Jaarverslag 2013

Dutch Agricultural Virtualized International Network

with Consolidation, Coordination, Collaboration

and Information availability

DaVinc3i

2

Jaarverslag 2013

3

VOORWOORD In 2011 zijn we met het vierjarige DaVinc3i project gestart in

samenwerking met vele partijen uit alle schakels van de sierteeltketen.

Omdat elk van die partijen ontwikkelingen op zich zag afkomen, zagen zij

de noodzaak om over hun strategie en logistiek concept na te denken.

Denk hierbij aan een toenemende internationalisering van

productielocaties en afzetmarkten, een toenemend gebruik van ICT in de

kas, transport en handel en de groei van virtuele marktplaatsen en

webshops. Ook de toename van directe stromen tussen kweker en klant,

zonder fysieke tussenkomst van de veiling of zelfs van Nederland, is een

sprekend voorbeeld. Deze ontwikkelingen hebben een zeer sterke

invloed op de inrichting en besturing van de logistieke stromen in het

internationale speelveld en op de rol die elke speler in de keten vervult.

Men realiseerde zich dat het ontwikkelen van een gezamenlijke

toekomstvisie en uitwerken van verschillende scenario’s nieuwe

inzichten zou opleveren. Natuurlijk is het wel zo dat elke partij zijn eigen

conclusies aan de inzichten verbindt en een eigen plan trekt – eventueel

in samenwerking met andere partijen.

Nu, in 2014, kijken we terug op alweer de afronding van het derde

DaVinc3i jaar. Denkende aan de recente ontwikkelingen in de

sierteeltsector is de relevantie en het belang van een dergelijk project

alleen maar groter geworden. Misschien is mede daarom het afgelopen

jaar het aantal bedrijven dat intensief betrokken is bij het project

wederom gestegen. Zo hebben in totaal 37 studenten van de Technische

Universiteit Eindhoven, Vrije Universiteit Amsterdam en Wageningen

Universiteit hun afstudeerproject gedaan in samenwerking met zo’n 30

bedrijven. In elk project zijn de huidige processen geanalyseerd, is

literatuur bestudeerd en is gekomen tot nieuwe inzichten voor effectieve

logistieke besturings-, bundelings- of samenwerkingsconcepten. Van

meerdere van deze onderzoeken zijn artikelen geschreven in vakbladen

en presentaties gegeven op (inter)nationale congressen; immers,

kennisontwikkeling en -verspreiding staat centraal in ons project.

Ik hoop dat dit jaarverslag u zal informeren over de voortgang van het

DaVinc3i project en zal inspireren tot het nemen van eigen initiatieven.

Om dit verder te stimuleren zullen we dit laatste jaar een aantal

themagerichte Masterclasses organiseren waarin we de bevindingen op

dat thema zullen presenteren en bediscussiëren met de deelnemers,

zowel vanuit de theorie als de praktijk.

Rest mij alle betrokken bedrijven en onderzoekers hartelijk te danken

voor hun inzet en bijdragen.

Prof. dr. ir. Jack G.A.J. van der Vorst

Projectleider DaVinc3i

Hoogleraar Logistics and Operations Research

Wageningen Universiteit

DaVinc3i

4

Jaarverslag 2013

5

Voorwoord ................................................................................................... 3

Project in cijfers ........................................................................................... 7

Project in het kort ........................................................................................ 8

Presentaties en publicaties ........................................................................ 9

Voor en door de sector ............................................................................. 10

Orders voor de retail ................................................................................. 12

Samenwerken aan waarde ....................................................................... 13

Inrichten van een logistiek netwerk ........................................................ 14

Onderzoek: metromodel .......................................................................... 15

Virtualisering in sierteeltketens ............................................................... 16

Studenten aan het woord ......................................................................... 18

De online consument ................................................................................ 22

Kenniscafé, hoe werk je succesvol samen? ............................................ 23

Onderzoeken in het kort .......................................................................... 24

Onderzoeken & onderzoekspublicaties ................................................. 26

Vooruitblik op 2014 ................................................................................... 28

Onderzoek meerdere modaliteiten ........................................................ 29

Onze mensen ............................................................................................. 30

Partners & financiers ................................................................................ 31

Colofon ....................................................................................................... 32

INHOUD

DaVinc3i

6

Jaarverslag 2013

7

PROJECT IN

CIJFERS

Betrokkenheid

bedrijfsleven

Outputs

Betrokken

personen

Budget

Gebruik website

Deze kengetallen zijn voor

2012 niet beschikbaar

DaVinc3i

8

Hoe kan Nederland zijn leidende positie in de sierteelt op termijn

handhaven? Welke wegen moeten worden bewandeld om ‘handel,

logistiek en coördinatie op afstand’ te realiseren? In het kort is dat de

kern van het DaVinc3i project.

Technologische ontwikkelingen maken het mogelijk om zaken te doen in

een meer gevirtualiseerde wereld. Fysieke stromen zijn dan in

toenemende mate ontkoppeld van de aansturing en coördinatie van die

stromen. Dat vereist samenwerking en afstemming binnen de

sierteeltsector, zodat producten met de juiste informatie, op het juiste

moment op de correcte plek aankomen.

De vraag rijst welke invloed virtualisering op al die terreinen zal hebben,

welke logistieke scenario’s logisch zijn en hoe de vereiste collectie– en

distributienetwerken er uit kunnen zien. Die invloed staat centraal in het

project.

Het onderzoek in DaVinc3i is daarom gericht het analyseren van de

noodzaak en mogelijkheden voor:

1. Nieuwe besturingsconcepten in logistiek en commercie

2. Nieuwe bundelingsconcepten via synchromodale

transportnetwerken

3. Nieuwe samenwerkingsconcepten in internationale tradepark

netwerken

We geven hierbij specifieke aandacht aan de mogelijkheden om

keteninformatie direct en real-time beschikbaar en bruikbaar te maken

voor besluitvormingsondersteuning in het hele ketennetwerk.

Scenario’s

Met DaVinc3i willen we een bijdrage leveren aan de toekomst van de

Nederlandse sierteeltsector. Daarvoor is het nodig om een idee te

hebben hoe die toekomst er uit zou kunnen zien. We hebben daarom

scenario’s ontwikkeld. Deze scenario’s zijn beschrijvingen van mogelijke

commerciële ketens voor bloemen en planten. Daarmee maken we

duidelijk welke schakels samen de verantwoordelijkheid hebben voor

het bedienen van de Europese consument.

Er zijn in totaal 12 commerciële scenario’s. Daarbij houden we rekening

met waar de consument koopt, of dat bloemen of planten zijn en in

welke mate de keten verandert (evolutie of revolutie).

PROJECT IN

HET KORT

Jaarverslag 2013

9

PRESENTATIES

EN PUBLICATIES

Ook in 2013 hebben diverse vakbladen en websites aandacht besteed

aan DaVinc3i. Hieronder vindt u een overzicht.

