Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Communicatievisie 2019
‘Van roeptoeter naar verbindingsofficier’
Auteur: Cluster Communicatie, oktober 2018
INHOUDSOPGAVE
Aanleiding
Samenvatting 1
H1 Kaders 2
1.1 Gemeentelijke missie en visie 2
1.2 Wettelijke kaders 2
1.3 Bestuurlijke en ambtelijke kaders 2
1.4 Visie op Bedrijfsvoering 3
1.5 Samen groots, samen doen 3
H2 Ontwikkelingen 4
2.1 Van buiten naar binnen 4
2.2 Verbinden 4
2.3 Community management 5
2.4 Massaal online 5
H3 Externe communicatie 6
3.1 Van buiten naar binnen 6
3.2 Verbinden 7
3.3 Community management 8
3.4 Massaal online 8
H4 Interne communicatie 10
4.1 Van buiten naar binnen 10
4.2 Verbinden 10
4.3 Community management 10
4.4 Massaal online 10
H5 Beleidsprocescommunicatie 11
5.1 Van buiten naar binnen 11
5.2 Verbinden 11
5.3 Community management 12
5.4 Massaal online 12
H6 Corporate communicatie 13
6.1 Van buiten naar binnen 13
6.2 Verbinden 13
6.3 Community management 14
6.4 Massaal online 14
H7 Media communicatie 15
7.1 Van buiten naar binnen 15
7.2 Verbinden 15
7.3 Community management 15
7.4 Massaal online 15
H8 Crisiscommunicatie 16
AANLEIDING
Zoals in de Visie 2018 al beschreven, zijn communicatiebeleidsplannen met een lange
levensduur niet meer van deze tijd. Natuurlijk varen we niet elk jaar een volledig nieuwe koers;
met koerswijzigingen en aanvullingen zorgen we steeds voor een actuele visie. In deze Visie
geven we aan welke kijk we hebben op Communicatie in 2019. Aan planningen en
taakverdelingen geeft het cluster Communicatie vorm in separate plannen en planningen.
Het vertrekpunt en de eindbestemming van Communicatie veranderen niet: In opdracht van het
college voert het cluster Communicatie regie. Het cluster bestaat uit allround
communicatiefunctionarissen die vanuit hun perspectief de externe en interne communicatie
van en met de gemeente regisseren, coördineren, faciliteren en initiëren. Uitgangspunt is een
eigentijdse en solide communicatieaanpak, waarbij klanten en doelgroepen voortdurend
centraal staan met als doel: tevreden inwoners en ondernemers, die zich gekend, gehoord en
betrokken voelen.
- 1 -
SAMENVATTING
Van roeptoeter naar verbindingsofficier
Het is geen nieuws: De wereld verandert steeds sneller. En daarmee ook de rol van
(overheids)communicatie. Voorheen was de afdeling Communicatie de ‘roeptoeter’ van de
organisatie. Ze waren op de wereld om de boodschap van de gemeente te verpakken en
vervolgens via de traditionele kanalen over te brengen aan inwoners, bedrijven, pers en andere
doelgroepen. Gechargeerd gezegd: Communicatie zond, de doelgroepen ontvingen.
Inwoners en ondernemers hebben tegenwoordig een andere, actievere rol. Ze zijn nu onder
meer ook partner en ‘ínfluencer’ en willen gehoord worden. Internet en social media versterken
deze positie. Ook de gemeente heeft een andere rol gekregen, door onder meer de 3D’s en de
transitie naar een participatiegemeenschap. We zien vier belangrijke ontwikkelingen: 1) van
buiten naar binnen denken en communiceren, 2) verbinden, 3) community management en 4)
massaal online. Dit alles vraagt om een heroriëntatie en herpositionering van de
communicatiefunctie en van de gemeentelijke ‘gereedschapskist’.
De veranderende rol van gemeentelijke dienstverlening & communicatie
Gemeentelijke communicatie is een complex en verbindend proces geworden waarin met
daarin taken als informatiebehoeften signaleren, informatie vergaren, informatie interpreteren,
informatie differentiëren, informatie delen en informatie regisseren. Communicatie vervult
steeds meer de rol van verbindingsofficier.
