Chamber of Certified Public Accountants of Eskiş …ESKİŞEHİR SMMM ODASI 29 Ocak 2013 SMMM M.Uçkaç & YMM A.Karakuş 1 ESKİŞEHİR SMMM ODASI Chamber of Certified Public Accountants

ESKİŞEHİR SMMM ODASI 29 Ocak 2013

SMMM M.Uçkaç & YMM A.Karakuş 1

ESKİŞEHİR SMMM ODASI Chamber of Certified Public Accountants of EskişehirESKİŞEHİR SMMM ODASI Chamber of Certified Public Accountants of Eskişehir

Geçici, Gelir ve Kurumlar Vergisi

Beyanlarında Özellikli Durumlar

Geçici, Gelir ve Kurumlar Vergisi

Beyanlarında Özellikli Durumlar

MUSTA FA UÇKAÇSerbest Muhasebeci Mali MüşavirMUSTA FA UÇKAÇSerbest Muhasebeci Mali Müşavir

ALİ KARAKUŞ Yeminli Mali MüşavirALİ KARAKUŞ Yeminli Mali Müşavir

Geç

ici V

ergi

Geç

ici V

ergi

Geçici vergi Geçici vergi •Gelir vergisi mükellefleri; ticari ve mesleki kazancın tespitine ilişkin olarak, geçici vergiye tabi kazançlarının belirlenmesinde GVK hükümlerine uymak zorundadırlar.

•Kurumlar vergisi mükellefleri; dönem kazançlarının belirlenmesinde GVK hükümleri yanı sıra KV hükümlerini de dikkate alarak safi kurum kazancını tespit edecektir. • Tasfiye halindeki sermaye şirketlerinde ve kooperatiflerde geçici vergi beyanı yoktur.

Geçici vergiye esas kazançların tespitinde Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri «değerleme işlemleri» için VUK hükümlerine tabidirler.

Geçici vergiye esas kazançların tespitinde Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri «değerleme işlemleri» için VUK hükümlerine tabidirler.

Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Mevduat hesaplarındaki işlem masrafları ile faiz gelirleri ve bunlardan kesilen vergilere ilişkin kayıtlar kontrol edilmelidir.

•Kredi hesaplarındaki işlem masrafları ile faiz giderlerine ilişkin kayıtlar kontrol edilmelidir.

• Kredi hesaplarına ilişkin faizlerin «bu dönemle ilgili olup olmadığı» kontrol edilmelidir.

• Yansıtma sonrası 660 ve 661 hesaplara kaydedilen «finansman giderleri» mutlaka kullanılan kredi faizleri olmalıdır. (Banka işlem masrafı veya komisyon ücreti gibi giderler olmamalıdır.)

Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Gerçek kişi mükelleflerin kullanmış olduğu bireysel kredilerin «işi ile ilgili olup olmadığı» kontrol edilmeli, ticari faaliyeti ile ilgili değilse «özellikle faiz ve masrafları» kayda alınmamalıdır.

Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Kredi kartlarının kullanımında da şahsi ve ticari kart ayırımı yapılıp yapılmadığı test edilmelidir;

• KV mükelleflerinde şahsi kartını şirket için kullanan ortak ya da müdürlerin kredi kartı faiz ve masrafları «gider olarak» dikkate alınmamalıdır.

• Aynı şekilde şirket kartını «şahsi harcamaları için» kullanan ortak ya da müdürlerde de «şahsi harcamalarının maliyetleri» ayıklanmalıdır.

• GV mükelleflerinde, kredi kartı kullanımında mükellefin «şahsi harcamalarının» ve «bu harcamalara ilişkin faiz ve masraf gibi maliyetlerin» ayıklanmasına dikkat edilmelidir.



Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Gerek kredi kartlarının kullanımından ve gerekse işyerindeki POS kullanımından elde edilen puan ve bonusgibi gelirler «gelir olarak» dikkate alınmalı ve kayda alınmalıdır.

• Örneğin şirketin POS kullanımından elde ettiği puanların karşılığında 1.000,00 TL harcama hakkı elde ettiği veya doğrudan hesap ekstresine aktarıldığını varsayalım.

• Elde edilen bu bedel «gelir olarak» dikkate alınacak ve «diğer gelirler» arasında gösterilecektir.

• Elde edilen «gelirin» faiz benzeri olması nedeniyle fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması konusunda herhangi bir yükümlülük bulunmamaktadır.

Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Maddi duran varlık edimine ilişkin kredilerde; ilk takvim yılı sonuna kadar ödenen faizlerin «maliyet» olarak dikkate alınması gerekir.

2012 2013 2014

Maliyet Maliyet veya Gider

Kredi Kullanımı

İlk Takvim Yılı Sonu

Vade Sonu

Banka kayıtlarıBanka kayıtları•Stok edimine ilişkin kredilerde; stokların giriş tarihine kadar olan faizlerin «maliyet» olarak dikkate alınması gerekir.

2012 2013 2014

Maliyet Maliyet veya Gider

Kredi Kullanımı

FaturaTarihi

Vade Sonu

Dövizli hesaplarDövizli hesaplar•Eğer dövizli hesaplar var ise bunların her geçici vergi öncesi gerekli değerlemeleri yapılmalıdır.

• Söz konusu değerleme farkları 646 ve 656 hesaplarda gösterilmelidir.

• Son geçici vergi dönemi dışında «1 gün önceki TCMB döviz kurları» dikkate alınır.

• 1. dönem için; 31.03.200x değil > 30.03.200x• 2. dönem için; 30.06.200x değil > 29.06.200x• 3. dönem için; 30.09.200x değil > 29.09.200x

Son geçici vergi döneminde; «Maliye Bakanlığı’nın yayınla-dığı» döviz kurları dikkate alınacaktır. (Şayet yayınlanmaz ise TCMB döviz kurları kullanılır.)

Son geçici vergi döneminde; «Maliye Bakanlığı’nın yayınla-dığı» döviz kurları dikkate alınacaktır. (Şayet yayınlanmaz ise TCMB döviz kurları kullanılır.)

Dövizli hesaplarDövizli hesaplar•Yurtdışı satışlardan doğan kur farkları hasılat olarak değerlendirilir ve «yurtdışı satışlar hesabına» ilave edilir.

• Oluşacak farklar «kambiyo kârı ya da kambiyo zararı» olarak dikkate alınmaz.

•Yurtdışından dövizli mal ve MDV alımlarından doğan kur farkları da «maliyet» olarak muhasebeleştirilir.

• Oluşacak farklar «kambiyo kârları ya da kambiyo zararı» olarak dikkate alınmaz.

Reeskont işlemleriReeskont işlemleri•Eğer «alacak senetleri» için reeskont uygulanıyorsa «borç senetleri» içinde reeskont hesaplanacaktır.

• Kısmi reeskont işlemi yapılmaz.

• Kampanyalı (ön ödemeli) satışlardan alınan senetler, hatır senetleri, yıllara sari inşaatlar için alınan senetler, müflisten alınacak senetler için reeskont uygulanmaz.

• Vadeli çeklerde reeskont uygulanmaz. (VUK, 41 seri no.lu tebliğ)

•Reeskont «iç ıskonto formülü» kullanılarak hesaplanır;

• Senet üzerinde yazılı değilse faiz oranı «T.C.M.B. Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları Hakkındaki Tebliğine» göre belirlenir.

