76

ContemporaNY-10 Pedro Osakar

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Contemporary Art. Group Exhibition.

Citation preview

El Ayuntamiento de Pamplona tiene el placer de presentar, en esteaño 2010, la segunda edición de Contemporany. Un proyectoconcebido con un fin muy concreto, acercar el Arte Contemporáneoa un público cada vez más amplio y diverso. El Ayuntamiento dePamplona atiende, con proyectos como éste, a la demanda de unpúblico cada vez más preparado y exigente, que solicita de losproyectos innovadores una campaña didáctica formativa impartidapor profesionales.

El año pasado Contemporany 09 abordó cuestiones relativas a lafigura del comisario y la exposición de autor (La ciudad desobradade José Luis Corazón Ardura), el uso de la fotografía como nuevatécnica al alcance de los más diversos creadores plásticos(Estrategias fotográficas de Pedro Salaberri) y la disciplina delvideoarte como medio de expresión de vanguardia (Video Modede Miguel Ángel Fuentes).

Este año, Contemporany 10 nos propone un paseo por el coleccio-nismo privado de nuestra comunidad. Javier Balda, es el comisariode la muestra Miradas Privadas, en la que se han seleccionadopiezas representativas del arte más actual y que sorprendentementese encuentran colgadas en los salones y habitaciones de nuestrosvecinos, de nuestros conocidos y amigos.

El segundo punto fuerte de la edición de Contemporany de esteaño nos adentra en la performance, disciplina que tuvo su augeen los años 70 y 80 pero que sigue viva y de plena actualidad.Con un programa que incluye performers locales y nacionales, elpúblico podrá participar, como espectador activo, de una disciplinabastante desconocida.

Un año más, la oferta expositiva se completa con una amplia ydiversa campaña didáctica: como el año pasado, una campañaescolar dirigida a todos los centros de infantil y primaria dePamplona, talleres infantiles de fin de semana, visitas guiadaspara todos los públicos, jornadas con conferencias profesionalesy una novedad, una campaña de formación de profesorado orientadaa los educadores, para que puedan entrar en el mundo de las artesplásticas y desarrollar posteriormente en sus aulas y con sus propiosalumnos una propuesta personal.

Por la novedosa propuesta para esta edición, Contemporany 10 harecibido la "Ayuda a la promoción del arte contemporáneo español"que concede el Ministerio de Cultura del Gobierno de España.

Paz PrietoConcejala de Cultura. Ayuntamiento de Pamplona

Frans Francken II,Esquina de un gabinete,1636. KunsthistorischesMuseum, Gemäldegalerie. Viena.

Los llamados gabinetes de curiosidades, de estampas o los cuartosde maravillas, en los siglos pasados, fueron el capricho que losreyes, los nobles, los artistas, la Iglesia o los mercaderes tuvieroncomo referencia para nominar y poseer la interpretación y larepresentación del mundo; el mundo de lo bello y de las accionesbellas, pero desde una pertenencia oculta, vedada, de accesoprivilegiado, que desvelaba la potencia de las imágenes y suscontenidos para el disfrute solo de algunos. Constituyeron elanticipo de las colecciones reales y de los museos. Más tarde,fueron los salones de la aristocracia y de la burguesía los quealbergaron el arte intemporal y las novedades más mundanas ycambiantes de las artes conocidas. Así se han sucedido las manerasparticulares, iguales o distintas, de tener cerca y poseer los indiciosque el arte ha seguido arrojando sobre la verdad, la realidad o eldeseo, el límite de los sueños, la denuncia y todavía también labelleza, tan diluida entre un sentir primigenio y una vacilantevariación del gusto de cada época.

Coleccionar arte en la actualidad es, en todo caso, la singularpasión de reconocer la acción del arte para poder entender elpresente, un arte más accesible ahora y al alcance de máspersonas, pues la capacidad y variedad de los soportes de lasimágenes hacen que las consumamos o poseamos de más manerasy en diversas formas y formatos. Quizás nos sirva el collage deRichard Hamilton, “¿Qué es lo que hace a nuestros hogares hoytan diferentes, tan atractivos?” (1956), como ejemplo de laansiedad que ha inundado nuestras casas de referencias artísticaso artistificadas, de la necesidad de imágenes tan variadas: delcine a los electrodomésticos, de los paisajes urbanos a la televisión,del mobiliario a la prensa, y la imagen de nuestra propia presenciatransfigurada en bibelot, escultura o espejo de actitudes, eso quenos hace tan atractivamente modernos, actuales, perennes,representables.Una selección de obras del coleccionismo privado de arte intentadesvelar la actitud de quienes toman la creatividad también comouna responsabilidad con el gusto, la época y la afinidad que lesgenera el aprecio de las obras para un disfrute personal, peroque además albergan una intención que no se limita sólo a suposesión, sino a la continuidad en la búsqueda de obras que vanconformando sus cambios vitales y sus maneras de mirar atentosa las nuevas propuestas de los artistas. Ninguna colección sepuede presentar de forma completa, pero con sólo algunas obrasse puede revelar una elección precisa o la idea principal de esasadquisiciones.

LA MIRADA PRIVADA

El proyecto de la exposición tiene el objetivo de asociar la idea dearte a la privacidad, y desvelar ésta a la contemplación pública.Los prestadores son muy variados en nuestra tesitura social, aalgunos podemos llamarlos propiamente coleccionistas -la búsquedacontinuada, el gasto o inversión constantes, la idea de futuro sobreesas obras, etc- otros coleccionan en la medida de sus posibilidades,con limitaciones económicas y espaciales; los más alberganadquisiciones muy puntuales, pero muy fundacionales en su gustopersonal o familiar, buscando un equilibrio entre el arte local y elpanorama exterior.

Necesariamente la exposición, sin ser exhaustiva por la imposibilidadde arrancar de esa privacidad algunas obras ni conocer en su totalidada otros tantos prestadores, nos muestra una tendencia heterogéneade estilos, pertenencias y apreciaciones sobre el arte actual, y esuna reflexión sobre otro de los puntales en el que debe descansary articularse también el arte en nuestra comunidad, una de cuyascarencias en esta materia como un valor cultural, estriba en su escasapresencia en la vida social, exigida solamente a los poderes einstituciones públicas, que en los últimos años han realizado unalabor más ordenada de exhibición, adquisición e inicio de coleccionespero con un interés de incierto alcance. Esta tarea del deber de lopúblico se ha visto descompensada por una corta y lenta actividaddesde el ámbito privado en el establecimiento de unas relacionesfluidas hacia el aprecio o, más pragmáticamente, el consumo dearte en nuestro territorio que, posiblemente por su tamaño demográficoy recursos, no ha tenido destacadas actitudes hacia este tema(fundaciones, galerías, ferias, concursos…), creando entre uno y otropolo un vacío y una ausencia dinámica de actividades que regenereny mantengan expectativas de conocimiento y fomento del arte.

La exposición MIRADAS PRIVADAS arranca con una personalconsideración de la modernidad del arte en Pamplona, fechandoen los controvertidos ENCUENTROS de 1972 el inicio de esatransformación, entre el desigual desarrollo de los mismos enaquellos días y la renovación del panorama y las inquietudes localesde una generación de artistas en ciernes que asomaban susexpectativas a una calle agitada y cambiante, cuando, paradójica-mente, unas tendencias en Europa declinaban, aquí casi se asistíaa su implantación.Acaso más significativa que la hierática presencia del “Espectadorde espectadores” del Equipo Crónica, multiplicado y carente de valormaterial en su momento, sea la serigrafía de la “Serie Negra” (1975)-si bien referida a otro tema- en la que un personaje -quizás unansioso buscador-comprador- sucumbe a los inocentes pero envene-nados lápices de color del arte, como un San Sebastián, expuestoal mercado y a sus vicisitudes de modas y listas de superventas.

