Upload
hoangkhuong
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DànhtặngđộingũcánbộcaocảcủaViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngười,nhữngngườiđãvắtkiệtsứclực,nhậnđồnglươngítỏi,nhưngđãlaođộnghếtmình,vớithếgiớicủa
nhữngtrẻemđángyêunhất.
ĐôilờicùngcácbậcphụhuynhCácbậcphụhuynhtừmọilụcđịatrênTráiĐất(trừchâuNam
Cực,tôikhôngtinởđócótrẻcon)đãtớiViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườiởPhiladelphiađểthamdựkhóahọcbảyngàymangtênTăngcườngtríthôngminhcủatrẻ.
Đãcóhàngnghìnchamẹchọnthamgiakhóahọckểtừnăm1975.Cuốnsáchnàyhoàntoànđượcrútratừnhữngbàigiảngtrongkhóahọcđó.
Mặcdùcuốnsáchnàyđượcviếtbởibatácgiả,nhưngkhôngphảicảbangườiviếttấtcảcácchương.PhầnlớncácchươnglàdogiảngviêncaocấpGlennDoman,ngườithànhlậpViện,viết.CácchươngkhácđượcviếtbởiJanetDoman,giámđốcViệnvàSusan,giámđốcPhânviệnTrítuệVượttrội.
Lýdocủaviệcnàylàtrongmỗitrườnghợp,tácgiảviếtchươngđótừchínhcácbàigiảngcủamình,nhữngbàigiảnghọđãquáquenthuộcnhờgiảngdạyhàngtrămlầnchohàngnghìnbậcphụhuynh.
Thêmmộtđiềunữa.Đểtiếtkiệm,tránhmấtthờigianchoviệcnóirõchahaymẹvàcácbétraihaycácbégái,chúngtôisửdụngchungtừ"mẹ"đểchỉmẹhoặcchavàsửdụngchungtừ"cậubé"đểchỉbétraihaybégái.
Vậylàcôngbằng.
Giờbạncóthểbắtđầutìmhiểuxemvìsaodạychoconbạnkiếnthứcphổthônglạithậtthúvịvàtuyệtvời;đồngthờibạncũngsẽhọcđượccáchthựchiệnviệcđóđểnótrởnênthúvịvàhiệuquảhơn.
Cácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiết
Trẻnhỏthíchhọchơnlàănhaychơi.Bạncóthểdạybébấtcứđiềugìmàbạncóthểdiễnđạtmộtcáchthẳngthắn,
xácthực-vàcácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiết.
TRÍCHTỪKHÓAHỌC
“Tăngcườngtríthôngminhcủatrẻ”
Thậtvậy,hàngtrămtrongsốhàngngànchamẹđãdạychoconmìnhđọckểtừkhicuốnsáchDạytrẻbiếtđọcsớmxuấtbảnvàonăm1964.Họbắtđầukhiconhọmớiđượcvàitháng,1tuổihay2,3,4tuổi.
Thậtvậy,rấtnhiềuchamẹđãviếtthưchochúngtôiđểthôngbáovềnhữngkếtquảrựcrỡmàhọthuđược.Nhữngbứcthưnàylàbằngchứngxácthựcchứngminhrằngtrẻnhỏcóthểđọc,thíchđọcvàhoàntoànhiểunhữnggìmìnhđọcđược.
Trẻnhỏcóthểhọcbấtcứđiềugìmàbạndiễnđạtchochúngmộtcáchchínhxácvàcácbékhôngphânbiệtđólàkiếnthứcphổthông,cáctừđểđọc,Toánhaynhữngđiềuvônghĩa.
Cácbémuốnbiếtvềnhữngđiềutuyệtvời-đọc,Toánhọc,tấtcảcácvịtổngthốngMĩ,cácquốcgiachâuÂu,nghệthuậthộihọathếgiới,tiếnghótcủacácloàichim,cácloàirắntrênthếgiới,cácvịvuavàhoànghậu,nhữngbảnnhạcnổitiếngthếgiới,cácbiểnhiệugiaothông,khủnglong,cácloàihoa,haybấtcứđiềugìtronghàngtriệunhữngđiềukỳdiệucóthểhọchỏitrênTráiĐất.
Cácbétiếpnhậncảnhữngđiềuvônghĩanếuđólàtấtcảnhữnggìcácbécóthểtiếpcận.
Trẻnhỏhọctừngphútmỗingàyvàchúngtahàngngàyvẫnđang
dạychúng-dùchúngtacóýthứcđượcđiềuđóhaykhông.Vấnđềlànếudạycácbétrongkhichúngtakhôngýthứcđượcđiềuđóthìrấtnguyhiểm.Chúngtacóthểvôtìnhdạychochúngnhữngđiềumìnhkhônghềcóýđịnhdạy,nhữngđiềukhôngđánghọc-hoặcítnhấtlàkhôngđánghọcbằngnhữngđiềumàcácbéđánglẽcóthểhọcvàhọcnhanhhơn,dễdànghơn.
Tôikhôngdámnóivớicácbậcphụhuynhđâulàthịhiếutốthayxấu-tôilàaimàdámnóivớicácbậcchamẹđiềuđó?
Nhưngsaukhisốngbêncạnhhơnhaimươingàngiađìnhvàđãnghiêncứuvềtrẻnhỏtừlúcmớisinhraởhơnmộttrămquốcgia(từnhữngvùnglạchậunhấtnhưtrongcáckhurừng,samạcvàvùngđấthoangBắccựcchotớinhữngtrungtâmvănminhnhấttrênthếgiới)vàhọcđượcnhữngsựthậttuyệtvờivềtrẻemtrongquátrìnhđó-tôicảmthấymìnhphảicótráchnhiệmnóivớitấtcảcácbậcchamẹrằnghọcóthểđặttiêuchuẩnchấtlượngvàođầuóctrẻdễdàngnhưđặtvàođónhữngđiềurácrưởi.
Thậtralàcòndễhơn.
Dạychotrẻvềnhữngbứctranhtuyệtvờicủathếgiớidễhơnlàdạychochúngvềphimhoạthình.Dạychotrẻbảnnhạctuyệtvờicủathếgiớidễhơnlàdạychochúngnhữngvầnđiệuđơngiản.
Nhưngtôiđãđihơiquáđàmấtrồi.
Bạncóthểdạymộtđứatrẻbấtcứđiềugìbạndiễnđạtchonómộtcáchthẳngthắnvàxácthực.
Vàcácdữkiệnlàđiềuquantrọngnhấttrongtoànbộcôngviệcđó.
Vàmặcdùbộnãonặngchưatới1,5kgcókhảnănggấphàngnghìnlầnsovớibấtkỳbộmáytínhnào,nhưngbộnãovàmáytínhlạicórấtnhiềuđiểmchung.Máytính,giốngnhưbộnão,dựahoàntoàntrêncơsởcácdữliệunólưutrữtrongbộnhớ.
Ởmáyvitính,mỗidữkiệnđóđượcgọilàmộtBitthôngtin(đoạnthôngtin).Đốivớiconngười,chúngtôiquyếtđịnhgọinhữngdữkiệnđólànhững"Bit"thôngminh.
Ởmáyvitính,cũngnhưởnãocủatrẻnhỏ,nhữngkiếnthứcmớicóthểphátsinhtừnhữngdữkiệnđóbịgiớihạnbởisốlượngcácdữkiệnđượclưutrữ.
Ởmáyvitính,tậphợpcácdữkiệnlưutrữđượcgọilàCơsởdữliệu.Vớibộnãocủaconngười,chúngtôiquyếtđịnhgọinhữngdữkiệnđólàCơsởkiếnthức.
Vàtrẻnhỏhọcnhữngdữliệu-haynhững"bit”thôngminhđó-vớitốcđộmàngườilớnthuaxa.
Tựbảnthâncácdữkiệncótạonêntrítuệkhông?
Không,tấtnhiênlàkhôngrồi.
Nhưngchúngcóthểtạonêncơsởđểtrítuệđượchìnhthành.
Khôngcódữkiệnthìkhôngcótrítuệ.
Vớimộtsốcácdữkiệnkhổnglồ,chúngtacócơsởchomộttrítuệtrungbình.
Vàvớitrẻnhỏ,họccácdữliệudễnhưăncháovàlạirấtvuinữa.
Trẻcàngnhỏthìcàngdễdạychobécácdữkiện.
Dạychotrẻ5tuổidễhơn6tuổi,4tuổidễhơn5tuổi,3tuổidễhơn4tuổi,2tuổidễhơn3tuổi,1tuổidễhơn2tuổi,vàdễnhấtlàtrước1tuổi.
Tấtcảnhữngđiềubạncầnbiếtlàchínhxácthìlàmthếnàođểthựchiệnviệcđóvàvìsaobạnlạilàmviệcđó.
Hãynóivềmộtvàiđứatrẻmàhầunhưngàynàotacũnggặp,vềnhữngdữkiệnmàchúngđãhọcđược,cáchchúngkếthợpnhữngdữkiệnnàylạivớinhauđểdẫnđếnmộtkếtluậnmớimẻ,cáchchúngsửdụngmốiquanhệqualạigiữanhữngdữkiệnđóđểtrởnêncựckỳsángtạovànhữngđứatrẻđóhiệnnayrasao.
Trướctiên,hãygặpgỡcácbéđó.Cácemcũngnằmtrongsốnhữngngườimàtôiyêuquý.
ĐólànhữngđứatrẻlàhọcviêncủaPhânviệnEvanThomas.
Cácemtớitừhainhóm.NhómđầutiêngồmcáctrẻthuộcChươngtrìnhPháttriểnsớmvớiđộtuổitừsơsinhtới5tuổi.Nhữngemnàyhoàntoànđượcmẹdạydỗ.MẹcácemtớiViệnmộttuầnmộtlần,mỗilầnbốntiếngđểhọccáchdạycácem.Sauđóhọvềnhàvàvớisựgiúpđỡcủachồngmình,họthựchànhviệcdạyconvàtrởlạivàotuầntiếptheo.
Nhómthứhailàcáchọcviêncủachươngtrìnhvàongày1tháng12năm1983gồm:
Hầuhếtnhữngtrẻnàyđượcđăngkýtừtrướckhisinh(thườnglà
vìcácemcóanhhaychịthuộcchươngtrìnhnày)haytrongnămđầuđời.Mộtvàiemvừamớithamgiachươngtrìnhnhư:
RyanRossitto3tuổi
Trongsốcácemđãthamgiatrênmộtnăm,rấtnhiềuemđãđượcmẹdạytạinhàtừtrước.MộtsốemlàconcủacánbộViện,nhưMarloweDoman,YuukiNakayachi,Nicolas,ChristophervàCholeCoventry.BảnthântấtcảcáctrẻnhỏđềuthựcsựlàcánbộViệnvìcácem,cùngvớichamẹmình,làđạidiệnchonhữngphụhuynhthamgiavàocáckhóahọccủaViện.Cácemnhỏdưới2tuổithểhiệncáchcácemđượcchamẹdạydỗvàcáctrẻtừ2tuổitrởlênthểhiệnđiềucácemhọcđược.
Cácemđãhọcđượcđiềugì?
Ồ,nhữngđiềucácemhọc,vàhọcmộtcáchhứngthú,háohức,làcácdữkiện-nhữngdữkiệnmàchúngtôigọilàcác"bit"thôngminh.Tậphợplạivớinhau,những"bit"thôngminhnàyhìnhthànhnêntrithứcbáchkhoa.
Cácdữkiện,đểthựcsựlàdữkiện,phảicónhữngtínhchấtsau:Chúngphảiđúngsựthật(khôngphảichỉlàcácýkiến);phảichínhxác(tuyệtđốirõnét,khôngướcđịnh);phảiđộclập(dữkiệnriênglẻ);khôngđượcmơhồ(đượcgọitênchínhxác)vàphảiđủlớnđểnhìnthấyđượcrõrànghayđủtođểngheđượcrànhmạch.
Vídụvềmộtsốdữkiện:
MộtbứcchândungcủaWashingtonlàmộtdữkiện.
MộtbứctranhnhưbứcMonaLisalàmộtdữkiện.
BảnphácthảobangPennsylvanialàmộtdữkiện.
Bứcảnhmộtconrắnhổmanglàmộtdữkiện.
Mộttừ,đượcnóirahoặcviếtra,làmộtdữkiện.
Mùigaslàmộtdữkiện.
Mộtnốtnhạc,đượcthểhiệndướidạngâmthanhhayviết,làmộtdữkiện.
Nhữngconsốthực,đượcnóihayin,làcácdữkiện.
Vàhàngtrăm,hàngngànnhữngđiềukháccũngvậy.
Nếuchúngđượcthểhiệnđơnlẻvàđápứngđượctấtcảnhữngyêucầumàchúngtôivừamiêutả,thìmỗidữkiệnđólàmột"bit"thôngminh.
NhữngbàmẹcủaChươngtrìnhPháttriểnsớmbắtđầuchươngtrìnhngaykhiđứatrẻđượcsinhra,càngsớmcàngtốt,truyềnđạtnhữngdữkiệnnàychoconmìnhbằngnhữngphươngphápsẽđượcđềcậptớitrongnhữngchươngsau.Họlàmđiềuđóvớirấtnhiềusựhàilòng,nhiệttìnhvànhữngđứatrẻđáplạivớiđộhàilòngvànhiệttìnhgiốngyhệtnhưcáchchamẹchúngthểhiệntrongkhitruyềnđạt.
Làmnhưvậysẽmanglạikếtquảgì?
Xinthưa,khoảnghainăm(trướcngàysinhnhậtlầnthứbacủacácbé)tấtcảnhữngtrẻđãbắtđầutừnăm1tuổihoặcnhỏhơnđềucónhữngđặcđiểmsauđây.
1. Nhậnbiếtđượchơnbốnnghìn"bit"bằngmắt.(Vìhiểnnhiênlàcácembiếtnhữngđiềuđócảbằngmắtvàbằngtai,nhưvậynghĩalàtámnghìn"bit"thôngminh).
2. Đọcđượcítnhấtlàbốnnghìntừbằnghailoạingônngữhoặchơn.(Vìhiểnnhiênlàcácembiếtnhữngtừđócảbằngmắtvàtai,nhưvậynghĩalàtámnghìn"bit"thôngminh).
3. Cóthểđọcrấtnhiềusách.
4. Đãbắtđầuchơiđànviolon.
5. Cóthểlàmphéptínhsốhọc.
6. Biếtnhữngbứctranhnổitiếngthếgiớivànhữngkiệttácnghệthuậtkhác.
7. Quenthuộcvớiđịalýthếgiới.
8. Nhậnbiếtnhữngbảnnhạcnổitiếngthếgiới.(Cácemđãđượcnghebăngnhạctừkhicònởtrongbụngmẹ).
9. Biếtviết.
10. Cóthểnóivàhiểucâubằngítnhấtmộtloạingônngữ.
11. Cóthểlàmđượcrấtnhiềuviệcnhưbơilội,lặnvàtậpthểdục.
12. Cácemlànhữngembéngọtngào,chuđáovàvôcùngđángyêu,nhữngđứatrẻvôcùngtòmòvànghĩrằnghọctậpquảlàmộttròchơituyệtvờinhấtmàcuộcsốngbantặng.
Cácemsởhữusựtổnghợpcủahàngngàndữkiệnvàcókhaokhátcháybỏngđượchọctấtcảcácdữkiệntrênthếgiới.Cácemsẽkhôngbaogiờhọcđượctấtcảnhữngđiềucầnbiếttrênthếgiới,nhưngcácemsẽmuốncốgắngđạtđượcđiềuđó.Cácemtinrằngthếgiớilàmộtnơituyệtdiệuvàconngườithậtvĩđại.
Xinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườitôirấtyêuquý
Gầnnhưmộtphépmàukhicácphươngphápgiáodụchiệnđạichưabópchếthoàntoànsựtòmòhọchỏithiêngliêng;vìcáimầmnhỏbémongmanhnày,ngoàisựkích
thíchra,còncầntựdo;khôngcótựdochắcchắnnósẽthuichột.Quảlàmộtsailầmtrầmtrọngkhinghĩrằngniềmvuithíchđượcnhìntậnmắtvàtìmtòilạicóthểđượcthôithúc
bằngcáchépbuộchayýthứctráchnhiệm.
-ALBERTEINSTEIN
Xinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườimàtôirấtyêuquýtrêntoànthếgiới.Sựthậtlàtôirấtmuốnbạngặptấtcảnhữngngườimàtôiyêumến.Họsẽlàmbạntrànngậpniềmhyvọng.Nhưnggiớihạncủacuốnsáchkhôngchophépđiềuđó,vìvậychophéptôichọnlọcmộtsốrấtíttrongvôvàncácemnhỏ.
Khiđược5tuổi,nhữngemnhỏđónhưthếnào?
Bướcvàotuổithứnăm,cácemlànhữngđứatrẻxuấtsắcvàđãsẵnsàngvàotrườngQuốctế(nếucácemvàchamẹcácemmuốnnhưvậy).
Vàothờiđiểmđó,tấtcảcácemđềucónhữngtínhchấtsau:
Cácemđọcthànhthạovàđãđọchàngtrăm,thậmchíhàngngàncuốnsách.MộttrongnhữngthờiđiểmtựhàonhấtcủađờitôilàkhimộtđoàntruyềnhìnhghéthămvàhỏiHeatherMcCarty(mộttrongnhữngbétôiyêumến),lúcđómớiđược4tuổi,liệubécóđọcđượckhông.
Saumộtthoángcânnhắcđểđảmbảomìnhhiểucâuhỏi,Heathernói:"Cháucóthểđọcbấtcứcáigì".
Saumộtthoángcânnhắcđểđảmbảomìnhhiểucâutrảlời,ngườiđạodiễncầmmộtcuốnsáchtrênchiếcbàngầnđólênvàhỏixemcôbéđãđọccuốnsáchđóbaogiờchưa.Heathertrảlờiemchưađọcbaogiờ.
Đóchínhlàmộtcuốnsáchcủatôi-Dạytrẻbiếtđọcsớm.
Ôngđạodiễnlậtquacuốnsáchvàđềnghịcôbéđọcđoạncuốicùng.
Heatherđọcđoạnđó.
Trẻnhỏđãbắtđầuđọcvàpháttriểnkiếnthứccủamìnhvàdùcuốnsáchnàychỉgiúpđượcchomộtemnhỏbiếtđọcsớmhơnhaytốthơnthìnócũngsẽxứngđángvớinỗlựcbỏra.Aicóthểnóiđượcrằngmộtemnhỏvượttrộinữasẽcóýnghĩathếnàovớithếgiới?Ailàngườicóthểnóiđượccuốicùngthìtổngsốlợiíchmànhânloạicóđượcnhờlànsóngngầmthầmlặngvốnđãbắtđầuhìnhthành,cuộccáchmạngmềmnày,sẽlàbaonhiêu.
Heatherđọcđoạnđótrướcmáyquaynhẹnhàng,rõràngvàtựtin.Rồicôbémỉmcườimãnnguyện.
Ôngđạodiễnhắnggiọngvàhỏi:"Heather,cháuhiểuđoạnđóchứ?”
"Cóạ",Heathernói,"chỉcóđiềucháukhôngchắc'lànsóngngầm'nghĩalàgì".
Tôiđãkhôngthựcsựxemđượcđoạncuốiđóvìcònmắcxìmũi.
Tôithườngphảixìmũikhinhữngđứatrẻxinhđẹplàmnhữngviệcnhưthếnày.
Cácemcómườinghìn"bit"thôngminh(Shakespeareviếttấtcảcácvởkịchcủamìnhsửdụngtổngcộngdướimườinghìntừ).
Cácemcảmnhậnđược(khámphára)nhữngmốiquanhệgiữacác"bit"thôngminhtheonhữngcáchrấtấntượng.Vídụ,hầuhếtbọntrẻđềurấtgiỏixướngâm(thựcchấtlàmốiquanhệgiữacác"bit"thôngminhđượcgọilàcácnốtđơn)vàchúngcóthểnghenhữngbản
nhạccổđiểnchưatừngđượcnghevànóiđượcvớibạnailàngườiviếtbảnnhạcđó.
MộtngườikháctrongsốnhữngngườitôivôcùngyêuquýlàColleenBrown.ColleenbiếthàngnghìnkiệttáchộihọatừcủadaVinciđếnPicassovàWyeth.
Tôinhớmộtngày,trướckhiColleenđược5tuổi,cùngvớimẹ,côbéđãthểhiệnnhững"bit"thôngminhcủamìnhchocácbậcphụhuynhthamgiakhóahọcTăngcườngtríthôngminhcủatrẻthấy.BàBrownđãmangtới50tácphẩmhộihọanổitiếngtrongsốhàngngànbứcmàbàcó.Colleenđãnóitênnhữngbứctranhđómộtcáchvuivẻvàdễdàng.Saukhicôbénêutênbứccuốicùng,bàBrownđưachobénămbứcvẽbéchưanhìnthấybaogiờvàColleenđãxácđịnhđượcngườivẽ.
Tấtcảcácphụhuynhđềurấtấntượng,họcàngấntượnghơnkhithấynămbứcvẽ-mỗibứccủamộtdanhhọakhácnhau,làtranhđentrắng.Aicũngthấylàtôiđãkhôngquásứcấntượngbởivìtôicònđangbậnxìmũi.
Đólàđiềuxảyrakhibọntrẻ,nhữngemcóhàngnghìn"bit"thôngminh,bắtđầukhámphá(khôngcầnaigiúpđỡ)ramốiquanhệgiữanhững"bit"thôngminhđó.
CácemkhôngchỉcókhảnănglàmToán(nhưđasốngườilớn)màcácemcòncóthểhiểuđượcToán(đasốngườilớnkhôngnhưvậy).
Cácemchơiđànviolontốt.
Cácemviếtsách.
Cácemviếthay.
Cácemtựminhhọasáchcủamình.
Cácemnóingônngữmẹđẻtrôichảyvàrànhmạchcùngítnhấtmộtngoạingữvớitrìnhđộtừdùngđượcđếntrôichảy.
Cácemđọcchữkanji-chữHándùngtrongtiếngNhật(thứngôn
ngữmangtínhhọcthuậtcủaNhậtBản)vànhiềuemđọcđượcnhiềuchữkanjihơntrẻemNhậtBảnlớnhơncácemtừ3tới6tuổi.
Cácemlàmđượcrấtnhiềuđiềukhácmộtcáchtuyệtvời,vídụnhưmúabalêvàtậpnhữngmônthểthaoOlympic.
Quantrọnghơncả,cácemlànhữngđứatrẻđángyêunhất,cuốnhútnhấtmàtôitừnggặp.
Đólànhữngemnhỏthậtsốngđộngvàthúvị,tàinăngđếnđộthậtdễquênmấtrằngthựcracácemmớichỉlên5.
KhiMarcMihaiDimancescu,được5tuổi,emđãchơiđànviolonchomộtđoànkháchtớithăm.
Emđãchơithậttuyệtvời,cũngnhưmọiviệckhácemlàm.Khiemchơixong,mộtphóngviênhỏiemvừachơiđoạnnhạcnào.
"Điệugavôtạ",MarcMihainói.
"Ailàtácgiả?",phóngviênhỏi.
"Lully",MarcMihaitrảlời.
"Cháuđánhvầntừđóthếnào?"phóngviênhỏi,cúixuốngđểcóthểnghetiếngMarcMihainhỏbé.
"L-U-L-L-Y",cậubéMarcMihaidõngdạc.
Tôilạithấymắtmìnhngânngấnnước,nhưngđólàvìtôiđãcườirấtto.
Anhphóngviênnóicámơnrồiđira,nhưnganhtađãkhônghiểuvìsaotôilạicườingặtnghẽonhưvậy.Vàituầntrước,chínhtờbáocủaanhphóngviênđóđãđăngtrêntrangnhấtmộtbàibáonóirằnghơn30%trẻemtrongđộtuổitừ7đến11tuổikhôngbiếtđọcvàrằngrấtnhiềuhọcsinhtốtnghiệptrunghọckhôngđọcđượcchínhbằngtốtnghiệpcủamìnhhoặcnhãnmácdántrêncáclọ.
Tôinghĩsựđốilậpđó-mộtmặtthìthậtđángbuồn-nhưngmặtkhácthìlạithậtthúvịvàtuyệtvời.
Nhữngđứatrẻlàmđượcnhữngđiềunàylànhữngai?Cóphảicácemxuấtphátlànhữngemnhỏthiêntàiđượcsinhthànhbởinhữngbậcchamẹthiêntài?
Khônghề.
Nếubấtcứainghĩrằngmìnhcóthểxácđịnhđứatrẻnàolàthiêntàitừtrướckhicácemđượcsinhrathìtôichưabaogiờđượcgặpgỡhaynghenóitớingườiđó.
Cácemđócóphảilànhữngđứatrẻ5tuổinhưmọiđứatrẻkháckhông?Không,tấtnhiênlàkhông.Nhữngtrẻ5tuổikháccólàmđượcbấtcứviệcgì,chưanóilàtấtcả,trongnhữngviệckểtrênkhông?Cácemchắcchắnlàkhôngởmứctrungbình-nhưngtấtcảtrẻemđềucóthểđượcnhưcácemvànênđượcnhưcácem.
BuckminsterFullerlàmộtthiêntài-vàlàmộtngườibạncủachúngtôi.Buckythíchnóirằngtấtcảtrẻemsinhrađềuđãlàthiêntàivàchúngtađãdùngsáunămđầuđờicủabéđểhủyhoạikhảnăngđó.
Tôixinđượcnóithêmrằngsáunămđầuđờiđócóýnghĩacựckỳquantrọngbởivìtới6tuổi,chúngtađãhìnhthànhnềntảngcơbảnchoconngườisaunàycủamình.
Cóphảinhữngđứatrẻnàykhôngphảilàkếtquảdoditruyềncủanhữngchamẹthiêntài?
À,cácemquảthựclàsảnphẩmchưađạtchấtlượngcủachamẹmình,nhưngkhôngphảilàsảnphẩmditruyềntrừthựctếlàchamẹcácemtraochocácemmónquàcuộcsốngvàmónquàgenditruyềnbìnhthườngcủanhânloại.
Nhưngchamẹnàocũngtraochoconcáimìnhhaimónquànày.
Vậychamẹcủanhữngemnhỏnàylàai?
À,họcómộtvàiđiểmchung.
Trướchếthọchủyếulànhữngngườicótrìnhđộ,điềukiệnkinhtếvàđịavịxãhộiởmứctrungbình.
Họbaogồmtừnhữngngườicôngnhânchotớinhữngchuyêngianhưbácsĩ,luậtsưvàdoanhnhân.
Mẹcủacácemgồmcảtừnhữngngườitốtnghiệpphổthôngtớinhữngngườitốtnghiệpđạihọc,đếncảnhữngngườicóbằngthạcsỹhaytrìnhđộsauđạihọctươngđương.
CórấtítngườithựcsựgiàucótrongcácchươngtrìnhcủaViện.Vàcũngcórấtítngườithựcsựnghèo.Đólàđiềuđángbuồnchocảhaitháicựcđó.
Nhữngngườigiàu,bấthạnhthay,lạicómộtýthứcsailầmvềsựbảođảmchoconcáimình.Hầuhếthọtinrằngsựgiàucósẽđảmbảochoconhọthànhcôngvàhạnhphúc.Mộtsốítngườinhậnthứcđượctốthơn.
Nhữngngườirấtnghèo,bấthạnhthay,lạicómộtýthứcsailầmvềsựbấpbênhchoconcáimình.Họtinrằngconcáihọthựcsựbẩmsinhđãthấpkém.Nhiềungườinghèonhậnthứcđượctốthơnnhưngkhôngthựcsựbiếtphảihànhđộngthếnào.
Vìvậy,sốđôngngườiởtầnglớptrungbình,nhữngngườitraochoconmìnhcơhộiđạtđượctiềmnănggầnnhưvôhạnvàmónquàvôgiámàgennhânloạiđemlại,cónhữngđặcđiểmchungsau:
1. Họrấtyêuconcủamình(cũngnhưđasốcácbậcchamẹ).
2. Họtôntrọngconcủamìnhcũngnhưtiềmnăngtráctuyệtbẩmsinhcủacácbé.
3. Họsaymêconmìnhvôcùng.
4. Họdànhchoconnhiềuthờigianvànănglượnghơnhầuhếtcácgiađìnhkhác.
5. Họkhôngcảmthấyđólàsựhysinhbảnthân,màcoiđólàmộtđặcquyềncaocả.
6. Họnghĩrằngdạyconthúvịhơnlàđichơibowling(1)hayxemphim.
7. Họyêuthíchconhơnlàmấychươngtrìnhtruyềnhìnhănkhách.
Điềuđóliệucóđồngnghĩavớiviệchọkhôngquantâmtớitìnhhìnhchínhtrịthếgiới,nềnkinhtế,rạphát,thểthao,nghệthuật,âmnhạc,vănchươngvànhữngđiềuthúvịkháctrongcuộcsốnghaykhông?
Khônghề.
Họcònyêuthíchnhữngđiềuđóhơnnhữngngườibìnhthườngkhác.
Họlànhữngconngườisốngđộng,vuitươi,hiểubiết,hạnhphúc,giỏigiang,nhữngngườiítbậntâmtớinhữnglotoancủathếgiớivàquantâmnhiềuhơntớiviệclàmđiềugìđóđểcảithiệnthếgiớibằngcáchnuôidạynhữngtrẻemhạnhphúchơn,giỏigianghơn.
NhưngbạntìmđâurađượcnhữngngườimẹcóthểđọcvàviếttiếngNhật,dạyhộihọa,lịchsử,địalý,chơiđànviolon,truyềnchoconcáikiếnthứcphổthôngvềvôsốđiềuvàbiếtbiểudiễnthểdụcOlympic?Vàđólàtôimớichỉđiểmquamộtvàinănglực.
Khôngmộtngườimẹnàocủanhữngemnhỏnàybiếtchơiviolon,biếtđượchếtkiếnthứcphổthông,biếtbiểudiễnthểdụchaynóidùchỉmộttừtiếngNhậtkhihọmớibắtđầuchươngtrình,trừmẹBarbaraCoventry,giáoviênviolonởtrườngQuốctế;mẹPattyGerard,giáoviênthểdụcOlympic;vàmẹMikiNakayachi,giáoviêntiếngNhậtởtrườngQuốctế.
Quanđiểmcủacácbậcphụhuynhnàycómộtýnghĩarấtthựctế.Đólàmộttrongnhữnglýdochínhvìsaohọlạidànhthờigiandạydỗconcáimình.
Đểdạycon,mộtvàichamẹđãhọctậpvớisựgiúpđỡtừnhữngcuốnsáchcủaViệnmàhọmuahaymượnđượctừthưviệncôngcộng.Mộtvàingườichỉlàmcóvậy.
Quaytrởlạivớicácemnhỏ.
Điềugìxảyravớinhữngemnhỏtuyệtdiệuvàđángyêuđókhicácemđược5tuổi?
Mộtvàiđiều.
Mộtvàiemtớitrường,từcáctrườngcôngchotớinhữngtrườngtưrấtcaocấp,vàởđóhầuhếtcácemđềuđạtđượchọcbổngtoànphầnvàhọcvượtmộthoặchailớp.Nhưvậycácemcóbịcácbạnkhácvàgiáoviêncoilànhữngconmọtsáchlậpdịkhông?
Ngượclại.
Trongmắtcácbạnkhác,cácemtrởthànhnhữngngườilãnhđạobẩmsinhcủanhómvìnhữnglýdođơngiảnvàhiểnnhiênlàcácemđángyêu,đángtincậyvàcótrítưởngtượngvôcùngphongphú.Cácemtronglớpkhôngghétnhữngbạntươivui,đángtincậymàcácemkhôngưanhữngbạnkhônvặt,tomồm,bấtan.
Làbạnthìbạnsẽchọnchomìnhloạingườinàođểkếtbạn?
Trongmắtcácgiáoviênthìcácemquảlànhữnghọcsinhđángmơước.Cácemkhôngcầnhoặcchỉcầnmộtchúthỗtrợ,cácemgiúpđỡnhữngbạnnhỏkhácvàđểchogiáoviênthêmchútthờigianquantâmtớinhữngbạnkhôngthểđọchaylàmToán-cácemnàylàvấnđềcủacảlớp,mọigiáoviêndùítkinhnghiệmnhấtcũngbiếtđiềuđó.
Cuốnsáchnàyhướngtớinhữngbậcphụhuynh,muốndànhmộtchútthờigiantrongngày,hoặcmộttiếngmộtngàyhaycảngày,đểđóngmộtvaitròcánhânvàthiếtthựctrongviệcdạydỗchínhconcáicủamình.
Bạncóthểtraochoconmìnhkiếnthứcquýbáuvàchiasẻniềmvuikhônxiếttrong15phútmỗingày.Bạnsẽtìmđượcniềmhạnhphúcchânthànhnhấtkhilàmđiềuđó.
Mộttrongnhữngviệcbạncóthểlàmđượcvớimộtchútđầutưthờigianlàdạyđứaconnhỏcủabạnvềtựnhiên.
Vìviệcbébiếtvề50loạichimphổbiến,50loạicây,50loạihoa,50loạicâybụi,50loạiđộngvật,50loạicôntrùngvà50loạirắnsẽmanglạichobémộtcuộcsốngvôcùngthúvị.
Điềuđócòngiúpconbạnthậtđángngưỡngmộtrongmắtbạnbèởcácđộtuổi5,15,50và70vìrấtítngườibiếtvềnhữngsinhvậtvà
câycỏtrongđịaphươngmàhọsinhsống.Thậtlàquákỳlạvìcáctrườnghiếmkhidạynghiêncứuvềtựnhiên.
Mộtlợithếkháclàchínhtronglúcdạychoconcáctấmthẻchứacác"bit"thôngminhvềthiênnhiên,bạncũngsẽhọcđượcnhiềuđiềuvàtrởnênyêuthíchthếgiớiquanhbạnnhiềuhơn.Bạnsẽkhônghọcnhiềuhoặcnhanhđượcnhưđứacon2tuổicủabạn,nhưngtrongquátrìnhdạybé,bạnsẽhọcđượcrấtnhiềuđiềumàbạnkhôngbiết.
Cuốnsáchnàygiảiquyếtcáchdạychotrẻtrithứcphổthông.Đểlàmđượcnhưvậy,bạnphảihiểuđượchaiđiều.
Điềuđầutiênlàvìsaobạnnênlàmviệcđó.
Thứhailàbạnnênlàmviệcđónhưthếnào.
Điềuđầutiêncònquantrọnghơnđiềuthứhai,thếnênchúngtahãybắtđầuvớicâuhỏivìsaobạnnênlàmviệcđó.
Bạnnênlàmviệcđóvìnólàcơsởchomọikhảnănghiểubiếtmàkhảnănghiểubiếtlàđặcquyềntừlúcsinhra.
Khảnănghiểubiếtlà"đặcquyềntừlúcsinhra”
Mỗiđứatrẻsinhravốnđãsẵncóquyềnđượcthôngminhxuấtchúng.ĐókhôngphảilàquyềndoChínhphủ,luậtpháptraochomàđólàQuyềnlựcTốithượngmàchínhTựnhiên,hayĐấngsángtạobantặngchomộtđứatrẻ.
Đặtbêncạnhquyềnđượcthôngminhhiểubiết,tấtcảcácquyềnkhácđềubịlumờ,trởthànhkhôngđángkểvàchỉcóthểthựchiệntrongmộtgiớihạnnhấtđịnh.Màmứcđộcủagiớihạnđótươngứngmứcđộgiớihạncủatrítuệ.
TấtcảcáctạovậtkháctrênTráiĐất,dùxinhđẹpvàcókhảnăngphithườngđếnđâu,đềulànhữngchuyêngiatronglĩnhvựccủamình.Conngườikhôngthể(nếukhôngcósứcsángtạotàitình)baynhưđạibàng,bơinhưcámập,leotrèonhưkhỉ,chạynhưbáo,nhàolộnnhưchimruồi,haythậmchíđàođấtnhưchuộtchũi.Nhữngsinhvậtnày,giốngnhưmọiloàikhác,tồntạinhờkhảnăngđặcbiệtcủamình.Nhữngkhảnăngđặcbiệtđómangtrongmìnhsựgiớihạncủachínhchúng.
Cácsinhvậtkémhơnconngườitồntạinhờleotrèonhanhnhẹnvàdễdàngtrêncâyđểchạytrốnkẻthù,chúnglàmđiềuđómộtcáchxuấtsắc,giớihạncủachúngnằmchínhởđó.Nếuthayđổikhíhậukhiếncâycốibiếnmất,thìnhữngsinhvậttồntạinhờleocâycũngsẽtuyệtdiệt.
Khủnglongđãthíchứngrấttuyệtvờivớimôitrườngsốngcủachúngvàkhimôitrườngđóbiếnmất,khủnglongcũngbiếnmấttheo;hàngnghìnsinhvậtkhácsốngdựatrênkhảnăngđặcbiệtcủamìnhcũngvậy.
Mặtkhác,nhờvàotrítuệ,conngườilạihiểubiếtrấtrộng.ConngườilàsinhvậtduynhấttrongbốntỉnămlịchsửTráiĐấtcósẵntrongmìnhhạtgiốngcủasựdiệtvongcũngnhưniềmhạnhphúccho
chínhmình.Họlựachọntháicựcnàocũnglàdosảnphẩmtrítuệcủachínhhọ.
Mọiđứatrẻđượcsinhravớiquyềncókhảnănghiểubiếtdotựnhiênbantặng.
Hơn200nămtrước,chỉcáchViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườitámdặmtheođườngchimbay,mộtnhómngườikiệtxuấtđãngồilạivàtạoramộtbướcngoặtlịchsử.Họđãmơmộtgiấcmơ.
Họđãthảomộtvănbảnrấtngắn,mộtthứtiếngAnhtuyệtđỉnhkhôngchỉdonhữngđiềusiêuphàmmàvănbảnđónhắctới,màcòndocáchthểhiệntrangnhã,giảnđơncủanó.
Chúngtôicoinhữngchânlýnàylàhiểnnhiên;
Rằngtấtcảmọingườiđềubìnhđẳng;
RằnghọđềuđượcĐấngsángtạobanchomộtsốquyềnkhôngaixâmphạmđược;
Rằngnhữngquyềnđólàquyềnđượcsống,quyềntựdovàquyềnmưucầuhạnhphúc.
Nhữngchữđượcinnghiêngtấtnhiênlàdotôi.Tôikhônghềmơđếnchuyệncốgắngcảithiệnvănbảnvĩđạiấy,màchỉmuốnnhấnmạnhđếntầmquantrọngcủanộidungtrongđó.Mặcdùđãthuộclòngtừhồi8tuổinhưngngaycảđếngiờtôivẫnkhôngthểcầmđượcnướcmắttuônrơikhinóihayviếtmộtphầnvănbảnđó.
Tôivẫnluônấpủniềmtinrằngnhữngngườikhổnglồviếtnênnóđãcoiquyềnưutiêntrướcnhất-quyềncókhảnănghiểubiết-làđiềuđươngnhiên,khôngcầnđượcnhắctới.
Vìkhôngcótrítuệsẽkhôngcócuộcsống,tựdo,haymưucầuhạnhphúcđíchthực.
Mộttrítuệhạnchếsẽchỉcónhữngcáchsống,cáchtựdovàcáchmưucầuhạnhphúchạnchế.
Mộttrítuệtrungbìnhsẽcónhữngcáchsống,cáchtựdovàmưucầuhạnhphúctrungbình.
Mộttrítuệvôbiên(cũnglàđặcquyềntừlúcsinhracủamọiđứatrẻ)sẽcónhữngcáchsống,cáchtựdovàcáchmưucầuhạnhphúckhônggiớihạn.