• Yabancı paralı senetlerde «LİBOR oranları» esas alınır.



Maddi duran varlıklarMaddi duran varlıklar•Maddi duran varlıklara ilişkin kayıtlarda yer alan bilgiler ile fiziki olarak bulunanlar karşılaştırılır ve fiili envantere uygun hale getirilir.

• Varsa fiili sayım farklarına ilişkin kayıtlar yapılmalıdır.

•Binek otomobil alışlarında ödenen KDV’nin «hesaplanan KDV’den indirilmediği» kontrol edilmelidir. (KDVK, m.30/b)

• İndirim konusu yapılamayan KDV, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilir. (23 seri no.lu KDV Genel Tebliği)

• Aynı şekilde ÖTV de maliyet bedeline ithal edilebilir veya giderler arasında gösterilebilir. (VUK, m.270)

Maddi duran varlıklarMaddi duran varlıklar•Maddi duran varlıklara ilişkin kayıtlarda yer alan bilgiler ile fiziki olarak bulunanlar karşılaştırılır ve fiili envantere uygun hale getirilir.

• Varsa fiili sayım farklarına ilişkin kayıtlar yapılmalıdır.

•Binek otomobil alışlarında ödenen KDV’nin «hesaplanan KDV’den indirilmediği» kontrol edilmelidir. (KDVK, m.30/b)

• İndirim konusu yapılamayan KDV, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilir. (23 seri no.lu KDV Genel Tebliği)

• Aynı şekilde ÖTV de maliyet bedeline ithal edilebilir veya giderler arasında gösterilebilir. (VUK, m.270)

Maddi duran varlıklar – Finansal kiralamaMaddi duran varlıklar – Finansal kiralama• Finansal kiralama yoluyla edinilen maddi duran varlıklarda;

• Anapara tutarının «maddi olmayan duran varlık»

• Dönemsel faiz giderlerinin «finansman gideri»

• Anapara ve faiz borçlarının «kısa ve uzun vadeli borçlar»

olarak muhasebeleştirildiğine dikkat edilmelidir.

Amortisman kayıtlarıAmortisman kayıtları•Amortisman oranları «VUK, 333, 339, 389 vd. seri no.lu Genel Tebliğlerinde» belirlenen «faydalı ömürlerine» göre belirlenir.

• Bu listelerde yer alan oranlardan daha az oranlarda amortisman ayrılarak «amortisman süresinin» uzatılması mümkün değildir.

•Amortismanın herhangi bir yılda ayrılmamasından veya ilk uygulanan orandan daha düşük bir oranın ayrılması ile «amortisman süresi» uzatılamaz.

2004 yılından önce alınan (aktife giren) Maddi Duran Varlıkların amortisman ayırma işlemleri devam ediyorsaeski hükümlere tabidir.

Amortisman kayıtlarıAmortisman kayıtları•«Normal» yöntemden «azalan bakiyelere» geçiş mümkün değildir.

• Ancak «azalan bakiyeler» yönteminden «normal» yönteme geçilebilir. (Bu geçiş dipnotlarda açıklanmalıdır.)

• Azalan bakiyeler yönteminde ayrılacak amortisman oranı «%50’den fazla» olamaz.

• 2012 yılı için 770,00 TL’nin altındaki maddi duran varlıklar «doğrudan gider» yazılabilir.

• Binek otomobillerin amortismanları «kıst dönem» olarak uygulanmalıdır.

Amortisman kayıtlarıAmortisman kayıtları•«Normal» yöntemden «azalan bakiyelere» geçiş mümkün değildir.

• Ancak «azalan bakiyeler» yönteminden «normal» yönteme geçilebilir. (Bu geçiş dipnotlarda açıklanmalıdır.)

• Azalan bakiyeler yönteminde ayrılacak amortisman oranı «%50’den fazla» olamaz.

• 2012 yılı için 770,00 TL’nin altındaki maddi duran varlıklar «doğrudan gider» yazılabilir.

• Binek otomobillerin amortismanları «kıst dönem» olarak uygulanmalıdır.



Amortisman kayıtlarıAmortisman kayıtları•Amortisman kayıtlarında «fonksiyonel giderler» dikkate alınmalıdır;

• 7/A seçeneğinde «amortisman giderleri» duran varlığın «işletmede gördüğü fonksiyon dikkate alınarak» ilgili hesapta muhasebeleştirilecektir.

Gider Yeri Maliyet Hs. Yansıtma Hs. Sonuç Hesabı

Üretim 710‐720‐730 711‐721‐731 (151‐152) 620

Hizmet 740 741 (151‐152) 622

Ar‐ge 750 751 630

Pazarlama 760 761 631

Yönetim 770 771 632

Amortisman kayıtlarıAmortisman kayıtları•Amortisman kayıtlarında «fonksiyonel giderler» dikkate alınmalıdır;

• 7/B seçeneğinde 796 hesap kullanılacak, ancak duran varlığın «işletmede gördüğü fonksiyon dikkate alınarak» ilgili alt hesaplar açılarak sonuç hesaplarına yansıtılacaktır.

Gider Yeri Maliyet Hs. Yansıtma Hs. Sonuç Hesabı

Üretim 79* 799 (151‐152) 620

Hizmet 79* 799 (151‐152) 622

Ar‐ge 79* 798 630

Pazarlama 79* 798 631

Yönetim 79* 798 632

Satışların maliyetleriSatışların maliyetleri•Aralıklı envanter yöntemini seçenler «mal çeşidinin ve miktarının çok olması nedeniyle» 1., 2. ve 3. geçici vergi dönemlerinde fiili envanter yapmadan «işletmenin ortalama karlılığını» dikkate alarak satışların maliyeti hesaplanabilir.

Mal Grupları SatışlarKârOranı

Kâr Oranına Göre Satılan Mal [Satışlar – (Kâr oranı x Satışlar)]

Temel Gıda 5.000 TL %10 4.500 TL

Muhtelif Gıda 10.000 TL %10 9.000 TL

Temizlik 10.000 TL %15 8.500 TL

Özel Matrah 20.000 TL %5 19.000 TL

Toplam 45.000 TL 41.000 TL

Satışların maliyetleriSatışların maliyetleri•Üretim işletmelerinde «doğrudan maliyet hesaplarına kayıt yapılmaması» önce stok kaydının yapılması, üretim yapıldıkça stokların maliyete alınması gerekmektedir.

•Maliyetlerde biriken

• İlkmadde ve malzeme giderleri

• Direkt işçilik giderleri

• Genel üretim giderleri

yarımamul veya mamul hesaplarına «yansıtma hesapları» aracılığıyla aktarılmalıdır.

Satışların maliyetiSatışların maliyeti

• Üretimde kullanılmak üzere ilkmadde ve malzeme alımı;

ÖrnekÖrnek

/

150 İLKMADDE VE MALZEME 5.000,00

191 İNDİRİLECEK KDV 900,00

320 SATICILAR 5.000,00

İlkmadde ve malzeme alımı.

