus Emiri nihayet Ehl-i Salib rüesasiyle bir ihtilâf na-me akdetti ve orada esir olarak bulunan Üç yüzü mütecavizhristîyan hac ı s ı n ı kendilerine teslim ediverdi; on be ş bin alt ı nlaen gir an bahâlar ı ndan on be ş Arab at ı verdi; ayr ı ca bize atlar,eşekler ve her türlü zahireler vererek ia şemizi bol bol teminetmek suretiyle Mesihin bütün ordusunu takviye etmi ş oldu.Haçlı rüesasiyle itilâf ı nda Halifenin kendilerine kar ş ı haz ı rlamakta oldu ğu harbi kazan ı p Kudüsü ald ı klar ı takdirdekendisi de H ı ristiyan olup emaretini onlar ı n tabiyeti alt ı nakoymay ı taahhüt etti. i ş te böyle oldu ve böyle bir muahedeaktedîldi.»

Rene Grousset'nin yukar ı da bahsi geçen Ehl-i Salib tarihininbirinci cildinin 135 inci, 126 ncı ve 131 inci sahifelerinde 'Türkdüşmanl ı ğ ı ndan dolayı Islâmiyete ihanet edip Haçlı larla birleşen buirili ufaklı Arab Emirlerinin en mühimleriŞeyzer Emiri izzüddin Ebu-l-

Asâkir, Humus Emiri Cenâh-üd-Devle ve Trablusşam Emiri Ebu-AliFahr-ül-Mülk ibni Ammâr gösterilir ve hattâ 141 inci sahifedekiizahata göre Ehl-i Salib ordusunun Lübnan dağlar ı ndan Kudüsistikametine iste bu îbn-i Ammâr'ı n verdiği kı lavuzlar geçirmiş ve buhareketten evvel baz ı Müslüman Araplar tanassur bile etmişlerdir!Eğer bütün bu Arab emaretleri Islâmiyeti Türk düşmanlı ğı na fedaedecek kadar millî ve tarihî kin ve garazlar ı na kap ı lmı ş olmasalardı ,Islâmı n mevcudiyetini ve netice itibariyle Haremeyni müdafaa edenTürk ordular ı nı n mukaddes cihad ı nı cephe cephe mü şkülleştirmek

gibi tarihî bir vebal altı nda ebediyen ezilip kalmazlardı . Haçlı



- 161 -

istilâsı na kar ş ı onlara düşen vazife, Türk ı rkı nı n sars ı lmazimanı ndan dolayı yüklendiği büyük külfet kadar ağı r değildi. PaulRousset'nin 1957 de «Payot» ne şriyatı içinde çı kan «Histoire des

Groisaded» ismindeki eserinin 101 inci sahifesinde Arab EmirlerininTürk düşmanlı ğı ndan dolayı yapmad ı klar ı ve hattâ aksini yaptı klar ı bu tarihî vazife çok doğru olarak şöyle tesbit edilmektedir:

«Haçlı lar ı n yolunu kesebilecek veyahut, biç olmazsa, arka-lar ı ndan taarruz edebilecek bir çok Emirler müzakereye giri ş -meyi tercih ettiler.»

Bu müthiş kin ve gayzı n fecî tezahürleri yalnı z Arab-Ehl-i Salibittifaklar ı na münhas ı r kalmamı ş, Haçlı lar ı n Antakya önlerindekimeşhur yamyamlı klar ı Arablan sevindirmiştir! Açlı ktan muztarip olanHaçlı lar ı n Türk şehitlerini mezarlar ı ndan ç ı kar ı p kebap gibi yedikleri,tarihin daima haşyet ve lanetle anaca ğı bir vahşet hat ı ras ı dı r. Birgün bin beş yüz şehit cesedi bîrden ç ı kar ı lmı ş ve bunlardan üçyüzünün mübarek başlar ı kesilerek Mı s ı rdaki «Halifei îslâm»ı n Ehl-iSalib ordugâhı na Türklere kar ş ı ittifak akdine gelen murahhaslar ı nagöndermiştir. Meşhur Ehl-i Salib müverrihi Guilleaume de Tyr,bundan evvel bahsi geçen eserinin birinci cildinin 165 incisahifesinde Arab elçilerinin bu manzara kar ş ı s ı ndaki halini şöyleanlatı r:

«Li massage au calife d'Egypte ne s'estoient mie encore Partied'ilee; quant il virent ce, lie turent de la mort â leur anemis...»

Yani: «Mı s ı r Halifesinin henüz elcileri oradan hareket et-memiş lerdi; bu manzaray ı görünce dü şmanlar ı n ı n yâni Türk-lerin ölmü ş olmas ı ndan dolay ı çok sevindiler.»

Yukar ı da bahsi geçen anonim ilk Ehl-i Salib müverrihi de aynieserinin 97 inci sahifesinde Arab elçilerinin atlar ı na bile Türkşehitlerinin başlan yüklendiğinişöyle anlatı r:

«Bütün cenazeler bir çukura at ı ldı ve kesik ba ş lar ise say ı -lı p miktar ı bilinmek üzere ordugâha getirildi, yaln ı z Mı s ı r Ha-lifesinin sefirlerine ait dört ata yüklenen ba ş lar sahile gönde-

rildi»





- 163 -

Arablar ı n ilim sahası nda gösterdikleri Türk düşmanlı ğı da

siyasî ve askerî sahalarda görülenlerden maatteessüf a şağı de ğildir.

Tarihin muhtelif devirlerinde Türkİstilâsı na uğramı ş ve yahutTürklere mağlûb olmuş milletlerin an'anelerine bakı lı rsa, bunlar ı nduyduklar ı eski Türk düşmanlı ğı nı n izleri kabilinden bir çokefsanelere tesadüf edilir: Eski Çin, Iran, Yahudi, Süryâni, Ermeni,Bizans, Lâtin ve Arab menbalar ı bu bakı mdan tetkik ve mukayeseedilecek olsa, binlerce rivayetlere müstenit bir çok ciltler vücudegetirilebilir. Eski milletlerin ası rlarca yüreklerini titreten «Türkkorkusu» onlar ı n muhayyilelerini yüzlerce yı l Türk ı rkı nı n aleyhineişletmiş ve işte bu hayal faaliyeti o milletlerin an'anelerinden başkatarihlerinde, folklorunda ve bilhassa din menbalarmda Türk tipineadetâ bir umac ı şekli veren korkunç tasvirler bile hası l olması na se-bep olmuştur.

Bu akla gelmez efsanelerin icadı nda en mühim rolleri oy-nayanlar muhtelif devirlerde memleketlerin din adamlar ı dı r. Yani omutaass ı p dinciler, bir taraftan da ı rkçı lı k ve milliyetçilik taassubugöstermişlerdir! Bunlann en şaş ı lacak örnekleri eski Arabmüfessirleriyle sarihleri içinde gösterilebilir. Kur'anı tefsir yahuthadîsi şerh eden Arab âlimleri din sahası nda millet duygular ı nakapı lmak zaaf ı ndan bir türlü ictinab edememişler ve hemen hermünasebetle Türk ı rkı nı n aleyhine okkalarla mürekkep sarfetmektenve hattâ böyle yapabilmek için vesile ve münasebet aramaktan bilezevk almı şlardı r. Bu vaziyetin ası l acı taraf ı , Türk ı rkı nı n aleyhineuydurulan bu garazkârane efsanelerin Arab medresesinden Türkmedresesine geçmi ş ve Osmanlı softalar ı taraf ı ndan as ı rlarca dinîbirer hakikat şeklinde tekrar edilip durmuş ve hattâ Arabdan fazla«Asabiyeti Arabiye» gösteren şuursuz yobazlar yetişmiş olması dı r!Eski Istanbulun ilmine sı nı f ı içinde Türk olmayan unsurlara mensupzümrenin mühimce bir yekûn teşkil etmesi, bu vaziyetin takarrür ve

devam ı nda her halde ihmal edilemiyecek bir âmil sayı labilir.



- 164 -

Bu acı vaziyet hakkı nda vaz ı h bir fikir verebilmek için herşeyden evvel o yahudi ve Arab efsaneleriyle iftiralar ı nı n enmühimlerinden biri olan «Ye'cûc ve Me'cûc. meselesinden

bahsetmek mecburiyetindeyiz.İslâm dinine bir çok dinlerin hurafeleri girmiştir; fakat en fazlagiren Isrâiliyat'tı r 2 İslâmiyetin zuhurundan itibaren ihtida edenyahudilerle3 hı ristiyanlar, Kitabı Mukaddesle Kur'anı n müşterekenbahsedilmekte olduklar ı neseb ve tarih meselelerinde İslâm tefsirinederin bir tesir icra etmişler ve Müslüman müfessirlerine bir çok

îsrâiliyatı bazan pek a ş ı r ı mübalâğalarla tekrar ettirmişlerdir.. Buvaziyeti kolaylaştı ran şöyle bir hadis de rivayet edilir:

«Beni İsrailden bahsetmenizde beis yoktur.»İslâm âlimleri işte bu hadis'e ittiba' etmekle çok zararlı bir ifrata

kapı lmı şlardı r. Halbuki bu hadis, teşvik değil, tecviz mahiyetindedir.Her halde bu ifrata bilhassa Hicretin ilk asr ı nda ihtida eden yahudilersebep olmuşlardı r; meselâ bunlar ı n içinde eshabdan Abdullah ibniSellâm gibi mühim şahsiyetler görülmektedir: Evvelce Medinehahamlar ı ndan olan bu zat, Kur'an tefsirine Tevrat tefsirini

2 Bi zim İslâmiyeti lây ı kiyle anlayamamakli ğimiz ve ondaki namütenahiazamet ve hikmetler deryas ı ndan bî haber olmakl ı ğ ı mı z,düşmanlar ı mı zı n o kadar i ş ine yaram ı ş tı r ki Yahudi Abraham İ. Katshad ı ndaki bir mel'ûn New-York Üniversitesi matbaas ı nda 1954 tarihînde265 sayfal ı k bir heziyename bast ı rmı ş tı r. «İslâmiyette Yahudilik» isminitaş ı yan bu kitab ı Beyoğlu kütüphanelerinden 30 lira 25 kuru şa sat ı nald ı m, burada yüzlerce nüsha sat ı ldı ve Müslüman dü şmanlariyledönmeler bu kitab ı kap ı ş tı lar,265 büyük sahife içinde Arapça harflerleTabarî, Beydavî ve Zamahseri'den parçalar yaz ı lı p as ı llar ı n ı n ibrani ve Yahudi oldu ğu İbranice ve İngilizce olarak izah edilmi ş tir. İlmin, Yahudişarlatanl ı ğ ı ve garezkârl ı g ı potas ı nda eritilerek ne mel'ûn kal ı plaradöküldü ğü bu kitapta nefret ve ibretle görülmektedir. « İslâm ve Benîİsrail» serimiz buna bir cevap te şkil ederse de din ve ilim adamlar ı mı zı nbu mevzuu ele almalar ı ne kadar büyük bir vazifedir. 3 Beynelmilel bir darb ı mesel vard ı r: Yahudi vaftiz kabul etmez. Yâni onunne Hı ristiyan olmas ı ve ne Müslüman olmas ı bir mâna ifade etmez-Bunun en canh misalfnî biz Türkler gördük..



- 165 -

nakledenlerin en mühimlerin dendir. Kâtib-üd-Dînûrî lâkabiylemeşhur İmam Ebu-Muhammed Abdullah ibni Müslim ibniKuteybe'nin Kitab-ül-Maarif'ine göre Hicretin 32 tarihinde vefat eden

Tabiinden Kâ'b-ül-Ahbâr 'da Yemenin sabı

k yahudilerindendir.Hazreti Ebubekir devrinde ihtida edip Hazreti Ömer zamanı ndaMedineye gelen bu zat da Isrâiliyatı îslâmiyete nakledenlerin enmühimlerîndendir. Bu gibişahsiyetler içinde yine tabiînden Ebu-Abdullah Vehb ibni Münebbih-il Yemânî kardeşi Hammâm ibniMünebbih-il Yemânî de en mühim İsrâiliyat nâkillerindendir. Kâtib-üd-Dî-nûrî'nin Kitâb-ül-Masrif'ine göre bilhassa«Vehb» semavi ki-taplardan yetmiş ikisini okumakla iftihar ederdi. Hicretin ikinciasr ı nda vefat eden bu iki kardeş, gene ayn ı menbaa göre, Yemeneİrandan gelmiş olmak itibariyle Türkler hakkı nda hem Acem, hemyahudi hurafelerine mükemmel surette vâkı ftı . Gene İslâmiyetin ilkzamanlar ı nda ihtida eden yahudi âlimleri içinde «Sa'ye»nin Sa'lebe,Esid ve Zeyd isimlerin deki üç oğluyla Yemenden gelen îbni Yâminve bir de Mukayrîk vardı .

İste bütün bu yahudi muhtedileri İsrâiliyat efsanelerini İslâmilmine olduğu gibi nakletmişlerdi. Bunlardan başka bir çok hı ristiyanve Zerdüştî dönmeleri de vardı : Meselâ sab ı k piskoposlardanDağat ı r , Abdül-Kays kabilesinden Cârûd ismi ile maaruf Ebu-Gı yâs-Beşer ve Hazreti Ömer devrinde ilk defa olarak Medine mescidindevaaz eden Yemenli Temîm Dârî ile Necrân rahipleri bulunurlardı ;meşhur Sahabî Selman Fârisî de aslen İranlı olduğu halde, evvelâSuriye ve Musul'a gidip hı ristiyan dinine girmiş ve nihayet MedinedeMüslüman olmuştu. Tabiî bütün bu ruhaniler İslâm dinine Zerdüştive Ortodoks an'aneleriyle beraber giriyorlardı . Fakat yukar ı da dasöylediğimiz gibi, en mühim tesir, yahudi menbalar ı ndan gelentesirdi: Çünkü ilk mühtediler içinde yahudilerin sayı s ı mühim biryekûn tutmaktan başka, hı ristiyan dönmeleri ile kendi dinlerininyahudilerden aldı ğı Isrâiliyatı beraber getirmiş oluyorlardı .

Her halde bu zevatı n eski dinlerindeki hurafeleriİslâmiyete

fenalı k etmek için nakletmiş olmadı klar ı muhakkaktı r. Bunlar ı n



- 166 -

maksatlar ı , yeni dinlerine eski bilgileriyle hizmet etmekti; fakat neticeolarak İslâm âlimleri yahudi, hı ristiyan ve Zerdüştî hurafeleriyledolmuş oldu ve eski müfessirleriyleşarihlar ı da Türklere kar ş ı olan

milli duygular ı

nı

dinî bahanelerle istedikleri gibi ifade hususunda istebunlardan istifade imkânı nı buldu.İsrail peygamberlerine izafe edilen «Ahd-i atik» ile «incil» ve

teferruatı ndan mürekkep olan «Ahd-i Cedîd» in teşkil ettiği kitabı mukaddesin baş taraf ı ndaki «Pentateuque» yâni «Esfâr- ı Hamse»yahudi ve hı ristiyan itikadı nca Hazreti Musa'nı n Tevrat'ı say ı lı r:Yahudilerin «Torat Moşe» dedikleri bu beş kitabı n birincisinde, yâniGenese = «Tekvin-ül-Mahlûkat» kitabı nda Nuh'un oğullariyletorunlar ı na ait esatiri bir takı nı ecdat isimlerine müstenit bir tasnifivardı r: Beni İsrailin ensâb ilmine ait telâkkilerini gösteren bu tasnif, okitabı n onuncu tab' ı nı n birinci f ı kras ı ndan ba şlayı p otuz ikincif ı kras ı na kadar Türk ı rkiyle alâkadar sayı lanlar Tiras-Thiras yahutTires, Tocerrne yahut Togorma ve Tharsis-Ter şiş şekilleridir. Fakatyahudi müfessirlerince esas ittihaz edilen, bilhassa Tocerce,Togorma yahut Togarma seklidir. Hattâ bu telâkkiden dolayı yahudiler hâlâ Türk mânası na Togarma ismini de kullanmaktadı rlar.Fakat bunlardan başka bir isim daha var ki o da bazı müfessirlerceTürklerin ilk atası na ait say ı lı r; bu isim de «Mogog» yâni «Me'cûc»ismidir. Bu kelime «Ye'cûc» ismiyle beraber Kur'anda da zikredilir.Bütün bu isimler Ahd-i atîkin tekvin kitabı ndan ba şka bir defaTevârih-i evvelde ve iki defa da «Hazkı yâl» kitabı nda geçer.

«Tekvîn»e göre Togarma Yâfes'in oğullar ı ndan «Comer»yahut Gocer'ni oğludur, Arablar ı n me'cûc dedikleri Mogog daGomer'in kardeşidir: Yahudi ve hı ristiyan müfessirleri Türkı rkı nı n ilkatas ı nı tayin ederken işte bu iki kardeş üzerinde ihtilâfadüşmüşlerdir.

Gomer taraftan olanlar bu muhayyel şahs ı n oğlu olanTogorma'nı n ismiyle Türk kelimesi arası ndaki fonetik yakı nlı ğaistinat etmişler ve «Mogog» yahut Me'cûcu tercih edenler de bu

mevhum şahsiyetin nesline ait «Kitab-ı Mukaddes f ı kralariyle Türk



- 167 -

tarihinin muhtelif inkişaflar ı aras ı nda bir takı m münasebetlergörmüşlerdir.

............................................

Osmanlı

medresesinden yeti şen iki Türk müellifi ArabcaTürkçe kamuslarda Arab âlimlerinin bu hurafelerini olduğu gibikaydetmekle iktifa edip Arablar ı n bu hayalî vas ı flar ı Türk ı rkı na maletmekteki millî ve tarihî gayretkeşliklerine kar ş ı hiç bir isyan sesiçı karmamı şlar, yalnı z o ciheti meskût geçmekle iktifa etmişlerdir.

Her halde su muhakkakt ı r ki, Türk ı rkı islâm âlemininbaş ı na geçip bütün şark ı ve Müslüman şart milletlerini bütüngarb ı ve h ı ristiyan garb milletlerine kar ş ı as ı rlar boyunca cephecephe müdafaa ederken, yerlerinde yurtlar ı nda sakin ve rahatyasayan Arab âlimleri kendi dinda ş lar ı ve dîn birliği nam ı namüdafileri olan Türkler aleyhine din dü şmanlar ı olancemaatlerin bütün hurafelerini toplay ı p bin türlü ilâveler vemübalâ ğalarla i'zam ettikten sonra, tekmil o yüz k ı zart ı c ı he-zeyanlar ı bir haya dini olan Islâm ı n ilâhî kitab ı na izafe ederekas ı rlarca ne ş ir ve tamim etmekten maatteessüf s ı kı lmam ı ş lard ı r!Türklere kars ı Ehl-i Salib ordulariyle elbirli ği eden ArablarlaTürk ı rkı n ı Hazreti Adem'in bir ihtilâm esnas ı nda yere dü şmüş nutfesinden do ğan bir canavar sürüsü ve bir «Ye'câc veMe'cûc» güruhu seklinde tasvir ve te şhire kalk ı şan Müslüman -Arab ulemas ı aras ı nda Islama ihanet bak ı mı ndan ne fark vard ı r?

