cng bo him

Cu 1. Vai tr ca bo him trong nn kinh t th trng, so snh bo him x hi vi bo him thng mi.

*Vai tr ca bo him trong nn kinh t th trng

a. Bo him gp phn n nh ti chnh v m bo cho cc khon u tT khi cc loi hnh bo him ra i cho n nay chng minh, bo him gp phn to ln trong vic n nh ti chnh cho cc c nhn v cc t chc tham gia bo him. C th l n nh v thu nhp cng c th l n nh v ti chnh. Khi ri ro hay s kin bo him xy ra i vi i tng bo him, nu b tn tht cc c quan hay doanh nghip bo him s tr cp hoc bi thng kp thi ngi tham gia nhanh chng khc phc hu qu, n nh cuc sng v sn xut lm cho sn xut kinh doanh pht trin bnh thng. iu th hin vai tr b p thit hi v khc phc tn tht ca bo him. Ni n bo him l ni n kh nng bi thng khi c tn tht xy ra, v vai tr ca cc cng ty bo him l cung cp cc loi dch v c bit nhm khi phc kh nng vt cht, ti chnh nh trc khi xy ra ri ro, hoc bi thng cho ngi th hng trong hp ng bo him con ngi. Khi c tn tht xy n vi i tng c bo him th nhim v c bn ca bo him l khc phc nhng hu qu , n nh i sng v qu trnh sn xut - kinh doanh.

Vai tr ny p ng c mc tiu kinh t ca ngi tham gia nn i tng tham gia ngy cng ng o.Trong cc nn kinh t hin i, bo him cn trc tip m bo cho cc khon u t. Nh kinh t hc ngi Php Jerome Yeatman vit : Khng phi cc kin trc s m l cc nh bo him xy nn Newyork, chnh l v khng mt nh u t no dm mo him hng t la cn thit xy dng nhng ta nh chc tri Manhattan m li k hng c m bo c bi thng nu ha hon hoc sai phm v xy dng xy ra. Ch c cc nh bo him mi dm m bo iu nh c ch bo him. iu ny ng vi hu ht cc loi u t nh u t xy dng cc gin khoan du kh, u t thit k v sn xut cc loi v tinh, u t xy dng siu th. Hu ht cc d n u t hin nay i hi phi c bo him. Khng c s m bo ca bo him th cc ch u t m nht l cc ngn hng lin quan s khng dm mo him u t vn cho d n.

b. Bo him l mt trong nhng knh huy ng vn rt hu hiu u t pht trin kinh t - x hi.Trong cuc sng cng nh trong kinh doanh, ngi ta lun phai tnh n nhng ri ro c th gp phi, v lun mun ch ng trong tnh ung xu nht. Vic t khc phc ri ro i hi cc c nhn, t chc phi b ra mt khon tin ln lp qu d phng. Xt trn ton x hi, tng cc qu d phng s l mt khon tin khng nh, c nh nng sinh li ln nu em u t. Cc c quan v DNBH thu ph bo him trc khi ri ro va s kin bo him xy ra i vi i tng bo him. iu cho php h c mt s tin rt ln v cn phi qun l cht ch m bo quyn li cho ngi tham gia bo him. Ngoi ra gia thi im xy ra ri ro do tn tht v thi im chi tr hoc bi thng lun c khong cch. Khong cch thi gian ny c th ko di nhiu nm. Khi s ph thu c phi da vo d tr d phng v phi em u t thu li.

Vn l yu t c bn ca qu trnh sn xut - kinh doanh trong nn kinh t th trng. Mt nn kinh t mun tng trng th phi c mt th trng vn pht trin lnh mnh, cc knh thu ht vn a dng c th p ng ti a nhu cu v vn. . Ngy nay, cc cng ty bo him l mt knh huy ng vn khng th thiu ca nn kinh t v ang ngy cng c khai thc mt cch hiu qu, do phm vi hot ng rng, cc loi hnh bo him phong ph. Thng qua cc hp ng bo him, cc cng ty bo him tp trung lng tin phn tn ri rc thnh nhng qu tin t kh ln. Qu bo him tr thnh mt nh ch ti chnh trung gian quan trng trn th trng vn. c bit, thng qua loi hnh bo him nhn th, bo him khuyn khch cc tng lp nhn dn tng cng tit kim v qua thu ht c mt khi lng ln vn nhn ri u t.

iu khng nh vai tr huy ng vn u t ca ton ngnh bo him l v cng quan trng i vi cc nn kinh t

c. Bo him gp phn n nh v tng thu cho ngn sch nh ncVi cc loi qu bo him ngy cng tng do ngi tham gia ng gp, cc c quan, DNBH s tr cp hoc bi thng kp thi cho h n nh i sng v sn xut. V vy ngn sch Nh nc khng phi chi tin tr cp cho cc thnh vin, cc doanh nghip khi gp ri ro. Mt khc, cc hot ng kinh doanh trong lnh vc bo him thng mi cn c trch nhim ng gp vo ngn sch thng qua cc loi thu. Hng nm, thng qua vic np thu, bo him ng gp mt phn khng nh vo ngn sch nh nc. Bn cnh , bo him gp phn tit kim cho ngn sch thng qua vic tt khu phng nga v hn ch tn tht, gip bo v ti a ti sn cng cng, gim n mc thp nht nhng thit hi ng tic. iu ny gip nh nc gim bt chi tiu nhng khon ln b p nhng tn tht nh phi xy dng ng x, cu cng, nh xng, cong trnh ngoi ra, mtth trngbo him pht trin mnh m v n nh s thu ht cc c nhn v t chc mua bo him cacng tybo him trong nc, gp phn tit kim mt khon ngoi t ln cho ngn sch nh nc.

d. To tm l an tm trong kinh doanh cuc sngKhi kinh doanh ngy cng pht trin, i sng x hi ngy cng c nng cao th ngi ta cng c nhu cu c m bo an ton cho tng lai. Mi trng kinh doanh cng nh mi trng x hi ang dn xut hin nhng ri ro mi. Nhng ri ro thin nhin nh bo l, hn hn, chy rng t nhin ang tr ln ht sc phc tp. Th gii ang bin trin ht sc phc tp, kh on nh chin tranh, khng b, xung t. trong tnh hnh nh vy, bo him chnh l mt gii php hu hiu, gp phn tch cc to ra tm l an tm trong kinh doanh trong cuc sng cho con ngi. i vi s pht trin kinh t, bo him c vai tr nh mt n by tm l, gip n nh qu trnh u t ca cc doanh nghip, tng kh nng pht trin i vi nn kinh t.

mt quc gia c nn kinh t pht trin mnh, th h thng bo him ca n cng pht trin mt cch tng xng c th p ng c nhng yu cu kht khe ca nn kinh t. V ngc li, mt h thng bo him tt c th gip cho nn kinh t pht trin i ln bng cc nghip v ca mnh. Cc nghip v ny, mt phn gip thu c ngun tin cn nhnri trong dn chng, mt khc, bo him cn c th thu c 1 lng tin khng nh t cc doanh nghip em i u t v pht trin cc lnh vc khc (m y thng l bt ng sn vchng khon, hoc cc hot ng phc li x hi khc), gip to nn mt c s h tng ngy cng vng chc cho s pht trin ca kin trc thng tng pha trn ca nn kinh t. ng thi, bo him (tt nhin l bo him tt) cn c th coi l mt cam kt, mt tha thun gip cho nn kinh t pht trin n nh v bn vng.

* So snh bo him x hi v bo him thng mi.

Nhng im ging nhau c bn sau:

V s hnh thnh v s dng qu ca hai loi bo him ny c thc hin trn cng mt nguyn tc l: c tham gia to lp hay ng gp vo qu th mi c hng quyn li.

Mc ch hot ng cng nhm h tr cho cc i tng tham gia bo him mt khon kinh ph nht nh theo quy nh khi h gp nhng kh khn v ti chnh do mt nguyn nhn no i vi h.

