23
ไไไไไไไไไไไ ไไไไไไไไไไไ นน นน . . นนนนนน นนนนนนนนนนน นนนนนน นนนนนนนนนนน นนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน นนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน 4 4 . . นนนนนนน นนนนนนน

Dangue fever pp

  • Upload
    -

  • View
    417

  • Download
    11

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dangue fever pp

ไข้�เลื�อดออกไข้�เลื�อดออก

นพนพ..พงศ์�ธร ชาติ�พ�ทั�กษ์�พงศ์�ธร ชาติ�พ�ทั�กษ์�สำ�าน�กงานป้�องก�นควบค�มโรคทั�� สำ�าน�กงานป้�องก�นควบค�มโรคทั�� 4 4 จจ..ราชบ�ร�ราชบ�ร�

Page 2: Dangue fever pp

สาเหตุ�สาเหตุ�เก�ดจากเชื้��อไวรั�สเดงก� (Dengue virus) ซึ่��งเป็�น single -

strand RNA จ�ดอยู่ !ใน genus Flavivirus แลืะ family Flaviviridae มี� 4 serotypes คื�อ DEN-1, DEN-2, DEN-3 แลืะ DEN-4

ทั้��ง 4 serotypes มี� antigen รั!วมีบางชื้น�ด จ�งทั้)าให�มี� cross reaction แลืะ cross protection ได�ในรัะยู่ะเวลืาส��นๆ

เมี��อมี�การัตุ�ดเชื้��อไวรั�สเดงก�ชื้น�ดหน��งจะมี�ภู มี�คื��มีก�นตุ!อไวรั�สเดงก�ชื้น�ด น��นตุลือดไป็ (long lasting homotypic immunity) แลืะจะมี�ภู มี�คื��มีก�น cross protection ตุ!อชื้น�ดอ��น (heterotypic immunity) ในชื้!วงรัะยู่ะเวลืาส��นๆ ป็รัะมีาณ 6-12 เด�อน

ด�งน��น ผู้ �ทั้��อยู่ !ในพื้��นทั้��ทั้��มี�ไวรั�สเดงก�ชื้�กชื้�มีอาจมี�การัตุ�ดเชื้��อ 3 หรั�อ 4 คืรั��งได�

Page 3: Dangue fever pp

ว�ธี�การัตุ�ดตุ!อ ว�ธี�การัตุ�ดตุ!อ โรัคืไข้�เลื�อดออกเดงก�ตุ�ดตุ!อก�นได�โดยู่มี�ยู่�งลืายู่

บ�าน (Aedes aegypti) เป็�นแมีลืงน)าโรัคืทั้��ส)าคื�ญ แลืะในชื้นบทั้บางพื้��นทั้�� จะมี�ยู่�งลืายู่สวน (Aedes albopictus) เป็�นแมีลืงน)าโรัคืรั!วมีก�บยู่�งลืายู่บ�าน

เมี��อยู่�งลืายู่ตุ�วเมี�ยู่ก�ดแลืะด ดเลื�อดผู้ �ป็2วยู่ทั้��อยู่ !ในรัะยู่ะไข้� ซึ่��งเป็�นรัะยู่ะทั้��มี�ไวรั�สอยู่ !ในกรัะแสเลื�อดมีาก เชื้��อไวรั�สจะเข้�าส !กรัะเพื้าะยู่�ง แลืะเพื้��มีจ)านวนมีากข้��น แลื�วเด�นทั้างเข้�าส !ตุ!อมีน)�าลืายู่ พื้รั�อมีทั้��จะเข้�าส !คืนทั้��ถู กก�ดตุ!อไป็ เมี��อยู่�งทั้��มี�เชื้��อไวรั�สเดงก�ไป็ก�ดคืนอ��นก4จะป็ลื!อยู่เชื้��อไป็ยู่�งคืนทั้��ถู กก�ด ทั้)าให�คืนน��นป็2วยู่ได�

Page 4: Dangue fever pp

รัะยู่ะฟั6กตุ�ว แลืะรัะยู่ะตุ�ดตุ!อ รัะยู่ะฟั6กตุ�ว แลืะรัะยู่ะตุ�ดตุ!อ รัะยู่ะฟั6กตุ�ว