Sierteelt kan tot 28% besparen met Artikel op

Europese Distributiehubs bloembollenvisie.nl

Hubs leiden tot 28 procent besparing Artikel op

NieuweOogst.nu

Sierteeltsector kan tot 28% besparen met Artikel op Logistiek.nl

Europese distributiehubs

Hubs sneller, schoner en goedkoper Artikel in Vakblad

voor de Bloemisterij

Distributie goedkoper door hub Artikel in Nieuwe Oogst

Kenniscafé, hoe werk je succesvol samen Artikel op FreesiaNet

Kenniscafé, hoe werk je succesvol samen Artikel op SierteeltNet

Innovatieproject leidt naar digitaal platform Artikel op Logistiek.nl

Veranderingen kun je maar Artikel in Vakblad

beter zien aankomen voor de Bloemisterij

Nieuwe logistieke concepten Artikel op Logistiek.nl

voor de sierteeltsector

Future Applications of Virtualization Presentatie bij

in Agri-Food Logistics Logistics CIO Europe

Internationale kansen Tuinbouwsector Presentatie bij

Greenport Holland

Mixed-Integer Linear Programming with Presentatie bij

simulation feedback for design of a Conference on

perishable product network Operational Research

A mathematical model for multimodal Presentatie bij

horticultural transportation planning Conference on

Operational Research

Moving Towards Responsive Presentatie bij

Hub Network Designs Vervoerslogistieke

Werkdagen

Process and inventory allocation in a Presentatie bij

perishable product logistics network Rijksuniversiteit

Groningen

A multimodal model for horticultural Presentatie bij

transportation planning DINALOG Winter School

Ketenoptimalisatie door slimme RFID, Presentatie bij

sensor-, en internettechnologie Floricode

Kwaliteitsgestuurde Tracking & Tracing Presentatie bij

Tuinbouw Digitaal

Plants & Flowers Trial Presentatie bij

FISpace Smart

Logistics in Horticulture

Duurzame agri-food logistiek Presentatie bij

Greenport Holland

DaVinc3i

10

In DaVinc3i zijn kwekers, handel en logistiek dienstverleners

vertegenwoordigd door ongeveer 30 bedrijven, naast FloraHolland

en VGB. We laten een aantal deelnemers aan het woord de redenen

waarom zij aan het project meedoen en wat het project tot nu toe

heeft opgeleverd.

Stephan van Maldegem is een deelnemer van het eerste uur.

Aanvankelijk vanuit Oudendijk, maar na de fusie vertegenwoordigt hij OZ

Import. “Deelname aan DaVinc3i betekent voor ons het verwerven van

nieuwe kennis en inzichten en draagt bij aan de toekomst ontwikkeling

van onze organisatie en mensen. Wij zien dat de wereld om ons heen

verandert en willen onze rol daarin graag blijven houden. Samen met

ketenpartners zoeken we naar die rol.”

Hij vervolgt “verder verwachten we dat door onze bijdrage en kennis

over de internationale aanvoer, DaVinc3i een beter inzicht in de markt te

geven, zodat we uiteindelijk branche virtueel efficiënter en

effectiever kunnen maken, want zonder goede virtualisering wordt het

voor Nederland lastig om de centrale positie die het nu vervult, vast te

houden en te versterken.”

De tot nu toe gepubliceerde resultaten van DaVinc3i hebben tot op

heden gezorgd voor nieuwe inzichten en kennis. “De verdiepende

onderzoeken, dragen bij aan de ontwikkeling van onze OZ Import als

geheel. De nieuw verworven kennis en inzichten, helpen ons richting te

geven aan de gedachte dat de komende paar jaar de wereld snel zal

veranderen door virtualisatie. DaVinc3i geeft ons nieuwe tools en

benaderingswijze om in te spelen op de veranderende markt

omstandigheden” aldus Van Maldegem.

Een van de kwekers die intensief bij DaVinc3i betrokken is, is Bunnik

Plants. In het project vertegenwoordigt Johan van Barneveldt het

bedrijf uit Bleiswijk. Hij ziet dat het bedrijf opereert in een snel

veranderende omgeving. “Voor de toekomst van het bedrijf en de sector

in het algemeen, is het noodzakelijk om ons te blijven richten op de

mogelijkheden in de nabije toekomst. Wij werken daarom graag mee aan

de toekomst van een duurzaam florerende sector.”

VOOR EN DOOR

DE SECTOR

Stephan van Maldegem

Jaarverslag 2013

11

“Wij werken momenteel hard aan het sterker maken van ons bedrijf.

Daarvoor hebben we het programma B-Leaf geïntroduceerd. In B-Leaf

draait het om Bunnik Plants als de beste kweker. Daarbij gaat het niet

alleen om het product, maar ook om bijvoorbeeld logistiek of nieuwe

verkoopkanalen. Dat sluit dus perfect aan bij DaVinc3i.”

Inmiddels hebben twee studenten onderzoek gedaan bij Bunnik Plants.

Van Barneveldt zegt hierover: “Met deze studenten hebben we

onderzocht of onze ideeën goed zijn en wat de precieze gevolgen er van

zijn. Daardoor weten we nu dat B-Leaf in de juiste richting marcheert en

in zelfs een stroomversnelling is geraakt. De geleerde lessen delen we

graag met onze collega’s. Immers, we hebben allemaal belang bij een

sterke sector!”

Arnoud de Vries vertegenwoordigt Greenport Logistics, een samen-

werkingsverband van logistiek dienstverleners in de sector. Zij zijn vanaf

het begin van het project betrokken. “In de eerste periode spraken we

veel over ontwikkelingen in de logistiek in onze sector. Je hoort hoe

wetenschapper en andere ketenpartijen hier over denken. Met deze

informatie kun je als bedrijf veel beter je positie bepalen en strategische

keuzes maken.”

“Naast het verkrijgen van algemene inzichten en lessen van andere

bedrijven, hebben wij ook zelf een student aan het werk gezet,” zo

vervolgt De Vries. “Het rapport van de student over verbetering van het

waardeverdelingsmodel is door de coöperatie aangenomen en wordt

geïmplementeerd. Dankzij de nabijheid van de universiteiten in het

onderzoeksproject, hebben we gemakkelijk toegang tot de academische

wereld.”

Arnoud de Vries

Johan van Barneveldt

DaVinc3i

12

Kwekers en handelsbedrijven die veel aan retailers leveren, hebben te

maken met andere uitdagingen dan bedrijven waarvan de producten

vooral bij detaillisten belanden. Voor een deel zijn die uitdagingen

bekend, maar vaak genoeg lopen bedrijven toch tegen nieuwe

uitdagingen aan. Zeker als die retailers in toenemende mate direct

inkopen bij kwekers die voorheen via de veiling en/of een handelsbedrijf

hun producten verkochten.

Een van onze studenten heeft in dit kader onderzoek gedaan naar

projectorders. Dit zijn orders waarbij het veelal om grote aantallen gaat

en waar toegevoegde-waardeartikelen en -activiteiten bij komen kijken.

Voorbeelden zijn een bijzondere pot of doos of misschien zelfs een

’bijzondere’ logistieke drager als een europallet.

Projectorders stellen hoge eisen aan interne informatie en communi-

catie, mede omdat projectorders van elkaar verschillen. De samen-

stelling van een projectorder moet helder en eenduidig zijn voor alle

betrokkenen. Terugkoppeling en controles gedurende het proces

versterken de afhandelingsprocessen omdat eventuele afwijkingen tijdig

gesignaleerd kunnen worden. Dat voorkomt duur improviseren.

