Çingiz Elekberzade

8/7/2019 ingiz Elekberzade

1/9

ingiz Elekberzade(Baku, 17 Ekim 1936)

Bak'de dodu. Baba ad Ebulhesen'dir. 1955ylnda, Azerbaycan Devlet niversitesi Filoloji Fa-kltesi'nden mezun oldu. alma hayatna, Eli-bayraml ehir Mektebi'nde, retmen olarak ba-lad. 1961 ylnda Bak'ye dnp AzerbaycanTeleradio Komitesi'nde grev ald. 1966 ylndasmayll ehrinin, vanovka kasabasndaki or-taokulda retmenlie atand ve Ruslara trke

dersleri verdi. Elibayramlehrinde kan "Ik" ga-zetesinin redaksiyonunda (1969), smayll'da ne-redilen "Zehmetke" gazetesinde (1971) ube m-dr olarak almtr. Halen Bak'dedir ve yineTeleradio irketinde grevlidir.

ingiz Elekberzadenin roman ve hikayelerigereki bir dikkat ve eletirel bir yaklamn r-ndr.

ZNDAN(romandan para)

... Paa qayanm ste oturub denize tor1 atmd.Qedimovugrd. Toru denizden xardb dedi:

- Xeyir ola Qedimov?

Qedimov teeccble sorudu:-Bu ne grkemdi ay Paa, z-gzn yosun

basib ele bil?-Deniz adam ele, bele olan eydi. On drd ya-

mnan denizdeyem. Bir dene tor atm bexdine2?

-Atrsan at, bext hardand3 mende?Paa ovcuna tprb aaca keirdiyi toru de-

nize sald.

Toru xartd, iinde balq apalayrd. Su Qe-dimovun z-gzn, paltarn4isladrd.

- Ay Paa ydr5 bu xeemin el-ayam, st-badan xartd ki, meni.

... Qedimov z sesinden diksjnib6 oyand.Demir torun iindeki lampann artmd elebil. Qedimov bir-iki defe burnunu ekib z-gzn qrdrd. - Bu ne iydi7 bele? - Grd ki,bann steki arpaydans su damalayr. Yerindendurdu, elini damann altna tutub burnuna apard.-Vayy, sidikdi bu. - Ayaa durub Paan silkeledi.-Paa, ne i tulursan? A balam bele musibet olar?

Paa byr ste dnb, zand9.

- A kii, bu xarabada sever (ayaqyolu) var, stm niye bulayrsan?

l .a 2. yansna 3. ans ne gezer 4. elbisesini 5, sk tut, bala 6. rkp 7. kokuydu 8, yatak 9. inledi


2/9

- Lap yaxeleyir. - Birinci arpaynn alt

mertebesinde yalan apak (kamerann asaqqal)Selimxan dillendi. - Ona deyen sene deyseydi -qraqJ olmudun indi. E, sen bilinirsen istin taqda2

vuruf sidikliyini da

d

flar onun?!- Bes menim gnahm nedir?

Apak yerinin iinde eyledi.- Ayvna3 kor ol ey, bir adam da satmad, her

eye dzd kii kimi, daha senin kimi hamiyiqoymur baqaja. Ele bilersen he neden xabarmzyoxdu?

...Divardaki radio Sovet ittifaqnn himnini4

kameraya yayanda duslaqlar esneyib, gerneibgzlerini adlar. Here z yerini seliqeye sald5.Pencekde6 krkde, paltoda yatan da vard. Ka-

merann snq7

penceresinden ieri soyuq dolurdu.Abbas deyilen titriye-titriye demir qapnn yannageldi, ban qayb cedvele baxd, sprgeni g-trb kameram sprmeye balad. Sement8 d-eme siqarel kty ile dolu idi.

...Qadnlarn kamerasnda kimi san da-ryrd, kimi el~zn yuyurdu, idman eliyen, ad-yal paltonun sden salb titriyen de vard.

Ayten vedreni9 suyla doldurub 10 litirlik enetkrd.

