36
DIENSTVERLENING DICHTBIJ VISIE DIENSTVERLENING

D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

D I E N S T V E R L E N I N G

D I C H T B I J

V I S I E D I E N S T V E R L E N I N G

Page 2: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit
Page 3: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit
Page 4: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit
Page 5: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

3

INHouDSopGaVE1 Samenvatting 5

2 Inleiding 6

2.1 Waarom een dienstverleningsvisie 8

2.2 Begripsbepaling 8

2.3 Leeswijzer 9

3 Westlandse dienstverlening: hoe is het nu? 10

3.1 Wat vinden Westlandse burgers van onze dienstverlening 11

3.1.1 kwantitatief onderzoek 11

3.1.2 Reacties op Mijn Westland, ons Westland-bijeenkomsten 12

3.1.3 Kwalitatief onderzoek 12

3.2 Huidige organisatie 13

3.3 Landelijke ontwikkelingen 14

4 Westlandse dienstverlening: waar streven we naar? 16

4.1 Betrouwbaarheid: Westland is een betrouwbare en deskundige gemeente die ‘zegt wat-ie doet en

doet wat-ie zegt’ 17

4.1.1 Kwaliteitshandvesten 17

4.1.2 Werken vanuit vertrouwen 18

4.1.3 Heldere communicatie 19

4.2 Betrokkenheid: Westland is een betrokken gemeente, die midden in de samenleving staat en in

termen van oplossingen meedenkt met de burgers 20

4.2.1 Burgers fatsoenlijk behandelen 20

4.2.2 Herkenbaar midden in de samenleving 20

4.2.3 Beperken bureaucratie, oog hebben voor de ‘lasten’ voor de burger 21

4.3 Bereikbaarheid: Westland is een toegankelijke gemeente, waar je bij terecht kunt en waar je je

weg kunt vinden 22

4.3.1 De burger weet waar hij terecht kan 22

4.3.2 De burger kan via verschillende kanalen bij de gemeente terecht 22

4.3.3 De burger kan altijd bij de gemeente terecht, ook bij afwezigheid van een contactpersoon 23

4.4 Brede blik: Westland werkt integraal; het geheel is meer dan de som der delen 24

4.4.1 afdelingsoverstijgend samenwerken 24

4.4.2 op termijn gezamenlijke dienstverlening met organisaties buiten de gemeente 24

4.5 Burger-, bedrijven- en instellingengerichtheid: Westland heeft een klantgerichte attitude 25

4.5.1 Aansluiten bij het Westlandse profiel 25

4.5.2 Aansluiten bij diverse doelgroepen 25

5 Westlandse dienstverlening: waar beginnen we? 30

5.1 Op te pakken uitdagingen 31

5.2 Financiële gevolgen 32

Page 6: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Z o w I L L E N w E H E T:

“Als ik een afspraak maak,

dan komt de gemeente deze

na. Ik weet hoelang ik moet

wachten op een reactie en

mocht dit langer duren dan

krijg ik een berichtje met de

reden”

Z o w I L L E N w E H E T:

“Als ik een afspraak maak, dan komt de gemeente deze na. Ik weet hoelang ik moet wachten op een reactie

en mocht dit langer duren dan krijg ik een berichtje met de reden”

Page 7: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

5

worden door een attitude van samenwerking, oplos-

singsgerichtheid, alertheid op de belangen van de

burgers, bedrijven en instellingen, slim georganiseerde

dienstverlening, afgestemd op de doelgroepen en proce-

dures die niet belemmeren, maar wel beschermen. De

Westlandse gemeenschap zal ons in zijn algemeenheid

niet meer als afstandelijk ervaren maar juist dichtbij.

Gemeente Westland gaat de dienstverlening

verbeteren. Onder dienstverlening wordt verstaan

alle interactie met burgers, bedrijven en

instellingen en alles wat de gemeente verder doet

ten behoeve van individuele burgers, bedrijven en

instellingen.

Op het gebied van de directe klantcontacten scoren we

nu goed, maar er zijn ook ergernissen en mogelijkheden

tot verbetering. Er is te veel bureaucratie, te weinig

vertrouwen en er wordt onvoldoende samengewerkt

tussen afdelingen. Ook de landelijke ontwikkelingen

geven aanleiding om onze dienstverlening te willen

verbeteren.

De conceptvisie dienstverlening bestaat uit samen-

hangende richtinggevende uitspraken voor de komende

vijf jaar. Er zijn vijf doelstellingen:

Betrouwbaarheid■■

Betrokkenheid■■

Bereikbaarheid■■

Brede blik■■

Burger-, bedrijven- en instellingengerichtheid■■

Om dat te bereiken is een programma opgesteld.

Belangrijke programmaonderdelen zijn onder meer

een aanpak om de bureaucratie te bestrijden, een

programma om de digitale dienstverlening uit te

breiden, het opstellen van kwaliteitshandvesten en het

aanpassen van de werkprocessen.

Bij de realisering van de doelstellingen en uitwerking

spelen de medewerkers van Westland een cruciale rol.

Door bijdragen van een ieder kunnen we gezamenlijk

onze dienstverlening verbeteren.

De uitwerking van het programma zal ertoe leiden dat

ons gedrag en handelen in de toekomst gekenmerkt zal

1 SamENVaTTING

Page 8: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Z o w I L L E N w E H E T:

“Ongeacht mijn vraag word ik door medewerkers van de gemeente altijd op een vriendelijke en

terzakekundige manier te woord gestaan.”

Page 9: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

7

2 INLEIDING

derlijk ontwikkeld, maar zal de uitvoering baseren op de

uitgangspunten van de visie.

Bij de fusie is voor de nieuwe gemeente Westland

een profielschets opgesteld. Daarin is de inhoudelijke

missie als volgt geformuleerd:

‘De gemeente Westland, geworteld in de ■■

dynamische glastuinbouw, werkt voortdurend

aan versterking en verbreding van de econo-

mische activiteit, aan de kwaliteit van wonen en

leven en de vitaliteit van de gemeenschappen

in het Westland. De glastuinbouwcluster wordt

op duurzame wijze gefaciliteerd in combinatie

met behoud en ontwikkeling van kust, landschap

en natuur. De gemeente staat voor een hoog

niveau van dienstverlening voor allen die in het

Westland werken, wonen en recreëren.’

In deze missie staan drie elementen centraal: onze

positie als Greenport, de Vereniging van Dorpen en de

‘Hoe kan de gemeentelijke dienstverlening

verbeteren? Hoe verhouden gemeente Westland

en haar burgers zich in de toekomst tot elkaar?

Op welke wijze en in welke mate speelt de

gemeente in op de wensen en behoeften van haar

burgers, bedrijven en instellingen als individuele

en collectieve klanten van de gemeente?’

Op deze vragen wil de visie op dienstverlening

een antwoord geven.

Deze visie bevat samenhangende richtinggevende

uitspraken, als een stip op de horizon. Daarmee richten

we ons op de kaders waaraan toekomstig beleid

getoetst kan worden en niet op concrete actiepunten.

Het zijn uitspraken die een toekomstbeeld schetsen

voor minimaal de komende vijf jaar.

De visie op Dienstverlening richt zich niet op de

mogelijke organisatorische consequenties van de vast

te stellen visie en evenmin op het traject e-dienst-

verlening. Het project e-dienstverlening wordt afzon-

Burgemeester Sjaak van der Tak over Dienstverlening Dichtbij:

“Burgers mogen van de politiek verwachten dat ze

luistert, maar de politiek hoeft niet klakkeloos te

gehoorzamen. Juist van de overheid mag de burger

verwachten – nee, eisen – dat deze haar rug rechthoudt

en tegen de stroming van het eigenbelang durft in te

gaan. Dat ze zich niet laat leiden door de waan van de

dag of degene die het hardste roept.

Júist in het belang van die samenleving betekent het

in het openbaar bestuur dat je ook ‘nee’ moet durven

zeggen en - als dat nodig is - ook durven vol te houden.

Het gaat niet om het individuele belang of een groep

inwoners, maar om het belang van het Westland in zijn

geheel. Dáármee maken we Westland sterker.”

Page 10: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

88

Veel gemeentelijke projecten hebben raakvlakken ■■

met (het verbeteren van) dienstverlening. Op dit

moment zijn er geen kaders waar deze projecten en

nieuwe plannen (zoals het nieuwe gemeentehuis,

invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan

getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen

voor samenhangend beleid.

Vanuit de landelijke overheid is het verbeteren van ■■

dienstverlening aan burgers, instanties en bedrijven

een speerpunt en worden gemeenten verplichtingen

opgelegd.

2.2 BEGRIpSBEpaLING

Maar wat is nu precies dienstverlening?

Op het gebied van de directe klantcontacten scoren

we nu boven het landelijk gemiddelde, maar op andere

gebieden zijn er kritiekpunten. Dienstverlening moet

gaan leven in de hele organisatie omdat al het werk wat

binnen de gemeente Westland gedaan wordt direct of

indirect ten goede moet komen aan de samenleving. In

dat perspectief is iedere ambtenaar, loketmedewerker

én specialist, een dienstverlener.

Gemeente Westland verstaat onder dienstverlening:

alle interactie met burgers, bedrijven en ■■

instellingen en alles wat de gemeente verder

doet ten behoeve van burgers, bedrijven en

instellingen.

Het gaat hierbij niet alleen om concrete producten

zoals paspoorten, rijbewijzen en vergunningen, maar

ook om het verlenen van een bijstandsuitkering of

Wmo-verstrekking, het bijhouden van de plantsoenen,

het handhaven bij illegale situaties en het zorgen voor

goede regels en duidelijke werkprocessen.

De gemeente neemt beslissingen op basis van een

afweging van alle belangen en niet alleen die van de

individuele aanvrager. Vanuit die optiek kan het gezag-

hebbend ‘nee’ zeggen, het weigeren van een verzoek,

dan ook een goede vorm van dienstverlening zijn.

dienstverlening. In de eerste jaren is vooral ingezet

op het eerste onderdeel van de missie. Er is in de

Greenportvisie een strategische visie geformuleerd op

de ruimtelijke en economische ontwikkeling van onze

gemeente, met daarin een centrale plaats voor de

glastuinbouw. De sociaal-maatschappelijke visie gaat

in op het onderdeel Vereniging van dorpen en zal begin

2009 in werking treden.

De visie op dienstverlening geeft invulling aan de

wens van de gemeente om de organisatie verder uit

te bouwen tot een sterke, klantgerichte en dienst-

verlenende organisatie, passend bij een gemeente met

100.000 inwoners.

2.1 waaRom EEN DIENSTVERLENINGSVISIE

Er zijn meerdere redenen waarom de gemeente een

actuele visie op dienstverlening wil vastleggen.

De gemeente wil de dienstverlening verbeteren. ■■

Er zijn duidelijk kritische signalen van Westlandse

inwoners (zie hierna ad 2.1.2) waar de gemeente

naar wil luisteren. Ook zijn er signalen, bijvoorbeeld

in het interne onderzoek naar de asbestaffaire in de

Koningswerf, dat de gemeente te veel intern gericht is.

De uitgangspunten van het ‘service- en dienst-■■

verleningsconcept’ die bij de fusie zijn vastgesteld,

zijn niet meer actueel en zijn ook niet goed ingebed

in de organisatie.

Page 11: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

9

2.3 LEESwIJZER

In hoofdstuk 3 gaan we in op de huidige situatie en de

belangrijkste ontwikkelingen en trends. In hoofdstuk 4

schetsen we onze ambities, waarna we in hoofdstuk 5

een beeld schetsen van de invoering van de visie en de

kosten.

Het maken van regels en het handhaven ervan dient om

waarden in de Westlandse samenleving te beschermen

en is een vorm van dienstverlening aan die samen-

leving. De burger die een bekeuring krijgt of waaraan

een vergunning niet wordt verleend zal zich echter in die

situatie niet als ‘klant’ behandeld voelen.

We zullen daarom vooral over ‘burgers, bedrijven en

instellingen’ spreken en niet alleen over ‘klanten’.

marga de Goeij, wethouder, over Dienstverlening Dichtbij:

“Wij Westlanders zijn bij uitstek actieve burgers.

Burgers die deelnemen aan de samenleving, die

voor oplossingen niet alleen naar de overheid kijken,

maar ook zelf hun bijdrage willen leveren en daar

verantwoording voor willen dragen. Als gemeente

moeten we hier op inspelen door uit te gaan van

vertrouwen en vaker controle achteraf toe te passen.

Hierdoor kunnen we de hoeveelheid regels verminderen

wat prettig is voor de burger, zonder het algemeen

belang uit het oog te verliezen.”

“Onze ambtenaren staan midden in de Westlandse

samenleving. Ze wonen er, brengen er hun kinderen

naar school en doen zelf een beroep op de gemeente

als hun schoonmoeder een invalidenparkeerplaats nodig

heeft. Hierdoor weten ze wat er speelt en kunnen ze de

Westlandse burger niet alleen vakbekwaam maar ook

vriendelijk en met begrip van dienst zijn.”

Page 12: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Z o w I L L E N w E H E T:

“Hoe ik de gemeente ook benader, per telefoon, inter net of aan de balie, ik krijg altijd het goede antwoord,

zelfs als ik te maken heb met verschillende medewerkers of als mijn contactpersoon op vakantie is”

Page 13: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

11

3.1 waT VINDEN wESTLaNDSE BuRGERS VaN

oNZE DIENSTVERLENING

3.1.1 kwantitatief onderzoek

Diverse kwantitatieve onderzoeken wijzen uit dat op het

gebied van directe klantcontacten de gemeente over het

algemeen hoog scoort.

Dit hoofdstuk gaat in op de dienstverlening op dit

moment, verwachtingen van onze burgers en op

de landelijke ontwikkelingen.

3 wESTLaNDSE DIENSTVERLENING: HoE IS HET Nu?

Product Onderzoek door Jaar Waardering

- Telefonische dienstverlening Gemeente 2005

2007

7.1

7.1

- Telefonische bereikbaarheid TNS-Nipo 2007 6.6

- Dienstverlening aan de loketten Gemeente 2005 8.2

- Dienstverlening aan de loketten in Naaldwijk TNS-Nipo 2007

2008

7.6

7.8

- ‘Staat van de gemeente’, onderzoek naar diverse

aspecten van gemeentelijk functioneren

VNG 2007 6.9

- Meldpunt leefomgeving Gemeente 2008 7.7

- Wmo-ondersteuning SGBO

WMO-raad

2007

2008

7.61

tevreden

- Strand Nederland Schoon 2008 Derde plaats (van de 92)

- Veiligheid Binnenlands Bestuur 2007 gemiddeld2

- In één keer afhandeling telefonische vragen Gemeente 2008 65%

Tevredenheid ondernemers MKB 2008 6.1

1 Dit is het samengesteld gemiddelde van de cijfers voor toegang (7,3) hulp bij huishouden (7,9) en hulpmiddelen (7,5)

2 Het indexcijfer van Westland is 99, dus iets beter dan het landelijk gemiddelde van 100

Ook het onderzoek naar dienstverlening van de Reken-

kamercommissie van 2007 laat een overwegend positief

beeld zien.

Page 14: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

1212

een neutrale gespreksleider een discussie te voeren

over een bepaald onderwerp. In dit geval is naar de

verwachtingen, wensen en ervaringen met betrekking

tot dienstverlening van de Westlandse klant gevraagd.

Er zijn vijf bijeenkomsten geweest waaraan in totaal

veertig mensen hebben deelgenomen. Door bureau

Intomart is aangegeven dat, ondanks dit relatief

geringe aantal respondenten, de resultaten zeer

betrouwbaar zijn.

De focusgroepen waren als volgt ingedeeld:

De ‘zelfredzame’ burgers; dit zijn Westlanders ■■

die gemiddeld 1 of 2 keer per jaar contact

hebben met de gemeente, veelal voor producten

als paspoorten, uittreksels of eventueel een

vergunning.

De ‘kwetsbare’ burgers; dit zijn Westlanders die ■■

aanzienlijk vaker dan 2 keer per jaar contact hebben

met de gemeente, vanwege werkloosheid, ziekte,

handicap of armoede.

De professionele maatschappelijke instellingen; dit ■■

zijn de instellingen die personeel in dienst hebben

en/of een betaald management.

De verenigingen; dit zijn de maatschappelijke instel-■■

lingen die voornamelijk op basis van vrijwilligers

functioneren.

De bedrijven (ondernemers). ■■

Samenvattend kwam uit het onderzoek dat het in

de gemeente Westland op onderdelen beter gaat dan

bij andere gemeenten en dat er een positieve lijn is

in de ontwikkeling van Westland sinds de fusie, maar

dat er ook ergernissen zijn en mogelijkheden tot

verbetering.

De belangrijkste ergernissen zijn:

Betrouwbaarheid: beloftes worden niet nagekomen■■

Bureaucratie: geen of late beslissingen, administra-■■

tieve rompslomp

Bereikbaarheid: afwezigheid of wisseling van ■■

contactpersonen

Integraliteit: gebrek aan onderlinge samenwerking■■

Vertrouwen: benadering op basis van wantrouwen, ■■

geen gebruik van deskundigheid.

3.1.2 Reacties op Mijn Westland, ons Westland-

bijeenkomsten

Ter voorbereiding op de sociaal-maatschappelijke visie

zijn in 2008 in alle kernen bijeenkomsten gehouden

voor inwoners, organisaties en verenigingen.

Tijdens deze bijeenkomsten is informatie gegeven,

maar is vooral ook een open discussie gevoerd.

Daarbij is opvallend vaak gewezen op de rol van de

gemeente.

In de houding van de gemeente worden waardering en

meedenken over oplossingen gemist. De dienstver-

lening naar de burgers verloopt veelal goed, zeker op

het gebied van burgerzaken, maar de dienstverlening

naar de organisaties verloopt minder goed, vooral de

communicatielijnen.

Als kritiekpunten zijn genoemd dat de dienstverlening

te veel intern gericht is en te weinig contact heeft met

het maatschappelijk middenveld. In de toekomst wil

men een meedenkende, inlevende overheid zien, die

denkt en handelt in termen van ‘ja, mits’ in plaats van

‘nee, tenzij’. De gemeente zou moeten faciliteren en

stimuleren in plaats van belemmeren door regelgeving.

De gemeente zou beter moeten luisteren en bereikbaar

moeten zijn, zou voldoende ruimte moeten bieden aan

verenigingen, maar zou naar bijvoorbeeld woningcor-

poraties, projectontwikkelaars of andere overheden

juist actief de regie moeten voeren. En in het algemeen

zouden eenmaal genomen besluiten ook uitgevoerd

moeten worden.

3.1.3 Kwalitatief onderzoek

Door bovengenoemde onderzoeken weten we als

gemeente hoe onze prestaties kwantitatief gewaar-

deerd worden. Achterliggende wensen, verwach-

tingen en behoeften komen hierbij echter niet naar

voren. Ook de verhouding tot de kritische signalen

is niet helemaal duidelijk. Om hierachter te komen

hebben we kwalitatief onderzoek laten uitvoeren

door bureau Intomart. Dit bureau heeft door middel

van de methodiek van focusgroepen onderzocht

wat de Westlanders vinden van de dienstverlening

van de gemeente Westland en hoe deze kan worden

verbeterd. Focusgroepen zijn bijeenkomsten waarbij

deelnemers worden uitgenodigd om onder leiding van

Page 15: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

13

burgers voor relatief eenvoudige producten zoals

paspoorten, uittreksels, verklaringen betreffende het

gedrag en vragen over belastingzaken. Daarnaast

is er een loket Bouwen, Wonen en Leefomgeving en

een Bedrijvenloket (locatie ‘s-Gravenzande). Ook

de telefonische eerste contacten (callcenter) en

beantwoording van vragen via email vallen onder de

‘frontoffice’. Contacten over meldingen en klachten

betreffende de openbare ruimte vinden plaats via het

meldpunt leefomgeving dat een onderdeel is van het

Callcenter.

De klantcontacten van de frontoffice zijn vaak eenmalig

en kortdurend (maximaal 10 minuten). Voor complexere

vragen wordt de ‘backoffice’ ingeschakeld. Het

merendeel (65%) van de telefonische vragen kan direct

door de frontoffice worden afgedaan.

De gemeente zou haar dienstverlening kunnen verbe-

teren door:

Beter te communiceren: echt luisteren en antwoord ■■

geven

Meer vertrouwen te hebben: uitgaan van een ‘faire’ ■■

burger en professionele partner

Te zoeken naar oplossingen: naar procedures kijken ■■

met de blik van de burger

3.2 HuIDIGE oRGaNISaTIE

De diensten van de gemeente kunnen worden onder-

scheiden in de frontoffice en de backoffice. Alle

diensten die via het loket worden verricht worden

geschaard onder de naam ‘frontoffice’ en horen allen bij

de afdeling Publiekszaken.

De meest bekende vorm van directe dienstver-

lening is te vinden op de locatie Naaldwijk in de

vorm van een publieksbalie. Hier komen vooral veel

Citaten uit de focusgroepen:

“Het is niet zo dat ik de mensen niet vertrouw, maar

de communicatie tussen afdelingen is zo beroerd en

zo slecht. Als een ambtenaar iets toezegt, meent hij

het goed, maar hij wordt ook geconfronteerd met een

andere tak van dienst die dat moet uitvoeren en dan

gebeurt het vaak niet”

“Vroeger werd gezegd: ‘Zo gaan we het doen’ en

dan was het slikken of stikken. Nu is er in elk geval

interactie”

“Wij zijn ondernemers, wij zijn voordurend gericht op

het vinden van kansen en oplossingen. Ik zou zo graag

willen dat een beetje van die mentaliteit ook door de

gemeente wordt overgenomen”.

“Ik ga volgende week echt om 1 contactpersoon vragen.

Zoals vroeger, toen had ik 1 coördinator en die zocht het

voor mij uit in het apparaat.”

Page 16: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

1414

en mogelijk direct kan afhandelen. Het KCC moet voor

alle vragen bereikbaar zijn via de website, via een

telefoonnummer dat voor alle gemeente bestaat uit

14+netnummer en via een fysieke balie. Informatie die

bij de callcenter medewerkers in het KCC beschikbaar

is over de klanten, moet tevens beschikbaar zijn op

internet en aan de gemeentelijke balies, zodat de

klant in 80% van de gevallen direct goed geholpen

kan worden. Op termijn moet het KCC het portaal

worden voor producten en diensten van alle overheden

en daarmee samenhangende producten en diensten

van de ketenpartners. Daarvoor is een groeimodel

ontwikkeld, bestaande uit vijf fasen:

1. er zijn meerdere frontoffices, die los van elkaar zijn

georganiseerd.

2. er is per kanaal één duidelijke ingang, dus één

telefoonnummer, één website en één gecon-

centreerde balie. De kanalen worden nog niet in

samenhang bestuurd.

3. de diverse kanalen komen samen in de frontoffice,

maar de frontoffice heeft nog niet de regie op het

contact met de burger: complexe vragen worden

doorgezet naar de backoffice en zijn dan uit het

vizier van de frontoffice.

4. de frontoffice is een KCC, die de regie heeft op de

afhandeling van het contact met de burger, die de

afhandeling ook in de achterliggende afdelingen

bewaakt, maar nog niet alle producten en diensten

van de verschillende overheden afhandelt.

5. de gemeente is voor de burger dé ingang voor

nagenoeg alle vragen aan de overheid en handelt

80% van de vragen van de burger aan de overheid

in één keer goed af. De frontoffice levert producten

en diensten van een toenemend aantal aange-

sloten overheidsorganisaties van alle overheids-

lagen en ketenpartners. De servicenormen zijn

daarbij net zo hoog als bij fase 4 voor de gemeente

gelden. De regie op de keten wordt door het KCC

gevoerd.

Voor de 100.000+ gemeenten geldt dat per ultimo

2009 een KCC moet zijn ingericht dat aangesloten

is op het 14+netnummer en per ultimo 2011 het

Antwoord© content in gebruik moet zijn in het KCC.

Voor de overige gemeenten geldt dat ultimo 2011

Op dit moment werkt de gemeente vanuit vijf gemeente-

kantoren. Het is de bedoeling om binnen enkele jaren te

werken vanuit een nieuw gemeentehuis. De ontwikkeling

van het nieuwe gemeentehuis is een extra kans om te

komen tot een verbetering van dienstverlening.

3.3 LaNDELIJkE oNTwIkkELINGEN

Opeenvolgende regeringen hebben de verbetering

van de dienstverlening aan de burgers, instanties en

bedrijven als klanten van de overheid tot speerpunt

verheven.

De belangrijkste wetsvoorstellen rond dienstverlening

zijn de WABO (wet algemene bepalingen omgevings-

recht), de WKPB (wet kenbaarheid publiekrechtelijke

beperkingen), de invoering van Basisregistraties,

Burgerservicenummer (BSN) en de Europese diensten

richtlijn.

Het Rijk streeft een ideaal na waarin zowel de burger

als klant de diverse overheidsinstanties zoveel

mogelijk als één overheid kan beschouwen. Men wil

voorkomen dat de burger van het kastje naar de muur

wordt gestuurd, steeds opnieuw dezelfde gegevens

moet invullen of te veel administratieve lasten onder-

vindt om aan allerlei informatieverplichtingen van de

overheid te voldoen. Per 1 december is het Nationaal

Uitvoeringsprogramma betere Dienstverlening en

e-overheid (NUP) van kracht; dit is een akkoord tussen

de vier overheden rijk, provincies, gemeente en water-

schappen.

Hiermee wordt invoering van het programma Antwoord©

een verplichting.

Dit programma is de invulling van de ‘visie Jorritsma’,

die is opgesteld door de gemeenten, in samenwerking

met de VNG. In deze visie wordt onder andere gesteld

dat gemeenten in 2015 hét loket voor alle overheden

willen zijn.

Belangrijk onderdeel van het Antwoord© programma

is dat gemeenten een Klantcontactcentrum (KCC)

inrichten. Hiermee wordt een organisatieonderdeel

bedoeld, dat de fysieke, telefonische, papieren en

elektronische contacten met de burger gaat aannemen

Page 17: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

15

de klant én de belastingbetaler zo min mogelijk

kost.

De super dienstverlener:■■ Hierbij werpt de gemeente

zich op als de overheidslaag die het dichtste bij

de klant staat en daardoor het beste in staat is de

klant te bedienen namens een zo groot mogelijk

aantal andere overheden en semioverheden. Dit

concept richt zich vooral op de burgers die in het

bos van overheidsdienstverlening en -regelingen

makkelijk verdwaald kunnen raken (de afhankelijke

burger).

■■ De stille kracht: Dit concept veronderstelt dat er

een groot aanbod van intermediairs is die bij elkaar

de doelgroepen beter weten te bereiken dan de

gemeente alleen ooit zou kunnen. De gemeente

richt zich op het faciliteren van deze intermediairs,

zodat die de diensten van de gemeenten gemak-

kelijk in hun eigen aanbod aan hun burgers kunnen

integreren (de geëmancipeerde burger).

In 4.5 wordt ingegaan op de toepassing van deze

modellen in Westland.

een KCC moet zijn ingericht dat aangesloten is op het

14+netnummer.

Door de gemeenten wordt op verschillende manieren

toegewerkt naar dit einddoel. Er kunnen vier basis

dienstverleningsconcepten worden onderscheiden:

■■ De traditionele gemeente: bij dit basisconcept

concentreert de gemeente zich op de haar bij wet

toegewezen taken en diensten. Onder het motto

‘laten we eerst maar eens zorgen dat we zelf de

zaken op orde hebben’ zoekt men niet actief de

samenwerking met externe partijen om diverse

diensten te integreren rond de vraagpatronen van

haar burgers. Dit concept zou de meer traditionele

burger kunnen aanspreken, die niet meer van de

gemeente verwachten, dan datgene wat nu al wordt

aangeboden.

■■ De efficiënte gemeente: Dit basisconcept gaat

ervan uit dat de burger goed in staat is voor zich zelf

te zorgen en diensten van verschillende aanbieders

bij elkaar te brengen om aan zijn behoeften invulling

te geven (de zelfredzame burger). De gemeente

heeft vooral de taak te zorgen dat dienstverlening

Citaat uit de raadscommissie Bestuur bij de behandeling van de concept-visie:

Als je als overheid begrepen wilt worden door je

ondernemers en begrip wilt kweken bij je burgers

moet er sneller en slagvaardiger gehandeld worden.

Het is helaas zo dat niet altijd alle handelingen en

redeneringen begrepen worden.

Westland heeft een flinke inhaalslag te maken als

sociale en ondernemende gemeente, zeker op het

gebied van de dienstverlening.

“Gemeente, ga daarom als de wiedeweerga aan de slag

om deze achterstand zo snel mogelijk weg te werken”.

Page 18: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Z o w I L L E N w E H E T:

“Voor de uitbreiding van mijn bedrijf had ik laatst diverse vergunningen nodig. Dit verliep heel soepel via

mijn vaste contactpersoon bij de gemeente. Er wordt goed samengewerkt op het gemeentehuis.”

Page 19: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

17

onderscheiden wij vijf doelstellingen, waarop we ons

willen richten de komende jaren, de vijf ‘B’s:

Betrouwbaarheid■■

Betrokkenheid■■

Bereikbaarheid■■

Brede blik■■

Burger-, bedrijven- en instellingengerichtheid■■

4.1. BETRouwBaaRHEID: wESTLaND IS

EEN BETRouwBaRE EN DESkuNDIGE

GEmEENTE DIE ‘ZEGT waT-IE DoET EN

DoET waT-IE ZEGT’

Deze doelstelling zegt iets over wat de gemeente

doet en hoe ze in dat kader omgaat met haar burgers.

Leidraad is dat burgers kunnen vertrouwen op de dienst-

verlening van de gemeente.

Hoe kunnen we er voor gaan zorgen dat de burgers

kunnen vertrouwen op de dienstverlening van de

gemeente? De komende 5 jaar gaan we dit bereiken

door in te zetten op de volgende punten.

4.1.1. Kwaliteitshandvesten

Om van betrouwbaarheid te kunnen spreken is het

noodzakelijk dat de burger weet wat hij/zij van de

gemeente kan verwachten. De gemeente wil dit onder

andere doen door servicenormen vast te leggen in

kwaliteitshandvesten.

In een kwaliteitshandvest wordt een aantal normen

bekend gemaakt die de gemeente zichzelf oplegt.

Daarbij zal worden aangegeven wat de normen

inhouden, wat er gebeurt als de norm niet gehaald wordt

en hoe de klachtenprocedure werkt.

Een kwaliteitshandvest heeft meerdere functies. Het

maakt de overheid meer transparant. Daarnaast biedt

Westland wil een sociale, ondernemende

gemeente zijn, mét allure. Eén gemeente met

ruimte voor de eigenheid van de kernen.

Wat betekent dit streefbeeld voor de dienstverlening

van de gemeente?

In een sociale gemeente is er ondersteuning ■■

mogelijk voor (kwetsbare) burgers, bedrijven en

instellingen. Dit hoeft niet altijd door de gemeente

zelf te worden uitgevoerd. Het kan ook georgani-

seerd worden door vrijwilligers zoals het geval is bij

de ondersteuning van inwoners bij het invullen van

formulieren. De gemeente stimuleert echter wel op

dit vlak. Ook wordt er in een sociale gemeente goed

geluisterd en goed uitgelegd en weet de gemeente

wat er speelt.

In een ondernemende gemeente communiceert de ■■

gemeente efficiënt, handelt proactief en denkt mee,

is innovatief en efficiënt voor ondernemers. Belang-

rijke aspecten zijn betrouwbaarheid, het vermijden

van bureaucratie, het van tevoren duidelijk maken

waar de gemeente voor staat en wat de burger kan

verwachten.

Een gemeente met allure levert kwalitatief ■■

hoogstaande dienstverlening. Communicatief sterk,

gebaseerd op vertrouwen en met de blik van de

burger kijkend naar procedures. In een gemeente

met allure zijn de inwoners trots op hun gemeente,

ook in dienstverlenend opzicht.

Het laatste onderdeel van het streefbeeld, ■■

één gemeente met ruimte voor de eigenheid

van de kernen, uit zich in het blijven hanteren

van de menselijke maat ondanks de schaal-

vergroting.

Vanuit het beschreven streefbeeld, de ervaringen van

Westlandse burgers en gelet op de ontwikkelingen,

4 wESTLaNDSE DIENSTVERLENING: waaR STREVEN wE NaaR?

Page 20: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

1818

voldoende ambitieus zijn en passen bij de wensen van

de burgers, bedrijven en instellingen. Daarbij gaat het

om normen op het terrein van doelmatigheid, (zoals

wachttijden en doorlooptijden), van betrouwbaarheid

(correct antwoord, foutloos product, beloftes nakomen)

en van betrokkenheid (bejegening, vriendelijkheid, zie

verder ad 4.2)

Een andere voorwaarde is dat er voldoende procesbe-

heersing is (zie verder ad 4.4.1).

Tenslotte moet het kwaliteitshandvest een kort en

overzichtelijk document zijn.

4.1.2. Werken vanuit vertrouwen

Betrouwbaarheid hangt samen met vertrouwen. Daarbij

gaat het om de benadering van onze burgers en

partners en om de inrichting van de werkprocessen.

Vertrouwen wordt leidend in plaats van wantrouwen.

het burgers een handvat om mondig op te treden

in tegenstelling tot een relatief passieve rol van

afwachten wat de overheid voor hem of haar in petto

heeft.

Tegelijkertijd dwingen de duidelijk zichtbare normen

management en medewerkers zich te verplaatsen

in het perspectief van de klant. Een kwaliteits-

handvest kan op die manier de houding en gedrag van

medewerkers richting geven, de samenwerking bevor-

deren en de organisatie klantgerichter maken.

Om de invoering van kwaliteitshandvesten succesvol

te laten zijn, zien wij een aantal voorwaarden, mede

gebaseerd op ervaringen van andere gemeenten.

De servicenormen moeten realistisch zijn; de normen

moeten daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden in

een nader te bepalen percentage, maar moeten ook

maarten van Beek, algemeen directeur, over Dienstverlening Dichtbij:

“Dienstverlening is leuk! Dat is de cultuurontwikkeling

die ik teweeg wil brengen bij de gemeente. Dit betekent

dat er voor iedere medewerker ruimte moet zijn om

resultaatgericht en slagvaardig te werken ten behoeve

van interne en externe klanten. Dienstverlenend

werken is geen kwestie van extra werk maar van

anders werken. De Westlandse burger zo goed mogelijk

helpen is het doel van ieders handelen. Daarbij is het

belangrijk dat iedere medewerker zich verantwoordelijk

voelt voor het totale eindresultaat.

Het is opvallend om te constateren dat het Westlandse

bedrijfsleven en wij een gemeenschappelijke noemer

hebben. We willen in (en vanuit) het hart van de

gemeenschap werken. Wij moeten er nog wat aan

doen, maar mrt de visies Mijn Westland, óns Westland

en Dienstverlening Dichtbij maken we een hele goede

stap in de richting.”

Page 21: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

19

genomen, dat ze voorspelbaar is in haar handelen en

dat ze via elk kanaal in het goede antwoord voorziet (zie

ook 4.1.1.).

De gemeente beseft dat veel irritaties en klachten

van burgers voortkomen uit slechte communicatie en

onterecht gewekte verwachtingen. Als iets niet kan,

zullen we dat klip en klaar moeten vertellen.

De communicatie over langdurige projecten kan beter.

Bij centrumplannen, grote bouwprojecten en ingrijpende

verkeersmaatregelen wordt veelal gecommuniceerd na

besluitvorming. Als de uitvoering op zich laat wachten

door benodigde voorbereidingstijd, bezwaren of afhan-

kelijkheid van andere partijen, is na verloop van tijd

niet meer duidelijk wat de uiteindelijke bedoeling is,

waar het wachten op is, wat de voortgang is of wat de

status is. Door een andere communicatieaanpak zal

hierin verbetering worden gebracht. Daarnaast willen

we neveneffecten, zoals verrommeling van de omgeving

tegengaan door sluitende afspraken hierover met uitvoe-

rende partijen te maken.

Onder heldere communicatie wordt ook verstaan dat

de klant in één oogopslag kan zien wie de gemeente

vertegenwoordigt. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door het

dragen van een badge. Op de badges zal minimaal het

logo van de gemeente en de naam van de dienstverlener

zichtbaar zijn. Zo kan de klant bij eventuele klachten

ook beter aangeven op welke dienstverlener de klacht

betrekking heeft. Voor de dienstverlening op straat

zal worden onderzocht hoe dit voornemen ook daar in

praktijk kan worden gebracht. Gedacht wordt niet zozeer

aan het herkenbaar maken van de dienstverleners als

wel van de activiteit die zij in de buitenruimte uitvoeren.

Daarnaast zal worden gekeken of uitvoerders in de

buitenruimte visitekaartjes van de gemeente kunnen

uitdelen (indien zij worden aangesproken) met daarop

het telefoonnummer van het Meldpunt Leefomgeving.

Tenslotte is onderdeel van heldere communicatie de

informatie over de stand van zaken van een aanvraag

of verzoek. Die informatie zal op termijn voor burgers te

volgen zijn door middel van een digitaal monitorsysteem

(zie 4.3.2).

Op dit moment zijn veel dienstverleningsprocessen

ingericht op de vooronderstelling dat burgers zich niet

aan de regels houden. Deels is dat terecht omdat er

altijd burgers zijn die misbruik proberen te maken van

een al te naïeve overheid.

Wij willen er in onze dienstverlening echter vanuit gaan

dat het overgrote deel van de burgers zich met goede

bedoelingen tot de gemeente wendt. De gemeente zal

daar waar dat mogelijk is dienstverleningsprocessen

inrichten op dit principe van vertrouwen.

In bepaalde gevallen zal dit betekenen dat toetsing

niet meer vooraf maar juist achteraf gaat plaatsvinden.

Een voorbeeld daarvan vormen de zogenaamde ‘witte

lijsten’. Dit zijn lijsten per klantgroep, zoals aannemers

of architecten, waarbij geen toetsing vooraf meer zal

plaatsvinden, doordat er bij de plaatsing op de lijst is

aangetoond dat men voldoet aan gestelde kwaliteitscri-

teria of bekendheid met de regelgeving.

Het omkeren van het wantrouwen in een basishouding

gebaseerd op vertrouwen kan grote voordelen voor

zowel de klant als de gemeente hebben in termen van

aantal diensten, doorlooptijden en administratieve

lasten. Tegenover het extra vertrouwen dat wordt

gegeven legt de gemeente extra verantwoordelijkheid

bij de burger. Mocht men het vertrouwen niet waard

blijken te zijn, dan zal men meer dan voorheen voor de

gevolgen moeten opdraaien.

4.1.3. Heldere communicatie

We willen betrouwbaarheid ook bereiken door helder te

communiceren. We luisteren goed naar onze burgers

en weten wat er speelt. We vertellen goed wat de

gemeente doet, zijn voorspelbaar in ons handelen en

geven, ongeacht het door de burger gekozen kanaal, het

correcte antwoord.

De gemeente wil, beter dan voorheen, luisteren naar

wat er speelt in de Westlandse samenleving en naar

wat de burger precies wenst. Wij willen ontvankelijk zijn

voor de input van mensen die willen meedenken over

of bijdragen aan overheidsdienstverlening. Daarbij kan

interactieve beleidsvorming een goed middel zijn.

Van groot belang bij communicatie is dat de gemeente

goed uitlegt waarom bepaalde beslissingen worden

Page 22: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

2020

is gesteld kan het gezaghebbend ‘nee’ zeggen, het

weigeren van een verzoek, ook een goede vorm van

dienstverlening zijn.

Dit vertaalt zich in een houding van onze medewerkers

die gebaseerd is op inlevingsvermogen en begripvolle en

toegankelijke communicatie. Vragen van burgers worden

consequent (in vergelijkbare situaties) en oplossingsge-

richt afgehandeld.

Burgers voelen zich respectvol behandeld door vakbe-

kwame medewerkers die integer en geloofwaardig

handelen. De medewerker geeft een duidelijk antwoord

op de vraag waardoor de burger weet waar hij aan toe

is. Daar waar medewerkers burgers soms expliciet

moeten teleurstellen, dragen zij deze boodschap helder

uit naar de ontvanger.

Klachten worden serieus en zorgvuldig behandeld en

vormen aanleiding tot overleg, zodat formele bezwaren

zo veel mogelijk worden voorkomen.

Nieuwe medewerkers zullen op de hiervoor benodigde

attitudes worden geselecteerd. Ook zal door middel van

opleiding en training de ontwikkeling van een dienstver-

lenende houding worden bevorderd.

Het vervullen van een voorbeeldrol door de managers is

daarbij een eerste vereiste.

4.2.2. Herkenbaar midden in de samenleving

Betrokkenheid geeft aan hoe we in de samenleving

staan. Ons streven is om herkenbaar midden in de

samenleving te staan.

Bij de voorbereidingen van de sociaal-maatschappelijke

visie (zie 3.1.2) zijn opvattingen naar voren gebracht

over de rol van de gemeente. Die wordt op dit moment

als te afstandelijk en te intern gericht ervaren. Wij

nemen ons deze kritiek ter harte.

Hierover hebben we in de sociaal-maatschappelijke visie

opgenomen dat de gemeente de ambitie heeft een meer

meedenkende overheid te willen zijn en daarbij vier

rollen nastreeft:

Westland wil terughoudend zijn en burgers en organi-

saties ruimte geven; Westland wil stimulerend zijn en

effectieve partnerschappen ondersteunen; Westland

4.2. BETRokkENHEID: wESTLaND IS EEN

BETRokkEN GEmEENTE, DIE mIDDEN IN

DE SamENLEVING STaaT EN IN TERmEN

VaN opLoSSINGEN mEEDENkT mET DE

BuRGERS

Deze doelstelling zegt iets over de rolopvatting van de

gemeente, over hoe de gemeente haar taken uitvoert.

Burgers moeten fatsoenlijk worden bejegend door de

gemeente.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de gemeente dicht

bij de burger staat? De komende 5 jaar gaan we dit

bereiken door in te zetten op de volgende punten.

4.2.1. Burgers fatsoenlijk behandelen

Betrokkenheid komt allereerst tot uiting in de houding,

de attitude, waarmee wij als gemeente ons werk doen.

We willen betrokkenheid realiseren door een klantge-

richte houding en benadering van burgers, bedrijven en

instellingen.

De kernwaarden van de gemeente zijn openheid,

verantwoordelijkheid nemen, samenwerkingsgerichtheid

en integriteit. Tezamen moet dat ertoe leiden dat we

oplossingsgericht zijn, naar procedures kijken met de

blik van de burger en denken in termen van kansen en

oplossingen in plaats van problemen.

De gemeente wil dat de burger een correcte behan-

deling krijgt en ervaart.

Dit betekent niet dat de gemeente de wensen van

burgers moet gehoorzamen. Zoals in de inleiding al

Page 23: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

21

ook om de regelgeving van andere overheden. Op

grond van regels en in het algemeen belang, moet de

gemeente soms ook streng zijn en verzoeken afwijzen

(gezaghebbend ‘nee’ zeggen) of handhavend optreden.

Wij vinden echter dat de dienstverlening leidend moet

zijn; procedures zijn daaraan ondersteunend. Dat

betekent dat we voortdurend kritisch moeten zijn of

bestaande procedures en regels nog wel nodig zijn en

zo ja, of ze eenvoudiger kunnen.

Gemeente Westland gaat de strijd aan met overbodige

bureaucratie. Hiertoe is inmiddels een projectgroep

deregulering ingericht onder leiding van de burge-

meester en met betrokkenheid van alle leden van het

college.

De gemeente zet in op het tegen het licht houden van

alle bestaande regels en procedures. Bekeken wordt

of, ook vanuit het oogpunt van het handelen vanuit

vertrouwen, de regels verminderd kunnen worden en

procedures vereenvoudigd. Hiermee willen we admini-

stratieve rompslomp verminderen en administratieve

lasten beperken. Ook willen we in andere opzichten de

bureaucratie beperken door tijdig beslissingen te nemen

en door brieven en formulieren in helder en begrijpelijk

Nederlands te formuleren.

Door het eigen dienstenpakket tegen het licht te houden

en te screenen op overbodige regels, vragen en indie-

ningvereisten wordt ernaar gestreefd de administratieve

wil interactief zijn en actief burgerschap nastreven;

Westland wil schakelend optreden en maatwerk

afleveren, geen eenheidsworst.

Nadrukkelijk willen we deze uitgangspunten in deze

dienstverleningsvisie herhalen.

Daarnaast zien we nog twee aanknopingspunten voor

onze ambitie om herkenbaar midden in de samenleving,

dichtbij de burgers, bedrijven en instellingen te willen

staan, te weten de activiteiten van onze medewerkers

en de uitstraling en openheid van ons gemeentehuis.

We streven ernaar dat onze medewerkers midden in

de samenleving staan. Dat blijkt uit de externe oriën-

tatie en houding, zoals in 4.2.1. aangeduid. Wij willen

stimuleren dat medewerkers, ook degenen die hier

niet wonen, zich verdiepen in onze streek en in de

vrije tijd een actieve bijdrage leveren aan de samen-

leving, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk. Wij willen de

waardering daarvoor, daar waar relevant, ook in onze

arbeidsvoorwaarden laten doorklinken.

Wij streven ernaar ons gemeentehuis ook een gemeen-

schapshuis te laten zijn.

Daarbij staat ons voor ogen dat het gemeentehuis door

burgers, bedrijven en instellingen wordt ervaren als ‘van

ons’. Wij willen dit stimuleren door bij de indeling van

het gemeentehuis te kiezen voor een goed evenwicht

tussen veiligheid en efficiency enerzijds en toeganke-

lijkheid en openheid anderzijds.

4.2.3. Beperken bureaucratie, oog hebben voor de

‘lasten’ voor de burger

Betrokkenheid betekent ook dat we oog hebben voor de

‘lasten’ van de burger door bureaucratie te beperken,

administratieve rompslomp voorkomen of bestrijden,

administratieve lasten beperken en tijdig beslissingen

nemen.

Het is onvermijdelijk dat de burger bij tijd en wijle ‘last’

ondervindt van noodzakelijke regels en procedures.

Juist om de belangen van álle burgers, bedrijven en

instellingen te waarborgen, zijn regels en procedures

noodzakelijk, evenals de handhaving daarvan. Daarbij

gaat het niet alleen om de gemeentelijke regels, maar

Page 24: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

2222

Een deel van de contacten verloopt via de backoffice.

Op dit moment verlopen deze contacten versnipperd per

organisatieonderdeel. Per doelgroep zal een duidelijke

ingang worden gecreëerd.

Bedrijven krijgen een duidelijke ingang binnen de

gemeente in de vorm van accountmanagers of relatie-

beheerders, die kunnen zorgen voor de noodzake-

lijke afstemming tussen verschillende gemeentelijke

afdelingen. Hierbij zal aandacht zijn voor een goede

afstemming tussen bevoegdheden en mate van gezag

van de accountmanager en de aard van de vraagstukken

van de bedrijven. Voor de groep grootste ondernemingen

met complexe vragen zullen de accountmanagers dan

ook op een ander niveau worden gezocht dan voor de

kleinere en/of minder complexe bedrijven.

Ook de doelgroep kernplatforms en verenigingen

en instellingen krijgen een duidelijke ingang bij de

gemeente via accountmanagers of relatiebeheerders.

Voor de doelgroep kwetsbare burgers wordt gewerkt

met consulenten waarmee de contacten op passende

locaties plaatsvinden, zoals het bedrijfsverzamel-

gebouw, Stiploket of huisbezoeken (zie verder bij

4.5.2).

4.3.2. De burger kan via verschillende kanalen bij de

gemeente terecht

Bereikbaarheid betekent ook dat er geen ‘verkeerde’

ingang is. Er is keuzevrijheid voor de burger voor de

wijze waarop deze contact zoekt met de gemeente:

via balie, telefoon, post, email of internet. En of je nu

kiest voor het digitale loket, het telefonische kanaal

of langskomt bij de balie, de gemeente geeft altijd het

correcte antwoord.

Vanuit kostenoverweging heeft het de voorkeur dat

zoveel mogelijk klantcontacten via het internet zullen

worden afgedaan. Om de burger te ‘verleiden’ gebruik

te maken van internet zal deze vorm van dienstverlening

zo aantrekkelijk mogelijk moeten zijn, dus snel en

efficiënt. Ook kan worden gedacht aan het plaatsen van

informatiezuilen in de publieksruimten, waar burgers

zelf informatie kunnen inwinnen en transacties met

de gemeente kunnen doen. Bij de verdere uitbouw van

digitale dienstverlening zal prioriteit worden gegeven

lasten voor de doelgroep tot een minimum te beperken.

Ook wordt gestreefd naar versnelling van de dienstver-

lening, dus kortere doorlooptijden.

We staan hierin niet alleen. De gemeenten hebben

afgesproken om de regeldruk met 25% te verminderen.

Elektronische dienstverlening en herinrichting van de

informatiehuishouding zijn hierbij de middelen om dit

doel te bereiken.

4.3. BEREIkBaaRHEID: wESTLaND IS EEN

ToEGaNkELIJkE GEmEENTE, waaR JE BIJ

TERECHT kuNT EN waaR JE JE wEG kuNT

VINDEN

Deze doelstelling zegt iets over de manier waarop en

het gemak waarmee je de gemeente kunt bereiken.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat burgers, bedrijven

en instellingen daadwerkelijk bij de gemeente terecht

kunnen en daar snel en eenvoudig hun weg kunnen

vinden? De komende 5 jaar gaan we dit bereiken door in

te zetten op de volgende punten.

4.3.1. De burger weet waar hij terecht kan

We willen de bereikbaarheid vergroten door een duide-

lijke ingang te bieden en geen burgers van het kastje

naar de muur te sturen; naast de algemene balie en het

callcenter is er een duidelijke ingang voor verenigingen,

voor kernoverlegplatforms en voor ondernemers. Zo

nodig en zo mogelijk gaat de gemeente naar de klant

toe.

Het merendeel van de contacten tussen gemeente

en burgers verloopt via de frontoffice. De front-

office is voor burgers, bedrijven en instellingen hét

eerste aanspreekpunt, voor zowel bezoeken aan de

balie, als telefonische, papieren en elektronische

contacten.

Zoals in 3.2. aangegeven heeft de frontoffice een

balie in Naaldwijk en in ‘s-Gravenzande. Op termijn

zullen beide in het nieuwe gemeentehuis in Naaldwijk

gevestigd zijn. De gemeente stimuleert het werken op

afspraak bij al haar klantcontacten zodat wachttijden

beperkt kunnen zijn; het zonder afspraak langskomen bij

de balie zal daardoor naar verwachting afnemen.

Page 25: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

23

De uitbreiding van digitale dienstverlening zal er toe

leiden dat het rustiger wordt bij de publieksbalies, al

zullen loketcontacten voor een deel van de dienstver-

lening altijd blijven.

De gemeente zal geen dependances of servicepunten

openen in de kernen buiten Naaldwijk. Wel zal voor de

kwetsbare doelgroepen gebruik worden gemaakt van de

Stiploketten, huisbezoek en het Werkplein Westland.

Daarnaast blijven het kanaal telefoon, post en email

uiteraard mogelijk.

4.3.3. De burger kan altijd bij de gemeente terecht,

ook bij afwezigheid van een contactpersoon

De bereikbaarheid is voor ons pas goed genoeg als de

burgers, bedrijven en instellingen ook goed geholpen

worden bij afwezigheid van een contactpersoon.

Een ergernis van dit moment is de wisseling of

aan de digitalisering van intakeprocessen met een

hoge frequentie, zoals het maken van afspraken, het

doorgeven van (binnengemeentelijke) verhuizingen, het

opvragen van uittreksels en het melden van zaken over

de openbare ruimte.

Onze ambitie is om over drie jaar een plaats in de top

30 te hebben van de overheidsmonitor.

Om de kosten van de digitalisering van de dienst-

verlening beheersbaar te houden zal de gemeente

maximaal aansluiten bij landelijke voorzieningen voor

het faciliteren van digitale dienstverlening, zoals het

programma eFormulieren voor digitaal aanbieden

van intakeformulieren, de Landelijke Voorziening

Omgevingsloket voor de digitale indiening van de

omgevingsvergunning en DigiD voor de authenticatie van

online transacties. De gemeente stelt zich hiermee op

als volger en niet als voorloper.

Citaat arne weverling, wethouder ICT:

“Burgers, bedrijven en instellingen moeten op

verschillende manieren bij de gemeente terecht kunnen.

Via persoonlijk contact aan de balie of telefoon, per

post, email of internet. De verdere ontwikkeling van

dienstverlening via internet heeft de komende jaren

hoge prioriteit. Het aanbod wordt uitgebreid en de

snelheid en efficiency zullen toenemen. We willen het

onze klanten zo gemakkelijk mogelijk maken door ervoor

te zorgen dat zij zoveel mogelijk zaken via internet

kunnen regelen. Het is onze ambitie om binnen drie jaar

bij de dertig beste gemeenten op het gebied van digitale

dienstverlening te horen.”

Page 26: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

2424

ervaren? De komende 5 jaar gaan we dit bereiken door

in te zetten op de volgende punten.

4.4.1. afdelingsoverstijgend samenwerken

Integraal werken betekent overzicht hebben op het

geheel en onderling samenwerken. Op dit moment is

de samenwerking binnen afdelingen goed op orde,

maar de afdelingsoverstijgende samenwerking moet

beter. Dit wordt door de medewerkers zo ervaren en

door de klanten, getuige het rapport van Intomart

(zie 3.1.3). Recent is dit onderstreept in het rapport

over de over de asbestvondst in winkelcentrum De

Koningswerf. Wij zien de verbetering van de onderlinge

samenwerking tussen afdelingen als speerpunt voor de

komende vijf jaar.

In 4.2.1. is aangegeven dat samenwerkingsgerichtheid

een gemeentelijke kernwaarde is. Om de interne

samenwerking te bevorderen hechten we, naast de

aandacht voor de attitude van medewerkers, vooral

veel waarde aan het doorontwikkelen van onze werkpro-

cessen. Voor het merendeel van de gemeentelijke taken

zijn werkprocessen beschreven. Dat biedt een goede

basis. Beperking is dat deze binnen het kader van de

afdelingen beschreven zijn. Door een goede afstemming

tussen afdelingen over de werkprocessen die afdelingen

overstijgen verwachten wij de samenwerking te kunnen

verbeteren en de doorlooptijden te verkorten zodat

sneller besluiten kunnen worden genomen.

Ook van belang daarbij is de procesbeheersing: het

monitoren van de termijnen die vastgelegd zijn in

kwaliteitshandvesten en ingrijpen als deze overschreden

dreigen te worden. Daarbij is afstemming tussen front-

office en backoffice van belang. Duidelijk moet zijn wie

de regie heeft. Uitgangspunt is het streven dat de front-

office zich ontwikkelt tot een klantcontactcentrum, dat

de regie heeft op de afhandeling van het contact met

de burger en de afhandeling, ook in de achterliggende

afdelingen, bewaakt.

4.4.2. op termijn gezamenlijke dienstverlening met

organisaties buiten de gemeente

De algemene lijn is dat de gemeente streeft naar verbe-

tering van de samenwerking met partners, maar zich

afwezigheid van contactpersonen. Wij streven ernaar

dat burgers, bedrijven en instellingen in de toekomst

geen hinder meer ondervinden van wisselingen of

afwezigheid van contactpersonen. Door uitbreiding van

digitale dienstverlening (zie 4.3.2) en door het meer

integraal werken (zie 4.4.1) wordt de afhankelijkheid van

een contactpersoon minder en zullen taken makkelijker

kunnen worden overgenomen door collega’s.

4.4. BREDE BLIk: wESTLaND wERkT

INTEGRaaL; HET GEHEEL IS mEER DaN

DE Som DER DELEN

Deze doelstelling zegt iets over wie de gemeente is.

Burgers moeten ervaren dat zij met één gemeente te

maken hebben.

Daarbij is het samenwerken binnen onze organisatie,

binnen onze afdelingen en tussen onze afdelingen het

speerpunt voor de komende vijf jaar.

In termen van het programma Antwoord© streven we

ernaar de overstap te maken van fase 3 (er is een front-

office, maar die heeft nog niet de regie) naar fase 4 (de

frontoffice is een KCC, die regie heeft en afhandeling

bewaakt). Het gezamenlijk aanbieden van producten en

diensten met andere overheden en ketenpartners (fase

5, het uiteindelijke doel) achten wij voor de komende

planperiode niet haalbaar. Wel streven we naar verbe-

tering van de samenwerking met onze partners.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat burgers de verschil-

lende onderdelen van de gemeente als één geheel

Page 27: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

25

scheidt de gemeente in haar dienstverlening een

beperkt aantal doelgroepen:

zelfredzame burgers■■

kwetsbare burgers ■■

bedrijven■■

Instellingen en verenigingen■■

wijk- en buurtbewoner. ■■

Iedere doelgroep kent een andere benadering c.q.

dienstverleningsconcept.

In de volgende paragrafen zullen de uitgangspunten per

doelgroep nader worden aangegeven. Daarbij zal tevens

worden aangegeven van welk dienstverleningsconcept

wordt uitgegaan. Voor de omschrijving daarvan wordt

verwezen naar 3.3.

4.5.2.1. De doelgroep zelfredzame burger: efficiente

dienstverlener

De zelfredzame burger is veruit de grootste doelgroep

binnen de gemeente. Het gaat hierbij om burgers die

slechts sporadisch contact met de gemeente hebben

(geschat op maximaal 2x per jaar). Hun vragen aan

de gemeente zijn vaak op zichzelf staand. Men komt

voor losse diensten zoals paspoort, melding openbare

ruimte, WOZ-taxatie of bouwvergunning. Integratie van

de dienstverlening is minder een issue. Men wil snel

geholpen worden en vooral zo weinig mogelijk ongemak

ervaren in termen van informatieverplichtingen, inspan-

ningen en te betalen leges.

pas gaat richten op integratie van de dienstverlening

met overige overheden en organisaties nadat verbe-

tering van de interne samenwerking is gerealiseerd.

Uitzondering op deze regel vormt de wettelijk voorge-

schreven dienstverleningsintegratie zoals bijvoorbeeld

bij de Wabo en de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke

Beperkingen.

Ook voor de doelgroep kwetsbare burgers maken

we een uitzondering (zie 4.5.2.2.) En daar waar we

mogelijkheden zien voor ‘quick wins’ zullen we die ook

zeker benutten.

4.5. BuRGER-, BEDRIJVEN- EN INSTELLINGEN-

GERICHTHEID: wESTLaND HEEfT EEN

kLaNTGERICHTE aTTITuDE

Deze doelstelling zegt iets over het bestaansrecht van

de gemeente: wij zijn er als gemeente voor de burger en

niet omgekeerd.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de dienstverlening

aansluit op de behoeften van de burgers, bedrijven en

instellingen? De komende 5 jaar gaan we dit bereiken

door in te zetten op de volgende punten.

4.5.1. Aansluiten bij het Westlandse profiel

De visie op dienstverlening staat niet op zichzelf, maar

probeert aansluiting te vinden bij de initiatieven die

op andere beleidsvelden worden ontwikkeld, zoals

de Greenportvisie en de sociaal-maatschappelijke

visie. Deze visies hebben gemeenschappelijk dat de

gemeente een zakelijke partner wil zijn voor een onder-

nemende bevolking en hardwerkend, innovatief bedrijfs-

leven, die niet zitten te wachten op te veel poespas.

Hierbij past een gemeente die dit ondernemerschap op

een zelfde efficiënte en pragmatische wijze tegemoet

treedt. De gemeente is een partner bij het bereiken van

gemeenschappelijke doelen. Efficiency, een pragma-

tische instelling, hard werken en gelijkwaardigheid zijn

centrale begrippen.

4.5.2. Aansluiten bij diverse doelgroepen

Iedere klant is anders en verdient in principe dienst-

verlening ‘op maat’. Om praktische redenen onder-

Page 28: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

2626

aandachtspunt. Een onbekend deel van de doelgroep

maakt vanwege zowel onbekendheid als wantrouwen,

nog nauwelijks gebruik van voorzieningen die hen beter

bij de samenleving betrokken kunnen houden.

De gemeente voelt zich expliciet verantwoordelijk

voor de doelgroep kwetsbare burger. Zij wil voor deze

doelgroep graag een stapje verder gaan dan voor de

zelfredzame burger.

Dit betekent een actieve opstelling van de gemeente

om ondersteuning te organiseren, het gebruik van

de mogelijkheden onder de aandacht te brengen en

onnodige procedures en vragen te vermijden.

De gemeente is voor deze doelgroep vaak het eerste

en natuurlijke aanspreekpunt namens een groot aantal

instanties en overheden die diensten bieden aan de

kwetsbare burgers. De gemeente kiest daarom voor

maximale integratie van de dienstverlening met een

nadruk op de fysieke en telefonische contacten.

Gemeentelijke diensten zoals de eerste contacten

(informatie, afspraken) over bijvoorbeeld identiteitsbe-

wijzen zullen worden geïntegreerd worden aangeboden

met de meer specifieke diensten voor deze doelgroep,

zoals aanvragen voor bijstand, bijzondere bijstand, kwijt-

schelding OZB en WMO-indicaties.

De doelgroep inwoners die vanwege werkloosheid te

maken krijgen met de gemeente is relatief beperkt in

omvang.

De gemeente heeft een wettelijke taak om deze burgers

zo snel mogelijk weer naar een baan te begeleiden. Hoe

langer men werkeloos is hoe moeilijker het echter wordt

om weer aan het werk te komen en hoe meer de klant

afhankelijk wordt van ondersteuning door de gemeente.

De contacten met deze doelgroep zijn daarom relatief

intensief. De doelgroep heeft echter meestal met

meerdere overheden te maken, waarbij het voor de klant

vaak niet direct duidelijk is waar hij/zij (het eerste) moet

zijn. De doelgroep heeft te maken met een cumulatie

van diensten, regelingen en voorschriften. Integratie van

de dienstverlening van meerdere overheden kan daarom

juist bij deze doelgroep zinvol zijn.

Voor deze doelgroep zullen diensten worden aange-

boden in het werkloket van het Werkplein Westland, dat

De gemeente gaat er bij de doelgroep zelfredzame

burgers vanuit dat, in de relatief weinige gevallen dat er

sprake is van een cluster van diensten rond een vraag-

patroon, de burger zelf in staat is en zelf het initiatief

neemt om de benodigde diensten te integreren.

De gemeente streeft er naar de noodzakelijke contacten

met de zelfredzame burger tot een minimum te beperken.

Dit betekent dat zoveel mogelijk klantcontacten via het

internet zullen worden afgedaan. Hierbij heeft zowel deze

groep burgers baat als de gemeente zelf.

4.5.2.2. De doelgroep van de kwetsbare burgers:

superdienstverlener

De gemeente beschouwt burgers die door onfortuinlijke

persoonlijke omstandigheden - zoals werkloosheid,

armoede, handicap of ziekte - gedwongen zijn een

beroep te doen op de overheid als aparte doelgroep

met een eigen dienstverleningsbenadering. Deze

groep is relatief kwetsbaar, wordt meer dan gemiddeld

geconfronteerd met de complexiteit van overheids-

regelgeving en is vaak minder toegerust om door het

woud aan instellingen en regelingen de juiste weg te

kunnen vinden. Ongeveer 1500 à 2000 huishoudens

(circa 2% van de inwoners) vallen in de doelgroep van de

kwetsbare burgers.

Het doelgroepbereik van voorzieningen voor deze

kwetsbare doelgroep is al langere tijd een beleidsmatig

Page 29: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

27

van haar beleid. In de Greenport-benadering wordt

daarom expliciet ingezet op het als partner benaderen

van de ondernemingen in deze sector en hen daar waar

mogelijk te faciliteren bij hun activiteiten.

Uit onderzoek blijkt dat er een cumulatie van klant-

contacten is bij startende ondernemingen. Zij hebben

relatief veel vergunningen tegelijk nodig, terwijl men

regelmatig zo nieuw in het vak is dat deze groep ook

extra voorlichting en begeleiding behoeft. Omdat het

stimuleren van startende ondernemers tevens een

speerpunt van beleid is vanuit zowel economisch als

werkloosheidsbestrijdingperspectief, wil de gemeente

voor deze doelgroep extra inzetten op de integratie van

de dienstverlening. Op termijn zullen we daarom de

samenwerking met de Kamer van Koophandel zoeken.

4.5.2.4. Doelgroepen instellingen en verenigingen:

efficiente dienstverlener

Zoals ondernemingen de partners van de gemeente

zijn in de economische ontwikkeling van de gemeente,

zijn de instellingen en verenigingen de partners van

de gemeente in de sociaal-maatschappelijke ontwik-

keling van de gemeente. Instellingen en verenigingen

vormen de infrastructuur van het maatschappelijke

middenveld in de gemeente. In totaal zijn er in Westland

zo’n 300 instellingen en verenigingen. Deze doelgroep

valt globaal op te delen in instellingen en verenigingen

met een professionele organisatie en instellingen en

op het terrein van Patijnenburg wordt gerealiseerd, waar

ook het CWI en UWV gevestigd zijn. Het is de bedoeling

dat op deze locatie de gemeente, CWI, UWV en Patij-

nenburg hun dienstverlening bundelen.

Voor een deel van de doelgroep is werk geen optie.

Voor deze groep is het Werkplein Westland dan ook

geen logische locatie voor contact met de gemeente.

De kwetsbare burgers hebben meer dan gemiddeld

behoefte aan dienstverlening via fysieke contacten.

Daarnaast is een belangrijk deel minder mobiel, zodat

het afreizen naar het gemeentehuis in Naaldwijk als een

extra grote drempel kan worden ervaren.

De gemeente streeft er daarom naar de dienstverlening

zo dicht mogelijk naar deze doelgroep toe te brengen.

Dit zal bij voorkeur gebeuren via een team dienstver-

leners die onder bepaalde omstandigheden bij de

doelgroep aan huis de intake kunnen komen doen. De

Stiploketten zijn daarbij een nuttige schakel.

4.5.2.3. Doelgroep bedrijven: efficiënte dienstverlener

In Westland is een groot aantal ondernemingen

gevestigd.

De doelgroep ondernemingen heeft vaak een

meervoudige relatie met de gemeente. Ondernemingen

zijn partner in de economische ontwikkeling van de

gemeente. Om hun activiteiten uit te oefenen zijn vaak

(gelijktijdig) meerdere soorten vergunningen nodig. De

vragen waar men mee komt zijn daardoor veelal complex

en vragen om relatief intensieve contacten. Onderne-

mingen ervaren daardoor vaak meer dan andere burgers

de effecten van (het gebrek aan) de afstemming tussen

verschillende dienstverlenende afdelingen binnen de

gemeente. Van de invoering van de omgevingsvergunning

kan een positief effect op dit punt worden verwacht.

Zoals in 4.3.1 is aangegeven krijgen bedrijven voor

hun contacten met de backoffice een duidelijke ingang

binnen de gemeente in de vorm van accountmanagers

of relatiebeheerders, die kunnen zorgen voor de noodza-

kelijke afstemming tussen verschillende gemeentelijke

afdelingen.

De gemeente beschouwt de economische ontwikkeling

van Westland als glastuinbouwgebied als een speerpunt

Page 30: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

2828

die ze gebruiken (o.a. bouw- en gebruiksvergunningen).

Gegeven de onderlinge samenhang tussen deze

gemeentelijke diensten is het zowel voor de klant als

de gemeente wenselijk dat de dienstverlening zoveel

mogelijk wordt geïntegreerd.

Instellingen en verenigingen hebben vaak een goed

zicht op de behoefte aan collectieve voorzieningen van

hun doelgroepen of leden. De gemeente kiest er voor

dit maatschappelijk middenveld dan ook als belang-

rijke bron te zien voor de behoeftepeiling rondom dit

onderwerp. Dit veronderstelt een groot vertrouwen in de

organisatie van het maatschappelijk middenveld.

Gegeven de samenloop tussen de diensten en het

wederzijdse belang van afstemming zal de gemeente

de klantrelaties met instellingen en verenigingen actief

gaan beheren met accountmanagers. De accountma-

nager kan een structurele relatie met de instelling of

vereniging opbouwen en kan zorgen dat alle zaken

met verschillende afdelingen binnen de gemeente

gecoördineerd verlopen. De accountmanager wordt het

eerste aanspreekpunt voor de instelling of vereniging.

Vooralsnog wordt geen prioriteit gegeven aan het digita-

liseren en automatiseren van de specifieke dienstver-

lening aan deze doelgroepen. Daarvoor is er te veel

sprake van maatwerk dat zich niet laat automatiseren.

Het internetkanaal wordt vooral ingezet voor de informa-

tieverstrekking en kennisdeling.

Naast de subsidieverstrekking aan instellingen en

verenigingen, bestaat er een aanzienlijk volume aan

subsidietransacties en vergunningaanvragen met

particuliere initiatiefnemers die kleine evenementen

organiseren. Deze doelgroep zal worden bediend door

hen maximaal via het internet te faciliteren.

4.5.2.5. Dorps- wijk- en buurtbewoners: efficiente

dienstverlener

In de visie op dienstverlening wordt naast de individuele

burgers waarmee de gemeente transactierelaties heeft,

ook onderscheid gemaakt naar de burgers als inwoners

van een deel van de gemeente. In deze hoedanigheid

zijn zij afnemers van vormen van collectieve dienstver-

lening - en daarmee klant van de gemeente. Het gaat

verenigingen die voornamelijk functioneren op basis van

vrijwilligers. De professionele instellingen hebben over

het algemeen personeel in dienst en een management

dat betaald wordt om op basis van bedrijfsmatige

principes de doelstellingen van de organisatie en/of

subsidiegever na te streven. Deze instellingen worden

door de gemeente vaak in belangrijke mate gefinan-

cierd om zo doelstellingen van gemeentelijk beleid te

realiseren. Er bestaat daardoor een wederzijdse afhan-

kelijkheidsrelatie die ook op dienstverleningsvlak een

speciale benadering vraagt.

Veel verenigingen zijn volledig afhankelijk van de inzet

van vrijwilligers. Hun betrokkenheid is cruciaal voor het

bestaan van de verenigingen. Vrijwilligers hebben echter

vaak onevenredig veel te maken met een cumulatie van

regelgeving. De hiermee gepaard gaande administra-

tieve lasten kunnen afbreuk doen aan het enthousiasme

en de betrokkenheid waarmee zij zich inzetten voor hun

vereniging. Ook dit rechtvaardigt een speciale aandacht

in de dienstverlening aan deze doelgroepen.

Beide doelgroepen hebben daarnaast veelal een

meervoudige relatie met de gemeente. Ze zijn partner in

het realiseren van bepaalde maatschappelijke doelen,

ontvangen vaak structureel subsidie en maken soms

gebruik van gemeentelijke accommodaties. Daarnaast

heeft deze doelgroep vaker te maken met het aanvragen

van vergunningen voor de activiteiten die ze organiseren

(o.a. evenementenvergunningen)en de accommodaties

Page 31: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

29

met elkaar zelf het heft in handen nemen om hun

leefomgeving beter, mooier en leefbaarder te maken.

De gemeente wil de burgers hiertoe niet alleen

faciliteren, maar ook stimuleren (zie ook de sociaal-

maatschappelijke visie). Dit betekent dat daar waar er

animo is burgers maximaal worden uitgenodigd om mee

te denken en mee te praten over de aard en kwaliteit

van het dienstverleningsaanbod. De betrokkenheid van

inwoners bij hun dorp, wijk of buurt verschilt echter per

kern. Een gemeentebrede ‘one size fits all’ aanpak past

daarom niet.

daarbij om diensten als het onderhoud van wegen,

straten en pleinen en het openbaar groen, het zorgen

voor een veilig leefklimaat en het bieden van verschil-

lende voorzieningen zoals speelterreinen, (sport)

accommodaties en cultuurvoorzieningen. Momenteel

is het belangrijkste kanaal om op de vragen van deze

doelgroep in te spelen het zeer geprezen Meldpunt

Leefomgeving. Aan de hand van de vragen die hier

binnenkomen, kan de gemeente per situatie een aanpak

op maat bieden. Het Meldpunt is in essentie echter

reactief. Men reageert pas als er vragen en meldingen

binnenkomen. Het geeft nog geen invulling aan de

idealen die er bestaan om de inwoners te stimuleren

zich actiever in te zetten voor hun leefomgeving.

De gemeente streeft naar een actieve en betrokken

burger in de dorpen, wijken en buurten. Mensen, die

Rald Schalkwijk, hoofd publiekszaken, over Dienstverlening Dichtbij:

“De burger krijgt in de toekomst te maken met 1 contact-

persoon. Deze medewerker wordt de regisseur van de

dienstverlening: dit betekent dat hij of zij in de gaten

houdt of de processen volgens de, vooraf vastgestelde,

planning lopen, zo nodig de collega’s rappelleert en

eventueel de klant proactief informeert dat de planning

niet gehaald wordt met opgaaf van reden.”

“De typering in soorten burgers geeft ons een

handvat om te kijken naar verschillende stijlen van

dienstverlening. De zelfredzame burger willen we

het zo makkelijk mogelijk maken door eenvoudige

procedures via internet aan te bieden. Een vergunning

kan straks aangevraagd worden via internet, de status

van de aanvraag kan dan via onze website in de gaten

gehouden worden en de betaling geschiedt straks

ook via internet. Maar er zijn ook burgers die in een

kwetsbare positie zitten, qua werk of zorg. Die mensen

willen we een extra hand toesteken waar nodig.”

Page 32: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Z o w I L L E N w E H E T:

“Mijn moeder is gehandicapt. Laatst had ik samen met haar een afspraak met een consulente van de gemeente. Gewoon bij mijn

moeder thuis! De consulente luisterde goed naar onze vragen en bedacht zelfs nieuwe oplossingen”

Page 33: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

31

altijd een nieuwe actie nodig; in sommige gevallen kan

voor de uitvoering worden aangesloten bij bestaande

trajecten, zoals bij het uitvoeringsprogramma e-dienst-

verlening.

5.1. op TE pakkEN uITDaGINGEN

Om de voornemens uit de visie te realiseren achten

wij een programma voor de komende vijf jaar noodza-

kelijk, bestaande uit acht onderdelen. Hiervoor is niet

5 wESTLaNDSE DIENSTVERLENING: waaR BEGINNEN wE?

Programma dienstverlening 2009-2014:

Nr. Programmaonderdeel

1 Ontwikkelen aanpak om bureaucratie te beperken, door vermindering regels, vereenvoudiging procedures, tijdige

besluitvorming en formulering van brieven en formulieren in helder Nederlands.

De ambitie is om een omslag te bereiken; dienstverlening moet leidend zijn en de procedures daaraan ondersteunend.

De vooruitgang zal 1x per 2 jaar worden gemeten door middel van focusgroepen en/of digipanels

2 Uitbouwen internetdienstverlening en voorlichting via internet, inclusief het opzetten van een campagne voor de stimu-

lering van het gebruik van de internetloketten. De ambitie is om over drie jaar een plaats in de top 30 te hebben van

de overheidsmonitor.

3 Opstellen kwaliteitshandvesten met servicenormen. Daarbij is de ambitie om zodanige handvesten op te stellen dat de

servicenormen realistisch én ambitieus zijn, normen bevatten op het terrein van doelmatigheid, betrouwbaarheid en

betrokkenheid en dat het kwaliteitshandvest een kort en overzichtelijk document is, dat niet leidt tot nieuwe bureaucratie.

4 Opstellen en uitvoeren van een communicatieaanpak dienstverlening, gericht op het verbeteren van de informatie over

centrumplannen, grote bouwprojecten en verkeersmaatregelen, vergroten van de dialoog met inwoners (interactieve

beleidsvorming), vergroten van de herkenbaarheid van onze dienstverlening (badges, visitekaartjes, teksten op auto’s)

en uitbreiding van het werken op afspraak.

5 Uitwerken gerichtere dienstverleningsaanpak kwetsbare burgers waaronder een aanpak voor huisbezoeken.

6 Ontwikkelen van duidelijke aanspreekpunten, zoals accountmanagement of relatiebeheer voor verenigingen, onder-

nemers en kernplatforms.

7 Doorontwikkelen van werkprocessen, met name de afdelingsoverstijgende werkprocessen, gericht op effectieve dienst-

verlening, efficiency, pragmatisch handelen en gelijkwaardigheid. Aanpassing betreft het meer op basis van vertrouwen

handelen, meer integraal handelen, oplossingsgericht, proactief handelen en meer gericht op procesbeheersing.

8 Sterker ontwikkelen van houding en gedrag, gericht op de Westlandse samenleving en kernwaarden, leidend tot meer

handelen op basis van vertrouwen, meer oplossingsgerichtheid, externe oriëntatie en inleving. Een middel daartoe is

het stimuleren van vrijwilligerswerk. Verder is het van groot belang om de medewerkers te betrekken bij het verbeteren

van de dienstverlening en hen van harte uit te nodigen suggesties te doen.

Page 34: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

3232

5.2. fINaNCIëLE GEVoLGEN

Deels kan worden aangesloten bij bestaande trajecten

en financiering. Dit geldt met name voor de eenmalige

kosten van e-dienstverlening. Daar waar niet kan

worden aangesloten bij bestaande trajecten, zal

realisering van de doelstellingen afhankelijk zijn van

beschikbare middelen. Daarbij kan onderscheid worden

gemaakt in eenmalige en structurele kosten.

Naar verwachting vragen de programmaonderdelen

vooral een eenmalige investering in geld en ambtelijke

capaciteit. Op termijn zal de verbeterde dienstverlening

kunnen plaatsvinden binnen de reguliere budgetten

en binnen de reguliere formatie. Het vergt echter een

overgangsperiode, waarin cursussen zullen plaats-

vinden, nieuwe werkmethoden moeten wennen en meer

tijd vragen, mensen moeten worden vrijgemaakt om

werkprocessen te ontwikkelen en externe deskundigheid

moet worden ingehuurd.

Page 35: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

CoLofoNDit is een uitgave van de

gemeente Westland, januari

2009. Deze publicatie is op te

vragen en te downloaden via

www.gemeentewestland.nl.

Samenstelling en coördinatie

Projectbureau, onderdeel

Dienstverleningsvisie

Fotografie

Team communicatie gemeente

Westland

Thierry Schut

WestReport

E.a.

Vormgeving en productie

Drukkerij Van Deventer bv

I.s.m. M. van Velzen,

M. van Herel,

communicatieadviseurs

Gemeente Westland

Het ontwerp van de

dienst verleningsvisie

‘Dienstverlening Dichtbij’ is

vrijgegeven voor inspraak op

27 januari 2009.

Oplage

1.000 exemplaren

Meer informatie?

Voor nadere informatie over

de dienstverleningsvisie kunt

u contact opnemen met de

gemeente Westland

T (0174) 673 673

E [email protected]

I www.gemeentewestland.nl

Page 36: D I E N S T V E R L E N I N G DICHTBIJ - Westland · invoering van de e-overheid en de Stiploketten) aan getoetst kunnen worden zodat we kunnen zorgen voor samenhangend beleid. Vanuit

Postadres: Postbus 150. 2670 AD NaaldwijkBezoekadres: Stokdijkkade 2, 2671 GW NaaldwijkT (0174) 673 673F (0174) 673 600E [email protected] www.gemeentewestland.nl