Hot ng ca hai loi bo him ny u mang tnh cng ng, nguyn tc ly s ng b s t tc l dng s tin ng gp ca s ng ngi tham gia b p, chia s cho mt s t ngi gp phi bin c ri ro gy ra tn tht.

Nhng im khc bit :

Tiu thc

Bo him thng mi

Bo him x hi

Phi nhn th

Nhn th

Mc tiu

Hn ch hu qu ri ro, kinh doanh v li nhun.

Khng v li nhun, thc hin cc chnh sch x hi, m bo cho ngi lao ng c khon tr cp thit yu lc kh khn.

Tnh cht ca mi quan h bo him

a s l t nguyn.

Bt buc.

Phm vi

Din ra tt c cc quc gia v mi lnh vc ca i sng kinh t - x hi.

Din ra tng quc gia v ch lin quan n ngi lao ng.

i tng

- Ti sn.- Con ngi.- Trch nhim nhn s.

Con ngi.

Thu nhp ca ngi lao ng.

i tng tham gia BH

Con ngi.

Ngi lao ng v ngi s dng lao ng.

Nhng s kin c BH

- Cc h hng, thit hi v ti sn.- m au, tai nn, nm vin i vi con ngi.- Cc ngha v php l pht sinh.

- Sng n thi hn nht nh.- m au, thng tt, nm vin, ch chm sc.- Hu tr.- Cht.

- m au.

- Thai sn.

- Tht nghip.

- Tai nn lao ng, bnh ngh nghip.

- Tn ph.

- Hu tr.- T tut.

Ngun hnh thnh qu

Ngi tham gia ng gp.

- Ngi lao ng.

- Ngi s dng lao ng.

- Nh nc.

- Cc ngun khc ( t thin, li do u t qu nhn ri)

C quan qun l qu

Doanh nghip bo him.

Nh nc hoc c quan bo him ca mt t chc thuc nh nc.

Ph bo him

Theo c ch th trng v ty tng loi bo him, tha thun theo nhu cu v kh nng ca ngi tham gia bo him.

Da vo chnh sch x hi trong tng thi k ca Nh nc, da trn thu nhp ca ngi lao ng.

Cu 2. Trnh by nhng ni dung c bn v bo him x hi

Khi nim- Theo T in bch khoa tp I: "Bo him x hi l s bo m s thay th hoc

b p mt phn thu nhp cho ngi lao ng khi h b mt hoc gim khon thu nhp t ngh nghip do b mt hoc gim kh nng lao ng hoc mt vic lm, thng qua vic hnh thnh s dng mt qu ti chnh do s ng gp ca cc bn tham gia BHXH, nhm gp phn bo m an ton i sng ca ngi lao ng v gia nh h, ng thi gp phn bo m an ton x hi.

- Di gic php l, BHXH l mt loi ch php nh bo v ngi lao ng, s dng ngun tin ng gp ca ngi lao ng, ngi s dng v c s ti tr, bo h ca Nh nc, nhm tr cp vt cht cho ngi c bo him v gia nh trong trng hp b gim hoc mt thu nhp bnh thng do m au, tai nn lao ng, bnh ngh nghip, thai sn, tht nghip, ht tui lao ng theo qui nh ca php lut hoc cht.

- T gic ti chnh: BHXH l thut (k thut) chia s ri ro v ti chnh gia nhng ngi tham gia bo him theo quy nh ca php lut. - T gic chnh sch x hi: BHXH l mt chnh sch x hi nhm m bo i sng vt cht cho ngi lao ng khi h khng may gp phi cc ri ro x hi, nhm gp phn m bo an ton x hi.

=>> c rt nhiu khi nim khc nhau v bhxh nhng nhn chung c th hiu bhxh l s b p hoc thay th phn thu nhp b mt hoc gim ca ngi lao ng khi gp phi nhng ri ro x hi nh m au, thai sn, tan nn lao ng. bnh ngh nghip, tht nghip, tui gi hoc cht.. trn c s hnh thnh 1 qu ti chnh tp trung c s tham gia ng gp ca ngi s dng lao ng v lao ng v c s h tr ca nh nc khi cn thit.

* Bn cht

Phn c cho ghi

bhxh l s chuyn giao ri ro ca ngi lao ng thng qua nhng thit hi v thu nhp m ngi lao ng phi gnh chu do nhng ri ro x hi gy ra s c chia s cho cc bn tham gia ng gp bhxh

bhxh l s phn phi li thu nhp gia ngi lao ng v ngi s dng lao ng, gia ngi lao ng vi ngi lao ng, gia nhng ch s dng lao ng vi nhau rng hn l ton th thnh vin trong x hi

m ca bhxh l m bo i sng cho ngi lao ng v gia nh h trc nhng ri ro c th xy ra bng cch bn cnh s ng gp ca ngi lao ng vo qu ti chnh cn c s ng gp ca ngi s dng lao ng v s h tr ca nh nc. y l c im c th ca bhxh ngi s dng lao ng v nh nc khng phi i tng c hng li trc tip t qu bo him xh

xt trn kha cnh kinh t cng, bhxh l mt dch v cng nhng c thc hin theo nguyn tc phi c ng th ngi lao ng mi c hng

phn bn cht trong sch gio trnh

BHXH l nhu cu khch quan, a dng v phc tp ca x hi, c bit trong x hi hot ng theo c ch th trng, mi quan h thu mn lao ng pht trin n mt mc no . Kinh t cng pht trin th BHXH cng a dng v hon thin

Mi quan h gia cc bn trong BHXH pht sinh trn c s quan h lao ng v din ra gia 3 bn: Bn tham gia BHXH, bn BHXH v bn c BHXH.

Bn tham gia BHXH c th ch l ngi lao ng hoc c ngi lao ng v ngi s dng lao ng.

Bn BHXH (Bn nhn nhim v BHXH) thng thng l c quan chuyn trch do Nh nc lp ra v bo tr.

Bn c BHXH l ngi lao ng v gia nh h khi c cc iu kin rng buc cn thit.

Nhng bin c lm gim hoc mt kh nng lao ng, mt vic lm trong BHXH:

Nhng ri ro ngu nhin tri vi mun ch quan ca con ngi nh: m au, tai nn lao ng, bnh ngh nghip...

Nhng trng hp xy ra khng hon ton ngu nhin nh: Tui gi, thai sn v.v.... Nhng bin c c th din ra c trong v ngoi qu trnh lao ng.

Phn thu nhp ca ngi lao ng b gim hoc mt i khi gp phi nhng bin c, ri ro s c b p hoc thay th t mt ngun qu tin t tp trung c tn tch li. Ngun qu ny do bn tham gia BHXH ng gp l ch yu, ngoi ra cn c s h tr t pha Nh nc.

Mc tiu ca BHXH l nhm tho mn nhng nhu cu thit yu ca ngi lao ng trong trng hp b gim hoc mt thu nhp, mt vic lm. ILO c th ho nh sau:

n b cho ngi lao ng nhng khon thu nhp b mt m bo nhu cu sinh sng thit yu ca h.

Chm sc sc khon v chng bnh tt.

Xy dng iu kin sng p ng cc nhu cu ca dn c v cc nhu cu c bit ca ngi gi, ngi tn tt v tr em.

Vi nhng mc tiu trn, BHXH tr thnh mt trong nhng quyn con ngi v c i hi ng Lin hp quc tha nhn v ghi vo Tuyn ngn Nhn quyn ngy 10/12/1948 rng: "Tt c mi ngi vi t cch l thnh vin ca x hi c quyn hng bo him x hi, quyn c t c s trn s tho mn cc quyn v kinh t, x hi v vn ho nhu cu cho nhn cch v s t do pht trin con ngi".

nc ta, BHXH l mt b phn quan trng trong chnh sch bo m x hi.

Chc nng- Thay th hoc b p mt phn thu nhp cho ngi lao ng tham gia bo him khi h b gim hoc mt thu nhp do mt kh nng lao ng hoc mt, to s yn tm thoi mi khi tham gia lao ng.

