Chopin Express Nr 03

7/28/2019 Chopin Express Nr 03

http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 1/8

X V i M i ę d z y n a r O d O w y K O n K u r s P i a n i s t y c z n y i M . F r y d e r y K a c h O P i n a

t h e 1 6 t h i n t e r n a t i O n a l F r y d e r y K c h O P i n P i a n O c O M P e t i t i O n

e g Z e M p L a r Z B e Z p ł a t N y | F r e e C o p y

źzini | cb 2010

03issn 2082-2774

Warszawa | Warsaw, Poland

rozmowa | interview

N F

jj zyjź z Mą

A. „Zy ę

ó ”. | N F

b M

A. ‘‘W v

y”. >2

felieton |opinion

Kzyz

K:

Wzę Jy.

T zć

ę yźy

bęó. |

Kzyz K: I Jy

I . I . >4

instrumenty | instruments

M Mj z

, b zy

ó

yzyyy K.

M Mj b

y,

f y

C. >6

dla nas | exclusive >5

RAdsłAW

sIKRsKI

d P Ey

ś | P’ E

Argerich & Freire

Perfekcja w duecie| Double

perfection



2 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień three | 3 października 2010 r.

chopin express zmwa | tvw

Kauia Baaowska: Wczoaj, a iauguacji»

XVI Kokusu Chopiowskiego, zagał Pa z Ma-hą Ageich uwoy Mozaa, Schubea, Bakai Bahmsa. Ską aki wyb?NelsoN Freire: Bardzo rzadko grywam na ortepia-

nie z innymi muzykami, właściwie gram tylko z Marthą.

ymczasem Martha często występuje z innymi pianistami.

Nasz wspólny repertuar jest dość ograniczony.

Zagaicie Soaę a wa oepiay i pekusję»

Baka, a ie było Chopia...Pamiętajmy, że Chopin skomponował tylko jeden utwór

na dwa ortepiany, Rondo. Przed nami prawie miesiąc z jego

muzyką. Uwielbiam utwory Chopina, ale na rozpoczęcie

Konkursu warto zaprezentować coś innego. Wybraliśmy

Sonatę Bartóka, bo obydwoje bardzo lubimy ten utwór, na-

graliśmy go dwa razy na płyty, w wersji kameralnej i w wer-

sji z orkiestrą. Muzyka ortepianowa Bartóka jest oarą

pewnego stereotypu: często gra się ją agresywnie, siło-

wo. Jego nieliczne nagrania dowodzą zaś, że grał lirycz-

nie i poetycko.

Pa chęie ga muzykę Bahmsa, a Maha»

Ageich – poobo – ieszczegie go ubi...Zawsze lubiłem Brahmsa, a Martha... cóż, to może wpływ

jej nauczyciela, Friedricha Guldy, który Brahmsa nie lubił.

O jak awa gywacie azem?»

Szmat czasu. Znamy się prawie pół wieku. Spotkaliśmy

się na studiach w Wiedniu. Grywaliśmy wtedy ot tak, dla

zabawy. Marthę otaczało wielu ludzi. Od zawsze ich przy-

ciągała. Ja trzymałem się raczej na uboczu, onieśmielo-

ny. Miałem zaledwie 14 lat. Lepiej poznaliśmy się potem,

w Niemczech. Publicznie po raz pierwszy wystąpiliśmy

w Londynie w 1968 roku. Graliśmy wówczas właśnie Sonatę

Bartóka. Byliśmy słabo przygotowani i nie wyszło najlepiej.

Następny wspólny koncert daliśmy dopiero po mniej więcej

dziesięciu latach. Wtedy też nagraliśmy płytę dla Philipsa

z utworami Ravela i Rachmaninowa.

Zaewie w siepiu gał Pa a esiwau „Chopi»

i jego Euopa”, a ie był o Paa piewszy wysęp

w Waszawie...Bardzo lubię grać w sali Filharmonii Narodowej. Cieszę

się, że tym razem będę w Warszawie aż trzy tygodnie...

Zasiaa Pa w Juy Kokusu. Czy zaposzeie»

pzyjął Pa bez wahaia?To bez wątpienia jeden z najważ-

niejszych konkursów pianistycznych

na świecie, o wielkim prestiżu. Dzięki

transmisjom z przesłuchań jest prawie

jak mistrzostwa w piłce nożnej!

Co jes ajważiejsze w iepe-»

acjach muzyki Chopia?

rudno wyrazić to słowami... Oglądałem kiedyś w te

wizji wywiad z Vladimirem Horowitzem. Pytany, co je

najważniejsze w grze na ortepianie, powiedział: „najwa

niejsze, by ortepian śpiewał”. Grając na ortepianie trzeb

włożyć wiele wysiłku, by stworzyć iluzję śpiewu, inacz

niż na instrumentach smyczkowych. Trzeba umiejętn

odmierzać przerwy między nutami, opanować wiele i

nych umiejętności... Chopin doskonale panował nad tym

instrumentem.