165nămsau,mộtlầnnữa,trongmộtkhoảnhkhắcgiữanhữngsựkiệngâychấnđộng,FranklinRoosevelt(1)đãđượctruyềncảmhứngđểđềxuấtvớiQuốchộitrongbàiDiễnvănliênbangthườngniêncủamìnhrằng:
1. Chúngtahướngtớimộtthếgiớiđượcthiếtlậptrênbốnquyềntựdochínhyếucủaconngười.
2. ĐầutiênlàTựdoNgônluận-ởmọinơitrênthếgiới.
3. ThứhailàTựdoTínngưỡngtheocáchriêngcủamỗingười-ởmọinơitrênthếgiới.
4. ThứbalàTựdoThoátkhỏiđóinghèo-ởmọinơitrênthếgiới.
5. ThứtưlàTựdoThoátkhỏisợhãi-ởbấtkỳđâutrênthếgiới.
TôicũngvẫnấpủsuynghĩrằngTổngthốngRoosevelt,giốngnhưcácvịQuốcPhụ(2),cũngđãcoiquyềnưutiêntrướcnhất-quyềncókhảnănghiểubiết-làđiềuđươngnhiên,khôngcầnđượcnhắctới.
Vìkhôngcóquyềnđượchiểubiếtthìquyềntựdongônluận,tựdotônthờ,tựdothoátkhỏinghèođói,tựdothoátkhỏisợhãiđềuchỉlànhữngđiềukhôihàivàsáorỗng.
Quyềnbấtkhảxâmphạmnhấttrongtấtcảcácquyềnchomọiđứatrẻmớichàođờilàquyềnđượchiểubiết.
Đólàquyềnbẩmsinh,nóđãđượccấyvàotronggencủaNhânloại.Đólàđặcquyềntừkhimớisinhracủaconngười.
Tấtcảtrẻemđềubiếtđiềuđó-ngaytừlúcsinhra.
Tấtcảtrẻemđềuđòihỏiphảiđượccựckỳhiểubiết.
Tấtcảtrẻemđềucóthểtrởnêncựckỳhiểubiết.
Tấtcảtrẻemđềucócơhộitrởnêncựckỳhiểubiết.
Tấtcảtrẻemđềunêntrởnêncựckỳhiểubiết.
Lầncuốicùngchúngtôigặpông,vịthiêntàiquácốBuckminsterFuller,ngườimànhữngngườibạnởViệnvôcùngthươngtiếc,đãnóimộtcâumàtôiđãtríchdẫn.Câunóinóxứngđángđượcnhắclạilầnnữa.
"Tấtcảtrẻemsinhrađềuđãlàthiêntàivàchúngtadùngsáunămđầuđờicủacácbéđểhủyhoạiđiềuđó".
Amen!
Trẻemthíchhọchơnăn.
Trẻemthíchhọchơnchơirấtnhiều.
Họcchínhlàmộtkỹnăngsốngcòn.
Họclàconđườngthunhậnkiếnthức.
Chỉcókiếnthứcthôithìchưaphảilàcótrítuệ.
Tuythế,kiếnthứclànềntảngcủamọitrítuệ.
Khôngcókiếnthứcthìkhôngcótrítuệ.
Cuốnsáchnàynóichobạncáchtraochoconmìnhkhốilượngkiếnthứckhổnglồmộtcáchnhanhchóng,dễdàngvàdễchịu.
Trẻcónềntảngkiếnthứccàngrộng,nềntảngchotrítuệcủatrẻcànglớn.
Chúngtôicónhớnóivớibạnđiềunàychưanhỉ?Rằng:
Mọiđứatrẻđượcsinhra,ngayvàogiâyphútchàođời,đãcó
tiềmnăngtrítuệcaohơncảlượngtrítuệmàLeonardodaVinciđãtừngvậndụng.
Nếuchúngtôiđãnhắctớicâunàytrướcđây,hãytinrằngchúngtôisẽcònnhắclạinónhiềulầnnữa.
Vậythìtrítuệlàgì?
TríthôngminhcóbachânThựcrathìtríthôngminhlàgì?
NhữngngườiởViệnđãdànhnhiềunămnghiêncứucâuhỏiđógiữahàngngàntrẻemvàngườilớntạihơnmộttrămquốcgia,vớinhữngđịaphươngvàconngườitừvănminhnhấtchotớilạchậunhất.
Thựctế,chúngtôiđãnghiêncứuhàngtrămđịnhnghĩađượccáctừđiển,cácloạibáchkhoatoànthư,cácnhómvàcáccánhânđưara.
Theochúngtôi,nhữngđịnhnghĩađóbaogồmcảtừvônghĩađếnthúvị.
Chúngtôikhôngthấythỏamãnvớimộtđịnhnghĩanàocả.
Mặcdùluôngắnbóvớiviệctăngcườngtríthôngminhcủatrẻtronggần40năm,nhưngchotớinay,chúngtôicũngchưabaogiờđịnhnghĩavềnó.
Chúngtôiđãmiêutảnó,minhhọanó,thảoluậnvềnórấtlâu,mổxẻnó,đolườngnóchínhxácvàquantrọngnhấtlàchúngtôiđãtăngcườngnó,nhưngchúngtôichưabaogiờthựcsựđịnhnghĩanó.
Trongchươngnày,lầnđầutiên,chúngtôisẽđưarađịnhnghĩavềnó.
Cóphảichúngtôithựcsựđãnângtríthôngminhcủacácemtừ0lêntới(trungbình)100hayhơnthếkhông?
Chúngtôicóthểđưarabằngchứngrõràngchứngminhchúngtôiđãthựchiệnđượcđiềuđótrênthựctế.NếuthếgiớinhìnnhậnmộtđứatrẻlàmộtngườicóIQbằng0vàđốixửvớibénhưmộtngườicóIQbằng0,kếtquảlàchẳngtácđộnggìtớibéhết,liệubécótiếptụcthểhiện,hànhđộngvàbịnhìnnhậnlàmộtngườingốcnghếchkhông?Nếubâygiờthếgiớiđồngýrằngtríthôngminhcủabéởmứctrungbìnhhaytrêntrungbình,liệuchúngtôicóthểkhôngtuyên
bốrằngmìnhđãtăngchỉsốthôngminhcủabélên100điểmhoặchơnkhông?Điềunàykhôngchỉxảyramộtlần,màlàrấtnhiềulần.
Chúngtôicũngcóthểlậpluậnchắcchắnrằngkhôngphảilàchúngtôiđãnângmứcthôngminhcủabélên100điểmhoặchơn.Cólẽlàchúngtôiđãkhônghềnânglênchútnào.Cólẽbéđãbịchẩnđoánnhầm.Cólẽ,dobanđầuchưabiếtnóivàchưathểhànhđộng,békhôngcócáchnàosửdụnghaybiểuhiệnđượctríthôngminhcủamìnhrabênngoài,vìthếbébịcoilàngốcnghếch.Cũnglàcôngbằngkhiđặtracâuhỏi:NếuLeonardobịlàmchotêliệtvàkhôngnóiđượcnênkhôngthểbiểuhiệntríthôngminhcủamình,liệuôngcókhôngbịcoilàngốcnghếchkhông?Cólẽngaycảnếuchỉhơibịnhìnnhậnlàngườingốcnghếchthìôngcũngđãkhôngthểđạtđượcbấtcứđiềugìtrongđời.
Điềunàylàmdấylênhaicâuhỏicơbảnvềtríthôngminh,chínhxáchơnlàvềviệckiểmtratríthôngminh.Liệuchúngtacónênchiatríthôngminhthànhhailoạihaykhông?LoạithứnhấtlàTríthôngminhchứcnăng(cáchmộtđứatrẻhànhđộnghaykhôngthểhànhđộngtrướcmộttìnhhuốngbịthayđổi),vàthứhai,Tríthôngminhtiềmtàng(cáchthứcbécóthểhoạtđộngnếucóđượccơhộitrọnvẹnđểlàmđiềuđó).CôngviệccủachúngtôivớinhữngtrẻembịtổnthươngvàcácbékhỏemạnhcũngnhưcáctrẻsơsinhchứngminhrằngởtấtcảtrẻemđềucómộtkhoảngcáchcựclớngiữaTríthôngminhchứcnăngvàTríthôngminhtiềmtàng.
Câuhỏithứhaiđượcđặtralàvềhiệulựccủacácbàikiểmtratríthôngminhhaythậmchílàliệunhữngbàikiểmtrađócóhữuíchhaykhông.Cácbàikiểmtrađó,trênthựctế,lạithườngcóhại.Mặcdùđúnglànhữngngườicókhảnăngthườngrấthayghiđượcđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtratríthôngminh,khôngcónghĩalàtấtcảnhữngngườicóđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtranàythểhiệnđượckhảnăngtốttrongcuộcsống.
Hãychỉchochúngtôimộtngườiđãsốngtíchcực,thànhcông-ngườiđãchinhphụcđượcnhữngđiềuvĩđạichothếgiớinhưnglạikhôngcóđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtratríthôngminh,vàvớichúngtôi,ngườiđóchínhlàmộtvídụhoànhảochonhữngđiềukhôngổntrongviệckiểmtratríthôngminh.
Tríthôngminhkhôngcónhiều,thậmchíkhônghềliênquangì
tớicácbàikiểmtramàliênquantrựctiếptớinhữngđiềuđạtđược.
Vậylàmsaochúngtanhậnrađượcnhữngthiêntàivàailàthiêntàimàbạnyêuthích?LàLeonardo?Shakespeare?Newton?Beethoven?Edison?Rembrandt?Jefferson?Churchill?Bach?Gainesborough?Einstein?Michelangelo?W.S.Gilbert?ArthurSullivan?Socrates?...
Khôngaitrongnhữngngườinàytừngtrảiquamộtbàikiểmtratríthôngminhnào.
CácbàikiểmtratríthôngminhđượcđưaratrongthờigiancuộcThếchiếnthứnhấtnhưmộtcáchthứcdựđoánthànhtích.Cólúcchúngđoánđúng,cólúckhông.
Vậylàmsaochúngtanhậnranhữngthiêntài?
Chúngtađãnhậnrahọchỉtrênmộtcơsởduynhấtmàthôi.Đólànhữngthànhtựucủahọ.
NếuchúngtacóthểđưachoLeonardomộtbàikiểmtraIQvànếuôngghiđược98điểmthìliệuMonaLisacócònxinhđẹpkhông?NếuThomasEdisonchỉghiđược110điểm,liệucóchuyệnbóngđènđiệnsẽchỉsánglelóihaykhông?NếuNewtonghiđược87điểmtrongbàikiểmtraIQcủamình,liệunhữngtráitáocóvìthếmàrơingượclêntrênkhông?
Tríthôngminhchẳnglàgìngoàisựkhácbiệttrongkhảnăngcủamộtngườivớinhữngngườicókhảnăngtrungbình(trungbìnhlà100điểm).
Điềunàykhákhónhậnthấyvàđolườngởngườilớnsonglạikhádễđểnhậnthấyvàđolườngởtrẻemdưới6tuổi.
Cóchínhxácsáuđiềuđặctrưngchoconngười.
Sáuchứcnăngđólàcácchứcnăngcủavỏnãongười.Giữacácloàisinhvật,chỉcóloàingườicóvỏnãongườiởnão,chỉcóconngườicóthểthựchiệnsáuchứcnăngthuộctráchnhiệmcủavỏnãongười.Sáuchứcnăngđólà:
1. Khảnăngđi,chạy,nhảyvớidángđứngthẳng,sửdụngcánhtayvàcẳngchântrongchuyểnđộngtheochiềungang.
2. Khảnăngnóinhữngngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora(tiếngAnh,Pháp,TâyBanNha,...)
3. Khảnăngđặtngóncáivàngóntrỏđểcầmbútviếtrathứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạorađó.
Bachứcnăngđầutiêncủavỏnãongườiđộcnhấtnàyvềbảnchấtlàvậnđộngcơhọcvàhoàntoànphụthuộcvàobachứcnăngcóbảnchấtlàcảmgiácsau:
4. Khảnăngnhìnđểđọcđượcthứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora.
5. Khảnăngngheđểhiểuđượcthứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora.
6. Khảnăngcảmnhậnvànhậnranhữngvậtthểphứctạpchỉbằngcáchchạmvào.
Rồilạicósáunănglựcđặcbiệtcủavỏnãongười,nhữngnănglựcgắnliềnvớiconngười.Chúngđềulàcácchứcnăngduychỉcóởvỏnãongười.
Đóchínhlà:
NănglựcVậnđộngcủaconngười
NănglựcNgônngữcủaconngười
NănglựcThaotáccủaconngười
NănglựcNhìncủaconngười
NănglựcNghecủaconngười
NănglựcTiếpxúc,chạmcủaconngười
Nhữngchứcnăngnàyđềuhoạtđộngđượchoànchỉnhởnhữngđứatrẻtrungbìnhtrongxãhộikhiđượctầm6tuổi.
Vìthế,mộtđứatrẻ6tuổisẽđượckỳvọngcóthểbiếtđi,biếtnói,biếtviết,biếtđọc,hiểuđượcngônngữcủamìnhbằngtaivàgọitênđượccácđồvậtquenthuộcbằngcáchcảmnhận.
Tấtnhiên,bésẽtiếptụcnhânnhữngchứcnăngnàylêntrongquátrìnhtrưởngthànhnhưngnhữngđiềunàysẽchỉlàphépnhânthêmvào,nhưbétăngkhảnăngđọc,hiểubiếtvàvậnđộngcủamình,chứkhôngphảilànhữngthànhtựumới.
Mộtđứatrẻ6tuổithểhiệnnhữngchứcnăngnàyhoàntoàngiốngnhưbạnbèđồnglứathìsẽtớitrườngđượccùngcácbạn(vàsẽcóchỉsốthôngminhchínhxáclà100).
Mộtđứatrẻkhôngthểlàmnhữngđiềunàycùngvớibạnbèmìnhthìsẽkhôngthểtớitrườngvớicácbạn.(Nếubékhônghoànthiệnđượcnhữngkỹnăngnàychotớikhiđược12tuổithìbésẽcóchỉsốthôngminhlà50).
Mộtđứatrẻlàmđượcnhữngđiềunàysớmhơncácbạnđồnglứarấtnhiềusẽthuộcnhómvượttrội.(Nếubéhoànthiệnđượctấtcảcáckỹnăngnàychínhxácở3tuổithìbésẽcóchỉsốthôngminhlà200).
Bởivìcósáuchứcnăngởconngười,nênkéotheođósẽlàsáuloạitríthôngminhloàingười.
Đólà:
1. TríthôngminhVậnđộng
2. TríthôngminhNgônngữ
3. TríthôngminhThaotác
4. TríthôngminhThịgiác
5. TríthôngminhThínhgiác
6. TríthôngminhXúcgiác
Cuốnsáchnàykhôngđềcậptớitấtcảcácloạihìnhthôngminhđómàchỉnóitớiloạihìnhmàhầuhếtmọingườithườngnhắctớikhinóivềtríthôngminh,đólàtríthôngminhtrítuệ.
Tríthôngminhlàmộtchiếcghếbachân.Ngườitađạtđượcnóthôngqua:
Khảnăngđọc
Khảnăngthunhậntrithứcphổthông
KhảnănglàmToán
Vìthế,vềcơbảnnóliênquantới:
TríthôngminhThịgiác
TríthôngminhThínhgiác
TríthôngminhNgônngữ
Bấtcứmộtđứatrẻ3tuổitrungbìnhnàocũngcóthểđượcgiúpđểđạtđượctrìnhđộcủamộttrẻ6tuổitrungbình.Đốivớinhữngbậcchamẹmuốnlàmđượcnhưvậy,điềunàycóthể,thậmchíchắcchắn,thìđâysẽlàmộttrảinghiệmcựckìhạnhphúcvàthúvị.
Mụcđíchcủacuốnsáchnàylàdạychocácphụhuynhcáchtruyềnchoconhàngnghìn,thậmchíhàngchụcnghìndữkiệnrõràng,chínhxác,riêngbiệtvàcụthể,nhữngdữkiệnđúngsựthật,đẹpđẽvàluônluônhấpdẫn.
Mộtđứatrẻkhiđược3tuổiđãcómộtngânhàngkiếnthứckhổnglồsẽđượcnhìnnhậnlàcựckỳthôngminh.
Nếuđứatrẻtiếptụclàmđầyngânhàngkiếnthứcđó,thìlên6tuổi(làlúckhảnăngnhậnthêmthôngtinmàkhôngcầnphảicốgắngchútnàođãkhôngcònnữa)bésẽđượcnhìnnhậnlàcựckỳthôngminhvàsẽcóđượcnềntảngcầnthiếtchokhảnăngvàtríthôngminhrấtcaokhitrưởngthành.
Chỉsốthôngminhcaocóýnghĩathếnàovớibé?
Giờchúngtasẽđịnhnghĩatríthôngminhdướiánhsángcủanhữnggìmìnhđãbiết.
Tríthôngminhlàmứckhảnăngmàmộtngườicóđược-đểthấysựkhácbiệtgiữanhữngđiềuđanglàvớinhữngđiềucóthểlàvàkéonhữngđiềuđólạigầnnhauhơnhếtsứccóthể.
ĐólàđiềuLeonardođãlàm.
ĐólàđiềuShakespeaređãlàm.
ĐólàđiềuJeffersonđãlàm.
ĐólàđiềuRembrandtđãlàm.
ĐólàđiềuEdisonđãlàm.
ĐólàđiềuGilbertvàSullivanđãlàm.
Đólàđiềutấtcảcácthiêntàiđãlàm.
ĐólàđiềuNhữngđứatrẻthờikỳPhụchưngcủaViệnEvanThomasđangtrongquátrìnhthựchiện.
Cuốicùng,điềuđóđãlàmchúngtôithấythỏamãn!
Cáchdạytrẻthẻ"bit"thôngminhEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
Cóbiếtbaonhiêuđiềutồntạitrongthếgiớinày.Tôichắcchắnrằngchúngtaaicũngcócơhộiđểtrởnênhạnh
phúcnhưnhữngônghoàng.
-ROBERTLOUISSTEVENSONNhàvănngườiScotland,
tácgiảcuốnsáchnổitiếngĐảogiấuvàng
Vềmặttrigiác,sựthunhậnkiếnthứcchínhlàmụctiêucủacuộcsống.Kiếnthứcchínhlàkhởinguồncủamọithứnhưkhoahọc,nghệthuật,âmnhạc,ngônngữ,vănhọcvàtấtcảnhữngđiềucóýnghĩađốivớiloàingười.
Kiếnthứccóđượcdựatrênnềntảngthôngtinvàthôngtinchỉcóthểđượcthuthậptừnhữngdữkiện.Nhữngdữkiệnđóchínhlànhữngmẩuthôngtin.Khinhữngdữkiệnđóđượctruyềntảitớicontrẻtheocáchthứcphùhợp,chúngsẽtrởthànhcác"bit"thôngminhtheocảhainghĩa:Làmpháttriểntrínãocủatrẻvàtrởthànhnềntảngcủatấtcảnhữngtrithứctrongtươnglai.Chươngnàysẽdẫndắtcácbậcchamẹvàcontrẻđếnvới"bit"thôngminhvàtừđóđếnvớitấtcảtrithức.
Nhìnbềngoài,đốitượngđộcgiảmàchươngnàycóvẻhướngtớilànhữngngườimẹchuyênnghiệptoànthờigian(1)vìviệcmànhữngngườimẹnàycóthểlàmlàkhôngcógiớihạn.Đâyhoàntoànkhôngphảilàmộtlờiđedọađốivớinhữngngườimẹchỉdànhítthờigianbênconcủamình.Chỉđơngiảnlà,vớinhữngngườimẹnày,chươngtrìnhdạyconcủahọsẽdiễnratrongkhoảngthờigiandàihơnmàthôi.Chẳngphảilàrấttuyệtvờinếucónhiềuthứđểchúngtahọchỏitrongsuốtcuộcđờihaysao?Sẽthậtđángbuồnnếuđiềungượclạixảyra.
Chươngtrìnhkiếnthứcphổthôngnênđượcbắtđầucàngsớm
càngtốtvàcóthểtiếnhànhsongsongvớichươngtrìnhdạyđọc.Haichươngtrìnhnàychiếmvịtríquantrọngnhấttrongtấtcảcácchươngtrình.Chúngkhôngchỉlànhữngchươngtrìnhthúvịnhấtmàcònđemlạichođứatrẻnhữngcảmgiácthỏamãnnhấttrongsuốtcuộcđời,bởichúnglànhữngkiếnthứcvềnghệthuật,âmnhạc,thiênnhiên,sinhhọc,lịchsửvàtấtcảnhữngđiềuhấpdẫnkhácmàcuộcsốngmanglại.Cácbàmẹnêndạyconcácchươngtrìnhthẻ"Bit"vàchươngtrìnhđọctrướckhidạyconToánhọc.
Chươngnàybaogồmnộidungsau:
"Bit"thôngminhlàgì?
CácMụcphânloạitrítuệlàgì?
Sửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻnhưthếnào?
“BIT”THÔNGMINHLÀGÌ?Một"bit"thôngminhtươngứngvớimộtmẩuthôngtin.Nóđược
tạonênbằngcáchsửdụngnhữngbứcvẽvànhữngminhhọachínhxáchoặclànhữngbứcảnhchấtlượngtốt.Chắcchắnnóphảiđảmbảonhữngđặcđiểmmấuchốtsau:Chínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻ,đồngthờicũngphảitovàrõràng.
Tínhchínhxác
Khichúngtôinóiđếntínhchínhxác,nónhằmchỉsựvậtmangchitiếtchínhxácvàphùhợp.Nóphảichínhxáchếtmứcconngườicóthểlàm.
Nếu"bit"thôngminhlàmộtbứcchândungcủaGeorgeWashington,nóphảithậtsựlàmộtbứcchândungchấtlượngtốt.
Tínhriênglẻ
Tínhriênglẻmàchúngtôiđềcậplàđểchỉmộtthứ.Chỉnêncóduynhấtmộtđốitượngtrongmỗi"bit"thôngminh.
Nếunhư"bit"thôngminhlàchândungcủaWashingtonthìtrongđókhôngđượccóbấtkỳmộtnhânvậtnàokhác.
Tínhcụthể
Tínhcụthểởđâymuốnnóitớinhữngthứcótênđặcthùvàcóýnghĩachắcchắn.Bởivậy,mỗi"bit"thôngminhđượcgắnmộtnhãnmàchỉcóthểhiểutheomộtcáchduynhất.
NếuđólàmộtbứcchândungcủaWashington,nóphảiđượcgắncáitênchínhxáclà"GeorgeWashington"chứkhôngphảilà"mộtvịtổngthống".
Sựmớimẻ
Sựmớimẻlànhữngthứmàbéchưahềbiếtđến.
BứctranhởcuốichươngnàycótựađềQuangcảnhbuổikýkếtHiếnphápHoaKỳvàGeorgeWashingtonlàmộttrongsốnhữngnhânvậtnổibậtnhất.NếunhưbứctranhnàycủatácgiảHorwardChandlerChristyđượcsửdụngnhưmột"bit"thôngminhmangtên"GeorgeWashington"thìnósẽtrởthànhmột"bit"thôngminhkhôngchínhxác,bởivìnókhôngthỏamãnđượcyêucầu.
1. Cáitênđókhôngchínhxác,bởivìbứctranhnàykhôngphảilàchândungcủaGeorgeWashington;nólàbứctranhvềviệckýkếthiếnpháp.
2. Đólàcáitênkhôngđặcthù,vìđâykhôngphảilàbứchọavềriêngmộtnhânvật(GeorgeWashington)màlàvềrấtnhiềungười.
3. Nósẽkhôngđảmbảotínhcụthể,bởinósẽtạocảmgiácmơhồvàbéhoàntoàncócơsởđểtinrằng"GeorgeWashington"làmộtnhómngườingồirảiráctrongmộtcănphòng.
BứchọanàysẽlàmộtthẻthôngtinhoànhảonếuđượcgắncáitênthuộcMục"Nhữngsựkiệnlịchsửnổitiếng.”
Bứcchândungtheosaunóphảnánhchínhxácmột"bit"thôngminh.Bứchọađạttiêuchuẩnchínhxácbởichândungđóđượctáihiệnrấtchitiếtvàrõràng,vàđóđúnglàhìnhảnhcủaGeorge
Washington.
Nócótínhriênglẻvìchỉtruyềntảimộtchủđề.
NócụthểbởisựthậtđóchínhlàGeorgeWashingtonvàsẽđượcgắnđúngtênnhưvậyởmặtsaucủatấmthẻ.
Bởivậy,bấtcứmảnhthôngtinnàođượcdựđịnhdùnglàm"bit"thôngminhchoconcủabạncũngphảiđảmbảođủsáutiêuchuẩnsau:
1. Phảicónộidungchínhxác
2. Chỉmôtảduynhấtmộtđốitượng,khôngđượccóphầnnềndễgâynhầmlẫn
3. Phảicómộtcáitênđặctrưng
4. Phảimớimẻ
5. Phảiđủlớn
6. Phảirõràng
Nếuthiếubấtkỳtiêuchuẩnnàotrongsáutiêuchuẩntrên,tấmthẻđósẽkhôngđượcgọilàmộtthẻ"bit"thôngminhvànósẽkhôngđượcsửdụngtrongchươngtrìnhnày.Cònnếunóthỏamãntấtcảcáctiêuchuẩntrên,nósẽlàtấmthẻ"bit"thôngminhphùhợpvàcácconcủabạnsẽcóthểdễdàngtiếpnhậnkhinóđượcsửdụngtrongquátrìnhtiếnhànhchươngtrìnhnày.
Hãychắcchắnlàbạnđãhiểuthếnàolàmộttấmthẻ"bit"thôngminhtrướckhibắtđầutậphợpvàtổchứcchươngtrìnhgiảngdạycủamình.
Một"bit"thôngminhđượcđịnhnghĩarấtrõrànglàbấtkỳmẩuthôngtinnàođượctruyềntảimộtcáchchínhxác,riênglẻ,vàcụthể.Đóchínhlànềntảngcơbảncủatrithức.SựkếthợpnhữngcấutrúcnàyvớinhautạonêncácMụcphânloạicủathẻ"bit"thôngminh.
MộtMụclàmộtnhómgồmítnhất10thẻ"bit"thôngminhcómối
liênhệtrựctiếpvớinhau.Vídụ"cácloàicôntrùng"làmộtMụcphânloại.
CÁCLOÀICÔNTRÙNG1. Bọrùacánhcứnghaichấm
2. Bọquekhổnglồ
3. Chuồnchuồn
4. Ruồi
5. Châuchấu
6. Kiến
7. Mối
8. Vesầu
9. Bướmvua
10. Ongnghệ
Mụcphânloạicôntrùngnàycóthểđượcmởrộngtrongphạmvicácloàicôntrùngsốngtừthờitiềnsửtớingàynayhoặccóthểchốtdanhsáchở30loài.
Nóitómlại,mỗiMụcphânloạiphảicóítnhất10thẻ"bit"thôngminhvàchỉđượcgiớihạnbởisốlượngthànhphầnhaycácyếutốtồntạitrongnhómđó.
Vídụ,năm2011,sốlượngtổngthốngMĩlà43vị.MụcphânloạicácvịtổngthốngMĩsẽđượcmởrộngchỉkhicócácvịtổngthốngmớiđượcbầu.
TẠISAONHỮNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHLẠICÓLIÊNQUANVỚINHAU?Nhữngchitiếtsắpxếptưởngchừngnhưđơngiảnnàylạicóảnh
hưởnghếtsứcquantrọngđốivớitrẻnhỏ.Nếuchúngtađưachotrẻnhỏ10tấmthẻ"bit"thôngminhkhôngcómốiliênhệgìvớinhaunhưngmỗitấmlạiđảmbảotínhchínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻthìcónghĩalàtađãcungcấpchotrẻ10mảnhkiếnthứctuyệtvời.Đóquảlàmộtđiềutuyệtdiệu,vàđứatrẻsẽlưugiữđược10sựkiệnnàymãimãi.
Nếusửdụngđúngphươngpháp,bạncóthểchỉrachomộtđứatrẻnhỏcả10tấmthẻđóchỉtrongvòng10giây.Đứatrẻvốndĩkhôngthểtậptrungchúýđượcđến30giây.
Điềunàyquảthựclàrấttuyệtvời!Khibạnsửdụng10giâycủabạntheocáchthứcđóchừngbađếnbốnlần,trẻsẽlưugiữthôngtinđótrongsuốtcuộcđời.Bạnsẽthấyđiềuđónếuthỉnhthoảngbạngợinhắclạithôngtinnày.
Tuynhiên,cũngvới10giâyđó,chúngtacũngcóthểđưarachotrẻ10tấmthẻ"bit"thôngminhcómốiliênhệvớinhau.Việcnàysẽcungcấpchotrẻítnhấtbatriệusáutrămngànmốiliênhệ(2)màbésẽsởhữutrongsuốtcuộcđời.Điềunàymớithựcsựlàthúvịvàhếtsứcphithường.Vângthưacácđộcgiảthânmến,đóchínhlàlídovìsaomàchúngtasửdụngcácMụcphânloạicủathẻ"bit"thôngminh.
Chúngtagọinhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcómốiliênquanvớinhaunàylà:CácMụctrithức.
LỰACHỌNCÁCMỤCChúngtôiquyếtđịnhphânchianhữngkiếnthứcsẵncóthành10
loại:
1. Sinhhọc
2. Lịchsử
3. Địalý
4. Âmnhạc
5. Nghệthuật
6. Toánhọc
7. Giảiphẫusinhlýngười
8. Khoahọcchung
9. Ngônngữ
10. Vănhọc
Rõrànglàchúngtahoàntoàncókhảnăngphânchiatấtcảcácthôngtinthànhnăm,thậmchímộttrămloại.Lídomàchúngtalựachọnnhữngcáchphânchianàysẽrõrànghơnkhichúngtatiếptụctiếntrình.
Bạnnênđặtramụctiêucungcấpchoconnềntảngkiếnthứcrộnglớnnhấttrongkhảnăngcủamình.Sẽlàrấtkhônngoannếubạnlựachọnmộtphânloạitừ10loạikiếnthứctrênđểbắtđầu.
Dướiđâylàmộtvàivídụ:
Chươngtrìnhpháttriểnvànuôidưỡngtrítuệchotrẻcầnbaoquátđượcnhiềuvấnđề.ChúngtacàngdạytrẻnhiềuMụcphânloại,trẻsẽcàngcótầmnhìnrộnglớnhơnvềthếgiới.Mụcđíchcủachúngtôikhôngphảilàhướngtrẻtheohướngnàyhayhướngkhácmàlàhoàntoànngượclại,chúngtôimongmuốncungcấpchotrẻmộthìnhmẫuvềtoànthểthếgiới.Vàsauđó,quyếtđịnhđitheohướngđinàolàphụthuộcvàochínhbảnthântrẻ.Tuynhiên,nhữnglựachọnnàysẽdựatrênnềntảngcủamộtkiếnthứcrộngchứkhôngphảitrênnềntảngcủasựthiếuhiểubiết.Khônggiốngnhưhầuhếtngườilớnchúngta-luôncóxuhướngloạibỏrấtnhiềulĩnhvựcrộnglớnvìthiếunănglực-trẻsẽlựachọnnhiềulĩnhvựcdựatrênnănglựcrộnglớncủamình.
CÁCHSỬDỤNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHĐỂDẠYTRẺ
Phầnnàyđượcviếtravớimụcđíchhỗtrợcácbạnsửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạyconmình.Mặcdùnhữngthôngtinnàyrấthữuích,nhưngyếutốquantrọngnhấtvàcógiátrịnhấttrongchươngtrìnhgiảngdạylạinằmchínhbêntrongbảnthânbạn.Đóchínhlàtìnhyêuthươngvàsựtrântrọngmàbạnthểhiệntrongquátrìnhgiảngdạy.Nhữngthôngtinkỹthuậtnàychỉcótácdụngđảmbảorằngmốiquanhệthânthiếtgiữabạnvàbésẽdầnlớnmạnhvàpháttriểntrongtiếntrìnhdạy.
Bạnđừngtỏralolắngvềbảnchấttựnhiênthựcsựcủanhữngtấmthẻ,dầndầnbạnsẽbiếttấtcảnhữngđiềubạncầnbiếtvềnó.Chỉcầnbiếtrằng,mộttấmthẻđạtyêucầucầnphảiđượcgắntrênmộtcáitấmnhựacứng,mộtmặtlàhìnhảnh,cònmặtđốidiệnvớibạnlàtêncủabứcảnh.
ĐầutiênbạnchọnMụckiếnthứcmàbạnmuốncungcấpchotrẻ.Hãynhớrằng,Mụcđóphảibaogồm10thẻ"bit"thôngminh.
MỘTBUỔIHỌCChọnvịtríphùhợpđểbạnvàconđốidiệnvớinhaumộtcách
thoảimái.Khoảngcáchgiữatấmthẻvàtrẻlàkhoảng45cm.
Bạnbắtđầubằngcáchnóiđầyhứngkhởi,"Mẹsẽchoconxemmộtsốloàicôntrùngnhé!"Vàsauđónhanhtaylậtmặttrước(cóhìnhảnh)củatấmthẻravànói,"Concôntrùngnàylàconbọrùahaichấm";"Concôntrùngnàylàconbọquekhổnglồ";"Concôntrùngnàylàconchuồnchuồn."Nhờlậttấmthẻsaucùngraphíatrước,bạncóthểliếcnhanhtêncủatừngloạicôntrùng.Khibạnđưahìnhảnhđóratrướcmặtbé,bạnnóingaychobétênloàicôntrùngđó.Bạnlầnlượtđưarachobé10tấmthẻmộtcáchđầynhiệttình,hứngkhởivàmụctiêucủabạnlàphảilàmcàngnhanhcàngtốt.Thờigiantốiđalà10đến15giây,khônghơn,cónghĩalàbạncómộtgiâyđểchỉchotrẻmỗitấmthẻvànămgiâyđểlấythẻ.KỹnăngcủabạnsẽnhanhchóngtrởnênthànhthụcnhưngườichiabàiởLasVegasvậy.
SauvàingàyđầugiớithiệuchotrẻmộtMụcmới,bạnsửdụngcáchnói,"Concôntrùngnàylà...,"nhưngsauđó,bạnchỉcầnnói"bọrùahaichấm,""bọquekhổnglồ,""chuồnchuồn,"...vớitốcđộcàngnhanhcàngtốt.Trẻsẽbắtkịprấtnhanhvớiquyluậtđó.
Bạncầnchắcchắnrằngtấtcảcáctấmthẻđềuđượcxoayđúngchiềuvàmặtcóghitênphảiquayvềphíabạntrướckhibạnbắtđầudạytrẻ,bởivìnhưvậysẽtiếtkiệmđượcthờigiansắpxếplạicáctấmthẻ.Bạncũngnênđảovịtrícáctấmthẻsaumỗibuổihọcđểlầnsaucáctấmthẻkhôngđượcđưaratheotrậttựcũnữa.
Khidạytrẻđọc,bạncầnloạibỏhếtnhữngtácđộngcóthểgâyxaonhãngtừmôitrườngxungquanh.Điềunàythựcsựđặcbiệtquantrọngkhilầnđầutiênbạndạychotrẻnhữngđiềumớimẻ.Vìthế,khibạnbắtđầusửdụngchươngtrìnhthẻ"bit"thôngminh,bạnnênđặcbiệtchúýtạoramộtkhônggianyêntĩnh.
Tầnsuất
Việcgiãncáchcácbuổidạytrẻ"bit"thôngminhtrongsuốtmộtngàylàrấtquantrọng,vìvậy,bạnsẽthựcsựthựchiệnnhiềubuổihọcngắnchứkhôngphảilàcácbuổihọcliêntiếpnhau,nhưvậychẳngkhácgìmộtbuổihọcdài.Hãyđanxenchúngvớiphầndạyđọchoặcsaukhibạnhoànthànhmộtbuổihọc,hãychuyểnsangmộtviệcgìđókhác.Nếuconbạnđòihọcthêmnữa(thườngthìbésẽđòinhưvậy),bạnhãynói:"Tấtnhiênrồi,ngaysaukhichúngtadọnbànănnhé!"Bésẽthấyháohứcvềđiềuđó.Bạnphảilàngườiđảmbảorằngbékhôngbaogiờhọcvớithẻquánhiềubằngcáchdừnglạisaumỗibuổivàluôngiữlờihứarằnglátnữasẽlạimangthẻra.
Tốtnhấtbạnnêndạytrẻvàobuổisánghoặcbuổitốivìthờigiannàytrẻdễthunhậnkiếnthức.Buổichiềuthìkhôngphảithờigianthuậnlợi,nhưngbuổitốithìsẽthuậnlợi.Tómlại,trongbấtkỳtrườnghợpnào,bạncũngnênchọnthờiđiểmmàcontrẻđangtỉnhtáo,hoạtbátvàchúýtránhtuyệtđốinhữnglúcchúngthấykhôngđượcnhưvậy.
Cườngđộ
Bạnnênchúýcaođộđểđảmbảorằngtấmthẻ"bit”thôngminhphảito,rõràngvàphảiđượcđóngkhungvừavặn.Cónhưvậytrẻ
mớicóthểdễdàngnhìnđượctấmthẻvàbạnthìkhôngcầnphảilolắngvềchuyệnđó.Hãynhớ,khoảngcáchgiữabạnvàtrẻlà45cm.Bạnhãychúýđừngđểtaymìnhchekhuấtbấtcứphầnnàocủatấmthẻ.Khônggiannơibạndạytrẻphảiđủánhsángvàkhôngcónhữngvậttrẻcóthểnhìnthấy,nghethấyhaycầmlênchơinghịch.
Mộtkhíacạnhkháccủacườngđộlàâmlượnggiọngnóicủabạn.Khibạnbắtđầu,trẻcàngnhỏthìgiọngcủabạncàngphảitovàrõràng.Theobảnnăng,cácbàmẹthườngsửdụngâmlượngtohơnkhihọnóichuyệncùngconmình.Khibạnkếthợpcườngđộlớnhơnnàyvớibầunhiệthuyếttựnhiêntrongbạn,thìchẳngcòncónghingờgìvềviệcconbạnsẽtiếpnhậnđượcthôngtincả.
Thờilượng
Tốcđộmàbạnthựchiệnmỗibuổidạycóvaitròcựckỳquantrọngđốivớithànhcôngcuốicùng.
Bạnphảiđưaracáctấmthẻ"bit"thôngminhrất,rất,rấtnhanh.
Ngaycảngườilớn,nhữngngườitiếpnhậnthôngtinmớichậmhơnnhữngđứatrẻ,hầunhưcũngkhôngthuđượcđiềugìnếunhìnchằmchằmvàotấmthẻ.
ĐiềunàyđượcminhchứngrấtrõràngtrongsuốtChiếntranhthếgiớithứhai.Vớitốcđộchóngmặtcủacácmáybaytrựcthăngthờiđó(khoảnghơn200dặmmộtgiờ),việcquansátvàquyếtđịnhxemliệuđólàtrựcthăngcủađịchhaycủatađểtiêudiệtlàvấnđềhếtsứcquantrọngđốivớimạngsốngcủanhữngngườilính,thủythủ,línhthủyđánhbộvàlựclượngkhôngquântrêntuyếnđầucủamặttrận.
Khilựclượngquânsựdánnhữngbứcảnhvềcácloạimáybayởkhắpnơiđểcácchiếnsỹnhậnbiết,hầuhếttrongsốhọthấyrấtkhókhănđểnhậndiện.Vàhọrútrađượcrằng,nếuhọnhìncácbứctranhtrongthờigiancàngngắnthìkhảnăngnhậndiệncủahọlạicàngnhanh.
Hầuhếtngườilớnđềulàmmọithứthậtchậmđểtrẻcóthểtheokịp.Nhưngphươngchâmcủabạnnênlà"càngnhanhcàngtốt."Bạnchỉnênsửdụngtốiđamộtgiâychomỗitấmthẻ"bit"thôngminh.Vàbạncũngchỉnênchotrẻhọcíthơnsốthẻtrẻmuốnbạndạy.Nếubạn
biếtrằngtrẻthíchđượchọc15tấmthẻ,bạnsẽchỉchotrẻhọc10tấm;vànếutrẻchỉcóthểhọcđược10tấmthẻ,bạnchỉnêndạytrẻnămtấmmàthôi.