- Tin hnh phn phi v phn phi li thu nhp gia nhng ngi tham gia BHXH. Tham gia BHXH khng ch c ngi lao ng m c nhng ngi s dng lao ng. Cc bn tham gia u phi ng gp vo qu BHXH. Qu ny dng tr cp cho mt s ngi lao ng tham gia khi h b gim hoc mt thu nhp. S lng nhng ngi ny thng chim t trng nh trong tng s nhng ngi tham gia ng gp. Nh vy, theo quy lut s ng b s t, BHXH thc hin phn phi li thu nhp theo c chiu dc v chiu ngang. Phn phi li gia nhng ngi lao ng c thu nhp cao v thp, gia nhng ngi kho mnh ang lm vic vi nhng ngi m yu phi ngh vic

=> BHXH gp phn thc hin cng bng x hi.

- Gp phn kch thch ngi lao ng hng hi lao ng sn xut nng cao nng sut lao ng c nhn v nng sut lao ng x hi. Khi kho mnh tham gia lao ng sn xut, ngi lao ng c ch s dng lao ng tr lng hoc tin cng. Khi m au, thai sn, tai nn lao ng, hoc khi v gi c BHXH tr cp thay th ngun thu nhp b mt. V th cuc sng ca h v gia nh h lun c m bo n nh v c ch da. Do , ngi lao ng lun yn tm, gn b tn tnh vi cng vic, vi ni lm vic. T , h rt tch cc lao ng sn xut, nng cao nng sut lao ng v hiu qu kinh t.

=> l n by kinh t kch thch ngi lao ng nng cao nng sut lao ng c nhn v ko theo l nng sut lao ng x hi.

- Gn b li ch gia ngi lao ng vi ngi s dng lao ng, gia ngi lao ng vi x hi. Trong thc t lao ng sn xut, ngi lao ng v ngi s dng lao ng vn c nhng mu thun ni ti, khch quan v tin lng, tin cng, thi gian lao ng Thng qua BHXH, nhng mu thun s c iu ho v gii quyt. c bit, c hai gii ny u thy nh c BHXH m mnh c li v c bo v. T lm cho h hiu nhau hn v gn b li ch c vi nhau. i vi Nh nc v x hi, chi cho BHXH l cch thc phi chi t nht v c hiu qu nht nhng vn gii quyt c kh khn v i sng cho ngi lao ng v gia nh h, gp phn lm cho sn xut n nh, kinh t, chnh tr v x hi c pht trin v an ton hn.

Nguyn tcMc hng bo him x hi c tnh trn c s mc ng, thi gian ng bo him x hi v c chia s gia nhng ngi tham gia bo him x hi.

Mc ng bo him x hi bt buc, bo him tht nghip c tnh trn c s tin lng, tin cng ca ngi lao ng. Mc ng bo him x hi t nguyn c tnh trn c s mc thu nhp do ngi lao ng la chn nhng mc thu nhp ny khng thp hn mc lng ti thiu chung.

Ngi lao ng va c thi gian ng bo him x hi bt buc va c thi gian ng bo him x hi t nguyn c hng ch hu tr v ch t tut trn c s thi gian ng bo him x hi.

Qu bo him x hi c qun l thng nht, dn ch, cng khai, minh bch, c s dng ng mc ch, c hch ton c lp theo cc qu thnh phn ca bo him x hi bt buc, bo him x hi t nguyn v bo him tht nghip.

Vic thc hin bo him x hi phi n gin, d dng, thun tin, bo m kp thi v y quyn li ca ngi tham gia bo him x hi.

Tnh chtBHXH gn lin vi i sng ca ngi lao ng, v vy n c mt s tnh cht c bn sau:

- Tnh tt yu khch quan trong i sng x hi Trong qu trnh lao ng sn xut ngi lao ng c th gp nhiu bin c, ri ro khi ngi s dng lao ng cng ri vo tnh cnh kh khn lm sn xut kinh doanh b gin on. Sn xut cng pht trin, nhng ri ro i vi ngi lao ng v nhng kh khn i vi ngi s dng lao ng cng nhiu v tr nn phc tp, dn n mi quan h ch - th ngy cng cng thng. gii quyt vn ny, Nh nc phi ng ra can thip thng qua BHXH

BHXH ra i hon ton mang tnh khch quan trong i sng kinh t ca mi nc

- BHXH c tnh ngu nhin, pht sinh khng ng u theo thi gian v khng gian. Tnh cht ny th hin rt r nhng ni dung c bn ca BHXH. T thi im hnh thnh v trin khai, n mc ng gp ca cc bn tham gia hnh thnh qu BHXH. T nhng ri ro pht sinh ngu nhin theo thi gian v khng gian n mc tr cp BHXH theo tng ch cho ngi lao ng v.v...- BHXH va c tnh kinh t, va c tnh x hi, ng thi cn c tnh dch v. Tnh kinh t th hin r nht l ch, qu BHXH mun c hnh thnh, bo ton v tng trng phi c s ng gp ca cc bn tham gia v phi c qun l cht ch, s dng ng mc ch, mc ng gp ca cc bn phi c tnh ton rt c th da trn xc sut pht sinh thit hi cu tp hp ngi lao ng tham gia BHXH. BHXH l b phn ch yu ca h thng bo m x hi, v vy tnh x hi ca n th => Xt v lu di, mi ngi lao ng trong x hi u c quyn tham gia BHXH. V ngc li, BHXH phi c trch nhim bo him cho mi ngi lao ng v gia nh h, k c khi h cn ang trong tui lao ng. Tnh x hi ca BHXH lun gn cht vi tnh dch v ca n. Khi nn kinh t - x hi ngy cng pht trin th tnh dch v v tnh cht x hi ho ca BHXH cng ngy cng cao.

Cu 3. Qu bhxh v mc ch s dng qu , v sao mc ng bo him xh ca ngi lao ng v ngi s dng l li cn c vo tin lng.

Khi nim: qu bhxh l qu ti chnh tp trung c lp nm ngoi NSNN c hnh thnh trn c s s tham gia ng gp ca cc bn: ngi lao ng, ngi s dng lao ng v h tr ca nh nc nahwms mc ch thay th hoc b p phn thu nhp b mt hoc gim ca ngi lao ng khi gp phi cc ri ro x hi

- qu bo him xh c hnh thnh t cc ngun sau: t cc bn tham gia bhxh: ngi ld, ngi sd ld, h tr ca nh nc, mc ng bhxh ca ngi l v ngi s dng lao ng thng c quy nh bng mt t l nht nh so vi tin cng tin lng m ngi sd l tr cho ngi l

nhng nc pht trin t l ng gp gia ngi l v ngi sd l l tng ng nhau nhng cc nc ang pht trin ch sd l ng vi t l cao hn nhiu

+ i vi s h tr ca nh nc cho qu bhxh mi nc l khc nhau.cc nc thng trch 1 t l trong tng thu thu VAT cho qu bhxh

+ c b p them t li u t tin nhn ri thu c t qu bh xh

+ ngun khc

Mc ch s dng qu

- dng chi tr cho cc ch bhxh

- chi ph qun l cho b mi thc hin chnh sch BHXH

-chi u t tng trng qu BHXH

Cu 4: So snh BHTM vi BHXH

* Ging

- v mc ch: u nhm mc ch n nh cuc sng, n nh kinh doanh, t gp phn m bo an sinh x hi, nng cao i sng ca ngoi dn.

- Vai tr: ging nhau l

u kch thch hot ng u t ,huy ng ngun vn ln cho nn kinh t

To thm nhiu cng n vic lm...

