De Cromme Aa(Kaweise Loop)

Bakelsebrug, Ravensgat,

Schoutseakkers, Rijpelberg,

Molenhof en de Schouw

Aandachtspunten

In verband met klimaatsverandering wordt verwacht dat eenmaal in de honderd jaar genoemde gebieden voor de waterbeheersing onder water gezet worden.Het Waterschap Aa en Maas heeft er zelfs een Cultuur historische landschappelijke analyse van de Groene Vallei op losgelaten en nu moet er overeenstemming komen met:

• De boerenvertegenwoordigers• De sportvissers• Koninklijke Nederlandse Natuurvereniging• IVN-afdelingen• Stichting Landschap• Heemkundekringen, etc.

Gelegen tussen de Bakelsebrug en de Schouw

Plangebied.

• Het plangebied ligt tussen Deurne, Helmond en Bakel waar drie beken door stromen. Genaamd de Vlier of Bakelsche Aa, de Kaweische Loop en de Oude Aa of Vloeieindsche Loop

De ontwikkelingen in de 20e eeuw (1)

• Documentaire over klimaatverandering in Nederlandse bioscoop

• 12 oktober 2007 - De in de Verenigde Staten succesvolle documentairefilm “An Inconvenient Truth” (een ongemakkelijke waarheid) van de voormalige Amerikaanse vice president Al Gore is beloond met een Oscar. Al Gore zelf heeft de Nobelprijs voor de Vrede 2007 ontvangen

De ontwikkelingen in de 20e eeuw (2)

• De laatste tijd heeft men getracht de film van Al Gore onderuit te halen. Daarom heb ik een opsomming gemaakt van klimatologische omstandigheden in onze omgeving.

• Enkele eeuwen voor onze jaartelling was hier een ijstijd.• Twee eeuwen na de jaartelling was het klimaat hier een

Middellandse zeeklimaat.• Weer enkele eeuwen later was hier de kleine ijstijd en de winters

begonnen in oktober en pas in mei werd de temperatuur enigszins dragelijk.

• In de 17e eeuw is het klimaat erg vochtig en dat bleef het tot in het begin van de 20e eeuw.

• Daarom de volgende dia’s

Het Wijngaardstraatje in 1964, achter het spoor ter hoogte van de huidige overweg, nabij de Burgemeester van Houtlaan.

Het straatje dat in de 2e eeuw van onze jaartelling naar de wijngaard liep.

De Hoogeindsestraat of Oliemolen

Het ondergelopen terrein bij Piet de Wit het latere Hatema

De overgelopen weilanden

Economie

• Ook de economiecrisis waar we nu langzaam uitkruipen is van aller tijden.

• In de 15e eeuw zien we zelf in Helmond, na de 80-jarige oorlog, veel armoede optreden. Vele huiseigenaren raken door schulden hun huis kwijt aan de staat of het stadsbestuur neemt het in beslag. In de volgende akte uit het Helmondse cijnsboek een belasting voor in gebruik zijnde grond.

• Geerlof Suijkers neemt een huis voor het land in beslag.

Helmond cijnsboek 316 1620 - 1667Post 108

• Joannes filius Arnoldi Henrici emptor• Geerloff Suijckers als curator vant lant Evictie• Wouter Laurijnssen van Wel pro toto bij coop• Catharina una duorum liberi pro eus partibus Pieter

Fransen pro 3e parte• Liberi 2e Wilhelmus et Catharina et liberi 2e Joannis

filius Jacobi predicti pro 3e parte• Jacobus, Wilhelmi Theodorici• Wilhelmus Theodorici filius relicta Wilhelmus filius

Wilhelmi• Stephan ex domo et orto quondam Gerardi filii \ Gerardi

Fabri

Werkverschaffing

• In de twintiger jaren van de vorige eeuw brak in Amerika de grote bankcrisis uit. Ook ons land en dus ook in Helmond had men last van deze crisis. Vele mensen werden werkloos en om een uitkering te krijgen moest men naar de werkverschaffing die in die tijd een deel van de Peel ontgonnen heeft en een andere groep heeft de Nieuwe Aa gegraven die liep van sluis 9 naar Beek en Donk.

• Hier volgen enkele foto’s van de werkverschaffing, de DUW genaamd, bij het ontginnen van de Peel in Liessel

De werkverschaffing poseert

De tractorlocomotief

Poseren bij het treintje

Verdeling Cromme Aa

• Uit de navolgende archiefstukken wil ik u laten zien hoe het gebied tussen de beken, waarover in het begin sprake was, verdeeld geworden is nadat het in 1300 nog een aaneengesloten hoeve was.

Verdeling Cromme Aa (1)

Henricus zoon van Wouter Toyart Schout en rentmeester van de Meijerij van den Bosch

en van de Hertog van Brabant.

voor 2/3

Hr. Naghel noemt zich Van de Rijpelberg.

voor 1/3

bron: Cijnsboek Hertog van Brabant betreffende Bakel 1340

Kaart van Hendrik Verhees 1794

Verdeling Cromme Aa (2)

Voor 1380 vererft Hendrick Toyart, de vader van Hendrik van der Scaut, Hadewigh van der Scaut.

Hendrik van der Schaut is dan al overleden.Sophia van Amstel, de 2e vrouw van Hendrik van der Scaut, noemt haar kinderen Van Amstel.

In 1418 wordt de cijnspost overgenomen door Gerit van Amstel en in 1425 door zijn dochter Kathelijn van Amstel

bron: Cijnsboeken van de Heer van Helmond betreffende Bakel

Verdeling Cromme Aa (3)

de Hoeve in 1425

Aerts van Dijnther zn van Jan Spierinx van Dijnther man van Jonkvr. Kathelijn dr. wijlen Gerit van Amstel.

Hij bezit de hoeve ter Crommer Aa, gelegen tussen de Gemeijnt en de hoeve ter Schaut en een hoeve bij die Bakelsche Brugge.

bron: Bossche protocollen Bakel 1197 fol. 51v. 1425 - 1428

Het gebied, op een satellietfoto, gelegen tussen deBakelse brug en de Schouw

Verdeling Cromme Aa (4)

Gherit Doelman man van Hadewich dr. van GoesswijnCelen heeft erflic vercocht Maes zn. v. Mathijs Beirckers een goit ende hoeve geheiten die Crom Aa.

Gherit Doelman + Rutger van Beest hebben wael betaelt aen Mathijs den Beircker 109 peters van 300 peters van der hoeven ter Crommer Aa (Bakel) die Appollonie in 1484 Mathijs heeft geloeft Gherit Celen

bron: Oud rechterlijk archief Helmond 1484

Verdeling Cromme Aa (5)

Uitspraak tussen Lijsbet dr. van Goesen Celen en Mathijs den Bercker.

Ten eerste zal Elisabeth voors. aan Mathijssen den Bercker of zijn zoon een erfvest van de helft van het goed en hoeve de Cromme Aa met al haar toebehoren betalen.

bron: Oud rechterlijk Helmond 1486

Verdeling Cromme Aa (6)

De volgende deling van de Cromme Aa geeft een duidelijk beeld van de splitsing als Hendrick van Hijnsberch uit den Bosch verklaart als man /momboir van Aleijdis dochter van Jan de Bercker, voor zichzelf en met Marcelis Verhoutert momboir van de drie onmondige kinderen van wijlen. Jacques de Bercker, samen voor de helft Stijntken, wed. van Dierck Ambrosius, geassisteerd door Jacop Ambrosius, en door haar zoon Dierck Diercx Ambrosius, voor de andere helft, eertijds gekomen van Jan de Bercker, vaandrig te 's-Hertogenbosch, Later zijn erfgenamen Anneke dv Jan de Bercker, en Jenneke dv Jan de Bercker den Jonghen

bron: Bossche schepenbrief 6 juli 1627

einde