Uważa Pa, że iespeła wuziesoei piaisa»

jes w saie uźwigą cięża emocjoaymuzyki Chopia?Wiele ze swych arcydzieł Chopin napisał, będąc w tym

wieku! Myślę, że jego muzykę może równie dobrze roz

mieć młody, jak i dojrzały pianista. Wiek nie gra roli.

Ae Maha Ageich po zwycięswie a Koku-»

sach w Bozao i Geewie w 1957 oku mogławysaowa w waszawskim Kokusie w 1960oku, a poczekała jeak o koejego.o nie tak (śmiech). Na przygotowania poświęciła mni

niż rok! Byłem z nią w 1964 roku w Brukseli, gdzie zam

rzała wystąpić na konkursie pianistycznym. Dopiero tam

podjęła decyzję o udziale w Konkursie Chopinowskim

w 1965 roku. Ja też byłem zgłoszony do tego Konkursu

W programie jest pewnie moje zdjęcie. Ale nie przyjech

łem. Kilka miesięcy wcześniej wygrałem konkurs pianistyc

ny w Lizbonie, a do Konkursu w Warszawie był zgłoszon

Arturo Moreira Lima, mój kolega. Uczyliśmy się u tej s

mej nauczycielki. Jeszcze jeden reprezentant Ameryki P

łudniowej, to byłoby za dużo. Martha wygrała, Arturo zd

był drugą nagrodę.

Żałuje Pa? Może oisłby Pa koejy sukces...»

Z tymi sukcesami to bywało różnie. W Konkursie w Bru

seli, w którym Martha ostatecznie nie wzięła udziału z p

wodu narodzin swojej pierwszej córki, odpadłem już p

pierwszym etapie. Było to traumatyc

ne przeżycie, ale trzy tygodnie późni

wziąłem udział w Konkursie w Lizb

nie i zwyciężyłem. Miałem 19 lat... M

że z powodu porażki w Belgii, nie chc

łem podejmować ryzyka i nie przyj

chałem na Konkurs Chopinowski.

h

mecenas roku chopinowskiego main sponsor of the chopin year

Mata ja | Mata & m

I EtAP – KOlEJnOśćUCZEStnIKóW| 1stStAGEAUdItIOnS OrdEr

niedziela, 3 października | Sunday, 3 OctOber :

10.00, pg chg H, chČ

10.30, M pjvs, SČ

11.00, esh p, uSaČ

11.30, Mo M, JČ

12.00 – 12.30Č

przerWa| interMiSSiOn12.30, Mosv kshv, rssČ

13.00, t So, JČ

13.30, Hg-M Sh,Č

r o ko14.00, lo G, cČ

17.00, Mo nogm, JČ

17.30, d toov, rssČ

18.00, e M, JČ

18.30, a p, GmČ

19.00 – 19.30Č

przerWa| interMiSSiOn

19.30, ao Goé, FČ20.00, Shg-y k,Č

chs t20.30, koo ngo, JČ

21.00, Jso Ghm, asČ

pOniedziałek, 4 października| MOnday, 4 OctOber :

10.00, Shh-W Hg,Č

chs t10.30, Héè tsm, FČ

11.00, a Foov, uČ

11.30, loo am, iČ

12.00 – 12.30Č

przerWa| interMiSSiOn12.30, a k, JČ

13.00, ajoš Jć, coČ

13.30, F-F dog, chČ

14.00, c Hg, uSaČ

17.00, d So km, r o koČ

17.30, Soo Jg a,Č

r o ko18.00, chg-y H, chs tČ

18.30, nom ko, J/uSaČ

19.00 – 19.30Č

przerWa| interMiSSiOn19.30, nmo dv pf, isČ

20.00, r So, JČ

20.30, f Paweł Wakaecy,Poad 21.00, yo kohg, isČ Mthę tczł e z.

O zze ch pzycągł.

J tzymłem ę czej

cz, eśmey.

Młem zee 14 t...



3 October, 2010 | day three | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition |

chopin expre

nso F, 28 s2010. Fsw cho jgo eo | nso F,28 ags 2010. “cho hs eo” sv

Kauia Baaowska: Yeseay, o ope he 16h»

Chopi Compeiio, you a Maha Ageichpaye Moza, Schube, Bak a Bahms.Why his seecio?NelsoN Freire: I very rarely play the piano with

other musicians, basically only with Martha. She requently

plays with other pianists. Our common repertoire is airly

limited.

