ก

การยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใช ในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

วศน ศภพมล

บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมเกษตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม

กนยายน 2558

ก

การยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใช ในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

วศน ศภพมล

การคนควาแบบอสระนเสนอตอมหาวทยาลยเชยงใหมเพอเปนสวนหนงของการศกษาตาม หลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมเกษตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม กนยายน 2558

n r : u o il Yu r o'r fr'u?I n er fi fi si o'l #r u ru g n fi e o r R t rr u m d of #oA^Aluon orr n:: rJ nt: p.f afl a nr n tro?Jqq,

4da

?flu flftl{iln

Y Y ^ irny- ^ vaqro dt , i 4flt:nun?tIruuod:uu lgr:unr:uor5illoulJ9r t?tuulilud']ul.iu{1o.1fl]Tflnulsr]il14an4a5

r-l?q qrr?m r : q : fi o rum rrTtu fi qr

AUd11J'r?S-rfl 1: 0qn'r: qa d1?r fl : : u lfl uer:

a6uvn:Silnticrou

\

,"I'r-t t&a .. il:yrruns:un-r:

,,;;--,;;,;-,, J ",

uu-rf nisro?ry)

/d .doror:u?llJ5flul

E--Jtflrirueran: ror:ti e:.qfr'arf q:v5r)

fl:5ufll:/ ao a

(oror:u pr:.Qtvrsr ouur)

.X . nr:lJnr:

tflriruoran : ror: rl er :.qfr'arf q: v{r)

+ ri'uurcru zssg

^^Jaudolo ardl1r 1o{ut1 t?vtutoulru{ [14il

{

ค

กตตกรรมประกาศ

การคนควาแบบอสระฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความอนเคราะหของบคคลหลายทาน ซงไมอาจจะน ามากลาวไดท งหมด ผ มพระคณทานแรกทผ ศกษาใครขอกราบพระคณอยางสง คอ ผชวยศาสตราจารย ดร.สทศน สระวง อาจารยทปรกษาการคนควาแบบอสระทกรณาใหความร ค าแนะน า ค าปรกษาและตรวจทานแกไขจนการคนควาแบบอสระแลวเสรจโดยสมบรณ และท าใหผ ศกษามความประทบใจและภาคภมใจกบการคนควาแบบอสระฉบบน

ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ววฒน หวงเจรญ ทกรณารบเปนประธานสอบการคนควาแบบอสระ และอาจารย ดร.ภรทต อนยา ทกรณารบเปนกรรมการสอบการคนควาแบบอสระ อ กท งย งก รณ าให ค าแน ะน าท เป น ป ระโยชน ซ งท าให ก ารคน ควาแบบ อส ระฉบบ น สมบรณมากยงขน

ขอขอบคณบรษท ล าปางฟ ดโปรดกส จ ากด จงหวดเชยงราย ทไดเออเฟอเศษลกชด เหลอใชในการทดสอบกบผบรโภคในครงน

ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทานท เสยสละเวลาอนมคา ท าใหไดขอมลท มประโยชนอยางยงตอการศกษาครงน ขอขอบคณคณาจารยประจ าหลกสตรการจดการอตสาหกรรมเกษตรทกทานทกรณาใหความรแกผศกษาไดน ามาใชในการคนควาแบบอสระครงน ขอขอบคณบคลากรประจ าภาควชาการจดการอตสาหกรรมเกษตรและบณฑตวทยาลยทกทานทเปนกลไกส าคญทอยเบองหลงความส าเรจของนกศกษาทกคน ญาตพนอง เพอนรวมชนเรยน เพอนรวมงานทกทาน โดยเฉพาะอยางยงคณพอ คณแม ทมอบก าลงใจ ความหวงใย ค าชแนะ แงคดมมมองเพอใหการคนควาแบบอสระนส าเรจ

ทายท สดน และผศกษาหวงวาการคนควาแบบอสระนคงมประโยชนไมมากกนอยส าหรบผประกอบการ หนวยงานภาครฐ ตลอดจนผทสนใจศกษาเกยวกบไสขนมลกชด

วศน ศภพมล

ง

หวขอการคนควาแบบอสระ การยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใช ในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

ผเขยน นางสาววศน ศภพมล

ปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต (การจดการอตสาหกรรมเกษตร)

อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.สทศน สระวง

บทคดยอ

การคนควาอสระนมวตถประสงคเพอศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม จากผตอบแบบสอบถาม จ านวน 400 ราย พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง มอายนอยกวาหรอเทากบ 20 ป มการศกษาระดบปรญญาตร มอาชพนกเรยน/นกศกษา โดยมรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 10,000 บาท เมอใหผตอบแบบสอบถามทดสอบชมผลตภณฑไสขนมลกชด ซ งเปนผลตภณฑชนดใหม พบวา ผ ตอบแบบสอบถามใหการยอมรบอยในเกณฑระดบชอบปานกลางถงชอบมาก ในทกคณลกษณะ โดยมคะแนนเฉลยอยในชวง 7.28 – 7.83 ไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต ความหนดและความชอบโดยรวม ผตอบแบบสอบถามสวนใหญสนใจซอผลตภณฑชนดน เนองจากผลตภณฑมรสชาตอรอยและมคณคาทางโภชนาการสง โดยมราคาอยในชวง 50 -100 บาทตอกโลกรม น าหนกบรรจ 0.25 – 1.00 กโลกรม ซงขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑทผตอบแบบสอบถามตองการ สถานทเหมาะสมในการจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดคอ รานสะดวกซอ ในการประชาสมพนธใชการแจกแผนพบในปลวพรอมแจกใหชม นอกจากน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญใหความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใชวาเปนการใชของเหลอใชเพอเพมมลคาของผลผลตและสามารถพฒนาเปนผลตภณฑใหมได ขอมลจากการศกษานสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑลกชดของผประกอบการแปรรปลกชดไดในอนาคต

จ

Independent Study Title Consumer Acceptance of Sugar Palm Seed Filling from By-product of Sugaring Palm Seed Industry

Author Miss Wasinee Suphapimol

Degree Master of Business Administration (Agro-Industry Management)

Advisor Assistant Professor Dr. Suthat Surawang

ABSTRACT

The objective of this study was to investigate consumer acceptance of sugar palm seed

filling from by-product of sugaring palm seed Industry based on questionnaires distributed to 400

respondents. Most of the respondents were under or equal 20 years old female with bachelor degree.

These were students with the average salary of less than 10,000 baht. The results found that the

respondents accepted the sugar palm seed filling at like moderately to like very much in all quality

attributes: appearance, color, odor, flavor, viscosity and overall-preference with the preference

scores between 7.28 – 7.83. Most of respondents decided to purchase this product due to the good

taste and high nutritive value. The prices of product were accepted at 50-100 baht/ kilogram for

0.25-1.00 kilograms/package. Glass bottle was the most preferable package for sugar palm seed

filling. The distribution venues for selling the products should be at the convenient stores. The

products promotion should be advertised in leaflet together with tasted samples. Moreover, most of

respondents commented on this product has potential waste utilization to produce the novel and

value added product. The information from this study could be applied for further product

development for sugar palm seed manufacturer.

ฉ

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ ค

บทคดยอภาษาไทย ง

ABSTRACT จ

สารบญตาราง ซ

สารบญภาพ ญ

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญ 1 1.2 วตถประสงคในการศกษา 3 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.4 นยามศพท 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ 4

2.1 ความรทวไปเกยวกบลกชด 4 2.2 การประเมนคณภาพทางประสาทสมผสเพอการยอมรบผลตภณฑ 5 2.3 การจดการงานผลตและบรการเพอการพฒนา 14 2.4 การพจารณาเทคนคในการน าวสดเหลอใชหรอไปใชประโยชน 17 2.5 วรรณกรรมทเกยวของ 18 2.6 กรอบแนวคดในการวจย 23

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา 24

3.1 ขอบเขตเนอหา 24 3.2 การเตรยมไสขนมลกชด 24

ช

3.3 ขอบเขตประชากร 26 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 26 3.5 เครองมอทใชในการศกษา 28 3.6 การวเคราะหขอมล 28 3.7 สถานททใชในการด าเนนงานวจยและรวบรวมขอมล 29

3.8 ระยะเวลาในการศกษา 30

บทท 4 ผลการศกษา 31

4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 32 4.2 ขอมลการทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด 33

4.3 ขอมลความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑไสขนมลกชด 40

บทท 5 สรป อภปรายผล ขอคนพบและขอเสนอแนะ 49

5.1 สรปผลการศกษา 49 5.2 อภปรายผลการศกษา 51 5.3 ขอคนพบ 54 5.4 ขอเสนอแนะ 55

เอกสารอางอง 57

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แบบสอบถามการคนควาแบบอสระเรอง การยอมรบของผบรโภค ทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชด

61

ภาคผนวก ข รปภาพทเกยวของกบการศกษา 68 ภาคผนวก ค ราคาตนทนการผลตผลตภณฑไสขนมลกชดส าเรจรป ในบรรจภณฑ

1 กโลกรม 70

ประวตผเขยน 71

ซ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 สเกลฮโดนกทใชในการทดสอบการยอมรบของวธทดสอบฮโดนก 11 ตารางท 2.2 สเกลความพอด (JAR) ทใชในการทดสอบหาทศทางความพอด

ของผลตภณฑ 12

ตารางท 4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 32 ตารางท 4.2 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑ

ไสขนมลกชดทงเพศชายและเพศหญง 34

ตารางท 4.3 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑ ไสขนมลกชดในเพศชาย

35

ตารางท 4.4 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑ ไสขนมลกชดในเพศหญง

36

ตารางท 4.5 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ ไสขนมลกชดทงชายและหญง

37

ตารางท 4.6 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ ไสขนมลกชดในเพศชาย

39

ตารางท 4.7 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ ไสขนมลกชดในเพศหญง

40

ตารางท 4.8 ความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชด 41 ตารางท 4.9 ความสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม 42 ตารางท 4.10 เหตผลทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม 42 ตารางท 4.11 ราคาตอกโลกรมทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบ

แบบสอบถาม 43

ตารางท 4.12 น าหนกบรรจทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

43

ตารางท 4.13 รปแบบบรรจภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ 43

ฌ

ตารางท 4.14 เหตผลทไมสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม 44 ตารางท 4.15 การแนะน าบรโภคและการตดสนใจซอไสขนมลกชดของผตอบ

แบบสอบถาม 44

ตารางท 4.16 สถานทจ าหนายผลตภณฑแปรรปลกชดในทองตลาดทผตอบแบบสอบถามเลอกซอ

45

ตารางท 4.17 สถานทเหมาะสมจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอ

45

ตารางท 4.18 เหตผลในการเลอกสถานทซอไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอ

46

ตารางท 4.19 รปแบบการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ

46

ตารางท 4.20 ความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใช 47 ตารางท 4.21 รปแบบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจากเศษลกชดเหลอใชทผตอบ

แบบสอบถามเลอกรบประทาน 48

ตารางท 4.22 อาหารวางทรบประทานกบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจาก เศษลกชดเหลอใช

48

ตารางท ค-1 ราคาสวนผสมและอปกรณโดยประมาณ 70

ญ

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 2.1 วงจรของ Kramer ในลกษณะตางๆ ของอาหาร 6 ภาพท 2.2 ขนตอนการพฒนาความรสกของมนษย 7 ภาพท 2.3 การผลตลกชดเชอมบรรจปบ 19 ภาพท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย 23

ภาพท 3.1 การผลตไสขนมลกชดจากเศษลกชดเหลอใช 25

ภาพท ข-1 ขนตอนการคดแยกลกชดทมต าหนออกในระหวางกระบวนการผลตลกชดเชอมบรรจปบ

68

ภาพท ข-2 ลกษณะของเศษลกชดเหลอใชทถกคดแยกออกมาระหวางกระบวนการผลตลกชดเชอมบรรจปบ

68

ภาพท ข-3 ตวอยางไสขนมลกชดทแนบไปพรอมแบบสอบถามในการเกบขอมล 69

1

บทท 1

บทน ำ

ในการศกษาการยอมรบของผ บรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอมประกอบดวย ความเปนมาและความส าคญ วตถประสงคของการศกษา ประโยชนทไดรบ และค าศพททใชในการศกษา ดงน

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญ

ลกชดเปนผลผลตทางการเกษตรชนดหนงทมความส าคญทางเศรษฐกจชนดหนง ทมการน าเขามากจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยในปพ.ศ. 2556 พบวามการน าเขาลกชดมากเปนมลคากวา 13 ลานบาท (ดานศลกากรเชยงของ, 2557) อกทงยงมแนวโนมในการน าเขาเพมสงขนอกซงแสดงใหเหนถงความตองการของผบรโภคทเพมขน รวมถงในดานอตสาหกรรมแปรรปลกชดกมแนวโนมเพมขนตามความตองการของผ บรโภคเชนกน จากการทรปแบบผลตภณฑลกชดในประเทศไทยมความหลากหลายนอย โดยผลตภณฑลกชดทมกพบวางจ าหนายในทองตลาดไดแก ลกชดในน าเชอม ลกชดแชอมและลกชดอบแหง เปนตน ดงนนกระบวนการน าวตถดบลกชดมาแปรรปจงเปนการเพมทางเลอกทดทสดในการจดการกบวตถดบและความตองการของผบรโภค ซงผประกอบการไทยไดเลงเหนชองทางดงกลาว

บรษท ล าปางฟ ดโปรดกส จ ากด สาขาเชยงแสน เปนโรงงานผลตผลตภณฑลกชดเชอมมานานกวา 19 ป ตงอยเลขท 158 หม 3 ต.บานแซว อ.เชยงแสน จ.เชยงราย โดยแตเดมนน คอ บรษท เชยงแสนฟ ดโปรดกส จ ากด กอตงขนเมอป พ.ศ. 2538 ปจจบนมคณศรพงษ ทงทอง ด ารงต าแหนงหวหนาโครงการ บรษทล าปางฟ ดโปรดกสจ ากด สาขาเชยงแสน โดยมลกคาในประเทศไทยรอยละ 95 และในประเทศพมา มาเลเซย และกมพชาอกรอยละ 5 ปจจบนบรษทฯ มพนกงานท งหมดประมาณ 92 คนซงบรษทฯ มการรบวตถดบลกชดเขาจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวมากถง 1,882.50 ตนตอปสามารถผลตลกชดเชอมไดปรมาณ 450 ตนตอเดอนซงจากกระบวนการผลตลกชดเชอมบรรจปบของบรษทฯ ในระหวางกระบวนการแปรรปพบปญหาใน

2

ด าน เศษ ล ก ช ด เห ล อ ใช จ าก ก ระบ วน ก ารผ ล ต ได แ ก ล ก ช ด ขน าด ไม ได ม าต รฐ าน การสญเสยเศษชนสวนของลกชดในขนตอนของการคดเลอกต าหน โดยลกชดทมสคล าและลกชดทมลกษณะลบแบนจะถกคดแยกออกมา ซงของเหลอใชในแตละวนจากกระบวนการมมากถงประมาณ 5,000 กโลกรมตอเดอน (ศรพงษ ทงทอง, 2557: สมภาษณ) โดยเศษลกชดทไดจากการจดการของเหลอใชดงกลาว หากมลกคาตองการลกชดสคล า ทางโรงงานจะน ามาผลตขายในราคาทลดลงครงหนงจากราคาเตม สวนเศษลกชดในฤดกาลลกชดทผานมาพบวามลกคารบซอในราคาทลดลงครงหนงจากราคาเตม เพอน าไปท าไสขนมแทนลกเกดทมราคาสงกวา แตหากไมมลกคามารบซอทางโรงงานน าไปทงโดยเปลาประโยชน ซงสวนททงดงกลาวนนจดวาเปนตนทนในการผลตทงสน นอกจากนน ในการก าจดของเหลอใชดงกลาวยงมคาใชจายทไมเปนผลตอบแทน หากสามารถน าลกชดทถกคดออกไปพฒนาเพอเปนผลตภณฑทสามารถสรางมลคาเพมได กสามารถชวยในเรองการเพมก าไร สามารถสรางชองทางรายไดใหกบทางโรงงานและลดปญหามลพษทเกดจากของเหลอใช ซงจากการรวบรวมขอมลเพอหาแนวทางในการพฒนาผลตภณฑลกชดเหลอใช ใหเปนผลตภณฑทสามารถแกไขปญหาเศษลกชดเหลอใชจากกระบวนการผลต พบวา การน าลกชดเหลอใชมาแปรรปเปนไสขนมลกชดเปนทางเลอกทนาสนใจ เนองจากสามารถน าเศษลกชดเหลอใชมาใชในการแปรรปไดทงหมด และยงสามารถแกปญหาลกชดเหลอใชทเกดจากกระบวนการผลตได อกท งผลตภณฑไสขนมลกชดกยงไมมการจ าหนายในทองตลาด รวมถง ไสขนมลกชดยงสามารถใชไดหลากหลายรปแบบไมวาจะน าไปรบประทานโดยตรงกบขนมปง ไอศกรม เคก คกก พาย รวมทงใชในรปของไสผลไมในผลตภณฑเบเกอรได ในปจจบนภาพรวมของตลาดเบเกอรของประเทศไทยมแนวโนมสงขน โดยธรกจเบเกอรทมอยในตลาดเมองไทยประกอบดวย 4 ประเภท คอ เบเกอรในโรงแรมเบเกอรทมหนาราน ผลตเองและขนสงเอง เบเกอรทท าสงเพยงอยางเดยว และเบเกอรแบบแมบาน (Home made) (ศนยวจยกสกรไทย, 2554) ธรกจเบเกอรมการใชลกชดมาท าไสขนมยงมนอยแตมแนวโนมทจะไดรบความนยมจากผบรโภคเพมสงขน อกทง การใชลกชดมาท าไสขนมในธรกจเบเกอรสวนมากนยมใชท าในอาหารวาง ซงการแปรรปเพอผลตไสขนมลกชดอาจเปนการเพมความหลากหลายและตอบสนองความตองการของผบรโภคได

ดวยเหตน ในการคนควาแบบอสระครงน มเปาหมายเพอพฒนาเศษลกชดเหลอใช ใหเปนผลตภณฑไสขนมลกชดทเปนทยอมรบผลตภณฑในกลมผบรโภค ในอ าเภอเมองจงหวดเชยงใหม เพอทราบถงความพงพอใจ และขอเสนอแนะของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชด เนองจากในเขตอ าเภอเมองจงหวดเชยงใหมเปนเขตทมความหนาแนนและมความหลากหลายของประชากรซงมาจากหลายทองท ดงนนจงเปนจดศนยรวมของผบรโภคทมความเหมาะสมตอการส ารวจถงการยอมรบผลตภณฑ อกท งหากผลตภณฑไสขนมลกชดเปนทยอมรบของผบรโภคแลวบรษทฯ

3

สามารถใชเปนแนวทางในการจดการของเหลอใชใหเกดประโยชน และเปนการเพมรายไดจากการจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดใหกบบรษทอกทางหนง

1.2 วตถประสงค

เพอศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

1.3 ประโยชนทไดรบจำกกำรศกษำ

1.3.1 ทราบการยอมรบของผ บ รโภคท ม ตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชใน

อตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

1.3.2 ไดแนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑลกชดของบรษท ล าปางฟ ด

โปรดกส จ ากด สาขาเชยงแสน

1.4 นยำมศพททใชในกำรศกษำ

กำรยอมรบผลตภณฑ หมายถง การน าผลตภณฑตนแบบหรอผลตภณฑตวอยาง (ไสขนมลกชด) ไปทดสอบการยอมรบทางดานส กลน รสชาต และความขนหนด กบกลมผบรโภคเปาหมายและดการตอบสนองของผบรโภค เชน ความสนใจ ความชอบ รวมท งมการสอบถามถงขอเสนอแนะตางๆ ตอผลตภณฑ