* * *Bir fası l evvel, henüz yeni bası lmı ş Arabca «İslâm devleti»

bitabı ndan aldı ğı mı z parçalar ve yukar ı ya ilmî delilleri vekaynaklariyle kaydettiğimiz bir kı s ı m yazı larla, as ı rlardanberidurmayı p kanayan bir yarayı deşmiş olduk. Bu yaranı n ufunetini veac ı s ı nı şu dakikada ciğerime çökmüş buluyorum. Orta Doğuya birhançer gibi sokulmuş, Arablar ı n bizzat kendi aralar ı nda ve sonraonlarla Türkler arası nda, Allanı n arzu buyurduğu şekilde bir vahdet,bir birlik, bîr kardeşlik, bir tesanüt olmaması ndan istifade ederek

kurulan israil devletinin varlı ğı gözlerimin önünde heyula gibi



- 168 -

canland ı . Nazarlar ı nı Medinei Münevvereye ve bütün yakı n şarkadikmiş olan ve sonsuz ihtiras ve hayalleri istikbal ve hayatiyetimizinka'r ı na ulaştı ran Beni israil'in, orta doğunun iki büyük unsuru olan

Türk ve Arab milletlerinin aralar ı

ndaki bu sui tefehhümlerinyahudilerin ne kadar çok işine yaradı ğı m idrak etmiyecek bir aklı selim tasavvur edemiyorum.

Biz, bütün bu; düşmanlar taraf ı ndan körüklenen, beslenen vegün geçtikçe şiddetini arttı ran anlaşmazlı klar ı ka'r-ı tarihe gömmekve Islâmı topyekûn imha etmek içinşu altmı ş senedir nihaî taarruzageçmiş ve şu dakikaya kadar epi muvaffakiyet elde etmiş olan israiloğullar ı na kar ş ı tek cephe te şkil, tek vücut ve ruh halinde kar ş ı lar ı nadikilmeyi ne kadar isterdik. Bu uğurda bu âciz müellif kardeşinizmaddî ve manevî bütün varlı ğı m harcam ı ş, istikbalini tehlikeyesokmuş, müteaddit defalar zindanlara girmiş, ağı zlar ı leş kokan,salyalı bedmâyelerin hedef ta'rîzi olmuş ve bunlara kar ş ı lı k Allahaşkı nı n ve Müslümanlı ğı n verdiği kuvvet ve ilhamla elli beş eserlevazifesini yapmı ş bir insanı m. Allahtan başka yardı mcı m olmamı ş vekimseden başka bir muavenet de talep etmiş değilim. FakatMüslüman düşmanlar ı nı n sarfettikleri akı llar durduracak muazzamgayret ve paralar yan ı nda tek elin sesi elbette ki kâfi gelmemiştir.

Arab müellifi, Türklerin islâm nizamlar ı na kafiyen riayetetmediklerini, içtihat kapı lar ı nı kapad ı klar ı nı ve dinî hiç bir eserneşretmediklerini iddia ediyor. Bu iddia hakikatle taban tabanazı ddı r. Türkler dinî eserlere o kadar büyük kı ymet vermişlerdir kibugün kütüphanelerimizde el yazması ve matbu' milyonlar ı aşaneser mevcuttur. O derecede ki din adamlar ı mı z dinî eserler okumakve yazmak için var kuvvetleriyle Arabca öğrenmeğe vakf-ı vücutetmişler ve hattâ Türkçeyi ihmal bile etmişlerdir.

Şu noktaya ehemmiyetle bir mim koymalı yı z: Türklerin dinîeserlere hiç ehemmiyet vermedikleri iddiası doğrudan doğruya bir

yahudi propagandas ı nı n klişeleşmiş şeklidir. Kimse bunun farkı nda



- 169 -

olmamı ş, pek çoklar ı kendilerini bu propagandanı n tesirinekaptı rmı ştı r. O kadar ki: Filistinde yahudilere devlet kurmamüsaadesi vermemiş ve bunun için otuz üç yı l mücahede etmiş olan

Sultan ikinci Abdülhamid Han, tahtı

ndan düşürülmek için: Kütüb-üşer'iyeyi hark ve ihrak etmekle suçlandı r ı lmı ştı r. Din adamlar ı mı zdanüç bedbaht da bu fetvan ı n altı na «Allah günahlar ı n ı affetsin» kaydiyle imzalar ı nı atmı şlardı r. Allahı n bu günah ı affetmiyeceğimuhakkaktı r.

Halbuki Sultan İkinci Abdülhamid Han, Kur'anı Kerimi veBuhâri-iŞerifi altı n yaldı zlı ciltler ve fevkalâde kâğı tlarla bastı r ı p buhususta kesesinden milyonlarca lira sarfedip bütün Müslümanmemleketlerine, emirlerine, ekâbirine, uleması na ve kütüphanelerinehediye etmiş azmi kadar imanı da büyük bir Türk hakanı dı r. Bazı

Arab din kardeşlerimizin, göze batan bu hakikatleri görmemezliktengelip, aramı za yahudiler taraf ı ndan sokulmuş olan bozguncu veayı r ı cı fikirler üzerinde ı srar etmeleri ac ı nacak bir haldir. Ve Allahnezdinde büyük mes'uliyeti mevcuttur.

Biz, ciğergâh ı mı za saplanm ı ş olan hançeri çı karmak içinmaziyi unutup müthiş bir el biliği ile tek bir kalb halinde Asya ve

Afrika Müslümanlar ı nı kardeş görmek için çalı ş ı yoruz. Bu mesaiyekimler ve ne şekilde olursa olsun başka bir mahiyet ve istikametverirse ancak ve ancak dinimizin ve mukaddesatı mı zı ndüşmanlar ı na hizmet etmiş olurlar, islâmiyete değil!

* * *

MMMİİİSSS Y Y YOOONNNEEERRRLLLİİİKKK FFFAAAAAALLLİİİ Y Y YEEETTTİİİ İslâm hükümranlı ğı na cephe alan ve onu zay ı f düşürmek vehattâ yok etmek için çalı şan teşkilâtı n baş ı nda misyonerlik gelir.Garblı lar, Müslüman dünyası nı ilim neşriyatı perdesi altı nda, yanimisyonerlik yoliyle manevî istilâlar ı altı na atlmak için ası rlardan beriçalı şmaktadı rlar. Denebilir ki misyonerlik, garb emperyalizmi vemüstemlekeciliğinin ileri karakollar ı , öncüleri olmuştur.



- 170 -

Misyoner cemiyetleri uzun senelerden beri hemen hemenbütün Müslüman memleketlerine yayı lmı ş olup bunlar ı n ekseriyetiniingilizler, Fransı zlar ve Amerikalı lar teşkil eder. Onlar ı n nüfuzlar ı ve

İslâm memleketlerine hululleri bu misyonerler sayesindekolaylaş ı yordu. Avrupalı misyonerlerin Türkler ve Arablar arası ndasuitefehhümleri ve anlaşmazlı klar ı körükledikleri muhakkaktı r. Dahaac ı s ı , bugün devlet ar şivlerinde bulunan yeni vesikalara nazaranvaktiyle bazı büyük denilen zevatı n hükümeti zaafa uğratmak, devletnizamlar ı nı altüst etmek için. Arablar ı Türkler aleyhine teşvik edenteşebbüsleri ve mektuplar ı hayret ve dehşetle görülmüştür. Bu gibiharis insanlar ı n misyonerlerden ilham almı ş olmalar ı uzak ihtimal-lerden değildir. Garblı misyonerler, sadece mensup olduklar ı dinineşretmek ve onun propagandas ı nı yapmakla iktifa etmemişler,islâm dünyası nı n baş ı ve reisi olan Türkiyede yaşayan Müslümanakalîyetlere de ı rk ve millet fikri aş ı lamı şlardı r. Ası rlar boyuncaOsmanlı - Türk bayrağı altı nda yaşamı ş ve islâm adaletinin en asilörneğini Türkiyede görmüş, hayatlar ı refah ve saadet içinde geçmiş,devletin en büyük makamlar ı na geçmiş Türk ı rkı nı n asil, f ı trî veâlicenap müsamahas ı sayesinde zengin olmuş olan bütün diğerMüslümanlarda, yeni bir milliyetçilik cereyanı başlamı ş ve bucereyan görünür, görünmez te şekküller ve misyonerler taraf ı ndankörüklenmiştir. Yahudiler, bu fitnede ele baş ı vazifesini görmüşlerdir.Bunun tabiî ve meşru bir neticesi olarak unsur-u aslî olan Türklerdede milliyetçilik ve Türklük cereyanı başlamı ş ve böylece yalnı zTürk— Osmanlı hükümetini değil, bütün dünya Müslümanlı ğı nı zay ı fdüşürecek tefrikalar yaratı lmı ştı r.

Bilhassa Türk - Arab milletleri arası na sokulan soğukluk vedüşmanlı k hisleri o kadar büyüktür ki: Harem-iŞerifde, Ravza-iMutahharada kendilerine bir melce'-ü penâh bulacağı nı zannedenTürk kumandanlar ı ve askerleri merhametsizce hançerlenerek şehidedilmişlerdir. Bunda İngilizlerin rolleri ve günahlar ı gayet büyüktür.Kendilerini hanedan-ı Resuldan sayan Şerif Hüseyinler, Faysallar,





- 172 -

Bu kadar da değil, bugün Orta Doğu milletlerini bir kardeşlik ve birliketraf ı nda toplayacak her teşebbüs onun taraf ı ndan baltalanmakta,oluk gibi para harcamaktadı rlar. Bazı gafiller de, menbaı ve

menşeini bilmedikleri propagandalar ı

n tesirine kapı

larak onlarayardı mcı olmaktadı r.Türkler ele geçirdikleri memleketleri idare ederlerken gayet

müslümanca hareket etmişler ve bu sayede as ı rlar boyu payidarolmuşlardı . Türk devlet adamlar ı , tab'alar ı olan insanlara şefkat vemerhametle, adaletle muamele etmekle şöhret bulmuşlardı r.Müslüman olmayan tab'anı n zayı flar ı nı hoş tutmak, fakirlerineyardı m etmek, açlar ı nı doyurmak, çı plaklar ı nı giydirmek ve onlarlakonuşurken yumuşak ve tatlı bulunmak, komşulara kar ş ı nazik veâlicenab davranmak, tab'an ı n bütün işlerini kolaylı kla görmek,hülâsa n ı üslüman ahlâkı ve müslüman usulleriyle hareket etmekmilletimizin ve onun devlet adamlar ı nı n şiar ı idi. Bu sayede dehı ristiyan tab'a idaremizden memnun ve sayemizde mes'utolmuşlardı . Her nedense, bu asil muameleye fazlasiyle nail olanyahudileri milletimiz hiç bir zaman memnun ve minnettargörmemiştir. İslâmı n sebeb-i za'f ı ve felâketi olan İsrail oğlu siyasî,dinî, içtimaî ve iktisadî her yönden bizi uçuruma sürüklemeyikendisine vazife edinmiş ve bu bozguncu faaliyetinden bir an bilehâli kalmamı ştı r. Müslümanlar ı n ve bilhassa Türklerin kenditab'alar ı na kar ş ı bu derece âlicenab ve âdil davranmalar ı hulûl-ümuslihane ile memleketimize sokulan misyonerlerin, sömürgeci veemperyalist garb öncülerinin işini zorlaştı rmı ştı . Müslüman olmayanmilletlerin, fetheyledikleri memleket halkı na reva gördükleri zulüm vehakaret ve istibdat o derece şiddetli ve merhametsizce idi ki,müslüman idare ve kanunlar ı nı n üstünlüğü bütün misyonerfaaliyetini verimsiz bı rakmakta idi.

* * *On altı ncı asr ı n sonlar ı nda Malta Adası nda misyonerlik için bir

merkez kuruldu. Orası nı tekmil müslüman dünyası na sald ı rmak için

üs yapt ı lar. Orada 1625 tarihinde faaliyete geçerek baz ı mektepler



- 173 -

açmak ve dinî eserler yaymakla işe ba şladı lar. Bu hareketmüslüman halklar taraf ı ndan nefretle kar ş ı landı . Fakat misyonerleriyı ldı rmadı , azimlerini kı rmadı . 1773 de h ı ristiyanlar misyonerlik

faaliyetini bir müddet için durdurmağa mecbur oldular. 1820 tarihinekadar Maltadan başka bir mahalde misyonerlik faaliyeti görülmedi.1820 tarihinde Beyrutta ilk misyonerlik merkezi kurulmuş fakat pekçok zorluklarla kar ş ı laşmı şlardı r. Onlar bu müşkülâttan asla fütur ge-tirmeyerek dinî neşriyat ve din propagandasiyle işe başlamı şlardı r1834 tarihinde bu maksat için Lübnan'ı n Antura köyünde bir kollejaç ı lmı ş ve Amerikalı misyonerler bu merkezden etrafa neşriyat vetebligat yapmağa ba şlamı şlardı r. Meşhur Amerikalı misyoner iliŞmitbu merkezde apaç ı k çalı ş ı yordu. Vaktiyle Maltada bu vazifeyi fahriolarak yapı yordu. Mezkûr köyde bir de matbaa kurulmuştur. Dahasonra Beyruta dönerek orada k ı zlar için de bir kollej açmı ştı r. Fakatbu faaliyet bir sene içinde misyonerlerin cesaretlerini kı rmı ş Maltayageri dönmelerini icap ettirmiştir. Bununla beraber tekrar Beyrutadönerek Beyrutta hususî ve Şamda umumî olarak çalı şmağabaşlamı şlardı r. Misyonerler, aynı hedef ve gayeye müteveccihçalı şmalar ı nda birbirlerine şayan ı hayret yardı mlarda bulunmuşlarve elbirliğiyle çalı şmı şlardı r. Bütün bu faaliyetler müslümanlararas ı ndaki dinî vahdeti bozmak, itikatlar ı nı zayı flatmak, onlaraaşağı lı k duygusu aş ı lamak ve aralar ı nda ayr ı lı k yaratmak gayesinitakip ediyordu. Bu maksat için ellerinde üç koz vardı : Müslümanlar,hı ristiyanlar ve dürziler... Bu üç din arası ndaki ayr ı lı k ateşinikörüklemek ve oralarda yasayan bu üç unsuru birbirine düşmanetmek... işte misyonerlerin, İslâmı n kalbgâhı olan bir memleketteyaptı klar ı faaliyet...

Garip ve gayet acı dı r ki bugün bu türlü mektepler,hı ristiyanlar ı n ve dönmelerin açtı klar ı muazzam tedris müesseselerive şayan ı hayret dinî neşriyat alabildiğine, serbest ve hattâ ma ğrurve mütehakkim yoluna devam etmektedir. Ası llar ı ibranice bir sürübat ı llar, hurafeler ve ilk çağ efsâneleriyle dolu kitaplar, sudan ucuz





- 175 -

kargaşalı k gün geçtikçe etrafa sirayet etmiş ve hemen hemen bütünSuriyeyi istilâ etmiştir. 1860 senesi temmuz ay ı nda müslümanlarhı ristiyan mahallelerine hücum edip yakı p yı kmağa ve çe şitli zararlar

vermeğe başlamı

şlardı

r. Devlet bu harekâtı

bastı

rmak için askergöndermeğe teşebbüs etmiş ise de, garb devletleri bu f ı rsat ı ganimet bilerek ve daha çabuk davranarak Suriye limanlar ı na harbgemileri göndermiş ve aynı senenin a ğustos ay ı nda da bir Frans ı zkara kuvveti Beyruta asker çı kararak kar ı ş ı klı ğı kendisi bastı rmakistemiştir. Böylece garb, kendi eliyle hazı rladı ğı bu fitneyi bahaneederek devletin iş işlerine fiilen müdahale etmiş ve Türk devletiniLübnana imtiyaz ve muhtariyet vermeğe zorlamı ştı r. Böylecehükümet içinde hükümet kurulmuş ve Lübnan her türlü fesathareketleri için geniş bir merkez haline sokulmuştur. İmtiyaz vemuhtariyet kazanan Lübnan hı ristiyan bir mutasarr ı f ı n idaresindeahaliyi temsil eden bir meclis ile âdeta yan müstakil bir hâle gelmiştir.Bundan sonra ecnebi devletler Lübnanla alâkalar ı nı arttı rarakoras ı nı müslüman Osmanlı - Türk devleti aleyhine bir köprü baş ı haline sokmuşlardı r. Ondan sonra art ı k serbestçe mektepler,matbalar, hastahaneler açma ğa, cemiyetler kurmağa ba şlamı şlar ve1847 tarihinde «Fenler ve İlimler» isminde bir cemiyet kurarak bazı mühim Lübnanlı şahsiyetleri bu partiye kaydetmişlerdir. Bu cemiyetezaman ı n meşhur şahsiyetlerinden İngiliz albayı Çörçil’i de âzaolarak almı şlardı r. Bu cemiyet zahirde «ilim yayma» teşekkülüşeklinde gözüküyorsa da hakikatte çok maksatlı bir gaye takipediyor, gençleri tamamiyle garb kültüriyle yetiştirmeğe çal ı ş ı yor,müslüman düşmanlı ğı nı aş ı lı yordu. Bütün bu gayretlere rağmen ikiyı l içinde ancak elli kadar insan bu cemiyete kaydedilmiştir. Sünnîmüslüman ve dürzilerden kimse bu cemiyete kaydedilmemiştir.Misyonerlerin bu gayretleri boşa gidince onlar da bu teşebbüstenvaz geçmişlerdir. 1850 tarihinde bu defa «Şark Cemiyeti» ismiylebaşka bir cemiyet kurulmuştur. Bu teşekkül de Fransı zpapazlar ı ndan Henry de Bronier taraf ı ndan tesis edilmiştir.

Mensuplar ı nı n cümlesi hı ristiyanlardan mürekkepti. Bu da «Fenler



- 176 -

ve İlimler» cemiyeti yolundan gitmiş ise de payidar olamam ı ştı r.Bundan sonra arka arkaya cemiyetler kurmak suretiyle misyonerlermesaisine devam etmişler ise de hiç biri tutunamamı ştı r. 1857

senesinde bütün âzası

Arablardan olmak ve içine hiç bir ecnebialmamak üzere «Suriye İlim Cemiyeti» adiyle bir teşekkül faaliyetegeçmiştir. Bu cemiyetin içinde hiç bir yabancı nı n bulunmamas ı veazalan aras ı na müslüman ve dürzi beylerinden insanlar alı nmas ı buteşkilâtı n yaşamas ı na imkân vermiştir.

Görülüyor ki, Türk ı rkı nı n ifrata varan müsamaha ve âli-cenabl ı ğı sayesinde ya şayan memleketleri birer birer elimizdenkoparmak için yabancı lar, şu son as ı r içinde durmadan çalı şmı şlarve her çareye ba ş vurmuşlardı r. Lubnanda köprü baş ı ve merkezkuran bu teşekküller, Osmanlı - Türk imparatorluğunda Arabmilliyetçiliğini yaratmak ve o geniş memleketleri elimizden koparmakiçin var kuvvetleriyle çalı şmı şlardı r. Bizde Türk milliyetçiliğini ikinciplâna alan ve unsuru asliye hiç bir imtiyaz tanı mı yan devlet idaresioldum olası hatalı bir siyaset takip etmiştir, nedense kimseyimemnun etmemiştir. Bu da müslüman Türk ı rkı nı n karakteriyle,diğer unsurlar ı n yarad ı lı şlar ı aras ı ndaki farktan doğmuştur.