Ontwikkelingen in taakvelden
Het cluster Communicatie is actief in zes taakvelden: externe communicatie, interne
communicatie, beleidsprocescommunicatie, corporate communicatie, media communicatie en
crisiscommunicatie. Binnen de eerste vijf taakvelden staan de volgende eerdergenoemde
ontwikkelingen in 2019 centraal: van buiten naar binnen denken en communiceren, verbinden,
community management en focus op online communicatie: massaal online. Crisiscommunicatie
is in mindere mate onderdeel van deze visie. Daarin is het beleid van de Veiligheidsregio
leidend.
Samen groots, samen doen, samen communiceren
Hoewel communicatiebeleid een verantwoordelijkheid blijft van de medewerkers van het cluster
Communicatie, is het communiceren zélf een taak van de hele organisatie. Cluster
Communicatie heeft hierbij een signalerende, adviserende, coördinerende, regisserende en
verbindende functie.
- 2 -
H1 KADERS
1.1 Gemeentelijke missie en visie
Nederweert is een plattelandsgemeente, die zich kenmerkt door een unieke ligging in een
prachtige landelijke omgeving. Inwoners, medewerkers en bestuurders zijn daadkrachtig en
trots op de leefomgeving. Betrokkenheid, creativiteit en een actief verenigingsleven zorgen
ervoor dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar. Bestuurders, medewerkers,
inwoners, vrijwilligers en ondernemers staan open voor initiatieven en samenwerking,
(gemeente)grensoverschrijdend.
We zijn een autonome organisatie die toegerust is op haar wettelijke taken. We geloven in een
moderne vorm van dienstverlening waarbij we digitale middelen maximaal gebruiken. Daarbij
doen we een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de burger, maar we laten niemand
buiten de boot vallen. Waar nodig en mogelijk werken we samen met andere overheden en
partners. Onze medewerkers zijn omgevingsbewust en proactief en hebben kennis van het
werken met digitale systemen en - netwerken en zijn bereid hierin te investeren.
1.2 Wettelijke kaders
Een aantal nieuwe en vernieuwde wetten heeft rechtstreeks invloed op de manier waarop we
communicatie vormgeven en inzetten, zoals de Algemene Verordening Gegevensbeheer, de
Wet Hergebruik Overheidsinformatie, de Wet Generieke Digitale Infrastructuur, de Wet Digitale
Overheid, de Europese standaard EN 301 549, de Wet Digitale Toegankelijkheid en de Wet
Modernisering Elektronisch Berichtenverkeer. Als algemeen kader geldt de bestuurlijke en
ambtelijke koers van de gemeente Nederweert, waarbij we oog en oor hebben voor de
(informatie)behoeften van en initiatieven uit de samenleving. We gaan met onze doelgroepen in
gesprek en zorgen voor eigentijdse, heldere en begrijpelijke communicatie afgestemd op de
verschillende doelgroepen
1.3 Bestuurlijke en ambtelijke kaders
Er is een nieuw coalitieakkoord. Uiteraard nemen we de daar beschreven kijk op communicatie
mee in de Visie 2019. Ook interne ambities en ontwikkelingen zorgen voor bewegingen. De
ambitie van Nederweert is om een zelfstandige en krachtige gemeente te blijven, die op
bepaalde terreinen actief de samenwerking opzoekt (samenwerking ICT NML, samenwerking
Bedrijfsvoering, RUD, samenwerking 3D’s etc.) We versterken de komende jaren onze rol als
regiegemeente. We zoeken ook intern meer de samenwerking op. We zien steeds meer
synergie tussen taakvelden. Clusters, teams en afdelingen gaan meer samenwerken.
1.4 Visie op bedrijfsvoering
Medewerkers van de afdeling Bedrijfsvoering zijn in de eerste plaats kenniswerkers en
vaklieden die zich richten op de ondersteuning van de primaire processen. Het belang van een
goede dienstverlening aan burgers en ondernemers staat voorop. Ze zijn betrokken en
respectvol, gericht op het oplossen van vraagstukken van anderen.
Cluster Communicatie heeft naast het ondersteunen van de primaire processen ook een directe
- 3 -
externe taak, gelegen in haar wettelijke verplichting en haar communicatieve taak om informatie
tijdig, transparant, betrouwbaar en consistent met de buitenwereld te delen.
1.5 Samen groots, samen doen!
Om Nederweert te positioneren als een gemeente waar
het aantrekkelijk wonen, werken en recreëren is, is in 2012
het visueel concept Samen groots! ontwikkeld. Er is
gekozen voor de positionering die bij ‘Missie en Visie’ beschreven staat.
In 2014 werd aan de pay-off ‘Samen groots!’ de zinsnede ‘samen doen!’ toegevoegd. Sindsdien
is de officiële pay-off van de gemeente ‘Samen groots, samen doen! Het beeldmerk bleef
onveranderd.
- 4 -
H2 ONTWIKKELINGEN
Aan het einde van elk jaar evalueren we de lopende visie en actualiseren we deze voor het
nieuwe jaar. Voor de komende jaren zien we vier belangrijke ontwikkelingen, die grote impact
hebben op de visie en werkwijze van (onder meer) Communicatie. We bespreken deze
ontwikkelingen in dit hoofdstuk en geven er in de volgende hoofdstukken invulling aan per
communicatie-taakveld.
2.1 Van buiten naar binnen
Een belangrijke ontwikkeling is het meer naar ‘van-buiten-naar-binnen’ denken en werken. Dat
is een organisatiebrede ontwikkeling, waarvan de impact momenteel sterk ervaren wordt bij
Communicatie. In 2018 zijn al stappen gemaakt in deze denkwijze en de vertaalslag hiervan op
de communicatie-aanpak. In 2019 wordt deze werkwijze verder ingebed. Communicatie levert
actief een bijdrage om deze grondhouding te verankeren in de organisatie. Een heroriëntatie en
herpositionering van de communicatiefunctie – onder meer door de nieuwe taken en de
groeiende samenhang met Dienstverlening, Participatie en Data - en van de communicatie
‘gereedschapskist’ is hier onlosmakelijk mee verbonden.
2.2 Verbinden
Het motto voor 2019 is: Verbinden! Zoals de
titel van deze visie al zegt, Cluster
Communicatie verandert ‘van roeptoeter
naar verbindingsofficier’. Ook in de titel van
het coalitieakkoord is ‘verbinden’ terug te
vinden. Verbinden is iets van de hele
organisatie. We zijn er al een tijdje mee
bezig. Maar in 2019 zetten we een aantal
belangrijke stappen. We willen als gemeente
een ‘Gemeente 3.0’ zijn. Dat is een
organisatie waarin verbinding centraal staat.
De Gemeente 3.0 maakt in hoge mate
gebruik van het sociaal kapitaal – kennis, kunde, capaciteit - dat aanwezig is binnen en buiten
de grenzen van de gemeente. Wanneer zoveel mensen verbonden zijn via onder meer social
media, aan elkaar en aan organisaties, is kennis nooit ver weg. Steeds meer zijn mensen
bereid hun kennis, kunde en tijd te delen. Dit biedt volop kansen en mogelijkheden voor de
gemeente voor burgerparticipatie en overheidsparticipatie, en ook voor communicatie.
Niet alleen zijn er steeds meer verbindingen met externe doelgroepen, ook ontstaan intern
steeds belangrijkere verbindingen. Denk hierbij onder meer aan de toenemende synergie van
bepaalde uitgangspunten en taken van Communicatie, Dienstverlening en
Informatiemanagement. Ook de samenwerking opzoeken en kennis delen met collega’s uit de
regio komt steeds vaker voor. Consistente communicatie met behoud van een eigen ‘couleur
locale’ blijven ook dan gewaarborgd.
- 5 -
2.3 Community management
Een community is ‘een gemeenschap van gelijkgestemde mensen‘. Iets specifieker: een on- of
offline platform waar mensen met een of meerdere gemeenschappelijke belangen of interesses,
op regelmatige basis samenkomen om te praten, ideeën en ervaringen te delen en samen te
werken aan projecten‘. Het gaat om een verbondenheid van mensen, met als gemene deler
dromen, idealen en ideeën. Community management gaat over het faciliteren van de
communicatie van een groep mensen en het stimuleren van hun onderlinge contact. Daarmee
bouw je aan je sociaal kapitaal.
Communities – zowel online als offline - bieden enorme communicatiekansen. Ze sluiten perfect
aan bij de eerder genoemde ontwikkelingen ‘van buiten naar binnen’ en ‘verbinden’.
Communities lenen zich bij uitstek om een sterke verbinding te realiseren met specifieke
doelgroepen. De boer op gaan, je buurten en verenigingen kennen, rollen en verhoudingen
zoeken, participeren: we zijn er al mee aan de slag, zelf maar ook als coach voor anderen in de
organisatie.
2.4 Massaal online
Nederland is ‘massaal online’. De cirkeldiagrammen hieronder geven aan dat we in 2017 alleen
maar méér zijn gaan doen: we mailen meer, we Googlen meer, we nemen meer diensten online
af, we delen meer data etc. En alle verwachtingen zijn dat internet blijft groeien. We leven
steeds digitaler. Ruim 90% van de Nederlanders is dagelijks online. Burgers en bedrijven
verwachten informatie en diensten online te kunnen vinden en afhalen. Voor overheden geldt
dat in 2020 alle diensten die digitaal aangeboden kúnnen worden, daadwerkelijk online staan.
Uitgangspunt is ‘digitaal, tenzij…’.De ambitie hierbij is dat 80% van de dienstverlening van
overheden in 2020 digitaal gaat. Om vergaande digitalisering snel te realiseren wordt landelijk
vastgesteld welke diensten alleen nog digitaal aangevraagd kunnen worden (wetgeving). Voor
burgers die geen gebruik kunnen maken van internet organiseren overheden een vangnet in de
vorm van bijvoorbeeld specifieke fysieke dienstverlening.
Wat gebeurt er in 1 internetminuut?
- 6 -
H3 Externe Communicatie
Informatie op een begrijpelijke en transparante manier naar de buitenwereld brengen is wettelijk
gezien het belangrijkste doel van overheidscommunicatie: voldoen aan het recht van de burger
op informatie van de overheid. Als eerste overheid geven we invulling aan onze
verantwoordelijkheid. Door transparant te zijn over het onderwerp, de boodschap, over wie
geïnformeerd of betrokken is en met wie we het gesprek aangaan. Informatie draagt er toe bij
dat bestuur, management, medewerkers, burgers, instellingen, bedrijven, belangengroepen en
bezoekers op de hoogte (kunnen) zijn van wat de gemeente Nederweert van plan is, wat dat
betekent en of en hoe hij of zij daar invloed op kan uitoefenen. Cluster Communicatie adviseert
bestuur en organisatie over communicatievraagstukken.
Het cluster Communicatie zet minder in op uitvoering en meer op bewustmaking en het in
beweging zetten van anderen. Dat krijgt onder meer vorm door waar dit van toepassing is de
dialoog aan te gaan bij informatie- en communicatieverzoeken. Ook het wijzen van mensen op
hun eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden is hier een voorbeeld van. Het cluster biedt
hulp in de vorm van (communicatie)kennis, zonder zelf het heft in handen te nemen. Uiteraard
geldt dit niet voor informatie- en communicatieverzoeken waarbij cluster Communicatie wél in
lead blijft, zoals verplichte overheidscommunicatie (WOB, bekendmakingen etc.),
persvraagstukken en PR-aangelegenheden.
De in hoofdstuk 2 benoemde ontwikkelingen integreren we op de volgende manier in onze
externe communicatie.
3.1 Van buiten naar binnen
Signalering (via social media, media,
omgeving, organisatie) en interpretatie van
informatiebehoeften. Is er behoefte aan
informatie of duiding, dan volgt er een
doordachte communicatieboodschap. Zo is de
communicatie in overeenstemming met de
behoeften van de doelgroepen.
Een schijnbare tegenstrijdigheid is dat (ook)
een intern initiatief nodig is om de van-buiten-naar-binnen gedachte verder vorm te
geven: door een doordachte contentstrategie wordt ‘buiten’ betrokken en komt de
dialoog / de interactie op gang. Cluster Communicatie gaat aan de slag met
contenteigenaarschap: wie is verantwoordelijk voor welke inhoud en hoe geeft hij deze
verantwoordelijkheid vorm?
Het Gemeente Contact blijft een informatie- en PR-middel en krijgt nog meer een
‘gezamenlijk karakter’. Cluster Communicatie onderzoekt aan welke informatie behoefte
is en speelt hierop in.
