Upload
nguyentruc
View
267
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DICIONARIO GALEGODE TELEVISIÓN
EDITH PAZÓ FERNÁNDEZ
Revisión especializada:MANUEL VIDEIRA (son)
MARÍA VARELA (realización)JORGE MUÑOZ (edición)
ALBERTO GOITIA (iluminación)VÍTOR ESTÉVEZ (telecomunicacións)
2005
Edita: Xunta de GaliciaConsellería de Educación e Ordenación UniversitariaCentro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades
Conselleiro de Educación e Ordenación UniversitariaCelso Currás Fernández
Director Xeral de Política LingüísticaXesús P. González Moreiras
Coordinador CientíficoManuel González González
Director Técnico de LingüísticaGuillermo Rojo Sánchez
Director de TermigalManuel González González
Compañía de Radiotelevisión de Galicia
Director Xeral da CRTVGFrancisco Campos Freire
Director-Xerente da TVGAnxo Quintanilla Louzao
© Edith Pazó Fernández© Termigal. Xunta de Galicia. Real Academia Galega© Compañía de Radiotelevisión de Galicia
ISBN: 84-453-4062-X
Depósito Legal: C. 1.542-2005
PRESENTACIÓN
5
Nestes anos de traballo na análise da calidade lingüística das emisións da Televisiónde Galicia, baixo a dirección de Manuel González, Constantino García e Xesús Ferro, daReal Academia Galega, fomos percibindo a enorme influencia que exercen a totalidade dasfases de traballo no resultado final da comunicación televisiva. Foi así como naceu o meuinterese polo que acontece coa comunicación detrás das cámaras e por axeitar á nosa linguaa terminoloxía técnica empregada nese ámbito que, en teoría, non percibe o telespectador.En realidade, o produto audiovisual que chega ás casas é sempre o resultado dun traballo deequipo; e a dedicación que se poña en cada fase do proceso transcende inevitablemente ápantalla determinando a calidade do produto final. Tamén no aspecto lingüístico,naturalmente.
O Dicionario galego de televisión é unha proposta que nace desa necesidade urxentede lle procurar un nome galego a cada elemento da produción televisiva, que nos permitacomprender e identificar a que nos estamos a referir en cada momento desde as distintasespecialidades que interveñen nela: a telecomunicación, a iluminación, a edición, apreprodución, a redacción xornalística, a programación, a análise de audiencias, adeontoloxía, a teoría da comunicación, a xestión de medios, etc.
Seguindo o ronsel do pioneiro Vocabulario Galego da Comunicación que no ano 1996elaboraran Paulino Novo, Xosé López e Francisco Campos, desde que abordei a realizacióndo dicionario tiven a vontade de ofrecer a través del algo máis ca un compendio de termose procurei ir trazando un deseño básico do funcionamento da televisión mediante aexplicación das palabras coas que os técnicos se refiren cada día aos distintos aspectos doseu traballo.
Así, a escolla da relación de lemas desta obra foi baseada non só en obrasterminolóxicas, senón, e sobre todo, en textos de uso profesional, en documentación deempresas de servizos televisivos, editados ou de circulación electrónica, e en fontes orais.Ao pé dos termos máis usuais do medio, incorporei nomes de estándares, de organismosreguladores, dos principais operadores, nun formato lexicográfico aberto, de certo carácterenciclopédico, que procura, a través de algo máis de 3000 definicións, introducir o lector nomundo da televisión.
Respondendo a esa mesma concepción, boa parte das entradas complementan asdefinicións con anotacións de uso e outros datos de carácter técnico, etimolóxico ou mesmointerpretativo (destacados todos eles graficamente cun corpo de letra menor) que contribúen
á comprensión do termo. A través dun sistema de remisións póñense en relación as diferentesentradas, de maneira que o lector poida facer unha lectura máis ampla nas súas buscas. Oslemas principais ofrecen, ademais, as súas equivalencias noutras catro linguas (inglés,francés, castelán e portugués), obtidas tamén da consulta de documentación especializadaen televisión neses idiomas. No caso dos nomes de organismos e institucións, incorpórase oseu enderezo web.
A riqueza que creo que lle confire esta concepción ao produto final, suponlle, ao mesmotempo, unha caducidade que considero que é parte do propio medio na súa forma actual. Ocerto é que as innovacións tecnolóxicas mudan a cada pouco os modos de facer televisión e aese ritmo terá que se adaptar a revisión de calquera obra que aborde un campo tan cambiante.Nese camiño apurado, a reflexión e o coñecemento a través da palabra seguen a ser, así e todo,indispensables se queremos albiscar e mesmo trazar en que dirección o andamos.
De aí nace tamén o esforzo de non nos resignarmos á asimilación de termosprocedentes doutras linguas, fundamentalmente do inglés, incorporados con premura através dos manuais de instrucións das ferramentas, dos proxectos dos novos formatos deprogramas e doutros textos explicativos elaborados noutros países. Nese sentido, oDicionario galego de televisión pretende ser tamén unha aposta pola palabra galega paracada elemento da televisión. En moitos casos, a dificultade de atopar a equivalencia exactaa unha idea bautizada inicialmente por outras comunidades lingüísticas é notable. Mesmoasí, -e sen deixar de recoller (graficamente diferenciado) o neoloxismo estranxeiro de usodocumentado- optei por procurar sempre unha proposta galega a cada termo foráneo que, encalquera caso, deberá someterse á análise crítica dos usuarios, que son os que teñen adecisión final do seu éxito. Eles acordarán se optan pola opacidade de estranxeirismos comozapping, clip, pinganillo, talk-show, tertulia ou attrezzo, ou se, pola contra, introducen nacomunicación as correspondencias galegas peteirada, corte, auricular, testemuños, faladoiroou parladoiro e aderezos, ou outras máis atinadas que traballos posteriores poidan achegar.
Entendo que é esa lectura a que completa esta obra. O meu desexo é que tanto oespecialista, profesional ou estudante, como calquera persoa con ansia de coñecer as cociñasda televisión atope nela unha utilidade; ou, cando menos, algún aspecto entre as súas páxinasque lle descubra un interese novo.
Quero agradecerlles á Compañía de Radiotelevisión de Galicia e a Termigal queacollesen a publicación deste dicionario. A miña gratitude a todas as persoas que meaxudaron dalgunha maneira, con alento e con comentarios críticos, a lle dar forma,particularmente a Xesús Ferro, a Manuel González e a Constantino García, que guiaron depreto a súa elaboración; a Francisco Campos, polo compromiso con esta procura dun nomegalego para cada elemento do proceso televisivo; aos profesionais da Televisión de GaliciaJorge Muñoz, María Varela, Alberto Goitia e Manuel Videira, que achegaron valiosasapreciacións ao texto nas entradas técnicas, e a Paulino Novo, que estableceu pontes paraque esa revisión fose posible; a Ana Fachal e aos compañeiros do seminario compostelán daReal Academia Galega, que atenderon con paciencia as miñas preguntas; a Fernando Pazó,que me ofreceu a súa axuda coas equivalencias inglesas; e de maneira especial a Vítor, querealizou a corrección das entradas de telecomunicacións e que me acompañou na elaboracióndo dicionario.
6
O Dicionario galego de televisión está composto por aproximadamente 2.500entradas pertencentes aos distintos campos específicos do medio televisivo (teoría dacomunicación, deontoloxía, xestión de medios audiovisuais, creación de contidos,programación, telecomunicación, produción, edición, iluminación, realización, análise deaudiencias, etc.), ordenadas alfabeticamente.
Todos os termos e expresións incluídos no dicionario procuran adaptarse ao actualvocabulario galego normativo. Cando cómpre introducir outras de uso corrente no mediotelevisivo que non se axustan ao patrón léxico da norma, destácanse graficamente. Así,estranxeirismos como spot, timing ou mesmo adaptacións do tipo etalonar aparecen comoentradas en cursiva. Ao optar por esta diferenciación gráfica, dunha banda, evidénciase aprimeira vista que se trata de formas alleas á nosa lingua e, por outra, evítase a aplicaciónde pronuncias desaxeitadas no caso das vogais acentuadas.
Para estes termos ofrécese a correspondencia ou proposta galega, precedida dosímbolo > e tamén en formato negra. Ex. ráfaga s.cast. > indicativo.
Existen, así e todo, estranxeirismos, como láser, flash ou escáner, tan asentados na linguacomún que xa se consideran parte do léxico galego e dificilmente substituíbles por outros. Estesnon se marcan en cursiva e, en xeral, adáptanse total ou parcialmente á grafía galega. Nesescasos procúrase incluír no corpo explicativo unha referencia á procedencia da palabra.
A estrutura das entradas é a seguinte:
Termo:
• Todos os termos van en minúscula (franxa horaria), agás os nomes propios, comoAbekas (marca rexistrada dun equipamento), que levan a inicial en maiúscula. As siglas van tamén en maiúsculas e sen puntos. Exemplo: GMTNo caso de nomes propios compostos, as iniciais das palabras principais van taménen maiúscula e os nexos en minúscula. Así: Academia de Televisión
• As locucións ordenadas polo termo principal e coa orde dos elementos alteradasinalan este feito mediante coma. Así: espera, áCo fin de facilitar as buscas no dicionario, dóbranse estas entradas aínda que só sedefina nunha delas. Por exemplo: directo, en V. en directo (e defínese en en directo).
• Os termos de dobre xénero, introducen primeiro a forma masculina, seguido dosufixo feminino precedido de trazo: espectador -ora. Respéctase este formato delevar a forma feminina á entrada aínda que esta sexa irregular, separada damasculina mediante unha barra. Así: actor/actriz ou home/muller do tempo
7
ESTRUTURA DO DICIONARIO
• Os lemas compostos trátanse como entradas independentes aínda que o seuelemento principal estea recollido e definido no dicionario. Desta maneira,transición e transición por corte constitúen dúas entradas diferentes.
• No caso de termos sinónimos cunha forma moi similar, só se converten en dúasentradas se na ordenación alfabética cadran afastados.Por exemplo, cor é unha entrada e color, outra na que se remite a cor (e alí márcasecolor como sinónimo); pero no caso de dura e duración, ao iren contiguas, faiseunha única entrada principal (duración) e dáse dura como sinónimo.
• Un mesmo termo con distintas acepcións recóllese baixo a forma dunha únicaentrada. Cos adxectivos e substantivos que presentan variación de xénero ou denúmero para as distintas acepcións tamén se segue este procedemento organizativo,marcando a súa particularidade coa etiqueta gramatical precedendo cada acepción.
• As formas verbais recóllense en infinitivo. Ex: transmitirSó no caso de ordes estandarizadas se recollen na súa forma imperativa. Ex: corten!
Categoría gramatical:
• Todas as entradas levan categoría gramatical, agás os nomes propios. Exprésase coacorrespondente abreviatura e, graficamente, márcase en cursiva cun corpo menor.Exemplo:
aceptación s.f.
• Nos lemas pluriverbais aplicamos en todos os casos a etiqueta gramatical u.f.(unidade fraseolóxica), englobando nela locucións de toda clase, ademais desubstantivos compostos e colocacións.
Definición:
• Cada lema incorpora a súa definición. Exemplo: acción continuada u.f. Argumento que se desenvolve seguindo a orde cronolóxica
dos acontecementos.
• As definicións dos lemas que se recollen neste dicionario refírense ao campo datelevisión e poden ter un significado máis amplo ou distinto no uso xeral e noutroscampos especializados.
aberración s.f. Defecto ou imperfección na formación de imaxes provocado porunha deficiencia do sistema óptico.
• Nas definicións prescíndese de marcas de especialidade, dado que moitos dos lemasson aplicables a varias áreas profesionais. Cando se limita a un campo de usoconcreto, faise explícito na redacción da definición.
montaxe s.f. Etapa da edición dunha obra audiovisual que consiste en seleccionar,ordenar e axustar os planos gravados seguindo unha orde.
• As diferentes acepcións dun termo, cando as hai, van ordenadas mediante unnúmero, precedido da súa correspondente categoría gramatical. En determinadas palabras, por cuestións de economía, establécense relacións dedependencia entre as súas definicións, que por norma xeral son independentes. É ocaso de termos que designan xénero televisivo e programa dese xénero, ou
8
actividade ou conxunto e local, que non se unifican nunha definición para poderdiferenciar as equivalencias noutros idiomas.
mediateca s.f. 1.- Colección de diversos materiais relacionados cos novos mediostecnolóxicos.Ing. 1.- media collection Fr. 1.- médiathèque Cast. 1.- mediateca Pt. 1.-mediatecas.f. 2.- Lugar no que se almacenan eses materiais.Ing. 2.- media library Fr. 2.- médiathèque Cast. 2.- mediateca Pt. 2.-mediateca
Sinónimo:
• Nos casos nos que se ofrece un ou varios sinónimos, estes van precedidos da marcaSIN. separados por comas e en formato de letra negra:
comprobar v.t. Examinar se unha información ou un dato é exacto. SIN. verificar.
Información complementaria:
• Algunhas entradas incorporan unha breve información que complementa adefinición estrita, destacada cun formato de letra distinto.
bloque publicitario u.f. Emisión dun conxunto de anuncios, que interrompe aprogramación.A distribución en bloques é o modo de presentar a publicidade recomendado pola lexislación.
• Nun corpo de letra menor, incorpóranse tamén observacións de uso precedidas damarca OBS.
evento s.m. Acontecemento imprevisto.OBS. Aparece adoito empregado incorrectamente nos medios co significado de acto
programado.
• Nos termos de plural pouco habitual ou irregular, este márcase entre corchetes, sennegra e precedendo a definición: canon [pl. canons]
• Naquelas entradas que se refiren a organismos e institucións facilítase o seuenderezo web.
Equivalencias noutras linguas:
• Os principais lemas do dicionario ofrecen as súas equivalencias en inglés, enfrancés, en castelán e mais en portugués. Empregouse para todas estas linguas avariante europea (inglés de Inglaterra, francés de Francia, castelán de España eportugués de Portugal), malia que en xeral é máis abundante a produción depublicacións nas variantes americanas.
xirafa s.f. Soporte de micrófono en forma de vara extensible montada sobre untrípode ou un guindastre, que se emprega para recoller o son sen entrar noencadramento da cámara.Ing. boom Fr. girafe Cast. jirafa Pt. girafa
• Os lemas variables (con masculino e feminino) ofrecen a súa equivalencia na formamasculina. No caso de entradas con varias acepcións, distínguense as equivalenciaspara cada unha delas.
produtor -ora s. 1.- Profesional encargado do proceso de preprodución edesenvolvemento material dunha emisión.
9
Ing. 1.- producer Fr. 1.- producteur Cast. 1.- productor Pt. 1.- produtors. 2.- Persoa ou organismo que asume a produción e financiamento dunhaobra audiovisual.Ing. 2.- producer Fr. 2.- producteur Cast. 2.- productor Pt. 2.- produtors.f. 3.- Empresa que idea e realiza, total ou parcialmente, programas ou obrastelevisivas.Ing. 3.- production company, producer Fr. 3.- productrice Cast. 3.-productora Pt. 3.- produtora
• En casos concretos, engádese marca de xénero por diferir do do termo galego.polgada s.f. Medida de lonxitude equivalente a 2.54 cm, empregada para os
formatos (...)Ing. inch Fr. pouce [m.] Cast. pulgada [f.] Pt. polegada [f.]
Remisións:
Coa intención de facilitar un resultado máis completo das distintas buscas por parte dolector, establécense relacións entre os distintos termos recollidos, mediante un sistemade remisións.
• V. (véxase), empregada para evitar a duplicidade de definicións de entradassemellantes ou moi estreitamente relacionadas.
noticia bomba u.f. V. bomba informativa.No caso de sinonimia, omítese.
intriga s.f. Suspense.
• símbolo > tras unha entrada estranxeira, para indicar o correspondente termo engalego incluído no dicionario como lema.
aliasing s.ing. > superposición de espectro.
• símbolo jj, que suxire a lectura doutras entradas que complementan ou facilitan acomprensión desa.
cátodo s.m. Electrodo negativo que emite electróns cara aos ánodos, no tubo aobaleiro do sistema de televisión.Ing. cathode Fr. cathode Cast. cátodo Pt. cátodojtubo de raios catódicos
10
s. substantivof. femininom. masculinopl. pluraladx. adxectivov.t. verbo transitivov.i. verbo intransitivov.p. verbo pronominalpron. pronomeu.f. unidade fraseolóxicalat. latinaital. italianoalem. alemáning. inglésfr. francéscast. castelánpt. portuguéscoloq. coloquialSIN. sinónimosV. véxaseOBS. observacións
11
ABREVIATURAS EMPREGADAS
13
1. TEORÍA DA COMUNICACIÓN DE MASAS
2. XURISPRUDENCIA DO AUDIOVISUAL. DEONTOLOXÍA
3. XESTIÓN, RELACIÓNS E ORGANIZACIÓN DOS MEDIOS3.1. INTERNAS
3.1.1. Categorías e relacións laborais3.1.2. Espazos físicos
3.2. EXTERNAS3.2.1. Xestión de produción audiovisual3.2.2. Servizos
3.3. PUBLICIDADE E IMAXE CORPORATIVA
4. CONTIDOS4.1. PREPRODUCIÓN. FONTES E DOCUMENTACIÓN4.2. PRODUCIÓN DE CONTIDOS
4.2.1. Linguaxe: lingüística, figuras retóricas e construción do relato4.2.2. Xéneros (xornalísticos e de ficción) audiovisuais4.2.3. Procesos e criterios na produción de contidos
4.3. DESENVOLVEMENTO DO PRODUTO TELEVISIVO4.4. PROGRAMACIÓN. FORMATOS DE PROGRAMAS
5. ESTILISMO5.1. DECORACIÓN E TREMOIA5.2. VESTIARIO, MAQUILLAXE E PEITEADO
6. ASPECTOS TÉCNICOS6.1. BASES DO SISTEMA DE TELEVISIÓN
6.1.1. Características da natureza humana6.1.2. Fundamentos técnicos da imaxe e do son. Electrónica
6.2. TELECOMUNICACIÓN. TRANSMISIÓN E RECEPCIÓN DO SINAL6.3. TRATAMENTO DA IMAXE E DO SON. CAPTACIÓN, EDICIÓN E REALIZACIÓN
6.3.1. Captación da imaxe e do son6.3.2. Posprodución. Edición. Efectos. Soportes e formatos6.3.3. Realización. Continuidade
6.4. ILUMINACIÓN6.5. INFORMÁTICA
7. AUDIENCIA7.1. MEDICIÓN E ANÁLISE DE AUDIENCIAS7.2. REACCIÓNS. PARTICIPACIÓN E COMPORTAMENTOS
8. INSTITUCIÓNS8.1. CADEAS DE TELEVISIÓN, AXENCIAS DE NOTICIAS E OUTRAS EMPRESAS DA
COMUNICACIÓN8.2. SOCIEDADES E ENTIDADES REGULADORAS
ÁRBORE DE CAMPOS- ESTRUTURACIÓNDAS ÁREAS TEMÁTICAS
DICIONARIO
0-916:9 V. relación de aspecto.4:2:2 Forma de mostraxe empregada para a
posprodución en equipos de vídeodixital que expresa a relaciónluminancia-croma: por cada catromostras de luminancia toma dúasmostras de cada compoñente de croma.Outras formas de mostraxe de calidade menorson 4:2:0 e 4:1:1.
4:3 V. relación de aspecto.
aA Símbolo de ampere.A/A roll u.f.ing. Sistema de edición
analóxico cunha única fonte de vídeo,que opera na montaxe conxelando namemoria a última imaxe para enlazalaco seguinte plano seleccionado. >edición A/A.
A/B roll u.f.ing. Modo de edición analóxicoque se serve de dous magnetoscopiosreprodutores e un magnetoscopio editorcontrolados por unha consola deedición que marca entradas e saídas enambos. > edición A/B.
A/D sigla Analóxico/Dixital. Conversión deanalóxico a dixital.
AACS Alta Autoridade para a Comuni-cação Social. Alta autoridade para acomunicación social (Portugal), creadaen Lisboa como órgano independente
para asegurar o dereito á información eá liberdade de prensa, mais o rigor noexercicio xornalístico.Web: http://www.aacs.pt
AADTEG Asociación de Actores, Directo-res e Técnicos de Escena de Galicia,con sede en Santiago, creada en 1984para defender os intereses dosprofesionais galegos do espectáculo epara impulsar o sector teatral eaudiovisual en Galicia.Web: http://www.aadteg.org
abanear v.i. Oscilar a cámara sobre otrípode ou o ombreiro. SIN. abalar.Ing. to oscillate, to shake Fr. branler, oscillerCast. moverse, oscilar Pt. abanar, oscilar
abater v.t. Retirar un rótulo, unha fotografíaou calquera elemento gráfico dun atrildespois de ser captado e/ou emitido,para lle dar paso a outro.OBS. No caso da inserción electrónica degrafismos úsase cambiar. Ing. to take down Fr. abattre Cast. abatir Pt.abater
ABC American Broadcasting Company.Compañía americana de televisión, consede nos Estados Unidos, que comezoua emitir regularmente en 1948, asociadaprimeiro á United Paramount Theatres edesde os anos cincuenta á Walt Disney.Web: http://www.abc.com
Abekas Marca rexistrada dun equipamentode visionamento e edición lineal deimaxes, que ofrece amplas posibili-dades de efectos de vídeo dixital.jxerador de efectos
17
aberración s.f. Defecto ou imperfección naformación de imaxes provocado porunha deficiencia do sistema óptico.Ing. aberration Fr. aberration Cast.aberración Pt. aberração
aberración cromática u.f. Imperfecciónda imaxe que presenta as beirascoloreadas como resultado dosdiferentes ángulos de refracción de luzde distintas cores ao atravesar unhalente.Ing. chromatic aberration Fr. aberrationchromatique Cast. aberración cromática Pt.aberração cromática
aberración esférica u.f. Defecto da imaxeprovocado polos raios procedentes doobxecto que se enfocan en diferentesposicións segundo a curvatura da lente.Ing. spherical aberration Fr. aberrationsphérique Cast. aberración esférica Pt.aberração esférica
ABERT Associação Brasileira deEmissoras de Rádio e Televisão.Asociación brasileira de emisoras deradio e televisión, fundada no 1962, queofrece aos seus asociados servizos einformacións en materia xurídica,parlamentaria e técnica.Web: http://www.abert.org.br
aberto, en u.f. 1.- Modo de difusión deprogramas dunha cadea sen codificar.Ing. 1.- clear, free tv Fr. 1.- en claire Cast. 1.-en abierto Pt. 1.- em abertou.f. 2.- Parte da programación dunhacanle codificada de pago que se emitesen codificar e á que, por tanto, podenter acceso tamén os non abonados. SIN.de libre acceso, aberta.Ing. 2.- free, non-scrambled Fr. 2.- en claireCast. 2.- en abierto Pt. 2.- em aberto, delivre acessojacceso condicional
abertura s.f. 1.- Acción e efecto de abrirseou de ampliarse un plano.Ing. 1.- aperture Fr. 1.- ouverture Cast. 1.-abertura Pt. 1.- aberturajapertura
s.f. 2.- Área de separación entre douselementos.Ing. 2.- aperture Fr. 2.- ouverture Cast. 2.-abertura Pt. 2.- abertura
abertura angular u.f. Ángulo queabrangue un obxectivo determinadopolo seu sistema de lentes.Ing. angular aperture Fr. ouvertureangulaire Cast. abertura angular Pt.abertura angular
abertura relativa u.f. Relación entre adistancia focal e o diámetro real dalente. Exprésase habitualmente ennúmeros f.Ing. relative aperture Fr. ouverture relativeCast. abertura relativa Pt. abertura relativajescala de números f
abeyance order u.f.ing. Orde pendente deaplicación. Demanda de compra deespazos publicitarios en televisión quenon ten carácter definitivo. > ordeprovisional.
aboar v.t. Pagar unha cantidade de diñeiro.Ing. to pay Fr. verser Cast. abonar Pt. pagar
abonado -a s. e adx. Persoa que adquiremediante pagamento o dereito a recibirun servizo determinado.Os abonados asegúranlles ás canles de televisiónque funcionan con ese sistema unha fidelizacióncara ás emisións dunha temática ou a unhaconcreta grella de programas. Ing. subscriber Fr. abonné Cast. abonadoPt. assinante
abonar v.t. e v.p. Inscribir(se) alguén pararecibir un servizo.Ing. to subscribe Fr. (s’) abonner Cast.abonar(se) Pt. assinar
abono s.m. V. sistema de abono.abordar v.t. 1.- Achegarse a alguén co fin de
obter unha información.Ing. 1.- to accost Fr. 1.- aborder Cast. 1.-abordar Pt. 1.- abordarv.t. 2.- Tratar un tema determinado.Ing. 2.- to tackle Fr. 2.- aborder Cast. 2.-abordar Pt. 2.- abordar
abouxar v.t. Bombardear a alguén conpreguntas, atordándoo.
18
Ing. to pester Fr. assaillir Cast. acribillar Pt.bombardear
above the line u.f.ing. Parte do orzamentodunha produción audiovisual quecorresponde aos gastos de persoal,como o salario dos actores, produtores,realizadores, ou os dereitos de autor. >por riba da liña.
abrir v.t. 1.- Comezar un programa, unhaentrevista, etc.Ing. 1.- to start Fr. 1.- ouvrir Cast. 1.- abrirPt. 1.- abrirv.t. 2.- Ampliar un plano.Ing. 2.- fade in Fr. 2.- ouvrir Cast. 2.- abrirPt. 2.- abrir
abrir de negro u.f. Facer aparecer aprimeira imaxe dunha secuencia desdea pantalla en negro, no proceso deedición ou na gravación da mesma.Ing. black fade in Fr. ouverture en fonduCast. abrir de negro Pt. abrir do preto
abrir o diafragma u.f. Aumentar odiámetro do diafragma do obxectivopara permitir unha meirande entrada deluz na toma de imaxes.Ing. open diaphragm Fr. ouvrir lediaphragme Cast. abrir diafragma Pt. abriro diafragma
abrir o micro u.f. Activar desde o controlun micrófono.Ing. go sound Fr. ouvrir le microphone Cast.abrir micro Pt. abrir o microfone
absorción s.f. Efecto de ganancia de enerxíaproducido nos corpos (sexan líquidos,sólidos ou gasosos) ao serenatravesados por unha onda sonora,luminosa ou de calquera outra naturezaelectromagnética.Ing. absorption Fr. absorption Cast.absorción Pt. absorção
Academia de Televisión Institucióncreada en 1997 para promover oprestixio e a reflexión global dosprofesionais do sector televisivoespañol e o desenvolvemento dasdistintas especialidades do medio.Web: http://academiatv.es
Academia Galega do AudiovisualOrganización creada en Galicia no2002, con sede na Coruña, para oimpulso das producións audiovisuais epara a defensa dos intereses daglobalidade dos profesionais do sector(maquilladores, técnicos, actores,produtores, etc.).Web: http://www.academiagalegado-audiovisual.com
ACAN-EFE Agencia Centroamericanade Noticias. Axencia centroamericanade noticias, creada por EFE en 1973con medios informativos de Costa Rica,de Guatemala, de Honduras, dePanamá, de Nicaragua e do Salvador.Web: http://www.efe.es/iberoamerica/
ACC sigla Automatic Chrominance Control.Regulación automática da crominancia.jcrominancia
acceso condicional u.f. Modo dedistribución de televisión no que se tratao sinal de maneira que o receptor sópoida descodificalo mediante a súacorrespondente chave.Ing. conditional access Fr. accèsconditionnel Cast. acceso condicional Pt.acesso condicionadojtelevisión de peaxe
accesorio s.m. 1.- Obxecto que forma parteda ambientación escenográfica dunestudio de televisión ou dun espazo degravación.Ing. 1.- accesory, prop Fr. 1.- accessoireCast. 1.- accesorio Pt. 1.- acessóriojaderezos.m. 2.- Peza secundaria que completaun equipo técnico.Ing. 2.- accesory Fr. 2.- accessoire Cast. 2.-accesorio Pt. 2.- acessório
accesorista s. Profesional encargado deconseguir e organizar os elementosmóbiles do decorado nunha gravaciónaudiovisual, seguindo as instrucións dorealizador.
19
Ing. property man, accesoryst Fr.accessoiriste Cast. accesorista Pt.acessorista
access primetime u.f.ing. Previo ao horariode máxima audiencia. Franxa horariaque precede á de máxima audiencia(primetime) na grella de programacióndunha cadea, que en Galicia abranguedas 19:30 ás 20:30h, aproximadamente.> pre-máxima audiencia.jfranxa horaria
acción s.f. 1.- Sucesión de acontecementosdunha secuencia ou dunha obra paratelevisión. SIN. acción dramática.Ing. 1.- action Fr. 1.- action Cast. 1.- acciónPt. 1.- acçãos.f. 2.- Xénero de ficción audiovisualcaracterizado polo ritmo intenso datrama, acompañado frecuentemente decerta carga de violencia.Ing. 2.- action Fr. 2.- action Cast. 2.- acciónPt. 2.- acção
acción! interx. Orde que indica aos actores emais aos técnicos o inicio dunha tomadurante unha sesión de gravación.OBS. É máis propia do cine que da televisión.Ing. action!, roll! Fr. partez!, allez-y! Cast.acción! Pt. pronto!, acção!
acción continuada u.f. Argumento que sedesenvolve seguindo a orde cronolóxicados acontecementos.Ing. continued action Fr. action continueCast. acción continuada Pt. acçãocontinuada
acción paralela u.f. Trama secundaria quealterna co desenvolvemento daprincipal.Ing. parallel action Fr. action parallèle Cast.acción paralela Pt. acção paralela
acenar v.i. Facer xestos para advertirdalgunha cousa.Existe un código de acenos básicos en televisiónpara expresar ordes entre profesionais que sóteñen conexión visual entre eles (por exemplo,contar cos dedos os segundos previos á emisiónou baixar o brazo estirado para indicar a entradaen antena).
Ing. to give cues Fr. faire des gestes Cast.hacer gestos Pt. acenar
aceptación s.f. Estimación do número deespectadores dun programa.Ing. success Fr. succès Cast. aceptación Pt.aceitação
acimut s.m. [pl. acimuts] 1.- Ángulo formadoentre as cabezas dun gravador oureprodutor e a perpendicular dadirección de avance da fita magnética,co fin de obter o máximo rendementoda calidade do aparato.Ing. 1.- azimuth Fr. 1.- azimut Cast. 1.-acimut Pt. 1.- azimutes.m. 2.- Ángulo formado pola direcciónde apuntamento dunha antena e o norte.Ing. 2.- azimuth Fr. 2.- azimut Cast. 2.-acimut Pt. 2.- azimute
acirrar v.t. Incitar os participantes nundebate para que discutan. SIN.encirrar.Ing. to urge Fr. pousser Cast. azuzar Pt.açular, acirrar
acontecemento s.m. Feito que polo seuinterese é susceptible de se converteren noticia.Ing. event Fr. événement Cast. aconteci-miento Pt. acontecimentojnoticia
acoplar v.t. e v.p. 1.- Adaptar(se) unha pezaa un aparello ou varios aparellos entre sipara lograr o funcionamento conxuntodesexado.Ing. 1.- to couple Fr. 1.- accoupler Cast. 1.-acoplar Pt. 1.- acoplarv.t. e v.p. 2.- Superpoñer(se) dous sinaisprovocando un ruído.Ing. 2.- to cause feedback
acoplaxe s.f. 1.- Interacción entre dúaspartes dun sistema ou entre doussistemas diferentes. SIN. acoplamento.Ing. 1.- coupling Fr. 1.- accouplement Cast.1.- acople, acoplamiento Pt. 1.-acoplamentos.f. 2.- Distorsión sonora producida polarealimentación dos circuítos eléctricosdun equipo de audio ao recoller omicrófono os sons emitidos polo
20
altofalante e reamplificalos. SIN.acoplamento.jretroalimentación
acordo s.m. 1.- Pacto, resolución tomadaentre varias persoas durante aprodución dunha emisión, a discusiónde condicións de traballo, etc.Ing. 1.- agreement Fr. 1.- accord Cast. 1.-acuerdo Pt. 1.- acordojtrasacordos.m. 2.- Circunstancia de coincidiren ensentimentos ou en ideas varias persoas.Ing. 2.- agreement Fr. 2.- accord Cast. 2.-acuerdo Pt. 2.- acordojdebate
ACPE Asociación de Corresponsales dePrensa Extranjera. Asociación decorrespondentes de prensa estranxeira(España), con sede en Madrid, fundadaen 1923 para a defensa dos interesesdos profesionais das cabeceirasforáneas en España e da liberdade deprensa. Web: http://www.acpecorresponsales.com
acreditación s.f. Identificación que autorizaun informador a acceder a un lugarrestrinxido ao público, como represen-tante dun medio. SIN. credencial.Ing. media accreditation Fr. accréditationCast. acreditación Pt. credencial, acredi-tação
acreditado -a adx. Que está autorizado paracubrir un evento, o cal lle permitebeneficiarse de facilidades de acceso áinformación relativa ao mesmo.Ing. accredited Fr. accrédité Cast. acredi-tado Pt. autorizado, credenciado
actor/actriz s. Artista que interpreta unpapel nunha produción audiovisual oununha obra teatral.Ing. actor Fr. acteur, comédien Cast. actorPt. actorjelenco de actores
actor/actriz convidado -a u.f. Actor que,sen pertencer ao elenco, participa nunhaprodución audiovisual cunha breveintervención dramática co fin deengadirlle prestixio ao produto.
Ing. guess star Fr. vedette invitée Cast. actorinvitado Pt. actor convidado
actor/actriz de dobraxe u.f. Dobrador.actor/actriz figurante u.f. Figurante,
extra.actor/actriz principal u.f. Artista que
interpreta o papel protagonista.Ing. star, first lead Fr. acteur principal Cast.actor principal Pt. actor principal
actor/actriz secundario -a u.f. Artista queinterpreta un papel de menorimportancia.Ing. actor in a supporting role Fr. acteursecondaire Cast. actor de reparto,secundario Pt. actor secundário
actuación s.f. Intervención artística dunactor, cantante, músico, contacontos,humorista, etc. nun programa detelevisión.Ing. performance Fr. jeu Cast. actuación Pt.actuação
actualidade s.f. 1.- Calidade do que éactual, do que pertence ao presente.Aactualidade é o primeiro elemento que converteun feito en noticia, en convivencia con outroscriterios de selección como o interese xeral,expectativas do público, natureza do propiomedio, proximidade xeográfica, etc. Ing. 1.- current (topic) Fr. 1.- actualité Cast.1.- actualidad Pt. 1.- actualidades.f. 2.- Conxunto de acontecementos encurso que os medios presentan en formade noticias.Ing. 2.- news Fr. 2.- actualité Cast. 2.-actualidad Pt. 2.- actualidade
actualidade permanente u.f. Cuestiónque mantén a súa vixencia no tempo.Ing. permanent topic Fr. actualitépermanente Cast. actualidad permanentePt. actualidade permanente
actualidade rabiosa u.f. Actualidadeinmediata e efémera.Ing. hot news Fr. actualité brûlante Cast.rabiosa actualidad Pt. actualidadeespantosa
ACTV sigla Advanced CompatibleTelevision. Sistema avanzado detransmisión televisiva interactiva
21
desenvolvido por Sarnoff Corporation,e compatible co estándar americanoNTSC, que lle permite ao usuarioexercer de realizador, seleccionando asimaxes, escollendo outros ánguloscomplementarios ou repetindo unhaacción.
acumulación de audiencia u.f. Cuanti-ficación do aumento do público duranteunha emisión ou a medida que avanzanos capítulos dunha serie.Ing. audience accumulation Fr. accumu-lation d’audience Cast. acumulación deaudiencia Pt. acumulação de audiênciajíndice de audiencia, cota de pantalla
acumulador s.m. Dispositivo de almace-naxe de enerxía, que a libera cando seprecisa.Ing. accumulator Fr. acumulateur Cast.acumulador Pt. acumuladorjbatería
acurtar v.t. Diminuír a extensión dun texto,dunha presentación, dun programa, etc.SIN. abreviar, reducir.Ing. to shorten Fr. abréger Cast. acortar Pt.encurtar, reduzir
acústico -a adx. 1.- Que se refire ao sentidodo oído e mais aos sons.Ing. 1.- acoustic Fr. 1.- acoustique Cast. 1.-acústico Pt. 1.- acústicos.f. 2.- Parte da física que estuda aspropiedades do son e a maneira dereaccionar o oído ante el.Ing. 2.- acoustics Fr. 2.- acoustique Cast.2.- acústica Pt. 2.- acústicas.f. 3.- Calidade dun determinado lugarque permite unha audición clara dossons.Ing. 3.- acoustics Fr. 3.- acoustique Cast.3.- acústica Pt. 3.- acústica
AD sigla Antena Direccional. V. direccional.ad litteram u.f. Ao pé da letra, literalmente.
OBS. Locución latina, de uso culto. adaptación s.f. 1.- Transformación dunha
obra para convertela nun xéneroaxeitado ao medio audiovisual.Ing. 1.- adaptation Fr. 1.- adaptation Cast.1.- adaptación Pt. 1.- adaptação
s.f. 2.- Axeitamento dos distintosmedios (antena, cable, etc.) dun sistemade telecomunicación polos que debecircular un sinal para suprimir a parte deenerxía reflectida ao pasar dun medioao outro.Ing. 2.- adaptation Fr. 2.- adaptation Cast.2.- adaptación Pt. 2.- adaptação
adaptador -ora s. 1.- Persoa encargada detransformar unha obra existente paracrear unha nova versión axeitada aomedio audiovisual.Ing. 1.- screenwriter, adapter Fr. 1.-adaptateur Cast. 1.- adaptador Pt. 1.-adaptadors.m. 2.- Accesorio que permite que unaparello funcione nunhas determinadascondicións de uso.Ing. 2.- adapter Fr. 2.- adaptateur Cast. 2.-adaptador Pt. 2.- adaptadors.m. 3.- Elemento que permite atransición entre interfaces diferentes.Ing. 3.- adapter Fr. 3.- adaptateur Cast. 3.-adaptador Pt. 3.- adaptador
aderecista s. Profesional que procura todosos elementos do decorado.Emprégase adoito a forma italianaattrezzista. Ing. property manager Fr. accessoiristeCast. atrecista Pt. aderecista
aderezo s.m. 1.- Peza ou obxecto queengalana unha persoa ou unha cousa.SIN. adobío, adorno.Ing. adornment Fr. accessoire Cast. aderezoPt. adereçojvestiario, decorados.m.pl. 2.- Conxunto de elementos queconforman a decoración ou aambientación dunha escena.Tamén se emprega a forma attrezzo. Ing. properties, props Fr. accessoires Cast.atrezo Pt. adereçosjaccesorio
ADI sigla Area of Dominant Influence. Áreade influencia dominante. Superficie decobertura dunha emisora.jcobertura
22
adiamento s.m. Acción e efecto de adiar.SIN. aprazamento.Ing. adjournement, postponement Fr.dépassement Cast. aplazamiento Pt.adiamento
adiar v.t. Pospoñer para outro día unhaemisión ou unha actividade prevista.SIN. aprazar.Ing. to adjourn Fr. dépasser Cast. aplazarPt. adiar
adiante! interx. Voz usada para lle indicar aalguén que pode intervir, ou para darpaso a outros contidos.Ing. go on! Fr. en avant! Cast. adelante! Pt.adiante!
adianto s.m. 1.- Anticipación dos contidosdun programa. SIN. avance.Ing. 1.- preview Fr. 1.- sélection Cast. 1.-avance Pt. 1.- resumos.m. 2.- Acción e efecto de anticipardiñeiro dunha paga.Ing. 2.- advance payement Fr. 2.- avanceCast. 2.- adelanto, anticipo Pt. 2.-adiantamento, antecipação
adianto informativo u.f. Avance breve daactualidade do día que se desenvolveráno telexornal, coa intención de crear unestado de expectación na audiencia.Ing. news preview Fr. sélection Cast. avanceinformativo Pt. chamada
adición de cores u.f. Proceso de formaciónde cores empregado en televisión,consistente en realizar combinaciónsque son a suma ponderada de varioscompoñentes espectrais, xeralmente ascores primarias ou puras.Ing. color addition Fr. addition de couleursCast. adición de colores Pt. adição de coresjcor, subtracción de cores
aditivo s.m. Cor que se engade a outra paramodificala.Ing. additive Fr. additif Cast. aditivo Pt.aditivo
administración s.f. 1.- Actividade dexestión dos asuntos comerciais efinanceiros dunha empresa decomunicación.
Ing. 1.- administration, management Fr. 1.-administration Cast. 1.- administración Pt.1.- administraçãos.f. 2.- Departamento no que sedesenvolve esa actividade.Ing. 2.- manager’s office Fr. 2.-administration Cast. 2.- administración Pt.2.- administração
administrador -ora do sistema u.f.Profesional responsable do mantementodiario dos equipos, dos servidores e dasredes dixitais da redacción dun medio.É unha función de recente aparición, quecontribúe a prestarlles asistencia tecnolóxica aosredactores e mais aos documentalistas, en fase defamiliarización cos programas de edición dixital. Ing. system manager Fr. administrateur deréseau Cast. administrador del sistema Pt.administrador do sistemajresponsable de medios
ADO Ampex Digital Optics. Equipamentode posprodución fabricado por Ampexpara a realización de efectos especiaismediante tecnoloxía dixital.
adquisición s.f. Compra dun produtomaterial, dunha idea ou dos dereitos deadaptación ou emisión dunha obra.Nos contratos de adquisición estipúlanse aspectoscomo o grao de exclusividade, a duración daexplotación ou o territorio de difusión da obra. Ing. purchase Fr. achat Cast. adquisiciónPt. comprajcompra dun espazo
ADSL sigla Asymmetric Digital SubscriberLine. Liña de abonado dixitalasimétrica. Modo de transmisión dixitalque, aplicado sobre os bucles deabonado da rede telefónica, permite atransmisión de datos a alta velocidade.Para esa transmisión emprega frecuen-cias máis altas ca as do servizo detelefonía, co que non impide o uso daliña telefónica ao tempo que se accede aoutros servizos. Ao ser asimétrica, avelocidade de transferencia de datos noenlace descendente (da rede detelecomunicación ao usuario) é maior
23
que no enlace ascendente (do usuario árede de telecomunicación). A través daADSL é posible transmitir simultanea-mente varios programas de televisióncunha calidade de alta definición.OBS. Se, no canto de liña de abonado, se traducepor bucle, débese empregar en masculino.
jxDSLadxacencia s.f. Disposición consecutiva de
dous programas na grella deprogramación, co fin de que un lle cedaao outro parte da súa audiencia.Ing. adjacency Fr. contiguïté Cast.adyacencia Pt. adjacência, efeito dearrastamentojprograma locomotora
adxudicar v.t. 1.- Asignar, atribuír un labor,un cargo de responsabilidade, un espazode traballo, etc.Ing. 1.- to award Fr. 1.- adjuger Cast. 1.-adjudicar Pt. 1.- adjudicarv.t. 2.- Concederlle a unha entidade aexplotación dunha canle ou dun soporteaudiovisual determinado.Ing. 2.- to award Fr. 2.- adjuger Cast. 2.-adjudicar Pt. 2.- adjudicar
AEE Axencia Espacial Europea. V. ESA.AEGA Asociación de Empresas Galegas do
Audiovisual. Creada no 2001, con sedeen Santiago de Compostela, para velarpolos intereses das empresas do sector epromover a súa internacionalización.Web: http://www.aega.tv
afogar v.i. Quedar sen alento un locutor.Trátase dun defecto do locutor de textos querealiza unha lectura excesivamente rápida, senpausas, desaxeitada ao ritmo propio das frases edas imaxes.Ing. to lose breath Fr. étouffer Cast.ahogarse Pt. afogar
AFP Agence France Presse. Axencia deprensa francesa, que ofrece unhacobertura mundial da actualidade entempo real. Ten oficinas nuns centosesenta países dos cinco continentes edifunde, en sete linguas, as 24 horas, através das redes terrestres e do satélite.Web: http://www.afp.com
AGAG Asociación GAlega de Guionistasde cine, vídeo e televisión, creada paraservir de punto de encontro entre osprofesionais do guión e para defenderos seus intereses.Web: http://www.esferobite.com/agag/
AGAPI Asociación GAlega de ProdutorasIndependentes. Congregación deempresas de produción audiovisual emultimedia constituída no 1994.Web: http://www.agapi.org
agenda setting u.f.ing. > construción daaxenda.
AGN Axencia Galega de Noticias. Axenciade prensa nacida en 1986, con sede enSantiago, que ofrece a xornais e mediosaudiovisuais servizos de noticias,meteoroloxía, reportaxes deactualidade, agricultura, economía,entrevistas, fotografías, etc.Web: http://www.axencia.com
agudos s.m.pl. Intervalo de frecuencias quese adoita catalogar entre os 5.000 e os20.000 Hz, as máis altas dentro doespectro da audibilidade humana.Ing. treble Fr. aigus Cast. agudos Pt. agudos
agulla s.f. 1.- Barra fina de metal que marcaos hertzs, niveis de intensidade, etc. nuninstrumento de precisión.Ing. 1.- hand Fr. 1.- aiguille Cast. 1.- agujaPt. 1.- agulhas.f. 2.- Barra fina que, seguindo o sucodun disco de vinilo, permite areprodución das vibracións inscritas nel.Ing. 2.- stylus Fr. 2.- aiguille Cast. 2.- agujaPt. 2.- agulha
AIERI-IAMCR Association Internatio-nale des Études et Recherches sur l’Information- International Associationfor Media and Communication Research.Asociación internacional de estudos einvestigacións sobre información.Creada en 1957 para establecer forosde investigación en comunicación eestimular o interese pola mesma, ten naactualidade máis de dous mil membrosduns setenta países.Web: http://www.humfak.auc.dk/iamcr
24
AIMC Asociación para la Investigaciónde Medios de Comunicación. Asocia-ción para a investigación de medios decomunicación (España), creada comoreestruturación de EGM. Realiza oinforme das audiencias, cun estudo depoboación que investiga o compor-tamento dos individuos ante osdiferentes medios de comunicación.Web: http://www.aimc.es
aire s.m. Ar.alcance, de u.f. V. crónica de alcance.aldea global u.f. Sociedade mundial
integrada polos sistemas decomunicación masivos de carácterinmediato.Trátase dunha expresión de Teoría daComunicación creada polo comunicólogocanadense Marshall McLuhan nos anos sesenta,que se refire á concepción do planeta como unvilar, aglutinado e intercomunicado grazas aosmedios de comunicación de masas, en particular,a televisión.Ing. global village Fr. village global Cast.aldea global Pt. aldeia globaljsociedade da información
aldraxe s.f. Maltrato moral, ofensa. SIN.agravio.Ing. outrage, insult Fr. outrage [m.] Cast.ultraje [m.] Pt. ultraje [m.]jdereito á honra
alfaiate s.m. Xastre.aliasing s.ing. Imperfección ou perda de
calidade do sinal de audio ou de vídeocando se dixitaliza cunha frecuencia demostraxe baixa, isto é, menor ca afrecuencia de Nyquist. > superposiciónde espectro.É esa falsa (alias) frecuencia a que deu lugar ácreación do substantivo. jfrecuencia de mostraxe
alixeirar v.t. Facer un texto menos denso,eliminando aquilo que é superfluo oupouco claro.Ing. to lighten Fr. alléger, aérer Cast.aligerar Pt. aligeirar, enxugarjbarroco, amazocado
ALMA Autores Literarios de MediosAudiovisuales. Autores literarios demedios audiovisuais (España). Agru-pación profesional fundada en 1989para defender os intereses xurídicos esalariais dos guionistas.Web: http://www.asociacionalma.es jSGAE
almacenamento s.m. 1.- Acción e efecto deamorear produtos nun local ou almacén.SIN. almacenaxe.Ing. 1.- storage Fr. 1.- stockage Cast. 1.-almacenamiento Pt. 1.- armazenamentos.m. 2.- Acción e efecto de gardarinformación nun arquivo informático.SIN. almacenaxe.Ing. 2.- data storage Fr. 2.- mise enmémoire, stockage Cast. 2.- almacena-miento Pt. 2.- armazenamento
alocución s.f. Discurso breve dunhaautoridade dirixido ao público.Ing. speech Fr. allocution Cast. alocuciónPt. alocução
alta definición u.f. Resolución da imaxe decalidade superior á convencional.Ing. high definition Fr. haute définition Cast.alta definición Pt. alta definição
alta definición, televisión de u.f. V.televisión de alta definición.
alta fidelidade (HI-FI) u.f. Reproducióndun sinal coa mesma calidade coa quefoi recollido.Ing. high fidelity Fr. haute fidelité Cast. altafidelidad Pt. alta fidelidadejfidelidade
alta frecuencia u.f. V. frecuencia alta.alternativo -a adx. Que está fóra dos
modelos ou dos circuítos decomercialización establecidos, polo seucarácter vangardista, experimental ousubversivo.Ing. underground
altofalante s.m. Dispositivo que transformaos sinais eléctricos en acústicos paraproducir ondas sonoras.Ing. loudspeaker Fr. haut-parleur Cast.altavoz Pt. altifalante
25
altofalante de agudos u.f. Altofalanteadaptado para a produción de ondassonoras de frecuencias altas a partir desinais eléctricos.Ing. tweeter Fr. haut-parleur d’aigus Cast.altavoz de agudos Pt. altifalante de agudos
altofalante de graves u.f. Altofalanteadaptado para a produción de ondassonoras de baixas frecuencias.Ing. woofer Fr. haut-parleur de graves Cast.altavoz de graves Pt. altifalante de graves
alusión s.f. Evocación dunha cousa sendicila claramente.Ing. reference, allusion Fr. allusion Cast.alusión Pt. alusão
AM sigla Amplitude Modulation. Modula-ción da amplitude.
amañar v.t. 1.- Arranxar, corrixir, axeitar.Ing. 1.- to arrange Fr. 1.- arranger Cast. 1.-arreglar Pt. 1.- amanharv.t. 2.- Manipular, alterar unhainformación ou unha imaxe para quepareza verdade.Ing. 2.- to manipulate, to fiddle Fr. 2.-truquer Cast. 2.- amañar Pt. 2.- manipular
amaño s.m. 1.- Adaptación ou transforma-ción dun texto ou dunha imaxe. SIN.arranxo.Ing. 1.- arrangement Fr. 1.- arrangementCast. 1.- arreglo Pt. 1.- arranjos.m. 2.- Manipulación dunha informa-ción para conseguir un fin determinado,de maneira que pareza real o que non o é.Ing. 2.- manipulation Fr. 2.- ruse Cast. 2.-amaño Pt. 2.- manipulaçãojmanipulación
amarelo s.m. Cor secundaria no sistema detelevisión a cores, que resulta damestura de vermello mais verde.Ing. yellow Fr. jaune Cast. amarillo Pt.amarelojxornalismo amarelo, cor
amazocado -a adx. Denso, compacto demáis, pesado (un texto, un discurso).Ing. stodgy Fr. indigeste Cast. amazacotadoPt. pesado, carregadojalixeirar
ambientación s.f. Conxunto de elementosque sitúan a obra nun contorno espaciale temporal ou no clima axeitado,mediante os decorados, a iluminación, ovestiario, a maquillaxe, a música, etc.Ing. setting Fr. ambiance Cast. ambienta-ción Pt. ambientejdecorado, escenografía
ambientación, iluminación de u.f. V. luzde ambientación.
ambientación sonora u.f. Recollida ourecreación dos sons que envolven unhaescena.Ing. setting sound Fr. ambience sonore Cast.ambientación sonora Pt. ambiente sonoro
ambientar v.t. Crear ou recrear un ambienteespacial e temporal para un programaou unha obra.Ing. to set, to give atmosphere Fr. créerl’ambiance Cast. ambientar Pt. criarambiente
ambiente s.m. 1.- Conxunto de condiciónssociais nas que se desenvolve unhanoticia ou un feito.Ing. 1.- background Fr. 1.- ambience Cast.1.- ambiente Pt. 1.- ambientes.m. 2.- Conxunto de elementos queconforman a atmosfera visual e sonoradunha obra audiovisual.Ing. 2.- background, setting Fr. 2.- ambienceCast. 2.- ambiente Pt. 2.- ambientejson ambiental
ambigüidade s.f. Calidade do que se podeinterpretar de diversas maneiras (xestos,palabras, imaxes, etc.).Ing. ambiguity Fr. ambiguïté Cast.ambigüedad Pt. ambiguidadejclaridade
ameno -a adx. Que entretén, que fai pasar otempo de maneira agradable.Ing. lively Fr. charmant, agréable Cast.ameno Pt. amenojentretemento
AMI Acordo Multilateral sobre Investi-mento. Tratado elaborado desde 1994dentro da Organización de Cooperación
26
e Desenvolvemento Económico queagrupa uns trinta países do mundodesenvolvido, e que ten como obxecti-vo facilitar os procesos de circulaciónde capitais na globalización daeconomía. No terreo audiovisual,recolle mecanismos de protección esistemas de axuda.Web: http://www.oecd.org
amortecemento s.m. 1.- Supresión dunhavibración non desexada, mediante unimpedimento físico.Ing. 1.- cushioning Fr. 1.- amortissementCast. 1.- amortiguación Pt. 1.- amorteci-mentos.m. 2.- Diminución da amplitude deoscilación dun sistema por causa dasubtracción de enerxía por friccións ououtras forzas.Ing. 2.- cushioning Fr. 2.- amortissementCast. 2.- amortiguación, amortiguamientoPt. 2.- amortecimento
ampere (A) s.m. Unidade de intensidadede corrente eléctrica.Recibe o seu nome do físico francés André-MarieAmpère (1775-1836), que estudou a relaciónentre o campo magnético e o campo eléctrico. Ing. ampere Fr. ampère Cast. amperio,ampere Pt. ampere
Ampex Nome comercial do primeiroequipo de gravación de imaxe e son (doano 1956), que foi o estándar daindustria nas primeiras décadas.Por extensión, calquera magnetoscopio.jDCT
ampliación s.f. Acción e efecto de ampliar.Ing. enlargement, blow up Fr. agrandissementCast. ampliación Pt. ampliação
ampliar v.t. Aumentar a extensión ou oalcance dunha imaxe ou dun texto.Ing. to develope, to blow up Fr. agrandirCast. ampliar Pt. ampliar
amplificador s.m. Dispositivo electrónicoque aumenta a potencia de entrada dunsinal eléctrico, acústico ou electromag-nético, empregando enerxía procedentedoutra fonte.
A relación da amplitude saínte e a de entradadefine a ganancia do amplificador. Ing. amplifier Fr. amplificateur Cast.amplificador Pt. amplificador
amplitude s.f. Distancia máxima dunmovemento oscilatorio con relación aoseu punto de equilibrio.A súa unidade de medida está en relación coapropia natureza do axente que produce a onda: seé eléctrico, pódese medir en volts, en amperes ouen decibeis; se for mecánico, en unidades dedistancia, etc. Ing. amplitude Fr. amplitude Cast. amplitudPt. amplitudejmodulación da amplitude (AM)
anáglifo s.m. Superposición de dúas imaxes,unha encarnada e outra verde ou azul,que producen a impresión de relevo aomiralas a través de lentes.Ing. anaglyph Fr. anaglyphe Cast. anáglifoPt. anáglifojtres dimensións
anagrama s.m. Palabra que se forma apartir da combinación das letrasdoutras, converténdose en marcaidentificadora dunha empresa ou dunhapersoa.Ing. anagram Fr. anagramme Cast.anagrama Pt. anagramajsigla, logotipo
anais s.m.pl. Relación ordenada de noticiasano por ano.Ing. annals Fr. annales Cast. anales Pt.anaisjdocumentación
analepse s.f. Figura expresiva consistenteen romper a narración lineal pararetroceder a unha imaxe do pasado.SIN. salto atrás, salto retrospectivo.Con frecuencia enmárcase con outro recursoexpresivo, por exemplo un fundido ou undesenfoque, para facelo destacar no contextonarrativo. Ing. flashback Fr. analepse, retour enarrière Cast. analepsis Pt. analepsejprolepse
27
análise s.f. Exame pormenorizado dunhasimaxes, dun tema, dun produto, etc.Ing. analisys Fr. analyse Cast. análisis Pt.análise
análise de guión u.f. Exame detallado doconxunto de elementos materiais,humanos e técnicos suxeridos nunguión, estruturado por campos detraballo (por exemplo, a análise deguión por decorados, análise de guiónpor personaxes, etc.).Ing. breakdown Fr. depouillement Cast.desglose, análisis de guión Pt. análise deroteiro
análise de programación u.f. Conxuntode técnicas para examinar e describiros formatos, os contidos e mais aestética dos programas de televisión.
análise documental de imaxes u.f.Conxunto de técnicas destinadas árepresentación textual sintetizada docontido das obras audiovisuais, co finde organizalas para a súa posteriorrecuperación.jdocumentalista
analista de programación u.f.Profesional encargado de examinar asemisións televisivas propias e alleaspara elaborar informes sobre a súaforma e os seus contidos.
analóxico -a adx. Que responde a unsistema de comunicación onde ainformación está contida nas infindasvariacións dalgún parámetro continuo,que xeralmente é eléctrico, como atensión dun cable ou a intensidade dunfluxo magnético.Nas transmisións de sinais analóxicos unha dascaracterísticas principais é a degradaciónprogresiva da información inicial ao longo detodas as etapas do percorrido dese sinal. Ing. analog, analogue Fr. analogique Cast.analógico Pt. analógicojdixital
ancho de banda u.f. Largo de banda.
anécdota s.f. Breve narración dun feitocurioso, que se introduce no discursotelevisivo para ilustrar de forma amenaalgún aspecto.Ing. anecdote Fr. anecdote Cast. anécdotaPt. episódio
anecoico -a adx. Que ten un baixo nivel dereverberación.Refírese aos espazos construídos para que non seproduza reflexión ningunha do son, recubrindo,por exemplo, as súas paredes cun materialabsorbente con pequenas pirámides que evitan aformación de ondas estacionarias. Ing. anechoic Fr. anéchoïque Cast. anecoicoPt. anecoico
aneis de dispersión u.f.pl. Serie decilindros concéntricos pouco fondosque se suxeitan a unha fonte de luz durapara diseminala.Ing. rings Fr. anneaux Cast. anillos Pt. aneis
anglicismo s.m. Vocábulo inglés introdu-cido noutra lingua.Ing. anglicism Fr. anglicisme Cast. anglicis-mo Pt. anglicismo
ángulo s.m. 1.- Posición da cámara enrelación ao suxeito ou obxecto da toma,que pode ser aérea, frontal, de perfil ouvirada tres cuartos, picado oucontrapicado. SIN. punto de vista.Ing. 1.- angle Fr. 1.- angle, point de vueCast. 1.- ángulo Pt. 1.- ângulos.m. 2.- Posición da toma, que ten dereferencia o ollo humano.Ing. 2.- angle Fr. 2.- angle Cast. 2.- ánguloPt. 2.- ângulojtoma
ángulo de cobertura u.f. V. aberturaangular.
ANIGP-TV Asociación Nacional deInformadores Gráficos de Prensa yTelevisión. Asociación nacional deinformadores gráficos de prensa etelevisión (España), creada para apromoción e a defensa dos intereses dosprofesionais das cámaras.Web: http://www.anigp-tv.com
28
animación s.f. 1.- Tratamento das imaxesque permite poñer en movementoplanos fixos.O proceso tradicional de animación consiste nagravación imaxe por imaxe dunha serie derepresentacións gráficas fixas, pero na actualidadeexisten técnicas para dar vida a imaxes fixasmediante sistemas informáticos. O termoanimación agrupa, así, distintos tipos deprodución: monicreques, figuras de pasta ou deplastilina, ou mesmo imaxes de síntese creadaspor ordenador.Ing. 1.- animation Fr. 1.- animation Cast. 1.-animación Pt. 1.- animaçãojdebuxos animadoss.f. 2.- Alegría e dinamismo dunprograma.Ing. 2.- liveliness Fr. 2.- animation Cast. 2.-animación Pt. 2.- animação
animador -ora s. Presentador dun espazotelevisivo de entretemento que, ademaisde desenvolver tarefas diversas nacondución de contidos, engádelle áspresentacións facetas artísticas que, confrecuencia, son o interese mesmo doprograma. Ing. showman Fr. animateur Cast. animadorPt. animador
ANL sigla Automatic Noise Limiter.Limitador automático de ruído, querectifica os sinais entrantes filtrando asfrecuencias de audio.
ánodo s.m. Eléctrodo positivo de onde flúenos electróns no canón dun tubo de raioscatódicos.Ing. anode Fr. anode Cast. ánodo Pt. ânodo
anónimo -a adx. 1.- Sen asinar, sen autorcoñecido (unha información, un texto).Ing. 1.- anonymous Fr. 1.- anonyme Cast. 1.-anónimo Pt. 1.- anônimos.m. 2.- Escrito no que non consta onome do autor.Ing. 2.- anonymous work Fr. 2.- écritanonyme Cast. 2.- anónimo Pt. 2.- escritoanônimojsinatura
anotación s.f. Aclaración que aparece ao péou á marxe dun texto.Ing. marginal note Fr. annotation, notesCast. anotación Pt. anotaçãojindicación escénica
anotador -ora s. Profesional que durante arodaxe leva conta escrita dasincidencias e detalles da gravación.SIN. secretario de rodaxe.Ing. script Fr. scripte, secrétaire de plateauCast. anotador Pt. anotador
anotar v.t. Plasmar por escrito unhaaclaración, datos para a elaboracióndunha noticia, etc. SIN. tomar notas.Ing. to take down Fr. noter Cast. anotar Pt.anotar
antecedentes s.m.pl. Conxunto de datosanteriores á noticia que a condicionan eque axudan a contextualizala ecomprendela.Sen prexuízo da actualidade e da novidade dainformación, considérase necesario lembrar encada novo suceso os antecedentes dun feito que énoticia, para asegurar unha correcta interpretacióndo mesmo. Ing. background Fr. antécédents Cast.antecedentes Pt. antecedentes
antena s.f. Dispositivo técnico compostopor un sistema de condutores aptos parairradiaren (antena emisora) e/ou pararecibiren ondas electromagnéticas(antena receptora).As antenas emisoras radian ondas que proveñende sinais eléctricos, e as antenas receptorasconverten as ondas captadas en sinais eléctricos. Ing. antenna Fr. antenne Cast. antena Pt.antena
antena, en u.f. V. en antena.Antena 3 Televisión Cadea de radiotele-
visión privada española, de carácterxeneralista, que comezou a emitirregularmente en 1990. Conta cun centroterritorial propio en Galicia.Web: http://www.antena3tv.com
antena colectiva u.f. Antena que serve aunha comunidade de veciños. SIN.antena comunitaria.
29
Ing. community antenna Fr. antennecollective Cast. antena colectiva Pt. antenacolectiva
antena direccional u.f. Antena quetransmite e/ou recibe a maior parte daenerxía nunha dirección determinada.Ing. directional antenna Fr. antennedirectionnelle Cast. antena direccional Pt.antena direccional
antena individual u.f. Antena que serve aun receptor particular.Ing. individual antenna Fr. antenneindividuelle Cast. antena individual Pt.antena individual
antena omnidireccional u.f. Antena quetransmite e/ou recibe de forma efectivaen todas as direccións.Ing. omnidirectional antenna Fr. antenneomnidirectionnelle Cast. antenaomnidireccional Pt. antena omnidireccional
antena parabólica u.f. Antena que constadun prato (disco de corte) en forma deparábola no que se reflicten os sinais deradio.Ing. satellite dish Fr. antenne parabolique,parabole Cast. antena parabólica Pt. antenaparabólica
anticipación s.f. Figura expresiva queconsiste en adiantar explicitamenteimaxes do que vai acontecer máis tardena narración. SIN. prolepse, saltoadiante.Ing. flashforward Fr. anticipation Cast.anticipación, prolepsis Pt. antecipação,prolepse
anticipar v.t. 1.- Adiantar unha informa-ción.Ing. 1.- to anticipate, to bring forward Fr. 1.-avancer, anticiper Cast. 1.- anticipar Pt. 1.-anteciparv.p. 2.- Dar unha noticia antes ca outrascadeas ou mesmo antes de queaconteza.Ing. 2.- to beat to it Fr. 2.- devancer Cast. 2.-anticiparse Pt. 2.- antecipar-sejprimicia, exclusiva
antitelevisivo -a adx. Que non se axeita áscaracterísticas propias da televisión.
Ing. (look) bad on television Fr. pastélévisuel Cast. antitelevisivo Pt.antitelevisivojtelexenia
antítese s.f. Figura expresiva que consistena contraposición de imaxes. SIN.contraste.Ing. anthitesis Fr. antithèse Cast. antítesisPt. antítese, contraste
anuario s.m. Publicación especializada queofrece o repertorio dos acontecementosdo ano vencido.Ing. yearbook Fr. annuaire Cast. anuarioPt. anuário
anunciante adx. 1.- Que anuncia unproduto, un servizo, un acontecemento,etc. SIN. anunciador.Ing. 1.- announcing Fr. 1.- annonceur Cast.1.- anunciante Pt. 1.- anunciante,anunciadorjpanel anunciadors. 2.- Persoa natural ou xurídica quefinancia unha mensaxe publicitaria dosseus produtos ou servizos.Ing. 2.- announcer Fr. 2.- annonceur Cast.2.- anunciante Pt. 2.- anunciantejpublicidade
anuncio s.m. 1.- Acción e efecto de anunciara través dun medio. SIN. comunica-ción.Ing. 1.- announcement Fr. 1.- annonce Cast.1.- anuncio Pt. 1.- anúncios.m. 2.- Mensaxe publicitaria dunhamarca, dun produto ou dun servizo,dirixido ao público.Ing. 2.- ad spot Fr. 2.- annonce Cast. 2.-anuncio Pt. 2.- anúnciojpublicidade
AOD sigla Advanced Optical Disc. Discoóptico avanzado, presentado porToshiba e NEC como alternativa aoDVD.jBD
AP Associated Press. Prensa Asociada.Axencia norteamericana de noticias,establecida en Nova York cara ao 1950,que fornece de informacións escritas ematerial audiovisual máis de quince mil
30
organismos de comunicación de todo omundo.Web: http://www.ap.org jAPTN
apagado analóxico u.f. V. pecheanalóxico.
aparcadoiro s.m. Espazo destinado aaparcar as unidades móbiles ou oscoches particulares dos traballadores daemisora. OBS. É distinto de aparcamento, que é a acción deaparcar. Ing. parking Fr. parc de stationnement,parking Cast. aparcamiento Pt. parque deestacionamentojunidade móbil
aparello s.m. Máquina ou instrumentotécnico que executa unha función. SIN.aparato.Ing. set, device Fr. appareil Cast. aparato Pt.aparelhojaccesorio
aparencia s.f. Aspecto exterior.Ing. appearence, aspect Fr. apparence Cast.apariencia Pt. aparência
apertura s.f. Inicio dunha emisióntelevisiva.Ing. sign on, oppening Fr. ouverture Cast.apertura Pt. abertura
apertura falsa u.f. Inicio dun programacoa intervención directa do presentadorou cunha montaxe de vídeo queintroduce algún dos contidos doprograma, previamente á cabeceira queidentifica esa emisión.Ing. cow catcher, teaser Fr. fausse-ouvertureCast. falsa apertura Pt. abertura falsa
APIE Asociación de Periodistas deInformación Económica. Asociaciónespañola dos xornalistas de Economía,creada en 1973 para a defensa dosintereses dos profesionais dainformación de calquera medio decomunicación social especializadosnesa temática.Web: http://www.apie.es
APL sigla Average Picture Level. Nivel decadro medio. Nivel medio de vídeoempregado en sinais de proba.
aplaudir v.i. Bater as mans en sinal deaprobación ou de compracencia.Ing. to clap, to applaud Fr. applaudir Cast.aplaudir Pt. aplaudirjapupar
aplauso s.m. Acción e efecto de aplaudir.Os aplausos do público no estudio son,xeralmente, dirixidos e controlados polo rexedora través de acenos. Outras mostras decompracencia que acompañan o aplauso son osaturuxos ou berros do tipo gaiteiro!, ei,carballeira!, bravo! ou lume!, empregadosespecialmente no desenvolvemento de actuaciónsmusicais para contribuír á forza do espectáculo.Ing. clapping, applause Fr. applaudissementCast. aplauso Pt. aplauso
apocalíptico -a adx. e s. Que ve na culturade masas o signo da decadenciaimparable da verdadeira cultura, á quelle prognostica un futuro funesto pormor da enorme implantación social datelevisión.É un adxectivo cuñado nesta acepción porUmberto Eco na súa análise da aceptación dacultura de masas, Apocalípticos e integrados. Ing. apocalyptic Fr. apocalyptique Cast.apocalíptico Pt. apocalíptico
apoloxía s.f. Discurso no que se enxalza, sexustifica ou se defende unha idea, unhapersoa ou unha doutrina.Ing. apology Fr. apologie Cast. apología Pt.apologia
apostar v.i. Optar decididamente por unproduto novo ou por un presentador coaconfianza de que vai ter éxito.Ing. to bet on Fr. parier Cast. apostar Pt.apostar
aprazar v.t. Adiar.APS sigla Automatic Programme Search.
Busca automática de programas.Mecanismo que permite localizarautomaticamente o comezo dunprograma ou dun determinado
31
fragmento previamente seleccionado nafita.
APTN Associated Press Television News.Departamento da axencia APespecializado na información paratelevisión. Ofrece un servizoelectrónico de produción de noticias,que constitúe unha especie de central naInternet para facilitar o traballoxornalístico a distancia en todo o seuproceso, desde a redacción ata a ediciónde imaxes.Web: http://www.aptn.comjAP
apuntador electrónico u.f. Equipamentopara a visualización de textos durante aspresentacións á cámara. SIN. teleapun-tador, apuntador. Consta dunha pequena pantalla situada onda oobxectivo da cámara principal, na que vanaparecendo os textos que se introducen a travésdun teclado. Isto permítelle ao presentador irlendo os textos das súas intervencións a unhavelocidade regulada (nalgúns casos, por elmesmo, a través dun pedal) e sen baixar a vista, demaneira que pareza que improvisa.Ing. prompter, teleprompter Fr. prompteur,télésouffleur Cast. prompter, apuntador Pt.teleprompter
apuntar v.t. 1.- Tomar notas por escrito.SIN. anotar.Ing. 1.- to note down Fr. 1.- noter, prendrenote Cast. 1.- apuntar Pt. 1.- apontarv.t. 2.- Indicarlle ao presentador ou a untécnico algunha advertencia de palabraou con acenos.Ing. 2.- to prompt Fr. 2.- souffler Cast. 2.-apuntar Pt. 2.- apontar
apupar v.i. Berrar en sinal dedesaprobación.Ing. to boo Fr. huer Cast. abuchear Pt.apupar
apupo s.m. Acción e efecto de apupar.Ing. boo, booing Fr. huée [f.] Cast. abucheo[m.] Pt. apupada [f.]japlauso
aquendar v.t. 1.- Establecer unordenamento dos horarios de traballodo persoal da empresa. SIN. aveceirar,roldar.Ing. 1.- to alternate Fr. 1.- alterner à tour derôle Cast. 1.- turnarse Pt. 1.- revezarv.p. 2.- Roldarse, alternarse dúas oumáis persoas para realizar un traballo oufacer uso dun local ou dunequipamento.Ing. 2.- to take turns Fr. 2.- se relayer Cast.2.- turnarse Pt. 2.- revezar-sejxeira
ar s.m. Espazo que existe entre o contorno dopersonaxe ou do obxecto da toma e omarco da imaxe. SIN. aire.É imprescindible manter as proporcións axeitadasde ar na toma para a comprensión na pantalla danarración. Por exemplo, no plano dun personaxenunha persecución, a marxe lateral con maior arofrece información de se é o perseguidor ou operseguido; unha toma de perfil encadrada arentes do nariz pode dar a impresión de que opersonaxe está contra unha parede, etc.Ing. headroom Fr. espace tête Cast. aire Pt.ar, espaçojespazo de referencia
ar, dar u.f. V. dar ar.ar, no u.f. V. no ar.ar, tirar u.f. V. tirar ar.arañeira mundial u.f. Forma de
organización e fluxo da información enInternet a través de mecanismos deacceso comúns e fáciles de usar, coaaxuda do hipertexto e da tecnoloxíamultimedia.As informacións da arañeira mundial preséntanseen forma de páxinas multimedia que confrecuencia incorporan un enlace con outrosdocumentos, mesmo se pertencen a outrosservidores, aos que se accede simplemente conpremer na correspondente icona. Segundo sedesenvolva a tecnoloxía, é previsible que aarañeira constitúa unha rede de transporteeficiente de sinais audiovisuais de ámbitomundial. Isto mudaría o escenario actual, ao
32
permitirlle ao espectador recibir múltiplesemisoras de televisión de calquera parte doplaneta.Ing. World Wide Web Fr. toile d’ araignéemondiale Cast. red mundial Pt. teia dearanhajInternet
arco voltaico u.f. Descarga eléctricaluminosa entre dous eléctrodos. SIN.arco eléctrico.Ing. arc lamp Fr. arc électrique Cast. arcovoltaico Pt. arco voltaicojlámpada de arco, volt
área de difusión u.f. Extensión xeográficaque recibe un sinal (de televisión,telefónico, etc.).Ing. service area Fr. zone de diffusion Cast.área de difusión Pt. área de difusãojcobertura
área de seguranza u.f. Marca electrónicaou rotulada no visor dunha cámara queindica a superficie aproximada da tomaque será visible nun receptor estándar.SIN. área de seguridade.Ing. safe-action area Fr. zone de securitéCast. área de seguridad Pt. área desegurança
argot s.m. Fala propia dun grupo social ouprofesional.Ing. slang Fr. argot Cast. argot Pt. gíria
argumentación s.f. Presentación deargumentos que proban unhaafirmación.Ing. argument Fr. argumentation Cast.argumentación Pt. argumentação
argumento s.m. 1.- Tema, asunto dunhaemisión televisiva.Ing. 1.- issue Fr. 1.- sujet Cast. 1.-argumento Pt. 1.- argumentos.m. 2.- Desenvolvemento da historia edos ambientes dunha obra audiovisual,que pode ser orixinal (creadoespecialmente para a ocasión) ou aadaptación doutra obra. SIN. trama.Ing. 2.- plot, story line Fr. 2.- scénario,argument Cast. 2.- argumento Pt. 2.-argumento
s.m. 3.- Razoamento co que se demostraalgo.Ing. 3.- argument Fr. 3.- argument Cast. 3.-argumento Pt. 3.- argumento
arnés s.m. Soporte de cámara que se axustaao tórax do operador de cámaramediante unha estrutura firmeenganchada á cintura e aos ombreiros,que asegura a estabilidade nosdesprazamentos e nos movementosdurante a toma de imaxes.Ing. harnessjcámara estable
arquivo s.m. 1.- Conxunto de documentosou materiais almacenados por unhapersoa ou institución.A lexislación vixente establece a obrigatoriedadepor parte de todas as televisións de ter un arquivode todas as emisións da cadea, incluída apublicidade, durante un período mínimo de seismeses a partir da súa difusión.Sobreimprímese a lenda “arquivo” na pantallapara indicar que o plano emitido forma parte dosfondos documentais do medio e, polo tanto, esasimaxes son anteriores no tempo.Ing. 1.- file film Fr. 1.- archive Cast. 1.-archivo Pt. 1.- arquivojdocumentacións.m. 2.- Lugar onde se conservan esesdocumentos.Ing. 2.- file Fr. 2.- archive Cast. 2.- archivoPt. 2.- arquivos.m. 3.- Compartimento lóxico creadona memoria dun ordenador paraalmacenar certos datos. SIN. ficheiro.Ing. 3.- file Fr. 3.- fichier Cast. 3.- archivo Pt.3.- arquivo
arranque s.m. 1.- Inicio dun texto, dunprograma, dunha intervención, etc.Ing. 1.- start Fr. 1.- début Cast. 1.- arranquePt. 1.- inícios.m. 2.- Motor que permite que unaparello comece a funcionar.Ing. 2.- starting mechanism Fr. 2.-démarreur Cast. 2.- arranque Pt. 2.-arranque
33
arranxo s.m. 1.- Adaptación dunha obramusical ou dun texto.Ing. 1.- arrangement Fr. 1.- arrangementCast. 1.- arreglo Pt. 1.- arranjos.m. 2.- Reparación dun dispositivo quese atopa en mal estado. SIN. amaño.Ing. 2.- repair Fr. 2.- réparation Cast. 2.-arreglo Pt. 2.- arranjo, conserto
arrastre s.m. 1.- Posibilidade que teñen osprogramas adxacentes de beneficiarseun da audiencia do outro.Ing. 1.- bolster, carry-over audience Fr. 1.-traînage Cast. 1.- arrastre Pt. 1.-arrastamentojprograma de arrastres.m. 2.- Nas pantallas de fósforo,persistencia dunha imaxe que podedarse a causa dun obxecto brillante oudunha luz intensa que quedaimpresionada no tubo de cámara.Ing. 2.- image persistence Fr. 2.- traînage,rémanence Cast. 2.- arrastre Pt. 2.-persistências.m. 3.- Mecanismo que fai avanzar afita, asegurando a súa posición axeitada.Ing. 3.- crawl Fr. 3.- défilement Cast. 3.-arrastre Pt. 3.- volante
arrastre de títulos u.f. Función queincorporan algúns sistemas de ediciónde vídeo, que permite desprazar o textoen horizontal e mais en vertical.Ing. crawl/roll Fr. défilement, déroulantgénérique Cast. arrastre de títulos Pt.animação de caracteres roll/crawl
arroba s. Signo @ que nun enderezoelectrónico precede o nome do servidor.Equivale á preposición en.Ing. at Fr. arobase (chez) Cast. arroba Pt.arroba (at)
ARTE Association Relative à la TélévisionEuropéenne. Asociación relativa átelevisión europea. Cadea de televisiónfranco-alemá nacida da agrupación deLa Sept-Arte e Arte Deutschland TvGmbH, asociada na actualidade a outrastelevisións públicas de Europa, que tencomo obxectivo o desenvolvemento
dunha programación cultural eeducativa de difusión europea.Web: http://www.arte-tv.com
artista s. Creador ou intérprete dunha obrade arte.Ing. artist Fr. artiste Cast. artista Pt. artista
As Mariñas Televisión Canle local daCoruña de titularidade privada creadaen 1998, centrada na actualidade dacomarca. Está integrada no grupo LocalMedia-Cadena Local TV.
ASCII sigla American Standard Code forInformation Interchange. Códigoestándar americano para o intercambiode información. Sistema decodificación de caracteres en númerosbinarios empregado por todos osordenadores e, en consecuencia, portodos os sistemas de transmisión deinformación dixital, como a televisióndixital.
asemblea s.f. Reunión de profesionais quepertencen a un mesmo grupo paradebater un asunto.Ing. assembly Fr. assemblée Cast. asambleaPt. assembléia
aséptico -a adx. Que se caracteriza por unestilo impersoal, que non se involucrana narración ou que non a infecta concomentarios subxectivos.Ing. cold Fr. impersonnel Cast. aséptico Pt.asséptico
asignar v.t. 1.- Encargarlle unha tarefa aalguén na distribución de actividadesda realización dun produto televisivo.Ing. 1.- to assign, to allocate Fr. 1.- assignerCast. 1.- asignar Pt. 1.- atribuir, assinarv.t. 2.- Adxudicar unha cantidade dediñeiro para a realización dun produtotelevisivo, para o desenvolvemento duntraballo, etc.Ing. 2.- to allocate Fr. 2.- allouer Cast. 2.-asignar Pt. 2.- atribuir
asinar v.t. 1.- Indicar o nome do responsabledun produto, dun escrito, dunha obra,etc.
34
Ing. 1.- to sign Fr. 1.- signer Cast. 1.- firmarPt. 1.- assinarjanónimov.t. 2.- Pór a sinatura nun documentoque se aproba.Ing. 2.- to sign Fr. 2.- signer Cast. 2.- firmarPt. 2.- assinar
asistente s. Categoría laboral de quen fai unlabor de axuda. SIN. auxiliar,axudante.Ing. assistant Fr. assistant Cast. asistentePt. assistente
aspecto, relación de u.f. V. relación deaspecto.
assemble s.ing. > ensamblaxe.ASTRA Sistema de satélites de
telecomunicacións creado en 1989 polacompañía pública SES ASTRA consede en Luxemburgo, que soportaunhas mil canles de televisión e de radiode difusión simultánea. Na actualidade,cunha flota de doce satélites directos,ASTRA difunde en toda Europacontidos multimedia e televisión dixital.Web: http://www.astra.lu
asubíos s.m.pl. Sinal de desaprobacióndunha actuación por parte do público,que consiste en emitir un son agudoproducido polo ar ao rozar cos beizos.Ing. hiss Fr. coup de sifflet Cast. silbidos Pt.assobios
ataviar v.t. e v.p. Vestir(se) ou adornar(se) cofin de aparecer na pantalla cunha imaxedeterminada.Ing. to dress up, to adorn Fr. (s’) habiller Cast.ataviar(se) Pt. ataviar(-se), enfeitar(-se)jvestiario
atenuador corredizo u.f. Dispositivoempregado para variar a voltaxe desaída dun circuíto, en concreto, cada undos potenciómetros dunha mesa demesturas.Ing. fader
Atlas Axencia española de noticias detelevisión creada en 1998 porGestevisión Tele 5, que ofreceinformación audiovisual. Equipada
cunha rede exclusiva de fibra ópticapara a distribución de contidos e vintedelegacións propias, lanzou no 2001 oprimeiro servizo de noticias en españolvía satélite (Hispasat) as 24 horas dodía. Conta cunha sede en Galicia, nacidade da Coruña.Web: http://www.atlas-news.com
ATM sigla Asynchronous Transfer Mode.Modo de transferencia asíncrono.Estándar internacional de transmisióndixital sobre tecnoloxía demultiplexación e conmutación, quepermite unha transferencia ultrarrápidade datos en modo asíncrono, porpaquetes enderezables de lonxitude fixa(células). Esta tecnoloxía é hoxe a recomendadacomo solución universal para as redesde banda larga, pola súa capacidade deoptimizalas.
atrasar v.t. Deixar un programa, unhagravación, unha noticia, etc. para unmomento posterior.Ing. to delay Fr. retarder Cast. retrasar Pt.atrasar, demorar
atraso s.m. Efecto de atrasar. SIN. demora.Ing. delay Fr. retard Cast. retraso Pt. atraso,demorajretardo
atribuír v.t. Mencionar alguén como fontedunha información ou como autordunhas declaracións.Agás en casos excepcionais, non se consideraprocedente citar unhas declaracións sen llasatribuír a unha fonte concreta. É por iso polo queos libros de estilo dos medios condenan comofórmulas de redacción xornalística expresións dotipo “fontes próximas a”, “fontes beninformadas”, “existen rumores de”, “disque”,“sóubose que”; e dado que só as persoas podenfacer declaracións, tampouco non é correctoatribuírllelas a organismos ou entidades.Ing. to attribute, to ascribe Fr. attribuerCast. atribuir Pt. atribuirjdeclaracións
35
atril s.m. Soporte empregado para colocarlibros, rótulos ou fotografías captadospola cámara.Ing. stand Fr. pupitre Cast. atril Pt. atril
ATSC Advanced Television SystemsCommittee. Comité de sistemasavanzados de televisión. Organizacióninternacional creada en 1982 para odesenvolvemento de estándares detelevisión dixital, que desenvolveu oestándar de transmisión de televisióndixital empregado nos Estados Unidos,do mesmo nome.Web: http://www.atsc.orgjETSI
attrezzista s.ital. Profesional que procuratodos os elementos do decorado. >aderecista.Ing. property manager Fr. accessoiristeCast. atrecista Pt. aderecista
attrezzo s.ital. Conxunto de elementos queconforman a decoración ou aambientación dunha escena. >aderezos.Ing. properties, props Fr. accessoires Cast.atrezo Pt. adereçosjdecorado, accesorio
atuar v.t. Tratar ti por ti un convidado, uncompañeiro, etc.O tratamento que se debe empregar cosentrevistados vén establecido xeralmente no librode estilo do medio ou no proxecto do propioprograma, como norma corporativa. Ing. - Fr. tutoyer Cast. tutear, tratar de tu Pt.tutear, tratar por tu
audible adx. Que pode ser captado polooído humano.Ing. audible Fr. audible Cast. audible Pt.audíveljlimiar de audibilidade
audición s.f. 1.- Proba de selección deactores, presentadores, figurantes ouconcursantes.Ing. 1.- casting, audition Fr. 1.- auditionCast. 1.- audición Pt. 1.- castings.f. 2.- Escoita dunha gravación de son.
Ing. 2.- hearing Fr. 2.- audition Cast. 2.-audición Pt. 2.- audição
audiencia s.f. Conxunto de espectadoresdunha emisión ou dun medio, que seestrutura por diferentes factores (sexo,idade, status, nivel de estudos).Na procura dunha maior interactividade dosmedios, téndese a ampliar as formas departicipación da audiencia nos programas; áconvencional chamada telefónica ou ao cupónpor correo súmanse o correo electrónico, asmensaxes gravadas na caixa de voz do programa,as mensaxes curtas por móbil ou as opcións doteletexto.Ing. audience Fr. audience Cast. audienciaPt. audiênciajaudimetría, público
audiencia, índice de u.f. V. índice deaudiencia.
audiencia acumulada u.f. Número detelespectadores que conectan unhacanle nun tempo determinado.Ing. cumulative audience Fr. audiencecumulée Cast. audiencia acumulada Pt.audiência acumulada
audiencia especializada u.f. Audienciainteresada por unha temática enconcreto, da que ademais tencoñecemento.Ing. specialized audience Fr. audiencespecialisée Cast. audiencia especializadaPt. audiência especializada
audiencia útil u.f. Sector da audiencia totaldun medio ou programa ao que se dirixeunha campaña publicitaria. SIN.público obxectivo.Ing. target Fr. audience utile Cast. audienciaútil Pt. audiência útil
audiencia xeneralista u.f. Audiencia quese expón a programas de caráctervariado, que conforma a maioría dostelespectadores. SIN. gran público.Ing. generalist audience Fr. audiencegénéraliste Cast. audiencia generalista Pt.audiência generalista
36
Audimat Marca rexistrada dun audímetrode televisión da sociedade francesaMédiamétrie.jaudímetro
audimetría s.f. Conxunto de técnicas demedición da audiencia da televisión ede observación do seu comportamento,a través de mostras representativasobtidas dos aparellos rexistradores(audímetros) e de técnicas de enquisapersoal.Ing. audience measuring Fr. audimétrieCast. audimetría Pt. audimetriajcota de pantalla, índice de audiencia
audímetro s.m. Instrumento electrónico demedición de audiencias que, acopladoao televisor, rexistra o comportamentodos telespectadores ante aprogramación: emisión escollida, horasde visión, cambios de canle, etc.Algúns audímetros incorporan tamén botóns queo espectador pode premer para indicarvaloracións sobre a programación que está a ver. Ing. people meter Fr. audimètre Cast.audímetro Pt. audímetro
audio s.m. Aspecto sonoro dun produtoaudiovisual. SIN. son.Ing. audio Fr. audio Cast. audio Pt. áudio
audio split u.f.ing. > encabalgamento.audiovisual adx. 1.- Relativo ao visual e
mais ao auditivo.Ing. 1.- audiovisual Fr. 1.- audiovisuel Cast.1.- audiovisual Pt. 1.- audiovisuals.m. 2.- Industria dos medios que sevalen da imaxe e do son.Tradicionalmente, englobaba só a televisión emais a radio, pero na actualidade refírese taménao cine, á creación en vídeo ou mesmo áinformática. Ing. 2.- audiovisual Fr. 2.- audiovisuel Cast.2.- audiovisual Pt. 2.- audiovisual
auditorio s.m. Público, grupo de persoasque asiste á realización dun programaou ao desenvolvemento dun espectá-culo.Ing. audience Fr. auditoire Cast. auditorioPt. auditório, plateia
augas, efecto de u.f. V. efecto de augas.auricular s.m. Aparello transdutor que
permite a escoita individual.Ing. headphone, earflap Fr. oreillete,écouteur Cast. auricular, pinganillo (coloq.)Pt. fone de ouvido
autocensura s.f. Censura sobre a propiaexpresión. Práctica de omitir, senpresión explícita de ninguén, unha parteda información por previsión do propioxornalista.Esta autolimitación por medo a posiblesrepresalias da dirección, dos anunciantes ou dasinstitucións constitúe unha ameaza para aliberdade de expresión e de información. Ing. self-censorship Fr. autocensure Cast.autocensura Pt. auto-censura
jliberdade de expresión, dereito dainformación
autocue s.ing. > apuntador electrónico.autoestradas da información u.f.pl.
Redes de telecomunicacións de grancapacidade.É unha denominación cuñada polo ex-vicepresidente dos Estados Unidos Al Gore, queas converteu nun dos obxectivos prioritarios paradesenvolver a sociedade da información.Ing. information superhighways Fr.autoroutes de l’information Cast. autopistasde la información Pt. auto-estradas dainformação
autonómico -a adx. Relativo á autonomíadun territorio.Ing. regional, self-governing Fr. régionalCast. autonómico Pt. regional
jFORTAautónomo -a s. Profesional que traballa
por conta propia e que lle ofrece os seusservizos ou produtos a unha televisión,sen formar parte do cadro de persoal daempresa.Ing. freelance Fr. pigiste Cast. autónomo Pt.freelance, autónomo
jreporteiro autónomoautopromocional s.m. V. promo.
37
autor -ora s. Persoa que crea unha obraliteraria, científica ou artística e que, enconsecuencia, ten sobre ela todos osdereitos de propiedade intelectual.Ing. author Fr. auteur Cast. autor Pt. autorjcoautor, dereitos de autor
autorizar v.t. Conceder un permiso paraexercer unha actividade.Os servizos de televisión e de radio (operadores)non poden emitir se non son legalmenteautorizados, atendendo aos criterios depluralismo, diversificación e respecto da librecompetencia. Ing. to legalize Fr. autoriser Cast. autorizarPt. autorizarjconcesión
auxiliar s. Asistente.avance s.m. 1.- Información breve sobre un
feito que está previsto que aconteza ouque acaba de acontecer, e queinterrompe momentaneamente acontinuidade da programación. SIN.adianto informativo.Ing. 1.- flash (news) Fr. 1.- flash d’information Cast. 1.- avance Pt. 1.- flashs.m. 2.- Montaxe dunha selección deplanos tirados dunha obracinematográfica para presentala aopúblico ou promocionar a súa emisión.Tamén se emprega a adaptación inglesatráiler. Ing. 2.- trailer Fr. 2.- film-annonce, bande-annonce Cast. 2.- avance, tráiler Pt. 2.-trailerjpromos.m. 3.- Movemento da fita cara aadiante.Ing. 3.- forward Fr. 3.- avance Cast. 3.-avance Pt. 3.- avanço
avance cadro a cadro u.f. Paso controladodas imaxes no magnetoscopio quepermite visionar as imaxes fixas unhapor unha.Ing. go forward frame by frame Fr. avanceimage par image Cast. avance cuadro acuadro Pt. avanço quadro a quadro
avance da programación u.f. Anunciodos programas que vai emitir a canle.Ing. tease
avance rápido u.f. Función domagnetófono ou do magnetoscopio quepermite correr a cinta velozmente cara adiante, desde os modos stop (parada)ou play (reprodución).Ing. fast forward Fr. avance rapide Cast.avance rápido Pt. avanço rápido
avaría s.f. Dano sufrido por unha máquina.Ing. damage, failure Fr. panne Cast. averíaPt. avaria
Avid Sistema de edición non lineal, queutiliza técnicas de compresión dixitalde vídeo JPEG para almacenar materialaudiovisual nun equipo informático.Componse dun servidor de texto(elaborado a partir da combinación dossistemas de produción de noticiasAvidNews e Newstar de Tektronix,froito da unión de ambas compañías),de sistemas de selección e manipula-ción das tomas almacenadas noservidor, e dun sistema de emisión parainformativos.jredacción dixital
aviso s.m. Comunicado, nota de prensa.Ing. notice Fr. avis Cast. aviso Pt. aviso
axencia de noticias u.f. Empresa dedicadaa fornecer información e materiaisilustrativos (fotografías, imaxes devídeo, cortes sonoros, infografías) aosmedios e aos organismos subscritos aela. SIN. axencia de prensa.As axencias de noticias creáronse a mediados doséculo XIX. Hoxe, ademais de ofreceren servizosde información xeral, tenden á especializaciónpor temas, por sectores ou por medios. Ing. press agency Fr. agence de presse Cast.agencia de noticias Pt. agência de notícias
axenda s.f. 1.- Relación dos acontecementosprevistos nunha xornada.Ing. 1.- agenda Fr. 1.- agenda Cast. 1.-agenda Pt. 1.- agendajconstrución da axenda
38
s.f. 2.- Listaxe organizada de posiblesfontes de información: contactos,persoeiros, institucións, etc.Normalmente os xornalistas e mais os produtoresdispoñen da súa axenda privada e doutracompartida na redacción con teléfonos de usocomún. Ing. 2.- agenda, telephone directory Fr. 2.-répertoire Cast. 2.- agenda Pt. 2.- agenda
axente artístico -a u.f. Persoa que xestionaa vida profesional mais as finanzas dunartista, a cambio dun beneficioeconómico. SIN. representante.Ing. manager Fr. agent d’artiste Cast.agente artístico Pt. agente artístico
axudante s. Categoría laboral de quencolabora de maneira secundaria conoutro profesional. SIN. auxiliar,asistente.Ing. assistant Fr. assistant Cast. ayudante Pt.ajudante, assistente
axudante de programa u.f. Persoa quecolabora nos labores de presentacióndun programa ou que atende o públicoe os convidados.Ing. tv hostess Fr. hôte, hôtesse Cast.ayudante, azafata Pt. assistente, hospedeira
axudas de custo u.f.pl. Pagamentoextraordinario que recibe un traballador.Ing. allowance, expenses Fr. indemnité Cast.dietas Pt. ajudas de custo
axustar v.t. 1.- Adaptar unha narraciónaudiovisual ao tempo de emisión que selle concede.Ing. 1.- to adapt Fr. 1.- adapter Cast. 1.-ajustar Pt. 1.- adaptar, ajustarv.t. 2.- Buscar a nitidez dun monitor oudunha cámara.Ing. 2.- to balance Fr. 2.- cadrer Cast. 2.-ajustar Pt. 2.- ajustarv.t. 3.- Pór un aparello en condiciónsóptimas para o seu funcionamento.Ing. 3.- to adjust Fr. 3.- régler Cast. 3.-ajustar Pt. 3.- ajustar
axuste s.m. Acción e efecto de axustar.axuste, mira de u.f. V. mira de axuste.
axuste de programación u.f. Inclusión nagrella dun espazo que non estabaprevisto, para readaptar os horariosalterados polo desfase na duración dosprogramas emitidos.
axuste do branco u.f. Operación deadaptar a cámara ás características daluz do espazo da gravación, mediante oenfoque dun obxecto de cor branca (aque máis luz reflicte) que actúa comoreferencia para restaurar o resto dascores.Ing. white-balance Fr. réglage, équilibragedes blancs Cast. ajuste de blanco Pt.balanço de branco, ajuste de branco
azafato -a s.cast. > axudante de programa.azul s.m. Cor primaria do sistema de
televisión a cores.Ing. blue Fr. bleu Cast. azul Pt. azuljcor, fondo azul
bB/N sigla Branco/Negro. Símbolo do
sistema de televisión monocromático.V. branco e negro.
baby spot u.f.ing. Proxector de luz compactoou de baixa potencia empregado enestudios de rodaxe.
background s.ing. 1.- Contextualización danoticia. > antecedentes.s.ing. 2.- Ambiente ou banda sonoradunha escena. > fondo sonoro.s.ing 3.- Cor e elementos que compoñeno fondo da imaxe. > fondo.
back-light s.ing. > luz de contra.baffle s.ing. > caixa acústica.baixa frecuencia u.f. V. frecuencia baixa.baixos s.m.pl. Graves.balance s.m. Nivelación dos sinais de son e
de imaxe. SIN. axuste, equilibrado.Ing. balance Fr. réglage, balance Cast.balance Pt. balanço
bálsamo do Canadá u.f. Substanciaresinosa de propiedades semellantes ás
39
do vidro coa que se unen as lentes doobxectivo dunha cámara para evitar quese movan.Ing. Canada balsam Fr. baume du CanadaCast. bálsamo de Canadá Pt. bálsamo-do-canadá
banco de datos u.f. Conxunto da totalidadede información dispoñible procedentede diferentes fontes, á que se podeacceder mediante un sistemainformático que a almacena e a manténlista para a súa utilización.Ing. data bank Fr. banque de données Cast.banco de datos Pt. banco de dados
banda s.f. Franxa comprendida entre douslímites.Ing. band Fr. bande Cast. banda Pt. banda,faixa
banda base u.f. Rango de frecuenciascaracterístico dun sinal en ausenciadunha modificación, por exemplo, demodulación.Para transmitir sinais que estean en banda basecómpre modulalos para que ocupen a canle quelles corresponde, axeitándose ás propiedades domedio físico e ás condicións de compartimentodese medio entre varios sinais. Ing. baseband Fr. bande de base Cast.banda base Pt. banda base
banda de frecuencias u.f. Grupo defrecuencias comprendido entre douslímites, establecidos para unhaclasificación das mesmas.Ing. frequency band Fr. bande de fréquencesCast. banda de frecuencias Pt. banda defrequênciasjfrecuencia
banda de garda u.f. Franxa ceibe deinformación que separa dúas bandas defrecuencias contiguas para evitarinterferencias nun sistema de multiple-xado por división de frecuencias. SIN.banda de seguridade.Ing. guard band Fr. bande de garde Cast.banda de seguridad Pt. banda de guarda
banda de son u.f. Parte da fita que conténa información do audio.
