LỜITỰAMườichíntuổi,hếtsứcthấtvọngvìnhậnthấymìnhkhôngcókhả

năngchèoláicuộcsốngvàhoangmangtrướcchiềuhướngmàthếgiớihiệnđạidườngnhưđanglaotheo,tôibắtđầuthựchànhĐạoPhật.Đódườngnhưlàtriếtlýduynhấtthừanhậnsựthầnbívàkỳdiệucủavũtrụmàkhônghềmâuthuẫnvớiquanđiểmcótínhkhoahọc,lýtrícủatôi.ĐạoPhậtnhuộmcảvũtrụbaolavàthếgiớiloàingườitronggiátrịđíchthựcvàtựdocaocả.

Trongmườinămkểtừngàyđó,lòngyêukínhĐạoPhậtcủatôingàymộtsâusắc.Cólẽquantrọnghơn,việcthựchànhĐạoPhậtcủacánhântôiđãkhuấyđộngcuộcsốngcủatôitheonhữngcáchmàtrướcđâytôichẳngbaogiờcóthểnghĩtới.Theonhiềucách,chínhnhờơnDaisakuIkedamàtôicóđượcnhữngtìnhcảmyêukínhnày.LàngườiđứngđầutổchứcSokaGakkaiInternational,tổchứcPhậtGiáocủacácphậttửtạigiamàtôilàthànhviên,ôngđãlàmviệckhôngmệtmỏiđểkhíchlệ,khaisánghàngtriệungườitrênthếgiới.

TôicùngnhữngngườibạncưsĩcủamìnhniệmNammôDiệuphápLiênhoamỗisángvàmỗitốinhưmộtphầnviệcthựchànhhàngngày.Trongkhitôichânthànhkhuyếnkhíchtấtcảmọingườithửcáchthựchànhnàyvìsựpháttriểnvàlợilạccủahọ,giáolýĐạoPhật,đặcbiệtlàquasựdẫngiảicủaDaisakuIkeda,baohàmcảmộtthếgiớinhữngýtưởngcóthểđemlạiphúclạctolớnchocácPhậttửcũngnhưnhữngngườikhôngtheoĐạoPhậtnóichung.Nóicáchkhác,khôngphảivìbạnkhôngthựchànhĐạoPhậtmàbạnsẽkhônghọcđượcnhiềuđiềutừcuốnsáchnày.Đólàbởi,ởmứcđộthựctế,ĐạoPhậtrấthợplý,khônghềkhácbiệtsovớinhữngtưduythôngthường.

Tấtnhiên,phầnđôngchúngtađềubiếtrằngchúngtakhôngthườngxuyêndùngđếntưduythôngthườngcủamình,rằngchúngtakhôngphảibaogiờcũngthấymọichuyệnlàhợplý.Nhàkhoahọctiêntiếnnghiêncứuvềmáytính,MarvinMinsky,cómộtcáchgiảithíchrấthayvềđiềunày.Ôngnói:“Tưduythôngthườngkhôngphảilàmộtthứđơngiản.Thayvàođó,nólàmộttậphợpkhổnglồcácýtưởngthựctếđãquatôiluyện–củavôsốnhữngđiềuhọcđượcqua

cuộcsống:luậtlệvàngoạilệ,sắpđặtvàxuhướng,cânbằngvàtrởngại.ĐiềuđótìnhcờcũnglàmộtcáchmiêutảkháđúngvềĐạoPhật.”

Trongnhữngtrangtiếptheo,bạnsẽđượcđọcnhữngcâuhỏivàbănkhoăncủacácbạntrẻgửiđếnDaiskuIkeda.Dùcónhữngcâuhỏicóvẻđơngiản,chúngtasẽluônthấysựthôngtuệtrongcáchtrảlờithẳngthắncủaông.Lờikhuyêncủaôngtrànđầysựcảmthông,khíchlệ.Khilàmtheolờikhuyênấy,chúngtasẽdầnnhậnrakhảnăngkiểmsoátđịnhmệnhcủariêngmình.Vềphầnmình,tôithấyôngđưaranhữnglờikhuyênthậtsâusắcvềtìnhyêuvàcácmốiquanhệ,điềunàyđãcứutôithoátkhỏirấtnhiềuđiềumà10nămtrướctôicoiđólàsựđaukhổ.

MộtđiểmthựcsựquantrọngmàIkedaliêntụcnhấnmạnhlàviệcđịnhhướngnhữngthayđổivàtạorathếgiớimớinàyhoàntoànphụthuộcvàothếhệtrẻchúngta.Tấtcảchúngtakhôngchỉvốnđãcókhảnăngtácđộnglênnhữngthayđổiđómàchúngtacòncótráchnhiệmphảilàmđiềuđómộtcáchhiểubiết,đầyyêuthương.

NhờcóDaisakuIkeda,tôiđãbiếtrằngcuộcsốngđượcdẫndắttheocáchnhìncủaPhậtGiáocóthểlàmộtcuộcsốnggiàucó,thúvịvàluônluônhạnhphúc.Vàtôinghĩrằngđólàtấtcả,sốnghạnhphúc,sángtạovàtrànđầylòngbiếtơncuộcsốngvớimọihìnhthứcbiểuhiệntuyệtvờicủanó.

DuncanSheikCasĩ,nhạcsĩngườiMỹ

MỞĐẦUƯớcmơcủabạnlàgì?Hyvọngcủabạnlàgì?Chẳnggìmạnhmẽ

hơnmộtcuộcsốngtrànđầyhyvọng.

Mỗingàytôiđềunhậnđượcthưcủacácbạntrẻtrênkhắpthếgiới,tôitròchuyệnvớihọbấtcứkhinàocócơhội.Tôithấyrấtnhiềubạntrẻtrànđầyhyvọngvànhiệthuyết,nhưngmộtsốkhácdườngnhưnặngtrĩunhữngvấnđềrắcrối.Cùngvớiquátrìnhtrưởngthànhvàthayđổi,tuổitrẻcũngcóthểlàgiaiđoạncủanhữngloâu,mệtmỏi.Nhữngngườitrẻtuổinhiềukhicảmthấylúngtúng,nhưthểhọbịbỏlạimộtmìnhgiữamộtnơihoangdãhaygiữamộtchiếntrường.Họcóthểcảmthấynhưkhôngcònaiđểmàtintưởng,khôngaiquantâmđếnhọ,rằnghọkhôngcómụctiêunàotrongcuộcsống.

Nhưngkhoan!Coinhẹbảnthânnhưthếcóđángkhông?Bạncónênđánhgiáthấpkhảnăngcủamìnhnhưvậykhông?Khôngaisốngmàkhôngcómộtnhiệmvụ,mụcđíchnàođótrêncõiđờinày.Vàchínhsựnhậnbiếtvềnhiệmvụvàmụctiêuđólàđiềumanglạiýnghĩarõràngvàsựmãnnguyệntrongcuộcsốngconngười.

Hồimườichíntuổi,tôigặpJoseiToda,ngườiđãtrởthànhngườithầycủađờitôi.Thậmchíđếntậnbâygiờtôivẫnkhôngbaogiờquênđượcnhữnglờiâncầnthầynóivớitôihơn40nămvềtrước,khitôiđangtrảiquamộtgiaiđoạncựckỳkhókhăn.“Daisaku”,thầynói:“nhữngngườitrẻtuổiphảigặpnhữngkhókhăncủamình.Khókhănchínhlàđiềutạonênconngườitốtnhấtcủacon.”

Mỗisáng,kểcảChủnhật,thầyToda,giốngnhưgiasưriêngcủatôivậy,chỉbảochotôivềmọiđiều.Vàtôicũngđãcốgắngtheocáchđóđểđượctròchuyệnvớicácbạntrẻbấtcứkhinàocócơhội.Cuốnsáchnàyđượcđúckếttừnhữngcuộcđốithoạinhưthế.TấtnhiênhầuhếtnhữngcuộctròchuyệnnàylàvớicácbạntrẻNhậtBản.Nhưngnhữngchủđềmàchúngtôithảoluận–giađình,bạnbè,ướcmơ,mụctiêutrongcuộcđời–tôichắcchắncũnglàmốiquantâmcủacácbạntrẻmọinơitrênthếgiới.

TôivàcácbạntrẻtôitròchuyệncùngđasốđềuthựchànhPhật

GiáoNichiren(NhậtLiênTông).Nichiren,mộtvịthầyvànhàcảicáchPhậtGiáocủaNhậtthếkỷ13,dạyrằngmỗiđờingườiđềucómộttiềmnăngvôhạn,vàNgàivạchraconđườngtiếpcậndễdàngmàquađómỗingườicóthểnuôidưỡngtiềmnăngấyvàtìmđượchạnhphúcthậtsựtrongđời,conđườngmàNgàihọcđượcquabộkinhPhápHoa(1).

Thiêntàivànhữngngườicónăngkhiếutuyệtvờichỉlàthiểusố,sốđôngkhổnglồtrongxãhộilànhữngconngườiđơngiản,bìnhthường.Tôilàmộtngườibìnhthường,khôngcómộtnềntảngđặcbiệtnàocả.Cuốnsáchnàyđượcviếtvớihyvọngrằngcácbạntrẻcóthểthuđượclợiíchtừnhữnglờikhuyêncủamộtngườinhưtôi,ngườicóđôichútkinhnghiệmhơncácbạn.Tôihyvọngbạnđọcsẽtiếpnhậnnhữngđiềutôiviếtrađâynhưlờikhuyêntừmộtngườiđãđixahơnchútxíutrênconđườngđời,chứkhôngphảinhưnhữngbàithuyếtgiảngcủanhữngngườicóhiểubiếtuyênthâm.

Mộttrongnhữngmụctiêutôiđặtratrongđờilàgiúpcácbạntrẻcóđượchyvọngvàsựtựtinvàotươnglaicủamình.Bảnthântôicómộtniềmtinvôhạndànhchogiớitrẻ,vàvìthếtôinóivớihọ:Cácbạnlàniềmhyvọngcủanhânloại!Mỗibạnđềucómộttươnglaitươisángphíatrước.Mỗibạnđềucómộttiềmnăngquýgiáđangchờđượcpháttriển.Thànhcôngcủacácbạn,vinhquangcủacácbạnsẽlàvinhquangchotấtcảchúngta.Vinhquangcủacácbạnsẽdẫndắtconđườngtrongthếkỷnày,thếkỷcủahòabìnhvànhânđạo,thếkỷquantrọngnhấtchotấtcảnhânloại.Xinđượcgửiđếncácbạnlờicầuchúcsứckhỏe,sựtiếnbộkhôngngừngvàthànhcôngtrongmọinỗlựccủamình.

DaisakuIkeda

1GIAĐÌNH

CHAMẸHAYLARẦYBốmẹlúcnàocũngmắngchửicháulàmcháukhông

muốnởnhàmìnhnữa!

Tôiđãngheđiềunàykhôngbiếtbaonhiêulần!Trongkhi,mộtsốbạnyêuquýbốmẹvàgiađìnhcủamìnhthìmộtsốkháclạithấycáugiậnbốmẹvìcứluônépbuộc,ápđặtconcái.Dẫnđến,mộtsốbạnsốngkhépmìnhvàkhôngmuốngiaotiếpvớibốmẹnữa.

Tôicũngtranhcãivớimẹhếtlầnnàyđếnlầnkhácvềviệctôilựachọnsốngcuộcđờimìnhnhưthếnào.Tôithườngnói:“Đểconyên!Đểconlàmtheocáchcủacon!”

Cácôngbố,bàmẹdườngnhưlúcnàocũnggâykhódễvớiconcái.Từhàngtỉnămnay,cácbàmẹvẫnthườngnóinhữngcâunhư:“Làmbàitậpcủaconđi!”,“Tắtvôtuyếnđi!”,“Dậyngaykhôngmuộnbâygiờ!”.Đókhôngphảilàđiềuchúngtacóthểthayđổi.Nhưngcácbạnsẽhiểubốmẹcảmthấythếnàokhicácbạnlàmchalàmmẹ.

Vìthếsựrộnglượngcủacácbạnlàrấtquantrọng.Khibốhaymẹmắngmỏbạn,bạncóthểnghĩ:“Giọngnóikhỏechứngtỏmẹkhỏemạnh;tuyệt”,hay“Bốđangthểhiệntìnhyêuvớimình.Thậtđángtrântrọng.”Khảnăngnhìnnhậnbốmẹtheocáchnàylàmộtdấuhiệuchứngtỏbạnđangtrưởngthànhlênrồiđấy.

Trongcuộcsốngcủacácloàivật,bốmẹdạychoconlàmsaođểtồntại–cáchsănmồi,cáchăn,v.v...Cũngnhưthế,bốmẹdạydỗchúngtarấtnhiềuđiều,đưachúngtađiđúnghướng.Đâylàđiềuchúngtasẽdầnthấybiếtơnkhichínhmìnhtrởthànhngườilớn.

Cómộtcâuchuyệnnổitiếngvềmộtchàngtraibuồnrầungồituyệtvọngbênđườngsaukhicãinhauvớicha.Anhtinrằngcha

mìnhlàmộtngườithiểncận,bấtcôngvàngungốc.Mộtngườiquenlớntuổitới,đoánđượcnỗibuồncủaanh,nói:“Hồibáctầm18tuổi,bốbáctoànnóivớibácnhữngđiềuđầnđộn,ngớngẩnlàmbácsôimáu.Bácphátốmlênvìphảinghenhữngđiềunhưthế.Nhưngmườinămsau,bácbắtđầucảmthấynhữngđiềubốnóirấtcóýnghĩa.Bácđãtựhỏi:“Bốtrởnênthôngtháinhưvậytừbaogiờnhỉ?”

Tôinghĩ,quantrọnglàởchỗcácbạnbiếtsửdụngchínhhiểubiếtcủamìnhđểtránhxungđộtvớichamẹ.Hơnthếnữa,đôikhichamẹsẽcãinhau,điềukhônngoannhấtlàbạnđừngnêncanthiệp.

THỂHIỆNCÁTÍNHTạisaobốmẹlúcnàocũngphêphánquầnáođầutóccủa

cháu?Đấylàcáchcháuthểhiệncátínhcủamìnhmà.

Tôicóthểhìnhdungkhárõrằngbạncảmthấycátínhcủamìnhkhôngđượcbộclộnếubạnbịbuộcphảilàmđiềuchamẹmuốn.Tuynhiên,thểhiệncátínhvàđơnthuầnlàchốngđốivìmụcđíchchốngđốilàhaiviệchoàntoànkhácnhau.

Làmộtphầncủatậpthểlớn–nhưgiađìnhhaytậpthểxãhội–việcchúngtacóđượctinhthầnvàtrítuệđểhòahợpvớimọingườilàđiềurấtquantrọng.Linhhoạtvàchấpnhậnnhiềuquanđiểmkhácnhaulàdấuhiệucủamộtýthứcvữngvàngvềbảnthân.Thayvìmùquánglaotheođámđônghaymùquángchốnglạinó,tìmkiếmsựcânbằngvàđồngđiệulàđiềutốiquantrọng.

Sẽlàmộtsailầmlớnnếuđểbảnthântrởthànhngườichỉbiếtnghĩđếnmìnhvàvôtìnhvớinhữngngườixungquanh.Chẳngailàmộthònđảocả.Vâyquanhchúngtalàgiađình,bạnbèvàphầncònlạicủathếgiới.Tấtcảchúngtađềucóliênhệvớinhau.Chìakhóacủavấnđềlàthểhiệncátínhcủachúngtatrongkhivẫnsốngchanhòadướitấmlướicủacácmốiquanhệđó.

Cátínhthựcsựkhôngcónghĩacoimìnhlàtrungtâm.Đólàcáchsốngdẫndắtchínhchúngtavànhữngngườikháctheochiềuhướngtíchcựcbằngnhữngcáchtựnhiênnhất.

QUÁÍTTIỀNMọithứcháumuốnlàmđềuđòihỏiphảicótiềntrong

khicháuchẳngcóđồngnào!Giánhưgiađìnhcháugiàucóthìtốtbiếtbao?

Bạnxuấtthântừmộtgiađìnhnghèovàcảmthấychánnảnvìbạnkhôngthểmuanhữngthứbạnthích.Cólẽ,bạnnghĩsốtiềnchamẹchithêmchomìnhchảthấmthápgìsovớisốtiềncầncóđểtrangtrảicuộcsốngcủagiađìnhbạn.Đâykhôngphảilànhữngtìnhhuốngxalạ.Rấtnhiềubạntrẻcũnggiốngnhưbạn.Thườngthìhọnghĩrằngtiềnchínhlàhạnhphúc.Nhưnghọđangphạmphảimộtsailầmtrầmtrọng.

Sinhratrongmộtgiađìnhgiàucókhôngphảilàsựđảmbảochohạnhphúc,quanniệmsinhratrongmộttúplềukhiếnngườitakhốnkhổcũnglàsailầm.Mộtngườihạnhphúchaybấthạnhkhôngliênquangìđếnngườiđósởhữubaonhiêucủacảivậtchất.Thậmchí,mộtgiađìnhgiàucóvàđángaoướccũngcóthểphảiđốiphóvớinhữngvấnđềnghiêmtrọngmàkhôngthểhiệnrangoài.Thườngthìmọingườitrôngcóvẻhạnhphúc,nhưngbêntronghọcóthểđanggiấumộtnỗiđaucùngcực.Mọingườixuấthiệnvớivẻngoàithếnàođinữathìcũngthậtkhóđểnhìnrađiềugìẩngiấutrongtráitimhọ.Thếnênđừngbaogiờxấuhổvìtìnhtrạngkinhtếcủamình.Điềuđánghổthẹnlàmangmộttráitimkhôkiệt,làsốngkhôngđànghoàng.

Mộtdoanhnhânnổitiếngthếgiớitừngnóivớitôi:“Mặcdùgiờđâytôinổitiếngvàgiàucónhưnglúccònnghèo,cảmgiáccủatôivềmụcđíchvàchítiếnthủmạnhmẽhơnnhiều.Hồiđótôicómụctiêu,vàcuộcsốngluôncónhữngthửtháchthúvị.Giờthìtôiđặtramụctiêumới:cốnghiếnchocuộcsốngnođủvàhạnhphúccủanhữngngườikhác.”

Chúngtathườngthấytrênthươngtrường,mọingườitranhgiànhnhaukhốcliệtvìtiền,ngườitacảmthấykhốnkhổvàtuyệtvọngnếutêntuổicủamìnhbịphainhạt,conngườihủyhoạicuộcsốngcủamìnhkhihọđểchosựnổitiếngvàquyềnlựcchiếmlĩnhđầuóchọ,vàngườitasốngtrongnhữngngôinhàxahoanơimàcácthànhviêntronggiađìnhkhôngyêuthươngnhau.Nhiềukhinhững

ngườisốngtrongnhữnggiađìnhdườngnhưlàlýtưởng,gươngmẫu,đạomạolạibịtróibuộcbởinhữngnghithức,truyềnthốngvàvẻbềngoài.Họgặpkhókhăntrongviệcthểhiệncảmxúcvàtạokhôngkhíấmápchânthành.Vàcũngquáthườngkhinhữngbạntrẻđượcnuôngchiềugặpkhókhăntrongviệcđặtramụctiêuvàđạtđượcnhữngmụctiêuđó,vìmọinhucầucủahọđềuđượcchămsóccẩnthận.Vậythì,khisuynghĩkỹ,liệugiàucó,nổitiếnghayxahoacóđảmbảohạnhphúc?Câutrảlờidứtkhoátlà“Không”.

Mọiđiềuphụthuộcvàoquanđiểmcủabạn.Thayvìnghĩmìnhbấthạnhchỉvìchamẹkhôngcónhiềutiềnhaykhônghọchànhđếnnơiđếnchốn,hãynghĩrằngđólàtìnhhìnhphổbiến.Bạnsẽnhậnthấyrằngcáchnhìnnhậnnàysẽgiúpbạntrởthànhmộtngườithựcsựnhânvăn.Bạnsẽnhậnrarằngnhữngkhókhănchínhlàchấtliệugiúpchobạncóthểpháttriểnmộttráitimrộnglượng,trởthànhmộtngườisâusắcvànhânhậu.

Thựctế,chỉbằngcáchtrảiquanhữngkhókhănbạnmớicóthểlàngườihiểuđượccảmgiáccủangườikhác.Nỗiđauvànỗibuồnsẽnuôidưỡngthếgiớiconngườibêntrongcủabạn.Từđó,bạncóthểcảmthôngvàkhaokhátđượchànhđộngvìhạnhphúccủamọingười.

Tiềnbạc,sựnổitiếngvàcủacảivậtchấtchỉmanglạihàonhoángbềngoài.Tuynhiên,nhữngngườitutậpĐạoPhậthọcđượccáchtạolậpmộthạnhphúctuyệtđốibằngcáchchuyểncuộcsốngcủahọvàobêntrong.Khichúngtapháttriểnđượcmộttrạngtháitâmtríthoángđãngvàrựcrỡnhưmộtlâuđàinguynga,lúcđókhôngcógì–dùtacóđiđâuhaygặpkhókhăn,trongcuộcđời–cóthểchônvùihaypháhoạihạnhphúccủachúngta.

HÒAHỢPVỚICHAMẸƯớcgìcháucóđượcchamẹtốthơn.

Giađìnhnàocũngcónhữnghoàncảnhvàvấnđềriêngmàchỉnhữngthànhviêntrongđómớicóthểhoàntoànhiểuđược.Bạncóthểbănkhoănvìsaomìnhlạiđượcsinhratronggiađìnhmình.Hayvìsaochamẹbạnkhôngâncầnnhưnhữngchamẹkhác.Hayvìsaobạnlạikhôngđượcbanchomộtngôinhàxinhđẹphơnvàmộtgia

đìnhbiếtyêuthương,thôngcảmhơn.Thậmchíbạncóthểmuốnbỏnhàđi.Dùsao,mộtđiềutôicóthểnóilà,khôngcầnbiếtchamẹlàngườithếnào,họlàchamẹcủabạn.Nếukhôngcóhọ,bạnđãchẳngcómặttrênđời.Hãyhiểuýnghĩasâuxacủađiểmnày.Bạnđãđượcsinhratrongchínhgiađìnhcụthểnày,tạiđịađiểmcụthểnàyvàtrênchínhhànhtinhnàyvàothờiđiểmcụthểnày.Bạnkhôngđượcsinhratrongmộtgiađìnhkhác.Thựctếnàyhàmchứaýnghĩacủamọithứ.

ĐạoPhậtgiảithíchrằngchẳngcógìtìnhcờxảyracả,vàrằngmọingườiđãsẵncótronghọtấtcảnhữnggìhọcầnđểđượchạnhphúc.Vìthế,khôngcókhobáunàoquýgiáhơnchínhcuộcsống.Dùhoàncảnhcủabạnkhókhănđếnđâu,dùbạncócảmthấychamẹthiếuquantâmđếnmìnhthếnào,thìbâygiờbạncũngđangsống–vẫncòntrẻvàđượcbanchotâmhồntươimới,vớitinhthầnđóbạncóthểtạodựnghạnhphúcnhấtchocuộcsốngcủamìnhtừgiờphútnàytrởđi.Đừngpháhoạihaylàmtổnhạiđếntươnglaiquýbáucủamìnhbằngcáchvùimìnhtrongtuyệtvọngngàyhômnay.

Hãythúcđẩybảnthânmộtcáchdũngcảm,nhắcnhởmìnhrằngnỗiđauđớnvàkhổcựccàngsâusắcbaonhiêu,hạnhphúcchờđợibạnphíatrướccàngrựcrỡbấynhiêu.Hãyquảquyếttrởthànhtrụcộtchogiađìnhmình.ĐạoPhậtdạycáchsốngnày.Dùbạncómộtngườichahayngườimẹbịnghiệnrượuhaymắcbệnhhiểmnghèo,dùgiađìnhbạnđangphảitrảiquanhữngthờiđiểmkhókhănvìchahaymẹbạnkinhdoanhthấtbại,dùbạnphảichịunỗiđauchứngkiếnchahaymẹbịchỉtríchvàứchiếp,haydùbạncóbịchamẹbỏrơi–tấtcảnhữnghoàncảnhdườngnhưngangtráiđócóthểđượcnhìnnhậnnhưmộtsựnuôidưỡngđểkhiếnbạntrưởngthànhmạnhmẽhơn.

Dùchamẹđốixửvớibạnthếnào,cuốicùngthì,tráchnhiệmcủabạnlàlàmchomìnhtrởnênhạnhphúcchứkhôngphảicủachamẹbạn.Chínhchúngtalàngườiquyếttâmtrởthành“mặttrời”xuatanđiđêmđentrongcuộcsốngvàgiađìnhcủamình.PhậtGiáoNichirenbiếtrằnggiảiphápnàycóthểđượccủngcốbằngcáchniệmNammôDiệuphápLiênhoamỗisángvàtối.

Dùđiềugìxảyra,việcbạnsốngmộtcáchtựtinvớilòngquảquyếtrằngmìnhchínhlà“mặttrời”làmộtđiềucựckỳquantrọng.Tấtnhiên,trongcuộcsốngcónhữngngàynắngvànhữngngàyâmu.

Nhưngngaycảtrongnhữngngàyuám,mặttrờivẫntỏasáng.Thậmchínếuchúngtađangphảichịukhổđau,việcchúngtatranhđấuđểgiữchomặttrờivẫntỏasángrựcrỡtrongtimmìnhlàmộtđiềucựckỳquantrọng.

Mộtbạntrẻmàtôiquenkhôngcócha,mẹcậubịmấtkhảnănglaođộngdobệnhnặngvàchịcủacậuthìđangnằmviện.Tronghoàncảnhđó,cậuđãvượtquađượckhókhăn,cóýchívươnxahơnnhữngngườikhác.Tôitinrằngnhữngbạntrẻphảiđươngđầuvớinhữnggiankhổnhưthếsẽtrởthànhnhữngngườihữuíchchotươnglai.

TIẾPTHULỜIKHUYÊNCháuthấykhóchịukhimọingười,nhấtlàchamẹ,cứ

haychỉranhữngthiếusótcủamình.

Mộttrongnhữngđiềubựcmìnhnhấtlàkhichúngtanghĩmìnhlàthếnày,thếmànhữngngườixungquanhlạinghĩvềmìnhhoàntoànngượclại.Thựctếngườikháccóthểthấymộtsốđiềuởchúngtamàchúngtakhôngthấyđược.Đâylàđiềutốt,vìcũngnhưcáchmàtấmgươngchophépbạnđượcnhìnthấykhuônmặtmình,nhữngngườixungquanhbạncóthểđóngvaitrònhưmộttấmgươngđểchobạnthấynhiềukhíacạnhkhácvềbảnthân.

Nhữngnhậnxétcủangườithâncóthểgiúpbạntậptrungcátínhcủamìnhtheomộthướngtíchcực.Sựgiáodục,hướngdẫn,khuyênnhủ,cảnhbáovàthậmchíquởtráchmàbạnnhậnđượcđềucóthểtrởthànhđiềuhữuíchđểchèoláibạntrênconđườngđúngđắn.Mặtkhác,từchốilắngnghelờikhuyêncủangườikhác,chốngđốibằngcáchchỉlàmnhữngđiềumìnhmuốnvàkhiếnchomọiviệcthànhkhóchịuvớimọingườidướicáicớlàthểhiệncátínhchỉlàcácdạngthứccủasựbướngbỉnh,khôngmanglạilợiíchchoaihết.

Rấttuyệtvờinếucóngườichỉranhữngthiếusótvàgiúpbạnnhổtậngốcnhữngthóiquenxấucủamình.Mặtkhác,nếugốcrễcủanhữngthóixấuđóvẫncòn,chúngsẽdầndầnảnhhưởngkhôngtốtđếncuộcsốngcủabạn,hướngbạnvàochiềuhướngcóhại,tiêucực.Khibạnnhậnthứcđượcđiềunày,bạnsẽthấyrằngthậtngốcnghếchnếukhônglắngnghelờikhuyêntừngườikhác.

CẤMĐOÁNQUÁNHIỀUChamẹcháuđặtraquánhiềugiớihạnchocháu.Họ

dườngnhưkhônghiểurằngcháuđãlớn.Làmsaomàcháuthuyếtphụcđượchọvềđiềunàyđây?

Tôichắcchắncóthểhiểuđượcđiềubạnđangnói.Khôngaithíchbịngườikháckiểmsoát,vàcũngtựnhiênkhiướcmìnhcóthểtựlàmmọiviệcmàkhôngbịmọingườiquấynhiễu.Tôibiếtvàibạnhọcsinhmơvềsựtựdocácbạnsẽhưởngthụnếukhôngcóluậtlệnàohết,họướccónhiềutiền,thờigianvàchẳngcóvịphụhuynhnàolarầyhọcả.Nhưng,thựcra,đólàmộtcáchnhìnnôngcạnvềxãhộiloàingười.

Tựdothựcsựrốtcụcchỉxoayquanhđiềumàbạnquyếtđịnhcốnghiếnbảnthânvớicảtráitim.Nhưvậykhôngphảilàcứloanhquanhchẳnglàmgì.Khôngphảilàtiêutiềnnhưnước.Khôngphảilàsởhữutấtcảthờigianrảnhtrênthếgiới.Khôngphảilàđinghỉdàingày.Chỉlàmnhữngviệcmìnhthấyhàilòngkhôngphảilàtựdo–nóchẳnglàgìngoàisựbêtha.Tựdothựcsựnằmtrongnhữngthửtháchliêntiếpđểpháttriểnbảnthân,đểđạtđượcmụctiêuđãchọn.

2BẠNBÈ

TÌNHBẠNTHẬTSỰLàmthếnàocháucóthểphânbiệtđượcailàbạnthực

sựcủamình?

Đầutiên,hãycânnhắcxemtìnhbạnlàgì?Tìnhbạnthựcsựlàmốiquanhệmàởđóbạnthôngcảmvớibạnmìnhkhihọđangphảibuồnkhổvàkhuyếnkhíchhọđừngđánhmấttráitim.Vàđếnlượtmình,họcũnglàmnhưthếvớibạn.

Tìnhbạnthườngbắtđầuđơngiảntừchỗquýmếnmộtaiđóvìcậuấyhaycôấydànhnhiềuthờigianbênbạn,haycóthểgiúpđỡbạnhọctậptốthơn.Bạncóthểbắtđầubằngcáchyêuquýngườitửtếvớibạnvàbạncónhiềuđiểmchungvớingườiđó.Trongkhitìnhbạncóthểbắtđầumộtcáchbộtphátvàtựpháttriển,tìnhbạnsâusắcthườngcầnquátrìnhkiểmnghiệm.Giữabạnvàbạnbèphảiluônkhíchlệvàgiúpđỡlẫnnhautrongcuộcsống.

Cómộtkhátvọng,nhưtốtnghiệpđạihọchayđónggópchoxãhội,làđiềuquantrọng.Nhữngaithiếumụcđíchhayphươnghướngrõràng,tíchcựctrongđờithườngcóxuhướngcónhữngtìnhbạnchẳngđiđếnđâuhoặctìnhbạndựatrênsựphụthuộcTrongmộtvàitrườnghợp,nhữngkiểutìnhbạnnhưthếthựcralạikhuyếnkhíchhànhvipháhoại.Nhưngtìnhbạngiữanhữngngườivuivẻ,khíchlệlẫnnhaucùngcốgắngđịnhhìnhnhữngmơướccủamìnhlàtìnhbạnsâubền.

Nghịlựcvàsựthẳngthắnlànhữngđiềukhôngthểthiếutrongviệckếtbạn.Tìnhbạnthựcsựkhôngcầnđểýđếnđịavịtrongxãhội.Bạncóthểcóđượcmộtngườibạnthựcsựchỉkhibạncởimở,khibạnchiasẻvớingườikhácnhữngđiềutừtráitimmình.Mộtngườiíchkỷ,tựcaokhôngthểcóđượcnhữngngườibạnthựcsự.