Bekendmakingen plaatsen we sinds 2013 niet meer in het Gemeente Contact. Dit
gebeurt via het digitale kanaal (gemeentelijke website en overheid.nl). In 2019
verandert de digitale publicatie in verband met gewijzigde wetgeving. Momenteel wordt
onderzocht of het digitaal publiceren aansluit bij de behoeften van burgers.
- 7 -
De website wordt vernieuwd, waarbij het gedrag (statistieken) en de wensen
(taakprestatietesten, polls, enquêtes) van de gebruikers uitgangspunt zijn. De website
krijgt een nog belangrijkere plek in de ‘klantreis’
Elke maand maakt cluster Communicatie een uitgebreide analyse van de statistieken
van de website. Op basis hiervan worden het aanbod en de vindbaarheid van de
digitale informatie voortdurend aangepast.
De functie van de communicatieparagraaf in B&W- en MT-voorstellen verandert; Cluster
Communicatie vraagt voortaan om – al dan niet met ondersteuning - na te denken wát
men met communicatie wil bereiken en wie men hierbij denkt te gaan betrekken (i.p.v.
sec een beschrijving van het in te zetten middel / instrument).
3.2 Verbinden
Waar traditionele communicatie zich op slechts enkele hoofdmiddelen richtte, hebben
we nu te maken met een speelveld van meer dan 20 kanalen. Het inzetten op en
verbinden van deze kanalen vraagt kennis. Deels ligt en blijft die expertise bij het
cluster Communicatie, deels dient deze kennis te worden ontwikkeld en deels is
samenwerking nodig om deze expertise op te halen, te delen en te gebruiken.
WhatsApp is een van de nieuwe communicatiemiddelen die een plek krijgen in het
gemeentelijke communicatielandschap. Dit doet Communicatie samen met
Dienstverlening. Het KCC zorgt voor beantwoording van WhatsApp; Communicatie
adviseert en coacht hierbij.
Er komt een ‘Team Online’. Hier komen alle disciplines van online communicatie om
multichannel samen, om kennis te delen over en regie te voeren op klantcontact,
communicatie en interactie.
In Team Online en op andere terreinen speelt het verzamelen, interpreteren en vertalen
van data (statistieken, analyses, rapportages etc.) een belangrijke rol. Doel hiervan is
betere kennis van onze doelgroepen en dus onder meer betere en meer proactieve
communicatie.
- 8 -
Het Gemeente Contact leent zich uitstekend voor het leggen van verbindingen. Door de
komst van digitale nieuwssites is het Gemeente Contact niet hét communicatiemiddel
om het nieuws als eerste te brengen, maar is er meer aandacht voor
achtergrondartikelen en het zorgen voor verbinding. De gemeentelijke
communicatiedoelen blijven uiteraard leading.
De Raadsvergaderingen worden live uitgezonden, waardoor ze toegankelijker worden.
Zelfredzaamheid, eigen verantwoordelijkheid, burgerparticipatie en burgerbetrokkenheid
passen bij de nieuwe rol van de burger. Verwachtingsmanagement, begeleiden en
motiveren zijn de functies die de overheid hierbij dient te vervullen. Behalve cluster
Communicatie hebben onder meer de bedrijfscontactfunctionaris en de leefbaarheid-
coördinator een verantwoordelijkheid bij het signaleren van onderwerpen waarbij
burgerparticipatie / burgerbetrokkenheid nodig of gewenst is. Cluster Communicatie is
zelf ook alert op initiatieven vanuit de bevolking en staat open voor overheidsparticipatie
Het cluster informeert burgers over hun mogelijkheden om te participeren, en waar dat
van toepassing is ook over de noodzaak ervan.
De gemeente staat klaar voor burgers die willen participeren: het cluster Communicatie
staat open voor hun initiatieven, door hulp en ondersteuning te bieden en door ze in
contact te brengen met de juiste mensen.
Waar het cluster behoefte aan overheidsparticipatie signaleert, onderzoeken de
medewerkers actief de mogelijkheden om hier vorm aan te geven.
3.3 Community management
Cluster Communicatie brengt in kaart welke relevante communities er zijn (op
internetfora, op platformen, in real life).
Het cluster verdiept zich in de mogelijkheden om te participeren: met welk doel en in
welke rol is participatie in een community nuttig?
Het cluster creëert zelf relevante communities en neemt dan met name de rol van
community manager: regisseur, stimulator, facilitator.
3.4 Massaal online
Digitale communicatie staat voorop. Er is
aandacht voor de mogelijkheid om digitale
communicatie te personaliseren. Andere
vormen van communicatie, zoals gedrukte en
mondelinge communicatie blijven bestaan. Bij
de keuze voor het communicatiekanaal is het
belangrijk rekening te houden met de wensen
van de doelgroepen, maar tevens om ze te
overtuigen van de voordelen van digitale
communicatie. De keuze om informatie in de
basis digitaal aan te bieden, betekent opnieuw
dat mensen zelf initiatief en
verantwoordelijkheid moeten nemen. Deze
- 9 -
verandering wordt zorgvuldig onder de aandacht gebracht.
De gemeentelijke website is hét digitale communicatiemiddel van de gemeente. In 2019
wordt de website vernieuwd (zie paragraaf 3.1).
In 2018 is stevig ingezet op het uitbreiden van de digitale dienstverlening. In 2019 is er
aandacht voor optimalisatie: meer aandacht voor de klantreis en klantervaring
(usability), uitbreiding van de e-formulieren en optimalisatie van het proces.
Gemeentelijke digitale informatie moet toegankelijk zijn: in 2020 voldoet de website aan
de toegankelijkheidseisen (Wet Digitale Toegankelijkheid).
Actieve sturing op eigenaarschap van content. Wat online gepubliceerd staat, moet te
allen tijde correct, compleet en actueel zijn.
De website gaat steeds meer mogelijkheden bieden voor gepersonaliseerde
communicatie: er zijn al abonnementsmogelijkheden op bekendmakingen en
nieuwsbrieven. In de toekomst is er ook gepersonaliseerde informatie over bijvoorbeeld
vergunningaanvragen, legitimatiebewijzen etc. via de website. Wannéér dit mogelijk
wordt, is mede afhankelijk van de transitie naar zaakgericht, digitaal werken.
In schriftelijke communicatie wordt waar mogelijk en nuttig verwezen naar de digitale
communicatiemiddelen.
In 2018 is planmatig gestart met Facebook. In 2019 gaan deze taken deels naar
Dienstverlening (KCC). Cluster Communicatie blijft community manager, maar verricht
minder uitvoerende taken. Het KCC neemt geleidelijk webcare op zich.
Social media krijgt een belangrijke positie bij het informeren of tippen van doelgroepen,
met daarbij vaak een link naar een toelichtend artikel op de gemeentelijke website.
Voor folders en brochures kiezen we voor digitaal, tenzij een papieren versie beter past
bij de communicatiedoelgroep.
- 10 -
H4 Interne Communicatie
Interne communicatie behelst alle intentionele communicatie die plaatsvindt tussen
medewerkers. Interne communicatie is ook een instrument om doelen te verwezenlijken. Cluster
Communicatie focust op laatstgenoemde functie van interne communicatie. Strategische interne
communicatie is essentieel voor een goed functionerende bedrijfscultuur, voor effectiviteit en
flexibiliteit en voor het vormgeven van het in- en externe imago. Met interne communicatie
informeren we medewerkers over interne aangelegenheden. Daarnaast faciliteren we
medewerkers zodat ze hun werk goed kunnen uitvoeren, ‘richten’ we medewerkers door inhoud
en tone of voice en (ver)binden we medewerkers aan de organisatie en aan elkaar door
betrokkenheid en eenheid te stimuleren. Cluster Communicatie zorgt voor informeren en
faciliteren. Het MT heeft in met name in het richten en (ver)binden een belangrijke, vaak
initiërende rol.
4.1 Van buiten naar binnen
Ook in onze interne communicatie geldt de van-buiten-naar-binnen visie. ‘Buiten’ is dan de
organisatie, ‘binnen’ is het cluster Communicatie:
Cluster Communicatie brengt in kaart aan welke interne communicatie de organisatie
behoefte heeft, om hier vervolgens de interne communicatie op af te stemmen.
4.2 Verbinden
Interne verbindingen zijn nodig, onder meer om externe verbindingen te doen slagen:
De richtende en bindende functie van interne communicatie wordt nader ingevuld, door
/ met het managementteam.
