d 20020572

Na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz.1321)zarzdza si, co nastpuje:

Rozdzia 1

Przepisy oglne

1. Rozporzdzenie okrela warunki techniczne do-zoru technicznego w zakresie projektowania, wytwa-rzania, badania, eksploatacji, naprawy i modernizacjizbiornikw bezcinieniowych i niskocinieniowychprzeznaczonych do magazynowania materiaw nie-bezpiecznych o waciwociach trujcych lub rcych,zwanych dalej zbiornikami.

2. Przepisw rozporzdzenia nie stosuje si do:

1) zbiornikw sucych do transportu materiawtrujcych lub rcych, ktre podlegaj wymaga-niom okrelonym w odrbnych przepisach,

2) zbiornikw w cigu technologicznym niesucychdo magazynowania,

3) opakowa przeznaczonych do magazynowaniai transportu materiaw niebezpiecznych o waci-wociach trujcych lub rcych, o ktrych mowaw odrbnych przepisach,

4) opakowa fabrycznych rodkw farmaceutycznychi materiaw medycznych,

5) przedmiotw i urzdze zawierajcych materiayrce, w szczeglnoci do ogniw elektrycznychmokrych i suchych oraz pojemnikw z adunkamircymi w ganicach pianowych,

6) zbiornikw przeznaczonych do materiaw radioak-tywnych.

3. Uyte w rozporzdzeniu okrelenia oznaczaj:

1) zbiornik do magazynowania zbiornik przeznaczo-ny do przechowywania materiaw, ktrego zawar-to moe by podgrzewana lub schadzana, zewzgldu na niezbdne warunki magazynowanialub przepompowywania tej zawartoci,

2) materiay trujce i rce substancje i preparatychemiczne zaklasyfikowane na podstawie odrb-nych przepisw jako niebezpieczne: bardzo tok-syczne, toksyczne, szkodliwe albo rce,

3) zbiorniki bezcinieniowe zbiorniki suce doprzechowywania materiaw przy cinieniu atmos-ferycznym lub zmiennym w granicach od

0,0025 bara (0,25 kPa) podcinienia do 0,035 bara(3,5 kPa) nadcinienia; nie uwzgldnia si przy tymcinienia hydrostatycznego, wywoanego supemczynnika roboczego,

4) zbiorniki niskocinieniowe zbiorniki do przecho-wywania materiaw, w ktrych:

a) cinienie robocze bez uwzgldnienia cinieniahydrostatycznego jest utrzymywane powyej ci-nienia atmosferycznego, ale nie przekracza0,5 bara (50 kPa),

b) do oprniania bd przepukiwania zbiornikajest uywany gaz o cinieniu do 0,5 bara (50 kPa),

5) zbiorniki umiejscowione zbiorniki ustawionei przystosowane do eksploatacji w okrelonymmiejscu,

6) zbiorniki naziemne zbiorniki znajdujce si w po-mieszczeniach lub na przestrzeni otwartej,

7) zbiorniki podziemne zbiorniki przykryte lub ob-sypane warstw ziemi o gruboci co najmniej0,5 m, a w przypadku zbiornikw o osi pionowej,ich grne dno znajduje si co najmniej 0,5 m poni-ej powierzchni otaczajcego terenu,

8) najwysze cinienie robocze zbiornika (bar lub kPa) cinienie okrelone w dokumentacji technicznejzbiornika jako maksymalne w warunkach jego eks-ploatacji nie wysze ni 0,5 bara (50 kPa); nieuwzgldnia si przy tym cinienia hydrostatyczne-go wywoanego supem czynnika znajdujcego siw zbiorniku,

9) cinienie obliczeniowe (bar lub kPa) cinienieprzyjte w dokumentacji technicznej zbiornika dooblicze wytrzymaociowych, z uwzgldnieniemwymaganego cinienia prbnego oraz cinieniahydrostatycznego przy wypenieniu czynnikiemroboczym lub wod,

10) cinienie dopuszczalne (bar lub kPa) granicznwarto cinienia roboczego, mierzon w najwy-szym punkcie przestrzeni cinieniowej zbiornika,przy ktrym organ waciwej jednostki dozorutechnicznego zezwala na eksploatacj zbiornika al-bo przy ktrym dopuszcza zbiornik do obrotu,

11) najnisza temperatura robocza (C) najnisztemperatur cianki zbiornika ustalon w doku-mentacji technicznej zbiornika dla warunkw jegoeksploatacji,

12) najwysza temperatura robocza (C) najwysztemperatur cianki zbiornika ustalon w doku-

Dziennik Ustaw Nr 63 4525 Poz. 572

572

ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI

z dnia 16 kwietnia 2002 r.

w sprawie warunkw technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiada zbiorniki bezcinieniowe i niskocinieniowe przeznaczone do magazynowania materiaw trujcych lub rcych.

mentacji technicznej zbiornika dla warunkw jegoeksploatacji,

13) temperatura dopuszczalna (C) graniczn war-to najwyszej lub najniszej temperatury robo-czej, przy ktrej organ waciwej jednostki dozorutechnicznego zezwala na eksploatacj zbiornika al-bo przy ktrej dopuszcza zbiornik do obrotu,

14) masa netto adunku najwiksz dopuszczalnmas (kg) czynnika roboczego, ustalon w doku-mentacji technicznej zbiornika, ktr wolno wpro-wadzi do zbiornika,

15) pojemno (dm3 lub m3) cakowit pojemnozbiornika lub przestrzeni zbiornika, cznie z kr-cami lub przyczami, bez odliczenia objtoci za-jtej podczas eksploatacji zbiornika lub jego prze-strzeni przez elementy stae poczone ze cianka-mi w sposb rozbieralny,

16) czynnik roboczy materia trujcy lub rcy, ktryjest magazynowany w zbiorniku,

17) niebezpieczna reakcja:

a) tworzenie zwizkw wybuchowych,

b) spalanie lub wydzielanie znacznych iloci ciepa,

c) wydzielanie gazw trujcych lub palnych,

d) tworzenie materiaw niestabilnych chemicznie,

18) stal o duej odpornoci stal stykajc si z mate-riaem rcym, wykazujc szybko postpujce-go ubytku nie wiksz ni 0,1 mm/rok,

19) stal o maej odpornoci stal o ubytku wikszymni 0,1 mm/rok,

20) dopuszczalny poziom cieczy w zbiorniku najni-szy lub najwyszy poziom cieczy, ktrego przekro-czenie stanowi niebezpieczestwo dla stanu tech-nicznego lub prawidowej pracy zbiornika,

21) cinienie prbne cinienie, przy ktrym jest wy-konywana prba szczelnoci,

22) ciaa stae czynniki robocze o temperaturze top-nienia wyszej ni + 45C, najczciej materiaysypkie, w szczeglnoci proszki,

23) modernizacja zbiornika dokonywanie zmianw stosunku do stanu pierwotnego w parametrachpracy lub konstrukcji zbiornika, wpywajcych napopraw bezpieczestwa jego eksploatacji.

Rozdzia 2

Konstrukcja

4. 1. Zbiorniki powinny by tak zaprojektowane,aby zapewniay, w sposb okrelony w odrbnychprzepisach, minimalizacj ubytku czynnika roboczego,w przypadku zmian temperatury, wilgotnoci lub ci-nienia.

2. Przedostawanie si czynnikw roboczych do oto-czenia podczas napeniania lub oprniania zbiorni-kw powinno by ograniczone do bezpiecznego mini-mum.

3. Na przewodach dopywowych i odpywowychurzdze zabezpieczajcych przed nadmiernym wzro-stem cinienia lub podcinienia nie dopuszcza si sto-sowania armatury zaporowej. Organ waciwej jed-nostki dozoru technicznego moe wyrazi zgod na za-stosowanie armatury zaporowej na tych przewodach,pod warunkiem e armatura bdzie zaplombowanaw stanie otwartym i skutecznie zabezpieczona przedsamowolnym zamkniciem przez osoby nieupowa-nione.

5. 1. Elementy zbiornikw stykajce si bezpo-rednio z czynnikiem roboczym powinny by odpornena dziaanie tego czynnika roboczego. W niezbdnychprzypadkach zbiorniki powinny by wewntrz wyoo-ne odpowiedni wykadzin bd zabezpieczone po-wok ochronn lub projektant powinien przewidzieograniczenie czasu eksploatacji zbiornika.

2. Elementy zbiornika nie powinny zawiera skad-nikw zdolnych do wywoania niebezpiecznej reakcjiz przechowywan w nim zawartoci lub wyranegoosabienia zbiornika, w szczeglnoci przez przyspie-szenie starzenia i wzrost kruchoci.