Mốidâykếtnốitráitimngườinàyvớingườikháclàsựchânthành.Vớingườilớn,tựtưhaytựlợithườngxenvào,vàxuấthiệnnhữngtìnhbạnđượcthiếtlậpdomụcđíchlàmăn.Nhưngnhữngtìnhbạnhìnhthànhtừthờitrẻcủaaiđónhìnchungthườngkhôngcósựtưlợi.Khôngcógìtuyệtvờivàquýgiáhơntìnhbạnthựcsựđượchìnhthànhtừkhibạncòntrẻ.

Cácbạnbètừthờicấp2vàcấp3,thậmchítiểuhọc,giốngnhưnhữngngườibạnđồngdiễn,xuấthiệntrongcùngmộtvởkịchvớibạntrênsânkhấucuộcđời.Mộtvàingườibạncóthểbạnkhôngbaogiờquêntrongsuốtcảphầnđờicònlại.

Tìnhbạnlàtàisảnthựcsự.TriếtgiaLaMãCicerotừngnói:“Tìnhbạngầngũihơntìnhthân”và“Cuộcsốngkhôngcótìnhbạncũnggiốngnhưthếgiớikhôngcóánhmặttrời”vàcâunóicủanhàtriếthọcAristotle:“Mộtngườibạngiốngnhưmộtbảnthểkhác.”Khôngcầnbiếtngườitacóđịavịcaohaythấp,hoặccủacảinhiềuhayít,nhưngnếukhôngcótìnhbạnthìthậtbuồnvàcôđơn.Mộtcuộcsốngkhôngcótìnhbạnsẽdẫnđếnsựtồntạimấtcânbằng,bạnsẽchỉnghĩđếnbảnthân.

CHỌNBẠNTỐTCháumuốncóđượcnhữngngườibạntốttrongcuộc

đời.Báccóthểchocháulờikhuyênkhôngạ?

Bạnrấtsángsuốtkhihiểuđượctầmquantrọngcủatìnhbạn.Bạnhẳncónhiềuloạibạnbè–bạnbèhàngxómmàbạncùngđếntrườngmỗingày,bạncùnglớp,bạnbètrongcáchoạtđộngngoạikhóa,bạncùngchơi.Cũngcólúctìnhbạnbắtđầunhưmộtviệcrấtbìnhthường,vớihaingườichỉngồilạitròchuyện.Rồimộtngàyđiềugìđóxảyrakhiếncảhaicùngmuốnđạtđượcmụctiêunàođó.Sauđóhọtrởthànhnhữngngườibạntốt,ảnhhưởngtíchcựctớinhau.Ngườibạnthânnhấtcóđượclànhữngngườimàvớihọ,bạncóthểcùngtiếnvềmộtmụctiêuchungnàođó.Trongkhikhôngthểchọnlựagiađình,chúngtacóthểlựachọnbạnbè.Vàđólàmộtlựachọnquantrọng.Tôithườngnghecácbạntrẻkhoe:“Trườnghọcthậtvuivìcháucóbạnbèởđó.”Ngườikhácthìcacẩm:“Cháucóbạn,nhưngchẳngcóaiđủthânđểtâmsựnhữngđiềuthầmkíncả.”

Bạnđượcsinhratrongvũtrụbaola,trênhànhtinhnhỏxinhTráiĐấtvàtrongcùngmộtkỷnguyênvớinhữngngườiquanhbạn.Dĩnhiêncựckỳhiếmđểtìmđượcgiữahàngtỷngườitrênhànhtinhnhữngngườibạnchânthành,vôtưmàbạncóthểlàchínhmìnhkhiởbênhọ,nhữngngườisẽhiểuđượcsuynghĩvàcảmxúccủabạnmàkhôngcầnnóilờinàohết.

Giữanhữngngườibạnhọc,tôichắcrằnghầuhếtcácbạnđềucóítnhấtmộthoặchaingườimàbạnnhắctớinhưnhữngngườibạnthậtsự-xinhãytrântrọnghọ.Nhưngnếubạncảmthấyrằngbạnkhôngcóngườibạnthânnàolúcnày,cũngđừnglolắng.Chỉcầntựnhủrằngbạnsẽcónhữngngườibạntuyệtvờitrongtươnglai.Tậptrungnănglượngvàoviệctrởthànhmộtcánhântốtđẹp,mộtngườichuđáo,khôngnóixấungườikhácvàkhôngthấthứa.Tôichắcchắnrằngtrongtươnglaibạnsẽcórấtnhiềubạn,cólẽlàtrênkhắpthếgiớinữakia.

Trongbấtcứhoàncảnhnào,bạnnênhiểurằngtìnhbạnphụthuộcvàobạn,khôngphảiaikhác,làrấtquantrọng.Tấtcảcuốicùngđềuquyvềtháiđộcủabạn,bạnsẵnsànglàmgìđểđónggópchomốiquanhệđó.Tôihyvọngbạnsẽkhôngphảilàmộtngườibạnphùphiếm,giúpđỡngườikhácchỉkhitìnhhìnhtốtđẹpvàmặckệhọmắccạnkhicóvấnđềxảyra,thayvàođó,hãyphấnđấutrởthànhngườisátvaibênbạnbèdùthếnàođinữa.

Vànếuaiđócóphảnbộilạilòngtincủabạn,hãythềvớibảnthânlàbạnsẽkhôngbaogiờlàmđiềutươngtựvớibấtkỳaikhác.Khibạnđưaramộtlờihứa,hãyluôngiữlời,dùthếnàođinữa.Nếubạncốgắngđểlàmộtngườitửtế,chẳngmấychốcbạnsẽthấynhữngngườibạntốtđếnvớimình.

BẠNTỐT-BẠNXẤUBốmẹkhôngchấpnhậnnhữngbạnbècháuchơicùng?

Chamẹlolắngvềbạnbècủabạnthìthựcsựquantâmchohạnhphúccủabạn.Vớithầycôcũngtươngtựnhưvậy.Họkhôngphảilàmkhóbạnđâu.

Đôikhibạnbècóthểảnhhưởnglênbạnlớnhơnchamẹhaybấtkỳaikhác.Thếnênnếubạnkếtthânvớinhữngngườibạntốt–nhữngngườibạnquantâmđếnviệctựhoànthiệnvàpháttriểnbảnthân–thìbạncũngcóthểtiếntheochiềuhướngtíchcực.Kếtgiaovớinhữngngườitựhủyhoạibảnthândùsaocũngcónhữnghậuquảkhôngtốt,kéobạnxuốngcùngvớihọ.Hãycanđảmtừbỏnhữngảnhhưởngtiêucựcvàtránhxanhữngngườicóthểkhiếnbạnhànhđộngtheocáchmàbạnthấykhôngthoảimái.

ĐạoPhậtdạychúngtanênkếtgiaovớinhữngngườiđồnghànhtốt,nghĩalàchúngtanêncẩnthậnchọnnhữngngườitốtđểlàmbạnvànoitheo.ĐạoPhậtcònrăndạyrằngchúngtacáchlybảnthânkhỏinhữngmốiquanhệkhôngtốt.Mộtmốiquanhệdựatrênnhữngđộngcơíchkỷhaybịlàmvẩnđụcvìnhữngrắcrốivềtiềnbạckhôngthểđượccoilàmộttìnhbạnđẹp.Tươngtự,mộtmốiquanhệvớingườithamgiavàohànhvimờám,ngườikhôngphânbiệtđượcphảitrái,rõrànglàmộttìnhbạnxấu.Mộtngườibạnđíchthựcsẽkhôngđòihỏitiềntừbạnhaykhuyếnkhíchbạnlàmnhữngđiềusaitrái.Đólàcáixấungụytrangthànhtìnhbạn.Bạnphảinóirõchínhkiếnchốnglạiđiềuđóvàtránhdínhlíuđếnnó.Đừngkéodàimốiliênhệvớinhữngngườibạnxấu.Hãytránhxanhữngkiểungườiđó.Hãynóichuyệnvềhoàncảnhcủabạnvớingườimàbạntintưởng.Đừngimlặnglolắngvềđiềuđómộtmình.

KinhPhậtchỉrõrằngngaycảmộtngườilươngthiệnmàgiaokếtvớinhữngngườiđộcácchắcchắncũngsẽbịảnhhưởngbởisựđộcácđó,bởivậychúngtanênnghiêmkhắcvớibảnthântrongviệcnhậnrõhànhvisaitráivàtiêucực.Vàbằngcáchchỉrachongườikhácrằnghànhđộngcủahọđanggâyrasựkhốnkhổvàđauđớn,chúngtacóthểthúcđẩyhọchuyểnsangchiềuhướngtíchcựchơn.Thựctế,sựthẳngthắncủachúngtacóthểmởđườngchoviệctôiluyệnsựgắnbósâusắccủamộttìnhbạnchânthànhvớingườiđó.Nóicáchkhác,việcmộtngườibạnxấutrởthànhmộtngườibạntốtlàđiềucóthểthựchiệnđược.

Nhữngngườibạnkhôngtốtlànhữngngườikhiếnngườikhácgặprắcrốivàđaukhổ.Nhữngngườibạntốt,tráilại,lànhữngngườiđộngviênngườikhácmộtcáchchântình,mangđếnchohọhyvọngvàkhiếnhọmuốncảithiệnbảnthân.Tìnhbạnthựcsựgópphầnvàosựtrưởngthànhcủaconngườivàquátrìnhtạoragiátrịtíchcựctrongcuộcđờita.

Cáchduynhấtđểcóđượcnhữngngườibạntốtlàchínhbạnphảilàmộtngườibạntốtbằngcáchduytrìsựchínhtrựccủabạn.Ngườitốtsẽtìmđếnngườitốt.

ĐÁNHMẤTBẠNBÈBácsẽlàmgìkhimộtngườibạnđộtnhiênkhôngmuốn

nóichuyệnvớibácnữa?

Tráitimcủanhữngngườitrẻtuổicũnggiốngnhưchiếcnhiệtkếnhạycảm.Mộtphúttrướcbạnthấymọithứđềuthậttuyệt,ngaysauđóbỗngnhiênbạnthấychánchườngđếnmứctựthuyếtphụcmìnhrằngbạnhẳnphảilàngườitệnhấttrênthếgiới.Bạncũngcóthểngậptrongnỗibuồnvàsựthấtvọngvôbờvìnhữngvấnđềvớibạnbè,tráitimđauđớnvìtìnhyêuhaybệnhtậtcủangườithân.

Tôichắcchắnvớibạn,khicòntrẻ,việctrảinghiệmcảmgiáccùngcựcnhưvậyvànghingờbảnthânlàđiềuhoàntoàntựnhiên,thếnênbạnkhôngcầnphảilàmchonỗibuồncủabạnthêmnặngnềbằngviệclolắngvềnhữngđiềubạncảmthấy.Hãytinchắcrằngdùchonhữnggiannancủabạnlàgì,mộtngàynàođóbạnsẽnhìnlạichúngvàthấychúngchỉlàmộtgiấcmơ.

Điềuđónóirằngkhibạntrảiquanhữngtìnhhuốngnhưthế,thìđiềutươngtựcũngcóthểxảyđếnvớibạncủabạn.Vìthế,tốtnhấtbạnnênhỏingườibạncóvẻđanglánhxabạnđiềugìđanglàmbạnấyphiềnlòng.Rấtcóthểbạnsẽthấyrằng,nguyênnhâncủaviệccôbạnđómuốnđốixửlạnhlùngvớibạnvàthựctế,trongkhibạnvìsợbịtổnthươngmàkhôngchúýđếnviệctìmhiểubạnấycóđiềugìkhôngổnthìbạnấycũngvậy,cảmthấybịchốibỏvàcôđơn.

Nhữngmốiquanhệcủaconngườigiốngnhưnhữngtấmgương.Nếubạnđangnghĩ:“Giánhưngườinày,ngườikiatửtếvớimìnhhơnmộtchútthìmìnhđãcóthểnóichocậuấynghevềcảmgiáccủamình”,ngườiđóchắccólẽcũngđangnghĩđiềutươngtự.

Trongkhichỉcầnmộtchútcanđảmđểthựchiệnnhữngcốgắngbanđầu,thìmộtkếhoạchtốtsẽcầnđểtạoratácđộngđầutiênkhơidòngtraođổigiữahaingười.Bấtchấpnhữngnỗlựcđó,nếubạnvẫn

bịcựtuyệt,lúcđóngườithiệtthòichínhlàbạncủabạn.

Chúngtakhôngthểbiếtđượcnhữngsuynghĩtronglòngngườikhác,tráitimconngườiquảthựcquáphứctạp.Conngườithayđổi–chỉđơngiảnnhưthếthôi.Nếubạncủabạncũngchiasẻnhữngcảmxúcgiốngbạnvềtìnhbạncủahaingười,thếthìnóchắcchắnsẽbềnlâu.Nhưngnếucậubạnấyhaycôbạnấyquyếtđịnhlựachọnviệcrútlui,thìtìnhbạnđóchẳngthểtồntạiđượclâu.Bảnthânbạncóthểkhôngcốtìnhkhiếnmộtngườibạnbuồnlòng,gâyrạnnứttrongquanhệcủacácbạn.Lờikhuyêncủatôilàbạnhãygiữvữnglậptrườngbấtkểnhữngngườikháccóthayđổiđếnthếnào.

Nếuđúnglànhữngngườikháckhôngquantâmđếnbạnhoặckhiếnbạnbuồn,bạnhãymạnhmẽlênvànhủrằngmìnhsẽkhôngbaogiờlàmnhưthếvớibấtkỳaikhác.Dùhọthườngkhôngnhậnrađiềuđó,nhữngngườiphảnbộilòngtincủangườikháccuốicùngchỉkhiếnchínhhọbịtổnthươngmàthôi.Nhữngngườicốtìnhlàmtổnthươngbạnbèthậtđángthương,chẳngkhácnàohọđangtựgiếtchếtchínhtráitimmình.

Nghịlựcvàsựchínhtrựclàrấtquantrọng.Tôntrọngvàtintưởnglẫnnhaulàđiềucầnthiếtđểxâyđắpmộttìnhbạnchânchính.Lẽdĩnhiên,sẽcólúcbạntranhluậnhaybấtđồngvớibạnmình,nhưnglúcnàocũngcầncómộttinhthầntôntrọngvàquantâmtớinhau.Trongtìnhbạn,chúngtakhôngđượcchỉnghĩchobảnthânmình.

Nếumộttìnhbạnchấmdứttrongbấtkỳtìnhhuốngnào,bạnkhôngcầnphảichánnản.Bạnkhôngcầnphảihànhhạbảnthân,nghĩrằngtìnhbạnphảitồntạimãimãi.Điềuquantrọnglàbạnnhớđượcýnghĩathựcsựcủatìnhbạnvàrằngbạnbiếnýnghĩađíchthựcđóthànhnềntảngchonhữngphảnứngcủabạnvớingườikhác.

Nếungườibạnđólàmbạnthấtvọng,đừngmấtlòngtinvàongườikhác,hãytiếnlênvàtìmchomìnhmộtngườibạnmới.Nếubạnkhôngtinai,bạncóthểsẽtránhđượctổnthươnghaythấtvọng,nhưngrồibạnsẽthấymìnhđangtồntạimộtcáchđơnđộc,tựnhốttrongcáivỏcủamình.Thựctế,chỉnhữngaiđãtrảiquanỗiđauvàtrắctrởmớicóthểthôngcảmvớingườikhácvàđốixửtốtvớihọ.Vìthế,điềucầnlàmlàhãytrởnênmạnhmẽ.

ĐỐIXỬVỚIVIỆCBỊTẨYCHAYThếcònkhicảnhómđềuquaylưnglạivớicháuthìsao

ạ?

Chophéptôiđượcchiasẻcâuchuyệnsauđâycủamộtcôgáitrẻ,mộtnữsinhcấp3cóthựchànhPhậtGiáoNichiren.Ởtrường,Mikkilàthànhviêncủamộtnhómbảyngườirấtthân.Khicáccôgáidànhcàngnhiềuthờigianbênnhau,họcàngbiếtrõhơnvềnhữngđiểmmạnh,điểmyếucủanhauvàdầndầnbắtđầubuônchuyệnvềnhữngngườivắngmặt.Mikkikhôngthamgiavàonhữngvụbàntánđóvàcốgắngthuyếtphụccácbạnđừnglàmthếnữa.Nhưngsáungườikialạilấychínhsựtừchốithamgiacủacôđểlàmcáicớquaylưnglạivớicô.

Tronglớp,họdànhchoMikkicáinhìnlạnhlùng.Họchuyềnchocônhữngmẩuthưcayđộc.Nếuvôtìnhhọcóchạmvàocô,họsẽthétlênnhưthểkinhhoànglắmvàbỏchạy.MỗingàytrôiquaMikkiđềuhếtsứcđaulòng.Mỗisựsỉnhụcgiángxuống,Mikkiđềucảmthấynhưtráitimmìnhbịxétoangra.Giờnghỉ,côtrốntrongphòngvệsinhnữđểtránhbịlàmbẽmặt.

Chẳngtìmthấybạnbènàocóthểtintưởng,cuốicùngMikkithổlộvớimẹvềrắcrốiởtrường.Mẹcôđộngviêncôsửdụngthờigianthửtháchnàyđểpháttriểnnềntảngnộitâmbằnglòngtincủamình.MikkinhậnrarằngkhicôniệmNammôDiệuphápLiênhoa,côbắtđầucảmthấymạnhmẽvàhạnhphúchơn.Dùcôvẫnthườngxuyênphảichịusựdàyvòởtrường,nhưngnóảnhhưởngđếncôíthơn.Côbắtđầucoisựkhổsởcủamìnhlànhiênliệu,làđộnglựchoànhảođểtrởnêncứngrắnvàhạnhphúctừbêntrong.

Mikkitiếptụcniệmmỗingàyvớicảmgiác“Mìnhsẽkhôngbịđánhbại!Mìnhsẽtrởnênmạnhmẽ!”ỞtrườngMikkikhôngcòncảmgiáckhóchịunhưtrướcnữa.Dựatrênsứcmạnhmớikhámphá,côquyếtđịnhhànhđộngtíchcựcđểthayđổihoàncảnhcủamình.Côkếtbạnmớivàcuốicùng,côcònthayđổitháiđộvớinhữngthànhviêntrongnhómchơibanđầuđãxalánhcô.Mikkinóicôthựcsựthấybiếtơnhọ,vìhọtruyềnchocôsứcmạnhđểtrởnênmạnhmẽvàđộclập.Cônói,bíquyếtđểkhiếnngườikhácthayđổilàhãytựmìnhtrởthànhmộtngườimạnhmẽhơn.

LÀMGÌKHIBỊTỪCHỐI?Đôilúccháucốgắngkếtbạnmớinhưngcứnhưthểlà

cháukhôngđủthúvịvớicácbạnấyvàcháubịchorarìa.

Chodùcóvẻkhó,nếubạnbịtảnglờ,bịtừchốihaylôiralàmtròcười,cốgắngđừngquálolắngvềviệcđó.TheoniềmtintrongPhậtGiáo,nhữngngườiđốixửkhôngtốtvớingườikhácsẽtạonênnhânxấuvàtừđó,họsẽphảinhậnlấyhậuquả,họthậtsựrấtđángthương.

Đồngthời,hãynhớrằngtrảinghiệmsựchốibỏvàthấtvọnglàmộtphầnkhôngthểtránhđượctrongđời.Nichiren,nhữnglờidạycủaNgàiđượcnhữngngườitrongHộiSokaGakkaiQuốctếchúngtôinoitheo,từngbịrấtnhiềungườitheohọcbỏrơi.Tôicũngđãtừngbịnhữngngườitôitintưởngvàchânthànhkhíchlệphảnbội.Nhưngtôiđãhọcđượcrằngđólànhữngđiềukhôngthểtránhkhỏi.

Đốidiệnvớisựtẩychay,bạnphảihọccáchcanđảm.Quantrọnglàbạnphảitinvàobảnthân.Hãygiốngnhưmặttrời,tỏasángbìnhthảnmặcdùkhôngphảitấtcảcácthiênthểđềuphảnchiếulạiánhsángcủanóvàchodùcónhữngtiasángrựcrỡthìnócũngchỉchiếuvàohưkhông.Trongkhinhữngngườitừchốitìnhbạncủabạnrồisẽcólúcmờnhạtđitrongđờibạn,bạncàngtỏarạngánhsángcủamình,cuộcđờibạnsẽcàngtrởnênrựcrỡ.

Khôngquantrọngngườikháclàmgì,quantrọnglàbạnđitrênconđườngcủachínhmình,tinvàobảnthân.Nếubạnluônluônlàchínhmình,chắcchắnnhữngngườikhácsẽhiểuđượcýđịnhchânthànhcủabạn.

ÁPLỰCTỪBẠNBÈỞtrường,cháucórấtnhiềuáplựcbuộccháuphảiuống

rượuvàsửdụngcácchấtgâynghiện.

Tôicóthểhiểuđượccảmgiáccủacácbạntrẻkhithỉnhthoảngcácbạnmuốnxàithuốchayuốngrượuđểhòanhậpvớinhóm.Nhưnguốngrượuhaydùngcácchấtgâynghiệnởtuổithanhniên

khôngphảilànhântốtốtgópphầnxâydựngcuộcđờibạn.Đượctựdotiếpcậnvớinhữngthứđókhôngphảilàcáchgiúpchúngtapháttriểntựdo,thểhiệncátínhnhưnhiềubạntrẻvẫnnghĩ.Nếubạncủabạnuốngrượuvàdùngmatúy,hãytìmmộtnhómbạnmới.

Uốngrượuhaydùngmatúythựcralàmộtcáibẫyvàmộtkhibạnđãsậpbẫy,bạnsẽbịtướcbỏsựđộclập.Bạnsẽbịtróivàocảmgiácthèmkhátsửdụngnhữngchấtđó.Nhữngngườitrởthànhnạnnhâncủachínhnhucầutựnhiênvàcơnthèmkhátcủahọ,nóimộtcáchnghiêmkhắc,chẳngkhácgìloàicầmthú.

Vềcơbản,lạmdụngchấtgâynghiện,bạnsẽthiếukhảnăngphánđoánvàtínhquyếtđoánvềtươnglai.Rấtnhiềubạntrẻđãbịtướcmấtcơhộipháttriểntiềmnăngtolớnvìhọkhôngduytrìđượcviệctậptrungvàomụctiêucủamình.Theođuổiniềmvuitrongchốclátkhiếnhọlụitàn.Tôitinrằngcóthểbạnđãngheđếnnhiềutrườnghợpgâysốc,nhưmộtngôisaobóngrổnổitiếngtrongtrườngđạihọcđãđượcđộiBostonCelticschấm.Họkỳvọngởanhrấtcao,dườngnhưsựxuấthiệncủaanhlàmộtđảmbảochođộivôđịch.Buồnthay,ngaytrướckhibắtđầumùagiảiđầutiêncủamình–thậmchítrướccảkhianhcócơhộichơitrậnchuyênnghiệpđầutiên–anhthamgiamộtbữatiệc,sửdụngquáliềucocainvàchết.Quảlàmộtbikịch.

Theorấtnhiềucách,điềutáchbiệtnhữngngườicốgắngsốngcuộcđờihạnhphúc,mãnnguyệnvàthànhcôngkhỏinhữngngườikhôngsốngtheocáchđóchínhlànhữngđiềuhọlựachọntrongsuốtthờikỳmangtínhquyếtđịnhđó.Nhữngngườichọngiữlấygiấcmơcủamìnhtrongtầmnhìnphảicânnhắcđộquantrọngcủaviệcđạtđượcnhữngướcmơấyvớicáimác“đỉnh”nhấtthờicủaviệcsavàorượuvàmatúyđểrồinhậnlấycảmgiácthỏamãnkhôngxứngvớicáigiáphảitrả.

Cónhữngngườitinrằngmatúycóthểtăngcườngđộtậptrungcủahọ.Nhưngtôiphảinóirằngkhôngcầnbiếtnótuyệtvờiđếnđâu,bấtcứcáigìlàkếtquảdotácdụngcủathuốcđềukhôngphảisảnphẩmdokhảnăngthựcsựcủabạn.

Ngườihấpdẫnnhấtlàngườicóthểtiếptụccốgắngkhôngngừngđểhoànthànhướcmơngaycảkhinhữngngườikháckhôngnhậnrasựcốnghiếncủahọ.Mộtngườicóthểkiểmsoátđượcbảnthânmớilàmộtngườithựcsự“đỉnh”.Khôngngừngthửtháchnhữngmụctiêu

củabạnlàđiềucựckỳquantrọng.

Mộtlầnnữa,tôikhôngthểnhấnquámạnhvàosựcầnthiếtphảithiếtlậpnhữngướcmơcủabạnkhibạncòntrẻvàgiữlấychúngmộtcáchchắcchắntrongtầmmắt.Chúngsẽlàthướcđotốtnhấtchotấtcảhànhđộngcủabạn.

GIỮBẠNCháurấtquýnhữngngườibạncủamình.Làmthếnào

đểcháugiữmãiđượctìnhbạnnày?

Nếumuốntìnhbạncủamìnhcònmãi,thìtôinghĩchúngtanêndànhtâmsứctậptrungvàoviệcpháttriểnchấtlượngcủanhữngmốiquanhệđó.Theomụcđíchđó,chúngtacóthểchiatìnhbạnthànhbacấpđộdựatrênsựsâusắccủachúng.

Cấpđộđầutiênbaogồmnhữngngười“hợpcạ”vớinhautrongnhữnghoạtđộnghàngngàyvàmuốncùngnhautậnhưởngcuộcsống.Đâylànhữngtìnhbạndựatrênkhoảngthờigianvuivẻbênnhau.

Cấpđộthứhaicủatìnhbạncaocấphơnmộtchút.Nhữngngườibạnnàycómụctiêucủamình,mỗingườihọđềucócáinhìnrõràngvềconngườimàhọmuốntrởthành,tươnglaimàhọmuốnxâyđắp,sựcốnghiếnhọmuốnđónggópchonhânloại.Họkhuyếnkhíchvàhỗtrợlẫnnhaukhimỗingườiđềuhànhđộngđểnhậnraướcmơcủachínhmìnhvàđểlạidấuấncủamìnhtrênđời.Đâylàtìnhbạndựatrênviệckhuyếnkhíchlẫnnhau.

Tôiđãnghenhiềubạnhọcsinhcấp3kểvềloạitìnhbạnđó:“Chúngcháucùngnhaulàmviệcvàdựngđượcmộtmôhìnhsiêutuyệttronghộitrạikhoahọc”,“Trướcmỗibàikiểmtra,chúngcháulạihọcnhómcùngnhau”,“Làthànhviêntrongđộibơi,chúngcháuđềutháchthứclẫnnhaubơiđượcsáudặm,vàtấtcảchúngcháuđềulàmđược!Đólàđiềumàcháusẽkhôngbaogiờquên.”

Rấtnhiều,rấtnhiềubạnhọcsinhđãnhậnrarằnghọkhôngcôđơn,tìnhbạnmangđếnchohọsứcmạnhđểvượtquađượcnhững

thửtháchcamgo.Họđãbiếttrântrọngsựkhíchlệvàgiúpđỡlẫnnhau.

Cấpđộthứbacủatìnhbạnlàsựgắnbócủanhữngngườichícốtcùnglýtưởng,nhữngngườicốnghiếnđờimìnhchomộtsựnghiệpchung.Nhiềungườilàmnênnhữngđiềuvĩđạitronglịchsửđãcóđượcloạitìnhbạnnày,tìnhbạndựatrênlòngtintuyệtđối.Nhữngngườiđồngchíchânchínhkhôngbaogiờphảnbộinhau,thậmchícảkhibịcáichếtđedọa.Họkhôngbaogiờphảnbộibảnthân,bạnbèhaylýtưởngcủahọ.

Tôihyvọngbạncóthểtậnhưởngthờigianbênnhữngngườibạncủamìnhmàkhôngcầnphảilolắngvềviệctìnhbạncủabạnsẽkéodàiđượcbaolâu.Tìnhbạnsâusắclàrấthiếmhoi.Nuôidưỡngnhữngtìnhbạnnhưthếgiốngnhưtrồngmộtcáicâycổthụ-mộtquytrìnhkháchẳnviệctrồngcâybụi.

Nếubạnduytrìsựchânthànhtrongcáchcưxửcủabạnvớinhữngngườikhác,ngàynàođóbạnsẽthấyquanhmìnhrấtnhiềungườibạntốt.Giữanhữngngườiđó,tìnhbạncủabạnsẽmạnhmẽvàkiênđịnhnhưnhữngcâycổthụ.Đừngvộivã.Trướchếthãycốgắngpháttriểnbảnthânvàbạncóthểchắcchắnrằngsẽcònvôsốnhữngngườibạntuyệtvờiđangchờmìnhtrongtươnglai.

NHỮNGNGƯỜIMÀBẠNKHÔNGƯA

Cháunênlàmgìvớinhữngngườimàcháukhôngưa?

Cũngnhưcónhữngloạithứcănbạnchẳngthấyngonchútnào,gặpnhữngngườibạnkhôngthíchtrongmôitrườngcủamìnhlàmộtphầnkhôngthểtránhkhỏitrongđời.Dùchẳngcógìsaitráikhiđặcbiệtkhôngthíchmộtngườinàođó,nhưnglàmhọbuồnhaycưxửmộtcáchthùđịchvớihọthìkhôngđúngchútnào.Họcũngcóquyềntồntạinhưbạn,cũngcóquyềncóchínhkiếnvàcáchlàmriêng.Quantrọnglàbạnphảitraudồiđượcmộttầmnhìnkhoángđạt.ĐồngthờiĐạoPhậtdạyrằngmốitươngquangiữamọingườivàmọivật,vàcáchchúngtađốixửvớingườikhácsẽtácđộngvàocuộcsốngcủachúngta–vìthếcầnbiếtthểhiệnsựtôntrọngtronghànhxửcủa

mìnhvìlợiíchcủangườikhácvàcủachínhchúngta.

ĐỐIPHÓVỚISỰĐỐKỴCháuđãphảicốgắngrấtnhiềuđểđạtđiểmcao,nhưng

cácbạnhaylàmcháuthấykhóchịuvìnhữngthànhtíchcủamình.

Hãyluônluôntựhàovìbạnđãhọchànhchămchỉ!Nhữngngườixuấtsắcthườngbịvướngvàosựđốkỵvàghenghét,thếnênđừnglolắng–đờilàthế.Mộtriếtgiatừngnói:“Chúngtasốngtrongmộtthếgiớimàngaycảmộtngườicónhâncáchkhôngchêvàođâuđượccũngsẽphảichịunhữnglờinóixấuvàchỉtríchđầyghentị.”Tấtnhiên,tôicũngkhônggợiýrằngbạnnênđikhắpnơikhoemọingườivềđiểmtốtcủamình.

Hồitôicònhọctiểuhọc,cómộtbạnnhàkhágiảlúcnàocũngănmặcđẹpvàcóvẻrấthạnhphúc.Tôivẫnnhớđãthấyghentịvớibạnấy,vàchẳngphảichỉcómìnhtôi.Ngàynay,ngoàisựghentứcấyra,cậubạnấychắchẳnsẽcònbịcácbạncùnglớptrêuchọcnữa.Nhưngnhữngngườihànhđộngdựatrênnhữngcảmxúcnhưthếđangbịđiềukiệnsốngsơđẳngđiềukhiển,ĐạoPhậtgọilàthútính.Điềumangtínhnhânvănthựcsựnằmởviệcvượtquasựghentịbằngmộttháiđộdứtkhoát,“Mìnhsẽtạonênmộtcuộcsốngthậmchícòntuyệtvờihơnthếchomình”.Nếubạnghentịvớingườikhác,bạnsẽkhôngthểtiếnbộmàsẽchỉtrởnênkhốnkhổmàthôi.Thayvìdễdàngbịcảmxúcđánhgục,tôihyvọngbạncóthểdangrộngvòngtayvớimọingườimộtcáchnồngấmvàcảmthông.

LÀMỘTNGƯỜIĐƠNĐỘCNếucháuthíchởmộtmìnhhơnlàtrongmộtnhómthì

sao?

Tấtnhiên,bạnkhôngbịràngbuộcphảiyêuthíchnhómbạncủamình.Hoàntoànkhôngcóvấnđềgìtrongviệcbạnkếtbạntheocáchriêngcủamình,vớinhữngngườimàbạnchiasẻsuynghĩvàcảmnhậncủamình.

Đôikhinhữngmốiquanhệcủachúngtavớingườikháckhókhănđếnnỗichúngtamuốnthétlên:“Ướcgìmìnhđượcsốngởmộtnơichẳngcóaihết”.Nhưngđiềuđólàkhôngthể,trừkhichúngtaquyếtđịnhtrởthànhẩnsĩ.Quantrọnglàchúngtacốgắngtrởthànhnhữngngườicóthểnuôidưỡngcácmốiquanhệvớimọingười.

Cácmốiquanhệlàcơhộiđểbạnlớnlênvàtrưởngthành.Chúngcóthểgópphầnxâydựngtínhcáchnếubạnđừngđểchúngđánhbạibạn.Vìthếđiềuquantrọnglàbạnđừngcôlậpbảnthân.Khôngaicóthểtồntạimàtáchkhỏinhữngngườikhác.Duytrìkhoảngcáchvớinhữngngườikhácsẽnuôidưỡngsựíchkỷchẳngdẫnđếnđâu.

Cóđượcnhữngngườibạnthâncóthểlàmộtphầnthưởngvôcùngtolớn.CómộtcâutụcngữMôngCổnhưthếnày:“Mộttrămngườibạnquýhơnmộttrămmiếngvàng.”Ngườicóbạnthìgiàucó.Thôngthường,sựđộngviênvàkhíchlệcủanhữngngườibạnthôithúcchúngtacảithiệnbảnthân.Chúngtađượctruyềnthêmcảmhứngđểsốngcuộcsốngviênmãnvàtạoramộtthếgiớitốtđẹphơn.Chúngtacũnghànhđộngcùngcácbạnmìnhđểđạtđượcmụctiêuđó.

Cóđượcnhữngngườibạntốtcũnggiốngnhưđượctrangbịthêmmộtđộngcơphụtrợkhỏe.Khichúngtagặpphảimộtquảđồidốchaymộtchướngngại,chúngtacóthểđộngviênlẫnnhauvàtìmthấysứcmạnhđểtiếptụchăngháitiếnvềphíatrước.

KHUYÊNNHỦBẠNBÈCháuđãcốkhuyênnhữngngườibạnđừnglàmviệcxấu

nhưnghọtỏrathờơvàkhôngnghecháumộtcáchnghiêmtúc.

Cáchduynhấtbạncóthểtácđộnglênngườikháclàthiếtlậpmộttìnhbạnthânthiếtkiểu1-1vớihọ.

Lắngnghethậtchămchúnhữngđiềuhọnói,nhưngcũngnóithậtrõràngvớihọkhinhữngýtưởngcủahọlàsailầmvàkhuyênhọđừnghủyhoạiđờimìnhbằngnhữnghànhđộngcủabảnthân.Pháttriểnkiểutìnhbạnmàtrongđóbạncóthểnóinhữngđiềucầnnói.

NgàiNichirendạyrằngnếuchúngtalàmbạnvớiaiđómàtathiếulòngtrắcẩnđểchấnchỉnhngườiđó,chúngtathựcralàkẻthùcủangườiđó.Làmthếnàođểtruyềnđạtthôngđiệpcủabạntớingườiđangđilầmđườnglàvấnđềcủasựsángsuốt.Quaviệctraođổithẳngthắnvớingườimàbạntintưởng–nhưthầycôhaychamẹ-bạncóthểsẽthấymộtsựcanđảmbùnglêntrongmình.ĐólàđiềuphíasaubàitụngNammôDiệuphápLiênhoachophépchúngtagiảiphóngtrítuệvàlòngcanđảmnộitạiđểcóthểtrởthànhngườithựcsựquantâmvàảnhhưởngtíchcựcđếnnhữngngườibạncủamình.

Miễnlàbạnquantâmchânthànhtớingườikhác,chắcchắnmộtngàynàođótráitimbạnsẽchạmđượctớihọ.Ngaycảnếungườibạnnàođókhôngchơivớibạnmộtthờigianvìnhữngđiềubạnnóihaylàm,thựcthếlàbạnđãthểhiệnsựchânthànhsẽkhắcghitrongsâuthẳmcuộcđờibạnấy.Hạtmầmmàbạngieotrongcuộcsốngcủabạnmìnhngàynàođósẽnảymầmthànhmộtdạnghiểubiếtmớimẻvàsâusắccóthểđưangườibạnđótiếnvềphíatrước.

3TÌNHYÊU

TÌNHYÊUĐÍCHTHỰCPhảilònghayhẹnhòvớiaiđólàmcuộcsốngthúvịhơn?

Bịaiđóhấpdẫnthậttuyệtvời.Khiyêu,cuộcsốngtrởnênphongphúvàphấnkhíchhơn.Nhưngkhiyêukhôngphảilúcnàocũngvui.Câuhỏiđặtralà:Ngườiđókhiếnbạnmuốnlàmviệcchămchỉhơnhaylàmbạnxaonhãng?Sựhiệndiệncủacôấyhaycậuấycókhiếnbạnquyếttâmcốnghiếnthậtnhiềunănglượngđểthamgiacáchoạtđộngởtrường,đểtrởthànhmộtngườibạntốthơn,mộtđứaconbiếtsuynghĩhơnhaykhông?Côấyhaycậuấycótruyềnchobạncảmhứngđểnhậnrađượcnhữngmụcđíchtươnglaicủamìnhvàhànhđộngđểđạtđượcchúnghaykhông?Hayngườiđóluônchiếmtrọnsuynghĩcủabạn,khiếnbạnkhôngcònthờigianchonhữngthứkhác?

Nếubạnđangbỏbêmọiviệc,quênđimụcđíchsốngcủamìnhđểyêu,thìbạnđangsaiđườnglạclối.Mộtmốiquanhệlànhmạnhlàmốiquanhệmàtrongđóhaingườikhuyếnkhíchlẫnnhauđạtđượcnhữngmụctiêucủatừngngườitrongkhichiasẻcùngnhaunhữnghyvọngvàướcmơ.Mộtmốiquanhệcóthểlànguồncảmhứng,sinhlựcvàhyvọng.

DanteAlighieri,mộttrongnhữngnhàthơthờiTrungcổnổitiếngởchâuÂu,cónàngBeatricelànguồncảmhứngchoông.Ôngđãyêubàtừthờithơấuxaxôi.Mộtngàynọ,sauthờigiandàixacách,chàngtrai18tuổiDantechạyđếnbênnàngtrênphố.Sauđóôngsángtácmộtbàithơvềniềmvuicủalầngặpgỡấy,tựađềlà“Sựtáisinh”.Trongquátrìnhcốgắngtruyềnđạtcảmxúccủamìnhvớicôgáitrẻ,ôngđãsángtạonênmộtthểthơmới.BeatriceđãgiúpDantegiảiphóngtiềmnăngnghệthuậtcủamình.

Tuynhiên,bàđãcướimộtngườiđànôngkhácvàchếtkhicònrấttrẻ.NhưngDantekhôngbaogiờngừngyêubà.Cuốicùng,tìnhyêuđó

đãgiúpônglàmchokhảnăngcủamìnhmạnhmẽhơn,sâusắchơnđểsángtạorađiềugìđóthựcsựcaoquývàsiêuphàm.Trongkiệttáccủamình–“ThầnKhúc”–DantemiêutảBeatricelàmộtngườidịudàng,nhântừ,ngườidẫndắtôngtớiThiênđường.

Tấtnhiên,Dantesốngởthờiđạikhácvớichúngta.Nhưngtôinghĩcóthểhọcđượcnhiềuđiềutừnhàthơvĩđạiđó,ngườiđãsốngthậtvớicảmxúccủamìnhdùchúngcóđượcđáptrảhaykhôngvàchuyểnhóachúngthànhcảmhứngcủacuộcđờimình.Tôithậtlòngtinrằngtìnhyêuphảilànguồncảmhứngđịnhhướngchocuộcđờichúngta,lựcthúcđẩychúngtasốngcanđảmhơn.

Nếubạnsửdụngtìnhyêunhưmộtlốithoát,thìchínhbạnsẽthấymìnhgặpnhiềuvấnđềhơn–cùngvớinỗiđauvànỗibuồnkhônxiết.Cócốgắngđếnđâu,chúngtacũngkhôngthểbỏtrốnchínhmình.Nếucứduytrìsựyếuđuối,khổđausẽtheochânchúngtađếnmọinơi.Chúngtasẽkhôngbaogiờtìmđượchạnhphúcnếukhôngthayđổimìnhtừbêntrong.

Tôimuốnnóithêmrằng,đốixửvớimộtmốiquanhệđơngiảnnhưmộtlốithoát,thậmchíkểcảbạnkhôngcốtìnhlàmnhưvậy,cũngsẽlàcựckỳthiếutôntrọngngườikiavàchínhbạn.

Hạnhphúckhôngphảilàđiềumàmộtngườikhác,nhưmộtcậubạntraihaycôbạngái,cóthểmanglạichochúngta.Chúngtaphảiđạtđượchạnhphúcchochínhmình.Vàcáchduynhấtđểlàmnhưvậylàpháttriểntínhcáchvàkhảnăngcủabảnthân,bằngcáchnhậnratiềmnăngcủachínhmình.Nếuchúngtahysinhsựtrưởngthànhvàtàinăngchotìnhyêu,chắcchắnchúngtasẽkhôngtìmđượchạnhphúc.

Khitrẻ,bạncònthiếukinhnghiệm,bạncóthểchưatìmthấylĩnhvựcmàkhảnăngcủabạnbộclộtốtnhất.Kểcảkhibạnđãnhậnra,bạncũngrấtdễrơivàobẫycủasuynghĩrằngchẳngcógìđángaoướcbằngtìnhyêulãngmạn.Nhưngcuộcsốngcònnhiềuhơnthế.

Cáichínhlàđừngcóvộivàng.Thựcthế,yêumuộncókhilạilàcólợi.Điềuđóchophépbạncóthờigianhọctậpvàthamgiavàocáchoạtđộngngoạikhóa,giúpbạnxâydựngđượcnềntảngchomộtcáitôivữngmạnh.Côđơnkhôngphảiđiềugìđánglongại,bởivìkhithờiđiểmchínmuồi,bạnsẽtìmđượcmộtngườithíchhợpđểyêu.

Bạncòntrẻ.Điềuquantrọngbâygiờlàcốgắnghếtmìnhpháttriểnbảnthânđểtrởthànhmộtconngườithựcsựtuyệtvời.

Bạncómộtnhiệmvụcaoquý–làlàmđiềugìđóquantrọngđểgópphầnlàmcuộcsốngcủamọingườitươiđẹphơn–màchỉcóbạncóthểhoànthành.Nhữngngườibấthạnhtrênkhắpthếgiớiđangchờnhữngnỗlựccanđảmcủabạn.Bỏbênhiệmvụđặcbiệtcủamìnhvàtìmkiếmnhữngvuithúcánhânlàdấuhiệucủasựíchkỷ.Mộtcáthểquáđềcaocáitôi,chỉbiếtnghĩđếnmìnhthìkhôngbaogiờcóthểthựcsựyêuđượcmộtngườikhác.

Mặtkhác,nếubạnyêuaiđóchânthành,thìquamốiquanhệcủabạnvớingườiđó,bạncóthểtrởthànhmộtngườimàtìnhyêuvượtlêntrêntoànnhânloại.Mốiquanhệnàysẽlàmchothếgiớinộitâmcủabạnvữngvànghơn,giàucóhơn.Cuốicùng,nhữngmốiquanhệbạnhìnhthànhphảnánhtrạngtháicuộcsống.Chỉbằngcáchmàigiũabảnthânbâygiờbạnmớicóthểhyvọngpháttriểnđượcnhữngmốiliênhệtuyệtdiệuvớitráitimtrongtươnglai.

THÀNHTHẬTVỚICHÍNHMÌNHĐôikhi,trongtìnhyêucháukhôngcònlàchínhmình

nữa.Cháucốđểtrởthànhngườimàđốiphươngmongmuốn.

Cốgắngdànhtìnhcảmcủađốiphươngthựcralàtựhạthấpmình.Nhữngmốiquanhệđótấtnhiênkhôngcóđượcsựquantâm,sựsâusắcvàkhôngcótìnhyêu.Nếubạnkhôngđượcđốixửtheocáchmàtráitimbạnchorằngbạnxứngđáng,tôihyvọngbạnsẽcóđủcanđảmvàlòngtựtrọngđểtừbỏmốiquanhệnàycònhơnlàchịuđựngcảmgiáckhônghạnhphúc.

Mộtngườinôngcạnsẽchỉcónhữngmốiquanhệhờihợt.Tìnhyêuđíchthựckhôngphảilàmộtngườibámvíuvàongườikia,nóchỉcóthểđượcbồiđắpgiữahaiconngườimạnhmẽ,tinvàobảnthânmình.Thayvìtrởnênquámêmuộivìyêumàchỉbiếtcóhaibạntồntạitrênđời,bạncầntiếptụctạođộnglựccảithiệnvàpháttriểnbảnthântrongkhihọchỏitừnhữngkhíacạnhmàbạntôntrọngvàngưỡngmộởngườiấy.AntoniedeSaint-Exupéry,tácgiảcuốn

Hoàngtửbé,viếttrongtácphẩmGió,cátvànhữngvìsao(Wind,SandandStars):“Tìnhyêukhôngphảilàhaingườinhìnnhau,màlàcùngnhìnvềmộthướng.”Nhữngmốiquanhệtồntạilâudàihơnkhicảhaingườicùngchiasẻnhữnggiátrịvàniềmtingiốngnhau.

Tìnhyêuthựcsựkhôngcónghĩalàlàmbấtcứđiềugìngườikiamuốnhaygiảvờlàmộtngườikhôngphảimình.Ngườinàođóyêubạnchânthànhsẽkhôngbaogiờbắtbạnphảilàmbấtcứđiềugìtráivớiýmuốncủabạnhaylôikéobạnvàonhữnghoạtđộngnguyhiểm.

Khôngcósựtôntrọng,thìkhôngmộtmốiquanhệnàocóthểkéodàivàhaingườicũngkhôngthểmãikhiếnngườikiabộclộnhữngđiềutốtđẹpnhấttrongconngườihọ.Cánhântôihyvọngđànôngsẽcựckỳnhãnhặnvàâncầnvớiphụnữ,tôntrọnghọvànỗlựchếtmìnhđểhỗtrợhọ.Tráchnhiệmcủađànônglàtrởnênđủmạnhmẽ,đủcảmthôngvàđủchínchắnđểchămlohạnhphúccảđờichongườicongáimìnhyêu.Đốivớiđànông,ngườinỗlựcđểnuôidưỡnggiátrịnày,đócũnglàmộtcáchthểhiệncủatìnhyêuthựcsự.

Bạncũngnênnghĩđếnlúcbạncónhữngđứaconcủachínhmình–khichúngyêu,bạnsẽmuốnthấychúngđượcđốixửnhưthếnào?Nếubạnkhôngthểtưởngtượngđượccảnhđóthìchắcchắnbạnchưasẵnsàngchotìnhyêuđâu.

Tôinghĩvớiaicũngvậy,việccóítnhấtmộtngườiđểcóthểnóichuyệnvềmọithứtrênđời–nhấtlàvềtìnhyêu–làđiềurấtquantrọng.Tôiđặcbiệtlolắngchonhữngbạnkhépkínbảnthânvớibạnbèvàchamẹ-cũngtốtkhigiữlạigìđóchoriêngmình,nhưngđôikhibímậtcóthểlàmbạnđauđớn.Trongnhữngvấnđềliênquanđếntìnhyêu,chấpnhậnrằngbạnkhôngphảilàngườiđánhgiátốtnhấttìnhhuốngcủamìnhvàđủtỉnhtáođếnvớinhữngngườikhácđểthamkhảoýkiếnkháchquancũngnhưlờikhuyêncủahọlànhữngđiềuhoàntoànvìlợiíchcủabạn.

Dùhiệngiờbạncóvẻnhưđanghạnhphúchaybạnnghĩbạnnghiêmtúcvềmốiquanhệcủamìnhđếnđâu,nếubạnđểyêuđươngtiêutốnthờigianvànănglượng,thìbạnchỉđangchơimộttròchơithôi.Vànếulúcnàobạncũngđangchơi,thìcuộcđờibạncũngsẽchỉlànhưvậy–mộttròchơi.

NGHIỆNYÊUBácnghĩthếnàovềnhữngngườilúcnàocũngbóhẹp

mìnhtrongmộtmốiquanhệvàkhôngbaogiờchịuđượctìnhtrạngcôđơn?

Aicũngcóquyềntựdosốngtheocáchcủamìnhvàtínhcáchmỗingườilàkhácnhau.Tuynhiên,tôithấythậtđángxấuhổnếulúcnàocũngđuổitheotìnhyêu.

Nếuaiđósắpyêu,chẳngphảithậttuyệtnếutìnhyêuđódẫnđếnhônnhânư?Vàsẽcàngtuyệthơnnữanếunólàmộttìnhyêulâubền?Tấtnhiênđiềuđókhôngphảilúcnàocũngxảyra.Vìthế,thậtkhôngcôngbằngnếubướcvàomộtmốiquanhệvớiaiđómàbạnchưaquyếtđịnhrằngbạnthựcsựmuốnbiếnmốiquanhệđóthànhnghiêmtúcvàthayvàođólúcnàocũngnghĩsẽthaythếmốiquanhệkhácnếumốiquanhệnàykhôngtốtđẹp.

Nếubạncómộtngườibạncảmthấyrằngcôấylúcnàocũngphảiđượcaiđóyêu,saobạnkhôngnóichuyệnthậtchânthànhvớicôấy?Cốgắnggiảithíchrằngtươnglaicònnhiềuđiềuthúvịhơn.Chẳngcầnphảivộivàngbướcvàobấtcứđiềugì,khôngcầnphảivộilớnlên.Nếubạncủabạnthíchaiđó,chẳngcógìsainếugiữlạitìnhcảmđótrongtimbạnấyvàquyếttâmtuluyệnmìnhđểaicũngphảitựhàođượcởbêncạnhbạnấy.Tựpháttriểnbảnthânlànềntảngchonhữngmốiquanhệhạnhphúccủabạntrongtươnglai.

GIỮMÌNHLàmsaođểbiếtkhiaiđóchỉlợidụngmìnhthôi?

Thựctế,cónhữngbạntraichỉlợidụngcácbạngáiđểthoảmãnhammuốntìnhdụccủamình.Vìthế,cácbạngáicầnphảicảnhgiácvàtraudồikhảnănghiểubiếtvàđánhgiáđểnhìnthấuđượcnhữngkẻnhưvậy.Cácbạngáicũngcóthểlàngườikhởixướngquanhệtìnhdục,dùthôngthườngđộnglựccủahọlàlàmmốiquanhệgắnbóhơn,nhưngđiềunàycóthểdễdàngtrởthànhphảntácdụng.

Nếumốiquanhệcủabạnđangkhiếnchamẹbạnlolắnghaylàm

bạnxaonhãnghọchànhhoặcdínhlíuvàohànhvipháhoại,thìbạnvàngườimàbạnđanghẹnhòchỉđangảnhhưởngxấulênnhaumàthôi.Khôngaitrongcácbạnsẽđượchạnhphúcvàcuốicùngcácbạncóthểsẽgâytổnthươngchonhau.

BẢOVỆBẢNTHÂNChamẹvàbạnbècháulolắngvìcháuđanghẹnhòvới

mộtngườilớntuổihơn.Cháukhôngthấyđiềuđócógìlàtrầmtrọngcả.

Rấtnhiềucôgáitrẻcựckỳdễdaođộngtrướcnhữnglờitántỉnhngọtngàocủađànông,nhấtlànhữngngườiđànônglớntuổihơn.Họhànhđộngnhưthểbịchoángvángvàmấtkhảnănggiữbìnhtĩnhhayquyếtđịnhmộtcáchtỉnhtáo.Đâychínhxáclàlýdovìsaoviệcnhữngcôgáitrẻpháttriểnsứcmạnhnộitạivàlòngtựtrọnglàđiềutốiquantrọng.Vìphụnữlàngườithườngbịtổnthươngnhất,nênhọcómọiquyềnđểbảovệphẩmgiávàsựantoàncủamình.Nếungườiđànôngtrongcâuhỏitrênkhôngtôntrọngquyềnđóthìanhtakhôngđángđểbạnởbên.

Dùsao,mộtkhiđãthựcsựbướcvàomộtmốiquanhệ,cónhữnglúcbạnthậtkhónói“không”vìsợmấtngườikia.Trongnhữngtrườnghợpnhưthế,yêugiốngnhưlàngồiláitrongmộtchiếcxekhôngphanh.Thậmchínếubạnânhậnvìđãbắtđầumốiquanhệvàmuốncắtđứt,chiếcxecũngsẽkhôngdừnglại.Mọingườithườngmắcvàomộtmốiquanhệ,nghĩrằnghọtựdovàđộclập,nhưngcónhữnglúchọlạithấymìnhkhôngthểthoátrakhỏimốiquanhệđó.Điềunàyđúngchocảnamvànữ.

Chắcchắnbạnrấtyêubảnthânmình.Vìthế,tôihyvọngbạnsẽtôntrọngbảnthân.Thayvìđitheoconđườngsẽgâyđaukhổchomình,xinhãychọnconđườngtốtnhấtchobạn.

Sựthật,tìnhyêulýtưởngchỉđượcvunđắpgiữahaingườichânthành,chínchắnvàđộclập.Vìthế,điềucựckỳthiếtyếulàbạnhãyưutiênviệctraudồibảnthânvàđừngđểbịsựlãngmạnkhiyêucuốnđi.

TÌNHDỤCBạntraicháumuốnlàmchuyệnđóvớicháu.Cháuyêu

anhấyvàkhôngmuốnmấtanhấy.Cháunênlàmgì?

Thanhniênthíchrấtnhiềuthứ,baogồmcảchuyệnquanhệ,làmộtnhucầutựnhiêntrongquátrìnhtrưởngthành.Tuynhiên,bạncóthểânhậncảđờinếubạnbịnhữnghammuốnthểxáccuốnđimộtcáchmùquáng,nhấtthời.

Sựthúcgiụcmuốnkhámphátìnhdụcrấtmạnhmẽ,đượctiếpnănglượngbởicảcơthểlẫntâmtríbạn,vìthếquantrọnglàphảicótháiđộđúngđắnvàhiểurằngnhữngquyếtđịnhbạnđưarahômnay,nhữnghànhđộngbạnlàm,luônmanglạikếtquảởmộttươnglaikhôngxalắm.Hạtgiốngchohạnhphúctươnglainằmtrongchínhhànhđộnghômnaycủabạn,cáchnghĩcủabạnởngaychínhgiâyphútnàyđây.Vìthế,quantrọnglàphảinghĩvềkiểuquanhệtốtđẹpnhấtmàbạncóthểcóvớibạnbè,ngườiyêuvàbấtcứaiquantrọngvớibạn.Nếubạnyêu,tôihyvọngbạnsẽghinhớrằngcuốicùng,mốiquanhệtốtđẹpnhấtlàmốiquanhệmàtrongđócảbạnvàngườibạnyêuthươngđềucóthểtiếptụcpháttriểnbảnthân.

Đặcbiệt,xuhướngcủacácbạntuổiteenlàyêumùquáng.Nhưngtôiphảinóivớicácbạnnữ,tìnhyêucóýnghĩahơnlàchỉlàmbấtcứđiềugìbạntraimìnhgợiý.Tôithấyrấtlongạivìquánhiềubạnởtuổivịthànhniênmangbầuhaymắcbệnhvàphảiđaukhổmộtthờigiandài,đôikhilàmãimãi,dohậuquảcủanhữngđammênhấtthời.

Mốiquanhệlýtưởnglàmốiquanhệmàtrongđócácbạncùngnhauhướngtớimụctiêutolớntrongtươnglai,độngviênvàgiúpđỡlẫnnhaupháttriển.Nếubạntraibạnthựcsựquantâmtớibạn,cậuấysẽkhôngépbạnlàmđiềubạnkhôngmuốn.Bằngcáchthẳngthắntừchối,bạncóthểthấycậuấychânthànhđếnđâu.

Tôihyvọngbạnsẽlàmnhữngviệccóíchchotươnglaimàbạnmơướcvàkhôngbịảnhhưởngbởinhữngnhậnđịnhcủangườikhácvềviệccáigìmớilàthúvị.

BÀBẦUTUỔITEEN

Cháucóthểnóigìvớingườibạnvừamangbầuhayvớinhữngbạnmaymắnchưadínhbầunhưnghiệntạivẫnđangcóquanhệmàlạikhôngdùngcácbiệnphápphòngtránh?

Cóthaingoàimongmuốnlàmộtbikịch.Cácbạntrẻhaycóxuhướngcảmthấymìnhlàbấtkhảxâmphạm–rằngchodùhọcólàmgì,mọiviệcsẽổncả.Đókhôngphảilàtháiđộtíchcựcmàđólàsựliềulĩnh.Khôngaithoátkhỏiluậtnhânquả.

Vớinhữngaicóhoạtđộngtìnhdụcnhiềunhưngvẫnmaymắnchưamangthaingoàiýmuốn,hãylưuýnhữngđiềusau:

Bỏthai,đặcbiệtlàkhicònrấttrẻ,cóthểlàmộtsựsuysụptinhthầnvàmốinguyhiểmđốivớicơthể.Vànếubạnquyếtđịnhgiữlạicáithai,chắcchắnbạnsẽphảihysinhtựdođượcgópmặtvàocáchoạtđộngmàcácbạnkhácthoảimáithamgia.Nhữngnămthángởđộtuổicấp2,cấp3làgiaiđoạnxâydựngnềntảngchohạnhphúcsaunàycủabạn.Đólàđộtuổimàcảcơthểvàtâmlýbạnđềurấttrongsángvàdễbịdaođộng,vàbạncóthểhấpthụrấtnhiềuđiềusẽđóngvaitròquantrọngtrongsuốtcuộcđờibạn.Đólàđộtuổimàbạncóthểnắmvữngđượcvàikỹnăngnàođóhoặcchuyêntâmhọchành,ởđóbạncóthểtựdođịnhhìnhtươnglaicủamìnhtheocáchbạnmuốn.Thậtbiđátnếutừbỏsựtựdotuyệtvờiđókhicònquátrẻ.Bạnsẽlàmhạikhôngchỉbảnthânmàcòncảchamẹvànhữngngườilolắngchobạn.

Đốivớingườibạnmangbầucủabạn,tôitinrằngđiềutốiquantrọnglàbạnphảiduytrìmộttìnhbạnthậtchânthànhvớibạnấy.Nhưthếkhôngcónghĩachỉđơnthuầnlàthôngcảmvớibạnấymàcònphảitruyềnchobạnấysứcmạnhđểtựđứngdậy.Bạnấycóthểđangđaubuồnvàbốirối.Trongkhitôntrọngcácquyếtđịnhcủabạnấy,tôihyvọngbạncóthểtiếptụcđộngviênbạnấy.Nóivớibạnấyrằngdùhoàncảnhngaylúcnàycókhókhănđếnđâu,bạnấychắcchắncóthểthayđổitìnhthếthànhmộtđiềugìđóvuivẻ.Tấtnhiên,đâykhôngnênlàlýdobiệnhộđểcứthảsựcẩntrọngtheogió.Chỉlà,dùchúngtarơivàohoàncảnhnhưthếnào,chúngtavẫnluôncósựhyvọng.

THẤTTÌNHGầnđâycháumớichiatayvớingườiyêuvàcháucảm

thấythựcsựsuysụp.

Nhiềungườicóthểtrảiquanhữngcảmgiácnhưthế.Nhưngbạnsẽchỉtựlàmmìnhbuồnhơnnếutrởthànhnạnnhânchonhữngnỗiámảnhtiêucựchayquámùquángvìtìnhyêuđếnnỗikhôngthểnhìnthấyđiềugìkhác.Trongbấtcứhoàncảnhnào,hãyluônluôncốgắnghếtmìnhđểsốngthậtdũngcảm,mạnhmẽ.Tuổitrẻlàthờiđiểmbạncầncanđảmbướctớitươnglai.Thếnênhãyđừngđểmìnhchệchhướng,tụtlạiphíasauhaytrốntrongbóngtối.

Tuổitrẻkhôngphảilàlúcđểbiquanhaythươnghạichobảnthân.Kiểutưduyđólàdànhchonhữngkẻthấtbại.Thayvàođó,đốidiệnvớisựchốibỏ,tôihyvọngbạnsẽnuôidưỡngđượcmộttinhthầnkiêncường,rằngbạnsẽcótựtinđểnghĩ:“Đólàsựthiệtthòicủahọnếuhọkhôngtrântrọnggiátrịcủamình!.”

JohnD.Rockefeller–nhàtưbảncôngnghiệpvànhàtừthiệnngườiMỹ–đãtíchlũyđượcmộtgiasảnkhổnglồ,từnglàmộtngườinhưthế.Thờitrẻ,khicònnghèokhó,ôngcầuhônvớicôgáilàmốitìnhđầucủaông,nhưngcôgáiấyđãtừchốiông.Mỉamaithay,mẹcủacôgáikhôngđồngýchocongáibàcướimộtngườimàtàisảnquáítỏi,mộtvídụhoànhảochothấytiềmnănglàmộtđiềuthậtkhóđánhgiá.Thayvìsuysụp,việcđódườngnhưđãtrởthànhđộnglựcthúcđẩychàngRockefellertrẻtuổi.

Đừngđểchomộttráitimtanvỡlàmbạnnảnlòng.Hãytựnhủrằngbạnkhôngquáyếuđuốihaymongmanhđếnnỗimộtviệcnhỏnhoinhưthếcóthểhạgụcbạn.Bạncóthểnghĩchẳngaicóthểsánhđượcvớingườimàbạnđãđểmất.Nhưnglàmsaongườiđócóthểsánhđượcvớimười,mộttrăm,mộtngànngườitiếptheomàbạnsẽgặp?Bạnkhôngthểtuyênbốchắcchắnrằngtronglòngbạnsẽkhôngcóaivượtxađượcngườiđónữa.Khilớnlên,cáchnhìnnhậncủabạnvềngườikháccũngsẽthayđổi.

Tôichắcrằngtrongsốcácbạnkhôngítngườiđãtừngphảichịuđựngsựtanvỡvàcảmthấykhôngthểtiếptục,lòngtựtrọngcủacácbạnmấthếtgiátrị.Nhưngkhôngbaogiờđượcnghĩmìnhvôgiátrị.

Khôngaicóthểthaythếđượcchobạn,ngườiquýgiáhơntấtcảkhobáutrongvũtrụgộplại.Dùchohoàncảnhhiệntạicủabạncóthếnào,bạncũnglàngườikhôngthểthaythế.Hãygiữlấysuynghĩđó,đấutranhđểvượtquamọitrởngạivàrũbỏmọikhổđau,thấtvọng.

Quantrọnglàbạnphảitrởnênmạnhmẽ.Nếumạnhmẽ,ngaycảnỗibuồncủabạncũngsẽtrởthànhnguồnnuôidưỡng,vànhữngđiềukhiếnbạnbuồnkhổsẽthanhlọccuộcđờibạn.Chínhxáclànhờnếmtrảinhữngđauthươngtolớnmàchúngtangàycàngcứngcápvàtrởthànhnhữngngườilớngiỏigiang.

Tôiđãtừngnghe:“Nếubạnbuồn,hãykhóc–khócchođếnkhinướcmắtbạngộtsạchhếtnỗiđau,”giốngnhưvượtquaconsôngkhổđau.Nhữngngườilàmđượcnhưvậycóđượcmộtchiềusâuvàmộtvầnghàoquangmànhữngngườikhôngquatrảinghiệmđókhôngbiếtđến.Vấnđềlàđừngchếtđuốidướidòngsôngấy.

Điềuquantrọnglàtiếptụctiếnlên.Nếubạndùngnỗibuồnnhưmộtnguồnlựcđểtrưởngthành,bạnsẽtrởthànhmộtngườisâusắcvàkhoángđạt–mộtbảnthểtuyệtvờihơncủabạn.Đólànhữnggìthuhoạchđượcnhờnhữngvếtthươngvàsựkhổđau.

Hãyngẩngcaođầu.Vìbạnđãsốngvớitấtcảsựkiêncường,bạnlàngườichiếnthắng.

4HỌCTẬP

MỤCĐÍCHCỦAHỌCTẬPHọctậpchămchỉởtrườngđểlàmgì?Cógìsaitráinếu

hưởngthụcuộcsốngkhicòntrẻchứ?

Nhữngcâuhỏiđónhắctôinhớlạimộtcâuchuyệnhàihước.MộtdoanhnhânngườiNhậtđếnmộthònđảoởNamTháiBìnhDươngvàthấynhữngđứatrẻđịaphươngđangchơiđùatrênbiển.Anhnóivớichúng:“Cáccháuđừngphíphạmthờigiancủamìnhnhưvậy.Hãyđếntrườngngaylậptứcvàbắtđầuhọctậpđi!”

Chúngtrảlời:“Tạisaochúngcháuphảiđếntrường?”

“Nếucáccháuđếntrườngvàhọctậpthậtchămchỉ,”ngườiđànôngnói:“cáccháusẽđượcđiểmcao.”

“Tạisaochúngcháulạicầnđiểmcao?”nhữngđứatrẻhỏi.

“À,nếucáccháucónhiềuđiểmtốt,cáccháucóthểvàomộttrườngđạihọctốt.”

“Vậynếuchúngcháuvàomộttrườngđạihọctốtthìđiềugìsẽxảyraạ?”

“Nếucáccháutốtnghiệpmộttrườngđạihọcdanhtiếng,cáccháucóthểlàmviệctạimộtcôngtylớnhoặclàmnhânviêntạimộtcơquannhànướcquantrọng.Cáccháucòncóthểkiếmđượcnhiềutiềnvàsẽcómộtcuộchônnhânhạnhphúc.”

“Điềugìsẽxảyratiếptheoạ?”

“Cáccháucóthểsốngtrongmộtngôinhàđẹpvàhưởngthụcuộcsống.”

“Vàđiềugìsẽxảyratiếptheoạ?”

“Cáccháucóthểlàmviệcthậtchămchỉ,chonhữngđứaconcủamìnhđihọcởmộttrườnghọctốtvàsauđónghỉhưu.”

“Và?”nhữngđứatrẻthắcmắc

“Cáccháucóthểđếnmộtnơiđẹpđẽ,ấmápvànghỉngơicảngày”.

“Nếuđólàmụcđích,”nhữngđứatrẻtrảlời:“thìchúngcháuchẳngcầnphảichờđợi.Chúngcháuđãđạtđượcnórồiđâyạ!”

Vậytạisaochúngtasửdụngrấtnhiềuthờigianvànănglượngcủamìnhvàoviệchọctập?Chúngtasốngtrêncuộcđờinàyvìmụcđíchgì?Tiềnbạccóýnghĩagì?

Nếulýdosốngduynhấtcủachúngtalàkhiếnchocuộcsốngdễthởhơn,chúngtakhôngcầnthiếtphảinỗlựchếtmìnhđểvàomộttrườnghọctốthoặctìmmộtcôngviệctốt.Cáctrườnghọctốtvàcáccôngviệctốtkhôngtựnhiênlàmchúngtahạnhphúcvàthoảimái.Ngaycảkhibạntheođuổinhữngđiềunày,cũngchẳngcógìđảmbảolàbạnsẽhạnhphúckhiđạtđượcchúng.

Chỉbằngcáchđốidiệnvớinhữngthửtháchcủacuộcđời,bạnmớicóthểpháthuyhếttiềmnăngcủamìnhvàtrảinghiệmhạnhphúcthựcsự.Mụcđíchcủacuộcsốnglàđểhoànthànhmộtnhiệmvụcủachúngta–chỉcủachúngtavàlàmhếtsứcmìnhđểgiúpđỡnhữngngườigặpkhókhăn.Đểlàmđượcnhưvậy,bạncầncósứcmạnhvànghịlực.Điềunàygiảithíchtạisaotôiluônnhấnmạnhđếnviệcchúngtasẽthuđượcgìbằngcáchlàmviệcchămchỉvàthửtháchbảnthânngaybâygiờ.

Khicònlàmộtthanhniên,tôicómộtcậubạnvượttrộitrongmọilĩnhvựcvàđượcmọingườingưỡngmộ.Bởivậy,bạncóthểtưởngtượngsựngạcnhiêncủatôikhi25nămsau,tôinhậnđượcmộtbứcthưtừmộtngườibạnkháckểvớitôirằngcậubạnkiakếtcụclạitrảiqua“mộtcuộcđờibấthạnhmàchỉcóthểđượcmôtảbằnghìnhảnhcủađịangục,đầyrẫynhữngthấtbạivềtàichínhvàrắcrốitronggiađình”.

Bạncóthểđặtracâuhỏilàtạisaoviệcnàylạixảyravớimộtngườicónhữngthànhcôngkhicòntrẻ.Tôitinrằngđiềunàylàdoquenđượcnuôngchiềuvàđượcđặcbiệtchúýtrongnhữngnămthángđầuđời,cậubạntôiđãkhônghọccáchlàmviệcchămchỉhayhọccáchđấutranhđểgiànhlấymộtđiềugìđó.Anhấyđãkhôngbiếtmộtcuộcsốngcóchiềusâuvàgiátrịthựcsựlànhưthếnào.Vớisuynghĩlàmọithứmìnhmongmuốnsẽđạtđượcmộtcáchdễdàng,anhấykhôngbaogiờthửtháchbảnthân,ngaycảviệcthoátrakhỏiconđườngcủamìnhđểtránhnhữngcốgắngquámức.

ĐÒIHỎIVỀTHỜIGIANNàotrườnghọc,bàitậpvềnhà,nàocáccôngviệcgia

đìnhvàcácnhucầukhác,cháuchẳngcóthìgiờrảnhrỗi.Điềunàykhiếncháucảmthấythậttùtúng.

Mặcdùkhôngthểphủnhậnáplựccủathờigianbiểulênmỗingười,nhưngtôitinrằng,mọithứbạnnóiđếnchỉđơnthuầnlànhữngđòihỏikhóchịuvềthờigianlàmộtcáchnhìnnhậnkhôngđúng.Tôinghĩđơngiảnlàbạnđangđượchưởngsựtựdotuyệtvời,đólàbạncócơhộiđểđếntrườngvàhọctập.

Bạncoiđếntrườnglàmộtquyềnlợihaybịépbuộc?Làmộthoạtđộngtựdohaymộtđiềucảntrởbạnlàmnhữnggìbạnmuốn?Tấtcảnhữngđiềunàyphụthuộcvàoquanđiểmcánhâncủabạn,sựhiểubiếtcủabạn.Nếulàngườithụđộng,bạnsẽluôncảmthấybịgòbóvàkhônghạnhphúcngaycảtrongmộtmôitrườngtựdonhất.Nhưngnếubạntiếpcậnmộtcáchchủđộngvàtháchthứchoàncảnhcủamình,bạnsẽcảmthấytựdobấtkểhoàncảnhcủabạnthựcsựgòbóđếnđâu.

Bạncàngmạnhmẽ,bạnsẽcàngtựdohơn.Mộtngườikhôngcókhảnăngchịuđựngtốtcóthểgặpphảinhữngkhókhănrấtlớnngaycảkhileolênmộtquảđồinhỏ.Đólàmộtngườiốmyếukhôngthểxoayxởđượcchútnào.Nhưngmộtngườimạnhmẽ,tựtincóthểdễdàngleolênthậmchílàmộtquảnúi,vuivẻvàthíchthú.Đểleolêncácngọnnúimụctiêucủađờimình,điềuquantrọnglàphảinângcaosựmạnhmẽcủabảnthân.Tựmìnhtạorasựmạnhmẽđểbạntrởnênnăngđộngởtrườngvàtrongcáchoạtđộngngoạikhóa.Nếubạn

mạnhmẽvàcónănglực,bạnsẽcótựdo.

Điềunàytươngtựnhưđốivớicácmônthểthaohayâmnhạc.Đểchơimộtcáchchuyênnghiệpvàdễdàngmộtmônthểthaohoặcnhạccụmàbạnlựachọn,bạnphảiđạtđượcmộtmứcđộthànhthạonhấtđịnh,bạnphảixácđịnhtừbỏmộtsốthứđểcóthểluyệntậpđếnmộtmứcđộcầnthiết.

Nhữngbạntrẻbịbệnhhiểmnghèohayphảisốngởcácquốcgiacóchiếntranhthườngkhôngđượcđihọcdùcácbạnấyrấtmuốn.Rấtnhiềubạntrẻsốngtrongnhữnghoàncảnhmaymắnhơn,cócơhộiđượcđếntrường,khôngbaogiờnhậnthứcđúngsựtựdomàhọthựcsựđangcó.Cócơhộiđượcđếntrường-nơibạncóthểrènluyệncuộcđờicủamìnhđểbạncóthểlàmnhữngđiềumìnhmongmuốntrongtươnglai-làmộtbiểuhiệncủasựtựdolớnnhất.Sẽlàmộtsailầmnếubạnkhôngnhậnrađượcđiềunày.

Tôixinkểlạicâuchuyệnmàgầnđâytôiđượcnghevềmộtthanhniêncónhiềukhốiuởtuỷ,mộtdạngcủacănbệnhungthưxươnglàmmấtkhảnănghoạtđộngvàgâyđauđớn.Tronghainămcuốiđời,vớitoànbộcơthểbịbóbộtdonhiềuchỗxươngbịgãy,anhđếnthămcáctrườngtrunghọcởđịaphươngtrênchiếcxelăncủamìnhđểnóichuyệnvềcáctáchạikhủngkhiếpdoviệclạmdụngthuốc.Anhnóivớinhữnghọcsinh:“Bạncómuốnpháhủycơthểcủamìnhbằngnicôtinhoặcrượuhayhêrôin?Bạnmuốnđâmvàomộtchiếcôtô?Bạnchánnảnvàmuốnnhảycầutựtử?Khiđóhãymangcơthểbạnđếnchotôi!Hãymangnóchotôi!Tôimuốnchúng!Tôisẽlấynó!Tôimuốnsống!”

TrongthờigianchiếntranhởNamTưcũ,nhữngđứatrẻđãnóivềướcmơcủamình.Mộtemnói:“Cháucónhiềuướcmơ,nhưngchiếntranhđãlấyđicủacháutấtcả”.Vàmộtemkhácnói:“Ướcmơcủachúngcháulàđượcsốngmộtcuộcsốngbìnhthườngnhưbaotrẻemkhác,đểcóthểđượcđếntrường.”

Trongnhữngnămgầnđây,quốcgiachâuPhiRwandatrảiquamộtcuộcnộichiếntànkhốcvàácliệt.Trongmộtgiađìnhnọ,nhữngđứatrẻđãmấtcảbốlẫnmẹ,chỉcònlạicácemvàbà.Mộttrongnhữngđứalớnđãphảibỏhọcđểlochonhữngđứacònlại.Nỗibuồnvìkhôngđượcđếntrườngkhiếncậuthườngkhóchàngđêm.Cácanhchịemcủacậuvẫnđượcđếntrườngsẽchiasẻnhữngbàihọccủa

chúngvớicậukhicôngviệccủacậukếtthúc.

Nhưngnếuđólàtoànbộcâuchuyện,chúngtasẽđưaramộtkếtluậnrằngmọithứhoàntoànphụthuộcvàomôitrườngsốngcủachúngta.Khônghoàntoànlànhưvậy.Cuộcsốngvàcácđiềukiệnsốngcủaconngườikhônghềđơngiản.ĐạoPhậtdạychúngtarằngtựdothựcsựxuấtpháttừcácđiềukiệnsốngbêntrongcủamỗiconngười.Mộtngườisẽsốngthoảimáingaycảkhibịgiamtrongmộtnhàtùnghiêmngặtnhấttrêntráiđất.

TôichắcrằngbạnbiếtcâuchuyệnvềHelenKeller.Khi18thángtuổi,côkhôngthểnhìnvànghe.Việcmấtkhảnăngnghecòngâykhókhănchocôkhinói.NhưngnhờhọctậpcùngvớicôgiáocủamìnhlàAnneSullivan,côđãhọcđọc,viếtvànói,vàcôđãtốtnghiệpĐạihọcRadcliffeởBoston.

RõrànglàkhôngmộtaigặpphảinhữngkhókhănnhưHelenKeller–khôngthểnói,nghevànhìn.Thếgiớicủacôhoàntoànlàbóngtốivàsựimlặng.Nhưngcôđãđẩylùibóngtốirakhỏitráitimmình.Khi9tuổi,côđãnóiđượccâuđầutiên:“Thờitiếtthậtấmáp.”Trongsuốtphầncuộcđờicònlạicủamình,côkhôngbaogiờquênsựngạcnhiênvàthíchthúmàcôđãtrảiquaởthờiđiểmđó.Côđãthànhcôngtrongviệcgiảithoátmìnhrakhỏinhàtùmàsựimlặngđãgiamcầmcô.

Tuynhiên,cónhữnglúccôcũngcảmthấytuyệtvọngvàchánnảnbởinhữnggiờđồnghồdàiđằngđẵngcôphảivấtvảhọctập,cầncùhọccáchphátâmtừđủloạisáchgiáokhoacầmtrêntay,trongkhiđónhữnghọcsinhkhácđangcahát,nhảymúavàcườiđùavớinhau.Trongcuốntựtruyệncủamình,côviết:

Tôitừbỏnhiềulần,tôisuysụp,tôilạiđứngdậy,tôiquaytrởlạinơimìnhgặpkhókhăn.Tôirũbỏtâmtrạngmấtbìnhtĩnh,làmlạivàcốgắnglàmtốthơn.Tôibướcnhữngbướcthậtchậm,tôitiếnbộtừngchútmột,tôicảmthấyphấnkhích,tôiháohứchơnvàleolêncaohơnvàbắtđầunhìnthấychânlý.Mỗisựnỗlựclàmộtthắnglợi.

BỎHỌCCháubiếtmộtngườibạnbỏhọcvàcháubănkhoănđiều

gìsẽđếnvớibạnấy?

Quantâmđếnhạnhphúccủangườikháclàbiểuhiệncủamộtconngườitântiến.Cónhiềucáchthểhiệnsựquantâmcủabạn.Tùyvàotừnghoàncảnh,bạncóthểchongườibạnđóbiếtrằngbạnlolắngchocậuấyhoặcmongđượcthấycậuấytrởlạitrườnghọc.Bạncóthểđếnthăm,viếtthưhoặcgọiđiệnchocậubạnđó.Tìnhhìnhcóthểkhôngthayđổingaylậptức.Nhưngcáctừngữđơngiảnnhư:“Tớmongcậusẽquaytrởlạitrường,mọithứsẽkhôngcònnhưxưanếukhôngcócậu”cóthểkhiếnviệccậuấyquaytrởlạikhithấysẵnsàngtrởnêndễdànghơn.Nóicáchkhácbạnhãygiúpchoconđườngcủabạnấythuậnlợihơnvàlàmchobạnấycảmthấyđượcchàođón.

Mộtthiếunữnóivớitôirằngcôghétnămđầutiênởtrườngtrunghọcbởicôkhôngthểkếtbạnđượcvớiai.Côquyếtđịnhbỏhọclúcbắtđầuhọckỳhaivìcảmthấychánnản,nhưngsauđómộtngườibạntronglớpgọiđếnđểđộngviênvàmờicôđếnđểcùngăntrưaởtrường.Đượctiếpxúcvàkhíchlệbởilòngtốtcủangườibạncùnglớp-vàkhôngmuốnlàmcôbạnthấtvọng-từđócôđếntrườnghàngngày.Bâygiờ,cônói,họlànhữngngườibạnthâncóthểchiasẻchonhautấtcảmọichuyện.

Cónhiềunguyênnhân,baogồmcảbệnhtật,khiếnmọingườikhôngthểđếntrường.Mộtsốngườikhôngmuốntheođuổiconđườnghọchànhhoặchoàncảnhkhôngchophéphọlàmđiềunày.Tôicóbiếtmộtsinhviênthấychántrườngtrunghọcvàđãtìmmộtcôngviệcmàanhyêuthích.Anhđãtrởthànhmộtcôngnhânxuấtsắc.

Giốngnhưanhchàngnày,nhiềungườisốngrấtmãnnguyệnvớinhữnglựachọncủamình.Vàđiềuđólàtốt.Tuynhiên,cánhântôihyvọngbạnsẽhọchếttrunghọcvànếucóthểlàcảđạihọc.Bạncóthểthamgiamộtkhóahọctươngứnghoặchọcởcáctrườngdạynghề.

Nhưngmộtvàibạntrẻ,vìmộtsốlýdokhácnhau,rờibỏtrườnghọcvàtìmkiếmnhữngtháchthứcởmộtnơikhác.Điềuquantrọngđốivớihọlàluôngiữđượcsựcầutiến.Chúngtanênlàchínhcon

ngườimình,chúngtakhôngnênsosánhmìnhvớinhữngngườikhác.Luônluônphấnđấu,ngaycảkhichỉlàmộthayhaibướctrênconđườngthựcsựdànhchomình.Nhữngngườisốnghếtmình,khôngbịảnhhưởngbởitràolưuxungquanh,lànhữngngườichiếnthắngtrongcuộcđời.Khôngbaogiờtừbỏ.Khôngbaogiờmấthyvọng.

TẦMQUANTRỌNGCỦAĐIỂMSỐMặcdùcháuđãrấtcốgắngnhưngđiểmtổngkếthọctập

củacháulạithấp.Điềuđócónghĩacháulàđồbỏđikhôngạ?

Tấtnhiên,mặcdùhọchànhlàquantrọngnhưngkhảnăngcủaconngườikhônghạnchếởchỗnóchỉđơnthuầnđượcđánhgiáquađiểmsố.Điểmsốchỉlàmộtphươngphápđểquađópháthiệnraphẩmchấtđặcbiệtcủachúngta.Bởivậytôihyvọngrằngbạnsẽkhôngđánhgiábảnthânchỉdựatrênđiểmsốhayngôitrườngmàbạnhọc.

ChỉsốEQ(Emotionalquotient-chỉsốxúccảm)quantrọnghơnsovớichỉsốIQ(intelligencequotient-chỉsốthôngminh).Điềunàychothấytầmquantrọngcủaviệcđánhgiáphẩmchấtconngườitheonhiềukhíacạnhnhưlòngthươnghaytinhthầnđấutranhkhôngngừngnghỉ,đâylànhữngđiềumàchỉsốIQkhôngthểđánhgiáđược.Vìlýdonày,thậtngốcnghếchkhichorằngđiểmsốcủabạnkhibạn16hoặc18tuổihaybấtkỳlúcnào,sẽđánhgiáphầncònlạicuộcđờicủabạn.Tiềmnăngcủaconngườicònlớnhơnnhữngđiềunày.

Dĩnhiên,việchọchànhcủabạnlàquantrọng.Nhưngđiểmsốhiệntạicủabạnkhôngquyếtđịnhviệcbạncótươnglaisánglạnhaykhông.Nếubạnnghĩđượcnhưvậy,bạnsẽtựmìnhpháttriểnnhữngkhảnăngcủabảnthân.Nếubạntừbỏnỗlựctìmkiếmviênngọctrongcuộcđờicủamình,sựpháttriểncủacánhânbạnsẽbịđìnhtrệ.Bằngbấtcứgiánào,bạncũngnêntránhđểxảyraviệcnày.

Mộtsốngườiđỗvàocáctrườngđạihọcnhưngkhônghọctậpchămchỉ.Vìthế,mộttrongsốhọtrởnênhốngháchvàkiêucăng.Thếgiớicầnnhữngnhàlãnhđạo–khôngphảinhữngngườikiệtxuất.Có

nhữngngườikhôngnỗlựcphấnđấuđểpháttriểnbảnthânsaukhivàomộtcôngtylớnhaykhitrởthànhquanchứcnhànước,bácsỹhayluậtsư.Mộtsốngườitốtnghiệpcáctrườngđạihọchàngđầuthậmchícòntrởthànhtộiphạm.Nhiềungười,đạtđượcmụcđíchcôngviệccánhâncủamình,quênđimìnhcònnhữngcôngviệckhácnữaphảilàm.

Thựcra,tốtnghiệpvàkiếmđượcmộtcôngviệcchỉlàsựbắtđầu,khôngphảilàmụcđíchcuốicùng.Nhưngnhiềungườichỉnghĩđếnđiềumìnhmongmuốn,màkhôngnghĩrằngmìnhphảicốnghiếnchoxãhội.Sựcaoquývớitưcáchmộtconngườikhôngđượcquyđịnhbởitrìnhđộvănhóahayđịavịxãhội.

Tươnglaicủabạnphụthuộcvàonhữngnỗlựcmàbạnthựchiệnvàliệubạncóđangđiđúngconđườnghaykhông.Điềuquantrọngkhôngphảilàsovớinhữngngườikhácthìbạnthếnào,màlàbạnnhưthếnàosovớibảnthânmìnhcủangàyhômqua.

Câuhỏilàlàmthếnàochúngtacóthểsốnghạnhphúc,theocáchđúngđắncủariêngmình,nơichúngtacóthểluônhướngđếnvàtiếnbộ?Giảsửbạnbịlạctrongmộtkhurừng.Bạnmuốntìmđườngđểthoátrangoàivàđirabiểnnhưngbạnkhôngbiếtđườngnàođểđi.Bạnsẽlàmgì?Câutrảlờilàtiếptụctiếnlênphíatrước.Cuốicùng,bạnsẽgặpmộtdòngsôngvàkhibạnxuôitheodòngchảycủaconsôngđó,bạnsẽrađượcbiểncả.

Bạncòntrẻnghĩalàbạnphảiđốimặtvớinhiềuvấnđề.Điềuđócónghĩalàgiảiquyếtđượcchúng,bấtchấpmọikhókhăn,đẩylùinhữngđámmâyđentốicủasựtuyệtvọngvàtiếnvềphíamặttrời,vềphíahyvọng.Sứcmạnhvàsựkiêncườngnàychínhlàtiêuchuẩnvàngcủatuổitrẻ.

CácPhậttửluôntâmniệmrằngđiềuquantrọnglàphảihướngvềphíatrước.Khivậtlộnvớinhữngkhókhăn,điềuquantrọnglàbạntiếnbộ-ngaycảkhinóchỉlàmộtvàicentimet.Nếubạnlàmnhưvậy,thìkhibạnnhìnlại,bạnsẽthấymìnhthựcsựtạoraconđườngcủariêngmìnhđểbăngquakhurừngmộtcáchnhanhchóng.

THIĐỖVÀOMỘTTRƯỜNGĐẠI

HỌCTỐTNgaycảkhibạnhọctậpthậtsựchămchỉ,thậtkhóđểcó

thểđỗvàomộttrườngđạihọctốt.

Khôngđượchọctạitrườngđạihọcmàbạnyêuthíchtấtnhiênlàthấtvọng.Nhưng,vềlâudài,tốtnghiệpmộttrườnghọctốtkhôngcónhiềuýnghĩalắm.Nềntảngkiếnthứckhôngphảilàtấtcả,nhữngngườikhởinghiệptrongnhữnghoàncảnhkhókhănvàphấnđấutrởthànhnhữngngườiđầynghịlực,họcóthểmanglạihyvọngvànguồncảmhứngchonhiềungườikhác.Điềucơbảnlàbạntiếptụcnghiêncứuvàhọctập.

Khibạnđượcnhậnvàomộttrườnghọc–ngaycảkhinókhôngphảilàlựachọnđầutiêncủamìnhvàkhôngquantâmđếnviệcxãhộiđánhgiánónhưthếnào–điềuquantrọnglàbạnxácđịnhrằngngôitrườngbạnsẽhọclàmộtnơihoànhảođểhọctậptấtcảnhữnggìbạnmuốnhọc.Tháiđộnàysẽcótácdụngtíchcựchơnnhiềutrongdàihạn.Vàđừngđểsựtựtincủabạnbịthuichộtvìýkiếncủanhữngngườikhác.

Nhưđãnóiởtrên,nếubạnmuốnđượchọctạimộttrườngđạihọc,thìhãyhọctậpthậtchămchỉ,chămchỉgấpnhiềulầnsovớinhữngngườikhác.Vuichơivàmơướckhôngmanglạichobạnnhữnggìbạnmuốn.Nhữngsuynghĩnhư:“Tụtậpvớiđámbạnquantrọnghơn”hay“Mìnhsẽkhôngquantâmđếncácbàitậplàmthêm”sẽkhôngđưabạnđếnđâucả.Nhữngthànhcôngsẽkhôngđạtđượcnếukhôngthựcsựcốgắng.Khôngcóconđườngnàolàdễdàng.Hãyhọctậpchămchỉ.Nỗlựcđósẽtrởnêntuyệtvời,caoquý,khiếnkýứctuổitrẻcủabạnđượctrọnvẹn.Nósẽlàtấmhuychươngdanhdựđángtựhào.

Quyềncủabạnlàấpủmộtgiấcmơvềđiềumàbạnmuốnlàm–điềudànhchochínhbạn–vàsauđónghĩavụcủabạnlàliêntụcthửtháchbảnthânđểđạtđượcnó.

Mụcđíchcủahọctậpkhôngphảilàngôitrườngbạnhọcmàlàphảithậtgiỏimộtthứnàođóđểđónggópchosựtựlàmgiàubảnthâncủabạn.CómộtcâunóitrongĐạoPhật:“Khônghọctậplàtựhạthấpgiátrịcủabảnthân”.Điềutạonênconngườichúngtachínhlà

khảnănghọctập.

Chúngtahiệnđangsốngtrongkỷnguyênthôngtin.Nếubạnkhôngliêntụchọctậptrongsuốtcuộcđờimình,bạnsẽsớmtrởnênlạchậu.Hìnhthànhnguyêntắchọctậpsuốtđờilàđiềukiệncầnthiếtđốivớicácnhàlãnhđạotươnglai.Bộmặtxãhộiđìnhtrệngàynaythựcchấtlàsựđìnhtrệcủacácnhàlãnhđạonó.Vànguyênnhânthườngđượcgiảithíchchođiềunàylàhọđãngừnghọctập.Họthiếutinhthầnvàtưtưởngthoángđểlắngngheýkiếncủathếhệtrẻ,đểkếthợpcũngnhưthựchiệnnhữngýtưởngcógiátrị.

Giáodụclàsựnỗlựcsuốtđời,tốtnghiệpmộttrườngđạihọclàchưađủ.Cóaiđónóirằngchúngtachỉhọckhoảng10%nhữngthứchúngtacầntrongcuộcsốngtừtrườngđạihọc,dùtrườngđócónổitiếngđếnđâu.Cácbạnđềuđốimặtvớithửtháchphảichiếnthắngtrongmộtxãhộiđòihỏithựclựchơnbaogiờhết.

Đôikhi,nóđơngiảnnhưcâuchuyệnvềthỏvàrùa.Mộtsốngườilàthỏvànhữngngườikháclàrùa.Nhữngngườichiếnthắngcuốicùnglànhữngngườivữngvàngvàkhôngngừngtiếnvềphíatrướctrênconđườngcủamìnhtớitậnkhihọđạtđếnvạchđích.Hoànthànhcuộcđua,bảnthânnócũngđãlàmộtniềmvinhquang.

SỢTHẤTBẠICháuhaylolắngsợngườikhácxoimóivềthànhtích

họctậpcủacháuởtrường.

Kẻthùlớnnhấtcủahọctập–bấtkểchúngtađanghọckỹthuật,toánhọc,nghệthuật,ngoạingữhaybấtcứmônhọcnàokhác–làsựsợhãi.Khichúngtasợbịnhữngngườikháccườichê,khinhthườngbởinhữnghạnchếcủamình,sựtiếnbộsẽtrởnênrấtkhókhăn.Chúngtaphảidũngcảm.Vậyđiềugìkhiếnngườikháccườichê?Bấtcứaicườicợtnhữngcốgắngcủangườikhácđềunêncảmthấyxấuhổ.

Khôngcầnthiếtphảisosánhbảnthânvớinhữngngườikhác.Điềuquantrọnglàsựtiếnbộcủabảnthânchúngta,ngaycảkhichỉlàmỗilúcmộtchútxíu.Chúngtaphảiluônbiếtphấnđấuđểpháthiện

ravàđánhbóngviênngọctrongchínhmình.Cóvôsốvídụvềnhữngngườikhôngxuấtsắcởtrườngtrunghọcnhưnglạiphátlộmộtkhảnăngtiềmtàngvôcùngdồidàokhihọrangoàixãhộivàtíchlũykinhnghiệmcuộcsống.

ĐILÀMSOVỚIHỌCĐẠIHỌCCháuchorằngmìnhnênlàmviệcvàkiếmtiềnsaukhi

tốtnghiệptrunghọchơnlàđihọctạimộttrườngđạihọc.

Nênhaykhôngnênlàmviệcsaukhitốtnghiệptrunghọclàmộtquyếtđịnhmàbạnphảilựachọnsaukhithảoluậncẩnthậnvớigiađìnhcủamình.Tôibiếtnhiềungườichỉtốtnghiệptrunghọcvàhiệnđangđónggóplớnchoxãhội.

Tuynhiênđốivớicáchọcsinhtrunghọchiệnnay,tôihyvọngcácbạnsẽtiếptụcviệchọctậpcủamình.Tôirấtkhuyếnkhíchbạnhọclênđạihọc.Tuổitrẻlàthờigianlýtưởngchohọctập.Chắcchắn,kiếnthứclàtàisảnvôgiácủacuộcsống.

Khitôicònlàmộtsinhviên,NhậtBảnđangchìmtrongchiếntranh.Mặcdùtôimuốnđihọc,nhưngđólàviệccựckỳkhókhăn.Trongsuốtthờigianchiếntranh,họctiếngAnhbịcấmvìnóđượccoilà“ngônngữcủakẻthù”.Sauchiếntranh,việcđihọccũngvẫnrấtkhókhănvìchúngtôiphảidànhphầnlớnthờigianđểkiếmsống.Tuynhiên,tôivẫnmuốnđihọc,bởivậytôithamgialớphọcbuổitối.Tôingấunghiếnbấtcứcuốnsáchnàovớđược.Nhữngđiềutôiđượchọcvềsauđồnghànhcùngtôi,vàtôisửdụngkiếnthứcđómọilúc.

KHÔNGCÓTIỀNHỌCĐẠIHỌCGiađìnhcháuquánghèođểchucấpchocháuhọcđại

học.