-Bo him XH v BHTM u p dng nguyn tc s ng b s t

* Khc

BHXH

BHTM

1 bn cht: ko v mc tiu li nhun

2 i tng: l thu nhp ca ngi l

3 i tng tham gia:ngi lao ng,ngi s dng l

4 phng thc bo him:ch yu trin khai theo hnh thc bt buc

5 phm vi bo him:c 9 ch ,ch trong nhng trng hp lut nh khi ngi l m au,thai sn,tai n l,bnh ngh nghip,ngh hu

6 qu bo him

Ngun hnh thnh: do ngi l,ngi sd l ng gp,ngoi ra cn c s h tr ca nh nc,li u t v 1 s ngun thu khc

-s dng qu:ch yu l chi tr cho cc ch bh,chi cho qun l

-c ch qun l qu:qun l theo c ch cn bng thu chi,ko v mc tiu li nhun

7 ph bh:c xc nh thng theo 1 mc b/qun da vo tin lng ca ngi l

Thc cht l loi hnh kinh doanh ri ro nn hot ng v mc tiu li nhun

Ti sn trch nhim dn s,tnh mng sc khe,tui th v nhng vn lin quan ti con ngi

Tt c cc c nhn t chc c nhu cu

Theo hnh thc t nguyn

Rng hn,a dng hn

+thu ph bh

+li t h u t

+t 1 s ngun khc(dvu cho cty bh khc)

Chi bi thng(l khon ch yu)

Chi d phng

Chi phng hn ch tn tht

Chi qun l

Chi hoa hng

c qun l theo c ch h kdoanh c li,v mc tiu li nhun

Ty thuc vo tng i tng

//Vai tr ca BHXH v BHTM Vit Nam hin nay:

To s n nh thu nhp cho ngi lao ng khi c ri ro xy ra,gp phn m bo ASXH

-Huy ng c ngun vn ln cho nn kinh t

Cu 5: Phn bit:i tng BHXH v i tng tham gia BHXH:

+i tng BHXH chnh l thu nhp ca ngi lao ng b bin ng gim hoc mt i do b gim hoc mt kh nng lao ng, mt vic lm ca nhng ngi tham gia BHXH.

+i tng tham gia BHXH l ngi lao ng v ngi s dng lao ng.

i tng BHTM v i tng tham gia BHTM:

+ Phn theo tiu ch i tng c bo him th bo him thng mi chia thnh bo him ti sn, bo him trch nhim dn s v bo him con ngi,theo :

Bo him ti sn c i tng c bo him l ti sn(c nh hay lu ng) ca ngi c bo him.

Bo him trch nhim dn s c i tng c bo him l trch nhim dn s ca ngi c bo him i vi ngi th 3 theo lut nh.

Bo him con ngi c i tng c bo him l tui th, tnh mng, tnh trng sc khe ca con ngi hoc cc s kin lin quan ti cuc sng v c nh hng ti cuc sng con ngi.

+i tng tham gia BHTM l tt c cc t chc v c nhn c nhu cu tham gia BHTM.

Qu BHXH v qu BHTM:

+ Qu BHXH do ngi lao ng v ngi s dng lao ng ng v nh nc b thiu, mc ch s dng qu chi tr theo cc ch bo him v chi ph cho s nghip qun l, m bo cn bng thu chi.

+ Qu BHTM c hnh thnh do ph bo him ca cc i tng tham gia l ch yu dng chi tr hoc bi thng, d tr,, d phng, chi ph phng hn ch tn tht, thu v chi ph qun l... hch ton kinh doanh c li.

Cu 6: Bn cht, chc nng v tnh cht ca BHXH:

Bn cht:

BHXH l nhu cu khch quan, a dng v phc tp ca XH, nht l trong XH m sx hng ha hot ng theo c ch th trng, mi quan h thu mn l pht trin n 1 mc no . KT cng pht trin th BHXH cng a dng v hon thin. V th c th ni KT l nn tng ca BHXH hay BHXH khng vt qu trng thi kinh t ca mi nc.

Mi quan h gia cc bn trong BHXH pht sinh trn c s quan h l v din ra gia 3 bn: bn tham gia BHXH, bn BHXH v bn c BHXH. Bn tham gia BHXH c th ch l ngi l hoc c ng l v ngi s dng l. Bn BHXH thng thng l c quan chuyn trch do NN lp ra v bo tr. Bn c BHXH l ngi l v gia nh h khi c cc iu kin rng buc cn thit.

Nhng bin c lm gim hoc mt kh nng lao ng, mt vic lm trong BHXH c th l nhng RR ngu nhin tri mun ch quan ca con ngi nh: m au, tai nn l, bnh ngh nghip... hoc cng c th l nhng trng hp xy ra khng hon ton ngu nhin nh tui gi, thai sn, ng thi nhng bin c c th din ra c trong v ngoi qu trnh l.

Phn thu nhp ca ngi l b gim hoc mt i khi gp phi nhng bin c RR s c b p hoc thay th t ngun qu tin t tp trung c tch t li. Ngun qu ny do bn tham gia BHXH ng gp l ch yu, ngoi ra cn h tr t NN.

Mc tiu ca BHXH nhm tha mn nhng nhu cu thit yu ca ng l trong trng hp b gim hoc mt thu nhp, mt vic lm

Chc nng

Thay th hoc b p 1 phn thu nhp cho ng l tham gia BH khi h b gim hoc mt thu nhp do mt KNL hoc mt vic lm. S m bo thay th v b p ny chc chn s xy ra v suy cho cng mt KNL s n vi tt c mi ngi l khi ht tui l theo cc iu kin quy nh ca BHXH. Cn mt vic lm v mt KNL tm thi lm gim hoc mt thu nhp, ngi l cng s c hng tr cp BHXH vi mc hng ph thuc vo cc iu kin cn thit, thi im v thi hn c hng phi ng quy nh. y l chc nng c bn nht ca BHXH, n quyt nh nhim v v tnh cht v c c ch ca hot ng BHXH.

Tin hnh phn phi v phn phi li thu nhp gia nhng ngi tham gia BHXH. Tham gia BHXH khng ch c ng l m c nhng ngi sd l u phi ng gp cho qu BHXH. Qu ny dng tr cp cho mt s ng l tham gia khi h b gim hoc mt thu nhp. S lng nhng ng ny thng chim t trng nh trong tng s ngi tham gia ng gp. Nh vy theo quy lut s ng b s t BHXH thc hin phn phi li thu nhp theo c chiu dc v chiu ngang, thc hin chc nng ngy c ngha l BHXH gp phn thc hin cng bng XH.

Gp phn kch thch ng l hng hi l, sn xut, nng cao nng sut l c nhn v nng sut l XH. Khi khe mnh tham gia l sx, ngi l c ch s dng l tr tin lng, tin cng. Khi h m au, thai sn, TNL hay khi v gi c BH tr cp thay th phn thu nhp b mt. V th cuc sng ca h v gia nh h lun c m bo n nh v c ch da. Do ngi l lun yn tm gn b tn tnh vs cng vic v ni lm vic. H rt tch cc l sx, nng cao nng sut l v hiu qu KT. Chc nng ny biu hin nh 1 n by KT kch thch ngi l nng cao nng sut l c nhn, ko theo l nsl XH.

Gn b li ch gia ng l vi ng s dng l, gia ng l vi XH. Trong thc t lsx ngi l v ngi s dng l vn c nhng mu thun ni ti khch quan v tin lng, tin cng , thi gian l... thng qua BHXH nhng mu thun s c iu ha v gii quyt, c bit c 2 gii ny u thy nh c BHXH m mnh c li v c bo v. T lm h hiu nhau v gn b li ch vi nhau. i vi NN v XH chi cho BHXH l cch thc phi chi t nht v c hiu qu nht nhng vn gii quyt c kh khn v mt i sng cho ng l v gia nh h,gp phn lm cho sx n nh, kinh t chnh tr v xh c pht trin an ton hn.

Tnh cht:

Tnh tt yu khch quan trong i sng XH:

Trong qu trnh lao ng sx, ngi l c th gp nhiu bin c,ri ro. Khi d ng s dng l cng ri vo tnh cnh kh khn khng km nh sx kd b gin on, vn tuyn dng v hp ng l lun phi c t ra thay th... sn xut cng pht trin nhng RR i vi ng l v nhng kh khn vi ng s dng l cng nhiu v tr nn phc tp dn n mi quan h ch th ngy cng cng thng. gii quyt vn ny, NN phi ng ra can thip thng qua BHXH. Nh vy BHXH ra i hon ton mang tnh khch quan trong i sng XH ca mi nc.