...zalyatorun10 heyetinde canlanma vard. Ce-

zas

n

burda eken dustaqlar

n sol dndeki sar

rnenbeye berenin ad, familyas yazlmd.Onlar yuduqlar pal-paltan, melefeleri11,

bal12 zlerini meftillerden13 asrdlar.

...Melbexde qzn gedirdi14. ri qazanlardabalanda (xrek) biir, vedrelerde su qaynayrd.Dustaqlardan ikisi qara rek doruyurdu. Birnefer de zerger deqiqliyi15 ile qend16 tozu ekirdi.

Heyetin17 hasara18 yaxn hissesindeki xor-tumlu vika quyudan byk enlere su vururdu.

Xrekpaylayanlar iri qazanlar el arabalarna

qoyub kameralara aparrdlar....Yeniyetmelerin kamerasnda radio "Amannene zalim nene..." mahnsm oxuyurdu. Uaqlannhe biri yerinden durmamd. Nezaretiler demirqaplann gzcklerinden baxb qapn dyr, r-bar sahb "Padyom", qqrrdlar19.

- Yatm ale, men deyende durarsuz. - Vaqifsiqaretini qullablayb20 yumruu ile qapn he-deledi21.

...Abbas severi yuyub temizledi, el-znyuyub rd:

- Sever!

Sever kncde22 idi, yerden iki pillekan23 qo-

yulmudu, yan-yvresi quraa qeder hrlb su-vanmd. Qaps nazik, rm faner24 idi.

Apakestle25 severe doru addmlad.

Sonra Kamran severde mbelende Rfet ki-minse deyinden bir elce xam pambiq ixardb se-verin byrnde yandrd.

- yin qaban bundan yax he ne ala bilmez.

Mirze dedi:

- fii vallah o zehrimarn iyi26 pambqdan yax-d.

Demir qapnn qarmokas (nefeslik) ald, saqapya yaxnlaib balandyordan27 qara rekleriald, plasmas qaba qend tozu tkdrd.

- sa, kutokun (bufete ox.ar taxta) efi sensen,bax gr seher yimeyine neyimiz var, neyimizyoxdu?

sa deyilen 28-30 yal adam idi, qvrmsa. O,kutoka gz gezdirdi.

-irin ay elemeye qend var, bir az pendirqalb, iki dene yumurtad, bir az a rey.

-Tegil ele hamya atsn. A reyi qocalara.- Apak elini bir-birine srtd.Qap ald, ieri iki nefer girdi. Biri serjantAdil idi, o birine liliput Memmedeli deyirdiler.Ham ayaa qalxd. Abbas qabaa yeridi.

- Vetenda serjant, 27 nmre kamerada 10mehbus var. Dejurnu Fil Abbas.

- zv adrma, qarqa olar. - Memmedelidillendi.

- Fili ldrdyne gre klika28 qoymuuqona. - Apak dillendi.

Adil dustaqlar

barmaiyla say

b defteresineqeyd eledi.

Qapi arxadan baland.ki dene yumurta dustaqlarn arasnda zerger

deqiqliyi ile blnmd. Pendir de ele.

Qedimovla Paadan savay29 hamisi stolun30

etrafnda eylemidi. tahla yeyirdiler.Nefeslik alanda bu defe Abbas ayaa durdu.

Apak dedi:

l. para 2. sorguda 3. aybna, suuna 4- marun 5. dzeltti 6. cekette 7. krk 8. imento, beton 9. bir eit su kab 10. koruyucu, muhafz11 - yatak araf 12. yastk 13. metal tel 14. laraketli hir alma vard 15. hassasiyeti 16. eker 17. avlunun 18. duvara, hapishane duvarna

19, barrdlar 20. yudumlayip 21. itti 22. kede 2~i. basamak 24. tahta 25. gururla 26. zkkmn kokusu, lanet eyini kokusu 27. lakab28. tarafa 29. masann


3/9


4/9

Yooxx, xeber kmald bu gn!

- Ay Kamran, ay yazx, senin basma hava ge-

lejek, uli oluf kelere tejeksen. Bes dym e.Adam ele bele deli olordaa. zyle dana-dania.