Bij voorkeur gebruikt het bedrijf hiervoor een IT-toepassing: een

ordervolgsysteem. Zo kunnen de orders en alle mijlpalen goed worden

bijgehouden voor en door alle betrokken medewerkers. Goed gebruik

van zo’n systeem is wel afhankelijk van de flexibiliteit er van: de

diversiteit aan klantwensen is groot en het systeem moet daar ruimte

aan bieden. Dit geeft bovendien de mogelijkheid om analyses te doen.

Met die analyses kunnen processen en prestaties worden verbeterd.

Een ordervolgsysteem is echter geen doel op zich, het is een middel dat

moet passen in de algemene organisatie en de processen van de kweker

of het handelsbedrijf. Daarom is het belangrijk dat voor de afwikkeling

van projectorders gefaseerd worden aangepakt en op basis van heldere

afspraken worden afgewikkeld. Die fases en afspraken vormen

vervolgens de basis voor het ordervolgsysteem.

De waarde van een ordervolgsysteem neemt toe als het gekoppeld is

aan andere systemen binnen het bedrijf. Denk hierbij aan het voorraad–

of kasplanningsyteem, maar ook het financiële systeem. Zulke

koppelingen verkleinen de kans op fouten en maken het werk minder

arbeidsintensief.

Tot slot, een ordervolgsysteem kan meer dan een toepassing hebben.

Als een systeem geschikt is om projectorders mee te begeleiden,

betekent dat niet dat het niet gebruikt kan worden om kleinere

eenmalige bestellingen mee af te wikkelen.

ORDERS

VOOR DE RETAIL

Jaarverslag 2013

13

Een coöperatie van kwekers heeft uniek product. De bloem heeft, in

vergelijking met soortgelijke bloemen, een hogere kwaliteit. De

coöperatie beoogt onder andere om dat concurrentievoordeel om te

zetten in een relatief hoge prijs voor de bloem en meer waarde voor de

consument. De coöperatie slaagt er echter niet in om deze waarde in de

keten te bewaren, waardoor de doelstellingen van de coöperatie

onvoldoende gerealiseerd worden.

Een van onze studenten heeft daarom op verzoek van de coöperatie

onderzoekt verricht naar de oorzaak of oorzaken. Het vinden van de

oorzaak was direct gekoppeld aan het doen van aanbevelingen.

Na een uitgebreide serie van interviews met betrokkenen, legde de

student een aantal duidelijke oorzaken bloot en heeft hier oplossingen

voor aangedragen. Het werk van de student is uiteraard in

vertrouwelijkheid uitgevoerd, maar er zijn wel algemene beelden te

schetsen die breder in de sierteelt toepasbaar zijn.

Een van de meest opvallende resultaten is dat zonder een goede en

directe samenwerking tussen de partners het probleem niet kan worden

opgelost. Concreet kan de samenwerking tussen de partners worden

verbeterd door:

1. Het ontwikkelen van een duidelijke en gedeelde visie op de

toekomst van de coöperatie en het product

2. Het verbeteren, structureren en directer maken van de

communicatie tussen de partners

3. Het professionaliseren van de samenwerking door het vaststellen

van regels en afsluiten van contracten

Op verzoek van een andere DaVinc3i deelnemer heeft een student

onderzoek gedaan naar de verdeling van waarde binnen een

samenwerkingsverband. De gedachte achter samenwerking is vaak dat

het de prestaties van de partners vergroot en de kosten verminderd. Het

is vervolgens echter wel een uitdaging om die kosten en baten eerlijk te

verdelen tussen de partners.

De student heeft het samenwerkingsmodel geëvalueerd en concrete

aanbevelingen gedaan over verbeteringen aan dat

samenwerkingsmodel. De leden van het samenwerkingsverband hebben

de aanbevelingen overgenomen in de statuten. De aanbevelingen zelf

zijn vertrouwelijk, maar gebaseerd op de volgende elementen die van

belang blijken in de verdeling van kosten en baten.

De motivatie van partners om samen te werken, de bijdrage die zij aan

een samenwerkingsverband doen en de principes van het

samenwerkings-verband zijn van groot belang voor de waardeverdeling

in een samen-werkingsverband. Zeer belangrijk voor de toe-eigening van

waarde is het bestaan van meerdere lidmaatschapsvormen. Dit stelt

partner in staat om binnen bepaalde afspraken hun eigen bijdrage aan

een samenwerkings-verband te leveren.

Tevens stelde de student vast dat de aanwezigheid van een neutrale

partij de beslissingen omtrent de toe-eigening van waarde kan

beïnvloeden. De precieze resultaten van de aanwezigheid van een

neutrale partij is afhankelijk van de rol van die partij. Het gevolg van het

betrekken van zo’n buitenstaander dient daarom dus zorgvuldig te

worden geregeld.

SAMENWERKEN

AAN WAARDE

DaVinc3i

14

In het DaVinc3i project wordt onder andere onderzoek gedaan naar

logistieke netwerken. De vraag is hoe het opnieuw inrichten van zo’n

netwerk Nederland kan helpen in het bedienen van de Europese markt.

Marlies de Keizer, PhD student aan Wageningen Universiteit, licht haar

onderzoek toe.

De Nederlandse sierteeltsector is een draaischijf voor de Europese detail

en retail markt. Door nieuwe technologieën wordt virtueel handelen

steeds belangrijker en komt ook de e-tail markt (virtuele marktplaatsen,

webshops, etc.) erbij. Fysieke productstromen worden daarmee steeds

meer losgekoppeld van de besturing en coördinatie van

productstromen. Dit geeft mogelijkheden om het logistieke netwerk

opnieuw in te richten. Dit onderzoek richt zich op de optimalisatie en

analyse van netwerk inrichting vanuit een theoretisch en toegepast

perspectief. Netwerk inrichting is in de eerste plaats een strategisch

vraagstuk, maar in dit onderzoek wordt vooral ook gekeken naar hoe

rekening gehouden kan worden met de operationele gevolgen voor

product kwaliteit en responsiviteit (leversnelheid).

In de eerste stap is gekeken naar strategische netwerk inrichting voor de

Europese potplantensector. Vertrekpunt voor dit onderzoek was een

logistiek netwerk met Aalsmeer, Naaldwijk en Bleiswijk als logistieke

hubs om productstromen te consolideren en distribueren. Met behulp

van een wiskundig optimalisatiemodel is vervolgens aangetoond dat

logistieke kosten, werktijden en emissies substantieel kunnen worden

verminderd met een netwerk van logistieke hubs verspreid over Europa.

Het zijn met name hubs in het economisch centrum van Europa die

bijdragen aan dit effect.

als er logistieke hubs verspreid over Europa, en vooral in het

economische centrum van de sector, aan het netwerk worden

toegevoegd. Wel is er een substantieel deel van de Europese

productstromen nodig om de voordelen te behalen.

In de tweede stap is onderzocht hoe strategische netwerk inrichting

uitgebreid kan worden zodat rekening gehouden wordt met

operationele gevolgen. Hiervoor is een model ontwikkeld dat uit twee

delen is opgebouwd:

1. een wiskundig model dat de netwerk inrichting op strategisch

niveau bepaalt

2. een simulatiemodel dat de netwerk inrichting op meer operationeel

niveau evalueert

In de simulatie kunnen onzekerheden en dynamiek worden

gemodelleerd, waardoor in meer detail geanalyseerd kan worden welke

netwerk inrichting voldoet aan eisen omtrent responsiviteit en product-

kwaliteit. De resultaten tonen aan de inrichting van een netwerk

veranderd bij verschillende niveaus van dynamiek en onzekerheid. In de

derde stap zal dit laatste model worden toegepast in de Europese

snijbloemensector.