Lübnanda kurulan bu cemiyetler kuvvetli Osmanlı îslâmdevletini zayı f düşürmek ve Arab milliyetçiliğini tahrik etmek içinşupropaganday ı yapı yordu: «Hükümet, Türk devletidir, îslâmı nriyasetini zorla Arablann elinden almı ştı r. İslâm kanunlar ı na kı ymetverilmemiştir. Avrupalı müstemlekecilerin körükledikleri bu fesad,sadece Türk devletini değil, bütün dünya müslümanhğı nı zayı fdüşürmek ve parçalamak gayesini takip ediyordu. Bunu ecnebikonsoloslar ı n o zaman ele geçen telgraflar ı ndan da anlayabiliriz.Meselâ 28 Temmuz 1880 tarihinde îngiliz konsolosunun hükümetineçektiği şu telgraf çokşayan ı dikkattir:



- 177 -

«Bir tak ı m isyan beyannameleri ortaya ç ı kmı ş tı r. Bunlar ı nMithat taraf ı ndan ç ı kar ı ldı ğ ı şüphesi vard ı r 4. Bununla berabersükûnet hüküm sürüyor. Tafsilât postadad ı r.»

Bu telgraf, yukar ı

da adı

geçen cemiyetin Beyrut sokaklar ı

ndaduvarlara yapı ştı rdı ğı beyannameler üzerine çekilmiştir. Bu tahrikbütün Suriye şehirlerinde yayı lı yordu. İş o derece geni şlik veciddiyet kazanmı ştı r ki Cidde'deki ingiliz mümessili de 1883 dehükümetine şöyle bir haber ulaştı rmı ştı :

«Öğrendi ğime göre baz ı şahsiyetler, hattâ Mekke'de bilehürriyet fikriyle harekete geçmi ş lerdir. Kula ğ ı mı za gelen ma-lûmattan anla ş ı lı yor ki ortada çizilmi ş bir plân vard ı r: Nedikı t'as ı , Mezopotamya denilen Irak ı n cenup k ı sm ı ile birleş tiri-lerek oraya bir Arab emîri tâyini dü şünülüyor.»

Ecnebilerin Türk devletini zayı f düşürmek için tertipledikleri bumilliyetçilik cereyanı nı n bir gün Arablar ı yalnı z yakalayarak Filistiniellerinden alacağı nı ve bu maksat için bir milyon Arab muhacirininpaçavra gibi yurtlar ı ndan at ı lacağı nı ve binlerce masum müslümanı nyahudi süngüsü ve işkencesi altı nda müthiş bir katliâma maruzbı rakı lacağı nı kim düşünebiliyordu? O zaman kimin aklı na geliyordu.Hele, hele, müslüman Türkün ahı nı n yerde kalmayacağı nı ...

Türkün asil idaresi, kuvvetli süngüsü altı nda bu cinayetlerin, bukadar kolay ve bu kadar hunharca yap ı lamayacağı nı pek iyi takdireden düşman, yar ı m asra yak ı n bir zaman, bu maksat için Türklerinaleyhine çalı şmı ş ve onun bir kenara çekilmesinden sonra murad ı nanail olmuştur.

* * *1882 de Beyrutta bulunan Frans ı zlardan biri, Suriye ve

Lübnan'da cereyan eden hâdiselerden mülhem olarak şöyle bir yazı yazmı ştı :

4 Maatteessüf ş imdi Devlet ar ş ivinde buna dair kuvvetli vesikalarbulunmu ştur. Hükümetin o zaman bo ş bulunmad ı ğ ı , dönen bu fesatdolab ı ndan haberdar olduj*u anla ş ı lmaklad ı r, pek tabiî olarak lâz ı m gelentedbirler de al ı nm ı ş ise de kaderin Önüne geçmek mümkün olamam ı ş tı r.



- 178 -

«istiklâl fikri geni ş ölçüde yay ı lmı ş olup, Beyrut'da bulun-duğum müddet zarf ı nda mektepler, hastahaneler kurarak mem-leketin kalk ı nmas ı n ı sa ğlayacak cemiyetler kurmak te şeb-

büslerini gördüm. Bunda nazar-ı

dikkatimi celb eden nokta buçal ı şmada din ve mezhep ay ı rmaks ı zı n bütün Arablar ı milliyet-çilik ruhîyle büyülemektir.»

Bağdad'da yaşayan Frans ı zlardan biri de şu son derece ma-nidar malûmatı veriyor :

«Her yerde ve geni ş mikyasta - Türk dü şmanl ı ğ ı - fikrininyay ı ldı ğ ı n ı görüyorum. Bu sevimsiz boyunduru ğu ba ş lar ı ndanatmak için umumî bir çal ı şma fikri etrafa yay ı lı yor. UfuklardanArablı k fikri doğuyor. Şimdiye kadar tazyik alt ı nda ya şayan bumillet, yak ı nda islâm alemindeki tabiî mevkiini eline alarakkendi hedefine do ğru yol alacakt ı r.»

Kı rk yı ldan beri kendi başlar ı na yaşayan, Türk idaresindenuzaklaşan Arab milliyetçilerinin bu zaman zarf ı nda hangimuvaffakiyetleri elde ettikleri sorulabilir. Gönül, istisnası z bütündünya müslüman milletlerini hür ve müstakil ve birbirlerine bağlı vekuvvetli görmek ister. Fakat şu dakikada henüz kendi aralar ı ndadahi teessüs etmi ş bir vahdet ve tesanüt gözükmüyor. Görünensadece, her gün biraz daha kuvvetlenen, biraz daha ş ı maran ve hergün ihtirası bir miktar daha kabaran îsrâil oğullar ı nı n hançer gibibağr ı mı za saplanm ı ş olması dı r. Biz Türkler, yaradı lı gı mı zdakinecabet ve müslümanl ı ğa olan samimî bağlı lı ğı mı z dolayı siyle birgün Arablar ı n başlar ı ndaki belâyı defederek kendi yurtlar ı nı n sahibive efendisi olmak temennisindeyiz.

Din ve ilim namı na misyonerlerin faaliyetleri Amerika,İngiltereve Fransaya münhas ı r kalmayarak diğer bütün garblı devletler de buişe kat ı lmı şlardı r. Bunlardan biri Çarlı k Rusya olup diğeri de

Almanyadı r. Bu devletlerin siyasî görüşleri birbirinden ayr ı olmaklaberaber cümlesi bir noktada birleşiyorlardı : Hı ristiyan dinini yaymak,

Avrupa kültürünü neşretmek ve müslüman dinini itibardan düşürmek,

garb medeniyetini yüksek görerek müslümanlı ğı horlamak ve





- 180 -

akla ve hayale s ı ğmayan şeyler yapı ldı . Garb; Türkleri, İslâmâleminin baş ı ndan ay ı rdı ktan sonra, bak ı yesiyle uğraşmanı n kolayolduğunu biliyordu. Onun için mutaassı p ve muhteris Avrupalı ,

seneler senesi bütün a ğı

rlı

ğiyle Türkün üzerine çullandı

. Bütünvarlı ğı nı ve kudretini bizim aleyhimize seferber etti ve bunda haklı olduğunu da şu son 1948 Filistin faciası meydana koydu.

Müslümanlı ğı n imhası için cehennemi plânlar meydana getirenve biz müslümanlar ı itibardan düşürüp yok etmek için en soysuz birkinle çalı şanlar ı n baş ı nda, yukar ı da da zikrettiğimiz gibi ingilteregelir. O, bizim Hindistan yollar ı üzerinde büyük bir tehlike vemüslüman dünyas ı nda büyük bir nüfuz ve itibara sahipolmaklı ğı mı zı asla çekemiyordu. Birinci Dünya Harbinde «Lavrens»adlı bir ihtilâlci ile Arabistan yar ı madas ı nda isyanlar çı kar ı p Türkordusunu dört taraftan meşgul etmekle iktifa etmemiş, bir kaç defaGazze önlerinde tattı ğı mağlûbiyetin acı s ı nı , Filistine gafil ellerimizleyerleştirdiğimiz yahudilere topyekûn casusluk ettirerek, onlar ı narkamı zdan saplad ı klar ı kancı k hançerler sayesinde bizi mağlûpetmiştir.

1917 tarihinde Kudüs'ü ele geçiren general Allenbi'ninŞu sözüne kadar manâl ı dı r:

«Ancak bugün haçl ı seferler sona ermi ş tir.»Bu beyanat, İngilizlerin ruhlar ı nda gizli sönmez kinin bir

tezahürü, bir ifadesidir.Herhangi bir garbimin bize kar ş ı olan hissi de bundan ba şka

bir şey değildir. Cenabı Hak Kur'anı Kerîminde: «Nefretleriağ ı zlar ı ndan belli oldu. içlerinde gizledikleri daha büyüktür.»diye buyurmuştur. Ne büyük hakikat...

Garbı n say ı lı ilim adamlar ı ndan Leopold Faos «İslâmlı kYollar ı nı n Baş ı nda» isimli eserinde şu hakikati belirtmektedir:

«Avrupanı n kalkı nmas ı , ilim ve fen sahası nda yükselmesi,müslümanlı ğı n ilim ve fen hazineleri sayesinde ve şark ile garbaras ı ndaki münasebetler yüzünden olmuştur. İslâm âleminden

edindiğimiz istifadenin kı ymetini bileceğimiz yerde aksine olarak



- 181 -

onlara kar ş ı husumet beslemekliğimiz bize tabiî gibi gelmistir.«Müslüman» sözü söylendiği vakit Avrupalı her kad ı n ve erkeğingönlünde bir husumet canlanı r. Bunlar ı n hepsinden ziyade

şaşı

lacak şey; bu soğukluğun İslâm kültüründen istifadeettiğimizden sonra dahi ayakta kalmı ş olması dı r. Avrupada çeşitlifikir ve siyaset cereyanlar ı meydana ç ı kı p, Rönesans devri ba şlayı pher zümre diğerine kar ş ı tepeden t ı rnağa kadar silâhlandı ğı s ı radadahi bunlar ı n cümlesinde müslüman düşmanlı ğı mevcuttu. Garbdadin duygular ı sönmeğe bağladı ğı hâlde müslüman düşmanlı ğı devam etmiştir. Bunun böyle olduğunu gösteren delillerden biri deFrans ı z şair ve filozofu Volter on sekizinci ası rda hı ristiyanlı ğı n vekilisenin en koyu düşmanı olduğu hâlde İslâmiyete ve onunpeygamberine müfrit derecede düşman idi. Aradan bir kaç yüz yı lgeçtikten sonra bir zaman geldi ki: Avrupa ilim adamlar ı yabanc ı kültürünü öğrenmek arzusuna kap ı ldı lar, fakat müslüman kültürünegelince, onlara ecdaddan miras kalan müslümanlı ğı hakir görmetesiri altı nda bunu yapmad ı lar. Bu suretle tarihin Avrupa ilemüslüman âlemi aras ı nda açm ı ş olduğu çukur öylece kaldı .»

Üstad Leopold Fass' ı n yukar ı ya aldı ğı mı z yazı s ı garb dün-yas ı ndaki müslüman düşmanlı ğı nı n, Ehl-i Salib harblerinin başlı casebepleri ve saiklar ı ndan d ı r. Bütün bu gayretler aradan zamangeçmesi, medeniyet telâkkisinin ve şartlar ı n değişmesine rağmendünya kültürüne, servetine, iktisadiyatı na ve fikriyatı na hâkim olanisrail oğullar ı nı n bozguncu ve menfi gayretleri yüzünden müslümandüşmanlı ğı garb dünyas ı nda ayakta kalmı ştı r.

Bu kin tohumlan o şekilde yayı lmı ştı r ki herhangi birateşperestliği, putperestliği ve komünistliği bir tarafa bı rakarakbunlar hakkı nda hiç bir nefret duymadan müslüman düşmanlı ğı ndaı srar eder. Vars ı n Öyle olsun, müslüman milletler bu hakikati biliparalar ı nda tam bir ittihad, vahdet ve kardeşlik tesis edecek olurlarsamuazzam bir kudret teşkil ederler ki, bugünün medeniyeti sadecekuvvete tapar, başka hak tan ı maz. Yedi yüz milyonluk müslümanlı k,yekpareleştiği ve asrî silâhlarla ve fenlerle mücehhez olduğu günbütün bu nahoş bakı şlar yerini hürmet ve itibara terk eder.



- 182 -

birer engel, birer mani olarak kullanı lı yor. Her müslüman memleketinkendi bünyesine göre tatbik edilen bu sinsi program, ayr ı ca her

müslüman milleti Ötekinden ayı

ran, uzaklaştı

ran nifak ve bozguntohumlar ı ekmekte büyük bir maharete sahiptirler.Vaktiyle Ittihad- ı İslâm şeklinde ifadesini bulmuş olan bu

samimî arzu bir çok istihaleler geçirmiş, pek çok manilerlekar ş ı laşmı ştı r. Birinci Dünya Harbinin sonunda harb talihi aleyhimizedöndüğü s ı ralarda,ekmeğimizle beslenen, nimetimizle perverde olanSalomon isimli bir dönme,İslâm birliğinin bir hayal ve hattâ bîr irticaolduğunu, fakat yahudilerin henüz Türk askerinin kan dökmekteolduğu topraklar üzerinde bir israil devleti kurulması nı n zaruretolduğunu yazacak kadar küstahla şmı ş, ne yaz ı k ki hiç bir taraftan nebir f ı s ı ltı ne de bir itiraz sesi yükselmemiştir. Bu dâvayı benimsemiş olan Müslümanlardan münevver bir azı nlı k, kar ş ı s ı nda koyucehalete gark olmuş bir müslüman avamı kar ş ı s ı ndad ı r. Onlara yeniifadesini «Birleşmiş islâm Milletleri» şeklinde bulan bu ihtiyacı fa,hemen hemen istisnas ı z bütün müslüman memleketlerin anlatmakzannolunduğu kadar basit ve kolay değildir. Bir dedeki matbuatüzerinde yahudinin nüfuzu hakimdir. Sonra halis ve samimî birinançla bu dâvayı benimsemiş olanlar ı n elinde dâvalar ı m müdafaaedecek vas ı ta ve imkân yoktur. Olsa olsa, bu işi zaman ve zaruretleryerine getirecektir. Küçük küçük devletlere bölünmüş ve herbiris ı rtı nı yabanc ı bir devlete dayamı ş olan devletçikleri düşmanlar birerbirer yutmak imkânı na sahiptir. Bu, hepimizi bir «vahdet zincirietraf ı nda halkalanmağa davet eder. 1948 Filistin faciası bu zaruretinlüzumunu gösteren en büyük bir misaldir. Amerikadan, Avrupadan,

Afrikadan ve dünyanı n dört köşesinden çekirge sürüleri gibi omukaddes topraklara üşüşen yahudileri muvaffak kı lan tek faktör,müslüman milletlerin halk topluluklar ı as ı rlar süren bir atalet vegerilikten henüz yakalar ı nı s ı yı rmağa ba şlamı ştı r. Bunlar ı idare edenliderler ve rehberlerin ekserisi garb medeniyetinin hayranı ve onun

tesir ve nüfuzu altı ndad ı rlar.



- 183 -

Şuras ı nı kaydetmek de bir insaf eseridir ki, bugün uyanan veçeşitli ideolojiler ve gaileler içinde bunalan hı ristiyan âleminin bitarafve insaflı şahsiyetleri, beşeriyeti tehdit eden komünizm, siyonizm ve

emsali bozguncu ve yı

kı

cı

kuvvetlere kar şı

, birleşmiş müslümanlı

ğı

bir kurtar ı cı , bir kale, bir hami gibi telâkki etmekte ve müslümanlı ğı nhat ı r ı say ı lı r bir kuvvet hâline gelmesini can ve gönülden arzuetmektedirler.

* * *

BBBİİİRRRLLLEEEŞŞŞMMMİİİŞŞŞ İİİSSSLLLAAAMMM MMM Î Î Î LLLLLLEEETTTLLLEEERRRİİİ İİİDDDEEEAAALLLİİİ Bugün müslüman dünyası , içinde yaşad ı ğı keşmekeşlere

rağmen bir tek mefkure etraf ı nda toplanman ı n ihtiyaç ve lüzumunufazlasiyle idrâk ediyor. Bütün yeryüzünde mevcutlar ı on beş milyonubulmayan İsrail oğullar ı nı n tesanüt ve bitlik sayesinde bugünkümevkie gelmeleri, müslümanlan ziyadesiyle ikaz etmiştir. Bizegelince, yedi yüz elli milyon müslümanı n birleşmesini ve bir kuvvetteşkil etmesini hayal-i muhal telâkki edenler, bir avuç yahudininulaştı ğı mevkii görerek susmak ve biraz da utanmak zorunda

kaldı lar. Fakat bu; bizim yolumuzu kesen, aramı za nifak sokan veislâmı yeryüzünden kaldı rmak isteyen insanlar ı yolundan alı koymaz.Düşmanlar ı mı z, kürre-i arz üzerinde bir, birleşmiş islâm milletlerigörmeğe asla tahammül edemezler. Bunun için ellerinden gelendenfazlası nı yapmaktadı rlar. Her memlekette ve her iklimde kiralı k vesat ı lı k vicdanlar bulunur. Dünya hazinelerini ve- servetini ellerindetutanlar için istedikleri yerde bu satı lı k vicdanlar sayesinde

istediklerini yaptı rmak, birleşmeğe, anlaşmağa, sevişmeğe,sözleşmeğe mani olacak her çareye ba ş vurmakta tereddütetmezler. Atom devrinin insan zekâsı , ilk ve ortaçağı n şeytanlar ı nı gölgede b ı rakı r.

Bugün insanoğlu, tasarladı ğı suikastı ve fitneyi her yerde veher istediği mahalde o derece san'atkârâne ve maharetle yap ı yor kiakı llar durur... Daima hak maskesine bürünmüş, daima hayı rhah ve

âlicenab, daima terakkiperver görünen bir sürü nazariyeler, bizmüslümanlan gayemizden uzaklaştı ran «İslâm Birliği» fikri, en



- 184 -

geniş mânâda bir tesanüt ve karde şlik hissidir. Bu his, Resûl-iEkrem zaman ı ndan beri mevcuttur. Zaman-ı risaletinde,Peygamberimiz ve esbab ı kiramı kendilerini yok etmek isteyen

düşmanlara kar şı

birbirlerine sı

msı

kı

sar ı

lmı

ş, tam bir ittihat ve vifâkiçinde idiler. Bu sayede muvaffak olmuşlar ve müslümanlı k busayede yeryüzünün dört kögesine yay ı lmı ştı r.

Cenab ı Peygamberin bütün arzu ve gayesi, kürre-i arz üze-rinde yekvücut ve yek emel bir müslüman birliği görmek vebeşeriyeti medeniyeti Muhammediye ile sulha, saadete, huzur verefaha ulaştı rmaktı . İslâmı n büyük hedefi budur. Bu gayenintemelleri o derece sa ğlam bir şekilde atı lmı ştı ki, ası rlar o varlı ğatesir etmekten âciz kalmı ş ve müslümanlı k kudretine zaaf târîolmamı ştı r.

Müslümanlı ğı n tarih boyunca maruz kaldı ğı suikastlar vealeyhine tertiplenen fitnelere rağmen müslümanlar aras ı nda mevcutkardeşlik başka hiçbir din ve millette görülmez. Bunun başka birdelili, ecdat dinini terk edip hidayete ermiş olan yüz milyonlarcainsandan hiç bir kimsenin irtidat etmemiş olması dı r.