BHXH c tnh ngu nhin, pht sinh khng ng u theo khng gian v thi gian

BH va c tnh kinh t, va c XH ng thi c tnh dch v.

Tnh kinh t th hin r nht ch: qu BHXH mun c hnh thnh, bo ton v tng trng phi c s ng gp ca cc bn tham gia v phi c qun l cht ch, ng mc ch. Mc ng gp ca cc bn phi c tnh ton rt c th da trn xc sut pht sinh thit hi ca cc tp hp ng tham gia BHXH. Qu BHXH ch yu dng tr cp cho ng l theo cc iu kin BHXH. Thc cht phn ng gp ca mi ng l l k ng k nhng quyn li nhn c l rt ln khi gp ri ro. i vi ng s dng l, vic tham gia ng gp vo qu BHXH l BH cho ng l m mnh s dng. Xt di gc KT, h cng c li v k phi b ra 1 khon tin ln trang tri cho nhng ng l b mt hoc gim KN L. Vi NN, BHXH gp phn lm gim gnh nng cho NSNN, ng thi qu BHXH cn l ngun u t ng k cho nn KTQD.

BHXH l b phn ch yu ca h thng m bo XH. V vy tnh XH ca n th hin rt r. Xt v lu di, mi ngi l trong XH u c quyn tham gia BHXH. V ngc li , BHXH phi c trch nhim BH cho mi ng l v gia nh h, k c khi h cn trong tui l. Tnh XH ca BHXH lun gn cht vi tnh dch v ca n. Khi nn KT XH ngy cng pht trin th tnh dch v v tnh cht XH ha ca BHXH ngy cng cao.

V sao trong thi k u trin khai, BHXH ch p dng i vi nhng ngi lm cng n lng:

p ng nhu cu v BHXH cho ngi l lm cng n lng

Ngi lm cng n lng c thu nhp n nh v thng cao hn cc tng lp khc.

Ph hp vi trnh qun l ca cc c quan BHXH, c bit trong thi k u.

Ph hp vi iu kin thc t ca DN v kh nng ti tr ca NSNN.

Thc hin tt c cc nc, trong c VN, c th theo lut BHXH hin hnh.

Cu 7:Vai tr ca BHXH trong nn KTTT i vi ngi l:

bt k hon cnh, thi im no, ri ro lun lun rnh rp, e do cuc sng ca mi ngi gy gnh nng cho cng ng v x hi. Ri ro pht sinh hon ton ngu nhin bt ng khng lng trc c nhng xt trn bnh din x hi, ri ro l mt tt yu khng th trnh c. phng nga v hn ch nhng tc ng tiu cc ca ri ro i vi con ngi v x hi l nhim v, mc tiu hot ng ca BHXH. Mt s vai tr ca BHXH i vi c nhn:- Th nht: BHXH c vai tr n nh thu nhp cho ngi lao ng v gia nh h.Khi tham gia BHXH, ngi lao ng phi trch mt khon ph np vo qu BHXH, khi gp ri ro, bt hnh nh: m au, thai sn, tai nn lao ng lm cho chi ph gia nh tng ln hoc phi ngng lm vic tm thi. Do vy thu nhp ca gia nh b gim, i sng kinh t lm vo tnh cnh kh khn, tng qun. Nh c chnh sch BHXH m h c nhn mt khon tin tr cp b p li phn thu nhp b mt hoc b gim m bo n nh thu nhp, n nh i sng.- Th hai: Ngoi vic m bo i sng kinh t, BHXH to c tm l an tm, tin tng. Khi tham gia BHXH gp phn nng cao i sng tinh thn cho ngi lao ng em li cuc sng bnh yn, hnh phc cho nhn dn lao ng.Vai tr ca BHTM i vi doanh nghip:

Cu 8:Mi quan h ca bh i vi s tng trng v pht trin kinh t VN

V kinh t - x hi:

Ri ro tn tht pht sinh lm thit hi n cc i tng: ca ci vt cht do con ngi to ra v chnh bn thn con ngi, lm gin on qu trnh sinh hot ca dn c ngng tr hot ng sn xut kinh doanhca nn kinh t. ni chung n lm gin on v gim hiu qu ca qu trnh ti sn xut XH.Qu d tr BH dc to lp trc 1 cch c thc, khc phc hu qu ni trn, bng cch b p cc tn tht pht sinh nhm ti lp v m bo tnh thng xuyn lin tc ca qu trnh XH. nh vy, trn phm vi ton b nn kinh t XH BH ng vai tr nh 1 cng c an ton v d phng m bo kh nng hot ng lu di ca mi ch th dn c v kinh t. vi vai tr , BH khi thm nhp su vo i sng pht huy tc dng vn c ca mnh: thc y thc phng - hn ch tn tht cho mi thnh vin trong x hi.BH l mi trng ngh nghip ca 1 s lng ln lao ng. lao ng trong ngnh BH cng cc ngnh khc to ra nhiu gi tr gia tng cho c nn kinh t gp phn ng k vo GDP ca quc gia. hot ng BH l 1 trong nhng hot ng c mi quan h vi nhiu ngnh ngh khc nht. khng nhng th, ngy nay hd BH ko ch hng vic phn phi li v mt gi tr m cn hng n vai tr XH tch cc hn trong vic chng li nhng hu qu bt hnh ca cuc sng. cc chng trnh h tr ca BH ngy cng a dng v phong ph. Hiu qu ca cc hot ng h tr ca BH ko ch thc y thc phng nga ri ro ca cc thnh vin trong XH m cn lm gim thit hi v mt kinh t tn tht gim i, ng ngha vi gi tr ca nn kte tng ln mc ng gp ca cc thnh vin trong qu BH cng gim i.

- v hot ng ti chnh:* i vi ngi tham gia bo him: Khi tham gia bo him, s gip cho bn thn v ti sn ca ngi tham gia c bo m bng mt khon tin xc nh no . V nu nh c iu ri ro xy ra i vi ngi tham gia bo him th h s c cc cng ty bo him chia s mt phn no kh khn, gip h c kh nng ti chnh c th vt qua c kh khn trc mt. * i vi cc cng ty bo him: Bo him chnh l mt knh tp trung vn ca cc cng ty bo him. Vi s tin m khch hng ng vo, s gip cc cng ty bo him u t vo cc ngnh kinh doanh khc, mang li li nhun nhiu hn, qua , gip gia tng kh nng ti chnh ca cng ty, ng thi bo m ngun tin mt i vi cc hot ng thng ngy ca 1 cng ty.* i vi x hi: Bo him l mt knh lun chuyn tin t ca nn kinh t. N to ra s an tm ca cc nh u t cng nh ca dn chng, thc y cho cc hot ng ti chnh din ra mt cch sung s hn. Bo him c th coi l mt trong nhng nhn t gip n nh nn ti chnh tin t ca mt quc gia. Tuy nhin, trong mt s trng hp, nu cc hot ng kinh doanh bo him khng r rng v minh bch, c th to ra nhng tc ng xu, nh hng khng tt n nn kinh t (m v d in hnh l s ph sn ca AIG hin nay).

Bn cnh sn tm li nhun, ngnh BH cng gp phn ng k lm gim p lc vn sn xut kinh doanh v u t pht trin cho h thng ngn hng v ngn sch nh nc. Theo HHBHVN, doanh thu BHPNT nm 2009 t 13.100 t ng (tng khong 20% so vi nm 2008); doanh thu BHNT t 11.700 t ng (tng khong 12%). Vi nc ta, ngnh BH thc s tr thnh ch da kh vng chc khi mi nm bi thng 55% doanh thu ph BH cho cc c s kinh t - x hi v khch hng khi h gp ri ro thin tai, tai nn; gp phn n nh ngn sch nh nc.

c bit, trong hon cnh kinh t nc ta ang kh khn, nht l v ngun vn th nm 2009 ngnh BH to ra ngun vn trung v di hn 69.000 t ng v u t vo nn kinh t t nc (nm 2008 l 57.000 t ng), to vic lm cho 15.000 nhn vin BH v gn 150.000 i l BH. D kin, nm 2010, tng vn t ngnh BH u t vo nn kinh t s tng ln khong 75.000 t ng.

Mi quan h gia tc tng trng kinh t v BH:

Nh nu trn, trong nn kinh t th trng vic tham gia BH c th hin thng qua vic ng gp BH ca cc bn. Nh vy, trong mi quan h ng gp ca ba bn ny u c lin quan n thu nhp. i vi ngi lao ng ng gp BH lin quan n thu nhp, tin lng. i vi ngi s dng lao ng l qu lng ca c quan, doanh nghip. i vi Nh nc l khon chi t ngn sch. Ban u, khi mi xy dng h thng BH theo c ch th trng, s ngi th hng cn t so vi s ngi tham gia BH. Theo thi gian, s gi ho dn s ngy cng tng ln, t l ph thuc (ngi hng BH v ngi lm vic c tham gia BH) ngy cng tng ln, ngha l s ngi hng BH ngy cng nhiu ln. Do vy, chi ph BH ngy cng ln ln v gia tng. V d, Vit Nam hin nay s ngi hng hu tr cc loi khong 2 triu ngi v s ngi tham gia BHXH khong 4 triu ngi (lm trn s). Ngha l, c hai ngi tham gia BH th c mt ngi hng, hay ni cch khc t l ph thuc l 50%. Nu khng m rng i tng tham gia BH, t l ny s tng ln ng k trong mt s nm ti. iu ny ng ngha vi vic qu BH s gim i vi tc ngy cng nhanh. khc phc iu ny, c mt s cch thng c p dng:

- M rng i tng tham gia BH (cch ny thng ch c o dng i vi nhng h thng BH mi, v d nh Vit Nam, cn i vi nhng nc m i a s ngi dn u tham gia BH, vic m rng i tng rt kh khn).

- Tng mc ng gp ca cc bn tham gia BH thng c p dng hoc l u k (5 nm hoc 10 nm li iu chnh t l ng gp) hoc l tng dn (mi nm hoc 1 - 2 nm tng t l ng gp ln mt t l nht nh).

Ngoi ra, cn c nhng cch khc nh "xit cht" cc iu kin c hng BH nh tng tui ngh hu, quy nh thi hn "d b" phi ng gp hoc phi tham gia BH mt thi gian trc khi hng tr cp

Nhng s thay i trn u nh hng n thu nhp ca cc bn tham gia BH. Di gic ngi lao ng, va m bo c nhng chi tiu thng xuyn v ngy cng tng ln ca gia nh v va thc hin c ngha v ng BH, h phi tm cch tng thm thu nhp, ngha l phi lm vic nhiu hn hoc lm vic c nng sut, c hiu qu hn c tr lng cao hn. Khi ngi lao ng lm vic c nng sut, c cht lng, doanh nghip cng c li ch, doanh thu v thu nhp ca doanh nghip tng cao hn v cng c iu kin hn thc hin tt hn trch nhim v ngha v ca mnh i vi ngi lao ng. n lt mnh, khi ngi lao ng v doanh nghip sn xut kinh doanh c hiu qu, Nh nc s c ngun thu nhiu hn (thu thu c nhn v thu thu nhp doanh nghip) c iu kin ti chnh tt hn ng gp cho qu BH.

T kha cnh khc, tng trng kinh t to iu kin cho ngi dn c cuc sng tt hn, to ra nhiu vic lm mi, thu ht nhiu lao ng tham gia vo cc hot ng kinh t. Ngi lao ng c thu nhp cng cao v n nh cng c iu kin tt hn tham gia BH. iu ny c bit c ngha i vi nhng nc mi thc hin, cn thu ht nhiu ngi tham gia BH. y l tc ng tch cc ca tng trng kinh t i vi BH. ng thi, khi kinh t pht trin, Nh nc v cc doanh nghip c iu kin u t thm trang thit b hin i, ci thin iu kin lm vic cho ngi lao ng. Nh vy, nhng ri ro trong lao ng nh tai nn lao ng, bnh ngh nghip s gim i v do qu BH s gim chi do i tng hng gim. y l nh hng, tc ng gin tip ca tng tng kinh t i vi BH. Mt khc, khi kinh t tng trng, Nh nc c kh nng hn ci thin iu kin sng cho ngi lao ng, nh u t vo cc c s h tng cng cng, u t ci thin iu kin chm sc sc kho cho dn c ni chung v ngi lao ng ni ring. Nh vy, ngi lao ng t b nhng ri ro x hi hn nh gim c tai nn, gim c m au, bnh tt, gim c nhng ri ro khi sinh (i vi lao ng n) y cng l nh hng tc ng gin tip ca tng trng kinh t i vi BH. Ngoi ra, khi kinh t tng trng, mi trng kinh t cng c hon thin, vic u t ca qu BH cng tt hn, an ton hn, trnh c nhng ri ro t kinh t, gp phn tng trng qu BH

Nh vy, di gic kinh t, cc hot ng BH gp phn thc y tng trng kinh t; gp phn lm tng thu nhp quc dn v ngc li, kinh t tng trng c tc ng tch cc, nh hng trc tip hoc gin tip ti cc hot ng BH.

Tuy nhin, pht huy c nhng nh hng tch cc trong mi quan h BH - Kinh t ny, cn c nhng c ch chnh sch thch hp. T gic ti chnh, tin t, Nh nc cn c chnh sch u t thch hp cho qu BH v cn minh bch hn mi quan h (tin t) gia Nh nc (Chnh ph) v c quan BHXH, cng ty BHTM. Nh nc cn nh ra nhng chnh sch li sut u t, li sut khi Chnh ph vay ca Qu BH hp l m bo s tng trng lu di cho qu BH. Mt khc, Nh nc c nhng chnh sch ch nh u t v bo h u t m bo an ton cho qu BH. Chng hn Italia, Chnh ph quy nh vic xy dng cc khu nh chung c cho ngi lao ng l do qu BHXH m nhn. y l chnh sch va gn quyn li v trch nhim ca ngi lao ng vi c quan BH, cng ty BHTM; ngc li cng lm tng thm s gn kt gia c quan BHXH, cng ty BHTM vi ngi lao ng. V pha cc c quan Nh nc c thm quyn hoch nh chnh sch BH, cn c quy nh v thm quyn ca Hi ng qun l, ca Tng Gim c cng ty hay c quan BH, nht l v kha cnh ti chnh, nh vic ch ng iu chnh t l ng gp BHXH cng nh t l hng; ch ng v u t

Cu 9 & 10 ch bhxh Vit Nam

Chnh sch BHXH l mt trong nhng chnh sch c bn nht ca mi quc gia. N l nhng quy nh chung , rt kht qut v c i tng , phm vi, cc mqh, v nhng gii php ln, nhm t c mc tiu chung ra i vs BHXH. Vic ban hnh chnh sch BHXH phi da vo k KT-XH ca t nc tng thi k, v xu hng vn ng khch quan ca ton b nn KT-XH.

Ch BHXH l s c th ha chnh sch BHXH, l h thng cc quy nh c th v chi tit, l s b tr , sp xp cc phng tin thc hin BHXH i vs ng lao ng. Ni cch khc, l mt h thng cc quy nh c php lut ha v i tng hng , ngha v v mc ng gp cho tng trng hp BHXH c th. Ch BHXH thng c th hin di dng cc vn bn di lut , cc thong tu, iu l

Theo tng kt ca ILO (cng c s 102 thng 6 nm 1952 ti Ginevo), bo him x hi bao gm chn ch ch yu sau:

1 chm sc y t

2 tr cp m au

3 tr cp tht nghip

4 tr cp tui gi

5 tr cp tai nn lao ng v bnh ngh nghip

6 tr cp gia nh

7 tr cp thai sn,

8 tr cp khi tn ph

9 tr cp cho ngi cn sng ( tr cp mt ng nui dng)

Cng c cng ni r l nhng nc ph chun cng c ny c quyn ch p dng mt s ch , nhng t nht phi p dng mt trong cc ch : tr cp tht nghip, tr cp tui gi, tr cp tai nn lao ng bnh ngh nghip, tr cp khi tn ph hoc tr cp mt ng nui dng. Vic p dng bo him x hi trn ca quc gia khc nhau thng cng rt khc nhau v ni dung thc hin ty thuc vo nhu cu bc bch ca ring tng ni trong vic m bo cuc sng ca ngi lao ng, ngoi ra, cn ty thuc vo kh nng ti chnh v kh nng qun l c th p ng. Tuy nhin, xu hng chung l theo pht trin kinh t - x hi, bo him x hi s m rng dn v s lng v ni dung thc hin ca tng ch .

