Upload
others
View
13
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
,~
ı i
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bilim Dalı
6.6 - 6.11 Yaş Grubu Öğrencilerin Başarı.Testi Performanslarının Görsel Motor İdraklarıyla Karşılaştırılması
(Geniş Kapsamlı Başarı Testi - W.R.A~. ile Benton Görsel Motor İdrak Testi Uygulaması)
Doç.Dr.M.Ormanlıoğlu Rehberliğinde Hazırlanmıştır.
~Q.\,l.\.\_ Q_o_\.\\ w{\~~ r .tL1, G,..t9~z
~.~~~\./~
""'
Ayda Berberoğlu MEZUNİYET TEZİ
Haziran - 1982
İ Ç İ N D E K İ L E R
Say:fa A- GİRİŞ
ı- P.roblem ve Amaç o ••••••••••••••••••••••• ~ ._ ••••••••• 1-3
2- Testler Hakkında Genel Bilgi(Psikolojik Testler ve
Kullanımı,Zeka Testleri,Projektif Testler,Bilgi
Testleri) •................. · ................•...... 4-12
B- YÖNTEM
1- Denekler ...•...................................... 13-15
2- Araştırmada Kullanılan Testler( W .R.A. T .• -Geniş Kap-
samlı Başarı Testi,Benton Görsel Motor !drak Testi)l6-29 .
C- İŞLEM
ı- ön Çalışma............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ;o
a- W.R.A.T. Testi Talimatı •••••••••••••••••••••••• 3D-33
2- Araştırmada Kullanılan İstatistik Yöntemler •••••.• 33-35
D- BULGULAR
1-; W ~~-!.A. T. Testi Sonuçları ••••••••••.••••••••••••••• 36-37 ;· .. ' ·-··- .
2- Ben ton·· Testi Sonuçları •••••••••••••••••••••••••..• 38-4-1
3- W.R.A.T. Testi ve Benton Testi Sonuçlarının
Karşılaştırılması ••••••••••••••••••••••••••••••••• 41-42
E-- TARTIŞMA ••••••• ..••••.•.•.........•••••.•.•...••••••• 43-51
F- ÖZET •••••••••• o •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 52-53
Gr-- l(Jl)[lfJll{]jJl!l •••• o ••••••••••••••••••••••••••••••••••••• o .t;41
Tablo I
Tablo II
TABLO LİSTESİ
Sayfa W.R.AoT• Testi Ortalama ve Standart Sapmaları- Seviye l••••••••••••••••••••••o• 42a W.R.A.T. Testi Ortalama ve Standart Sapmaları- Seviye 2 •••••••••••••••••••••••• 42a
Tablo III Benton Do~ru Puanlarının Benton Kartlarına Göre Dağılımı (Ortalama) •••••••••••••••••••• 42b
Tablo IV Benton Hata Puanlarının Hata Çeşitlerine Göre Da~ılımı (Ortalama) •••••••••••••••••••• 42b
Tablo V Grupların Sınıf Başarısı Not Ortalamaları ••• 64 Tablo VI · Seviye 1 - Seviye 2 W.R.A.T. Testi Puanları,
Benton Hata ve Doğru Puanları, Sınıf Başa-rısı Ortalamaları ••••••••••••••••••••••••••• 42c
Tablo VII W.R.A.T. Alt Testleri ile Benton Testi Do~ru Puanlarının "Rho Testi" ile Karşılaş'":".
Şekil 1 Şekil 2
tırılması ••••••••••••••••••••••••••••••••••• 42d
ŞEKİLLER LİSTESİ
Benton Doğru Puanıarının Kartlara Dağılımı.. 42e Benton Hata Puanıarının Çeşitlerine Göre Dağılımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • 42f
Tablo Aı Başar~l~ K~z Denekierde W.R.A.T. Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye 1
Sayfa
ve seviye 2) •••••••••••••• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ~~ .. 5..4 Tablo A2 Başarılı Erkek Denaklerde W.R.A.T. Testi
Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye.ı ve seviye 2) •••••••••••••••••••••••••••••••••• 55 Başarıs~z Kız Denaklerde W.R.A.T. Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye ı. ve.seviye 2) •••••••••••••••••••••••••••••••••• 56
Tablo A4 Başar~s~z Erkek Denaklerde W.R.A.To Testi Ham Puanlar~(Okuma,imla,aritmetik,seviye.ı.
Tablo B1 Tablo B2
Tablo B3
Tablo B4
Tablo Cl
Tablo c2
Tablo c3
Tablo c4
Tablo D1
Tablo D2
Tablo D3
Tablo D4
ve . seviye 2) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 56 Başar~l~ K~z Denekierde Benton Doğru Puanlarıo 57
Başar~l~ Erkek Denekierde Benton Doğru Puanları. • • • • . • . . . • • . • . . • . . . . . . . . • • . . . . . . . • . • • 58 Başarısız.K~z.Deneklerde Benton Doğru Pu.anları.. • • • • • • . • • • • • • . . . . . . . • . . . . . . . . . . . • • • . • 59 Başar~s~z.Erkek Denekierde Benton Doğru Pu.~ar:ı. o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 59 Başar~l~ Kız Denekierde Benton Hata Puanları.. 60
Başar~ı~.Erkek.Deneklerde Benton Hata Pu.anları. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 61 Başarıs~z Kız Denaklerde Benton Hata Puanlar~. 62
Başar~s~z Erkek Denekierde Benton Hata Pu.f;l.Ill arı . . • . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2 Başarıl~ K~z.Deneklerde Sın~f Başar~sı
Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 63 Başar~l~ Erkek Denaklerde S~nıf Başar~sı Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 63 Başar~s~z K~z.Deneklerde S~n~f Başarıs~
Ortalamalar~ ••••••• o•••••••••••••••••••••••••• 64 Başar~s~z Erkek.Deneklerde S~n~f Başar~sı. Ortalamalar~ •••••••••••••••••••••••••••••••••• 64
- 1-
G ! R İ Ş
PROBLEM VE AMAÇ
W.R.A.T~1 Testi B~renmeyi etkileyen pek çok önemli
de~işkeni belirlemek için var olan en duyarlı araçlardan
biridir. Şekil çizme testlerinin de ö~enme yeteneksizli
~ine tanı koymada di~er projektif testlerden dana yararlı
old~ ispatlanmıştıro "Çoc~ do~§undan itibaren okula
başlayınaaya kadar çevresinden aldı~ı tesirler okuldaki
başarısının derecesini belirleyecek şekilde bütün varlı
~ını etkilemektedir. Evin zihinsel, kültürel, ekonomik
düzeyi, duygusal havası, ebeveynin çocu~ alışı ••• Çocuk-
- 2-
ta 5 yaşına kadar derin izler bırakmaktadır (Freud)~' Hat
ta annenin çocuk üzerine etkileri do~ öncesi devreyi de
içine almaktadır ( Spi tz) ~-n Bu konu araştırmamız dışında
kaldı~ı için daha geniş olarak ele aJ.mayac~ız. (l)
!yi bir rehberlik sayesinde kişilerin özellikle
öğrencilerin başarılarının çok daha yüksek olac~ı ve
yine ruh a~lıkları en azından yeterli ölçüde normal ka
labilirse bunun da başarılarını etkileyeceği bir gerçek
tir. Ayrıca öğrencilerin organik yönden olan beyin düzen
sizliklerine ne kadar erken tanı konursa o kadar erken
tıbbi ve psikolojik tedaviye alınabilir~·; Böylece ~ır
semptomlar oluşmaden kişiye yardımcı olunabilir. Bu ne
denle rehberlikte fazlasıyla yararlanılan zek!, kişilik
ve yetenek testlerinin yanı sıra başarı testlerı de önem
li bir yer tutmaktadır. Eğer bu test b ataryalarının içine
organiste testleri de eklenecek olursa kişiye daha geniş
çapta yaklaşılmış olur. Dolayısıyla elde edilen kriter
lerle rehberlik yönünden yardımcı olunmuş olunur.
Araştırmamızın amacı W.RoA.To' Testi'nin standart
sapma ile ilgili ön çalışmalarına katkıda bulunabilmek ve
W .R.·A~T .; Testi 'nin Türk toplumuna kazandırılınasına yar
dımcı olmaktır.
(1) ReŞemin,l975,0kulda Başarısızlık,Sosyo-Kültürel Açıdan şanasız Çocuklar,Edebiyat Fakültesi Ya.yınları,No.2035 !stanbul.'
- 3 -
Problemimiz ise, ö~rencilerin başarı düzeylerine
okuma, imlQ ve aritmetik gibi üç temel yönden yaklaşarak
onların görsel motor idraklarını içeren ve görsel hafıza
yeteneklerini yansıtan bir testteki performansıarı ara
sındaki ilişkinin varlı~ını ve derecesini görebilmektir~'
- 4-
TESTLER HAKKINDA GENEL BİLGİ
Psikolojik Testler ve Kullanımı (1): Psikolojinin insan
sorunlarına ilk ve belki en büyük katkısı psikolojik test
ler ile olmuşturo Bazı testler 1800'lerin sonlarında ge
liştirilmiş ve test uygulamasına karşı genel ilgi bu yüz
yılda serpilmeye başlamıştır. Psikologlar neden testleri
geliştirmişler diye bir soru akla gelebilir; do~aı gözlem
saatler boyu süren çalışmadan sonra neyin önemli ya da
önemsiz oldu~u bildirmeksizin yı~ınla veri s~laro Za
mandan tasarruf nedeniyle insanlar ço~ kez, bir bireye
ilişkin bilgileri zaman geçirmeksizin bilmek isterlero
!nsanlar bir kitap de~il fakat kuşku ve kararsızlı~a yer
vermeyen bir betim gereksinimindedirlerc,· Bunun için de
betimin sayı ve sayılar biçiminde olması gerekir. Belirli
koşullar karşılandı~ı zaman test sonuçlarına dayanılarak
karar vermenin hem gerekli hem de yerinde bir işlem oldu
~ ileri sürülüro Bu koşullar: ı-Karar vermek için do~ru
türde testin kullanılması, 2-Testin "iyi" bir test olması,
3-Karar vermenin yalnız teste de~il elde bulunan tum ka
nı tl ara dayanılarak yapılmasıdır~,
Zekl Testleri (2): İlk zekl testi Alfred Binet (1857-1911)
ile Teophil Simon tarafından Fransa'da okul çocuklarının
zekl derecelerini araştırmak için ortaya konmuştur. 1905
yılında yayınlanan ilk test, gittikçe zorlaşan 30 soru
(1) Clifford T. Morgan,l98l,Psikolo:1iye Giriş Ders Kitabı, Çeviri:Hacettepe tlni.PsioB~l.ö~retim tlye ve Yardımcıları, Hacettepe tlni.Psikoloji Bölümü Yayınları No.l,Ankara (2) A.Songar,l980,Psikiyatri,Psikobiyoloji ve Ruh Hastalıkları,Serhat Da~ıtım }!'ayınevi,tstanbul~
- 5-
grubunu içine alıyordu. 1908 de Binet, testin yeni bir
revizyonunu yayınladı ve ilk kez "zekft. yaşı" kavramını.
ortaya koydu~ Goddard (1910), Binet Testi'ni İngilizceye
çevirerek soruları Amerikalılara göre adapte etmiştir.
Stanford tlniversitesi'nden Lewis M. Terman, Binet Testi'
ni yeniden de~iştirmiş ve 2 bin okul çocu~da standardi
zasyonunu yaparak 1916 da yayınlamıştır~ Bu revizyonlu
Binet-Terman Testi'nin meınleketimizde Prof~S~C~1.Antel tara
fından adaptasyonu yapılmıştıro 1937 de Terman ve Merril,
Stanford-Binet Testi'nin yeni bir revizyonunu daha yayın
lamışlardır~: Stanford-Binet Testi verbal dedi~imiz, ko-
nuşma ile ilgili zekayı de~erlendiren bir testtir.' Bunun
yanında "pratik zeka" testleri de vardır~ özellikle Alexandar
Pratik Zeka Testi'ni sayabiliriz. Çok yönlü testler de
vardır.; örneğin, Wechsler-Bellevue Testi bu şekilde bir-
kaç verbal ve pratik test skalasını bir araya getirmiştir.·
Cattell Testi'nin özelliği bilgiye gereksinme göstermeme
sidir~i
Projektif Testler: Projektif denen testler~ deneğe her
hangi birşey ifade etmeye~ ve belirli bir konstrüksiyonu
olmayan şekillerden oluşur. Denekten bu şekillerin yorum
laması istenir. Bu şekilde denek kendi iç dünyasının bir
projeksiyonunu yapar~ Bugün en çok kullanılan İsviçreli
psikiyatr Hermann Rorschach'ın (1921) mürekkep lekeleri
testidir: T~'A•T'~ı, Szondi Testi diğer projektif testlerdir~'
- 6-
Soyut Düşünce Testleri: Goldstein-Scheerer Testıeri dile
gereksinme göstermeyen testlerdir. Beş testten oluşan bir
batarya şeklinde kullanılır: a- Renk ayırma, b- Renk-Şe
kil ayırma, c- Eşya ayırma, d- Küp testi, e- Çubuk testi.
Hanfmann-Kasanin Kavram Oluşturma Testi:(concept formation)
Bu testte 22 parçadan oluşan materyalin 4 gruba ayrılması
istenir. Uzun-geniş, uzun-dar~ kısa-geniş, kısa-dar ola
rak gruplanması gerekmektedir•' Soyut düşünce bozuklu~
olan kimseler bunu başaramazlar.
Bilgi Testleri (1): KJ.asik sınavların bütün aşamalarında
şans, ras~antı ve özellikle de~erlendirmede subjektiflik
egemendir~ Buna karşılık standardize bil~i testleri tams
miyle objektif de~erlendirme araçlarıdır~
Sorular çok kısa fakat açık yanıt vermeyi gerekti
ren şekilde hazırlanmıştır. Böylece ö~rencilerin bilgi
sizlikleri~i bir kelime yı~ını içinde saklamalarına engel
olunmuştur.~ Testlerde objektiflik, yanıtların ö~rencile
rin yararına ya da zararına yorumlanmalarına olanak verme
yecek ve hiçbir duraksamaya yer bırakmayacak biçimde açık
ve kesin olmalarından ileri gelmektedir~;
Yanıtlar önceden hazırlanmış anahtarıara göre hız
la ve kolaylıkla de~erlendirilir. Testi değerlendiren
(1) SoC.Antel,l955, Terbi;y:ede Ölçü,(Bilgi. Testleri) ,.Edebiyat Fa.ki.U tesi Yayınları,No.630, İstanbul.'
