DoDDooDoççççDr. Dr. Halit YAZICIkisi.deu.edu.tr/halit.yazici/YM2/YM-II#12_SERTLESMIS...EĞĐ LME DENEY Đve E ĞĐ LME DAYANIMI P/2 P/2 +-T PL/4 + + M P L/2 L/2 L Tekil y üklemeli

SERTLESERTLEŞŞMMİŞİŞ BETONUN BETONUN DDİĞİĞER ER ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII

Dokuz Eylül Üniversitesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

DoDoDoDoçççç.... Dr. Dr. Dr. Dr. Halit YAZICI

http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici

EEĞĐĞĐLME DENEYLME DENEYĐĐ ve ve EEĞĐĞĐLME DAYANIMILME DAYANIMI

EEĞĐĞĐLME DENEYLME DENEYĐĐ ve Eve EĞĐĞĐLME LME DAYANIMIDAYANIMI

�� Laboratuvarda yapLaboratuvarda yapıılan elan eğğilme dayanilme dayanıımmıı belirleme deneyleri belirleme deneyleri standartlara gstandartlara gööre iki grupta toplanabilir: re iki grupta toplanabilir:

�� 4 Nokta e4 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi �� 3 Nokta e3 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi


P/2

P/2

+

-T P′′′′/2

P′′′′/2

0+

-T

P′′′′L/6 P′′′′L/6

+ + +M

PL/4

+ +M

P

L/2 L/2

L

P′′′′/2 P′′′′/2

L/3 L/3

L

L/3


P/2

P/2

+

-T

PL/4

+ +M

P

L/2 L/2

L

�� Tekil yTekil yüüklemeli deneylerde aklemeli deneylerde aççııklklıık k boyunca tek noktada (aboyunca tek noktada (aççııklklıık ortask ortasıı, , yyüükleme noktaskleme noktasıı) maksimum moment ) maksimum moment oluoluşşur ve o noktada kesme kuvveti de ur ve o noktada kesme kuvveti de dedeğğer deer değğiişştirmektedir. tirmektedir.

�� DolayDolayııssıı ile saf eile saf eğğilme durumundan silme durumundan sööz z edilemez. edilemez.

�� EEğğilme deneylerinde sadece eilme deneylerinde sadece eğğilme etkisi ilme etkisi inceleneceinceleneceğğinden iki noktadan yinden iki noktadan yüüklemeli klemeli ikinci deney yikinci deney yööntemi daha santemi daha sağğllııklklıısonusonuççlar vermektedir.lar vermektedir.


�� İİki noktadan yki noktadan yüüklemeli deneylerde klemeli deneylerde maksimum moment belirli bir aralmaksimum moment belirli bir aralııkta kta dedeğğer almaktader almaktadıır. r.

�� Bu aralBu aralııkta kesme kuvveti skta kesme kuvveti sııffıırdrdıır. Bir r. Bir babaşşka deyika deyişşle, salt ele, salt eğğilme hali silme hali sööz z konusudur. konusudur.

P′′′′/2

P′′′′/2

0+

-T

P′′′′L/6 P′′′′L/6

+ + +M

P′′′′/2 P′′′′/2

L/3 L/3

L

L/3

ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLĐĐ ve BOYUTLARIve BOYUTLARI


6

hb

4

LP

W

Mσ

2×

×

==

6

hb

6

LP

W

Mσ

2×

×

==

�� 3 nokta e3 nokta eğğilme deneyi ile alilme deneyi ile alıınan sonunan sonuççlar 4 nokta elar 4 nokta eğğilme ilme

deneyindekine gdeneyindekine gööre daha yre daha yüüksektirksektir

ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLĐĐ ve BOYUTLARIve BOYUTLARI


�� Hangi deney yHangi deney yöönteminde enteminde eğğilme dayanilme dayanıımmıı daha ddaha düüşşüük k ççııkar?kar?

�� Hangi deney yHangi deney yööntemi daha gntemi daha güüvenilirdir?venilirdir?

ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI

BETONDA KALBETONDA KALĐĐTE TE KONTROLKONTROLÜÜ

DODOĞĞRUDAN RUDAN ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI

Đlk çekme deneyi örnekleri

Son çekme deneyi örnekleri

A

P σ =


DODOĞĞRUDAN RUDAN ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI


YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI

�� ÇÇekme yekme yüüklerinin dolaylklerinin dolaylıı olarak uygulanmasolarak uygulanmasıı ile ile ççekme dayanekme dayanıımmıınnıın n tespit edilditespit edildiğği bu yi bu yööntem ntem ““Brezilya Yarma DeneyiBrezilya Yarma Deneyi”” olarak da olarak da adlandadlandıırrıılmaktadlmaktadıır. r.

�� İİlk olarak 1953 ylk olarak 1953 yııllıında Brezilyalnda Brezilyalıı CarnerioCarnerio ve ve BarcellasBarcellas taraftarafıından ndan öönerilen bu deney ynerilen bu deney yöönteminde, genellikle silindir beton nteminde, genellikle silindir beton öörnekleri rnekleri kullankullanıılmaktadlmaktadıır, ayrr, ayrııca kca küüp p öörnekler de kullanrnekler de kullanıılabilmektedir.labilmektedir.



�� Bu deneyde, yatay olarak presin tablalarBu deneyde, yatay olarak presin tablalarııarasarasıına yerlena yerleşştirilen, bastirilen, basıınnçç deneylerinde deneylerinde de kullande kullanıılan, silindir beton lan, silindir beton öörneklerinin rneklerinin altaltıına ve na ve üüststüüne yerlene yerleşştirilen plakalara dik tirilen plakalara dik yyöönde basnde basıınnçç yyüüklemesi uygulanarak klemesi uygulanarak gergerççekleekleşştirilmektedir. tirilmektedir.



�� YYüükküün arttn arttıırrıılmaslmasııyla, yla, dolayldolaylıı olarak olarak ççekme ekme gerilmeleri olugerilmeleri oluşşur ve ur ve öörnek ekseni boyunca rnek ekseni boyunca yaryarıılarak glarak göçöçer. er.



�� ElastisiteElastisite teorisine gteorisine gööre, re, şşekilde ekilde ggöösterildisterildiğği bii biççimde yimde yüüklenen bir klenen bir silindirin ysilindirin yüük ekseni dok ekseni doğğrultusundaki rultusundaki ddüüzleminde, birbirine dik asal zleminde, birbirine dik asal ççekme ekme ve basve basıınnçç gerilmeleri olugerilmeleri oluşşur. ur.

�� YYüükküün uygulandn uygulandığıığı yerlerde oluyerlerde oluşşan yerel basan yerel basıınnçç gerilmeleri, gerilmeleri, bu noktalardan uzaklabu noktalardan uzaklaşşttııkkçça a ççekme gerilmelerine ekme gerilmelerine ddöönnüüşşmekte ve bu mekte ve bu ççekme gerilmeleri ekme gerilmeleri ççap boyunca sabit ap boyunca sabit kalmaktadkalmaktadıır, kesitin orta br, kesitin orta böölgesinde olduklgesinde oldukçça a üüniformniformdadağığıllıımlmlıı ççekme gerilmeleri oluekme gerilmeleri oluşşmaktadmaktadıır. r.



�� Burada uygulanan gerilme iki yBurada uygulanan gerilme iki yöönlnlüüolduolduğğundan asundan asııl l ççekme ekme dayandayanıımmıından daha bndan daha büüyyüük dek değğerler erler elde edilir elde edilir

�� Yarma deneyi sYarma deneyi süüresince, deney aletinin (presin) yresince, deney aletinin (presin) yüükleme kleme tablalartablalarıınnıın silindir n silindir öörnerneğğe ge gööre dikey bir dre dikey bir düüzlemde zlemde tutulmastutulmasıı sasağğlanmallanmalııddıır. r.



