Chet Co That Dang So Khong - HT.K. S. Dhammananda - TT Thich Tam Quang Dich

8/3/2019 Chet Co That Dang So Khong - HT.K. S. Dhammananda - TT Thich Tam Quang Dich

1/40

CHT C THT NG S KHNG ?HT.K. S. Dhammananda

TT.Thch Tm Quang dch VitNguyn tc: "Is death really frightening?"

---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 25-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcLI GII THIULI NGI DCHTIU S I LO HA THNG TIN S K. SRI DHAMMANANDA MAHANAYAKA THERAPHN I - CI CHT C THT NG S KHNG?

S CHTBNH V CHTDANH THM CN MITRIT L O PHTNGUYN NHN CA KH AUAI CNG PHI CHTNM UNTI SANHYU T V NNG LNGNGUYN NHN CI CHTNG U VI BIN CCI CHT KHNG TRNH CBN PHN V TRCH NHIMI DC V V MINHSUY GM V CI CHTCHT L MT PHN CA I SNGSNG C THCCHT XNG NGCHT NH NHNGNGY HM NAY TI CHT

PHN II - NGI PHT T PHI LM G CNG C PHT PHP?

DN NHPBN PHN CHA M TRONG VIC NUI NNG CON CIKHA L CU PHC CHO CC EM NHTI SAO CHNG TA TM NNG TA NI C PHT?GIO DC V VN HA NGI PHT T - HNH TR.HN NHN
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Sanh%20Tu/Chet%20Co%20That%20Dang%20So%20Khong%20-%20HT%20Dhammananda%20-%20TT%20Thich%20Tam%20Quang%20Dich/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Sanh%20Tu/Chet%20Co%20That%20Dang%20So%20Khong%20-%20HT%20Dhammananda%20-%20TT%20Thich%20Tam%20Quang%20Dich/


2/40

NGHI THC TN GIONHNG IU CM KBA CH V MA THUTHNH NH, NC THNH, XU CHUI, BA PHP V TH PHM AU

CHTTRC TANG LTANG LCHN V HA TNGLU GI TRO CTTHI GIAN TANGNGHI THC SAU TANG L V CC BUI L TNG NIM.B TH CNG DNGKT LUN

---o0o---

LI GII THIU

Nu qu v vt qua s s hi th c th vt qua tt c. Nu qu v khngs cht th s i din vi ci cht mt cch bnh tnh. Cun sch: "Cht CTht ng S Khng?"ca Ha-Thng Tin-S K. Sri Dhammananda doThy Thch Tm Quang chuyn ng vi li vn trong sng, nh nhng, gind, d hiu v thu ht ngi c t trang u n trang cui, s em li choqu c gi nhng iu cn bit khi t gi ci i ny.

Quyn sch nh ny s dn dt ngi c i mt hnh trnh tht xa t ssng chun b cho s cht nh nhng, bnh tnh khng than van khngkhc lc. Chng ta n cuc i ny mt cch hn nhin th chng ta ra imt cch bnh thn. Ngi li cng phi i din vi s tht ca cuc iri cng s ln lt ti phin mnh. Bit v s cht khng phi bi quan,nhng chng ta lm iu thin, trnh iu c bi v sau khi cht chng tach mang theo hnh vi thin c m chng ta lm.

Cht khng phi l ht m ch l s thay i; vy th ti sao chng ta li s

cht? Chc chn quyn sch ny s em li cho qu c gi mt cht suy t.Thn cht khng t chi mt ai, khng phn bit tui tc, nam hay n, vyth ti sao chng ta khng chun b cuc hnh trnh ra i vnh vin ngay t

by gi?

c "Cht C Tht ng S Khng?" v chuyn quyn sch ny n nhngngi thn ca chng ta cng c, cng c thi bnh thn lc ra i


3/40

khng s hi, khng lo u, v ngi li khng au n v cht l s hinnhin khng ai trnh khi.

Chng ti chn thnh cu nguyn Ch Pht Mi Phng gia h cho ThyThch Tm Quang mi iu tt p, sc khe y tip tc s mnghong php li sanh v hy vng cun sch nh ny s c hng ng nngnhit ca cc Pht T khp ni trn th gii.

Ma Xun Nm inh Su 1997KIU M DUYN

-ooOoo-

LI NGI DCH

Ci cht c tht ng s khng? Thng thng con ngi chng ta, ai cngs cht. Nhng thc ra ci cht khng ng s nh chng ta tng. Cunsch nh ny do Ha Thng Tin S K. Sri Dhammananda l mt cunsch c gi tr, p ng c nhng cu hi nh cht i v u v cht ri ht kh cha, mun trnh khi s hi ci cht chng ta phi lm g vn vn ..

Ngoi phn ni v ci cht, phn hai ca cun sch ny Ha Thng Tin SK Sri Dhammanda hng dn ngi Pht T chng ta phi lm g trongnhng trng hp vui nh sanh con, ci hi v nhng trng hp bunnh au yu v tang l. V ngi Pht T chng ta cn c chp, cn gi

nhiu nhng tp tc truyn thng tri vi gio l ca c Pht v lm cctn gio khc hiu lm nn nhng nhn xt cng nhng phng php rtthc tin v cn thit nu ln ti y gip chng ta cng c nn mng caPht Gio v trnh c s ng nhn.

Nhn thy cun sch mang nhiu li ch thit thc, tuy t bit kh nng yukm, nhng vi tm lng nhit thnh, chng ti c gng dch ra Vit Ng,hy vng ng gp mt phn nh nhoi trong kho tng Vn Ha Pht GioVit Nam.

Chng ti xin chn thnh cm t Ch Tn c khch l, gp nhiu kinb ch. c bit cc o Hu gp phn cng c trong vic n hnh dchphm ny.

Chng ti xin hi hng cng c hong php ny ln ngi Tam Bo v cunguyn Hng n Tam Bo thy t gia h Qu V cng Bu Quyn thn tmthng an lc v hnh phc.


4/40

Sau cng chng ti knh mong Ch Tn Thin c, cc bc thc gi caominh, cc bc thin tr thc, cc bn o n nhn hoan h b chnh nhng sailm thiu st cun sch c hon chnh hn trong k ti bn.

Ngy 9 Thng 03 Nm 1997T Kheo THCH TM QUANG

-ooOoo-

TIU S I LO HA THNG TIN S K. SRIDHAMMANANDA MAHA NAYAKA THERA

i Lo Ha-Thng Tin s K. Sri Dhammananda, Trng Lo Tng GiM Lai , phc v Pht Gio M Lai trn 42 nm trong cc chc v nhmt v lnh o tinh thn, mt hc gi, mt c vn v mt thin hu. Ngi

sanh ngy 18 Thng Ba Nm 1919 ti lng Kirinde, Tnh Matara pha namSri Lanka (Tch Lan).

Ngi khi u vic hc hnh theo nn gio dc th tc khi Ngi c 7 tuiv tuy cn nh Ngi pht trin mi quan tm c bit n Pht gio.c s gip ca mt ngi cu l S Trng ti ngi cha a phngv ngi m tn tm ca Ngi, Ngi th Sa Di gii vo nm 12 tui. Ngic t php danh l "Dhammananda" c ngha l "Ngi chngnghim hnh phc qua Pht Php" .

Sau mi nm tu hc chuyn v gio l c Pht, nm 26 tui Ngi ttnghip vn bng Ngn Ng Hc, Trit L, v Quy Tc Pali Vin i HcVidyalankara Pirivena.Ngi tt nghip Cao Hc Trit L n nm 1949ti Vin i Hc Beneres (Ba-L-Ni).Sau khi phc v 3 nm ti Sri Lanka,

Ngi c tuyn chn i hong Php ti M Lai.

Vo cc thp nin 50 v 60, Pht Gio b gii tr thc Trung Hoa ti M Laicoi r v ngh rng o Pht ch l m tn d oan. Qua Hi Truyn B GioL Pht , Ngi pht hnh cc ti liu, cc loi sch v mi phng dinca Pht Gio v kt qu mt s ng nhn thc c gio l chn chnhca c Pht. Ngi pht hnh cc cun sch rt ph thng nh " NgiPht T Tin G", "Lm Th No Sng Khi S Hi v Lo Lng", "HnhPhc La i", "Nhn Loi Tin V u" v "Thin nh-Con ng Duynht".


5/40

Tuy khng phi l mt nh truyn gio hng bin, nhng Ngi thnhcng cm ha t tng ca c gii thanh nin ln tr thc vi mt li trnh

by Gio Php ca c Pht mt cch r rng, n gin v khoa hc. Nginhn c cc Vn Bng Tin S Danh D ca nhiu i Hc trn th giiv cng c n thng Tc V Johan Setia Mahkota bi Hong MLai. Ngi cng c, nh c Pht m t, By c hnh cao qu ca mt inhn trong Kinh Sakha Sutta (A.N. 4:31): Ngi l ngi ng yu, ng knhtrng, hc thc, l mt c vn, mt ngi nhn ni chu nghe, thm trmtrong m lun, v khng bao gi c xy mt cch v cn c.

BENNY LIOW WOON KHIN-ooOoo-

PHN I - CI CHT C THT NG S KHNG?

MNG SNG MONG MANH - CI CHT L IU CHC CHN

l cu chm ngn ni ting trong o Pht. Bit r ci cht l iu chcchn v l mt hin tng t nhin m mi ngi phi ng u, chng takhng nn s cht. Theo bn nng, tt c chng ta u s cht v chng takhng bit lm sao trnh khi n. Chng ta thch bm vu vo i sng,vo thn xc ca chng ta, v vy tr nn y tham dc v luyn i.

Mt a nh ra i em nim vui v hnh phc cho nhng ngi thn yu.

D ngi m au n cng cc lc sanh nhng vn vui mng v thch thngm nhn a con mi sanh. Ngi m cm thy c n b xng ngsau nhiu kh khn au n phi chu ng. Tuy nhin a tr lt lng ra khc hnh nh n mun ni ra n cng phi chu au kh ca kip ngi.a tr tr thnh mt thiu nin ri trng thnh, to cc loi hnh vi tt vxu. Ri n tr nn gi nua, v cui cng t gi ci i ny, b li bn b vthn quyn au bun: l bn cht cuc sng ca mt con ngi. Conngi c gng trnh khi nanh vut ca t thn nhng khng mt ai c ththot khi. n lc gn cht, u c lin tng n ca ci tch ly, v lo squ ng v nhng a con thn yu ca mnh. Cui cng, nhng khngkm phn quan trng, con ngi lo lng qu sc v thn xc qu bu camnh; mc d vi s chm sc chu o v cn trng nhng nay suynhc, kit qu v tan r. Tht au n khi phi xa la thn xc. Khng thchu ng c th nhng khng trnh ni. l tm trng ca mi ngikhi t gi ci i ny vi than van rn r. S au n v ci cht tht lkhng khip, l thi ca k do ngu mui m ra.


6/40

---o0o---

S CHT

Con ngi lo u khng phi v ngoi cnh m v hy vng v tng tng v

i sng tng lai ca mnh. Ci cht, chng hn, t n khng khng khipv khip s hay kinh hi ch do tm tr ca chng ta tng tng m ra.Chng ta thng khng can m i u vi tng v ci cht. Vinhng k khng dm i u vi thc t, kh au tht s khng khip vkhng th chp nhn c. Nhng nu chng ta bit ng u vi s tht,n s lm du bt hay loi tr ci khng khip ca s s hi. i sng v nhmt vin n lao ti mc tiu, tc l ci cht. Hiu nh vy, chng ta phican m trc din vi hin tng t nhin ny. Mun c t do trong isng, chng ta phi khng s cht. S hi ch n vi nhng k khng hiu

quy lut thin nhin. "D u i na, nu c pht xut, th s hi chpht xut ni ngi mt tr in khng v khng bao gi pht xut ningi khn ngoan". l li c Pht dy trong Kinh Anguttara Nikaya.S hi ch l trng thi ca tm thn. Khoa hc cho ta thy qu trnh ca mtci cht ra sao? Ci cht ch l s hao mn sinh l ca c th con ngi.Chng ta ng s hi v tng tng hay tin on v nhng s khngkhip khng bao gi n tm cch chng li. Mt thy thuc ni ting, SirWilliam Osler ni nh sau: "Theo kinh nghim hnh ngh ca ti, tithy hu ht nhng ngi cht khng au n v s hi".

Mt n y t lo thnh ni: "Hnh nh thm kch ln nht i vi ti l mingi sut i b ni s cht m nh. Khi cht n, ta thy rng n cng tnhin nh bn cht cuc sng. Rt t ngi s cht khi sng trn cuci. Theo kinh nghim ca ti, ti ch thy c mt ngi c v s hi - mt

ph n lm mt iu d cho ngi ch nay qu tr hi ci".

"Mt iu l lng v p s n vi d l n ng hay n b khi h sng trn i. Tt c s hi, khip m u bin mt. Ti thng ngm thytia sng bnh minh hnh phc trong nh mt ca h khi h nhn thc iu ng. l tt c n hu ca To Ha".

V tham sng nn s s cht c hnh thnh mt cch thiu t nhin. Nto s lo u trong i sng. V vy, con ngi s khng bao gi dm mohim lm iu g cho d l l phi. H sng trong s hi, lo lng v bnhtt v cc tai nn c th sy ra cp mt mng sng qu gi ca mnh. Nhnthc cht l iu khng trnh ni, k yu i sng trn th s m trongnhit thnh cu nguyn vi nim hy vng linh hn s c ln thin ng.


7/40

Khng mt ai c hnh phc gia cn lc ca s hi v hy vng nh vy.ng tht kh c th coi thng hay khng lu n nhng bc pht tnhin ca bn nng t bo v. Tuy nhin c mt phng php vtqua s s hi. Hy qun i quan nim v ci 'ti'; hy em tnh thng v khng ra ngoi c ngha l lm li ch cho nhn loi v t tnh thng vingi khc. Bt c ai khng qun s tht rng mt ngy no mnh s chtv ci cht khng th trnh khi, s hng hi chu ton nhim v vi ngloi trc khi cht, lm c nh vy th by gi cng nh mai hu mingi chc chn s chim ngng knh phc. Say m phc v ngi khc,chng bao lu chnh bn s thot khi ci t k luyn i nng n, m c,kiu cng, t ph, v t tn.

---o0o---

BNH V CHTBnh v cht l vic sy ra t nhin trong i sng ca chng ta, v chng ta

phi chp nhn iu vi s hiu bit. Theo thuyt tm l hin i, nguynnhn cng thng tinh thn l do vic khng dm ng u v chp nhn sthc i. Nu khng vt qua hay khc phc c s cng thng sgy nn bnh tt. Trong khi bnh hon m qu lo lng hay tht vng ch lmcho bnh tng ln. i vi nhng ngi c tm hn v hnh ng trongsch, cht chng c g ng s. Mng sng ca chng ta gm c tm tr vth xc hp thnh v v vy tm tr v th xc khng cht ring. Nghip bo

do nhng hnh ng xu ca chng ta gy nn trong i trc theo chngta vo lc ti sanh khin chng ta phi chu nhng kh au trong i ny.

Nhng kh au c th trnh khi nu chng ta c gng to cng c,sng mt cuc i o hnh, v c nhng hnh ng tt bt c u hay btc lc no. Lm nh vy, chng ta c th ng u vi ci cht mt cchcan m v thc t. Theo li Pht dy, chng ta khng nn tin tng vomt v "cu tinh" no c th lnh gnh nng, v cu vt chng ta khi huqu do nhng hnh ng sai lm ca chng ta . Chng ta lun lun nh tili khuyn ca c Pht: "Hy tin vo mnh t cu, hy gng sc vchuyn cn'. Ngi Pht T khng su thm v bi thng trc ci cht cathn nhn v bn b. Khng c ci g c th ngn cn c bnh xe nhnqu. Khi mt ngi cht, nghip do h to nn s theo h n cuc i mi.K quen, ngi thn, bn b v thn quyn ch c th tin a ngi chtn huyt m thi trong khi ngi cht mang theo nhng hnh ng tt hayxu ca mnh. Nhng ngi cn sng nn chu ng s mt mt trong bnhtnh v hiu bit. Cht l mt tin trnh khng th trnh khi th gian ny.


8/40

l mt iu chc chn trong v tr ny. Cnh rng c th tr thnh thv th c th tr thnh bi ct. Ni c th bin thnh h. S bin dng cth xy ra khp ni duy ch c ci cht l iu khng i. Tt c mi thch l tm b. Chng ta c cha ng, v cha ng ca chng ta cng c chang, nhng by gi h u? Tt c u qu vng.

ng nghe k ngy bin cho rng chng ti ang trnh by mt quan nimym th bi quan. l quan im thc t nht ca ch ngha hin thc. Tisao chng ta li khng thc t m m qung trc nhng s kin thc t ?C phi ci cht thiu t mi th? ng vy! Nhng ng qun iu ny:Ci cht khin mi ngi hiu r s phn ca mnh l d cao sang n u,hay k thut v y khoa tin b n u i chng na ci cht vn nh nhau:Hoc trong quan ti hay tr thnh mt nm tro tn. Sng v cht l mtqu trnh lin tc cho n khi chng ta tr nn ton ho.

---o0o---

DANH THM CN MI

c Pht dy: "Thn xc ca con ngi tuy thnh tro bi nhng danh tingca h vn cn". nh hng ca kip trc i khi rt su v mnh hn nhhng ca thn xc ang sng vi mt s kh nng hn hp. i khi chngta cm ngh v hnh ng theo t tng ca nhng ngi m xc thn thnh tro bi. T tng rt quan trng trong mi hnh ng ca chng ta.

Mi ngi sng l mt phn thn xc ca t tin khut. Trong ngh ny,chng ta c th cho rng nhng bc anh hng thi i, nhng trit gia v i,cc hin trit, nhng thi nhn v nhc s ca mi dn tc ang sng vichng ta. V chng ta lin h n nhng lit s v nhng nh t tung trongqu kh, chng ta c th chia s nhng t tng khn ngoan, nhng ltng cao qu, v c n m nhc bt dit qua nhiu thi i. D rng thnxc cht, nhng nh hng ca h vn cn. Xc thn chng l g c, nch l s tng hp tru tng, mt hn hp lun lun thay i ca cc thnh

phn ha hc Con ngi phi hiu rng i sng ca mnh nh mt gitnc trong mt con sng ang chy v nn vui v ng gp mt phn camnh cho dng sng cuc sng.

Khng hiu r bn cht ca i sng, con ngi s b chm m trong vngbn ngu mui ca th gian v rn r khc than. Nhng khi hiu c thccht ca mnh, con ngi s t b tt c nhng ci tm b v tm trng thiVnh Cu. Trc khi n trng thi Vnh Cu, con ngi phi ng u


9/40

vi ci cht ny n ci cht khc. V ci cht khng ngha l g, con ngikhng nn ngn chn s tip din khng ngng ci vng sanh t.

Theo o Pht, khng c kip sng u v kip sng cui cng ca chng tatrn th gian ny. Nu bn lm iu thin vi lng tin tng, bn s c mtkip sau tt p hn. Mt khc, nu bn cm thy bn khng mun ti sanhmi mi, v mun i n cu cnh , bn phi c gng pht trin tm tr,loi b mi tham dc v tinh thn trc .

---o0o---

TRIT L O PHT

Mt v Thnh cao thng t n mc ton ho khng khc than khinhng ngi thn v nhng ngi gn gi qua i v Ngi hon ton qutsch ht mi cm xc. Ngi A Na Lut, mt v A La Hn, khng khc thankhi c Pht qua i. Tuy nhin Ngi A Nan lc ch l mt Tu Honmi t c qu v th nht trong cc bc Thnh, khng km gi ckhc than. Cc t kheo than khc phi nh quan im ca c Pht vnhng hon cnh c bn cht nh vy:

"ng A Nan! C phi c Pht dy chng ta rng nhng g sanh ra,nhng g tn ti v nhng g duyn hp u i n tan r (Thnh, Tr, Hoi,Dit)? l tnh cht ca duyn hp. Khi duyn hp xut hin ri li mt i

- c thnh th phi c hoi - V khi nhng duyn hp ht, Tch Tnh hintin".

Nhng li dy trn y m t nn mng cu trc ca Trit L Pht Gio.

---o0o---

NGUYN NHN CA KH AU

Nguyn nhn ca cc bun phin v kh au l do Luyn i di mi dng

thc. Nu chng ta mun trnh kh au, chng ta phi b luyn i - khngphi ch luyn i ngi m luyn i ca ci na. l s thc cn bn, lbi hc m ci cht dy ta. Luyn i cung cp cho chng ta nhiu th thamn cm xc ca chng ta, v dn ta vo con ng trn tc. Nhng cuicng luyn i tr thnh nguyn nhn ca au kh. Nu khng hc iu ny,ci cht c th tn cng v khng b chng ta. S kin ny c cPht soi sng r rng. Ngi dy: "Ci cht s mang con ngi i khi d


10/40

ngi c bm ly con ci v ca ci, ging nh mt trn lt ln cunsch c ngi lng ang ng".

Li dy ny ng l nu ngi lng tnh thc v cnh gic th c th trnhkhi s tn ph ca l lt.

---o0o---

AI CNG PHI CHT

Chng ta hy nghin cu c Pht gii quyt vn cho hai ngi, v luyni m ci cht lm cho au kh. Mt ngi l B Kisagatomi. a con traiduy nht ca b ta b rn cn cht. B ta bng a con trai cht n cu cuc Pht. c Pht bo B hy em n cho c Pht mt vi ht ging ci(m tc) ca mt gia nh khng c ai cht, c Pht s cha cho. NhngB ta khng th tm thy mt gia nh no m khng c ngi cht. Tt ccc gia nh m B n th khng nh no l khng khc than hay khc than v ci cht ca ngi thn vo mt lc no . B hiu s thcng cay: ci cht rt ph bin. Ci cht ging xung tt c mi ngi vkhng cha ai c. Bun au l di sn i vi mi ngi.

Mt ngi khc c c Pht dy l Patacara. Trng hp ca B nybun thm hn. Ch trong mt thi gian ngn, B mt hai a con, chng,anh em, cha m v tt c ca ci. Bun au n mt tr, B la l chy

nh in nh di trn ng ph cho n khi gp c Pht. c Pht gip B tr li bnh thng bng cch ging gii cho B nghe l ci cht lmt hin tng t nhin ca tt c mi ngi.