You paye Bak’s» Sonata for Two Pianos and

Percussion; hee was o Chopi.Remember that Chopin composed only one piece or

two pianos, the Rondo. We have nearly a month o his

music beore us. I love Chopin’s compositions, but it was

worthwhile to open the competition with something

diferent. We picked Bartók’sSonatabecause we both really

like this piece, we have recorded it twice, once in its original

orm and once in its orchestral version. Bartók’s piano

music is the victim o a certain stereotype: it is oten played

aggressively, orceully. However, the ew recordings o him

that exist prove he played lyrically and poetically.

You ike o pay Bahms, whie, supposey,»

Maha Ageich oes o paicuay ike him.I’ve always liked Brahms, while Martha... well, maybe it

is the inuence o her teacher, Friedrich Gulda, who did

not like Brahms.

How og have you paye ogehe?»

Years and years. We have known each other or nearly

hal a century. We met while in school, in Vienna. We

would play just or un. Martha was surrounded by lots o

people. She always drew them. I usually kept to the side, a

little timid. I was only 14 years old. We got to know each

other better later on, in Germany. We played in public orthe rst time in London in 1968. Tat is when we played

Bartók’s Sonata. We were not sufciently prepared and it

didn’t come of well. We didn’t play another concert together

or another 10 years or so. Tat was also when we recorded

an album together or Philips with compositions by Ravel

and Rachmaninov.

I was oy i Augus ha you paye a he»

“Chopi a his Euope” esiva. tha was oyou fs peomace i Wasaw.I really enjoy playing at the Warsaw Philharmonic. I’m

glad I get to spend three weeks in Warsaw this time.

I EtAP – KOlEJnOśćUCZEStnIKóW| 1stStAGEAUdItIOnS OrdEr

WtOrek, 5 października |tueSday, 5 OctOber

10.00, e Goo, JČ

10.30, f Joaa rżewska, Poa

11.00, f Yuma Osaki, Japa 11.30, evg bohov,Č

bg12.00 – 12.30Č

przerWa| interMiSSiOn

12.30, f Faes Maek Basmadji,Poad/Syia13.00, W-chg rh chČ

ch13.30, ish Sh, isČ

14.00, Gm Msso, FČ

17.00, J S, chČ

17.30, Hh S, asČ

18.00, y Sh, rssČ

18.30, bo H, chČ

19.00 – 19.30Č

przerWa| interMiSSiOn19.30, los Shwg-WČ

Sw20.00, i Vo, iČ

20.30, no khoov,Č

rss21.00, y W, JČ

czWartek, 7 październik

tHurSday, 7 OctOber

OGŁOSZEnIE WYnIKóW

I EtAPU | AnnOUnCEMEn

OF tHE 1st StAGE rESUlt

You ae a membe o he Compeiio’s juy. di»

you accep he iviaio wihou a secohough?Tis is, without a doubt, one o the most important piano

competitions in the world, with great prestige. Tanks to

the broadcasts o the rounds, it is almost like the ootball

World Cup!

Wha is mos impoa whe iepeig»

Chopi’s music?It’s difcult to express in words… I once saw a television

interview with Vladimir Horowitz. When asked what the

most important thing in playing the piano is, he said, “Te

most important thing is or the piano to sing”. When playing

the piano, you have to put a lot o eort into creating the

illusion o singing, in a diferent way than with stringed

instruments. You have to measure the time between notes

skilully, and master many other skills… Chopin had

excellent control over his instrument.

do you hik a piais ue 20 yeas o age ca»

hae he emoioa weigh o Chopi’s music?Chopin wrote many o his masterpieces when he was

precisely that age. I think his music can be equally well

understood by young or mature pianist. Age doesn’t

matter.

Bu Maha Ageich, ae wiig he»

compeiios i Bozao a Geeva i 1957,cou have compee i Wasaw i 1960,bu she waie o he ex compeiio.It’s not like that (laughter). She spent less than a year

preparing! I was with her in 1964 in Brussels, where she

planned on perorming in a piano competition. It was

there that she decided to take part in the 1965 Chopin

Competition. I was also admitted to that competition! My

picture is probably even in the programme, but I didn’t come.

Several months beore, I won a piano competition in Lisbon,

and my riend Arthur Moreira Lima had been admitted to the

Warsaw Competition. We had studied with the same teacher.

Another representative o South America would have beentoo much. Martha won, Arthur took second prize.

do you ege i? I cou have bee aohe»

success o you.It hasn’t been all successes. In the Brussels competition,

where Martha ultimately did not play because o the birth

o her rst daughter, I didn’t make it through the rst round.

It was a dramatic experience, but luckily, three weeks later

I competed in Lisbon and won. I was 19 years old… maybe

because o my ailure in Belgium, I didn’t want to risk it and

come to the Chopin Competition. h

— rozmawiała/interview by klaudia baranowska

Mth e y t f pepe.

She y e them. I y ept t the

e, tte tm. I y 14 ye .



