Kiểm tra bài cũ

Câu 1: Nhân hoá là gì? Lấy 1 ví dụ có sử dụng phép nhân hoá?

Trả lời: Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,...bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới động vật, cây cối, đồ vật...trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.

Ví dụ: Tre xung phong vào xe tăng đại bác...

Kiểm tra bài cũ

Câu 2: Có mấy kiểu nhân hoá? Hãy kể tên?

Có ba kiểu nhân hóa thường gặp:1. Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.2. Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.3. Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.

ẨN DỤ

Tiết 95 -Tiếng việt

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?

1. xét ví dụAnh đội viên nhìn BácCàng nhìn lại càng thươngNgười Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)

? Trong khổ thơ trên có mấy từ dùng để xưng hô? Là những từ nào?

? Chỉ mấy đối tượng? Đó là những ai?

Chỉ 2 đối tượng:- Anh đội viên- Bác

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ:

Anh đội viên nhìn BácCàng nhìn lại càng thươngNgười Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)

? Vì sao có thể ví như vậy?

? Cụm từ người Cha dùng để chỉ ai?

Người cha -> chỉ Bác Hồ

- Người Cha được ví như Bác Hồ (có nét tương đồng nhauvề tuổi tác, phẩm chất…). Ví như vậy sẽ làm tăng sức gợi hình gợi cảm.

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

? Có thể thay cụm từ “Người cha” bằng một cụm từ khác được không? Vì sao?

Không thể. Vì tình cảm của Bácchỉ có ở “Người cha”. Ở đây tác giả không so sánh trực tiếpBác Hồ như “Người cha” mà sosánh ngầm Bác với “Người cha”. Hình ảnh của Bác được ẩn đi thay vào đó là hình ảnh “Người cha”.

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

? Từ VD phân tích trênEm hãy cho biết cụm từ “Người Cha” là hình ảnh cótác dụng gì?

? Vậy em hiểu ẩn dụ là gì?

- “Người cha” là hình ảnh ẩn dụ dùng để chỉ Bác Hồ.- Câu thơ có sự liên tưởng,có hình ảnh Bác trở nên gần gũi và thân thương.

2. Ghi nhớ: SGK

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

2. Ghi nhớ: SGK / 69

Bài tập vận dụngSo sánh đặc điểm và tác dụng

của ba cách diễn đạt sau đây:Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc

Đốt lửa cho anh nằm

Cách 2: Bác Hồ như người ChaĐốt lửa cho anh nằm

Cách 3: Người Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm

( Minh Huệ)

Diễn đạt bình thường.

Sử dụng so sánh

Sử dụng ẩn dụ

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

2 Ghi nhớ: SGK / 69

II. Các kiểu Ẩn dụ:

1. Xét ví dụ

Về thăm nhà Bác làng Sen,Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.

(Nguyễn Đức Mậu)

Các từ: Thắp, lửa hồng dùng để chỉ hiện tượng, sự vật nào? Vì sao?

thắp

lửa hồng

chỉ sự “nở hoa”chỉ “màu đỏ” của hoa râm bụt. “màu đỏ” được ví với lửa

hồng. (hai sự vật ấy có hình thức tương đồng)

“nở hoa” được ví với hành động thắp. (chúng giống nhau về cách thức thực hiện).

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

2 Ghi nhớ: SGK/ 69

II. Các kiểu Ẩn dụ

1. Xét ví dụ

Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.

(Nguyễn Tuân)

đặc điểm của cái bánh.

nắng không thể dùng vị giác để cảm nhận, mà phải dùng thị giác để cảm nhận.

- Sử dụng từ giòn tan để nói về nắng là có sự chuyển đổi cảm giác (thị giác vị giác).

giòn tan

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ2. Ghi nhớ: SGK/ 69

II. Các kiểu Ẩn dụ

1. Xét ví dụ

2. Ghi nhớ: SGK

(nắng) giòn tan – (nắng) “to, rực rỡ”.

Người Cha – Bác Hồ

thắp – “nở hoa”

Lửa hồng – “màu đỏ”

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ phẩm chất).

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cảm giác (ẩn dụ chuyển đổi cảm giác).

? Có mấy kiểu ẩn dụ? Là những kiểu nào?

- Có 4 kiểu Ẩn dụ

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng vềcách thức thực hiện hành động (ẩn dụ cách thức).

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về hình thức giữa các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ hình thức).

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ2. Ghi nhớ: SGK/69

II. Các kiểu Ẩn dụ:

1. Xét ví dụ

2. Ghi nhớ: SGK

III. Luyện tậpBài 2

Bài 2: (SGK) Kẻ trồng cây - người lao động• Ăn quả - sự hưởng thụ.

Tương đồng về cách thức

b. Mực, đen – cái xấu Đèn, sáng – cái tốt

Tương đồng về phẩm chất

c. Thuyền - người đi xa Bến - người chờ đợi

Tương đồng về phẩm chất

Tiết 95 - ẨN DỤ

I. Ẩn dụ là gì?1. Xét ví dụ

2. Ghi nhớ: SGK II. Các kiểu Ẩn dụ:

1. Xét ví dụ

2. Ghi nhớ: SGK III. Luyện tập

Bài 2

Bài 3

Bài 3: (SGK)

b. Chảy: Chuyển đổi cảm giác từ xúc giác sang thị giác (nhìn) liên tưởng mới lạ.c. Mỏng: chuyển đổi cảm giác từ xúc giác sang thính giác (nghe) mới lạ, độc đáo, thú vị.

a. Chảy: Chuyển đổi cảm giác từ khứu giác (mũi) sang thị giác (nhìn) giàu tính hình tượng.

Tiết 95 - ẨN DỤ

Hướng dẫn về nhà

- Học thuộc ghi nhớ 1, 2 SGK - Hoàn chỉnh phần d bài tập 3- Làm bài tập 4- Viết 1 đoạn văn từ 3 – 5 câu nội dung tự chọn có sử dụng phép ẩn dụ.- Chuẩn bị bài Luyện nói văn miêu tả.