/


• Stokların üretime gönderilmesi;

ÖrnekÖrnek

/

710 DİREKT İLKMADDE VE MALZEME 18.000,00


İlkmadde ve malzeme giderleri

/




• Giderlerin yarı mamul maliyetlerine alınması;

ÖrnekÖrnek

/

151 YARI MAMULLER ‐ ÜRETİM 35.500,00

711 İLKMADDE VE MALZ. GİD. YAN. 18.000,00

721 DİREKT İŞÇİLİK GİD. YAN. 12.000,00

731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YAN. 5.500,00

Giderlerin yarı mamullere yansıtılması

/


• Yansıtma hesaplarının kapatılması

ÖrnekÖrnek

/

711 İLKMADDE VE MALZ. GİD. YAN. 18.000,00

721 DİREKT İŞÇİLİK GİD. YAN. 12.000,00

731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YAN. 5.500,00

710 İLKMADDE VE MALZ. GİDERLERİ 18.000,00

720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 12.000,00

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 5.500,00

Yansıtma hesaplarının kapatılması

/


• Mamul üretimi;

ÖrnekÖrnek

/

152 MAMULLER 35.500,00


Yarı mamullerin maliyetlere aktarılması

/


• Satışların maliyeti;

ÖrnekÖrnek

/

620 SATILAN MAMUL MALİYETLERİ 24.200,00

152 MAMULLER 24.200,00

Mamullerin satışların maliyetine aktarılması

/

Hizmet maliyetleriHizmet maliyetleri•Hizmet işletmelerinde de «ilkmadde ve malzemeler» öncelikle «stoklara» alınmalıdır.

•Hizmet üretim maliyetlerini oluşturan;

• İlkmadde ve malzeme giderleri

• Direkt işçilik giderleri

• Genel üretim giderleri

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ hesabında muhasebeleştirilir.

Sadece hizmet üreten bir işletme de 710 – 720 – 730 gibi maliyet hesaplarında herhangi bir kayıt olmamalıdır.

Hizmet maliyetleriHizmet maliyetleri

• Hizmet üretimde kullanılmak üzere ilkmadde ve malzeme alımı;

ÖrnekÖrnek

/




İlkmadde ve malzeme alımı.

/




• Stokların hizmet üretimine gönderilmesi;

ÖrnekÖrnek

/

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 18.000,00

740.0 İlkmadde ve Malzemeler 18.000,00


İlkmadde ve malzeme giderleri

/


• Hizmet üretim maliyetlerinin yansıtılması;

ÖrnekÖrnek

/

621 SATILAN HİZMET MALİYETİ 35.500,00

741 HİZMET ÜRETİM MAL. YAN. 35.500,00

741.0 İlkmadde ve Malzeme Gid. 18.000,00

741.1 Direkt İşçilik Giderleri 12.000,00

741.2 Hizmet Üretim Giderleri 5.500,00

Hizmet üretim maliyetlerinin yansıtılması

/


ÖrnekÖrnek/

741 HİZMET ÜRETİM MAL. YAN. 35.500,00

741.0 İLKMADDE VE MALZ. GİD. YAN. 18.000,00

741.1 DİREKT İŞÇİLİK GİD. YAN. 12.000,00

741.2 HİZMET ÜRETİM GİDERLERİ YAN. 5.500,00

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETLERİ 35.500,00

740.0 İLKMADDE VE MALZ. GİDERLERİ 18.000,00

740.1 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 12.000,00

740.2 HİZMET ÜRETİM GİDERLERİ 5.500,00

Yansıtma hesaplarının kapatılması

/

Hizmet maliyetleriHizmet maliyetleri•Geçici vergi veya dönem sonu itibariyle «tamamlanmamış hizmet maliyetleri» olabilir.

•Henüz satışı yapılmayan bu maliyetlerin (stoklar gibi) bilançoda gösterilmesi için 151 YARI MAMULLER –ÜRETİM hesabı kullanılır.


• İşletmenin dönem sonunda «hizmet üretim maliyetinde» birikmiş tutarı 13.560,00 TL’dir. Hizmet henüz tamamlanmamıştır.

ÖrnekÖrnek

/


741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YAN. 13.560,00

Tamamlanmamış hizmet maliyetleri.

/

Gelecek aylara ait giderler (gelirler)Gelecek aylara ait giderler (gelirler)•Her bir geçici vergi döneminde «gelecek aylara ait giderler gibi» hesaplarda bekleyen giderlerin ve gelirlerin döneminin gelip gelmediği kontrol edilmelidir.

•Böylece her bir gider ve gelir kaleminin kendi döneminde «gelir tablosuna» alınması sağlanmış olacaktır.

• Gelecek yıllara ait giderler (ve gelirler) gibi bilanço hesaplarının da kendi döneminin gelip gelmediği kontrol edilmeli ve kendi dönemine isabet edenler aktarılmalıdır.



Gelecek aylara ait giderler (gelirler)Gelecek aylara ait giderler (gelirler)

• İşletmenin mizanı kontrol edildiğinde sigorta giderlerinin aylar itibariyle aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür;

• Ocak 2012; 480,00 TL

• Şubat 2012; 620,00 TL

• Mart 2012; 510,00 TL

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 1.610,00

180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 1.610,00

Gelecek aylara ait giderlerin devri

/

Gelecek aylara ait giderler (gelirler)Gelecek aylara ait giderler (gelirler)

• 30.06.2012 tarihinde yapılan sayımda 920,00 TL’lik kırtasiye malzemesinin kullanılmadığı tespit edilmiştir.

• Kırtasiye malzemeleri alım esnasında gider hesabında muhasebeleştirilmektedir.

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 920,00

770 GENEL YÖNETİMGİDERLERİ 920,00

Gelecek aylara ait giderlerin devri

/

Kanunen kabul edilmeyen giderlerKanunen kabul edilmeyen giderler•Esas olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinde «ticari kazancın tespitinde» indirilecek giderler sayılmış ve burada sayılmayan ve bu özellikleri taşımayan giderlerin tümü «kanunen kabul edilmeyen gider» olarak dikkate alınmasının zorunluluğu bulunmaktadır.

•Ayrıca bazı giderler «kanunen kabul edilmeyen giderler» olarak

• KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’nun 11. maddesinde ve

• GELİR VERGİSİ KANUNU’nun 41. maddesinde

sayılmıştır.

Kanunen kabul edilmeyen giderlerKanunen kabul edilmeyen giderler•Yine KVK ve GVK’nun diğer maddelerinde ve diğer kanunlarda da sayılan «kanunen kabul edilmeyen giderler»bulunmaktadır;

• Yasal sınırları aşan bağış ve yardımlar (KVK, m.10/c)

• KV’den istisna edilen kazançlara ait giderler (KVK, m.5‐i/3)

• Binek araçlara ait MTV (MTVK, m.14)

• KKEG için ödenmiş olan KDV (KDVK, m.29)

• VUK’na uygun olmayan ve fazla ayrılan amortismanlar (VUK, m.313‐321) ‐ VUK’na uygun olmayan ve fazla ayrılan karşılıklar (VUK, m.323‐329) ‐ Alınan vadeli çekler için hesaplanmış olan reeskontlar (VUK, m.281‐285)

• Ödenmemiş olan kıdem tazminatları (GVK, m. 40/2)

• Ödenmemiş SGK primleri (GVK, m.40/2 ve SSK, m.40)

Kanunen kabul edilmeyen giderlerKanunen kabul edilmeyen giderler•Elektrik, su, telefon ve doğalgaz bedellerinin geç ödenmesi nedeniyle hesaplanan «gecikme zamları» bir sözleşmeye dayandıklarından «tazminat olarak değerlendirilmeli» ve «safi kazancın tespitinde gider olarak» dikkate alınmalıdır. (GVK, m.41)

• Aynı kapsamda gecikme zamlarına ilişkin ödenen KDV varsa «indirim konusu» yapılacaktır.