"Con au kh nhiu ln nh th ny, ch khng phi ln ny thi,Patacara; con au kh nhiu ln trong nhng tin kip ca con. lu,con au kh v ci cht ca cha, m, con ci v nhng ngi thn ca con.Khi con au kh nh vy, nc mt ca con tht nhiu hn nc bin c".

Cui cng, Patacara nhn thc c ci v thng ca cuc i. Patacara v

Kisagotami hiu r ci kh v c hai u cm nhn c s au kh ca cicht . Bng cch hiu su xa Th Nht ca T Diu v "kh" th ba cn li cng hiu c. Ngi ni: "Ny cc t kheo, y l kh, nguynnhn ca kh, y l dit kh, v con ng dn n chm dt kh?".

---o0o---


11/40

NM UN

Cht l s tan r ca Un. Nhng Un ny l th, tng, hnh, thc, v schay vt cht. Bn nhm u thuc v tinh thn hay nama, hp thnh n vca thc. Nhm th nm, rupa l vt cht hay vt l un. S phi hp catm vt l theo quy c c t cho mt c nhn, mt con ngi hay ciTi. Cho nn nhng c th hin hu nh th khng phi l nhng c nhnno m l hai thnh phn cu to c bn ca tinh thn v vt cht, thnh

phn ny l nhng hin tng him. Chng ta khng coi nm un l nhnghin tng m l mt thc th v l do ci tm t la di ca chng ta, doham mun bm sinh ca chng ta cho nhng th ni trn l ca ta thomn ci Ng quan trng ca chng ta.

Chng ta s thy c b mt tht ca s vt nu chng ta chu nhn ni v

c ch . Nu chng ta quay vo ni tm v qun chiu b su ca tmkhm, ch tm v nhn xt mt cch khch quan, khng h lin tng nbn ng trong mt thi gian nh c Pht dy trong kinh Sati Patthana,chng ta s thy nm un, khng phi l mt thc th m m mt lot cctin trnh vt cht v tinh thn. Ri chng ta khng cn lm ln cho ci bngoi l tht. Chng ta s nhn thy nm un ny pht sanh v bin i lintc nhanh chng. Chng lun lun bin i tng pht tng giy, khng baogi Tnh m ng, khng bao gi l Thc Th m lun lun Bin Hin.

---o0o---

TI SANH

Bn un hay thc v ba nhm ca yu t tinh thn (Th, Tng, v Hnh),to thnh Nama hay n v ca thc, bin chuyn khng ngng, ni ln ri

bin i khng cng mt khun mu v nhng khun mu cng bin halun. Chng phi lp li ngay mt nn tng t nhin mi (Sc) - mt lp vtcht ti tt nh trc - hot ng iu ha. Nghip qu hnh ng nhmt nh lut, v nh lut ny iu khin vic sp xp nm un sau khi cht.Kt qu l"ti sanh" .

---o0o---

YU T V NNG LNG

Tm li, s phi hp ca nm un gi l sanh v s hin hu ca nhng un c gi l i sng. S tan r ca chng gi l cht (t), v s ti phi


12/40

hp ca nhng un y gi l ti sanh. Tuy nhin, mt ngi bnh thngkhng d dng g hiu c ti sao nhng ci gi l un li c th ti phihp. Chng ta cn hiu r bn cht ca cc yu t (nm un), nng lngtinh thn (hay sc mnh tinh thn), nh lut v nghip qu, v s song hnhca nng lng v tr (Kh) rt quan trng. Mt s ngi cho rng ci chtl s tan r ca nm un v sau , chng cn g tn ti na. C ngi licho rng cht c ngha l s chuyn tip linh hn t mt thn xc ny nmt thn xc khc; v vi mt s ngi khc na, cht l s km gi vnhvin mt linh hn ch i ngy Xt X.. Tuy nhin vi ngi Pht T, chtchng l g c m ch l tm chm dt mt hin tng tm thi. Cht cha

phi l mt s hy dit hon ton ca ci c gi l chng sanh.

---o0o---

NGUYN NHN CI CHTTheo o Pht, Cht xy ra do mt trong bn nguyn nhn sau y:

I. Mng cn (hay th mng) ca chng sanh mi loi ht. Ci cht ny lmng trit (Ayukkhaya)

II. Sc hnh ca Nghip to nn i sng kit. Ci cht ny gi lKhamma-kkhaya (Nghip d)

III. S chm dt cng mt lc ca hai nguyn nhn trn - Ubbayakkhaya .IV. Cui cng c th do nhng hon cnh bn ngoi nh tai nn, bin c btng, hin tng thin nhin, hay Nghip qu t kip trc khng cp tiiu II. Ci cht ny gi l Upacchedake.

C mt s tng ng rt ng gii ngha bn trng hp cht trn y:Mt ngn n du c th tt do mt trong bn nguyn nhn:I. Bc trong ngn n chy ht. iu ny ging nh ci cht v thi giancho mt kip ht.

II. Du cn ging nh Nghip lc ht.

III. Du v bc chy ht cng mt lc ging nh ci cht do c hainguyn nhn phi hp cp ti I v II.


13/40

IV. Hiu qu ca cc yu t bn ngoi nh gi thi lm n tt - ging nhcht do cc nguyn nhn ngoi cnh.

Cho nn, Nghip qu khng phi l nguyn nhn duy nht ca ci cht. Cnhng nguyn nhn bn ngoi gy ra ci cht. Gio l ca c Pht minhnh r rng Nghip qu khng th gii thch tt c nhng vic xy ra trongi sng ca chng ta.

---o0o---

NG U VI BIN C

Lm sao chng ta c th ng u vi cc iu khng trnh c ny mtcch tt nht? Nn tin liu v suy ngh l ci cht trc sau cng phi n..iu ny khng c ngha l ngi Pht T quan nim cuc i l m m.Cht l mt s thc, v ta phi ng u - v Pht Gio l tn gio ca ltr hun luyn cc t trc din vi cc s kin, d cc s kin ny lm takhng hi lng. Trng Gio Nanak, v khai sng ra o Sikh ni: "Thgian s cht, vi ti, cht em nim vui". Tht r rng nhng v nhn vnhng ngi cao thng khng s cht v sn sng chp nhn n. Nhiu vnhn hy sinh mng sng ca mnh ngi khc c hnh phc. Tntui ca cc v ny c lu truyn trn bng vng lch s th gii chohu th.

---o0o---

CI CHT KHNG TRNH C

Tht l mt nghch l khi chng ta thy ci cht cp i bit bao sinhmng ca nhn loi nhng chng ta t khi ngh n ci tng l chngta cngth, trc sau cng tr thnh nn nhn ca t thn. V qu lu luynvi cuc i, chng ta khng mun mang trong lng t tng yu ui,nhng thc t ci cht l mt s tht hin nhin. Chng ta mun chm dt ngh gh gm v t la di mnh rng cht l mt iu xa vi, mt iukhng cn phi lo lng. Chng ta phi c can m ng u vi bin

c y. Chng ta phi sn sng trc din vi s thc trn tri ny. Cht liu c tht. Nu chng ta nhn thc c nh vy, v bit rng ci chtkhng trnh khi; chng ta hy coi n nh mt s bnh thung ch khng

phi l mt bin c ng s khi n n, chng ta s ng u vi n mtcch bnh tnh, can m v t tin.

---o0o---


14/40

BN PHN V TRCH NHIM

Bit rng mt ngy no , ci cht s cp mng sng ca ta, chng ta phibnh tnh, can m v t tin lm trn bn phn v trch nhim vi gianh. Chng ta khng nn chn ch chu ton trch nhim v bn phn cachng ta. Nhng vic g c th lm c hm nay, ng n ngy mai.Chng ta khng nn ph phm th gi v sng mt cch hu ch. Nhng bn

phn i vi v, chng v con ci ng hng u tin phi c thi hnhng lc. trnh gy cng thng v kh khn cho gia nh, chng ta ngch i n pht cui cng mi vit di chc. Ci cht c th n vi chngta bt c lc no - n khng cha ai c v khng ch i. Chng ta nn canm trc din vi bin c ti hu ny vi hy vng v tin tng rng chng taang chun b cho i sng k tip.

---o0o---I DC V V MINH

C th ch ng c ci cht khng? Cu tr li l C! C cht v c sanh.S tip din khng ngng ca ci sanh c gi l lun hi. Nu chu trnhca s sng ngng li, ci cht c th chm dt ngay ti giai on V Minh(Avijja) v i Dc (Tanha ) - l gc r ca ci vng sanh t cn phi tiudit. Cho nn, nu ct c i Dc v V Minh, sanh uc ch ng, cht bchinh phc, lun hi siu thot, v Nit Bn hin tin.

Chng ta phi hiu l mi vt trong v tr ny u khng c tht, v cucsng ch l o mng. Nu chng ta dng khoa hc hay trit l phn tch,cui cng chng ta khm ph thy khng c g c m ch l h khng.Gandhi tng ni:

"S cht chng khc g s b mt ci o c rch". V luyn i, chng tart au kh khi mt ngi mnh thng yu. Vic ny xy ra cho BVisakha, mt t ht lng trong thi c Pht. Khi a chu gi yu duca B cht, B tm n c Pht yu cu c Pht gii cu cho B khi

phin no.

"Ny Visakha, ngi c mun c nhiu con nhiu chu nh s tr trongthnh ph ny khng? " c Pht hi B.

-"Tha vng, bch c Th Tn, d nhin l con thch".


15/40

-"Ny Visakha, nu vy, ngi s khc khi chng cht phi khng? Nhngai c mt trm th yu du, nhng ngi c mt trm iu phin no. Kkhng c th g yu du, k khng c phin no. Ngi nh vy mithot khi phin no".

Khi chng ta mang lng luyn i, chng ta phi chun b chu ng phinno trong lc chia ly.

Tham sng i khi lm cho ngi ta s cht. Chng ta khng dm chp nhnri ro thm ch v mt l tng chnh ng. Chng ta s hi l bnh tt haytai nn s chm dt cuc i hnh nh qu gi ca chng ta. Bit rng chtl iu tt nhin, chng ta hy vng v cu nguyn cho linh hn c ln Tri xc thn chng ta c yn n v gn gi. Tin tng nh vy bt ngunt nhng tham vng mnh lit, mun c mt i sng trng cu.

Mi ngi, mi c nhn phi bit r vai tr ca ci cht n nh ot s phnca mnh. D l hong tc hay bnh dn, giu hay ngho, mnh hay yu, nian ngh cui cng ca thn xc con ngi l trong quan ti chn su sutc, hoc trong bnh ng tro ct, hoc di nc.

Tt c nhn loi phi ng u v chu chung mt s phn. V ngu si khnghiu thc cht ca i sng, chng ta thng rn r khc than. Khi ta hiuc thc cht ca i sng, chng ta c th nhn thng ci v thng catt c mi duyn hp v tm cch gii thot. Nu chng ta khng thot khi

nhng tri buc ca cuc i, chng ta s phi i mt vi ci cht mi mi.V phng din ny, vai tr ca ci cht tht r rng. Nu ngi ta khngchu ni ci cht, th h phi ht sc c gng vt qua ci vng sanh t,t sanh.

