Infectiesvan hetmaag-darmkanaal

Jeannine NellenMichèle van Vugtinternist-infectiologenConflicts of interests: NONE

1

Indeling

Definities

Oorzaken

Fysiologie en pathofysiologie

Kliniek en diagnose

Behandeling

2

Definities

WHO: Diarrhoea is the passage of 3 or more loose or liquid stools per day, or more frequently than is normal for the individual. – Acuut < 14 dgn– Chronisch/persisterend > 14 dgn– Community acquired: thuis opgelopen– Nosocomiaal: in ziekenhuis opgelopen– Reizigersdiarree– Dysenterie: bloederige diarree

3

Indeling

Definities en epidemiologie

Oorzaken/Verwekkers

Fysiologie en pathofysiologie

Kliniek en diagnose

Behandeling

Reizigersdiarree

4

Oorzaken

Bacteriën Virussen Parasieten Microbiële toxinen

Niet-infectieuze darmziekten Systeemziekten

5

Belangrijkste verwekkers infectieuze diarreeWESTEN Norovirus Rotavirus

Giardia lamblia

Campylobacter Salmonella Shigella Yersinia Clostridium

6

Indeling

Definities en epidemiologie

Oorzaken/Verwekkers

Fysiologie en pathofysiologie

Kliniek en diagnose

Behandeling

Reizigersdiarree

7

Vloeistofbalans in tractus digestivus

IN:

TOTAAL

UIT:

TOTAAL

8

Vloeistofbalans in tractus digestivusIN:drinken 2.0 l speeksel 1.0maagsap 1.5gal 1.5pancreas 1.0dunne darm 1.0TOTAL 8.0

UIT:maag 0.0 ljejunum 3.5ileum 3.0colon 1.4

TOTAAL 7.9

Verschil: 0.1

9

Beschermende gastheerfactoren

Maagzuur Peristaltiek Specifieke antistoffen: IgA Intacte slijmvliesbarrière Darmflora

10

Pathogenese: inoculum

Shigella: 10-100 Rota- en norovirus: 10-100 Salmonella en cholera: > 1.000.000

11

Pathogenese 1

Productie enterotoxinen: secretoirediarree vooral op dunnedarmniveau– E. Coli (ETEC), V. cholerae– Biochemische proces leidend tot

verminderde resorptie en toegenomen secretie

VibrioE. Coli

Campylobacter12

13

http://vimeo.com/14760472

14

Cholera (krijg de kolere) Toxine activeert enzyme in de cel

leidend tot een verhoogd cAMP, en daardoor secretie H20, Na+, K+, Cl-, and HCO3- in het lumen van de darm

15

Vibrio Cholera

Gekromd gram – staafje met flagel

16

Pathogenese

choleratoxine-=HL ETEC toxine– Vochtsecretie– Verminderde absorptie

Verspreiding via besmet water Niet altijd ziekteverwekkend Asymptomatische dragers zorgen voor

verspreiding

17

Kliniek

Incubatie: 1-5 dgn Acuut begin braken, waterige diarree Kan tot 1 L/uur Diagnose: faeceskweek Doxycycline/cotrimoxazol/ciproxin/

azitromycine eenmalige dosis, geeft reductie diarree

Choleravaccins: werken te kort en te beperkt: zinloos

18

Cholerabed

19

Cholera is not transmissible person-to-person, but can easily be spread through contaminated food and water 20

Sari Cloth Filtration:Preventative Measure

Using Sari cloth to filterWater

21

22

ETEC: reizigersdiarree

Enterotoxische E. Coli– HL toxine– HS toxine

Toxines:– vochtsecretie omhoog– Verminderde absorptie

Waterige diarree Behandeling symptomatisch Evt 3 dgn cipro of azitro Bewijs: toxines aantonen of PCR

23

Pathogenese 2 Beschadiging resorberend oppervlak,

daardoor gebrek aan verterende enzymen (disacharidasen), osmotische diarree: dunnedarmniveau– G. Lamblia

24

Pathogenese 3

Infecteren enterocyten waardoor versnelde afstoting en verminderd resorberend oppervlak– Rotavirus

Rotavirusinoculum: 10-100!

25

Pathogenese 4 Infecteren enterocyten waardoor

ontstekingsreactie optreedt: terminale ileum en colon– Salmonella, Shigella, Yersinia,

Campylobacter

26

Salmonella

Gramnegatieve staaf1. S. typhi2. S. paratyphi A en B3. Andere Salmonellosen

1 en 2 ernstig ziektebeeld– Koorts buikpijn– Diarree– Exantheem– Alleen bij mens

3 geeft gewone gastro-enteritis– zoonose

27

In late 2008 and early 2009, ninepeople died and at least 691 people in 46 states, half of them children, fell illdue to food poisoning fromeating productscontaining peanuts, according to the Centers for DiseaseControl and Prevention (CDC).

TYPHIMURIUM

28

29

Asymptomatische carrier Salmonella typhi: 10 uitbraken

Chronisch drager: > 1 jaar positieve faeceskweken, 1-3%30

Buiktyfus/thyphoid fever/enteric fever

Hr Salmon Is iets anders dan epidemische typhus

oftewel vlektyfus (krijg de tyfus) : Rickettsia prowazekii overgebracht door luizen

31

32

“Gedwongen” actieve opname (endocytose) Salmonella door darmepitheel

Salmonella bereikt de lymfeklieren van de darm en vermenigvuldigt daar

Via de ductus thoracicus verspreiding naar bloed: lever, galblaas, milt, beenmerg alwaar vermenigvuldiging en opnieuw in de bloedstroom

Uiteindelijk kunnen geactiveerde weefselmacrofagen kunnen bacterie wel doden

33

Kliniek

Koorts en buikpijn Diarree na ingestie van S, weer

verdwenen bij aanvang koorts Obstipatie 10-38%! Relatieve bradycardie 50% Rose spots 30% Hepatosplenomegalie 20-50%

34

S. (para)typhi Alleen bij mens Overdracht van mens

tot mens Systemisch ziektebeeld Bloedkweken positief AB geïndiceerd Incubatie 7-21 dgn Rose spots Mortaliteit zonder AB

12-16%; met AB 0.4% Cipro 14 dgn

Overige Salmonellae Zoönose Voedselinfecties: vlees

melk eieren Meestal S enteritidis Incubatie 8-48 uur Duur 3 dgn, tenzij. Cipro of cotrim 7 dgn

35

Complicaties salmonella typhi

Gastrointestinale bloedingen Perforatie Osteomyelitis

36

Indeling

Definities en epidemiologie

Oorzaken

Fysiologie en pathofysiologie

Kliniek en diagnose

Behandeling

Reizigersdiarree

37

Symptomen: niet onderscheidendNIET ERNISTIG Waterige diarree Misselijkheid Braken Buikpijn

ERNSTIG Diarree met bloed

en slijm Koorts Misselijkheid Braken Buikpijn

38

39

Diagnostiek

Afhankelijk van kliniek en LO

40

Faeceskweek SSYC

DFT voor parasieten

Toxine onderzoek voor C. difficile

PCR virussen 41

Indeling

Definities en epidemiologie

Oorzaken

Fysiologie en pathofysiologie

Kliniek en diagnose

Behandeling

Reizigersdiarree

42

Rehydratie: ORS/infuus Cotransport van Na+ en glucose blijft

intact bij GI infecties Cotransport van Na+ en Cl- niet Water volgt het transport van het Na+

ion.

43

44

Behandeling

Vasten niet nodig Norit en tannalbumine niet bewezen

effectief Loperamide Antibiotica bij verdenking bacteriële/parasitaire oorzaak

45

46

Antwoorden

“Ik heb salmonelladiarree en een baby te verzorgen?”

“Ik werk in de keuken van een bejaardenhuis. Mag ik werken?”

“Moet mijn familie ook getest worden”

47

http://www.rivm.nl/Onderwerpen/I/Infectieziekte_informatie_voor_professionals

En dan naar LCI-richtlijnen“Aangezien de kans op transmissie van mens op mens bij normale hygiëne zeer klein is, zullen geen extra maatregelen hoeven te worden getroffen bij het optreden van een Salmonella-infectie buiten ziekenhuizen.”“Patiënten die werkzaam zijn in de levensmiddelensector of gezondheidszorg dienen te worden uitgesloten van handelingen die risico vormen voor overdracht van Salmonella zolang ze symptomen hebben. Als de symptomen zijn verdwenen wordt, ondanks persisterende positieve feceskweken in sommige gevallen, de besmettelijkheid zo klein geacht dat het risico van transmissie minimaal is. Controlekweken zijn dan ook niet nodig. ““Contactonderzoek vindt alleen plaats als er sprake is van een cluster van infecties of een vermoedelijke gemeenschappelijke bron en wordt gecoördineerd door de GGD. “”

48

AMC protocollen: richtlijnen ziekenhuishygiëne

49

Acute gastro-enteritis versus voedselvergiftiging

Acute GE:incubatietijd dagenVermenigvuldiging van

pathogenen tr. digestivus invasie van de darmwand– beschadiging van

het resorberend oppervlak

– productie van toxinen;

Voedselvergiftiging:zeer korte incubatietijd

(1-6 uur) Consumptie van voedsel

met daarin microbiële toxinen

Snel herstel

50

Voedselvergiftiging

Staph Aureus Bacillus Cereus C. Perfringens type A

51

Ned Tijdschr Geneeskd. 2004;148:2136-40

52

Diarree uit de Tropen

Reizigersdiarree Exotische veroorzakers o.a.:

– S. stercoralis infectie Cave-auto-infectie

– E. histolytica Virulente intestinale protozo

– Schistosomiasis of bilharziose

53

Succes met studeren!

54