5
Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019 Gogol Dhik Hogol maaybuwaaha doo deersiye liingki tala galy inii ku qiib qaadido faafiyoowka iyoonaay hormariyoowka af Soomaaliga Maayky. Af Soomaaliga Maayky me helne dadaal dowladeed oo liki hormariyaaw sida kang Mahaatiriga haatoow hanti eed ii eed ing badang liki biyi qoroowsheey ii faafiyoowsheey. Soomaalida af Soomaaliga Maayky ki dowahaaso iye isku hil saarti inii yoo afshoo hormariyaang sidaas dartiyeena hang saareeng far liki qoro afky aadiyoo. Taariigta lahaku mari far ing weeydiyoowky af Soomaaliga Maayky meely kale badang iyee hor lahangku hadali madduung maayleey guda galaanee ha bang dhikoowky farta iyeedoo tusaalooying liki muujhiyaaw iyoonaay dhaganky Soomaalida ki dowahaaso af Soomaaliga Maayky. Dooqaadka Hogol 1 Walaa Tirooduung ki jero Gogol Dhik Harfoo af Soomaaligy Maayky Hangaad Dhaganky Maagmaag Dhykaaly Afky Aayow - Af-Maayky Tifaftire: Prof. Abdullahi Sheikh Baydhowu-Somaliya Aasasy-Founder Goobty Horumariyoga Afky Maayga (Afmaay Develomment Center), wey la aasaasy sandky 2017. Ujeedoody liing aasaasy maaybuwaa horumariyowky afky i dhegenky maayky. Wey ha dhawaayany dhammang dadky ky holang horumariyowky luqady afky- aayow, Af-Maay. Abdulkadir Abukar Sheikh Email: [email protected] Facebook:https:// www.facebook.com/ HOGOL Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay Newsletter | |

Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019

Gogol Dhik Hogol maaybuwaaha doo deersiye liingki tala galy inii ku qiib qaadido faafiyoowka iyoonaay hormariyoowka af Soomaaliga Maayky.

Af Soomaaliga Maayky me helne dadaal dowladeed oo liki hormariyaaw sida kang Mahaatiriga haatoow hanti eed ii eed ing badang liki biyi qoroowsheey ii faafiyoowsheey.

Soomaalida af Soomaaliga Maayky ki dowahaaso iye isku hil saarti inii yoo afshoo hormariyaang sidaas dartiyeena hang saareeng far liki qoro afky aadiyoo. Taariigta lahaku mari far ing weeydiyoowky af Soomaaliga Maayky meely kale badang iyee hor lahangku hadali madduung maayleey guda galaanee ha bang dhikoowky farta iyeedoo tusaalooying liki muujhiyaaw iyoonaay dhaganky Soomaalida ki dowahaaso af Soomaaliga Maayky.

Dooqaadka Hogol !1

Walaa Tirooduung ki jero

• Gogol Dhik

• Harfoo af Soomaaligy Maayky

• Hangaad

• Dhaganky

• Maagmaag

• Dhykaaly Afky Aayow -Af-Maayky

Tifaftire: Prof. Abdullahi Sheikh

Baydhowu-Somaliya

Aasasy-Founder Goobty Horumariyoga Afky Maayga (Afmaay Develomment Center), wey la aasaasy sandky 2017. Ujeedoody liing aasaasy maaybuwaa horumariyowky afky i dhegenky maayky.

Wey ha dhawaayany dhammang dadky ky holang horumariyowky luqady afky-aayow, Af-Maay.

Abdulkadir Abukar Sheikh

Email:

[email protected]

Facebook:https://www.facebook.com/

HOGOL Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay Newsletter

| |

Page 2: Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019

Harfoo af Soomaliagy Maayky Maadaama af Soomaaliga mahaatiriga liing qaadidi farta Laatiingka, dood dheer ku reed ogoonyahangky af Soomaaliga Maayky maaybaa isli gorodeenaa ing af Soomaaliga Maaykina liing qaadido farta Laatiingky iyeedoo liingku tabaane nagaarty ama dhawaagee Maayky ing gaar eh laaking luku tabo harfoo marna hor ii reedba ing galaane dhatileey ki jeraayaang sida p, th, iyoonaay gh. Sidaas dartiyee harfoo af Soomaaliga Maayky maaybuwaaha labaatung ii li haraf oo ing shal horreeyaang sida hoos ki qorong: a, b, t, j, jh, e, d, dh, r, s, sh, i, g, f, q, k, o, l, m, n, ng, u, ny, w,h, y

Harafka ”y” sitiis shibluwu laaking maddii shagil ulus oo shibly ku horreeyo la arago ”y” iyee liki beddelee sidaas dartiyee ”y” maayba la arreeyee shorongshoor waana af soomaaliga Maaykileey ing gaar ety.

Harfoo wal iski hijiyee sida Laatiingky, shagil gaabkileey liki muujhiyee hangaadda shagil dheerka maddi ara’/erey ki jero la aragoleey li qoree.

Hangaad Adadkuung iyoonaay kang higidoono maay lahaki bang dhikeeyee hangaaddy af Soomaaliga Maayky. Kang tumii seddy harfaa liki tusaaleeyee, kang higidoonoona tumii seddy harfaa iyee liki tusaaleeyi done hoo Alla erro.

a: abty, af, abaal, agal, alang, abeer, abaab, abooy, ableey, awal, afaaf, aaw, aay, IWM

b: bal, bar, bed, beeg, beesy, bee, bohol, bakaar, bir, bee, buur, buufing IWM

t: tab, tibil, tilmaang, tafaany, totoomy, tukulush, tuur, taab, taab, teesy IWM

j: jily, jelmed, jimaa, jihy, jeer, jibaal, jilib, jiiding, jaw, jaas, jibeed, janfy IWM

jh: jhab, jhiring, jhajha, jhabad, jhaaby, jhalow, jees,

Dooqaadka Hogol !2

Bute Hasanow Huseynow -Afyaal

Alla ing naxriisady Bute Hassanow Husseyn, wey haaye afyaalky inky horeeyey ee heer koonfur Oris oo ky goboyo ama codshy ly hakudhiyi idaaeddy Radio Muqdishy .

Abwaanky wey laku husoosady kory, usoo ku tiriy goby i suugeyn badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi doono waqtiga ha so’ody. Wey kaloo hasiing gudbiyi doonyy taariikh ky saabsan abwany Koonfur Oris ee walbadan haang halgameen, taariikhdy Kooofnru oris.

Mahadadsantin.

Afmaay Develpment Center (ADC)

Page 3: Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019

jheerir, jheer, jhaang IWM

e: eeby, edeb, eeb, eeraang, eesang, eely, ees, ebed, eemaal, eeng, eber, ebdy IWM

d: da’, daad, dedeb, dameer, dub, duby, daangjheer, dugsy, dereng, dabbaal IWM

dh: dhery, dhaay, dharar, dhafoor, dhib, dhuug, dhaayi, dhug, dhur, dhumuy IW

r: raansoow, raky, raamo, rumy, rabshy, rung, ror, rubud, ragay, ragaad, raar IWM

s: saa, sal, seeny, suul, saang, sabuul, saab, sug, sid, sasab, samaay, soohing, IWM

sh: shiklaay, shagil, shaab, shely, shaleey, shumug, sheeky, shambal, shabag, IWM

i: il, iil, igaar, igir, irbid, irmaang, illing, ibeer, ileeyoow, ib, irib, ilky, ilaag IWM

g: ganfuur, gol, gollong, gool, gurbaang, gemby, geby, gamuung, gember IWM

Dhagangky=Dhaqan=Culture Dhaganky oo magmaagny ki jerto maayba liky afqaadeey (tarjumeey) Soomaali Mahaatiri iyoonaay Ingriisiga iyoogoo qaabky ”Italic” ing dhiking.

Dhaqanka waxaa lagau tarjumey Soomaali Maxaatiri iyo Ingriis ayakoo qaabka ”Italic” u qoran

The Culture is translated into Soomaali maxatiri and English and they are in Italic

Qof beereey eh iyee misgy ammaani maay arreey: Qof Beerreey ah ayaa Measgo ammaaney wuxuu yiri: A farmer praised Sorghum and sayed

Dooqaadka Hogol !3

”Iiby geewaa geed mi reebaayoo galang aaddiingaa gar gaar barti maa iiba geed waa geed mi rebaayoo”

”mesagada iyada geed waaye geedna ma reebaayo gacan aadanaa gargaar bartey maahane”

”Sorghum is also a plant, other plants can’t suppress it but it has acustomed human assistance by weeding”

Page 4: Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019

� � Mug sid Maasy

Ceelasha waa laba nooc. Kuwo roobka gala oo mugooda qaadaan isticmaalkana ku gura iyo, kuwo kale oo il biyood la xiriiraan oo soo maaxa. Waxaana lagu kala magaabaa Mug sid iyo Maasi. Kuwa soo maaxa waxeey u badanyihiin dhulka shiidka ama dhagaxa ah mana gurann. The wells are two forms. Those which receive only rain and just keep their capacity and those which are connected with underground streams and never get dry like the others and they called Mug sid and Maasy respectively. The form of wells mostly are in the rocky lands.

Magmaag=Maahmaah=Proverb (Maay-Maxaa - English) Qory: Maslax Isaak Borrow (Ably Kuusoow), Turjmy: Prof. Abdullahi Sheikh

1) Arrang ada hortiyee ing ogaayny reedshee Ally my koo jeey Arrin aadan horteeda ogeyn Ilaaheey kaama daba geeyo May Allah not intrude you at the end of an issue you did not know from beginning

2) Af lyki tuugsidi mal ky taliyaaw Af lagu tuugsadey laguma taliyo A beggar can’t rule

3) Af ly suubiyo uur ly suubiyoo ku roong Af la wanaajiyo uur la wanajiyaa ka roon It is better to make polite the inside instead of the mouth

4) Ariir lang gaabing aawshee my ky aalaasy Caruur nin gaaban aabaheed uma maleeyneyso Children do not recognize short man as father 5) Ariiting miisnky hubtoo seedigaa iniisku halaaytoy Walashaa iskuma hubtide se’edigaa ha iska xumeynin Being not sure with your sister don’t denigrate your in law

Dooqaadka Hogol !4

Eeletee lamma noo’wu. Haanoo roobkileey galaaw oo mugshooleey qaadaayaang ki dhagnakina ki guraayaang iyo haanoo i l biyood l i h a r i i r s i n g o o h a maasidayaang ing guraane. Maaynaa li shal areey Mug sid

Page 5: Dooqaadka Af Soomaaligy - Maayky HOGOL Soomaali Maay … · 2019. 8. 7. · badang oo ky saabsan afky Maayky I dhaghanshy. Abwaaky wey ku taby sugaagaan dhiny walby leh, oo uny hasiingudbi

Dooqaadka Hogol Tiry: 1 1 februari 2019

Dhykaaly Afky Aayow - Af-Maayky Qory: Maaling, Abdy Nuur Umur Ebdiyow

May fatheey ini any kahathaly aryng kysaabsyng dhikaaly afky aayow i guud haang afyfky aduungky lingky dohopaw. Afky maayky may leya harfy usy ung´goony e, sythy afyfky adinyaathy bershoby saas eying,tusaaly ; Afky Turkighy fartis laatiingu hatyny may leya harfy usy goony ng`e, Mady bershe may aryghaase qoraally arabi ng`nak hatany wedythang harfy yo ng`goony e,sythy luuqydy urdu. Hatyby afky maayky may leya harfo shal e sidy p = Hapiipy, hupung, heped, hapag, i haano kalo bathyng. Harafky (y) mado shibluwumadoony shaghalu madung maghaashey may la`aree {shoorungshoor} o mi`inaashe ey`y kii isbybedelaayi mado shaghalu madony shibluwu, kasni dhawaakshey se ey y dhawaakshey maywa ufkul `y´ tusaaly; lamy , mathy, gury , humby, hundurmy, haajy i haano kalo bathyng.

Wargeliyow: (please you can contact us) Hogol maaybaa ha dhawaayasy dhammang walagy talo iyo fikrady ky saabsang hurumariyoky Afky-Maayky: Haniikalaly hariir: Goobty Horumriyowky Afky- Maayky - Afmaay Develomment Center (ADC), c/o Sydvästsomaliska Riksförbundet I Sverige, Föreningarnas Hus, slottsgatan 13A, 70361, Örebro- Sverige Email: [email protected] 1 February 2019

Dooqaadka Hogol !5