DSpace 3.1 LiveCD Kurulumu ve Uygulama Rehberi · Depolama katmanı PostgreSQL veri tabanı tablolarıyla yönetilen dosya sistemi kullanmaktadır. İş süreçleri katmanı iş akışı,

DSpace3.1LiveCDKurulumuveUygulamaRehberi

SönmezÇELİKDoğuşÜniversitesiKütüphanesi

[email protected]

İstanbulMayıs2013

DSpace3.1KurulumveUygulamaRehberi/SönmezÇELİK

2

İçindekiler 1)Giriş.....................................................................................................................................................................3

2)DSpace3.1LiveCD’ninİndirilmesi.........................................................................................................6

3)SanalSunucuOluşturma............................................................................................................................7

4)Ubuntu12.04İşletimSistemiveDSpaceKurulumu...................................................................14

5)DSpace’deYöneticiHesabıAçma.........................................................................................................20

6)WebArayüzüAdresininÖğrenilmesiveGörüntülenmesi.......................................................20

7)VarsayılanYöneticiŞifresininDeğiştirilmesi.................................................................................22

8)dspace.cfgKonfigürasyonDosyasındaYapılmasıGerekenDüzenleme.............................22

9)DSpace'deGmailileE‐PostaAyarları................................................................................................23

10)DSpace’deArayüzYapılandırma.......................................................................................................23

11)DSpace’deAnasayfaHaberleriniDüzenleme..............................................................................23

12)KurumsalArşivPolitikasıOluşturma.............................................................................................24

13)KurumsalArşivRehberiOluşturma................................................................................................24

14)DSpace’deBölümveAltBölümOluşturma..................................................................................25

15)DSpace’deKoleksiyonOluşturma.....................................................................................................26

16)DSpaceKurumsalArşivEğitimleri...................................................................................................27

17)DSpace’deÜyeKaydı..............................................................................................................................27

18)KoleksiyondaYeniÜyeYetkilendirilme........................................................................................28

19)KoleksiyonaGönderiveGönderiAdımları...................................................................................29

20)GönderiKontrolüveYayımlama.......................................................................................................31

21)DSpace’deAramaSeçenekleri............................................................................................................33

22)DSpace’deRaporlama............................................................................................................................33

23)KurumsalArşivRehberlerineKayıt.................................................................................................33


3

DSpace3.1LiveCDKurulumveUygulamaRehberi

Rehber,VMvareüzerindebirsanal sunucuoluşturmak,oluşturulanbusunucuüzerineLiveCD ile Ubuntu 12.04 işletim sistemi ve DSpace 3.1 sürümünün kurulumunugerçekleştirmek amacıyla hazırlanmıştır. LiveCD kurulumundan sonra DSpace’deyöneticihesabınınaçılmasıveilkdüzenlemelerinyapılması,varsayılanolarakkurulumsırasında otomatik olarak açılan yönetici hesabı şifresinin değiştirilmesi, kuruma özelsistem düzenlemesi için “dspace.cfg” adlı konfigürasyon dosyasının yapılandırması,DSpacearayüzünündüzenlenmesi,kurumsalarşivpolitikası ilekurumsalarşivrehberiiçeriğinin oluşturması, DSpace’de bölüm ve koleksiyon oluşturma süreçleriningerçekleştirilmesi, kurum bünyesinde sistemle ilgili eğitimlerin yapılması, DSpace üyekayıtlarının yapılması, DSpace’e doküman kaydı ve dosya yükleme süreçleriningerçekleştirilmesi, kurumsal arşiv sorumlusunun kontrol ve yayımlama adımlarındayapmasıgerekenlerileraporlamasüreçleriningerçekleştirilmesigenelhatlarıylaadımadımanlatılmaktadır.