◦รัะยู่ะเพื้��มีจ)านวนข้องไวรั�สเดงก� ในยู่�ง ป็รัะมีาณ 8-10 ว�น

◦รัะยู่ะฟั6กตุ�วข้องเชื้��อไวรั�สเดงก� ในคืน ป็รัะมีาณ 3-14 ว�น โดยู่ทั้��วไป็ป็รัะมีาณ 5-8 ว�น

รัะยู่ะตุ�ดตุ!อ ◦โรัคืไข้�เลื�อดออกเดงก�ไมี!ตุ�ดตุ!อจากคืนส !คืน ตุ�ดตุ!อก�น

ได�โดยู่มี�ยู่�งลืายู่เป็�นแมีลืงน)าโรัคื การัตุ�ดตุ!อจ�งตุ�องใชื้�เวลืาในผู้ �ป็2วยู่แลืะในยู่�ง รัะยู่ะทั้��ผู้ �ป็2วยู่มี�ไข้�ส งป็รัะมีาณว�นทั้�� 2-4 จะมี�ไวรั�สอยู่ !ในกรัะแสเลื�อดมีาก รัะยู่ะน��จะเป็�นรัะยู่ะตุ�ดตุ!อจากคืนส !ยู่�ง แลืะรัะยู่ะเพื้��มีจ)านวนข้องเชื้��อไวรั�สในยู่�งจนมีากพื้ออ�กป็รัะมีาณ 8-10 ว�น จ�งจะเป็�นรัะยู่ะตุ�ดตุ!อจากยู่�งส !คืน

Page 5: Dangue fever pp

อาการัแลืะอาการัแสดง อาการัแลืะอาการัแสดง ผู้ �ป็2วยู่มี�อาการัได� 3 แบบ คื�อ

◦Undifferentiated fever (UF) หรั�อกลื�!มีอาการัไวรั�ส ◦ ไข้�เดงก� (Dengue fever - DF) ◦ ไข้�เลื�อดออกเดงก� (Dengue hemorrhagic fever -

DHF) โรัคืไข้�เลื�อดออกเดงก� มี�อาการัส)าคื�ญทั้��เป็�นรั ป็แบบ

คื!อนข้�างเฉพื้าะ 4 ป็รัะการั เรั�ยู่งตุามีลื)าด�บการัเก�ดก!อนหลื�ง ด�งน�� ◦ ไข้�ส งลือยู่ 2-7 ว�น ◦มี�อาการัเลื�อดออก ส!วนใหญ!จะพื้บทั้��ผู้�วหน�ง ◦มี�ตุ�บโตุ กดเจ4บ ◦มี�ภูาวะไหลืเว�ยู่นโลืห�ตุลื�มีเหลืว/ภูาวะชื้4อก

Page 6: Dangue fever pp
Page 7: Dangue fever pp

การัด แลืรั�กษาผู้ �ป็2วยู่การัด แลืรั�กษาผู้ �ป็2วยู่1 . ในรัะยู่ะไข้�ส ง จ)าเป็�นตุ�องให�ยู่าลืดไข้� คืวรัใชื้�ยู่าพื้วกพื้ารัาเซึ่ตุามีอลื ห�ามีใชื้�ยู่า

พื้วกแอสไพื้รั�น เพื้รัาะจะทั้)าให�เกรั4ดเลื�อดเส�ยู่การัทั้)างาน จะรัะคืายู่กรัะเพื้าะทั้)าให�เลื�อดออกได�ง!ายู่ข้��น แลืะทั้��ส)าคื�ญอาจทั้)าให�เก�ด Reye syndrome คืวรัให�ยู่าลืดไข้�เวลืาทั้��ไข้�ส งเทั้!าน��น (มีากกว!า 39 องศาเซึ่ลืเซึ่�ยู่ส ) การัใชื้�ยู่าลืดไข้�มีากไป็จะมี�ภูาวะเป็�นพื้�ษตุ!อตุ�บได� คืวรัจะใชื้�การัเชื้4ดตุ�วชื้!วยู่ลืดไข้�ด�วยู่ บางรัายู่อาจมี�การัชื้�กได�ถู�าไข้�ส งมีาก โดยู่เฉพื้าะเด4กทั้��มี�ป็รัะว�ตุ�เคืยู่ชื้�ก หรั�อในเด4กอายู่�น�อยู่กว!า 6 เด�อน

2. ให�ผู้ �ป็2วยู่ได�น)�าชื้ดเชื้ยู่ เพื้รัาะผู้ �ป็2วยู่ส!วนใหญ!มี�ไข้�ส ง เบ��ออาหารั แลืะอาเจ�ยู่น ทั้)าให�ข้าดน)�าแลืะเกลื�อโซึ่เด�ยู่มีด�วยู่ คืวรัให�ผู้ �ป็2วยู่ด��มีน)�าผู้ลืไมี�หรั�อ สารัลืะลืายู่ผู้งน)�าตุาลืเกลื�อแรั! (โอ อารั: เอส ) ในรัายู่ทั้��อาเจ�ยู่นคืวรัให�ด��มีคืรั��งลืะน�อยู่ๆ แลืะด��มีบ!อยู่ๆ

3. จะตุ�องตุ�ดตุามีด อาการัผู้ �ป็2วยู่อยู่!างใกลื�ชื้�ด เพื้��อจะได�ตุรัวจพื้บแลืะป็;องก�นภูาวะชื้4อกได�ทั้�นเวลืา ชื้4อกมี�กจะเก�ดพื้รั�อมีก�บไข้�ลืดลืงป็รัะมีาณตุ��งแตุ!ว�นทั้�� 3ข้องการัป็2วยู่เป็�นตุ�นไป็ ทั้��งน��แลื�วแตุ!รัะยู่ะเวลืาทั้��เป็�นไข้� อาการัน)าข้องชื้4อก อาจจะมี�อาการัเบ��ออาหารัมีากข้��น หรั�อมี�อาการัถู!ายู่ป็6สสาวะน�อยู่ลืง มี�อาการัป็วดทั้�องอยู่!างกะทั้�นห�น กรัะส�บกรัะส!ายู่ มี�อเทั้�าเยู่4น ให�รั�บน)าส!งโรังพื้ยู่าบาลืทั้�นทั้�

Page 8: Dangue fever pp

การัด แลืรั�กษาผู้ �ป็2วยู่การัด แลืรั�กษาผู้ �ป็2วยู่4 . เมี��อผู้ �ป็2วยู่ไป็ตุรัวจทั้��โรังพื้ยู่าบาลืหรั�อสถูานพื้ยู่าบาลืทั้��

ให�การัรั�กษาได� แพื้ทั้ยู่:จะตุรัวจเลื�อดด ป็รั�มีาณเกรั4ดเลื�อดแลืะ hematocrit แลืะอาจน�ดมีาตุรัวจด การัเป็ลื��ยู่นแป็ลืงข้องเกรั4ดเลื�อดแลืะ hematocrit เป็�นรัะยู่ะๆ เพื้รัาะถู�าป็รั�มีาณเกรั4ดเลื�อดเรั��มีลืดลืงแลืะ hematocrit เรั��มีส งข้��น เป็�นเคืรั��องชื้��บ!งว!าน)�าเลื�อดรั��วออกจากเส�นเลื�อด แลืะอาจจะชื้4อกได� จ)าเป็�นตุ�องให�สารัน)�าชื้ดเชื้ยู่

5. โดยู่ทั้��วไป็ไมี!จ)าเป็�นตุ�องรั�บผู้ �ป็2วยู่เข้�ารั�กษาในโรังพื้ยู่าบาลืทั้�กรัายู่ โดยู่เฉพื้าะอยู่!างยู่��งในรัะยู่ะแรักทั้��ยู่�งมี�ไข้� สามีารัถูรั�กษาแบบผู้ �ป็2วยู่นอก โดยู่ให�ยู่าไป็รั�บป็รัะทั้าน แลืะแนะน)าให�ผู้ �ป็กคืรัองเฝ้;าส�งเกตุอาการั หรั�อแพื้ทั้ยู่:น�ดให�ไป็ตุรัวจทั้��โรังพื้ยู่าบาลืเป็�นรัะยู่ะๆ

Page 9: Dangue fever pp
Page 10: Dangue fever pp

น�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืน�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืเกณฑ์:ทั้างคืลื�น�ก (Clinical Criteria) แบ!งเป็�น