•5510 sayılı Kanunun 87. maddesine göre «kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları KVK ve GVK açısından gider yazılamaz.»

/

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 73,00


100 KASA 79,00

Cep telefonu faturası.

/

Kanunen kabul edilmeyen giderlerKanunen kabul edilmeyen giderler

• İşletme cep telefonu faturasını ödemiştir.

ÖrnekÖrnek

900 NAZIM HESAP (KKEG) 11,00

950 NAZIM HESAP (KKEG BORÇLAR) 11,00

Kanunen kabul edilmeyen gider (ÖİV tutarı)

/



/

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 73,00


100 KASA 79,00

Cep telefonu faturası.

/


• İşletme cep telefonu faturasını ödemiştir.

ÖrnekÖrnek



Kanunen kabul edilmeyen gider (ÖTV tutarı)

/


• İşletmenin Temmuz ayı SGK primini ödemediği tespit edilmiştir.

ÖrnekÖrnek

/



Ödenmeyen SGK priminin KKEG’e devri

/

360 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KST. 980,00

368 ÖDENECEK SGK VS. 980,00

Ödenmeyen SGK priminin ertelenmesi.

/


• İşletmenin Temmuz ayı SGK primini ödemediği tespit edilmiştir.

ÖrnekÖrnek

/



Ödenmeyen SGK priminin KKEG’e devri

/

360 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KST. 980,00

368 ÖDENECEK SGK VS. 980,00

Ödenmeyen SGK priminin ertelenmesi.

/


• Kurumlar vergisi mükelleflerinde geçici vergi beyanında KKEG gösterilmesi;

ÖrnekÖrnek


• Gelir vergisi mükelleflerinde geçici vergi beyanında KKEG gösterilmesi;

ÖrnekÖrnek

Ticari kazanç «kanunen kabul edilmeyen

giderler» dikkate alınarak yazılacak.

Mizan çıkarılmasıMizan çıkarılması•Ters bakiye kontrolü;

• 1 ve 2 ile başlayan hesaplar «alacak bakiyesi» vermemelidir. (Düzenleyici hesaplar hariç)

• 3‐4 ve 5 ile başlayan hesaplar «borç bakiyesi» vermemelidir. (Düzenleyici hesaplar hariç)

• 60 – 64 ve 67 ile başlayan hesapların «borç kayıtları» listelenmeli ve bu kayıtlar sadece «dönem sonu işlemlerinden» (örneğin yansıtma işlemlerinden) veya «düzeltme kayıtlarından» oluştuğu kontrol edilmelidir.

• 61‐62‐63‐65‐66 ve 68 ile başlayan hesapların «alacak kayıtları»listelenmeli ve bu kayıtlar sadece «dönem sonu işlemlerinden»(örneğin yansıtma işlemlerinden) veya «düzeltme kayıtlaırndan» oluştuğu kontrol edilmelidir.



Mizan çıkarılmasıMizan çıkarılması•Ters bakiye kontrolü;

• 1 ve 2 ile başlayan hesaplar «alacak bakiyesi» vermemelidir. (Düzenleyici hesaplar hariç)

• 3‐4 ve 5 ile başlayan hesaplar «borç bakiyesi» vermemelidir. (Düzenleyici hesaplar hariç)

• 60 – 64 ve 67 ile başlayan hesapların «borç kayıtları» listelenmeli ve bu kayıtlar sadece «dönemsonu işlemlerinden» (örneğin yansıtma işlemlerinden) veya «düzeltme kayıtlarından» oluştuğu kontrol edilmelidir.

• 61‐62‐63‐65‐66 ve 68 ile başlayan hesapların «alacak kayıtları»listelenmeli ve bu kayıtlar sadece «dönemsonu işlemlerinden»(örneğin yansıtma işlemlerinden) veya «düzeltme kayıtlaırndan» oluştuğu kontrol edilmelidir.

Mizan çıkarılmasıMizan çıkarılması•Ters bakiyeli hesapların kapatılması;

•Geçici vergi döneminde «ara dönem bilançosu» düzenlenmeyecek ise «bilanço hesaplarından» ters bakiye veren hesapların düzeltilmesi «dönem sonuna» bırakılabilir.

•Ancak «gelir tablosu hesaplarından» ters bakiye verenler varsa mutlaka kontrol edilmeli ve gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.

• Geçici vergi haricen düzenlenebilir.

• Bu durumda ilgili çalışma kağıtlarının da diğer belgelerle birlikte saklanması ve istenildiğinde gösterilmesi gerekmektedir.

• Geçici vergi haricen düzenlenebilir.

• Bu durumda ilgili çalışma kağıtlarının da diğer belgelerle birlikte saklanması ve istenildiğinde gösterilmesi gerekmektedir.

Mizan çıkarılmasıMizan çıkarılması

• Ters bakiye veren 120 ve 320 hesapların düzeltilmesi;

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

120 ALICILAR 3.550,00

340 ALINAN AVANSLAR 3.550,00

Ters bakiyeli hesabın ilgili hesaba virmanı

/

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 7.000,00



/

Mizan çıkarılmasıMizan çıkarılması

• İşletmenin bankadaki kredili mevduat hesabı 31.12.2012 tarihinde (‐) 4.430,00 TL bakiye vermiştir.

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

102 BANKALAR 4.430,00

300 BANKA KREDİLERİ 4.430,00


/

Vergi matrahının hesaplanmasıVergi matrahının hesaplanması•Gelir tablosundaki gelir hesapları ile maliyet hesapları ve gelir tablosundaki gider hesapları karşılaştırıldığında «vergi matrahı» bulunacaktır.

•Vergi matrahının bulunmasında «kanunen kabul edilmeyen giderler» dikkate alınmalıdır.

• KV mükelleflerinde nazım hesaplarında biriken KKEG’ler«beyanname üzerinde ilgili satırda gösterilerek»matraha ilave edilir.

• GV mükelleflerinde ise «ticari kâra ilave edilerek» beyannamede gösterilecektir.