Nhữngbàmẹthôngminhsẽtựtạorachomìnhnhữngtấmthẻthậtlớnvàdánởnhữngnơinàomàhọcóthểliếcthấynhiềulầntrongngày,chođếnkhinóinsâuvàotrínhớ.Tấmthẻđócóthểlà,"Luônluôndừnglạitrướckhiconmuốnmìnhdừng!"Nếunhưbạntuântheonhữngquytắcđó,bạnsẽkhôngbaogiờlạmdụngthờigianquýbáucũngnhưkhảnăngtậptrungchúýcủatrẻ.
Trẻcókhảnăngchúývôcùngtuyệtvời,vìvậybạnhãychắcchắnrằngbạnthuhútđượctrẻvớinhữngbàihọcngắn,nhanh,cókếhoạchtốtvàđầynhiệthuyết.
CÁCBUỔIHỌCCHOMỘTNGÀYBạnhãybắtđầubằngviệcgiớithiệunămmụckhácnhau,mỗi
mụcbaogồm10tấmthẻ"bit"thôngminh.Bạnphảichắcchắnrằngbạnđãdạyđủmỗimụcbalầntrướckhikếtthúcmộtngày.Khiđãcảmthấytựtinhơn,mỗingàybạnhãythêmvàomộtmụcchođếnkhibạncóthểdạytrẻ10mụckhácnhau.Mộtlầnnữa,hãynhớrằng,mỗimụcđượcdạy10giâymộtlần,balầnmộtngày.
THÊMNHỮNGTHÔNGTINMỚIVÀLOẠIBỎNHỮNGTHÔNGTINCŨKhiđãtiếntớigiaiđoạndạytrẻ10mụcmỗingày,10ngàysau,
bạnhãybắtđầuviệcmỗingàyloạibỏmộttấmthẻtừmỗimục.Hãylưunhữngtấmthẻmàbạnloạiravàomộtchỗđểsaunàysửdụngvàthêmmộttấmthẻmớithaythếtấmthẻloạiraởmỗimục.Kểtừthờiđiểmnày,mỗingàybạntiếptụcthêmvàomỗimụcmộttấmthẻhoặccóthểthêmcả10tấmthẻmới.Đólàsốlượngtốithiểuchứkhôngphảitốiđa.Nếubạncókhảnăngthêmcáctấmthẻvớitốcđộnhanhhơn,chắcchắnconbạnvẫntiếpthuđượcnhưthường.Chúngtôiđưarasốlượngtốithiểuởđâyvìviệcnàycònphụthuộcvàokhoảngthờigianbạncầnđểtìmhiểuvàcắtdáncáctấmthẻchứkhônghềphản
ánhkhảnăngtiếpthucủanãobộtrẻnhỏ.Vớitấtcảcácýnghĩahaymụcđíchthìbộnãocủatrẻlàkhôngcógiớihạn.
Khiđãsửdụnghếtcáctấmthẻtrongmỗimục,bạnchỉcầnthaythếnóbằngmộtmụcgồm10tấmthẻhoàntoànmới.Sauđó,khibạntìmđượcđủsốthẻmớithuộcmụcđãbịthaythế,bạnhoàntoàncóthểgiớithiệulạimụcđóchotrẻ.Trongthờigiantìmkiếmthẻmới,bạnhãylưugiữcẩnthậnnhữngthẻcũvìsaunày,bạnsẽcòncầnđếnchúng.
TUỔITHỌCỦAMỘTTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINH
Mỗingườimẹnênhiểurấtrõchươngtrìnhdạyconcủamình.Vídụ,ngườimẹnàocũngcầnphảibiếtchínhxáchọcầndạyconnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhbaonhiêulầntrướckhitấmthẻđótrởnêncũkỹđốivớitrẻ.Bạncầnphảibiếtrõđiềunàybởivìnhữngtấmthẻluôncầnđượcthayđổi.
Vídụbạnhãytrảlờicâuhỏi,trongchươngtrìnhgiảngdạyđượclênkếhoạchsẵnởtrênđây,trẻsẽđượcquansáttấmthẻbaonhiêulầntrướckhitấmthẻđóbịloại?Nếuđểýtheodõi,bạnsẽnhậnrarằngvòngđờicủamỗitấmthẻlà30lần,vìmỗitấmthẻmớisẽđượcđưaradạytrẻbalầnmỗingàytrongthờigian10ngày.Tuynhiên,nếubạnthựchiệnchươngtrìnhnàyvớinguồnnănglượngvànhiệthuyếtdồidào,bạnsẽnhanhchóngpháthiệnthấyrằng30lầntrong10ngàylàquámứccầnthiếtchoconcủabạn.Tạisaoư?Bởivìbạnđãthựchiệnchươngtrìnhnàythànhcôngvàkếtquảlàtrẻchỉcầnquansátmộtthứmới15lầntrongvòngnămngày.Đâyquảthựclàmộtthayđổiđángkểtrongtầnsuất!Tuynhiên,đểđạtđượcđếntrìnhđộnày,ítnhấtbạncũngcầnápdụngchươngtrìnhtrêntrongvòngvàitháng.
Bạncầnluônluônđặtrachomìnhcâuhỏi:"Mìnhcócầnthayđổithờigiantồntạicủathôngtinkhinhậnrarằngconmìnhđãnhậnthứchìnhảnhtốthơnkhông?"Nếubạnvàbéđềuđangcảmthấyhàilòngvềchínhmình,thìsớmhaymuộnbạncũngsẽnhậnralàtrẻcónhucầuthunhậnthôngtinmớikhiđãnắmrõcácthôngtincũ.Đôi
khiđiềunàycũngtrởthànhvấnđềvớicácbàmẹ,nhưngsauđó,họthấyrằngmìnhđãđạtđượcmụcđíchbởilầnđầutiên,đứatrẻđãcókhảnănghọchỏirấtnhanhvàkhôngmệtmỏi.Bộnãocủabépháttriểnrấtnhanhquatừngngày.
Nhưng,làmcáchnàođểbạncóthểtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminh?
QuangcảnhbuổikýkếtHiếnphápHoaKỳ
GeorgeWashington-BứcảnhởbảotàngnghệthuậtNewYork
Cáchtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminh
CHẤTLƯỢNGTạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminhđẹptạinhàkhônghềkhó.
Thựctếmànói,chấtlượngcủatấmthẻphảiđẹpvìnósẽđượcsửdụngnhưnhữngvậtquýgiádànhchomộtđốitượngquýgiáhơn-đólàconcủabạn.Bạnnênchuẩnbịnhữngtấmthẻvớimộtưutiêntrướcnhấttrongđầu-đólàchấtlượng.Đâykhôngphảilàmộttròchơiđángyêugiữabạnvàbé,vàcũngkhôngphảilàviệcphunkemlênbánh,nólàquátrìnhđưatrẻđếnvớitrithứccủathếgiới.Tấmthẻ"bit"thôngminhcủabạnphảithểhiệnđượcsựtôntrọngcủabạnđốivớinhữngbàihọcmàbạnđịnhdạytrẻvàvớinhữngđiềumàtrẻchuẩnbịđượchọc.Khôngcógìquýgiáhơntrithức.Mộtthứvôcùnggiátrịmàbịlàmchorẻrúngcòntồitệhơncảnhữngthứrẻtiềncóvỏbọcbênngoàiđẹpđẽ.Cáctấmthẻ"bit"thôngminhcủabạnphảiđượccoilànhữnggiasảnquýgiáđượctruyềnlạichoconcháu,đượcbảotồnvàlưugiữchođờisaunữa.
VẬTLIỆUBạnsẽcầnđếnnhữngvậtliệusau,đasốchúngđềucósẵn:
1. Tấmthẻ"bit"thôngminhthô(nhữngbứcảnhhaybứcvẽ)
2. Bảngđanăng(bảngviếtghimtừtính)
3. "Bútthầnkỳ"màuđenhoặcbútngòitokhôngthấmnước
4. Keodáncaosu
5. Giấydántườngtronghoặctấmformica(khôngbắtbuộc)
Tấmthẻ"bit"thôngminhthô
Mộtlầnnữa,bạnsẽmuốnmộttấmthẻthôchínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻ.Banđầu,chúngnhấtđịnhphảichínhxácvàphảimới,cònvềtínhriênglẻvàcụthểthìbạncóthểtạorachochúngvềsau.Thựctếlàbạnsẽsớmtrởthànhmộtchuyêngiatrongviệcxácđịnhtấmthẻthôđócótiềmnănghaykhông.Nếunhưbạncómộtbứctranhtiềmnăngnhưngnólạicónềnrốirắm,bạnchỉcầncắtnguyênphầnbạncầnvàloạibỏphầnrốirắmđóđi.Hoặcnếubứctranhđócóhẳnmộtnhómcácvậtthểkhácnhau,bạnhãycắtriêngchúngravàbiếnchúngthànhnhữngtấmthẻriêngbiệt.Bạncũngcầncắtbỏnhữngdòngchữbêndướihayxungquanhhoặcnếutấmthẻthôcótựađềchungchung,mơhồhaydễgâynhầmlẫn,bạncầnphảitìmchonómộtcáitênrõràngvàhoànchỉnhnhất.Vídụ,cáitên"bọcánhcứng"quáchungchung.Bạncầncáitênrõrànghơnnhưlà"bọrùahaichấm."Vàcuốicùng,trướckhibỏđinhữngphầnkhôngcầnthiết,bạncầnlưulạitấtcảnhữngthôngtincóliênquanđếntấmthẻthôcủamình.Bởivìbạnsẽdùngđếnchúngkhibạndạytrẻ,bạnhãyđặtchúngởmộtnơidễtìm.
Bảngđanăng
Chúngtôikhuyênbạnnêndánnhữngtấmthẻvàonhữngmảnhbìacáctôngtrắnghaimặt.Bảngnàycòncócácdạngtươngtựnhư"bảngdánápphích","bảngmụclục","bảngmôtả,"...,têngọiđóphụthuộcvàothànhphầncấutạovàchấtlượngcủavậtliệu.Giấythìkhôngđủcứngđểdùnglàmthẻ.Mộtcáchkiểmtrachấtlượngbìacáctônglàkhibạncầmnóbằngmộttay,nókhôngbịcongvẹo.Dùlàvậtliệunàothìnócũngphảiđủkhỏeđểsửdụngđisửdụnglạinhiềulần(đặcbiệtlànếubạncóýđịnhcóthêmembénữatrongtươnglai).
Trongtrườnghợptấmbảngtrắngkhôngtạođượcđộtươngphảnvớitấmthẻbạnđãchuẩnbị,hãysửdụngbảngdánápphíchmàuđenhoặcmộtmàunàođóphùhợpđểlàmtăngđộtươngphản.
Đểcôngviệcđượcthuậnlợihơn,bạnnêncắtbìacáctôngtrước.Nếubạnmuachúngtừcửahàngvănphòngphẩmhaynhàmáygiấythìbạnnênnhờhọcắt.Kíchcỡcủatấmbìalà28x28cm.
Bútđánhdấumàuđen,khôngthấmnước
Bạnsẽcầncâybútngòito,mựcđenđểviếtchữvàomặtsaucủatấmthẻ"bit"thôngminh.Loạibútnàycórấtnhiềutên,nhưngcáitênđượcsửbiếtđếnnhiềunhấtlà"Bútthầnkỳ."Nókhôngthấmnướcvàsửdụngloạimựcsơndầu.Bạnnênđóngnắpbútlạikhikhôngsửdụngđểtránhhiệntượngkhôdầuvàđểxatầmtaycủatrẻ.
Keodáncaosu
Chúngtôipháthiệnrarằngkeodáncaosulàchấtliệutuyệtvờiđểgắnnhữngtấmthẻthôlênbìacáctông.Bạnchỉcầnthoamộtlớpmỏngkeodánlêntấmthẻvàlêntấmbìa.Khibềmặtcủacảhaiđãđủkhô,bạnđínhtấmthẻvàobìalàxong.Nếumuốnchúngdínhchặthơn,bạncóthểđặtmộttờgiấytrắnglêntrêntấmthẻvàlấytaychàxátquanhbềmặt.
Formica
Mộttấmthẻ"bit"thôngminhlýtưởngthườngđượcépplastic.Formicagiúplàmchotấmthẻtrởnênchắcchắn,khôngbịhỏng,khôngbịinhìnhdấuvântayhaybịbámbụi.Khibạnlưutâmđếnthờigianvàsựtậptrungmàbạnbỏrađểlàmmỗitấmthẻ,trongbạnsẽxuấthiệnmongmuốnđượcgìngiữnótốtnhấtcóthể,đểdànhchođứacontiếptheotrongtươnglaihoặcđểdànhtặngchogiađìnhcóconnhỏkhác.
Hầuhếtcácgiađìnhkhôngthểchitrảkhoảnphíđểlàmnhữngtấmthẻépplasticbằngmáy.Tuyvậy,nhữngcuộngiấydántườngtobảnhữudụngthìhoàntoànnằmtrongkhảnăngchitrả.Đốivớibấtkỳaimuốncánmỏngtấmthẻcủahọthìđâylàmộtvậtdụngdễkiếmđểlàmviệcđó.Bạncóthểmuagiấydántườngởcáccửahàngđồgiadụnghoặccửahàngsơnnơicóbánđồdùngtrongnhàbếpvàkệngănkéosách.
GẮNCHÚNGLẠIVỚINHAUGiờthìbạnđãbiếtđượctấtcảcácvậtliệumàbạncầnđểtạonên
mộttấmthẻ"bit"thôngminhthậtđẹp.Đãđếnlúcbạnthiếtlậpmột"dâychuyềnsảnxuất"đểcóđượcsảnphẩmtốtnhất.
Đầutiên,hãychuẩnbịmộtbứcảnh.Bạnphảichắcchắnrằngbạnnhậndiệnđượcnótrướckhigắnnóvàotấmbìacáctôngvàbạnđãlưutấtcảnhữngthôngtincóliênquanđếnnó.
Thứhai,nếunhưtấmthẻkhôngđảmbảotínhriênglẻ,bạnphảicắtbỏhếtcácphầnnềnđếnkhichỉcònmộtvậtthểtrêntấmbìa.
Tiếptheo(bướcnàythườngbịbỏquabởinhữngngườithiếukinhnghiệmvàchóngchán),hãyviếttênvàomặtcònlạicủatấmbìatrướckhiđóngkhungxungquanh.Điềunàysẽgiúpbạntránhkhỏiviệcbỏđisảnphẩmnếubạnlỡghinhầmtên.Bạnphảidùngloạibútngòitosửdụngloạimựcđenbềnmàuđểghilạinhữngđặcđiểmcủavậtthểởmặtsaucủatấmthẻ.Cỡchữphảilà2,5cmtrởlên,cỡchữcàngtocàngtốt.
Saucùng,hãydùngkeodáncaosuđểgắntấmthẻthôvàbìacáctôngcótêntươngứnglạivớinhau.Bạnchỉnênthoamộtlớpmỏngkeodán,đặcbiệtlànếutấmthẻđãcóchữviếtởmặtsau,bởivì,nếuthoaquánhiềucóthểlàmdâymựcvàophầnkhungvànhưthếthànhquảtỉmẩncủabạnsẽbịpháhỏng.
Giờthìbạnđãcómộtcôngcụgiảngdạyvữngchắcvớichấtlượngtuyệthảorồi.Trongtrườnghợpmuốnlưugiữnótrongnhiềunăm,bạnhãylàmthêmmộtbướclàcánmỏngnónhưmôtảbêntrên.
SẮPXẾPNhữngtấmthẻ"bit"thôngminhluônđượcsắpxếptheocácmục.
Bạnsẽthấymỗimụcđềucókhởiđiểmrấtrộng.Vídụ,10mụcbanđầulàcácloàicôntrùng,nhữngnhàphátminhvĩđại,nhữngtácphẩmnghệthuậtvĩđại,nhữngphátminhvĩđại,nhữngtừchỉthựcphẩmbằngngoạingữvàcáctácgiảvănhọcthiếunhi.
18thángsau,nếubạnnhìnvàomộtchươngtrìnhtươngtự,bạnsẽthấysựgiatăngvềđộphứctạptrongtổchứcthôngtin."Cácloàicôntrùng"đượcthaythếbằngloài"đụcgỗ"hayloài"biếtbay".Sựsắpxếplạicơcấutổchứcchungcủathưviệnthẻ"bit"thôngminhsẽphảnánhkhảnăngtiếnbộcủatrẻtrongviệcliênhệvàkếtnốimụcnàyvớimụckhác.
Mỗimụcphảicóítnhất10tấmthẻ"bit"thôngminh,khônggiớihạnsốlượngtốiđa.Sốlượngthẻởmỗimụcphụthuộcvàosựsẵnsàng,mốiquantâmvàsựnhiệttìnhcủatrẻ.
Khibạnsửdụngxongtấmthẻnào,bạncũngnênlưugiữnócẩnthậnđểsaunàycòndùngđến.
TÓMTẮT1. Nắmbắtđịnhnghĩavềtấmthẻ"bit"thôngminh
2. Tìmkiếmthậtnhiềudữliệuthô
3. Sắpxếpdữliệuthànhcácloạitrithức
4. Cắtbớtdữliệuthôkhôngcầnthiết
5. Lưutrữthôngtindữliệuđểdùngtrongchươngtrìnhdạykiếnthứcphổthôngtrongtươnglai
6. Địnhdạngkíchcỡcủabảngdánápphíchlà28×28cm
7. Dùngbútđánhdấumàuđenđểviếttênởmặtsautấmthẻ
8. Thoamộtlớpkeolênmẩutranh
9. Gắntấmthẻthôvàobìacáctôngkíchthước28×28cm
10. Gắngiấydántườngtronghoặcépplasticcảhaimặtcủatấmthẻ
11. Tạorahồsơlưutrữnhữngtấmthẻcũ
CÁCHTHỨCTÌMKIẾMCÁC“BIT”THÔNGMINH
Ngoàinhữngtấmthẻđượcbánsẵntrênthịtrường,cácbàmẹ
cũngđãtạorahàngtrămnghìntấmtạinhàdànhchocácconcủahọ.Nguồncungcấpdữliệutốtnhấtđểtạoranhữngtấmthẻlàmbằngtaylàtừnhữngcuốnsách,tạpchí,bảnđồ,ápphíchquảngcáo,thẻgiảngdạyvànhữngtấmthẻtừviệnbảotàng.
Thểloạisáchtốtnhấtlàsáchinmàutoànbộthuộcdạng"Bộsáchkhotàng..."Khotàngcácloàichim,cácloàihoa,cácloàicôntrùngvàđộngvậtcóvúlànhữngnguồndữliệutuyệtvời.Nhữngloạisáchnàysẽcungcấpchobạnđầyđủthôngtinvềtừngmụcmàbạncần.Mụcđíchxuấtbảnloạisáchnàylàhướngdẫnvàgiớithiệunênchấtlượnghìnhảnhvàminhhọacựckỳtốt.
Cáccuốntạpchícũngcungcấpnguồndữliệuquýgiáđểtạonêntấmthẻ"bit"thôngminh.Tuynhiên,khôngphảichỉcómộtloạitạpchícóthểgiúpbạn.Nếubạnmuốndạytrẻvềcuộcsốnghoangdãthìcórấtnhiềuloạitạpchívềlĩnhvựcnàysẽcungcấpchobạnnhiềuthôngtinđắtgiá.
Bảnđồcácquốcgia,cácbang,cácchâulụcthựctếlạikhônghữuíchkhibạncầntạoranhữngtấmthẻđịalý.Bởivìnhiềumụccóthểcóliênquantớiđịalýnênbảnđồtrởthànhnguồndữliệuchocácmẹkhithiếtkếmộtmụckiếnthứccóliênquan.
Tấtcảcácloạiápphíchquảngcáođềumangđếnnguồndữliệuthôngtintuyệtvời.Cáccơquanchínhphủthườngdánápphíchtrêncáckhuvựcthôngtinvànhữngápphíchnàycóthểgópphầnlàmnênnhữngtấmthẻrấtđẹp.
Đasốcácbảotàngđềucungcấpnguồndữliệuthôrấttốt.Nhữngbảnsaocủacáctácphẩmnghệthuật,cáctácphẩmđiêukhắc,cácmôhìnhkiếntrúcluôncósẵnởnơinày.Ngoàira,cácbảotàngkhoahọccũnglàđịađiểmtiềmnăng.
Khôngcógìgiớihạnnguồndinhdưỡngdànhchotrínão,tráitimvàtâmhồncủatrẻngoàisựkhéoléocủabảnthânbạnvàgiớihạntrithứccủaconngười.
Chúcbạnvuivẻ,hạnhphúc.
TổchứckiếnthứcKhicáccánbộcủaViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngCon
ngườisángtạorachươngtrìnhtăngcườngtríthôngminhcủatrẻ,mộtyêucầuquantrọngđặtrachohọlàphảitổchứcthôngtinlàmsaođểthuậnlợichoviệcdạytrẻ;đồngthờicácbậcchamẹ-nhữngngườikhôngphảilàchuyêngiatrongtấtcảcáclĩnhvựckiếnthứccũngcóthểhiểuđược.
Chươngnàycủacuốnsáchsẽcungcấpchochúngtacáchthứctổchứcthôngtinsaochophùhợpvớinhữngmụcđíchđó.
Chúngtađãbắtđầubằngviệcphânchiatấtcảcáckiếnthứcthành10mảngchung,tiếptụcchianhỏchúngnhưsau:
ChúngtasẽbắtđầuvớiCácmảngkiếnthức.
CÁCMẢNGKIẾNTHỨC
MỗimảngkiếnthứcnàylạiđượcchiarathànhcácnhómnhỏhơnđượcgọilàcácMục.
CÁCMỤCMỗimụcbaogồmnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcómốiquan
hệchặtchẽvớinhau.
Cóhàngngànmụctrongmỗimảngkiếnthức.
Vídụnhư:Cácloạichim,cácloàibòsát,cácloàiđộngvậtcóvúvàcácloàicá-đềulàcácmụctrongmỗimảngkiếnthức.
Đểthuậntiệnchocácbậcchamẹkhigiảngdạyhaysửdụngcácvậtliệu,cácmụcđượcchianhỏthànhcácBộ.Vậycácbộđượctạoranhưthếnào?
CÁCBỘTHẺMỗibộthườngbaogồm10tấmthẻ,mỗitấmthẻcóphầnhình
ảnhchứathôngtinởmặttrướcvàcótênchínhxácởmặtsau(10thẻvớikíchcỡ28×28cmlàsốlượngphùhợpđểcácbàmẹdễdàngsửdụngtrongkhidạytrẻ).
Dướiđâylàvídụmộtbộgồm10thẻ"bit"thôngminhthuộcmục"Cácloạicôntrùng":
1. Bọrùahaichấm
2. Bọquekhổnglồ
3. Chuồnchuồn
4. Ruồi
5. Châuchấu
6. Kiến
7. Mối
8. Vesầu
9. Bướmvua
10. Ongnghệ
Chỉcórấtítbộcósốthẻíthơn10.(Chỉcóbảychâulục;bởivậy,mục"Cácchâulục"trongphầnkiếnthứcđịalýchỉcóbảytấmthẻ"bit"thôngminh.)
Mộtvídụkhácnữalàmục"CácbangcủaMĩ".Mụcnàychỉcónămbộ,mỗimộtbộbaogồm10bang-cáchphânchianhưvậylàđểđảmbảobaotrùmcả50bang.
Bởivậy,mỗibộtrongmộtmụcthườngcó10tấmthẻ"bit"thôngminh(rấthiếmtrườnghợpcóíthơn10thẻ,nhưđãđềcậpởtrên).
Nóimộtcáchngắngọn,một"Bit"thôngminhđượcđịnhnghĩanhưsau:
TẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINHMộttấmthẻ"bit"thôngminhlàmộtdữkiệnđượcthểhiệnở
dạngmôtả,đượcgắnvàomộtbảngdánchấtlượngcaovàđượcdùngđểdạytrẻ.
Kíchcỡcủabảngdánđólà28×28cmvànóphảiđủcứngđểbứctranhkhôngbịgậpcongkhiđưarachotrẻquansát.
Bảnthânmỗi"bit"thôngminhđượcgắnlênbảnglàmộtbứcvẽchínhxáchaymộtbứcảnhcủavậtthể,vídụnhưbứchọanàngMonaLisacủadanhhọaLeonardodaVincichẳnghạn.
Bảnsaonàyphảichínhxác,riênglẻvàcụthể.
Nóphảicóđặcđiểmsau:
1. Chínhxác
2. Chỉcómộtvậtthểđượcmôtả
3. Cómộtcáitênđặctrưng
4. Kíchcỡđủlớn(thườnglà28×28cm)
5. Rõràng
Nếunhư"bit"thôngminhnàylàmộtphầntrongthưviệngiađìnhvàđượcsửdụngkhôngchỉđểdạychonhữngđứatrẻ-thànhviênmớitronggiađình-màcònchocảconcháuđờisaunữathìchúngnênđượcbọcmộtlớpnhựacánmỏngbênngoàiđểcóthểlưugiữđượclâudài.
Nhữngtấmthẻcàngđẹpthìviệcdạychotrẻnhỏcànghiệuquảvàtrithứcđócàngcógiátrị.
Nhữnggiađìnhthựchiệnthànhcôngchươngtrìnhdạytrẻnàyđãthừanhậnquanđiểmliênquanđếnnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcủacáccánbộtrongViện.Khinhữngtấmthẻnàyđượctìmkiếmtrongsựháohức,đượcđóngkhungvàlưugiữcẩnthận,chúngsẽtrởthànhmộtthưviệnlớnchứanhữngthôngtinchuẩnxácvàđẹpnữa.Chúngthựcsựlàcuốntừđiểnbáchkhoadànhchotrẻnhỏvàlànềntảngchonguồntrithứckhổnglồtrongtươnglai.
Nhữngmẩutrithứcquýgiánàythựcsựđượccáccánbộcủaviệncũngnhưcácbậcchamẹcựckỳtrântrọng,bởivìđâylàkếtquảtừcôngviệckhókhănmàcáccánbộcủaviệnđãđảmnhiệmvàsauđólàquátrìnhkiêntrìápdụngcủacácbậcchamẹđểtạorahàngchụcnghìnnhữngtấmthẻ"bit"thôngminh.
Từkếtquảthànhcôngrõràngcủaviệcsửdụngnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻ,cáccánbộViệnvàcácbậcchamẹcàngtrởnêntônsùngchúng.
Nếunhư"tônsùng"làtừquámạnhđểnóivềnhữngmẩutrithứcnày,chúngtôixinlàmrõhơnrằngtừnàychínhlàdànhchonhữngcuốnsáchtuyệtvờivớinhữngbìasáchtuyệtđẹp;haylàdànhchonhữngtácphẩmnghệthuậtđánggiánhưbứchọanàngMonaLisahoặclàsựtônsùngdànhchoviệchọctậphaytônsùngchânlý.
Mỗi"bit"thôngminhđềucóliênquantớiNhữngchươngtrìnhtruyềntảikiếnthức.
NHỮNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
Mộtchươngtrìnhthôngminhđượctạoratừmộtdữkiệnđơnlẻcóliênquantớimột"bit"thôngminh.
10chươngtrìnhnhưvậyđượcsắpxếptheomộttrìnhtựđặcbiệtvàđượcbiếtđếnnhưlàĐộlớncủathôngtin.
ĐỘLỚNCỦATHÔNGTINMỗidữkiệnđượcgọilàmộtChươngtrìnhthôngminh.Những
dữkiệnnàyđượcsắpxếptheomứcđộphứctạpvớitêngọilàĐộlớncủathôngtin.Nhữngchươngtrìnhnàyđượcbắtđầuvớidữkiệnnhỏ,đơngiảnđầutiênvàsauđópháttriểnphứctạpdầnlênchođếnmứcđộphứctạpnhấtlàmức10.
Có10mứcđộchomỗitấmthẻ"bit"thôngminh.Vídụ,loàichimcắtMĩlàmột"bit"thôngminhtrongmụccácloàichimvàthuộcmảngkiếnthứcsinhhọc.
Sựkiệnởmứcđộđầutiêntrongchươngtrìnhthôngminhvềloàichimnàylà:"LoàichimcắtMĩsinhsốngvàsănmồiởcảthànhphốvànôngthôn."Dữkiệnởmứcđộthứ10làsựphânloạikhoahọcvềloàichimnày,baogồmlớp(sinhhọc),hàng,họ,giống,loài.
Giữacácchươngtrìnhthôngminhnằmtrongmộtmụcthuộcmộtmảngkiếnthứccóvôvànmốiliênhệ.Vídụ,khitrẻhọctớimứcthứ10trongchươngtrìnhthôngminhvềcácloàiđộngvậtcóvú,cácloàichim,cácloàibòsát,cácloàicá,cácloàicôntrùngvàđộngvậtlưỡngcưthìtrẻcũngđồngthờiđượchọcvềngànhsinhvậthọc,lớp,hàng,họ,giốngvàloài.
Nhờvậy,trẻbiếtđượcrằngđộngvậtcóvú,cácloàichim,bòsát,cávàđộngvậtlưỡngcưđềuthuộcngànhđộngvậtcóxươngsống;còncôntrùngthìthuộcngànhđộngvậtchânđốt.Kếtquảlàtrẻnhỏsẽhọcđượccáchphânloạitrêncơsởkhoahọccủacácloàisinhvậtmộtcáchvôthức.Trẻsẽchỉđơngiảnnghĩrằngmìnhđangcùngmẹtậnhưởngmộtthờigiantuyệtvời,vàđươngnhiên,đóđúnglàkhoảngthờigianđẹp.Cùnglúcđó,cácbécũngđượchọcvềsựphântầngđộngvật-điềumàrấtítngườilớnbiết.
Phầnnàycủacuốnsáchliệtkêra10mụctrongmỗimảngkiếnthức,nhưvậylàcótổngsốmộttrămmục.Chắcchắnmộtđiềulà,khicácbậcchamẹsửdụngmộttrămmẫunày,họcóthểtạoramộttrăm,thậmchímộtnghìnmụckhácmàkhôngphảitổnhaoquánhiềusứclực.Đóchínhlàlídovìsaochúngtôiliệtkêracácvídụởđây.
Chúngtôiđãliệtkêramộttrămmụckiếnthức.
Nếutạoracácbộthẻtrongmỗimụcnày,chúngtasẽcómộtngàn"bit"thôngminh(vìmỗibộcó10"bit"thôngminhliênquanvớinhau).
Vàbởivìmỗimột"bit"nằmtrongtổngsố10"bit”thôngminh(10mứcđộ)cóliênhệtớimộtchươngtrìnhthôngminh,vậylàchúngtađanglàmviệcvớimườingàndữkiện.Nếutínhcảcác"bit"thôngminh,chúngtathựcsựsẽcóđượcconsốmườimộtngàn.
Từtầmquantrọngcủalượngkiếnthứctolớncóđượctừmỗibộthẻcủamỗimục(trongtổngsốmộttrăm)cóthểthấyrằng,việcđưaracácvídụđiểnhìnhvềcáchthứctạoramộtchươngtrìnhthôngminhcũngnhưcácvídụvềcáchthứcquyđịnhmứcđộcủathôngtinlàmộthànhđộngrấtsángsuốt.
QuátrìnhsángtạoraChươngtrìnhThôngminh
Khiđãthiếtlậpđượcmạnglướithẻ"bit"thôngminhrộnglớn,cácbạnhãymởrộngChươngtrìnhThôngminhcủamình.
Khibạnđãdạytrẻđượcmộtngànmẩutrithức,bạnnênbắtđầutạoraChươngtrìnhThôngminh.
Mụctrithứcthìthiếtlậpnênbềrộngcủakiếnthứctrongmộtlĩnhvực,còncácChươngtrìnhThôngminhthìtạoranhữngmứcđộtrithứctăngdầntrongmụcđó.MỗiChươngtrìnhmớitrongmộtmụcsẽthêmvàomộtmứcđộcaohơn,bắtđầutừthôngtinđơngiảnnhấtvàkếtthúcbằngthôngtinphứctạpnhất.Hãyxemvídụsau:
Hãyhìnhdungđếncảnhđứaconmới2tuổicủabạncóthểbiếtđượchàngngànthôngtinvàcònnắmbắtđượcsựphânloạitheocáchcủaLinnaeus!
Tôitinmộtđiềurằng,ngàiCarolusLinnaeus(1707-1778)-ngườiđầutiênmangthứtựphânloạikhoahọcđếnvớisinhhọc-sẽrấttựhàokhibiếtđượcrằngcóhàngtrămđứatrẻmới2tuổi(cóthểđãcóhàngngànvàtươnglaisẽcóhàngchụcngàntrẻ)nhậnbiếtvàhiểuđượccôngtrìnhmàônglàngườitiênphong.Điềunàychắcchắnsẽlàmôngvôcùngvuisướng.Córấtítngườitrưởngthànhbiếtđược
kháiniệmlơmơvềsựtồntạicủangành,lớp,thứtự,giốngvàloàisinhhọc;họcũngchẳngquantâmlàcónhữnggìtrongcáctầngphânloạiđó.
ĐasốtrẻnhỏđềurấthứngkhởikhibiếtđượctênkhoahọcđầyđủcủaloàigấuxámBắcMĩdữtợnlàUrsusHorribilis.ĐặcbiệtlàtrẻrấtthíchkhibốmẹđưaratấmthẻcóhìnhcủachúngkếthợpvớibộmặthungdữvàchấtgiọngđầyđedọakhinóirằngloạigấuđólàthuộcloàiURSUSHORRIBILIS.
Rõrànglàcácmứcđộcủathôngtinsẽtiếptụcpháttriểnvàchỉbịgiớihạnbởitrìnhđộkiếnthứctrongmộtlĩnhvựcnàođócủaconngườiởthờiđiểmhiệntạimàthôi.
KhibắtđầucácChươngtrìnhThôngminh,bạnnênnhắmvàoviệcthiếtlậpphạmvikiếnthứctrongcácmụcmàbạnsửdụngchứkhôngphảichỉđơnthuầnhoànthiệncácmứcđộcủamỗitấmthẻriênglẻhoặcmỗimục.Banđầu,bạntậptrungvàoviệcthựchiệnmộtChươngtrìnhThôngminhởmứcđộđầutiênđốivớitấtcảcácthẻmàbạnđãloạiraởtấtcảcácmục.Hoànthànhxongbướcnày,bạnsẽbắtđầuxâydựngcácmứcđộkhóhơnởtấtcảcácmục.
Vớimứcđộtăngdầnnhưthế,cácthôngtintrongmỗiMụcsẽbắtđầucónhiềuđiểmtrùngnhau.Kếtquảlàbạnđãcómộtchươngtrìnhvớihệthốngkiếnthứctolớnmàtrongđókhôngcóthôngtinmớinàolạikhôngcóliênquantớicácthôngtinkhác.
Vàothờiđiểmtiếnđếngiaiđoạnnày,bạnsẽnhậnrarằngbạncàngdạytrẻnhiềubaonhiêuthìkhảnăngtiếpthucủatrẻcàngtăngbấynhiêu.
Vàđâyquảlàgiaiđoạntuyệtvờiđốivớicảbạnvàtrẻ.
NHỮNGĐẶCĐIỂMKHÁCCỦACHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
1.MộtChươngtrìnhThôngminhphảicótínhchínhxác.Nólàmộtdữkiện,chứkhôngphảilàmộtquanđiểmhaymộtgiảđịnh.Ví
dụ,"GeorgeWashingtonlàvịtổngthốngđầutiêncủanướcMĩ"làmộtChươngtrìnhThôngminh;nhưng"JacharyTaylorlàmộtvịtổngthốngtồi"thìlạikhôngphải,vìđâylàmộtquanđiểm.
2.MộtChươngtrìnhThôngminhphảirõràng.Ngôntừphảiđượcdùngmộtcáchrõràngvàtrựctiếpđểtránhbấtkỳsựhiểusainào.Vídụ"BáogepalàloàiđộngvậtcóvúnhanhnhấttrênTráiĐất"làmộtlờiphátbiểurõràngvàkhôngaicóthểhiểusaiđược.
CácChươngtrìnhThôngminhcóthểđượcsửdụngđểgắnkếtcácmụcbịloạilạivớinhau.Vídụ,vớithôngtin"GeorgeWashingtonđượcsinhraởVirginia",nếutrẻđãbiếtGeorgeWashingtonvàcũngđãbiếtbangVirginiathìthôngtinnàyquảlàtuyệtvìnóđãkếthợpchặtchẽhaimụcdườngnhưchẳngcógìliênquanđếnnhau.Khicảbạnvàtrẻkhámpháranhiềucáchhơnnữađểliênkếtcácmụcvớinhauthìsựhứngkhởitìmtòinhữngmốiquanhệmớisẽcàngtrởnênhấpdẫn.
ChươngtrìnhThôngminhphảicótínhthânthuộc.Câunói"Bachđượccoilàngườithầycủadòngnhạcfagu"(thểloạiâmnhạcphứcđiệu)làhoàntoànđúng,nhưngnếucoiđâylàchươngtrìnhđầutiênvềBachthìnólạimangtínhriêngtưnhiềuhơn.Nếubắtđầubằngcâu"Bachcó23đứacon"thìbạnsẽtiếngầnhơnvànhanhhơnđếnvớinhữngđiềubạnmuốn.Bạncóthểdễdàngquaytrởlạivàđưaracácthôngtinphứctạphơnvềngườiđànôngcó23đứacon.Nóitómlại,bạncầnthôngtinởmứcđộbanđầuđểmởranhữngcánhcửatrithứcchotrẻ.Đểkhiếntrẻcóýmuốnkhámphánhữngcánhcửađó,chươngtrìnhgiảngdạybanđầucủabạnphảidựatrênnhữngdữliệumàtrẻđãthânthuộc.Vàsauđó,bạncóthểbổsungnhữngmảngdữliệukhóhơnmàkhônggặpbấtkỳtrởngạinào.
ChươngtrìnhThôngminhcònphảithúvịnữa.SựthậtlàthànhphốPhiladelphiacódiệntíchlà"x"métvuông,nhưngthôngtinđócũngchẳngcónghĩalýgìnếunhưkhôngphảibạnđangthựchiệnmộtChươngtrìnhToánhọcvànộidungchủchốtmàbạnmuốnhướngtớilàmétvuông.Sẽthậtthúvịbiếtbaonếutrẻbiếtrằng"PhiladelphialàquêhươngcủaChuôngTựdo"(hoặc"...làquêhươngcủacáchọcviện).Nếubạnthấymộtdữliệulàkhôkhanvàvônghĩa,khảnănglớnlàtrẻcũngsẽcảmnhậnnhưvậy.Tốtnhấtbạnnêntìmnhữngthôngtinkhiếnbạnhứngthú,bởiđócũnglànhữngthôngtintrẻquantâm.
ChươngtrìnhThôngminhphảimangtínhhàihướckhicầnthiết.Yếutốhàihướcthườngkhôngđượcđánhgiácaotrongtấtcảcáccôngcụgiảngdạy.Thôngtin"Tchaikovskyđãdùngtaytráiđểgiữcằmvàtayphảiđểđiềukhiểndànnhạcvìôngsợcáiđầucủaôngsẽrơixuống"lạichứngtỏcótácđộngmạnhhơntớinhữngemnhỏtrongViệnEvanThomashơnhầuhếttấtcảcácChươngtrìnhThôngminhkhác.Thếgiớicủachúngtacóđầyrẫynhữngsựkiệnthúvị,bạnhãytậndụngchúng.
CÁCHTÌMKIẾMCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
Nơiđầutiênđểthuthậpthôngtinvềnhững"bit"thôngminhbạnđãloạirachínhlàtừnguồndữliệumàbanđầubạnđãtìmthấynó.Mộtvàiôngbố,bàmẹthôngtháiđãkịplưubảnsaocủanhữngthôngtinởphíasaucáctấmthẻvàomộthồsơdữliệutrướckhiđóngkhungtấmthẻđó.Bạncũngsẽcầnmộtcuốntừđiểnbáchkhoabằnggiấyhoặctừđiểnbáchkhoađiệntử.Nhữngcuốntừđiểntổnghợprấthữudụngtrongmỗiphầnchươngtrìnhcủabạn.Bạnhãyđếnthưviệnnơibạnsinhsốngnếunhưkhôngđủtiềnmuamộtcuốn.
Bấtkỳkhinàobạncảmthấykhôngchắcchắnvềthôngtinnàođó,hãylậptứctracứuchúngtrongtừđiển.Đừngbaogiờdạytrẻnhữngthứmàbạnnghĩlàđúng,hãyluônluônkiểmtrađộchínhxáccủachúng.
CÁCHCHUẨNBỊMỘTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
CóbốncáchđểtrìnhbàycácChươngtrìnhThôngminh.Cáchdễnhấtlàviếtrachươngtrìnhmàbạndựđịnhlênnhữngtờgiấynhớcỡ13×20cm.Trênmỗitờphiếu,bạnhãyviếtranămchươngtrình(Saunàybạnsẽđọcchúngchotrẻnghe).
Mộtcáchkhácnữalàviếtlênnhữngtấmthẻhọccâu.Bạncũngsẽđọcnhữngcâuđóchobénghe,điềukhácbiệtlàbésẽnhìnthấycáctừ
màbạnđọclên.
CònmộtcáchnữađểgiớithiệuchotrẻvềcácChươngtrìnhThôngminh,đólàtựtạoramộtcuốnsáchthậtđẹptừnămđến10trangvớimỗitranglàmộtchươngtrình.Đầutiênbạnđọcsáchchotrẻnghe,sauđótrẻsẽtựđọcchúng.Kíchcỡcủacuốnsáchphụthuộcvàokhảnăngđọccủatrẻởthờiđiểmđó.
Cáchthứtưlàinthôngtinvàongaymặtsaucủatấmthẻ"bit"thôngminhtheothứtựtăngdầnvềmứcđộ,từmứcđộđầutiênđếnmứcđộcaonhất(cóthểinngaydướitêncủamỗitấmthẻ).Cácbậcchamẹhoàntoàncóthểlàmđượcđiềunày.Nhữngtấmthẻđượctạoratừhọcviệncũngcó10ChươngtrìnhThôngminhđượcinởmặtsaucủamỗitấmthẻ.
CÁCHTHỨCGIẢNGDẠYCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
Mộtbuổi
Mỗibuổidạychỉnênbaogồmtốiđanămchươngtrình(mỗichươngtrìnhcungcấpnămthôngtin).Thờigianđểđọcmỗichươngtrìnhthườngdàihơnviệcsửdụngcáctấmthẻ,chínhvìvậy,mỗibuổidạychỉnêncóítthôngtinđểđảmbảođộngắngọn.
Nếuýđịnhcủabạnchỉlànóichotrẻbiếtvềcácchươngtrình,hãysửdụnghệthốnggiấyghinhớđểtiếnhànhviệcgiảngdạy.Khicungcấpchotrẻmộtvàithôngtinmới,sẽrấtthúvịnếubạntìmlạinămtấmthẻcũvàđưarathậtnhanhchotrẻthấy.
Vídụ:Bạnlấyracáctấmthẻ"bit"thôngminhvềcácloàicôntrùng,vừađưarachotrẻvàvừanói:
Bọrùahaichấm-"Bọrùahaichấmănthịtcácloàicôntrùngkhác,trongđócónhiềuloàilàvậtnuôitrongnhà.”
Bọquekhổnglồ-"Nếuphươngphápngụytrangđểtựbảovệthấtbại,bọquekhổnglồsẽthảiramộtchấtlỏngcómùihôithốiđểxua
đuổinhữngkẻsănmồi.”
Chuồnchuồn-"Ởgiaiđoạnấutrùng,chuồnchuồnsốngởdướinước;chúngăncácloàinòngnọc,cánhỏvànhữngcôntrùngsốngởdướinước.”
Ruồi-"Nhữngconruồitrưởngthànhsốngchủyếudựavàonhữngchấtlỏngcóvịngọthoặcnhữngchấtthốirữa.”
Châuchấu-"Loàichâuchấutồntạinhờcỏ,câytrồng,thựcvậtvàhoaquả.”
Buổidạynàysẽkéodàitrongvòng10đến15giây.Nếumuốnsửdụngcáccâuviếtsẵnthayvìcáctấmthẻcóhìnhảnh,hãyđưachúngrakhibạnđọc.
Nếuthíchdùngsách,bạnhãyngồicạnhtrẻvàđọccùngvớitrẻ.Dùlựachọncáchnào,bạncũngnêntiếnhànhthậtnhanhvàphảithậtthúvị.
Cácbuổitrongmộtngày
Thậtthúvịkhisửdụngnămmụckhácnhau,mỗimụccónămChươngtrìnhThôngminh.Mỗingàybạndùngmỗimụcbalần.Bạncóthểbổsungthêmsốmụctheoýmuốn.
THÊMVÀONHỮNGCHƯƠNGTRÌNHMỚIVÀBỎĐINHỮNGCHƯƠNGTRÌNHCŨ
Saunămngày,bạnhãybỏđitấtcảnhữngchươngtrìnhmàbạnvừasửdụngvàthaythếvàođónămchươngtrìnhmớithuộcmỗimục.Điềunàycónghĩalàmộtchươngtrìnhmớisẽđượcsửdụngmỗingàybalầntrongsuốtnămngày(tổngsố15lần)trướckhiđượcxếpvàoloạichươngtrìnhcũ.Bạnsẽthêmvàotốithiểu25chươngtrìnhmớisaunămngày.Nếubạnnhậnthấyrằngtrẻtiếpthunhanhhơn,bạnhãyloạibỏchươngtrìnhcũsớmhơnvàthêmvàonhữngchươngtrìnhmới.
Khiđãdùnghếtcácchươngtrìnhtốttrongmộtmụcnàođó,hãybỏchúngđivàbắtđầulàmviệclạivớimộtchươngtrìnhđãbịloạitrướcđó.
CÁCMỨCĐỘCỦATHÔNGTINKhibạnhoànthànhcácchươngtrìnhởmứcđộđầutiên,bạnsẽ
bắtđầusửdụngmứcđộthứhai.Mỗimứcđộsauyêucầuphảicókiếnthứccơbảnrộnghơnmứcđộtrướcnó.Bởivậy,chươngtrìnhđầutiêncủabạnsẽbaogồmnhữngthôngtinmớinhưngvẫnnằmtrongphạmviquenthuộc.Trongnhữngchươngtrìnhbanđầu,bạnsẽchỉsửdụngnhữngtừngữquenthuộc.Dầndần,vốntừđósẽtrởnêncàngngàycàngphứctạphơn.Bằngcáchnày,trẻkhôngnhữngcómộtnềntảngkiếnthứcvữngchắcmàtrongđầucònluônmongmuốntiếpnhậnnhữngthôngtinmớihơn.Bảnthânbạnchínhlàngườichịutráchnhiệmtạoracácbướctiếntrongviệckếthợpthôngtinmớiphùhợpvớiphạmtrùmàtrẻcóthểhiểuvàthấythíchthú.
Quảthực,sựcânbằnggiữahaiyếutốnàychínhlànềntảngchotấtcảcácphươngphápgiảngdạytốt.
TÓMTẮTĐếnthờiđiểmnày,bạncầnnắmrõmộtđiềulàbạncóthểdạytrẻ
hầunhưbấtkỳđiềugìmàbạncókhảnăngdiễnđạtmộtcáchchânthậtvàthựctế.Bạncóthểtruyềnđạtchotrẻtấtcảnhữngchủđềmàbạnbiếtvàthấytrântrọng.Bạncũnghoàntoàncókhảnăngdạybévềnhữngchủđềmàbạnđãrấtmuốnhọcnhưnglạichưacócơhội.Ngaycảnhữngchủđềmàtrướcđâybạnkhôngthậtsựgiỏi,bạncũngvẫncóthểdạychobé.
Thựctế,cácbàmẹđãtừngsửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻtrongsuốt11nămhoặchơncũngnhậnrarằngtháiđộcủahọvềtrithứcvàviệchọctậphoàntoànthayđổi.Đốivớinhữngbàmẹnày,thếgiớigiốngnhưconhàutrongtayhọvậy,khôngcómộtchủđềnàocóthểgâykhókhănchohọcả.Cóthểhọkhôngbiếtđượctấtcảcácthôngtintrênthếgiới,nhưnghọlạicónhữngsángkiếntuyệtvờiđểcóđượccácthôngtinhọcần.Họcókhảnăngliênkếtvớithếgiới.
Chúngtasẽcònphảitiếptụckinhngạctrướckhảnăngtưởngtượngkhônggiớihạncủacácôngbố,bàmẹchuyênnghiệp.ChúngtahoàntoàncóthểkếtluậnrằngkhôngcócặpbàmẹnàothựchiệncùngmộtChươngtrìnhThôngminhcả.Mỗimộtchươngtrìnhdànhchomộtđứatrẻlàsựphảnánhđộcnhấtvềsựsángtạo,óctưởngtượngvàtàiphátminhcủangườimẹ.Cũngtươngtựnhưkhảnăngcủatrẻnhỏ,tàisángchếcủangườimẹlàvôhạn.
Mỗibàmẹthamgiavàohànhtrìnhnàyđềucóchungmongmuốnlàpháttriểnkhảnăngcủaconmình.Họlàmviệcnàyvớinănglựcvàsứcmạnhlớnđếnmứchọhầunhưkhôngcóthờigianđểđánhgiánhữngthayđổiđangdiễnratrongkhảnăngvàquanđiểmcủachínhhọ.Mãichođếnmộtngày,họnhậnrahọvôcùnghạnhphúckhichuẩnbịdạychoconcủamìnhnhữngphéptínhhaylàmônvậtlýhạtnhân;vàthấymìnhđượctiếpsứcbởichínhsựcanđảmcủabảnthân.Họcóthoángchútsửngsốt,nhưngcảmxúcnàykhôngkéodài.
"Mìnhvẫnluônthầmcảmnhậnlàmìnhcóthểhọcđượcbấtcứđiềugì,"họnóiđiềuđóvớichínhbảnthânmìnhvàlạitiếptụccôngviệcdạydỗconcái.
Khảnănghọctậpcủachúngtathậmchícònkhôngthểtốtbằngmộtphầnsovớitrẻnhỏ,cảkếtquảhọctậpcũngvậy.Tuyvậy,chúngtalạicóniềmvuisướngvàvinhdựvìđượctiếpnhậnnhữnghọctròtuyệtvờivànhẹnhàngnângchúnglêntrênđôivaicủamình.Cácbậcchamẹchuyênnghiệpcủachúngtacóbờvaithậtrộnglớnvàtầmnhìnmàhọmanglạichonhữngđứatrẻcủachúngtacũngthậtkhoángđạt.
CáchtạoracácChươngtrìnhThôngminh
Việnthườngtuântheocáchướngdẫncótổchứcmàhọđãthiếtlậpđểtạoracáctấmthẻ"bit"thôngminh,cácmụcvàcảcácChươngtrìnhThôngminh;nhưngchínhmỗibậcchamẹlạilàngườisắpxếphệthốngtruyềnđạtcácchươngtrìnhvàcácmứcđộcủathôngtin.DướiđâylàmộtsốvídụvềChươngtrìnhThôngminhđểcácbậcphụhuynhthamkhảo.Dựatrênnhữngvídụnày,cácbạncóthểtạoraChươngtrìnhThôngminhphùhợpvớiconmình.
ChúngtađềubiếtrằngviệcsửdụngnhữngnguồndữliệuxácthựccósẵnnhưlàmộttàiliệuthamkhảođểtạoracácChươngtrìnhThôngminhlàmộtlựachọnsángsuốt.Nếuthưviệncánhântronggiađìnhkhôngcóđủnhữngtácphẩmgiátrịvềcácchủđềgiảngdạy,thìthưviệncôngcộngởđịaphươngchínhlànơicungcấpnguồndữliệuhàngđầu.
Ởđâychúngtôiđưaraởmỗimảngkiếnthứcmột"bit"thôngminhkhácnhau.Vàbạnhoàntoàncóthểlinhhoạtchọnnhững"bit"thôngminhkhácphùhợpvớiconmình.
NếuchủđềdạylàChươngtrìnhThôngminhvềloàiĐạibàngđầubạcthuộc:
BạncóthểtìmnguồndữliệutuyệtvờiđểviếtmộtChươngtrìnhThôngminhởmộttrongsốcáccuốnsáchcủavềcácloàichim.Bạnsẽnhanhchóngcóđượccácthôngtinsauvềloàiđạibàngđầubạcnhư
sau:
Cácdữliệunàysẽcungcấpchobạnmứcđộthôngtinthứ10trongChươngtrìnhThôngminhcóliênquantớiloàiđạibàngđầubạc.
Thôngtinđầutiêncóthểlà:"ĐạibàngđầubạclàbiểutượngcủanướcMĩ.”
Thôngtinthứhai:"Đạibàngđầubạcăncácloàivịt,chimbiểnvàcá.”
Thôngtinthứba:"Đạibàngđầubạcsốngởgầnbiêngiới,sônghồvàbờbiển.”
Thôngtinthứtư:"NgườitacóthểdễdàngtìmthấyđạibàngđầubạcởhầuhếtcácvùngthuộckhuvựcBắcMĩ.”
Bạnhãytiếptụctạoracácmứctừthứnămtớithứchín.
Nếugiađìnhbạncómaymắnsởhữucuốntừđiểnbáchkhoaloạitốtnhất,thìtấtcảcácthôngtincầnthiếtđểtạorahầunhưvôhạncácChươngtrìnhThôngminhđềuđãcósẵntrongtaybạn.
ChúngtahãycùngxemxétmộtvàiChươngtrìnhThôngminhnữavàcáchmàchúngđượctạora.
ChúngtasẽtìmhiểuthôngtinvềloàirắnchúaCobra:
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHRẮNCHÚACOBRA
1. ỞẤnĐộ,mỗinămcókhoảng10.000ngườichếtvìbịrắnchúaCobracắn.
2. ThứcănchínhcủarắnchúaCobralàcácloàirắnkhác.
3. RắnchúaCobrasinhsốngởtrongrừng,cáccánhđồngvàvùngđầmlầy.
4. RắnchúaCobracónguồngốctừvùngNamÁ.
5. RắnchúaCobralàloàirắnđộcdàinhấttrênthếgiới,chúngcóthểdàilêntới5,5m.
6. RắnchúaCobralàmtổbằnglácâyvànósẽcanhchừngsuốtởtổchođếnkhitrứngnở.
7. Khibịđedọa,rắnchúaCobraphátraâmthanhxìxìthậtto.
8. LoàirắnchúaCobratiêmvàocơthểconmồiloạinọcđộccựcmạnhquarăngcủachúng.
9. RắnchúaCobrabịđiếc,vànhữngngườidụrắnthườnggiảvờđiềukhiểnchúngbằngtiếngsáotheochuyểnđộngđuđưachầmchậmcủachúng.
10. Lớp:Bòsát
Bộ:Cóvảy
Giống:Rắnhổmang
Chi:Ophiophagus
Loài:Ophiophagushannah
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀLOÀIBÒSÁT
1. Thôngtinđơngiảnnhấtvàthúvịnhất
2. Thứcăncủachúng
3. Nơisinhsống
4. Phạmviphânbổ
5. Kíchcỡ
6. Hệsinhsản
7. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị1
8. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị2
9. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị3
10. Phânloạikhoahọc
GiờchúngtahãycùngtìmhiểuChươngtrìnhThôngminhvề"bit"thôngminhThomasJefferson:
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHOMASJEFFERSON
1. ThomasJeffersonsinhraởVirginia.
2. Từkhicònbéđếnlúctrưởngthành,ThomasJeffersonchơiđànviolon.
3. ThomasJeffersonlàvịtổngthốngthứbacủanướcMĩ.
4. ThomasJeffersonlàngườisánglậpchủchốtcủaBảntuyênngônđộclậpcủanướcMĩ.
5. ThomasJeffersonkhôngthamgiachiếnđấunhưmộtchiếnsĩtrongcuộcchiếntranhcáchmạng.
6. ThomasJeffersonlàthốngđốcbangVirginia.
7. ThomasJeffersonlàngườisánglậpraĐảngDânchủ.
8. TrongnhiệmkỳcủaThomasJefferson,nướcMĩcódiệntíchtănggấpđôinhờchiếmđượcvùngđấttừsôngMississippitớidãynúiRocky.
9. TòanhàcủaThomasJeffersonđượcgọilà"Monticello".
10. ThomasJeffersonvàJohnAdamscùngchếtvàomộtngày-ngàytròn50nămsaukhikýkếtbảnTuyênngônđộclập.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCVỊTỔNGTHỐNG1. Nơisinhcủavịtổngthống.
2. Dữkiệnvềthờitrẻcủavịtổngthống.
3. Thứtựcủavịtổngthốngtronglịchsửđấtnước.4.Cốnghiếnnổibậtnhấtcủavịtổngthốngđó.
4. Mộtdữkiệnvềquátrìnhthamgiavàohoạtđộngchínhtrịhoặcsựkiệnlịchsử.
5. Mộtdữkiệnvềđịavịchínhtrị.
6. Mộtdữkiệnvềsựcốnghiếncủavịtổngthốngđóđốivớinềnchínhtrịhoặcsựkiệnlịchsử.
7. Thànhtựuchínhmàvịtổngthốngcóđượctrongnhiệmkỳ.
8. Ngôinhàcủavịtổngthốnghoặcmộtđịađiểmtưởngniệm.
9. Ngàythánghoặcsựkiệnvềcáichếtcủavịtổngthống.
SauđâylàChươngtrìnhThôngminhcungcấpkiếnthứcvềbang"Pennsylvania":
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBANG
PENNSYLVANIA1. Nhàmáysảnxuấtsô-cô-lalớnnhấttrênthếgiớinằmởvùngHershey,bangPennsylvania.
2. BangPennsylvanianằmởkhuvựcĐôngMĩ.
3. ThànhphốtrungtâmcủabangPennsylvanialàHarisburg.
4. BangPennsylvaniacungcấptấtcảtrữlượngthanđávàthanantraxitchotoànnướcMĩ.
5. LoàichimđượccoilàbiểutượngcủabangPennsylvanialàgàgôcổkhoang.
6. HoanguyệtquếnúilàhoabiểutượngcủabangPennsylvania.
7. VuaCharlesIIcủaAnhđãbanchongàiWilliamPennmảnhđấtmàgiờcótênlàPennsylvania.
8. Từ"Pennsylvania"cónghĩalàGỗcủaPenn.
9. BảnTuyênngônđộclậpcủaMĩđượcĐệnhịQuốchộiLụcđịachấpnhậntạiPennsyvaniavàongày04tháng07năm1776.
10. PennsylvanialàbangthứhaigianhậpvàoHợpchủngquốcHoaKỳ.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCBANGTHÀNH
PHỐ1. Mộtsựkiệnthúvịhoặcnổibậtvềnhữngcốnghiếntrongngànhcôngnghiệphoặcnôngnghiệpcủabang.
2. Vịtríđịalýcủabang.
3. Thànhphốtrungtâm.
4. Nguồntàinguyênthiênnhiênnổibậtnhất.
5. Loàichimbiểutượngcủabang.
6. Loàihoabiểutượngcủabang.
7. Sựkiệnlịchsửhìnhthànhmảnhđất.
8. Nguồngốctênhiệntạicủabang.
9. Sựkiệnlịchsửhoặcchínhtrịnổibậtnhấtvềbang.
10. ThứtựbangthamgiavàoLiênbang.
GiờchúngtahãycùngxemmộtChươngtrìnhThôngminhvề"Đànviolon"đượcthiếtkếnhưthếnào:
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐÀNVIOLON
1. Đànviolonthuộcloạinhạccụcódây.
2. Đànvioloncóbốndây(têncủabốndâylàE,A,DvàG).
3. Ngườitadùngcâyvĩđểchơiđànviolon.
4. Câyvĩcủađànviolonđượclàmtừlôngngựa,vàkhikéovĩlướt
quadâyđànsẽlàmdâyđànrunglên.
5. Cácphầncủađànviolonbaogồm:Númlêndây,chốtmắcdâyvàcâychống.
6. Phầnđầucủadâyđànviolonđượcnốivàonúmlêndây,cònphầnđuôiđượcnốivàochốtmắcdây.
7. ĐànviolonđượctạorađầutiênởÝvàothếkỷ16.
8. Chiếcđànviolonđầutiênđượcdùngđểchơinhạcnhảy(nhạcdance).
9. ClaudioMonteverdilàngườiđầutiênđưacâyđànviolonvàodànnhạccủanhàhátnhạckịch(opera).
10. Trongmộtdànnhạcgiaohưởnghiệnđạicó35câyđànviolon(sốlượngnhiềuhơnbấtkỳmộtloạinhạccụnào).
CÔNGTHỨCĐỂTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCLOẠINHẠCCỤ1. Loạinhạccụ.
2. Thôngtinđặcbiệtvềloạinhạccụ.
3. Loạinhạccụđóđượcchơinhưthếnào?
4. Mộtthôngtincụthểvềcáchchơiloạinhạccụđó.
5. Liệtkêmộtvàibộphậncủanhạccụ.
6. Thôngtincụthểvềmộtbộphậncủanhạccụ.
7. Loạinhạccụđócóxuấtxứtừđâu?
8. Vaitròđầutiênmànhạccụđóthựchiệnlàgì?
9. Vaitròkhácnữacủanhạccụđó(cóthểliênquanđếnmộtsựkiệnnổibậttrongâmnhạc).
10. Vaitròcủanhạccụđótrongthờihiệnđại(trongmộtdànnhạchoặctrongcáclĩnhvựckhác).
ChúngtacóthểtrìnhbàyChươngtrìnhThôngminhvềbứctranhBữatiệccuốicùngcủadanhhọaLeonardodaVincinhưthếnào?
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBỮATIỆCCUỐICÙNG
1. TácgiảcủabứchọaBữatiệccuốicùnglàLeonardodaVinci.
2. BứchọaBữatiệccuốicùngđượcvẽtạithànhphốMilan,Ý.
3. Bữatiệccuốicùnglàmộtbứctranhtường(đượcvẽtrêntường).
4. HìnhảnhcủachúaJesuđượckhắchọaởgiữabứctranh.
5. 12ngườiđànôngngồivâyquanhchúaJesulà12họctrò-tôngđồcủaChúa.
6. LeonardophảimấtbanămđểhoànthànhbứctranhBữatiệccuốicùng.
7. Leonardosửdụnglốivẽtranhtườngvớithạchcaoướtđểthựchiệnbứchọa.
8. NgaysaukhiLeonardohoànthành,bứcvẽđãbắtđầubịtróc.
9. BữatiệccuốicùnghiệnđượclưugiữởtuviệnSantaMariadelleGrazieởthànhphốMilan.
10. Leonardocũngnghiêncứuvềngànhgiảiphẫu,thiênvănhọc,thựcvậthọcvàkhoađịachất;ôngcũngđãthiếtkếnhiềumáymócvàthựchiệncácphátminhkhác.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCTÁCPHẨMNGHỆ
THUẬT1. Têncủahọasĩđãtạorabứctranh.
2. Bứchọađượchoànthànhởđâu?
3. Bứchọathuộcloạitranhgì?
4. Chủđềcủatácphẩm.
5. Mộtvàichitiếtvềtácphẩm.
6. Tácphẩmđượchoànthànhvàothờigiannào?Phảimấtthờigianbaolâuđểhoànthànhtácphẩm?
7. Phươngphápvẽnàođượcsửdụng?
8. Mộtgiaithoạivềtácphẩm.
9. Hiệntạitácphẩmđượclưugiữởđâu?
10. Mộtvàithôngtinkhácvềtácgiả.
VậycònChươngtrìnhThôngminhvề"hìnhchữnhật"thìnhưthếnào?
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHHÌNHCHỮNHẬT
1. Hìnhchữnhậtcóbốncạnh.
2. Hìnhchữnhậtcóbốngóctrong.
3. Hìnhchữnhậtcóhaicặpcạnhđốidiệnbằngnhau.
4. Mỗigóctrongcủahìnhchữnhậtđượcgọilà"gócvuông".
5. Hìnhchữnhậtlàhìnhbìnhhànhcóbốngócbằngnhau.
6. Tổngcácgóctrongcủahìnhchữnhậtlà360độ.
7. Hìnhchữnhậtlàhìnhcóhaichiều(dàivàrộng).
8. Cáchìnhchữnhậtthuộcmộtphầncủahìnhhọc,đượcgọilàhìnhhọcphẳng.
9. Tronghìnhhọcphẳng,hìnhchữnhậtthuộcdạngtứgiáclồi.
10. Cáitênhìnhchữnhật(rectangle)xuấtpháttừtiếngLatinlàrectus(cónghĩalà"ngayngắn")vàangulus(cónghĩalàgóc)dùngđểmôtảbốngóctrongbênphảicủahìnhchữnhật.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÌNHPHẲNG
1. Hìnhđócóbaonhiêucạnh?
2. Hìnhcóbaonhiêugóctrong?
3. Mộtđặcđiểmvềcáccạnhcủahình.
4. Cácgóctronglàgócgì?
5. Địnhnghĩahìnhđó.
6. Tổngcủacácgóctrongcủahìnhlàbaonhiêu?
7. Khẳngđịnhrằngnólàhìnhcóhaichiều.
8. Khẳngđịnhrằngnóthuộchìnhhọcphẳng.
9. Hìnhđượcxếpvàoloạinàotronghìnhhọcphẳng?
10. Nguồngốctêngọicủahình.
DướiđâylàphươngpháptạoramộtChươngtrìnhThôngminhvềchủđề"Tráitim".
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTRÁITIM
1. Tráitimlàmnhiệmvụbơmmáuđếntấtcảcáccơquantrongcơthểngười.
2. Tráitimcókíchcỡbằngnắmtayvànặngkhoảng450gram.
3. Timnằmgiữaphổivàphíabêntráicủaxươngức.
4. Timlàmộtkhốithịt,tạochuyểnđộngbằngcáchphồngcănglênvàxẹpxuống.
5. Cáctĩnhmạchđưamáuđếntim,còncácđộngmạchchuyểnmáutừtimđikhắpcơthể.
6. Timcóbốnngăn:haitâmnhĩvàhaitâmthất.
7. Tâmnhĩgommáutừcáctĩnhmạch.
8. Tâmthấtbơmmáutừtimthôngquacácđộngmạchvàchuyểnđếncácvùngkháctrongcơthể.
9. Timbơmmáutớiphổiđểcungcấpôxytrướckhibơmtớicácbộphậnkhác.
10. Têngọiyhọccủatimlà"cơquantimmạch".
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCCƠQUAN
TRONGCƠTHỂNGƯỜI1. Chứcnăngcủacơquan.
2. Kíchcỡvàcânnặng.
3. Vịtrícủacơquanđótrongcơthể.
4. Cáchthứchoạtđộngcủacơquanđó.
5. Nhữngphầncủacơthểcóliênquantớicơquanđó.
6. Nhữngphầnđặctrưngcủacơquan.
7. Cácphầncụthểcấutạonêncơquanđó.
8. Chứcnăngcủacácphầntrongcơquanđó.
9. Mốiliênhệcủacơquanđótớinhữngcơquankhác.
10. Têngọiyhọccủacơquanhoặcmộtthôngtinvềtêngọiđó.
ChúngtacùngxemmộtvídụvềChươngtrìnhThôngminhvớichủđề"SaoHỏa":
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSAOHỎA
1. SaoHỏacómàuhơiđỏ.
2. SaoHỏalàhànhtinhcókhoảngcáchgầnthứtưvớiMặtTrời.
3. SaoHỏacókíchcỡbằngnửaTráiĐất.
4. KhôngcósựsốngtrênSaoHỏavìnóquálạnh,hầunhưkhôngcó
nướcvàrấtítkhíôxy.
5. TêngọiLaMãcủaSaoHỏalàThầnchiếntranh.
6. NhiệtđộtrungbìnhtrênSaoHỏalàâm80độ.
7. SaoHỏamất687ngàyđểquaymộtvòngquanhMặtTrời.
8. Vàongày20tháng07năm1976,contàukhônggiankhôngngườiláiVikingIcủaMĩđãhạcánhtrênSaoHỏavàtruyềnvềTráiĐấtnhữngbứcảnhcậncảnhcủahànhtinhnày.
9. Mộtvậtnặng50kilogamởtrênTráiĐấtcótrọnglượng14kilogamởtrênSaoHỏa.
10. TrọnglựctrênSaoHỏabằng3/8sovớiTráiĐất.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÀNHTINH
1. BềngoàicủahànhtinhnhìntừTráiĐất.
2. ThứtựkhoảngcáchcủahànhtinhsovớiMặtTrời.
3. KíchthướcsovớiTráiĐất.
4. Điềukiệnsốngtrênhànhtinhđó.
5. Nguồngốctêngọicủahànhtinh.
6. Nhiệtđộtrênbềmặtcủahànhtinh.
7. ThờigianchomộtquỹđạoquaycủahànhtinhquanhMặtTrời.
8. Cuộckhámpháhànhtinh.
9. TrọnglượngcủamộtvậtthểởMặtTrờisovớitrênTráiĐất.
10. TrọnglựccủahànhtinhđósovớitrọnglựccủaTráiĐất.
Vănhọclàmộtchủđềrấtdễgiảngdạy.Hãycùngnghiêncứuthôngtinvề"Shakespeare":
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSHAKESPEARE
1. WilliamShakespearelàmộtnhàthơ.
2. WilliamShakespearesinhraởAnh.
3. WilliamShakespeaređượcsinhratrongmộtgiađìnhgiàucóởStratford-Upon-Avon.
4. Năm18tuổi,WilliamShakespearekếthônvớiAnneHathaway.
5. Năm28tuổi,WilliamShakespearecùngvớivợvàbaconchuyểnđếnsốngtạiLuânĐôn.
6. TácphẩmđầutiêncủaShakespearexuấthiệntrướccôngchúnglàbàithơThầnVệNữvàAdonis,nămông29tuổi.
7. Shakespeareviếthàikịch,bikịchlàcácvởkịchlịchsử.
8. NhiềuvởkịchcủaShakespeaređượccôngdiễnởrạpGlobetạiLuânĐôn.
9. ShakespearetrởthànhnhàthơnổitiếngnhấtởAnh
10. Shakespeaređượccatụnglàmộtnhàviếtkịchvĩđạinhấttừtrướctớigiờ.
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCNHÀTHƠCỦA
ANH1. Ngườiđólàai?
2. Nơisinhvàngàysinhcủanhàthơđó.
3. Ngườiđóđượcnuôidưỡngtrongmôitrườngnhưthếnào?
4. Ngườiđócógiađìnhkhôngvàhọlàai?
5. Trongsuốtcuộcđời,ngườiđóchủyếusốngởđâu?
6. Thờiđiểmsángtáctácphẩmđầutiên?Đólàtácphẩmgì?
7. Phạmvisángtác?
8. Nhữngtácphẩmcủangườiđóđượccôngbốởđâu?Ngàynaychúngđượclưugiữởđâu?
9. Ngườiđóđượcnhữngngườicùngthờicatụngnhưthếnào?
10. Nhữngthànhtựutổngthểcủangườiđó?
Cuốicùng,chúngtasẽmôtảcáchthứctạoramộtChươngtrìnhThôngminhdùngđểgiảngdạycáctừngữvề"Độngvật"bằngtiếngNhật:
CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTVỀĐỘNG
VẬT
CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀNHỮNGTỪTIẾNG
NHẬT1. Convậtthânthuộcnhất.
2. Convậtthânthuộcthứhai.
3. Convậtthânthuộcthứba.
4. Convậtthânthuộcthứtư.
5. Convậtthânthuộcthứnăm.
6. Convậtthânthuộcthứsáu.
7. Convậtthânthuộcthứbảy.
8. Convậtthânthuộcthứtám.
9. Convậtthânthuộcthứchín.
10. Mộtconvậtkhôngphổbiếnnhưngquenthuộc.
Ởchươngtám,chúngtađãliệtkê10mụcchomỗimảngkiếnthức.
Bởivìcó10mảngkiếnthức,nênsẽcótổngsốmộttrămmục.
Giờthìrõrànglàchỉcầnsửdụngnhữngmụcđãliệtkê,cácbậcchamẹcóthểtạorahàngnghìntấmthẻ"bit"thôngminh.
Mộtđiềunữacũngdễnhậnthấylàviệctạora10ChươngtrìnhThôngminhchomỗimột"bit"thôngminh,từđótạora10mứcđộthôngtinchomỗitấmthẻsẽthuđượckếtquảlàmườinghìnChươngtrìnhThôngminh.
Nóicáchkhácchúngtacómườingàndữkiện.
Vàđómớichỉlàkếtquảtừviệcnghiêncứuởmứcđộtổngquát.
"Cóbiếtbaonhiêuđiềutrongthếgiớinày.Tôichắcchắnrằngchúngtaaicũngcócơhộiđểtrởnênhạnhphúcnhưnhữngônghoàng"(vàhãylàmviệcchămchỉnhưnhữngchúhảilyđểtạoracàngnhiềunhữngtấmthẻ"bit"thôngminhchoviệcdạycontrẻcàngtốt).
BằngviệcchỉracáchphânchiacácMảngkiếnthứcthànhcácMục,cácMụcthànhcácBộ,cácBộthànhcác"bit"vàcác"bit"thànhcácChươngtrình,từđótạoracácmứcđộthôngtin,chúngtôimuốnthểhiệnrằngcórấtnhiềulợiíchkhisửdụngvàduytrìphươngpháptổchứckiếnthứcnày.Mộtvàilợiíchđólà:Khảnăngchiasẻvàtraođổicácbộvớihàngxómxungquanh,từđósốlượngthẻ"bit"thôngminhdùngđểdạychotrẻđượctănglêngấpđôi,gấpba,gấpbốnlầnmàkhôngcầntốnthêmthờigian.
KẾTLUẬNCácbậcchamẹcóthểsửdụngcácChươngtrìnhThôngminhvới
vôvàncáchthứckhácnhau.
Cácbậcchamẹcóthểtạoracáctấmthẻmàtrênđóviếtra10ChươngtrìnhThôngminhởmứcđộđầutiênchomộtbộthẻdùngđểdạytrẻ.
Nếutrongtrườnghợphọcóthểtạora10chươngtrìnhthôngminhởmứcđộthứhaivàtiếptụcvớicácmứcđộtrênnữachođếnmứcđộthứ10thìhọsẽthuđượckếtquảlàtổngsốmộttrămchươngtrìnhchomỗibộkiếnthức.
Hoặclà:
Thayvàođó,cácbậcchamẹcóthểchuẩnbịmộttrămtấmthẻcâu(mộtthẻchomỗichươngtrìnhcủabộ),vớiđiềukiệnthẻđóphảiđủlớnđểtrẻcóthểđọcđược.Làmđượcđiềunày,trẻcóthểhọcbằngcáchđọctừngChươngtrìnhmỗikhiBốhoặcMẹđưarachochúng.
Hoặclà:
Bốmẹcóthểghép10ChươngtrìnhThôngminhvới10mứcđộcủakiếnthứcđóthànhmộtcuốnsáchtựtạochotrẻđọc.Cuốnsáchcóthểcótênlà"GeorgeWashington","Loàisói",hoặc"Conchimsẻxanh.”
Hoặclà:
Bốmẹ(saukhidạytrẻđượcmộtngàn"bit"thôngminhđầutiên,khôngcó10Chươngtrìnhởmặtsaucủamỗitấmthẻ)cóthểtừgiờsẽmuốnviếtcácchươngtrìnhlênmặtsaucủathẻđểcóthểviếtluôncả10mứcđộthôngtinchomỗi"bit".
Nếuvậy,bốmẹnêninvàomặtsauthẻ10mứcđộchomỗichươngtrìnhmộtcáchgọngàngvàrõràngtrướckhiđemnóđiépplastic.Hãynhớrằng,nhữngtấmthẻquýgiánàysẽtrởthànhtàisảngiatruyềnvàxứngđángđượctrântrọng.
Cácbậcchamẹđãphảitiêutốnmộtlượngthờigianvàtiềnbạcđángkểđểtìmđượcmộtbộgồm10tấmthẻliênquanvớinhauvàsauđónghiêncứuramộttrămchươngtrìnhthôngminhvới10mứcđộchomỗibộthẻ,sauđóchuẩnbịthôngtin,rồicẩnthậninmộttrămchươngtrìnhlênmặtsaubộthẻvàcuốicùnglàépplastictừngtấm.
Lượngthờigiancầnthiếtchoviệctạoramộtbộthẻ,baogồmcảviệctìmkiếmvàchuẩnbịnguyênvậtliệuxêdịchtrongkhoảngtừbatiếngđến15tiếngchomỗibộ,phụthuộcchủyếuvàochủđềvàkhảnăngtiếpcậncủachamẹvớinhữngnguồndữliệutốt.
Điềunàycónghĩalà,đểtạoramộtbộthẻtrungbình,cácbậcchamẹphảichimộtkhoảntiềnmặtchovậtliệuthôvàtốnthờigianđểtìmtòithôngtintốtnhất;chuẩnbịphầntrìnhbàytrênmộtmặtcủatấmthẻvàcácchươngtrìnhtrênmặtcònlại;thêmvàođólàchiphíépplasticnữa.
Nếunhưcácbậcchamẹcóýđịnhđầutưnhiềuthờigianvàtiềnbạcnhưvậyvàocácnguyênvậtliệu,họnêncẩntrọngtrongviệctạoranhữngsảnphẩmtuyệtvờivàcẩnthậnlưugiữchúngchonhữngthếhệsau.
Khônggìcóthểsosánhđượcvớiviệctựmìnhtìmracác"bit",
nghiêncứucácChươngtrình,vàkếthợpcácnguyênliệulạivớinhauđểtạothànhmộtbộthẻtuyệtđẹp.Chínhnhữngđiềunàysẽtraochongườiđósựtôntrọngnhữngđiềuchứađựngtrongmột"bit"thôngminhtuyệtvời,lòngsùngkínhdànhchochủđềđượcgiảngdạy,vàsựtrântrọngtấmthẻnhưmộttàisảngiatruyền.
Hàngtriệukếtnốitrong30giây(Liệuchúngtacóthểthựcsựmanglạichomộtđứatrẻ
hàngtriệukếtnốitrongnãobộchỉtrong30giâykhông?)
Câutrảlờilà:Chúngtathựcsựcóthểlàmđượcđiềuđó.
Vậythựcrachúngtacóthểlàmnhữnggìvớimộtđứatrẻvà30giây?
Chỉcầnđưarathôngtinvề10dữkiệnliênquantớinhau,tacóthểmanglạichobé3.628.800kếtnốitrongngânhàngtrithứccủabé.
Làmsaocóthểnhưvậyđược?
Thựcra,đâylàkếtluậntừmộtđịnhluậttoánhọccótênlàđịnhluậtvềtổhợpvàhoánvị.
Tôikhôngđượchọcvềđịnhluậtnàychotớikhitôilớnvàcólẽbạncũngvậy.
Nếuđúngnhưvậy,tahãyxemxétlạinómộtcáchngắngọn,bởilẽhiểuđượcđịnhluậtnàylàmộtyếutốquantrọngđểtrântrọngnhữngđiềuđángngạcnhiênmàbạncóthểlàmvớicontrẻchỉtrongvòng30giây.
Nếutôicó5thẻ,mỗithẻmộtmàukhácnhau,thìtôicóthểkếthợpchúngtheonhiềucáchvàtổngsốcáchkếthợpsẽthậtđángngạcnhiên.Tôicóthểđặtthẻđỏvớithẻxanhdương,thẻđỏvớithẻvàng,thẻđỏvớithẻxanhlá,thẻxanhlávớithẻvàng,thẻxanhlávớithẻxanhdương...