H thng cc ch BHXH c nhng c m ch yu sau:

+ cc ch c xd theo lut php mi nc

+ h thng cc ch mang tnh cht chia s ri ro , chia s ti chnh

+ mi ch c chi tr u cn c ch yu vo mc ng gp ca cc bn tham gia BHXH

+ phn ln cc ch l chi tr nh k

+ ng tin c sd lm phng tin chi tr v thanh quyt ton

+ chi tr BHXH nh l quyn li ca mi ch BHXH

+ mc chi tr cn ph thuc vo qu d tr. Nu qu d tr c u t c hiu qu v an ton th mc chi tr s cao v n nh

+ cc ch BHXH cn phi c iu chnh nh k phn nh ht s thay i ca iu kin kinh t - x hi

Ton b h thng cng nh mi ch BHXH trong h thng trn khi xy dng u phi da vo nhng c s kinh t - x hi : c cu ngnh kinh t quc dn, tin lng v thu nhp ca ng lao ng, h thng ti chnh ca quc gia ng thi ty tng ch khi xy dng cn phi tnh n cc yu t sinh hc, yu t mi trng nh: tui th bnh qun ca ng ld, nhu cu dinh dng , xc sut tai nn l v t vong, tui sinh ca lao ng n ,mi trng l

Nhng c s khoa hc trn quyt nh n mt lot vn v xc nh k , tgian v mc hng tr cp trong tng ch , cng nh kh nng p dng bao nhiu ch BHXH trong mt h thng. Chng hn khi xc nh iu kin hng tr cp BHXH tui gi phi da vo c s sinh hc l tui i v gii tnh ca ng l l ch yu. Bi v tui gi hng tr cp hu tr ca mi gii , mi vng, mi quc gia c s khc bit nht nh. Do c nhng nc quy nh: nam 60t, n 55t s c ngh hu. Nhng cng c nhng nc qd nam 65t, n 60t v v

Thi gian hng tr cp v mc hng tr cp BHXH ni chung ph thuc vo tng trng hp c th v thi gian ng ph bo him ca ng l, trn c s tng ng gia ng v hng. ng thi mc tr cp cn ph thuc vo kh nng thanh ton ca tng qu ti chnh BHXH; mc sng chung ca cc tng lp dn c v ng l. Nhng v nguyn tc, mc tr cp ny ko cao hn mc tin lng hoc tin cng khi ng ld ang lm vic v n ch bng mt t l % nht nh so vs mc tin lng, tin cng. cc nc kinh t pht trin, do mc lng cao nn t l ny thng thp v ngc li, nhng nc ang pht trin, do mc tin lng cn thp nn phi p dng mt t l kh cao . VD Php, mc tr cp hu tr ch bng 50% mc lng bnh qun ca 10 nm cao nht ( vs k ng BHXH 37,5 nm); m au c hng tr cp bng 50% tin lng, tg ngh m c hng tr cp ko qu 12 thngcn Philipin, mc tr cp hu tr t 42% n 102 % , ty thuc tng nhm lng khc nhau, m au c hng 65%...

Tuy vy vic cc nc quy nh tr cp BHXH bng t l % so vs tin lng hay tin cng thng dn n bi chi qu BHXH.V vy mt s nc phi tm cch khc phc: tr ngay mt ln khi ngh hu ( NB mt ln khi ngh hu l 15 triu yn) hoc sut i ng theo t l % ca mt mc thu nhp quy nh v hng cng theo t l % ca mc quy nh y

Theo khuyn ngh ca ILO, BHXH bgom h thng 9 ch , song ko phi nc no cng thc hin y . Bi v k kinh t- x hi ca mi nc khc nhau, thm ch ngay trong 1 nc nhng k cng khc nhau gia cc thi k nn vic thc hin c c 9 ch nu trn l rt kh,. Chng hn nu tim lc v sc mnh kinh t yu km, kh nng t chc v qun l cn hn ch th rt kh thc hin cc ch tr cp tht nghip v tr cp gia nh. Hoc nu ko nhn thc c y quyn bnh ng nam na, vai tr v c m ca l n th cng rt kh thc hin c ch tr cp sinh Chnh v vy, cho n nay, trn th gii, ch c 43 nc thc hin c c 9 ch BHXH, 92 nc cha thc hin c ch tr cp tht nghip, 9 nc cha thc hin c ch tr cp gia nh, 13nc cha thc hin c 3 ch : tr cp tht nghip, tr cp gia nh v tr cp tai nn lao ng.

Ch BHXH ngn hn : m au, thai sn, tai nn ld & bnh ngh nghip ( trc 1 ln) ,chm sc y t, gia nh

C BHXH di hn: hu tr v t tut , TNLD & BNN (tr cp hng thng)

C 2: TNLD & BNN, t tut , hu tr

Theo lut BHXH nc ta thc hin :

BHXH bt buc l tr cp m au, tai n l v bnh ngh nghip, thai sn, hu tr, t tut.

BHXH t nguyn ( t 1/1/2008) vi 2 ch hu tr, t tut.

Bh tht nghip (1/1/2009)

Cu 11:vi sao tin lng la c s chu yu xac inh mc ong gop BHXH cua cac bn tham gia?vai tro cua ch hu tri trong h thng cac ch BHXH?

Tin lng la c s chu yu xac inh mc ong gop BHXH cua cac bn tham gia vi:

1.mc lng la do nha nc xy dng va quy inh nn no mang tinh phap ly va n inh giup cho c quan bao him xac inh c mc phi bao him mt cach chinh xac.va da vao mc phi ong gop o thc hin vic chi tra bi thng nu nh co tn tht xay ra.am bao tinh cng bng trong vic thu va chi tra cho ngi tham gia bao him va cung giup cac c quan bao him tranh c nhng tn tht do co th c lng c chinh xac mc phi bao him da trn mc lung ma nha nc quy inh.

2.da vao mc lng do nha nc quy inh cac c quan bao him cung co c s kim tra va truy thu cac c quan va cac ca nhn n phi bao him.t o n inh c ngun quy ng thi giam c tn tht do ngun quy thu khng u va gy kho khn cho vic chi tra,bi thng khi co tn tht xay ra.

3.vi tin lng do nha nc quy inh va co tinh phap ly cao nn cac c quan bao him co th da bao tin lng lam c s tra lng hu,tr cp hu tri khi ngi lao ng v hu va cac ch bao him khac

4.i vi ngi lao ng khng co lng ma chi co thu nhp bp bnh thi rt kho xac inh c mc phi ong gop hang thang.nu thang co thu nhp cao ho se co kha nng ong gop tuy nhin nu thang ko co thu nhp ho se khng co kha nng ong gop va nh vy ngun quy bao him se khng n inh,se khng thun li cho vic chi tra khi co tn tht hay rui ro xay ra.ng thi nu khng da vao tin lng cac c quan bao him cung khng co c s chinh xac xac inh mc phi ong gop va mc chi tra cho ngi lao ng,gy kho khn va mt cng bng cho ca 2 bn la c quan bao him va ngi lao ng

Vai tro cua ch hu tri trong h thng cac ch bao him xa hi

Tr cp hu tri co vai tro co vai tro rt quan trong h thng cac ch BHXH va c moi ngi lao ng c bit quan tm.