- 7-
kişiliiri özellikleri burada hiçbir rol oynamaz o Aynı testi
kim de~erlendirirse de~erlendirsin sonuç aynı olacaktır.
Klasik sınavlarda ancak 5-10 soru sorulabileoe~inden ö~
rencileri bir konunun tüm alanlarına ait esas bilgilerden
kontrol etmek olanaksızdır. Bilgi testlerinde ise birkaç
yüz soru sorulabilece~inden yoklanmadık alan kalmaz ve
ö~rencilerin başarısında şans ve rasıantı rol oynamazo
Test, deneklerden beklemedikleri durumlara karşı
uygun reaksiyonlar ister. Testin bu niteli~i ö~rencileri
sınavlar için oldu~ gibi, zoraki yinelemeler ve ezberden
kurtarır. Bilgileri kavramadan kitaptaki sıraya göre ez
berlemiş olanlar bu testlerde başarılı olamazlar.
Standardize bilgi testlerinin klasik sınavıara
göre önemli bir tercih nedeni normların bulunmasıdır.
Standardize testler çok sayıda kişilere uygulanarak yaş
ıara ve sınıfıara göre normlar elde edilir o Ortak ve du
r~an karşılaştırma ögeleri görevini gören normlar saye
sinde bir ö~rencinin bilgisi, sınıf içindeki gerçek yeri
bulunmuş olur~
Bilgi Testlerinin Tarihçesi: ö~rencilerin okulda kazan
dıkları bilgileri objektif olarak ölçmek amacıyla meyda
na getiriıen bilgi testlerinin zeka testleri kadar eski
bir tarihi vardır. Bu iki çeşit test birbirinden ayrı
olarak gelişmiştir. 1845 de Horace Mann, yazılı sınavıa
rı sözlü ··sına.vlara ye~ledi~ini söylemiştir e' Ancak e~i tim-
- 8-
ciler ve araştırıcılar yazılı sınavları kabul etmedikleri
gibi sözlü sınavları geliştirmek için de çalışmadılar.
1846 da İngiliz G.Fisher, de~erlerine göre sıra
lanmış çeşitli standardize örneklerden oluşan bir Ölçüm
Kitabı (scale-book) meydana getirmiş ve bunun de~erlendir
me amacıyla kullanılmasını önermiştir ~·· Fakat bu çabaları
olumlu sonuç vermemiştire
Bilgi testleri de, genel zeka, özel yetenek test
leri gibi Amerika Birleşik Devletleri'nde geliştirilmiş
tir. Bilgi testleri için yapılan araştırmalar Amerika ve
Fransa'da hemen hemen aynı zamanda başlamıştır. 19o yüz
yılın sonlarına do~ru Amerika'da okullara Tabiat Bilgisi,
Elişleri, Beden E~itimi gibi yeni dersler getirilmiş ve •'
bunun sonucu olarak, okuma, yazma ve aritmetik dersleri-. nin saatleri azaltılmıştır. Zamanın tutucu e~itimcileri
bundan dolayı esas derslerin verimlerinin azaldı~ını id
dia etmişlerdiro İleri görüşlü e~itimciler ise bu zamanın
yeterli oldu~u ve bu problemin felsefi ve kuramsal ko
nuşmalarla de~il, deneyerek çözülebilece~ini söylemişler
dir~··
J.M.Rice 1894-1895 tarihinde 50 kelimeden oluşan
bir liste hazırlamıştır. Bu test ile bu derslerin okutuı
masında izlenen yöntemlerin ve harcanan zamanın verimini ·
objektif olarak de~erlendirmek istiyordu. Bu e~itim veri
mini daha s~lıklı ölçmek konusunda atılmış ilk çiddi
- 9-
adımdı;ı
Görülmüştür ki, 8 yıl günde 40 dakika inıla çalışan
ö~renciler günde yalnız 10 dakika imla çalışan ö~renci
lerden daha başarılı de~ildirler. Anket biçiminde olan bu
araştırma sonucu, bu dersler için günde 15 dakikanın ye
terli oldu~, geri kalan zamanın yeni derslere ayrılabi
lece~i sonucuna varılmıştır.,
Daha sonra bu konuda yapılan çeşitli araştırmala
rın eksik bir yanı vardı, istatistik araştırmalar sonucu
çıkarılmış normların bulunmaması. J.M.Rice, bu imla tes
tini ampirik şekilde düzenlemiştiro Bu test bize, bir
okul ya da sınıftaki ö~rencilerin imla yönünden di~er bir
okul ya da sınıf öSrencilerinden daha başarılı ya da ba
şarısız oldu~u gösterebilir. Çeşitli yaşlardaki ö~ren
cilerin ögrenim düzeylerini, pedagojik yaşlarını göstere-
mez.·
Amerika'da ilk kez Columbia Üniversitesi profesör
lerinden Thorndike 1904 de 1'normların çıkarılmasını olası
kılan istatistiki araştırmalardan yararlanarak güvenilir
ölçü cetvelleri düzenlemenin yolunu göstermiştir.
Stone 1908 de Thorndike'ın ortaya koydu~ esasla-.
ra dayanarak bir matematik yargı testi hazırlamış ve çe
şitli matematik problemlerinin birbirlerine göre güçlük
derecelerini saptamıştır. Bu ögrencilerin matematik prob
lemlerini çözme yeteneklerini objektif olarak ölçen ilk
- 10-
testtir~ T.horndike 1910 da yazı ölçegi meydana getirmiş
tir;: Artnk bir ögrencinin el yazısını değerlendirmek için
onun ~azısını başkalarınınki ile karşılaştırmaya gerek
yoktu. Bu ölçekteki örnekler bu karşılaştırma için yeter
li geliyordu. Thorndike '··J.n ortaya koyduğu. bu esas, bilgi ' .
testıeri için old~u gibi zeka testleri için de önemliydi.
Fr~sa'da bilgi testleri ile ilk kez Binet ilgi
lenmiştir. Binet'e göre bilgi testlerinin şu yararıarı
vardır: ·
ı- Her tl~rencinin bilgi ve ö~renim düzeyini objek
tif olarak ölçmek.\
2- ö~retmenlerin mesleki değerlerini objektif ola
rak ölçmek.
3- Genellikle deneysel bir kontrola tutulmaksızın
okullara giren eğitim ve ders yöntemlerinin değerlerini
anlamak.
Binet'in bilgi testleri konusunda adının geçmeme
sinin nedeni, kendi eseri olan zeka testinin büyük başa-
rısıdır.
Varey 1907 de ":Bulletin de la Sooiate libre pour
l'etud'e psychologique de l'enfa.nt 11 da, hesap ölçe~inin
esasına uygun olarak hazırlanmış bir okuma ölçeği yayın
ladıö" Amacı., 1905 de oldu~ gibi öğrencilerin arasında
geri olanları meydana çıkarmak değildi, kuşkulu ve belir
siz değerlendirmelerin önüne geçmek ve öğrenim derecesi-
- ll -
nin objektif de~erlerine ait esasları bulmaktı, Bu Avru
pa~da ö~rencilerin okuma yeteneklerini objektif olarak
ölçmek konusunda yapılmış ilk ciddi çalışmadır. Bu çalış
malardan sonra özellikle Amerika'da bilgi testleri büyük.
gelişme göstermiştir.
Organisite Testleri (1}: Beyinle ilgili organik bir rahat
sızlık olup olmadı~ına tanı konuı~asında yardımcı olan
testıere organisite testler denir, Birinci Dünya Savaşı'n
dan bu yana organik beyin h~stalıklarına psikolojik yön
den e~ilme oıana~ı olmuştur.
İlk çalışmalar bu vak'aların psikolojik testlerde-
ki performansıarına göre zihni fonksiyonların beyindeki
lokalizasyonu, beyin patalojisinin varıı~ının saptanması
ve organik-psikolojik sendromun tanımı yönünde olmuşturo
Kullanılan testıerin başında Stanford-Binet ve
Rorschach gelmekteydi, 1950 yıllarından sonra ise loka
lizasyon ve tanı ile ilgili çalışınalar yavaş yavaş öne
mini yitirmekte yerine beyin zedelenmesinin gelişimsel
yönünü incelemeye bırakmakta ve tanınmış testıerin yanı
sıra bazı spesifik testlerde ku~lanılmakta, yeni labora
tuar yöntemleri uygulanmaktadır. Yetişkinlerin yanında
çocuklar üzerinde yapılan çalışmalar paralel sonuçlar
(1) M,Ormanlıo~ıu,l977 ,.Ser~bral Palsi,Akiz ve Konjeni tal Beyin Hasarlı Çocuklarda Görsel Motor Sendromu Kapsayan İdrak Yetersizliklerinin Ölçüm_!!, İst .tt ni .Psikoloji Bölümü Doçentlik Tezi.
- 12 -
vermiştir. Tek ~ark çocuklarda görülen defektlerin onla
rın zeka kapasitelerinin gelişiminde bir tutarsızlık, bir
düzensizlik yaratmasıdır.
Hebb (1949,1959) ve Piercy (1964) beyin zedelenme
sinin çocukta zekayı y~tişkinlere göre daha fazla etkile
di~ini belirtmişlerdir.
-ı;-
Y Ö N T E M
DENEKLER
Araştırmaya alınan denekler Selimiye İlkokulu'ndan
seçildi. Yaş grubu 6.6 - 6.11 d~ro Testler 25 kız ö~renci
ve 25 erkek ögrenciye uygulandı. Deney grubu olarak nor
mal başarılı 20 kız ögrenci ve normal başarılı 20 erkek
ögrenci alındı. Kontrol grubu olarak da başarısız 5 kız
öğrenci ve başarısız 5 erkek öğrenci alındı. Böylece top
lam denek sayısı 50 dir.
Öncelikle öğrenci dosyalarından öğrencilerin doğum
tarihleri ve karne notları çıkarılıp test uygulanacak
ögrenciler saptandı. Denekler bazen müzik odasında bazen
de müsamere salonunda uygulamaya alındılar.
Denaklerin uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için
önce Benton Testi uygulandı. Benton Testi'nin C formu
A uygulama şekliyle, talimata aynen uyularak uygulandı.
Aynı gün deneklere W.R.A.T. Testi de verildi. W.R.A.T~
Testi araştırma amacıyla verildiğinden yaş grubuna bakıl
maksızın her iki seviye de verildi. Deneklere önce sözlü
kısımlar verilerek teste alışmaları sağlanmaya çalışıldı.
Denekler genellikle çok istekliydiler ve öğrenci
olduğumu söylememe ra@nen "öğretmenim" diye hitap ettiler.
Bazı denekler yeniden test yapılmasını ısrarla istediler.·
Denekler ço~ukla sosyo-ekonomik-kültürel açıdan orta
-14-
sınıf düzeyindeydiler. Başarısız denaklerin daha aşa~ı
sosyo~ekonomik-kültürel düzeyde oldukları dikkati çeki
yorduo ö~renciler, zeka yönünden normal kabul edilerek
uygulamaya alındılar, ayrıca zeka testi uygulanmadı. Dış
kriter olarak sınıf başarıları alındı o
özellikle bazı deneklerden teker teker söz etmek
istiyorum:
3 numaralı erkek denek, Bent~n_Testi'nde her k~ı
da numara yazmakta inat etti. W.R.A.T. Testi'nde imla aıt
test işaretlerini ve ismini do~ru yere yazması için üç
kez uyarınam gerekti.
21 numaralı erkek denek ilgisiz oluşu ile dikkati
mi çekti, aritmetik kısmına bakmadan yapamayac~ını söy
ledi.
22 numaralı erkek ~enek soyadını bilmiyordu. Ko
nuşmasında tutukluk vardı. En çok dikkati çeken nokta ise
heceleri terste~ okumasıydı. örne~in, -el hacesini -le
olarak okuyordu. Bu durumun ok:umayı öğrenememesine neden
oldu~ düşünülebilir.
23 numaralı denek gayretliydi. Benton Testi'nde
girintili çıkıntılı şekiller yapması apileptik ya da otis
tik oldu~u düşündürdü.
25 numaralı erkek denek 1973 doğumlu ve okumayı bu
yıl ö~renmiş. Ancak bakarak yazabiliyor, ismi de bakarak
yazdırıldı. ~~ alt testinde önce hep aynı işareti (-}
- 15 -
çizdi, uyarılınca yukarıdaki işaretlerin aynısını çizmeye
başladı•' Dene~in teste ilgisini çekmek, dikkatini toplama
sını sa~lamak oldukça zor oldu. Sıkıldı~ı zaman kalkıp
dolaşıyor, müzik odasındaki piyano ile oynuyordu. 16 Ni
san tarihinde teste başladık 21 Nisan tarihinde bitirdiko
önce gelmek istemedi sonra sınıf arkadaşlarından birisi
nin kendisiyle gelmesi koşuluyla gelmeyi kabul etti.
Okuma kısmında sıkıldı~ı zaman arkadaşına okutmam:ı. söylü
yordu. E~er sıkılmasaydı daha yüksek performans göstere
bilirdio Denek, arkadaşlarını rahatsız etti~i için sınıf
ta tek başına oturtuımuştuo
Araştırmaya devam edebilmesi ve motivasyonunun
s~lanması için bazı deneklere resim yaptırıldı.
,ı 1
d
ı } ı
' \ ' 1
1
o
. ....__. /
Denek no. 25 (Erkek)
,.
.. '
Denek no. 18 (Erkek)
'---------
..
Denek no. 2 (Erkek)
. ....__
---.
Denek no. 17 (Kız)
Denek no. 8 (Erkek)
-- 1 1
/ i
./
·~':'::~- ' .• ,.'1
/~~~~ \ ' " 1 V \ 1 \ 1 '\ / '·' \
\ j
./' /
/
" .,1
,.,1 /' i i .
i / 1 j i
j / 1 '
,•
( ) ..
1
/. / 1
j
1
il
t ı }
j ) i
- 16-
ARAŞTIRMADA KULLANILAN TESTLER
Araştırmamızda iki test kullandık:
ı- Geniş Kapsamlı Başarı Testi
(Wide Range Achievement Test - W~R~A.T.)
2- Benton Görsel Hafıza Testi
(Benton Visual Retention Test)
1- Geniş Kapsamlı Başarı Testi (1): W.R.A.T~ Testi ilk
kez 1936 da J.F.Jastak ve S.R.Jastak tarafından gelişti
rilmiş ve standardize edilmiştir. Zeka v~ adaptif davranış
testlerine paralel olarak hazırlanmıştır. Okuma, yazma
(imla) ve aritmetik yönünden temel okul bilgilerini ölçer.
