1

Deforestacja = wylesianie

Deforestacja: niszczenie lasów; ogołacanie z lasów

Uniwersalny słownik języka polskiego (S. Dubisz, PWN 2006)

Deforestacja - definicje

• ONZ – FAO (1997): „sum of all transitionsfrom natural forest classes (continuousand fragmented) to all other classes”

• Proces zmniejszania udziału terenów leśnych w ogólnej powierzchni danego obszaru, zazwyczaj wskutek antropopresji (np. nadmierne wykorzystanie gospodarcze lasów, zanieczyszczenie środowiska, itp.).

Z raportu komisji senatu kanadyjskiego ds. lasów borealnych:

"Forests have virtually disappeared in twenty-five countries; eighteen have lost more than 95 per cent of their forests and another eleven have lost 90 per cent. Ultimately, the implications of present rates of forest decline go far beyond individual societies; they affect all of humankind, all other species, and the planet as a whole."

Artykuły nt. „deforestation”

• SCOPUS (1996 – 2008): 7613 pozycji

• ISI (1996 – 2008): 3767 pozycji– „Getting fourteen for the price of one! Understanding

the factors that influence land value and how they affect biodiversity conservation in central Brazil”

– „Fire use and prevention by traditional households in the Brazilian Amazon”

– „An empirical exploration of the population-environment nexus in India”

– ...

Amazonia, widok z wysokości ok. 100 km Małopolska, widok z wysokości ok. 100 km

2

Amazonia, widok z wysokości ok. 1000 km Europa Środkowa, widok z wysokości ok. 1000 km

www.forestry.gov.uk

Roczna zmiana zalesienia netto

www.forestry.gov.uk

www.forestry.gov.uk

Roczna zmiana zalesienia netto

State of the World's Forests 2007, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 2007 (ISBN 978-92-5-105586-1)

3

Państwa o najwyższym tempie wylesiania w latach 2000-2005

(w hektarach rocznie)Największe zasoby lasów (ha)

133 610 000 Kongo

3 900 000 000ŚWIAT

163 678 000 Australia

197 290 000 Chiny

303 089 000 USA

310 134 000 Kanada

477 698 000 Brazylia

808 790 000 Rosja

Przyczyny wylesiania

• pozyskiwanie gruntów do uprawy roli i

hodowli (Brazylia, Azja, Afryka);

• pozyskiwanie drewna jako surowca dla

przemysłu i budownictwa;

• pozyskiwanie drewna na opał

(rozwijających się kraje Afryki i Azji);

• osobliwe zamieranie lasów (Europa, USA)

Główne przyczyny wylesiania

Davis

, C

. 20

08.

Pro

tecting f

ore

sts

to s

ave

the c

limate

: R

ED

D c

halle

ng

es

an

d o

pp

ort

unitie

s. E

art

hT

rend

sA

pri

l2008 M

onth

lyU

pdate

Skutki wylesiania(wg polskiej Wikipedii)

• niszczenie naturalnych siedlisk wielu zwierząt i ptaków, co prowadzi do zmniejszania ich populacji i niszczenia wielu gatunków;

• obniżenie poziomu wód gruntowych, co prowadzi do wysuszania gruntów i ich pustynnienia;

• przyspieszony proces erozji gleb

• zmniejszona ilość tlenu w atmosferze, a zwiększona ilość dwutlenku węgla (lasy nazywane są "Płucami Ziemi").

Fakty (znaczenie negatywne)• Do dziś świat utracił ok. 50% lasów

• Co roku tracimy ok. 15 mln ha

• W latach 1980-1990 straty wyniosły:

– 8,2% lasów Azji

– 6,1% lasów Ameryki Łacińskiej

– 4,8% lasów Afryki

• Wylesianie źródłem CO2 – ok. 20% emisji ze spalania paliw kopalnych

• Utrata różnorodności biotycznej: ok. 8000 do 28000 gatunków rocznie

• Bezpośrednie skutki uderzają ok. 400 mln ludzi

Co

ntr

era

s-H

erm

osill

a, A

. 2

00

0. T

he u

nd

erlyi

ng

cau

ses

of

fore

st d

eclin

e. O

ccasio

na

l P

ap

er

No

. 3

0, C

en

ter

for

Inte

rnatio

na

l Fo

rest

ry R

esea

rch

(IS

SN

08

54

-981

8):

29

pp

.