1)GirişDSpaceaçıkkaynakkodlubirkurumsalarşivyazılımıdırvekurumbünyesindeüretilenbilgikaynaklarınınaçıkerişimesunulmasıamacıylakullanılır.DSpaceilepaylaşılanbilgikaynaklarının bazıları içerik ve doküman yönetim sistemleriyle örtüşüyor olsa daDSpace kurumsal arşiv sistemi uzun süreli depolama, koruma, dizinleme ve erişimeodaklanarakhizmetvermekamacıylageliştirilmiştir.İlkolarakKasım2002'depiyasayasürülenDSpace,MITveHPişbirliğiylegeliştirmiştir.Dünyada1.360’tanfazlakurumtarafındankullanılmaktaolanDSpaceçokludilözelliğinesahiptir ve 1.7.x, 1.8.x ile 3.x sürümleri Türkçe’ye çevrilmiştir. DSpace 3.x sürümleriOpenAIRE1uyumluolarakkullanımasunulmuştur.Mart2004tarihliilkkullanıcıgrubutoplantısının ardından, DSpace kullanan kurumlardan bir grup, Apache Vakfı'nıntoplumsal kalkınma modelini benimseyerek yazılımı geliştirmek üzere DSpaceFederasyonu'nu2 kurmuştur. Her geçen gün büyüyen DSpace kullanıcı topluluğu,Temmuz 2007'de HP ve MIT'in işbirliği ile kullanıcılara liderlik ve destek sağlamaküzereDSpaceVakfı'nıkurmuştur.Mayıs2009'da,ilgiliprojelerdeişbirliğiyapanDSpaceVakfı ile Fedora Commons arasında artan sinerji, ortakmisyonun güçlendirilmesi içinDuraSpaceadındakaramacıgütmeyenbirorganizasyonunkurulmasıylasonuçlanmıştır.DSpace Java3 programlama dili ile geliştirilmiştir. Java, Web uygulamaları işbirliği vesahipolunankaynaklar ile ilişkiliüstverilerikoruyanyardımcıprogramlarkümesidir.OpenURL standartlarıyla uyumlu olan DSpaceWeb uygulamaları, yönetim, depolama,arama,erişimveraporlamaarayüzlerisağlamaktadır.Sahipolunankaynaklarbirdosya

1 OpenAIRE Projesi, bir Avrupa Yardım Masası Sistemi aracılığıyla araştırmacılara Avrupa Komisyonu 7. Çerçeve Programıyla uyumlu bir destek sağlamayı; araştırmacıları, bu çerçeve program kapsamında fon desteği alan çalışmalarına ait çıktılarını OpenAIRE Portalı’na dahil bir kurumsal veya konusal arşivde yayımlamaları için desteklemeyi hedeflemektedir. Bu proje ANKOS AEKA Grubu tarafından da desteklenmektedir. 2 http://www.dspace.org/federation/ 3 http://java.sun.com


4

sistemi veyabenzeri bir depolama sistemi üzerindemuhafaza edilmektedir. ErişimvekonfigürasyonbilgileriniiçerenüstverilerPostgreSQL4veritabanındasaklanır(DSpaceOracleveMySQLveritabanlarınıdadesteklemektedir).DSpaceyazılımınınLinuxyadaSolarisgibiUnixbenzeri işletimsistemleriüzerindekurulmasıönerilmektedir.DSpace,JSPUI (Java Server Pages User Interface) ve XMLUI (Manakin) web arayüzlerinidesteklemektedir. JSPUI, JSP ile Java Servlet Uygulama Programlama Arayüzünü(Application Programming Interface ‐ API), XMLUI (Manakin) ise, Apache Cocoon'adayalı XML (eXtensibleMarkup Language) ile XSLT'yi kullanır. DSpace, koleksiyonlarıöncelikle bir web arayüzü üzerinden kullanıma sunar, aynı zamanda Açık ArşivlerGirişimi Üst Veri Harmanlama Protokolü’nü (Open Archives Intitiative Protocol forMetadataHarvesting‐OAI‐PMH)desteklerveüstverileri,ÜstVeriKodlamaveAktarmaStandardı (Metadata Encoding and Transmission Standard – METS) paketleri olarakihraçetmeyeteneğinesahiptir.DSpace,OAI‐PMH,SWORD,OpenSearchveRSSKurumsaldepolamaalanı(domain)kullanılanortakişlerlikstandartlarınıdestekler.DSpace’inçokyönlüaramadesteğiveApacheSolrilefonksiyonellistelemeözelliğivardır.DSpace için açık kaynak kdolu Java temelli Apache Web sunucusu, Java Tomcatprogramcıkmotoru5, Javaderleyicisi6,HP’ninRDF(ResourceDescriptionFormat)araçkiti, OCLC’nin (Online Computer Library Center) OAICat Repository Framework adlıyazılımıgerekmektedir.DSpace, kurumlara özel iş akış süreci kullanarak dijital eserleri depolamayı; birkurumun dijital eserleriniWeb üzerinden dağıtarak kullanıcılara içeriğindeki eserleriaramayı, bunlara erişme olanağı sağlamayı ve dijital eserleri uzun süreli korumayıamaçlar. DSpace yazılımı kullanılarak bir akademik kurumda üretilen kitap, makale,bildiri,teknikrapor,fotoğraf,harita,önbaskı,dersnotu,verisetleri,görüntüler,sesvevideo dosyaları, bilgisayar programları gibi hemen hemen her tür materyalarşivlenebilmekteveWebaracılığıylaherkesinerişimineaçılabilmektedir.DSpacearaştırmaveiçerikoluşturmaamacıylakullanılır:a)AraştırmaAmaçlıKullanım:DSpace Lucene aramamotorunukullanır veDSpace’eyüklenen kaynakların üst verileri ile tam metinlerinde arama imkanı sağlar.Dolayısıyla araştırmacıların kaynaklara erişimini kolaylaştırır. Kurum veya bölümbünyesinde üretilen çalışmaların arşivine erişim sağlamaya aracılık eder. Arzuedilirse koleksiyonlara üye olunarak, koleksiyonlara yeni eklenen içeriklerden e‐postaaracılığıilebildirimalınabilir.

b) İçerik Oluşturma Amaçlı Kullanım: İçerik oluşturma amaçlı kullanım için üyelikgerekir. DSpace'e üye olan kullanıcılar, DSpace yöneticisi tarafından izin verilenkoleksiyon(lar)aiçerikgönderisiyapabilirler.