Nếunhữnghọcsinhcógiađìnhkhókhănvềtàichínhvẫnmuốnhọcđạihọc,họcóthểxinhọcbổngđểbắtđầuquátrìnhhọctập,đếncáclớphọcbuổitốihoặcthamgiacáckhóahọctươngđương-hoặchọcóthểtựxoaysởkhiđanghọctạitrường,làmcáccôngviệcbán

thờigian.Cũngcócácchươngtrìnhđặcbiệtchosinhviênvaytiền.Rốtcuộc,điềuđóphụthuộcvàonỗlựcbảnthâncủachínhbạn.

Làmviệcchămchỉvàcốhếtsứccóthểlàmộtthửthách.Thửtháchcànglớn,sựhồhởivàcảmgiáchoànthànhkhichúngtathànhcôngcànglớn.Bằngcáchnỗlựchếtmình,chúngtacóthểtrởthànhnhữngngườichiếnthắng,chúngtacóthểtrởthànhconngườicónghịlựcmạnhmẽ.Khinhữngthâncâyphảichịunhữngcơngiómạnh,rễcủachúngsẽbámsâuhơn.Mọithứhoạtđộngtheonguyênlýnhưvậy.Khôngcóthửthách,chúngtalớnlênmộtcáchlườibiếngvàhưhỏng,cuộcsốngcủachúngtatrởnêntrốngrỗngvàkhôcằn.Vàsựtrốngrỗngđócũngcónghĩalàkhônghạnhphúc.

Tôihyvọngrằngcácbạnsẽkhôngrơivàocáibẫycủaviệcquángượngmàkhôngdámđivaytiềnđónghọchaysợcôngviệcphảilàmđểtrảkhoảnnợđó.Nhữngngườikhôngcómongmuốnhọctậplànhữngngườinghèokhổ.Nhữngngườiđầynhiệthuyếthọchànhlànhữngngườigiàucó.

TRƯỜNGDẠYNGHỀBốmẹcháumuốncháuđihọctạimộttrườngđạihọc,

nhưngcháuthựcsựmuốnđihọcởmộttrườngdạynghề.

Bạnrấtmaymắnkhicóbốmẹnhưvậy!

Cáctrườngdạynghềvàcáctrườngđạihọcđềucóđiểmmạnhriêngcủanó.Trongxãhộingàynay,cácchuyêngiacóthểcónhữnglợithếkhitìmviệc.Nhưngtôicũngnghĩrằngthậttuyệtvờiđốivớicácbạntrẻsaukhihọcxongtạimộttrườngđạihọcvàtiếptụctheođuổimộtlĩnhvựcchuyênmônsâuhơn.

Họcđạihọclàmộtcáchtốtđểtraudồitrítuệvàpháttriểnconngười.Họctậpởmứccaohơncũnglàcôngcụquantrọngđểxâydựngtínhcách.

Chínhviệcsốngởkýtúcxácũnglàmộtbàihọctrongcuộcsống–bàihọcmàbạnhọcđượccáchthắtchặttìnhbạnvàxâydựngcácmốiquanhệbềnvững.

Nhữngngườiđượcgiáodụcvàtraudồiởtrìnhđộcaokhắpnơitrênthếgiớichiasẻmộtmẫusốchungvềkiếnthứcrộngvàsựuyênbác.Giáodụcmanglạicơhộinângcaobảnthânlênmứcpháttriểnconngườicaohơn.

Điềunàygiốngnhưlàtrèolênmộtngọnnúi.Càngtrèolêncao,tầmnhìncủabạncàngđượcmởrộngvàthếgiớicàngtrảirộngratrướcmắtbạn.Bạnbắtđầunhìnthấynhữngthứmàbạnkhôngthểnhìnthấytrướcđây.

Ởbấtkỳmứcđộnào,câuhỏibạnhọcởđâu–tạimộttrườngdạynghề,trườngcaođẳnghayđạihọc–làđiềumàchỉbạnmớicóthểquyếtđịnhđượcdựavàonhiềuyếutố,baogồmhoàncảnhgiađình,khảnănghọctậpvàmongmuốncủabảnthân.Tấtnhiên,khiquyếtđịnhnênlàmgì,điềuquantrọngbạncầnthamkhảoýkiếncủanhữngngườikhác–bốmẹ,thầycô,bạnbècủamình.Nhưngkhibạnđãquyếtđịnhvàthựchiện,thìkhôngnênquayđầunhìnlại.Bạnkhôngnênsốngcuộcđờicủamìnhvớisựdodựvàchầnchừhốitiếc.

Thànhcônghaythấtbạitrongcuộcsốngđượcquyếtđịnhởchươngcuối,khôngphảiởtrangđangmở.

TẦMQUANTRỌNGCỦAVIỆCĐỌCSÁCH

Cháuchưabaogiờhứngthúvớiviệcđọcsách.

Nhiềungườichorằngđọcsáchlàmộtviệcvặtvãnh.Vôtuyếncóthểkéoconngườitarakhỏinhữngcuốnsách.Haycóthểlàmáyvitínhvàcáctròchơihìnhảnhhấpdẫnhơn.Dùthếnàođinữa,mộtsốbạntrẻthíchđọcsáchvàmộtsốthìkhông.Nhưngcómộtđiềurõrànglà:Nhữngngườihứngthúvớiviệcđọcsáchcócuộcsốngphongphúvàtầmnhìnbaoquáthơn.

Sáchgiớithiệuvớibạnvềnhữngbônghoathơmngátcủacuộcđời,vềnhữngdòngsông,conđườngvànhữngcuộcphiêulưumạohiểm.Bạncóthểtìmthấynhữngngôisaovàánhsáng,cảmthấyvuitươihaytràolêntứcgiậntrướcnhữngbấtcông.Bạnđượcthảtrôilênhđênhtrongmộtbiểnlớncảmxúctrênmộtconthuyềnlýtrí,

đượcđưađẩynhờnhữngcơngióthơcavôtận.Nhữnggiấcmơvànhữngvởkịchmởra.Toànbộthếgiớitrởnênsốngđộng.

Đọclàmộtđặcânmàchỉconngườimớicó.Khôngmộtsinhvậtsốngnàokháctrênhànhtinhnàybiếtđọc.Đọcmộtquyểnsáchhaycũnggiốngnhưgặpmộtgiáoviêntốt.Thôngquaviệcđọc,chúngtabiếtđếnhàngtrămvàhàngnghìncuộcđờivàgiaocảmvớinhữngnhàhiềntriếtvànhàtriếthọcsốngcáchđâyđến2000năm.

Đọcsáchlàmộtcuộcduhành.BạncóthểđivềphươngĐônghoặcTây,BắchoặcNamvàkhámphánhữngconngườivàđịadanhmới.

Đọcsáchvượtlênthờigian.BạncóthểlầntheocuộcviễnchinhcủaAlexanderĐạiĐếhoặclàmbạnvớiSocrates,VictorHugovàđốithoạicùnghọ.

Gầnnhưkhôngcóngoạilệ,nhữngvĩnhântronglịchsửđềucómộtcuốnsáchhọyêuthíchkhihọcòntrẻ-mộtcuốnsáchnhưlàmộtchỉdẫn,mộtnguồnđộngviên,mộtngườibạnthânthiếtvàngườithầythôngthái.

Đểtăngniềmvuithíchthựcsựvớibấtcứthứgìthìđềucầnphảiluyệntập,họctậpvànỗlực.Bạnkhôngthểtrởthànhmộtvậnđộngviêntrượttuyếthaymộtvậnđộngviêntrượtvángiỏimàkhôngluyệntậpmônđó.Cũnggiốngnhưvớiviệcchơipianohaysửdụngmáytính.Tươngtự,cầnphảicósựkiêntrìvànhẫnnạiđốivớiviệcđọcsách.

Đọcsáchđưabạnđếnnhữngkhobáutinhthầncủaconngười–từtấtcảcácthờikỳvàtừtấtcảmọinơitrênthếgiới.Khicóđượckhobáuđóbạnsẽtrởnênvôcùngmạnhmẽcó.Nógiốngnhưbạnlàmchủrấtnhiềungânhàngmàtừđóbạncóthểrúttiềnkhônghạnchế.

HỌCCÁCHTHÍCHĐỌCSÁCHLàmthếnàocháucóthểthíchthúvớiviệcđọcsách?

Bướcđầutiênlàtạorathóiquenđọcsách.Bạncóthểbắtđầubằngcáchtìmmộtcuốnsáchvớibấtkỳchủđềnàomàbạnthích.Mộttiểuthuyếttrinhthámlàmộtcáchtốtđểduytrìviệcđọcsáchcủabạn–cácthưviệnvàhiệusáchchấtđầynhữngquyểnsáchmàcốttruyệncủanó,khiđượckhámphá,tựnhiênthôithúcbạntìmhiểuđiềugìsẽdiễnratiếptheo.Saukhiquyếtđịnh,hãydànhthờigianrảnhrỗiđểđọchàngngày,cóthểlàkhibạnđangđixebuýtđếntrườnghoặctrướckhiđingủ.Bạnsẽngạcnhiênvềsựtiếnbộnhanhchóngcủamình.

Vềcơbảnđọcsáchlàđểsuyngẫm.Thậmchícóthểnóirằng,đọcsáchlàmộtbiểuhiệnchotínhnhânvăncủaloàingườichúngta.Chúngtađừngnêngiớihạncuộcsốngcủamìnhvàomộtlĩnhvựcmàloạibỏtấtcảcáclĩnhvựckhác.Bấtkểngườitacóđịavịxãhộicaođếnđâu,nếuhọchưatừngđọccáctiểuthuyếtnổitiếngcủanhữngnhàvăndanhtiếngtrênthếgiới,họkhôngthểhyvọngtrởthànhnhữngnhàlãnhđạoxuấtchúng.Đểtạonênxãhộinhânvăn,nơiconngườisốngcầnlòngnhânđạo,cácnhàlãnhđạocầnphảibiếtđếnnhữngtácphẩmvănhọclớn.Đâylàđiềucựckỳquantrọng.

TẦMQUANTRỌNGCỦALỊCHSỬTạisaochúngtaphảihọclịchsử?Cáctiếthọclịchsử

thậttẻnhạtvớimộtdanhsáchdàicácsựviệcvàngàythángphảinhớ.

Lịchsửquantrọngbởinómanglạichochúngtamộttầmnhìnrộnghơn.

Hãyxemxétđiềunày:Nếuluônnhìnxuốngđấtkhiđitrênđường,chúngtasẽbịlạc.Bằngcáchnhìnvềphíatrướcvàlựachọnnhữngdấumốcnhấtđịnhđểđịnhhướngbảnthân,chúngtacóthểchắcchắnmìnhđangtiếnđúngđường.Hoặchãyhìnhdungbạnđangnhìnxuốngtừmộtngọnnúicao.Từvịtríthuậnlợiởtrêncao,thậtdễdàngđểchọnraconđườngmàbạncầnđi.

Điềutươngtựcũngđúngvớicuộcđời.Nếubạnluôncómộttầmnhìnhạnchếvàchỉchúýđếnnhữngchitiếtvặtvãnh,chắcchắnbạnsẽsavàonhữngloâutầmthườngvàkhôngbaogiờtiếnbộ.Ngaycả

nhữngkhókhănnhỏdườngnhưsẽkhôngthểvượtquađược.Nhưngnếubạncómộttầmnhìnrộngvềcuộcsống,tựnhiênbạnsẽtìmrađượcgiảiphápchonhữngvấnđềdùchúnglànhữngvấnđềcủacánhân,xãhộihaythậmchílànhữngvấnđềcủatoànthếgiới.

Bạncànggặpnhiềuvấnđề,bạncàngnênđọclịchsửnhiềuhơn.Họclịchsửđưabạntrởlạicácsựkiệnvàcuộcsốngcủanhữngconngườicóthểchiếurọichocuộcsốngcủachínhbạn.Bạngặpnhữngnhàcáchmạngđầynhiệthuyếtvànhữngkẻphảnbộiđêhèn,nhữngbạochúakiêungạovànhữnganhhùngcósốphậnbithương.Bạnđọcđểbiếtnhữngngườitheođuổicuộcsốnghòabìnhnhưngbịépbuộcphảilangthangởnhữngnơihoangvắng.Bạntrảiquanhữngkhoảnhkhắcngắnngủicủahòabình,giốngnhưbóngrâmdịumátgiữaánhmặttrờithiêuđốt,giữanhữngkhoảngthờigiankéodàidườngnhưvôtậncủachiếntranh.

Quaviệchọclịchsử,bạnsẽthấyđượcrằng,rấtnhiềuđãngườihysinhvìnhữngđiềumàbâygiờchúngtabiếtchỉlànhữngdịđoanngungốc,cũngnhưnhữngconngườivìlýtưởngđãcốnghiếncuộcđờihọvớitìnhyêudànhchonhữngngườicùngthời.Bạngặpnhữngconngườivĩđại,nhữngngườiđãvươnlêntừnhữngvựcthẳmkhổđauđểbiếnđiềukhôngthểthànhcóthể.Bạncóthểxemtấnkịchnàytừxahaynhìnnhậnnónhưthểbạnđangthamgiavàođó.Quansátnhữnghìnhảnhđódầnhiệnratrongtâmtrí,bạnsẽhọcđượccáchquansátcuộcsốngtừmộttầmnhìnrộnghơnmộtcáchrấttựnhiên.Bạncóthểthấymìnhđangcưỡilênđỉnhcaocủadòngsônglịchsửhùngtráng.Chúngtanhìnthấyđượcchúngtatớitừđâu,đangởđâuvàđangđitớiđâu.

Hiểulịchsửlàhiểuđượcconngườiaiđó.Chúngtacàngbiếtrõvềbảnthânvàbảnchấtconngười,bứctranhvềlịchsửmàchúngtacóđượccàngchínhxác.TừquanđiểmĐạoPhật,lịchsửlàmộtbảnghichépnhữngkhuynhhướngcủanhânloại,củaluậtnhânquả.Đólàkhoahọcvềhoạtđộngcủaloàingười,lànhữngthốngkêvềloàingười.

Vídụ,dùkhôngthểdựđoánđượcthờitiếtmộtcáchhoàntoànchínhxác,chúngtacóthểdựbáocácxuhướngdựatrênkhảnăngvàcácsốliệuthốngkê.Tráitimconngườiluônluônkhóđoánđịnh,nhưnglịchsửchophépchúngtanhậnracácxuhướngvàcácthốngkêgiúpchúngtathấuhiểuđượctươnglai.

Dovậy,họclịchsửcũnglàhọcvềbảnchấtcủaconngười.Lịchsửlàmộttấmgươnghướngdẫnchúngtađịnhhìnhtươnglai.Thanhniênlànhữngngườiđảmnhiệmchính,ngườisẽviếtnênnhữngtrangsửtươimớicủangàymai.Bạncầnmộttấmgươngđểsoigươngmặtcủachínhmình.Tươngtựnhưvậy,đượctrangbịtấmgươnglịchsử,bạncóthểthấyđiềucầnphảithựchiệnchothếgiớixungquanhmình.

Thầycủatôi–JoseiToda–dạyrằng,lịchsửlàmộttấmbiểnchỉđườnggiúpchúngtadấnbướctựtinhơnnhiềutừquákhứtớihiệntại,từhiệntạitớitươnglai,vềphíanhữngmụcđíchvìhòabìnhvàchungsốnghòathuậncủatoànthểloàingười.

Vìcórấtnhiềusựkiệnlịchsửđượcghilại,mộtngườikhôngthểmonglĩnhhộiđượctấtcả.Cơbảnlàphảicóđượcquanđiểmlịchsửvữngchắc,sựhiểubiếtvềnhữngnguyêntắclịchsử.Nếuchúngtacóthểhọc,quaviệcnghiêncứulịchsử,vềnhữngxuhướngtiêucựccủaloàingười,chúngtacóthểcảnhgiácchúngvàtránhđivàovếtxeđổcủaquákhứđentối,hủyhoạicủachínhmình.Lậplạinhữngméomócủalịchsửnghĩalàchúngtađãthấtbạitrongviệcrútrabàihọccủalịchsử.NhưtriếtgiaGeorgeSantayananói:“Nhữngngườikhôngthểghinhớquákhứsẽbịxôđẩyđếnchỗlặplạinó.”

5CÔNGVIỆC

CHỌNNGHỀCháuthấylúngtúngkhôngbiếtnêntheođuổinghềnào?

NhàthơngườiNhậtTakubokuIshikawa,sángtácvàonhữngnămchuyểngiaocủathếkỷ20,đãlàmđoạnthơdướiđây,tôiđãghilạitrongnhậtkýcủamìnhkhicòntrẻ:

Giácómộtkỳnghỉ

Đểtậnhưởngvớiniềmvuithú.

Mộtkhiđượctoạinguyện

Tôixincamlòngchết.

Nhàthơđangnóivềsứmệnhcủaông,côngviệcmàvìnóôngđãsinhra.Tuynhiên,rấtítngườiđủmaymắnđểbiếtsứmệnhcủamìnhngaytừđầu.Tôithườngnghecácsinhviênnóinhữngđiềunhư:“Bốmẹmuốnemtrởthànhmộtbácsĩnhưngemkhôngchắcđólàcôngviệcmìnhmongmuốnlàm”hay“Emmuốntrởthànhmộtnhàbáonhưngemkhôngnghĩrằngmìnhcóđủnănglực”hoặc“Cáclựachọncủaembịgiớihạnbởinhữngmônmàemđãđượchọc”hay“Emthấymìnhkhôngbịcôngviệccụthểnàohấpdẫn,nhưngemmuốntrởthànhngườinổitiếng”hoặc“Ướcmơcủaemthayđổimỗikhiemgặpmộtconngườimới”.Mộtsốkháccũngđãnóivớitôirằng:“Đôikhiemcảmthấysợhãivìemkhôngbiếtmìnhmuốnlàmgìtrongtươnglai”.

Vâng,cuộcđờilàmộtchặngđườngdài.Kếtquảcuộcđấutranhhàngngàycủabạnđểtìmkiếmsứmệnhcủamìnhcóthểkhôngđượcpháthiệnratớitậnlúcbạn40,50và60tuổi.Dovậy,điềuquantrọnglàmỗicánhântìmthấymộtcáigìđó–bấtkểnólàcáigì–đểthách

thứcbảnthânkhibạncòntrẻ.Tuổitrẻchínhlàthờigianđểbạnhọctậpvàrènluyệnbảnthân.

Aicũngcómộtsứmệnh–haymụcđích-duynhấtmàchỉbảnthânhọcóthểthựchiện.Tuynhiênđiềuđókhôngcónghĩalàbạnnênngồimộtchỗvàkhônglàmgìcả,đợiđếnkhicâutrảlờiđếnvớibạnhaychờaiđóđếnnóivớibạnđólàcáigì.Bằngcáchthửtháchbảnthânmình,cuốicùngbạnsẽtựmìnhkhámphárasứmệnhcủabảnthân.

Bạngiốngnhưmộtngọnnúichứamộtviênngọcquý.Viênngọcquýbanđầuđượcchôndướiđất.Nếuchúngkhôngđượcđàolên,chúngsẽmãimãibịchônvùi.Vànếuchúngtakhôngmàigiũakhichúngđượcđàolên,chúngsẽcứởtrạngtháithôráp.Thậtđángtiếcnếuchúngtakếtthúccuộcđờicủamìnhmàkhôngtìmraviênngọcbêntrongmình.Dovậy,khibốmẹvàthầycôgiáokhuyênbạnhọctậpchămchỉ,điềumàhọthựcsựmuốnlà,đưabạnđếnnhữnglĩnhvựchấpdẫnbạn,bạncóthểpháthiệnraviênngọccuộcđờicủamìnhvàthấyhàilòngkhilàmnótỏasáng.

Kiêncườnglàđứctínhcựckỳquantrọng.Bạnkhôngthểlàmchoviênngọcbêntrongmìnhtỏasángnếukhôngnỗlựchếtmình.

Bạncóquyềnquyếtđịnhcôngviệcnàomìnhmuốnlàm,cáclựachọnluônrộngmở.Tuynhiên,nhưchúngtađãbiết,nhiềucôngviệcđòihỏimộttrìnhđộhọcvấnvàkinhnghiệmnhấtđịnh.Mộtsốngườibắtđầulàmviệcngaykhitốtnghiệptrunghọc,dotựlựachọnhoặcdohoàncảnhgiađình.Cóngườiđilàmsaukhitốtnghiệpđạihọc,trongkhinhữngngườikháctrởthànhngườinộitrợ.Mộtsốngườicómụcđíchtrởthànhviênchứcnhànước,cónhữngngườicốgắngđạtđượctrìnhđộkỹthuậtcaotrongmộtlĩnhvựcnàođó.Cónhiềulựachọnchobạn,bạncóthểtựdolựachọnchomình.

Nếubạnkhôngquyếtđịnhđượccôngviệcmàbạnmuốnlàm,tạisaokhôngbắtđầubằngcôngviệcbạncóthểthamgiamộtcáchdễdàng,mộtcôngviệcmàbạnthôngthạo?Bằngcáchđó,bạncóthểtăngkinhnghiệmlàmviệcvàkhámpháđượcmìnhtốtnhấtởmặtnào.Trongbấtcứtrườnghợpnào,đừngchánnản.

Tìmmộtcôngviệcchỉlàbướcđầutrongquátrìnhpháthiệnrakhảnăngthựcsựcủabạn,nóhoàntoànkhôngphảilàmụcđíchcuối

cùng.Khôngcầnphảisốtruột.Điềuquantrọnglàbạntìmraconđườngcủamìnhđểleolênngọnnúicuộcđờimộtcáchvữngvàng,khôngvộivànghaytừbỏ.

Khibạnquyếtđịnhđượcđiềubạnmuốnlàmtrongtươnglai,hãyquyếttâmhướnglênphíatrước.Đừngnảnchí.Khibạncốgắnglàmđiềugìđóvớiquyếttâmmãnhliệt,bạnsẽkhôngcảmthấyhốitiếcngaycảkhibạnthấtbại.Vànếubạnthànhcông,bạncóthểđạtđượcnhữngthứcógiátrịthựcsự.Dùbạnthấtbạihaythànhcông,nhữngnỗlựcđósẽđưabạnđếnconđườngđitiếptheocủamình.

TÌMRASỨMỆNHCỦAMÌNHLàmcáchnàocháucóthểkhámpháđượcsứmệnhcủa

mìnhtrongcuộcsống?

Trướctiên,tôimuốnnhắclạivớibạnrằngbạnsẽkhôngtìmthấynónếubạnđứngyênmộtchỗ.Điềuquantrọnglàbạnthửtháchbảnthântrongmộtlĩnhvựcnàođó,khôngquantrọngnólàcáigì.Sauđó,bằngcáchnỗlựckhôngngừng,hướngbạnnênđisẽmởravớibạnmộtcáchtựnhiên.Dođó,quantrọnglàphảicódũngkhí,tựhỏibảnthânmìnhđiềugìnênlàmbâygiờ,ngaytạithờiđiểmnày.

Nóicáchkhác,điểmthenchốtlàphảileolênngọnnúiởngaytrướcmặtbạn.Khitrèolênsườnnúi,bạnsẽpháttriểncơbắpcủamình,tăngsứcmạnhvàkhảnăngchịuđựngcủabảnthân.Phươngphápluyệntậpnhưvậysẽkhiếnbạncóthểthửtháchởnhữngngọnnúicaohơn.Điềucầnthiếtlàbạnduytrìđượcnhữngnỗlựcđó.

Leolênngọnnúiphíatrướcbạn.Khibạnlênđếnđỉnh,chântrờimớirộngmởsẽtrảiratrướcmắtbạn.Từngchút,từngchútbạnsẽhiểusứmệnhcủamình.

Nhữngngườibiếtđượcsứmệnhduynhấtcủamìnhlànhữngngườimạnhmẽ.Gặpbấtcứvấnđềnào,họsẽkhôngbaogiờthấtbại.Họcóthểbiếntấtcảnhữngvấnđềcủamìnhthànhchấtxúctácchosựtrưởngthànhđểhướngtớimộttươnglaitrànđầyhyvọng.

Cuộcsốnggiốngnhưkhileolênmộtngọnnúi,rồiđốimặtvới

mộtngọnnúitiếptheo,theosaulàmộtngọnnúikhácnữa.Nhữngngườiduytrìvàcuốicùngthànhcôngkhichinhphụcngọnnúicaonhấtlànhữngngườichiếnthắngtrongcuộcsống.Mặtkhác,nhữngngườilảngtránhnhữngthửtháchvàlựachọnconđườngdễdàng,đidầnxuốngnhữngthunglũng,sẽkếtthúcbằngsựthấtbại.Nóimộtcáchđơngiản,chúngtacóhailựachọntrongcuộcđời:chúngtacóthểtrèolênngọnnúiphíatrướchoặcchúngtađixuốngthunglũngphíadưới.

TÀINĂNGCháuthấymìnhthậttầmthường,vídụcháuchẳngcó

khảnănghaytàinăngnàođặcbiệt.

Điềuđókhônghoàntoànđúng.Vấnđềsẽxuấthiệnởnhữngngườihạnchếbảnthânmình.Bấtcứaicũngcómộtchútnăngkhiếu.Tàinăngkhôngchỉcónghĩalàtrởthànhmộtnhạcsĩ,nhàvănhayvậnđộngviênthểthaonổitiếng-cónhiềuloạitàinăng.Vídụ,bạncóthểlàmộtngườicótàinóichuyệnvàkếtbạndễdànghaybiếtcáchlàmchongườikhácdễchịu.Hoặcbạncóthểcótàitrongviệcnấunướng,sởtrườngvềkểchuyệncười,bánhànghaytronglĩnhvựckinhtế.Bạncóthểluônđúnggiờ,kiênnhẫn,đángtincậy,tốtbụnghaylạcquan.Bạncóthểyêuthíchnhữngthửtháchmớihoặcđấutranhmạnhmẽchohòabìnhhoặcmanglạiniềmvuichongườikhác.

NhưNichirenđãnói,mỗichúngtalàmộtbônghoaanhđàoduynhất.Mỗibônghoacómộtvẻđẹpkhácnhau,dođó,mỗibônghoađẹptheocáchcủariêngnó.

Chắcchắnmỗingườicómộttàinăngbẩmsinh.Câuhỏiđặtralà:Làmthếnàođểbạnpháthiệnratàinăngđó?Cáchduynhấtlàđưabảnthânđếngiớihạndùcóbấtcứđiềugìphíatrướcbạn.Tiềmnăngthựcsựcủabạnsẽbộclộkhibạnhoạtđộngtrongnhiềulĩnhvực,bạnthamgiahọctập,tậpthểthao,cáchoạtđộngngoạikhóahaybấtcứhoạtđộngnàomàbạnthamgia.

Điềuquantrọnglàbạncóthóiquenthửtháchbảnthânđếngiớihạn.Khiđó,cáckếtquảmàbạnđạtđượcsẽkhôngquáquantrọng.Vídụ,bảngđiểmthựcsựbạnnhậnđượcởtrườngtrunghọcsẽkhông

quyếtđịnhphầncònlạicuộcđờicủabạn.Nhưngthóiquenđưabảnthânđếngiớihạntheothờigiansẽtạoranhữngquảngọt.Nósẽtạorasựkhácbiệtgiữabạnvớinhữngngườichưanếmtrảithấtbại.Nósẽkhiếnchotàinăngđộcđáocủariêngbạntỏasáng.

CÔNGVIỆCPHÙHỢPĐiềumàcháucầnphảiquantâmkhiđitìmmộtcông

việcphùhợplàgì?

TsunesaburoMakiguchi–ChủtịchđầutiêncủaSokaGakkai–nóirằngcóbatiêuchuẩn:cáiđẹp,lợiíchvàcáithiện.Trongthếgiớiđangvậnđộng,tìmmộtcôngviệcbạnthíchtươngứngvớitiêuchuẩnvềcáiđẹp,đểtìmmộtcôngviệcvớitiềnlươngcóthểchucấpchocuộcsốnghàngngàycủabạntươngứngvớitiêuchuẩnvềlợiích,vàtiêuchuẩnvềcáithiệnnghĩalàtìmmộtcôngviệcgiúpđỡnhữngngườikhácvàđónggópchoxãhội.

Nhiềungườikhôngthểtìmthấycôngviệchoànhảongaykhibắtđầu.Mộtsốcóthểcócôngviệchọthích,nhưngnókhôngđủđápứngnhưcầucủacuộcsống,hoặccôngviệccủahọcóthểđượctrảlươngcao,nhưnghọkhônghứngthú.Đôikhiđólàcáchmàmọithứdiễnra.Đồngthời,mộtsốngườipháthiệnrarằnghọkhôngphùhợpvớicôngviệcmàhọđãtừngmơước.

ThầyJoseiTodanhấnmạnhtầmquantrọngcủaviệctrởnênthiếtyếu,chodùbạnđangởđâuđinữa.Thayvìthanvãnrằngcôngviệckhôngđạtđượcđiềumàbạnmongmuốn,ôngnói,hãytrởthànhmộtcánhânxuấtsắctrongcôngviệcđó.Điềunàysẽmởramộtconđườngđưabạnđếnbướctiếptheocủacuộcđời,trongkhiđóbạncũngnêntiếptụclàmhếtsức.Sựnỗlựcliêntụcnàyđảmbảosẽđưabạnđếnmộtcôngviệcmàbạnthích,nóchucấpchocuộcsốngcủabạnvàchophépbạnđónggópchoxãhội.

Tiếpđó,khibạnnhìnlạiphíasau,bạnsẽthấylàmthếnàomàtấtcảcácnỗlựctrướcđâycủabạnđãtrởthànhvốnquýbáutronglĩnhvựclýtưởngcủabạn.Bạnsẽnhậnrarằngkhôngmộtnỗlựcvàthửtháchnàocủabạnlàphíphạmcả.

THAYĐỔINGHỀNGHIỆPĐiềugìsẽxảynếubanđầubạntheođuổimộtướcmơ

nhưngrồibạnchuyểnhướngmuốnđitrênmộtconđườngkhác?

Điềunàyhoàntoàncóthểxảyra.Khôngmấyngườilàmđượcđiềumàhọđãlênkếhoạchhaymơướctừtrước.

Trongtrườnghợpcủatôi,tôimuốntrởthànhmộtphóngviênbáochí,nhưngsứckhỏekémđãkhôngchophéptôitheođuổicôngviệcnày.Tuynhiên,ngàynaytôiđãtrởthànhmộtnhàvăn.

Đãcólúc,tôilàmviệcchomộtđơnvịxuấtbảnnhỏ.Dosốlượngnhânviênít,tôiphảilàmviệcrấtvấtvả-nhưngdovậy,tôitíchlũyđượcrấtnhiềukinhnghiệmlàmviệc.

Sauchiếntranh,tôilàmviệcchomộtcôngtykinhdoanhnhỏ,nhưngđiềutôihọcđượctừcôngviệcđólànóđãchotôicơhộiđểthựcsựnhìnlạimình.Mọithứtôihọcngàyđótrởnênhữuíchchocuộcsốngcủatôibâygiờ.Điềuquantrọnglàpháttriểnbảnthântronghoàncảnhhiệntạicủabạnvàlàmchủđượcquátrìnhtrưởngthànhcủamình.

Khibạnđãquyếtđịnhlàmmộtcôngviệc,tôihyvọngbạnsẽkhôngtrởthànhconngườidễdàngbỏcuộchaylúcnàocũngbănkhoănvàphiềnmuộn.Tuynhiên,nếusaukhibạnđãnỗlựchếtmình,bạnquyếtđịnhrằngcôngviệcđókhôngphùhợpvớibạnvàbạntừbỏnó,điềunàylạihoàntoànđúng.

Tìmchomìnhmộtvaitròtrongxãhộilàmộttháchthức,nólàmộtcuộcđấutranhsinhtồn.Nhưngdùởbấtcứnơiđâu,bạncầnphảiluôncốgắnghếtkhảnăngcủamình.

Mộtcáicâykhôngthểpháttriểnkhỏemạnhvàcaolớntrongmộthayhaingày.Tươngtựnhưvậy,ngườithànhcôngkhôngtrởnênthànhcôngchỉtrongmộtvàinăm.Điềunàyđúngvớitấtcảmọithứ.

KHÔNGLÀMVIỆCNếuđượclựachọn,cháumuốnkhôngphảilàmbấtcứ

việcgì.

Mộtsốngườixemcôngviệcgiốngnhưnhữngviệcvặthàngngàymàhọphảilàmlúcrảnhrỗiđểkiếmtiềnchucấpchocáchoạtđộngcủahọ.NhưngtrongvởkịchTheLowerDepthscủaMaximGorkymộtnhânvậtđãnói:“Khicôngviệclàniềmvuithích,cuộcsốngtrởnênthúvị!Khicôngviệclàtráchnhiệm,cuộcsốngtrởnênbíbách”.Tháiđộcủabạnvớicôngviệc–ngaycảviệchọcởtrườngđạihọc,cóthểchiếmphầnlớnthờigianhàngngàycủabạn–sẽquyếtđịnhhoàntoànchấtlượngcuộcsốngcủabạn.

Mộtngườibạncủatôi–cốgiáosưtriếthọcDavidNorton–đãnói:

Nhiềuhọcsinhđượchỏichorằngmụcđíchduynhấtcủalàmviệclàkiếmtiền,rằnghạnhphúcnghĩalàcótiềnđểthỏamãnnhữngmongmuốncủahọ.Nhưngdonhữngmongmuốnkhôngcógiớihạn,họkhôngbaogiờcóthểthựcsựthỏamãn.Hạnhphúcthựcsựđượctìmthấytrongchínhcôngviệc.Quacôngviệc,mộtngườicóthểpháttriển,hoànthiệnbảnthânvàmanglạigiátrịduynhấtnằmbêntrong–vàchiasẻgiátrịđóvớixãhội.Côngviệctồntạivìniềmvuiđượctạoragiátrị.

Đúngnhưbạntôiđãnói,côngviệccủamộtngườinênmanglạihạnhphúcchongườikhác.Cuộcsốngthựcsựtuyệtvờikhibạnlàngườicầnthiếtởđâuđó.Cuộcsốngsẽtrởnênbuồnchánvàtrốngrỗngbiếtbaonếutấtcảnhữnggìchúngtalàmhàngngàychỉlàđuổitheonhữngtrògiảitrívôbổ.

KIẾMTIỀNCháucónênquantâmnhiềuđếnchuyệnlươngbổng?

Đặcbiệtvớigiớitrẻ,quantrọnglàđừngquáquantâmđếnvấnđềlương.Cùngvớiviệccốgắngnỗlựchếtsứcởnơilàmviệc,sẽtốthơn

nếubạncótinhthần:“Tôisẽlàmnhiềuhơnnhữnggìtôiđượctrả!”Đâychínhlàcáchbạncóthểrènluyệnbảnthân.

Kémnhiệttìnhtrongcôngviệcchỉvìlươngkhôngcaothìthậtlàngốc.Nhậnđượclương–bấtcứthứgìbạnkiếmđượcthôngqualaođộngchânchính–đềuquýgiá,bấtkểlàbaonhiêu.

Tấtnhiên,sẽtốthơnnếunhậnđượcmứclươngcao,nhưng100đồngkiếmđượcnhờlàmviệcchămchỉvànỗlựclànhữngđồngtiềnvàng–trongkhiđóăntrộm100đồnghoặccóđượcnóbằngnhữngcáchbấthợpphápsẽkhôngcógiátrịgìhơnrácrưởihaysỏiđá.Tiềnăncắphoặccướpđượclànhữngđồngtiềnbẩnthỉu.Nósẽkhôngmanglạihạnhphúc.Nhưcóngườiđãnói:“Củaphùvânkhôngchâncũngchạy”.

Cuốicùng,hạnhphúclớnnhấtlàkhivậndụnghếtsựtựtinvàhiểubiếtcủabạnởnơilàmviệcnhưmộtthànhviêngươngmẫucủaxãhội,làmviệcchămchỉđểcóđượcmộtcuộcsốnghoànthiệnvàsựấmnochogiađìnhcủamình.Nhữngngườilàmđượcnhưvậylànhữngngườichiếnthắngtrongcuộcđời.

LÀMVIỆCVÌMỘTLÝTƯỞNGCóphảilàlàmviệcvìmộtmụcđíchcaocảthìtốthơnlà

chỉlàmmộtcôngviệcđơnthuầnnàođó?

Khaokhátcốnghiếnchomộtmụcđíchnhânvăn,nêucaonhânquyềnvàhànhđộngvớimongmuốnlàmviệcvìhạnhphúcvàsựthịnhvượngcủangườikhác,làmộtướcvọngthậtsựđángkhenngợi.

Tuynhiên,điềuđókhôngcónghĩalàbạnsẽkhôngthểđónggópchohòabìnhvàsựpháttriểncủaxãhộinếubạnkhônglàmmộtcôngviệchaythuộcmộttổchứcđặcbiệtnàođó.Mặcdùtôiđềcaobấtcứailàmviệctừthiệnhaytrởthànhmộttìnhnguyệnviên,vẫncónhiềungườiđangâmthầmđấutranhchohòabìnhbằngcôngviệccủamình.

TôiđãgặpnhiềungườinhưvậynhưRosaParksmộtngườiMỹ

gốcPhi,đượcQuốchộiMỹtônvinhlà“Mẹđẻcủaphòngtràonhânquyềnhiệnđại”.Bàđãtừchốilờiđềnghịcủamộtngườiláixebuýtyêucầunhườngchỗmộtngườidatrắng.HànhđộngnàyđãdấylênphongtràotẩychayxebuýtởMontgomery,Alabama,năm1955.AdolfoPerezEsquivelngườiAchentina,mộtnhàđiềukhắcvàkiếntrúc,ngườiđãgiànhđượcgiảithưởngNobelhòabìnhnhờnhữnghoạtđộngbảovệquyềnconngười.

Điềuchínhyếulàbạncảmthấytựhàovớicôngviệcmìnhđanglàm,sốngthậtvớibảnthânmình.Linhhoạtlàmộtcáchthểhiệnkháccủahạnhphúc.Điềuquantrọnglàbạnđểchotàinăngcủamìnhđượcthểhiệntựdo,thoảimái,làbạnsốngvớiánhhàoquangrựcrỡcủachínhbạn.Đólàýnghĩađíchthựccủacuộcsống.

6ƯỚCMƠVÀMỤCTIÊU

ƯỚCMƠLỚNĐôikhi,nhữngướcmơcủacháudườngnhưkhôngthể

trởthànhhiệnthực.

Điềunàyhoàntoàncóthểhiểuđược.ThầyTodatừngnóivớitôi:“Hoàntoànchínhđángkhigiớitrẻấpủnhữngướcmơcóvẻnhưquálớn.Nhữngđiềuchúngtacóthểđạtđượctrongmộtkiếpngườiluônchỉlàmộtphầnnhỏnhữnggìmàchúngtamongmuốncóđược.Bởivậy,nếubạnbắtđầuvớikỳvọngquáthấp,rấtcóthểcuốicùngbạnsẽkhôngđạtđượcbấtcứđiềugì”.

Tấtnhiên,nếubạnkhôngnỗlực,ướcmơcủabạnsẽchẳnglàgìcảmàchỉđơnthuầnlànhữngđiềuảotưởng.Nỗlực,làmviệcchămchỉ,đóchínhlàchiếccầunốiướcmơcủachúngtavớihiệnthực.Nhữngngườiluônluônnỗlựclànhữngngườiluôntrànđầyhyvọng.Vàhyvọng,ngượclại,phátsinhtừnhữngnỗlựckhôngngừng.Ấpủnhữngướcmơvàvươnxahếtmứcmànhữngướcmơcóthểchắpcánhchobạn.Hãybắtđầungaytừbâygiờ,khibạncòntrẻ.

TẬPTRUNGCháukhôngchắccháumuốnlàmgìtrongtươnglai.Làm

thếnàođểcháutậptrungtốthơn?

Mặcdùviệckhôngchắcchắnvềtươnglailàđiềurấttựnhiên,nhưngquantrọnglàbạnphảihoànthànhđượcviệcgìđó–bấtcứviệcgì.Ýnghĩđócóvẻhơinặngnề.Nhưngnhưmộtcâunóicổxưa:“Hànhtrìnhngàndặmbắtđầubằngmộtbướcchân.”Việckhámpháramụcđíchvàmơướccủachúngtabắtđầuvớibướcđầutiênlàquyếtđịnhđitìmchúng.Từđó,chúngtabướctừngbướcmột–lớndầnquanỗlựchàngngày.

NgôisaotrênđườngđuaEmilZatopekcủaTiệpKhắc,ngườiđãgiànhchiếnthắngtrongcuộcđuamarathonnamtrongkỳOlympicnăm1952,cónhữnglúcthấyviệcluyệntậpcựckhổđếnnỗiôngtựnhủvớimình:“Mìnhsẽchỉcốtớibốtđiệnthoạitiếptheothôi.”Rồi,khiôngtớiđó,ônglạinhủthầm:“Đượcrồi,mìnhsẽchỉchạyđếncáitiếptheothôi,”vàthúcbảnthânthêmchútnữa.Nhữngnỗlựcbềnbỉ,quyếtduytrìviệcthửtháchbảnthâncuốicùngđãđưaôngđếnvinhquang.

TutậpĐạoPhậtsẽmanglạichobạnsựtiếnbộđềuđặnhàngngày.Mỗisángvàtối,nhữngthựctậpsinhcủaĐạoPhậtNichirenlàmmớilạiýchícủamìnhbằngviệctụngNammôDiệuphápLiênhoa.Giữarấtnhiềulợiích,câuniệmmanglạimộtsứcsốngdồidào,giúpchúngtôicóthểkhắcphụcđượctấtcảnhữnggìcuộcđờiđặtrachomình,ngaycảkhichúngtôithấynhưđãphảibuôngxuôngrồi.

Thếnên,hãylàmgìđó!Bắtđầumộtviệcgìđó!Khibạnnỗlựcthậtbềnbỉ,bạnsẽbắtđầuthấycácmụctiêucủamìnhtrởnênrõnét.Bạnsẽkhámphárasứmệnhcủamình–sứmệnhchỉbạnmớicóthểhoànthành.

Vídụ,việcpháttriểncáckỹnăngtrongnhữnglĩnhvựcbạnyêuthíchlàrấtquantrọng.Điềuthenchốtlàcóđượcđiềugìđómàbạncóthểthấytựhào,điềugìmàbạnsẵnsàngtháchthức.Điềuđócóthểlàxuấtsắctrongmôntoán,ngoạingữ,mônthểthao,mộthoạtđộngngoạikhóa,kếtbạnhaythamgiacáchoạtđộngtìnhnguyện.Ởmộtsốkhíacạnh,nhữngngườiquanhbạncóthểhiểubạnrõhơnchínhbạn,vìthếnếubạnđủcanđảmđểxinlờikhuyêntừhọ,bạncóthểsẽthấynhữngcánhcửadẫnđếnnhữngcơhộimớibấtngờmởra.

Mộtngườicómụctiêurõràngsẽvượttrộihơnhẳnnhữngngườikhôngcómụctiêunào.Đặtracácmụctiêulàđiểmxuấtphátmàtừđó,bạnbắtđầugâydựngcuộcsống.Ngaycảnếucácmụctiêucủabạncóthayđổitrongquátrìnhbạntheođuổi,chúngvẫnkhônghềkémquantrọng.Tuổitrẻlàlúcđấutranhđểpháttriểnvàđịnhhìnhbảnthân,làmộtthửtháchkhôngngừngđểrènluyệncảvềtinhthần,trítuệvàthểxác.

Mộtnềntảngvữngchắclàđiềutốicầnthiếttrongtấtcảmọiviệc.Khôngmộttòanhànàođứngvữngđượcmàkhôngcónềnmóng.Điềutươngtựcũngđúngvớicuộcđời.Vàthờigianđểxâydựngnền

móngđólàlúcnày,khibạnđangcòntrẻ.NhưnhàvănngườiPhápRomainRollandviết:“Mộtkimtựthápkhôngthểđượcxâytừtrênđỉnhxuống.”

ĐỦTHÔNGMINHNếucháukhôngđủthôngminhđểthựchiệnướcmơ

củamìnhthìsao?

Ngườitanóirằnghầuhếtchúngtachỉsửdụngmộtnửanhữngtếbàothầnkinhcủamìnhtrongsuốtcuộcđời.Thậmchímộtsốhọcgiảcònchorằngchúngtasửdụngíthơn10%.Nóicáchkhác,hầunhưkhôngcóaisửdụngtoànbộtiềmnăngtrínãocủamình.

Tôicũngđãđượcbiếtrằngnãotiếptụcpháttriểntớitậnnhữngnămđầucủatuổi20.Nếuvậy,việcchúngtapháttriểntríthôngminhcủamìnhđượcbaonhiêutrướctầmtuổi20sẽcótácđộngrấtlớnđếnphầncònlạicủacuộcđờichúngta–điềunàynhấnmạnhtầmquantrọngcủanhữngnămthángniênthiếu.

Tấtnhiên,toànbộtươnglaikhôngxoayquanhđiểmsốcủabạnởtrường,cũngkhôngcóchuyệnmộtbảngđiểmtốtđươngnhiênđảmbảohạnhphúchaybảngđiểmkémtươngđươngvớibấthạnh.

Bạnkhôngnênđổlỗichobảnthânhayđánhgiámìnhquáthấp.Tiềmnăngcủaconngườilàmộtđiềurấtthúvị.Nếubạnnóivớimìnhrằngbạnkhôngthôngminh,bộnãocủabạnsẽthậtsựpháttriểnchậmchạp.Thayvàođó,hãythuyếtphụcbảnthânrằng:“Trínãomìnhđangngủbởimìnhhầunhưkhôngsửdụngnó.Vìvậy,chỉcầncốgắng,mìnhcóthểlàmđượcmọithứ”.Trongthựctế,điềuđóhoàntoànlàsựthật.Bạnsửdụngtríóccàngnhiều,bạncàngcótươnglaitươisánghơn.

BƯỚCTHEOCONTIMĐôilúccháubịnhầmlẫngiữaviệcngườikhácmuốn

điềugìởcháuvàđiềucháuthựcsựmuốncóchomình.

Nhiềulúc,bốmẹvànhữngngườibạntốtcốgắngthuyếtphụcbạnđặtramộtmụctiêumàbạnkhôngthấyphùhợp.Mặcdù,họcóthểnghĩđếnlợiíchtốtnhấtchobạn–phảibiếtcảmơnhọvàcânnhắcnhữngđiềuhọnói–bạncòncầnphảilắngnghetráitimcủachínhmìnhnữa.

Điềuquantrọngnhấtlàbạncónhậnragiớihạnkhảnăngcủamìnhvàbạncóthểđónggópbaonhiêuchohạnhphúccủangườikhác.Đểlàmđượcđiềunày,bạnphảitraudồiđượckhảnăngnhậndiệnbảnthânthậtvữngvàng.Bạncầnphảixâydựngđượcnềntảngcủamìnhvàtrởnênmạnhmẽ.

Bạncóthểnóirằngbạnmuốncómộtgiađìnhhạnhphúc,nhưnghạnhphúckhôngđặtsẵntrướcmặtbạn.Bạnpháttriểnđượcnộitâmmạnhđếnđâu,bạnsẽđượchạnhphúctớiđó.Bạncóthểnóirằngbạnmuốntrởthànhmộtngườitốt,nhưngđểthểhiệnlòngtốtthựcsựbạncầnphảimạnhmẽ.

Điềuquantrọnglàtậnhưởngniềmvuicủacuộcsốngvớikhátvọngtươimớivàkhôngngừnglớnmạnhkhibạncốgắngnhậnramơướcvàmụctiêumàbạnquyếttâmtheođuổi.Nóicáchkhác,chúngtatrởthànhbảnthểtốtnhấtcủamìnhkhitheođuổimộtmụctiêuchophépchúngtapháttriểntoàndiệnvàtậndụngđượcsựđộcnhấtvônhịcủabảnthân.

Chúngtacóthểsốngcuộcsốngtoànvẹnkhihànhđộngvìmộtmụctiêulớn.NhàlãnhđạochínhtrịvàtinhthầnẤnĐộ,MahatmaGandhilàmộtvídụđiểnhình.Khicònlàmộtđứatrẻ,Gandhilàmộtngườivôcùngnhútnhát.Ôngkhôngthểngủmàkhôngbậtđèn,ámảnhbởinhữngtêntrộm,maquỷvàrắn.Nhútnhát,lúcnàocũngsợmọingườisẽtrêucợtmình,ôngsốngkhổsởnhưthếtrongnhiềunămvàđãnếmnhiềuthấtbại.Nhưngcuốicùng,nhưtấtcảchúngtađềubiết,GandhitrởthànhnhàlãnhđạolớncủaẤnĐộvàlàbiểutượngcủathếgiớivềđấutranhchohòabìnhbằngcácbiệnphápphibạolực.

KHÔNGBAOGIỜBỎCUỘCCháucóthểkhuyênđiềugìvớibạncủacháu,những

ngườiđãđầuhàngkhiđốimặtvớikhókhăn?

Trướchết,bạncóthểkhíchlệhọrằng,nếuhọbiếtvấnđềlàgìthìhọđãđiđượcnửađườngđếnchỗgiảiquyếtnórồi!

Mọingườithườngcóxuhướngthiếuquyếttâm.Lựachọnconđườngíttrởngạinhấtlàbảnchấttựnhiêncủaconngười.Cáchtốtnhấtbạncóthểgợiýchonhữngngườithiếusựquyếttâmhaythiếuđộnglựclàtậptrungvàomộtnhiệmvụtạimộtthờiđiểm–cóthểlàbấtcứđiềugì–vàduytrìnótớilúchọcảmthấyhoàntoànhàilòngrằnghọđãcốgắnghếtsức.Bướcquabướcđầutiênsẽdẫndắtbạnđếnbướctiếptheo.

Cuộcđờilàsựđấutranhkhôngngừngvớibảnthân.Nólàsựđấutranhgiữatiếnlênphíatrướchaythoáilui,giữahạnhphúcvàkhônghạnhphúc.Nhữngngườixuấtchúngkhôngtrởnênvĩđạisaumộtđêm.điểmyếucủamình,đểchiếnthắngsựthiếuquantâmvàthiếuđộnglựctớitậnkhihọtrởthànhnhữngngườichiếnthắngthựcsựtrongcuộcđời.MộtnguyênnhânmàcácPhậttửniệmNammôDiệuphápLiênhoamỗingàylàđểtăngcườngýchímạnhmẽvàkỷluật,cùngvớinhữngđiềuấylàkhảnănggiảiquyếtnghiêmtúcbấtcứvấnđềnàovàvớiquyếttâmvượtquanó.

Họnghiêmkhắcvớibảnthânđểkhắcphụcnhững

CỦNGCỐLÒNGQUYẾTTÂMCháucảmthấysựquyếttâmvàýchícủamìnhđểlàm

việcchămchỉcứgiảmdầnđi.

Bấtcứngườinàođãtừngquyếttâmđềukhámphárarằngsứcmạnhcủasựquyếttâmđósẽgiảmdầntheothờigian.Khibạncảmthấyquyếttâmcủamìnhgiảmsút,bạnhãynóivớibảnthânrằng:“OK,tôisẽbắtđầulạingaytừlúcnày!”Nếubạnvấpngã7lần,hãyđứngdậylầnthứ8vàbắtđầutừđó.Đừngtừbỏkhibạncảmthấychánnản–hãyđứngdậyvàlàmmớiquyếttâmcủamìnhmỗilầnnhưvậy.

Quyếttâmcủabạnđôikhicóthểbịdaođộng,nhưngđiềuquan

trọnglàchúngtakhôngtrởnênchánnảnvàvộiphấtcờtrắngkhiđiềuđóxảyra.Nhậnrarằngmìnhđãtrởnênlườinháclàbằngchứngcủaviệcchúngtađangtiếnbộ.

TẦMQUANTRỌNGCỦALÒNGDŨNGCẢM

Đôilúccháuthấysợkhitheođuổiđiềumìnhmuốn.

Lòngdũngcảmrấtlàquantrọng.Chúngtacódũngcảmhaykhôngcóvaitròtốiquantrọngtrongviệcđịnhhướngcuộcđờichúngta.Ngườicólòngdũngcảmlànhữngngườicóhạnhphúc.

Nóiravớimộtngườibạnlàmìnhcảmthấyvừaphạmphảimộtsailầm,giúpđỡaiđókhicần,thậmchílàđưaranhữngcâuhỏitronggiờhọc–đócóthểđượccholànhữngvấnđềnhỏbé,nhưngchúngrấtquantrọng.Nhữngviệcnhỏcóýnghĩaquantrọng.Mộthànhđộngdũngcảmdùnhỏthếnàođinữacũngvẫnlàlòngdũngcảm.Điềuquantrọnglàsẵnsàngbướcbướctiếptheo.

Cácbạntrẻgặprắcrối,cũnggiốngnhưngườilớnvậy.Chừngnàocònsống,chúngtasẽcònphảiđốimặtvớiđủloạirắcrối.Nhưngdùbấtcứđiềugìxảyra,chúngtađơngiảnphảisốngvớilòngdũngcảmvàdấnbước,luônluônhướngtớitươnglai.Khôngaicóthểtrốnthoátkhỏithựctếđờithường.Cuộcsốngvàthếgiớichúngtađangsốnggiốngnhưmộtvùngbiểnđầygiôngbão,chúngtaphảitìmraconđườngcủamìnhđểvượtqua,dựatrêntấtcảcáckinhnghiệmcủabảnthân.Đólàmộtphầnsốphậncủamỗiconngườimàchúngtakhôngthểtránhkhỏi.

Tấtcảchúngtađềucónhữnghyvọngvàướcmơcủariêngmình,conđườngsốngcủariêngmình,lýtưởngvàsởthíchcủariêngmình,nỗiđaukhổ,nỗibuồnvànhữngđiềubấthạnhcủariêngmình.Dùgiấcmơcủachúngtacótuyệtvờinhưthếnào,lýtưởngcủachúngtacócaoquýrasao,hayhyvọngcủachúngtacólớnđếnmứcnào,thìcuốicùngchúngtacầncólòngdũngcảmđểbiếnchúngthànhhiệnthựckhiđốimặtvớisựđaukhổvànhữngnỗibuồn.Dùbấtkỳđiềugìxảyra,chúngtaphảivữngbướctrongcuộcsốngvàluônluônhướngđếnlýtưởngvàmơướccủamình.Lýtưởnghaykếhoạchlớnnhất

củachúngta,lòngthươngvôhạncủachúngtađốivớimọingười–tấtcảnhữngđiềunàysẽtrởnênvônghĩakhichúngtathiếulòngdũngcảmđểbiếnchúngthànhhànhđộng.Khônghànhđộng,thìnhữngđiềuđósẽkhôngtồntại.

Nhữngngườicanđảmcósứcmạnhđểtiếnbước,bìnhtĩnhxemxétkỹlưỡngnhữngthăngtrầmtrongcuộcđờivàtiếnlênvữngvàngtớitậncùngnhữngmụctiêuvàmơướcmàhọđãchọn.Lòngdũngcảmlàmộttàisảnđầysứcmạnh.Nhữngngườithiếulòngdũngcảmsẽđilạckhỏiconđườngđúngđắnvàsavàonhữngconđườnglãnhđạm,tiêucựcvàvôvọng.Họchạytrốnnhữngthửtháchcamgo,chỉtìmkiếmmộtcuộcsốngdễdàngvàthoảimái.Kếtquảlà,nhữngngườithiếulòngdũngcảmkhôngthểcốnghiếnbảnthânchohạnhphúccủangườikhác,vàcũngkhôngthểpháttriểnbảnthânhayđạtđượcbấtcứđiềugìquantrọnghaybềnvững.Điềunàygiốngnhưthểlàbộmáyhoạtđộngcủahọđangbịtrụctrặc.

ThihàoĐứcGoethenóirằngmấttàisảnvàsựnổitiếngkhôngquantrọngbởibạnluôncóthểtìmlạichúng,trongkhiđómấtđilòngdũngcảmlàmấtđimọithứ.Trongmộtbàithờicónhanđề:ZahmeXenien[VIII],ôngviết:

Mấtđitàisản–mấtít!

Hãyngẫmlạibảnthân

Vàđạtđượcnhữngtàisảnmới.

Mấtđidanhdự–mấtnhiều!

Hãytạonêntiếngthơm

Vàmọingườisẽthayđổisuynghĩ.

Mấtđilòngdũngcảm–mấttấtcả!

Nếuthếthìthàchẳngđượcsinhra.

Nếubạndồnhếtlòngdũngcảmcủabạnđểthửtháchmộtcáigìđó,bạnsẽkhôngbaogiờphảihốitiếcvềviệcđó.Thậtđángbuồnkhi

phảisốngcảđờimàaoước:“Giámìnhcóthêmmộtchútlòngdũngcảm”.Kếtquảcóthếnàođinữa,điềuquantrọnglàbướcbướctiếptheotrênconđườngmàbạntintưởnglàđúng.Khôngcầnthiếtphảilolắngvềviệcmọingườikháccóthểnghĩgì.Xétchocùng,đólàcuộcđờicủabạn.Hãythànhthậtvớibảnthânmình.

Triếtgiavànhàthơthếkỷ18ngườiĐức,FriedrichSchiller,đãnói:“Nhữngngườimạnhmẽkhihọđứngmộtmìnhsởhữulòngdũngcảmđíchthực”.Tôiđãtrântrọngnhữngdòngnàytừkhitôicòntrẻ.

Thậtsailầmkhiđitheosốđôngmàkhôngsuynghĩthấuđáo.Vàđiềuđólàcựckỳnguyhiểm.

Chúngtakhôngnênbịdaođộng.Chúngtakhôngbaogiờđượctừbỏsựcốnghiếnchohòabình,khátkhaohọctậpvàtìnhyêuchonhânloại.Biếnnhữnglýtưởngcủamìnhthànhhiệnthựcvàphổbiếnchúngchomọingườilàmộthànhđộngdũngcảm.Lòngdũngcảmnằmsâubêntrongchúngta.Chúngtaphảikhơigợilòngdũngcảmtừsâuthẳmcuộcđờicủachínhmình.

LÒNGDŨNGCẢMVÀLÒNGTHƯƠNG

Lòngdũngcảmlàgì?

Chúngtacóthểtìmthấylòngdũngcảmtrongsựcốgắngcủaconngười,nhưdũngcảmthamgiavàomộtchuyếnphiêulưumạohiểmhaydũngcảmđểxuấtsắctrongcácmônthểthao,nhưngđóchỉlàmộtkhíacạnhcủalòngdũngcảm.Liềulĩnhchơicáctròchơimạohiểmhaytrởthànhmộttêncônđồlàmộtdạnghoàntoànkháccủalòngdũngcảmmàchúngtađangnóitới.Mộtbuổibiểudiễnlàmravẻcanđảmcóvẻgiốngvớisựdũngcảm,nhưngnóhoàntoànkhôngphảinhưvậy.Bạolựcthườngthiếuđitrítuệ,sựquantâmđếnngườikhácvàtinhthầnhợptác,nhữngđiềutrọngyếuđốivớiloàingườichúngta.Nóhoàntoàntráingượcvớinhữnggìconngườicốgắngvươntới.

Lòngdũngcảmlàsứcmạnhđểchúngtasốngcuộcđờicủamình

mộtcáchđúngđắn,đểđiđúngconđườngcủamình.Nócóthểtồntạiởnhiềudạng–vídụ,nghĩvềhướngđitốtnhấtđểđấtnướcvàthếgiớicủamìnhđạtđượchòabình,sauđóhànhđộngđểbiếnđiềuđóthànhhiệnthực.Đóchínhlàlòngdũngcảmbắtnguồntừniềmtinsắtđá.Haynghĩvềđiềumàbạncóthểlàmđểđónggópchohạnhphúccủamọingườisauđóhànhđộngmộtcáchthiếtthựchướngtớimụcđíchđó.Đólàlòngdũngcảmcủatìnhyêuđốivớinhânloại.Khilàbốmẹhaygiáoviên,bạnnhậnrađiềumàbạncóthểlàmchonhữngđứatrẻmàbạnđangchămsócvàsauđóthựchiệnnó,haynghĩvềviệclàmthếnàobạncóthểgiúpđỡvàđộngviên,giúpđỡnhữngngườibạncủamình–đólàdũngcảmkhiêmnhườngtrongcuộcsốnghàngngày.

Hìnhtháiquantrọngnhấtcủalòngdũngcảmlàlòngdũngcảmđểsốngtốtmỗingày.Vídụ,dũngcảmhọctậpchămchỉhaytạodựngvàduytrìtìnhbạntốt,bềnvững–hìnhtháinàychúngtacóthểgọilàsựkiêntrì,mộtđứctínhhướngcuộcsốngcủachúngtatheohướngtíchcực.Lòngdũngcảmtheocáchnàycóthểkhônghàonhoángvànóthậtsựlàquantrọngnhất.

Nhữngngườinổitiếng,nhữngngườilàmnhữngviệclớn,việcquantrọng,khôngphảilúcnàocũnglàngườidũngcảm.Vàtacóthểnóirằngchiếntranhvàsựápbứckhôngphảilànhữnghànhđộngdũngcảmmàchínhlàsựhènnhát.

Nhữngngườikhôngcólòngdũngcảmlànhữngngườiđiăncắp,nhữngkẻđànáp,nhữngkẻgiếtngườivàgâythươngtật,nhữngkẻđedọangườikhácbằngvũkhí,nhữngkẻtiếnhànhchiếntranh.Ngườitalàmnhữngviệcxấuxanhưvậybởihọlànhữngkẻhènnhát.Hènnhátrấtnguyhiểm.Dũngcảmthựcsựnghĩalàthựchiệnnhữnghànhđộngđúngđắnvàcóích,dũngcảmnghĩalàsốngngaythẳng.Đólàđiềuquantrọngnhấtcủalòngdũngcảm.

Vềcơbản,lòngdũngcảmchínhlàsựkiêntrì.Mộtướcmuốncủangườimẹđểnuôilớnđứaconcủamìnhtrởthànhmộtngườitốt,dùngườimẹđóphảicốgắngđếnđâuđểlàmđượcđiềunày,thìđócũnglàmộthìnhthứccaoquýcủalòngdũngcảm.Khíacạnhkháccủalòngdũngcảmlàlòngthương.Chúnglàhaimặtcủacùngmộtvấnđề.Lòngdũngcảmthựcsựluônluôncólòngthương,khôngcóđiềuxấuxahayđộcácnàophíasaunó.Nếucóbấtkỳýđịnhxấunào,bạncóthểchắcchắnđókhôngphảilàlòngdũngcảmthựcsự.Tìnhcảmcủa

mộtngườimẹđốivớiconcủamìnhlàmộtvídụhoànhảovềlòngdũngcảmvàlòngthương.

Thựctế,nếuchúngtahànhđộngmộtcáchdũngcảm,chúngtacóthểthấyrằngtìnhthươngcủachúngtadànhchongườikhácthậmchícònlớnhơnnữa.Lòngdũngcảmlàđứctínhcầnthiếtmàmỗingườichúngtacầncốgắngđạtđược.

7SỰTỰTIN

NUÔIDƯỠNGHYVỌNGCónhữnglúccháuthấyrấtvôvọngvàbiquan.Cháu

phảilàmgìđểtăngsựtựtincủamình?

Trướchết,hãyhiểurằngcuộcđờithậtdài!Tìnhtrạngcủamọithứbâygiờsẽkhôngtồntạimãimãi.Thậmchínếubạngặpvấnđề,thậmchínếubạnphạmsailầmhaylàmđiềugìphảihốitiếc,cảtươnglaivẫncònởphíatrước.Đừngnênlúcnàocũnglolắngmiênmanvềmọitrởngạihaymọivấnđề.Trêntấtcả,đừngthấtvọnghaykhôngbịđánhbạibởisựnônnóngcủabảnthân.

Chẳngcógìlàvôvọngcả.Lỗilầmlớnnhấtbạncóthểphạmphảikhicòntrẻlàtừbỏướcmơ,làkhôngthửtháchmìnhvớinỗisợsựthấtbại.Quákhứlàquákhứvàtươnglailàtươnglai.Hãytiếptụctiếnlênphíatrước,nhìnthẳngphíatrước,tựnhủ:“Mìnhsẽbắtđầutừngàyhômnay!”“Mìnhsẽbắtđầutừgiờphútnày!”Tinhthầnđó–bắtđầutừgiâyphúthiệntại–làcộinguồncủatriếtlýĐạoPhật.

Hạnhphúctrongđờikhôngphụthuộcvàoviệcmọichuyệnxảyratốtđẹpthếnàokhibạncòntrẻ.Dùbạncógâyranhiềulỗilầmđếnđâu,bạnluônluôncómộtcơhộikhác.Hãybiếtkhátkhaovàtiếptụcvươnlênvềphíatươnglai.Nếubạnkhônghàilòngvớithànhtíchởtrườngcấp3,thìhãynỗlựchếtmìnhởđạihọc.Nếuđiềuđóvẫnchưakhiếnbạnthỏamãn,vẫncònhyvọngsaukhitốtnghiệpkhibạnthửtháchbảnthânvớitưcáchmộtthànhviênnăngđộngcủaxãhội.Thànhcôngthựcsựtrongđờikhônglộdiệnchođếnkhichúngtađạtđộtuổi40hay50.Nếubạnnếmtrảisựthấtbạitrênđườngđời,hãyđitiếpvớitinhthầnphấnđấuđểbướcvàotuổi40,50,60,và70.

Kinhnghiệmsauhơn70nămcuộcđờicủamìnhđãdạytôinhậnbiếtrõràngđượcnhữngkiểungườiđịnhđoạtđượcchiếnthắnghaythấtbại.

Nhiềungườinổitiếngnhấttronglịchsửđãchẳnghềxuấtsắcchútnàokhicòntrẻ.WinstonChurchillnổitiếngvìrấtnhiềuthấtbạiởtrường.MahatmaGandhikhôngphảilàmộtsinhviênđángchúý,khôngnhữngthế,ôngcònnhútnhát,rụtrèvàlàmộtdiễngiảtồi.

Thếnênđừngquákhắcnghiệtvớibảnthân.Cácbạnvẫncòntrẻ-mộtcôngtrìnhđangtriểnkhaivàvẫnđangpháttriển.Đangtrênđàtrưởngthànhvàtiếnbộlànhữngđiềutuyệtvời.Hãykhôngngừngdấnbướcmộtcáchngoancườngđểtìmraconđườngtiếnlêncủamìnhbấtchấpsựbuồnkhổhayđauđớnlàmộtphầncủatuổitrẻvàquátrìnhtrưởngthành.Quảthực,đólàcáchduynhấtđểlớnlên.

TIỀMNĂNGTHỰCSỰCháuthườnghaysosánhmìnhvớingườikhácvàthấy

chánnản.

Đúng,nhữngngườitrẻtuổithườngrơivàothóiquennày.Nhưngtôicầnkhuyênbạnđiềunày:Đừngchophépmìnhsosánhmìnhvớiaikhác!Hãylàchínhmìnhvàkhôngngừnghọctậpvớitấtcảlòngcanđảm.Thậmchínếubạnbịnhạobáng,thậmchínếubạnphảichịuđựngsựthấtvọngvàthấtbại,hãytiếptụctiếnlênvàđừngđểbịđánhgục.Khibạngomđượcsựkiênquyếtnàytrongtim,bạnđãđiđượcnửađườngđếnchiếnthắng.Thayvìsosánhmọiniềmvui,nỗibuồncủabạnvớingườikhác,hãynhắmđếnviệcvượtquagiớihạncủamìnhtrongtìnhhuốnghiệntại.Nhữngngườicóthểlàmđượcđiềunàytrongsuốtcuộcđờilànhữngngườichiếnthắngthựcsự,nhữngthiêntàithựcsự.

Khibạngiữvữngniềmtincủamìnhvàsốngđúngvớibảnthân,giátrịconngườiđíchthựccủabạnsẽtỏasáng.ĐạoPhậtcóđềcậpđếnkháiniệm“nhậnratiềmnăngđíchthựccủabạn.Kháiniệmnàynóiđếntínhcáchtinhtếnhấtcủabạn.”Nóicáchkhác,nócónghĩalàbộclộbảnchấtthựcsựcủabạnvàbạndùngnóđểtỏasáng.

ĐỐIDIỆNVỚICÁCVẤNĐỀKhicháugặpcácvấnđề,chạytrốnđôikhicóvẻlàgiải

phápdễdàngnhất?

Bạncóthểchạytrốn,tấtnhiên.Sựtựdođócótồntại.Nhưngđólàmộtthứtựdorấtnhỏbé,tầmthường.Điềuđóchỉdẫnđếnmộtcuộcđờiđầyrẫynhữngkhókhăn,mộtcuộcsốngmàbạnsẽlàngườibấtlực,yếuđuốivàhoàntoànchánnản.

Tuynhiên,kếbêntựdonhỏbéđó,tồntạimộttựdotuyệtvờihơn.TiểuthuyếtgiangườiNhậtEijiYoshikawaviết:“Nhâncáchtuyệtvờiđượcrènluyệnquagiannan.”Chỉbằngcáchmàigiũabảnthânquanhữngkhókhănlặpđilặplạibạnmớicóthểtạodựngđượcchomìnhmộtsựcứngcỏi.Khibạnđãcứngcỏi,khônggìcóthểlàmbạnlúngtúng.Bạnsẽđượctựdo.Bạnsẽchiếnthắng.Giankhổthậmchísẽtrởnênthúvị.Dámnhậnlấynhữngthửtháchcamgo–bảnthânnóđãlàmộtsựtựdolớnlao.

Tựdomangtínhtươngđối.Bạncóthểchạytrốn,coimìnhlàmộtlinhhồntựdo,nhưngbạnkhôngthểthoátkhỏichínhmình–khỏichínhnhữngđiểmyếu,bảntínhvàđịnhmệnhcủamình.Tựdokiểuđógiốngnhưbạnchạytrốnkhỏicáibóngcủamìnhvậy,thậmchí,bạncàngkhôngthểthoátkhỏisựđauđớncủatuổitác,ốmđauvàsựhiểnnhiêncủacáichếtvớithânphậnconngười.Bạncàngcốgắngtránhnénhữngkhókhăn,chúngsẽcàngtheođuổibạndaidẳng,nhưbọnchósăntànbạođuổitheobạnsátgót.Đólàlýdovìsaođiềuquantrọnglàbạnquaylạivàđốiđầuvớinhữngkhókhăncủabạn.Khôngthểnàocóchuyệnlúcnàomọithứcũngxảyratheocáchbạnmongmuốn.Trênthựctế,nếukhôngphảinhờnhữngtrởngạimàcuộcsốngdànhchochúngta,hẳnchúngtasẽkhôngbiếttrântrọngcảmgiácđượctựdo.

Mùaxuâncủatuổitrẻcónghĩalàsốngquaymặtvềhướngmặttrời.Làmùađểlớn,tuổitrẻlàlúcđónnhậnnhữngniềmvuituyệtvờivàđauđớncùngcực.Nóchứađựngnhiềuvấnđềphứctạpvàđủloạilolắng.Nhưngthayvìchạytrốnkhỏichúng,thìbạnphảitiếptụctìmkiếmmặttrời,tiếptụctiếnvềphíaánhnắng,thửtháchnỗiđauvàsựcùngquẫn–mộtphầncủasựtrưởngthành.

Đừngbaogiờnhượngbộsựthấtbại.Đểmộthạtgiốngnảymầm,nóphảidùngđếnmộtnỗlựcphithườngđểphávỡlớpvỏcứng.Hạtgiốngsauđóphảivươnmìnhlênqualớpđấtdàyđểsốngdướibầutrờixanh.Tấtcảkhókhănbạnphảitrảiquabâygiờsẽgópphầnvào

sựtrưởngthànhcủabạn.Vìthế,vấnđềquantrọnglàkhôngngừngdấnbướcchodùviệctiếptheocókhókhănhayđauđớnđếnmứcnào.

Cuộcsốnglàmộtcuộcchiếndànhlấyđiềutốtnhấtvàtựdovôbiên.ĐạoPhậtđưarakháiniệmsửdụngnhữngxuhướngtiêucựcvànhữngkhổđaucủachúngtanhưmộtđiểmtựachohạnhphúc,đểrènluyệntrongđờitừđóđạtđượctrạngtháitựdotốithượng.

BỘCLỘHẾTMÌNHCháukhôngthíchtínhcáchcủamình.Cóthểthayđổi

tínhcáchkhôngạ?

Nhiềungườitinrằngtínhcáchđượcquyđịnhbởisốphậnhoặcditruyềnvàchúngtachẳngthểlàmgìđược.Thựctế,hầunhưaicũngcótrăntrởnàođótrongtínhcáchcủamình.Nhưngbạnhãynhớrằngchỉlolắngvềnhữngvấnđềcủamìnhthôithìsẽchẳngthayđổiđượcgì.Khibạnnhậnranhữngthiếusótcủamình,bạnđãởvịthếđểbắtđầukiểmsoátchúngvàthayđổihànhvicủamình.

Tínhcáchconngườithựcrấtđadạng.Cómộtkhotừvựngkhổnglồmiêutảnhữngnéttiêubiểucủacátínhvàtínhcách.

Khôngaicótínhcáchhoànmỹcả.Tấtcảchúngta,khôngtrừmộtai,đềucónhữngphẩmchấtkhiếnchúngtachưahoànhảo.Lẽdĩnhiên,bạnsẽkhôngthíchkhíacạnhđótrongtínhcáchmình.Nhưngthậtlàngốcnếubạnbịámảnhbởinhữngđiềunhưvậyvàbịcuốnvàocảmgiáccămthùbảnthânvàvôgiátrị.Bạnsẽchỉcảntrởsựtrưởngthànhcủamìnhmàthôi.

Sốngnộitâmkhônglàmaithiếunăngđộng,nóngtínhkhônglàmngườitavôdụng.Vídụ,sựedècủamộtngườicóthểđượcchuyểnhóathànhnhữngphẩmchấtđángquýnhưcẩnthậnvàcẩntrọng,trongkhitínhhaynóngruộtcủaaiđólạicóthểchuyểnhóathànhsởtrườnghoànthànhcôngviệcnhanhchóngvàhiệuquả.Chúngtanênsốngtheocáchnàođúngvớiconngườimình.ĐólàmụctiêunềntảngcủaĐạoPhật.Thếnên,thậmchídùtínhcáchcơbảncủachúngtakhócóthểthayđổi,chúngtacóthểthểhiệnranhữngnéttíchcựccủa

nó.

Tínhcáchkhôngquyđịnhviệcchúngtacóhạnhphúchaykhông.Nóichođúng,nólàchấtliệucủacuộcđờivàcáchtasốngquyếtđịnhhạnhphúccủata.MụcđíchcủaĐạoPhậtvàgiáodục,cũngnhưnhữngnỗlựccủachúngtanhằmcảithiệnbảnthânvàtrưởngthành,làcủngcốchấtliệuđó.Đóchínhlàýnghĩacủacuộcsống.KhicácPhậttửniệmNammôDiệuphápLiênhoamỗingày,mộttrongnhữngthànhquảlàhọthanhlọccuộcsốngcủamìnhkhỏisựcựtuyệtvànhữngđiềukhôngtốt,đẩymọithứtheohướngdẫntớihạnhphúc.

Sôngthìcókhúcnhưngkhôngbaogiờngừngchảy.Đólàbảnchấttựnhiêncủavạnvật.Tươngtự,nếubạnluônluôncốgắng,tínhcáchcủabạnsẽdầndầnđượccảithiện.Quantrọnglàbạnkhôngngừngtiếnlênvàkhôngbaogiờdừnglại.

Tấtcảcácdòngsông,khôngkểđếnnhữngkhácbiệtgiữachúng,đềuchảykhôngngừngnghỉvàkhôngmỏimệtrabiểncả.Nếuchúngtacũngnhưvậy,liêntụckiêncườngnỗlực,cuốicùngchúngtasẽtớiđượcvớibiểncảhạnhphúc.Chúngtasẽđượcthưởngthứccáitựdokhôngbiêngiớivànhậnrađượctiềmnăngcủachínhmìnhkhitatándươngvàđộngviêncátínhcủanhữngngườikhác.

Điềuquantrọnglàlàmmọiviệcbạncóthể.Bạnsẽngạcnhiênhơnaihếtvềnhữnggìbạncóthểđạtđược.Bạnsởhữumộttiềmnăngvôhạnnhưthế!

TỰCÓVÀTRAUDỒIConngườicủachúngtađượcquyđịnhbởigien,môi

trườnghaycảhai?

Hãyhìnhdungcómỗithứmộtchút.Vàtấtnhiên,nhiềunghiêncứuvềchủđềnàyđãđượctiếnhành.Tuynhiên,điềuquantrọng,chúngtalàkiếntrúcsưcủachínhcuộcđờimình.Quantrọnghơnlàngaybâygiờchúngtabiếtrằngchúngtalàkiếntrúcsưchotoànbộphầnđờicònlạicủamình.

Từtínhcách(character)xuấtpháttừtừcharaktertrongtiếngHy

Lạp,cónghĩalàkhắcsâuhaygâyấntượng.Từgócnhìnkhoahọc,cátínhvàthểchấtcơthểđượcquyđịnhdogienởmộtmứcđộnàođó.Nhưngchỉbiếtthếthôithìkhôngthayđổiđượcgì.Điềuquantrọnglàviệcchúngtalàmđểcảithiệnbảnthân.

ĐạoPhậtnhấnmạnhtầmquantrọngcủahiệntạivàtươnglai.Đâylànhữngđiềucóýnghĩa.Đólàlýdovìsaoviệcchúngtalàmngaybâygiờlàrấtquantrọng.Luônluônthửtháchbảnthântừgiờphútnàytrởđi–đóchínhlàtinhthâncủaĐạoPhật.

Bảntínhcũngđượccácnhàtâmlýhọcxemxéttheonhiềucách.Mộtquanđiểmnhìnnhậncátínhdướidạngnhữngvòngtrònđồngtâm.Trongcốttủycủachúngtalàbảnchấtcơbảnnhất.Xungquanhnólàbảntínhcơbảnhìnhthànhtrongsuốtthờithơấudothóiquenvàtậpquán.Baoquanhvòngtrònđólàphầnchúngtahìnhthànhđểđươngđầuvớinhữngtìnhhuốngkhácnhau.

Mặcdùbảntínhcốttủycủachúngtakhôngbaogiờthayđổi,nhưngđôikhichúngcũngthayđổinhiềuđếnmứcmọingườixungquanhcóthểnhậnxétrằngtadườngnhưbiếnthànhmộtngườihoàntoànkhác.Trongbấtcứsựkiệnnào,chúngtađềuphảilàchínhmình.Chúngtaphảiđitheoconđườngdànhchomìnhvàgắnghếtsứcđểđónggópchoxãhội.Giáodụctrangbịchochúngtađiềuchúngtacầnđểlàmđượcnhưvậy.

CHUYỂNHÓANGHIỆPChuyểnhóaNghiệpcónghĩalàthếnào?Chẳngphảimọi

việcđềuđãđượcđịnhđoạttừtrướcrồisao?

ĐạoPhật,giáophápcónềntảnglàluậtnhânquả,đặcbiệtchútrọngđếnkháiniệmNghiệp.Nguyênlýnàygiảithíchrằngcuộcsốngtạimỗikhoảnhkhắcluônbịràngbuộcbởinhữnghệquảtíchlũydonhữngnguyênnhânđãđượctạoratrongquákhứ.VàtheoĐạoPhật,giâyphúttalàmgìđó,nóigìđóhaynghĩgìđó,mộthệquảđãđượcgieovàosâutrongconngườita.Sauđó,khicuộcsốngchúngtagặpđượchoàncảnhphùhợp,hệquảđósẽhiệnhình.NhữngnétđặctrưngtrongtínhcáchliênhệmậtthiếtvớiNghiệpcủachúngta.Tintốtlànhlà,khônggiốngnhưsốphận,Nghiệpcủachúngtacóthể

đượcchuyểnhóabằngnhữngnhântatạoratừgiờphútnàytrởđi.Trênthựctế,thựchànhĐạoPhậtchínhlàthựchànhđểliêntụcchuyểnhóaNghiệp.

DùcóthựchànhĐạoPhậthaykhông,chúngtavẫncóthểcảithiệnđángkểtìnhtrạnghiệntạicủamìnhbằngcáchquyếttâmgieonhữngnhântốthơntừgiờtrởđi.Đừngnênthấtvọng,vìquathờigian,tấtcảnhữngnhântốtrồisẽmangđếnmộtsựtiếnbộđángkểchohoàncảnhcủachúngta.

LỖILẦMLàmsaođểcháutậptrungđượcvàonhữngđiểmtốt

thayvìnhữngsailầmcủamình?

Nhữngngườitựchỉtríchbảnthânthườnglolắngvềđiềuđó–đólàdấuhiệucủamộttínhcáchchânthành,đángkhen.

Rấtkhócóthểnhìnnhậnbảnthânmộtcáchkháchquan.Nhưnghãynhớrằngkhôngmộtaicótoànnhữnglỗilầmhaytoànnhữngcôngtrạng.Chúngtađềucócảhai.Vìthế,chúngtanêncốgắngpháttriểnvàmàigiũanhữngtínhchấttíchcựccủamình.Khilàmnhưvậy,nhữngthiếusótcủachúngtasẽmờnhạtdầnchođếnkhichúngkhôngcònhiểnhiệnnữa.

Cólẽbạncóthểhỏinhữngngườibiếtrõbạn,mộtngườibạn,chamẹhayanhchịem,rằnghọnghĩbạncóvàcóthểpháttriểnnhữngưuđiểmnào.Tôichắclàhọsẽkểrađượcnhiềuphẩmchấtđángngưỡngmộ.Đồngthời,nếuaiđógầngũivớibạnmàchỉranhữnglỗilầmcủabạn,thayvìkhóchịuhaybuồnbã,sẽrấtcóíchnếubạnlắngnghemộtcáchbìnhtĩnhvàkháchquannhữngđiềungườiđónóivànỗlựctiếpnhậnđiềuđónhưlờiphêbìnhmangtínhxâydựng.Mộtkhibạnđãcóchỗđứngtrongxãhội,sẽchẳngcómấyngườithựcsựthẳngthắnvớibạnđâu.

ĐỐIPHÓVỚISỰCHỈTRÍCHThậtkhóđểcháuthôinghĩvềnhữngđiềulàmcháubực

mình–nhấtlàkhicháuthấymìnhbịchỉtríchhayhạthấp.

Nhạycảmlàmộtnéttínhcách.Nóchẳngtốtmàcũngkhôngxấu.Nhưngnếubạncónétđặctrưngđó,bạnhãybiếnnóthànhmộtđiểmtíchcực.

Vídụ,nếumộtngườibạnphêphánbạn,bạncóthểchuyểnhóaviệcđóthànhtíchcựcbằngcáchnghĩmộtcáchsâusắcvềnhữngnhậnxétđóđểsửachữakhiếmkhuyết.Tuynhiên,chodùđiềugìđượcnóira,chắcchắncũngkhôngphảilàđiềubạncầnphảilolắng.Nếucảmthấybịxúcphạm,hãydànhmộtphútđểchúcmừngbảnthânvìđãcókhảnăngkhiêmtốnvàtựnhìnlạimình.Nhữngngườithờơthườngthiếuđicáchnhìnnhậngiúpcảithiệnbảnthân.

ThầyJoseiTodadạytôivềđiềuđó,chỉchotôithấyrằngcáchtốtnhấtđểkhôngđánhmấtsựtựtinhayrơivàosựthấtvọngkhôngcầnthiếtkhibịchỉtríchlàhọcđểtrởthànhmộtngườibiếtlắngnghe.Thayvìphòngthủhaylậptứcnghĩlàmìnhvôvọngrồi,bạnhãychọncáchchophépmìnhbịkíchthíchvềhướngtrưởngthànhhơn.Chủđộnglắngnghenhữngđiềungườikhácđangnóiđểtìmrađiềuvàngngọccóíchchobạn.

Vớinhữngđiềuvừađượcnóira,dùthuđượcgiátrịgìsaukhisànglọcđisựchỉtrích,điềuquantrọnglàbạnphảikiênquyếtkhôngủêsuyngẫmvềnóhayrútluivàotronglớpvỏcủamình.

NHÚTNHÁTCháuquánhátnênkhôngdámnóichuyệnvớingười

khác,cháukhôngthíchépmình.

Nếubạnkhôngphảilàngườihaynói,bạnhãytrởthànhngườibiếtlắngnghethìsaonhỉ?Bạncóthểnóivớinhữngbạnkhác:“Hãynóivớitớvềcậuđi.Tớmuốnnghemọithứvềcậu.”Nếubạncứcốgắngbiếnmìnhthànhngườikháckhinóichuyệnvớibạnbè,thìcuộcnóichuyệnsẽchẳngkhácgìtratấn.Bạnchỉthoảimáikhilàchínhbạn.Hãyđểmọingườiđượcbiếtconngườithậtcủabạn,kểcảcáckhiếmkhuyết.

Cónhữngngườichỉluyênthuyên,lungtungmàchẳngnóiđượcgì.Mộtngườiítlờihẳnsẽnóiranhữngđiềusâusắcvàchắcchắnhơnnhiềunhữngngườinóichỉđểđượcnghegiọngcủamình.Nhữngngườihànhđộngnhanhnhẹnvàhiệuquảthìđángtinhơnrấtnhiềusovớinhữngaichỉtoànnói.

Điềuquantrọnghơnhẳnviệcbạnlàngườitrầmlặnghaynóinhiềulàtâmhồnbạncóphongphúhaykhông.Mộtnụcườiđẹphaymộtcửchỉnhỏ,vôthứccủamộtngườicótráitimnồnghậu,thậmchíkhihọimlặng,sẽnóihùnghồnhơnbấtcứngôntừnào.Vàthườngnhữngngườinhưvậysẽnóimộtcáchđầyuylựcvàtựtinvàonhữnglúcquantrọng.TrongĐạoPhật,chúngtôinóitiếngnóicótácdụngkhaisáng.Vềcơbản,điềunàyđềcậpđếnviệcniệmNammôDiệuphápLiênhoa.Chúngtôiniệmđểtựthấymìnhhạnhphúc.Nhưngchúngtôicũngniệmvìhạnhphúccủangườikhác.Điềuđógiúpchúngtôiđếnvớihọxuấtpháttừsựcảmthông.Từđó,khátựnhiên,chúngtôipháttriểnkhảnăngnóitựdo,tựtinnhữngđiềumìnhmuốnnói.

NGƯỢNGNGÙNGCháurấthayngượngvàdễbịbắtnạt,cháucũngthường

lolắngvềviệcngườikhácnghĩgìvềmình.

Rụtrèvànhútnhátlàdấuhiệucủabảnchấtdịudàng,nhạycảm.CólẽbạnđãnghenóitớiEleanorRoosevelt,mộttrongnhữngphụnữđángkínhnhấttronglịchsửnướcMỹ.Trongcuốnsáchcủamình,Bạnhọcbằngcáchsống(Youlearnbyliving),bàviết:“Nhìnlại,tôithấykhicòntrẻmìnhrụtrèvànhútnhátđếndịthườngnhưthếnào.Chừngnàotôicònrụtrè,nhútnhát,chừngđótôichỉhoạtđộngvớimộtnửakhảnăngcủamình.”

Nhờkỷluậtbảnthân,phunhânRooseveltđãkhắcphụcđượcvấnđềcủamình.Giốngnhưhầuhếtnhữngngườinhútnhátkhác,bàcứtựđầuđộcmìnhbằngnỗilolắngvềbảnthân,vìthếbàđãnghiêmkhắcbuộcmìnhphảiphábỏsựtróibuộcấy.Bằngcáchkhôngngừngthửtháchbảnthân,phunhânRooseveltdầndầncóđượcsựtựtin.Bàđãápdụngnhữngbiệnphápcụthểnào?Nhữngbiệnpháptươngtựcũngsẽgiúpíchđượcbạnhômnay.

Bàthôikhônglolắngvềviệctạoấntượngtốtnữa,thôiámảnhngườikhácnghĩgìvềmình.Thayvàođó,bàbắtđầuquantâmđếnsựanvuicủanhữngngườikhác.Bàcũnghếtlòngtheođuổinhữngsởthíchcủamình.Khilàmnhưvậy,bàhọcđượcrằngmọingườikhôngchúýnhiềutớiviệcngườikhácđanglàmgìvàchínhsựchúýmàtựchúngtavơvàomìnhmớiđíchthựclàkẻthùlớnnhất.Nhậnrađiềunày,sựngạingùngtrongbàdầndầngiảmbớt.

Bànuôidưỡngcảmgiácphiêulưuvàkhátkhaotrảinghiệmcuộcsống.Bàluônhàohứngkhámphánhữngđiềuthúvịcuộcsốngmanglại.

Điềuquantrọnglàhãycấtđượcbướcđầutiênđó.Dũngcảmvượtquamộtnỗisợnhỏsẽmangtớichobạndũngkhíbướcbướctiếptheo.

Hãyđặtracácmụctiêu.Dùlớnhaynhỏ,hãyhànhđộngđểnhậnrachúng.Hãynghiêmtúcvàcamkếtvớinhữngmụctiêucủamình,bạnsẽchẳngđiđếnđâunếuđốixửvớinhữngmụctiêuđómộtcáchhờihợt.Mộttinhthầnmãnhliệt,đầynhiệthuyếttỏasángnhưkimcươngvàlayđộngtráitimconngười.Đólàngọnlửarựcrỡcháybêntrongbạn,thúcđẩybạn.

Chẳngcónghĩalýgìkhiđượcđánhgiáquavẻbềngoài.Nếuchúngtachânthành,mọingườisẽhiểuýđịnhcủachúngtavànhữngphẩmchấttốtđẹpcủachúngtasẽtỏasáng.

Tấtcảđềuquyvềhànhđộng.Nếumụctiêucủabạnlàbơingangquaconsônglớn,sẽchẳngthuậnlợichútnàonếuchùnchântrướckhiquăngmìnhxuống.Thayvàođó,bạncầnhànhđộng,khôngrờimắtkhỏimụctiêuphíaxacủamình.Ngắmnghíaướcchừngcóthểcógiátrị,nhưngtựcholàmìnhđãthấtbạitrướccảkhicốgắngthìlạilàthấtsách.

ThihàoĐứcGoetheđãviết:“Mộtngườicóthểhiểumìnhđếnđâu?Khôngbaogiờnhờvàosuyngẫm,chỉthựcthếnhờvàohànhđộng.Hãycốgắnglàmtrònnhiệmvụ,vàbạnsẽbiếtngayđiềuđócóýnghĩathếnàovớibạn”.

NHÌNNGƯỜIKHÁCMỘTCÁCHTÍCHCỰC

Hầuhếtcácbạncùnghọcvànhữngngườilớnmàcháubiếtđềucóvẻngốcnghếchvàkhôngbiếtsuynghĩ.

Sẽgiátrịhơnnhiềunếutìmkiếmnhữngđiểmmạnhởngườikhác–bạnchẳngđạtđượcđiềugìbằngcáchchỉtríchnhữngđiềuchưahoànhảocủangườikhác.Thựctế,sẽrấthữuíchnếulùilạimộtchút,thậmchímỗingàychỉmộtgiâylát,vàcốgắngcânnhắcvềnhữngcảmgiácvànhữngphẩmchấttốtcủanhữngngườimàbạnđangchỉtrích.TrongĐạoPhật,chúngtôiđượckhuyếnkhíchtụngniệmchohạnhphúccủanhữngngười,dùvìlýdogì,khônghàilòng,giậndữhaythậmchígâytổnthươngchochúngtôi.Thườngthìđiềuđókhôngdễ.Nhưngtấtnhiên,chúngtasẽdầnnhậnramặttốtcủamọingười.

Chừngnàochúngtacòntiếnlênvàtiếptụctrưởngthành,chúngtakhôngthểtránhđượcviệcphảiđốimặtvớicácvấnđềvàđấutranhnộitâm.NhữngngườicóthựchànhĐạoPhậtbiếtrằngchúngtakhôngthểthayđổitìnhthếvàmôitrườngcủamình–baogồmcảnhữngngườixungquanh–màkhôngthayđổichínhmình.Nếuchúngtakhôngngừngthửtháchbảnthânvàkhôngđầuhàng,chắcchắnchúngtasẽvunđắpđượcchomìnhsựkhoandung,rộnglượngvàsẽhạnhphúchơnvìđiềuđó.

8LÒNGTỪBI

QUANTÂMĐẾNNGƯỜIKHÁCNgàynaydườngnhưmọingườiquáíchkỷvớinhau.

Ngaycảtrongnhómbạncủacháu,cháuthấyphầnlớncácbạncũngítquantâmđếnnhau.

Cáchngườitacưxửvớingườikhác,nhấtlànhữngngườiởvịthếkémmaymắnhơn,thểhiệnkhárõtínhcáchhọ.Mộtcửchỉyêuthươnghaymộtcâunóiđồngcảmcóthểđểlạiấntượngkhôngbaogiờphai.

Lúc12tuổi,tôicólàmcôngviệcđigiaobáo.Tôimuốnlàmbấtcứđiềugìđểphụgiúpgiađìnhvìcácanhtraitôiđãđichiếnđấu.Nghềcủagiađìnhtôilàtrồngtảobiển,vìthếcórấtnhiềuviệcvặt,bắtđầutừsớmtinhmơ.Trongkhicảthịtrấncònđangngủ,tôisẽbắtđầutuyếnđườngđưabáocủamình.Tôinhớđãđạpxetrongcáigiórétcắtdacắtthịt,hơithởthìbốckhói,cáirétthấuvàotậnxương.Tôikhôngmấykhithấymặtnhữngngườiởtrongcácnhàtrêntuyếnđưabáocủamình,nhưngtrongnhữngdịphiếmhoicógặp,họcũngkhôngtỏrathânthiện.Đếncảlũchócủahọcũnglàmkhótôi.

Nhưngtôikhôngbaogiờquênsựấmápvàquantâmcủamộtcặpvợchồngtrẻ.Mộtngàynọ,côvợtrẻđangbêbếpthancủivàohànhlangđểnấucơm.Tôichàovàđưachocôtờbáo.Đónmừngtôibằngmộtnụcườiấmáp,côcámơntôivànhậnxétrằngtôilúcnàocũngthậtnhanhnhẹn,vuitươi.Đưachotôimộtxấpnhữngmiếngkhoaitâyngọtsấy,côgiảithíchrằngchúngđượcgửitừquêcôởphíaBắcNhậtBảnmấyngàytrước.Cônói:“Côhyvọnglàcháuthíchchúng”vàgửilờihỏithămchamẹtôi.

Trongmộtdịpkhác,saukhitôikếtthúccađigiaobáobuổitối,đôivợchồngmờitôiởlạiăntối.Họhỏinhiềucâuhỏivềgiađìnhtôi.Tôikểchohọvềchamình,chabịốmrấtnặngvàphảinằmliệt

giường.Ngườichồng,đãanủitôi:“Ngườinàophảivậtlộnkhicòntrẻlàngườithựcsựmaymắnđấy.Hãyhọcthậtchămchỉvàcháusẽđạtđượcnhữngđiềutuyệtvời.”Mặcdùnhữngviệcnàyđãxảyra60nămtrước,lòngtốtvàsựâncầnhọvẫncònđọnglạitrongtimtôiđếntậnhômnay.

LÒNGTỐTTHẬTSỰCháucốgắngđốixửcôngbằngvớimọingười.Nhưthế

chưađủsao?

Sốngmộtcáchchuđáolàviệccủatráitim.TừâncầntrongtiếngNhậtđượcghéptừcácchữtượnghình:“người”và“quantâm”.Vìthế,chuđáolàquantâmđếnngườikhác,làthôngcảmvớihọđặcbiệtlàkhihọđangphảivậtlộnvớibuồnphiền,đauđớnvàcôđơn.Nhữngchữtượnghìnhnàycũngcónghĩalà“xuấtsắc”.Mộtngườichuđáomộtcáchchânthành,ngườihiểuđượctráitimngườikhác,làmộtconngườiđặcbiệt,mộthọcviêndanhgiácủacuộcsống.Cóđượcsựquantâmnhưthếdànhchongườikháclàsốngcónhânvănnhất.Đólàdấuhiệucủamộtnhâncáchvượttrội.

Tuynhiên,sốngtửtếkhônggiốngnhưchuđáo.Chuđáonghĩalàhànhđộngdựatrênnhữngcảmxúctốtđẹpcủabạn.Điềunàyđặcbiệtđúngkhicósựbấtcôngxuấthiện.Trênthựctế,chúngtathểhiệnsựyếuđuốibằngcáchkhônghànhđộngvàothờiđiểmquyếtđịnh.

Sốngâncầnnghĩalàkhingườikháccàngkhổđau,hànhvicủahọcàngkhóchịu,bạncàngthểhiệnnhiềutìnhyêudànhchohọhơn.Làmnhưvậymanglạichobạncanđảmđểgiúpđỡngườikhác.Âncầncòncónghĩalànhậnrabảnchấttrongsựbấthạnhcủangườikhác,cốgắnghiểuvàchiasẻsựkhổđaucùnghọ.Điềunàysẽgiúpbạntrưởngthànhvàđồngthờigiúpngườikháctrởnênmạnhmẽ.Sựâncầnlàrấtthiếtthực,nórènluyệnchínhchúngtatrongnghệthuậtanủingườikhác.

Điềuquantrọngkhôngchỉlàthôngcảmhaythươnghạingườikhácmàlàhiểuđượchọđangtrảiquađiềugì.Thấucảmđóngvaitròquyếtđịnh.Đôikhi,cóngườihiểuđượcmìnhởbênhọcóthểmanglạichohọsứcmạnhđểtiếptục.

Nhiềungườitrântrọngsựâncầnởngườikhácvàcũngmuốntỏrachuđáo,nhưngđồngthời,lạikhôngmuốnliênquanquásâu.Nhữngngườinàyhiểunhầmýnghĩacủaviệcsốngâncần,họnghĩrằngnócónghĩalàgiữmộtkhoảngcáchantoànvớingườikhácđểkhônglàmtổnthươnghọhoặcchínhmình.Nhưng,ngượclại,âncầncónghĩalàchophépbảnthângầngũivớingườikhác,quýtrọngphẩmgiácủamỗingười.

Tôinghĩđếnmộtvịthầygiáotốtbụng,đượccáchọctròcủaôngkínhyêuvôcùng.Khiđượchỏivềbướcngoặtquyếtđịnhtrongđờimình,ôngđãnóivềmộtchuyệntìnhcờtừthờithơấu.Mộtngàymùađônglạnhgiá,mộtngườimẹvàcôcongái,nhữngngườibiểudiễntrênphốđểxinăn,tớinhàông.Ngườimẹchơimộtnhạccụcódâyvàháttrongkhiđứacongáinhảymúa.Ngoàitrờituyếtrơinhẹ,vàôngvừatừcửahàngtrởvềvớimộttúibánhbaoto.Ôngngồiănbánhtrongkhixemhọbiểudiễn.Khibàihátkếtthúc,ôngvụngvềđưachocôbémộtnửachiếcbánhbaoăndở.

Nhìnthấythế,chaôngchạytớiđầytứcgiậnvàmắngông.Ngườichaquaylạinhữngngườibiểudiễn,cúichàothậtthấpvàxinlỗivìsựthiếulịchsựcủacậucontrai.Ôngcũngnhấtđịnhbắtcontraimìnhcúiđầuxinlỗi.Saukhiđưachongườimẹvàcôcongáimộttúigạonhỏ,ônglấychỗbánhcònlạicủacontraimìnhvàđưachocôbé.

Ngườichamuốnthểhiệnvớicontraiôngrằngtấtcảmọingườiđềubìnhđẳngvàxứngđángđượctôntrọng.Khicậubélớnlên,cậukhôngbaogiờquênđượcbàihọcnàyvàtrởnênnổitiếngvìlòngtốtcủacậudànhchongườikhác.

Đồngthời,tôicũngnhớtớingườisánglậpratổchứccủachúngtôi,TsunesaburoMakiguchi,ngườiđãtrởthànhmộtvịhiệutrưởngđángkínhởTokyo.Khiôngcònlàgiáoviêndạycấp1ởHokkaido,trongsuốtcơnbãotuyết,ôngđãđirangoàiđểđónhọcsinhkhichúngtớitrường.Ôngcũngcósẵnnướcnóngtrongphònghọcđểngâmquanhữngbàntaylạnhcóngcủalũtrẻ,hỏithămchúng:“Conthấythếnào?Cókháhơnkhông?”

Saunày,ôngMakiguchidạyởmộtngôitrườngchotrẻemnghèo.Thêmvàoviệcchămlocho8thànhviêngiađìnhmình,trướckhirờinhà,ôngcònchuẩnbịđồănchonhữnghọcsinhđihọcmàkhôngcócơmtrưa.Ôngđặtnhữngsuấtăntrưanàyởmộtchỗkhuấtnơi

nhữngđứatrẻnghèocóthểlấymàkhôngthấyxấuhổ.

Khảnăngtừbicủatráitimconngườilàvôcùnglớn.

CANĐẢMGIÚPĐỠSẽthếnàonếubácbịngườikhácchốibỏhaythậmchí

chếgiễuvìcốgiúpđỡaiđó?Hoặcnếuviệcmìnhđềnghịgiúpđỡlạilàmngườikiakhóchịu?

Chắcchắnlàkhôngthểbiếtđượcngườikhácsẽphảnứngthếnào.Đôikhichủđíchchânthànhcủabạnlạibịtừchốihoàntoànhoặcbạncóthểbịcườichê,thậmchínhạobáng.Hãynhớ,dùchođiềunàycóxảyra,quayđivànổigiậnvớingườibạnđangcốgắnggiúpđỡkhôngcóíchchoaicả.Đểchonỗithấtvọnglàmmìnhtêliệtcũngthậtlàngốc.

Cuốicùngthìđiềuthựcsựcóýnghĩalàýđịnhcủabạn.Hãycanđảmnghetheobảnnăngkhiquyếtđịnhgiúpđỡmọingười.Bạncànghànhđộngvìngườikhác,cuộcđờibạnsẽcàngrộngmở,bấtkểđốiphươngphảnứngvớilòngtốtcủabạnthếnào.Âncầnchínhlàsứcmạnh,vìthếbạncàngâncầnvớingườikhác,bạncàngtrởnênmạnhmẽ.

TsunesaburoMakiguchikhôngthíchnhìnthấyaiđứngỳravàkhônglàmgì.Ôngtinrằngnhữngngườitốtnhưnghènnhát,khôngthểđấutranhchốnglạicáixấu,cuốicùngsẽbịnóđánhbại.Ôngthườngnói:

Khônglàmđiềutốtcũngkhôngkhácgìlàmđiềuxấu.Hãythửtưởngtượngaiđóđặtmộttảngđátođùngngaygiữađườngđi.Nhưthếthậtđộcácvìnósẽgâykhókhănchongườiqualại.Rồi,aiđótớivànhìnthấyvậtcảnđườngtotướngấy,thậmchíbiếtrằngnósẽgâyhậuquảnghiêmtrọngnhưngcứđểnóđóvớitháiđộ:“À,mìnhcóđểnóởđấyđâu.”Đâycóvẻnhưlàmộttháiđộvôthưởngvôphạt,nhưngthựcra,khôngchuyểntảngđáđicũnggâyphiềnphứcchongườisẽđiquanhưviệcđặtnóvàođótừđầu.

Hầunhưaicũngcómộttialửacủasựấmáphaytìnhngườitrongtim.Khôngaisinhrađãlạnhlùng.Nhưngnếuquathờigian,ngườitachônvùihơiấmcủamìnhsâutrongtimhọvìsợbịtổnthương,họsẽtrởnênlạnhlùngvàsắtđá.Tươngtự,nhữngngườichỉbiếtnghĩđếnmìnhvànghĩaicũngchốnglạihọthườngcóxuhướngtựbọcmìnhtrongtấmáogiápcủasựtànnhẫnvàtựđại.Hànhvinhưthếthậtphinhântính.

ĐứcPhậtluônbắtđầutròchuyệnvớimọingườiđểgiúphọđươngđầuvớinhữngđaukhổcủamình.Ngàikhôngđợingườikhácbắtchuyệnvớimìnhtrước,cũngkhônglolắngvềviệchọcóthểnghĩgìvềmình.Ngàichútâmtớimọingườimộtcáchấmcúngvàthoảimái.

THỂHIỆNSỰQUANTÂMCáchtốtnhấtđểgiúpđỡmọingườilàgì?

Điềutốiquantrọnglàchânthànhmongmuốnthấyngườikhácđượchạnhphúc.Vàđólàđiềumàchúngtanênnỗlựchướngtớimỗingày.ÔngMakiguchithườngnóivềviệcphânloạiviệctốtthànhnhữngviệctốtnhỏ,tốtvừavàcựctốt.Cáchnàycũngđượcápdụngchosựquantâm:quantâmít,quantâmvừavàcựckỳquantâm.

Vídụ,hìnhdungrằngbạncómộtngườibạnđangcầntiềnngaylậptức.Đưatiềnchongườibạnđólàviệctốtnhỏ,còngiúphọtìmmộtcôngviệclàviệctốtvừa.

Tuynhiên,nếubạncủabạnphảichịuđaukhổlàdohậuquảcủaxuhướngtắctráchvàlườibiếngthìmộtmóntiềnhaymộtcôngviệcđềukhôngcóíchgì.Tiềnsẽbịphungphí,vàbạncủabạnchắcchắnsẽmấtviệcvìnhữngthóixấucủahọ.Việccựctốtlàgiúpngườiđóđốimặtvànhổtậngốcthóilườibiếng,cộinguồnđaukhổcủahọ-nóicáchkhác,giảithíchvàgiúphọđịnhhướngxâydựngmộthệthốngniềmtinđúngđắn.

NhữngngườithựchànhbàipháptựlàmchủbảnthâncủaĐạoPhậtNichiren,phápgiúpconngườikiểmsoátđượccuộcsốngcủamìnhvàlàmmớilạiýchícủahọđểsốngvinhquangmỗingày,biết

rằngchỉhànhđộngđểsốnghạnhphúcchoriêngmìnhthôilàchưađủ.Khôngmộtaicóthểhạnhphúctrọnvẹnnếunhữngngườixungquanhcònphảivậtlộn.Vìthế,nhữngngườithựchànhĐạoPhậtnhậnrarằngđiềuchuđáovàâncầnnhấthọcóthểlàmlàchiasẻnhữngbàiphápnàyvớimọingười.

Thườngthìnhữngnỗlựcđểlàmnhữngđiềucựckỳtốtdễbịhiểulầm.Khôngnghingờgì,chínhbạnhẳncũnggặpsựđốikhángkhicốgắnggiúpaiđóvớisựquantâmcủamình.Nhưng,dùnỗlựccủabạnkhôngđượcđánhgiácaovàolúcnày,miễnlàbạnhànhđộngvớisựchânthànhtuyệtđối,mọingườirồisẽnhậnrasựthậtvàsẽtintưởngbạn.Đếnlúc,họsẽthựcsựbiếtơnvìtìnhyêu,lòngtốtvàhànhđộngquyếtliệtxuấtpháttừsựquantâmbạndànhchohọ.

ĐỐIDIỆNVỚISỰNHẪNTÂMCháulúcnàocũngbịtrêuchọcvìcháutàntật.

Nhữngngườicườinhạovàtrêucợtbạnthậtlàđộcácvàsuynghĩlệchlạc.HọtạonênmộtgánhNghiệpxấukhủngkhiếpchochínhmìnhbằngcáchcoithườngquyềnđượcđốixửnhưmộtconngườivàđượctôntrọngcủabạn.Nhưngđểchonhữnglờixúcphạmcủahọtácđộngtớimìnhlàmộtthấtbạicủabạnvớitưcáchlàmộtconngười.Dùsao,sựmạnhmẽlàvinhquang.

Vìthế,bạnphảimạnhmẽhơnnữa.Cuộcđấutranhcủabạncũnglàmộtphầncủacuộcđấutranhgiànhnhânquyền.Làmchongườikhácnhậnraquyềncủabạnkhôngchỉlàkhiếnchohọhànhđộngmộtcáchcảmthông.Hãytựhàovềbảnthânbạnvớitưcáchlàmộtcánhân,bấtkểsựtàntậtcủabạn.Hãytựhàovềsứmệnhcủabạntrongcuộcđờinày.Đểsốngâncần,chúngtacầnphảimạnhmẽ.Chúngtacũngcầnphảimạnhmẽđểbảovệnhânquyền,khôngchỉcủachúngtamàcủanhữngngườikhácnữa.

ĐỐIDIỆNVỚIBẠOLỰCNhiềubạntrẻđangtrởnênbạolực.Vàingườithậmchí

còntựhàovìnó.Cháucóthểlàmgìđểthayđổitìnhhình

không?

TôihiểurằngsauvụthảmkịchColoradoởtrườngtrunghọcColumbia,trongvụnàynhiềuhọcsinh13tuổiđãbịbắnchết,TổngthốngClintonđãnói:“Chúngtaphảihướngtớibọntrẻvàdạychúngcáchbộclộsựphẫnnộvàgiảiquyếtmâuthuẫncủachúngbằnglờinói,khôngphảibằngvũkhí”.Tôihoàntoànđồngý.Chẳnggìcóthểkhiếntimtôiđauhơnsựthậtlànhữngngườitrẻtuổi,nhữngngườisởhữutiềmnăngvôhạnchotươnglai,hủyhoạicuộcsốngcủahọvàcủanhữngngườikhác.

Khicòntrẻ,tôimấtngườianhcảtrongThếchiếnThứII.Anhlàmộtngườithậtnhânhậu,làngườikịchliệtphảnđốiđườnglốihànhđộngcủaNhật.ĐauđớntrướccuộcxâmlượccủaNhậtvàoTrungQuốc,anhnói:“QuânđộiNhậtthậtvôlươngtâm.AnhthấyxótxavôcùngchonhândânTrungHoa.”

Tôisẽkhôngbaogiờquênhìnhảnhmẹtôinhìntừphíasau,tấmlưngnhỏcủabàrunlênkhitinvềcáichếtcủađứacontraicảcủamình.Ngaylúcđó,tôiđãcảmnhậnsâusắcrằngchúngtacầnbãibỏchiếntranhvàbạolựckhỏitráiđất,dùthếnàođinữa.

Trongkhi,tấtnhiên,điềutốicầnthiếtlàkiểmsoátđượcnhữngyếutốbênngoàicủabạolựcbằngcáchbãibỏvũkhí,pháttriểnnhiềuhơncácluậttươngđươngvàthiếtlậpthỏathuậnhòabìnhgiữacácnước,thìcănbảnnhất,điềucầnlàmlàphảihiểuđượcrằngbạolựcxuấtpháttừđiềukiệnbẩmsinhcủaloàingười.ĐạoPhậtđặttênchođiềukiệnnàylàthútính,mộttrạngtháiconngườibịcácthèmkhátbảnnăngkíchđộngvàmấthếtlýtínhhayđạođức.Thậmchínếuchúngtacóquétsạchđượchếtvũkhíkhỏihànhtinhnày,bạolựcsẽkhôngbaogiờtiêutantrừkhichúngtakiểmsoátthànhcôngthútínhtrongta.Vìlýdonày,chúngtacầnphảithayđổiđiềukiệncủaconngườitừbêntrong.

Tôivẫnthườngkêugọiđiềugiốngnhưmộtcuộccạnhtranhnhânđạo,ởđó,tấtcảnhữngtôngiáogiảngdạyvềlòngkhoandungvàsựquantâm,cạnhtranhxemmỗitôngiáocóthểkhuyếnkhíchđượcbaonhiêungườiquantâm.Trongbấtcứtrườnghợpnào,giáodụcdựatrênphẩmgiácủamỗicánhâncũnglàgiảipháp.

Bạolựclàmộttộiácthuầntúy.Bấtkểđiềubạnnóicóđúngđến

đâu,nếubạnviệnđếnbạolựcđểchứngminhđiềuđó,bạnvẫnlàkẻthấtbại.Thậmchínếubạndườngnhưđãcóđượcchiếnthắngtừkếtquảcủamộthànhđộngbạolực,kếtcụcbạncũngsẽbạitrận.

ĐạoPhậtnhấnmạnhmốitươnggiaocủatấtcảsựsống.Chínhkhảnăngnhậnthứcgiớihạncủachúngtamớikhiếnchúngtađặtquánặngkhoảngcách“họ”và“chúngta”.Chínhdomốitươnggiaonày,vớiviệcsửdụngbạolực,bạnkhôngchỉlàmtổnhạivàtànphángườikiamàcảchínhbạn.Nhữngngườisửdụngbạolựcvàcoithườngcuộcsốngcủangườikhácthựcrađangcoithườngchínhhọvàpháhoạicuộcsốngcủachínhhọ.

Điềuquantrọnglàphảihiểuđượcrằngbảnchấtcủabạolựclàsựhènnhát.Bởivìmộtngườihènnhát,anhtahaycôtamớitrởnênbạolực.Cánhânđókhôngđủcanđảmđểđàmthoại.MahatmaGandhinóihùnghồnrằng:“Bấtbạođộngkhôngphảilàcáivỏcủasựhènnhát,màđólàphẩmhạnhtốithượngcủasựcanđảm…Hènnháthoàntoànkhôngđồngnhấtvớibấtbạođộng…Bấtbạođộnghàmchứakhảnăngđấutranh.”

TrongtổchứcSokaGakkaiQuốctế,giớitrẻMỹvẫnđangtiếnhànhnhữnghoạtđộngkêugọichấmdứtbạolực.Họđangthựchiệnbalờithềsauđây:

1.Tôisẽtrântrọngcuộcsốngcủamình

2.Tôisẽtôntrọngmọisựsống

3.Tôisẽtruyềnhyvọngđếnchongườikhác.

Khimỗingườichúngtađềucóthểtrânquýcuộcsốngcủachínhmình,tựnhiênchúngtacũngsẽcóthểtrântrọngcuộcsốngcủanhữngngườikhác.

Điềuquantrọnglàbạnphảihànhđộng.Bắtđầulàbướcđầutiên.Số0làsố0ngaycảkhinhânvớinhiềusốkhác.NhưngnhưnhữngngườiPhươngĐôngthườngnói:“1làmẹcủahàngvạn.”

BẠOLỰCVỚIPHỤNỮ

Ngàynay,cóvẻnhưbạolựcvềthểxácvàtìnhdụcvớiphụnữđangcóxuhướngtăngcao.Cóthểcảithiệnđượckhông?

Khôngcógìthấpkémbằngbạolựcvớiphụnữ.Bạolựckhôngthểđượcdungthứ.Tấtcảđànôngnênnhớđiềunày,vàhọnêntôntrọngnhữngngườiphụnữcùngthờivớihọnhưnhữngngườichịem,nhữngngườimàcuộcsốngcủahọđángđượctrântrọng.Thậtđánghổthẹnchonhữngngườiđànôngkhôngdịudàng.

Phụnữbảovệbảnthânbằnghiểubiếtvàsựkhônngoancũngcựckỳquantrọng.Đãcónhiềunhóm,hộitổchứcrađờiđểgiúpđỡphụnữ.Khibạnnhậnracuộcsốngcủabạnquýgiáthếnào,bạnsẽlàmmọiđiềucóthểđểbảovệnó.Lưuýđếnlờikhuyêncủachamẹvànhữngngườibạnmàbạntintưởnglàđiềurấtquantrọng.

Nạnnhâncủabạolựcthườngbịtổnthươngsâusắcvềtinhthầnvàthểchất.Họmấtlòngtinvàonhântínhcủamìnhvàthườngcảmthấynhơnhuốcnhưthểcuộcsốngcủahọđãbịhủyhoại.Nếubạnlànạnnhâncủabạohành,xinhãynhớrằng,dùgìđinữa,giátrịcủabạnvớitưcáchlàmộtcánhânsẽkhôngbaogiờthayđổi.Hãyđứngthậtvững.Hãytựnhủ:“Mìnhkhôngphảilàngườichophépmộtviệcnhưthếhủyhoạicuộcđờimình.”Khôngaicóthểhủyhoạiđờibạnởmứcđộsâusắcnhất.Bấtkểbạnbịtổnthươngđếnđâu,bạnvẫncóthểgiữlạiđượcchomìnhphẩmgiácănbản–khôngaicóthểtướcmấtđiềuđóởbạnmàkhôngđượcsựchophépcủabạn.

ĐạoPhậtgiảngvềnguyêntắcrằngbônghoasentrắngthuầnkhiếtlớnlêntừaobùn.Cũnggiốngnhưthế,trạngtháitốithượngcủacuộcsốngcóthểhìnhthànhkhiphảisốnggiữathựctạiđauthươngnhất.

Bấtkểbạncảmthấychánnảnđếnđâu,ởđâuđóluôncóaiđócũngđangchịuđựngtìnhcảnhtươngtự,vàbạnnóiriêng,cóthểgiúpđỡngườiđónhờsựthấuhiểuthôngthườngcủabạn.Vàcónhữngtìnhcảmchânthànhtrongtráitimcủanhữngngườikhácmàchỉbạnmớicóthểkhámphá.Bạncóthểkhôngmuốnrắcrốicủamìnhliênquanđếnngườikháclắm,nhưngcóđượcthậmchíchỉmộtngườibạncóthểthamkhảoýkiếnvềtrảinghiệmcủamìnhsẽthayđổihoàntoàncáchnhìncủabạn.Bạnkhôngnênchịuđựngmộtmình.Cuộcđờibạnvốndĩđãcómộttiềmnăngvôcùngtolớn.Nếubạntừbỏ

chínhmìnhthìmọichuyệnchỉcàngkinhkhủnghơnthôi,vìlàmnhưvậysẽkhuếchđạinhữngtổnthấtđãcó.Đừngbaogiờchophépsựkhổđaukhiếnbạnbỏrơiconngườithậtcủamình.

Cóvẻlạlùng,nhưngnhữngngườiđãphảichịuđựngnhiềunhấthaynhữngngườiđãtừngbịphiềnlòngnhiềunhấtcóthểtrởthànhhạnhphúcnhất.Vớinhữnggiọtnướcmắtđãrơi,bạncóthểlausạchcuộcđờimìnhvàlàmnósánglên.DấnbướclàđiềucốtlõicủasốngvàlàtinhthầncủaPhậttử.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

9MÔITRƯỜNG

QUANTÂMĐẾNMÔITRƯỜNGCháurấtquantâmđếnmôitrường.Cóphảiconngười

đangtựhủyhoạimôitrườngsốngcủamìnhkhôngạ?

Đúng.Hủyhoạitựnhiênlàhủyhoạiloàingười.Thiênnhiênlànhàcủachúngta.Tấtcảsựsốngtrênhànhtinhnày,tấtnhiên,baogồmcảsựsốngcủaloàingười,đượcsinhratừmôitrườngtựnhiên.Khôngphảinhờơnmáymóchaykhoahọcmàchúngtatồntạitrêncõiđờinày.Sựsốngtrênhànhtinhnàykhôngphảitừnhântạomàra.Chúngtalànhữngsảnphẩmcủatựnhiên.

Córấtnhiềuthuyếtvềnguồngốcloàingười.VàithuyếtnóirằngnhữngngườiđầutiênxuấthiệnởchâuPhi,thuyếtkháclạinóirằngloàingườixuấthiệnởvàinơitrênthếgiớivàocùngmộtkhoảngthờigian.Dùđiềugìđúngđinữa,khôngthểchốicãirằngloàingườiđượcsinhratừthiênnhiên.

Vìthế,chúngtacàngtáchmìnhrakhỏitựnhiên,chúngtacàngtrởnênmấtcânbằng.Tươnglaicủachúngtavớitưcáchlàmộtloàisẽrấtkhắcnghiệttrừkhitanhậnrađượcđiềunày.

Vấnđềcủachúngtakhôngmới.NhàtriếthọcvàcảicáchxãhộingườiPhápởthếkỷthứ18JeanJacquesRousseau,tácgiảcuốnKhếướcxãhội,đãkêugọiquayvềvớitựnhiên.Vănminh,ngaycảvàothờicủaông,đãtrởnênquácơkhí,quáphụthuộcvàokhoahọc,quátậptrungvàolợinhuận,bópméocuộcsốngconngườithànhmộtthứthậtxấuxí.Rousseauphảnđốisựpháttriểnbấthợplýnày.

Quảthực,tấtcảchúngtađềumuốnđượckhỏemạnh.Vìlýdođó,chúngtamuốnhítthởkhôngkhítronglành,đượcnhìnthấyhoavàcâycỏtươiđẹp.Chúngtahướngvềtựnhiênvìđiềuđó,cũnggiốngnhưmộtbônghoahướngdươnghướngvềmặttrời.Chúngtaphải

nhậnrarằngbấtkỳhànhđộngnàophủnhậnthiênhướngnàycũnglàmộtsailầmtrầmtrọng.Tấtcảtiềntrênthếgiớikhôngmuađượcbầutrờixanh.Mặttrờivàngọngióthuộcvềtấtcảmọingười.

Khôngaiphảnđốirằngkhoahọcđãcảithiệncuộcsốngcủachúngta.Nhưngchúngtacầnkhớptiếntrìnhkhoahọcvớitiếntrìnhcamkếtbảotồnvàbảovệmôitrườngcủachúngta.Chúngtacầnsựcânbằng.

Vídụ,taphảinhớtớirừng.Oxytahítthở,duytrìsựsốngchochúngtatừđâumàcó?Từrừng,từthựcvậtbiển.Phảimấthàngtỉnămthựcvậtvớitạorađượclượngoxynày.

Cònnướcthìsao?Phầnlớnnướctauốngcótừhệthốngsôngngòi.Dùnắnghaymưa,nướcvẫnchảyquacácdòngsông.Vìsao?Câycốivàđấtquanhcácdòngsônghấpthụnước,tíchtrữnótronglòngđất,vàtừđó,nướckhôngngừngrỉra,từngchútmột,vàocácdòngsông.Nếukhôngcórừngvànúithìcũngnhưnhựađường,tấtcảmưarơixuốngtrongmộtngàysẽlậptứcchảyvàosôngvàđổrabiển,giốngynhưbồntắmcạndầnkhibạnkéonútbịtravậy.

Đấtlàmộtmónquàkháccủarừng.Nhữngđộngvậtnhỏvàvikhuẩngiúpchuyểnhóanhữngrễvàláchếtcủacâythànhđấtmàu.Khôngcóđấtấy,chúngtakhôngthểtrồngngũcốchayrauxanh.Chúngtasẽkhôngcóthứcăn,vàloàingườisẽdiệtvong.

Nhiềusảnphẩmkhácđếntừrừng.Khôngcóchúng,chúngtasẽkhôngcónẹpcaosu,khôngcógiấy,khôngcóbàngỗhayđồđạc–khôngcónhà.Tấtcảnhữngthứnàycũngđềulàquàtặngcủarừng.

Rừngsảnxuấtrakhôngkhíchotathở,nướcchotauống,đấtđểtatrồngthựcphẩm–quảthực,mỗilĩnhvựccủađờisốngchúngtatrởnênkhảdĩđềulànhờcâycối.

Vàtôinghĩchúngtahiếmkhinghĩđếnmốiquanhệrằng,trừkhitachămsócchorừng,tasẽkhôngthếbắtđượccádướibiển.Khôngcórừngtấtcảmưasẽchảytheosôngrabiển.Mưasẽmangtheolượnglớnphùsacùngrađó.Phùsasẽlàmđụcnướcbiển,cảntrởánhsángxuyênqua,vàhạthấpnhiệtđộnướcbiển,làmchobiểntrởnênquálạnhảnhhưởngđếnsựsinhtrưởngcủamộtsốloàicá.

Rừngcũngtạoracácchấtdinhdưỡngmàcuốicùngsẽtìmđượccáchratớibiểnvàtrởthànhthứcănchocácsinhvậtcủađạidương.Rừngbảovệsựsốngchobiển.

Sựsốnglàmộtsợixíchliênkếtmậtthiếttấtcảmọiloài.Khibấtkỳmắtxíchnàobịrốiloạn,nhữngmắtxíchkháccũngsẽbịảnhhưởng.Chúngtanênnghĩvềmôitrườngnhưmẹcủamình–MẹĐất,MẹBiển,MẹTráiĐất.Chẳngcótộiácnàotồitệhơnlàmhạichínhmẹmình.

HÀNHĐỘNGBẢOVỆMÔITRƯỜNG

Chúngtađốiphóthếnàovớinhữngvấnđềtưởngnhưnhỏnhặt,nhưviệcxảrácchẳnghạn?

VứtráchaylonnhômbênvệđườnglàhànhđộngíchkỷcủangườisốngtrongmộtcõimàĐạoPhậtgọilàthếgiớicủasúcsinh.Nhữnghànhđộngnhưthếthểhiệnmộtchủnghĩavịkỷkhôngquantâmgìđếnaikhác.Đólàmộtcáchsốngthậtphitựnhiên.Mộtngườiyêuthiênnhiênđơngiảnlàkhôngthểxảrác.Némrácmộtcáchbấtcẩnlànémđichínhnhântínhcủangườiđó.

Cùngbiểuhiệnđó,ngườiyêuthiênnhiêncóthểthươngyêunhữngngườikhác,trântrọnghòabìnhvàsởhữusựgiàucócủamộttínhcáchkhôngbịtróibuộcbởinhữngtoantínhíchkỷcủaviệcđượcmất.Ngườisốngtheokiểutínhtoánkếtcụcsẽcânđogiátrịcủachínhhọtheocùngmộtcáchđó.Cuộcsốngnhưvậybịhạnchếvôcùng.

Ngườitacóthểnghĩrằngchẳngđượclợilộcgìkhinhặtrácmàngườikhácxảra.Nhưngquantrọnglàlàmviệcđóvớitìnhyêuthiênnhiên–khôngcầnnghĩđếnviệcngườiđóđượchaykhôngđượccáigì.

Chỉquanhữnghànhđộngvịthanhưvậychúngtamớicóthểsốngtốtnhấtvớitưcáchmộtconngười.Vìkỹthuậtđãtiếnbộđếntầmcỡnày,bâygiờlàlúcquantrọnghơnbaogiờhếtđểmỗingườipháttriểnkiếnthứcvềbảovệmôitrường.Bấtcứsựcảithiệnvậtchất

bênngoàinàocũngchỉlàphùphiếmnếuchúngtakhôngtăngcườngchấtlượngnềntảngchocuộcsốngcủamình.

Hãysốngsaochobạntrởthànhtửtếvàthânthiệnvớimọingườixungquanh,rồibạnsẽngạcnhiênthấymìnhsốngmộtcuộcđờibiếtbaohạnhphúc.

CharlesM.Schwab