Kamran onu eitmirdi.

- ndi men neyniyim ki, mene sud eliyif1 ikessinler. Zona yollasnlar, teki bu xarabadanxm. Ne eve burax, ne de i ver. bele zlm olar?!

...Mirze rekden tesbeh dzeldirdi.

...Rfet siqaretin ttnn boaldb tezedendoldururdu. Gya anaca esir2.

...Eflan yarm litirlik su parn salafandan3

dzelldiyi meelin4 altnda tutub ifir5 qaynadrd.

...Abbas damino falna baxrd. ...sa kanfetkazlarn pul kimi qatlyb sayrd.

...Kamran yuxardak arpayda barda vurubdemir barmaqcqlarn arasndan grnen ox-mertebeli evlere baxrd.

Arzuman qapdan girende ham ayaa srad.

- O niye petux6 kimi tara7 drmab?!

- Kamran, - Apak seslendi. - E eitmirsen?

Kamran Arzuman grb telesmeden8 aadd.

- Ele eliyeceksiz taxdaladacam o pencereni. -Arzuman bozard. - umondu, ham kalidora x-sn, dejurnudan9 baqa!

Dustaqlar dehlize daradlar, apak irideqaldi.

Dehlizde Arzuman srann qabanda gezine-gezine deyirdi:

- Bu badan deyirem, kimin pulu var xartsn!

Nezaretiler dustaqlarn stn axtanrdlar.Gezmedikleri yer qalmad.

-Soyundurun! - Arzuman emr eledi.

Mehbuslar telesik zleri soyunub ana-dangelme oldular. Arzuman hedeyle^0:

- Ey katibsen, ne zibilsen, elini ek o ba-hqdan!

Qedimov Paan buraxd, Paa ayaq ste sen-deledi, yxlmamaq n aa mbeldi. Arzumanbard:

- Hamnz mbelin!Hamisi Arzumanm dedivini eledi. Arzumamn

z de sallama oturub dustaqlarn altna baxd,

- E cuhud balas, adam kimi eyil grm, o ne

a sapd sallanr dalnnan, dayan grm bir. Ar-zuman a sap n ucundan dartb salafana bklnee xartd. - Bu nedi bele? Gr pulu hara giz-ledib.

-Qeribedi, onu bura kim qoyub?Arzuman zn glmekden zorla saxlad.

-Qalxn. Ala pulu xart, say.sa pulu salafandan xartd, Arzumana verdi.

-100 manatd.

Arzuman pulu cibine qoydu.- Yax, danaram senle. A kii sen niye dur-

mursan, Paa, senle dylem?! Piyansan11?

Kamran dedi:

-Piyan niye olur, ele dymsen bu gnedb. iyinden adamn beyni partlyr.

Arzuman onu barmayla ard. Arzuman elatb demir qapn Kamrann kreyine ele irpd ki,Kamran yere serilib var gcyle bard. Onun ye-sinden kameralardak dustaqlar qulaqlarn qa-pilara dayamdlar.

Kamran yerde ba kesik toyuq kimi a-palayrd. "Vayy, qoymaym, ldrecek meni bu, ayana, daha meni grmeyeceksen, oyy.."

Rfet Arzumamn iaresiyle Kamran qaldrbbir leher kameraya apard.

Kamera yaman gnde idi. eri ele bil pam-bqdan qar yamd. Stolun stnde bir neceumumi defter vard. Arzuman ieri girende ne-zareti melumat verdi.

-airin defterleridi.

-z han?

-Heyetde ekil ekir.

Arzuman defterleri gtrb varaqlad.-Baa saln onu, artq-eksiy yazar, sonra zn-den kssn!

-Bayr heyatndan yazr naennik12. - Apakdedi.

Arzuman iti addmlarla xd.

..,Dustaqlar kameran seliqeye salrdlar.

Kamran arpayida zaryrd.-Kamran, haran aryr? - Eziz elini onun al-

nna qoydu. - Qzdrman yoxdu?

