DİYABETİK HASTA TAKİBİNDE TETKİKLER

Dr. Bülent ÖNDERLüleburgaz Sağlık Grup Başkanlığı

Halk Sağlığı Laboratuarı

DİYABETİK HASTA TAKİBİNDE TETKİKLER

AMAÇ

Bu oturumun sonunda; Diyabetik hastanın birinci basamaktaki takibinde uygun laboratuar tetkiklerini kullanarak optimal faydayı sağlamak konusunda bilgi sahibi olmak

14. PRATİSYEN HEKİMLİK KONGRESİ 28 EKİM-1 KASIM

2009

HEDEFLERİMİZ

1. Klinik semptomların ortadan kalkması

2. Hipo-hiper gliseminin önlenmesi

3. Obesitenin önlenmesi

4. Normale yakın bir yaşam biçimi elde etmek ve diyabetin kronik (Mikrovasküler ve Makrovasküler ) komplikasyonlarını önlemek veya minimalize etmektir


2009

1. Hastamız Ayşe hanım


2009

36 yaşında ki Ayşe hanım kendisini kontrol ettirmek için Sağlık Ocağınıza geldi. Ayşe hanımın özgeçmişinde annesinin diyabet olduğunu da öğrendiniz

Diyabet yönünden hangi tetkik önceliğimiz olmamalıdır?

1. Hastamız Ayşe Hanım


2009

1. TİT ……………………………………………?

2. AKŞ….…………………………………………?

3. HbA1c…………………………………………?

4. OGTT …………………………………………?

HbA1cHemoglobin

%97 HbA1%2.5 HbA2 %0.5 HbF

HbA1c%50'si önceki 1ay,%25'i 2 önceki ay, %25'i ise, önceki 3-4 ay


2009

Tahara, Y., Shima, K.: Kinetics of HbA1c, glycated albumin, and fructosamine and analysis of their weight functions against preceding plasma glucose level. Diabetes Care 18: 440- 447, 1995.

Pratik öneriler

1. Diyabetin uzun dönem takibinde en iyi test HbA1c'dir. Başlangıçta ve tedavi takibinde ölçülmelidir.

2. Örnek alımında açlık /tokluk saat fark etmez Örnek, EDTA'lı tam kandır ve uzun süre aşırı sıcakta bekletilmeden laboratuara oda ısısında ulaştırılmalıdır. Kan 4 C'de 1 hafta saklanabilir.

3. HbA1c, İyi glisemik kontrolde yılda 2 kez yapılması yeterlidir. Tip 1 diyabetiklerde ise 3 ayda bir yapılmalıdır.


2009

The Expert Committee on the diagnosis and classification of diabetes mellitus . Report of the expert committee on diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 26: (Supp 1) S5-S20, 2003

4. Rutin kullanımda 30'dan fazla metot bulunmaktadır. Bu nedenle hasta takibi mümkün olduğu kadar aynı metotla yapılmalıdır.

5. HbA1c ölçümünde sonuçları etkileyen faktörleri; hemoglobinopati, hemoliz, üremi, Vitamin C ve E, Fe eksikliği anemisi Hipertrigliseridemi, hiperbilirübinemi, kronik alkolizm, kronik salisilat alınması, ve opiat bağımlılığı

Serum fruktozamin ölçümü ayda bir yapılabilir.

6. HbA1ca-) Temaruz,b-) Diyabetine kan glukozu ile karar verilemeyen acil /

adli tıp vakalarında DM tanısı için kullanılabilir.


2009

• Sacks, D.B., Bruns, D.E., Goldstein, D.E., Maclaren, N.K., McDonald, J.M., Parrott, M.: Guidelines and recommendations for laboratory analysis in the diagnosis and management of diabetes mellitus. Clin Chem 48: 436-372, 2002.

•American Diabetes Association: Tests of glycemia in diabetes. Diabetes Care 26: (Supp 1) S106-S108, 2003.

2. Hastamız Mehmet bey


2009

53 yaşında ki Mehmet bey halsizlik şikâyetiyle polikliniğinize geldi. 2 yıl önce çok su içme ve çok idrara çıkma şikâyetiyle sağlık ocağına başvuru sonucu diyabetli olduğu tespit edilmiş. OAD kullanan Mehmet beyin BMI 28,4 tür. Soy geçmişinde anne 22 yıldır diyabet tedavisi görüyor,

Aşağıdakilerden hangisi öncelik açısından

en son yapılacak testtir?