Testin önemi zamanla daha iyi anlaşılmış ve yalnız Ameri~
ka'da değil diğer ülkelerde de kullanılmaya başlanmıştır.
Türkiye'de ilk kez kullanılacaktır~ Türkçe formu . .
20 kişilik bir ekiple tarafımızdan hazırlanmıştır.(Bkz.
İşlem, ön çalışma)
Testin amaçlarını şöyle sıralayabiliriz:
ı-Şekil çizme, yazma, imla ve okuma ile ilgili
öğrenme etkinliklerini içeren duyusal motor etkinlikleri
ni inoelemeko
2-Basit ve homogen içeriği sağlamako
3-Kavrama, yargılama, mantıklaştırma ve genelleş
tirme gibi hallerden testin içeriği olan okuma, imla ve
aritmetikle incelenen bilgileri tamamiyle ayırt etmek.
(1) J.F.Jastak,SoRoJastak,l965,The Wide Range Achievement Test,Manuel of Inctructions,Revise Edisyon Guidance Associates, u.s.A.
- 17-
4-0perasyone~ samantik ile karıştırmamak gibi
hallerden uzak olmak.
5-İç tutarlılık yöntemi ile geçerlilik analizine
olanak saglamak.
Testin Tanımı: Testin 1936 ve 1946 edisyonlarında
tek bir ölçek vardı. Yuva çocuğu ile kolej düzeyinde olan
lar için hazırlanmıştı. Ölçekte üç aıt test vardı. Bunlar
"Okuma", "İmla" ve "Aritmetik" di. 1965 edisyonunda ise
iki ayrı seviye vardır. J:Ier seviye üç alt ~estten oluşur.
Alt testler yine aynıdıro Birinci seviye 5~0 - 11.11 ya
şındaki çocuklar iç~n, ikinci seviye 12.0 - yetişkinler
için hazırlanmıştır. Ancak biz araştırma amacı ile uygu
lama yaptı~ımız için her iki seviyeyi de uyguladık. 1965
de revizyondan geçen testte item sayısı arttırılmıştıro
Buna karşılık uygulama süresi kı sal tılmıştır. Her iki se
Viyede bulunan üç alt test şöyledir:
ı-Okuma: Harfleri tanımak, harflerin isimlerini
söylemek, isminin iki harfini okumak.
2-İmla(Yazma): Harflere benzeyen işaretleri kopye
etmek, kendi ismini yazmak.
3-Aritmetik: Saymak, sayı sembollerini okumak,
sözlü problemleri çözmek, parmaklarını göstermek.
Testin Kullanıldığı Yerler:
ı-Her yaştaki deneğin aritmetik yetersizliklerini
- 18 -
okuma ve yazma düzensizliklerini saptamak,
2-0kul çocuklarının verilen talimata uyma düzeyle
ri hakkında karar vermek,
3-Çocu~ hangi sınıf düzeyinde oldu~u saptamak
ve bireysel başarı düzeyine uygun olan daha ileri ya da
daha geri sınıfa transfer etmek,
4-Gerizekalı denaklerin aritmetik yeteneğini ve
kelime hazinesini saptamak,
5-Yetişkinlerin okul başarısını kontrol etmek ve
bundan yararlanarak yeteneğine göre gerekli mesleğe yö
neltmek,
6-Çeşitli mesleklere göre personel seçiminde ya da
terfi etmek kriteri olarak,
7-Özel eğitim gerektiren teknik ve mesleki okullar
için öğrenci seçiminde,
8-Deneklerin okul başarısı ile diğer yetenekleri
nin karşılaştırılmasında,
9-Mekanik olarak yazma ve kavrama arasındaki iliş
kiyi araştırmak için ya da diğer bazı araştırmalarda; sa
yı kavramı ile işlem çözme arasında bir ilişki kurmak
gibi karşılaştırmalarda,
lQ-Beyin hasarı ya da diğer bazı fiziki bozukluklar
sonucu oluşan aritmetik, okuma ve yazma kaybının çinsini
ve derecesini incelemek için,
ll-Öğrenme kominikasyonunun temel unsuru olarak ele
- 19 -
alındığında temel adaptasyon faktörlerinin bulunup çıka
rılmasıyla ilgili geçerlilik araştırmalarında kullanılır.
Testin Gereçleri: Testin iki seviyeside aynı kağıt
üzerindedir. Test kayıt kağıdının birinci sayfasında imla
testi vardır. Zorluk sırasına göre hazırlanmış olan keli
meler buraya 3 sıra halinde denek tarafından yazılmakta
dıro Kelimeler teker teker deneyci tarafından okunmakta
ve denek tarafından ait olduğu numaranın yanındaki satıra
yazılmaktadır. İkinci sayfada seviye 1 için aritmetik
kısmı, üçüncü sayfada seviye 2 için aritmetik kısmı bu
lunmaktadır. Dördüncü sayfada da okuma testinin kelimele
ri vardır. Üstteki kelime listesi seviye 2 için, alttaki
kelime l~s~e~i.de seviye 1 içindiro
W.R.AoT. Testi aynı deneğe seviye 1 ve seviye 2
kısımlarından yararlanılarak iki kez uygulanabilir. Denek
12 yaşından küçükkan seviye 1 uygulanır. 12 yaşından son
ra ise seviye 2 uygulanarak iki performans arasında karşı
laştırma. yapılabilir.
Testin üç alt testinin veriliş sırası önemli de
ğildir. Deneyci uygun görd~ sırada alt testleri verebi
lir~ Çünkü yapılan araştırmalar aıt testıerin veriliş
sırasının sonucu etkilemediğini göstermiştiro
Denek hakkında bilgi test kağıdının birinci sayfa
sının üst kısmına yazılır. Teste başlamadan önce buradaki
yerler deneyci tarafından doldurulur. Bu kısmın tam ve
- 20 -
sistemli olarak deldurulması ilerde araştırma yapıldı~ın
da döküman yönünden önemlidir. Ayrıca bu kısım dene~in daha sonraki per~ormanslarının karşılaştırılmasında da
kullanılır.
W.R.A.T. Testi'nin Güvenilirliği: Burada klinik ve
istatistik güvenilirlik söz konusudur• İstatistik güveni
lirlik aşağıdaki şartlara bağ~ıdır:
ı- Testteki item sayısı
2- Testin tamamlanma süresi
3- Testin hazırlanmasında alınan denek grubu (po
pulasyon)
4- Testin uygulanabildi~i alan, testin iki forma
ayr~labilme ve spesifik karşılaştırma tekniği
biçimi
5- Testin itemlerini testin amacı yönünde ölçme
6- Test itemlerini yanıtlama yöntemi
7- Testin puanlama şekli
8- Ölçek içindeki itemlerin güçlük dağılımı
W.R.A.T. Testi'nin güvenilirliği çok yüksektir. Son 20
yılda çeşitli homogen gruplar ele alınıp sonuçlar denen
miştir. Homog~n gruplar içinde polisler ve hemşire grup
ları d~ vardı. Bu gruplarda korelasyon kat~ayısı çok yük
sektir. Okuma ve imla testinde korelasyon .92 ile .98
arasında değişiyor. Aritmetik testinde korelasyon .85 ile
- 21 -
.92 dir. Spilit harf korelasyon katsayısı o5 ve .20 ve
daha yukarı yaş içinde hesaplanmıştır. Her.grupta 200
kişi vardır·. Korelasyon katsayısı .92 ile ;99 arasında
değişir. Yaş gruplarına göre korelasyon iki test seviyesi
içinde yapılmıştır. Korelasyon ~88 ile .93 arasında deği
şiyor. Delong'un yaptığı bu güvenilirlik çalışmaları test
puanlarının tutarlı olduğunu göstermektediro Fakat aynı
test aynı kişiye arka arkaya uygulandığında, örneğin bir
vak'ada 60-61-62-63 olarak artış gösteriyordu ve standart
puanda bunların paralelinde 73-75 arası oynamıştır. Bu
fark istatistik anlamlılık ölçüsünde değildir.
Testin klinik güvenilirliği ise manuellerde yazılı
değerlerden çok daha fazladır. Delong, testin geçerliliği
konusunda test uygulayıcısının rolüne de değinir. Böyle
durumlarda test güvenilir fakat geçersiz olabilir.(l)
W.R.A.T. Testi'nin Geçerliliği: Öğrenim ile ilgi
li testıerin gelişiminde geçerliliğin belirlenmesi için
çeşitli yöntemler ele alınmaktadır.· Bunlardan en önemli
leri şunlardır:
ı- Test bulgularının kronolojik yaş ya da öğretme
nin başarı derecesi gibi dış faktörlerle korelasyonudur.
(1) A.R.Delong,l962,The Limits of Accuracy of The Test Soores of Educable Mentally Retarted Individuals,J.Op The Assoco for Researeh in Growth Relationships,3,26-44.
- 22-
2- Bir başarı testinin di~er bir başarı testiyle
karşılaştırılması o
3- Başarı testi puanının zek~ derecelema ya da
zeka puanları ile karşılaştırılması.
4- Her bir aıt testte ~ırlığını koyan faktörün
belirlenmesinde çeşitli yetenaklerin faktör analizinin
yapılarak karar verilmesi.
lll ( ) 2- Benton Görsel Hafıza •esti 1 : Kliniklerde kısaca
"Benton Testi" olarak bilinen "Görsel Hafıza Testi" basit
bir hafıza testi değildir. İdrak fonksiyonlarını içeren
bir testtir. 1945 de geliştirilmiş ve daha sonra 1950-55-
60 ve 63 yıllarında yeniden gözden geçirilip bazı ~e~i
şiklikler yapılarak bugünkü durumuna getirilmiştir. Bizim
kullandı~ımız testin 1963 revizyonudur•'
Test Gereçleri: Test 14X21,5 ebadında, üzerinde
çeşitli geometrik şekiller bulunan ve 10 ar tane kartı
içeren 3 ayrı formdan oluşur: C - D - E formları. Test
çizim ka~ıtları test kartlarının boyutlarında olup beyaz
dır. Biz araştırmamızda C formunu,. A uygulama şekli ile
uy~~Uadık~ Di~er uygulama şekilleri B - C - D uygulama
dır. A ve B uygulama şekli ile deneğin "Görsel Hafıza" sı,
(1) A.L.Benton,1963,The Revisel Visual Retention Test, Third Edicition, The Psychological Corporation,New York.
- 2.3 -
C uygulama şekli ile "Görsel İdrak" ı, D uygu~ama şekli
ile de "Görsel Yapılandırma" yeteneği ölçülür• Uygulama
lardan her biri ortalama 15 - 20 dakika sürer. Puanlama
objektiftir va kesin prensipiere dayanır. Puanlamada ol
dukça toleranslı davranılır çünkü ölçmek istenilen şey
bir görsel izlenimi saklamak ve algılamak kapasi t_esidir.
İki puanlama sistemi vardır. Doğru çizimierin sayı
sını veren doğru puan ve deneğin yaptığı spesifik hata
tiplerini gösteren hata puanı. Puanlama ortalama 10 daki
ka sürer.·, Toplam hata puanının kantitatif değerlerinin
yanı sıra altı ayrı hata çeşidi ile kalitatif değerlen
dirme yapılır. Unutma Hatası, Israrla Tekrarlama Hatası
(Perseverasyon), Döndürme Hatası (Rotasyon), Yanlış Yere
Koyma Hatası, Büyüklük Hatası, Şekilde Bozulma Hatası.
Her bir hata kategorisi kendi içinde çeşitli sembollerle
belirtilen ve hatanın lokasyonu ve derecesini sınırlayan
kayıt kağıdına işlenir. Ayrıca ~atalar solda ya da sağda
oluşlarına göre de gruplanırlar. Hata çeşitlerinin s~m
bolleri şöyledir:
Unutma Hatası (Omission and additions)
M Hatası: 1. kart ya da 2. karttaki tek büyük şeklin
eksikliği, unutulması. Şekil bütünüyle unutulursa ya da
denek şekli hiçbir şekilde yansıtmayan sadece 1-2 çizgi
çizerse.
MR Hatası: Sağdaki büyük şeklin eksikliği(Deneğin sa~
- 24-
görsel alanındaki bozukluk) Denek kağıdın sag tarafında
yer bırakmış fakat şekli çizmeyi tamamen unutmuşsa ya da
hiçbir_şekilde şekli tamamen yansıtmayan 1-2 çizgi çizerse.
MRl' Hatası: Sagdaki büyük şeklin eksikli~i. Denek,~
kağıdın sağ tarafında hiçbir yer bırakmamış ve şekli çiz
meyi tamamiyle unutmuşsa.
ML Hatası: Soldaki büyük şeklin eksikliği. Puanlama
MR deki gibidir.
MLl Hatası: Soldaki büyük şeklin tamamiyle unutulma
sı. Puanlama MRl ''deki gibidir.
PR Hatası: Sa~daki periferik şeklin eksikligio
PL Hatası: Soldaki periferik şeklin eksikliği.
Add Hatası: Orijinal desende olmayan ek şekil çizmeko
Öyle ki, bu şekil perseverasyon, şekilde bozulma olarak
puanlanamayan bir şekil olmalıdır •'
Şekilde Bozulma Hatası (Distortions):
SM Hatası: Basit yerine koymalar. Kart 1 ve 2 deki
tek büyük şeklin yerine başka şekil konulması, yanlış çi
zimi •· Örnek; bir paralelkenar yerine bir kare çiznıoko
SMR Hatası: Sagdlik:i büyük. şeklin yanlış çizimi. Örne
gin; kare yerine dai~e çizmek.
SML Hatası: Soldaki büyük şeklin yanlış çizimi. Puan
lama SM ve SMR deki gibidir.
SPR Hatası: Sağdaki periferik şeklin yanlış çizimi.
SPL Hatası: Soldaki periferik şeklin yanlış çizimi.
IM Hatası: Kart 1 ve 2 deki tek büyük şeklin yerine
- 25-
koyma hatası ya da rotasyondan başka bir şekilde hatalı
çizimi~ Örnek; eksik, ekli, şekle ait bir iç detayın yer
değiştirmesi ya da bu iç detayda bazı eklemeler yapmak,
şeklin parçalanarak çizilmesi. Şeklin çizimini birkaç kez
yapmak.
IMR Hatası: Sağdaki büyük şeklin yerine koyma ya da
rotasyondan başka bir şekilde yanlış çizimi. Puanlama IM
deki gibidir~
I~ffi Hatası: Soldaki büyük şeklin yerine koyma ya da
rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi. Puanlama IM deki
gibidir.