1. yarglayp 2. esrarsarmak 3. poet 4.meale 5. ar kaynatlarak sarholuk verecek derecede 6. horoz 7- tnee kp 8. acele et-meden 9' soyunuk olanlar 10. fkeyle, hiddetle 11. sarhosun 12. reis


5/9

-Arzumann eli deyibona. - Apak dillendi.

Kamranzard,

Noldu hekim - zn Apaka tutdu.-Pulsuzhekim adamn zne de tprmr.-Pul., hereye pul. Xaraba qoydu lkeni pul. t

hrr pul, piik miyolduyur, pul, pulsuz lmek deolmayaeaq bir azdan,

- Pulsuz kefin isdiyen qeder le bilersen. Na-arrsan, qapnn zengini de gerek pulnan basasan.- Apak gld.

Eziz cibindeki kaz ixardb zengi ald.

-O ne kazd ele?-He, bir qaralama yazmam hekime.-Sen ban bir oxu qulaq asaq,

Eziz oxudu: - Bilirem xesten oxdur.

lrem halm yoxdur.

zn atdr doxdur.

Nadi yoxdu, olacaq,

Bir defe nisiye bax.

Xeste Kamrann dilinden yazd, air.

- He, yaralmzn biri de artjax. Lazmd saa oseri gnderesen?

-xan qan damarda durmaz, Selimxan.

-A irvanl balas, zn deyirdin, ne qeder buhkmeti, vezifeli adamlar terifliyirdin ham sen-nen dosduydu. Onda ki, baladn demaqoqluq ele-meye tutuf soxdular bura. Be aln bana gel-medimi?

- Geldiyine gre yazmam bunu. - Zengindymesini basd.

...Gezinti meydanasnn divarlar sement be-tondan idi. O sementin st delmedeik ol-duundan qraqdan baxanda opur-opur g-rnrd.

Praqulka Fuad meydanalarn sdn rtendemir torun st ile gezir, dustaqlara nezaret edir-di. Belinde tapanca vard.

Meydanann ten ortasnda yere yapidrlmskamyada Paayla Kamran eylemidi, Apak on-lardan qraqda z baqa istiqamete oturmudu.Eflan onun kreyni ovxalayrd.

sa zn gnein zeif ualarna tutub gyaonun efeqlerini iecekdi.

Kamran ayaa qalxd, as taca* yeriyib divarn

oyuqlarna qoyulmu sa xardb baxd, yerineqoydu. Sonra o biri oyua baxd. Bu sa qapqara

idi. Gnn alt

nda ele bil par

lday

rd

. Kamran osa bkmn iyledi, gz doldu, sa sallad,"Nece senin sana oxuyur, ipekdi ele bil." - Saqoxlad. "Hemin etirden, kesdirmek isdiyirdin,qoymadm".

Apak ban yelledi.-Yox, daha deli olorsan, bir azdan 7 nmreli

kamenya basajaxlar seni, a bedbaxt.

Kamran ona fikir vermedi, sa z yerine qoydu.

Praqulka Murad grnd, apak dedi:

-E praqulka, air saa mektub verejek, savadn

varm e?-Menimki qoyunuluqdu, keiilikdi.-ndi hardan tapax saa qoyunu, keiyi?-Tapma nen, zz z eyauvuzla gelib

xmsuz de.

-Vallah dz deyirsen, praqulka olanda nolar,adam kimi dil bilersen, e air, o yazdn ver ona.

Eziz skamyann stne xib kaz Fuadauzatd. Fuad mbelib gtrd Eziz dedi:

- 25 senin, qalann getirersen.Fuad kazi pb gznn stne qoydu.

Apak sorudu:-E gzne neyse srtrsen?

-Esas gzd, doydu, qurtard.

-Bir ildi buradayam, hele grmemiem paqonadamnn- gz doysun.

-Bizim gzmzn say-hesab yoxdu, ve-tenda mehbus. iki gzle sizin hdenizden gelmekolar? Yax-yaman, palaji karman. - Deye-deyeFuad ordan uzaqlad.