INRICHTEN VAN

EEN LOGISTIEK

NETWERK

Jaarverslag 2013

15

ONDERZOEK:

METROMODEL

Het netwerk voor sierteeltlogistiek kenmerkt zich op het moment

waarschijnlijk nog het beste als een hub-en-spoke model: de meeste

producten komen Nederland binnen in een van de greenports en gaan

van daaruit naar bestemmingen in heel Europa. Dit netwerk is ingesteld

op grote volumes, er is echter een toenemende vraag naar kleinere

volumes en frequentere leveringen.

We hebben daarom onderzocht wat de potentie is van een ‘metromodel’

voor goederen. In dit model worden bloemen en planten vanaf de

productielocatie via inhoud hubs verspreid over Europa. Tussen de

inbound hubs en de inland hubs waar toegevoegde waarde activiteiten

plaats vinden, gaan producten in dikke stromen heen en weer. Transport

vindt in vaste frequenties plaats, waardoor transport van producten niet

precies gepland hoeft te worden: er is namelijk altijd snel een slot

beschikbaar. Transport gaat op basis van een dienstregeling, of het nu

truck, trein, schip of vliegtuig is. Hierdoor kunnen ook kleine zendingen

makkelijk op weg naar hun bestemming.

Het metromodel gaat uit van drie verschillende eisen die een eindklant

kan hebben: het product moet goedkoop, snel of milieuvriendelijk bij

hem of haar voor de deur staan. Via de beschikbare verbindingen vinden

de producten dan ‘vanzelf’ hun weg. Dit kan gaan om een (mono)boeket,

een fust of een grotere hoeveelheid.

De eerste verkennende berekeningen geven aan dat de gemiddelde

levertijd in vergelijking met de huidige situatie met ongeveer 10 tot 30%

omlaag kan. Ook emissies nemen af. Het kosteneffect is sterk afhankelijk

van de scope van het model. Het is daardoor de vraag of een

metromodel kostentechnisch beter zou uitpakken dan de huidige

situatie.

In 2014 doen diverse studenten onderzoek naar onderdelen van het

model om een beter beeld te kijken van de potentie van het model.

Het metromodel is besproken is het artikel Nieuwe logistieke concepten

voor sierteeltsector op logistiek.nl.

DaVinc3i

16

Virtualisering van ketennetwerken met behulp van ICT is een kernonderwerp van het project. In zulke ketens is de planning, besturing en coördinatie gebaseerd op virtuele objecten (zoals producten, karren, pallets of trucks). Die virtuele objecten worden continu geactualiseerd op basis van automatische identificatie en sensors. Hierdoor kan de besturing van ketens op afstand via internet plaatsvinden. Zo wordt het mogelijk om met nieuwe toepassingen keteninformatie te delen. Dat kan vervolgens als basis dienen voor slimme (logistieke) beslissingen. Voorbeelden van toepassingen zijn voorraadbeheersing, productieplanning en –management, productontwerp, logistieke planning, kwaliteitsbeheersing of commerciële systemen.

In 2013 is gewerkt aan het ontwerp van een informatievoorziening voor het virtualiseren van sierteeltnetwerken. Hiervoor is eerst een besturingsmodel ontwikkeld waarmee het mogelijk is om toepassingen van virtualisering in kaart te brengen en de eisen aan de daarvoor benodigde informatiesystemen te definiëren. Tevens zijn een aantal pilots gestart die in 2014 verder hun beslag zullen krijgen.

Indeling van toepassingen van virtualisering in ICT

De verschillende gebruiksdoeleinden van virtualisering zijn in te delen volgens onderstaand figuur, waarin twee dimensies worden onderscheiden. De eerste dimensie beschrijft de mate waarin de producten in het echt bestaan. In veel gevallen is het nodig om producten van tevoren te virtualiseren. Er wordt dan gewerkt met referentievoorwerpen.

Twee concrete voorbeelden zijn virtueel veilen en webshops. In het eerste geval kunnen klanten overal ter wereld realtime deelnemen aan veilingen deelnemen. Bij webshops kopen klanten op basis van gestandaardiseerde informatie online bijvoorbeeld bloemen of planten. In beide gevallen wordt er gebruik gemaakt van de weergave van een product zoals dat er op enig moment uit zag of ziet, maar betreft het respectievelijk werkelijke producten of referentieproducten.

De tweede dimensie geeft het tijdaspect weer. Enerzijds is het mogelijk

om producten weer te geven op basis van de huidige status of die uit het

verleden, zoals bijvoorbeeld in track & trace toepassingen. Anderzijds is

het mogelijk om iets te zeggen over de toekomst van het product. Dat

kan bijvoorbeeld door het verwachte vaasleven van een bos bloemen

weer te geven op basis van kwaliteitsverloopmodellen.

VIRTUALISERING IN

SIERTEELTKETENS

Jaarverslag 2013

17

Toepassingen in de keten

Als virtualisering van logistieke besturing een grote vlucht neemt, dan kan het combineren van toepassingen uit bovenstaand model grote voordelen bieden. Denk bijvoorbeeld aan het combineren van historische gegevens over producten met actuele waarnemingen. Zo zouden met sensoren gegevens verzameld kunnen worden over bijvoorbeeld temperatuur en luchtvochtigheid die kunnen worden gecombineerd met kwaliteitsgegevens over de planten of bloemen verzameld op de kwekerij. Door het combineren van deze gegevens kunnen vervolgens voorspellingen worden gedaan over de toekomstige kwaliteit van de producten. Die voorspellingen kunnen dan een rol spelen in logistieke beslissingen.

Op dit moment staan veel van deze toepassingen nog in de kinderschoenen. Echter, de onderliggende technologieën worden snel volwassen. De mogelijkheden en kansen die ze bieden, zullen zich dus snel manifesteren. Daarbij zijn de uitdagingen echter niet alleen technologisch naar vooral ook functioneel en organisatorisch.

Zie onder andere ons Jaarverslag 2012 voor een discussie van de uitdagingen waar de sector mee te maken heeft en krijgt.

VIRTUALISERING IN

SIERTEELTKETENS

DaVinc3i

18

In het DaVinc3i project zijn veel studenten actief. Zij doen

onderzoek voor de deelnemende bedrijven of nemen juist een

algemene vraag ter hand. Graag laten we u kennis maken met

studenten van de drie deelnemende studenten.

Aan het woord is Okke van der Eijk, student Bedrijfs- en Consumentenwetenschappen aan Wageningen Universiteit. “In mijn Bachelor heb ik mij onder andere gericht op consumenten en informatica, bijvoorbeeld om de rol van informatietechnologie binnen bedrijven. Daarbij kwam onder andere het online kopen van producten aan bod. Zo ben ik uiteindelijk uitgekomen op het onderzoek ‘Online kopen voor bloemen: wanneer en voor wie interessant’.“

Hij vervolgt “Hierbij heb ik voornamelijk gekeken naar de fases in online aankoop: hebben consumenten al eerder online producten aangeschaft en zo ja, welke producten. Daarnaast heb ik gekeken naar de momenten waarvoor consumenten bloemen kopen (zoals een verjaardag): zijn bepaalde aankoopmomenten interessanter voor het online aanschaffen van bloemen interessanter dan andere momenten?”