«Hac» müessesesi, müslüman birliği ve tesanüdünü sa ğlayanen mühim âmillerden biridir. Taş ı dı ğı manevî ve dinî mânâya muvaziolarak «Hac» dünyanı n her bucağı ndaki müslümanlar ı bir arayatoplayı p onlar ı birbirleriyle tanı ştı rmak, yekdiğerinin halleriyle hemhâl olmak, birbirlerine yaklaştı rmak ve bir vahdet teşkil etmek içinbüyük hikmetler taş ı yan bir farizadı r. Borçsuz, harçs ı z insanlar ı n,hâli vakti yerinde, sahib-ü hallü akis olan kimselerin senede bir defaKâbe-i Muazzamada buluşmalar ı nı n temin ettiği faideler gayetçoktur. Bu sayede müslümanlar dünyan ı n dört bir köşesindengelerek orada buluşur, dertleşir ve yapı lması iktiza eden hususlankararlaştı r ı rlar. Hac müessesesine daimî bir islâm kongresi demekmübalâğalı olmaz. Fakat orada ve Hac esnas ı nda müslüman li-derleri ve şahsiyetleri bu hususlar ı nazar- ı dikkate almazlar da

sadece ferdî ve şahsî bir maksat takip ederlerse bu farz ı n azamet



- 185 -

ve ehemmiyetini idrak etmemiş say ı lı rlar, îslâmiyetî, insiyak hâlinegetirilmiş, vecd ve heyecandan uzakla ştı r ı lmı ş sadece birermerasim-i diniye telâkki edenler, medeniyet-i Islâmiyenin hangi

gayeyi hedef tuttuğundan bihaber olan insanlardı

r.

MMMÜÜÜSSSLLLÜÜÜMMMAAANNN AAALLLEEEMMMİİİNNNEEE Y Y YAAAPPPIIILLLAAANNN TTTEEECCCAAAVVVÜÜÜZZZLLLEEERRR Hı ristiyan taassubunun en canl ı misalini«Endülüs» hâdiseleri

teşkil eder. Bu ülkenin ası rlar boyu İslâmı n elinde kalması , haçlı lar ı nasla hazin edemedikleri bir meseledir. Koyu katolik olan «Endülüs»halkı müslümanlardan gördüğü iyi muamele ve bu sayede sahip veşahit olduğu muhteşem eserlere ra ğmen îslâmiyetin üstünlük veasaletini bir türlü hazmedememiştir.

«Endülüs»e yap ı lan bask ı nı n hakikî sebep ve saiki Ehl-i Salibmuharebelerinden dolayı garblı lar ı n ruhunda biriken intikamduygular ı nda aramak lâz ı mdı r. Haçlı lar, şarka yaptı klar ı hücumlardamağlûp olduklar ı ndan ters yüzü ve eli boş geriye dönmüşler

yüreklerinde müslümanlara kar ş ı kin ve nefret alevlenmşitir. Artı k birdaha şarka hücum ve taarruz etmelerine imkân kalmayı nca garbda«Endülüs» e taarruz ve tecavüz suretiyle ruhlar ı nda yanan ate şisöndürmek zorunda kalmı şlardı r. Haçlı lar ı n bu sald ı r ı ş ı gayetvahşiyâne ve canavarca olmuştur. Garb medeniyet âlemi için ebedîbir leke teşkil eden engizisyon mahkemeleri, bu mahkemelerin baş vurduğu korkunç ve tüyler ürpertici işkenceler, insan kafas ı kesmek

için icat edilen baltalar hep orada görülmüştür. Endülüstemüslümanlar aleyhine korkunç mezalim ve işkenceler devamederken diğer müslüman memleketlerin bu facialara seyircikalmalar ı da esef olunacak hallerdendir. O zaman müslümanmemleketler oldukça kuvvetli ve Endülüs'e yardı m edecek vaziyetteidiler. Bunu yapmadı lar. Biz bunu, islâm güneşinin kararmağabağladı ğı tarihe mebde, addederiz. Endülüs'ün kolay bir lokma gibi

garblı

lar taraf ı

ndan yutulması

, onlar ı

n cesaretlerini arttı

rmı

ş bizeolan kinlerini alevlemiştir. Bereket versin ki, Osmanlı Türkleri tarih



- 186 -

sahnesinde boy gösterme ğe bağlamı ş ve onlar ı n himmet vegayretleri işin daha ziyade ilerlemesine mâni olmuştur.

Osmanlı

Türklerinin muhteşem varlı

ğı

ve kuvveti ve Avrupayayaptı ğı bask ı nlarla kazandı ğı zaferler, garbı n gözünü müthiş suretteyı ldı rmı ş ve onlar ı sindirmiştir. Artı k Ehl-i Salib kendinde müslümanmemleketlerine tecavüz cesaretini bulamamı ştı r.

* * *Müslüman dünyası nı n bölündüğü üç halifeliğin en küçüğü olan

«Endülüs» devleti sekiz ası rlı k müddet-i hayatı nda «Leon»,«Castille», «Navarre» ve «Aragon» kirallı klariyle daimî bir savaş hâlinde idi. Garbdaki Emevî hilâfet sairesi onuncu ve onbirincias ı rlardaki hı ristiyan tecavüzlerinden bunaldı ğı s ı ralarda, şarktaki

Abbasî hilâfet dairesinin Şiî, İsmaüî ve Kamaratî istilalariylehâkimiyetleri altı nda bir gölge gibi kalması da Bizansİmparatorluğunu da ümide kaptı rmı ş o da hattâ tâ Hicaz' ı n istilâ veimhası gibi hı ristiyanlı ğı n büyük hedefine doğru yol almağaheveslemnişti.

Buna dair Rene Grousset'in Bizansname ismindeki eserindenşu parçalan iktibas ediyoruz :

«Arab ı rkı n ı n inhitat ı ve İran inhitatiyle Bizans ı n istirdathareketi aras ı ndaki silik vaziyeti hakk ı nda hakaretamiz imâ-lardan sonra Bizans Ehi-i Salibinin tam bir program ı geliyor.»

Müslümanlı ğı temelinden tehdit eden Bizans İmparatorunun bukoyu taassup program ı da şöyle ifade edilmektedir:

«Karanl ı k gecelere benzeyen asker y ı ğ ı nlar ı m pe ş imetakarak «Mekke» üzerine yürüyece ğim. O şehri zaptedipmevcudat ı n en hay ı rlı s ı olan Mesih için orada bir tahtkuraca ğ ı m. Ondan sonra «Kudüs»e teveccüh edece ğim. Şarkile garb ı fethedip Salibin dinini her tarafa yayaca ğ ı m.»

Saltanat devrini bir istirdat kahramanı şeklinde geçiren

«Nicephore Phoccas. Girid ve Kı br ı s adalariyle Adana havalisi ve



- 187 -

Suriyeyi Arablardan geri almı ş ve Nusaybin'e kadar şimalî Irak'ı yağma ve tahrip etmişti. Yine aynı Frans ı z müellifinin eserindenİslâmm o günkü vaziyetini anlatan şu parçay ı olduğu gibi aşağı ya

alı

yoruz:«Uğrad ı ğ ı tefrikalar yüzünden mefluç bir hâle gelen islâmâlemi, o s ı rada h ı ristiyan müstevliye kar ş ı müş terek bir hare-kete muktedir de ğildi.»

Buraya bir de bir Rus tarihçisinin şayan-ı ibret yazı s ı nı alacağı z. Rus profesörü Vasiliev'in yazdı ğı «Bizansı mparatorluğunun Tarihi» nam eserin 1932 tarihinde ParisteFrans ı zca olarak bas ı lan tercemesinin 408 - 410 uncu sahifelerindebu kötü vaziyetşöyle tasvir edilmektedir:

«Müslümanlar hiç bîr zaman Phocas' ı n kendilerini u ğrat-tı ğ ı zillet derecesine dü şmemiş lerdi. Adana ve Antakya ile be-raber Suriyenin bir k ı sm ı n ı ellerinden alm ı ş ve islâm arazisininmühim bir k ı sm ı n ı da Bizans imparatorlu ğunun yüksekhâkimiyeti alt ı na sokmu ş tu. On birinci as ı r Arab tarihçilerindenAntakyal ı « Yahya ibni Said »in izah ı na göre islâm eyaletlerininahalisi Bizansl ı lar ı n bütün Suriye ile di ğer bir tak ı m vilâyetlerizaptedece ğinden ve tekmil o arazinin Rumlara ait olaca ğ ı ndanemindi.

«Nicephoren un ak ı nlar ı , askerleri için bir zevk oldu; zirahiç kimse kendilerine taarruz etmiyor ve kar ş ı gelmiyordu, im-parator, can ı nereye isterse oraya do ğru ilerliyor, istedi ği yeriyı kı yor ve kendisini ondan çevirecek veyahut istedi ğini yap-maktan menedecek hiç bir müslümana tesadüf etmiyordu.»

Bütün bunlar ı okuduktan sonra Osmanlı Türklerinin, bu mağrurBizanslı larla, diğer garb devletlerinin kar ş ı s ı na ç ı kı p îslâmı n şan veşerefini kurtarmak ve sönmekte olan meş 'alesini canlandı rmak içinyaptı ğı hizmetlerin ehemmiyet ve azameti daha iyi anlaş ı lı r.

Türklerin müslümanlı ğa yapt ı ğı bu muhteşem hizmetlervesilesiyle tarihin bir sı rr ı nı çözmek ve bir muammanı n mânâs ı na

ermek mümkündür. Garb, as ı rlardanberi bütün gücüyle Türkün



- 188 -

s ı rtı na çullanmakta, olanca hı ncı nı bizden çı karmak istemekte, varkuvvetini aleyhimize seferber etmiş bulunmaktadı r. Bunun teksebebinin îslâmı n keskin kı lı na ve bayraktar ı olan Türk milletinin

elinden bu kudreti ve bu sı

fatı

nez'etmek evvelâ Türkü bu mevkieyükselten, ona bu kudreti bahşeden, Türkü Türk yapan ve onu islâmve medeniyet dünyas ı nı n bir zamanlar tek sesi ve tek hüküm sahibiyapan faktörler ne ise onlar ı silip süpürmek... işte bir buçukas ı rdanberi menba' ve masdar ı nı bir türlü lâyı kı ylakeşfedemediğimiz sı r budur. Bu sı rr ı n peşi sı ra gidenlerin, bu sı rradayan ı p dolaplar döndürenlerin maskelerini bir türlü yı rtamadı k,foyalar ı nı bir türlü meydana çı karamad ı k.

Bir defa bütün hı ristiyan milletler ve garbı n obur sömürgecileri,müslüman millet aleyhine yaptı klar ı devamlı tecavüzleri ve tazyiklerimazur göstermek için: Müslüman milletlerin medeniyette geriliğini,barbarlı ğı nı ileri sürüyorlar. Fakat kendilerinin istilâ ettiklerimüslüman memleketlerinde yaptı klar ı zulüm ve şenaatten hiçbahsetmiyorlar. Müslümanlar ne zaman bir yenilik, bîr icat, birterakki, bir kalkı nmaya teşebbüs etmiş, medeniyete iyi bir hizmetyapmağa kalkmı şlarsa o ı slahat ı , o terakki hamlesini boğmak içinharb etmek ve katliâmlar yapmağı hemen lüzumlu ve mubahgörüyorlar.

Garb; müslümanlar ı n her asil ve meşru duygusunu kötüler veçeşitli yalan ve iftiralarla ona hücum eder. Garbı n kendileri içinvatanperverlik ve milliyetperverlik dediklerişeyi, müslüman milletiçin taassub ismini alı r. Garbı n millî gurur, millîşeref ve izzetinefisdediği şey bizim için derakap mânâsı nı değiştirir, «ecnebidüşmanl ı ğ ı » «gerilik» ismini alı r. Bu mevzuda Avrupalı nı n enbüyük hedefi Türk'dür ve bir buçuk ası rdı r garb bu kahraman milletlemeşguldür. Eğer harbler vesaire ile onun s ı rtı nı yere getiremez ise,elindeki diğer vas ı talarla, yeraltı faaliyetleri ve gizli teşekkülleriyleonu içinden vurmak ahlâkı nı , maneviyatı nı , asaletini, tarihini vegururunu lekelemek yolunu tutar. Bizim Üçüncü Sultan Selim, Sultan

Mahmut ve Sultan Mecid, hattâ hattâ Sultan Abdülâziz ve Sultan



- 189 -

ikinci Abdülhamid zamanlar ı nda teceddüd ve inkı lâp namiylesarfettiğimiz bütün gayretler başta yahudiler, farmasonlar vesömürgeciler taraf ı ndan soysuzla ştı r ı lmak için çalı ş ı lmı ştı r.

Türkler yaradı

lı

şta medenî bir millettir. Garbı

n barbarlı

k veiptidailik içinde yüzdüğü ortaçağda Türkler medeniyet yolunda çokileri gitmiştir. Avrupanı n bitaraf ilim adamlar ı bir çok misallerle bunutasdik ve teyit etmektedirler.

Bizim İslâmiyete hizmetimiz de bu nisbette büyüktür. Cenabı Peygamber bir hâdis-i şerifinde: «Allah ı n ihsanlar ı n ı mil-

letimin elinden en evvel Türkler alacaklard ı r.»

buyurmuştur. Bunun gibi bir çok hadîs-i şerifler, büyükPeygamberimizin milletimiz hakkı ndaki teveccühünü ve itimadı mbeyan eder ki bunlar ı n en mühimmi tstanbulun fethine ait olanhadîs-i şeriftir.

Şimdi bu malûmatı n ve bu mütalealarm ı ş ı ğı altı nda tarihinseyrini takip edelim :

* * *Er meydanı nda; tarih sahnesinde, ba şlan göklere kalkmı ş,

kalbleri Allaha bağlanmı ş Türkler var. Bütün savletlere o göğüsgeriyor. Bütün ihtiraslar ve kinler onun üzerinde toplanmı ş. Türkimparatorluğunun daha kuruluş devirlerinde Murad-ı Hudavendigârgibi eşsiz kahramanlar garbı n ayaklanmı ş bütün taassup kuvvetlerinibir hamlede yere seriyor, Ehl-i Salib topyekûn ve yeni baştansernügûn oluyor. Burada istîdrâd kabilinden adlî bir hâdiseyinakledeyim :

Sultan Murad, birleşmiş hı ristiyan ordular ı nı n s ı rtı nı yere seripemsalsiz bir zafer ve muvaffakiyetle Bursa'ya avdet ediyor.Beraberinde esir düşmüş hı ristiyan prensleri ve asilzadeleri var.Bursada görülmekte olan bir dâva var... Sultan Murad şahid olarakgösterilmiştir. Kadı meşhur Molla Şemsüddin-i Fenâri ...Hükümdara soruyor, bu bir müslüman mahkemesidir..

— Adı n ne?

— Murad...



- 190 -

— Ananı n ad ı ?— Gülçîçek Hatun..— Ne iğ yapars ı n?

— Türk milletine hizmetkârlı

k ederim.Ne muazzam bir hâdisedir ki Kadı , Padişah ı n şahidliğini kabuletmiyor. Koca muzaffer ve şevketli hükümdar adaletin hükmüneboyun eğiyor ve mahkemeyi terk ediyor.

İslâm adaletinin bu en asil örneği kar ş ı s ı nda başta MartiGodfurva olmak üzere bütün esir asilzadeler can ve gönüldenmüsluman oluyorlar..

Böylece bu adalet as ı rlar boyu ayakta durdu, bu kı lı nç as ı rlarboyu işledi.

Ve böylece 1762 - 1769 yı llar ı na ulaştı k Rus Çar ı KaterinOsmanlı lara harb açt ı . Elimizden bazı yerleri kopardı . Kı r ı mı aldı ,Sivastopol'da askerî bir üs meydana getirdi. Karadenizde büyükOdesa ticaret limanı nı kurdu. Artı k Rusya Türk İmparatorluğununharicî siyasetinde mühim rol oynamağa ba şladı . Romanyaprensliklerinin ve hı ristiyanlı ğm hâmisi oldu. 1884 de Türkistanı elimizden aldı . Ondan sonra tekmil Kafkasyanı n işgalini tamamladı .

Artı k diğer bütün garb devletleri de harekete geçmişlerdi. 1798Temmuzunda Napolyon Bonapart Mı s ı r ı işgal etmiş 1799 tarihindede Suriyenin cenup kı sm ı na taarruzla Gazze, Remle ve Yafayagirmiştir. Napolyon, Alekâ kalesi önünde Cizâr Ahmet PaşadanTürkün sillesini yemiş ve yüz geri ederek geldiği yere gitmiştir.1891 de yap ı lan hücumlar boşa gitmiş ise de Osmanl ı devletinioldukça sarsm ı ştı r. Bizim geçirdiğimiz bu sarsı ntı diğer devletlerinde müslüman ülkelerine tecavüzlerini mümkün kı lmı ş, Frans ı zlar1830 da Cezayiri 1881 de Tunus'u aldı klar ı gibi 1912 tarihinde deMerakeşi ele geçirmişlerdir. 1911 senesi Ramazan - Ağustosayı nda Fas hükümdar ı Mollay-ı Hafîz'i ziyaretimde müşarünileyh :



- 191 -

— Fransı zlar ı n ihtiraslar ı kabard ı . Vatan ı mı zı işgale teşebbüsedecekler. Keyfiyeti büyük hükümdar ı nı za arzediniz ve yardı mlar ı nı isteyiniz demişti.

Avdetimde keyfiyeti Harbiye Mektebi Müdürü Vehib Beye (sonralar ı

Üçüncü Ordu Kumandanı Vehib Paşa) arzettim, beraberce HarbiyeNazı r ı Mahmud Şevket Paşaya gittik, bizeşunlar ı söyledi:

— Oğlum bu sene Harbiyeden diploma alacaksı nı z. Bir kaçfedakâr arkadaş ı nı zla din kardeşlerimizin imdadı na koşars ı nı z, bizde size elimizden geleni yapar ı z..

Felek bî nasîb milletimize yâr olmadı . Aynı sene İtalyaTrablusgarbı istilâ etti ve bütün Afrika böylece müslümanlar ı nelinden, garbı n emperyalist sömürgecilerinin eline geçti.

Burada bir noktayı tekrarlamak isterim, bir kaç kitabı mdayazdı ğı m gibi: Trablusgarb, İtalyan askerî kuvvetinden ziyade,milletimizin uğradı ğı hı yanet yüzünden elimizden çı kmı ştı r. Buhainler de malûm olan yahudilerle farmasonlardı r.5

Bununla beraber ve hattâ yahudi ve farmasonlar ı n İtalyanmeşrîk-i azamı Yahudi Nathan'dan ald ı klar ı altmı ş bin altı n

mukabilinden Trablusgarb'daki silâhlar ı tamir bahanesiyle İstanbulagetirmek ve oradaki askeri Yemen'e sevkettirmek suretiylehaz ı rladı klar ı zemine rağmen Türk ve Trablusgarbı n asil evlâtlar ı bulokmayı İtalyanlara kolay yutturmamı şlardı r. Aylarca harb etmişlerve İtalyanlara bunu pahalı ya maletmişlerdir.

* * *Garb; bununla kanaat etmedi. İngiltere 1839 tarihinde Aden'i

zabt ve işgal ettikten başka Lehaç şehrini himayesine almı ş,Yemen'in cenup hudutlar ı ndan dokuz şehri işgal etmiştir. Bundanepey evvel İngiltere, Hindistanı zaptedip kendisine müstemlekeyapmı ş ve şayan ı dikkattir ki Hint yar ı madas ı nda yaşayan yüz ellimilyon müslümanı tazyik altı nda bulundurmuş ve bütün zulüm veceberûtunu müslümanlara tatbik etmiştir. Zira Hindistandahükümranlı k Müslüman unsurlar elinde bulunuyordu. Vukuat birbirini

5 31 Mart Faciası ve Türk; İşte Düşmanı n! isimli eserlerimizde tafsilât vardı r .