3. Zbiornik przeznaczony na palny czynnik roboczypowinien by tak zaprojektowany, aby zapobiec groma-dzeniu si potencjalnie niebezpiecznych adunkwelektrostatycznych lub je ograniczy, albo powinien bywyposaony w ukad odprowadzania tych adunkw.

6. Konstrukcja zbiornika i jego elementw powin-na zapewnia:

1) umoliwienie, w jak najwikszym stopniu, dostpudo cianek zbiornika po stronie wewntrznej i ze-wntrznej,

2) cakowite i bezpieczne oprnianie oraz czyszczeniezbiornika,

3) prawidowe odpowietrzanie zbiornika, take pod-czas hydraulicznej prby szczelnoci, jeeli jest dlaniego wymagana.

7. 1. Obliczenia wytrzymaociowe powinny bywykonywane w sposb okrelony w:

1) odrbnych przepisach dotyczcych oblicze wy-trzymaociowych dla urzdze cinieniowych;w przypadku zbiornika metalowego, dla ktregoprzewiduje si cinieniow prb szczelnoci, jakocinienie obliczeniowe naley przyj 0,8 wysoko-ci zastosowanego cinienia prbnego,

2) odrbnych przepisach dotyczcych zbiornikw ci-nieniowych z tworzyw sztucznych.

2. W innych przypadkach ni okrelone w ust. 1 ob-liczenia wytrzymaociowe mog by wykonywanew sposb okrelony w normach lub specyfikacjach


technicznych uzgodnionych z organem waciwej jed-nostki dozoru technicznego.

3. W obliczeniach wytrzymaociowych naleyuwzgldni obcienie statyczne pochodzce od za-wartoci zbiornika, jeeli ma ono istotny wpyw na wy-magane gruboci cianek.

4. W obliczeniach gruboci cianki zbiornika nieuwzgldnia si gruboci jego wykadziny.

5. W obliczeniach wytrzymaociowych zbiornikwnaziemnych naley uwzgldni w szczeglnoci obci-enie niegiem lub wiatrem, a w obliczeniach wytrzy-maociowych zbiornikw podziemnych uwzgldniobcienie ziemi i niegiem.

6. W przypadku moliwoci powstania w zbiornikupodcinienia wikszego ni 0,01 bara (1,0 kPa), projek-tant powinien przeprowadzi obliczenia wytrzymao-ciowe zbiornika w zakresie przewidywanego cinieniazewntrznego.

7. W przypadku skomplikowanych ksztatw zbior-nika i braku moliwoci wykonania oblicze wytrzyma-ociowych mona przeprowadzi prb niszczc lubprb trwaego odksztacenia na podstawie warunkwproponowanych przez projektanta i uzgodnionych z or-ganem waciwej jednostki dozoru technicznego.

8. Nie jest wymagane wykonywanie oblicze wy-trzymaociowych dla pocze konierzowo-rubo-wych krcw przycznych, jeeli poczenia te wyko-nane zostay zgodnie z wymaganiami okrelonymiw Polskich Normach lub specyfikacjach technicznychuzgodnionych z organem waciwej jednostki dozorutechnicznego. W dokumentacji technicznej zbiornikapowinny by okrelone materiay elementw pocze-nia, w tym uszczelek oraz okrelona warto momentudokrcania nakrtek.

8. 1. Minimalna grubo cianki zbiornika powin-na zapewnia stateczno jego konstrukcji i nie powin-na by mniejsza ni:

1) 1,5 mm dla zbiornikw metalowych,

2) 3 mm dla zbiornikw metalowych bezcinienio-wych przeznaczonych do bezwodnego kwasu flu-orowodorowego, roztworw wodnych o zawarto-ci wikszej ni 85 % tego kwasu i do szeciofluor-ku molibdenu,

3) 5 mm dla elementw walcowych z tworzywsztucznych wzmocnionych wknem szklanym.

2. W przypadku zastosowania usztywnie w zbior-niku powinny by one umieszczone po zewntrznejstronie cianek zbiornika.

3. Wykadzina cianki zbiornika wykonana z poli-propylenu powinna mie grubo nie mniejsz ni1,5 mm, a wykonana z polichlorku winylu nie mniej-sz ni 3 mm. Minimalne gruboci wykadzin wykona-nych z innych materiaw powinny by ustalone w do-kumentacji technicznej zbiornika.

9. W przypadku gdy w zbiorniku czynnikiem robo-czym jest ciecz, naley pozostawi woln przestrzew celu zabezpieczenia przed przelaniem si cieczy lubtrwaym odksztaceniem zbiornika zamknitego w wy-niku powikszenia si objtoci cieczy pod wpywemwzrostu temperatury. Napenienie zbiornika cieczw najwyszej temperaturze roboczej nie powinnoprzekracza 97 % pojemnoci zbiornika.

10. 1. Zbiorniki zbudowane z materiaw kru-chych, w szczeglnoci ze szka, z porcelany, kamionkilub niektrych tworzyw sztucznych, mogcych atwoulec uszkodzeniu lub zniszczeniu, powinny byumieszczone w osonie zewntrznej i przeoone odpo-wiednimi materiaami wypeniajcymi.

2. W przypadku wydostania si zawartoci zbiorni-ka na zewntrz nie powinno nastpi pogorszenie wa-snoci ochronnych materiaw wypeniajcych prze-strze midzy zbiornikiem i oson zewntrzn.

11. 1. Zbiornik umiejscowiony, ktrego pojem-no wynosi powyej 1 m3, przeznaczony do cieczybardzo toksycznych lub rcych, powinien by zabez-pieczony, o ile przepisy odrbne nie stanowi inaczej,przed przenikaniem czynnika roboczego do gruntuoraz do wd powierzchniowych i gruntowych.

2. Jako zabezpieczenie, o ktrym mowa w ust. 1,mona stosowa urzdzenie zabezpieczajce przed wy-ciekiem, w szczeglnoci:

1) podwjn ciank zbiornika i monitorowanie prze-strzeni midzyciankowej,

2) zbiornik rezerwowy, cian osonow, obwaowa-nie lub tac,

3) hermetyczne pomieszczenie z drzwiami umieszczo-nymi na odpowiedniej wysokoci, w ktrym jestustawiony zbiornik,

4) geomembran.

3. Podwjna cianka, o ktrej mowa w ust. 2 pkt 1,powinna obejmowa co najmniej ca powierzchnizbiornika od dou do poziomu dopuszczalnego nape-nienia.

4. Urzdzenia zabezpieczajce przed wyciekiem,o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, powinny by tak za-projektowane i zbudowane, aby w przypadku powsta-nia nieszczelnoci w zbiorniku wyciek by zatrzymanyi nie byo moliwe skaenie rodowiska przez czynnikroboczy. Urzdzenie zabezpieczajce przed wyciekiempowinno mie pojemno nie mniejsz ni pojemnozbiornika, ktry zabezpiecza.

5. W przypadku zastosowania wsplnego urzdze-nia zabezpieczajcego przed wyciekiem dla dwchzbiornikw, pojemno urzdze powinna by co naj-mniej rwna 75 % sumy ich pojemnoci, lecz niemniejsza ni pojemno wikszego zbiornika, a dlatrzech i wicej zbiornikw pojemno powinna by conajmniej rwna 50 % sumy ich pojemnoci, ale niemniejsza ni pojemno najwikszego zbiornika.


12. 1. W przypadku gdy w zbiorniku zastosowanourzdzenie zabezpieczajce przed nadmiernym wzro-stem nadcinienia lub podcinienia przechowywanegoczynnika roboczego, gazy wydzielane podczas zadzia-ania tego urzdzenia zabezpieczajcego nie powinnypowodowa w otoczeniu zagroenia zwizanego z ichtoksycznoci, palnoci lub wydzielan iloci.

2. Urzdzenie zabezpieczajce przed nadmiernymwzrostem nadcinienia lub podcinienia powinno bytak wykonane, aby zabezpieczao przed wydostawa-niem si cieczy ze zbiornika i wnikaniem do niego ob-cych materiaw.

3. Przy doborze przepustowoci urzdzenia zabez-pieczajcego przed nadmiernym wzrostem nadcinie-nia lub podcinienia powinno by uwzgldnione naj-wysze natenie przepywu gazu, wynikajce z na-grzewania lub chodzenia zawartoci oraz napenianiaalbo oprniania zbiornika.

13. 1. Podpory zbiornika powinny by tak zapro-jektowane, aby podczas transportu, eksploatacji i ba-da zbiornika powstae w jego ciankach naprenianie przekroczyy wartoci dopuszczalnych. Odpornoogniowa podpr powinna odpowiada wymaganiomokrelonym w odrbnych przepisach.