Een van de studenten die een logistiek onderzoek heeft gedaan, is Natasha Theeuwen. Natasha studeerde Technische Bedrijfskunde `(specialisatie in Operations Management and Logistics) aan de Technische Universiteit Eindhoven. Enthousiast vertelt ze over haar opdracht. “Ik heb een van de toekomstscenario’s voor 2020 uitwerken: e-tail. Zo’n 60% van de bloemenverkopen verloopt dan via webwinkels. Hierbij heb ik een ontwerp gemaakt voor het distributienetwerk, waarbij ik meerdere vervoerswijzen heb meegenomen.”

“Daarvoor heb ik eerst een kort marktonderzoek gedaan naar welke webwinkels er al zijn en hoe zij hun klanten beleveren. Met een aantal tussenstappen heb ik een wiskundig model gemaakt om aantal scenario’s te modelleren en te optimaliseren.” Op de vraag wat er uit de opdracht is gekomen, geeft Natasha aan dat de sector daarmee een globaal beeld heeft over hoe webwinkels samen hun Europese logistiek kunnen inrichten.

Dirk Oorbeek volgt de opleiding agrotechnologie aan Wageningen Universiteit. Vanuit zijn interesse in optimalisatieproblemen heeft hij ervoor gekozen om daarnaast enkele logistieke vakken te volgen. “Mijn afstudeeropdracht sloot daar perfect bij aan. Voor een combinatie van een handelsbedrijf en enkele kwekers heb ik onderzocht hoe zij hun logistiek het beste konden organiseren. De producten van de kwekers zijn van hoge kwaliteit en belanden daarom vooral bij bloemisten in de winkel. Het gaat echter wel om kleine volumes. De vraag is dan vooral: hoe kun je slim het ophalen van de bloemen bij de kwekers organiseren?”

“Voor het ophalen van de bloemen heb ik verschillende scenario’s

opgesteld. Deze scenario’s zijn verwerkt in simulatiemodellen. Met

behulp van die modellen kan per alternatief berekend worden wat de

collectietijd, de kosten en de CO2-uitstoot van een bepaald scenario is.

Mede gezien de kleine volumes, is het per kweker ophalen van de

bloemen het goedkoopste, maar wel het meest vervuilende alternatief is.

Een scenario waarbij alle leverende kwekers hun bestelling elke dag bij

de kweker in de regio met de grootste order brengen bleek de duurste

oplossing te zijn. Voor het bedrijf was vooral het laatste resultaat een eye

-opener.” Hij vervolgt: “Zo heb ik een echte bijdrage kunnen leveren aan

het succes van het bedrijf!”

STUDENTEN AAN

HET WOORD

Natasha Theeuwen

Okke van der Eijk

Jaarverslag 2013

19

Vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam is Karen Hooijschuur aan de slag gegaan bij Greenport Logistics. Karen volgde de masteropleiding Business Administration met Management Consulting als specialisatie. Enthousiast vertelt Karen “het vak Strategy, Control & Design sprak mij erg aan. Het ging in dit vak onder andere over het strategisch ontwerpen van allianties. Dit wekte mijn interesse voor het ontwerpen van allianties en de complexiteit die gepaard gaat met een business model voor allianties.” Vanuit het DaVinc3i project leefde bij Greenport Logistics de behoefte om een nieuw waardeverdelingsmechanisme te ontwerpen. “De perfecte afstudeeropdracht dus!”

De opdracht gaf Karen de mogelijkheid om een concrete bijdrage te leveren. “Mijn opdracht heeft geresulteerd in een nieuw waardeverdelingsmechanisme voor Greenport Logistics, dat goed ontvangen is door de leden.” Ze heeft ook een theoretische bijdrage geleverd: “verder bleek uit mijn onderzoek dat acht elementen invloed kunnen hebben op het ontwikkelingsproces van een waardeverdelings-mechanisme binnen een multi-partner alliantie. Denk aan de motivatie van de partners en de principes van de samenwerking, maar ook eventuele meerdere lidmaatschapsvormen.”

Na haar afstuderen is Karen aan de slag gegaan bij één van de alliantie- partners, De Winter Logistics, als Supply Chain Management Consultant. In deze functie richt zij zich op de verdere optimalisatie van de planning van De Winter Logistics. Ook zo dragen projecten als DaVinc3i bij aan de sierteeltsector.

Niet alle studenten die aan het project meewerken kennen de sierteeltsector. Dat gold ook voor Okke, Natasha, Dirk en Karen. Daarom de vraag aan alle vier wat hun beeld van de sector nu is. Okke steekt van wal: “Mijn bachelor thesis heeft mij laten zien hoe omvangrijk de sierteeltsector in Nederland eigenlijk is. Het is op vele gebieden een indrukwekkende branche: de teelt zelf, de logistiek eromheen en ook de internationale focus. Het maakte meer indruk op mij dan ik aanvankelijk had gedacht. Het DaVinc3i project is een mooie bron voor kennis waar de sierteeltsector in de toekomst mogelijk zelf veel aan heeft.”

Karen stemt hiermee in. “Ik heb mogen ervaren hoe snel producten uit de sector door de keten gaan en wat voor invloeden het weer en nationale en internationale feestdagen kunnen hebben op de handel. Tevens begrijp ik beter welke impact veranderingen in de sector, zoals lagere volumes per order en de daling van het aandeel klokhandel, kunnen hebben op een logistiek dienstverlener. De onvoorspelbaarheid en de veranderingen maken het erg interessant om in deze sector te werken.”

Natasha omschrijft zich als iemand met een sterke interesse in Supply Chains. “ Ik zocht een opdracht in die richting en één waarbij ik affiniteit heb met het product. Bij bloemen kon dat natuurlijk niet missen. Op het moment dat ik deze opdracht zag, was ik meteen verkocht.” “Natuurlijk wist ik wel dat Nederland een bloemenland was, maar pas toen ik er daadwerkelijk mee bezig was zag ik pas hoe groot het was. Echt iets om trots op te zijn!”

Dirk had al enige ervaring in de sierteeltsector. “Maar door het bezoeken van verschillende bedrijven en mijn gesprekken met ondernemers, heb ik de sierteeltsector veel beter leren kennen.” De sector blijkt een stuk complexer dan hij dacht. “Ik vond het interessant om een gedeelte van sector van dichtbij mee te maken. Ik ben me gaan realiseren welke bijzondere positie wij als Nederland hebben. Ik hoop dat we met alle ondernemers en innovatieve concepten deze positie ook in de toekomst vast kunnen houden.” Hij sluit af met de hoop dat “DaVinc3i daar in ieder geval een mooie bijdrage aan kan leveren.”

Karen Hooijschuur

Dirk Oorbeek

DaVinc3i

20

Jaarverslag 2013

21

DaVinc3i

22

Online zoekgedrag kan veel vertellen over de online consument. Niet

alleen waar ze internet voor gebruiken, maar ook waar ze bij bloemen en

planten aan denken. Een van onze studenten heeft kort in kaart

gebracht wat de zoekresultaten van Google ons kunnen vertellen over

de online sierteeltconsument.