IPR Hatası: Sağ periferik şeklin yerine koyma ya da
rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi.
IP.L Hatası: Sol periferik şeklin yerine koyma ya da
rotasyondan başka şekilde yanlış çizimi.
Israrla Tekrarlama Hatası (Perseverasyon):
PerM Hatası: Kart 1 de gösterilen şeklin kart 2 de
perbeverasyonu.
PerMR Hatası: Sağdaki büyük şeklin çizimindeki perse
verasyon.
PerML Hatası: Soldaki büyük şeklin çizimindeki perse
verasyon.
PerPR Hatası: Sağdaki periferik şeklin perseverasyonu.
PerPL Hatası: Soldaki periferik şeklin perseverasyonu.
- 26-
Döndürme Hatası (Rotasyon):
ıso M: Büyük şeklin ıso derece dönüşü
90 M: Büyük şeklin 90 derece dönüşü
45 M: Büyük şeklin 45 derece dö~üşü
S tM: Bir açı üzerindeki 1 ve 2 ~·· kartlardaki şeklin
bir kanarı üzerinde duruyorcasına 45 derece döndürülerek
çizimi.
ıso MR: S~daki büyük şeklin ıso derece dönüşü
90 MR: Sagdaki büyük şeklin 90 derece dönüşü
45 MR: Sagdaki büyük şeklin 45 derece dönüşü
180 ML: Soldaki büyük şeklin ıso derece dönüşü
90 ıffi: Soldaki büyük şeklin 90 derece dönüşü
45 ldL: Soldaki büyük şeklin 45 derece dönüşü
StMR: Bir açı üzerinde duran sağdaki büyük şeklin
bir kenarı üzerinde duruyor gibi 45 derece döndürülerek
çizimi.
StML: Bir açı üzerinde duran soldaki büyük şeklin
bir kanarı üzerinde duruyor gibi 45 derece döndürülerek
çizimi o
180 PR: Sağdaki periferik şeklin 180 derece dönüşü
90 PR: Sagdaki periferik şeklin 90 derece dönüşü
45 PR: Sağdaki periferik şeklin 45 derece dönüşü
ıso PL: Soldaki periferik şeklin ıso derece dönüşü
90 PL: Soldaki periferik şeklin 90 derece dönüşü
45 PL: Soldaki periferik şeklin 45 derece dönüşü
- 27 -
Ayna İmajı:
Mir: Desenin bütünüyle 180 derece dönüşü
MirMR: Sa~daki büyük şeklin ıso derece dönüşü
MirML: Soldaki büyük şeklin ıso derece dönüşü
lSOlmR(Mir): S~daki büyük şeklin rotasyonUnun hem ıso
derece dönüş hem de ayna imajında 180 derece dönüş olarak
puanlanışı.
lSOML(Mir): Soldaki büyük şeklin rotasyonunun hem ıso
derece dönüş hem de ayna imajında ıso derece dönüş olarak
puanlanışı.
90MR(Mir): Sağdaki şeklin rotasyonunun hem 90 derece
dönüş hem de ayna imajında 90 derece dönüş olarak puanla-
nışı.
90ML(Mir): Soldaki şeklin rotasyonunun hem dönüş hem de
ayna imajında 90 derece dönüş olarak puanlanışı.
45MR(Mir): S~daki şeklin rotasyonunun hem 45 derece w .
dönüş hem de ayna imajında 45 derece dönüş olarak puanıa-
nışı.
45l~(Mir): Soldaki şeklin rotasyonunun hem 45 derece
dönüş. hem de ayna imajında 45 derece dönüş olarak puanla-
nışı.
VerM: Büyük şekillerin bir taraftan bir tarafa kat
eden polizantal {yatay) eksenin bozulması. Bir büyük şe
kil di~erinin orta çizgisine uıaşamadıgı durumlarda puan-
lanıro
- 28 -
Yanlış Yere Koyma Hatası (Misplarement):
Rev: İki büyük şeklin izafi pozisyonlarında s~ -
sol değişikliği.
NOv: tlst üste olan büyük şekillerin üst üste gelme
yecek şekilde çizimi.
Ov: tlst üste gelmeyen büyük şekillerin üst üste
çizimi.
MisPL: Soldaki periferal şeklin yanlış yere konması.
MisPR: S~daki pe riferal şeklin yanlış yere konması.
UPL: Soldaki periferal şeklin üste çizilmesi.
UPR: Sağdaki pe riferal şeklin üste çizilmesi.
DPL: Soldaki pe riferal şeklin daha aşağıya çizilmesi.
DPR: Sağdaki periferal şeklin daha aşağıya çizilmesi.
Büyüklük Hatası:
SzMR: Sağdaki büyük şeklin izafi büyüklüğündeki oran
sızlık.
SzML: Soldaki büyük şeklin izafi büyüklüğündeki oran
sJ.zlık.
SzPR: Sağdaki periferal şeklin izafi büyüklüğündeki
oransızlJ.k.
SzPL: Soldaki periferal şeklin izafi büyüklüğündeki
oransızlık.
Böylece altı büyük puanlama kategorisine giren 63
tane spesifik hata vardır. Sağ - sol ve merkezi tip hata-
- 29 -
lar yönünden de bir ayırım yapılırsa spesifik hata sayı
sı var olanın iki misline çıkaro Gerçekte temel olarak
27 spesifik hata tipi vardır.
-30-
İ Ş L E M
ÖN ÇALIŞMA:
Araştırmamıza W.R.A.T. Testi ile ilgili bir ön
çalışma ile başladık. 20 kişilik bir ekiple yapılan ça
lışmalar kelimelerin Türkçeleştirilmesi ile başladı. Bazı
kelimelerin Türkçe karşılığı iki kelime olarak bulundu.
Testin orijinalinde kelimeler tek olduğu için değişiklik
ler yapıldı. Okul ders programıarına bakılarak bazı arit
metik işlemlerin yerine yenisi konuldu. Bu çalışmalar
yapılırken orijinale bağlı kalındı. Bir rapor tesis edil
di. Uygulamaya başlamadan önce çocuklarla ön konuşma yapı
larak rahatlatılmaya çalışıldı.
önce Benton Testi uygulandı. C formu, A uygulama
şekli ile verildi. A uygulama şeklinde deneğe kartlar 15
er saniye gösterilir, kart kapatıldıktan sonra aynen çiz
mesi istenir. ~neğin silgi kUllanması serbesttir.
Daha sonra, aynı gün W.R.A.T. Testi uygulandı.
Önce seviye ı sonra seviye 2 verildi. W.R.A.T. Testi sevi
ye ı in talimatı şöyledir: (5.0 - 11.11)
İMLA (YAZMA):
ı- İşaretleri kopye etmek: "Bu işaretleri altlarındaki
boş kısırolara aynen çizmeni istiyorum. Bak, birinci işa
ret burada, ikincisi ise burada ••• (işaret edilir) Bu iş
lemi olabildiğince hızlı yap." Zaman tUm sıra için 60 sn.
-31-
2- İsim yazmak: "Şu sıraya ismini yaz. n Zaman 60 saniye
dir.
3- Kelimelerin dikte edilmesi: Kelime listesindeki keli
meler dikte edilir. "Bu bir imla testidir, bu kelimeler
den kaç tanesini do~ru yazabileceksin, ben bir kelime
söyleyece~im sonra kelimeyi cümle içinde söyleyece~im
sonra da kelimeyi yineleyece~im. Kelimeleri ait oldu~
sıraya yazacaksın." Her kelime için 15 saniye zaman veri
lir. Arka arkaya 10 kelime yazılamazsa test bırakılır.
ARİTMETİK - SÖZLU KISIM:
~i,r1? yaşındaki çocuklar için: Yazılı kısımdan 5
puandan az alan deneklere sözlü kısım verilir.
ı- 15 Noktayı saymak: Testin ikinci sayfasında yukarıdaki
noktalar gösterilir ve dene~e göre nokta sırasının solu
gBsterilerek, "Buradan başlayarak nokt~arı teker teker
yi.iksek sesle sayınanı istiyoruıno 11 denir. Zaman ı dakikadır.
2- Sayıları okumak: Dene~e test k~ıdında ters olarak
yazılmış olan sayılar gBsterilir ve.şöyle denir,"Bu sayı
ları oku" Zaman 1 dakikadır.
3- Parmakları saymak: "Bana ; parma~ını, 8 parma~ını gös
ter" denir. ı dakika zaman verilir.
4- Daha büyük sayıyı söylemek: "Hangisi daha büyük 9 mu
yoksa 6 mı, hangisi daha büyük 42 mi yoksa 28 mi?" Zaman
1 dakikadır.·
5- Toplama ve çıkarma: a- "E~ er senin 30 TL varsa ve bunun
10 TL sını harcarsan kaç liran kalır?" b- n; elma 4 elma
- 32 -
daha kaç elma eder?" c- " Ali'nin 9 misketi var, 3 tane
sini kaybetti geriye kaç tane misket kalır?" Her bir prob
lem için 1 dakika veriliro
ARİTMETİK - YAZILI KISIM: 11Bu bir aritmetik testtidir. Bu sayfadaki problem
Ierin kaç tanesini çözebilece~ini ö~renmek istiyorumo Her
probleme dikkatlice bak, ne yapılması gerekiyor iyice
anıa, sonra yanıtını ait oldu~ yere yaz 9 hesaplam~ yap
mak istersen ka~ıdın boş yerlerini kullanabilirsino Her
hangi bir problem için fazla zaman harcama, e~er zor ge
lirse digerine geçebilirsin ancak elinden geldi~ince sı
rayla yapmaya çalış. 10 dakikalık bir zamanın var, şimdi
başla ve yapabildigin kadar fazla problem çözmeye çalış."
OKUMA:
Dene~e yeni bir test ka~ıdı verilir,, deneyci puan
lamayı dene~in k~ıdına ya.paro Eğer ilk sıradaki kelime
lerde başarısız olursa "Okuma öncesi" kısım verilir.
O~iA - SÖZLtl KISIM:
1- 13 ha.rfin ismini söylemek: "Bu harfleri yüksek sesle
oku" Her bir harf için lO saniye verilir~'
2- 10 harfi tanımak: Kelime listesi kapatılır ve dördüncü
sayfanın al tındaki sıranın başındaki "A11 işaret edilerek
şöyle denir, "Bunun aynısını alttaki sıradan bUl", her
harf için 10 saniye verilir.
3- İsimdeki iki harf: Dene~in test k~ıdının ilk sayfası-
- 33-
na yazdı~ı isminin.ilk iki harfi gösterilip sorulur: "Bu
harfin adı nedir?" Her iki harfin her biri için 10 saniye.
4- Okuma kısmı·: İlk kelime gösterilir ve şöyle denir:
"Her bir kelimeye dikkatle bak ve yüksek sesle oku.İlk
sırayı bitirdikten sonra bir sonrakine geç." Eğer denek
telaşlanır, okuyamayacak gib~ olursa deneyci ona okumaya
çalışması için cesaret verir. Her kelime için 10 saniye
zaman verilir. 12 kelime arka arkaya okunamazsa test bıra
kılır.
Alt testin iç puanıarının toplanması ile 3 alt
testin her biri için total ham puan elde ~dilir.
İSTATİSTİK İŞLEMLER:
Benton Testi uygulandıktan sonra denaklerin p·er
for.mansları puanlanır. Her denekten bir do~ru puan ve
altı ayrı kategoriye ayrılan hata puanları elde edilir.
Bu hata puanları toplanıp toplam hata puanı eide edilir.
Ayrıca hatanın solda ya da sağda oluşuna göre de hatalar
gri.ıplanırlar. Deneklerden elde edilen bu puanlar kendi
denek grUbu içinde, bireysel tablolar şeklinde gösterilir.
a- Böylece Benton Testi sonunda gruplard~ 4 tablo
elde edilmiş olur.(Tablo Aı ~ A3 A4 ~ Sonra da W.R.A.T.
Testi bireysel tabloları hazırlanır. Dört ayrı gruba ait
olmak üzere 8 tablo elde edildio (Tablo B1
B2 B3 B4
,,.
-34-
c1 c2 c3 C~~, Sınıf başarı durumları da D1 D2 D3 D4 fl8•lu
bireysel tablolarda belirlendi.
b- Grup tablolarının hazırlanışı: Bireysel ham
puanların·· toplanmasıyla grup ortalama puanları elde edildi. . . .
Ayrıca W.R.A.T. Testi'nin standart puanları saptandı.
S tandar sapma ( SD) , ortalama sapmasının mutlak degerler
den kurtarılması ve daha kesin.bir anlamda ifade edilmesi
için ortaya atılmış olan bir kavramdır. Standart sapma
dagııımın sayılarının ortalamadan farklarının karelerinin
ortalamasının kareköktidür .(ı)) \ . 2'-
Standart Sapma Formülü: 6'::\ ~..:~-~ ~
Tablo I ve II de gö~Uldügü gibi W.R~A.T. Testi grup tablo
ları tamamlanmıştıro IDablo III ve IV de belirtildigi üze
re Benton Testi "dogru" ve 11hata" puan grup tabloları da
hazırlandı.
c- Diger bilimlerde oldugu gibi psikolojide de
incelenen problemin özelligine bagıı olarak deney sonuç
ları grafiklerle gösterilir~ Grup tablolarından yararla
nılarak Benton Testi ile ilgili şekil 1 ve şekil 2 hazır-
landı.
d- Deney ve kontrol grublarının sınıf başarı orta
lamaları da hesaplandı. (Tablo V)l
(1) B.EoTo~ol,l967,İetatistik Metodları,Matbaa Teknisyenleri Basımevi,İstanbulo
- 35 -
e- Tablo VI da görüldü~ gibi w.R.A.T. Testi ve
Benton Testi ile sınıf başarılarını içeren özet tablo
hazırlandı.
f- Benton Testi do~ru puanı ile WeR.A~T. Testi
okuma, imla ve aritmetik alt testleri puanları "rha. testi"
i~e karşilaştırıldı. Araştırmadaki yaş grubunun (6.6 -
6.11) karşılı~ı olan seviye 1 in puanıarı başarılı ve ba
şarısız gruplar olarak ayrı ayrı karşılaştırıldı.