2. W celu uniknicia napre powodowanych sia-mi dylatacyjnymi jedna z podpr powinna by przy-twierdzona na stae. Pozostae podpory powinny miemoliwo przesuwania si.

3. Podpory powinny by tak usytuowane, aby niezakryway zczy spawanych. W uzasadnionych przy-padkach dopuszcza si zakrycie podporami obwodo-wych zczy spawanych zbiornika, pod warunkiem eprzed zakryciem zcza spawane bd poddanew 100% badaniom nieniszczcym.

4. Nie naley zakrywa podporami miejsc krzyo-wania si zczy spawanych.

5. Liczba podpr zbiornika poziomego powinna bymoliwie najmniejsza. Podpory zbiornika o rednicywewntrznej wikszej ni 800 mm powinny obejmo-wa co najmniej ni 1/3 obwodu zbiornika.

6. Podpory zbiornika pionowego zamocowane doczci walcowej powinny by umieszczone moliwienajbliej tworzcej czci walcowej zbiornika.

7. Podpora obejmujca cay obwd zbiornika pio-nowego powinna mie otwr lub otwory umoliwiaj-ce wykonywanie czynnoci zwizanych z eksploatacj,obsug i badaniami zbiornika.

14. 1. W zbiorniku naley zaprojektowa otworyinspekcyjne umoliwiajce ocen wizualn wewntrzzbiornika, jego czyszczenie, napraw i wykonanie ba-da lub w dokumentacji technicznej okreli metodybadania jego wewntrznych powierzchni.

2. W przypadku zastosowania jako otworu inspek-cyjnego:

1) wazu, jego wymiary wewntrzne nie powinny bymniejsze ni:

a) 400 mm wazu okrgego albo 300 mmx 400 mm wazu owalnego lub eliptycznego,jeeli dugo krca lub piercienia wazowegonie przekracza 170 mm,

b) 420 wazu okrgego albo 320 mmx 420 mm wazu owalnego lub eliptycznego,jeeli dugo krca lub piercienia wazowegonie przekracza 250 mm, a jest wiksza ni 170mm,

c) 500 mm, jeeli projektant przewiduje koniecz-no wchodzenia do zbiornika z aparatami ra-tunkowymi lub urzdzeniami pomocniczymi;dugo krca lub piercienia wazowego niepowinna przekracza 250 mm.

2) wyczystki, jej wymiary wewntrzne nie powinnyby mniejsze ni:

a) 320 mm lub 220 mm x 320 mm wyczystkadua-owalna lub eliptyczna, a dugo krcalub piercienia wazowego nie powinna przekra-cza 100 mm,

b) 120 mm lub 100 mm x 150 mm wyczystkarednia-owalna lub eliptyczna, a dugo krcalub piercienia otworu wyczystkowego nie po-winna przekracza 100 mm,

c) 50 mm wyczystka maa, a dugo krcalub piercienia otworu wyczystkowego nie po-winna przekracza 50 mm.

15. Wewntrzna powoka ochronna zbiornika me-talowego powinna mie odpowiedni wytrzymaoi elastyczno oraz przylega na caej powierzchni dometalu, wcznie z zamkniciami.

16. Zewntrzna powoka ochronna zbiornika po-winna by wykonana i badana w sposb okrelonyw odrbnych przepisach i dokumentacji technicznejzbiornika lub dokumentacji dotyczcej instalacji.

17. 1. W przypadku gdy wymagane jest posado-wienie zbiornika na fundamencie, fundament ten po-winien by wykonany zgodnie z przepisami prawa bu-dowlanego, a w przypadku lokalizacji takiego zbiornikana terenach wystpowania szkd grniczych, zgodniez wymaganiami okrelonymi w przepisach prawa geo-logicznego i grniczego.

2. Podoe pod zbiornik, wraz z fundamentem, po-winno by izolowane od gruntu w sposb zapewniaj-cy ochron gruntu przed skaeniem w przypadku po-wstania awarii spowodowanej nieszczelnoci zbiorni-ka. Szczegowe wymagania w tym zakresie powinnyby okrelone w dokumentacji technicznej zbiornika.

Rozdzia 3

Materiay i wytwarzanie

18. Do budowy zbiornikw mog by stosowane:

1) metale i ich stopy,


2) tworzywa sztuczne,

3) materiay kompozytowe,

4) materiay ceramiczne,

5) szko.

19. 1. Materiay stosowane do budowy zbiorni-kw powinny spenia wymagania okrelone w Pol-skich Normach lub specyfikacjach technicznych uzgod-nionych z organem waciwej jednostki dozoru tech-nicznego.

2. Dla materiaw, o ktrych mowa w 18 pkt 1,wytwarzajcy materiay powinien dostarczy doku-ment powiadczajcy przeprowadzenie kontroli od-biorczej tych materiaw. Wymg taki nie jest koniecz-ny w stosunku do materiaw okrelonych w 28.

20. Materiay stosowane do budowy zbiornikwspawanych, zgrzewanych lub lutowanych powinny za-pewnia technologiczn podatno do pocze w okre-lonych warunkach technologicznych i gwarantowauzyskanie ustalonych wymaga eksploatacyjnych.

21. 1. Odlewy staliwne zbiornikw, dla ktrychprzewiduje si wykonanie prby szczelnoci i ktrychksztat na to pozwala, powinny by poddane prbieszczelnoci na cinienie rwne 1,5 cinienia obliczenio-wego, nie niszego ni 0,3 bara (30 kPa).

2. Odlewy staliwne zbiornikw powinny by pod-dane:

1) czciowo lub w caoci badaniom nieniszczcym,szczeglnie gdy maj skomplikowany ksztat,

2) sprawdzeniu mikrostruktury po obrbce cieplnej,jeeli s wykonane ze staliwa stopowego,

3) sprawdzeniu odpornoci na korozj midzykrysta-liczn, jeeli s z wysokostopowego staliwa auste-nitycznego i przeznaczone do pracy z czynnikiemroboczym wywoujcym t korozj.

3. Odlewy eliwne zbiornikw powinny by podda-ne podczas produkcji sprawdzeniu wytrzymaoci narozerwanie.

4. Odlewy eliwne przeznaczone do wytwarzaniaelementw o skomplikowanych ksztatach naley pod-da w caoci lub czciowo badaniom nieniszczcym.

22. Metody i zakres bada, o ktrych mowaw 21, oraz kryteria ich oceny powinny by okrelonew dokumentacji technicznej zbiornika.

23. Dane wytrzymaociowe materiaw nieela-znych powinny by zgodne z wymaganiami PolskichNorm lub specyfikacji technicznych uzgodnionych z or-ganem waciwej jednostki dozoru technicznego.

24. Materiay dodatkowe stosowane do spajaniazbiornikw i ich elementw powinny by odpowiedniodobrane i okrelone w instrukcjach technologicznych,

uzgodnionych z organem waciwej jednostki dozorutechnicznego.

25. Materiay stosowane do wytwarzania wyka-dzin i wewntrznych powok ochronnych nie powinnywywiera szkodliwego wpywu na cianki zbiornikai wchodzi w reakcje chemiczne z czynnikiem robo-czym.

26. Zbiornikw szklanych nie naley napeniaczynnikiem roboczym zawierajcym fluor.

27. Materiay i elementy z tworzyw sztucznych lubmateriay kompozytowe i elementy z nich wykonane,stosowane do budowy zbiornikw, powinny by do-starczane z deklaracj zgodnoci wytwarzajcego temateriay i elementy.

28. Pomocnicze elementy zbiornikw mog bywykonywane z materiaw okrelonych przez projek-tanta. Przy wyborze tych materiaw projektant powi-nien kierowa si wzgldami bezpieczestwa i nieza-wodnej pracy zbiornika, a w szczeglnoci:

1) spawalnoci, jeeli elementy pomocnicze majby spawane do cianki zbiornika lub midzy sob,

2) odpornoci na dziaanie czynnika roboczego i ota-czajcej atmosfery,

3) wasnociami wytrzymaociowymi i innymi ce-chami odpowiednimi dla charakteru pracy zbiorni-ka.

29. 1. Do wytwarzania zbiornikw mog by sto-sowane inne materiay ni okrelone w 18, jeeli zo-stan zakwalifikowane przez organ waciwej jednost-ki dozoru technicznego.