---o0o---

SUY GM V CI CHT

Ti sao chng ta phi ngh v ci cht? Ti sao ta phi suy gm n? c

Pht khng nhng ch khuyn khch chng ta ni v ci cht, Ngi cngkhuyn chng ta suy gm n v ngh n n thng xuyn. l c sanh thc cht. Tinh thn v th xc c to nn trong lc thai nghn, pht trin,ln ln v trng thnh. Ni mt cch khc chng theo tin trnh gi nua.u tin, chng ta gi tin trnh l ln ln, ri gi i. Tht ra ch lmt tin trnh ca s ln ln, pht trin, trng thnh v cui cng l cicht khng sao trnh c.


16/40

Ngy nay, theo thng k trn th gii, mi ngy c hai trm ngn (200,000)ngi cht hay 70 triu mi nm.

Chng ta khng quen suy gm v ci cht hoc ng n n. iu chngta thng lm l trnh ngh v ci cht v sng nh th chng bao gi phicht c. Chng no m chng ta cn s cht, chng ta khng bao gi sngmt cuc i y v tt p nht. Cho nn mt trong nhng l do chnhyu suy gm ci cht l chng ta hon ton tnh thc khi s hi.Suy gm v ci cht khng lm cho chng ta chn nn hay khng lnhmnh, m ch c mc ch gip cho chng ta thot khi s hi.

L do th hai suy gm v ci cht s thay i li sng v thi ca chngta vi cuc i. Gi tr trong cuc sng hon ton thay i mt khi chng takhng ngh rng chng ta sng mi i, chng ta s bt u mt li sng

khc hn.L do th ba l c kh nng lm quen ng u vi ci cht mt cchxc ng v yn lnh.

Suy gm v ci cht c ba iu li ch:

- bt s hi

- em li phm cht mi cho i sng chng ta sng cuc i c gi tr

thch ng v- gip chng ta cht trong vinh d.

Nhng li ch trn gip chng ta sng lng thin v cht c phm gi.

Suy gm v ci cht chng ta cn cn g na?

o Pht khuyn khch suy gm v nhng nhn t sau y:

- Ti sng vi tui ca ti, ti khng lo gi;- Bnh tt l l thng, ti khng qu ngh v n;

- Ti gnh chu Nghip qu ca ti v ti khng thot khi Nghip lc;

- Cht l l thng ti khng qu lo ngh v ci cht v


17/40

- Tt c nhng g d thng v thch th ca ti s thay i v b ti.

Khi chng ta bnh tm suy gm v nhng thc trng y, v gi trong timthc, n s c tc dng mnh m khut phc s hi, tui gi, bnh tt, cicht, v chia ly. iu ny khng phi l lm chng ta km lnh mnh mchnh l gip chng ta thot khi s hi. Cho nn ti sao chng ta suy gmv ci cht? Khng phi l chng ta mong mi ci cht n m chng takhng mun sng hay cht trong s s hi.

---o0o---

CHT L MT PHN CA I SNG

Cht n vi tt c mi ngi v l mt phn ca ci vng sinh t. Ngicht tr, k cht gi, chng ai khng cht. Chng ai mi chng ta n thgii ny, v cng chng ai bo chng ta t gi. Ti khng trnh c cicht, v mi ngi, mi c cy, mi hnh thc, mi chng sanh u theo conng . Thu v, l rng. Chng ta khng khc v cui ma l rng l iutt nhin. Ci cht ca loi ngi cng th.

Nhng ngi c o hnh, t s cht hn nhng ngi th tc v l h chmun sng tho mn nm gic quan ca h.

Theo quan nim ca Nh Pht, cht cha phi l chm dt, v sanh cngkhng phi l bt u. Thc ra, cht chnh l s bt u (mt kip sng

mi), v sanh l s chm dt (kip sng c). Ci cht ch l mt phn trongtin trnh sanh t, t sanh. Nu chng ta hiu c tin trnh , ci chtkhng lm ta khip s bi v cht cha phi l ht. N ch l on cui caci vng sanh t, i ht vng ny li n vng khc, v tip din khngngng t nh l la cnh cha phi l ht. Chng vo lng t v nui r cy,sang nm cy li c l mi. i sng ca con ngi cng nh vy. Ci chtlm nhn duyn cho s ti sanh. Hiu bit c nguyn tc cn bn ,chng ta s nh bt s hi.

---o0o---

SNG C THC

Chng ta sng mt cch in r, khng ngh rng mnh tn bit bao nhiuth gi cho nhng vic v b. Hm nay, chng ta ph th gi lo cho nhngchuyn nm ti, cho 20 nm ti, v lo lng cho tng lai n chng tachng sng trn vn mi ngy?


18/40

V gi tr trong i sng ca chng ta s thay i. i sng c g quantrng? Nhng g thc y chng ta? Nhng g li cun chng ta? Nu chngta thc s suy gm ci cht, chng ta s xt li gi tr ca chng ta. C nhiutin, chng ta khng th em theo c. Thn xc chng ta phi b li mai tng bng cch ny hay cch khc. Ch cn li nm xng tn v gi tr.Chng ta khng th mang theo ngay c ci xc thn qu gi vi chng ta khichng ta la b ci i ny.

Phm cht ca ca cuc i quan trng hn s th c vt cht. Phm chtca cuc i trc tin l phm cht ca tm tr chng ta. Chng ta sng thno ngy hm nay quan trng hn nhiu ngoi vt khc. Cht l iu kin ti sanh. iu kin cho s ti sanh l ci cht v phm cht tm tr, ci cnht m chng ta mang theo. l ci gia ti chng ta tha hng mkhng li cho ngi khc:

- Ti to Nghip, ti phi th Nghip.

- Nghip sanh ra ti, ti phi tn trng v gnh chu.

- Nghip lnh hay Nghip d ti to ra, ti u phi gnh chu ht, do til ngi tha k .

Nhng g theo ta l nhng phm hnh c trong ta: phm hnh ca tm tr,ca tinh thn, cng nhng phm hnh tt hay xu. l tt c nhng th

chng ta c tha hng. l iu kin quyt nh vic ti sanh v tnglai ca chng ta. n lt nhng phm hnh em li mt gi tr cho isng ca chng ta. Chng ta c th vui v bc triu m chng ta kimc nhng iu quan trng hn l chng ta cn sng yn n v trau di oc. iu ny c tc dng tt vo li sng ca chng ta, v vo nhng gi trm chng ta pht trin. Khng phi l vn thnh cng, m l vn lmsao thnh cng.

---o0o---

CHT XNG NG

Sau khi suy xt cc iu trn, nu cht khng cn l mt s e da m lmt kinh nghim thc t, chng ta c th trc din n vi lng tin tng.Chng ta khng ch theo nhng iu ni trn m cn cn c nhiu hnh ngkhc cht mt cch xng ng. Nu chng ta sng lng thin, chng tacht d dng hn. D sng sung sng hay au kh, chng ta phi c


19/40


20/40

CHT NH NHNG

Mi ngi u mong mun cht m sau khi lm trn nhim v v bnphn trong lc sanh thi. S tht ra c bao nhiu ngi sa son cho cicht ny? Chng hn, c bao nhiu ngi chu kh nhc chu ton nhimv vi gia nh, thn nhn, bn b, x s, o gio v thn phn ca chnhmnh? H s khng yn tm ra i khi h khng chu ton c mt trongnhng nhim v .

Chng ta phi hc cch vt qua ni s cht, hiu rng cc thn linh cngphi chu s phn nh vy. Nhng ai phung ph thi gi v ch, s than vankhi mnh n ngy tn s.

Khi con ngi nhn thy i sng ca mnh ch l mt mt git nc trong

con sng di, h s c gng gp sc, d l t i vo dng i v i .Ngi khn ngoan u hiu rng, mun sng phi tm cch gii thot bngcch trnh ti li, lm iu thin, v thanh tnh tm tr. Ngi hiu i sngtheo Gio L ca c Pht khng bao gi lo lng v ci cht. Ci chtkhng gy ra phin no, nhng tht s ng bun nu ta cht m cha kplm g cho chnh mnh v cho ngi khc.

---o0o---

NGY HM NAY TI CHT

David Morris l mt hc gi Pht Gio Ty Phng cht lc 85 tui. t lusau khi ng cht, k vit tp sch nh ny nhn c l th ca ng (hinnhin ng vit th ny trc y v dn th ny gi i khi ng cht). Thnh sau: 'ng s vui khi bit ti cht ngy hm nay. C hai l do: iu thnht, ng s yn lng khi bit c s au n ca ti do bnh tt cui cng ht. iu th hai, t khi ti tr thnh Pht T, ti gi nm gii mtcch trung thc. Kt qu, ng bit kip ti ca ti s khng au kh.' isng nh mt gic mng. Ci cht l mt iu xy ra thc t v ti sanh liu xut hin t nhin. trc din vi bin c ny, ta phi tip tc hay

chm dt ci vng sanh t lun hi thot khi kh au, mi chnh lcon ngi tri thc cn quan tm.

-ooOoo-


21/40

PHN II - NGI PHT T PHI LM G CNG C PHT PHP?

DN NHP

Nhng trung hp vui nh sanh con, hn nhn v nhng trng hp bunnh au yu, qua i ca kip ngui rt cn thit n vic p dng mt snghi thc c trin khai mi x hi t thi thung c. Nhng nghi thcny, c t trc khi nhng tn gio ln c thnh lp trn th gii, ctruyn tha t cha ng chng ta, v qua dng thi gian, ln hi tr thnhhnh thc thc hnh truyn thng v tp qun cho n ngy nay. Chng tavn tip tc p dng nhiu nghi thc ny v ngu si v s hi khng dm thayi hay loi b d chng ta c tip nhn mt nn gio dc hin i,tin tin v i sng.

c bit nghi thc trong trung hp bun nh c ngi cht hay tang l vnthc hnh trong huyn b v d oan. Vic phi chi tiu mt s tin ln chovic ny qu l mt gnh nng cho tang quyn. l l do chnh khin mts ng Pht t i o v l nguyn nhn ny l li kh cho nhng nguitn gio khc nhm mi di kch vo ngi o Pht. Ti khn thitcho tt c cc cng ng Pht Gio ti tt c cc quc gia trn th gii phitnh thc v tnh trng ny v can m c gng ci cch nghi thc v nghi lthc hnh cho ph hp ng nguyn tc tn gio ca o Pht.

Cun sch ny trnh by mt cch n gin v d hiu mt s nghi thc thc hnh trong nhng dp bun vui trong i ngi Pht t. Hy vng ngio Pht s c gng hiu bit cc nghi thc ny v p dng khi trung hpcn n. Lm c nh vy, ngui Pht T khng nhng t c mnnguyn v nim an lc trong kin thc, thc hnh ng nghi thc Pht Giom cn cao c tn gio ca mnh trc mt nhng ngi thuc tngio khc.