Richard Hamilton¿Qué es lo que hace a nuestros hogareshoy tan diferentes, tan atractivos?,1956. Kunsthalle Tübingen, Tubinga.

En la selección de obras no deja de ser sorprendente el predominiode la fotografía frente a la pintura, lo que indica la actualidad deesta disciplina, mejor considerada o más eficaz en la transmisiónde ideas para los nuevos compradores, sin duda más jóvenes eincorporados recientemente a esta afición. En general, la selecciónde obras mantiene una presencia de artistas generacionalmentede una edad media y joven, lo que hace que las propuestasestilísticas sean heterogéneas y variadas; algunos son reconocidosartistas de referencia nacional e internacional, otros pugnan todavíapor consolidar un espacio de originalidad diferenciada. El recorridoestá marcado en algunos casos por obras agrupadas de una mismacolección, creando un efecto de gabinete, en otros casos se alternanobras (pintura, escultura, dibujo, vídeo…) que completan afinidadesde estilo o tendencias.

Los artistas navarros están representados y agrupados en unamisma zona, sobre un muro conjunto seleccionado por un recopiladorexhaustivo, preciso y atento al panorama más cercano, que escaldo de cultivo y prospección de futuro, sin olvidar a los nombresya asentados con un trabajo serio y continuado. también se exhibeun panorama fotográfico de raíz más clásica-moderna seleccionadopor un creador sensible y riguroso de ese medio.

A la incertidumbre inicial sobre si era posible encontrar un conjuntode obras y de prestadores para este proyecto, se ha añadido unacierta sorpresa por la aparición de más colecciones de las esperadas,de obras significativas y, sobre todo, de una actitud de colaboracióny disponibilidad para que los demás podamos asistir y compartirsin pudor, al menos de soslayo, a las miradas privadas de nuestrosvecinos. Esta razón anima a sugerir a las administraciones a queestablezcan fórmulas de encuentro y colaboración con los particularesque complementen y acentúen la visibilidad del arte.

Finalmente, agradecer a todos los que han querido estar represen-tados, a los que han declinado su presencia para preservar sumirada y a quienes no se ha podido acceder por la premura deltiempo o por desconocimiento, con la esperanza, sin duda, de queesta exposición nos desvele a otros coleccionistas y conciencie aquien lo crea necesario.

Javier Balda. Comisario de la exposición

Equipo Crónica. Espectador de espectadores, 1972. Cartón piedra pintado. Colección particular.

Equipo Crónica. El taco de billar, 1977. 53 x 75,3 cm. Serigrafía / papel. Ed. 10/75. Colección particular.

Equipo Crónica. Serie negra, 1975. 54 x 72,5 cm. Serigrafía / papel. Colección particular.

Miralda. Essai d'amélioration, II, III, IV y V. 1967-68. 60 x 50 c/u. Fotografía / papel. Colección particular.

Sebastián de Ganay. Girls in yellow, 2006. 100 x 150. Óleo / plástico. Colección particular.

Enrique Marty. El libertino (Daniel), 2001. 120 x 60 x 30. Mixta, sintético, pelo y tela. Colección particular.

José Manuel Broto. Botánica XII, 2005. 200 x 100. Impresión tintas pigmentadas / papel.Colección particular.

Marc Quinn. Winter Garden, 2004. 83,5 x 124. Fotografía / papel, ed. 40/59. Colección particular.

Eugenio Merino. I want to be you. 120 x 120. Óleo / Madera entelada. Colección Miguel Pueyo.

Stephan Balkenhol. Man in blue jacket, 223. 58 x 25,5 x 19. Bronce pintado, ed. 23/25. Colección Moisés Pérez de Albéniz.Woman in red trousers, 2003. 55 x 21 x 12. Bronce pintado, ed. 18/25. Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Manu Muniategiandikoetxea. Ate berdia A,B,C. 203 x 250. Pintura / Madera. Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Pello Irazu. Tu casa Blanca, 2006. 46 x 48 x 88. Aluminio y pintura. Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Iluminada García. El hilo de Ariadna, 2004. 90 x 179. Impresión digital / lienzo. Colección particular.