‘Bloemen’ (17%) is veruit het populairst, op enige afstand gevolg door

‘bloemen bezorgen’ (12%). ‘Bruidsboeket’ (4%) en ‘planten’ (3%) maken de

top vier compleet. In de top 10 komen ook ‘bloemen bestellen’ en

‘bloemen versturen’ voor, maar pas na ‘bloemschikken’. Er lijkt dus

duidelijk interesse te zijn voor internet als (hulp)middel bij het kopen van

bloemen en planten. De hekkensluiter is ‘rouwboeket.’ Consumenten

lijken online nauwelijks te zoeken naar verzorgingsadvies: het gaat om

maximaal 0.1% van de zoekopdrachten.

Als het gaat om bloemsoorten, zijn er duidelijke verschillende met de top

10 verkochte bloemen. Consumenten zoeken het vaakst naar roos ,

lotus, iris, margriet, jasmijn en tulp zijn de nummers 2 tot en met 6.

Behalve bij tulp gaat het hier ook om een luxe auto en meisjesnamen,

wat aangeeft hoe moeilijk het is om de online consument goed te

plaatsen.

Consumenten zoeken ook naar bloemen en planten voor specifieke

gelegenheden. Zoals al enigszins blijkt uit de algemene zoekwoorden is

bruiloft de meest populaire gelegenheid, op ruime afstand gevolgd door

begrafenissen. Andere gelegenheden zijn duidelijk mindere populair.

DE ONLINE

CONSUMENT

Jaarverslag 2013

23

KENNISCAFÉ

HOE WERK JE

SUCCESVOL

SAMEN?

Op 21 november 2013 vond het tweede DaVinc3i Kenniscafé plaats bij

het Productschap Tuinbouw in Zoetermeer. Met ongeveer 60 personen,

was de zaal goed vol.

Inhoudelijk was het een divers programma. Na een korte toelichting op

het DaVinc3i project, was Lean and Green het onderwerp. Caroline Koiter

legde uit waarom Lean and Green zo’n succes is geworden en hoe

samenwerking daarin van belang is. Albert Douma (Dinalog) lichtte de

aanwezigen hierna in over de mogelijkheden die er zijn om logistieke

innovatie te subsidiëren. Vervolgens was RoseLife het onderwerp van

discussie; Madelon Balm presenteerde haar bedrijf en ging uitgebreid in

discussie over het belang van samenwerking voor een bedrijf als het

hare. RoseLife was de case waarmee de principes achter en

aandachtspunten bij samenwerking werden toegelicht.

Zij deed dat aan de hand van de elementen van het business model

canvas van Osterwalder en Pigneur. Dit canvas bestaat uit negen

elementen die aangeven hoe een organisatie waarde kan creëren. Alle

elementen van het canvas zijn met elkaar verbonden.

Het succes van het business model is in grote mate afhankelijk van

succesvolle samenwerking tussen de betrokken partijen. Andere

wetenschappelijke onderzoeken zeggen daar meer over dan het canvas

van Osterwalder en Pigneur. Die elementen passen in de ‘magische

driehoek’ van succesvolle samenwerking. Uit die onderzoeken blijkt dat

succesvolle samenwerkingsprojecten zijn meestal gebaseerd op de

volgende punten:

Een sponsor van elk van de samenwerkingspartners om

bedrijfsbelangen te behartigen en strategische afstemming te

waarborgen - een kampioen

Het vermogen van een organisatie om de samenwerking te beheren

door middel van processen, tools en best practices van

alliantiemanagement - geschiktheid

De persoonlijke vaardigheden van de betrokkenen die nodig zijn om

virtuele teams te leiden, conflicten op te lossen, vertrouwen winnen,

en productief te werken binnen samenwerkingen - bekwaamheid

De normen, waarden en attitudes die aan partnervriendelijk gedrag

ten grondslag liggen en succesvolle samenwerking ondersteunt -

cultuur

Over het Kenniscafé zijn in meerdere media berichten verschenen.

DaVinc3i

24

Onze studenten hebben bij veel bedrijven en samenwerkingsverbanden

specifiek onderzoek gedaan. Hieronder lichten wij een aantal van die

onderzoeken uit. De bevindingen zijn in eerste instantie vooral

toepasbaar voor de specifieke case. Gelukkig kunnen de algemene

lessen ook breder worden toegepast.

Waarde toevoegen

In de loop van de jaren is het toevoegen van waarde aan producten

steeds verder teruggelegd in de keten. Met name in het retailkanaal

wordt steeds meer van kwekers verwacht. Zeker in het geval van planten

moet het product vaak winkelklaar worden geleverd. Dit betekent dat de

juiste prijssticker, hoes en pot al op de kwekerij bij de plant moet worden

gedaan. Dit werkt natuurlijk het meest efficiënt als het gaat om grote,

bulkorders of projectorders (zie ook <<pagina nummer>>).

Het is wel belangrijk om in het achterhoofd te houden dat het geen wet

van Meden en Perzen is dat het uitvoeren van toegevoegde-

waardeactiviteiten door kwekers altijd efficiënter of effectiever is. Zo kan

het bundelen en uitvoeren van VAL activiteiten bij een derde partij (die

verderop in de keten actief is) de kosten van voorraden van toegevoegde

-waardeartikelen drukken. Schaalvoordelen zijn de meest gebruikelijke

oorzaak hiervan.

Als een derde partij in staat is voorraden dichterbij de klant aan te

houden, kan de responsiviteit omhoog. Dit is natuurlijk met name

relevant als de fysieke afstand tussen kweker of handelaar en afnemer

groot is. In de huidige situatie vervullen Cash & Carry winkels en

groothandelsmarkten deze functie, maar er zijn andere invullingen

denkbaar. Een daarvan is dat logistieke-dienstverleners voorraad

aanhouden namens een kweker of handelspartij. Dit is een ontwikkeling

die reeds gaande is.

Voorraden in de keten

De potentie van vooruitgeschoven voorraadpunten heeft onder andere

te maken met de mate van regie die ketenpartijen voeren over de

logistiek. In dit opzicht is het natuurlijk het meest interessant om te

kijken naar de logistiek die hoort bij de export van sierteeltproducten.

In sommige gevallen dragen Nederlandse exporteurs de

verantwoordelijk-heid voor het afleveren van de bloemen en planten bij

de buitenlandse klant. Er zijn echter ook buitenlandse klanten die hun

voorraden in Nederland komen ophalen. Voor deze klanten zouden

nieuwe oplossingen wel een duidelijke toegevoegde waarde moeten

bieden, voordat ze zouden kunnen overwegen om ervan gebruik te gaan

maken.

Om op deze manier toegevoegde waarde te kunnen leveren, is het van

belang te begrijpen waarom buitenlandse partijen hun bloemen en

planten zelf in Nederland (laten) ophalen. Kosten zijn uiteraard een

voorbeeld, maar ook de benutting van vrachtwagens. Dit zijn redenen

die eventueel ondervangen kunnen worden. Dat geldt helaas niet voor

lokale omstandigheden waardoor Nederlandse bedrijven zich

genoodzaakt zien om het vervoer door een bedrijf uit het land van

bestemming te laten verzorgen.