Rho Testi Formülü: 6 x-- ta2
- 36-
B U L G U L A R
W.R.A.T. Testi Son~çları:
Seviye ı -· Deney grubu olarak aldığımız başarılı
kız ve başarılı erkek denekıerin ortalama puanları şöyle
dir: Başarılı kız denekıerde okuma.puanı ortalaması 93.15
imla aıt testi puanı ortalaması 56.1, aritmetik alt testi
puanı ortalaması 23.25 dir. Başarılı erkek denaklerde
okuma aıt testi puanı ortalaması 93.85, imla puanı orta
laması 53.35, aritmetik alt testi puanı ortalaması ise
23o95 diro
Kontrol grubu olarak aldığımız başarısız kız ve
başarısız erkek denekıerin ortalama puanları ise şöyle
dir: Başarısız kız denaklerin okuma alt testi puanı orta
laması 26o8, imla alt testi puanı orta~aması.20.4, arit
metik alt testi puanı ortalaması da 15.8 dir~' Başarısız
erkek denaklerin okuma aıt testi puanı ortalaması 36.4,
imla aıt testi puanı ortalaması 22.8 ve aritmetik aıt
testi puanı ortalaması 18.6 olarak bulunmuştur.
Grup olarak da ortalama puanları hesaplanmıştır.
Deney grubu okuma alt testi puanı ortalaması 93.50, imla
aıt testi puanı ortalaması 54•75 ve aritmetik aıt testi
puanı ortalaması 23~6 olarak bulunmuştur. Kontrol grubu
nun puanlarının ortalamaları da şöyledir: Okuma alt testi
· puanı ortalaması 31 o 6, imla alt testi puanı ortalaması
21.7, aritmetik alt testi puanı ortalaması ise 17.2 olarak
- 37-
bulunmuştur•
Standart Sapmalar: Deney grubunun yani başarılı
kız ve erkek denekıerin stand~rt sapmaları şöyledir: Ba
şarılı kız denekıerde okuma alt testi standart sapması
3.7~, imla alt testinde 4.10, aritmetik aıt testinde 2.45
dir. Başarılı erkek denaklerde okuma alt testi standart
sapması 5.65, imla aıt testinde 5.85 ve aritmetik alt
testinde 2.95 olarak bulunmuştur. Kontrol grubunun stan
dart sapmaları: Başarısız kız denaklerde okuma alt testi
standart sapması 2.25, imla alt testinde 0.50 ve aritme
tik alt testinde 1.75 dir. Başarısız erkek denaklerde
şkum~ aıt testi standart sapması 20o02, imla alt testin
de 4. 66 ve aritmetik alt testinde 3 .-!65 dir o Grup olarak
standart sapmalar hesaplanmış ve şu değerler bulunmuş
tur: Deney grubu- Okuma 22.15, imla 24.75, aritmetik . '
7.10 dur. Kontrol grubu- Okuma 14.24, imla 3.35, arit
metik ise 2.85 olarak bulunmuştur. (Tablo I)
Ayrıca ders başarısı ortalamalarıda hesaplanarak , .
deney grubunda 9.25, kontrol grubunda 5.55 değerleri
bulunmuştur. Ders notları hesaplanırken aş~ıdaki şekil
de çevrilmiştir:
Pekiyi 9.5
İyi 7.5
Orta 5.5
Geçer };5
Başarısız 1.5
- 38 -
Benton Testi Sonuçları:
Deney grubu Benton Testi'nde kontrol grubundan
daha başarılıdır. Benton Testi doğru puanlarının Benton
kartlarına göre dağılımının ortalaması Tablo III dedir.
Kartı
Başarılı kız denekierin ortalaması 0.25, başarılı
erkek denekierin ortalaması da 0.25 dir. Başarısız kız
d~neklerin ortalaması 0.4 dür. Başarısız erkek denekler
ı. kartta doğru çizim yapmamışlardır.
Kart2
Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.4, başarılı
erkek denekierin ortalaması 0.45 dir. Başarısız kız denek-
ler ve başarısız erkek denekler bu kartta hiç doğru çizim
yapmamışlardır.
Kart3
Başarılı kız denekierin ortalaması 0.65, başarılı
erkek denekierin ortalaması yine 0.65 diro Başarısız kız
denekıerin ortalaması 0.4 iken başarısız erkek denaklerin
ortalaması Oo8 dir.
Kart4
Bu kartta başarılı kız denekler~n ort~aması 0.35,
başarılı erkek denekierin ortalaması Oo55 dir. Başarısız
kız denaklerin ortalaması 0.2, başarısız erkek denekıerin
ortalaması ise 0.4 olarak bulunmuşturo
- 39 -
Kart 5
Başarılı kız denekıerin ortalama~ı 0.25, başarılı
erkek denekıerin ortalaması ise0.4 dürö Başarısız kız
denaklerin ve başarısız erkek denaklerin ortalamaları
aynı olup 0~2 dir.
Kart 6
Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.2, başarılı
erkek denekl~rin ortalaması ise 0.05 olarak bulunmuştur.
Başarısız kız denekıerin ortalamaları0.2 diro Başarısız
erkek denekler bu kartta do~ru çizim yapmamışlardır.
Kart 7
Başarılı kız denaklerin ortalamaları 0.1 iken başa
rılı erkek denaklerin ortalaması 0.2 dir.· Başarısız kız
denaklerin ve başarısız erkek denaklerin bu kartta hiç
do~ru çizim yapmadıkları görülmektedir.
Kart 8
Başarılı kız denaklerin ortalaması 0.5 dir. Başa
rılı erkek deneklerin, başarısız kız denekıerin ve başa
rısız erkek denaklerin ortalamaları aynı olup 0.4 dür.
Kart 9;
Başarılı kız denekıerin ortalaması bu kartta 0.2
dir. Başarılı erkek denekıerin ortalaması ise 0.15 dir.
Başarısız kız denekler bu kartta do~ru çizim yapmamışlar
dıro Başarısız erkek denaklerin ortalaması 0.2 dir.
Kart 10
Başarılı kız denekler bu kartta hiç do~ru çizim
- 40 -
yap~amışlardır~ Başarılı erkek denaklerin ortalaması 0.05
dir. ~aşarısız kız denekler ve başarısız.erkek denekler
de ıo. kartta do~ru çizim yapmamışlardır.
Toplam dogru puan ortalaması deney grubunda 3.02
olarak bulunmuşturo Kontrol grubunda toplam doğru puan
ortalaması 1.90 dır.
Benton Testi hata puanlarının, hata çeşitlerine
göre dagııımının ortalamaları tablo IV dedir.
Unutma hatası ortalaması
Başarılı kız denaklerde 1.75, başarılı erkek denek
lerde 2.45 dir. Başarısız kı~ denaklerde 4.4, başarısız
erkek denekıerde ise 4.6 dır.
Döndürme hatası ortalaması
Başarılı kız denekıerde 1.8 iken başarılı erkek
denaklerde 1.4 dür~ Başarısız kız denaklerde o.s, başarı
sız erkek denekıerde ise 1.4 dür•'
Tekrarlama hatası ortalaması
Başarılı kız ve başarılı erkek denaklerde 0.25
olarak bulunmuştur. Başarısız kız denaklerde o.s, başarı
sız erkek denekıerde 1 dir.
Büyüklük hatası ortalaması
Başarılı kız denaklerde 0.5, başarılı erkek denek
lerde o.s dir• Başarısız.kız denaklerde 0.4, başarısız
erkek denaklerde 0.2 dir.
- 41 -
Yer değiştirme hatası ort~aması
Başarılı kız denekıerde 2.15, başarılı erkek de
neklerde 1.45 dir. Başarıs~z kız denekıerde 0.4 iken ba
şarısız erkek denaklerde 0.2 dir.
Şekilde bozulma hatası ortalaması
Başarılı kız denekıerde 4.85 dir. Başarılı erkek
denekıerde 4.75 olarak bulunmuştur. Başarısız kız denek
lerde 7.2 iken başarısız erkek denaklerde 7.6 dır.
Ayrıca hataların sağda ya da solda oluşlarına göre
de gruplama yapılır. Başarılı kız denekıerde sag hata
ortalaması 5.15, sol hata ortalaması 3.5 dir. Başarılı
erkek denaklerde sağ hata puanı ortalaması 5o95, sol hata
puanı ortalaması ise 3 dür. Başarısız kız denaklerde sağ
hata ortalaması 6.8, sol hata ortalaması 4.4 dür. Başarı
sız erkek denaklerde sağ hata puanı ortalaması 7, sol
hata puanı ortalaması ise başarısız kız denaklerde olduğu
gibi 4.4 olarak bulunmuştur.
Benton Testi ve w.R.A.T. Testi sonuçlarının "Rho
Testi" ile karşılaştırılması:·
Başarılı grup yani deney grubunun rho'ları şöyle
dir: Okuma alt testi .22, imla alt testi .13, aritmetik
aıt testi ise .41 dir. Başarısız grubun yani kontrol gru
bunun rho değerleri ise şöyledir: Okuma alt testi .98,
- 42-
·imla aıt testi ve aritmetik aıt testi .99 olarak bulun
muştur~
Görüldütti gibi kontrol grubunda, görsel motor faa
liyetleri ile okul başarısı arasındaki korelasyon daha
yüksektir.' (Tablo VII)
Benton Testi doğru puanlarının kartlara da~ılımı
şekil ı de, Benton Testi hata puanları~ın çeşitlerine
göre da~ılımı şekil 2 de görülmektedir•' Her iki grupta
3. kartta en yüksek başarıyı elde etmiştir. Başarısız
grup (Kontrol grubu) 2 - 7 - 10 numaralı kartlarda hiç
başarı gösterememişlerdiro Başarılı grup, en düşük başarı
yı 10. kartta göstermiştir.
Başarılı grup {Deney grubu) en çok şekilde bozulma
hatası yapmıştır. En az hatayı ise tekrarlama hatasında
yapmıştır. Başarısız grup, en çok şekilde bozulma hatası
yapmış, yer de~iştir.me ve büyüklük hatasında eşit değer
ler almıştır. En az bu hata çeşitlerinde başarısız ol
muştur~
- 42 a-
co (L 1 A- LA M A- S.IA t-J OAIL'I ~APrv1A-
U lv Mc-.. , ~M\"'- Ar:\rii\. \:. o~ lM\"'- AcAN.a.iL tU~AI1.\U t...(L
') "DENE'LLEfL :J,, \s- St., ı 'l~_ı) ~.lo 4,\o 1,(, 5 'l:j
IJ~J..o ')
c:::! 1.A--$A-ıu Ll EfLILEIL. <..,:)
ti:>E tv E ıu.Er'L ~~.3-:; S~.~ç 1 ~.'::ıS" ')Ib S'"" <;.ss- ı.~-
~ ru:=2.J!:)
-, o ,? L-A Nl 2 LY C) fLTCı. t-A 1'-'\A- ~'1,)0 Çl,. =i) ı'1.b 1.1\\$'" 2 Ll,':)Ç l)o \?:
~,:;;-Lı O
J 1-A~ASLtS.\L '61.. :?b' ı 2- ü, ~ \5.8 1.. ıs- o,~o l,-=tÇ
~ 0ı!:tvE ~fri'L Ç
IJ:;:; ....::ı 1...A S A ı2.U\ 'L 1: fl.JL.EIL.
~ '1)~/}J~ ıLJ.J;;;t2..... ·~G.t., 1.l.3 l8_b ıo.ol. l.ı,Gb '1,b) N-=S
1:' -ro PLA f\1\. 2 ~
c)a...TALAH~ -~\.~ ·7- \ .':1- \1,1- \L,,l~ ).~ç c,8~ ru'::::- \0
O rZ. T A LA- 1\1\ A- s.1 Atv DA tt-T s.A PıvJA-
L)LMc_ \ ı-1\\ı;.,.. ~r ;\1'\ız.t:L o't .... ~ tM.\, Ar .tr\e.t~l. 1..A-~ A Q..ı u IL..ı'l
:::ı DEl--E rLu;;tL 80.(:) ~~ç ~.lı ~ (G·) \,~Ç
<ı:::l 1-.J:;; 2.o ~ 'Z...A~ A 11.\ Ll k: fl..JLEJL <.:ı /f'JHJE'LLE-fL
'8\.h) 1J_cS" ~.~) ~.sç ),G') \.SS N::::W
~ 7oPt-Arvl w ül2...TALA1'-'1f.} ıoc:P ·~L8 ~L,) ç-ı. os- Lı s. Gr 1.G-5 G N;;::Lı:O .
~~LMA QJ 1\L IL.I'L -::ı
1)E:fJEUEfL \1...'L ~-~ ç_g L.,70 o so 1._8) ~
J Al~) . c:ı !JtM\'\11..ı11L EfLILEIL
1')CNE 11..-L~rZ... 'l~,ı_ ~.l, . b \L,_o(, \.~) ?_,o<; J tJ=:-f' G. o
d
~ ıoPı...AtJ\
~ o~Al-AMI'r- \ '&}- ~-~ b,L lo.)o ı ?._Ço
i\J:::-10
- 42b -
~ı-.J"\010 rt)QG-r2..\~ Pu ~Nl-AıV.fJı~ tf~rJ'f.Of\J lAQ...1LAa.ı fJA-
C.~(!J; <'DA-&- ı L..-16\ıh ( OrL.\Af-.Ar--\A-)
~1aJ'\arv l ?_ 3 4 ) ~ + ~ lD -r ILA tL:\ tJo-; ~
!ll Pı~ At2..\Ll 't-1 IL
~ rü.f:IJ0 E ILLE ız_ o ıç o.tı Of.:ı 'Ç 0,'3) o, ı:) o. '2. o. l os 0.2 - 2~ fJ::.W '
":) cl 1J:\ ~{\ 12..1 Ll E t!..1LE. 1:':. ~
rJ) E tJ E UcSı'L o.ı<> o.~s- Obç os s- 0.4 o oÇ o.t. 0.\5' o oÇ ~.\5' t>,2.. <"1 N-:.2.0
lU '\O PLAN\ "2 w (!) cL'\ A LC:>. MA-
o·ıs ~t,Ç o.&) ~~S" o1ç o. ıs-. o, \S' q4S" o. w ~-~ '1p2. Q kJ.,40 . '
:> li?.~ Allı ~I'L. ıLı'L ~ 1)ENEILLEfL- 0.4 - 0.4 o.'L 0.2. o. ı - 0.4 - - \ g J ru =-,;; . 1..::)
']3,A-~A 12..1 !ıLG/L~ıL . J 1JE NE: IU.EfL - - O.'~ 0.~ C?, '2... - - 0.~ pı_ - 2. D N~ s-d l- .
IOPLArJ\ 2 cDQ...'\1\. L-A vvı.A o(, 0,'3. o.'L o.t D. lt OJ \.'JO .
~ 0,2. - - -i\J ::::-lo
~ tJ~Ot0 \.\M~ ~u Pr r.J l.A).;t1H.lı ~ ~ A- C.r2S. \it.E.ı'L~ "-Jf: 6brı...E
f\)1\b-IL-ıN\ ( Vt15\AL-AMA)
1.M rı a..ıu \61..
l.8 ') rvE:Ncıt...u:=tZ...
~ l\J := 2.t?
.· <5 'i?.MAYLIU t=fLILEtL 'DE6JEILLE(L L.Lı~ l.lı o_ı) 0,'3 l.Lı) '-t.:f) S',<§ ~
~~----~~~=~20~~---+----;---~----;---~r---~--r-~ 2, '/OPl-AM. liJ OfLI ALA-MA-
Q f\J:=-40
o.~ o.8 o.Lı o,Lı l-,L 6.'& ~-S
·..::ı 1-J\.-~(t!Lı S\ L ~fLJt.EK..
j 0ENEtLEfL
~ N=S 1.-- 7oP LA rVI
l.~ o.'L ~ ·" 1-- ~-~ '2 o tl-'TA-LA MA
~ ~.:=\0 L.. 5
~
~ 1 4 ~2
:)
~~ a (J
L~
d: ~ ~
2
s ~
\
2 Q ~-~ LU
~
(~
~ -~
J l-ll
c/1
c--4
l~ )4 .. ..,.,
'? l-u Oj
• _.;
<1-c:::J ~ - ~ <t ':2""' ~
Vi~ ~ cı
.. '/ô. -?-tY/) ~Q d'
Q
:-ı-6-&./ ~ '-& ~
?ı-~ ~ ~
~~/ ~--~
...!., '4 ~
'&:> t'v/
1
~~ ~ o
4& ~ o~
..}, ~~
~ ,le?
b
b:> tv /
1
6t?v '/-? o
-._)
cl c::ı:: .A-
~
- 42c -
r ~
1
r-1 V,
. vı (1 C..!"
o
rJ 8 o (1
~ -D ~
'-..!) e"' 0 .
(')
~ J
0-::ı
~ t;>6
- c->
~ ~ _r --5>". ' \.-9
C)<:ı ._J J - .....s ç-'1
~ ri 0 'X)
(>O -\rı \/\ ,!X:J
' 0' -c+- ('\' -~ c-l_ c-"" ("'1"" t-.J -..J
~ .C"": &_ ._) -\..1) c.J
[]; ......9 ~· . -$') c-'1
o J
o ._)
_J __.
~ . ll \\ 2 .;;- D ::z - c;;:,l
~~ ~~~ ~ -, ~ ~B~ --=ı
- 42d -
·\{\\ . {L, .~ :t f\a '\E~~ G: k.E f\S,.~fJ1orv rıc~ \
rDe>ı:au· PvAfJ&Atz,lNıf\1 J C rhoJ ILE ıAes\~'\~-<Z~I
lt.~tJ'TotJ mo U u ruArvLA-e.l
OWN'\Pr iM~ A-e.. \i aV\E-1'~ 'L
rı.A-~AQ.I U rDcfıJE~
G~v!lıJ 0·2-2- O~ \S O.y\ ~b40
~AIZUl\'2... :
t.otJ\e..oL ı
{)Q_udu C) ~8 (? ... ~s (j~~~ 1
N~=-\o
'
- t1r20 -
~i\L \ _ ~N\brJ rtJc7-12.\l r G?\Nl.A<L\ tJl N
LA Q_ \ f-A {LA- I:JA.'I '-\Ll O'J\ l
D <;)Ci . 0,80
o.~
o. bo
o. s-o
()(.,0
. .. :.·· o-;l0
~ 2.0
0,\0
o
~
\ \
" ' "\
\
~f\S\4Q..\Ll Ce_~f - ~t-j:t=:~ CıO..\)ı(lt,j
~~f\Q.I.S.\L C~uf' _ koN~Q..OL CQudU-
._ 42f-
~ .J
c3
€ 1
l~ ,-~o
~ ı-
~ ~~
(--:
J 'ı 2 -"2 _.
~ .....)
ı ı s c4
2 a d
ı
.. 1 ı
• .. "' 'lo
1
., ., . ;,..
J . • .. ~
. .
.,
• ~ o ..
- 43 -
T A R T I Ş M A
.Araştırma.nu.zda iki test kullandık • .Amacımız, W .R.A.T.
Testi ve Benton Testi'ni 50 dene~e uygulayarak okul başa
rısı ile görsel motor.idrakları arasındaki korelasyonun
derecesini saptamaktı.
Deney grubu olarak ba~arılı 20 kız ö~renci ve başa
rılı 20 erkek ö~enci alındı. Kontrol grubu olarak da
ba~arısız 5 kız ögrenci ve ~aşarısız 5 erkek ö~renci alın
dı. Denekler yaş grubuna {6.6 ~ 6.11) göre Selimiye İlk
okulu'ndan seçildiler. W.R.A.T. Testi araştırma amacı ile
yapıldığından yaş grubuna bakılmaksızın her iki seviye de
uygulandı. Benton Testi, C formu - A uygulama şekli ile
talimata aynen uyularak uygulandı.
Başarısızlık problemi, ders çalışma zorlu~ olarak
pek çok çocukta kendini gösterir~ Bu çocukların incelen
mesinde ön planda başarı testi kullanılmaktadır~' Diğer
incelemeler daha sonra ele alınmaktadır~ Şekil çizme ile
ilgili olan bir organisite testinin, dene~e değişik.açı
dan özellikle nöropsikolojik yönden yaklaşınada yardımcı
olacağı düşünUldü. Kişilik testleri ya da çeşiti~ projek
tif testler sıra yönünden daha sonra gelmektedir• Qiinkü.,
bunlar ögrenme problemlerine bağlı olarak çok kere kişide
daha sonra oluşan psikolojik bozuklukları ölçmektedir.·
Ruh Sa~lığı Merkezleri'nden gelen çoçukların ço~
- 44 -
ö~renme güçlükleri nedeniyle sonradan kendilerinde geli
şen kişilik bozukluklarından de~il okuma yeteneksizli~i
ve bunun yarattı~ı emosyonel problemlerden şikayetçidir
ler. E~er ö~renme özellikleri ve bunların do~urdu~ emos
yonel sonuçlar arasındaki ilişki kesin olarak bilinebi
lirse ancak o ö~enciye tedavi yönünden yardımcı oluna
bilir; Ve çocuğUn spesifik ö~renme problemi böylece orta
ya çılonış olur'~ı Bu yönden kendisine yaklaşılınca psikolo
jik sorunları da kendili~inden çözümlenir.
W.R.A.To Testi'nin alt testlerinden okuma ve imla
nın bir tanımını yapmak istiyoruz:
Okuma: Bir görsel motor semboller serisinin sözlü
ve sözsüz ses dizilerine çevrilme sürecidir.
!mıa(yazma): Sözlü ya da sözsüz konuşma seslerinin
kendilerine uyan görsel motor karşılıklarına çevrilme
sürecidir~'
Konuşma, ister sesli ister sessiz olsun zaman için
de farklılaştırılmış ifade paternleri ile karakterize
olur.1 Görsel motor ~emboller, uzayda farklılaştırılmış
algısal yanıtlardıro Transkodlama işlemi zamansal ard ar
dalıktan bir uzaysal ard ardalığa çevirmeyi ya da tersini
içerir~'
Okuma, yalnız bir araçtır; İnsanlığın çoğunl~
için düşünce aracıdır. Anlama ve düşünme kişinin okuma
yeteneğine bakmaksızın tüm davranışlarını etkileyen komp-
- 45 -
lex bir f'enol?endir·~' Kogni tif özellikler. zayıf okuyanıara
özgü gibidir~: Fakat k<?gnitif faktörler okuma yeteneksizli
~inin nedeni de~ildir. Okuma yetene~i zeka ile bir para
lel~ik gösterir~: Bu ilişkiye yetkin bir ilişkidir diyeme
yiz. Zeka_yönünden iyi olup okumada başarısız.oldu~ gibi
zekaoa düşlik olup, başarılı olanlarda görülür~~
Emosyonel yönden problemler nedeniyle okuma güçlü
~ü çekenlerin sayısı gerç~k okuma gUçlü~ü çekenlerin sa
yısından oldukça fazladır. Bugünlerde her tip okul başa
rısızlığının bir okuma problemi olmasından kuşku duyul
maktadır~ Probleme böyle yanlış tanı koymak, eğitimsel
pratiklerle bilimsel bilgiler arasındaki uçuruma ba~lı
dır. Bu uçurum son zamanlarda oldukça tehlikeli boyutlara
ulaşmıştır~1
Çeşitli kişilik uyumsuzlukları ile okuma yetenek
sizliği arasın~aki ilişki pek çok araştırıcı taraf'ından
ele alınmıştır~' Bu ilişkinin yüksekli~i de saptanmıştır.
Okuma yeteneksizli~i transkodlama işleminin hasar görmesi
dir.' Beyinde organik bazı rahatsızlıklar olduğunda, örne
ğin oksipital korteksin görsel merkezleri arı~alandığında
kelime körlü~ü gibi durumlar ortaya çıkabilir.: Bu da kişi
nin okuma ve imlasını özellikle okumasını etki~eyecektir.
Bu yollarla ilgili v~sküler bozukluklarda bu tip belirti
lere neden olacaktır.
Disleksi, kısaca okuma yeteneksizliği olarak tanım-
- 46-
lanır• Nedenleri üzerine çeşitli yaklaşl.mlarda bulunul
muştur. örne~in Orton, dielekeiyi hamiaferler arasındaki
yarışmaya ba~layan bir spekülasyona gider. (1)
norton tarafından tarif edilen strephosymbolia'da
çocuk harfleri ve kelimeleri ters yönden okumaktadır.
Böyle hallerde d'ler b, p'ler q şeklinde at kelimesi ta,
üç kelimesi çü,, ot kelimesi to şeklinde okunurl~r ki, bu
hal için "aynada okuma" tabiri kullanılmaktadıro Strepho
symbolia1nın etiolojisinde minor hemister dominansı, daha
do~rusu bir hemister dominansı kontüzyonu mevzuubahistir.
Böyle çocukların, normal olarak sol ellerini kullanmak
üzere s~ hemisterleri dominant iken herhangi bir sebep
ile' zorla sa~ ellerini kullanmak mecburiyatinde bırakıl
dıkları tespit edilmektedir. Bu suretle hemister dominansı
konfüzyonu husule gelmekte ve yeni teess~s eden "hakimn
hemisferin hakimiyeti yeter olmamaktadır-; Bu gibi vakala
rın tedavisi hususunda Orton ve Monroe, çocuklara tek~ar
sol ellerini yani ilk ve hakiki hakim hemisferlerini kul
landırmayl. tavsiye etmektedirler." (2)
Ortan'un sözünü etti~i bu durumu biz 22 numaralı
erkek denekte gördük.
-"ı': .. ,. •ı
(l)S.T.Orton,l96l,Reading,Writing and Speech Problems in OhildrenoNew York,W.W.Norton and Oo.,Inc. (2)K.Dinçmen,l969,Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri,Atlas Kitabevi,İstanbul.
- 47 -
Okuma ve imladan daha yüksek bir aritmetik puanı,.
çocuğun okuma güçlü~ü.ile karşı karşıya bulundu~nu göste
rir. 50 denek arasında böyle bir durumla karşılaşılmamış-
tır.
5 numaralı kız denek ile 7 numaralı erkek denek
ikizdir,. w.ı:ıoA.T. Testi seviye l_kısmında ikisi de 172
puan alarak dikkati çekmişlerdir o
Serebral bir hastalık ya da serebral yaralanma
va.k 1 alarında defektif performans çok görtilüro (1) Benton J
Testi gibi görsel ha:fıza veegörsel yapılandırmaya duyarlı
testler serebral patalojiyi yansıtabilmekte ve klinik
bulgular içinde psikodiyagnostik yönden bir yer tutmakta
dıro Buna rağmen serebral patalojinin varlı~ını dene~in
performanslarından çıkartmadan önce bazı durumların düşü
nülmesi gerekir:
1-Hostil(Kuşkuyla karışık düşmanlık duygusu) Aşı
rı asosyal ve paranoid hastalarda görülen yetersiz çaba
durumları
2- Ciddi şekilde depresif hastaların özellikle
karmaşık şekilleri tamamlamadaki yetersizlikleri
3- Ciddi fiziki hastalıklar nedeniyle fazlaca yıp
ranmış hastaların özellikle karmaşık şekilleri çizmedeki
(l)A.L.Benton,ibit So22,1963,The Revisel Visual Retention Test,Third Edicition,The Psychological Corporation,New York.
- 48 -
yetersizlikleri
4- Şizofrenik hastalarda görülen otistik dalgınlık
ve bu nedenle yersiz çizimler
5- Eğitim eksikliği ve yersiz sosyal deneyimler
nedeniyle ortaya çıkan defaktif grafomotor yetenek ve
teste adapte olma güçlü~
6- Zihin beceriksizliği varmış gibi görünen kişi
lerin defaktif performansı
Deneğin ,enerji düzeyi ve çabalarının çok önemli
bir etken oldu~ 1,2 ve 3. faktörleri gözönüne almak gere
kir. Yersiz öğrenilmiş, acaip çizimlerin ifadesi olan 4o
faktörün dikkati çekmemesine olanak yoktur~· 23 numaralı
erkek denekte 2 ve 10 numaralı kartlarda bu tip çizimlere
rastlandı. Aynı deneğe Benton Testi'nin D formu, A uygula
ma şekli ile uygulandı ve yine aynı tip çizimler görüldüo
Denek, istekli ve gayretli olması ile dikkati çekiyordu.
23 numaralı deneğin çizimlerinden bazı örnekler:;. sayfa 46 o..
da görülmektedir;'
Denekler kısmında sözünü ettiğimiz 25 numaralı er
kek denek için sınıf öğretmeni oligofreni demiş, ancak
denek diğer başarısız erkek deneklerden çok fazla düşük
puan aımamıştır~ :Bu durumda l?ir uyumsuzluktan, k~ş~lik
bozuklu~dan söz edilebilir. :Bu deneğe ayrı~a S.D~Porteus
Labirent Testi uygulanması uygun görülmÜştür•" Denek, W.R.A.T.