Alex Haas. Videogram (fragmento). 2007. Vídeo. Colección Moisés Pérez de Albéniz

Dario Urzay. Forever Question, 1993. 122 x 122. Pintura / tabla. Colección particular.

Joan Hernández Pijuán. Sin titulo, 2002. 40 x 73 cm. Mixta sobre papel. Colección Mikel Armendia.

Daniel Canogar. Enredos, 2008. 100 x 150 cm. Fotografía, ed. 5. Colección particular.

Jaume Plensa. Orphan-War, 2002. 8 x 38 x 48 cm. Bronce pintado a mano por el artista. Ed. 7. Colección Mikel Armendia.

Ana Laura Aláez. Super héroe romano, 1995. 180 x 127. Fujichrome de lux. Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Erwin Olaf. Milan-room 609, 2009. 100 x 178. Fotografía, ed. 10. Colección particular.

Maite Vieta. Cuerpos de luz, 2009. 130 x 200. Fotografía/aluminio ed. 3/3. Colección particular.

Martin Parr. Luxury - Prix de l´arc de triomphe, 2008. 101,6 x 152,4. Fotografía/papel ed. 5. Colección particular.

Marcel Van Eeden. S/T. 25 x 34. Grafito / papel. Colección particular.

Erik Van Lieshout. S/T. 39 x 52. Dibujo / papel. Colección particular.

Robert Fry. S/T. 48 x 38. Aguafuerte / papel. Ed. 1/5. Colección particular.

Max Neumann. S/T. 48 x 48. Mixta / papel. Colección particular.

Javier Pagola. S/T. 80 x 110. Dibujo y pintura / papel. Colección particular.

Menchu Lamas. S/T. 1985. 97 x 73. Pintura / lienzo. Colección particular.

Varios autores. Colección particular. >>>>

De Izquierda a derecha y de arriba a abajo:

Pedro Manterola. Jokin Manzanos. Juan Moreno. Pello Azketa. Luis Garrido. Mª Jesús Arbizu. Koldo Sebastián. Pablo Cornejo. Félix Ortega

De Izquierda a derecha y de arriba a abajo:

Ignacio Muro. Xabier Morrás. Sagrario San Martín. Xabier Idoate. Mª José Rekalde. Pedro Osés. Belén Arévalo.

De Izquierda a derecha y de arriba a abajo:

Emilio Matute. Mariano Royo. Miguel Leache. Joaquín Resano. Nerea de Diego. Ana Ibañez. Oskar Alegría. Ernesto Murillo.

De Izquierda a derecha y de arriba a abajo:

Adriana Lorente. Txema Gil. Virginia Santos. José Miguel Corral. Carlos Puig. Carlos Cánovas. Paco Ocaña. Jaime Martín.Miguel Bergasa. Julio Pardo. Teresa Sabaté.

Alfredo Sada. S/T. 1991. 40 x 80 x 50. Plomo, escayola y madera. Colección particular.

Juan José Aquerreta. Cabeza de atleta "friso para la tumba de Heráclito nº 3", 1994. 55 x 46. Óleo / tabla.Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Koldobika Jauregi. Zaldia, 1990. 80 x 40 x 40. Madera y hierro. Colección particular.

Fernando Iriarte. S/T. 1990. 53 x 87. Óleo / Lienzo. Colección particular.

Pedro Osakar. Ecología, 1993. 90 x 70 x 1. Madera / papel. Colección particular.

Asun Goikoetxea. Serie “Natura Bahituak”. 1993. 60 x 60 x 8. Heliografía / papel. Colección particular.

Fernando Pagola. S/T. 2005. 170 x 120. Dibujo / papel. Colección particular.

José Luis Zumeta. S/T. 1984. 205 x 187. Mixta sobre lienzo. Colección particular.

Juan Ugalde. S/T. 2000. 130 x 130. Fotografía y pintura / lienzo. Colección particular.

