DOĞAL GAZ İŞLETMECİLİĞİ & YENİ YAKLAŞIMLAR

GAZBİR – GAZMER

Doğal Gaz Dağıtımında İşletmecilik ve Hizmet Kalitesi Standartlarının Belirlenmesi Komisyonu

Aksa Doğal Gaz; Ufuk SAĞLAM

Zorlu Enerji Grubu, GAZDAŞ; Serkan UÇAR

02-03/11/2017

Haliç Kongre Merkezi, İstanbul

19 Ağustos 2015 tarihinde GAZMER İstanbul Ofisinde analiz ve değerlendirme çalışmalarına başlamıştır. Optimum, şeffaf ve objektif bakış açısıyla teknik analiz ve değerlendirme çalışmaları yürütülmektedir.

Doğal Gaz Dağıtım Piyasasına ilişkin;

İşletmecilik ve hizmet kalitesi standart esaslarının hazırlanmasına esas analiz ve raporlama çalışmalarının yapılması,

Dağıtım faaliyeti süreçlerinin iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve standardize edilmesi,

Uluslararası teknolojik/örnek uygulamaların kıyaslanması ve geliştirilerek sisteme entegrasyonu,

Diğer mevzuatlardaki değişimler sonucu oluşan etkileşimlerin gözden geçirilerek dağıtım sistemi uygulamalarına adaptasyonu,

Dağıtım sektörü çalışanlarının memnuniyet ve iş emniyetinin arttırılması,

Doğal gaz kullanıcılarının hizmet kalitesinden daha üst seviyede faydalanabilmesi,

GAZBİR Yönetim Kurulunca müzakere edilen İşletmecilik ve Hizmet Kalitesi standartları analiz raporlarının, Usul ve Esasların hazırlanması için EPDK’ya sunulması,

KOMİSYONUN AMACI

KOMİSYON YETKİLİLERİ

Kurum Adı Adı Soyadı Görevi

GAZMER Mahmut Raci ÖZKESEN Genel Müdür Yardımcısı

AKSA Rıza AKTEPE Teknik Hizmetler Müdürü

AKSA Ufuk SAĞLAM Mekanik Montaj Şefi

AKSA Tevfik ALİBEY Bakım Onarım Şefi

GAZDAŞ-ZORLU Serkan UÇAR Teknik Emniyet ve İş Geliştirme Kd. Yöneticisi

BURSAGAZ-EWE Melih ÇETİNKAYA Şebeke Kontrol ve Ölçüm Birim Yöneticisi

İGDAŞ İbrahim DOĞAN Boğaziçi Bölge Müdür Yardımcısı

BAŞKENTGAZ Metin ÇELİKER Acil Müdahale Müdürü

ENERYA Umut YALÇIN Teknik ve Operasyon Bakım Onarım Müdürü

ARSAN Abdülkelam TÜRKER İşletme Koordinatörü

ENERYA Celal Engin PALABIYIK Operasyon Müdürü

ENERYA Sunay DÖNMEZ Teknik Projeler ve Münferit Takip Müdürü

İZGAZ Erdal KÖSEMEN İşletme Bakım Müdürü

ESGAZ Sinan ÇETİNKÖPRÜLÜ İşletme Bakım Onarım Şefi

PALGAZ Murat KUZUCU Bakım Onarım Şefi

TAMAMLANAN KOMİSYON ÇALIŞMALARI Acil Müdahale ve Bakım Onarım Araçlarında Bulunması

Zorunlu/Opsiyonel Olan Asgari Donanım ve Ekipmanların Belirlenmesi

Acil İhbarların Tehlike-Risk Analizi ve Acil/Acil Olmayan Statüde Sınıflandırılması ve Acil Müdahale Hizmetleri

Acil Müdahale Faaliyetleri Ekip-Personel Sayısı Belirleme Metodolojisi

Bakım Onarım Faaliyetleri İş Yükü ve Ekip Sayısı Belirleme Metodolojisi

Şebeke Kaçak Tarama Faaliyetlerinin Dünya’daki Uygulamalarına Göre Türkiye’de Öngörülen Uygulama Metodolojisi

1. ÇALIŞMA KONUSU Acil Müdahale ve Bakım Onarım Araçlarında Bulunması Zorunlu/Opsiyonel Olan Asgari Donanım ve Ekipmanların Belirlenmesi

Doğal Gaz dağıtım sistemini ilgilendiren her türlü acil duruma müdahale edebilen ve bakım onarım hizmetlerinde kullanılan Acil Müdahale ve Bakım Onarım araçlarındaki asgari bulunması gereken zorunlu/opsiyonel donanım ve ekipmanların nitelikleri ile asgari miktar listeleri hazırlanmıştır.