ไสขนมลกชด หมายถง ผลตภณฑ ทไดจากการน าเศษลกชดเหลอใชมาผานกระบวนการแปรรป โดยลกษณะผลตภณฑมความขนหนด สใส มรสหวาน เพอใชบรโภคโดยตรงหรอใชตกแตงบนผลตภณฑขนมอบ เคก ไอศกรม รวมทงใชเปนไสขนมปง และผลตภณฑไสขนมอบตางๆ

เศษลกชดเหลอใช หมายถง วตถดบลกชดในกระบวนการผลตทถกคดแยกออกมาระหวางกระบวนการผลต เนองจากมขนาดไมไดมาตรฐาน มลกษณะเปนเศษชนสวนของลกชดรวมถงลกชดทมลกษณะลบแบน โดยไมสามารถน าไปแปรรปไดตามปกต

4

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

ในการศกษาคนควาแบบอสระเรองการยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม ผศกษาไดรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการศกษา ซงมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ความรทวไปเกยวกบลกชด

2.2 การประเมนคณภาพทางประสาทสมผสเพอการยอมรบผลตภณฑ

2.3 การจดการงานผลตและบรการเพอการพฒนา

2.4 การพจารณาเทคนคในการน าวสดเหลอใชไปใชประโยชน

2.5 วรรณกรรมทเกยวของ

2.6 กรอบแนวคดในการวจย

2.1 ความรทวไปเกยวกบลกชด

ลกชด (sugar palm seed) มชอวทยาศาสตรวา Arenga westerhoutii Griff. เปนพชตระกลปาลมเชนเดยวกบมะพราว และตาล มกขน ตามธรรมชาตในปาดบชน มถนก าเนดและพบการกระจายพนธในแถบตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศอนเดย อนโดนเซย ไทย มาเลเซย กมพชา ลาว และตอนใตของจน โดยประเทศไทยพบมากในจงหวดนาน อตรดตถ พษณโลก แพรและกาญจนบร (พนธสร สทธลกษณ, 2556) ในขณะทวตถดบลกชดในประเทศไทยหายากขนโรงงานแปรรปสวนใหญตองน าเขาลกชดจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โรงงานแปรรปนยมน าลกชดมาใชเปนวตถดบในการผลตเปนลกชดในน าเชอมหรอลกชดแชอม ลกชดอบแหง หรอผลตภณฑแปรรปตาง ๆ ซงเปนของหวานทไดรบความนยมบรโภคทงในประเทศและประเทศเพอนบาน นอกจากนลกชดยงมสารอาหารทมประโยชนตอรางกายมนษย โดยลกชด 100 กรม มใยอาหารสงถง 8.59 กรม แบงเปนใยอาหารทละลายน า 6.61 กรมและใยอาหารทไมละลายน า 1.98 กรม จงนบวาลกชดมปรมาณใยอาหารสง

5

มาก เมอเปรยบเทยบกบพชตระกลปาลมชนดอน เชน มะพราว (Cocos nucifera) ตาล (Borassus flabellifera) และสละ (Salacca zalacca) ซงมปรมาณใยอาหาร 4.50 0.50 และ 0.30 กรมตอ 100 กรม ตามล าดบ (กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข, 2544) ซงใยอาหารมประโยชนตอรางกายมาก ชวยการท างานของระบบขบถาย และมสวนชวยลดความเสยงตอการเกดโรคหลายชนด เชน โรคอวน โรคนว โรคหวใจและหลอดเลอด โรคมะเรงล าไสใหญ โรคเบาหวาน เปนตน (ศรวรรณ สทธจตต, 2550) นอกจากนลกชดยงเปนแหลงของแคลเซยมซงมปรมาณ ถง 96.51 มลลกรมตอ 100 กรม มปรมาณไขมนต า คอ 0.07 กรม และใหพลงงาน 52 กโลแคลอร จากขอมล ดงกลาวขางตน การน าลกชดไปแปรรปเปนผลตภณฑเพอสขภาพตาง ๆ นาจะเปนอกหนงทางเลอกส าหรบผบรโภคทหนมาเอาใจใสกบสขภาพได

2.2 การประเมนคณภาพทางประสาทสมผสเพอการยอมรบผลตภณฑ

2.2.1. การประเมนทางดานประสาทสมผส (sensory evaluation)

การพฒนาผลตภณฑมบทบาทส าคญอยางมากตออตสาหกรรมอาหารและเครองดม เพอทจะผลตผลตภณฑสนองความตองการผบรโภคใหมากทสดการทดสอบผบรโภคจงมความส าคญมากตอบรษทผผลตกอนทจะตดสนใจผลตสนคานสตลาด การทดสอบผบรโภคเปนการเสนอผลตภณฑตอกลมผบรโภคเปาหมาย เพอสรปความคดเหนและปฏกรยาของผบรโภคตอการยอมรบในผ ลตภณฑ น น ก ารทดสอบผบ รโภค จง เป น งานข น ตอนห น งใน งานพฒ น าผ ลตภณฑ (ศรลกษณ สนธวาลย, 2529)

ไพโรจน วรยจาร (2545) ไดใหค านยาม “การประเมนทางดานประสาทสมผส (sensory evaluation)” วา เปนกฎเกณฑทางดานวทยาศาสตรทใชเพอวดคาวเคราะหผลและสรปผลจากปฏกรยาตางๆ ทไดรบจากความรสกของมนษยตอผลตภณฑ ในแงการมองเหน การไดรบกลน รสชาต การสมผส และการไดยน โดยลกษณะตางๆ ทางดานประสาทสมผสเหลานประกอบกนซงจะแสดงใหเหนถงคณภาพของผลตภณฑทไดรบจากผบรโภค จากภาพท 2.1ในการประเมนนนสงแรกทผบรโภคค านงถงคอการรบรทางปากซงเปนสวนหนงของลกษณะเนอสมผส ตามดวยการดมกลน การรบรสชาต และสดทายอาจจะเกดจากผลของปจจยของลกษณะทปรากฏ เชน ต าหน ขนาด รปราง เปนตน โดยวธการทดสอบทใชในการประเมนคาทางประสาทสมผสแบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1) การทดสอบความพอใจหรอการยอมรบ (preference/acceptance test) เปนการทดสอบเพอหาความพอใจของผทดสอบชมโดยใชความรสกของผทดสอบชมโดยตรง ซงเปนวธการทนยมใชในการวจยและพฒนาผลตภณฑ

6

2) การทดสอบความแตกตาง (discriminatory tests) เปนการทดสอบเพอวดความแตกตางระหวางตวอยาง ผทดสอบชมจะไมน าความรสกสวนตวในดานความชอบหรอไมชอบทมตอผลตภณฑตวอยางมาใชในการวดความแตกตางระหวางตวอยาง

3) การทดสอบเชงพรรณนา (descriptive test) เปนการทดสอบเพอวดลกษณะและความเขมขนของความแตกตาง

ภาพท 2.1 วงจรของ Kramer ในลกษณะตางๆ ของอาหาร ทมา: ไพโรจน วรยจาร (2545)

การรบรทางปาก

การรบรดวยการสมผส

ลกษณะทปรากฏ

ส ขนาด รปราง

ความคงตว ความหนด

กลน รสชาต กลน/รสชาต

ต าหน

ลกษณะเนอสมผส

7

2.2.2 การทดสอบการยอมรบ

การทดสอบความชอบหรอการยอมรบเปนวธการวดความชอบหรอวดความรสกสวนตวของผทดสอบชมทตอบสนองตอผลตภณฑตวอยางทก าลงทดสอบ เปนการประเมนคณภาพผลตภณฑโดยการทดสอบความชอบผบรโภคทไมมการฝกฝน (Untrained panels) หรอวากลาวลวงหนา ในการพฒนาผลตภณฑ

ธงชย สวรรณสชณน (2555) กลาวไววา การทดสอบการยอมรบผลตภณฑประกอบดวย ขนตอนการพฒนาความรสกของมนษย วธการทดสอบการยอมรบ หรอการทดสอบผบรโภค การประยกตใชการทดสอบการยอมรบ และลกษณะของผทดสอบส าหรบการทดสอบการยอมรบ ซงมรายละเอยด ดงน

1) ขนตอนการพฒนาความรสกของมนษย

การวเคราะหการยอมรบผลตภณฑ เปนวธการทผบรโภคเทานนทบอกได และวดโดยวธอนทางวทยาศาสตรไมได ถงแมจะวดไดแตอาจจะไมเหมาะสมในการประยกตใช เพราะถอวาขอมลการยอมรบผลตภณฑมาจากขนตอนการตอบสนองของมนษย (human sense) ดงภาพท 2.2

ภาพท 2.2 ขนตอนการพฒนาความรสกของมนษย

ทมา: ธงชย สวรรณสชณน (2555)

การรบร (perception/response)

ทศนคต (attitude)

ความคดเหน (opinion)

ความชอบ/ไมชอบ (like/dislike)

การยอมรบ/ปฏเสธ (acceptance/rejection)

8

1.1) การรบร (perception / response) การรบรของประสาทสมผสของมนษย เปนความสามารถขนพนฐานของมนษย (primary response) ทกคนมระบบประสาทสมผสทมการกระตนอยตลอดเวลาเพอการเจรญ เตบโต การมชวตรอด การบรโภคอาหาร เปนตน และมนษยจะเปลยนประสทธภาพการรบรไปตามสภาพแวดลอมไดตอไป

1.2) ทศนคต (attitude) มนษยอยในฐานะผ บรโภคสนคาตางๆไดรบอทธพลจากสงแวดลอม สงคม วฒนธรรม นวตกรรม จงเพมประสทธภาพการรบร โดยน าเอาทศนคตเขามามสวนรวมในการตดสนใจ ท าใหมทศนคตในการรบรตอบสนองตอผลตภณฑท งดานบวกและดานลบ หรอไมมทศนคตใดๆ ปลอยใหสวนรวมชกน าไป เชน ทศนคตตอสสงเคราะห ทศนคตตอสธรรมชาต ทศนคตตอการไมแตงสในอาหาร มนษยแตละกลมใหความรสกแตกตางกน

1.3) ความคดเหน (opinion) อทธพลจากความเหนและการอภปรายในสงคมเกยวของเกดขอมลทมผลใหเกดการพฒนาการรบรไปสรางทศนคต และสะสมเปนความเหน ชวยตดสนใจเลอกอาหาร โดยอาศยประเดนตางๆรวมวเคราะห

1.4) ความชอบ/ไมชอบ (like/dislike) กอนน าไปสความรสกตามธรรมชาตของมนษยขนสดทายในการตดสนใจบรโภคอาหาร มกจะสบเนองมาจากการรบรดานความชอบวาชอบหรอไมหรอพอใจหรอไม เปนความรสกทดเหมอนงาย แตคอนขางซบซอน เพราะเปนการเชอมโยงทมาตงแตการรบรผานทศนคต ผานความเหน แลวขยายผลเปนความชอบ แตกคงมหลายคนเหมอนกนทความชอบอาจอยเหนอเหตผล หรอบอกเหตผลไมไดเชนกน ผบรโภคกลมหลงนตองวเคราะหทมาของความชอบตอไปวา มาจากอะไร

1.5) การยอมรบ/การปฏเสธ (acceptance/rejection) การยอมรบ/ปฏเสธ ผลตภณฑ อาจใกลเคยงกบความรสกชอบ/ไมชอบ แตในทนหมายถง การยอมรบ/ปฏเสธ ทมาจากอทธพลเชอมโยงและถายทอดเชงบรณาการ (integrated sense) จากการรบรทศนคต ความเหน ความชอบ/ไมชอบ การตดสนใจรบ (ซอหรอบรโภคผลตภณฑ)

จากพฒนาการ 5 ขนตอนของการตอบสนองจนไปสการยอมรบ และปฏเสธผลตภณฑ จะเหนวาเปนคณสมบตเฉพาะของผบรโภคแตละคน แตละกลมซงจะมาฝกฝนไมได จงตองใหเปนผบรโภค (consumer) ท าหนาทเปนผทดสอบ (assessor) เทานน ดงนนเชอวาผลตภณฑทจะน าออกสตลาดไดตองผานการทดสอบจากผบรโภคเสยกอน จงจะไมหลงทางหรอไมเปนผลตภณฑตาบอด (blind product)

9

2) วธการทดสอบการยอมรบ หรอการทดสอบผบรโภค

ไพโรจน วรยจาร (2545) กลาวถงวธการทดสอบการยอมรบของผบรโภคม 2 ระดบไดแก การทดสอบการตอบสนองเบองตนและการทดสอบการยอมรบแบบเจาะจงเฉพาะดาน การคนควาอสระครงนจะใชการทดสอบการยอมรบ (acceptance test) โดยการใชสเกลความพอใจ (hedonic scale) ซงเปนการทดสอบการตอบสนองเบองตนของผบรโภคตอผลตภณฑ ประกอบดวน การทดสอบการยอมรบ (acceptance) และการทดสอบความชอบกวา (preference) รายละเอยดมดงน

2.1) การทดสอบความชอบ (preference tests) การเลอกตวอยางทชอบกวาหรอตวอยางทยอมรบกวา เปนรปแบบของการทดสอบการตอบสนองของผบรโภค (consumer response) เมอตองการเปรยบเทยบระหวางตวอยางตงแต 2 ตวอยางขนไป และลกษณะการใชงานมกจะใชกบงานการควบคมคณภาพ การปรบปรงคณภาพมากกวาการท าผลตภณฑใหม รปแบบการทดสอบทอาศยหลกการทดสอบความชอบ (กวา)

2.2) การทดสอบการยอมรบ (acceptance test) การทดสอบการยอมรบ (อยางไร) หรอการทดสอบระดบความพอใจของผบรโภคสามารถท าไดหลายๆรปแบบ เพอใหเหมาะสมกบลกษณะผบรโภค แตโดยสวนใหญแลวมกจดรปแบบทดสอบพรอมกบสเกลก าหนดระดบความชอบเชน สเกลความพอใจ (hedonic scale) สเกลรอยยม (smiley scale) สเกลพอด (just about right scale) โดยการใชสเกลความพอใจ (hedonic scaling) เปนวธการทไดรบความนยมมากทสดซงรจกกนในอกชอหนงวา degree of liking scale การใชสเกลแบบฮโดนกนนจะอยบนหลกการทวาความชอบของผบรโภคนน สามารถถกจดจ าแนกไดโดยคาของการตอบสนอง (ความชอบและไมชอบ) ทเกดขนสามารถใช สเกลแบบฮโดนก 9 จด (9 – point hedonic scales) ไดงายมากและการแปลผลกกระท าไดงาย ไดรบการยอมรบในการประเมนอาหารเครองดมและผลตภณฑอนๆ ทไมใชอาหารอยางแพรหลาย สเกลแบบฮโดนกมสเกลทงแบบตวเลข (numerical hedonic scale) และแบบตวหนงสอ (verbal hedonic scale) ซงมหลายระดบเชน 3 จด 5 จด 7 จด และ 9 จด แสดงในตารางท 2.1

นอกจากน ไพโรจน วรยจาร (2545) ยงไดกลาววา การใชสเกลแบบฮโดนกเปนการทดสอบการยอมรบอยางแทจรงโดยแสดงออกมาในรปปฏกรยาของผทดสอบในระดบการชอบหรอไมชอบของผลตภณฑซงก าหนดใหภายใตสภาวะทก าหนดไว ซงเปนวธท งายทสด โดยความชอบเพยงอยางเดยวไมสามารถชวยใหผพฒนาผลตภณฑเขาใจวาคณลกษณะใดจงจ าเปนตองปรบเปลยน เพอท าใหผลตภณฑทพฒนาขนไดรบการยอมรบ หากตองการทราบทศทางของลกษณะของผลตภณฑวาควรจะปรบปรงหรอเพมเตมในสวนใดนนอาจใชการทดสอบแบบ just about right scales (JAR) ซงเปนสเกลทใชวดตองการของผบรโภคทมตอความเขมของคณลกษณะทางประสาท

10

สมผสทสนใจของผลตภณฑ ท าใหทราบทศทางในการปรบปรงหรอพฒนาผลตภณฑ ในการท า JAR จะใหผทดสอบท าการทดสอบตวอยางผลตภณฑ และถามระดบความพอดในคณลกษณะตางๆ ของผลตภณฑ โดยมระดบในการทดสอบ เชน ออนไป พอด เขมไป หรอแนวโนมทตองการใหปรบปรงหรอพฒนาในคณลกษณะตางๆ ของผลตภณฑเชน ปรบใหเพมขนมาก ปรบใหเพมขนเลกนอย พอด ปรบใหลดลงเลกนอย ปรบใหลดลงมาก ซงแบบทดสอบทมค าถามในลกษณะดงกลาวเรยกวา degree of change scale (DCS) แสดงในตารางท 2.2

โดย โสมศร สมถวล และสจนดา ศรวฒนะ (2555) ไดใหตวอยางการใชสเกลความพอดในลกษณะน ในการแปลผลจาก JAR นน อาจพจารณาไดจากระดบความพอดทตงเกณฑไว เชน ถาคาความพอดมคามากกวาหรอนอยกวาเทากบรอยละ 70 (cut-off point) ไมตองปรบปรงคณลกษณะดงกลาว แตหากมคาไมถงใหพจารณาคา net effect ประกอบ ซงคา net effect หรอคา net scores แสดงถงขนาดและทศทางของความแตกตางระหวางความพอดตวอยาง ซงหาไดจากผลตางระหวางผลรวมของรอยละความรสกทเขมไปกบผลรวมของรอยละความรสกทออนไป หากคา net effect มคานอยกวารอยละ 20 อาจยงไมตองท าการปรบปรงในคณลกษณะนนๆ แตหากมคามากกวารอยละ 20 ใหพจารณาปรบตามทศทางของความรสกทมคามากกวา

11

ตารางท 2.1 สเกลทใชในการทดสอบการยอมรบของวธทดสอบสเกลแบบฮโดนก

สเกลตวเลข สเกลตวหนงสอ 9 จด 1

2 3 4 5 6 7 8 9

ไมชอบเลย (dislike extremely) ไมชอบมาก (dislike very much) ไมชอบปานกลาง (dislike moderately) ไมชอบเลกนอย (dislike slightly) เฉยๆ (neither like nor dislike) ชอบเลกนอย (like slightly) ชอบปานกลาง (like moderately) ชอบมาก (like very much) ชอบเปนพเศษ (like extremely)

7 จด 1 2 3 4 5 6 7

ไมชอบมาก (dislike very much) ไมชอบปานกลาง (dislike moderately) ไมชอบเลกนอย (dislike slightly) เฉยๆ (neither like nor dislike) ชอบเลกนอย (like slightly) ชอบปานกลาง (like moderately) ชอบมาก (like very much)

5 จด 1 2 3 4 5

ไมชอบมาก (dislike very much) ไมชอบ (dislike) เฉยๆ (neither like nor dislike) ชอบ (like) ชอบมาก (like very much)

3 จด 1 2 3

ไมชอบ (dislike) เฉยๆ (neither like nor dislike) ชอบ (like)

12

ตารางท 2.2 สเกลความพอด (JAR) ทใชในการทดสอบหาทศทางความพอดของผลตภณฑ

สเกลตวเลข สเกลตวหนงสอ 5 จด 1

2 3 4 5

ออนเกนไปมาก (much too weak) ออนเกนไปเลกนอย (somewhat too weak) พอด (just about right) เขมเกนไปเลกนอย (somewhat too strong) เขมเกนไปมาก (much too strong)

3) การประยกตใชการทดสอบการยอมรบ

มนษยไดพฒนาการรบรจนเกดเปนความสามารถดานการยอมรบทมตอผลตภณฑ เรยกวา การทดสอบการยอมรบ ซงตอมาไดน ามาใชเพอวเคราะหผบรโภค (consumer test / consumer analysis) และสามารถน าไปประยกตเพอหาขอมลส าหรบกจกรรมตางๆคอ

3.1) การรกษาคณภาพผลตภณฑ

การรกษาคณภาพผลตภณฑเพอใหยงคงอยในความตองการของผบรโภคกลมเปาหมายตลอดเวลา เปนวธการทตองใชวธการวเคราะหผบรโภค (consumer test) ในการหาขอมลดานการยอมรบของผ บรโภคตอผลตภณฑ รวมท งการตดตามพฤตกรรมการบรโภค พฤตกรรมการใชผลตภณฑของผบรโภคกลมเปาหมาย เพอจะไดน าขอมลดงกลาวมาใชเปนขอมลในการก าหนดทศทางของการหาวธรกษาคณภาพผลตภณฑใหอยในระดบทตองการของผบรโภค

3.2) การปรบปรงผลตภณฑ / การควบคมภาวะทดทสด

กรณทบรษทตองเขาแขงขนกบบรษทคแขงในธรกจผลตภณฑเดยวกน ผบรโภคสามารถบอกทศทางของลกษณะเฉพาะทผลตภณฑนนม และสามารถปรบปรงใหอยในภาวะทดทสดอยในความตองการของผบรโภคสงสดได เชน

- การปรบปรงลกษณะเฉพาะดานกลนรส - การปรบปรงลกษณะเฉพาะดานลกษณะเนอสมผส - การปรบปรงลกษณะเฉพาะดานการใช เชน ความสะดวก การบรการ

13

การทดสอบผบรโภคลกษณะนคอ การเฝาระวงขอมลคะแนนนยมของผ บรโภค(consumer score) ทมตอสภาพลกษณะตางๆ เพอจะไดควบคมลกษณะเฉพาะนนๆ เรยกวา การศกษาระดบการยอมรบของผบรโภคตอลกษณะเฉพาะผลตภณฑ ซงตองสรางแบบทดสอบแบบก าหนดทศทางของความพอใจของผบรโภคตอผลตภณฑ (directional preference test)

3.3) การพฒนาผลตภณฑใหม

การหาแนวคดหรอวเคราะหแนวคดจากผทดสอบไปใชเปนแนวคดของการพฒนาผลตภณฑใหม โดยทวไปแลวหลกการสรางผลตภณฑสตรใหมตองมลกษณะของผลตภณฑทมลกษณะตรงตามทผบรโภคตองการ

3.4) การประเมนศกยภาพของการตลาด

การเกบขอมลการทดสอบผบรโภค (consumer test) ส าหรบประเมนศกยภาพของการตลาด ตองสรางแบบทดสอบทเกยวของกบการตลาด สภาพการตลาด การโฆษณา ตราผลตภณฑ และปจจยภายนอกทเกยวของกบการซอ เพอจะไดใชขอมลเหลานมาควบคมการรกษาคณภาพผลตภณฑ ปรบปรงผลตภณฑ หาแนวคดใหมสรางผลตภณฑใหม ตามขอ 3.1 – 3.3

4) ลกษณะของผทดสอบส าหรบการทดสอบการยอมรบ

ผทดสอบส าหรบการทดสอบการยอมรบคอ ผบรโภคผลตภณฑ ใหพจารณาจากขอมลดานตางๆ ดงน

4.1) กลมผใช (user group) ใหพจารณาโดยอาศยอตราการบรโภค เชน ใชไมคอยบอย (light user) ใชบอยปานกลาง (moderate user) และใชบอยมาก (heavy user) มาแบงเปนกลมยอย

4.2) เพศ (sex) ผลตภณฑบางประเภทเปนผลตภณฑ เฉพาะส าหรบกลมเพศ เชน เครองส าอาง เสอผา สวนกรณอาหารคอนขางจะไมชดเจน ยกเวนอาหารสขภาพบางชนดกมการแบงตามเพศผบรโภคเชน อาหารควบคมน าหนก อาหารควบคมสมรรถภาพทางเพศ อาหารเพมฮอรโมน อาหารบ ารงครรภ เปนตน

4.3) รายได (income) ขอมลรายไดแสดงความสมพนธทจะเชอมโยงไปสผลตภณฑในกลมเปาหมายทมก าลงซอ (purchasing power) ดงนนถาตองการดจ านวนผบรโภคกลมเปาหมายทมก าลงซอวามจ านวนมากนอยแคไหน กสามารถรวบรวมไดจากการท าแบบสอบถามเกยวของกบรายไดตอป รายไดตอเดอน

14

4.4) วย (age) ขอมลดานวย แสดงความสนใจตอผลตภณฑในรปแบบตางๆกน

4.5) เชอชาต พนทอาศย เผาพนธ ศาสนา การศกษา การจางงาน (nationality region race religion education employment) เปนปจจยทางสงคมและสงแวดลอม ท งภายในและภายนอกของผบรโภคทมสวนเกยวของกบการตดสนใจยอมรบผลตภณฑ ซงจะตองแบงกลมผ ทดสอบตามขอมลดงกลาวดวย เชน กลมอาหารฮาลาล (halal food) ไดแก อาหารกลมผบรโภคเชอสายมสลม

2.3 การจดการงานผลตและบรการเพอการพฒนา

2.3.1 ความส าคญของการวางแผนพฒนาผลตภณฑ

เบญจมาศ เปาะทอง และคณะ (2553) กลาวไววา การพฒนาผลตภณฑเปนสงส าคญและตองการวางแผนโดยในปจจบนถอเปนโลกทมการตดตอสอสารไดถงกนทวทกมมโลก ซงสงผลกระทบตอการแขงขนทรนแรงเพมมากขน ธรกจตางๆจงจ าเปนตองพฒนาปรบปรงผลตภณฑในรปแบบใหมๆ ออกมาตอบสนองความตองการของลกคาและการแขงขนอยตลอดเวลา หากธรกจใดหยดคดคนพฒนาปรบปรงผลตภณฑ จะสงผลกระทบตอความอยรอดของธรกจในระยะยาว

การปรบปรงพฒนาผลตภณฑสามารถกระท าไดหลายประเดน ดงน 1) การลดตนทนการผลต (low Cost) 2) ปรบปรงรปลกษณ (feature) 3) ปรบปรงคณภาพ (quality) 4) ใหบรการกอน-หลงการขาย (before-after sales service) 5) เพมสมรรถนะ (performance)

ดงนน ในการวางแผนปรบปรงพฒนาผลตภณฑ จงจ าเปนตองมการวางแผนพฒนาปรบปรงผลตภณฑใหสอดคลองกบสงแวดลอมภายนอกอยตลอดเวลา จงตองมการส ารวจตดตามและประเมนความสามารถของผลตภณฑในการตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายโดยค านงถงวงจรชวตผลตภณฑ (product life cycles) แลวน ามาปรบปรงผลตภณฑอยางสม าเสมอ

ในขณะเดยวกน ฝายผลตเองกตองเตรยมพรอมส าหรบการไมประสบความส าเรจในการพฒนาผลตภณฑ โดยเฉพาะหากเปนผลตภณฑใหมยอมมอปสรรคขดขวางซงสามารถสรปเปนประเดนได ดงน

15

1) ความคดเกยวกบผลตภณฑใหมไมเพยงพอ 2) ตลาดไมเพยงพอทจะท าใหเกดผลตอบแทนทนาพอใจ เนองจากการแขงขนท าให

ตลาดแยกออกเปนสวนเลก 3) ขอจ ากดทางดานสงคมและรฐบาลเพมขน 4) ตนทนทใชในกระบวนการพฒนาผลตภณฑใหมสงมาก 5) เงนทนไมเพยงพอ

2.3.2 กระบวนการออกแบบและวางแผนพฒนาผลตภณฑ

การพฒนาผลตภณฑใหประสบความส าเรจ บรษทควรจดต งองคกรเพอรบผดชอบโดยตรงตอการด าเนนการพฒนาผลตภณฑ โดยผบรหารระดบสงจะตองใหการสนบสนนทกหนวยในองคกรไดมสวนรวมในการพฒนาผลตภณฑใหม และใหนโยบายเกยวกบขอบเขตของบรษทและประเภทของผลตภณฑทบรษทตองการใหความส าคญ และก าหนดหลกเกณฑในการประเมน เพอการยอมรบแนวคดในตวผลตภณฑจงมกระบวนการ 5 ขนตอน ดงน (เบญจมาศ เปาะทอง และคณะ, 2553)

1) ส ารวจความตองการของกลมเปาหมาย (customer’s need) ในการพฒนาคดคน ปรบปรง จ าเปนทจะตองเรมตนทความตองการของกลมเปาหมาย เพอคดคน พฒนา สนคาทสามารถตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายไดโดยการส ารวจความตองการของกลมเปาหมาย สามารถกระท าไดหลายวธ เชน การท าวจย การสงเกต การส ารวจ เพอใหไดมาซงขอมลทจ าเปนในการคดคนพฒนาปรบปรงสนคาและก าหนดกลยทธดานการตลาดตอไป ขอมลเกยวกบความตองการของกลมเปาหมาย ประกอบดวยใครคอกลมเปาหมาย (who) กลมเปาหมายซออะไร (what)กลมเปาหมายซอท าไม (why) กลมเปาหมายซอเมอไหร (when) กลมเปาหมายซอทไหน (where) ใครมอทธพลในการซอ (who) และ กลมเปาหมายซออยางไร (how)

2) การวจยและพฒนาผลตภณฑ (product research and development) ส าหรบการวจยและพฒนานนเปนการประดษฐและพฒนาผลตภณฑขนมาใหเปนรปรางเหมอนจรงตามลกษณะแนวความคดผลตภณฑ จากนนน าผลตภณฑทไดไปทดสอบความพงพอใจจากผบรโภคกลมเปาหมาย เพอน าขอเสนอแนะมาปรบปรงและพฒนาใหเปนทพอใจของกลมเปาหมาย

3) การออกแบบผลตภณฑขนสดทาย (final product design) เปนการสรปลกษณะของผลตภณฑ ซงเปนผลตภณฑทผานการพฒนาจนไดรบความพงพอใจจากผบรโภคกลมเปาหมาย

4) การทดลองการผลต (test run) เปนการผลตผลตภณฑขนมาจ านวนหนงตามสตรการผลต

16

5) การผลตจรง (mass production) หลงจากทไดทดลองการผลตเพอหาขอผลตพลาด และน ามาปรบปรงจนการผลตมประสทธภาพแลว จะเรมผลตจรงเพอการจดจ าหนายสทองตลาดซง จะอาศยการควบคมตรวจตดตาม และแกไขปรบปรงอยอยางสม าเสมอ

2.3.3 ปจจยทใชในการพจารณาการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ

เบญจมาศ เปาะทอง และคณะ (2553) กลาวไววา ในการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจ าเปนตองค านงถงปจจยตางๆ เพอใหผลตภณฑมความเปนไปได ทงในการผลต การตลาด และการขาย ซงมปจจยตางๆ ไดแก

1) ความตองการของกลมเปาหมาย (customer’ need/want) ผลตภณฑดงกลาวควรจะเปนทตองการ และพงพอใจของกลมปาหมาย

2) ศกยภาพทางการตลาด (market potential) พจารณาทางดานปรมาณความตองการของกลมเปาหมาย อตราเตบโตของกลมเปาหมาย อ านาจซอหรออ านาจในการตดสนใจ ควรเปนผลตภณฑทมอตราความตองการสงและเพมขนมากทกป มจ านวนผบรโภคมาก มความสามารถในการท าก าไรใหกบบรษทไดเปนอยางด และเปนระยะเวลาทนาน

3) ความเปนไปไดในการผลต (production possibility) พจารณาความเปนไปไดทางดานขนตอน กระบวนการผลต ความยากงายในการผลต ทกษะของแรงงาน ขดความสามารถของเครองจกร

4) ทรพยากร (resource) พจารณาความพรอมของบรษททงทางดานการลงทน แรงงาน เครองจกรวตถดบและการบรหารในการผลกดนผลตภณฑดงกลาวใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทวางไวได

5) ตนทนผลตภณฑ (product cost) ผลตภณฑควรมตนทนภายใตอตราทก าหนดไว ซงสวนใหญจะเปนตนทนทางดานวตถดบ ตนทนบรรจภณฑ คาขนสง คาใชจายในการบรหารและการตลาด

17

2.4 การพจารณาเทคนคในการน าวสดเหลอใชไปใชประโยชน

ในปจจบน มสถานประกอบการมากมายทใหความส าคญในเรองของการพฒนาศกยภาพโดยการน าของเหลอทงจากอตสาหกรรมกลบมาใชประโยชนใหมเพอสงเสรมการใชทรพยากรอยางคมคาและลดผลกระทบตอสงแวดลอม ทงนการจดการของเสยทมประสทธภาพควรจะตองด าเนนการตงแตตนทางโดยลดการเกดของเสยจากแหลงตางๆ ใหเหลอนอยทสด และเมอเกดของเสยขนแลวจะตองหาทางน าของเสยไปใชซ าหรอใชประโยชนใหมใหมากทสด การเพมมลคาของเหลอทงไดรบความสนใจและไดรบการสนบสนนเปนอยางมาก เนองจากประเทศไทยซงเปนประเทศเกษตรกรรมมการผลตของเสยออกมาเปนปรมาณมากในแตละป อยางไรกตามวสดเหลอใชแตละชนดจะตองมการประเมนถงความเหมาะสมกบกระบวนการทางเทคโนโลย โดย Smith (1981) ไดสรปการใชประโยชนจากวสดเหลอใชในแงตางๆ ไดแก การใชเปนอาหารส าหรบมนษย (food) การใชเปนอาหารเลยงสตว (feed) การใชเพอผลตกาชชวภาพ และผลตภณฑการหมกอนๆ และการใชวสดเหลอในวตถประสงคอนๆ เชน ใชเปนเชอเพลง (fuel) หรอเปนวสดกอสราง เปนตน นอกจากน Smith (1981) ยงแนะน าถงขอควรพจารณาเมอมการน าวสดเศษเหลอจากอตสาหกรรมอาหารมาใชประโยชนไดแก

1) กระบวนการผลตสามารถด าเนนไปไดอยางตอเนอง มความแปรปรวนของปรมาณการผลตนอย

2) ควรผลตผลตภณฑทมมลคาสงขนกวาเดม เชน การผลตอาหารสตวจากน ากากสา ปลาหมก

3) การแปรรปวสดเหลอทงเปนผลตภณฑทแตกตางไปจากเดม เชนการผลตมวลกาชชวภาพ โปรตนเซลลเดยว (single cell protein) และการผลตเชอเพลง เปนตน

ขอพจารณาเหลาน ปรมาณของวสดเหลอใชเปนปจจยทมความส าคญ เนองจากการใชประโยชนวสดเหลอใชเพอผลตผลตภณฑในระดบอตสาหกรรมจ าเปนตองทราบปรมาณของวสดเหลอใชทแนนอน และตองมากพอทจะใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตไดอยางสม าเสมอ พนสข ประเสรฐสรรพ (2542) และ Smith (1981) ไดแนะน าใหผลตผลตภณฑทมคณภาพจากวสดเหลอใชทางการเกษตร โดยกอนการผลตควรพจารณาปจจยตางๆ ในทางเทคนค (technical consideration) ไดแก

1) คณภาพ คณภาพของวสดเหลอใชสามารถน ามาพจารณาความบรสทธของสารในวสดเหลอใช แบงเปนวสดเหลอใชคณภาพด มความสะอาด ท าใหโอกาสน าไปใชเปนอาหารไดวสดเหลอใชคณภาพปานกลาง เชน ฟางขาว ซงขาวโพด ชานออย เปนตน และวสดเหลอใชคณภาพต าและ มความสกปรก เชน ขยะ และสงปฏกล เปนตน

18

2) แหลงทมาของวสดเหลอใช ไดแก การเกบรวบรวม แหลงทมการรวบรวมวสดเหลอใชในปรมาณมาก เชนโรงงานอตสาหกรรมตางๆ การรวบรวมเฉพาะ จ าแนกวสดเหลอใชตามชนดของวตถดบ เชน น ามนปาลม ผก ผลไม ยางพารา เปนตน และการกระจายอยท วไป วสดเหลอใชทมอยท วๆ ไป เชน พวกฟางขาว ปาไม ซงกระจายอยท วประเทศ

3) ฤดกาล โดยธรรมชาตแลววตถดบทน ามาแปรรปในโรงงานจะมความหลากหลายทงในแงคณภาพและปรมาณ ขนอยกบฤดกาลทแปรเปลยนไปในระหวางป สงผลใหชนดและปรมาณของวสดเหลอใชเปลยนแปลงไปดวย ระยะเวลาในฤดกาลของวตถดบและ วสดเหลอใช แบงไดเปนระยะเวลานาน เชน วสดเหลอใชจากโรงงานอตสาหกรรมทะเล น ามนปาลมน ามนถวเหลอง เปนตน และระยะเวลาสนมาก เชน วสดเหลอใชจากโรงงานผก ผลไม เหด ของปา เปนตน

4) การใชประโยชนทางอน วสดเหลอใชตางชนดกนมแนวทางการใชประโยชนไดแตกตางกน ดงนการน าไปใชประโยชนทางอนไดบาง เชน ฟางขาวใชเปนอาหารสตวการน าไปใชประโยชนไมได เชน ขยะ ซงมกก าจดโดยการเผาทง เปนตน การทตองเสยคาใชจายในการบ าบด จดเปนลกษณะทมมลคาเปนลบ เชน น าเสยของโรงงาน ซงตองเสยคาใชจายในการบ าบด เปนตน

5) ความเปนไปไดของเทคโนโลยในประเทศ การพจารณาความเปนไปไดเกยวกบเทคโนโลยภายในประเทศ แบงไดเปน 3 ระดบคอความเปนไปไดสง เชน ประเทศสหรฐอเมรกา หรอประเทศทพฒนาแลวทมเทคโนโลยสมยใหม ทจะน าสงหรอวธการทคดคนไดไปใชใหเกดประโยชนจรง ความเปนไปไดปานกลาง เชน ประเทศทมความเขมแขงทางวทยาศาสตร และ เทคโนโลยระดบกลาง และความเปนไปไดต า เชน ประเทศทก าลงพฒนา

2.5 วรรณกรรมทเกยวของ

ปจจบนการแปรรปผลตภณฑลกชดสวนมากเปนการผลตในระดบชมชนหรอโรงงานอตสาหกรรมขนาดยอม เนองจากวตถดบภายในประเทศมปรมาณนอยแลวหายาก สวนมากน าเขาจากประเทศเพอนบาน โดยบรษท ล าปางฟ ดโปรดกส จ ากด กเปนโรงงานอตสาหกรรมขนาดยอมทท าการแปรรปสนคาลกชดเชอมบรรจปบมการรบวตถดบลกชดเขาจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยกระบวนการผลตลกชดเชอมบรรจปบของบรษทฯ แสดงดงภาพท 2.3 จากกระบวนการผลตดงกลาว พบวา มเศษลกชดเหลอใชโดยไมไดน าไปใชประโยชนอยปรมาณหนง ทสามารถน าไปใชประโยชนไดโดยการแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ โดยผลตภณฑลกชดทมกพบวางจ าหนายในทองตลาด คอ ลกชดในน าเชอม ลกชดแชอม ลกชดอบแหง ลกชดผสมสผสมอาหารซงผลตภณฑเหลานสวนมากถกใชในอตสาหกรรมขนม ไอศกรม เบเกอร โยเกรต ขนมปง

19

สวนผสมในของหวานน าแขงใส นอกจากนผลตภณฑจากลกชดยงถกวจยและพฒนาผลตภณฑใหมความหลายหลาย เพอตอบสนองความตองการและเปนทางเลอกแกผบรโภคอกทงเปนการเพมมลอกดวย