Ing. sound track Fr. bande son Cast. bandade sonido Pt. banda de som
banda de son non sincronizada u.f. Pistaque recolle a información sonora dunhaescena independentemente da acción naimaxe, para a súa posterior mestura.Ing. wild track
banda horaria u.f. Franxa horaria.banda internacional u.f. Franxa de son
sen diálogos concibida para a posteriordobraxe a outras linguas.Ing. international track Fr. son internationalCast. banda internacional Pt. bandainternacional
banda sonora u.f. Conxunto de melodíasmusicais e efectos de son queambientan unha obra audiovisual.Ing. sound track Fr. bande sonore Cast.banda sonora Pt. banda sonorajbanda de son
bandeira s.f. Pantalla que se acopla a unproxector para restrinxir a luz ou paraproxectar sombras.A diferenza das viseiras, que crean beiras suaves,as bandeiras ofrecen un corte de luz máis preciso. Ing. flag Fr. drapeaux Cast. bandera Pt.bandeira, quebra-luz
banding s.ing. Defecto da fita de vídeo queprovoca que a imaxe pareza unhapersiana de láminas horizontais. >laminado.
barbarismo s.m. Palabra ou expresión dunidioma introducida innecesariamentenoutro.Ing. barbarism Fr. mot étranger Cast.barbarismo Pt. estrangeirismo
barras de cor u.f.pl. Conxunto de barrasverticais de cores (branca, negra,vermella, verde, azul, ciano, maxenta eamarela), que se empregan comoreferencia para axustar o sinal decrominancia e de luminancia dunsistema de vídeo.Ing. color bars Fr. barres de couleurs Cast.barras de color Pt. barras de corjmira de axuste
40
barroco -a adx. Que responde a un estilo deredacción con exceso de reviravoltas ede adxectivación.Ing. ornate Fr. baroque Cast. barroco Pt.barroco
barter s.ing. Forma de patrocinio dunprograma por parte dun anunciante queo produce ou que ofrece os seusservizos a cambio da cesión gratuíta deespazos publicitarios durante a franxade emisión do programa. > troco.
base de datos u.f. Conxunto de datosalmacenados en forma de fichas nunsoporte informático.Ing. data base Fr. base de données Cast.base de datos Pt. base de dados
bass s.ing. > baixos.bastidores s.m.pl. 1.- Espazo situado tralos
decorados, invisible para o público.Ing. 1.- wings Fr. 1.- coulisses Cast. 1.-bastidores Pt. 1.- bastidoress.m.pl. 2.- Parte non oficial nin visibledun evento informativo, onde se podenobter informacións ás veces máisinteresantes ca as do pretexto oficial.Ing. 2.- offstage Fr. 2.- coulisses Cast. 2.-bastidores Pt. 2.- bastidores
bastidores, nos u.f. Que se manifesta fórada escena ou do espazo público.Ing. behind the scenes, offstage Fr. dans lescoulisses Cast. entre bastidores Pt. nosbastidores
bater as mans u.f. Chocar as mans en sinalde aprobación ou seguindo o ritmo damúsica.Ing. to clap Fr. battre des mains Cast. batir,dar palmas Pt. bater palmasjaplauso
batería s.f. Dispositivo formado por unconxunto de acumuladores de enerxíaeléctrica para fornecer dela un aparello.Ing. battery Fr. batterie Cast. batería Pt.bateria
BBC British Broadcast Corporation.Corporación británica de radiodifusión(Reino Unido). Entidade públicafundada no 1922, que comprende varias
emisoras de radio e de televisión, conservizos locais e rexionais.Web: http://www.bbc.co.uk
BD sigla Blue-ray Disc. Disco de raio azul.Formato de nova xeración de discoóptico para alta definición.jAOD, DVD
BER sigla Bit Error Rate. Taxa de erro nosbits.
Betacam 1.- Formato profesional degravación e difusión, desenvolvido porSony, considerado un estándar mínimode calidade para a emisión dunprograma.2.- Cámara de reportaxe, analóxica oudixital, que comprende un magnetos-copio integrado deste formato.
Betamax Formato de vídeo domésticocreado por Sony en 1975, decaracterísticas semellantes ao VHS, quenon se consolidou no mercado.
bias s.ing. > polarización.biblia s.f. Documento que recolle a idea dun
proxecto televisivo detallado, xeral-mente unha serie, coa definición dospersonaxes, argumento, orientación doproduto, ton, público ao que se dirixe,aspectos de imaxe, etc., e podeincorporar o guión do capítulo piloto.Considérase un texto sagrado porque enconformidade con el teñen que se escribir osguións posteriores. Ing. bible Fr. bible Cast. biblia Pt. bíblia
bibliografía s.f. Relación ordenada delibros e escritos referidos.Ing. bibliography Fr. bibliographie Cast.bibliografía Pt. bibliografia
biblioteca s.f. 1.- Conxunto organizado delibros.Ing. 1.- library Fr. 1.- bibliothèque Cast. 1.-biblioteca Pt. 1.- bibliotecas.f. 2.- Lugar onde se almacenan econsultan libros.Ing. 2.- library Fr. 2.- bibliothèque Cast. 2.-biblioteca Pt. 2.- bibliotecajdocumentación
41
bidireccional adx. Capaz de captar sinaisprocedentes de dúas direccións e/ou deemitir sinais en dúas direccións.Ing. bidirectional Fr. bidirectionnel Cast.bidireccional Pt. bidireccional
bin s.ing. Arquivo dunha base de datos quecontén imaxes dixitais que o usuariodun sistema de edición pode visualizare modificar para a montaxe dunha pezainformativa. > ficheiro de medios.
binario adx. Que responde a un sistema denumeración en base 2 empregado pararepresentar os sinais dixitais.Esta representación simplifica os circuítoselectrónicos, ao requirir só dous niveis de tensión,e fainos máis inmunes fronte ao ruído.Ing. binary Fr. binaire Cast. binario Pt.binário
biografía s.f. Relato histórico da vida dunhapersoa.Ing. biography Fr. biographie Cast.biografía Pt. biografia
bit s.m. Acrónimo de Binary Digit. Díxito binario.Unidade de medida de informacióncodificada en combinacións de 0 e 1.Emprégase para medir a capacidade detransmisión dunha rede (bits por segundo) ou dememoria informática (bits).jbyte
bloque s.m. Sección dun programa queagrupa distintos contidos cunhatemática común.Ing. block Fr. bloc Cast. bloque Pt. bloco
bloque publicitario u.f. Emisión dunconxunto de anuncios, que interrompe aprogramación.A distribución en bloques é o modo de presentara publicidade recomendado pola lexislación. Ing. commercial block, break Fr. blocpublicitaire Cast. bloque publicitario Pt.bloco publicitário
BLR sigla Banda Lateral Residual. Procesoparticular de modulación da amplitudeaplicado ao sinal de vídeo, que conservaa compoñente de baixas frecuencias
(con información substancial) en ambasas bandas laterais e suprime, nunhadelas, a de altas frecuencias.Ing. VSB
blow up s.ing Aumento dun detalle dunhaimaxe para lograr un maior efectovisual. > ampliación.
blue key u.f.ing. > chave de croma.BNC sigla Bayonet Neill-Concelman (nome
do seu inventor). Conectador para cablecoaxial de uso frecuente en equipos devídeo profesional e nas redesinformáticas, que dispón dunmecanismo xiratorio que asegura ocontacto e a resistencia ante as tensiónsdo cable. > conectador de baioneta.
boa! interx. Voz do director que indica avalidez da escena gravada.Ing. ok! Fr. bonne! Cast. ¡vale! Pt. ok!
bobina s.f. Cilindro no que vai enrolada afita (de vídeo, de son, cinematográfica).Coloquialmente chámaselle taméngalleta. Ing. reel Fr. bobine, galette (coloq.) Cast.bobina, galleta (coloq.) Pt. bobina
boletín informativo u.f. Espazoinformativo breve de carácter periódico(xeralmente, a cada hora) que se sitúana grella fóra das bandas de máximaaudiencia.OBS. É un termo máis usado na radio que natelevisión. Ing. news bulletin Fr. bulletin d’informationCast. boletín informativo Pt. boletiminformativo
bolseiro -a s. Categoría laboral do que écontratado en réxime de aprendizaxe,como complemento práctico aos seusestudos.Ing. fellowship, grant holder Fr. boursier,stagiaire Cast. becario Pt. pivot, estagiário
bomba informativa u.f. Noticia sorpren-dente ou de grande importancia, adoitoofrecida por un medio en exclusividade.SIN. noticia de sete estalos, notición.Ing. bombshell Fr. coup, bombe Cast.bombazo Pt. notícia-bomba
42
bombardear v.t. 1.- Repetir constante-mente unha mensaxe ou unha noticiapor televisión.Ing. 1.- to bombard Fr. 1.- bombarder Cast.1.- bombardear Pt. 1.- bombardearv.t. 2.- Facerlle a alguén unha chea depreguntas breves e seguidas,abouxándoo.Ing. 2.- to bombard Fr. 2.- harceler Cast. 2.-bombardear Pt. 2.- bombardear
booster s.ing. > luz de realce.borradela dunha área u.f. Proceso de
inserción electrónica dunha imaxe, noque se elimina unha sección da imaxede fondo e se insire no seu lugar a áreacorrespondente a outra imaxe.Ing. keyingjchave de croma
borrador s.m. Escrito de primeira intenciónno que se realizan as correcciónsprevias á versión definitiva.Ing. rough copy Fr. brouillon Cast. borradorPt. rascunhojbruto
borrador de bobinas u.f. V.desmagnetizador.
borrar v.t. Eliminar os sinais rexistradosnunha cinta ou noutro soporte, ousuprimir algo escrito, impreso, etc.Ing. erase, delete Fr. effacer Cast. borrar Pt.riscar, suprimir
borroso -a adx. Que non se distingue conclaridade.Ing. blurred Fr. flou Cast. borroso Pt. maldistinto
bosquexo s.m. Proxecto que expón só osaspectos esenciais. SIN. deseño.Ing. sketch Fr. ébauche Cast. esbozo Pt.bosquejo, esboço
bps Símbolo de bits por segundo. Unidadede medida de capacidade dunha canlede transmisión de información dixital.jbit
branco s.m. Cor que, no sistema detelevisión, resulta da suma decantidades iguais das tres coresprimarias (vermello, verde e azul).
Ing. white Fr. blanc Cast. blanco Pt. brancojcor
branco, axuste do u.f. V. axuste do branco.branco, nivel de u.f. V. nivel de branco.branco e negro, en u.f. Sistema de
televisión monocromático, en gama degrises.Ing. black and white Fr. en noir et blancCast. en blanco y negro Pt. em preto ebranco
breve s.f. Formato de noticia de duraciónnon superior aos vinte segundos, quenormalmente se edita agrupada conoutras das mesmas características, cunfondo sonoro.A locución do bloque das breves adoita realizarsea dúas voces, dunha maneira dinámica. Ing. flash, news-in-brief Fr. brève [f.] Cast.breve [m.] Pt. breve [f.]jcolchón
brillo s.m. 1.- Calidade luminosa dunobxecto, que sensibiliza un sistema decaptación.Ing. 1.- brightness Fr. 1.- luminosité Cast. 1.-brillo Pt. 1.- brilhojluminancias.m. 2.- Resplandor provocado pola luzdos focos sobre a pel dun suxeito ousobre un obxecto.A corrección do brillo, que afecta sobre todo atesta e a face, é unha das finalidades principais damaquillaxe en televisión. Ing. 2.- shine Fr. 2.- éclat Cast. 2.- brillo Pt.2.- brilho
broadcast s.ing. Transmisión a múltiplesreceptores indiscriminadamente. >emisión, difusión.
bruto s.m. 1.- Conxunto de imaxesrexistradas nun soporte tal como setomaron, sen montaxe nin edición.Ing. 1.- rush Fr. 1.- images brutes, brut Cast.1.- bruto Pt. 1.- material brutos.m. 2.- Proxector direccional de altapotencia empregado en estudios para ailuminación de espazos amplos,equipado con lente fresnel e lámpada dearco. En desuso.
43
Ing. 2.- brute Fr. 2.- brute Cast. 2.- bruto Pt.2.- brutjproxector fresnel
bucle s.m. 1.- Fita magnética cos extremosunidos para posibilitar a súareprodución constante, volvendo de seuao principio cada vez que chega ao finalda gravación. SIN. sen fin.Ing. 1.- loop Fr. 1.- boucle [f.] Cast. 1.- bucle[m.] Pt. 1.- sem fims.m. 2.- Secuencia de instruciónsinformáticas que pode ser executadarepetitivamente.Ing. 2.- loop Fr. 2.- boucle [f.] Cast. 2.- bucle[m.] Pt. 2.- ciclo [m.]s.m. 3.- Emisión dunha informaciónacabada de chegar á central, tras unvisionamento rápido, que produce unhasensación similar ao directo. V. falsodirecto.
bucle de abonado u.f. Tramo da redetelefónica conmutada que vai dousuario final á central de conmutaciónlocal. SIN. liña de abonado, buclelocal.Ing. loop, subscriber line Fr. boucle localeCast. bucle de abonado Pt. linha deassinantejxDSL
buffer s.ing. > colchón.búmerang, efecto u.f. V. efecto búmerang.burst s.ing. Refacho. > salva de cor.bus s.m. 1.- Dispositivo físico dun sistema
informático polo que circulan os datosdun sinal.Ing. 1.- bus Fr. 1.- bus Cast. 1.- bus Pt. 1.-bus, barramentos.m. 2.- Conxunto de conexións dunhamesa de mesturas que permitenconmutar as distintas fontes.Ing. 2.- bus Fr. 2.- bus-barres, bus Cast. 2.-bus Pt. 2.- bus, barramento
busto falante u.f. Pexorativamente, presen-tador de informativos que fai a lecturadas noticias sen intervir no seutratamento.
Ing. anchor-man Fr. homme-tronc Cast.busto parlante Pt. papagaio
BVU Broadcast Video U-matic. Formatoprofesional de gravación de imaxe eson, de 3/4 de polgada, en desuso.
byte s.m. Unidade de medida informáticacorrespondente a unha secuencia deoito bits, que pode conter ata 256 (28)valores diferentes.Para medir capacidade de transmisión ou derecepción emprégase byte por segundo, e paramedir a capacidade de almacenamento, byte.OBS. Un quilobyte equivale a 1024 bytes, non a1000 bytes.Ing. byte Fr. octet, byte Cast. byte Pt. bytejbit
c© Símbolo de copyright. V. dereitos de
autor.C+T Colas mais totais. Iniciais coas que se
representa na escada a peza informativaque integra colas e tomas dedeclaracións en cintas de emisióndiferentes, lanzadas unha a seguir daoutra.É un recurso moi empregado nas noticias deúltima hora, pola facilidade da montaxe.
cabeceira s.f. 1.- Vídeo indicador do inicioou do remate dun programa detelevisión, que inclúe elementos visuaise sonoros (sintonía) que o identifican.Pode abrir o programa directamente ou suceder aunha pequena intervención do presentador(apertura falsa).Ing. 1.- head, opening Fr. 1.- générique,ouverture Cast. 1.- cabecera Pt. 1.- vinhetas.f. 2.- Parte superior da portada dunxornal na que se sitúa o título, e que, pormetonimia, adoita facer referencia a esapublicación periódica empregada comofonte informativa.Ing. 2.- headline Fr. 2.- titre Cast. 2.-cabecera Pt. 2.- cabeçalho
44
jrevista de prensacabeza s.f. Electroimán que, no caso da
gravación, transfire os sinais de audio evídeo ao soporte magnético, ou, no casoda reprodución, que transforma ensinais eléctricos a informaciónmagnética recollida no soporte.Ing. head Fr. tête Cast. cabeza, cabezal Pt.cabeça
cabina s.f. Pequeno recinto destinado áedición simple dunha gravación(montaxe, posprodución, incorporaciónda narración, etc.), que adoita incluír unlocutorio.Ing. bay, editing room Fr. cabine Cast.cabina Pt. cabina
cable s.m. Medio físico de transmisión ou derecepción para as redes detelecomunicacións, formado por unfeixe de condutores, dieléctricos eillantes.Ing. cable Fr. câble Cast. cable Pt. cabojtelevisión por cable
cable coaxial u.f. Cable que consta de douscondutores cilíndricos dispostos nomesmo eixe.Emprégase, por exemplo, para a transmisión devídeo por liña terrestre en distancias curtas. Ing. coaxial cable Fr. câble coaxial Cast.cable coaxial Pt. cabo coaxial
cable óptico u.f. Cable de fibra de vidro quetransporta sinais de frecuencias visibles.Ing. optical cable Fr. câble optique Cast.cable óptico Pt. cabo ópticojfibra óptica
cablear v.cast. > instalar os cables.Cablevisión do Carballiño (CVC)
Televisión por cable de ámbito local doCarballiño (Ourense), de explotaciónprivada.
cache s.fr. Ocultador. > máscara.cachet s.fr. > remuneración.cacofonía s.f. Secuencia de fonemas que
produce un efecto desagradable ao oído.Ing. cacophony Fr. cacophonie Cast.cacofonía Pt. cacofonia
cadea de televisión u.f. 1.- Sociedade queemite unha programación televisiva.SIN. canle.Segundo os contidos que emite e a audiencia áque se dirixe, distínguese cadea xeneralista ou demasas e cadea temática; segundo a titularidade,pode ser pública ou privada; e segundo aaccesibilidade, aberta ou de pago.Ing. 1.- television network Fr. 1.- chaîne detélévision Cast. 1.- cadena de televisión Pt.1.- cadeia de televisãou.f. 2.- Conxunto do equipamentotécnico de transmisión de sinais detelevisión. SIN. canle.Ing. 2.- television network Fr. 2.- chaîne detélévision Cast. 2.- cadena de televisión Pt.2.- cadeia de televisão
cadea temática u.f. Emisora de televisiónque programa exclusiva ou maioritaria-mente espazos sobre un asunto concretoou dun xénero determinado (noticias,música, deportes, cine, etc.).Ing. thematic channel Fr. chaîne thématiqueCast. canal temático Pt. canal temático
cadea xeneralista u.f. Emisora de tele-visión que programa contidos variadosdirixidos a un público diverso e global.Ing. generalist channel Fr. chaînegénéraliste Cast. cadena generalista Pt.cadeia generalista
cadencia s.f. 1.- Sucesión de imaxes e/ousons seguindo unhas pautas regulares.Ing. 1.- cadence Fr. 1.- cadence Cast. 1.-cadencia Pt. 1.- cadências.f. 2.- Distribución axeitada dos acentose das pausas na lectura en voz alta. SIN.ritmo.Ing. 2.- cadence, rhythm Fr. 2.- cadenceCast. 2.- cadencia Pt. 2.- cadências.f. 3.- Descenso no ton da voz na partefinal dunha frase falada.Ing. 3.- cadence Fr. 3.- cadence Cast. 3.-cadencia Pt. 3.- cadência
caderno s.m. Conxunto de follas de papelunidas nas que o xornalista toma as súasnotas.Ing. notebook Fr. cahier Cast. cuaderno Pt.caderneta
45
caderno ATA u.f. Documento de admisióntemporal de mercadorías fóra dasfronteiras de orixe, válido nos paísesmembros da cadea ATA (sigla mixta deadmission temporaire/temporaryadmission, en francés e en inglés,admisión temporal), que substitúe osdocumentos nacionais de importación eexportación temporal.Nos desprazamentos laborais ao estranxeiro, élabor do produtor obter este certificado, no que serelaciona o persoal e mais o material quetransportan.Ing. ATA carnet Fr. carnet ATA Cast.cuaderno ATA Pt. carnet ATA
caderno de bitácora u.f. Libro deinstrucións básicas para os reporteiros.Ing. log book Fr. livre de bord Cast.cuaderno de bitácora Pt. caderno debitácula
cadro s.m. Imaxe de vídeo completa.Nos sistemas de varredura entrelazada componsede dous campos (liñas pares, liñas impares),cunha frecuencia de 29.95 Hz no sistema NTSC ede 25 Hz no PAL.Equivale ao fotograma cinematográfico. Ing. frame Fr. cadre Cast. cuadro Pt. quadro
cadro de persoal u.f. Conxunto dostraballadores da empresa. SIN.recursos humanos.Ing. staff Fr. personnel Cast. plantilla Pt.quadro de pessoal
caer v.i. 1.- Resultar excluída unha noticiaque estaba previsto emitir no informativo.Ing. 1.- to bump Cast. 1.- caer(se)v.i. 2.- Fallar un convidado co que secontaba.Ing. 2.- to bump Cast. 2.- caer(se)
CAF sigla Control Automático de Frecuen-cia. Circuíto que realiza un axusteautomático da sintonización dunreceptor para que, unha vez seleccio-nada unha canle, esta se manteña apesar das variacións na frecuencia daportadora.jfrecuencia
CAG sigla Control Automático deGanancia. Circuíto que regula demaneira automática a amplificación dunreceptor co fin de que o sinal resultanteteña unha amplitude constante malia asvariacións das condicións do sinalentrante.jganancia
caída s.f. Perda brusca do sinal sonoro ouvisual durante a lectura da fita por unhaalteración do soporte.Ing. drop out
caixa acústica u.f. Recipiente que albergaun ou varios altofalantes para dirixir asúa enerxía nunha determinadadirección e que amortece o son. SIN.pantalla acústica.Ing. baffle Fr. écran acoustique Cast. cajaacústica Pt. caixa acústica
caixa de voz u.f. Instrumento de comuni-cación telefónica que permite que aaudiencia deixe gravadas as súasmensaxe con suxestións ou comentariossobre algún tema.OBS. Esta locución adoita referirse ao campo datelefonía móbil, mentres que na telefonía fixafálase normalmente de contestador automático. Ing. voice mail Fr. boîte vocale Cast. buzónde voz Pt. caixa de voz
calibración s.f. Axuste dun equipamentode acordo cun patrón que iguala asmedicións.Ing. calibration Fr. calibrage Cast.calibración Pt. calibragem
calidoscopio s.m. Efecto que multiplica aimaxe de maneira simétrica, creandonovas figuras.Ing. kaleidoscope Fr. kaléidoscope Cast.caleidoscopio Pt. caleidoscópio
calumnia s.f. Falsa imputación dun delito aunha persoa, que se agrava polapublicidade que outorgan os medios.Ing. slander Fr. calomnie Cast. calumnia Pt.calúniajinxuria
cámara s.f. 1.- Aparello composto por unobxectivo e outros mecanismos que
46
toma ou grava imaxes dinámicas conson.Ing. 1.- camera Fr. 1.- caméra Cast. 1.-cámara Pt. 1.- câmaras. 2.- Técnico que manexa a cámara.SIN. operador de cámara, camaró-grafo.Ing. 2.- cameraman Fr. 2.- cadreur,opérateur Cast. 2.- cámara Pt. 2.- operadorde câmara
cámara! interx. Voz que advirte o persoaltécnico do comezo da rodaxe.Ing. camera! Fr. caméra! Cast. ¡cámara! Pt.câmara!
cámara, á u.f. Dirixíndose directamente aoobxectivo da cámara que está a recollera imaxe, coa intención de que ostelespectadores, afastados fisicamentedo suxeito da toma, reciban a mensaxecon proximidade e cunha mirada directaque os implique.Ing. camera talk Fr. à la camera Cast. acámara Pt. para a câmara
cámara ao lombo u.f. Procedemento degravación no que o operador sostén acámara encol do ombreiro, non sobre untrípode. SIN. cámara en man, cámaraao ombro.Ing. hand-held camera Fr. caméra sur l’épaule, caméra à l’épaule Cast. cámara alhombro Pt. câmara ao ombro
cámara autónoma u.f. Cámara transpor-table ao lombo que permite o envío dosinal por cable ao estudio de realizaciónou, provista dun radioenlace demicroondas, enviar as imaxes captadasá emisora máis próxima.
cámara de animación u.f. Truca.Ing. animation camera Fr. camérad’animation Cast. cámara de animación Pt.truca de animação
cámara de enmascaramento u.f. Proce-demento de inserción electrónica dunhaimaxe mediante a toma dunha siluetaseparada que se fai corresponder coaparte elixida do fondo sobre o que seinsire outra toma de estudio.Ing. matte
jmáscaracámara estable u.f. Equipo de cámara que
ofrece unha alta calidade paradesprazamentos sen carro de cámara,que acopla unha armazón firme que seadapta ao corpo do operador, un sistemaestabilizador e mais un monitor para ocontrol do encadramento.Ing. steady-cam
cámara lenta u.f. Reprodución dunhaescena a menor velocidade da real. SIN.ralentí.Ing. slow motion Fr. ralenti Cast. cámaralenta Pt. câmara lenta
cámara libre u.f. Cámara que, nunmomento dado, recolle imaxes que orealizador non selecciona en beneficiodoutras que está a recoller outra cámara.
cámara obxectiva u.f. Procedemento detoma de imaxes buscando a imparciali-dade, sen ángulos que condicionenunha valoración determinada durante alectura desas imaxes.Ing. objective camera Fr. caméra objectiveCast. cámara objetiva Pt. câmara objectiva
cámara oculta u.f. Procedemento degravación no que se agocha a cámara cofin de que as persoas que interveñen naacción non sexan conscientes de queestán a ser gravadas.O éxito da divulgación desas imaxes deu lugar aun tipo de programa humorístico centrado nestassituacións provocadas por un actor ou gancho, etamén a espazos de reportaxe de investigaciónpor este sistema. Ing. hidden camera Fr. caméra cachée Cast.cámara oculta Pt. câmara escondida
cámara rápida u.f. Efecto de movementoacelerado da imaxe respecto á reali-dade, producido durante a reprodución.Ing. quick motion Fr. défilement accéleréCast. cámara rápida Pt. câmara rápida
cámara subxectiva u.f. Procedemento degravación que recolle as imaxesreflectindo a perspectiva persoal dunpersonaxe, coma se o obxectivo fosen
47
os ollos dese suxeito participante narealidade captada.Ing. subjective camera Fr. camérasubjective Cast. cámara subjetiva Pt.câmara subjectiva
camarógrafo -a s. Operador de cámara.cambio en orde u.f. Acción do espectador
de facer un percorrido rápido ordenadopolas cadeas mediante o botón domando que permite esta opción, paravalorar o interese das emisións e facer asúa escolla.Ing. flippingjpeteirada
camerino s.m. Cuarto no que se visten epreparan os artistas antes de saíren aactuar.Ing. dressing room Fr. loge Cast. camerinoPt. camarim
campo s.m. 1.- Espazo da imaxe captadopolo obxectivo da cámara limitado poloencadramento.Ing. 1.- field Fr. 1.- champ Cast. 1.- campoPt. 1.- campos.m. 2.- A metade dun cadro, que conténas liñas pares ou impares do sistema devarredura entrelazada.No sistema NTSC cada campo consta de 262.5liñas e no PAL, de 312.5 liñas de varredura. Ing. 2.- field Fr. 2.- trame, champ Cast. 2.-campo Pt. 2.- campojvarredura entrelazada
campo, fóra de u.f. V. fóra de campo.campo, profundidade de u.f. V.
profundidade de campo.Canal 47 Grupo privado de televisións
locais, con sede en Sevilla, que conta enGalicia con centros emisores enOurense, en Santiago, en Pontevedra een Vigo.Web: http://www.canal47.es
Canal 50- TVLG Televisión LocalGuardesa. Cadea do concello da Guarda(Pontevedra), de titularidade privada,que comezou as súas emisións en 1994.
Canal Deza Televisión local de Lalín(Pontevedra), de cobertura comarcal e
de titularidade privada, que comezou assúas emisións en 1999.Web: http://www.canaldeza.com
Canal Plus (Canal+) Canle española detelevisión, de capital privado(Sogecable), que emite a maior parte daprogramación codificada só accesiblepara abonados. Comezou a emitir no1990 cunha programación centrada nocine e no deporte, sen interrupciónspublicitarias durante as emisións. Confiliais en varios países (Alemaña,Bélxica, Polonia), a súa primeira sedecreouse en Francia. En España, enxaneiro do 97 lanzou a plataformaCanal Satélite Digital, actualmenteDigital Plus.Web: http://www.cplus.es
Canal Satélite Digital Plataforma detelevisións en España, creada no 1997por Canal Plus España, que integradiversas canles temáticas e xeneralistase, desde o 2003, tamén as canles daantiga plataforma Vía Digital baixo onome de Digital+.Web: http://www.csatelite.es
CanalSur V. Televisión de Andalucía.candela (Cd) s.f. Unidade de medida da
intensidade luminosa, que equivale áintensidade luminosa nunha direccióndada, dunha fonte que emite radiaciónmonocromática de frecuencia 540 x1012 Hz.Ing. candela, candle Fr. candela Cast.candela Pt. candela
candente adx. Relativo a unha noticia ou untema que, pola súa gravidade outranscendencia, pertence á actualidadeinmediata.Ing. burning Fr. d’ actualité brûlante Cast.candente Pt. candente
canle s.f. 1.- Medio ou vía de transmisiónque na Teoría da Información seconcreta como o elemento que permitea transmisión dunha mensaxe do emisor
48
ao destinatario na representaciónesquemática dun acto comunicativo.Ing. 1.- channel Fr. 1.- canal Cast. 1.- canalPt. 1.- canals.f. 2.- Banda de frecuencias do espectroelectromagnético ocupada polo sinal,en particular, audiovisual.Ing. 2.- channel Fr. 2.- canal Cast. 2.- canalPt. 2.- canals.f. 3.- Sociedade que posúe unhaestación de televisión. SIN. cadea.Ing. 3.- channel Fr. 3.- canal Cast. 3.- canalPt. 3.- canal
canle todonoticias u.f. Emisora que emiteas 24 horas informativos da actualidade.As canles todonoticias son emisoras de estruturacomplexa que requiren un alto investimento, poloque adoitan integrarse en compañías internacio-nais de comunicación.
canon s.m. [pl. canons] Conxunto de regrasque determinan un modelo ideal.Ing. canon, norm Fr. canon Cast. canon Pt.cânon
canón s.m. Tipo de foco que concentra a luzsobre unha parte da escena.
canón, micrófono de u.f. V. micrófono decanón.
canón electrónico u.f. Dispositivo básicodo tubo de raios catódicos que produceun feixe estreito e estacionario deelectróns de maneira constante. Constadun cátodo, dunha reixa de control e deánodos anulares inseridos no tubo aobaleiro.Ing. electron gun Fr. canon à électrons Cast.cañón electrónico Pt. canhão electrónico
cantar v.i. Ler ante o micrófono cunhaentoación repetitiva e artificial.
capacidade s.f. 1.- Nun medio detransmisión dixital, cantidade de bits oude bytes por segundo susceptibles deser transportada por unha canle.Ing. 1.- capacity Fr. 1.- capacité Cast. 1.-capacidad Pt. 1.- capacidades.f. 2.- Volume de informaciónalmacenable nun soporte dixital.
Ing. 2.- capacity Fr. 2.- capacité Cast. 2.-capacidad Pt. 2.- capacidade
carácter s.m. [pl. caracteres] Letra, número ousigno escrito nun soporte ou inseridono vídeo.OBS. Úsase comunmente en plural. Ing. character Fr. caractère Cast. carácterPt. carácterjxerador de caracteres
caracterizar v.t. e v.p. 1.- Ataviar emaquillar un actor para que semelle otipo que representa na actuación.Ing. 1.- to dress up Fr. 1.- caractériser Cast.1.- caracterizar Pt. 1.- caracterizarv.t. 2.- Representar un papel imitando unpersonaxe recoñecible.Ing. 2.- to play well Fr. 2.- jouer Cast. 2.-caracterizar Pt. 2.- caracterizarv.p. 3.- Ter certos trazos distintivos.Ing. 3.- to be characterized Fr. 3.- secaractériser Cast. 3.- caracterizarse Pt. 3.-caracterizar-se
careta s.f. Breve montaxe de vídeo e son quepresenta (careta de entrada) oudespide (careta de saída) un programae que o identifica. SIN. cabeceira.Ing. head Fr. ouverture/fermeture Cast.careta, cabecera Pt. vinheta
carné de prensa u.f. Documento deidentidade que acredita o seu titularcomo profesional do xornalismo. SIN.cartón de prensa.Ing. press card Fr. carte de presse Cast.carné de prensa Pt. cartão de jornalistajacreditación
carrís s.m.pl. Barras paralelas para odesprazamento estable da cámaraasentada sobre un soporte con rodas.SIN. raís.
carro de cámara u.f. Plataforma de raíssobre a que escorrega unha estruturacon rodas que sostén a cámara, quepermite a toma de imaxes en despraza-mento horizontal con estabilidade. SIN.plataforma móbil.Ing. dolly Fr. chariot Cast. carro de cámaraPt. carrinho
49
carta electrónica u.f. Mensaxe escritaenviada a un enderezo electrónico através dun dispositivo dixital conectadoa unha rede (ordenador, teléfono móbil,PDA, etc.). SIN. mensaxe electrónica.Ing. e-mail (electronic mail) Fr. messageélectronique Cast. correo electrónico Pt.correio electrónicojcorreo electrónico
carteira de publicidade u.f. Conxunto deordes de publicidade que un medio tenque cumprir durante un tempo determi-nado.Ing. advertising portfolio Fr. portefeuillepublicitaire Cast. cartera de publicidad Pt.carteira de publicidade
cartón s.m. Pequena cartolina ou plásticorectangular que identifica o seu usuario,por exemplo, como traballador dunmedio. SIN. tarxeta, carné.Ing. card Fr. carte Cast. tarjeta Pt. cartão
cartón de libraría u.f. Imaxe dixital fixa(mapa, fotografía, cartón de protección,etc.), almacenada para a súa posterioremisión ou posprodución.jlibraría dixital
cartón de prensa u.f. Carné de prensa.cartón de protección u.f. Vídeo con
música sen fin ou cartón de libraría queprevé calquera fallo de continuidade naemisión da cadea, por exemplo, unhaposible descoordinación das descone-xións territoriais ao conmutar a central.jgrafismo horario
cartón pedra u.f. Material composto depasta de cartón ou de papel, xeso eaceite, empregado para construír osdecorados.Ing. papier-mâché Fr. carton-pâte Cast.cartón piedra Pt. cartão-pedra
cartucho s.m. Rolo de fita magnéticapechado nunha caixa plástica, que aochegar ao cabo rebobina automatica-mente.Empregado especialmente na emisión depublicidade e de indicativos na radio, caeu en
desuso nos últimos anos substituído polatecnoloxía dixital. Ing. cartridge Fr. cartouche Cast. cartuchoPt. cartucho
cascos s.m.pl. Par de auriculares unidos porun fío que se colocan nas orellas paraescoitar individualmente e seninterferencias. SIN. auriculares.Ing. headphone Fr. casque Cast. cascos Pt.auriculares, fone
casete s.f. Soporte de gravación para audioou/e vídeo, que consta de dous eixes,pechados nunha caixa hermética, nosque se enrola unha fita. SIN. cinta, fita.Ing. tape, cassette Fr. cassette Cast. casetePt. cassete
casting s.ing. 1.- Proba de selección á que sesometen actores, presentadores ouartistas. > selección.s.ing. 2.- > elenco.
cativar v.t. Encantar, seducir, engaiolar.Ing. to charm Fr. captiver Cast. cautivar Pt.cativar
cátodo s.m. Eléctrodo negativo que emiteelectróns cara aos ánodos, no tubo aobaleiro do sistema de televisión.Ing. cathode Fr. cathode Cast. cátodo Pt.cátodojtubo de raios catódicos
CATV sigla Community Antenna Television.Televisión por antena colectiva. Redede distribución de sinais audiovisuaispor cable. V. televisión por cable.
cazapo s.m. Pequeno erro que se cometepor descoido ao escribir ou ao falar.Ing. blunder Fr. coquille Cast. gazapo Pt.atropelo, baralhada
CBS Columbia Broadcasting System.Televisión Columbia (Estados Unidos),fundada como estación de radio en1927, que constitúe na actualidade unhadas principais cadeas americanas detelevisión, dentro do grupo mediáticoViacom.Web: http://www.cbs.com
CC sigla Closed Caption. Subtítulosopcionais.
50
CCD sigla Charge Coupled Device.Dispositivo de carga acoplada. Tipo deconvertedor de luz en corrente eléctricaintegrado nas cámaras de vídeo. A súacalidade mídese en píxeles.O seu funcionamento baséase na mostraxeespacial da luz existente, realizada por unhamatriz de fotosensores que converten a luzcaptada en sinais eléctricos e actúan comomemoria analóxica desa información ata acaptación da seguinte mostra de luz.
CCU sigla Camera Control Unit. Unidadede control de cámara.
CD sigla Compact Disc. Disco compacto.Cd Símbolo de candela.CD-Rom sigla Compact Disc- Read Only
Memory. Disco compacto de memoriasó de lectura. Disco compactoempregado na informática paraalmacenar información de calqueranatureza (audio, vídeo, datos).Constitúe o soporte básico dos produtos multi-media carcaterizados pola súa interactividade.Malia a persistencia desta denominación, naactualidade xa son populares os aparellos quepermiten a gravación deste soporte.
CDV sigla Compact Disc Video. Discocompacto de vídeo. V. videodisco.
ceder v.t. Ofrecerlle o dereito dereprodución dunha obra ou dunhamontaxe de imaxes a outro medio.Ing. to give Fr. céder Cast. ceder Pt. ceder
censura s.f. 1.- Prohibición da publicacióntotal ou parcial dunha información oudunha obra por intervención previadunha autoridade administrativa.Ing. 1.- censorship Fr. 1.- censure Cast. 1.-censura Pt. 1.- censurajautocensura, liberdade de expresións.f. 2.- Autoridade que exerce a censura.Ing. 2.- censors Fr. 2.- censure Cast. 2.-censura Pt. 2.- censura
centrar v.t. Poñer no centro o obxectodunha toma, encadrar.
Ing. to centre, to focus Fr. centrer, cadrerCast. centrar, encuadrar Pt. centrar,enquadrar
centro de produción de programas(CPP) u.f. Local dunha cadea detelevisión no que se realizan programase que está dotado dun enlace quepermite o transporte do sinal ao centroemisor.Ing. broadcast production centre Fr. centrede production de programmes Cast. centrode producción de programas Pt. centro deprodução de programas
centro óptico u.f. Centro xeométrico docorpo do obxectivo.Ing. optical centre Fr. centre optique Cast.centro óptico Pt. centro óptico
centro repetidor u.f. Repetidor.Ing. relay station Fr. centre répéteur Cast.centro repetidor Pt. centro repetidor
CGAI Centro Galego de Artes da Imaxe.Institución de carácter público con sedena Coruña, creada en 1989 como centrode difusión e documentación da imaxe,dependente organicamente da Xunta deGalicia.Web: http://www.cgai.org
Channel 4 Cadea privada de televisión(Inglaterra), creada no 1982, que centraos seus contidos na cultura e nosinformativos.Web: http://www.channel4.com
chantaxe s.f. Ameaza coa que se pretendeconseguir algo doutra persoa.O xornalista debe establecer coas súas fontes unharelación de independencia, rexeitando paga-mentos ou beneficio de favores, ameazas ouchantaxes, que, no caso de se produciren, deberánser inmediatamente comunicados á dirección domedio. Ing. blackmail Fr. chantage [m.] Cast.chantaje [m.], extorsión Pt. chantagem [f.]
chanza s.f. Broma, dito gracioso para facera risa de algo ou de alguén.Ing. crack, joke Fr. plaisanterie Cast. broma,chascarrillo Pt. caçoada
51
chapurrear v.t. Falar unha linguaincorrectamente, con mala pronuncia esen dominio do vocabulario nin dagramática.Ing. to have a smattering of Fr. baragouinerCast. chapurrar, chapurrear Pt. algaraviar
charla s.f. 1.- Parrafeo informal. SIN.conversa, parola, leria, palique.Ing. 1.- chat Fr. 1.- bavardage Cast. 1.-charla Pt. 1.- batepapos.f. 2.- Exposición oral sobre un tema enton distendido.Ing. 2.- talk Fr. 2.- causerie Cast. 2.- charlaPt. 2.- cavaqueira, palestras.f. 3.- Comunicación simultánea entempo real entre dúas ou máis persoas através da Internet. SIN. charlaelectrónica, conversa, encontro narede.Ing. 3.- chat Fr. 3.- babillard électroniqueCast. 3.- charla Pt. 3.- batepapo
chave de croma u.f. Proceso de realizaciónque consiste en sobrepoñer un sinal devídeo sobre parte doutro, estandodefinidas as áreas de superposición porunha gama específica de cor(xeralmente azul ou verde) dun dossinais.Na chave de croma dixital, a superposición desinais de vídeo faise mediante a análise doscompoñentes da imaxe, xerando unha chave paracada un deles. Isto permite unha selección moitomáis sutil da área da imaxe que se vai sobrepoñere facilita a operación a partir de calquera dosmillóns de cores representadas no dominio dixital,sen necesidade de que sexan saturadas.Ing. chroma key Fr. clé couleur, incrustationen chrominance Cast. llave de croma,inserción de imagen Pt. chave de cor
chaveta s.f. Peza de material illante condous extremos metálicos que seintroducen noutra peza para establecerunha conexión eléctrica. SIN. conecta-dor macho.Ing. plug, jack Fr. fiche, prise mâle Cast.clavija, ficha Pt. ficha, tomada macho
chegar v.i. 1.- Axustarse ao tempo asignado,non quedar escasos.v.p. 2.- Pórse a menos distancia. SIN.achegarse, aconchegarse, acercarse.Ing. 2.- to come closer Fr. 2.- s’ approcherCast. 2.- acercarse Pt. 2.- achegar-sev.p. 3.- Ir a algures. SIN. achegarse,acercarse.Ing. 3.- to go, to drop by Fr. 3.- aller Cast. 3.-acercarse Pt. 3.- ir
chiar v.i. Producir ruídos agudos edesagradables por causa do arrastre queproduce unha cinta no arranque. SIN.rinchar, renxer.Ing. to screech Fr. grincer Cast. chirriar Pt.chiar
chips CCD u.f.ing. > circuítos CCD.chisme s.m. Noticia que circula sen que
haxa certeza de que sexa verdadeira, ásveces con mala intención. SIN. ruxe-ruxe, conto, dixomedíxome, rumor.Ing. gossip Fr. cancan Cast. chisme Pt.rumorejo, boato
chispa s.f. Descarga eléctrica producida porun mal contacto dos condutores.Ing. spark Fr. étincelle Cast. chispa Pt.chispajarco voltaico
chroma key u.f.ing. > chave de croma.ciano s.m. Cor secundaria do sistema de
televisión, resultado da mestura de azule verde.Ing. cyan Fr. cyan Cast. cián Pt. cianojcor
ciberespazo s.m. Universo creado a travésdas redes informáticas, en concreto, aInternet.O termo é unha tradución do inglés cyberspace,creado polo escritor William Gibson na novelafuturista de 1984 Neuromancer, na que imaxinaun mundo virtual nas redes informáticas quereúnen toda a información do planeta. Ing. cyberspace Fr. cybermonde Cast.ciberespacio Pt. ciberespaço
ciclorama s.m. Fondo neutro oumonocromático dun estudio detelevisión ou dun escenario.
52
Ing. cyclorama Fr. cyclorama Cast.ciclorama Pt. ciclorama
ciclorama azul u.f. V. fondo azul.CIE Commission international d’
Éclairage. Comisión internacional deiluminación, que define o sistema declasificación das cores baseado enmedicións espectrais, creado nos anostrinta co mesmo nome.Trátase dun modelo de dúas dimensiónsde análise da cor, que reflicte só o ton emais a saturación. jsistema Munsell, RGB
ciencias da información e dacomunicación u.f.pl. Estudo dosintercambios expresivos entre osindividuos ou os grupos sociais, sexacal for o medio empregado para isto.É unha ciencia cunha historia aínda breve, quemantén un vínculo constante con diferentesdisciplinas como a psicoloxía, a tecnoloxía, aeconomía, o dereito, a antropoloxía, a lingüística,etc. Ing. information and communication studiesFr. sciences de l’ information et de lacommunication Cast. ciencias de lainformación y de la comunicación Pt.ciências da informação e comunicaçãojxornalismo
cifrar v.t. Codificar.cine s.m. 1.- Abreviatura de cinematografía.
Arte de compor e rexistrar películaspara proxectalas sobre unha pantalla.SIN. cinema.Ing. 1.- cinema Fr. 1.- cinéma Cast. 1.- cinePt. 1.- cinemas.m. 2.- Industria xerada ao redor destaarte.Coa crecente participación das cadeas detelevisión na produción de obras cinematográficasaparecen novas controversias entre o cine e omedio televisivo. A lexislación vixente establecemedidas de protección para a filmografía como,por exemplo, obrigar os operadores a destinarunha porcentaxe dos ingresos ás longametraxescinematográficas e ás películas para televisióneuropeas.
cine mudo u.f. Cinematografía que noncontén banda de son. SIN. cinesilencioso.A introdución da banda de son foi un avancetécnico posterior aos comezos do cine. Asproxeccións, así e todo, adoitaban acompañarsede música en directo e algunhas películasincorporaban títulos na pantalla con textos dediálogos. Ing. silent films Fr. cinéma muet Cast. cinemudo Pt. cinema mudo
cine sonoro u.f. Cinematografía que inclúea capacidade de reproducir unha bandasonora que complementa a imaxe. SIN.cine falado.Ing. talkies, talking picture Fr. cinémaparlant Cast. cine sonoro Pt. cinema falado
cineasta s. Persoa que exerce como directorde cine ou que desempeña un laborcreativo ou técnico relacionado coacinematografía.Ing. film maker Fr. cinéaste Cast. cineastaPt. cineasta
cinemascopio s.m. Procedementocinematográfico desenvolvido porHenri Chrétien que lle dá á proxeccióno efecto de relevo, a través dunobxectivo deformador fixado á cámarae doutro semellante situado no proxector.Hoxe, en desuso.Ing. cinemascope Fr. cinémascope Cast.cinemascopio Pt. cinemascópio
cinematografía s.f. Cine.cinescopio s.m. Antigo modo de gravación
de programas de televisión, previo áinvención do magnetoscopio, queconsistía en situar unha cámara fronte aun monitor de televisión e gravar aimaxe que se estaba emitindo endirecto.Na actualidade, designa tamén o tubo de raioscatódicos dun televisor, que converte os sinaiseléctricos nunha imaxe visible na pantalla. Ing. kinescope Fr. cinéscope Cast.cinescopio Pt. cinescópio
cinta s.f. Soporte magnético que constadunha fita introducida nunha caixa
53
plástica, que permite rexistrar ereproducir son (cinta de audio) e/ouimaxes (cinta de vídeo). SIN. casete,fita.Ing. tape Fr. cassette Cast. cinta Pt. fita
cinta limpadora u.f. Cinta que deixa librede lixos as cabezas de gravación ou dereprodución.Ing. cleaning tape Fr. cassette de nettoyageCast. cinta limpiadora Pt. fita de limpeza
cinta orixinal u.f. V. copia mestra.cinta virxe u.f. Cinta que nunca foi gravada.
Ing. blank tape Fr. cassette vierge Cast. cintavirgen Pt. fita virgem
circuíto s.m. Conxunto de condutoresunidos entre si, polos que pasa acorrente eléctrica.Ing. circuit Fr. circuit Cast. circuito Pt.circuito
circuíto aberto de televisión u.f.Instalación de vídeo que transmitesinais radioeléctricos que poden sercaptados por calquera receptor situadona área de cobertura ou de servizo.Ing. open circuit television Fr. circuit ouvertde télévision Cast. circuito abierto detelevisión Pt. circuito aberto de televisão
circuíto de retardo u.f. Dispositivo queatrasa un proceso durante un tempo, cofin de solucionar problemas desincronización de sinais. SIN. liña deretardo.Ing. delay circuit Fr. circuit de retard Cast.circuito de retardo Pt. linha de atrasojretardo
circuíto pechado de televisión u.f.Sistema interno de televisión dunhaentidade no que o sinal só se manténdentro da mesma.Ing. closed circuit television Fr. circuit ferméde télévision Cast. circuito cerrado detelevisión Pt. circuito fechado de televisão
circuítos CCD u.f.pl. Sistema alternativoao tubo de cámara, que consta dediminutos circuítos electrónicos cuber-tos cunha capa fotosensible divididanun gran número de elementos que
realizan unha mostraxe espacial da luzcaptada, converténdoa nun sinal eléctrico.jCCD.
cita s.f. Reprodución literal dun fragmentode texto ou das declaracións dunhapersoa, indicando a súa procedencia.Ing. quotation Fr. citation Cast. cita Pt.citação, citajtotal
claqueta s.f. Utensilio composto de dúaspranchas de madeira negra cun brevetexto coas indicacións técnicas, unidaspor un gonzo, que se baten ao iniciar afilmación dunha toma co fin de facilitara montaxe posterior.No caso de recoller o son directo, o sinal sonorodo batemento da claqueta serve, ao mesmo tempo,de rexistro para a sincronización da imaxe e o son.Non se emprega na gravación en vídeo, dado queo son se grava ao mesmo tempo ca a imaxe. Ing. clap Fr. claquette Cast. claqueta Pt.claquete
claquetista s. Profesional encargado debater a claqueta e indicar oralmente oinicio e a identificación da toma.Ing. clapman Fr. deuxième assistant,clapman Cast. claquetista Pt. claquetista
claridade s.f. 1.- Efecto que causa a luzsobre un espazo.Ing. 1.- brightness Fr. 1.- clarté Cast. 1.-claridad Pt. 1.- claridadejiluminacións.f. 2.- Calidade do que se podecomprender sen confusión.Ing. 2.- clearness Fr. 2.- clarté Cast. 2.-claridad Pt. 2.- clarezajambigüidade
claroscuro s.m. Efecto provocado polocontraste da distribución da luz e dassombras nunha imaxe ou nun espazo.Ing. chiaroscuro, light and shade Fr. clair-obscur Cast. claroscuro Pt. claro-escuro
clasificación s.f. Xerarquización dosprogramas de televisión segundo onivel de audiencia que acadaron.
54
A posición de cada programa nesa clasificaciónpor audiencias é decisiva para conseguirpublicidade. Ing. ranking Fr. palmarés Cast. clasificaciónPt. classificaçãojaudimetría
cláusula de conciencia u.f. Dereitoconstitucional que lle recoñece aoprofesional da información aposibilidade de rachar o seu contrato detraballo cando considere que a liña quelle impón o medio é contraria ás súasconviccións, no caso dun cambiosubstancial na orientación ideolóxicado medio, e sen perder o dereito ásindemnizacións equivalentes ao seudespedimento. Ing. conscience clause Fr. clause deconscience Cast. cláusula de conciencia Pt.cláusula de consciênciajliña editorial
clavija s.cast. > chaveta.clímax s.m. Punto culminante da trama
dunha película ou do desenvolvementode calquera obra audiovisual.Ing. climax Fr. climax Cast. clímax Pt.clímax
clip s.ing. Nun sistema de edición dixital,información comprendida entre dúastransicións que se toma como elementobase de traballo. > corte.
clixé s.m. Frase feita ou expresión decirculación permanente nos medios,que, por tan empregada, xa carece designificación. SIN. lugar común.Ing. cliché Fr. cliché Cast. cliché Pt. cliché
close up u.f.ing. > primeiro plano.Club Internacional de Prensa Organis-
mo para o debate e o estudo dacomunicación e do xornalismo, creadoen 1993, con sede en Santiago deCompostela. As súas actividadescéntranse na organización de semina-rios e conferencias a cargo dos prin-cipais profesionais da comunicación.
Clúster do Audiovisual GalegoAgrupación empresarial para odesenvolvemento das produciónsaudiovisuais de Galicia, creado no 2003.Web: http://www.clusteraudiovisualgalego.com
CMT Comisión del Mercado de lasTelecomunicaciones. Comisión domercado das telecomunicacións (Espa-ña). Organismo independente españolregulador do mercado das telecomuni-cacións e dos servizos audiovisuais,telemáticos e interactivos, creado no1996.Web: http://www.cmt.es
CNN Cable News Network. Cadeaamericana de noticias (Estados Unidos)fundada en 1980. Emite en directodesde América e sintonízase en máis deoitenta países. Tivo a exclusiva daGuerra do Golfo e no ano 1999 foiadquirida por Paramount.Web: http://www.cnn.com
coautor -ora s. Persoa que colabora conoutra na realización dunha obra, sexa encalidade de guionista, dialoguista,compositor da banda sonora, realizadorou calquera outro tipo de intervencióncreativa que lle outorga dereitos sobre oproduto final.Ing. co-author Fr. coauteur Cast. coautorPt. co-autorjdereitos de autor
cobertura s.f. 1.- Área xeográfica ounúmero de persoas que reciben o sinalemitido por un medio.OBS. Esta denominación adoita usarse nosmedios de comunicación vía aérea, fronte ásdifusións por cable, que empregan o termoservizo. Ing. 1.- coverage Fr. 1.- couverture Cast. 1.-cobertura Pt. 1.- coberturas.f. 2.- Calidade de recepción dun sinalnunha área xeográfica.Ing. 2.- coverage Fr. 2.- couverture Cast. 2.-cobertura Pt. 2.- coberturas.f. 3.- Acción e efecto de cubrir unacontecemento para informar sobre el.
55
Ing. 3.- coverage Fr. 3.- couverture Cast. 3.-cobertura Pt. 3.- cobertura
codificado -a adx. (Cadea de televisión,programación) que codifica o seu sinal,de maneira que a imaxe e o son quetransporta só resulta accesible para osabonados a ela, que dispoñen dunaparello descodificador.Ing. scrambled, encrypted Fr. chiffré,encodé Cast. codificado Pt. codificado
codificador s.m. Dispositivo que constadun sistema que modifica un sinalseguindo os patróns dun código.Ing. encoder Fr. codeur, encodeur Cast.codificador Pt. codificadorjSimulcrypt, Multicrypt
codificar v.t. Transformar un sinal medianteun código determinado. SIN. cifrar.Se o código é privado, o fin deste procedementoé que ao emitir o sinal sexa inintelixible paratodos aqueles receptores que non dispoñan dodescodificador axeitado.Ing. to (en)code, to scramble Fr. chiffrer,encoder Cast. codificar Pt. codificar
código de tempo (TCR) u.f. Marcaxenumérica inserida na fita de vídeoidentificando en horas, minutos,segundos e cadros cada tramo dagravación, co fin de facilitar os laboresde montaxe.Ing. time code (recording) Fr. code horaireCast. código de tiempo Pt. código de tempojcontador do tempo da fita
código deontolóxico u.f. V. deontoloxía.Ing. code of ethics Fr. code déontologiqueCast. código deontológico Pt. códigodeontológico
COL+VTR Indicación na escada de colase vídeo completo.
colaborador -ora s. 1.- Profesional quepresta os seus servizos a un medio decomunicación con certa regularidade,sen pertencer ao seu cadro de persoal.Ing. 1.- stringer Fr. 1.- collaborateur Cast.1.- colaborador Pt. 1.- colaboradorjautónomo
s. 2.- Persoa que, sen ser profesional dacomunicación, achega regular ouesporadicamente informacións a unharedacción.Ing. 2.- contributor Fr. 2.- collaborateurCast. 2.- colaborador Pt. 2.- colaboradorjfonte
colas s.f.pl. 1.- Imaxes editadas con sonambiental, narradas en directo pola vozde fondo do presentador que está noestudio.Adoitan ir precedidas dunha entrada do mesmolocutor e elabóranse cun sentido eminentementevisual. Ing. 1.- over record Cast. 1.- colas Pt. 1.-nota cobertas.f.pl. 2.- Fragmentos de fita sen imaxes,situados ao principio e mais ao final dagravación, que se empregan para mani-pulacións técnicas e como protección.Ing. 2.- cues, blank film Fr. 2.- chutes,amorces Cast. 2.- colas, coleos.f.pl. 3.- Imaxes sobrantes, senlocución, montadas ao final dunha pezainformativa para asegurar a transición áseguinte noticia ou para axustar tempos.SIN. resto.
colchón s.m. 1.- Peza informativa breve dereserva que se introduce para completaro tempo da emisión e que pode ir encalquera orde dentro da escada.s.m. 2.- Espazo de memoria auxiliar dunsistema informático. SIN. memoriaintermedia.Ing. 2.- buffer Fr. 2.- tampon Cast. 2.-colchón Pt. 2.- tampão, memória intermédia
coleo s.cast. > colas.Colexio Profesional de Xornalistas de
Galicia Organización que agrupa osprofesionais do xornalismo en Galicia,posta en marcha en 1999 en Santiago deCompostela, co fin de afondar namellora das condicións de traballo dosperiodistas e de garantir a indepen-dencia e a liberdade informativa.Web: http://www.xornalistas.com
56
colocación do produto u.f. Acciónpublicitaria que consiste en introducirno desenvolvemento dunha serie oudunha película o produto que se desexaanunciar.É unha técnica creada para contrarrestar a prácticado espectador de evitar os bloques publicitarioscambiando de canle. A súa eficacia non dependetanto do tempo de pantalla que logre o produtocomo da notoriedade que consiga na trama. Ing. product placement
coloquio s.m. 1.- Xénero dialogal no que ungrupo de convidados expoñen as súasopinións sobre un tema.Diferénciase do debate en que as opinións nonteñen que ser opostas. Ing. 1.- talk Fr. 1.- colloque Cast. 1.-coloquio Pt. 1.- colóquios.m. 2.- Emisión televisiva quedesenvolve ese xénero.Ing. 2.- talk Fr. 2.- colloque Cast. 2.-coloquio Pt. 2.- colóquiojfaladoiro, mesa redonda
color s.f. Cor.coma s.f. Signo de puntuación [,] co que se
representan as pequenas pausas dalingua oral entre oracións ou palabras.SIN. vírgula.Nos textos para lectura en medios audiovisuais ascomas adoitan substituírse por barras en diagonal,que facilitan a percepción visual da distribucióndas pausas. Ing. comma Fr. virgule Cast. coma Pt.vírgula
comarcal adx. Relativo a unha comarca oubisbarra.Ing. regional Fr. régional, départementalCast. comarcal Pt. regional
comarcal, televisión u.f. V. televisióncomarcal.
comedia de situación u.f. 1.- Xénero deorixe americana concibido para o granpúblico, que pon en escena conflitos davida cotiá, con certa dose de humor, esempre cos mesmos personaxes e osmesmos decorados.
Ing. 1.- sitcom Fr. 1.- comédie de situationCast. 1.- comedia de situación Pt. 1.-comédia de situaçãou.f. 2.- Produto audiovisual dese xénero.Ing. 2.- sitcom Fr. 2.- comédie de situationCast. 2.- comedia de situación Pt. 2.-comédia de situaçãojtelecomedia
comentario de fondo u.f. V. locución defondo.
comentarista s. Xornalista que ten portarefa describir e interpretar osacontecementos transmitidos portelevisión, xeralmente de maneiraimprovisada en función do discorrerdos feitos.Ing. commentator Fr. commentateur Cast.comentarista Pt. comentador, comentaristajlocutor
comer v.t. Omitir involuntariamente unhapalabra, parte dela ou unha frase.Ing. to omit Fr. manger Cast. comerse Pt.comer
comiñas s.f.pl. Signo gráfico formado pordúas vírgulas elevadas sobre o nivel dasletras “ ” que se emprega para delimitarunha cita dentro dun texto ou paraindicar que unha palabra ou unsintagma ten, nese contexto, unsignificado distinto do habitual.Ing. quotation marks Fr. guillemets Cast.comillas Pt. aspas
como se fixo u.f. Reportaxe con finspromocionais na que se recollen imaxescuriosas do desenvolvemento dagravación dunha película ou dunhaserie: preparación da escena, ordes dodirector, comentarios dos actores,entrevistas, etc.Ing. making of Fr. making of, reportage detournage Cast. así se hizo, cómo se hizo Pt.making of
comodín adx. e s.m. Profesional que servepara exercer diversas funcións, segundoas necesidades.Ing. man Friday Fr. bouche-trou Cast.comodín Pt. curinga
compact disc u.f.ing. > disco compacto.
57
compartimento da cinta u.f. Lugar domagnetófono ou do magnetoscopioonde se coloca a casete.Ing. cassette compartment Fr. compartimentà cassette Cast. recámara, compartimentode cinta Pt. compartimento da cassete
compensador s.m. Dispositivo incorporadoao amplificador para reforzar asfrecuencias graves, atendendo áscaracterísticas do oído humano que, aobaixar o volume, tende a perder máisesas frecuencias ca as agudas.Ing. compensator Fr. compensateur Cast.compensador Pt. compensadorjamplificador
competencia s.f. 1.- Coñecemento abondoou capacidade para tratar un asunto.Ing. 1.- ability Fr. 1.- compétence Cast. 1.-competencia Pt. 1.- competências.f. 2.- Persoa ou grupo que compitenunha mesma actividade.Ing. 2.- competitors Fr. 2.- concurrenceCast. 2.- competencia Pt. 2.- concorrência
compilación s.f. Conxunto de fragmentosescollidos de diversas obras musicais,gráficas ou escritas.Ing. track-listing Fr. compilation Cast.compilación Pt. compilação
compositor -ora s. Profesional encargadoda creación dos fragmentos musicaisdunha produción audiovisual, quedeben axustarse ao ritmo e á atmosferadas escenas que acompañan.Ing. composer Fr. compositeur Cast.compositor Pt. compositor
compra s.f. Adquisición dun produtotelevisivo rematado.jprecompra
compra dun espazo u.f. Operacióncomercial entre un anunciante e unhacadea para a difusión dunha mensaxepublicitaria.
compresor s.m. Dispositivo que realiza acompresión do sinal que, no caso dossistemas dixitais, supón a eliminaciónda información redundante, e nos
analóxicos, a limitación do sinal a unhamarxe dinámica.Ing. compressor Fr. compresseur Cast.compresor Pt. compressorjexpansor
comprobar v.t. Examinar se unhainformación ou un dato é exacto. SIN.verificar.Ing. to check Fr. vérifier Cast. comprobar Pt.verificar
computadora s.f. Ordenador.comunicación s.f. 1.- Acción de intercam-
biar mensaxes, na proximidade ou nadistancia, con ou sen a axuda dun medioe sexa cal for a finalidade do inter-cambio (informar, entreter, divertir,instruír, influír, etc).Ing. 1.- communication Fr. 1.-communication Cast. 1.- comunicación Pt.1.- comunicaçãos.f. 2.- Información, noticia, aquilo quese difunde.Ing. 2.- communication Fr. 2.-communication Cast. 2.- comunicación Pt.2.- comunicaçãos.f. 3.- Contacto entre varios puntos através dun medio de comunicación.Ing. 3.- communication Fr. 3.-communication Cast. 3.- comunicación Pt.3.- comunicaçãojciencias da información e dacomunicación
comunicado s.m. Texto informativo curto,procedente dun organismo oficial,destinado a ser publicado parcial ouintegramente.Ing. press release Fr. communiqué Cast.comunicado Pt. comunicado
comunicador -ora s. 1.- Profesional dacomunicación.Ing. 1.- communicator Fr. 1.-communicateur Cast. 1.- comunicador Pt.1.- comunicadors. 2.- Persoa con capacidade de comuni-car, de atraer e de interesar a audienciacoa súa expresión e calidades persoais.
58
Ing. 2.- communicator Fr. 2.- communi-cateur Cast. 2.- comunicador Pt. 2.-comunicadorjanimador
comunicar v.t. 1.- Facerlle saber unhainformación a alguén. SIN. informar,dar conta.Ing. 1.- to communicate, to repport Fr. 1.-communiquer Cast. 1.- comunicar Pt. 1.-comunicarv.p. 2.- Pórse en contacto con alguénpara intercambiar mensaxes.Ing. 2.- to communicate Fr. 2.-communiquer Cast. 2.- comunicar Pt. 2.-comunicarv.i. 3.- Dar sinal un teléfono indicandoque a liña está ocupada.Ing. 3.- to be busy Fr. 3.- être occupé Cast.3.- comunicar Pt. 3.- estar ocupado
concerto s.m. Sesión musical ante público.Ing. concert Fr. concert Cast. concierto Pt.concerto
concesión s.f. Autorización coa que ogoberno outorga a unha persoa naturalou xurídica o dereito a explotar unservizo de telecomunicación nunterritorio determinado.Ing. concession Fr. concession Cast.concesión Pt. concessão
concisión s.f. Calidade do que se expresacoas palabras precisas, xustas eindispensables.Ing. conciseness Fr. concision Cast.concisión Pt. concisãojclaridade
concurso s.m. 1.- Xénero televisivo no queunha ou varias persoas disputan unpremio.Presenta modalidades diversas segundo o modode participación (telefónico, no estudio, porcorreo), ou segundo a temática ou a forma (deazar, cultural, etc.). Ing. 1.- quiz Fr. 1.- jeu télévisé Cast. 1.-concurso Pt. 1.- concursos.m. 2.- Programa dese xénero.Ing. 2.- quiz Fr. 2.- jeu télévisé Cast. 2.-concurso Pt. 2.- concurso
conducir v.t. Guiar coa palabra odesenvolvemento dun debate, dunhaentrevista ou, en xeral, de calqueraprograma de televisión, encadeando osdiferentes aspectos ou contidos.Ing. to lead Fr. conduire, animer Cast.conducir Pt. conduzir
condutor -ora s. Presentador que guía oprograma, actuando como nexo entreas noticias, as reportaxes, as conexiónsen directo ou calquera outro contido.Ing. anchor Fr. présentateur Cast. condutorPt. apresentador
conectador s. Aparello que serve paraconectar dous elementos.Ing. connector Fr. connecteur Cast.conectador, conector Pt. conector
conectador de baioneta (BNC) u.f.Conectador para cable coaxial de usofrecuente en equipos de vídeoprofesional e nas redes informáticas,que dispón dun mecanismo xiratorioque asegura o contacto e a resistenciaante as tensións do cable.
conex Abreviatura empregada na escadapara sinalar unha conexión. V.conexión.
conexión s.f. 1.- Contacto entre dúas partesdun sistema mecánico ou eléctrico.SIN. ligazón, enlace, nexo.Ing. 1.- connexion Fr. 1.- connexion Cast. 1.-conexión Pt. 1.- conexãos.f. 2.- Establecemento dunhacomunicación cun espazo externo aoestudio no que se desenvolve unprograma de televisión.Ing. 2.- connexion Fr. 2.- liaison Cast. 2.-conexión Pt. 2.- conexãos.f. 3.- Relación entre dous elementos.SIN. relación, vínculo, nexo.Ing. 3.- connexion Fr. 3.- liaison Cast. 3.-conexión Pt. 3.- conexão
conferencia de prensa u.f. Rolda deprensa.
confidencial adx. (Dato, información) paracoñecemento exclusivo do xornalista,que se compromete co informante a non
59
o revelar, pero que lle serve para ter uncoñecemento profundo da noticia.Ing. dope, off the record Fr. confidentiel,hors enregistrement Cast. confidencial Pt.confidencialjsegredo profesional
confidente s. Persoa que lle facilita a unxornalista información reservada.Ing. informer Fr. informateur Cast.confidente Pt. confidentejfonte, sopro
conflito s.m. 1.- Contraposición de interesesna acción narrativa, presente en cadaprodución dramática e que se resolve,parcial ou totalmente, no final da obra.Ing. 1.- conflict Fr. 1.- conflit Cast. 1.-conflicto Pt. 1.- conflitojtramas.m. 2.- Factor de interese xornalísticorelativo ás tensións ou aosenfrontamentos de calquera índole.Ing. 2.- conflict Fr. 2.- conflit Cast. 2.-conflicto Pt. 2.- conflito
consello de redacción u.f. Reunión diariados xefes de sección dun medio coredactor xefe, na que se avalían edeciden os contidos informativos quese van tratar nesa xornada.Ing. editorial meeting Fr. conférence derédaction Cast. consejo de redacción Pt.conselho de redacção
consola s.f. Instrumento electrónico queprocesa e combina os sinais para aedición ou gravación.Ing. console Fr. pupitre Cast. consola Pt.consola
Consorcio Audiovisual de GaliciaÓrgano creado no 2002 para potenciar acreación do sector, especialmente daprodución e da industria audiovisualgalega, e estender a súa distribución aoresto de Europa. Constitúeno a Xuntade Galicia, a CRTVG e as deputaciónsdas catro provincias.Web: http://www.consorcioaudiovisu-aldegalicia.org
consorcio de medios u.f. Grupo dexornalistas seleccionados entre osdistintos medios para cubrir ainformación producida nun lugar deacceso restrinxido, coa obriga decedérllela aos compañeiros dos mediosque non estiveron presentes.Ing. pool Fr. pool de journalistes Cast.consorcio de medios Pt. consórcio, pool
construción da axenda u.f. Capacidadedos medios de comunicación deestablecer a relación de asuntos quepasan a ser de interese público.Ing. agenda setting Fr. fonction d’agendaCast. construcción de agenda Pt. fabrico daactualidade
consultorio s.m. 1.- Xénero dialogal no queun experto aconsella a audiencia sobreun determinado tema suxeridopreviamente por un espectador a travésdo teléfono, do correo convencional oudo electrónico.Ing. 1.- phone-in Fr. 1.- programme à ligneouverte Cast. 1.- consultorio Pt. 1.-consultórios.m. 2.- Espazo televisivo dese xénero.Ing. 2.- phone-in Fr. 2.- programme à ligneouverte Cast. 2.- consultorio Pt. 2.-consultório
conta atrás u.f. Enumeración en voz alta enorde descendente coa que se indica oinicio dunha gravación ou dunhaemisión, acompañada normalmente dunxesto co dedo índice.Ing. countdown Fr. compte à rebours,decompte Cast. cuenta atrás Pt. contagemregressiva
contactos s.m.pl. Rede de fontes particularda que dispón un xornalista ou unmedio, para a obtención de noticias deprimeira man.Ing. contacts Fr. sources Cast. contactos Pt.contactosjaxenda, fonte
contador do tempo da fita u.f. Cronó-metro que aparece no magnetoscopiodurante a reprodución da cinta de vídeo.
60
Dada a súa escasa precisión, non se ten en contanos labores de montaxe, fronte ao TCR (código detempo) que permite marcar os puntos de ediciónexactos. Ing. tapetimer Fr. compteur Cast. contadorde cinta Pt. contador do tempo da fitajcódigo de tempo
conteo s.cast. > grafismo horario.contertulio s.cast. > convidado.contestador automático u.f. Equipo
conectado á liña telefónica, que podedetectar a corrente de chamada proce-dente da central, efectuar un descolgadoe enviarlle ao abonado unha mensaxeprogramada.É un medio habitual de canalizar as suxestións, asconsultas ou as opinións da audiencia. Ing. answering machine, answer phone Fr.répondeur Cast. contestador automático Pt.atendedor automáticojcaixa de voz
contexto s.m. Conxunto de circunstanciasque rodean un feito e que condicionan oseu significado.Ing. background Fr. contexte Cast. contextoPt. enquadramento, contextojsituar
contido s.m. 1.- Temas e argumentostratados nunha emisión.Ing. 1.- contents Fr. 1.- contenu Cast. 1.-contenido Pt. 1.- conteúdos.m.pl. 2.- Conxunto de producióninmaterial dunha empresa decomunicación, por oposición aoconxunto do equipamento técnico.Ing. 2.- software, contentsjprogramación
continuará... Lenda que aparecesobreimpresa na imaxe final dun capí-tulo non concluínte dunha serie ou dunhapelícula emitida en varias sesións.Ing. to be continued Fr. la suite au prochainépisode Cast. continuará Pt. continua nopróximo episódio
continuidade s.f. Coherencia dos move-mentos, do ambiente, da iluminaciónou de calquera elemento audiovisual,
entre un plano e o seguinte, que sesupón que suceden correlativos.Ing. raccord Fr. continuité, raccord Cast.continuidad Pt. continuidade
continuidade, control de u.f. V. control decontinuidade.
continuidade, vídeo de u.f. V. vídeo decontinuidade.
continuidade da programación u.f. 1.-Cumprimento da programaciónestablecida nun medio.u.f. 2.- Frases, estética ou estilonarrativo que identifican a emisora.Para fortalecer a imaxe corporativa fíxanseelementos que contribúan a esa continuidade nosprogramas: cores dos decorados, frases dedespedida estándar nas informacións dosreporteiros, etc.
conto s.m. 1.- Narración breve de ficción oureal.Ing. 1.- tale Fr. 1.- histoire Cast. 1.- cuentoPt. 1.- contos.m. 2.- Noticia falsa, chisme.Ing. 2.- fib Fr. 1.- histoire, ragot Cast. 2.-cuento Pt. 2.- contos
contorno s.m. 1.- Límite dunha figura,perímetro. SIN. silueta.Ing. 1.- outline Fr. 1.- contour Cast. 1.-contorno Pt. 1.- contornos.m. 2.- Zona que rodea un obxectoprincipal.Ing. 2.- background Fr. 2.- environnementCast. 2.- contorno, entorno Pt. 2.-enquadramentojpantasma
contraluz s.f. 1.- Luz de contra.s.f. 2.- Imaxe captada coa fonteluminosa situada detrás do obxecto datoma, é dicir, fronte á cámara.Ing. 2.- back lighting Fr. 2.- contre-jour [m.]Cast. 2.-contraluz [m.] Pt. 2.-contraluz [f.]
contraluz, a u.f. Coa fonte de iluminación,natural ou artificial, fronte á cámara.
contrapicado s.m. Imaxe tomada enperspectiva vertical ascendente, queenaltece o suxeito da imaxe. SIN. tomaenfática, vista de verme.
61
Ing. low angle Fr. contre-plongée Cast.contrapicado Pt. contrapicadojpicado
contraplano s.m. Toma captada desde oángulo oposto ao plano anterior.Ing. reverse shot Fr. contrechamp Cast.contraplano Pt. contra-campojentrevista a plano-contraplano
contraprogramación s.f. Estratexiailegalizada das cadeas de televisión queconsiste en alterar a súa programaciónen función do que emiten as outrascanles, xeralmente igualando oscontidos da competencia.Está regulado por lei o dereito dos usuarios arecibir unha información adecuada e veraz sobrea programación prevista, cun prazo mínimo deonce días de antelación. As modificacións daprogramación anunciada só son posibles se sonconsecuencia de sucesos imprevistos e alleos ávontade do operador.Esta homoxeneización dos discursos televisivosfalsea, ademais, a pluralidade de programacións eelimina a posibilidade real do espectador de elixiro tipo de programa que desexa. Ing. rescheduling Fr. contre-programmationCast. contraprogramación Pt. contra-programaçãojprogramación
contrasinal s.m. Combinación decaracteres que identifican e diferenciano usuario dun sistema informático cofin de condicionar a posibilidade deacceso á rede, a unha unidade deinformación ou a un determinado niveldo sistema.Ing. password Fr. mot de passe [m.] Cast.contraseña [f.] Pt. contra-senha [f.]
contrastar v.t. Comprobar que ainformación que ofrece unha fonte nonestá manipulada e comparala coasversións doutras fontes implicadas.Ing. to check Fr. recouper Cast. contrastarPt. cruzar, contraditar
contraste s.m. 1.- Oposición dunha cousacon respecto a outra coa que secompara.
Ing. 1.- contrast Fr. 1.- contraste Cast. 1.-contraste Pt. 1.- contrastes.m. 2.- Relación entre a luz e o escuroda imaxe televisiva, sendo maior o nivelde contraste cantos menos tonsintermedios conteña esa imaxe.Ing. 2.- contrast Fr. 2.- contraste Cast. 2.-contraste Pt. 2.- contrastejescala de cinsa
contratado -a s. Persoa que asina uncontrato de obrigas e dereitos cunhaempresa ou institución, por un períodode tempo concreto ou por unha obradeterminada.OBS. Adóitase empregar o termo para facerreferencia á persoa que forma parte doorganigrama da empresa, fronte aos que traballanpara ela por conta propia. Ing. employed Fr. salarié sous contrat Cast.contratado Pt. contratadojautónomo
contrato s.m. Acordo legal entre dúas oumáis persoas polo que se obriga acumprir un traballo a cambio dunpagamento, segundo se rexistra nunhaacta asinada.Ing. contract Fr. contrat Cast. contrato Pt.contrato
control s.m. 1.- Actividade de coordinar osprocedementos técnicos dunhagravación ou dunha emisión.Ing. 1.- control Fr. 1.- contrôle Cast. 1.-control Pt. 1.- controlos.m. 2.- Lugar dos estudios dun medioonde se mesturan, axustan ou coordinansinais do proceso televisivo. SIN. salade control.Ing. 2.- control room Fr. 2.- régie Cast. 2.-control Pt. 2.- régie
control automático de frecuencia u.f.V. CAF.
control automático de ganancia u.f. V.CAG.
control central u.f. Sala desde a que seprocesan ou se axustan os sinais devídeo e mais de audio procedentes decalquera control da cadea de televisión
62
ou do exterior co fin de canalizalos paraa emisión.
control de calidade u.f. V. visionamentoprevio.
control de cámaras u.f. Equipo que axustae iguala os niveis de definición,contraste, crominancia, etc. das cámarasdun estudio de televisión.
control de continuidade da programa-ción u.f. Local da emisora desde ondese controla a sucesión da programación.jcontinuidade
control de detalle u.f. Sistema queincorporan algunhas cámaras quepermite aumentar electronicamente odetalle e os bordes da imaxe.
control de gamma u.f. Axuste dalinearidade da reprodución tonal, queconsegue que os tons máis brillantes eos máis escuros se expandan oucompriman para mellorar a claridadeou o efecto global.
control de realización u.f. Lugar daemisora onde se coordinan osprocedementos técnicos dunhagravación ou dunha emisión.
control de son u.f. Lugar da emisora no quese mesturan os sinais de audioprocedentes do estudio de televisión,que despois se reenvían ao control derealización.
control remoto u.f. Técnica que permitegobernar a distancia un dispositivoelectrónico.jpanca de mando
conversa s.f. Diálogo entre varias persoassobre calquera tema, de maneiradistendida.Ing. chat, talk Fr. conversation Cast.conversación Pt. conversajxéneros dialogais
convertedor s.m. Equipamento quetransforma un sinal dun sistema a outro.Ing. converter Fr. convertisseur Cast.convertidor, conversor Pt. conversor
convidado -a s. e adx. Persoa que participanun programa a petición da cadea.Ing. guest Fr. invité Cast. invitado Pt.convidado
convidado, actor u.f. V. actor convidado.convocatoria de prensa u.f. Texto ou
anuncio co que se cita os medios paraque acudan a cubrir un actodeterminado.jcomunicado, nota de prensa
conxelar v.t. Facer fixa unha imaxe enmovemento durante un tempo,seleccionando un único campo daimaxe.Ing. to freeze Fr. geler Cast. congelar Pt.congelar
copia s.f. Reprodución dun orixinal.Nun soporte analóxico, a copia supón certadegradación da calidade con respecto ao orixinal,mentres que no dixital a calidade mantenseidéntica. Ing. copy Fr. copie Cast. copia Pt. cópia
copia cero u.f. Primeira copia tirada dunhapelícula cinematográfica.
copia de (segunda/terceira...) xeraciónu.f. Nun sistema analóxico, expresiónda degradación da reprodución docontido dunha fita con respecto aoorixinal, sendo así a mestra unha copiade segunda xeración.
copia mestra u.f. Gravación coa edicióndefinitiva, que serve de referencia paraa tiraxe de copias destinadas á emisiónou á exhibición.Ing. master Fr. copie-mère Cast. copiamaestra Pt. cópia mestra
copia muda u.f. Copia sen son que seproxecta para comprobar a calidadetécnica da imaxe (iluminación,encadramentos, etc.).
copiar v.t. Tirar copias.Ing. to copy Fr. copier, tirer des copies Cast.copiar Pt. copiarjrepicar
63
coprodución s.f. Programa ou obraaudiovisual financiada conxuntamentepor varias produtoras.A coprodución entre o cine e a televisión é cadavez máis frecuente e permítelles ás cadeasadquirir a primicia da emisión televisiva desasobras que cofinancia. No espírito de mostrar adiversidade cultural e buscar novos mercados,tamén se promove de maneira crecente acoprodución internacional.Ing. co-production Fr. coproduction Cast.coproducción Pt. co-produçãojprodución
copyright s.ing. > dereitos de autor.cor s.f. 1.- Propiedade da luz de producir
impresións no sentido da vista. SIN.color.Ing. 1.- colour Fr. 1.- couleur [f.] Cast. 1.-color [m.] Pt. 1.- cor [f.]s.f. 2.- Ton e estilo dunha cadea detelevisión ou dun programa. SIN. color.
cor acromática u.f. Cor sen cromatismodefinido. Son o branco, o negro e o gris.
cor primaria u.f. Cor básica, que natelevisión son o vermello, o verde emais o azul, a partir das que se obteñentodas as demais.jRGB
cor secundaria u.f. Cor que resulta damestura das cores primarias do sistemade televisión: o maxenta, o ciano, obranco e o amarelo.
corchete s.m. Signo gráfico formado pordúas liñas verticais rematadas poroutras máis curtas horizontais [ ], deusos parecidos aos da paréntese.Ing. square brackets Fr. crochets Cast.corchete Pt. colchete, parêntese recto
coreógrafo -a s. Profesional que deseña osmovementos, figuras e pasos dun grupode bailadores.Ing. coreographer Fr. chorégraphe Cast.coreógrafo Pt. coreógrafo
cores complementarias u.f.pl. Pares decores que, mesturadas na intensidade
axeitada, producen a sensación debranco.
cores, a u.f. Sistema de televisión quetransmite a imaxe con cores, poroposición ao sistema en branco e negro.Os tres sistemas máis estendidos de televisión acores son o PAL, o SECAM e o NTSC. Ing. in colour Fr. en couleur Cast. en colorPt. em cores
cores, adición de u.f. V. adición de cores.cores, subtracción de u.f. V. subtracción
de cores.corpo s.m. Parte fundamental dun texto
informativo, na que se explica odesenvolvemento dos feitos, tras unhabreve introdución.Ing. main part, main body Fr. corps Cast.cuerpo Pt. corpojentrada, peche
corpo do obxectivo u.f. Estrutura de lentesque conforman o obxectivo da cámara.
corrección s.f. Supresión dos erros nunhamensaxe ou nunha obra.Ing. correction, proofreading Fr. correctionCast. corrección Pt. correcção
corrección de gamma u.f. Mecanismoincorporado ao tubo de cámara quepermite elevar o sinal ao expoñente1/gamma para compensar a nonlinearidade da luz no tubo de raioscatódicos do televisor, e así garantir queo proceso sexa lineal na súa totalidade.
corrector da base de tempo (TBC) u.f.Dispositivo electrónico que xera novospulsos de control na saída domagnetoscopio, para corrixir aestabilidade e o sincronismo do vídeo.
corrector -ora lingüístico -a u.f.Profesional encargado de revisar acalidade lingüística dos contidos queemite unha cadea de televisión.
correo electrónico u.f. Sistema, deconcepción similar á do tradicionalcorreo, que permite o envío demensaxes codificadas electronicamentedirixidas a un enderezo informático a
64
través dunha canle telefónica, dunharede local, do satélite, etc.OBS. Non é correcto empregar correo electrónicopara se referir á mensaxe ou á carta electrónica, xaque correo alude ao conxunto do sistema. Ing. e-mail (electronic mail) Fr. courrierélectronique Cast. correo electrónico Pt.correio electrónicojenderezo electrónico
correr v.t. Pasar a alta velocidade a fita caraa diante.Ing. to pass Fr. rouler Cast. correr, pasar Pt.correrjavance rápido, rebobinar
correspondente s. Xornalista que informada actualidade do país no que estádesprazado.Diferénciase do enviado especial en que a súafunción non se limita a cubrir un acontecementoconcreto, senón que a súa estadía adoita serprolongada. Ing. correspondent Fr. correspondant Cast.corresponsal Pt. correspondentejrolda de correspondentes
correspondente de guerra u.f. Xornalistaenviado para cubrir un conflito bélico.SIN. reporteiro de guerra.
corrixir v.t. Suprimir os erros.Ing. to correct, to proofread Fr. corrigerCast. corregir Pt. corrigir
cortar v.t. 1.- Reducir un texto ou unhamontaxe de imaxes para que sexa máisbreve.Ing. 1.- to cut short Fr. 1.- couper Cast. 1.-cortar Pt. 1.- cortarv.t. 2.- Parar unha gravación ou odesenvolvemento dun programa.Ing. 2.- to cut off Fr. 2.- couper Cast. 2.-cortar Pt. 2.- cortar
corte s.m. 1.- Tipo de transición entre dousplanos na montaxe que prescinde deefectos intermedios (fundidos).Ing. 1.- cut Fr. 1.- montage cut Cast. 1.- cortePt. 1.- corte, cuts.m. 2.- Cada unha das pezas musicaisdun disco.Ing. 2.- track Fr. 2.- plage Cast. 2.- corte Pt.2.- pista
s.m. 3.- Total, parte escollida dasdeclaracións dun personaxe.OBS. É un termo máis propio do medioradiofónico. Ing. 3.- track Fr. 3.- extrait Cast. 3.- corte Pt.3.- sonoras.m. 4.- Información comprendida entredúas transicións, que constitúe unhamedida básica no sistema de edición devídeo dixital.Ing. 4.- clip
corte americano u.f. Encadeado de dousou tres cadros empregado nos informa-tivos dos Estados Unidos para suavizara transición.
corte en L u.f. Encabalgamento.corte publicitario u.f. Interrupción dunha
emisión para a difusión de anuncios,montados xeralmente en bloque.Ing. commercial break Fr. coupurepublicitaire Cast. corte publicitario Pt.interrupção para publicidade
corten! interx. Voz que advirte do final dagravación dunha toma cinematográfica.Ing. cut! Fr. coupez! Cast. ¡corten! Pt. corta!
cortina s.f. Tipo de transición entre contidosdiferentes na que o plano de entrada vaisubstituíndo paulatinamente o plano desaída servíndose dun elemento visualmóbil (por exemplo, unha barra verti-cal, horizontal ou figuras xeométricas).Ing. wipe Fr. volet, défilement Cast.cortinilla Pt. wipe, cortina
cortina de continuidade u.f. Vídeo decontinuidade.
cota s.f. Cantidade de diñeiro que paga unabonado por recibir un servizo.Ing. fee Fr. frais [m.pl.] Cast. cuota Pt. cotajabonado
cota de pantalla u.f. 1.- Porcentaxe deespectadores que seguen un programacon respecto á totalidade das persoasque están a ver a televisión nese períodode tempo.Ing. 1.- share Fr. 1.- part d’auditoire Cast.1.- cuota de pantalla Pt. 1.- quota deaudiências
65
jíndice de audiencia, audimetríau.f. 2.- Porcentaxe de películas deprodución española e europea que,legalmente, teñen que proxectar osoperadores, en relación ao número deemisións de películas producidasnoutros países. SIN. cota de difusión.Ing. 2.- quota of screen time Fr. 2.- quotas dediffusion Cast. 2.- cuota de pantalla Pt. 2.-cuotas de difusão
cotián -á adx. Habitual, adoito.Ing. daily Fr. quotidien Cast. cotidiano Pt.quotidiano
cr/cb Símbolo de crominancia.crawl s.ing. Función do xerador de
caracteres ou de efectos que desprazahorizontalmente o texto en pantalla. >arrastre de títulos.
CRC sigla Redundancy Check Code.Código cíclico de redundancia. Técnicade control de erros nas transmisiónsdixitais, que comproba as posiblesvariacións producidas no conxunto debits recibidos.
CREA Asociación galega de directores erealizadores, nacida no 2003, queprocura a cohesión das actividadesdestes colectivos e reivindica o seustatus profesional e creativo dentro doproceso de produción das obrasaudiovisuais.
credencial s.f. Acreditación.credibilidade s.f. Apreciación subxectiva
do grao de fiabilidade que ofrece unxornalista ou un medio de cara áaudiencia.Ing. credibility Fr. crédibilité Cast.credibilidad Pt. credibilidade
créditos s.m.pl. Secuencia dunha emisiónaudiovisual na que se publican osnomes das persoas que participaron nasúa realización. SIN. títulos de crédito,rótulos de crédito.Ing. credits Fr. générique Cast. créditos Pt.créditos
creto s.m. Confianza que merece unhapersoa ou unha cousa por non ser falsa.SIN. crédito.Ing. credit, belief Fr. crédit, confiance Cast.crédito Pt. crédito
cristal dicroico u.f. Filtro que se coloca noobxectivo da cámara para separar oscompoñentes vermello, verde e azul daluz.
cristal líquido V. pantalla de cristallíquido.
crítico -a s. 1.- Xornalista especializado noxénero da crítica.Ing. 1.- critic Fr. 1.- critique Cast. 1.- críticoPt. 1.- críticos.f. 2.- Xuízo ou valoración.Ing. 2.- criticism Fr. 2.- critique Cast. 2.-crítica Pt. 2.- críticas.f. 3.- Xénero xornalístico que expresaun xuízo autorizado sobre un temapolítico, económico, social ou cultural.Ing. 3.- review Fr. 3.- critique Cast. 3.-crítica Pt. 3.- críticas.f. 4.- Texto que responde a ese xénero.Ing. 4.- review, write-up Fr. 4.- critique Cast.4.- crítica Pt. 4.- críticas.f. 5.- Conxunto de profesionaisdedicados a ese xénero.Ing. 5.- critics Fr. 5.- critique Cast. 5.-crítica Pt. 5.- crítica
crominancia (cr/cb) s.f. Sinal detelevisión a cores que transporta ainformación de matiz e saturación deimaxe. SIN. croma.Na televisión analóxica, o sinal de crominanciasuperponse ao de luminancia para permitir que osaparellos en branco e negro puidesen seguirvixentes coa aparición do sistema de televisión acores. Ing. chrominance Fr. chrominance Cast.crominancia Pt. crominância
crónica s.f. 1.- Xénero informativo que tratatemas de actualidade cun relato linealdos feitos, no que, fronte á noticiaconvencional, a pegada do redactor éun factor determinante.Ing. 1.- report Fr. 1.- chronique Cast. 1.-crónica Pt. 1.- crónica
66
s.f. 2.- Peza informativa que responde aese xénero.Ing. 2.- feature Fr. 2.- chronique Cast. 2.-crónica Pt. 2.- crónica
crónica de alcance u.f. 1.- Subxéneroxornalístico que trata a informaciónurxente, acotío interrompendo aemisión en curso.u.f. 2.- Peza ou intervención xornalísticadese xénero.jnoticia de última hora
crónica negra u.f. Relato de feitosviolentos.
cronolóxico -a adx. Modo de estruturacióndo relato, que presenta os feitosrespectando a orde na que aconteceron.Ing. chronological Fr. chronologique Cast.cronológico Pt. cronológicojpirámide invertida, acción continuada
cronometraxe s.f. Medición do tempo deduración dunha información ou dunprograma coa fin de se adaptar ás pautasde programación.Ing. timing Fr. chronométrage Cast.cronometraje Pt. cronometragemjminutado
CRT sigla Cathode Ray Tube. Tubo de raioscatódicos.