DSpace’indepolama,işsüreçleriveuygulamaolmaküzereüçkatmanlıbirmimariyapısıvardır. Her katman gelecekteki özelleştirme ve zenginleştirmelere olanak sağlayacakbiçimdegeliştirilmiştir.DepolamakatmanıPostgreSQLveritabanıtablolarıylayönetilendosya sistemi kullanmaktadır. İş süreçleri katmanı iş akışı, içerik yönetimi, arama ve

4 http://www.postgresql.com 5 http://tomcat.apache.org/ 6 http://www.ant.apache.org/


5

idarimodüllergibiDSpace’eözgü işlevselözelliklerinbulunduğukatmandır.DSpace’inbazıözellikleriTablo1’deverilmiştir:

Tablo1.DSpace’inBazıÖzellikleriAdresi http://www.dspace.org/Amacı DSpace,kurumbünyesindeüretilenentelektüelçıktılarıtutmak,

depolamak,indekslenmek,korumak,saklamak,tekraryaymakamacıylageliştirilmişbirkurumsalarşivsistemidir.

Özellikleri ‐ Tümiçerik(word,ppt,pdf,videogibi)türlerinikabuleder,‐ DublinCoreüstveristandartlarınıkullanır,‐ Özelleştirilebilirwebarayüzünüdestekler,‐ OAIuyumludur,‐ Ekleme/çıkarmayeteneğivardır,‐ Onaylama,düzeltme,retveyayazaradönülerek“işlemiazaltma”yoluylaiçeriğioluşturmaseçeneklerinesahipişakışıözelliğivardır,‐ Lucenearamamotoruileüstverilerdevetammetindearamaimkanıverir,‐ Tekmerkezliolmayansunuşişlemisağlar,‐ JavaAPIaracılığıylageliştirilebilir,‐ PostgreSQLveyaSQLveritabanlarınıkullanır,‐ Çokludilseçeneğivardır,‐ RSSdesteğivardır,‐ OpenAIREuyumludur.

Destek https://wiki.duraspace.org/display/DSPACE/HomeKullanıcılar http://www.dspace.org/whos‐using‐dspace/Repository‐List.htmlDSpace’deDublinCore(DC)ÜstVeriStandardıkullanılmaktadır7.DSpace’eeklenenherbilgikaynağıiçinyazar,başlık,tarih,seriadı,rapornumarası,tanımlayıcılar,dil,anahtarkelimeler,öz,destekleyenlergibiüstverilergirilir.Hernesneiçinbualanlardanüçünün(başlık,dilvetarih)girilmesizorunludur.EkalanlarDSpacetarafındanotomatikolaraküretilebilir ya da yönetici tarafından girilebilir. DC Üst Veri Şeması tanımlayıcı üstverilerinyanısırakorumaüstverileriveyapısalüstverileringirilmesineolanaksağlar.DSpace bir akademik kurumdaki farklı bölümlerin farklı kurallara göre veri girişineimkansağlar.Herbölümünbirdenfazladermesiolabilir.İşakışlarıfarklıbölümlereyadakurumsalvarlıklaragöreözelleştirilebilir.Başkabirdeyişle,birakademikkurumdakienstitüleri, bölümleri, merkezleri ve laboratuvarları temsil eden farklı DSpacetopluluklarının DSpace’e öğeleri nasıl, kim tarafından, hangi dermelere ve ne türkısıtlamalarla (okuma, değiştirme, silme gibi) girileceği, girilen öğelerin kimintarafından kontrol edeceği, öğeler bir kez ilgili dermede depolandıktan sonra kimlertarafından görülebileceği gibi konularda uygulama yapmaya imkan verir. Örneğin, birbölümdebiriçalışmabildirileri,diğerideverisetleriiçinikidermeolabilir.Biröğretimüyesi bu dermeden herhangi birine veri girebilir. Bu örnekte iş akışı gayet basit olupsadece“verigirişrolü”bulunmaktadır.Oysabirbaşkabölümde,bölümbaşkanıçalışmabildirileri dermesinde depolanacak her bildirinin sıkı bir yayım denetimindengeçirilmesini isteyebilir. Bu durumda DSpace yetkilendirme modülü aracılığıyla veri