Online winkelen

Online shoppen is steeds gewoner. In 2013 hebben Nederlandse

consumenten ongeveer € 10,6 miljard online uitgegeven. Het aantal

ONDERZOEKEN

IN HET KORT

Jaarverslag 2013

25

bestellingen is met ongeveer 11% toegenomen. De groei zit met name in

kleding en telecomartikelen. Deze cijfers van Thuiswinkel.org tonen de

groei die in de markt zit. Hoewel de verkoop van bloemen en planten op

dit moment nog mee valt, staan steeds meer supermarkten op om een

webwinkel te openen. In het online assortiment vallen ook de

versartikelen. Als consumenten hier gewend aan raken, zijn bloemen en

planten misschien ook niet zo’n stap meer.

Als consumenten in de toekomst online bloemen en/of planten gaan

kopen, is het van belang om goed na te denken over het logistieke

aspect van zo’n webwinkel. De logistiek van webwinkels is namelijk van

groot belang voor het succes. Daarbij kan de logistiek van, bijvoorbeeld,

een kledingwinkel natuurlijk niet zo maar worden toegepast op bloemen

en planten.

Een vergelijkend onderzoek in wetenschappelijke literatuur maakt

duidelijk welke mogelijke strategieën er zijn en wat de kansen van die

strategieën voor webwinkels in bloemen en planten zijn. Het blijkt dat er

twee cruciale beslissingen zijn. De ene betreft de voorraadstrategie, de

ander de ‘laatste meter’ ofwel hoe de consument te bereiken. Er bestaat

daarom geen algemene keuze die voor online bloemisten van toepassing

is waar het gaat om het afleveren van hun producten.

Leren van andere bedrijven

Ook in 2013 hebben studenten weer een benchmark uitgevoerd. Hierbij

bekeken zij bedrijven die in een supply chain actief zijn die lijkt op een

van de DaVinc3i scenario’s. De bedrijven die de studenten onder de loep

genomen hebben zijn FrieslandCampina en Zara voor de retailscenario’s,

Coolblue en Amazon voor de e-tailscenario’s en CB (het voormalige

Centraal Boekhuis) voor de detailscenario’s. Hieronder vindt u een kleine

selectie van de aanbevelingen.

Voor retailscenario's bevelen de studenten aan dat de retailer volledige

regie over zijn keten moet houden, maar daarin werkt met zelfstandige

bedrijven vanuit de gedachte van wederzijdse afhankelijkheid.

Bovendien raden de studenten dat retailers niet alleen zelf innoveren,

maar daarin actief samen werken met ketenpartners. De studenten

benadrukken dat succesvolle retailers hierbij niet bang zijn voor heilige

huisjes.

Voor de verkoop van bloemen en planten online, in de e-tailscenario's,

hebben de studenten onder andere de volgende twee aanbevelingen.

Ten eerste, suggereren zij dat een webwinkel parallelle business

modellen zou moeten hanteren. De webwinkel kan dan een zo breed

mogelijk publiek bedienen. Daarnaast raden zij aan klanten een breed

scala aan opties te bieden. Het gaat dan niet alleen om de producten,

maar ook voor bezorging en betaling.

Voor de detailscenario’s is dus slechts naar een bedrijf gekeken. De

studenten hebben op basis echter wel een aantal aanbevelingen gedaan.

Een daarvan is dat informatie een bron van kennis en kracht is. Zij raden

de sector dan ook aan om informatie uit een handelsplatform te

benutten voor het signaleren van trends. Tevens achten de studenten

het verstandig als ‘de sector’ een breed assortiment aanbiedt, inclusief

aanverwante producten. Voor detaillisten is er dan een ‘one stop shop.’

Over deze benchmark is in het Vakblad voor de Bloemisterij van week 41

een artikel verschenen: Sierteelt kan leren van neutrale dienstverlener

CB-logistics.

ONDERZOEKEN

IN HET KORT

DaVinc3i

26

Onderzoeken door Master studenten

Design of the Distribution Network for an E-tail Scenario in the

Floriculture Sector: the Metro Model, N. Theeuwen

Master thesis

Floricultural Network Design with Process and Inventory

Allocation, Z. Guo

Master thesis

Inventory Pooling in the Floricultural Supply Chain, Y. He Master thesis

Sourcing strategies for flora providers in the detail scenario,

L. de Kooter

Master thesis

Order fulfilment strategies of (flower) web shops, S. Bongaerts Master thesis

Post-Harvest Product Quality in the UK Cut Flower Distribution Chain, J. Nibber

Master thesis

The Impact of Retail on a Pot and Bedding Plant Nursery, C. Drost

Master thesis

State of the Art Dutch Floriculture Exports, T. Weiss, C. van Dijke,

E. Kok en D. de Jong

Master project

Virtualization of quality oriented Supply Chain networks in

Dutch floriculture, J. Sotelo Ramos

Master thesis

Business Model for a B2C Flower Webshop, C. de Azeredo Mello Master thesis

Business Models and Value Networks, Creating Value as Multi-

Sided Platform, V. Beenen

Master thesis

Collaboration in the Value Chain in order to Sustain the

Business Model’s Value Creation, D. Vredevoort

Master thesis

Investments in Inter-Organizational Collaborations, Case

Studies in the Dutch Horticulture Sector, B. de Vaal

Master thesis

ONDERZOEKEN &

Jaarverslag 2013

27

Onderzoeken door Bachelor studenten

Quality Controlled Planning, H. Zhang, N. Enfon, N. Leijnse en T.

Dankers

Bachelor project

Projectorders: Succesfactoren voor plantenkwekers in het

retailkanaal, M. Kuijf

Bachelor thesis

Online kopen van bloemen, wanneer en voor wie interessant,

O. van der Eijk

Bachelor thesis

Efficiënte collectie van snijbloemen voor de detailhandel,

D. Oorbeek

Bachelor thesis

Lessons from other industries in the DaVinc3i scenarios,

R. Gilsing, D. Haug, S. Pepping, M. Vermeulen en T. Wijnberg

Bachelor project

Wetenschappelijke publicaties door de onderzoekers

Supply Chain Virtualization, a Conceptual Framework for

Analysis of Virtual Supply Chains from an Internet of Things

Perspective, C. Verdouw, A.J.M. Beulens en J.G.A.J. van der Vorst

Wetenschappelijke publicatie, verschijnt in

Computers and Electronics in Agriculture

Logistics orchestration scenarios in a potted plant supply chain

network, M. de Keizer, J.J. Groot, J.M. Bloemhof en J.G.A.J. van

der Vorst

Wetenschappelijke publicatie, verschijnt in

International Journal of Logistics Research &

Applications

Multimodal freight transportation planning a literature review,

M. Steadie Seifi, N.P. Dellaert, W. Nuijten, T. Van Woensel en R.

Raoufi

Wetenschappelijke publicatie, verschijnt in

European Journal of Operational Research

ICT in de Nederlandse sierteelt: analyse van de huidige situatie

en uitdagingen voor de virtualisering van sierteeltnetwerken,

C. Verdouw en A.J.M. Beulens

Wetenschappelijke publicatie

A multimodal network flow problem with product quality

preservation, transshipment, and asset management, M.

Steadie Seifi, N. Dellaert, T. Van Woensel

Wetenschappelijke publicatie

ONDERZOEKS-

PUBLICATIES

DaVinc3i

28

2014 Is het laatste volledige jaar voor DaVinc3i. Het jaar zal dus in het

teken staan van afronding, maar bovenal ook van het delen van onze

inzichten met de sector. Het doel van het project is immers om bij te

dragen aan de succesvolle toekomst van de Nederlandse sierteeltsector.

We zullen daarom een aantal initiatieven ontplooien om onze

bevindingen met de sector te delen. Zo zullen na de zomer van 2014

Masterclasses worden georganiseerd. In deze Masterclasses delen we de

kennis uit het project met hoger management en directieleden van

bedrijven uit de keten: zowel theorie als toepassing komen aan bod. Via

onze nieuwsbrief, onze website, de projectpartners en andere kanalen

houden we u graag op de hoogte.

Naast het delen van kennis, werken we ook in 2014 nog aan diverse

onderzoeken die nieuwe inzichten moeten opleveren. Een greep uit de

onderzoeken door studenten:

De interne logistiek bij kwekers als gevolg van “vaker, verser, vlugger”

Het succesvol opzetten van een webshop voor bloemen/planten

Het verder inrichten van het metromodel met bijvoorbeeld inzichten

over de locaties van hubs, het uitvoeren van toegevoegde-

waardeactiviteiten, het houden van voorraad

Het combineren van Cash & Carry winkels en afhaalpunten

Het succesvol in de sector zetten van een IT platform om informatie

te delen

De voorwaarden voor internationaal ondernemerschap voor

sierteeltbedrijven

Daarnaast werken de vier onderzoekers hard aan meer algemene

inzichten op het gebied van:

Het ontwerpen van een Europees distributienetwerk waarin

responsiviteit voorop staat

Het plannen van synchromodaal transport en het oplossen van

eventuele verstoringen in die planning

Het testen van mogelijkheden om met behulp van IT oplossingen

slimme logistieke beslissingen te kunnen nemen

De geschikte verdienmodellen voor samenwerkende bedrijven en de

manier waarop die verdienmodellen geïmplementeerd kunnen

worden

VOORUITBLIK

OP 2014

Jaarverslag 2013

29

Naast het leveren van nuttige inzichten voor de sierteeltsector, wil

DaVinc3i ook bijdragen aan de ontwikkeling van wetenschappelijke

kennis. De onderzoekers die binnen het project hun onderzoek

verrichten, publiceren hun werk in diverse wetenschappelijke journals.

Zo heeft Maryam Steadie Seifi (Technische Universiteit Eindhoven)

onderzocht wat er in de wetenschappelijke literatuur al geschreven is

over het plannen van transport waarbij van verschillende vervoerswijzen

(modaliteiten) gebruik gemaakt wordt en hoe dit zich verhoudt tot haar

werk.

Gezien de ontwikkelingen in Europese regelgeving in het algemeen en de

sector in het bijzonder, zal er in de toekomst steeds vaker gebruik

gemaakt worden van alternatieve vervoerswijzen. Een voorbeeld is

bijvoorbeeld de beperking van de rijtijden van chauffeurs. Ook het

sluiten van de Zwitserse tunnels voor doorgaand vrachtverkeer kan de

relevantie van alternatieve modaliteiten vergroten. Het komt de kracht

van de Nederlandse sierteeltsector ten goede als er al in een vroeg

stadium over de impact van deze veranderingen wordt nagedacht.

Voor het plannen van transport bij het gebruik van meerdere

modaliteiten wordt in de literatuur niet altijd gebruik gemaakt van alle

modaliteiten. Vaker gaat het om een aantal modaliteiten, zoals weg– en

treinvervoer of lucht– en zeevaart. Er is dus ruimte om te onderzoeken

hoe al deze modaliteiten in een planning opgenomen kunnen worden.

Planningen worden bovendien vaak gemaakt om op een beperkt aantal

voorwaarden zo optimaal mogelijk te zijn. Voorbeelden hiervan zijn

kosten, aflevertijden of robuustheid. Zeker in het geval van beperkt

houdbare producten, als bloemen en planten, kan het nodig zijn om aan

meerdere voorwaarden te voldoen.

Tot slot, retourstromen zijn enigszins onderbelicht in de wetenschap-

pelijke literatuur. De sierteelt kent een divers beeld aan retourstromen:

karren, fusten en sommige dozen komen altijd terug van hun

bestemming in Europa om hergebruikt te worden. Uit de literatuur blijkt

wel dat er behoorlijke besparingen in tijd en kosten mogelijk zijn als

retourstromen goed gepland worden.

ONDERZOEK

MEERDERE

MODALITEITEN

DaVinc3i

30

Het projectteam van DaVinc3i bestaat uit:

Prof. dr. ir. Jack G.A.J. van der Vorst (WU, projectleider)

Prof. ir. Adrie Beulens (WU)

Prof. dr. Ard-Pieter de Man (VU)

Prof. dr. Tom Van Woensel (TUE)

Dr. Cor Verdouw (WUR-LEI)

Souren Arzlanian (VU)

Marlies de Keizer (WU)

Maryam Steadie Seifi (TUE)

Anton Bril (VGB)

Rob Koppes (FloraHolland)

Edwin Wenink (FloraHolland)

Robbert van Willegen (VGB)

Robert Ossevoort (WU, projectmanager)

In de stuurgroep van DaVinc3i is de sector vertegenwoordigd via:

Herman de Boon (VGB)

Rens Buchwaldt (FloraHolland)

Erik de Vries (Greenport Logistics)

Jerre de Blok en Jaap de Vries (Productschap Tuinbouw)

Daarnaast hebben vertegenwoordigers van onze partners deelgenomen aan diverse

bijeenkomsten. Ook hebben 37 studenten zich voor DaVinc3i ingezet.

ONZE MENSEN

Jaarverslag 2013

31

PARTNERS

FINANCIERS

COLOFON

Dit jaarverslag is een uitgave van Wageningen Universiteit

namens het DaVinc3i consortium.

Samenstelling, vormgeving en teksten door het

projectteam DaVinc3i.

Bij de samenstelling van dit overzicht is gestreefd naar de

grootst mogelijke nauwkeurigheid in de opgenomen ver-

meldingen. De uitgever stelt zich niet aansprakelijk voor

eventuele (druk)fouten en onvolledigheden.

COPYRIGHTS van gebruikte foto’s

1 - FloraHolland/DaVinc3i

2/3, 4/5, 6/7, 10, 12/13, 20/21 - Bloemenbureau Holland

16/17 - DGI

24/25 - DB Schenker

26 - FloraHolland

11, 22, 27, 30 - Photl.com

29 - Scania

Prof. dr. ir. J.G.A.J. van der Vorst

Hoogleraar Logistics and

Operations Research

projectleider DaVinc3i

Wageningen Universiteit

T 0317 – 485 645

E jack.vandervorst@wur.nl

Robert Ossevoort

Projectmanager DaVinc3i

Wageningen Universiteit

Leeuwenborch, Gebouw 201,

Hollandseweg 1, 6706 KN Wageningen

Postbus 8130, 6700 EW Wageningen

M 0317 – 481 367

E robert.ossevoort@wur.nl

W www.davinc3i.com

T @davinc3i