CRTVG Compañía de Radio-Televisiónde Galicia. Sociedade anónima detitularidade pública que agrupa variascanles radiofónicas, unha emisora detelevisión de ámbito galego (TVG) emais unha canle internacional (GaliciaTv).Tres órganos controlan o seu funciona-mento: o Consello de Administración,elixido polo Parlamento, o ConselloAsesor, sen competencias decisorias, emais a Dirección Xeral, cun respon-sable executivo nomeado polo gobernode Galicia. Iniciou as súas emisións en1985.Web: http://www.crtvg.es
CU sigla Close up. Primeiro plano.
cuarto poder u.f. Capacidade de dominiosobre a sociedade que se lles atribúe aosmedios de comunicación de masas,incorporando así a prensa aos poderesclásicos (político, lexislativo, xudicial).
cubrir v.t. 1.- Poñer os medios para facer oseguimento dun feito no lugar onde seproduce e convertelo nun produtoemitible.Ing. 1.- to cover Fr. 1.- couvrir Cast. 1.-cubrir Pt. 1.- cobrir, fazer a coberturav.t. 1.- Comunicar unha información ouacontecemento.Ing. 2.- to cover Fr. 2.- couvrir Cast. 2.-cubrir Pt. 2.- cobrir
cue in u.f.ing. Marcaxe na fita do punto deinicio do plano que vai ser editado. >sinal de entrada.
cue out u.f.ing. Marcaxe na cinta do punto desaída do plano que se vai editar. > sinalde saída.
cuestionario s.m. Relación de preguntasque o xornalista prevé formularlle a unpersonaxe.Ing. questionnaire, set of questions Fr.questionnaire Cast. cuestionario Pt.questionáriojentrevista
cultura s.f. 1.- Pouso de coñecementodunha persoa.Ing. 1.- culture Fr. 1.- culture Cast. 1.-cultura Pt. 1.- culturas.f. 2.- Conxunto de hábitos, crenzas evalores da identidade colectiva dungrupo.Ing. 2.- culture Fr. 2.- culture Cast. 2.-cultura Pt. 2.- culturas.f. 3.- Sección informativa que trata ostemas relacionados cos costumes e coasmanifestacións artísticas dunhasociedade.Ing. culture Fr. culture Cast. cultura Pt.cultura
cultura de masas u.f. Conxunto decoñecementos e crenzas adquiridas polaaudiencia a través dos medios de
67
comunicación, de maneira estandari-zada e en serie.
cupón s.m. Papel que dá dereito a participarnun concurso ou a recibir un premio,adoito empregado na televisión comomedio de participación da audiencia nosprogramas de entretemento.Ing. coupon Fr. coupon-réponse Cast. cupónPt. cupão
curtametraxe s.f. Obra audiovisual decurta duración.Tamén se emprega a forma abreviadacurta. Ing. short film Fr. court-métrage [m.] Cast.cortometraje [m.] Pt. curta-metragem [f.]
curto -a adx. Falto de extensión.Ing. short Fr. court Cast. corto Pt. curto
curtocircuíto s.m. Fenómeno eléctricoproducido pola escasa resistencia duncondutor para soportar a tensión ou polocontacto de dous condutores, que podefundir a instalación.Ing. short-circuit Fr. court-circuit Cast.cortocircuito Pt. curto-circuito
dD/A sigla Dixital/Analóxico. Símbolo de
conversión do sinal dixital a analóxico.D1 Formato dixital de gravación
audiovisual en soporte cinta, cunhamostraxe de 4:2:2, sen compresión,empregado no cine e na publicidade.
D2 Formato de gravación audiovisual parasinais dixitais en sistema PAL ouNTSC, en soporte de cinta, que permitegravar ata 208 minutos. Úsano asgrandes produtoras, xunto co D3.
D3 Formato de gravación audiovisualdixital en soporte de cinta, que permitegravar ata 245 minutos, sencompresión.OBS. Por seren todos estes formatos (agás o D6)de orixe xaponesa, non existe o D4, número quenese país se identifica coa mala sorte.
D5 Formato de gravación de vídeo e audiodixitais por compoñentes e sencompresión, con soporte cinta e unfluxo de información de 270 Mb/s,empregado para a posprodución.jHD-D5
D6 Formato de gravación dixitalaudiovisual, en soporte cinta, cun fluxode información de 995 Mb/s, poucoempregado polo seu alto custo. É unhacreación conxunta de Philips e Toshiba.
D7 (DVCPRO) Formato dixital de audioe vídeo en soporte cinta, cunhamostraxe de 4:1:1 e un fluxo de 25Mb/s, empregado no xornalismoelectrónico pola súa boa calidade ebaixo custo.
D8 Formato dixital de vídeo en soportecinta de 8 mm, cunha mostraxe de4:2:0, para uso doméstico.
D9 Digital-S Formato dixital audiovisualdesenvolvido por JVC, en soporte defita, cunha estrutura en compoñentes4:2:2 e un fluxo de 50 Mb/s, empregadoen producións de alta calidade.
D9 HD Formato de gravación de vídeodixital en soporte de fita, cunhamostraxe 4:2:2 e un fluxo de datos de100 Mb/s, adecuado para a televisión dealta definición e tamén para o cinedixital.
DAB Digital Audio Broadcasting. Difusiónde audio dixital. Sistema de emisióndixital de audio tanto por vía terrestrecomo por satélite que, ademais deofrecer unha alta calidade de son,permite enviar datos e imaxes aosaparellos receptores de radio.
dar v.t. Coloquialmente, emitir, transmitir.SIN. pasar, poñer, botar.Ing. to be on Fr. passer Cast. poner Pt. dar
dar a palabra u.f. Concederlle a alguén opermiso para que fale no desenvolve-mento dun debate ou dunha conversaorganizada.
68
dar a réplica u.f. 1.- Contestarlle ao outropersonaxe nun diálogo de ficción,seguindo o guión establecido.Ing. 1.- to play opposite Fr. 1.- donner laréplique Cast. 1.- dar la réplica Pt. 1.- darréplicau.f. 2.- Por extensión, coprotagonizarunha serie ou unha película.Ing. 2.- to play opposite Fr. 2.- donner laréplique Cast. 2.- dar la réplica Pt. 2.- darréplica
dar ar u.f. Ampliar o espazo que rodea opersonaxe no encadramento, poloslaterais ou pola marxe superior ouinferior. SIN. dar aire.jar
dar (ben/mal) na cámara u.f. Resultarfisicamente favorecido oudesfavorecido na imaxe captada porunha cámara.jtelexenia
dar paso u.f. Ceder a pantalla a outroscontidos ou a outro xornalista.
DAT sigla Digital Audio Tape. Cinta deaudio dixital.1.- Sistema de gravaciónde audio con formato dixital e enestéreo, que permite a indexación dabanda sonora e a localización inmediatados cortes.sigla 2.- Soporte físico deste sistema.
data s.f. Tempo preciso no que acontece unfeito.Ing. date Fr. date Cast. fecha Pt. data
dato s.m. 1.- Elemento que serve de basepara coñecer un asunto.Ing. 1.- information Fr. 1.- renseignementCast. 1.- dato Pt. 1.- dados.m. 2.- Unidade de información queserve, soa ou en relación con outras,para chegar a un resultado ou comorepresentación desa información para oseu tratamento informático.Ing. 2.- data Fr. 2.- donnée [f.] Cast. 2.- datoPt. 2.- dado
day time u.f.ing. > franxa de día.dB Símbolo de decibel.DBS sigla Direct Broadcast Satellite.
Satélite de difusión directa.
DCT Formato de vídeo dixital en soportede fita, creado por Ampex, cunhamostraxe 4:2:2 e un fluxo deinformación de 85 Mb/s.
debate s.m. 1.- Xénero dialogal de opiniónno que se enfrontan as posturas devarios individuos sobre un tema, conintervencións ordenadas por unmoderador.A diferenza con respecto a outros xénerosdialogais como o coloquio ou o faladoiro resideen que no debate procúrase polarizar as posturasdos convidados para crear discusión. Ing. 1.- debate, discussion Fr. 1.- débat Cast.1.- debate Pt. 1.- debates.m. 2.- Programa que responde a esexénero.Ing. 2.- discussion programme Fr. 2.- débatCast. 2.- debate Pt. 2.- debatejxéneros dialogais
debate electoral u.f. Debate televisadoentre os candidatos ao poder, no queenfrontan os seus programas degoberno.Neste tipo de debates, os tempos dasintervencións adoitan estar estritamente reguladospara garantir a imparcialidade por parte da cadea. jdereito de antena
debater v.t. Discutir os diferentes puntos devista sobre un tema.Ing. to debate, to discuss Fr. débattre Cast.debatir Pt. debater
debullar v.t. En sentido figurado, sacartodos os aspectos, ata os máisprofundos, dun acontecemento.
debut s.m. Primeira actuación pública dunartista ou dunha persoa de calqueraactividade. SIN. estrea.Ing. debut Fr. début Cast. debut, estreno Pt.debute, estreia
debutar v.i. Facer o seu debut unha persoa.SIN. estrearse.Ing. to make one’s debut Fr. débuter Cast.debutar, estrenarse Pt. debutar, estrear-se
debuxos animados u.f.pl. Produtoaudiovisual que pon en movementoimaxes debuxadas ou fotografadas.
69
A creación tradicional dos debuxos animadosconsiste na gravación imaxe a imaxe de debuxosou de figuras modeladas que, ao serenproxectadas consecutivamente, producen aimpresión de movemento. Na actualidade, otratamento da imaxe faise con recursosinformáticos, tanto na animación como na propiacreación dos deseños con imaxes de síntese.Ing. cartoons Fr. dessins animés Cast.dibujos animados Pt. desenhos animados
decibel (dB) s.m. [pl. decibeis] Unidadelogarítmica que expresa a relación entrea potencia de dous sinais (sonoros oueléctricos), empregada para representara ganancia ou as perdas dun equipo.OBS. A pesar de que o decibel é a décima partedun bel, é máis usual como unidade de medida.Por iso, no propio proceso de formación do pluralpérdese a consciencia de forma composta. Ing. decibel Fr. décibel Cast. decibelio Pt.decibel
declaracións s.f.pl. Conxunto de ideas,opinións ou informacións que manifestaunha persoa ante os medios decomunicación.Ing. statement Fr. déclarations Cast.declaraciones Pt. depoimento, declaraçõesjtotal
declaracións, xornalismo de u.f. V.xornalismo de declaracións.
declaracións exclusivas u.f.pl. V.exclusiva.
decorado s.m. Conxunto de elementos quecrean unha ambientación, sexa naturalou recreado artificialmente.Ing. set Fr. décor Cast. decorado Pt.decoração, cenografiajtremoia, espazo escénico
decorado virtual u.f. Espazo ambientalcreado por ordenador.
decorador -ora s. Profesional que crea aambientación física dunharepresentación ou dunha emisión.Ing. set designer Fr. décorateur Cast.decorador Pt. decoradorjaderecista
definición s.f. Grao de nitidez dunha imaxetelevisiva, que se mide en número de
liñas na imaxe analóxica, e en píxelesna dixital. SIN. resolución.Ing. definition Fr. définition Cast. definiciónPt. definiçãojtelevisión de alta definición
delay s.ing. > retardo.delegación s.f. Emisora de televisión
dependente dos estudios centrais que sesitúa nun núcleo de poboaciónimportante e que pode realizardesconexións na programación, paratratar asuntos de interese local.Ing. local station Fr. centre régional Cast.delegación Pt. delegação, centro regional
demodular v.t. Recuperar un sinal orixinaltransportado nunha onda modulada.Ing. to demodulate Fr. démoduler Cast.demodular Pt. desmodularjmódem
dentro! interx. Advertencia do comezoinmediato dunha emisión, precedidanormalmente dunha conta atrás en vozalta, para que actúen os que interveñennela. SIN. no ar!Ing. go! Fr. top! Cast. ¡dentro! Pt. no ar!
deontoloxía s.f. Conxunto de normas querexen o exercicio da profesiónxornalística.A deontoloxía ou a ética profesional permiteevitar a elaboración de disposicións lexislativas eadoita desenvolverse particularmente no libro deestilo de cada medio. Ing. ethics Fr. déontologie Cast. deontologíaPt. deontologia
departamento s.m. 1.- Cada un dossectores da empresa que agrupa ostraballadores por especialidades, baixoa autoridade dun xefe.Ing. 1.- department Fr. 1.- département Cast.1.- departamento Pt. 1.- departamentos.m. 2.- Local no que se sitúa cada sectorda entidade.Ing. 2.- department Fr. 2.- département,bureau Cast. 2.- departamento Pt. 2.-departamento
dereito á creación de medios decomunicación u.f. Aplicación da
70
liberdade de empresa ao dereito detransmitir información por calqueramedio dos existentes.
dereito á honra u.f. Dereito do individuo,vivo ou morto, fronte a unha descricióninexacta da súa vida ou das súascircunstancias persoais. SIN. dereito aohonor.OBS. Cando se trata de institucións ouorganismos fálase de autoridade moral. Ing. protection of the reputation Fr. droit à laréputation Cast. derecho al honor Pt. direitoà honra
dereito á información u.f. Dereitouniversal dos cidadáns a recibireninformación veraz sobre os acontece-mentos do mundo.Ing. right to know Fr. droit à l’ informationCast. derecho a la información Pt. direito àinformação
dereito á intimidade u.f. Dereito daspersoas a preservaren o seu espazoprivado, que os protexe fronte ádescrición de certos aspectos da súavida.O domicilio, certos datos persoais ou os partesmédicos, por exemplo, son polo xeral inviolablese forman parte do dereito á intimidade. Ing. right to privacy Fr. droit à la vie privéeCast. derecho a la intimidad Pt. direito àreserva da intimidade
dereito á propia imaxe u.f. Dereito daspersoas físicas ou xurídicas adeterminaren cando pode ser captada asúa imaxe.Non cabe alegalo cando alguén está a realizarfuncións públicas, en lugares abertos ao públicoou nos casos nos que é un elemento accesorio daimaxe. Ing. right to one’s own image Fr. droit àl’image Cast. derecho a la propia imagen Pt.direito à própria imagem
dereito da información u.f. Conxunto denormas legais que rexen a actividadedo xornalismo nunha sociedade demo-crática, definidas no abano das liber-dades individuais e colectivas.
É un dereito limitado constitucionalmente poroutros lexítimos como o dereito á honra, áintimidade ou á propia imaxe. Ing. rights information Fr. droit de l’information Cast. derecho de la informaciónPt. direito da informaçãojliberdade de expresión, deontoloxía
dereito de antena u.f. Dereito consti-tucional de determinadas institucións aaccederen gratuitamente ás ondas detelevisión, por exemplo, nos períodosde campaña electoral. SIN. dereito deacceso, tempo de antena.Ing. airtime, free space Fr. temps d’antenneCast. derecho de antena Pt. tempo deantena, direito de antena
dereito de rectificación u.f. Posibilidadedos cidadáns de lle solicitar a un medio,público ou privado, a rectificacióndunha noticia inexacta nun lugarpreferente.O prazo establecido legalmente para remitir unescrito ao director do medio coa solicitude derectificación é de sete días a partir da publicaciónda información. O medio deberá difundilo dentrodos tres días seguintes ao da súa recepción; nocaso de non facelo, abriríase unha vía xudicial quenon precisa asistencia de avogados.Ing. right of refutation Fr. droit derectification Cast. derecho de rectificaciónPt. direito de rectificação
dereito de resposta u.f. Dereito que debenofrecer os medios de comunicaciónpara que todas as partes envolvidas nunfeito teñan a oportunidade de dar a súaversión do mesmo tras a difusión dedeterminadas declaracións dunha daspartes, se ben é un deber do xornalistapoñer todo o empeño en recoller asdistintas versións inicialmente. SIN.dereito de réplica. Ing. right of reply Fr. droit de réponse Cast.derecho de respuesta Pt. direito de respostajpseudopluralismo informativo
dereitos de antena u.f.pl. Propiedade quese reservan as cadeas sobre a xestión ea difusión dunha obra rematada, en
71
compensación ás prestaciónsfinanceiras previas ofrecidas.Ing. broadcasting rights Fr. droit d’antenneCast. derechos de antena Pt. direitos deantena
dereitos de autor u.f.pl. 1.- Dereito doscreadores dunha obra a serenpropietarios dela e, por tanto, a sebeneficiaren das ganancias queproduza.A propiedade dos dereitos de autor represéntasena obra co símbolo © (de copyright) seguido donome do autor mais a data de publicación. Ing. 1.- copyright Fr. 1.- droit d’auteur Cast.1.- derechos de autor Pt. 1.- direitos de autorjpropiedade intelectual, SGAE,ALMAu.f.pl. 2.- Remuneración que recibe oautor en función dos beneficios queproduce a concesión da súa obra.Ing. 2.- royalties Fr. 2.- droits d’auteur Cast.2.- derechos de autor Pt. 2.- direitos de autor
dereitos de emisión u.f.pl. Capacidadeadquirida por unha canle de difundirunha obra rematada.Ing. broadcasting rights Fr. droit dediffusion Cast. derecho de emisión Pt.direito de exibiçãojdereitos de antena
derramado -a adx. En mal estado ouinservible. SIN. estragado, avariado.Ing. damaged Fr. en panne Cast. estropeadoPt. estragado, avariado
desacreditar v.t. Facer que alguén perda oseu creto.Ing. to discredit Fr. discréditer Cast.desacreditar Pt. desacreditar
descanso s.m. Intermedio.descartar v.t. Rexeitar os planos sen
interese, na selección previa á montaxe.SIN. refugar, desbotar.Ing. to rule out Fr. écarter Cast. descartarPt. descartar
descodificador s.m. 1.- Programa ouequipamento que aplica o algoritmoinverso da codificación.Ing. 1.- decoder Fr. 1.- décrypteur Cast. 1.-descodificador Pt. 1.- descodificador
s.m. 2.- Dispositivo electrónico que,conectado ao televisor, descifra a clavedun sinal emitido por unha cadea, paratransformalo en vídeo composto inter-pretable por un receptor convencional.Ing. 2.- decoder Fr. 2.- décrypteur Cast. 2.-descodificador Pt. 2.- descodificadors.m. 3.- Na Teoría da Comunicación, oreceptor da mensaxe.Ing. 3.- decoder Fr. 3.- décrypteur Cast. 3.-descodificador Pt. 3.- descodificador
descodificar v.t. Extraer dun sinalpreviamente codificado a informaciónorixinal. SIN. descifrar.Ing. to decode Fr. décrypter Cast.descodificar Pt. descodificar
desconectado adx. Equipamento que seatopa sen conexión ao sistema que oalimenta.Ing. off linejen liña
desconexión s.f. 1.- Acción de desconectarun ou varios emisores locais dunha redede difusión de televisión, co fin departicularizar os contidos por espazosxeográficos.Ing. 1.- switch off Fr. 1.- décrochage Cast.1.- desconexión Pt. 1.- emissão regional,janela regionals.f. 2.- Conxunto de programas detelevisión emitidos simultaneamente aoutro que a mesma cadea ofrece noutraárea xeográfica.As desconexións territoriais de TVE están encerta maneira reguladas pola lei, xa que nosprincipios da Autonomía, cubrían o baleiro dunhatelevisión autonómica propia. Hoxe, tamén asprivadas españolas establecen desconexións concontidos sobre Galicia. A TVG conta tamén cunsistema de desconexión local por cidades para osservizos informativos.Ing. 2.- switch off Fr. 2.- décrochage Cast.2.- desconexión Pt. 2.- emisão regional,janela regional
descrición s.f. Acción e efecto de relatar ascaracterísticas ou as circunstancias dunfeito, dun obxecto ou dunha persoa.
72
Ing. description Fr. description Cast.descripción Pt. descrição
desencadramento s.m. Encadramentodescentrado.
desenfoque s.m. Falta de nitidez dunhaimaxe, procurada como recursoestilístico ou resultado dun enfoqueincorrecto.Ing. out of focus Fr. flou Cast. desenfoque Pt.desfocado
desenlace s.m. Parte final do argumentodunha obra audiovisual co que remata oseu desenvolvemento.Ing. outcome, end Fr. dénouement Cast.desenlace Pt. desfecho
deseño s.m. Esbozo dunha idea creativa.Ing. design, description Fr. dessin Cast.diseño Pt. desenho
desformatar v.t. Quitar o formato, desfacera estrutura dun documento, dun discoinformático, etc.Ing. to unformat Fr. déformater Cast.desformatear Pt. desformatarjformatar
desglose s.cast. > análise de guión.desincronización s.f. Falta de
simultaneidade entre a banda de imaxee a banda de son ou, en xeral, entre doussinais.Ing. desynchronization Fr. désynchronisationCast. desincronización Pt. desincronia
desinformar v.t. Presentar os feitos demaneira parcial ou tendenciosa co fin deinfluír na opinión do público.Ing. to misinform Fr. désinformer Cast.desinformar Pt. desinformarjmanipulación
desmagnetizador s.m. Dispositivo queelimina o magnetismo dun tubo de raioscatódicos, das cabezas de equipamentosde gravación ou de reprodución, debobinas de fita, etc.Ing. degausser Fr. démagnetiseur Cast.desmagnetizador Pt. desmagnetizador
desmentir v.t. Rectificar unha informaciónfalsa difundida anteriormente.Ing. to deny, to refute Fr. démentir Cast.desmentir Pt. desmentir
jdereito de rectificacióndespacho s.m. Texto breve transmitido por
unha axencia ou por un correspondente.Xeralmente, consta dun título que indica a orixe,a hora e mais a natureza do acontecementotratado, así como dun corpo dunhas dez ou vinteliñas de texto. Ing. dispatch Fr. dépêche Cast. despacho Pt.despachojteletipo
desprazamento s.m. Movemento físico dacámara dun punto a outro (lateralmente,cara a diante, cara a atrás ou en vertical).Ing. travellingjplano desprazado
desprazamento horizontal u.f.Movemento da cámara cara a diante,cara a atrás ou en sentido lateral.
desprazamento cara a diante u.f.Movemento da cámara horizontalmentecara á fronte.
desprazamento óptico u.f. Efecto deachegamento ou afastamento, logrado através da modificación da distanciafocal do obxectivo, sen variar o enfoquenin a posición da cámara. SIN. zoom.
desprazamento vertical u.f. Movementoda cámara ascendente ou descendente.
destacar v.i. 1.- Sobresaír, chamar aatención unha cousa ou alguén sobre odemais.Ing. 1.- to stand out Fr. 1.- ressortir Cast. 1.-destacar Pt. 1.- destacarv.t. 2.- Pór de relevo. SIN. resaltar,salientar.Ing. 2.- to point out, to spotlight Fr. 2.- faireremarquer Cast. 2.- destacar Pt. 2.- destacar
destapar v.t. Dar a coñecer un asunto queestaba oculto. SIN. descubrir.Ing. to uncover, to reveal Fr. découvrir Cast.destapar Pt. destapar
diafonía s.f. Perturbación do sinal (enparticular, de audio) debido a problemasde acoplamento electromagnético entresinais.Ing. crosstalk Fr. diaphonie Cast. diafoníaPt. diafonia
73
diafragma s.m. Elemento regulador daentrada de luz na cámara.Ing. aperture Fr. diaphragme Cast.diafragma Pt. diafragmajescala de números f
dialectalismo s.m. Palabra ou trazolingüístico propio dunha zona, que noncoincide coa forma consideradaestándar.Ing. dialect word Fr. forme dialectale Cast.dialectalismo Pt. variação dialectal,provincianismo
diálogo s.m. 1.- Conversa entre dúas persoasou máis.Ing. 1.- dialogue Fr. 1.- dialogue Cast. 1.-diálogo Pt. 1.- diálogojxéneros dialogais, monólogos.m.pl. 2.- Guión dunha obra no que serecollen as intervencións literais quedeben reproducir os actores.Ing. 2.- dialogues Fr. 2.- continuitédialoguée Cast. 2.- diálogos Pt. 2.- diálogos
dialoguista s. Autor dos diálogos dun guióndun programa, dunha serie, dunhapelícula ou de calquera produto audio-visual.Ing. dialogue writer Fr. dialoguiste Cast.dialoguista Pt. dialoguistajguionista
diario -a adx. 1.- De todos os días. SIN.cotián.Ing. 1.- daily Fr. 1.- quotidien Cast. 1.-diario Pt. 1.- diáriojperiodicidades.m. 2.- Publicación de periodicidadediaria. SIN. xornal, periódico.Ing. 2.- daily Fr. 2.- quotidien Cast. 2.-diario Pt. 2.- diário
dicción s.f. Xeito de articular e de modularo falar unha persoa.Ing. diction Fr. diction Cast. dicción Pt.dicçãojvocalizar
dietas s.cast. > axudas de custo.difamación s.f. Atribución pública dun
feito a unha persoa ou a un organismoatentando contra a súa honra ou a súaconsideración.
Ing. defamation, slander Fr. diffamationCast. difamación Pt. difamaçãojdereito á honra
diferido, en u.f. V. en diferido.difracción s.f. Desviación das ondas ao
atravesaren unha abertura ou aoincidiren na superficie dun obstáculo.Ing. diffraction Fr. diffraction Cast.difracción Pt. difracção
difundir v.t. Transmitir, dar a coñecer unhainformación ao público. SIN. divulgar.Ing. to spread Fr. diffuser Cast. difundir Pt.difundir
difusión s.f. 1.- Transmisión de servizos decomunicación a un público diverso.Ing. 1.- broadcasting Fr. 1.- diffusion Cast.1.- difusión Pt. 1.- difusãos.f. 2.- Acción e efecto de proxectar endistintas direccións.Ing. 2.- diffusion Fr. 2.- diffusion Cast. 2.-difusión Pt. 2.- difusão
difusión simultánea u.f. Transmisión dunmesmo programa televisivo en variosformatos ou patróns ao mesmo tempo,co fin de facela perceptible por unmaior número de equipamentos.Ing. simulcast
difusor s.m. Accesorio translúcido quepermite tratar unha parte do feixe de luzdunha fonte para suavizala.Ing. diffuser, diffusor Fr. diffuseur Cast.difusor Pt. difusor
Digital Plus (Digital+) Plataforma detelevisión dixital española, nacida en2003 da fusión de Vía Digital e CanalSatélite Digital, que ofrece unha amplaoferta de canles temáticas e servizosinteractivos.Web: http://www.plus.es
dilatación temporal u.f. Manipulaciónconsistente en presentar unha acción ouun feito cunha duración superior á queten na realidade.Ing. protraction Fr. dilatation Cast.dilatación Pt. dilatação
dimisión s.f. Acción de renunciar a un cargoque exercía.
74
Ing. resignation Fr. démission Cast.dimisión Pt. demissãojcláusula de conciencia
díodo s.m. Compoñente básico de certoscircuítos de televisión polo que circulaa corrente maioritariamente nun sósentido.A diferenza das resistencias, que sonbidireccionais, o díodo convértese nuncompoñente ideal para a representación dainformación dixital: os 1 e os 0 venserepresentados en estados de condución decorrente e de non condución, respectivamente. Ing. diode Fr. diode [f.] Cast. diodo [m.] Pt.díodo [m.]
dirección s.f. 1.- Actividade de guiar eorganizar a realización dun programa,unha produción, etc.Ing. 1.- direction Fr. 1.- mise en scéne [cine],direction [tv] Cast. 1.- dirección Pt. 1.-direcçãos.f. 2.- Conxunto de individuos queconforman o poder executivo dunhaempresa.Ing. 2.- management Fr. 2.- direction Cast.2.- dirección Pt. 2.- direcçãos.f. 3.- Oficina do director.Ing. 3.- director’s office Fr. 3.- directionCast. 3.- dirección Pt. 3.- direcção
dirección artística u.f. V. estilismo.direccional adx. Que capta ou emite sinais
nunha única dirección principalmente.Ing. directional Fr. directionnel Cast.direccional Pt. direccional
directo s.m. Espazo que se emite simulta-neamente á súa realización.Ing. live Fr. direct Cast. directo Pt. directo,ao vivo
directo, en u.f. V. en directo.directo, son u.f. V. son directo.directo falso u.f. V. falso directo.director -ora s. Responsable da dirección
dunha emisora, dun programa ou dunhaobra de ficción.Ing. director Fr. directeur, metteur en scène[cine] Cast. director Pt. directorjeditor
director artístico u.f. Responsable dodeseño e da preparación dos escenarios,así como da coordinación dos distintosequipos relacionados co aspecto visuale plástico dunha obra audiovisual.
disco s.m. Soporte que permite a gravaciónde sons, imaxes ou/e datos, segundo asúa calidade.Ing. disc, disk Fr. disque Cast. disco Pt. discojCD-Rom, DVD, DAT
disco compacto (CD) u.f. Disco dixitallexible por un sistema óptico.Tamén se emprega na forma abreviadacompacto. Ing. compact disc Fr. disque compact Cast.disco compacto Pt. disco compacto
disco duro u.f. Disco magnético de grancapacidade de almacenaxe deinformación, que está fixo nunordenador.Ing. hard disk Fr. disque dur Cast. discoduro Pt. disco rígido
disco duro AV u.f. Disco duro especial paraaudio e vídeo, caracterizado polacapacidade de recalibración térmica.
disco magnético u.f. Disquete.discoteca s.f. 1.- Colección de discos.
Ing. 1.- record collection Fr. 1.- discothèqueCast. 1.- discoteca Pt. 1.- discotecas.f. 2.- Lugar da emisora no que sealmacenan os discos.Ing. 2.- record library Fr. 2.- discothèqueCast. 2.- discoteca Pt. 2.- discotecajmediateca
discrepar v.i. Non estar de acordo. SIN.discordar, disentir.Ing. to disagree, to differ Fr. diverger, être endésaccord Cast. discrepar Pt. discrepar,discordar
disfrace s.m. 1.- Roupa que muda a aparen-cia dunha persoa para representar unpapel.Ing. 1.- fancy dress Fr. 1.- déguisement Cast.1.- disfraz Pt. 1.- disfarcejvestiario
75
s.m. 2.- Por extensión, artificio quepresenta a realidade distinta de comoela é.Ing. 2.- disguise, pretext Fr. 2.- déguisementCast. 2.- disfraz Pt. 2.- disfarce
disonancia cognitiva u.f. Contrastepercibido polo receptor dunha mensaxeentre o contido da mesma e o seucoñecemento anterior desa realidade, ocal lle produce unha desestabilizaciónque tratará de reducir ou de eliminar. É unha adaptación da teoría formulada no campoda psicoloxía por Leon Festinger en 1957.Ing. cognitive dissonance Fr. dissonancecognitive Cast. disonancia cognitiva Pt.dissonância cognitiva
disparador de bomba u.f. Artefactoinstalado nos avións militares que seemprega en televisión cando hai queguindar obxectos pesados desde unhaaltura grande.
dispararse a agulla u.f. Chegar ao tope abarra de medición no vúmetro, debido aun alto nivel do son.
display s.ing. 1.- Soporte de cartón queanuncia un produto. > panelanunciador.s.ing 2.- > monitor.
dispositivo de carga acoplada (CCD)u.f. Tipo de convertedor de luz encorrente eléctrica integrado nas cámarasde vídeo. V. CCD.
disquete s.m. Disco magnético de capaci-dade limitada que se introduce noordenador para almacenar ou lerinformación. SIN. disco magnético.Ing. floppy disk, diskette Fr. disquette [f.]Cast. disquete [m.] Pt. disquete [f.]
disqueteira s.f. Caixa cunha regaña estreitana que se introducen os disquetes para asúa lectura ou gravación, integrada ouconectada a un ordenador.Ing. disk drive Fr. unité de disquette Cast.disquetera Pt. unidade de disquetejunidade de disco
dissolve s.ing. > encadeado.
distancia focal u.f. Porción de espazoexistente entre o centro óptico e o planofocal do obxectivo dunha cámara.En función da distancia focal os obxectivosclasifícanse en: grande angular, obxectivo normale teleobxectivo. Ing. focal length Fr. distance focal Cast.distancia focal Pt. distância focal
distorsión s.f. 1.- Deformación noprocesamento dunha imaxe ou dun soncon respecto ao orixinal.Ing. 1.- distortion Fr. 1.- distorsion Cast. 1.-distorsión Pt. 1.- distorçãos.f. 2.- Reprodución dunha informaciónde xeito distinto ao verdadeiro.Ing. 2.- distortion Fr. 2.- distorsion,déformation Cast. 2.- distorsión Pt. 2.-distorção
distribución s.f. Actividade e efecto decomercializar o dereito de explotacióndunha obra cinematográfica ou dunprograma televisivo, ben for por cesiónpermanente, por un período de tempo,por un número de pases ou por unterritorio acordado.Ing. distribution Fr. distribution Cast.distribución Pt. distribuição
distribución de papeis u.f. Acción eefecto de repartir os distintospersonaxes dunha obra de ficción entreo elenco de actores.Ing. casting Fr. distribution Cast. repartoPt. repartição
dixital adx. Que responde a un sistema quecodifica a información en combinaciónsde 0 e 1, e que permite transmitila cunformato de amplitude constante edescontinuo no tempo.Ing. digital Fr. numérique Cast. digital Pt.digitaljanalóxico
dixital, televisión u.f. V. televisión dixital.dixitalizar v.t. Converter un sinal analóxico
en dixital.Ing. to digitalize, to digitalise Fr. numériserCast. digitalizar Pt. digitalizar
dixomedíxome s.m. Rumor.
76
DNG sigla Digital News Gathering.Captación dixital de noticias.Procedemento de gravación e remisiónde noticias mediante cámaras dixitais eequipamentos informáticos quepermiten comprimir o sinal de audio emais de vídeo durante a edición.jENG
dobrador -ora s. 1.- Actor que pon a súavoz sobre a imaxe doutro nunhadobraxe.Ing. 1.- dubbing actor Fr. 1.- doubleur Cast.1.- doblador Pt. 1.- actor de dobragems. 2.- Actor que substitúe a outro endeterminadas escenas. SIN. dobre.Ing. 2.- double, stuntman Fr. 2.- doublure[f.], cascadeur Cast. 2.- doblador Pt. 2.-duplo
dobrar v.t. Facer a dobraxe dunha película.Ing. to double, to dub Fr. doubler Cast.doblar Pt. dobrar
dobraxe s.f. 1.- Regravación sincronizadados diálogos dunha produciónaudiovisual, xeralmente co fin detraducilos a outra lingua distinta daorixinal.Ing. 1.- dubbing Fr. 1.- doublage Cast. 1.-doblaje Pt. 1.- dobragems.f. 2.- Substitución dun actor por outrode gran parecido físico nas escenas querequiren unha especial habilidade.Ing. 2.- stunt Fr. 2.- doublage Cast. 2.-doblaje Pt. 2.- dobragem
dobre s. Actor que substitúe a un dosprotagonistas na gravación de escenasarriscadas (dobre de acción) oucomprometidas (dobre de corpo). SIN.especialista, dobrador.Ing. stuntman Fr. cascadeur, doublure [f.]Cast. doble Pt. duplo
dobre fluxo da comunicación u.f.Proceso de influencia dos medios decomunicación de masas en dúas etapas,sendo os líderes de opinión (que actúancomo peneira) a categoría de individuosá que primeiro se dirixen os medios, e através deses líderes, ao resto da audiencia.
É unha teoría formulada por Paul Lazarsfeld no1944.Ing. two-step flow of communication Fr.double floux de la communication Cast.doble flujo de comunicación Pt. fluxocomunicativo em duas etapas
docudrama s.m. Apócope de documentaldramático. 1.- Categoría de ficción conbase real que reconstrúe dramati-camente uns feitos que se supoñenfiables, coa intención de facilitar a súacomprensión.Foi a base da actual telerrealidade. Ing. 1.- docudrama Fr. 1.- docudrama Cast.1.- docudrama Pt. 1.- docudramajdramáticos.m. 2.- Obra que responde a ese xénero.Ing. 2.- docudrama Fr. 2.- docudrama Cast.2.- docudrama Pt. 2.- docudrama
documentación s.f. 1.- Conxunto dedocumentos ordenados para facilitar asúa consulta.Ing. 1.- background information, papers Fr.1.- documentation Cast. 1.- documentaciónPt. 1.- documentaçãos.f. 2.- Operación de recollida,conservación, estudo e xestión dedocumentos, sexa cal for o seu soporte.Ing. 2.- research Fr. 2.- documentation Cast.2.- documentación Pt. 2.- documentaçãos.f. 3.- Departamento dun medio onde serecolle, trata e pon á disposición dosxornalistas unha selección de recortesde prensa ou outros soportes deinformación para a súa consulta, parapoderen obter os datos e osantecedentes da noticia que os ocupa.jarquivo
documentación de prensa u.f. Conxuntode documentos dirixidos aos xornalistaspara proporcionarlles informacióncompleta sobre un tema.
documental s.m. 1.- Xénero narrativobaseado no tratamento amplo dun tema,non vinculado estritamente á actuali-dade inmediata, que se ocupa máis da
77
contextualización ca da narración defeitos concretos.Ing. 1.- documentary Fr. 1.- documentaireCast. 1.- documental Pt. 1.- documentáriojreportaxe, NO-DOs.m. 2.- Produto audiovisual desascaracterísticas, xeralmente dunhaduración de entre 25 e 50 minutos.Ing. 2.- documentary Fr. 2.- documentaireCast. 2.- documental Pt. 2.- documentário
documental de creación u.f. Documentalde elaboración libre, caracterizado poloenfoque orixinal do seu autor.
documental dramático u.f. Docudrama.documentalista s. Persoa dedicada ao
tratamento e xestión da informaciónpara poñer á disposición dos usuarios osfondos documentais.Ing. documentalist, information officer Fr.documentaliste Cast. documentalista Pt.documentalistajanálise documental de imaxes
docushow s.ing. 1.- Xénero televisivo derecente creación que consiste enconverter en contido da emisión odesenvolvemento do día a día de un oude varios personaxes que convivensometidos a certos mandatos daaudiencia. > vida en directo.s.ing 2.- Programa dese xénero. > pro-grama de vida en directo.
Dolby Marca comercial de equipamentosde audio que permiten mellorar acalidade do son pola eliminación deruídos de fondo.
dolly s.ing. > carro de cámara.doppler, efecto u.f. V. efecto doppler.dossier s.fr. Conxunto de documentos
dirixidos aos xornalistas paraproporcionarlles información completasobre un tema. > documentación deprensa.
dr Abreviatura empregada nunha escadapara indicar que se trata dunhapresentación en directo. V. directo.
dramático -a adx. 1.- Tráxico, de terriblesconsecuencias.Ing. 1.- dramatic Fr. 1.- dramatique Cast. 1.-dramático Pt. 1.- dramáticos.m. 2.- Xénero de ficción no que unelenco de actores interpreta unhasituación.Ing. 2.- drama Fr. 2.- dramatique Cast. 2.-dramático Pt. 2.- dramáticos.m. 2.- Produto que responde a esexénero.Ing. 3.- drama Fr. 3.- dramatique Cast. 3.-dramático Pt. 3.- dramáticojficción, serie, docudrama
dramatizar v.t. 1.- Representar en escenaunha situación ou un texto.Ing. 1.- to dramatize Fr. 1.- dramatiser Cast.1.- dramatizar Pt. 1.- dramatizarv.t. 2.- Esaxerar o carácter tráxico dunfeito.Ing. 2.- to dramatize Fr. 2.- dramatiser Cast.2.- dramatizar Pt. 2.- dramatizar
drop out u.f.ing. Perda brusca do sinalsonoro ou visual durante a lectura dafita por unha alteración do soporte. >caída.
DSP sigla Digital Signal Processing.Procesamento do sinal dixital. Circuítoelectrónico presente nalgunhas cámarasque permite corrixir ou alterar o sinal daimaxe.
DTH sigla Direct To Home. Directo aofogar. V. satélite directo ás casas.
dual adx. e s.m. Modo de emisión que,aproveitando o sistema estéreo,emprega cada unha das bandas de sonpara unha emisión de audio distinta,pero en calidade mono, de maneira queo usuario poida escoller unha delas (porexemplo, seguir as imaxes dunharetransmisión deportiva escoitandounha emisora radiofónica no canto datelevisiva, ou a versión orixinal dunhapelícula en lugar da dobrada, etc.). Ing. dual Fr. double Cast. dual Pt. dualjestereofonía
78
dúplex s.m. Sistema de telecomunicaciónentre dous puntos no que os dousextremos poden actuar de transmisorese mais de receptores.OBS. Adaptación do latín duplex, dobre. Ing. duplex Fr. duplex Cast. dúplex Pt.dúplexjmúltiplex
duración s.f. Espazo de tempo que vaidesde o inicio ata o final dunha cousa.SIN. dura.Ing. length Fr. durée Cast. duración Pt.duração
duro -a adx. 1.- Relativo a unha imaxe ouinformación difícil de tolerar por ferir asensibilidade de quen se expón a ela.Ing. 1.- hard Fr. 1.- dur Cast. 1.- duro Pt. 1.-duroadx. 2.- Relativo á iluminaciónaltamente direccional ou excesivamenteintensa.Ing. 2.- hard Fr. 2.- dur Cast. 2.- duro Pt. 2.-duro
DV Formato de gravación dixital de audioe vídeo en soporte cinta, cunhamostraxe de 4:2:0, para uso doméstico.
DVB Digital Video Broadcasting. Emisiónde vídeo dixital. Conxunto europeo denormas de difusión dixital asociadas aoMPEG-2, desenvolvidas nos anosnoventa por un grupo de traballoconstituído por fabricantes e canles detelevisión de diferentes países, comoestándar global para a distribución detelevisión dixital e servizos de datos.Existen tres variantes específicas paracada medio de transmisión: DVB-C,para a televisión por cable, DVB-T,para a rede terrestre, e DVB-S, para adifusión vía satélite.
DVB-T Terrestrial Digital VideoBroadcasting. Estándar de difusión devídeo dixital a través da rede terrestre,que se serve do mesmo sistema derecepción da televisión analóxica e quepermite a emisión de varios programas
nunha mesma canle cunha calidade altana imaxe e mais no son.Un dos seus obxectivos principais épermitir a substitución completa datelevisión analóxica pola dixital,prevista para o ano 2012.jATSC, ISDB-T
DVCAM Formato dixital de vídeo,patentado por Sony, en soporte de fita,cunha mostraxe 4:2:0, empregado espe-cialmente en xornalismo electrónico.
DVCPRO 50 Formato de gravacióndixital de vídeo, de Panasonic, ensoporte de fita, para producións de altacalidade, cunha estrutura en compo-ñentes 4:2:2 e un fluxo de datos de 50Mb/s.jD7
DVCPRO HD Formato dixital audio-visual en soporte de fita, cunhamostraxe 4:2:2 e un fluxo de datos de100 Mb/s, axeitado para a televisión dealta definición.
DVD Digital Video Disc. Videodiscodixital. Soporte con formato compactoque permite almacenar un alto volumede información de vídeo, audio e datos.
DVE sigla Digital Video Efects. Efectos devídeo dixital. Sistema de efectos devídeo dixital, que permite tratamentosda imaxe como rotacións, imaxecurvada, esvaecida, etc.
Dynalens Compensador óptico creado en1962 por Juan de la Cierva paraeliminar os efectos do movemento,vibracións e posibles desenfoques daimaxe durante unha gravación. V.estabilizador óptico.
eEBU European Broadcasting Union.
Unión europea de radiotelevisión.Organismo internacional de coope-
79
ración entre as empresas de radio-difusión. Creado en 1950 en Suíza,negocia os dereitos de difusión degrandes acontecementos deportivos ede actualidade, tanto para o medioradiofónico como para o televisivo,organiza o intercambio e mais acoprodución de programas, e coordinaas redes de Eurovisión.Web: http://www.ebu.ch
eco s.m. 1.- Repetición feble dun sinal(particularmente, o sonoro) polareflexión da onda sobre un obstáculo.Ing. 1.- echo Fr. 1.- écho Cast. 1.- eco Pt. 1.- ecojreflexión, reverberacións.m. 2.- Repercusión dunha noticia aoser difundida.jfacerse eco
ECU sigla Extreme Close-up. Plano detalle.ecualizador s.m. Procesador que permite
mudar os niveis dos distintos rangos defrecuencias dun sinal, para realzalos ouatenualos.Ing. equalizer Fr. égaliseur, correcteur Cast.ecualizador Pt. equalizador
ecualizar v.t. Alterar as característicasorixinais dun sinal, resaltando ouatenuando determinadas frecuencias.Ing. to equalize Fr. égaliser, régler Cast.ecualizar Pt. equalizar
edición s.f. 1.- Proceso de selección ereordenamento das imaxes e dos sonsgravados.Ing. 1.- editing Fr. 1.- montage Cast. ediciónPt. 1.- ediçãojposprodución, montaxe, realizacións.f. 2.- Cada unha das entregas ao longodo día dun programa informativo dehora fixa.Ing. 2.- edition Fr. 2.- édition Cast. 2.-edición Pt. 2.- edição
edición A/A u.f. Sistema de edición cunhaúnica fonte de vídeo, que opera namontaxe conxelando na memoria aúltima imaxe para enlazala co seguinteplano seleccionado.Ing. A/A roll
edición A/B u.f. Modo de edición analóxicoque se serve de dous magnetoscopiosreprodutores e un magnetoscopio editorcontrolados por unha consola de ediciónque marca entradas e saídas en ambos.Ing. A/B roll
edición en liña u.f. Procedemento deedición da copia mestra, no que amontaxe e o tratamento das imaxes e doson se executan coa gravación orixinal.Ing. on line editing
edición non lineal u.f. Técnica de montaxena que a imaxe é transferida a unsistema informático que procesa ainformación mediante tecnoloxíadixital, o cal permite editar dun modonon secuencial, é dicir, cunha orde detraballo das imaxes e das transiciónsaleatoria ata que se grava noutro soportedefinitivo.
edición off line u.f. > edición sobre copia.edición on line u.f. > edición en liña.edición por ensamblaxe u.f. V.
ensamblaxe.edición por inserción u.f. V. inserción.edición sobre copia u.f. Procedemento
consistente en editar o produtoanalóxico a partir das imaxes dunhacopia, como referencia para a edicióndefinitiva do material orixinal.Unha vez aprobada a edición sobre copia,arquívanse as decisións coas numeracións doscódigos de tempo (EDL), que guiará aelaboración da versión final co material orixinal(edición en liña).Este modo de edición permite aforrar custos enon arrisca o material orixinal ao probar asdistintas posibilidades de edición, pero tende adesaparecer ao dixitalizárense todas as áreas doproceso.Ing. off line editing
editar v.t. Facer a edición dun produtoaudiovisual.Ing. to edit Fr. faire le montage Cast. editarPt. editarjmontar
80
editor -ora s. 1.- Coordinador duninformativo e responsable dos contidos,que depende do director do programa eten a responsabilidade sobre osredactores xefes. Nalgúns casos, podeexercer tamén de presentador.Ing. 1.- editor Fr. 1.- chef d’édition Cast. 1.-editor Pt. 1.- editors. 2.- Técnico especialista na edición dematerial audiovisual. SIN. montador.Ing. 2.- editor Fr. 2.- monteur Cast. 2.-editor, montador Pt. 2.- editor
editorial s.m. Comentario presentado porun xornalista, que recolle a opinión dacadea sobre un acontecemento ouasunto.Ing. editorial Fr. éditorial Cast. editorial Pt.editorialjliña editorial
EDL sigla Edit Decision List. Listaxe dedecisións de edición. Relaciónordenada dos planos válidos e aduración dos mesmos, almacenada noeditor dixital de vídeo.Baséase na utilización de códigos de tempo, quepermiten localizar de inmediato as imaxesdesexadas. jguieiro de planos
EFE Axencia de noticias española, consede central en Madrid, creada en 1939,que ata o ano 1978 dispuña da exclusivaen España da distribución de noticiasprocedentes das axencias estranxeiras.Está constituída como sociedadeanónima con participación do Estado.Con servizos tamén en catalán, inglés,árabe e portugués, ofrece noticias para omundo (fundamentalmente o hispano-falante) en formato texto, audio e vídeo,e conta cunha organización e filiaisespecíficas por criterios xeográficos etemáticos.Web: http://www.efe.es
efecto s.m. 1.- En Teoría da Comunicación,impacto e reacción do espectador anteunha emisión.
Ing. 1.- effect Fr. 1.- effet Cast. 1.- efecto Pt.1.- efeitos.m. 2.- Trucaxe da imaxe ou do son.SIN. efecto especial, trucaxe.Ing. 2.- (special) effect Fr. 2.- effet (spécial),trucage Cast. 2.- efecto (especial) Pt. 2.-efeitojxerador de efectos
efecto búmerang u.f. Expresión empre-gada na Teoría da Comunicación paradesignar a reacción do receptor que écontraria á pretendida polo emisor damensaxe.Ing. boomerang effect Fr. effet boomerangCast. efecto bumerán Pt. efeito boomerang
efecto cómico u.f. Acción verbal ou visualinesperada e sorprendente que procuraunha situación graciosa.Ing. gagjpeza cómica
efecto de augas u.f. Defecto de vídeoproducido pola coincidencia das liñashorizontais da imaxe coa varreduravertical.Tamén se emprega o termo francésmoiré.
efecto doppler u.f. Fenómeno que consisteen que a frecuencia dunha onda emitidapor unha fonte, cando esta se despraza,é percibida polo receptor coma se fosedistinta segundo se achega ou se afastadel.Leva o nome do seu descubridor, Johann Doppler(Austria 1803-1853).
efecto escaleira u.f. Defecto frecuente nossistemas de gravación dixital aocomprimir a información de vídeo, quemostra as marxes dos obxectos enbanzos, no canto de liñas rectas econtinuas.Ing. staircase effect Fr. effet d’escalier Cast.efecto escalera Pt. efeito de escada
efecto larsen u.f. Reacción orixinada nunhacadea electroacústica, ao realimentarparte da enerxía de saída de novo ocircuíto de entrada.
81
Detéctase habitualmente no ámbito sonoro candoo micrófono capta o sinal que está a ser emitidopolo altofalante, co cal provoca unhaamplificación do son captado polo microreenviado polo altofalante.Leva o nome do seu descubridor S. AbsalonLarsen (Dinamarca 1871-1957). Ing. larsen effect Fr. effet larsen Cast. efectolarsen Pt. efeito larsenjretroalimentación
efecto neon u.f. Trucaxe que fai os trazosfluorescentes.Ing. neon effect Fr. effet néon Cast. efectoneón Pt. efeito néon
efeméride s.f. Noticia na que se dá contadun acontecemento ocorrido nunha datadeterminada do pasado.Ing. day’s anniversaries Fr. éphémérideCast. efeméride Pt. efeméride
efémero -a adx. Que dura pouco. SIN.pasadío, pasaxeiro, fugaz.Ing. ephemeral, fleeting Fr. éphémère Cast.efímero Pt. efémerojactualidade
EFP sigla Electronic Field Production.Produción electrónica en campo.Equipo pesado de televisión que precisade asistencia para o seu movemento. Son as cámaras de estudio e das grandesretransmisións.jENG
EGM V. AIMC.EHF sigla Extra High Frequency.
Frecuencia extra alta.EIM European Institute for the media.
Instituto europeo para os medios.Centro de análise dos medios e dodesenvolvemento das comunicaciónsen Europa na nova sociedade dixital,creado en Manchester en 1983 encooperación coa European CulturalFoundation de Amsterdam. Ten a súasede principal en Düsseldorf (Alemaña).Web: http://www.eim.org
EIS Escola de Imaxe e Son. Cicloformativo, de carácter público, con sedena cidade da Coruña, que ofreceaprendizaxe das especialidades de
produción, realización, técnico deimaxe e técnico de son.Web: http://www.imaxeson.com
eixe s.m. Liña imaxinaria definida polaposición ou dirección dos suxeitos eobxectos presentes na imaxe.O eixe establece a orientación da acción de caraao espectador. Se se desexa manter esaorientación, a posición da cámara (eixe da toma)debe manterse tamén nun mesmo lado do eixe.Ing. axis Fr. axe Cast. eje Pt. eixo
eixe da toma u.f. Bisectriz imaxinaria doángulo de toma do obxectivo dacámara.jsalto de eixe
eixe óptico u.f. Liña imaxinaria queatravesa horizontalmente un sistemaóptico pasando polo seu centro.
eject s.ing. Botón que acciona o mecanismoque expulsa a cinta de vídeo no caso domagnetoscopio ou outro soporte noutrosequipamentos. > expulsión.
electricista s. Especialista en instalaciónsde electricidade que se encarga de situare de manipular os focos.Ing. electrician Fr. électricien, électro Cast.electricista Pt. electricista
electroacústica s.f. Disciplina da física queestuda a transformación do son encorrentes eléctricas e viceversa.Ing. electroacoustics Fr. électroacoustiqueCast. electroacústica Pt. electroacústica
eléctrodo s.m. Condutor que emite ourecolle electróns.Ing. electrode Fr. électrode Cast. electrodoPt. eléctrodo
electrón s.m. Partícula elemental de cargaeléctrica negativa.
elenco de actores u.f. Relación de actoresque participan nunha obra dramática,cinematográfica ou televisiva.Ing. cast Fr. distribution Cast. reparto,elenco Pt. elencojtítulos de crédito
elipse s.f. Figura narrativa que consiste ensuprimir algunhas accións secundariassen que se perda a comprensión da
82
acción principal, co fin de reducir aduración temporal da obra.Ing. jump cut, ellipsis Fr. ellipse Cast. elipsisPt. elipse
ELS sigla Extra Long Shot. Plano moilongo. V. plano conxunto.
e-mail s.ing. 1.- > correo electrónico.s.ing. 2.- > carta electrónica.
emenda s.f. Corrección, reforma, supresiónde erros.Ing. emendation, correction Fr. correctionCast. enmienda Pt. emendajdereito de rectificación
EMEREC Acrónimo de EMEtteur-RECepteur, en francés, emisor-receptor, que designa a simbiose entreambos nun acto de comunicación.
emisión s.f. 1.- Acción e efecto de emitir.Ing. 1.- transmission Fr. 1.- émission Cast.1.- emisión Pt. 1.- emissãos.f. 2.- Transmisión de sinaisaudiovisuais recollidos nese mesmomomento (en directo) ou gravadospreviamente (en diferido).Ing. 2.- broadcasting Fr. 2.- émission Cast.2.- emisión Pt. 2.- emissãos.f. 3.- Produción difundida polatelevisión, que se identifica cun título.SIN. programa.Ing. 3.- broadcast Fr. 3.- émission Cast. 3.-emisión Pt. 3.- emissão
emisor -ora adx. 1.- Que emite.Ing. 1.- transmitter Fr. 1.- émetteur Cast. 1.-emisor Pt. 1.- emissors. 2.- O que lanza unha mensaxe nunacto de comunicación.Ing. 2.- emitter Fr. 2.- émetteur Cast. 2.-emisor Pt. 2.- emissors.m. 3.- Aparello que emite ondaselectromagnéticas de alta frecuenciaportadoras de información.Ing. 3.- transmitter Fr. 3.- poste émetteurCast. 3.- emisor Pt. 3.- emissorjreemisors.f. 4.- Estación transmisora de sinaisde televisión de alta potencia, queaumenta o sinal garantindo unha
meirande cobertura. SIN. centroemisor, estación emisora.A emisora está unida ao centro de produción daprogramación mediante unha rede de enlaces.Ing. 4.- broadcasting station Fr. 4.- stationde télévision Cast. 4.- emisora Pt. 4.-emissoras.f. 5.- Cadea de televisión.
emisora pirata u.f. Canle que emite ámarxe das disposicións legais dateledifusión. SIN. emisora clandestina.
emitir v.t. Transmitir por medio dunhacanle.Ing. to broadcast Fr. émettre Cast. emitir Pt.emitir
Emmy Premios norteamericanos concedi-dos pola Academy of Television, Artsand Sciences aos programas detelevisión máis destacados.
empalmadora s.f. Aparello que serve paracortar e empalmar fragmentos depelícula ou de fita de audio.Ing. film splicer Fr. colleuse Cast.empalmadora Pt. coladeira
empalme s.m. Unión dos anacos dunha fita.SIN. empate, amecedura, enlace.Ing. splice Fr. collage, collure Cast.empalme Pt. colagem
emprazar v.t. Convocar a audiencia paraque siga unha determinada emisiónnunha data concreta. SIN. citar.Ing. to call together Fr. convoquer Cast.emplazar Pt. convocar
empregado -a s. Contratado da empresa.Ing. clerk Fr. employé Cast. empleado Pt.empregadojcolaborador, autónomo
en antena u.f. Que se está a emitir nesemomento. SIN. no ar.Ing. on the air Fr. en onde, sur l’ antenneCast. en antena Pt. no arjentrar en antena
en diferido u.f. Que se emite conposterioridade á súa gravación, poroposición ao directo.Ing. recorded programme Fr. différé Cast. endiferido Pt. em diferido
83
en directo u.f. Que se emite simultanea-mente á súa realización.Ing. live Fr. en direct Cast. en directo Pt. emdirecto
en fase u.f. Relación entre ondas periódicasde idéntica frecuencia que se dá aocoincidiren os seus valores máximos oumínimos.En audio, permite producir o efecto aditivo dedous sinais ao mesturalos, e en vídeo emprégasepara obter o ton da imaxe por comparación coasubportadora de cor. Ing. in phase Fr. en phase Cast. en fase Pt.em fase
en liña u.f. Dispoñible, que está conectado árede e en disposición de funcionar.Ing. on line Fr. en ligne Cast. en línea Pt. emlinhajedición en liña
en vivo u.f. Que é captado (un son, unhaimaxe) no momento mesmo no que seproduce, independentemente de que seemita en directo ou en diferido.Ing. live Fr. en direct Cast. en vivo Pt. aovivo
encabalgamento s.m. Prolongación, namontaxe, do audio sobre outras imaxesás que non corresponde. SIN. corte enL.Ing. audio split, overlap Fr. chevauchementCast. cabalgado Pt. corte L
encadeado s.m. Tipo de transición visualentre dúas imaxes que se superpoñenmomentaneamente, xa que mentresesvaece a imaxe de saída vai entrando oseguinte plano, dando a sensación deacción paralela. SIN. fundidoencadeado.Ing. dissolve Fr. enchaînement Cast.encadenado Pt. fusão, encadeadojesvaecemento
encadramento s.m. 1.- Acción e efecto deencadrar.Ing. 1.- framing Fr. 1.- cadrage Cast. 1.-encuadre Pt. 1.- enquadramentos.m. 2.- Porción visual que entra nomarco do obxectivo da cámara.
Ing. 2.- frame Fr. 2.- cadre Cast. 2.-encuadre Pt. 2.- enquadramento
encadramento centrado u.f. Toma na queo suxeito ocupa o punto de atenciónvisual.
encadramento de perfil u.f. V. perfil, de.encadramento descentrado u.f. Toma na
que a disposición dos obxectos éasimétrica e a interpretación do plano,máis libre. SIN. desencadramento.
encadramento frontal u.f. V. tomafrontal.
encadramento oblicuo u.f. Toma quesitúa o suxeito de maneira nonperpendicular, formando o seu rostroun ángulo de 45° co eixe óptico dacámara. SIN. toma en tres cuartos.
encadrar v.t. 1.- Situar os elementos daimaxe dentro do marco do obxectivo,determinando un punto de vista da toma.Ing. 1.- to frame Fr. 1.- cadrer Cast. 1.-encuadrar Pt. 1.- enquadrarjenfocarv.t. 2.- Axustar algo ao centro dunespazo físico.Ing. 2.- to frame Fr. 2.- cadrer Cast. 2.-encuadrar Pt. 2.- enquadrar
encarnado s.m. Vermello.enderezamento s.m. Secuencia de
caracteres ou de díxitos binarios queindica o destino dun conxunto de datosou dunha comunicación.Ing. addressing Fr. adressabilité Cast.direccionamiento Pt. endereçamento
enderezo electrónico u.f. Clave quepermite a localización dun usuarioelectrónico para o envío de mensaxes através dunha rede de comunicacións.Ing. e-mail address Fr. adresse de courrierélectronique Cast. dirección de correoelectrónico Pt. endereço de correioelectrónicojcorreo electrónico
énfase s.f. Destaque de certas partes dodiscurso ao pronuncialo, a través doaumento da intensidade, elevacióntonal, etc.
84
Ing. emphasis, stress Fr. emphase [f.] Cast.énfasis [m.] Pt. ênfase [f.]jpalabra de valor
enfocar v.t. Buscar a nitidez da imaxeencadrada regulando a distancia noobxectivo. SIN. pór a foco, buscar ofoco.Ing. to focus Fr. mettre au point, centrerCast. enfocar Pt. focar, pôr em foco
enfoque s.m. 1.- Efecto ou acción deenfocar.Ing. 1.- focusing Fr. 1.- mise au point Cast.1.- enfoque Pt. 1.- focagems.m. 2.- Tratamento dun tema desdecerto punto de vista.Ing. 2.- approach Fr. 2.- optique Cast. 2.-enfoque Pt. 2.- perspectiva
ENG sigla Electronic News Gathering.Captación electrónica de noticias.Cámara lixeira e facilmente manexable,concibida para cubrir informacións demaneira inmediata e sen precisar máisca un técnico, fronte á EFP.Grazas á lixeireza dos equipos, as empresastenden a reducir o número de profesionaisdesprazados para unha reportaxe, outorgándolleao xornalista a responsabilidade tamén da toma deimaxes. Estes reporteiros que elaboran as súasreportaxes coa cámara ao lombo coñécense comoxornalistas ENG.jDNG, EFP
engado s.m. Aquilo que atrae e seduce.Ing. charm, glam Fr. charme Cast. encanto,gancho Pt. encanto
enganar v.t. 1.- Ocultarlle a verdade aalguén.Ing. 1.- to deceive Fr. 1.- tromper Cast. 1.-engañar Pt. 1.- enganarv.p. 2.- Equivocarse, trabucarse,confundirse.Ing. 2.- to be wrong Fr. 2.- se tromper Cast.2.- equivocarse Pt. 2.- enganar-se
enlace s.m. 1.- Relación ou unión dunhacousa con outra. SIN. ligazón, nexo.Ing. 1.- link Fr. 1.- liaison Cast. 1.- enlace Pt.1.- enlaces.m. 2.- Estación de enlace.
enlace, salto de u.f. V. salto de enlace.
enlatado -a adx. (Programa, actuaciónmusical ou espazo televisivo) gravado earquivado durante certo tempo para seremitido posteriormente.Ing. canned Fr. enregistré Cast. enlatado Pt.enlatadojpregravado
enquisa s.f. Indagación metódica do estadode opinión da sociedade ou de aspectosdo seu comportamento.Ing. opinion poll Fr. enquête Cast. encuestaPt. inquéritojsondaxe, entrevista
enquisa de rúa u.f. Conxunto de preguntasformuladas por unha empresa decomunicación a unha serie de persoasanónimas para obter datos ou opiniónssobre un asunto, sen que teñanrepresentatividade.Tamén se emprega a expresión latinavox populi.
ensaio s.m. Proba realizada antes de saír aoar.Ing. test, rehearsal Fr. répétition Cast.ensayo Pt. ensaio
ensamblaxe s.f. Proceso de ediciónanalóxica en magnetoscopio queintroduce impulsos novos na pista decontrol en cada empalme de planos,sincronizándoos.Caracterízase, fronte á inserción, por tratar audioe vídeo e impulsos de control simultaneamente. Ing. assemblejinserción
entoación s.f. Inflexións da voz en funcióndo sentido, a intención ou o acento coque se fala.Ing. intonation Fr. intonation Cast.entonación Pt. entonaçãojlocución
entrada s.f. 1.- Toma da imaxe do reporteiroque introduce a noticia cun texto falado.Cando se refire a aquela que o condutor doprograma le no apuntador electrónico chámaseentrada de estudio; a que fai o reporteirodesprazado ao lugar dos feitos denomínase in situ.
85
Ing. 1.- stand-up Fr. 1.- ouverture, chapeauCast. 1.- entradilla Pt. 1.- entradajmedianeira, saídas.f. 2.- Primeiro parágrafo dunhanoticia.Tamén se emprega intro. Ing. 2.- lead Fr. 2.- amorce Cast. 2.-entradilla Pt. 2.- abertura, lidejpeche
entrar en antena u.f. Saír ao ar, iniciarunha emisión.
entretemento s.m. Categoría de programasdestinados a divertir o público e facerllepasar o tempo de maneira agradable.Ing. entertainment Fr. divertissement Cast.entretenimiento Pt. divertimento, entreteni-mentojinfoentretemento
entrevista s.f. 1.- Xénero dialogal que refirea conversa ante as cámaras entre unxornalista e un convidado, baseada nuncuestionario, e que ten como finofrecerlle información directa áaudiencia.Pode ser informativa, de opinión, de persona-lidade, etc.Ing. 1.- interview Fr. 1.- interview Cast. 1.-entrevista Pt. 1.- entrevistas.f. 2.- Programa ou sección televisivadese xénero.Ing. 2.- interview Fr. 2.- interview Cast. 2.-entrevista Pt. 2.- entrevistas.f. 2.- Tipo de enquisa baseada naconversa, que se emprega xeralmenteen estudos de carácter cualitativo.Ing. 3.- interview Fr. 3.- interview Cast. 3.-entrevista Pt. 3.- entrevistajenquisa, estatística
entrevista a plano-contraplano u.f.Técnica de captación do diálogo daentrevista, consistente en alternar osplanos do presentador e mais oentrevistado, respectando o eixe datoma para que o espectador non perda aperspectiva.Na entrevista gravada cunha soa cámara, adóitaseplasmar na montaxe posterior; no desenvolve-
mento da entrevista recóllese só o plano doentrevistado e, unha vez rematada, o xornalistarepite as preguntas ante a cámara, para evitarinterrupcións na conversa. Para a realizacióndesta técnica en directo necesítanse dúas cámaras.jespazo de referencia
entrevista múltiple u.f. Entrevista concuestionario dirixido a variosconvidados que, a diferenza docoloquio, non relacionan entre eles asrespostas, de maneira que o intercambiocomunicativo é sempre entre oentrevistado e o xornalista.
entrevistador -ora s. Xornalista queformula as preguntas nunha entrevista.Ing. interviewer Fr. interviewer Cast.entrevistador Pt. entrevistador
entrevistar v.t. Manter unha entrevista conalguén.Ing. to interview Fr. interviewer Cast.entrevistar Pt. entrevistar
entroidada s.f. Vestimenta badoca,estrafalaria, que semella un disfracepropio do entroido.
enviado -a especial u.f. Xornalista que sedespraza ao lugar dos feitos para cubrirunha información puntual.Ing. special correspondent Fr. envoyéspécial Cast. enviado especial Pt. enviadoespecialjcorrespondente
enxeñeiro -a s. Persoa formada técnica ecientificamente para desenvolver aactividade de deseñar proxectostecnolóxicos, industriais ou deaproveitamento de recursos naturais,segundo sexa a súa especialidade.Ing. engineer Fr. ingénieur Cast. ingenieroPt. engenheiro
EPG sigla Electronic program guide.Guieiro electrónico de programación.
episodio s.m. Cada unha das entregas queconforman unha serie televisiva. SIN.capítulo.Ing. episode Fr. épisode Cast. episodio Pt.episódio
episodio piloto u.f. V. piloto.
86
EPRA European Platform of RegulatoryAuthorities. Plataforma europea dasautoridades regulamentadoras. Foro deintercambio de información eexperiencias entre instituciónsrelacionadas coa difusión, creado enMalta no 1995.Web: http://www.epra.org
equilibrado s.m. Nivelación de niveis dossinais acústicos e visuais. SIN. balance,axuste.Ing. balancing Fr. équilibrage Cast.equilibrado Pt. equilibração
equipamento s.m. Conxunto de aparellostécnicos de gravación e/ou reprodución,acoplados entre eles. SIN. equipo.Ing. equipment Fr. équipement Cast. equipoPt. equipamento
equipo s.m. 1.- Grupo de persoas quecolaboran na realización dun espazotelevisivo ou nunha obra.Xeralmente, noméanse pola súa especialización.Ing. 1.- team Fr. 1.- équipe Cast. 1.- equipoPt. 1.- equipe, equipas.m. 2.- Equipamento.Ing. 2.- equipment Fr. 2.- équipement Cast.2.- equipo Pt. 2.- equipamento
erro s.m. Fallo, engano.Ing. error Fr. erreur Cast. error Pt. errojtaxa de erro nos bits
erro de continuidade u.f. Incongruenciana continuidade entre dúas imaxes ousons.jcontinuidade
ESA European Space Agency. Axenciaespacial europea, para a utilización dossatélites. Organización encargada dedesenvolver estratexias para o futuro deEuropa no espazo e dos servizos que ossatélites poden ofrecer aos cidadáns.Web: http://www.esa.int
esbardallar v.i. Falar seguido sen dicir nadainteresante.Ing. to talk nonsense, to ramble Fr. divaguerCast. desbarrar Pt. divagar
escada s.f. Guión detallado que reflicte oscontidos e a súa duración dentro dun
programa, así como a súa forma depresentación.Ing. schedule Fr. conducteur Cast. escaleta,escalada Pt. grade, pautajguión
escala s.f. 1.- Serie de sons ou de coresordenada de maneira progresiva.Ing. 1.- scale Fr. 1.- échelle, gamme Cast. 1.-escala Pt. 1.- escalas.f. 2.- Proporción dunha representacióngráfica con respecto ao tamaño real dorepresentado.Ing. 2.- scale Fr. 2.- échelle Cast. 2.- escalaPt. 2.- escala
escala de cinsa u.f. Progresión desde onegro ata o branco, pasando pordistintos tons de grises, que se empregapara comprobar o rendemento doequipo de vídeo. SIN. escala de grises.
escala de números f u.f. Números dereferencia da medida da abertura dodiafragma da cámara para graduar aentrada de luz.Cada número f corresponde a unha lonxitudefocal dividida polo diámetro físico da abertura.Ing. f-stops
escaleira, efecto u.f. V. efecto escaleira.escaleta s.f. Adaptación do italiano scaletta. > es-
cada.escanear v.t. Pasar un documento polo
escáner.OBS. Adaptación do inglés to scan, explorar. Ing. to scan Fr. scanner Cast. escanear Pt.scanear
escáner s.m. Aparello que analiza undocumento por puntos e que transformaa enerxía luminosa reflectida poloorixinal en sinais eléctricos, para o seuprocesamento.OBS. Adaptación do inglés scanner, explorador. Ing. scanner Fr. scanneur Cast. escáner Pt.scanner
escena s.f. 1.- Espazo no que se realiza unharepresentación dramática. Por exten-sión, tamén lugar no que se desenvolveun acontecemento que se converte ennoticia. SIN. escenario.
87
Ing. 1.- scene Fr. 1.- scène Cast. 1.- escenaPt. 1.- cenajdecorados.f. 2.- Cada un dos fragmentosformados por un conxunto de acciónscunha unidade temporal e xeográfica,nos que se divide unha obra teatral.O seu equivalente audiovisual é a secuencia. Ing. 2.- scene Fr. 2.- scène Cast. 2.- escenaPt. 2.- cenajposta en escena
escenificar v.cast. > pór en escena.escenografía s.f. 1.- Conxunto de deco-
rados, disposición do espazo escénico.Ing. 1.- scenography Fr. 1.- mise en scèneCast. 1.- escenografía Pt. 1.- cenografiajambientación, decorados.f. 2.- Conxunto de actividadesrelacionadas co deseño e creación dedecorados para obras audiovisuais.Ing. 2.- scenography Fr. 2.- mise en scèneCast. 2.- escenografía Pt. 2.- cenografia
escenografía virtual u.f. Construción dedecorados con imaxes de síntese, quepermite amplas posibilidades de crea-ción de lugares e accesorios e reduceconsiderablemente os custos.
escenógrafo -a s. Profesional encargadode deseñar e supervisar o espazoescénico.Ing. art director, stage designer Fr. metteuren scène Cast. escenógrafo Pt. cenógrafojdirector artístico
escintilación s.f. Defecto da imaxe de vídeoque produce un apagado ou brillointermitente. SIN. pestanexo.Ing. flickering Fr. scintillement Cast.parpadeo Pt. cintilação
escolla s.f. Selección.Ing. selection Fr. séléction Cast. selecciónPt. escolha
escudriñar v.t. Facer un seguimento atentodun feito ou dun asunto para captar oque del se deixa oculto.Ing. to inquire Fr. examiner Cast.escudriñar, investigar Pt. esquadrinhar
escurantismo s.m. Actitude de quen seopón a dar a coñecer aspectos da cultura
ou da vida social que poden contribuír áformación e á información cidadá.Ing. obscurantism Fr. obscurantisme Cast.oscurantismo Pt. obscurantismo
escurecer v.t. Sombrear.espallar v.t. e v.p. Pór(se) unha noticia en
circulación. SIN. difundir, estender,facer público.Ing. to disseminate Fr. répandre Cast.esparcir Pt. espalhar
espazo s.m. 1.- Superficie limitada na que sepoden situar obxectos e persoas.Ing. 1.- space, set Fr. 1.- espace Cast. 1.-espacio Pt. 1.- espaços.m. 2.- Emisión televisiva de duracióndeterminada.Ing. 2.- programme Fr. 2.- émission Cast. 2.-espacio Pt. 2.- espaçojprograma, bloque
espazo de referencia u.f. Distancia que seadoita deixar entre a face do personaxeque fala e o lateral do encadramento,para evidenciar que dialoga con outropersonaxe.jar
espazo escénico u.f. Área limitada na quese desenvolve unha actuación televi-siva, configurada por un decorado.
espazo público u.f. Conxunto de lugaresnos que se desenvolve a vida ensociedade, por oposición ao queconcirne á vida privada, individual oufamiliar.Ing. public space Fr. espace public Cast.espacio público Pt. espaço público
especial s.m. Programa que se emite conmotivo dalgún acontecementoimportante, sen periodicidade.Ing. special Fr. spécial Cast. especial Pt.especial
especialista s. Dobre.especialización s.f. Formación do
xornalista que domina un tema no quecentra o seu exercicio profesional.Coa converxencia de distintos medios comeza ase aplicar o termo á formación específica nalinguaxe dun soporte.
88
Ing. specialization, specialisation Fr.spécialisation Cast. especialización Pt.especialização
espectáculo s.m. Función para a diversión,que pode ser musical, teatral, etc.Ing. show Fr. spectacle Cast. espectáculoPt. espectáculo
espectáculo en vivo u.f. Espectáculo queconta coa asistencia de público e que égravado sen alterar o seu desenvolve-mento natural.jdirecto
espectador -ora s. Persoa que observa unespectáculo ou unha emisón televisiva.Ing. spectator Fr. spectateur Cast.espectador Pt. espectadorjtelespectador, audiencia
espectro audible u.f. Banda de frecuenciasde audio perceptibles polo oídohumano, que abrangue aproximada-mente dos 20 Hz aos 20 KHz.
espectro electromagnético u.f.Distribución das ondas electromagné-ticas en función da súa frecuencia.Na franxa empregada para a distribución do sinalde televisión, un dos beneficios do sistema dixitalterrestre con respecto ao analóxico é que permiteun maior aproveitamento do espectro, xa quepode empregar redes de frecuencia única e, coastécnicas de compresión, mesmo dá capacidadepara transmitir simultaneamente varios pro-gramas por cada canle. Porén, no período deconvivencia dos dous sistemas prodúcese unhasaturación do espectro, que apura a finalización datransición definitiva ao dixital (peche ou apagadoanalóxico).Ing. spectrum Fr. spectre Cast. espectro Pt.espectrojondas electromagnéticas
espectro visible u.f. Parte do espectroelectromagnético na que o sinal devídeo é perceptible polo ollo humano,que comprende aproximadamente dos400 aos 700 nm.jcor
espera, á u.f. Posición do equipamento queestá presto para ser accionado.
Ing. stand by Fr. dans l’ attente Cast. enespera Pt. á espera, em repouso
estabilizador s.m. Sistema ou dispositivoque contribúe a manter o equilibrio dunsinal ou dun aparello.Ing. stabilizer Fr. stabilisateur Cast.estabilizador Pt. estabilizador
estabilizador de sinais u.f. Amplificadorde vídeo que suprime as perturbaciónstransitorias e mantén o equilibrio dosinal.
estabilizador óptico u.f. Sistema queelimina os efectos do movemento,vibracións e posibles desenfoques daimaxe durante unha gravación.
estación s.f. Instalación provista deequipamento técnico para emitir(estación emisora), para recibir oureenviar (estación de enlace) o sinaltelevisivo.Ing. station Fr. station Cast. estación Pt.estação
estación de enlace u.f. Punto dunha redede enlaces dunha cadea de televisiónempregado para o transporte do sinalentre o centro de produción deprogramación e os centros emisores darede ou as delegacións, bidireccional-mente.jsalto de enlace, radioenlace, reemisor
estándar adx. 1.- Que responde ao escollidocomo patrón.Ing. 1.- standard Fr. 1.- standard Cast. 1.-estándar Pt. 1.- standards.m. 2.- Conxunto de regras creadasxeralmente por acordo industrial.Ing. 2.- standard Fr. 2.- standard Cast. 2.-estándar Pt. 2.- padrão, estándar
estándar lingüístico u.f. V. linguaestándar.
estatística s.f. 1.- Conxunto de datos queconcirnen a unha categoría de feitos.Ing. 1.- statistics Fr. 2.- statistique Cast. 2.-estadística Pt. 2.- estatísticas.f. 2.- Ciencia que trata a obtención dainformación a partir de datosnuméricos.
89
A estatística baséase no estudo dunha poboación(universo estatístico) integrada por un conxuntode individuos que, por ser excesivamentenumeroso, fai necesaria a escolla dun gruporepresentativo (mostra) sobre o que se fan asobservacións. Aselección pódese realizar de xeitoaleatorio ou por técnicas de cotas. Na obtenciónde datos procúranse respostas claras a través depreguntas concretas e inequívocas. Os resultadosda investigación adóitanse expresar enporcentaxes elaboradas a partir da frecuenciadesas respostas estándar obtidas nas enquisas epódense trasladar a un universo máis amplo ca oda mostra (inferencia estatística).Ing. 2.- statistics Fr. 2.- statistique Cast. 2.-estadística Pt. 2.- estatísticajsondaxe, enquisa, mostra, mostraxe
estereofonía s.f. Procedemento degravación, de reprodución e de difusióndo son que respecta o efecto de relevoacústico propio do son en directo.Ing. stereophony Fr. stéréophonie Cast.estereofonía Pt. estereofoniajdual, tetrafonía
estereofónico -a adx. Que permite percibira dirección do son gravado en dúascanles diferentes, producíndolle aooínte a ilusión de profundidade eamplitude sonora.Adóitase empregar a forma reducidaestéreo. Ing. stereophonic, stereo Fr. stéréophoniqueCast. estereofónico Pt. estereofónicojmonofónico
esteticista s. Profesional especializado noscoidados da beleza corporal e facial.Ing. beauty specialist Fr. esthéticienne Cast.esteticista Pt. esteticistajmaquillador
estético -a adx. 1.- Que ten beleza eharmonía, referido tanto á redaccióncoma ás imaxes e aos sons dunha obraaudiovisual.Ing. 1.- aesthetic Fr. 1.- esthétique Cast. 1.-estético Pt. 1.- estéticos.f. 2.- Imaxe buscada por unha persoana súa aparencia pública.
Ing. 2.- aesthetics Fr. 2.- esthétique Cast. 2.-estética Pt. 2.- estética
estilismo s.m. Conxunto de actividades e deelementos relacionados co coidado daimaxe persoal e co aspecto estético dosespazos que envolven unha produciónpara televisión (maquillaxe, peiteado,vestiario, decoración, etc.).OBS. Trátase dun termo de creación recente.
estilista s. Profesional encargado da imaxedos presentadores de televisión.Ing. stylist Fr. styliste Cast. estilista Pt.estilista
estilo s.m. Carácter propio dun xornalista,dun artista, dunha obra ou dun medio.Ing. style Fr. style Cast. estilo Pt. estilo
estrea s.f. Primeira presentación públicadunha obra ou dunha persoa nunhaactividade.Ing. debut, premiere Fr. débuts [pl.],première Cast. estreno [m.] Pt. estreia
estrear v.t. 1.- Pasar un produto audiovisualpor primeira vez.Ing. 1.- to release Fr. 1.- faire la sortie, lapremière Cast. 1.- estrenar Pt. 1.- estrearv.p. 2.- Comezar a traballar no mundodo espectáculo ou nunha profesióncalquera. SIN. debutar.Ing. 2.- to make’s one’s debut Fr. 2.- faire ledébut Cast. 2.- estrenarse Pt. 2.- estrear-se
estrela s.f. Actor, presentador ou programaque sobresae ou que acada altas cotas deaudiencia, cun interese público quetranscende o ámbito profesional.Ing. star Fr. vedette Cast. estrella Pt. estrela,vedetajnegocio das estrelas
estrutura s.f. Documento anterior áelaboración do tratamento dun guión,no que se perfilan brevemente eordenan as secuencias a modo dunhaprimeira composición das tramas dahistoria.Ing. structure Fr. découpage Cast.estructura, escaleta Pt. estrutura, escaleta
90
estudio s.m. 1.- Local onde se desenvolvenos programas de televisión realizadosen interiores. Caracterízase xeralmente por carecer de fiestrasao exterior e por ter o teito moi alto (de 5 a 12metros) para pendurar a iluminación.Distingue dúas partes independentes: o espazo noque se desenvolve o programa (estudio degravación ou de directo, tamén denominadoplató) e o control. Ing. 1.- studio Fr. 1.- studio Cast. 1.- estudio,plató Pt. 1.- estúdios.m.pl. 2.- Edificio da emisora.
estudio de directo u.f. Local destinado aodesenvolvemento de programas televi-sivos en directo.
estudio de gravación u.f. Local destinadoá gravación de programas de televisión,sen capacidade de emisión.
estudo s.m. Análise, exame dalgunha cousa.Ing. studying Fr. étude Cast. estudio Pt.estudo
esvaecemento s.m. Atenuación progresivada imaxe e/ou o son. SIN. fundido.Ing. fading
etalonar v.t. Adaptación do francés étalonner,contrastar, verificar o contraste. Operaciónconsistente en igualar a densidade e acor das diferentes tomas gravadas, apartir dun patrón, mediante técnicas delaboratorio (no caso do celuloide) oucon procesos dixitais, co fin de obterunha estética coherente de todas assecuencias. > igualar. Ing. standardize Fr. étalonner Cast. talonarPt. igualar o aspecto
ETB Euskal Telebista. Emisora pública detelevisión en Euskadi, que conta condúas canles de emisión: ETB1, queemite integramente en éuscaro, e ETB2,con programación en castelán. Actual-mente emiten dúas canles máis: ETBSat, para Europa, que resume os contidosde ETB1 e ETB2, e Canal Vasco,basicamente en castelán, concibido paraAmérica.Web: http://www.eitb.com
ética s.f. V. deontoloxía.Ing. ethics Fr. éthique Cast. ética Pt. ética
ETSI European TelecommunicationsStandards Institute. Instituto europeode normas de telecomunicacións, consede en Francia, que establece asnormas para a televisión dixital enEuropa. Representa as administracións,os operadores, os fabricantes, osprovedores de servizos, os centros deinvestigación e os usuarios.Web: http://www.etsi.orgjATSC
eufemismo s.m. Expresión suavizada quesubstitúe a outra máis clara e directaque podería molestar a alguén.Ing. euphemism Fr. euphémisme Cast.eufemismo Pt. eufemismo
EUMETSAT Acrónimo de EUrope’sMETeorological SATellite organisation.Organización europea de satélitesmeteorolóxicos. Organismo intergober-namental integrado por dezaoitoestados europeos, que controla eexplota sistemas de satélites para oestudo do tempo atmosférico (entreeles, o METEOSAT).Web: http://www.eumetsat.de
EuroNews Canle informativa europeacreada en 1993 que transmite noticiasde todo o mundo en sete linguassimultaneamente: inglés, francés,alemán, italiano, portugués, español eruso. O seu control operativo teno,desde 1997, o fornecedor de noticiasbritánico ITN.Web: http://www.euronews.tv
Europa Press (EP) Axencia de noticiasespañola, fundada no 1957, con sedecentral en Madrid, que hoxe ofreceinformacións en galego, en catalán, envalenciano e mais en vasco.Web: http://www.europapress.es
European Video News (EVN) Orga-nización internacional, establecida enBruxelas e en Xenebra, que asegura a
91
transmisión de imaxes da actualidadeaos operadores de televisión do mundoenteiro. Funciona como un banco deimaxes de cadeas asociadas quexestiona a Unión Europea de Radio-difusión (EBU).
Eurosport Cadea de televisión europea,especializada na retransmisión deacontecementos deportivos, que difundeen dezaoito linguas para uns cincuentapaíses.Web: http://www.eurosport.com
Eurovisión Organización de radiotelevisióneuropea, que emitiu por primeira vez en1953, encargada da xestión deintercambios internacionais de noticias ede programas entre os membros daUnión Europea.Web: http://www.eurovision.net
EUTELSAT Acrónimo de EUropeanTELecommunications SATellite. Saté-lite europeo de telecomunicacións.Organización europea creada no 1977,con sede en París, para fornecerservizos de comunicación por satélite,que conta cunha flota de máis de vintesatélites do mesmo nome.Web: http://www.eutelsat.org
evento s.m. Acontecemento imprevisto.OBS. Aparece adoito empregado incorrectamentenos medios co significado de acto programado. Ing. event Fr. événement Cast. evento Pt.evento
ex cathedra u.f. Con autoridade maxistral.OBS. Locución latina, de uso culto.
exclusiva s.f. 1.- Noticia obtida por unmedio, da que os outros non dispoñen.Ing. 1.- scoop Fr. 1.- reportage exclusif,scoop Cast. 1.- exclusiva Pt. 1.- exclusiva,cachajprimicias.f. 2.- Autorización cedida a un únicomedio para cubrir determinadainformación.
executar v.t. Realizar, levar a cabo unhaacción.
Ing. to implement Fr. exécuter Cast. ejecutar,implementar Pt. executar, implementar
exhibición s.f. Mostra para o público.Ing. showjprograma de vidas exhibidas
expansor s.m. Circuíto electrónico queaumenta o rango dinámico dun sinal.Ing. expander Fr. expanseur, extenseur Cast.expansor Pt. expansorjcompresor
expediente s.m. 1.- Conxunto deinformacións arquivadas sobre un feitoou un personaxe.Ing. 1.- bundle Fr. 1.- dossier Cast. 1.-expediente Pt. 1.- dossiers.m. 2.- Méritos e actividades datraxectoria profesional ou académicadunha persoa.Ing. 2.- record Fr. 2.- dossier Cast. 2.-expediente Pt. 2.- historial
experto -a s. e adx. Persoa que posúe grandeexperiencia nun asunto.Ing. expert Fr. expert Cast. experto Pt.experto
exploración s.f. Percorrido que realiza ofeixe de electróns pola imaxe televisiva,dividíndoa nun determinado número deliñas que conteñen a información,cunha frecuencia o suficientemente altapara que o ollo, por inercia, perciba aimaxe como completa. SIN. varre-dura.Ing. scanning Fr. balayage Cast.exploración Pt. varredura, exploração
explotar v.t. Utilizar e tirar beneficios dunhacalidade, dun produto audiovisual oudunha idea.Ing. to exploit Fr. exploiter Cast. explotar Pt.explorar
exportar v.t. Enviar datos ou imaxes dunarquivo informático a outro, para osutilizar desde outra aplicación ouprograma. SIN. transferir, copiar.Ing. to export Fr. exporter Cast. exportar Pt.exportarjverter
92
exposímetro s.m. Aparello que mide aintensidade luminosa co fin de regular aentrada de luz na cámara.Ing. exposure meter Fr. posemètre Cast.exposímetro Pt. exposímetro
expulsión s.f. Acción do magnetoscopioque permite extraer automaticamente afita.Ing. eject
exteriores s.m.pl. Espazo físico fóra doestudio que é obxecto ou paisaxe dunhatoma.Ing. outdoors Fr. extérieurs Cast. exterioresPt. exteriores
exteriores, en u.f. (Gravación, programa)realizado fóra dos estudios detelevisión.Ing. outdoor Fr. en extérieurs Cast. enexteriores Pt. no exterior
extra s. Actor que participa ocasionalmentepara representar un personaxeintranscendente na rodaxe dunha pelí-cula ou na gravación dunha serie. SIN.figurante.Ing. extra Fr. figurant Cast. extra Pt. extrajactor
extraordinario -a adx. Que sae do normal,do adoito.Ing. extraordinary, unusual Fr.extraordinaire Cast. extraordinario Pt.extraordinário
ffacer ruído u.f. Provocar que se fale dun
tema, que teña presenza nos medios.facerse eco u.f. Aceptar unha noticia e
difundila.Ing. to echo Fr. se faire l’écho Cast. hacerseeco Pt. fazer-se eco
facho s.m. Dispositivo lixeiro de luzartificial que permite a gravación conclaridade en interiores e en exteriores.SIN. foco.Ing. floodlight Fr. projecteur Cast. antorchaPt. lâmpada
factor de kell u.f. Relación entre o límite deresolución observada e o número deliñas de varredura do sistema detelevisión. O enxeñeiro norteamericano Ray Davis Kellcalculou esa relación nunha media dun 70% parasistemas de exploración entrelazada e dun 90%para os de exploración progresiva, polascaracterísticas do ollo humano que non permitena identificación de pequenos elementos da imaxecando están moi preto uns dos outros. Ing. kell factor Fr. facteur de kell Cast.factor de kell Pt. factor de kelljpersistencia da visión, resolución
fade s.ing. > fundido.fade in u.f.ing. > fundido de apertura.fade out u.f.ing. > fundido de peche.fader s.ing. > atenuador corredizo.fala s.f. 1.- Facultade de falar.
Ing. 1.- speech Fr. 1.- parole Cast. 1.- hablaPt. 1.- falas.f. 2.- Idioma, lingua natural dun pobo.Ing. 2.- language Fr. 2.- langue Cast. 2.-habla Pt. 2.- falas.f. 3.- Variedade de lingua dunha áreaxeográfica concreta, dun grupo socialou mesmo dun individuo concreto.Ing. 3.- speech, dialect Fr. 3.- parler Cast.3.- habla Pt. 3.- fala
faladoiro s.m. 1.- Xénero dialogal no quevarios persoeiros, que adoitan ser fixosno programa, falan e discuten sobrevarios temas da actualidade ao xeitodunha conversa distendida. SIN.parladoiro.Ing. 1.- talk Fr. 1.- colloque, entretien Cast.1.- tertulia Pt. 1.- conversa, tertúlias.m. 2.- Emisión televisiva que respondea ese xénero. SIN. parladoiro.Ing. 2.- talk show, chat show Fr. 2.- colloqueCast. 2.- tertulia Pt. 2.- conversajcoloquio, debate, mesa redonda
falso -a adx. Enganoso, que non se axusta árealidade.Ing. false Fr. faux Cast. falso Pt. falsojnoticia falsa
93
falso directo u.f. Gravación que se presentaao público coma se fose en directo.Ing. simulated live Fr. faux direct Cast. falsodirecto Pt. falso directo
falso raccord u.f. Incongruencia nacontinuidade entre dúas imaxes. > errode continuidade.
famoso -a adx. e s. Que goza de sona, depopularidade, de relevancia pública.Ing. vipjsala de famosos
FAPAE Federación de Asociaciones deProductores Audiovisuales Españoles.Federación de asociacións de produto-res audiovisuais españois, que congregaempresas de produción de cine e detelevisión, creada en 1991 para adefensa dos intereses profesionais eempresariais do sector.Web: http://www.fapae.es
fase, en u.f. V. en fase. fast forward u.f.ing. > avance rápido.fast rewind u.f.ing. > rebobinaxe rápida.fax s.m. Sistema de transmisión de
documentos escritos que se reproducena distancia mantendo a forma idénticaao orixinal, a través da liña telefónica.Ing. fax Fr. fax Cast. fax Pt. faxjxornalismo do fax
feedback s.ing. 1.- Reacción ou resposta doreceptor ante unha mensaxe, que llepermite ao emisor avaliar a eficacia dasúa transmisión. > retroacción.s.ing. 2.- Técnica empregada paraprocesamento de sinais en circuítoselectrónicos que consiste en sumarparte do sinal de saída ao de entrada. >retroalimentación.
feito s.m. O que aconteceu e que ésusceptible de se converter en noticia.Ing. fact, event Fr. fait Cast. hecho Pt. facto
feixe de electróns u.f. Conxunto deelectróns que percorren a pantalladesprazándose organizadamente porliñas.Ing. beam Fr. faisceau Cast. haz Pt. feixe
FIAT-IFTA Fédération Internationale desArchives de Télévision- InternationalFederation of Television archives.Federación internacional de arquivos detelevisión. Asociación profesionalcreada en Roma en 1977 polosresponsables da conservación e xestiónde arquivos dos organismos de televi-sión, para favorecer a cooperación enmateria de documentación audiovisual,procurando a compatibilidade dos siste-mas de documentación e o intercambiode materiais, técnicas e soportes para aconservación das gravacións.Web: http://www.fiatifta.org
fibra óptica u.f. Cable de material sintéticoempregado para a construción de redesde comunicación que transporta sinaisluminosos xerados por un láser erecollidos por unha célula fotoeléctrica.SIN. fibra de vidro.Aínda que é máis caro ca o coaxial, ten múltiplesvantaxes, como a alta velocidade de transmisiónou a gran capacidade de sinais que podetransportar. Ing. optical fibre Fr. fibre optique Cast. fibraóptica Pt. fibra ópticajcable coaxial
ficción s.f. Xénero ou categoría de programabaseado en relatos imaxinarios.Ing. fiction Fr. fiction Cast. ficción Pt. ficçãojserie, dramático
ficheiro s.m. 1.- Conxunto de datosinformatizados organizados e identifi-cados cun nome xeral.Ing. 1.- file Fr. 1.- fichier Cast. 1.- fichero,archivo Pt. 1.- ficheirojbanco de datoss.m. 2.- Catálogo dos fondos documen-tais da empresa de comunicación, quefacilita a busca e identificación dundocumento.Ing. 2.- index file Fr. 2.- fichier Cast. 2.-fichero, archivo Pt. 2.- ficheiro
ficheiro de medios u.f. Arquivo infor-mático que contén o bruto das imaxes
94
dixitais para a posterior montaxe dapeza informativa.Ing. binjresponsable de medios
fidelidade s.f. 1.- Calidade do público quesegue con constancia determinadaemisión periódica.Ing. 1.- loyalty Fr. 1.- fidélité Cast. 1.-fidelidad Pt. 1.- fidelidades.f. 2.- Exactitude, que reflicte os feitosexactamente.Ing. 2.- accuracy Fr. 2.- fidelité, exactitudeCast. 2.- fidelidad Pt. 2.- fidelidades.f. 3.- Grao de calidade dun aparello namedida en que evita a introdución deperturbacións e perdas de informaciónnos sinais que procesa.Ing. 3.- fidelity Fr. 3.- fidelité Cast. 3.-fidelidade Pt. 3.- fidelidadejalta fidelidade
fidelizar v.t. Poñer os medios para conseguire conservar un número de espectadoresque sigan sistematicamente unhaemisión.Ing. to loyal Fr. attacher la fidélité, fidéliserCast. fidelizar Pt. fidelizar
fiestra s.f. Recadro ou pantalla integrada nodecorado (real ou virtual) duninformativo, na que se proxecta unapoio gráfico das presentacións ou,tamén, a imaxe do xornalistadesprazado que mantén un diálogodirecto co locutor no estudio. SIN.ventá, xanela, selo.Ing. topic box, window Fr. fenêtre Cast.ventana Pt. selo, janela
figuración s.f. Conxunto de figurantesdunha produción audiovisual.Ing. extras Fr. figuration Cast. figuraciónPt. figuração
figurante s. Actor que participa nunha obraaudiovisual de maneira ocasional cunpapel moi pequeno, xeralmente senintervención falada. SIN. actor figu-rante, extra.Ing. extra Fr. figurant Cast. figurante,comparsa Pt. figurante
jmúsico figurantefill-up s.ing. > peza de recheo.Film Commission de Galicia Delega-
ción da Film Comission creada no2002, que ofrece unha base de datosvirtual do sector audiovisual (recursosloxísticos, recursos de produción, etc.)co fin de facilitar a realización deproducións cinematográficas ou televi-sivas en Galicia.Web: http://www.filmcommissionga-licia.org
filmar v.t. Gravar cunha cámara de cinesobre unha fita de celuloide. SIN.rodar.Ing. to film Fr. filmer Cast. filmar Pt. filmar
filme s.m. 1.- Fita delgada sensible á luz naque se gravan as imaxes. SIN. película.Ing. 1.- film Fr. 1.- film, pellicule Cast. 1.-filme, película Pt. 1.- filmes.m. 2.- Obra de cine. SIN. película,obra cinematográfica.Ing. 2.- film Fr. 2.- film Cast. 2.- filme,película Pt. 2.- filme
filmoteca s.f. 1.- Colección de películasordenadas.Ing. 1.- film archive Fr. 1.- filmothèque Cast.1.- filmoteca Pt. 1.- filmotecas.f. 2.- Lugar no que se conservanarquivadas as películas.Ing. 2.- film library Fr. 2.- filmothèque Cast.2.- filmoteca Pt. 2.- filmotecajmediateca
filtrar v.t. 1.- Facerlle chegar unhainformación a un xornalista ou a unmedio de maneira secreta.Ing. 1.- to leak, to screen Fr. 1.- fuir Cast. 1.-filtrar Pt. 1.- vazarjsoprov.t. 2.- Seleccionar os aspectos daactualidade que se queren difundir,rexeitando os que non interesan ou noncaben nese medio. SIN. peneirar.Ing. 2.- to filter Fr. 2.- filtrer Cast. 2.- filtrarPt. 2.- filtrarv.t. 3.- Ecualizar.
95
v.p. 4.- Introducirse un son nondesexado.Ing. 4.- to filter Fr. 4.- se filtrer Cast. 4.-filtrarse Pt. 4.- filtrar-se
filtro s.m. 1.- Dispositivo que seleccionaunha marxe de frecuencias dun sinalpara envialo depurado ao receptor.Ing. 1.- filter Fr. 1.- filtre Cast. 1.- filtro Pt.1.- filtrojecualizadors.m. 2.- Lámina transparente e fre-cuentemente coloreada que altera a luzrecibida no obxectivo da cámara devídeo.Ing. 1.- filter Fr. 1.- filtre Cast. 1.- filtro Pt.1.- filtros.m. 3.- En sentido figurado, o xornalistaque actúa como peneira da actualidade,escollendo e desbotando certas infor-macións ou datos.Ing. 3.- filter, gatekeeper Fr. 3.-sélectionneur Cast. 3.- filtro Pt. 3.- filtro
fin s. Rótulo que indica o remate, o finaldunha obra.Ing. the end Fr. la fin [f.] Cast. fin [m.] Pt.fim [m.]jXXX
final s.m. Desenlace da trama dun produtoaudiovisual.Ing. end Fr. fin Cast. final Pt. final
final aberto u.f. Remate do argumentodunha obra audiovisual cunharesolución das tramas só parcial, quedeixa no espectador a incerteza dodesenlace.Emprégase ás veces coa intención dunha seguinteentrega no futuro.
final feliz u.f. Remate dun argumento dunhaobra de ficción no que os conflitos seresolven de maneira favorable aosprotagonistas con valores positivos.Ing. happy end Fr. fin hereuse Cast. finalfeliz Pt. final feliz
FIP Federación Internacional dePeriodistas. V. IFJ.
firma s.f. Sinatura.
fita s.f. Soporte magnético para o rexistro ereprodución de imaxes e son. SIN.cinta.Ing. tape Fr. cassette Cast. cinta Pt. fita
flash s.m. 1.- Noticia breve.s.m. 2.- Plano de proxección moi breveque se introduce no medio dunhasecuencia para recordarlle ouanticiparlle algún feito ao espectador.s.m. 3.- Luz súbita producida por unfoco luminoso. SIN. luz relampo.OBS. Trátase dun termo inglés xa asentado nalingua galega.
flashback s.ing. Figura expresiva consis-tente en romper a narración lineal pararetroceder a un acontecemento dopasado. > analepse.
flashforward s.ing. Figura expresiva queanticipa o futuro no relato audiovisual.> prolepse.
flipping s.ing. Follear. Acción do espectadorde facer un percorrido rápido ordenadopolas cadeas mediante o botón domando que permite esta opción, paravalorar o interese das emisións e facer asúa escolla. > cambio en orde.
floodlight s.ing. 1.- Conxunto de lámpadassituadas no centro dun reflectorparabólico, que emiten un feixe de luzamplo e difuso empregado para ailuminación xeral. > foco.s.ing. 2.- > luz de ambientación.
floppy disc s.ing. Disco flexible. > disquete.flou s.fr. Filtro que proporciona unha imaxe
de ambiente difusa, pouco nítida. >lente difusora.
fluorescencia s.f. Emisión de luz queproducen algunhas substancias enestado de excitación, só en canto duraese estado.Ing. fluorescence Fr. fluorescence Cast.fluorescencia Pt. fluorescênciajfosforescencia
fluxo de comunicación en dúas etapasu.f. V. dobre fluxo da comunicación.
FM sigla 1.- Frecuencia Modulada.
96
sigla 2.- Frecuencia Media.focal variable u.f. Obxectivo que permite o
achegamento ou distanciamento daimaxe enfocada sen desprazar a cámarafisicamente nin trocar as lentes. SIN.zoom.
foco s.m. 1.- Aparello xerador e proxector deluz. SIN. facho.Ing. 1.- floodlight Fr. 1.- projecteur Cast. 1.-foco Pt. 1.- focos.m. 2.- No sistema óptico, punto no queconverxen os raios de luz que entranparalelos ao eixe dunha lente.Ing. 2.- focus Fr. 2.- foyer, point focal Cast.2.- foco Pt. 2.- focojenfocar
fogos de artificio u.f.pl. Pirotecniaempregada para efectos especiais nasgravacións de ficción.Ing. fireworks Fr. feu d’artifice Cast. fuegosartificiales Pt. fogos de artifício
folletín s.m. Telenovela.fonación s.f. Emisión da voz ou da palabra.
Ing. phonation Fr. phonation Cast. fonaciónPt. fonação
fondo s.m. Contorno que rodea o obxectoprincipal.Ing. background Fr. fond Cast. fondo Pt.fundo
fondo azul u.f. Panel de cor azul queconforma o decorado dun estudio detelevisión para a realización da chave decroma.
fondo sonoro u.f. Conxunto de sons queacompañan a mensaxe sonora principale que a contextualizan.
fonética s.f. 1.- Conxunto de sons dunhalingua en relación á súa pronuncia.Ing. 1.- phonetics Fr. 1.- phonétique Cast. 1.-fonética Pt. 1.- fonéticas.f. 2.- Parte da lingüística que estuda ossons da fala.Ing. 2.- phonetics Fr. 2.- phonétique Cast. 2.-fonética Pt. 2.- fonética
foniatría s.f. Disciplina da medicinadedicada ás enfermidades dos órganosde fonación.
Ing. phoniatry Fr. phoniatrie Cast. foniatríaPt. foniatria
fonoteca s.f. 1.- Arquivo ordenado dedocumentación sonora.Ing. 1.- sound archive Fr. 1.- phonothèqueCast. 1.- fonoteca Pt. 1.- fonotecas.f. 2.- Local no que se conserva esearquivo.Ing. 2.- record library Fr. 2.- phonothèqueCast. 2.- fonoteca Pt. 2.- fonoteca
fonte s.f. 1.- Orixe dunha información.Ing. 1.- source Fr. 1.- source Cast. 1.- fuentePt. 1.- fontes.f. 2.- Persoa ou organismo que facilitaunha información.En xeral, fálase de fontes de información ou redede fontes para designar o conxunto de medios aosque recorren os xornalistas para obter informa-ción: axencias de prensa, gabinetes, bancos dedatos, bibliotecas, confidentes, outros medios decomunicación, etc.Ing. 2.- source Fr. 2.- source Cast. 2.- fuentePt. 2.- fonte
fonte anónima u.f. Fornecedor dunhainformación do que non se revelapublicamente a identidade por motivosde seguridade ou causa extrema.jconfidente, segredo profesional
fonte de vídeo u.f. Apartado do guióntécnico dun programa de televisión noque se recollen as indicacións relativasá orixe das imaxes que se van emitir.Basicamente especifícanse como colas (imaxessen locución gravada, que narra o condutor desdeo estudio), vídeo puro (imaxes e son ambientecunha forte carga informativa de seu, sennarración), VTR (gravación de imaxe e son, quese lanza tras a entrada do condutor) e directo(conexión en vivo co lugar dos feitos).Ing. video source Fr. source Cast. fuente Pt.vídeo
foquista s. Profesional encargado deenfocar a imaxe na cámara e, nalgúnscasos, de elixir o encadramento correctoda imaxe seguindo, no caso da tele-visión, as instrucións do realizador ou,
97
no caso do cine, do director defotografía.Ing. focus puller Fr. cadreur Cast. foquistaPt. foquista
fóra de campo u.f. Espazo visual que nonentra no cadro do obxectivo da cámaraque capta a imaxe. SIN. fóra doencadramento.Ing. out of field, off-screen Fr. hors champCast. fuera de campo Pt. fora de campojvoz fóra de campo
fóra de foco u.f. Zona da imaxe na que oscontornos non están delimitados.jdesenfoque
fóra! interx. Advertencia aos técnicos eartistas do remate da gravación dunhatoma ou do desenvolvemento dunhaemisión.
formatar v.t. Preparar a estrutura, darformato a un disquete, a un documento,etc.Ing. to formate Fr. formater Cast. formatearPt. formatarjdesformatar
formato s.m. 1.- Dimensións físicas dunsoporte audiovisual (referidas ao largoda fita, ás perforacións, á forma) ou dapantalla de televisión ou das imaxesproxectadas.Ing. 1.- format Fr. 1.- format Cast. 1.-formato Pt. 1.- formatojrelación de aspectos.m. 2.- Forma característica dunha obratelevisiva (xénero, estilo, duracióntemporal).Ing. 2.- format Fr. 2.- format Cast. 2.-formato Pt. 2.- formatojxénero
formato de bandas negras u.f. Formatoque preserva o orixinal das películascinematográficas adaptado para panta-llas comúns de televisión 4:3, coas dúasbandas negras na parte superior einferior da imaxe. SIN. formato decaixa de correo.Ing. letterbox
formato letterbox u.f. > formato debandas negras.
formato panorámico u.f. Pantalla ouimaxe de tamaño superior á conven-cional e de forma máis alongada, quepresenta unha relación entre o largo e oalto da imaxe de 16:9, fronte á común4:3.
formato probeta u.f. Esquema dunprograma televisivo ideado a partir defórmulas de éxito doutros programas.
fornecedor -ora adx. e s. Persoa ouempresa que abastece dos recursosnecesarios outra empresa. SIN. prove-dor.Ing. provider Fr. fournisseur Cast.suministrador, proveedor Pt. fornecedor
FORTA Federación de Organismos deRadio e Televisión Autonómicos.Organismo creado en 1989 para ointercambio e acordos de programacióne servizos ou calquera asunto deinterese común para as emisoras deradio e televisión autonómicas. Organí-zase en comisións de traballo concarácter temático (audiencias, comprade dereitos de antena, etc.). Na actuali-dade agrupa as canles autonómicas doEstado español ETB, TVC, TelevisiónMadrid, TVG, Televisió Valenciana,Televisión de Andalucía (CanalSur),TV Canaria e TV Castilla-La Mancha.Web: http://www.forta.es
fosforescencia s.f. Característica dos tubosde televisión de emitir luz continua,cunha certa remanencia unha vezcortada a excitación.Ing. phosphorescence Fr. phosphorescenceCast. fosforescencia Pt. fosforescência
fotografía s.f. 1.- Imaxe fixa obtida pormedio dunha cámara.Ing. 1.- photograph Fr. 1.- photographieCast. 1.- fotografía Pt. 1.- fotografias.f. 2.- Coidado dos aspectos estéticosda imaxe no decurso dunha rodaxe emais na supervisión da montaxe.
98
Ing. 2.- photography Fr. 2.- photographieCast. 2.- fotografía Pt. 2.- fotografia
fotograma s.m. Cada unha das imaxes fixasque compoñen a filmación cinemato-gráfica que, proxectadas nun ritmodeterminado, crean a ilusión de move-mento.Ing. still Fr. photogramme Cast. fotogramaPt. fotograma
fotómetro s.m. Dispositivo empregado paramedir a luz co fin de coñecer conexactitude a intensidade luminosa doobxecto da toma.Ing. photometer Fr. photomètre Cast.fotómetro Pt. fotómetro
fotón s.m. Unidade elemental de enerxía queintervén nos procesos de emisión e deabsorción da radiación electromag-nética.Ing. photon Fr. photon Cast. fotón Pt. fotão
fragmentación s.f. Tendencia á diversi-ficación da audiencia por sectores.Ing. narrowcasting, fragmentation Fr.fragmentation Cast. fragmentación Pt.fragmentação
frame s.ing. Imaxe completa de televisión. >cadro.
France Télévision Compañía que agrupaas canles de servizo público galasFrance 2, France 3 e France 5.Web: http://www.francetv.fr
franxa de día u.f. Franxa horaria quecomprende toda a xornada agás oshorarios de máxima audiencia e afranxa de noite.Ing. day time Fr. heures diurnes Cast. bandade día Pt. horário diúrno
franxa de máxima audiencia u.f. Horasdo día nas que se concentra ante otelevisor o maior número deespectadores. SIN. franxa quente.Aínda que varía segundo o estilo de vida dospaíses, en Galicia comprende aproximadamentedas 20:30h do serán á media noite.Ing. primetime Fr. heures de grande écouteCast. horario estelar, horas de máximaaudiencia Pt. horário nobre
franxa de noite u.f. Período da xornadaque, na estruturación da grella,abrangue as últimas horas do día ata oamencer.Na programación en Galicia, comprende das20:30h do serán ás 2:00h da mañá, aproximada-mente. Adóitese subdividir en franxa quente, queson as primeiras horas, nas que se acumula maioraudiencia, e noite II, a partir da media noite.Ing. night time Fr. programmes de deuxièmepartie de soirée Cast. horario de noche Pt.horário nocturno
franxa horaria u.f. Cada un dos períodostemporais en que se estrutura a xornadapara clasificar as audiencias e, enfunción destas, os tipos de programas.Malia que cada medio establece a súa propiadivisión, en xeral fálase de: franxa de mañá (de7:00 a 13:30h); franxa de mediodía (de 13:30 a15:30h); franxa de tarde (de 15:30 a 18:00h);franxa do serán (de 18:00 a 20:30h) ou pre-máxima audiencia (de 19:30 a 20:30h); franxa demáxima audiencia (de 20:30 a 24:00h); noite II oumedia noite (de 24:00 a 2:00h) e madrugada (de2:00 a 7:00h).Ing. time slot Fr. tranche horaire Cast.banda horaria, franja horaria Pt. faixahorária
franxa quente u.f. Franxa de máximaaudiencia.
frecuencia s.f. 1.- Oscilacións producidaspor unha onda, en particular,electromagnética, durante un ciclo.Exprésase en hertzs.Ing. 1.- frequency Fr. 1.- fréquence Cast. 1.-frecuencia Pt. 1.- frequênciajbanda de frecuencias, CAFs.f. 2.- Intervalo regular de tempoexistente entre fenómenos similares.Ing. 2.- frequency Fr. 2.- fréquence Cast. 2.-frecuencia Pt. 2.- frequência
frecuencia alta (HF) u.f. Frecuenciacomprendida entre 3 MHz e 30 MHz.
frecuencia baixa (LF) u.f. Frecuenciacomprendida entre 30 kHz e 300 kHz.
99
frecuencia de liña u.f. Cantidade de liñashorizontais exploradas cada segundonun sistema de televisión analóxico.
frecuencia de mostraxe u.f. Número demostras por segundo obtidas no procesode dixitalización que, segundo oteorema de Nyquist, debe ser igual ousuperior ao dobre do largo de banda dosinal para que non se perda informa-ción.jmostraxe, superposición de espectro
frecuencia extra alta (EHF) u.f.Frecuencia comprendida entre 30 GHZe 300 GHz.
frecuencia intermedia u.f. Frecuencia áque se modulan os distintos sinaisradioeléctricos na entrada do circuítoreceptor, que permite a simplificación ea redución do custo dos equipamentosde telecomunicación.jmodulación
frecuencia media (FM) u.f. Frecuenciacomprendida entre 300 kHz e 3000kHz.
frecuencia modulada (FM) u.f. Métodode modulación que mantén constante aamplitude da onda portadora, variandoa súa frecuencia proporcionalmente aosinal modulador.jmodulación da frecuencia
frecuencia moi alta (VHF) u.f. Frecuen-cia comprendida entre 30 MHz e 300MHz.O rango de frecuencias VHF destínase naactualidade á radio dixital exclusivamente, xa quedesde o 2003 cesaron as emisións de televisiónnesta banda.
frecuencia moi baixa (VLF) u.f.Frecuencia comprendida entre 3 kHz e30 kHz.
frecuencia súper alta (SHF) u.f.Frecuencia comprendida entre 3 GHz e30 GHz.
frecuencia ultra alta (UHF) u.f.Frecuencia comprendida entre 300MHz e 3000 MHz.
freelance s.ing. Literalmente, francotirador,que participa nunha guerra senpertencer a ningún exército regular.Traballador por conta propia. >autónomo.
f-stops s.ing. > escala de números f.funda antivento u.f. Cuberta de esponxa
que envolve o micrófono para atenuaros ruídos parasitos durante a recollidado son, debidos ás petadas do vento,golpes de aire do falante, fonemassibilantes, etc.Con frecuencia incorpora o logotipo da cadea detelevisión á que corresponde, como elemento deidentificación. Ing. foam windscreen, mike sock Fr.bonnette anti-vent, boule anti-vent Cast.funda antiviento, alcachofa Pt. espuma
fundido s.m. Tipo de transición entre dúasimaxes, dúas fontes sonoras ou deiluminación, que sobrepón durante oproceso unha á outra paulatinamente,ata que desaparece a primeira.Ing. dissolve, fade Fr. fondu Cast. fundidoPt. fusão, fundidojcorte
fundido de apertura u.f. Apariciónprogresiva da imaxe desde negro. SIN.fundido de entrada.Ing. fade in Fr. ouverture en fondu Cast.fundido de apertura Pt. aparecimentoprogressivo
fundido de peche u.f. Esvaecementoprogresivo da imaxe final dunha obraata que queda en negro. SIN. fundidode saída.Ing. fade out Fr. fermeture en fondu Cast.fundido de cierre Pt. desvanecimentoprogressivo
fundido en negro u.f. Esvaecementoprogresivo da imaxe ata o negro, quemarca unha pausa entre secuencias.Ing. fade out Fr. fondu au noir Cast. fundidoen negro Pt. desaparecimento para negro
100
fundido encadeado u.f. Efecto de vídeo oude audio no que unha fonte vaidesaparecendo ao tempo que entra aseguinte, quedando superpostas duranteun tempo.Ing. dissolve Fr. fondu echaîné Cast. fundidoencadenado Pt. disolve, encadeado
fundir v.t. Encadear dúas imaxes, dúasfontes sonoras ou de iluminación, demaneira progresiva.Ing. to fade Fr. faire un fondu Cast. fundir Pt.fazer uma fusão, fundir
fusilar v.t. Plaxiar un texto ou unhainformación sen citar a súa procedencia.Ing. to pinch Fr. piller Cast. fusilar Pt.plagiar
ggabinete de comunicación u.f. Departa-
mento dunha institución ou dunhaempresa, encargado das relacións cosmedios de comunicación e dotratamento da información xerada polaentidade. SIN. gabinete de prensa.Ing. press office Fr. bureau de presse Cast.gabinete de prensa Pt. gabinete decomunicação
gag s.m. Acción verbal ou visual inesperadae sorprendente que procura un efectogracioso. SIN. efecto cómico.OBS. Trátase dun termo inglés de recente incor-poración á nosa lingua.
Galicia TV Canle internacional daCRTVG que emite a través do satéliteHispasat para Europa e América, conprogramación específica.Web: http://www.crtvg.es jTVG
Galivisión Marín Canle local con sedeen Marín (Pontevedra), de titularidadeprivada. Emite desde o ano 1995 porsistema de difusión terrestre para toda aprovincia e norte de Portugal e taménpor cable para Marín, Bueu e AGuarda.
gama s.f. Serie gradual de tons ou cores.
Ing. range Fr. gamme Cast. gama Pt. gamagamma s.f. Lei exponencial que refire o
fenómeno de non linearidade da luzemitida polos fósforos do tubo de raioscatódicos, é dicir, a descompensaciónque existe entre a tensión de entrada notelevisor e a luz emitida.Ing. gamma Fr. gamme Cast. gamma Pt.gamma
gamma, corrección de u.f. V. correcciónde gamma.
ganancia s.f. 1.- Relación entre a amplitudede saída dun amplificador e acorrespondente amplitude de entrada.Adoita expresarse en dB.Ing. 1.- gain Fr. 1.- gain Cast. 1.- gananciaPt. 1.- ganhos.f. 2.- Función da cámara de vídeo quepermite aumentar a luminosidade daimaxe cando a cantidade de luz éinsuficiente.Ing. 2.- gain Fr. 2.- gain Cast. 2.- gananciaPt. 2.- ganhojCAGs.f. 3.- Función de procesamento deaudio polo que se incrementa oudiminúe o seu sinal de entrada.Ing. 3.- gain Fr. 3.- gain Cast. 3.- gananciaPt. 3.- ganho
gancho s.m. 1.- Aspecto dunha campaña oudun programa que se espera que sexa oque esperte o interese do público ao quese dirixe. SIN. engado.Ing. 1.- pulling Fr. 1.- accroche [f.] Cast. 1.-gancho, cebo Pt. 1.- ganchos.m. 2.- Actor ou actriz contratada porun programa de cámara oculta paraprovocar determinadas situacións.
gatekeeper s.ing. Porteiro. Profesional dainformación que, grazas ao seu posto,pode exercer certo poder na seleccióndas noticias e dos datos. > filtro.É un concepto da Teoría da Comunicación demasas introducido Kurt Lewin e adaptado porManning White cara ao 1950 que evidencia aestrutura de barreiras no fluxo informativo quecaracteriza os medios de comunicación, con
101
profesionais que actúan como controladores dainformación e, en consecuencia, da opinión nasociedade.
genlock s.ing. Abreviatura de synchronisation
GENerator LOCK. Chave de xerador dasincronización. Dispositivo quepermite sincronizar distintas fontes devídeo (ou tamén o reloxo interno dunhafonte de vídeo) cun sinal externo. >xerador de sincronismo.
GIF Grafic Interchange Format. Formatográfico de intercambio. Estándar decompresión de imaxes desenvolvido en1987 por CompuServe para ointercambio de vídeo a través dedistintas plataformas.
glamour s.ing. > engado.GMT sigla Greenwich Mean Time. Hora do
meridiano de Greenwich. Hora dereferencia mundial para coordinar osfusos horarios das diferentes partes daTerra tomada en relación ao Meridianode Greenwich, en Londres.
gobo s.m. Superficie negra e opaca parareducir a luz incidente.Incorpora con frecuencia perforacións quepermiten proxectar formas definidas. En sistemasde iluminación de actuacións musicais mesmoinclúe mecanismos xiratorios para engadirmovemento á proxección da luz.OBS. Acrónimo procedente do inglés,posiblemente de go between ou go black out.Ing. gobo Fr. gobo Cast. gobo Pt. gobo
grade s.f. Grella, reixa.gráfico -a adx. 1.- Que representa algo por
medio de trazos ou debuxos.Un dos campos informativos que se apoia conmáis frecuencia nos elementos gráficos para acomunicación dos datos é a meteoroloxía. Atendencia actual é incorporalos tamén a outrasáreas temáticas (economía, por exemplo), xa quefacilitan a comprensión da noticia dunha maneiravisual axeitada ao medio.Ing. 1.- graphic Fr. 1.- graphique Cast. 1.-gráfico Pt. 1.- gráficos.m. 2.- Grafismo.
grafismo s.m. Representación de algo pormedio dun debuxo ou de signos: mapa,rótulo, anagrama, logotipo ou calqueradeseño, fixo ou con movemento. SIN.gráfico.Ing. graphic Fr. graphique Cast. grafismoPt. grafismo
grafismo horario u.f. Esquema dun reloxoen pantalla que antecede o telexornalpara dar a imaxe de precisión temporale que actúa como cartón de protección.Ing. clock wipe
grafista s. Técnico encargado de elaborar osgrafismos.
gran primeiro plano u.f. Imaxe querecolle a cara do suxeito desde o queixoata o comezo da testa. SIN.primeirísimo plano.OBS. Emprégase adoito como sinónimo de planodetalle. Ing. big close-up Fr. très gros plan Cast.gran primer plano Pt. primeiríssimo plano,grande primeiro plano
gran público u.f. Audiencia en masa,potencial ou efectiva, sendiferenciacións.Ing. broad audience Fr. grand public Cast.gran público Pt. grande público
gran reportaxe u.f. Reportaxe de longaduración (de vinte a sesenta minutos),cunha preprodución e produciónelaborada en amplos prazos co fin deobter un tratamento profundo do asunto.
grande angular u.f. 1.- Obxectivo de curtadistancia focal que permite captargrandes superficies, cun ángulo de entre50 e 180 graos, pero cunha deformaciónda imaxe nas beiras.Ing. 1.- wide angular lens Fr. 1.- grand-angulaire Cast. 1.- gran angular Pt. 1.-grande angularu.f. 2.- Plano tomado con ese obxectivo.Ing. 2.- wide angle Fr. 2.- grand-angulaireCast. 2.- gran angular Pt. 2.- grandeangular
granulación s.f. Presenza, por causa dunhaimperfección técnica ou como efecto
102
artístico buscado, de pequenos puntosvisibles na imaxe, que lle restan nitidez.Ing. grainy effect Fr. grain, granulationCast. granulación, granulado Pt. granu-lação
gratuíto -a adx. 1.- De balde, que non custacartos.Ing. 1.- free Fr. 1.- gratuit Cast. 1.- gratuitoPt. 1.- gratuitoadx. 2.- Sen fundamento.Ing. 2.- unfounded, gratuitous Fr. 2.- gratuitCast. 2.- gratuito Pt. 2.- gratuito
gravación s.f. Acción ou efecto de gravar osinal de audio e/ou vídeo paraconservalo ou para o seu posteriortratamento e emisión.Ing. recording Fr. enregistrement Cast.grabación Pt. gravação
gravador -ora adx. 1.- Que grava.Ing. 1.- recording Fr. 1.- enregistreur Cast.1.- grabador Pt. 1.- gravadors.f. 2.- Aparello que rexistra un sinal (deaudio, de vídeo, etc.).Ing. 2.- recorder Fr. 2.- enregistreur Cast. 2.-grabadora Pt. 2.- gravador
gravadora de medios u.f. Equipamentoque codifica un sinal de audio e/ouvídeo nun servidor, para a súa posterioredición dixital.As noticias, por exemplo, enviadas por axenciaque chegan a unha redacción dixital codifícansedirectamente na gravadora de medios paraeditalas no sistema numérico aínda que na orixefosen analóxicas. jresponsable de medios
gravamos! interx. Voz coa que o rexedoradvirte do inicio da gravación.
gravar v.t. Rexistrar imaxes e/ou son sobreun soporte coa finalidade deconservalas e emitilas posteriormente.OBS. Se se emprega como soporte unha películade celuloide, dise filmar. Ing. to record Fr. enregistrer Cast. grabarPt. gravarjpregravado
graves s.m.pl. Intervalo de frecuencias quese adoita catalogar entre os 20 e os 360
Hz, as máis baixas dentro do espectroaudible.Ing. low sounds Fr. graves Cast. graves Pt.graves
grazing s.ing. Comportamento doespectador que cambia dunha cadea aoutra, prestándolles unha atencióndesigual aos programas. > seguimentomúltiple.jpeteirada
grella s.f. 1.- Plano detallado do horario dasemisións programadas diariamente porunha emisora. SIN. grade, grella deprogramación.Ing. 1.- schedule, grill Fr. 1.- grille deprogrammation Cast. 1.- parrilla, rejilla Pt.1.- grelha, gradejprogramacións.f. 2.- Armazón metálica instalada naparte superior dun estudio de televisión,da que penduran os focos deiluminación.Ing. 2.- grid Fr. 2.- gril Cast. 2.- parrilla Pt.2.- grelha, grades.f. 3.- Reixa do tubo de raios catódicos.Ing. 3.- grid Fr. 3.- grille Cast. 3.- rejilla Pt.3.- grade
grupo de presión u.f. Conxunto de persoasque exercen certa influencia sobre ospoderes públicos de maneira nonoficial, para defenderen os interesesprofesionais ou doutra clase que elesapoian.Ing. lobby Fr. groupe de pression Cast.grupo de presión Pt. grupo de pressãojcuarto poder
grupo multimedia u.f. Concentración deempresas pertencentes a distintos eidosda comunicación: prensa, televisión,radio, editoriais, etc.A creación destes grupos de empresas facilita osgrandes investimentos de produtos que entretodas amortizan. Pero esas vantaxes empresariaisconstitúen, ao mesmo tempo, un perigo para opluralismo informativo, xa que unhas empresasalimentan as outras. Así, as publicacións daeditorial, por exemplo, promóvense en formato
103
informativo nos medios de comunicación dogrupo, que introducen na axenda da actualidadeos seus intereses comerciais.Ing. multimedia group Fr. groupemédiatique, groupe multimédia Cast. grupomultimedia Pt. grupo multimédia
guieiro (electrónico) de programaciónu.f. Directorio de programas interactivoque acompaña as emisións de televisióndixital co fin de informar o espectadorsobre a oferta televisiva e de asistilo naescolla dos espazos que lle interesen.Ing. electronic programme guide Fr. guideélectronique des programmes Cast. guía deprogramación Pt. guia de programaçãoelectrónico
guieiro de planos u.f. Repertorio ordenadodas tomas rexistradas nun soporte, cofin de facilitar o proceso de edición.SIN. listaxe de planos.Ing. edit list Fr. liste de montage Cast. listínde planos Pt. lista de ediçãojEDL
guindastre s.m. Máquina articulada, móbile orientable, que porta unha cámara noseu extremo superior e permite agravación ou toma de imaxes enmovemento desde un ángulo alto.Ing. crane Fr. grue Cast. grúa Pt. guindaste,gruajmaquinista
guión s.m. 1.- Esquema ordenado doscontidos dun programa minimamentedesenvolvidos, coa indicación daduración de cada un.Ing. 1.- script Fr. 1.- conducteur Cast. 1.-guión Pt. 1.- pauta, roteirojescadas.m. 2.- Redacción das intervenciónsque o presentador ou o actor debereproducir literalmente.Ing. 2.- script Fr. 2.- continuité Cast. 2.-guión Pt. 2.- pautas.m. 3.- Texto que detalla o tema,diálogos, indicacións técnicas, etc. dunproxecto audiovisual.
Ing. 3.- shooting script Fr. 3.- scénario,découpage Cast. 3.- guión Pt. 3.- roteirotécnicos.m. 4.- Signo ortográfico consistentenun pequeno trazo horizontal que uneelementos lingüísticos. SIN. trazo.Ing. 4.- hyphen Fr. 4.- trait Cast. 4.- guiónPt. 4.- travessão
guión de gravación u.f. Documentotécnico no que se recollen os detallesdos planos gravados e mais as inciden-cias técnicas da xornada.OBS. Se se trata dunha filmación, emprégaseguión de rodaxe. Ing. call sheet, script Fr. feuille de routeCast. guión de rodaje Pt. roteiro
guión de montaxe u.f. V. guieiro de planos.guión detallado u.f. Redacción que contén
os aspectos propios do guión dunhaprodución audiovisual, presentandodetalladamente cada escena en todos osseus aspectos.janálise de guión
guión gráfico u.f. Guión que detalla enviñetas ou en debuxos os planos dunhaobra audiovisual.Nos sistemas de edición non lineal cada corterepreséntase na pantalla cunha icona, que enconxunto conforma tamén un guión gráfico, demenor precisión ca a liña de tempo. Ing. storyboard
guión técnico u.f. Versión precisa edetallada da planificación técnica dunhaprodución audiovisual, dirixida aopersoal técnico.
guionista s. Autor de guións audiovisuais.Ing. scriptwriter Fr. scénariste Cast.guionista Pt. roteirista
hhalo s.m. Dispersión de luz que se crea na
imaxe ao redor dos obxectos brillantes.Ing. halo Fr. halo Cast. halo Pt. halo
halóxeno -a adx. Que contén na súaatmosfera gasosa un elemento químico
104
do grupo sétimo do sistema periódico(fluor, cloro, bromo, iodo ou ástato) queproduce unha luz branca e brillante.Ing. halogen Fr. halogène Cast. halógeno Pt.halogéneojlámpada de cuarzo
hardware s.ing. Conxunto de materiais edispositivos técnicos que conformanunha máquina electrónica, por oposiciónao software (programas). > equipa-mento.
harness s.ing. > arnés.HDCAM Formato de vídeo dixital en
soporte de fita, cunha mostraxe 4:1:1 eun fluxo de datos de 140 Mb/s, para atelevisión de alta definición e taménpara a cinematografía dixital.
HD-D5 Formato dixital de vídeo decaracterísticas semellantes ao D5, peroque permite a compresión.
HDTV sigla High Definition Television.Televisión de alta definición.
hecatombe s.f. Suceso desastroso, degraves consecuencias.Ing. disaster Fr. hécatombe Cast. hecatombePt. hecatombe
hemeroteca s.f. 1.- Arquivo ordenado depublicacións periódicas.Ing. 1.- newspaper archive Fr. 1.-département des périodiques Cast. 1.-hemeroteca Pt. 1.- hemerotecas.f. 2.- Lugar no que se conservan aspublicacións periódicas ordenadas.Ing. 2.- newspaper library Fr. 2.-département des périodiques Cast. 2.-hemeroteca Pt. 2.- hemeroteca
hertz (Hz) s.m. Unidade de frecuencia demovementos oscilatorios, equivalente aun período por segundo.No campo das comunicacións adoita empregarsepara expresar a frecuencia das ondaselectromagnéticas.Débelle o seu nome ao físico alemán H. R. Hertz(1857-1894).Ing. hertz Fr. hertz Cast. hercio, hertz Pt.hertz
HF sigla High Frequency. Frecuencia alta.
HI-8 High-8. Formato doméstico degravación audiovisual que traballa concintas de 8 mm de largura e que utilizaos sinais de luminancia e de cromi-nancia (Y/C) separadamente co fin demellorar a calidade da imaxe.
HI-FI sigla High Fidelity. Alta fidelidade.HISPASAT Sistema de satélites español,
nacido en 1989, cunha flota de catrosatélites de telecomunicacións, que tenunha vertente cara ao ámbito surameri-cano.Web: http://www.hispasat.com
home/muller do tempo u.f. Profesionalencargado de interpretar e de ofrecer ainformación meteorolóxica.Ing. weatherman Fr. homme de la météoCast. hombre del tiempo Pt. homem do tempojmeteorólogo
horario de máxima audiencia u.f.Franxa de máxima audiencia.
humor s.m. 1.- Maneira de presentar arealidade deformándoa con trazoscómicos.Ing. 1.- humour Fr. 1.- humour [m.] Cast. 1.-humor Pt. 1.- humors.m. 2.- Estado de ánimo dunha persoa.Ing. 2.- mood Fr. 2.- humeur [f.] Cast. 2.-humor Pt. 2.- humor
humor negro u.f. Humor que se basea enfeitos crueis ou dramáticos.Ing. sick humour, black humour Fr. humournoir Cast. humor negro Pt. humor negro
Hz Símbolo de hertz.
iICAA Instituto de la Cinematografía y de
las Artes Audiovisuales. Instituto dacinematografía e das artes audiovisuais(España). Organismo autónomo creadoen 1997 para a promoción doaudiovisual español e para a preserva-ción e restauración do patrimoniocinematográfico.
105
Web: http://www.mcu.es/cineicona s.f. Signo visual que representa un
obxecto.Ing. icon Fr. icône [f.] Cast. icono [m.] Pt.ícone [m.]
iconoscopio s.m. Tubo de cámara detelevisión, que converte as imaxesópticas en impulsos eléctricos para asúa difusión, gravación ou manipula-ción.Foi o primeiro modelo de tubo de cámara. Ing. iconoscope Fr. iconoscope Cast.iconoscopio Pt. iconoscópiojOrthicon, Plumbicon, Vidicon,Saticon
identidade visual u.f. Conxunto deelementos que definen un programa ouunha canle fronte ás outras e favoreceno seu recoñecemento inmediato.Ing. visuals Fr. identité visuelle Cast.identidad visual Pt. identidade visualjimaxe corporativa
identificación s.f. 1.- Documento querecoñece a identidade dun traballador.Ing. 1.- identification Fr. 1.- identificationCast. 1.- identificación Pt. 1.- identificaçãojacreditacións.f. 2.- Sentimento de semellanza ousolidariedade cunha situación ou conalguén.Ing. 2.- identification Fr. 2.- identificationCast. 2.- identificación Pt. 2.- identificação
ideoloxía s.f. Conxunto de ideas que tenunha persoa ou un grupo, quecondicionan a súa actividade.Ing. ideology Fr. idéologie Cast. ideologíaPt. ideologiajcláusula de conciencia, liña editorial
idioma s.m. Lingua propia dunha comuni-dade humana.Ing. language Fr. langue Cast. idioma Pt.idioma
IFJ International Federation of Journalists.Federación internacional de xornalistas,con sede en Bruxelas (Bélxica), queagrupa ao redor de 500.000 profesionaisde máis dun cento de países. Nacida co
fin de defender a liberdade de prensa en1926, e relanzada de novo nos anoscincuenta, na actualidade é a maiorasociación de xornalistas do mundo.Web: http://www.ifj.org
igualar v.t. Diminuír as diferenzas nadensidade e nas cores das diferentestomas gravadas, a través de técnicas delaboratorio no caso do celuloide, ou através de procesos dixitais coas novastecnoloxías.Ing. to calibrate, to standardize Fr.étalonner Cast. talonar, igualar Pt. igualar
iluminación s.f. 1.- Conxunto de proxecto-res de luz e aparellos destinados aaclarar unha escena.No sistema clásico de televisión conforman ailuminación básica tres fachos colocadosestratexicamente para evitar a aparición desombras: un directo sobre o obxecto, un decontraluz e outro de recheo. Ing. 1.- lighting Fr. 1.- éclairage Cast. 1.-iluminación Pt. 1.- iluminaçãojluz de recheo, luz chave, luz decontras.f. 2.- Actividade de controlar edispoñer o sistema de luces axeitado aoescenario dunha gravación.Ing. 2.- lighting Fr. 2.- éclairage Cast. 2.-iluminación Pt. 2.- iluminaçãos.f. 3.- Equipo responsable desaactividade.Ing. 3.- lighting team Fr. 3.- éclairage Cast.3.- iluminación Pt. 3.- iluminação
iluminador -ora s. Técnico especialista eniluminación.Ing. lighting engineer Fr. éclairagiste Cast.iluminador Pt. iluminador
imaxe s.f. 1.- Representación ou repro-dución dunha figura ou dunha persoa.SIN. plano.Ing. 1.- picture Fr. 1.- image Cast. 1.-imagen Pt. 1.- imagemjliña de imaxes.f. 2.- Aparencia física dunha persoa.Ing. 2.- image Fr. 2.- image Cast. 2.- imagenPt. 2.- imagem
106
jdereito á propia imaxes.f. 3.- Imaxe corporativa.Ing. 3.- (corporate) image Fr. 3.- habillage,image Cast. 3.- imagen Pt. 3.- imagem
imaxe activa u.f. Parte do sinal de vídeoque contén a información visual.No caso do sistema PAL, son activas 576 das 625liñas, e no NTSC, 487 das 525. O resto das liñasconteñen outros tipos de información comple-mentaria (teletexto, sinais de control, etc).
imaxe corporativa u.f. Identidade quepresenta unha empresa de cara aopúblico, definida xeralmente nunmanual.jlibro de estilo
imaxe de síntese u.f. Imaxe creada portratamento informático seguindomodelos da realidade humana. SIN.imaxe virtual.Ing. computer image Fr. image de synthèseCast. imagen de síntesis Pt. imagem desíntesejescenografía virtual
imaxe fraccionada u.f. División dapantalla en cadros con distintas escenas.Ing. split frame Fr. écran divisé Cast.imagen fraccionada Pt. divisão da tela
imaxes de arquivo u.f.pl. Gravaciónalmacenada para dispor dela cando forprecisa.Na emisión indícase co rótulo “arquivo”, queadvirte o espectador de que as tomas que está aver non pertencen á realidade inmediata, senónque son imaxes recuperadas. Ing. file pictures Fr. images d’archives Cast.imágenes de archivo Pt. imagens dearquivosjresponsable de medios
impacto s.m. 1.- Impresión intensa oumesmo violenta que sofre o telespecta-dor ante certas imaxes.Ing. 1.- impact Fr. 1.- impact Cast. 1.-impacto Pt. 1.- impactos.m. 2.- Repercusión que acada unhanoticia ou unha emisión na globalidadeda audiencia, que fai que transcendaespecialmente.
Ing. 2.- impact Fr. 2.- impact Cast. 2.-impacto Pt. 2.- impacto
imparcialidade s.f. Calidade de quen actúabuscando a verdade, sen se deixarinfluír polas súas simpatías e antipatíasnin por intereses alleos.Ing. impartiality Fr. impartialité Cast.imparcialidad Pt. imparcialidadejobxectividade
impedancia (Z) s.f. Característica duncompoñente eléctrico que se refire aograo de oposición ao paso da corrente, edetermina, polo tanto, a amplitude desacorrente. A unidade de medida é o ohm.Ing. impedance Fr. impédance Cast.impedancia Pt. impedância
implementar v.t. Adaptación do inglés to
implement. Poñer en funcionamento unplan, un sistema ou un equipamento. >executar.Ing. to implement Fr. implémenter Cast.implementar Pt. implementar
impresión s.f. 1.- Acción e efecto deimprimir.Ing. 1.- printing Fr. 1.- impression Cast. 1.-impresión Pt. 1.- impressãos.f. 2.- Opinión que se ten sobre algúnasunto ou persoa.Ing. 2.- impression Fr. 2.- impression Cast.2.- impresión Pt. 2.- impressão
impresora s.f. Periférico de saída dunsistema informático que permiteplasmar sobre papel os documentoselaborados no ordenador.Ing. printer Fr. imprimante Cast. impresoraPt. impressora
imprimir v.t. Reproducir caracterestipográficos ou grafismos sobre unpapel mediante unha máquinacontrolada por un programainformático.OBS. Ten dous participios: impreso e imprimido. Ing. to print Fr. imprimer Cast. imprimir Pt.imprimir
improvisar v.t. 1.- Describir uns feitos oudesenvolver un programa sen o apoiodun guión escrito ou sen preparaciónprevia.
107
Ing. 1.- to improvise Fr. 1.- improviser Cast.1.- improvisar Pt. 1.- improvisarv.t. 2.- Solucionar, arranxar ás présas unimprevisto.Ing. 2.- to improvise Fr. 2.- improviser Cast.2.- improvisar Pt. 2.- improvisar
impulso s.m. Sinal eléctrico de poucaduración. SIN. pulso.Ing. pulse Fr. pulsation Cast. impulso, pulsoPt. pulso, impulso
impulsos de control u.f.pl. Conxunto desinais electrónicos rexistrados na fita devídeo que regulan o comportamento dascabezas do magnetoscopio durante areprodución. SIN. pulsos de control,sinais de sincronismo.
IMX Formato de vídeo dixital creado porSONY, en soporte de fita, cunhamostraxe de 4:2:2 e un fluxo de datos de50Mb/s.
in situ u.f. Intervención que o xornalistarealiza perante a cámara abrindo anoticia desde o lugar dos feitos.OBS. Locución latina de uso común. Ing. stand up, wraparound Fr. in situ Cast. insitu Pt. no terrenojentrada, no terreo
INA Institut National de l’ Audiovisuel.Instituto nacional do audiovisual(Francia). Organismo creado en 1975para a conservación do patrimonioaudiovisual francés e a investigación nosector audiovisual.Web: http://www.ina.fr
inchar v.t. Aumentar unha información,esaxerala. SIN. inflar.Ing. to inflate Fr. gonfler, grossir Cast. inflar,hinchar Pt. inflar
inciso s.m. Interrupción dun discurso parafacer unha breve aclaración doutroaspecto.Na locución é imprescindible unha correctaentoación que marque con claridade os pequenosincisos (que no texto indican as comas), xa queunha lectura corrida ou con pausas inadecuadaspode modificar o sentido da oración.
Ing. aside, interpolated clause Fr. inciseCast. inciso Pt. inciso
incrustación s.f. Integración dunha imaxeou dun elemento gráfico noutramediante un procedemento electrónico.Ing. inlay, insert Fr. incrustation Cast.incrustación Pt. incrustaçãojchave de croma
independencia s.f. Soberanía, calidade denon estar sometido a persoas ninvínculos de ningunha caste, para ofrecerunha información libre.Ing. independence Fr. indépendence Cast.independencia Pt. independência
independente adx. 1.- Libre, non suxeito avínculos de ningún tipo.Ing. 1.- independent Fr. 1.- indépendantCast. 1.- independiente Pt. 1.- independenteadx. 2.- Que non condiciona o exercicioda súa actividade profesional ásopinións doutros.Ing. 2.- independent Fr. 2.- indépendantCast. 2.- independiente Pt. 2.- independente
indexar v.t. Dispor en orde unha base dedatos para facer o seu índice e facilitara localización dos contidos.Ing. to index-link Fr. indexer Cast. indexar,indizar Pt. indexar
indicación escénica u.f. Nota queacompaña os diálogos dun guión ou duntexto teatral co fin de facilitar e aclararaspectos da súa interpretación ou daposta en escena.Ing. stage direction Fr. indication scéniqueCast. acotación Pt. indicação
indicativo s.m. Secuencia sonora moi brevee repetitiva que identifica un programa,un microespazo ou unha canle, que seemite separando espazos televisivos.Ing. jingle Fr. indicatif Cast. ráfaga,indicativo Pt. jingle, sinal sonorojsintonía
índice s.m. 1.- Lista ordenada dos contidosdun libro, dunha base de datos, etc.Ing. 1.- index Fr. 1.- index Cast. 1.- índice Pt.1.- índex, índice
108
s.m. 2.- Número que expresa unharelación entre magnitudes oucantidades.Ing. 2.- index number Fr. 2.- index, indiceCast. 2.- índice Pt. 2.- índice
índice de audiencia u.f. Porcentaxe deaparellos de televisión sintonizadoscunha canle de televisión nunhadeterminada franxa horaria, conrespecto á totalidade de aparellosreceptores do territorio analizado.Diferénciase da cota de pantalla en que estaúltima mide as porcentaxes sobre a poboaciónque está vendo a televisión. Ing. rating Fr. indice d’ audience Cast.índice de audiencia Pt. índice de audiênciajaudimetría
infamar v.t. Manifestar algo que lle quita ocreto ou a boa sona a alguén.Ing. to defame, to slander Fr. diffamer Cast.infamar Pt. infamarjdereito á honra, difamación
inflar v.t. Inchar.influencia s.f. Capacidade dun medio ou
dun líder de opinión de exercer certopoder sobre o individuo, sobre asociedade ou mesmo sobre as relaciónsinternacionais.Ing. influence Fr. influence Cast. influenciaPt. influênciajcuarto poder
infoentretemento s.f. De información mais
entretemento. Tipo de programación deinformación e servizos tratada dun xeitoaccesible ao común da audiencia e coaintención de entreter.Ing. infotainment Fr. infotainment Cast.infoentretenimiento Pt. info-entretenimento
infografía s.f. Tratamento gráfico dainformación por ordenador.Ing. computer graphics Fr. infographie Cast.infografía Pt. inforgrafia, infografia
información s.f. 1.- Acción e efecto deinformar.Ing. 1.- report Fr. 1.- information Cast. 1.-información Pt. 1.- informaçãos.f. 2.- Contido dunha mensaxe.
Ing. 2.- information, data Fr. 2.- informationCast. 2.- información Pt. 2.- informaçãos.f. 3.- Noticia.Ing. 3.- report, news Fr. 3.- informationCast. 3.- información Pt. 3.- informaçãos.f. 4.- Conxunto de técnicas eactividades relacionadas cos medios decomunicación.Ing. 4.- information Fr. 4.- information Cast.4.- información Pt. 4.- informação
información confidencial u.f. V.confidencial.
información de primeira man u.f. V.primeira man, de.
información exclusiva u.f. Exclusiva.información negra/gris/branca u.f. V.
manipulación informativa.informar v.t. 1.- Dar a coñecer algún feito.
SIN. comunicar, dar conta.Ing. 1.- to report Fr. 1.- informer Cast. 1.-informar Pt. 1.- informarjdesinformarv.p. 2.- Pórse ao corrente dun asunto,adquirir coñecemento.Ing. 2.- to find out Fr. 2.- s’informer Cast. 2.-informarse Pt. 2.- informar-se
informática s.f. Tecnoloxía do tratamentoelectrónico da información.Ing. computing Fr. informatique Cast. infor-mática Pt. informática
informativo -a adx. 1.- Que informa.Ing. 1.- informative Fr. 1.- d’ informationCast. 1.- informativo Pt. 1.- informativoadx. 2.- Xénero baseado na descricióndos feitos en si e que prescinde daopinión de quen os narra.Ing. 2.- informative Fr. 2.- d’ informationCast. 2.- informativo Pt. 2.- informativos.m. 3.- Espazo televisivo que respondea ese xénero. SIN. telexornal,noticiario.Ing. 3.- news (programme) Fr. 3.- bulletin d’information Cast. 3.- informativo Pt. 3.-noticiário, boletim
informe s.m. Resumo dunha noticia degrande importancia que xustifica unhaampliación da peza principal con maiornúmero de datos e antecedentes.
109
Elabórase xeralmente con material de arquivo,ampla documentación e sen introducir valora-cións. Ing. report Fr. rapport, reportage Cast.informe Pt. inquérito
infravermello -a adx. De radiaciónelectromagnética con frecuencia menorá do vermello visible no espectroluminoso, polo que non é perceptiblepara o ollo humano.Os sistemas de captación de imaxes coninfravermellos empréganse para facer gravaciónsna escuridade. Ing. infrared Fr. infrarouge Cast. infrarrojoPt. infravermelho
inserción s.f. Proceso de edición analóxicoen magnetoscopio que non altera a pistade control orixinal e que permite, fronteá ensamblaxe, tratar por separado son,vídeo ou códigos de tempo.Require a gravación previa de impulsos de controlna fita. Ing. insert Fr. insertion Cast. inserción Pt.inserçãojensamblaxe
inserir v.t. Introducir unha imaxe ou uncorte de audio nun intervalo previa-mente editado.OBS. Ten dous participios: inserido e inserto. Ing. to insert Fr. insérer Cast. insertar Pt.inserir
inserir os códigos u.f. Introducir na cinta osinal dos códigos de tempo, paraproceder á minutaxe.Tamén se emprega tecear, de TC (timecode). jminutaxe
inserto s.m. 1.- Plano editado por inserción.Ing. 1.- inserts.m. 2.- V. total.
insonorizado -a adx. Que está acondi-cionado (un local) de maneira que seatenúa significativamente o paso de sonentre o interior e o exterior, e viceversa.Ing. soundproof Fr. insonorisé Cast.insonorizado Pt. insonorizado
instalar v.t. Situar un dispositivo no lugar eno xeito que lle corresponde, para quepoida realizar a súa función.Ing. to put in Fr. installer Cast. instalar Pt.instalar
instalar os cables u.f. Espallar unha redede cables de comunicación nun lugar.Ing. to cable Fr. câbler Cast. cablear Pt.instalar os cabos
instinto s.m. Capacidade dunha persoa deactuar de maneira oportuna sen queninguén llo aprendese, conseguindo unresultado superior ao dos demais. SIN.intuición.Ing. instinct Fr. instinct Cast. instinto Pt.instinto
integrado -a adx. e s. Que confía conoptimismo na cultura de masas,outorgándolle á televisión a capacidadede difusión da cultura e a de crear novasformas de coñecemento.É un adxectivo cuñado nesta acepción porUmberto Eco na súa análise da aceptación dacultura de masas, Apocalípticos e integrados.japocalíptico
íntegro -a adx. 1.- De grande honestidade.Ing. 1.- upright Fr. 1.- intègre Cast. 1.-íntegro Pt. 1.- íntegroadx. 2.- Completo, enteiro.Ing. 2.- unabridged, in full Fr. 2.- intégralCast. 2.- íntegro Pt. 2.- íntegro
INTELSAT Acrónimo de INternationalTELecommunications SATellite consor-tium. Consorcio internacional para astelecomunicacións por satélite, creadoen 1964, que administra o uso da redede satélites do mesmo nome, paratransmisións nacionais e internacionais.Web: http://www.intelsat.com
interactivo -a adx. Que intercambiainformacións en dobre sentido, é dicir,que o emisor é tamén receptor e vice-versa.Ing. interactive Fr. interactive Cast.interactivo Pt. interactivo
intercom s.m. Abreviatura de intercomu-nicación. Sistema de comunicaciónentre os compoñentes do equipo de
110
produción dun programa de televisión(realizador, cámaras, iluminadores,técnicos de son, etc.), que incorpora unmicrófono e un auricular ou unaltofalante.
interese s.m. 1.- Actitude de atención cara aun asunto.Ing. 1.- interest Fr. 1.- intérêt Cast. 1.-interés Pt. 1.- interesses.m. 2.- Calidade ou circunstancia polaque un tema ou unha persoa espertacuriosidade.Ing. 2.- interest Fr. 2.- intérêt Cast. 2.-interés Pt. 2.- interesse
interese público, de u.f. Que resultaatractivo para a maioría da cidadanía.
interface s.f. Nexo informático entreelementos centrais e periféricos.Ing. interface Fr. interface [f.] Cast. interfaz[f.] Pt. interface [f.]
interface RS-422 Interface para atransmisión de datos en serie,empregados para o control de magne-toscopios desde un ordenador nostraballos de edición profesional.
interface STDI Interface dixital paratransporte de vídeo comprimido.
interferencia s.f. Perturbación na recepcióndun sinal.Ing. interference Fr. interférence, parasitesCast. interferencia Pt. interferênciajruído
interferencia construtiva u.f. Interfe-rencia dun sinal por outro sinal, queproduce unha adición de potencias nosinal resultante por estaren en fase.jen fase
interfono s.m. Sistema que permite acomunicación desde o micrófono dasala de control a un altofalante ouauricular no estudio.Ing. talk-back
intermedio s.m. Espazo publicitario queinterrompe un programa. SIN. descanso.Ing. break Fr. pause publicitaire Cast.intermedio Pt. intervalo
Internet Rede mundial de carácter mixtoque interconecta os computadores detodos os usuarios que dispoñan dunmódem, a través da liña telefónica (fixaou móbil).Naceu nos Estados Unidos, comoseguinte paso a Arpanet creada nos 70,unha rede interna de comunicación dodepartamento americano de defensa.Hoxe en día, constitúe un medio decomunicación accesible á cidadanía deterritorios desenvolvidos e permite ointercambio de mensaxes electrónicas,a consulta de bancos de datos e ocomercio electrónico. A canle públicagalega (TVG) comezou a emitirregularmente pola Internet en temporeal en 1997, sendo unha das primeirastelevisións de Europa en facelo.jarañeira mundial
Internet2 Proxecto do consorcio de 200universidades dos Estados Unidos quedesde 1996 traballan no desenvolve-mento dunha rede alternativa de maiorcapacidade ca a Internet actual, que llespermita aos investigadores compartirrecursos e colaborar con novas aplica-cións e servizos, así como recibir sinaisde maior largo de banda como asaudiovisuais.
interpretación s.f. 1.- Explicación dosignificado dun feito ou dunhasituación.Ing. 1.- interpretation Fr. 1.- interprétationCast. 1.- interpretación Pt. 1.- interpretaçãos.f. 2.- Representación dun papeldramático ou execución dunha pezamusical.Ing. 2.- performance, playing Fr. 2.-interprétation Cast. 2.- interpretación Pt. 2.-interpretação
interpretativo -a adx. 1.- Xénero a camiñoentre o estritamente informativo e oopinativo, que consiste en analizar asrazóns e suxerir as posibles consecuen-cias dos feitos.
111
Ing. 1.- interpretative Fr. 1.- d’interprétation Cast. 1.- interpretativo Pt. 1.-interpretativoadx. 2.- Que responde a ese xénero.Ing. 2.- interpretative Fr. 2.- d’interprétationCast. 2.- interpretativo Pt. 2.- interpretativo
intervalo vertical u.f. Espazo entre oscadros dun sinal televisivo empregadopara a transmisión de informacións quenon están presentes na imaxe enpantalla, pero que poden ser transfor-madas en lendas ou outros tipos dedatos, como a sintonización automáticada cor.Ing. vertical interval Fr. intervalle verticalCast. intervalo vertical Pt. intervalo vertical
intimidade s.f. Aspectos da vida dunhapersoa ou dun grupo que pertencen aoseu espazo privado non compartido.jdereito á intimidade
intoxicación s.f. Defecto do xornalista quese converte en transmisor acrítico dosintereses das fontes, motivado polasrutinas de traballo, a complicidade cosgabinetes de comunicación ou asfiltracións interesadas.Ing. indoctrination Fr. intoxication Cast.intoxicación Pt. intoxicação
intriga s.f. Suspense.intro s.f. V. entrada.intuición s.f. Instinto.investigación s.f. Estudo profundo que
busca descubrir ou aclarar unhainformación.Ing. research Fr. recherche Cast. investiga-ción Pt. pesquisajxornalismo de investigación
investimento s.m. Cantidade de diñeiroempregada nun produto do que seespera obter beneficio posteriormente.Ing. investment Fr. investissement Cast.inversión Pt. investimentojorzamento
inxuria s.f. Lesión á dignidade da persoa, aoimputarlle certas calidades ou feitos quemenoscaban a súa sona ou atentancontra a súa estimación.
Ing. insult, slander Fr. injure Cast. injuriaPt. injúriajcalumnia, dereito á honra
ión s.m. Átomo ou grupo de átomos cargadode electricidade.jpantalla de plasma
IPI International Press Institute. Institutointernacional de prensa, con sede enViena (Austria) creado tras a SegundaGuerra Mundial para a defensainternacional da liberdade informativa,que agrupa xornalistas de máis de cenpaíses diferentes.Web: http://www.freemedia.at
IPS sigla Inches Per Second. Polgadas porsegundo. Medida da velocidade deavance da fita magnética.jpolgada
ipso facto u.f. Inmediatamente.OBS. Locución latina, de uso culto.
ironía s.f. Xeito de se expresar que consisteen dicir o contrario do que se pensa,entoando de maneira que o receptorcapte esa intención.Ing. irony Fr. ironie Cast. ironía Pt. ironiajretranca
ISDB-T Integrated Services DigitalBroadcasting-Terrestrial. Servizosintegrados de transmisión dixitalterrestre. Estándar de transmisión detelevisión dixital empregado no Xapón.jATSC, DVB-T
ISO International organization forstandardization. Organización interna-cional para a estandarización. Organis-mo non gobernamental creado en 1947que establece modelos de produtos eservizos, incluídas as telecomunica-cións, para facilitar o intercambiointernacional e favorecer o desenvolve-mento da normalización no mundo.OBS. O nome non é unha sigla, senón un prefixoderivado do grego isos, que quere dicir, igual.
Web: http://www.iso.org
112
ITV Independent Television. Rede deemisoras de televisión inglesa decarácter privado.Web: http://www.itv.com
jjack s.ing. > chaveta.jingle s.ing. > indicativo.joystick s.ing. > panca de mando.
kK Símbolo de Kelvin.kelvin (K) s. Escala de referencia na
medida da temperatura, na que o ceroequivale a -273.15 graos Celsius.Denomínase así na honra de Lord Kelvin (1824-1907). Ing. kelvin Fr. kelvin Cast. kelvin Pt. kelvin
key s.ing. > chave de croma.kinescope s.ing. > cinescopio.kitsch adx.alem. Badoco, de mal gusto,
concibido para as masas conpretensións de arremedar as creaciónselitistas.
Kw Símbolo de quilowatt.
llaboratorio s.m. Local no que se realizan as
operacións de procesamento dunhapelícula cinematográfica, o seutratamento, tiraxe de copias e vertido aoutro soporte.Ing. laboratory Fr. laboratoire Cast.laboratorio Pt. laboratório
laboratorio de linguas u.f. Aula deformación equipada con material para aaprendizaxe de idiomas mediantemétodos audiovisuais, que adoita estru-
turarse por módulos de traballo persoalintercomunicados co profesor.Ing. language laboratory Fr. laboratoire delangues Cast. laboratorio de idiomas Pt.laboratório de línguas
lacónico -a adx. Conciso, breve, que seexpresa con poucas palabras.Ing. laconic Fr. laconique Cast. lacónico Pt.lacónico
laminado n.m. Defecto da fita de vídeo queproduce na imaxe bandas horizontais amodo de persiana.Ing. banding
lámpada s.f. 1.- Fonte de luz artificial.Ing. 1.- light Fr. 1.- lampe Cast. 1.- lámparaPt. 1.- lâmpadas.f. 2.- Por extensión, proxector.Ing. 2.- light Fr. 2.- lampe Cast. 2.- lámparaPt. 2.- lâmpadas.f. 3.- Peza dos televisores antigos queproducía a luz por transformación daenerxía eléctrica en enerxía luminosa,substituída despois polos transistores.Ing. 3.- lamp Fr. 3.- lampe Cast. 3.- lámparaPt. 3.- lâmpada
lámpada de arco loc Lámpada queproduce o foco luminoso nunhadescarga entre dous eléctrodosseparados por un medio gasoso.Ing. arc lamp Fr. lampe à arc Cast. lámparade arco Pt. lâmpada de arcojarco voltaico
lámpada de cuarzo u.f. Lámpada detungsteno halóxeno (que evita oennegrecemento) empregada para ailuminación de estudios de televisión.
lámpada de xenon u.f. Lámpada de arcona que a corrente eléctrica pasa a travésdun gas xenon contido nun recipientede vidro.Emprégase en proxectores de alta potencia eproporciona unha boa reprodución das cores.
lámpada PAR u.f. Lámpada halóxenapechada, cun frontal transparente eunha cara posterior na que se atopa unreflector cunha capa de aluminio quese comporta como un espello cóncavo.
113
Ofrece unha iluminación cálida e un ángulo deirradiación definido grazas ao reflectorparabólico. jPAR
lanzamento s.m. Período inicial dunhacampaña de promoción dun programa,dun presentador ou dun produto.Ing. launche Fr. lancement Cast. lanza-miento Pt. lançamento
lanzar unha cinta u.f. Premer sobre obotón de reprodución no equipamentoonde está preparada unha gravación,para poñela en marcha e emitila.
lapis óptico u.f. [pl. lapis ópticos] Instrumentoelectrónico con forma de lapis que llepermite ao usuario programar o vídeocoa simple lectura óptica do código debarras identificador do espazotelevisivo que lle interesa.Ing. light pen Fr. crayon optique Cast. lápizóptico Pt. caneta óptica
lapso s.m. 1.- Erro involuntario ao falar.Ing. 1.- mistake Fr. 1.- lapsus Cast. 1.-lapsus, lapso Pt. 1.- lapsos.m. 2.- Espazo de tempo que separadous feitos.Ing. 2.- lapse, time Fr. 2.- laps Cast. 2.- lapsoPt. 2.- lapso
largo de banda u.f. Rango de frecuenciassobre o que se espalla un sinal. SIN.ancho de banda.Ing. bandwidth Fr. largueur de bande Cast.ancho de banda Pt. largura de banda
larsen, efecto u.f. V. efecto larsen.láser s.m. Sigla lexicalizada de Light
Amplification by Stimulated Emissionof Radiation, amplificación da luz polaemisión estimulada de radiación.Tecnoloxía que permite transmitir feixesde luz moi concentrados, cunha grancapacidade de memoria.Ing. laser Fr. laser Cast. láser Pt. laser
late night u.f.ing. Noite II. V. franxa de noite.LCD sigla Liquid Crystal Display. V.
pantalla de cristal líquido.lead s.ing. Primeiro parágrafo da noticia. >
entrada.
lector s.m. Aparello que permite adescodificación e a restitución deinformacións gravadas en soportemagnético ou óptico.Ing. player, scanner Fr. lecteur Cast. lectorPt. leitorjgravador
lectura de guión u.f. Ensaio previo ágravación dun capítulo dunha serietelevisiva, consistente nunha repro-dución en común dos diálogos en vozalta por parte dos actores.Permite introducir pequenos cambios naexpresión, co consenso de actores e guionistas, cofin de que a interpretación sexa fluída e axustadaao personaxe.
lema s.m. Frase concisa e de memorizaciónfácil que serve de guía para a condutadunha persoa.Ing. slogan, motto Fr. devise Cast. lema Pt.lema
lenda s.f. Título.OBS. Úsase máis nos medios escritos.
lente s.f. Disco transparente que recolle osraios de luz nunha cámara.Ing. lens Fr. bonnette, lentille Cast. lente Pt.lentejfiltro
lente difusora u.f. Lente que, situada noobxectivo, recolle a imaxe esvaecida,sen contornos claros.Fr. Flou
lente fresnel u.f. Lente que concentra eespalla a luz simultaneamente, co queofrece un tipo de iluminación deamplitude variable.Débelle o seu nome ao físico francés AugustinFresnel (1788-1827).
leriar v.i. Falar de maneira distendida. SIN.charlar, parolar.Ing. to chat Fr. babarder Cast. charlar Pt.conversar, parolar
letterbox s.ing. Caixa de correo. Formatoque preserva o orixinal das películascinematográficas adaptado parapantallas comúns de televisión 4:3, coasdúas bandas negras na parte superior e
114
inferior da imaxe. > formato debandas negras.
léxico s.m. Conxunto das palabras dunhalingua ou dunha materia especializada.SIN. vocabulario.Ing. vocabulary Fr. lexique Cast. léxico Pt.léxico
LF sigla Low Frequency. Frecuencia baixa.liberdade de expresión u.f. Dereito
constitucional de manifestar librementeas ideas e mais as opinións, limitadopor outros dereitos para garantir aconvivencia social.Ing. freedom of expression Fr. liberté d’expression Cast. libertad de expresión Pt.liberdade de expressãojcensura, autocensura
liberdade de información u.f. V. dereitoda información.Ing. freedom of information Fr. liberté d’information Cast. libertad de informaciónPt. liberdade de informação
LIBR Indicación na escada de que a fontede vídeo é a libraría dixital. V. libraríadixital.
librar v.i. Quedar libre de facer un traballoou unha tarefa.
libre acceso, de u.f. Programación emitidasen codificar e sen esixencia depagamento a cambio dese servizo. SIN.en aberto.
libraría dixital u.f. Equipamento dixitalno que se almacenan imaxes fixas(cartóns de libraría) ou breves cortes deimaxe e son, para a súa emisión ouposprodución.Ing. digital library
libro de estilo u.f. Publicación dunconxunto de pautas e normas elabo-radas por un medio de comunicaciónque definen a maneira de traballar desaempresa xornalística.Adoita incluír recomendacións para a redacción eo tratamento das noticias, repertorios léxicos dereferencia, regras gramaticais, criterios de edicióne de linguaxe visual, principios de éticaprofesional, etc.
Ing. stylebook Fr. livre de style Cast. libro deestilo Pt. livro de estilojimaxe corporativa
líder s. Cabeza dun grupo.Ing. leader Fr. leader Cast. líder Pt. líder
líder de audiencia u.f. Programa seguidopor un número de espectadores maiorca o dos outros espazos televisivos.
líder de opinión u.f. Individuo conreputación que exerce influencia sobreas actitudes e as opinións doutraspersoas.Algúns autores consideran que é sobre esteslíderes onde primeiro se establece a influenciados medios e, a partir deles, sobre un público máisamplo. jdobre fluxo da comunicación
ligazón s.f. Enlace, nexo.limiar de audibilidade u.f. Límite de
frecuencia da vibración da onda sonorafóra do que o oído humano non é capazde percibir o son, que se sitúa aproxi-madamente entre os 16 Hz e os 16 KHz.Dentro desta franxa de audibilidade o oídohumano non percibe todas as frecuencias coamesma intensidade, sendo o espectro de mellorpercepción o comprendido entre os 2000 Hz e os4000 Hz. Pero tampouco a sensibilidade do oídoé proporcional á intensidade sonora, na que taménexisten límites de audición: por riba dos 120 dBprodúcese no oído a sensación de dor.Ing. audibility threshold Fr. seuil d’audibilité Cast. umbral de audibilidad Pt.limiar de audibilidade
lingua s.f. Código verbal compartido polosmembros dunha sociedade. SIN.idioma, fala.Ing. language Fr. langue Cast. lengua Pt.língua
lingua estándar Nivel de lingua pactadopor unha comunidade de falantes, queprescinde de dialectalismos para permi-tir o entendemento común.É o rexistro empregado habitualmente natelevisión.
115
linguaxe televisiva u.f. Código narrativo,léxico e técnico, propio do campoaudiovisual.
linguaxe xornalística u.f. Conxunto depeculiaridades léxicas dos profesionaisdo xornalismo.
lingüeta s.f. Lámina de seguridade queincorporan as cintas de audio e de vídeono lado inferior co fin de protexer asgravacións dun posible borrado.Ing. tab Fr. languette Cast. lengüeta Pt.lingueta
liña, en u.f. V. en liña.liña de abonado u.f. Bucle de abonado.liña de imaxe u.f. Cada unha das divisións
horizontais en que se descompón unhaimaxe para adaptar a bidimensiona-lidade á variación unidimensional datensión.Cada sistema de televisión está conformado porun número diferente de liñas de imaxe: oamericano NTSC emprega 525 liñas; o Pal, 625;o SECAM francés, 819. Ing. line Fr. ligne d’ image Cast. línea deimagen Pt. linha de imagemjresolución, píxel
liña de retardo u.f. Circuíto de retardo.liña de tempo u.f. Función dos sistemas
dixitais que permite visualizar napantalla do ordenador a primeira imaxedun plano ou a representación gráficadunha pista de son, para manipulaloscoa facilidade dun procesador de textosinformático.Ing. time-line Fr. ligne de temps Cast. líneade tiempo Pt. linha de tempo
liña editorial u.f. Conxunto de principiosideolóxicos básicos que rexen unhaempresa xornalística.Cando se produce un cambio substancial na liñaeditorial dun medio que sexa consideradacontraria ás conviccións do xornalista, este poderachar o seu contrato coa empresa sen perder odereito ás indemnizacións equivalentes ao seudespedimento amparándose na chamada cláusulade conciencia.
Ing. editorial policy Fr. ligne éditoriale Cast.línea editorial Pt. linha editorialjlibro de estilo
listaxe de decisións de edición (EDL)u.f. Relación ordenada dos procede-mentos de edición necesarios nunhaposprodución, baseándose nos códigosdas gravacións empregadas. Inclúeinformación de efectos, duración dosplanos, fontes, mesturas, etc.
listaxe de planos u.f. Guieiro de planos.live s.ing. 1.- > en directo.
s.ing 2.- > en vivo.lixo s.m. Apelativo que se aplica aos
produtos audiovisuais de ínfima cali-dade ou de mal gusto, tanto no referidoaos contidos (programación-lixo) comoao propio medio (telelixo).Ing. (tv) trash Fr. (télé-)poubelle Cast.(tele)basura Pt. (tele)lixo
lm Símbolo de lumen.lobby s.ing. > grupo de presión.
OBS. En inglés designa tamén o xornalistaparlamentario.
local adx. 1.- Que atinxe a unha vila, unlugar ou un concello.Ing. 1.- local Fr. 1.- locale Cast. 1.- local Pt.1.- localjtelevisión locals.m. 2.- Espazo pechado destinado aunha determinada actividade.Ing. 2.- site, unit Fr. 2.- siège Cast. 2.- localPt. 2.- localjestudio
Localia Telelugo Cadea local de Lugo decarácter privado incorporada ao grupoLocalia TV no 2001, aínda quecomezou a súa actividade en 1994.Ofrece programación propia de infor-mativos e de entretemento.Web: http://www.telelugo.tv
Localia TVACoruña Emisora da cidadeda Coruña, de propiedade privada, quecomezou a emitir en 2001 integrada narede Localia TV de televisións locais.Web: http://www.localiacoruna.com
116
Localia TV Ferrol Canle de televisiónlocal de Ferrol, de titularidade privada,que comezou as súas emisións en 1987co nome de Ferrolvisión Canal 29. No2001 integrouse no grupo Localia TV.Web: http://www.localiatv.com
Localia TV Pontevedra Cadea local dePontevedra, de titularidade privada, quecomezou as súas emisións como TVPontevedra en 1995 e que se integrouno grupo de televisións locais LocaliaTV en 2001.Web: http://www.localiatv.com
Localia TV Santiago Emisora local dacapital galega, de titularidade privada,integrada no grupo Localia TV desde2001.Web: http://www.localiasantiago.com
Localia TV Vigo Canle local de Vigo e dasúa área metropolitana, de propiedadeprivada, que comezou as súas emisiónsno ano 2001 integrada no grupo detelevisións locais Localia TV.Web: http://www.localiavigo.com
localización s.f. 1.- Espazo interior ouexterior no que se desenvolve determi-nada escena da rodaxe ou gravación.SIN. situación.Ing. 1.- location Fr. 1.- lieu, localisationCast. 1.- localización Pt. 1.- localizaçãos.f. 2.- Actividade de busca dun espazono que desenvolver a gravación dunplano ou dunha secuencia.Ing. 2.- location work Fr. 2.- repérage Cast.2.- localización Pt. 2.- localização
locomotora s.f. Programa locomotora.locuaz adx. Que ten facilidade de palabra,
elocuente.Ing. talkative Fr. loquace Cast. locuaz Pt.loquaz
locución s.f. Aspecto da comunicación quese refire á pronuncia das palabras, áentoación e mais ao ritmo de lecturadun presentador.Ing. narration Fr. élocution Cast. locuciónPt. locução
locución de fondo u.f. Narración sobre unmaterial de vídeo gravado no que nonaparece a imaxe do locutor. SIN.narración de fondo.Ing. off
locutar v.t. Reproducir oralmente undiscurso, xeralmente escrito. SIN. facera locución.OBS. Verbo creado a partir de locutor.
locutor -ora s. Profesional encargado defacer a lectura das noticias ou danarración que complementa unhasimaxes, sexa ou non autor dos textosque reproduce.Ing. newscaster Fr. speaker Cast. locutor Pt.locutorjpresentador
locutor -ora de fondo u.f. Narrador quefala sobre as imaxes gravadas senaparecer el na pantalla. SIN. voz defondo.jcomentarista
locutorio s.m. Pequeno local insonorizadodestinado á lectura das narracións defondo dos vídeos.jcabina
logotipo s.m. Marca visual que identifica aempresa.Ing. logo Fr. logotype Cast. logotipo Pt.logotipojimaxe corporativa, mosca
longametraxe s.f. Película dunha duraciónsuperior aos 90 minutos,aproximadamente.Tamén se emprega a forma abreviadalonga. Ing. full-length film Fr. long-métrage [m.]Cast. largometraje [m.] Pt. longa-metragem[f.]
lonxitude de onda u.f. Distancia perco-rrida por unha onda durante un ciclo.Ing. wavelength Fr. longueur d’ onde Cast.longitud de onda Pt. comprimento de onda
look s.ing. Aparencia. > imaxe.LP sigla Long Play. Longa duración. 1.-
Disco de vinilo de longa duración en 33revolucións por minuto.
117
sigla 2.- Vídeo VHS gravado á metadeda velocidade de cinta, o que supónunha redución importante da calidadeda gravación.
lumen (lm) s.m. Unidade de medida dofluxo dunha fonte luminosa, equiva-lente á súa intensidade en candelasmultiplicado polo ángulo sólido sobre oque se emite a luz.Ing. lumen Fr. lumen Cast. lumen Pt. lúmen
luminancia (Y) s.f. Información do brillodun sinal de vídeo.Ing. luminance Fr. luminance Cast.luminancia Pt. luminânciajcrominancia
luminosidade s.f. Impresión da cantidadede luz emitida por unha fonte,transmitida a través dun medio oureflectida por unha superficie.Ing. brightness Fr. luminosité Cast.luminosidad Pt. luminosidade
Lusa Axencia de noticias de Portugal, quefornece de información e materialgráfico os medios de comunicaciónportugueses.Web: http//www.lusa.pt
lux (lx) s.m. Unidade de medida de ilu-minación, que expresa a relación entre ofluxo luminoso que recibe unha super-ficie e a extensión desa superficieiluminada.OBS. Do latín lux, luz. Ing. lux Fr. lux Cast. lux Pt. lux
luz s.f. 1.- Forma de radiaciónelectromagnética de lonxitudecomprendida no espectro visible para oollo humano.Ing. 1.- light Fr. 1.- lumière Cast. 1.- luz Pt.1.- luzs.f. 2.- Fonte de iluminación.Ing. 2.- light Fr. 2.- lumière Cast. 2.- luz Pt.2.- luz
luz base u.f. Luz difusa para a iluminaciónuniforme dunha escena, que reduce ocontraste de luz global e evita unhasubexposición.
luz branda u.f. Iluminación difusa e sensombras que se orixina con focosdispersos. SIN. luz difusa.
luz chave u.f. Proxector luminoso queilumina o suxeito da toma lateralmentepara lle dar relevo, e que se comple-menta coa luz secundaria e mais a luz decontra. SIN. luz principal.Ing. key-light Fr. lumière principale Cast.luz llave, luz principal Pt. luz chave, luzprincipal
luz coherente u.f. Luz monocromática conondas da mesma lonxitude e da mesmafase.
luz de acentuación u.f. Fonte de luzempregada para destacar un aspectoparticular dun suxeito.
luz de ambientación u.f. Iluminación quecontribúe á coherencia da atmosferadunha obra.Ing. floodlight Fr. lumière d’ambiance Cast.luz de ambiente Pt. luz ambiente
luz de contra u.f. Lámpada situada detrásdos suxeitos da toma ou do decorado cofin de resaltar o efecto da tridimensio-nalidade e separalos do fondo. SIN.contraluz.Ing. back-light Fr. lumière de derrière,lumière de contre-jour Cast. luz de contraPt. contra luz
luz de modelado u.f. Luz que revelatextura, contorno e formas.
luz de realce u.f. Lámpada para ailuminación de zonas sombreadas endías de sol forte.Ing. booster
luz de rebote u.f. Luz difusa que se obténpor reflexións aleatorias dunha super-ficie fortemente brillante, como un teitoou un panel reflector.
luz de recheo u.f. Lámpada secundaria queclarexa as sombras da luz chave. SIN.luz secundaria.Ing. fill in light Fr. lumière d’ appoint Cast.luz de relleno Pt. luz de enchimento, luzcomplementar
118
luz dura u.f. Iluminación altamentedireccional producida por unha fonte deluz de área reducida.
luz incidente u.f. Intensidade de luz que caesobre un obxecto.
luz lateral u.f. Fonte de iluminación situadaa un dos lados do obxecto da toma.Ing. side light Fr. lumière latérale Cast. luzlateral Pt. luz lateral
luz reflectida global u.f. Cantidade de luzrebotada que chega á cámara.
luz relampo u.f. Luz súbita producida porun foco luminoso. SIN. flash.
lx Símbolo de lux.
m1MMs V. minipelícula.M6 Grupo de televisión privado francés,
creado en 1987, que dirixe os seuscontidos fundamentalmente ao públicoxuvenil.Web: http://www.m6.fr
MAC sigla Multiplexed Analogue Compo-nents. Multiplexación analóxica doscompoñentes. Sistema analóxico detransmisión dos sinais de televisión de1250 liñas, no que a imaxe e o son setransmiten por paquetes secuenciais(luminancia+crominancia+son e datos).Existen diferentes versións deste sistema,sendo a máis perfeccionada a HD-MAC,cunha calidade de imaxe semellante á datelevisión de alta definición, pero nontriunfaron no mercado.jSECAM, PAL
magazine s.fr. Formato de programatelevisivo de entretemento e informa-ción que combina diferentes xéneros(actuacións, concursos, entrevistas,etc.), dirixido ao gran público. > pro-grama de variedades, revista.Ing. magazine Fr. magazine Cast. magacínPt. magazine
magnetófono s.m. Aparello que rexistra ereproduce sons nunha fita magnética.SIN. gravadora.Ing. tape recorder Fr. magnétophone Cast.magnetófono Pt. magnetofone
magnetoscopio s.m. Aparello que permiterexistrar e reproducir a imaxe e mais oson que se almacenan sobre unha bandamagnética. En fase de substitución porsistemas dixitais.Ing. videorecorder Fr. magnétoscope Cast.magnetoscopio Pt. magnetoscópio
majors s.ing. As grandes. Nome que recibenos macroestudios de produción cine-matográficos nos Estados Unidos.
make up u.f.ing. > maquillaxe.making off u.f.ing. > como se fixo.manager s.ing. > axente artístico.mando a distancia u.f. Aparello dotado
dunha serie de botóns que otelespectador pode premer á vontadepara dar ordes ao televisor. SIN. controlremoto, telemando.O mando a distancia introduciu novoscomportamentos no seguimento das emisiónstelevisivas, xa que permite mudar de canle sen oesforzo de achegarse ao televisor. A análise dosusos do mando son de grande interese parapublicitarios e programadores, que mediante aterminoloxía inglesa zapping (peteirada), grazing(seguimento múltiple), flipping (cambio en orde)ou switch-hitting (seguimento a dúas bandas)definen os matices nos cambios de cadea a travésdo mando.Ing. remote control Fr. télécommande Cast.mando a distancia Pt. telecomando
manido -a adx. Pouco orixinal, que foitratado moitas veces. SIN. mallado,trillado.Ing. trite, hackneyed Fr. rebattu Cast.manido Pt. trilhado, gasto
manipulación s.f. Tratamento das imaxes,do son ou dos contidos para falsealos.Ing. manipulation Fr. manipulation Cast.manipulación Pt. manipulação
manipulación informativa u.f. Publi-cación de información non veraz,
119
baseada en noticias falsas (informaciónnegra), verdades a medias (informacióngris) ou datos oportunistas achegadossó no momento preciso en que lleconvén á fonte (información branca).jdesinformar
mantemento s.m. 1.- Actividade deconservar e amañar, se for preciso, osaparellos da empresa.Ing. 1.- maintenance Fr. 1.- maintenanceCast. 1.- mantenimiento Pt. 1.- manutençãos.m. 2.- Departamento encargado desaactividade.
mapa s.m. Representación cartográfica dunterritorio, que pode incorporarinformación relativa a diferentescampos (meteoroloxía, conflitosbélicos, poboación, etc.).Ing. map Fr. carte Cast. mapa Pt. mapajgrafismo
maquillador -ora s. Profesional encargadoda maquillaxe.Ing. make-up artist Fr. maquilleur Cast.maquillador Pt. maquilhadorjesteticista
maquillaxe s.f. 1.- Afeite para a cara usadoen televisión para evitar os brillos queproduce a iluminación na pel, paracorrixir trazos ou para caracterizar.Ing. 1.- make-up Fr. 1.- maquillage Cast. 1.-maquillaje Pt. 1.- maquilhagems.f. 2.- Acción de aplicar os cosméticos.Ing. 2.- making up Fr. 2.- maquillage Cast.2.- maquillaje Pt. 2.- maquilhagems.f. 3.- Cuarto destinado a estaactividade.
maquinista s. Profesional que se ocupa domovemento dos guindastres e aparellosde gran volume durante unha sesión degravación.Ing. grip, stage hand Fr. machiniste Cast.maquinista, tramoyista Pt. maquinista
marca de auga dixital u.f. Selo de propie-dade inscrito na gravación dixitalmediante procedementos electrónicos,non detectable no visionamento.
Ing. digital watermark Fr. filigranenumérique Cast. marca de agua digital Pt.marca de água digital
marketing s.ing. Conxunto de técnicas decaptación de mercado. > mercadotecnia.
máscara s.f. Truco óptico realizado me-diante a colocación dun material negrodiante do obxectivo, que oculta parteda imaxe para formar unha figura.Ing. mask, matte Fr. cache Cast. máscara,cache Pt. máscarajcámara de enmascaramento
mass media u.f.ing. > medios de comu-nicación de masas.
master s.ing. Mestra. Gravación coa edicióndefinitiva, que serve de referencia paraa tiraxe de copias destinadas á emisiónou á exhibición. > copia mestra.
MAT sigla Moi Alta Tensión. Alta cargapositiva (18.000 volts) que no circuítode televisión atrae os electróns cara ápantalla.jtubo de raios catódicos
materia reservada u.f. Informacióngobernamental ou xudicial que non sepode facer pública por consideralasegredo oficial.Ing. official secrecy Fr. secret administratifCast. materia reservada Pt. matériareservada
material s.m. 1.- Conxunto de información,datos, imaxes gravadas, etc. dos que sedispón para elaborar unha noticia oucalquera produto audiovisual.Ing. 1.- material Fr. 1.- matériel Cast. 1.-material Pt. 1.- materials.m. 2.- Conxunto de ferramentas eaccesorios para facer un traballo.Ing. 2.- equipment Fr. 2.- matériel Cast. 2.-material Pt. 2.- material
matinal adx. Que se emite pola mañá. SIN.matutino.Ing. morning Fr. matinal Cast. matinal Pt.matinaljfranxa horaria
120
matiz s.m. 1.- Grao dunha mesma cor, encorrespondencia cunha lonxitude deonda predominante.Ing. 1.- hue, shade Fr. 1.- nuance Cast. 1.-matiz Pt. 1.- matizjsistema Munsells.m. 2.- Aspecto que lle dá a un tema unvalor ou unha interpretación distinta áque aparentaba inicialmente.Ing. 2.- hue Fr. 2.- nuance Cast. 2.- matiz Pt.2.- matiz
matizar v.t. Aclarar os matices dunha cousa.Ing. to qualify Fr. nuancer Cast. matizar Pt.aclarar
matriz s.f. Dispositivo electrónico querecolle e relaciona sinais eléctricos queflúen polas entradas, para obter sinaisde saída cunhas determinadas caracte-rísticas.Ing. matrix Fr. matrice Cast. matriz Pt.matriz
matte s.ing. > cámara de enmascaramento.matutino -a adx. Matinal.MATV sigla Master Antenna Television.
Sistema patrón de antenas colectivas detelevisión dedicadas á recepción desinais terrestres.Supón un modo de compartir custos e recursos derecepción de televisión entre varios usuariossituados nun mesmo edificio ou en vivendasadxacentes. jSMATV
maxenta s.m. Cor secundaria do sistema detelevisión, resultado da mestura devermello mais azul.OBS. Toma o seu nome da cidade italiana deMagenta, en referencia ao sangue vertido nunhabatalla que alí tivo lugar. Ing. magenta Fr. magenta Cast. magenta Pt.magentajcor
maxwell (Mx) s.m. Unidade de medida dofluxo magnético.Debe o seu nome ao físico escocés James ClerkMaxwell (1831-1879). Ing. maxwell Fr. maxwell Cast. maxwell Pt.maxwell
Mb Símbolo de megabyte.
media recorder u.f.ing. > gravadora demedios.
media s.lat. > medios de comunicación demasas.
medianeira s.f. Toma da intervención doreporteiro en pantalla, editada no mediodunha noticia ou dunha reportaxe. SIN.mediana.jentrada
mediateca s.f. 1.- Colección de diversosmateriais relacionados cos novosmedios tecnolóxicos.Ing. 1.- media collection Fr. 1.- médiathèqueCast. 1.- mediateca Pt. 1.- mediatecas.f. 2.- Lugar no que se almacenan esesmateriais.Ing. 2.- media library Fr. 2.- médiathèqueCast. 2.- mediateca Pt. 2.- mediatecajarquivo, documentación
mediático -a adx. Relativo aos medios decomunicación.Ing. media Fr. médiatique Cast. mediáticoPt. mediático
medio s.m. 1.- Sistema que permite difundirinformación a distancia a un amplonúmero de persoas.Ing. 1.- media Fr. 1.- média Cast. 1.- medioPt. 1.- meios.m. 2.- Cada unha das empresas decomunicación.Ing. 2.- media Fr. 2.- média Cast. 2.- medioPt. 2.- meio
medios de comunicación de masasu.f.pl. Conxunto dos medios que sedirixen a un público conxunto amplo,diverso e non identificable. Os clásicosson a prensa, a radio e a televisión.Ing. mass media Fr. médias Cast. medios decomunicación de masas Pt. meios decomunicação de massas, media
medios quentes u.f.pl. Medios próximospsicoloxicamente ao destinatario, poroposición aos fríos, de estímuloemocional menos espontáneo polacomplexidade tecnolóxica.Expresión creada por Marshall McLuhan.
121
megabyte (Mb) s.m. Medida de volumede información equivalente a un millónde bytes.Ing. megabyte Fr. megabyte Cast. megabytePt. megabyte
megahertz (MHz) s.m. Unidade defrecuencia equivalente a un millón dehertzs.
melodrama s.m. 1.- Xénero audiovisualque esaxera os episodios sentimentais eque adoita presentar os personaxes demodo maniqueo.Ing. 1.- melodrama Fr. 1.- mélodrame Cast.1.- melodrama Pt. 1.- melodramas.m. 2.- Obra que desenvolve estexénero.Ing. 2.- melodrama Fr. 2.- mélodrame Cast.2.- melodrama Pt. 2.- melodrama
mensaxe s.f. Conxunto de informaciónsdirixidas a un receptor a través decalquera tipo de sistema de comunica-ción.Ing. message Fr. message [m.] Cast. mensaje[m.] Pt. mensagem [f.]
mensaxe de texto (SMS) u.f. Texto breveenviado a través dun teléfono móbil oudoutro dispositivo que se sirva dosistema de telefonía móbil. SIN.mensaxe curta.Dada a proliferación de terminais móbiles, é naactualidade o modo máis frecuente de participa-ción da audiencia nos programas de televisiónpara a expresión de opinións, concursar oumesmo influír na programación da cadea. jservizo de mensaxes curtas
mensaxe electrónica u.f. Carta electró-nica.
mensaxe subliminar u.f. Idea que non seexpresa explicitamente ou que oespectador non é consciente de percibir,pero que permanece no subconscienteexercendo unha influencia sobre quen arecibe.jpublicidade encuberta, taquitoscopio
menú s.m. Listaxe de opcións ou operaciónsque aparecen na pantalla dun televisor
ou dun ordenador para seren activadassegundo a selección do usuario.Ing. menu Fr. menu Cast. menú Pt. menu
mercado s.m. Estrutura de venda demercadorías.Ing. market Fr. marché Cast. mercado Pt.mercadojvenda en segundo mercado
mercado da comunicación u.f. 1.- Redecomercial de produtos audiovisuais.u.f. 2.- Lugar no que se dan cita osprodutores e os difusores de programas,para negociaren a compra dos dereitosde producións audiovisuais de todotipo.
mercadotecnia s.f. Conxunto de técnicasde captación de mercado.Ing. marketing Fr. mercatique Cast.mercadotecnia Pt. marketing
mesa de mesturas u.f. Dispositivoelectrónico que permite a amplifica-ción, a combinación e a suma dediversos sinais de entrada e que osencamiña cara a outros aparatos dacadea de produción.Ing. mixing table, mixing desk Fr. pupitre demixage Cast. mesa de mezclas Pt. mesa demisturas
mesa de montaxe u.f. Conxunto deequipamentos acoplados que seempregan nas operacións de montaxe.Ing. editing table Fr. banc de montage Cast.mesa de montaje Pt. mesa de montagem
mesa redonda u.f. 1.- Xénero dialogal noque os convidados expoñen diversasopinións sobre un tema común ao redordunha mesa.Ing. 1.- round-table discussion Fr. 1.- tableronde Cast. 1.- mesa redonda Pt. 1.- mesaredondau.f. 2.- Programa ou sección televisivaque responde a ese xénero.Ing. 2.- round-table programme Fr. 2.- tableronde Cast. 2.- mesa redonda Pt. 2.- mesaredondajcoloquio, debate, faladoiro
mestura s.f. Proceso de combinar, endirecto ou en posprodución, varios
122
sinais de audio ou de vídeo procedentesde diferentes fontes.Ing. mixing Fr. mixage Cast. mezcla Pt.mistura
mesturador -ora s. Técnico de mesturas.Ing. mixer Fr. mixeur, mélangeur Cast.mezclador Pt. técnico de montagem
metamorfose s.f. Trucaxe da imaxedixitalizada que consiste en transformarprogresivamente un obxecto oupersonaxe noutro distinto en forma deimaxe de síntese.Ing. morphing Fr. métamorphose Cast.metamorfosis Pt. metamorfose
meteorólogo -a s. Profesional queinterpreta os fenómenos que teñen lugarna atmosfera.As grandes cadeas de televisión adoitanincorporar un meteorólogo ao cadro de persoalpara dar as previsións do tempo, unha dasinformacións de maior interese para a audiencia. Ing. meteorologist Fr. météorologue,météorologiste Cast. meteorólogo Pt.meteorologistajhome do tempo
METEOSAT Acrónimo de METEOrologicalSATellite, satélite meteorolóxico. Satélitexeoestacionario para a observación dosfenómenos atmosféricos, integrado enEUMETSAT, do que existen en órbitadiferentes versións.Na actualidade constitúe unha flota desegunda xeración, adaptada ás novasnecesidades dos sistemas dixitais depredición do tempo atmosférico. jEUMETSAT
metraxe s.f. Lonxitude dunha películacinematográfica.OBS. Procede do francés métrage. Ing. footage, lenght Fr. métrage Cast.metraje Pt. metragemjlongametraxe, curtametraxe
MHz Símbolo de megahertz.micrófono s.m. Dispositivo que recolle o
son en forma de ondas acústicas e que otransforma en sinais eléctricos
equivalentes, para transmitilo ouamplificalo.Tamén se emprega a forma abreviadamicro. Ing. microphone, mike Fr. microphone Cast.micrófono Pt. microfone
micrófono bidireccional u.f. Micrófonoque capta o son pola súa parte frontal eposterior, pero non polas laterais.Ing. bidirectional microphone Fr. micro-phone bidirectionnel Cast. micrófonobidireccional Pt. microfone bidireccional
micrófono de ambiente u.f. Micrófonosituado a unha distancia suficiente dafonte sonora principal para poderrecoller a atmosfera sonora dese espazo,co fin de mesturala co son principal querecolle outro micrófono.json ambiental
micrófono de canón u.f. Micrófonounidireccional acoplado a un tubo deinterferencia que restrinxe o seu ángulode captación e que o fai altamenteselectivo.Ing. shotgun microphone
micrófono de gravata u.f. Micrófonopequeno que prende na roupa pararecoller a voz con discreción e quepermite ter as mans libres. SIN.micrófono de lapela, micrófono desolapa.Ing. neck microphone, lapel microphone Fr.microphone-cravate Cast. micrófono decorbata Pt. microfone de lapela
micrófono de pértega u.f. V. pértega.micrófono de rúa u.f. Micrófono que
acompaña unha cámara portátil pararecoller os testemuños de persoas.Ing. roving mike Fr. microphone-trottoirCast. micrófono de calle Pt. microfone demão
micrófono de xirafa u.f. V. xirafa.micrófono direccional u.f. Micrófono que
recibe fundamentalmente o son proce-dente dunha única dirección.
123
Ing. directional microphone Fr. microphonedirectionnel Cast. micrófono direccional Pt.microfone direccional
micrófono omnidireccional u.f.Micrófono que recolle con calidadepracticamente idéntica os sons proce-dentes de calquera dirección.Ing. omnidirectional microphone Fr.microphone omnidirectionnel Cast. micró-fono omnidireccional Pt. microfone omnidi-reccional
micrófono sen fíos u.f. Micrófonocomposto dun receptor e mais dunemisor de radio, que permite unhamaior mobilidade por prescindir docable. SIN. micrófono dinámico.Ing. wireless microphone Fr. microphonesans fil Cast. micrófono inalámbrico Pt.microfone sem fio
minibruto s.m. Proxector de menorpotencia ca o bruto, empregado parailuminación difusa.Ing. mini-brute
MiniDisc Marca rexistrada de Sony para osistema de minidisco.
minidisco s.m. Disco magneto-óptico de6.35 cm para a almacenaxe de audiodixital comprimido en dúas canles eunha pequena información encaracteres alfanuméricos que facilita aidentificación do contido sonoro.Ing. minidisc Fr. minidisque Cast. minidiscoPt. mini disco
minipelícula s.f. Espazo de ficción de curtaduración (ao redor de sesenta segundos,ás veces, segmentado en dous bloques)que se emite nos intermedios dosprogramas, onda os anuncios, co fin decativar a audiencia.Trátase dunha fórmula publicitaria de recentecreación que están a introducir as cadeas detelevisión ante a perda de efectividade dapublicidade convencional, para evitar os cambiosde canle nos intervalos das emisións. Pola súaduración, identifícanse tamén como 1MMs.
minirreportaxe u.f. Reportaxe de duracióninferior aos tres minutos, con elementos
propios da noticia, que adoitaelaborarse para espazos informativos.
minutado s.m. 1.- Proceso de minutar. SIN.minutaxe.s.m. 2.- Enumeración ordenada dasoperacións dun programa, con mencióndos tempos. SIN. minutaxe.Ing. 2.- time sheet, runnig order Fr. 2.-minutage Cast. 2.- minutado Pt. 2.-minutagems.m. 3.- Guieiro da duración dosdistintos contidos dunha cinta gravada,coa relación dos códigos de tempo. SIN.minutaxe.Ing. 3.- timing Fr. 3.- minutage Cast. 3.-minutado Pt. 3.- minutagem
minutar v.t. Elaborar, durante o visiona-mento dun material gravado, unharelación de planos cos seus correspon-dentes códigos de tempo para unhaposible posterior utilización, edición ouposprodución dos mesmos.
minutaxe s.f. Minutado.minuto s.m. Espacio temporal que corres-
ponde a cada unha das sesenta partesiguais nas que se divide unha hora.Ing. minute Fr. minute Cast. minuto Pt.minuto
MIPCOM Marché International deProgrammes- International film andprogramme market for television,video, cable and satellite. Mercadointernacional de películas e programaspara televisión, vídeo, distribución porcable e satélite, con sede en Cannes(Francia), no que se dan cita anual-mente os principais axentes da industriada televisión, vídeo, Internet, etc. co finde coñecer as novidades que cada anose producen no sector e establecerintercambios comerciais.Web: http://www.mipcom.com
MIP-TV Marché International deProgrammes de Télévision-Interna-tional television programme market.Mercado internacional de programas de
124
televisión, de periodicidade anual, queten lugar en Cannes (Francia) desde1963.Web: http://www.miptv.com jmercado da comunicación
mira de axuste u.f. Sinal de control queemite unha canle de televisión, coafinalidade de axustar e verificar acalidade da imaxe dos aparellos emiso-res e receptores.Antes de que a emisión de programas fosecontinua, a mira de axuste marcaba tamén o inicioe o peche da xornada de emisión. Ing. test card, test chart Fr. mire de réglageCast. carta de ajuste Pt. mira de teste
móbil adx. 1.- Que se pode desprazar.Ing. 1.- mobile Fr. 1.- mobile Cast. 1.- móvilPt. 1.- móveljunidade móbil, plataforma móbils.m. 2.- Teléfono portátil que permite acomunicación por ondas, sen estarconectado a unha rede de cables.Ing. 2.- mobile Fr. 2.- cellulaire Cast. 2.-móvil Pt. 2.- telemóvel
moda s.f. 1.- Hábito moi estendido nunhasociedade, que tenderá a desaparecerpara dar paso a outro.Ing. 1.- fashion Fr. 1.- mode Cast. 1.- modaPt. 1.- modas.f. 2.- Sector dedicado ao deseño e áconfección de roupas.Ing. 2.- fashion industry Fr. 2.- mode Cast.2.- moda Pt. 2.- modajvestiario
modelo s.m. O que serve de obxecto deimitación. SIN. patrón.Ing. model, pattern Fr. modèle Cast. modeloPt. modelojpiloto
módem s.m. Dispositivo que realiza amodulación e a demodulación dunsinal, ás veces, ao par doutras funcións.OBS. Procede do acrónimo inglés MOdulator-DEModulator, modulador-demodulador. Ing. modem Fr. modem Cast. módem Pt.modemjmodulación
moderador -ora s. Xornalista que, nundebate ou nun coloquio, introduce osdiferentes aspectos do tema, presentaos convidados e outorga e ordena asintervencións.Ing. chairman Fr. modérateur Cast.moderador Pt. moderador
moderar v.t. Conducir o desenvolvementodun debate ou dun coloquio.Ing. to moderate, to chair Fr. modérer Cast.moderar Pt. moderar
modo silencioso u.f. V. visión sen voz.modulación s.f. Proceso de variar as
características dun sinal para a súaadaptación ás canles de telecomunica-ción, respondendo ás característicasfísicas do medio de transmisión e aoscondicionantes de compartimento domedio entre diversos servizos, opera-dores e sinais.Nese proceso de variación interactúan os sinaismoduladores, que conteñen a informaciónorixinal, cos portadores, que levan ese sinalorixinal á banda de frecuencias requirida.Ing. modulation Fr. modulation Cast.modulación Pt. modulaçãojmódem
modulación da amplitude (AM) u.f.Forma de modulación na que semodifica a amplitude da onda portadora(de frecuencia alta) en función dasvariacións de amplitude do sinal que setransmite (de frecuencia baixa), paraadaptalo á canle de transmisión.Ing. amplitude modulation Fr. modulation d’amplitude Cast. modulación de amplitud Pt.modulação de amplitude
modulación da frecuencia u.f. Procesode modulación no que se varía afrecuencia da onda portadora senmodificar a súa amplitude.Ing. frequency modulation Fr. modulationde fréquence Cast. modulación defrecuencia Pt. modulação de frequênciajfrecuencia modulada (FM)
modular v.t. 1.- Efectuar a modulación dunsinal.
125
Ing. 1.- to modulate Fr. 1.- moduler Cast. 1.-modular Pt. 1.- modularjmodulaciónv.t. 2.- Cambiar a intensidade e o ton naemisión da voz.Ing. 2.- to modulate Fr. 2.- moduler Cast. 2.-modular Pt. 2.- modular
moiré s.fr. Defecto de vídeo producido aocoincidiren as liñas horizontais coavarredura vertical. > efecto de augas.
mollarse v.p. Comprometerse ou implicarseao tratar os acontecementos ou aomanifestar unha opinión.Ing. to commit (oneself), to get involved Fr.se mouiller Cast. mojarse Pt. envolver-se,molhar-se
monitor (de produción) s.m. Televisordesprovisto de circuíto de sintoniza-ción, que ofrece a imaxe que está a serrecollida polas cámaras, dos vídeos,cartóns de libraría, saídas dos equipa-mentos de mesturas, do xerador decaracteres, etc.Ing. monitor, display Fr. moniteur Cast.monitor Pt. monitorjpantalla
monitor de previo u.f. Monitor situado nocontrol que lle permite ao realizadorescoller a imaxe que mellor lle convénpara gravala ou emitila.
monitor de retorno u.f. Monitor de vídeoque mostra no control de realización asimaxes definitivas do espazo televisivoque se está a realizar.
monitor de son u.f. V. caixa acústica.monitor do ordenador u.f. Periférico do
equipamento informático, concaracterísticas técnicas diferentes ásdun monitor de vídeo.
monofonía s.f. Procedemento de transmi-sión ou de rexistro de sons por unhaúnica canle.Ing. monophony Fr. monophonie Cast.monofonía Pt. monofonia
monofónico -a adx. Relativo á monofonía.Adóitase empregar a forma reducidamono.
Ing. monophonic, mono Fr. monophoniqueCast. monofónico Pt. monofónicojestereofónico
monólogo s.m. Discurso dun personaxe quepensa en voz alta ou que fala sen deixarintervir os seus interlocutores.Ing. monologue Fr. monologue Cast.monólogo Pt. monólogojsoliloquio, diálogo
montador -ora s. Técnico encargado damontaxe. SIN. editor.Ing. editor Fr. monteur Cast. montador Pt.editor, montador
montar v.t. Operación que consiste enregravar ordenadamente sobre unsoporte as tomas, axustándoas á ideanarrativa previamente concibida.Ing. to edit Fr. monter Cast. montar Pt.montarjeditar
montaxe s.f. Etapa da edición dunha obraaudiovisual que consiste en seleccionar,ordenar e axustar os planos gravadosseguindo unha orde.Ing. editing Fr. montage Cast. montaje Pt.montagem
montaxe converxente u.f. Montaxe quepresenta alternativamente varias acciónsnarrativas que acaban por confluír.
montaxe en paralelo u.f. Tipo de montaxeque presenta alternativamente dúas oumáis tramas que se desenvolven enespazos distintos sen chegaren acoincidir nunca.Ing. paralell editing Fr. montage parallèleCast. montaje paralelo Pt. montagemparalela
montaxe lineal u.f. Modo de axuste deimaxes que segue permanentementeunha orde continua, sen saltos nintramas paralelas.
morbo s.m. Curiosidade pracenteira polossentimentos ou as escenas dolorosas edesagradables.Ing. morbid curiosity Fr. morbide Cast.morbo Pt. curiosidade mórbida, fascíniomórbido
morphing s.ing. > metamorfose.
126
mosaico s.m. 1.- Defecto da imaxetelevisiva que forma pequenos cadroscando existen problemas na transmisióndixital.Ing. 1.- artifacts Fr. 1.- pixelisation, effectmosaïque Cast. 1.- imagen pixelada,aspecto de mosaico Pt. 1.- mosaico, puzzles.m. 2.- Superficie frontal do tubo decámara, sensible á luz, que transformaas variacións de carga eléctricaformando a imaxe electrónica. SIN.mosaico fotoeléctrico.Ing. 2.- target Fr. 2.- mosaïque, cible Cast.2.- mosaico Pt. 2.- mosaico, alvo
mosca s.f. Logotipo identificador da cadea,que se emite superposto ás imaxesnalgunha das súas marxes.
mostra s.f. Fracción de poboación elixidapara ser a representación do total douniverso definido nunha estatística.Ing. sample Fr. échantillon Cast. muestraPt. amostrajestatística, universo estatístico
mostraxe s.f. 1.- Conxunto de operaciónsestatísticas realizadas para obter unhamostra que sexa representativa dapoboación obxecto dun estudo.Ing. 1.- sampling Fr. 1.- échantillonnageCast. 1.- muestreo Pt. 1.- amostragems.f. 2.- Acción de adquirir as mostras noproceso de dixitalización, medíndose acalidade da operación en función dafrecuencia de mostraxe (número demostras por unidade de tempo) e onúmero de bits co que se expresa o valorda mostra.Ing. 2.- sampling Fr. 2.- échantillonnageCast. 2.- muestreo Pt. 2.- amostragemjfrecuencia de mostraxe
movemento acelerado u.f. V. cámararápida.
movemento de cámara u.f. Cambio desituación da cámara para seguir odesenvolvemento da acción que está acaptar ou na procura de transmitir unhaimpresión concreta ao espectador.
Ing. camera movement Fr. mouvement decaméra Cast. movimiento de cámara Pt.movimento de câmarajdesprazamento
MPEG Moving Picture Experts Group.Grupo de expertos en imaxe enmovemento, responsable do desenvol-vemento de patróns para a representacióncodificada de vídeo, da información deaudio asociado e da súa combinaciónpara gravación e lectura nun medio dealmacenamento dixital.
MPEG-1 Protocolo de codificación deimaxes en movemento e audio asociadopara almacenamento dixital, creado en1992 polo grupo MPEG e deseñadopara calidade VHS, que permite unhacompresión de ata 1.5 Mbps. Consta de catro apartados referidos ácodificación de vídeo e de audio e aostests de aceptación requiridos para ocumprimento do estándar. Na codifica-ción de audio distingue tres capas ouniveis de calidade, sendo a segundadelas a empregada nos sistemas DVB eDAB, mentres que a terceira corres-ponde á chamada MP3, usual naInternet pola súa alta calidade encontornos de reducido largo de banda.
MPEG-2 Norma ISO elaborada en 1994por esta comisión de expertos quedefine os algoritmos de compresión deimaxe en movemento para vídeo etelevisión dixital, de 3 a 10 Mbps.Integrou a MPEG-3.jISO
MPEG-4 Estándar de fragmentación decontidos audiovisuais, en discusión noMPEG.
MPEG-7 Patrón, en fase de estudo noMPEG e que se completa co MPEG-21(tamén en discusión), que define arepresentación da información multime-dia e permite a descrición de contidospor palabras chave e por significadosemántico e estrutural.
127
Axuda as ferramentas de indexación acrear grandes bases de materialaudiovisual e a facilitar as buscasmanuais ou automáticas. Inclúe ademaisinformación sobre a compresión empre-gada, condicións de acceso, clasifica-ción, contexto, etc.
multi-acceso u.f. Sistema informático quepermite o acceso desde varios ordena-dores á información que contén o discoduro doutro.Ing. multi-access Fr. multi-accès Cast.multi-acceso Pt. multi-acesso
Multicrypt Modelo de descodificador quepermite intercambiar diferentessistemas de acceso condicional, grazasa un conectador de interface común,cunha tarxeta diferente por cadaoperador.Trátase dun sistema recoñecido polanormativa europea que se comer-cializou en España onda o Simulcrypt. jSimulcrypt
multimedia adx. 1.- Relativo a mediosdistintos empregados simultaneamente.Ing. multimedia Fr. multimédia Cast.multimedia Pt. multimédiajgrupo multimediaadx. 2.- Técnica informática quepermite, nunha mesma pantalla,sobrepoñer textos, gráficos, sons eimaxes fixas e animadas, grazas ádixitalización dos sinais.Ing. multimedia Fr. multimédia Cast.multimedia Pt. multimédia
múltiplex s.m. Sistema de telecomunica-ción que permite transmitir simultanea-mente a través dunha soa canle, e senmontaxe, mensaxes provenientes devarios lugares afastados xeografica-mente.OBS. Adaptación do latín multiplex, múltiple. Ing. multiplex Fr. multiplex Cast. múltiplexPt. multiplexjsímplex, NICAM
multiplexar v.t. Combinar sinais deinformacións de diversas canles inde-
pendentes nunha única canle detransmisión.OBS. É un verbo creado a partir do substantivomúltiplex. Ing. to multiplex Fr. multiplexer Cast.multiplexar Pt. multiplexar
munición sen balas u.f. Cartuchos baleirosque se empregan para simular disparosde armas en efectos especiais.Ing. blanks Fr. balles à blanc Cast. municiónde fogueo Pt. balas brancas
Munsell, sistema u.f. V. sistema Munsell.música s.f. 1.- Arte de crear melodías por
combinación de sons.Ing. 1.- music Fr. 1.- musique Cast. 1.-música Pt. 1.- músicas.f. 2.- Sucesión de sons combinadossegundo unhas regras.O seu valor expresivo é fundamental na montaxede produtos televisivos. Ing. 2.- music Fr. 2.- musique Cast. 2.-música Pt. 2.- música
músico s. Profesional que compón ouinterpreta pezas musicais.Ing. musician Fr. musicien Cast. músico Pt.músico
músico figurante u.f. Extra que finxe tocarun instrumento como acompañamentodun artista, con son pregravado poroutro músico.
muting s.ing. > visión sen voz.Mx Símbolo de maxwell.
nNAB National Association of Broadcasters.
Asociación nacional de emisoras deradio e televisión, con sede enWashington (Estados Unidos).Web: http://www.nab.org
nanómetro (nm) s.m. Unidade de medidada lonxitude de onda, que correspondea unha milmillonésima parte dun metro.É unha unidade moi empregada na medida delonxitudes de ondas luminosas.
128
Ing. nanometer Fr. nanomètre Cast. nanó-metro Pt. nanómetro
narración s.f. 1.- Relato dun feito ou dunacontecemento.Ing. 1.- account Fr. 1.- narration Cast. 1.-narración Pt. 1.- narraçãos.f. 2.- Locución de fondo descritivadunhas imaxes.Ing. 2.- narration, off Fr. 2.- narration Cast.2.- narración Pt. 2.- narração
narrador -ora s. Locutor que fai a lecturado texto de fondo dunha gravaciónaudiovisual.Ing. narrator Fr. narrateur Cast. narradorPt. narradorjcomentarista, locutor
NBC National Broadcasting Corporation.Corporación nacional de difusión(Estados Unidos). Compañía de radio-televisión americana, de titularidadeprivada, que iniciou as súas emisiónstelevisivas en 1940.Web: http://www.nbc.com
negocio das estrelas u.f. Comercio xeradoao redor das estrelas cinematográficas,que procura o beneficio económicoaproveitando o seu atractivo social alénda interpretación: venda da vidaprivada, comercialización de produtoscoa imaxe de actores, etc.Ing. star-system
negro s.m. 1.- Cor que resulta da mestura demaxenta, ciano e amarelo.Ing. 1.- black Fr. 1.- noir Cast. 1.- negro Pt.1.- pretojcors.m. 2.- Erro temporal na emisión deimaxes por mor dun fallo técnico ouhumano.Ing. 2.- blank Fr. 2.- noir Cast. 2.- negro Pt.2.- pretos.m. 3.- Sinal de vídeo completo demínima intensidade lumínica, compostapolo sincronismo vertical, horizontal e asalva de cor.Ing. 3.- black leader film Fr. 3.- noir, amorcede noir Cast. 3.- negro Pt. 3.- preto
jpistarneoloxismo s.m. Palabra ou expresión de
creación recente nunha lingua.Ing. neologism Fr. néologisme Cast.neologismo Pt. neologismo
neon, efecto u.f. V. efecto neon.neve s.f. Puntos intermitentes que aparecen
interferindo na imaxe de televisión pordebilidade do sinal analóxico.Ing. snow Fr. neige, bruit blanc Cast. nievePt. neve
NICAM sigla Near-InstantaneousCompanded Audio Multiplex. Múltiplexde audio con compresión case instantá-nea. Sistema de transmisión de soncomprimido en formato dixital, a travésde dúas portadoras, que permite aemisión en estéreo ou en dual simulta-neamente ao sinal de vídeo.É o sistema máis empregado en Europapara a transmisión de son dixital, com-patible coas normas de vídeo analóxicoPAL, SECAM e MAC co fin de ofrecerunha maior calidade sonora nasemisións.
night time u.f.ing. > franxa de noite.nitidez s.f. Claridade e precisión dunha
imaxe.Ing. sharpness Fr. netteté Cast. nitidez Pt.nitidez
nivel de branco u.f. Voltaxe do sinal devídeo correspondente á cor branca máisintensa.
nivel de negro u.f. Voltaxe do sinal devídeo correspondente á cor negra.
nm Símbolo de nanómetro.nó s.m. Parte da trama dunha obra audio-
visual na que os feitos se complicanpara despois resolvérense no desenlace.Ing. web (of intrigue) Fr. noeud Cast. nudoPt. desenvolvimento, nó
no ar u.f. Que se está a emitir nesesmomentos. SIN. en antena, no aire.Ing. on the air Fr. sur l’antenne Cast. en elaire Pt. no ar
no ar! interx. Advertencia do comezoinmediato dunha emisión para que
129
actúen os que interveñen nela. SIN.dentro!
no terreo u.f. No lugar dos feitos, poroposición a agardar os detalles dunhanoticia desde a redacción. SIN. sobre oterreo.Ing. at the scene, on the ground Fr. surplace, sur le terrain Cast. sobre el terrenoPt. no terrenojin situ
NO-DO s.m. Acrónimo de NOticiario DOcumental.Informativo cinematográfico que seexhibía nas salas de cine antes do inicioda película durante o franquismo enEspaña.jdocumental
nota s.f. Noticia moi breve que dá o locutorsen o complemento de material visual.Ing. flash Fr. note Cast. nota Pt. nota
nota de prensa u.f. Comunicado escrito decarácter breve procedente dunorganismo, que pretende ofrecerllesinformación aos medios sobre algúnasunto.Ing. press release Fr. communiqué de presseCast. nota de prensa Pt. nota de imprensa
nota necrolóxica u.f. Noticia breve dopasamento dunha persoa.
noticia s.f. 1.- Feito de actualidade que se faipúblico. SIN. nova.Ing. 1.- piece of news Fr. 1.- nouvelle Cast.1.- noticia Pt. 1.- notíciajpezas.f.pl. 2.- Telexornal, boletín informa-tivo.
noticia bomba u.f. V. bomba informativa.noticia breve u.f. V. breve.noticia de última hora u.f. Datos ou
información chegada á redacción candoxa comezou o informativo e que seofrece de maneira breve no peche daemisión en curso.Ing. last minute news, late-breaking news Fr.nouvelles de la dernière heure Cast. noticiade última hora Pt. notícia de última horajcrónica de alcance
noticia falsa u.f. Información difundida porun medio de comunicación que non seaxusta á realidade dos feitos e que éconsiderada delito xornalístico.
noticiario s.m. Programa informativo deperiodicidade concreta. SIN. informa-tivo, telexornal.Ing. news Fr. journal télévisé, informationsCast. noticiario Pt. noticiário, telejornal
noticiario documental u.f. V. NO-DO.notición s.m. Noticia extraordinaria. SIN.
bomba informativa.nova s.f. Noticia.
Ing. new Fr. nouvelle Cast. noticia Pt. novanova versión u.f. Readaptación dunha obra
para mostrala ao público actualizada.Ing. remake
novidade s.f. 1.- Feito recente ouinformación sobre el. SIN. noticia,nova.Ing. 1.- news, something new Fr. 1.-nouveauté Cast. 1.- novedad Pt. 1.-novidades.f. 2.- Cambio no curso dun aconte-cemento.Ing. 2.- change, novelty Fr. 2.- nouveautéCast. 2.- novedad Pt. 2.- novidadejactualidade
novo xornalismo u.f. Corrente profesionalaparecida nos anos sesenta nos EstadosUnidos, baseada na busca directa danoticia na rúa e na introdución defórmulas narrativas de carácter creativopara dar conta dela, cunha altaimplicación do xornalista na propiahistoria da que, en ocasións, mesmo sefai protagonista.Responde a unha tentativa de afondamento naactualidade por parte dos xornalistas dos mediosimpresos descontentos coas rutinas e coaburocracia instaladas nas redaccións da época. Oxornalista convértese así en intérprete activo darealidade e a súa perspectiva subxectiva e o seuestilo na redacción constitúen a cerna do interesedas reportaxes. Unha das figuras representativasdeste movemento foi Tom Wolfe.
130
Ing. new journalism Fr. nouveau journalismeCast. nuevo periodismo Pt. novo jornalismo
NTSC National Television SystemCommittee. Comité nacional do sistemade televisión (Estados Unidos). 1.-Organismo responsable da creación dopatrón americano de vídeo e televisión.2.- Estándar de televisión desenvolvidopor ese grupo nos anos sesenta, que secompón de 60 campos e 525 liñasentrelazadas cunha frecuencia deaproximadamente 30 imaxes porsegundo. Emprégase, ademais de nosEstados Unidos, no Xapón, en Taiwán,en Corea do Sur, nalgúns países daAmérica latina e no Canadá. O seuprincipal problema son os erros de faseque se traducen en erros de ton aos queo ollo humano é moi sensible.jPAL, SECAM
numérico -a adx. Que é representado porcifras.OBS. Adaptación da terminoloxía francesanumérique, que se refire ao sistema dixital.
oobra cinematográfica u.f. Produción
artística creada para o cine, tradicio-nalmente, en soporte de celuloide. SIN.película.Ing. cinematographic work Fr. oeuvrecinématographique Cast. obra cinemato-gráfica Pt. obra cinematográfica
Observatorio do Audiovisual Galego(ODA) Órgano do departamento deCiencias da Comunicación da Univer-sidade de Santiago de Compostela querealiza un seguimento sistemático daprodución, do modo de financiamento eda circulación das obras audiovisuaisgalegas.Web: http://www.usc.es/oda/
obxectividade s.f. Calidade do que dá contados feitos con fidelidade á realidade,sen deformacións por valoracións oupreferencias persoais.Ing. objectivity Fr. objectivité Cast.objetividad Pt. objectividadejimparcialidade, veracidade
obxectivo -a adx. 1.- Que prescinde devaloracións persoais.Ing. 1.- objective Fr. 1.- objectif Cast.1.- objetivo Pt. 1.- objectivojsubxectivos.m. 2.- Sistema de lentes dunha cámaraque concentra as imaxes nun espazoreducido.Ing. 2.- lens Fr. 2.- objectif Cast. 2.- objetivoPt. 2.- objectiva [f.]jteleobxectivo
obxectivo composto u.f. Obxectivoformado por varias lentes que actúancomo unha soa para eliminar abe-rracións.
obxectivo de focal curta u.f. V. grandeangular.
obxectivo de focal fixa u.f. Obxectivo queofrece un ángulo de visión inamovible.
obxectivo de focal variable u.f. V. focalvariable.Ing. zoom
ocultar v.t. Non publicar unha noticia oucertos datos dela.Ing. to hide Fr. cacher Cast. ocultar Pt.ocultar, sonegarjmanipulación
ofender v.t. Atentar contra a honra ou contraa dignidade de alguén.Ing. to offend Fr. offenser Cast. ofender Pt.ofender
off s.ing. Fóra. Texto lido, en vivo oupregravado, que narra a banda deimaxes que acompaña, sen que aparezana pantalla o locutor. > locución defondo.
off line u.f.ing. > desconectado.off line, edición u.f. > edición sobre copia.off the record u.f.ing. Fóra de gravación.
Información confidencial que, por
131
petición expresa da fonte, o xornalistanon pode facer pública, pero serve paraque este poida ter unha visión máiscompleta e clara ao construír a noticia.> confidencial.
oficial adx. Que procede dunha fonte deautoridade recoñecida.Ing. official Fr. officiel Cast. oficial Pt.oficial
oficioso -a adx. Que, sen ter carácter ouformalidade oficial, procede de fontesoficiais ou próximas a elas.Ing. unofficial Fr. officieux Cast. oficioso Pt.oficioso
omnidireccional adx. Que emite ou querecibe con igual eficacia en todas asdireccións.Ing. omnidirectional Fr. omnidirectionnelCast. omnidireccional Pt. omnidireccional
OMPI Organización Mundial daPropiedade Intelectual. V. WIPO.
onda s.f. Oscilación ou vibración periódicaproducida nun medio físico poralteración dun punto, que se caracterizapola velocidade de propagación, afrecuencia, a lonxitude e mais aamplitude.Ing. wave Fr. onde Cast. onda Pt. onda
onda curta u.f. Onda de frecuenciacomprendida entre 3 MHz e 30 MHz.Ing. short wave Fr. onde courte Cast. ondacorta Pt. onda curta
onda longa u.f. Onda que ten unhafrecuencia comprendida entre os 30kHz e os 300 kHz.Ing. long wave Fr. onde longue Cast. ondalarga Pt. onda longa
onda media u.f. Onda de frecuenciacomprendida entre 300 kHz e 3 MHz.Ing. medium wave Fr. onde moyenne Cast.onda media Pt. onda média
onda portadora u.f. Onda electromagné-tica que transmite a informacióndesexada, na banda de frecuenciasrequirida, grazas a un procedemento demodulación no que se lle superpón esainformación.
ondas electromagnéticas u.f.pl. Ondasque se propagan en forma de camposeléctricos e magnéticos a través doespazo ou doutros medios físicos.As ondas electromagnéticas propáganse no ar aunha velocidade duns 300.000 km/s. jespectro electromagnético
ondas radioeléctricas u.f.pl. Ondaselectromagnéticas usualmente cataloga-das como aquelas de frecuencia inferioraos 3000 GHz.jhertz
onomatopea s.f. Palabra que suxire o sonreal que produce o seu referente.Ing. onomatopoeia Fr. onomatopée Cast.onomatopeya Pt. onomatopeia
operador -ora s. 1.- Técnico que manipulaos equipos empregados na gravación deprogramas.Ing. 1.- cameraman Fr. 1.- opérateur Cast.1.- operador Pt. 1.- operadors.m. 2.- Empresa concesionaria daexplotación dun servizo de emisión detelevisión e que asume a responsa-bilidade dos contidos. SIN. operadorde televisión.Ing. 2.- operator Fr. 2.- opérateur Cast. 2.-operador Pt. 2.- operador (televisivo)
operador -ora de cámara u.f. Técnicoencargado do manexo da cámara. SIN.cámara.
opinión s.f. Pensamento que se ten sobreunha persoa ou un asunto.Ing. opinion Fr. opinion Cast. opinión Pt.opinião
opinión, de u.f. Xénero xornalístico no queo asinante do texto expresa as súasvaloracións e ideas sobre un aspecto daactualidade, con liberdade de estilo.jlíder de opinión
opinión pública u.f. Maneira de pensarcompartida pola maioría dos membrosdunha sociedade a propósito dunasunto.
132
Areferencia actual para coñecela son as enquisas,de resposta rápida e sen reflexión en común.OBS. Ás veces emprégase tamén o termo comosinónimo de medios de comunicación, enten-dendo que estes reflicten o pensamento dasociedade á que se dirixen. Ing. public opinion Fr. opinion publiqueCast. opinión pública Pt. opinião pública
optimizar v.t. Buscar o xeito máis eficientede realizar unha actividade ou tirar omáximo proveito dun produto ou dunequipo.Ing. to optimize Fr. optimiser Cast. optimar,optimizar Pt. optimizar
oral adx. Que se transmite pola voz, polapalabra dita.A redacción para o medio televisivo, aínda que sesirva do texto escrito, elabórase para sertransmitida de forma oral, polo que a súa formadebe axustarse ás características dese rexistro. Alingua oral na televisión relaciona tres elementos:o lingüístico (as palabras), o paralingüístico(énfase) e o extralingüístico (xestos, situacións).Ing. oral Fr. oral Cast. oral Pt. oral
órbita de Clarke u.f. Liña espacialimaxinaria na que se dispoñen ossatélites xeoestacionarios de telecomu-nicacións, situada sobre a liña doecuador a unha altitude aproximadaduns 36.000 km da Terra. SIN. órbitaxeoestacionaria.Esta posición foi imaxinada na ficción docientífico americano Arthur C. Clarke (autor de2001, Odisea no espazo) e permítelles aossatélites permanecer aparentemente inmóbilescon respecto á Terra, que xira canda eles, polo calcada un destes satélites pódelle dar cobertura aunha parte do planeta.Ing. clarke orbit, geoestationary orbit Fr.orbite de Clarke, orbite géostationnaireCast. cinturón de Clarke, órbita geoesta-cionaria Pt. órbita de Clarke, órbitageoestacionáriajsatélite xeoestacionario
orde s.f. 1.- Organización, disposiciónorganizada das cousas.Ing. 1.- order Fr. 1.- ordre [m.] Cast. 1.-orden [m.] Pt. 1.- ordem [f.]
s.f. 2.- Mandado, obriga de facer unhatarefa imposta por alguén.Ing. 2.- order Fr. 2.- ordre [m.] Cast. 2.-orden [f.] Pt. 2.- ordem [f.]
orde provisional u.f. Demanda de compradun espazo publicitario en televisión,sen carácter definitivo xeralmente porfalta de dispoñibilidade no momento dasolicitude.Ing. abeyance order
ordenador s.m. Equipamento de grancapacidade de memoria, deseñado paraexecutar determinadas operacións conrapidez e fiabilidade, segundo unconxunto de instrucións (programas).SIN. computadora.Ing. computer Fr. ordinateur Cast.ordenador Pt. computador
orixinal adx. 1.- Que provén directamentedo autor, sen ser copia, versión nintradución.Ing. 1.- original Fr. 1.- original Cast. 1.-original Pt. 1.- originals.m. 2.- Obra de calquera xéneroelaborada directamente polo autor, daque se fan reproducións.Ing. 2.- original Fr. 2.- original Cast. 2.-original Pt. 2.- originaljcinta orixinal, versión orixinal
Orthicon Tubo de cámara introducido nomercado americano nos anos corentapara substituír o iconoscopio, e que foidesprazado despois polo Plumbicon e oSaticon.
ortocromático -a adx. Sensible a todas ascores do espectro visible, agás aovermello.Ing. orthochromatic Fr. orthochromatiqueCast. ortocromático Pt. ortocromáticojpancromático
orzamento s.m. Cálculo dos custos dunhaobra ou dun servizo, ou cantidade dediñeiro que se destina a esa obra. SIN.presuposto.Ing. budget Fr. budget Cast. presupuesto Pt.orçamento
133
orzar v.t. Facer o cálculo dos custos dunhaobra. SIN. presupostar.Ing. to budget for Fr. établir un budget Cast.presupuestar Pt. orçar, orçamentar
OTI Organización de Telecomunicacionesde Iberoamérica. Organización iberoa-mericana de telecomunicacións, consede en México, para o intercambio deprogramas e a colaboración en materiade contidos.Web: http://www.oti.tv
Ourense Televisión Benposta Emisoralocal da Nación de Muchachos deBenposta (Ourense), de titularidadeprivada, creada en 1994. Na actualidadeestá integrada no grupo español LocalMedia-Cadena Local TV.Web: http://www.benposta.org
overlay s.ing. > superposición.
p
padroádego s.m. Patrocinio.pagamento s.m. Acción e efecto de pagar.
SIN. pago.Ing. payment Fr. paiement Cast. pago Pt.pagamento
pagamento por consumo u.f. Variante datelevisión de pago codificada, na que oconsumidor escolle o programaconcreto e a hora na que desexa recibirese servizo televisivo polo que ten queaboar unha cantidade. SIN. pagamentopor visión.Este sistema necesita, amais dun descodificador,unha canle de retorno que permita que a peticióndo consumidor chegue ao servidor de imaxes(aínda que tamén se pode facer telefonicamente). Ing. pay-per-view Fr. paiement à la scéance,paiement à la consommation Cast. pago porconsumo, pago por unidad vista Pt.
pagamento por visualização, pagamentopor sessãojtelevisión de peaxe, televisión á carta
PAL Phase Alternation Line. Liña conalteración de fase. Patrón de televisióna cores desenvolvido por Walter Bruch(Alemaña) na década dos sesenta paramellorar o NTSC, que emprega 625liñas entrelazadas a unha frecuencia de25 imaxes por segundo.jNTSC, SECAM
PAL plus Versión mellorada do sistemaPAL e compatible con este, tamén en625 liñas pero con formato panorámico(16:9), que se concibiu como transicióncara á televisión dixital. jDVB
palabra s.f. 1.- Son ou conxunto de sons (oua súa correspondente representacióngráfica) que constitúen unha unidademínima de significado. SIN. vocábulo.Ing. 1.- word Fr. 1.- mot Cast. 1.- palabra Pt.1.- palabras.f. 2.- Facultade de falar. SIN. fala.Ing. 2.- speech Fr. 2.- parole Cast. 2.-palabra Pt. 2.- palabra
palabra de valor u.f. Vocábulo que achegamaior contido ca os outros nunha frasee que, polo tanto, debe ser destacado nalocución.
palestra s.f. Lugar ou medio empregadopara a discusión pública dun asunto deinterese.jsaír á palestra
paleta gráfica u.f. Equipamento electró-nico ou aplicación informática empre-gada na posprodución que ofrece unhaalta precisión para o deseño degrafismos e retoque de imaxe dixital.Ing. paint box Fr. palette graphique Cast.paleta gráfica Pt. paleta gráfica
PanAmSat Acrónimo de PANAMericanSATellite. Compañía fornecedora deservizos de vídeo e de transmisión dedatos vía satélite para todo o planeta.
134
Conta cunha flota de máis de 20satélites xeoestacionarios para a distri-bución de programación televisiva.Web: http://www.panamsat.com
panca de mando u.f. Dispositivo apun-tador de control remoto que permitemodificar os diferentes parámetros dunequipamento.Ing. joystick Fr. manche à balai Cast.palanca de mando Pt. controle
pancromático -a adx. Sensible a todas ascores do espectro visible.Ing. panchromatic Fr. panchromatique Cast.pancromático Pt. pancromáticojortocromático
panel anunciador u.f. Soporte de cartónou doutro material que fai publicidadedun produto.Ing. display
panel de conexións u.f. Dispositivo queconecta o conxunto das entradas esaídas dos aparellos de audio ou devídeo dunha instalación audiovisual.Ing. patch-panel
panorámica s.f. Rotación horizontal ouvertical da cámara sobre o seu eixe, cunmovemento lento e cun encadramentoconstante que, ao non haber despra-zamento físico, produce a sensación deobservación circular.Ing. panoramic, pan Fr. panoramique Cast.panorámica Pt. panorâmica
pantalla s.f. 1.- Superficie do televisor naque aparecen os sinais convertidos enimaxes.Ing. 1.- screen Fr. 1.- écran, toile Cast. 1.-pantalla Pt. 1.- ecrã, telas.f. 2.- Peza de calquera materialempregada para absorber parte dunsinal luminoso ou sonoro, ou paradirixilo.Ing. 2.- screen Fr. 2.- écran Cast. 2.-pantalla Pt. 2.- ecrã, tela
pantalla, cota de u.f. V. cota de pantalla.pantalla acústica u.f. Caixa acústica.
Ing. baffle
pantalla de cristal líquido (LCD) u.f.Tipo de pantalla de uso en monitoresplanos, composta de cristal en estadonon sólido, no que as moléculas deforma alongada forman liñas paralelas apesar da axitación.Ing. liquid crystal display Fr. écran àcristaux liquide Cast. pantalla de cristallíquido Pt. tela, ecrã de cristal líquido
pantalla de plasma u.f. Pantalla formadapor miles de celas de vidro seladas aobaleiro, que conteñen unha mesturagasosa que se ioniza ao paso dunhacorrente eléctrica. Ao ionizarse o xenon emite radiaciónsultravioletas que estimulan o fósforo presente nascelas producíndose así luz visible.Neste tipo de pantallas o contraste é correcto e aimaxe estable desde todos os ángulos de visión. Ing. plasma screen Fr. écran plasma Cast.pantalla de plasma Pt. ecrã de plasma
pantalla grande u.f. 1.- Superficie planapara a exhibición cinematográfica.u.f. 2.- Por extensión, cinematografía.
pantalla múltiple u.f. Partición da pantallaen sectores que permiten a visiónsimultánea de varias imaxes distintas.
pantalla plana u.f. Pantalla que elimina aconcavidade das marxes, co que adistorsión na visión é menor.Ing. flat screen Fr. écran plat Cast. pantallaplana Pt. ecrã plano
pantasma s.f. Ilusión óptica de dobre imaxeprovocada por un problema derecepción do sinal de televisión analó-xico ou xerada voluntariamente desdeun equipamento de efectos especiais.SIN. imaxe dobre, fantasma.Ing. ghost, ghost image Fr. image doubleCast. fantasma Pt. fantasma, imagem dupla
pantógrafo s.m. Soporte de lámpada usadonos estudios de televisión para sosteros aparellos de luz e permitir a súamobilidade en vertical ata unha alturaduns 2 m.Ing. pantograph Fr. pantographe Cast.pantógrafo Pt. pantógrafo
135
paparazzo s.ital. [pl. paparazzi] Fotógrafoespecializado en descubrir os aspectosda vida privada dos personaxes de sonaou, por extensión, xornalista da prensado corazón que conta os detalles da vidaíntima dos personaxes públicos quepersegue.A palabra ten a súa orixe nun personaxe dapelícula La dolce vita de Fellini (1960) creadopolo escritor E. Flaiano sobre un nome dialectalalusivo ao abrir e pechar da cuncha da ameixa, talcomo fai o fotógrafo co diafragma da cámara.
papel s.m. 1.- Folla feita de pasta vexetal.Ing. 1.- sheet of paper Fr. 1.- feuille Cast. 1.-papel Pt. 1.- papels.m. 2.- Personaxe que representa unactor.Ing. 2.- role, part Fr. 2.- rôle Cast. 2.- papelPt. 2.- papels.m. 3.- Labor, función dunha persoa.Ing. 3.- role, part Fr. 3.- rôle Cast. 3.- papelPt. 3.- papel
paquete s.m. Conxunto de produtos queconstitúen unha unidade.Ing. package, pack Fr. bouquet Cast.paquete Pt. pacotejvenda por paquetes
paquete básico u.f. Grupo de canlesofrecidas por un operador de televisiónde pago a cambio de aboar a taxa máiseconómica.
paquete premium u.f. Conxunto de canlesextras que o abonado a un operador detelevisión pode recibir mediantepagamento de taxas adicionais á básica.
PAR sigla Parabolic Aluminized Reflector.Reflector parabólico aluminizado queactúa como un espello cóncavo, o queasegura unha alta capacidade dereflexión.jlámpada PAR
parabólica s.f. Antena parabólica.parada s.f. Acción de deter a acción que ata
ese momento estaba a executar unequipamento.Ing. stopjpausa
paradigma s.m. Modelo que representaunha corrente.Ing. paradigm Fr. paradigme Cast.paradigma Pt. paradigma
paradoxo s.m. Coexistencia ilóxica,contradición aparente.Ing. paradox Fr. paradoxe [m.] Cast.paradoja [f.] Pt. paradoxo [m.]
parágrafo s.m. Fragmento dun texto que,xeralmente, comprende ata o seguintepunto e á parte.Ing. paragraph Fr. paragraphe Cast.párrafo Pt. parágrafo
paréntese s.f. 1.- Signo gráfico de formacurva ( ) que limita unha informaciónaccesoria nun texto escrito.Ing. 1.- brackets Fr. 1.- parenthèse [f.] Cast.1.- paréntesis [m.] Pt. 1.- parêntese [m.]s.f. 2.- Elemento accesorio que se insirenun texto para completar o seu sentido,interrompendo a construción.Ing. 2.- parenthesis Fr. 2.- parenthèse [f.]Cast. 2.- paréntesis [m.] Pt. 2.- parêntese[m.]s.f. 3.- Breve interrupción do discursooral para inserir unha aclaración ououtra idea.
parladoiro s.m. Faladoiro.parodia s.f. Imitación burlesca dunha obra
ou do estilo dunha persoa.Ing. parody Fr. parodie Cast. parodia Pt.paródia
parónimo s.m. Palabra foneticamenteparecida a outra.Ing. paronym Fr. paronyme Cast. parónimoPt. parónimo
parroquia s.f. Designación coloquial dopúblico no estudio, que xeralmenteprocede dun mesmo lugar xeográficodesde o que se despraza para asistir aodesenvolvemento dun programa detelevisión.jpúblico
parte s.m. 1.- Informe.Ing. 1.- report, log Fr. 1.- rapport,formulaire Cast. 1.- parte Pt. 1.- informes.m. 2.- Servizo informativo.
136
OBS. É unha denominación que se identifica coassituacións de conflito bélico e que hoxe seconsidera anticuada. Ing. 2.- report, news Fr. 2.- bulletin Cast. 2.-parte Pt. 2.- informações
parte de avarías u.f. Notificación diariaque realizan os técnicos cos problemasde funcionamento dos equipamentosproducidos nesa xornada.
parte de cámara u.f. Relación escrita dosplanos que toma unha cámara.
patch-panel s.ing. > panel de conexións.patear v.i. Bater seguido cos pés no chan
como mostra de desconformidade, porparte do público, con algún comentarioou actuación nun espectáculo televisivo.Ing. to stamp Fr. taper du pied Cast.patalear Pt. patear
patrocinador -ora s. Entidade que sufragaos gastos dunha emisión con finspublicitarios.Ing. sponsor Fr. sponsor Cast. patrocinadorPt. patrocinador
patrocinar v.t. Apoiar economicamenteunha emisión, xeralmente co fin deobter beneficios directos na imaxe damarca comercial.Ing. to sponsor Fr. parrainer, sponsoriserCast. patrocinar Pt. patrocinar
patrocinio s.m. Apoio económico dunhaentidade a unha emisión co fin de obterbeneficios directos na imaxe da marca.Legalmente o patrocinio non debe impor criteriosde carácter ideolóxico en relación ao programaque protexe. Ing. sponsoring Fr. parrainage Cast.patrocinio Pt. patrocínio
patrón s.m. Modelo a partir do que se fanoutras cousas semellantes.Ing. pattern Fr. modèle Cast. patrón Pt.padrãojpiloto, estándar
pausa s.f. 1.- Interrupción momentánea dodesenvolvemento dun espazo televisivo,xeralmente para emitir publicidade ouun avance doutra emisión.Ing. 1.- pause, break Fr. 1.- pause Cast. 1.-pausa Pt. 1.- intervalo, pausa
s.f. 2.- Posición de parada momentáneada acción executada por unequipamento.Ing. 2.- pause
pause s.ing. > pausa.pay tv u.f.ing. > televisión de peaxe.pay-per-view s.ing. > pagamento por
consumo.peak viewing time u.f.ing. Momento da
xornada de maior audiencia. > pico demáxima audiencia.
pechar v.t. 1.- Rematar un programa ouunha emisión.Ing. 1.- to end Fr. 1.- mettre fin Cast. 1.-cerrar Pt. 1.- fecharv.t. 2.- Reducir o campo da toma,mediante un achegamento físico dacámara ao obxecto da gravación oumediante a focal variable.Ing. 2.- to close (shot) Fr. 2.- serrer, réduireCast. 2.- cerrar Pt. 2.- fechar
peche s.m. Parte final dunha noticia, duninformativo ou dun programa.Ing. end, tag Fr. fin Cast. cierre Pt. fecho,encerramentojsaída, fundido de peche
peche analóxico u.f. Finalización dastransmisións de televisión analóxicaprevista en España para o 2012, quesupón o fin da convivencia co sistemadixital xa socialmente asentado.Ing. analogue switch off
peche da emisión u.f. Fin da emisióndunha canle por ese día.Actualmente, a maioría das grandes cadeasofrecen unha programación continua as 24 horas.Ing. closing Fr. fermeture de l’antenne Cast.cierre de emisión Pt. encerramento daemmisão
peche de sumario u.f. Resumo, a modo dedespedida, dos contidos tratados duranteo programa.
peiteador -ora s. Profesional encargado dearranxarlles o pelo aos participantes(xornalistas, convidados, actores) nunprograma ou en calquera produción detelevisión.
137
Ing. hairstylist, hairdresser Fr. coiffeur Cast.peluquero Pt. cabeleireirojsala de peiteado
PEL Unidade móbil de intervención rápidadotada cos medios necesarios para aprodución inmediata da noticia desde olugar no que se produce (cámaras,equipamento de edición, micrófonos egrupo electróxeno propio).jENG
pel s.ing. Acrónimo de Picture ELement. > píxel.película s.f. 1.- Celuloide fino sensible á luz
sobre o que se gravan as imaxescinematográficas que despois sereproducen na pantalla. SIN. filme.Ing. 1.- film Fr. 1.- pellicule Cast. 1.-película Pt. 1.- películas.f. 2.- Obra cinematográfica. SIN. filme.Ing. 2.- film, movie Fr. 2.- film Cast. 2.-película Pt. 2.- filme
película de acción u.f. V. acción.película de época u.f. Filme ambientado
no pasado, da época medieval ataprincipios do s. XX, na que os decora-dos e o vestiario xogan un papel estéticofundamental.
película de serie B u.f. Película de baixopresuposto, que require unha rodaxecurta e con medios escasos, frecuente-mente destinada á televisión e sengrandes pretensións artísticas.
película de suspense u.f. V. suspense.película de terror u.f. Película que
provoca no espectador a sensación demedo e de susto.
película do oeste u.f. Obra de ficcióncinematográfica de temática relacionadacoa conquista dese territorio americano.SIN. película de vaqueiros.Ing. western
película do oeste á europea u.f. Películado oeste producida en Europa, xeral-mente cun orzamento reducido, quearremeda as realizadas nos EstadosUnidos.Ing. spaghetti western
peneirar v.t. Seleccionar (o xornalista) osaspectos da actualidade que considerade interese. SIN. filtrar.Ing. to sieve Fr. filtrer, tamiser Cast. cribarPt. joeirar, peneirar
penumbra s.f. Escurecemento do espazoescénico que se produce cando asombra dunha lámpada se dilúe coa luzdoutra.Ing. shadows, half-light Fr. pénombre Cast.penumbra Pt. penumbra
pequena pantalla u.f. Industria datelevisión ou televisor, por oposición ápantalla grande que se refire ao cine.
percha s.f. 1.- Motivo da actualidade quexustifica a inclusión dun tema noscontidos dun programa televisivo (porexemplo, un acontecemento concretoou o aniversario dun feito).s.f. 2.- Pértega.
perchista s. Técnico encargado do manexoda percha ou pértega.Ing. boom operator Fr. perchiste Cast.perchista Pt. microfonista
perda s.f. Diminución non intencionada dapotencia nun dispositivo ou nun sistemade transmisión.Ing. loss Fr. perte Cast. pérdida Pt. perda
perfil s.m. 1.- Liña que delimita a figuraexterior dunha cousa con respecto aofondo. SIN. silueta.Ing. 1.- outline Fr. 1.- profil Cast. 1.- perfilPt. 1.- perfils.m. 2.- Trazos característicos dunhapersoa ou dun grupo social.Ing. 2.- profile Fr. 2.- profil Cast. 2.- perfilPt. 2.- perfiljreportaxe biográfica
perfil, de u.f. Punto de vista da cámara quesó deixa ver un dos lados do suxeito datoma.Ing. in profile, from the side Fr. latéral, deprofil Cast. de perfil Pt. de perfil
perfil de audiencia u.f. Análise dascaracterísticas que definen cada un dossegmentos da audiencia.
138
periférico s.m. Compoñente dun sistemainformático ligado a unha unidadecentral coa que interactúa, pero externoa esta.Ing. perifepheral Fr. périphérique Cast.periférico Pt. periférico
periodicidade s.f. Frecuencia de aparicióndunha determinada emisión televisiva.Ing. periodicity Fr. périodicité Cast.periodicidad Pt. periodicidade
periodismo s.m. Xornalismo.periodista s. Xornalista.persistencia da imaxe u.f. V. arrastre.persistencia da visión u.f. Característica
do ollo humano de reter por uns instan-tes a imaxe acabada de desaparecer.Este efecto de memoria é o que permite queescenas mostradas de forma descontinua sexanpercibidas como imaxes en movemento. Ing. persistence of vision Fr. persistancerétinienne, rémanence Cast. persistencia devisión, persistencia retiniana Pt. persis-tência da visãojfactor de kell
persoeiro s.m. Personaxe público e relevante.SIN. personalidade, personaxe.Ing. celebrity, vip Fr. personnalité Cast.personalidad Pt. personagem
personaxe s. 1.- Persoeiro.Ing. 1.- celebrity Fr. 1.- personnage Cast. 1.-personaje Pt. 1.- personagems. 2.- Persoa imaxinaria que se interpretanunha obra de ficción.Ing. 2.- character Fr. 2.- personnage Cast.2.- personaje Pt. 2.- personagem
persuadir v.t. Conseguir que alguén optepor unha opción ou que tome unhadecisión determinada.Ing. to persuade Fr. persuader Cast.persuadir Pt. persuadir
pértega s.f. Soporte manual de micrófono,composto dunha vara extensible(sostida directamente polo operador),que permite a recollida do son fóra docampo da cámara, normalmente desdearriba, sen interromper os movementosdos protagonistas da acción. SIN.percha.
Ing. pole, arm Fr. perche Cast. pértiga,percha Pt. perchejxirafa
pesos lixeiros u.f.pl. Equipos de pouco pesopara a captación e edición de imaxes.jENG
pestanexar v.i. Oscilar a luminosidade daimaxe ou producirse un acendido eapagado constante dunha lámpada.Ing. to blink Fr. clignoter Cast. pestañear Pt.piscar
pestanexo s.m. Escintilación.peteirada s.f. Acción do espectador de
cambiar de maneira aleatoria dunhacadea á outra, co mando a distancia,para eludir os bloques publicitarios.Ing. zapping Fr. pitonnage Cast. zapeo Pt.zapping
peza s.f. Texto xornalístico rematado ounoticia editada que configura unhaunidade.OBS. É útil o uso deste termo para distinguilo doconcepto máis amplo de noticia, xa que ás vecesunha nova pode ofrecerse en dúas pezas, tratandocada unha delas un aspecto diferente. Ing. item, news item Fr. nouvelle Cast. piezaPt. peçajcorte
peza cómica u.f. Escena dramatizada decurta duración resolta con humor.Ing. sketch
peza de recheo u.f. Gravación atemporal dereserva, que se emite cando se produceun desaxuste na grella.
picado s.m. Imaxe tomada en perspectivavertical descendente que, nalgúnscasos, transmite ao espectador asensación de inferioridade do suxeitoda toma. SIN. vista de paxaro.No seu grao máximo chámase plano supino. Ing. high angle Fr. plongée Cast. picado Pt.plongée, picadojcontrapicado
picar v.t. Transcribir un texto a través dunteclado.
pico de máxima audiencia u.f. Momentoda xornada no que se rexistra un maiornúmero de espectadores.
139
Prodúcese xeralmente entre as 13:30 e as 15:30he entre as 20:30 e as 24:00h.Ing. peak viewing timejfranxa quente
pigmento s.m. Substancia colorante.Ing. pigment Fr. pigment Cast. pigmento Pt.pigmentojcor
pillado -a adx. Defecto dunha gravación deaudio ou de vídeo que comeza senmarxe abonda de silencio ou de imaxe,co cal a mensaxe non se entende ben ouchía no comezo.
pillar v.t. Coloquialmente, recibir o sinaldunha emisora.
piloto s.m. 1.- Indicador luminoso que,aceso, sinala o funcionamento dunaparello electrónico ou a posta enmarcha dalgunha das súas funcións.Ing. 1.- pilot lamp Fr. 1.- lampe témoin Cast.1.- piloto Pt. 1.- lâmpadas.m. 2.- Indicador luminoso, xeralmenteencarnado, situado sobre as cámaras detelevisión e nos monitores do controlde realización, que ao acenderse indicaque esa é a fonte seleccionada polorealizador (ou a que está no ar, se for unespazo en directo).Ing. 2.- tally (light) Fr. 2.- voyant rouge Cast.2.- piloto, chivato Pt. 2.- tally, lâmpadas.m. 3.- Programa ou episodio dunhaserie, que se entrega como modelo ouexemplo dos sucesivos.É o equivalente audiovisual do número cero naprensa escrita. Ing. 3.- pilot Fr. 3.- pilote Cast. 3.- piloto Pt.3.- piloto
pinchar v.cast. > premer.pirámide invertida u.f. Modelo narrativo
que consiste en dispoñer os feitos enorde decrecente segundo o seu interese.Esta regra de redacción naceu na Guerra deSecesión para garantir a chegada da informaciónesencial antes de que a transmisión telegráfica seinterrompese. Mantense na prensa para poderaxustar os textos á estrutura da páxina cortando o
último parágrafo, pero non se considera axeitadaá narración televisiva.Ing. inverted pyramid Fr. pyramide inverséeCast. pirámide invertida Pt. pirâmideinvertida
piratear v.t. Copiar ilegalmente emisiónstelevisivas, gravacións sonoras,programas informáticos ou de calqueraoutro formato.Ing. to pirate Fr. pirater Cast. piratear Pt.piratear
pisón s.m. Publicación dunha nova impor-tante antes ca os outros medios. SIN.primicia, pisada.Ing. scoop Fr. primeur [f.] Cast. pisotón [m.]Pt. cacha [f.]
pista s.f. Zona da fita magnética na que serexistra un sinal que pode ser de audio,de vídeo, de control ou de códigos detempo.Ing. track Fr. piste Cast. pista Pt. pista
pistar v.t. Gravar un sinal de sincronismo,xeralmente negro, sobre unha cinta parapoder iniciar as edicións por inserción eevitar erros de montaxe.Ing. to black a tape Fr. pister Cast. pistar Pt.gravar base de sincjnegro, formatear
pistola de arañeiras u.f. Pistola de man,que funciona electricamente, empre-gada en efectos especiais para disparararañeiras artificiais sobre o decorado.
píxel s.m. [pl. píxeles] Punto que representa aunidade mínima dunha imaxe dixital.O número de píxeles representados nun monitorindican a resolución da imaxe.OBS. Acrónimo do inglés PIX (forma coloquialde pictures) ELement, elemento de imaxe.Ing. pixel Fr. pixel Cast. píxel Pt. pixeljresolución
planificación s.f. Organización das tarefaspara a execución dun proxecto. SIN.plan de traballo.Ing. planning
planning s.ing. > planificación.plano -a adx. 1.- Sen curvas, sen ondula-
cións.
140
Ing. 1.- flat Fr. 1.- plat Cast. 1.- plano Pt. 1.-planojpantalla planas.m. 2.- Mínima unidade de signifi-cación da narración audiovisual,configurada por un encadramento, unángulo e unha distancia focal determi-nados.Segundo o tamaño da realidade que abarca,distínguense plano xeral, plano conxunto, planomedio, primeiro plano, primeirísimo plano eplano detalle; e, segundo a perspectiva, planosupino, picado, contrapicado, frontal, de perfil ouen tres cuartos. Ing. 2.- shot Fr. 2.- plan Cast. 2.- plano Pt.2.- planojtoma, secuencia, contraplanos.m. 3.- Cada unha das partes dunhaimaxe perpendiculares á dirección davista, definidas polo seu afastamento(real ou froito da perspectiva) do olloque recibe esa imaxe.Distínguese, así, primeiro plano e segundo plano. Ing. 3.- ground Fr. 3.- plan Cast. 3.- planoPt. 3.- planos.m. 4.- Cada un dos diferentes niveis deson que existen nun produtoaudiovisual. SIN. plano sonoro.Ing. 4.- ground Fr. 4.- plan Cast. 4.- planoPt. 4.- plano
plano americano u.f. Plano (de) trescuartos.OBS. Esta denominación é máis propia do ámbitocinematográfico, tamén cunha concepción deencadramento máis amplo (ata os xeonllos). Ing. close-medium shot Fr. plan américainCast. plano americano Pt. plano americano
plano de arquivo u.f. V. imaxes dearquivo.
plano (de) conxunto u.f. Imaxe na que,tendo o contorno un papel predomi-nante, comeza a se distinguir o suxeitoda toma. SIN. plano longo.Ing. long shot Fr. plan d’ ensemble Cast.plano (de) conjunto Pt. plano (de) conjunto
plano (de) detalle u.f. Imaxe que mostra unpequeno elemento do suxeito que se
desexa resaltar. SIN. gran primeiroplano.Ing. big close-up Fr. très gros plan Cast.plano (de) detalle Pt. plano de detalhe,plano fechado
plano de perfil u.f. V. perfil, de.plano (de) recurso u.f. Imaxe complemen-
taria que mostra o ambiente nunhanarración audiovisual.Ing. cut-away, continuity shot Fr. image-prétexte, plan de liaison Cast. plano (de)recurso Pt. plano de recurso
plano (de) tres cuartos u.f. Encadramentodo personaxe que o mostra da cabezaata as cadeiras. SIN. plano americano.OBS. No cine esta denominación refírese á tomaque abrangue ata os xeonllos. Ing. close-medium shot Fr. plan genou, planaméricain Cast. plano (de) tres cuartos Pt.plano americano
plano desprazado u.f. Plano que comportaun movemento da cámara e do seusoporte, sexa en vertical, horizontal,cara a diante ou cara a atrás.Ing. travelling
plano (en) tres cuartos u.f. V. encadra-mento oblicuo.
plano focal u.f. Espazo do obxectivo dacámara, situado a seguir do centroóptico, no que se forma a imaxe captadapola cámara.A distancia existente entre estes dous puntos(plano focal e centro óptico) determina a tipoloxíado obxectivo de focal fixa. Ing. focal plane Fr. plan focal Cast. planofocal Pt. plano focal
plano frontal u.f. V. toma frontal.plano longo u.f. 1.- Plano de conxunto.
u.f. 2.- Plano de longa duración.Ing. 2.- long take Fr. 2.- plan long Cast. 2.-plano largo Pt. 2.- plano longojplano secuencia
plano medio u.f. Encadramento do perso-naxe que abrangue desde a cabeza ata acintura.OBS. Na linguaxe cinematográfica pódese referirtamén a un plano medio-longo, que recolle variospersonaxes.
141
Ing. medium shot Fr. plan moyen Cast. planomedio Pt. plano médio
plano secuencia u.f. Gravación dunhasecuencia completa nunha única tomacontinua de longa duración.Ing. sequence shot Fr. plan-séquence Cast.plano secuencia Pt. plano sequência
plano supino u.f. Grao máximo dunhatoma en ángulo picado.jpicado
plano xeral u.f. Encadramento do conxuntodo escenario que non distingue elemen-tos de atención particulares.Ing. extreme long shot Fr. plan général, plande grand ensemble Cast. plano general Pt.plano geraljplano de conxunto
plano-contraplano, a u.f. V. entrevista aplano-contraplano.
plantel s.cast. > cadro de persoal.plasma s.m. Material gasoso altamente
ionizado, constituído por ións positivose por electróns.Ing. plasma Fr. plasma Cast. plasma Pt.plasmajpantalla de plasma
plataforma dixital u.f. Agrupamento decadeas de televisión e de servizosinteractivos de calidade dixital queemiten unha programación temática áque só teñen acceso (parcial ou total) osseus abonados.Ing. digital platform Fr. bouquet numériqueCast. plataforma digital Pt. plataformadigital
plataforma móbil u.f. Soporte de cámaracomposto dunha estrutura sólida conrodas e un sistema de raís, que permitea toma de imaxes en movementohorizontal sen perder a estabilidade.SIN. plataforma rodante, carro decámara.Ing. dolly, travellingjtrípode
plató s.m. Adaptación do francés plateau. Localpechado, de tamaño variable, destinado
ao desenvolvemento de programas. >estudio.OBS. Ás veces faise distinción entre plató eestudio, entendendo polo primeiro o espazo noque se sitúan os decorados nos que se desenvolveo programa, e por estudio, o conxunto dese espazomais o control.
plaxiar v.t. Copiar unha obra allea, ou partedela, e presentala como propia.Ing. to plagiarize Fr. plagier Cast. plagiarPt. plagiar
plaxio s.m. Copia dunha obra de autor,dándoa por propia.Ing. plagiarism Fr. plagiat Cast. plagio Pt.plágio
play s.ing Botón dun aparello reprodutor(magnetoscopio, DVD, etc.) que accionao mecanismo de lectura do soportegravado. > reprodución.
playback s.ing. > pregravado.pleonasmo s.m. Figura retórica que consiste
en expresar unha idea con redundan-cias, empregando palabras innecesarias.Ing. pleonasm Fr. pléonasme Cast.pleonasmo Pt. pleonasmo
Plumbicon Tubo de cámara ao baleiroformado por óxido de chumbo,introducido no mercado nos anossesenta como versión mellorada doVidicon que tiña un maior arrastre.Ofrece unha imaxe de gran calidade e éestable ante os cambios de temperatura.
pluralismo s.m. Natureza do que é diverso.O pluralismo constitúe unha condición básica daliberdade de información e de expresión, nas súasdúas vertentes: pluralismo da información externo(para garantir a diversidade das empresas decomunicación independentes unhas das outras) epluralismo interno (respecto das diferentesopinións dentro dunha mesma empresa).Ing. pluralism Fr. pluralisme Cast.pluralismo Pt. pluralismojpseudopluralismo informativo
PO sigla Power Output. Potencia de saída.poder s.m. Capacidade de control ou de
influencia sobre unha actividade ousobre unha persoa.
142
Ing. power Fr. puissance Cast. poder Pt.poder
poder mediático u.f. V. cuarto poder.polarización s.f. 1.- Magnetización da fita
que se produce simultaneamente ágravación ao engadir un sinal de altafrecuencia non audible (duns 100 kHz),co fin de favorecer a fixación dos sinaisinducidos pola cabeza de gravación.Ing. 1.- bias Fr. 1.- polarisation Cast. 1.-polarización Pt. 1.- polarizaçãos.f. 2.- Orientación do campo eléctrico emagnético dunha ondaelectromagnética.As antenas deséñanse cunha determinadapolarización para privilexiar a recepción do sinaldesexado.Ing. 2.- polarization Fr. 2.- polarisationCast. 2.- polarización Pt. 2.- polarização
polémico -a adx. 1.- Que provoca polémica.Ing. 1.- controversial Fr. 1.- polémique Cast.1.- polémico Pt. 1.- polémicos.f. 2.- Debate vivo que suscita posturasopostas. SIN. controversia.Ing. 2.- controversy Fr. 2.- polémique Cast.2.- polémica Pt. 2.- polémica
polgada s.f. Medida de lonxitudeequivalente a 2.54 cm, empregada paraos formatos de pantalla dos televisores(correspondente á diagonal dos mesmos),e tamén para a largura das cintas devídeo.Ing. inch Fr. pouce [m.] Cast. pulgada [f.]Pt. polegada [f.]
polgadas por segundo (IPS) u.f.pl.Unidade de medida da velocidade deavance da fita.
polisemia s.f. Propiedade da palabra ou daimaxe que ten varios significadosdistintos.Ing. polysemy Fr. polysémie Cast. polisemiaPt. polissemia
polistireno expandido u.f. Escumaplástica lixeira empregada para aconstrución de grandes accesorioscomo rochas ou estatuas para decoradosde ficción.
Ing. polystyrene Fr. polystyrène Cast.poliestireno expandido Pt. polistireno
política de comunicación u.f. Conxuntode principios que rexen unha empresanas relacións internas e nas estratexiasde comunicación externas.jimaxe corporativa, liña editorial
pool de medios u.f. > consorcio de medios.Popular Tv A Coruña Desconexión
local da cadea de televisión españolaPopular Tv, de titularidade privada(Grupo Cope), con programacióninformativa e de entretemento decarácter xeral, creada cunha intenciónevanxelizadora.Web: http://www.populartv.net
pór a foco u.f. Enfocar.Ing. to bring into focus Fr. faire le foyerCast. poner a foco Pt. pôr em foco
pór en escena u.f. 1.- Facer arepresentación dun guión de ficción.Ing. 1.- to stage Fr. 1.- mettre en scène Cast.1.- escenificar Pt. 1.- pôr em cena, encenaru.f. 2.- Dar forma dramática ao relatoduns feitos para mostralo ante ascámaras. SIN. dramatizar.Ing. 2.- to make a stage version Fr. 2.- mettreen scène Cast. 2.- escenificar Pt. 2.- pôr emcena
por riba da liña u.f. Parte do orzamentodunha produción audiovisual quecorresponde aos gastos de persoal,como o salario dos actores, produtores,realizadores ou os dereitos de autor.Ing. above the line
portal s.m. Espazo web que actúa comoporta de acceso de navegación porInternet e que concentra unha serie decontidos e servizos.Ing. portal Fr. portail Cast. portal Pt. portaljInternet
portátil adx. Que se pode transportar confacilidade.Ing. portable Fr. portatif Cast. portátil Pt.portátil
portavoz s. Voceiro.
143
posprodución s.f. 1.- Conxunto deoperacións de control de montaxe,mestura, dobraxe e inclusión deelementos gráficos e de efectos dunproduto audiovisual.Ing. 1.- post-production Fr. 1.- postpro-duction Cast. 1.- posproducción Pt. 1.- pós-produçãos.f. 2.- Departamento da emisoradedicado a esas tarefas.
potencia s.f. Cantidade de traballo realizadopor unha corrente nunha unidade detempo. A súa unidade de medida é owatt.Ing. power Fr. puissance Cast. potencia Pt.potência
potencia de saída (PO) u.f. Potencia decorrente que subministra un amplifi-cador ou un sistema á súa carga.
potencia eléctrica u.f. Cantidade deenerxía eléctrica por segundo quefornece un dispositivo.
prácticas, en u.f. Situación laboral doprofesional (xornalista, cámara, produtor,etc.) contratado na modalidade deaprendizaxe, como complemento da súaformación académica e primeirocontacto co mundo laboral.Ing. trainee Fr. stagiaire Cast. en prácticas,de prácticas Pt. estagiáriojbolseiro
precisión s.f. Exactitude, rigor.Ing. precision, accuracy Fr. précision Cast.precisión Pt. precisãojxornalismo de precisión
precompra s.f. Adquisición dos dereitos deemisión dun proxecto de obraaudiovisual que realizará un produtor.
predicar v.t. Dar sermóns, publicar unhadoutrina ou reprender de palabra.Ing. to preach Fr. prêcher Cast. predicar Pt.predicarjpropaganda
pregoar v.t. Dicir en público algunhainformación coa intención de que sexacoñecida por todos.
Ing. to make public, to proclaim Fr. publierCast. pregonar Pt. apregoar
pregravado s.m. Actuación na que sesimula a interpretación en directo dunson rexistrado previamente.Ing. playbackjenlatado
pregunta s.f. Cuestión que se lle propón aun entrevistado para que a responda.Ing. question Fr. question Cast. pregunta Pt.perguntajcuestionario
preguntar v.t. Pedir unha resposta sobrealgo que se desexa saber.Ing. to ask Fr. demander, poser des questionsCast. preguntar Pt. perguntar
pre-máxima audiencia u.f. Franxahoraria que precede á de maioraudiencia e que en Galicia abrangue das19:30 ás 20:30h, aproximadamente.Ing. access primetimejfranxa horaria
premer v.t. Pulsar nun botón do control dunsistema para activar unha función (porexemplo, para conectar un determinadomicrófono, para seleccionar unha dascámaras no estudio, para inserir ungrafismo, etc.).
prensa s.f. 1.- Conxunto de publicaciónsdiarias ou de calquera periodicidade,que se empregan como material dedocumentación nas televisións.Ing. 1.- press Fr. 1.- presse Cast. 1.- prensaPt. 1.- imprensajrevista de prensa, recorte de prensas.f. 2.- En xeral, medios de comuni-cación escritos e audiovisuais.Ing. 2.- press Fr. 1.- presse Cast. 2.- prensaPt. 2.- imprensajcarné de prensa, rolda de prensa
preprodución s.f. Conxunto de operaciónsprevias á gravación ou emisión directadun programa ou dunha película: ava-liación dos custos, obxectivos, persoalnecesario, selección, escolla de equipa-mento, etc.
144
Ing. pre-production Fr. préproduction Cast.preproducción Pt. pre-produçãojprodución, produtor
pre-roll s.ing. Rebobinaxe duns segundosda fita de vídeo no proceso de ediciónque evita, na posta en marcha, que avelocidade de lectura desestabilice aimaxe no punto de entrada. > rebobi-naxe previa.
presentación s.f. Anuncio ou exposiciónoral dos contidos dun programa.Ing. presentation Fr. présentation Cast.presentación Pt. apresentação
presentador -ora s. Profesional quepresenta os contidos ou os convidadosdunha emisión televisiva.Ing. presenter Fr. présentateur Cast.presentador Pt. apresentadorjcondutor, animador
presión s.f. Influencia que se exerce sobrealguén para que actúe dunha determina-da maneira.Ing. pressure Fr. pression Cast. presión Pt.pressão
presupostar v.t. Orzar.presuposto s.m. Orzamento.previdos! interx. Advertencia do realizador
segundos antes de saír ao ar, para que opresentador e os intervenientes naemisión estean preparados.Ing. warm up!
previo s.m. 1.- Modo do sistema de ediciónou dunha mesa de mesturas que permiteobservar como pode resultar unhatransición ou un efecto previamente ásúa gravación ou emisión.Ing. 1.- preview Fr. 1.- préalable Cast. 1.-previo Pt. 1.- prévias.m. 2.- Monitor de previo.
previsións s.f.pl. Conxunto de actosprogramados para unha xornada, enfunción dos que se realiza unhaprimeira organización do traballoinformativo.Ing. forthcoming eventes, the futures Fr.prévisions Cast. previsiones Pt. previsão
previsións meteorolóxicas u.f.pl.Conxunto de conxecturas sobre asituación do tempo atmosférico nunfuturo próximo, baseadas no coñece-mento da meteoroloxía.Trátase dunha información de alto interese para ostelespectadores. Ing. weather forescasts Fr. prévisionsmétéorologiques Cast. previsiones meteoro-lógicas Pt. previsões meteorológicas
prezo s.m. Valor de mercado dun produto oudun servizo.Ing. price Fr. prix Cast. precio Pt. preço
primeira man, de u.f. (Información, dato)obtido directamente da fonteprotagonista, sen intermediarios.Ing. first hand, from the horse’s mouth Fr. depremière source Cast. de primera mano Pt.em primeira mão
primeirísimo plano u.f. Toma que recollea cara do suxeito, desde metade da testaata o comezo do queixo. SIN. granprimeiro plano.Ing. big close-up Fr. gros plan, plan têteCast. primerísimo plano Pt. primeiríssimoplano
primeiro plano u.f. 1.- Encadramento endetalle dunha parte do obxecto que sequere destacar. No caso dun suxeito,adoita recoller a cabeza ata os ombrei-ros ou só o rostro.Ing. 1.- close-up Fr. 1.- plan rapproché, planpoitrine Cast. 1.- primer plano Pt. 1.-primeiro planou.f. 2.- O que está máis próximo: nocaso da imaxe, a parte da escena que sepercibe máis preto dentro do campovisual, en relación á profundidade datoma; no caso do son, o sinal sonoro demaior nivel, en relación a outros sons daescena.Ing. 2.- foreground Fr. 2.- premier plan,avant-plan Cast. 2.- primer plano Pt. 2.-primeiro plano
primetime s.ing. > franxa de máximaaudiencia.
145
primicia s.f. Información ou imaxesofrecidas como novidade, normalmenteen exclusiva. SIN. pisón, pisada.Ing. scoop Fr. scoop, primeur Cast. primiciaPt. cacha, furo
principios editoriais u.f.pl. V. liñaeditorial.
privacidade s.f. Adaptación do termo inglés
privacity. > intimidade.proba s.f.pl. Gravación non definitiva,
realizada co fin de corrixir e avaliar assúas posibilidades.Ing. test, rehearsal Fr. essai Cast. prueba Pt.prova
proba de cámara u.f. Exame de telexeniaao que se somete un aspirante a unposto no que deba prestar a súa imaxe(presentador, axudante de programa,actor, etc.).
proba de selección u.f. V. selección.probas s.f.pl. Primeira copia dunha obra
audiovisual, previa á montaxedefinitiva.Ing. rushes Fr. épreuves Cast. pruebas Pt.provas
procesamento s.m. Tratamento de datos.Ing. processing Fr. traitement Cast.procesado, procesamiento Pt. processa-mento
produción s.f. 1.- Conxunto de actividadese procedementos técnicos e adminis-trativos necesarios para poder realizarun proxecto audiovisual: consecuciónde material, de persoal, dos locais, etc.Ing. 1.- production Fr. 1.- production Cast.1.- producción Pt. 1.- produçãojpreprodución, posproducións.f. 2.- Local da emisora no que sedesenvolve esta actividade.jcentro de produción de programass.f. 3.- Asunción dos custos financeirosde realización dunha obra audiovisual.Ing. 3.- production Fr. 3.- production Cast.3.- producción Pt. 3.- produçãojsuperprodución
produción allea u.f. Compra dos dereitosde emisión dun traballo rematado a
unha produtora, ou de imaxes en brutoa unha axencia ou a outra empresa decomunicación.
produción asociada u.f. Produción efinanciamento conxunto dun proxectotelevisivo entre varios socios nacionais.
produción en coprodución u.f. V.coprodución.
produción externa u.f. Producióndesenvolvida pola propia emisora detelevisión e outra empresa ou empresasque lle ceden os dereitos de emisión oucomercialización, con supervisión domedio que fai o encargo en todas asfases do desenvolvemento do proxecto.Aprodución externa é, en certa maneira, un modode produción propia, aínda que parte dela serealiza fóra do ámbito interno. Distínguensevarios tipos de produción externa: a coprodución,a produción financiada e a produción asociada oudelegada.
produción financiada u.f. Modo deprodución no que unha produtoradesenvolve un proxecto financiado nasúa totalidade pola emisora detelevisión a cambio dos beneficios queobteña a obra. SIN. produción externacontratada.
produción propia u.f. Produción asumidana súa totalidade, tanto no aspectoeconómico coma no creativo, polapropia canle.A lei establece unhas porcentaxes mínimasobrigatorias de produción propia que debenasumir os operadores de televisión.
product endorsement u.f.ing. Apoio doproduto. > rostro para un produto.
product placement u.f.ing. > colocacióndo produto.
produtor -ora s. 1.- Profesional encargadodo proceso de preprodución e desenvol-vemento material dunha emisión.Ing. 1.- producer Fr. 1.- producteur Cast.1.- productor Pt. 1.- produtor
146
s. 2.- Persoa ou organismo que asume aprodución e financiamento dunha obraaudiovisual.Ing. 2.- producer Fr. 2.- producteur Cast.2.- productor Pt. 2.- produtors.f. 3.- Empresa que idea e realiza, totalou parcialmente, programas ou obrastelevisivas.Ing. 3.- production company, producer Fr.3.- productrice Cast. 3.- productora Pt. 3.-produtora
produtor delegado u.f. Profesional dunhaemisora que actúa como responsable darealización dunha obra encargada aoutra empresa que a produce baixocondicións pactadas.
produtor executivo u.f. Profesional quedirixe durante a gravación o conxuntode creadores da obra.
profundidade de campo u.f. Zonadelimitada da imaxe na que os obxectosaparecen nítidos. SIN. profundidadede foco.Ing. depth of field Fr. profondeur de champCast. profundidad de campo Pt. profundi-dade de campo
programa s.m. 1.- Produción transmitidapor unha canle de televisión queconstitúe unha unidade identificable porun título. SIN. emisión.Ing. 1.- programme Fr. 1.- programme Cast.1.- programa Pt. 1.- programas.m.pl. 2.- Conxunto de instrucións e dedatos que permite xerar e desenvolveraplicacións informáticas: táboas e basesde datos, tratamento de textos e deimaxes, navegadores, etc.Ing. 2.- software Fr. 2.- logiciel, programmesCast. 2.- programas Pt. 2.- programas
programa de arrastre u.f. Programalocomotora.
programa de recheo u.f. V. recheo, de.programa de segundo mercado u.f. V.
programa sindicado.programa de telerrealidade u.f. V. tele-
rrealidade.
programa de testemuños u.f. Tipoloxíade programa baseada na entrevistamúltiple no estudio, que busca asdeclaracións directas das persoasanónimas afectadas por un asunto.Cando no tratamento dos temas se exalta oaspecto emocional como elemento de intereseprincipal, fálase de programa de vidas exhibidas(reality show). Ing. talk-show Fr. émission de témoignagesCast. programa de diálogo, programa detestimonios Pt. programa de entrevistas
programa de variedades u.f. Espazotelevisivo de entretemento e informa-ción que combina diferentes xéneros(actuacións, concursos, entrevistas, etc.),dirixido ao gran público. SIN. revista.Ing. magazine show Fr. magazine, variétésCast. magacín, revista Pt. variedades,magazine
programa de vida en directo u.f. 1.-Subxénero de telerrealidade que consis-te en converter en contido da emisión odesenvolvemento do día a día de un oude varios personaxes que convivensometidos a certos mandatos daaudiencia.Ing. 1.- docushowu.f. 2.- Emisión dese subxénero.
programa de vidas exhibidas u.f. 1.-Subxénero de telerrealidade que converteos aspectos íntimos de personaxesanónimos en obxecto do interese daemisión, destacando os aspectos máisemotivos (sexan estes positivos oudramáticos).Ing. 1.- reality showjtelerrealidadeu.f. 2.- Emisión dese subxénero.
programa informativo u.f. Espazodedicado á información.
programa locomotora u.f. Espazo degrande audiencia que beneficia oseguinte cedéndolle boa parte dos seusespectadores. SIN. programa dearrastre.
147
jadxacenciaprograma piloto u.f. Piloto.programa sindicado u.f. Produción
audiovisual adquirida por varias canlesde televisión de distinto ámbito que seunen para esa acción de compra,xeralmente despois da súa estrea noutracanle de maior difusión.
programación s.f. 1.- Conxunto deprogramas emitidos por unha cadea.Ing. 1.- programme plannig, scheduling Fr.1.- programmation Cast. 1.- programaciónPt. 1.- programaçãos.f. 2.- Actividade de ordenar e decidiros contidos e os formatos dunha cadea.Coa multiplicidade de canles que permite atelevisión dixital (televisión á carta) o concepto deprogramación varía, xa que pasa a ser oespectador quen elabora a súa programaciónparticular, elixindo libremente o horario dasemisións que lle interesan. Ing. 2.- scheduling Fr. 2.- programmationCast. 2.- programación Pt. 2.- programaçãojcontraprogramación, continuidade deprogramacións.f. 3.- Esquema horario que reflicte aselección e ordenación dos programasdunha cadea de televisión, que se faipúblico aos espectadores a través dedistintos medios. SIN. grella deprogramación.Desde que é anunciada aos usuarios (cunhaantelación de once días á súa emisión) non podeser alterada sen xustificación. Ing. 3.- programme guide, viewing guide Fr.3.- programmation, guide de programmesCast. 3.- programación, parrilla deprogramación Pt. 3.- programação, guia deprogramação
programación horizontal u.f. Deseño dagrella de programas de maneirahorizontal, ofrecendo de luns a venresos mesmos programas á mesma hora.
programación vertical u.f. Estruturaciónda grella con programas de periodici-dade variable (semanal, mensual) oucon alternancia horaria.
programador -ora s. 1.- Profesionalencargado de elaborar a grella dunhacadea.Ing. 1.- programme planner, programmerFr. 1.- programmateur Cast. 1.- programa-dor Pt. 1.- programadors. 2.- Técnico que elabora programasinformáticos.Ing. 2.- programmer Fr. 2.- programmeurCast. 2.- programador Pt. 2.- programador
prolepse s.f. Figura expresiva que anticipa ofuturo no relato cinematográfico outelevisivo. SIN. anticipación, saltoadiante.Ing. flashforward Fr. saut en avant,anticipation Cast. prolepsis Pt. prolepsejanalepse
prolongarse v.p. Durar un programa ouunha intervención máis tempo doprevisto. SIN. alongarse.Ing. to extend Fr. se prolonger Cast.prolongarse Pt. prolongar-se, alongar-se
promo s.f. Apócope de promocional. Brevevídeo anunciador dun programa dacadea antes da súa emisión.Ing. promo clip Fr. bande-annonce Cast.promo Pt. promo [m.]javance
promoción s.f. Conxunto de técnicasempregadas para lanzar un produto aomercado, aumentar as súas vendas oupopularizalo.Ing. promotion Fr. promotion Cast. promo-ción Pt. promoçãojpublicidade
prompter s.ing. Dispositivo que permitevisualizar un texto sobre unha pantallasituada no eixe dunha cámara detelevisión, para que o locutor faga alectura sen desviar a vista da cámara. >apuntador electrónico.
pronunciar v.t. 1.- Articular os sons dunhadeterminada maneira.Ing. 1.- to pronounce Fr. 1.- prononcer Cast.1.- pronunciar Pt. 1.- pronunciarv.p. 2.- Manifestar a opinión propia.
148
Ing. 2.- to declare oneself Fr. 2.- seprononcer Cast. 2.- pronunciarse Pt. 2.-pronunciar-se
propaganda s.f. Conxunto de actividades etécnicas empregadas para convencer aopinión pública do valor ou dascalidades dunha idea, dun produto oumesmo dunha persoa.Ing. propaganda, advertising Fr.propagande Cast. propaganda Pt.propaganda
propiedade intelectual u.f. Dereito legaldo autor sobre a súa creación, sexaliteraria, artística ou científica.Ing. intellectual property (right) Fr.propriété intellectuelle Cast. propiedadintelectual Pt. propriedade intelectualjdereitos de autor, WIPO
protagonista s. e adx. 1.- Personaxeprincipal dunha obra de ficción.Ing. 1.- main character Fr. 1.- protagoniste,héros Cast. 1.- protagonista Pt. 1.-protagonistas. e adx. 2.- Actor que desenvolve opapel principal.Ing. 2.- star, lead Fr. 2.- acteur principalCast. 2.- protagonista Pt. 2.- protagonistas. e adx. 3.- Persoa que nunacontecemento representa a parteprincipal.Ing. 3.- main figure Fr. 3.- protagoniste Cast.3.- protagonista Pt. 3.- protagonista
protocolo s.m. Conxunto de regras quedeterminan un sistema decomunicación.Ing. protocol Fr. protocole Cast. protocoloPt. protocolo
proxector s.m. Aparello que concentra edirixe os raios dunha fonte luminosaartificial na dirección desexada.Ing. spotlight Fr. projecteur Cast. proyectorPt. projector
proxector de luz concentrada u.f.Proxector de luz con lente fresnel queconsta dun sistema de enfoque quepermite regular a amplitude do feixeluminoso e dirixilo a un detalle daescena.
Ing. spotlightproxector fresnel u.f. Foco universal con
lente fresnel que vai pendurado dagrella de iluminación ou sobre soportesno chan, de uso frecuente nos estudiosde televisión.Ing. fresnel spot Fr. projecteur de fresnelCast. proyector fresnel Pt. projector fresneljlente fresnel
pseudónimo s.m. Nome ficticio co que unautor asina os seus traballos paraagachar a súa identidade.Ing. pseudonym, pen name Fr. pseudonymeCast. seudónimo Pt. pseudônimojsinatura
pseudopluralismo informativo u.f.Falso pluralismo que refire a incapa-cidade do medio televisivo de ofrecerréplicas inmediatas doutras voces quecontrasten unha información e ofrezandistintas perspectivas da mesma, xaque, aínda sendo emitidas nunhaseguinte edición informativa, osespectadores non serán os mesmos.jréplica
publicidade s.f. 1.- Conxunto de técnicas eaccións de influencia na psicoloxía daspersoas con fins comerciais.Ing. 1.- advertising Fr. 1.- publicité Cast. 1.-publicidad Pt. 1.- publicidadejanuncios.f. 2.- Bloque de anuncios que emitenperiodicamente as televisións e quesupón a principal fonte de ingresos damaior parte das cadeas.Para evitar abusos, a publicidade está reguladalegalmente, cunha normativa común europea. Porexemplo, por cada hora de emisión, non se podetransmitir máis de 12 minutos de publicidade, quedebe ir identificada como tal e, preferentemente,agrupada. Restrínxese tamén a publicidade dedeterminados produtos considerados daniños(tabaco, alcohol) e rexéitanse algunhas prácticasde publicidade pouco respectuosas cosconsumidores (a publicidade enganosa, porexemplo).
149
publicidade comparativa u.f.Publicidade que contrapón dousprodutos de distintas marcas, en favordun deles.Ing. comparative advertising Fr. publicitécomparative Cast. publicidad comparativaPt. publicidade comparativa
publicidade encuberta u.f. Formapublicitaria que consiste en introducirvisual ou oralmente unha marca acambio dunha remuneración, sen quehaxa unha advertencia de que épublicidade.Ing. veiled advertising Fr. publicitédissimulée, publicité camouflée Cast.publicidad encubierta Pt. publicidadeencapotadajsubliminar
publicidade enganosa u.f. Técnica queconsiste en presentar indicacións falsassobre un produto.Ing. misleading advertising Fr. publicitémensongère, publicité trompeuse Cast.publicidad engañosa Pt. publicidadeenganosa
publicista s. Profesional da publicidade.SIN. publicitario.Ing. advertising executive, publicist Fr.publicitaire Cast. publicista, publicitario Pt.publicitário
publicitario -a adx. 1.- Relativo ápublicidade.Ing. 1.- advertising, publicity Fr. 1.-publicitaire Cast. 1.- publicitario Pt. 1.-publicitários. 2.- Profesional da publicidade. SIN.publicista.Ing. 2.- advertising executive Fr. 2.-publicitaire Cast. 2.- publicitario Pt. 2.-publicitário
público -a adx. 1.- De ou para todos oscidadáns.Ing. 1.- public Fr. 1.- public Cast. 1.- públicoPt. 1.- públicojservizo público, opinión pública,interese público
s.m. 2.- Conxunto de persoas queseguen unha emisión televisiva. SIN.audiencia, espectadores.Ing. 2.- audience Fr. 2.- public Cast. 2.-público Pt. 2.- públicojgran públicos.m. 3.- Xenericamente, audiencia dunmedio, potencial ou efectiva.Ing. 3.- audience Fr. 3.- public, audienceCast. 3.- público Pt. 3.- público
público no estudio u.f. Conxunto depersoas que presencian o desenvolve-mento dun programa no propio local noque se realiza.
público obxectivo u.f. Segmento dapoboación definido ao que se dirixe unprograma ou unha campaña publicitaria.SIN. audiencia útil.Ing. target (audience) Fr. cible Cast. públicoobjetivo Pt. público-alvo
publirreportaxe s.f. Anuncio publicitariode duración superior á habitual e concontido informativo, que se presentabaixo a forma dunha reportaxe.Existe a obriga legal de indicar que se trata depublicidade, mediante un texto superposto ásimaxes de maneira permanente. Ing. advertorial, advertising feature,infomercial Fr. infomerciale, publi-reportage Cast. publirreportaje Pt.publireportagem
pulsos de control u.f.pl. Impulsos decontrol.
punto s.m. Elemento gráfico de formaredonda (.) empregado para estruturaros enunciados independentes e querepresenta unha pausa máis longa ca ada coma na lectura.Ing. full stop Fr. point Cast. punto Pt. ponto
punto de inicio u.f. V. sinal de entrada.punto de saída u.f. V. sinal de saída.
150
qquecer u.f. Conectar unha cámara, un
proxector ou calquera dispositivo paraque adopte o nivel necesario detemperatura para comezar a traballar.Ing. to warm up Fr. chauffer Cast. calentarPt. aquecer
quedar a velas vir u.f. No desenvolve-mento ou preparación dun programa,verse nun baleiro inesperado decontidos ao fallar (caer) un material ouun convidado previsto.
quedar en branco u.f. Sufrir unhaincapacidade momentánea de reacciónou un lapso de memoria.
quedar escaso -a u.f. Non cubrir o tempoprevisto de duración dun programa oudunha sección.
queimado -a adx. Que foi tomado codiafragma da cámara excesivamenteaberto en relación coa cantidade de luzda escena. SIN. sobreexposto.Ing. overexposed, burning up Fr. surexposéCast. quemado Pt. queimado
quenda s.f. 1.- Horario de traballo (de mañá,de tarde, de noite, de fin de semana).SIN. xeira.Ing. 1.- shift Fr. 1.- poste Cast. 1.- turno Pt.1.- turnos.f. 2.- Conxunto de traballadores quecomparten un mesmo horario laboral.SIN. xeira.Ing. 2.- shift Fr. 2.- équipe, poste Cast. 2.-turno Pt. 2.- turma, turno
quente adx. Calidade do asunto ou dainformación xornalística que pertence áactualidade máis inmediata.Ing. hot Fr. chaud Cast. caliente Pt. quentejmedios quentes, franxa quente
quilowatt (kW) s.m. Unidade de potenciaequivalente a mil watts.Ing. kilowatt Fr. kilowatt Cast. kilovatio Pt.quilowatt
rraccord s.ing. Correspondencia e correla-
ción dos movementos, dos espazos edos elementos dun plano en relacióncos planos precedentes e consecutivos.> continuidade.
radio s.f. 1.- Método de transmisión deinformación que se serve da radiaciónelectromagnética. Ainformación transmítese a través da modulaciónda onda portadora, que desde unha antena étransmitida a través da atmosfera ata outra antenareceptora. Ao demodular o sinal no circuítoreceptor recupérase a información orixinal. Ing. 1.- radio Fr. 1.- radio Cast. 1.- radio Pt.1.- rádios.f. 2.- Abreviatura de radiodifusión.Sistema de telecomunicación quetransporta información sonora a travésdas ondas.A actual tecnoloxía dixital permite ademaisdifundir simultaneamente información gráfica edatos, co cal a radio transfórmase nun medio máiscomplexo e máis próximo ao televisivo. Ing. 2.- radio Fr. 2.- radio Cast. 2.- radio Pt.2.- rádios.f. 3.- Industria e actividade relacionadacon ese medio.Ing. 3.- radio Fr. 3.- radio Cast. 3.- radio Pt.3.- rádios. 4.- Aparello receptor de radio.Ing. 4.- radio Fr. 4.- radio Cast. 4.- radio Pt.4.- rádio
radiodifusión s.f. Radio.radioenlace s.m. Sistema de comunicación
entre dous puntos, sexan estes terrestresou satelitais.Dentro dunha rede de transporte de sinaisaudiovisuais, os radioenlaces poden empregarsepara a difusión desde o centro de produción deprogramas ata un transmisor que os difunda aostelespectadores, ou para facer chegar o sinal desdeespazos alleos ao edificio da emisora a ese centrode produción de programas para a súa posteriordifusión.
151
Ing. radio linkjestación de enlace
radiofrecuencia s.f. Rango de frecuenciasentre 3 kHz e 3000 GHz, no que estácomprendida a radiación electromagné-tica nunha transmisión de radio.Ing. radio frequency Fr. radiofréquenceCast. radiofrecuencia Pt. radiofrequênciajfrecuencia
radiovisión s.f. Estética radiofónicaaplicada á programación en televisión,característica dos comezos do mediotelevisivo.
ráfaga s.cast. > indicativo.RAI RAdiotelevisione Italiana. Cadea de
televisión pública italiana, que agrupavarias canles nacionais con programa-ción diferenciada (RAIuno, RAIdue eRAItre) e outra de emisións internacio-nais.Web: http://www.rai.it
raís s.m.pl. Barras paralelas que permitendesprazar a cámara asentada sobre unhaplataforma con rodas, de maneira rápidasen que perda estabilidade. SIN. carrís.Ing. (guide) track Fr. rails Cast. raíles Pt.calhas, carrísjdesprazamento
ralentí s.m. Proxección de imaxes a cámaralenta.Ing. slow motion Fr. ralenti Cast. ralentí Pt.câmara lenta, ralenti
RAM sigla Random Access Memory.Memoria de acceso aleatorio dunsistema informático, na que se alma-cenan os datos en uso para permitir unprocesamento rápido mentres o ordena-dor está en funcionamento, xa queprecisa unha alimentación constante.
ranking s.ing. > clasificación.rating s.ing. Porcentaxe de aparellos de
televisión conectados a un programa,medida fronte á totalidade de aparellosacesos ou apagados nese territorioconcreto. > índice de audiencia.
rato s.m. Periférico de entrada dunordenador que permite a interacción coamáquina premendo nos seus diferentesbotóns.Ing. mouse Fr. souris [f.] Cast. ratón Pt. rato
razón s.f. Facultade de pensar e xulgar.Ing. reason Fr. raison Cast. razón Pt. razão
RDSI sigla Rede Dixital de ServizosIntegrados. Sistema detelecomunicación por telefonía quepermite a transmisión de vídeo, voz edatos, conformando taxas de transfe-rencia conxunta de ata 128 Kbps nunacceso básico (de banda estreita), através dunha interface única.A información audiovisual transferidapor este sistema ten calidade devideoconferencia, inferior á que podenofrecer outras tecnoloxías.Ing. ISDN Fr. RNIS Cast. RDSI Pt. RDISjxDSL
realidade virtual u.f. Recreación darealidade elaborada con sistemasinformáticos de tratamento de imaxe.
realimentación s.f. Retroalimentación.reality show u.f.ing. 1.- Xénero de programa
que converte a realidade cotiá depersonaxes anónimos en espectáculo. >telerrealidade.u.f. ing. 2.- Subxénero de programacentrado na realidade cotiá e íntima depersonaxes anónimos, xeralmente enforma de entrevistas, esaxerando osaspectos emotivos. > programa devidas exhibidas.u.f.ing. 3.- Programa dese xénero ousubxénero. > telerrealidade.
realización s.f. 1.- Conxunto de operaciónstécnicas e artísticas para a execución eemisión dun programa de televisión.Engloba as tarefas de deseño da configuración daestética dun programa, a supervisión dailuminación, das caretas, da montaxe, daposprodución, etc. e, durante a emisión, a mesturados sinais de vídeo, control da rotulación e mais
152
a coordinación do desenvolvemento do directono estudio coa introdución de material gravado.Ing. 1.- production Fr. 1.- réalisation Cast.1.- realización Pt. 1.- realizaçãos.f. 2.- Control de realización.Ing. 2.- production control Fr. 2.- régie Cast.2.- realización Pt. 2.- régie
realizador -ora s. Profesional responsablede que o guión dun programa detelevisión se materialice en imaxe e son.Dispón dun equipo de axudantes no control, quecolaboran no seguimento dos tempos dos contidose na continuidade do programa, valéndose daescada; e tamén doutro no estudio, formado porun ou varios rexedores, encargados de lletransmitir ao resto do equipo as súas ordes e maisde garantir o desenvolvemento correcto doprograma no estudio.Ing. producer Fr. réalisateur Cast.realizador Pt. realizador
rebobinar v.t. Correr cara a atrás unha fita.Coas técnicas de edición dixital non linealelimínase este proceso, xa que o acceso á imaxepode ser directo. Ing. rewind Fr. rembobiner, rebobiner Cast.rebobinar Pt. voltar, rebobinar
rebobinaxe s.f. Acción e efecto derebobinar.Ing. rewind Fr. rebobinage, rembobinageCast. rebobinado Pt. rebobinamento,rebobinagem
rebobinaxe previa u.f. Rebobinaxe dunssegundos da fita de vídeo que evita, naposterior posta en marcha, que avelocidade de lectura produzainestabilidade cando a fita chegue aopunto de entrada na edición.Ing. pre-roll
rebobinaxe rápida u.f. Acción de pasar acinta cara a atrás velozmente.
recapitular v.t. Facer un sumario dasinformacións tratadas nun programainformativo, coa intención de recordaros aspectos máis importantes e deofrecer información básica a quen seincorporou coa emisión comezada.
Ing. to sum up Fr. récapituler Cast.recapitular Pt. recapitularjpeche de sumario
recensión s.f. Exame crítico e detalladodunha obra.Ing. review Fr. recension Cast. reseña,recensión Pt. recensão
recepción s.f. 1.- Feito de recibir un sinal ouunha mensaxe emitida desde outropunto.Ing. 1.- reception Fr. 1.- réception Cast. 1.-recepción Pt. 1.- recepçãos.f. 2.- Parte da emisora na que seacollen e orientan os visitantes.Ing. 2.- reception Fr. 2.- accueil, réceptionCast. 2.- recepción Pt. 2.- recepção
receptor -ora adx. 1.- Que recibe.Ing. 1.- receiving Fr. 1.- récepteur Cast. 1.-receptor Pt. 1.- receptors. 2.- Persoa que recibe unha mensaxe.Ing. 2.- receiver Fr. 2.- récepteur Cast. 2.-receptor Pt. 2.- receptors. 3.- Aparello que recibe un sinal.Ing. 3.- receiver Fr. 3.- récepteur Cast. 3.-receptor Pt. 3.- receptor
recheo, de u.f. Palabras ou imaxes poucoimportantes e innecesarias, que alonganunha noticia ou un programa paraadaptarse ao tempo asignado.Ing. padding Fr. délayage Cast. de rellenoPt. tapa-buracosjpeza de recheo
recibir v.t. 1.- Ser o destinatario dun sinal oudunha mensaxe.Ing. 1.- to receive Fr. 1.- recevoir Cast. 1.-recibir Pt. 1.- receberv.t. 2.- Captar un sinal.Ing. 2.- to receive Fr. 2.- recevoir Cast. 2.-recibir Pt. 2.- receber
record (rec) s.ing. Opción dun aparello queacciona o mecanismo de gravación. >gravar.
recortar v.t. Abreviar, reducir un texto.Ing. to cut off Fr. sabrer, couper Cast.recortar Pt. recortar
recorte de prensa u.f. Artigo subtraídodunha publicación coa intención de
153
reproducilo nunha emisión ou deconservalo.Ing. press clipping Fr. coupure de presseCast. recorte de prensa Pt. recorte de jornal
recursos humanos u.f.pl. 1.- Conxunto detraballadores dunha empresa. SIN.cadro de persoal.Ing. 1.- human resources Fr. 1.- ressourceshumaines Cast. 1.- recursos humanos,plantilla Pt. 1.- pessoal, recursos humanosu.f.pl. 2.- Despacho no que se tratan osasuntos de contratación laboral. SIN.departamento de persoal.
redacción s.f. 1.- Feito ou forma de redactarun texto.Ing. 1.- writing, wording Fr. 1.- rédactionCast. 1.- redacción Pt. 1.- redacçãos.f. 2.- Conxunto de xornalistas dunmedio.Ing. 2.- editorial staff Fr. 2.- rédaction Cast.2.- redacción Pt. 2.- redacçãojconsello de redaccións.f. 3.- Local onde elaboran as noticiasos xornalistas dun medio.Ing. 3.- news room, editorial department Fr.3.- rédaction Cast. 3.- redacción Pt. 3.-redacção
redacción dixital u.f. Redacción compostapor sistemas dixitais de tratamento danoticia. SIN. redacción integrada.Responde a unha nova concepción da redaccióncon equipamentos dixitais que modifican atradicional estrutura de traballo, ao unificar oequipo humano e técnico e centrar no xornalista oproceso completo de produción das pezasinformativas: desde a selección e edición dosplanos ata a rotulación, asumindo así funciónsque anteriormente lles correspondían ao montadore ao realizador, grazas á facilidade de uso queofrecen os programas informáticos.
redactar v.t. Escribir un texto conforme ásnormas da linguaxe televisiva.Ing. to write, to edit Fr. rédiger Cast.redactar Pt. redigir
redactor -ora s. Profesional que redactatextos xornalísticos nun medio decomunicación.
Ing. editor Fr. rédacteur Cast. redactor Pt.redactor
redactor -ora xefe -a u.f. Xornalistacoordinador e responsable dosredactores dun departamento.Ing. editor in chief Fr. rédacteur en chefCast. redactor jefe Pt. chefe de redacçãojeditor
rede s.f. 1.- Conxunto de emisoras asocia-das.Ing. 1.- network Fr. 1.- réseau Cast. 1.- redPt. 1.- redes.f. 2.- Conxunto de interconexións dedistintos sistemas de comunicación.Ing. 2.- network Fr. 2.- réseau Cast. 2.- redPt. 2.- redejInternet, RDSI
redifusión s.f. Nova emisión dun programaou dunhas imaxes. SIN. repetición,reposición.
redución s.f. 1.- Diminución da extensióndun texto, dunha imaxe, dun programa,etc.Ing. 1.- reduction Fr. 1.- réduction Cast. 1.-reducción Pt. 1.- reduçãos.f. 2.- Atenuación das altas frecuenciasdun sinal de audio ou, en xeral, de ruído.Ing. 2.- reduction Fr. 2.- réduction Cast. 2.-reducción Pt. 2.- reduçãojDolby
redundancia s.f. 1.- Pleonasmo.s.f. 2.- Introdución de informaciónsobrante no sinal de televisión, por sersuperior á que o ollo humano precisapara captar a imaxe correctamente,como marxe de seguridade que asegureunha axeitada interpretación.Empregada no sistema analóxico para evitar errosna transmisión ou no seu tratamento, a redundanciaé explotada polas técnicas de compresión dixitalpara reducir a cantidade de información xerada nadixitalización ata permitir o seu transporte coneconomía de recursos e alta calidade.Ing. 2.- redundancy Fr. 2.- redondance Cast.2.- redundancia Pt. 2.- redundância
reemisor s.m. Instalación repetidora desinais procedentes dun centro emisor de
154
maior potencia, que amplifica apotencia destes ao chegaren debilitados.A súa función é salvar a falta de visibilidadeimposta pola orografía e permitir, así, enlacessuperiores ao horizonte óptico garantindo aexecución da traxectoria da transmisión. Ing. relay station, booster station Fr.réémetteur Cast. reemisor Pt. re-emissorjenlace, emisor
reflector s.m. Superficie puída que reflicte aluz cara a zonas de baixa intensidadeluminosa.Situado detrás da lámpada, recupera os feixes deluz que a fonte emite cara a atrás e permiteenderezalos. Ing. reflector Fr. réflecteur Cast. reflector Pt.reflector
reflexión s.f. Regreso de parte dun feixe departículas ou ondas cara ao emisor aotopar cunha fronteira entre dousmedios.Ing. reflection Fr. réflexion Cast. reflexiónPt. reflexão
refracción s.f. Desviación que experimentaun raio luminoso ou unha ondaelectromagnética ao pasar oblicua-mente dun medio a outro no que avelocidade de propagación é diferente.Ing. refraction Fr. réfraction Cast.refracción Pt. refracção
refrán s.m. 1.- Frase fixa coa que se expresaun pensamento popular baseado naexperiencia.Ing. 1.- proverb, saying Fr. 1.- proverbeCast. 1.- refrán Pt. 1.- refrãos.m. 2.- Conxunto de versos que serepiten ao final de cada estrofa dunpoema ou dunha canción.Ing. 2.- refrain, chorus Fr. 2.- refrain Cast.2.- estribillo Pt. 2.- refrão
refrito s.m. Recuperación de noticias vellasou imaxes xa tratadas nos díasanteriores para devolvelas á actualidadecunha forma nova, xeralmente comorecurso ante a escaseza de noticias. SIN.roupa vella, xa-te-vin.
Ing. remake, patchwork, rehash Fr. nouvelleversion Cast. refrito Pt. nova versão,refundição
regulador s.m. Dispositivo destinado amanter constante un parámetro de saída.Ing. dimmer Fr. régulateur, variateur Cast.regulador Pt. regulador
reiniciar v.t Restablecer un sistemaelectrónico sen necesidade de cumpriras secuencias habituais para apagar eprender de novo o sistema.Ing. to reset Fr. réinitialiser Cast. reiniciarPt. reiniciar
reixa s.f. Eléctrodo de malla metálicasituado entre o cátodo e o ánodo no tubode raios catódicos, para controlar ofluxo de electróns que se dirixen ápantalla. SIN. grade, grella, reixa decontrol.Ing. grid Fr. grille Cast. rejilla Pt. gradejtubo de raios catódicos
reixa de foco u.f. Eléctrodo de enfoque nuntubo de imaxe.
relación de aspecto u.f. Proporción entre aaltura e a largura da imaxe de televisión,que no formato habitual é 4:3 e na altadefinición 16:9.Ing. aspect ratio Fr. rapport hauteur/largueur, format d’ image Cast. relación deaspecto Pt. relação de aspecto, relação deaparência
relación sinal/ruído u.f. Valor numéricoque expresa a calidade dun sinal polaproporción entre a potencia do sinal e ado ruído que se superpón. Adoitamedirse en dB.Ing. signal/noise ratio Fr. rapportsignal/bruit Cast. relación señal/ruido Pt.relação sinal/ruído
relacións públicas u.f.pl. 1.- Conxunto detécnicas e medios empregados pararelacionarse co público e mellorar aimaxe da empresa.Ing. 1.- public relations Fr. 1.- relationspubliques Cast. 1.- relaciones públicas Pt.1.- relações públicasu.f. 2.- Profesional responsable desaactividade.
155
Ing. 2.- public relations officer Fr. 2.-professionel des relations publiques Cast.2.- relaciones públicas Pt. 2.- relaçõespúblicas
relato s.m. Descrición detallada dun feito.Ing. report Fr. rapport Cast. relato Pt. relato
relato cronolóxico u.f. V. cronolóxico.relay s.ing. > repetidor.relevante adx. De importancia, que destaca.
Ing. significant, relevant Fr. remarquableCast. relevante Pt. relevante
remake s.ing. > nova versión.remate s.m. Peche.
Ing. end Fr. fermeture, fin Cast. cierre Pt.fecho, encerramento
remuneración n.f. Cantidade de diñeiroesixida por un artista como retribuciónpor cada unha das súas actuacións.Ing. fee Fr. cachet Cast. caché Pt. cachet,remuneração
renderización s.f. Adaptación do inglés
rendering. Tratamento dun sinal de vídeodurante o proceso de edición dixital quepermite visualizar o resultado enimaxes. > tradución.
rendibilidade s.f. Calidade do que producebeneficios.Ing. profitability Fr. rentabilité Cast.rentabilidad Pt. rendibilidade
renome s.m. Consideración da que gozaunha persoa entre os máis. SIN. sona.Ing. renown, fame Fr. renom Cast. renombrePt. renome
reparto s.cast. 1.- > elenco de actores.s.cast. 2.- > distribución de papeis.
reparto, actor de u.f.cast. > actorsecundario.
repercusións s.f.pl. Consecuencias, efectoscausados por un determinado feito.Ing. repercussions Fr. répercussions Cast.repercusiones Pt. repercussões
repetición s.f. Feito de volver a realizarunha acción que xa se fixo antes.jreposición, ensaio
repetidor s.m. Entidade constitutiva dasredes de telecomunicacións que recibe,a través de cable ou por radio, un sinaldebilitado e que o amplifica para
garantir a súa chegada a un destino máisafastado.Nos casos en que o sinal de entrada chega víaradio (terreal ou satélite), tamén se empregareemisor. Ing. repeater, relay Fr. tour de relais,répéteur Cast. repetidor Pt. repetidora
repicado s.m. Acción e efecto de repicar.SIN. copia.Ing. re-recording Fr. repiquage Cast.repicado Pt. cópia
repicar v.t. Copiar unha gravaciónaudiovisual dunha fita orixinal (ououtro soporte) a outra de formatosemellante ou distinto. SIN. copiar,tirar copias.Ing. to re-record, to copy Fr. repiquer Cast.repicar Pt. copiar
réplica s.f. Resposta argumentada enoposición ao que alguén manifestouantes. SIN. retruque.Ing. reply, answer Fr. réplique Cast. réplicaPt. réplicajdar a réplica, dereito de resposta
reportaxe s.f. 1.- Xénero informativo quetrata os temas da actualidade enprofundidade, con antecedentes,circunstancias e posibles consecuencias.Ing. 1.- report Fr. 1.- reportage [m.] Cast. 1.-reportaje [m.] Pt. 1.- reportagem [f.]jgran reportaxe, minirreportaxe,documentals.f. 2.- Traballo xornalístico desexénero.Ing. 2.- report Fr. 2.- reportage [m.] Cast. 2.-reportaje [m.] Pt. 2.- reportagem [f.]
reportaxe biográfica u.f. Reportaxecentrada nunha figura pública, quemostra facetas da súa traxectoria vitalou da súa personalidade, xeralmente deactualidade pola súa vinculación a unhanoticia recente. SIN. reportaxe deperfil.
reportaxe de denuncia u.f. Reportaxe quepon de manifesto un problema decarácter social pertencente á actualidade.
156
reportaxe de interese humano u.f.Reportaxe que fai o seguimento doconflito dunha persoa ou dun colectivodun xeito personalizado.
reportaxe de programas u.f. Reportaxede entre 3 e 15 minutos de duración,que afonda nun tema relacionado coaactualidade inmediata, producido paraser incluído nun programa de variedades.
reportaxe educativa u.f. Peza de carácterdidáctico que procura explicar ofuncionamento dun servizo ou dunhanovidade tecnolóxica.
reportaxe publicitaria u.f. V. publirrepor-taxe.
reporteiro -a s. 1.- Xornalista espe-cializado no xénero da reportaxe.Ing. 1.- reporter Fr. 1.- reporter Cast. 1.-reportero Pt. 1.- repórterjcorrespondente, enviado especials. 2.- En sentido amplo, xornalista quetraballa fóra dos locais da emisora.Ing. 2.- reporter Fr. 2.- reporter Cast. 2.-reportero Pt. 2.- repórter
reporteiro -a autónomo -a u.f.Videoxornalista que traballa por libre eofrece as súas obras a unha cadea.Esta situación é o privilexio dalgúns xornalistasmoi recoñecidos, pero tamén a condición dalgúnsprincipiantes que as empresas acollen nesamodalidade para evitar os cargos de pagamento eos deberes laborais que suporía un traballadorcontratado. Ing. freelance journalist Fr. pigiste Cast.reportero autónomo Pt. reporteiroautónomo
reporteiro -a de guerra u.f. Xornalistaespecializado na crónica dos conflitosbélicos desde o propio lugar da acción.SIN. correspondente de guerra.
Reporteiros sen Fronteiras Organiza-ción internacional para a defensa daliberdade de prensa, con sede central enParís (Francia).Web: http://www.rsf.org
reposición s.f. Redifusión dunha obraaudiovisual ou dun programa que xafora emitido. SIN. repetición, redi-fusión.Ing. re-run Fr. rediffusion, répétition Cast.reposición Pt. reposição
representante s. V. axente artístico.reprodución s.f. Acción de reproducir.
Ing. play Fr. reproduction Cast. reprodu-cción Pt. reprodução
reproducir v.t. Facer visible e audible oque está gravado nunha cinta.Ing. to play Fr. reproduire Cast. reproducirPt. reproducir
rescisión s.f. Acción e efecto de invalidar uncontrato ou un acordo.Ing. rescission, cancellation Fr. rescision,annulation Cast. rescisión Pt. rescisão
reseña s.cast. > recensión.reserva, de u.f. Imaxes, pezas ou programas
dispoñibles no control para, no caso dese producir algún desaxuste horario,emitilas e respectar así os tempos deprogramación.Ing. in reserve Fr. en réserve, frigo Cast. dereserva Pt. em reservajpeza de recheo
reseso -a adx. Que xa non está deactualidade.
resetear v.t. Adaptación do inglés to reset. >reiniciar.
resolución s.f. Definición da imaxe oufidelidade do son.En vídeo convencional valórase en función donúmero de liñas e, nos sistemas dixitais, segundoos píxeles. Ing. resolution Fr. résolution Cast. resolu-ción Pt. resolução
resonancia s.f. 1.- Aumento da amplitudedun sinal (particularmente, un son) ouprolongación do mesmo.Ing. 1.- resonance Fr. 1.- résonance Cast. 1.-resonancia Pt. 1.- ressonâncias.f 2.- Feito de chegar ao coñecementodun gran número de persoas.Ing. 2.- impact, repercussions Fr. 2.-retentissement Cast. 2.- resonancia Pt. 2.-repercussão
157
responder v.t. Contestar unha pregunta oureaccionar ante un estímulo.Ing. to answer Fr. répondre Cast. responderPt. responder
responsabilidade xornalística s.f. V.sistema de responsabilidade en fervenza.
responsable de medios u.f. Técnicoencargado de organizar, nunharedacción dixital, o servidor global quealmacena as imaxes dixitais e detrasladar ao arquivo só aquelas queinteresa conservar.É unha figura recentemente integrada noorganigrama das televisións, pola necesidade desolucionar o problema da limitada capacidade dealmacenamento dos sistemas dixitais. Ing. media managerjadministrador do sistema
resposta s.f. Contestación a unha preguntaou reacción ante un estímulo.Ing. answer, reply Fr. réponse Cast.respuesta Pt. respostajdereito de resposta
resto s.m. Montaxe de imaxes sobrantes, senlocución, ao final dunha peza informa-tiva para seguridade na transición áseguinte noticia ou para axustar tempos.SIN. colas.
resumo informativo u.f. Síntese dasnoticias máis importantes da xornada,das xa emitidas ou das que se van emitirno seguinte telexornal a modo deavance.Ing. news summary Fr. résumé informatifCast. resumen informativo Pt. resumoinformativojtitular, peche de sumario
retake s.ing. Repetición dunha toma. > tomanova.
retardo s.m. Desfasamento entre aprodución dun sinal e a súa retransmi-sión.Ás veces, o retardo é provocado para forzar asincronización con outros sinais.Ing. delay Fr. retard Cast. retardo Pt. atraso
retardo, circuíto de u.f. V. circuíto deretardo.
RETEGAL REdes de TElecomunicaciónGALegas. Sociedade dependente daXunta de Galicia encargada da xestiónpública das infraestruturas e servizos detelecomunicacións en Galicia.Web: http://www.retegal.es
retoque s.m. Modificación parcial dun textoou dunha obra coa intención demellorala.Ing. retouching Fr. retouche [f.] Cast.retoque [m.] Pt. retoque [m.]
retorno do sinal u.f. V. sinal de retorno.retranca s.f. Habilidade de expresarse de
maneira indirecta, buscando outraintención e certa graza no que se di.jironía
retransmisión s.f. Acción e efecto deretransmitir.Ing. broadcast Fr. retransmission Cast.retransmisión Pt. retransmissão
retransmitir v.t. 1.- Volver a transmitir.v.t. 2.- Transmitir desde unha emisora osinal que chega desde fóra dasinstalacións, en directo ou diferido.Ing. 2.- to broadcast Fr. 2.- retransmettreCast. 2.- retransmitir Pt. 2.- retransmitir
retrasar v.cast. > atrasar.retroacción s.f. 1.- Efecto ou consecuencia
dun fenómeno que actúa sobre este queo produciu.Ing. 1.- feedback Fr. 1.- rétroaction Cast.1.- retroacción Pt. 1.- retroalimentaçãos.f. 2.- Acto de resposta ou de reaccióndo receptor dunha mensaxe cara ao seuemisor, converténdose así o receptor enemisor. Ing. 2.- feedback Fr. 2.- rétroaction Cast.2.- retroacción Pt. 2.- retroalimentação
retroalimentación s.f. Retorno dun sinalproducido por un amplificador ou porun transdutor cara á súa propia entrada,co cal resulta reamplificado outransformado provocando un ruído.SIN. realimentación.
158
Aretroalimentación é particularmente perceptibleno caso do son que, proxectado por un altofalante,é recollido polo propio micrófono que o orixinoue de novo reproducido polo mesmo altofalante,converténdose nunha distorsión continua edesagradable ao oído. Ing. feedback Fr. rétroalimentation Cast.retroalimentación Pt. retroalimentação,realimentaçãojacoplaxe
retrouso s.m. Palabra ou expresiónempregado frecuentemente como apoiolingüístico adquirido por hábito vicioso.Ing. pet word, tag Fr. cheville, tic Cast.muletilla Pt. muleta, tique da linguagem
retrucar v.t. Responder cun argumento encontra a unha pregunta ou a uncomentario.Ing. to reply Fr. répliquer Cast. replicar Pt.retrucarjréplica
reunión s.f. Agrupación de persoas que sexuntan coa intención de falaren sobrealgún asunto. SIN. xuntanza.Ing. meeting Fr. réunion Cast. reunión Pt.reuniãojconsello de redacción
Reuters Axencia de noticias multimedia,de ámbito internacional, creada enLondres en 1851, que leva o nome doseu fundador, P.J. Reuter. Distínguesepolos seus servizos de informaciónsobre cotizacións financeiras ebolsistas, así como polo seu materialfotográfico.Web: http://www.reuters.com
reverberación s.f. Reforzo eprolongamento continuo dun son nunespazo, como consecuencia dareflexión da onda nun obstáculo.Ing. reverberation Fr. réverbération Cast.reverberación Pt. reverberaçãojeco
revisar v.t. Reler con atención e corrixir omaterial antes de emitilo.Ing. to revise, to look over Fr. réviser Cast.revisar Pt. revisar
revista s.f. Programa de variedades.revista de prensa u.f. Breve presentación
das noticias destacadas nas publica-cións do día, que pode ir acompañadadun comentario sobre o tratamento quecada cabeceira lles dá mais as opiniónsque incorporan ao respecto.Ing. press review Fr. revue de presse Cast.revista de prensa Pt. revista de imprensa
rexedor -ora s. Profesional responsable daorganización no estudio durante otranscurso dun programa, que transmiteaos profesionais as instrucións que llechegan do realizador no control.Ing. floor manager Fr. régisseur Cast.regidor Pt. chefe de estúdio
RGB sigla Red, Green, Blue, en inglés,vermello, verde, azul. Sistema básicode representación das cores entelevisión, definido a partir dacombinación destas tres cores básicasque constitúen o triplo sinal de vídeo acores.jcor, sistema Munsell, CIE
Ribeira Sacra TV Cadea local da RibeiraSacra (Ourense), de propiedade priva-da, que comezou as súas emisións en1997.
rigor s.m. Calidade de quen actúa senconcesións e buscando a exactitude.Ing. rigour, precision Fr. rigueur [f.] Cast.rigor Pt. rigor
rigoroso -a adx. 1.- Feito con exactitude eperfección.Ing. 1.- rigorous, exact Fr. 1.- rigoreux Cast.1.- riguroso Pt. 1.- rigorosoadx. 2.- Que obra de maneira severa,sen concesións nin excepcións.Ing. 2.- strict Fr. 2.- rigoreux Cast. 2.-riguroso Pt. 2.- rigoroso
RIP sigla Raster Image Processor.Procesador de varredura de imaxe.Dispositivo ou programa informáticopara a manipulación de ficheirosgráficos, que permite recompoñer aimaxe almacenada.
159
ritmo s.m. 1.- Velocidade coa que se realizaunha actividade.Ing. 1.- rhythm Fr. 1.- rythme Cast. 1.- ritmoPt. 1.- ritmos.m. 2.- Disposición dos acentos epausas nun enunciado.Ing. 2.- rhythm Fr. 2.- rythme Cast. 2.- ritmoPt. 2.- ritmos.m. 3.- Disposición harmónica doselementos que se suceden nun relato ouno desenvolvemento dunha obra.Ing. 3.- rhythm Fr. 3.- rhythme Cast. 3.-ritmo Pt. 3.- ritmo
rodar v.t. Gravar unha película ou unprograma con formato cinematográfico.SIN. filmar.Ing. to film, to shoot Fr. tourner Cast. rodarPt. filmarjgravar
rodaxe s.f. 1.- Acción e efecto de filmar unproduto audiovisual por medio dunhacámara. SIN. filmación.OBS. É un termo propio da cinematografía; envídeo emprégase gravación. Ing. 1.- filming, shooting Fr. 1.- tournageCast. 1.- rodaje Pt. 1.- filmagems.f. 2.- Período de formación dunprincipiante na profesión ou, no casodun aparello, período de posta enmarcha da máquina para asegurar o seucorrecto funcionamento no traballoposterior.Ing. 2.- initial phase, running-in Fr. 2.-rodage Cast. 2.- rodaje Pt. 2.- rodagem
rolda s.f. 1.- Tempo ou ocasión en que aalguén lle corresponde realizar unhaactividade. SIN. quenda, xeira.Ing. 1.- tun, shift Fr. 1.- tour Cast. 1.- turnoPt. 1.- turno, vezs.f. 2.- Percorrido informativo.
rolda de correspondentes u.f. Conxuntode crónicas sucesivas dos correspon-dentes da canle.
rolda de prensa u.f. Encontro cos mediosconvocado por unha persoa ou por unorganismo para ofrecer declaraciónssobre algún feito ou facer pública unhainformación.
Adóitase complementar cunha documentación deprensa que se lles entrega aos xornalistasasistentes para ampliar os datos. Ing. press conference Fr. conférence depresse Cast. rueda de prensa Pt. conferênciade imprensajconvocatoria de prensa
roll title u.f.ing. Efecto na inserción de textosna pantalla cun movemento vertical. >títulos en corrido vertical.
rolo s.m. Película cinematográfica enroladaen forma cilíndrica.Ing. roll Fr. pellicule Cast. rollo Pt. rolo,filme
rompibles s.m.pl. Conxunto de accesoriosque se esnaquizan nunha gravación deficción: teitos, varandas, mobles, etc.
rostro para un produto u.f. Acciónpublicitaria consistente na utilizacióndun personaxe de sona para anunciarun produto coa intención de que esteobteña beneficio da imaxe e do podersocial do famoso.Ing. product endorsement
rotulista s. Técnico encargado de introducirnas imaxes os rótulos que van saír enpantalla.
rótulo s.m. Indicación escrita que se insirena imaxe. SIN. título.Ing. lettering Fr. titre Cast. rótulo Pt.legenda, rodapéjxerador de caracteres
rótulos de crédito u.f.pl. Relación deprofesionais que interveñen nunha obraaudiovisual, que aparece ao principioou ao final desta. SIN. títulos decrédito, créditos.Ing. cast Fr. générique Cast. rótulos decrédito Pt. créditos
roubar cámara u.f. Destacar unha persoasobre outras que aparecen na imaxegrazas á súa especial telexenia ouhabilidade de manter a atención doscámaras.
roupa vella u.f. Refrito.
160
rouquén s.f. Alteración ou falta temporal davoz producida por unha doenza dagorxa.Ing. hoarseness Fr. enrouement Cast.ronquera Pt. rouquidão
royalties s.ing. Remuneración en conceptode dereitos de autoría sobre unha obra.> dereitos de autor.
RS-422 V. interface RS-422.RTL Radio Télévision Luxembourg.
Conxunto de emisoras de radio e detelevisión, con sede en Luxemburgo,convertido en grupo de comunicaciónque congrega na actualidade numerosascanles de diferentes países de Europa.Web: http://www.rtl.lu
RTP RadioTelevisão Portuguesa. Operadorpúblico portugués que comezou a súaactividade televisiva en 1957. Contacon dúas emisoras de carácterxeneralista (RTP1 e RTP2) e outra deámbito internacional (RTPinternacional),amais das territoriais RTP África, RTPAçores, RTP Madeira e NTV (Porto).Web: http://www.rtp.pt
RTVE Radiotelevisión Española. Compa-ñía pública de radio e televisión enEspaña. V. TVE.
ruído s.m. Perturbación sonora que impideunha boa recepción da mensaxe.Na Teoría da Comunicación, este conceptointroducido por Shannon aplícase a calqueradistorsión que afecte á mensaxe enviada: unproblema técnico, uso de palabras que dificultana comprensión, actitudes do emisor ou do receptorno acto da comunicación, coñecementocompartido, etc.Ing. noise Fr. bruit Cast. ruido Pt. ruídojrelación sinal/ruído
ruído, facer u.f. V. facer ruído.ruído de fondo u.f. Balbordo sonoro en
segundo plano, desagradable para ooínte e que dificulta a comprensión.Ing. ground noise Fr. bruit de fond Cast.ruido de fondo Pt. ruído de fundo
ruído parasito u.f. Calquera interferenciaque perturba unha transmisión.Ing. leaking noise Fr. bruit parasite Cast.ruido parásito Pt. ruído parasita
rumor s.m. Información conseguida a travésde fontes informais, que non foicontrastada nin contén datos abondospara se considerar certa.Ing. rumour Fr. rumeur Cast. rumor Pt.boato, rumor
rushes s.ing. Conxunto de tomas nondefinitivas, previas á montaxe. > probas.
rutina s.f. Costume repetitivo que se faimecanicamente, sen matinar nosmotivos que o orixinan.Ing. routine Fr. routine Cast. rutina Pt.rotina
rutineiro -a adx. Que segue a rutina ou queactúa con rutina.Ing. routine Fr. routinier Cast. rutinario Pt.rotineiro
ruxerruxe s.m. Rumor, murmurio.
ss Símbolo de segundo (unidade de tempo).saída s.f. Plano final do reporteiro no lugar
dos feitos que pecha a noticia cosúltimos datos e, ás veces, pon a firma áinformación elaborada.Algunhas canles empregan este recurso comoelemento de continuidade dentro dos informa-tivos e para resaltar a elaboración propia dasnoticias. jentrada
saír v.i. Aparecer en pantalla unha persoa, unproduto, unha información, unhaimaxe, etc.Ing. to appear, to be Fr. sortir Cast. salir Pt.sair
saír á palestra u.f. Participar activamentenunha discusión ou nunha polémica.
saír ao ar u.f. Comezar unha emisión.Ing. go on air Fr. entrer en onde Cast. saliral aire Pt. colocar no ar
161
sala de control u.f. Lugar dos estudios dunmedio onde se reciben e mesturan asimaxes e mais os sons. SIN. control.
sala de famosos u.f. Cuarto luxoso dunhaemisora de televisión destinado a recibircunhas atencións especiais osconvidados considerados importantes.Ing. vip’s room
sala de peiteado s.f. Cuarto no que opeiteador desenvolve o seu labor.Ing. hairdresser’s Fr. salle de coiffure Cast.peluquería Pt. cabeleireiro
sala de tremoia u.f. Espazo pechado noque se almacenan os decorados dosprogramas.
salto s.m. Cambio brusco de plano de imaxesou do son nunha narración televisiva.Ing. jump-cut Fr. saut, bond Cast. salto Pt.salto
salto adiante u.f. Paso dunha situaciónpresente a outra futura, nunhanarración. SIN. prolepse, anticipación.Ing. flashforward
salto atrás u.f. Paso dunha situaciónpresente a outra transcorrida conanterioridade no tempo, nunhanarración. SIN. salto retrospectivo,analepse.Ing. flashback
salto de eixe u.f. Cambio de lado do eixe datoma, que provoca que o espectadorquede desorientado ao perder a refe-rencia inicial de perspectiva.Na retransmisión dun partido de fútbol, porexemplo, un cambio de posición da cámara aolado contrario do inicial provoca que o espectadorteña a impresión de que os xogadores mudaron decampo. Ing. crossing the line Fr. saut d’axe,changement d’axe Cast. salto de eje Pt.quebra de eixojeixe
salto de enlace u.f. Distancia que existeentre dous reemisores contiguos nopercorrido dun sinal. SIN. van.
Ing. hop, repetition distance Fr. bond,espacement entre répéteurs Cast. vano, saltoentre repetidores Pt. espaçamento entrerepetidoresjestación de enlace
salto dos anuncios u.f. Acción doespectador que consiste en evitar osbloques publicitarios dun programagravado nunha casete de vídeo,mediante o paso rápido da cinta.Algunhas emisións incorporan no momento dapublicidade un sinal que percibe o magnetoscopio,para eludir ese tramo xa durante a gravación. Ing. zippingjmando a distancia
salva de cor u.f. Conxunto de pulsos daportadora de cor que manteñen asincronía dos sinais de cromatismo.Ing. burst, color burst Fr. salve Cast. ráfaga,salva de color Pt. rajada
satélite de comunicacións u.f. Obxectoespacial situado en órbita ao redor daTerra, como sistema repetidor (receptore transmisor) de sinais radioeléctricosque permite a comunicación entredistintos puntos dese planeta.Distínguense os de potencia baixa (por baixo dos30W), potencia media (30 a 100W) e potencia alta(por riba dos 100W). Ing. communication satellite Fr. satellite decommunications Cast. satélite de comunica-ciones Pt. satélite de comunicaçõesjórbita de Clarke
satélite de difusión directa (DBS) u.f.Satélite de alta potencia destinado átransmisión de sinais directamente paraos abonados, sen pasar pola emisora,por medio dunha antena parabólica detamaño medio ou pequeno.Ing. direct broadcast satellite Fr. satellitede diffusion directe Cast. satélite de difusióndirecta Pt. satélite de difusão directa
satélite de distribución u.f. Satélite depotencia media deseñado para acomunicación entre dúas estaciónsterrestres (non para os usuarios).
162
Ing. distribution satellite Fr. satellite dedistribution Cast. satélite de distribución Pt.satélite de distribuição
satélite de punto a punto u.f. Satélite dedistribución de baixa potencia. SIN.satélite de distribución punto apunto.
satélite directo ás casas (DTH) u.f.Satélite semellante ao de difusióndirecta (DBS), pero de potencia media.
satélite xeoestacionario u.f. Satélite quecompleta unha revolución ao redor daTerra cada 24 horas, de maneira quepermanece na vertical dun mesmopunto fixo dela, sendo visible para casea metade da súa superficie.Ing. geostationary satellite Fr. satellitegéostationnaire Cast. satélite geoestacio-nario Pt. satélite geoestacionário
Saticon Acrónimo de Selenium, Arsenicand Tellurium - ICONoscope. Tubo decámara de tipo fotocondutor compostode tres materiais sensibles: selenio,arsénico e telurio. Foi creado nomercado xaponés nos anos setenta.jPlumbicon, CCD
saturación s.f. 1.- Propiedade que define apureza (ausencia de mestura de branco)dunha cor no sistema de televisión acores, sendo de saturación cero as coresacromáticas (branco, negro e grises).Ing. 1.- saturation Fr. 1.- saturation Cast. 1.-saturación Pt. 1.- saturaçãojsistema Munsells.f. 2.- Efecto que se produce cando onivel dun sinal é superior ao nivelmáximo admitido pola banda ou poloprocesador, causando unha distorsiónnese sinal.Ing. 2.- saturation Fr. 2.- saturation Cast. 2.-saturación Pt. 2.- saturação
scanner s.ing. > escáner.scoop s.ing. 1.- Información exclusiva. >
exclusiva.s.ing. 2.- Proxector de iluminaciónsuave que, ao non levar lentes, ofreceun feixe de luz limitado, axeitado como
luz de ambiente ou de recheo nosestudios de televisión.
script s.ing. 1.- Guión técnico no que serecollen os detalles e as incidencias dorodado: planos válidos, materialempregado, etc. > guión de gravación.s.ing. 2.- Secretario de rodaxe,encargado de controlar a continuidadedos planos e de cubrir os formulariosdos partes técnicos. > anotador.
SECAM SÉquentiel Couleur À Mémoire.Sistema de televisión a coresdesenvolvido en Francia (alternativo aoPAL) que emprega 625 liñas e 50campos.Ademais de en Francia, úsase naEuropa do Leste, en Oriente Medio,nalgúns países de África e, nunhaversión distinta, nos países árabes. jNTSC, PAL
sección s.f. Espazo dedicado a unhatemática fixa que forma parte daestrutura dun programa.Ing. section Fr. section Cast. sección Pt.rubrica
secretario -a de rodaxe u.f. Anotador.secreto -a adx. Que só é coñecido por un
grupo reducido de persoas.Ing. secret Fr. secret Cast. secreto Pt. secretojsegredo
secuencia s.f. Frase audiovisual compostade varios planos que conforman unhaunidade.Ing. sequence Fr. séquence Cast. secuenciaPt. sequênciajplano secuencia
secuestro s.m. Confiscación dunha obra pordecisión xudicial como consecuenciadun delito.Na actualidade é ilegal o secuestro administrativoprevio á difusión da obra por consideralo censuraprevia, o cal non impide que, conforme áConstitución, o secuestro correctamente execu-tado poida ser xustificado como un xeito de evitarou frear un dano.
163
Ing. seizure Fr. saisie Cast. secuestro Pt.sequestrojcensura
sede s.f. Lugar onde ten o seu domicilio unhaentidade.Ing. head office, central office Fr. siège Cast.sede Pt. sede
SEG sigla Special Effects Generator.Xerador de efectos especiais.
segmento s.m. 1.- Anaco dunha obra.Ing. 1.- segment Fr. 1.- segment Cast. 1.-segmento Pt. 1.- segmentos.m. 2.- Subconxunto homoxéneo daaudiencia, que pode clasificarse enfunción de factores diversos: idade,costumes, educación, etc.Ing. 2.- segment Fr. 2.- segment Cast. 2.-segmento Pt. 2.- segmento
segmento obxectivo u.f. V. públicoobxectivo.
segredo s.m. Aquilo que permanece oculto,sen se dar a coñecer aos outros.Ing. secret Fr. secret Cast. secreto Pt.segredo
segredo de Estado u.f. V. materiareservada.Ing. state secrets Fr. secret d’ Etat Cast.secreto de Estado Pt. segredo de Estado
segredo profesional u.f. Principio para aprotección das fontes informativas queexime o xornalista da obriga dedesvelarlles ás autoridades xudiciais afonte da que obtivo información encasos determinados de interese público.Ing. professional secrecy Fr. secretprofessionnel Cast. secreto profesional Pt.sigilo profissional, segredo profissionaljconfidencial
seguimento s.m. Análise día a día dunhacuestión da actualidade.Ing. follow-up Fr. suivi Cast. seguimientoPt. seguimento
seguimento a dúas bandas u.f.Comportamento do telespectador quesegue simultaneamente dous programas,mediante rápidos cambios de cadea através do mando.Ing. switch-hitting
seguimento múltiple u.f. Comportamentodo espectador que cambiadesordenadamente dunha cadea a outra,prestándolles unha atención desigualaos programas.Estas análises do comportamento da audiencia comando son fundamentais para o labor dospublicistas e programadores que actúan e buscannovas fórmulas en función dos modos de vertelevisión. Ing. grazingjmando a distancia
segundo (s) s.m. Unidade de medida dotempo equivalente a un sesentavo dunminuto.Ing. second Fr. seconde [f.] Cast. segundo[m.] Pt. segundo [m.]
segundo mercado u.f. V. venda en segundomercado.
segundo plano u.f. O que está máisafastado; no caso da imaxe, a parte quese percibe máis lonxe dos obxectos enprimeiro plano; no caso do son, o sinalsonoro de nivel inferior ao que sepercibe con maior intensidade.Ing. background Fr. arrière-plan Cast.segundo plano Pt. segundo plano
selección s.f. 1.- Acción e efecto de elixir osplanos ou as noticias que se van emitir,para desbotar os que non interesen. SIN.escolla, escolma.Ing. 1.- selection, choosing Fr. 1.- sélectionCast. 1.- selección Pt. 1.- selecçãos.f. 2.- Conxunto de probas ás que sesomete os candidatos a un posto detraballo para demostraren a súa valía.Ing. 2.- casting Fr. 2.- sélection Cast. 2.-selección Pt. 2.- selecçãojaudición
selo s.m. Fiestra.semanal adx. Que se difunde unha vez á
semana.Ing. weekly Fr. hebdomadaire Cast. semanalPt. semanal
semioloxía s.f. Ciencia que estuda osdiferentes sistemas de signos.
164
O termo, cuñado por Ferdinand de Saussure(1857-1913) convive co de semiótica, propostopor Roland Barthes (1915-1980). Ing. semiotics, semiology Fr. sémiologie,sémiotique Cast. semiología, semiótica Pt.semiologia, semiótica
sen cinta u.f. Equipamentos que almacenanproducións audiovisuais en formatoscarentes de fita magnética.Ing. tapeless
sen fin u.f. Disposición dunha gravación enforma de bucle para que a reproduciónsexa continua.Ing. endless Fr. sans fin Cast. sin fin Pt. semfim
sen fíos u.f. Sistema que permite,xeralmente mediante radiofrecuencia,comunicar distintos dispositivoselectrónicos sen empregar o cable.Ing. wireless Fr. sans fil Cast. inalámbrico,sin hilos Pt. sem fio, sem fios
sensacionalismo s.m. Práctica doxornalismo consistente en buscar osaspectos morbosos ou esaxerados daactualidade que provoquen a emocióngratuíta do espectador. SIN. xornalis-mo amarelo.Ing. sensationalism Fr. sensationnalismeCast. sensacionalismo Pt. sensacionalismo
sensacionalista adx. Que pertence ouresponde ao sensacionalismo.Ing. sensational, gutter press Fr.sensationnaliste Cast. sensacionalista Pt.sensacionalista
sensibilidade s.f. 1.- Calidade de reaccionaremocionalmente ante un estímuloexterno.Previamente á emisión de imaxes de grandeimpacto adoita introducirse, verbal ougraficamente, a advertencia de que poden ferir asensibilidade dos espectadores. Ing. 1.- sensibilities [pl.] Fr. 1.- sensibilitéCast. 1.- sensibilidad Pt. 1.- sensibilidades.f. 2.- Capacidade de recollida dunsinal.Ing. 2.- sensitivity Fr. 2.- sensibilité Cast.2.- sensibilidad Pt. 2.- sensibilidade
sensibilización s.f. Proceso de lograr, baixoa influencia dos medios decomunicación, que a poboación sintapreocupación ou tome conciencia anteunha idea ou un feito.Xeralmente as estratexias de sensibilizaciónempregan distintas frontes de actuación:personaxes públicos (que, ao tempo, constrúen asúa propia imaxe), mensaxes en forma de slogans,noticias sobre o tema, publicidade directa, etc. Ing. consciousness raising Fr.sensibilisation Cast. sensibilización Pt.sensibilização
serie s.f. 1.- Conxunto de emisiónsorganizadas por capítulos que gardanalgunha relación entre si e que sedifunden cunha periodicidade concreta.Pode ser de ficción, de debuxos animados, dereportaxes, etc.Ing. 1.- serial, series Fr. 1.- série Cast. 1.-serie Pt. 1.- séries.f. 2.- En xeral, sucesión limitada dunconxunto de produtos homoxéneos.Ing. 2.- series Fr. 2.- série Cast. 2.- serie Pt.2.- série
serie B u.f. V. película de serie B.serie derivada u.f. Serie de ficción
elaborada a partir doutra de éxito coaque comparte protagonista pero noutrasituación, ou que converte en personaxeprotagonista algún dos secundariosdaquela.Ing. spin-off
servidor s.m. Entidade informática quefornece datos, aplicacións ou servizos aoutras entidades (clientes) que accedena el a través dunha rede de comunica-cións.Ing. server Fr. serveur Cast. servidor Pt.servidor
servidor de vídeo u.f. Servidor de contidosaudiovisuais para o seu tratamentodixital.Ing. video server Fr. serveur vidéo Cast.servidor de vídeo Pt. servidor de vídeo
165
servizo s.m. Área xeográfica que recibe osinal por cable dunha cadea detelevisión.jcobertura
servizo de documentación u.f. V.documentación.
servizo de limpeza u.f. Conxunto detraballadores encargados de limpar asinstalacións dun centro de televisión eoutros locais empregados nunhagravación ou emisión.Ing. cleaners Fr. service de nettoyage Cast.servicio de limpieza Pt. serviço de limpeza
servizo de mensaxes curtas (SMS) u.f.Sistema de participación da audiencianas emisións televisivas a través dunhamensaxe de texto enviada por telefoníamóbil.É unha tendencia actual a creación de novascanles televisivas baseadas neste servizo, queofrecen ás audiencias a posibilidade de influírenna grella de programación, nos cuestionarios dasentrevistas, así como de emitir opinións sobre asemisións en curso e participar en concursos, através do seu terminal telefónico.
servizo público u.f. Utilidade que por leideben ofrecer todas as televisións,públicas ou privadas, a todos oscidadáns do territorio no que emiten.Ao contrario que nos Estados Unidos, en Europareservouse aos Estados o coidado de crearorganismos que aseguren a difusión por radio etelevisión.Na lexislación actual, para evitar confusiónssegundo a titularidade da entidade que ofrece oservizo público, optouse pola designaciónoperadores de televisión no canto de servizopúblico de televisión.Ing. public utility Fr. service public Cast.servicio público Pt. serviço público
servizos informativos u.f.pl. 1.- Espazotelevisivo de información. SIN.informativo.u.f.pl. 2.- Conxunto de profesionais queelaboran os telexornais.
sesión s.f. 1.- Xornada de gravación dunprograma ou dunha obra audiovisual.Ing. 1.- session Fr. 1.- séance Cast. 1.- sesiónPt. 1.- sessãos.f. 2.- Cada unha das entregas dunhamesma emisión, de horario e duracióndeterminadas.Ing. 2.- session Fr. 2.- séance Cast. 2.- sesiónPt. 2.- sessão
set s.ing. Espazo dun estudio de televisión noque se desenvolve un bloque dunprograma. > decorado.
SGAE Sociedad General de Autores deEspaña. Sociedade xeral de autores(España), que xestiona os dereitos deautor de obras dramáticas, musicais,audiovisuais e literarias.Web: http://www.sgae.es jALMA, WIPO
share s.ing. > cota de pantalla.SHF sigla Super High Frequency.
Frecuencia súper alta.show s.ing. 1.- > espectáculo.
s.ing. 2.- > exhibición.showman s.ing. Home espectáculo. >
animador.SIC Operador de televisión portugués, de
titularidade privada, que comezou assúas emisións en 1992 cunhaprogramación xeneralista.Web: http://www.sic.pt
sigla s.f. Serie de iniciais que compoñenunha formación léxica.Ing. abbreviation Fr. sigle [m.] Cast. sigla[f.] Pt. sigla [f.]janagrama
significado s.m. Aquilo que quere dicirunha palabra ou unha acción.Ing. meaning Fr. signification Cast.significado Pt. significação, significado
signo s.m. Sinal que representa, por relaciónnatural ou por convención, outra cousa.Ing. sign Fr. signe Cast. signo Pt. signo
silenciador s.m. 1.- Dispositivo que seacopla ao motor dunha máquina paraamortecer o ruído.
166
Ing. 1.- silencer Fr. 1.- silencieux Cast. 1.-silenciador Pt. 1.- silenciadors.m. 2.- Modo silencioso do televisor. V.visión sen voz.
silenciar v.t. Ocultar, non facer pública unhainformación deliberadamente.Ing. to hush up Fr. taire, étouffer Cast.silenciar Pt. sonegar
silencio s.m. Ausencia de son.Ing. silence Fr. silence Cast. silencio Pt.silêncio
silencio! interx. Voz que indica que vaicomezar a gravación e que, polo tanto,non se debe escoitar ningún son alleo ásesixencias do guión.Ing. silence! Fr. silence! Cast. ¡silencio! Pt.silêncio!
silueta s.f. 1.- Liña que limita unha figura.Ing. 1.- outline, silhouette Fr. 1.- silhouetteCast. 1.- silueta Pt. 1.- silhuetas.f. 2.- Contorno dun obxecto na sombrapor efecto da contraluz.Ing. 2.- figure Fr. 2.- silhouette Cast. 2.-silueta Pt. 2.- silhueta
símplex s.m. Sistema de telecomunicaciónentre dous puntos no que un dosextremos actúa unicamente comotransmisor e o outro como receptor.OBS. Adaptación do latín simplex, simple. Ing. simplex Fr. simplex Cast. simplex Pt.símplexjmúltiplex, dúplex
simulacro s.m. Recreación artificial dunhaescena que acontecera na realidade eque non recolleran as cámaras.Ing. shamming Fr. simulation Cast. simu-lacro Pt. simulacrojdocudrama
simulador de bomba u.f. Artificiopirotécnico empregado en efectosespeciais, que estoupa con fume egolpes de fogo.
simulcast s.ing. Acrónimo de SIMULtaneous
CASTing. Transmisión simultánea porradio e televisión, ou dun mesmoprograma televisivo en varios formatosou patróns ao mesmo tempo, co fin depermitir a recepción por parte dun
maior número de equipamentos.> difusión simultánea.
Simulcrypt Modelo de descodificador detelevisión de acceso condicionalalternativo ao Multicrypt, que posibilitaque os fornecedores de servizosdifundan, cun acordo comercial, através dun operador principal.jMulticrypt
sinal s.m. 1.- Impulso de enerxía que servepara transmitir información a travésdunha canle.Ing. 1.- signal Fr. 1.- signal [m.] Cast. 1.-señal [f.] Pt. 1.- sinal [m.]s.m. 2.- Aceno de advertencia.Ing. 2.- sign Fr. 2.- signal [m.] Cast. 2.-señal [f.] Pt. 2.- sinal [m.]
sinal de entrada u.f. 1.- Sinal presente naentrada dun sistema (por exemplo, dunamplificador).u.f. 2.- Marcaxe do punto exacto deinicio da secuencia que vai ser editada.Ing. 2.- cue in Fr. 2.- top de départ Cast. 2.-señal de entrada Pt. 2.- ponto de entrada
sinal de retorno u.f. Sinal que recibe unmonitor no control de realización e queofrece a imaxe e o son tal como o recibeo telespectador.Ing. return Fr. signal de retour Cast. señal deretorno Pt. sinal de retorno
sinal de ruído u.f. V. relación sinal/ruído.sinal de saída u.f. 1.- Sinal presente na
saída dun sistema.jcompensadoru.f. 2.- Marcaxe do punto exacto dofinal da secuencia que vai ser editada.Ing. 2.- cue out Fr. 2.- marque de sortie Cast.2.- señal de salida Pt. 2.- ponto de saída
sinal de sincronismo u.f. Sinal quecontrola a sincronía, en particular, naexploración da imaxe.jpistar
sinal de televisión u.f. Sinal completo quecontén a información de imaxe e maisos sinais de sincronismo.
167
sinal de vídeo u.f. Sinal que contén ainformación referida á imaxe, separadada portadora de vídeo.
sinal de vídeo composto u.f. Sinal detelevisión.
sinatura s.f. Rúbrica, nome que acompañaun documento ou un texto, comoindicación de compromiso ou deresponsabilidade sobre o contido. SIN.firma.Ing. signature Fr. signature Cast. firma Pt.assinatura
sincronía s.f. V. sincronismo.Ing. synchrony Fr. synchronisme Cast.sincronía Pt. sincronia
sincronismo s.m. Simultaneidade perfectaentre dous sinais, entre dúas pistas ouentre dous procesos.Ing. synchronism Fr. synchronisme Cast.sincronismo Pt. sincronismojsinal de sincronismo
sincronización s.f. Acción de facercoincidir no tempo a banda de son coade imaxe ou, en xeral, varios elementosou funcións.Ing. synchronization Fr. synchronisationCast. sincronización Pt. sincronização
sincronización labial u.f. Acción deadaptar os diálogos dobrados aomovemento dos labios dos actores.Ing. lip-sync Fr. synchronisation des lèvresCast. sincronización labial Pt. sincroni-zação labialjdobraxe
sincronización xestual u.f. Movementosexpresivos que fai un artista (xeral-mente un cantante que non interpretaen directo) para se adaptar a unha bandade son pregravada.
sincronizar v.t. Axustar a coincidenciatemporal de dous elementos.Ing. to synchronize Fr. synchroniser Cast.sincronizar Pt. sincronizar
sindicación s.f. Sistema de comercia-lización en segundo mercado deprogramas xa emitidos ou que seproduciron especialmente para seren
vendidos a varias canles simulta-neamente, estean afiliadas ou non asemisoras que os adquiren (xeralmentede ámbito local).Ing. syndication
sindicación en metálico u.f. Acordo depago dunha cota en metálico polosdereitos de emisión dun programa porun período de tempo. Ing. cash syndication
sindicación por troco u.f. Variante desindicación na que a emisora queadquire o produto paga en forma decesión gratuíta de espazos publicitariosna franxa horaria de emisión doprograma.Ing. barter
sindicado, programa u.f. V. programasindicado.
sine die u.f. Sen data determinada.OBS. Locución latina, de uso culto.
sinécdoque s.f. Figura retórica que designaunha parte polo todo, a materia poloobxecto ou o continente polo contido.Ing. synecdoche Fr. synecdoque Cast.sinécdoque Pt. sinédoque
sinopse s.f. Resumo do argumento dunhaobra audiovisual que pretende presentara idea global previamente á elaboracióndun guión detallado.Ing. synopsis Fr. synopsis Cast. sinopsis Pt.sinopse
síntese s.f. 1.- Elaboración dun composto apartir de elementos constituíntes.Ing. 1.- synthesis Fr. 1.- synthèse Cast. 1.-síntesis Pt. 1.- síntesejimaxe de sínteses.f. 2.- Exposición clara e breve dunasunto.Ing. 2.- synthesis Fr. 2.- synthèse Cast. 2.-síntesis Pt. 2.- sínteses.f. 3.- Breve resumo do argumentoprincipal dunha obra de ficciónaudiovisual, expresado nunhas cincoliñas.Ing. 3.- storyline
168
síntese de cores u.f. Proceso de formacióndas cores por unión (adición) ou porsubtracción das tres cores básicas.jcor
sintonía s.f. 1.- Tema musical identificadordun programa.Cando se trata dunha sintonía moi breve que nonchega a configurar un tema musical, para separarespazos da programación, chámaselle indicativo. Ing. 1.- jingle Fr. 1.- sonal Cast. 1.- sintoníaPt. 1.- jinglejcabeceiras.f. 2.- Sintonización.Ing. 2.- tuning Fr. 2.- syntonisation Cast. 2.-sintonía Pt. 2.- sintonia
sintonización s.f. Acción e efecto desintonizar.Ing. tuning Fr. syntonisation Cast.sintonización Pt. sintonização
sintonizar v.t. Axustar a frecuencia doaparello receptor á do emisor.Ing. to tune to Fr. syntoniser Cast. sintonizarPt. sintonizar
sinxeleza s.f. Característica do que se podecomprender sen dificultade. SIN.simplicidade.Ing. simplicity Fr. simplicité Cast. sencillezPt. singeleza, simplicidade
sistema de abono u.f. Modo de subscriciónaos servizos dunha televisión de pagomediante unha cota fixa e periódica,xeralmente mensual.jtelevisión de peaxe
sistema de acceso múltiple u.f. V. multi-acceso.
sistema de responsabilidade en fervenzau.f. Principio legal que establece aresponsabilidade penal nunha empresaxornalística de forma gradual, comomatiz da responsabilidade persoal.O primeiro que responde sobre unha noticia é oseu autor (o redactor); cando este é descoñecido,a responsabilidade é de quen a induciu (odirector); se non o houber, responde subsidiaria-mente o director da empresa. Ing. chain of responsibility, liability Fr.responsabilité en cascade, principe de la
cascade Cast. responsabilidad en cascadaPt. responsabilidade sucessiva, em cascata
sistema Munsell u.f. Estándar declasificación de matices para osdiversos graos das cores, que se expresamediante escalas numéricas querepresentan as tres dimensións da cor.Fronte á clasificación convencional quedenomina as tres calidades da cor comoton, saturación e brillo, o sistemaMunsell emprega os termos ton (T),croma (C) e valor (V). A secuencia quedefine cada cor neses termos é T V/C(en inglés, H V/C). jRGB, CIE
sitcom s.ing. Acrónimo de SITuation COMedy. >comedia de situación.
situar v.t. Orientar o telespectador nocontexto ou no espazo xeográfico noque se desenvolve a noticia.Ing. to place Fr. situer Cast. ubicar, situar Pt.situarjcontexto
sketch s.m. Escena curta dramatizada,xeralmente de carácter cómico, queconstitúe unha unidade en si mesma.SIN. peza cómica.OBS. Trátase dun termo inglés xa incorporado ánosa lingua.
sky pan u.f.ing. Tipo de proxector de luzdifusa que se emprega na iluminaciónde fondos para dar homoxeneidade esuavidade nunha área ampla.
slogan s.m. Frase breve coa que se pretendeinfluír nas persoas, adoito empregadanas mensaxes publicitarias. SIN. lema.OBS. Termo adoptado do inglés, xa asentado nalingua común. Ing. slogan Fr. slogan Cast. eslogan Pt.slogan
SMATV sigla Satellite Master AntennaTelevision. Sistema patrón de antenascolectivas de televisión con capacidadede recepción de sinais distribuídos víasatélite e por medios terrestres.jMATV
169
SMPTE Society of Motion Picture andTelevision Engineers. Sociedade detécnicos do cine e da televisión.Entidade técnica norteamericana queestablece recomendacións para aindustria cinematográfica e televisiva.Web: http://www.smpte.org
SMS sigla Short Message Service. 1.-Servizo de comunicación escrita através do teléfono móbil. > servizo demensaxes curtas.sigla 2.- Escrito breve enviado a travésdese servizo telefónico. > mensaxe detexto.
soap opera u.f.ing. Novela televisiva delonga duración. > telenovela.O termo, de orixe americana, creouse nos anoscorenta, como unha fusión irónica de opera (obra)e soap (xabón), por seren producións financiadaspolas grandes empresas de deterxentes dirixidasás amas de casa.
soar v.i. Producir son.Ing. to sound Fr. sonner Cast. sonar Pt. soar
sobrecarga s.f. Exceso de potencia naalimentación dun sistema electrónicoen relación á admitida por esainstalación ou circuíto.Ing. overload Fr. surcharge, survoltageCast. sobrecarga Pt. sobrecarga
sobreexposto -a adx. Queimado.sobreimpresión s.f. Superposición.
Ing. overlaying Fr. surimpression Cast.sobreimpresión Pt. superposição
sobremesa, de u.f. Que se emite no períodode tempo inmediatamente posterior aoxantar.jfranxa horaria
sociedade s.f. 1.- Agrupación de persoasque establecen unha serie de relaciónspactadas.Ing. 1.- society Fr. 1.- société Cast. 1.-sociedad Pt. 1.- sociedades.f. 2.- Xénero xornalístico especiali-zado en temas relacionados co modo devida das clases altas e, en xeral, dastendencias humanas. Tamén, seccióndesa temática.
Ing. 2.- society Fr. 2.- société Cast. 2.-sociedad Pt. 2.- sociedadejaudiencia
sociedade da información u.f. Sociedadeque se desenvolve ao redor dainformación, na que os coñecementos, asúa creación e difusión son o elementodefinitorio das relacións entre osindividuos e entre os países.Trátase dunha expresión creada na década dosnoventa que destaca o lugar preponderante dainformación na sociedade actual, que noutrorativera a industria ou a agricultura. Algúns autoresprefiren denominala sociedade do saber ousociedade do coñecemento. jautoestradas da información, TIC
software s.ing. 1.- Programacióninformática para o desenvolvemento deaplicacións ou a xeración deinformación, por oposición ao soportematerial (en inglés, hardware). >programas.s.ing 2.- Conxunto da producióninmaterial dun medio de comunicación.> contidos.
solapamento s.m. Superposición deespectro.
soliloquio s.m. Reflexión en voz alta dunhapersoa que fala consigo mesma, sen apresenza dun interlocutor.Ing. soliloquy Fr. soliloque Cast. soliloquioPt. solilóquiojmonólogo
sombra s.f. Zona de escuridade que seforma cando un corpo impide o paso daluz.As sombras involuntarias nun estudio detelevisión son consideradas antiestéticas e froitodunha iluminación incorrecta, que se solucionacon luces de recheo estratexicamente situadas. Ing. shadow Fr. ombre Cast. sombra Pt.sombra
sombra, na u.f. Sen recepción do sinal.jzona de sombra
sombrear v.t. Suprimir voluntariamente aemisión de certas canles de televisión
170
nunha zona xeográfica para eliminar acompetencia con outras durante untempo determinado. SIN. escurecer.
son s.m. 1.- Sensación producida no oídopola vibración dun corpo.Ing. 1.- sound Fr. 1.- son Cast. 1.- sonido Pt.1.- soms.m. 2.- Calquera impresión auditiva queacompaña unha imaxe.Ing. 2.- sound Fr. 2.- son Cast. 2.- sonido Pt.2.- som
son ambiental u.f. Conxunto de sons queenvolven unha escena, recreados ourecollidos nun espazo físicodeterminado. SIN. son ambiente.
son de referencia u.f. Banda de songravada durante unha rodaxe que servede referencia para a posterior dobraxe esincronización.
son directo u.f. Son que se transmite sengravación previa, ao mesmo tempo quese produce.Ing. live sound Fr. son direct Cast. sonidodirecto Pt. som directo
son envolvente u.f. Sistema de son queproduce un campo sonoro frontal,posterior e lateral a través de caixasacústicas así dispostas con respecto ásituación do oínte, co fin de que este sesinta no centro da acción sonora.Ing. surround
son estereofónico u.f. V. estereofónico.son monofónico u.f. V. monofónico.son pregravado u.f. V. pregravado.son vivo u.f. Son recollido no momento
mesmo no que se produce,independentemente de que se emita endirecto ou en diferido.jen vivo
sona s.f. 1.- Feito de ser moi coñecido. SIN.fama, renome.Ing. 1.- reputation Fr. 1.- renom Cast. 1.-fama Pt. 1.- fama, renomejfamosos.f. 2.- Opinión que ten a xente sobre untema ou sobre unha persoa. SIN.reputación.
Ing. 2.- reputation Fr. 2.- réputation Cast. 2.-fama Pt. 2.- reputação
sondaxe s.f. Método estatístico que permiteobservar e coñecer cuantitativamente astendencias globais de comportamentoou de opinión, que se xulganrepresentativas dunha poboación.Ing. poll Fr. sondage Cast. sondeo Pt.sondagemjenquisa, estatística
sonorización s.f. Etapa da posprodución naque se introducen novos efectos de sone se mesturan e axustan todos oselementos sonoros rexistrados.Ing. sound track recording Fr. sonorisation,bruitage Cast. sonorización Pt. sonorização
sonoro -a adx. 1.- Que produce son.Ing. 1.- sound Fr. 1.- sonore Cast. 1.- sonoroPt. 1.- sonorojcine sonoroadx. 2.- Que produce un son intenso eagradable.Ing. 2.- loud Fr. 2.- sonore Cast. 2.- sonoroPt. 2.- sonoroso, sonorojacústico
soporte s.m. 1.- Medio físico no que sealmacena información (cinta, disco,etc.).Ing. 1.- support Fr. 1.- support Cast. 1.-soporte Pt. 1.- suportes.m. 2.- Base ou apoio que sustenta unaparato (unha cámara, un micrófono,etc.).Ing. 2.- stand Fr. 2.- support Cast. 2.-soporte Pt. 2.- suportejtrípode, xirafa, pértegas.m. 3.- Medio de comunicación a travésdo que se transmite unha mensaxe.Ing. 3.- medium Fr. 3.- support Cast. 3.-soporte Pt. 3.- suporte
sopro s.m. Revelación dunha informaciónsecreta a un xornalista por parte dealguén coñecedor do asunto.Ing. tip-off Fr. tuyau Cast. soplo Pt.vazamentojconfidente, filtrar
SOT sigla Sound On Tape. Cinta con son.Indicación no guión televisivo que
171
advirte de que as imaxes levan o seupropio son real, non fondos sonoroseditados.
sound track u.f.ing. > banda de son.spaghetti western u.f.ing. Película do oeste
de orzamento baixo, rodada xeralmenteen España ou en Italia, arremedando asdese xénero producidas nos EstadosUnidos con altos presupostos. >película do oeste á europea.
spin-off u.f.ing. Derivado. > serie derivada.split frame u.f.ing. > imaxe fraccionada.sponsor s.ing. > patrocinador.spot s.ing. Espazo. > anuncio.spotlight s.ing. Proxector de luz con lente
fresnel que consta dun sistema deenfoque que permite regular aamplitude do feixe luminoso. >proxector de luz concentrada.
staff s.ing. > cadro de persoal.stand by u.f.ing. > espera, á.star s.ing. Figura cinematográfica ou
televisiva. > estrela.star-system u.f. Estrutura comercial que
rodea os actores, que favorece olanzamento das súas películas e que osconverte en figuras de sonainternacional. > negocio das estrelas.
start s.ing. 1.- > arranque.s.ing. 2.- Comezo impresionado sobreun negativo ou unha fita para asegurar osincronismo entre son e imaxe. > colas.
steady-cam s.ing. > cámara estable. stop s.ing. Botón dun equipamento que detén
a acción que ata ese momento estaba aexecutar. > parada.
storyboard s.ing. > guión gráfico.storyline s.ing. > síntese.stress s.ing. Figura expresiva que consiste en
proxectar durante un período de tempoprolongado a mesma imaxe que crea asensación de desespero. > tensión.
stringer s.ing. > colaborador.subdirector -ora s. Categoría laboral
inmediatamente inferior ao director.
Ing. assistant manager Fr. sous-directeurCast. subdirector Pt. subdirector
subliminar adx. Que está fóra dos límitesda capacidade humana de percepciónvisual ou sonora.Por imperativo legal, a publicidade e mais atelevenda non poden empregar técnicas sublimi-nares. Ing. subliminal Fr. subliminal Cast.subliminal Pt. subliminarjmensaxe subliminar
submostraxe do sinal u.f. V.superposición de espectro.
subornar v.t. Lograr que, a cambio dunbeneficio económico ou dunha acciónfavorable, alguén actúe segundo se lleordena, nas marxes da ética ou dalegalidade.Na ética xornalística non está permitida a prácticade subornar as fontes para obter información, nintampouco que o medio sexa subornado para quepublique ou silencie unha noticia. Ing. to bribe Fr. soudoyer Cast. sobornarPt. subornar
subtítulo s.m. Rótulo de texto sobreimpre-sionado na parte inferior da imaxe, paraofrecer a tradución dos diálogos.Ing. subtitle Fr. sous-titre Cast. subtítulo Pt.subtítulo, legendajversión orixinal subtitulada
subtítulos opcionais u.f.pl. Cadros de textono mesmo idioma da emisión,localizados na pantalla pero só visiblesao accionar esa opción no menú dotelevisor, que lles facilitan ás persoascon deficiencia auditiva o seguimentoda programación.Fronte aos subtítulos convencionais, ofrecentamén información dos efectos especiais, do sonambiente, etc. Ing. closed caption
subtracción de cores u.f. Proceso deconsecución da cor por eliminacióndalgunhas compoñentes de luz branca.jadición de cores
172
subvención s.f. Axuda económica que unhainstitución oficial ou privada lleconcede a unha entidade.Sen afectaren a liberdade de expresión, asdiferentes modalidades de subvención que unhainstitución lle poida conceder a un medio deben,ademais, responder a un criterio xusto conrespecto ao resto dos concorrentes, sen atender aorientacións ideolóxicas. Ing. grant Fr. subvention Cast. subvenciónPt. subvenção, subsídiojpatrocinio
subxectividade s.f. Calidade do que éconforme á maneira persoal de ver e deentender as cousas un individuo.Ing. subjectivity Fr. subjectivité Cast.subjetividad Pt. subjectividadejobxectividade
subxectivo -a adx. Que é conforme á visiónpersoal das cousas.Ing. subjective Fr. subjectif Cast. subjetivoPt. subjectivojcámara subxectiva
suceso s.m. 1.- Acontecemento puntual,xeralmente de carácter violento oucatastrófico.Ing. 1.- incident Fr. 1.- fait, sinistre Cast. 1.-suceso Pt. 1.- sucessos.m.pl. 2.- Subxénero xornalístico quetrata esa caste de noticias.Ing. 2.- accident and crime reports, eventsFr. 2.- faits divers Cast. 2.- sucesos Pt. 2.-faits-divers
suco s.m. Fenda onde vai rexistrado o sondos discos fonográficos.Ing. groove Fr. sillon Cast. surco Pt. sulco
sumario s.m. Resumo breve dos aspectosmáis relevantes que se trataron ou quese van tratar nun programa.É o equivalente á primeira dun xornal. Ing. summary Fr. sommaire Cast. sumarioPt. sumáriojtitular
sumario final u.f. V. peche de sumario.Sunlight Nome comercial, empregado
adoito como nome común, dunproxector luminoso de alta potencia.
Super VHS (S-VHS) Formato de vídeosemiprofesional baseado no VHS perocunha maior calidade de imaxe.jVHS
superposición s.f. Sobreimpresiónelectrónica de varias imaxes.Ing. overlay Fr. surimpression,superposition Cast. superposición Pt.superposiçãojchave de croma
superposición de espectro u.f.Imperfección ou perda de calidade dosinal (de audio, de vídeo) cando sedixitaliza cunha frecuencia de mostraxebaixa, isto é, menor ca a frecuencia deNyquist. SIN. solapamento.Ing. aliasing Fr. crènelage Cast.solapamiento Pt. superposição, aliasingjfrecuencia de mostraxe
superprodución s.f. Obra audiovisual,xeralmente unha película, de custoextraordinario, que prevé un éxitosemellante ante o público.Ing. blockbuster Fr. superproduction, film àgros budget Cast. superproducción Pt.superproduçãojprodución
supervisar v.t. Vixiar o proceso deconstrución dun programa, dun texto,dunha noticia, etc.Ing. to supervise Fr. superviser Cast. super-visar Pt. supervisar
supervisor -ora de son u.f. Responsableda creación artística e técnica do espazosonoro dunha película.É o equivalente no son ao director de fotografía naimaxe. Ing. supervising sound editor, soundsupervisor Fr. superviseur du son Cast.supervisor de sonido Pt. supervisor de som
suspense s.m. 1.- Técnica de narracióncinematográfica que procura a tensiónno espectador retardando o desenlaceda trama ou combinando acciónsparalelas en momentos de emoción.Ing. 1.- suspense Fr. 1.- suspense Cast. 1.-suspense Pt. 1.- suspense
173
s.m. 2.- Xénero cinematográfico deintriga.Ing. 2.- suspense, thriller Fr. 2.- suspenseCast. 2.- suspense Pt. 2.- suspense
S-VHS Super VHS.switch-hitting s.ing. Comportamento do
telespectador que fai un seguimentosimultáneo de dous programas,mediante rápidos cambios de cadea através do mando. > seguimento a dúasbandas.
ttake s.ing. > toma.talk-back s.ing. > interfono.talk-show s.ing. Tipoloxía de programa
baseada na entrevista múltiple decarácter informal que busca otestemuño directo das persoas anónimasafectadas por un asunto. > programade testemuños.
tally s.ing. > piloto.tape s.ing. > cinta.tapeless s.ing. Equipamento que almacena
producións audiovisuais sen necesidadede fita magnética. > sen cinta.
tapetimer s.ing. > contador do tempo dafita.
taquitoscopio s.f. Aparello que permitepasar, na proxección dun produtoaudiovisual, certas imaxes a unhavelocidade moi superior á habitual, queo ollo do espectador só capta de modosubconsciente, pero que poden quedaralmacenadas no seu cerebro.Tense empregado na avaliación publicitaria paraa análise da percepción e o impacto de imaxessubliminares. Na actualidade substitúese porsimuladores informáticos que actúan de modosemellante. Ing. tachitoscope Fr. tachitoscope Cast.taquitoscopio Pt. taquitoscópio
target s.ing. 1.- Elemento do tubo de cámaraque transforma as variacións de cargaeléctrica formando a imaxe electrónica.> mosaico.s.ing. 2.- Grupo de persoas queconstitúen o obxectivo dunha emisióntelevisiva. > público obxectivo.
taxa binaria u.f. Indicación da velocidadeá que se transmite a información dixital,que se expresa xeralmente en unidadesde bits por segundo.Ing. bit rate Fr. débit binaire Cast. tasabinaria Pt. taxa binária
taxa de erro nos bits (BER) u.f. Valorque indica a probabilidade media deerro dun sistema dixital ao transmitir ainformación. SIN. taxa de erro de bits.Ing. bit error rate Fr. taux d’erreur binaireCast. índice de error binario Pt. taxa de erronos bits
TBC sigla Time Base Corrector. Correctorda base de tempo.
TCR sigla Time Code Recording. Código detempo da gravación.
tecear v.t. Fixar os códigos de tempo nomaterial gravado. > inserir os códigos.OBS. Trátase dunha forma verbal creada a partirda lexicalización da sigla inglesa TC (time code).
teclado s.m. Periférico de entrada que secompón dun cadro de teclas quepermite seleccionar caracteres paraintroducilos nun ordenador ou nunequipo de montaxe de vídeo.Ing. keyboard Fr. clavier Cast. teclado Pt.teclado
tecnicismo s.m. Termo ou expresión decarácter técnico.Ing. technical term Fr. terme technique Cast.tecnicismo Pt. tecnicismo
técnico -a adx. 1.- Relativo á técnica.Ing. 1.- technical Fr. 1.- technique Cast. 1.-técnico Pt. 1.- técnicos. 2.- Nome xenérico que recibe oprofesional que manexa aparellostécnicos.Ing. 2.- technician Fr. 2.- technicien Cast. 2.-técnico Pt. 2.- técnico
174
s.f. 3.- Conxunto dos procedementosempregados na produción dunha obra.Ing. 3.- technique, technology Fr. 3.-technique Cast. 3.- técnica Pt. 3.- técnica
técnico -a de mesturas u.f. Encargado deoperar coa mesa de mesturas. SIN.mesturador.
tecnoloxía s.f. Conxunto de procedementos,coñecementos e instrumentos técnicos.Ing. technology Fr. technologie Cast.tecnología Pt. tecnologia
tecnoloxía da información u.f. V. TIC.tele s.f. Abreviatura de televisión ou tele-
visor.Ing. tv Fr. télé Cast. tele Pt. tv
tele- Prefixo que significa a distancia outransmitido por televisión.Ing. tele Fr. télé Cast. tele Pt. tele
Tele 5 Cadea privada de televisión(España), que realiza as súasdesconexións informativas no nosoterritorio a través de Atlas Galicia.Web: http://www.telecinco.es
Tele Coruña Televisión local da Coruña,de titularidade privada, que cobrepracticamente toda a provincia.Comezou as súas emisións en 1994 eactualmente está integrada no grupoLocal Media- Cadena Local TV.Web: http://www.telecoruna.com
Tele Miño Televisión local da cidade deOurense, de titularidade privada (GrupoLa Región), que comezou a emitir en1999.
Tele Salnés-Barbanza Cadea local detitularidade privada, con sede enRibadumia (Pontevedra) e tamén naPobra (A Coruña), que dá cobertura aoSalnés, ao Barbanza, a Caldas e a Osar.Comezou as súas emisións no ano1994.Web: http://www.tvsalnes.com
Tele Teo Canle de televisión local doconcello de Teo (A Coruña), deexplotación privada.
Tele Tui Cadea local de Tui (Pontevedra)de titularidade municipal, que comezoua emitir en 1992.
Tele Vigo Televisión local da cidade daoliveira, de titularidade privada, queofrece a súa imaxe a través de La 7 deTele Vigo, con informativos diarios daactualidade local e programas semanaisde produción propia. Comezou as súasemisións no ano 1995.Web: http://www.televigo.com
Tele Voz Cadea de televisión privada deámbito galego, integrada no grupo Voz,que funciona como produtora, senemitir programación.
teleapuntador s.m. Apuntador electrónico.telecámara s.f. Cámara de televisión.teleclub s.m. Local de reunión social para
compartir a visión dun programa.En España na década dos setenta, co pulo doMinisterio de Educación, creouse unha rede deteleclubs destinados especialmente ao mundorural onde as familias non dispuñan dun televisorde seu, con pretensións de difusión cultural etamén cunha función propagandística exercidapor mediadores locais que interpretaban aprogramación.
telecomedia s.f. 1.- Xénero de ficción paratelevisión que desenvolve, cunha seriede personaxes, situacións da vida cotiácun carácter cómico e final feliz.Ing. 1.- tv comedy Fr. 1.- télé-comédie Cast.1.- telecomedia Pt. 1.- telecomédias.f. 2.- Produto que responde a esexénero.Ing. 2.- tv comedy show Fr. 2.- télé-comédieCast. 2.- telecomedia Pt. 2.- telecomédiajcomedia de situación
telecomunicación s.f. Conxunto deprocedementos de emisión, de transmi-sión e mais de recepción de informaciónde natureza diversa a distancia e endistintos soportes.Ing. telecommunication Fr. télécommuni-cation Cast. telecomunicación Pt. telecomu-nicação
175
teleconferencia s.f. Videoconferencia.Ing. teleconference Fr. téléconférence Cast.teleconferencia Pt. teleconferência
teledifusión s.m. Difusión a distancia.Ing. broadcasting Fr. télédiffusion Cast.teledifusión Pt. teledifusão
teledirixido -a adx. Controlado desde adistancia.Ing. remote-controlled Fr. télécommandéCast. teledirigido Pt. telecomandadojpanca de mando
telefacsímile s.m. Fax.telefilme s.m. Película realizada para
televisión.Aínda que o seu formato é equivalente ao do cine(ao redor dos 90 minutos), as decisións estéticase narrativas enfócanse á especificidade do medio.Incluso na estrutura se adoitan ter en conta oscortes publicitarios, para que non afecten oseguimento da acción por parte do espectador.Ing. tv movie Fr. téléfilm Cast. telefilme Pt.telefilme
teléfono s.m. Sistema de telecomunicaciónde voz en dobre ou múltiple dirección.Ing. telephone, phone Fr. téléphone Cast.teléfono Pt. telefone
telelixo s.m. V. lixo.telemando s.m. Mando a distancia.telemática s.f. Conxunto de sistemas
técnicos nos que converxen a telecomu-nicación e a informática.Neoloxismo creado en 1978 por Simon Nora eAlain Minc no informe L’ informatisation de lasociété.Ing. telematics Fr. télématique Cast.telemática Pt. telemática
telenovela s.f. Serie televisiva estruturadaen numerosos capítulos difundidosperiodicamente, nos que a accióndiscorre con moita lentitudedesenvolvendo temas melodramáticos através de personaxes que reflicten tipossociais facilmente identificables. SIN.folletín.Co fin de adaptar aos gustos da audiencia odesenvolvemento das telenovelas, é unha prácticafrecuente entre os produtores buscar a
intervención dos espectadores no deseño datrama, a través de medios de interacción quepermitan coñecer os seus desexos.Ing. soap opera Fr. feuilleton Cast.culebrón, telenovela Pt. telenovela
telensino s.f. Sistema de educación que seserve da televisión para transmitir oscoñecementos ou, en xeral, educación adistancia a través das novas tecnoloxías.Ing. distance learning Fr. téléenseignementCast. telenseñanza Pt. tele-ensino, telescola
teleobxectivo s.m. Obxectivo de longadistancia focal que crea a sensación deaproximación de obxectos moiafastados no espazo.Ing. telelens Fr. téléobjectif Cast. tele-objetivo Pt. teleobjectiva
teleprinter s.ing. Xerador de grafismos desobreimpresión na imaxe. > tituladora.
teleprompter s.ing. Sistema visual colocadoao pé do obxectivo da cámara, quepermite que o locutor lea os textosdando a impresión de que os improvisaao dirixir a mirada á audiencia. >apuntador electrónico.
telerrealidade s.f. 1.- Xénero de programaque converte a realidade cotiá (oupactada) da xente do común enespectáculo.Seguindo análises diferenciadoras, distínguese natelerrealidade: dunha parte, programas detestemuños nos que o convidado conta nunpequeno período de tempo parte da súa biografía(vidas-exhibidas), e doutra banda, aqueles querealizan un seguimento do personaxe durantelongos períodos, mesmo as 24 horas, na súaactividade cotiá ou pactada (vida en directo).Ing. 1.- reality show Fr. 1.- téléréalité Cast.1.- telerrealidad Pt. 1.- tele-realidades.m. 2.- Programa dese xénero.
teleserie s.f. Conxunto de capítulos deficción para televisión realizados cunspersonaxes ou cunha historia comúns.Ing. serial Fr. télé série Cast. teleserie Pt.sériejserie derivada
176
telespectador -ora s. Persoa que segueunha emisión a través do televisor.Ing. tv viewer Fr. téléspectateur Cast.telespectador, televidente Pt. telespectadorjaudiencia
teletenda s.f. Sistema de venda a través datelevisión que consiste en presentar unproduto que os espectadores podenadquirir inmediatamente a través dunmando interactivo ou do teléfono.Os espazos de teletenda, tamén chamados detelecompra ou televenda, están regulados polalei en canto á súa forma e emisión, e reciben untratamento á parte da publicidade. Ing. teleshopping, telesales Fr. téléachatCast. teletienda Pt. televendas
teletexto s.m. Sistema de transmisión deinformación que emprega as liñas dointervalo vertical sen uso na emisióntelevisiva.Permite que o usuario acceda, a través dunterminal de televisión, a unha serie de mensaxesescritas, sexa no lugar das imaxes normais detelevisión ou sobreimpresas a estas. Este accesoprodúcese dun modo secuencial, xa que atransmisión das páxinas é cíclica, cun tempo deespera ata que se recibe a información asociada,se descodifica e se presenta na pantalla. Coachegada da televisión dixital as funciónsinteractivas do teletexto amplíanse.Ing. teletext Fr. télétexte Cast. teletexto Pt.teletexto
teletipo s.m. 1.- Aparello telegráfico quepermite mecanografar un texto adistancia.Ing. 1.- telex, teletype Fr. 1.- téléimprimeur,télex Cast. 1.- teletipo Pt. 1.- telex, teletipos.m. 2.- Texto que é transmitido por esesistema e, en xeral, calquera textotransmitido por unha axencia denoticias aos medios de comunicaciónabonados.Ing. 2.- teletype, piece (of news) Fr. 2.-télétype, dépêche Cast. 2.- teletipo Pt. 2.-telexjdespacho
Televinte Emisora local de Chantada(Pontevedra), que cobre tamén osconcellos limítrofes, de titularidadeprivada. Comezou as súas emisións noano 1998 e na actualidade ofreceprogramación de luns a venres nafranxa de noite.
Televisa Televisión Sociedad Anónima.Compañía privada creada en México en1950, que emite en español programasde carácter xeneralista e que agrupavarias cadeas de televisión.Web: http://www.televisa.com
televisar v.t. Transmitir por televisión.Ing. to televise Fr. téléviser Cast. televisarPt. televisionar
Televisió Valenciana Televisión públicada comunidade de Valencia. Emite a súaprogramación a través de dúas canles:Canal 9 e Punt 2.Web: http://www.rtvv.es
televisión (TV) s.f. 1.- Sistema detelecomunicación que permitetransmitir e recibir son e imaxes enmovemento por medio de ondas deradio ou por cable.A imaxe en televisión confórmase a partir desinais eléctricos que se transmiten sucesivamentea unha velocidade que permite que o ollo humanoa perciba como continua e semellante á que foracaptada pola cámara.Ing. 1.- television Fr. 1.- télévision Cast. 1.-televisión Pt. 1.- televisão
s.f. 2.- Industria e conxunto deactividades relacionadas coa técnica, oscontidos, a forma e o uso deste medio.Ing. 2.- television Fr. 2.- télévision Cast. 2.-televisión Pt. 2.- televisão
s.f. 3.- Aparello receptor de televisión.SIN. televisor.Ing. 3.- television Fr. 3.- télévision,téléviseur Cast. 3.- televisión, televisor Pt.3.- televisão, televisor
177
televisión á carta u.f. Sistema de televisiónde peaxe no que os abonados elixen asunidades de programación que desexanver, pagando a cambio unha cantidadeproporcional ao consumo.Ing. pay-per-view tv Fr. télévision à la carteCast. televisión a la carta Pt. televisão depagamento por sessão
televisión a cores u.f. V. cores, a.Televisión Autonómica de Castilla-La
Mancha Canle de televisión públicada comunidade autónoma de Castilla-La Mancha, que comezou as súasemisións en decembro de 2001.Web: http://www.rtvcm.es
televisión comarcal u.f. Emisora quedifunde a súa programación á áreaxeográfica dunha comarca.Esta superación das lindes dun concello supónunha excepción á televisión local, que precisa aprevia autorización da comunidade autónoma asícomo a aprobación dos plenos dos concellosafectados na comarca.
televisión de alta definición (HDTV)u.f. Sistema de televisión de alta calidadee nitidez da imaxe, xeralmente asociadoá televisión dixital.
Televisión de Andalucía Emisora detelevisión pública da comunidadeandaluza, que xestiona as canlesCanalSur Televisión, de carácterxeneralista, Canal2 Andalucía, quecomezou a emitir en 1998 dirixida a unpúblico xuvenil, e Andalucía Televi-sión, para o ámbito internacional.Web: http://www.canalsur.es
Televisión de Boqueixón V. Tele Teo.televisión de peaxe u.f. Sistema de
televisión de acceso mediantepagamento previo, sexa este segundounha periodicidade fixa (sistema deabono) ou por consumo (pay-per-view).SIN. televisión de pago, de portaxe,de acceso condicional.Ing. pay tv
Televisión de Quiroga Cadea pública deámbito local do concello de Quiroga(Lugo), de titularidade pública.
televisión dixital u.f. Sistema de televisiónde alta definición que mellora, conrespecto á televisión analóxica, acalidade da imaxe e do son e amplía asposibilidades de interactividade, escollade contidos, mobilidade, etc.Existen actualmente tres estándares básicos dedifusión de televisión dixital terrestre: oamericano ATSC, o xaponés ISDB-T e o europeoDVB-T.jdixital
Televisión do Morrazo Cadea local dapenínsula de Cangas do Morrazo(Pontevedra), de propiedade privada,que comezou a emitir en 2001.
televisión en branco e negro u.f. V.branco e negro, en.
televisión interactiva u.f. Sistematelevisivo que lle permite ao espectadoractuar sobre os contidos.
televisión local u.f. Cadea que emite paraun público limitado xeograficamentepola área dun concello, coa fin deofrecer unha programación de intereseespecífico para esa poboación.Existe unha regulamentación referida aos límitesde distribución do sinal das televisións locais, quenuns casos regulan as comunidades autónomas enoutros o goberno central, que ten provocadopolémica en Galicia, dadas as características dedispersión e redución dos núcleos de poboación.
Televisión Madrid Canle autonómica dacomunidade de Madrid, que emite através de TeleMadrid e que no 2001incorporou unha segunda canle dixital,LaOtra.Web: http://www.telemadrid.es
Televisión Municipal As Pontes - TV6Televisión local das Pontes de GarcíaRodríguez (A Coruña), de titularidademunicipal. Emite desde 1995, víaterrestre e mais por cable.
178
Televisión Municipal de PonteareasCanle local de Ponteareas (Pontevedra),de carácter público, que dá cobertura ázona do Condado- Paradanta. Comezouas súas emisións no ano 1987.
televisión por cable u.f. Sistema detransmisión de televisión a través docable. Pode constituír unha alternativa ás emisiónsterrestres ou por satélite nas zonas de sombra,malia os seus altos custos de explotación.Ing. cable television Fr. télévision par câbleCast. televisión por cable Pt. televisão porcabo, televisão a cabo
televisión por satélite u.f. Sistema detransmisión de televisión que se servedos satélites de comunicación paraconstituír a súa rede de transporte desinais.Ing. satellite television Fr. télévision parsatellite Cast. televisión por satélite Pt.televisão por satélite
televisión privada u.f. Modalidade deexplotación do servizo televisivomediante unha concesión administra-tiva a unha entidade particular, no cantode xestionárena directamente asadministracións públicas.jservizo público
Televisión Terras de Lemos Cadea localde Monforte de Lemos (Lugo), depropiedade privada, que comezou assúas emisións en 1995 e na actualidadecobre Monforte, Chantada e maisSarria.
televisivo -a adx. 1.- Relativo á televisión.Ing. 1.- television Fr. 1.- télévisuel Cast. 1.-televisivo Pt. 1.- televisivoadx. 2.- Que ten calidades para saír natelevisión.Ing. 2.- good on television Fr. 2.- télévisuelCast. 2.- televisivo Pt. 2.- televisivo
televisor s.m. Aparello receptor detelevisión que reproduce as imaxes e ossons. SIN. televisión.Cos sistemas dixitais multimedia o televisor deixade ser o terminal exclusivo para recibir o sinal de
televisión, e a pantalla do móbil ou a do ordenadorpasan a cumprir funcións semellantes. Ostelevisores actuais de funcionamento analóxiconon permiten a recepción do sinal dixital paraobter unha imaxe visible, polo que deberánincorporar un descodificador que converta o sinaldixital en analóxico, cunha alta calidade de imaxe.Ing. television Fr. téléviseur Cast. televisorPt. televisor
télex s.m. Teletipo.OBS. Termo adaptado do acrónimo inglésTELegraph EXchange, intercambio telegráfico.
telexenia s.f. Calidade da persoa quemellora o seu aspecto físico na imaxecaptada polo sistema de televisión ou dequen ten unha cara que resultaagradable na pantalla.Ing. telegenics Fr. télégénie Cast. telegeniaPt. telegénia
telexénico -a adx. Que posúe a calidade datelexenia.Ing. telegenic Fr. télégénique Cast. telegé-nico Pt. telegénico
telexornal (TX) s.m. Programa infor-mativo estruturado en varias secciónsque responden a criterios xeográficos etemáticos (Internacional, Economía,Cultura, etc.) e que ten diferentesedicións ao longo da xornada. SIN.informativo, noticiario.Ing. tv news Fr. journal télévisé (JT) Cast.telediario (TD) Pt. telejornal (TJ)
tema s.m. Asunto, argumento.Ing. topic, subject Fr. sujet, thème Cast. temaPt. assunto, tema
temático -a adx. Relativo a un tema.Ing. thematic Fr. thématique Cast. temáticoPt. temáticojcadea temática
tempada s.f. 1.- Período de tempo sendeterminar. SIN. temporada.Ing. 1.- period Fr. 1.- période Cast. 1.-temporada Pt. 1.- temporadas.f. 2.- Período de tempo no que seestablece unha programación distinta eque coincide co ano académico(setembro a xuño- xuño a setembro).SIN. temporada.
179
Ing. 2.- season Fr. 2.- saison Cast. 2.-temporada Pt. 2.- temporada
temperatura de cor u.f. Parámetro quemide a composición cromática dunhafonte luminosa. Adoita expresarse engraos Kelvin.Cunha temperatura de cor baixa, entre 3000 e4000 K, a fonte emite unha luz dominada polovermello. Nunha temperatura de cor alta, de máisde 5000 K, a dominante é o azul. Ing. colour temperature Fr. température decouleur Cast. temperatura de color Pt.temperatura de cor
tempo de antena u.f. Dereito de antena.tempo de quecemento u.f. Período
preciso para que os equipos acaden onivel óptimo de temperatura.Ing. heating time Fr. temps de chauffageCast. tiempo de calentamiento Pt. tempo deaquecimento
tempo real, en u.f. Que reacciona contempos de resposta case inmediatos enrelación co proceso ou co impulso deentrada, nun sistema interactivo.Ing. real-time Fr. en temps réel Cast. entiempo real Pt. em tempo real
tempo, o s.m. Espazo televisivo que ofrecea información e mais as previsiónssobre o estado da atmosfera.Ing. weather Fr. la météo Cast. el tiempo Pt.o tempojhome do tempo, previsións meteoro-lóxicas
temporal adx. 1.- Relativo ao tempo.jdilatación temporaladx. 2.- Que só dura un tempodeterminado.Ing. 2.- temporary Fr. 2.- temporaire Cast.2.- temporal Pt. 2.- temporário
tenaz adx. Que non renuncia facilmente aosseus propósitos. SIN. persistente,ferreño.Ing. tenacious, persistent Fr. tenace Cast.tenaz Pt. tenaz
tendencioso -a adx. Falto de obxectividade,que reflicte algo de maneira parcialfavorecendo unha idea ou tendencia.
Ing. tendentious Fr. tendancieux Cast.tendencioso Pt. tendencioso
tensión s.f. 1.- Diferenza de potencialeléctrico entre dous puntos dun circuíto.Ing. 1.- tension Fr. 1.- tension Cast. 1.-tensión Pt. 1.- tensãos.f. 2.- Estado de nervios que produce asituación de enfrontarse á cámara aunha persoa pouco afeita a saír polatelevisión.Adoita manifestarse no movemento xestualincontrolado ou, pola contra, nun agarrotamentocorporal, e mesmo na incapacidade de dominar odiscurso.É labor dos encargados da acollida de convidadose do propio xornalista fomentar a distensiónpreviamente ao comezo da emisión.Ing. 2.- stress Fr. 2.- tension Cast. 2.- tensiónPt. 2.- tensãos.f. 3.- Figura expresiva que consiste naproxección durante un período detempo prolongado da mesma imaxe,que adoita crear un cansazo visual.Afinalidade é centrar a atención do espectador noson, non na imaxe. Ing. 3.- stress
terminal s.m. Aparello ligado a unha redede telecomunicacións da que é un dosseus extremos receptores.Ing. terminal Fr. terminal Cast. terminal Pt.terminal
tertulia s.cast. > faladoiro.terxiversar v.t. Deformar a realidade ou dar
unha interpretación errónea dos feitosou das palabras.Ing. to twist Fr. déformer Cast. tergiversarPt. manipular
tesitura s.f. Nivel de altura da voz.Ing. level Fr. tessiture Cast. tesitura Pt.tessitura
tesoirada s.f. Acción de cortar un texto parafacelo máis breve.Ing. snip Fr. coup de ciseaux Cast. tijeretazo,tijeretada Pt. tesourada
testemuña s.f. Persoa que presenciou undeterminado feito e pode dar fe de queocorreu.
180
Ing. witness Fr. témoin Cast. testigo Pt.testemunhajfonte
testemuño s.m. Declaración que fai unhapersoa acerca dun feito.Ing. testimony Fr. témoignage Cast. testimo-nio Pt. testemunhojprograma de testemuños, total
tetrafonía s.f. Sistema de gravación,transmisión ou recepción do son porcatro canles simultaneamente.Ing. tetraphony Fr. tétraphonie Cast. cua-drafonía, tetrafonía Pt. tetrafoniajestereofonía
texto s.m. Documento escrito.Ing. text Fr. texte Cast. texto Pt. texto
TF1 TéléFrance 1. Canle francesa detelevisión, privatizada en 1987, quelanzou en 1996 a plataforma dixitalfrancesa TPS.Web: http://www.tf1.fr
thriller s.ing. > película de suspense.TIC sigla Tecnoloxías da Información e da
Comunicación. Conxunto de tecnolo-xías que se aplican nos procesos dexeración, procesamento, almacenaxe edifusión de información nunha comuni-cación a distancia de calquera natureza.jsociedade da información
time code (TC) u.f.ing. > código de tempo.time-line s.ing. > liña de tempo.timing s.ing. > minutado.tipografía s.f. Forma visual dun texto: clase
de caracteres, tamaño, espazointerlineal, etc.Ing. typography Fr. typographie Cast.tipografía Pt. tipografia
tirar ar u.f. Reducir o espazo que rodea opersonaxe no encadramento, poloslaterais ou pola marxe superior ouinferior. SIN. tirar aire.jar
tiraxe s.f. Número de copias tiradas dunhavez.Ing. copies Fr. tirage [m.] Cast. tirada [f.]Pt. tiragem [f.]
tituladora s.f. V. xerador de caracteres.
titular s.m. 1.- Frase ou texto moi breve quecondensa o contido dunha información.Ing. 1.- headline Fr. 1.- titre Cast. 1.- titularPt. 1.- títulos.m.pl. 2.- Resumo breve das principaisnovas da xornada, que serve paraanticipar os contidos que se van tratarno informativo ou, situado ao final doespazo, para recordar os temas que setrataron.
título s.m. 1.- Nome orixinal e distintivo queidentifica unha película, un libro, unprograma, etc.Ing. 1.- title Fr. 1.- titre Cast. 1.- título Pt. 1.-títulos.m. 2.- Calquera liña de texto que seincorpora a unha imaxe. SIN. lenda,rótulo.Ing. 2.- print, caption Fr. 2.- titre Cast. 2.-título Pt. 2.- título, legendajarrastre de títulos, subtítulo
títulos de crédito u.f.pl. Rótulos quenomean os participantes na realizacióndunha obra audiovisual e mais as súascorrespondentes funcións. SIN. crédi-tos, rótulos de crédito.Ing. credit titles Fr. générique Cast. títulosde crédito Pt. créditos
títulos en corrido vertical u.f.pl. Efectona inserción de textos na pantalla cundesprazamento progresivo, ascendenteou descendente.Ing. roll titlejarrastre de títulos
tocadiscos s.m. Aparello reprodutor dediscos de vinilo, hoxe en desuso.Ing. record player Fr. tourne-disque Cast.tocadiscos Pt. gira-discos
todoterreo s. e adx. Xornalista que dispersaa súa actividade en multitude detemáticas ou de soportes mediáticos,sen conseguir coñecementos profundosen ningún deles, fronte ao xornalistaespecializado.
toma s.f. 1.- Cada unha das unidades degravación de imaxe ou de son.
181
Ing. 1.- take Fr. 1.- prise Cast. 1.- toma Pt.1.- tomadas.f. 2.- Ángulo ou punto de vista desde oque se recolle a imaxe.Ing. 2.- angle Fr. 2.- angle Cast. 2.- toma Pt.2.- angulação
toma de dous u.f. Toma na que se recollendous personaxes no mesmo plano.Nas escenas nas que aparecen tres ou máispersonaxes, non deben montarse xuntas dúastomas de dous nas que un dos personaxescoincida, xa que provocará un salto estraño parao espectador. Ing. two shot
toma de perfil u.f. V. perfil, de.toma en contrapicado u.f. V. contra-
picado.toma en picado u.f. V. picado.toma (en) tres cuartos u.f. Encadramento
oblicuo.toma frontal u.f. Plano no que o personaxe
ou a súa mirada se sitúa mesmo cara ácámara que o capta.
toma nova u.f. Cada unha das tomas dunhamesma secuencia que se realizan nodesenvolvemento dunha gravación.Ing. retake Fr. nouvelle prise Cast. nuevatoma Pt. nova tomada
tomar notas u.f. Apuntar por escrito oxornalista aquilo que ve ou escoita, ou,no caso do secretario de rodaxe, osdetalles e as incidencias da gravación.SIN. anotar, tomar apuntamentos.Ing. to take notes Fr. prendre des notes Cast.tomar notas, tomar apuntes Pt. tomar notas,tirar notas
ton s.m. 1.- Altura dun son pola que sediferencian agudos e graves.Ing. 1.- tone Fr. 1.- ton Cast. 1.- tono Pt. 1.-toms.m. 2.- Sinal acústico.Ing. 2.- tone Fr. 2.- ton Cast. 2.- tono Pt. 2.-toms.m. 3.- Intensidade dunha cor.Ing. 3.- shade, tone Fr. 3.- ton Cast. 3.- tonoPt. 3.- tomjmatiz
s.m. 4.- Maneira característica deexpresarse.Ing. 4.- tone Fr. 4.- ton Cast. 4.- tono Pt. 4.-tom
tópico s.m. Idea excesivamente recorrida.Ing. commonplace Fr. topique, cliché Cast.tópico Pt. lugar-comum
topoi s.m.pl. Conxunto de datos básicos quedebe conter unha noticia: o que, o quen,o cando, o onde e o porqué. SIN. os5W.OBS. Préstamo do grego topoi, lugares.Ing. 5W Fr. questions de référence, 5W Cast.5W, topoi Pt. perguntas de refêrencia,QQQOCP
total s.m. Abreviatura de vídeo total, é dicir,que inclúe imaxe e son (son ambiente,declaracións) sen comentarios dopresentador no estudio; no uso, adoitarestrinxirse ao vídeo de declaraciónsdun personaxe.Nalgunhas emisoras tamén sedenomina inserto.O seu equivalente radiofónico é o corte, e a cita naprensa escrita. jdeclaracións, C+T, VTR
TPS Grupo de cadeas de televisión depeaxe de orixe francesa difundidas víasatélite.Web: http://www.tps.fr
track s.ing. 1.- > raís.s.ing. 2.- > pista.
track-listing u.f. > compilación.tradución s.f. 1.- Acción e resultado de
expresar nunha lingua aquilo que foidito ou escrito noutra.Ing. 1.- translation Fr. 1.- traduction Cast.1.- traducción Pt. 1.- tradução, versãojdobraxe, subtítulos.f. 2.- Tratamento dun sinal de vídeodurante o proceso de edición dixital quepermite visualizar o resultado enimaxes.Tamén se emprega a adaptación doinglés renderización. Ing. 2.- rendering
tradutor -ora s. Persoa que fai traducións.
182
Ing. translator Fr. traducteur Cast.traductor Pt. tradutorjdobrador
tráiler s.m. Adaptación do inglés trailer. Montaxedunha selección de planos tiradosdunha obra cinematográfica parapresentala ao público. > avance.Ing. trailer Fr. bande-annonce Cast. tráiler,avance Pt. trailer
trama s.f. 1.- Disposición interna dosacontecementos que conforman oargumento dunha produciónaudiovisual. O esquema clásico do seudesenvolvemento é: presentación, nó edesenlace.Ing. 1.- plot Fr. 1.- intrigue, trame Cast. 1.-trama Pt. 1.- intriga, tramas.f. 2.- Conxunto de liñas de varreduraque compoñen unha imaxe detelevisión.Ing. 2.- raster Fr. 2.- trame Cast. 2.- tramaPt. 2.- trama
trampantollo s.m. Engano óptico que sitúaunha imaxe sobre un fondo distinto aoseu orixinal.OBS. Adaptación do termo fotográfico francéstrompe l’oeil, engana o ollo, que se refire aosfondos pintados para a fotografía de estudio. Ing. trompe l’oeil Fr. trompe-l’oeil Cast.trampantojo Pt. trompe l’oeil, engana-olhojchave de croma
transcrición s.f. Copia literal.Ing. transcription Fr. transcription Cast.transcripción Pt. transcrição
transdutor adx. e s.m. Dispositivo queconverte unha forma de enerxía noutradiferente, por exemplo, un sinal noneléctrico nun sinal eléctrico.Ing. transducer Fr. transducteur Cast.transductor Pt. transdutor
transformador s.m. Dispositivo quetransfire enerxía eléctrica dun circuítode corrente alterna a outro, cun cambiode voltaxe, de corrente, de fase ou deimpedancia.Ing. transformer Fr. transformateur Cast.transformador Pt. transformador
transición s.f. Paso dun plano, dunhaescena, dunha noticia, dun programa,etc. a outro.Ing. transition Fr. transition Cast. transiciónPt. transição
transición de audio u.f. V.encabalgamento.
transición por corte u.f. V. corte.transición por cortina u.f. V. cortina.transición por encadeado u.f. V.
encadeado.transición por fundido u.f. V. fundido.transistor s.m. 1.- Dispositivo amplificador
ou rectificador das correntes eléctricas,que constitúe unha das unidades básicasdo circuíto de televisión.Ing. 1.- transistor Fr. 1.- transistor Cast. 1.-transistor Pt. 1.- transístors.m. 2.- Por extensión, aparello receptorde radio con este sistema. SIN. radioportátil.OBS. Acrónimo dos termos ingleses transfer(transferencia) e resistor (resistencia). Ing. 2.- transistor Fr. 2.- transistor Cast. 2.-transistor Pt. 2.- transístor
tránsito s.m. Acción de pasar dun lugar aoutro persoas, informacións ou sinais.SIN. tráfico.Ing. traffic, transit Fr. transit, circulationCast. tráfico, tránsito Pt. trânsito
transmisión s.f. Acción e efecto detransmitir.Ing. transmission, broadcast Fr. transmissionCast. transmisión Pt. transmissão
transmitir v.t. Facer chegar unhainformación, difundir unacontecemento a través do mediotelevisivo.Ing. to broadcast Fr. transmettre Cast.transmitir Pt. transmitir
trasacordo s.m. Volta a atrás nunhadecisión, cambio de opinión.jacordo
tratamento s.m. 1.- Documento previo aoguión, que expón o desenvolvementoxeral da trama dunha obra audiovisualxa estruturado en secuencias.
183
Ing. 1.- treatment, pre-script Fr. 1.-traitement Cast. 1.- tratamiento Pt. 1.- pré-roteiro, tratamentojestruturas.m. 2.- Maneira de abordar aexposición dun tema ou dunhainformación.Ing. 2.- treatment Fr. 2.- traitement Cast. 2.-tratamiento Pt. 2.- tratamento
travelling s.ing. 1.- Desprazamento físicoda cámara co seu soporte dun punto aoutro. > desprazamento.s.ing. 2.- Plano que resulta desa toma. >plano desprazado.s.ing. 3.- Instalación mecánica rodantepara a captación de planos desprazadossobre un sistema de raís ou deguindastre, empregada en produciónsaudiovisuais. > plataforma móbil.
travelling de avance u.f. > despraza-mento cara a diante.
travelling óptico u.f. Toma realizada coafocal variable da cámara, sendesprazamento real da cámara, e queproduce o mesmo efecto deachegamento ou afastamento pero senvariar o eixe. > desprazamento óptico.
travelling retro u.f. > desprazamento caraa atrás.
travelling vertical u.f. > desprazamentovertical.
traxedia s.f. 1.- Obra dramática de carácterserio cun desenlace fatal.Ing. 1.- tragedy Fr. 1.- tragédie Cast. 1.-tragedia Pt. 1.- tragédias.f. 2.- Acontecemento real deconsecuencias terribles.Ing. 2.- tragedy Fr. 2.- tragédie Cast. 2.-tragedia Pt. 2.- tragédia
TRC sigla Tubo de Raios Catódicos.tremida, imaxe u.f. Defecto da imaxe que
sofre unha pequena vibración. V.escintilación.
tremoia s.f. Conxunto de mecanismos e dedecorados que compoñen unhaescenografía.
Ing. stage machinery Fr. décors, machinerieCast. tramoya Pt. maquinismos
tremoísta s. Persoa encargada daconstrución e manexo dos decorados eda tremoia.Ing. stagehand, sceneshifter Fr. machiniste,ouvrier de plateau Cast. tramoyista Pt.maquinista
tres dimensións (3D) u.f.pl. Imaxe logradacon procedementos informáticos quepermite ver o obxecto con volume,grazas á gravación previa do mesmodesde distintos ángulos.Ing. three dimensions Fr. trois dimensionsCast. tres dimensiones Pt. três dimensões
trespés s.m. Coloquialmente, trípode.Ing. tripod Fr. trépied Cast. trípode Pt. tripé
tríade s.f. Conxunto de tres substanciasfosforescentes que conforman asuperficie reprodutora da cor nun tubode televisión.Ing. triad Fr. triade Cast. tríada, tríade Pt.tríade
tribuna s.f. 1.- Plataforma elevada queserve para se dirixir ao público.Ing. 1.- platform Fr. 1.- tribune Cast. 1.-tribuna Pt. 1.- tribunas.f. 2.- Comentario de opinión elaboradopor unha persoa allea á empresa decomunicación.Ing. 2.- opinion column, personality columnFr. 2.- tribune libre Cast. 2.- tribuna Pt. 2.-tribuna (livre)
tricromía s.f. Selección e combinación dastres cores básicas da televisión.Ing. three-colour process Fr. trichromieCast. tricromía Pt. tricromia
Trinitron Tubo electrónico patentado porSony que ofrece unha alta calidade deimaxe.Aínda que é unha tecnoloxía que naceuhai máis de tres décadas, este modelofoi incorporando variacións e naactualidade mesmo existen versiónspara pantalla plana cun único canónelectrónico de alto enfoque.
184
trinque, do u.f. Acabado de estrear, novo detodo.
tríodo s.m. Dispositivo composto de treseléctrodos (ánodo, cátodo e reixa) queregula o fluxo de electróns que oatravesa.Ing. triode Fr. triode [f.] Cast. triodo Pt.tríodo
trípode s.m. Soporte de tres pés axustablesno que se sustenta unha cámara, unmicrófono ou un aparello deiluminación. SIN. trespés (menosculto).No caso do trípode de cámara, componse,ademais dos brazos de apoio, dunha serie de pezasde axuste e mais dunha burbulla de nivelación. Ing. tripod Fr. trépied Cast. trípode Pt. tripéjplataforma móbil, arnés
trípode de rodas u.f. Soporte para agravación en estudio, que integra unhasrodiñas na parte inferior que permitendesprazalo sen que a cámara perdaestabilidade.
troco s.m. Forma de patrocinio dun progra-ma por parte dun anunciante que oproduce ou que ofrece os seus servizos,a cambio da cesión gratuíta de espazospublicitarios na franxa de emisión doprograma.Ing. barter Fr. troc Cast. intercambio Pt.trocajsindicación por troco
truca s.f. 1.- Aparello empregado noslaboratorios cinematográficos pararealizar efectos audiovisuais sobre asimaxes.Ing. 1.- animation stand Fr. 1.- banc d’animation Cast. 1.- truca Pt. 1.- trucas.f. 2.- Cámara empregada na rodaxe depelículas de debuxos animados. SIN.cámara de animación.Ing. 2.- animation camera Fr. 2.- caméra d’animation Cast. 2.- truca Pt. 2.- truca
trucaxe s.f. Efecto visual e/ou sonoro querecrea a realidade. SIN. efecto especial.Ing. trick, special effects Fr. truquage [m.]Cast. truco, trucaje [m.] Pt. trucagem [f.]
trucaxe óptica u.f. Efecto visual que creaunha ilusión visual.
trucaxe sonora u.f. Efecto de son creadopor procedementos artificiais.
tubo de cámara u.f. Tubo electrónico queconverte as impresións ópticas en sinaiseléctricos mediante un proceso deexploración.O primeiro tubo de cámara foi o iconoscopio. Ing. camera tube Fr. tube de caméra, tubeélectronique Cast. tubo de cámara Pt. tubode câmara
tubo de raios catódicos (TRC) u.f.Dispositivo formado por un cátodo queproduce e proxecta un ou varios feixesde electróns, que provocan unhadescarga de corrente que varre apantalla creando a imaxe óptica trasincidir nos fósforos.Ing. cathode-ray tube Fr. tube cathodiqueCast. tubo de rayos catódicos Pt. tubo,válvula de raios catódicosjplasma, cristal líquido
tubo de televisión u.f. Tipo de tubo deraios catódicos empregado nosreceptores de televisión, no que o feixede electróns varre a pantalla 625 veces(no estándar implantado en España)para formar unha imaxe, producindocada segundo 25 imaxes. SIN. tubo deimaxe.Ing. television tube Fr. tube de télévisionCast. tubo de televisión Pt. tubo de televisão
TV Símbolo de televisión, empregadointernacionalmente.
TV Arnoia Cadea local de carácterpúblico do concello de Arnoia(Ourense), que dá cobertura a toda acomarca. Comezou as súas emisións en1993.
TV Canaria Televisión pública das IllasCanarias, que conta tamén cunha canleinternacional.Web: http://www.tvcanaria.tv
TV Cerceda Televisión local de Cerceda(A Coruña), de titularidade pública.
185
TV Ferrol-Canal 31 Canle local dacomarca de Ferrolterra (A Coruña), detitularidade privada, que comezou assúas emisións en 1999.Web: http://www.tvferrol.es
tv movie u.f.ing. > telefilme.TV5 Televisión xeneralista francófona de
proxección internacional que emite víasatélite e ofrece servizos á carta.Web: http://www.tv5.org
TV7 Monforte Canle de televisión localde Monforte de Lemos (Lugo), detitularidade privada. Comezou a emitiren 1995 para dar cobertura a toda acomarca.
TVC Televisió de Catalunya. Cadea cataláde televisión pública, creada en 1983,que emite a través das canles TV3, decarácter xeneralista, K3, dirixida a unpúblico infantil e xuvenil, e 33,inaugurada no 2001, para as novastendencias televisivas.Web: http://www.tvcatalunya.com
TVE Televisión Española. Empresapública de televisión en España, queconsta de dúas canles de emisión: TVE1e La2. Ata o ano 89 tivo o monopolio doservizo público en España. Conta concentros territoriais de produción propianas comunidades autónomas e cunhacanle que emite ao exterior vía satélite.Web: http://www.rtve.es
TVE- Galicia Centro de desconexiónterritorial de TVE en Galicia,inaugurado no 1971 e que comezou aemitir en galego programación informa-tiva en 1974. Conta concorrespondentes en Santiago, na Coruña,en Vigo, en Lugo, en Ourense e enPontevedra.Web: http://www.rtve.es/tve/ccttprod/galicia
TVG Televisión de Galicia. Cadea detelevisión pública de Galicia, quecomezou as súas emisións en 1985, e
que integra tamén unha canleinternacional, Galicia TV, conprogramación continua as 24 horas através do satélite Hispasat aos países deAmérica e de Europa, para manter osvínculos cos emigrantes galegos.Web: http://www.crtvg.esjCRTVG
TVI Emisora privada de televisiónportuguesa, de ámbito nacional e decarácter xeneralista.Web: http://www.tvi.pt
tweeter s.ing. > altofalante de agudos.two-step flow of communication u.f.ing.
> dobre fluxo da comunicación.TX sigla Telexornal.
uUER Unión Europea de Radiotelevisión.
V. EBU.UHF sigla Ultra High Frequency. Fecuencia
ultra alta.última hora, de u.f. V. noticia de última
hora.U-Matic Formato de vídeo profesional
comercializado por Sony na década dossetenta, previamente ao Betacam, queincorporou como novidade a introdu-ción da fita de 3/4 de polgada nunhacasete (ata daquela empregábansesistemas de bobina aberta).
underground adx. Marxinal, clandestino,que está fóra dos circuítos decomercialización establecidos. SIN.alternativo.OBS. Termo procedente do inglés que seincorporou á lingua galega.
unidade s.f. 1.- Equipo técnico.Ing. 1.- unit Fr. 1.- unité Cast. 1.- unidad Pt.1.- unidades.f. 2.- Coherencia, conxunto queconforma unha harmonía.Ing. 2.- unit Fr. 2.- unité Cast. 2.- unidad Pt.2.- unidade
186
s.f. 3.- Referencia de medida dunhamagnitude.Ing. 3.- unit Fr. 3.- unité Cast. 3.- unidad Pt.3.- unidade
unidade de control de cámara (CCU)u.f. Dispositivo que fornece aalimentación a unha cámara e quepermite axustar desde un único postoalgúns parámetros que deben sercomúns a todas as cámaras do estudio(abertura do diafragma, balance da cor,nivel de branco, etc.).Ing. camera control unit
unidade de disco u.f. Dispositivo doordenador no que se introduce o discopara a súa lectura ou gravación.jdisqueteira
unidade móbil u.f. Vehículo dotado doequipamento técnico necesario para agravación ou para a transmisión dunmaterial audiovisual desde o lugar dosfeitos onde se recolle.Aunidade móbil con capacidade emisora pode serde enlace (envía o sinal ata un lugar no que érebotado) ou de realización (contén todos osequipamentos dun control de realización). Ing. mobile unit Fr. unité mobile Cast.unidad móvil Pt. unidade móveljPEL
unidireccional adx. Que emite nunha únicadirección ou que só capta con eficacia osinal procedente dunha dirección.Ing. unidirectional Fr. unidirectionnel Cast.unidireccional Pt. unidireccional
universo estatístico u.f. Poboación deinterese para o estudo dalgún aspectoque a caracteriza.Dado que os estudos poucas veces se podenrealizar sobre a totalidade dese conxunto,escóllese de entre os individuos que o integran ungrupo que sexa representativo del (mostra). Ing. target population Fr. populationstatistique Cast. universo estadístico Pt.universo estatísticojestatística
UPI United Press International. Axenciainternacional de prensa nacida en 1907
nos Estados Unidos, que ten a súa sedeprincipal en Washington.Web: http://www.upi.com
urxente adx. Que, polo seu contido, debeser difundido inmediatamente, sendemora.Ing. urgent Fr. urgent Cast. urgente Pt.urgentejcrónica de alcance
usuario -a s. Consumidor dun servizo.Ing. user Fr. usager Cast. usuario Pt. utente
útil adx. Que satisfai unha necesidade.Ing. useful Fr. utile Cast. útil Pt. útiljaudiencia útil
vV Símbolo de volt.V2000 Estándar de magnetoscopio
doméstico de Philips con cintareversible, de uso pouco frecuente.
vacilar v.i. Amosarse indeciso sobre quedicir. SIN. titubear, dubidar.Ing. to hesitate Fr. hésiter Cast. vacilar Pt.vacilar, hesitar
valedor -ora do espectador s. Persoaencargada de atender as queixas esuxestións que os espectadores acheganao medio, de investigar os procede-mentos de elaboración da información ede facer públicas as súas reflexiónssobre a deontoloxía que atinxe o medio.Ing. ombudsman Fr. médiateur, ombudsmanCast. defensor del espectador Pt. provedordos telespectadores
valoración s.f. Acción e efecto de valorar.Ing. assessment Fr. évaluation Cast.valoración Pt. valoração
valorar v.t. Avaliar, emitir un xuízo de valorsobre un asunto.Ing. to value Fr. estimer, evaluer Cast.valorar Pt. valorar
van s.m. Distancia existente entre osextremos dun radioenlace. SIN. saltode enlace.
187
Ing. hop Fr. distance entre répéteurs, bondCast. vano Pt. espaçamento entre repeti-doresjreemisor, radioenlace
variedades s.f. V. programa de variedades.varredura s.f. 1.- Toma panorámica rápida
na que as imaxes intermedias quedanborrosas polo efecto da velocidade.SIN. varrido.Ing. 1.- swish pan, zip pan Fr. 1.- balayage,filage Cast. 1.- barrido Pt. 1.- panorâmicarápidas.f. 2.- Exploración continua da imaxe,horizontal ou vertical, que permite queo ollo humano a perciba comocompleta. SIN. varrido.Ing. 2.- scanning Fr. 2.- balayage Cast. 2.-barrido Pt. 2.- varredura, varrimento
varredura entrelazada u.f. Exploraciónda imaxe en dous campos sucesivos(liñas impares e, a seguir, liñas pares).
varredura progresiva u.f. Exploracióndas liñas de imaxe na súa orde numéricacrecente, de resolución semellante áentrelazada.
varrido s.m. Varredura.VCR sigla Video Cassette Recorder.
Magnetoscopio.velenoso -a adx. Con mala intención.
Ing. spiteful, venomous Fr. venimeux Cast.venenoso Pt. venenoso
venda s.f. Acción ou efecto de ofrecer unproduto ou un servizo a cambio dunhacantidade de diñeiro.Ing. sale Fr. vente Cast. venta Pt. venda
venda en segundo mercado u.f. Sistemade comercialización de programas xaemitidos ou producidos especialmentepara seren vendidos a varias canlessimultaneamente, estean afiliadas ounon as emisoras que os adquiren. SIN.sindicación.Esta forma de comercio permite unha maioramortización da produción e fornece de contidosde alto custo os difusores, como as televisiónslocais, que contan cun orzamento menor. Existendiversas fórmulas de venda en segundo mercado:
en metálico (acordo de pago dunha cota polosdereitos de emisión durante un período de tempo)ou por troco (na que o comprador ofrece a cesióngratuíta de espazos publicitarios).Ing. syndication
venda por paquetes u.f. Modalidade devenda de produtos audiovisuais porlotes a unha cadea, que lles permite ásprodutoras introducir nunha canleprodutos de baixo custo e escasacalidade onda outros de interese.
ventrílocuo -a adx. e s. Que ten acapacidade de falar con distintas vocessen mover apenas os beizos, coma sefalase co ventre.Ing. ventriloquist Fr. ventriloque Cast.ventrílocuo Pt. ventríloquo
ver v.t. Recibir as imaxes da realidade através do sentido da vista. Referido átelevisión, abrangue tamén a escoita.Ing. watch Fr. regarder Cast. ver Pt. ver
veracidade s.f. Característica do queresponde á realidade con exactitude.Ing. veracity Fr. veracité Cast. veracidad Pt.veracidadejimparcialidade, obxectividade
verba s.f. Habilidade para convencer eagradar con palabras.Ing. loquacity Fr. bagout Cast. labia, verbaPt. verbosidade
verborrea s.f. Exceso de palabras inútiles.Ing. verbosity Fr. verbosité Cast. verborreaPt. verborreia
verde s.m. Cor primaria do sistema detelevisión a cores.Ing. green Fr. vert Cast. verde Pt. verdejcor
verificación s.f. Comprobación daveracidade dunha información.Ing. verification Fr. vérification Cast.verificación Pt. verificação
vermello s.m. Cor primaria do sistema detelevisión. SIN. encarnado, rubio.Ing. red Fr. rouge Cast. rojo Pt. vermelho,encarnadojcor
188
verosímil adx. Que pode ser crido por teraparencia de verdade.Ing. credible Fr. vraisemblable Cast.verosímil Pt. verosímil
versátil adx. Que pode exercer diversasfuncións.Ing. versatile Fr. souple, polyvalent Cast.versátil Pt. versátiljtodoterreo
versión s.f. 1.- Cada unha das maneiras enque é contado un feito por distintaspersoas.Ing. 1.- version Fr. 1.- version Cast. 1.-versión Pt. 1.- versãos.f. 2.- Tradución.Ing. 2.- translation Fr. 2.- version Cast. 2.-versión Pt. 2.- versãos.f. 3.- Adaptación dunha obra ou dunasunto á linguaxe televisiva.Ing. 3.- version Fr. 3.- version Cast. 3.-versión Pt. 3.- versãojadaptación
versión orixinal (VO) u.f. Obraaudiovisual coa banda sonora na súalingua de orixe, sen dobrar.
versión orixinal subtitulada (VOS) u.f.Obra coa banda sonora de orixe que seacompaña da transcrición dos diálogostraducidos a outra lingua sobre a parteinferior da imaxe.jsubtítulo
verter v.t. Pasar unha gravación dun formatoa outro (por exemplo, pasar para unhafita o material audiovisual editadodixitalmente, co fin de trasladala aocontrol central para a súa emisión). SIN.transferir, pasar, converter.OBS. Cando se refire ao material rexistrado ensoporte informático que pasa dun programa ouarquivo a outro, emprégase frecuentementeexportar. Ing. to print to Fr. passer (sur), transférer(sur) Cast. volcar (en, a), pasar (a) Pt.copiar, passar, transferir (para)
vestiario s.m. 1.- Conxunto de pezas devestir usadas por un presentador, unartista, etc.
Ing. 1.- wardrobe, costumes Fr. 1.-habillement Cast. 1.- vestuario Pt. 1.-vestuário, roupasjxastre, aderezos.m. 2.- Local no que se almacenan asroupas propiedade da emisora.Ing. 2.- dressing room Fr. 2.- vestiaire Cast.2.- vestuario Pt. 2.- vestiários.m. 3.- Cuarto onde os profesionaismudan a roupa común pola de traballo.Ing. 3.- dressing room Fr. 3.- salle d’habillement Cast. 3.- vestuario Pt. 3.-vestiáriojcamerino
vestimenta s.f. Conxunto de pezas de vestir.Ing. clothes Fr. habillement, vêtements Cast.vestimenta Pt. vestimenta
VHF sigla Very High Frequency. Frecuenciamoi alta.
VHS Video Home System. Sistema devídeo doméstico. Formato de gravacióne reprodución de vídeo en bandamagnética, lanzado en 1976 por JVC,que se converteu no sistema triunfadorno mercado do vídeo doméstico e quehoxe se atopa en proceso de substi-tución polo DVD gravador.
vida en directo u.f. V. programa de vida endirecto.
vidas-exhibidas s.f. V. programa de vidasexhibidas.
vídeo s. e adx. 1.- Relativo á imaxe enmovemento.Ing. 1.- video Fr. 1.- vidéo Cast. 1.- vídeo Pt.1.- vídeos.m. 2.- Técnica de gravación de imaxesobre un soporte magnético para a súaposterior reprodución.Ing. 2.- video Fr. 2.- vidéo Cast. 2.- vídeo Pt.2.- vídeos.m. 3.- Produción audiovisual gravadacun proceso televisivo.Ing. 3.- video Fr. 2.- vidéo Cast. 3.- vídeo Pt.3.- vídeos.m. 4.- Aparello que reproduce erexistra imaxes e son de televisión. SIN.magnetoscopio.
189
vídeo á carta u.f. Sistema que permite oacceso, por petición, a unha produciónaudiovisual previamente seleccionada,para vela e mesmo manipulala (detela,pasala a cámara lenta, etc.). SIN. vídeopor demanda.Ing. video on demand Fr. vidéo à lademande Cast. vídeo a la carta, vídeo bajodemanda Pt. vídeo a pedido, video ondemand
vídeo completo u.f. Vídeo puro.vídeo de continuidade u.f. Produto
audiovisual de breve duración que seemite como transición entre distintoscontidos da cadea, normalmenteseparando a publicidade da programa-ción. SIN. cortina de continuidade.
vídeo musical u.f. Curtametraxe gravada envídeo destinada a promover a pezamusical que constitúe a súa bandasonora.Ing. videoclip Fr. vidéoclip Cast. vídeomusical Pt. vídeo musical
vídeo puro u.f. Gravación informativa quesó consta de imaxe e son ambiente, sencomentario de fondo xornalístico, dadoo interese que posúe de seu ou a súaforza visual. SIN. vídeo completo.
vídeo total u.f. Gravación que incorporaimaxe e son (ambiente, declaracións,etc.) e que se emite sen comentarios dopresentador no estudio.Tamén se emprega a forma abreviadatotal.
videoafeccionado -a s. Camarógrafo nonprofesional.Ing. video amateur Fr. vidéo amateur Cast.videoaficionado Pt. vídeo amador
videocámara s.f. Cámara de gravación queutiliza un sistema de vídeo, non de rolocinematográfico.Ing. video camera Fr. caméra vidéo Cast.videocámara Pt. videocâmara
videocasete s.f. Cinta de vídeo.Ing. videotape Fr. vidéocassette Cast.videocasete Pt. videocassete
videoclip s.ing. > vídeo musical.
videoconferencia s.f. Sistema detelecomunicación que permite acomunicación multidireccional de voz eimaxes por vía telefónica. SIN.teleconferencia.Ing. videoconference Fr. vidéoconférenceCast. videoconferencia Pt. videoconferência
videodatos s.m. Sistema de transmisión deinformación videográfica que llepermite ao espectador solicitarinformación dun banco de datos(servidor), xeralmente a través da liñatelefónica.Trátase dun sistema de forte presenza en Francia(co nome comercial de Minitel), pero de escasaimplantación no noso país. Ing. viewdatajteletexto
videodisco (CDV) s.m. Soporte óptico quepermite almacenar imaxes en move-mento ou fixas e sons dixitais que se lenpor láser.Ing. videodisc Fr. vidéodisque Cast.videodisco Pt. videodisco
videogravadora s.f. Magnetoscopio.videotape s.ing. > cinta de vídeo.videoteca s.f. 1.- Colección organizada de
documentos audiovisuais.Ing. 1.- videotape collection Fr. 1.-vidéothèque Cast. 1.- videoteca Pt. 1.-videotecas.f. 2.- Lugar onde se almacenan ascintas.Ing. 2.- videotape library Fr. 2.- vidéothèqueCast. 2.- videoteca Pt. 2.- videotecajmediateca
videotexto s.m. Sistema de comunicaciónnacido nos anos setenta que permitetransmitir textos a través dun sinal detelevisión ou telefónico. Deste sistemanaceron dúas modalidades: o teletexto eo videodatos.Ing. videotext Fr. vidéotexte Cast. videotextoPt. videotexto
videoxornalista s. Profesional da informa-ción que, nunha redacción integrada,asume ademais o labor de operador de
190
cámara e mesmo de montador, grazas áfacilidade de uso dos equipos, se bencon frecuencia en detrimento dacalidade do produto final. SIN.videoperiodista.Ing. videojournalist Fr. vidéojournalisteCast. videoperiodista Pt. videojornalista
Vidicon Acrónimo de VIDeo-ICONoscope. Pequeno tubo de cámarafotocondutor, para a televisión a cores,comercializado nos Estados Unidos nosanos cincuenta, que emprega comomaterial estándar o trisulfito deantimonio.
viewdata s.ing. > videodatos.viñeta s.f. Cada un dos cadros debuxados
que compoñen un guión gráfico oustoryboard, elaborados como referenciavisual para a futura gravación dunhapelícula, dunha serie ou dun anunciopublicitario.Ing. cartoon Fr. dessin Cast. viñeta Pt.quadro, vinhetajguión gráfico
VIP sigla Sigla lexicalizada de Very Important
Person. Persoa moi importante. >famoso.
vírgula s.f. Coma.Ing. comma Fr. virgule Cast. coma Pt.vírgula
virtual adx. Que, sen ser real, simula arealidade.Na televisión refírese ás imaxes xeradasartificialmente con sistemasinformáticos de tratamento de vídeo,que parecen tomadas da realidade. Ing. virtual Fr. virtuel Cast. virtual Pt.virtualjimaxe de síntese
virtual, escenografía u.f. V. escenografíavirtual.
virxe adx. Referente a todo soporte que nonfoi gravado.Ing. blank Fr. vierge Cast. virgen Pt. virgem
viseira s.f. Accesorio metálico composto devarias pestanas móbiles de metal negro
que permiten axustar o feixe de luz dunproxector.Ing. lighshield, hood Fr. volet Cast. viseraPt. pala negrajbandeira
visible adx. Que pode apreciarse conclaridade.Ing. visible Fr. visible Cast. visible Pt. visíveljespectro visible
visión sen voz u.f. Seguimento dunhaemisión televisiva coa banda de sonmuda.Ing. muting, mute Fr. mode silence Cast.modo silencio Pt. modo silencioso
visionamento s.m. Exame dunha obraaudiovisual por unha ou varias persoascunha finalidade concreta: elección dosplanos, avaliación da calidade dagravación, indexación dos contidos, etc.Ing. viewing Fr. visionnage Cast. visionadoPt. visionamento
visionamento previo u.f. Exame dundocumento audiovisual antes da súaemisión para tomar decisións en canto ácalidade técnica e aos contidos. SIN.control de calidade.Ing. previewing
visionar v.t. Analizar unhas imaxes ou unhaobra audiovisual desde o punto de vistatécnico e/ou dos contidos para realizarfuturas edicións ou cunha intencióncrítica.Ing. to view Fr. visionner Cast. visionar Pt.visionar
visor s.m. Minipantalla situada na cámaraque lle permite ao técnico ver a imaxeque está a ser captada.Ing. viewfinder Fr. viseur Cast. visor Pt.visor
vista s.f. 1.- Sentido polo que se perciben osobxectos mediante a acción da luz.Ing. 1.- sight Fr. 1.- vue Cast. 1.- vista Pt. 1.-vistas.f. 2.- Perspectiva captada desde o lugaronde se recolle o obxecto da toma.Ing. 2.- view Fr. 2.- vue Cast. 2.- vista Pt. 2.-vista
191
vista de paxaro u.f. Picado.vista de verme u.f. Contrapicado.visual adx. Relativo á vista ou á imaxe.
Ing. visual Fr. visuel Cast. visual Pt. visualvisualizar v.t. 1.- Facer visible en imaxes
nun monitor.Ing. 1.- to display Fr. 1.- afficher Cast. 1.-visualizar Pt. 1.- visualizarv.t. 2.- Formar na mente unha imaxevisual dun concepto abstracto oudalgunha cousa que non se ten diantedos ollos.Ing. 2.- to visualize Fr. 2.- visualiser Cast. 2.-visualizar Pt. 2.- visualizar
vivo, en u.f. V. en vivo.VLF sigla Very Low Frequency. Frecuencia
moi baixa.VO sigla Versión Orixinal.vocábulo s.m. Palabra, voz.
Ing. word Fr. vocable Cast. vocablo Pt.vocábulo
vocalista s. Persoa que canta nun conxuntomusical.Ing. vocalist, singer Fr. chanteur Cast.vocalista Pt. vocalista
vocalizar v.i. Articular os fonemas conclaridade e precisión.Ing. to vocalize Fr. articuler Cast. vocalizarPt. pronunciar, articular
voceiro -a s. Persoa autorizada a falar ennome doutra, dunha institución ou dungrupo. SIN. portavoz.Ing. spokesman Fr. porte-parole Cast.portavoz Pt. porta-voz
volcar v.cast. > verter.volt (V) s.m. Unidade de potencial eléctrico,
de forza electromotriz e de diferenza depotenciais.Recibe o seu nome do físico italiano AlessandroVolta (1745-1827), adaptado a través do ingléspara a denominación internacional. Ing. volt Fr. volt Cast. voltio Pt. vóltio, volt
volta de folla u.f. Efecto visual que consisteen simular un pase de páxina.
volume s.m. 1.- Intensidade do son emitidopor unha fonte sonora.Ing. 1.- volume Fr. 1.- volume Cast. 1.-volumen Pt. 1.- volume
s.m. 2.- Comando de control daintensidade do son.Ing. 2.- volume Fr. 2.- volume Cast. 2.-volumen Pt. 2.- volume
volúmetro s.m. Vúmetro.VOS sigla Versión Orixinal Subtitulada.vostede pron. Tratamento de cortesía que se
lles dá aos convidados.Ing. you Fr. vous Cast. usted Pt. vocêjatuar
vox populi u.f. 1.- Opinión do pobo, damasa.u.f. 2.- Enquisa feita na rúa e editadanunha sucesión rápida das respostasobtidas, que serve como documentocomplementario a unha noticia. SIN.enquisa de rúa.OBS. Locución latina, de uso común.
voz s.f. 1.- Son producido por unha persoa aofacer vibrar as cordas vocais.Ing. 1.- voice Fr. 1.- voix Cast. 1.- voz Pt. 1.-vozs.f. 2.- Expresión da opinión propia.Ing. 2.- voice Fr. 2.- avis, voix Cast. 2.- vozPt. 2.- vozs.f. 3.- Palabra, vocábulo.Ing. 3.- word Fr. 3.- mot Cast. 3.- voz Pt. 2.-voz
voz dentro de campo u.f. Voz producidapor unha persoa que aparece na imaxecaptada.
voz en off u.f. Lectura dun texto por unnarrador que non aparece na pantalla,como fondo sonoro que ilustra unhaimaxe. > locución de fondo.
voz fóra de campo u.f. Voz exterior aocampo visual recollido pola cámara.jlocución de fondo
VSAT sigla Very Small Aperture Terminal.Terminal de moi pequena abertura.Equipamento de comunicación porsatélite, integrado por unha antena dedimensións reducidas, que permite ointercambio de información empre-gando só unha pequena marxe dacapacidade total do satélite.
192
VSB sigla Vestigial Side-Band. Banda lateralresidual. V. BLR.
VTR sigla Video Tape Recorder. 1.-Magnetoscopio.sigla 2.- Indicación na escada de que afonte da noticia é unha gravación quecontén imaxe, ambiente, narración defondo e/ou música, sen locución dopresentador no estudio.Nalgunhas emisoras distinguen na escada entreVTR e total, restrinxindo esta última indicación aovídeo que contén unha montaxe de declaracións. jtotal, colas
vúmetro s.m. Instrumento de medición dovolume do son, que permite observar eregular os niveis do sinal para unhacorrecta audición. Calíbrase en unida-des de volume (dB) e en porcentaxe demodulación. SIN. volúmetro.OBS. Termo creado a partir de VU-meter (VolumeUnit meter), en inglés, medidor de volume. Ing. vu-meter Fr. vumètre, VU-mètre Cast.vúmetro, indicador de volumen Pt. indica-dor de volume, medidor de VU
VVA sigla Vermello-Verde-Azul. Sistema dereferencia de indicación de cores entelevisión.Máis frecuente é atopalo coa siglainglesa RGB. Ing. RGB Fr. RVB Cast. RVA Pt. VVAjcor
wW Símbolo de watt.5w, os Regra do xornalismo que consiste
en integrar na redacción da noticia aresposta ás cinco preguntas básicas:quen?, que?, cando?, onde? e por que?,que en inglés comezan todas por w(who, what, when, where, why). SIN.topoi.Se se engade o como?, 5W+H (how). jpirámide invertida
watt (W) s.m. Unidade de potencia.
Recibe a súa denominación en homenaxe aoenxeñeiro escocés James Watt (1736-1819). Ing. watt Fr. watt Cast. vatio Pt. watt, vátio
western s.ing. 1.- Xénero de ficción baseadonas historias de vaqueiros do oesteamericano e que se caracteriza polo seudinamismo e pola presenza depersonaxes tópicos como o indio, oshériff, etc. > película do oeste.s.ing. 2.- Obra cinematográfica queresponde a este xénero. > película dooeste.
wild track u.f.ing. Toma de son efectuadacon independencia da acción, coaintención de incorporala despois ábanda sonora. > banda de son nonsincronizada.
wipe s.ing. > cortina.WIPO World Intellectual Property
Organisation. Organización mundial dapropiedade intelectual. Organismoespecializado das Nacións Unidas, consede en Xenebra (Suíza), que se ocupada protección internacional dos dereitosintelectuais (dereitos de autor, depropiedade, de marcas, etc.).Web: http://www.wipo.orgjdereitos de autor
woofer s.ing. > altofalante de graves.WWW sigla World Wide Web. Arañeira
mundial.
xxastraría s.f. 1.- Conxunto de actividades
do xastre.Ing. 1.- tailoring Fr. 1.- habillage Cast. 1.-sastrería Pt. 1.- costuras.f. 2.- Taller de xastre.Ing. 2.- tailor’s Fr. 2.- atelier du tailleurCast. 2.- sastrería Pt. 2.- alfaiataria
xastre -a s. Profesional que se encarga deconfeccionar as roupas necesarias paraunha produción audiovisual. SIN.alfaiate.
193
Ing. costume maker, dressmaker Fr.habilleur, costumier Cast. sastre Pt.costureiro, alfaiatejestilista
xa-te-vin s.m. Refrito.xDSL sigla x Digital Subscriber Line. Liña
de abonado dixital. Familia detecnoloxías de transmisión dixital parao bucle de abonado da rede telefónicaconmutada, como a ADSL(asymmetric),HDSL (high bit rate), VDSL (very highspeed) ou SHDSL (symmetric high bitrate). Estas tecnoloxías diferénciansena velocidade de transferencia de datose na súa simetría ou asimetría entre osenlaces ascendente (usuario-rede detelecomunicación) e descendente (redede telecomunicación-usuario).jADSL
xefe -a s. Persoa que dirixe un grupo detraballadores.Ing. boss, manager Fr. chef Cast. jefe Pt.chefejredactor xefe
xeira s.f. 1.- Cada un dos grupos detraballadores que aquendan para facerunha actividade, e duración da mesma.SIN. quenda.Ing. 1.- shift Fr. 1.- service, poste Cast. 1.-turno Pt. 1.- turnos.f. 2.- Pagamento do traballo dun día.Ing. 2.- day’s wage Fr. 2.- journée Cast. 2.-jornada Pt. 2.- jorna, jeiras.f. 3.- Tempo no que lle corresponde aalguén facer unha actividade. SIN.quenda, vez, rolda.Ing. 3.- turn Fr. 3.- tour, fois Cast. 3.- turnoPt. 3.- vez
xénero s.m. Cada unha das tipoloxíasbásicas nas que se divide a programa-ción de televisión.Segundo a súa función, diferénciase o deentretemento e o informativo, sexa de informa-ción estrita, de opinión, interpretación, ou outrasfórmulas de xéneros mixtos. Todos eles podenadoptar diferentes formatos (noticia, crónica,
entrevista, reportaxe) que algúns autoresconsideran tamén xéneros independentes.Ing. genre Fr. genre Cast. género Pt. género
xéneros dialogais u.f.pl. Conxunto detipoloxías de programas baseados naconversa: coloquio, entrevista, entre-vista múltiple, mesa redonda, debate,faladoiro, crónica dialogada, rolda deprensa, rolda de correspondentes,consultorio, etc.
xente s.f. Conxunto de persoas en númeroindeterminado.Ing. people [pl.] Fr. gens [pl.] Cast. gente Pt.gentejaudiencia
xente do común u.f. Persoas sen relevanciapública.
xeración s.f. V. copia de (segunda/ter-ceira...) xeración.
xerador de caracteres u.f. Equipamentoque permite sobreimprimir textos naimaxe en directo ou na posprodución.Ing. character generator, caption generatorFr. générateur de caractères Cast. genera-dor de caracteres Pt. gerador de caracteres
xerador de efectos u.f. Dispositivoempregado para introducir efectos, quepermite tamén a mestura e manipu-lación de sinais de vídeo (transicións,regulación da cor, etc.).Incorporado á cámara, crea efectos sincrónicosque evitan os saltos de imaxe ao pasar dunhacámara a outra durante unha retransmisión. Ing. special effects generator (SEG) Fr.générateur d’ effets Cast. generador deefectos Pt. gerador de efeitos
xerador de sincronismo u.f. Dispositivoque permite sincronizar distintas fontesde vídeo, ou tamén o reloxo internodunha fonte de vídeo cun sinal externo.Ing. genlock Fr. synchronisation du signalvidéo Cast. generador de sincronismos Pt.sincronismo de gerador
xesticular v.i. Facer xestos ou esaxeralos.O control da expresión xestual (da cara, das mans,etc.) constitúe unha das ferramentas necesariaspara a correcta transmisión da mensaxe por parte
194
do profesional que traballa ante as cámaras, xaque forma parte da comunicación non verbal domedio televisivo. Ing. to gesticulate Fr. gesticuler Cast.gesticular Pt. gesticularjacenar
xirafa s.f. Soporte de micrófono en forma devara extensible montada sobre untrípode ou un guindastre, que seemprega para recoller o son sen seintroducir no encadramento da cámaradurante o desenvolvemento dunhaprodución.Ing. microphone boom, boom Fr. girafeCast. jirafa Pt. girafajpértega, micrófono
xirafista s. Técnico de son encargado damanipulación da xirafa.Ing. boom operator, boom man Fr. girafisteCast. jirafista Pt. microfonista
xornal s.m. Publicación que sae á rúa todosos días da semana, e mesmo variasveces no día en distintas edicións quetamén poden ter diferenciaciónsxeográficas, en soporte papel ou enformato electrónico a través da Internet,cun carácter xeneralista ou especiali-zado. SIN. periódico.Os xornais constitúen unha fonte de referenciapara a elaboración da información na televisión.Ing. newspaper, daily Fr. quotidien Cast.periódico Pt. jornaljrevista de prensa
xornalismo s.m. Profesión, estudo ouactividade do xornalista en calqueramedio de comunicación. SIN. perio-dismo.Ing. journalism Fr. journalisme Cast.periodismo Pt. jornalismojnovo xornalismo
xornalismo amarelo u.f. Práctica informa-tiva sensacionalista que busca osentimental, as emocións intensas,xeralmente á conta da dor de persoas.A orixe da expresión pode deberse á coramarelecida do suplemento de sucesos dosxornais americanos de principios do século XX.
xornalismo de declaracións u.f. Prácticaxornalística consistente en exercer desimple transcritor das intervencións dospersonaxes de actualidade, desprezandoa posibilidade de estudar e de contrastaros contidos desas intervencións ou deengadir elementos de documentación.
xornalismo de investigación u.f. Prácticaprofesional que consiste en escudriñarnun tema que presenta aspectos ocultos,para revelarllos á sociedade e podercomprender os verdadeiros fins deseasunto.
xornalismo de precisión u.f. Modalidadexornalística que consiste en informar einterpretar a realidade a partir de datos(xeralmente en forma de cifras) moidetallados.
xornalismo do fax u.f. Expresión que serefire á práctica profesional rutineira deagardar a que as noticias cheguen deseu á redacción a través dun medio detelecomunicación, xa preelaboradaspolas fontes das mesmas, evitando oesforzo da busca da información na rúa.
xornalismo electrónico u.f. Xornalismoque se serve dos medios tecnolóxicosque non son tradicionais, fundamen-talmente, da Internet.
xornalismo especializado u.f. Exercicioprofesional do informador que centra asúa actividade nunha temática concreta(deportes, economía, asuntos sociais,etc.) ou nun medio de comunicación(radio, televisión, prensa, Internet, etc.).
xornalista s. Profesional da informaciónque traballa nos medios de comunica-ción nos seus diferentes xéneros. SIN.periodista.Para o exercicio do labor de xornalista, adiferenza do que acontece noutras profesións, nonexisten esixencias legais de posesión dunhatitulación académica nin de inscrición nunrexistro profesional. Ing. journalist Fr. journaliste Cast.periodista Pt. jornalistajvideoxornalista
195
xuntanza s.f. Reunión dun grupo depersoas.Ing. meeting Fr. réunion Cast. reunión Pt.reuniãojconsello de redacción
xustapor v.t. Pór dúas cousas, unha a seguirda outra. SIN. xustapoñer.Na valoración da descodificación das mensaxes,a selección de noticias que se xustapoñen é unhaconsideración importante, xa que a comprensiónde cada unha delas varía en función das que seemiten ao seu carón. Ing. to juxtapose Fr. juxtaposer Cast.yuxtaponer Pt. justaporjsuperposición
XXX Sinal gráfico que aparece ao finaldunha transmisión ou dun texto. Tamén se emprega FIN.A súa orixe atópase probablemente no códigoMorse, que indica que non segue. Relaciónasetamén co modo de conclusión das mensaxes dosxornalistas durante a Primeira Guerra Mundial,que indicaban dese xeito a fin do texto, que nonpodía superar o máximo de trinta palabrasestablecido por telegrama.
zZ Símbolo de impedancia.zapping s.ing. Acción do espectador de
cambiar de maneira aleatoria dunhacadea á outra, co mando a distancia,para eludir os bloques publicitarios. >peteirada.As análises do comportamento da audiencia comando son fundamentais para o labor dospublicistas e programadores que actúan e buscan
novas fórmulas en función dos modos de vertelevisión. Na linguaxe común, no entanto, facerzapping (peteirar) pode referir calquera tipo decambio de canle a través do mando.Ing. zapping Fr. zapping, pitonnage Cast.zápin, fisgar Pt. zapping, bisbilhotar
zipping s.ing. Acción do espectador queconsiste en evitar os bloques publici-tarios dun programa gravado nunhacasete de vídeo, mediante o paso rápidoda cinta. > salto dos anuncios.
zona s.f. Parte dunha superficie.Ing. area, zone Fr. zone Cast. zona Pt. zona
zona de cobertura u.f. Territorio onde éposible a recepción dun sinal detelevisión ou telefónico.
zona de sombra u.f. Parte do territorio áque non chega o sinal de televisión.Ing. shadow, dead spot Fr. zone d’ ombreCast. zona de sombra Pt. zona cega, desombra
zoom s.m. 1.- Obxectivo de focal variableque permite o achegamento oudistanciamento do obxecto da toma sendesprazar a cámara fisicamente nintrocar as lentes. SIN. focal variable.s.m. 2.- Efecto logrado por esemecanismo de modificación da distan-cia focal sen variar o enfoque. SIN.desprazamento óptico.OBS. É un termo inglés xa incorporado ao nosoidioma.
zunido s.m. Son continuo e molestoproducido polo circuíto de amplifica-ción ou por un sinal que se superpón aosinal útil na recepción dunha emisión.Ing. hum, buzzing Fr. bourdonnement Cast.zumbido Pt. zunido, zumbido
196
EQUIVALENCIAS NOUTRAS LINGUAS
EQUIVALENCIAS DOS TERMOS INGLÉS-GALEGO
abbreviation siglaaberration aberraciónabeyance order orde
provisionalability competencia above the line por
riba da liñaabsorption absorciónaccesory, prop
accesorio access primetime pre-
máxima audienciaaccident and crime
reports, eventssucesos
accost abordar account narración accredited acreditadoaccumulator
acumuladoraccuracy fidelidade acoustic acústicoacoustics acústica action acción action!, roll! acción!active activoactor actoractor in a supporting
role actorsecundario
adapt axustar adaptation
adaptación adapter adaptadoradditive aditivoaddressing
enderezamentoadjacency adxacencia
adjournement,postponementadiamento
adjust axustar adjustment axusteadministration,
managementadministración
adornment aderezo advertising
publicidade advertising executive
publicitarioadvertising portfolio
carteira depublicidade
advertorial,advertising feature,infomercial publi-reportaxe
aesthetic estéticoaesthetics estética agenda axenda agenda setting
construción daaxenda
agenda, telephonedirectory axenda
agreement acordo airtime, free space
dereito de antenaaliasing superposición
de espectroallocate asignar allowance, expenses
axudas de custoambiguity
ambigüidade
ampere ampereamplifier
amplificadoramplitude amplitudeamplitude modulation
modulación daamplitude
anaglyph anáglifoanagram anagramaanalisys análiseanalogue switch off
peche analóxicoanalog, analogue
analóxicoanchor condutoranecdote anécdotaanechoic anecoicoangle ángulo anglicism anglicismoangular aperture
abertura angularanimation animación animation camera
cámara deanimación, truca
annals anaisannouncement
anuncio announcer anunciante anode ánodoanonymous anónimoanswer responderanswer, reply respostaanswering machine,
answer phonecontestadorautomático
antenna antena
anthitesis antíteseanticipate, bring
forward anticipar aperture abertura apocalyptic
apocalípticoapology apoloxíaappearence, aspect
aparenciaarc lamp lámpada de
arcoarea, zone zonaargument argumento arrange amañar arrangement arranxo art director, stage
designerescenógrafo
artifacts mosaico artist artistaaside, interpolated
clause incisoask preguntaraspect ratio relación
de aspectoassemble ensamblaxeassembly asembleaassessment valoraciónassign, allocate
asignar assistant axudante,
asistenteassistant manager
subdirectorat the scene, on the
ground no terreoATA carnet caderno
ATA
199
attribute, ascribeatribuír
audibility thresholdlimiar de audibilidade
audible audibleaudience audienciaaudience accumulation
acumulación deaudiencia
audience measuringaudimetría
audio split, overlapencabalgamento
audiovisualaudiovisual
author autoraward adxudicar axis eixeazimuth acimut back lighting contraluz background
antecedentesbackground contextobackground fondobackground ambiente background segundo
planoback-light luz de
contrabaffle caixa acústicabalance balancebalance axustar balancing equilibradoband bandabanding laminadobandwidth largo de
bandabarbarism barbarismobarter trocobaseband banda basebattery bateríabay, editing room
cabinabe characterized
caracterizar be on darbeam feixebeat to it anticipar beauty specialist
esteticista
behind the scenes,offstage nosbastidores
bet on apostarbias polarización bible bibliabibliography
bibliografíabidirectional
bidireccionalbidirectional
microphonemicrófonobidireccional
big close-up granprimeiro plano
big close-up plano (de)detalle
bin ficheiro de mediosbinary binariobiography biografíabit error rate taxa de
erro nos bitsbit rate taxa binariablack negro black a tape pistarblack and white en
branco e negroblack fade in abrir de
negroblackmail chantaxeblank virxeblank tape cinta virxeblanks munición sen
balasblink pestanexarblock bloqueblockbuster
superproduciónblue azulblunder cazapoblurred borrosobolster, carry-over
audience arrastre bombard bombardear bombshell bomba
informativaboo apuparboom perchaboom operator, boom
man xirafista,perchista
boomerang effectefecto búmerang
booster luz de realceboss, manager xefebrackets paréntese break intermediobreakdown análise de
guiónbrightness brillo bring into focus pór a
focobroad audience gran
públicobroadcast emitirbroadcast production
centre centro deprodución deprogramas
broadcastingteledifusión, emisión
brute bruto budget orzamentobundle expediente burning candenteburst, color burst
salva de corbus bus byte bytecable cablecable instalar os cablescable television
televisión por cablecacophony cacofoníacadence cadencia calibrate, standardize
igualarcalibration calibracióncall sheet, script guión
de gravacióncall together emprazarcamera cámara camera movement
movemento de cámaracamera talk á cámaracamera tube tubo de
cámaracamera! cámara!cameraman cámara,
operadorCanada balsam
bálsamo do Canadá
candela, candlecandela
canned enlatadocanon, norm canoncapacity capacidade card cartóncartoon viñetacartoons debuxos
animadoscartridge cartuchocassette compartment
compartimento dacinta
cast elenco de actorescast rótulos de créditocasting selección casting distribución de
papeiscasting, audition
audición cathode cátodocathode-ray tube tubo
de raios catódicoscause feedback
acoplar celebrity, vip persoeirocensorship censura centre, focus centrarchain of responsibility,
liability sistema deresponsabilidade enfervenza
chairman moderadorchannel canle character caráctercharacter generator,
caption generatorxerador de caracteres
charm cativarchat charla, conversachat leriarcheck contrastarchiaroscuro, light and
shade claroscurochroma key chave de
cromachromatic aberration
aberración cromáticachrominance
crominanciachronological
cronolóxico
200
cinema cine cinemascope
cinemascopiocinematographic
work obracinematográfica
circuit circuítoclap claquetaclap, applaud
aplaudirclapping, applause
aplausocleaners servizo de
limpezacleaning tape cinta
limpadoraclear, free tv en
abertoclearness claridade clerk empregadocliché clixéclimax clímaxclip corte closed circuit
television circuítopechado de televisión
close-medium shotplano (de) trescuartos, planoamericano
close-up primeiroplano
closing peche daemisión
clothes vestimentaco-author coautorcoaxial cable cable
coaxialcode, scramble
codificarcode of ethics código
deontolóxicocognitive dissonance
disonancia cognitivacold asépticocolor bars barras de
corcolour cor, color colour temperature
temperatura de corcommentator
comentarista
commercial blockbloque publicitario
commercial breakcorte publicitario
commonplace tópicocommunicate, repport
comunicar communication
comunicación communication
satellite satélite decomunicacións
communicatorcomunicador
community antennaantena colectiva
compact disc discocompacto
comparativeadvertisingpublicidadecomparativa
compensatorcompensador
competitorscompetencia
composer compositorcompressor
compresorcomputer ordenadorcomputer graphics
infografíacomputer image
imaxe de síntesecomputing
informáticaconcert concertoconcession concesiónconditional access
acceso condicionalconflict conflito connector conectadorconnexion conexión conscience clause
cláusula deconciencia
consciousness raisingsensibilización
console consolacontacts contactoscontents contido
continued actionacción continuada
contract contratocontrast contraste control control control room control controversial
polémicoconverter convertedorcopies tiraxeco-production
coproducióncopy copiacopy copiarcopyright dereitos de
autor coreographer
coreógrafocorrect, proofread
corrixircorrection,
proofreadingcorrección
correspondentcorrespondente
costume maker,dressmaker xastre
countdown contaatrás
couple acoplar coupling acoplaxe coupon cupóncover cubrir coverage cobertura cow catcher, teaser
apertura falsacrack, joke chanzacrane guindastrecrawl arrastre crawl/roll arrastre de
títuloscredibility
credibilidadecredible verosímilcredit titles títulos de
créditocredit, belief cretocredits créditoscritic críticocriticism crítica crossing the line salto
de eixe
crosstalk diafoníacue in sinal de entradacue out sinal de saídaculture cultura cumulative audience
audiencia acumuladacurrent (topic)
actualidade cushioning
amortecemento cut corte cut off recortarcut short cortar cut-away, continuity
shot plano (de)recurso
cyan cianocyberspace
ciberespazocyclorama cicloramadaily diario damaged derramadodata dato data bank banco de
datosdata base base de
datosdata storage
almacenamento date dataday time franxa de díaday’s anniversaries
efemérideday’s wage xeira debate, discuss
debaterdebate, discussion
debate debut, premiere
debut, estreadeceive enganar decibel decibeldeclare oneself
pronunciarsedecode descodificardecoder
descodificador defamation, slander
difamacióndefame, slander
infamardefinition definición
201
degausserdesmagnetizador
delay atraso, retardodelay atrasardelay circuit circuíto
de retardodemodulate demodulardeny, refute desmentirdepartment
departamento depth of field
profundidade decampo
description descricióndesign, description
deseñodesynchronization
desincronizacióndevelope, blow up
ampliardialect word
dialectalismodialogue diálogo dialogue writer
dialoguistadiction diccióndiffraction difraccióndiffuser, diffusor
difusordigital dixitaldigital library libraría
dixitaldigital platform
plataforma dixitaldigital watermark
marca de auga dixitaldigitalize, digitalise
dixitalizardimmer reguladordiode díododirect broadcast
satellite satélite dedifusión directa
direction dirección directional direccionaldirectional antenna
antena direccionaldirectional
microphonemicrófono direccional
director director
disagree, differdiscrepar
disaster hecatombedisc, disk discodiscredit desacreditardiscussion programme
debate disk drive disqueteiradispatch despachodisplay panel
anunciadordisplay visualizar disseminate espallardissolve, fade fundidodistance learning
telensinodistortion distorsión distribution
distribucióndistribution satellite
satélite de distribucióndocudrama
docudrama documentalist,
information officerdocumentalista
documentarydocumental
docushow programa devida en directo
dolly carro de cámaradope, off the record
confidencialdouble, dub dobrardrama dramáticodramatize dramatizar dress up caracterizar dressing room
camerino, vestiariodrop out caídadubbing dobraxe dubbing actor
dobrador duplex dúplexecho eco echo facerse ecoedit editaredit list guieiro de
planosediting edición,
montaxe
editing table mesa demontaxe
editor editoreditor redactoreditor montadoreditor in chief redactor
xefeeditorial editorialeditorial meeting
consello de redaccióneditorial policy liña
editorialeditorial staff
redacción effect efecto eject expulsiónelectrician electricistaelectroacoustics
electroacústicaelectrode electrodoelectron gun canón
electrónicoelectronic programme
guide guieiroelectrónico deprogramación
e-mail correoelectrónico
e-mail cartaelectrónica
e-mail addressenderezo electrónico
emendation, correctionemenda
emitter emisoremphasis, stress énfaseencoder codificadorend final, remateend pechar endless sen finengineer enxeñeiroenlargement, blow up
ampliaciónentertainment
entretementoephemeral, fleeting
efémeroepisode episodioequalize ecualizarequalizer ecualizadorequipment
equipamento
erase, delete borrarerror erroethics éticaeuphemism eufemismoevent eventoexpander expansorexpert expertoexploit explotarexport exportarexposure meter
exposímetroextend prolongarseextra figurante, extraextraordinary, unusual
extraordinarioextras figuraciónextreme long shot
plano xeralfact, event feitofade fundirfade in fundido de
aperturafade in abrir fade out fundido de
pechefader atenuador
corredizofading esvaecementofalse falsofancy dress disfrace fashion moda fast forward avance
rápidofax faxfee cotafeedback
retroalimentación,retroacción
fiction ficciónfidelity fidelidade field campo figure silueta file ficheiro file pictures imaxes de
arquivofill in light luz de
recheofilm película film filmarfilm archive filmoteca film maker cineasta
202
film splicerempalmadora
filming, shootingrodaxe
filter filtro filter filtrar fireworks fogos de
artificiofirst hand, from the
horse’s mouth deprimeira man
flag bandeiraflash notaflash, news-in-brief
breveflash news avance flashback analepseflashforward
prolepse,anticipación
flat screen pantallaplana
flickeringescintilación
flipping cambio enorde
floodlight foco floodlight luz de
ambientaciónfloor manager
rexedorfloppy disk, diskette
disquetefluorescence
fluorescenciafoam windscreen,
mike sock fundaantivento
focal length distanciafocal
focal plane planofocal
focus foco focus enfocarfocus puller foquistafocusing enfoque footage, lenght
metraxeformat formato formate formatar
forthcoming eventes,the futuresprevisións
forward avance frame cadroframe encadrar framing
encadramento free gratuítofree, non-scrambled
en abertofreedom of expression
liberdade deexpresión
freedom ofinformationliberdade deinformación
freelance autónomofreelance journalist
reporteiro autónomofreeze conxelarfrequency frecuencia frequency band
banda de frecuenciasfrequency modulation
modulación dafrecuencia
fresnel spot proxectorfresnel
f-stops escala denúmeros f
full-length filmlongametraxe
gag efecto cómicogain ganancia gamma gammagatekeeper filtro generalist audience
audiencia xeneralistageneralist channel
cadea xeneralistagenlock xerador de
sincronismogenre xénerogeostationary satellite
satélitexeoestacionario
gesticulate xesticularghost, ghost image
pantasmagive cues acenar
global village aldeaglobal
go forward frame byframe avance cadroa cadro
go on air saír ao argo sound abrir o
microgo! dentro!gobo gobogood on television
televisivogossip chisme grainy effect
granulacióngrant subvencióngraphic grafismograzing seguimento
múltiplegreen verdegrid grella, reixagrip, stage hand
maquinistagroove sucoground planoground noise ruído de
fondoguard band banda de
gardaguess star actor
convidadoguest convidadohairdresser’s sala de
peiteadohairstylist,
hairdresserpeiteador
halo halohalogen halóxenohand agulla hand-held camera
cámara ao lombohappy end final felizhard disk disco duroharness arnéshead cabezahead, opening
cabeceira head office, central
office sedeheadline titular headphone cascos
headphone, earflapauricular
headroom ar, airehearing audición heating time tempo de
quecementohertz hertzhesitate vacilarhidden camera
cámara ocultahide ocultarhigh angle picadohigh definition alta
definiciónhigh fidelity alta
fidelidadehiss asubíoshoarseness rouquénhop vanhot quentehot news actualidade
rabiosahue, shade matiz hum, buzzing zunidohuman resources
recursos humanos humour humor hyphen guión icon iconaiconoscope
iconoscopioidentification
identificación ideology ideoloxíaimage imaxe image persistence
arrastre impact impacto impact, repercussions
resonancia impartiality
imparcialidadeimpedance
impedanciaimprovise improvisar in colour a coresin phase en fasein profile, from the
side de perfilin reserve de reservainch polgadaincident suceso
203
independenceindependencia
independentindependente
index índice index-link indexarindividual antenna
antena individualindoctrination
intoxicacióninflate incharinfluence influenciainformation dato information
superhighwaysautoestradas dainformación
informativeinformativo
informer confidenteinfotainment
infoentretementoinlay, insert
incrustacióninquire escudriñarinsert insercióninsert inseririnstinct instintoinsult, slander inxuriaintellectual property
(right) propiedadeintelectual
interactive interactivointerest interese interface interfaceinterference
interferenciainternational track
banda internacionalinterpretation
interpretación interpretative
interpretativointerview entrevista interview entrevistarinterviewer
entrevistadorintonation entoacióninverted pyramid
pirámide invertidainvestment
investimento
irony ironíaissue argumento item, news item pezajingle sintonía journalism xornalismojournalist xornalistajoystick panca de
mandojump cut, ellipsis
elipse, saltojuxtapose xustaporkaleidoscope
calidoscopiokell factor factor de
kellkelvin kelvinkeyboard tecladokeying borradela
dunha áreakey-light luz chavekinescope cinescopiolaboratory laboratoriolaconic lacónicolanguage idioma,
lingualarsen effect efecto
larsenlaser láserlast minute news, late-
breaking newsnoticia de última hora
launche lanzamentolead entrada lead conducirleader líderleak, screen filtrar leaking noise ruído
parasitolegalize autorizarlength dura, duraciónlens obxectivolens lenteletterbox formato de
bandas negraslibrary biblioteca lighshield, hood
viseiralight luz light pen lapis ópticolighten alixeirarlighting iluminación
lighting engineeriluminador
line liña de imaxelink enlace lip-sync sincronización
labialliquid crystal display
pantalla de cristallíquido
live en directo, en vivolive sound son directoliveliness animación lively amenolobby grupo de presiónlocal local local station
delegaciónlocation localización logo logotipolong shot plano (de)
conxuntolong wave onda longaloop bucle loquacity verbalose breath afogarloss perdaloud sonoroloudspeaker
altofalantelow angle contrapicadolow sounds gravesloyal fidelizarloyalty fidelidade lumen lumenluminance luminancialux luxmagazine show
programa devariedades
magenta maxentamain character
protagonista main part, main body
corpomaintenance
mantemento make a stage version
pór en escena make one’s debut
debutarmake public, proclaim
pregoar
make’s one’s debutestrear
make-up maquillaxe make-up artist
maquilladormaking of como se fixoman Friday comodínmanager axente
artísticomanipulate, fiddle
amañar manipulation amaño map mapamarginal note
anotaciónmarket mercadomarketing
mercadotecniamask, matte máscaramass media medios de
comunicación demasas
master copia mestramaterial material matrix matrizmaxwell maxwellmedia mediosmedia mediáticomedia accreditation
acreditaciónmedia collection
mediateca media manager
responsable de mediosmedium soporte medium shot plano
mediomedium wave onda
mediameeting xuntanza,
reuniónmegabyte megabytemelodrama
melodrama menu menúmessage mensaxemeteorologist
meteorólogomicrophone, mike
micrófonomicrophone boom,
boom xirafa
204
mini-brute minibrutominidisc minidiscominute minutomisinform
desinformarmisleading
advertisingpublicidade enganosa
mistake lapso mixer mesturadormixing mesturamixing table, mixing
desk mesa demesturas
mobile móbil mobile unit unidade
móbilmodem módemmoderate, chair
moderarmodulate modular modulation
modulaciónmonitor, display
monitormonologue monólogomonophonic, mono
monofónicomonophony
monofoníamorbid curiosity
morbomorning matinalmorphing
metamorfosemouse ratomulti-access multi-
accesomultimedia group
grupo multimediamultiplex múltiplexmusic música muting, mute visión
sen voznanometer nanómetronarration locuciónnarration, off
narración narrator narradornarrowcasting,
fragmentationfragmentación
neck microphone,lapel microphonemicrófono de gravata
neon effect efectoneon
network rede new noticia, novanew journalism novo
xornalismonews noticiarionews actualidade news preview adianto
informativonews room, editorial
departmentredacción
news summaryresumo informativo
newscaster locutornewspaper, daily
xornalnewspaper archive
hemeroteca night time franxa de
noitenoise ruídonote down apuntar notebook cadernonotice avisoobjective obxectivoobjective camera
cámara obxectivaobjectivity
obxectividadeobscurantism
escurantismooff locución de fondooff line desconectadooff line editing
edición sobre copiaoffend ofenderofficial oficialofficial secrecy
materia reservadaok! boa!omit comeromnidirectional
omnidireccionalomnidirectional
antenna antenaomnidireccional
omnidirectionalmicrophonemicrófonoomnidireccional
on active service enactivo
on line en liñaon line editing edición
en liñaon the air no ar, en
antenaonomatopoeia
onomatopeaopen circuit television
circuíto aberto detelevisión
open diaphragmabrir o diafragma
operator operadoropinion opiniónopinion column,
personality columntribuna
opinion poll enquisaoptical cable cable
ópticooptical centre centro
ópticooptical fibre fibra
ópticaoptimize optimizaroral oralorder orde original orixinal ornate barrocoorthochromatic
ortocromático -aoscillate, shake
abanearout of field, off-screen
fóra de campoout of focus
desenfoqueoutcome, end
desenlaceoutdoors exterioresoutline contorno outrage, insult
aldraxeoverexposed, burning
up queimadooverlay superposición
overlayingsobreimpresión
overload sobrecargapackage, pack
paquetepadding de recheopaint box paleta
gráficapanchromatic
pancromáticopanoramic, pan
panorámicapantograph
pantógrafopapier-mâché cartón
pedraparadigm paradigmaparadox paradoxoparagraph parágrafoparalell editing
montaxe en paraleloparallel action acción
paralelaparody parodiaparonym parónimopassword contrasinalpatch-panel panel de
conexiónspattern patrónpause, break pausa pay aboarpay tv televisión de
peaxepayment pagamentopay-per-view
pagamento porconsumo, pagamentopor visión
pay-per-view tvtelevisión á carta
peak viewing timepico de máximaaudiencia
people meteraudímetro
performanceactuación
perifepheralperiférico
period tempada periodicity
periodicidade
205
permanent topicactualidadepermanente
persistence of visionpersistencia da visión
persuade persuadirpester abouxarpet word, tag retrousophonation fonaciónphone-in consultorio phonetics fonética phoniatry foniatríaphosphorescence
fosforescenciaphotography
fotografía photometer fotómetrophoton fotónpicture imaxe piece of news noticia pigment pigmentopilot piloto pinch fusilarpirate piratearpixel píxelplace situarplagiarism plaxioplagiarize plaxiarplanning planificaciónplasma plasmaplasma screen pantalla
de plasmaplatform tribuna play reproduciónplay reproducirplay opposite dar a
réplica playback pregravadopleonasm pleonasmoplot trama plot, story line
argumento plug, jack chavetapluralism pluralismopole, arm pértegapoll sondaxepolysemy polisemiapolystyrene polistireno
expandidopool consorcio de
mediosportable portátil
portal portalpost-production
posprodución power potenciapreach predicarprecision, accuracy
precisiónpre-production
preproduciónpre-roll rebobinaxe
previapresentation
presentaciónpresenter presentadorpress prensa press agency axencia
de noticiaspress card carné de
prensapress clipping recorte
de prensapress conference rolda
de prensapress office gabinete de
comunicaciónpress release
comunicadopressure presiónpreviewing
visionamento previoprice prezoprimetime franxa de
máxima audienciaprint imprimirprint, caption título print to verterprinter impresoraprinting impresión processing
procesamentoproducer realizadorproducer produtorproduct endorsement
rostro para un produtoproduct placement
colocación do produtoproduction produción production realización production company,
producer produtoraproduction control
realización
professional secrecysegredo profesional
profitabilityrendibilidade
programme programa programme planner,
programmerprogramador
programme plannig,schedulingprogramación
promo clip promopromotion promociónprompter,
teleprompterapuntador electrónico
pronounce pronunciar propaganda,
advertisingpropaganda
properties, propsaderezo
property man,accesorystaccesorista
property manageraderecista
protection of thereputation dereito áhonra
protraction dilatacióntemporal
proverb, saying refrán provider fornecedorpublic públicopublic opinion opinión
públicapublic relations
relacións públicas public space espazo
públicopublic utility servizo
públicopulse impulsopurchase adquisiciónput in instalarquestion preguntaquestionnaire, set of
questionscuestionario
quick motion cámararápida
quiz concurso quota of screen time
cota de pantalla quotation citaraccord continuidaderadio radio radio frequency
radiofrecuenciarange gamaranking clasificaciónraster trama rating índice de
audienciareality show tele-
realidade real-time en tempo realreason razónreceive recibir receiver receptor reception recepción record gravarrecord collection
discoteca record player
tocadiscosrecorded programme
en diferidorecorder gravadorrecording gravaciónreduction redución redundancy
redundancia reel bobinareference, allusion
alusiónreflector reflectorrefraction refracciónrefrain, chorus refrán regional comarcalrelative aperture
abertura relativarelay station centro
repetidorrelease estrear remake, rehash nova
versión, refritoremote control mando
a distanciaremote-controlled
teledirixidorendering tradución repair arranxo
206
repeater, relayrepetidor
repercussionsrepercusións
reply retrucarreply, answer réplicareport informereport reportaxe report informar report, log parte reporter reporteiroreputation sona re-run reposiciónrescheduling
contraprogramaciónrescission,
cancellationrescisión
research investigaciónreset reiniciarresignation dimisiónresolution resoluciónresonance resonancia retake toma novaretouching retoquereturn sinal de
retornoreverberation
reverberaciónreverse shot
contraplanoreview recensiónrevise, look over
revisarrewind rebobinarrewind rebobinaxerhythm ritmo right of refutation
dereito derectificación
right of reply dereitode resposta
right to know dereitoá información
right to one’s ownimage dereito ápropia imaxe
right to privacydereito á intimidade
rights informationdereito dainformación
rigorous, exactrigoroso
rigour, precisionrigor
rings aneis dedispersión
roll roloroll title títulos en
corrido verticalrough copy borradorround-table
discussion mesaredonda
routine rutineiroroutine rutinaroving mike
micrófono de rúaroyalties dereitos de
autor rule out descartarrumour rumorrush bruto S/N ratio relación
sinal/ruídosafe-action area área
de seguranzasale vendasample mostrasampling mostraxe satellite dish antena
parabólicasatellite television
televisión por satélitesaturation saturación scale escala scanning exploración,
varredurascene escena scenography
escenografía schedule escadaschedule, grill grella scoop primiciascrambled, encrypted
codificadoscreech chiarscreen pantalla screenwriter, adapter
adaptadorscript guión script anotadorscriptwriter guionista
season tempada second segundosecret segredosecret secretosection secciónsegment segmento selection, choosing
selección self-censorship
autocensurasensational, gutter
presssensacionalista
sensationalismsensacionalismo
sensibilitiessensibilidade
sequence secuenciasequence shot plano
secuenciaserial teleserieserial, series serie service area área de
difusiónsession sesión set decoradoset, give atmosphere
ambientarset designer
decoradorsetting ambientaciónsetting sound
ambientación sonorashade, tone ton shadow, dead spot
zona de sombrashadows, half-light
penumbrashare cota de pantalla sharpness nitidezshift quenda shooting script guión short film
curtametraxeshort wave onda curtashort-circuit
curtocircuítoshorten acurtarshot planoshow espectáculoshowman animador
sick humour, blackhumour humornegro
side light luz lateralsieve peneirarsight vista sign signosign asinar sign on, oppening
aperturasignal sinal signature sinaturasignificant, relevant
relevantesilence silencio silencer silenciador silent films cine mudo,
cine silenciososimplicity sinxelezasimulated live falso
directosimulcast difusión
simultáneasitcom comedia de
situación sketch bosquexosketch peza cómica,
sketchslander calumniaslang argotslogan, motto lema,
sloganslow motion ralentí,
cámara lentasnip tesoiradasnow nevesoap opera telenovelasociety sociedade software programassound sonorosound son sound soarsound archive
fonoteca sound track banda de
sonsound track recording
sonorizaciónsoundproof
insonorizadosource fonte space, set espazo
207
spark chispaspecial especialspecial correspondent
enviado especialspecial effects
generator (SEG)xerador de efectos
specialization,specialisationespecialización
specialized audienceaudienciaespecializada
spectator espectadorspectrum espectro
electromagnéticospeech alocuciónspherical aberration
aberración esféricaspin-off serie derivadaspiteful, venomous
velenososplice empalmesplit frame imaxe
fraccionadaspokesman voceirosponsor patrocinadorsponsor patrocinarsponsoring patrociniospotlight proxectorspread difundirsquare brackets
corchetestabilizer estabilizadorstaff cadro de persoalstage pór en escena stage direction
indicación escénicastage machinery
tremoiastagehand, sceneshifter
tremoístastaircase effect efecto
escaleirastamp patearstand atrilstand soporte stand by á esperastand out destacar stand up, wraparound
in situstandard estándar
stand-up entrada star estrelastar, first lead actor
principalstart arranque start abrir starting mechanism
arranque state secrets segredo
de Estadostatement declaraciónsstation estaciónstatistics estatística steady-cam cámara
establestereophonic, stereo
estereofónicostereophony
estereofoníastill fotogramastodgy amazocadostorage
almacenamento storyboard guión
gráficostress tensión strict rigorosostringer colaboradorstructure estruturastudio estudio studying estudostuntman dobrestyle estilostylebook libro de
estilostylist estilistasubjective subxectivosubjective camera
cámara subxectivasubjectivity
subxectividadesubscribe abonarsesubscriber abonadosubtitle subtítulosuccess aceptaciónsum up recapitularsummary sumariosupervise supervisarsupervising sound
editor, soundsupervisor supervisorde son
support soporte surround son
envolventesuspense suspense swish pan, zip pan
varredura switch off desconexión switch-hitting
seguimento a dúasbandas
synchronismsincronismo
synchrony sincroníasyndication venda en
segundo mercado,sindicación
synecdoche sinécdoquesynopsis sinopsesynthesis síntese system manager
administrador dosistema
tab lingüetatachitoscope
taquitoscopiotackle abordar tailoring xastraría take toma take down abatertake notes tomar notastake turns aquendar tale conto talk coloquio talk nonsense, ramble
esbardallartalk show, chat show
faladoiro talk-back interfonotalkies, talking picture
cine sonoro, cinefalado
talk-show programa detestemuños
tally (light) piloto tape cinta, fitatape recorder
magnetófonotape, cassette casetetapeless sen cintatapetimer contador do
tempo da fita
target audiencia útil,público obxectivo
target populationuniverso estatístico
team equipo tease avance da
programacióntechnical técnicotechnician técnicotechnology tecnoloxíatele- tele-telecommunication
telecomunicaciónteleconference
teleconferenciatelegenic telexénicotelegenics telexeniatelelens teleobxectivotelematics telemáticatelephone, phone
teléfonoteleshopping, telesales
teletendateletext teletextoteletype, piece (of
news) teletipo television televisióntelevision televisortelevision network
cadea de televisión television tube tubo de
televisióntelex, teletype teletipo temporary temporal tenacious, persistent
tenaztendentious
tendenciosotension tensión terminal terminaltest, rehearsal ensaio,
probatest card, test chart
mira de axustetestimony testemuñotetraphony tetrafoníatext textothe end finthematic temáticothematic channel
cadea temática
208
three dimensions tresdimensións (3D)
three-colour processtricromía
time code recordingcódigo de tempo
time sheet, runnigorder minutado
time slot franxahoraria
time-line liña detempo
timing cronometraxetip-off soprotitle título tone ton topic, subject tematopic box, window
fiestratrack-listing
compilacióntraffic, transit
tránsitotragedy traxedia trailer avance trainee en prácticastranscription
transcricióntransducer transdutortransformer
transformadortransistor transistor transition transicióntranslation tradución translator tradutortransmission,
broadcasttransmisión
travelling planodesprazado
treatment, pre-scripttratamento
treble agudostriad tríadetrick, special effects
trucaxetriode tríodotripod trípode
trite, hackneyedmanido
trompe l’oeiltrampantollo
tun, shift rolda tune to sintonizartuning sintonizaciónturn xeira tv teletv comedy
telecomedia tv hostess axudante de
programatv movie telefilmetv news telexornaltv viewer
telespectadortweeter altofalante de
agudostwist terxiversartwo shot toma de doustwo-step flow of
communicationdobre fluxo dacomunicación
typography tipografíauncover, reveal
destaparunformat
desformatarunidirectional
unidireccionalunit unidade unofficial oficiosoupright íntegrourge acirrarurgent urxenteuseful útiluser usuariovalue valorarveiled advertising
publicidadeencuberta
veracity veracidadeverbosity verborreaverification
verificaciónversatile versátil
version versión video vídeo video amateur
videoafeccionadovideo camera
videocámaravideo on demand
vídeo á cartavideo server servidor
de vídeovideo source fonte de
vídeovideoclip vídeo
musicalvideoconference
videoconferenciavideodisc videodiscovideojournalist
videoxornalistavideorecorder
magnetoscopiovideotape videocasete,
cinta de vídeovideotape library
videoteca videotext videotextoview visionarview vista viewdata videodatosviewfinder visorviewing visionamentovip’s room sala de
famososvirtual virtualvisible visiblevisual visualvisualize visualizar visuals identidade
visualvocabulary léxicovocalist, singer
vocalistavocalize vocalizarvoice voz voice mail caixa de
vozvolt voltvolume volume
vu-meter vúmetrowardrobe, costumes
vestiario warm up quecerwatch verwatt wattwave ondawavelength lonxitude
de ondaweather o tempoweather forescasts
previsiónsmeteorolóxicas
weatherman home dotempo
web (of intrigue) nóweekly semanalwestern película do
oestewhite-balance axuste
do brancowide angle grande
angular wild track banda de
son non sincronizadawings bastidores wipe cortinawireless sen fíoswitness testemuñawoofer altofalante de
gravesword palabra World Wide Web
arañeira mundial write, edit redactarwriting, wording
redacción yearbook anuarioyellow amarelozapping peteiradazipping salto dos
anuncioszoom obxectivo de
focal variable, zoom
209
211
EQUIVALENCIAS DOS TERMOS FRANCÉS-GALEGO
à la camera á cámaraabattre abateraberration aberraciónaberration
chromatiqueaberración cromática
aberration sphériqueaberración esférica
abonné abonadoaborder abordar abréger acurtarabsorption absorciónaccès conditionnel
acceso condicionalaccessoire accesorio,
aderezo accessoiriste
accesorista,aderecista
accord acordo accouplement
acoplaxe accoupler acoplar accréditation
acreditaciónaccrédité acreditadoaccumulation
d’audienceacumulación deaudiencia
achat adquisiciónacoustique acústica acoustique acústicoacteur, comédien
actoracteur principal actor
principal
acteur secondaireactor secundario
actif activoaction acción action continue
acción continuadaaction parallèle
acción paralelaactualité actualidade actualité brûlante
actualidade rabiosaactualité permanente
actualidadepermanente
acumulateuracumulador
adaptateur adaptadoradaptation
adaptación additif aditivoadjuger adxudicar administrateur de
réseauadministrador dosistema
administrationadministración
adressabilitéenderezamento
afficher visualizar agence de presse
axencia de noticiasagenda axenda agent d’artiste axente
artísticoagrandir ampliaragrandissement
ampliación
aiguille agulla aigus agudosajustement, réglage
axustealléger, aérer
alixeirarallocution alocuciónallouer asignar allusion alusiónambiance
ambientación,ambiente
ambience sonoreambientación sonora
ambiguïtéambigüidade
amorce entrada amortissement
amortecemento ampère ampereamplificateur
amplificadoramplitude amplitudeanaglyphe anáglifoanagramme
anagramaanalepse, retour en
arrière analepseanalogique analóxicoanalyse análiseanecdote anécdotaanéchoïque anecoicoangle ángulo anglicisme anglicismoanimateur animadoranimation animación annales anais
anneaux aneis dedispersión
annonce anuncio annonceur anunciante annotation, notes
anotaciónannuaire anuarioanode ánodoanonyme anónimoantécédents
antecedentesantenne antenaantenne collective
antena colectivaantenne directionnelle
antena direccionalantenne individuelle
antena individualantenne
omnidirectionnelleantenaomnidireccional
antenne parabolique,parabole antenaparabólica
anticipationanticipación,prolepse
antithèse antíteseapocalyptique
apocalípticoapologie apoloxíaappareil aparello,
aparatoapparence aparenciaapplaudir aplaudirapplaudissement
aplauso
arc électrique arcovoltaico
archive arquivo argot argotargument argumento arrangement amaño arranger amañar arrière-plan segundo
planoarticuler vocalizarartiste artistaassaillir abouxarassemblée asembleaassistant asistente,
axudanteattacher la fidélité,
fidéliser fidelizarattribuer atribuíraudible audibleaudience audienciaaudience cumulée
audiencia acumuladaaudience généraliste
audiencia xeneralistaaudience specialisée
audienciaespecializada
audience utileaudiencia útil
audimètre audímetroaudimétrie audimetríaaudiovisuel
audiovisual audition audición auditoire auditorioauteur autorautocensure
autocensuraautoriser autorizarautoroutes de l’
informationautoestradas dainformación
avance avance avance image par
image avance cadro acadro
avance rapide avancerápido
avancer, anticiperanticipar
avis aviso
axe eixeazimut acimut babarder leriarbagout verbabalayage varredura,
exploraciónballes à blanc
munición sen balasbanc de montage mesa
de montaxebande bandabande de base banda
basebande de fréquences
banda de frecuenciasbande de garde banda
de gardabande son banda de
sonbande sonore banda
sonorabande-annonce promobanque de données
banco de datosbaroque barrocobarres de couleurs
barras de corbase de données base
de datosbatterie bateríabattre des mains bater
as mansbaume du Canada
bálsamo do Canadábavardage charla bible bibliabibliographie
bibliografíabibliothèque biblioteca bidirectionnel
bidireccionalbinaire binariobiographie biografíableu azulbloc bloquebloc publicitaire
bloque publicitariobobine, galette bobinaboîte vocale caixa de
vozbombarder
bombardear
bonne! boa!bonnette, lentille lentebonnette anti-vent,
boule anti-vent fundaantivento
bouche-trou comodínboucle bucle bouquet paquetebouquet numérique
plataforma dixitalbourdonnement
zunidoboursier, stagiaire
bolseirobranler, osciller
abanearbrève brevebrouillon borradorbruit ruídobruit de fond ruído de
fondobruit parasite ruído
parasitobrute bruto budget orzamentobulletin d’ information
boletín informativobureau de presse
gabinete decomunicación
cabine cabinacâble cablecâble coaxial cable
coaxialcâble optique cable
ópticocâbler instalar os
cablescache máscaracacher ocultarcachet remuneracióncacophonie cacofoníacadence cadencia cadrage encadramento cadre cadrocadrer axustar cadrer encadrar cadreur foquistacadreur, opérateur
cámara, operador decámara
cahier caderno
calibrage calibracióncalomnie calumniacaméra cámara caméra cachée cámara
ocultacaméra d’ animation
truca, cámara deanimación
caméra objectivecámara obxectiva
caméra subjectivecámara subxectiva
caméra sur l’ épaule,caméra à l’épaulecámara ao lombo
caméra vidéovideocámara
canal canle cancan chisme candela candelacanon canoncanon à électrons
canón electrónicocapacité capacidade captiver cativarcaractère caráctercaractériser
caracterizar carnet ATA caderno
ATAcarte mapacarte cartóncarte de presse carné
de prensacarton-pâte cartón
pedracartouche cartuchocascadeur, doublure
dobrecasque cascoscassette casete, cinta,
fitacassette de nettoyage
cinta limpadoracassette vierge cinta
virxecathode cátodocéder cedercensure censura centre de production
de programmes
212
centro de produciónde programas
centre optique centroóptico
centre régionaldelegación
centre répéteurcentro repetidor
centrer, cadrercentrar
chaîne de télévisioncadea de televisión
chaîne généralistecadea xeneralista
chaîne thématiquecadea temática
champ campo chantage chantaxechanteur vocalistachariot carro de
cámaracharmant, agréable
amenochauffer quecerchef xefechef d’ édition editorchevauchement
encabalgamentocheville, tic retrousochiffré, encodé
codificadochiffrer, encoder
codificarchorégraphe
coreógrafochrominance
crominanciachronique crónica chronologique
cronolóxicochronométrage
cronometraxecible público
obxectivocinéaste cineastacinéma cine cinéma muet cine
mudo, cine silenciosocinéma parlant cine
sonoro, cine faladocinémascope
cinemascopio
cinéscope cinescopiocircuit circuítocircuit de retard
circuíto de retardocircuit fermé de
télévision circuítopechado de televisión
circuit ouvert detélévision circuítoaberto de televisión
citation citaclair-obscur
claroscuroclaquette claquetaclarté claridade clause de conscience
cláusula deconciencia
clavier tecladoclé couleur chave de
cromacliché clixéclignoter pestanexarclimax clímaxcoauteur coautorcode déontologique
código deontolóxicocode horaire código
de tempocodeur, encodeur
codificadorcoiffeur peiteadorcollaborateur
colaboradorcollage, collure
empalmecolleuse empalmadoracolloque coloquio,
faladoirocomédie de situation
comedia de situación commentateur
comentaristacommunicateur
comunicadorcommunication
comunicación communiqué
comunicadocommuniqué de
presse nota deprensa
communiquercomunicar
compartiment àcassettecompartimento dacinta
compensateurcompensador
compétencecompetencia
compilationcompilación
compositeurcompositor
compresseurcompresor
compte à rebours,decompte contaatrás
compteur contador dotempo da fita
concert concertoconcession concesiónconcision concisiónconcurrence
competencia conducteur escadaconducteur guión conduire, animer
conducirconférence de presse
rolda de prensaconférence de
rédaction consellode redacción
confidentiel, horsenregistrementconfidencial
conflit conflito connecteur
conectadorconnexion conexión contenu contido contexte contextocontiguïté adxacenciacontinuité, raccord
continuidadecontour contorno contraste contraste contrat contratocontrechamp
contraplano
contre-jour contraluz contre-plongée
contrapicadocontre-
programmationcontraprogramación
conversationconversa
convertisseurconvertedor
convoquer emprazarcopie copiacopie-mère copia
mestracopier, tirer des copies
copiarcoproduction
coproducióncoquille cazapocorps corpocorrection corrección,
emendacorrespondant
correspondentecorriger corrixircouleur cor, color coulisses bastidores coup, bombe bomba
informativacoup de ciseaux
tesoiradacoup de sifflet asubíoscoupon-réponse
cupóncoupure de presse
recorte de prensacoupure publicitaire
corte publicitariocourrier électronique
correo electrónicocourt curtocourt-circuit
curtocircuítocourt-métrage
curtametraxecouverture cobertura couvrir cubrir crayon optique lapis
ópticocrédibilité
credibilidade
213
crédit, confiance cretocréer l’ambiance
ambientarcrènelage
superposición deespectro
critique crítica critique críticocrochets corcheteculture cultura cyan cianocybermonde
ciberespazocyclorama cicloramad’ information
informativod’ interprétation
interpretativod’ actualité brûlante
candentedans l’ attente á esperadans les coulisses nos
bastidoresdate datade première source de
primeira mandébat debate débattre debaterdébit binaire taxa
binariadébut arranque début debutdébuter debutardébuts, première
estreadécibel decibeldéclarations
declaraciónsdécor decoradodécorateur decoradordécors, machinerie
tremoiadécoupage estruturadécouvrir destapardécrochage
desconexión décrypter descodificardécrypteur
descodificador défilement arrastre défilement, déroulant
générique arrastre detítulos
défilement accélerécámara rápida
définition definicióndéformater
desformatardéformer terxiversardéguisement disfrace délayage de recheodémagnetiseur
desmagnetizadordemander, poser des
questions preguntardémarreur arranque démentir desmentirdémission dimisióndémoduler demodulardénouement desenlacedéontologie
deontoloxíadépartement
departamento département des
périodiqueshemeroteca
dépassementadiamento
dépêche despachodepouillement análise
de guióndescription descricióndésinformer
desinformardessin deseñodessin viñetadessins animés
debuxos animadosdésynchronisation
desincronizacióndevancer anticiparsedevise lemadialogue diálogo dialoguiste dialoguistadiaphonie diafoníadiaphragme diafragmadiction diccióndiffamation
difamacióndiffamer infamardifféré en diferidodiffraction difraccióndiffuser difundirdiffuseur difusor
diffusion difusión dilatation dilatación
temporaldiode díododirect directodirecteur, metteur en
scène directordirectionnel
direccionaldiscothèque discoteca discréditer
desacreditardisque discodisque compact disco
compactodisque dur disco durodisquette disquetedissonance cognitive
disonancia cognitivadistance entre
répéteurs, bond vandistance focal
distancia focaldistorsion distorsión distribution
distribucióndistribution elenco de
actoresdivaguer esbardallardiverger, être en
désaccord discrepardivertissement
entretementodocudrama
docudrama documentaire
documental documentaliste
documentalistadocumentation
documentación donnée dato donner la réplique dar
a réplica dossier expediente doublage dobraxe double floux de la
communicationdobre fluxo dacomunicación
doubler dobrar
doubleur dobradordramatique dramáticodramatiser dramatizar drapeaux bandeiradroit à l’ information
dereito á informacióndroit à la réputation
dereito á honradroit à la vie privée
dereito á intimidadedroit à l’image dereito
á propia imaxedroit de l’ information
dereito da informacióndroit de rectification
dereito derectificación
droit de réponsedereito de resposta
droits d’auteurdereitos de autor
duplex dúplexdurée dura, duraciónébauche bosquexoécarter descartaréchantillon mostraéchantillonnage
mostraxe échelle, gamme escala écho eco éclairage iluminación éclairagiste iluminadorécran, toile pantalla écran à cristaux
liquide pantalla decristal líquido
écran acoustique caixaacústica
écran divisé imaxefraccionada
écran plasma pantallade plasma
écran plat pantallaplana
éditorial editorialeffacer borrareffet efecto effet boomerang efecto
búmerang
214
effet d’escalier efectoescaleira
effet larsen efectolarsen
effet néon efecto neonégaliser, régler
ecualizarégaliseur, correcteur
ecualizadorélectricien, électro
electricistaélectroacoustique
electroacústicaélectrode eléctrodoellipse elipseélocution locuciónémetteur emisorémettre emitirémission emisión émission espazo émission de
témoignagesprograma detestemuños
emphase énfaseemployé empregadoen activité en activoen claire en abertoen couleur a coresen direct en directoen extérieurs en
exterioresen ligne en liñaen noir et blanc en
branco e negroen onde, sur l’
antenne en antenaen panne derramadoen phase en faseen réserve, frigo de
reservaen temps réel en
tempo realenchaînement
encadeadoenquête enquisaenregistré enlatadoenregistrement
gravaciónenregistrer gravar
enregistreurgravadora
enrouement rouquénentrer en onde saír ao
arenvoyé spécial
enviado especialéphémère efémeroéphéméride efemérideépisode episodioéquilibrage
equilibradoéquipe equipo équipement
equipamentoerreur erroespace espazo espace public espazo
públicoespace tête ar, aireessai probaesthéticienne
esteticistaesthétique estética esthétique estéticoestimer, evaluer
valorarétablir un budget
orzarétalonner igualaréthique éticaétincelle chispaétouffer afogarétude estudoeuphémisme
eufemismoévaluation valoraciónévénement
acontecemento,evento
expanseur, extenseurexpansor
expert expertoexploiter explotarexporter exportarextérieurs exterioresextraordinaire
extraordinariofacteur de kell factor
de kellfaire des gestes
acenar
faire la sortie, lapremière estrear
faire le débutestrearse
faire le foyer pór afoco
faire le montageeditar
faire un fondu fundirfaisceau feixefait feitofaits divers sucesosfausse-ouverture
apertura falsafaux falsofaux direct falso
directofax faxfenêtre fiestrafermeture de
l’antenne peche daemisión
fermeture en fondufundido de peche
feu d’ artifice fogosde artificio
feuille de route guiónde gravación
feuilleton telenovelafibre optique fibra
ópticafiche, prise mâle
chavetafichier ficheiro fiction ficciónfidelité fidelidade figurant extra,
figurantefiguration figuraciónfiligrane numérique
marca de auga dixitalfilm filme film-annonce, bande-
annonce avance filmer filmarfilmothèque filmoteca filtre filtro filtrer filtrar filtrer, tamiser
peneirarfin pechefin final
fin hereuse final felizflash d’ information
avance flou borrosoflou desenfoquefluorescence
fluorescenciafonction d’agenda
construción daaxenda
fond fondofondu fundidofondu au noir fundido
en negrofondu echaîné
fundido encadeadoformat formato formater formatarforme dialectale
dialectalismofournisseur
fornecedorfoyer, point focal foco fragmentation
fragmentaciónfrais cotafréquence frecuencia fuir filtrar gain ganancia gamme gamagamme gammageler conxelargénérateur d’ effets
xerador de efectosgénérateur de
caractères xeradorde caracteres
générique créditos,rótulos de crédito
genre xénerogesticuler xesticulargirafe xirafagirafiste xirafistagobo gobogonfler, grossir inchargrain, granulation
granulacióngrand public gran
públicogrand-angulaire
grande angular graphique grafismo
215
gratuit gratuítograves gravesgrille grella, reixagrille de
programmationgrella
grincer chiargros plan, plan tête
primeirísimo planogroupe de pression
grupo de presióngroupe médiatique,
groupe multimédiagrupo multimedia
grue guindastreguide électronique des
programmes guieiroelectrónico deprogramación
habillage xastraría habillement vestiario habillement, vêtements
vestimenta(s’) habiller ataviar(se)habilleur, costumier
xastrehalo halohalogène halóxenohaute définition alta
definiciónhaute fidelité alta
fidelidadehaut-parleur
altofalantehaut-parleur d’aigus
altofalante de agudoshaut-parleur de graves
altofalante de graveshebdomadaire
semanalhécatombe hecatombehertz hertzhésiter vacilarheures de grande
écoute franxa demáxima audiencia
heures diurnes franxade día
histoire conto homme de la météo
home do tempo
homme-tronc bustofalante
hors champ fóra decampo
hôte, hôtesse axudantede programa
huer apuparhumour humor icône iconaiconoscope
iconoscopioidentification
identificación identité visuelle
identidade visualidéologie ideoloxíaimage imaxe image de synthèse
imaxe de sínteseimage double
pantasmaimage-prétexte, plan
de liaison plano (de)recurso
images brutes, brutbruto
images d’ archivesimaxes de arquivo
impact impacto impartialité
imparcialidadeimpédance impedanciaimpersonnel asépticoimpression impresión imprimante impresoraimprimer imprimirimproviser improvisar in situ in situincise incisoincrustation
incrustaciónindemnité axudas de
custoindépendant
independente indépendence
independenciaindex índice indexer indexarindicatif indicativoindication scénique
indicación escénica
indice d’ audienceíndice de audiencia
indigeste amazocadoinfluence influenciainfographie infografíainfomerciale, publi-
reportage publi-reportaxe
informateur confidenteinformation
información informatique
informáticainformer informar infotainment
infoentretementoingénieur enxeñeiroinjure inxuriainsérer inseririnsertion insercióninsonorisé
insonorizadoinstaller instalarinstinct instintointègre íntegrointeractive interactivointérêt interese interface interfaceinterférence, parasites
interferenciainterprétation
interpretación interview entrevista interviewer
entrevistadorinterviewer entrevistarintonation entoaciónintoxication
intoxicaciónintrigue, trame trama investissement
investimentoinvité convidadoironie ironíajaune amarelojeu actuaciónjeu télévisé concurso journal télévisé
telexornaljournal télévisé,
informationsnoticiario
journalismexornalismo
journaliste xornalistajournée xeira juxtaposer xustaporkaléidoscope
calidoscopiokelvin kelvinla météo o tempolaboratoire laboratoriolaconique lacónicolampe lámpada lampe à arc lámpada
de arcolancement lanzamentolangue idioma, lingualanguette lingüetalapsus lapso largueur de bande
largo de bandalaser láserlatéral, de profil de
perfilleader líderlexique léxicoliaison enlace liberté d’ expression
liberdade de expresiónliberté d’ information
liberdade deinformación
lieu, localisationlocalización
ligne d’ image liña deimaxe
ligne de temps liña detempo
ligne éditoriale liñaeditorial
liste de montageguieiro de planos
livre de style libro deestilo
locale local loge camerinologiciel programalogotype logotipolong-métrage
longametraxelongueur d’ onde
lonxitude de ondalumen lumen
216
lumière luz lumière d’ appoint luz
de recheolumière d’ambiance
luz de ambientaciónlumière de derrière,
lumière de contre-jour luz de contra
lumière latérale luzlateral
lumière principale luzchave
luminance luminancialuminosité
luminosidade, brillolux luxmachiniste, ouvrier de
plateau maquinista,tremoísta
magazine, variétésprograma devariedades
magenta maxentamagnétophone
magnetófonomagnétoscope
magnetoscopiomaintenance
mantemento making of, reportage
de tournage como sefixo
manche à balai pancade mando
maquillagemaquillaxe
maquilleurmaquillador
marché mercadomarque de sortie
sinal de saídamatériel material matinal matinalmatrice matrizmaxwell maxwellmédia medio médias medios de
comunicación demasas
médiathèquemediateca
médiatique mediático
megabyte megabytemélodrame
melodrama menu menúmercatique
mercadotecniamessage mensaxemessage électronique
carta electrónicamétamorphose
metamorfosemétéorologue,
météorologistemeteorólogo
métrage metraxemetteur en scène
escenógrafomettre au point,
centrer enfocarmettre en scène pór
en escena mettre fin pechar microphone
micrófonomicrophone
bidirectionnelmicrófonobidireccional
microphonedirectionnelmicrófonodireccional
microphoneomnidirectionnelmicrófonoomnidireccional
microphone sans filmicrófono sen fíos
microphone-cravatemicrófono de gravata
microphone-trottoirmicrófono de rúa
minidisque minidiscominutage minutado,
minutaxe minute minutomire de réglage mira
de axustemise au point enfoque mise en scène
escenografía mise en scéne,
direction dirección
mixage mesturamixeur, mélangeur
mesturadormobile móbil mode moda mode silence visión
sen vozmodèle patrónmodem módemmodérateur
moderadormodérer moderarmodulation
modulaciónmodulation d’
amplitudemodulación daamplitude
modulation defréquencemodulación dafrecuencia
moduler modular moniteur monitormonologue monólogomonophonie
monofoníamonophonique
monofónicomontage edición,
montaxe montage cut corte montage parallèle
montaxe en paralelomonter montarmonteur montadormorbide morbomot de passe
contrasinalmot étranger
barbarismomouvement de
caméra movementode cámara
multi-accès multi-acceso
multimédiamultimedia
multiplex múltiplexmusique música nanomètre nanómetronarrateur narrador
narration narración neige, bruit blanc
nevenetteté nitideznoeud nónoir negro note notanoter anotarnoter, prendre note
apuntar nouveau journalisme
novo xornalismonouveauté novidade nouvelle noticia, pezanouvelle prise toma
novanouvelle version
refritonouvelles de la
dernière heurenoticia de últimahora
nuance matiz nuancer matizarnumérique dixitalnumériser dixitalizarobjectif obxectivoobjectivité
obxectividadeobscurantisme
escurantismooctet, byte byteoeuvre
cinématographiqueobra cinematográfica
offenser ofenderofficiel oficialofficieux oficiosoomnidirectionnel
omnidireccionalonde ondaonde courte onda
curtaonde longue onda
longaonde moyenne onda
mediaonomatopée
onomatopeaopérateur operadoropinion opinión
217
opinion publiqueopinión pública
optimiser optimizaroral oralordinateur ordenadorordre orde oreillete, écouteur
auricularoriginal orixinal orthochromatique
ortocromáticooutrage aldraxeouverture abertura,
aperturaouverture, chapeau
entrada ouverture angulaire
abertura angularouverture en fondu
abrir de negroouverture en fondu
fundido de aperturaouverture relative
abertura relativaouvrir le diaphragme
abrir o diafragmaouvrir le microphone
abrir o micropaiement pagamentopaiement à la scéance,
paiement à laconsommationpagamento porconsumo, pagamentopor visión
palette graphiquepaleta gráfica
palmarés clasificaciónpanchromatique
pancromáticopanoramique
panorámicapantographe
pantógrafoparadigme paradigmaparadoxe paradoxoparagraphe parágrafoparenthèse paréntese parier apostarparodie parodiaparole fala paronyme parónimo
parrainage patrocinioparrainer, sponsoriser
patrocinarpart d’auditoire cota
de pantalla partez!, allez-y!
acción!passer verterpause pausa pause publicitaire
intermediopellicule película pénombre penumbraperche percha, pértegaperchiste perchistapériodicité
periodicidadepériphérique
periféricopersistance rétinienne,
rémanencepersistencia da visión
personnage personaxe personnalité persoeiropersonnel cadro de
persoalpersuader persuadirperte perdaphonation fonaciónphonétique fonética phoniatrie foniatríaphonothèque fonoteca phosphorescence
fosforescenciaphotogramme
fotogramaphotographie
fotografía photomètre fotómetrophoton fotónpigiste reporteiro
autónomopigment pigmentopiller fusilarpilote piloto pirater piratearpister pistarpitonnage peteiradapixel píxelpixelisation, effect
mosaïque mosaico
plagiat plaxioplagier plaxiarplaisanterie chanzaplan planoplan américain plano
americanoplan d’ ensemble
plano (de) conxuntoplan focal plano focalplan général, plan de
grand ensembleplano xeral
plan genou, planaméricain plano (de)tres cuartos
plan moyen planomedio
plan rapproché, planpoitrine primeiroplano
plan-séquence planosecuencia
plasma plasmaplat planopléonasme pleonasmoplongée picadopluralisme pluralismopolarisation
polarización polémique polémicopolysémie polisemiapolystyrène polistireno
expandidopool de journalistes
consorcio de mediospopulation statistique
universo estatísticoportail portalportatif portátilportefeuille
publicitaire carteirade publicidade
porte-parole voceiroposemètre exposímetropostproduction
posprodución pouce polgadapousser acirrarpréalable previo prêcher predicar
précision precisiónprendre des notes
tomar notaspréproduction
preproduciónprésentateur condutor,
presentadorprésentation
presentaciónpresse prensa pression presiónprévisions previsiónsprévisions
météorologiquesprevisiónsmeteorolóxicas
primeur pisónprise toma prix prezoproducteur produtorproduction produción productrice produtora profil perfil profondeur de champ
profundidade decampo
programmateurprogramador
programmationprogramación
programme programa programme à ligne
ouverte consultorio programmes de
deuxième partie desoirée franxa de noite
projecteur foco,proxector
projecteur de fresnelproxector fresnel
promotion promociónprompteur,
télésouffleurapuntador electrónico
prononcer pronunciar propagande
propagandapropriété intellectuelle
propiedade intelectualprotagoniste, héros
protagonista proverbe refrán
218
public públicopublicitaire
publicista,publicitario
publicité publicidade publicité comparative
publicidadecomparativa
publicité dissimulée,publicité camoufléepublicidadeencuberta
publicité mensongère,publicité trompeusepublicidade enganosa
publier pregoar,publicar
puissance poderpuissance potenciapulsation impulsopupitre atrilpupitre consolapupitre de mixage
mesa de mesturaspyramide inversée
pirámide invertidaquestion preguntaquestionnaire
cuestionarioquotas de diffusion
cota de pantalla quotidien cotiánquotidien diario,
xornalradio radio radiofréquence
radiofrecuenciaralenti cámara lenta,
ralentírapport relatorapport, formulaire
parte rapport, reportage
informerapport
hauteur/largueur,format d’ imagerelación de aspecto
rapport signal/bruitrelación sinal/ruído
réalisateur realizador
rebattu manidorebobinage,
rembobinagerebobinaxe
récapitulerrecapitular
recension recensiónrécepteur receptorréception recepción recevoir recibir recherche
investigaciónrecouper contrastarrédacteur redactorrédacteur en chef
redactor xeferédaction redacción rediffusion, répétition
reposiciónrédiger redactarredondance
redundancia réduction redución réémetteur reemisorréflecteur reflectorréfraction refracciónrefrain refrán régie control régie realización régisseur rexedorréglage, balance
balanceréglage, équilibrage
des blancs axuste dobranco
régler axustar régulateur, variateur
reguladorréinitialiser reiniciarrelations publiques
relacións públicas remarquable
relevanterembobiner,
rebobiner rebobinarrenseignement dato rentabilité
rendibilidaderéparation arranxo répercussions
repercusiónsrépétition ensaio
repiquage repicadorepiquer repicarréplique réplicarépliquer retrucarrépondeur
contestadorautomático
répondre responderréponse respostareportage reportaxe reportage exclusif,
scoop exclusiva reporter reporteirorépandre espallarreproduction
reproduciónreproduire reproducirréputation sona rescision, annulation
rescisiónréseau rede résolution resoluciónrésonance resonancia responsabilité en
cascade, principe dela cascade sistemade responsabilidadeen fervenza
ressortir destacar ressources humaines
recursos humanos résumé informatif
resumo informativoretard retardoretard atrasoretarder atrasarretentissement
resonancia retouche retoqueretransmettre
retransmitir retransmission
retransmisiónrétroaction
retroacciónrétroalimentation
retroalimentaciónréunion xuntanza,
reuniónréverbération
reverberaciónréviser revisar
rigoreux rigorosorigueur rigorroutine rutinaroutinier rutineirorumeur rumorruse amaño rythme ritmo sabrer, couper
recortarsaison tempada salle de coiffure sala
de peiteadosalve salva de corsans fil sen fíossans fin sen finsatellite de
communicationssatélite decomunicacións
satellite de diffusiondirecte satélite dedifusión directa
satellite dedistribution satélitede distribución
satellitegéostationnairesatélitexeoestacionario
saturation saturaciónsaut, bond saltosaut d’axe,changement d’axesalto de eixe
saut en avant,anticipationprolepse
scénario, argumentargumento
scénario, découpageguión
scénariste guionistascène escena scintillement
escintilaciónscoop, primeur
primiciascripte, secrétaire de
plateau anotadorse faire l’écho facerse
eco
219
se filtrer filtrarsese mouiller mollarsese prolonger
prolongarsese prononcer
pronunciarsese relayer aquendar séance sesión seconde segundosecret segredosecret secretosecret administratif
materia reservadasecret d’ Etat segredo
de Estadosecret professionnel
segredo profesionalsection secciónsegment segmento sélection adianto
informativosélection selección sélectionneur filtro sensationnalisme
sensacionalismosensationnaliste
sensacionalistasensibilisation
sensibilizaciónsensibilité
sensibilidade séquence secuenciasérie serie serveur vidéo servidor
de vídeoservice, poste xeira,
quendaservice de nettoyage
servizo de limpezaservice public servizo
públicoseuil d’ audibilité
limiar de audibilidadesiège sedesigle siglasignal sinal signal de retour sinal
de retornosignature sinaturasigne signosigner asinar silence silencio
silencieux silenciador silhouette silueta sillon sucosimplicité sinxelezasituer situarslogan slogansociété sociedade sommaire sumarioson son son direct son directoson international
banda internacionalsonal sintonía sondage sondaxesonner soarsonore sonoro sonorisation, bruitage
sonorizaciónsoudoyer subornarsouffler apuntar souple, polyvalent
versátilsource fonte sources contactossouris ratosous-directeur
subdirectorsous-titre subtítulospeaker locutorspécial especialspécialisation
especializaciónspectacle espectáculospectateur espectadorspectre espectro
electromagnéticosponsor patrocinadorstabilisateur
estabilizadorstandard estándar station estaciónstatistique estatística stéréophonie
estereofoníastéréophonique
estereofónicostockage
almacenamento studio estudio style estilostyliste estilistasubjectif subxectivo
subjectivitésubxectividade
subvention subvenciónsuccès aceptaciónsujet, thème temasuperproduction, film
à gros budgetsuperprodución
superviser supervisarsuperviseur du son
supervisor de sonsupport soporte sur l’antenne no arsur place, sur le
terrain no terreosurcharge, survoltage
sobrecargasurexposé queimadosurimpression
sobreimpresiónsuspense suspense synchronisation des
lèvres sincronizaciónlabial
synchronisation dusignal vidéo xeradorde sincronismo
synchronismesincronismo
synecdoquesinécdoque
synopsis sinopsesynthèse síntese syntonisation
sintonizaciónsyntoniser sintonizartable ronde mesa
redonda tachitoscope
taquitoscopiotaper du pied pateartaux d’erreur binaire
taxa de erro nos bits technicien técnicotechnique técnica technique técnicotechnologie tecnoloxíatélé teletélé- tele-télé série teleserietéléachat teletenda
télé-comédietelecomedia
télécommande mandoa distancia
télécommandételedirixido
télécommunicationtelecomunicación
téléconférenceteleconferencia
télédiffusionteledifusión
téléenseignementtelensino
téléfilm telefilmetélégénie telexeniatélégénique telexénicotélématique telemáticatéléobjectif
teleobxectivotéléphone teléfonotéléréalité tele-
realidade téléspectateur
telespectadortélétexte teletextotélétype, dépêche
teletipo téléviseur televisortélévision televisióntélévision à la carte
televisión á cartatélévision par câble
televisión por cabletélévision par satellite
televisión por satélitetélévisuel televisivotémoignage testemuñotémoin testemuñatempérature de
couleur temperaturade cor
temporaire temporal temps d’antenne
dereito de antenatenace tenaztendancieux
tendenciosotension tensión terme technique
tecnicismoterminal terminal
220
221
tessiture tesituratête cabezatétraphonie tetrafoníatexte textothématique temáticotirage tiraxetitre cabeceira titre titular titre título toile d’ araignée
mondiale arañeiramundial
ton ton top de départ sinal de
entradatop! dentro!topique, cliché tópicotour de relais,
répéteur repetidortournage rodaxe tourne-disque
tocadiscostourner rodartraducteur tradutortraduction tradución tragédie traxedia traînage arrastre traitement
procesamentotraitement tratamento trame trama tranche horaire
franxa horariatranscription
transcricióntransducteur
transdutortransformateur
transformador
transistor transistor transit, circulation
tránsitotransition transicióntransmettre
transmitirtransmission
transmisióntrépied trípode,
trespéstrès gros plan gran
primeiro planotrès gros plan plano
(de) detalletriade tríadetribune libre tribuna trichromie tricromíatriode tríodotroc trocotrois dimensions tres
dimensiónstrompe-l’oeil
trampantollotromper enganar truquage trucaxetruquer amañar tube cathodique tubo
de raios catódicostube de caméra, tube
électronique tubo decámara
tube de télévisiontubo de televisión
tuyau soprotypographie
tipografíaunidirectionnel
unidireccionalunité unidade
unité de diquettedisqueteira
unité mobile unidademóbil
urgent urxenteusager usuarioutile útilvedette estrelavedette invitée actor
convidadovenimeux velenosoveracité veracidadeverbosité verborreavérification
verificaciónvérifier comprobarverser aboarversion versión vert verdevestiaire vestiario vidéo vídeo vidéo à la demande
vídeo á cartavidéo amateur
videoafeccionadovidéocassette
videocasetevidéoclip vídeo
musicalvidéoconférence
videoconferenciavidéodisque
videodiscovidéojournaliste
videoxornalistavidéotexte videotextovidéothèque videoteca vierge virxe
village global aldeaglobal
virtuel virtualviseur visorvisible visiblevisionnage
visionamentovisionner visionarvisuel visualvocable vocábulovoix voz volet viseiravolet, défilement
cortinavolt voltvolume volume voyant rouge piloto vraisemblable
verosímilvue vista vumètre, VU-mètre
vúmetrowatt wattzone zonazone d’ ombre zona
de sombrazone de diffusion área
de difusiónzone de securité área
de seguranzazoom obxectivo de
focal variable, zoom
223
EQUIVALENCIAS DOS TERMOS PORTUGUÉS-GALEGO
á espera, em repousoá espera
abanar, oscilarabanear
abater abateraberração aberraciónaberração cromática
aberración cromáticaaberração esférica
aberración esféricaabertura abertura,
aperturaabertura, lide entrada abertura angular
abertura angularabertura falsa
apertura falsaabertura relativa
abertura relativaabordar abordar abrir do preto abrir
de negroabrir o diafragma
abrir o diafragmaabrir o microfone
abrir o microabsorção absorciónacção acción acção continuada
acción continuadaacção paralela acción
paralelaaceitação aceptaciónacenar acenaracesso condicionado
acceso condicionalacessório accesorio
acessoristaaccesorista
aclarar matizar,aclarar
acontecimentoacontecemento
acoplamentoacoplaxe
acoplar acoplar acordo acordo activo activoactor actoractor convidado actor
convidadoactor de dobragem
dobradoractor principal actor
principalactor secundário
actor secundarioactuação actuaciónactualidade
actualidade actualidade espantosa
actualidade rabiosaactualidade
permanenteactualidadepermanente
açular, acirraracirrar
acumulação deaudiênciaacumulación deaudiencia
acumuladoracumulador
acústica acústica
acústico acústicoadaptação adaptación adaptador adaptadoraderecista aderecistaadereço aderezo adiamento adiamentoaditivo aditivoadjacência, efeito de
arrastamentoadxacencia
adjudicar adxudicar administração
administración administrador do
sistemaadministrador dosistema
afogar afogaragência de notícias
axencia de noticiasagenda axenda agente artístico
axente artísticoagudos agudosagulha agulla ajudante axudanteajudas de custo
axudas de custoajustar axustar ajuste axustealdeia global aldea
globalaligeirar, enxugar
alixeiraralocução alocuciónalta definição alta
definición
alta fidelidade altafidelidade
altifalante altofalantealtifalante de agudos
altofalante de agudosaltifalante de graves
altofalante de gravesalusão alusiónamanhar amañar amarelo amareloambiente
ambientación,ambiente
ambiente sonoroambientación sonora
ambiguidadeambigüidade
ameno amenoamortecimento
amortecemento amostra mostraamostragem mostraxeampere ampereampliação ampliaciónampliar ampliaramplificador
amplificadoramplitude amplitudeanáglifo anáglifoanagrama anagramaanais anaisanalepse analepseanálise análiseanálise de roteiro
análise de guiónanalógico analóxicoanecoico anecoico
aneis aneis dedispersión
anglicismo anglicismoângulo ángulo animação animación animação de
caracteres roll/crawlarrastre de títulos
animador animadorânodo ánodoanônimo anónimoanotação anotaciónanotador anotadoranotar anotarantecedentes
antecedentesantecipação, prolepse
anticipación, prolepseantecipar(-se)
anticipar(se)antena antenaantena colectiva
antena colectivaantena direccional
antena direccionalantena individual
antena individualantena
omnidireccionalantenaomnidireccional
antena parabólicaantena parabólica
antítese, contrasteantítese
anuário anuarioanunciante anunciante anúncio anuncio ao vivo en vivoaparecimento
progressivo fundidode apertura
aparelho aparello,aparato
aparência aparenciaaplaudir aplaudiraplauso aplausoapocalíptico
apocalípticoapologia apoloxíaapontar apuntar apostar apostar
apregoar pregoarapresentação
presentaciónapresentador condutor,
presentadorapupar apuparaquecer quecerar, espaço ar, airearco voltaico arco
voltaicoárea de difusão área
de difusiónárea de segurança
área de seguranzaargumento argumento armazenamento
almacenamento arquivo arquivo arranjo amaño arranjo, conserto
arranxo arranque arranque arrastamento arrastre artista artistaassembléia asembleaasséptico asépticoassinante abonadoassinar abonarseassinar asinar assinatura sinaturaassistente asistenteassobios asubíosassunto, tema temaataviar(-se), enfeitar(-
se) ataviar(se)atendedor automático
contestadorautomático
atrasar, demoraratrasar
atraso retardoatraso, demora atrasoatribuir asignar,
atribuír atril atrilatropelo, baralhada
cazapoaudiência audienciaaudiência acumulada
audiencia acumuladaaudiência
especializada
audienciaespecializada
audiência generalistaaudiencia xeneralista
audiência útilaudiencia útil
audimetria audimetríaaudímetro audímetroaudiovisual
audiovisual auditório, plateia
auditorioaudível audibleauriculares, fone
cascosauto-censura
autocensuraauto-estradas da
informaçãoautoestradas dainformación
autor autorautorizado,
credenciadoacreditado
autorizar autorizaravanço avance avanço quadro a
quadro avance cadroa cadro
avanço rápido avancerápido
aviso avisoazimute acimut azul azulbalanço balancebalanço de branco,
ajuste de brancoaxuste do branco
balas brancasmunición sen balas
bálsamo-do-canadábálsamo do Canadá
banco de dados bancode datos
banda, faixa bandabanda base banda basebanda de frequências
banda de frecuenciasbanda de guarda
banda de garda
banda de som bandade son
banda internacionalbanda internacional
banda sonora bandasonora
bandeira, quebra-luzbandeira
barras de cor barrasde cor
barroco barrocobase de dados base de
datosbastidores bastidores batepapo charla bater palmas bater as
mansbateria bateríabíblia bibliabibliografia
bibliografíabiblioteca biblioteca bidireccional
bidireccionalbinário binariobiografia biografíabloco bloquebloco publicitário
bloque publicitarioboato, rumor rumorbobina bobinaboletim informativo
boletín informativobombardear abouxar,
bombardearbosquejo, esboço
bosquexobreve brevebrilho brillo brut bruto byte bytecabeça cabezacabeçalho cabeceira cabeleireiro peiteadorcabina cabinacabo cablecabo coaxial cable
coaxialcabo óptico cable
ópticocacha pisóncacha, furo primicia
224
cachet, remuneraçãoremuneración
caçoada chanzacacofonia cacofoníacadeia de televisão
cadea de televisión cadeia generalista
cadea xeneralistacadência cadencia caderneta cadernocaixa acústica caixa
acústicacaixa de voz caixa de
vozcaleidoscópio
calidoscopiocalibragem
calibracióncalúnia calumniacâmara cámara câmara ao ombro
cámara ao lombocâmara escondida
cámara ocultacâmara lenta cámara
lentacâmara objectiva
cámara obxectivacâmara rápida
cámara rápidacâmara subjectiva
cámara subxectivacamarim camerinocampo campo canal canle canal temático cadea
temáticacandela candelacandente candentecaneta óptica lapis
ópticocanhão electrónico
canón electrónicocânon canoncapacidade
capacidade carácter caráctercaracterizar
caracterizar
carnet ATA cadernoATA
carrinho carro decámara
cartão cartóncartão de jornalista
carné de prensacartão-pedra cartón
pedracarteira de
publicidade carteirade publicidade
cartucho cartuchocassete casetecasting audición cativar cativarcátodo cátodoceder cedercena escena cenografia
escenografía cenógrafo
escenógrafocensura censura centrar, enquadrar
centrarcentro de produção de
programas centrode produción deprogramas
centro óptico centroóptico
centro repetidorcentro repetidor
chamada adiantoinformativo
chantagem chantaxechave de cor chave de
cromachefe xefechefe de estúdio
rexedorchefe de redacção
redactor xefechiar chiarchispa chispaciano cianociberespaço
ciberespazociclorama cicloramacineasta cineastacinema cine
cinema falado cinesonoro, cine falado
cinema mudo cinemudo, cine silencioso
cinemascópiocinemascopio
cinescópio cinescopiocintilação
escintilacióncircuito circuítocircuito aberto de
televisão circuítoaberto de televisión
circuito fechado detelevisão circuítopechado de televisión
citação, cita citaclaquete claquetaclareza claridade claro-escuro
claroscuroclassificação
clasificacióncláusula de
consciência cláusulade conciencia
cliché clixéclímax clímaxco-autor coautorcobertura cobertura cobrir cubrir codificado codificadocodificador
codificadorcodificar codificarcódigo de tempo
código de tempocódigo deontológico
código deontolóxicocolaborador
colaboradorcoladeira
empalmadoracolagem empalmecolchete, parêntese
recto corchetecolocar no ar saír ao
arcolóquio coloquio comédia de situação
comedia de situación
comentador,comentaristacomentarista
compartimento dacassetecompartimento dacinta
compensadorcompensador
competênciacompetencia
compilaçãocompilación
compositorcompositor
compra adquisicióncompressor
compresorcomprimento de onda
lonxitude de ondacomputador
ordenadorcomunicação
comunicación comunicado
comunicadocomunicador
comunicadorcomunicar comunicar concerto concertoconcessão concesiónconcisão concisiónconcorrência
competencia concurso concurso conduzir conducirconector conectadorconexão conexión conferência de
imprensa rolda deprensa
confidencialconfidencial
confidente confidenteconflito conflito congelar conxelarconselho de redacção
consello de redacciónconsola consolaconsórcio, pool
consorcio de medios
225
consultório consultorio contactos contactoscontador do tempo da
fita contador dotempo da fita
contagem regressivaconta atrás
conteúdo contido continuidade
continuidadeconto conto contorno contorno contra-campo
contraplanocontraluz contraluz contrapicado
contrapicadocontra-programação
contraprogramacióncontra-senha
contrasinalcontraste contraste contrato contratocontrole panca de
mandoconversa conversa,
faladoiroconversar, parolar
leriarconversor convertedorconvidado convidadoconvocar emprazarcópia copia, repicadocópia mestra copia
mestracopiar copiar, repicarco-produção
coproducióncor cor, color coreógrafo coreógrafocorpo corpocorrecção correccióncorreio electrónico
correo electrónicocorreio electrónico
carta electrónicacorrespondente
correspondentecorrigir corrixircorte, cut corte costura xastraría
costureiro, alfaiatexastre
cota cotacredencial, acreditação
acreditacióncredibilidade
credibilidadecrédito cretocréditos créditoscriar ambiente
ambientarcrítica crítica crítico críticocrominância
crominanciacrónica crónica cronológico
cronolóxicocronometragem
cronometraxecruzar, contraditar
contrastarcultura cultura cuotas de difusão cota
de pantalla cupão cupóncuringa comodíncuriosidade mórbida,
fascínio mórbidomorbo
curta-metragemcurtametraxe
curto curtocurto-circuito
curtocircuítodado dato dar réplica dar a
réplica data datade perfil de perfildebate debate debater debaterdebutar, estrear-se
debutardebute, estreia debutdecibel decibeldecoração, cenografia
decoradodecorador decoradordefinição definicióndelegação, centro
regional delegación
demissão dimisióndeontologia
deontoloxíadepartamento
departamento depoimento,
declaraçõesdeclaracións
desacreditardesacreditar
desaparecimento paranegro fundido ennegro
descartar descartardescodificador
descodificador descodificar
descodificardescrição descricióndesenho deseñodesenhos animados
debuxos animadosdesenvolvimento, nó
nódesfecho desenlacedesfocado desenfoquedesformatar
desformatardesincronia
desincronizacióndesinformar
desinformardesmagnetizador
desmagnetizadordesmentir desmentirdesmodular
demodulardespacho despachodestacar destacar destapar destapardesvanecimento
progressivo fundidode peche
diafonia diafoníadiafragma diafragmadiálogo diálogo dialoguista dialoguistadiário diariodicção diccióndifamação difamacióndifracção difraccióndifundir difundir
difusão difusión difusor difusordigital dixitaldigitalizar dixitalizardilatação dilatación
temporaldíodo díododirecção dirección direccional direccionaldirecto directodirector directordireito à honra dereito
á honradireito à informação
dereito á informacióndireito à própria
imagem dereito ápropia imaxe
direito à reserva daintimidade dereito áintimidade
direito da informaçãodereito da información
direito de rectificaçãodereito derectificación
direito de respostadereito de resposta
direitos de autordereitos de autor
disco discodisco compacto disco
compactodisco rígido disco durodiscoteca discoteca discrepar, discordar
discrepardisfarce disfrace disolve, encadeado
fundido encadeadodisquete disquetedissonância cognitiva
disonancia cognitivadistância focal
distancia focaldistorção distorsión distribuição
distribucióndivagar esbardallardivertimento,
entretenimentoentretemento
226
divisão da tela imaxefraccionada
dobragem dobraxe dobrar dobrardocudrama
docudrama documentação
documentación documentalista
documentalistadocumentário
documental dossier expediente dramático dramáticodramatizar
dramatizar dúplex dúplexduplo dobreduração dura,
duracióneco ecoecrà, tela pantalla ecrà de plasma
pantalla de plasmaecrà plano pantalla
planaedição edición editar editareditor editoreditor, montador
montadoreditorial editorialefeito efecto efeito boomerang
efecto búmerangefeito de escada
efecto escaleiraefeito larsen efecto
larsenefeito néon efecto
neonefeméride efemérideefémero efémeroeixo eixeelectricista electricistaelectroacústica
electroacústicaeléctrodo eléctrodoelenco elenco de
actoreselipse elipseem aberto en aberto
em cores a coresem diferido en
diferidoem directo en directoem fase en faseem linha en liñaem preto e branco en
branco e negroem primeira mão de
primeira manem reserva de reservaem tempo real en
tempo realemenda emendaemissão emisión emissão regional,
janela regionaldesconexión
emissor emisoremitir emitirempregado
empregadoencerramento da
emmisão peche daemisión
encurtar, reduziracurtar
endereçamentoenderezamento
ênfase énfaseenganar enganar engenheiro enxeñeiroenlace enlace enlatado enlatadoenquadramento
encadramento enquadramento,
contexto contextoenquadrar encadrar ensaio ensaioentonação entoaciónentrada entrada entrevista entrevista entrevistador
entrevistadorentrevistar entrevistarenviado especial
enviado especialepisódio anécdotaepisódio episodioequalizador
ecualizador
equalizar ecualizarequilibração
equilibradoequipamento
equipamentoequipe, equipa equipo erro erroescala escala espaçamento entre
repetidores vanespaço espazo espaço público espazo
públicoespalhar espallarespecial especialespecialização
especializaciónespectáculo
espectáculoespectador espectadorespectro espectro
electromagnéticoespuma funda
antiventoesquadrinhar
escudriñarestabilizador
estabilizadorestação estaciónestatística estatística estereofonia
estereofoníaestereofónico
estereofónicoestética estética esteticista esteticistaestético estéticoestilista estilistaestilo estiloestragado, avariado
derramadoestrangeirismo
barbarismoestrear(-se) estrear(se)estreia estreaestrela, vedeta estrelaestrutura, escaleta
estruturaestúdio estudio estudo estudoética éticaeufemismo eufemismo
evento eventoexclusiva, cacha
exclusiva expansor expansorexperto expertoexplorar explotarexportar exportarexposímetro
exposímetroexteriores exterioresextra extraextraordinário
extraordinariofabrico da
actualidadeconstrución daaxenda
facto feitofactor de kell factor
de kellfaits-divers sucesosfaixa horária franxa
horariafala fala falso falsofalso directo falso
directofantasma, imagem
dupla pantasmafax faxfazer uma fusão,
fundir fundirfazer-se eco facerse
ecofechar pechar fecho, encerramento
pechefeixe feixefibra óptica fibra
ópticaficção ficciónficha, tomada macho
chavetaficheiro ficheiro fidelidade fidelidade fidelizar fidelizarfiguração figuraciónfigurante figurantefilmagem rodaxe filmar filmar, rodarfilme filme filmoteca filmoteca
227
filtrar(-se) filtrar(se) filtro filtro fim finfinal finalfinal feliz final felizfita cinta, fitafita de limpeza cinta
limpadorafita virgem cinta virxeflash avance fluorescência
fluorescenciafluxo comunicativo em
duas etapas dobrefluxo da comunicación
focagem enfoque focar, pôr em foco
enfocarfoco foco fogos de artifício fogos
de artificiofonação fonaciónfone de ouvido
auricularfonética fonética foniatria foniatríafonoteca fonoteca fonte fonte foquista foquistafora de campo fóra de
campoformatar formatarformato formato fornecedor fornecedorfosforescência
fosforescenciafotão fotónfotografia fotografía fotograma fotogramafotómetro fotómetrofragmentação
fragmentaciónfreelance, autónomo
autónomofrequência frecuencia fundo fondofusão, encadeado
encadeadofusão, fundido fundidogabinete de
comunicação
gabinete decomunicación
gama gamagamma gammaganho ganancia género xénerogerador de caracteres
xerador de caracteresgerador de efeitos
xerador de efectosgesticular xesticulargira-discos tocadiscosgirafa xirafagíria argotgobo gobograde grella, reixagrade, pauta escadagrafismo grafismogrande angular
grande angular grande público gran
públicogranulação
granulacióngratuito gratuítogravação gravacióngravador gravadoragravar gravargravar base de sinc
pistargraves gravesgrelha, grade grella grupo de pressão
grupo de presióngrupo multimédia
grupo multimediaguia de programação
electrónico guieiroelectrónico deprogramación
guindaste, gruaguindastre
halo halohalogéneo halóxenohecatombe hecatombehemeroteca
hemeroteca hertz hertzhomem do tempo
home do tempohorário diúrno franxa
de día
horário nobre franxade máxima audiencia
horário nocturnofranxa de noite
hospedeira, assistenteaxudante de programa
humor humor ícone iconaiconoscópio
iconoscopioidentidade visual
identidade visualidentificação
identificación ideologia ideoloxíaidioma idiomaigualar igualariluminação
iluminación iluminador iluminadorimagem imaxe imagem de síntese
imaxe de sínteseimagens de arquivos
imaxes de arquivoimpacto impacto imparcialidade
imparcialidadeimpedância
impedanciaimprensa prensa impressão impresión impressora impresoraimprimir imprimirimprovisar improvisar inciso incisoincrustação
incrustaciónindependência
independenciaindependente
independente índex, índice índice indexar indexarindicação indicación
escénicaindicador de volume,
medidor de VUvúmetro
índice de audiênciaíndice de audiencia
infamar infamar
inflar incharinfluência influenciainfo-entretenimento
infoentretementoinforgrafia, infografia
infografíainformação
información informar informar informática
informáticainformativo
informativoinforme parte início arranque injúria inxuriainquérito enquisainquérito informeinserção insercióninserir inseririnsonorizado
insonorizadoinstalar instalarinstalar os cabos
instalar os cablesinstinto instintoíntegro íntegrointeractivo interactivointeresse interese interface interfaceinterferência
interferenciainterpretação
interpretación interpretativo
interpretativointerrupção para
publicidade cortepublicitario
intervalo intermediointervalo, pausa pausa intoxicação
intoxicaciónintriga, trama trama investimento
investimentoironia ironíajingle sintonía joeirar, peneirar
peneirarjorna, jeira xeira jornal xornal
228
jornalismoxornalismo
jornalista xornalistajustapor xustaporkelvin kelvinlaboratório
laboratoriolacónico lacónicolâmpada facholâmpada lámpada lâmpada de arco
lámpada de arcolançamento
lanzamentolapso lapso largura de banda
largo de bandalaser láserlema lemalente lenteléxico léxicoliberdade de
expressão liberdadede expresión
liberdade deinformaçãoliberdade deinformación
líder líderlimiar de audibilidade
limiar deaudibilidade
língua lingualingueta lingüetalinha de imagem liña
de imaxelinha de retardo
circuíto de retardolinha de tempo liña
de tempolinha editorial liña
editoriallista de edição guieiro
de planoslivro de estilo libro de
estilolocal local localização
localización locução locuciónlocutor locutorlogotipo logotipo
longa-metragemlongametraxe
lugar-comum tópicolúmen lumenluminância
luminancialuminosidade
luminosidadelux luxluz luz luz ambiente luz de
ambientaciónluz chave, luz
principal luz chaveluz de enchimento, luz
complementar luzde recheo
luz lateral luz lateralmagenta maxentamagnetofone
magnetófonomagnetoscópio
magnetoscopiomal distinto borrosomanipulação amaño manipular amañar manutenção
mantemento mapa mapamaquilhador
maquilladormaquilhagem
maquillaxe maquinismos tremoiamaquinista
maquinista, tremoístamarca de água digital
marca de auga dixitalmarketing
mercadotecniamáscara máscaramatéria reservada
materia reservadamaterial material material bruto bruto matinal matinalmatiz matiz matriz matrizmaxwell maxwellmediateca mediateca mediático mediáticomegabyte megabyte
meio medio meios de comunicação
de massas, mediamedios decomunicación demasas
melodramamelodrama
mensagem mensaxemenu menúmercado mercadomesa de misturas
mesa de mesturasmesa de montagem
mesa de montaxemesa redonda mesa
redonda metamorfose
metamorfosemeteorologista
meteorólogometragem metraxemicrofone micrófonomicrofone
bidireccionalmicrófonobidireccional
microfone de lapelamicrófono degravata, de lapela
microfone de mãomicrófono de rúa
microfone direccionalmicrófonodireccional
microfoneomnidireccionalmicrófonoomnidireccional
microfone sem fiomicrófono sen fíos
microfonista xirafista,microfonista
mini disco minidiscominutagem minutado minuto minutomira de teste mira de
axustemistura mesturamoda moda modem módem
moderadormoderador
moderar moderarmodo silencioso
visión sen vozmodulação
modulaciónmodulação de
amplitudemodulación daamplitude
modulação defrequênciamodulación dafrecuencia
modular modular monitor monitormonofonia monofoníamonofónico
monofónicomonólogo monólogomontagem montaxemontagem paralela
montaxe en paralelomontar montarmosaico, puzzle
mosaico móvel móbil movimento de
câmara movementode cámara
muleta, tique dalinguagem retrouso
multi-acesso multi-acceso
multimédiamultimedia
multiplex múltiplexmúsica música nanómetro nanómetronarração narración narrador narradorneve nevenitidez nitidezno activo en activono ar en antena, no arno ar! dentro!, no ar!no exterior en
exterioresno terreno no terreonos bastidores nos
bastidores
229
nota notanota coberta colas nota de imprensa nota
de prensanotícia noticia notícia de última hora
noticia de última horanotícia-bomba bomba
informativanoticiário, telejornal
noticiarionova tomada toma
novanova versão,
refundição refritonovidade novidade novo jornalismo novo
xornalismoo tempo o tempoobjectiva obxectivoobjectividade
obxectividadeobjectivo obxectivoobra cinematográfica
obra cinematográficaobscurantismo
escurantismoocultar, sonegar
ocultarofender ofenderoficial oficialoficioso oficiosoomnidireccional
omnidireccionalonda ondaonda curta onda curtaonda longa onda longaonda média onda
mediaonomatopeia
onomatopeaoperador operadoroperador de câmara
cámara, operador decámara
opinião opiniónopinião pública
opinión públicaoptimizar optimizaroral oralorçamento orzamento
orçar, orçamentarorzar
ordem orde original orixinal ortocromático
ortocromáticopacote paquetepadrão patrónpagamento pagamentopagamento por
visualização,pagamento porsessão pagamento porconsumo, pagamentopor visión
pagar aboarpala negra viseirapaleta gráfica paleta
gráficapancromático
pancromáticopanorâmica
panorámicapanorâmica rápida
varredura pantógrafo pantógrafopapagaio busto falantepara a câmara á
cámaraparadigma paradigmaparadoxo paradoxoparágrafo parágrafoparêntese paréntese paródia parodiaparónimo parónimopatear patearpatrocinador
patrocinadorpatrocinar patrocinarpatrocínio patrociniopauta, roteiro guión peça pezapelícula película penumbra penumbraperche pértega, perchaperda perdaperfil perfil pergunta preguntaperguntar preguntarperiférico periféricoperiodicidade
periodicidade
persistência arrastre persistência da visão
persistencia da visiónpersonagem personaxe personagem persoeiropersuadir persuadirpesado, carregado
amazocadopesquisa investigaciónpessoal, recursos
humanos recursoshumanos
pigmento pigmentopiloto piloto pirâmide invertida
pirámide invertidapiratear piratearpiscar pestanexarpivot, estagiário
bolseiropixel píxelplagiar plaxiar, fusilarplágio plaxioplano planoplano (de) conjunto
plano (de) conxuntoplano americano
plano americano,plano (de) tres cuartos
plano de detalhe, planofechado plano (de)detalle
plano de recurso plano(de) recurso
plano focal plano focalplano geral plano xeralplano médio plano
medioplano sequência plano
secuenciaplasma plasmaplataforma digital
plataforma dixitalpleonasmo pleonasmoplongée, picado picadopluralismo pluralismopoder poderpolarização
polarización polegada polgadapolémico polémicopolissemia polisemia
polistireno polistirenoexpandido
ponto de entrada sinalde entrada
ponto de saída sinal desaída
pôr em cena, encenarpór en escena
pôr em foco pór a focoportal portalportátil portátilporta-voz voceiro,
portavozpós-produção
posprodución potência potenciaprecisão precisiónpreço prezopredicar predicarpre-produção
preproduciónpré-roteiro,
tratamentotratamento
pressão presiónpreto negro prévia previo previsão previsiónsprevisões
meteorológicasprevisiónsmeteorolóxicas
primeiríssimo planoprimeirísimo plano
primeiro planoprimeiro plano
processamentoprocesamento
produção produción produtor produtorprodutora produtora profundidade de
campo profundidadede campo
programa programaprogramação
programación programação, guia de
programaçãoprogramación
programadorprogramador
230
projector proxectorprojector fresnel
proxector fresnelprolepse prolepseprolongar-se, alongar-
se prolongarsepromo promopromoção promociónpronunciar(-se)
pronunciar(se)propaganda
propagandapropriedade
intelectualpropiedadeintelectual
protagonistaprotagonista
prova probapublicidade
publicidade publicidade
comparativapublicidadecomparativa
publicidadeencapotadapublicidadeencuberta
publicidade enganosapublicidade enganosa
publicitário publicistapublicitário
publicitariopúblico públicopúblico-alvo público
obxectivopublireportagem
publi-reportaxepulso, impulso
impulsoquadro cadroquadro, vinheta
viñetaquadro de pessoal
cadro de persoalquebra de eixo salto
de eixequeimado queimadoquestionário
cuestionario
quota de audiênciascota de pantalla
quotidiano cotiánrádio radio radiofrequência
radiofrecuenciarajada salva de corrascunho borradorrato ratorealizador realizadorrebobinamento,
rebobinagemrebobinaxe
recapitularrecapitular
receber recibir recensão recensiónrecepção recepción receptor receptorrecortar recortarrecorte de jornal
recorte de prensaredacção redacción redactor redactorrede rede redigir redactarredução redución redundância
redundancia re-emissor reemisorreflector reflectorrefracção refracciónrefrão refrán régie control régie realización regulador reguladorreiniciar reiniciarrelação de aspecto,
relação de aparênciarelación de aspecto
relação sinal/ruídorelación sinal/ruído
relações públicasrelacións públicas
relato relatorelevante relevanterendibilidade
rendibilidaderepartição
distribución depapeis
repercussãoresonancia
repercussõesrepercusións
repetidora repetidorréplica réplicareportagem
reportaxe reporteiro autónomo
reporteiro autónomorepórter reporteiroreposição reposiciónreprodução
reproduciónreproducir reproducirreputação sona rescisão rescisiónresolução resoluciónresponder responderresponsabilidade
sucessiva, emcascata sistema deresponsabilidade enfervenza
resposta respostaressonância
resonancia resumo adianto resumo informativo
resumo informativoretoque retoqueretransmissão
retransmisiónretransmitir
retransmitir retroalimentação,
realimentaçãoretroalimentación
retrucar retrucarreunião xuntanza,
reuniónreverberação
reverberaciónrevezar-se aquendar revisar revisarrigor rigorrigoroso rigorosoriscar, suprimir
borrarritmo ritmo rolo, filme roloroteirista guionista
roteiro guiónrotina rutinarotineiro rutineirorouquidão rouquénrubrica secciónruído ruídoruído de fundo ruído
de fondoruído parasita ruído
parasitorumorejo, boato
chisme salto saltosatélite de
comunicaçõessatélite decomunicacións
satélite de difusãodirecta satélite dedifusión directa
satélite dedistribuição satélitede distribución
satélitegeoestacionáriosatélitexeoestacionario
saturação saturación secreto secretosede sedesegmento segmento segredo segredosegredo de Estado
segredo de Estadosegundo segundosegundo plano
segundo planoselecção selección selo, janela fiestrasem fim sen finsem fio, sem fios sen
fíossemanal semanalsensacionalismo
sensacionalismosensacionalista
sensacionalistasensibilidade
sensibilidade sensibilização
sensibilizaciónsequência secuencia
231
série serie serviço de limpeza
servizo de limpezaserviço público servizo
públicoservidor de vídeo
servidor de vídeosessão sesión sigilo profissional,
segredo profissionalsegredo profesional
sigla siglasigno signosilenciador silenciador silêncio silencio silhueta silueta sinal sinal sinal de retorno sinal
de retornosincronia sincroníasincronismo
sincronismosincronismo de
gerador xerador desincronismo
sincronização labialsincronización labial
sinédoque sinécdoquesingeleza, simplicidade
sinxelezasinopse sinopsesíntese síntese sintonização
sintonizaciónsintonizar sintonizarsituar situarslogan slogansoar soarsobrecarga sobrecargasociedade sociedade som son som directo son directosondagem sondaxesonorização
sonorizaciónsonoro sonoro -a standard estándar subdirector
subdirectorsubjectividade
subxectividadesubjectivo subxectivo
subornar subornarsubtítulo, legenda
subtítulosubvenção, subsídio
subvenciónsucesso suceso sulco sucosumário sumariosuperposição
sobreimpresión,superposición
superposição, aliasingsuperposición deespectro
superproduçãosuperprodución
supervisar supervisarsupervisor de som
supervisor de sonsuporte soporte suspense suspense tally, lâmpada piloto tapa-buracos de
recheotaquitoscópio
taquitoscopiotaxa binária taxa
binariataxa de erro nos bits
taxa de erro nos bits teclado tecladotécnica técnica tecnicismo tecnicismotécnico técnicotécnico de montagem
mesturadortecnologia tecnoloxíateia de aranha
arañeira mundial tela, ecrà de cristal
líquido pantalla decristal líquido
tele- tele-telecomandado
teledirixidotelecomando mando a
distanciatelecomédia
telecomedia telecomunicação
telecomunicación
teleconferênciateleconferencia
teledifusão teledifusióntele-ensino, telescola
telensinotelefilme telefilmetelefone teléfonotelegénia telexeniatelegénico telexénicotelejornal telexornaltelemática telemáticatelenovela telenovelateleobjectiva
teleobxectivoteleprompter
apuntador electrónicotele-realidade tele-
realidade telespectador
telespectadorteletexto teletextotelevendas teletendatelevisão televisióntelevisão de pagamento
por sessão televisióná carta
televisão por cabo,televisão a cabotelevisión por cable
televisão por satélitetelevisión por satélite
televisivo televisivotelevisor televisortelex teletipo temático temáticotemperatura de cor
temperatura de cortempo de antena,
direito de antenadereito de antena
temporada tempada temporário temporal tenaz tenaztendencioso
tendenciosotensão tensión terminal terminaltesourada tesoiradatessitura tesituratestemunha testemuñatestemunho testemuñotetrafonia tetrafonía
texto textotipografia tipografíatiragem tiraxetítulo titular título título tom ton tomada toma tomar notas, tirar
notas tomar notastradução, versão
tradución tradutor tradutortragédia traxedia trailer avance trama trama transcrição
transcricióntransdutor transdutortransformador
transformadortransição transicióntransístor transistor trânsito tránsitotransmissão
transmisióntransmitir transmitirtrês dimensões tres
dimensiónstríade tríadetribuna tribuna tricromia tricromíatrilhado, gasto manidotríodo tríodotripé trípode, trespéstroca trocotrompe l’oeil, engana-
olho trampantollotruca truca truca de animação
cámara de animacióntrucagem trucaxetubo de câmara tubo
de cámaratubo de televisão tubo
de televisióntubo, válvula de raios
catódicos tubo deraios catódicos
turno xeira, quendatv teleultraje aldraxeunidade unidade
232
unidade de disquetedisqueteira
unidade móvelunidade móbil
unidireccionalunidireccional
universo estatísticouniverso estatístico
urgente urxenteutente usuarioútil útilvacilar, hesitar
vacilarvaloração valoraciónvalorar valorarvariação dialectal,
provincianismodialectalismo
variedades, magazineprograma devariedades
varredura varreduravazamento sopro
vazar filtrar venenoso velenosoveracidade
veracidadeverborreia verborreaverbosidade verbaverde verdeverificação
verificaciónverificar comprobarverosímil verosímilversão versión versátil versátilvestiário vestiario vestimenta vestimentavestuário, roupas
vestiario vídeo vídeo vídeo a pedido, video
on demand vídeo ácarta
vídeo amadorvideoafeccionado
vídeo musical vídeomusical
videocâmaravideocámara
videocassetevideocasete
videoconferênciavideoconferencia
videodisco videodiscovideojornalista
videoxornalistavideoteca videoteca videotexto videotextovinheta cabeceira,
careta virgem virxevirtual virtualvisionamento
visionamentovisionar visionarvisível visiblevisor visorvista vista
visual visualvisualizar visualizar vocábulo vocábulovocalista vocalistavolante arrastre volt, vóltio voltvoltar, rebobinar
rebobinarvolume volume voz voz watt, vátio wattwipe, cortina cortinazapping peteiradazona zonazona cega, de sombra
zona de sombrazoom obxectivo de
focal variable, zoomzunido, zumbido
zunido
233
235
EQUIVALENCIAS DOS TERMOS CASTELÁN-GALEGO
a cámara á cámaraabatir abateraberración aberraciónaberración cromática
aberración cromáticaaberración esférica
aberración esféricaabertura abertura abertura angular
abertura angularabertura relativa
abertura relativaabonado abonadoabonar aboarabonarse abonarseabordar abordar abrir de negro abrir
de negroabrir diafragma abrir
o diafragmaabrir micro abrir o
microabsorción absorciónabuchear apuparacceso condicional
acceso condicionalaccesorio accesorio accesorista
accesoristaacción acción ¡acción! acción!acción continuada
acción continuadaacción paralela acción
paralelaaceptación aceptaciónacimut acimut
acontecimientoacontecemento
acoplar acoplar acople, acoplamiento
acoplaxe acortar acurtaracotación indicación
escénicaacreditación
acreditaciónacreditado acreditado acribillar abouxaractivo activoactor actoractor de reparto,
secundario actorsecundario
actor invitado actorconvidado
actor principal actorprincipal
actuación actuaciónactualidad
actualidade actualidad
permanenteactualidadepermanente
acuerdo acordo acumulación de
audienciaacumulación deaudiencia
acumuladoracumulador
acústica acústica acústico acústico
adaptaciónadaptación
adaptador adaptadoraderezo aderezo aditivo aditivoadjudicar adxudicar administración
administración administrador del
sistemaadministrador dosistema
adquisiciónadquisición
adyacenciaadxacencia
agencia de noticiasaxencia de noticias
agenda axenda agente artístico axente
artísticoagudos agudosaguja agulla ahogarse afogaraire ar, aireajustar axustar ajuste axusteajuste de blanco
axuste do brancoaldea global aldea
globalaligerar alixeiraralmacenamiento
almacenamento alocución alocuciónalta definición alta
definición
alta fidelidad altafidelidade
altavoz altofalantealtavoz de agudos
altofalante de agudosaltavoz de graves
altofalante de gravesalusión alusiónamañar amañaramaño amaño amarillo amareloamazacotado
amazocadoambientación
ambientaciónambientación sonora
ambientación sonoraambientar ambientarambiente ambiente ambigüedad
ambigüidadeameno amenoamortiguación
amortecemento amperio ampereampliación
ampliaciónampliar ampliaramplificador
amplificadoramplitud amplitudeanáglifo anáglifoanagrama anagramaanalepsis analepseanales anaisanálisis análiseanalógico analóxico
ancho de banda largode banda, ancho debanda
anécdota anécdotaanecoico anecoicoanglicismo anglicismoángulo ángulo anillos aneis de
dispersiónanimación animación animador animadoránodo ánodoanónimo anónimoanotación anotaciónanotador anotadoranotar anotarantecedentes
antecedentesantena antenaantena colectiva
antena colectivaantena direccional
antena direccionalantena individual
antena individualantena
omnidireccionalantenaomnidireccional
antena parabólicaantena parabólica
anticipación, prolepsisanticipación, prolepse
anticipar anticipar anticiparse anticiparseantítesis antíteseantorcha fachoanuario anuarioanunciante anunciante anuncio anuncio aparato aparello,
aparatoapariencia aparenciaapertura aperturaaplaudir aplaudiraplauso aplausoaplazamiento
adiamentoapocalíptico
apocalípticoapología apoloxíaapostar apostar
apuntar apuntar archivo arquivo arco voltaico arco
voltaicoárea de difusión área
de difusiónárea de seguridad área
de seguranzaargot argotargumento argumento arranque arranque arrastre arrastre arrastre de títulos
arrastre de títulosarreglar amañar arreglo amaño,
arranxoartista artistaasamblea asembleaaséptico asépticoasí se hizo, cómo se
hizo como se fixoasignar asignar asistente asistenteataviar(se) ataviar(se)atrecista aderecistaatrezo aderezo atribuir atribuíratril atrilaudible audibleaudición audición audiencia audienciaaudiencia acumulada
audiencia acumuladaaudiencia especializada
audienciaespecializada
audiencia generalistaaudiencia xeneralista
audiencia útilaudiencia útil
audimetría audimetríaaudímetro audímetroaudiovisual
audiovisual auditorio auditorioauricular, pinganillo
auricularautocensura
autocensuraautónomo autónomo
autopistas de lainformaciónautoestradas dainformación
autor autorautorizar autorizaravance avance, adiantoavance, tráiler avance avance cuadro a cuado
avance cadro a cadroavance informativo
adianto informativoavance rápido avance
rápidoaviso avisoayudante axudanteazafata axudante de
programaazul azulazuzar acirrarbalance balancebálsamo de Canadá
bálsamo do Canadábanco de datos banco
de datosbanda bandabanda base banda basebanda de día franxa de
díabanda de frecuencias
banda de frecuenciasbanda de seguridad
banda de gardabanda de sonido banda
de sonbanda horaria, franja
horaria franxahoraria
banda internacionalbanda internacional
banda sonora bandasonora
bandera bandeirabarbarismo
barbarismobarras de color barras
de corbarrido varredura barroco barrocobase de datos base de
datosbastidores bastidores
batería bateríabatir, dar palmas bater
as mansbecario bolseirobiblia bibliabibliografía
bibliografíabiblioteca biblioteca bidireccional
bidireccionalbinario binariobiografía biografíabloque bloquebloque publicitario
bloque publicitariobobina, galleta bobinaboletín informativo
boletín informativobombardear
bombardear bombazo bomba
informativaborrador borradorborrar borrarborroso borrosobreve brevebrillo brillo broma, chascarrillo
chanzabruto bruto bucle bucle busto parlante busto
falantebuzón de voz caixa de
vozbyte bytecabalgado
encabalgamentocabecera cabeceira cabeza, cabezal cabezacabina cabinacable cablecable coaxial cable
coaxialcable óptico cable
ópticocablear instalar os
cablescaché remuneracióncacofonía cacofoníacadena de televisión
cadea de televisión
236
cadena generalistacadea xeneralista
cadencia cadencia caja acústica caixa
acústicacaleidoscopio
calidoscopiocalentar quecercalibración
calibracióncalumnia calumniacámara cámara cámara, operador de
cámara cámara,operador de cámara
cámara al hombrocámara ao lombo
cámara de animacióncámara de animación
cámara lenta cámaralenta
cámara objetivacámara obxectiva
cámara ocultacámara oculta
cámara rápidacámara rápida
cámara subjetivacámara subxectiva
camerino camerinocampo campo canal canle canal temático cadea
temáticacandela candelacandente candentecanon canoncañón electrónico
canón electrónicocapacidad capacidade carácter caráctercaracterizar
caracterizar careta, cabecera
caretacarné de prensa carné
de prensacarro de cámara
carro de cámaracarta de ajuste mira
de axuste
cartera de publicidadcarteira depublicidade
cartón piedra cartónpedra
cartucho cartuchocascos cascoscasete casetecátodo cátodocautivar cativarceder cedercensura censura centrar, encuadrar
centrarcentro de producción
de programas centrode produción deprogramas
centro óptico centroóptico
centro repetidorcentro repetidor
cerrar pechar chantaje, extorsión
chantaxecharla charla charlar leriarchirriar chiarchisme chisme chispa chispachivato pilotocián cianociberespacio
ciberespazociclorama cicloramacierre pechecierre de emisión
peche da emisióncine cine cine mudo cine mudo,
cine silenciosocine sonoro cine
sonoro, cine faladocineasta cineastacinemascopio
cinemascopiocinescopio cinescopiocinta cinta, fitacinta limpiadora cinta
limpadoracinta virgen cinta
virxe
circuito circuítocircuito abierto de
televisión circuítoaberto de televisión
circuito cerrado detelevisión circuítopechado de televisión
circuito de retardocircuíto de retardo
cita citaclaqueta claquetaclaridad claridade claroscuro claroscuroclasificación
clasificacióncláusula de conciencia
cláusula deconciencia
clavija, ficha chavetacliché clixéclímax clímaxcoautor coautorcobertura cobertura codificado codificadocodificador
codificadorcodificar codificarcódigo de tiempo
código de tempocódigo deontológico
código deontolóxicocolaborador
colaboradorcolas colas coloquio coloquio color cor, color comedia de situación
comedia de situación comentarista
comentaristacomodín comodíncompensador
compensadorcompetencia
competencia compilación
compilacióncompositor
compositorcompresor compresorcomprobar
comprobar
comunicacióncomunicación
comunicadocomunicado
comunicadorcomunicador
comunicar comunicar concesión concesiónconcierto concertoconcisión concisiónconcurso concurso conducir conducircondutor condutorconectador, conector
conectadorconexión conexión confidencial
confidencialconfidente confidenteconflicto conflito congelar conxelarconsejo de redacción
consello de redacciónconsola consolaconsorcio de medios
consorcio de mediosconstrucción de
agenda construciónda axenda
consultorioconsultorio
contactos contactoscontador de cinta
contador do tempo dafita
contenido contido contestador
automáticocontestadorautomático
contexto contextocontinuidad
continuidadecontorno contorno contraluz contraluz contrapicado
contrapicadocontraplano
contraplanocontraprogramación
contraprogramación
237
contraseña contrasinalcontrastar contrastarcontraste contraste contrato contratocontrol control control de realización
control de realizaciónconversación conversaconvertidor, conversor
convertedorcopia copiacopia maestra copia
mestracopiar copiarcoproducción
coproducióncorchete corchetecoreógrafo coreógrafocorrección correccióncorregir corrixircorreo electrónico
correo electrónicocorreo electrónico
carta electrónicacorresponsal
correspondentecorte corte corte publicitario corte
publicitariocortinilla cortinacorto curtocortocircuito
curtocircuítocortometraje
curtametraxecotidiano cotiáncredibilidad
credibilidadecrédito cretocréditos créditoscribar peneirarcrítica crítica crítico críticocrominancia
crominanciacrónica crónica cronológico
cronolóxicocronometraje
cronometraxecuaderno caderno
cuaderno ATA cadernoATA
cuadrafonía, tetrafoníatetrafonía
cuadro cadrocubrir cubrir cuenta atrás conta
atráscuento conto cuerpo corpocuestionario
cuestionarioculebrón, telenovela
telenovelacultura cultura cuota cotacuota de pantalla cota
de pantalla cupón cupóndar la réplica dar a
réplica dato dato de perfil de perfilde primera mano de
primeira mande relleno de recheode reserva de reservadebate debate debatir debaterdebut, estreno debutdebutar, estrenarse
debutardecibelio decibeldeclaraciones
declaraciónsdecorado decoradodecorador decoradordefinición definicióndelegación delegacióndemodular demodular¡dentro! dentro!deontología
deontoloxíadepartamento
departamento derecho a la
información dereito áinformación
derecho a la intimidaddereito á intimidade
derecho a la propiaimagen dereito ápropia imaxe
derecho al honordereito á honra
derecho de antenadereito de antena
derecho de lainformación dereitoda información
derecho derectificación dereitode rectificación
derecho de respuestadereito de resposta
derechos de autordereitos de autor
desacreditardesacreditar
desbarrar esbardallardescartar descartardescodificador
descodificador descodificar
descodificardesconexión
desconexión descripción descricióndesenfoque desenfoquedesenlace desenlacedesformatear
desformatardesglose, análisis de
guión análise deguión
desincronizacióndesincronización
desinformardesinformar
desmagnetizadordesmagnetizador
desmentir desmentirdespacho despachodestacar destacar destapar destapardiafonía diafoníadiafragma diafragmadialectalismo
dialectalismodiálogo diálogo dialoguista dialoguistadiario diario
dibujos animadosdebuxos animados
dicción diccióndietas axudas de custodifamación difamacióndifracción difraccióndifundir difundirdifusión difusión difusor difusordigital dixitaldigitalizar dixitalizardilatación dilatación dimisión dimisióndiodo díododirección dirección direccional direccionaldireccionamiento
enderezamentodirecto directodirector directordisco discodisco compacto disco
compactodisco duro disco durodiscoteca discoteca discrepar discrepardiseño deseñodisfraz disfrace disonancia cognitiva
disonancia cognitivadisquete disquetedisquetera disqueteiradistancia focal
distancia focaldistorsión distorsión distribución
distribucióndoblador dobradordoblaje dobraxe doblar dobrardoble dobredoble flujo de
comunicación dobrefluxo da comunicación
docudrama docudrama documentación
documentación documental
documental documentalista
documentalistadramático dramático
238
dramatizardramatizar
dúplex dúplexduración dura,
duracióneco eco ecualizador
ecualizadorecualizar ecualizaredición edición editar editareditor editoreditorial editorialefecto efecto efecto bumerán efecto
búmerangefecto escalera efecto
escaleiraefecto larsen efecto
larsenefecto neón efecto
neonefeméride efemérideefímero efémeroeje eixeelectricista electricistaelectroacústica
electroacústicaelectrodo eléctrodoelipsis elipseemisión emisión emisor emisoremitir emitirempalmadora
empalmadoraempalme empalmeemplazar emprazarempleado empregadoen abierto en abertoen activo en activoen antena en antenaen blanco y negro en
branco e negroen color a coresen diferido en diferidoen directo en directoen el aire no aren espera á esperaen exteriores en
exterioresen fase en faseen línea en liña
en tiempo real entempo real
en vivo en vivoencadenado
encadeadoencuadrar encadrar encuadre
encadramento encuesta enquisaénfasis énfaseenfocar enfocarenfoque enfoque engañar enganar enlace enlace enlatado enlatadoenmienda emendaensayo ensaioentonación entoaciónentradilla entrada entre bastidores nos
bastidoresentretenimiento
entretementoentrevista entrevista entrevistador
entrevistadorentrevistar entrevistarenviado especial
enviado especialepisodio episodioequilibrado
equilibradoequipo equipamentoequipo equipo error erroesbozo bosquexoescala escala escaleta, escalada
escadaescena escena escenificar pór en
escena escenografía
escenografía escenógrafo
escenógrafoescudriñar, investigar
escudriñareslogan sloganespacio espazo espacio público
espazo público
esparcir espallarespecial especialespecialización
especializaciónespectáculo
espectáculoespectador espectadorespectro espectro
electromagnéticoestabilizador
estabilizadorestación estaciónestadística estatística estándar estándar estereofonía
estereofoníaestereofónico
estereofónicoestética estética estético estéticoesteticista esteticistaestilista estilistaestilo estiloestrella estrelaestrenar(se)
estrear(se)estreno estreaestribillo refrán estropeado derramadoestructura, escaleta
estruturaestudio estudoestudio, plató estudio ética éticaeufemismo eufemismoevento eventoexclusiva exclusiva expansor expansorexpediente expediente experto expertoexploración
exploraciónexplotar explotarexportar exportarexposímetro
exposímetroexteriores exterioresextra extraextraordinario
extraordinariofactor de kell factor
de kell
falsa aperturaapertura falsa
falso falsofalso directo falso
directofama sona fantasma pantasmafax faxfecha datafibra óptica fibra
ópticaficción ficciónfichero ficheiro fidelidad fidelidade fidelizar fidelizarfiguración figuraciónfigurante, comparsa
figurantefilmar filmarfilme, película filme filmoteca filmoteca filtrar(se) filtrar(se)filtro filtro fin finfinal finalfinal feliz final felizfirma sinaturafirmar asinar fluorescencia
fluorescenciafoco foco fonación fonaciónfondo fondofonética fonética foniatría foniatríafonoteca fonoteca foquista foquistaformatear formatarformato formato fosforescencia
fosforescenciafotografía fotografía fotograma fotogramafotómetro fotómetrofotón fotónfragmentación
fragmentaciónfrecuencia frecuencia fuegos artificiales
fogos de artificiofuente fonte
239
fuera de campo fóra decampo
funda antiviento,alcachofa fundaantivento
fundido fundidofundido de apertura
fundido de aperturafundido de cierre
fundido de pechefundido en negro
fundido en negrofundido encadenado
fundido encadeadofundir fundirfusilar fusilargabinete de prensa
gabinete decomunicación
gama gamagamma gammaganancia ganancia gazapo cazapogenerador de
caracteres xerador decaracteres
generador de efectosxerador de efectos
generador desincronismos xeradorde sincronismo
género xénerogesticular xesticulargobo gobograbación gravacióngrabadora gravadoragrabar gravargrafismo grafismogran angular grande
angular gran primer plano
gran primeiro planogran público gran
públicogranulación,
granuladogranulación
gratuito gratuítograves gravesgrúa guindastregrupo de presión
grupo de presión
grupo multimediagrupo multimedia
guía de programaciónguieiro (electrónico)de programación
guión guión guión de rodaje guión
de gravaciónguionista guionistahabla fala hacer gestos acenarhacerse eco facerse ecohalo halohalógeno halóxenohaz feixehecatombe hecatombehecho feitohemeroteca
hemeroteca hercio, hertz hertzhombre del tiempo
home do tempohorario de noche
franxa de noitehorario estelar, horas
de máxima audienciafranxa de máximaaudiencia
humor humor icono iconaiconoscopio
iconoscopioidentidad visual
identidade visualidentificación
identificación ideología ideoloxíaidioma idiomailuminación
iluminación iluminador iluminadorimagen imaxe imagen de síntesis
imaxe de sínteseimagen fraccionada
imaxe fraccionadaimagen pixelada,
aspecto de mosaicomosaico
imágenes de archivoimaxes de arquivo
impacto impacto
imparcialidadimparcialidade
impedanciaimpedancia
impresión impresión impresora impresoraimprimir imprimirimprovisar improvisar impulso, pulso impulsoin situ in situinalámbrico, sin hilos
sen fíosinciso incisoincrustación
incrustaciónindependencia
independenciaindependiente
independente indexar, indizar
indexaríndice índice índice de audiencia
índice de audienciaíndice de error binario
taxa de erro nos bits infamar infamarinflar, hinchar incharinfluencia influenciainfoentretenimiento
infoentretementoinfografía infografíainformación
información informar informar informática
informáticainformativo
informativoinforme informeingeniero enxeñeiroinjuria inxuriainserción insercióninsertar inseririnsonorizado
insonorizadoinstalar instalarinstinto instintoíntegro íntegrointeractivo interactivointercambio trocointerés interese
interfaz interfaceinterferencia
interferenciaintermedio intermediointerpretación
interpretación interpretativo
interpretativointoxicación
intoxicacióninversión investimentoinvestigación
investigacióninvitado convidadoironía ironíajefe xefejirafa xirafajirafista xirafistajornada xeira kelvin kelvinlabia verbalaboratorio laboratoriolacónico lacónicolámpara lámpada lámpara de arco
lámpada de arcolanzamiento
lanzamentolápiz óptico lapis
ópticolapsus, lapso lapso largometraje
longametraxeláser láserlema lemalengua lingualengüeta lingüetalente lenteléxico léxicolibertad de expresión
liberdade de expresiónlibertad de
informaciónliberdade deinformación
libro de estilo libro deestilo
líder líderlínea de imagen liña de
imaxelínea de tiempo liña de
tempo
240
línea editorial liñaeditorial
listín de planosguieiro de planos
llave de croma chavede croma
local local localización
localización locución locuciónlocutor locutorlogotipo logotipolongitud de onda
lonxitude de ondalumen lumenluminancia
luminancialuminosidad
luminosidadelux luxluz luz luz de ambiente luz de
ambientaciónluz de contra luz de
contraluz de relleno luz de
recheoluz lateral luz lateralluz llave, luz principal
luz chavemagacín, revista
programa devariedades
magenta maxentamagnetófono
magnetófonomagnetoscopio
magnetoscopiomando a distancia
mando a distanciamanido manidomantenimiento
mantemento mapa mapamaquillador
maquilladormaquillaje maquillaxe maquinista,
tramoyistamaquinista, tremoísta
marca de agua digitalmarca de auga dixital
máscara máscaramateria reservada
materia reservadamaterial material matinal matinalmatiz matiz matizar matizarmatriz matrizmaxwell maxwellmediateca mediateca mediático mediáticomedio medio medios de
comunicación demasas medios decomunicación demasas
megabyte megabytemelodrama
melodrama mensaje mensaxemenú menúmercado mercadomercadotecnia
mercadotecniamesa de mezclas mesa
de mesturasmesa de montaje
mesa de montaxemesa redonda mesa
redonda metamorfosis
metamorfosemeteorólogo
meteorólogometraje metraxemezcla mesturamezclador mesturadormicrófono micrófonomicrófono
bidireccionalmicrófonobidireccional
micrófono de callemicrófono de rúa
micrófono de corbatamicrófono de gravata
micrófono direccionalmicrófono direccional
micrófonoinalámbricomicrófono sen fíos
micrófonoomnidireccionalmicrófonoomnidireccional
minidisco minidiscominutado minutado minuto minutomoda moda módem módemmoderador
moderadormoderar moderarmodo silencio visión
sen vozmodulación
modulaciónmodulación de
amplitudmodulación daamplitude
modulación defrecuenciamodulación dafrecuencia
modular modular mojarse mollarsemonitor monitormonofonía monofoníamonofónico
monofónicomonólogo monólogomontador montadormontaje montaxemontaje paralelo
montaxe en paralelomontar montarmorbo morbomoverse, oscilar
abanearmóvil móbil movimiento de
cámara movementode cámara
muestra mostramuestreo mostraxe muletilla retrousomulti-acceso multi-
accesomultimedia
multimediamúltiplex múltiplex
munición de fogueomunición sen balas
música música nanómetro nanómetronarración narración narrador narradornegro negro nieve nevenitidez nitideznota notanota de prensa nota
de prensanoticia noticia noticia de última hora
noticia de última horanoticiario noticiarionovedad novidade nudo nónueva toma toma
novanuevo periodismo
novo xornalismoobjetividad
obxectividadeobjetivo obxectivoobra cinematográfica
obra cinematográficaocultar ocultarofender ofenderoficial oficialoficioso oficiosoomnidireccional
omnidireccionalonda ondaonda corta onda curtaonda larga onda longaonda media onda
mediaonomatopeya
onomatopeaoperador operadoropinión opiniónopinión pública
opinión públicaoptimar, optimizar
optimizaroral oralorden orde ordenador ordenadororiginal orixinal ortocromático
ortocromático
241
oscurantismoescurantismo
pago pagamentopago por consumo,
pago por unidad vistapagamento porconsumo, pagamentopor visión
palanca de mandopanca de mando
paleta gráfica paletagráfica
pancromáticopancromático
panorámicapanorámica
pantalla pantalla pantalla de cristal
líquido pantalla decristal líquido
pantalla de plasmapantalla de plasma
pantalla plana pantallaplana
pantógrafo pantógrafopaquete paqueteparadigma paradigmaparadoja paradoxoparéntesis paréntese parodia parodiaparónimo parónimoparpadeo escintilaciónpárrafo parágrafoparrilla, rejilla grella parte parte patalear patearpatrocinador
patrocinadorpatrocinar patrocinarpatrocinio patrociniopatrón patrónpausa pausa película película peluquería sala de
peiteadopeluquero peiteadorpenumbra penumbrapercha perchaperchista perchistapérdida perdaperfil perfil periférico periférico
periodicidadperiodicidade
periódico xornalperiodismo xornalismoperiodista xornalistapersistencia de visión,
persistencia retinianapersistencia da visión
personaje personaxe personalidad persoeiropersuadir persuadirpértiga pértegapestañear pestanexarpicado picadopieza pezapigmento pigmentopiloto piloto pirámide invertida
pirámide invertidapiratear piratearpisotón pisónpistar pistarpíxel píxelplagiar plaxiarplagio plaxioplano planoplano (de) conjunto
plano (de) conxuntoplano (de) detalle
plano (de) detalleplano (de) recurso
plano (de) recursoplano (de) tres cuartos
plano (de) tres cuartosplano americano plano
americanoplano focal plano focalplano general plano
xeralplano medio plano
medioplano secuencia plano
secuenciaplantilla cadro de
persoalplasma plasmaplataforma digital
plataforma dixitalpleonasmo pleonasmopluralismo pluralismopoder poder
polarizaciónpolarización
polémico polémicopoliestireno expandido
polistireno expandidopolisemia polisemiaponer a foco pór a focoportal portalportátil portátilportavoz voceiroposproducción
posprodución potencia potenciaprecio prezoprecisión precisiónpredicar predicarpregonar pregoarpregunta preguntapreguntar preguntarprensa prensa preproducción
preproduciónpresentación
presentaciónpresentador
presentadorpresión presiónpresupuestar orzarpresupuesto orzamentoprevio previo previsiones previsiónsprevisiones
meteorológicasprevisiónsmeteorolóxicas
primer plano primeiroplano
primerísimo planoprimeirísimo plano
primicia primiciaprocesado,
procesamientoprocesamento
producción produción productor produtorproductora produtora profundidad de campo
profundidade decampo
programa programa programa de diálogo,
programa de
testimonios programade testemuños
programaciónprogramación
programadorprogramador
prolepsis prolepseprolongarse
prolongarsepromo promopromoción promociónprompter, apuntador
apuntador electrónicopronunciar pronunciar pronunciarse
pronunciarsepropaganda
propagandapropiedad intelectual
propiedade intelectualprotagonista
protagonista proyector proxectorproyector fresnel
proxector fresnelprueba probapublicidad publicidade publicidad
comparativapublicidadecomparativa
publicidad encubiertapublicidade encuberta
publicidad engañosapublicidade enganosa
publicista publicistapublicitario
publicitariopúblico públicopúblico objetivo
público obxectivopublirreportaje publi-
reportaxepulgada polgadaquemado queimadorabiosa actualidad
actualidade rabiosaradio radio radiofrecuencia
radiofrecuenciaráfaga, indicativo
indicativo
242
ráfaga, salva de colorsalva de cor
ralentí ralentíratón ratorealización realización realizador realizadorrebobinado
rebobinaxerebobinar rebobinarrecámara,
compartimento decinta compartimentoda cinta
recapitularrecapitular
recepción recepción receptor receptorrecibir recibir recortar recortarrecorte de prensa
recorte de prensarecursos humanos,
plantilla recursoshumanos
red rede red mundial arañeira
mundial redacción redacción redactar redactarredactor redactorredactor jefe redactor
xefereducción redución redundancia
redundancia reemisor reemisorreflector reflectorrefracción refracciónrefrán refrán refrito refritoregidor rexedorregulador reguladorreiniciar reiniciarrejilla grella, reixarelación de aspecto
relación de aspectorelación señal/ruido
relación sinal/ruídorelaciones públicas
relacións públicas relato relatorelevante relevante
rentabilidadrendibilidade
reparto distribuciónde papeis
reparto, elenco elencode actores
repercusionesrepercusións
repetidor repetidorrepicado repicadorepicar repicarréplica réplicareplicar retrucarreportaje reportaxe reportero reporteiroreportero autónomo
reporteiro autónomoreposición reposiciónreproducción
reproduciónreproducir reproducirrescisión rescisiónreseña, recensión
recensiónresolución resoluciónresonancia resonancia responder responderresponsabilidad en
cascada sistema deresponsabilidade enfervenza
respuesta respostaresumen informativo
resumo informativoretardo retardoretoque retoqueretransmisión
retransmisiónretransmitir
retransmitir retrasar atrasarretraso atrasoretroacción
retroacciónretroalimentación
retroalimentaciónreunión xuntanza,
reuniónreverberación
reverberaciónrevisar revisarrigor rigor
riguroso rigorosoritmo ritmo rodaje rodaxe rodar rodarrollo roloronquera rouquénrótulos de crédito
rótulos de créditorueda de prensa rolda
de prensaruido ruídoruido de fondo ruído
de fondoruido parásito ruído
parasitorumor rumorrutina rutinarutinario rutineirosalir al aire saír ao arsalto saltosalto de eje salto de
eixesastre xastresastrería xastraría satélite de
comunicacionessatélite decomunicacións
satélite de difusióndirecta satélite dedifusión directa
satélite dedistribución satélitede distribución
satélitegeoestacionariosatélitexeoestacionario
saturación saturación sección secciónsecreto segredosecreto secretosecreto de Estado
segredo de Estadosecreto profesional
segredo profesionalsecuencia secuenciasede sedesegmento segmento segundo segundosegundo plano
segundo plano
selección selección semanal semanalseñal sinal señal de entrada sinal
de entradaseñal de retorno sinal
de retornoseñal de salida sinal
de saídasencillez sinxelezasensacionalismo
sensacionalismosensacionalista
sensacionalistasensibilidad
sensibilidade sensibilización
sensibilizaciónserie serie servicio de limpieza
servizo de limpezaservicio público
servizo públicoservidor de vídeo
servidor de vídeosesión sesión sigla siglasigno signosilbidos asubíossilenciador
silenciador silencio silencio silueta silueta sin fin sen finsincronía sincroníasincronismo
sincronismosincronización labial
sincronización labialsinécdoque
sinécdoquesinopsis sinopsesíntesis síntese sintonía sintonía sintonización
sintonizaciónsintonizar sintonizarsobornar subornarsobre el terreno no
terreosobrecarga
sobrecarga
243
sobreimpresiónsobreimpresión
sociedad sociedade solapamiento
superposición deespectro
sonar soarsondeo sondaxesonido son sonido directo son
directosonorización
sonorizaciónsonoro sonoro -a soplo soprosoporte soporte subdirector subdirectorsubjetividad
subxectividadesubjetivo subxectivosubtítulo subtítulosubvención subvenciónsuceso suceso sumario sumariosuministrador,
proveedor fornecedorsuperposición
superposiciónsuperproducción
superproduciónsupervisar supervisarsupervisor de sonido
supervisor de sonsurco sucosuspense suspense talonar, igualar igualartaquitoscopio
taquitoscopiotarjeta cartóntasa binaria taxa
binariateclado tecladotécnica técnica tecnicismo tecnicismotécnico técnicotecnología tecnoloxíatele- tele-tele teletelecomedia
telecomedia telecomunicación
telecomunicación
teleconferenciateleconferencia
telediario telexornalteledifusión
teledifusiónteledirigido teledirixidotelefilme telefilmeteléfono teléfonotelegenia telexeniatelegénico telexénicotelemática telemáticatelenseñanza telensinoteleobjetivo
teleobxectivotelerrealidad tele-
realidade teleserie teleserietelespectador,
televidentetelespectador
teletexto teletextoteletienda teletendateletipo teletipo televisión televisióntelevisión a la carta
televisión á cartatelevisión por cable
televisión por cabletelevisión por satélite
televisión por satélitetelevisivo televisivotelevisor televisortema tematemático temáticotemperatura de color
temperatura de cortemporada tempada temporal temporal tenaz tenaztendencioso
tendenciosotensión tensión tergiversar terxiversarterminal terminaltertulia faladoiro tesitura tesituratestigo testemuñatestimonio testemuñotexto texto(el) tiempo o tempotijeretazo, tijeretada
tesoirada
tipografía tipografíatirada tiraxetitular titular título, rótulo título,
rótulo título título títulos de crédito
títulos de créditotocadiscos tocadiscostoma toma tomar notas, tomar
apuntes tomar notastono ton tópico tópicotraducción tradución traductor tradutortráfico, tránsito
tránsitotragedia traxedia trama trama tramoya tremoiatramoyista tremoístatrampantojo
trampantollotranscripción
transcricióntransductor transdutortransformador
transformadortransición transicióntransistor transistor transmisión
transmisióntransmitir transmitirtratamiento tratamento tres dimensiones tres
dimensiónstríada, tríade tríadetribuna tribuna tricromía tricromíatriodo tríodotrípode trípode, trespéstruca truca truco, trucaje trucaxetubo de cámara tubo
de cámaratubo de rayos catódicos
tubo de raioscatódicos
tubo de televisión tubode televisión
turnarse aquendar
turno xeira, quendaubicar, situar situarultraje aldraxeumbral de audibilidad
limiar de audibilidadeunidad unidade unidad móvil unidade
móbilunidireccional
unidireccionaluniverso estadístico
universo estatísticourgente urxenteusuario usuarioútil útilvacilar vacilar¡vale! boa!valoración valoraciónvalorar valorarvano vanvatio wattvenenoso velenosoventana fiestraveracidad veracidadeverborrea verborreaverde verdeverificación
verificaciónverosímil verosímilversátil versátilversión versión vestimenta vestimentavestuario vestiario vídeo vídeo vídeo a la carta, vídeo
bajo demanda vídeoá carta
vídeo musical vídeomusical
videoaficionadovideoafeccionado
videocámaravideocámara
videocasete videocasetevideoconferencia
videoconferenciavideodisco videodiscovideoperiodista
videoxornalistavideoteca videoteca videotexto videotextoviñeta viñeta
244
virgen virxevirtual virtualvisera viseiravisible visiblevisionado
visionamentovisionar visionar
visor visorvista vista visual visualvisualizar visualizar vocablo vocábulovocalista vocalistavocalizar vocalizar
volcar vertervoltio voltvolumen volume voz voz vúmetro, indicador de
volumen vúmetroyuxtaponer xustapor
zapeo peteiradazona zonazona de sombra zona
de sombrazoom obxectivo de
focal variable, zoomzumbido zunido
245
247
ÍNDICE
1. Presentación........................................................................................................... 5
2. Estrutura do dicionario .......................................................................................... 7
3. Abreviaturas empregadas ...................................................................................... 11
4. Árbore de campos ................................................................................................. 13
DICIONARIO ................................................................................................................. 15
EQUIVALENCIAS NOUTRAS LINGUAS ........................................................................... 197
Equivalencias dos termos inglés-galego................................................................ 199
Equivalencias dos termos francés-galego.............................................................. 211
Equivalencias dos termos portugués-galego ......................................................... 223
Equivalencias dos termos castelán-galego ............................................................ 235