...Eziz divara yazd uarm altnda Ma-karenkonun imzasn qoyanda grd ki, kanvoylarqeeng3 bir qadn getirir. Qadn onun byrndenkeende reyi dd. "Ayten, seni de tutdular?"Eziz ba ile ona salam verdi, qz ban terpedendekanvoy ona tepindi. Onlar uzaqladlar.: "Qe-dimov gpek olu hamn tutdurub basdracaqdama, ray onda adam qalmyacaq".

...Rfet celd lopabi starinann4 yanna qad,Starinann yannda ucaboy, enlikrek, qarasa, birolan vard. 32-33 ya vermek olard. Sifetine elebil glekli ekilmidi. Rfet melumat verdi:

I. yavaa 2. rtbeliler 3. gzel 4. astsubay, erba


6/9

- Vetenda starina, kamerada 10 dene dustaqvar. Nvbeti Rfet Neelinski.

-Grm eli Kekini.Rfet siqareli ona uzatd. Starina siqareti iy-ledi.

-yi zad yoxdu, bes o nedi, seni her defe si-qarete nee dolduran grrem?

-Azard yol., balayn vetenda starina.Ancaq inen sene qanunla yolda demeliyem.

-Neye gre?

-Sudum1 olmayb ona gre. Belke suddau bu-raxacaqlar meni?

-Yax, gijdeme, ke otur yerinde. - Starina

elindeki pol aacn frlatd. - Selimxan, qonaaxogeldin ele. Kiinin antasn aln, yer gsderin.

-Bele xo gelif sefa getirifsen, gz sde yerivar.

Selimxan onun antasn alb stolun sdneqoydu.

Starina xandan sonra Apak teze gelenededi:

- Menim Adm Selimxandi, iki adam l-drmem men. Adam da deyirem, neyse..

Arvadm, qaynanam. zm bilerem neyse.

Qalanlarla zn tan olajaxsan. o qraxdak zaxotasever deyirik qulturnu. Byk iden tr gndeikije defe gelmek olar, savax tezden,, bir de axam,su gelende. Bu kamerann babileni menem. Nederdin var maa deyejeksen. Bu men, be senin adnnoldu?

-Sahib. - O udqunub etrafna boyland.

-Ne sde iliifsen?-Man tekeri xardrdm, parpres, maq-

nitafon, aparrdm2.

-Demeli oru uaqsan?

-Bele xr de.Kamran ikinci mertebede gzn ox-

mertebeli evlerden yb Sahibe dikdi, birden......Kamran apakn stne atlb onu illeliyir,

boazndan yapb gc geldike bour, apakngzleri halqalanr, dili azndan xanda Kamranondan el ekir...

Apak sorud:

-Boynuna alfsan?

-Tekeri he, o birileri yox.

-Onu niye alrdn, dydler?

-Yox, elimde tutmudular. - Birden Sahibin

hal

deyidi, prtd, elini stola

rp

b yerinden s

-rad. - Besdi, kimsen sen, mslenliqin elinnen ya-xam qurlarb sene ilidim, eclaf! - Apak vurmaqisdiyende gz evrildi, yumruqlan dymlendi,qoll-budaql aa kimi yere yxldi. Ham iiniekdi. Sahib ban arpaynn demirine, sementdemeye rpanda Qedimov yama uymayanceldlikle yerinden srad, tez Sahibin ban qu~caqlayb berk-berk saxlad3. Sahib ayaqlarn yere,Stolun demir ayaqlarna vururdu.

-Qedimov, cehennem ol ordan! - Apak ba-rd, e qara itin qaxmarssan? E sennen dyem?!

Qedimov yerinden qimldanmad.

Apak onlara yaxmlaib Qedimova bir-neetepik ilidirdi, sonra Sahibi tepikledi.

Sahibin bedeni boald, elleri ald, taqetsizqald.

Qedimov Sahibi gc-bela ile znn yatdarpayya uzatd.

-Bu evi yxlm batrd ki, yerini, - Mirze Sa-hibi gsterdi.

Dek emelli islanmd. Qedimov vecine de

almad

. Apak dedi.- Paa kimi eleseydi bartn asmana ca-lanmd, be indi niye danmersan?!

Sahib gzn ad. Hemin gl znde idi,O, ehmallca durub deyi evirdi, severe gedib el-zn yudu, qaytd.

-Kimin yeridi bu?

Mirze dedi:

-Kiinin. -Qedimovu gsterdi. - O saxlad seni,yoxsa ba-gzn dalmd.

Sahib mehebbetle Qedimovu szd.

-Bala meni, kii.-Bailyram - deyib byrn tutdu.

Sahib Qedimova el uzatd.-Tan olun, Sahibdi adm. - Sonra Mirzeye,

Paaya el verdi, o birilerle tan oldu. Kamerannortasnda durdu. - Burda bykden zaddan var?

Rfet apak gsterdi.

-Selimxand byk.

Sahib el uzatd, apak onun elini knlsztutdu. Sorudu:

1. yarg 2. oto teybi alardm 3. sk skya tuttu


7/9

-O antoyundak nedi?

-Toyuq var, kalbasa, paxlava. - Yaxnlab ha-misini stolun stne boaltdi. -Gelin bura, ha-

mnz!Mam gld, nden baqa. Apak dillendi:

-Qedimov gelmyejek, bildik, Paa kii na-odu, be saa nolfa Kamran?

-Bax o Sahibdi nedi, o da bilir statyasn, o-udu. Onun da sudu olacaq. alb cann qur-aracaq bu xarabadan, mennen baqa. Ay Allah,es men neyniyim, hans cinayeti tredim ki, menee bir s ta ty adan zaddan versinler xm cehennemlum burdan. Vallah 4 il balaca vaxt deyil, bir igi-in mrdr. Yemirem, eh! Aclq elan edecem!

- Mtleq deli olajax bu adam burda.tahla yeyirdiler. Sahih Qedimovu sesledi:

-Qedimov day, boazmnan getmir, gel bura.

-Nu olsun, siz yeyin.

Eziz dedi;

-O qeder yrenib az acya, ehtiyac yoxduririn bacya.

Dustaqlar birinci defe Qedimovun g-msemeyini grdler.

Sahib yerinden durub Oedimovla Paa nay apard.

...Lopab1 starina elinde pol aaa ieri girdi.Mehbuslar ayaa qalxdlar. Starina zn Ezizeutdu.

-air, gel d qabama.

-Yatab gedir? - Kamran hesedle sorudu.

-Yox, karsa buyuracaq. gnde bir par soyuqu, bir elce qara rek.

-Naanf, hans gnahn sahibidi bizim air? -pak maraqland.

-Doxdura yazd seri karsla qiy-

metleadiribler.sa gya alamsnd.-Fikir eleme air, qabaqlar derinizi soyublar,

ars nedi ki.-O zaman derilerine qiymet verirdiler, gel

rm, vaxdm yoxdr.

Kamran z paltosunu ona verdi.

-Kars soyuq olan yerdi, tut bunu, geyersen.

-Sa ol.

...Darsqal bir otaq idi kars. Ortadaki ketili2

kesib ele naziltmidiler ki, adamn yann kesirdi.arpayi evezi olan tax iri qflla3 divara ba-

lam

d

lar.Ketilin ste eyledi, bam ovcunun iine ald.

-Ale air, camaat trmiye4 pul gotrb gelir,sen de eir. Ha, ha, ha... Bu gece siovullara er zadoxumayasan ha. Siovul senin n hekim deyil.Diri-diri udarlar seni.

-Axmaq adam, gr azadlqda kimler yaayr.Ne keib tutulmamnan, ay. Ele bil esrdi bu-radayam. Yazq Kamran nece dzr, ar idi. Bir-den ele lomka tutur5, deyirem anam ele burdadoub meni. Vaxt da tsbaad ele bil. Bayrdaolanda glle kimi gedirdi zalim,

Of, Nuhbalayev kpekolu, yaman tutdumeni. z manyla meni yaylaa apard, basdrdqoduqlua. Qeribedir o qeder yalan yazdm, gopeledim, apak demi tutmadlar, birce kelme dzdedim, damladlar.

Lap yax elediler, bele ellerinin iinden geldi.Axr vaxtlar adm emekdar terif ustas qoy-mudular. Koru ele terifleyirdim, onun gznnrengini, n ele tesvir edirdim inanrd ki, hereyi grr. Laln azna dil verirdim, Gya zkimi natiq yoxdu. Naxrn tvle evezine g-

lstana salrdm. Ele qezet olmurdu ki, Nuh-balayevle birlikde her inekden be, alt min litr sdsamaym, her doar qoyundan -drd bala al-mym. Bir defe bir inekden bala yazmdm elede getdi qezetde.

Ancaq o yaylaq neydi ilahi...

...Hele de havas bamnan getmiyib, suyununtam damamda qalb.

...Gll, iekli yaylaqda adrlar qurulmudu.Qoyun, quzu adrlardan xeyli aral, yamalara se-pelenib otlayrdlar.

...Bir terefde tolular kesilirdi.

...O biri yanda et doranrd...

...ri qazanlar ocaqlarn ste qaynayrdlar.

...Kabab biirenler de vard.Hekimler a xalatlarda obanlarn zlerini,

arvad-uaqlarn mayine edirdiler. Qan tezyiqinildrenler de vard.

...Be-alt avtodkan yanbayana durub o-

palabyk 2. tabure 3. kilide 4. neem kaar 5. palavra attm


8/9

banlara pal-para, istekan-nelbeki, termos ve baqaavadanlqlar satrdlar.

...Dellekler1 obanlarn ban, zn qr-xrdlar.

...Aqlar, zurnaclar da z ii er ind yediler. B-ykler, uaqlar gy emende el-qol ata-ata reqsedirdiler. Nuhbalayevle qonu rayonun birinci ka-tibi Qedimov da reqs eliyenlerin arasndayd.

Ezizi de reqse devet elediler.Eziz hiss elemidi ki, bayaqdan onu qara saq-

qalli bir oban qaralayb. Hara getse onu pusur.

...Eziz can defteresine qeydler edirdi, o-banlara, leserrfat mdirlerine yanab nee ya-zrd.

Avtodkanlarn srcsnden, hekimnen, zo-otexnikden msabibe gtrrd. O saqqall obanEzizi gzden qoymurdu.

oban bayram qurlarandan sonra bere z gel-diyi mana minib arana2 doru lereket eledi,Nuhbalayevin man da hazr idi. Eziz o manadoru gedende arxadan kimse onu sesledi.

-Baci oli, eyaq saxla grim bir.

-Meni deyirsiz?-Beli seni. - oban yaxna geldi. - Yeqin te-

rifliyeceysen bizi hemieki kimi.-Elbetde, gzel br repartaj yazacam. Her qo-yunnan , drd quzu almaq zarafat i deyl.

- Hamsi yaland burun. - oban gzn qyd. -lde bir kere gelib zn terifledecey Nuhbalayev,yeni men de varan. Kiinin olu gya bize bayramkeirir. Gnmz, gzaranmz var bizim? tin g-nnde yayrk. He bir eraitimiz yox. Aylarlabedenimize su deymir. Sen de gelib bap-gop ya-zaceysen. Bir qoyunnan bala. Birin ala bilsekbyy eydi. O hekim dedyn var ey, ilde birkere zn grmry. Sa-saqqalmza da bay-ramnan-bayrama deyir lgc. Budey ala, qesdenqrxdrmadm saqqalm, men yas saxlayram Nuh-balayevin keirdiyi bayrama. Yalanpu bayrama.Eidmidiy yalan eyaq aar yerimez, encaq seni ki-miler eyaq adrr da, yeridir de. Szm bydi sene,gede bilersen, xozeyinler3 gzliyir manda.

Eziz iti4 addmlarla ondan uzaqlad.

"Niva"nn qabaq oturacanda Eyledi. Birincikatiblerin ikisi de arxadaydlar. Nuhbalayev aznyaya-yaya sorudu:

-Ne deyirdi e o demaqoq kpekolu?!-Deyirdi oban bayrama zad hamisi gopdur.

Gya sen bunlarn hamsn zn gze soxmaqn eliyirsen.

-Ne ba ezilesi kpekoludu bilirsen? Ala, bumenim yaxlm, bu da onun sz.

Qedimov dedi:

-Gnah senin zndedir, ne bayram ke-irderem, ne de sy yiyesi ollamv Miri defe de-miem sene, mselmana yaxlq yoxdu, illah dabu qara millete. Budey ha, Eziz allah ahididi. Zo-namzn mxbiri deyilsen balam? mrnde senedemiem meni rayonumnan birey yaz? He bay-ram keirdiyimi grmrsen?

Eziz dedi:

-Niye, ilde bir defe mehsul bayram ke-irtmirsiz gemide? Ele orda da hdelik g-trmrsz?

-Gemide? - Nuhbalayev teecblendi. - Besmeni niye armrsan e? Sen lmyesen adamlarbeledi de. Havax elemiem qonu rayonlarn aktivibada oluf. E Qedimov, sen cann, o gemi meselesinedi?

-Ei he ne. Siz quruda keirmirsiz, biz deKrde kef ekirik, ilde bir defe.

Nuhbalayev sorudu:-E, jurnalist, men lm, bu sene herden baxim-

grm eliyir?

-znnen soru.

Qedimov dedi:

-Bizim dostluumuz temiz dostluqdu.

Nuhbalayev gld.-Men bilmirem, tanmram bunu, simicin5 bi-

ridi. - Deyib cibinden bir dene konvert xardi,Ezize uzatd. -Tut grm e.

-Ei ne xecalet verirsen6 bize yene?-Dayut biri, biyut beqi.

Eziz konverti cibine qoydu.

Man sert enie buruldu......Eziz karsda addm o yana, addm bu

yana var-gel edirdi.O oban bayramrman bir ay kemedi tutdular

meni, Eh, gnah zmdedi, neyniyirdim o saqqallobann dediklerini nqte verglne qeder re-partajn axrna krdb?

1. berberler 2- ovaya 3. sahipler, efendiler 4. sert 5. cimri 6. mahcup etmek, utandrmak


9/9

Eziz ketilin ste oturub demir barmaqaqlarnarasndan szlen alaqaranla baxird. Hemieaxam dende znn tutulma angelib gznnqabanda dayanrd...

...Aalarn altndaki stolun etrafnda beadam eylemdi. Lezzetle yeyib, iirdiler. Birdenele bil tufan qopdu. O stolu arxadan ve qardanmhasireye aldlar. Ezizin qollarndan yapidlar.Eziz mqavimet gsterdi. Onu yere yxdlar, eleelediler ki, o be adamn he biri eyledikleri yer-den Ezizi gre bilmesinler. Mlki paltarda olanhemin adamlardan biri Ezizin cibine nee qoyub -xartd. Elini gye qaldrdi. Ham sakitledi. Eziziyerden qaldrdlar tapan adam elindeki kaz ab

pullar xartd, stolun stnde saymaa balad......Ezizi mana mindirib apardlar.

...Qapnn nefesliyi ald, kimse dedi;

-air, ayaqyolunun sol beynindeki deikde

haar var, gtr onu divardak

q

f

l

a, uzan taxt

nstnde baybay.Adboy!Taxt ketilin stne db taqqldad. Eziz tax-

tn stne uzand,

-Ayy, lezzet eliyir - gzn yumdu, grd ki,bann stndeki divarda donuzanqurdu boydaqara tarakanlar ele bil sapa dzlbler.

Taxtm altnda siovullarn sesi bir-birine qa-rmd.

...Eziz sinesine hoppanan siovulu tutub bo-maa balad. Heyvann sesi kameram bana g-

trd, sonra sesi zeifledi, susdu. Eziz siovulun le-ini severin byrne tullad1...

1. frlatt

Documents

Çingiz Elekberzade