We zoeken elkaar meer op, delen informatie en stellen gezamenlijke doelen. Voor
Communicatie geldt vooral een toenemende verbintenis met Dienstverlening,
Informatiemanagement (data) en Participatie (o.a. de wijkmanagers).
Communicatie ondersteunt het MT en versterkt de interne communicatie met het
visueel concept van het Kwaliteitsplan (Plan van Grootsheid)
4.3 Community management
Op interne communities richten we ons in 2019 nog niet. Wellicht is dit wel een ambitie voor
2020.
4.4 Massaal online
Interne communicatie verloopt in principe zoveel mogelijk digitaal. Het onderzoek om de interne
communicatiebehoefte te peilen, zal hier nadere invulling aan geven.
- 11 -
H5 Beleidsprocescommunicatie
Beleidsprocescommunicatie is communicatie in het hart van het beleid. Effectieve
beleidsprocescommunicatie begint aan de voorkant, bij het opvangen en interpreteren van
signalen en vervult gedurende het gehele proces een belangrijke functie. Het wordt daarmee
een essentieel en integraal onderdeel van het beleidsproces. Vroeger werd communicatie over
beleid aan het eind van het beleid ingezet om vastgesteld beleid of resultaten van beleid te
communiceren. Dat willen we niet meer. Beleidsprocescommunicatie staat hoog op de
communicatieagenda in 2019.
5.1 Van buiten naar binnen
Factor C krijgt een structurele rol. Dit doen we samen met de organisatie. Factor C is
een bewezen methodiek om communicatie in het hart van beleid te positioneren.
Kenmerkend voor deze methode is:
o Doelgroepen zijn leidend voor de communicatie.
o Geen communicatie zonder te weten wat er speelt (via onder meer
omgevingsanalyses: omgeving gestructureerd in kaart brengen en
krachtenveldanalyses: nadenken over rollen, kennis en posities).
o Communicatie is niet van Communicatie, de hele organisatie neemt een rol
hierin.
5.2 Verbinden
Door verbindingen te zoeken, te creëren en te verstevigen wordt beleid steeds meer een
gezamenlijk resultaat:
Reputatiemanagement krijgt structureel aandacht; elke bestuurder maakt samen met
Communicatie een ‘routekaart’. Deze routekaart duidt de huidige en de gewenste
positie van elke bestuurder plus de rol van communicatie om tot deze gewenste positie
te komen.
De B&W besluitenlijst mét de achterliggende rapportages worden in de toekomst
openbaar gemaakt via de website. Daarmee geven we meer uitleg over en duiding aan
een besluit.
5.3 Community management
Cluster Communicatie gaat actief zoeken naar waardevolle communities die een rol
kunnen spelen bij beleidsprocescommunicatie.
5.4 Massaal online
We zoeken ook bij beleidsprocescommunicatie steeds meer online contact met betrokkenen:
Is er sprake van nieuw beleid of van belangrijke wijzigingen in bestaand beleid, dan
wordt vooraf geanalyseerd hoe belanghebbenden hierbij betrokken kunnen worden. Het
digitale kanaal krijgt daarbij altijd een expliciete rol.
- 12 -
Cluster Communicatie ondersteunt bestuurders bij hun digitale uitingen (advies,
coaching).
Steeds vaker gaan we meningen over beleidskwesties online opgehaald, via flitspolls,
A/B-peilingen etc.
Het cluster zorgt voor online publicatie van B&W-stukken plus relevante onderliggende
stukken.
Het clustert verbetert de digitale communicatie over Beleid & Projecten op onze
website.
- 13 -
H6 Corporate Communicatie
Corporate communicatie gaat over het ‘branden’ van de gemeente, zowel extern als intern.
Succesvolle corporate communicatie zorgt ervoor dat identiteit en imago zo veel mogelijk in
overeenstemming zijn. Corporate communicatie is dus eigenlijk een ‘laagje’ dat over alle
communicatie heen gelegd wordt.
Meer dan binnen welk taakveld ook, is communicatie bij corporate communicatie ‘iets van de
hele organisatie’: Corporate communicatie richt zich vooral op de communicatie en het gedrag
van bestuurders en medewerkers in contacten met derden.