Acil Müdahale ve Bakım Onarım Hizmetlerinde kullanılan araçların asgari iç ve dış teknik donanım özellikleri ile emniyet ve işletme ekipmanları (tepe lambası, siren sistemi, emniyet şeridi, araç logosu vb.) standardize edilebilir.

Acil Müdahale ve Bakım Onarım hizmetlerinde görev yapan İşletme çalışanlarına hizmetlerine uygun standart tip kıyafet özellikleri belirlenebilir. (reflektif şeritler, logo, gaz sektörüyle ilgili kabul görmüş uluslararası işaretler vb.)

1. ÇALIŞMA KONUSU EKİPMAN STANDARDİZASYONU

İş Kıyafeti Standart Emniyet Şeridi

Kırmızı-Kırmızı Siren Anons Sistemli Araç Tepe Lambası

Standart Koruyucu Donanım Çantası

1. ÇALIŞMA KONUSU DONANIM STANDARDİZASYONU

187 ACİL SERVİS ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN GENEL EKİPMAN VE DONANIMLAR LİSTESİ

S.NO GENEL EKİPMAN ADI VE ÖZELLİĞİ BİRİM MİKTAR BULUNDURMA YÜKÜMLÜĞÜ

Alet, Cihaz ve Ekipmanlar

1

2 KOMBİNE PORTATİF GAZ ÖLÇÜM DEDEKTÖRÜ

Adet 1 Zorunlu YANICI GAZ PPM, %LEL, %GAZ VE KARBONMONOKSİT GAZI ÖLÇEBİLEN EXPROOF ÖZELLİKLE

3

4 LOKMA TAKIMI ALTIKÖŞE

Takım 1 Opsiyonel 10-32 MM (25'Lİ) CIRCIR KOLU 1/2", METRİK

5

Teknik Emniyet Ekipmanları ve Kişisel Koruyucu Donanımlar (Kişisel Koruyucu Donanımlar Çalışana Özeldir.)

1

2 YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI

Adet 1 Zorunlu ABC SINIFI 6 KG., KKT (MONOAMONYUMFOSFAT ( MAP 40/90 ) ESASLI), EMNİYET VALFLİ, MANOMETRELİ

3

4 EXPROOF KAFA FENERİ

Adet 1 Opsiyonel ZONE 0-1, ATEX BELGELİ, BARETE TAKILABİLİR

5

1. ÇALIŞMA KONUSU EKİPMAN STANDARDİZASYONU

2. ÇALIŞMA KONUSU Acil İhbarların Tehlike-Risk Analizi ve Acil/Acil Olmayan Statüde Sınıflandırılması ve Acil Müdahale Hizmetleri

DDMH Yönetmeliğinin 61. maddesinde “ACİL İHBAR” ve “ACİL MÜDAHALE HİZMETLERİ” diye belirtilen hususların kapsamı tam olarak anlaşılamamakta, acil ihbarların neler olduğu belirsizliği söz konusudur.

Acil ihbarlarının belirlenmesi ve sınıflandırılmasında; tehlike-risk analizi sonuçları ile can ve mal kaybına neden olabilecek durumlar değerlendirmeye alınmış, yasal sürelerde ihbar noktasına ulaşılması gereken “Acil İhbarlar” genel olarak aşağıdaki şekilde toplanmıştır.