7 http://dublincore.org


6

girişirolününyanısıra,denetici,üstverieditörü,koordinatörgibirollerveherbirroliçin belirli haklar ve yetkiler tanımlanabilir. DSpace’deki iş akış süreci Şekildeverilmiştir:

DSpace’deİşAkışSüreci

DSpace’in kullanıcı arayüzü web tabanlıdır. Veri girişi yapanlar, bilgi arayan sonkullanıcılar ve sistem yöneticileri içi ayrı ayrı arayüzler bulunmaktadır.Web kullanıcıarayüzüözelleştirilebilir.Sonkullanıcıarayüzü,derme,üstveriler(başlık,yazargibi)vetammetinüzerindearamayapılmasınısağlar.İçeriğeerişimsadeceyetkilikullanıcılarlasınırlandırılabilir. Temel aramaya ek olarak, alan araması yapmak için gelişmiş aramaseçeneğimevcuttur.

2)DSpace3.1LiveCD’ninİndirilmesiSisteminize uygun DSpace 3.1 sürümü LiveCD’sini aşağıdaki bağlantılardanindirebilirsiniz:

- DSpace 3.1 sürümü 32bit LiveCD

- DSpace 3.1 sürümü 64bit LiveCD

DSpace’isanalsunucuyakuracaksanızindirdiğinizISOdosyasınısanalsunucudakibilgisayarınızakaydediniz.DSpace’ifizikselbirsunucuyakuracaksanızindirdiğinizISOdosyasınıbirCD’yeyazdırınız.


7

3)SanalSunucuOluşturmaSanalsunucuoluşturmaVMware7.1.3build‐324285sürümüüzerindeyapılmıştır.- VMwareWorkstation’ıçalıştırınız.- File>>New>>yolunutakipederekVirtualMachine…seçeneğinetıklayınız.

- AşağıdakipenceredeCustom(advanced)seçeneğiniseçerekNexttuşunabasınız.


8

- NewMachineWizardpenceresindeVirtualMachineHardwareCompatibility’devarsayılanolarakgelenpenceredeNexttuşunabasınız.

- AşağıdakipenceredeIwillinstalltheoperatingsystemlaterseçeneğiniseçinizveNexttuşunabasınız.


9

‐AşağıdakipenceredeişaretliişletimsistemibilgileriniseçinizveNexttuşunabasınız.

‐Virtualmachinenamekısmınasunucuadını,LocationkısmındasanalmakineninkurulacağıdizininyolunuBrowseseçeneğiilegösterinizvedevamınasunucuadınızyazınız.


10

‐AşağıdakipenceredeişlemcibilgilerinibelirlediktensonraNexttuşunabasınız.

‐AşağıdakipenceredesunucuiçinnekadarhafızakullanılacağınıbelirleyinizveNexttuşunabasınız.


11

AşağıdakipenceredehangitürbirağkullanacağınızıbelirleyinveNexttuşunabasın.

‐AşağıdakipenceredeLSILogic(Recommended)seçinizveNexttuşunabasınız.


12

‐AşağıdakipenceredekullanmakistediğinizdisktürünüseçinizveNexttuşunabasınız.

‐AşağıdakipenceredekullanmakistediğinizdisktürünüseçinizveNexttuşunabasınız.


13

‐AşağıdakipenceredediskkapasitenizivedepolamadiskinitekdosyaolarakbelirleyinizveNexttuşunabasınız.

‐Sanalmakinenizinnerededepolayacağıotomatikolarakgelecektir.DeğiştirmedenNexttuşunabasınız.


14

‐Aşağıdakipenceredebelirlediğinizsanalsunucuözelliklerinikontrolediniz.DeğişiklikyapacaksanızCustomizeHardware…tuşunabasarakarzuettiğinizdeğişiklikleriyapabilirisiniz.SorunyoksaFinishtuşunabasaraksunucuoluşturmasürecinitamamlayınız.

4)Ubuntu12.04İşletimSistemiveDSpaceKurulumu‐VMwareekranındaoluşturduğunuzsunucununCD/DVD(IDE)kısmınaçifttıklayınız.


15

‐Sanalsunucuayarlarıpenceresinde“UseISOimagefile”seçeneğiniseçinizve“Browse”turşuaracılığıyla“DSpace3.1LiveCD.iso”dosyasınınyolunugöstererek“OK”tuşunabasınız.

‐KurulumubaşlatmakiçinmenüdenVM>>Power>>PowerOnyolunuizleyinizveyagezinmeçubuğundakibaşlatikonunabasınız.


16

‐HoşgeldinizekranındaInstallUbuntuseçeneğinitıklayınız.

‐AyarlarıdeğiştirmedenForwardtuşunabasınız.


17

‐AşağıdakipenceredeseçilialanlarıişaretleyerekForwardtuşunabasınız.

‐AşağıdakipenceredeInstallNowtuşunabasarakkurulumubaşlatınız.


18

‐AşağıdakiekrangörüntüleninceyekadarbekleyinizvebulunduğunuzyeriişaretleyerekForwardtuşunabasınız.

‐KullandığınızklavyetürünüseçinizveForwardtuşunabasınız.


19

‐Aşağıdakiformuörneğeuygundoldurunuzve“Forward”tuşunabasınız.

‐Ubuntu12.04veDSpace3.1kurulumununtamamlandığınıgösterenaşağıdakiuyarıgelinceyekadarbekleyinizveRestartNowtuşunabasınız.

‐AşağıdakipenceredenkurulumdabelirlediğinizşifreilesunucuyagirişyapınızvemasaüstündekiDSpaceLiveCDKullanımKulanımKılavuzudosyasınıdikkatliceinceleyiniz.


20

5)DSpace’deYöneticiHesabıAçmaAşağıdagörüntüsüverilenterminalekranındaiken;

- dspace@dspace:/$sudo/dspace/bin/dspacecreate‐administrator(komutunuyazınızveentertuşunabasınız),

- E‐postaadresinizigiriniz,(Ör.:[email protected])- İlkadınızıgiriniz(Ör.:Sonmez),- Soyadınızıgiriniz(Ör.:CELIK),- Sistemikullanmakistediğinizdiligiriniz(Ör.:tr)- Şifrenizigiriniz(Ör.:sifre123)- Şifrenizitekrarediniz,- “y”seçeneğinigirerekonaylayınız.

6)WebArayüzüAdresininÖğrenilmesiveGörüntülenmesiNot:KurumsaldijitalarşiviniziçinbirInternetadresibelirlenmesivesabitlenmesihususundaBilgiİşlemMerkezi’nizdendestekalmanızdafaydavar.Terminalekranındaiken;

- dspace@dspace:/$ifconfig(yazarakentertuşunabasınız)- gelendetayekranındainetaddr:karşısındakiadresinotediniz.- FirefoxveyaChrome’dayenibirpencereaçınız.- İnternetadresi,portnumarasıvearayüzadınıyazınız(Ör:XMLUIarayüzü

içinhttp://172.16.30.1:8080/xmlui;JSPUIarayüzüiçinhttp://172.16.30.1:8080/jspui)


21

JSPUIarayüzünükullanmayıtercihettiysenizaşağıdakigibibirarayüzkarşınızagelecektir.

XMLUIarayüzünükullanmayıtercihettiysenizaşağıdakigibibirarayüzkarşınızagelecektir.


22

7)VarsayılanYöneticiŞifresininDeğiştirilmesiLiveCDileyapılankurulumdaDSpaceyöneticisiiçinhalihazırdaaçılanyöneticihesabınaaitşifrenindeğiştirilmesigereklidir.Yapmanızgereken:

- DSpaceWebarayüzünegirişyapın,- Giriş/MyDSpacebağlantısınatıklayınızvegelenpencerede,- [email protected]ıcıadıvedspaceşifresiilegirişyapınız,- EditProfileseçeneğinitıklayınız,- Yenişifrenizigirinizveonaylayınız.

8)dspace.cfgKonfigürasyonDosyasındaYapılmasıGerekenDüzenleme“.../dspace/config”yolunutakipederekdspace.cfgdosyasınımetineditörüileaçınız(Örneğin;geditile).dspace.cfgdosyasınıgözdengeçirinizvekurumunuzauygundüzenlemeleriyapınız.Örneğin:

- dspace.hostname=localhost(IPadresi:Ör.:172.16.30.1)- dspace.baseUrl=http://localhost:8080(Ör.:http://172.16.30.1:8080)- dspace.url=${dspace.baseUrl}/xmlui(xmluiarayüzünüetkinleştirir)- dspace.oai.url=${dspace.baseUrl}/oai- dspace.name=ArşivinizinAdı(Türkçekarakterkullanmayınız.Ör.Dogus

eArsiv)- db.name=postgres(Hangiveritabanınınkullanılacağınıbelirtir)- db.url=jdbc:postgresql://localhost:5432/dspace(veritabanıbağlantıyolu)- db.driver=org.postgresql.Driver(veritabanısürücüsü)- db.username=dspace(Veritabanıadı)- db.password=sifre(Veritabanıbağlantışifresi)- mail.server=smtp.dogus.edu.tr- [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] default.language=tr(üstverikaydıiçinsistemtarafındankullanılır)- default.locale=tr,en(Webdedilseçeneğiniaktifhalegetirir)- webui.supported.locales=tr,en(webdedildosyalarınıyönlendirir)


23

Budeğişikliklerikaydettiktensonraterminalekranındanaşağıdakikomutuverereksunucuyuyenidenbaşlatınız.

‐ sudosurootkomutuylarootkullanıcısınageçiniz.‐ shutdownnow–rkomutunuverereksunucuyuyenidenbaşlatınız.

9)DSpace'deGmailileE‐PostaAyarlarıEğerDSpaceileGmailkullanmakisityorsanız,dspace.cfgadlıkonfigürasyondosyasındaaşağıdakigibidüzenlemeyapmalısınız:.../dspace/configdizinialtındakidspace.cfgdosyasınımetineditörüileaçın.Aşağıdakisatırlarıbulupgereklidüzenlemeyiyaptıktansonrasunucuyuyenidenbaşlatın.#SMTPmailservermail.server=smtp.gmail.com#SMTPmailserverauthenticationusernameandpassword(ifrequired)mail.server.username=gmail_kullanci_adiniz@gmail.commail.server.password=gmail‐şifreniz#PassextrasettingstotheJavamaillibrary.Commaseparated,equalssignbetween#thekeyandthevalue.mail.extraproperties=mail.smtp.socketFactory.port=465,\mail.smtp.socketFactory.class=javax.net.ssl.SSLSocketFactory,\mail.smtp.socketFactory.fallback=false

10)DSpace’deArayüzYapılandırmaDSpace'deJSPUIarayüzüiçindeğişiklikler"…/dspace/webapps/jspui/layout"yolualtındakiilgilidosyalardagereklikodlamavedüzenlemeyaparakgerçekleştirilir.XMLUIarayüzündekideğişikliklerise.../dspace/webapps/xmlui/themes/mirage/yoluveyatercihedilentemadizininialtındakiilgilidosyalardagereklikodlamavedüzenlemeleryaparakgerçekleştirilir.

11)DSpace’deAnasayfaHaberleriniDüzenlemeJSPUIWebarayüzündehaberdüzenlemesiiçinwebarayüzündenyöneticihesabıylagirişyapınız.Administrator>>EditNews>>SidebarNewsseçeneklerinisırasıylatıklayınızveaçılankutudaarzuettiğinizdeğişikliklerihtmlolarakkodlayınız.Budüzenlemeleri“…dspace/config/”yolualtındaki“news‐top.html”ve“news‐side.html”dosyalarınımetineditörüileaçarakdayapabilirsiniz.XMLUIarayüzündehaberdüzenlemesiiçin“…dspace/config/”yolualtındaki“news‐xmlui.xml”dosyasınımetineditörüileaçıparzuettiğinizdeğişiklikleriyapabilirsiniz.


24

12)KurumsalArşivPolitikasıOluşturmaAşağıdabaşlıklarıverilenmaddeleregörekurumsalpolitikanızıoluşturunuzvebupolitikayıwebarayüzündekenarçubuğunaekleyiniz.Politikanızıhazırlarkenbaşkakurumlarınpolitikalarındandestekalabilirsiniz.

- Gerekçe- Bağlam- Amaçlar- Uygulanma- Kapsam- İlkeler

o Depolamao AçıkErişimo Lisanslamao ÇokYazarlıÇalışmalarınDepolaması

- Tanımlar- İvediDepolama- AçıkErişim- KişiselArşivleme- AkademikÇalışmalar

13)KurumsalArşivRehberiOluşturmaAşağıdakibaşlıklaragörebirkurumsalarşivrehberioluşturunuz.Burehberyardımdosyalarınındışındaüyelerevekullanıcılaravermekistediğinizbilgileriiçermelidir.Burehberiwebarayüzündekenarçubuğunaekleyiniz.

- Giriş- KurumsalArşivNedir?- KurumsalArşiv’inAmacıNedir?- KurumsalArşivNeİşeYarar?- KurumsalArşiv’inYararlarıNelerdir?- KurumsalArşiv’inİlkeleriNelerdir?- ÜstveriveDSpaceYazılımı- TelifHakları- KurumsalArşiv’deİşAkışı- KurumsalArşiv’eGönderi/KayıtYapmakZorunlumu?- KurumsalArşivNasılKullanılır?- KurumsalArşiv’eNasılÜyeOlunur?- KurumsalArşiv’eKimlerGönderi/KayıtGirebilir?- KurumsalArşiv’eNelerKaydedilir?- KurumsalArşiv’eNasılGönderi/KayıtYapılır?- Sonuç


25

14)DSpace’deBölümveAltBölümOluşturmaÜstDüzeyBölümOluşturma‐YöneticihesabıileWebarayüzündenDSpace’egirişyapınız,‐BağlamBölümOluşturbaşlığınıtıklayınız,‐AşağıdaörneğiverilenformudoldurunuzveOluşturbutonunabasınız.