Phéptoánmàchúngtadùngtrongbàinàysẽlà5x4x3x2x1,vàkếtquảlà120cáchkếthợp5thẻkhácnhau.
Nào,bâygiờchúngtasẽlấy6thẻthayvì5thẻ.Consốcuốicùng
sẽlêntới720cáchkếthợp6thẻnày.Mộtkếtquảthậtđángngạcnhiênđúngkhông.
Vàsốcáchkếthợp7thẻ(tớilúcnàytôibuộcphảidùngtớimáytính)là5.040-thựcsựrấtđángkinhngạc.
Với8thẻlà40.320.
Với9thẻlà362.880.
Với10thẻlà3.628.800.
Và11là39.916.800.
Vàvới12thẻthìchiếcmáytínhbỏtúinhỏcủatôikhôngcònđủsốđểhiểnthịkếtquảnữa.
Nềntảngcủatấtcảtrítuệchínhlàcácdữkiện.
Khôngcódữkiện,sẽkhôngcótrítuệ.
Nhữngchiếcmáyvitínhhiệnđạinhấtchỉcótríthôngminhbằngmộtloàicôntrùnggọilà"consâutai".
Giờhãycùngxemxétchiếcmáytínhphithường-bộnãoconngười,vớitrọnglượngkhoảng1,6kgvàcókhảnănglưutrữlớngấp10lầnkhảnănglưutrữcủaViệnlưutrữquốcgiaHoaKỳ.
Máyvitínhhoạtđộngdựatrênnềntảnggiốnghoàntoànvớicơchếhoạtđộngcủanãobộconngười,vàtấtnhiênnóđượcmôphỏngtheobộnãoconngười.Chođếnnay,máyvitínhlàmconngườingạcnhiênrấtnhiều,nhưngsựthậtlàchúngvẫnchỉlàmộtbảnsaotồicủanãobộconngườimàthôi.
Nãongườilàbộmáysiêuviệtnhấttrongtấtcảcácloạimáyvitínhvànótuântheocùngnhữngquytắcchung.Vớimộtsốlượngnhỏdữkiệnđầuvào,nócóthểđưaramộtsốkếtluậnnhỏ.Nhưngvớisốlượngdữkiệnđầuvàolớn,thìsốkếtluậncũnglớnhơnrấtnhiềulần.
Vànếunhữngdữliệuđólạiliênquantớinhau,thìtổngsốcáckết
hợpsẽlàmộtconsốrấtngoạnmục.
Vậychúngtacóthểlàmgìchỉvới30giây?
Vàchúngtakhôngthểlàmgìvới30giây?
Nếubạnkhôngcónhiềuthờigiandànhchoconcái,hãychúýtớichươngnàythậtkỹ.
ConbạnnhìnrangoàicửasổvàtrôngthấymộtchúchóCô-li.Bésẽhỏibạn:"Congìkiahảmẹ?”
1. Chúngtacóthểtrảlời:"Conyêunày,mẹphảiđilàmbữatốibâygiờ".
2. Bạnsẽmấtítnhất30giâyđểrờikhỏibévàlàmcôngviệcmàbạnmuốn.
3. Chúngtacũngcóthểnhìnrangoàicửasổvànói"Đólàcongâugâu.”
4. Việclàmnàycũngmấtchừng30giây.
5. Chúngtacũngcóthểsửdụng30giâyđóđểnói:"Đólàconchó.”
Việcnàycũngmất30giây.Nhưngítnhất,bạnđãđưaramộtcâutrảlờiđúng:"Đólàconchó".Tuynhiên,trảlờinhưthếnàychưachuẩn.Từ"chó"khôngphảilàtừchínhxác,nókhôngriêngbiệtvàrấtmơhồ.Nếuchỉnóitừ"chó"vớimộttrămngườikhácnhau,thìmộttrămhìnhảnhkhácnhauvềloàichósẽxuấthiệntrongđầuhọ,từloạinhỏxíu,màunâu,lôngbóngmượttớiloàitolớn,lôngđentrắngvànhiềulông.
Tacũngcóthểnói:"ĐólàloàichótênCô-li.”
Lúcđó,tacóthểnóitrong30giâyvềnhữngthôngtincógiátrịmangtínhchínhxác,riêngbiệt,cụthểvàđúngđắn.
LựachọnnóirõtênloàichóCô-lilàlựachọntốtvàđápứngmọiyêucầu.
Thậtđángbuồnkhichúngtanhậpdữliệuvàomáytínhvớitínhchínhxáccaovàvớinhữngkỹnăngtuyệtvời,trongkhitanhồinhétthôngtinvàođầutrẻnhỏmộtcáchcẩuthả,khôngcóhệthống,hờihợtvàthườnglàkhôngđúngsựthật.
Hãynhớrằng,khônggiốngnhưmáyvitính,chúngtahoàntoànkhôngthểxóađinhữngthôngtinđãđưavàonãobộcủatrẻ.Nhữngthôngtinđósẽluôntồntạitrongnãobộvàluônsẵnsàngđượcgợilại.Chúngsẽluônởđónếuchúngđúng,vàngaycảkhichúngsaichúngcũngchẳngbiếnđiđâumất.
Trongvòng10giây,mộtngườimẹcókỹnăngdạyconsẽchỉchoconmìnhbiết10bứctranhkhácnhau.Ngườimẹcàngthựchiệnđiềunàynhanh,thìbésẽhọccàngnhanh.
"Énnhà”
"ChóCô-li”
"Trăn”
"Màungọcbích”
"VuaGeorgeVI”
"ĐảoBorneo”
"Michelangelo”
"TriếtgiaRalphWaldoEmerson”
"QuốckỳcủaNewZealand”
"KènHarmonica”
10giây-10dữkiện.
Nếungườimẹlàmnhưvậytrongbangàyliêntiếp,mỗigiâytươngứngvớimộtthẻ,thìbésẽcó10dữkiệnrõrànglưutrữvĩnhviễntrongnãobộ.
Nhưvậy,chỉtrong30giây,tacóthểmanglạichotrẻ10thôngtinhữuíchthayvìchỉnóiđơngiảnnhư"Đichỗkhácchơiđi"hay"Congâugâu".
Nhưthếđãphảilàđiểmkếtthúcchưa?Xinthưa,mớichỉlàbắtđầuthôi.
Đểnóichobạnhiểusựthậthuyhoàngvàđểbiếnnótrởthànhdễhiểu,chúngtôiphảiđặtramộtgiảthuyếtthựcsựkhôngchắcchắnnhưnglạikhôngthểloạibỏđiềumàchúngtamuốnnói.Giảđịnhrằngconbạnlàmộtembé2tuổihoàntoànbìnhthườngvàchưatừngnhìnthấyconchónàotrongđời.
Bâygiờbạnsẽcómộtbuổigiảngdạy10giâyyêuthíchcủacảbạnvàbé.
Hãychọnra10tấmthẻ,mỗitấmcómộtbứctranhrõràng,sắcnétvềmộtgiốngchó.
10tấmthẻ"bit"thôngminhnàysẽkhácvới10tấmthẻtrướcđóvìlầnnàychúngchỉnóivềloàichó.Nóingắngọn,chúnglà10tấmthẻchứathôngtinliênquantớinhau.Chúnggiốngnhư10tấmthẻvề10màukhácnhauvậy.
Đãtớilúcbạndành10giâyvới10bứctranhvềnhữnggiốngchókhácnhau.
"Bobbynày,đâylà10bứctranhvềcácgiốngchó.”
"GiốngchóDachshund"
"GiốngchóSt.Bernard”
"GiốngchóLabradorRetriever”
"GiốngchóSchnauzer”
"GiốngchóCockerSpaniel"
"GiốngchóchăncừuĐức”
"GiốngchóBoxer”
"GiốngchóDobermanPinscher”
"GiốngchóSamoyed"
"GiốngchóBắcKinh”
10giâytrongbangàyliêntiếp,là30giây.
TiếptheobạnvàBobbysẽrangoàidạochơi.Chotớilúcnày,Bobbyvẫnchưatừngnhìnthấychóngoàiđờithực.Bạnvàbésẽđidọcphố,vàtừxamộtchúchóChesapeakeBayRetrieverđitới.CóainghingờviệcBobbysẽchỉvàochúchóvànóivôcùnghàohứng"Mẹơi,conchókìa"không?
Đừngnghingờđiềunày.Chắcchắnbésẽlàmnhưvậy.
Nhưngtấtnhiên,bésẽkhôngnóiđượctênchínhxáccủagiốngchóđó.
Béchưatừngnhìnthấyvànghenóivềloàichóđó.Nhưngbéđãđượcnhìnvàđượcnghenóivềloàichóchungchung.Bécũngđãđượchọc,nhưnglàmsaobécóthểnhậnbiếtđượcloàichónày,hoặcthậmchílàmộtconchóbấtkỳ?
Bạnđãdạybévề10giốngchó.Bébiếttấtcảnhữngyếutốchungnhấtvềnhữngchúchó.Bốnchân,cóđầu,haitai,đuôi,lông,...Bécũngbiếtrằngchócónhiềumàulôngkhácnhau,conthìcótaito,conthìtaibé,conthìđuôidài,conthìđuôingắn,conthìnhiềulông,cònthìít,conthìlôngmượt,conthìlôngxùbông,...
Bạnđãđưachobéxemhìnhcủa10giốngchóvàbéđãbiếttổhợprồihoánvịchúngvớinhau.Theotínhtoáncủaphéptoánnày,bécóchínhxáclàbatriệusáutrămhaimươitámnghìntámtrămcáchtổhợpvàhoánvịchúngvớinhau.
Bạncóthấyngạcnhiênđếnsữngsờkhông?
Nếukhôngthìhẳnlàcáchdiễnđạtcủachúngtôicònnghèonànquá.
Bécóđủchỗchứatấtcảnhữngthôngtinđókhông?
Tấtnhiênlàcó.
Dunglượngbộnhớnãobộcủabécókhảnănglưugiữmộttrămhaimươilămnghìntỉdữkiện(125.000.000.000.000).
Cácbậcphụhuynhsẽthấyrốihoặchàohứngvớisựthậtnày,vàkếtquảlàhọ,chodùhàohứnghaylolắng,sẽmongướchọchỏithêmvềsứcchứakhổnglồcủanãobộvàvềcáchsửdụngcácdữkiệnvànhữngliênkếtthầnkinhđểpháttriểntrínãocủatrẻ.Vớinhữngbậcchamẹnày,tôikhuyênnênđọccuốnTăngcườngtríthôngminhcủatrẻtrongcùngbộsách.
Nhưngđồngthời,hãynhớrằngtrínãocủabépháttriểnmộtcáchchínhxáctheohướngsửdụngnày.
Bạnsẽnóirằng:"Chắchẳnbésẽchẳngbaogiờdùnghếttấtcả3.628.800liênkếtđó?”
Cólẽlàkhông.Nếubạncóthểnóivớichúngtôisốlượngvàloạikếtnốibésẽsửdụng,cólẽchúngtôicóthểtìmđượccáchđểchỉdạychobébấynhiêuthôi.Nhưngtạisaochúngtaphảihạnchếbé?
Bạnđãtừngmuamộtcuốntừđiểnhaymộtcuốnbáchkhoatoànthưnàochưa?Bạntrađượcbaonhiêutừhaysựkiệntrongnhữngcuốnsáchđó?Mộtnghìnư?Tạisaobạnlạimuamộtcuốnsáchmàchỉsửdụngcómộtnghìnthôngtinchứatrongđóthôi?Bạnđãbaogiờđirangoàivàướcrằngmìnhcómangtheocuốntừđiểnhaycuốnbáchkhoatoànthưkhông?
Bạnsẽmuốncómộtcuốnbáchkhoatoànthưtrongđầuđếnmứcnào,đặcbiệtkhibạnbiếtrằngnãobộcàngpháttriểnkhitasửdụngchúngcàngnhiều.
Cóphảichỉcầnthuthậpnhiềudữliệu,vàthếlàđủrồikhông?Tấtnhiênlàkhông.Chúngtaaicũngtừnggặpnhữngngườitrongđầuđầykiếnthứcnhưnglạikhônghềbiếtứngphóvớihoàncảnhthựctế.
Nhưngđiềuđókhôngthayđổiđượcmộtsựthậtrằngmứcđộhiểubiếtcủachúngtasẽbịgiớihạnbởinhữngđiềuchúngtarútra
đượctừnhữngdữliệumìnhcó.
Làmthếnàođểthúcđẩytrẻ?Cóbalĩnhvựcchínhliênquantớitríthôngminhcủaconngười
xéttrênkhíacạnhtrítuệsovớikhíacạnhvậtlý.
Trướchếtlàkhảnăngđọcvàtrongtấtcảthìkhảnăngđọclàquantrọngnhất.Đọclàkỹnăngnềntảngcủatấtcảcáckhoahọccơbảncũngnhưkhíacạnhnhânvăntrongconngườimàhầuhếtcáchệthốnggiáodụcđềuthấtbại.
Thứhailànềntảngkiếnthứctổngquátvàtríthôngminhcủaloàingườiđềudựatrênnhữngdữkiệncấuthànhnêntrithứcnhânloại.Khôngcónhữngdữliệuđó,sẽkhôngcókháiniệmvề"tríthôngminh".
ThứbalàToánhọc-cơsởcủacácmônkhoahọc.
Chươngnàysẽnóivớinhữngnguyêntắcchungkhigiảngdạybalĩnhvựctrên.
Kiếnthứctrongchươngnàysẽgiúpbạnbiếtcáchcưxửvớibévàcáchcảmnhậnvềbé.Bạncũngsẽbiếtcáchcảmnhậnvềbảnthânmình.
Bạncảmnhậnvềbévàbảnthânbạncàngtốtvàbạnhiểunộidung,ýnghĩacủachươngnàycàngsâu,thìthànhcôngcủabạnsẽcàngtolớn.
Bảnthânchúngtôicũngbịchiphốibởinềngiáodụcmàchúngtôiđượchưởng,đếnnỗiđôikhitronglúcdạynhữngemnhỏởViện,chúngtôicũngvôtìnhmắclạicùngmộtsốsaisótvớihệthốnggiáodụcđó,điềunàykhiếnchúngtôivôcùngkhổtâm.
Hệthốngtrườnghọcsắpxếpđểcácbéluônthấtbại.Chúngtacóthểnhớđượcdấu"X"lớnmàuđỏbêncạnhnhữngđápánsai.Đápánđúngthườngkhôngđượcđềcậptới.Cácbàikiểmtrađượcsoạnnhằmbuộcchúngtabộclộsựngudốthơnlàkhámphákiếnthứccủa
chúngta.
Đểtậnhưởnghoàntoàncảmgiáchồihộpthuầnkhiếtkhihướngdẫncácbénhỏtuổi,tốtnhấtbạnnênbắtđầuvớinhữngbéhoàntoànchưabịtácđộngchútnào.Dướiđâylàhướngdẫngiúpbạnthànhcông:
Hãyhướngdẫnbévìbạnnghĩđólàýtưởngtuyệtvờivàlàmộtđặcâncủabạn
Nếuýtưởngnàyhấpdẫnbạn,hãytiếptụcdấnthân.Hãytắtđiệnthoạivàdánghichútrướccửaphòng"Hãygiữyênlặng-GiáosưMẹđanglàmviệc-Đừnglàmphiền."Nếubạnmuốntrởthànhmộtbàmẹchuyênnghiệp,bạnsẽgianhậpvàonghềnghiệplâuđờivàđángtônkínhnhấttrênthếgiới.Nếubạntinhướngdẫnvàdạybảoconcáilàđặcândànhchobạn,bạnnêntậndụngđặcânnày.
Hãynóito,rõràng,vớigiọngđầynhiệthuyết
Vìbạnđãcoiviệchướngdẫncontrẻlàýtưởngthúvị,hãyluônđảmbảosuynghĩđótồntạitrongđầubạn.Đừngquákhéoléovớicácbé.Hãysửdụnggiọngđiệudễchịu,to,rõđượctruyềnđạtvớilòngnhiệthuyếtmàbạnthựcsựcảmnhậnđược.Bésẽnghebạndễhơnvàsẽcoitrọnglòngnhiệttâmcủabạn.
Nếubạnlàngườiítnói,giọngđiệukhôngnhiệthuyết,hãythayđổibảnthân.Tạochomìnhgiọngnóiđầynhiệthuyếtvàconcủabạnsẽthấmnhữnggìbạnnóinhưmộtmiếngbọtbiển.
Thưgiãnvàtậnhưởng
Đâylàcuộcchơithúvịnhất.Sựthậtlànósẽkéotheonhiềuthayđổilớnvàquantrọngđốivớiconcủabạn,nhưngbạnđừngnênquantrọnghóavấnđề.Bạnvàbéchẳngmấtgìkhithamgiacuộcchơinàycả.
Làgiáoviêncủabé,bạncầnđảmbảomìnhănvàngủđầyđủđểluônthưgiãnvàluônbiếttậnhưởngcuộcsống.Căngthẳngthườnglàkếtquảcủatìnhtrạngmệtmỏi,khôngcótổchức,hoặckhônghiểuđủvềlýdobạnđanglàmnhữngviệcbạnđangtheođuổi.
Tấtcảnhữngđiềunàythườngdễđượckhắcphụcvànênđượckhắcphụcnếubạnhiệnđangkhôngtậnhưởngcuộcsống.Vìlợiíchcủacon,bạncóthểphảichúýtớibảnthânnhiềuhơntrướcđây.
Thểhiệnviệcmìnhtintưởngconquatháiđộ,biểuhiện,vàhànhđộng
Bétintưởngbạn,thườnglàhoàntoànvàtuyệtđối.Hãyđáplạiniềmtinđó.Bémuốnhọchỏinhiềuhơnbấtcứaitrênthếgiới,chodùđôikhicóvẻnhưbémuốnlàmbạnphátđiênlên.Khibạntintưởngtháiđộhàohứnghọchỏivàkhảnăngtiềmẩnkhổnglồcủabé,tháiđộ,biểuhiệnvàhànhđộngcủabạncầnphảithểhiệnđượcđiềuđó.
Nếunghingờnănglựccủabé,ngaytừđầubạnkhôngnênbắtđầuchươngtrìnhnày.
Thườngxuyêncungcấpthêmthôngtinmới
Cólẽđâylàyếutốtạonênthànhcôngítđượcchúýnhất.Thôngtinmớichínhlàgiavịchomỗichươngtrình.Khithôngtinmớiphongphúvàhấpdẫn,bạnvàbésẽcùngđượcchắpcánh.Sẽkhôngbaogiờcóđủthờigiantrongngàyhaytrongtuần.Thếgiớicủabésẽngàycàngđượcmởrộngra.Đâylàđiềumàmọitrẻemđềuhướngtớimỗingày.
Khibéđãhiểuthôngtincũ,hãyloạibỏthôngtinđóđi
Nếubạnkhôngcungcấpđượcthôngtinmớivìbạnphảidichuyểnhoặcđangmangbầuhayvìbấtkỳlýdogì,thìcũngkhôngnênđưachobécácthôngtincũ.Hãytạmdừngviệcdạytrẻchođếnkhibạncóthểchuẩnbịthôngtinmới.
Dạybécómụcđíchvàtheocáchđượctổchứcchặtchẽ
Sựthíchthúcủabạncóliênquanrấtlớntớimứcđộtổchứcchươngtrình.Mộtngườimẹcótínhtổchứccaosẽrấtcóýthứcvềtínhmụcđíchđốivớinhữngđiềumìnhđanglàm.Ngườimẹđósẽbiếtchínhxácmìnhđãlàmđượcđiềugì,đãlàmđượcđiềuđóbaonhiêulần,vàkhinàocầnphảichuyểnsanggiaiđoạntiếptheo.Ngườimẹấycónguồncungcấpthôngtintốtvàluônsẵnsàngkhicần.
Thithoảngmộtbàmẹchuyênnghiệpthựcsựcũngđichệchhướngchỉvìhọkhôngdànhthờigianngồilạivàtổchứcbảnthân.Đóđúnglàmộtthảmhọabởivìnếutổchứcbảnthântốt,họsẽpháthiệnrahọlànhữnggiáoviêngiỏivàchỉbịcảntrởđôichútbởinhữngvấnđềnhỏliênquantớiviệctổchức,sắpxếp.
Chuẩnbịtàiliệukhổlớnvàdễsửdụng
Tàiliệubạnsửdụngthườngthểhiệntìnhtrạngpháttriểnvềthịgiáccủabéởthờiđiểmđó.Nhữngbàmẹthôngtháisẽluônchuẩnbịtàiliệuvớikíchthướclớnhơnvàdễsửdụnghơnmứccầnthiết,chỉvìmụcđíchantoàn.
Tàiliệucóchấtlượngthấp,khôngrõràng,hoặcquánhỏsẽkhiếntrẻkhónhìnvàdễdàngảnhhưởngxấutớiviệchọc.Chúngsẽgiảmhứngthúdạyvàhọc.
Chuẩnbịmôitrườnghọckhôngcóâmthanh,hìnhảnhvàđồvậtgâyxaonhãng
Hầuhếtkhônggiantrongnhàkhôngyêntĩnh.Tuynhiên,tavẫncóthểgiảmsựhỗnđộnđó.Bạnnêntắttivi,đài,máynghenhạc,máyghiâmkhiđangdạybévàtạomộtkhônggiankhôngbịảnhhưởngbởiâmthanh,hìnhảnh...thànhkhônggianhọctậpchủđạo.
Ngườitađôikhivẫnnhầmlẫngiữakhuyếnkhíchvớiồnào,nhộnnhạo.Sựkhíchlệrấttốtchobé-cònnhộnnhạothìkhông.
Chỉdạybékhibéđangvuivẻvàkhỏemạnh
Bạnhiểuconbạnhơnbấtkỳaitrênthếgiớinày.Bạnbiếtkhinàobéđangtrànngậphứngthúvàvuivẻhọctập,vàbạncũngbiếtkhinàobékhôngthoảimái.Hãyluônchọnthờiđiểmtốtnhấtđểdạydỗbé.
Đừngbaogiờdạybékhibạnthấybékhôngthoảimái.Khimọcrăng,béthườnghayđauđớnvàmấtngủ.Đừngdạybéởthờiđiểmđó.Suynghĩrằngcóthểdạybấtcứđiềugìchomộtngườiđangốm,thấtvọng,mỏimệtvàđauđớnlàhoàntoànsailầm.
Đôikhimẹvàbéquásaymêchươngtrìnhđếnnỗicảhaiđềucố
gắngvượtquanhữnggiaiđoạnnày.Tuynhiên,khôngnênlàmnhưvậy.
Cónhiềukhoảngthờigiantốtvàchúngchắcchắnmanglạikếtquảvượttrộihơnrấtnhiềusovớiquãngthờigiankhókhăn,vậybạnchỉnêntậndụngkhoảngthờigiantốtnhấtvàtránhkhoảngthờigiantệhại.
Luônđưatàiliệurathậtnhanh
Chúngtađềuluônđánhgiáthấpkhảnăngtiếpthunhanhnhưchớpcủatrẻnhỏ."Cócôngmàisắtcóngàynênkim"vàbạncàngdạybénhiềuthìbécànghọcnhanh.Mộtđiềucựckỳquantrọngđốivớithànhcôngcủabạnlàbạnchỉlướtquanhữngtàiliệugiảngdạycủamình.Tốcđộvàsựthíchthúcóliênkếtchặtchẽvớinhautrongquátrìnhhọctập.Bấtkỳđiềugìthúcđẩyquátrìnhnàyđềusẽtạothêmhứngthúhọctập.
Ngượclạibấtkỳđiềugìlàmchậmquátrìnhnàylạisẽlàmgiảmhứngthúhọctập.Mộtbuổihọcchậmchạplàbuổihọcchết.Đólàsựsỉnhụcđốivớikhảnănghọctậpcủabévàsẽđượcbéhiểutheonghĩanhưvậy.
Chamẹnênluyệntậpvớinhautrướckhibắtđầuvớibé.Điềunàysẽđảmbảotốcđộhọctậpphùhợpngaytừkhibắtđầu.
Luôndừngtrướckhibémuốndừng
Nhưđãđềcậptrướcđây,điểmnàylàđiểmchủyếuđểthànhcông.Chỉcóbạnmớikiểmsoátđượcsốlượngtàiliệuhọctậpvàđộdàicủathờigianhọctập.Luônkhíchlệbảnthânvàbé,chỉnênđưaramộtlượngnhỏtàiliệubémuốnhọctrongmộtbuổi.Bésẽluôncoibạncóvẻhơikeokiệtkhicungcấpthôngtin.Thôngtinkhôngbaogiờlàđủ,dođóbéluônmuốncónhiềuthôngtinhơn.Đâylàbíquyếttrongchươngtrìnhdạycủabạn.Bấtkỳđiềugìíthơnđềukhôngđượcchấpnhận.
Tấtcảcácbé,nếuđượcchophép,đềusẽtựnhồinhétđếnthừamứa.Đólàlýdovìsaocácbéluôngàolên"Choconthêmnữa"và"Thêmnữađiạ".Đâychínhlàbiểuhiệncủathànhcông.Bạncầnduytrìthànhcôngnàybằngcáchkhôngđápứngcácyêucầucủabé(ít
nhấtkhôngphảingaytứcthì).Hãyhứasẽquaytrởlạivớibésau5phút.Đềnghịbéhoànthànhphầnbàitậptrướcđó,sauđóbạnsẽchobédạythêmmộtsốthẻBitmới.
Tháiđộíchkỷcủabécóthểxuấthiệnởgiaiđoạnnày.Khinóxảyra,hãynhớbạnlàmẹvàlàngườicungcấpcácthẻ,cáctừtậpđọc,...Đừngđểbénắmquyềnchủđộngtrongchươngtrìnhhọc.Đólàtráchnhiệmcủabạnchứkhôngphảicủabé.Bésẽkhôngquyếtđịnhkhônngoansángsuốtbằngbạn.Bélàhọcsinhtốtnhất,cònbạnlànhàgiáogiỏinhất.
Tintưởngrằngbéhiểunhữngđiềubạnđãdạy
Nếubạnthựchiệnchươngtrìnhmộtcáchtuầntự,bạnnêntôđiểmthêmchophầncôngviệckhónhọcvàthànhcôngnàyvớiniềmtintuyệtđốirằngbéđãlĩnhhộiđượcnhữnggìbạngiảngdạy.Đâykhôngphảilàmộtbướctiếntolớn.Nóchỉgiốngnhưkhibạnnói:"Hãybiếtrằngbécóthểnhìnthấymũitrênkhuônmặtmình."Tấtnhiênbébiếtrằngbạnđãnóivàđãchỉchobé.Bạncũngbỏcôngsứcđểdiễnđạtrõràngvàdễhiểu.Bécònlàmgìngoàihiểusâusắcđiềuđó?Việcnàyquáđơngiảnvớibé.Vàbécũngsẽcảmthấytuyệtvờikhibiếtbạnhiểuđượcđiềunày.
Ủnghộvàđặtcượcvàobé
Khibạncóýnghingờ,hãyđặtcượcvàobé.Bạnsẽluônlàngườichiếnthắngvàquantrọnghơn,bécũngvậy.Toànbộthếgiớiluônđặtcượcrằngbéthấtbại,đặtcượcrằngbéchẳnghiểugìcả,bésẽkhônglàmđược.Conbạnkhôngcầnthêmngườilàmđiềuđónữa.
Luônsẵnsàngthayđổicáchtiếpcận-biếnmỗingàythànhnhữngngàymớivàthúvị
Trẻnhỏthayđổitheođơnvịngày.Vìthôngtinđượcthunhậnvàobévớitốcđộchóngmặtvàbésửdụngthôngtinđóđểsuyđoánvềthếgiớixungquanh.Quátrìnhđódiễnrahàngngày,hànggiờ.Đôikhichúngtakịpnhìnthoángquanhữngđiềubéchưatừnglàmtrướcđóhoặcnhậnthấysâusắccáchnhìnnhậnmớimẻcủabévớimọivậtxungquanh.Dùtacómaymắnnhậnbiếtđượcnhữngđiềuđóhaykhông,thìkhảnăngcủabévẫnđượctănglênhàngngàytheocấpsốnhân.Ngaykhibạnbắtđầuthấyquenthuộcvớicáchlàmmộtđiềugì
đó,béđãkịphiểuviệcđótườngtậnvàtheomộtcáchtựnhiên,bémuốnđiềugìđómớimẻhơn.Bạnvàtôithíchtìmnhữngnơiấmcúngdễchịuvàngồilạiđó,nhưngbéthìkhông.
Vìthếkhibắtđầucóđượcmộtnếphọctậptốtmàbạnthích,bạnnêntunghêtấtcảcácthẻhọccũvàsửasanglạiđểchuẩnbịchomộtembéhoàntoànmớisẽthứcdậyvàosángmai.
Cólẽđểchúcbéngủngonvàotốihômtrước,bạnnênnói"Tạmbiệt".Sánghômsau,bésẽkhôngcònlàbécủangàyhômnaynữa.Hãyđảmbảorằngbạncómộtnếphọctậpmớichobévàosánghômsau.
Trìnhbàykiếnthứcnhưmộtđặcquyềnmàbégiànhđược
Nhữngđiềubạnđãdạybélànhữnggìđãqua.Kiếnthứckhôngthểđịnhgiácụthểđược,màkiếnthứclànhữngđiềuvôgiá.Cómộtlầnmộtbàmẹhỏitôi:"Tôicónênhônbémỗilầntôidạybéđiềugìđókhông?”
Câutrảlờicủachúngtôilà:"Hônbébấtkỳlúcnàobạnthích.Thựctế,câuhỏicủabạnkhágiốngvớicâu:"Tôicónênhônbésaukhitôihônbékhông?”
Bâygiờbạncóthêmmộtcáchđểthểhiệntháiđộquantâm-tháiđộtôntrọng.Mỗilầnbạndạybéđiềugìđó,bạnnênkèmtheomộtnụhônhoặcmộtcáiôm.Dạybéhọclàmộtphầncủanhữnghoạtđộngbạnlàmcùngbé.Nóbắtđầukhibéthứcdậyvàchỉkếtthúckhibéđãngủsay.Khibéởtrạngtháithoảimái,bạnvàbécùnghọctập.Khibékhiếnbạnvấtvả,hãygạtđốngtàiliệuđichotớikhibévàbạncósựđồngcảmtrongtâmhồn.
Luônluôn,luônluônnóichobésựthật
Bẩmsinhbéluôntinrằngmọiđiềubạnnóiđềuđúng.Đừngđểbécócơhộithayđổiđiềunày.
Đừngchophépbấtkỳainóivớibénhữngđiềukhôngphảisựthật.Lýdochođiềunàyhẳnđãrấtrõràng.
Luôngiữlờihứa
Vìbạntôntrọngbénênbécũngcầntôntrọngbạn.Nếubạngiữlờiđãhứa,bésẽtôntrọng.Nếubạnkhông,bévẫnyêubạnđấynhưngkhôngtôntrọngbạn.Thậtxấuhổkhiphảilấyđiniềmhạnhphúcđócủabé.
Đưachobécâutrảlờiđúngnhất,đừngnhấnmạnhvàocâutrảlờisai
Đôikhibécóthểđưaracâutrảlờihoặckếtluậnsai.Khixảyratrườnghợpnày,hãynhẹnhànggiảithíchvàđưarađápánđúng.
Đừngnóivớibérằng:"Không,đókhôngphảicờcủaÚc.”
Thayvàođó,hãynói:"ĐâycóphảilàcờNewZealandkhôngcon?”
Nếubékhôngbiếtcâutrảlờichínhxác,bécũngsẽvuivẻchấpnhậnthôngtinchínhxácbạnđưara.
Đừngkiểmtrabé
Nếubémuốnchỉchobạnthấybéđãbiếtnhữnggìvàcảbạncùngbéđềuthíchthúthiếtkếtròchơivớitàiliệubạncóthìbạncóthểtiếnhànhlàmnhưvậy.Nhưnghãycẩnthận.
Khibésẵnsàngtrảlời,tấtnhiênbạnsẽthểhiệntháiđộnhiệttình.Bạnnênnóivớibảnthânrằng:"Chà,nếuconbiếtvẫncòncả50điềutươngtựconcóthểbiếtthìsaonhỉ?”
Nếubébắtđầuđưaranhữngcâutrảlờisai,đặcbiệtvớinhữngphầnbéđãlàmđúngtrướcđây,bạnnêngiấukỹsựnghingờrằngbéđangtrêutứcbạn.Điềunàythườngxuấthiệnkhibạntiếptụcchơicùngmộttròngàyquangày.Vàđiềuđókhiếnbécảmthấytẻnhạt.
Nếuvìmụcđíchlàmchotròchơivuinhộnhơn,béđảolộnluậtchơivàđưaracâutrảlờisai,mộtbàmẹthôngminhsẽngaylậptứcngừngtròchơilạihoặcnếubéđangrấtsaymêthìbàmẹsẽnói:"Concótoàncâutrảlờisai,cònmẹcótoàncâutrảlờiđúng."Bâygiờcảbạnvàbéđềuởcùngmộtđộinhưtrướcđây.
Nếubạnthựcsựbịcuốnvàoviệckiểmtrakiếnthứccủabé,bạnsẽchìmvàorắcrối.Bésẽcảmthấyhoàntoànvôvọngnếubiếtkiếnthứcvànănglựccủamìnhbịnghingờ.Nhữngngườikiểmđịnhhãycoichừng.Trẻnhỏluônchiếnthắng.Vànếutìnhhìnhngàycàngtệhơn,bésẽbỏđivàđólàkếtthúctệnhất.
Khibéđặtcâuhỏi,hãytrảlờithànhthực,chânthànhvànhiệttình
Bésẽnhanhchóngđưađếnkếtluậnrằngbạncótoànbộcâutrảlời.Bésẽcoibạnlànguồncungcấpthôngtin.Béđãđúng.Bạnlànguồnthôngtincủabé.Khibétintưởngbạnmàđặtranhữngcâuhỏithôngminh,đôikhikhôngđầukhôngcuối,đôikhitươngđốikhótrảlời,vàthườngxuyênhỏibạn.Nếubạnbiếtcâutrảlời,hãytrảlờibé.Đừngđểbéthấtvọngnếubạnbiếtmàtránhtrảlời.Nếubạnkhôngbiếtcâutrảlời,hãythànhthựcnóivớibé.Sauđóhãydànhthờigiantìmhiểu.
Nếubạnkhôngtìmđượccâutrảlời,hãynóivớibérằngbạnsẽtìmhiểuvàtheodõiđểtrảlờibé.
Bésẽnhanhchónghiểukhibạnđưaranhữngsựthậtkhôngthểchốicãivàkhinàobạnđưaraquanđiểmriêng,miễnlàbạnphânbiệtchúng.Bạnkhôngnênngầnngạithểhiệnquanđiểmcủariêngbạn.Bạnlàmẹcủabévàkhibémongbạnchobébiếtsựthậtthìbécũngsẽcầnvàmuốnbiếtýkiếncủabạnnữa.
Cầnnhớrằngbạnkhôngchỉđơngiảndạybénhữngđiềuđánghọctrênthếgiớinày,màbạncònđangdạybécáchdạydỗthếhệcháuchắtsaunày.Đâylàmộtýnghĩrấtkhiêmnhường.
ThưviệnTrithứcGiađìnhViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườilàtổchứcliên
bangphilợinhuậnđượcmiễnthuế,vớimụctiêu"nângcaokhảnăngcủatấtcảmọitrẻemvềmặttrítuệ,thểchấtvàxãhội".
Mụctiêuđóđượchoànthànhtheocáccáchsau:
1.ĐểkhámphácáccáchkhơidậytiềmnăngcủatrẻTrongsuốt50nămqua,độingũcánbộViệnđãhướngthếgiớivàoviệckhámpháhàngtrămphươngphápkhơidậytiềmnăngcủatrẻ,thườngđốichọivớinhữngngườihiệnđãtuântheocácnguyêntắcvàphươngpháphọđãtừnglớntiếngphảnđối.Độingũcánbộtiếptụclàmviệcđểpháttriểnnhữngphươngphápmớimẻvàtiếnbộhơn.
2.Đểchứngminhhiệuquảcủanhữngphươngphápnày,chúngtôitrựctiếpdạycácbậcphụhuynhkhơidậytiềmnăngchoconcủahọ
CácbậcphụhuynhvànhữngbétrongViệnEvanThomas(trongcảchươngtrìnhPháttriểnsớmvàởtrườngQuốctế)đãchứngminhrằngđiềunàycóthểthựchiệnđược.Sựtuyệtvờicủacácbévềmặttrítuệ,thểchấtvàxãhộilàbằngchứnghoàntoànthuyếtphụcvàrõràngvềsựthậtrằngcácbậcphụhuynhcónềntảngkiếnthứctrungbình,nếusửdụngtrithức,tìnhyêu,sựtôntrọngvàniềmvuicóthểvàtrongthựctếđãtạoranhữngbécótrítuệtuyệtvời,thểchấtngoạnmụcvàcósứccuốnhútmêhoặc.
Mỗilầntôicócơhộixemchúngđọcbằngnhiềungônngữkhácnhau,làmtoántốthơnchamẹcủamình,bơi,thểhiệnnhữngkiếnthứcđadạngđếnkhótin,gậplưngtrêntấmthảmtrongphòngtậpthểdụcvớisựkiểmsoáttoànbộcơthể,chứngminhbềrộngvàchiềusâusựhiểubiếtnghệthuật,múabalêtuyệtđẹpđủđểlàmtimtôiđậpnhanhhơn,chứngminhkhảnănggiảiquyếtcácvấnđềmàtôithấyrấtkhókhănmặcdùhiểurõ,độcdiễnviolontrongbuổihòanhạcvớikhảnăngkhuấyđộngtâmhồnngườikhác,¼tôilạinóivớibảnthânmình:"Mìnhđãtừngnhìnthấyđiềunàyhàngtrămlầnvàkhôngcó
khảnăngchúngsẽtiếnbộhơnsovớibuổibiểudiễngầnđâynhất.Lầnnàymìnhsẽkhôngcònxúcđộngnữa".Nhưngtôiđãsai,vàlầnnàochúngcũngđềukhiếntôirơinướcmắt.
3.Đểthựcsựdạycácbậcphụhuynhcủatấtcảcácbé,từbấtcứquốcgianàovàdùkhỏemạnhhaybịtổnthương,cáchđểkhơidậytiềmnăngvàtrítuệcủatrẻ
Cácbậcphụhuynhvàcácbé,kểcảkhỏemạnhhaybịtổnthương,đếnViệntừkhắpnơitrênthếgiớivàđãlàmnhưvậyrấtnhiềuthậpkỷ.HơnmườihaingàngiađìnhđãtớiViệntrongcáckhoảngthờigiankhácnhau,từkhóahọctrongmộttuần-Tăngcườngtríthôngminhcủatrẻ-đượcgiớithiệuchophụhuynhcủanhữngbébìnhthường,chođếnthờigiankéodàinhiềunămdànhchophụhuynhcủanhữngbébịtổnthương(mộtnămvàihọcphần,mỗihọcphầnmộttuần).RõràngsốlượngcácgiađìnhcómặttạiViệnlàcựckỳhạnchế.Việnbịgiớihạnởmứcgặpgỡkhoảngmộtnghìngiađìnhmộtnăm.Hạnchếnàybịápđặtbởisựđòihỏicủacácdịchvụchấtlượngcaonhất,sựgiớihạnvềthờigian,sứclựccủađộingũcánbộvàtìnhhìnhtàichính.
4.Đểphổbiếnkiếnthứcrằngcácbécóthểtrởnênxuấtsắchơntớimọibậcphụhuynh
Rấtrõrànglàcóhàngngànphụhuynhtrênthếgiới,nhữngngườiướcrằnghọcóthểlàmchoconvượttrộivềmặtthểchất,trítuệvàxãhộinếuhọbiếtđiềuđócóthểthựchiệnđược,nhưnglạikhôngthểtớiPhiladelphia,hoặcthậmchítớiMĩ,dướibấtcứhoàncảnhnào.Vớitiêuchíhànhđộngcủamình,Việnphảivàđãđápứngnghĩavụnày.