1. BOMBA

2. PATLAMA

3. ŞEBEKE HASARLARI

4. DOĞAL GAZ KOKUSU / DOĞAL GAZ KAÇAĞI

5. YANGIN

6. DOĞAL GAZ İÇ TESİSATINDA ELEKTRİK KAÇAĞI

7. RİSKLİ DURUMLAR (Zehirlenme, Engelli/Yardıma Muhtaç Yaşlı Müşteri vb.)

2. ÇALIŞMA KONUSU ACİL İHBAR SINIFLAMASI

Önem Derecesi (1. Öncelikli)

İHBAR ANA KATEGORİSİ GELEN İHBAR ALT KATEGORİLERİ (Değerlendirme Önceliğine Göre)

İHBAR STATÜSÜ

A-11

ŞEBEKE HASARLARI (Gaz Çıkışlı)

Çelik Boru Hattı Hasarı Acil

A-12 Polietilen Boru Hattı Hasarı Acil

A-13 Servis/Bağlantı Hattı Hasarı Acil

A-14 RM-A (Şehir/Sanayi Giriş Tesisi) İstasyonunda Hasar Acil

A-15 Çelik Vana Odası / Yerüstü Vana Grubunda Hasar Acil

A-16 Gömülü Çelik Vanada Hasar Acil

A-17 Gömülü Polietilen Vanada Hasar Acil

A-18 Bölge Regülatöründe Hasar Acil

A-19 Servis Kutusu Hasarı Acil

A-20 Müşteri İstasyonunda Hasar Acil

A-21 İç Tesisatta Hasar Acil

A-22 Sayaçta Hasar Acil

2. ÇALIŞMA KONUSU İHBAR SINIFLANDIRMA TABLOSU

DDMH Yönetmeliğinin 4. maddesi Tanımlar ve Kısaltmalar bölümüne “İhbar” ve “Acil İhbar” tanımı eklenmelidir. Bu kapsamda, Doğal Gaz Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 61. Maddesinin son paragrafında “Acil müdahale hizmetleri ücretsiz verilir. Dağıtım şebekesine üçüncü şahıslar veya altyapı kuruluşları tarafından verilecek hasar ve arızalara acil müdahale hizmetleri ise ücretli verilir.” eklentisi yapılabilir. Öngörülen şebeke hasarları standart hesaplama metodolojisi Komisyon tarafından hazırlanmaktadır.

2. ÇALIŞMA KONUSU ACİL MÜDAHALE HİZMETLERİ

3. ÇALIŞMA KONUSU Acil Müdahale Faaliyetleri Ekip ve Çalışan Sayısı Belirleme Metodolojisi

3. ÇALIŞMA KONUSU AVRUPA’DAKİ ÖRNEK UYGULAMALAR

Avrupa'da doğal gaz şebeke işletmeciliğini uzun süredir sürdüren ülkelere bakıldığında; Almanya'da DVGW standartlarına göre acil müdahale ulaşım süresi

maks. 30 dk. İtalya Elektrik ve Doğalgaz Kurumu Direktiflerine göre acil müdahale

ulaşım süresi maks. 60 dk. Fransa'da acil müdahale ekibi ulaşım süresi maks. 30 dk.

3. ÇALIŞMA KONUSU TÜRKİYE’DEKİ İHBAR VERİLERİ

Dağıtım Şirketlerinden 2015-2016 yılı için alınan bilgilere göre ihbar verileri değerlendirildiğinde, Acil İhbarların Oranı, toplam ihbarların yaklaşık %45’ine tekabül etmektedir.

3. ÇALIŞMA KONUSU ACİL MÜDAHALE HİZMETLERİ Acil Müdahale Ekipleri, 7 gün 24 saat prensibine göre vardiyalı şekilde çalışmaktadır. Özellikle tek personelden oluşan Acil Müdahale Hizmetlerinde; Psikolojik ve fizyolojik olarak etkilenebilmekte, Yalnız çalışma tehlikeleri, Şebeke hasarları, yangın vb. acil ihbarlara müdahale tehlikeleri, Art Arda gelen acil ihbarlara zamanında müdahale edememe riskleri, Çevre ve trafik emniyet tedbirlerinin yeterli alınamaması, Kapalı alana giriş tehlikeleri, Sorun risk boyutlarına ulaşmadan hızlı çözümlenememesi,

3. ÇALIŞMA KONUSU ÖNGÖRÜLEN EKİP SAYISI UYGULAMASI

Dağıtım Şirketi, lisans sınırlarını 10 dakika içerisinde ulaşılabilecek şekilde lokasyonlara ayırır. Her lokasyon bölgesinden gelen ihbarlara belirlenen sürede ulaşılabilecek ve kesintisiz hizmet verebilecek Acil Ekip organizasyonunu kurar. Lokasyonlardaki her 30.000 abone için ilave 1 ekip organizasyonu yapar. Her bir ekip mesleki yeterliliğe haiz en az 2 personel ve tam donanımlı (asgari donanım ve ekipman listesi) 1 acil müdahale aracından oluşur. Acil Müdahale gerektiren ihbarlara ulaşım süresi, aylık ortalama 15 dakikayı geçmeyecek ve azami 30 dakikayı aşmayacak şekilde olmalıdır.” şeklinde mevzuatta düzenleme yapılabilir.