- 192 -

kovalı yordu. Yine islamı n en büyük düşmanı olan İngiltere; 1882 deMı s ı r ı 1898 tarihinde de Sudan' ı eline geçirdi. Komşumuz ve dinkardeşimiz İran senelerce Rus ve İngiliz tazyiki altı nda kaldı .

Afganistan keza... Böylece garblı

lar ı

n müslüman memleketlerinereva gördükleri zulüm ve istilâ tabiatiyle aksülameller doğurdu vegarblı lara, sömürgecilere, müstevlilere, emperyalistlere kar ş ı birayaklanma baş gösterdi. Cezayir zulme ve işgale baş kaldı rdı , isyanetti. Cezayirin cesur ve kahraman evlâdlar ı , kadı nlı , erkekli silâhasar ı ldı , müstevlinin kargı s ı na dikildi. Senelerden beri en modernsilâhlarla mücehhez, asri Frans ı z ordusu kar ş ı s ı nda dinkardeşlerimiz vatanlar ı nı n ,istiklâllerinin, dinlerinin müdafaası içinarslanlar gibi çarpı ş ı yor, elbetteki yakı nda zafere ulaşacak veistiklâline sahip olacaktı r.

Çin müslümanlar ı da harekete geldiler. Onlar da istiklâlleripeşindedir. Sudan ve Trablusgarb da istiklâllerini istirdat ve esaretzincirlerini kı rdı lar.

Bütün bunlar müslüman âleminin henüz ayakta ve hayattaolduğunu gösteren delillerdir.

* * *Bütün bu hâdiselere muvazi olarak garb da yürüyüşünü

durdurmuş ve elini İslâm âleminin yakası ndan çekmiş değildir. Avrupalı nı n bu defaki saldı r ı şlar ı cepheden olmaktan ziyade siyasîve kültürel sahalardan olmaktadı r. Müslümanlar ı birbirine düşmanetmek, aralar ı na nifak sokmak, harslar ı nı bozmak, garb hayranlı ğı yaratmak, çeşitli nifak ve ahlâksı zlı k tohumlar ı ekmek, bugünkü

îslâm düşmanlar ı nı n baş vurduklar ı çarelerdir.Batı lı lar ı n 1804 tarihinden beri, en büyük İslâm devleti olan

Osmanlı hükümetini yok etmek için sarfettikleri gayretler müthiştir.1804 tarihi, garbı n Balkan milletlerini ayaklandı rdı ğı tarihtir. 1821 deYunanlı lar ı kı şkı rtan batı lı , 1830 yı lı nda Yunanistanm istiklâlinisağladı ve Türkiyeden ayı rdı . Ondan sonra tekmil güçleriyleBalkanlarda daimî bir sûriş ve huzursuzluk yarattı lar. Devletimiz

senelerce komitecilerle uğraştı ve 1912 faciası vukua gelerek Rumeli



- 193 -

elimizden gitti. Bugidi ş , Türk ordusunun kudretsizliğinden değil,düşmanlar ı n içimize soktuklar ı fesat ve nifak yüzünden vuku buldu.

Ondan sonra s ı ra, Osmanlı devletinin büsbütün tarihsahifesinden silinmesine geldi. Bunun en kı sa yolu ,bu devletivücude getiren ana unsurlar ı birbirine düşürmek, birbirine düşmanetmekti. Türkler İttihat ve Terakki Cemiyetini, Arablar daİstiklâlPartisini kurdular. Her ikisini de kuran, her ikisini de tahrik edendünya siyonizmidir. Ve bunu gayan-ı hayret bir maharetle yapmı ştı r.Her iki müslüman millet aralar ı na sokulan bu fesad ı n neredengeldiğinin farkı na bile varmadı lar, belki hâlâ çoğu farkı nda değildir.Osmanlı devleti Kümeliyi kaybettikten sonra elinde kalanmemleketler ahalisinin ekseriyetini Arablar teşkil ediyordu. Suriye,Lübnan, Irak, Filistin, Hicaz ve Yemen... Mühim bîr yekûn veçoğunluk Arablarda idi. Birinci Dünya Savaş ı nda İngilterenin Arabyar ı madas ı na musallat ettiği meşhur Albay Lavrens bütün çölleritutuşturdu ve tekmil Arablar ı aleyhimize ayaklandı rdı . Türkler içli,dı şlı düşmanlarla, cephe gerilerinde, önden arkadan mücadeleyemecbur kaldı . Bütün bu tertibat İslâmı n en güvenilir, en kahramankolu, kanadı olan Türkler aleyhine alı ndı . Buna rağmen Türk; dörtyüz yı l her türlü hâdiselere kar ş ı kahramanca gö ğüs gerdi ve ensonunda bütün bunlara inzimam eden yahudî casuslu ğu ve hiyanetiyüzünden mağlûp oldu ve memleketimiz işgale uğradı .

Yine bu arslan Türk; hiyanet üstüne hiyanet, kahbelik üstünekahbeliğe uğradı ğı ve vahşi hı ristiyan sürülerinin barbarca izmir

havalisini işgal etmeleri üzerine silâhsı z, cephanesiz veimkânsı zlı klara rağmen müdhiş bir ayaklanma ve yeni baştan dörtyı l süren Millî Mücadeleden sonra müstevlinin leşini yere serdi veordusunu denize döktü.

Son Ehl-i Salib harbini de Türkler kazanmı ş ve istiklâlini harismüstemlekeci ve emperyalistlerin ellerinden kurtarmı ştı r. Dünyayada bir ders vermiş, kendisini yeni bastan tanı ttı r ı nmı ştı r.

* * *



- 194 -

Tarihin bu karanlı k sahifeleri kapandı . Yeni ve beyaz sahifelerönümüze serildi. Yer yüzünde bulunan yedi yüz elli milyonMüslümanı n ekseriyet-i mutlakası istiklâllerini kazanmı ş bir

vaziyettedirler. Uzun yı

llar garbı

n tahakküm ve esareti altı

nda kalmı

ş,iliklerine kadar sömürülmüş olan Müslüman milletler başlar ı nagelen belâlar ı n neden ileri geldiğini anlamı şlardı r. Hürriyet ve istiklâlateşi kürrei arzı n her köşesinde bulunan Müslümanlar ı tutuşturmuş,

Asya ve Afrika milletleri birer birer yakalar ı nı müstevlilerdens ı yı rmı şlardı r. Hiç şüphe edilmemelidir ki Müslümanlar istiklâlleriniartı k kolay kolay ellerinden kaptı racak değildirler. Hem de buna,dünyanı n bu. kar ı ş ı k durumunda kimsenin gücü yetmez. Şunuunutmamalı ki, içimize sokulan Siyonistler ve onlara bağlı teşekküller Müslüman milletleri kendi hallerine bı rakacak değillerdir.Çeşitli propagandalar ve bozguncu faaliyetler komşular ı birbirine dü-şürmek ve Müslüman milletleri birbirinden uzaklaştı rmak içindurmadan çal ı ş ı yor. Buna el birliğiyle çare bulmak ve her türlüfesad ı n önüne geçmek tedbirleri almak bugünün Müslümanlar ı içinfarz-ı ay ı ndı r. Bunun için düşünülen en büyük çare ve teşekkül şuolmalı dı r :

«BİRLEŞMİŞ İSLAM MİLLETLERİ»Bu hareket zannolunduğu kadar basit ve kolay değildir.

Bundan evvel as ı rlarca «İttihad-ı İslâm» ismi altı nda fikir sahası nasürülmüş olan bu ideal bir çok istihaleler geçirmiş ve birçokmanilerle kar ş ı laşmı ştı r. Yahudilerin Alliance İsraelite Üniverselle,yâni dünya yahudi ittihadı fikrini tasvip ve takdir edenbaz ı soysuzlar«Müslüman Birliği» fikrini bir gerilik, bir taassupşeklinde tasviretmişler ve çeşitli zehirli propagandalarla bu fikrin aleyhindebulunmuşlardı r. Yahudi emrindeki bütün dünya matbuatı bumefkureye kar ş ı cephe alm ı ştı r. Her memlekette yahudiyekiralanmı ş kalemler bu ideal aleyhine çalı şmı ştı r.

Yer yüzünde mecmu nüfuslar ı ondört milyonu geçmeyen vehiç bir memlekette, hiç bir millet taraf ı ndan sevilmeyen bir avuç

yahudinin ittihat ve tesanüt sayesinde ne muazzam isler ba şardı ğı ,



- 195 -

ne mertebe muvaffakiyetler kazandı ğı dünyanı n hayret nazarlar ı Önündedir. Hiç kimse bu kuvveti inkâr edemiyor.

Bu birlik, bu tesanüt, bu gayret sayesindedir ki bu bir avuç

yahudi, sesini bütün dünyaya duyuruyor ve sözünü bütün insanlaradinletiyor. Hedefine ulaşmak için de gece gündüz çalı ş ı yor.«Birleşmiş İslâm Milletleri» fikri; Müslüman milletleri bir daha

teker teker yakalayı p onlar ı soymak ve istiklâllerini çiğnemek isteyenemperyalistlere kar ş ı tek müdafaa caresidir. Komünizmin kar ş ı s ı nayı kı lmaz bir set gibi çı kacağı için bütün dünyaca zaruri bir kuvvettir.

Birleşmiş İslâm Milletleri İdeali, en geniş mânasiyle bütünMüslümanlar atası nda birlik ve tesanüt hissidir ki dinimizinkuruluşunda ve esas ı nda bu fikir mevcuttur. Büyük Peygamberimiz,Müslümanlar arası nda kardeşlik ve tesanütte fevkalâde ehemmiyetvermişlerdir; o derecede ki, bin üç yüz yı l bu fikir zayı flamadanayakta durmuştur. Bugün dahi Müslümanlar orası nda, diğer hiç birdinde görülmeyen bir kardeşlik rabı ta ve hissiyata mevcuttur ki,diğer dinlerde emsali görülmez. İsrail oğullan bu bağı koparmak, burabı tayı bozmak, bu birliği parçalamak için ası rlardanberiyorulmadan çalı ş ı yor. Başlangı çta mezheplere ay ı rmak suretiyleyaptı ğı bu işi bugün muhtelif Müslüman milletler arası na soğukluk venifak sokmakla yapı yor.

«Birleşmiş İslâm Milletleri» idealine hizmet edecek vası talar ı nbaş ı nda «Hac» müessesesi gelir, her sene dünyan ı n dörtbucağı ndan Kâbe-i Muazzamaya gelen yar ı m milyon Müslüman,Müslümanlı ğı n mühim meselelerini gözden geçirip buna dairmüdafaa ve terakki plânlan hazı rlarlar ki bu sı fatla Hac; daimî vemüselsel bir İslâm kongresi demektir.

Şayan ı memnuniyettir ki, uzun zamandan beri Asya ve Afrikada her sene bir İslâm kongresi toplanarak dâvalar ı mı z gözdengeçiriliyor ve lüzumlu kararlar alı nı yor. Bu sebeple nev'ima bir İslâmbirliği manzaras ı arzeder. İki senedenberi 35 milyon ahalinin hepsiSünnî Müslüman olan Garbi Afrikadaki Nijerya hükümet merkezinde

«İslâm Liderleri Kongresi» toplanmakta ve mühim kararlar



- 196 -

almaktadı r. Gayet radikal ve ehemmiyetli kararlar meyamndaşunlarvardı r:

1 — Her memlekette Müslüman kardeşliği ve tesanüdünü

takviye etmek için sürekli neşriyat yapmak.2 — Bunun için mühim merkezlerde matbaalar ve neşriyatmüesseseleri meydana getirmek.

3 — Müslüman münevverlerini müteaddit seyahatlerleİslâmülkelerinde dolaştı r ı p aram ı zda yakı nlı k tesis etmek vs tesanüdütakviye etmek.

4 — Müslüman milletlerden her hangi birine yapı lacak tecavüzve haks ı zlı ğa kar ş ı el birliği ile cephe almak.

5 — Müslüman milletler ticarî ve iktisadî münasebetlerdebirbirlerine destek olarak yardı mlaşma temin etmek...

Nijerya, tabiî serveti gayet bol bir memlekettir. Türkiye ile geniş mikyasta ticaret yapmak ve münasebet tesis etmek arzusundad ı r.Bizim için fevkalâde bir döviz kaynağı dı r, İki sene üst üste toplananbu kongreye davet ve riyaset divanı na bu âciz seçilmiş isem deCelâl Bayar'ı n kat'î emir ve talimatı üzerine pasaport al ı p, Türk'ünsesini yükseltmek imkânı nı bulamadı m. Ne ac ı dı r ki israil Dı şişleriVekili Bayan Gold Meier, o bakir memleketleri kar ı ş kar ı ş gezerekmüthiş iktisadî menfaatler temin etmektedir. Afrikada her günistiklâle kavuşan milyonlarca insanı n ekserisi Müslümandı . Hammadde kaynaklan, döviz hazineleriyle dolu olan bu memleketler,Türkiyeyi tercih etmekte ve bize ağabey gözüyle bakmaktadı rlar. Neçare ki yollar kapalı , imkânlar mefkud, düşmanlar ı mı z mebzuldür.Böyle olmasa, memleketimiz için ne büyük iktisadî menfaatler eldeedilebilir.

* * *«Birleşmiş İslâm Milletleri» mefkuresini gerçekleştirmek

hududuna yaklaştı ran hâdiselerin baş ı nda, yukar ı da da yazd ı ğı mı zgibi Fransı zlar ı n Cezayir'i istilâsı , Ruslar ı n Kafkasyayı zabtetmeleri,İngilizlerin Hindistan ve diğer Müslüman memleketlerini hükümleri

altı na almas ı başlı ca sebep te şkil eder, Bu hareketler ve tecavüzden



- 197 -

sonrad ı r ki Müslüman milletlerde birleşmek ve kuvvetlenmik fikrimeydana geldi. Cezayir'de Emir Abdülkadir, Kafkasya'da imamŞamil gibi büyük kahramanlar garbı n hunhar müstevlilerine kar ş ı

cephe aldı

lar ve senelerce emperyalistlerle mücadele ettiler.Bugünkü Cezayir istiklâl hareketi, birincinin devamı ve tamam ı dı r.Müslüman milletler arası nda maatteessüf s ı kı bir rabı ta ve birteşkilât mevcut değildir. Buna rağmen sömürgecilerin istilâhareketleri bütün İslâm âleminde aksülâmeller ve f ı rtı nalar koparmı ş,Türk milletinin şanlı istiklâl savaşlar ı nda son mânas ı nı bulanayaklanmalar, bizim zannolunduğu gibi uykuda olmadı ğı mı zı göstermiştir.

Garb'a ve onun zulmüne baş kaldı ran hâdiseler meyaninde1871 de Sudan'da vuku bulan büyük ihtilâli unutmamak lâzı m gelir.Bu muazzam ihtilâl taa on dokuzuncu asr ı n son senelerine kadarİngiliz hükümetini işgal etmiştir.

Müslüman hareketi bu kadar da değildir. Afganistan veHindistan da İngilizlere baş kaldı rmaktadı r. Bu hareket daha sarkayayı lmı ş Çin Türkistanı ve Çinin Yennan eyaletindeki ÇinMüslümanlar ı pek şiddetli kı yam ve ihtilâl tertip etmişlerdir. Zafer

îslâm cephesindedir. Fakat henüz kat'î netice al ı nmamı ştı r. Bunetice, yeryüzündeki bütün dindaşlar ı mı zı n bu muazzam mefkureetraf ı nda birleştikleri gün gerçekleşecektir. O zaman zenginMüslüman ülkeleri, refah, saadet ve emniyet içinde yaşayacaklardı r.Dünya sulhuna hizmet edecek ve yer yüzünde nâz ı m rolüoynayacaktı r. Bu ideal gerçekleşmesin diye düşmanlar ı mı zı nfevkalâde çalı ştı klar ı nı daima hat ı rda tutmak lâzı mdı r. Orta Doğunun

iki büyük milleti olan Türk ve Arablar arası na suitefehhümler koyanonlardı r. Aramı zda bizi bile birbirimizden soğutan onlardı r. Her masumfikre siyah bir leke süren onlardı r. Milletleri huzursuzluklara sürükleyip busayede kendi refah ve servetlerini temin edenler onlardı r.

Onlar kim? Artı k Müslüman milletlerin, profesöründen en cahil köylüsüne

kadar bilmeyen kalmadı . İnsanlar düşmanlar ı nı tanı dı ktan sonra

gerisi kolaydı

r. Yeter ki, fertler ve cemiyetler dostlar ı

nı

vedüşmanlar ı nı iyi tanı s ı nlar.



- 198 -

Bugün Müslümanlı k yeni hamleler ve kalkı nmalar içindedir.

Eski atalet ve uyuşukluğu yı rtmı ş, zincirleri parçalamı ştı r. Uğradı ğı

bütün suikastler ve taarruzlara rağmen, İslâmı

n güneşi koyu bulutlararas ı ndan s ı yr ı lmı ş, yine eskisi gibi nurunu; karanlı klara gömülmüş,yolunu şaş ı rmı ş kin ve ihtiras içinde bunalmı ş Avrupalı nı n üstüne saç ı yor.S ı cak harp, soğuk harp ve korkunç üçüncü dünya harbinin endişesiiçinde huzur ve sükûnu kaybetmiş Avrupalı ; Müslüman milletlerinvarlı ğı ndan cesaret al ı yor ve bu varlı k ona ümit ve teselli veriyor.

Müslümanlı k bütün Afrikayı başlan başa istilâ ediyor, Afrikazencileri bu din sayesinde en kı sa yoldan ve gayet sür'atlemedeniyete kavuşuyor. Müslümanlı k Afrikada şayan ı hayret birsurette yay ı lı yor, orada putperestliği ortadan kaldı r ı yor, misyonerfaaliyetini hiçe sı f ı ra indiriyor.

Bütün dünyada Müslümanlı k kafiyen duraklamadan ilerliyor.Önüne ç ı kan bütün manilere ve zorluklara rağmen azimle, imanla veyeni birşevk ve hevesle ilerliyor. Artı k Müslümanlar ı n hiç birşeydenkorkular ı kalmamı ştı r. Bütün rakiplerini kinsiz, nefretsiz

soğukkanlı lı kla kar ş ı lı yor. Bu; imanı ndan aldı ğı itimadı n neticesidir.Garb'ı n ve Amerika'lı nı n kı ymetlişahsiyetleri Müslümanlı ğı n zaferinive kuvvetlenmesini can ve yürekten arzuluyor.

Yahudi zekâs ı nı n mahsulü olan ve onun şeytanî metodlariyleişleyen; milletlerin dirlik ve düzenliğini bozan, müesses nizamlar ı yı kan, mukaddesat, din, iman, mal ve mülk tanı mı yan komünizminkar ş ı s ı na ancak Müslümanlar ı n çı kacağı nı bilen garbı n insaf ve

idrak sahibi insanlar ı bugün Müslümanlı ğı n birlik içinde ve kuvvetliolması nı samimiyetle istiyorlar. Düşmanlar bunu bildikleri için varkuvvetleriyle ve çeşitli vası talariyle manevî cephemize saldı r ı yor. Bumanevî cepheyi sarsmak, ellerinden gelirse yı kmak için fası las ı zçalı ş ı yorlar. Her çareye baş vuruyorlar..