Vergi matrahının hesaplanmasıVergi matrahının hesaplanması

ÖrnekÖrnek

• İşletmenin 31.03.2012 tarihli mizanından alınan veriler şöyledir;

Gelir hesapları (TL) Gider hesapları (TL)

600 50.000,00 610 2.000,00

602 5.000,00 611 2.500,00

642 5.000,00 621 40.600,00

647 3.000,00 657 3.500,00

649 2.500,00 689 1.500,00

679 4.500,00 760 5.000,00

770 2.700,00

780 2.200,00

Gelirler 70.000,00 Giderler 60,000,00



Vergi matrahının hesaplanmasıVergi matrahının hesaplanması

ÖrnekÖrnek

• Ticari kârın hesaplanması;

• Ticari Kâr = Gelirler – Giderler

• Ticari Kâr = 70.000,00 TL – 60.000,00 TL = 10.000,00 TL

• Mali Kârın hesaplanması;

• Mali Kâr = Ticari Kâr + KKEG

• Mali Kâr = 10.000,00 TL + 2.000,00 TL = 12.000,00 TL

• Ödenecek verginin hesaplanması;

• Vergi Matrahı = 12.000,00 TL x %20 = 2.400,00 TL

• Stopaj Yoluyla Ödenen Vergiler = 400,00 TL

• Ödenecek Vergi = 2.400,00 TL – 400,00 TL = 2.000,00 TL

Geçici vergi kayıtlarıGeçici vergi kayıtları•Geçici vergi döneminde yapılacak kayıtlar aşağıdaki gibidir;

• (Yapılmamışsa) Satışların maliyetinin kaydı

• Maliyet hesaplarının yansıtılması

• Yansıtma kayıtlarının kapatılması

• Gelir tablosunun düzenlenmesi

• Ödenecek verginin kaydı

Geçici vergi kayıtlarıGeçici vergi kayıtları

• İşletmenin satışlarının maliyeti 40.600,00 TL olarak hesaplanmıştır;

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

621 SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ 40.600,00

153 TİCARİ MALLAR 40.600,00

Satılan ticari malların maliyet devri

/


• İşletmenin 31.03.2012 tarihli mizanı aşağıdaki gibidir;

ÖrnekÖrnek

Hesap B A Bakiye Hesap B A Bakiye

600 50.000 50.000 679 4.500 4.500

602 5.000 5.000 689 1.500 (1.500)

610 2.000 (2.000) 760 5.000 (5.000)

611 2.500 (2.500) 770 2.700 (2.700)

642 5.000 5.000 780 2.200 (2.200)

621 40.600 (40.600)

647 3.000 3.000

649 2.500 2.500

657 3.500 (3.500)


• Yansıtma işlemleri;

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

631 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞ. GİD. 5.000,00


660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİD. 2.200,00

761 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞ. YAN. 5.000,00

771 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ YAN. 2.700,00

781 FİNANSMAN GİDERLERİ YAN. 2.200,00

Giderlerin yansıtma kayıtları

/


• Yansıtma sonrası mizanın görünümü;

ÖrnekÖrnek


600 50.000 50.000 660 2.200 (2.200)

602 5.000 5.000 679 4.500 4.500

610 2.000 (2.000) 689 1.500 (1.500)

611 2.500 (2.500) 760 5.000 (5.000)

642 5.000 5.000 761 5.000 5.000

621 40.600 (40.600) 770 2.700 (2.700)

631 5.000 (5.000) 771 2.700 2.700

632 2.700 (2.700) 780 2.200 (2.200)

647 3.000 3.000 781 2.200 2.200

649 2.500 2.500

657 3.500 (3.500)




• Yansıtmaların kapatılması;

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

761 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞ. YAN. 5.000,00

771 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ YAN. 2.700,00

781 FİNANSMAN GİDERLERİ YAN. 2.200,00

760 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞ. GİD. 5.000,00


780 FİNANSMAN GİDERLERİ 2.200,00

Yansıtma hesaplarının kapatılması.

/


• Yansıtmaların kapatılması sonrası mizanın görünümü;

ÖrnekÖrnek


600 50.000 50.000 660 2.200 (2.200)

602 5.000 5.000 679 4.500 4.500

610 2.000 (2.000) 689 1.500 (1.500)

611 2.500 (2.500) 760 5.000 5.000 0

642 5.000 5.000 761 5.000 5.000 0

621 40.600 (40.600) 770 2.700 2.700 0

631 5.000 (5.000) 771 2.700 2.700 0

632 2.700 (2.700) 780 2.200 2.200 0

647 3.000 3.000 781 2.200 2.200 0

649 2.500 2.500

657 3.500 (3.500)


• Gelir Tablosu düzenlenmesi;

ÖrnekÖrnek

GELİR TABLOSU TL GELİR TABLOSU (Devam) TL

Yurtiçi Satışlar 50.000 Faiz Gelirleri 5.000

Diğer Gelirler 5.000 Reeskont Faiz Gelirleri 3.000

Satıştan İadeler (‐) (2.000) Diğer Olağan Kâr/Zarar 2.500

Satış İskontoları (‐) (2.500) Reeskont Faiz Giderleri (‐) (3.500)

Satılan Ticari Mallar Mal. (‐) (40.600) Kısa Vadeli Borçlanma Gid. (2.200)

BRÜT SATIŞ KÂRI/ZARARI 9.900 OLAĞAN KÂR/ZARAR 7.000

Pazarlama, Satış ve Dağ.Gid. (5.000) Diğer O.dışı Gelir/Kârlar 4.500

Genel Yönetim Giderleri (2.700) Diğer O.dışı Gid/Zararlar (‐) (1.500)

FAALİYET KÂRI/ZARARI 2.200 DÖNEM KÂRI/ZARARI 10.000


• Vergi matrahının kaydı;

ÖrnekÖrnek

31.03.2012

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR 2.000,00

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.000,00

Geçici vergi (1. dönem) tahakkuku.

/

Geçmiş Yıl Zararları ve Ar-Ge İndirimleriGeçmiş Yıl Zararları ve Ar-Ge İndirimleri•Geçici vergi beyannameleri kümülatif matrahtan oluştuğu için «geçmiş yıl zararlarına ilişkin indirimler» her geçici vergi döneminde gösterilmeli ve matrahtan indirilmelidir.

•Ar‐Ge indirimleri «zarar olsa dahi indirilecek istisna» kapsamındadır. Dolayısıyla «Ar‐Ge Harcamaları» beyanname üzerinden matrahtan indirilebilir.

Bağkur Primlerinin İndirimiBağkur Primlerinin İndirimi•Mükellefler, geçici vergiye tabi kazançlarının tespitinde, söz konusu kazançlarını yıllık beyanname ile beyan etmeleri halinde yararlanabilecekleri tüm indirim ve istisnaları dikkate alabilirler. (GVK, 217 seri no.lu Genel Tebliğ)

•5510 sayılı Kanunun 4/b maddesinde belirtilen sigorta primlerinin ilgili dönemlere ilişkin olup, ödenmiş olması ve tevsik edilmesi şartıyla, ilgili dönem geçici vergi beyannamesinin 21. satırında yer alan «diğer indirimler»bölümünde gösterilip indirim konusu yapılabilir.

Ancak şirket ortaklarının ödemiş oldukları bağkur primleri Kurumlar Geçici Vergi beyanında «indirim» konusu yapılamaz.

Ancak şirket ortaklarının ödemiş oldukları bağkur primleri Kurumlar Geçici Vergi beyanında «indirim» konusu yapılamaz.



Döne

mso

nuDö

nem

sonu

Dönemsellik KontrolüDönemsellik Kontrolü•Mizan üzerinde 180, 280, 300, 400 gibi «gelecek yılları» ilgilendiren hesaplar varsa kontrol edilmeli, gerekiyorsa dönemler arası aktarma işlemleri yapılmalıdır.

•Yapılmamışsa önceki dönem kapanış fişinden gelen 590 veya 591 hesaplardaki tutarlar 570 veya 580 hesaplara aktarılmalıdır.

•Varsa 120 ve 320 hesaplardaki ters bakiyeler 159 ve 340 hesaplarda avans olarak gösterilmelidir.

• 31.12.2012 tarihi mizanda 280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER hesabının 10.000,00 TL bakiyesinin 5.000,00 TL’sinin 2013 yılına ait olduğu tespit edilmiştir.