4. ÇALIŞMA KONUSU Bakım Onarım Faaliyetleri İş Yükü ve Ekip Sayısı Belirleme Metodolojisi

4. ÇALIŞMA KONUSU BAKIM ONARIM FAALİYETLERİ

Şebeke enstrümanları bakım onarım faaliyetlerinin Güvenli ve Kesintisiz işletmecilikteki önemi çok büyüktür. Ekonomik ömrünü uzatmak, Arıza hasarlarını en aza indirmek suretiyle onarım giderlerini azaltmak, Ekipman verimlerini arttırmak, iş kazalarını azaltmak, Planlı bakım yoluyla bakım giderlerini azaltmak Müşterilerin emniyetli ve kaliteli şekilde sürekli gaz arzını sağlamak

4. ÇALIŞMA KONUSU EPDK MEVZUATI BİLGİSİ

DDMH Yönetmeliği 57. maddesinde; “Dağıtım şebekesinin hizmet kabiliyetinin üst düzeyde tutulması ve sürdürülmesi için gerekli tüm tedbirleri alır. Elli bin aboneye kadar en az iki adet ve ilave her elli bin abone için bir araç hesabına göre tam teşekküllü ve hizmete hazır bakım - onarım aracı bulundurur.” Araç sayısı bilgisi mevcut ancak bu faaliyetlerde görev alacak çalışan/ekip sayısı bilgisi yer almamaktadır. Ayrıca bakım onarım ekip yeterliliği için salt abone sayısının dikkate alınması reel durumla tam uyuşmayan bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir.

4. ÇALIŞMA KONUSU EPDK MEVZUATI BİLGİSİ

ACİL, BAKIM, KONTROL, ONARIM, RMS OPERATÖRLÜK FAALİYETLERİ "İŞLETME BAKIM EKİBİ"

OLARAK TEK ÇATI ALTINDA VE MESLEK STANDARDIYLA PARALEL OLACAK ŞEKİLDE MEVZUATTAKİ TERMİNOLOJİ DÜZENLENEBİLİR.

4. ÇALIŞMA KONUSU UYGULANABİLİR METODOLOJİ

NO ENVANTERLER

PARAMETRE VERİLERİ

Envanter Sayısı Birim İş Yükü

(Saat) Kişi

Yıllık Period (Defa)

Yıllık İş Yükü (Saat)

1 Toplam Abone Sayısı ( BBS)

2 Gaz kullanan Abone Sayısı (BBS)

3 PE Hatlar Uzunluğu (km)

4 Çelik Hatlar Uzunluğu (km)

5 Servis hatları uzunluğu ( km)

6 RMS-A 12 2 2

7 Bölge İstasyonu 4 2 2

8 Müşteri İstasyonu 4 2 2

9 Çelik Vana 1,5 2 2

10 Polietilen Vana 0,5 2 2

11 Rotarymetre Sayısı 0,5 2 1

12 Türbinmetre Sayısı 0,5 2 1

13 Katodik Koruma Ölçüm Noktası 0,5 2 12

14 Son Nokta Basınç Ölçümü 0,5 2 12

15 Kokulandırma Ölçümü Noktası 0,5 2 12

16 Topraklama Ölçümü Noktası 0,5 2 1

17 Kaçak Tarama Şebeke Metrajı 5 2 2

18 Zorunlu Eğitimler 1 2 1

19 Scada ve Otomasyon İşleri 10%

20 Öngörülemeyen İş Yükleri 10%

Yıllık Bakım Ekibi Toplam İş Yükü (Adam.Saat)

Karşılık Gelen Ekip Sayısı (Ekip (2 Kişilik))

5. ÇALIŞMA KONUSU Dağıtım Şebekesi Kaçak Tarama Faaliyetlerinin Dünya’daki Uygulamalarına Göre Türkiye’de Öngörülen Uygulama Metodolojisi

DDMH Yönetmeliğinin 60. Maddesinde; “Dağıtım şirketi, güvenlik açısından olası kaçakların tespiti ve bunun için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla altı aydan kısa periyotlarda ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak kaçak kontrolü yapar ve sonuçlarını kayıt altına alır. Kaçak kontrolleri, özel olarak yakınından alçak basınçlı dağıtım hattı geçen altyapı, demiryolu, kanal, kanalet, altyapı tesis kesişmeleri gibi özel geçiş noktaları da dahil, şebekenin tamamında uygun doğal gaz detektörleri kullanılarak yapılır.