Testi'nde oldu~ gibi bu uygulamaya gelmek için de aynı
- 48 a-
o
23 numaralı erkek deneğin çizimlerinden 2 örnek
/0
~ A
- 49-
arkadaşının beraber gelmesini şart koşmuştur. Porteus
Zeka Testi uygulamasında denegin di~atinin dagınık,, tes
te karşı ilgisiz oldu~ gözlenmiş~ir. Yapılan değerlendir
mede IQ: 55 5 olarak saptanmışt~r~ Bu zeka düzeyi de~i~i~
te'ye (moron) işaret etmektedir. Benton Testi ve W.R.A.T.
Testi'nde gözlediğimiz gibi, bu testte de başarısızlığı
na dikkatini toplayamama, sı~ılma gibi etkenierin olumsuz
etki yaptığı düşünülmektedir. Bu durum okul başarısı,
görsel motor idrakları ve zeka düzeyi arasında olumlu bir
korelasyonun varlığını onaylar niteliktedir.
W.R.A.T. Testi'nde başarılı kız denekler okuma alt
testinde 93.15 ve aritmetik alt testinde 23.25 ortalama
puanlarını alarak, okUma alt testinde 93~85 ve aritmetik
alt testinde 23 o 95 ortalama puanlarını alan başarılı er
kek deneklerden daha düşük başarı göstermişlerdir. İmla
alt testinde kız denaklerin ortalama puanıarı 56~1, erkek
denaklerin puanları ise 53.35 olarak bulunmuştur. Görüldü
gü gibi başarılı kız denekler daha başarılıdır.
Başarısız kız denekler tüm aıt testlerde başarısız
erkeklerden daha başarısız olmuşlardır• Başarısız kız de-·
naklerin okuma alt testi puan or~alaması 26.8, başarısız
erkek denaklerin ki ise 36.4 dür. Başarısız kız denekıerin
imla aıt testi ortalama puanı 20.4, aritmetik aıt testi
ortalama puanı 15 .s dir. Başarısız erl~:ek denaklerin imla
alt testi ortalama puanı 22.8, aritmetik puanı 18.6 dır.
- 50-
Halbuki ba~arısız kız denekıerin sınıf başarısı not orta
lamal~rı 5.7, başarısız erkek denaklerin not ortalaması
ise.5o4 dür.
Benton Testi'nde her iki grupta 3. kartta en fazla
başarıyı göstermişlerdir. Deney grubu 10. kartta en düşük
de~eri alırken, kontrol grubu 2-7-10 numaralı kartlarda
hiç başarı gösterememiştir. Deney grubu ve kontrol grubu
hata çeşitleri içinde en fazla hatayı "şekilde bozulma"
da yapmışlardır. Deney grubu en ·'az' hatayı "tekrarlama
hatası" nda yapmıştır. Kontrol grubu ise en az hatayı
·"yer de~iştirme" ve '~b~yüklük" hatasında yapmıştır.
Deney g~bu .W.R.A.To alt testlerinde daha yüksek
puan alm~ştır. Deney grubunun okuma alt testi.puanı orta
laması 93.50, kontrol grubunun ki ise 31.~ dır. İmla aıt
testinde deney grubunun ortalama puanı 54o75 iken kontrol
grubunun ortalama puanı 21.7 dir. Aritmetik alt testinde
fark daha azdır, deney g~bunda 23.6 olan ?rtalama puan
kontrol grubunda 17.2 dir. Bu durum bize W.R.A.T~ Testi'
nin geçerlili~ini göstermesi açısından önemlidir.
Benton Testi ile W.R.AoT• Testi "rho testi" ile
karşılaştırıldı. Başarısız grupta (Kontrol grubu) kore
lasyon anlamlı düzeydedir. W.R.A.To:okuma alt testi ile
Benton Testi arasındaki korelasyon .gs. imla alt testi ve
aritmetik aıt testi ile Benton Testi arasındaki korelas
yon ô99 duro Görüldü~ gibi oldukça yüksek bir korelasyon:
- 51 -
elde edilmiştir. Bu değerler ile araştırmamız amacına
ulaşmış bulunuyor. Böylelikle okul başarısı ile görsel
idrak arasında yüksek bir korelasyon olduğu saptanmıştır.
D~ney grubunda elde edilen 11 rho 11 değerleri şöyledir:
W.R~A.T. okuma alt testi ile Benton Testi arasındaki kore
lasyon .22, .. imla alt testi ile Benton Testi arasındaki
korelasyon ~13, aritmetik alt testi ile Benton Testi ara
sındaki korelasyon da .41 olarak bulunmuştur. Görüldüğü
gibi başarılı grupta korelasyon daha düşüktür. Okul başa
rısı ile görsel motor -idrakları arasında yine de anlamlı
bir ilişki bulunmaktadır.
Araştırma sonuçları bize göstermektedir ki, okul
başarısı ile görsel motor idrakları ve görsel hafıza yete
nekleri arasında olumlu bir ilişki vardır.
- 52 -
Ö Z E T
Araştırmamızın amacı W.R.A.T. Testi'nin standart
sapma ile ilgili ön çalışmalarına katkıda bulunabilmek ve
WoR.A.T. Testi'nin Türk toplumuna kazandırılınasına yar
dımcı olmaktır.
Problemimiz, ö~rencilerin görsel motor idraklarını
içeren ve görsel hafıza yeteneklerini yansıtan Benton
Testi'ndeki performansları ile başarı düzeylerine 3 temel
yönden yaklaşarak aralarındaki ilişkinin varlıgını ve
derecesini göstermekti.
Uygulamaya alınan denekler yaş grubuna göre (6.6 -
6.11) Selimiye İlkokulu'ndan seçildilero Deney grubu ola
rak başarılı 20 kız ö~renci ve başarılı 20 erkek ö~renci
alındı. Kontrol grubu olarak da başarısız 5 kız ö~renci ve
başarısız 5 erkek ö~renci.alındı.
Benton Testi ile W.R.A.T. Testi 11 rho testi" ile
karşılaştırılarak aralarındaki ilişkinin derecesi saptan
dı. W.R.A.T. okuma alt testi ile Benton Testi arasındaki
korelasyon başarılı grupta .22, başarısız grupta • 98 dir.
İmla alt testi ile Benton Testi arasındaki korelasyon . .
başarılı grupta .13, başarısız grupta ise .99 dur. Arit
metik alt testi ~le Benton Testi arası~daki korelasyon
başarılı grupta .41, başarısız grupta .99 olarak bul~uş
turo Her iki grupta da korelasyon anlamlı düzeydedir.
- 53 -
Görüldü~ gibi, araştırmamızın sonucu bize okul
başarısı ile görsel motor idrakları arasında anlamlı bir
korelasyon olduğunu göstermektediro
- 54-~P6AQ...\L\ G'L "'b2Nc'L.LE(L.6.E \N. o_.~:\. '\~'3;)\ '<iAN\ ~ vArJ L.At2 \
0 \Lu~./ \ı0\.\o.-.. , \\rı.\'\t-'ıB:'T'l 'i- S.av\yi!-- "L- 1L
S:.E'-1;~~ ı s.Eu~~E 1L ~'V
P~~o Dt-\JN\t:\- \ML.-A-- A-Q)'\1'\E .. 'lofı.NVL 6WMA \M L-A A ILh t-11; .. "\oPL-AM
l 0ı'L 6V ı_ ı_ \+4 'B2. ~1-- ~ ıı.g
2.. 'J~ SI 1..?... l ~ ':) 8l '30 lo ı .2.. \
'3 c:J) ~ ı-~ V~ o 'SS"' '1.b lO \ ':) \
4 ~~ sb ı_?_ l-:tı.. 3'L ~h LO tı.-8
) ~'/_ Ç8' 'Ll.. \1 '2._ '":}-':)- J_.b + lO:')
6 C::, b <ÇG ı. o \1-'L ':1-~ ~~ -=1-- l2..0
"1- ~'8 6~ ?_8 V~ o 8b ~~ ~ lt.~
8 ~o <)':) 7_5 \ -:ty :}') ~) 'J \\~
'j g) Lıo.J ?_" lS' g 1-~ 2.:5" l'L t\b
to lO O bl ?_8 l8':J ~) l.,l lb \'Jıb
ll ~'1 )3 ?_" \ '1-0 7-& '10 lV ll h
t'L ~<ı )~ ı b l1-b ı~ 1'2.. l\ \2-b
l3 <J~ 5'3 ı.3 t (, '::) )L, rı.~ Lo U\
l~ ~b <s·:r- 'LL l :}-) ~l. ~ı :J l1~
lf' ~ Gl ı.~ l-1- 8 8l ~ı ~ l ~l
l& l)c:) çg .2.\ 1~8 ~1- ':)~ ~ u~
11- ~(, 5) l~ \4-o 8C., 7.,3 ';)- t\ J
l3 8~ Çv 2.:) l b 2. ~~ ,2_~ \2.. l1..~
le:\ o.JC, <;'3 2~ \-;r3 ~ı._ '3-ö 8 \'L8
20 cgr- ~g ıv l S' o__) 1-3 rı_'?_ \0 lV)-
-
/
- 55 -~C\Q.\1.....\ ':f:.o._v_ı;:_v_ !D.EtJE:ILLE:t2..0E W.IL.A:T. ~-:ES.\\ HAM ~uA-tJLAı2..1
' (\\ 'C\\ ll ÜILVM~ 1 \MLA ' H 0....\'\ME'Tl\L ~ı2.t.II~CL T ~
S.E\J\~c L S ;;;- V ~ ../)ı. E TI ((/
lv~ o DILuMA- \N\C-4+ Aa..\'ırv\2 .... '1 o P toArJ\. D\LVMft l rJı.u>r A- (2_ \'\ı-tE: • '\oPLAM o~
ı ~'] s:r 'l7 \11- ·~~ 3,'L ':) tl'5
ı.. C() b 5'2- ı. o lb ~ ~'2_ '2-l, ? ll3
3 ~C) Lt) 1_'L \b~ 8b 'l..."L -:t- \\5
~ ~'3 L,b 1:5 l0~ -;r(, ~'L to l\8
) gç ~~ z_l ıso 63 \:f- ::;. g~
f, tg) ~ı?_) ı-o \S·o ~3 'Z:) ~ ~)
'} ~\ t){, ?,.,) l-:f 2_ Zfb ')) <:J \2-8
2 ~s 5\ rı~ lbg ~'2_ 7J, ~ \\ ç
~ 'J6 Sc.:J '3P L3s- 15Lı ~9- l'L \3'3
(O ı ı S8' 2.-6 \ '1'L 'go ~ı_ lO l?.'L
ll ~6 ")'g 1.-3 \-::f-~ ıs- ~(_ ll \12
I'L ~lı 48' rı8 \-::fO <6~ '2.~ \'I_ \ l ~
1~ 133 4') lg L')() :tl, ---so + ll\
L~ ~8 S8 '1., 1- ro3 8~ ~~ \1.... l3~
\) c;~) 58 '{_~ l;fb 8'5" '2.-"'::j ~ l'Ll. '
{b ")1- L,)- 2~ l~O ~8 '11-- lL.. \1+
\1- lt> o Gl ı-L, \8) -gg 3-:t- LC9 ı~')
l3' '3') S' b l'1 l:::J-8 cg'f> ?_) ~ I 'Lo
l'J ~'IS [:ıL 'lS L8~ <gk, Lı~ l \ L c, (.
ıo \00 s-> L-'1 1'1-~ 8~ ·?_~ \O ı'(_(__
- 56 - rL._~Atı\.S.ıL trı .... 1)a..J&tUEU1Ç V\.U2_.A:T 'l'ES..'II !:-\AM
Pu f\lJ~..-{),a..\. ( D~ " \1'-'\.\.c-ı , {\f ~.\-t-{.L.\~\:_ . ~a~''ja... ::ı -11 J
({;.:V Çru ;~ '1'' s;: ı= \j \ ..1\ c ır ry~ o O ktc.... \MiiA. Ptr:.t~~ lo~lc.rl- o \.,n"' \M.\'"'- Ar~1cU- lo~c.M. (V ~
1.\ <-:t- 2) ıto Yı lj )ı ) ı~ i ı
'l'L '1,) '2-l \~ b1 lO ) 1
) L.v
1-~ ı.~ 'Lo l'3 5~ l'L ~ 1- 'L""S.
L-t. 7 .. .') co l8 b'3 ') ~ b l)
ı~ ~\ ı. o ('Ç (,G l) L, (, ?.)
/LAS-~2.-\.S(L ":bCLII.E'L.. fl)Ew:E\LL&fL'Df"" \J\f .e....A-:r 1'E~i t\Aıvt fJ~NLA~'<ı\ ( 0\:..J~ , \1"\\G-\ . f\\ lA,~\\\_ ~eJ~IL l-ll)
'1 ti . A i\- w Li
((;.:V s~u~~ ~: ~u\~ TI (~o
D ku~ {M~ Dır~~~ .... Toe~ D~ \n\.,_ ı\r~~~, h n(> \c.ı-\ Pv
').l ·ı~ 7_1_ \~ Go ll ç ~ ı_ o
'll ~1_ \8 ı:r (:;(, ı~ L, 5 ~1.
13 ?,) ?.J.? 1-5 :)b \) ) ~ 'Lo_j -
'l.~ ~b 30 lG l'l1. S( b b b)
1) <l-b L'<? ı. o bb ']..l 1... ~ 1~
- 57 -ı'i1.~~All.\L\ 'l1.'L rtıe~E'Ll..E.~ ·'11.'Etv'toı-..ı 'IE-::::t\ 1\'::)lfG-n..u
f1ı P.. ı..ı L.. A 't2.. \
tDC.rvE\L. 2- 3 ~ q- (, :t-· ~ !OPLAM
~o \ '3 to
\ ·- + - - + - - - -+ - 3
2 - - - - - - - - - - -~ - + + -+ + + ·- ·+ - - b
" - - + - - - - - - - \
5 - - + - - - - -t- - - 2-
b - + + - -r - + -\- + - b
-=1- -t "* -+ - + - - + - - s ~ + - + - - - - - - - 2..
~ - - -l- - - -ı- - + - - '3
LO - - + - + - - + - - ?,
l\ -t + -t + - - - -+ + - b
\7... - - + -+ - + - + - - ~
\~ - - - - - - - - - ---l~ -+ + - - - - - - - - 2
tt) -\- - + -r - - - + - - L,_
ı(, - -t -t + - - - + - - Lı
t:} - -+ - - - - -l- - - - 2..
\8 - - - -\- - - - - - - \
l~ - - -\" + - - - - + - ~
:ı o - - - - - -r - - - - ı
-
- 58 -/\~Ç>,S,A-9-10 :6-tL'l...E.Y- ·~ElJE.ILL.E12...Dı.E fbErvıoN ,..-.le~\\ '1:::ıciL,.f'2-u.
Ç' u ı\-ıJ ı..P.. V2. \
\ ı '1 y s- b -:ı- '8 ~ \0
ı - -+ -\:: -\- -+ - - -t + - b
1- - - - - - - - - - - -
~ - + - - - - - - \ - -4 - "* + - - - - + - - 3 -) - + - -t + - + - - - ~
b - - + - - - - - - - l - f-·
-:}- + -t T + - - - - " - -
<& - + - .-J- - - - + - + Lı -~ -+ + - - - - - - 7_ - - -to -\: + - - - - - -- - 2. -· .
\\ + - -+ - - -t t- + - - 5
\1... -+ - ~ + - - - + - - ~
-t- + - - - - - - 2 \'1 - -\~ - -+ - -t --t - - - + - Lı
\') - -+· - + - - - - - 2. -'
\b - -t- -\ -+ -+ - -t + + - -=!-
\1- - -\:- + - -+ - -\- -+ - - s )3 - - - - - - - - - --
\~ + - -t -\- - - - - - r_s --ı-o + - -t -+ - - - -+ - - ~
- 59 -
!'DErvEt... 4 5 b 1- '8 ~ ıoPu~-M
NO \ J_ 3 lO
2.\ -\ - -t - - - - + - - 3
2-'L - - -- - - - - - - -2t.1 -\- - -t -t - + - - - - ~
?-4 - - - - + - - + - - 2-
ıÇ - - - - - - - - -- -I""Lt\~-Pı\~ .. \S.\1..- '(.XL- ~(}...) E:.'l ... t.:E::Jt~f: 'iL~N'IOtJ '\eS.:\\
~~Q..v PuA·hl\ .... AQ..\
ını:tvç~ \ ı 3 4 s b -:r ı ~ \0 \oPLAM /"
ND -
J.\ - + -+ -+ - - + - - ~ -'2..1.. - - + - - - - - - - 1
1'3. -- - + + - - - + + - L,
1.-'-ı - - - - - - - - - - -1..:) - - + - - - - - - - 1
1\tJ\S:.A "-.\ C;;.\1..- E (L\;::E:.\L ~t:.NE 'l..L.E. fl.~E: tb-E.U'\,01\.) '\~S.·\\ ~oı-ııv (\J AIV~-A-'e.A
- 60 -
~'11>PtQ..\L\ .t.1·2.. fD~EuEIZ--~ ~TON ı-\+\-1{-\- ~vA-N LA"CZ..J
1J~I'VEL ~y.J'~ 'NI';v ~'V lA~ x.s!' _).·
~">"§~ ~~.) Js "· ·;:, ,..~ f\;>Ot'V ov ıoru'tf\11
ıxJO ,I,J:J '-~ı/' ~.~'>5 k>Q,-0) r#' ':> 7 '() 1 'lv'
' 1 4 ı - l 3 5 2... lO
2- " '3 Q_ ~ - ~ (, 8 l (;
3 ~ \ - - - 2 3 2.. b
~ 1 \ - 1 ı ~ 71- 2.. l2..
5 2- Lı 1 - 2- S' s- ) 14
6 - 1 - - ~ 2- ~ 2.. b ;. - 3 - - 2. ı 2- ı b
<6 - 1 - - - 12.. + ç l~
~ - - ı - ~ Lı. ~ lO -to ı ı - 1 (; 2. '3 3 ll
\ \ 2.. 2- - - ı 1 3 '3 b
\2 Lı \ - ı - 2... ~ 2.. ~
lej ı 3 - - 8 ~ -:{- '3 Lb
l~ - 1 - - -:r- ~ b + )~
t-)
"' 2 - \ Lı. 4. 3 l\ -
l(, ı 3 - 2. \ 5' L,_ (, t?..
tf- __... - - ~ ':J ?S 3 \~ -us ~ l 1 - '2-. b LO 5 L~
l~ J_ 3 - - 2 b :r- '3 \~
:ı-o ı ) - 2 :J 6 <3, \~ -'!
- 61 -
~PrlAI2JL-\ :Eu_Y.E'L fJY-d-JE.ILL.,ErZ.v:lE ~A.Y\01\J .~A- fJ.ArJ'-"Ai2..1
ı - - ,'3 2 '2.
2 1 o lS 2.0
ll 3
3 - ) l?_
ll \b
\ 5 i- -
1 31 - l-=1-
-ı 1
12 \
(Ç
ı~ - l). -
ı'f lL.
1 1 2- -
11- 2.. 3
- L~
(:J - - - ı~
2o - { -
- 62 -
fı)EfVeiL.. :J~ ~\~IV '::::v~· ~~~" ~~x_,~ :y ~ ~ s()'v '\DPL.ıl\1"\ ND \ ) ';:-&()- ~ l#~ vi\:'- 'o ~- D? K> ,__Q; ~ ~
'Ll l ?_ ?_ - - :)- (, ~ \1...
1_?... 1- - - - ) l? 1- 7_ lb 1_') 3 ı - l - s L, r- lO
rı_y ?__ ı - \ 1 ~ + <) 1~
ı-ı. s- ':) - '2- - - ~ ~o b \.&'
"VEN~t:... 7/J"" ~--# ~ ~fl' ~ç. ~,~G. /" ~ ot::: " cjY \ort...PıM lU O ~~) ~V ~\X ı':::X c7 ~~ (:;)o ,rı.; ~~();~ ~
ll - 3 - - - b ~ 2- ~
1_7_ ~ ı - - - ':}-- '6 1- \':i-
rı_~ :L - ·- ---- - u s- ~ \~
rı_~ 5 3 \ \ 1 r::t LD ~ \:g
1_) -::r - ~ - - -::r ~ b u:s
i1Pı-~DrQJu tn_ ~fJJ;'UE:~ SıN1\>- /~\\tl {)Q..\J\LA-N\1\ıPr(L(
~~E 'i... ;;;? ;;;rrfl ()V (1j() ô O· f'y· ~~ o<;;
\ ~.<g - -2.. ~.5 - -
•,
~ ~.s - -~ 1-.~ - -
5' 'b,') - -r; ~.g - -+ ~.s - -rs ss- -- -~ ~J{, - -le ~.5" - -ll ~.!(:, - ---\2. ':).Ib - -l~ ~-\~ -- .--
l~ ~.5' - -\1 ~.s- - -ı b ~.) - -
\:}-- g~Ç - -(~ CJ.Ç - -l'J ~.') - --2.-o 8.16 - -
- 63 -
.~~ ~ıtı Ll ~.JLILE.Y- fQ9JE:r_,CBıi:E
s..ıl\lır ~~A\'?_\ Oe:rAc.A\rlA-t.-A-tıı
ifYEkR y Y' \:l~ ;r tıJO ryfJ ~~ ~ l ı, )S - -
2.. ı.~ - -
3 ıg -- -4 b, ç - -ç ?r.ı - -b ~ t - -
+ ı.Ç - -~ ~J~ - -~ o.J.Ç - -\O ı. i? - -
l ( ~-) - -l2. ':.J~ ~ -.. -
13 ~.\ - -ll, ~.8 ---l'f <i?, t ---tb ~-c;- - -t+ ~)
' - -
l8 8.8' - -~~ c:::ı.<) - -..
20 t.~ -· -
- 64 --
GQu?L-Atıı 1\J SıDJıP ~2~~tsl ö (7_\ A LPrr--\ Dr L Ae. l
1o~ıPtN\ '\'NtL...O \)' 00~'\.t\LA 1\1\Pr
:::) rt.l\-~'A t\ LA ICI'L ~.i-~
~EIIJE-'LLEt2_ J !N-:=.!LO ~ '-:ı
rKA-51. A: ıı Ll Erl-tiE~ 3.~ f7YBvE~tı;tL fA.J:;::W
@ \Of LA-lif\ f\.ı ~L. o ~ıs-~ .....
.':) !UT~A~SKL ~(L S'.:t-~
'f'Jl::f-JE.f{_uç;:fZ_ J rA):::-S t--·
'-=l 11.A.S A il ~ıL. c KZ.Jt-E1:::_ _j 1"7)EJJ~ !CL-E/2_
rJ-::o-5" ):y o
<::;:::;,1 v --- --·-·---·-
2 rı O P LA 1\1\ ~::::-\0 S':ss-~ ,,
~" llü\L tiL 1B.JEru.ErUlE
Stw r ®~ıı~ 0t'T.AUlrtAU\t2-t fl:Ju.tJtZt~\'L-:Cf!.Jil=lt-~UE/2bE S?.ı:ı-JıP. ~AIZ-1 Ola':A-LA-tALtH2..l
vr / "-'ttffJEY .. \:)~~ \y!' tJO
&~ r\Yo~ )<_(! lt\-'· . \f
ll)E{JEr._ y -~ıl' ()t~l'" u o ()-ı;;: 1~·0' - ffy,.--
2.t 5.8 - - 21 4.8 - -
22 6:) ~ - ?...1.. t;',l
2..3 Lı,) - - t.J c:;,l --ıl[ ~.ı - - ı<, 6,1 '}_IÇ Gç -- -
' - . '
GENiS KAPSAMLI BASAR! TESTi
iSiM ..........................................•......... SlNlFI ............ _ ............... _ .......•... -·· •.. __ ---···- ..• _____ ..•..... _
OOGUM TARiHi... .......•.....•. -····-----· _LNGULP.J-1A TARiHi. .. _ .. _···,----· •... --··-·····-·-·-·-·····-·······---·····.
KRONiK YAS-----------.-------···-- .. OKUMA PUA .•. - •.• -----. _ $tnıfı .• _ ·---- .•. sta.nd.Pt.ra .• _ ••. %. ____ ..
CiNSiYETi __ •••.••. _ .••..••..••••• _ •••.... iM LA PUA ... _ .............•.. sınıf.. •...•••..•... sta.nd.pua .••.•.. % ..... _ ...
OKULU. ...........................•. --····-··- .... ARiT. PUA .••••...•..•. ··-··---.sınıf.._._ •.•• ___ •. stand.p.ıa .• ___ .. 0/o ........ .
isiM __________________ 31 ________ _
___________ 16 __________ 32 ____________ __
2 _________ 17 __________ ::3 ________ _
), ______ _ ıs __ _ ~---34...,..---_______ _
:. ________ _j9 _________ 35. ________ _
5 _________ 20·--- ______ 36 ________ ~--
6 _____________ ~----------------37 ___________ __
7. _____ ------'2 _________ 38 _________ _
8r _________ 23 __________ ~9
g __ . ·------2~·------ 4~--------------·c ıcı __________ t._, __ ____ .t.ı ________ _
11 _________ ,:6 _____ . ___ _ t.2 _________ __
]L ____________ 27 __ , ____ __:.•:..__ _____ 4 3 ________ _
; ;ı
ı:s __ --------""-··-___________ f.t. _____________ _
}{, __________ 29 ·-----45
ıs ___________ JO ___________ t. G _______ _
OKUMA
SEVİYE 1 • •
kedi tepsi karantina
görmek hissetti görkemli
kırmızı sap.' iptal olmuş
için uçurum vurgu
büyUk to pal havacılık
iş vurdu entrika
kitap kabul etmek igrenç
yemek düzen varsaymak
idi kocaman gayret
onu kalite kO.fir
nasıl ekşi geçici
sonra ima etmek inat etmek
açık rutubet uauısüzliik
mektup sevk etmek gaddar
kavanoz hacim gasp etmek
derin eksoz acemi
hatta küfür atılgan
imla çöltmek kalitim
uyanık obur sismograf
blok açıklama sahte
ölçü gerileme miz aç
hava eşik rota
-me li ufuk lakap
d udak ikametgah aşiret
parmak katılmak
BENTON TEST! - C FORMU
1 1. Kart
- 68 -
K A Y N A K L A R
Sayfa
ı- Anteı,s.c. 1955,ı:e~o·:ı:;reat!··:r<ö:l',2ü(Bilgi Testleri) . Edebiyat Fak.Yayınları,No.630,İstanbul •••••••••••••• 6-11
2- Benton,A.L. 1963,The Revisel Visual Retention Teşt, Third Edioition,The.Psychologioal Corporation,22 .. New York •• o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 22-29
3- Delong,A.R. 1962,The Limits of Aoouraoy of The Test Soores·ofEC!.u_çable Mentall;y Retarted Individuals 1J. Op The Assoo.for Researoh in.Growth Re1ationships, . 3' 26-44 • •••.•....•.•..•.•. •·. • • . . . . . . • • . • . • . . • • • • • • • • 2Q-22
4- Dinçmen,Kriton 1969,Deskript.±v ve Dinamt~ Psikiyatri Atlas Kitabevi,İatanbul............................. 46
5- Jastak,J .F.-Jastak:,S.Ro 1965,~Ylid:e Range Achievement Test,Manuel of Inotruotions,Revise Edisyon Guidance Assoc.,UoS.A ••••••••••••••••••••••• 16-22
6- Morgan,Clifford T. 198l,Psikolojiye.Giriş Ders !!~,Çeviri:Hacettepe tlnioPsi.Böl.ögretim tlye.ve Yardımcıları,Haoettepe.Üni.Psi.Böl.Yayınları,Nool-
.An.kara. • • • • • • • • • • • • • • .• • • . • . . • . • . • . • • • • • • • • • . • • . • • • • • 4 7- Ormanlıoğlu,Mücella 1977, Seregral' ·Palsi 1~!~H~
K.onjeni tal Beyin Hasarlı Qo cuklarda Görsel Motor Sendromu ~!_Esa;ran İdrak Yetersızıiklerinin Ölçümü, İst.üni.Psi.Böl.Doçentlik Tezi •••••••••••••••••••••• 11-12
8- Orton,S.T. 196l,Reading,Wri~ing__and·'ŞEeech Problems in Children,New York,W.W.Norton and Co.,Inc......... 46
9- Songar,Ayhan 1980,Psikiyatri,Psikobiyoloji ve Ruh Hastalıkları,Serhat Dağıtım Yayınevi,İstanbuı ••••••• 4-6
ıo- Şemin,Refia 1975,0kulda Başarısızlık,Sosyo-Kültürel AQıdan'Şanssız ·çoc~,EdeoFak.Yayınları,No.2035,
İstanbul . •••••• • • • ..• • • • · · • • · • • • · · · · • · · • · · • • . • • • • • • • • 1--2 11- Togrol,Beylan E. 1967,tsta.tistik.Metotıari.(,Matbaa
Teknisyenleri Basımevi,İstanbul ••••••••••••••••••••• 34-35