Việnđápứngnghĩavụnàybằngcách:
A.Viếtsáchvềmỗiđềtàimàmìnhđitiênphongtrongviệcdạycácbậcphụhuynhlàmcáchnàođểtăngcườngcáckhảnăngchocon.Nhưmộtvídụ,Dạytrẻbiếtđọcsớm,đãhoặcđangđượcxuấtbảnbằnghơnhaimươithứtiếngkhácnhau.Hàngtriệuphụhuynhđãmuacuốnsáchnày,vàhàngtrămtronghàngngànphụhuynhđãthựcsựdạyconmìnhđọc,họsửdụngcuốnsáchnhưkiếnthứcduynhấtcủamình.ĐộingũcánbộcủaViệnđãviếtvàtiếptụcviếtnhữngcuốnsáchvềtấtcảnhữnggìhọkhámpháđược.
B.ViệnchophépthựchiệnđoạnbăngghihìnhđầyđủvềkhóahọcTăngcườngtríthôngminhcủatrẻ,dịchrarấtnhiềuthứtiếngđểtoànbộkhóahọccóthểđượcmangđikhắpnơitạiMĩvàcácquốcgiakháctrênthếgiới,chophépcácphụhuynhhọctậpvànhậnđượcchứngnhậnnhưlàPhụhuynhchuyênnghiệp.
C.BănghìnhvềkhóahọcDạyconhọcđọc,Dạyconvềthếgiớixungquanh,DạyconlàmToán...đangcósẵnvàcóthểđượcsửdụngnhưphầnhìnhảnhbổsungchonhữngcuốnsáchdànhchonhữngphụhuynhkhôngthểđếnPhiladelphia.
D.Bộcôngcụgiảngdạymàcácphụhuynhcóthểsửdụngđểdạyconđọc,làmToánvàbáchkhoatrithức.
Từđó,Việncóbốnnghĩavụ:
I.Khámphánhữngphươngphápvànguyêntắcmới
II.Chứngminhnhữngphươngphápvànguyêntắcnàycóhiệuquả
III.Trựctiếpdạycácbậcphụhuynh
IV.Phổbiếntrithứctheocáchmàcảnhânloạicóthểsửdụng.
Chúngtôi,nhữngcánbộcủaViện,bịthuyếtphụcrằngmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểđạtđượcmụctiêuIV(phổbiếntrithứcđểmỗibécóthểđượcnuôidưỡngtronglĩnhvựccủatổchứcthầnkinhconngười)làsửdụngThưviệnTrithứcGiađình.
ViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườinhìnnhậnviệcthànhlậpThưviệnTrithứcGiađìnhnhưlàmộtbướcquantrọngđểthựchiệncácnghĩavụcủaViệnchocáctrẻemtrêntoànthếgiới.
Nhữngnguyênliệuđó,dùlàđượctạorabởichínhnhữngphụhuynh,haybởiViện,haybởisựkếthợpcảhai,sẽtạonênmộtthưviệnTrithứcGiađìnhhoànhảonhấtvàsẽtồntạivĩnhviễn.Nósẽtrởthànhcôngcụhọctậpcủanhữngtrẻemtrongcùngmộtgiađìnhvànhiềuthếhệtrẻkếtiếpnhau.
Thưviệnchotrẻsơsinh,trẻnhỏvàcảnhữngemđangtrưởng
thànhsẽlàmộtsựgiớithiệuhoànhảođếnkhotàngbáchkhoacủangườilớnđốivớicảtrẻemhiệntạivàtươnglai,bởinódựatrênnhữngthôngtinđượcbắtnguồntừbáchkhoatrithức.
Trongkhíacạnhtrítuệ,sựtồntạicủathưviệntừthếhệnàysangthếhệkháctươngtựvớiviệcnhữngkỷvậtbằngbạctronggiađìnhđượctruyềntừthếhệnàysangthếhệkia.Vàcũnggiốngnhưvậy,thưviệngiađìnhpháttriểntừthếhệnàyđếnthếhệkhácvàngàycàngphongphúhơn.
Giátrịvớitrẻvượtquagiớihạnlờinói.
Giátrịvớiphụhuynh,nhưlàkếtquảcủanhữngcơhộidànhchotrẻ,làrấtđadạng.
Họsẽthíchhơnnhiềunếuđượcsửdụngthờigianđóđểdùngchínhnhữngnguyênliệuấydạycon.
Mộtlợiíchkhôngnhỏchophụhuynhlàsẽcóđượctrithứctrongquátrìnhgiớithiệunhữngthôngtintuyệtvờiđóđếnvớitrẻ.
Giátrịđốivớiôngbàvànhữngthànhviêntronggiađìnhthìkhôngcầnthiếtphảichỉrachobấtcứmôtthànhviênnàođãbỏthờigianvàtiềnbạctìmkiếmmộtmónquàđánggiáchotrẻ.Ngườinàocóthểtưởngtượngmộtmónquàmanglạilợiíchchomộtbéhoặcchochamẹbéhơnlàmộtthứsẽtăngcườngtrítuệcủatrẻ?
Cuốicùnglàgiátrịchokhulâncận,thịtrấn,thànhphố,bang,quốcgiahoặcmộtthếgiớivớikhảnăngtrithứctuyệtvời,thúvịvàđầytínhnhânvăn.
Hoặchàngchụcngànđiềukhác.
Aicóthểbiếthếtgiátrịhoặcsựđónggópchothếgiớithậmchíchỉcủamộtngườinhưvậy?
TómtắtMụcđíchcủacuốnsáchnàylàdạycácbậcphụhuynhlàmthế
nàođểtruyềnchoconbáchkhoatrithức,đểpháttriểntrínãovàtăngcườngtríthôngminhcủatrẻ.
Hệthốngnàycungcấpmộtphươngphápđồngnhấtchoviệctổchứckiếnthứcđểmộtphụhuynhsẽđạtđượctốiđaniềmyêuthíchvàbésẽđạtđượctốiđaniềmvui,từđóhọctậpvớithờigianítnhấtcóthể.
Bằngviệctổchứckiếnthứctheocáchnày,bésẽ:
1. Họcđượcbàihọccủacuộcđờirằnghọctậplàmộtquátrìnhvuivẻvượtxacácthútiêukhiểnkhác.
2. Nhậnđượcsựtôntrọnglớnvìkhokiếnthứcphụcvụlợiíchchobécũngnhưphụcvụchokhảnănggiảiquyếtcácvấnđềcủabé.
3. Xâydựngmộtcơsởthôngtinkhổnglồmàtấtcảviệchọctậptrongtươnglaisẽdựavàonó.
4. Cóđượckiếnthứcxâydựngtrênnềntảngthựctếtheocáchtăngdầnvàmởrộng.
5. ĐạtđượckhốilượngkiếnthứckhổnglồmộtcáchtựnhiênnhưlàkếtquảsựthamkhảochéogiữacácBộtrongcácMụcthuộccácMảngkhácnhau.
6. Sựpháttriểntựnhiêncủanãobộtrẻnhưlàmộtsảnphẩmcủathínhgiác,thịgiácvàsựkíchthíchxúcgiáctrẻnhậnđượcvớitầnsố,cườngđộvàthờilượngthíchhợp.
7. Cóđượcsựpháttriểntríthôngminhtừkhicònbévàmộtngânhàngkiếnthứckhổnglồlànềntảngđểgiatăngtríthôngminhđóđếncuốiđời.
Vídụcủaviệcnàylàmộtbélàmthếnàohọcphânloạisinhhọcmàkhôngcầnđếnnỗlựctrongviệcthamgiaphânloạingành,lớp,bộ,họ,chi,giốngvàloàicủamỗisinhvậtsốngtrongcácmứcđộthôngtin.NhữngkiếnthứcnàynằmtrongChươngtrìnhthôngminhthuộcmụcchim,độngvậtcóvú,bòsáttrongmảngsinhhọc.BéhọcvềCarolusLinnaeus(1707-1778),mộtnhàthựcvậthọcngườiThụyĐiểnđãphátminhrahệthốngnày,trongbộcácnhàkhoahọcvĩđạicủathếgiớithuộcmảngkhoahọcchung.Đâylàkiếnthứcmàhầuhếtngườilớnkhôngcótrongquátrìnhhọctậptạibậcđạihọc.
MộtvídụcủaviệclàmthếnàokiếnthứccủabétănglênnhiềulầnởtấtcảcácmảngđượcnhậnthấykhitrẻhọcrằngGeorgeWashington(Bộ1-TổngthốngnướcMĩ,mảng-Lịchsử)đếntừVirginia.TrẻđãcóthểđượchọcvềVirginiatrongBộ1-CácbangcủanướcMĩ,mảngđịalý,vàtrongBộ1-CácloàibòsátcóđộccủanướcMĩ,trongmảngsinhhọc.
NguyênnhânbanđầucủaviệcviếtChươngnàylàđểchỉrachocácphụhuynh-nhữngngườimongmuốntăngcườngtríthôngminhchoconmình-mộtlợithếtuyệtvờichobévàchamẹkhithựchiệnmộthệthốngđồngbộchoviệctổchứckiếnthứctheomộtcáchduynhất.
Chẳngcóôngbố,bàmẹnàonênchầnchừvớiviệckhởiđộngmộtchươngtrìnhchínhthứcđểtăngcườngtríthôngminhchoconchỉvìthiếuthốntiềnbạc.Bạnchỉbịgiớihạnbởisựtháovát,nănglượng,sứctưởngtượng-vàcáchmàbạncảmnhậnvềconmình.
Tạithờiđiểmnày,cómộtthếgiới-thếgiớithựcsựtuyệtvời,chânthật,mêhoặc,huyềnbí,lykỳ,saymê,vàphongphúởngoàikia.
Đólàmộtmiềnđấtcủasựgiàucó.Cósựgiàucóchotâmhồn,cósựgiàucóchotinhthầnvàcócảsựgiàucóchokhoahọc.
Vùngđấtgiàucóấyvượtquasựtưởngtượng,nhưngthậtlạrằngnóvôcùngthoángđãng.Nóchỉchậtchộiởmộtđiểm.Córấtnhiềunghệsỹnhìnvàonhữngbứctranhlớn,vàcórấtnhiềunhạcsỹlắngnghecácbảnnhạc,cũngcórấtnhiềunhữngnhàkhoahọcnhìnvàoTàuconthoi,rấtnhiềubácsỹnhìnvàonhữngtráitim,vàrấtnhiềunhữngnhàtoánhọcnhìnvàocácconsố,nhưngrất,rấtítngườiđangnhìnthấytấtcả.
Chỉrấtítmộtvàingườicóthểnắmbắttấtcả.
Córấtítngườitrưởngthành,cóthểkhoảnghaingànngười,vớiniềmvuikhôngkiềmchếvàcơnkhátkhôngthểnguôiđượcuốngcạntấtcảtrongmiềnđấtgiàucóấy.Đólànhómngườiđượcgọilà"Thiêntài".Điềuđócũngkhôngcógìđángngạcnhiên-nhữngthiêntàithựcsựchỉlàsốrấtítvàhọvôcùngtòmòvềmọithứ.
Córấtnhiều,rấtnhiềutrẻem,cóthểlàmộttrămngàn,hoặccóthểmộtvàitrămngàn,vớiniềmvuikhôngkiềmchếvàcơnkhátkhôngthểnguôi,mongmuốnđượcuốngcạntấtcảtrongmiềnđấtgiàucóấy.Họlànhữngemnhỏmàtừkhicònbéđãcónhữngcơhộiđượcchamẹdạychohọcđọc,đượcthunhậnbáchkhoatrithức,vàđượclàmtoán;chamẹcủacácemtìmthấyniềmvuithíchthựcsựtrongviệcdạyconhọc.Nhómnàysẽbổsungchothếhệthiêntàitrongtươnglai,nhữngngườilớntàinăngvànhữngnhàlãnhđạotươnglaicủathếgiới.
Đólàniềmvuinhưngcũnglànỗibuồn.
Đólàniềmvuibởisẽcómộtvàitrămngànngườitrởthànhvĩđạitrongtươnglai,thaythếchosốíttronglịchsử.
Đólànỗibuồnbởiconsốđóchỉcóvàitrămngàntrongsốrấtnhiềubékhichúngtanhậnrarằng:
Mỗitrẻemrađời,tạikhoảnhkhắcđượcsinhra,cótiềmnăngtrítuệcaohơnlượngtrítuệLeonardođãtừngsửdụng.
Mỗitrẻsinhrađềucómộtsựtòmòmãnhliệtkhiếntrẻsaymêhọctấtcảmọithứđểbiết,vàtrẻmuốnhọcngaybâygiờ.
Vấnđềlàhammuốnhọcvềmọiđiềutrênthếgiớilànhưnhau.Bécóniềmsaymêhọchỏimàtrongđờisẽkhôngbaogiờcólạiđược,nhưngbécũngchưacóthịhiếuhayphánxét.BéđượcchuẩnbịđểbiếtđượcmộtconruồicóvịrasaohoặccácbứctranhcậubémàuxanhdatrờicủaGainsboroughtrôngnhưthếnào.Bésẽhọcnhữngđiềuđóvớisựthanhthản,maulẹvànhiệttình.
Việcbạnlàmsẽhướngbétớitấtcảnhữnggìtuyệtdiệu,chânthực,đẹpđẽ,thúvị,khônngoan,vĩnhviễn,conngười,vàkhoahọc-
làmiềnđấthuyềnbícủabáchkhoatrithức.
Nóđangđợibạnvàbé.
Nóđanggọibạnvàbé.
Chúngtôisẽkhônggiữchânbạnlâuhơn.
LờicảmơnEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
Tôimuốngửilờicảmơnđếnhainhómngườiđãgiúptôiviếtnêncuốnsáchnày.
Nhómđầutiênlànhữngngườitôiyêuquý-nhữngngườitôitròchuyệnvềgiátrịẩnsâutrongbảnthânnhữngcuốnsách.Họlànhữngngườidạytôimọithứmàtôibiếtrằngchúngvôcùngquantrọng.
NhómthứhailànhữngngườibùlạisốtiềnthiếuhụtmàViệnphilợinhuậncủatôitiêutốnhàngnăm.Từkhiphảichịutráchnhiệmvềtàichính,tôiluônthầmbiếtơnhọrấtnhiều.HọgiúptôiduytrìniềmkiêuhãnhcủangườiIreland,màcóthểsẽbịhạxuốngvìbuộcphảingửatayxinxỏ.Từsâutrongtim,tôivôcùngbiếtơnhọ.
NhữngnhómnàybaogồmtừnhữngngườicôngnhânngànhthépchođếnTậpđoànSony,cũngnhưnhữngcánhânvẫnđónggóphàngnămtừ30ngànđôlatới50cent.Xinđượcgửitớihọniềmcảmkíchvôbiên.Điềuquantrọnghơnvớihọlànhữngtrẻemcựckỳxuấtsắcmàhọgópphầnđàotạo,đólàphầnthưởngduynhấtmàhọtừngnhậnđược,haymuốncóđược.
GlennDoman
"(1)Sinhthườnglàquátrìnhcảmẹvàbéđềuphảinỗlựchếtsức.Ngườimẹdùnglựcnhờcơncotựnhiêncủatửcung,trẻcũngkhôngngừngđiềuchỉnhtưthếvàphươnghướngđểtìmlốira.Lúcrađời,thainhiépcằmdướivàongực,cơthểcuộnlạiđểđixuốngxươngchậu.Vìđiquamộtđườngdàivàhẹp,phầnđầucủathainhisẽcăncứtheohìnhdángxươngchậucủamẹđểnhanhchóngthayđổi,vànỗlựcchuiraquađườngâmđạocủamẹ.Hiệntượngthầnkìnàyđượcgọilà“sựđổingôithai”.Cómộtsốembémớisinhvùngđầucónhữngvệttụmáu,đólàvếtthươngdotrongquátrìnhchuyểndạđầuembévaphảikhungxươngchậucủamẹ.""Khácvớicácdịchvụchămsóckháchhàngthụđộng,cross-sellhayup-selllàcáchchămsócvàbánhàngthôngquaviệcxâydựngmốiquanhệvớikháchhàng,giớithiệucácsảnphẩmmớivàthựchiệncácchiếndịchưuđãi.Mụcđíchcủanhữngchiếnlượcnàynhằmtăngdoanhsốbánhàng.""AudreyHepburn(1929–1993):diễnviênđiệnảnhhuyềnthoạiMỹcủathậpniên1950-1960.""CharlieMunger:CựugiámđốcCapCitiesvàDonGraham,GiámđốcđiềuhànhcủaWashingtonPostco,phóchủtịchBerkshireHathaway""AlphaBooksđãxuấtbảnbộsáchnàygồmĐểxâydựngdoanhnghiệphiệuquảvàĐểtrởthànhnhàquảnlýhiệuquả,NXBLaođộng-Xãhội,2007.""TiVo:dịchvụtruyềnhìnhkỹthuậtsốchovideo,cókhảnăngthu,tạmngừnghayphátlạidễdàngcácchươngtrìnhtrựctiếptrênti-vi.""1.TênđầyđủlàThePhiBetaKappaSociety:HiệphộihọcthuậtđượccoilàdanhgiánhấtnướcMỹthànhlậpnăm1776tạitrườngĐạihọcWilliamandMary.""1.Thuậtngữtrongkhúccôncầu:cảnđốiphươngbằngcáchlấythânmìnhđẩyngãđốiphươngxuốngmặtbăng.""1.WladziuValentinoLiberace(1919-1987)làmộtnghệsĩpiano,đồngthờitừnglàngôisaogiảitrícóthunhậpcaonhấtthếgiớihồinhữngnăm1960-1970.Ôngcũnglàmộttrongnhũngngôisaobịnghingờvềgiớitínhnhiềunhất.""2.RuPaulAndreCharles(sinhnăm1960)làmộtdiễnviên,ngườimẫu,nhạcsĩ,ngườichuyêndiễnvaiphụnữnổitiếngcủaMỹ.Ôngrấtnổitiếng,đặcbiệttrongcộngđồngngườiđồngtính.""3.Đườngcóhàmlượngcalothấp,dànhchongườicầngiảmbéohoặcbịtiểuđường.""1.HaystackRocklàbãiđánguyênkhốicao72métởbờbiểnOregon,làbãiđábiểncaothứbatrênthếgiới.""2.ChấttrongloạttruyệnvềSiêunhân.Siêunhânbịmấtsứcmạnhkhitớigầnchấtnày.""3.NhânvậttrongloạttruyệntrinhthámchothiếuniêncủanhàvănMỹAdwardStratemeyer(1862-1930)."
"1.Nhữngsosánhdựatheologotừngcâulạcbộ.""2.Nguyênvăn:“WannaridetheZamboni”tênmộtbàihátmàfankhúcquâncầunàocũngbiết.Ởđây,JohncóýgiễucợtGeorgeannevẫnthèmkhátanh.""1.Kahlúa:MộtloạirượucóhươngcàphênổitiếngcủaMexico.""1.NguyênvănIloveHugh,nghegầngiốngnhưIloveyou-Mìnhyêucậu,nênGeorgeannemớiđáplạinhưvậy.""1.ChỉBobRoss,ngườidẫnchươngtrìnhTheJoyofPainting(Niềmvuivẽtranh)trênkênhPBScủaMỹ,nổitiếngvớichấtgiọngnhẹnhàngvàkiểutócxoănxù.""2.CầuthủkhúccôncầungườiCanadahiệnđangchơichođộiPhoenixCoyotestronggiảiKhúccôncầuNhànghềQuốcgia.SpecialEd(Edđặcbiệt)làbiệtdanhcủaanh.""1.MộtloạimànhìnhđiệntửlớncủahãngSonyđượclắpđặtchủyếuởcácsânvậnđộngthểthaohoặccácsânkhấubiểudiễncanhạc.""1.Loạiđồbạcsangtrọngvớirấtnhiềuhọatiếttrangtrícầukỳ,thườnglàhọatiếthoa,lá,quả,đườngdiềmv.v.lấycảmhứngtừnghệthuậtthờiPhụcHưng.""2.Trongbộphimnày,BlancheDuBoislàmộtcôgáimiềnNamnuôitrongmìnhảotưởnglớnvềcuộcsốngvàdụcvọng.Chồngchết,côqualạivớinhiềuloạiđànông,nhưngđằngsaunhữngmốitìnhchớpnhoángấylàmộtBlanchemongmanhvàdễbịtổnthương..sup""3.ChồngcủaStella,emgáicủaBlanche,làStanleyKowalsky.""4.TênđầyđủlàLosAngelesKings,mộttrongcácđộikhúccôncầucủagiảiNHL.""5.Nguyênbảnmónrượuwhiskyrẻtiềnởngaytrướcđólàredeye,từtiếnglóng,vừalàrượuwhiskyrẻtiền,vừacónghĩalàchuyếnbayđêm.""1.MarkSpitz(10/2/1950)làvậnđộngviênbơilộixuấtsắcngườiMỹtừngđượctraodanhhiệuVậnđộngviênbơilộiThếgiớicủaNămtrongcácnăm1969,1971và1972.""1.FiestaSanAntonio(haycònđượcgọilàFiesta)làlễhộiđượctổchứcvàomùaxuânhàngnămtạiSanAntonio,Texas.Lễhộitổchứclầnđầuvàocuốinhữngnăm1800đểtưởngnhớnhữngvịanhhùngđấutranhtrongcuộcchiếnAlamovàSanJacinto.""2.TòabiệtthựlànhàcủaHughHefner,ngườisánglậpratạpchíPlayboy.ĐâynổitiếnglànơidiễnranhữngbữatiệcxahoadoHefnertổchức.""1.Nguyênbảnlàmeatballs(thịtviên)phátâmnghehaohaomyballs(tinhhoàncủatôi).""2.NhânvậtmụtrộmchóđộcáctrongMộttrămlẻmộtchúchóđốm.""1.MộtchươngtrìnhtruyềnhìnhhànhđộngphiêulưucủaMỹ.""1.LễtrưởngthànhcủangườiDoThái."
"2.Kiểuváyliềnthâncóphầntrênđượcgiữlạibằngdảivòngquagáy,đểlộvaivàlưng.""3.TêngọiđầyđủlàNationalOrganizationforWomen,TổchứcPhụnữQuốcgia.TổchứcnàyđượcthànhlậptạiMỹnăm1966vớimụcđíchđưaphụnữMỹhòanhậphoàntoànvàođờisốngxãhộichínhyếucủanướcMỹ.""4.TêngọikháccủathànhphốPhiladelphia.""1.Nguyênvăn:MissJanuary.TạpchíPlayboythườngcócuộcbìnhchọnngườiđẹptheotừngtháng.MissJanuarylàmộtdanhhiệunhưvậy,vàthườngđượcdùngđểchỉcáccôgáiđẹpmộtcáchgợicảm.""1Kanji(cáchgọikhác:chữHánNhật)làchữHánđượcsửdụngtrongtiếngNhật.""1BetsyRoss(1752–1836):ÔngđượcnhiềungườibiếtđếnvớivaitròlàngườithiếtkếralácờđầutiêncủanướcMĩnhưngchưacóbằngchứnglịchsửnàochứngminhđiềunày.""1Pound:ĐơnvịtrọnglượngtheohệthốngđolườngAnh-Mĩ(1pound=0,45kg).""2DavidKrech(1909-1977):NhàtâmlýhọcthựcnghiệmngườiMĩgốcNga.""(1)Nhữngngườimẹchuyênnghiệptoànthờigianlànhữngngườimẹcóđượcmaymắndànhtoànbộthờigianchămsócconcáicủamìnhvànhữngngườimẹcómongmuốnlàmđượcđiềuđó.""(2)XemchươngHàngtriệukếtnốitrong30giâyđểhiểuthêmvềconsốhơnbatriệusáutrămngàn.Bạnkhôngnênđọcngaybâygiờ,hãyđợichođếnkhibạnđọcđếnchươngđó.""(1)FranklinRoosevelt(1882-1945):làtổngthốngthứ32củaMĩ.""(2)ChỉbốnvịTổngthốngcócônglaotolớntrongviệckhaisinhraHợpchủngquốcHoaKìlà:GeorgeWashington,ThomasJefferson,TheodoreRoosevelt,AbrahamLincoln.""(1)Bowling(còngọilàBónggỗ)làmộttròchơigiảitrímàmỗingườichơinémmộtquảbóngnặngchochạytrênmộtđườngbăngdài,phẳngđểlàmđổchaigỗđứngởcuốiđườngvớimụcđíchlàmsaochỉítlầnnémnhấtmàlàmđổtấtcảchaigỗ.""Cáchchơichữcủatácgiả“Dươnglê”ởđâycónghĩalànhữngngườihâmmộGiangHạoDương.""MộtnhânvậttrongtruyệnTâyDuKí,vốnlàmộtsợichỉtrongcáitimđènnằmtrênbàncủaPhậttổ,mộtngàykiatrốnxuốngtrầnthế.NàngmangtheoTửThanhBảoKiếmvàtuyênbốaimàrútđượcthanhkiếmkhỏibaothìnàngsẽlấylàmchồng.""Xuấtpháttừýnghĩa“MỗimộtngườiđànôngđềuquenhaithiếunữHồngvàBạchvốnxinhđẹpyêukiều,lấyHồngrồilâudầnlâudầnHồngbiến
thànhnốtđỏlưulạikhibịmuỗiđốt,cònBạchvẫnlàánhtrăngsángngời;lấyBạchrồi,lâudầnlâudầnBạchbiếnthànhhạtcơmdínhtrênáo,cònHồnglạinhưnốtruồisonkiêusatrênngực”.""Ươngca:MộtđiệunhạcdângiancủaTrungQuốc.""TrươngQuốcVinh:DiễnviênnổitiếngTrungQuốcnhữngnăm90,quađờitừkhicòntrẻ,nổitiếngvớiphim“BáVươngbiệtCơ”.""Nữhuấn:mộtthểloạisáchthuộcmảnggiáodụcgiađìnhdànhchophụnữthờicổ.""Bốnđámcướivàmộtđámma:BộphimcủađạodiễnMikeNewell,kểvềCharlescùngnhómbạnchuyênlàmphùdâu,phùrểchocácđámcưới.AnhgặpCarrietrongmộtđámcướinhưthếvàngaylậptứcphảilòngcô.Tuynhiên,vìdodự,hoàinghitrướctìnhyêusétđánhnàymàanhbỏlỡcơhộicướiCarrie-ngườimàsaunàyanhmớinhậnralàtìnhyêuđíchthựcbấylâunayanhtìmkiếm...""LýTầmHoanlàmộtnhânvậthiệpkháchlãngtửdonhàvănCổLongxâydựngnêntrongbộtruyện“Đatìnhkiếmkhách,vôtìnhkiếm”củaông.LýTầmHoandướingòibútcủaCổLonglàmộtgãthanhniênhọcrấtgiỏi,từngđỗThámhoa,tinhthôngvõnghệ,nhấtlàtàiphóngphiđao“khôngbaogiờtrượt”(lệbấthưphát)đãlấymạngkhánhiềukẻthùkhiếnchocáchảothủgianghồcóphầnkiêngnểkhimuốngiaochiếnvớichàng.""Chàngnổitiếngtronggianghồcũngvìthànhthạocảtửuvàsắc.Đâycũnglàmộtnhânvậtgặpphảinhiềuđaukhổtrongcuộcsống,bắtđầubằngviệcnhườngngườimìnhyêulàLâmThi]mchohuynhđệkếtnghĩaLongTiêuVân,songchínhđiềunàylạimangđếnđaukhổchocảbangườihọ.LongTiêuVânvìhờnghenmàsinhđốkị,rắptâmhãmhạiLýTầmHoan,LâmThi]mvìyêuLýTầmHoanmàkhôngbướcrathếgiớibênngoài,cònLýTầmHoanvìnhớthươngnàngmàlàmbạnvớirượuvàbệnhlao.""Xuấtthủyphùdung:MộtbộphimHồngKôngramắtnăm2010,nộidungchínhkểvềnhânvậtLaKiềumồcôichamẹtừnhỏ,côđượcnhữngngườidântrênđảoTrườngChâunuôidưỡngvàhếtlòngthươngyêu,tuyvậycômangnặngmặccảmvàsốngrấtbiquan.Kiềubịphụtìnhnêncôtuyệtvọngnhảyxuốngbiểnđịnhtựtử,maythaycôchorằngmìnhđãnhìnthấy“ThủyThượngQuanÂm”vốnlàmộtvịthầntrongtruyềnthuyết,Kiềutinrằngmộtkhinhìnthấyvịthầnnàythìcôđãcósiêunănglực.""VìthếKiềutựtinđăngkýthamgiagiảibơilội“Hoasenhénở”tổchứctạiHồngKông,thậmchícôcònbắtcócluônchàngvậnđộngviênvôđịchvềbơilộicủaHồngKônglàQuáchChíViễnđểvềhuấnluyệnchođội.Trongthờigianluyệntập,haingườiđãphảilòngnhau.""Bộphimnóivềmộtphụnữnổitiếng,TracySamanthaLordHaven,vướngphảinhữngrắcrốikhiđangchuẩnbịkếthônvớimộtdoanhnhânbuồntẻthìcùngmộtlúc,ngườichồngcũvàmộtchàngphóngviênquyếnrũxuấthiện.
Đâyđượcxemnhưbộphimkinhđiểncủathểloạihàikịchhônnhân,mộtdòngphimkháthờithượngvàonhữngthậpniênbamươi,bốnmươi,vớimôtípmộtcặpđôiđãlydị,cónhữngmốiquanhệmớinhưngcuốicùnglạitáihônvàsốnghạnhphúc.""MộtmónănnổitiếngcủaTứXuyên,ănlạnh,baogồmthịtbòvànộitạngbòtháimỏng.Mónănnàyhiệntạiđượcchếbiếnbaogồmtim,lưỡivàlòngbòcùngrấtnhiềuloạigiavịkhácnhau,tấtnhiêncócảloạiớtđặctrưngcủaTứXuyên.Khácvớitêngọicủanó,mónănnàyrấtítkhisửdụngphổibò.“Phế”làphiênâmcủaphổitrongtiếngHán.""NguyênbảntiếngTrung“gợidục”và“gợitình”giốngnhau,chỉđảovịtríchữ,vìthếHạThuNhạnbịnhầmlẫntrongcáchdùngtừ.""MộtbộphimcủaMỹ,tựatiếngViệtlàDòngsôngnhânchứngcuộcđời.""Rốiloạnámảnhcưỡngchế(tiếngAnh:Obsessive-CompulsiveDisorder-OCD)làmộtrốiloạntâmlýcótínhchấtmãntính,dấuhiệuphổbiếncủabệnhđólàýnghĩámảnh,lolắngkhôngcólýdochínhđángvàphảithựchiệncáchànhvicótínhchấtépbuộcđểgiảmbớtcăngthẳng,đâylàmộtdạngtrongnhómbệnhliênquantrựctiếpđếnStress.""Lúcyêntĩnhthìcósựtrầmtĩnhbìnhổnnhưcongáichưaxuấtgiá,lúchànhđộnglạinhanhnhẹnnhưconthỏđàothoátkhỏikẻthù.""Tứhợpviện:MộtkiểunhàcủaTrungQuốcthờixưa,baogồmmộtkhốinhàbaoquanhmộtkhoảngsânphíatrongthànhmộttổhợpkhépkín.""TamMuộiChânHoả:HồngHàiNhicóphéptạolửaTamMuộiChânHỏa,nướcthườngkhôngdậptắtđược.LửanàyđượcsinhratừlửatừlòluyệnđancủaTháiThượngLãoQuânrơixuốngHỏaDiệmSơnkhiNgộKhôngđạináothiêncung.HồngHàiNhimuốntạolửaphảitựđánhvàomũi.""RượuNgũlươngđượcchưngcấttừnămloạingũcốc:Caolươngđỏ,gạo,nếp,lúamìvàngô.Loạirượunàyđượccatụngla“bachéntrànhứngkhởi,mộtgiọtcũnglưuhương”.ĐâylàmộtloạirượurấtđắtcủaTrungQuốc.""Ẩmthựcnamnữ:mộtbộphimcủađạodiễnLýAn,làcâuchuyệncủamộtngườiđầubếpgiàvớibangườicongáichưalậpgiađình,xengiữanhữngrắcrốiđờithườngcủahọlànhữngcảnhphimvềquátrìnhchuẩnbị,chếbiếncácmónăncủangườiđầubếp.""TêntiếngAnh:Attention-deficithyperactivitydisorder-ADHD,làmộttrongnhữngrốiloạnpháttriểnthườnggặpởtrẻem,đặcđiểmchungcủacănbệnhnàylànhữnghànhvihiếuđộngquámứcđikèmvớisựsuygiảmkhảnăngchúý,gâyảnhhưởngnghiêmtrọngđếnkhảnănghọctậpvàquanhệvớimọingười.""Ámchỉnáonhiệt,ầmĩ.""TíchvềemgáicủaDươngQuýPhithờiĐườnglàphunhânnướcQuắc,thườngkhôngtrangđiểmlêndiệnkiếnthiêntử.""Mộttrongmườibàihátđượcmệnhdanhlà“TrungHoathậpđạicổkhúc”,
gắnliềnvớiđiểntíchSởBáNha-ChungTửKỳ.""Hiệuứngcánhbướm:Cáitên“hiệuứngcánhbướm”đãđượcrấtnhiềutácphẩmâmnhạcvàđiệnảnhsửdụng,tuynhiênnólạithườngđượcdùngđểmôtảnghịchlýthờigianvàquanhệnhânquả,đặcbiệtlàtrongcáctácphẩmcónhắctớiduhànhthờigian.""MãLươnglàchínhtrịgiavàlàtướnglĩnhnhàThụcHán.""UyênMộngTrùngÔn:ônlạigiấcmộnguyênương.""Tênmộtnhàsoạnnhạcvànhạcsĩbiểudiễnđanhạccụ.""Từnàyvừacónghĩalà“Bìnhthảnnhưkhông”,vừacótêncủaAnNhượcởtrong.""Cụmtừnàycónghĩalàkhóibếpbảnglảng.""Từ“Nghiên”và“Yên”trongtiếngTrungcóphiênâmphátâmgầngiốngnhau,“SaXáTửNghiênHồng”lạimangnghĩarựcrỡ,xinhđẹp.""NgườiMosuokhôngcótụccướigảmàvẫnduytrìphongtục“tẩuhôn”haycòngọilà“thămhôn”trongtiếngMosuolà“sắcsắc”.Namthanhniênđêmđêmsẽcưỡingựasangnhàcôgáiưngý,leolênchiếcthangmàcôgáibắcsẵnđểvàocăngáccủacô.Họsẽởbênnhausuốtđêmnhưngngườicontraiphảilặnglẽvềnhàtrướckhigàgáysáng.""Hônnhâncuốituầnlàmộtkiểuhônnhânthờikỳmởcửa,đôinamnữtớiđăngkýkếthôn,trênphápluậtlàvợchồng,nhưngngàyđilàmtừthứHaiđếnthứSáuthìvẫnởriêng,sốngcuộcsốngđộcthân,chỉđếncuốituầnmớiởcùngnhau,tậnhưởngcuộcsốngcuốituần.""Nguyênvăn:Chúnglýtầmthathiênbáchđộ,mạchnhiênhồiđầu,nanhânkhướctạiđănghỏalansanxứ(众⾥寻他千百度,蓦然回⾸,那⼈却在,灯⽕阑珊处)tríchtừbàiThanhngọcán-NguyêntịchcủaNamTốngTânKhíTật.""TônNhịNương,tênhiệuMẫudạxoa,làmộtnhânvậthưcấutrongtiểuthuyếtcổđiểnTrungQuốcThủyHử.Bàlàmộttrong72ĐịaSátTinhcủa108anhhùngLươngSơnBạc.""TheophongtụctangmacủaTrungQuốc,khingườichủgiađìnhmất,họthườngđốttheohìnhnhângiấyđểthểhiệnxuốngâmphủngườiđóvẫncókẻhầungườihạ.Cònngưuquỷ,xàthầnchínhlàquỷđầutrâu,thầnmìnhrắnđạidiệnchongườiđưađườngdẫnlối,đồngthờicũnglàthuậtngữdùngtrongPhậtgiáo,ýchỉâmgiancóquỷtốt,thầnnhân...""NhânvậttrongtiểuthuyếtCuốntheochiềugió.""TêngọithânmậtcủaMãCảnhĐào,mộtdiễnviênnổitiếngcủaĐàiLoan.""Cáiđê:Mộtvòngnhỏbằngkimloại,trêncónhiềulỗvớicáckíchcỡkhácnhau,dùngđểcàikimkhikhâuvá.Thườngđượccácnhàthiếtkếthờitrangsửdụng.""TầnTửYênđãtựđổitêncủamình,từchữ“Yên”vớinghĩalà“lànkhói”thànhchữ“Yên”vớinghĩalà“xinhđẹp”,trongtiếngTrung,haitừnàyđồng
âm.""TêntiếngAnh:DiamondsAreaGirl'sBestFriend.""TênmộtbộphimhoạthìnhnổitiếngcủaNhậtBảnnhữngnămtámmươi.""TênmộtbộphimhoạthìnhcủaTrungQuốcsảnxuấtnăm1984.""CasĩngườiNhật.""TiếngTrungphổthông.""MộtbộphimcủađạodiễnLýAn,nóivềmộtngườiđồngtínhnamtừĐàiLoannhậpcưđếnMỹ.AnhcướimộtcôgáitừTrungHoađạilụcđểlàmvuilòngchamẹmìnhvàđểchocônàycóđượcmộtthẻxanh.""Tênmộttròchơiđượclấycảmhứngtừmộtchươngtrìnhtruyềnhình,trongtròchơibạnsẽquảnlýmộtđộingũphụcvụ,chuẩnbịâmnhạc,đồăn,bằngtốcđộvàchấtlượngnhanhnhất.""HồngMônYếnchỉbữatiệcdiễnraởHồngMônngoạiôthànhHàmDươngvàonăm206trướccôngnguyên,thamdựbữatiệccóHạngVũvàLưuBang.ĐâylàbữatiệcbướcngoặtcóảnhhưởngrấtlớnđếncuộcchiếnSởHán.Ngườiđờisauthườngdùngcụmtừ“HồngMônYến”đểchỉnhữngbữatiệckhôngcóýtốtlành.""Mộtloạigiấyđượclàmtừtinhbộtnhưkhoailang,lúamì...dùngđểgóicácloạikẹovàbánhngọt,ngănngừađồăndínhralớpgiấybaongoài.""Xuấtpháttừthànhngữ“ChócắnLữĐộngTân”,cónghĩalàlàmơnmắcoán,ởđâyGiangHạoDươngđangmắngkhéoThẩmAnNhược.""Vịthánhtìnhyêu.""Haycònđượcgọilà“Đạibichú”,làbàichúcănbảnđểminhhọacôngđứcnộichứngcủaĐứcQuánTựTạiBồTát.""Lễthànhlậpquốcgia.""Mộtloạibánhhìnhnhưquảtrám,làmbằnggạonếpvànhânđậuxanh,gầngiốngbánhchưngcủaViệtNam,làmónăntruyềnthốngtrongngàytếtĐoanNgọcủaTrungQuốc.""Nghĩabóngýchỉghentuông.Xuấtpháttừđiểncố,thờiĐườngvuaĐườngTháiTôngmuốnlunglạclòngngườiđãbắttểtướngđươngthờiPhòngHuyềnLinhnạpthiếp,nhưngthêtửcủaôngnàyngangngượccanthiệp,khôngđồngý.ĐườngTháiTônghạlệnhchothêtửcủaPhòngHuyềnLinhgiữaviệcnạpthiếpvàuốngthuộcđộcchỉđượcchọnmột.""PhòngphunhântínhtínhcươngliệtliềncầmbátthuốcđộcuốngliềnmộthơitrướcmặtĐườngTháiTông.ĐếnkhiđóPhòngphunhânmớibiếtthứbàuốngkhôngphảirượuđộcmàlàgiấmchua.Từđóvềsau“uốnggiấm,giấmchua”cònđượcdùngvớinghĩaghentuông,đốkỵ.""ABáttrongtiếngTrungnghĩalàngốcnghếch.""Tươngkínhnhưtân:Tôntrọng,coinhaunhưkhách.""(1).Almanachnhữngnềnvănminhthếgiới-Nhiềutácgiả-Tr.1197-NXBVănhóa-Thôngtin-H.1996."
"[1]TrongmườihaicongiápcủaTrungQuốc,conthỏthaythếvịtrícủaconmèo.""[6]Thếgiớiquan,giátrịquan,nhânsinhquan.""[7]120làsốgọicứuthương,110làsốgọicảnhsát.""[2]HàTịchnghenhầmTâyTâythànhTịchTịchvìhaitừnàyđềucóâmđọclàxīxī.""[3]419làcáchchơichữcủadânmạngTrungQuốc,nghĩalàtìnhmộtđêm.""[8]Thảonêmã:Mộtcâuchửiđượclưuhànhtrênmạng,phiênâmcủanógiốngcâu“Đ.mmày”.""[9]Huyềnquan:Khuvựctínhtừcửachínhvàophòngkhách.""[4]Thanhgiảtựthanh:Ngườingaythẳng,trongsạchthìkhôngcầnphảitựbiệnhộchomình.""[5]Làmtìnhtậpthể.""25.Nguyênvăn:publichangings–nghĩagốclàcáccuộcxétxửvàtreocổcôngkhaitrongnhữngngàyđầucủanướcMỹđộclập.Ởđây,tácgiảngụýnóiđếnquyếtđịnhloạibỏcácnhânvậtquantrọngtrongcôngtyvàcôngbốchotoànthểnhânviêncùngbiết.""26.VàođầuthếkỷXX,tạithànhphốNewYork,ngànhkinhdoanhta-xingàymộtphátđạtdonhucầutăngcao.Trongđó,YellowCab&Hertzlàhãngđầutiênsơnxeta-ximàuvàng,vàđâyliềntrởthànhmộtýtưởngđộtphá.Đếnnăm1967,chínhquyềnNewYorkquyđịnhtấtcảxeta-xitrongthànhphốđềuphảisơnmàuvàng.""27.Ởđâytácgiảngụýrằngcáccôngtythườnghạtiêuchítuyểndụngxuốngmứcthấpnhấtkhikhátlaođộng(chỉcầnkhôngquávôdụnglàđược),bấtchấpngườiđượctuyểnlàmviệccóhiệuquảkhông.""28.ParkAvenuelàđạilộlớntạithànhphốNewYork,góigọntuyếngiaothôngbắc-namcủaquậnManhattan.Đâylànơitậptrungnhiềucaoốcvănphòngvànhàởsangtrọng,đắtđỏnhấtNewYorkcũngnhưcảnướcMỹ(ND).""29.Ernst&YounglàcôngtydịchvụkiểmtoáncótrụsởtạiLondon,AnhQuốc,vàlàmộtthànhviêncủanhóm“Big4”,tứcbốntậpđoànkiểmtoánlớnvàuytínnhấtthếgiới(bacôngtycònlạilàPwC,DeloittevàKPMG)(ND).""30.Nguyênvăn:telecommuter(ND).""31.Nguyênvăn:FederalReserveSystem(viếttắtlàFED)(ND).""32.Nguyênvăn:SecuritiesandExchangeCommision(SEC),làcơquanthuộcChínhphủMỹ,đượcthànhlậpnăm1934vớichứcnăngquảnlýthịtrườngchứngkhoánvàbảovệnhàđầutư;SECvốnđượctổngthốngFranklinD.RooseveltthànhlậpđểgâydựnglạilòngtincủathịtrườngsausựđổvỡcủathịtrườngchứngkhoánvàthờikỳĐạiSuythoáinăm1929
(ND).""33.MerrillLynchlàmộttrongnhữngngânhànglâuđờinhấttạiMỹ,thànhlậptừnăm1914vàtừngđượcxemlàmộttrongnhững“đạigia”củanềntàichính.Tuynhiên,họcũngkhôngthoátkhỏicuộcĐạikhủnghoảngnăm2008.TrongkhiLehmanBrothers,tậpđoàntàichínhlớnthứtưcủaMỹchínhthứcđệđơnphásảnvàotháng9năm2008,thìMerrillLynchđượcNgânhàngHoaKỳ(BankofAmerica)thỏathuậnmualạivớigiátrịướctínhlênđến50tỉđô-la(ND).""34.ViếttắtcủacâuhỏiLýdokinhdoanhchínhđángđểlàmđiềunàylàgì?,nguyêngốclàWTGBRFDT,tứcWhat’sthegoodbusinessreasonfordoingthis?(ND).""35.Nguyênvăn:niche–thịtrườnghìnhthànhkhicónhucầutiềmnăngđốivớimộtsảnphẩmhoặcdịchvụchưađượcđápứngbởicácnhàcungcấplớntrênthịtrường.Mộtthịtrườngngáchcũngcóthểhìnhthànhkhicómộtnhómnhỏcáckháchhàngtiềmnăng.(ND).""36.Tiểuthuyếthưcấurađờinăm1859củanhàvănnổitiếngCharlesDickens,táihiệncuộcsốngvànéttươngđồngcủahaithànhphốParisvàLondon(ND).""37.MadameDefargelàmộtnhânvậtphảndiệnđượcđềcậpđếntrongtiểuthuyếtATaleofTwoCities.Điềuđặcbiệtởnhânvậtnàylàbàtaluônđanvànhữngmẫuđanmãhóatêncủanhữngngườisẽbịgiếthại(ND).""38.Nguyênvăn:Whydidtheaccountantscrosstheroad?–câuhỏibắtnguồntừthànhngữWhydidthechickencrosstheroad?,tức“Vìsaocongàbướcquađường?”.Câutrảlờilà:“Vìnómuốnsangbênkiađường”.Ởđây,tácgiảmuốnnêulênmộtcâuhỏikhiếnngườinghetưởngnhưphảicómộtcâutrảlờihócbúa,nhưngđápánthựcralạirấtđơngiảnvàhiểnnhiên(ND).""39.PoloniuslàmộtnhânvậttrongvởkịchHamletcủađạivănhàoShakespeare,đượcxâydựngvớitínhcáchkháđặctrưng.Ôngtaluôntìmcáchcheđậysựnguxuẩncủabảnthânbằngngôntừcóvẻsâusắcvàthôngthái.Poloniustinvàosựcẩntrọngvàsángsuốtcủamình,chorằngthếlàkhônnhưnghóararấtdại,vìcuộcđờithôngtháihơnôngta.Poloniuskếtthúccuộcđờivớimộtkếtcụcbithảm,chínhônglàthủphạmgâyracáichếtchobảnthânvàcảgiađình.KhôngphảingẫunhiênmàShakespeaređãđểchoHamletgọiPoloniuslà“đồkhọmgiànguxuẩn”(ND).""40.RipVanWinklelànhânvậttrongtruyệnngắncùngtêncủanhàvănMỹWashingtonIrving.Trongtruyện,ôngbịchuốcrượuvàsayđếnmứcngủquên;khitỉnhdậy,ôngpháthiệnđã20nămtrôiqua(ND).""41.MIT:viếttắtcủaMassachusettsInstituteofTechnology,tứcViệnCôngnghệMassachusetts,mộtviệnđạihọcnghiêncứutưthụchàngđầutạiMỹ.Đượcthànhlậpnăm1861tạiCambridge,bangMassachusetts,MITnổitiếng
nhờhoạtđộngnghiêncứuvàgiáodụctrongcácngànhkhoahọcvậtlý,kỹthuật,sinhhọc,kinhtếhọc,ngônngữhọcvàquảnlý.MITbanđầunhấnmạnhđếncácngànhcôngnghệứngdụngởbậcđạihọcvàsauđạihọc,vàchínhđiềunàygiúptạonênsựhợptácgầngũigiữatrườngvớicáccôngtycôngnghiệp(ND).""42.Nguyênvăn:sacredcow,tứcconbòthiêng,chỉnhữngthểchếhoặccánhânđượcbênhvựcmộtcáchvôlý,khôngaidámđộngđến(liêntưởngđếnhìnhảnhconbòthiêngtrongtínngưỡngHindu)(ND).""43.Nguyênvăn:reinventingthewheel,tứcsángchếlạibánhxe,chỉviệclàmthừathãikhôngcầnthiết(ND).""44.MadwomanofChaillot(tạmdịch:NgườiđànbàđiênởChaillot)làvởkịchchâmbiếmcủasoạngiảngườiPhápJeanGiraudoux,đượcviếtvàonăm1943.CâuchuyệnkểvềmộtngườiphụnữlậpdịsốngởParisvàđấutranhchốnglạicácthếlựccốápđặtđạođứcgiáođiềukhắtkhelêncuộcsốngcủabà(ND).""45.MộtnhàsảnxuấtxehơiNhậtBản(ND).""46.Nguyênvăn:MaterialRequirementPlanning–hệthốnglênkếhoạchyêucầuvậtliệu(ND).""47.Nguyênvăn:spaghettidiagram,tứckiểusơđồkếtnốinhiềugiaiđoạnhoặcbộphậncủamộtquytrìnhvớinhau,nhằmxácđịnhcácđiểmchồngchéotrongquytrìnhvàtìmracáchcảithiện(ND).""48.CôngtydotcomlàcôngtythựchiệnphầnlớnviệckinhdoanhtrênmạngInternet,thườngthôngquamộttrangwebcósửdụngphổbiếntênmiềncấpcao“.com”(ND).""49.ThunglũngSilicontrướcđâyámchỉđếnđộtậptrungcaođộcủacácngànhcôngnghiệpliênquanđếncôngnghệbándẫnvàcôngnghệvitínhởkhuvựcthunglũngSantaClara,nằmởcựcNamcủavịnhSanFrancisco,bangCalifornia.Saunàynódầntrởthànhcáitênhoándụchotấtcảcáccôngtycôngnghệcaotrongkhuvựcnày(ND).""50.MadHatterlànhânvậthưcấutrongtiểuthuyếtAlicelạcvàoxứthầntiêncủanhàvănLewisCaroll.Têngọi“MadHatter”cóýnghĩalàgãlàmnónđiênkhùng.Thậtvậy,nhânvậtnàyđượckhắchọavớingoạihình,tínhcáchlẫnlốisuynghĩkhálậpdị,cầukỳvàkhôngthuộcvềthếgiớinày.Trongtruyện,ôngtathườngxuyêntổchứcnhữngbuổitiệctràmàởđóôngthểhiệnnhữngđiềuđiênrồ,đưaranhữngcâuđốrốirắmvàkhóhiểu(ND).""51.hyperlinklàliênkếtẩndướimộttừhoặccụmtừnộidungtrênWeb,khinhấpvàosẽchuyểnđếnmộtđịachỉmới(ND).""52.Tácgiảdùnglốinóiẩndụ,hàmýrằngnhữnglờingụybiệntrênđãkhiếnmọingườihoàinghingaycảnhữngđiềuhiểnnhiênnhất(ND).""53.Nguyênvăn:TheGodfather,bộphimhìnhsựsảnxuấtnăm1972dựatrêntiểuthuyếtcùngtêncủanhàvănMarioPuzo,doFrancisFordCoppola
làmđạodiễn(ND).""54.Loạigậygolfcóđầugậytovàcứngnhất,chuyênđượcdùngđểphátbóng(ND).""55.IosifVissarionovichStalin(1878-1953)lànhàcáchmạngBolshevik,làlãnhđạotốicaocủaLiênbangXôViếttừgiữathậpniên1920đến1953.Đâylàmộtnhânvậtlịchsửgâynhiềutranhcãibởicáchđànáptànbạocácpheđốilậpcủaông(ND).""56.Nguyênvăn:“Scotty,beammeup”làcâunóiđếntừloạtphimStarTrek.Scottylàmộtnhânvậtphụtráchvậnchuyểnchuyênsửdụngphépđộnthổđểđitừnơinàyđếnnơikháctrongtíchtắc.Trongphim,cụmtừ“Scotty,beammeup”đượcsửdụngđểnhânvậtbắtđầuthựchiệnphépđộnthổ.Tácgiảmuốnnhấnmạnhrằngôngchỉmuốnrờikhỏinơiđóngaylậptức(ND).""57.Nguyênvăn:lean,cónghĩalà“thongọn”,haynghĩabónglà“tinhgọn”(ND).""58.TheoKinhThánh,GoliathlàmộtdũngsĩngườiPhilistinescóthânhìnhtolớnvàsứcmạnhphithường.KhôngaiđịchnổiGoliath.NhưngDavid,mộttrángsĩtrẻngườiIsraelđãxungphongđọsứcvớiGoliath.TráivớiGoliath,Davidnhỏbénhưnglạirấtnhanhtrívàkhéoléo.AnhđãdùngmưuđểchặtđầuGoliathbằngchínhthanhgươmcủahắn(ND).""59.CựuThếGiới:baogồmcáclãnhthổđượcngườichâuÂubiếtđếntrướckhiChristopherColumbuspháthiệnrachâuMỹvàonăm1492,baogồmchâuÂu,châuÁvàchâuPhi(gọichunglàđạilụcÁ-Phi-Âu)vàcácđảo,quầnđảoxungquanh(ND).""1.KhuvựcthuộcchâuĐạiDương,baogồmcácnướcÚc,NewZealand,NewGuineavàcácđảokhácởnamTháiBìnhDương(ND).""2.S&P500(hayStandard&Poor500):chỉsốcổphiếudựatrêncổphiếuphổthôngcủa500côngtycóvốnhóathịtrườnglớnnhấtđượcniêmyếttrênsànchứngkhoánNYSE(SởgiaodịchchứngkhoánNewYork)hoặcNASDAQ(SànchứngkhoánHoaKỳ)(ND).""3.Nguyênvăn:sexappeal–ởđây,tácgiảcóýmuốnnhấnmạnhtiêuchíhấpdẫn,lôicuốnởcáccôngtyđượcchọnlàmhìnhmẫu(ND).""4.ViếttắtcủaReturnonEquity(ND).""5.ViếttắtcủaReturnonAssets(ND).""6.CuốnsáchđãđượcAlphaBooksxuấtbảntạiViệtNam(ND).""7.Nguyênvăn:NorthAmericaFreeTradeAgreement–Hiệpđịnhnàyđượckýkếtngày12tháng8năm1992giữabanướcCanada,HoaKỳvàMexico,vớimụcđíchtạođiềukiệnthươngmạithuậnlợigiữabaquốcgiakhốiBắcMỹnày(ND).""8.Nguyênvăn:railcar–mộtloạiphươngtiệnchạytrênđườngray,cókíchthướcbằngmộttoatàuhỏa,thườngdùngđểvậnchuyểnhànghóahaysửachữađườngray(ND)."
"9.Nguyênvăn:B.S.meter–tiếnglóngxuấtpháttừmộtứngdụnggiốngnhưmộtchiếcmáyđogắnvớicácnộidungtrênInternet.Ngườiđọcdùngnóđểnhậnxétnộidungtừ“chânthật”chođến“hoàntoànbịađặt”.Ởđây,tácgiảngụýrằngôngđangđánhgiáxemlờichiasẻcủaTindallcótrungthựchaykhông.""10.Bảngxếphạng500côngtylớnnhấtHoaKỳtheotổngthunhập,dotạpchíFortunebầuchọn(ND).""11.Nguyênvăn:…thelastonewithaloadofdoughnutorfreeticketstoaballgame–ýẩndụvềnhữngngườiđếnxemthểthaotrễ,nhưngthườngđượcmiễnphívévàcónhiềuthứcănnhẹkèmthêm(ND).""12.UnionPacificvàSantaFelàcáchãngđườngsắtlớntạiHoaKỳ.SantaFecótrụsởtạibangNewMexico,cònUnionkhaitháccáctuyếnđườnggiữathànhphốChicago(bangIllinois)vàNewOrleans(bangLouisiana)(ND).""13.Nguyênvăn:angelcapitalist–chỉnhữngcánhângiàucóđủkhảnăngcấpvốnthànhlậpchomộtdoanhnghiệp.Đổilại,họsẽcóquyềnsởhữumộtphầncôngty.""14.Krona:đơnvịtiềntệcủaThụyĐiển;1kronatươngđươngkhoảng2.623đồngViệtNam(ND).""15.Nguyênvăn:CYA,viếttắtcủaCoverYourAss,chỉtâmlýlosợvàbưngbítmọilỗilầmcủamình,hoặcchỉbiếtlochobảnthânkhicótìnhhuốngbấtlợi(ND).""16.DavidCopperfield(1956-)làảothuậtgiangườiMỹnổitiếngvớinhiềutròảothuậthuyềnbívàluôngâybấtngờchokhángiả.Ônglàảothuậtgiathànhcôngnhấtthếgiớivềmặtthươngmại,vớihơn1tỉđô-lathuđượctừbiểudiễn.Nhữngmànảothuậtđặcsắcnhấtcủaôngbaogồmlàmbiếnmấtcảđoàntàucóngườingồi,đixuyênquaVạnLýTrườngThànhvàđặcbiệtlàlàmbiếnmấttượngNữthầnTựdovàonăm1983(ND).""17.RoyHornvàSiegfridFischbacherlàthànhviêncủanhómảothuậtngườiMỹgốcĐứcSiegfrid&Roy,nổitiếngvớinhữngmànảothuậtcùnghổtrắngvàsưtửtrắng.Nhómbiểudiễntừnăm1990vàngưnghoạtđộngvàonăm2003sautainạncủaRoyHornkhibiểudiễncùngmộtconhổtrắng(ND).""18.Standard&Poor’slàcôngtydịchvụtàichínhMỹtrựcthuộcMcGraw-Hill,đồngthờilàmộttrongbacơquanxếphạngtíndụnglớnvàuytínnhấtthếgiới(bêncạnhMoody’svàFitchRatings)(ND).""19.SuperBowl:trậnchungkếtgiảiVôđịchBóngbầudụcQuốcgiaHoaKỳ(NationalFootballLeague–NFL),diễnrahằngnămgiữahaiđộivôđịchgiảimiềnĐôngvàmiềnTâynướcMỹ.Trongnhiềunăm,đâylàchươngtrìnhđượctheodõinhiềunhấttrêntruyềnhìnhMỹ(ND).""20.Hiếmcóđiềugìkhiếntôicămghéthơncóaiđósửdụngtưliệugốccủa
mìnhmàkhôngthừanhậnnguồn.Từlầnđầunghecâuchuyệnnàyvàinămvềtrước,tôiđãbỏrahànggiờcốgắngtruyranguồngốc,nhưngkhôngcókếtquả.Vìvậy,tôixingửilờicảmơnvàcáolỗichânthànhcủamìnhđếntácgiả.""21.ViếttắtcủaManagementInformationSystems.""22.Nguyênvăn:badapples,chỉnhữngngườigâyảnhhưởngxấutrongnhóm,cầnbịloạibỏ.""23.TajMahallàngôiđềnvàlăngtẩmtạiẤnĐộ,đượcxâydựngtừnăm1632.ĐâylàkiếntrúcnguyngađượcxemlàhìnhmẫuvàmangphongcáchtổnghợpcủakiếntrúcBaTư,ThổNhĩKỳ,ẤnĐộvàHồigiáo.Đếnnăm1983,đềnđượcUNESCOcôngnhậnlàdisảnthếgiới.""24.HerculeslàvịanhhùngtrongthầnthoạiHyLạpcổ,làcontraicủathầnZeus,vuacủacácvịthầnngựtrịtrênđỉnhOlympus.Têntuổicủachànggắnliềnvới12kỳcônghiểnhách,tượngtrưngchosứcmạnhchinhphụcthiênnhiêncủaconngườithờixưa.Trongsố12kỳcông,HerculesphảidọnsạchchuồnggiasúccủaAugeas.""Nếuquantâmđếnviệckhởitạomộttrangcánhânhaybảntinđịnhkỳ,hoặcđangkhônghàilòngvớitrangtinmàmìnhcó,hãythamkhảomộtngườibạncủatôi,MarcusSheridan,haycòngọilàSưtửkinhdoanh(www.thesaleslion.com).Bạnsẽcónhữnggìmìnhcần.Marcussẽkhôngchỉgiúpbạncáchđểchiasẻthôngtinhữuíchmộtcáchhiệuquảmàcònthuhútthêmnhữngkháchhàngphùhợphơn,lýtưởnghơntừcácnguồncóthểbạnkhôngngờtới(nhưGooglechẳnghạn).""Nếubạncóthểsửdụngmộtvàiýtưởngđểtổchứcmộtbữatiệctốivớiđôngngườithamdựnhưvậy,tôikhuyênbạnnênđọccuốn(HostaDinnerPartyThatGetsEveryoneTalking)Tổchứcmộtbữatiệctốimàaicũngphảinhắcđến,mộtcuốnsáchđiệntửmiễnphícủaMichelleWelsch,ngườisánglậpcủaProjectExponential.""Trongtrườnghợpcủatôi,sựthànhcôngtừnhómkhởiđầunàyđãdẫntớiviệcthànhlậpmộtcộngđồngkếtnốihẹpởWashingon,DC,gọilàlựclượngnòngcốt,dotôivàvợ,Melanie,đồngsánglập.Tạithờiđiểmviếtcuốnsáchnày,cộngđồngcóhơn100giámđốcđiềuhànhvàchủdoanhnghiệplàthànhviênvàbắtđầumởrộngtớicácthànhphốkhác.""ĐâylàmộtthuậtngữdobậcthầykếtnốiChrisBroganđưara.Ôngđãnêunóratrongmộtbàiviếttrêntrangcánhân,“Tạorakhảnăngtiếpcậncũngquantrọngnhưhọctậpvàkiếmsốngvậy.”Chrisluôncónhữnglờikhuyênchílývềkếtnốivàxâydựngnhữngmốiquanhệ.HiệnnayôngchủyếuviếtchotờOwnerMagazine(doôngsánglập).""Ngườimuốnchođi(Go-giver)làmộtthuậtngữdoBobBurgvàJohnMannđưaratrongcuốnsáchkinhđiểnTheGo-Giver:ALittleStoryaboutaPowerfulBusinessIdea-Ngườimuốnchođi:Mộtcâuchuyệnnhỏvềmộtý
tưởngkinhdoanhmạnhmẽ-.Nócónghĩalàgiatănggiátrịchongườikhácbằngcáchgiúphọmộtcáchcóýnghĩa,đồngthờigiúpbạncảmthấyhạnhphúchơnvàcảithiệncuộcsốngcủabạn.""CuốnsáchyêuthíchcủatôivềgặpgỡmọingườivàmởrộngquanhệtrênTwitterlàTheTaoofTwitter-ĐạoTwitter-củatácgiảMarkSchaefer.DùbạnmớithửnghiệmvớiTwitterlầnđầutiênhayđãdùngnónhiềunămqua,cuốnsáchnàyvẫnlàmộttàiliệuthamkhảovôgiá.""(*)Tácgiảmuốnnhắcđếncácdanhnhân:nhàthơ,nhàsoạnkịchWilliamShakespeare(1564-1616);nhạcsĩLudwigvanBeethoven(1770-1827);nhàvậtlý,toánhọcvàthiênvănhọcIsaacNewton(1642-1727).""(1)ĐâylàmộtlễcủaThiênChúagiáo,tổchứchàngnămvàoChủnhậtsaulễPhụcsinh.""(*)Pierre-AugusteRenoir(1841-1919):HọasĩngườiPháp,làmộttrongnhữnghọasĩhàngđầucủatrườngpháiẤntượng.Với60nămsángtác,ôngđểlại6.000tácphẩmvàthànhquảnàyđượccoilàrấtphongphú,chỉđứngsaucáccôngtrìnhcủaPabloPicasso.""(*)PaulCézanne(1839-1906):HọasĩngườiPháp,đượccoilàchađẻcủahộihọahiệnđại,cótácđộngsâusắcđếnnhiềuhọasĩtàinăngkhácởthếkỷXX.""(**)RichardCory:TênmộtnhânvậttrongtácphẩmcùngtêncủaEdwinArlingtonRobinson(1869-1935),nhàthơxuấtxắcnhấtthếkỷXIXcủaMỹ.RichardCorylàchândungđiểnhìnhvàảmđạmvềmộtngườigiàucónhưngbếtắc,cuốicùngphảitựkếtliễuđờimình.""(*)Thằnlằnngóncánh:MộtloàibòsátbiếtbaythuộckỷJurađãbịtuyệtchủng.""(*)GeorgeWashington(1732-1799):TổngthốngđầutiêncủaHoaKỳ,nắmquyềntừ1789đến1797.""(*)PaulGauguin(1848-1903):DanhhọaPháp,sốngởTahititừnăm1891đến1901,thờigianôngsángtácsungsứcnhấtvàđểlạinhiềukiệttáchộihọa.""(*)G.O’Keeffe:NữhọasĩrấtnổitiếngvớinhữnghọaphẩmmôtảvềhoavànhữngphongcảnhthuộcvùngđấtsamạcTâyNamnướcMỹ.""ThíchNhấtHạnh:ThiềnsưngườiViệtNamđangsinhsốngởPháp,tênthậtlàNguyễnXuânBảo,sinhnăm1926tạiThừaThiên-Huế.ÔngxuấtgiavàopháiThiềntôngnăm16tuổi.Ôngđãxuấtbảntrên100cuốnsách,trongđócókhoảng40cuốnbằngtiếngAnh,từngđượcđềcửgiảiNobelHòabìnhnăm1967.""HenryBergson(1859-1941):Nhàvăn,nhàtriếthọcngườiPháp.Ônglàmộttrongnhữngnhàtriếthọclớncủathếgiới,đoạtgiảithưởngNobelVănhọcnăm1927.""(*)Cápecca:Mộtloạicáthuộchọcárô,sinhtrưởngởhầuhếtcácloại
sôngsuối.""(**)Chimchoichoi:Mộtloàichimcóchândài,đuôingắn,sốngởvùngđầmlầygầnbiển.""(1)UlyssesS.Grant:Vịtổngthốngthứ18tronglịchsửnướcMỹ,nhiệmkỳ1869-1877.""(2)LittleBighorn:TrậnchiếngiữachínhquyềnMỹvàcácthổdândađỏ,diễnravàonăm1876.""(3)LochNess:MộthồlớnvàsâutạicaonguyênScotland,cóbềmặtcaohơnmựcnướcbiển15,8m.Hồnàynổitiếngvềhuyềnthoạicủa“QuáivậthồLochNess”.""1.Trongbàiluyệntậpvớigiáocụchuôngnày,sốlầnluyệntậpđượclặpđilặplạinhiềunhấtlà200lần.""2.KhôngkhíyêntĩnhkiểunàylàmộtưuđiểmnổibậtnhấttrongphươngphápdạyhọccủabàMariaMontessori,đãđượcrấtnhiềutrườnghọcápdụngvàcũnglàmộttrongsốnhữngthànhcôngtiêubiểuchotinhthầnMariaMontessori.Thôngquaảnhhưởngcủabà,“sựyênlặngcốđịnh”đãthấmnhuầnvàonhữngbiểuhiệncủacôngchúngtrongtrậttựchínhtrịvàxãhội.""1.G.Ferreri,Dạyviếtchữ:cáchdạycủagiáosưMariaMontessori,thôngbáocáchđiềutrịbằngdạyhọc–yhọcliênquanđếntrẻemkhiếmkhuyếtcủaHộiliênhiệpRome,1.4(Rome,tháng10năm1907).""2.TổngkếttoạđàmvềdạyhọccủagiáosưMontessori,năm1900,côngtyinRome,P.46,sốnhà62,đạilộ...:(Đọcviếtmangtínhtựphát).""1.Trong“ngôinhàtrẻthơ”đầutiêncórấtnhiềuđồchơi,nhưnghiệntại,mốiquantâmđếnđồchơicủachúngtôiđãgiảmđinhiều,bởivìkinhnghiệmchothấy,trẻemkhônghềtìmkiếmđồchơi.""2.Tạinhữngnơicóxâydựng“ngôinhàtrẻthơ”,cũngđãxâydựngđượctrườngtiểuhọcsửdụngphươngphápdạyhọccủaMariaMontessori.Mấycuốnsáchtôiviếtđãtiếnhànhmôtảphươngphápgiáodụccủanhữngtrườnghọcnày,đặcbiệtlàbộsáchgồmhaicuốnmangtênPhươngphápdạyhọcMontessoricaocấp.""1.LeopoldoFregoli:DiễnviênngườiÝ,trongmộtbuổidiễnđãtừngthaytới60lầntrangphục.HộichứngFregolilàmộthiệntượnghiếmgặpcủanãobộconngười,khiếnngườibệnhbịảogiácvàtinrằngnhữngngườixungquanhmìnhđangmangkhuônmặtcủamộtngườiluônthayđổidángvẻhoặcđangcảitrang.""1.Tứcgiáodụcmộtcáchkhoahọc,pháttriểngiáodụctrênnềntảngkhoahọc.""2.Thuyếtcơgiới:quanđiểmtriếthọcquytấtcảcáchìnhthứcvậnđộngphứctạpkhácnhauvềchấtcủathếgiớivềmộthìnhthứcvậnđộngđơngiảnnhất-vậnđộngcơhọc."
"3.Đềcậpđếnkhenthưởngvàtrừngphạt,chúngtakhôngmuốnlàmgiảmgiátrịýnghĩacơbảncủanóđốivớigiáodục.Đâylàmộtphầntrongbảnchấtcủaconngười,nhưngphảikiểmtratìnhtrạngnóbịlạmdụngvàxuyêntạc,vàkhôngđểchúngtrởthànhmộtphươngtiệnđểpháhuỷ.Trongthựctế,nhữnghiểubiếtthôngthườngchochúngtathấyrằng,khitâmhồnđượcsựđammêsoisángthìkhenthưởngvàtrừngphạtgầnnhưtrởthànhmộtphươngtiệnđểtìmhiểumộtcôngviệclàtốthayxấu,đángđượcsựkhenngợihoặclàđángbịkhiểntrách.Vìvậy,vềmặtýnghĩanhấtđịnhmànói,thưởngphạtvàcôngviệclàhaivấnđềkhôngthểtáchrời,giốngnhưnhânvàquảkhôngthểtáchrời,đạođứccaothượnghaythấphènkhôngthểtáchrờivớihànhvicủaconngười.""1.Hiệnnay,phươngphápnàyđãđượcpháttriểnrộngvàphổbiến,đượcápdụngthửnghiệmđốivớilứatuổitiểuhọc,đượcmiêutảthànhphươngpháp“tựgiáodụctrongtrườngtiểuhọc”.Gầnđây,nólạiđượcmởrộngđếngiáodụcchotrẻtừsơsinhđến9tuổi.ThậmchímộtsốhọcsinhnămđầutrunghọccơsởcũngsửdụngphươngphápcủabàMariaMontessori,vànhậnđượcsựtánthànhcủacôngchúng.""2.Pestalozzi:NhàgiáodụchọcThuỵSĩ,sánglậpcônhiviện,trườngtiểuhọc...""3.ÉdouardSéguin:NhàgiáodụcngườiPháp.""4.Ezekiellàngườivốncósứctưởngtượngphongphúvàlòngtinkiênđịnh.Khánhiềunhữnghiểubiếtsâusắccủaôngđềumượnsựtưởngtượngkhácthườngđểbiểuđạt.Thôngtincủaôngthườnglấyhànhđộngmangtínhtượngtrưngđểthểhiện.Ezekielcoitrọngsựđổimớicủanộitâmvàtâmhồn,nhấnmạnhmỗimộtngườiphảicótráchnhiệmđốiphóvớihànhvitộilỗicủabảnthân,đồngthờituyênbốôngluônấpủhivọngquốcgiaphụchưngtrởlại.Ônggánhváchainhiệmvụtiêntrivàđiềukhiển,chonênôngđặcbiệtquantâmđếnviệcthiêngliêng,trongsạch.""5.Preyer:NhàSinhlíhọcvàTâmlíhọcthựcnghiệmngườiĐức.""1.ÉmileJaques–Dalcroze:NhạcsĩxuấtchúngnửađầuthếkỉXX,sinhratạiÁo,bốmẹlàngườiThuỵSĩ.ÔngđãcùngvớicáccộngsựcủamìnhhìnhthànhnênmộtsốýtưởngvềgiáodụcâmnhạcmàsaunàytrởthànhphươngphápDalcroze.""2.LuciusQuinctiusCincinnatus:NhàchínhtrịRomecổđại,từnglàquanchấpchínhcủaRomecổ,làthánhnhântrongtruyềnthuyết–hoáthâncủaphẩmđứcvàýchí.Theotruyềnthuyếtlịchsử,Cincinnatusbịđẩyđilàmquanchấpchính,cứuviệnchoquânđộiRomebịngườiAequyvâykhốnởnúiMt.Algidus.Khinhậnđượcmệnhlệnhnày,ôngđangcanhtáctrênnôngtrangnhỏcủamình.Sauđó,trongmộtngày,Cincinnatusđãđánhbạiquânđịch.KhiRomecakhúckhảihoàn,CincinnatuschỉchophépmìnhnắmquyềnlãnhđạothờikìRomechiếnđấuđểvượtquanguyhiểm,nguyhiểm
vừađượcgiảiquyếtxong,ôngbèntừchứcđểtrởvềvớinôngtrangcủamình.""1.Saukhinhữngngườikhácđềuđãthửvàthấtbạitrướccâuđốnày,Columbusbènđậpgiậpphầnđáycủaquảtrứnggàrồixếpnódựnglên,nhưvậyquảtrứngcóthểdễdàngxếpđứngmộtcáchvữngchắc.""2.1inch=2.54cm""3.1ounce=28,3gam""1Itarard(1774-1838):BácsĩngườiPháp,đượcbiếtđếnnhưnhàgiáodụccủanhữngngườibịcâmđiếc.Ôngcónhiềuthànhtựutrongviệcnghiêncứuvềthínhgiáccủanhữngngườicâmđiếc.""1Jean-JacquesRousseau(1712–1778),sinhtạiGeneva,làmộtnhàtriếthọcthuộctràolưuKhaisángcóảnhhưởnglớntớiCáchmạngPháp1789,sựpháttriểncủalýthuyếtxãhội,vàsựpháttriểncủachủnghĩadântộc.JohannHeinrichPestalozzi(1746-1827),lànhàcảicáchgiáodụcngườiThụySỹ.ÔngthànhlậpmộtsốtổchứcgiáodụctrongcảhaikhuvựcnóitiếngPhápvàtiếngĐứccủaThụySỹ.FriedrichWilhelmFröbel(hoặcFroebel)(1782-1852),ngườiĐức,làhọctròcủaPestalozzingườiđãđặtnềntảngchogiáodụchiệnđạidựatrênsựthừanhậnrằngtrẻemcónhucầuđặcbiệtvàkhảnăng.Ôngđãtạorakháiniệmvề“mẫugiáo”.ÔngcũngpháttriểncácđồchơigiáodụcđượcgọilàQuàtặngFroebel.""1ỞđâyýnóiđếnlớphọcMontessori""1Dante(1265-1321):Nhàthơ,nhàthầnhọcngườiÝ,tácgiảcủahaikiệttácLaDivinaCommedia(Thầnkhúc)vàLaVitaNuova(Cuộcđờimới).""1ColombopháthiệnralụcđịamớivàtrởthànhngườianhhùngcủaTâyBanNha.Nhưngcónhữngkẻkhôngphụcôngvànóirằng,đóchẳngphảiđiềugìmớimẻ.Ôngbèncầmmộtquảtrứnggàluộclênvàtháchmọingườixemaicóthểlàmchoquảtrứngđứngthẳng.Khôngailàmđược.Colombocầmquảtrứnglênvàgõnhẹmộtđầu,đặtphầnlõmxuốngbànvàquảtrứngđứngthẳng.Đólàmộtviệcđơngiản,vấnđềlàkhôngainghĩrađiềuđó.""NgườiCro–Magnonlàtêngọitừngđượcsửdụngđểchỉnhữngconngườihiệnđạiđầutiên,sốngvàocuốithờiđạiđồđácũởchâuÂu,khoảng50.000chođến10.000nămtrướcđây.""MộtcuốnsáchnổitiếngkháccủatiếnsĩMariaMontessori:Nhữngnămthơấuvàbímật.""HiệphộiMontessoriRomethiếtkếgiáotrìnhriêngdànhchonhững“ngườigiúpđỡ”trẻtronggiaiđoạn1tuổi.""Vídụchứngminhrằngtrướckhicóthểnóiđược,trẻđãcóthểnghehiểunhữnglờinóicủangườilớn,cóthểthamkhảocuốnsáchBímậtcủatrẻ.""TrongcuốnBímậtthờithơấu,độcgiảcóthểtìmthấyrấtnhiềuvídụcóliênquanđếnphươngdiệnnày.""1Dạytrẻbiếtđọcsớmđượcdịchra19thứtiếngđãđượcTháiHàBooks
muabảnquyềnvàxuấtbảntạiViệtNam.""1DạytrẻvềthếgiớixungquanhđãđượcTháiHàBooksmuabảnquyềnvàxuấtbản.""1ConngườitheophânloạihọclàHomoSapiens.TiếngLatinhnghĩalà'ngườithôngthái'hay'ngườithôngminh'.""1TrongcuốnnàyBTVsẽViệthóamộtsốphầnđểphùhợpvớiphụhuynhvàtrẻemViệtNam.""Nguyênvăn:A*M=P(“Ability”x“Motivation”=“Performance”)(ND).""Nguyênvăn:managerialgrid-còngọilàlướiquảnlýBlake-MoutondoRobertBlakevàJaneMoutonpháttriểnvàothậpniên1960.Matrậnnàydựatrênhaitiêuchílà“coitrọngmongmuốncủanhânviên”và“đềcaokếtquảcôngviệc”vớimứcđộcaohoặcthấp,từđóhìnhthànhbốnphongcáchquảnlýthểhiệntrênbốngócphầntư(ND).""Viếttắtcủacontinuousandnever-endingimprovement(ND).""Nguyênvăn:Justdoit-khẩuhiệucủahãngthểthaoMỹNike(ND).""1ao-xơ(ounce)=28,35gram(ND).""VinceLombardi(1913-1970)làcầuthủ,huấnluyệnviênkiêmgiámđốcbóngbầudụchuyềnthoạingườiMỹ.ÔngnổitiếngvớicươngvịhuấnluyệnviêncủađộiGreenBayPackersvàothậpniên1960,khidẫndắtđộinàygiànhnămchứcvôđịchquốcgiatrongvòngbảynăm,trongđócóbachứcvôđịchliêntiếp,thêmvàođólàhaichứcvôđịchSuperBowlvàocácnăm1966,1967(ND).""PeterFerdinandDrucker(1909-2005)làchuyêngiatưvấnquảntrịhàngđầuthếgiới.Ôngđượccoilàchađẻcủangànhquảntrịkinhdoanhhiệnđại,làtácgiảnhiềucuốnsáchquảnlýnổitiếng.TạpchíFinancialTimesđãbìnhchọnônglàmộttrong4nhàquảnlýbậcthầycủamọithờiđại(cùngvớiJackWelch,PhilipKotlervàBillGates)(ND).""MộtmónănvùngNamẤn,gồmkhoaitâyluộc,hànhtâychiênvàgiavị.""MộtkiểucâucửamiệngcủangườiẤnĐộ,giốngnhư“anhbạn”.""TronghệthốngsốđếmcủaẤnĐộ,Pakistan,Bangladesh,NepalvàSriLanka,lakhdùngđểđếmđơnvịhàng100.000,chẳnghạn150.000rupeethìđượcgọilà1,5lakhrupee,đượcviếtlà1,50,000.1lakhxấpxỉ2.250USD.""CuốnsáchđãđượcAlphaBookspháthànhnăm2011.""HọcviệnKinhtếLondon.""Danhtừchỉnhữngthứliênquanđếntrườnghọc.""Nhữngchữcốtìnhđểsaichophùhợpvớicáchnóitrongnguyênvăn.""Chơichữ.Trongnguyênvănlà“Stag”,nghĩalàmộtbữatiệcchỉcóđànôngđivớinhau,khôngdẫntheophụnữ.Ngoàira,từnàycòncónghĩalàhươu,naiđực.Đốivớiloàihươuxạ,nhữngconđựccóthểtiếtramùixạhươngnhằmthuhútnhữngconcái.""MộtbộphimcủaẤnĐộ,pháthànhnăm2009,đạodiễnAnuragKashyap."
"Môncricket,phổbiếntạinhiềuquốcgiatrongcộngđồngkhốiThịnhvượngchungAnh.""NhữngtrậnđấucriketgiữaẤnĐộvàPakistan.""ICQLLClàmộtchươngtrìnhnhắntinkhẩncấptrênmáytính,đượccôngtyMirabiliscủaIsraelpháttriểnvàphổbiếnlầnđầutiên,sauđượcAmericaOnline(AOL)mualại,vàkểtừ4/2010thuộcsởhữucủaMail.RuGroup.""MohammadAzharuddinsinhngày08/2/1963,làmộtchínhtrịgiaẤnĐộkiêmcựucầuthủcricket.ÔnglàmộtcầuthủcrikettàinăngvàlàđộitrưởngđộicricketẤnĐộtrongnhữngnăm1990.""TestMatches:LoạttrậnđấuthửnghiệmgiữacácđộiđạidiệnquốcgiatheoquyếtđịnhcủaHộiđồngCriketQuốctế(ICC).""Mộtloạibánhnhưsukem.""Chakra:TừnguyênthủytrongtiếngSanskritcakramangýnghĩalà“bánhxe”hay“vòngtròn”,đôikhiđượcdùngđểchỉ“bánhxecủaluânhồi”,đôikhicònđượcgọilàLuânxatheoâmHánViệt.""Chữ“thiểusố”ởđâyđượcdùngvớinghĩa“dànhchomộtnhómnhỏ”đốitượngnàođó;cụthểởđây,AlmaMaterkinhdoanhnhữngsảnphẩmdànhchotrườnghọcnóichung.""TrongnguyênvănlàFCD(FirstClasswithDistinction).""Mộtthứlễvậtquađógửilờicầunguyệntớicácvịthánhthần.""MộtnghilễtôngiáoHindu.""MộtdiễnviênđiệnảnhẤnĐộ(sinhnăm1938).""MãpindànhchonhữngngườisửdụngBlackberryđểaddvàodanhbạ.""Rickshaw:Loạixenhẹ,haibánh,cómui,dùngởẤnĐộvàvùngViễnĐông,domộthoặcnhiềungườikéo.""NguyêngốcEnthucutlet:mộttừđặctrưngcủaBangalore,chỉmộtngườiquásôinổi,bậntâmđếnquánhiềuthứ,kiểunhưđếnmộtnhàhàngtrướcbấtcứaikhác,làmmộtbữatiệcchẳngvìcáigìhaynhânbấtcứdịpgì,haythậmchílàcách2giờlạicậpnhậtstatustrênFacebookmộtlần.Ởđâyngườidịchchọncáchgọi“mõlàng”chogầngũivàdễhiểuvớibạnđọcViệtNam.""PermanentAccountNumber−Sốtàikhoảnvĩnhviễn.""Gulabjamun:MónbánhsữakiểuẤnĐộ.""ThườngđượcdùngđểámchỉnhữngngườiđếntừKerala,ẤnĐộ.""“Buck”trongnguyênvăn,tiếnglóngnghĩalàđồngđôla.""Cáchgọi“dì”thểhiệnmốiquanhệthânthiếtnhưchịemgiữamẹvàmộtngườibạngáicủamẹ.""Tạpchíđànông,gồmcácbàiviếtvềlốisốngđôthị,tranhảnhkhiêudâmthậmchíởmứcnặnghơncảtờPlayboy.""G.I.Joelàtênmộttròchơichiếnthuậttheolốichơiturn-basedtrênđiệnthoạidiđộng.""LấytừnhanđềbàihátWhyThisKolaveriDi?(tiếngAnh:WhyThis
MuderousRage,Girl?)ĐâylàcakhúcchủđềtrongbộphimtâmlýtộiphạmcủaẤnĐộnăm2012.""Front-endvàback-endlàcácthuậtngữthườngsửdụngtronglĩnhvựcpháttriểnphầnmềm,chỉcácgiaiđoạnbắtđầuvàkếtthúccủamộtquátrìnhxửlý.Front-endlàphầntươngtáctrựctiếpvớingườisửdụng,cụthểlàhệthốngcácgiaodiệnngườidùng(GUI).Back-endgồmcócácthànhphầnđểxửlýcácthôngtintừFront-end,thôngtinchỉviệctươngtácvớiDBMS(hệquảntrịdữliệu).""Chơichữ“Mater”(trongtêncôngty)vớichữ“matters”(vớinghĩa:việccóýnghĩa,chuyệnquantrọng).""GraduateManagementAdmissionTest:mộtbàiđánhgiátiêuchuẩnđượcsửdụngnhưmộtbàikiểmtrađầuvàochocácchươngtrìnhhọcMBAhaycácchươngtrìnhquảntrịkháctrênđạihọc.""ThủphủcủabangTamilNaduvàlàthànhphốlớnthứ4củaẤnĐộ.""MộttrongnhữngnhàcungcấpdịchvụnghềnghiệplớnnhấtthếgiớivàlàmộttrongBốnônglớnngànhkiểmtoán,cùngvớiPricewaterhouseCoopers(PwC),Ernst&YoungvàDeloitteToucheTohmatsu(Deloitte).TrụsởchínhcủacôngtyđượcđặttạiAmstelveen,HàLan.KPMGcóhơn136.500nhânviêntrêntoànthếgiớivàcungcấpdịchvụnghềnghiệptạihơn140quốcgia.KPMGcó3kênhdịchvụchính:Kiểmtoán,ThuếvàTưvấnquảnlý.""PhântíchSWOTlàmộttrong5bướchìnhthànhchiếnlượcsảnxuấtkinhdoanhcủamộtdoanhnghiệp,baogồm:xáclậptônchỉcủadoanhnghiệp,phântíchSWOT,xácđịnhmụctiêuchiếnlược,hìnhthànhcácmụctiêuvàkếhoạchchiếnlược,xácđịnhcơchếkiểmsoátchiếnlược.SWOTlàtậphợpviếttắtnhữngchữcáiđầutiêncủacáctừtiếngAnh:Strengths(Điểmmạnh),Weaknesses(Điểmyếu),Opportunities(Cơhội)vàThreats(Tháchthức)-làmộtmôhìnhnổitiếngtrongphântíchkinhdoanhcủadoanhnghiệp.""DiễnviênẤnĐộđãxuấthiệntronghơn180bộphimvớisựnghiệpkéodàihơn4thậpkỷ.""Diễnviên,nhàsảnxuấtphimnổitiếngcủaẤnĐộ.""RoadsideRomeoslàmộtbộphimhoạthìnhđượcMỹvàẤnĐộhợptácsảnxuấtnăm2008.""TênmộtbộphimâmnhạcBollywoodđượcsảnxuấtnăm2010.""AnnaHazarelàmộtnhàhoạtđộngxãhộingườiẤnĐộ.Ngày5tháng4năm2011,HazarebắtđầutuyệtthựcđểgâyáplựcnhằmépchínhphủẤnĐộphảicóđộngtháimạnhmẽtrongviệcchốngthamnhũng,dẫnđếncuộcbiểutìnhủnghộôngtrêntoànquốc.Việctuyệtthựckếtthúcvàongày09/4/2011vớihaitrongsốnhữngyêusáchquantrọngnhấtcủaphongtràođượcchínhphủẤnĐộđápứng.""Namdiễnviên,nhàsảnxuấtvàđạodiễnphimẤnĐộ."
"BộphimcủaẤnĐộsảnxuấtnăm1995.""Mộtmónănđượclàmtừgạo,giavịvàthịtcừu.""Tácgiảchúthích:ĐạogiáolàchínhgiáosảnsinhởTrungQuốc,cócácgiáođiềuvàlễnghirấtnghiêmkhắc,khichínhthứclậpđànlàmphépbàytrận,bắtbuộcphápsưphảimặcđạobào.VídụnhưtrongtrậnXíchBíchthờiTamQuốc,GiaCátKhổngMinhlậpđànmượngióĐôngcũngphảimặcđạobào,khôngphảiđểtrêutứcChuDuhaylàmmàumè,màchỉlànghiêmkhắcchấphànhlễnghilậpđàn.HômnayLụcHữulàchủtrận,vìvậyycũngkhôngngoạilệphảimặcđạobàomàuvàng.""Bùachútróirồng.""Nguyênthầntáchrakhỏicơthể.""Tiềmnăngbẩmsinh,đãcósẵntừtrongphôithai.""Nguyênthầnnàylàmộtvịtônthầnđểthờphụng,khôngphảinguyênthầncủangườituluyệnvẫnđượcnhắctớiởtrên.""Mùivịấyvôcùngvôtận.""HaycòngọilàChiếuĐạiQuyềnHiện(TōshōDai-Gongen,東照⼤権現),tướchiệuthầnthánhđượcphongchoTokugawaIeyasusaukhiôngquađời.""TokugawaIeyasu(1543-1616)làmộtnhânvậtnổitiếngtronglịchsửNhậtBản.ÔnglàngườisánglậpvàcũnglàvịShōgun(Tướngquân)đầutiêncủaMạcPhủTokugawa,nắmquyềntừsautrậnSekigaharanăm1600chođếnMinhTrịDuyTânnăm1868.""VănThiênTường(1236-1282)tựTốngThụy,hiệuVănSơn,tênVânTôn.ThiênTườnglàtênbạnđặtcholúcông20tuổiđếnGiangTâythicốngsĩ.ÔngsốngvàothờinhàTốngbịMôngCổxâmlấn.Năm1271,HốtTấtLiệtcửbinhđánhNamTống.HaithànhTươngDươngvàPhànThànhbịvâychặt,thủđôLâmAnbịuyhiếp.Ôngmộbinhđượcvạnngười,kéovềbảovệLâmAn.KhiquânMôngCổđếnđánhLâmAn,quanquântriềuđìnhbỏchạy,ôngđảmnhậnchứcsứgiảđếntrạiquânNguyênđàmphán.Khôngngờôngbịbắt,nhưngsautrốnđượcchạyvềNammộbinhđánhtiếpcùngvớiTrươngThếKiệt,LụcTúPhu.Saucùnglựclượngkhôngđốichọinổi,ôngbịbắtđemvềĐạiĐô(BắcKinh).HốtTấtLiệtđãchiêuhàngnhưngôngquyếtkhôngđầuhàng,cuốicùngbịxửtrảmtạiđâynăm47tuổi.""Tácgiảchúthích:Kểcảngàynay,đạosĩtrêntoànthếgiớicũngđềuphảiđăngkýtạiphủThiênSưởnúiLongHổthìmớiđượcthừanhậnlàđạosĩchânchính,nóitheongônngữhiệnđại,thìphủThiênSưnàylànơiduynhấtđượcchỉđịnhphátgiấychứngnhậnđạosĩtrêntoàncầu.""Đâylàmộtkháiniệmtrongmệnhlýhọc,dụngthầnlàmấuchốtcủabáttự,làmộthoặchailoạitrongNgũhànhcóthểgâynêncáctácđộngđếnbáttự,khiếnchoNgũhànhcủabáttựđượccânbằng.""BốntrongtámnỗikhổtheoquanniệmPhậtgiáo.Lầnlượtlàkhổvìkhông
đượctoạinguyện,khổvìyêumàphảichialìađiềumìnhyêu,khổvìphảitiếpxúcvớinhữngthứmìnhoánghét,khổvìsựhộitụvàxungđộtcủangũuẩn.""Jacknói“đủ”(够),tiếngTrungđọclà“câu”,nghegầngiốngnhư“go”trongtiếngAnh.""Mộtkhắctươngđươngvớimườilămphút.""MộtkiểuchữHán,hơigiốngchữLệ.""回""TứclàlưnghướngTuất(TâyBắc),mặthướngThìn(ĐôngNam).""KháchGia,hayHakka,còngọilàngườiHẹ,làmộttộcngườiHánđượccholàgốcgácởkhuvựccáctỉnhHàNamvàSơnTây,miềnBắcTrungQuốccáchđây2700năm.""TamNguyênCửuVậnlàmộtchukỳthờigiandài180năm.Mỗimộtchukỳnàyđượcchiaralàmbagiaiđoạn,mỗigiaiđoạndài60nămgọilàNguyên.TamNguyêngồmcóThượngNguyên,TrungNguyênvàHạNguyên.MỗiNguyênlạiđượcchiathànhbaVận,mỗiVậndài20năm.Vận1,2,3thuộcvềThượngNguyên.Vận4,5,6thuộcvềTrungNguyên.Vận7,8,9thuộcvềHạNguyên.GọichunglàCửuVận.""Mộtvịthầntrongtruyềnthuyết,dângianchorằngthầnTháiTuếởdướiđất,chuyểnđộngtươngứngvớisaoTháiTuế(saoMộc)trêntrời,khiđàođấtđộngthổ,phảitránhphươngvịTháiTuế,bằngkhôngsẽchuốchọa.""MộtchứcquanthờiThanh,hàmtònglụcphẩm,thấphơntrichâu,nhưngcaohơnchâuphán.""TrongquanniệmcủaĐạogia,tiểuchuthiênvàđạichuthiênlàđườngđichuẩntắccủakhíquacáchuyệtvịtrongcơthể.""MộtdạngkiếntrúctươngtựnhưbancôngcủaTrungQuốc.""Mộtloạibinhkhíthờixưa,lưỡidàivàhẹp.""Mộtdạngvũkhícổ,nhưquảchùycógắndây.""Trămhaykhôngbằngtayquen.ỞđâyđểnguyênâmHánViệtcủacâuthànhngữcổđểdiễntảsựkhóhiểucủanóđốivớingườinướcngoàilàJack.""Cụmtừnàycónghĩalàquyếtđoán,gặpthờicơliềnlậptứcđưaraquyếtđịnhngay;nhưnggiảithíchtheonghĩađencủatừngtừ,thìlàgặpthờiliềngãy.Trongtrườnghợpnày,độcgiảcóthểcoiđâynhưmộtdạng“đuổihìnhbắtchữ”vậy.""LụcKiềuKiềuphátâmsai.""TrongbiênchếcủaHồngmôn,cácanhemthuthậpvàtruyềntintứcgọilànhịngũ.(Chúthíchcủatácgiả)""Tácgiảchú:phongthủycụctrênnúiKêĐềlàcâuchuyệntrongtậpmột;sơnđườnglàcáchgọicácnhánhquânđộiđộclậptrongHồngmôn,đườngchủlàlãnhđạotốicaocủasơnđường,Bạchchỉphiên(quạtgiấytrắng)là
mậthiệucủaquânsư.""MộtloạibátvẽhoavăngàtrốngđặcbiệtcủavùngQuảngĐông,PhúcKiến.""Chỉdòngsôngnằmgọntronglãnhthổ.""Đâylàmộtkháiniệmtrongphongthủy,muốntìmralongmạch,thìphảixácđịnhđượctinhthể,chânlongphátmạch,lạcmạch,kếthuyệt...đềucótinhtúhiểnlộra.""Tácgiảsửdụnghiệntượngđồngâm,chữ“khaiđường”(mởminhđườngtrongphongthủy)và“khaiđường”(mổbụng)đọcgiốngnhaunhưnglàhaichữkhácnhau.""Tácgiảchúthích:ThượngĐếhộichịuảnhhưởngcủaHồngmôn,cũngsửdụngrấtnhiềuámngữnộibộcủaHồngmôn,vântrungtuyếtlàđao,philàđộngtừ,nghĩacảcâulàdùngđaochémđầu.""BátMôn,tứclàtámcửa.TámcửagồmcóHưumôn,Sinhmôn,Thươngmôn,Đỗmôn,Cảnhmôn,Tửmôn,KinhmônvàKhaimôn.TámcửanàylàtừtámphươngvịcủaBátquáimàra.""Tácgiảchúthích:theobiênchếcủaquânTháiBình,haimươilămngườilàmộtlượng,quanquânđứngđầulượnggọilàTưmã.""Từtậpnày,AnLongNhiđãtrởthànhmộtchàngtrai17tuổi,nêncáchxưnghôsẽthayđổitheochophùhợp.""NhàlớnkiểuTâyQuan,haycòngọilànhàkiểucổ,làloạinhàdântruyềnthốngmangđậmnétđặcsắccủavùngLĩnhNam,đượcxâydựngnhiềuởvùngTâyQuan,QuảngChâu,TrungQuốc.""Cáchcách:làlốixưnghôđốivớicáccôgáichưachồngtrongtiếngMãn,dịchthẳngsangtiếngHánlà“cônương”,saukhitriềuThanhthànhlập,cáchcáchliềntrởthànhmộtphầntrongphonghiệuchínhthứccủacácphụnữquýtộcngườiMãn,kếtcấuvàcáchdùngtươngđươngvới“phunhân”.ĐốivớingườiMãn,bấtluậnthânphậncaoquýsanghèn,chỉcầnlàcongáichưalấychồng,đềucóthểgọilàcáchcách,nhưngkhisửdụnglàmphonghiệuvàkhingườiHánsửdụng,thìđaphầnđềuchỉcácphụnữtrẻcóthânphậntônquý.Trongvănhóahiệnđại,dochịuảnhhưởngcủacáctácphẩmđiệnảnhvàtruyềnhình,ýnghĩacủatừnàylạitươngđươngvới“côngchúa”,cókhácbiệttươngđốixavớicáchdùngtronglịchsử.""Nguyênvăn:“不斯⽂”(bấttưvăn),nghĩalàvôvănhóa.ỞđâySáiNguyệtchơichữđểmắngCốTưVăn.""MộtloạicháođặcsảncủaQuảngĐông,gồmcócháo,cá,tôm,thịtbằm,đậuphộng,quẩyvàhànhlá.""Tácgiảchú:tronghệthốngámngữcủaHồngmôn,ngồinhàkháchtứclàchỉviệcngồiđạilao,nhưngtừrấtlâucáchnóinàyđãtrởthànhtụcngữthôngdụngởQuảngChâu.""Lờigiảinghĩaquẻbói."
"TiềnthâncủangânhàngPhươngĐông(OrientalBankCorporation).""Chỉchungcácvịtổngđốc,tuầnphủthờiMinh,Thanh.""Tổchứcvũtrangcấpđịaphươngcủagiaicấpđịachủdùngđểtrấnápkhởinghĩanôngdânthờixưa.""洪:chữ“hồng”nàynghĩalànướclớn,lũlụt,hồngthủy.""Mườiđụcmộttrong.""HaicâunàycủaLýThanhChiếu,nữtácgianổitiếngđờiTống,đượcxếpvàohàngnhữngnữthinhânbậcnhấtTrungHoa.""MộtdạngtổchứcvũtrangđịaphươngthờixưaởTrungQuốc.""Bắntênkiểuchâuchấu.""Chỉnơiđồngbằngcósôngsuối.""Tácgiảchúthích:TháiBìnhthiênquốcgọitrinhnữlànguyênnữ,khituyểnvươngnươngcũngchỉnguyênnữmớicóthểdựtuyển.""Độitrưởngđội10người.""MộtloạikịchđịaphươnglưuhànhởHàBắc,HồNam,AnHuy...pháttriểntừđiệumúaHoaCổmàthành.""Mườiđốitượngmàthầyphongthủykhôngđượcdùngthuậtphongthủyđểantángcho.""Nguyênvăn:hữuthủytảđảo(右⽔左倒),cónghĩalànướcchảytừbênphảisangbêntrái,theonguyênlýnướcchảytừnơicaoxuốngnơithấp,thìcónghĩabênphảicaobêntráithấp.""Tácgiảchúthích:“Hảiđể”làámhiệutrongHồngmôn,chỉđiềuluậtvàdanhsáchHồngmôn.""Cáhổkìnhhaycávoisátthủlàloàicávoilớnnhấtvàcũnglàloàiđộngvậtcóvúănthịthungdữnhấtđạidương,còncómộtsốtêngọiítphổbiếnhơnnhưcáđenhaysóibiển.""Kínhlụcphânlàdụngcụhànghảicơbảnđượcsửdụngđểđogóckẹpgiữathiênthểvàđườngchântrời,góckẹpđođượccùngvớithờiđiểmđochotavịtrítàutạithờiđiểmquantrắc.Dotỷlệgóccủanónhỏhơn60°(1/6của360°)nêngọilàkínhlụcphân.""Tácgiảchúthích:Sâmphiếulàgiấyphéptriềuđìnhcấpchonhữngngườichuyênđàosâm.""GiaiđoạncuốithờiThanhđầuthờiDânQuốc,hàngloạtdânchúngởvùngTrungNguyênvàGiangBắc,vìcácnguyênnhânnhưthiêntai,loạnlạc,phảivượtquaSơnHảiquan,vượtBộtHải,langbạtđếnvùngĐôngBắckhaihoangkiếmsốngvàđịnhcư,gọilà“langbạtQuanĐông”.""QuanviênnhàThanhđộimũlôngcông,nhưnglạiphânratheocấpbậc,độimũlanlinhtrườnglàquanvõhàmlụcphẩm.""Theochiếttự,chữ官nghĩalàquanlại,cóhaichữ⼜(miệng)bêntrong,ýnóingườilàmquancóthểănnóiđổitrắngthayđen.""MộttrongtámcửasôngchínhđổrabiểnthuộchệthốngsôngChâuGiang,
nằmởĐôngQuản,tỉnhQuảngĐông.NướcsôngChâuGiangtừHổMônđổrabiểnLinhĐinh.""Tácgiảchúthích:NgânhàngOrientalAnhquốclàngânhàngngoạiquốcđầutiênvàoTrungQuốc,trongnhữngnămtừ1845-1850lầnlượtxâydựngcácchinhánhtạiQuảngChâu,HươngCảng,ThượngHải,năm1850lầnđầutiênpháthànhtiềngiấytạiHươngCảng""Tácgiảchúthích:Theotiếnglóngtrêngianghồ,ngườibịtrúngkếđámlừabịpgọilà“ôngthọ”.""Tácgiảchúthích:“Lãođiểm”làámngữHồngmôn,ýchỉlừagạt.""Tứthầnđắcvị,thủynhiễuminhđường:TứthầngồmThanhLong,BạchHổ,ChuTước,HuyềnVũ,trongbốcụcmộtngôinhà,thìThanhLonglàhướngbêntrái,BạchHổlàhướngbênphải,ChuTướclàphíatrướcmặtvàHuyềnVũlàphíasaulưng.ĐồngthờiHuyềnVũcũngtượngtrưngchophươngBắc,ChuTướcphươngNam,ThanhLongphươngĐôngvàBạchHổphươngTây.Nếuhướngvàvịtrícủatứthầntrùngnhau,thìgọilàtứthầnđắcvị.Nhưvậymộtngôinhàđượcgọilà“tứthầnđắcvị,thủynhiễuminhđường”phảiquaymặtvềhướngNam,quaylưngvềhướngBắc,trướcmặtcósôngsuốichảyqua.""Tácgiảchúthích:Thànhvảilàkhígiớithườngdùngkhitácchiếnthờicổđại,dùngtregỗdựngthànhbốnbứctường,bênngoàiquâymộtlớpvảidàyvẽhoavănnhưgạchxâythành,nhìntừxatrôngnhưtườngthànhthậtvậy,cótácdụngmêhoặckẻđịchởxa,khicậnchiếncũngcóthểchắntên,đặtphụcbinhhoặcdùnglàmtrướngtrungquân.""Mộtloạidụngcụdùngđểhútthuốcphiện.""Theolýthuyếtphongthủy,mộphầnphảiđặtdựalưngvàonúi,ngọnnúiấyđượcgọilàkháosơn.""Loanphượnghòachungtiếnghót.""TêngọikháccủaGiangTây.""Tácgiảchúthích:Langtiễnlàloạibinhkhílớn,dùngtredàichếthành,dàihơnmộttrượng,phíatrướccònđểnguyênmườimấychạctrexòera,trênchạctrecắmđầymũithươngnhỏ,cóthểkẹpkẻđịchvàogiữarồidùngthươngdàiđâmchết,cũngcóthểbiếnthànhôbảovệbênsườnchotoànđội.""Xemchúthíchởtập3.""TổsưThiềntôngPhậtgiáokhitiếpnhậnđệtửđếnxinhọc,thườngkhôngdùnglờilẽhỏihanmàsẽđánhvàođầumộtgậyhoặcquátlớnmộttiếng,đểkhảonghiệmcăncơcủađệtử,kẻnàothôngminhvàcótuệcăn,cókhichỉmộtgậyhoặcmộttiếngquátmàngộđược,gọilà“bổnghátđốnngộ”.""Ởđâytácgiảchơichữ,dùngtừ“破⽠”(dưavỡ),vừacóýchỉthiếunữđếntuổimườisáu,vừachỉviệcthiếunữlầnđầu“pháthân”,cóquanhệtìnhdục.NênLụcKiềuKiềumớinói“đậpvỡdưacủacậu”,đểtrêuCốTưVăn."
"Lưỡidaogiấutrongtayáo.""Thuậtngữtrongmệnhlýbáttự,nếutrongmệnhcóDịchMã,chứngtỏngườinàyphảidichuyểnnhiều.""HồngQuốcDumặcquanphụcnhưngkhôngphảilàquanviên.VốnđờinhàThanh,nhànàocóchúttiềnbạc,khingườithânquađời,namsẽchomặcquanphụcgiốngquanviên,nữsẽchođộimũphượngkhănquànggiốngphitần,sauđómớinhậpthổyênnghỉ.ĐiềunàygiốngnhưchúngtangàynaythấycácvịtổtiênđaphầnđềumặcvesthoặcbộđồTônTrungSơnởnhàtanglễ.""“Báttự”là“támchữ”,đólà:Can,chicủanămsinhCan,chicủathángsinhCan,chicủangàysinhCan,chicủagiờsinh.""LoạnAnSử(chữHán:安史之亂:AnSửchiloạn)làcuộcbiếnloạnxảyragiữathờinhàĐườngtronglịchsửTrungQuốc,kéodàitừnăm755đếnnăm763,dohọAnvàhọSửcầmđầu.CảhọAnvàhọSửđềuxưnglàYênĐếtrongthờigiannổidậy.""TườnghoặcbìnhphongđặttrướccổnglớntrongkiếntrúcnhàcósânvườnởTrungQuốc.Theoquanniệmphongthủy,cótácdụngngănluồngkhíxấuvàonhà,cảnluồnkhítốtthoátra.""Labànphongthủy.""Tamnguyêncửuvậnlàcáchngườixưachiacáckhoảngthờigianlớn,trongđócứ20nămchialàmmộtvận,balần20nămhìnhthànhmộtnguyên.""MộtphươngphápngoạitrịcủaTrungy,dùnggiấybôngcuốnsợingảicứuthànhmộtquetròndài,saukhiđốtđặtvàodụngcụgiác(ôncứukhí),lănquakinhlạc,hoặcquanhchỗbịđau,giúpônthôngkinhlạc,ônbổnguyênkhí,điềuhòakhíhuyết...""Tamcông:bachứcquanđứngđầutriềuđìnhphongkiến,gồmTháisư,Tháiphó,Tháibảo.""洪.""共.""廿.""NằmởTrungNamtỉnhQuảngĐông,đầuphíaBắcvùngchâuthổChuGiang.""Mỗikhắcbằngmườilămphút.""LoạibinhkhítiêubiểucủaThiếuLâm.""Cấpthứmườisáutrongmườitámbậccửuphẩmphâncấpquanlạixãhộiphongkiến.""Saytrăngmòvàng.""Yêutôi,yêuluôncảchúchócủatôi.Ýchỉkhiđãyêumộtngười,chúngtathườngyêuluônnhữnggìthuộcvềhọ.""Nhữngngườihọccaohiểurộngthìphongtháitựkhắcsẽđĩnhđạc,thănghoa."
"Sốcvănhóa:mộtthuậtngữđượcsửdụngđểchỉsựlolắngvànhữngcảmxúcnhưngạcnhiên,mấtphươnghướng,bốirối...màmộtngườicảmthấykhiphảihoạtđộngtrongmộtnềnvănhóahaymôitrườngxãhộihoàntoànkhác.""AristotlelàmộtnhàtriếthọcvàbáchọcthờiHyLạpcổđại,họctròcủaPlatonvàthầydạycủaAlexandrosĐạiĐế.""LuậnNgữlàmộttácphẩmdoKhổngTửvànhữngđệtửcủamìnhbiênsoạn,đượcviếttừđờiTiềnHántớiHậuHán,làmộtchủđềhọcvấnchủyếutrongkỳthiKhoabảngcủatriềuđìnhTrungHoa.""Ngàyanhbướcrađi.""TrangmạngxãhộiphổbiếnnhấtTrungQuốc.""ConmắtLondon(LondonEye)làmộtvòngquayquansátkhổnglồcao135métnằmbênbờsôngThames,London,Anh.""Chỉnhữngngườiđànôngcóxuhướngthíchbaobọc,nângniuhoặcthậmchílàyêuđươngvớinhữngcôgáinhỏtuổihơnmìnhrấtnhiều(thậmchílàmới13-14tuổi).""Chỉnhữngcôgáicóxuhướngthíchyêuđương,qualạivớinhữngngườiđànônglớntuổihơnmìnhrấtnhiều.""HãnggiàydépgiárẻcủaTrungQuốc.""TuânTử(313TCN–238TCN)làmộtnhànho,nhàtưtưởngcủaTrungHoavàocuốithờiChiếnQuốc.""FAlàtừviếttắtcủa“ForeverAlone”:độcthânmãimãi.""MộtdiễngiảnổitiếngcủaTrungQuốc.""Mộtngườidẫnchươngtrình,diễnviênnổitiếngcủaTrungQuốc.""HenryDavidThoreau(12/7/1817-6/5/1862)lànhàvăn,nhàthơ,nhàtựnhiênhọc,nhàsửhọc,nhàtriếthọc,nhàđịahìnhhọcmẫumựcngườiMỹ.ÔnglàmộttrongnhữngngườiđitiênphongtheothuyếtTiênnghiêmvàlàmộtnhàhoạtđộngtíchcựcthamgiaphongtràokhángthuế,bãinô.""MộtdoanhnghiệpsảnxuấtbánhngọtrấtnổitiếngtạiTrungQuốc.""CheGuevara(1928-1967)làmộtnhàcáchmạngMác-xítnổitiếngngườiArgentina,ngườitạorahọcthuyếtquânđội,nhàlãnhđạoquândukíchvàphongtràocáchmạngCuba.""Ýchỉnhữnghọcsinhchỉhọckhámộtvàimônnàođó.""NhânvậtnữchínhtrongtiểuthuyếtHarryPotter.""Têngọikháccủaloàigián.""ĐiểntíchtrongTamquốcdiễnnghĩa,ýchỉthiệthạikhônlường,tổnthấtvôcùng.""(1)Shota:TừngữcóxuấtxứtừNhậtBản,chỉnhữngbétraicóngoạihìnhđẹp,dễthương.""(1)ÝnóiGiaiHòalạimêmanchìmvàogiấcngủ.""(1)Trạchnữ:nhữngcôgáikhôngthíchchốnđôngngười,chỉthíchạchnữ:
nhữngcôgáikhôngthíchchốnđôngngười,chỉthíchngồiởnhàlênmạng,lướtweb,chơigamevàcáctròtiêukhiển,thườngkhôngcócôngviệcổnđịnh,hoặcnếucóthìtínhchấtcôngviệccũngkhôngyêucầuphảirangoàinhiều.""(2)Weibo:trangmạngxãhộiphổbiếncủaTrungQuốc.""(3)Casual:Trangphụcđơngiản,năngđộng,nhưngkhôngxuềxòa.""(1)CâutrêntríchtrongbàiNiệmnôkiều-XíchBíchhoàicổcủaTôĐôngPha,(bảndịchcủaNguyễnChíViễn-TuyểntậptừTrungHoa-NhậtBản,NXBVănhóaThôngtin,1996),nguyênvănchữHánlà:Vũphiếnluâncân,đàmtiếugian,cườnglỗhôiphiyêndiệt.""(2)NhữngcâutiếptheotrongbàiữngcâutiếptheotrongbàiNiệmnôkiều-XíchBíchhoàicổcủaTôĐôngPha,(bảndịchcủaNguyễnChíViễn-TuyểntậptừTrungHoa-NhậtBản,NXBVănhóaThôngtin,1996),nguyênvănchữHánlà:Cốquốcthầndu,đatìnhứngtiếungã,tảosinhhoaphát.Nhânsinhnhưmộng,nhấttônhoànlỗigiangnguyệt.""(1)JiahelàphiênâmtênGiaiHòatrongtiếngTrung.""(1)KhoaHồisứctíchcực-chốngđộc.""(1)GiaiHòa(佳⽲/jiāhé)cóâmđọcgiốngtừ“giahòa(家和/jiāhé)”trongcụmtừ“giahòavạnsựhưng”(giađìnhhòathuậnthìvạnsựthành).""(1)NghệdanhcủaChungHânĐồng,mộtcasĩ,diễnviên,ngườimẫu;tênthậtcủacôlàChungGiaLệ,sinhngày21/01/1981tạiHồngKông.""(2)MộtloạimìcủahãngNissin.""(1)NguyênvăntiếngHánlà秒杀(miểusát),nghĩalàgiếttrongchớpmắt.Thuậtngữnàyvốnbắtnguồntừgameonline,làmộtphươngthứcchiếnđấuvôcùnglợihại,tiêudiệtđốithủchỉtrongmộtthờigianrấtngắn.""(2)TêntiếngAnhlà:BeijingNo.4HighSchool.""(3)MộtcâungạnngữcủaTrungQuốc,vốnlàkhixưa,dòngchảyHoàngHàkhôngcốđịnh,mộtnơivốnnằmphíađôngdòngsôngthìnămsau,HoàngHàđổidòng,nơiấylạitrởthànhnằmởphíatâydòngsông.Vềsaucâunóinàyđượcdùngđểvívớisựthịnhsuy,biếnhóakhônlườngcủangườicủavật,nhưngcũngcólúcsựbiếnđổiấylạitiêucực,khôngthểdựliệuđược.""(4)Câunàyxuấthiệntừđiểntích:TriềuTốngcómộtôngquanchâu(châu:đơnvịhànhchínhngàyxưa)tênlàĐiềnĐăng,rấtkịviệcngườikhácgọitêncủamình.Vì“Đăng”(登)trong“ĐiềnĐăng”đồngâmvới“đăng”(灯)nghĩalà“đèn”,chonênkhôngchodândùngtừđăng(đèn),màphảidùngtừ“hỏa”đểthaythế.Nếungườinàovôýmạophạm,ĐiềnĐăngsẽvôcùngtứcgiận.TớitếtNguyênTiêungày15/1,theolệcólễthảđènhoađăng.Lúcquanphủdáncáothị,vìphảikịtừ“đăng”(đèn)nênviếtlêncáothịrằng“Châutaylệnhphónghỏabangày”.Khôngítngườiởnơikháckhiđọcđượccáothịnàyđềukinhngạc,saukhihỏirõnguyêndothìcócâutrào
phúng:“Chỉchoquanchâuphónghỏa,khôngchobáchtínhthắpđèn”.Từđó,câu“quanchâuphónghỏa”ámchỉngườitrênthìcóthểlàmxằnglàmbậy,cònngườidướithìluônphảichịuápbức.""(1)Khiphơikínhlúpdướiánhnắngmặttrời,nósẽđóngvaitrònhưmộtthấukínhhộitụ,tậptrungnănglượngcủatiasángvàcóthểđốtcháynhữngthứởđiểmhộitụ.""(1)TiếngBắcKinhchuẩnphảiuốnlưỡirấtnhiều.""(1)MộtdiễnđàncósứcảnhhưởnglớnởTrungQuốc.""(2)Ýnóivềsựkhácbiệtvềtưduy,hànhvigiữahaithếhệ,chỉcáchnămtuổilàđãthấysựkhácbiệtrõràngrồichứchưanóiđếnlàcáchnhaumườituổi.""(1)GiaiHòagọiđùaTiêuDưlàTiếuTiếu.""(2)Đườngdâynóngphụcvụkháchhàngcủanhàmạng.""(1)VănKhúclàngôisaonắmgiữcôngdanhvàvănvậncủathếnhân.""(1)Chữ“ngải”trongtênNgảiGiai,NgảiHòacócáchphátâmgiốngtừ“yêu”.""(1)Nguyênvănlà“tínhphúc”(性福),cóâmđọcgiống“hạnhphúc”(幸福),đâylàcáchchơichữ,ámchỉhạnhphúctrongchuyệnchăngối.""(2)KiềuKiềuámchỉchồngmìnhhayghen.""Showdiễn,emtraiThanhDuylàTrầnPhương,cũnglàcasĩ.""*(Hihi,làsaymáybayímà!)"
TableofContentsĐôilờicùngcácbậcphụhuynhCácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiếtXinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườitôirấtyêuquýKhảnănghiểubiếtlà"đặcquyềntừlúcsinhra”TríthôngminhcóbachânCáchdạytrẻthẻ"bit"thôngminh
“BIT”THÔNGMINHLÀGÌ?CÁCLOÀICÔNTRÙNGTẠISAONHỮNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHLẠICÓLIÊNQUANVỚINHAU?LỰACHỌNCÁCMỤCCÁCHSỬDỤNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHĐỂDẠYTRẺMỘTBUỔIHỌCCÁCBUỔIHỌCCHOMỘTNGÀYTHÊMNHỮNGTHÔNGTINMỚIVÀLOẠIBỎNHỮNGTHÔNGTINCŨTUỔITHỌCỦAMỘTTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINH
Cáchtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminhCHẤTLƯỢNGVẬTLIỆUGẮNCHÚNGLẠIVỚINHAUSẮPXẾPTÓMTẮTCÁCHTHỨCTÌMKIẾMCÁC“BIT”THÔNGMINH
TổchứckiếnthứcCÁCMẢNGKIẾNTHỨCCÁCMỤCCÁCBỘTHẺTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINHNHỮNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐỘLỚNCỦATHÔNGTIN
QuátrìnhsángtạoraChươngtrìnhThôngminhNHỮNGĐẶCĐIỂMKHÁCCỦACHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHCÁCHTÌMKIẾMCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHCÁCHCHUẨNBỊMỘTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH
CÁCHTHỨCGIẢNGDẠYCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHÊMVÀONHỮNGCHƯƠNGTRÌNHMỚIVÀBỎĐINHỮNGCHƯƠNGTRÌNHCŨCÁCMỨCĐỘCỦATHÔNGTINTÓMTẮT
CáchtạoracácChươngtrìnhThôngminhCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHRẮNCHÚACOBRACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀLOÀIBÒSÁTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHOMASJEFFERSONCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCVỊTỔNGTHỐNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBANGPENNSYLVANIACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCBANGTHÀNHPHỐCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐÀNVIOLONCÔNGTHỨCĐỂTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCLOẠINHẠCCỤCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBỮATIỆCCUỐICÙNGCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCTÁCPHẨMNGHỆTHUẬTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHHÌNHCHỮNHẬTCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÌNHPHẲNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTRÁITIMCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCCƠQUANTRONGCƠTHỂNGƯỜICHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSAOHỎACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÀNHTINHCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSHAKESPEARECÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCNHÀTHƠCỦAANHCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTVỀĐỘNGVẬTCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTKẾTLUẬN
Hàngtriệukếtnốitrong30giâyLàmthếnàođểthúcđẩytrẻ?
ThưviệnTrithứcGiađìnhTómtắtLờicảmơn