5. ÇALIŞMA KONUSU EPDK MEVZUATI BİLGİSİ

ÜLKE ŞEBEKE / YERLEŞİM BÖLGESİ TANIMI KAÇAK TARAMA PERİYODU KAYNAK

Amerika-1

Sanayi Bölgeleri ile Finansal, Ticari, Sağlık, Askeri,

Eğitim-Öğretim veya Dini-Sosyal Tesis alanları ≤ 15 ay

Avista Utility, Mart

2013

Konutsal alanlardaki şebeke

Her yıl şebekenin %20’si, tüm

şebekenin taranması ise 63 ayı

aşmamalıdır.

Yeni imal edilmiş PE Boru Hatları ≤ 12 ay

Özel Taramalar

• Yüzey kaplaması vb. çalışmalar yapılan yollar

• Çalışma yapılan altyapı inşaat alanları

• Stabil olmayan katmanlı alanlarda (Heyelan vb.)

• Deprem, sel vb. afetler sonrası veya büyük çaplı

şebeke yangınları sonrası

• Şebeke rehabilitasyon, deplase çalışmaları sonrasında

Gerçekleşmesi durumunda

Amerika-2

• İş merkezleri ve sanayi bölgelerinde

(Bu tarama çalışması diğer altyapı menhollerini (Elektrik,

Telekom, kanalizasyon vb) de kapsamalıdır.

Her takvim yılında olmak üzere

15 ayı geçmemelidir.

USA “Dağıtım

Şebekesi” Kaçak

Tarama Mevzuatı (49

CFR192.723

Distribution systems:

Leakage surveys)

5. ÇALIŞMA KONUSU DÜNYADAKİ ÖRNEK UYGULAMALAR

ÜLKE ŞEBEKE / YERLEŞİM BÖLGESİ TANIMI KAÇAK TARAMA PERİYODU KAYNAK

Amerika-3

Ana hatlar ve servis hatlarının taraması mobil

cihazlarla yapılıyor. Yaz döneminde ≤ 12 ay

California Palo Alto

(USA) Şehrindeki

Uygulama (Kaynak:

Palo Alto Şehir

Yönetimi)

Şehirde Doğal gaz

şebekesi 1917 yılından

beri işletmede, kaçak

tarama çalışmaları

yerel yönetimin yanı

sıra hizmet alımı

şeklinde de

yapılabilmektedir.

Ana hatlar ve servis hatlarının taraması, yürüyerek

portatif cihazlarla tarama gerçekleştiriliyor.

Nisan-Ağustos döneminde,

24 ayda bir kez

5. ÇALIŞMA KONUSU DÜNYADAKİ ÖRNEK UYGULAMALAR

ÜLKE ŞEBEKE / YERLEŞİM BÖLGESİ TANIMI KAÇAK TARAMA PERİYODU KAYNAK

İTALYA Dağıtım hatları geneli

Her yıl orta ve yüksek basınçlı çelik hatların

%30’u, alçak basınçlı pe hatların ise % 2’si kontrol

edilmektedir.

İtalya Elektrik ve

Doğalgaz Kurumu

Direktifi

ALMANYA

Yüksek basınçlı hatlar Yılda 1 Kez

Almanya Kaçak Tarama

Mevzuatı

Orta basınçlı hatlar 2 Yılda 1 Kez

Alçak basınçlı hatlar

4 Yılda 1 Kez

(Kilometre başına kaçak sayısı 1’in üzerinde ise

alçak basınç hatlarında tarama periyodu 2 yıla

indiriliyor.)