2. W celu zakwalifikowania materiau, o ktrymmowa w ust. 1, naley przedoy informacje dotycz-ce:

1) przeznaczenia materiau,

2) gatunku materiau, rodzaju wykonywanych z niegowyrobw, metody wytwarzania, zakresw wymia-rowych, stanu dostawy i parametrw przewidzia-nej obrbki cieplnej,

3) numeru Polskiej Normy lub specyfikacji technicznejdotyczcej danego materiau i wykonywanychz niego wyrobw,

4) rodzaju wystawianego przez wytwrc dokumentukontroli.

Rozdzia 4

Osprzt

30. Zbiorniki w zalenoci od konstrukcji i warun-kw eksploatacji mog by wyposaane w:

1) urzdzenia zabezpieczajce przed nadmiernymwzrostem nadcinienia lub podcinienia,


2) urzdzenia zabezpieczajce przed przepenieniem,

3) aparatur kontrolno-pomiarow i sygnalizacyjn,

4) armatur,

5) bezpieczniki przeciwogniowe.

31. 1. Do urzdze zabezpieczajcych przed nad-miernym wzrostem nadcinienia i podcinienia zaliczasi:

1) syfonowe przyrzdy bezpieczestwa,

2) urzdzenia oddechowe,

3) urzdzenia bezpieczestwa i gowice bezpiecze-stwa,

4) automatyk zabezpieczajc.

2. Urzdzenia zabezpieczajce przed nadmiernymwzrostem nadcinienia i podcinienia powinny by za-instalowane wtedy, gdy zbiornik nie jest na stae po-czony z atmosfer i moe nastpi w nim wzrost cinie-nia ponad najwysze cinienie robocze z powoduogrzewania lub reakcji chemicznej albo niedopuszczal-nego spadku cinienia podczas napeniania lub opr-niania zbiornika.

3. Automatyka zabezpieczajca, o ktrej mowaw ust. 1 pkt 4, obejmuje ukady sygnalizacji, blokadi wycze parametrycznych. W przypadku zastosowa-nia automatyki zabezpieczajcej powinna ona speniawymagania okrelone w odrbnych przepisach.

4. W szczeglnych przypadkach, dla zbiornikwbezcinieniowych, zamiast urzdze zabezpieczaj-cych przed nadmiernym wzrostem nadcinienia ipodcinienia mog by stosowane ukady sygnalizacjiostrzegawczej, jeeli zostanie to uzgodnione z orga-nem waciwej jednostki dozoru technicznego.

5. Sygnalizacja ostrzegawcza powinna skada siz sygnalizacji akustycznej i optycznej, a jej czony wy-konawcze powinny by umieszczone w sterowni lubinnym pomieszczeniu, w ktrych przebywaj osobyobsugujce t sygnalizacj. Taki system sygnalizacjiostrzegawczej jest dopuszczalny, gdy istnieje moli-wo likwidacji zagroe sygnalizowanych z tych po-mieszcze.

32. Urzdzenia zabezpieczajce przed przepenie-niem powinny odpowiada wymaganiom dla automa-tyki zabezpieczajcej lub sygnalizacji ostrzegawczej,o ktrych mowa w 31 ust. 35.

33. 1. Aparatura kontrolno-pomiarowa i jej ele-menty powinny by dobrane odpowiednio do rodzajuczynnika roboczego, warunkw przeprowadzania od-czytu i parametrw zbiornika.

2. Wskaniki aparatury, o ktrej mowa w ust. 1, po-winny by umieszczone i owietlone w taki sposb,aby ich wskazania byy wyranie widoczne ze stanowi-ska obsugi zbiornika.

3. Aparatura oraz jej elementy powinny posiadaodpowiednie dokumenty kontroli metrologicznej,okrelone w odrbnych przepisach.

34. 1. Zbiornik, dla ktrego ze wzgldu na bezpie-czestwo eksploatacji jest wymagana kontrola tempe-ratury, powinien by wyposaony w termometr. Do-kadno wskaza termometrw szklanych powinnaodpowiada klasie dokadnoci co najmniej 1,5. Ter-mometry manometryczne i elektryczne powinny po-siada klas dokadnoci nie mniejsz ni 2,5.

2. Termometr szklany powinien by instalowanyw osonie zabezpieczajcej go przed uszkodzeniemi nieutrudniajcej odczytw temperatury.

3. Zakres wskaza termometru powinien by wik-szy o 25 % od wartoci temperatury dopuszczalnej.

4. Warto temperatury dopuszczalnej powinnaby oznaczona w sposb trway na podziace lub oso-nie termometru czerwon kresk. Oznaczenie to moeby wykonane za pomoc przytwierdzonej do termo-metru czerwonej pytki lub przez podanie wartoci tejtemperatury czerwon barw na dobrze widocznej ta-bliczce.

35. 1. Zbiornik niskocinieniowy powinien bywyposaony w manometr o klasie dokadnoci co naj-mniej 2,5. Zakres wskaza manometru powinien bytak dobrany, aby najwysze cinienie robocze zbiorni-ka wynosio 0,50,7 zakresu wskaza.

2. W zalenoci od wysokoci oznaczonej symbo-lem h, na jakiej zainstalowany jest manometr nadpoziomem obsugi, rednica manometru nie powinnaby mniejsza ni:

1) 65 mm przy h 2 m,

2) 100 mm przy 2 m < h 5 m,

3) 160 mm przy h > 5 m.

3. Na tarczy manometru cinienie dopuszczalnezbiornika powinno by oznaczone czerwon kresk.Cinienie to, zamiast na tarczy manometru, monaoznaczy czerwon pytk przytwierdzon do obudo-wy i przylegajc do szka tego manometru albo podajego warto czerwon barw na tabliczce umieszczo-nej w miejscu widocznym w pobliu manometru.

4. Zbiornik powinien by wyposaony w manowa-kuometr, jeeli moe powsta podcinienie wiksze ni0,01 bara (1,0 kPa).

5. Midzy zbiornikiem i manometrem lub manowa-kuometrem naley zainstalowa zawr odcinajcy.

36. 1. Rodzaj, typ i liczb cieczowskazw su-cych do celw pomiarowych okrela si w dokumenta-cji technicznej zbiornika, z uwzgldnieniem waciwo-ci czynnika roboczego i jego parametrw oraz wyma-ga okrelonych w odrbnych przepisach.


2. Cieczowskazy powinny by zabezpieczone przeduszkodzeniem.

3. Do sprawdzania poziomu cieczy nie stosuje sizaworw i kurkw probierczych.

37. 1. Ilo i rodzaj armatury zaporowej i spusto-wej naley ustali w dokumentacji technicznej zbiorni-ka.

2. rednica wewntrzna armatury upustowej niepowinna by mniejsza ni 8 mm, a wymiary i ksztatprzewodw przycznych powinny by tak dobraneprzez projektanta, aby:

1) odprowadzanie czynnika roboczego byo bezpiecz-ne dla osb obsugujcych zbiornik i dla otoczenia,

2) nie nastpowaa utrata dronoci armatury i prze-wodw oraz istniaa moliwo ich czyszczenia,

3) spenione byy wymagania, o ktrych mowa w 12,dotyczce urzdze zabezpieczajcych.

38. Urzdzenia oddechowe, zainstalowanew zbiornikach z czynnikiem roboczym majcym rw-nie waciwoci palne, powinny by wyposaonew bezpieczniki przeciwogniowe.

Rozdzia 5

Znakowanie

39. 1. Na zbiorniku powinna by zamocowanaw miejscu dostpnym trwaa i czytelna tabliczka fa-bryczna odporna na korozj i dziaanie czynnika robo-czego.

2. Tabliczka fabryczna powinna zawiera w szcze-glnoci:

1) nazw lub znak wytwarzajcego,

2) numer fabryczny lub numer partii, serii,

3) rok produkcji,

4) najwysze cinienie robocze lub napis bezcinie-niowy,

5) cinienie prbne,

6) pojemno,

7) nazw czynnika roboczego, na ktry zbiornik jestprzeznaczony, wraz z numerem odpowiedniej kla-syfikacji okrelonej w odrbnych przepisach, o ileczynnik roboczy posiada numer.

2. Dla zbiornika z materiaw innych ni metale i ichstopy dopuszcza si stosowanie zamiast tabliczki fa-brycznej nalepki zabezpieczonej przed uszkodzeniem.

3. Dla zbiornika napenianego wagowo informacjezamieszczone na tabliczce fabrycznej naley uzupenio dopuszczaln mas czynnika roboczego i mas pu-stego zbiornika oraz mas brutto zbiornika.

4. Jeeli temperatura robocza zbiornika wykraczapoza zakres -20C do + 50C, to informacje zamieszczo-ne na tabliczce fabrycznej lub nalepce, o ktrej mowaw ust. 2, naley uzupeni o najnisz lub najwysztemperatur robocz.