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 5.000,00

280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 5.000,00

Uzun vadeli giderlerin kısa vadeli giderlere aktarılması.

/

Dönemsellik KontrolüDönemsellik Kontrolü

• 31.12.2012 tarihi mizanda 400 BANKA KREDİLERİ hesabının 30.000,00 TL bakiyesinin 15.000,00 TL’sinin 2013 yılına ait olduğu tespit edilmiştir.

ÖrnekÖrnek

31.12.2012



Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kredilere aktarılması.

/

Dönemsellik KontrolüDönemsellik Kontrolü

• 31.12.2012 tarihi mizanda 590 DÖNEM NET KÂRI hesabında 2011 yılı kârı gözükmektedir.

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

590 DÖNEM NET KÂRI 18.700,00

570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI 18.700,00

2011 yılı Kârının devri

/

Dönemsellik KontrolüDönemsellik Kontrolü Maliyet Hesaplarının KapatılmasıMaliyet Hesaplarının Kapatılması•Dönem sonunda maliyet hesaplarının kapatılması için gerekli yansıtma kayıtları yapılmalıdır.

MALİYET HESAPLARI YANSITMA HESAPLARI BİLANÇO VE SONUÇ HESAPLARI7/A 7/B 7/A 7/B

710720730 790

791792793794795796797

711721731

798799

151152

740 741622170

750 751 630

760 761 631

770 771 632

780 781660661



Gelir tablosu hesaplarının kapatılmasıGelir tablosu hesaplarının kapatılması•Dönem sonunda gelir tablosu hesaplarının ters işlem ile kapatılması ve 690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI hesabına aktarılması gerekir. • X A.Ş.’nin 31.12.2012 tarihi mizanında yer alan GELİR TABLOSU

HESAPLARI aşağıdaki gibidir;

ÖrnekÖrnek

Gelir tablosu hesaplarının kapatılmasıGelir tablosu hesaplarının kapatılması


600 50.000 50.000 632 2.700 (2.700)

602 5.000 5.000 647 3.000 3.000

610 2.000 (2.000) 649 2.500 2.500

611 2.500 (2.500) 657 3.500 (3.500)

642 5.000 5.000 660 2.200 (2.200)

621 40.600 (40.600) 679 4.500 4.500

631 5.000 (5.000) 689 1.500 (1.500)

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

600 YURTİÇİ SATIŞLAR 50.000,00

602 DİĞER GELİRLER 5.000,00

642 FAİZ GELİRLERİ 5.000,00

647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 3.000,00

649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 2.500,00

679 DİĞER O.DIŞI GELİR VE KÂRLAR 4.500,00

690 DÖNEM KÂR VEYA ZARARI 70.000,00

Gelir hesaplarının DÖNEM K/Z hesabına devri.

/


ÖrnekÖrnek31.12.2012


610 SATIŞTAN İADELER 2.000,00

611 SATIŞ İSKONTOLARI 2.500,00

621 SATILAN TİCARİ MALLAR MAL. 40.600,00

631 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞ. 5.000,00


657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 3.500,00

660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİD. 2.200,00

689 DİĞER O.DIŞI GİDER VE ZARAR. 1.500,00

Gider hesaplarının DÖNEM K/Z hesabına devri.

/


ÖrnekÖrnek


690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI

2.000,00 50.000,00

2.500,00 5.000,00

40.600,00 5.000,00

5.000,00 3.000,00

2.700,00 2.500,00

3.500,00 4.500,00

2.200,00 50.000,00

1.500,00 5.000,00

60.000,00 70.000,00

Vergi karşılıklarının ayrılmasıVergi karşılıklarının ayrılması•Kurumlar vergisi mükelleflerinde «hesaplanan kurumlar vergisi» için karşılık ayrılmalıdır.

• Kurumlar Vergisinin tahakkuk zamanı, izleyen yıldaki NİSAN ayıdır. Dolayısıyla «ödenecek verginin» 360 hesaplarda «vergi borcu olarak gösterilmesi» için gerekli kayıt (tahakkuk kaydı) ancak NİSAN ayında yapılabilecektir.

• Ancak dönem sonu bilançosunda «ihtiyatlılık» ve «tam açıklama» kavramları gereği hesaplanan kurumlar vergisinin de «gelecekte doğacak bir borç olarak» gösterilmesi gerekmektedir.

• Bu nedenle «kısa vadeli yabancı kaynak hesapları olan» 370 ve 371 hesaplarda gerekli kayıtlar yapılmalı ve hesaplanan kurumlar vergisi gösterilmelidir.



• 31.12.2012 tarihinde kurumlar vergisi 2.400,00 TL olarak hesaplanmıştır. Daha önce ödenen geçici vergiler ise 400,00 TL’dir.

ÖrnekÖrnek

/

691 DÖNEM KÂRI YASAL YÜK. KAR. 2.400,00


Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması.

/

Vergi karşılıklarının ayrılmasıVergi karşılıklarının ayrılması

371 DÖNEM KÂRININ PEŞİN ÖD. VER. 400,00

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR 400,00

Geçici verginin karşılıklara alınması.

/

ÖrnekÖrnek

31.12.2012



692 DÖNEM NET KÂR VEYA ZARARI 7.600,00

DÖNEM K/Z hesabının DÖNEM NET K/Z hesabına devri.

/

Kalan hesapların kapatılmasıKalan hesapların kapatılması


590 DÖNEM NET KÂRI 7.600,00

DÖNEM NET K/Z hesabının bilançoya devri.

/

Vergi karşılıklarının ayrılmasıVergi karşılıklarının ayrılması•Gelir vergisi mükelleflerinde dönem kârı üzerinden vergi karşılığı ayrılmaz.

•Ancak ertesi yıl beyanname verildiğinde «işletme sahibine veya ortağa aktarılacak paradan» mahsup yapılabilir.

Ticari Zarardan Mali Kârın DoğmasıTicari Zarardan Mali Kârın Doğması•Dönem sonunda ticari zarar varken, bu zarara KKEG ilavesiyle «mali kâr» oluşursa «kurumlar vergisi» ödenecektir.

•Dolayısıyla «dönem zararının» gösterilmesinin yanı sıra «vergi karşılıklarının da» gösterilmesi söz konusu olacaktır.

• X A.Ş.’nin dönem sonu ticari zararı 10.000,00 TL, kanunen kabul edilmeyen giderleri 20.000,00 TL’dir. (Daha önce ödenmiş geçici vergi yoktur.)

• Vergi karşılığının ayrılması;

ÖrnekÖrnek

31.12.2012



Dönem vergi karşılığının ayrılması.

/

Ticari Zarardan Mali Kârın DoğmasıTicari Zarardan Mali Kârın Doğması


• Dönem K/Z hesabının «dönem net K/Z hesabına» devri;

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

692 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI 12.000,00



DÖNEM K/Z hesabının DÖNEM NET K/Z hesabına devri.

/





• Dönem Net K/Z hesabının «bilançoya» devri;

ÖrnekÖrnek

31.12.2012

591 DÖNEM NET ZARARI 12.000,00

692 DÖNEM NET KÂR VEYA ZARARI 12.000,00

DÖNEM NET K/Z hesabının bilançoya devri.

/


Diğe

r Kon

ular

Diğe

r Kon

ular

Resim şu anda görüntülenemiyor.