2. Hastamız Mehmet bey


2009

1. Tansiyon Arteriyel………………….…?2. AKŞ…………………………………………….

…?3. HbA1c…………………………………………..

?4. OGTT………………………………………….

…?5. Ketonüri………………………………………. ?6. Kreatinin……………………………………….?7. Üre………………………………………………

…?8. Lipid profili ………………………………….?9. Karaciğer enzimleri…………………….?

OGTTKarbonhidratlara karşı tolerans belirlemek

için kullanılan tanı ve tarama testidir

9-16 saatlik açlık sonrası

300 ml suda eritilmiş 75 gr. Glikoz 5 dk.

2 saat boyunca her 30 dk. da bir kan örneği


2009

OGTT İLE DM TANISI KOYMA

NORMAL

(mg/dl)

DM

(mg/dl)

BAŞLANGIÇ < 115 140 ya da üzeri

30 yada 60

dakika

< 200 200 ya da üzeri

120 dakika < 140 200 ya da üzeri


2009

OGTT ENDİKASYONLARI

Gestasyonel diyabet

Obezite ve ailede diyabet

İri bebek doğum öyküsü

Açıklanamayan nöropati, retinopati, erken ateroskleroz, koroner damar hastalığı veya periferik damar hastalığı


2009

Operasyon, stres, travma, infarktüs, diabetojenik ilaç kullanımı veya gebelik esnasında hiperglisemi ya da glukozüri saptanan vakalarda, bu olaylar geçtikten sonra

Reaktif hipoglisemi


2009

3. Hastamız Zeynep Hanım


2009

61 yaşında Zeynep Hanım şekerini kontrol ettirmek amacıyla polikliniğinize geldi. 17 yıl önce bir özel hastanede tansiyon kontrolü için yapılan tetkiklerde diyabetli olduğu tespit edilmiş. Soy geçmişinde anne 14 yıl önce diyabet ve inme sonucu ex, dört kardeşi olan hastanın diğer kardeşleri sağlıklı.

Zeynep hanımı takipte aşağıdaki tetkikleri ne kadar sıklıkta istersiniz?, Hangisi yanlıştır?

3. Hastamız Zeynep Hanım


2009

1. Tansiyon Arteriyel…………………….Her kontrolde2. AKŞ …………………………..………………….Her kontrolde3. HbA1c …………………………………………..3 Ayda bir4. Ketonüri ……………………………………….Her kontrolde5. Mikroalbüminüri ……………..………….6-12 ayda bir6. Kreatinin ,GFR………………………………Her Yıl-3 Ay7. Üre….………………………………………………Her Yıl-3 Ay8. Lipid profili ………………………………….Her kontrolde9. Karaciğer enzimleri …………………….Yılda bir

LDL-kolesterol <100 mg/dlTrigliserid <150 mg/dlHDL-kolesterol

o Erkekte >40 mg/dl o Kadında >50 mg/dl

yılda bir

PRATİSYEN HEKİMLİK KONGRESİ 28 EKİM-1 KASIN

2009

DIABETES MELLITUS VE KOMPLİKASYONLARININ TANI, TEDAVİ VE İZLEM KILAVUZU / Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği


2009

ADA’ya göre

LDL 3,35 mmol/L (130 mg/dL)HDL 0,90 mmol/L (35 mg/dL)

[erkekte] 1,15 mmol/L (45 mg/dL)

[kadında]TG 4,5 mmol/L (400 mg/dL)

Olan diyabetli hastalar koroner arter hastalığı için yüksek risk grubunu oluşturmaktadır.

MİKROALBÜMİNÜRİ Mikroalbüminürili Tip 1 diyabetli hastaların %80’ninde üriner albümin atılımı her yıl %10-20 artar ve 10-15 yılda klinik proteinüri gelişir. %80 terminal döneme gider.

Mikroalbüminürili tip 2 diyabetli hastaların %20-40’ında nefropati gelişir. %20’si terminal döneme gider.Mikroalbüminürili hastalarda kardiyovasküler hastalık riski de artmıştır.

PRATİSYEN HEKİMLİK KONGRESİ 28 EKİM-1 KASIN 2009


2009

Documents

DİYABETİK HASTA TAKİBİNDE TETKİKLER