* * *Son as ı rda İslâm Birliği fikrinin mürevviçlerinden olan

Cemal'üd-din Afgani bu mevzuda en ziyade gayret sarfedenlerinbaş ı nda gelir. Merhum, böyle bir ittihat vücude gelmezse,



- 199 -

Müslümanlar ı n birer birer garplı müstemlekecüer taraf ı ndanyutulacağı na inanmı ş bir insandı . Nitekim de öyle olmuştur.Müslüman ittihadı fikrini hor ve hakir gören, yahudi ittihadı likrini

hürmet ve takdirle alkı

şlayan bir çok soysuz düşmanlar Cemal-üd-din Afganî'nin Farmason olduğunu işâa etmekle onu gözdendüşürmeğe çal ı şmı şlardı r. Müslümanlı kla Farmasonluk tabantabana z ı t şevlerdir. İkisi bir araya gelmez. Bu sebeple bu mevzudaderin incelemeler yaparak işin hakikatine varmağa çal ı ştı k.

Aldı ğı mı z kat'î netice şudur: Cemal-üd-din Afganî filhakika farmasontarikatı na intisab etmiştir. Sebebi de, Müslümanlı ğı n, tekmilmilliyetçilerin, bütün dindarlar ı n her türlü mukaddesat ı n bî amandüşmanı olan bu, beynelmilel teşekkülün, bu yahudi yataklar ı nı nhakikî mahiyetlerini anlamak ve , ona göre tedbirler almak içinmiş...Buna dair hatı ralar ı Beyrut Üniversitesi tarih profesörleri taraf ı ndanneşredilmiştir. Turkiyenin baş olduğu, islâm ittihadı dâvas ı ndaCemal-üd-din Afganî, bütün Müslüman milletler arası nda geniş birhüsn-ü kabule mazhar olduğu gibi büyük Türk Veziri Âli Paşataraf ı ndan da desteklenmiştir. Âli Paşaya; şimdiki insanlar ı n kullan-dı ğı gibi mürteci denilmeyip mutaassı p denilmişti. W. Palgrave'-inLondrada neşrettiği Essays on Eastern Questions, yâni « ŞarkMeselelerine Ait Tetkikler» ismindeki eserinin 111 inci sahifesinde

Âli Paşan ı n şöyle dediği yazı lı dı r:«Bizim arzumuz taasubu azaltmak de ğil, bilâkis onu art-

tı rmakt ı r.» Müşarünileyh bu veciz beyanatiyîe pek çok şeyler ifade etmek

istemiştir ki, anlayanlara ne mutlu! irtica diye bütün mukaddeshislere ve masum hareketlere sald ı ran insanlar, her türlü mukaddesve asil duygulardan tecerrüd etmiş, robotlaşmı ş, midesi veşehvetiyle müteharrik insanlar görmek isterler ki, bu sayedemilletlere kolayca zincir vurulur ve o çeşit milletleri iliklerine kadarsoymak mümkün olur. Meşhur müsteşrik Vamberi'nin Londrada1906 tarihinde neşretmiş olduğu Wastern Culture in Eastern Lands

nam eserinin 351 inci sahifesinde şu malûmatı buluyoruz:



- 200 -

«Kı r ı m harbinden biraz sonra Âli Pa şan ı n kona ğ ı nda, İs-lâm dininin uzak yerlerinden İstanbula gelmi ş «İslâm Birliği»mefkûrecileri toplanm ı ş lard ı .»

Demek oluyor ki bu fikir etraf ı

nda vaktiyle oldukça gayretler vehimmetler sarf olunmuştur. Şu var ki o gün ve bugün böyle bir idealmüthiş düşmanlarla kar ş ı kar ş ı yadı r. Baş ı nda beynelmilel siyonizmve onun emrindeki görünür, görünmez bütün teşekküller... Paralı ,pullu, teşkilâtlı , gazeteli, kulüblü, localı , bankalı ... Hülâsa her türlüimkânlara sahip ve cümlesi bir kaynaktan zehirini alan ve en ufak,en küçük, en masura arzulara, yaygaralarla, a ğı z birliğiyle, elbirliğiyle cephe alan... Her sesi boğan, her kı pı rdamayı olduğu yerdefelce uğratan bir düşman... Yalan ı n ve iftiranı n yaratı cı s ı bir düşman!Bu düşman ı n tek... Ama tek kuvveti.. Müslümanlar arası ndaki dağı -nı klı k ve anlaşmazlı ktı r.

Anlaşmazlı klar ı onlar icat ederler, araya bir f ı rsat sokarak buvahdetin gerçekleşmesine onlar engel olurlar.

Beynelmilel düşmanlar ı n teşkilât ve faaliyetlerini yenerekyeryüzünde bir İslâm birliği; bizim bulduğumuz ve düşündüğümüztarzda bir «Birleşmiş îslâm Milletleri» mefkuresinin tahakkuku bintürlü zorluk ve mânilerle çevrilidir. Bizim elimizde vası ta olur,Müslümanlar samimî bir surette bu mefkure etraf ı nda toplanacakolurlarsa, has ı mlar ı n bütün faaliyetleri ve baltalama hareketleri boşagider.

Biz Türkler, böyle mukaddes bir mefkureyi kafiyen hiçesayamay ı z. Bunun bu as ı rda bir faidesi yoktur diyemeyiz. Önü-müzde canlı , tarihî ve çok kuvvetli misaller vardı r. İstiklâlSava ş lar ı ... Biz bu mücadeleye girdiğimiz vakit, göğsümüzdeki imân,ruhumuzdaki vatan aşkı . gönüllerimizdeki istiklâl ateşinden başkasilâhı mı z ve istinatgahı mı z yoktu. O vakit baş kumandandan dümenneferine kadar cümlemiz bir tek ümidin sı cak tesellisinden kuvvetalı yorduk O da Müslümanlı ğı mı z... Bu ümid ve bu his hiç de boş değildi. Hint yar ı madas ı nda yaşayan din kardeşlerimiz ingiliz zulüm

ve ceberrutuna ba ş kaldı rdı lar, isyanlar ve mitingler tertiplediler.



- 201 -

Kitaplar, gazeteler, broşürler neşrettiler. Konferanslar verdiler veTürke reva görülen bütün bu haksı zlı klar ı İSLAMA ÇEKiLEN KILIÇdiye vası flandı rdı lar ve bu isimde kitaplar neşrettiler, grevler yaptı lar

ve ingilizleri hayli zor duruma düşürdüler. Pakistan müslümanlan hertürlü fedakârlı kta bulundular, mekteplere boykot yaptı lar ve bizebüyük para yard ı mlar ı nda bulundular. Medeniyet dünyası ve beşeriyetönünde hakkı mı zı müdafaa ettiler. Biz bunun büyük faidesini gördük,nas ı l inkâr edebiliriz? Bu canlı ve tarihî misaller bize müdafaa ettiğimiztezin hiç de boş olmadı ğı nı gösteren birer vesikad ı r.

* * *İslâm Birliği fikrinin tarihimizde ve bilhassa son ası rda en

büyük kahramanı hiç şüphesiz İkinci Sultan Abdülhamid'dir.Müşarünileyh otuz yı l fası las ı z bu dâva pe şinde koşmuş ve büyükizler bı rakmı ştı r. Aleyhinde yapı lan her harekette bu faaliyetin tesiriolduğu muhakkaktı r. Onun zaman ı saltanat ı nda dünyan ı n en uzakköşelerinden muteber zevat gelerek müşarünileyhe dindarânehürmet ve tazimlerde bulunuyordu. Bir çok insanlar bu haletiruhiyenin bir vecd ve heyecan halinde kalı p fiilî ve amelî netice

vermediğini ileri sürerler. Bu da tarafsı z bir görüş değildir.«Müslüman Birliği» ideali bu ası rda «taarruz» için değil «müdafaa»içindir. Faidesi de yukar ı da yazd ı ğı mı z gibi Millî Mücadeledegörülmüştür. Dünya müslümanlar ı nı bu ateş, harekete getirdiği gibiTürk milletini de silâhsı z ve cephanesiz cephelere sevkedipmucizeler yaratması na saik olan da bu imând ı r.

* * *

Müslüman kardeşliğinin bizim yaşad ı ğı mı z devirde çok şayan ı dikkat ve asil örneklerinden birini Trablusgarb harbi teşkil eder.İtalyanlar ı n yahudi ve mason teşkilâtı sayesinde kolayca istilâettikleri bu müslüman memleketinde derakab kurulan harbcephesinde Türk ve Arablar ı n nas ı l bir müslümanlı k ateşi veheyecaniyle birleştikleri, kardeş gibi omuz omuza döğüştükleriherkesi ve bütün dünyayı heyecana sevketmi ş ve garbi hayli

düşündürmüştü. O zaman ve ondan sonra Birinci Dünya Savaşı

nda



- 202 -

Mı s ı rlı dindaşlar ı mı zı n gösterdikleri alâka ve heyecan İngilizleriziyadesiyle sarsmı ştı .

Hindistanı n müslüman liderlerinden Şeyh Muhammed

Mi'metullah 1913 senesi Teşrinievvelinde Asiatic Eeview ismindekigazetesinde: «Son Türkiye vukuatı ve müslüman Hindistan» başlı klı makalesinde şöyle yazmı ştı r :

«İngiliz devlet ricalinden şunu rica ediyorum: MilyonlarcaMüslüman tab'an ı n galeyan ve hiddeti birdenbire alevlenip birfelâket do ğurmadan evvel, İngiliz Hükümeti, Türk dü şmanl ı ğ ı siyasetini de ğiş tirsin!..»

Bu kadar sarih, ve canlı misaller bu dâvanı n ne kadar mühimolduğunu göstermeğe kâfidir sanı r ı m.

* * *Birinci Dünya Harbine geliyorum. Bu harbde Türk Milleti,

mucizeler vücude getirmiştir. Buna mucizeden başka bir isimverilemez. Zira; Birkaç tümen Türk askerinin çelik kaleler, dev toplar,müttefik donanmalar ı ve Avrupanı n muazzam devletlerininmuazzam kara ve deniz ordular ı nı , sadece gö ğsündeki imânlakar ş ı layı p Gelibolu yar ı madas ı ndan hüsran ve mahcubiyetle yeresermesindeki en büyük s ı r Türk Mehmetçiğin manevî cephesindekikuvvetten başka bir şey değildir. O zamanı n hükümeti, bütün dünyamüslümanlar ı nı cihada davet etmişti. Bu davetin boşa gittiğinisöyleyenler olmuştu, kafiyen yalan! Garb devletleri idaresinde veyakontrolünde bulunan müslüman memleketlerinde bu davet f ı rtı nalarkoparmı ş, isyanlar doğurmuştur. Mı s ı rda öyle büyük heyecan vekargaşalı klar olmuştur ki, bu kası rga ancak kuvvetli İngiliz askerî bir-liklerinin sayesinde ört bas edilebilmiştir. Aynı zamandaTrablusgarbda ihtilâller çı kmı ş, İtalyanlar deniz kı yı lar ı na kadarsürünüp at ı lmı ştı r. Bu hâdiselerde, «İki Devrin Perde Arkası »eserinin müellifi olan Süvari Miralayı Hüsameddin Ertürk beyinbüyük himmeti sebketmiştir. Hüsameddin bey, bir denizaltı ile bütünşimalî Afrika memleketlerini dolaşmı ş ve müslüman halklar ı n

gönüllerini tutuşturmuştur. Ne çare ki nasibsiz milletimiz, kendi



- 203 -

gafletinin eseri olarak bağr ı na bast ı rdı ğı bir sürü sı ğı ntı nı n ve onlar ı nyeryüzündeki teşkilâtı nı n suikast ve hiyanetine kurban giderek harbikaybetmiş, Ehl-i Salib donanması nı n memleketi mağrûrâne

istilâsı

na şahit olmuştur.Bizim, din kardeşlerimizi cihada davet edişimiz Afrikada,İngilizidaresinde bulunan bütün müslümanlar ı 1915 de ihtilâle sevkettiğiİngiliz hükümet ricalinin itiraflar ı ndan öğrenilmiştir.

* * * Avrupalı nı n maskesini yı rtan, onun hürriyet ve insan haklar ı

perdesi arkas ı nda sakl ı zulüm ve kindar hüviyetini meydana koyaniki yüzlülüğünü bütün âleme isbat eden Versay Muahedesi İstiklâl

Sava şlar ı nda gösterdiğimiz kahramanlı k ve fedakârlı kla,süngülerimizle param parça edilmişti. Bu muahedede hiç bir insanve kahramanlı ğa hürmet, hiç bir ölçü ve nı sfet bulunmamas ı veTürk'ü bütün bütün tarihi beşerden silme gayesini gütmesi, tekmilİslâm dünyas ı nm dikkat nazar ı nı çekmiş ve bütün Müslümanmilletleri isyan, heyecan ve galeyana sürüklemişti. Versaymuahedesi üzerine, yeryüzünde ya şayan bütün Müslüman milletler

o şekilde ayaklanmı ş, gazaba gelmişlerdi ki, birçok Avrupalı laryeryüzünde kopacak yeni ve müthiş bir f ı rtı nan ı n dehşetindentitremeğe ba şlamı şlardı r. Bu hâdisenin propaganda servisleritaraf ı ndan halk efkâr ı ndan gizlenmesi için çok gayret sarfedilmiştir.Bu mesele hakkı nda şark ve İslâm meseleleri hakkı nda geniş malûmat ve ihtisas sahibi olan Leon Gaietani'nin Birinci Dünya Harbisonunda ve 1919 senesinde dünya matbuat ı nda ç ı kan şu beyanat ı

çok dikkate şayandı

r :«Bu hiddet ve asabiyet bütün Müslüman ve şarkmedeniyetini kökünden sarsm ı ş tı r. Çinden Akdenize, uzakşarktan, uzak garbe kadar tekmil şark âlemi hiddet ve heyecaniçindedir. Her yerde garbl ı lardan nefret ve onlara kar ş ı kin ate ş ialev alev yan ı yor. Fastaki kar ı ş ı klı klar, Ceyazirdekî ayaklanmalar,Trablusgarbdaki ho şnutsuzluklar, M ı s ı rda, Arabistanda ve çöllerde«milliyetçi gruplar ı n hareket ve faaliyetleri», bunlar ı n cümlesiayn ı derin hislerin, ayn ı Müslüman karde ş liğinin, ayn ı



- 204 -

Müslüman tesanüdünün birer tezahürüdür, şark âleminin Av-rupal ı ya ve garb medeniyetine birer isyan ı d ı r.»

Bu beyanat üzerinde duralı m ve ondan sonraki vukuatı takip

edelim. Müslüman milletler; son haddini ve son misalini Türkmilletinde gördüğü garb ihtiras ve barbarlı ğı na kars ı baş kaldı rmı ştı r.Evvelâ, bizim mîllî mücadelemiz esnası nda rnaddî, manevî suretteTürk milletini desteklemişler, sonra da garbl ı lar ı insafa ve yolagetirmek için her türlü tazyiki yapmı şlar, her çareye ba ş vurmuşlardı r.

Sonra ,asil ve kahraman Türk milletini ve onun başardı ğı mucizeleri örnek alarak yer yer isyanlar ve kı yamlar tertip etmişlerve hemen hemen Müslüman milletlerin cümlesi esaret zincirlerinikı rarak istiklâllerine kavuşmuşlardı r. Şimdi tek bası na, hürriyet veistiklâli için emsalsiz kahramanlı k ve sonsuz fedakârlı klar gösteren«Cezayir» kalmı ştı r ki onun da yakı nda semalar ı nda ayyı ldı zlı bayrağı dalgalanacak ve kâbus o kahraman diyar ı n s ı rtı ndankalkacaktı r.

Bütün bu hâdiseler gösteriyor kî, Müslüman milletlerin kendiaralar ı ndan ne kadar, ufak tefek ihtilâflar olursa olsun, hariçten vukubulan tecavüz ve müdahaleler Müslümanlar ı hemen bir gayeuğrunda birleştiriyor ki bu; teşkilâtsı z ve isimsiz bir nevi «Birleşmiş islâm Milletleri» nden başka bir şey değildir.

Müslümanlar ı birliğe ve kardeşliğe sevkeden sebeplerinbaş ı nda sömürgeci ve emperyalistlerin ası rlardan beri şahidi ol-duğumuz zulümleri ve i'tisâflar ı gelir. Haddizatı nda Müslümanlar ı birbirine bağlayan derin kardeşlik hisleri, aynı iman esaslar ı nda,aynı medeniyet yolunda yürüyen ve aynı mukaddes gayeye ko şan,yeryüzünde bar ı ş ve saadeti hedef tutan insanlar ı n ruhlar ı ndamevcut derin duygular ı n muhassalas ı dı r. Bu; sadece dinî de ğil, aynı zamanda sosyal bir ihtiyacı n mahsulüdür; ve bütün dünyaMüslümanlar ı «Medeniyet-i Muhammediye» nin yeryüzüneyayı lması nı kendileri için vazife bilmektedirler.

* * *



- 205 -

Sir T. Morison'un yazmı ş olduğu England and îslâm ,yâni

ingiltere ve islâm ismini taş ı yan eserinde bu mevzu hakk ı nda şu

mütalâa vardı

r:«Yeryüzünde hiç bir Müslüman yoktur ki; islâm medeni-yetinin ölmü ş olduğunu veyahut tekrar kalk ı n ı p, geni ş lemeye-ceğine inanm ı ş olsun. Hakikatte herkes islâm medeniyetininbuhran geçirdi ğini ve sars ı ldı ğ ı n ı kabul eder ve bunun sebep-lerini bilir. Vaktiyle h ı ristiyanl ı k da insanlar ı dar bir taassup vezulmet içinde b ı rakan bat ı l fikirler yüzünden sukut etmi ş ti. Amaş imdi herkes, Müslümanlar ı n ink ı lâblar ve yenilikler devrinegirdiğini, garbe bakarak ondan şevk ve gayret ald ı ğ ı n ı ve islâmmedeniyetinin yeni ba ş tan canland ı ğ ı n ı ayan beyan gör-mektedir.»

Şimdi bir de, mühim bir Müslümanşahsiyetin şayan ı dikkatfikirlerini gözden geçirelim: Bu zat, tahsilini Avrupada yapmı ş TulozÜniversitesinden hukuk diploması almı ş Mı s ı r hâkimlerinden «YahyaS ı ddı ks dı r. Bu zatı n Arabca olarak neşrettiği «Müslüman MilletlerinUyanı ş ve intibahı » isimli eserindenşu parçay ı alı yorum:

Büyük hükümetlerin müthi ş bir surette silâhlanmalar ı yüzünden kendilerini iflâsa sürüklediklerini görüyoruz. Bumuazzam hükümetler, birbirlerine meydan okuyorlar, yekdi-ğerini tehdit ediyorlar. Devaml ı surette ittifaklar aktediyorlar ki,bu ittifaklar dünyay ı altüst edecek ve yeryüzünü harabeler, ate ş ve kanlar kaplayacakt ı r. İstikbâl Allah ı nd ı r ve onun ilâhîiradesinde ba şka bir şey baki de ğildir.

Soysuzla şmı ş garb âleminin bu hali, kendimize örnek et-mek istedi ğimiz tekâmül ve terakkinin eseri midir? Acaba Av-rupa iki üç as ı rdan beri müthi ş çal ı şmas ı neticesi olarak tekmilvarlı ğ ı n ı harcam ı ş mı bulunuyor? Avrupa daha ş imdiden de-

jenere olmu ş da bunun yerine daha az soysuzla şmı ş , daha azsinirli, daha genç ve gürbüz, daha sa ğlam milletlere mi mevkiini

terkedecektir. Benim kanaat ı mca Avrupa yükselece ği kadar



- 206 -

yükselmi ş , zirveye ula şmı ş tı r. Onun bugünkü itidalden uzak,müstemlekecilik gayreti kendisi için bir kuvvet de ğil, bir zaaft ı r.Avrupa, bugün görünen parlak kudretine ve ihti şam ı na ra ğmen

eskisinden çok daha zayı

ftı

r, hastadı

r, muztariptir, ve bunugizlemekten âcizdir. Art ı k onun kaderi taayyün etmi ş tir.Avrupal ı n ı n memleketimizle olan temas ı ve münasebetleri

bize maddî ve manevî cihetlerce hem çok iyilik etmi ş , hem deçok fenal ı k etmiş tir. Fenal ı k ahlâk ve siyaset cihetinden olmu ş -tur. Müslüman milletler daimî mücadelelerle bitap dü şmüş ler veparlak medeniyetleri ve müreffeh hayatlar ı yüzünden inhitatetmiş ler ve tabiatiyle zay ı f düşmüş lerdir. Fakat bu milletler

tamamen bitmi ş , mahvolmu ş değillerdir! Silâh kuvvetiyle ta-hakküm alt ı na al ı nmak istenen Müslüman milletler, Avrupal ı -lar ı n tazyik ve hükümleri alt ı nda dahi birlik ve tesanütlerindenbir şey kaybetmemi ş lerdir...

Biz Müslümanlar ı n şu son senelerde ilimde ve fende, ede-biyat ve sanatta terakkimiz o derece büyük olmu ş tur ki, böylegiderse elli sene sonra Avrupal ı lara ula ş ı r ı z...

Son as ı r bizim için yeni bir uyan ı ş ve kalk ı nman ı n mes'utbaş lang ı c ı olacakt ı r. Her ı rk ve millete mensup bütün Müs-lümanlar canlan ı yorlar. Hepimiz kültür, say-ü gayret, san'at veirfan ı n k ı ymet ve ehemmiyetini idrak ediyoruz. Şarktamüslümanlar aras ı nda şayan ı hayret bir faaliyet vard ı r ki bu,bundan yirmi be ş yı l önce bütün dünyaya meçhuldü. Bugünşarkta ve Müslüman milletler aras ı nda hakikî bir «efkâr ı umumiye» mevcuttur.

Artı

k hepimiz metin olalı

m, çalı

şalı

m ve ümit edelim! Bu-gün terakki yoluna girmi ş bulunuyoruz, bundan istifade ede-lim... Bize bu ink ı lâb ı yapt ı ran bizzat Avrupal ı n ı n zulmü veistibdad ı d ı r, inkişaf ı mı zı ve terakkimizi temin eden, Müslü-manlar ı tahrik eden âmilde Avrupa ile olan temas ı mı zdir. Bu haltarihin tekerrüründen ibarettir. Bütün muhalefetlere, mu-kavemetlere ve zorluklar?, kars ı Allahı n İradesi kar ş ı geliyor.Avrupal ı n ı n Asya halk ı ve Müslüman milletler üzerindeki

tehakkümü yava ş yavaş kalk ı yor ve Asyan ı n kap ı lar ı Avrupa-lı lar ı n yüzüne kapan ı yor! Önümüzde büyük ink ı lâplar ı n



- 207 -

eserlerini görüyoruz ki, bugüne kadar dünya tarihinde e ş inerastlanmam ı ş tı r. Önümüze yeni bir devir aç ı lı yor!»

* * *Mı s ı rlı müellifin kitabı ndan mühim gördüğümüz parçalar ı

yukar ı ya aldı k. Müellif bu eserinde cidden kehanet derecesindemütalâalar ileri sürmüştür. Bu eser yaz ı ldı ğı zaman henüz BirinciDünya Harbi vuku bulmamı ştı . O harp bir çok hanümanlar yı ktı vemedeniyeti sarst ı , dünyayı sefalet ve ı stı raba boğdu. Müellif garbı nmüthiş silâhlanmas ı yüzünden kendi kendini iflâsa sürüklediğiniyazmı ştı . Öyle de oldu ve İkinci Dünya Harbi insanlı ğı mahv veperişan etti. Maddesini, mânası nı harab etti, yı ktı kül etti. Fakat sulholmadı . Soğuk harb ismi altı nda devam ediyor. Atom, Hidrojen, Füzeve daha henüz aç ı klanmamı ş nice silâhlar icap ve istif ediliyor. BizMüslümanlar bundan istifade etmeliyiz ve ediyoruz da... Cezayirdenbaşka esaret zincirlerini kı rmamı ş millet hemen hemen kalmadı . Ce-zayir işi de yakı nda halledilemezse —ki, mutlaka halledilecektir— kio zaman yeryüzündeki bütün Müslüman milletlerin görülmemiş bir elbirliği, müthiş bir tesanüt ve hamlesi sayesinde o da istedi ğimiz gibihallü fasl edilecek, yeryüzünde tahakküm ve esaret altı nda hiç birMüslüman millet ve memleket kalmı yacaktı r.

Her f ı rsat düştükçe tekrarladı ğı mı z gibi garbı n sömürgeciliği vesultas ı ndan yakas ı nı s ı yı rmı ş olan Müslüman milletlerin kar ş ı s ı ndadaimî, kadim ve en tehlikeli bir düşman vardı r. Bu düşman«İsrail»dir ve koynumuzda cephe tutmuştur. Onun teşkilâtı ,gazeteleri, propagandas ı , fitnesi ve fesadı ve hepsinden ziyade

paras ı bizim baş düşmanı mı z ve tehlikemizdir. Bütün esaretzincirlerini kı rmı ş, meskenet ve ataletten s ı yr ı lmı ş, cehaletin ac ı s ı nı tatmı ş olan Müslüman milletler yeni ve müthiş bir inkı lâp veterakkinin içindedirler. Bunlar ı n birleşmesine, kuvvet halinegelmesine, eski şevket ve itibar ı kazanmas ı na şimdi garb değil,daha ziyade Siyonistler mani olmak istiyor. Garb ve Amerika, bugünbütün beşeriyeti tehdit eden komünizmin kar ş ı s ı nda en kuvvetli

olarak kurulacak cephenin, mania hattı nı n Müslümanlar olduğunubiliyor ve takdir ediyor. Onun için muvakkaten nazarlar ı mı zı





- 209 -

«İngiliz halk efkâr ı şarktaki hâdiselerin vahametini anla-yacak vakte gelmi ş tir. Türkiyenin parçalanmak istenmesindendolay ı bütün Müslüman dünya hiddet ve ate ş içindedir. Kabil ve

Kahire gibi merkezlerde ş iddetli karga şalı

klar ı

n çı

kması

, bugeni ş nefret ve hiddetin göze batan eserleridir. Ben, HindistanMüslümanlariyle otuz sene temas halinde bulundum, bununiçin Türk İmparatorlu ğunun parçalanmak istenmesine kar ş ı Müslümanlar ı n duyduklar ı gayet ş iddetli küskünlük ve tehev-vürden İngiliz halk efkâr ı n ı haberdar etmeyi kendime vazifebilirim. Pek âlâ anla ş ı lı yor ki: Versay'da toplanan politikaadamlar ı Türk yurdu d ı ş ı nda Türkleri seven ve ac ı yan kimseyoktur zannettiler. Bu, müthi ş ve felâketli bir ihtard ı r. BugünMüslümanlar ı n ne derece müthi ş bir infial içinde olduklar ı n ı anlamak için Londradaki Müslümanlarla konu şmak bile kâfidir.Bizzat Hindistnada Pe şaver'den tutunuz da Arkot'a kadar bütünİslâm âlemi Türkiye meselesinden dolay ı korkunç bir kazan gibikaynamaktad ı r. Hindistan Müslüman kad ı nlar ı evlerinde bumeseleden dolay ı ağlı yorlar. Tüccarlar, yâni bu siyaseteehemmiyet vermeyen insanlar ma ğazalar ı n ı , dükkânlar ı n ı ,yaz ı hanelerini terk ederek gösteriler, nümayi ş ler ve protestomitingleri yap ı yorlar. Din adamlar ı bile uzletgâh ve İba-dethanelerinden, Müslümanl ı ğ ı n bu şekilde tahrip ve ifnas ı n ı protesto etmek için fevc fevc harekete geliyorlar.»

* * *Bütün bu misaller gösteriyor ki bir Müslüman birliği, kardeşliği,

tesanüdü ve en nihayet bir «Birleşmiş İslâm Milletleri» ideali hiçde ham bir hayal değildir. Bunu böyle tasvir ve tasavvur edenler, bumefkurenin gerçekleşmesinden korkan insanlar ve zümrelerdir.Onlar, as ı rlar boyu iliklerine kadar sömürdükleri Müslüman milletleridaimî derin bir cehalet içinde görmek isterler, zira bu sayede bizimhazinelerimizi soyup, servetlerimizi yağma edebilirler. Bu mefkurealeyhinde işittiğimin ve işiteceğimiz bütün sesler aynı menbadan,

aynı yerden gelir... israil oğullar ı ndan...



- 210 -

Onlar ı n kan, ateş, zulüm, entrika ve dalavere ile elde ettiklerimukaddes topraklarda kurduklar ı fesat yuvas ı nı methüsenaetmeyen, müstevliyi gök yüzüne çı karmayan kalem mi kaldı ?

Bugün mazide işlenmiş günahlar ı

n kefâret-i zünübü gibi,gafletten ve ataletten silkinen cemiyetler ve milletler, hatalar ı nı müdrik birşekilde çalı ş ı yorlar. Vücude gelen kuvvetli ordular, iktisadîve siyasî hamleler, geceyi gündüze katan gayretler... Ve yar ı nı milyon şehidin mübarek kanı üzerinde kurulmakta olan müstakil veşanlı Cezayir... Bütün bunlar düşmanlar ı mı zı n aklı nı baş ı ndan al ı yorve yürüyüşümüze çelme atmak için var kuvvetleriyle çalı ş ı yorlar. Bizde uyan ı k ve gayretliyiz, azimli ve kararlı yı z. Bu yürüyüşüdurdurmak, bu azmi ve ateşi söndürmek için düşmanlar ı mı zı nbaşvurduklar ı çarelerin en mühimmi, Müslüman mîlletler arası nanifak ve ayr ı lı k tohumlan saçmaktı r . Plânlar ı n ı n bas ı na Türkmilletini bütün di ğer dünya Müslümanlar ı ndan tecrit etmek gelir.Bu sebeple var kuvvetleriyle bizim üzerimize çullanmı şlardı r. Değerliilim adamı mı z İsmail Hamî Danişmend Beyin bir konuşmas ı nı dinledim, hatı r ı mda kalanlar ı aşağı ya alı yorum:

«Birbirlerini tan ı mayan bir çok garb müellifleri şu noktada fikirbirliği halindedirler, o da: Türk milletini harblerle yok etmenin,tarihten silmenin imkâns ı zlı ğ ı .. Yine bu müelliflerin ifadesine göreTürkleri maddeten y ı kmak mümkün olmad ı ğ ı na göre onun binay- ı manevisine hücum ve ç ı kar yoldur. O halde Türkleri kendibenliklerinden uzakla ş tı rmak ve onlar ı besleyen ve ayakta tutanbütün manevî faktörleri bertaraf etmek lâz ı md ı r. Bu maksatla da

garbı

n aleyhimizde yapmadı

ğı

kalmamı

ş tı

r. O garb ki: MeselâKanunî Sultan Süleyman zaman ı nda, bütün medeniyet âlemi için birörnek te şkil eden Türk adliyesini tetkik etmek üzere ingiltere kral ı Kanunî'yo adamlar göndermi ş , Türk adliyesini inceletmi ş ve kendiadalet mekanizmas ı n ı ona göre kurmu ştur.»

Bu; hiç şüphesiz Müslüman adaleti idi. Doğru işlediği müd-detçe semeresini bol bol vermiştir.

* * *



- 211 -

Ortada bir hakikat var. Biz bu hakikatiİslâmı n doğuşundanitibaren takip edersek; mekârim-i ahlâk ve fazilet üzerine kurulmuş bir din görürüz. Bu muazzam dinin esaslar ı nı , emirlerini ve

nehiylerini tebliğ eden âyetler ve onlar ı

n nüzul sı

rası

ve sebeplerinide dikkatle incelersek, bütün beşeriyetin saadet ve selâmetiniisteyen ve bütün insanlar ı bir iman halkası etraf ı nda kardeş telâkkieden gayet muhte şem ve muazzam bir medeniyet gözlerimizinÖnünde canlan ı r. Biz, bu medeniyetin esaslar ı , temelleri vehikmetleriyle çok az meşgul olmuşuzdur. Halbuki tekmil ibadetleri vehukuk vecibeleriyle Müslümanlı k gayet esasl ı ve geniş birmedeniyetin ta kendisidir.

Bugünün ilmi; demokrasinin Müslümanlı kta esas oldu ğunu vebu rejim ile idare edilen ilkİslâm hükümetleri, günün sahte ve yalnı zisimden ibaret bir demokrasiyi değil, onun hakikisini yaşatı yorlardı .İlk Halife seçilen Hazreti Ebubekir'in halka yaptı ğı şu aşağı dakihitabe ne kadar canl ı , samimî ve manalı dı r. Bakı nı z, büyük insan nediyor:

«Ey millet! Sizler beni; aran ı zda en az lây ı k olan ı halifenizolarak seçtiniz; hareketim âdilâne oldu ğu müddetçe benitutunuz; olmad ı ğ ı takdirde de beni tevbih ediniz ve beni uyan-d ı r ı n ı z. Makbul olan ancak do ğruluk ve hakikattir. Yalan kö-tüdür. Ben âcizlerin müdafii oldu ğumdan, sizler bana ancakkanuna riayet etti ğim müddetçe itaat ediniz; fakat beni do ğruyoldan en az ayr ı ldı ğ ı mı görürseniz, art ı k bana itaate mecburdeğilsiniz!»

Bu şahane hitabeyi dinleyen her insan bu beyandaki ve budîndeki büyüklüğü takdir eder. Ne yazı k ki biz bu kadar haklı , bukadar meşru, bu kadar ulvî bir dâvayı müdafaa edemiyoruz.Müslüman Türkün ilham aldı ğı bu hakikî medeniyetin düşmanlar ı ,bizi bu yol üzerinde gördükleri vakit yaygarayı bas ı yorlar. Hiç birvicdan ve ahlâk kaydiyle mukayyet olmayan, gördükleri bunca nimetve lûtuflara rağmen ruhlar ı ndaki kini islâm düşmanlı ğı nı bir türlü

söndüremiyen, damarlar ı nda bir damla Türk kanı bulunmayan,



- 212 -

ağı zlan salyalı , ne, cabetsiz siyosinst ve komünist uşaklar ı enmasum ve hattâ en basit hareketlere irtica damgas ı vurmaktan hayaetmezler. Zira onlar bu sayede geçiniyor, bu sayede lükslerini ve

şehvetlerini tatmin ediyorlar. Bizim müdafaada gösterdiğimiz aciz,bizim dâvamı zı n ne kadar kutsi, ne kadar ulvî olduğunu lâyı kiylebilmemekliğimiz Müslüman düşmanlar ı na kuvvet veriyor. Her şeyibilen Allah, bundan ötürüdür ki Kelâm-ı Kadiminde cihadı ,mücadeleyi ön plâna almı ş ve büyük dereceyi Allah yolundamallariyle ve canlariyle mücadele edenlere tahsis buyurmuştur. Amanerede?!.. Bizim din ve Müslümanlı k anlayı ş ı mı z o kadar zay ı f vebiçare ki, ferdî ve derunî ihtiyaçlar ı mı z bertaraf oldu mu, artı kgerisiyle meşgul olmuyoruz. Halbuki Müslümanlı k cemiyete vebeşeriyete hitab eden âlemşümul bir dindir.

* * *

HHHÜÜÜLLLÂÂÂSSSAAA İslâm güneşinin doğduğu andan, içinde yaşad ı ğı mı z şu da-

kikaya kadar Müslümanlı ğı ve Müslüman dünyası nı kuş bakı ş ı ve

bitaraf bir gözle tetkik ettik. Dinin kuruluşu, yayı lı ş ı , mücadeleleri vegayesiyle siyaseti hakkı nda az çok malûmat topladı k. Bu eser, birf ı kı h kitabı olmaktan ziyade dünya nizamı nda Müslümanlar ı nmevkilerini gösteren ve gidecekleri istikameti mehma emken tâyineden bir kitaptı r. Birbirleriyle yan yana ve muttası l yaşayan yüzmilyonlarca Müslümanı n bir araya geldiği, aralar ı na düşmanlartaraf ı ndan sokulmuş anlaşmazlı klar bertaraf edildiği, cümlesi bir

hedefe, bir gayeye bir inanca bağlandı ğı gün Müslüman milletleriniteker teker zincire vurmakşöyle dursun, bütün insanlı k onun kuvvetve vahdetini alkı şlayacak ve medeniyet bundan ziyadesiyle fay-dalanacakt ı r.

Bugünün "dünya hâdiseleri ne şekil ve ne manzara arzederseetsin, iktisadî faktörler bunlar ı n cümlesine hâkimdir. Bugün mevcutkapitalizm ve komünizm de bu iktisadî varlı ğı n iki kutbudur...Şöyle

ki üstünkörü bîr düşünelim: Fastan Çine kadar uzanan, arada hiç birfas ı la olmayan, birbirlerine bitişik yediyüz milyon Müslümanı n elinde



- 213 -

ne muazzam servetler vard ı r. Bütün bakir ham madde kaynaklar ı nı nçoğu bizim elimizdedir. Memleketlerimiz tabiaten zengindir. Birimizinnoksan ı nı ötekisi tamamlayabilir, iktisadî anlaşmalar, kar ş ı lı klı ticaret,

kültür anlaşmalar ı

, büyük sanayi, kar şı

lı

klı

alı

ş veriş müslümanlar ı

zengin yapar, âleme muhtaç olmaktan kurtar ı r. Bütün Müslümanmilletler bu yoldadı r. Hummalı bir çalı şma ve gayreti kimse inkâredemez. Bunun içindir ki yahudi iktisat ve devlet adamlar ı f ı r ı l f ı r ı l,kar ı ş kar ı ş Afrikayı dolaş ı yorlar. Oralarda altı n, pı rlanta, uranium,bakı r madenle!inden, kalaydan, kauçuğa kadar ne yok ki...

En son gelen büyük yahudi gazetesi Jewish Cronicle.de şuyazı nazar ı dikkatimi çekti:

«Türk hükümeti, ziraatcili ği ve ham maddeyi bir tarafaterkederek sanayile şme yoluna girdi. Halbuki yan ı baş ı ndakiisrail hükümeti bu i ş i mükemmelen yapmaktad ı r."

Bu bir itiraftı r, bir sı rr ı n, bir iç arzunun ifadesidir. BununTürkçesi şudur: Türkler çobanlı kta devam etsinler .Tiftik keçilerininyünlerini üç liradan bize satsı nlar, biz onlar ı imal edelim, kilosunu elliliradan onlara satalı m ve böylece Orta Doğunun göbeğinde bir İsrailçı ban ı , iktisadî kan kanseri gibi bizi kemirsin, iliklerimizi emsin. Artı kyağma yok. Bugüne kadar olanlar olmuştur, hem de fazlasiyle... Bizonlan eksiltmeye, kı saltmaya, hattâ büsbütün bertaraf etmeyeçalı ş ı yoruz.

Yirmi üç bin kilometre murabbaı gasbedilen topraklardayaşayan ve fareler gibi üreyen insanlar ı n, Müslüman sı rtı ndangeçinmek için yapmayacaklar ı şey yoktur. Çünkü bu kadar küçük biraraz ı parças ı bu kadar çok insan ı geçindiremez. Onlar ı n Tevratı ,onlara Nilden Fı rata kadar olan yerleri bol keseden bağı şlı yorsa,bizim Kur'anı mı z da bize: Allahı n ipiyle birbirinizden ayr ı lmay ı n ı z,diyor. Bu hakikat tecelli ettiği gün Yakı n Şark, Orta Şark, Uzak Şarkve bütün Müslüman memleketleri islâm kardeşliği parolası altı ndaiktisadî, ticarî, siyasî ve harsî bir ittihat ve vifak içinde zengin,müreffeh ve mesut olacaklardı r. Gayet hat ı r ı say ı lı r bir kuvvet



- 214 -

olacaktı r, ona kimse yan bakam ı yacaktı r. Bütün kabarmı ş ihtiraslar,güneş kar ş ı s ı nda kar gibi, bu kuvvet karsı s ı nda eriyecektir.

Dünya ticaretini, iktisadiyatı nı diktatörce elinde tutan ve dünya

hazinelerinin rakipsiz sahibi olan İsrail oğlu, bu sayede insanlı

küzerinde müthiş bir otorite kurmuştur. Her teşkilât onun elindedir. O,bu mevkie iktisadî yollardan gelmiş, onun Talmuta, Tevratı bundamüessir olmuştur. Bunlar ı bildikten ve bu kadar acı tecrübeleresahip olduktan sonra Müslüman dünyası nı n yekpareleştiğini birtasavvur ediniz, o zaman yalnı z bizim için değil, dünya için mes'utbir tarih doğacakt ı r.

Bu tarihin doğmamas ı , Müslüman milletlerin o yüksek mevkiegelmemeleri için düşmanlar ı mı z o derece müthiş gayretsarfediyorlar ki, akı llar durdurur... Her çeşit propaganda, say ı s ı zpara bu maksat için israf ediliyor. Müslüman düşmanlar ı bumevzuda o derece hassas, al ı ngan ve heyecanl ı dı r ki ufuklarda birgölge müşahede etseler k ı yameti kopar ı yor, rüzgâr bir ağaçyaprağı nı kı pı rdatsa ondan f ı rtı nalar seziyorlar. Bu hassasiyetkar ş ı s ı nda biz Müslümanlar ı n soğukkanlı lı ğı şayan ı hayrettir. Evet;soğukkanlı yı z fakat ölü değiliz. Bize cephe alan, her Müslümanmemleketin harimine sokulup, orada beşinci kollar ı nı kuran, hernamuslu insana, her dindara, her mefkure sahibine sald ı ran,görünmez yeraltı faaliyetleri zehirlerini kusa dursunlar, Müslümanmilletler maziden ders alarak, yoldan çı kmanı n, ittihatsı zlı ğı n,tesanütsüzlü ğün, dar milliyetçilik ve hodgâmlı ğı n ac ı neticeleriniidrâk ederek öyle bir uyanı ş uyanmı şlardı r ki... İslâm kongreleri,

Asya ve Afrika milletlerinin kongreleri, daimî seyahatler ve temaslar,fikir teatileri, neşriyat ve hatı r ı say ı lı r gayretler Müslüman milletlerinde bir uyanı ş arifesinde ve hattâ içinde olduğunu gösterir.

Güneş, bir miktar bulutlarla kaplı olsa da ufuklardan s ı yr ı lı yor.O balçı kla sı vanmaz. Bununla beraber onu gölgelemek, ziyası nı örtmek ve nurunu karartmak için vaktiyle hazı rlanmı ş, ceplerinealtı nlar doldurulmuş her memleketteki bozguncular gayretlerini

arttı r ı yorlar. Ama o kadar nafile bir zahmetti.. Bir miktar asap



- 215 -

bozmaktan, bir miktar tiksinti vermekten başka neticealamı yacaklardı r. Siyonizm ve komünizm, bütün kuvvetiyle seferberhalde cephe cephe bizim manevî varlı ğı mı za hücum etse dahi

yüzlerce senenin verdiği acı

tecrübeden sonra gözleri faltaşı

gibiaç ı lmı ş Müslüman milletlerden alacağı tek şey Hüsran vemahcubiyettir.

BBBUUUGGGÜÜÜNNNKKKÜÜÜ VVVAAAZZZİİİFFFEEEMMMİİİZZZ Kitap, yukar ı dan aşağı , İslâmiyetin doğuşu, gelişmesi, ya-

yı lması , katlandı ğı zorluklar ve maruz kaldı ğı suikastlara dairmalûmatla doludur. Bu mevzuda en ziyade üzerinde durduğumuznokta, Müslümanlı ğı yok etmek ve Müslüman milletleri tarihsahifesinden silmek için hangi düşmanlar ı n ne gibi vası ta vemetodlara müracaat ettiğini gösteren noktalardı r. Biz düş-manlar ı mı zı n bize reva gördükleri haksı zlı klar ı birer birer sayarken,kendi kusurlar ı mı zı ve has ı mlar ı mı zı n istifade ettikleri aksaknoktalan da elimizden geldiği kadar izah ve teşrih etmiş olduk.Bütün yanlı şlı klar, bir çoklar ı mı zı n Müslümanlı ğı hakkiyle anlamamı ş

olması ndan doğmaktadı r. Müslümanlı ğı sadece ibadetmüessesesine inhisar ettirip onun mâna, maksat ve gayesinden bîhaber olmak girdiğimiz çı kmaz yollar ı n başlangı cı dı r. Her din vehattâ her cemiyetin kendine mahsus merasimi ve âdetleri vardı r.Bunlar ı n icrası zarurî, Müslümanlı ktakilerin de farzdı r. Fakat şuras ı nı daima ihmal ediyoruz ki: Bu feraiz bizi matlup olan hedefe vegayeye îsâl içindir.

Müslümanlı ğı n muayyen farzlar ı ve iman esaslar ı üzerinde hiçbir pazarlı k ve eksiltme ve hattâ münakaşa caiz değildir. Çünküonlar ı n samimiyet ve ihlâs ile tatbikidir ki, bizi hakikate yaklaştı r ı r. Bütünferaizin lüzum ve hikmetleri aşikârdı r, însanlar bu hikmetlere nüfuzettikçe göğüslerindeki imanı n kuvvetlendiğini ve mensup olduğumuzbüyük din ve medeniyetin .azametini canlı olarak müşahede ederler.

Kulluğumuz ve ibadetlerimiz bir korku ve endişe veya ihtiyatmahsulü olup insiyaki birşekil aldı kça bizi gayeden uzaklaştı r ı r, vedinimizin maksat ve büyük hedefini idrakten bizi meneder.



- 216 -

Kur'am Kerimdeki âyât-i celilenin ihtiva ettiği elfaz ve maânininher yerinde bir hikmet ve lüzum gizlidir, ibâdet müessesesiyle, imanesaslar ı nı n gayet şümullü mâna taş ı dı klar ı muhakkaktı r.

Bir insan, eğer bütün farzlar ı

tamamen yerine getirir, veinanmağa mecbur olduğumuz hususlar ı diliyle ikrar ve tasdik ederseelbette ki o Müslümandı r. Fakat bu farzlar ve vecibeler şekilden vedilden kalbe nüfuz etmemiş ise beklenilen faideyi vermez, neticeyeulaştı rmaz.

İnanmağa mecbur olduğumuz altı umdeyi ağzı mı zla söyle-diğimiz gibi onu kalbimize nüfuz etmiş bulursak Müslümanlar ı nbaşaram ı yacaklar ı hiç bir muvaffakiyet tasavvur edilemez.

Bir misal alalı m: İmanı n bir şartı , kul kendi cüz'î iradesiniistimal ettikten sonra, kendi arzu ve iradesinin haricinde tecelli edenhususlara «kader» demekteyiz. İnsan o ğlu samimiyetle bu umdeyeinandı ğı gün onun yolunu kesecek, gözünü yı ldı racak bir şeytasavvur edilemez. Cesaretine payan olmaz. Resulü Ekremin, taabidayette bir avuç müminle, muazzam kuvvetlere kar ş ı koymalar ı imanı n kuvvetinden başka neye delâlet eder? Biz: imam-ül-Mücahidin efendimizin mücahededeki azimlerini ve cesaretlerininazar- ı im'ân ile, merakla ve dikkatle takip ettik. O sarsı lmayan,zerre kadar fütur getirmeyen, talihin muvakkat ve makûstecellilerinden yı lmayan, uğradı ğı sayg ı s ı zlı klar ve müşkülâtakafiyen ehemmiyet vermeyen büyük insanı n, Habib-i Ekremin buPeygamberane, bu müthiş, bu vakur iradesinin kaynağı ne olabilir?Hiçşüphesiz iman!

Kendilerine risalet ve hâtem-ül-enbiya payesini, ihsan buyurankudretli Allahı n, namütenahi gücüne ve iradesine inanmaktad ı r ki,nübüvvetini ilân ettiği vakitten, fani dünyaya verdiği son nefesinekadar onda zerre kadar bir sars ı ntı ve tereddüt meydanagetirmemiştir. Getirmediği için de muvaffak olmuştur. Onun, günün

her dakika ve saniyesinde Cihan ı n dört köşesinden fas ı las ı z ar şa



- 217 -

yükselen mübarek ismi ve hiç suikastdan sars ı lmayan eseri,imanı nı n mükâfatı olarak kadir-i mutIakı n kendisine hir bahşâyisideğil midir?

Bundan dolayı dı r ki, Müslümanlı ğı tam mânasiyle idrak edeninsanlar, din kardeşleri hakkı nda daima iman selâmeti niyazı ndabulunmuşlardı r. Allahı n kitabı na ve büyük dine hulûs ile imanedenlerin s ı rtı yere gelmez. Öyle insanlar vardı r ki, beş vakitnamazlar ı nda, oruçlar ı nda kusurlar ı ve ihmalleri görülmemiştir. Hacfarizası nı da yapm ı şlardı r. Fakat onlardan baz ı lar ı nı n önlerindedinimize, mukaddesatı mı za, Peygamberimize, kitabı mı zahürmetsizlik edildiği vakit onlar ı n taş kesildikleri, ağı zlar ı ndan tekitiraz çı kmadı ğı , mukabelede bulunmadı klar ı da görülmüştür.

İnsan, namütenahi azamet ve vüs'atte, akl ı n ve idrakin vehavsalan ı n maveras ı nda bir kudretin sahibi olan, kâinatı n ya-ratı cı s ı na kalbiyle inandı ğı gün, kendisini ateşe atmakta bile bir antereddüt etmez.

Biz, böyle halis bir inançla îslâmiyete sar ı ldı ğı mı z gün, bu din-ümübinin bizden ne istediğini bir lâhza düşünürüz. O zaman her türlüsefil ihtiraslar ve arzulardan sı yr ı lmı ş olan idrakimiz; eşref-i mahlûkatolan insan cemiyetlerinden sulh ve selâmet ve kardeşlik tesis etmek,bir medeniyet, bir vahdet, bir tesanüt içinde yaşamak, terakki veteali etmek istendiğinin farkı na var ı r.

Evet Müslümanlı k, isminden de anlaş ı lacağı üzere selâmet vemüsalemet dinidir. Terakki dinidir. Mesai ve gayret ve yükselmedinidir, insanlar ı , adalet ve hak çerçevesi dahilinde çal ı şmağa,birbirine yardı ma, birbirini sevmeğe, birbirine destek olmağa daveteden bir dindir. Cemiyet ve cemaat halinde yasamayı , kardeşlik vetesanüt ba ğlariyle birbirlerine bağlanmayı emreden ilâhî bir

müessesedir.



- 218 -

Cihadı farz kı lmı ş ve mücahedelere Allah nezdinde en büyük

dereceyi tahsis buyurmuş olan Allah, bu cihadı , beşer cemiyetinin

ve müminlerin selâmet ve devamlı

saadeti için zarurî kı

lmı

ştı

r.Meselâ şimdi insan oğullar ı nı n, asr ı n medeniyetin akı llar durduransilâhlar icat etmesi ve idamei mevcudiyet etmek için daima silâhlı ,talimli ve hazı rlı klı bulunmalar ı hususunda sarfettikleri müthiş gayretlerin mânası bundan ba şka bir şey midir?

Şu varki: Müslümanlı k âlemşümul bir medeniyet ve cihanşümulbir müsalemetin remzi ve sây-ü gayretin bir sembolü olduğu halde,onun muhteşem varlı ğı nı çekemeyen, onun istihdaf ettiği büyükgayeden ürken dalâlet erbab ı , bu; terakkiyi emreden dini ve onunmasum ve samimî mensuplar ı nı en küçük bahane ve f ı rsatlardairtica ile, gerilikle itham etmekten bir an geri kalmı yorlar.

Bu; husamây-ı dinin haksı z ve necabetsiz hücumlar ı kar-s ı s ı nda bizim mukabelesiz kalmaklı ğı mı z ve sahip olduğumuzazametli dini müdafaadan âciz olmaklı ğı mı z düşmanlara cesaretveriyor ve onlar ı bu nâmeşru yolda yürümeğe teşvik ediyor. Bu dabizlere bir mesuliyet, bir vicdan azabı , bîr günah yüklemez mi?

* * *İslâm tarihini ve îslâmı n neşir ve tebliğ vazifesini nası l yaptı ğı m

bir miktar gözden geçirdik. Eshabı kiramı n ve müminlerin dâvalar ı nane kadar candan inand ı klarmı ve ne kadar samimî bir surettebağlandı klar ı nı da gördük. O ihlâs ve o azim ve imanladı r ki,Müslümanlı k, hı ristiyanlı k gibi ası rlar boyu yerinde saymamı ş, güneş gibi, yı ldı r ı m gibi bir anda yeryüzüne yayı lmı ştı r.

Türk tarihini, ta Alparslan'dan Selçuklardan, Osman oğul-lar ı ndan itibaren tetkik edelim. O bir avuç insanı n kı sa zamandakazand ı klar ı akı llar durduran zafer ve muvaffakiyetlerin sı rr ı ne idi?Hiç şüphesiz Müslümanlı ğı n itilâl ve ona canla, yürekle bağlanmı ş

olmak!..



- 219 -

Biz; bizi irticala itham eden, daha doğrusu İslâmiyeti bir geriliksembolü diye tavsif edenlere kar ş ı şimdiye kadar ne yaptı k? Hiç!

Din adamlar ı mı z, münevverlerimiz, muharrirlerimiz, mü-

elliflerimiz niçin bu nokta üzerinde durmuyor. Niçin kanunlar -venizamlar çerçevesi içinde kar ş ı tarafa hadlerini bildirmiyor?Zengilerimizin bu dâvadaki hizmetleri nedir? O da hiç! Allahı n

geniş arazilerinden kendilerine bahşedilen nimetlerden veservetlerden on binde bir fedakârlı k yapmı ş olsalardı as ı rlar boyu

Allah diye savaşmı ş ve son istiklâl savaşlar ı nı Allah diye kazanmı ş olan bu milletin kar ş ı s ı na köpekler çı kı p havlayabilirler miydi? işteyukar ı da bahsettiğimiz iman akidesinin o gibilerin ruhlar ı na nüfuzetmediğinin bir misali!..

* * *İman ve ondan doğacak fedakârlı k, gönlümüzün arzu ettiği gibi

ruhlar ı mı zda teessüs ve tecelli etmi ş olsaydı , o zaman bu azizmilletin iç huzurunu bozan çatlak sesler yükselemez, düşmanbaşlar ı pervas ı zca havaya kalkamazd ı .

Kalkmayı nca ne olurdu? İşte o zaman dedikodular ve fitnedenyakas ı nı s ı yı rmı ş olan bir millet sı fatiyle biz de kendimizi gerilikten,iptidailikten sı yı r ı r, muas ı r medeniyete ayak uydurmağa çal ı ş ı rdı k.

Vaktiyle garbe ilim ve teknik tahsiline giden gençlerimiz, oradaşu cümleyi defaatle işitmişlerdir:

Din, terakkiye manîdir!

Bu sözün söylendiği garpta, bu bir hakikattir. Orada din; bütüntarihî vak'a ve ilmî delillerle sabittir ki terakkiye, mânidir. insanruhuna bir atalet vermesi, Cenab ı Hakkı n insanlara lütuf ve ihsanı olan saymakla tükenmez dünya nimetlerine arkasmı çevirmek i'tizâlve saire bütün bunlar insanlar ı n ilerilemesine, terakki etmesine birmâni teşkil ediyordu, bunun için garbda din terakkiye manidir! sözü

adetâ hakikattin bir ifadesi olmuştur.



- 220 -

Fakat yar ı m yamalak tahsilli, kulaktan dolma ilim sahibi, basitinsanlar şu mühim noktayı gözden ı rak tutmuşlardı r ki: İslâmiyettemes'ele tamamen ber akistir.

Tarih ve hâdiseler gösteriyor ki Müslüman milletler dinlerine nekadar samimiyetle ve ciddiyetle sar ı lmı ş iseler o kadar terakki vetaalî etmişler, bu dinden ne kadar uzaklaşmı şlarsa, işte o zamanirticaı n, geriliğin kâr ı na düşmüşlerdir.

Müslümanlar ı n ilimde, fende, matematikte, astronomide ve sairbilgişubelerinde derecei kusvâya vard ı klar ı zaman, garb iptidailik vevahşet içinde yaş ı yordu, bizden tam dörtyüz sene geride idi.

Fakat dinimizin mâna ve hikmetine arka çevirip de benliğimizeaşağı lı k duygular ı n girdiği devirlerde Müslümanlar ı n başlar ı na nebelâlar geldiğini bilmeyen yoktur .

* * *Bu kitabı bitirirken son söz olarak şunlar ı söylemek isterim ki,

bugün milletler; iki dev müstesna olmak üzere, teker teker bir mânaifade etmiyorlar.. Yirmi altı milyon Türk, altmı ş milyon Arab, milyarlarkar ş ı s ı nda ne kemiyet teşkil eder?

Fakat iktisadî, ictimaî ve harsî faktörlerle birbirlerine dayanmı ş,birbirlerini tamamlamı ş, aralar ı ndaki —düşman taraf ı ndankörüklenen — anlaşmazlı klar ı def-ü ref etmiş yediyüz elli milyon kitle;o kadar manal ı , o kadar güçlü, o kadar muhteşem ve mes'ut ki,bunun hayali bile insanı n ruhuna şevk ve gayret ve cesaret verir!

Yahudiler, şu on iki milyon insan bunu yapmı ş ve muvaffakolmuştur. Biz niçin yapmayalı m! Hem bizim öyle insanlar ı köleyapmak, beşeriyeti kendi emrimizde bir sürü gibi idare etmek

iddiamı z da yok! Biz, bir inananlar kardeşliğinin neşvesi ve saadeti



peşinde koşuyoruz. Menfaatimiz bunda, hayatiyetimiz veistikbalimizin garantisi bundadı r!

* * * Allah'ı n büyük kudreti Müslüman milletleri korusun ve birlik

haline gelmeleri için sebepleri halk buyursun, âmin!..

---- 0 ----

Documents

Cevat Rifat Atilhan - Tarih Boyunca Islam Hakimiyeti ve Ugradigi Suikastlar