4 | XVI Międzynadwy Knku Pianityczny im. Fydeyka Chpina | dzień trzeci | 3 paździenika 2010 .

chopin express flt |

„Pś dją ju

l u lud. Al

[…]” dł

Ald Suł ud u

dóć łuś. A jd…

“P ju

u d l. Bu ’

vv,” d Ald

Suł – dul d.

Bu ll…

współorganizator partner partnerzy

Wierzę w jury Dziś rozpoczynają się emocje konkursowe. Mamy

nadzieję poznać nowych, wspaniałych piani-

stów. Będziemy spierać się o to, co wolno, a czego

nie wolno we współczesnej chopinistyce. I jak co

pięć lat będziemy się zżymać na Jury, że przepuści-

ło pianistów grzecznych i przeciętnych, odrzucającartystów o własnej wizji Chopina, choćby i dalekiej

od akademizmu.

Kiedy jednak patrzę na wyniki poprzednich Kon-

kursów – zaczynam uać Jury. rudno się doszukać

wyraźnych błędów tego Kolektywu, poza dwoma

zdecydowanie nietranymi rozwiązaniami. Mam tu

na myśli nieprzyznanie pierwszej nagrody na dwóch

kolejnych Konkursach. Zwycięzca Konkursu musi

dostać I nagrodę! I kropka.

Na ogół Jury podejmuje decyzje ze wszech miar

słuszne, a votum separatum, zgłaszane co jakiś czas

przez poszczególnych Członków, nie wytrzymuje

próby czasu. Czy ktoś jeszcze pamięta, jakiemu pia-

niście przyznał specjalną nagrodę Artur Rubinstein?

Również casus Pogorelića pozwalam sobie zaliczyć

do sukcesów Jury. Ideą Aleksandra Michałowskiego

było promowanie poprzez konkurs pewnego wzor-

ca wykonań muzyki Chopina na kolejne lata. Nawetwielbiciele Pogorelića muszą się zgodzić, że był to

wówczas pianista o dość liberalnym podejściu do

tekstu, a dzisiejsze jego interpretacje, będące skraj-

nie subiektywnym odczytaniem dzieła Chopina, nie

powinny pod żadnym pozorem być naśladowane

przez młode pokolenie muzyków. Serb pozostaje

jedynym w swoim rodzaju i jako taki w Konkur-

sie nie mógł, z przyczyn podstawowych, zaistnieć.

Podobnie – choć to przypadek przeciwny – rzecz

się ma z Mihaelą Ursuleasą, pianistką, którą os

biście cenię i podziwiam, pod warunkiem wsza

że, że nie gra Chopina.

Przeglądając listę zwycięzców puchnę z dumy. N

chybił trafł: Ohlsson, Pollini, Zimerman, Blechac

Argerich! Dang Tai Son, Czerny-Steańska, Yun

Li, Harasiewicz… A wielka szkoła rosyjska? Obor

Uniński… nawet Bunin – na swój sposób.

A dalsze miejsca? Przede wszystkim – liczni Polacktórzy na trwałe wpisali się w chopinistykę świat

wą i rodzimą. Ich przywołanie, choćby z nazwisk

jest tu niemożliwe. Inne nacje reprezentowane

przez Uchidę, Giliłowa, Indjića, Szebanową (kt

ra właściwie też jest „nasza”). Nie wszyscy pianiś

z dalszymi nagrodami rozwinęli jednako wspan

łe kariery, ale wielu – tak.

Dlatego – wierzę w Jury.

—Krzyszto Komarnick

d o M

I n I K s K u r z a K

In Jury I trustCompetition emotions begin today. We hope to

encounter new and abulous pianists. We will

debate what is and what is not allowed in modern

Chopinism. Like we always do every fve years, we

will complain that the jury advanced sae and ave-

rage pianists, rejecting artists with their own vision

o Chopin, because this vision may be ar rom the

academic.However, when I look back on the results o previ-

ous competitions, I begin to trust the jury. It is hard

to fnd clear errors o this collective, aside rom two

decidedly unortunate solutions: here, I am think-

ing o their decision to not award the First Prize two

competitions in a row. Te winner must receive the

First Prize! Period.

Generally, the jury makes the right decisions

by any measure, and the votum separatum made

once in a while by particular members does not pass

the test o time. Does anyone remember which pia-

nist received the special prize rom Arthur Rubin-

stein? I also consider Pogorelich’s case a success o

the jury. Alexander Michałowski’s idea was to pro-

mote a certain paradigm or perorming Chopin’s

music or the coming years through the competi-

tion. Even ans o Pogorelich must admit that he was

a pianist with a rather liberal approach to the scoreand his current creations, being an extremely sub-

jective reading o Chopin’s work, should not under

any pretence be copied by the young generation o

musicians. Te Serb remains a one-o-a-kind phe-

nomenon and, as such, he could not, by defnition,

succeed in the competition. Similarly with Miha-

ela Ursuleasa, though her case is a polar opposite,

– a pianist I personally prize and admire, provide

she is not playing Chopin.