İkinciDüzeyBölümOluşturma‐GözatBölümler&Koleksiyonlarbaşlığınıtıklayınız,‐AltbölümoluşturacağınızBölümBaşlığınatıklayınız,‐BağlamAlt‐BölümOluşturseçeneğinitıklayınız,‐AşağıdaörneğiverilenformudoldurunuzveOluşturbutonunabasınız.

DahafazlaaltbölümoluşturmakistiyorsanızAltBölümoluşturmatalimatınıtakipediniz.


26

15)DSpace’deKoleksiyonOluşturma‐Bölümler&Koleksiyonlarbaşlığınıtıklayınız,‐KoleksiyonoluşturacağınızAltBölümBaşlığı’nıtıklayınız.‐BağlamKoleksiyonOluşturseçeneğinitıklayınız,‐Koleksiyoniçinaşağıdaörneğiverilenüstveriformunudoldurunuz,

‐Aşağıdakipenceredesiziniçinuygunseçeneklerioluşturunuzverkaydediniz.


27

16)DSpaceKurumsalArşivEğitimleriBuaşamayagelinceyekadarsunucukurulumu,DSpacekurulumuveyapılandırması,KurumsalArşivPolitikasıYazma,KurumsalArşivRehberihazırlamagibibirçokaşamayıgeridebıraktık.EğitimlerdebizeyardımcıolmasıiçinönceliklevarsakütüphanenindokümanlarınıKurumsalArşive(KA)kaydetmekgerekir.Öteyandaneğitimsürecindeörnekteşkiletmesibakımındanbirkaçtanınmışakademisyenleişbirliğinegiderekyayın‐larınıkoordineliolarakKAkaydedin.Kendinizihazırhissettiğinizzamansistemintanıtımıveeğitimsürecinibaşlatın.Eğitimlerdehazırlayacağınızrehbersizeyolgöstericiolacaktır.

17)DSpace’deÜyeKaydıDSpacesistemindeüyekaydıaçmakiçinikiyolvardır.Üyekaydınısistemyöneticisikendisiaçabileceğigibiüyeolmakisteyenkişikendisideaçabilir.Enidealikişininkendiüyekaydınıaçmasıdır.BirkişininDSpace'eüyelikişlemleriiçinyapmasıgerekenişlemadımlarışuşekildedir:‐DSpaceanasayfasınagirişyapınız.‐Girişbağlantısınatıklayınız.‐DSpace’imlinkinitıklayınız.

‐DSpace'deOturumAçmaekranındaKaydolmakiçintıklayınlinkiniseçiniz.‐E‐postaAdresikutusunageçerlie‐postaadresinizigirinizveKayıttuşunabasınız.

‐Onaye‐PostasıGönderildiuyarısınıalanakadarbekleyiniz.‐E‐postakutunuzadönünüz.


28

‐DSpacetarafındangönderilene‐postaiçindekilinketıklayınız(Junkpostalaradüşmeihtimalnideunutmayınız).

‐AçılansayfadakiformudoldurunuzvesistemegiriştekullanmakistediğinizşifreyiikikereyazarakKayıtbutonunabasınız.

Buişleminardındansistemekullanıcıolarakgirişyapabilirsiniz,koleksiyonlaraüyeolabilirsinizancakkoleksiyonlaragönderiyapamazsınız.Herhangibirkoleksiyonagönderiyapabilmekiçinsistemyetkilisinebaşvurarakyetkitalebindebulunmalısınız.Sistemyöneticisininyetkilendirmesininardından,yetkilendirildiğinizkoleksiyon/koleksiyonlaragönderiyapabilirisiniz.

18)KoleksiyondaYeniÜyeYetkilendirilme‐YöneticihesabıileDSpace’eWebarayüzünegirişyapınız,‐Bölümler&Koleksiyonlarbaşlığınıtıklayınız,‐Yetkilendirmeyapacağınızkoleksiyonbaşlığınıtıklayınız,‐KoleksiyonDüzenleseçeneğinitıklayınız,‐RollerAtandısekmesinegeçiniz,‐Yetkilendirmepolitikalarınıdoğrudandüzenlelinkinitıklayınız.


29

‐COLLECTION_#_SUBMIT[Düzelt]kısmında,Düzeltseçeneğinitıklayınız.‐eKişi…kısmındayetkivermekistediğinizkişiyieKişiSeç…seçeneğinikullanarakekleyiniz,‐Kaydet/Güncellebutonuaracılığıylaeklediginizkişiyiaktifhalegetiriniz.

