Upload
duongdien
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
NieuwsbriefCaritas Catholica Vlaanderen vzw
Afgiftekantoor Brussel 4 P4A9097 Nummer 72 • Mei–Juni 2013
72Kort tweemaandelijks bericht van Caritas Catholica Vlaanderen vzw
IMF-aanpak verergert crisis
Tweemaandelijks tijdschrift verspreid bij bestuurders en directieleden van aangesloten instellingen.
Alles wat in dit blad te lezen staat, mag overgenomen worden, mits vermelding van de bron.
NieuwsbriefCaritas Catholica Vlaanderen vzw
Edito
Redactie & administratieCaritas Vlaanderen vzw
Liefdadigheidstraat 39 – 1210 Brussel
T 02 608 00 72 – F 02 608 00 75
Grafisch ontwerp & drukLicap cvba
Guimardstraat 1 – 1040 Brussel
T 02 509 96 83
www.licap.be
VerschijntTweemaandelijks tijdschrift
Oplage2450 exemplaren
Verantwoordelijke uitgeverDominic Verhoeven,
Directeur
Maatschappelijke zetel Caritas Vlaanderen vzw:
Liefdadigheidstraat 39 – 1210 Brussel
InhoudstafelEditORiaal p. 03
CaRitas in BElGië p. 04
aRmOEdE p. 06
sOlidaRitEit p. 09
VRijwilliGERs p. 10
KERK & samEnlEVinG p. 13
pastORaal & idEntitEit p. 14
in mEmORiam p. 15
CaRitas in EuROpa p. 16
GEzOndhEid & wElzijn p. 18
puBliCatiEs p. 23
aanKOndiGinGEn p. 24
Foto frontpage: © AcampaSevilla
p. 0372Nieuwsbrief
Edito
Kort nadat de Belgische regering haar meerdere in de Europese Commissie had erkend, en met knikkende knieën haar oordeel had aangehoord - en er gelukkig met een blaam en een resem vakantietaken vanaf was gekomen – kwam die andere internationale scheidsrechter met een meer dan opmerkelijke verklaring.
Het Internationaal Monetair Fonds gaf toe dat er fouten gemaakt zijn bij de noodhulp aan Griekenland. ‘De Griekse staatsschuld leek houdbaar maar was dat niet, zo blijkt nu. Ook is onderschat hoeveel schade de geëiste bezuini-gingen aan de Griekse economie zouden berokkenen’. De foute inschatting werd gemaakt door het negeren van de eigen regels, staat in het rapport. Griekenland voldeed immers niet aan de eisen om in aanmerking te komen voor hulp… Maar, aldus het IMF, we waren niet de enigen, de Europese Commissie maakte nog meer fouten dan wij. Waarop Europees Commissaris Ollie Rehn repliceerde dat ‘het niet getuigde van echt partnership dat het IMF zijn handen probeert schoon te wassen’, maar dat het tenslotte toch echt wel de schuld van de Grieken zelf is.
Inzake rechtvaardigheidsparameters zakte de Internationale Morele Fatsoenstandaard daarmee naar een nieuw dieptepunt. Het is op zich natuurlijk positief dat organisaties als het IMF een mea culpa slaan. Maar dan wel een zonder gevolgen: het IMF kan – net als de ratingbureaus overigens – niet politiek verantwoordelijk worden gehouden en afgestraft worden door de kiezer. De kapotbespaarde economieën uit Zuid-Europa worden er niet beter van. De talrijke wanhopigen in Spanje, Italië en Griekenland die zelfmoord pleegden komen er niet mee terug.
Tegelijk leerden we begin juni dat het globale vermogen van de Verenigde Staten nu hoger ligt dan voor de crisis van 2007, alleen is de verdeling van dat vermogen wat gecorrigeerd: de kloof tussen rijk en arm is alleen maar toegenomen. De crisis die voor een groot deel het gevolg was van de ontembare hebzucht van een kleine financi-ele topkaste, is gedicht door te snoeien in sociale programma’s en uitgaven, met gemeende dank aan de zware inspanningen van het hardwerkende lompenprofitariaat. O tempora o mores.
Ook een studie van Caritas Europa over hoe de verschillende sociale modellen in Europa de crisis ondergingen, toont uitdrukkelijk aan dat het gevoerde soberheidsbeleid een tegengesteld effect had, en de kansen op economi-sche relance vak(on)kundig versmoorde. Het adagium van Keynes dat de overheid in goede tijden moet sparen en in slechte tijden moet investeren, werd omgekeerd. Onder meer omdat in de goede tijden de voorradige middelen werden gebruikt voor korte termijn electoraal gewin.
De sociale ontwikkeling, het gemeenschappelijke sociale project van Europa moet terug op de sporen komen. Daar moeten we met z’n allen werk van maken. En in tegenstelling tot het IMF moet het Europees Parlement volgend jaar wel langs de kiezer passeren.
Luk De Geest Dominic Verhoeven
voorzitter directeur
dE sChaamtE VOORBij
p. 0472Nieuwsbrief
alGEmEnE VERGadERinG
CaRitas VlaandEREn stElt pRiORitEitEn sChERp
Op 6 juni boog de buitengewone Alge-
mene Vergadering van Caritas Vlaan-
deren zich over de prioriteiten voor de
toekomst. Met deze oefening kregen
in feite ook de verschillende stappen in
het heroriënteringsproces die de laat-
ste jaren gezet werden, hun uiteinde-
lijke beslag. Caritas kiest daarbij voor
een duidelijk diaconaal profiel.
Principieel uitgangspunt bij het denkproces was de uiteinde-
lijke opdracht van elke Caritasorganisatie wereldwijd om, in het
spoor en in de naam van Jezus Christus de kerkelijke diaconie
gestalte te geven, en zo mee getuigenis af te leggen van Gods
liefde voor ons, mensen - en vooral dan voor de gekwetste,
arme, uitgesloten medemens - en van Zijn Blijde Boodschap
die toekomst en perspectief biedt voor eenieder. Daaraan willen
we met onze solidariteit en betrokkenheid helpen meebouwen,
die hoop willen we mee uitdragen. In de Belgische context is
dit een gezamenlijke opdracht, die we delen met de andere
Caritasorganisaties, Caritas International België, en Caritas en
Belgique Francophone et Germanophone.
Welke prioriteiten voor Caritas vlaanderen ?
Vanuit dit universele uitgangspunt trachten we ons diaconaal handelen richting te geven. Sinds de laatste heroriën-
tering van Caritas Vlaanderen, onderkennen we reeds, voor onze vier werkvelden – gezondheid en welzijn, solidari-
teit, kerk en samenleving, en de verdieping van de caritasopdracht zelf - drie prioritaire invalshoeken: pastoraal en
identiteit, vrijwillig engagement en solidariteit en armoedebestrijding. Het zijn deze invalshoeken die door de Alge-
mene Vergadering scherper werden gesteld, en die meer uitdrukkelijk de focus van onze werking zullen uitmaken.
solidariteit en armoedebestrijding
Armoedebestrijding is vanuit haar aard één, zo niet dé kerndoelstelling van alle caritasorganisaties. Op operationeel
vlak ligt de focus echter vooral op het internationale niveau (met de werking van Caritas International). In eigen land is
Caritas International actief inzake asiel en migratie, maar dan hoofdzakelijk voor buitenlanders van buiten de EU. Caritas
Hulpbetoon vzw daarentegen is wel op de eigen inwoners gericht,, maar verhoudingsgewijs blijft deze werking beperkt.
Hier ligt een eerste prioriteit: het verder uitbouwen van de operationele werking van Caritas Hulpbetoon, zowel door
het versterken van de inhoudelijke focus (o.m. met betrekking tot ‘begeleide individuele hulpverlening’ (we helpen indi-
viduele mensen, maar steeds met tussenkomst en begeleiding door een externe en competente dienst), als door een
versterkte regionale inbedding, mede door het uitbouwen van diocesane ‘crisisfondsen’. We willen het diocesane niveau
ook opnieuw uitbouwen als impulscentrum van waaruit diaconale activiteiten kunnen worden opgezet en georganiseerd.
Behalve het verder uitbouwen van een operationele werking willen we ook sterker inzetten op analyse, maatschap-
pelijke bewustmaking en beleidsbeïnvloeding. Hier willen we ons ook sterker inschrijven in het gedegen werk dat
gebeurt op het niveau van Caritas Europa.
Caritas in BElgië
caritasV l a a n d e r e n
p. 0572Nieuwsbrief
atieven, zoals het congres rond identiteit onder de
titel ‘Vele brillen één verhaal’, later dit jaar.
In de toekomst willen we zowel inzetten op een
verbreding van de werking (naar alle geïnteres-
seerde voorzieningen) als op een verdieping ervan
– specifiek voor voorzieningen die hun maatschap-
pelijke opdracht expliciet vanuit een christelijke op-
stelling willen gestalte geven. Verticale ontschot-
ting moet dit mogelijk maken.
Welke struCtuur voor Caritas vlaanderen ?
Welke structuur hebben we nodig om deze op-
drachten het best te realiseren ? Caritas Vlaande-
ren ontstond in 1986 als koepelstructuur in een
beweging om alle met Caritas verbonden organisa-
ties samen te brengen na de splitsing in taalvleu-
gels van de Caritas Confederatie van Instellingen.
De idee van een hiërarchische koepelstructuur werd
gaandeweg ingeruild voor die van een overleg- en sa-
menwerkingsplatform. Maar de idee van een leden-
vereniging bleef daarbij wel behouden, en de ope-
rationele invulling van de opdrachten bleef beperkt.
De afgeslankte koepelstructuur (1999) zorgde voor
een eerste interne hertekening van de opdrachten,
maar de voortschrijdende pluralisering, schaalver-
groting en verzelfstandiging van de sectoren maakte
een verdere uitklaring van de opdrachten en eigen-
heid van de onderscheiden organisaties aangewezen.
Caritas Vlaanderen wil zich in dat verband vooral
toeleggen op haar thematische en maatschappelijke
opdrachten, zowel operationeel, inhoudelijk als op
het vlak van beleidsbeïnvloeding, en ziet zich niet
langer als een koepel met een particuliere opdracht
naar zijn leden. Wel blijven de banden met het werk-
veld bestaan, onder meer inzake de samen gedra-
gen werking rond pastoraal en identiteit.
De samenstelling van haar organen werd aan
deze logica aangepast. Door het loslaten van het
lidmaatschapsmodel kan Caritas Vlaanderen ook
een lichtere structuur krijgen terwijl het sterker
ingebed wordt in een samenwerkingsverband met
de andere Caritasgeledingen in België. Caritas
Vlaanderen blijft zich daarbij richten op de eigen
thematische invalshoeken en op haar kruispunt-
functie voor de Vlaamse gemeenschap.
Dominic VerhoevenDirecteur Caritas Vlaanderen
vrijWillig engagement
Een tweede prioriteit die we ons stellen is die van
het vrijwillig engagement. Ook hier gaat het om een
‘inherente prioriteit’: de meeste Caritasorganisaties
wereldwijd werken immers in belangrijke mate met
vrijwilligers. In Europa spant Duitsland de kroon
met meerdere honderdduizenden vrijwilligers.
Bij ons is het vrijwilligerswerk in Caritasverband
tot nu toe vooral een zaak van inzet in voorzienin-
gen, met een eigen focus op vorming en begelei-
ding (o.m. van vrijwilligersverantwoordelijken), van-
uit Present Caritas Vrijwilligerswerk en Joka. Hier
ligt een nieuwe prioriteit, met name het verbreden
van de aandacht voor en de inzet van vrijwillig
engagement naar de brede operationele werking,
onder meer in verband met de werking rond de
opvang van asielzoekers.
Daarnaast blijven we aandacht besteden aan de
inhoudelijke focus op het vrijwillig engagement. Mo-
menteel wordt werk gemaakt van een Caritas Cahier
rond het ondersteunen van de inzet van bestuursvrij-
willigers in voorzieningen. Naar volgend jaar toe zal
tevens het project rond ‘Active Parishionership’ wor-
den opgenomen, dat in navolging van het jaar van
actief burgerschap ook wil bijdragen tot een diaco-
naal engagement van de brede kerkgemeenschap.
pastoraal en identiteit
Het thema van pastoraal en identiteit is van ouds-
her een prioriteit voor Caritas Vlaanderen. Het
is een typisch aandachtspunt voor Caritasorgani-
saties die actief zijn in gezondheid en welzijn. De
aandacht voor pastoraal en identiteit is steeds
een belangrijke gegeven geweest voor Caritas
Vlaanderen en dat willen we ook continueren.
Sinds een drietal jaren werd de directe perso-
neelsomkadering hiervoor ook gevoelig uitgebreid.
Inhoudelijk gaat het zowel om ondersteuning van
pastorale commissies en werkgroepen als om pu-
blicaties (Pastorale Perspectieven), een website
(Elisabeth, samen met de KULeuven), cahiers (o.m.
rond euthanasie) en studiedagen en vormingsiniti-
p. 0672Nieuwsbrief
mediprima
OCMW’s noteren hun beslissingen tot tenlasteneming van medi-
sche kosten in de database. Deze database kan geconsulteerd
worden door de zorgverstrekkers. Zo weten zij onmiddellijk welk
OCMW optreed en wat aan welke instantie moet gefactureerd
worden. De zorgverstrekkers voeren dan de elektronische fac-
turen in het programma en sturen het zo naar de Hulpkas voor
ziekte- en invaliditeitsverzekering. De HZIV controleert die factu-
ren en betaalt ze, in naam van de POD MI. Bij consultatie door
de zorgverstrekkers wordt ook meteen een verbintenisnummer
afgeleverd, waardoor er een echte betaalgarantie ontstaat.
tWee direCte doelen
De POD MI wil met dit project twee doelen nastreven. Enerzijds
worden de OCMW’s ontlast. Zij zullen minder medische factu-
ren behandelen en kunnen zich hierdoor toeleggen op hun kern-
taken, namelijk het helpen van mensen in armoede of andere
problemen. Ook voor de zorgverstrekkers anderzijds heeft het
nieuwe systeem een positief gevolg. Voor hen is het bij aanvang
duidelijk wie wat betaalt en aan welke instantie zij hun facturen
moeten opsturen. Op die manier hoopt de POD MI ook voor de
zorgverstrekkers meer duidelijk te creëren.
invoering in fasen
De invoering van Mediprima gebeurt in fasen. Een timing is nog
niet gekend. In de eerste fase komen enkel de ziekenhuisfac-
turen van wie geen ziekte- en invaliditeitsverzekering (ZIV) kan
genieten en die zich niet kunnen aansluiten bij het ziekenfonds
in aanmerking. Het betreft bijvoorbeeld mensen zonder wettig
verblijf, mensen met een ontvankelijke aanvraag medische regu-
larisatie (art. 9ter Vw), asielzoekers in financiële hulp of LOI,...
De Programmatorische
Overheidsdienst Maatschappelijke
Integratie (POD MI) van de
federale overheid heeft een
computerprogramma klaar dat
de terugbetaling van medische
kosten door OCMW’s sterk moet
vereenvoudigen. Mediprima, zo
heet het programma, centraliseert
OCMW-beslissingen tot tussenkomst
in de medische kosten.
hERVORminG mEdisChE hulpVERlEninG dOOR OCmw’s
armoEdE
© Isabelle Pateer, Otherweyes
© Is
abel
le P
atee
r, Ot
herweyes
p. 0772Nieuwsbrief
` Met een waarborg voor tenlasteneming
wordt minstens één zorg gedekt voor een
welbepaalde periode. Het OCMW en/of
de Staat (via de HZIV) nemen deze kosten
ten laste.
Per zorgcategorie wordt begin- en eind-
datum vermeld, ook het gedeelte dat
het OCMW ten laste neemt. Bij een
gedeeltelijke tenlasteneming door het
OCMW kan het OCMW bijzondere
voorwaarden toevoegen en/of zorgin-
stellingen of een beperkende lijst van
zorgverstrekkers aanduiden.
– Afdruk van het ‘informatieformulier
betreffende medische hulp’
Dit formulier inzake tenlasteneming medi-
sche kosten bevat gegevens om toegang
te krijgen tot de elektronische beslissing
tot tenlasteneming, bv. het INSZ-nummer.
Het formulier is geen attest tot tenlas-
teneming door het OCMW, en verleent
geen rechten aan de houder!
Het formulier wordt aangemaakt voor
elke meerderjarige wiens foto erop staat.
Het vermeldt ook elke minderjarige per-
soon ten laste.
Voor de zorgverstrekker
De zorgverstrekker die een zorgvraag krijgt, kan
voor de volgende zaken in Mediprima terecht:
– Verzekerbaarheid en de elektronische
beslissingen tot tenlasteneming raadplegen
` Op basis van het INSZ-nummer kan de
zorgverstrekker via zijn medische software
(My)Carenet of de toepassing WebConsult
van de POD MI in Mediprima nagaan of de
zorg gedekt wordt door een ziekenfonds of
het OCMW (al dan niet via de HZIV).
Dit nummer is terug te vinden op het
OCMW-formulier inzake tenlasteneming
medische kosten of op een identiteitsdo-
cument of SIS-kaart.
` Bij de raadpleging van een beslissing tot
tenlasteneming, maakt het systeem auto-
matisch een betalingsverbintenisnummer.
Dit is het nummer dat de zorgverstrekker
als betaalgarantie zal kunnen vermelden
in de elektronische factuur.
Zowel facturen voor hospitalisatie, als voor am-
bulante zorg in een verpleeginstelling komen in
aanmerking. Een volgende fase voorziet in de uit-
breiding naar alle zorgverstrekkers en alle aanvra-
gers van medische hulp bij het OCMW.
waarvoor kan je in mediprima terecht?
We gaan voorlopig enkel in op de eerste fase.
Voor het OCMW
Het OCMW dat een hulpvraag krijgt, kan voor
de volgende zaken in Mediprima terecht:
– Nagaan of er bestaande beslissingen zijn
` Zo ja, dan krijgt het OCMW dat de beheer-
der van de beslissing is, zicht op de volledi-
ge inhoud van die beslissing. Is het OCMW
geen beheerder, dan wordt het OCMW on-
der meer op de hoogte gesteld van het
OCMW dat deze beslissing aanmaakte.
– Een simulatie uitvoeren
` Zo onderzoekt het OCMW de mogelijk-
heid tot tenlasteneming door de POD MI,
via de HZIV. Dit leidt niet tot een actie in
de databank. Er worden geen beslissin-
gen geregistreerd in Mediprima.
– Registratie van de OCMW-beslissing
in het centraal beslissingssysteem
` Uiterlijk op het moment dat het OCMW zijn
beslissing meegedeeld heeft aan de betrok-
kene, moet deze in het gecentraliseerde
systeem zijn ingevoerd. Dit is dus maximaal
binnen acht dagen nadat de OCMW-raad
(of een andere beslissingsinstantie van het
OCMW) de beslissing genomen heeft.
` Met een principiële beslissing stelt het
OCMW zich enkel bevoegd en erkent het
de behoeftigheid van de betrokkene.
Het geeft geen enkel recht op een fi-
nanciële tegemoetkoming in de medi-
sche kosten, noch door het OCMW,
noch door de POD MI. Het geeft geen
zorgcategorie weer.
p. 0872Nieuwsbrief
Mediprima zou, eens het volledig operationeel is,
moeten kunnen functioneren als een geautomatiseerd
derdebetaler-systeem voor mensen die recht hebben
op medische hulp, maar niet in orde zijn met hun ziek-
teverzekering. Het moet de administratieve taken van
zowel OCMW als zorgverstrekker vergemakkelijken,
en het zal daardoor hopelijk ook bijdragen aan een
drempelverlaging voor de zorgvraag...
solidaritEit ` Deze beslissing vermeldt ook de modalitei-
ten van de tussenkomst: categorie(ën) van
zorg, duur toegestane dekking, budgettaire
grenzen, vastgelegde zorgverstrekkers
Ook of een attest van ‘dringende medi-
sche hulp’ moet worden opgemaakt.
– De elektronische facturatie aan de HZIV
` Zorgverstrekkers verzenden hun elektro-
nische factuur naar de HZIV.
` Voor het saldo dat niet ten laste wordt
genomen door de HZIV, verzenden ze de
factuur naar de patiënt, of het OCMW
als dit OCMW voor dit saldo geheel of ge-
deeltelijk tussenkomt. Als de tenlastene-
ming door het OCMW niet kon worden
vastgesteld, mag de zorgverstrekker ook
aan het OCMW factureren als hierover
een akkoord met het OCMW bestaat.
` Elke maand bezorgt de zorgverstrekker
via (My)CareNet zijn factureringsbestan-
den met de zorg van de personen die me-
dische bijstand genoten.
Dit staat los van de verzending van de fac-
turen met betrekking tot de verzekerden.
` Er mag geen enkel papieren factuur naar
de HZIV worden opgestuurd. Het saldo
dat niet ten laste wordt genomen door
de HZIV wordt aan het OCMW en/of de
patiënt geadresseerd.
` De HZIV heeft een helpdesk voor vragen
over de elektronische facturatie: Medipri-
` Meer info staat ook in het referentiedocu-
ment van de HZIV: ‘instructies aan zorgin-
stellingen met betrekking tot de elektro-
nische facturatie van de zorgverlening in
het kader van Mediprima – fase 1’.
Thijs SmeyersStafmedewerker Armoede en Armoedebestrijding
Caritas Vlaanderen | Caritas in Belgium
meer weten?
Op onze website
vind je de derde
editie van de
Vlaamse
Armoedemonitor
in pdf-formaat.
Al tien jaar organiseert ‘Tochten van Hoop’ in Ant-
werpen en Brussel wandelingen die leiden naar plaat-
sen waar men normaal niet komt. Plaatsen waar
men duidelijke sporen vindt van de positieve en hoop-
volle manier waarop in de stad met armoede wordt
omgegaan. Ter gelegenheid van dit jubileum brengt
de organisatie een boek uit over de Zeven Werken
van Barmhartigheid. Ieder thema wordt uitgewerkt
aan de hand van een duiding, getuigenissen, een
meditatietekst en verwerkingsvragen. Het boek bevat
een inleidend hoofdstuk van prof. em. Roger Burg-
graeve en wordt geïllustreerd met sprekende foto’s
van Brandpunt 23 en van Tram 66-sociale fotografie
over samenleven in de grootstad.
tOChtEn Van hOOp
Caritas Vlaanderen wil meevieren met ‘Tochten van Hoop’ en geeft daarom vijf exemplaren van het boek weg. Op deze
manier hoopt Caritas Vlaanderen ook binnen de zorgsector aandacht te creëren voor de armoedeproblematiek. Het
boek zelf is ook een ‘leestocht van hoop’ geworden, waarmee wij hopen voorzieningen warm te maken om zelf de
broodnodige aandacht te schenken aan de armoedeproblematiek.
WIN EEN BOEK
U kan een exemplaar van het boek winnen door een mailtje te sturen aan [email protected], met als onder-
werp “Tochten van Hoop”. Veel succes!
p. 0972Nieuwsbrief
Het conflict in Syrië heeft vele
gezichten, van onmenselijke
wreedheid tot ‘ongeziene’ solidariteit.
In Jordanië helpt Bassam, zelf een
Syrische vluchteling, bij de opvang
van de vluchtelingen
Bassam woonde met zijn vrouw en twee dochter in Homs. Hij had er
een informatica-winkel. Ongeveer een jaar geleden is hij met zijn ge-
zin gevlucht uit angst voor de bombardementen. Op You Tube zag hij
recent beelden van zijn vernielde winkel en huis, een grote puinhoop.
Bassam heeft zich als vrijwilliger gemeld bij Caritas: “Ik hou me sinds
drie maanden bezig met huisbezoeken. De meeste mensen registre-
ren zich ter plaatse op het kantoor van de sociale dienst maar voor
sommige is dat erg moeilijk. Oudere personen, mensen met een
handicap, alleenstaande moeders met kleine kinderen. Meestal zijn
het buren of kennissen die vragen om eens bij hen langs te gaan.
Heel wat onder hen komen in aanmerking voor materiële hulp of een
financiële tussenkomst bij het betalen van de huur”.
Bassam heeft alles moeten achterlaten en het leven in ballingschap is hard, maar hij vindt dat hij geluk heeft gehad in
dit conflict. Uit dankbaarheid wil hij andere vluchtelingen helpen waar hij kan. Hij zou met zijn collega’s meer willen doen
maar de middelen ontbreken. “Niemand is voorbereid op een vlucht, op een leven dat vanaf nul moet heropgebouwd
worden. De mensen krijgen 2 bonnen: 50 Jordaanse dinar (45 EUR) voor eten en 40 dinar (36 EUR) voor kleren,
maximum 3 keer. Dat is veel te weinig. De Syrische vluchtelingen mogen niet werken in Jordanië. Het betalen van
huur is dan ook niet evident. Ook de Jordaniërs zelf hebben het moeilijk omdat de huurprijzen de hoogte inschieten.
Sommige verliezen hun werk aan vluchtelingen die in het zwart werken tegen een salaris dat 4 tot 5 keer lager ligt.”
Meer weten over de hulp van Caritas International in Syrië en in de buurlanden: www.caritas-int.be.
Meer weten over de actie 1212: www.1212.be.
Bassam, sYRisChE VluChtElinG,
VRijwilliGER VOOR CaRitas jORdanië.
solidaritEit
caritasInterna t iona l
p. 1072Nieuwsbrief
mEER dan 10 miljOEn uuR ‘pREsEnt’
pREsEnt CaRitas VRijwilliGERswERK ViERt haaR 50stE VERjaaRdaG
Present organiseert al 50
jaar lang vrijwilligerswerk in
algemene en psychiatrische
ziekenhuizen, palliatieve eenheden,
voorzieningen voor ouderen en
gehandicaptencentra. Wat in 1963
startte als een project van Caritas
en het V.V.I. is inmiddels gegroeid
tot een zelfstandige vzw die 3500
vrijwilligers telt. Alle vrijwilligers
samen zijn al meer dan 10 miljoen
uren present, aanwezig, in een
zorgvoorziening om patiënten,
bewoners of cliënten individuele
extra aandacht te schenken. Op
zaterdag 27 april 2013 zette
Present haar vrijwilligers centraal.
Ze organiseerde een groot feest
om samen met de vrijwilligers deze
50ste verjaardag te vieren.
Hun aanWezigHeid, een gesCHenk!
De vrijwilligers nemen geen taken over van het personeel, maar
helpen met kleine taken die een middel zijn om het contact met
de zorgvrager vlotter te laten verlopen. Het komt er voorna-
melijk op neer dat de vrijwilliger tijd maakt voor de zorgvrager
en aandacht heeft voor hem. Zo kunnen de vrijwilligers deze
mensen een bezoekje brengen, luisteren, helpen bij de anima-
tie, begeleiden bij de maaltijden, instaan voor het vervoer van
patiënten, bewoners of cliënten, helpen bij de palliatieve zorg
of bij de pastorale dienst.
nationaal dankfeest
Op zaterdag 27 april organiseerde Present een groot verjaar-
dagsfeest om al haar vrijwilligers in de bloemetjes te zetten.
Op deze manier wilde Present iets terugdoen voor de onbetaal-
bare inzet die de vrijwilligers het ganse jaar door tonen. Verder
wenste zij hen ook een extra portie energie mee te geven om
het te blijven doen en om misschien ook andere mensen aan te
sporen hen te volgen in hun vrijwillig engagement.
370 mensen schreven zich in voor het feest in ‘De Montil’ in
Affligem. De locatie was prachtig en zeer geschikt voor de
waaier aan activiteiten.
VrijwilligErs
50
p. 1172Nieuwsbrief
gulle lach met de tussenkomsten van improvisa-
tietheater ‘Inspinazie’. Zij slaagden erin om op een
zeer humoristische en fijne manier in te spelen op
de thema’s van Present, en ze brachten zelfs heel
de zaal - inclusief de genodigden - op een ludieke
manier in beweging.
De namiddag werd afgesloten met een feestelijke
receptie.
Present Caritas vrijwilligerswerk vzw is 50 jaar.
Dit verjaardagsfeest was het symbolisch hoogte-
punt van 50 jaar groeiende, bloeiende en blijvende
inzet van vele duizenden vrijwilligers. De toekomst
ligt nu open voor nog vele jaren van enthousiast
vrijwillig engagement in zorg- en welzijnsvoorzie-
ningen, om net dat ietsje meer te betekenen voor
bewoners, patiënten en cliënten.
Kim Vandenhoeck - Liliane Krokaert
Vanaf de middag stroomden de vrijwilligers toe, de
meesten met de bus, anderen op eigen kracht. Er
waren koffie en koffiekoeken, een tentoonstelling
over 50 jaar Present en een Vlaamse kermis met
initiatie ‘folkbal’, volksspelen, een crea-workshop,
een workshop ‘creatief schrijven’ en veel kans tot
ontmoeting en gesprek.
Om 15 uur begon de feestzitting met een aange-
name afwisseling tussen sprekers en ontspanning.
Liliane Krokaert, nationaal coördinator verwelkom-
de de aanwezigen en schetste de geschiedenis
van Present, vroeger Caritas Gemeenschaps-
dienst. Zij nam daarbij ook de tijd om Walter Van
Goubergen figuurlijk in de bloemetjes te zetten.
Hij is immers al actief als steunende kracht bij de
organisatie sinds 1973 en nam gedurende onge-
veer 20 jaar het voorzitterschap van de vereniging
op zich. Ererector van de KU Leuven, prof. Roger
Dillemans, gaf, doorspekt met de nodige humor,
zijn visie op de toekomst van het vrijwilligerswerk
in de zorg. Vicaris Luc De Geest, voorzitter van
Caritas Vlaanderen, bedankte alle vrijwilligers voor
hun inzet en zorgde voor een moment van inspi-
ratie. Tot slot nam Present-voorzitter Albert Cluc-
kers het woord met een positieve boodschap voor
de werking naar de toekomst toe.
Tussendoor werd de nieuwe voorstellingsfilm van
Present getoond, kwamen enkele vrijwilligers aan
het woord en was er tijd voor ontspanning en een
p. 1272Nieuwsbrief
50 jaaR
EEn REdEn Om tE ViEREn!
Dat was het dan, het is voorbij, de dozen worden op-
geslagen, de panelen verwijderd, het prieel gevouwen,
bureaus worden weer in elkaar gezet, klaar voor het
dagelijkse werk van onze vereniging. Gedurende meer
dan zes maanden, werd de vereniging omgevormd tot
een team van eventorganizer-uitslovers. De vereniging
bereidde de vijftigste verjaardag voor, leefde in functie
van de 50 jaar.
Aan de vooravond van zaterdag 20 april, was het
hele team druk bezig met de organisatie van de
feestviering en de installatie van tuinhuisjes en ta-
fels in de tuin. De opstelling van de tentoonstelling
werd afgerond.
En dan was het zover. Een zonnige dag in april, geen
hittegolf, maar net warm genoeg voor deze jubileum-
dag. Het cateringteam rondde de opbouw van het
prieel af, installeerde de vloer, de tafels, de decoratie
en de traiteur zette al het lekkers voor het feest. Het
team dat gedurende zes maanden aan de realisatie
van de tentoonstelling werkte controleerde de laatste
details en legde het gastenboek klaar.
De festiviteiten vonden plaats in de lokalen van
Volont’R in de Liefdadigheidstraat. Binnen in het
gebouw, konden de aanwezigen de voorstelling het
‘Regards’ project bezoeken, een interactieve foto-
tentoonstelling, gerealiseerd door jonge vrijwilligers,
om mensen warm te maken voor vrijwilligerswerk.
In de tuin maakte een clown een heel stel kinderen
blij, en gedurende de ganse namiddag kon men jong-
leurs en leerling-acrobaten aan het werk zien.
De aanwezigen werden vergast op drie toespraken.
Charles Petit, voorzitter van Volont’R, lichtte het be-
lang van een 50-jarig bestaan van een vereniging toe.
Minister Evelyne Huytebroeck, benadrukte het belang
van jongerenparticipatie. Brigitte Jacquemin, van de
Federatie van de Ziekenhuizen, prees het werk van
vrijwilligers in ziekenhuizen overal ter wereld.
Na de toespraken kon het publiek de tentoonstelling
‘Volont’R, 50 jaar solidariteit’ bezoeken, die de evolu-
tie van de organisatie schetste. De rode draad door
deze retrospectieve waren de belangrijke momenten
vanaf oprichting tot nu. De bezoeker kon archiefstuk-
ken ontdekken en er was zelfs een reconstructie
van een bureau uit de jaren 80. Dit alles aangevuld
met multimedia- en videomontages. Volont’R bood
alle bezoekers een boekje aan met een overzicht van
het archief- en opzoekwerk naar aanleiding van deze
tentoonstelling.
Vijftig mensen woonden in de namiddag een referaat
bij van de filosoof Michel Dupuis, over het thema
‘De banalisering van de mens in het systeem van de
zorg’. Hij bracht het relationele aspect van het vrijwil-
ligerswerk en de motivatie van waaruit men vrijwil-
ligerswerk doet perfect onder woorden.
Gedurende de ganse dag, werden de aanwezigen
vergast op exquise hapjes, een buffet met lekkere
broodjes en konden ze deelnemen aan een loterij.
De dag werd afgesloten in stijl met het aansnijden
van de verjaardagstaart, een prachtige frambozen-
bavarois. Het was een dag vol ontmoetingen, herin-
neringen, maar ook boeiende gesprekken over toe-
komstige projecten.
Volgende afspraak op het eeuwfeest van Volont’R!
KErK & samEnlEVing
p. 1372Nieuwsbrief
CampaGnE
zOndER watER, GEEn latER
protos
PROTOS is een niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisatie
(NGO) die meer dan 30 jaar actief is. PROTOS is gespecialiseerd
in water: drinkwater, hygiëne en sanitatie, in gebruik van water
voor landbouwdoeleinden, alsook in integraal waterbeheer.
Voor PROTOS is “Water de hefboom tot ontwikkeling”
de missie van protos
PROTOS wil rechtvaardige en wederzijds verrijkende relaties
tussen Noord en Zuid bevorderen.
PROTOS wil helpen bij duurzame en bevrijdende processen, die
geïntegreerd zijn in het plaatselijke institutionele kader, de cultuur
en sociale omstandigheden, en die moeten zorgen voor een be-
tere welvaart en welzijn van de kansarme bevolkingsgroepen in
het Zuiden.
Daarbij is water essentieel. Gezien haar expertise op dat ter-
rein, komt PROTOS speciaal op voor een rechtvaardig, duur-
zaam en participatief waterbeheer in Noord en Zuid.
PROTOS is actief in België, en in 9 landen in ontwikkeling: Ha-
iti en Ecuador in Latijns-Amerika, en Benin, Mali, DR Congo,
Rwanda, Burundi, Oeganda en Madagaskar in Afrika.
Wat kan je doen
Boek een Waterkwis, een bezinning of vorming over water.
Download de liturgische suggesties.
Bestel de infoposter.
Dossier Water, Deel I: Internationale samenwerking rond water, Marc Despiegelaere, directeur Protos.
Downloaden kan via www. netrv.be/nl/ecokerk/campagne_geen_water_geen_later-218.
Meer info:
PROTOS VZW ECOkerk
Flamingostraat 36 Huidevettersstraat 165
9000 Gent 1000 Brussel
Tel 09/ 235 25 10 Tel 02 502 75 28
[email protected] [email protected]
www.protosh2o.org www. netrv.be/nl/ecokerk
2013 is het internationale jaar
van de samenwerking rond water.
In 2012-2013 besteedt Ecokerk
daarom, in samenwerking met
Protos, extra aandacht aan dit
thema. Onder het motto
‘Zonder Water, Geen Later’
roept Ecokerk op om ook in jouw
parochie, gezin of gemeenschap
extra aandacht te besteden aan
duurzaam omgaan met water.
KErK & samEnlEVing
p. 1472Nieuwsbrief
in mEmoriamPastoraal & idEntitEit
nEtwERK REChtVaaRdiGhEid & VREdE
KijO sOlidaRitEit: REFlECtiE- En OntmOEtinGsdaG OVER duuRzamE OntwiKKElinG
Op 21 mei organiseerde de werkgroep ‘KiJo Solidariteit’ van het netwerk Rechtvaardigheid en Vrede voor de derde
keer een reflectie- en ontmoetingsvoormiddag. In deze werkgroep zijn naast leden uit de lidorganisaties ook mensen
uit het VSKO en uit de jeugdbewegingen vertegenwoordigd. de doelstellingen zijn onder meer het samenbrengen van
de leidinggevenden uit de verschillende organisaties, en de inhoudelijke uitwisseling rond de vraag wat solidariteit en
engagement betekenen voor de kinderen en jongeren (KiJo) vandaag.
Duurzame ontwikkeling bleek een ideaal thema te zijn, niet alleen omdat het bij alle lidorganisaties op een of andere
manier op de agenda staat, maar ook omdat het bij uitstek een toekomstgericht thema is waarvoor kinderen en jon-
geren open staan. Bovendien bouwt de werkgroep met dit thema verder op de lijn van de vorige edities, die peilden
naar de betekenis van het Bijbelse visioen voor de identiteit van de organisatie of de school. De eerste spreker, Pieter-
Jan Depijpere van Studio Globo, leidde het thema in aan de hand van enkele definities. Heel algemeen kan gesteld
worden dat duurzame ontwikkeling gaat over ‘genoeg voor iedereen, voor altijd’. Er zijn dus verschillende dimensies
aanwezig in het begrip (ruimte: noord-zuid, tijd: nu-later). Tijdens de uitwisseling werden hier nog andere dimensies aan
toegevoegd. Bert D’hondt van Welzijnszorg wees op het belang van de lokale duurzaamheid en wat dit betekent voor
armoedebestrijding. Wie op een duurzame wijze armoede bestrijdt, heeft een duidelijke lange-termijn-visie en kiest van
daaruit voor specifieke strategieën. Mattias Van der Vloet van Pax Christi vulde verder aan met een pleidooi voor de
relationele dimensie van duurzaamheid. In de manier waarop mensen met elkaar communiceren (geweldloos en met
respect), zit de kern vervat van duurzame relationele ontwikkeling.
Na deze inleiding namen Linde Berteloot en Ivan Delaere, respectievelijk godsdienstleerkracht en pedagogisch directeur
van het VTI in Menen, het woord om te getuigen over wat duurzame ontwikkeling betekent in een secundaire school voor
wetenschap en techniek. Hun indrukwekkende presentatie overtuigde het publiek van het feit dat duurzame ontwikkeling
in alle aspecten van het schoolgebeuren aanwezig is, van de bespreking van het scheppingsverhaal in de godsdienstles
(uiteraard), over het engageren van de leerlingen in allerlei (sociale, ecologische,…) projecten, tot het verzamelen van
werkmateriaal in het atelier en het hergebruiken van grondstoffen zodat er zo weinig mogelijk ‘verspild’ wordt (minder
evident). Na deze presentatie vervolgde Peter Ketelers van Broederlijk Delen met de voorstelling van een Nederlands
onderzoek over ‘Young Mentality’: een onderzoek bij 12 tot 18-jarigen over hun visie op duurzaamheid, waaruit blijkt
dat er verschillende profielen bestaan, gaande van ‘eigenzinnige idealisten’, ‘enthousiaste verkenners’ tot ‘honkvaste
gemakszoekers’ en ‘extraverte statuszoekers’. Wie er rekening mee houdt dat dit natuurlijk een indeling is op basis
van statistieken (en dus relatief), kan hier toch heel veel van opsteken. De verschillende profielen vereisen immers
verschillende manieren van communiceren om jongeren te bereiken, te sensibiliseren en te engageren.
De voormiddag werd afgesloten door Egbert Rooze, een protestantse dominee, die een aantal inhoudelijke lijnen die
hem tijdens de voormiddag opvielen, te verbinden met Bijbelse thema’s. Het scheppingsverhaal – dat reeds genoemd
was in de presentatie van Linde Berteloot – kwam aan bod, maar ook het prachtige verhaal van Ruth en het verhaal
van de Barmhartige Samaritaan.
Meer info over het thema, inclusief alle presentaties, is te vinden op www.netrv.be.
p. 1572Nieuwsbrief
tREEs dEhaEnE
BRuGGE 5 nOVEmBER 1946
hEREnt 10 mEi 2013 Als psychologe en seksuologe stond Trees Dehaene als pionier mee aan de wieg van Fara, toen nog cRZ (centrum
voor Relatievorming en Zwangerschapsproblemen), waarvan zij als coördinator jarenlang het boegbeeld was. Het
was geen makkelijke opdracht om in een maatschappelijk gepolariseerde samenleving vanuit het christelijke mid-
denveld een centrum uit te bouwen dat op een genuanceerde manier wou nadenken over relatievorming en zwan-
gerschapskeuzes, met inbegrip van ongeplande zwangerschap, abortus, tienerzwangerschap en prenatale diagnose.
In het maatschappelijke debat rond abortus was het voor Trees duidelijk dat het cRZ voor alles aan de kant van
de kwetsbaren moest staan, terwijl het inzake ongeplande zwangerschap al even duidelijk was dat het steeds om
twee personen ging, het kind én de moeder. Het binnenbrengen van de beleving van de vrouw, bracht mee dat
het cRZ ook nazorg bij abortus ging aanbieden. ‘Christelijke barmhartigheid” vereist immers om naast de vrouw
te gaan staan op dit moeilijke moment in haar leven.
Op het Congres naar aanleiding van de viering van 20 jaar cRZ en van de lancering van FARA voor hulpverleners,
op 19 oktober 2012, hield Trees nog een gesmaakte toespraak. Weinige maanden later verloor ze het gevecht
tegen kanker. Trees overleed op 10 mei 2013.
patER VinCEnt FERRant
wilRijK 14 juli 1949 – hEVERlEE 5 mEi 2013
lid Van dE jEzuïEtEnCOmmunitEit Van hEVERlEE.Vincent Ferrant trad in de Sociëteit te Oudergem-Brussel op 14 september 1980 en werd priester gewijd te
Heverlee-Leuven op 20 december 1986.
We kennen Vincent vooral als verantwoordelijke voor de gezondheidspastoraal in Brussel. Van 1993 tot 2008
maakte hij als bisschoppelijk afgevaardigde voor het vicariaat Brussel deel uit van de statutaire organen van Caritas
Vlaanderen vzw. Hij combineerde dit ook met een eigen inzet als pastor, zowel in het Instituut Bordet als in het
Universitair Medisch Centrum Sint-Pieter (en tussendoor ook in het VUB-ziekenhuis in Jette, en in Elsene).
Sinds 2000 was Vincent pastoraal medeverantwoordelijke van de Portugese gemeenschap van het Vicariaat.
Vorig jaar ging hij op sabbatjaar naar Portugal, om zich daar verder te vormen in Ignatiaanse spiritualiteit. Al vrij snel
moest hij echter terugkeren naar België, doordat de eerste tekenen van een ernstige hersenkwaal zich manifesteerden.
Sinds eind oktober werd hij verzorgd in Heverlee waar hij zachtjes overleed op zondag 5 mei 2013.
in mEmoriam
p. 1672Nieuwsbrief
Met de inzet van 479 medewerkers en 216 vrijwilligers, ijvert
Caritas Luxemburg voor sociale inclusie in Luxemburg en in de
hele wereld.
Sinds de oprichting in 1932, heeft Caritas Luxemburg haar
stempel gedrukt op de geschiedenis van de sociale sector en
het vrijwilligerswerk in het Groothertogdom. De werking, voor
en met kinderen, gezinnen, ouderen, migranten, vluchtelingen
en ontheemden, heeft zich door de jaren heen ontwikkeld. De
internationale dimensie werd bevestigd met de oprichting van
Caritas Internationalis in 1949, en waarvan Caritas Luxemburg
een van de oprichters was.
Sinds 2012 zijn de verenigingen Caritas Accueil et Solidarité
asbl, Caritas Jeunes et Familles asbl en de Fondation Caritas
Luxembourg , bekend onder de naam Caritas Luxemburg. Sa-
men stellen ze zich op een complementaire en gecoördineerde
wijze ten dienste van de diaconie van de katholieke Kerk, voor
het welzijn van mannen en vrouwen, vooral zij die uitgesloten,
hulpeloos of arm zijn, ongeacht hun afkomst, leeftijd, nationali-
teit of religieuze of filosofische opinie. De verschillende diensten
van Caritas Luxemburg bieden een luisterend oor, advies en
bijstand, met een bijzondere aandacht voor huisvesting, voor
kinderen en jongeren in probleemsituaties, bij het overbruggen
van precaire situaties, bij het vinden van een job waardoor men
terug aansluiting vindt bij de maatschappij.
Op internationaal niveau, biedt Caritas Luxemburg hulp aan
de slachtoffers van natuurrampen en gewelddadige conflicten,
ondersteunt ze wederopbouw en herstel, en helpt bij het op-
starten van ontwikkelingsprojecten. Caritas Luxemburg werkt
hiervoor steeds samen met de mensen in nood, evenals met
de lokaal verankerde organisaties in het Zuiden.
Wat de socio-politieke actualiteit betreft, wil Caritas Luxem-
burg tolk zijn voor mensen in nood en steeds de stem zijn van
hen die vaak niet gehoord worden, sensibliseert ze de politieke
overheid en alle belanghebbenden in de bevolking, naar meer
solidariteit, meer verantwoordelijkheid en meer vrijgevigheid.
Sinds 2007 is jaarlijkse uitgave “Sozialalmanach” – een analyse
van de sociale situatie in Luxemburg – een echt instrument voor
de dialoog met beleidsmakers en het midenveld.
Via haar outreach-programma ‘Plaidons responsable’ organiseert
Caritas Luxemburg, steeds in dialoog met de politieke actoren,
CaRitas in luxEmBuRG
Caritas in EuroPa
© Nicholson Patrick
© Aleksandra Pawloff Kind
© Caritas Luxembourg
p. 1772Nieuwsbrief
‘CaRitas ButtEK’Hoewel Luxemburg gekend is als een rijk land, heeft het onder zijn inwoners een groeiend aantal mensen die
getroffen zijn door armoede. De economische crisis treft vooral eenoudergezinnen en kinderen. In 2011, leefde
één op de vijf kinderen onder de armoedegrens.
In deze context is de opkomst in de ‘Fairness Center’
van Caritas Luxembourg in Esch-sur-Alzette en Die-
kirchdan ook blijven stijgen in 2012. Deze centra zijn
ontmoetingsplekken,waar vooral geluisterd wordt, waar
vorming georganiseerd wordt, en waar een breed gam-
ma van tweedehands kleding beschikbaar is. Men vindt
er ook, geïntegreerd in het ‘Fairness Center’, een so-
ciale kruidenier, ’Caritas Buttek’, waar mensen in nood
terecht kunnen voor etenswaren en basic hygiënische
verzorgingproducten. In 2012, hebben in totaal 961
mensen gebruik gemaakt van de sociale kruidenier om
boodschappen te doen voor hun families.
De prijzen voor personen in nood ligt ver onder de prij-
zen in de supermarkten en is eerder een symbolische
bijdrage. Alleen degenen wier behoefte objectief werd
vastgesteld door erkende sociale en maatschappelijke
diensten, kunnen via een systeem van een persoon-
lijke toegangskaart van ‘Caritas Buttek’ gebruik maken.
Klanten worden zo nodig, geadviseerd bij hun aanko-
pen. Opgeleid personeel, ondersteund door toegewijde
vrijwilligers, bieden hen een warm welkom. Momenteel
doen 300 gezinnen hun boodschappen bij de sociale
kruideniers gerund door Caritas Luxemburg.
Klanten van ‘Caritas Buttek’ zien hun koopkracht toe-
nemen, en hun toegang tot een betere evenwichtige
voeding en een gezond en hygiënisch leven sterk verbeterd. Gedurende het hele proces, worden deze mensen
uiteraard ondersteund door professionele hulpverleners van sociale diensten en andere erkende diensten.
Om de continuïteit van de sociale kruideniers te garanderen, rekent Caritas Luxemburg op de vrijgevigheid van
de Luxemburgse bevolking. Een deel van de donaties verzameld tijdens de traditionele campagne in mei, ‘Caritas
Challenge’, wordt gebruikt om kansarme kinderen en hun families te ondersteunen.
de particuliere sector en het maatschappelijk mid-
denveld, sensibliseringsacties en vormingspro-
gramma’s over de Noord-Zuid problematiek en de
dubbele uitdaging van enerzijds wereldwijde sociale
rechtvaardigheid en anderzijds het respecteren van
de grenzen door toenemende milieuproblematiek.
Het aanbod ‘Young Caritas’ promoot het vrijwil-
ligerswerk van jongeren in de context van sociale
en humanitaire projecten – een groeiend succes.
© Aleksandra Pawloff
p. 1872Nieuwsbrief
“Een dienend leider herken je aan de mensen om hem heen: die groeien.”
Dienend leiderschap heeft niet zoveel te maken met trucjes of gedragingen volgens specifieke regels. Het is een
manier-van-zijn. Dienende leiders voelen van binnen dat ze willen bijdragen aan de ontwikkeling van anderen.
Hun houding is vooral gericht op de belangen van alle belanghebbenden op de lange termijn in plaats van hun
eigen (kortetermijn)belangen. Ze besteden veel zorg aan het tegemoetkomen aan de prioriteiten van anderen.
Maar hoe maak je dat waar in de praktijk van alledag?
Wenda Tijssen en Roy de Brabander stellen in hun artikel ‘Kompassie is leiderschap’ drie kernkwaliteiten waarover
een dienend leider beschikt: kompassie, kwetsbaarheid en kracht.
kompassie
Kompassie in leiderschap gaat over het helder krijgen van het eigen kompas. Je innerlijke kompas heeft vooral te maken
met zelfinzicht, kennis van eigen sterktes en zwaktes én de interactie met die van de ander. Een praktische aanbeveling
hierbij is om met je team eens aan de slag te gaan met de kernkwadranten van Ofman of je teamleden systematisch
uit te nodigen jouw blinde vlekken te belichten. Vraag je je bijvoorbeeld samen af wat ieders aandeel is in het in stand
dYnamisEER jE tEam
lEidERsChap als tEGEnpOOl Van dOminantiE
gEzondhEid & wElzijn
p. 1972Nieuwsbrief
Dat resultaten geboekt moeten worden en besluiten
moeten worden genomen leidt geen twijfel. Het zul-
len resultaten zijn die niet alleen geboekt worden. Er
is een proces van verbinding aan voorafgegaan en
er zullen meerdere eigenaren van die resultaten op
verschillende plekken in en buiten de organisatie zijn.
Dat zijn degenen die zich gezien en gehoord voelen
en ook trots zijn omdat zij weten dat hun bijdrage er
toe deed en doet. Zie daar dé kans om af te stappen
van de klassieke schouderklopjes, maar mensen di-
rect en concreet te waarderen voor de effecten van
hun handelen, hún bijdrage aan het grotere geheel.
leiding geven vanuit systeemdenken
De dienende leider focust vanuit kompassie, kwets-
baarheid en kracht op de interactie in het team.
Door de tijd te nemen om het team voldoende te
observeren worden dan patronen en dynamieken
in het sociale verkeer zichtbaar. Vanuit systeem-
denken ga je op zoek naar oplossingen voor pro-
blemen zonder schuldigen aan te wijzen. Je zoekt
daarentegen naar inzicht in hoe een systeem, met
mogelijk ongewenste patronen of resultaten, zich-
zelf in stand houdt. Daarvoor is het vermogen no-
dig om een beeld te vormen van het onderhuidse
proces, de opvattingen die het gedrag bepalen. Je
gaat zien welke acties elkaar versterken en welke
acties elkaar belemmeren en wat de versterkende
en belemmerende opvattingen zijn in het systeem.
De focus van de aandacht van de leider ligt hier-
bij meer op de interactie dan op de individuele in-
breng. Er is aandacht voor het individu, maar niet
zozeer applaus voor een briljante opmerking, maar
meer voor diens bijdrage aan het grotere geheel.
Dit kan je door je leiderschapskwaliteiten aan te
scherpen door:
• te werken vanuit een krachtige en duidelijke visie;
• de kunst te verstaan om deze visie tot een ge-
deelde visie te maken voor alle leidinggevenden
en medewerkers;
• medewerkers te stimuleren tot het opnemen
van verantwoordelijkheid;
• de vaardigheid te verwerven om te delegeren en
ruimte te geven, en toch overzicht te behouden.
Of door je coachingsvaardigheden verder aan te
scherpen door:
• structuur en inspiratie in coachende gesprek-
ken aan te brengen;
houden van dynamieken die spelen in jouw team? Zo
krijg je een helder zicht op de fase waarin je organi-
satie, je team, je teamleden en jezelf. Je ziet sneller
wat je te doen staat om verschillen te overbruggen,
in jezelf en in de organisatie. Wees daarin eerlijk én
mild voor jezelf en anderen.
kWetsbaarHeid
Men zou leiderschap kunnen vergelijken met het
beroep van de schaapsherder: de herder ‘leidt’
niet in de zin dat hij vóór de groep staat. Hij zet
wel ‘langs achter’ zijn kudde in beweging, heeft
een visie, een strategie en een richting. Zijn hon-
den, zijn staf, houden de groep bijeen en wisselen
feedback uit, onderling, met de groep en de her-
der. Het zijn de schapen die voorop lopen, zíj zijn
de ogen en oren van de organisatie. Dat creëert
betrokkenheid: een proces waarbij eenieder die
meepraat zich eigenaar kan voelen van de uitda-
ging en zeker ook van de oplossing.
Van de leidinggevende vraagt dat lef. Niet lef in de
zin van stoer doen. Wel, lef om je kwetsbaar op
te stellen. Het resultaat is alleszins dat mensen
dingen doen die ze anders niet zouden doen; de
beïnvloeding op de groep wordt zo maximaal.
Vragen stellen en de tijd nemen om te luisteren
naar de antwoorden is iets anders dan een vraag
stellen en weten welk antwoord je wilt horen. Het
maakt andere talenten los, en zet een proces van
innovatie in gang. In die zin kun je stellen dat je
medewerkers niet moet ‘motiveren’, maar enkel
de randvoorwaarden moet verzorgen waarbinnen
ze vrij kunnen bewegen: als mensen al in een be-
paalde richting lopen en je duwt ze, gaan ze dan
harder lopen of gaan ze tegenhangen?
kraCHt
De professional van vandaag wil vooral weten wat er-
uit moet komen, hoeveel het tijd en energie het mag
kosten en aan welke criteria zijn werk moet voldoen.
In die zin is een dienend leidinggevende resultaatge-
richt, besluitvaardig en regelmatig onconventioneel.
p. 2072Nieuwsbrief
• coaching een plaats te geven in uw persoonlijk
leiderschap;
• te werken met een (gespreks)leidraad die hou-
vast en ruimte biedt;
• motiverend uit te dagen;
• doelgericht vragen te stellen;
• inspirerend te adviseren;
• om te gaan met weerstand;
• hulpbronnen te genereren.
“Je creëert een betere wereld door je eigen mo-
gelijkheden te realiseren en door te vertrouwen in
je eigen kunnen. (Dalai Lama)
VOCA Training en consult ontwikkelde hier rond het leertraject:
DE ESSENTIE VAN LEIDERSCHAP IN DE ZORG
Een inspirerend praktijklabo voor iedereen die wil experimenteren met de essentials van leiderschap
Deinze, 14, 15 november en 5 december 2013
Een 3-daags programma:
Met maximum 15 personen beginnen we met een krachtige tweedaagse kick-off waarna elke deelnemer
met een gepersonaliseerde leiderschapstoolbox naar huis gaat. We stellen enkele krachtige actiepunten op
die werkelijk een verschil maken in je leiderschap van alledag.
Drie weken later wordt onze leergroep een supervisiegroep en leggen we jouw casussen samen onder de
microscoop. Zo zorgen we ervoor dat we van elkaar leren hoe we de implementatie van wat jij in de praktijk
wil brengen kunnen faciliteren.
doelgroep:
Deze opleiding richt zich op iedereen die wil kunnen spelen met de essentiële handvaten rond leidinggeven.
(Voor leidinggevenden die hun ex-collega’s aansturen, ontwikkelden wij het leertraject ‘van collega naar leidinggevende’)
Reacties van vorige deelnemers:
“Na vier opleidingen eindelijk een training waar ik volgende maandag direct mee aan de slag kan gaan.”
“Een ludieke en veilige sfeer die uitnodigt tot leren.”
“Leuke afwisseling tussen krachtige theoretische handvaten, herkenbare praktijkvoorbeelden uit de zorg, leuke
filmpjes en interactiemomenten rond de vraag hoe men de theoretische kaders toepast op eigen casussen.”
“Mijn job als leidinggevende heeft bij deze een serieuze facelift gekregen.”
Meer informatie – inschrijven: www.voca.be
Roeland Broeckaert is consultant bij VOCA Training & Consult.
Hij is van opleiding onderwijzer en master in de educatieve studies. Verder is hij practitioner in het
neuro-linguïstisch programmeren en volgde hij de communicatiecursus persoonlijke ontwikkeling en
beroepsmatige effectiviteit. Hij werkte drie jaar in het ervaringsgericht onderwijs en werd daar ge-
boeid door het ervaringsgericht werken met groepen. Ook was hij vier jaar actief in het algemeen
welzijnswerk waar hij bezig was met projectmatig werken en beleidssignalering.Van hieruit werd
zijn passie gevoed voor alles wat mensen drijft en wat ensen nodig hebben om hun functie met
maximale betrokkenheid naar de organisatie te kunnen uitvoeren. Hij is gefascineerd door effectief
en inspirerend leidinggeven, VTO-beleid, HR-thema’s, organisatieontwikkeling en communicatie.
Diestepoort 1 – 3000 Leuven, T 016 40 41 01, E [email protected]
Bezoek ook onze website: www.voca.be
p. 2172Nieuwsbrief
OndERnEmERs in wElzijn:
EEn BijzOndERE RElatiEOp 21 mei 2013 hield het Vlaams Welzijnsverbond
zijn jaarvergadering onder het motto: “Samen on-
dernemer in welzijn”. Hiermee werd een driejarige
cyclus afgesloten die begon op de jaarvergadering
van 17 mei 2011 met een toespraak van toenma-
lig premier Yves Leterme, die verwees naar “de
twee grondbegrippen van ons Rijnlandmodel: on-
dernemen en zorgen.” In de voorbije jaren werden
aan deze bijzondere relatie meerdere studiemo-
menten gewijd, die druk bijgewoond werden door
de initiatiefnemers van welzijnsvoorzieningen.
Een charter en een boek
Tegen de achtergrond van belangrijke uitdagingen
voor de welzijnssector formuleerde het Vlaams
Welzijnsverbond een charter ‘Samen ondernemer
in welzijn’ én werd een boek met de gelijknamige
titel samengesteld, waarin een aantal bevoor-
rechte getuigen aan het woord komen. Zij geven
antwoorden op vragen als: waarom willen we
welzijnsgericht ondernemen? Welk is de sociale
meerwaarde hiervan? Hoe kun je best samen-
werken? Wat verstaan we onder ondernemerszin
in welzijn? Hoe betrekken we alle stakeholders
hierbij? Hoe kunnen we waardegericht en ethisch
ondernemen? Ook hete hangijzers als effecti-
viteit en efficiëntie komen aan bod, naast duur-
zaam ondernemen, omgaan met markt en winst,
aangepaste structuren en financieel beleid. Ook
wordt ingegaan op de unieke relatie tussen over-
heid en welzijnssector. Het boek bevat bijdragen
van Linda Beirens, Frank Cuyt, Dirk Dalle, Steven
De Looze, Raf De Rycke, Fons Geerts, Koen Her-
mans, Pascal Hoedt, Lieve Jacobs, Marc Morris,
Paul Ongenaert, Jan Renders, Theo Rombouts,
Richard Timmerman, Renaat van der Stock, Jan
Verbanck, Paul Verhaeghe en Bram Verschuere.
Het is een uitgave van Lannoo Campus en te koop
in de boekhandel of via de link: http://www.lan-
noo.be/samen-ondernemer-welzijn.
Reactie van paul Verhaeghe
Op de jaarvergadering van het Vlaams Welzijns-
verbond werd het boek voorgesteld en formu-
leerde psychoanalyticus Paul Verhaeghe zijn
commentaar op het boek. Hierbij ging hij onder
meer in op het cynische van het overheersende
sociaal-darwinistische model, dat alle heil ver-
wacht van privatisering en commercialisering
van de zorg. Tegenover individualisme stelt hij het
‘samen’, niet toevallig ook de eerste term in ons
charter! Hij pleit ervoor om de zorgrelatie en niet
de cijfers centraal te stellen, voor vertrouwen
in plaats van concurrentie, voor vakmanschap
tegenover protocollen… Hij besluit: “Samen on-
dernemen in welzijn, dat klinkt voor mij als de
beste formule voor een geslaagde samenleving.”
De tekst van de reactie is na te lezen op de web-
site www.vlaamswelzijnsverbond.be.
Info: Frank Cuyt, 0477 / 75.31.90
p. 2272Nieuwsbrief
pROVinCiEhuis lEuVEn11 OKtOBER 2013 PuBliCatiEs
p. 2372Nieuwsbrief
PuBliCatiEs
In de negende maand van de islamitische maankalender her-denken de moslims overal ter wereld dat Mohammed de eerste teksten van de Koran geopenbaard kreeg. Tijdens deze Ramadanmaand respecteren de meeste moslims het vasten. Vasten houdt in dat drinken, eten, roken… niet mag,
maar ook dat gelovigen slechte zaken achterwege laten en goede daden zoals het geven van aalmoezen verrichten. Tijdens deze maand proberen moslims ook de gehele Koran te lezen. Wanneer de maand voorbij is, vieren moslims drie dagen feest. Het Suikerfeest of ‘Id al-Fitr’ valt dit jaar op +/- 8 augustus. De wenskaart in zes talen (Nederlands, Frans, Arabisch, Turks, Spaans en Engels), dient om feestwensen over te maken aan moslims die deze belangrijke en feestelijke maand beleven of juist afgerond hebben.
Deze kaart voor Rosj Hasjana is specifiek opgesteld ter gelegenheid van het joodse Nieuwjaar 5774. Dat valt dit jaar op 5 en 6 september 2013.Op beide dagen van Rosj Hasjana wordt er in de synagoge honderd maal op de sjofar (de ramshoorn) geblazen. Als symbool voor een goed jaar worden zoete dingen gegeten. Traditioneel worden stukjes appel met honing gegeten, waarbij de aanwezigen elkaar een gelukkig feest wensen.
Verder is er een gebruik op de middag van Rosj Hasjana om naar stromend water, met liefst levende vissen erin, te gaan. Daar werpen gelovige joden dan broodkruimels in het water tijdens het opzeggen van een gebed. Tasjliech betekent letterlijk ‘het wegwer-pen’ en staat symbool voor het zich ontdoen van slechte dingen en gedachten.De dag waarop Rosj Hasjana valt, heet ook Jom Teroea, letterlijk de ‘dag van het blazen van de ramshoorn’ of ook wel ‘dag van de bazuin’. Rosj Hasjana luidt de Aseret Jemei Tesjoeva (‘tien dagen van inkeer’) in wat een periode van inkeer is. Tijdens deze periode worden enkele speciale gebeden toegevoegd aan de dagelijkse gebedsdiensten. De tien dagen eindigen met Jom Kipoer (Grote Verzoendag) waarin de verzoening met God wordt voltooid.
De bedoeling van deze kaart is om de individuele relatie tussen niet-joden en joden aan te moedigen. Iemand die joodse vrienden of collega’s heeft kan tijdens deze joodse feestdagen een kaart met een wens geven of versturen.
Prijs voor de kaarten: per stuk 0,60 €, korting bij bestelling vanaf 50 exemplaren. Bestellen kan via: [email protected]
Deze wenskaarten bieden dikwijls de kans tot een eerste ontmoeting, de kans om een eerste stap te zetten naar een ongekende ander. Als een gevolg kan men van die ongekende een gekende maken en kan het een begin zijn van een echt gesprek.Er bestaan ook wenskaarten voor andere gemeenschappen. Zo zijn er kaarten voor Boeddhadag, voor het Diwalifeest van hindoes, sikhs en jains en ook een kaart voor het islamitische Offerfeest. Najaar 2013 volgen er nog wenskaarten voor feesten in andere religieuze en levensbeschouwelijke tradities.
Meer info: Johan Vrints, adjunct-coördinator • KMS vzw, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel • 02 502 11 28, [email protected] • www.kms.be
wEnsKaaRtEindE Ramadan
wEnsKaaRtROsj hasjana
p. 2472Nieuwsbrief
waarover gaat het?
Het bekroonde project wil de zorg menselijker maken dankzij informatieverstrekking, luisterbereidheid en bege-
leiding van de patiënt en zijn familie. De luisterbereidheid, informatieverstrekking en begeleiding van patiënten en
hun familie moeten een dominante plaats innemen binnen het project.
De initiatieven kunnen zich in heel uiteenlopende domeinen situeren zoals acute of chronische ziekten, neurologi-
sche en neuropsychiatrische aandoeningen, hart- en vaatziekten, ademhalingsaandoeningen en andere.
Voor wie?
Elke persoon of team werkend in het ziekenhuismilieu, in een instelling of in een vereniging hieraan verbonden,
die een bijzondere inspanning heeft geleverd inzake luisterbereidheid, informatieverstrekking en begeleiding van
patiënten en/of hun familie.
Indien het project ingediend wordt door een persoon uit het zorgnetwerk, dan dient er in elk geval een samen-
werking te zijn met een ziekenhuis.
Financiële steun: € 30.000
timing Start 30/04/2013
Dien uw dossier in vóór 04/09/2013
Bekendmaking selectie 04/12/2013
Meer informatie?
Rechtstreeks via de website van de Koning Boudewijnstichting: www.kbs-frb.be, zie Thema’s > Gezondheid >
Kwaliteit van zorg>projectoproepen.
Of via de link op de Caritas-website: www.caritas.be.
thE EuROpEan awaRd: sOCialE innOVatiEs in OudER-wORdEn inFORmatiE En KandidaatsdOssiER EnKEl in hEt EnGElswaarover gaat het?
The award has been launched to promote and support social innovation in the field of active and healthy ageing
in Europe. Social innovation is more than a trend. It is about a new culture of innovation which responds to social
problems and needs in a sustainable and socially accepted way. Social innovation depends on people like you who
develop and implement innovative solutions in the field of active and healthy ageing.
The ageing of population creates manifold challenges for individuals as well as society. How can people as they
age become active participants in their communities? How can they learn to better cope with health issues?
pROjECtOpROEpEn KOninG BOudEwijnstiChtinG
FOnds GERt nOël: EChtE luistERBEREidhEid, BEtERE VOORliChtinG En mEER humanE mEdisChE zORGEn
aanKondigingEn
p. 2572Nieuwsbrief
How can they be better supported by institutions
and professionals? How can their employment op-
portunities be increased?
We want to invite you to participate in this award,
to share information on your initiative and to be-
come part of a European community for social
innovation in active and healthy ageing.
The 25 finalists of the award will participate in a
case study analysis where researchers will take a
closer look at the context, the process, and the
impact of your social innovation. Three finalists will
be selected as award winners receiving prizes of
up to € 10.000.
Voor wie?
Social entrepreneurs, researchers, companies, non-
profit organizations, individuals who developed initi-
atives presenting a potentially innovative solution to
problems within the Active and Healthy Ageing fields.
Financiële steun: € 3.000 tot € 10.000
timing start 15/05/2013
submit your application before 15/07/2013
announcement of the selection 31/03/2014
Seksueel misbruik in de hulpverlening kwam de afgelopen jaren geregeld in het nieuws en bracht heel wat teweeg:
in de publieke opinie, in zorginstellingen, bij beroepsverenigingen, in verenigingen van familieleden en cliënten. Er
werd gewerkt aan methodieken voor verwerking en richtlijnen werden scherper gesteld.
De studiebijeenkomst wil een forum creëren waarin het thema van seksueel misbruik binnen de hulpverlening op
een brede manier gekaderd wordt. Zo is er ruim aandacht voor de aanpak en de methodiek van zorginstellingen,
en voor de begeleiding van zorginstellingen door externe vertrouwenspersonen.
Er is aandacht voor de begeleiding van slachtoffers en ook voor de hulpverlening aan daders. Verder wordt
nader ingegaan op de bredere levensbeschouwelijke aspecten van het thema. Zo wordt aandacht besteed aan
de complexe verwevenheid van trauma, seksualiteit en religie. Op die manier krijgt het thema ook een belichting
vanuit het perspectief van zingeving en spiritualiteit: in de analyse van het thema, maar ook in de wegen die er-
rond gevonden worden in hulpverlening, begeleiding en verwerking. Zingeving, levensbeschouwing en spiritualiteit
krijgen in die zin dan ook een belichting als bronnen van verwerking in een integraal zorgperspectief.
De studiebijeenkomst wil rond de genoemde items dialoog en uitwisseling bevorderen. Daarom wordt ruimte
gegeven aan discussie na de lezingen en aan interactie in de workshops.
Deze studiebijeenkomst wordt georganiseerd door het ksgv, kenniscentrum voor levensbeschouwing en geestelijke
gezondheid (Tilburg), in samenwerking met het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (Geel), het Provincialaat
van de Broeders van Liefde (Gent), en Caritas Vlaanderen.
Het ksgv is een wetenschappelijke vereniging die een geestelijk gezonde omgang met levensbeschouwing, zingeving en religie
wil bevorderen door publicaties, studiedagen en bijzondere leerstoelen.
misBRuiK, hulpVERlEninG En thERapiE, mEt OOG VOOR
zinGEVinG En spiRitualitEit
Meer informatie?
Rechtstreeks via de website van de Koning Boudewijnstichting:
www.kbs-frb.be, onder Thema’s>Gezondheid>Levenskwaliteit van ouderen>partnerschappen.
Of via de link op de Caritas-website: www.caritas.be.
p. 2672Nieuwsbrief
intErsECtoralE BEhEErsinformatiE
OVERziChtslijst
Sinds het verschijnen van de vorige Nieuwsbrief heeft Caritas Vlaanderen volgende intersectorale beheersinformatie verspreid over volgende onderwerpen:
1045 Verplichte aanvullende vorming en jaarlijkse bijscholing van preventieadviseurs in de interne dienst voor preventie en bescherming in zorginstellingen – rechtzetting inzake de verplichte bijscholing van de preventieadviseurs.
1046 Hygiënevoorschriften in grootkeukens van verzorgingsinstellingen
1047 Codex welzijn op het werk – nieuwe basiseisen voor arbeidsplaatsen – aanvullende informatie.
1048 Bijdragen Fonds sluiting ondernemingen voor 2013.
1049 SWT (brugpensioen): het vastklikken van de verworven rechten – CAO nr 107.
1050 SWT (brugpensioen) voor mindervalide werknemers en SWT op 56 jaar na 33 jaar beroeps verleden: verlenging van de bestaande stelsels.
1051 Preventie van prikongevallen in de zorgsector – nieuwe wetgeving.
1052 Gedeeltelijke werkhervatting: voortaan mogelijk zonder voorafgaande toestemming geneesheer.
1053 Relanceplan: versterking patronale vermindering voor mentors.
1054 Educatief verlof: voortaan ook voor opleidingen van mentors.
1055 Gelijkgestelde periodes pensioen.
programma
9.00 Onthaal en registratie.
9.15 Opening met situering van de studiebijeen-
komst in de context van de Vlaamse ksgv-
werking door Walter Krikilion, dagvoorzitter.
9.30 Gust Rector: De aanpak van een zorginstel-
ling bij misbruik door hulpverleners.
10.00 Ruard Ganzevoort: Ultieme breuken – ultieme
bronnen: de fundamentele relatie tussen sek-
sualiteit, trauma en religie.
10.30 Discussie met beide inleiders.
10.45 pauze
11.00 Drie workshops:
workshop 1: Johan Galle, Seksueel misbruik:
loyaliteit en relationele verwevenheid.
workshop 2: Koen De Fruyt en Pierre De Smedt,
Begeleiding van seksueel delinquenten:
behandeling, therapie en zingeving.
workshop 3: Linus Vanlaere, De begelei-
ding van een zorgorganisatie na seksueel
misbruik:getuigenis van een extern ethisch
adviseur/vertrouwenspersoon.
12.00 Plenaire afsluiting onder leiding van Dominiek
Lootens, met impressies vanuit de drie work-
shops door Ruard Ganzevoort.
12.30 – 13.00 Receptie met broodjes.
Aanmelding, uitgebreid programma en verdere inlichtingen via :
[email protected] • Postbus 90153 • nl-5000 le Tilburg • 0031 (0)13
466 33 42 • www.ksgv.nl
De deelnamekosten bedragen voor ksgv- leden en -donateurs e 30
per persoon en voor overigen e 60. Bij uw aanmelding graag ook uw
workshopkeuze vermelden.
U kunt een toegangsbewijs schriftelijk, telefonisch of per e-mail vooraf
aanvragen (zie contactgegevens hierboven). U kunt met betaling
wachten totdat u uw toegangsbewijs met een nota ontvangt.
p. 2772Nieuwsbrief
Dat toegankelijkheid van de zorg ook door Caritas
Vlaanderen als een belangrijk instrument in de
strijd tegen armoede en sociale uitsluiting gezien
wordt, zal de lezers van de rubriek ‘Armoede’ in de
Caritas Nieuwsbrief intussen wel duidelijk zijn. Het
‘Redactioneel’ van Lief Vanbael in Handiscoop is
dan ook volledig op zijn plaats in deze Nieuwsbrief.
Want, zonder negatief te willen zijn, en ondanks
alle stappen in de goede richting naar een toegan-
kelijke zorg voor iedereen, zijn we er nog lang niet.
Er valt nog een lange weg af te leggen...
pROCEssiE Van EChtERnaCh...
Al van bij de oprichting van KVG, direct na wereld-
oorlog II in 1945, ijveren wij voor een toeganke-
lijke samenleving. Als mensen met een handicap,
net als alle andere burgers, willen schoollopen,
werken, sporten, naar film en theater gaan, rei-
zen, hun bank- en ander administratieve zaken
afwerken, vrienden bezoeken, enz. dan moeten
ze daar ook de kansen toe krijgen. Hoe beter toe-
gankelijk onze samenleving is, hoe zelfstandiger
mensen met een handicap kunnen functioneren.
Wij hebben het dan niet alleen over het wegwer-
ken van drempels en trappen. Maar ook over o.a.
informatie in ‘klare taal’ voor mensen met een
verstandelijke handicap; over duidelijke contras-
ten, geleidelijnen en digitale of gesproken info voor
mensen met een visuele handicap; het gebruik van
de Vlaamse Gebarentaal;...Hoe meer initiatieven
er op dit vlak genomen worden, hoe meer comfort
een grote groep mensen in onze samenleving zal
ervaren. Want ook bejaarden, ouders met kinde-
ren, winkelende mensen, rugzaktoeristen,... varen
hier wel bij.
Van in het kleinste dorpje in Vlaanderen tot in
Brussel, hoe vaak nam KVG niet het voortouw bij
allerlei acties voor een meer toegankelijke samen-
leving? Vorig jaar nog bijv. was er onze actie ‘busje
komt zo’. Met medewerkers van De Lijn zochten
we actief mee naar oplossingen om bussen,
trams, haltes en opstapplaatsen beter toegan-
kelijk te maken. Samen bekeken we hoe minder
mobiele reizigers beter geïnformeerd kunnen wor-
den. Wij dachten dat wij door deze actie op een
kritische, maar altijd opbouwende samenwerking
konden rekenen met De Lijn. Groot was dan ook
onze verbazing toe wij enkele weken geleden zo-
maar, zonder enig voorafgaand overleg, een brief
van hen ontvingen met de mededeling dat scoot-
mobielen niet langer welkom zijn op hun bussen
en trams. I.p.v. een stap vooruit te zetten wat
betreft een beter toegankelijk openbaar vervoer,
wordt er nu een stevige stap achteruit gezet.
Naar een zo toegankelijk mogelijke samenleving
voor zoveel mogelijk mensen is er nog een lange
weg te gaan. Want als er op één vlak schot in de
zaak komt, gaat men er op een ander vlak weer
op achteruit. Of wat voor de een goed is, biedt
voor een ander weer minder mogelijkheden. Neem
nu onze bankensector. Door de toenemende au-
tomatisering kunnen een aantal minder mobiele
mensen van achter hun pc zelfstandig al hun bank-
verrichtingen doen. Mooi is dat. Maar als deze
toenemende automatisering met zich meebrengt
dat men de persoonlijke dienstverlening aan het
loket afbouwt, dan worden weer andere mensen
uitgesloten. Geen geld meer kunnen afhalen aan
het loket van de bank, zorgt ervoor dat een groot
aantal mensen op dit vlak afhankelijk worden van
anderen.
Hetzelfde geldt voor de raadpleging van je persoon-
lijk dossier: E-health, ‘mijn.vaph.be, handiweb, ...
Wij kunnen alleen maar toejuichen dat iedereen
op elk moment zijn eigen dossier kan raadplegen
en aanvullen. Maar niet als het ten koste gaat van
de individuele dienstverlening aan de telefoon of
tijdens persoonlijke contacten. Het gat hier om de
ene OF de andere dienstverlening. Beide mogelijk-
heden moeten naast elkaar bestaan. Laat ons dit
alsjeblief niet uit het oog verliezen!
Lief VanbaelHoofdredactie Handiscoop
in: Redactioneel, Handiscoop mei 2013
BEEldVERhaal in
Caritas Nieuwsbrief is gedrukt op papier gecertificieerd door de Forest Steward Council (FSC). Deze organi-satie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is. CU-COC-811200
BEEldVERhaal
Geluk
In het Nederlandse Oosterhout, vlak bij Breda, zag ik een tijdje geleden deze spreuk. Achter de gevel van de voormalige Heilig Hartkerk, waar buiten de gevel en de klokkentoren niets meer van overblijft, werd in de jaren ’80 van de vorige eeuw een klein en gezellig pleintje gebouwd. In het midden van dit plein, vind je dit beeldje van een priester lezend in de Bijbel met achter hem een zuil met vier spreuken. Mij trof de spreuk die elke bezoeker te zien kreeg: “Niet wie weinig heeft, maar wie veel verlangt, is arm.”
Eerder die dag trokken we naar het museum Oud-Brabant. “De mensen hadden niet veel, er was armoe troef; maar ieder-een was er gelukkig”, onthoud ik uit één van de teksten. Mensen hadden inderdaad niet veel, maar wat ze wel hadden was tijd. Tijd om te luieren op het veld, om te babbelen met de buren, te spelen en te ravotten.
Wat moet het leven rustig en gemoedelijk geweest zijn. Geen streven naar meer, anders en beter. Gewoon, tevreden over wat er is. Net genoeg. Niet te weinig, geen honger of dorst, maar zeker ook niet te veel. Misschien is dat wel geluk. Misschien ligt daar de rijkdom.
Thijs SmeyersStafmedewerker Armoede en Armoedebestrijding
Caritas Vlaanderen | Caritas in Belgium