In reviewing the list o winners, I swell with prid

Just randomly: Ohlsson, Pollini, Zimmerman, B

chacz, or Argerich! Dang Tai Son, Czerny-Stea

ska, Yundi Li, Harasiewicz… What about the gr

at Russian school? Oborin, Uninski… even Bun

– in his own way.

What about the places urther down the line? Fir

of all, numerous Poles who have become perm

nent fxtures in world and domestic Chopinism. is impossible to evoke them all by name here. Oth

nations are represented by Uchida, Gililov, Indj

Shebanova (who is actually one o “ours”). Not a

pianists with higher prizes developed equally a

tastic careers – though many did.

Tat’s why in Jury I trust.

—Krzyszto Komarnick

Piotr Paleczny, Andrzej Jasiński,Ewa Pobłocka, Dang Thai Son, Jury 2005



3 octbe, 2010 |day three | The 16th Intenatinal Fydeyk Chpin Pian Cmpetitin |

dla a | luvchopin expre

radław sikki

Minister Spraw Zagranicznych |

Minister o Foreign Aairs

NIEZNANE POSTACI HISTORYCZNEČ

Karol Goerner (daty życia niezna-

ne) był waltornistą orkiestry Teatru

Narodowego. Wystąpił na koncercie

Chopina 17 III 1830 roku, a w progra-

mie ostatniego warszawskiego kon-

certu Chopina (11 XI 1830) znalazła

się Symfonia Goernera. | UNKNOWN

HISTORIC FIGURES Karol Goerner

(dates unknown) was a horn player

with the National Theatre Orchestra

in Warsaw. He took part in Chopin’s

concert on 17 March 1830; the pro-

gramme of Chopin’s “farewell” con-

cert in Warsaw on 11 November 1830

included Goerner's Symphony.

F. CHOPIN 24 H Radio RumuńskieČ

uczciło inaugurację Konkursu 24-

-godzinnym maratonem Chopinowskim.

2 X na antenie odtworzone zostały

wszystkie płyty z serii „The Real Cho-

pin”. | Radio România celebrated the

inauguration of the Competition with

a 24-hour music marathon. On 2 Oct.

all 21 CDs from “The Real Chopin” se-

ries were broadcast.

W INTERNECIEČ | ONLINE EXTRA Od

dziś na stronie www.gramophone.

co.uk redaktor Emma Baker będzie

prowadzić specjalny blog na temat

Konkursu. | Today our editor Emma

Baker starts her Competition blog at

www.gramophone.co.uk.

krótko | briefly

Emma Baker

Dar Polski dla Europy i świata

W u bd duą

ę ud jd

ję ó

u. Cę ę, ż R

C ł ę ją d j

Pl ą. Mu d,

ją ulu lj, j

lub ublść l

. Pł łśą d

Oj, ż ój ul.

C ł łj

ddulś ąu d ś

d. Bł ud dl

Pl bl lj ulu

Eu. J bl ż

dj. J u j jd

jl dó, j, , Pl,

uj jdj Eu łu

śu. J M S Z

uję ś bó dł

C j b ó

uł: „C,

Pld”. Z b

bą dóż .

Cę ę, ż ddą d

będ l ję łuć łd

uó Pl , d -

ją ę łś XVI Kuu

C. Będ d ul-

ul dl ęddą -

lę. T u u-

ó, żą , b u C, ł

j , ł

j, ż ł l db

j d d ż. h

Chopin Muzeum

Tu można patrzeć, słuchać, dotykać, a nawet

ucieszyć powonienie ulubionym zapachem

Kompozytora. Zamiast biletu zwiedzający

dostaje kartę zbliżeniową, która uruchamia

multimedia. Na najmłodszych czeka specjalny

kącik do zabawy. A miłośników starych zegarków

zachwyci podarunek dla młodego Chopina od

słynnej śpiewaczki Angeliki Catalani wykonany

ze szczerego złota!h

At this museum you can hear, see and touch

the exhibits and even smell Chopin’s avo-

urite ragrance. A special smart-card will guide

you through the interactive multimedia exhi-

bits; there is a dedicated area or your children,

too. And, i you like antique watches, you must

see what the amous singer Angelica Catalani

presented to the young Fryderyk – it’s pure

gold! h

M C

Pl Vdô Pżu! | W

v C’ l

Pl Vdô, P!

alicja knast, kurator» |curator

Poland’s gift to Europeand the world

T , lb 200

v b

u. I ld C Y fd u

u Pld bd.