รบเขาลกชด

แชน าและใชใบพดกวน

รอนเอาเศษเปลอกออก

แชสารละลายโซเดยมเมตาไบซลไฟต และกรดมะนาว

ตมและท าใหเยน

เศษลกชดเหลอใช คดต าหน

รอนเอาเศษเปลอกออก สะเดดน า ชงเนอบรรจ แลวแชน าเชอมทงไว 1 คน

เคยวผสมใหมอณหภม 85 องศาเซลเซยส ไมต ากวา 5 นาท

บรรจปบขณะรอน 75 – 85 องศาเซลเซยส

ปดผนกปบและหลอเยน

ผลตภณฑลกชดเชอม

ภาพท 2.3 การผลตลกชดเชอมบรรจปบ ทมา: บรษท ล าปางฟ ดโปรดกส จ ากดสาขาเชยงแสน (2557)

การพฒนาผลตภณฑลกชดนนสามารถแปรรปใหสอดคลองกบผลตภณฑอนทเกยวกบผลตภณฑส าหรบคนรกสขภาพในทองตลาดได โดย บษบา มะโนแสน (2553) ไดศกษาพฒนาผลตภณฑลกชดยอมสธรรมชาตใหมความปลอดภย โดยใชวธการสกดสารสจากธรรมชาตใน

20

อตราสวนทเหมาะสมส าหรบใชในการยอมสลกชดทดแทนการใชสารเคมทท าใหลกชดมสขาวซงสจากธรรมชาตทสามารถสกดไดจากพช ไดแก กระเจยบแดง อญชน ใบเตยหอม ซงใชทดแทนสแดง สมวง และสเขยว ตามล าดบ นอกจากน ยงท าการทดสอบทางดานประสาทสมผส โดยการประเมนคณภาพประสาทสมผสของลกชดยอมสธรรมชาตอบแหงทง 3 ส โดยใชผทดสอบชมจ านวน 20 คน เพอประเมนผลลกษณะคณภาพดานส กลน รสชาต เนอสมผส การยอมรบโดยใชคะแนนแสดงความแตกตางดวยสเกลแบบฮโดนก ซงจากการทดสอบการยอมรบผลตภณฑลกชดยอมสธรรมชาตทไดรบการยอมรบในระดบปานกลาง (6.00) ทางดานกลน ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม ซงลกชดยอมสแดงจากดอกกระเจยบ และลกชดยอมสมวงจากดอกอญชนไดรบการยอมรบในระดบคาคะแนนสงกวาลกชดยอมสเขยวจากใบเตยไดรบการยอมรบทางดานกลนนอยทสด (4.55) ซงสอดคลองกบ พนธสร สทธลกษณ และธรพงษ เทพกรณ (2553) ไดน าลกชดมายอมสธรรมชาต เพอท าลกชดในน าเชอม โดยใชสจากใบเตย กระเจยบ ดอกอญชน ซงจากการทดสอบการยอมรบของผบรโภค พบวา ไดรบการยอมรบคอนขางด

นตยกานต บญหมน (2554) ไดพฒนาผลตภณฑเพอสขภาพ โดยปรบปรงโยเกรตแคลอรต าโดยใชสารสกดจากหญาหวานเปนสารใหความหวาน และมการเตมลกชดเพมลกษณะเนอสมผส โดยท าการทดสอบความชอบของผบรโภคตอผลตภณฑโยเกรตลกชดแคลอรต า จากการทดสอบทางประสาทสมผส โดยวธการเรยงระดบความชอบ (ranking) คณลกษณะของเนอสมผส กลนรส และความชอบรวม ซงใชผทดสอบทผานการฝกฝนแลว (trained panel) จ านวน 10 คน ท าการทดสอบทางสถตโดยวธ Friedman’s test พบวา ผบรโภคใหคะแนนความชอบคอนขางสงตอคณลกษณะตางๆ ประกอบดวย คณลกษณะของส ปรมาณลกชด กลน รสหวาน รสเปรยว เนอสมผส และความชอบรวม อกทง ผลตภณฑโยเกรตลกชดแคลอรต ายงมพลงงานต ากวาโยเกรตวนมะพราวตามทองตลาด ซงสอดคลองกบ พนธสร สทธลกษณและ ธรพงษ เทพกรณ (2555) ทไดท าการพฒนาผลตภณฑน าสบปะรดผสมลกชดสตรลดน าตาลลงรอยละ 50 เพอใหเปนทยอมรบในกลมคนทรกสขภาพทมมากในปจจบน โดยไดท าการทดสอบทางประสาทสมผสเพอทดสอบการยอมรบผลตภณฑจากผบรโภคกลมเปาหมายจากการทดสอบ พบวา ไดรบคะแนนการทดสอบการยอมรบของผบรโภคในระดบดถงดมากตอผลตภณฑดงกลาว

จากงานวจยขางตน จะเหนไดวาลกชดมศกยภาพและมความเปนไปไดในการสงเสรมใหเปนผลตภณฑเพอสขภาพในอนาคตตอไปซงจะเปนทางเลอกของผบรโภคส าหรบผลตภณฑทใหทงประโยชนตอสขภาพและมความปลอดภยดวยนอกจากน ยงมการวจยและพฒนาผลตภณฑ ไสขนมจากธญพชและผลไมโดยน ามาผลตเปนผลตภณฑอนๆ ทจะท าใหผบรโภคไดบรโภค

21

ผลตภณฑทมคณคาทางอาหารสงเพมความหลายหลายในการบรโภคและเพมแนวทางการใชประโยชนของธญพชใหมมากขน

นอกจากน การพฒนาผลตภณฑประเภทไสขนมในรสชาตตางๆ กเปนสงทนาสนใจ โดย เฉลมพล ถนอมวงค (2554) ไดพฒนาผลตภณฑไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาว โดยเรมส ารวจความตองการของผ บ รโภคท ม ตอขนมทมไสแบบหวานเบองตนท ซป เปอรมารเกตในเขตกรงเทพมหานครจ านวน 6 แหง ซงพบวาผลตภณฑทใชไสแบบหวานจ านวน 14 ผลตภณฑ เชน ขนมปงแซนดวช เอแคล โดนท เปนตน และพบวาไสขนมชนดหวานทงหมด 21 ชนดไดแกไสฟกทองไสถวแดง ไสถวด า เปนตนโดยพบวาผบรโภคนยมบรโภคขนมปงมากทสดและไสขนมทชอบมากทสดคอไสชอคโกแลต รองลงมาเปนไสถวแดง และไสคสตารดครม จากนนท าการพฒนาผลตภณฑไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาว พบวาสตรทเหมาะสมประกอบดวยเนยถวลสงรอยละ 69.23 งาขาวควรอยละ 7.60 แบะแซรอยละ 3.80 น าตาลทรายปนรอยละ 11.40 ผงโกโกรอยละ 4.17 และมอลโตเดรกตนรอยละ 3.80 โดยกรรมวธการผลตเรมตนโดยการผสมสวนผสมใหเขากนด แลวน าไปตงไฟจนเดอดและพกทงไวใหเยน กจะไดผลตภณฑไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาว ซงไดทดสอบทางประสาทสมผสของไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาวในขนมปงหวาน โดยพบวาผบรโภคใหการยอมรบในผลตภณฑเลกนอย จงท าการศกษาความเปนไปไดในการใชไสขนม พบวาไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาวเหมาะสมทจะใชในผลตภณฑเอแคลมากกวา

จากงานวจยขางตนจะเหนไดวา การพฒนาผลตภณฑไสขนมเปนแนวทางทนาสนใจ เนองจากไดรบความนยมจากผบรโภคกลมเปาหมายเปนจ านวนมาก

ในการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจ าเปนตองค านงถงปจจยตางๆ เพอใหผลตภณฑมความเปนไปไดในการผลต วตถดบทใชในการผลตจงเปนสงทตองใหความส าคญ วามปรมาณ คณภาพและลกษณะตามทตองการหรอไม หากผลตภณฑทตองการผลตนนเปนของเหลอทงทเกดจากกระบวนการผลตเดมของโรงงานอยแลว ยงเปนเรองทดอยางยง นอกจากจะเปนการเพมมลคาของทไมไดใชประโยชนอยแลวยงเปนการจดการคาใชจายในการก าจดของเหลอทงเหลานนมาเปลยนเปนตนทนในการสรางผลตภณฑใหม โดย พชญอร ไหมสทธสกล (2551) ไดท าการศกษาคนควาเกยวกบการส ารวจการจดการของเสยจากเนอในเมลดมะมวงของอตสาหกรรมอาหารของไทย พบวา มการน ามะมวงมาแปรรปเปนจ านวนมากซงจากกระบวนการแปรรปมของเหลอทงมากมาย สวนทเหลอเปนของเหลอทงในรปเปลอก ผล และเมลดจงมการน าเมลดมะมวงจากทางโรงงานมาใชประโยชนโดยส ารวจพฤตกรรมของผประกอบการธรกจอาหารของไทยเกยวกบการจดการของเสยของเมลดมะมวง โดยใชแบบสอบถามเกบขอมลทวไปและการจดการของเสยของเมลดมะมวงจากผผลตแบบสมไปยงโรงงานทคดเลอกจ านวน 103 โรงงาน จากขอมลทไดระบวา โรงงานแปรรปมะมวงของประเทศไทย

22

เปนโรงงานขนาดกลางถงขนาดเลก ทงนมของเสยทเปนเมลดมะมวงอยประมาณ 1,063 กโลกรมตอสปดาห ซงจากจ านวนโรงงานทงหมดทตอบแบบสอบถามระบวาโรงงานมความประสงคจะขายของเสยเมลดมะมวงเหลานในราคา 100-500 บาทตอตนจากการศกษานชใหเหนวามความเปนไปไดสงในการน าเมลดมะมวงมาใชประโยชน เนองจากมปรมาณมาก และราคาถกซงเปนแนวทางในการสรางมลคาเพมและใชประโยชนของเหลอทงจากอตสาหกรรมอาหาร นอกจากน สมาลย ศรก าไลทอง (2545) กไดท าการพฒนาผลตภณฑซปปลาสกดเขมขนพรอมดมจากน านงปลาท เหลอทงจากอตสาหกรรมปลาทนากระปอง โดยสามารถแปรรปไดผลตภณฑซปปลาสกดพรอมดม 3 สตรและไดรบการประเมนความพอใจทางประสาทสมผสในลกษณะโดยรวมสงกวาซปไกสกดรสกลมกลอมทมจ าหนายในทองตลาดอยางมนยส าคญทระดบความเชอมนรอยละ 95 สอดคลองกบ สายสวาท กลวฒนาพร และคณะ (2550) ทไดศกษากนเชยงผสมกากขาวโพดทเหลอทงจากอตสาหกรรมน านมขาวโพด โดยในกระบวนการผลตมวตถดบหลกทใชในการผลตไดแก ขาวโพดหวานและมกากขาวโพดเหลอทงทยงไมไดน ามาใชใหเกดประโยชนอกมากมาย ซงกากขาวโพดเหลานยงคงมสารอาหารดงนนจงไมควรปลอยทงใหเปนของเสยในอตสาหกรรม จงไดพฒนาผลตภณฑกนเชยงเสรมใยอาหารจากกากขาวโพดโดยมวตถประสงคทจะเพมเสนใยอาหารในผลตภณฑและใชประโยชนจากของเหลอในอตสาหกรรมการผลตน านมขาวโพด อกทง มทนา แสงจนดาวงษ และคณะ (2555) ใชประโยชนจากเศษเหลอของปลา โดยกระบวนการผลตจะมเศษเหลอจากการผลต เชน หวปลา กางปลา เศษเนอ และอวยวะภายใน สงถงประมาณรอยละ 40-60 ดงนนจงมแนวคดทตองการน าเศษเหลอจากโรงงานการผลตเหลานนไปท าการผลตเปนผลตภณฑอนๆ โดยแปรรปเปนผลตภณฑเพมมลคาทมความนาสนใจ เชน แคลเซยมจากกระดกปลา เพอน าไปเปนผลตภณฑอาหารเสรม หรอ เจลาตนสกดจากสวนของเจลาตนในกระดกและหนงสตวซงสามารถน าไปประยกตใชในอตสาหกรรมหลายอยาง เชน ใชเปนสวนประกอบในเยลล ไอศกรม และโยเกรต เปนตน และน าปลา ซงจดเปนผลตภณฑปรงรสทนยมบรโภคกนมากในประเทศไทยโดยการใชเศษเหลอจากการผลตซรมเหมาะสมทจะเปนทางเลอกเพอลดตนทนในการผลตน าปลา ซงจากผลตภณฑทไดกลาวมานน นอกจากจะมสวนชวยในการลดปญหาในการก าจดของเสยใหกบโรงงานอตสาหกรรมผลตซรมแลว ยงเปนการเพมมลคาจากเศษเหลอของโรงงานอตสาหกรรมดวย ซงแนวคดดงกลาวสอดคลองกบ บรษท สยามอตสาหกรรมเกษตรอาหาร จ ากด (มหาชน) (2555) เปนโรงงานผลตสปปะรดกระปองและน าสปปะรด โดยบรษทมมาตรการการลดการเกดของเสยและการน าของเสยกลบมาใช โดยการลดปรมาณ เศษเปลอกสปปะรดทเกดจากกระบวนการผลต ซงสามารถน าไปเพมมลคาได โดยน าเศษเปลอกสปปะรดน ามาท าเปนน าสปปะรดเขมขน (pineapple mill juice) โดยสามารถเพมมลคาของผลตภณฑได อกทง ยงเปนการลดของเสยทเกดจากกระบวนการผลตไดอกดวย

23

จากงานวจยขางตนดงกลาว สามารถน ามาเปนแนวคดในการจดการของเสยทเกดขนระหวางกระบวนการผลต โดยการน ามาใชประโยชนในรปแบบตางๆ เชน น ามาแปรรปเปนผลตภณฑใหมทมมลคาเพมขน รวมทงเปนการลดปรมาณของเหลอทงทเกดขนอกทางหนง

2.6 กรอบแนวคดในการวจย

การศ กษาการยอมรบของผบ รโภคท ม ต อไส ขนมล กชดจาก เศษ เหลอใช ในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม ผศกษาจะท าการประเมนลกษณะคณภาพทางประสาทสมผสของไสขนมลกชด โดยใหกลมตวอยางผบ รโภคทดสอบผลตภณฑ เพ อใหทราบการยอมรบผลตภณฑและความชอบโดยรวมของผลตภณฑไสขนมลกชด ความคดเหนและขอเสนอแนะตอการบรโภคผลตภณฑไสขนมลกชด (ภาพท 2.4)

ภาพท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย

ผลการยอมรบผลตภณฑไสขนมลกชด - คะแนนทางประสาทสมผส - ทศทางความพอด

ขอเสนอแนะในการพฒนาไสขนมลกชด

ขอมลทวไป - เพศ - อาย -ระดบการศกษา -อาชพ -รายไดเฉลยตอเดอน

การทดสอบการยอมรบดวย 9-point hedonic scale

- ลกษณะทปรากฏ - ส กลน และรสชาต - ความขนหนด - ความชอบโดยรวม

การหาทศทางความพอดดวย JAR - ลกษณะทปรากฏ - ส กลน และรสชาต - ความขนหนด -

ความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑ - ความสนใจซอ - รปแบบทตองการซอ - สถานททตองการใหจดจ าหนาย

24

บทท 3

ระเบยบวธการศกษา

ในการศกษาการยอมรบของผ บรโภคทมตอไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอมประกอบดวย ขอบเขตเนอหา การเตรยมไสขนมลกชด ขอบเขตประชากร การเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการศกษาและการวเคราะหขอมล สถานทใชในการด าเนนงานวจยและรวบรวมขอมล และระยะเวลาทใชในการด าเนนการ ดงน

3.1 ขอบเขตเนอหา

เปนการศกษาถงการยอมรบของผบรโภคไทยในอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดตนแบบในสวนของตวผลตภณฑไสขนมลกชด ซงจะใชการทดสอบทางประสาทสมผส และวดผลการประเมนออกมาในลกษณะระดบความชอบและไมชอบผลตภณฑ ท าใหทราบทศทางการยอมรบผลตภณฑของผบรโภค และขอเสนอแนะของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชด เพอน าไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑไสขนมลกชดตนแบบใหตรงตามความตองการของผบรโภค

3.2 การเตรยมไสขนมลกชด

โดยสวนผสมส าหรบท าไสขนม ไดแก เศษลกชด (จากบรษท ล าปางฟ ดโปรดกส จ ากด สาขาเชยงแสน) รอยละ 16.26 น าตาลทรายรอยละ 36.58 แบะแซรอยละ 4.06 แปงขาวโพดรอยละ 2.44 และน าสะอาดรอยละ 40.65 ซงมขนตอนในการท าไสขนม ดงตอไปน

1) น าเศษลกชดน าหนก 700 กรม มาท าการลางน าใหสะอาด แลวตมใหสกโดยใชเวลา 20 นาท

2) เศษลกชดทผานการตมสกแลวน ามาปนใหละเอยดกบน าสะอาด 700 มลลลตรเปนเวลาประมาณ 10 นาท จากนนพกทงไวใหเยน

25

3) ผสมน าสะอาด 1,000 มลลลตร น าตาลทราย 1,575 กรม และแบะแซ 175 กรมเขาดวยกนแลวน าไปต งไฟระดบปานกลาง เคยวจนน าตาลและแบะแซละลายประมาณ 15 นาท

4) เตมลกชดทปนละเอยดลงไปตมกบสวนผสมทตมเดอดนานประมาณ 20 นาท แลวเตมแปงขาวโพด 105 กรม โดยท าการละลายกบน าสะอาดกอนน ามาตมรวมกน จากนนลดไฟลงเหลอไฟระดบออน คนเปนระยะๆ ใชเวลาประมาณ 30 นาท

5) วดคาปรมาณของแขงทละลายไดทงหมดใหอยในชวง 60 – 65 Brix จากนนบรรจลงภาชนะทผานการฆาเชอโดยการตมเดอด โดยบรรจลงบรรจภณฑในขณะทผลตภณฑยงรอนอย จากนนปดฝาทนท

3.2.1 ขนตอนการท าไสขนมลกชด

ลางเศษลกชดดวยน าสะอาด แลวตมเดอด 20 นาท

ปนเศษลกชดใหละเอยดกบน าสะอาด

ตมน าสะอาด น าตาลทราย แบะแซใหละลายเขาดวยกน 15 นาท

เทเศษลกชดตมกบสวนผสมทตมเดอด 20 นาท

เตมแปงขาวโพด แลวลดไฟลงเหลอไฟระดบออน เคยวตออก 30 นาท

วดคาปรมาณของแขงทละลายไดทงหมดใหอยในชวง 60 – 65 Brix

บรรจลงภาชนะทผานการฆาเชอ

ปดฝาบรรจภณฑทนท

ภาพท 3.1 การผลตไสขนมลกชดจากเศษลกชดเหลอใช

26

3.3 ขอบเขตประชากร

กลมประชากรทศกษา คอ ประชากรทสามารถบรโภคผลตภณฑลกชดและอาศยอยในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยขนาดของกลมตวอยางค านวณไดจากประชากรในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในป พ.ศ. 2556 จ านวน 235,059 คน (ส านกงานสถตจงหวดเชยงใหม, 2557) ประกอบดวย ทกเพศ ทกวย ใชการสมตวอยางจากจ านวนประชากรในอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมโดยใชสตรของ Yamane (Yamane, 1967) การศกษาครงนไดจากการก าหนดระดบความเชอมนรอยละ 95 และใหคาความคลาดเคลอนไมเกนรอยละ 5

n = N 1 + N (e)2

ก าหนดให e คอ ความคาดเคลอนของการเลอกตวอยาง N คอ ขนาดของประชากร n คอ ขนาดของกลมตวอยาง

แทนคาในสตร n = 235,059 1 + 235,059 (0.05)2 = 399.32 ตวอยาง

ดงนน เพอใหงายตอการวเคราะหขอมล ในการคนควาแบบอสระครงนจงใชจ านวนกลมประชาการท 400 ตวอยาง

3.4 การเกบรวบรวมขอมล

3.4.1 ขอมลปฐมภม (primary data) เปนขอมล ทรวบรวมจากการแจกแบบสอบถาม โดยไดท าการทดลองแจกแบบสอบถามจ านวน 10 ชด เพอน าผลทไดมาท าการปรบปรงแบบสอบถาม จากนน ท าการแจกแบบสอบถามจรงจ านวน 400 ชด แกกลมผบรโภคทนยมบรโภคลกชด โดยท าการแจกแบบสอบถามผบรโภคทสามารถบรโภคผลตภณฑลกชดและอาศยอยในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยใหผตอบแบบสอบถามไดทดสอบชมผลตภณฑไสขนมลกชดทแนบไปพรอมกบแบบสอบถาม แลวตอบแบบสอบถาม (Questionnaire)

27

วธการเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม

1) ขนเตรยมการ

1.1) จดเตรยมแครกเกอรรสจด และไสขนมลกชด บรรจถวยพลาสตกใส (ภาคผนวก ข-3) โดยไสขนมลกชดกอนน ามาบรรจในถวยพลาสตกจะตองน าออกจากตเยน และน ามาผงทอณหภมหองประมาณครงชวโมง เพอใหผลตภณฑคนสภาพ

1.2) จดเตรยมแบบสอบถาม และวสดทตองใชในการตอบแบบสอบถามเชน ปากกา กระดานรองแบบสอบถาม เปนตน

1.3) ดานการทดสอบชม ใหผทดสอบมองดไสขนมลกชดทบรรจถวยพลาสตกใสเพอประเมนลกษณะปรากฏและส หลงจากนนใหผทดสอบสดดมเพอประเมนกลน และสดทายเพอประเมนรสชาตและเนอสมผสดวยการชมโดยใหผทดสอบบวนปากดวยน าดมกอนท าการชมทกครง

2) ขนตอนแจกแบบสอบถามในกลมตวอยาง

2.1) แนะน าตวผศกษาและถามค าถามคดกรอง กอนแจกแบบสอบถาม โดยใชค าถาม 2 ขอคอ ขอท 1 ทานชอบทานลกชดใชหรอไม ขอท 2 ทานเคยบรโภคหรอเคยซอผลตภณฑลกชดหรอไม

แบบสอบถามจะถกแจกใหเฉพาะกลมตวอยางทสามารถบรโภคหรอเคยซอผลตภณฑลกชด ซงเปนกลมตวอยางผบรโภค

2.2) ขอความรวมมอกบผตอบแบบสอบถาม ชแจงใหเหนถงความส าคญและตอบค าถามทตรงกบความเปนจรงมากทสด

2.3) แจกแบบสอบถามพรอมกบผลตภณฑตวอยาง พรอมทงคอยตอบขอซกถามทผตอบอานแลวไมเขาใจ

2.4) รวบรวมและตรวจสอบแบบสอบถาม เมอผตอบตอบแบบสอบถามเรยบรอย แลวจะตองเกบรวบรวมแบบสอบถาม และตรวจสอบดวาผ ตอบแบบสอบถามน นกรอกแบบสอบถามครบถวน

2.5) กลาวขอบคณผตอบแบบสอบถามทสละเวลามาใหขอมลทเปนประโยชนตองานทศกษา

3.4.2 ขอมลทตยภม (Secondary data) เปนการเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร บทความ ทฤษฎ งานวจยทเกยวของ สงพมพ ต าราทางวชาการ และการสบคนขอมลออนไลน

28

3.5 เครองมอทใชในการศกษา

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามจ านวน 6 หนา สามารถแบงออกเปน 3 สวน ประกอบดวย

สวนท 1 : ขอมลสวนตวทวไปของผตอบแบบสอบถามไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน เปนตน

สวนท 2 : การเตรยมไสขนมลกชด การทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด โดยใหผตอบแบบสอบถามทดสอบทางประสาทสมผส วธการทดสอบทใช คอ 9-point Hedonic scales และระดบความพอดของคณลกษณะผลตภณฑ คอ Just About Right

สวนท 3 : เปนการสอบถามเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะของผบรโภคตอผลตภณฑไสขนมลกชด

3.6 การวเคราะหขอมล

ขอมลทรวบรวมไดจากแบบสอบถามจะน ามาวเคราะหดวยเชงปรมาณ โดยผศกษาน าขอมลจากแบบสอบถามท าการจดหมวดหม และท าการวเคราะหขอมลดวยการแปลงสภาพแนวความคดเหนหรอตวแปรทตองการศกษาเปนขอมลเชงปรมาณ ค านวณหาทางสถต รายละเอยดดงน

สวนท 1 : ขอมลสวนตวทวไปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (descriptive) โดยใชตารางแจกแจงความถ (frequency) รอยละ (percentage)

สวนท 2 : การทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด โดยใหผตอบแบบสอบถามทดสอบทางประสาทสมผส วธการทดสอบทใช คอ 9-point Hedonic scales วดระดบการยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอไสขนมลกชด ผบรโภคจะสามารถใหความพอใจของตนเองโดยการแสดงออกมาในรประดบการยอมรบและไมยอมรบผลตภณฑจากสเกลทก าหนด และการวดระดบความพอด วธการทดสอบทใช คอ Just About Right เพอทราบทศทางความพอดของคณลกษณะของผลตภณฑ วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (descriptive) โดยใชตารางแจกแจงความถ (frequency) รอยละ (percentage) คาเฉ ลย (mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) ซงมเกณฑการใหคะแนนและแปลผลดงน

29

ระดบคะแนนการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชด 9 - point hedonic scales

ระดบการยอมรบ ระดบคะแนน ไมยอมรบมากทสด 1 ไมยอมรบมาก 2 ไมยอมรบปานกลาง 3 ไมยอมรบเลกนอย 4 เฉยๆ 5 ยอมรบเลกนอย 6 ยอมรบปานกลาง 7 ยอมรบมาก 8 ยอมรบมากทสด 9

ระดบคะแนนทศทางความพอด (Just About Right; JAR) ของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชด

ระดบทศทางความพอด ระดบคะแนน ออนเกนไปมาก 1 ออนเกนไปเลกนอย 2 พอด 3 เขมเกนไปเลกนอย 4 เขมเกนไปมาก 5

สวนท 3 : ความคดเหนและขอเสนอแนะของผบรโภคตอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (descriptive) โดยใชตารางแจกแจงความถ (frequency) รอยละ (percentage)

3.7 สถานททใชในการด าเนนงานวจยและรวมรวมขอมล

3.7.1 สถานทใชในการด าเนนงานวจย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม

30

3.7.2 สถานทรวบรวมขอมล

มหาวทยาลยเชยงใหม วดเจดยอด โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม วทยาลยสารพดชาง ตลาดวโรรส ตลาดตนพยอม และตลาดธานนทร

3.8 ระยะเวลาในการด าเนนการ

การศกษาครงนใชระยะเวลาด าเนนการศกษาทงสน 5 เดอน ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2558 ถง เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2558

31

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดทผลตจากเศษลกชดเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม โดยไดเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามกบผบ รโภคจ านวน 400 ชด โดยแบงการวเคราะหและแปลความหมายขอมลออกเปน 3 สวนดงตอไปน

4.1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพและรายไดตอเดอน

4.2. ขอมลการทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด ไดแก ระดบการยอมรบของผบรโภคท มตอผลตภณฑไสขนมลกชด ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของผลตภณฑไสขนมลกชด

4.3. ขอมลความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใช ไดแก แนวโนมการซอ ราคา ชนดและรปแบบของผลตภณฑไสขนมลกชดตามความเหนของผบรโภค

รายละเอยดของผลการศกษาในแตละหวขอ สรปได ดงตารางท 4.1 ถงตารางท 4.20

32

4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

จากผลการรวบรวมการท าแบบสอบถามทไดรบพบวา ผตอบแบบสอบถามเปนเพศชายและเพศหญง คดเปนรอยละ 48.25 และ 51.75 ตามล าดบ พบวาสวนใหญมอายอยระหวางนอยกวาหรอเทากบ 20 ป คดเปนรอยละ 47.25 เปนผทก าลงศกษาและมการศกษาอยในระดบปรญญาตร (รอยละ 59.00) มอาชพนกเรยนนกศกษา รอยละ 68.00 เปนผไมมรายไดและมรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 10,000 บาท รอยละ 31.75 และ 40.50 ตามล าดบ (ดงตารางท 4.1)

ตารางท 4.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไป จ านวน (คน) รอยละ

เพศ ชาย 193 48.25 หญง 207 51.75

อาย นอยกวาหรอเทากบ 20 ป 189 47.25 21 – 30 ป 55 13.75 31 – 40 ป 55 13.75 41 – 50 ป 62 15.50 51 – 60 ป 36 9.00 มากกวา 60 ป 3 0.75

ระดบการศกษาปจจบน ประถมศกษา 56 14.00 มธยมศกษาตอนตน 18 4.50 มธยมศกษาตอนปลาย / ปวช. 26 6.50 อนปรญญา / ปวส. 27 6.75 ก าลงศกษาและจบปรญญาตร 236 59.00 สงกวาปรญญาตร 37 9.25

33

ตารางท 4.1 (ตอ)

ขอมลทวไป จ านวน (คน) รอยละ

อาชพ นกเรยน / นกศกษา 272 68.00 แมบาน 18 4.50 ขาราชการ / พนกงานของรฐ 34 8.50 พนกงานบรษทเอกชน 47 11.75 รบจางทวไป 22 5.50 ธรกจสวนตว 7 1.75

รายไดตอเดอน 127 22 162 46 32

31.75 5.50

40.50 11.50 8.00

ไมมรายได ต ากวา 5,000 บาท 5,000 – 10,000 บาท 10,001 – 15,000 บาท 15,001 – 20,000 บาท

มากกวา 20,000 บาท 11 2.75

4.2 การทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด

จากการทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชดผตอบแบบสอบถามไดทดลองชมตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดแลว พบวาในคณลกษณะตางๆ ของผลตภณฑไสขนมลกชดไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต ความขนหนด และความชอบโดยรวม ผตอบแบบสอบถามใหการยอมรบอยในระดบใกลเคยงกน โดยมคะแนนความชอบเฉลยอยในชวง 7.28-7.83 (ตารางท 4.2) ซงเปนการยอมรบในระดบชอบปานกลางถงชอบมาก โดยทการทดสอบการยอมรบและความชอบของผบรโภคระดบคะแนนตงแต 6 ขนไป ถอวาผบรโภคใหการยอมรบ (ดารณ สขรอด, 2555) เมอแยกผลการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชดเปนเพศชายใหการยอมรบมคะแนนความชอบเฉลยอยในชวง 7.26-7.94 (ตารางท 4.3) สวนเพศหญงใหการยอมรบคะแนนความชอบเฉลยอยในชวง 7.29-7.76 (ตารางท 4.4) ซงทงเพศชายและเพศหญงใหการยอมรบในระดบชอบปานกลางถงชอบมาก

34

ตารางท 4.2 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชดทงเพศชายและเพศหญง

คณลกษณะ

จ านวนและสดสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามทใหการยอมรบในแตละคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชด

คะแนนเฉลย

𝑿 ± 𝑺. 𝑫.

การแปลผล การยอมรบ

ไมยอมรบ มากทสด

ไมยอมรบ มาก

ไมยอมรบ ปานกลาง

ไมยอมรบ นอย

เฉยๆ

ยอมรบนอย

ยอมรบ ปานกลาง

ยอมรบมาก

ยอมรบ มากทสด

ลกษณะปรากฏ

0 (0)

3 (0.75)

4 (1.00)

8 (2.00)

33 (8.25)

24 (6.00)

128 (32.00)

145 (36.25)

55 (13.75)

7.28±0.34 ปานกลาง- มาก

ส

2 (0.50)

4 (1.00)

9 (2.25)

3 (0.75)

26 (6.50)

31 (7.75)

106 (26.50)

124 (31.00)

95 (23.75)

7.39±0.29 ปานกลาง- มาก

กลน 0 (0)

2 (0.50)

4 (1.00)

3 (0.75)

27 (6.75)

28 (7.00)

68 (17.00)

141 (35.25)

127 (31.75)

7.70±0.26 ปานกลาง- มาก

รสชาต 2 (0.50)

3 (0.75)

5 (1.25)

7 (1.75)

9 (2.25)

26 (6.50)

66 (16.50)

121 (30.25)

161 (40.25)

7.83±0.23 ปานกลาง- มาก

ความขนหนด

2 (0.50)

2 (0.50)

5 (1.25)

6 (1.50)

18 (4.50)

31 (7.75)

76 (19.00)

154 (38.50)

106 (26.50)

7.60±0.29 ปานกลาง- มาก

ความชอบโดยรวม

1 (0.25)

1 (0.25)

3 (0.75)

4 (1.00)

13 (3.25)

17 (4.25)

91 (22.75)

130 (32.50)

140 (35.00)

7.83±0.28 ปานกลาง- มาก

34

35

ตารางท 4.3 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชดในเพศชาย

คณลกษณะ

จ านวนและสดสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามทใหการยอมรบในแตละคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชด

คะแนนเฉลย

𝑿 ± 𝑺. 𝑫.

การแปลผล การยอมรบ

ไมยอมรบ มากทสด

ไมยอมรบ มาก

ไมยอมรบ ปานกลาง

ไมยอมรบ นอย

เฉยๆ

ยอมรบนอย

ยอมรบ ปานกลาง

ยอมรบมาก

ยอมรบ มากทสด

ลกษณะปรากฏ

0 (0)

0 (0)

4 (2.07)

3 (1.55)

19 (9.84)

10 (5.18)

59 (30.57)

72 (37.31)

26 (13.47)

7.26±0.26 ปานกลาง- มาก

ส

2 (1.04)

3 (1.55)

6 (3.11)

2 (1.04)

10 (5.18)

20 (10.36)

45 (23.32)

57 (29.53)

48 (24.87)

7.29±0.36 ปานกลาง- มาก

กลน 0 (0)

1 (0.52)

2 (1.04)

1 (0.52)

16 (8.29)

15 (7.77)

35 (18.13)

61 (31.61)

62 (32.12)

7.63±0.27 ปานกลาง- มาก

รสชาต 0 (0)

1 (0.52)

3 (1.55)

2 (1.04)

3 (1.55)

12 (6.22)

35 (18.13)

52 (26.94)

85 (44.04)

7.94±0.18 ปานกลาง- มาก

ความขนหนด

0 (0)

2 (1.04)

3 (1.55)

2 (1.04)

9 (4.66)

17 (8.81)

32 (16.58)

73 (37.82)

55 (28.50)

7.62±0.26 ปานกลาง- มาก

ความชอบโดยรวม

0 (0)

0 (0)

1 (0.52)

3 (1.55)

9 (4.66)

8 (4.15)

34 (17.62)

63 (32.64)

75 (38.86)

7.90±0.17 ปานกลาง- มาก

35

36

ตารางท 4.4 การยอมรบของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชดในเพศหญง

คณลกษณะ

จ านวนและสดสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามทใหการยอมรบในแตละคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชด

คะแนนเฉลย

𝑿 ± 𝑺. 𝑫.

การแปลผล การยอมรบ

ไมยอมรบ มากทสด

ไมยอมรบ มาก

ไมยอมรบ ปานกลาง

ไมยอมรบ นอย

เฉยๆ

ยอมรบนอย

ยอมรบ ปานกลาง

ยอมรบมาก

ยอมรบ มากทสด

ลกษณะปรากฏ

0 (0)

3 (1.45)

0 (0)

5 (2.42)

14 (6.76)

14 (6.76)

69 (33.33)

73 (35.27)

29 (14.01)

7.29±0.24 ปานกลาง- มาก

ส

0 (0)

1 (0.48)

3 (1.45)

1 (0.48)

16 (7.73)

11 (5.31)

61 (29.47)

67 (32.37)

47 (22.71)

7.47±0.22 ปานกลาง- มาก

กลน 0 (0)

1 (0.48)

2 (0.97)

2 (0.97)

11 (5.31)

13 (6.28)

33 (15.94)

80 (38.65)

65 (31.40)

7.75±0.21 ปานกลาง- มาก

รสชาต 2 (0.97)

2 (0.97)

2 (0.97)

5 (2.42)

6 (2.90)

14 (6.76)

31 (14.98)

69 (33.33)

76 (36.71)

7.72±0.27 ปานกลาง- มาก

ความขนหนด

2 (0.97)

0 (0)

2 (0.97)

4 (1.93)

9 (4.35)

14 (6.76)

44 (21.26)

81 (39.13)

51 (24.64)

7.57±0.23 ปานกลาง- มาก

ความชอบโดยรวม

1 (0.48)

1 (0.48)

2 (0.97)

1 (1.48)

4 (1.93)

9 (4.35)

57 (27.54)

67 (32.37)

65 (31.40)

7.76±0.14 ปานกลาง- มาก

36

37

หลงจากผตอบแบบสอบถามไดทดลองชมตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดแลว พบวา ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดตอคณลกษณะตางๆไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต และความขนหนด โดยทศทางความพอดอยในชวงความพอดรอยละ 68.00 – 80.75 ใหความคดเหนพอดตอตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดหลงจากไดทดลองชม โดยผลตภณฑไสขนมลกชดอยในระดบพอดแลว โดยมคะแนนทศทางความพอดเทากบหรอมากกวารอยละ 70 และมคา net effect ต ากวารอยละ 20 ในทกคณลกษณะ ยกเวนดานความขนหนด (ตารางท 4.5) เมอพจารณาในรายละเอยดแลว พบวา สวนของดานความขนหนดของผลตภณฑไสขนมลกชดมคาความพอดนอยกวารอยละ 70 แตเมอพจารณาคา net effect พบวา มคาเทากบรอยละ 3.50 โดยคา net effect ถามคานอยกวารอยละ 20 ไมจ าเปนตองปรบปรงดานความขนหนดของผลตภณฑ

ตารางท 4.5 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชด ทงเพศชายและเพศหญง

คณลกษณะ

จ านวนคน (รอยละ)

Net effect ทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ

ออนเกนไปมาก

ออนเกนไปเลกนอย

พอด เขมเกนไปเลกนอย

เขมเกนไปมาก

ลกษณะปรากฏ 4

(1.00) 54

(13.50) 323

(80.75) 15

(3.75) 4

(1.00)

(9.75)

ส 6

(1.50) 50

(12.50) 322

(80.50) 21

(5.25) 1

(0.25)

(8.50)

กลน 8

(2.00) 51

(12.75) 321

(80.25) 18

(4.50) 2

(0.50)

(9.75)

รสชาต 5

(1.25) 20

(5.00) 296

(74.00) 62

(15.50) 17

(4.25)

(13.50)

ความหนด 5

(1.25) 52

(13.00) 272

(68.00) 56

(14.00) 15

(3.75)

(3.50) หมายเหต Net effect = ผลรวมรอยละความเขม - ผลรวมรอยละความออน

38

เมอเปรยบเทยบคะแนนความชอบเฉลย (ตารางท 4.2) กบคะแนนทศทางความพอด (ตารางท 4.3) ในแตละคณลกษณะ พบวา มความสอดคลองกนในทกคณลกษณะ ไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต และความขนหนด โดยมคะแนนความชอบเฉลย 7.28, 7.39, 7.70, 7.83 และ7.60 ตามล าดบ และมคะแนนทศทางความพอด รอยละ 80.75, 80.50, 80.25, 74.00 และ 68.00 ตามล าดบ โดยพบวาถงแมคะแนนทศทางความพอดในดานความขนหนดของผลตภณฑจะมคานอยกวารอยละ 70 แตเมอดเปรยบเทยบกบคะแนนความชอบเฉลยแลวยงถอวาอยในเกณฑทสามารถยอมรบได คอ ไดคะแนนความชอบมากวา 6 ขนไป ซงโดยทวไปการศกษาทศทางความพอดในการพฒนาผลตภณฑควรมคาความพอด มากกวารอยละ 70 ขนไป ไมจ าเปนตองปรบปรงคณลกษณะดงกลาว แตหากมคาไมถงใหพจารณาคา net effect ประกอบ ซงคา net effect แสดงถงขนาดและทศทางความแตกตางระหวางตวอยาง ซงหาไดจากรอยละของค าตอบทบอกวา “เขมไป” ลบดวยรอยละของค าตอบทบอกวา “ออนไป” หากคา net effect มความแตกตางกนนอยกวารอยละ 20 อาจยงไมตองปรบปรงในคณลกษณะนนๆ แตหากมความแตกตางมากกวารอยละ 20 ใหพจารณาปรบตามทศทางทมคามากกวา (เฉลมพล ถนอมวงค, 2554)

ผตอบแบบสอบถามเพศชาย ไดใหความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดตอคณลกษณะตางๆ ไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต และความขนหนด โดยทศทางความพอดอยในชวงความพอดรอยละ 66.80 – 78.80 (ตารางท 4.6) ซงในการศกษาครงนตงเกณฑความพอดอยทรอยละ 70 พบวา ทศทางความพอดของผลตภณฑไสขนมลกชดในดานความขนหนดของผลตภณฑ มความพอดรอยละ 66.80 แตเมอพจารณาคา net effect พบวา มคานอยกวารอยละ 20 จงไมตองปรบปรงดานความขนหนดของผลตภณฑ

39

ตารางท 4.6 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดในเพศชาย

คณลกษณะ

จ านวนคน (รอยละ)

Net effect ทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ

ออนเกนไปมาก

ออนเกนไปเลกนอย

พอด เขมเกนไปเลกนอย

เขมเกนไปมาก

ลกษณะปรากฏ 2

(1.00) 29

(15.00) 152

(78.80) 9

(4.70) 1

(0.50)

(10.88)

ส 5

(2.60) 31

(16.10) 143

(74.10) 13

(6.70) 1

(0.50)

(11.40)

กลน 4

(2.10) 29

(15.00) 145

(75.10) 14

(7.30) 1

(0.50)

(9.32)

รสชาต 4

(2.10) 13

(6.70) 140

(72.50) 28

(14.50) 8

(4.10)

(9.84)

ความหนด 2

(1.00) 25

(13.00) 129

(66.80) 28

(14.50) 9

(4.70)

(5.18) หมายเหต Net effect = ผลรวมรอยละความเขม - ผลรวมรอยละความออน

ผตอบแบบสอบถามเพศหญงไดใหความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดตอคณลกษณะตางๆ ไดแก ลกษณะปรากฏ ส ก ลน รสชาต และ ความขนหนด โดยทศทางความพอดอยในชวงความพอดรอยละ 69.10 - 82.60 (ตารางท 4.7) เมอพจารณาในรายละเอยดแลว พบวา สวนของดานความขนหนดของผลตภณฑไสขนมลกชดมคาความพอดนอยกวารอยละ 70 เมอพจารณาคา net effect พบวา มคานอยกวารอยละ 20 จงไมตองปรบปรงดานความขนหนดของผลตภณฑ

40

ตารางท 4.7 ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชดในเพศหญง

คณลกษณะ

จ านวนคน (รอยละ)

Net effect ทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ

ออนเกนไปมาก

ออนเกนไปเลกนอย

พอด เขมเกนไปเลกนอย

เขมเกนไปมาก

ลกษณะปรากฏ 2

(1.00) 25

(12.10) 171

(82.60) 6

(2.90) 3

(1.40)

(8.70)

ส 1

(0.50) 19

(9.20) 179

(86.50) 8

(3.90) 0

(0.00)

(5.79)

กลน 4

(1.90) 22

(10.60) 176

(85.00) 4

(1.90) 1

(0.50)

(10.14)

รสชาต 1

(0.50) 7

(3.40) 156

(75.40) 34

(16.40) 9

(4.30)

(17.00)

ความหนด 3

(1.40) 27

(13.00) 143

(69.10) 28

(13.50) 6

(2.90)

(1.93) หมายเหต Net effect = ผลรวมรอยละความเขม - ผลรวมรอยละความออน

4.3 ความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑไสขนมลกชด

เมอถามถงความคดเหนเบองตนเกยวกบลกชดของผตอบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมความชอบในการบรโภคลกชดรอยละ 89.50 และมความคดเหนตอระดบคณคาทางอาหารผลตภณฑไสขนมลกชด อยระหวางปานกลางถงมากรอยละ 91.75 (ตารางท 4.8)

41

ตารางท 4.8 ความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชด

ความคดเหน จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. ความชอบรบประทานลกชด

ชอบ 1. รสชาตอรอย 71 68 34.75

2. ดตอสขภาพ 25 37 15.50

3. รบประทานสะดวก 13 18 7.75

4. มคณคาทางอาหาร 18 18 9.00

5. สามารถบรโภคลกชดนอกฤดได 9 15 6.00

6. ราคาไมแพง 6 6 3.00

7. สามารถน าไปรบประทานไดหลายประเภท

14 23 9.25

8. อนๆ 15 2 4.25

รวม 171 187 89.50

ไมชอบ 1. ผลตภณฑมสไมนารบประทาน 1 1 0.50

2. ผลตภณฑละเอยดเกนไป 1 0 0.25

3. ผลตภณฑมความหนดเกนไป 1 1 0.50

4. ผลตภณฑแขงกระดาง 1 0 0.25

5. รสชาตหวานเกนไป 5 4 2.25

6. ชอบรบประทานลกชดแบบปกต 2 4 1.50

อนๆ 11 10 5.25 รวม 22 20 10.50

2. ความคดเหนตอระดบคณคา ทางอาหารผลตภณฑไสขนม ลกชด

สงมาก 73 70 35.75

สง 57 64 30.25

ปานกลาง 48 55 25.75

ต า 6 4 2.50

ต ามาก 2 1 0.75

ไมทราบ 7 13 5.00

รวม 193 207 100

42

เมอถามถงความสนใจซอผลตภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถามพบวา ผตอบแบบสอบถามมความสนใจซอมากกวาไมสนใจซอ (รอยละ 84.0 และ 16.0) (ตารางท 4.9) เหตผลทสนใจซอผลตภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดเพราะผลตภณฑมรสชาตอรอยรอยละ 61.61 รองลงมาเปนคณคาทางโภชนาการ รอยละ 22.32 (ตารางท 4.10)

ตารางท 4.9 ความสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

ความสนใจซอผลตภณฑ จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

สนใจซอ 165 171 84.0

ไมสนใจซอ 28 36 16.0

รวม 193 207 100

ตารางท 4.10 เหตผลทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

เหตผลทสนใจซอผลตภณฑ จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. รสชาตอรอย 101 106 61.60 2. ผลตภณฑไมหนดเกนไป 9 4 3.87 3. คงกลนคลายของลกชดสด 18 21 11.61 4. คณคาทางโภชนาการ 36 39 22.32 5. อนๆ 1 1 0.60

รวม 165 171 100

เมอถามถงความสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถามพบวา ผตอบแบบสอบถามใหความสนใจตอราคาของผลตภณฑไสขนมลกชดตอกโลกรมทจ าหนายอยในชวง 50 – 100 บาท (รอยละ 63.69) (ตารางท 4.11) น าหนกบรรจเหมาะสมและมความสนใจซอคอ 500 กรม และ 1 กโลกรม รอยละ 34.52 และ 38.10 ตามล าดบ (ตารางท 4.12) โดยขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑผ ลตภณฑ ไส ขนม ลก ชดท ผ ตอบแบบสอบถามตอ งการ ส งท ส ด รอยละ 59.82 (ตารางท 4.13)

43

ตารางท 4.11 ราคาตอกโลกรมทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

ราคาตอกโลกรมทสนใจซอผลตภณฑ (บาท) จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. ราคา 50-100 93 121 63.69 2. ราคา 101-150 30 48 23.21 3. ราคา 151-200 13 1 4.17 4. ราคา 201-250 26 0 7.74 5. ราคามากกวา 250 3 1 1.19

รวม 165 171 100

ตารางท 4.12 น าหนกบรรจทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

น าหนกบรรจทสนใจซอผลตภณฑ จ านวน (คน)

รอยละ ชาย (คน) หญง (คน)

1. น าหนก 250 กรม 25 46 21.13

2. น าหนก 500 กรม 65 51 34.52

3. น าหนก 1 กโลกรม 64 64 38.10

4. น าหนกมากกวา 1 กโลกรม 11 10 6.25

รวม 165 171 100

ตารางท 4.13 รปแบบบรรจภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ

รปแบบบรรจภณฑผลตภณฑไสขนมลกชด จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. ขวดพลาสตกพรอมใช 36 56 27.38

2. ขวดแกว 97 104 59.82

3. ถงพลาสตกปดผนก 25 10 10.42

4. ปบ 7 1 2.38

รวม 165 171 100

44

เมอถามถงเหตผลทผตอบแบบสอบถามไมสนใจซอผลตภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดเพราะชอบลกชดในรปแบบอนมากกวาและรสชาตไมถกปากรอยละ 43.75 และ 21.88 ตามล าดบ (ตารางท 4.14) และผตอบแบบสอบถามใหการแนะน าบรโภคไสขนมลกชดโดยรอยละ 90.75 จะใหการแนะน าตอผอนหากมผลตภณฑดงกลาว และการตดสนใจซอไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามซอแนนอนและอาจจะซอรอยละ 52.75 และ 38.50 ตามล าดบ (ตารางท 4.15)

ตารางท 4.14 เหตผลทไมสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

เหตผลทไมสนใจซอผลตภณฑ จ านวน (คน)

รอยละ ชาย (คน) หญง (คน)

1. ชอบลกชดในรปแบบอนมากกวา 11 17 43.75 2. ผลตภณฑไมนารบประทาน 0 1 1.56 3. ไมเหนประโยชนของผลตภณฑ 3 2 7.81 4. หาผลตภณฑอนมาทดแทนได 3 7 15.63 5. รสชาตไมถกปาก 11 3 21.88 6. อนๆ 0 6 9.38

รวม 28 36 100

ตารางท 4.15 การแนะน าบรโภคและการตดสนใจซอไสขนมลกชดของผตอบแบบสอบถาม

การแนะน าบรโภคไสขนมลกชด จ านวน (คน)

รอยละ ชาย (คน) หญง (คน)

แนะน า 169 194 90.75 ไมแนะน า 24 13 9.25

รวม 193 207 100

การตดสนใจซอไสขนมลกชด

ซอแนนอน 103 108 52.75

อาจจะซอ 73 81 38.50

อาจจะไมซอ 12 16 7.00

ไมซอแนนอน 5 2 1.75

รวม 193 207 100

45

เมอสอบถามผตอบแบบสอบถามเกยวกบสถานทจ าหนายผลตภณฑแปรรปลกชดในทองตลาดทผตอบแบบสอบถามเลอกซอเปนประจ าพบวาสวนใหญซอผลตภณฑแปรรปลกชดไดจากตลาดสดและรานสะดวกซอ รอยละ 39.50 และ 25.00 ตามล าดบ (ตารางท 4.16) เมอสอบถามเพมเตมถงสถานทเหมาะสมจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอพบวารานสะดวกซอ รานคาปลก/คาสงวตถดบแบเกอร และซปเปอรมารเกต เหมาะสมตอการวางจ าหนายคดเปนรอยละ 51.25, 22.00 และ 18.75 ตามล าดบ (ตารางท 4.17) โดยเหตผลในการเลอกสถานทซอไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอ ใหความเหนวาเปนสถานทใกลบาน สนคามคณภาพดและสนคามราคาถก รอยละ 25.53, 21.61 และ14.91 ตามล าดบ (ตารางท 4.18)

ตารางท 4.16 สถานทจ าหนายผลตภณฑแปรรปลกชดในทองตลาดทผตอบแบบสอบถามเลอกซอ

สถานทจ าหนายผลตภณฑแปรรปลกชด จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. ตลาดสด 69 89 39.50

2. รานคาสง 33 26 14.75

3. ซปเปอรมารเกต 29 40 17.25

4. รานสะดวกซอ 53 47 25.00

5. อนๆ 9 5 3.50

รวม 193 207 100

ตารางท 4.17 สถานทเหมาะสมจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอ

สถานทเหมาะสมจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชด จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. รานสะดวกซอ 102 103 51.25

2. ซปเปอรมารเกต 40 35 18.75

3. รานคาปลก/คาสงวตถดบเบเกอร 39 49 22.00

4. หางสรรพสนคา 9 19 7.00

5. อนๆ 3 1 1.00

รวม 193 207 100

46

ตารางท 4.18 เหตผลในการเลอกสถานทซอไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการซอ

เหตผลในการเลอกสถานทซอไสขนมลกชด จ านวนครงทเลอก (ครง)

รอยละ ชาย หญง

1. ใกลบาน 132 135 25.53

2. ทจอดรถสะดวกสบาย 58 56 10.90

3. สถานทจดจ าหนายไดมาตรฐาน 45 46 8.70

4. มสนคาใหเลอกหลากหลาย 48 47 9.08

5. สนคามคณภาพด 108 118 21.61

6. มบรการดานอนๆครบครน 30 30 5.74

7. สนคามราคาถก 73 83 14.91

8. มการจดโปรโมชนลดราคาบอย 24 13 3.54

รวม 518 528 100

เมอสอบถามผตอบแบบสอบถามเกยวกบรปแบบการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ พบวาการแจกแผนพบ/ใบปลวพรอมแจกตวอยางใหทดลองชมเปนทนยมรอยละ 63.75 รองลงมาเปนการลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหารรอยละ 21.75 (ตารางท 4.19)

ตารางท 4.19 รปแบบการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ

รปแบบการประชาสมพนธ จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. แจกแผนพบ/ใบปลวพรอมแจกตวอยางใหทดลองชม 118 137 63.75

2. ลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหาร 49 38 21.75

3. จดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา 26 32 14.50

รวม 193 207 100

47

เมอสอบถามผตอบแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใช ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเมองในเชงบวกวาเปนการใชของเหลอใชเกดประโยชนและไดลองผลตภณฑใหมๆ รอยละ 73.25 และ 18.00 ตามล าดบ ในทางกลบกนผตอบแบบสอบถามสวนนอยใหความเหนวารสกวาอนตรายและไมกลารบประทาน รวมรอยละ 8.00 (ตารางท 4.20)

ตารางท 4.20 ความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใช

ความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชด ทท าจากเศษลกชดเหลอใช

จ านวน (คน) รอยละ

ชาย หญง

1. รสกวาอนตราย 7 10 4.25

2. ไมกลาไมกลารบประทาน 11 4 3.75

3. ใชของเหลอเกดประโยชน 143 150 73.25

4. ไดลองผลตภณฑใหมๆ 31 41 18.00

5. อนๆ 1 2 0.75

รวม 193 207 100

เมอสอบถามผตอบแบบสอบถามเกยวกบรปแบบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจากเศษลกชดเหลอใชทผตอบแบบสอบถามเลอกรบประทาน พบวา ไอศกรมลกชด ลกชดน าแขงใส ขนมปงอบไสลกชด ลกชดเชอม โยเกรตผสมลกชด และลกชดอบแหง เปนผลตภณฑทนาสนใจในการน าเศษลกชดเหลอใชมาแปรรป (ตารางท 4.21) และอาหารวางทรบประทานกบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจากเศษลกชดเหลอใช คอ ไอศกรมและน าแขงใส รอยละ 69.00 (ตารางท 4.22)

48

ตารางท 4.21 รปแบบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจากเศษลกชดเหลอใชทผตอบแบบสอบถาม เลอกรบประทาน

รปแบบผลตภณฑลกชดแปรรปทเลอกรบประทาน จ านวนครงทเลอก (ครง)

รอยละ ชาย หญง

ลกชดเชอม 87 73 10.06 ลกชดอบแหง 89 65 9.68 ลกชดยอมสสงเคราะห 28 17 2.83 ลกชดยอมสธรรมชาต 30 29 3.71 ลกชดแตงกลน 30 22 3.27 ไอศกรมลกชด 101 128 14.39 ลกชดน าแขงใส 87 98 11.63 ขนมปงอบไสลกชด 82 95 11.13 เคกลกชด 86 89 11.00 โรลลกชด 42 56 6.16 เจลลผสมลกชด 64 33 6.10 โยเกรตผสมลกชด 74 84 9.93 อนๆ 0 2 0.13

รวม 800 791 100

ตารางท 4.22 อาหารวางทรบประทานกบผลตภณฑลกชดแปรรปทท าจากเศษลกชดเหลอใช

อาหารวางทรบประทานกบผลตภณฑลกชด จ านวน (คน)

รอยละ ชาย หญง

1. ไอศกรม 60 75 33.75 2. น าแขงใส 77 64 35.25 3. ขนมปงอบ 20 37 14.25 4. ขนมปงแผน 31 27 14.50 5. อนๆ 5 4 2.25

รวม 193 207 100

49

บทท 5

สรป อภปรายผล ขอคนพบ และขอเสนอแนะ

จากการศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม มวตถประสงคเพอศกษาการยอมรบผลตภณฑไสขนมลกชด ซงสามารถสรปผลการศกษา อภปรายผลการศกษา ขอคนพบ และขอเสนอแนะ มดงน

5.1 สรปผลการศกษา

5.1.1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผตอบแบบสอบถามจ านวน 400 รายพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวางนอยกวาหรอเทากบ 20 ป โดยสวนใหญผตอบแบบสอบถามเปนผทก าลงศกษาและมการศกษาอยในระดบปรญญาตร มอาชพนกเรยนและนกศกษา โดยเปนผไมมรายไดและมรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 10,000 บาท และมภมล าเนาอยในภาคเหนอ

5.1.2 ขอมลการทดสอบการยอมรบทางประสาทสมผสตอคณลกษณะผลตภณฑไสขนมลกชด

1) ขอมลดานการยอมรบผลตภณฑ และทศทางการปรบปรงผลตภณฑไสขนมลกชด

ผตอบแบบสอบถามใหการยอมรบผลตภณฑไสขนมลกชด ในคณลกษณะตางๆ ของผลตภณฑไสขนมลกชดไดแก ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต ความขนหนด และความชอบโดยรวมอยในระดบปานกลางถงมาก และเมอพจารณาคดเหนเกยวกบระดบความชอบของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชด พบวา คณลกษณะของผลตภณฑดานรสชาตมมากท สด รองลงมาคอ ความชอบดานกลน ความชอบดานความขนหนด ความชอบดานส และความชอบดานลกษณะปรากฏ โดยคะแนนการทดสอบการยอมรบของผบรโภคระดบคะแนนตงแต 6 ขนไป ถอวาเปนคะแนนทผบรโภคใหการยอมรบตอผลตภณฑ (ดารณ สขรอด, 2555) และดานการความคดเหนตอทศทางการปรบปรงผลตภณฑไสขนมลกชดพบวา ดานลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาตของผลตภณฑไสขนมลกชดมคะแนนอยในระดบพอดแลว โดยมคะแนนทศทางความพอดของผลตภณฑในทกคณลกษณะสง