FRANSA

Düşük basınçlı hatlar (33 mbar) Yılda 3 Kez

Gas De France

Endüstri Bakanlığı

Mevzuatı

Orta basınçlı çelik hatlar Yılda 1 Kez

Alçak basınçlı pe hatlar 4 Yılda 1 Kez

Yeni devreye alınan hatlar ≤ 3 ay

Bina içi tesisatlar 4 Yılda 1 Kez

5. ÇALIŞMA KONUSU DÜNYADAKİ ÖRNEK UYGULAMALAR

İşaret (1) PE Borular veya katodik olan korunan çelik boru hatları için kontrol süresi

Km. Başına Kaçak Sayısı

İşletme Basıncı (barg)

0,1

> 0,1 1

> 1

Kontrol Periyodu ( Yıl )

6 (1)

4 (1)

0,1

2 (1)

4

2

0,5

1

2

1

1

0,5

DVGW G 465-1 ve 465-3’e göre Kaçak Tarama Kontrol Süresi

(5 barg işletme basıncına kadar)

Ev, lamba Servis Hatlarında kaçak tarama işleminin 12 yılda bir tekrarlanması belirtiliyor.

5. ÇALIŞMA KONUSU DÜNYADAKİ ÖRNEK UYGULAMALAR

Türkiye’de 45 İl genelinde (Büyükşehir/İl/İlçe/Belde) , 2012-2015 Yılları Arası / 3 yıl - 6 Periyot kaçak tarama döneminde ve yaklaşık 87.000 Km. boru hattı şebekesinde yapılan kaçak tarama analizine göre;

5. ÇALIŞMA KONUSU TÜRKİYE’DEKİ DURUM ANALİZİ

Her 1 Km. Çelik Boru Hattı İçin Ort. Gaz Kaçağı Sayısı

(≈ 10.000 Km. Çelik Şebeke İçin)

Her 1 Km. PE Boru Hattı İçin Ort. Gaz Kaçağı Sayısı

(≈ 77.000 Km. Çelik Şebeke İçin)

2015 - Almanya’daki Km. başına ort. kaçak sayısı : ≈ 0,07

2015 - Fransa’daki Km. başına ort. kaçak sayısı : Düşük Bas. (33 mbar) Hatlar : 0,4

PE Hatlar (4 bar) : 0,1

Çelik Hatlar (16 bar) : 0,02

TÜRKİYE’DE Doğal gaz dağıtım şebekesinin büyük oranda yeni olması, Diğer ülkelerde tecrübe edilen iyi/kötü uygulamalar göz önünde tutularak efektif

uygulamaların tercih edilmesi, Periyodik kontrol ve bakım çalışmalarının sürekli yapılması, Yapılan çalışmaların sürekli denetim ve izleme altında tutulması, Şebeke metrajlarına göre kaçak tespit oranlarının diğer ülkelere göre çok düşük

olması, Gereksiz yakıt, işgücü harcanmaması, vb. Kullanılan araç ve kaçak tarama cihaz maliyetlerinin çok yüksek olması, tespit cihazı

alımı için dışarıya bağımlı olunması ve yerli üretim cihaz bulunmaması,

5. ÇALIŞMA KONUSU TÜRKİYE’DEKİ DURUM ANALİZİ

İşletme Yılı Şebeke Tipi – Tarama Periyodu

Çelik Hatlar PE Ana Hatlar

1 - 20. Yıl 15 Ay 18 Ay

20 Yıl Sonrası 12 Ay 15 Ay

5. ÇALIŞMA KONUSU ÖNGÖRÜLEN METODOLOJİ HUSUSLARI

Şebeke İşletme Basıncı

(barg)

Kilometre Başına Düşen Kaçak Sayısı (Adet)

0,1 0,5 > 0,5

Kaçak Tarama Periyodu (Ay)

>0,001 <4 6 Ay 4 Ay 3 Ay

≥4 <12 18 Ay 15 Ay 12 Ay

≥12 <50 15 Ay 13 Ay 10 Ay

≥50 <100 12 Ay 10 Ay 6 Ay

Türkiye’de mülkiyeti ve işletmesi Kanunlarla kendi uhdelerinde olan Organize Sanayi Bölgeleri veya Serbest Bölgelerdeki doğal gaz dağıtım şebekelerinin birçoğunun kaçak tarama hizmeti, Dağıtım Şirketleri tarafından bilabedel/bedeli mukabilinde gerçekleştirilmektedir. Dağıtım bölgesi sınırları içerisinde veya çevresinde yer alan Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölgeler, Doğal Gaz Üretim Şirketi şebekelerinin de periyodik şebeke gaz kaçak tarama çalışması yapılması için kendi mevzuatlarında düzenleme yapılması sağlanabilir.