40. Zbiornik wykonany z innych materiaw nimetale, ich stopy i tworzywa sztuczne powinien byoznakowany w sposb uzgodniony z organem waci-wej jednostki dozoru technicznego, w zalenoci od za-stosowanego materiau, wielkoci zbiornika i przewi-dywanej formy dozoru technicznego.

41. 1. Na ciance zbiornika metalowego, w pobli-u tabliczki fabrycznej, powinny by wybite, lub jeelimoe to mie szkodliwy wpyw na ciank zbiornika,oznaczone w inny, trway sposb nastpujce informa-cje:

1) nazwa lub znak wytwarzajcego,

2) numer fabryczny lub numer partii, serii,

3) rok produkcji.

2. Na zbiorniku naziemnym, niezalenie od tablicz-ki fabrycznej i informacji, o ktrych mowa w ust. 1, po-winien by umieszczony, w sposb czytelny i trway,napis o wysokoci liter co najmniej 10 cm, z nazwczynnika roboczego, na ktry zbiornik jest przeznaczo-ny, lub wzr chemiczny tego czynnika oraz nalepkiostrzegawcze okrelone w odrbnych przepisach.

Rozdzia 6

Dokumentacja techniczna

42. 1. W fazie projektowania zbiornika powinnaby opracowana dokumentacja techniczna, ktr wy-twarzajcy lub osoba dziaajca w jego imieniu przed-kada w dwch egzemplarzach organowi waciwejjednostki dozoru technicznego w celu jej uzgodnienia.

2. Dokumentacja techniczna, o ktrej mowaw ust. 1, powinna zawiera:

1) rysunek zestawieniowy,

2) obliczenia wytrzymaociowe podstawowych ele-mentw zbiornika, z zastrzeeniem 7 ust. 7,

3) dane o osprzcie, w przypadku gdy zbiornik ma bywyposaony w instalacje pomocnicze, schematy iparametry tych instalacji,

4) technologi montau dla zbiornikw scalanych namiejscu ustawienia.

5) niezbdne opisy i wyjanienia do rysunku i sche-matw, o ktrych mowa w pkt 1 i 3.

3. Na rysunku zestawieniowym, o ktrym mowaw ust. 2 pkt 1, naley poda:

1) wymiary konieczne do sprawdzenia oblicze wy-trzymaociowych,


2) nazw i podstawowe waciwoci czynnika robo-czego,

3) parametry robocze i obliczeniowe,

4) gatunki materiaw, z jakich wykonane s elemen-ty zbiornika, wraz z numerami odpowiednich normlub specyfikacji technicznych,

5) odporno materiaw cianek zbiornika na czynnikroboczy lub przewidywany okres eksploatacjizbiornika,

6) rodzaj oraz dane dotyczce zabezpieczenia antyko-rozyjnego powierzchni wewntrznej i zewntrznej,warunki wykonania bada i kontroli, jeeli s wy-magane,

7) numery norm dotyczcych elementw znormalizo-wanych,

8) wspczynniki wytrzymaociowe zczy spajanychi zakres bada nieniszczcych tych zczy,

9) wymiary i rozmieszczenie lub zasady rozmieszcza-nia zczy spajanych,

10) wymagania w zakresie obrbki cieplnej,

11) specjalne wymagania dotyczce wytwarzania i ba-da, w tym dane dotyczce prby szczelnoci,

12) oznaczenie miejsca umieszczania tabliczki fabrycz-nej,

13) dane dotyczce dopuszczalnego osiadania funda-mentu zbiornika i czstotliwo pomiaru tego osia-dania, w niezbdnych przypadkach,

14) rodzaje i parametry prby szczelnoci, o ktrychmowa w 53.

4. Elementy zbiornika, ktrych nie przedstawionodostatecznie wyranie na rysunku zestawieniowym,powinny by ujte na odrbnych rysunkach.

5. W technicznie uzasadnionych przypadkach or-gan waciwej jednostki dozoru technicznego moepodczas uzgadniania dokumentacji technicznej ograni-czy jej zakres, pod warunkiem e zapewniona jestmoliwo dokonania prawidowej oceny konstrukcji.

43. 1. Wytwarzajcy zbiornik i elementy zbiornikawystawia dokument powiadczajcy, zwany dalej po-wiadczeniem, e zbiornik oraz elementy zbiornika zo-stay wykonane i zbadane zgodnie z dokumentacjtechniczn oraz warunkami okrelonymi w uprawnie-niu do wytwarzania. Wzr powiadczenia ustala organwaciwej jednostki dozoru technicznego w ramachuprawnienia do wytwarzania.

2. Powiadczenie powinno by wystawione rw-nie przez montujcego zbiornik w przypadku montauzbiornika na miejscu ustawienia.

3. Wytwarzajcy powinien zaczy instrukcj eks-ploatacji do zbiornika przygotowanego do eksploata-cji.

4. Wytwarzajcy powinien wraz ze zbiornikiem do-starczy eksploatujcemu po dwa egzemplarze: doku-mentacji technicznej, powiadczenia i instrukcji eks-ploatacji, a montujcy dwa egzemplarze powiad-czenia, o ktrym mowa w ust. 2.

5. Dla zbiornika dopuszczonego do obrotu i ozna-czonego znakiem dozoru technicznego wytwarzajcywystawia dokumentacj, ktrej zakres jest okrelanyw decyzji dopuszczajcej ten zbiornik do obrotu przezorgan waciwej jednostki dozoru technicznego.

44. 1. W celu uzyskania decyzji zezwalajcej naeksploatacj zbiornika, eksploatujcy powinien przed-oy dokumentacj odbiorcz zbiornika, zawierajcdokumenty, o ktrych mowa w 43 ust. 5, oraz:

1) opis dziaania zbiornika, wraz z danymi dotyczcy-mi osprztu i rde zasilania, schemat pocze zewsppracujcymi urzdzeniami oraz dane doty-czce zabezpiecze antykorozyjnych, w tym opissystemu zabezpieczenia katodowego dla zbiorni-kw podziemnych, jeeli ma by zastosowany,

2) plan usytuowania zbiornika umiejscowionegoz uwidocznieniem miejsca ustawienia zbiornikaoraz zwizanych z nim urzdze dla zbiornikaustawionego w budynku,

3) plan usytuowania zbiornika umiejscowionegoz uwzgldnieniem rozmieszczenia ssiadujcychbudynkw i urzdze w odlegoci 10 m dlazbiornika ustawionego na zewntrz budynku,

4) protok badania szczelnoci wykadziny lub po-woki ochronnej, jeeli takie badanie jest wymaga-ne w dokumentacji technicznej,

5) instrukcj eksploatacji zbiornika, jeeli jest opraco-wana lub uzupeniona przez eksploatujcego.

2. Dokumentacj, o ktrej mowa w ust. 1, eksplo-atujcy dostarcza organowi waciwej jednostki dozo-ru technicznego w dwch egzemplarzach.

Rozdzia 7

Zakresy i terminy bada technicznych

45. Organ waciwej jednostki dozoru techniczne-go przeprowadza nastpujce rodzaje bada technicz-nych:

1) badanie typu badanie zbiornika lub osprztuprzed rozpoczciem seryjnej produkcji lub dopusz-czeniem do obrotu i oznaczeniem znakiem dozorutechnicznego, majce na celu sprawdzenie i po-wiadczenie przez organ waciwej jednostki dozo-ru technicznego, e zbadany egzemplarz (egzem-plarze) reprezentatywny dla planowanej produkcjispenia wymagania okrelone w rozporzdzeniu,

2) badania sprawdzajce badania wykonywanew toku wytwarzania zbiornika,

3) badania odbiorcze badania, ktre poprzedzajwydanie decyzji zezwalajcej na eksploatacjzbiornika,


4) badania okresowe badania wykonywane w tokueksploatacji zbiornika objtego dozorem penym,

5) badania dorane badania wykonywane w tokueksploatacji zbiornika, wynikajce z doranych po-trzeb eksploatacyjnych oraz nadzoru i kontroli.

46. 1. Przeprowadzenie badania typu, o ktrymmowa w 45 pkt 1, obowizuje dla urzdze zabezpie-czajcych okrelonych w 31 ust. 1. Inny osprzt lubzbiorniki mog by zgaszane przez wytwarzajcego dobadania typu.

2. Wytwarzajcy przygotowuje zbiornik lub osprzti zgasza do badania typu do organu waciwej jednost-ki dozoru technicznego. Do zgoszenia powinno by za-czone owiadczenie wytwarzajcego o waciwymprzygotowaniu do bada przekazywanego egzempla-rza zbiornika lub osprztu.

3. Program badania typu ustala organ waciwejjednostki dozoru technicznego.

4. Program badania typu powinien uwzgldniawymagania okrelone w rozporzdzeniu oraz obejmo-wa sprawdzenie podanych w dokumentacji technicz-nej parametrw urzdzenia.

5. Przeprowadzajcy badanie typu moe wykorzy-sta lub uzna wyniki bada i opinii wykonanych przezwyspecjalizowane jednostki projektanta lub wytwarza-jcego bd odpowiedni jednostk badawcz.

47. 1. Badaniem typu moe by objty typosze-reg zbiornikw; w takim przypadku poddaje si bada-niom wybrane przez organ waciwej jednostki dozorutechnicznego egzemplarze z tego typoszeregu.

2. Zbiorniki mog by zakwalifikowane do tego sa-mego typoszeregu, jeeli:

1) speniaj wymagania tych samych przepisw,

2) s wytwarzane na podstawie tej samej technologii,

3) posiadaj te same ksztaty geometryczne, rnemoe by jedynie uoenie krcw,

4) s zbudowane z tych samych materiaw,

5) w przypadku rnej ich dugoci rni si tylko wy-miarami, iloci i rozmieszczeniem otworw in-spekcyjnych,

6) w przypadku poddania cinieniu zewntrznemu,przy jednakowej rednicy zachowuj te same lubmniejsze dugoci obliczeniowe elementw,

7) posiadaj podpory tej samej konstrukcji, uwzgld-niajcej w obliczeniach wytrzymaociowych naj-bardziej niekorzystny wariant obcienia.

48. 1. Badanie typu powinno by przeprowadza-ne na odpowiednim stanowisku badawczym, uzgod-nionym z organem waciwej jednostki dozoru tech-nicznego, u wytwarzajcego lub na miejscu ustawienia

zbiornika, albo innym miejscu w zalenoci od rodzajuurzdzenia, gabarytw i moliwoci przestrzennychoraz jego zakresu bada.

2. W badaniu typu moe uczestniczy, jako obser-wator, przedstawiciel zlecajcego badanie.

49. 1. O wszelkich zmianach konstrukcyjnych lubtechnologicznych wprowadzonych w toku produkcjiwytwarzajcy powinien poinformowa organ waci-wej jednostki dozoru technicznego. Zmiany te podle-gaj dodatkowym uzgodnieniom.

2. Wprowadzenie zmian w urzdzeniach podda-nych badaniu typu moe wymaga przeprowadzeniadodatkowych bada.

50. 1. Wytwarzajcy powinien przygotowa i zgo-si zbiornik lub element do bada sprawdzajcych.W przypadku gdy wytwarzajcy dostarcza zbiornikw elementach, w szczeglnoci wytworzony metoda-mi arkuszowymi lub rulonowymi, badania czciowolub cakowicie przeprowadza si na miejscu ustawie-nia zbiornika. W takim przypadku wytwarzajcy lubosoba przez niego upowaniona przygotowuje i zga-sza zbiornik do bada sprawdzajcych w miejscu jegoustawienia.

2. Sposb przeprowadzenia bada sprawdzajcychpowinien by uzgodniony z organem waciwej jed-nostki dozoru technicznego, przed rozpoczciem budo-wy lub montau zbiornika.

3. Seryjnie wytwarzane zbiorniki, ktre byy podda-ne badaniu typu, mog by zgaszane, przez wytwarza-jcego, partiami do bada sprawdzajcych.

4. Badanie sprawdzajce partii zbiornikw obejmu-je 10 % zbiornikw wybranych losowo ze zgoszonejpartii, jednak nie mniej ni dwa zbiorniki. Zbiornikiwchodzce w skad zgoszonej do bada partii powin-ny by uprzednio zbadane przez wytwrc w zakresieokrelonym w 51.

5. Po stwierdzeniu prawidowej i powtarzalnej jako-ci wytwarzanych zbiornikw, na wniosek wytwarzaj-cego, organ waciwej jednostki dozoru technicznegomoe ograniczy badania sprawdzajce partii do 5 %iloci zbiornikw, jednak nie mniej ni do dwch zbior-nikw.

6. Wynik badania sprawdzajcego partii zbiorni-kw uznaje si za pozytywny, jeeli wyniki badaniawszystkich zbadanych zbiornikw s pozytywne.

7. W razie negatywnego wyniku bada jednego lubwicej zbiornikw z partii, wynik badania sprawdzaj-cego wszystkich zbiornikw z partii uznaje si za nega-tywny.

8. Zbiorniki z partii, ktrej badania sprawdzajceday wynik negatywny, mog by ponownie zgoszonedo bada sprawdzajcych po usuniciu usterek i doko-naniu kontroli wszystkich zbiornikw zgoszonychw danej partii. Powtrne badanie sprawdzajce moe


by przeprowadzone jako badanie sprawdzajce partiizbiornikw na podwjnej liczbie zbiornikw lub jakobadanie jednostkowe.

51. Badania sprawdzajce, o ktrych mowaw 45 pkt 2, obejmuj:

1) badanie budowy,

2) prb szczelnoci,

3) badanie szczelnoci zewntrznej powoki ochron-nej lub wykadziny, jeeli ma zastosowanie,

4) badania specjalne, ustalone w dokumentacji tech-nicznej zbiornika.

52. 1. Badanie budowy zbiornika przeprowadzasi u wytwarzajcego lub u eksploatujcego, jeeli zewzgldu na wielko lub metod montau zbiornik jestscalany na miejscu jego ustawienia.

2. Badanie budowy polega na sprawdzeniu:

1) zgodnoci wykonania zbiornika z wymaganiamiokrelonymi w rozporzdzeniu i dokumentacjtechniczn,

2) stanu cianek zbiornika,

3) jakoci zczy,

4) oznacze,

5) wyposaenia,

6) innych cech, zalenie od konstrukcji zbiornika i sto-sowanego materiau.

3. Elementy zbiornika, ktrych badanie budowywykonano u wytwarzajcego, mog nie by poddawa-ne powtrnemu badaniu podczas badania budowy ca-ego zbiornika.

4. Zbiorniki poddane u wytwarzajcego badaniubudowy bez kompletnego osprztu powinny by u eks-ploatujcego poddane badaniu uzupeniajcemu, pozainstalowaniu kompletnego osprztu.

53. W badaniach zbiornika lub jego elementwmog by zastosowane nastpujce rodzaje prbszczelnoci:

1) hydrauliczna cinieniowa,

2) gazowa cinieniowa:

a) przeprowadzana przy uyciu powietrza lub inne-go niepalnego gazu,

b) amoniakalna lub inna chemiczna,

3) z helowym wykrywaczem nieszczelnoci cinie-niowa, cinieniowo-prniowa lub prniowa,

4) gazowa prniowa-pcherzykowa,

5) hydrauliczna hydrostatyczna,

6) bezcinieniowa-penetracyjna, w tym nafta-kreda,

7) ultradwikowa,

8) inne rodzaje prb szczelnoci, uzgodnione z orga-nem waciwej jednostki dozoru technicznego.

54. 1. Rodzaj i parametry prby szczelnoci wyko-nywanej podczas bada, o ktrych mowa w 45pkt 14, powinny by okrelone w dokumentacji tech-nicznej zbiornika i zaakceptowane przez organ waci-wej jednostki dozoru technicznego. Wybr rodzajuprby szczelnoci powinien zapewni uzyskanie wy-maganej czuoci badania, z uwzgldnieniem moliwo-ci technicznych.

2. Cinienie prbne zbiornika powinno zalee od:

1) przyjtego najwyszego cinienia roboczego zbior-nika,

2) stanu skupienia czynnika roboczego,

3) zastosowanej metody badania szczelnoci,

4) cinienia hydrostatycznego wytwarzanego przezczynnik roboczy,

5) wymaga szczelnoci ze wzgldu na ochron ro-dowiska.

3. Wynik prby szczelnoci uznaje si za pozytyw-ny, jeeli podczas jej przeprowadzania nie stwierdzonopkni, trwaych odksztace zbiornika ani przenika-nia cieczy lub gazu.

55. 1. Prba hydrauliczna, o ktrej mowa w 53pkt 1, powinna by przeprowadzana przy uyciu wodyo temperaturze od 4C do 40C. Moe by zastosowa-na inna ciecz albo dla zwikszenia czuoci ciecz z do-datkiem farby wskanikowej bd luminoforu ultrafio-letowego.

2. Cinienie naley podnosi jednostajnie do wyso-koci cinienia prbnego z szybkoci nie wiksz ni1 bar/min (100 kPa/min).

3. Cinienie prbne powinno by utrzymywaneprzez czas okrelony w dokumentacji technicznej, lecznie krcej ni 30 min; po tym czasie dokonuje si ogl-dzin zbiornika.

56. 1. Gazowa cinieniowa prba szczelnoci,o ktrej mowa w 53 pkt 2 lit. a), powinna by wyko-nywana przy uyciu gazu o temperaturze mieszczcejsi w przedziale temperatur eksploatacji zbiornika.

2. Gazowa cinieniowa prba szczelnoci powinnaby wykonywana przy uyciu powietrza, azotu lubdwutlenku wgla. Zastosowanie innych gazw wyma-ga akceptacji organu waciwej jednostki dozoru tech-nicznego. Cinienie prbne powinno by utrzymywaneco najmniej 30 minut.

3. Po uzyskaniu wymaganego cinienia gazu doko-nuje si ogldzin zczy spawanych i innych poczez naniesionym rodkiem pienicym.


57. Prba szczelnoci przeprowadzana metodamoniakaln, o ktrej mowa w 53 pkt 2 lit. b), z zasto-sowaniem powietrza lub gazw obojtnych moe bystosowana do sprawdzania szczelnoci elementwmetalowych, w szczeglnoci zczy spawanych.

58. Prba szczelnoci przeprowadzana metodhelow, o ktrej mowa w 53 pkt 3, powinna by sto-sowana dla zczy, gdy wymagane s wiksze czuo-ci; prb naley przeprowadza w temperaturze od15C do 25C zgodnie z instrukcj opracowan przezwytwrc helowego wykrywacza nieszczelnoci.

59. 1. Prba szczelnoci przeprowadzana metodgazow prniow, o ktrej mowa w 53 pkt 4, polegana pokryciu badanej powierzchni detektorem cieczo-wym, umieszczeniu na czci tej powierzchni szczelnejskrzynki z przezroczyst pokryw i wytworzeniu prniw tej skrzynce.

2. Metod gazow prniow stosuje si w tempe-raturach od 0C do 30 C.

60. 1. Prba szczelnoci przeprowadzana metodnafta-kreda, o ktrej mowa w 53 pkt 6, moe bystosowana w przypadku, gdy wykonanie prby cinie-niowej nie jest moliwe, a gsto czynnika roboczegojest wysza od gstoci wody. Grubo badanych cia-nek nie powinna przekracza 25 mm.

2. Wynik prby szczelnoci przeprowadzanej meto-d nafta-kreda uznaje si za pozytywny, jeeli po24 godzinach od pierwszego zwilenia naft nie ujaw-ni si nieszczelnoci.

61. 1. Prba ultradwikowa, o ktrej mowaw 53 pkt 7, moe by stosowana do bada szczelno-ci zbiornikw podziemnych wypenionych czynni-kiem roboczym.

2. Prb ultradwikow wykonuje si w tempera-turze od -10C do +40C.

3. W prbie ultradwikowej wykorzystuje si cza-sy przepywu fal ultradwikowych w czci wypenio-nej czynnikiem roboczym oraz emisj dwiku w czciniewypenionej czynnikiem roboczym.

62. Wytwarzajcy powinien przeprowadzi bada-nie szczelnoci zewntrznych powok ochronnych nazbiornikach podziemnych przy napiciu probierczymzalenym od rodzaju i gruboci powoki, okrelonymw dokumentacji technicznej na podstawie PolskichNorm lub innych specyfikacji technicznych, uzgodnio-nych z organem waciwej jednostki dozoru technicz-nego.

63. 1. Badania odbiorcze, o ktrych mowa w 45pkt 3, polegaj na przeprowadzeniu pierwszej po bada-niach sprawdzajcych rewizji zewntrznej w ruchu, namiejscu zainstalowania ustawienia zbiornika oraz:

1) sprawdzeniu kompletnoci wymaganej dokumen-tacji,

2) wykonaniu prby szczelnoci wraz z osprztem, je-eli prba taka jest wymagana.

2. Pozytywny wynik bada odbiorczych stanowipodstaw do wydania decyzji zezwalajcej na eksplo-atacj zbiornika.

64. 1. Przeprowadza si nastpujce rodzaje badaokresowych zbiornikw, o ktrych mowa w 45 pkt 4:

1) rewizj wewntrzn,

2) prb szczelnoci,

3) rewizj zewntrzn.

2. Badania okresowe zbiornikw powinny by prze-prowadzane z czstotliwoci okrelon w zacznikudo rozporzdzenia.

3. Terminy bada okresowych wyznacza si od da-ty zakoczenia badania odbiorczego.

4. Na uzasadniony wniosek eksploatujcego rewi-zja wewntrzna lub prba szczelnoci mog by prze-prowadzone przed wyznaczonym terminem ich prze-prowadzenia, pod warunkiem e termin zostanieuzgodniony z organem waciwej jednostki dozorutechnicznego, z 14-dniowym wyprzedzeniem.

5. W uzasadnionych technicznie przypadkach, gdymateria zbiornika jest bardzo odporny na dziaanieczynnika roboczego, a przygotowanie zbiornika do ba-da jest utrudnione lub zbiornik posiada podwjnciank i system monitorowania przeciekw, organwaciwej jednostki dozoru technicznego moe wydu-y termin rewizji wewntrznej lub prby szczelnocialbo wyrazi zgod na zastpienie jej innymi badania-mi. Rewizja wewntrzna powinna by przeprowadzananie rzadziej ni co 10 lat.

6. Rewizja zewntrzna moe by przeprowadzonaw okresie caego roku kalendarzowego, w ktrym wy-gasa wyznaczony dla niej termin.

7. W przypadku gdy badanie dorane obejmuje pe-ny zakres odpowiedniego badania okresowego, kolej-ny termin tego badania moe by, za zgod eksploatu-jcego, ustalony od daty zakoczenia badania dorane-go.

8. Eksploatujcy lub dziaajcy w jego imieniu po-winien przygotowa zbiornik do bada okresowych,w sposb okrelony przez organ waciwej jednostkidozoru technicznego.

65. 1. Rewizja wewntrzna, o ktrej mowa w 64ust. 1 pkt 1, polega na ocenie wizualnej stanu cianekwewntrz zbiornika, ich pocze, wzmocnie oraz wy-posaenia.

2. Organ waciwej jednostki dozoru technicznegow uzasadnionych technicznie przypadkach moe pole-ci uzupenienie rewizji wewntrznej innym badaniemlub zastpi ocen wizualn innym badaniem, ktrepozwoli oceni stan techniczny zbiornika.


66. 1. Prba szczelnoci, o ktrej mowa w 64ust. 1 pkt 2, powinna by przeprowadzona zgodniez wymaganiami okrelonymi w 53 62.

2. Nie przeprowadza si prby szczelnoci zbiorni-kw wykonanych z materiaw kruchych trwaleumieszczonych w osonie.

3. W uzasadnionych technicznie przypadkach or-gan waciwej jednostki dozoru technicznego moewyrazi zgod na zastosowanie prby szczelnoci innejni okrelona w dokumentacji technicznej bd obnie-nie wymaganego cinienia prbnego. Cinienie prb-ne nie powinno by nisze od najwyszego cinieniaroboczego.

4. Organ waciwej jednostki dozoru technicznegomoe, biorc pod uwag grubo cianek zbiornika,skrci czas utrzymywania cinienia okrelony w doku-mentacji technicznej do 5 min na 1 mm gruboci cian-ki.

67. Rewizja zewntrzna, o ktrej mowa w 64ust. 1 pkt 3, polega na ocenie wizualnej stanu cianekzbiornika w miejscach dostpnych oraz sprawdzeniuw miar moliwoci dziaania jego osprztu i automa-tyki zabezpieczajcej oraz zapisw w raportach zbiorni-ka, o ktrych mowa w 73 pkt 2. Rewizj zewntrznmona przeprowadzi w ruchu lub podczas postojuzbiornika.

68. 1. Przeprowadza si nastpujce rodzaje ba-da doranych zbiornika, o ktrych mowa w 45 pkt 5:

1) eksploatacyjne, w przypadku stwierdzenia niewa-ciwego stanu zbiornika oraz zakoczenia jego mo-dernizacji lub naprawy,

2) po niebezpiecznym uszkodzeniu zbiornika lub nie-szczliwym wypadku zwizanym z eksploatacjzbiornika,

3) kontrolne.

2. Zakres bada doranych ustala organ waciwejjednostki dozoru technicznego.

3. Badania dorane eksploatacyjne, o ktrych mo-wa w ust. 1 pkt 1, wykonuje si na wniosek eksploatu-jcego, z zastrzeeniem 78 ust. 2, w przypadku:

1) naprawy lub modernizacji zbiornika oraz wymianyjego elementw,

2) wymiany lub naprawy urzdze zabezpieczajcychprzed wzrostem cinienia,

3) wymiany urzdze zasilajcych na urzdzenia o in-nych parametrach lub innej charakterystyce,

4) nieszczelnoci cianek zbiornika,

5) zmiany pocze okrelonych w schemacie, o kt-rym mowa w 44 ust. 1 pkt 1,

6) przekroczenia dopuszczalnych parametrw pracyzbiornika,

7) wystpienia innych okolicznoci ustalonych przezorgan waciwej jednostki dozoru technicznego.

4. Badania dorane kontrolne, o ktrych mowaw ust. 1 pkt 3, przeprowadza si u eksploatujcegow ramach nadzoru i kontroli przestrzegania przepiswo dozorze technicznym.

69. Przy ustalaniu dla zbiornika formy dozorutechnicznego powinien by uwzgldniony rodzaj czyn-nika roboczego w zbiorniku i pojemno zbiornika,zgodnie z zacznikiem do rozporzdzenia.

Rozdzia 8

Eksploatacja

70. Zewntrzna powierzchnia zbiornika nie po-winna by zanieczyszczona czynnikiem roboczym.

71. 1. Eksploatujcy opracowuje instrukcj eks-ploatacji zbiornika, z zastrzeeniem 43 ust. 4.

2. Instrukcja eksploatacji powinna zawiera:

1) charakterystyk zbiornika,

2) opis czynnoci zwizanych z napenieniem, maga-zynowaniem i oprnianiem,

3) zasady bezpieczestwa i higieny pracy, ze szczegl-nym uwzgldnieniem waciwoci czynnika robo-czego,

4) wymagania okrelone w odrbnych przepisach do-tyczcych ochrony przed wybuchem i poaremoraz ochrony rodowiska, odpowiednie dla czynni-ka roboczego,

5) wykaz wymaga dotyczcych obsugi urzdze za-bezpieczajcych, czynnoci wymaganych przykonserwacji zbiornika, w tym rwnie dane doty-czce czstotliwoci, sposobu i zakresu sprawdza-nia wykadzin i powok ochronnych oraz czstotli-woci kontroli zagroenia korozj,

6) wymagania dotyczce kwalifikacji osb sprawuj-cych nadzr oraz obsugujcych i konserwujcychzbiornik,

7) sposb postpowania w razie wystpienia uszko-dze i nieprawidowoci podczas eksploatacjizbiornika.

3. W przypadku gdy zbiornik stanowi cz instala-cji, dopuszcza si, aby instrukcja eksploatacji zbiornikastanowia cz instrukcji eksploatacji instalacji.

4. Instrukcja eksploatacji powinna znajdowa siw miejscu dostpnym dla osb obsugujcych zbior-nik.


72. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacjizbiornika eksploatujcy powinien zorganizowa lubpowierzy wykonywanie czynnoci eksploatacyjnychodpowiednim osobom, subom bd instytucjom.

73. Osoby obsugujce zbiorniki powinny post-powa zgodnie z instrukcj eksploatacji, w szczeglno-ci:

1) kontrolowa, aby nie nastpio przekroczenie para-metrw dopuszczalnych, a w przypadku ich prze-kroczenia, podejmowa dziaania przewidzianew instrukcji eksploatacji majce na celu sprowa-dzenie parametrw do poziomu dopuszczalnego,

2) prowadzi zapisy w raportach zbiornika lub instala-cji zgodnie z instrukcj eksploatacji, a take reje-strowa wykonane przegldy, prby okresoweoraz wymiany czci skadowych i osprztu.

74. Zbiornik moe by przekazany do rozruchuprzed zakoczeniem bada odbiorczych, jeeli wycz-nym celem rozruchu prowadzonego pod nadzoremosoby odpowiedzialnej za rozruch bdzie sprawdzenieprawidowoci dziaania zbiornika, jego zabezpieczei osprztu oraz ewentualna regulacja instalacji nape-niania i oprniania.

75. 1. Zbiornik powinien by napeniany czynni-kiem roboczym okrelonym na tabliczce fabryczneji w protokole bada odbiorczych.

2. Przeznaczenie zbiornika do innego czynnika ro-boczego ni okrelony na tabliczce fabrycznej zbiorni-ka wymaga uzyskania zgody organu waciwej jed-nostki dozoru technicznego.

3. Przed pierwszym napenieniem zbiornika naleypodj odpowiednie rodki zapobiegajce wystpieniuniebezpiecznych reakcji w zbiorniku lub jego otoczeniu.

76. 1. Warto masy netto adunku zbiornika dlanapenienia metod wagow czynnikiem staym lubciekym oblicza si wedug wzoru:

gdzie poszczeglne symbole oznaczaj:Q warto masy netto adunku zbiornika, F napenienie zbiornika, o ktrym mowa w 9,

wyraone w %, V pojemno zbiornika wyraona w dm3 lub m3,

gsto materiau staego lub cieczy w najwy-szej temperaturze roboczej , wyraona w kg/dm3lub t/m3.

2. W obliczeniu, o ktrym mowa w ust. 1, nieuwzgldnia si masy par cieczy lub powietrza w zbior-niku.

77. 1. Dopuszczalne napenienie zbiornika, jeelizbiornik jest napeniany metod pojemnociow,

w zalenoci od temperatury napenienia, oblicza siwedug wzoru:

gdzie poszczeglne symbole oznaczaj:Fn dopuszczalne napenienie zbiornika

gsto materiau staego lub cieczy w najwy-szej temperaturze roboczej, wyraona w kg/dm3lub t/m3,

gsto materiau staego lub cieczy w tempera-turze napeniania, wyraona w kg/dm3 lub t/m3,

F napenienie, o ktrym mowa w 9, wyraonew %.

2. Organ waciwej jednostki dozoru technicznegomoe wyrazi zgod na ustalenie dla zbiornika tylkojednego dopuszczalnego napenienia, obliczonegodla najniszej temperatury napeniania.

78. 1. Wejcie do zbiornika moe nastpi po jegooprnieniu, dokonaniu neutralizacji lub dezynfekcjii przewietrzeniu oraz innych czynnociach gwarantuj-cych bezpieczestwo zgodnie z odrbnymi przepisami.

2. Inspektor jednostki dozoru technicznego moewej do zbiornika po uzyskaniu pisemnego zezwole-nia od eksploatujcego zbiornik.

79. 1. Dopuszcza si wymian osprztu zbiornika,urzdze zasilajcych i odbiorczych bez uzgodnieniaz organem waciwej jednostki dozoru technicznegona osprzt i urzdzenia tego samego typu oraz o tychsamych parametrach.

2. Wymiana osprztu zbiornika oraz urzdze zasi-lajcych i odbiorczych powinna odbywa si pod nad-zorem osb odpowiedzialnych za kontrol eksploata-cyjn zbiornika i powinna by odnotowana w raporcie,o ktrym mowa w 73 pkt 2.

80. 1. Monta pocze konierzowo-rubowychpodczas eksploatacji zbiornika powinien by wykony-wany zgodnie z dokumentacj dotyczc zastosowa-nych rub i uszczelek, w szczeglnoci w zakresie wy-miarw i materiaw.

2. Dopuszczalne momenty dokrcania nakrtekrub powinny by zgodne z Polskimi Normami lub war-tociami okrelonymi na podstawie dokumentacjitechnicznej.

81. 1. Zbiorniki stalowe podziemne oraz dna sta-lowych zbiornikw naziemnych o osi pionowej styka-jce si z gruntem powinny by wyposaone w systemzabezpieczenia katodowego, z zastrzeeniem ust. 4.System ten powinien gwarantowa ujemny potencjazbiornika w stosunku do gruntu.

2. Ujemny potencja w stosunku do elektrody po-rwnawczej mied-siarczan miedzi powinien by niewikszy ni 0,85 V, a w przypadku zagroenia korozj


przez beztlenowe bakterie redukujce siarczany niepowinien by wikszy ni 0,95 V.

3. Jeeli zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 1, znajdu-j si w strefie wystpowania prdw bdzcych, na-ley zastosowa specjalne rodki ochrony katodowej.

4. Ochrona katodowa nie jest wymagana, jeelicianka zewntrzna zbiornika nie styka si z gruntem.

Rozdzia 9

Przepis kocowy

82. Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie14 dni od dnia ogoszenia.

Minister Gospodarki: J. Piechota



Zacznik do rozporzdzenia Ministra Gospodarkiz dnia 16 kwietnia 2002 r. (poz. 572)

Documents

d 20020572