Ou ’ u,

Pl ulu, blvd b ud

ll ll. Sud lv

ld, u l uvl

d.

C d u dvdul

d l vlu.

Du , dul

Pld, bl Pl

ulu Eu d u

bl d. H u u b

,

Pl, f ud Eu d

ld. A M F Af, I f

l u “C, E

Pld”: l C’

d b ld . I l

l

vll bd.

I ld

ll v u l u

u Pld d ld

du 16 C C.

I ll b ulul d d v

l l.

I ll d

, d C’ u,

lld d , ll

d bu

dl lv . h

d o M I n I K s K u r z a K

M s z



6 | XVI Międzynadwy Knkus Pianistyczny im. Fydeyka Chpina | dzień trzeci | 3 paździenika2010 .

chopin express tumty | tumt


Marcin Majchrowski, Plskie radi

Z wierzchu najczęściej politurowany

na kolor głębokiej czerni. Jego korpus

ma kształt wielkiego, ptasiego skrzydła(przeciętnie o długości 280 cm) i wspiera się na

trzech masywnych nogach na kółkach. Jednak

najistotniejsze dla ortepianu jest to, co kryje się

w jego wnętrzu.Spód instrumentu to płyta rezonansowa

z drewna świerkowego. Nad nią – naciągnię-

te struny, ułożone krzyżowo: pojedyncze, gru-be, owinięte drutem dla dźwięków najniższych,

dla średnich – po dwie, w tzw. „chórach”, a dlanajwyższych – po trzy. W tylnej części, prze-

ciwległej do klawiatury, wczepione są w ramę,z przodu zaś – nawinięte na kołki strojnicy. Aby

wydobyć dźwięk, pianista musi uderzyć w kla-wisz. en – za sprawą mechanizmu pełnego

dźwigni i sprężyn – porusza młotek. Gdy jegogłówka, obciągnięta specjalnym lcem uderza

w strunę – pobudza ją do drgań, ale by odzy-wały się tylko struny uderzone, czuwają tłumi-ki. Dokładnie pośrodku klawiatury, pod korpu-

sem ortepianu koncertowego, znajdują się trzy

dźwignie nożne – pedały. Prawy służy do uno-szenia wszystkich tłumików, co pozwala drgać

strunom także po zwolnieniu klawiszy – dźwięk

dłużej wtedy wybrzmiewa. Lewy (una corda)brzmienie wycisza: przesuwając cały mecha-

nizm w prawo, „zmusza” młotki do uderzeniatylko w jedną lub dwie struny z chóru. rzeba

jednak uważać, bo zabieg ten nie tylko łagodzi

dynamikę dźwięku, ale też zmienia jego barwę

i może przynieść niezamierzone eekty. Jest jesz-

cze pedał środkowy, przedłużający wybrzmie-wanie tylko wybranych dźwięków (achowo

nazywa się prolongement albo sostenuto); sto-sowany jest rzadko, w muzyce Chopina prak-tycznie nigdy.

Najstarszy zachowany ortepian – protoplasta

współczesnych instrumentów, nazwany przez jego konstruktora Bartolomea Cristooriego

„gravicembalo col piano e orte” – pochodzi

z 1720 roku i znajduje się w zbiorach Metro-

politan Museum o Art w Nowym Jorku. Przez

lata ortepian i jego mechanizm udoskonalano

na tyle sposobów, że można by temu poświęcić

opasłe tomy. Najważniejsze zmiany były dzie-

łem budowniczych niemieckich. Kiedy w I po-łowie XIX wieku ortepian opanował estrady koncertowe, bynajmniej nie zakończył się pro-ces jego ewolucji. Liszt, Chopin, Kalkbrenneri inni wirtuozi tamtych czasów grali na ortepia-

nach Pleyela i Érarda podobnych w konstruk-cji do ortepianów nam współczesnych, ale je-śli porównać ich brzmienie i szczegóły budowy,

okaże się, że XIX-wieczne instrumenty oraz te

dzisiejsze dzieli bardzo wiele. Łączna siła nacią-

gu strun ortepianów w czasach Chopina do-chodziła do 7 ton. Współcześnie żeliwna rama

„dźwiga” prawie 20 ton (to ciężar średniego czoł-

gu!). Przekłada się to na nośność dźwięku, jego

barwę oraz siłę brzmienia.Na rozwój ortepianu w II połowie XIX wie-

ku największy wpływ wywarł ambitny emigrant

z Niemiec, osiadły w Nowym Jorku. Produkty Heinricha Engelharda Steinwega (który potem

zmienił pisownię nazwiska na Henry E. Stein-way) i jego rodzinnej manuaktury zawojowały

świat. Wprowadzone przez rmę udoskonale-nia – eekt pomysłowości i wielu lat doświad-czeń – dziś chronione są ponad 130 patentami.