Tan Teik Beng, Hi Trng

Hi truyn B Pht Gio M Lai -ooOoo-

BN PHN CHA M TRONG VIC NUI NNG CON CI

Sanh con l mt dp vui mng. C con v nui dng con ci l mt cuchnh trinh th hin trn nim vui v tin tng. ng thi n cng c ngha lcuc khi u ca mt thi gian di hy sinh v trch nhim ca cha m. D


22/40

rng con ngi tin rt xa trn bc thang tin ha, nhng tr nh vn cnmt thi gian di mi trng thnh v t lp c. Cha m vi bn phnnng n chu trch nhim sn sc v nui dung chng cho n khi chngthnh ngi hu dng. Tuy nhin qua nhiu th k, x hi trin khai mt

phng php c th nghim kt qu rt tt hng dn cc bc cha mtrong vic nui nng con ci. Trong mi quan h ny, tn gio l vai trchnh cung cp cho cha m mt phng thc t chc hun luyn a trv o c, cch c x v lun l. Trong Pht Gio, c Pht cho chocc bc cha m li khuyn dy rt hu ch v nhim v i vi a tr vngc li. Kinh Thi-Ca-La-Vit c l l li khuyn tt nht trong nhng lidy ca c Pht. ?c Pht nu mt trng hp khi Ngi thy mt thanhnin tr ang thc thi mt nghi thc n gin l ci ly su hung (bc,nam, ng, ty trn, di). Hi thanh nin ny v ngha v mc ch cahnh ng l ly ny, ngui thanh nin tr li khng bit v anh ch lm theo

li khuyn bo ca ngi cha qua i. c Pht c bit khng trch cthanh nin thi trin nghi thc trn nhng Ngi ging dy ngha hu chca vic thc hnh l ly ny. Ngi ni hnh ng biu l lng tn knh suhng c ngha l tn knh vic chu ton nhim v v bn phn vi cha m,thy dy, hng gio phm, v, con ci v ngui lm. Trn y, chng ta thyc Pht nhn mnh s tng quan gia mi ngi nhng c bit gia cham v con ci. Cha m phi sn sc con ci v cho con quyn c lp khithi im n v cho con tha hng gia ti ng lc. Mt khc, v phncon ci cng phi c bn phn phi sn sc v th hin ht lng hiu knhcha m. iu ny phi c thc thi t s tng knh v bit n cha m chkhng phi v mong mun c li lc m lm vy. Ni y cho thy cmt mi lin quan mt thit gia tn gio v s lin h cha m, con ci. Bccha m ng qun ngha ca tn gio khi a tr ra i. Gia nh phi phttrin mi tng quan t nh v tn gio c thit lp hu trnh lm ln.

Cha m c bn phn pht trin mi tng quan cn c trn gia ti vn hav tn gio. Trong khi cc ngi ca tn gio bt buc thi hnh cc l rati, t tn thnh chnh thc cho a tr, cha m ngi Pht T ch cnmang a tr n cha xc nhn li nim tin vo Ba Ngi Tam Bo,

nng ta vo c Pht, Php v Tng Gi. C ni nng ta vo Ba NgiTam Bo, chnh cc bc cha m cm thy tin tng trong vic nui dnga tr v an lng v a tr c che ch khng cn s hi ma qu. Chngta khng th chi b s hin hu cc lc lng ma qu chung quanh chngta him c vi con ngi v c th gy tai hi. Mang a tr n cha vmt kha cu nguyn thing ling theo truyn thng cu phc cho em nhtnh to phc li cho em. Vic trn y cng c coi nh l bc u trong


23/40

vic lin h vi cha t khi em cn trng nc, s kin ny tr thnh mtphn hay mt mnh trong i sng ca a tr. Thi quen trn nu c tiptc gn gi cho n lc trng thnh s em li li ch lc gp kh khn.

---o0o---

KHA L CU PHC CHO CC EM NH

Tng kinh em hiu qu tt cho em nh. c bit trong lc c Pht cnti th, khi mt em nh trong trng hp nguy kch v nh hng ca maqu bn ngoi, em n trc mt Pht, c Ph?t ra lnh cho tt c cc thytng kinh cu nguyn cho em. Kt qu l a b thot cht v sng tigi. Do vy em c gi l AYUWADDHANA c ngha l "sng lu" vkhng cn s b cht non.

---o0o---

TI SAO CHNG TA TM NNG TA NI C PHT?

Khi nhng ngi tin tng vo thng , lc s hi, bun thm hay gpkh khn, h thng cu nguyn c gip v che ch. Nhiu Pht Thi l c th quay v vi ai khi gp phi trng hp bt an. Trong trunghp ny ngi Pht t nh ti Pht trong tm tr tm s bng an. Chcchn l quan nim v thng ca ngi Pht T khc hn vi cc tngio khc nhng khi suy gm v cc c hnh cao c ca c Pht, nhngchin thng v i ca Ngi, nhng c tnh bnh tnh v cao thng ca

Ngi, u c ngi Pht T s bnh tnh li v s t c lng t tin. Cn nhng ngi thuc tn gio khc ni rng thng khng phi l mtngi, nhng l mt sc mnh c nhn cch ha trong u c. Khi u c

bnh tnh, sung mn, tp trung vo sc mnh y, h trong t th c th iu vi cc xo trn, lng nh c nhng kh khn v tm cch vt quac. Ngi Pht t gii quyt cc kh khn bng ng li tng t l gitrong tm tr hnh nh ca c Pht. ng nhin nhng kh khn cachng ta l do nguyn nhn ni tm tr ca chng ta nn tm tr ca ta duy

nht c th gii quyt vn qua hiu bit v t tin. Vy nn s hiu bit vPhp rt l quan trng. Khi tm tr sung mn qua cm hng v thnh tm ivi c Pht, cm ngh b b v,s hi ma qu, c n s khng cn v tas ly li lng t tin. iu ny c ngha l tm nng ta ni c Pht.

Trong khi tm ni nng ta cho con em ti cha, c th dng cng hoa,hng, nn hay tri cy ti chnh in v cung thnh thy tr tr tng kinh


24/40

cu phc cho a tr. Nu mun hn na, c th xin thy tr tr t cho emmt php danh.

Lc a tr ang ln, trch nhim ca cha m l thng xuyn em em ncha c th gn gi cc thin-tr-thc, nghe nhng bi ging n gin vnhng bi thuyt php; li lc bt ngn t . Trong thi gian ny a trs quen thuc vi vic hnh tr v s cm thy thoi mi gia bu khng khthanh tnh ca ngi cha. L d nhin a tr phi c mang n cha vonhng kha cu phc c bit trong nhng dp nh ngy tu trung, ngythi, sanh nht v nhng dp vui khc. Khi a tr nghe nhng li tng kinhthng xuyn, chng s t cm thy lng tin tng v bin v chng hiutng kinh em li lc v cm thy c che ch. Cho nn chng s ckhuynh hng ngy mt lm tt hn bt c cng vic g phi lm, v ktqu, chng khng cn bn chn lo lng m cm thy vng tm khng cn

khip s b b ri khng c gip .

---o0o---

GIO DC V VN HA NGI PHT T - HNH TR.

Phng thc hu hiu trnh by cc bi gio l cho cc em v lun l vo c l dng cc hnh nh, cc bc minh ha, cc k hiu tn gio v cc

bi ni v huyn thoi v cc mu chuyn v Pht Gio. Phng php nygip cho nhiu ngi nh li, c bIt cc em nh, khin vic nhn thc gi

tr Pht Gio cng tt p hn. Nhng mn trnh din trn sn khu hay ccbc hot ha m t lch s, cc huyn thoi v c Pht cng to mt ntng tt v trng cu trong u c cc em.

Du dt cc em trn con ung chnh ng, cc bc cha m phi t mnh lmgng v phi sng mt cuc i l tung. Khng th no c c cc conem xng ng t ni nhng bc cha m khng xng ng. Ngoi phnkhuynh hng do Nghip qu, cc em cng b nh hng bi nhng tt xuv phm hnh ca cha m. Cc bc cha m hu trch nn cn thn khngnn truyn tha cho con ci nhng nt tiu cc ca mnh.

Li khuyn ca c Pht v truyn thng v tp tc l khng nn chp nhnhay bc b ngay bt c iu g m khng thc hin xem iu c nghav hu dng khng. iu ny khng cn nhn mnh v nhng phng phpny khi mt ngi hiu r Php v c mt cuc sng c ngha. cPht dy, d phng php no m chng ta p dng rn luyn tm tr, thi ca chng ta phi c coi nh mt ngi dng ci b qua sng.


25/40

Sau khi vt qua sng, ngi khng cn phi bm vo ci b na m bli bn b ri tip tc cuc hnh trnh. Tng t nh vy, vic thc hnh vnha ch c coi nh l ph gip cho vic t cm hng ch khng phi lcu cnh.

Vic thc hnh vn ha ca ngi Pht t thay i t nc ny qua nckhc. Khi thc hin nhng truyn thng vn ha ny, chng ta phi cn thnkhng nn phn loi Pht Gio nh thuc ring r ca bt c mt ai c. Thd nh chng ta khng nn phn bit Pht Gio Trung Hoa, Pht Gio TchLan, Pht Gio Nht Bn, Pht Gio Thi Lan, Pht Gio Min in, hayPht Gio Ty Tng. Phn bit to bt ha, k th v hiu nhm. Chng tacng nn nhn thc mt s gi l cc nh lnh o Pht gio ang ht sc

pht huy uy lc ca mnh vi nhn hiu Pht Gio bng cch p dng midng thc thc hnh v quan nim nh ba ngi, thn thng, thn b v siu

nhin bp bm qun chng. Nhng hnh ng v lng tm ny cthc thi hon ton khng c nhng iu m c Pht ni v vic hnho.

Mt vic thc hnh thng thng na gia nhng ngi Pht T l t chckha l cu phc khi dn v nh mi. Bt c lc no khi dn vo mt khugia c mi, hay ri ch , theo tp tc thng thng ngi Pht t cungthnh cc thy n lm l cu phc bo m ni mi n c che chkhi ma qu, mi ngi u c an vui ;hnh phc, an lc v hi ha takhp ni. Tng t nh vy, cc bui l cu phc cng c thi hnh khi

bt u khai trung vic bun bn hay bt c lc no vic bun bn uckhi s.

---o0o---

HN NHN

Theo c Pht, khi a tr n tui trng thnh, bn phn ca cha m lphi tm kim mt ngi v xng ng cho con ci. L d nhin vic nykhng cn l mt tp qun trong x hi hin i, tuy nhin cha m vn l

ngi gip , h tr khi a con bt u tm kim mt -trung-nhn xngi va la. y l dp tt nht cho cha m khng nhng gip v vt chtm cn cho con ci nhng li khuyn kn o, hng dn chng trong vicchn la ngi bn ng thch hp hu trnh c cc cc chng gai cm

by trn i. Nu a tr thng xuyn n cha, chng c nhiu c hi kt giao vi cc bn Pht t ng la tui, cng nhau chia s gi tr v lich ca tn gio v tr thnh nhng ngi bn ng tt.


26/40

Nhn thy nhiu Pht t c khuynh hng qun bn phn thing ling vonhng dp quan trng v thun li nht trong i sng - hn nhn. Theo

phong tc ti cc nc Pht Gio, cc thy thng c mi n nh trongdp l hi lm l cu phc. L ny c th t chc trc hay sau ngyci. L ci thng c t chc ti ni th thc hn th hay ti cc nhng s. Mong mi tt c cc cp v chng u chu ton bn phn trn khilm l ci. L vt dng cng n gin nh hoa, hng v nn c dngtrong l cu phc ngn vi s c mt ca c cha m i bn trai, gi, thnquyn v bn hu. L cu phc trn t chc vo mt ngy thun tin, chcchn l mt ng gp tinh thn ng k cho vic thnh cng, an lc, hi ha,v hnh phc cho tn lang v tn giai nhn.

M m khng thi khng phi l mt cn bn y cho mt hn nhnthnh cng; cho nn gii tr phi uc khuyn bo thc thi phn tm linh

trc khi pht nguyn. Khi mt cp tin hnh vic hn nhn bng cch theong gio l, cp c knh trng hn v th ch t chc, v ng nhincp ny quay v vi tn gio lc tinh thn cng thng giao ng tm thyngun an lc.

Sau l ci vui v, cp v chng mi ny phi t chnh mnh c gng trnn bc cha m thun thnh c trch nhim v nhng a con tng lai camnh.

---o0o---

NGHI THC TN GIO

Mc d cc nghi thc, l nghi v cc cuc l khng c cc bc tr thc tnng. nhng vic hnh o ny li quan trng trong vic pht trin v duy tr

phng din thnh tm trong tn gio v to mt nim cm hng giaqun chng. i vi a s, pht trin lng thnh tm l bc quan trng nhti vi vic kinh nghim hc hi ca mt tn gio. Khng c phng dinthnh tm v vn ha gn lin vi Pht Gio, ta c th b sa ng vo mtnim tin v hnh o khc, d chng ta nhn thc l vic hnh o nh vy

c th tin n d oan v nim tin m qung.

Rt quan trng cho tn gio c mt s nghi l khng phng hi v mt sthc hnh hu l cho con ngi ni ln lng thnh v nhng cm nghtm linh. Nhiu cuc l Pht Gio gip vic trau di cc thi quen tt vcm ngh tch cc gia nhng tn khin h tr nn nhng ngi khoandung, thn trng v hc thc hn. Khi thi trin vi s hiu bit v nghim


27/40

chnh, vic thc hnh nghi l truyn thng nh vy lm vng mnh thmnim tin khng phi ch nh kin ca ngi tr thc. Pht Gio khng cthnh tm s lnh lo, ri rc v tru tng.

---o0o---

NHNG IU CM K

a s mi sc dn u c nhng iu cm k ring ca h. Mi sc dn uc nim tin duy linh ring ca mnh v b nh hng ln nhau. V ngu si, shi v d oan mi sc dn c khuynh hng chp nhn nim tin ca ngikhc thay v nghin cu mt cch hp l v loi b nu khng thch ngvi x hi hin i. Chng hn, nhiu cng ng Chu tin l khng nnct mng tay lc tri ti hay gi u vo mt s ngy no trong tun. Mts ngi ngh rng sui so khi gp mt nh tu trc u sng sm trong khimt s li khng qut nh khi tri ti. H cn tin l khng nn mang thti lc ban m v s hi l c th thu ht ma qu. Mt vi bc cha mkhuyn con ci nn mang theo mt thanh st trnh ma. Li c nhngngi tin l ch tru ln hay c ku ban m l nhng im sui so v nhymt bn tri l im g. Mt s ngi coi nhng vic trn l nhng vn nghim trng. Nhng nhng ai khng lu g n nhng vic th chngs hi v chng lo u.

Thi ca ngi Pht t v nhng nim tin trn nh th no? Suy ngh

chnh ng chm dt ni u v d oan pht khi u? Tt c u btngun t s s hi ci khng bit ca chng ta. i khi phi c l do thchnh quan st mt s cc nim tin ny. Chng hn l ng nhin lkhng nn khuyn ct mng tay vo ban m ch v, n gin ta c th ctvo tay lc ti. V vic lo s ma qu, c Pht ni: Chng no m chng tacn em tnh thung yu n tt c chng sanh c mt hay khut mt, chngno m chng ta khng lm hi ai c bng cch sng ha hp v tin tngvo sc mnh ca Php hay Chn L dn gii bi c Pht, v chng nom chng ta cn pht trin s hiu bit chnh ng bng cch nghin cuGio L, th khng c g c th hi ta uc.

Trn y cng c ngha l chng ta phi pht trin lng thnh v tin tngo l bng cch thung xuyn thm ving cha, v bng cch c nhngcuc bn tho hu ch vi cc thy tng phn hiu bit v Php. Cha lni m ta t c nhiu kin thc v hiu bit loi b d oan v nh tngc r nim s hi qu ng trong u c cc ngi v ti.


28/40

---o0o---

BA CH V MA THUT

Gia nhng cng ng Chu, rt l thng thng ngi dn cho rng h

l nn nhn ca ma thut v ba ch khi h gp bt hnh trong i sng. Khithy c iu g khng vui xy ra, h thng i tm cc nh bi ton, chimtinh gia, ng ct v 'ba ngi'. ng nhin i sng ca nhng ngi

bun bn v ma thut, ba ch trng vo vic ni vi khch hng l c iug sai hay mt vi ma lc x dng bi ngi no mang ri ro cho gianh. Ri h bo l h c th chng li cc ma lc v i mt s tin ln cha tr. Kt qu duy nht l ti tin ca cc nn nhn nh d ny cngngy cng vi i v cui cng khng c mt kt qu no t c ni ngi

bi tng kinh nghim ny. Pht Gio i chng cng khng trnh khi

nhng qu k ca bn lang bm v bp bm, bn ny dm i lt cc nhs kim tin ca cc nn nhn nh d. Cho nn c Pht khng nhl nhiu nhng bt hnh ca chng ta c to ra chnh bi tm tr khngthanh tnh, khng c hun luyn v ng li duy nht vt qua l do

s c gng m mang tr tu v tm hiu bit ca chng ta.

Ngi Pht t sa cha cc bt hnh bt c loi no mt cch khoa hc nhcc phng php ca khoa thn kinh tr liu hin i. Cch ny c tmtt trong Phn Hai T Diu - Nguyn nhn ca Kh au (Tp). Trc khichng ta nhn vo vic cha tr cc bt hnh (Khng may, au yu, mt

ngi mt ca v kh khn gia nh) chng ta phi bit gc r sanh ra cciu ny. Chng ta phi quan st chnh xc ci g hin ti ang xy ra vhiu bit ch c chng ta mi vt qua khi. Tp trung thin ch, tm trsung mn hiu nguyn nhn ca vn hu tm uc gii php. Trnghp au yu, mt u c bnh tnh gip vic tr liu uc mau chng. Chtrng vo siu nhin vt khi cc bt hnh khng phi l mt gii phpthch ng chm dt kh au. Chng ta phi bnh tnh phn nh bit rngci bt hnh ny n vi tt c mi ngi trn th gian ny, chng ta phinhn ci xy ra cho chng ta mt cch chnh xc tm ra cch gii quytthch ng. Khng phi l do nh mnh - nhng mi c nhn, hy s dng

N Lc ng Cch (Chnh Tinh Tn) c th t mnh trnh khi bt hnh.

---o0o---


29/40

HNH NH, NC THNH, XU CHUI, BA PHP V TH PH

X hi ngy nay c gio dc tt hn x hi trc y trong qu kh, tuynhin mc d nhng tin trin rng ln trn bnh din kin thc khoa hc,nhiu ngi vn au kh v s hi, nghi ng v bt an. Nguyn nhn gc rl do trng thi ca tm thn xut pht t ngu si, giao ng v tham dc. Vngu si v v thng v ci ta thng cn, chng ta tin vo ci ng ca chngta v nim tin ny a n tham dc. Chng ta ham mun v , s mt ici m chng ta ang c. Chng ta s hi chng ta s b hi hoc chng ta s

phi i u vi nhng "ri ro". Ngh nh vy chng ta phi lm g? Theobn nng t nhin chng ta quay v vi nim duy linh qu kh v trngmong vo ba php, th ph che ch chng ta. c Pht tuyn bminh bch l cc vt bn ngoi khng sc che ch nhng ai tm tryu ui v bi ri. Ngun an ninh duy nht ca chng ta l tm nng ta

vo kin thc v chn l ca chng ta v vo vic thc hin bn cht thctin ca ci ta v cc hin tng khc. Mt khi chng ta hiu c khng cg l ca ta th khng c g c th hi ta, chng ta tr nn vng vng v ttin. Khng c g c th hi ngi, nu ngi khng s hi, khng v khoc khng la di.

Tuy nhin iu trn y khng c ngha l Pht Gio kt ti vic s dngmt s vt liu c tnh cch tn gio nh dy chuyn c hnh nh c Phtcho chng ta cm ngh an ton. Nhiu bc v nhn tm thy nim an i vkhuy kha khi ngm v thanh thot v bnh thn hnh nh c Pht. Th

Tng n , ng Nehru cho bit khi ng b cm t bi ngi Anh, ngunan i duy nht ca ng l bc nh nh b ca c Pht m ng mang theo.ng nhin, hnh nh ny t n khng c php thn thng nhng n tngtrng phm hnh v i ca c Pht, chnh Ngi lun lun bnh tnh vkhng sao suyn bi nhng cuc tn cng ca k ch. Biu tng ny nhc nh ng Nehru dng lng dng cm ca chnh ng bnh tnh i utrc nghch cnh. Cng vy, chng ta c theo mang nh ca c Pht haynhng li ghi trong kinh khin cho chng ta lng tin tng. Nhiu kinh ghi

phn kt thc vi li cu nguyn: "Bi sc mnh ca chn l ny, phn

thng s v ti" hay "Hnh Phc n vi ti". iu ny cho thy l Pht tchng ta khng tin tng vo sc mnh ca hnh nh duy linh hay ba ch,nhng (dy chuyn c tng Pht v nhng an kinh) ch l gip chochng ta t tin tng chnh ni chng ta.

Cng ging nh vy, mt s Pht t ti cha xin nc thi v vi andy c trn kinh c tp trung ch thnh tng nim. Vic trn v tm


30/40

l em cho ngi s dng sc mnh v lng tin tung v nhc nh cho hchn l trnh by trong kinh, nhng li Pht dy.

---o0o---

M AU

Mi y c nhiu ch trch nhm vo cc v lnh o Pht Gio cho rngnhng ngi au yu khng c quan tm n. Nhng li ch trch nhnmnh l nhng tn tn gio khc i t bnh vin ny n bnh vin khc y lo cc bnh nhn. Vic lo lng v nhng ngi au m l mt iuthc ra rt ng c ca ngi. Trong nhng nc Pht Gio, nhng ngithnh tm mi cc nh s n ving thm cc ngi au yu, cc nh sthc ra c thin ch hn th na, sn sng gip v phng din ny. Thtra cc nh s thng thng sut v vic dng cc thuc truyn thng,thng c tham kho c vn v cc nh s bao gi cng tnh nguyn gip trong cc vic ny.

V mt s Pht t khng am tng o ca mnh phn cng li chinthut ca nhng ngi ?o khc, s h hng ca mt s Pht t ny khinmt s tn ca o khc li dng tnh trng v quy np nhng ngi oPht. Nhng ngi khc o cn i xa hn na l ha kh cu ri v ema ngc ra da nt cc nn nhn theo ng li nh vy quy np h! Ccnh s Pht Gio khng dnh lu g n vic ny c. Tuy nhin cc nh s

lc no cng y thin ch, khi c cc thn quyn bn b ngi au yucung thnh, n bnh vin hay t gia thm ving y lo cc bnh nhn.

m au l mt phn v mt mnh i sng thng nht ca chng ta trnth gian ny, v chng ta phi chp nhn trn con ng tin b. D sao,trong trng hp mt ngi b au, ngoi vic tm cch cha tr theo ngli tin tin hin i, vic nn lm l mi cc nh s n lm l cu ancho mau ht bnh. Vic cu an ny khi c tip nhn vi mt u c thchnghi s mang nh hng tinh thn v tm l ng k cho bnh nhn v vichi phc c mau chng. c bit, khi bnh no c lin quan n thi

tm tr ngi bnh, l cu an do mt v s gip ch rt nhiu. Chng hn khitin tng nguyn nhn ca bnh l do nh hng xu bn ngoi hay do maqu, l cu an to mt thi tm l rt tt em n cc ln sng (tm linh)cho c th gip cho mau khi bnh. Tuy nhin, l ngi Pht t, chng takhng nn t chng ta u hng nim tin sai lm ma qu l nguyn nhnchnh ca bnh hon.


31/40

Li khuyn ca c Pht: - " Bt c bao gi thn bn bnh nhng ngd tm tr bn bnh". Li khuyn ny qu tht rt ng. Theo li khuynny, chng ta phi c hng dn bng tr thng minh v cm ngh thngthng tm phng thuc thch hp cho bnh tt ca chng ta hn l tu hng nhng d oan v cn c.

---o0o---

CHT

Con ngi l phi cht v ci cht l iu phi n. Tuy nhin, rt t ngic th chp nhn s chia la hay s hi xy ra sau ci cht.

Qu nhiu ngu si gia hng Pht t i vi ci cht v mt s i o c mt cuc mai tng "thch ng" chc chn c mau v thinng. Gia nh chia r v nhng a con theo o khc i o ca cham khi cha m sp cht trn ging bnh. Mt s con ci ca Pht t khnguy quyn v khng c hc hi bit ngi Pht t chn chnh phi lmg. Cho nn rt quan trng cho cc bc cha m phi di chc r rng cnguyn ca mnh dy con ci phi lm g lc lm chung. Nhiu ngingu si king c khng d tang l trong mt thi gian no ngh rngnu khng lm nh vy th s b ri ro.

Tr em phi c bit ngay t khi cn nh cht l iu t nhin trong i

sng. Cc em phi c dy khng c s hi khi nhn thy quan ti haycc t thi. Cc em phi bit c thc trong tang l. Nhng iu trn y nunh khng c dy bo cho em khi cc em ln ln cc em s b lc lng vs b cc ngi tn gio khc v lng tm lung lc iu khin em em io hay tiu mt s tin ln vo cc vic m tn d oan v ngha.

Trc tin chng ta phi hiu quan im ca ngi Pht t i vi ci cht.Ni theo khoa hc "i Sng" l mt lot ln xung khng ngng. T botrong c th ta cht lin min v thay th bi cc t bo mi. Cng nh vy,sanh v cht pht hin bt c lc no. Hin tng cht ch l mt cuc kt

thc gy xc ng ca cuc tin hnh lin tip y. Nhng kt thc khngthng cn. Tht ra ci "Tri" ln lin sau khi cht ti sanh pht xut. Chonn trong Pht Gio ci cht khng c gi l an gic ngn thu trong tmt ca mt ng thn linh sng to no m l cuc tip din khng ngngtrong mt dng thc khc. Do vy khng cn thit phi s hi ci cht.Trong quan dim ny, c Pht khng m t nghi thc c bit no v vicsp t t thi. T thi ca ngi cht phi c em i trang nghim v phi


32/40

c i x thch ng vi nim knh trng tng nh ngi cht ccng trong lc cn sng. Hnh ng qu kh ca ngi cht (Nghip) squyt nh i sng tng lai s ra sao.

Chng ta i n nhng g ngi cht phc v cho chng trong lc ti th.Phin mun ni ln trong tm tr chng ta v l ngi thn m chng tathng yu ra i gia chng ta. Khi chng ta tp hp chung quanh xc thnngi thng yu ca chng ta, l bn b hay thn quyn chng ta tmngun an i ni nhng ngi cng n chia s ni bun au v ng h tinhthn chng ta trong gi pht au bun. Nhng vic thc hnh vn ha khcnhau (trong tang l) rt hu ch gim thiu nim au thng ca chng ta.

---o0o---

TRC TANG L

Ngy nay cht trong trung hp c bit phi cn n s iu tra th victhc hnh thng thng ti cc bnh vin gio nghim t thi kim sotnguyn nhn. i khi thn quyn phn i vic ny v cho rng ct m tthi l phm thnh. Vi ngi Pht t khng c l do tn gio no m phi

phn i vic ny. ng ra, vic lm trc tang l ny gip cho ngi sng,cho cc nhn vin chuyn mn y khoa c c nhiu hiu bit hn chatr cc bnh tt. Vic lm ny phi c coi nh mt cng c v phnngi Pht t. Nh ni trc y, xc thn vt l chng l g c m ch l

hn hp ca cc cht (t, nc, gi, la) s phn hy khi cht. Cho nnkhng c l do no m phi tin rng linh hn ca ngi cht s tc gin khixc thn c s dng vo mc tiu khoa hc. Chng ta c th an tm chcchn l cc bc s v cc ngi chuyn mn u c tinh thn trch nhim,o c ngh nghip, rt thn trng trong vic gio nghim t thi nn ccthn nhn khng cn lo lng v vn ny. C nhiu ngi tnh nguyn khicht cho bnh vin v cc sinh vin y khoa t thi nghin cu vic gii

phu.

Trong vic lin quan trn y, phi c coi l mt cng c cao c ca

ngi Pht T khi cho nhng b phn c th mnh sau khi cht c thgip ch cho ngi khc. Chnh c Pht nhiu ln trong tin kip Ngi cho xc thn ca Ngi ngi khc c li lc. Ngi cho mt, mu,tht v mt ln Ngi cho c xc thn cu ngui khc. Pht Gio rtminh bch v vn ny - vic tng cc b phn ca c th em li ch chongi khc l mt cng c v i, c nhit lit khuyn khch.


33/40

---o0o---

TANG L

Trong hu ht cc x hi vn minh c vn ha, tang l c coi l dp bun

phin, trang nghim. Tang l ca ngi Pht t phi c c hnh trangnghim theo tinh thn y.

D oan lan trn gia mt s ngi cho l "ri ro" khi mang v nh t thicht mt ni no . Chng ta chc chn phi t lng knh trng tngnh n ngi cht v phi qu trng t thi, v tang l phi c c hnhtm tt. T thi mang v nh hay khng mang v nh ty theo gia nh tangquyn. Trong vic ny, chng ta cng phi nu ln l khng s hi hay kingc g v vic iu ng t thi. Mt s ngi s hi chm vo t thi e ngi b"ri ro". Nu qu l nh th th cc bc s v cc y t iu dng phi lnhng ngi au kh nht trn tri t! Nu thc tnh chng ta mun tnknh tng nh ngi ra i chng ta phi tm ra v mc qun o cho ngicht v khng mt ngi l hay nh hm lm vic ny cho chng ta.Phinh rng, d oan, ngu si, v s hi v l mang nhiu "ri ro" n hn lbit n, thng yu v khiu thm m.

Tri vi nim tin thng thng i chng, tang l n o, trau chut, v ikhi ph trng, hay nhng tang l tng bng tn km c ngn ng vnhng th khng cn thit m xa ny c coi nh vic lm bnh thng

ca ngi Pht tm thc ra vic thi trin ny khng phi l Pht gio chtno c. l mt quan nim hon ton sai lm em thc thi cc vic trny vo Pht Gio. Vic thc hnh ny ch l s tip din khng ngng catp qun c xa truyn tha t th h trong qu kh c st nhp mt cchm qung. Khi nhn mt m tang vi cc nghi l trn cc ngi o khcthng tng rng ci m h ang c mc kch l mt cuc vui diu hnhno hn l mt tang l trang nghim.

Thng thng mt loi nhc rn rng c p dng thay loi trang nghimtrong lc tin a linh cu. Cho nn ngi ta c cm tung y l mt cuc

l c tnh cch trnh din ph trng giu c hn l by t s bun auchn tht knh trng ngi qu c. Pht Gio khng phn i vic vic duytr cc vic thc thi vn ha nu nhng vic thc hnh ny khng mu thunvi gio l ca c Pht nhng khi thy cc iu thc hnh ph phm,hoang ph v khng cn thit khng em li ch g cho c ngi sng lnngi cht th khng tn ng v nn loi b. Chng hn tp tc v vic tvng m, giy tin, nh tng, vi mc ch cho ngi cht s dng bn


34/40

kia th gii hon ton khng Pht gio cht no. Tuy nhin trn phung dintm l c th gim thiu ni bun au, ng nhn c th lm iu g c them li lc cho ngi ra i nu iu v hi v khng nn c hnh ngcc oan tin tng rng iu d sao cng gip ch ngi ra i.

Pht Gio khng phn i cc cng ng thi trin tang l khc nhau thchhp cho tng a phng v thi im. Nhng iu quan trng nht l cctang l phi c kh thi v chp nhn l c vn ha.

Nghi l p dng trong mt tang l Pht Gio phi n gin, trang nghim, cphm cch v ngha. Ti nhiu quc gia cc nh s Pht Gio c min nh tang quyn thc thi mt s nghi thc trc khi tang l. Cng hoav t mt vi ngn nn hay vi nn nhang c chp thun trong trngny.

Thep tc l, t lng tn knh ngi ra i, bn b v thn quyn gi nhngvng hoa chia bun tang quyn. Nhng vng hoa ny khng nn gi n votrc ngy tang l c c hnh v hoa gi sm s b ho. Khi tang quynthng bo "khng nhn hoa" th iu ny phi uc trit d tun theo.

V l thn quyn thng c nhng kin khc nhau cho nn c nhiu tranhlun trong vic thc hnh tang l. Nhng cu hi sau y thng c nuln:

1. Nn chn hay ha tng?

2. Nu ha tng, phn tro ct cn li phi lm g?

3. Nn dng loi quan ti no?

4. Phi mc en hay trng?

5. Nn phi dng mu g, hay trng?

6. Xc c th nh bao nhiu ngy trc khi chn hay ha tng?7. Chi ph ti a cho mt tang l l bao nhiu?

Nhng cu hi trn y c tr li mt cch n gin nhu sau:


35/40

Tang l phi c hnh n gin, n o gim thiu n mc ti a, nhng phic phm cch. C l iu hp l nht l thn quyn gn nht vi ngi qac v mt s b bn thn cn nn cng nhau tho lun trong mt cuc hp

bt thng tm ra phng cch tt nht trong vic sp xp c hnh tang lcho thch hp, thnh hnh, trnh trng v khng gy cc mn chi tiu khngcn thit. Nu nh khng th cng nhau hi hp nh trn th iu tt hn lnn cho mt nh thu nhn vic chung s c tn nhim m nhim chov nhng ngi ny h bit phi lm nhng g v nh vy thn quyn gpkh khn tr ngi. iu khuyn tt l c th tm n mt nh s kh knh vnh v ny hng dn gia nh cch thc tt nht sp xp vic tang lng theo ung li ca Pht Gio. Nn nh l cho n nay, nghi l trongPht gio khng c lut l g kh khn v cp tc m phi trit thi hnh.Trong tt c mi vn chng ta lun lun theo li dy ca c Pht duytr iu v tn knh trong bt c iu g chng ta lm khng gy thit hi

cho ngui khc. Nu chng ta suy gm bit n n iu thin do ngui quc lm trong lc cn ti th, v khng qun chnh chng ta mt ngy no phi ra i nn chng ta phi c gng lm iu tt trong lc cn sng thvic ng gp ca chng ta s c ngha l v c qu trng

Cch n mc ng cch trong tang l nh th no? Trong Pht Gio, chngta bao gi cng c khuyn bo phi n mc t chnh v va phi. Khngc lut l cng rn hay cht ch no bt chng ta phi n mc nh th notrong tang l, tuy nhin phng din thm m dy chng ta nn n mc muti v trnh cc trang sc trong nim tn knh cm ngh ca tang gia vtng nh n ngi qu c. Ph n trong tang ch vn c th eo nhnci hay nhn ha hn. Tt nht l mc en, trng, sm hay cc mutng t, vn hon ton do c nhn quyt nh trong nim s hu d en thng c cng nhn tng trng trong lc tang ch.

Xc cht nn gi bao lu trc khi chn hay ha thiu? Vi ngi sngtrong kh hu nng v m thp, chng ta hiu rng phn hy mc ra rtnhanh nn vic gi xc lu mt v sinh. Ngoi ra, vic gi lu khin cho tinhthn thn nhn b cng thng v phi k cn xc cht trong mt thi gian di

qu lu thc ra khng cn thit. Cng c mt s thn nhn v qu i authng hn hay s m xc cht qu ng. nh rng cm ngh tnh cmcao vi ngi qu c m thn nhn phi chu ng, nhng tnh cm nykhng nn qu mc v khng nn khuyn khch. Khi khng c ch bo ta

phi gi xc bao lu cho ng, ta cng nn khn ngoan khng nn ko dicc l nghi. Theo lut l thng thng, thi gian vic gi xc cht ch vo


36/40

khong mt hay hai ngy sa son vic tang l cng nh thng bocho bn b thn quyn.

Vo ngy chn ct, cc nh s Pht Gio c mi n trin khai ccnghi thc tn gio cn thit ti nh v ti ngha a. C mt s ngi emheo hay g quay tng trng nhng phm vt cng cho ngi qu c. Viclm ny khng nn tn thnh trong Pht Gio v a n s git hi cc loivt v ti. em hy sinh cc con vt dng cng cho ngi ra i phn ligio l t bi ca c Pht nn phi c loi b. n gin vi mt vi trnghoa cng vi vi nn nhang v n nn tng trung cho cc phm vtdng cng.

---o0o---

CHN V HA TNG

Nhiu Pht T hi l nn em chn hay ha tng ngi cht. Pht Gio lmt tn gio t do nn linh ng trong vn ny. Khng c lut l cngrn hay bt buc trong vn ny. Tuy nhin ti mt vi x Pht Gio, vicha thiu thung c thi hnh. Vic la chn cch ny hay cch khc tythuc nguyn vng cui cng ca ngi qu c hoc mun ca ngi thnnhn.

Theo quan nim hin i, ha tng l mt hnh thc rt v sinh, nn cn

c khuyn khch. V y t c ci tin, v nn nhn mn, t ai ngycng him c, cho nn vic ha tng thch hp hn. Nn t cho ngisng hn l xy y nhng m ch.

D chn ct hay ha tng, mt s ngi nng tnh cm, a b nhng vtdng qu gi vo quan ti ngi cht vi hy vng rng ngi cht s dngn. Vic chn hay ha thiu nhng vt qu gi nh vy khng c ngha lg ht. Thay v b nhng vt dng vo quan ti hay l thiu, tt hn lem qun o, giy dp, v nhng th khc cho nhng ngi ngho kh,khn cng, hoc tng cc hi t thin. Bt c s gip no cho ngi

ngho v ngi tng qun l mt hnh ng ng khen v c li cho cho cngi sng ln ngi cht. Vic s hi khng dm cho k khc dng vtca ngi cht tht v ngha v sai lm.

---o0o---


37/40

LU GI TRO CT

Cu hi thng c t ra l c nn chn tro ct, gn gi th cng hayhay em rc xung bin. c Pht khng li mt ch th r rng v vn ny. v Ngi mun chng ta hiu xc thn ch l s hn hp ca vt cht vsau khi cht, nhng th ny li tr thnh nhng nguyn t. c Pht dy xcthn l do cc nguyn t t, Nc, Gi La lp thnh. Sau khi cht, haicht cn li l t v Nc tr thnh tro sau khi thiu, khng cn mt ngha v tm linh g c. V di th ca ngui cht l nhng ngi ta thungyu, nn chng ta phi knh trng. Nhng chng ta phi hiu l khng nnqu xon-xt quanh nhng di th ny, hoc ngh rng du sao chng ta chngcn lin h g vi ngi cht. Kinh Pht dy rng sau khi ta cht, linh hnhay (thn thc) thot khi thn xc, v g vo mt thn xc khc mt nino .

Vic lu gi xc cht c t hi xa xa ca chng ta. Vo thi , ngi tatin rng linh hn bt t. Trng hp nhng ngui Ai Cp p xc v h hyvng ngi cht vn cn c th lin lc c vi ngi sng. Nhng lngm v i v nhng lu i uc xy dng gn gi xc cht. Nhng nhngvic thc hnh ny ch dnh cho cc nhn vt quan trng nh vua cha vcc v lnh o tn gio. Phn cn li, xc cht ca dn chng ch c chnct sao cho thun tin,

Tri li mt tp tc khc gi l th cng T-Tin. Theo , ngi sng lin

lc vi ngi cht qua nhng tp tc l nghi chung quanh bn th ngicht. iu ny a n vic lu gi tro ct trong bnh hoc th. Vic lmny vn cn c thi hnh cho n ngy nay.

Mt s ngi thch th cng tro ct trong nh, mt s ngi khc li emchn, hoc em tro ct rc xung bIn hay xung sng. y l tp tc cn

bn ca n Gio v h tin rng tro ct cui cng s hp nht vi lc khai sng ra n.

p dng mt trong nhng phng php trn khng c g hi c. Nhngchng ta ng qun l Pht t, chng ta phi p dng phng php no.Chng ta cng ng hiu lm rng tro ct nhng ni thing ling nhcha chin, ngi qu vng s c "an ton" v khng b nghip lc liko. Vic tro ct trong cha chng c g hn ngoi vic biu l s knhtrng vi ngi khut. Trong Pht o. vic gi tro ct ngi qu c honton do tang quyn nh ot ty theo s thch v l nghi.


38/40

---o0o---

THI GIAN TANG

Khi mt ngi cht, thn nhn thng dnh mt thi gian tang. Thi gian

ny ty theo s lin h ca ngi qu c vi nhng thn quyn trong gianh c tang . Trong thi gian ny, thn nhn phc sc theo mt li no ,trnh cc hi h, nh m v du h. Mt s ngi mc trng, mt skhc mc en, mt s khng tham d cc l ci hay nhng tic tngthi gian mt nm vn vn.. Vic trn khng phi l c l ca ngi PhtT phi p dng v kinh Pht khng h ni n. Tuy nhin cc cng ng t ra mt s nghi thc ring bit cn c theo tp tc vn ha ca mnh, vc chp nhn l ca "Pht T". Hu ca h l tng nim ngi quvng, nhc nh vic t vong ca chnh mnh, v pht trin ngun tnh gic

tm linh. Nu p dng mt cch sng sut, v nu cc vic thc thi khnglm tr ngi g n cuc sng, l Pht T, chng ta khng c l do g phn i. Con ng ca Ngi Pht T L Con ng Trung o,Con ng iu Trong Tt C Mi Vic.

---o0o---

NGHI THC SAU TANG L V CC BUI L TNG NIM.

Ri c nhng cu hi v nghi thc sau tang l. Mt s ngi cu nguyn cho

ngi cht vo ngy th by, ngy th 49, vo ngy th 100, trong khi mts ngi khc, ngoi vic lm l cu nguyn vo ngy th by, cn lm lsau ba thng v mt nm. Mt s ngi tin tng l thn thc ngi cht cth tr v vo nhng thi gian c bit . Tin hay khng tin, vic khngquan trng vi chng ta. Mt bui l tung nim ngi qu c, c bn

b v tang quyn tham d cng nhau chia s v tm linh, h tr tinh thn vlm vi ni au bun ca thn nhn rt l cao qu. Cc bui l nh vykhng cn thit phi c t chc vo mt ngy c bit no . Bt cngy no thun tin cho tt c mi ngi l chp nhn c cho vict chc bui l ny.

NGY C-HN khng phi l danh t hay vic tp tc ca Pht Gio. Tuynhin l mt vic lm tt khi c cng ng dnh mt ngy ring bit tung nim nhng ngi qu c, cng nhau lm sch s cc ngha a vdng hoa t t lng tn knh. Vic ny cho thy con chu ngi qu c tlng hiu tho v lm trn nhim v i vi T tin. Pht Gio khng h

phn i vic by t lng bit n v tng nh cao p ny khi nhng hnh


39/40

ng gip cc gii tr t by lng tn knh nhng ngi gi c, v tchcc thc thi truyn thng vinh danh hng hn T tin. Tuy nhin, vic mts ngi gy n tng s hi l nu khng thi hnh nhng tp tc ni trn,ngi cht s hin v hnh h v nhiu lon thn quyn l hon ton v cnc.

---o0o---

B TH CNG DNG

Trong hu ht cc cng ng, cc bui l tn gio thng uc thi hnhtrong mt thi gian theo sau tang l. Vic lm ny ca ngi Pht T l gp

phn trong phn cng dng v hi hung cng c cho ngi qu c. Thnnhn tang quyn v mt s bn b thng mi cc nh s v dng cng vtdng cn thit nh thc phm v thuc men. Vic dng cng ny gp phnvo i sng vt cht ca cc v thnh thin c coi nh l mt hnh ngcng c. Nhng ngi Pht T hiu bit cn tng phm vt cho cc t chct thin, cc ngi tng bn, v cc k hoch xy dng c s tn gio cngnh tng khng kinh sch tn gio cho dn chng tng nh mi mi nngi khut. Nhng ngi thnh tm dng cng vi mt tm lng khnthit, tm a h tr nn phng khong. H c nhng hnh ng tt nh vyl tng nh v to si dy lin lc tm linh vi ngi qu c. Nu ngiqu vng trong mt v th thun li tip nhn cc ngun sng tm linh(hi hng cng c), h s nhiu iu li lc. Mt khc nu h khng

trong mt mi trng thun li, nhng vic thin cng khng ph phmv n gip cho ngi sng, mt khi c t tng tt, s c mt tm hncao p. Cc nh s Pht Gio ti bt c cha no lc no cng sn sngkhuyn co tang quyn phi lm nhng iu cn thit trong vic cng dung.

---o0o---

KT LUN

Chng ti tha thit hy vng cc bc lnh o Pht T a phng nhn thcc mt s tp tc ni trn ang thnh hnh c tnh cch tiu cc v thnhkin, ng hu ci to cho bt c nhng tp tc no m chng ta thi hnh

phi c y d ngha. Cc bc lnh o ca chng ta nn nh gi linhng tp tc hin hnh v nhn thc nhng iu khn thit ci t vicgio dc qun chng v vic ph bin rng ri mc tiu ny.


40/40

---o0o---HT

Documents

Chet Co That Dang So Khong - HT.K. S. Dhammananda - TT Thich Tam Quang Dich