19)KoleksiyonaGönderiveGönderiAdımlarıKullanıcıhesabıileDSpace’eWebarayüzünegirişyaptıktansonrasırasıyla;‐GönderiyapmakistediğinizBölümBaşlığınıtıklayınız,‐GönderiyapacağınızAlt‐BölümBaşlığınıtıklayınız,‐GönderiyapacağınızKoleksiyonBaşlığınıtıklayınız,‐Bukoleksiyonayenibiröğegönderseçeneğinitıklayınız,‐İlkadımdagönderiiçinaşağıdakiözelliklerdenuygunolanınıseçiniz,

‐GönderiüstverisiniaşağıdakiformagirinizveSonraki>butonunabasınız,


30

‐Üçüncüadımdagönderininanhtarkelimelerini,özetini,destekçileriniveaçıklamasınıaşağıdakiformagirerekSonraki>butonunabasınız.

‐DördüncüadımdagönderidosyasınıGözat…butonuaracılığıylayükleyerekSonraki>butonunabasınız.


31

‐Beşinciadımda,buaşamayakadargirmişolduğunuzverilerbirlistehalindesizesunulacaktır.KontroledinizveolasıdüzeltmeleriniziBunlardanBiriniDüzeltseçeneğiileyapınızveSonraki>butonunatıklayarakbirsonrakiadımageçiniz.

‐AltıncıadımdalisansbilgisinigözdengeçirinizveLisansıKabulEdiyorumseçeneğinitıklayarakbirsonrakiadımınageçiniz.

‐Yedincivesonadımdagönderiyitamamladığınızadairbilgiverirveaynıkoleksiyonabaşkabirgönderiyapıpyapmayacağınızısorar.

20)GönderiKontrolüveYayımlamaÜyelertarafındanyapılangönderilerDSpace’deGönderiHavuzundabirikir.Buradakigönderilerinyayımlanabilmesiiçinkurumsalarşivyetkilisi/yetkililerininkontrolveyayımiçinonayınıbekler.Kontrolveyayımlamasüreciaşağıdakigibiyapılır:


32

‐HesabımGönderilerbaşlığınıtıklayarakHavuzdakiGörevler’ilisteleyiniz.

‐KontroletmekistediğinizgönderiyiseçinizveSeçilmişGörevAlbutonunatıklayınız.

‐ÖğeBaşlığınatıklayarakgönderidetayınıkontrolediniz.‐Aşağıdakiseçeneklerdenuygunolanınıseçerekişakışsürecinedevamediniz.

MakaleüstverisindesorunyokveyaÜstVeriDüzeltmeseçeneğivasıtasıylagereklidüzenlemeriyaptıysanızOnaylabutonunatıklayarakgönderiyiyayımlayınız.


33

21)DSpace’deAramaSeçenekleriDSpaceLucenearamamotorunukullanırveçokyönlüaramadesteğiiçinApacheSolrkullanarakfonksiyonellistelemeözelliğisunar.DSpace’dekiaramaseçenekleri;

- Basit,- Gelişmiş,- Listeleme

şeklindedir.

22)DSpace’deRaporlama‐Sistemeyetkilikullanıcıilegirişyapınız.‐Yönetimİstatistiklerseçeneğinitıklayınız.‐Detaylıistatistiklerigörüntülemekiçinarzuettiğinizraporadılinkinetıklayınız.

23)KurumsalArşivRehberlerineKayıtKurumsalaçıkarşivsitelerininlistesiniverendizinlerveiçerikleriüzerindetopluaramayapamayaaracılıkedenrehberlereKurumsalArşivinizikaydediniz.Başlık Açıklama

OpenDOAR(DirectoryofOpenAccessRepositories)

Kurumsal açık arşiv sitelerinin listesini veren veiçerikleri üzerinde toplu arama yapamaya aracılık edenbirdizindir.

ROAR(RegistryofOpenAccessRepositories)

Tüm akademik konu alanlarında yayınlanmış serbesterişimlidigitalkaynaklarıtopluolarakbiraradasunanveAB Araştırma Komisyonu tarafından desteklenen birişbirliğiprojesidir.

DRIVER(DigitalRepositoryInfrastructureVisionforEuropeanResearch)

Tüm akademik konu alanlarında yayınlanmış serbesterişimlidigitalkaynaklarıtopluolarakbiraradasunanveAB Araştırma Komisyonu tarafından desteklenen birişbirliğiprojesidir.

OpenAIRE:OpenAccessInfrastructureforResearchinEurope

AvrupaBirliği7.ÇerçeveProgramıveAvrupaAraştırmaKonseyi destekli makalelerin tanımlanması, saklanması,erişimi ve görüntülenmesi için kurulan bir arayüz vedestekmekanizmasıdır.

Documents

DSpace 3.1 LiveCD Kurulumu ve Uygulama Rehberi · Depolama katmanı PostgreSQL veri tabanı tablolarıyla yönetilen dosya sistemi kullanmaktadır. İş süreçleri katmanı iş akışı,