Sztandarowy model koncertowego ortepianu

Steinway & Sons nosi oznaczenie techniczneD 274, gdzie cyry to długość w centymetrach.

Pierwszy egzemplarz ujrzał światło dziennew 1884 roku. Instrument produkowany jest do

dziś i poza drobnymi szczegółami technicznymi

niewiele się zmienił. Fabryki Steinwaya w No-wym Jorku i Hamburgu do dziś wypuściły na ry-

nek około 25 tysięcy egzemplarzy tego modelu.

Zawsze chwalony był za barwę i urodę brzmie-nia, nośność i klarowność dźwięku. Jego mecha-

nika jest bardzo precyzyjna. Nie znaczy to, żeSteinway jest instrumentem łatwym do okieł-znania. Znawcy mawiają, że to ortepian dośćtrudny, „twardy” i wymagający siły, by ukazać

Skt lbzyma | A gat’ t

Fortepiany do wyboru

W tym roku uczestnicy Konkursu mają do wyboru cztery

marki ortepianów: Steinwaya, Yamahę, Kawai i – po raz

pierwszy – Fazioli. Prawie trzy czwarte uczestników wybiera

legendarnego Steinwaya D 274.

Fazioli> - włoska wytwórnia ortepianów, założona w 1981

roku przez pianistę i inżyniera Paolo Fazioli. Produkuje

zaledwie około 120 ortepianów rocznie.The> Kawai Musical Instruments Manuacturing Co.

Ltd. Japońska frma produkująca instrumenty muzyczne

(klasyczne i elektroniczne), założona w Hamamatsu

w 1927 przez Koichi Kawai. Obecnie jej obroty przekraczają

miliard dolarów.

Steinway & SonS> – frma amerykańska, założona

w 1853 roku w Nowym Jorku. W 2000 roku łączna

produkcja instrumentów wszystkich modeli przekroczyła

550 000 egzemplarzy.

yamaha> – japoński koncern działający w wielu branżach

produkcyjnych. Założony w 1887 roku przez budowniczego

organów i ortepianów, Torakusu Yamaha. Od 2007 roku

właściciel legendarnej, austriackiej marki ortepianów

Bösendorer.

jego brzmieniowe walory. Pod tym względemmniej wymagające, „lżejsze w obsłudze” są ja-

pońskie instrumenty Kawai i Yamaha. Chętniesięgają po nie młodzi pianiści, zwłaszcza w wa-runkach konkursowego stresu.

Należy jednak pamiętać, że nawet wśród or-tepianów tej samej rmy, nie ma dwóch brzmią-

cych identycznie. „Z nimi, jak z ludźmi” – zwy-kli mawiać stroiciele, którzy opiekują się instru-

mentami na Konkursie Chopinowskim. Barwa

dźwięku, a więc i ostateczny eekt artystyczny,w dużej mierze zależy od sposobu nastrojenia.

h

o

utside, it is usually varnished a deep

black. Shaped like a great bird’s

wing (usually about 2.8m long), it is

supported by three, wheeled, lugubrious legs.Te piano’s most signicant elements however,

are hidden within.At the bottom o the instrument, a spruce

soundboard amplies the piano’s sounds. Above

that is a criss-cross o taut strings, where single,

thick, wire-wound strings belch bass tones,

double strings (in unison) play the mid-tones,and triple strings sing treble. When the pianiststrikes a key, the strings, attached to the ramein the rear (opposite the keyboard) and coiledonto tuning pins in ront, emit sound. Te key sets in motion a hammer through a mechanism

using levers and springs. When the elt-covered

hammer head hits the string, it makes it vibrate.

Meanwhile, dampers make sure only the struck

strings sound. Te lyre, with levers called pedals,

Steinway. Rama i kołki | Frame and tuning pins



3 octbe, 2010 | day three | The 16th Intenatinal Fydeyk Chpin Pian Cmpetitin |

» Jutro w Chopin ExprEssiE: Co inspirowało

Chopina? | tomorrow what inspirEd

Chopin?

Te Competition’s pianos

Participants in the 2010 Chopin Competition have our conc

piano brands to choose rom: Steinway, Yamaha, Kawai and

the frst time, the Italian Fazioli. Nearly three-quarters o th

participants have selected the legendary Steinway D274.

Fazioli> – Italian piano manuacturer established in 1981

pianist and engineer Paolo Fazioli. It produces only about

pianos annually.

The> Kawai Musical Instruments Manuacturing Co. Ltd

Japanese classical and electronic instrument maker estab

in Hamamatsu in 1927 by Koichi Kawai. Kawai is a multin

corporation, employing over 4,000 people, with sales

exceeding $1 billion.

Steinway & SonS> – American company established in

in New York. In 2000, its total annual production o all pia

models exceeded 550,000 units.

yamaha> – Japanese corporation involved in various ma

segments. Torakusu Yamaha, constructor o organs and p

established the company in 1887, and it is one o the worl

oldest musical instrument manuacturers. In 2007, it acq

the legendary Austrian piano brand, Bösendorer.

is beneath the centre o the keyboard. Te right

pedal lits all the dampers, which allows the

strings to continue vibrating and sustaining

the sound, even ater the pianist has releasedthe keys. Te let pedal (una corda) quietensall the piano’s sounds: by moving the entire

mechanism to the right, it orces the hammers

to hit only one or two strings rom the course.It must be used careully, however, because itnot only sotens the sound, but also changes

its colour and may unleash unexpected eects.

Te middle pedal sustains the sound o only

selected notes (the technical term is sustain,

prolongement or sostenuto); it is used rarely, and

practically never in Chopin’s music.Te oldest existing piano – the protoplast o

its modern counterparts – was built in 1720

by Bartolomeo Cristoori, who christened it

“gravicembalo col piano e orte”. It is in New

York’s Metropolitan Museum o Art collection.

o describe all improvements to the piano and

its mechanisms over the years would requireseveral thick volumes. German constructors

made the most important changes. Tough the

piano ruled concert halls during the rst hal o the 19th century, its evolution was not at allcomplete. Liszt, Chopin, Kalkbrenner and other

virtuosos o the age played on Pleyel and Erard

pianos, similar in design to the pianos o today.However, when we compare their sound anddesign, it becomes obvious that 19th-century instruments difer greatly rom their moderncounterparts. Te combined pull o a piano’sstrings in Chopin’s time was 7 tonnes. Te

modern cast-iron rame can handle nearly 20tonnes (the weight o a medium-sized tank!),

which results in sound o greater range, morepower and interesting hue.

An ambitious immigrant rom Germany who

settled in New York had the greatest infuence on

changes to the piano in the latter hal o the 19th

century. Te products o Heinrich EngelhardSteinweg (who later changed his name to Henry

E. Steinway) and his amily shop conquered

the world. Te enhancements his company

introduced through innovation and years o

experience stand protected by over 130 patents.

Te fagship model o Steinway & Sons concert

pianos is the D274, where 274 is the length incentimetres. Te rst model was unveiled in

1884. Tat instrument remains in productiontoday with very ew changes, some technicaldetails aside. Steinway & Sons’ shops in New York and Hamburg have produced about 25,000

units o this model to date. It has always beenpraised or the colour and beauty o its sound,and the range and clarity o its tone. However,that does not mean a Steinway is easy to tame.Experts say it is a difcult piano; they call it

“hard”, one that demands strength to show of its sound. In this respect, Japanese instruments

made by Kawai and Yamaha are less demanding

and “easier” to play. Young pianists, especially those dealing with the pressures o competition,

avour these.Keep in mind, however, that even among

pianos o the same brand, no two sound alike.Piano tuners or the Chopin Competition even

coined the expression “Pianos are like people”.Te colour o the sound, and thereore the ulti-mate artistic eect, largely depends on the way

a piano is tuned. h


Steinway na scenie sali koncertowej Filharmonii NarodoweSteinway. Stage of the Concert Hall, Warsaw Philharmonic

Marcin Majchrowski, dziennikarz Polskiego Radia, codziennie o 23.00 prowadzi studio konkursowe naantenie Dwójki | Marcin Majchrowski hosts the Competition Studio on Polish Radio 2, every day at 23.00



OrganizatOr XVi MiędzynarOdOwegO KOnKursu PianistycznegO iM. FryderyKa chOPina Narodowy INstytut Fryderyka ChopINa

O rg a ni zer O F t he 16t h i nt erna t i O na l FryderyK chO Pi n Pi a nO cO MPet i t i O n t he F ry dery k C hopI N I Ns t I t ut e www.nic.pl

8 | t 16th io Fk cop Po compo | day three | 3 Oob, 2010

chopin express wzajzy kt | ytday’ t

Chopin ExprEss ofiCjalny dziEnnik xVi MiędzynarodowEgokonkursu pianistyCznEgo iM. frydEryka Chopina

wydawca | publisher iu am Mk Pok culture.pl | iam.pl & gmopo mu m gramophone.co.ukredaktor naczelny | editor-in-chief ak lkok redakcja angielska | english language editor emm Bk (gmopo mu m)zespół | editors Bo Kmńk, Kof Komk, domk skuk, Mło w foto | photowoj gęńk, Bo sokprojekt | design Mk zjk layout& prepress suo Q

M agic, snił Lzczńi

N zgzę Mz | Mz m

pblicznść i bi | pl n nc

pz | Inmiin

Bm n cz ęc | Bm f f n

anzj Jińi, Bgn Zji, wlm dąbi

Documents

Chopin Express Nr 03