50

กวารอยละ 70 ขนไป สวนความคดเหนตอทศทางการปรบปรงผลตภณฑไสขนมลกชดในดานความหนดของผลตภณฑไสขนมลกชดไดคะแนนรอยละ 68 ซงยงถอวาสามารถยอมรบได เมอพจารณาจากคา Net effect มคานอยกวารอยละ 20

5.1.3 ขอมลเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถาม

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญใหความคดเหนวาผลตภณฑไสขนมลกชดสามารถน าไปรบประทานกบอาหารวางคอ ไอศกรม น าแขงใส ขนมปงแผน และขนมปงอบ โดยมความสนใจซอและจะใหการแนะน าบรโภคผลตภณฑไสขนมลกชดหากมผลตภณฑดงกลาว เนองจากผลตภณฑมรสชาตอรอยและมคณคาทางโภชนาการสง โดยผตอบแบบสอบถามมความสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดในชวงราคา 50 – 100 บาทตอกโลกรม มน าหนกบรรจเหมาะสมและมความสนใจซอในขนาดน าหนกบรรจ 500 กรม และ 1 กโลกรม ซงขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ โดยสถานทจดจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการคอ รานสะดวกซอ เนองจากเปนสถานทจดจ าหนายทใกลบานและมการขายสนคาทมคณภาพด ในการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ เปนการแจกแผนพบในปลวพรอมแจกใหชม เนองจากผบรโภคสามารถรบรรสชาตของผลตภณฑไสขนมลกชดได รองลงมาคอการลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหาร และจดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา นอกจากน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญใหความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใชวาเปนการใชของเหลอใชใหเกดประโยชนและยงเปนการท าใหผบรโภคไดลองผลตภณฑใหมๆ

จากการศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชด เกยวกบความคดเหนเบ องตนเกยวกบลกชดของผตอบสอบถามมความชอบในการบรโภคลกชด และมความคดเหนตอระดบคณคาทางอาหารผลตภณฑไสขนมลกชดอยระหวางปานกลางถงมาก ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมองในเชงบวกวาเปนการใชของเหลอใชเกดประโยชนและไดลองผลตภณฑใหมๆ ผตอบแบบสอบถามมความสนใจซอโดยมเหตผลทสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดเพราะผลตภณฑมรสชาตอรอย ซงราคาของผลตภณฑไสขนมลกชดตอกโลกรมทจ าหนายอยในชวง 50 – 100 บาท โดยมรปแบบบรรจภณฑผลตภณฑเปนขวดแกวน าหนกบรรจเหมาะสมและมความสนใจซอท ขนาดน าหนกบรรจ 500 กรม และ 1 กโลกรม ผ ตอบแบบสอบถามจะใหการแนะน าบรโภคไสขนมลกชดหากมผลตภณฑดงกลาวและมแนวโนมในตดสนใจซอไสขนมลกชดแนนอนและอาจซอ ตลาดสดและรานสะดวกซอเปนสถานทจ าหนายผลตภณฑแปรรปลกชดในทองตลาดทผตอบแบบสอบถามเลอกซอเปนประจ า โดยเหตผลในการเลอก

51

สถานทซอไสขนมลกชดเปนสถานทใกลบาน นอกจากนนการแจกแผนพบในปลวพรอมแจกตวอยางผลตภณฑใหชมเปนรปแบบการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทเหมาะสม

1) ขอ ม ล เก ย วก บความคด เห น และ ขอ เสนอแนะของ ผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามเพศ

ผลตภณฑไสขนมลกชดสามารถน าไปรบประทานกบอาหารวางอนโดยผ ตอบแบบสอบถามเพศชาย คอ น าแขงใส สวนเพศหญง คอ ไอศกรม ผตอบแบบสอบถามทงเพศชายและเพศหญงมความสนใจซอผลตภณฑไสขนมลกชดในชวงราคา 50 – 100 บาทตอกโลกรม น าหนกบรรจเหมาะสมและมความสนใจซอส าหรบผตอบแบบสอบถามเพศชายและเพศหญงคอ น าหนกบรรจ 500 กรม และ 1 กโลกรม ตามล าดบ ซงขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามทงเพศชายและเพศหญงตองการ ดานสถานทจดจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดทเหมาะสมส าหรบผตอบแบบสอบถามทงเพศชายและเพศหญงคอ รานสะดวกซอ เนองจากเปนสถานทจดจ าหนายทใกลบานและมการขายสนคาทมคณภาพด ในการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามทงเพศชายและเพศหญงตองการ เปนการแจกแผนพบในปลวพรอมแจกใหชม รองลงมาคอการลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหาร และจดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา นอกจากน ผตอบแบบสอบถามทงเพศชายและเพศหญงมความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใชวาเปนการใชของเหลอใชใหเกดประโยชนและยงเปนการท าใหผบรโภคไดลองผลตภณฑใหมๆ

5.2 อภปรายผลการศกษา

จากการศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชด เพอศกษาการยอมรบผลตภณฑ ทศทางความพอดของผลตภณฑ ความคดเหนและขอเสนอแนะทผบรโภคมตอผลตภณฑไสขนมลกชด เพอน าขอมลทไดเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑลกชดของผประกอบการแปรรปลกชด ซงจะใชแนวทางการทดสอบการยอมรบผลตภณฑจะท าตามหลกการท ไพโรจน วรยจาร (2545) กลาวไววา การทดสอบความชอบหรอการยอมรบ เปนการทดสอบเพอหาความพอใจจากผทดสอบ โดยใชความรสกของผทดสอบโดยตรง ซงเปนวธท นยมใชและนาเชอถอในการวจยละพฒนาผลตภณฑ สามารถอภปรายผลการศกษาไดดงน

52

5.2.1 การทดสอบการยอมรบทางประสาทสมผสตอคณลกษณะผลตภณฑ และทศทางการปรบปรงของผลตภณฑไสขนมลกชด

ผตอบแบบสอบถามใหคะแนนการยอมรบผลตภณฑไสขนมลกชดในระดบปานกลางถงมาก มคะแนนเฉลยอยในชวง 7.83±0.28 โดยมคะแนนการยอมรบผลตภณฑดานรสชาตสงทสด รองลงมาคอ ดานกลน ดานความหนด ดานส และลกษณะปรากฏ โดยทคะแนนการทดสอบการยอมรบของผบรโภคระดบตงแต 6 ขนไปถอวาผบรโภคใหการยอมรบ (ดารณ สขรอด, 2555) ซงสอดคลองกบการศกษาของพนธสร และธรพงษ (2555) ในการศกษาเรองการศกษาปรมาณใยอาหารในลกชดและพฒนาผลตภณฑลกชดเพอสขภาพ ทพบวา ลกชดมศกยภาพในการน ามาแปรรปเปนผลตภณฑเพอสขภาพ เนองจากมปรมาณใยอาหารสง โดยเฉพาะใยอาหารทละลายน าได ซงมประโยชนมากตอรางกาย โดยสตรแยมลกชดเบอรสตรน าตาลนอย น าสบปะรดผสมลกชด และลกชดยอมสธรรมชาตแชอมอบแหง เปนทยอมรบของผบรโภค โดยมคะแนนความชอบเฉลยโดยรวมอยในเกณฑดถงดมาก ซงการศกษาดงกลาวสอดคลองกบ บษบา มะโนแสน (2553) ไดพฒนาผลตภณฑเพอสขภาพโดยการยอมสลกชดดวยสจากธรรมชาตแทนการใชสสงเคราะหจากสารเคม ซงเมอน าไปทดสอบทางดานประสาทสมผสแลว พบวา การทดสอบการยอมรบผลตภณฑลกชดยอมสธรรมชาตไดรบการยอมรบในระดบปานกลาง (6.00) นอกจากน นตยกานต บญหมน (2554) ไดพ ฒนาผลตภณฑเพอสขภาพ โดยปรบปรงโยเกรตแคลอรต า และมการเตมลกชดเพมลกษณะเนอสมผส เมอท าการทดสอบความชอบของผบรโภคตอผลตภณฑโยเกรตลกชดแคลอรต า ทางการทดสอบทางประสาทสมผส พบวา ผบรโภคใหคะแนนความชอบคอนขางสงตอคณลกษณะตางๆ ประกอบดวย คณลกษณะของส ปรมาณลกชด กลน รสหวาน รสเปรยว เนอสมผส และความชอบรวม จงมความเปนไปไดในการผลตเพอจ าหนายและสงเสรมใหเปนผลตภณฑเพอสขภาพ สามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคในดานคณภาพและความปลอดภยในการบรโภค นอกจากนนยงเปนอกหนงแนวทางในการเพมมลคาลกชด และดานความคดเหนตอทศทางการปรบปรงผลตภณฑพบวา ลกษณะปรากฏ ส กลน รสชาต และความหนดของผลตภณฑไสขนมลกชดอยในระดบพอดแลว (คะแนนความพอดมากกวาหรอเทากบรอยละ 70)

5.2.2 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑไสขนมลกชด

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความคดเหนวาผลตภณฑไสขนมลกชดสามารถน าไปรบประทานกบอาหารวางอนได คอ น าแขงใส รองลงมาคอ ไอศกรม ขนมปงแผน และขนมปงอบ ตามล าดบ ซงเปนอาหารวางทใชรบประทานรวมกบผลตภณฑไสขนมทวไปอยแลว แตผลตภณฑไสขนมลกชดเปนทางเลอกใหมส าหรบผบรโภคทชอบรบประทานลกชดอยแลวและผบรโภคทได

53

ทดลองรบประทานครงแรก โดยราคาท เหมาะสมของผลตภณฑไสขนมลกชดอยในชวงราคา 50 – 100 บาทตอกโลกรม น าหนกบรรจเหมาะสมคอ 500 กรม และ 1 กโลกรม ซงขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑทผตอบแบบสอบถามตองการ ดานสถานทจดจ าหนายผลตภณฑไสขนมลกชดคอ รานสะดวกซอ ในการประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดใหเปนทรจกสวนใหญ คอการแจกแผนพบในปลวพรอมแจกใหชม รองลงมาคอการลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหาร และจดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา นอกจากน ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนตอผลตภณฑไสขนมลกชดทท าจากเศษลกชดเหลอใชวาเปนการสรางมลคาเพมใหกบของเหลอใชและยงเปนการท าใหผบรโภคไดลองผลตภณฑใหมๆ ซงแนวคดการใชจากของเหลอใชสอดคลองกบ พชญอร ไหมสทธสกล (2551) ไดส ารวจการจดการของเสยจากเนอในเมลดมะมวงจากการแปรรปมะมวงซงท าใหเกดเศษมะมวงเหลอทงเปนจ านวนมาก ในรปของเปลอกผลและเมลด หากน าไปพฒนาผลตภณฑกมความเปนไปไดสงวาเกดประโยชนสง เนองจากมปรมาณมาก และราคาถกซงเปนแนวทางในการสรางมลคาเพมและใชประโยชนของเหลอทงจากอตสาหกรรมอาหาร นอกจากน สายสวาท กลวฒนาพร และคณะ (2550) น ากนเชยงผสมกากขาวโพดทเหลอทงจากอตสาหกรรมน านมขาวโพด โดยในกระบวนการผลตน านมขาวโพดมเศษขาวโพดและมกากขาวโพดเหลอทงทยงไมไดน ามาใชใหเกดประโยชนอกมากมาย ซงกากขาวโพดเหลานยงคงมสารอาหารดงนนจงไมควรปลอยทงใหเปนของเสยในอตสาหกรรม จงไดพ ฒนาผลตภณฑกนเชยงเสรมใยอาหารจากกากขาวโพดโดยมวตถประสงคทจะเพมเสนใยอาหารในผลตภณฑและใชประโยชนจากของเหลอในอตสาหกรรมการผลตน านมขาวโพด จะเหนไดวา จากงานวจยขางตนดงกลาว สามารถน ามาเปนแนวคดในการจดการของเสยทเกดข นระหวางกระบวนการผลต โดยสามารถสรางมลคาเพมของผลตภณฑ และการลดของเหลอทงทเกดขนสามารถน ามาพฒนาเปนผลตภณฑใหมรปแบบตางๆ ใหเหมาะสมกบความตองการของผบรโภคได

54

5.3 ขอคนพบ

จากการศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดจากเศษเหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชด มขอคนพบดงน

5.3.1 การประเมนดานประสาทสมผส และการยอมรบผลตภณฑของผตอบแบบสอบถาม

จากขอมลทไดจากผตอบแบบสอบถามในดานขอมลทวไปคอ ดานเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดเฉลยตอเดอน พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญใหคะแนนการยอมรบผลตภณฑไสขนมลกชดในดานรสชาตมากทสด รองลงมาคอ ดานกลนของลกชด และความหนดของเนอสมผส แสดงใหเหนวามผลตอการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชด ดงน นเพ อใหผลตภณฑไสขนมลกชดเปนท ยอมรบแกผ บ รโภค จงควรแนะน าผ ประกอบการ แปรรปลกชดใหเนนคณลกษณะของผลตภณฑไสขนมลกชดทรสชาต ความคงกลนลกชดสด และความขนหนดของเนอสมผส มากกวาลกษณะปรากฏและสของผลตภณฑ

5.3.2 แนวทางในการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑไสขนมลกชด

จากขอมลผลการสอบถามจะเหนไดวาควรเนนกลมผบรโภคเปาหมายส าหรบผลตภณฑไสขนมลกชดคอ ผทมอายระหวางนอยกวาหรอเทากบ 20 ป ก าลงศกษาและมการศกษาอยในระดบปรญญาตร เปนนกเรยนหรอนกศกษาทไมมรายไดหรอมรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 10,000 บาท โดยราคาของผลตภณฑไสขนมลกชดส าเรจรปเมอค านวณตนทนการผลตจากวตถดบตางๆ มราคาประมาณ 35.81 บาท (ภาคผนวก ค) ดงนน จากผลการศกษาสามารถตงราคาขายอยในชวงราคา 50 – 100 บาทตอกโลกรม น าหนกบรรจเหมาะสมคอ 500 กรม และ 1 กโลกรม ซงขวดแกวเปนรปแบบบรรจภณฑไสขนมลกชดทผตอบแบบสอบถามตองการ นอกจากนควรเปรยบเทยบกบผลตภณฑไสขนมในกลมเดยวกนทมวางขายตามทองตลาดอยแลว ทงขอมลของ ราคา น าหนกบรรจและรปแบบบรรจภณฑเพอเปนการตอบสนองความเปนจรงตอตนทนและความตองการของผบรโภคทมอยแลว ทงนสถานทสามารถวางจ าหนายทผตอบแบบสอบถามเลอกคอ รานสะดวกซอหากมการผลตผลตภณฑไสขนมลกชดส าเรจรปออกจ าหนายจรงควรมองแนวทางจากขอมลสถานท จดจ าหนายลกชดแบบเดมทผบรโภคคนเคยและซอเปนประจ าอยแลวและสถานทๆ มไสขนมในกลมเดยวกนทมวางขายอยแลวเพ อเจาะกลมและเปนทางเลอกส าหรบผบรโภคทชอบซอไสขนมซงผลตภณฑไสขนมลกชดเปนผลตภณฑใหมทนาสนใจ อกทงผลตภณฑไสขนมลกชดสามารถน าไปรบประทานกบอาหารวางอนได เชน ไอศกรม น าแขงใส ขนมปงอบ และขนมปงแผน ดงนนสามารถเพมชองทางการจดจ าหนายกลมรานค าปลก /คาสงวตถด บ เบเกอรได และในดานการเนน

55

ประชาสมพนธผลตภณฑไสขนมลกชดไปทผโภคโดยตรง เนองจากเปนแนวทางทจะเขาถงผบรโภคไดอยางใกลชด โดยมการแจกแผนพบ/ใบปลวพรอมแจกใหชมตวอยางผลตภณฑ และจดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา ทงนอาจจะเพมชองทางการประชาสมพนธเพอใหผลตภณฑเขาถงผบรโภคทวถงอาจมการใหสอออนไลนหรอวทยโทรทศนเพมเตม นอกจากน เมอดการใหคะแนนทศทางความพอดของผลตภณฑจากผตอบแบบสอบถามแลวนน ในการแปลผลจากสเกลความพอดอาจพจารณาจากระดบความพอดทตงเกณฑไววาถามความถรอยละ 70 ไมตองปรบปรงคณลกษณะดงกลาว แตหากมคาไมถงใหพจารณาคา net effect ซงหากคา net effect มความแตกตางกนนอยกวารอยละ 20 อาจยงไมตองท าการปรบปรงในคณลกษณะนนๆ แตหากมคาความแตกตางมากกวารอยละ 20 ใหพจารณาปรบตามทศทางทมคามากกวา ซงหากมความตองการพจารณาคณภาพของผลตภณฑใหดมากยงขน อาจมการก าหนดคา net effect ใหมความแตกตางกนนอยกวารอยละ 10 เพอเพมมาตรฐานผลตภณฑใหดและมคณภาพทสม าเสมอมากยงขน

5.4 ขอเสนอแนะ

ผศกษามขอเสนอแนะเพอใชเปนแนวทางในการปรบปรง และพฒนาผลตภณฑไสขนมลกชดส าหรบผประกอบการทตองการลดตนทนโดยการใชของเหลอใชใหเกดประโยชน และเพอใหไดผลตภณฑใหทตรงกบความตองการของผบรโภค ดงน

5.4.1 ผลตภณฑไสขนมลกชดทใชในการศกษา เปนผลตภณฑชนดใหมจงควรมการระบขอมลทางโภชนาการและประโยชนของลกชดทงภาษาไทยและภาษาองกฤษบนฉลากของผลตภณฑ เนองจากเหตผลทผบรโภคสนใจซอและเลอกรบประทานผลตภณฑไสขนมลกชดเพราะมรสชาตอรอย ดตอสขภาพ และมคณคาทางอาหาร เพอเปนการเนนความโดดเดนและเนนจดแขงใหกบผลตภณฑ อกทงยงเปนชองทางในการเขาถงผบรโภคในกลมนกทองเทยว

5.4.2 ผลตภณฑไสขนมลกชดควรเนนในดานรสชาต ความคงกลนของลกชดสด และความหนดของผลตภณฑ โดยพฒนาใหรสชาตอรอยมากยงข น แตใหค านงถงความหวานของผลตภณฑดวย คอไมควรหวานมากจนเกนไปเพอเนนกลมลกคาทใสใจในสขภาพ

5.4.3 ในการคนควาแบบอสระครงน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนผท มอายอยระหวางนอยกวาหรอเทากบ 20 ป ซงจดเปนกลมผบรโภคทเปนวยรน ดงนน หากมการน าแนวคดการพฒนาผลตภณฑไสขนมลกชดจากเศษลกชดเหลอใชดงกลาวไปใชในอนาคต จงควรมการส ารวจจากบคคลในชวงอายอนๆ เพอใหครอบคลมกลมลกคาในชวงอายทนอกเหนอจากผบรโภคนอยกวาหรอเทากบ 20 ป

56

5.4.4 จากการศกษาการคนควาแบบอสระในครงน ผตอบแบบสอบถามใหขอเสนอแนะวาเนอไสขนมลกชดมความละเอยดมากเกนไปควรท าใหหยาบขนใหเกดเนอสมผสของลกชดเนองจากลกษณะเดนของลกชดทมความกรอบอรอยหายไป

5.4.5 ผตอบแบบสอบถามไดใหค าแนะน าในการประชาสมพนธเพมเตมเพอใหผลตภณฑไสขนมลกชดเปนทรจกหากมการผลตจรง คอ การใชสอโทรทศนและสอออนไลนในการเผยแพรขอมลผลตภณฑ เนองจากเปนสอทท าผบรโภคสามารถพบเหนไดทวถง

57

เอกสารอางอง

กรมโรงงานอตสาหกรรม. 2555. ผลส าเรจของโรงงานทเขารวมโครงการพฒนาศกยภาพการใชประโยชนกากของเสยประจ าป 2555. ส านกบรหารจดการกากอตสาหกรรม.

กองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. 2544. ตารางแสดงคณคาทางโภชนาการของไทย. พมพครงท 1. นนทบร: โรงพมพองคการทหารผานศก.

เฉลมพล ถนอมวงค. 2554. การพฒนาไสขนมจากเนยถวลสงผสมงาขาว. วทยานพนธ สาขาพฒนาผลตภณฑอตสาหกรรมเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดารณ สขรอด. 2555. การพฒนาผลตภณฑถวเนากอน. ปญหาพเศษ วทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาจลชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ด าน ศลก ากร เช ยงของ . 2557. “ส ถ ตก ารน า เข า ส นคา .” [ระบบออนไลน ]. แห ล ง ท ม า http://www.chiangkhongcustoms.com. (25 เมษายน 2557).

ทะนพงศ กสมา ณ อยธยา. 2555. “ผลตภณฑนาชม.” มตชนเทคโนโลยชาวบาน. (15 มกราคม): 95.

ธงชย สวรรณสชณน. 2555. เทคนคการประเมนคณภาพทางประสาทสมผสและการวเคราะห. ภาควชาพฒนาผลตภณฑ คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นตยกานต บญหมน. 2554. การปรบปรงโยเกรตแคลอรต าโดยการใชสารสกดจากหญาหวานเปนสารใหความหวาน และเพมลกษณะเนอสมผสโดยการเตมลกชด. วทยานพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

บษบามะ โนแสน. 2553. การพฒนาผลตภณฑลกตาวยอมสธรรมชาตใหมความปลอดภย. รายงานวจยในโครงการพฒนาผลตภณฑตาวยอมสธรรมชาตใหมความปลอดภยของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

58

เบญจมาศ เปาะทอง ปวนา ทองปญยง และจฑารตน ธาราทศ. 2553. การจดการงานผลตและบรการเพอการพฒนา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: แอคทพพรนท.

พนสข ประเสรฐสรรพ. 2542. การใชประโยชนจากวสดเหลอทง. ภาควชาเทคโนโลยชวภาพอตสาหกรรม คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พนธสร สทธลกษณ . 2556. “ลกชด: คณคาทางโภชนาการและการพฒนาผลตภณฑลกชดใหมคณภาพและปลอดภย.” วารสารวทยาศาสตร มข. 41, (3): 508-517.

พนธสร สทธลกษณ และธรพงษ เทพกรณ . 2553. รายงานวจยฉบบสมบรณโครงการศกษาองคประกอบและพฒนาผลตภณฑลกตาวใหมความปลอดภย. ใน: รายงานการวจยฉบบสมบรณในโครงการวจยของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตป 2551. 1-59.

พนธสร สทธลกษณ และธรพงษ เทพกรณ. 2555. การศกษาปรมาณใยอาหารในลกตาวและพฒนาผลตภณ ฑ ลกต าว เพ อ สขภาพ . ใน : รายงานการวจยฉบบสมบรณ ในโครงการวจยของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตป 2555. 1-64.

พนธสร สทธลกษณ ธรพงษ เทพกรณ และจราพร ไรพทธา. 2551. ผลของสารปองกนการเกดสน าตาลตอคณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑลกตาวในน าเชอม. ส านกวชาอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยแมฟาหลวง.

พชญอร ไหมสทธสกล และศรกานต พาสข. 2551. “การส ารวจการจดการของเสยจากเนอในเมลดมะมวงของอตสาหกรรมอาหารของไทย.” วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย. 28, (4): 158-166.

ไพโรจน วรยจาร. 2545. การประเมนทางประสาทสมผส (Sensory Evaluation). พมพครงท 1. เชยงใหม: คณะอตสาหกรมเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

มทนา แสงจนดาวงษ วนชย วรวฒนเมธกล พงษเทพ วไลพนธ จฑา มกดาสนท และวรรณวมล คลายประดษฐ. 2555. “การใชประโยชนจากเศษเหลอของปลาซงใชในการผลตซรม.” วทยาสารเกษตรศาสตร สาขาวทยาศาสตร. 32, (1): 28-40.

59

ศรพงษ ทงทอง. 2557. หวหนาโครงการเชยงแสน. (สมภาษณเมอวนท 28 มนาคม 2557).

ศรลกษณ สนธวาลย. 2529. การพฒนาผลตภณฑทางโภชนาการ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ภาควชาพฒนาผลตภณฑ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรวรรณ สทธจตต. 2550. ผลตภณฑธรรมชาต เพอสขภาพ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : The Knowledge Center.

ศนยวจยกสกรไทย. 2554. “อตสาหกรรมอาหาร: เบเกอ ร.” [ระบบออนไลน ]. แหลงทมาhttps://www.kasikornresearch.com/TH/KEconAnalysis/Pages/ViewSummary.aspx?docid=30539. (11 พฤษภาคม 2557).

ศนยวจยกสกรไทย. 2556. “AEC Data KASIKORNRESEARCH :พฤตกรรมการบรโภคสนคาเบเก อ รข าวส าล แ ป งส าล อ าห ารว า ง .” [ระบ บ ออน ไลน ].แห ล ง ท ม า https://www.kasikornresearch.com/TH/KEconAnalysis/Pages/ViewSummary.aspx?docid=30860. (11 พฤษภาคม 2557).

สายสวาท กลวฒนาพร มาล หนงน าใจ และกนกพร เนยมศร. 2550. “กนเชยงผสมกากขาวโพด”. วทยาศาสตรและเทคโนโลย. 21, (3): 79-80.

สมาลย ศรก าไลทอง วไลวรรณ พทยานกล วฒกฤษ วรภทรสนทร และศรศกด ตรงวชรกล. 2545. “ซปปลาสกดเขมขนและพรอมดม.” วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 32, (1): 251-257.

ส านกงานสถตจงหวดเชยงใหม. 2557. “สถตประชากรศาสตร.” [ระบบออนไลน]. แหลงทมาhttp://chiangmai.nso.go.th/chmai/index_oldversion.htm (14 พฤษภาคม 2557).

โสมศร สมถวล และสจนดา ศรวฒนะ. 2555. การใชสเกลความพอดในการปรบสตรไสอว. การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 50 สาขาอตสาหกรรมเกษตร : 167-174.

Smith, C.B. 1981. Energy Management Principles, New York: Pergamon Press.495 pp.

60

Smith, J.E. 1981. “Biotechnology”. Edward Arnold Ltd., London.

Yamane, T. 1967. Statistics, An Introductory Analysis, 2nded., New York: Harper and Row.

61

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามการคนควาแบบอสระ

การยอมรบของผบรโภคทมตอไสขนมลกชดทผลตจากเศษเหลอใช

ในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม

เรยน ทานผตอบแบบสอบถาม

แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการคนควาแบบอสระ เพอใชประกอบการศกษา

ตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม

โดยมวตถประสงคเพอศกษาการยอมรบของผบรโภคทมตอผลตภณฑไสขนมลกชดทผลตจากเศษ

เหลอใชในอตสาหกรรมการผลตลกชดเชอม โดยขอมลจากแบบสอบถามจะน าไปใชเพอการศกษา

เทานน จงใครขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสอบถามและผศกษาคนควาขอขอบพระคณ

ทานทไดสละเวลาตอบแบบสอบถามมา ณ ทนเปนอยางสง

แบบสอบถามนแบงออกเปน 3 สวนคอ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 การทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑไสขนมลกชด

สวนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑไสขนมลกชด

วศน ศภพมล

ผศกษาคนควา

62

สวนท 1 : ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย หนาขอทตรงกบทานมากทสด

1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญง

2. อาย ( ) นอยกวาหรอเทากบ 20 ป ( ) 21 - 30 ป

( ) 31 – 40 ป ( ) 41 – 50 ป

( ) 51 - 60 ป ( ) มากกวา 60 ป

3. ระดบการศกษา ( ) ประถมศกษา ( ) มธยมศกษาตอนตน

( ) มธยมศกษาตอนปลาย / ปวช. ( ) อนปรญญา / ปวส.

( ) ปรญญาตร

( ) สงกวาปรญญาตร

4. อาชพ ( ) นกเรยน / นกศกษา ( ) ขาราชการ / พนกงานรฐวสาหกจ

( ) พนกงานบรษทเอกชน ( ) รบจางทวไป

( ) แมบาน ( ) อน ๆโปรดระบ.............................

( ) ธรกจสวนตว โปรดระบ..................................................................................

5. รายไดเฉลยตอเดอน ( ) ต ากวา 5,000 บาท ( ) 5,000 – 10,000 บาท

( ) 10,001 – 15,000 บาท

( ) 15,001 – 20,000 บาท

( ) มากกวา 20,000 บาท ( ) ไมมรายได

63

สวนท 2 : การทดสอบการยอมรบและความชอบโดยรวมผลตภณฑ ไสขนมลกชด

ค าชแจง : กรณาชม ไสขนมลกชด แลวใหคะแนนการยอมรบในแตละคณลกษณะของผลตภณฑ

โดยท าเครองหมาย ในตวเลอกทตรงตามความรสกของทานมากทสด

คณลกษณะ

ระดบการยอมรบ

ไม ยอมรบมากทสด

ไม ยอมรบ มาก

ไม ยอมรบ ปานกลาง

ไม ยอมรบ นอย

เฉยๆ ยอมรบนอย

ยอมรบ ปานกลาง

ยอมรบมาก

ยอมรบ มากทสด

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) ลกษณะปรากฏ

ส

กลน

รสชาต

ความขนหนด

ความชอบโดยรวม

ความคดเหนเกยวกบทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑไสขนมลกชด

คณลกษณะ

ทศทางความพอดของตวอยางผลตภณฑ

ออนเกนไปมาก (1)

ออนเกนไปเลกนอย(2)

พอด (3)

เขมเกนไปเลกนอย(4)

เขมเกนไปมาก (5)

ลกษณะปรากฏ

ส

กลน

รสชาต

ความขนหนด

ไสขนมลกชด

ผลตภณฑไสขนมลกชดชนดใหมเปนเศษลกชดทผานกระบวนการใหความรอน แลวผสมกบน า

สะอาด มสวนผสมเปนน าตาลทราย และแปง เคยวจนใสและมความขนหนดทเหมาะสม

ผลตภณฑมสขาวใสเลกนอย เนอนม ไมแขงกระดาง ยงคงมกลนและรสชาตของลกชดอยมาก ใช

ทานกบขนมปง ไอศกรม แครกเกอร ฯลฯ

มปรมาณใยอาหารสง ชวยในเรองของระบบขบถาย ชวยลดความเสยงการเกดโรคมะเรงล าไส

ใหญ โรคนว โรคหวใจและโรคหลอดเลอด (ทมา : ศรวรรณ สทธจตต, 2550)

64

สวนท 3 : ความคดเหนและขอเสนอแนะตอผลตภณฑไสขนมลกชด ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย หนาขอทตรงกบความคดเหนทานมากทสด

1. ทานชอบรบประทานลกชดหรอไม

( ) ชอบ ( ) ไมชอบ

2. ทานคดวาผลตภณฑไสขนมลกชดมคณคาอาหารอยในระดบใด

( ) สงมาก ( ) สง ( ) ปานกลาง

( ) ต า ( ) ต ามาก ( ) ไมทราบ

3. หากมผลตภณฑไสขนมลกชดวางจ าหนายในราคาททานพงพอใจทานจะซอหรอไม

( ) สนใจซอ (ตอบขอท 4 - 7) ( ) ไมสนใจซอ (ตอบเฉพาะขอ 8 เทานน)

4. ทานสนใจซอไสขนมลกชดเพราะเหตใดมากทสด

( ) รสชาตอรอย ( ) ผลตภณฑไมหนดเกนไป

( ) ยงคงกลนคลายของลกชดสด ( ) คณคาทางโภชนาการ

( ) อน ๆ โปรดระบ ……………………………………………………………..

5. ราคาตอกโลกรมททานพงพอใจจะซอไสขนมลกชด

หมายเหต : เปรยบเทยบราคาทวไปในทองตลาด ลกชดเชอม 40 บาทตอกโลกรม

ลกชดอบแหง 138 บาทตอกโลกรม

( ) 50 – 100 บาท ( ) 101 – 150 บาท

( ) 151 – 200 บาท ( ) 201 – 250 บาท

( ) มากกวา 250 บาท ( ) อนๆ โปรดระบ…………………………

6. น าหนกบรรจททานสนใจจะซอ

( ) 250 กรม ( ) 500 กรม

( ) 1 กโลกรม ( ) มากกวา 1 กโลกรม

7. รปแบบบรรจภณฑผลตภณฑไสขนมลกชดททานตองการซอ

( ) ขวดพลาสตกพรอมใช ( ) ขวดแกว

( ) ถงพลาสตกปดผนก ( ) ปบ

( ) อนๆ โปรดระบ…………………………………………………………………

65

8. เหตผลททาน ไมสนใจ ซอไสขนมลกชด

( ) ชอบลกชดในรปแบบอนมากกวา ( ) ผลตภณฑไมนารบประทาน

( ) ไมเหนประโยชนของผลตภณฑ ( ) หาผลตภณฑอนมาทดแทนได

( ) รสชาตไมถกปาก โปรดระบ……………………………………………………

( ) อนๆ โปรดระบ…………………………………………………………………

9. ทานชอบบรโภคไสขนมลกชดเพราะเหตผลใดมากทสด

( ) รสชาตอรอย ( ) ดตอสขภาพ

( ) รบประทานสะดวก ( ) มคณคาทางอาหาร

( ) สามารถบรโภคลกชดนอกฤดกาลได ( ) ราคาไมแพง

( ) สามารถน าไปรบประทานไดหลายประเภท ( ) ความเชอ

( ) อนๆ โปรดระบ……………………………………………………………….

10. ทานจะแนะน าใหผอนบรโภคไสขนมลกชดหรอไม

( ) แนะน า ( ) ไมแนะน า

11. ในอนาคตทานจะซอไสขนมลกชดมาบรโภคหรอไม

( ) ซอมาบรโภคแนนอน ( ) อาจจะซอมาบรโภค

( ) อาจจะไมซอมาบรโภค ( ) ไมซอมาบรโภคแนนอน

12. ทาน ไมชอบ บรโภคไสขนมลกชดเพราะเหตผลใดมากทสด

( ) ผลตภณฑไมสะอาด ( ) ผลตภณฑมสไมนารบประทาน

( ) ผลตภณฑละเอยดเกนไป ( ) ผลตภณฑมความหนดเกนไป

( ) ผลตภณฑแขงกระดาง ( ) รสชาตหวานเกนไป

( ) รสชาตไมอรอย ( ) ชอบทานลกชดแบบปกต

( ) อนๆ โปรดระบ……………………………………………………….

13. ทานชอบรบประทานผลตภณฑลกชดกบอาหารวางประเภทใดมากทสด

( ) ไอศกรม ( ) น าแขงใส

( ) ขนมปงอบ ( ) ขนมปงแผน

( ) อนๆ โปรดระบ............................................................................................

66

14. สถานทททานซอผลตภณฑแปรรปลกชดเปนประจ า

( ) ตลาดสด ( ) รานคาสง

( ) ซปเปอรมารเกต ( ) รานสะดวกซอ

( ) อนๆ โปรดระบ............................................................................................

15. ทานคดวาสถานททเหมาะสมในการจ าหนายไสขนมลกชดควรเปนทใด (ตอบเพยง 1 ขอ)

( ) รานสะดวกซอ ( ) ซปเปอรมารเกต

( ) รานคาปลก/คาสงวตถดบเบเกอร ( ) หางสรรพสนคา

( ) อนๆ โปรดระบ............................................................................................

16. เหตผลทเลอกสถานทในการจ าหนายไสขนมลกชดในขอกอนหนาน (เลอกไดมากกวา 1 ขอ)

( ) ใกลบาน ( ) ทจอดรถสะดวกสบาย

( ) สถานทจดจ าหนายไดมาตรฐาน ( ) มสนคาใหเลอกหลากหลาย

( ) สนคามคณภาพด ( ) มบรการดานอนๆ ครบครน

( ) สนคามราคาถก ( ) มการจดโปรโมชนลดราคาบอย

( ) อนๆ โปรดระบ............................................................................................

17. ท าน คดวาห ากตองการประชาสมพน ธไสขนมลก ชดให เปน ท รจก ควรท าการ

ประชาสมพนธในรปแบบใด

โปรดเรยงล าดบ 1-3 (โดย 1=ชอบทสด 2=ชอบเปนอนดบ 2 3=ชอบเปนอนดบ 3)

….. แจกแผนพบ/ใบปลวพรอมแจกตวอยางใหทดลองชม

….. ลงหนงสอพมพหรอวารสารทเกยวของกบอาหาร

….. จดงานแสดงสนคาโดยมพนกงานใหความรกบลกคา

….. อนๆ โปรดระบ...................................................................................................

18. ทานมความคดเหนอยางไรตอผลตภณฑไสขนมลกชดทผลตจากเศษลกชดเหลอใช

( ) รสกวาอนตราย ( ) ไมกลารบประทาน

( ) ใชของเหลอใชใหเกดประโยชน ( ) ไดลองผลตภณฑใหมๆ

( ) อนๆ โปรดระบ..........................................................................................

67

19. ทานชอบทานผลตภณฑลกชดแปรรปประเภทใด (เลอกไดมากกวา 1 ขอ)

( ) ลกชดเชอม ( ) ลกชดอบแหง

( ) ลกชดยอมสสงเคราะห ( ) ลกชดยอมสธรรมชาต

( ) ลกชดแตงกลน ( ) ไอศกรมลกชด

( ) ลกชดกบน าแขงใส ( ) ขนมปงอบไสลกชด

( ) เคกลกชด ( ) โรลลกชด

( ) เจลลผสมเนอลกชด ( ) โยเกรตผสมเนอลกชด

( ) อนๆ โปรดระบ……………………………………………………….

20. ขอเสนอแนะเพมเตมหรอค าแนะน าในการปรบปรงผลตภณฑจากเศษลกชดเหลอใช

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบคณส าหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

68

ภาคผนวก ข

รปภาพทเกยวของกบการศกษา

ภาพท ข-1 ขนตอนการคดแยกลกชดทมต าหนออกในระหวางกระบวนการผลต

(1) (2)

ภาพท ข-2 ลกษณะของเศษลกชดเหลอใชทถกคดแยกออกมาระหวางกระบวนการผลตลกชดเชอมบรรจปบ

(1) ลกชดเหลอใชขนาดและสไมไดมาตรฐาน

(2) เศษชนลกชดไมเตมเมด

69

ภาพท ข-3 ตวอยางไสขนมลกชดทแนบไปพรอมแบบสอบถามในการเกบขอมล

70

ภาคผนวก ค

ราคาตนทนการผลตผลตภณฑไสขนมลกชดส าเรจรป ในบรรจภณฑ 1 กโลกรม

ตารางท ค-1 ราคาสวนผสมและอปกรณโดยประมาณ

รายการวตถดบ ราคา (บาทตอ 1 กโลกรม) น าตาลทราย 9.15 แบะแซ 4.55 แปงขาวโพด 0.07 ลกชด 3.13 น าสะอาด 0.41 ขวดแกว 15.50 แกสหงตม 3.00

รวม 35.81

71

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล นางสาววศน ศภพมล

วน เดอน ปเกด 13 มนาคม พ.ศ.2534

ประวตการศกษา ปการศกษา 2551 มธยมศกษา โรงเรยนพระหฤทย เชยงใหม ปการศกษา 2555 วทยาศาสตรบณฑต สาขาเทคโนโลยชวภาพทาง

อตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม