Upload
jeffrey-boston
View
230
Download
3
Tags:
Embed Size (px)
Citation preview
Dr. Rick Griffith, Singapore Bible Dr. Rick Griffith, Singapore Bible CollegeCollege
PhilipiPhilipiaa
.
. PHILIPIA1.Khristian khumshum jilo Ematha2.Eyingro teri ekum etssophyo lona hungtok3.Khrista ntsiv lo lum ejo zenka4.Potsow lona tssochyu mori ethev eli jiang.
Opvui, Ni pvutssoniala. Ni myingthung dem achokaA kum Ni vanphen tssothakaShancho shi kuta matha to.Nina limha lo joro olan socho.Tonphia a thong tssoa a chi locho.Tosi olup ji yakchiaPotsuwoe chungithaka.Opvui Ni mying pfutssoniala.
Opvui, Ni pvutssoniala. Ni myingthung dem achokaA kum Ni vanphen tssothakaShancho shi kuta matha to.Nina limha lo joro olan socho.Tonphia a thong tssoa a chi locho.Tosi olup ji yakchiaPotsuwoe chungithaka.Opvui Ni mying pfutssoniala.
Potso’e na limha lo ro olan sochoTonpheni na a thong tssoa a chi locho.Tosi olup ji yakchia PotsuwoechungithakaOpvui Ni pfutssoniala.
Potso’e na limha lo ro olan sochoTonpheni na a thong tssoa a chi locho.Tosi olup ji yakchia PotsuwoechungithakaOpvui Ni pfutssoniala.
Nino okho kvumoelaNino okho kvumoela ??
1. Omha omha janta ?
2. On line lona janta ?
181Philippia
Khrista ejyu esua evamo ji eman
Ematha Emiro- Nkoho Noying
Yilan 1 Yilan 3 Yilan 4
Ematha (5x) Ematha(7x) Ematha (1x) Ematha (4x)
Lumchungi (1x) Lumchungi
(7x) Lumchungi
(8x) Lumchungi (4x)
Ezup Kochak lo
evam Shancho Nthoche
ekumo evam
Salum1:1
Montsso & randan1:3-11
Evungki na
tssocho 1:20-30
Ntssong picho
2:1-4,
Ejyu kacho 2:5-30,
Shikhu jilona
tsanchoa 3:1-16
Tssoyak tsoyak titssoa 3:17-21
Kyon
thungi 4:1-3
Potsow
thungi 4:4-9
Nchokapen 4:10-20.Salum 41:21-23.
Rome
Rome 62 lichen yuta (Rome evungki ovungo jilo).
Yilan 2
181Philipi
OYI OPVU.Lumchungi
YIREN OPVU“Nte lümbüm chungi nchümri esüa
tssov shikhfü”(Philipi 2:5).
181
Philipi
YI NTSSENPaul na Philipi thungi, Khrista eju esu osi mbo lumbum esua evam ntssongcho. Tosanati ematha, etssophyo mmhom yakchia teri ekum, osi noying to jiang ji ejung jung pungnoe mekana ekhumkho khosota jiang lona etsanchotokvu.
Nino ezup yuto lo Jisu etsophyo kuto esa hansi vamvula?
182Eranpvui cheka
OPONINA CHEKATA.Ntsinran topvu na to tssoa phyoala. Philipi kako shi Paul na erancho to F Baur German nchyua ji yaka jo.
KAKO CHUNGI NA CHEKA.Paul na erancho to meruka hungala osi Paul jo ombo nzo to ji (1:1) Elhi 16). Elani Paul na ombobo ha meruka erancho (3:4-6)
186bPaul yuta lo Philipi meta jiBible Visual Resource Book, 247
182
TSUNGON.
Paul na Rom-i na vungdemo ji A.D 60-62 to lo.
Philipi kako shijo evungki na eramo chiti jianglo
okhao ji.
Efisa kako jilo evungki na vachivsao yilan ntia
erancho nli. Hoji esua Kolossia osi Philimon to
jiang ha onte yuta tsuk jiang harumalo
erancho (A.D 60-61).
Philipi jo A.D 62 lichen yuta shiang lo tssov Paul
vachiv yuta janathung. Shijo ekhumkho jiang
randan yakchia tssocho.during 60-62).
Ntio sukhing lo sana
RomePhilippi
Paul na shi kako shi erancho Rom-I evungki vanathung A.D. 62 lo. Shi vungi Efisa, Kolossia tona Philimon to erancho
META OSI TSUNGON.
182
• “Macidonea etsa” yakchia Paul na missionary yenta enio tolo (2nd journey) Philipi ekhumkho ji soyingcho.
• Choro tirok sulo elani tsungon taro tsukona elani volancho.
• Nzyu 6 suloti chiti shi erancho 62 A.D lo, ekhumkho jina Epaphroditus yakchia yantso hanatokcho suloti opvu tssoa jo yantso ji tsukona montson pia erancho osi ekhumkho jina epiv lo choka elio ji osi onte nzanchi montso thanthunga erancho.
• Thanpho oyi opvu jo Judaizer jiang na Mosa yizung jilo rukruka evam phyoa evamo jiang ji tongochuv tsukona
Yuta
182Ndongka
Philipi shijo yichung (doctrine)
setsunga (systematic) tssoa
erancho mek . Ochona erancho
sana hoji ha ekhiranta licho.
olea Paul nTa erancho to
engathetala. Paul na mek to
phyo jijo (1) Nzan yilan ji,
zaktole ovon tongphia
ndangnshon tsukona eramo ji
ha.
(2) Kija, nzontsu chiti
erana yia vanathung olongi jo
okhen jungzu(poim) esua
erana yicho (2:6-11).).
YITONG. 183-184
Christian ekum evam
Pastor esua nkoho yilan.
Ematha
Khrista ji ocho sana
PHILIPI KAKO SHILO CHRISTA JI PVUTOKCHO. 183
ETSSOPHYOE Yilan 1 Yilan 2 Yilan 3 Yian 4Potsow etssophyo
2:6
Dendeni na evamo 1:2, 20 2:9-11 3:20-21
Etholona tsolana 1:6, 10 2:10, 16 3:20-21 4:5
Thancho 1:29 2:8 3:18
Shanchopvui 3:20
Pfutsson lona phanthilan
3:10, 21
Kyon kumcho 2:6-8
Terui kumcho
2:6-8
Jancho ezo 2:8
teritsowo ji kumcho 2:6, 21
Tumka tsuphov licho
2:21, 30
E-epipvui
4:19Nthomon yakchia nzanchi
1:19
Randan janlan 1:19
Longtsuiden longtsu epi
1:29
Elhi etsov tssocho penche
1:1, 14-18, 22
Ombo pfutsson etho epiv
3:3
183
Etssophyolan Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4Oyam nzan eju 1:8 2:29
Ntsa-ntho tokala 1:1, 10-11
3:9 4:21Lum tssonka
2:19
Ombo ntsuo ntsinran
3:8, 10
Potsow pfutson tokala 1:11
Kianzan piala 1:2
4:23lumbum emi apiala
2:1
Thanpo jiang lumpbum emi piala
2:1
Elhi jilo tumka opvu
2:16
Ekhum piala 1:21
Tssochekhamo etho
4:13Lum epuk osi ematha apiala 1:18, 26 2:29 3:1 4:4, 10-13
Lumbum etsson 1:13-14 2:19, 24
4:1, 19Noying
4:2, 7
Ejan ezup 1:13, 29
3:10
Yantaso 1:21, 23 3:7-8, 14
Eyingro osi emiro ekum
2:5
Mmyantatokala 1:15-17 2:1-2
4:21-22Otsuk ethan (phantilan)
3:11, 21
Khrista esua 1:20, 27 2:5 3:10-14
CHRISTA JI OPON TSSOTOKALA PHILIPI SHILO
YITONG 183-184
Christian ekum
Pastoral
Ematha
Christa oso lo kyong kumo ji
Lantaro tsotimori
Khrista ejyu
esu ekum lo
evam
184-185Tssotssencho
1 Ematha
KHRISTA ESUA EKUM EVAMO JI MAN JO EMATHA,
LONGTSU TONA EMATHA TO ECHUMPOTA.
LONGSHI
Oponi Ochungi
Sukhying pono Sukhying mhawoe
Ekya nungra osi ematha pono
Lumbumi na zenka
Ni choka ji hungathung Nina ntio licho sana jilo
ematha Tsohungathung Lum epuk
Ntio sana yakchia Ochungi na chuyicho
Oman Pokchechetala
Jowo chungi Kheti tai
Yuta esungaro tai Kumali.
EMATHA
186c
184-185Tssotssencho
2 Emiro Ekum
1 Ematha
KHRISTA LO SHENTAO JI MAN
Tajo Elum Kochaki epi
Pvuchopvuruala (2:14) Ematha piala (2:2a)
Khosoala (4:2) Myantala (2:2b)
Kangtsu (2:3a) Emiro (2:3b)
Ombo kija pvutok (2:3a)
Oyam pvutoka (2:3b)
Ombo echi tsukona
(2:4a)Oyam echi tsukona
(2:4b)
Satan eju esuala Khrista eju esiala (2:5)
186dKyon etsophyo olan eni(Philipi2:1-4)
Philipia2:6-11
— Ombo vanphen ji valanchi sicho — Ombo Potsow tssocho
— Ombo na ntia mekcho esua kumcho — Nrui esua emiro osi teri tsowo ekum ji lo jowocho
-- Echuv lo nandang jancho zocho — Tonphen lona chucho
Christa Pfutsson
Pfutsson
2:6- Eyingro osi nri ekum
2:9-11Pvutsson
Omying thungicho
186Philipi 2:6-11
186eNmhom eyienchan omanPhilipi 2:14-16
Ochang na ete lo zekata elhi tssoa osi enzanchia vancho sana hojiang n alum,bum tongphiv.
Etena ekhiranana
tssona.
Ntho ekum lo n-vanche
Osi etumthao elhi tssochev mek
186fMhom eyienchan oman2:14-16
Ochang na ezekata elhi tssoa enzanchia vancho sana onte elhi man ji tajo liv.
Eteno Potsow ngaroden tssov
Etena topvu ji Etena topvu ji emathata tssoa tsonaemathata tssoa tsona
Eteno sdhantio esdua tssov.
184-185184-185Tssotssencho
2 Emiro ekum
1 Ematha
3 Nkoho liv
KHRISTA ESUA ETSSOPHYOA TSSONA.
186g186g Christian ekum evam
Phil. 3:1-3 Phil. 3:4-16 Phil. 3:17-20Yizung/shikhu lo tai Epen ekum Ntina ha nkhetsu
Shikhu la shikhu Bible ji ephan Topvu tssocheta Eli ji tai
Elhi jijo motsunga tae
Elhi jo opvu mekNtsson phyantsu Phyantsu nli
Pharase jiang esua Phyantsu
Khrista esa
Tsoyumori“Potsow jo juli
Potsow jo Khrista
“Potsow jo mmanOso khangtukala Oso ndangtsungala Oso evunhyala
ITssochethako Ntssojan han Wonkhyu nli Oso lo longtsuka (3:3)
Khrista lo longtsuka(3:7)
Yikra lo (3:19c)
Shikhfu na ntsantho (3:9a) Longtsu na ntsantho (3:9b) Ntsantho jo moni sithokala (3:19d)
Cenema nze Cenema mhom eze Topvu ezev T.V. nze T.V. mhom jiang Topvu ezev Okhen nga Oken mhom Okhen topvu
Etum tsokona sokho nyu Etumro nstina sokho eyui Kino keriEtsoyu nmhom Etum tsoyua Thama tsoa
SHIKHU LONGTSU
EKUM VOSHAK/OPONI
Shancho ji mhoncheta Shancho jo kumali
Shancho ji nhungche
186h186hPaul Pyimtsomotsu (Phil. 3:4-6)
Nchok 8 lo tsencho
Abraham thungi echumchak ji ephanina shi penphicho lona Paul ha jupopoe esua mek. Tolea
shikhu shi penphicho
Israel jupo Paul jo Israil tsotso Potsow na ethungcheo jupo njum.
Benjamin pfuchu Israil jupo yolo pfuchu teritsowo ji tolea Israil roza ovungo ji shilona
chuyicho
Hebrew tsotso Paul jo Greek juli lona soka benkacho, tolea hojiang n-phanka.Tarsus Greek
yantsu lona sokabenka cho.
Farasi jiang shikhu- Mosa yizung lo ruk ruka vancho
Thungoe Mbo zenka Pharases jiang na tia Khristan jiang moni
Shikhu lona ntsa nthoa - evam lo
Paul na Farasi shikhu 613 topvu penphikhan cho
186i186i
Christa tsukona mennykPhil. 3:7-8
Paul na elhi tssoa erovo jiang topvu ntia tajo nliv sithaka to engathe choJesu yancheo jilo
shi taina. Shiang shilo shi nina kangstsuo jiang kvumoe la ?
Kija tsukona Vanlan yilan Rheyilan Ntsinran lo degree Etho Thanpo olan olan to
Okho yolo Okho zekadong Oshom Eng (Eloe) Oki Kari Kinakishum/Wopan
Khurilan taro thungoe Ngaroden
Omon lo Ekhumkho jilo elhi ji Tarochia/Othan Ekhum lo khanhya Okho yolo
Otsuk ososlo Osak ophon Etho eli Otsuk oso mhon Tssocheo tokhamo
Shiang shilo shi nina kangstsuo jiang kvumoe la ?
186j186jEnhungaren
VatokyuPhilipi 3:18-19
Otsen Khobi kholan Longtsu ethan(Mormons) Ntho emasochia
Khrista tonphen jithungi ori etssoe
den
Shancho jijo longtsu lona to n-
khichoala
Shancho jijo elhi lona topvu shanchothaka to phyoala.
Donphen ji npungnaola
Onte mhatong jo Roe esio ji
Shancho onte lo nli
Loshalori ji opvu
tsotokala.
Christians to phyola khatola Khrista jo
npungnoa la
Potsow jo onte mman
Onte zenkacho osolo
Eloe kvuta soa vamla to mhankatala
Oso ji ematha na ekummo ji tai na tsona
Onte myingthung jo
onte yikra
Onte na yikrav mekna Onte elhi
jianglo kangtsuala
Tonphen ji tipungnoa
Onte omonekum ntsson jo ntho emasochia na
totae.
Onte myingthung jo onte yikra
Ontezenkacho enhunga onte mhatong ji
“Khristian to phyoala tolea Khrista jo npungnoala.
Kichuk ji ntsitsatala
184-185184-185Tssotssencho
2 Emiro osi noying ekum
1Ematha
3 Nkho ekum
4 Noying
KHRISTA ETSSO ESU PENPHIO JILO OMAN JI.
185-186a185-186aYidong
(Yilan 1) Paul na elum emathata Philipi jiang tsukona randanicho.Osi ematha n ambo pyingcho. Ntiotsole vungpheni vamo ji yakchia yithen mhom ji rankata yicho. Ezup jiang ji
Khrista etso esu mhom jina ematha khi tongcheyicho.
(Yilan 2) Paul na teri osi emiro ekum otsuk mezhu lona e-juala (Khrista, Mbo, Timothy tona Epaphroditus). Shiango Khristian otsuk akvu na zechowo emiro ekum echukaphen mhom jiang.
(Yilan 3) Paul na thanphoe mekna mbo ekum ji zechoe ombe phankatale to ezoala. .
(Yilan 4) Khrista etssophyo mhom jilo evamo jina lumi ematha yiala. Sukhying olan olan yia sayia. Shi etssophyo mmhom shijo Khrista lo zonkae evam tsukona ekhumkho etho ka to mbo na
ezoala.
186k186kChrista esa evam
Mbona ezupo emathao ji (1 Thess. 1:6)
Mbo etssophyo (Rom. 8:29)
Ombo longtsi lo penripen(Efi. 4:13)
Ombo erum eto (1 Tim. 1:16)
Ombo penri ekum (Col. 1:28; Mat. 6:33)
Elan nli na ezup mbo piathung erum toa ezup khicho (1 Pet. 2:21)
Olan topvu lo (John 3:30)