�� Mukavemet dersi bilgilerinden Mukavemet dersi bilgilerinden yararlanarak, yararlanarak, şşu u şşekilde ifade edilir : ekilde ifade edilir :

BasBasıınnçç gerilmesi : gerilmesi :

−

−1

r)r(D

D

πLD

2P2

ÇÇekme gerilmesi = ekme gerilmesi =

πLD

2P P:silindire uygulanan basP:silindire uygulanan basıınnçç yyüükküü,,L:silindir L:silindir öörnerneğğin uzunluin uzunluğğu,u,D:silindir D:silindir öörnerneğğin in ççapapıı,,r ve (Dr ve (D--r): ser): seççilen elemanilen elemanıın yn yüükleme kleme

noktalarnoktalarıına uzaklna uzaklııklarklarııddıır.r.


ÇÇEKME DAYANIMLARI ARASINDAKEKME DAYANIMLARI ARASINDAKİİ İİLLİŞİŞKKİİ

EKSENELEKSENELÇÇEKMEEKME

( ( ffctct ))

SSİİLLİİNDNDİİR YARMAR YARMA( ( ffctct’’ ))

EEĞİĞİLMELME

( ( ffctct’’’’ ))

ffctct ==( ( ffctct’’ ))

1.51.5==

( ( ffctct’’’’))

2.02.0


ÇÇEKME EKME İİLE BASINLE BASINÇÇ DAYANIMI ARASINDAKDAYANIMI ARASINDAKİİ İİLLİŞİŞKKİİ

ckctk f1.1f = (TS500)(TS500)TABLOLARTABLOLAR

ÇÇEKME DAYANIMI BASINEKME DAYANIMI BASINÇÇ DAYANIMI DAYANIMI İİLELE

�� Betonun Betonun ççekme dayanekme dayanıımmıı (do(doğğrudan) basrudan) basıınnççdayandayanıımmıınnıın yaklan yaklaşışık 10k 10’’da biri kadardda biri kadardıır. r.

�� EEğğilmede ilmede ççekme dayanekme dayanıımmıı ise basise basıınnçç dayandayanıımmıınnıın n yaklayaklaşışık 5k 5’’de biri kadardde biri kadardıır. r.



0

5

10

15

20

C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50

Beton Sınıfı

Bas

ınç

Daya

nım

ı/Ç

ekm

e

Day

anım

ı Ora

nı



Beton dayanımı (MPa) Oran (%)

Basınç Eğilme ÇekmeEğilme dayanımı

/ Basınçdayanımı

Çekme dayanımı/ Basınçdayanımı

Çekme dayanımı/ Eğilme dayanımı

6,9 1,6 0,8 23,0 11,0 48

13,8 2,6 1,4 18,8 10,0 53

20,7 3,3 1,9 16,2 9,2 57

27,6 4,0 2,3 14,5 8,5 59

34,5 4,7 2,8 13,5 8,0 59

41,3 5,3 3,2 12,8 7,7 60

48,2 5,9 3,6 12,2 7,4 61

55,1 6,4 4,0 11,6 7,2 62

62,0 7,0 4,3 11,2 7,0 63

BETONUN DBETONUN DĐĞĐĞER ER ÖÖZELLZELLĐĐKLERKLERĐĐ

•• KESME DAYANIMIKESME DAYANIMI

•• AAŞŞINMA DAYANIMIINMA DAYANIMI

•• DARBEYE DAYANIKLILIKDARBEYE DAYANIKLILIK

•• BETONUN fBETONUN f--εεεεεεεε DAVRANIDAVRANIŞŞIIve ELASTve ELASTİİSSİİTE MODTE MODÜÜLLÜÜ

SERTLESERTLEŞŞMMİŞİŞ BETONUN BETONUN DDİĞİĞER ER ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ

İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII

Dokuz Eylül Üniversitesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

DoDoDoDoçççç.... Dr. Dr. Dr. Dr. Halit YAZICI

http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici

Documents

DoDDooDoççççDr. Dr. Halit YAZICIkisi.deu.edu.tr/halit.yazici/YM2/YM-II#12_SERTLESMIS...EĞĐ LME DENEY Đve E ĞĐ LME DAYANIMI P/2 P/2 +-T PL/4 + + M P L/2 L/2 L Tekil y üklemeli