6.1 Van buiten naar binnen
De van-buiten-naar-binnen-gedachte richt zich bij corporate communicatie vooral op
omgevingssensitiviteit van medewerkers en hun (re)actie op signalen van buiten:
Cluster Communicatie onderzoekt het imago van de gemeente. Door een goed beeld
van ons imago worden we in staat gesteld deze te beïnvloeden.
Het MT richt zich op het (door)ontwikkelen van omgevingssensitiviteit bij collega’s.
Cluster Communicatie heeft (vervolgens) een stimulerende en coachende rol voor de
organisatie bij het delen van en reageren op signalen uit de omgeving.
We gebruiken resultaten van onderzoeken en peilingen (zoals Waar staat je gemeente)
bij onze corporate communicatie.
6.2 Verbinden
Een goede relatie met de belanghebbenden van de organisatie bouw en ouderhoud je door
verbindingen te leggen en te verstevigen. Verbinden via corporate communicatie gebeurt onder
meer op de volgende manieren:
Effectieve corporate communicatie is alleen mogelijk als er interne verbintenis is. Men
moet begrijpen welke impact elke vorm van communicatie kan hebben op het imago
van de gemeente. Het MT zet in op bewustwording hiervan, het cluster Communicatie
ondersteunt hierbij.
Het cluster zet het traject ‘Heldere
Taal’ voort. Duidelijke,
transparante schriftelijke
communicatie met de juiste tone of
voice zorgt voor begrip. En begrip
draagt bij aan verbinding.
- 14 -
6.3 Community management
Bij de rol die de gemeente in een community speelt en bij elke actie die medewerkers in
een community doen, is aandacht voor de manier waarop dit ons imago beïnvloedt.
6.4 Massaal online
Digitale communicatie draagt bij aan ons gewenste imago (inhoud, tone of voice, vorm)
en voldoet aan de huisstijl.
- 15 -
H7 Media Communicatie
Cluster Communicatie is intermediair tussen media en organisatie en treedt op als eerste
adviseur en woordvoeder voor organisatie en bestuur waar het persaangelegenheden betreft. In
het ‘Persbeleid’ is het volledige persbeleid verwoord, zoals dat is in 2016 is opgesteld door
cluster Communicatie en vastgesteld door B&W.
7.1 Van buiten naar binnen
Ook in media contacten ligt meer nadruk op de van-buiten-naar-binnen-gedachte:
Het cluster Communicatie start met systematische monitoring van wat de lokale en
regionale pers publiceert. Door analyses te maken van publicaties in lokale en regionale
pers, kan communicatie beter afgestemd worden op de beelden en verwachtingen van
‘buiten’.
7.2 Verbinden
Cluster Communicatie onderhoudt de relatie met lokale en regionale pers en benadert
de pers proactief.
Het cluster zorgt voor ondersteuning van bestuurders bij hun media-uitingen door
middel van mediatraining, maar ook door coaching en feedback bij mediacontacten en
–uitingen.
7.3 Community management
Communities gebruiken de media om informatie te vergaren en steeds vaker ook om
informatie mee te delen. Cluster Communicatie is daar alert op en neemt waar mogelijk
de rol van influencer en / of autoriteit.
7.4 Massaal online
In onze mediacommunicatie kiezen we voor digitaal, tenzij een andere vorm van
communicatie beter past bij ons communicatiedoel.
- 16 -
H8 Crisiscommunicatie
Cluster Communicatie heeft een verantwoordelijkheid in crisiscommunicatie. We maken
onderdeel uit van de Veiligheidsregio Limburg Noord (VRLN). Vanaf 2014 is in de
Veiligheidsregio’s de Oranje Kolom ingericht. Sindsdien werken we volgens de nieuwe
cursusstructuur met processen Bevolkingszorg en een andere invulling van sleutelfuncties over
drie niveaus: bovenlokaal niveau (regionaal, 15 gemeenten), interlokaal niveau (7 Midden-
Limburgse gemeenten) en lokaal niveau (gemeente).
We gaan hier niet in op de vier ontwikkelingen die we in de andere vijf taakvelden verankeren,
omdat we in crisiscommunicatie het beleid van de VRLN volgen. In het toevoegen van couleur
locale en bij specifieke adviessituaties is cluster Communicatie wel leading. Uiteraard adviseert
het cluster het bestuur ook bij crises die niet grootschalig van aard zijn, maar wel (grote) impact
kunnen hebben.