Christo. Champs Elisées, 1992. 70 x 75. Collage y litografía. Colección particular.

Franco Fontana. Urban Landscape San Francisco, 1979, print 2008. 40 x 60. Fotografía / papel kodak prof.Endura metal, ed. 2/25. Colección particular.

Stéphane Couturier. La Habane - Vedado // 1, 2005. 130 x 112. Fotografía, tirage 2/8. Colección particular.

Carlos Irijalba. Outsiders comes first, 2007. 125 x 155. Fotografía / papel, ed. 3 + p.a. Colección particular.

Sergio Belinchón. Metrópolis 10, 2009. 100 x 145. Fotografía, tintas pigmentadas/ papel, ed. 1/3. Colección particular.

McDermott & McGough. Fountain of Apollo, 1999. 92,7 x 71,8. Fotograbado, edición 17/45. Colección particular.

Humberto Rivas. Nocturno, h.1985. 34 x 46,5cm. Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Roberto Botija. Bilbao, 2000. 19,6 x 24,5cm. Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Francisco Gómez. Hierba, 1958. 21,9 x 21,7cm. Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Chema Madoz. Sin titulo, 2002. 16 x 20 cm. Copia giclée.Colección Cánovas - Arlegui

Toni Catany. El maravilloso, 1979. 15 x 20,7cm. Calotipo s/papel bromuro.Colección Cánovas - Arlegui

Jordi Guillumet. S/T. 14 x 14 cm. Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Joan Fontcuberta. National History Museum, NY, 1978. 20,6 x 31,2cm. Gelatino bromuro de plata, viraje selenio.Colección Cánovas - Arlegui

Diana Blok & Marlo Broekmans. Desnudo, h.1980. 21,1 x 28,3cm. Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Josep V. Monzó. F98 (Gusanos de seda), La Cañada, 1989. 46 x 46 cm. C-print.Colección Cánovas - Arlegui

Humberto Rivas. Pollo, 1988. 35 x 28 cm.Gelatino bromuro de plata, viraje selenio.

Colección Cánovas - Arlegui

Luis Vioque. Guadalajara, 1996. 13,7 x 45,3cm. Gelatino bromuro de plata, viraje sulfuro.Colección Cánovas - Arlegui

Vari Caramés. El beso del caballero, 1989. 35,6 x 24,3 cm.Gelatino bromuro de plata.Colección Cánovas - Arlegui

Carla Cavanas. Serie historias, 2008. 93 x 73 c/u. Fotografía sobre papel. Colección particular.

Carla Cavanas. Serie historias, 2008. 93 x 73 c/u. Fotografía sobre papel. Colección particular.

Roger Ballen. S/T. 40 x 40. Fotografía. Colección particular.

Antoni Muntadas. Fear / Miedo (fragmento). Vídeo .Colección Moisés Pérez de Albéniz.

Iruñeko Udalak atseginez aurkezten dizue, 2010. urtehonetan, Contemporany proiektuaren bigarren edizioa.Proiektu honen xedea oso zehatza da: arte garaikidea geroeta jende gehiago eta askotarikoagoarengana hurbiltzea.Hartara, hau bezalako ekimenen bidez, Iruñeko Udalak geroeta prestatuago eta zorrotzago diren ikusleen eskaera asetunahi du. Izan ere, ikusleek beraiek eskatzen dute, halakoproiektu berritzaileetan, profesionalek prestakuntza-kanpainadidaktiko bat eman diezaietela.

Pasa den urtean, Contemporany 09k ondoko gaiei helduzien: erakusketa-komisarioak eta egile-erakusketak (JoséLuis Corazón Ardura: La ciudad desobrada ), argazkigintzarenerabilera, teknika berri gisara, hainbat arlotako sortzaileeneskura (Pedro Salaberri: Estrategias fotográficas ) etabideoartearen diziplina, abangoardiazko adierazpide gisara(Miguel Ángel Fuentes: Video Mode).

Aurten, Contemporany 10ek paseo bat eskaintzen diguNafarroako bilduma pribatuetan barna. Javier Baldaerakusketaren komisarioak egungo artearen pieza esanguratsubatzuk hautatu ditu, zeinak, harrigarriro, gure auzokoen,ezagunen eta adiskideen aretoetan eta geletan zintzilik dauden.

Contemporanyren aurtengo edizioak bigarren gunegarrantzitsu bat eskaintzen digu: performancea. Diziplinahorrek 70 eta 80ko urteetan goiena jo bazuen ere, egunbizirik dirau eta gaur-gaurkoa da. Programak bertakoperformance-egileen lanak zein Espainiakoenak eskainikodizkigu, eta haien bidez, jendeak parte hartzen ahalko du,ikusleak eraginkor izanen baitira, nahiko ezezaguna dendiziplina honetan.

Aurten, berriz ere, erakusketari kanpaina didaktiko zabala etaaskotarikoa gehitu behar zaio: Iaz bezala, eskola-kanpainabat eginen da -Iruñeko Haur Hezkuntzako, Lehen Hezkuntzakoeta Bigarren Hezkuntzako ikastetxe guztiei zabalduta-, baieta haurrendako lantegiak –asteburuetan–-, ikusle guztieizuzendutako bisita gidatuak, artistekiko topaketak, profesionalekemandako hitzaldiak, eta, berrikuntza gisara, irakasleendakoprestakuntza-kanpaina ere –hezitzaileei zuzenduta–, arteplastikoetan murgil daitezen, eta gero nork bere proposamenpertsonala garatu dezan, ikasleekin, ikasgeletan.

Edizio honen proposamen berritzailea saritzeko, Contemporany10ek Espainiako arte garaikidea sustatzeko laguntza jaso du,Espainiako Gobernuaren Kultura Ministerioak emanda.

PAZ PRIETOKultura Zinegotzia. Iruñeko Udala

AURKEZPENA

Bildumazaletasun pribatuari buruzko erakusketak arte-sormena ardura gisa ere hartzen dutenen jarrera argitu nahidu. Halakoek gustua edo kidetasuna jotzen dituzte ardurahorren giltza, gozamen pertsonalerako baliatu artelanenestimuak sortuak, baina, aldi berean, haien asmoa ez da,soilik, artelan baten jabe izatea. Aitzitik, artelanen xerkasegitu gogo dute, halako eran non artelanok beren bizi-aldaketak eta begiratzeko manerak taxutzen joaten baitira.

Erakusketak agerian uzten du pribatutasunari, gustu per-tsonalari, artisten gaineko ezagutzari, partekatutako kidetasungrinatsuari eta artelan jakin baten bilaketari lotutako artearenideia noraino iristen den.

Mailegatzaileak askotarikoak dira, gizarte-egoera honetan.Batzuk –etengabe xerka aritzen direnak, gastu edo inbertsioiraunkorra egiten dutenak, artelan horien geroari buruzideiaren bat dutenak...– berezko bildumazaletzat jo ditzakegu.Beste hainbatek ahal duten neurrian osatzen dituzte haienbildumak, batez ere, espazioak uzten dizkien aukerakkontuan izanda: Gehienenak bakanetan eskuratutako arte-lanak dira, baina sortzetikoak arras, beraien edo haienfamilien gustuaz denaz bezainbatean, bertako artearen etaEspainiako eta nazioartekoaren artean kokatuak.

Kasu batzuetan, bildumazale baten obrek zedarrituko duteibilbidea, kabinete-efektu moduko bat sortuta. Eta, loturagisara, beste hainbat artelan (pintura, eskultura, bideoa...)izanen dira, isolaturik, estilo- edo joera-kidetasunak osatuta.

Halako ikuspegia non gure komunitatean argitzen baitu,hein batean, egungo artearen ulerpena eta gozamena garatueta sustatzeko behar den laguntza pribatua, erakundeennahiz artisten beraien jardunaren osagarria den kulturjokamoldea den heinean.

Javier Balda

BEGIRADA PRIBATUAK