2 ชื้น�ด ◦ไข้!เดงก� มี�ไข้�เฉ�ยู่บพื้ลื�น รั!วมีก�บ อาการัอ��นๆ อยู่!างน�อยู่

2 อาการั ป็วดศ�รัษะอยู่!างรั�นแรัง ป็วดกรัะบอกตุา ป็วดกลื�ามีเน��อ ป็วด

กรัะด กหรั�อข้�อตุ!อ มี�ผู้��น มี�อาการัเลื�อดออก tourniquet test ให�ผู้ลืบวก

◦ไข้!เลื%อดออก มี�ไข้�เฉ�ยู่บพื้ลื�น แลืะ tourniquet test ให�ผู้ลืบวกรั!วมีก�บ อาการัอ��นๆ อยู่!างน�อยู่ 1 อาการั ป็วดศ�รัษะอยู่!างรั�นแรัง ป็วดกรัะบอกตุา ป็วดกลื�ามีเน��อ ป็วด

กรัะด กหรั�อข้�อตุ!อ มี�ผู้��น มี�อาการัเลื�อดออก ตุ�บโตุมี�กกดเจ4บ มี�การัเป็ลื��ยู่นแป็ลืงทั้างรัะบบไหลืเว�ยู่นโลืห�ตุ หรั�อมี�ภูาวะคืวามีด�นโลืห�ตุลืดตุ)�าลืง (shock)

Page 11: Dangue fever pp

น�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืน�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืเกณฑ์:ทั้างห�องป็ฏิ�บ�ตุ�การั (Laboratory

Criteria) ทั้��วไป็

◦Complete Blood Count (CBC) มี�จ)านวนเมี4ดเลื�อดข้าวตุ)�า 5000(< , เซึ่ลื/ลื กบาศก:มี�ลืลื�เมีตุรั )

โดยู่มี�ส�ดส!วน lymphocyte ส ง (ในกรัณ�ข้องไข้�เดงก�) มี�เกลื4ดเลื�อดตุ)�ากว!า 100000, เซึ่ลื/ลื กบาศก:มี�ลืลื�เมีตุรั

(ในกรัณ�ข้องไข้�เลื�อดออก ) มี�ฮี�มีาโตุคืรั�ตุเพื้��มีข้��นรั�อยู่ลืะ - 10 20 จากเด�มี (ในกรัณ�ข้อง

ไข้�เลื�อดออก)◦Chest x-rays (ในกรัณ�ข้องไข้�เลื�อดออก )

- จะพื้บ pleural effusion ได�เสมีอ โดยู่ส!วนใหญ!จะพื้บทั้างด�านข้วา แตุ!ในรัายู่ทั้��มี�อาการัรั�นแรังอาจพื้บได�ทั้� �ง 2ข้�าง แตุ!ข้�างข้วาจะมี�มีากกว!าข้�างซึ่�ายู่เสมีอ

Page 12: Dangue fever pp

น�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืน�ยู่ามีในการัเฝ้;ารัะว�งโรัคืเกณฑ์:ทั้างห�องป็ฏิ�บ�ตุ�การั (Laboratory

Criteria)จ)าเพื้าะ

◦ตุรัวจพื้บเชื้��อได�จากเลื�อดในรัะยู่ะไข้� โดยู่ว�ธี� PCR หรั�อการัแยู่กเชื้��อ หรั�อ

◦ตุรัวจ พื้บแอนตุ�บอด�จ)าเพื้าะตุ!อเชื้��อในน)�าเหลื�องคื ! (paired sera) ด�วยู่ว�ธี� Hemagglutination Inhibition (HI) > 4 เทั้!า หรั�อ ถู�าน)�าเหลื�องเด��ยู่ว ตุ�องพื้บภู มี�คื��มีก�น 1 1280> : , หรั�อ

◦ตุรัวจพื้บภู มี�คื��มีก�นชื้น�ด IgM > 40 ยู่ น�ตุ หรั�อการัเพื้��มีข้��นข้อง IgG อยู่!างมี�น�ยู่ส)าคื�ญโดยู่ว�ธี� Enzyme Immuno Assay (EIA)

Page 13: Dangue fever pp

ป็รัะเภูทั้ผู้ �ป็2วยู่ป็รัะเภูทั้ผู้ �ป็2วยู่((Case Case Classification) Classification) ผู้ �ป็2วยู่ทั้��สงส�ยู่(Suspected case) หมีายู่ถู�ง

ผู้ �ทั้��มี�อาการัตุามีเกณฑ์:ทั้างคืลื�น�ก ผู้ �ป็2วยู่ทั้��เข้�าข้!ายู่(Probable case) หมีายู่ถู�ง ผู้ �ทั้��มี�อาการัตุามีเกณฑ์:ทั้างคืลื�น�ก แลืะ มี�ลื�กษณะอยู่!างใดอยู่!างหน��ง ด�งน�� ◦มี�ผู้ลืการัตุรัวจเลื�อดทั้��วไป็ ◦มี�ผู้ลืการัเชื้��อมีโยู่งทั้างรัะบาดว�ทั้ยู่าก�บผู้ �ป็2วยู่รัายู่อ��นๆ