Örtülü sermayeÖrtülü sermaye•KVK m.12 gereğince ortak veya ortakla ilişkili kişi veya kurumlardan temin edilen borçlanmalar ilgili hesap döneminin herhangi bir tarihinde öz sermayenin 3 katını geçmesi halinde bu borçlanma «örtülü sermaye» olarak değerlendirilecektir.

Örtülü sermaye tespit katsayısıÖrtülü sermaye tespit katsayısı•Öz sermayenin 3 katını aşan kısım «örtülü sermaye» olarak hesaplanır.

•Hesaplanan örtülü sermayenin toplam borç tutarına bölünmesi ile «örtülü sermaye tespit katsayısı» bulunacaktır.

•Bu katsayı «borçlanma karşılığında varsa eğer faiz ve/veya kur farkı – vade farkı gibi ödemelerde» her bir ödemeye isabet eden örtülü sermayenin tutarını bulmaya yarar.

Örtülü sermaye ödemelerinin kaydıÖrtülü sermaye ödemelerinin kaydı•Örtülü sermayeyi kullanan (borç alan) açısından;

• Faiz, kur ve vade farklarının örtülü sermayeye isabet eden kısımları «kanunen kabul edilmeyen gider» olarak dikkate alınacaktır.

•Örtülü sermayeyi kullandıran (borç veren) açısından;

• Faiz, kur ve vade farklarının örtülü sermayeye isabet eden kısmı «iştiraklerden temettü gelirleri» olarak kayda alınacaktır.

• Eğer faizler «faiz gelirlerine», kur farkları «kambiyo kârlarına» veya vade farkları «diğer gelirlere» alınmışsa gerekli düzeltme kayıtları yapılmalıdır.

• Şirketin sermayesinin 20.000 TL iken ortak ve ortakla ilişkili kişilerden alınan borçların toplamı 85.000 TL’dir;

Örtülü sermaye = 85.000 TL – (20.000 TL x 3) Örtülü sermaye = 25.000 TL

Örtülü sermaye tespit katsayısı = 25.000 TL / 85.000 TLÖrtülü sermaye tespit katsayısı = 0,29

• Şirket 2.000 TL kur farkı ve 10.000 TL faiz ödemesinde bulunmuştur;

Kur farkı gideri = 2.000 TL x 0,29 = 580 TL Faiz gideri = 10.000 TL x 0,29 = 2.900 TL

ÖrnekÖrnek

Örtülü sermaye ödemeleriÖrtülü sermaye ödemeleri



• Kur farkı gideri = 580 TL • Faiz gideri = 2.900 TL

Örnek (Devam)Örnek (Devam)


/

780 FİNANSMAN GİDERLERİ 12.000,00

102 BANKALAR 12.000,00

Ortaklara ödenen faiz ve kur farkı.

/

900 NAZIM HESAP (KKEG) 3.480,00

950 NAZIM HESAP (KKEG BORÇLAR) 3.480,00

Örtülü sermayeye isabet eden faiz ve kur farkı.

/

• Karşı şirketin yevmiye kayıtları;



/

102 BANKALAR 12.000,00


646 KAMBİYO KÂRLARI 1.420,00

640 TEMETTÜ GELİRLERİ 2.480,00

Ortaklardan alınan faiz ve kur farkı.

/

• Karşı şirketin yevmiye kayıtları;



/

102 BANKALAR 12.000,00


646 KAMBİYO KÂRLARI 1.420,00

640 TEMETTÜ GELİRLERİ 2.480,00

Ortaklardan alınan faiz ve kur farkı.

/

Örtülü kazanç dağıtımıÖrtülü kazanç dağıtımı•Bir anonim veya limited şirket ortağı şirketten çeşitli şekillerde para çekebilir;

• Şirketin bir mal alımı ya da yaptıracağı hizmet nedeniyle, ödemede bulunmak için para çekebilir. Avans niteliğindeki bu ödeme, daha sonra alınan mal veya hizmet faturası ile kapatılır.

• Şirket ortaklarına «kâr dağıtımı» kararı alır. Ortağa, kâr payı (temettü) olarak bir ödeme yapılır.

• Şirket ortağına, faizsiz olarak ya da çok düşük faizle borç para verir.

Örtülü kazanç dağıtımıÖrtülü kazanç dağıtımı•Örtülü sermaye niteliğindeki alacağı nedeniyle faiz geliri elde etmiş olan kurumların, bu faizleri herhangi bir faiz geliri gibi göz önüne almaları gerekir.

•Buna göre faiz geliri elde eden;• Bir kurum veya ticari işletme ise KDV’li fatura kesilmesi gerekir ve faiz de hasılata dahil olur.

• Faizi elde eden gerçek kişi ise ve faiz menkul sermaye iradı niteliğinde ise (ticari kazanç değilse) alacak faizi olarak gelir vergisi beyannamesinde beyan edilir.

• Yabancı kurumlarca elde edilen faiz gelirleri genel esaslar çerçevesinde vergilendirilir.

Örtülü kazanç dağıtımıÖrtülü kazanç dağıtımı•Örtülü sermaye niteliğindeki alacağı nedeniyle faiz geliri elde etmiş olan kurumların, bu faizleri herhangi bir faiz geliri gibi göz önüne almaları gerekir.

•Buna göre faiz geliri elde eden;• Bir kurum veya ticari işletme ise KDV’li fatura kesilmesi gerekir ve faiz de hasılata dahil olur.

• Faizi elde eden gerçek kişi ise ve faiz menkul sermaye iradı niteliğinde ise (ticari kazanç değilse) alacak faizi olarak gelir vergisi beyannamesinde beyan edilir.

• Yabancı kurumlarca elde edilen faiz gelirleri genel esaslar çerçevesinde vergilendirilir.



Örtülü kazanç dağıtımıÖrtülü kazanç dağıtımı•Bilindiği üzere «öz sermaye üzerinden faiz ödenemeyeceği» esastır.

•Bu esasın, kuruma borçlanma yolu ile konulmuş «örtülü sermaye» üzerinden de faiz ödenemeyeceği esası ile tamamlanmadıkça geçerliliğini büyük ölçüde kaybeder.

• Çünkü kurumun ortaklarının «sermaye» olarak koymaları gereken miktarı koymayarak, bu miktarları kuruma borç olarak verip, karşılığında faiz alırlar ise, kurum bünyesinde oluşan «kurum kazancı vergilendirilmeden» ortaklara dağıtılmış olur.

Transfer FiyatlandırmasıTransfer Fiyatlandırması•Kurumların ilişkili kişilerle «emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak» tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen «transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış» sayılacaktır.

Transfer FiyatlandırmasıTransfer Fiyatlandırması•Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri ile şirketlere;

• İlişkili kişilerle

• Emsallere uygunluk ilkesine

göre mal ve hizmet alım – satımı yapılması yükümlülüğü getirilmektedir.

•Aksi halde;• Uygulanan fiyatla ‐ emsal fiyat arasındaki fark

«örtülü kazanç» sayılmakta ve vergilendirilmektedir.

•Yani; • Transfer fiyatı, emsal fiyatına eşit veya eşite yakın olsun,

• Değilse «haklı gerekçeniz» olsun!

Transfer FiyatlandırmasıTransfer Fiyatlandırması•Transfer fiyatı ile emsal bedeli birbirinden farklı ise;

• Farkı alan yönünden «KKEG»

• Farkı ödeyen yönünden «kâr dağıtımı»

söz konusu olacaktır.

X şirketi Z şirketine mal satar;

Emsal değeri; 1.100 TL

Transfer fiyatı; 1.000 TL

Örtülü kazanç; 100 TL

100 TL örtülü kazanç «KKEG» olarak matraha ilave edilecektir.

Z şirketi X şirketine mal alır;

Emsal değeri; 1.100 TL

Transfer fiyatı; 1.000 TL

Örtülü kazanç; 100 TL

100 TL örtülü kazanç «kârpayı» olarak dikkatealınacaktır.

Yıl aşıldıktan sonra gelen faturaYıl aşıldıktan sonra gelen fatura•Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle hesaplanarak düzenlenen fatura vb. vesikalarda gösterilen KDV indirim konusu yapılabilir;

• İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vukuu bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili belgelerin yasal defterlere «kaydedildiği dönemde» kullanılabilir. (KDVK, m.29)

• İndirimin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilerek belgelendirilmesi ve bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirilebilir. (KDVK, m.34)

•Dolayısıyla takvim yılı aşıldıktan sonra gelen faturada yer alan KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.

• 2012 yılında düzenlenen faturadaki KDV; 2013 ve izleyen yıllarda «indirim konusu» yapılamaz.

Grup şirketlerinde yansıtmaGrup şirketlerinde yansıtma•Grup şirketi tarafından alınan banka kredisinin taksitlerinin (faiz ve kur farkı vs. dahil) diğer grup şirketine «aynen yansıtılması halinde» işlem KDV’ye tabi olmayacaktır.

•Aynı şekilde taraflardan birinin ödediği damga vergisini diğer tarafa fatura ile yansıtılmasında KDV uygulanmayacaktır.

Finansal kiralama şirketlerinin, kiracılarına yansıttıkları «motorlu taşıtlar vergisi» ve «emlak vergisi» finansal kiralama sözleşmesinde geçerli olan oran üzerinden KDV’ye tabi tutulacaktır.

Finansal kiralama şirketlerinin, kiracılarına yansıttıkları «motorlu taşıtlar vergisi» ve «emlak vergisi» finansal kiralama sözleşmesinde geçerli olan oran üzerinden KDV’ye tabi tutulacaktır.



Şüpheli alacaklarŞüpheli alacaklar•Bir alacağın şüpheli alacak olarak değerlendirilmesi için;

• Bilanço usulüne göre defter tutulması,

• Alacağın ticari veya zirai kazanç ile ilgili olması,

• Alacağın değerleme günü itibariyle teminatsız olması,

• Dava veya icra safhasında olması,

• Yapılan protestoya veya yazı ile birden fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş dava ve icra takibine değmeyecek kadar küçük bir alacak olması…

• Şüpheli alacak olarak değerlendirilen bir alacak için (yukarıdaki şartların varlığı halinde) «karşılık ayrılarak» gider yazılması mümkündür. (VUK, m.323)

Şüpheli alacaklarŞüpheli alacaklar•Bir alacağın şüpheli alacak olarak değerlendirilmesi için;

• Bilanço usulüne göre defter tutulması,


• Alacağın değerleme günü itibariyle teminatsız olması,

• Dava veya icra safhasında olması,

• Yapılan protestoya veya yazı ile birden fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş dava ve icra takibine değmeyecek kadar küçük bir alacak olması…

• Şüpheli alacak olarak değerlendirilen bir alacak için (yukarıdaki şartların varlığı halinde) «karşılık ayrılarak» gider yazılması mümkündür. (VUK, m.323)

Değersiz alacaklarDeğersiz alacaklar•Yargı kararına veya kanaat getirici bir vesikaya göre tahsiline imkan olmayan alacaklar «değersiz alacaklardır.»

•Bir alacağın «değersiz alacak» sayılarak «gider kaydedilmesinin» şartları şunlardır;

• Bilanço ve işletme hesabı usulüne göre defter tutulması,


• Alacağın tahsili, yargı kararı (kazai hüküm) veya kanaat getirici bir vesikaya göre imkansız olması.

Değersiz alacakların KDV tutarı içeriyorsa, KDV tutarı da «değersiz alacak» olarak kabul edilecektir. (KDV beyannamesinde gösterilmiş olası şartıyla)

Değersiz alacakların KDV tutarı içeriyorsa, KDV tutarı da «değersiz alacak» olarak kabul edilecektir. (KDV beyannamesinde gösterilmiş olası şartıyla)

Kaybolan faturalarKaybolan faturalar•Kaybolan faturanın yerine kayıtlara uygun «noterden tasdikli» bir örneğinin kullanılması mümkün bulunmaktadır. (Büyük Mükellefler Vergi Dairesi, 17.09.2007 tarih ve 17820 sayılı müktezası)

• Faturanın üzerine «zayi olan aynı tarih ve sayıyı taşıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmiştir» şeklinde noterce şerh düşülmesi gerekir.

• Kaybolan faturanın yerine geçen noter onaylı örneğinin yasal defterlere kaydedilmesi şartıyla söz konusu faturada bulunan KDV indirim konusu yapılabilir.

Firma yetkilileri tarafından onaylanan fatura örnekleri «şirket kayıtlarına intikal ettirilmemeli ve KDV indirim konusu yapılmamalıdır.»

Firma yetkilileri tarafından onaylanan fatura örnekleri «şirket kayıtlarına intikal ettirilmemeli ve KDV indirim konusu yapılmamalıdır.»

Arsa karşılığı inşaat işlerinde KDVArsa karşılığı inşaat işlerinde KDV•Arsa karşılığı inşaat işlerinde iki ayrı teslim söz konusudur;

• Birincisi; arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi,

• İkincisi; müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine bağımsız birim teslimi.

•Arsa karşılığı inşaat işlerinde «vergiyi doğuran olay» müteahhidin arsa karşılığı konut‐işyeri gibi bağımsız birimleri arsa sahibine teslimiyle gerçekleşmektedir.

• Taşınmazda teslim kural olarak «tapuya tescil ile gerçekleşmekle»birlikte, tapuya tescilden önce bağımsız birimlerin «alıcının tasarrufuna terk edilmesi» durumunda da vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.

Arsa karşılığı inşaat işlerinde KDVArsa karşılığı inşaat işlerinde KDV•Arsa sahibinin arsa tesliminin «ticari nitelikli olması durumunda» eş zamanlı olarak;

• Arsa sahibi «arsa teslimi nedeniyle» müteahhide fatura düzenleyecek ve KDV uygulanacaktır,

• Müteahhit «bağımsız birimlerin teslimi nedeniyle» fatura düzenleyecek ve KDV hesaplanacaktır.

•Arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arızi faaliyet olarak arsasını bağımsız birimler karşılığında müteahhide tesliminde;

• Arsa için fatura düzenlenmeyecek ve KDV uygulanmayacaktır,

• Bağımsız birimler için müteahhit tarafından fatura düzenlenecek ve KDV hesaplanacaktır.

Documents

Chamber of Certified Public Accountants of Eskiş …ESKİŞEHİR SMMM ODASI 29 Ocak 2013 SMMM M.Uçkaç & YMM A.Karakuş 1 ESKİŞEHİR SMMM ODASI Chamber of Certified Public Accountants