1.i vi ban thm ngi lao ng:khi ngi lao ng ht tui lao ng theo quy inh cua phap lut va nghi hu ho se khng con thu nhpk theo lao ng nh trc.va tr cp hu tri thay th mt phn thu nhp bi mt o gop phn n inh tai chinh cho ngi lao ng khi v hu.

2.tui tho cua ngi dn noi chung va ngi lao ng tham gia BHXH noi ring khng ngng tng ln se lam cho s ngi nghi hu ngay cang chim ty trong ln.hu ht cac ch bao him khac va co tinh hoan tra va co tinh khng hoan tra trong khi ch tr cp hu tri thi ngc lai.vi mi mt con ngi lun phai trai qua 4 giai oan la:sinh,lao ,bnh,t.do o y la ch co nhiu ngi tham gia ngun quy c hinh thanh ln va n inh.tuy nhin qua trinh t luc tham gia n luc thi hng cua ngi lao ng din ra trogn thi gian dai.vi th ngun quy c hinh thanh nay co th c s dung phuc vu chi tra bi thng cho cac ch khac nu cac ch o co kho khn v tai chinh do thu khng u chi hoc do cha thu c quy.

Vy ch hu tri gop phn n inh cho cac ch bao him khac trong h thng ch BHXH.

3.t vic giup n inh tai chinh cho ban thn ngi lao ng noi ring sau khi ht tui lao ng,ng thi h tr cho vic chi tra cua cac ch bao him khac tr cp hu tri ong gop phn to ln trong vic am bao an sinh xa hi.

Cu 12Vai tr ca ch hu tr trong h thng cc ch BHXH

Trong mt h thng BHXH thng bao gm nhiu ch khc nhau. S lng cc ch BHXH c xy dng v thc hin ph thuc vo trnh pht trin v mc tiu c th ca h thng BHXH trong tng thi k ca mi nc. Tuy nhin, trong bt c h thng BHXH no cng c nhng ch chnh th hin c trng nhng mc tiu ch yu ca h thng bo him x hi. Mt trong nhng ch l ch hu tr hay ch bo him tui gi cho ngi lao ng .C th khng nh rng ch hu tr l mt trong nhng ch bo him c thc hin sm nht trong lch s pht trin ca bo him x hi. Theo quy nh ca ILO th ch ny l mt trong nhng ch bt buc, l ch chnh sch khi mi quc gia mun xy dng cho mnh mt h thng bo him x hi. Theo thng k ca ILO, trong tng s 163 nc trn th gii c h thng BHXH (1993) th c ti 155 nc c thc hin ch hu tr chim t l 95,1%. iu chng t ch hu tr rt c cc nc cng nh ngi lao ng quan tmTrn thc t, tt c nhng ngi tham gia vo BHXH u c mong mun tham gia vo ch hu tr. Trong phn ng gp ph BHXH ni chung th phn ch yu l ng cho ch ny. i vi h thng BHXH th hot ng ca ngnh ny tp trung ch yu vo ch hu tr cho ngi lao ng. iu ny c th hin c th trong cc hot ng nghip v ca bo him x hi. Chng hn Vit Nam, ch hu tr c v tr c bit quan trng vi ngi tham gia bo him x hi. Ch ny c quy nh v a vo thc hin ngay t khi h thng BHXH mi c thnh lp ( 1947). Theo cc quy nh hin hnh th t l ginh cho bo him hu tr v cc ch khc c lin quan ti ngi v hu l 75% ( ph bo him l 20% tng qu tin lng th ginh ti 15% ng cho hu tr ). Do thu cho ch hu tr cng chim t trng ch yu trong tng thu ca bo him x hi, khong t 60-80%. Tng t nh vy trong tng chi ca BHXH th vic chi cho ch ny cng rt ln. Trong nhng nm gn y tin chi cho ch hu tr chim khong trn 70% tng chi cho BHXH . Nh vy, hot ng thu chi ca ch hu tr c nh hng sng cn ti ton b hot ng ca h thng bo him x hi, nh hng n s n nh ca BHXH ni ring cng nh c x hi ni chung.Mt vn na t ra l xu hng gi ho ca dn s th gii dn n s lng ngi ngh hu ngy cng tng. iu cho thy r vai tr ngy cng quan trng ca ch hu tr trong i sng kinh t x hi ca mi quc gia. Hn na, ch bo him hu tr cn th hin c s quan tm chm sc ca Nh nc, ngi s dng lao ng i vi ngi lao ng, v n cn th hin o l ca dn tc ng thi cn phn nh trnh vn minh ca mt ch x hi

1. D phng nghip v l khon tin m doanh nghip bo him phi trch lp nhm mc ch thanh ton cho nhng trch nhim bo him c xc nh trc v pht sinh t cc hp ng bo him giao kt.

2. D phng nghip v phi c trch lp ring cho tng nghip v bo him v phi tng ng vi phn trch nhim ca doanh nghip bo him.

3. B Ti chnh quy nh c th v mc trch lp, phng php trch lp d phng nghip v i vi tng nghip v bo him.

iu 8 N 46 quy nh chi tit v trch lp d phng nghip v Phi nhn th: 1. Doanh nghip kinh doanh bo him phi nhn th phi trch lp d phng nghip v theo tng nghip v bo him i vi phn trch nhim gi li ca doanh nghip.

2. D phng nghip v bao gm:

a) D phng ph cha c hng, c s dng bi thng cho trch nhim s pht sinh trong thi gian cn hiu lc ca hp ng bo him trong nm tip theo;

b) D phng bi thng cho khiu ni cha gii quyt, c s dng bi thng cho cc tn tht pht sinh thuc trch nhim bo him cha khiu ni hoc khiu ni nhng n cui nm ti chnh cha c gii quyt;

c) D phng bi thng cho cc dao ng ln v tn tht, c s dng bi thng khi c dao ng ln v tn tht hoc tn tht ln xy ra m tng ph bo him gi li trong nm ti chnh sau khi trch lp d phng ph cha c hng v d phng bi thng cho khiu ni cha gii quyt khng chi tr tin bi thng i vi phn trch nhim gi li ca doanh nghip bo him.

Nh vy doanh thu bo him (ph bo him) tr i chi ph bi thng trong 1 nm cha phi li ca doanh nghip bo him. Cc doanh nghip bo him cn phi trch lp qu d phng nghip v bao gm ph cha c hng, yu cu bi thng ca khch hng ang trong thi gian gii quyt, bi thng cho dao ng ln c th xy ra vo nhng nm sau. y l ngun sn sng chi bi thng cho nhng nm t xut c xy ra nhng tn tht rt ln.

Cu 13: Nguyn tc hot ng ca BHTM.

L loi hnh BH kinh doanh bn cnh vic phi tun th nhng nguyn tc chung ca BH, BHTM cm phi tun th theo cc nguyn tc ring. C 5 nguyn tc chung c bn ca BHTM l:

Nguyn tc s ng b s t.Theo nguyn tc ny phi c s ng ngi tham gia cho ri ro cng loi th cng ty BH mi c th BH cho ri ro m bo chia s ri ro ca s t ngi cho nhiu ngi cng chu.

Nguyn tc tn nhim tuyt i.

BH l li ha v s cam kt gia 1 bn l ng ph BH v 1 bn l chi tr bi thng, ng thi BH l sn phm ko mong i. Chnh v vy gia bn mua v bn bn BH phi m bo tn nhim nhau 1 cch tuyt i. C th:

i vi cng ty BH: hon ton trung thc i vi nhng cam kt vi khch hang, hon ton trung thc khi tr li cc cu hi ca khch hng.

ng thi m bo bo mt thong tin v khch hang.

i vi khch hang ( ngi tham gia BH): phi c trch nhim khai bo 1 cch trung thc cc thng tin c lin quan n i tng BH.

Nguyn tc ri ro BH.Ri ro hiu theo ngha thng thng l nhng iu ko chc chn v ko mong i c th xy ra. Tuy nhin vi ngha ko phi ri ro no cng c BH. V y l loi hnh BH kinh doanh nn ri ro ch c th c BH khi p ng cc iu kin sau:

Ri ro phi l ngu nhin, bt ng 0