ทั้��มี�ผู้ลืการัตุรัวจยู่�นยู่�นทั้างห�องป็ฏิ�บ�ตุ�การัจ)าเพื้าะ ผู้ �ป็2วยู่ทั้��ยู่�นยู่�นผู้ลื (Confirmed case)

หมีายู่ถู�ง ผู้ �ทั้��มี�อาการัตุามีเกณฑ์:ทั้างคืลื�น�ก แลืะ มี�ผู้ลืตุามีเกณฑ์:ทั้างห�องป็ฏิ�บ�ตุ�การัจ)าเพื้าะ

Page 14: Dangue fever pp

การัรัายู่งาน แลืะการัสอบสวนโรัคืการัรัายู่งาน แลืะการัสอบสวนโรัคืการัรัายู่งานผู้ �ป็2วยู่ตุามีรัะบบเฝ้;ารัะว�งโรัคื-

รัง506. (Reporting Criteria) ให�รัายู่งานได�ตุ��งแตุ! ผู้ �ป็2วยู่ทั้��สงส�ยู่ (Suspected case)

การัสอบสวนโรัคื(Epidemiological Investigation◦สอบสวนเฉพื้าะรัายู่ (Individual Investigation)◦สอบสวนการัรัะบาด (Outbreak Investigation)

ในกรัณ�ทั้��เก�ดโรัคืเป็�นกลื�!มีก�อน ให�รั�บทั้)าการัสอบสวนการัรัะบาดทั้�นทั้� เพื้��อหาเชื้��อก!อโรัคื แลืะสาเหตุ�การัรัะบาดในคืรั��งน��น เพื้��อการัวางแผู้นในการัคืวบคื�มีในคืรั��งน�� แลืะป็;องก�นการัรัะบาดในคืรั��งตุ!อไป็ได�อยู่!างถู กตุ�อง

Page 15: Dangue fever pp

การควบค�มโรคไข้!เลื%อดออก

กลืยุ�ทัธ�- ป็;องก�นแลืะคืวบคื�มีการั รัะบาด- การัด แลืรั�กษาผู้ �ป็2วยู่- การัเฝ้;ารัะว�งโรัคื- ป็รัะเมี�นผู้ลื (รัะบบ)

- Early Diagnosis & Prompt Treatment (EDPT) - การัจ�ดการัด�านส��งแวดลื�อมีแลืะทั้)าลืายู่แหลื!งเพื้าะพื้�นธี�:ยู่�งลืายู่ในเข้ตุเมี�อง/ชื้�มีชื้น(ป็;องก�นลื!วงหน�า ) - สรั�างคืวามีเข้�มีแข้4งชื้�มีชื้น

-ส)ารัวจลื กน)�ายู่�งลืายู่-Active Surveillance-พื้�ฒนารัะบบฐานข้�อมี ลื(DBMS) / GIS

- การัคืวบคื�มีการัรัะบาด (ป็รัะส�ทั้ธี�ภูาพื้ SRRT)

-Case management-Dead case conference-Multisectoral Networking

สน�บสน�นทั้รั�พื้ยู่ากรั- สารัเคืมี�

-พื้�ฒนาการัว�น�จฉ�ยู่/รั�กษา-(แพื้ทั้ยู่:/พื้ยู่าบาลื/จสส)

พื้�ฒนาองคื:คืวามีรั �-KM (Expert Committee)

Page 16: Dangue fever pp

การป้�องก�นโรคลื'วงหน!าการป้�องก�นโรคลื'วงหน!าว�เคืรัาะห:สาเหตุ�การัรัะบาด แลืะสอบสวนแหลื!งรั�ง

โรัคืก)าจ�ดศ�กยู่ภูาพื้ข้องแหลื!งรั�งโรัคื ในพื้��นทั้��เส��ยู่ง

เพื้��อลืดจ)านวนลื กน)�ายู่�งลืายู่ให�เหลื�อน�อยู่ทั้��ส�ด คื�อ ให�มี�คื!าด�ชื้น�ลื กน)�ายู่�งลืายู่ (HI 10, CI = 0)

รัะง�บการัแพื้รั!เชื้��อในพื้��นทั้�� ด�วยู่การัเฝ้;ารัะว�งโรัคื คื�นหาผู้ �ป็2วยู่ ตุรัวจว�น�จฉ�ยู่ ป็;องก�นยู่�งก�ด แลืะคืวบคื�มียู่�งพื้าหะ เพื้��อก)าจ�ดยู่�งลืายู่ทั้��มี�เชื้��อไวรั�สให�เหลื�อน�อยู่ทั้��ส�ดหรั�อถู กทั้)าลืายู่จนหมีดไป็

Page 17: Dangue fever pp

ว�ธ�การก�าจ�ดแหลื'งเพาะพ�นธ��ยุ�งว�ธ�การก�าจ�ดแหลื'งเพาะพ�นธ��ยุ�งลืายุลืายุทัางกายุภาพ ได�แก! การัป็Cดภูาชื้นะก�กเก4บน)�าด�วยู่

ฝ้าป็Cด ส)าหรั�บภูาชื้นะทั้��ยู่�งไมี!ได�ใชื้�ป็รัะโยู่ชื้น:คืวรัจะคืว)�าไว� ส)าหรั�บส��งข้องทั้��ไมี!มี�ป็รัะโยู่ชื้น:หรั�อส��งข้องเหลื�อใชื้�คืวรัเผู้าหรั�อฝ้6งแลื�วแตุ!คืวามีสะดวก

ทัางช�วภาพ คื�อ การัป็ลื!อยู่ป็ลืาก�นลื กน)�าลืงในภูาชื้นะเก4บก�กน)�า สามีารัถูข้อพื้�นธี�:ป็ลืาได�จากส)าน�กงานป็;องก�นคืวบคื�มีโรัคื ศ นยู่:คืวบคื�มีโรัคืตุ�ดตุ!อน)าโดยู่แมีลืง แลืะส)าน�กงานสาธีารัณส�ข้จ�งหว�ด

สำารเคม� ได�แก! ทั้รัายู่ทั้�มี�ฟัอส คืวรัใชื้�เฉพื้าะก�บภูาชื้นะเก4บน)�าทั้��ไมี!สามีารัถูป็Cดหรั�อใส!ป็ลืาก�นลื กน)�าได�

Page 18: Dangue fever pp

การพ'นเคม�ก�าจ�ดยุ�งติ�วเติ,มว�ยุการพ'นเคม�ก�าจ�ดยุ�งติ�วเติ,มว�ยุพื้!นเคืมี�ก)าจ�ดยู่�งลืายู่ ไมี!ว!าจะใชื้�ในกรัณ�ใด จะมี�ผู้ลืลืด

จ)านวนยู่�งอยู่ !เพื้�ยู่งรัะยู่ะส��น จ)าเป็�นตุ�องมี�การัคืวบคื�มีแหลื!งเพื้าะพื้�นธี�:ยู่�งลืายู่รั!วมีด�วยู่เสมีอ เพื้��อส!งเสรั�มีให�การัคืวบคื�มียู่�งลืายู่มี�ป็รัะส�ทั้ธี�ภูาพื้ในรัะยู่ะยู่าว

1.การพ'นฝอยุลืะออง (Ultra Low Volume or ULV) น)�ายู่าเคืมี�จะถู กพื้!นจากเคืรั��องพื้!นโดยู่แรังอ�ดอากาศ ผู้!านรั พื้!น กรัะจายู่ออกมีาเป็�นฝ้อยู่ลืะออง ข้นาดเลื4กมีาก ซึ่��งจะกรัะจายู่อยู่ !ในอากาศเพื้��อให�ส�มีผู้�สก�บตุ�วยู่�ง เคืรั��องพื้!นมี�ทั้��งแบบตุ�ดตุ��งบนรัถูยู่นตุ: แลืะแบบสะพื้ายู่หลื�ง

2.การพ'นหมอกคว�น น)�ายู่าเคืมี�จะถู กพื้!นโดยู่อาศ�ยู่อากาศรั�อนชื้!วยู่ในการัแตุกตุ�วข้องสารัเคืมี�จากเคืรั��องพื้!นกลืายู่เป็�นหมีอกคืว�นฟั� ;งกรัะจายู่ เคืรั��องพื้!นหมีอกคืว�นมี�ทั้��งแบบตุ�ดรัถูยู่นตุ: แลืะแบบห��ว

Page 19: Dangue fever pp

ให!สำ�ข้ศ์/กษ์าแก'ป้ระชาชนให!สำ�ข้ศ์/กษ์าแก'ป้ระชาชน ทั้างส��อมีวลืชื้น โดยู่กรัะจายู่ข้!าวทั้างว�ทั้ยู่� , โทั้รัทั้�ศน: ,

หน�งส�อพื้�มีพื้: , เส�ยู่งตุามีสายู่ หอกรัะจายู่ข้!าวตุามีหมี !บ�าน

ทั้างโรังเรั�ยู่น ให�คืวามีรั �เรั��องโรัคืไข้�เลื�อดออกแก!เด4กน�กเรั�ยู่น หรั�ออาจให�คืวามีรั �แก! คืรั อาจารัยู่:ทั้��สอนว�ชื้าส�ข้ศ�กษา เน�นให�เด4กน�กเรั�ยู่นป็ฏิ�บ�ตุ�ตุามี รัวมีทั้��งน)าไป็ถู!ายู่ทั้อดให�แก!ทั้��บ�าน

แจกเอกสารัส�ข้ศ�กษา เชื้!นแผู้!นพื้�บ ตุ�ดโป็สเตุอรั: รั ป็ภูาพื้ ตุามีสถูานทั้��ซึ่��งป็รัะชื้าชื้นมี�กจะมีาชื้�มีน�มีก�นมีาก ๆ

ให�ส�ข้ศ�กษาแก!ป็รัะชื้าชื้นทั้��มีารั�บบรั�การัทั้��สถูานบรั�การั แลืะเมี��อออกไป็เยู่��ยู่มีบ�านหรั�อออกป็ฏิ�บ�ตุ�งานในทั้�องทั้�� ก4คืวรัจะถู�อโอกาสให�คืวามีรั �แก!ป็รัะชื้าชื้นไป็ด�วยู่

Page 20: Dangue fever pp

การควบค�มเม%�อเก�ดโรคระบาด การควบค�มเม%�อเก�ดโรคระบาด ป็รัะกาศเตุ�อนป็รัะชื้าชื้นให�ทั้รัาบว!ามี�โรัคืไข้�เลื�อดออก

รัะบาดในชื้�มีชื้นน��น พื้รั�อมีก�บให�ส�ข้ศ�กษาแก!ป็รัะชื้าชื้นให�รั �จ�กว�ธี�การัป็;องก�นตุนเองแลืะคืรัอบคืรั�วไมี!ให�ยู่�งลืายู่ก�ด ให�คืวามีรั �ว�ธี�ป็ฏิ�บ�ตุ�เมี��อเด4กป็2วยู่หรั�อสงส�ยู่ว!าป็2วยู่เป็�นโรัคืไข้�เลื�อดออก แลืะว�ธี�การัคืวบคื�มีแหลื!งเพื้าะพื้�นธี�:ยู่�งลืายู่ในบ�านแลืะข้อให�ป็รัะชื้าชื้นให�คืวามีรั!วมีมี�อก)าจ�ดแหลื!งเพื้าะพื้�นธี�:ยู่�งลืายู่ทั้��อาจมี�หลืงเหลื�ออยู่ !ในชื้�มีชื้นให�หมีดไป็

การัก)าจ�ดลื กน)�ายู่�งลืายู่ในบ�านผู้ �ป็2วยู่ แลืะบรั�เวณรัอบบ�านผู้ �ป็2วยู่คืวรัด)าเน�นการัในรั�ศมี�อยู่!างน�อยู่ 100

เมีตุรั แลืะป็รัะเมี�นคื!าด�ชื้น�ลื กน)�ายู่�งลืายู่ในพื้��นทั้��ทั้��เก�ดโรัคื ซึ่��งหลื�งการัคืวบคื�มีโรัคืแลื�ว คืวรัมี�คื!า HI 10

Page 21: Dangue fever pp

การควบค�มเม%�อเก�ดโรคระบาด การควบค�มเม%�อเก�ดโรคระบาด ใชื้�มีาตุรัการัเรั!งด!วนส)าหรั�บการัคืวบคื�มีการัรัะบาด คื�อ การัพื้!น

เคืมี�ก)าจ�ดยู่�งตุ�วเตุ4มีว�ยู่ ทั้��งน��ทั้�มีคืวบคื�มีโรัคืตุ�องมี�คืวามีพื้รั�อมีในการัคืวบคื�มีพื้าหะอยู่!างมี�ป็รัะส�ทั้ธี�ภูาพื้เมี��อได�รั�บแจ�งว!ามี�ผู้ �ป็2วยู่ โดยู่จะสามีารัถูป็ฏิ�บ�ตุ�การัได�ทั้�นทั้� ลื�กษณะการัพื้!นเคืมี�คืวรัป็ฏิ�บ�ตุ�ตุามีการักรัะจายู่ข้องผู้ �ป็2วยู่ ด�งน��

หากเก�ดมี�ผู้ �ป็2วยู่ คืวรัด)าเน�นการัคืวบคื�มีแหลื!งแพื้รั!โรัคื (หมี !บ�านหรั�อชื้�มีชื้น ) โดยู่พื้!นสารัเคืมี�ในบ�านผู้ �ป็2วยู่ แลืะพื้��นทั้��รัอบบ�านผู้ �ป็2วยู่ในรั�ศมี�อยู่!างน�อยู่ 100 เมีตุรั คืวรัพื้!นอยู่!างน�อยู่ 2 คืรั��งแตุ!ลืะคืรั��งห!างก�น 7 ว�น

หากเก�ดมี�ผู้ �ป็2วยู่กรัะจายู่ทั้��วไป็ในชื้�มีชื้นหรั�อหมี !บ�าน คืวรัพื้!นทั้�กหลื�งคืาเรั�อนในชื้�มีชื้น แลืะคืวรัพื้!นเคืมี�ให�มี�บรั�เวณก��นกลืาง (Barrier Zone) ทั้��ป็ลือดยู่�งรัอบชื้�มีชื้นน��นด�วยู่ หากมี�หมี !บ�านอ��นอยู่ !ข้�างเคื�ยู่ง ก4คืวรัพื้�จารัณาพื้!นเคืมี�เพื้��มีเตุ�มีให�แก!หมี !บ�านทั้��อยู่ !ใกลื�เคื�ยู่งน��นด�วยู่

Page 22: Dangue fever pp

ป้0จจ�ยุทั��สำ'งเสำร�มความสำ�าเร,จป้0จจ�ยุทั��สำ'งเสำร�มความสำ�าเร,จ

1 .คืวามีพื้รั�อมีข้องทั้�มีงานการัเฝ้;ารัะว�ง ป็;องก�น คืวบคื�มีโรัคืไข้�เลื�อดออก ทั้��งรัะด�บกรัะทั้รัวงสาธีารัณส�ข้ กรัมีว�ชื้าการัตุ!างๆ สสจ . / สสอ/สอ CUP/ PCU สคืรั .ศตุมี . รัวมีทั้��ง นคืมี . ทั้��ด)าเน�นการัทั้��งภูาวะป็กตุ� แลืะภูาวะฉ�กเฉ�น

2. การัมี�อาสาสมี�คืรั ทั้��มี�บทั้บาทั้ส)าคื�ญในการัคืวบคื�มีลื กน)�ายู่�งลืายู่ในพื้��นทั้��

Page 23: Dangue fever pp

ป้0จจ�ยุทั��สำ'งเสำร�มความสำ�าเร,จป้0จจ�ยุทั��สำ'งเสำร�มความสำ�าเร,จ

3. การัมี�กรัะบวนรัณรังคื:เพื้��อป็รั�บเป็ลื��ยู่นพื้ฤตุ�กรัรัมีส�ข้ภูาพื้โดยู่ใชื้�กรัะบวนการัตุลืาดเชื้�งส�งคืมี ได�สรั�างคืวามีส)าเรั4จด�านพื้�ฒนาองคื:คืวามีรั �แก!บ�คืคืลืในองคื:กรัภูายู่นอก แลืะเคืรั�อข้!ายู่ ทั้)าให�มี�การัพื้�ฒนาส��อสาธีารัณะ พื้�ฒนาคืวามีคื�ดจากพื้��นฐานการัมี�ส!วนรั!วมีตุามีบรั�บทั้ข้องป็รัะชื้าชื้น ทั้��สอดคืลื�องก�บว�ถู�ชื้�ว�ตุข้องพื้��นทั้��น� �น ได�แก! โคืรังการั คื�ณ-นะทั้)า น)าไทั้ยู่ป็ลือดภู�ยู่ไข้�เลื�อดออก