C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

206

brvbaraacuteograveiumlugraveoacuteYacuteaacuteoacuteegrave-KograveeacuteocirceacuteeumlUuml

III brvbaraacuteograveiumlugraveoacuteYacuteaacuteoacuteegrave eumlaacuteeacute eumlograveeacuteocirceacuteeumlUumlAgraveigraveigraveoumlicirc iacuteiumlograveaeligntildeicirc ocircUcircoslashicircegravedivide

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

207

208

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

208

Η παρουσίαση και η κριτική ασχολούνται microε microια ποικιλία καλλιτε-χνικών δηmicroιουργηmicroάτων κινηmicroατογραφικές ταινίες microουσικά έργαέργα ζωγραφικής κτλ όπως φαίνεται και από τα κείmicroενα που ακο-λουθούν Ποια άλλα laquoαντικείmicroεναraquo microπορούν να απασχολήσουν τηνπαρουσίαση ή την κριτική

laquo∆Ocirc IcircOcircUacuteiquestIcircEgraveraquo(part∆1 1040) ntilde centEgraveiquestUacuteIcircAcircEgravemiddot 87rsquo

deg αλλικό κοινωνικό δράmicroα (1943) του Ανρί-Ζωρζ Κλουζώ Μια επαρ-χιακή πόλη αναστατώνεται όταν τα ανώνυmicroα γράmicromicroατα κάνουν τον

καθένα να υποπτεύεται τον διπλανό του ως laquoένοχοraquo Κατηγορίες απει-λές ορατές κι αόρατες παράνοmicroες σχέσεις και πράξεις απλώνουν τησκιά τους πάνω απrsquoόλους σαν φαντάσmicroατα της microικρής κοινωνίας πουmicroετατρέπει τη στέρηση και το φόβο σrsquoεπιθετικότητα και microίσος Θρίαmicro-βος του κακού αλλοτρίωση έκπτωση του ανθρώπου από έναν πεσι-microιστή που microελέτησε σε βάθος τις σκοτεινές πλευρές του κόσmicroου καιτης ζωής

laquoiexcl˘macrUgraveOcircIumlOcircDaggerIumlOcirc˘permilmiddotraquotradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot iexclrsaquoIcircOcirc˜ degUacutemiddotIgraveIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜

paraώς microπορείς να microιλήσεις microε εικόνες για τους ανθρώπους που στε-ρούνται την όραση Πώς microπορείς να το κάνεις αποφεύγοντας τη δη-

microιουργία οίκτου ndashπου είναι microια microορφή ρατσισmicroού όπως ακούγεται στηνταινίαndash και χωρίς να δηmicroιουργήσεις microελό καταστάσεις Την απάντησητην έδωσε ο Νίκος Γραmicromicroατικός microε αυτό το συγκλονιστικό ντοκιmicroαντέρπου συγκεντρώνει microια σειρά από αρετές Πρώτα απrsquoόλα ο σκηνοθέτηςχρησιmicroοποιεί τα καλύτερα διδάγmicroατα του είδους Εισχωρεί microέσα στο θέ-microα του και δεν το καταγράφει απλά αλλά laquoκοιτάζειraquo πίσω από την ει-κόνα κρίνει έχει άποψη αποφεύγει την επίπεδη σκηνοθετική γραmicromicroήπου έχουmicroε συνηθίσει να βλέπουmicroε στα ντοκιmicroαντέρ Είναι εmicroφανέστα-τη η δουλειά που έχει γίνει προηγουmicroένως microε τα παιδιά πριν ακόmicroα τοσυνεργείο αρχίσει τα γυρίσmicroατα Η ταινία δεν κρύβει τίποτε δεν προ-σπαθεί να αποσπάσει εντυπώσεις προκαλεί αληθινή συγκίνηση καισυχνά διανθίζεται από χιουmicroοριστικές πινελιές που πηγάζουν microέσα απότους ίδιους τους πρωταγωνιστές Και το κυριότερο η ταινία είναι απλήκι ανθρώπινη δεν είναι ούτε βαρύγδουπη ούτε διδακτική

KEgraveOacuteEumlIgravemiddotUgraveOcircAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirccurren˜ UgravemiddotEgraveOacutersaquoAcirc˜paramiddotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml

209

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

209

laquoordfcurrenUacuteAcirc˜ UacutemiddotpermilEgraveOcircEcircOgraveOacuteOcirc˘raquondashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

ŒAacutemacrUacuteˆIgraveEuml middotIgraveAcircUacuteEgraveIcircmiddotOacuteEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacutersaquomiddot 1987 ntilde tradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot-tradeAcircOacuteiquestUacuteEgraveOcirc degOcircDaggerOacuteUgraveEgrave OtildeIumlIumlAcircOacuteparamiddotrsaquo˙Ocirc˘Oacute ordfrsaquomiddot ordmiquestUacuteOcircOcirc˘ iexclUgravemiddot˚iquestOacute degOcirc˘rsaquoUcircUgrave tradeAcircı degIcircUacuteEgraveOacute ∆˙OcircDaggerIumlEgrave intiquestsbquoOacuteAcircUacute∆˙Ocirc˜ ordffiUcircUgraveAcircIuml iexclUgraveiquestOacuteEgrave infin˚currenIumlOcirc ∆˙AcircEcirc iexclUgraveiquestOacuteEgraveAcircIuml˜ ∆fiOacuteEgrave ƒfiIgraveAcircUacuteUgrave˜ iexclUgravemiddot˚iquestOacute intrsaquoUgraveOcircOacute

ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

Ÿ πως και στο laquoΠορφυρό ρόδο του Καΐρουraquo έτσι και στη νέα τουταινία laquoΜέρες ραδιοφώνουraquo ο Γούντι Άλλεν επιστρέφει microε νο-

σταλγία και χιούmicroορ σε microια παλαιότερη εποχή εποχή των παιδικών τουχρόνων και microιας Αmicroερικής κάπως διαφορετικής από τη σηmicroερινή Στηlaquoχρυσήraquo δηλαδή εποχή του ραδιοφώνου όταν αυτό ήταν ο αναmicroφι-σβήτητος (microια και δεν υπήρχε ακόmicroη η τηλεόραση)βασιλιάςΧώρος το Ρόκαγουεϊ (ένα microικρό προάστιο της Νέας Υόρκης) και τοΜανχάταν και βασικοί ήρωες microια πολυmicroελής οικογένεια Εβραί-

ων η οικογένεια του ίδιου του Γούντι Άλλεν όταν αυτόςήταν ακόmicroη microικρό παιδί (στην ταινία ακούmicroε microοναχά τηφωνή του κωmicroικού που αφηγείται τα διάφορα περι-στατικά) Για την οικογένεια αυτή όπως και γιαόλους τους απλούς Αmicroερικανούς πολίτες το ρα-διόφωνο ήταν ένα microέσο ταξιδιού στους κόσmicroουςτου ονείρου και της φαντασίας

Σε microια περίοδο που ξεκινάει από τα τέλητης δεκαετίας του 1930 και φτάνει ως τις αρχέςτου 1945 το laquoταξίδιraquo αυτό για ορισmicroένους γι-νόταν microέσα από προγράmicromicroατα όπως εκείνο του

laquoΠρωϊνού του Ρότζερraquo και την laquoΑϊρίνraquo microε τακουτσοmicroπολιά για τους αστέρες του κινηmicroατογρά-φου γιrsquoάλλους microέσα από τα διάφορα δακρύβρεκτα

σίριαλ γιrsquoάλλους microέσα από τα microουσικά προγράmicromicroαταή τις αθλητικές εκποmicroπές και γιrsquo άλλους ακόmicroη (όπως

για τον microικρό Γούντι) microέσα από τις επεισοδιακές περιπέτειεςτου laquoΜασκοφόρου Εκδικητήraquo του laquoΑνθρώπου Σκιάraquo κάΟ Γούντι Άλεν αφηγείται διάφορες ιστορίες κι ανέκδοτα περιστα-

τικά και στιγmicroιότυπα και παρόλο που στρέφονται γύρω από το ραδιό-φωνο στηρίζονται περισσότερο στην οπτική δηλαδή την κινηmicroατο-γραφική περιγραφή τους παρά σε λεκτικό χιούmicroορ δηmicroιουργώντας ένακλίmicroα ευφορίας παραπλήσιο microrsquo εκείνο ταινιών όπως το laquoΜανχάτανraquolaquoΖέλιγκraquo και laquoΤο πορφυρό ρόδο του Καϊρουraquo Ιστορίες όπως εκείνη microετους διαρρήκτες που laquoκερδίζουνraquo το βραβείο σrsquoένα ραδιοφωνικό παι-χνίδι στη διάρκεια microιας διάρρηξης ή εκείνη του ραββίνου και των γο-νιών του Γούντι που τον χτυπάνε διαδοχικά υποστηρίζοντας ο καθέναςτο δικό του δικαίωmicroα τιmicroωρίας του παιδιού ή ακόmicroη του ραντεβού τηςθείας του Γούντι που καταστρέφεται εξαιτίας microιας ραδιοφωνικής εκ-ποmicroπής γύρω από την εισβολή εξωγήινων (την περιβόητη εκποmicroπή του

KUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacuteEgraveOgraveOacute

210

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

210

Όρσον Γουέλς) δίνουν και τον τόνο στην όλο ειρωνεία χιούmicroορ αλλάκαι γοητεία αυτή ταινίαΠαράλληλα microε τη ζωή της εβραϊκής οικογένειας της ταινίας του ο

Γούντι Άλεν σκιτσάρει και διάφορα επεισόδια από τη ζωή των ίδιωντων αστέρων της εποχής microε τη χλιδή και την άνεση της νυχτερινής ζω-ής τους στο Μανχάταν χρησιmicroοποιώντας σαν συνδετικό κρίκο microια κο-πέλα που πουλάει αρχικά τσιγάρα αργότερα microετατρέπεται σε κορίτσι τηςγκαρνταρόmicroπας ενός νυχτερινού κέντρου (απολαυστική στο ρόλο η ΜίαΦάροου) για να πιάσει τελικά την laquoκαλήraquo και να περάσει από την πλευ-ρά των διασηmicroοτήτωνΚάθε νέα ταινία του Γούντι Άλεν είναι και microια ευκαιρία για τον κω-

microικό να χρησιmicroοποιήσει τη microουσική που σηmicroάδεψε τη ζωή του εδώ εί-ναι εκείνη του Μπένι Γκούντmicroαν του Γκλεν Μίλερ του Κόουλ Πόρτερτου Τόmicroι Ντόρσεϊ των Άντριου Σίστερς της Κάρmicroεν Μιράντα (η θείαΜπι κάνει microια απολαυστική microίmicroησή της) και του διευθυντή της ορχή-στρας που τη συνόδευε Ξαβιέρ Κουγκάτ Ακόmicroη πρέπει νrsquoαναφέρουmicroεπως πλάι στις χιουmicroοριστικές σκηνές ο Άλεν καταφέρνει microε την ίδιαεπιτυχία να στήσει και τις δραmicroατικές σκηνές όπως για παράδειγmicroαεκείνη της microικρής που πέφτει σrsquoένα πηγάδι και που η τύχη της όπως τηmicroετέδιδε από στιγmicroή σε στιγmicroή το ραδιόφωνο κρατούσε ολόκληρη τηνΑmicroερική σε αγωνία Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουmicroε την επεισοδιακήεmicroφάνιση παλιών πρωταγωνιστών του Άλεν όπως η Νταϊάν Κίτον οΤόνι Ρόmicroπερτς ο Τζεφ Ντάνιελς κά καθώς και microια νοσταλγική περι-διάβαση στο microεγαλοπρεπές κτίριο του laquoΡάδιο Σίτυ Μιούζικ Χολraquo τηςΝέας Υόρκης ndashέναν από τους ανεπανάληπτους laquoναούςraquo του κινηmicroατο-γραφικού θεάmicroατος που σηmicroάδεψε microια ολόκληρη εποχή

iexcl ordmpartiexclpartint ordfπintpartsectπcentprodtrade

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

brvbaraacuteograveiumlugraveoacuteYacuteaacuteoacuteegrave-KograveeacuteocirceacuteeumlUuml

III brvbaraacuteograveiumlugraveoacuteYacuteaacuteoacuteegrave eumlaacuteeacute eumlograveeacuteocirceacuteeumlUumlAgraveigraveigraveoumlicirc iacuteiumlograveaeligntildeicirc ocircUcircoslashicircegravedivide

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

207

208

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

208

Η παρουσίαση και η κριτική ασχολούνται microε microια ποικιλία καλλιτε-χνικών δηmicroιουργηmicroάτων κινηmicroατογραφικές ταινίες microουσικά έργαέργα ζωγραφικής κτλ όπως φαίνεται και από τα κείmicroενα που ακο-λουθούν Ποια άλλα laquoαντικείmicroεναraquo microπορούν να απασχολήσουν τηνπαρουσίαση ή την κριτική

laquo∆Ocirc IcircOcircUacuteiquestIcircEgraveraquo(part∆1 1040) ntilde centEgraveiquestUacuteIcircAcircEgravemiddot 87rsquo

deg αλλικό κοινωνικό δράmicroα (1943) του Ανρί-Ζωρζ Κλουζώ Μια επαρ-χιακή πόλη αναστατώνεται όταν τα ανώνυmicroα γράmicromicroατα κάνουν τον

καθένα να υποπτεύεται τον διπλανό του ως laquoένοχοraquo Κατηγορίες απει-λές ορατές κι αόρατες παράνοmicroες σχέσεις και πράξεις απλώνουν τησκιά τους πάνω απrsquoόλους σαν φαντάσmicroατα της microικρής κοινωνίας πουmicroετατρέπει τη στέρηση και το φόβο σrsquoεπιθετικότητα και microίσος Θρίαmicro-βος του κακού αλλοτρίωση έκπτωση του ανθρώπου από έναν πεσι-microιστή που microελέτησε σε βάθος τις σκοτεινές πλευρές του κόσmicroου καιτης ζωής

laquoiexcl˘macrUgraveOcircIumlOcircDaggerIumlOcirc˘permilmiddotraquotradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot iexclrsaquoIcircOcirc˜ degUacutemiddotIgraveIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜

paraώς microπορείς να microιλήσεις microε εικόνες για τους ανθρώπους που στε-ρούνται την όραση Πώς microπορείς να το κάνεις αποφεύγοντας τη δη-

microιουργία οίκτου ndashπου είναι microια microορφή ρατσισmicroού όπως ακούγεται στηνταινίαndash και χωρίς να δηmicroιουργήσεις microελό καταστάσεις Την απάντησητην έδωσε ο Νίκος Γραmicromicroατικός microε αυτό το συγκλονιστικό ντοκιmicroαντέρπου συγκεντρώνει microια σειρά από αρετές Πρώτα απrsquoόλα ο σκηνοθέτηςχρησιmicroοποιεί τα καλύτερα διδάγmicroατα του είδους Εισχωρεί microέσα στο θέ-microα του και δεν το καταγράφει απλά αλλά laquoκοιτάζειraquo πίσω από την ει-κόνα κρίνει έχει άποψη αποφεύγει την επίπεδη σκηνοθετική γραmicromicroήπου έχουmicroε συνηθίσει να βλέπουmicroε στα ντοκιmicroαντέρ Είναι εmicroφανέστα-τη η δουλειά που έχει γίνει προηγουmicroένως microε τα παιδιά πριν ακόmicroα τοσυνεργείο αρχίσει τα γυρίσmicroατα Η ταινία δεν κρύβει τίποτε δεν προ-σπαθεί να αποσπάσει εντυπώσεις προκαλεί αληθινή συγκίνηση καισυχνά διανθίζεται από χιουmicroοριστικές πινελιές που πηγάζουν microέσα απότους ίδιους τους πρωταγωνιστές Και το κυριότερο η ταινία είναι απλήκι ανθρώπινη δεν είναι ούτε βαρύγδουπη ούτε διδακτική

KEgraveOacuteEumlIgravemiddotUgraveOcircAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirccurren˜ UgravemiddotEgraveOacutersaquoAcirc˜paramiddotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml

209

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

209

laquoordfcurrenUacuteAcirc˜ UacutemiddotpermilEgraveOcircEcircOgraveOacuteOcirc˘raquondashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

ŒAacutemacrUacuteˆIgraveEuml middotIgraveAcircUacuteEgraveIcircmiddotOacuteEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacutersaquomiddot 1987 ntilde tradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot-tradeAcircOacuteiquestUacuteEgraveOcirc degOcircDaggerOacuteUgraveEgrave OtildeIumlIumlAcircOacuteparamiddotrsaquo˙Ocirc˘Oacute ordfrsaquomiddot ordmiquestUacuteOcircOcirc˘ iexclUgravemiddot˚iquestOacute degOcirc˘rsaquoUcircUgrave tradeAcircı degIcircUacuteEgraveOacute ∆˙OcircDaggerIumlEgrave intiquestsbquoOacuteAcircUacute∆˙Ocirc˜ ordffiUcircUgraveAcircIuml iexclUgraveiquestOacuteEgrave infin˚currenIumlOcirc ∆˙AcircEcirc iexclUgraveiquestOacuteEgraveAcircIuml˜ ∆fiOacuteEgrave ƒfiIgraveAcircUacuteUgrave˜ iexclUgravemiddot˚iquestOacute intrsaquoUgraveOcircOacute

ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

Ÿ πως και στο laquoΠορφυρό ρόδο του Καΐρουraquo έτσι και στη νέα τουταινία laquoΜέρες ραδιοφώνουraquo ο Γούντι Άλλεν επιστρέφει microε νο-

σταλγία και χιούmicroορ σε microια παλαιότερη εποχή εποχή των παιδικών τουχρόνων και microιας Αmicroερικής κάπως διαφορετικής από τη σηmicroερινή Στηlaquoχρυσήraquo δηλαδή εποχή του ραδιοφώνου όταν αυτό ήταν ο αναmicroφι-σβήτητος (microια και δεν υπήρχε ακόmicroη η τηλεόραση)βασιλιάςΧώρος το Ρόκαγουεϊ (ένα microικρό προάστιο της Νέας Υόρκης) και τοΜανχάταν και βασικοί ήρωες microια πολυmicroελής οικογένεια Εβραί-

ων η οικογένεια του ίδιου του Γούντι Άλλεν όταν αυτόςήταν ακόmicroη microικρό παιδί (στην ταινία ακούmicroε microοναχά τηφωνή του κωmicroικού που αφηγείται τα διάφορα περι-στατικά) Για την οικογένεια αυτή όπως και γιαόλους τους απλούς Αmicroερικανούς πολίτες το ρα-διόφωνο ήταν ένα microέσο ταξιδιού στους κόσmicroουςτου ονείρου και της φαντασίας

Σε microια περίοδο που ξεκινάει από τα τέλητης δεκαετίας του 1930 και φτάνει ως τις αρχέςτου 1945 το laquoταξίδιraquo αυτό για ορισmicroένους γι-νόταν microέσα από προγράmicromicroατα όπως εκείνο του

laquoΠρωϊνού του Ρότζερraquo και την laquoΑϊρίνraquo microε τακουτσοmicroπολιά για τους αστέρες του κινηmicroατογρά-φου γιrsquoάλλους microέσα από τα διάφορα δακρύβρεκτα

σίριαλ γιrsquoάλλους microέσα από τα microουσικά προγράmicromicroαταή τις αθλητικές εκποmicroπές και γιrsquo άλλους ακόmicroη (όπως

για τον microικρό Γούντι) microέσα από τις επεισοδιακές περιπέτειεςτου laquoΜασκοφόρου Εκδικητήraquo του laquoΑνθρώπου Σκιάraquo κάΟ Γούντι Άλεν αφηγείται διάφορες ιστορίες κι ανέκδοτα περιστα-

τικά και στιγmicroιότυπα και παρόλο που στρέφονται γύρω από το ραδιό-φωνο στηρίζονται περισσότερο στην οπτική δηλαδή την κινηmicroατο-γραφική περιγραφή τους παρά σε λεκτικό χιούmicroορ δηmicroιουργώντας ένακλίmicroα ευφορίας παραπλήσιο microrsquo εκείνο ταινιών όπως το laquoΜανχάτανraquolaquoΖέλιγκraquo και laquoΤο πορφυρό ρόδο του Καϊρουraquo Ιστορίες όπως εκείνη microετους διαρρήκτες που laquoκερδίζουνraquo το βραβείο σrsquoένα ραδιοφωνικό παι-χνίδι στη διάρκεια microιας διάρρηξης ή εκείνη του ραββίνου και των γο-νιών του Γούντι που τον χτυπάνε διαδοχικά υποστηρίζοντας ο καθέναςτο δικό του δικαίωmicroα τιmicroωρίας του παιδιού ή ακόmicroη του ραντεβού τηςθείας του Γούντι που καταστρέφεται εξαιτίας microιας ραδιοφωνικής εκ-ποmicroπής γύρω από την εισβολή εξωγήινων (την περιβόητη εκποmicroπή του

KUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacuteEgraveOgraveOacute

210

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

210

Όρσον Γουέλς) δίνουν και τον τόνο στην όλο ειρωνεία χιούmicroορ αλλάκαι γοητεία αυτή ταινίαΠαράλληλα microε τη ζωή της εβραϊκής οικογένειας της ταινίας του ο

Γούντι Άλεν σκιτσάρει και διάφορα επεισόδια από τη ζωή των ίδιωντων αστέρων της εποχής microε τη χλιδή και την άνεση της νυχτερινής ζω-ής τους στο Μανχάταν χρησιmicroοποιώντας σαν συνδετικό κρίκο microια κο-πέλα που πουλάει αρχικά τσιγάρα αργότερα microετατρέπεται σε κορίτσι τηςγκαρνταρόmicroπας ενός νυχτερινού κέντρου (απολαυστική στο ρόλο η ΜίαΦάροου) για να πιάσει τελικά την laquoκαλήraquo και να περάσει από την πλευ-ρά των διασηmicroοτήτωνΚάθε νέα ταινία του Γούντι Άλεν είναι και microια ευκαιρία για τον κω-

microικό να χρησιmicroοποιήσει τη microουσική που σηmicroάδεψε τη ζωή του εδώ εί-ναι εκείνη του Μπένι Γκούντmicroαν του Γκλεν Μίλερ του Κόουλ Πόρτερτου Τόmicroι Ντόρσεϊ των Άντριου Σίστερς της Κάρmicroεν Μιράντα (η θείαΜπι κάνει microια απολαυστική microίmicroησή της) και του διευθυντή της ορχή-στρας που τη συνόδευε Ξαβιέρ Κουγκάτ Ακόmicroη πρέπει νrsquoαναφέρουmicroεπως πλάι στις χιουmicroοριστικές σκηνές ο Άλεν καταφέρνει microε την ίδιαεπιτυχία να στήσει και τις δραmicroατικές σκηνές όπως για παράδειγmicroαεκείνη της microικρής που πέφτει σrsquoένα πηγάδι και που η τύχη της όπως τηmicroετέδιδε από στιγmicroή σε στιγmicroή το ραδιόφωνο κρατούσε ολόκληρη τηνΑmicroερική σε αγωνία Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουmicroε την επεισοδιακήεmicroφάνιση παλιών πρωταγωνιστών του Άλεν όπως η Νταϊάν Κίτον οΤόνι Ρόmicroπερτς ο Τζεφ Ντάνιελς κά καθώς και microια νοσταλγική περι-διάβαση στο microεγαλοπρεπές κτίριο του laquoΡάδιο Σίτυ Μιούζικ Χολraquo τηςΝέας Υόρκης ndashέναν από τους ανεπανάληπτους laquoναούςraquo του κινηmicroατο-γραφικού θεάmicroατος που σηmicroάδεψε microια ολόκληρη εποχή

iexcl ordmpartiexclpartint ordfπintpartsectπcentprodtrade

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

208

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

208

Η παρουσίαση και η κριτική ασχολούνται microε microια ποικιλία καλλιτε-χνικών δηmicroιουργηmicroάτων κινηmicroατογραφικές ταινίες microουσικά έργαέργα ζωγραφικής κτλ όπως φαίνεται και από τα κείmicroενα που ακο-λουθούν Ποια άλλα laquoαντικείmicroεναraquo microπορούν να απασχολήσουν τηνπαρουσίαση ή την κριτική

laquo∆Ocirc IcircOcircUacuteiquestIcircEgraveraquo(part∆1 1040) ntilde centEgraveiquestUacuteIcircAcircEgravemiddot 87rsquo

deg αλλικό κοινωνικό δράmicroα (1943) του Ανρί-Ζωρζ Κλουζώ Μια επαρ-χιακή πόλη αναστατώνεται όταν τα ανώνυmicroα γράmicromicroατα κάνουν τον

καθένα να υποπτεύεται τον διπλανό του ως laquoένοχοraquo Κατηγορίες απει-λές ορατές κι αόρατες παράνοmicroες σχέσεις και πράξεις απλώνουν τησκιά τους πάνω απrsquoόλους σαν φαντάσmicroατα της microικρής κοινωνίας πουmicroετατρέπει τη στέρηση και το φόβο σrsquoεπιθετικότητα και microίσος Θρίαmicro-βος του κακού αλλοτρίωση έκπτωση του ανθρώπου από έναν πεσι-microιστή που microελέτησε σε βάθος τις σκοτεινές πλευρές του κόσmicroου καιτης ζωής

laquoiexcl˘macrUgraveOcircIumlOcircDaggerIumlOcirc˘permilmiddotraquotradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot iexclrsaquoIcircOcirc˜ degUacutemiddotIgraveIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜

paraώς microπορείς να microιλήσεις microε εικόνες για τους ανθρώπους που στε-ρούνται την όραση Πώς microπορείς να το κάνεις αποφεύγοντας τη δη-

microιουργία οίκτου ndashπου είναι microια microορφή ρατσισmicroού όπως ακούγεται στηνταινίαndash και χωρίς να δηmicroιουργήσεις microελό καταστάσεις Την απάντησητην έδωσε ο Νίκος Γραmicromicroατικός microε αυτό το συγκλονιστικό ντοκιmicroαντέρπου συγκεντρώνει microια σειρά από αρετές Πρώτα απrsquoόλα ο σκηνοθέτηςχρησιmicroοποιεί τα καλύτερα διδάγmicroατα του είδους Εισχωρεί microέσα στο θέ-microα του και δεν το καταγράφει απλά αλλά laquoκοιτάζειraquo πίσω από την ει-κόνα κρίνει έχει άποψη αποφεύγει την επίπεδη σκηνοθετική γραmicromicroήπου έχουmicroε συνηθίσει να βλέπουmicroε στα ντοκιmicroαντέρ Είναι εmicroφανέστα-τη η δουλειά που έχει γίνει προηγουmicroένως microε τα παιδιά πριν ακόmicroα τοσυνεργείο αρχίσει τα γυρίσmicroατα Η ταινία δεν κρύβει τίποτε δεν προ-σπαθεί να αποσπάσει εντυπώσεις προκαλεί αληθινή συγκίνηση καισυχνά διανθίζεται από χιουmicroοριστικές πινελιές που πηγάζουν microέσα απότους ίδιους τους πρωταγωνιστές Και το κυριότερο η ταινία είναι απλήκι ανθρώπινη δεν είναι ούτε βαρύγδουπη ούτε διδακτική

KEgraveOacuteEumlIgravemiddotUgraveOcircAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirccurren˜ UgravemiddotEgraveOacutersaquoAcirc˜paramiddotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml

209

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

209

laquoordfcurrenUacuteAcirc˜ UacutemiddotpermilEgraveOcircEcircOgraveOacuteOcirc˘raquondashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

ŒAacutemacrUacuteˆIgraveEuml middotIgraveAcircUacuteEgraveIcircmiddotOacuteEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacutersaquomiddot 1987 ntilde tradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot-tradeAcircOacuteiquestUacuteEgraveOcirc degOcircDaggerOacuteUgraveEgrave OtildeIumlIumlAcircOacuteparamiddotrsaquo˙Ocirc˘Oacute ordfrsaquomiddot ordmiquestUacuteOcircOcirc˘ iexclUgravemiddot˚iquestOacute degOcirc˘rsaquoUcircUgrave tradeAcircı degIcircUacuteEgraveOacute ∆˙OcircDaggerIumlEgrave intiquestsbquoOacuteAcircUacute∆˙Ocirc˜ ordffiUcircUgraveAcircIuml iexclUgraveiquestOacuteEgrave infin˚currenIumlOcirc ∆˙AcircEcirc iexclUgraveiquestOacuteEgraveAcircIuml˜ ∆fiOacuteEgrave ƒfiIgraveAcircUacuteUgrave˜ iexclUgravemiddot˚iquestOacute intrsaquoUgraveOcircOacute

ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

Ÿ πως και στο laquoΠορφυρό ρόδο του Καΐρουraquo έτσι και στη νέα τουταινία laquoΜέρες ραδιοφώνουraquo ο Γούντι Άλλεν επιστρέφει microε νο-

σταλγία και χιούmicroορ σε microια παλαιότερη εποχή εποχή των παιδικών τουχρόνων και microιας Αmicroερικής κάπως διαφορετικής από τη σηmicroερινή Στηlaquoχρυσήraquo δηλαδή εποχή του ραδιοφώνου όταν αυτό ήταν ο αναmicroφι-σβήτητος (microια και δεν υπήρχε ακόmicroη η τηλεόραση)βασιλιάςΧώρος το Ρόκαγουεϊ (ένα microικρό προάστιο της Νέας Υόρκης) και τοΜανχάταν και βασικοί ήρωες microια πολυmicroελής οικογένεια Εβραί-

ων η οικογένεια του ίδιου του Γούντι Άλλεν όταν αυτόςήταν ακόmicroη microικρό παιδί (στην ταινία ακούmicroε microοναχά τηφωνή του κωmicroικού που αφηγείται τα διάφορα περι-στατικά) Για την οικογένεια αυτή όπως και γιαόλους τους απλούς Αmicroερικανούς πολίτες το ρα-διόφωνο ήταν ένα microέσο ταξιδιού στους κόσmicroουςτου ονείρου και της φαντασίας

Σε microια περίοδο που ξεκινάει από τα τέλητης δεκαετίας του 1930 και φτάνει ως τις αρχέςτου 1945 το laquoταξίδιraquo αυτό για ορισmicroένους γι-νόταν microέσα από προγράmicromicroατα όπως εκείνο του

laquoΠρωϊνού του Ρότζερraquo και την laquoΑϊρίνraquo microε τακουτσοmicroπολιά για τους αστέρες του κινηmicroατογρά-φου γιrsquoάλλους microέσα από τα διάφορα δακρύβρεκτα

σίριαλ γιrsquoάλλους microέσα από τα microουσικά προγράmicromicroαταή τις αθλητικές εκποmicroπές και γιrsquo άλλους ακόmicroη (όπως

για τον microικρό Γούντι) microέσα από τις επεισοδιακές περιπέτειεςτου laquoΜασκοφόρου Εκδικητήraquo του laquoΑνθρώπου Σκιάraquo κάΟ Γούντι Άλεν αφηγείται διάφορες ιστορίες κι ανέκδοτα περιστα-

τικά και στιγmicroιότυπα και παρόλο που στρέφονται γύρω από το ραδιό-φωνο στηρίζονται περισσότερο στην οπτική δηλαδή την κινηmicroατο-γραφική περιγραφή τους παρά σε λεκτικό χιούmicroορ δηmicroιουργώντας ένακλίmicroα ευφορίας παραπλήσιο microrsquo εκείνο ταινιών όπως το laquoΜανχάτανraquolaquoΖέλιγκraquo και laquoΤο πορφυρό ρόδο του Καϊρουraquo Ιστορίες όπως εκείνη microετους διαρρήκτες που laquoκερδίζουνraquo το βραβείο σrsquoένα ραδιοφωνικό παι-χνίδι στη διάρκεια microιας διάρρηξης ή εκείνη του ραββίνου και των γο-νιών του Γούντι που τον χτυπάνε διαδοχικά υποστηρίζοντας ο καθέναςτο δικό του δικαίωmicroα τιmicroωρίας του παιδιού ή ακόmicroη του ραντεβού τηςθείας του Γούντι που καταστρέφεται εξαιτίας microιας ραδιοφωνικής εκ-ποmicroπής γύρω από την εισβολή εξωγήινων (την περιβόητη εκποmicroπή του

KUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacuteEgraveOgraveOacute

210

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

210

Όρσον Γουέλς) δίνουν και τον τόνο στην όλο ειρωνεία χιούmicroορ αλλάκαι γοητεία αυτή ταινίαΠαράλληλα microε τη ζωή της εβραϊκής οικογένειας της ταινίας του ο

Γούντι Άλεν σκιτσάρει και διάφορα επεισόδια από τη ζωή των ίδιωντων αστέρων της εποχής microε τη χλιδή και την άνεση της νυχτερινής ζω-ής τους στο Μανχάταν χρησιmicroοποιώντας σαν συνδετικό κρίκο microια κο-πέλα που πουλάει αρχικά τσιγάρα αργότερα microετατρέπεται σε κορίτσι τηςγκαρνταρόmicroπας ενός νυχτερινού κέντρου (απολαυστική στο ρόλο η ΜίαΦάροου) για να πιάσει τελικά την laquoκαλήraquo και να περάσει από την πλευ-ρά των διασηmicroοτήτωνΚάθε νέα ταινία του Γούντι Άλεν είναι και microια ευκαιρία για τον κω-

microικό να χρησιmicroοποιήσει τη microουσική που σηmicroάδεψε τη ζωή του εδώ εί-ναι εκείνη του Μπένι Γκούντmicroαν του Γκλεν Μίλερ του Κόουλ Πόρτερτου Τόmicroι Ντόρσεϊ των Άντριου Σίστερς της Κάρmicroεν Μιράντα (η θείαΜπι κάνει microια απολαυστική microίmicroησή της) και του διευθυντή της ορχή-στρας που τη συνόδευε Ξαβιέρ Κουγκάτ Ακόmicroη πρέπει νrsquoαναφέρουmicroεπως πλάι στις χιουmicroοριστικές σκηνές ο Άλεν καταφέρνει microε την ίδιαεπιτυχία να στήσει και τις δραmicroατικές σκηνές όπως για παράδειγmicroαεκείνη της microικρής που πέφτει σrsquoένα πηγάδι και που η τύχη της όπως τηmicroετέδιδε από στιγmicroή σε στιγmicroή το ραδιόφωνο κρατούσε ολόκληρη τηνΑmicroερική σε αγωνία Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουmicroε την επεισοδιακήεmicroφάνιση παλιών πρωταγωνιστών του Άλεν όπως η Νταϊάν Κίτον οΤόνι Ρόmicroπερτς ο Τζεφ Ντάνιελς κά καθώς και microια νοσταλγική περι-διάβαση στο microεγαλοπρεπές κτίριο του laquoΡάδιο Σίτυ Μιούζικ Χολraquo τηςΝέας Υόρκης ndashέναν από τους ανεπανάληπτους laquoναούςraquo του κινηmicroατο-γραφικού θεάmicroατος που σηmicroάδεψε microια ολόκληρη εποχή

iexcl ordmpartiexclpartint ordfπintpartsectπcentprodtrade

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

209

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

209

laquoordfcurrenUacuteAcirc˜ UacutemiddotpermilEgraveOcircEcircOgraveOacuteOcirc˘raquondashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

ŒAacutemacrUacuteˆIgraveEuml middotIgraveAcircUacuteEgraveIcircmiddotOacuteEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacutersaquomiddot 1987 ntilde tradeIcircEumlOacuteOcircıAcircUcircrsaquomiddot-tradeAcircOacuteiquestUacuteEgraveOcirc degOcircDaggerOacuteUgraveEgrave OtildeIumlIumlAcircOacuteparamiddotrsaquo˙Ocirc˘Oacute ordfrsaquomiddot ordmiquestUacuteOcircOcirc˘ iexclUgravemiddot˚iquestOacute degOcirc˘rsaquoUcircUgrave tradeAcircı degIcircUacuteEgraveOacute ∆˙OcircDaggerIumlEgrave intiquestsbquoOacuteAcircUacute∆˙Ocirc˜ ordffiUcircUgraveAcircIuml iexclUgraveiquestOacuteEgrave infin˚currenIumlOcirc ∆˙AcircEcirc iexclUgraveiquestOacuteEgraveAcircIuml˜ ∆fiOacuteEgrave ƒfiIgraveAcircUacuteUgrave˜ iexclUgravemiddot˚iquestOacute intrsaquoUgraveOcircOacute

ndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndashndash

Ÿ πως και στο laquoΠορφυρό ρόδο του Καΐρουraquo έτσι και στη νέα τουταινία laquoΜέρες ραδιοφώνουraquo ο Γούντι Άλλεν επιστρέφει microε νο-

σταλγία και χιούmicroορ σε microια παλαιότερη εποχή εποχή των παιδικών τουχρόνων και microιας Αmicroερικής κάπως διαφορετικής από τη σηmicroερινή Στηlaquoχρυσήraquo δηλαδή εποχή του ραδιοφώνου όταν αυτό ήταν ο αναmicroφι-σβήτητος (microια και δεν υπήρχε ακόmicroη η τηλεόραση)βασιλιάςΧώρος το Ρόκαγουεϊ (ένα microικρό προάστιο της Νέας Υόρκης) και τοΜανχάταν και βασικοί ήρωες microια πολυmicroελής οικογένεια Εβραί-

ων η οικογένεια του ίδιου του Γούντι Άλλεν όταν αυτόςήταν ακόmicroη microικρό παιδί (στην ταινία ακούmicroε microοναχά τηφωνή του κωmicroικού που αφηγείται τα διάφορα περι-στατικά) Για την οικογένεια αυτή όπως και γιαόλους τους απλούς Αmicroερικανούς πολίτες το ρα-διόφωνο ήταν ένα microέσο ταξιδιού στους κόσmicroουςτου ονείρου και της φαντασίας

Σε microια περίοδο που ξεκινάει από τα τέλητης δεκαετίας του 1930 και φτάνει ως τις αρχέςτου 1945 το laquoταξίδιraquo αυτό για ορισmicroένους γι-νόταν microέσα από προγράmicromicroατα όπως εκείνο του

laquoΠρωϊνού του Ρότζερraquo και την laquoΑϊρίνraquo microε τακουτσοmicroπολιά για τους αστέρες του κινηmicroατογρά-φου γιrsquoάλλους microέσα από τα διάφορα δακρύβρεκτα

σίριαλ γιrsquoάλλους microέσα από τα microουσικά προγράmicromicroαταή τις αθλητικές εκποmicroπές και γιrsquo άλλους ακόmicroη (όπως

για τον microικρό Γούντι) microέσα από τις επεισοδιακές περιπέτειεςτου laquoΜασκοφόρου Εκδικητήraquo του laquoΑνθρώπου Σκιάraquo κάΟ Γούντι Άλεν αφηγείται διάφορες ιστορίες κι ανέκδοτα περιστα-

τικά και στιγmicroιότυπα και παρόλο που στρέφονται γύρω από το ραδιό-φωνο στηρίζονται περισσότερο στην οπτική δηλαδή την κινηmicroατο-γραφική περιγραφή τους παρά σε λεκτικό χιούmicroορ δηmicroιουργώντας ένακλίmicroα ευφορίας παραπλήσιο microrsquo εκείνο ταινιών όπως το laquoΜανχάτανraquolaquoΖέλιγκraquo και laquoΤο πορφυρό ρόδο του Καϊρουraquo Ιστορίες όπως εκείνη microετους διαρρήκτες που laquoκερδίζουνraquo το βραβείο σrsquoένα ραδιοφωνικό παι-χνίδι στη διάρκεια microιας διάρρηξης ή εκείνη του ραββίνου και των γο-νιών του Γούντι που τον χτυπάνε διαδοχικά υποστηρίζοντας ο καθέναςτο δικό του δικαίωmicroα τιmicroωρίας του παιδιού ή ακόmicroη του ραντεβού τηςθείας του Γούντι που καταστρέφεται εξαιτίας microιας ραδιοφωνικής εκ-ποmicroπής γύρω από την εισβολή εξωγήινων (την περιβόητη εκποmicroπή του

KUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgravemiddotEgraveOacuteEgraveOgraveOacute

210

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

210

Όρσον Γουέλς) δίνουν και τον τόνο στην όλο ειρωνεία χιούmicroορ αλλάκαι γοητεία αυτή ταινίαΠαράλληλα microε τη ζωή της εβραϊκής οικογένειας της ταινίας του ο

Γούντι Άλεν σκιτσάρει και διάφορα επεισόδια από τη ζωή των ίδιωντων αστέρων της εποχής microε τη χλιδή και την άνεση της νυχτερινής ζω-ής τους στο Μανχάταν χρησιmicroοποιώντας σαν συνδετικό κρίκο microια κο-πέλα που πουλάει αρχικά τσιγάρα αργότερα microετατρέπεται σε κορίτσι τηςγκαρνταρόmicroπας ενός νυχτερινού κέντρου (απολαυστική στο ρόλο η ΜίαΦάροου) για να πιάσει τελικά την laquoκαλήraquo και να περάσει από την πλευ-ρά των διασηmicroοτήτωνΚάθε νέα ταινία του Γούντι Άλεν είναι και microια ευκαιρία για τον κω-

microικό να χρησιmicroοποιήσει τη microουσική που σηmicroάδεψε τη ζωή του εδώ εί-ναι εκείνη του Μπένι Γκούντmicroαν του Γκλεν Μίλερ του Κόουλ Πόρτερτου Τόmicroι Ντόρσεϊ των Άντριου Σίστερς της Κάρmicroεν Μιράντα (η θείαΜπι κάνει microια απολαυστική microίmicroησή της) και του διευθυντή της ορχή-στρας που τη συνόδευε Ξαβιέρ Κουγκάτ Ακόmicroη πρέπει νrsquoαναφέρουmicroεπως πλάι στις χιουmicroοριστικές σκηνές ο Άλεν καταφέρνει microε την ίδιαεπιτυχία να στήσει και τις δραmicroατικές σκηνές όπως για παράδειγmicroαεκείνη της microικρής που πέφτει σrsquoένα πηγάδι και που η τύχη της όπως τηmicroετέδιδε από στιγmicroή σε στιγmicroή το ραδιόφωνο κρατούσε ολόκληρη τηνΑmicroερική σε αγωνία Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουmicroε την επεισοδιακήεmicroφάνιση παλιών πρωταγωνιστών του Άλεν όπως η Νταϊάν Κίτον οΤόνι Ρόmicroπερτς ο Τζεφ Ντάνιελς κά καθώς και microια νοσταλγική περι-διάβαση στο microεγαλοπρεπές κτίριο του laquoΡάδιο Σίτυ Μιούζικ Χολraquo τηςΝέας Υόρκης ndashέναν από τους ανεπανάληπτους laquoναούςraquo του κινηmicroατο-γραφικού θεάmicroατος που σηmicroάδεψε microια ολόκληρη εποχή

iexcl ordmpartiexclpartint ordfπintpartsectπcentprodtrade

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

210

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

210

Όρσον Γουέλς) δίνουν και τον τόνο στην όλο ειρωνεία χιούmicroορ αλλάκαι γοητεία αυτή ταινίαΠαράλληλα microε τη ζωή της εβραϊκής οικογένειας της ταινίας του ο

Γούντι Άλεν σκιτσάρει και διάφορα επεισόδια από τη ζωή των ίδιωντων αστέρων της εποχής microε τη χλιδή και την άνεση της νυχτερινής ζω-ής τους στο Μανχάταν χρησιmicroοποιώντας σαν συνδετικό κρίκο microια κο-πέλα που πουλάει αρχικά τσιγάρα αργότερα microετατρέπεται σε κορίτσι τηςγκαρνταρόmicroπας ενός νυχτερινού κέντρου (απολαυστική στο ρόλο η ΜίαΦάροου) για να πιάσει τελικά την laquoκαλήraquo και να περάσει από την πλευ-ρά των διασηmicroοτήτωνΚάθε νέα ταινία του Γούντι Άλεν είναι και microια ευκαιρία για τον κω-

microικό να χρησιmicroοποιήσει τη microουσική που σηmicroάδεψε τη ζωή του εδώ εί-ναι εκείνη του Μπένι Γκούντmicroαν του Γκλεν Μίλερ του Κόουλ Πόρτερτου Τόmicroι Ντόρσεϊ των Άντριου Σίστερς της Κάρmicroεν Μιράντα (η θείαΜπι κάνει microια απολαυστική microίmicroησή της) και του διευθυντή της ορχή-στρας που τη συνόδευε Ξαβιέρ Κουγκάτ Ακόmicroη πρέπει νrsquoαναφέρουmicroεπως πλάι στις χιουmicroοριστικές σκηνές ο Άλεν καταφέρνει microε την ίδιαεπιτυχία να στήσει και τις δραmicroατικές σκηνές όπως για παράδειγmicroαεκείνη της microικρής που πέφτει σrsquoένα πηγάδι και που η τύχη της όπως τηmicroετέδιδε από στιγmicroή σε στιγmicroή το ραδιόφωνο κρατούσε ολόκληρη τηνΑmicroερική σε αγωνία Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουmicroε την επεισοδιακήεmicroφάνιση παλιών πρωταγωνιστών του Άλεν όπως η Νταϊάν Κίτον οΤόνι Ρόmicroπερτς ο Τζεφ Ντάνιελς κά καθώς και microια νοσταλγική περι-διάβαση στο microεγαλοπρεπές κτίριο του laquoΡάδιο Σίτυ Μιούζικ Χολraquo τηςΝέας Υόρκης ndashέναν από τους ανεπανάληπτους laquoναούςraquo του κινηmicroατο-γραφικού θεάmicroατος που σηmicroάδεψε microια ολόκληρη εποχή

iexcl ordmpartiexclpartint ordfπintpartsectπcentprodtrade

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

211

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

211

laquo∆Ocirc ∆UcircrsaquoUacuteIcircOcircraquo

laquoΤο Τσίρκοraquo (The Circus 1927) φιλmicro microεταβατικό ανάmicroεσα στην τε-λειότητα της τσαπλινικής γραφής που αντιπροσωπεύει laquoΟ Χρυσοθήραςraquo(1925) και την κυριαρχία του λυρικού πάνω στο κωmicroικό που αντιπρο-σωπεύουν laquoΤα φώτα της πόληςraquo (1930) δεν ανήκει στα αριστουργήmicroα-τα του microεγάλου κλόουν Ωστόσο σε αντιστάθmicroισmicroα έχουmicroε εδώ microια έξο-χη και βολική σύνοψη των καταστάσεων microέσα απrsquo τις οποίες ο αλήτης

Σαρλώ (σύmicroβολο αξεπέραστο του δυναστευmicroένου αλλά microε ανεξάντλητα αποθέmicroατα ικα-νότητας για επιβίωση ατόmicroου) έρχεται σε σχέση microε τον κόσmicroο για να ταράξει προσωρι-νά την ισορροπία του και να φανερώσει έτσι τα πρόχειρα καλυmicromicroένα χάσmicroατα του Οικαταστάσεις αυτές είναι 1) Η πείνα Ο Σαρλώ είναι microόνιmicroα πεινασmicroένος κι ότι κάνειτο κάνει πάντα παρακινηmicroένος απrsquo την πείνα 2) Αν και πεινασmicroένος ο Σαρλώ είναι πά-ντα ιππότης ndashτης laquoελεεινής microορφήςraquo αλλά πάντως ιππότης Η πείνα δεν φθείρει τις αξίες3) Αν και ιππότης της ελεεινής microορφής ο Σαρλώ δεν χάνει ποτέ microα ποτέ την αξιοπρέπειάτου 4) Αν και στο τέλος της ιστορίας βρίσκεται και πάλι πεινασmicroένος δεν χάνει ποτέ microαποτέ την αισιοδοξία του ∆ιότι προσωρινά τα βόλεψε χάρη στη γενική επιστράτευσηόλων των δεδοmicroένων της ευφυίας αλλά και όλων των ανακλαστικών των βαλmicroένων στηνυπηρεσία του ενστίκτου της επιβίωσης (Αυτό που πάσχει τελικά στα φιλmicroς του Τσάπλιναλλά που ποτέ δεν ηττάται είναι ακριβώς το ένστικτο της επιβίωσης Άλλωστε σrsquoαυτήντην laquoπάσχουσα αισιοδοξίαraquo χρωστάmicroε την πρωτοφανή στην ιστορία της τέχνης δηmicroοτι-κότητά του)Όλα αυτά είναι καταφάνερα στο laquoΤσίρκοraquo και ίσως υπέρ το δέον απλοποιηmicroένα και

χοντρά πράγmicroα που δεν συmicroβαίνει στις προηγούmicroενες ταινίες τουΤο ίδιο απλοποιηmicroένα και χοντρά είναι και τα σταθερά και microόνιmicroα κωmicroικά του ευ-

ρήmicroατα (δεν microιλάmicroε για γκαγκς γιατί τα αmicroιγώς οπτικά κωmicroικά ευρήmicroατα του Τσάπλινδεν έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό όπως πχ στον Κήτον) Το γέλιο που εδώ βγαίνει τρα-νταχτό και αβίαστο αποσπάται απrsquo το θεατή microε τους δυο κύριους τσαπλινικούς τρό-πους 1) Με τη σοφή εκmicroετάλλευση της διαλεκτικής σχέσης laquoδύναmicroη-αδυναmicroίαraquo Οαδύνατος Σαρλώ είναι πάντα δυνατότερος απrsquo τους εξ ορισmicroού δυνατούς πχ τουςπλούσιους και τους χωροφύλακες ∆εν υπάρχει περίπτωση να την πάθει ο Σαρλώ απόένα δυνατό Ο πανάρχαιος microύθος του ∆αυίδ και του Γολιάθ κωmicroικά microεταπλασmicroένοςδίνει στον Τσάπλιν καταπληχτικά κωmicroικά αποτελέσmicroατα 2) Με την αντιστροφή της λει-τουργίας των αντικειmicroένων Πχ τα παπούτσια αντί να ευκολύνουν δυσκολεύουν το βά-δισmicroα η καρέκλα αντί για υποστύλωmicroα των οπισθίων γίνεται εργαλείο βασανισmicroού κτλΉ και αντίστροφα ο άνθρωπος γίνεται αντικείmicroενο-ροmicroπότ Αυτές οι απροσδόκητες καιαπροετοίmicroαστες αντιστροφές είναι ο πιο παλιός και ο καλύτερα δοκιmicroασmicroένος τρόποςλειτουργίας του κωmicroικού ndashτρόπος που microελετήθηκε έξοχα απrsquo τον Μπερξόν στο ΓέλιοΕν ολίγοις laquoΤο Τσ ίρκοraquo microπορεί να microην έχει τη λεπτότητα άλλων τσαπλινικών δη-

microιουργών είναι ωστόσο microια πλήρης τσαπλινική κωmicroωδία που σίγουρα βοηθάει στηνκατανόηση και την αντιmicroετώπιση του συνόλου του έργου του

(infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc)

AacuteIcircmiddotAacuteIcirc˜ (middotAacuteAacuteIuml) gags middotUcircUgraveAcircrsaquomiddot IcircmiddotIumlmiddotIgraveOcircDaggerUacuteEgravemiddot

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

212

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

212

Υ π ε ρ β α τ ι κ έ ς δ ε ξ ι ο τ ε χ ν ί ε ς

radic centEumlIgravelsaquoUgraveUacuteEuml˜ tradeAacuteOcircDaggerUacuteOcirc˜ IgraveAcirc UgraveEumlOacute intradicinfin

trade τη δεύτερη συναυλία της νέας περιόδου που έδωσε η ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών στο laquoΠαλλάςraquo το κοντσέρτο το οποίο ερmicroή-

νευσε ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος τοποθετήθηκε στο τέλος του προγράmicromicroατοςόπως άλλωστε είχε γίνει και στη συναυλία που έδωσε το καλοκαίριστο Ηρώδειο η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Αυτή η ανατροπή τηςπαραδοσιακής της καθιερωmicroένης δοmicroής του προγράmicromicroατος είχε σαναποτέλεσmicroα ένα απολαυστικό φινάλε που χαρακτηρίστηκε από το laquoσό-ουraquo δεξιοτεχνίας του σολίστ []Ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος όρmicroησε στο πιάνο και άρχισε να ερmicroηνεύει το

laquoΚοντσέρτο αριθmicro 2raquo του Φρεντερίκ Σοπέν γεmicroάτος πάθος αδιαφορώ-ντας για τα λάθη της ορχήστρας που είχαν προηγηθεί αλλά και για το ρυθ-microό που προσπάθησε να επιβάλει ο microαέστρος Όλο το πρώτο microέρος χα-ρακτηρίστηκε από την αγωνία της ορχήστρας στην προσπάθειά της ναπροφθάσει τον πιανίστα microα και από την επίδειξη άψογης τεχνικής αυτούτου τελευταίου Πολύ σωστά ο ∆ηmicroήτρης Σγούρος θέλησε να υπερτονίσειτο πάθος που ανιχνεύεται σε όλο το φάσmicroα της microουσικής δηmicroιουργίας τουΣοπέν Μόνο που η διάθεσή του αυτή προκάλεσε κάποιους αναίτια σκλη-ρούς ήχους Στο δεύτερο microέρος laquoλαργκέτοraquo οπότε αποκαταστάθηκε καιη αρmicroονική ισορροπία ήχου ορχήστρας και σολίστ ο microελωδισmicroός του Σο-πέν αναδείχθηκε microε θαυmicroάσιο τρόπο Η άνεση και η χάρη κυριάρχησανστην ερmicroηνεία του τρίτου microέρους χωρίς ωστόσο η ορχήστρα να αποφύ-γει κάποιες στιγmicroές αδικαιολόγητης ολιγωρίας Οι σπινθιροβόλοι όmicroωςήχοι που προκλήθηκαν από τα δάχτυλα του ∆ηmicroήτρη Σγούρου αφαίρε-σαν κάθε βαρύτητα από αυτές τις λεπτοmicroέρειες []

ordmUacutemiddotOacuteUgrave˜ tradeOcircDaggerIgraveAcircUacuteUgrave

radic ι Σονάτες του Σούmicroπερτ εξακολουθούν να παραmicroένουν σχε-τικά άγνωστες παρόλο που τις έχουν ερmicroηνεύσει microεγάλοι

πιανίστες όπως ο Αρθούρος Σνάmicroπελ ο Βίλχελmicro Κεmicroπφ και οΆλφρεντ Μπρέντελ Ο Αντράς Σιφ microας προτείνει να ανακαλύψουmicroεαυτά τα έργα microέσα από microια ερmicroηνεία που τη διακρίνει η διαφά-νεια η χρωmicroατική ποικιλία και η εσωτερική ονειροπόληση Καιαντί να παίξει σε ένα Στάινγουεϊ ο ήχος του οποίου κυριαρχεί στιςπερισσότερες σηmicroερινές ερmicroηνείες διαλέγει να παίξει σε ένα αυτο-κρατορικό Bosendorfer που βρίσκεται πιο κοντά στον ήχο τουΒιεννέζου Σούmicroπερτ

tradeOcircOacuteiquestUgraveAcirc˜ AacuteEgravemiddot EgraveiquestOacuteOcirc D 568 958

MOcirc˘UcircEgraveIcirclsaquo

centEgraveUcircIcircOcircAacuteUacutemiddotEcircrsaquomiddot

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

213

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

213

infinIumlrsaquoIcircEuml intmiddotAacuteEgravemiddotIumlfiAacuteIumlOcirc˘

ordf ια φωνή microια κιθάρα και το παρελθόν Η Αλίκη Καγιαλόγλου ερ-microηνεύτρια όχι επαναπαυmicroένη ένα χρόνο microετά τους laquoΑντικατοπ-

τρισmicroούςraquo επιστρέφει microε έναν απρόβλεπτο δίσκο Κεφαλλονίτικες αριέ-τες παλιές καντάδες τραγούδια microεγάλων συνθετών όπως ο Ν Μά-ντζαρος ο Ν Χατζηαποστόλου ο Θ Σακελλαρίδης σε ποίηση ∆ Σο-λωmicroού Γ ∆ροσίνη Τ Μωραϊτίνη περιέχει ο δίσκος microε τον ποιητικό τίτ-λο Οι διασκευές των κοmicromicroατιών έγιναν από την Καγιαλόγλου ενώ ηπροσαρmicroογή για κιθάρα από τον Κώστα Γρηγορέα που την συνοδεύειάλλοτε προπορευόmicroενος και άλλοτε ακολουθώντας την Ένας δίσκοςπου microοιράζεται τη δροσιά και την τρυφερότητα σε ίσα microέρη

laquoinfincurrenUacutemiddot˜ Ecirc˘UcirciquestAcircEgrave Ugravemiddot UgraveUacutemiddotAacuteOcircDaggerpermilEgravemiddotraquo

trademiddotsbquorsaquoOacutemiddot degEgravemiddotOacuteOacuteiquestUgraveOcirc˘

Œ να έργο σηmicroαντικό τόσο σε σύλληψη όσο και σε εκτέλεση είναι ο και-νούριος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου laquoΟι Παναγιές του κόσmicroουraquo

Έρχεται αmicroέσως microετά τις επίσης σηmicroαντικές αναζητήσεις της στα laquoΣε-φαραδίτικαraquo και στα laquoΤραγούδια της Μεσογείουraquo και εmicroπεριέχει αυτόπου προσπαθεί να αποδείξει microε την τέχνη της η Σαβίνα Γιαννάτου τα τε-λευταία 20 χρόνια ότι δηλαδή πρωταρχικό microέληmicroά της είναι η ποιότη-τα και η συνέπεια σε κάθε νέα δουλειά της και ότι όλα όσα απαρτίζουν τηνεπιτυχία καλώς να rsquoρθουν χωρίς όmicroως συmicroβιβασmicroούς Μπορεί τα τρα-γούδια για τις απανταχού Παναγίες θεmicroατικά να ακούγονται κάπως ανε-πίκαιρα αφού το Πάσχα microάς έχει αποχαιρετήσει προ πολλού όmicroως είναιτέτοια η ερmicroηνευτική δύναmicroη καθώς και η συνοχή των τραγουδιών-ύmicroνων που καθιστούν αmicroέσως τις laquoΠαναγιές του κόσmicroουraquo έργο διαχρο-νικό και αναγκαίο Για την περάτωση ενός τόσο δύσκολου έργου η Σα-βίνα Γιαννάτου χρειάστηκε να ψάξει την παράδοση χωρών από όλο τονκόσmicroο για ένα πρόσωπο βεβαίως όπως αυτό της Παναγίας που δεν λεί-πει από καmicroία κουλτούρα Μαύρες Παναγίες Ινδιάνες Παναγίες τηςΚαραϊβικής του Λιβάνου της Κύπρου της Σαρδηνίας είναι microόνο microερι-κές που έτυχαν να γίνουν ο καmicroβάς για τη microοναδική φωνή-όργανο πουδιαθέτει η τόσο σεmicroνή ελληνίδα δηmicroιουργός Με εξαιρετική ευκολία ελίσ-σεται σε φωνητικές ακροβασίες εσωτερικών λαρυγγισmicroών σε συνδυασmicroόmicroε την ορθόδοξη ερmicroηνεία που microας είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνιαΜια τεχνική που αποτυπώνεται microοναδικά στο laquoAh Mon Dieraquo από την Κα-ραϊβική αλλά και στο laquoRosa Das Rosasraquo από την Ισπανία Μαζί της σεαυτό το πρωτότυπο ταξίδι το microόνιmicroο microουσικό όχηmicroά της οι Primavera EnSalonico οι οποίοι microε microοναδική microαεστρία χειρίζονται τα παραδοσιακάόργανα όπως το κανονάκι το ούτι την εβραϊκή άρπα

infinfi UgraveOcircOacute EumlIgraveAcircUacutelsaquoUcircEgraveOcirc ∆DaggerOcirc

laquoradicEgrave paramiddotOacutemiddotAacuteEgravecurren˜ UgraveOcirc˘ IcircfiUcircIgraveOcirc˘raquo

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

214

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

214

micromiddotAacuteAacutecurrenIumlEuml˜ degAcircUacuteIgravemiddotOacutefi˜

radic Βαγγέλης Γερmicroανός είναι ένας ενδιαφέρων Αθηναίος της πε-ριφέρειας που γνώρισα πίσω στα 1970 σrsquo εκείνο το υπόγειο

της Χέυδεν Οι παλιότεροι θα τον θυmicroούνται έπαιζε microrsquo ένα φίλο τουερασιτεχνικά ndashσαν φοιτητής τότε στη Σαλονίκη απrsquo όπου πηγαινο-ερχότανndash ένα είδος αmicroερικάνικης microπαλάντας laquoδωmicroατίουraquo αν microουεπιτρέπεται η έκφραση Χαmicroηλόφωνος Μετά χάθηκε Το πτυχίο οστρατός οικογενειακά προβλήmicroατα η βιοτική microέριmicroνα ∆εν τελει-ώνουν οι απογοητεύσεις για έναν microουσικό απόmicroακρο πλην αγκα-λιασmicroένο microε την καθηmicroερινότητα Άλλοι συνοmicroήλικοι του και νεότε-ροι αεράτοι αυτοί σε στιλ ποπ να πούmicroε φάνηκαν πιο καπάτσοι τιφεστιβάλ τι γήπεδα τι δίσκοι Ώσπου βγάλαν ταξί κιrsquoησύχασαν microο-λονότι ακόmicroη τους υφιστάmicroεθα microερικούς να τραγουδούν τrsquo απορρυ-παντικά στην τηλεόρασηΜrsquo επισκέφτηκε πρόσφατα Σε microιαν άλλη ηλικία τώρα Καλούτσι-

κα τακτοποιηmicroένος καθηγητής microαθηmicroατικών στο Γαλάτσι Μου έφε-ρε να δω είκοσι τραγούδια Φαίνεται η τέχνη microας στάθηκε πάντα οκαηmicroός του όλα αυτά τα χρόνια Μουσική στίχοι ερmicroηνεία όλα microό-νος του ∆εν το κρύβω αισθάνοmicroαι ανέκαθεν ενδιαφέρον γιrsquoαυτό τοστιλ αλλά δεν ήταν microόνο αυτό κάτι σrsquo αυτά τα τραγούδια σε συνδέ-ει microε την εύφορη πλευρά του rsquo65 κιrsquo από κει ακόmicroη πιο πίσω microε τιςαπαρχές αυτής της διάχυτης ελαφράς microουσικής που microέρος της αποτε-λούmicroε όλοι microας και που τόσο microας βασάνισε στην πρώιmicroη εφηβείαmicroας όταν σε πάρτι και συναθροίσεις απογευmicroατινές ηχούσε ξενό-γλωσσα ndashκόmicroε πρίmicroα γιου αρ microάϊ ντέστινυ ε microεντενάνndash ακατανόητακαι γιrsquo αυτό συmicroβολικά σαν microουσική από ένα άγνωστο άστρο microετα-τρέποντάς microας σε πλάσmicroατα ενός άλλου κόσmicroου έγχρωmicroου ιλιγγιώ-δους Κιrsquo αυτό προκάλεσε τεράστιες παρεξηγήσεις στο microέλλον φλώ-ροι σουσούδες άσχετοι ∆οκιmicroασία για έναν microουσικό που χρόνια microε-τά θα γυρνούσε στη microυστήρια καταγωγή της ψυχολογίας microας όπωςβλάστησε τότε στην αγάπη για τα αίτια αυτής της microουσικής σώζοντάςτην ακέραια κάτω από τις στιβάδες της σύγχυσης του αποπροσανα-τολισmicroού και της κερδοσκοπίας παίζοντας και τραγουδώντας microε τοαθώο συντακτικό του

laquoτι νάνrsquoαυτό που microε κουρδίζειγια ποιο παιγνίδι τη ζωή microου προορίζειraquo

Εύχοmicroαι για το πιο σπάταλο

centEgraveOcircOacuteDaggerUcircEuml˜ trademiddotsbquosbquofiOcirc˘IumlOcirc˜

laquo∆middot ordfmiddotUacuteiquestIcircEgravemiddotraquo

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

215

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

215

laquopoundAgraveordfprod∆πintinfinraquo∆prodtrade intinfinpoundprodordfpartƒπiexclprodtrade sumoslashprodtrade ∆prodtrade infinpoundprodiexclinfintrade

trade∆radic degAgraveƒπtradeordfinfin ∆radicAgrave infinπoslashiexclinfin

Σαράντα χρόνια(1880-1920) της ελληνικής πρωτεύουσαςαπό το υλικό του αρχείου του ΕΛΙΑ(Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο)

infin πό τη στιγmicroή που η έκθεση απευθύνεται στο πλατύτερο κοινό δενήταν δυνατόν να είναι κουραστική και φορτωmicroένη στοιχεία Οι

επιλογές του υλικού που θα παρουσιαζόταν έγιναν microε τόση καλαισθη-σία και νου ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης και γενική ιδέα της εποχήςπαίρνει και microαθαίνει ένα πλήθος άγνωστα πράγmicroατα Πέρα από την πο-λύπλοκη ιστορία κυρίως την πολιτική των χρόνων εκείνων ndashβοηθά-ει πολύ το VIDEO που για πολλήν ώρα επισηmicroαίνει τα κύριά της ση-microείαndash παρουσιάζεται microε ντοκουmicroέντα η καθηmicroερινή και κυρίως η πο-λιτιστική ζωή Το θέατρο διάφορες παραστάσεις του σοβαρού ή τουελαφρού θεάτρου παρουσιάζονται microε αφίσες ή φωτογραφίες ή προ-σκλήσεις ή δηmicroοσιεύmicroατα στον Τύπο Βλέπει κανείς έτσι τις πρώτες εmicro-φανίσεις στη σκηνή της Κυβέλης Αδριανού που έγινε κατόπιν θρύλοςως microεγίστη ηθοποιός microια από τις laquoδέσποινεςraquo του νεοελληνικού θεά-τρου Ακόmicroη βλέπει microεγάλες ώρες της πνευmicroατικής microας ζωής microε τιςπρώτες εκδόσεις των έργων του Κωστή Παλαmicroά microε τους γλωσσικούςαγώνες για την καθιέρωση της δηmicroοτικής από τον Ψυχάρη αρχικά microετον Εκπαιδευτικό Όmicroιλο ύστερα Το θέmicroα φυσικά αφού άπτεται τηςπολιτικής του κράτους microνηmicroονεύει τις συζητήσεις στη Βουλή και τα πε-ρίφηmicroα λόγια του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη laquoδεν υπάρχει χυδαία γλώσ-σα microόνο χυδαίοι άνθρωποι υπάρχουνraquo Γίνεται αναφορά τέλος στηνκαθιέρωση της καθαρεύουσας από την κυβέρνηση Βενιζέλου∆ε θα υπάρχει άνθρωπος που να διερωτηθεί για ποιο λόγο επιλέχθηκε

η Αθήνα αφού σrsquoαυτήν ήταν συγκεντρωmicroένη όχι microόνο η πολιτική αλλάκαι η γενικότερη πολιτιστική ζωή κι απrsquoαυτήν εκπηγάζουν ακόmicroα και ταόνειρα για την απελευθέρωση των υπόδουλων περιοχών του ΈθνουςΟι πρώτες προσπάθειες για την παιδεία για microια εκπαιδευτική microε-

ταρρύθmicroιση microεταξύ 1913 και 1917 καρποφόρησαν για λίγο διάστηmicroαmicroε τις προσπάθειες προσωπικοτήτων που ανάmicroεσά τους ήταν ο Βλαστόςη ∆έλτα ο Γληνός ο ∆ελmicroούζος ο Μ Τριανταφυλλίδης Εφηmicroερίδες microεθαυmicroάσιες γελοιογραφίες και πλήθος από φωτογραφίες και άλλα θυmicroη-τικά φέρνουν στην επιφάνεια όλους αυτούς τους αγώνες ο laquoΑιώνraquo ηlaquoΕστίαraquo η laquoΑθηνάraquo ο laquoΡωmicroηόςraquo του Σουρή ο laquoΝουmicroάςraquo του Ταγκό-

ordfπinfin Atildeinfinƒπ∆oslashordfpartiexclprod -intinfinπ pararadicsectAgrave infiniexclpoundƒoslashparaπiexclprod- partintpoundparttradeprodtrade∆πtrade infinπpoundradicAgravetradeparttrade ∆radicAgrave laquoATHENAUMraquo

ŒIcircıAcircUcircEuml laquopound˘IgraveEumlUgraveEgraveIcircOgraveOacuteraquo

Η πρώτη σελίδα της κυριακάτικης εφη-microερίδας laquoΤΟ ΑΣΤΥraquo της 28 Φεβρουα-ρίου 1889

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

216

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

216

πουλου η laquoΑκρόποληraquo του Γαβριηλίδη οι laquoΚαιροίraquo του Κανελλίδηκαι το laquo΄Αστυraquo του Κακλαmicroάνου Το σκωπτικό πνεύmicroα του Σουρή πα-ρουσιάζεται σrsquoόλη του τη δύναmicroη microέσα από πλήθος ντοκουmicroένταΗ έκδοση των πρώτων βιβλίων περιποιηmicroένων στο έπακρο και

microε εξαιρετική εικονογράφηση της Πηνελόπης ∆έλτα βιβλίων που δια-βάζονται ακόmicroα από χιλιάδες παιδιά όπως microαρτυρούν οι ετήσιες σχε-δόν ανατυπώσεις τους στις microέρες microας προβάλλουν microια άλλη διάστασητης πνευmicroατικής ζωήςΟι παραστάσεις του Καραγκιόζη που τότε καθιερώθηκε ως microια

από τις κύριες διασκεδάσεις του λαού ως την εποχή που άρχισε να δια-δίδεται ο κινηmicroατογράφος Τα πρώτα ελληνικά κινηmicroατογραφικά έργαmicroε γεγονότα σηmicroαίνοντα της εποχής έφεραν στην Αθήνα του 1911 microιανέα τέχνη για την ΕλλάδαΕίναι τόσες πολλές οι εκφράσεις της ζωής και τόσο πλούσια η έκ-

θεση σε στοιχεία που τα βλέπει κανείς άνετα και ευχάριστα ώστε δενθα ήταν δυνατόν να γίνει αναφορά σε όσα θαυmicroαστά παρουσιάζονται∆εν microπορεί όmicroως κανείς γράφοντας γιrsquoαυτήν την παρουσίαση να microηναναφέρει όλες τις θαυmicroάσια επιλεγmicroένες κάρτες microε διάφορες σκηνές τιςπροσκλήσεις γάmicroων ακόmicroη τα γράmicromicroατα της περιόδου ndashτα ιδιωτικάndashπου αξίζει να γνωρίζει κανείς τον τύπο τους προσκλήσεις εικονογρα-φηmicroένες για διάφορες περιπτώσεις ακόmicroα και τις ειδήσεις στις εφηmicroε-ρίδες καθώς και το στολισmicroό τους microε σχέδια βινιέτες κά που προ-ξενούν εντύπωση και είναι πολύ διδακτικές ∆ιάφορα τιmicroολόγια εmicroπό-ρων πάντοτε σε εικονογραφηmicroένο χαρτί ρεκλάmicroες των βιοmicroηχανιών ήβιοτεχνιών της εποχής παρτιτούρες τραγουδιών αγαπητών στα χρόνιαεκείνα και ένα πλήθος από άλλα στοιχεία έχουν διευθετηθεί τόσο όmicroορ-φα ndashαξίζει να αναφερθούν ακόmicroη και οι προσεκτικά και σωστά φτιαγ-microένες κορνίζες για πλαισίωσηndash ώστε να αποτελούν χαρά του microατιούΗ αναπαράσταση ενός σαλονιού τυπογραφείου ενός φωτογραφικού

εργαστηρίου της εποχής ενός καπελάδικου και ένα πλήθος από άλλαευρηmicroατικά ολοκληρώνουν την εικόνα που δίνουmicroε γιrsquoαυτήν την πραγ-microατικά χαριτωmicroένη έκθεσηΤα απογεύmicroατα ένα κορίτσι παίζει στο πιάνο τραγούδια της εποχής

Τελειώνουmicroε microε τη θαυmicroάσια ιδέα που είχε η κ Μπρατζιώτη να ανατυ-πωθεί σε χαρτί εφηmicroερίδας ένα φύλλο του κυριακάτικου laquoΑΣΤΥraquo microεεξαιρετικές γελοιογραφίες και θαυmicroάσια γραmicromicroένες ειδήσεις Φυσικάένα καλοτυπωmicroένο λεύκωmicroα microε τίτλο laquoΕνθύmicroηmicroα των Αθηνώνraquo απόφύλλο του Ανέστη Κωνσταντινίδη microε εικόνες microένει πέρα από τις ανα-microνήσεις που θα έχει ο επισκέπτης αργότερα ένα θυmicroητικό έκτακταφροντισmicroένο και τυπωmicroένο από την κ Μπρατζιώτη

infinpoundprodiexclinfin deg intinfinsectradicdegpartƒradicpararadicAgravesectradicAgrave

sbquoEgraveOacuteEgravecurrenUgravemiddot 1) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi lsaquo AacuteUacutemiddotIgraveIgraveEgraveIcircfi IcircfiUcircIgraveEumlIgravemiddot (UcircmacrcurrenpermilEgraveOcirc) Ocirc˘ macrˆUacutersaquo˙AcircEgrave Ugravemiddot IcircAcircEcirciquestIumlmiddotEgravemiddotsbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘ 2) sumˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcircfi IumlmiddotrsaquoUcircEgraveOcirc UcircAcircIumlrsaquopermilˆOacute sbquoEgravesbquoIumlrsaquoOcirc˘

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

217

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

217

radic Γ Παραλής είναι ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους τηςΘεσσαλονίκης Στην αmicroέσως προηγούmicroενη έκθεσή του που εί-

χε παρουσιάσει στην Αθήνα στο Ινστιτούτο Γκαίτε είχαmicroε δει ταθαυmicroάσια τοπία της Χαλκιδικής Περισσότερο από τοπία οι πίνακέςτου αποτελούσαν χώρο ψυχικό της Μακεδονίας microε την απεραντοσύ-νη την σιωπή την κάποια microελαγχολία και εσωτερικότητα και microαζί τοθαύmicroασmicroα το εκστασιασmicroένο και βαθύ του κόσmicroου αυτού σαν φανέ-ρωmicroα συγκεκριmicroένο και θησαύρισmicroα microιας οmicroορφιάς ανείπωτης πουπερισσότερο η ψυχή γνωρίζει κι ακουmicroπά σε όσα τα microάτια βλέπουνΣχεδόν υπερρεαλιστικά στην περιγραφή της λεπτοmicroέρειας και στηνδιάσταση που αποκτά microέσα σrsquo αυτόν τον χώρο τα έργα του Παραλήαποτελούν microια έκφραση της θέσης που η τέχνη της Θεσσαλονίκηςέχει προσφέρει στην νεοελληνική ζωγραφική όπως και στην νεοελ-ληνική λογοτεχνία επίσηςΌτι έκανε στα παλαιότερα έργα του ο Παραλής για τα ταπεινά της

φύσης για microια ρίζα microια πέτρα ένα θάmicroνο το κάνει τώρα για τα τα-πεινά της ζωής τα microαγαζιά και τις βιτρίνες Είναι microέσα στον ίδιοδρόmicroο Η πιο ταπεινή microορφή να microπορεί νrsquo ανοίγει για τον άνθρωποπου θα την δει το θαύmicroα ολόκληρου του κόσmicroου Είναι η γραmicromicroή τηςτέχνης της Θεσσαλονίκης Ο Παραλής ζωγραφίζει το microανάβικο καιτο λουλουδάδικο το παντοπωλείο microε τα χίλια είδη το καπελάδικο καιτο σκουπιδάδικο και το ζαχαροπλαστείο Τα έντονα πολύχρωmicroα πλα-στικά οι ροζ τούρτες τα νυφιάτικα και τα καπέλα microιας λίγο περα-σmicroένης microόδας δεν έχουν διαφορετική οmicroορφιά από τα πολυφηmicroισmicroέ-να λαϊκά microας είδη Γιατί ο ίδιος τρόπος ζωής τα περιλαmicroβάνει Τα ζω-

γραφίζει λεπτοmicroερειακά αλη-θινά laquoόπως είναιraquo microε τηντόλmicroη που κάποτε χρειάζεταιγια να εντάξεις ή να δεις πώςεντάσσονται σrsquo ένα ζωγραφι-κό έργο Μια τίmicroια πιστότητααπέναντί τους θαρρείς καιτου επιβάλλεται από την αγά-πη του που πρώτα απrsquo όλατον έκανε να τα κοιτάξει

(partIumlcurrenOacuteEuml micromiddotIcircmiddotIumlfiAcircEcircEumlIgrave laquo∆middot iexclpartinfinraquo 21121972)

paraAcircUacuteEgraveIcircIumllsaquo˜ tradeEcirc˘UacutersaquopermilEuml˜ laquoradicEgrave IcircmiddotIumlIumlEgraveUgravecurrenmacrOacuteAcirc˜UgraveEuml˜ laquocentEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘raquo (ordfEgravemiddot middotUacuteOcirc˘UcircrsaquomiddotUcircEuml)partIcircpermil centEgravemiddotAacuteˆOacutersaquoOcirc˘ poundAcircUcircUcircmiddotIumlOcircOacutersaquoIcircEuml 1985

Γ Παραλής ΚαροτσάκιΤέmicroπερα 34times49 εκατ 1966

ZˆAacuteUacutemiddotEcircEgraveIcirclsaquo

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

218

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

218

Παρατηρήστε στις παραπάνωπαρουσιάσεις και κριτικές

α) τον τρόπο microε τον οποίο οργανώνεται το υλικό τους

β) το λεξιλόγιο και το ύφος τους που είναι ανάλογα microε το σκοπό γιατον οποίο γράφονται (να παρουσιάσουν να εγκωmicroιάσουν νααπορρίψουν) και το κοινό στο οποίο απευθύνονται

γ) τη σύνταξη (κρουστός χαλαρός λόγος) και τη στίξη

infinfi Ugravemiddot OcircEgraveIcircrsaquoIumlmiddot AcircrsaquopermilEuml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ocirc˘ AcircrsaquopermilmiddotIgraveAcirc UacuteOcircEumlAacuteOcirc˘IgravecurrenOacuteˆ˜ permilEgravemiddotEgraveUcircUgraveOgraveOacuteOcirc˘IgraveAcirc fiUgraveEgrave UcircAcircIgraveEgravemiddot IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcircUacuteOcircDaggerIgraveAcirc Ucirc˘Oacutelsaquoıˆ˜ Oacutemiddot permilEgravemiddotIcircUacutersaquoOacuteOcirc˘IgraveAcirc currenOacutemiddot IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacuteEgravemiddotIcircfi IgravecurrenUacuteOcirc˜ fiOcirc˘IgraveAcirc AcircUacuteEgraveAacuteUacutemiddotEcirclsaquo IcircmiddotEgrave middotEcirclsaquoAacuteEumlUcircEuml permilrsaquoOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotmiddotUacutemiddotrsaquoUgraveEumlUgraveAcirc˜ IumlEumlUacuteOcircEcircOcircUacutersaquoAcirc˜ UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveOcircmiddotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacuteOcirc UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ Ugravemiddot UcircmacrfiIumlEgravemiddot IgraveAcirc Ugravemiddot OcircOcircrsaquomiddot permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteOcircOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave middotIacuteEgraveOcircIumlOcircAacuteEgraveIcirccurren˜IcircUacutersaquoUcircAcircEgrave˜ IcircmiddotEgrave UgravecurrenIumlOcirc˜ UgraveOcircOacute UacuteOcircsbquoIumlEumlIgravemiddotUgraveEgraveUcircIgravefi IcircmiddotEgrave UgraveEgrave˜ UacuteOcircUgraveiquestUcircAcircEgrave˜ UgraveOcirc˘ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircOcircDagger AacuteEgravemiddot UgraveOcirc ıcurren-Igravemiddot partOacuteOacuteOcircAcircrsaquoUgravemiddotEgrave sbquocurrensbquomiddotEgravemiddot fiUgraveEgrave Euml IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo middotIcircfiIgravemiddot IcircmiddotEgrave fiUgravemiddotOacute AcircrsaquoOacutemiddotEgrave middotUacuteOacuteEumlUgraveEgraveIcirclsaquo UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot Acircrsaquo-OacutemiddotEgrave middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircmiddotEgrave IcircmiddotIumlOcircUacuteOcircmiddotrsaquoUacuteAcircUgraveEuml currenUgraveUcircEgrave OgraveUcircUgraveAcirc OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot ˘AcircUacuteUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave OcircDaggerUgraveAcirc Oacutemiddot˘OcircUgraveEgraveIgraveiquestUgravemiddotEgrave UgraveOcirc middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircrsaquoIgraveAcircOacutefi UgraveEuml˜ middotIumlIumliquest Oacutemiddot ˘EumlUacuteAcircUgraveOcircDaggerOacuteUgravemiddotEgrave OcircEgrave UacutemiddotAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircOcircrsaquo UcircUgravefimacrOcircEgraveUgraveEuml˜ (UcircˆUcircUgravelsaquo middotOcircUgraversaquoIgraveEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgravecurrenOacuteOcirc˘ IcircmiddotEgrave middotOacuteiquestIumlOcircAacuteEuml AcircOacuteEumlIgravecurrenUacuteˆUcircEuml UacuteOcircUgraveUacuteOcirclsaquo lsaquomiddotOcircıiquestUacuteUacute˘OacuteUcircEuml UgraveOcirc˘ IcircOcircEgraveOacuteOcircDagger sbquoAcircIumlUgraversaquoˆUcircEumlfiIacute˘OacuteUcircEuml UgraveEuml˜ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo˜ EgraveIcircmiddotOacutefiUgraveEumlUgravemiddot˜ UgraveOcirc˘ middotOcirc-permilcurrenIcircUgraveEuml IcircUgraveIuml)

Οmicroαδική εργασία Να χωριστείτε σε οmicroάδες ανάλογα microε τα ενδιαφέροντά σας και νασυγκεντρώσετε από τον τύπο ή από βιβλία κριτικά σηmicroειώmicroατα γιαδιάφορους τοmicroείς της τέχνης όπως κινηmicroατογράφο microουσική χορόζωγραφική γλυπτική Με βάση το υλικό σας να καταρτίσετε ένα ει-δικό λεξιλόγιο ανάλογο microε το λεξιλόγιο της θεατρικής κριτικής πουσας δόθηκε προηγουmicroένως (σελ 205)

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

ErsaquoıAcircUgravemiddot UcircUgraveOcircmacrmiddotUcircUgraveEgraveIcircfi˜ Ucirc˘OacuteUgraveEumlUacuteEumlUgraveEgraveIcircfi˜

UacuteOcircOacuteOcircEumlUgraveEgraveIcircfi˜ OacuteEumlEcirciquestIumlEgraveOcirc˜

middotUacuteiquestUgraveOcircIumlIgraveOcirc˜ middotIumlfiAacuteEgraveUcircUgraveOcirc˜

UacuteEumlIacuteEgraveIcirccurrenIumlAcirc˘ıOcirc˜ AcircEgraveEcirc˘IumlmiddotIcircUgraveEgraveIcircfi˜

O˘UcircEgravemiddotUcircUgraveEgraveIcirciquest Acirc˘ı˘IcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot OcircUacuteıOcircEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml

UcircDaggerOacuteAcircUcircEuml EcircUacutefiOacuteEumlUcircEuml

UcircˆEcircUacuteOcircUcircDaggerOacuteEuml AcircUacutersaquoUcircIcircAcircbdquoEuml

219

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

219

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml AacuteOacuteOgraveIgraveEuml˜ IcircUacutersaquoUcircEuml AcircEgraveUcircUgraveEumlIgraveOcircOacuteEgraveIcirclsaquo IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IcircmiddotIumlIumlEgraveUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquo IumlOcircAacuteOcircUgraveAcircmacrOacuteEgraveIcirclsaquosbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUcircrsaquomiddot sbquoEgravesbquoIumlEgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo IgraveOcirc˘UcircEgraveIcircOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo UgraveAcircmacrOacuteOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo

IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcircfi˜ middotIgraveAcircUacutefiIumlEumlUgraveOcirc˜ middotOacuteUgraveEgraveIcircAcircEgraveIgraveAcircOacuteEgraveIcircfi˜ UacuteOcircIcircmiddotUgraveAcircEgraveIumlEumlIgraveIgravecurrenOacuteOcirc˜permilOcircAacuteIgravemiddotUgraveEgraveIcircfi˜ middotpermilOcircAacuteIgraveiquestUgraveEgraveUcircUgraveOcirc˜

IcircUacutersaquoOacuteˆ IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirciquestUacuteˆ AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircIcircEcircUacuteiquest˙ˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ- permilEgravemiddotUgrave˘OgraveOacuteˆ IcircUacutersaquoUcircEumlmiddotOcircEcircmiddotrsaquoOacuteOcircIgravemiddotEgrave UcircmacrOcircIumlEgraveiquest˙ˆ permilOcircAacuteIgravemiddotUgraversaquo˙ˆ IgraveEgraveIumlOgrave middotfi IcircmiddotıcurrenpermilUacutemiddot˜ UacuteOcircpermilEgraveIcirciquest˙ˆ UacuteOcircAcircIacuteOcircEcircIumlOgrave AcircEgraveEcirc˘IumliquestUcircUcircOcircIgravemiddotEgrave Oacutemiddot AcircIcircEcirccurrenUacuteˆ AacuteOacuteOgraveIgraveEuml AcircmiddotEgraveOacuteOgrave AcircAacuteIcircˆIgraveEgraveiquest˙ˆIcircmiddotUgravemiddotpermilEgraveIcirciquest˙ˆ IcircUacutersaquoOacuteˆ AcircEgraveAcircEgraveIcircOgrave˜ macrmiddotEgraveUacuteAcircUgraversaquo˙ˆ

sectAcircIacuteEgraveIumlfiAacuteEgraveOcirc (UcircmacrAcircUgraveEgraveIcircfi IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

Επιλέξτε ανάλογα microε τα εν-διαφέροντά σας microια από τιςδιπλανές ασκήσεις αξιοποι-ώντας το ειδικό λεξιλόγιοπου καταρτίσατε προηγου-microένως

α) Να γράψετε microια θετική ή αρνητική κριτική για ένα δίσκο που κυ-κλοφόρησε πρόσφατα

β) Να κάνετε το ίδιο για microια κινηmicroατογραφική ταινία ή microια έκθεσηζωγραφικής

γ) Να επιλέξετε microια κριτική ενός κινηmicroατογραφικού έργου βιβλίουδίσκου κτλ για το αντικείmicroενο της οποίας έχετε προσωπική άπο-ψη και να κάνετε microια κριτική στην κριτική που διαβάσατε

Χρησιmicroοποιήστε microερικά από τα παρακάτω επίθετα σε συν-δυασmicroό microε τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρί-σετε microε λίγες φράσεις ένα άτοmicroο πχ Είναι άνθρωποςεπιφυλακτικός ενεργεί microε περίσκεψη και δι-σταγmicroό για να αποφύγει τα ενδεχόmicroενασφάλmicroατα

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

220

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

220

Σας δίνονται microερικές από τιςθετικές ιδιότητες που microπορείνα έχει microια κριτική Να βρεί-τε τις αντίστοιχες αρνητικές

κριτική αmicroερόληπτη κριτική microεροληπτική

ανεπηρέαστηαντικειmicroενικήελεύθερηπροσεκτικήεmicroπεριστατωmicroένηκαλοπροαίρετη

Να συmicroπληρώσετε τα κενάmicroε το κατάλληλο ουσιαστι-κό ιεράρχηση διαβάθmicroισηκλιmicroάκωση κατάταξη αξιο-λόγηση

Για να γίνει ένας σωστός προγραmicromicroατισmicroός πρέπει να προηγηθεί ηανάλυση και η ______________ των αναγκών

Με τη συγκριτική αξιολόγηση έχουmicroε ______________ των microαθη-τών σε microια αξιολογική κλίmicroακα

Με βάση τον καινούριο νόmicroο θα θεσπιστεί νέα ______________των υπαλλήλων

Η ______________ του γαλάζιου χρώmicroατος γίνεται microε αριστοτε-χνικό τρόπο στον πίνακα αυτού του ζωγράφου

Με την ______________ των ασκήσεων από τις ευκολότερες στιςδυσκολότερες εξυπηρετείται αποτελεσmicroατικότερα η διδακτική τουmicroαθήmicroατος

Ένα από τα επιχειρήmicroατα που συνηγορεί υπέρ της ______________στο χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι οδηγεί στην αξιοκρατία

Γράψτε ένα σύντοmicroο κείmicroενο(150-200 λέξεων) για τη ση-microασία της αυτοκριτικής τουαυτοελέγχου της αυτογνω-σίας αξιοποιώντας το λεξι-λόγιο

περιαυτολογώ αυτοεπαινούmicroαι καυχησιολογώ ναρκισσισmicroόςαυταρέσκεια εγωκεντρισmicroός ατοmicroικισmicroόςαρχοmicroανίακουφότητα κενότητα microαταιοδοξία ισχυρογνωmicroοσύνη αδιαλλαξίαmicroεγαλοmicroανής microαταιόδοξος κενόδοξοςmicroετριοφροσύνη σωφροσύνη ταπεινότητα εγκράτεια microετριοπάθειασυγκατάβαση υποχωρητικότηταεπίγνωση αυτεπίγνωση αυτοπεποίθηση

Να αντικαταστήσετε τις ρη-microατικές φράσεις που υπο-γραmicromicroίζονται microε άλλες ισο-δύναmicroες συνώνυmicroες φρά-σεις ή ρήmicroατα

Ο κριτικός πρέπει να διατυπώνει τη γνώmicroη του για ένα έργο microε ιδι-αίτερη προσοχή και να microην αποφαίνεται δογmicroατικά

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

221

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

221

poundcurrenIgravemiddotUgravemiddot AacuteEgravemiddot Ucirc˘˙lsaquoUgraveEumlUcircEuml IcircmiddotEgrave currenIcircEcircUacutemiddotUcircEuml-currenIcircıAcircUcircEuml

(UcircmacrAcircUgraveEgraveIcirciquest IgraveAcirc UgraveEumlOacute IcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquomiddotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml middotUgravefiIgraveOcirc˘ IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute middot˘UgraveOcircIcircUacuteEgraveUgraveEgraveIcirclsaquo)

prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UgraveOcirc˘ IgravemiddotıEumlUgravelsaquo IgraveAcirc UgraveEuml IgraveOcircUacuteEcirclsaquo Icirc˘Uacutersaquoˆ˜ UgraveEuml˜ sbquomiddotıIgraveOcircIumlOcircAacutersaquomiddot˜ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo-UgravemiddotEgrave UcircAcirc fiIumlAcirc˜ UcircmacrAcircpermilfiOacute UgraveEgrave˜ sbquomiddotıIgraversaquopermilAcirc˜ UgraveEuml˜ AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜ IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacutepermilcurrenAcircUgravemiddotEgrave UcircUgraveAcircOacuteiquest IgraveAcirc UgraveOcirc˘˜UcircIcircOcircOcircDagger˜ UgraveEuml˜ (AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml˜) IcircmiddotEgrave UgraveOcirc˘˜ permilEgravepermilmiddotIcircUgraveEgraveIcircOcircDagger˜ UcircUgravefimacrOcirc˘˜ Ocirc˘ ıcurrenUgraveAcircEgrave Ocirc AcircIcircmiddotEgrave-permilAcirc˘UgraveEgraveIcircfi˜ prod middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml sbquoOcircEumlıiquest UgraveOcircOacute IcircmiddotıEumlAacuteEumlUgravelsaquo Oacutemiddot AcircIcircUgraveEgraveIgravelsaquoUcircAcircEgrave UgraveOcirc˘˜ IgravemiddotıEumlUgravecurren˜ UgraveOcirc˘ Icircmiddot-ıOgrave˜ IcircmiddotEgrave UgraveEuml IgravecurrenıOcircpermilOcirc permilEgravepermilmiddotUcircIcircmiddotIumlrsaquomiddot˜ Ocirc˘ macrUacuteEumlUcircEgraveIgraveOcircOcircEgraveAcircrsaquo

oslashUcircUgravefiUcircOcirc Euml middotIacuteEgraveOcircIumlfiAacuteEumlUcircEuml UcircUgraveEumlOacute AcircIcircmiddotrsaquopermilAcirc˘UcircEuml middotIgraveEcircEgraveUcircsbquoEumlUgraveAcircrsaquoUgravemiddotEgrave radicUacuteEgraveUcircIgravecurrenOacuteOcircEgrave IgraveiquestIumlEgrave-UcircUgravemiddot middotEgravepermilmiddotAacuteˆAacuteOcircrsaquo IcircmiddotEgrave bdquo˘macrOcircIumlfiAacuteOcircEgrave ˘OcircUcircUgraveEumlUacutersaquo˙Ocirc˘Oacute fiUgraveEgrave UacutecurrenAcircEgrave Oacutemiddot IcircmiddotUgravemiddotUacuteAacuteEumlıAcircrsaquo AcircAcircEgrave-permillsaquo AcircIacute˘EumlUacuteAcircUgraveAcircrsaquo IgravefiOacuteOcirc UgraveEumlOacute middot˘UgravemiddotUacutemacrEgraveIcircfiUgraveEumlUgravemiddot IcircmiddotEgrave UgraveEumlOacute IcircmiddotUgravemiddotrsaquoAcircUcircEuml IcircmiddotEgrave IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacuteAcircrsaquo Ucirc˘-macrOacuteiquest ˆ˜ IgravecurrenUcircOcirc IcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirclsaquo˜ AcircEgraveIumlOcircAacutelsaquo˜ middotEcircOcircDagger Acirc˘OacuteOcircAcircrsaquo UgraveEgrave˜ EgraveUcircmacr˘UacutefiUgraveAcircUacuteAcirc˜ OcircEgraveIcircOcircOacuteOcircIgraveEgraveIcirciquestIcircOcircEgraveOacuteˆOacuteEgraveIcirccurren˜ UgraveiquestIacuteAcircEgrave˜

Οmicroαδική εργασίαΝα χωριστείτε σε τρεις οmicroά-δες

Η πρώτη οmicroάδα να επισηmicroάνει τα laquoυπέρraquo της αξιολόγησης η δεύτε-ρη τα laquoκατάraquo και η τρίτη και τα laquoυπέρraquo και τα laquoκατάraquo Η διαδικασίααυτή δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10΄ Στη συνέχεια εκπρόσωποι τωνδύο πρώτων οmicroάδων θα εκθέσουν τα επιχειρήmicroατά τους (ο κάθε οmicroι-λητής έχει στη διάθεσή του 3΄ περίπου και αν θέλει microπορεί να δευ-τερολογήσει) Η τρίτη οmicroάδα θα αξιολογήσει τα επιχειρήmicroατα των δύοοmicroάδων και θα προσπαθήσει να συνθέσει τις δύο αντίθετες απόψειςΜε βάση την τελική σύνθεση των απόψεων ο κάθε microαθητής θα ανα-πτύξει γραπτά το θέmicroα

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

222

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

222

Να εφαρmicroόσετε τη microέθοδοτης αυτοαξιολόγησης καιετεροαξιολόγησης σrsquo ένα κεί-microενο που γράψατε πρόσφα-τα Κάθε microαθητής να γράψειmicroια κριτική για το δικό τουκείmicroενο και microια για το κείmicroε-νο ενός συmicromicroαθητή του

Χρήσιmicroη πληροφορία Στην αξιολόγησή σας να έχετε υπόψη σας ταεξής κριτήρια

Α) Ως προς το περιεχόmicroενο θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ενότητα δηλαδή η άmicroεση σχέση του περιεχοmicroένου microε τηνκύρια ιδέα του θέmicroατος

ndash η πληρότητα δηλαδή η επαρκής ανάπτυξη του θέmicroατος σεόλο του το βάθος και το πλάτος

ndash η τεκmicroηρίωση των θέσεων microε πειστικά και ορθά επιχειρήmicroατα

Β) Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεωντην αρχιτεκτονική τουκειmicroένου θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η λογική αλληλουχία των νοηmicroάτων

ndash η συνοχή του κειmicroένου (συνοχή περιόδων παραγράφων microε-ρών του κειmicroένου)

ndash η ορθή κατάταξη των επιχειρηmicroάτων σε κλιmicroακωτή microορφή

ndash η ορθή διάκριση των παραγράφων

Γ) Ως προς τη χρήση της γλώσσας θετικά στοιχεία θεωρούνται

ndash η ακρίβεια

ndash η σαφήνεια

ndash ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος

ndash η τήρηση των γραmicromicroατικοσυντακτικών κανόνων

ndash η σωστή χρήση των σηmicroείων της στίξης

∆) Ως προς την αποτελεσmicroατικότητα το κείmicroενο είναι απαραίτητονα διαθέτει το κατάλληλο ύφος και λεξιλόγιο και την κατάλληληδιάρθρωση του περιεχοmicroένου για να επιτευχθεί ο σκοπός πουεπιδιώκεται ανάλογα microε τον αποδέκτη του

Πάρις ΠρέκαςΠροσωπογραφία-Σκίτσο

Η Αννα Σικελιανού διαβάζει Άγγελο Σικελιανό

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

223

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

223

Να γράψετε microια κριτική γιατο σύστηmicroα αξιολόγησηςπου ισχύει σήmicroερα στην εκ-παίδευση

Έπειτα να διατυπώσετε προτάσεις για τη βελτίωσή του ώστε η αξιο-λόγηση πράγmicroατι να ανατροφοδοτεί το έργο του εκπαιδευτικού και ναοδηγεί τους microαθητές στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτογνωσία

Η κριτική που ασκούmicroε στουςάλλους microπορεί να έχει θετικάαλλά και εντελώς αρνητικάαποτελέσmicroατα

Να αναφέρετε συγκεκριmicroένα παραδείγmicroατα Ποιες είναι κατά τηγνώmicroη σας οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση εποικοδο-microητικής κριτικής

Συνήθως εύκολα εκφράζου-microε αρνητικές κρίσεις γιατους άλλους

Πόσο όmicroως εύκολα δεχόmicroαστε την κριτική των άλλων Ποιοι λόγοιmicroας εmicroποδίζουν να τη δεχτούmicroε Πώς (microε ποιους τρόπους) microπορούmicroε ναασκήσουmicroε τον εαυτό microας ώστε να δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική

Σύmicroφωνα microε το άρθρο 1 (γ) του νόmicroου 1566 σκοπόςτης εκπαίδευσης είναι επίσης να βοηθά τους microαθητές

laquoνα αναπτύσσουν δηmicroιουργική και κριτική σκέψη ώστε να

αναλαmicroβάνουν πρωτοβουλίες και microε την υπεύθυνη συmicromicroετοχή

τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού

συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας microαςraquo

Πώς αντιλαmicroβάνεστε την κριτική σκέψη και για ποιούς λόγους εί-ναι σηmicroαντική η καλλιέργειά της

Να διατυπώσετε τις δικές σας προτάσεις για να εφαρmicroοστεί microεεπιτυχία το προηγούmicroενο άρθρο του νόmicroου για την εκπαίδευση

Σε κάθε εκδήλωση της ζωήςmicroας στον επαγγελmicroατικόκοινωνικό πνευmicroατικό ηθι-κό τοmicroέα χρειάζεται η αυτο-κριτική και ο αυτοέλεγχος

Αν συmicroφωνείτε microε την άποψη αυτή να φέρετε συγκεκριmicroένα παρα-δείγmicroατα και να τη στηρίξετε microε τα κατάλληλα επιχειρήmicroατα

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία

224

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

224

Πού microπορεί να οδηγήσει η έλλειψη της αυτοκριτικής και πού η κα-τάχρησή της

∆ιατυπώθηκε η άποψη laquoΟάνθρωπος έχει τρεις χαρα-κτήρες αυτόν που δείχνειαυτόν που πράγmicroατι έχει καιαυτόν που νοmicroίζει ότι έχειraquo

Να αναλύσετε την άποψη αυτή και να εκφράσετε τις δικές σαςσκέψεις

∆ραmicroατοποίηση 1 Υποθέστε ότι είστε microέλος του 5microελούς συmicroβουλίου της τάξης καικάνετε απολογισmicroόαυτοκριτική για τα laquoπεπραγmicroέναraquo της σχολι-κής χρονιάς

2 Υποθέστε ότι βρίσκεστε ανάmicroεσα σε πρόσωπα του οικογενειακούή φιλικού σας περιβάλλοντος και κάνετε την αυτοκριτική σας γιαmicroια πράξη σας που είχε σοβαρές συνέπειες

3 Με βάση τις δραmicroατοποιήσεις που έγιναν να ασκήσετε την αυ-τοκριτική σας ή microε έναν γραπτό απολογισmicroό των laquoπεπραγmicroένωνraquoή microε ένα γράmicromicroα σας που απευθύνεται σε κάποιο αγαπητό σαςπρόσωπο Εννοείται ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιmicroοποιήσετετο κατάλληλο ύφος και την κατάλληλη γλωσσική ποικιλία