5. ÇALIŞMA KONUSU DİĞER ŞEBEKE TARAMA HUSUSLARI

Küçük ölçekli dağıtım bölgelerinde kaçak tarama aracı bulunmayan dağıtım şirketlerinin, kaçak tarama hizmeti talebi halinde diğer dağıtım şirketlerine ait araçlarla yapılabilmesine imkan sağlanabilir.

Dağıtım bölgelerinde müşteri sınıfı ve boru hattı tipi çerçevesinde kaçak tarama işlemleri sınıflandırılabilir. Tarama çalışmaları için öncelikli bölgeler (Sanayi Bölgeleri ile Sağlık, Askeri, Eğitim-Öğretim veya Dini-Sosyal Tesis alanları gibi) belirtilebilir.

Afet vb. acil ve mücbir durumlarda yapılması gereken özel kaçak tarama çalışmaları

belirtilebilir.

5. ÇALIŞMA KONUSU ÖNGÖRÜLEN METODOLOJİ HUSUSLARI

Dünya genelinde kullanılan cihaz ve sistemlerin özellikleri incelendiğinde, etkin, verimli, meteorolojik şartlardan etkilenmeden boru hattı gaz kaçak tarama faaliyeti için periyodik tarama çalışmalarının Türkiye’de Q2 ve Q3 çeyrek dönemlerinde (Nisan - Ekim ayları arası) dönemde yapılması belirtilebilir.

Yeni devreye alınan boru hatlarının gaz kaçak performans

testi için devreye alma tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde kaçak tarama çalışması tamamlanması belirtilebilir.

Doğal gaz dağıtım şebekesi üzerindeki şehir giriş istasyonu, bölge regülatörü ve müşteri istasyonlarının kaçak tespiti ve kontrolü, normal şartlarda kontrol programlarına göre periyodik olarak kaçak tespiti de dahil genel olarak kontrol edilmektedir. Dolayısıyla yerüstü tesislerinin kaçak tarama çalışmaları, ilgili Yönetmelik maddesi dışında kontrol bakım programlarına dahil edilecek şekilde düzenlenebilir.

5. ÇALIŞMA KONUSU ÖNGÖRÜLEN METODOLOJİ HUSUSLARI

Kaçak tarama faaliyetinde, yüzeye çıkma eğiliminde olmayan gaz kaçaklarının tespiti amacıyla şehrin ana arterlerindeki altyapı (kanalizasyon, elektrik, telekom) menhollerinden uygun gaz detektörleriyle numune ölçümler alınabilir.

1930 1965

İKİNCİ AŞAMADA İNCELENECEK KOMİSYON ÇALIŞMALARI Dağıtım Şebekesi Hasarları, Müdahale Usulleri, Azaltılması ve Maliyet

Hesaplama Metodolojisi Kokulandırma ve Şebeke Koku Ölçümü Uygulama Kriterlerinin Belirlenmesi Dağıtım Şebekesi İşletme Performans Kriterlerinin Belirlenmesi İşletme, Bakım ve Onarım Personeli Nitelikleri ve Eğitim Yetkinlikleri Şebeke Enstrümanlarının Kontrol ve Bakımı İşletme Faaliyetlerinde Kullanılan Cihazların Kalibrasyon Hizmetleri Dağıtım Şebekesinde Katodik Koruma ve Topraklama Sistemleri Ölçüm ve Bakımı Deprem Bölgeleri, Deprem Vanası Kullanımı ve İşletmeye Etkileri Doğal Gaz Şebekesi Olan Bölgelerde Altyapı Çalışma Usulleri Doğal Gaz Dağıtım Şebekesi Teknik Emniyet ve Çevre Kriterleri EPDK Lisans Şartnameleri İşletme Verileri İncelemesi Doğal Gaz Dağıtım Şebekesinin Tasarımı, Yapımı ve Projelendirilmesi Doğal Gaz Dağıtım İstasyonlarının Test ve İşletmeye Alınması Doğal Gaz Dağıtım Çelik ve Polietilen Hatların Test ve İşletmeye Alınması

SORULAR

GAZBİR – GAZMER Doğal Gaz Dağıtımında İşletmecilik ve

Hizmet Kalitesi Standartlarının Belirlenmesi Komisyonu