4

Fakty (znaczenie pozytywne)

• Duże szybkie profity z eksploatacji drewna � poprawa warunków egzystencji ludności

• Dostęp do innych bogactw (ropa naftowa, minerały) � jak wyżej

• Zwiększenie areału upraw� możliwośćwyżywienia rosnącej liczby ludzi i uchronienia ludzkości przed głodem

Contreras-Hermosilla, A. 2000. The underlying causes of forest decline. Occasional Paper No. 30, Center for International Forestry Research (ISSN 0854-9818): 29 pp.

Wartość lasów ($/ha)

wr – wartość rynkowa nr – wartość nierynkowa

--<1Ochrona wody (nr)

-2098Turystyka (wr/nr)

-21-90Lekarstwa (nr)

1015-27093046650-3400Magazyn C (nr)

325-1238-775Inne prod. (wr/nr)

40751240-Drewno (wr)

MalezjaKostarykaMeksyk

Pearce, D. 1995. Blueprint 4. Capturing global environmental values. Earthscan, London, UK.

Osobliwe zamieranie lasów

• Początek lat 70-tych:– pierwsze objawy zamierania u jodły

• Lata ’70./’80.:– objawy zamierania u świerka i sosny

• 1984/85:– objawy zamierania u buka i dębu

• Druga połowa lat 80.:– objawy zamierania u wszystkich gat. drzew leśnych, u

kilku gat. krzewów i roślin zielnych

Artykuły nt. „forest decline”

• SCOPUS (1996 – 2008): 6199 poz. (391)

• ISI (1996 – 2008): 3521 poz. (974)

– „Population structure of montane bamboo and causes of its decline in Echuya Central Forest Reserve, South West Uganda”

– „Present state and chronology of oaks in an oak forest in Saaremaa Island, Estonia”

– „Long term observation of pollution effects - 30 years of biomonitoring in Bavaria”

– ...

Objawy

• wczesne stadia:– przebarwienia igieł lub liści (chlorozy)

– częściowa utrata igieł lub przedwczesne zrzucanie liści

• późne stadia:– spadek tempa wzrostu (spadek przyrostów średnicy,

utrata biomasy korzeni i listowia)

– nienaturalny wzrost (zmienione ugałęzianie, zmieniona morforlogia liści, opadanie zielonych liści i całych pędów, anormalne plony nasion i szyszek)

Symptomy

5

Przyczyny Hipotezy

• “aluminiowa”

• “ozonowa”

• “magnezowa”

• “ogólnego stresu”

• nadmiaru biogenów

• modyfikatorów wzrostu

Wpływ ozonu i kwaśnych opadów Procentowy udział uszkodzonych drzewostanów w całkowitych zasobach drewna

Kraj % uszkodzeń

drzewostany iglaste

drzewostany liściaste

Austria 40 43 Czechosłowacja 49 4 Francja 38 19 Holandia 36 31 Polska 24 7 RFN 39 40 Szwajcaria 52 45 Wielka Brytania 60 15

Polska perspektywa

• Wskaźnik lesistości:

– 1946: 20,8%

– 2007: 28,9%

– docelowo: 33-34%

�konieczność zalesienia ok. 500 tys. ha

(w latach 1995 – 2007 zalesiono 237 tys. ha)

• Ludność:

– 1946: 23,6 mln

– 2006: 38,1 mln

6

Kraje o największych zasobach lasów borealnych i umiarkowanych

SUMMARY REPORT OF THE WORLD COMMISSION ON FORESTS AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT

Kraje o największych zasobach lasów tropikalnych

SUMMARY REPORT OF THE WORLD COMMISSION ON FORESTS AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT

Proporcja głównych typów lasówLasy to nie tylko drewno:

jak zmierzyć ich rzeczywistą wartość

• Niezbędne wprowadzenie miar umożliwiających oszacowanie ekologicznej i socjo-ekonomicznejwartości lasu � Forest Capital Index (FCI)

• FCI powinien uwzględniać:– biomasę

– produktywność netto

– różnorodność biotyczną

– strukturę wiekową drzewostanu

– wskaźnik powierzchni listowia (LAI)

– jakość gleby (zasobność, zawartość materii organicznej)

– stan zdrowotny drzewostanu

SUMMARY REPORT OF THE WORLD COMMISSION ON FORESTS AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT