Düşünən insan Jurnalı, Yanvar 2012

DÜŞÜNƏN İNSAN - Yanvar 2012; Elmi-kütləvi, mənəvi-psixoloji jurnalTəsisçi və redaktor: Ziya KazımovKompyuter dizaynı: Mirağa Niftəli “1400 Design”Ünvan: Bakı şəhəri, M.Şərifzadə küçəsi 78/57Telefon: (050) 4662020; E-mail:[email protected]“Düşünən İnsan” jurnalı Azərbaycan Respublikası ƏdliyyəNazirliyində qeydiyyatdan keçmişdir.Qeydiyyat N 3418

içindəkilər DÜŞÜNƏN İNSAN ; YANVAR 2012

Şərq-Qərbmətbəəsindəçapolunmuşdur

İmanedənalimlər

Elmi-texnolojixəbərlər

İslamdünyasındakeçənay

Axırzamandaİslamidəyərləritəbliğetməkçoxvacibdir

Daşdövrüyalanı

“Azlıqçoxluğatabedir”məntiqidegenerasiyanınəsasmənbəyidir

Fosillərtəkamülütəkzibedir

Peyğəmbərimizin(s.ə.v)bütünaləmlərənümunəolantəvəkkülü

Zülallartəsadüfənəmələgələbilməz

İslamdinindəməcburiyyətyoxdur,hərbirinsanibadətindəvəinancındaazaddır

3

4

8

18

12

23

24

28

34

32

Quran əsas istinad

mənbəyidir

İnsan beyninin sirləri: beyinin müdafiə funksiyaları

6

16

30

İlham əliyev: “Biz İslam dəyərlərini

dünyada təbliğ etməliyik”.10

Şəxsiyyətinizin gizli tərəfi :

səmimilik36

İslam birliyini istəməyənlər İslam dünyasında tökülən qandan məsuldurlar

İslamla şərəfl ənən ilk qadın səhabə: hz. Xədicə

Peyğəmbərlərimiz necə dua

edərdilər?

Materialist düşüncə

elmə necə zərər verir?

60

64

72

48

Böcəklərdəki üstün uçma sistemləri

76

İslam terroru

lənətləyir

ÜZ QABIĞ

I MÖVZUSU

40

içindəkilər DÜŞÜNƏN İNSAN ; YANVAR 2012

Quranəxlaqı

Musiqi:Allahınneməti

BütüncanlılarıvəəşyaaləminiyaradanAllahdır

Sümüklərdəkimöhkəmqəfəssistemi

6gündəyaradılış

İnsanlaratapınmadini

Ultrasəsdalğalarıilədüşmənlərindənqorunangüvələr

Allahqorxusuvəcəhənnəm

Birayəbiraçıqlama

39

47

52

54

56

66

68

71

80

Tibb elmi tarixində əhəmiyyətli rol oy-nayan Paster mikrob nəzəriyyəsi ilə və qətişəkildə təkamül nəzəriyyəsinə qarşı çıxması iləməşhurdur.Apardığıtədqiqatlaronubakteriyalarıdahadadərindənaraşdırmağayönəltmişdir.Pas-ter bu sahədəki tədqiqatları nəticəsində qudu-zluq,difteriyavədigərxəstəliklərəqarşımübarizəaparmaqüçünpeyvəndüsulunutəkmilləşdirmiş,sterilizəetməüsulunukəşfetmişdir. Allah inancı çox güclü olan PasteryaşadığıdövrdəDarvinintəkamülnəzəriyyəsinəqarşı çıxdığı üçün bir çox fikri hücuma məruzqalmışdır. Elmlə din arasındakı uyğunluğumüdafiəedənPasterinbumövzudasöylədikləriçoxməşhurdur.Busözlərdənbəziləribelədir:

“Təbiəti nə qədər çox araşdırsam, Yaradanın əsərləri qarşısında inancım bir o qədər artır”.

(JeffreyL. Sheler and JoannieM.Schrof,TheCreation,USNews&WorldReport,Vol.111,No.26,December23,1991s.62)

Qalileo Qaliley teleskopla səmayabaxan ilk insandır. Qaliley həmDünyanınkürə formasında olduğunu söyləmiş,həm də Aydakı qaranlıq bölgə, kraterlərvə təpələri kəşf edən ilk insan olmuşdur.Elmə bəxş etdiyi bu böyük xidmətlərlətarixdə əhəmiyyətli yeri olan Qalileyduyğu orqanlarının, danışıq qabiliyyətininvə təfəkkürün insanlara Allah tərəfindənverildiyinə və bunların ən yaxşı şəkildəistifadə edilməsinin vacib olduğunainanırdı.O,təbiətinYaradantərəfindəndi-zayn edildiyini müdafiə edirdi. “Şübhəsizki, təbiət, imtina edə bilməyəcəyimiz,oxumalı olduğumuz Allahın digərkitabıdır”,-deyənQalileyAllahınkitablarıiləyaratdıqlarıarasındaheçbirziddiyyətinolmadığını və hər birininAllah tərəfindənyaradıldığınısöyləyirdi.

(DanGraves,ScientistsofFaith,s.25)

www.dusuneninsan.net / 3

Elmə məlum olan ən böyük qara dəliklər

Astronomlar bu günə qədər məlum olanqara dəliklərdən daha böyük iki dəlik kəşfetdilər. “Nature” jurnalında dərc edilənməqalədəbildirilmişdir ki, Berkeleydəki KaliforniyaUniversitetinin elm adamlarının müşahidəetdiyi iki qara dəliyin hər birinin kütləsi

Günəşinkütləsindəntəxminən10milyarddəfəçoxdur. Nəhəng qara dəliklər iki müxtəlif qalaktikanın mərkəzində yerləşir. Bu günə qədərmüşahidəedilənənböyükqaradəlikGünəşinkütləsindən6milyarddahaböyükkütləyəsahibidi.

Elm adamları siçanların eqoist deyil, mərhəmətli olduğunu kəşf ediblər ÇikaqoUniversitetindəPeggiMasonunapardığı təcrübə nəticəsində məlum olub ki,siçanlarşokoladıyeməkyerinə, tələyədüşmüşyoldaşlarınıxilasedirlər. Təcrübədəki 30 siçandan 23-nün qəfəsiaçaraq tələyə düşən siçanı xilas etdiyi, üstəlik

də bunu qəfəsə qoyulan şokoladı yemədənəvvəletdiklərimüşahidəedilib.Yənieqoistkimitanınansiçanlarəvvəlköməkediblər,sonradayeməklərinipaylaşıblar. Təcrübənin nəticələri “Science”jurnalında dərc edilib. Peggi Mason sosialempatiyanınyalnızinsanavəyabəziməməlilərəxasolmadığınıdabildirib.


Beyindəki genlər daim dəyişir

Elmadamlarınevroloji xəstəliklərimüalicə etməkistiqamətindəyenibirkəşfəimzaatdılar.Bukəşfsayəsindəməlumolduki,beyinhüceyrələriningenetikquruluşuzənnedildiyikimisabitqalmır,əksinə,dəyişir. İngiltərədəki Edinburq Universitetində aparılanaraşdırmadabeyininDNT-sindəkibudəyişikliklərihəyatakeçirəngenkəşfedildi.Bugenlərəənçoxbeyininhüceyrəyeniləməmərkəzindərastgəlinir. Genlərin aktiv olduqları yerlərin dəqiq təyinolunması ilə beyin funksiyalarına pis təsir edənmutasiyalarınqarşısınınalınacağıgümanedilir. Araşdırmadailkdəfəbeyinhüceyrələrininhəmbir-birindən, həmdəbədəndəkidigərhüceyrələrdəngenetikcəhətdən fərqli olduğu da təyin olundu. Elm adamları hal-hazırda bu tapıntılarla “Alzheimer”xəstəliyininvənevrolojixəstəliklərinəlaqəsiniaraşdırırlar.

Pişiyin beyni super kompyuterdən 83 dəfə daha sürətlidir

Miçiqan Universitetinin elm adamlarıkompyuter texnologiyasının inkişafı sahəsindədaha bir addım atdılar. Onlar daha kompleksqərar verən, daha çox funksiyanı eyni andayerinə yetirən, öyrənmək və xatırlamaq tutu-muna sahib olan kompyuter istehsal etməyidüşünürlər. İnsan beynindən daha sadə olan pişikbeynini “nüsxələməyi” düşünən informasiyasistemlərinin mühəndisi Vei Lu qeyd edir ki:“Pişiklərin beyinləri kompleks olduğundanonlarıtəqlidetməkolduqcaçətindir”. Pişik beyninin funksiyalarını müasirdövrün ən kompleks kompyuterində istifadəedərəkbəziəməliyyatlarıicraetdiklərinibildirən

elmadamları:“Bukompyuterin140minmərkəziəməliyyatmoduluvəxüsusi gücqaynağı olanmöhtəşəmmaşın olduğunu”, - söylədilər. Elmadamlarıbualətinbirpişikbeynindən83dəfədahayavaşişlədiyinidəvurğuladılar.


19-cuəsrçoxlusaydamütəfəkkirinnəzəriyyələryazdığıbir dövr idi. Liberalizm və marksizm kimi iki fərqli sosialnəzəriyyəbudövrdəortayaçıxdı.Hərikinəzəriyyənindəortaqxüsusiyyəti təcrübələrə deyil, mücərrəd fikirlərə əsaslanmasıidi.20-ciəsrdəisəbufikirlərtətbiqedilməyəbaşlandıvəortayabəzikonkrettəcrübələrçıxdı. Marksizmin bu təcrübələrin nəticəsində süqutetdiyi məlumdur. Dövlətin əvvəl zorakılıq yolu ilə ələkeçirilməsini,sonrabütüniqtisadiyyatındövlətnəzarətinəalınmasınıvəuzaqgələcəkdədədövlətintamamilələğvedilməsinimüdafiəedənbunəzəriyyəninhəqiqətlərləuyğunlaşmayan və çox səmərəsiz iqtisadi modelortayaqoyduğu aşkardır. Sovet İttifaqınınmərkəziplanlamaya əsaslanan iqtisadi modelinin süqutetməsi dövlətin səhv iqtisadi siyasəti olduğunuvə iqtisadiyyatınancaqxüsusi sektorun rolu iləməhsuldarhalagələcəyiniortayaqoymuşdur.Ancaqoqədərdiqqətçəkməyənbaşqabirfaktisəondanibarətdirki,20-ciəsrdəkitəcrübələrin


19-cuəsrliberalizminidəbəziistiqamətlərdənhaqsızçıxarmasıidi.19-cuəsrdəyaşamışliberaliqtisadiyyatmüdafiəçiləri 18-ci əsrdəki ingilisiqtisadçı Adam Smitin yolunu izləyərək “ənyaxşıdövlət, ən azmüdaxilə edəndövlətdir”fikrini müdafiə edirdilər. Dövlətin iqtisadihəyata müdaxilə etməməsinin və bütüniqtisadiyyatın xüsusi sektorun nəzarətindəolmasınınlazımolduğunumüdafiəetmişdilər. Dövlətin tamamilə kənarlaşdırıldığıbuiqtisadimodel19-cuəsrinsonlarından20-ciəsrinbirincirübünəqədərbaşdaABŞolmaqla,bir çox qərb ölkəsində qəbul edildi. Ancaq1929-cuildəbaşlayanvə“Böyükböhran”kimitanınan nəhəng iqtisadi böhran bu modelinyanlışolduğunuortayaqoydu.BöyükböhranNyu-Yorkbirjasındabaşqaldıranvəsonradabütündünyayayayılanhəyəcanlabaşlamışdı.Dünya iqtisadiyyatını illərlə zəiflədən buböhrandünyaticarətdövriyyəsininazalmasına,cəmiyyətləringəlirvərifahsəviyyələrininaşağıdüşməsinə,milyonlarlainsanınişsizqalmasınasəbəboldu.

Böyük böhranın ortaya qoyduğuən əhəmiyyətli nəticələrdən biri dövlətiniqtisadiyyatdan tamamilə uzaqlaşdırılmasınınçoxzərərliolduğuidi.Beləki,Böyükböhrandansonra inkişaf edən “Keynes modeli” iqtisadisistemidövlətinmüəyyənölçüdəiqtisadiyyatamüdaxilə etməsinin, bəzən də sərmayələrləiqtisadiyyatı istiqamətləndirməsinin lazımolduğunuqəbuletdi.BirçoxdövlətdəKeynesmodelini tətbiq etməklə Böyük böhranınvurduğuzərərləriortadanqaldırabildi. Hal-hazırkı dövrdə etibarlı olaniqtisadi model xüsusi sektorun lokomotivfunksiyasını yerinə yetirdiyi, amma dövlətinidarəçiliyi və istiqamətləndirməsi ilə işləyəniqtisadimodeldir.Dövlətinbaşdainfrastruktursərmayələri olmaqla iqtisadiyyatın bəzisahələrinə əl atması zəruridir. Bundan əlavə,xüsusi sektor üçün gəlir gətirməyən, ammacəmiyyətin ümumi rifahı baxımından lazımolanbəzixidmətlərinyerinəyetirilməsiüçündəyenə dövlətin müdaxiləsi zəruridir (məsələn,poçtxidmətidünyanınheçbirölkəsindəqazancgətirmir, amma cəmiyyətin faydası üçündövlət tərəfindənicraedilir).Eynişəkildə,birölkəninstratejitəhlükəsizliyinimaraqlandıraniqtisadi məsələlər də dövlət tərəfindən təşkiledilməlidir. Xülasə olaraq, bir ölkənin rifahı üçüniqtisadiyyatındövləttərəfindənidarəedilməsi,qanunlarla tənzimlənməsi, bəzən də birbaşadövlətin müdaxiləsi ilə istiqamətləndirilməsizəruridir. Dövlət bunları edə bilmək üçün,əlbəttə,güclüolmalıdır.


Yeni Zellandiyada gənc və dinamik müsəlman əhalinin sayı artır

Yeni Zellandiyanın getdikcə artan müsəlmanəhalisigəncvədinamikdir.YeniZellandiyadatəxminən17.000müsəlmanyaşayır.BumüsəlmanlarınəksəriyyətiFicidəngəlir.İslamdininiqəbuledənYeniZellandiyanınyerliəhalisininsayıisəgünbəgünartır. Rəsmi statistik məlumata əsasən, YeniZellandiyada son 25 ildəmüsəlman əhali deməkolarki,hər5ildəikidəfəartır. Yeni Zellandiya müsəlmanlarınıntəxminən 63%-i Oklenddə yaşayır, ancaqVellinqton, Hamilton, Kristçörç vəDunedində dəmüsəlman cəmiyyətləriçoxdur. Ölkədə 9 məscid və İslammərkəzi var və bunların 5-iOklenddəyerləşir.

11 sentyabr hadisəsi amerikalıların İslamı qəbul etməsinə səbəb olur

Musiqi müəllimi olan Cohanna Seqariç11 sentyabr hadisəsindən sonra İslam dini iləmaraqlandığı üçün araşdırmağa qərar vermişvə bir neçə ay sonra kəlmeyi-şəhadət gətirərəkmüsəlmanolmuşdur. Cohanna Seqariç “Hafinqton Post”averdiyiaçıqlamadabelədeyir:“Mənortayaşlıyam,Yutada anadan olmuşam, professional musiqimüəllimiyəm.Çoxazadvəmüasirəm,indiİslamıqəbuledirəm”. Seqariçdən başqa, Ancela Kolins Tellesdə 11 sentyabr hadisəsindən sonra bəzi yerlərdəəmələgələnanti-İslamifikirlərəgörə,İslamdininiaraşdırmağavəmüsəlmanolmağaqərarvermişdir.Telles ölkəsindəki bəzi insanlarınmüsəlmanlarınterrorist və qadına təzyiq göstərən insanlarolduqlarını düşündüklərinə görə, müsəlmanlarımüdafiə etmək ehtiyacı hiss edərək İslamıaraşdırmağa başlamışdır. Apardığı hərtərəfliaraşdırmaTellesinİslamlaşərəflənərəkmüsəlmanolmasınasəbəbolmuşdur.

Telles: “Bilirdim ki, Allahı tapmışam vəistədiyimdəeləbu idi”, -deyirvəsözlərinəbelədavamedir:“Allahınvarlığıəngözəlşeydirvəbu,məniminancımatamamiləuyğundur”. KolinsTellesindihəyatyoldaşıiləbirlikdəBraziliyadayaşayır.Həyatyoldaşıdaonunlatanışolduqdansonraİslamıqəbuledib. ÇikaqoluKelliKaufmanndaeyni şəkildəmüsəlmanlarınsülhəleyhdarıolduğu iddialarınagörə, müsəlmanları müdafiə etmə ehtiyacı hissetmişvəİslamıaraşdıraraqmüsəlmanolmuşdur.Trişa Skuayers 11 sentyabr hadisəsindən sonraİslamıaraşdıranvəbeləliklə,müsəlmanolanbaşqabiramerikalıdır. Tədqiqatlaraəsasən,həriltəxminən20.000amerikalıİslamıqəbuledir.Mütəxəssislər11 sentyabr hadisələrindən sonra müsəlmanolanların əksəriyyətini qadınlar təşkil etdiyinideyirlər. Bunagörə,Amerikadabirçoxməscidyenimüsəlman olanların namaz, imanın əsasları vəgözəldavranışlarkimi İslamınbir çox şərtləri iləbağlıməlumatlanmalarınaxidmətedir. Uilminqtondakı İslam mərkəsinzdə yenimüsəlmanolanlarüçündərslərverənVaqarŞarifolduğu məsciddə hər ay ən az dörd-beş nəfərinİslamıqəbuletdiyiniaçıqlayır.


Parisin Champ-Elisees prospektində Harun Yəhya elanları: “Allah var”

Cənab Adnan Oktarın (Harun Yəhya)YaradılışAtlasıkitablarseriyasını,fransızdilindəkiəsərlərinivə internet saytını təqdimedənafişalarParisin mərkəzi küçələrində bir ay nümayişetdiriləcək. Bundan əvvəl İngiltərənin paytaxtıLondondakı avtobuslarda və HollandiyanınRotterdam şəhərindəki tramvaylarda verilən buelanlarda “ALLAH VAR” cümləsi ilə bərabərHarun Yəhya əsərləri ilə bağlı Ipad, Iphone vəAndreoidproqramlarınınreklamıdavardı.

Xatırladaqki,2007-ciildəFransanınbütünqabaqcıl şəxslərinə göndərilən “Yaradılış Atlası”çoxböyükəks-sədadoğurmuş,qəzetlərdəgünlərləbuböyükəsərintəsirindənbəhsedilmişdi. 18-22 yanvar tarixində Harun YəhyanınParis və Rouendə yeni konfransları keçiriləcək.Konfransınmövzularıaşağıdakılardır:1. Ateizmin sonu, 2012: İnanc əsrinin başlanğıcı2. Quran möcüzələri3. Kainatın yaradılışı4. Darvinizmin molekulyar səviyyədə süqutu5. İslam sülh dinidirKonfranslara giriş pulsuzdur.

Sunday Times: “Türkiyə Avropa Birliyinin süqutunu seyr edir”

İngilis“SundayTimes”qəzetibölgədəgücə çevrilmişTürkiyəninAvropaBirliyindən(AB) uzaqlaşdığını yazır. Qəzetin tanınmışnümayəndələrindən Metyu Kempbel yazdığıxəbərdəyaxınzamanaqədərAB-nəüzvolmaqistəyənTürkiyəninbölgədənüfuzununartmasıilə bu istəyinin günbəgün daha da azaldığınıbildirir.

Qəzet Çinlə böyümə yarışına girənvə cümhuriyyətin banisi Atatürkdən bəri əngüclülideriiləTürkiyənintəhlükəsizlimandanAvropagəmisininbatmasınımüşahidəetdiyinivəbugəmiyəminib-minməməyidüşündüyünüyazır. “Times” Türkiyədə bir çox insanınTürkiyənin AB-nə deyil, AB-nin Türkiyəyəehtiyacıolduğunudüşündüyünübildirir.

Almaniyanın bir əyalətində İslam din dərsi qəbul edildi

Şimali Reyn Vestfaliya (ŞRV) ƏyalətMəclisində keçirilən səsvermədə “İslamdin dərsi” qəbul edildi. 1.5 milyona yaxınmüsəlmanın yaşadığı Şimali Reyn Vestfaliyaəyaləti ölkə səviyyəsində İslam din dərsinisistemli dərs kimi qəbul edən ilk əyalət oldu.Dərs2012-2013-cütədrisilindənetibarənrəsmi

tədris planına daxil ediləcək.Dərsdə eyniləyevangelik və katolik din dərslərində olduğukimi, dini təhsil veriləcək. Əyalətdə təqribən320minmüsəlmantələbətəhsilalır. Qanunaəsasən,almancatədrisediləcəkdərsancaqAlmaniyadatəhsilalmışmüəllimlərtərəfindənkeçiləcək.


Azərbaycan xalqı öz dini və tarixiənənələrinə çox sadiqdir. Dinimiz, tariximiz,millimənəvidəyərlərimizbizimüçünmüstəsnaəhəmiyyət kəsb edir. Son illər ərzində bizimtarixi, dini abidələrimiz təmir edilir, yenidənqurulur. Bizim üçün çox böyük əhəmiyyətdaşıyan ziyarətgahlar, ibadət yerləri dövləttərəfindənqorunur,təmiredilir. Birdahademəkistəyirəmki,Azərbaycanxalqıözdinivəmənəviənənələrinəsadiqolanxalqdır.Bizhesabedirikki,busahədəişlərdahada sürətlə aparılmalıdır. Azərbaycanda din,vicdan azadlığı tam şəkildə təmin edilmişdir.Bizmüqəddəsdinimizə-İslamdinimizəsadiqolan xalqıq. Biz İslam dəyərlərini dünyadatəbliğetməliyik.BuməqsədləAzərbaycançoxböyükişlərgörür-həmAzərbaycandindarları,həmAzərbaycandövləti.Bizözdinimizihəmtəbliğ etməliyik, həmdə əsassızhücumlardanqorumalıyıq.

Əfsuslar olsun ki, bəzi hallarda bizbelə hallarla üzləşirik: İslam dininə qarşıədalətsiz hücumlarla, islamofobiya meyilləriilə rastlaşırıq, bəzi kütləvi informasiyavasitələrində İslam dininə qarşı böhtankampaniyaları aparılır. Əlbəttə, biz bütün buxoşagəlməzhallaradərhalreaksiyaverməliyikvə veririk, sübut edirik ki, İslam dini sülhdinidir, qardaşlıq dinidir, xeyirxahlıq dinidir,mərhəmət dinidir. Bizim dini bayramlarımızmərhəmət ideyalarını təcəssüm etdirir. Bizimdiniənənələrimizondanibarətdirki,kasıblaraəl uzadılmalıdır, kömək göstərilməlidir. Bu,ümumbəşəri dəyərlərdir. Bu ümumbəşəridəyərlərin hamısı İslam dinində təmsil edilir.Yəni İslam dini bütün gözəl ümumbəşəridəyərləriehtivaedir.Həqiqətbundanibarətdir. Ancaq, əfsuslar olsun ki, İslam dininəqarşıaparılançirkintəbliğatkampaniyasıhələdə davam edir. Biz həm bu yalan və böhtanüzərində qurulmuş kampaniyaları dağıtmalı,həm də öz təbliğat işimizi daha da güclüşəkildəaparmalıyıq,eynizamanda,bizim,yəniİslam dünyasının birləşməsi bu kampaniyanıaparanlaraəngözəlcavabolabilər.


Azərbaycan öz tərəfindən İslamhəmrəyliyinin gücləndirilməsi üçün səyləriniəsirgəmir. Biz İslam Əməkdaşlığı Təşkilatınaüzv olduqdan sonra bütün bu müsbətmeyillərin gücləndirilməsinə töhfəmizivermişik. İki il bundan əvvəl Bakı İslammədəniyyətinin paytaxtı elan edilmişdi. Bu,bizim üçün çox böyük şərəf, həm də çoxböyük məsuliyyət idi və İslam dünyasınınAzərbaycanagöstərilənhörməti idi.Bu, İslamdünyasının Azərbaycanda İslam dininə olanhörmətinə verilən böyük qiymət idi. Onu daqeyd etməliyəm ki, bizim təşəbbüsümüzlə2018-ci ildəAzərbaycanın digər qədim şəhəriNaxçıvan İslam mədəniyyətinin paytaxtı elanedilmişdir. Azərbaycanda bütün dinlərinnümayəndələri rahat, bir ailə kimi yaşayırlar.Azərbaycanda heç vaxt dini, yaxud da ki,milli zəmində heç bir qarşıdurma, heç biranlaşılmazlıq olmamışdır və əminəm ki,olmayacaqdır.Mən tam əminəmki, öz dininəhörmət edən insan mütləq başqa dinlərə dəhörmətlə yanaşmalıdır. Dinlərarası dialoqdahadagücləndirilməlidir.Buməsələiləbağlımüxtəliffikirlər,müxtəlifyanaşmalarvardır.

Yənibizistəyirikki,dünyadamüsbətmeyillər,əməkdaşlıq, dostluq, qardaşlıq meyillərigüclənsin və burada din xadimlərinin çoxböyük rolu vardır. Biz öz tərəfimizdəntəşəbbüsləri bundan sonra da irəli sürəcəyik.Azərbaycan burada yaşayan bütün xalqlarındoğmavətənidir.Hərbir xalqınnümayəndəsibizim dəyərli vətəndaşımızdır. Biz bütündinlərin nümayəndələrinə böyük hörmətlə vərəğbətləyanaşırıq. Eyni zamanda, hər bir ölkənin uğurluinkişafı üçün din-dövlət əlaqələri çox böyükəhəmiyyətdaşıyır.BuəlaqələrdəAzərbaycandaçox yüksək səviyyədə həll olunur. Din-dövlətəlaqələrinin sağlam zəmində qurulması hərbircəmiyyətüçünçoxvacibdir.Azərbaycandabu məsələlər yüksək səviyyədə təşkil edilir.Din-dövlət münasibətlərinin bu səviyyədəqurulmasında ulu öndər Heydər Əliyevinmüstəsnaxidmətləriolmuşdur. Biz hamımız çalışmalıyıq ki, ölkəmizidaha da inkişaf etdirək, gücləndirək. Bizimçox gözəl perspektivlərimiz vardır. Biz bu ilmüstəqilliyimizinbərpasının20illikyubileyiniböyük təntənə ilə və böyük uğurlarla qeydetmişik.İyirmiilərzindəAzərbaycanböyükvəşərəfli yol keçmişdir. Bütünbaşqa sahələrdəkiuğurlarla və iqtisadi, sosial məsələlərin həlliilə yanaşı, Azərbaycanda ictimai vəziyyətinçox müsbət səviyyədə olması bizim böyüksərvətimizdir. Bu sahədə nüfuzlu insanlarınsözləriböyükəhəmiyyətdaşıyır. (Cənab Prezident İlham ƏliyevinBakıdakı Əjdərbəy məscidinin əsaslı təmirivə yenidənqurmasından sonra açılışındakınitqindən.22dekabr,2011)


Əsrlər boyu cəmiyyətdə bəzi insanlarəksəriyyətin etdiyini doğru qəbul etmişdir.Bəzi insanları din əxlaqının tələbləriniyerinə yetirməkdən çəkindirən ən böyükmaneələrdən biri də budur. İnsanlarıyaşadıqları cəmiyyətin onlar haqqında nədeyəcəyindən, nə düşünəcəyindən asılı edənbu yanlış düşüncə tərzi din əxlaqına uyğunyaşamayan əksər insanlar tərəfindən həyattərzi kimi mənimsənilmişdir. Nəticədə, buinsanlarıncəmiyyətdəəksəriyyəttəşkiletməsidigər insanları da səhv istiqamətləndirmişvə onları bu kütlənin yaşadığı yanlış həyattərzinin və qayda-qanunlarının doğruolduğunainandırmışdır.Halbukidüşünmədənəksəriyyətləayaqlaşmaqşeytanınbiroyunudurvə insanı dünyada və axirətdə itkiyə məruzqoyar.QurandaAllahmüsəlmanlarabeləəmr

edir: Onların aralarında Allahın nazil etdiyi (Kitabla) hökm ver və onların istəklərinə tabe olma. Onlardan ehtiyat et ki, Allahın sənə nazil etdiyi (hökmlərin) bəzisindən səni sapdırmasınlar. Əgər onlar üz döndərsələr, bil ki, Allah onları bəzi günahlarına görə müsibətə düçar etmək istəyir. Həqiqətən, insanların çoxu fasiqlərdir. (Maidə surəsi, 49)

Ayədəndəməlumolduğukimi,Allahinsanlarahaqsızçoxluğavəonlarınnəfslərinəuyğunqayda-qanunlarınatabeolmamağıəmredir, Quran əxlaqına uyğun hərəkət etməyinhəllyoluolduğunubildirir. Ancaqinsanlarınəksəriyyətivicdanlarıqəbuletməsədə,özləriniçoxluğunhəyat tərzi ilə ayaqlaşmağaməcburhiss edir, bunu cəmiyyətin bir fərdi olmaq


üçünlabüdhesabedirlər.Halbukiəksəriyyətinnəetdiyi,nəyəinandığı,nəyimüdafiəetdiyibirinsanüçünəslaetibarlımənbəvədəyərölçüsüdeyil.

Bəzi insanlar “çoxları edir” məntiqinə niyə sığınırlar?

İnsanlarınbirqismi,eyniləhaqqdininəmrikimi“madamki,bucəmiyyətdəyaşayırıq,cəmiyyətinhəyattərzinəvəqoyduğuqaydalaratabeolmalıyıq”məntiqinətabeolmağaözləriniməcbur hiss edirlər. Din əxlaqının həqiqimənasını qavramamış bu insanlar dünyadaAllahın əmrlərindən başqa insanların tabeolduğu bəzi qaydalar olduğuna, insanında sosial varlıq olduğuna görə, bu qayda-qanunlara əməl etməli olduğuna inanırlar.(Qeyd etmək lazımdır ki, burada bir şəxsin,cəmiyyətinrahatlığıüçünlazımibəziqaydalaratabe olmasından bəhs edilir. Əgər əksəriyyətdinəxlaqınauyğunyaşamırsa,bir insanındinəxlaqından uzaqlaşması, Quranda qadağanolunduğu halda, əksər insanlar içki içdiyinə,qumar oynadığına, saxtakarlıq etdiyinə görə,bunlarıetməyitəhlükəligörməməsiyanlışdır).Buəxlaqamalikinsanlarcəmiyyətinfərdlərinirazı salmağı ən zəruri vəzifə hesab edirlər.Buna görə, cəmiyyətin “başqaları nə deyər,insanlarnecəqiymətverər,nədüşünər,mənimhaqqımdayaxşıdesinlər,ağıllı,zəkalıdesinlər,varlıdesinlər,əliaçıqdesinlər,mənimhaqqımdabelə düşünməsinlər, bunu deməsinlər, belədanışmasınlar” kimi fikirlərin içindən çıxabilmirlər. Nəticədə isə din əxlaqına uyğunyaşamadıqları üçün əsla həqiqi xoşbəxtliyi vərahatlığıtapabilmirvənərazısalmaqistədikləri

insanları razısalır, nə də özlərirazıqalırlar.

Əksəriyyət haqsız ola bilər

Əksəriyyətin mənimsədiyi həyattərzi, saxta qayda-qanunlar və hərəkətlərinsanlarıdoğruyayönəltməz.Əksinə,AllahQuranda əksəriyyətə tabe olmağın insanıazdırantəhlükəolduğunubeləxəbərverir:

“Əgər sən yer üzündə olanların əksəriyyətinə itaət etsən, onlar səni Allah yolundan azdırarlar. Onlar ancaq zənnə qapılır və ancaq yalan danışırlar”. (Ənam surəsi, 116)

Buna görə, əksəriyyətin Quranəxlaqına zidd həyat tərzini seçməsi, insanlarıələ salması, zülm etməsi, ailələrinə, həttadövlətlərinəqarşıçıxması,Allahınharametdiyihərəkətləri düşünmədən etməsi cəmiyyətdəyaşayan başqa insanlara təsir etməməlidir.Bundan əlavə, bu cür insanların əksəriyyəttəşkil etməsi də onların etdiyi səhvlərə haqqqazandırmır. Məsələn, bir xalqın oda, günəşəvə ya ulduzlara sitayiş etməsi başqasının daeyniinancımənimsəməsiüçünəsasdeyil. Birxalqın içində fırıldaqçılıq,zalımlıq,oğruluq və bunun kimi əxlaqsız davranışlarasəs çıxarılmasada, bir şəxs “çoxu bunu edir”məntiqi ilə eyni hərəkətləri etməyə məcburdeyil.


Bir xalqıniçində ancaq varlılara

hörmətedilməsi,gözələxlaqlıkasıb insanların maddi gücüolmadığına görə əzilməsi digər

insanların da bu düşüncə tərzinidəstəkləməsinəəsasvermir.

Əksinə, bəzi insanların vicdanlarıqəbul etmədiyihalda,məhzəksəriyyətinqınamasından qorxaraq bu zalımməntiqidoğru qarşılaması böyük vicdansızlıq olar.

Çünkiinsancəmiyyəttərəfindənqınanmaqdan,təcrid edilməkdən və ya alçaldılmaqdanqorxaraq vicdanı ilə doğru olduğunu bildiyişeyietməkdənçəkinməsiağıllıhərəkətdeyil.Allah Quranda müsəlmanların mühümxüsusiyyətinin insanların qınamasındanqorxmamasıolduğunubeləxəbərverir:

Ey iman gətirənlər! Sizlərdən hər kim dinindən dönsə, Allah (onun əvəzinə) Özünün sevdiyi və Onu sevən, möminlərə qarşı mülayim, kafirlərə qarşı isə sərt olan, Allah yolunda cihad edən və tənə edənin tənəsindən qorxmayan bir camaat gətirər. Bu, Allahın lütfüdür, onu istədiyinə verər. Allah (hər şeyi) əhatə edəndir, biləndir. (Maidə surəsi, 54)

“Əksəriyyətə tabe olmaq” məntiqi cəmiyyətə ancaq itki gətirər

Yuxarıdakı nümunələrdə qısa şəkildəbildirildiyikimi,insanlarAllahınrazıqaldığı

həyattərzindənfərqlihəyatımənimsəyiblərsə,əksəriyyətətabeolmaqməntiqionlaraqazancgətirməyəcək. Belə ki, əqli cəhətdən çökmüşvə əxlaqi degenerasiyaya uğramış fərdlərdənibarətcəmiyyətdünyadaciddiqarışıqlığıniçinəsürüklənir. Mənfəətə əsaslanan çəkişmələr,düşmənçiliklər, qəzəb, nifrət, qısqanclıq kimimənfiduyğuvədüşüncələrinsanlararasındasürətlə yayılır. Dünya isə yaşamaqmümkünolmayan,narahatlıqvəxaosunhakimolduğuyerəçevrilir.Bu,AllahınOnaşərikqoşanlaradünyada verdiyi qarşılıqdır. Axirətdə buinsanları daha pis son gözləyir. Bu sonQurandabeləxəbərverilmişdir:

Onlar yer üzündə (Allahdan) yaxa qurtara bilməyəcəklər. Onların Allahdan başqa himayədarları da yoxdur. Onların əzabı qat-qat artırılar. Çünki onlar (haqqı) eşidə bilmirdilər və görmürdülər. Onlar özlərini ziyana uğradarlar. Uydurduqları (bütlər) isə onlardan qeybə çəkilib gedər. Şübhə yoxdur ki, axirətdə ən çox ziyana uğrayanlar da onlardır. (Hud surəsi, 20-22)

Müsəlmanlarn rəhbəri Qurani-kərim və Peyğəmbərimizin (s.ə.v.)

sünnəsidir

Müsəlman əksəriyyətin səhvdavrandığı mühitdə Allahın əmr etdiyikimi vicdanla və Quran əxlaqına uyğundavranmalıdır.Bunagörə,əksəriyyətinQuran

əxlaqına uyğun olmayan həyat tərziniseçməsi, gündəlik həyatda

buna uyğun qərarverib bu


cür düşünməsi cəmiyyətdə yaşayan digərşəxslərətəsiretməməlidir. Müsəlmanlar harada olsalar da, nəetsələrdə,qəlblərindəvəsöhbətlərindədaimaAllaha olan imanlarını və bağlılıqlarını əsasgötürürlər. Həyatlarının məqsədi Allahınrizasını, rəhmətini və cənnətini qazanmaqolduğuüçünhəranbuməqsədəuyğunhərəkətedirlər. Hər işdə Quranda bildirildiyi kimi,Allaha təslim olurlar. Bu əxlaqlarına görə,çoxluq içindəQuran əxlaqına uyğunhərəkətedən yeganə insan olsalar da, bu onları əslazəiflətməz. Əksinə, daha diqqətli davranarvə Allahın razı olmadığı davranışlardançəkinərlər. Allahın iznilə, heç bir şərait vəmühitonlarıgözələxlaqdan,Allahıvəaxirətidüşündürməkdən uzaqlaşdırmaz. RəbbimizQuranda möminlərin bu xüsusiyyətini beləbildirmişdir:

O kəslər ki, nə ticarət, nə də alış-veriş onları Allahı zikr etməkdən, namaz qılmaqdan və zəkat verməkdən yayındırmır. Onlar qəlblərin və gözlərin çevriləcəyi bir gündən qorxurlar. (Nur surəsi, 37)

Hz. İbrahim insanların əksəriyyətinə tabe olmamış, bütün müsəlmanlara

nümunə olmuşdur

Quranda hz. İbrahimin və onunlabirlikdə olan möminlərin onları qınayaninsanlardan çəkinməyən qətiyyətlidavranışları nümunə göstərilir. “Həqiqətən, İbrahim Allaha müti, hənif bir rəhbər idi. O, müşriklərdən deyildi. (Nəhl surəsi, 120)” ayəsilə təriflənən hz. İbrahim və yanındakımöminlər insanların əksəriyyətinin bütlərə

sitayişetdiyicəmiyyətdəyaşayırdılar.

Ancaqinsanlarınonlarıqınamasına, hədə-qorxugəlməsinəbaxmayaraq,ancaqAllahdan qorxduqlarına görə,bu cəmiyyətin batil hərəkətlərinəkəskinreaksiyavermişdilər.Qurandabubeləxəbərverilir:

İbrahim və onunla birlikdə olanlarda sizin üçün gözəl bir nümunə vardır. Onlar öz qövmünə dedilər: “Həqiqətən, biz sizdən və sizin Allahdan başqa tapındığınız şeylərdən uzağıq. Biz sizi inkar edirik… (Mumtəhənə surəsi, 4) O dedi: “Siz yonub düzəltdik-lərinizəmi sitayiş edirsiniz? Axı sizi də, sizin düzəltdiklərinizi də Allah yaratmışdır”. Onlar dedilər: “Bundan ötrü bir bina tikin və onu orada odlayın!” Onlar (İbrahimə) hiylə qurmaq istədilər, Biz də onları rüsvay etdik. (O dedi): “Mən Rəbbimə doğru gedirəm. O, məni doğru yola yönəldəcəkdir”. (Saffat surəsi, 95-99)

Ancaq insanların bəziləri hz. İbrahimkimi qətiyyətli ola bilmir. Qəlbləri Allahdanuzaqolduğuüçünvicdanlarınıdadinləmirlər.Vicdanlarınınqarşısına“insanlarınəksəriyyətiedir, onlar edirsə, doğrusu budur” kimisəhv məntiqlə sədd çəkir və Allahdan qafil,insanların razılığını üstün tutan, onlarınqınamasındançəkinənhəyatyaşayırlar.

“Binasını Allah qorxusu və (Onun) rizası üzərində quran kəs daha yaxşıdır, yoxsa binasını dağılmaqda olan uçurumun lap kənarında quran və onunla birlikdə cəhənnəm oduna yuvarlanan kəs? Allah zalım qövmü doğru yola yönəltməz”. (Tövbə surəsi, 109)



Allahın sözü olan Quran doğru iləyanlışın,yaxşı iləpisinnəolduğunu insanlarabildirən haqq kitabdır.Quranda insanların nəüçün və necə yaradıldığı, həyat tərzi, ibadətformaları, gözəl əxlaq haqqında məlumatlar,fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam olmağınyolları, çətin anlarda və gözlənilməz hallardagörülməlitədbirlər,müxtəlifinsanxarakterləri,iqtisadi, siyasi, sosial və hüquqi həyatın ənideal forması, Allahın sözlərinə itaətsizliketdikdə ortaya çıxan qarışıqlıq, ölüm anıhaqqında məlumatlar, qiyamət günündə başverəcəkhadisələr, cənnətvəcəhənnəmləbağlıməlumatlar və başqa bir çox mövzu ətraflışəkildə açıqlanmışdır. Yəni Quranda insanhəyatınınhəranındaehtiyacıolanməlumatlarınhamısıverilmişdir. Allahın Quranda tərif etdiyimüsəlmanlıqanlayışındainsanındinihökmləriqeyd-şərtsiz qəbul etməsi, ancaq Allahaiman gətirməsi və Ondan başqa yol göstəricitanımaması, həyatının hər anında Allahıngöstərdiyi və razı olduğu şəkildə yaşamasıəsasdır.Bucürimanvəəxlaqanlayışınamalikinsanyaşadığıcəmiyyətindinadındanirəlisürdüyü ziddiyyətli, batil inancların,əcdadlarından öyrəndiyi dinibiliklərin ardınca kor-

koranə getməz.HəmQuranınAllah qatındanhaqq kitab olduğunu qəbul edib, həm də“atalarından qalma” Qurandankənar həyatfəlsəfəsinə tabe olmaz. Tək ölçü və yol kimiancaqQuranıvəPeyğəmbərimizinhəyattərzinimənimsəyər. Belə ki,Quranda bir çox ayədə həqiqimüsəlmanların yaşadıqları cəmiyyətin batildinlərindən ayrılıb şirk qoşmadan Allaha vəQuranatabeolduğundanbəhsedilir.Quranda“Kəhf” qissəsində yaşadıqları cəmiyyətinbatil dinini qəbul etmədiklərinə görə qınananvə ölümlə hədələnərək mağaraya sığınanəməlisalehmüsəlmanlardanbeləbəhsedilir:


Biz onların əhvalatını sənə olmuş bir həqiqət kimi söyləyirik. Onlar Rəbbinə iman gətirmiş gənclər idi.Biz də onların hidayətini artırdıq. Onlar (kafir hökmdarın qarşısında) durub: “Rəbbimiz göylərin və yerin Rəbbidir. Biz heç vaxt Ondan başqa tanrıya ibadət etməyəcəyik. Əks halda, olduqca böyük bir (küfr) danışmış olarıq!”– deyərkən onların qəlbinə qüvvət verdik. “Bizim bu xalqımız Allahdan başqa tanrılar qəbul etdi. Bəs nə üçün onlar buna aid bir dəlil gətirmədilər? Allaha qarşı yalan uydurandan daha zalım kim ola bilər?! Madam ki, siz onları və Allahdan savayı ibadət etdiklərini tərk etdiniz, onda mağaraya sığının ki, Rəbbiniz sizə Öz mərhəmətini geniş etsin və işinizdə sizin üçün fayda hazırlasın. (Kəhf surəsi, 13-16)

Əlbəttə, cəmiyyətin batil dinindənayrılmaq mənəvi cəhətdən batil dinmənsublarından ayrılmaq deməkdir. Başqasözlə, onların Qurandankənar ibadətformalarını, inanclarını, dəyər ölçülərini,əxlaq anlayışlarını, adət-ənənələrini,davranış normalarını, danışıq üslublarınımənimsəməmək, özlərinəQuranı əsasmənbəqəbuletməkdir. Quranda da bildirildiyi kimi, xalisdin ancaq Allahındır. Allah Ona qulluq

edənlərə din olaraq İslamı seçib bəyənmişvə Quranı insanlara yolgöstərici rəhbər kiminaziletmişdir.YeganədoğruhaqqyolAllahınyoludur.AllahınQurandabildirdiyiyollardanbaşqabütünyollarbatildirvəancaqxurafata,bidətəvəzənnəəsaslanır.Quranaüztutanlarınnecə düşünmələri, davranmaları, danışıqüslubları, ibadət formaları və fərz hökmləriaçıqşəkildəbildirilmişdir. Ona görə, həyatının məqsədi Allahaqulolmaq,Onunrizasınıqazanmaqüçünyaxşıəməlləretməkvəcənnətəlayiqqulolmaqüçünhəqiqi iman sahibləri özlərinə yolgöstəricimənbəkimiQuranıölçüqəbul edirlər.Bütündüşüncələrini Quranla dəyərləndirirlər.Quranınbütünhökmlərinəciddişəkildəəməledirlər.Habeləbilik,təcrübə,sosialsəviyyəsinəbaxmayaraq,insanınüztutduğuyeganəmənbəQurandır. Belə ki, Allah “Zumər” surəsinin36-cı ayəsində: “Məgər Allah Öz bəndəsinə kifayət deyilmi?!” -deyir.Onagörədə insanancaq Quranı yeganə ölçü qəbul etdikdə,Allahınəmrlərinidəqiqyerinəyetirdikdə,həranOnunrizasınıqazanmaqüçünsalehəməlləretdikdə Allah dərgahında gözəl mükafataümidbəsləyəbilər.

Bugündünyadazülməvəzorakılığaməruz qalan, aclıq çəkən insanlarınvarlığından hamı xəbərdardır. Qəzetlərdə,televiziya kanallarında sahibsiz vəmöhtacinsanların görüntülərinə tez-tez rastgəlməkmümkündür.Bir çox insanonlarınvəziyyətini görəndə təəssüf hissi keçirir.Buna baxmayaraq, onları bu zülmdənxilas etməyi düşünmür. Bunu başqalarınınməsuliyyəti olduğunu düşünür. İnsanlarınbir qismi də “tək başıma nə edə bilərəm,mənim əlimdən nə gəlir” düşüncəsi iləhərəkət edirlər. Halbuki bu yanlış fikirdir.Axırzamanda Quran əxlaqının hakimolmasıüçüngörülənhərişçoxvacibdir. Quran əxlaqının hakim olması üçün kim və necə fəaliyyət göstərə bilər? Quran əxlaqının hakim olması üçün heç bir imkanının olmadığını düşünənlər nə edə bilərlər? Hal-hazırda dünya əhalisinə və

dünyanın həryerindəyaşayan

müsəlmanlarınvəziyyətinəbaxandaQuranəxlaqının yaşanmamasından qaynaqlananqarışıqlıq, zülm və dözülməz çətinliklərləüz-üzəqalan insanlarıgörürük.Fələstində,İndoneziyada, Şərqi Türküstanda,Əfqanıstanda, İraqda, Somalidə və yadünyanınhəryerindəyerdəsüründürülən,uşaqlarının gözü qarşısında təpiklənəninsanlar, daşlarla özlərini müdafiə etməyəçalışan kiçik uşaqlar, güllələrə hədəf olankörpələr,təcavüzvəişgəncəyəməruzqalanqadınlar,evlərindən,yurdlarındançıxarılan,şikəst qalan, yaxınlarını-doğmalarını,həyatlarınıitirənyüzminlərləsilahsızinsangörüntülərihərkəsəməlumdur. İnsanlarvəhşiliyə,zülməməruzqalır,sağ qalmaq uğrunda əsir düşərgələrindəmübarizəaparırlar.Müsəlmanbirliklərbir-bir müstəqilliklərini itirir, onlara yardımedə bilən vicdanlı insanların köməyinigözləyirlər, amma informasiya blokadasıolduğu üçün səslərini eşitdirə bilmirlər.Müsəlmanlarınzülmgördükləriölkələrdənyalnızbirneçəsindəyaşananlaraqısanəzərsalsaq,bumövzununəhəmiyyətidahayaxşıaydın olar. Belə vəziyyətdə müsəlmanlarAllahın bildirdiyi şəkildə hərəkətetməlidirlər:

Sizə nə olub ki, Allah yolunda və: “Ey Rəbbimiz! Bizi əhalisi zalım olan bu şəhərdən çıxart, bizə Öz tərəfindən bir himayəçi təyin et, bizə Öz tərəfindən bir yardımçı təyin et!”– deyən zəif kişilər, qadınlar və uşaqlar uğrunda vuruşmursunuz? (Nisa surəsi, 75)

Dünyada baş verən hadisələrəümumi nəzər salsaq, onların baş


verməsinə sevgisizliyin, həmçinin nifrət,kin, düşmənlik, mənfəət, eqoizm vəmərhəmətsizlikkimihisslərinvəağılsızlığınsəbəbolduğunugörərik.Buproblemlərihəlletməyin və tamamilə ortadan qaldırmağınyoluisəsevgi,şəfqət,mərhəmət, həssaslıq,fədakarlıq, dostluq, xoş münasibət, sağlamdüşüncə və ağıldır. Bu xüsusiyyətlər isəancaq Quran əxlaqını tam şəkildə yaşayaninsanlara aiddir. Allah ayələrində Quranıninsanları zülmətdən nura çıxardığını beləbildirir:

Ey Kitab əhli! Artıq sizə Kitabdan gizlətdiyiniz şeylərin bir çoxunu bəyan edən və bir çoxunun da üstündən keçən Elçimiz gəlmişdir. Artıq sizə Allahdan bir nur (Muhəmməd) və açıq-aydın bir Kitab gəldi. Allah, Onun rizasını arayan şəxsləri (bu Kitabla) əmin-amanlıq yollarına yönəldir, onları Öz iznilə zülmətlərdən nura çıxarır və düz yola yönəldir. (Maidə surəsi, 15-16)

Ayədə bildirildiyi kimi, dünyadakıədalətsizliyin, qarışıqlığın, terrorun,qırğınların,aclığın,səfalətvəzülmünyeganəhəlli Quran əxlaqının dünyaya hakimolmasıdır. Bunun üçün hər bir müsəlmanxidmətetməlidir.

Hər bir insanın Quran əxlaqına xidmət etmək imkanı vardır

Hər bir gözəl əxlaqlı və vicdanlıinsanyaxşılıqetməküçünxidmətedəbilər.

Məsələn, ağır yük qaldırılan zaman onbeş adamdan yalnız dördü yükü qaldırsa,digərləri isə:“Bizzəifvəçəlimsizik,köməkedə bilmərik”, - deyib kənarda dursalar,bu doğru hərəkət olmaz. Ancaq on beşadamın on beşi də yükü qaldırsa və hərbiri gücünün çatdığı qədər kömək etsə,dördnəfərinçiynindəkiağırlıqyüngülləşər.Kimin nə qədər kömək etməsi deyil,gücündən bacardığı qədər istifadə etməsiəhəmiyyətlidir. Rəbbimiz Quranda heç kiməgücününçatdığındanartıqyükləməyəcəyini,həryaxşıinsanüçünbirasanlıqyaradacağınıbildirir:

Məhz onlar yaxşı işlər görməyə tələsər və bu işlərdə öndə gedərlər. Biz hər kəsi yalnız qüvvəsi çatdığı qədər yükləyirik. Dərgahımızda haqqı deyən bir Kitab vardır. Onlara zülm olunmaz. (Muminun surəsi, 61-62)

İmkanın məhdud olması xidmət etməyə maneə deyil

İnsanınimkanınınməhdudolmasınagörə təəssüflənməsi çox yanlışdır. İnsanınixlas və səmimiyyətlə, əvəzini yalnızAllahdan gözləyərək xidmət etməsi dahaəhəmiyyətlidir. Görülən işin böyük və yakiçik,verilənsədəqəninazvəyaçoxolmasıvacibdeyil.Əsassəmimiyyətdir,yalnızAllahüçünsəygöstərməkdir.


Məsələn, bir insanın maddi imkanıolmayabilər.Xəstəolduğuüçünyatağındanqalxmayabilər.Yadakor,karolabilər, iflicolduğu üçün əlləri tutmaya bilər. Gəzəbilməz, danışa bilməz və ya yaza bilməz.Ammabelə insanda buvəziyyətiAllahdanbir nemət, xeyir olaraq görməli və sahibolduğuimkanlardanmümkünqədəristifadəetməlidir.YatağındaqaldığımüddətərzindəAllahyolundafikrimübarizəaparaninsanlarüçünduaedərək,imandadərinləşməküçüntəfəkkür edərək, yaxınında olan insanlaraAllahınayələrinixatırladaraq,kitaboxuyaraq,yazı yazaraq İslam dininin yayılmasındafəaliyyətgöstərəbilər. Xidmət üçün vaxtının kifayət qədərolmadığınıdüşünməkböyükyanılmadır:• İnsan faydasız seriallardan,maqazin

proqramlarından uzaq dura bilər,bu vaxtdan istifadə edərək

ətrafındakılara Quranəxlaqını izah edə bilər,

İslam əxlaqını izahedən əsərləroxuya bilər,s a y t l a r ıaraşdırabilər.•

Boş və lazımsız söhbətlərdən uzaqlaşaraqvaxtqazanabilər.• Faydasız məzmunlu jurnal vəqəzetlərdənuzaqdurabilər.

Maddi imkanın olmaması xidmət etməkdən uzaqlaşmağa səbəb

deyil:

• İnsan faydasız jurnal və qəzetlərinəvəzinə İslamı təbliğ edən, əhəmiyyətliməlumatlarasahib jurnallarıalabilər.Sonrabu jurnalları dostları ilə paylaşıb ətrafdakıinsanlaradafaydaverəbilər.• Qəzet və jurnallardakı maraqlıxəbərləri toplayıb kitablarda istifadə edərəknəşredəbilər.• Kifayət qədər maddi imkanıolmayanlar yoldaşları ilə birləşib bir kitabalıboxuyabilər.Sonrabukitablarıyoldaşlarıarasındaoxumaqüçünpaylaşabilərlər.• Məhəllədəki dostları ilə danışıbbir nəfərin evində kitabxana düzəldə bilər.Alınan kitabları bu kitabxanaya qoyub birçoxinsanınistifadəetməsinitəminedəbilər.• Köhnə musiqi kasetlərini yığıb,onlara iman həqiqətlərini izah edən,darvinizmvəmaterializminyanlışlığınıizahedən məlumatları yaza bilər. Bu kasetləridost-tanışlarınaverəbilər.• CD alıb internet saytlarından İslaməxlaqınıizahedənmüxtəlifkitabvəməqalələr


köçürübhədiyyəverəbilər.Bunlar istifadəedildikdənsonrabaşqalarınaveriləbilər.

İş yerində, məktəbdə, evdə İslama xidmət etmək üçün bir

çox imkan ola bilər:

• İnsanboşvəlazımsızsöhbətetməkyerinəİslaməxlaqı,Quranmöcüzələri,imanhəqiqətləri, təkamül nəzəriyyəsinin iflasauğramasıkimimövzulardanbəhsedəbilər.Evə dəvət edilən qonaqlara bu mövzudahazırlanmışsənədlifilmgöstərəbilər.• İşə gedəndə və qayıdandanəqliyyatdakeçirilənuzunvaxtlarda İslaməxlaqınıvəyaradılışdəlilləriniizahedənsəskasetlərinəqulaqasılmasınıtəminedəbilər.• İslam əxlaqı, Quran möcüzələri,iman həqiqətləri, təkamül nəzəriyyəsininiflasetməsindənbəhsedənteleviziyavəyaradioproqramlarınıbroşürlərlətanıdabilər,tanışlaraseyretmələrinitövsiyəedəbilər.• İslam əxlaqını, Allahın yaratmasənətini, dinsizliyin zərərlərini izah edənkitablarıvəinternetsaytlarınıtanıdabilər.• QonşularıvədostlarıiləsöhbətindəİslaməxlaqınıvəyaAllahınyaratmasənətiniizah edən kitablardan öyrəndiklərini izahedəbilər.• Uşaqlara İslam əxlaqını, Allahınkainatdakıyaradışdəlilləriniizahedəbilər.Bu mövzuda sənədli filmlər seyr etdirəbilər, eyni zamanda, öyrənərkən uşaqlarınəylənmələridətəminedəbilər.Uşaqlarınbuəxlaqla yetişdirilməsi ilə onların sonradanmillivəmənəvidəyərlərəbağlı,xeyirliinsanolmalarınasəbəbolabilər.• Azyaşlı uşaqlara din əxlaqınıvə iman həqiqətlərini izah edib onlarınyatmadan əvvəl Allahı zikr etmələrini vəOnaduaetmələriniöyrədəbilərlər.• Evdə israf olmamasına diqqətyetirib, pulun boş yerə xərclənməsininqarşısını ala bilər. Lazımsız xərclərdənçəkinər, İslam əxlaqının izah edildiyi kitabvəjurnallaralabilərlər.

• Xüsusi günlərdə hədiyyə olaraqimanın güclənməsinə səbəb olan kitablar,VCD-lərvəyasəskasetlərialabilərlər.• Qonaqlığagedərkəngüldəstəsi,tortvəs.almaqyerinəkitabalabilər.Bunudost-tanışlarınadaizahedəbilər.Onlarındabucürdavranmalarınasəbəbolabilərlər. İnsanların bir-birlərinə necəzülm etdiklərini görən, hər gün ətrafındaəxlaqsızlığın, mərhəmətsizliyin, iman-sızlığınfərqinəvaranvənarahatolaraqsülh,sevgivərahatcəmiyyətistəyənbirinsanınbaşverənhadisələrəlaqeydqalmasıböyüksəhvolar.Hərinsanazvəyaçox,gücününçatdığıqədərQuranəxlaqınınyaşanmasınasəygöstərməli,yaxşılıqvəgözəllikyolundaçalışmalıdır.

İslama Allah rizası üçün əvəzi gözlənilmədən xidmət edilməlidir Səmimi müsəlmanlar zülmün vəhaqsızlıqlarınsonaçatması,insanlarıngözəl


əxlaqlıolmasıvəəslİslamdinininyaşanmasıüçün ciddi səy göstərərlər. Rəbbimizə təslimolar,Onunrazılığınıqazanmaqvəyaxşı işlərgörməküçünheçnəyimaneəolaraqgörməzlər.BöyükdiqqətvədəqiqlikləAllahınrazılığına,rəhmətinə və müsəlmanlar üçün hazırladığıcənnətinə layiq olmaq üçün səy göstərərlər.Allahonlarınbusəmimisəylərinibeləbildirir:

Ey insan! Sən, həqiqətən də, səy göstərib Rəbbinə tərəf can atırsan. Sən Onunla qarşılaşacaqsan! (İnşiqaq surəsi, 6)

Allaha qəti olaraq inanan bir insanAllahın razılığını, rəhmətini və cənnətiniqazanmaqüçünəlindəngələnininənçoxunuetmək istəyər. Bir işi bitirib digər xeyirliişə keçər, ən sürətli və əhatəli şəkildə dinəxlaqınaxidmətedər,ciddisəygöstərər.Daimİslamın, müsəlmanların faydasını düşünər,

bütün insanların sülh, dostluq, güvən vərahatyaşamalarıüçünüzərinədüşənietməyəçalışar.Allahrizasıüçünedilənxidmətlərdəkibuşövqvəistəkəsldindarlığınəlamətlərindənbiridir. Səmimi müsəlmanlar “(İşlərini) qurtaran kimi (Allah yolunda) çalış! (Ancaq) Rəbbinə üz tut! (İnşirah surəsi, 7-8)”ayəsinəuyğunolaraqAllahın razılığını, rəhmətinivəcənnətini qazanmaq ümidi və sevinci ilə həranlarında şövqlü, dinamik və çalışqandırlar.Hər an əcr qazanmaq üçün səy göstərər,başqasını gözləmədən, təxirə salmadanönlərinə çıxan hər imkanı qiymətləndirərlər.Etdiklərindənötrüheçkəsəminnətqoymazlar.Əksinə,Allaha,Allahın razılığına, rəhmətinəvəölmədənəvvəlyığacaqlarısavablaramöhtacolduqlarınıbilərək,təvazökarvəqənaətiçindəheçkimdəntəşəkkürbeləgözləmədənİslamaxidmətedərlər.


Fosil nədir? Fosillər uzun zaman əvvəl yaşamış canlıların bu günə gəlib çatan qalıqları və ya izləridir. Minlərlə il yaşı olan fosillər olduğu kimi, miyonlarla, hətta yüz milyonlarla il əvvələ aid canlılara məxsus fosillər də var. Fosil orjinal canlı ilə tamamilə eyni quruluşa sahibdir, lakin tərkib hissəsi üzvi maddələr deyil, daşdır. Bütün bu fosil nümunələri olduqca vacib həqiqəti ortaya qoyur. Bütün canlılar dünya üzərində yaradıldıqları ilk andan etibarən eyni quruluş, ölçü və xüsusiyyətlərə sahibdir. Ən qədim geoloji dövrlərdə yaşamış canlılar belə ən kiçik dəyişikliklər keçirmədən bu günə qədər gəlib çıxıblar. Bu, elmi gerçəkdir və bütün məxluqatın Allah tərəfindən yaradıldığının elmi dəlilidir.

TİMSAHFOSİL№:SR0211YAŞ:100milyonilDÖVR:TəbaşirTAPILDIĞIYER:Asiya Yaşayan fosil nümunələrindən biri dətimsahlardır. Bədən strukturları nöqsansızşəkildə birdən ortaya çıxmış və yüz milyonildən çoxdur ki, (timsahların 140 milyonillik fosilləri var) heç bir dəyişikliyə məruzqalmamışlar. Şəkildəki 100 milyon illiktimsahla dövrümüzdəki timsahlar arasındafərqin olmaması bu həqiqəti bir daha sübutedir.

SEKOYABUDAĞIFOSİL№:SP0017YAŞ:50milyonilDÖVR:EosenTAPILDIĞI YER: Cache Creek meydanı,Kamloops,BritishColumbia,Kanada Dünyanınənböyükağacnövüolansekoyalar,eynizamanda,uzunömürlüdürlər.Təxminən 150 metr və 1000 yaşında olansekoya ağacları var. Bu ağaclara, əsasən,Şimali Amerikada rast gəlinir. Fosilnümunələrisekoyalarınmilyonlarla ildirki,dəyişmədiyini, yəni təkamülkeçirmədiyiniortaya qoyur. Şəkildə görünən 50 milyonillik sekoya budağı fosilinin dövrümüzdəkinümunələrindənheçbirfərqiyoxdur.

NAUTİLUSFOSİL№:SY0221YAŞ:160milyonilDÖVR:YuraTAPILDIĞIYER:Mərakeş Bu canlı yaradılmış bütün canlılarkimi,milyonlarla ildirki,heçbirdəyişikliyəməruz qalmamışdır. Allah bütün canlılarıdəyişmədən mühafizə etmişdir. Bu datəkamülün olmadığının və bütün canlılarıAllahınyaratdığınındəlilidir.


Neolit dövrü iddiası yalandan ibarətdir

700.000 il əvvəlki dövrə aid gəmi,400.000 illik mizraqlar, 35.000 illik şəkillər,8.000 il əvvəl professional şəkildə aparılan dişmüalicəsi…Arxeolojiqazıntılartəkamülçülərin“ibtidai insan” iddiasının doğru olmadığınıgöstərir. İndiyə qədər əldə edilmiş bütünarxeoloji qazıntılar onu göstərir ki, insan varolduğugündəninsandırvəyüksəkmədəniyyətəmalikdir. Bu səbəbdən, təkamülçülərin iddiaetdikləri “tarixin təkamülü” də yalandanibarətdir. Təkamülçülər birhüceyrəlidən çox-hüceyrəliyə, sonra da meymundan insanadoğru uzanan təkamül prosesini izah etməküçün tarixin inkişafını da ssenariləşdirmiş,bununüçünprimitivinsanınhəyatınıaçıqlayan“mağaradövrü”,“daşdövrü”kimixəyalidövrləruydurmuşlar.Bu iddialarını sübutetməküçünmüxtəlifüsullardanistifadəetməyəçalışmışlar.Arxeoloji qazıntılarda tapılan daşı, oxu və yasaxsıqabıbuistiqamətdəşərhetmişlər. Halbuki qaranlıq bir mağaradabürünərək oturan, nitq qabiliyyəti olmayanyarı insanyarımeymuncanlılaryalnızxəyalınməhsuludur. Primitiv insan və daş dövrü heçvaxtolmamışdır.

Daşın daşla yonulması qeyri-mümkündür

Qədim sivilizasiyalardan dövrümüzəqədər gəlib çatan qalıqlarda daş üzərindəişləmələr diqqət cəlb edir. Daşa bu dərəcədədetallı və düz forma verilməsi üçün mütləqpoladalətlərdən istifadəedilməlidir.Daşıdaşasürtərəkdüzvəitialətlərəldəetməkmümkündeyil. Qranit və bazalta bənzər bərk daşlarınparçalanıb dağılmadan nazik kəsilməsi ancaqpoladnizələrin,tornaların,lomların,rəndələrinvasitəsilə mümkündür. On min il əvvələ aidbilərziklərin, sırğa və boyunbağıların daşladüzəldilməsinin mümkün olmadığını bilirik.Daşlavuraraqbuəşyalardakiçikdəliklər açılabilməz.Daşısürtərəkəşyalarınüzərindəbəzəkdüzəltmək olmaz. Bunları düzəltmək üçündəmir,poladvədigərmetalalətlərdən istifadəedilmişdir. Birçoxdaşqalığındakıparıltıdaonlarıniti və düz olduğuna görədir. Təkamülçü elmadamlarınınbuparlaqlığı cilakimixarakterizəetmələri, bu dövrü neolit dövrü kimi qəbuletmələrielmdənkənarizahdır.Cilanınminillərləqalmasımümkündeyil.Budaşlariddiaedildiyikimi, cilalandığı üçün deyil, düz kəsildikləriüçün parıldayır. Bu, daşın öz quruluşundanqaynaqlananparıltıdır.


Üstdəkişəkillərdəgörünənsoltərəfdəkibilərzik mərmərdən, sağ tərəfdəki bilərzik isəbazaltdan düzəldilmişdir. Bilərziklər e.ə. 8500-9000-ci illərə aiddir. Təkamülçülər bu dövrdəyalnız daşdan düzəldilmiş alətlərdən istifadəedildiyini iddia edirlər. Bazalt və mərmər çoxbərk daşlardır. Bu daşların bu cür düz yumruhalqalarhalınagətirilməsiüçünpoladalətlərdənistifadə edilməlidir. Bilərziklərin poladalətlərdən istifadə edilmədən kəsilib formayasalınmasımümkün deyil. Bir insana daş veribonunla bazaltdan şəkildəki kimi bir bilərzikdüzəltməsiniistəsək,bunuedəbilərmi?Əlbəttə,daşıdaşa sürtərək,daşadaşlavuraraqbilərzikdüzəldə bilməyəcək. Bu qazıntılar o dövrdəyaşayan insanların estetika və sənətkarlıqanlayışına sahib olduqlarını, mədəni cəhətdəninkişafetdiklərinigöstərir.

Tarixin təkamülü yalanı

Təkamülçülərin tarix anlayışına görə,tarixinsanıntəkamülünəparalelolaraqmüxtəlifdövrlərə bölünərək araşdırılır. Bir çox insanınməktəb illərində, yaxud müxtəlif qəzet vətelevizor xəbərlərində eşitməyə vərdiş etdiyiPoleolit dövrü, Mezolit dövrü, Neolit dövrü,Eneolit dövrü, Tunc dövrü, Dəmir dövrü kimixəyali anlayışlar təkamülçü xronologiyanın

hissələridir. Bir çox insan bu xəyali cədvəliheç düşünmədən qəbul edir və bəşəriyyətinbir zamanlar yalnız kobud, daş alətləristifadə edilən, mədəniyyət və texnologiyanınbilinmədiyi bir dövrdə yaşadığını zənnedir. Bu iddialar təkamülçülərin insanlarıkonkret həqiqətlərlə deyil, xəyali nağıllarlainandırmağa çalışdıqlarının ən əhəmiyyətligöstəricilərindəndir.Beləki,arxeolojiqazıntılarvə elmiməlumatlar araşdırıldığı zaman ortayaçoxfərqlimənzərəçıxır.Keçmişdəndövrümüzəqədər gəlib çatan izlər insanların tarixin hərdövründəmədəniyyətlərivəictimaihəyatlarıiləsivilhəyattərzikeçirdiklərinigöstərir.Arxeolojiqazıntılarda olan alətlər, tikiş iynələri, bəzəkəşyaları,dekorasiyavəsaitlərikeçmişinsanlarınmədəni və inkişaf etmiş həyat sürdükləriningöstəricilərindəndir. Bundan yüz minlərlə il əvvəl dəeynilə müasir dövrdəki kimi, insanlar evlərdəyaşayır, əkinçiliklə və ticarətlə məşğul olur,tekstilməhsulları hazırlayır, yeməklərini yeyir,qohumlarınıziyarətedir,musiqiiləmaraqlanır,şəkilçəkir,xəstəliklərimüalicəedir,ibadətləriniyerinə yetirir, qısaca desək, normal gündəlikhəyat tərzi keçirirdilər. Allahın göndərdiyipeyğəmbərlərəitaətedəninsanlarbirolanAllahaiman gətirirdilər. Bu səbəbdən, təkamülçülərinqarşıya qoyduğu “bir olan Allaha iman ilk


cəmiyyətlərəməlumdeyildi” iddiasıdadoğrudeyil.Allahınvarlığınıvəbirliyinixatırlatmaq,din əxlaqını yaşamağa dəvət etmək üçün hərcəmiyyətə elçi göndərildiyi Quranda beləbildirilmişdir:

“...Elə bir ümmət yoxdur ki, onun içindən qorxudan bir peyğəmbər gəlib-getməsin!” (Fatır surəsi, 24)

Əlbəttə,tarixboyumədənihəyatsürəninsanlarla yanaşı, sadə və primitiv şəraitdəyaşayan cəmiyyətlər də mövcud olmuşdur.Ancaq bu, insanlıq tarixinin təkamülünə dəlildeyil. Çünki indiki dövrdə də dünyanın biryerində kosmosa raket göndərildiyi halda, birbaşqayerində insanlarhələelektrikinvarlığınıbelə bilmirlər. Amma bu vəziyyət nə kosmikraketləridüzəldənlərinzehnivəfizikicəhətdəninkişaf etdiklərini, yəni təkamül keçirdiklərini,nə də digərlərinin hələ “meymun insan”lara

yaxın olduqlarını göstərmir. Bunlar mədənitəkamül prosesinin deyil, yalnız mədəniyyətfərqiningöstəriciləridir. Bundan 700 min il əvvəl insanlar çoxyaxşı düzəldilmiş gəmilərlə okeanda səyahətedirdilər. Bizə “ibtidai mağara adamları”kimi tanıdılan insanlar, əslində, dövrümüzünrəssamlarında olmayan qabiliyyətə və estetikzövqə sahibdilər. 80 min il əvvəl yaşamış vəbizə təkamülçülər tərəfindən“meymun insan”kimi göstərilən neandertal irqi musiqi alətləridüzəldirdi, geyim zövqünə sahib idi və istiqumlardaformalıayaqqabılardagəzirdi.

İman gətirənlər tarix boyu mədəni həyat sürmüşdür

Tarix boyu yaşamış peyğəmbərlərləbirlikdə imangətirənlərçoxmədənivəmüasirhəyat sürmüşlər. Hz. Nuh dövründə də, hz.


İbrahimdövründədə,hz.Yusifdövründədə,hz.Musadövründədə,hz.Süleymandövründədəindikikimi, ictimainizam içindəmüasirhəyatyaşanmışdır.Hərdövrdəmöminlərnamazlarınıqılmış, oruclarını tutmuş, Allahın bildirdiyisərhədləri qorumuş, halal və təmiz həyatsürmüşlər. Arxeoloji qazıntılarda əldə edilənməlumatların göstərdiyi inkişaf etmiş həyatstandartlarınınəngözəlinə,əntəmizinəAllahaiman gətirən saleh möminlər sahib olmuşlar.YaşadıqlarıdövrüntəminetdiyihərcürimkanınənyaxşısınıpeyğəmbərlərvəsəmimimöminlərAllah rizasına uyğun olaraq istifadə etmişlər.Bu, “Mömin olaraq yaxşı iş görən kişi və qadınlara, əlbəttə, gözəl həyat bəxş edəcək və etdikləri ən yaxşı əməllərə görə onları mütləq mükafatlandıracağıq. (Nəhl surəsi, 97)” ayəsinin təcəllisidir. Əlbəttə, imtahanmühitinin tələbi olaraq Peyğəmbərimizin(s.ə.v.) dövründə olduğu kimi, insanlar bəzənçətinliklərlədəsınanmışlar.Ancaqbuçətinlikləronların mədəni həyat yaşamadıqlarınıgöstərmir.Allahı inkaredən, inkarlarındaisraredən, gözəl əxlaq göstərməyən və yer üzündətəxribatçılıq edənlərin sonu isənəqədərvarlıvəmədəniolsalarda,hüsranolmuşdur.Üstəlik,bunların bir çoxu bəlkə də dövrümüzdəkicəmiyyətlərdən inkişaf etmiş imkanlara sahibolan cəmiyyətlərdir. Bu həqiqət Quranda beləxəbərverilmişdir:

Məgər onlar yer üzündə gəzib dolaşaraq özlərindən öncəkilərin aqibətini görmədilərmi? Onlar bunlardan da güclü idilər. Onlar torpağı şumlayır, yer üzünü bunlardan daha çox abadlaşdırırdılar. Elçiləri onlara açıq-aydın möcüzələr gətirirdilər. Onlara Allah zülm etmirdi. Onlar özləri özlərinə zülm etmişdilər. (Rum surəsi, 9)

Elm adamlarının dediklərindən:Darvinizmin əsassızlığı

“Darvinist tezisin doğru olmadığıarxeoloji fosillərlə sübut edilmişdir. Əgərdarvinizm doğru olsaydı, bu zaman həmarxeoloji qazıntılarda, həm də fosillərdə ikiayaqlılığın, texnologiyanın və inkişaf edənbeyinölçülərinindəlillərinigörməliidik.Ammabunu görmürük. Tarixi tapıntıların bir cəhətibeləbutezisinyanlışolduğunugöstərməküçünkifayətdir:daşalətlər”. (Richard Leakey, The Origin ofHumankind,BasicBooks,NewYork,1994,s.12)


Quranda Peyğəmbərimizlə (s.ə.v)bağlı hadisələrdə onun təvəkkülü vəAllaha təslimiyyəti açıq-aşkar görünür.Peyğəmbərimizin (s.ə.v) Məkkədən çıxdıqdansonradostu iləbirlikdəgizləndiyimağaradakısözləri təvəkkülünü göstərən ən gözəlnümunələrdənbiridir.Ayədəbeləbildirilir: Əgər siz ona kömək etməsəniz, Allah ona artıq kömək göstərmişdir. O vaxt kafirlər onu iki nəfərdən biri olaraq (Məkkədən) çıxartdılar. O iki nəfər mağarada olarkən biri öz yoldaşına dedi: “Qəm yemə, Allah bizimlədir!” (Bundan sonra) Allah ona arxayınlıq nazil etdi, sizin görmədiyiniz döyüşçülərlə ona yardım göstərdi və kafirlərin sözünü alçaltdı. Ancaq Allahın sözü ucadır. Allah qüdrətlidir, müdrikdir. (Tövbə surəsi, 40)

Peyğəmbərimiz (s.ə.v) hər şəraitdəAllahatəslimolmuş,Onunyaratdığıhərşeydəxeyirvəgözəllikolduğunubilmişdir.QurandaPeyğəmbərimizə (s.ə.v) qövmünə söyləməküçün bildirilən bu sözlər də təvəkkülününgöstəricisidir:

Sənə bir uğur nəsib olsa, (bu) onları kədərləndirər. Sənə bir müsibət üz versə: “Biz

ehtiyat tədbirimizi əvvəlcədən görmüşük!”– deyər və sevinə-sevinə çıxıb gedərlər. De: “Allahın bizim üçün yazdığından başqa bizim başımıza heç nə gəlməz. O, bizim himayədarımızdır. Qoy möminlər Allaha təvəkkül etsinlər!” (Tövbə surəsi, 50-51)

Peyğəmbərimiz (s.ə.v) təvəkkülüilə bütün müsəlmanlara nümunə olmuş vəinsanınAllahdangələnşeyidəyişdirməyəgücüçatmadığınıbeləxatırlatmışdır:

“Bir nəfs üçün müəyyən edilmiş şeymütləqolar”.1 “... Bir şey istədikcə Allahdan istə.Yardım tələb edəcəksənsə, Allahdan yardımdilə. Çünki qullar Allahın yazmadığı xüsusüçünsənəköməketməkməqsədiləbirləşsələr,bunu etməyə qadir olmazlar. Sənə Allahınyazmadığızərəriverməküçünbirləşsələr,bunadaqadirolmazlar”.2

Peyğəmbərimizin (s.ə.v) sünnəsinətabeolanhərmömindəmüsibətkimigörünənhadisələri onun kimi təvəkküllə qarşılamalı,hər şeydə xeyir və gözəllik olduğuna imangətirməlidir.Bunudaunutmaqolmazki,Allahınəntəqvalıqullarındanbiriolanpeyğəmbərimizhz.Muhəmməd (s.ə.v) çox böyük çətinliklərlə


vəmüsibətlərləimtahanolunmuşdur. Təbliğ etdiyi qövmdə hər cür çətinliktörətməyəhazırolaninsanlarvaridi.İkiüzlülükedərək Peyğəmbərimizə (s.ə.v) tələ qurmağaçalışanlar, atalarının dinini dəyişdirməyiqəbul etməyən müşriklər, Peyğəmbərdənnəfslərinə uyğun ayə gətirməsini istəyənlər,Peyğəmbərimizi (s.ə.v) öldürmək, sürgünetməkvəyahəbsetməkistəyənlərvəbaşqalarıdaima Peyğəmbərimizə (s.ə.v) mane olmağaçalışırdılar. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) inkarçıların budavranışlarına daima səbir etmiş, qətiyyətləAllahın dinini təbliğ etmiş və müsəlmanlarıtəhlükələrdən qoruyaraq onları Quranlatərbiyələndirmişdir. Onun bu əzminin,uğurunun və cəsarətinin kökündə Allahaolan güclü imanı, təvəkkülü və təslimiyyətidurur. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) mağaradaolduğu kimi, hər vəziyyətdə Allahın onunlabirlikdəolduğunubilmiş,hərhadisəniAllahınyaratdığına və Rəbbimizin hər şeyi ən gözəlvə ən xeyirli şəkildə nəticələndirəcəyinə imangətirmişdir. Peyğəmbərimizin (s.ə.v) bu hədisionun hər şeydə xeyir görən təvəkkülünənümunədir: Möminin vəziyyəti nə qədərtəəccüblüdür. Çünki hər işi onun üçün birxeyirdir. Bu, ancaq möminə xasdır, başqasınadeyil.Onarazıqaldığışeygəlsə,şüküredər,buisəxeyirdir.Birzərərgəldikdəsəbiredər,budaxeyirdir.3 Peyğəmbərimiz (s.ə.v) bu inancı iləhadisələr qarşısında əlindən gələn qədər cəhdetmiş, ancaq nəticənin Allaha aid olduğunubilərək Ona sığınıb güvənmişdir. Allah onubu gözəl təvəkkülünə görə daima güclü vəmüvəffəqetmişdir. Allah çətinlik törədənlərə qarşıPeyğəmbərimizə (s.ə.v) təvəkkül etməyibildirmiş və Peyğəmbərimiz (s.ə.v) də həyatıboyuRəbbimizinbuəmriniyerinəyetirmişdir.Ayədəbeləbuyurulur:

Onlar: “İtaət edirik!”– deyirlər. Sənin yanından çıxıb getdikdə isə onların bir qismi gecələr sənin dediyinin əksinə tədbir görürlər. Allah onların gecələr nə etdiklərini yazır. Onlardan üz döndər və Allaha təvəkkül et!

Qoruyan olaraq Allah yetər. (Nisa surəsi, 81)

Mövzu ilə bağlı başqa bir ayədə beləbuyurulur: Əgər onlar səninlə mübahisə edərlərsə, de: “Mən özümü ardımca gələnlərlə birlikdə Allaha təslim etmişəm!” Kitab verilənlərə və savadsızlara isə de: “Siz də təslim oldunuzmu?” Əgər təslim olsalar, doğru yola yönəlmiş olarlar. Üz döndərsələr, sənin öhdənə düşən ancaq təbliğ etməkdir. Allah qullarını görür. (Ali-İmran surəsi, 20)

Peyğəmbərimiz (s.ə.v) bir sözündətəvəkküledənlərinmükafatınıbeləbirnümunəiləaçıqlamışdır: “SizAllaha haqqı ilə təvəkkül etsəniz,quşlar kimi ruziləndirilərsiniz.Onlar ac gedir,toxqayıdırlar”.4 Möminlər üçün ən gözəl nümunəPeyğəmbərimizin (s.ə.v) sözləri vədavranışlarıdır.Onagörə, hər hansı çətinliklə,nəfsinin xoşlamadığı vəziyyətlə qarşılaşanhərmömin Quran ayələrini, hər şeyi yaradanınAllah olduğunu düşünərək, Peyğəmbərimizin(s.ə.v) təvəkkülünü nümunə götürməli, hərhadisədə Allahın yaratdığı qədərə təslimolduğunuxatırlamalıdır.1-Kütüb-iSitte,MuhtasarıTercümeveŞerhi,Prof.Dr.İbrahimCanan,16-cı cild, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992, səh. 499 2- Kütüb-i Sitte,MuhtasarıTercümeveŞerhi,Prof.Dr.İbrahimCanan,16-cıcild,AkçağYayınları,Ankara, 1992, səh. 314 3-Kütüb-i Sitte,MuhtasarıTercümeveŞerhi,Prof.Dr. İbrahimCanan, 2-ci cild,AkçağYayınları,Ankara,1992,səh.2084-G.AhmedZiyaüddin,RamuzElHadis,2-cicild,GoncaYayınevi,İstanbul,1997,357/1


Beyinbütünbədənimiziidarəedənorqanolduğuüçünbuorqandameydanagələnənkiçikzədəbeləqarşısıalınmaznəticələrəgətiribçıxarır.Beyində 1 mm-lik hissə zədə aldıqda bir çoxhüceyrəvəhüceyrərabitəsiməhvedildiyinəgörə,hərəkət,hissvəhafizəkimiəsasproseslərdəciddiproblemləryaranır. Ancaq zədələnmələrin qarşısınıalan tədbirlər də bizim üçün əvvəlcədənhazırlanmışdır. Lazımi bərkliyə malik kəlləsümüyü beyini qoruyur. Beyindən başqa heç birorqan kəllə sümüyü kimi bir quruluşla xüsusimühafizə olunmamışdır. Mümkün zərbələrəqarşı görülən bu tədbir sayəsində beyin həyatifunksiyalarını mükəmməl yerinə yetirir. Sümükhüceyrələrinin beyinin varlığından, orqanizmüçün əhəmiyyətindən xəbərdar olması və buşüurlabeyinətəzyiqgöstərmədən,sıxmadanəhatəedərək birləşməsinin bir açıqlaması var: şüurluyaradılış. Ön mühakiməsiz düşünən hər ağıllıinsanbucürdizaynınkortəbiitəsadüflərinnəticəsiolmayacağınıbilər. Beyininmüdafiəsinəmisalolaraqbeyininqan ehtiyacını təmin edən sistemi də göstərəbilərik.Beyinorqanizmdəkibütünprosesləriidarə

edir.Onagörədəsabitqanehtiyacıolanorqandır.Beyininehtiyacıolanqanmütləqtəminedilməlidir.Beyinin bu həyati ehtiyacı qeyri-adi nəzarətlətəmin edilir. Bir qanama baş verdikdə, digərbütünorqanlaraqanıngöndərilməsidayandırılsabelə, bir çox sinir beyinə qanın ötürülməsi üçünhərəkətəkeçirvədamarlarındiametribunauyğuntənzimlənir.Bəziorqanlaragedənqanmüvəqqətidayandırılırvəqanınaxınıbeyinəgedəndamarlaraistiqamətləndirilir. Bu möcüzəvi faktlar qarşısındatəkamülçülər beyinin mərhələli inkişafı iddiasıilə bağlı heç bir əsaslı açıqlama verə bilmirlər.Bu çarəsizlik içində uydurma izahlarını daha daartıraraq“ehtiyacolduğundan”beyininqorunmalıolduğunu və təsadüflərin bu ehtiyaca dərhalcavab verdiklərini iddia edirlər. Əlbəttə, kortəbiişüursuz təsadüflərin belə bir ehtiyacı müəyyənetməsi,məhzvaxtındakəllə sümüyükimixüsusimüdafiə sistemini meydana gətirməsi qeyri-mümkündür. Bundan əlavə, kəllə sümüyününtəsadüfən, müdafiə məqsədilə əmələ gəldiyiniiddia edən təkamülçülər, əvvəlcə, kəllə sümüyüəmələgələnəqədərbeyininnecəqorunduğunuvəvarlığınıdavametdirdiyiniaçıqlamalıdırlar.Çünki


kəllə sümüyü olmadan beyinin varlığını davametdirməsi və ya funksiyalarını yerinə yetirməsiqeyri-mümkündür. Bununtaməksini,yənitəkamülssenarisinəgörə,əvvəlcə,kəlləsümüyününəmələgələrəkdahasonra içində təsadüfən beyinin əmələ gəldiyinifərz edək. Bu zamanda təkamülçülərməqsədsizkəlləsümüyününvarlığınıaçıqlamalıdırlar.Çünkiməlumolduğukimi,təkamülçüiddiayaəsasən,hərşeyehtiyaclaraəsasənmüəyyənedilirvətəsadüfləryolu ilə bu ehtiyaclar təmin edilir.Məqsədsizbirorqanın və ya mexanizmin isə mövcud olmasıvə varlığını davam etdirməsimümkün deyil. Buhalda, təsadüflər gələcəyi görərəkbeyininhəssasquruluşununəzərəalmalıvəbunauyğunmüdafiəsisteminieyniandaəmələgətirməlidirlər.Əlbəttə,ağıllıvədərrakəliinsanbuiddialarınreallaşdığınainanmaz. Burada mühüm bir cəhəti vurğulamaqlazımdır. Nə qədər qeyri-mümkün olsa da,təkamülçülərin xəyali ssenarilərinə əsasən, beyinmərhələ-mərhələ əmələ gəlmişdir. Onda kəlləsümüyü də bu mərhələlərə uyğun olaraq əmələgəlməlidir. Halbuki yer üzündə mövcud olanbütün kəllə sümüyü fosilləri ən təkmil şəkildəmövcuddur. Heç bir zaman natamam və yayarımçıqkəlləsümüyüfosilinərastgəlinməmişdir. Təkamülçü fərziyyələri canlandırmaqüçün təsadüflərin “düşündüklərini”, “hazırlıqgördüklərini”,“gələcəyəaidplanlarqurduqlarını”

vəbəziüstünxüsusiyyətlərəmalikgücolduqlarınıfərzetməklazımdır.Təkamülçülərin“təsadüfləri”təsadüfənmeydanagəlsələrdə,sankişüurludurlarvəhər işiplanlışəkildəedirlər.Butəsadüflərhərşeyi düşünür, insanların belə hesablamadığıdetalları hesablayır, uzaqgörən davranırlar.Bundan əlavə, təkamülçülərin xəyalındakıtəsadüflər,adətən,səhvəyolvermirlər.Dünyanınənqabaqcıl elmadamları və texnikləri birləşərəkXXI əsrin texnologiyasınamalik olduqları halda,beyinin iş sisteminəyaxınalət icadedəbilmirlər,təkamülçülərin təsadüfləri isə milyardlarlahüceyrənin arasından trilyondan çox xəbərləşməşəbəkəsini qura biliblər. Əlbəttə, bu iddialarainanmaqmümkündeyil. Təkamül nəzəriyyəsinin əsassızlığıdəfələrlə sübut olunsa da, hələ də təsadüflərinşüurlu hərəkət etdiklərinə dair uzun ssenarilərinuydurulması bu cəfəngiyatı danışanları gülüncvəziyyətə salır. Beyindəki dizaynın təsadüfənəmələ gəlməsi, əlbəttə,mümkündeyil. Bütün buhəssastarazlıqlarıqüsursuznizamiçindəyaradanhərşeyinYaradanıolanAllahdır.Quranayələrindəbuhəqiqətinsanlarabeləxatırladılır:

Ey insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı qoyan nədir? O ki, səni yaradıb kamilləşdirdi və sənə gözəl bir surət verdi. Səni istədiyi şəklə saldı. (İnfitar surəsi, 6-8)


Dində məcburiyyət yoxdur. Artıq doğru yol azğınlıqdan aydın fərqlənir. Hər kəs tağutu inkar edib Allaha iman gətirərsə, heç vaxt qırılmayan ən möhkəm dəstəkdən yapışmış olar. Allah Eşidəndir, Biləndir. (Bəqərə surəsi, 256)

İslam dini gözəllik və sevgi dinidir.İslamdininiyaşayan insanlarbugözəldinivəonun dərinliyini yaşadıqca daha da həyəcanlıvəşövqlüolurlar.İslamaolanbağlılığınqaynağıAllahaolaneşqdir.BirmüsəlmanAllaheşqindənnamazqılar,AllaheşqindənibadətləriniyerinəyetirərvəQuranagörəyaşayar.AllahQurandamüsəlmanların bu xüsusiyyətini “qəlbən imangətirmiş”,“qəlbəninananlar”ifadələriiləxəbərvermişdir. Bir müsəlman Allahın ucalığını vəİslamı ağlı ilə dərk edər və qəlbən də təsdiqedər.Qurandabildirildiyikimi,heçkimbaşqabir insana bunu zorla və təzyiq göstərərəkqəbuletdirəbilməz.Əgərbirinsantəzyiqyoluilə ibadətəməcburedilirsə,bu,onumüsəlmandeyil, əksinə, bir münafiq halına gətirir. Buşəkildə,İslamıntamamiləqarşıolduğubirinsanmodeli ortaya çıxır. Münafiq təzyiq altındaolarkən müsəlman olduğunu söyləyər,lakin daxilən Quran əxlaqındanuzaq olan, İslama vəmüsəlmanlara qarşı

düşmən olan saxtakardır. Allah ayələrindəmünafiqlikedənləribelətərifetmişdir:

İnsanlar arasında elələri də vardır ki, mömin olmadıqları halda: “Allaha və axirət gününə inanırıq”, –deyirlər. Onlar Allahı və iman gətirənləri aldatmağa çalışırlar. Halbuki yalnız özlərini aldadır və (bunu) anlamırlar. Onların qəlblərində xəstəlik vardır və Allah da onların xəstəliyini artırmışdır. Yalan söylədiklərinə görə də üzücü bir əzab çəkəcəklər. (Bəqərə surəsi, 8-10)

Onlar möminlərlə rastlaşdıqda: “Biz iman gətirdik!”– deyirlər, öz şeytanları (azmış dostları) ilə təklikdə qaldıqda isə: “Biz sizinləyik. Biz (möminlərə) ancaq istehza edirik!”– deyirlər. (Bəqərə surəsi, 14)

Bu, ona görədir ki, onlar iman gətirdikdən sonra kafir oldular. Sonra da onların qəlbinə möhür vuruldu. Artıq onlar anlamırlar. (Münafiqun surəsi, 3)


Şübhəsiz ki, yalan xəbər gətirənlər özünüzdən olan bir dəstədir.... (Nur surəsi, 11)

Onların qəlblərində xəstəlik vardır və Allah da onların xəstəliyini artırmışdır. Yalan söylədiklərinə görə də üzücü bir əzab çəkəcəklər. (Bəqərə surəsi, 10)

İslamın təbliğ edilməsi və İslamınhökmlərinin təqdim etdiyi gözəl əxlaqıntanıdılması hər müsəlmanın üzərinə düşənvəzifədir. Lakin bu, Quranın hökmünə görə,əsla təzyiq yolu ilə reallaşa bilməz. Quranxristianlarada,yəhudilərədətəbliğedilər,lakinbuinsanlarəgərözdinləriniyaşamaqistəsələr,artıqonlarıməcburetməkolmaz. Məhz bu səbəbdən, Allah: “Dindəməcburiyyət yoxdur”, -deyərək imanın sevgiiləvəqəlbənolduğunuxəbərvermişdir.Təzyiqaltında müsəlmanlıq İslam dinində qadağanedilmişdir. Yaşadığımız dövrdə - axırzamandaAllahın izniləhz. İsanın (ə.s.)vəhz.Mehdinin(ə.s) zühuru çox yaxındır. Hz. Mehdi (ə.s.)dövründə insanlar dini qavrayacaq vədəstə-dəstə Allah inancına yönələcəklər.Hz. Mehdi (ə.s.) müsəlmanlara Quranla,

xristianlara İncilin əsli, yəhudilərədəTövratınəsli iləhökmedəcək.Hz.Mehdi(ə.s.)əslaqantökməyəcək,Qurandaəmredildiyikimi,gözəlöyüd və sevgi ilə insanları Allah inancına vədinədəvətedəcək.

Qab su ilə dolduğu kimi, yer üzü sülhlə dolacaq. Heç kimin arasında düşmənçilik qalmayacaq. Bütün düşmənçiliklər, həsədlər, şübhəsiz, itib gedəcək. (Səhihi-Müslim,1/136) ... Cənabi-Haqq İslamı necə bizimlə başlamışdırsa, Onunla (hz. Mehdi (ə.s.) ilə) sona çatdıracaq. Necə bizimlə onlar arasındakı şirk və ədavətdən (hüsumət və düşmənçilikdən) xilas olmuş və ürəklərinə ülfət (dostluq) və məhəbbət (sevgi) yerləşmişsə, (hz. Mehdinin (ə.s.) gəlişi ilə) yenə elə olacaq. (AhirZamanMehdisi’ninAlametleri,CelalettinSuyuti,s.20)

“... Onun (hz. Mehdi (ə.s.)) dövründə yaxşı insanların yaxşılığı artar, pislərə belə yaxşılıq edilər”. (Kitab-ul Burhan FiAlamet-ilMehdiyy-ilAhirZaman,s.17)


ZÜLALIN ƏMƏLƏ GƏLMƏSİ ÜÇÜN HÜCEYRƏ BÜTÖV ŞƏKİLDƏ OLMALIDIR.

Darvinistlərdüsturlarladolukitablaryazsalarda,saxtafosillərtəqdim etsələr də, yaradılışa dair elmi dəlillərə demaqoqluqla qarşıçıxsalar da, hər tərəfə xəyali şəkillərlə dolu karton afişalar yapışdırıbtəkamül sərgisi kimi təqdim etsələr də, bu, onların məğlubiyyətinidəyişdirməyəcək. Çünki darvinistlərin ən böyük kabusu elə həyatınmənşəyidir.DarvinistlərhələdəbirzülalınnecəəmələgəldiyinədairHEÇBİRAÇIQLAMAVERMƏYİBLƏR.Bu,ənməşhurtəkamülçülərinRiçardDokinzin,Duqlas Futuymanın, TimUaytın və digər bütündarvinistlərindüşdüyüçətinvəziyyətigöstərir.Demaqoqluqbircəzülal qarşısındakı məğlubiyyətlərini aradan qaldırmır. BİRCƏZÜLALDARVİNİZMİTAMAMİLƏDARMADAĞINETMİŞDİR.Darvinist demaqoqluğun mühüm xüsusiyyəti bütünkompleksliyinəbaxmayaraq,həyatdakıhərşeyiibtidaigöstərməkolduğuna görə, darvinistlər həyatın mənşəyi məsələsini dəsadələşdirməyəçalışırlar. “Palçıqlı suda hüceyrə əmələ gəlib”, “DNT öz-özünəəmələgələrəkçoxalmağabaşlayıb”kimihekayələrinkökündəduransəbəbdəbudur.Darvinistlərbuyollainsanlarıdahaasanaldadacaqlarınıdüşünürlər.Lakinözləridəyaxşıgörürlərki,məsələartıqbuyalanmərhələsiniçoxdankeçib.İnsanlarartıqnəinki bir zülalın öz-özünə əmələ gəlməyəcək qədər üstünkompleksliyəmalikolduğunu,eynizamandazülalın,DNT-nin,RNT-ninvəyahüceyrəninhərhansıbirhissəsininBÜTÖVHÜCEYRƏ OLMADAN HEÇ BİR İŞƏ YARAMADIĞINIbilirlər. Bufaktlardarvinizminməğlubiyyətibaxımındançoxmühümdür:

• Bir zülalın əmələ gəlməsi üçün DNT lazımdır.• Zülal olmasa, DNT əmələ gəlməz.

• DNT olmasa, zülal əmələ gəlməz.• Zülal olmasa, zülal əmələ gəlməz.

• Bir zülalın əmələ gəlməsi üçün 60 zülal lazımdır.

• Bu zülalların bir dənəsi əksik olsa, zülal əmələ gəlməz.

• Ribosom olmasa, zülal əmələ gəlməz.

• RNT olmasa, zülal əmələ gəlməz.

• ATF olmasa, zülal əmələ gəlməz.

• ATF-ni hazırlayan


mitoxondri olmasa, zülal əmələ gəlməz.• Hüceyrənin nüvəsi olmasa, zülal əmələ

gəlməz.• Sitoplazma olmasa, zülal əmələ gəlməz.• Hüceyrənin orqanoidlərindən biri əksik

olsa, zülal əmələ gəlməz.• Hüceyrənin bütün orqanoidlərinin olması

və işləməsi üçün də zülallar lazımdır.• Bu orqanoidlər olmasa, əsla zülal əmələ

gəlməz.• Bu sistem ancaq birlikdə fəaliyyət göstərə

bilər. Biri olmasa, digəri olmaz. Bir hissəsi olsa da, sistemin digər hissələri olmasa, bu hissə heç bir işə yaramaz.

Qısaca desək,BİR ZÜLALIN ƏMƏLƏ GƏLMƏSİ ÜÇÜN HÜCEYRƏ BÜTÖV MÖVCUD OLMALIDIR. Hüceyrə çox azhissəsini öyrəndiyimiz mükəmməl kompleksquruluşu iləmövcud olmasa, BİRZÜLALDAƏMƏLƏGƏLƏBİLMƏZ. Bu zülal öz-özünə əmələ gəlsə də (buqeyri-mümkündür), heç bir işə yaramaz. Təkbaşınaətrafdagəzişərvəölər. Ona görə, Riçard Dokinzin “öz-özünüçoxaldan molekul” iddiası cəfəngiyatdır vəancaq insanları aldatmaq məqsədi daşıyır.İNSAN HÜCEYRƏSİNDƏKİ HEÇ BİRMOLEKULYARDIMAEHTİYACOLMADAN,TƏKBAŞINA ÖZ-ÖZÜNÜ ÇOXALTMAQABİLİYYƏTİNƏMALİKDEYİL. Kembric Universitetindən elm fəlsəfəsiprofessoruStefenC.Meyer“Hüceyrədəkiişarə”(SignatureintheCell)adlıkitabındabunubeləizahetmişdir: 1950-60-cı illərdə DNT-nin quruluşuvə funksiyası kəşf edildikdən sonra həyatadair yeni radikal anlayış inkişaf etdi. DNT-nin məlumat daşıdığını kəşf edən molekulyarbioloqlar həm də canlı orqanizmlərin genetikməlumatı oxumaq üçün müəyyən sistemlərəmalik ola biləcəyindən şübhələndilər. Diskiniçindəki rəqəmsal məlumatın o diski oxuyancihaz olmadan işə yaramadığı kimi, DNT-niniçindəki məlumat da hüceyrənin məlumat

oxumasistemiolmasa,işəyaramaz.(Darvinist)Riçard Levontinin bildirdiyi kimi: “Heç bircanlı molekul (yəni biomolekul) öz-özünəçoxala bilməz... Hüceyrələr ancaq tam haldaöz-özünə çoxalmaq istədikləri üçün lazımicihazlaramalikolabilərlər...TəkcəDNTnəöz-özünüçoxaldabilər,nədəbirşeyortayaçıxarar.Hüceyrəniniçindəkizülallarbaşqazülallardantəşkilolunmuşdurvəbuzülalıtəşkiledəncihazolmadanheçbirşeyhazırlanabilməz”.(StephenC. Meyer, Signiture in the Cell, Harper One,2009,səh.132-133) Bu izahlara əsasən, son dövrlərdəkosmos dininə sitayiş edən Riçard Dokinzinaçıqlamalarının da əsassızlığı bir daha ortayaçıxır. Yer canlı hüceyrəsinin yaşaması üçünkosmosdakı ən uyğun mühitdir. Ancaq buuyğun şərtlər belə canlı hüceyrənin öz-özünəəmələgəlməsinə imkanvermir.RiçardDokinzyenihəllyoluaxtarmışvəbuöz-özünəçoxalanmolekulun kosmosda əmələ gəldiyini və dahasonra yer üzünə gəldiyini iddia etmişdir.Əvvəla,beləbircanlımolekuluöz-özünəəmələgələ bilməz. İkincisi, yuxarıda bildirdiyimizkimi, canlımolekulun dünyada belə öz-özünəçoxalma qabiliyyəti yoxdur. Belə ki, bütünbunları anlayan Riçard Dokinz də nəhayətbelə bir molekulun üstün ağıl tərəfindənyaradıldığınıqəbuletməliolmuşdur.(BenStein,Expelled“NoIntelligentAllowed”,2008,movie)


“Allah tərəfindən qarşısıalınmaz gün gəlməmişdən əvvəl Rəbbinizin çağırışına cavab verin! O gün sizin üçün heç bir sığınacaq olmayacaq və siz inkar edə bilməyəcəksiniz.” (Şura surəsi, 47)

Səmimilik insanın qəlbində hissetdikləriniqarşısındakıinsanaolduğukimiifadəetməsi,çoxdürüst,ürəyiaçıqolmasıdır.İnsanınəsl düşüncələrini və şəxsiyyətini gizlətmədən,özünü olduğundan fərqli göstərmədəntanıtmasıdır.Əgərinsanqəlbənsəmimideyilsə,onuzahirən təqlid edəbilməz. Səmimi insanınbütün davranışları təbiidir və bu təbiilikinsanlarda çox müsbət təsir yaradır. Səmimiinsanın baxışları, danışığı, üslubu, üz ifadələriçoxtəbiivətəsirliolur.

Səmimiliyin gücü

Bir çox insan səmimiliyin gücündənvə təsirindən bixəbərdir. Ona görə də ancaqsəmimilik sayəsində qazanılan xüsusiyyətləribaşqa davranışlarda axtarırlar. Bəziləriqarşılarındakı insana təsir etmək üçün sünidavranırlar.Qarşılarındakıinsanınənçoxhansıdavranışlardan, düşüncələrdən təsirlənəcəyinidüşünürlərsə, içlərindən gəlməsə də, o cürdüşünmədikləri halda, qarşı tərəfi razı salmaqüçüneləgörünməyəçalışırlar.Halbukibuqeyri-səmimi yanaşma onları ikiüzlü davranmağatəşviq edir. Digər tərəfdən, bu qeyri-səmimi,süni davranışlar insanın həqiqi xarakterini əksetdirmədiyi üçün qarşı tərəfdə də gözləniləntəsiryaratmır. Həttaəksinə,soyuqluq,uzaqlıqmeydanagətirir. Bu insanın əsl şəxsiyyətini gizlətdiyinivə hər davranışının süni olduğunu bilməkqarşısındakı insanda narahatlıq və etibarsızlıqhissiəmələgətirir. Süni davranış Quran əxlaqından kənarhəyat tərzində ortaya çıxır. Bu da insanlarıAllahın rizasını deyil, insanların razılığınıgüdənvənəticədə ziyanaməruzqoyanhəyatasürükləyir. Rəbbimiz Allah Ona şirk qoşmağıbağışlamayacağınıQurandabeləbildirmişdir:

Şübhəsiz ki, Allah Özünə şərik qoşulmasını bağışlamaz, bundan başqa (günahları) isə dilədiyi kimsəyə bağışlayar.


Allaha şərik qoşan kəs iftira atmaqla böyük bir günah etmiş olur. (Nisa surəsi, 48)

Allah Quranda özlərini insanlarınrazılığını qazanmaq üçün fəda edən şəxslərinvəziyyətinibucürmisallaaçıqlamışdır:

Allah bir-biri ilə çəkişən bir neçə şərikli ağası olan kişi ilə tək bir ağası olan kişini məsəl çəkir. Onlar məsəlcə eyni ola bilərmi? Həmd Allaha məxsusdur, lakin onların əksəriyyəti bilmir. (Zumər surəsi, 29)

Səmimilik Allah qorxusu ilə qazanılar

Allahın Quranda bildirdiyi həqiqət-lərdən uzaq yaşayan cahil insanlar qeyri-səmimiliyin Allah dərgahındakı və insanlarüzərindəkiqarşılığınıdüşünmədikləriüçünsünidavranmaqda eyib görmürlər. Sünilik Quranəxlaqına uyğun yaşamayan insan xarakterindətez-tez rast gəlinən xüsusiyyətdir. Bu cürinsanlar arxasınca danışdıqları, əslində heçxoşlamadıqları, hörmət etmədikləri insanlaraortaq mənfəətləri olduğuna görə saxta sevgivə qayğı göstərirlər. Çəkinmədən bir-birlərinəyalan söyləyir, aldadır, bir insan haqqındakımənfifikirlərinigizlədibsoruşduqdabununtaməksinəolanməlumatverirlər. HalbukiQuranəxlaqınauyğunyaşayaninsanbucürdavranışlardançox çəkinər, çünkiqəlbindəAllahqorxusuvar.Əslakiçikmənfəətuğrunda insanların razılığını qazanmağaçalışmaz. Bütün bunların insanı həm Allahqatında, həm də insanların gözündə alçaldansəviyyəsizhərəkətlərolduğunubilərvəbu cüralçalmaz.HəyatınınhəranınıAllahın razılığınıqazanmaq üçün keçirər.Ancaq səmimi şəkildə

Allahın bəyəndiyi əxlaqa uyğun yaşayacağınıbilər. “... Şübhəsiz ki, O, ürəklərdə olanları biləndir.” (Şura surəsi, 24) ayəsindəki kimi,Allahın insanların qəlbində gizlətdiklərinibildiyinidərk edir.Allahbuhəqiqəti başqabirayədə “Sən ucadan danışsan da (danışmasan da, fərqi yoxdur). Çünki (Allah) sirri də, (bundan) daha gizli olanı da bilir.” (Taha surəsi, 7) şəklində bildirmişdir. Buna görə insanınqəlbindəolanıətrafdakılardangizlətməsininonaheçbirfaydasıyoxdur.Allahonsuzdabunubilir.Bunabaxmayaraqinsanındigərlərinialdatmağaçalışmasıqeyri-səmimivəağılsızhərəkətdir. Bununla yanaşı, Quran əxlaqınauyğun yaşayan insan başqalarının razılığınıqazanmağın ona nə dünyada, nə də axirətdəbir fayda verməyəcəyini bilir. Buna görəiman sahibləri şirkdən və insanların razılığınıqazanmaqdan çəkinirlər. Bu isə onların ömürboyu səmimilikdə qətiyyətli olmalarına köməkedir.Çünkişirkdəntamamiləxilasolmuşhəqiqitövhidinancındasəmimilikşərtdir.

19fevral2011-ciil ADNANOKTAR:Səmimilik bulud kimi insanların üstündən süzülüb gedir. Ona görə də səmimiliyi daima qorumaq lazımdır. Lazım gələrsə, hər 10-15 dəqiqədə insan özünə nəzarət etməlidir. Çünki səmimilik çox tez unudulur. İnsan dərhal kənardakılara tabe ola, süniliyə yönələ, qeyri-təbii üslubu mənimsəyə bilər. Lakin əgər özünə nəzarət etsə, “məni danışdıran Allahdır”, “mən qədərdə Allaha təslim olmuşam, Allahın Ruhuyam”, “Allah məni Ruhundan yaradıb, mən heç nəyəm”, “Allahın aciz quluyam, mənim qədərimi Allah yaradır, məni Allah danışdırır, çünki mənim danışmaq üçün gücüm yoxdur, səsi mən yarada bilmərəm, eşitdirə bilmərəm, bütün güc-qüvvət Allaha məxsusdur. Mən Allahın verdiyi güclə Onun söylədiklərini, mənə ilham etdiklərini deyirəm” deyər inşaAllah. Ona görə gözəl, doğru danışar, insanlara qəlbən təsir edər. Qəlblərə təsir edən Allahdır. İnsana bir şey izah edə bilərsən, lakin təsir etməz, donuq ifadə ilə baxar. Çünki qəlblərdə


təsir yaradan Allahdır. Səmimilik duadır, daima səmimi olmaq ibadətdir. Səmimilik mühüm ibadətdir. Məsələn, insan namaz qılır. Namaz nə qədər davam edir? Tutaq ki, 10-15 dəqiqə davam edir, ancaq səmimilik səhərdən axşama qədər davam edən ibadətdir, ona görə daima nəzarətdə saxlanılmalıdır. Allah ayədə “ancaq səmimi qullarım nicat tapar” buyurur. Buna görə də səmimilik əsas məsələdir. İbadət kimi əsasdır. İnsan səmimiliyi tez-tez unutduğuna görə daima bu ibadəti yerinə yetirməlidir. Bu, bir növ zikrdir, çünki Allahı zikr edərək səmimi qalmaq mümkündür, inşaAllah. Səmimilik ilə Allahı zikr etmək bir-birilə sıx əlaqədardır. Səmimi insan Allahı xatırlamadan səmimi ola bilmir, Allahı xatırlayaraq səmimi olur. Ona görə də səmimilik zikrdir, yəni daima Allahı zikr etməkdir. Səmimilk qəbul edilən ibadətdir, çünki Allahın ayədə bildirdiyi kimi, şeytandan Allaha sığınıram: “ancaq Allahın

səmimi qulları nicat tapar”. Allah hər şeyi ancaq səmimiliyin içində ehtiva etmişdir. Çünki səmimi insan halal-haramlara, gözəl əxlaqlı olmağa, Allahın əmrlərinə diqqət edir. Səmimi insan təvazökardır, səmimi olmadığı təqdirdə qarşılığını bildiyi üçün şirkdən çəkinir, süni davranmır, dürüst olur, həqiqətləri gizlətmir, açıq söyləyir, yalan söyləmir, Allahdan qorxur. Bütün peyğəmbərlər çox səmimi idilər. Diqqət etsəniz, görərsiniz ki, Allah Quranda “Allahın səmimi qulu idi, ixlaslı idi” deyərək səmimiliyə diqqət çəkir. İxlas da səmimilik deməkdir. Məsələn, Allah “saleh peyğəmbərlər” deyir, “saleh” sözü də səmimi deməkdir. Bu mənanı verən bir çox söz var, hamısı səmimilik üzərində qurulmuşdur. Səmimi olduqda insanın şüuru açılır, təsir gücü artır, hikmət qazanır, hikmətli danışır və söhbəti təsirli olur. Bizim bu qədər təsirli olmağımızın səbəbi də, inşaAllah, səmimiliyimizdir.


Hər hansı məsələdə ümidsizliyə qapılmaq nə üçün doğru davranış deyil?

Hərvarlığı,hərhadisəniAllahınyaratdığınıbilən,Onutanıyıbgücünütəqdiredəninsanhərhansıməsələdəümidsizliyəqapılmaz.ÇünkiAllahhərçətinliyiaradanqaldıran,əfvedən,mərhəmətedən,sonsuzqüdrətvəbiliksahibidir.Gündəlikhəyatdaortayaçıxanhərcürçətinlik,anisurətdəyarananproblemlər,xəstəliklər,edilənsəhvlər,qısacadesək,insanlarınümidsizliyədüşməsəbəbikimigördüklərihərşeyəslindətamamiləAllahınnəzarətialtındabaşverir.Allahhərşeydənxəbərdarolan,hərşeyibiləndir.Sonsuzağıltərəfindənqədərinintəyinedildiyinibilməkbirinsanüçünənböyükrahatlıqdır.Bunudərkedəninsanəslaümidsizliyədüşməz.Bundanəlavə,mömindünyadaetdiyihərsəhvidüzəltməyinmümkünolduğunubilir,onagörədəümidsizliyəqapılmaz.Beləki,QurandainsanlaraAllahınrəhmətindənümidkəsməməkəmredilmişdir: … Allahın mərhəmətindən ümidinizi kəsməyin. Allahın mərhəmətindən yalnız kafirlər ümidini üzər! (Yusuf surəsi, 87) De: “Ey Mənim özlərinə zülm etməkdə həddi aşmış bəndələrim! Allahın rəhmindən ümidsiz olmayın. Allah bütün günahları bağışlayar. Həqiqətən, O bağışlayandır, rəhm edəndir! (Zumər surəsi, 53)

Möminlər səhv edərlərmi?

Qurandabildirildiyikimi,möminlərsəhvedəbilər.AncaqAllahdanqorxubçəkindiklərivəOnaqarşısəmimiolduqlarıüçünsəhvləriniisrarlatəkrarlamaz,dərhaldüzəlmtəyəçalışarlar.Allahdanbağışlanmadiləyərvəözləriniislahedərəkbirdahabuxətanıetməməyədiqqətedərlər.Dünyanıntərbiyəyeriolduğunubilərvəetdiklərisəhvələrdənnəticəçıxararaqibrətalar,özlərinikamilləşdirirlər.Allahmöminlərinbugözələxlaqınıbirçoxayədətərifləmiş,onlarımütləqbağışlayacağınımüjdələmişdir: O müttəqilər ki, bir günah iş gördükləri, yaxud özlərinə zülm etdikləri zaman Allahı yada salıb günahlarının bağışlanmasını istəyərlər. Axı günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər? Və onlar etdiklərini bildikdə bir daha ona qayıtmazlar. (Ali-İmran surəsi, 135)


... Allahın verdiyi ruzidən yeyin-için, yer üzündə öz həddinizi

aşaraq fəsad törətməyin! (Bəqərə surəsi, 60)

Bir dinin adından çıxış edəninsanlarınbirqismiodiniyanlışanlayavəyaşayabilərlər.Onagörə,buinsanlarabaxaraq o din haqqında fikir söyləməkdoğruolmaz.Birdinitanımağınəndoğruyolu o dinin müqəddəs kitabını oxuyubtəhliletməkdir. İslamın müqəddəs kitabı Qurandır.Quran əxlaqı sevgi, şəfqət, mərhəmət,təvazökarlıq, fədakarlıq, tolerantlıqvəsülh anlayışlarına əsaslanır.Həqiqimənadabuəxlaqauyğunyaşayan

bir müsəlman olduqcaalicənab, ədəbli, əsalətli,

incədüşüncəli ,

təvazökar,ədalətli,etibarlıvəmülayiminsanolur. Ətrafına sevgi, hörmət, rahatlıq vəsevincbəxşedir.

Terror nədİr?

Terror ümumi mənada sivilhədəflərə qarşı siyasi məqsədli zorakılıqtətbiq etməkdir. Başqa sözlə, terrorunhədəfi tamamilə günahsız dinc əhalidir.Yeganə təqsirləri terroristin gözündə qarşıtərəf olmaqdır. Buna görə, terror günahsızinsanlaraqarşızorakılıqdeməkdirvəbununheçbirəxlaqisəbəbiyoxdur.Bu,HitlervəyaStalinin cinayətləri kimi, bəşəriyyətə qarşıtörədilmişcinayətdir.

İSLAM SÜLH dİnİdİr

QuranAllahıninsanlarabələdçikiminaziletdiyihaqqkitabdırvəAllahQuranda


insanlara gözəl əxlaqı əmr edir. Bu əxlaqınkökündə isə sevgi, şəfqət, tolerantlıq, ədalətvə mərhəmət kimi anlayışlar durur. İslamsözüərəbdilindəsülhsözüiləeynimənalıdır.İslamAllahınsonsuzmərhəmətvəşəfqətininyer üzündə təcəlli etdiyi sülh və əmin-amanlıqdoluhəyatıinsanlarayaşatmaqüçüngöndərilmişdindir.Quranayələrindəinsanlaryer üzündə mərhəmətin, şəfqətin, sevgi vəsülhün modeli olan İslam əxlaqına dəvətedilir.“Bəqərə”surəsinin208-ciayəsindəbeləbuyurulur:

Ey iman gətirənlər! Hamınız bir yerdə sülhə (İslama) gəlin! Şeytanın yolu ilə getməyin, çünki o, sizin açıq düşməninizdir!

Ayədən göründüyü kimi, Allahinsanlara Quran əxlaqına uyğun yaşadıqdasülhüntəminolunacağınıbildirir. Quranəxlaqınaəsasən,birmüsəlmanmüsəlman və ya qeyri-müsəlman insanlarayaxşı və ədalətlə davranmaqla, zəifləri vəgünahsızları qorumaqla və yer üzündəfitnə-fəsadın qarşısını almaqla məsuldur.Yer üzündə insanların təhlükəsizliyini vərahatlığını pozan hər cür anarxiya və terrorfitnə-fəsaddır.Birayədədəbuyurulduğukimi,Allahfitnə-fəsadısevməz.(Bəqərəsurəsi,205)

ALLAH MəSUM İnSAnLArIn ÖLdÜrÜLMəSİnİ HArAM eTMİŞdİr

Bir günahsız insanınöldürülməsi ən böyük fitnə-fəsaddır. Allah Quranda bunubeləaçıqlayır:

Kim bir adamı öldür-məyən və ya yer üzündə fəsad törətməyən bir şəxsi öldürərsə, sanki bütün insanları öldürmüşdür. Kim də onu ölümdən xilas edərsə, sanki bütün insanları xilas etmiş olar… (Maidə surəsi, 32)

Göründüyü kimi, bir adamıöldürməyən və ya yer üzündə fəsadtörətməyən bircə insanı öldürən şəxsbütün insanları öldürmüş kimi böyükgünah edir. Bu təqdirdə, terrorçularıntörətdiyi cinayət, qırğın vəmüasir ifadəilə desək, suiqəsdlərin nə qədər böyükgünaholduğuaydınolur. Bundan əlavə, İslama görə, heçkim öz qənaətinə əsasən haqlı və haqsıztərəfi ayırd edə bilməz. Çünki bu, Quranilə ayırd edilir. Quranda bildirildiyi kimi,İslamdinində hücumdeyil,müdafiə var. Birmüsəlman ancaq özünün və ya yaxınlarınıncanına qəsd edilsə, müdafiə məqsədi iləhücumaqarşımüqavimətgöstərəbilər.Lakinqarşı tərəf hücumu dayandırarsa, onda o damüdafiəni dayandırmaqla məsuldur. Allahbunuayələrindəqətihökmkimibildirmişdir:

Sizinlə vuruşanlara qarşı Allah yolunda siz də vuruşun və həddi aşmayın! Həqiqətən, Allah həddi aşanları sevmir. … Onlar sizinlə Məscidulharamın yanında vuruşmayınca, siz də onlarla orada vuruşmayın. Əgər sizinlə vuruşsalar, siz də



onları öldürün. Kafirlərin cəzası belədir.Əgər onlar (vuruşmağa) son qoysalar, əlbəttə ki, Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir! (Bəqərə surəsi, 190-192) Bütün bunlar göstərir ki,məsum insanlara qarşı terrortörətmək İslama tamamilə ziddhərəkətdirvəheçbirmüsəlmanbeləgünah etməz. Əksinə, müsəlmanlarbu günahları edən insanlara maneolubyerüzündəkifitnə-fəsadıaradanqaldırmaqla və bütün insanlar üçünsülhüvəəmin-amanlığıtəminetməkləməsuldurlar. İslamla terror bir-birinəziddir, İslaməxlaqı terrorunqarşısındamaneədirvəterrorunhəllyoludur.

ALLAH fİTnə-fəSAdI TÖrədənLərİ LənəTLəMİŞdİr

Allah insanlara pislikdən çəkinməyiəmr etmiş, zülmü, zorakılığı, öldürməyi,qan tökməyi qadağan etmişdir. Qurandabu mövzu ilə bağlı ayələrdən bəziləribunlardır:

Allahla əhd bağladıqdan sonra onu pozan, Allahın

qovuşdurulmasını əmr etdiyi

şeyləri kəsən və yer üzündə fitnə-fəsad törədənlərə gəlincə, onlar üçün lənət və pis yurd vardır. Yer üzü islah olunduqdan sonra orada fəsad törətməyin. Allaha qorxu və ümidlə yalvarın. Həqiqətən, Allahın mərhəməti yaxşılıq edənlərə yaxındır. (Əraf surəsi, 56)

dİn AdI ALTIndA Terror TÖrədənLər

Allahvədinadındançıxışedən,ancaqAllahın lənətlədiyi günahları etmək üçüntəşkilatlanan ikiüzlü insanların olduğunaQurandadaişarəedilmişdir.BirayədəAllahaandiçərəkpeyğəmbəriöldürməküçünplanqurandoqquznəfərdənbeləbəhsolunur:

Şəhərdə doqquz adam var idi ki, bunlar yer üzündə fitnə-fəsad törədir, yaxşı işlər görmürdülər. Onlar öz aralarında Allaha and içib belə dedilər: “Biz gecə ona və ailəsinə hücum edib öldürəcək, sonra da qəyyumuna deyəcəyik ki, biz onun ailəsinin öldürüldüyünü görməmişik və biz, həqiqətən, doğru danışırıq!” Onlar hiylə qurdular, Biz də hiylə qurduq. Lakin onlar hiss etmədilər. (Nəml surəsi, 48-50)

Bu ayədə bildirilən hadisədən dəgördüyümüz kimi, bəzi insanların Allahınadındançıxışetməsi,həttaAllahaandiçməsi,yəni çox dindar görünərək danışması o


insanlarındinəuyğundavrandığınıgöstərmir.Əksinə, tamamilə Allahın razılığına və dinəxlaqınaziddhərəkət edəbilərlər.Buzamanonlarıngördüyüişəsasdır.Əgərgördükləriişayədəbildirildiyikimi,yerüzündəfitnə-fəsadtörədib pislik etməkdirsə, bilin ki, o insanlarəsl dindar deyil və məqsədləri dinə xidmətetməkdeyil. Allahdan qorxan və İslam əxlaqınıqavrayaninsanzorakılığa,fitnə-fəsadameyilliolmazvəbucür işlərəəslaqurşanmaz.Bunagörə də terrorun həll yolu həqiqi İslamdır.Quranda bildirilən gözəl əxlaq təbliğedildikdə insanlar düşmənçiliyi, müharibənivə qarışıqlığı özlərinə hədəf seçmiş qruplaratərəfdar olmaz, onlarla birlik olmaz. ÇünkiAllah Quranda insanları fitnə-fəsaddançəkindirir:

O, dönüb getdikdə yer üzündə fitnə-fəsad törətməyə, əkinləri və nəsilləri məhv etməyə çalışar. Allah isə fitnə-fəsadı sevmir. Ona: “Allahdan qorx!”– deyildikdə, lovğalıq onu daha da günaha sürükləyər. Ona cəhənnəm kifayət edər. Ora nə pis yataqdır! (Bəqərə surəsi, 205-206)

Dövrümüzdədədavamedənbuböyükterror bəlasından xilas olmaq üçün əvvəlcədinsizlikvədinadındançıxışedənziddiyyətlianlayışlar elmi yolla aradan qaldırılmalı vəinsanlara Allah qorxusu və həqiqi Quranəxlaqıöyrədilməlidir.

İSLAM fİKİr AZAdLIĞInIn TərəfdArIdIr

Söz azadlığını, yaşamaqhüququnu təmin və müdafiəedən İslam insanlar arasındagərginliyə, anlaşılmazlığa,bir-birləri haqqında pis şeylərdanışmağıvəhəttəpisdüşünməyibelə qadağan edən əmrlərgətirmişdir. İslamda terror vəzorakılıq haram olduğu kimi,insanlaraideolojitəzyiqgöstərilməsidəqadağanedilmişdir:

Dində məcburiyyət yoxdur. Artıq doğru yol azğınlıqdan aydın fərqlənir… (Bəqərə surəsi, 256) (Onlara) öyüd-nəsihət ver. Sən ancaq öyüd-nəsihət verənsən! Sən onların üzərində hakim deyilsən! (Ğaşiyə surəsi, 21-22)

İnsanların bir dinə inanmağa və odininibadətləriniyerinəyetirməyəməcburedilməsi İslam əxlaqına və ruhuna ziddir.Çünki İslamda səmimi iman azad iradə vəvicdanla mümkündür. Əlbəttə, müsəlmanlarbir-birlərini Quranda izah edilən əxlaqixüsusiyyətləriyerinəyetirməküçünxəbərdaredə, təşviq edə bilərlər. Quran əxlaqının əngözəl tərzdə insanlara təbliğ edilməsi bütünimangətirənlərinüzərinədüşənməsuliyyətdir.İmangətirənlər“Rəbbinin yoluna hikmətlə, gözəl öyüd-nəsihətlə dəvət et…” (Nəhl surəsi, 125) ayəsinəuyğun olaraqdini təbliğedər, ancaq “Onların doğru yola gəlməsi sənə aid deyildir. Yalnız Allah istədiyi şəxsi doğru yola yönəldir…” (Bəqərə surəsi, 272) ayəsinidənəzərəalarlar.Əslaməcburetməz,insanlara maddi-mənəvi təzyiq göstərməz,dünyəvi mənfəətlə şirnikləndirərək təbliğ


etdikləri insanı dinə uyğunyaşamağa istiqamətləndirməzlər.Təbliğlərinə müsbət cavabalmadıqda müsəlmanlar “Sizin dininiz sizə, mənim dinim də mənədir!” (Kafirun surəsi, 6)ayəsində buyurulduğu kimi cavabverərlər.

Dünyada xristian, yəhudi,buddist,hindu,ateist,deist,bütpərəstkimimüxtəlifinanclaramalikinsanlaryaşayır. Müsəlmanlar qarşılarındakıinsanın inancına baxmayaraq, şəf-qətliolmaqla,bağışlamaqla,ədalətlivəinsanpərvər davranmaqla məsuldurlar.İman gətirənlər insanları gözəl şəkildə,sülh və şəfqətlə Allahın dininə dəvətetməlidirlər. Dinin tələblərini yerinəyetirib-yetirməmək, iman gətirib-gətirməmək qarşı tərəfin üzərinə düşənməsuliyyətdir. Bir insanı iman gətirməyəməcbur etmək, bəzi şeyləri zorla qəbuletdirməyə çalışmaq Quran əxlaqına ziddir.Beləki,AllahQurandaimangətirənlərəbeləxatırladır:

Əgər Rəbbin istəsəydi, yer üzündə olanların hamısı iman gətirərdi.

İnsanları iman gətirməyə sənmi məcbur edəcəksən? (Yunus

surəsi, 99)

Biz onların nə dediklərini yaxşı bilirik. Sən onları məcbur edən deyilsən. Sən Mənim təhdidimdən qorxanlara Quranla öyüd-nəsihət ver! (Qaf surəsi, 45)

İnsanların ibadət etməyə məcburedildiyi cəmiyyət modeli İslam əxlaqınatamamiləziddir.ÇünkiinancvəibadətancaqAllahüçünvəinsanınözseçimiiləolmalıdır.Əgər bir sistem insanları inanca və ibadətəməcbur etsə, onda insanlar o sistemdənqorxduqları üçündindar kimi görünəcəklər.Buisəonları ikiüzlülüyə,münafiqliyətəşviqedir. Heç bir müsəlman belə bir şeyə razıolmaz.İslaməxlaqınaəsasən,dinancaqAllahrizasıüçünazadvicdanlayaşanmalıdır.

TerrorİZMİn MənŞəYİ: dArVİnİZM Və MATerİALİZM

… Allah qullarına şəfqətlidir. (Ali-İmran surəsi, 30) BirçoxinsantəkamülnəzəriyyəsininÇarlz Darvinin irəli sürdüyü, elmi dəlillərə,müşahidəvətəcrübələrəəsaslanannəzəriyyəolduğunu düşünür. Halbuki təkamülnəzəriyyəsinin ilk banisi Darvin olmadığıkimi, nəzəriyyəninmənbəyi də elmi dəlillərdeyil.Nəzəriyyəantikdoqmaolanmaterialistfəlsəfənin təbiətə tətbiq edilməsindənibarətdir. Bu gün nəzəriyyəni dəstəkləyənelmi tapıntılar olmasa da, sırf materialistideologiyayagörəkor-koranəmüdafiəedilir.Bu mühafizəkarlıq dünyaya böyük bəlalargətirib. Çünki darvinizmin və ondan əsasgötürən materialist fəlsəfənin yayılmasıilə “insan nədir?” sualına verilən cavabdəyişmişdir. Əvvəlcə bu suala: “İnsanAllahın yaratdığı və Onun öyrətdiyi gözəl


əxlaqa uyğun yaşamalı olan varlıqdır”, -deyə cavab verən insanlar “insan təsadüfənmeydana gəlmiş, həyat uğrunda mübarizəilə təkmilləşmiş heyvandır” kimi yanlışdüşüncəyə qapılıblar. Bu böyük yanlışınnəticəsi isə çox ağır olub. İrqçilik, faşizm,kommunizm kimi vəhşi ideologiyalar vədigərbirçoxbarbardüşüncətərzibufikirdənqaynaqlanır.

dArVİnİZM Və TerrorİZM

Darvinizm XX əsrdə bəşəriyyətifəlakətə sürükləyən zorakılıq tərəfdarı olanmüxtəlif ideologiyaların kökündə durur.Bu ideologiyalar darvinizmə əsaslanaraq“qarşı tərəflə mübarizəni və qarşıdurmanı”dəstəkləmiş, hətta ən əsas metodları kimimənimsəmişlər. Dünyada fərqli inanclar, dünya-görüşləri,fəlsəficərəyanlarolduğuməlumdur.Bütünbufərqlifikirlərinbir-birlərinətamamiləziddxüsusiyyətləri olmasıda təbiidir.Ancaqbufikirlərbir-birləriniikişəkildədəyərləndirəbilərlər: 1) Onlarla həmfikir olmayanlarahörmətlə yanaşar, onlarla ünsiyyət qurmağaçalışar, insanpərvər davranarlar. Bu, Quranəxlaqınauyğunmetoddur. 2) Onlarlahəmfikirolmayanlarlamübarizə aparmaq, dalaşmaq, onlara zərərverərək üstünlük qazanmaq yolunu seçəbilər, yəni heyvan kimi davranarlar. Bu isəmaterializmin,yənidinsizliyinmetodudur.Terrorizm adlandırdığımız fəlakət ikincidüşüncətərzininifadəsidir.

Bu səbəbdən, əgər birnəfər çıxıb İslam,xristianlıqvəyayəhudilikadındanbudinlərinsimvollarından istifadə edərəkterror törədərsə, qarşıdurmanıalovlandırarsa,bilinki,oşəxslərmüsəlman,xristianvəyayəhudideyil, əksinə, sosial darvinistdir.Din adı altında gizlənmiş, ancaqsəmimi inanc sahibi deyillər.Dinə xidmət etmək üçün ortayaçıxdıqlarınıiddiaetsələrdə,əslində,dinə və dindarlara düşməndirlər.Çünki məhz dinin qadağan etdiyigünahı insanların gözü önündədinəqarşımübarizəaparacaq tərzdəzalımlıqlaedir. Onagörədədünyanıbürüyənterror bəlasının mənşəyi hər hansıilahi din deyil, dinsizlik və dinsizliyindövrümüzdəki tərifi olan darvinizm vəmaterializmdir.

SÜLH Və əMİn-AMAnLIQ İSTəYən Hər İnSAn dArVİnİZM TəHLÜKəSİnİn fərQİnə

VArMALIdIr

Hər hansı problemlə mübarizəapararkən o problemin mənşəyini, əsassəbəbiniaradanqaldırmaqlazımdır.Dünyanınterrordan xilas olması üçün əvvəcə terrorçuyetişdirən əsas mənbə müəyyən edilməli vəortadan qaldırılmalıdır. Terrorun əsl səbəbiisəinsanlarınbatilideologiyalarıvəbusahədəaldıqlarıtəhsildir. Dövrümüzdə dünyanın hər yerindədarvinizm bütün məktəblərdə elmi həqiqətkimi tədris edilir. Gənclərə onları Allahınyaratdığı, ruh, ağıl vəvicdan sahibi varlıqlarolduqları,öldükdənsonraAllahındərgahında


sorğu-sual edilərək dünyadakı əməllərinəgörə Allahın hüzurunda cavab verəcəklərivə buna əsasən, əbədiyyən cənnətdə və yacəhənnəmdəqalacaqlarıöyrədilmir. Əksinə, təsadüflər nəticəsindəəmələ gəlmiş, əcdadları heyvan olan, Allahqarşısında məsuliyyəti olmayan, kortəbiivarlıqlar olduqları və ancaq mübarizə vəqarşıdurma yolu ilə həyatda qala biləcəklərikimi yalanlar öyrədilir. Məktəb illərində butəlqini alan insanların beyinlərini yumaq,onları bəşəriyyətin düşmənlərinə çevirmək,məsum körpə uşaqları qətlə yetirəcək qədərzalımlaşdırmaqisəbumərhələdənsonraçoxasandır.Bucürtərbiyəalmışgənclərihərcürbatil ideologiya asanlıqla öz tərəfinə çəkəbilirvəonlarahər cürvicdanavəağılaziddhərəkətietdirir,hərcürazğınlığıvəzalımlığıəsasməqsəd kimi göstərir. Son bir əsr boyudünyanıalt-üstedənkommunist, faşist, irqçiterrorqruplarbutəlimsistemininməhsuludur.

Bu təlim sisteminin ikinci böyükzərəri isə təhsili dindən ayıraraq dini cahilinsanlarındünyasıkimiməhdudlaşdırmaqdır.“Təhsilli” insanlar darvinist-materialisttəlqinlədinsizləşərkəndintəhsilsizinsanlarınidarəsinə keçir. Bu halda, xurafat və batilinanclarasanlıqlatəşəkkültapır,dinadındandinətamamiləziddfikirlərirəlisürəninsanlartəsirliolur. Nəticəetibarilə,həllyoluterrorunəslmənbəyiolandarvinist-materialisttəhsiləsonvermək,gənclərəhəqiqielmifaktlarəsasındahazırlanmış dərsliklərlə təhsil vermək vəonlara Allah qorxusunu, ağıllı və vicdanlıdavranmağıöyrətməkdir.MəhzbundansonraAllahınQurandabildirdiyi kimi, bağışlayan,şəfqətli, mehriban, sevgi dolu insanlardanibarətcəmiyyətmeydanagələr.


Qapı zəngi, addım səsi, avtomobil siqnalı, kağızxışıltısı... Gündəlik həyatda eşitdiyimiz səslərin demək

olarki,hamısınınhansımənbədəngəldiyinianlayırıq.Ancaqəvvəlcədənhərhansıhadisəiləəlaqələndirdiyimizsəsləristisna

olmaqla, əksər səslər ruhumuza təsir etmir. Lakin bu, eşitdiyimizmusiqiyəaiddeyil.

Musiqi Allahın insanlar üçün yaratdığı nemətdir. Səsdalğalarıvasitəsiləinsanınzövqalmasıböyükmöcüzədir.Havadadolaşan

səsdalğalarıtoplanırvəsonrabusəsdalğalarısiniroyanmalarınaçevrilərəkbeyinəötürülür.BusəsinbeyintərəfindənmusiqikimiayırdedilibxoşagələnsəskimiqavranılmasıAllahın istədiyi səsəmənaverməsivəbizəbu səsi xoşgöstərməsiiləolur.Eşitməprosesinitexnikibaxımdantəhliletsək,qapıcırıltısını

eşitdikdəbaşverənproseslərləbirsimfoniyanıdinlədikdəhəyatakeçənproseslərineyniolduğunugörərik.15-20000hers(10m-likorqanınverdiyisəstonu)tezliyəmalik

titrəyişləri qulaq seyvanı toplayaraq qulaq yoluna ötürür, səs buradan qulaq pərdəsinəçatır. Qulaq pərdəsi də orta qulaqdakı kiçik sümükləri titrədir və səs titrəyişlərimexaniki

titrəyişlərə çevrilir. Bumexaniki titrəyişlər dədaxili qulaqdakı ilbiz adlı orqanoidin içindəkimayeni titrədir. İlbizindaxili çəpərlərindəki tüklər isə titrəyişləri sinir oyanmalarına çevirərəkbeyinəgöndərirvəbunlarbeyindəşərhedilir. Əlbəttə, təqribən 1,5 kq-lıq ət parçası olan beyinin bu səslərdənməna çıxarması, sevinci,coşqunu, həyəcanı, rahatlığı ayırd etməsimümkündeyil. Səsləri yaradan, onlaraməna verən vəbuvasitəiləruhumuzdatəsirmeydanagətirəndə,şübhəsiz,Allahdır.BuqədərqüsursuzsisteminmükəmməlişləməsiAllahınvarlığınınvəböyüklüyünündəlillərindəndir. Allah beyinin içindəki səssizlikdə musiqini və ruhumuza təsirini yaradır. İnstrumentalmusiqialətlərininardıcılsəslərinininsanruhundasevinc,xoşbəxtlik,həyəcanəmələgətirməsiancaqAllahınistəyiiləbaşverir.BudaAllahrəhmətivənemətidir.

Əgər Allahın nemətlərini saymalı olsanız, onları sayıb qurtara bilməzsiniz. Həqiqətən, Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir. (Nəhl surəsi, 18)

Ey insanlar! Allahın sizə olan nemətini yada salın. Allahdan başqa sizə göylərdən və yerdən ruzi verən bir xaliq varmı?! Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Elə isə necə döndərilirsiniz? (Fatir surəsi, 3)

Qurani-kərimdə, Peyğəmbərimizin(s.ə.v) hədislərində və İslam alimlərininəsərlərində Quran əxlaqının dünyaya hakimolacağıbildirilmişdir.Ancaqbəziinsanlaraİslambirliyiuğrundamübarizəaparmaq,həyatınıhəsretməkçətingəlir, bu səbəbdən, İslambirliyininəhəmiyyətini izah etməkdən və bu yolda səygöstərməkdən çox çəkinirlər. Halbuki İslambirliyiniistəməkvəbumövzudafikrimübarizəaparmaq hər müsəlmanın borcu və fərz olanibadətdir. İslam dünyasında davam edənmüharibə və qarşıdurmalar ilk zamanlar hərkəsin diqqətini özünə cəlb etmiş, işgəncəyəməruz qalan, öldürülən qadınların, uşaqlarınvə yaşlıların görüntüləri insanlarda yardımetmək istəyi yaratmışdır. Ancaq hər gün ölümxəbərinin eşidilməsi, qadınların təcavüzəuğraması, uşaqların güllələrə hədəf olması,minalara düşən insanların qolunu və yaayağını itirərək şikəst qalması bir müddətdənsonra normal qarşılanmağa başlanmışdır. Buinsanların ilk günlərdəki reaksiyaları öz yerinilaqeydliyə vermişdir. Bəzi insanlar qəzetlərialanda müharibə xəbərlərindən çox şou-biznez məzmunlu xəbərlərlə maraqlanmağabaşlamışdır. Fələstində, Əfqanıstanda, İraqda,Kəşmirdə, Şərqi Türküstanda, Suriyada və yaPatanidəhərgünonlarla insanınölməsideməkolarki,“adixəbərə”çevrilmişdir. Digər tərəfdən, bu vəhşilikləri məqbulgöstərən təbliğat da aparılır. Bu səbəbdən, birçox insan Suriyada yaşanan böyük qırğınlarıölkənin daxili problemi, Fələstin və İsrailarasında yaşananları torpaq mübarizəsi kimigörür,KəşmirxalqınaqarşıhindzülmünüvəyaŞərqiTürküstandaÇinzülmünüvəyaTaylandınpatanilimüsəlmanlaraqarşıtətbiqetdiyizülmü

bölgənin strateji mövqeyindənqaynaqlandığını düşünür. İraq,Əfqanıstan kimi ölkələrə qarşıişğallarıisəbeynəlxalqsiyasizərurətkimi qiymətləndirir. Doğrudur,tarixi və iqtisadi səbəblər dəqarşıdurmalarınmeydanagəlməsinəböyüktəsiredir.Ancaqindikivaxtdayaşanan qarşıdurmaların əsassəbəbi yuxarıda sadalanan ölkələrinəhalisinin müsəlman olmasıdır. Busəbəbdən, əzilən müsəlmanlarakömək etmək və İslam birliyi üçünsəy göstərmək böyük ibadətdir.Rəbbimizinəmribuistiqamətdədir. İslamaləmindəbirmüsəlmanölkəsinin işğal və təzyiqlərdən xilasolması isə kifayət deyil. Çünki birölkənin qurtulması ilə İslam aləmi təzyiq vəzülmdən qurtulmaz, bütün İslam aləmininqurtulmasıvacibdir.

İslam birliyi Allahın əmri, Peyğəmbərimizin (s.ə.v) vəsiyyətidir

Quran - möminlərin həyatının bütünsahələrini əhatə edən, Rəbbimizin hökmləriniözündəəksetdirənvəqiyamətəqədərqüvvədəolan mübarək kitabdır. Hədislərdə bildirildiyikimi, İslam əxlaqının dünyaya hakim olmasıPeyğəmbərimizin (s.ə.v) vəfatından sonraqiyamətə qədər reallaşan əlamətlərin ənəhəmiyyətlisidir. Quranın “Nur” surəsinin 55-ciayəsindədəİslaməxlaqınınyerüzünəhakimolacağıxəbərverilir:

Allah sizlərdən iman gətirib yaxşı işlər görənlərə vəd etmişdir ki, özlərindən


əvvəlkiləri varislər etdiyi kimi onları da yer üzünün varisləri edəcək, möminlər üçün onların Özünün bəyəndiyi dinini möhkəmləndirəcək və onların qorxusunu sonra arxayınçılıqla əvəz edəcəkdir. Onlar Mənə ibadət edir və heç nəyi Mənə şərik qoşmurlar. Bundan sonra küfr edənlər – məhz onlar fasiqlərdir. (Nur surəsi, 55)

İslam birliyi hər müsəlmanın ən böyük vəzifəsidir

İman gətirən bir insan eşitdiyi vəgördüyü hər şeydən məsuldur. Müsəlmanxalqların çoxu işgəncə, zülm və təzyiq altındaolduğuhalda,bəzimüsəlmanlarınbumövzunugörməməzlikdəngəlməsiböyüksəhvdir.ÇünkiAllahın bu mövzudakı əmri açıqdır və Allah

Qurandamüsəlmanlarabeləəmredir:

Sizə nə olub ki, Allah yolunda və: “Ey Rəbbimiz! Bizi əhalisi zalım olan bu şəhərdən çıxart, bizə Öz tərəfindən bir himayəçi təyin et, bizə Öz tərəfindən bir yardımçı təyin et!”– deyən zəif kişilər, qadınlar və uşaqlar uğrunda vuruşmursunuz? (Nisa surəsi, 75)

Quranda bir çox ayədə İslam birliyininfərz vəzifə olduğu müsəlmanlara bildirilir.Allahınİslambirliyiniəmretdiyiayələrdənbiridəbelədir:

Fitnə aradan qalxana qədər və din tamamilə yalnız Allaha həsr edilənədək onlarla vuruşun! Əgər (şirkə) son qoysalar, (bilsinlər ki,) Allah onların etdiklərini görür. (Ənfal surəsi, 39)


Ayədə İslam bütün dünyaya hakimolana,Quranəxlaqıbütündünyadayaşanmağabaşlayana,müharibə,zülm,fitnəaradanqalxanaqədər müsəlmanlara mübarizə aparmaq əmredilmişdir. Ayədəki “din tamamiləAllaha həsredilənədək”əmriİslambirliyinəvəMehdiyyətəişarəedir (DoğrusunuAllahbilir).Allahınəmribu qədər açıq olduğu halda, ağıl, bəsirət vəfərasətgözüiləbaxansəmimibirmüsəlmanbuhəqiqətigörübdərhalanlayar. Allahın ayələrini bilən imanlı vəvicdanlı insanların baş verən hadisələrə laqeydolması, onları görməzlikdən gəlməsi qeyri-mümkündür. Bir müsəlmanın dünyada bucür şiddətli zülm davam edərkən yatağındarahat yatması, boş işlərləməşğul olması, yalnızöz əyləncəsini və mənfəətlərini düşünməsimümkün deyil. Çünki iman gətirən bir insanhaqsız müharibələrin, qırğınların, zülmün,aclığın, əxlaqi degenerasiyanın, qısaca desək,dünyadakı bütün problemlərin həllinin Quranəxlaqının insanlararasındayayılmasıolduğunubildiyiüçünbuməlumatonaböyükməsuliyyətyükləmişdir: dünyaya İslam dinini və diningətirdiyigözəllikləriizahetmək,Quranəxlaqınıyaymaq və dinsizliyə qarşı fikri mübarizəaparmaq...

İslam birliyi Peyğəmbərimizin (s.ə.v) ən böyük hədəflərindəndir

Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) də ən böyükhədəfin İslam birliyi olduğunu xəbər vermiş,buhədəfinreallaşmasıvəzifəsini isəAllahınhz.Mehdiyə(ə.s.)verdiyinibildirmişdir.Rəsulullah(s.ə.v.)hədislərindəhz.Mehdinin(ə.s.)öndərliyiilə İslam dünyasındakı dağınıqlığın sonaçatacağını xəbər vermişdir. O, müsəlmanlarınQuranəxlaqındabirləşəcəyinibildirmişvəbütünmüsəlmanları hz. Mehdinin (ə.s.) rəhbərliyialtındaİslambirliyininmövcudluğuüçünbirliyədəvət etmişdir. Peyğəmbərimizin (s.ə.v) bumövzudakıvəsiyyətiçoxaçıqdır:

“SİZDƏN ONA KİM ÇATSA, QAR ÜZƏRİNDƏ SÜRÜNƏRƏK DƏ OLSA, ONA GƏLSİN. ONA QATILSIN. ÇÜNKİ O, MEHDİdir. (İbnMace, Fiten, B 34,H 4082; İbnEbi Şeybe, VII cild, s. 527; Kitab-ül Burhan FiAlamet-ilMehdiyy-ilAhirZaman,s.14)

Müsəlmanlar İslam birliyi üçün yarışmalıdır

“Biz sənə, özündən əvvəlki kitabları təsdiqləyən və onları mühafizə edən Kitabı


haqq olaraq nazil etdik. Elə isə onların arasında Allahın (sənə) nazil etdiyi (Kitabla) hökm ver. Sənə gələn haqdan ayrılıb onların istəklərinə tabe olma. Sizlərdən hər biriniz üçün bir şəriət və bir yol təyin etdik. Əgər Allah istəsəydi, sizi tək bir ümmət edərdi. Lakin (başqa-başqa olmanız) sizə verdikləri ilə sizi imtahan etməsi üçündür. Yaxşı işlər görməkdə bir-birinizlə yarışın. Hamınızın qayıdışı Allaha olacaq və O, ziddiyyətə düşəcəyiniz şeylər barəsində sizə xəbər verəcəkdir. (Maidə surəsi, 48)” ayəsindəAllah ölkələrə, məzhəblərə, təriqətlərə ayrılan,bir-birləriiləçəkişənbirlikistəmədiyinə,birləşmişmüsəlman birliyi istədiyinə diqqət çəkmiş vəmüsəlmanlarınİslambirliyiüçünyarışmalarınınvacibolduğunubuyurmuşdur.

İslaməxlaqınınhakimolmasıRəbbimizinhökmüdür, səmimi və şirk qoşmadan imangətirənqullarınaverdiyivəddir.Allahınizniləbuhökmaxırzamandahz.Mehdinin(ə.s.)vasitəsiləreallaşacaq. “Nəsr” surəsində Rəbbimiz buhəqiqətibeləmüjdələmişdir:

Allahın köməyi və qələbə gəldiyi zaman, insanların dəstə-dəstə Allahın dininə girdiklərini gördükdə həmd ilə Rəbbini təriflə və Ondan bağışlanmağını dilə. Həqiqətən, O, tövbələri qəbul edəndir! (Nəsr surəsi, 1-3)

AdnanOktarın15iyun,2011-ciiltarixliA9TVmüsahibəsindəİslambirliyiniistəməyənlərinmüsəlman dünyasında tökülən qanlara görəməsuliyyətdaşıdıqlarınıbeləaçıqlamışdır:

Adnan Oktar: Əfqanıstanda şəhid edilənlərin sayı demək olar ki, iki milyonu keçdi. Qatillər onların qulaqlarını kəsib, qurudub xatirə kimi Amerikaya aparırlar, dişlərini çıxarıb Amerikaya aparırlar, barmağını kəsib, qurudub Amerikaya aparırlar. Onların mühakimə olunması lazım deyilmi? Lazımdır. Maraqlandırırmı bu, yoldaşları (bəzi müsəlmanları)? Maraqlandırmır. Çünki İslam birliyinə qarşıdırlar, çünki Mehdiyyətə qarşıdırlar. Sırf “Mehdiyyətə qarşı olacağam” deyə, İslam birliyinə də qarşı oldular. Türk-İslam Birliyi olsa, İslam birliyi olsa, bu hadisələr meydana gəlməz. Siz, günahı İslam birliyini axtarmayanlarda görün. Bu qədər müsəlmanın qanı onların boynundadır. Hz. Mehdini (a.s) axtarmayanlar məsuldur, İslam birliyini istəməyənlər məsuldur, Türk-İslam Birliyini istəməyənlər məsuldur.


Kainatınhər bucağı

Allahın yaratdığısaysız-hesabsızgözəlliklərlə

doludur. Ətrafımıza nəzər salsaq,qarşılaşdığımızhərşey–yaşılyarpaqlarla

bəzənmiş budaqları göyə yüksələn ağaclar,rəngarəng çiçəklər, insanda şəfqət və mərhəməthissioyadansevimlipişiklər,dovşanlar,sincablar,heybətləri ilə insanları heyran edən pələnglər,aslanlar,atlar,dadı,qoxusuvəestetikgörünüşləriiləinsanıcəlbedənmeyvələr,tərəvəzlər,yeməklər,mavi səmada süzənbuludlar,AyvəGünəş,gecəparıldayan ulduzlar, ehtişamlı yüksək dağlar,yerüzününçoxhissəsinitutandənizlər,okeanlarvə saymaqla bitməyən hələ bir çox gözəllik...Hər biri Allahın möhtəşəm sənətinin bənzərsiznümunəsidir. Dənizdə sakitcə üzən tonlarla ağırlığıolan gəmilər, havada uçan təyyarələr,evlərimizdəki elektron alətlər və hər cürtexnoloji vasitələr, televizorlar, musiqimərkəzləri, kompyuterlər, işimiziasanlaşdırancihazlar,yaşadığımızevlər,binalar,nəqliyyatyolları,avtomobillər... Bunların

hamısı Allahın sonsuzağlı və sənəti ilə

yaratdığı vəinsanların

xidmətinəverdiyinemətlərdir.Lakin insanlarınbirqismicanlılarıvə təbiət

amillərini Allahın yaratdığını qəbul edir, insanəli ilə hazırlanan şeylərin, məsələn, körpülərin,göydələnlərin, motorlu qayıqların, paltarların,qısaca desək, əşyaların da Allah tərəfindənyaradılğınıqavramırvəbunlarıinsanların–Allahıtənzihedirik–müstəqilgücləriilədüzəltdiklərinidüşünürlər.Halbuki heç bir varlığın özmüstəqilgücü yoxdur. Şəhərlər, sivilizasiyalar quran,təyyarələr istehsal edən, gəmilər, tankerlərdüzəldən insanlar da Allahın yaratdığı acizvarlıqlardır və Allahın istəyi ilə hərəkət edir,Allahistədiyiüçündüşünübdərkedirvəməhsulhazırlaya bilirlər.Allah istəməsə, onlar da istəyəbilməzvəheçnəyəgücləriçatmaz.AllahbirQuranayəsindəbubarədəbeləbuyurur:

Allah istəməsə, siz istəyə bilməzsiniz. Həqiqətən, Allah biləndir, hikmət sahibidir! (İnsan surəsi, 30)

Bu mövzu ilə bağlı başqa bir Quranayəsindəbeləbuyurulur:

... Allah istədiyini yaradır. O, bir işin olmasını istədikdə ona ancaq “Ol!”– deyir, o da olur. (Ali-İmran surəsi, 47)

Allah insanların isinməsi üçün istiliksistemlərini, isti su ilə təmin edilmələri üçünkombiləri,suqızdırıcılarını,gedəcəkləriyerərahatgetmələriüçünyolları,avtomobilləri,qatarları,sunəqliyyatını,yeməkehtiyaclarınıtəminetməküçüncürbəcür yeməkləri və bu yeməklərin bişirildiyisobaları, plitələri, qazanları, tavaları yaradır, bir

sözlə, insanların əmrinə verdiyi əşyalarvasitəsiləonlarınbudünyahəyatında

rahat yaşamasını təminedir. Eyni şəkildə,

s o y u q d a n


qoruyan qalın geyimləri,yayın qızmar günəşindən qoruyan nazikgeyimləri yaradan və insanların rahatlığı üçüncürbəcür geyimləri onların xidmətinə verəndə Allahdır. Allah geyim əşyalarını Özününyaratdığınıbirayədəbeləbildirir:

Ey Adəm oğulları! Sizə ayıb yerlərinizi örtəcək bir geyim və bir də bəzəkli libas nazil etdik… (Əraf surəsi, 26)

Başqa bir ayədə Allah insanlar üçüngeyimləryaratdığınıbeləbildirir:

… Sizi istidən qoruyacaq paltarlar və döyüşdə mühafizə edəcək zirehli geyimlər düzəltdi. Beləcə, (Allah) Öz nemətini sizə tamamlayır ki, bəlkə itaət edəsiniz. (Nəhl surəsi, 81)

Yer üzündəki bütün parçaları və yunlarıyaradan,ipliyi,yunuəyirməyivətoxumağı,parçanıistehsaledibistifadəqaydasınıinsanaöyrədənvəbunun üçün bütün texnikanı yaradan Allahdır.Gözqamaşdırıcı rəngləriolan ipək, satin, atlasvəbirçoxparçanövüvəbuparçalardanhazırlanmışgeyimlər insanın çox xoşuna gəlir. Bu parçalarvə geyimlərlə bərabər dünya həyatındakı bütünəşyalar, eyni zamanda, insanın cənnəti təsəvvüretməsiüçünAllahınxüsusiyaratdığıgözəlliklərdir.Allah cənnətdə dünyada gördüyümüz bütün bugözəlliklərin qat-qat üstününü yaradacaq. Çünkicənnətdünyailəmüqayisəbeləedilməyəcəkqədərmükəmməl və sonsuz gözəlliyə malik yerdir.Allah cənnəti və cənnətdəki bənzərsiz nemətləribu dünya həyatında iman gətirib saleh əməlsahiblərinənəsibedəcək.

Gördüyümüz hər şey beynimizdə hiss kimi yaradılır

Görmə prosesinin necə baş verdiyiniməktəbdəöyrəndiklərimizitəkrarlayaraqxatırlayabilərik:gördüyümüzcisimdəngələnişıqgözünönhissəsindəkigözbüllurundankeçərəktorqişaya

düşür və buradakısinir ucları vasitəsilə elektrik axınınaçevrilərəkbeyindəki görməmərkəzinəötürülür.Beyinbusiqnallarışərhedirvəgörüntükimiqavrayır.Başqasözlə,insangördüyüşeylərinəsliilətəmasdaolabilmir,onlarınancaqsurətlərinibeynindəhissedir.Bu,elminsübutetdiyifaktdır. Biz bir əşyaya, məsələn, soyuducuyabaxdıqda onu ancaq beynimizin arxa tərəfindəkikiçik bölgədə görürük. İşıq gözümüzdəki torqişaya çatır, tor qişada soyuducunun tərs,ikiölçülü görüntüsü əmələ gəlir, daha sonra bugörüntü elektrik axınına çevrilərək beynimizinarxasındakı görməmərkəzinə ötürülür. Beləliklə,biz soyuducunun düz, üçölçülü, qüsursuzgörüntüsünü beynimizdəki görmə mərkəzindəgörürük. Əslində isə biz soyuducunun əsli ilədeyil,ancaqsurətiilətəmasdaoluruq. Ona görə insan gündəlik həyatdaqarşılaşdığı hər şeyin – küçələrin, xiyabanların,küçədəgəzəninsanların,ətrafdaqaçanuşaqların,arxalarında ağ iz qoyaraq uçan təyyarələrin,marketlərin, mağazaların, böyük ticarətmərkəzlərinin,villaların,işyoldaşlarının,ailəsinin,dostlarının, evinin, evindəki bütün əşyaların,qarderobundakı bütün paltarların, bir sözlə,doğulduğu andan ölənə qədər: “Görürəm”, -dediyişeylərinancaqsurətləriilətəmasdaolur.BuaçıqhəqiqətibirazdüşünəninsanAllahınyaratmasənətinin incəliklərini daha yaxşı anlayar. Bu daAllahın ən böyükmöcüzələrindən vəmöhtəşəmsənətininaçıqgöstəricilərindənbiridir. Əşyalarda,əşyalarıistehsaledəninsanlardaAllahın beynimizdə hiss kimi yaratdığı surətgörüntülərindən başqa bir şey deyil. Əşya xaricialəmdədəmövcuddur, lakinbiz xarici aləmdəkiəşyalarladeyil,onlarınancaqsurətləriilətəmasdaoluruq. Əşyaları və ya canlılar aləmini bütündetalları ilə eyni yerdə - beynimizdə yaradanAllahdır.


İNSANLARA TAPINMA DİNİ NƏDİR?

Tarix boyu cəmiyyətdə Allahıninsanlardannəistədiyideyil,insanlarınbir-birlərindən hansı tələblərinin olduğu dahamühüm olmuşdur. İnsanlar Allahın haqqkitabında bildirdiyi hökmlərdən, insanlaraəmretdiyihəyat tərzindənxəbərsiz şəkildəözlərini cəmiyyətin və ətrafdakı sosialtəbəqənin istəklərini yerinə yetirməyəşərtləndiriblər. Dövrümüzdədəətrafınızabaxsanız,Allahınəmrvəqadağalarınıəksərinsanlarınbilmədiyini və yerinə yetirmədiyinigörərsiniz. Allahın gücü, Onun rizasınıqazanmağın nə qədər vacib olduğu, Onunəmrlərini yerinə yetirmədikdə Allahqatında əvəzinin nə olacağını çoxları yaheç düşünmür, ya da bunu heç ağıllarınabelə gətirmək istəmirlər. Halbuki həminşəxslər ətrafdakı insanların onlar haqqındanə düşündüyünü, onlardan nə gözlədiyini,onlara özlərini bəyəndirmək, sevdirməküçün nə etməli olduqlarını və bunun kimisaysız-hesabsız məsələni düşünürlər. Buşəxslər insanlaraAllahdandahaartıq sevgivəbağlılıqgöstərilənsisteminiçindəyaşayırvəbununyanlışolduğunaehtimalvermirlər. Bu batil düşüncə və həyat tərziinsanların maddi-mənəvi imkanlarını sərfetməsinəsəbəbolan,həttahəyatlarınıbunafəda edəcək qədər onları təsiri altına salaninancdır. Bu inanc öz əmr və qadağaları,doğrularıvəyanlışlarıolan,habeləhərkəsinbunlara tabe olmasını tələb edənbatil dinəçevrilmişdir. Hər insan öz sosial ətrafınınistəklərinə uyğun proqramlanmış sistemətabe olmağa məcburdur. Çünki ancaq buşəkildəinsanlarınarasındayaşayabilər,əkstəqdirdə, təcrid olunub alçaldılarlar. Digər

insanlar istər baxışları, istərsə də davranışvə danışıqları ilə onlara tabe olmayanlarıözlərindənaşağıhesabetdikləriniaçıq-aşkarhissetdirirlər. Bu vəziyyətə düşməmək üçüninsan gün ərzində öz-özünə unutmadanbəzi şüarları təkrarlamalıdır. Məsələn,mənəgözüaçıq,zəkalı,gözəl,şən,söhbətçil,bacarıqlı desinlər, əsla xəsis, eqoistdeməsinlər, sadəlövh deməsinlər, cahildeməsinlər... Bu batil dinə tabe olan şəxsbütünbunları eynilə ibadətkimidəqiqlikləyerinə yetirir. Ətrafındakı insanların razıqalacağışəkildəşəxsiyyətiniyetişdirir.CiddicəhdlədavametdirdiyibusəylərinəticəsindəinsanlaraAllahdançoxdəyərverən,onlarınrazılığını qazanmaq üçün qarşısına çıxanhər təklifi qəbul edən, bütün diqqətiniinsanlara yönəltmiş birinə çevrilir. Artıqbu şəxs insanların bir-birinə qulluq etdiyibatil dini sistemin içində həbs olmuşdur.Daxilənyaşananbugizli dininmənsubunaçevrilmişdir. Bu din Allahı qoyub insanlaratapınmağı tələb edən dindir. İnsanlaramöhkəm bağlılığı ifadə edən bu din“insanlara tapınmadini”dir.AllahQuranınbirçoxayəsindəinsanlarıbubatilinancdanxilas olub ancaq Ona qulluq etməyə dəvətetmişdir.Ayələrdənbirindəbeləbuyurulur:

Siz Allahı qoyub ancaq bütlərə ibadət edir və yalan uydurursunuz. Şübhəsiz ki, Allahdan başqa ibadət etdikləriniz sizə ruzi verməyə qadir deyillər. Elə isə ruzini Allahdan diləyin, Ona ibadət edin və Ona şükür edin. Siz ancaq Ona qaytarılacaqsınız”. (Ənkəbut surəsi, 17) Unudulmamalıdır ki, bu batil dincəmiyyəti nə qədər təsiri altına salsa da,iradəsi güclü və ağıllı insan üçün bu batil


sistemdənəlçəkməkçoxasandır.ÇünkiancaqAllahasəmimiimangətirmək,Ondanbaşqailah olmadığına şəksiz inanmaq lazımdır.Allah iman gətirən qullarının yolunu açar,onlarıdoğruyolayönəldər.Quranvasitəsiləonlarıyaşadıqlarıqaranlıqhəyatdançıxarar.Allahbirayədəmöminləribeləmüjdələyir:

Allah iman gətirənlərin himayədarıdır, onları zülmətlərdən nura çıxarır... (Bəqərə surəsi, 257)

İNSAN ALLAHA QULLUQ ETMƏK ÜÇÜN YARADILMIŞDIR

İnsan Allahın yaratdıqları arasındaşüurlu, doğrunu və yanlışı ayırd etməbacarığınamalikvarlıqdır.Onagörə,Allahınvarlığınındəlillərini, üstünyaratmagücünüqavramağı,dünyavəaxirəthəyatınınhəqiqiməqsədinianlamağıbacarır. Ancaq bu üstün xüsusiyyətlər onunboynunabəziməsuliyyətlərdəqoyur.Çünkibütünbunlarıağlıiləqavrayaninsanyeganəqulluq edilməli gücün Allah olduğunu vəAllahdan başqa ilah olmadığını anlayar.Dünya həyatındakı vəzifəsininAllaha imangətirməkolduğunudərkedər.AllahQurandaqullarınabeləbuyurur:

O, göyləri və yeri icad edəndir. Onun zövcəsi olmadığı halda, övladı necə ola bilər? Hər şeyi O xəlq etmişdir. O, hər şeyi bilir. Budur Allah – sizin Rəbbiniz. Ondan başqa ilah yoxdur. Hər şeyin yaradıcısı (Allahdır)! Elə isə Ona ibadət edin! O, hər şeyi qoruyandır. (Ənam surəsi, 101-102)

Buçoxaşkardırki,dünyahəyatındaaxtarılan rahatlıq, xoşbəxtlik və uğurunkökündə insanların üzərlərinə düşənməsuliyyəti bilmələri və ancaq Allahaqulluq etmələri durur. Bu, cəmiyyətə dəaiddirvəcəmiyyətdəmüvazinətitəminedir.Əks təqdirdə, yəni Allahın varlığını inkaredənlərin, Onun verəcəyi cəzadan və axirətgünündən qorxmayanların sayı artdıqdabu müvazinət pozulur. İnsanların Allahaqul olduqlarını unudub başqa varlıqlara üztutmasınınnəticəsiolaraqəxlaqidegenerasiya,insanlar arasındakı münasibətlərdəziddiyyətlər, mənfəətə əsaslanan əlaqələr,

güclününzəifiəzməsi,mərhəmətsizlik,zülm,saxtakarlıq, düşmənçilik kimi hərəkətlərcəmiyyətdə sürətlə yayılır.Nəticədə isə ailəvə cəmiyyətin nizamı, ölkənin asayişi vədünyasəviyyəsindəsülhtəhlükəaltınagirir.Quranda insanların Allahın əmrlərini tərkediböznəfslərinətabeolmasınınbəşəriyyəticiddipozuntuyaaparacağıbeləxəbərverilir:

Əgər haqq onların nəfslərinin istəklərinə tabe olsaydı, göylər, yer və onlarda olanlar fəsada uğrayardı. Doğrusu, Biz onlara Zikr gətirdik, onlar isə özlərinə verilən Zikrdən üz döndərirlər. (Muminun surəsi, 71)

Dövrümüzdə insanların böyükəksəriyyəti içində yaşadıqları və daimaşikayətləndikləridegenerasiyanınkökündəkisəbəblərin öz nəfslərinin istəklərinə tabeolmalarıvəAllaha şirkqoşmalarıolduğunudüşünmürlər. Ona görə də həll yolunubaşqa yerlərdə axtarırlar. Ancaq iqtisadi,sosial vəmədəni islahatlar keçirərək, ölkənizənginləşdirərək və texnologiyanı inkişafetdirərək problemlərini həll edəcəklərinidüşünürlər. Halbuki şirkdən tamamilətəmizlənmədən və insanlar arasında güclüAllahinancınıbərqəraretmədənbumetodlarəsla məsələni həll etməz. Daima yeni həllyolları tapılmasına baxmayaraq, Allahınəmretdiyigözələxlaqaziddmetodlartətbiqedildiyinə görə, heç bir qəti nəticə əldəedilmir. Bəzi insanlarınyaşadığıbuqaranlıq,qorxunc həyat tərzindən xilas olmağın,rahat mühitdə yaşamağın yeganə yoluvar. Bu yol cəmiyyəti təşkil edən fərdlərin“insanlara tapınma dini”nin pəncəsindənxilasolmaları,ancaqAllahaimangətirmələrivə Allahın Qurandakı əmr və qadağalarınıyerinə yetirmələridir. Bu, bütün insanlarüçünmütləqqurtuluşdur.ÇünkiinsanıAllahyaratmışdır və onun ruhununnəyə ehtiyacıolduğunudaənyaxşıAllahbilir.Qurandabuhəqiqətbeləxəbərverilir: Allah Onun rizasını arayan şəxsləri əmin-amanlıq yollarına yönəldir, onları Öz iznilə zülmətlərdən nura çıxarır və düz yola yönəldir. (Maidə surəsi, 16)


Ordunun ən mühümstrategiyası və taktikası

əvvəlcə düşmənlərinidərhal müəyyən etmək və onların

xüsusiyyətlərini öyrənibbunaqarşı tədbirgörmək üzərində qurulmuşdur. Güvələrdə düşmənləri yarasalardan qorunmaqüçün yaradıldıqları gündən etibarən eynilətəchizatlı ordunun milyonlarla dollar sərfetdiyi strategiyalara bənzər strategiyadanistifadəedirlər.

O, göyləri bir dirək olmadan yaradıb saxlamış, yer sizi silkələməsin deyə, orada möhkəm dağlar qurmuş və ora cürbəcür heyvanlar yaymışdır. Biz göydən yağmur yağdırıb orada cürbəcür gözəl bitkilər bitirdik. (Loğman surəsi, 10)

Bir heyvan həyatda qalmaq üçündüşmənini və ya ovunumüəyyən etməlidir.Bunun üçün qarşısındakı canlını çox yaxşıtanımalıdır. Rəbbimiz bəzi güvə növlərinəbu sahədə böyük üstünlüklər bəxş etmişdir.Bu güvələr ən böyük düşmənlərinin,yəni yarasaların yem ovlayarkən istifadəetdikləriyüksək tezlikli səslərieşidib tanımaxüsusiyyətlərinəmalikdirlər. Güvəyə bu xüsusiyyəti qazandıranmərkəzisinirsisteminiöyrənməkvəgüvəninyarasadan necə xilas olduğunu müəyyənetmək məqsədilə tədqiqatlar aparan TaftsUniversitetindənbirneçətələbəvəelmadamıgecə güvələrinin mərkəzi sinir sisteminitədqiq edərək möcüzəvi nəticələr əldəetdilər. Tədqiqatlar nəticəsində güvələrin

qulaqlarındakı xüsusi sistemlə yarasalardanqorunduqlarıməlumoldu. Sadəgörünənbusistem, əslində, güvənin ultrasəs dalğalarınıeşitməsini təmin edən mükəmməl quruluşamalikdir.

Yarasalar qaranlıqda necə yem ovlayırlar?

Həşəratyeyən yarasalar gecə uçarkənardıcıl yüksək tezlikli səs yayırlar. Beləliklə,əks-səda mənbəyinin istiqamətini vəuzaqlığınımüəyyənedərəkyemitapabilirlər.Bu radar o qədər həssasdır ki, yarasalarbununla ağcaqanaddan da kiçik həşəratlarıtapabilirlər.

Güvələr yarasaların tələsindən necə qorunurlar?

Yarasamahir ovçuolsada, bəzi gecəuçangüvənövləri(Noctuidae,GeometridaevəArctiidaeailəsindənolangüvələr)yarasalarınultrasəssiqnallarınıeşidənqulaqlaramalikdir.Bu qulaqlar güvələrin qanadlarının altındayerləşir və erkən xəbərdarlıq sistemi kimiişləyirlər. Bu yolla yarasaya yem olmaqdanxilasolurlar. Biryarasanınyaxınlaşdığınıeşitdikdəgüvələr adəti uçuşlarından fərqli olaraqhavada kəskin hərəkətlər edir və ya qarışıqhalqavarı formada uçurlar. Bəzən də böyüksürətlə yarasanın göndərdiyi yüksək tezliklisəsin əks istiqamətində uçurlar. Nyu YorkSiti UniversitetindənAşer E. Trit yarasaların


hərəkətinə əsasən, fərqli istiqamətdə uçangüvələrin həyatda qalma ehtimalınındigərlərinə nisbətən daha çox olduğunumüşahidəetmişdir.

Düşmənin döyüş planını ələ keçirmə

Müharibə edən iki ölkədən birinindigərinin döyüş planını ələ keçirməsi,əlbəttə,çoxvacibdir.Onların istifadəedəcəyisilahların xüsusiyyətindən xəbərdar olması,düşmənin hansı taktika ilə hücum edəcəyiqələbəniasanlaşdıranməlumatlardır.Güvələrdə yarasaların bütün hücum taktikalarındanxəbərdar olmaqla onlar üzərində qələbəçalırlar. Bu vəziyyət, şübhəsiz ki, güvələrinyaradılışındakıqüsursuzsisteminnəticəsidir.Güvə yarasanın səsini eşidərkən bir çoxalternativin baş vermə ehtimalı var. Ancaqməhzgüvəyəlazımolanalternativbaşverirvəgüvəyarasadanxilasolur.Buehtimallarıtəhliledərək güvənin bacardığı işin əhəmiyyətinivurğulayaq:• Güvənin səs qəbul etmə mənziliyarasanınkından qısa olsaydı, güvəninqulaqlarıonuyarasadanqoruyabilməyəcəkdi.Bu təqdirdə, güvə yarasanı görüb qaçmağaçalışsada,yarasaonutapacaqvədahasürətləuçduğuüçüngüvənitutacaqdı.• Güvə çox yaxındakı yarasanı uzaqdahissedəbilərdi.• Güvə yarasanın göndərdiyi səsinistiqamətini səhv anlayaraq qaçmaq əvəzinəyarasayadoğruuçabilərdi.Ancaq bu ehtimallardan güvələr ən doğru

olanını həyata keçirir və yarasaya yemolmaqdanxilasolurlar. “Əhzab” surəsinin 52-ci ayəsində “...Allah hər şeyə nəzarət edəndir” buyurulur.Güvələr də yer üzündəki bütün canlılarkimi,Allahınonlarınorqanizmindəyaratdığımükəmməl sistemlər və bu sistemlərdənnecə istifadə edəcəklərini Allahın onlarailham etməsilə həyatlarını davam etdirirlər.Allahın ilhamı ilə qüsursuz davranır, doğruseçimedirlər.GüvələrdəkisistemRəbbimizinyaradılışdəlillərindənbiridir.

Ultrasəs dalğalarını qəbul edən eşitmə sistemi

Güvənin qulağı bizim heçeşitmədiyimiz,3.2kilometrdəndahauzaqdakıultrasəs yarasa səslərini tutur. Bununlabərabər, yarasa səslərini də daxil olmaqla,saniyədə10-100kilosiklaarasındakıtezlikləriqəbul edir. Ən böyük qabiliyyətləri isəsəssizliklərə bölünən qısa səs partlayışlarınımüəyyən etmələri və səs impulslarınıntezlikləri arasındakı fərqi ayırd etmələridir.Bunlar güvə ilə yarasa arasındakı döyüşdəgüvəüçünböyüküstünlükdür.

Güvələr necə eşidir?

“Scientific American” jurnalındadərc edilən məqalələr əsasında hazırlanmış“Animal Engineering” adlı kitabda izahedilənlər güvələrin orqanizmində qüsursuzkompleksliyə malik sistemin olduğunu


göstərir: “Güvənin qulaqları sinəsininarxasında, yan tərəflərdə yerləşir. Qulaq,əsasən, həşəratın sinə və qarnını ayıran darkeçiddəyerləşir.Qulaqlarkənardanbaxdıqdakiçikoyuqlarkimigörünür.Buoyuqlarınhərbirininiçindəşəffafqulaqpərdəsivar”.(“Mothultrasound”, Animal Engineering, Readingsfrom Scientific American with IntroductionsbyDonaldGriffin,TheRockefellerUniversityW.H.FreemanCom.,SanFrancisco,səh.78) Güvənin qulağındakı bütün detallardaha yaxşı eşitməsinə və yarasanın ultrasəssiqnalınıtəhliletməsinəimkanverir.Güvəninqulağının orta qulaq adlandırılan hissəsindəyerləşən pərdənin arxasında hava kisəsiyerləşir. Bu kisənin içində bir tərəfindəndigərinə uzanan incə toxuma yerləşir. Butoxumagüvənineşitməsistemihissələrindənibarətdir və qulaq pərdəsinin ortasındanskeletdəstəyinəqədəruzanır.BusıraüzərindəA hüceyrəsi adlanan iki eşitmə hüceyrəsiyerləşir.Güvəninqəbuletdiyiyüksəktezliklisəslərlə bağlı bütün məlumatlar A1 və A2adlanan bu iki A lifindən mərkəzi sinirsisteminəgöndərilir. Sinir liflərindəki elektrik siqnalları 1voltun 1/1000-2/1000-nə bərabərdir. GüvəninAliflərindəkisiqnallareşitməhüceyrələrindənmərkəzisinir sisteminəsaniyənin2/1000-dəndahaqısamüddətdəçatırlar. Bu sinirlər yarasaların yaydığısəs dalğalarını qəbul edə bilirlər. Bundanəlavə, bu dalğalar arasındakı fərqləri vədalğa uzunluqlarını müəyyən etməkdəçox həssasdırlar. Güvə liflərdəki bütün buxüsusiyyətlərinə görə, uzaqdakı yarasanın

uzun, zəif səsini onu öldürmək üçünyaxınlaşanyarasanıngüclüsəsindənayırdedəbilir.

Eşitmə prosesini dəstəkləyən sistemlər

Güvənin iki qulağı olması ona səsmənbəyinin istiqamətini təyin etmə imkanıda verir. Əgər yarasa güvənin solundadırsa,sağdangələnsəsdalğalarısoldakınanisbətənsaniyənin1000-də1-iqədərləngiməiləqəbuledilir. İki qulaq arasındakı bu səsi qəbuletmə fərqi güvənin səsin mənbəyinin yerinimüəyyənetməsiüçünkifayətdir. Güvənin qulaqlarındakı heyranedicixüsusiyyətlər bunlarla məhdudlaşmır. Bəzigüvələrin qulaqlarının pərdəli qapağı var.Bu qapaq eynilə bizim qulaq seyvanımızkimifəaliyyətgöstərir.Səsitoplayaraqeşitməkeyfiyyətiningücləndirilməsinəköməkedir.

Həqiqətən də, göylərin və yerin yaradılmasında, gecə ilə gündüzün bir-birilə əvəz olunmasında, insanlara fayda verən şeylərlə (yüklənmiş halda) dənizdə üzən gəmilərdə, Allahın göydən endirdiyi, onunla da ölmüş torpağı diriltdiyi suda, (Onun) bütün heyvanatı (yer üzünə) yaymasında, küləklərin (istiqamətinin) dəyişdirilməsində və göylə yer arasında ram edilmiş buludlarda, başa düşən insanlar üçün dəlillər vardır. (Bəqərə surəsi, 164)


Güvələrin ultrason səsləri yayma xüsusiyyəti

Bəzi güvələr təkcə ultrason səsləriqəbuletmir,eynizamandabusəsləriyayırlar.Bu cür güvələr yarasanı müəyyən etdikdəqaçmır,əksinə,ultrasonsəsyayırlar.Ancaqbu,təəccüblüdür.Çünkiyarasalarultrasonsəsləriqəbuletməkdəustadırlar.Buhalda,güvəninbuhərəkətinibirnövintiharkimidüşünməkolar.Ancaqyarasalarbucürgüvələrləqarşılaşdıqdasürətlə oradan uzaqlaşırlar. Elm adamları budavranışıikicürizahedirlər: Güvəninçıxardığısəsyarasanıneşitməsisteminipozur. Səs yayan güvələrin dadını yarasalarsevmir.Yarasabusəsieşitdikdədadsızyemləqarşılaşdığınıdüşünür.

Güvələr təkamül nəzəriyyəsini təkzib edən yaradılış dəlillərindən

biridir Buraya qədər verilən məlumatlarıtəhlil etdikdə güvələrin həm davranışlarında

çox açıq şüur olduğu görünür, həm dəorqanizmlərində qüsursuz sistemlər diqqətçəkir.Güvəninultrasəsdalğalarıqəbuletməsi,şərhetməsi,əksdalğalargöndərməsiayrı-ayrıkompleksorqanlarınolmasınıtələbedir. Güvələrdəki bu heyranedici sistemlərAllahıncanlılarınəqədərqüsursuzyaradılışlayaratdığını göstərən dəlillərdən sadəcəbiridir. Canlılardakı bənzərsiz xüsusiyyətlərtəkamülçülərin iddiaetdiklərikimi,canlılarıntəsadüfən əmələ gəlmədiklərini, üstünyaradılışla yaradıldıqlarını açıq-aşkar sübutedir. Şübhəsiz ki, bütün canlı və cansızvarlıqları bir anda qüsursuz şəkildə yaradanAllahdır. Rəbbimizin sonsuz gücü ayələrdəbeləbildirilir:

Göylərdə və yerdə kim varsa, Ona məxsusdur. Hamısı Ona boyun əyər! Məxluqatı ilk dəfə (yoxdan) yaradan, sonra onu bir daha təkrarlayan Odur. Bu da Onun üçün çox asandır. Göylərdə və yerdə olan ən uca sifətlər Ona məxsusdur. O, Qüdrətlidir, Müdrikdir. (Rum surəsi, 26-27)


Peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədin(s.ə.v)ilkhəyatyoldaşıhz.Xədicəolmuşdur.İlkmüsəlmanlardanolanhz.Xədicəbəsirəti,gözəl əxlaqı və dərin imanı ilə hər zamanmöminlərə gözəl nümunə olmuşdur. O,həmişə Peyğəmbərimizə (s.ə.v) çox dəstəkolmuş və Quran əxlaqının yayılmasındamaddivəmənəvisəygöstərmişdir. Allahın “…Lakin o, Allahın elçisi və peyğəmbərlərin sonuncusudur. (Əhzab surəsi, 40)” ayəsində bildirdiyi kimi,hz. Muhəmməd (s.ə.v.) peyğəmbərlərinsonuncusudur. O, gözəl əxlaqı, təqvası,Allaha olan yaxınlığı ilə insanlaranümunədir, Allahın dostu, Rəbbimizinqatında üstün olan, möminlərin dostu, ənyaxınıvəvəlisidir. Hz. Xədicə peyğəmbərimiz hz.Muhəmmədin (s.ə.v) ilk həyat yoldaşıvə İslamı seçən ilk qadın səhabədir. Hz.Muhəmməd (s.ə.v) Rəbbimizdən vəhyaldığındabunuilksöylədiyiinsanhz.Xədicəolmuşdur.O, yetkinliyi, təvəkkülü, cəsarətivə fədakarlığı ilə bütün müsəlmanlaranümunəolmuşdur.

Hz. Xədicənin Peyğəmbərimizə

(s.ə.v) olan bağlılığı

Rəbbimiz “… Şübhəsiz ki, Allah yanında ən hörmətli olanınız Ondan ən çox qorxanınızdır. Həqiqətən, Allah biləndir, xəbərdardır. (Hucurat surəsi, 13)” ayəsiilə üstünlüyün yalnız təqva ilə olduğunu,qullarının Allaha olan imanları və Allahqorxuları ilə dəyər qazandıqlarını xəbərverir.Peyğəmbərimiz(s.ə.v.)vəsəhabələridəvicdanlahərəkətetmişvəAllahqorxularınıartırmağaçalışmışlar.Hz.XədicədəAllahavə peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədə(s.ə.v) olandərin hörmət və sevgisi ilə onahəmişə dəstək olmuşdur. Belə ki, AllahPeyğəmbərimizə(s.ə.v)elçiyəhörmətetməkvə onu müdafiə etməklə bağlı olaraq beləvəhyetmişdir:

“Həqiqətən, Biz səni şahid, müjdəçi və xəbərdarlıq edən (elçi) kimi göndərmişik. (Biz belə etdik) ki, siz Allaha və Onun Elçisinə iman gətirəsiniz, ona kömək edəsiniz, onun hörmətini saxlayasınız və gecə-gündüz (Allahı) tərifləyəsiniz”. (Fəth surəsi, 8-9)

Hz. Xədicə Peyğəmbərimizə (s.ə.v)peyğəmbərlik mövqeyi veriləndə: “SəninAllahın elçisi olduğuna şahidlik edirəm”,- demiş və müsəlmanlığı qəbul etmişdir.Hz. Xədicə hz. Muhəmmədin (s.ə.v)sözlərindənheç vaxt şübhə etməmiş və birsözü iləonavəAllaha təslimolmuşdur.Busəmimidavranışınagörə,Peyğəmbərimizin


(s.ə.v) ən çox dəyər verdiyi və güvəndiyiyoldaşlarındanbiri olmuşdur.Rəvayətlərəgörə,

hicrətdən3iləvvəl(19aprel,620-ciil)vəfatedənhz.Xədicəİslamınhələhakimiyyətqazanmadığı,çətinvəəziyyətlidövrlərdəyaşamışdır.Məkkəlimüşriklərdənəziyyət görmüş, lakin çətinliklərə sinəgərərəkAllahaqəlbəntəslimolmuşdur.Hz.Xədicəhz.Muhəmmədin(s.ə.v) Allahın son peyğəmbəri olduğuna həmişəinanmış, nümunəvi mömin olmuşdur. Rəbbimizinqullarına olan sonsuz sevgisindən, rəhmətindən vəəfvediciliyindən əmin olaraq, bu təvəkküllü rəftarınıhəyatınınsonunaqədərqorumuşdur.

Hz. Xədicənin Allaha olan təvəkkülü

Hz. Xədicə yer üzündə yalnız üç müsəlmanınolduğu dövrdə, İslamın ilk günlərində Peyğəmbərimiz(s.ə.v.) və hz. Əli ilə birlikdə bəzən Kəbədə, bəzən dəevində ibadət etmişdir. O dövrdə din əxlaqına görəyaşamayanazğıninsanlarisəmüsəlmanlarlalağetmişvəonlara əziyyət vermişlər. İnkarçıların bu davranışlarınıRəbbimizbuayəiləxəbərvermişdir:

“… Sizdən əvvəl Kitab verilənlərdən və müşriklərdən bir çox əziyyətverici sözlər eşidəcəksiniz…” (Ali-İmran surəsi, 186)

Hz.Xədicəmüşriklərinəziyyətlərivəzülmləriqarşısındaəslaümidsizliyəqapılmamış,əksinə,imanıvə təqvası daha da artmışdır. Məkkəli müşriklərŞibüƏbiTalibdəmüsəlmanlarımühasirəyəalandao,Peyğəmbərimizlə(s.ə.v.)birlikdətəxminənüçilmühasirəyəqərarlıvəigidcəsinəsəbiretmişdir.

Allahın “... Əgər səbir edib (Allahdan) qorxsanız, (bilin ki,) bu, əzmkarlıq (tələb edən) əməllərdəndir. (Ali-İmran surəsi, 186)”hökmünün tələbinə uyğun olaraq hz. Xədicəçətinlik anında Allaha olan sevgisində,təslimiyyətində və etibarında qətiyyətgöstərmişdir. Həmişə müsbət və gözəldüşünmüş, Allahın yaratdığı hər hadisəninarxasında böyük xeyirlərin olduğunubilərək Rəbbimizin köməyinin hər zamanmüsəlmanlarüzərindəolduğunainanmışdır.


Hz. Xədicənin Allah yolunda mübarizəsi

Başda Əbu Ləhəb və arvadıÜmmü Cəmil, Əbu Cahil olmaqla, Qureyşqəbilələrinin rəhbərləri Rəsulullahı (s.ə.v.)durdurmaq üçün çox mübarizə aparmışlar.Ancaq İslamın yayılmasının qarşısını almaqüçün etdikləri bütün cəhdlər nəticəsizqalmışdır. İşgəncə və təzyiqlə heç kimidin əxlaqından döndərə bilmədiklərini,İslamın yayılmasınamane ola bilmədiklərinigörmüşlər. Ona görə də yeni üsul axtarmışvəmüsəlmanlarıtəzyiqvəboykotüsullarıilədurdurmağa çalışmışlar. Razılaşmaya görə,müsəlmanlarla və onları qoruyan qəbilələrləticarətəlaqələrikəsiləcəkdi. Bunun nəticəsində müsəlmanlarticarət edə bilmədiklərindən qısa müddətərzindəqıtlıqlaqarşı-qarşıyaqalmışvəuzunmüddət çətinliklərlə mübarizə aparmalıolmuşlar. Bu dövrdə Peyğəmbərimiz (s.ə.v.),əmisiƏbuTalibvəhz.Xədicəmüsəlmanlarınehtiyaclarını ödəmək üçün bütün mallarınıxərcləmişlər. Xüsusilə də hz. Xədicə bütünmüsəlmanlara yardım etmiş və bütüngücünüAllahyolundabirlikdəhərəkətetdiyiqardaşlarıüçünsərfetmişdir.“…Zövcələri isə möminlərin analarıdır… (Əhzab surəsi, 6)”

ayəsindəxəbərverildiyikimi,onunlabirlikdəmübarizə aparan bütün müsəlmanlara biranakimihimayədurmuşdur.Heçvaxtdünyamalına dəyər verməmiş və sahib olduğubütün mal-dövlətini tərəddüd etmədənİslamın faydası üçün xərcləmişdir. Allahın“Doğrudan da, Allah möminlərdən, cənnət müqabilində onların canlarını və mallarını satın almışdır. (Çünki) onlar Allah yolunda vuruşub öldürür və öldürülürlər. (Bu, Allahın) Tövratda, İncildə və Quranda Öz öhdəsinə götürdüyü bir vəddir. Allahdan daha yaxşı əhdini yerinə yetirən kimdir? Elə isə sövdələşdiyiniz alış-verişə görə sevinin. Məhz bu, böyük uğurdur. (Tövbə surəsi, 111)” ayəsinin tələbi olaraqmalını və canınıAllahyolundasevə-sevəvermişdir.

Hz. Xədicənin alicənablığı və iffəti

Hz. Xədicə iffəti, alicənablığı vətəmkini ilə İslamı qəbul etmədən əvvəl dədiqqət çəkmiş və sahib olduğu bu gözəlxüsusiyyətlərə görə Tahirə (pak və təmizqadın)ləqəbiilətanınmışdır.Sahibolduğubugözəlliklər, eyni zamanda, Peyğəmbərimizin(s.ə.v) onu özünə yoldaş seçməsinə təsiretmişdir.


Hz. Xədicə təmkini, gözəl danışıqüslubu, davranışı, ağlı, fərasəti, gözələxlaqı və dərin imanı ilə dövrün cahiliyyəmədəniyyətini mənimsəyən qadınlarındankəskin şəkildə seçilmiş və Rəbbimizinbəyəndiyi müsəlman qadın xarakterigöstərmişdir.Allahasəmimiimanınınnəticəsiolanbugözəlxüsusiyyətləronunurluinsanetmişdir. Allah müsəlmanların üzlərindəntanınacağını bir Quran ayəsində bu şəkildəxəbərvermişdir:

“ ... Əlamətləri isə üzlərində olan səcdə izidir...” (Fəth surəsi, 29)

Peyğəmbərlərimizi və səmimi iman sahiblərini nümunə götürməyin

əhəmiyyəti

Bütün səmimiyyəti iləAllaha təslimolan,OnavəRəsulunaqəlbənimangətirənvəonlarıhərşeydənüstüntutanhz.Xədicəistərsahib olduğu əxlaqi xüsusiyyətlər, istərsədə davranışları ilə bütün müsəlmanlaranümunə olmuşdur. Müşriklərin əziyyətvə işgəncələrinə baxmayaraq, heç vaxtvəziyyətindən şikayət etməmiş, Allahınköməyindən əsla ümid kəsməmişdir. Buüstün və alicənab əxlaqının nəticəsində,inşaAllah, Rəbbimiz onu sonsuz cənnət

həyatı ilə mükafatlandırmışdır. (DoğrusunuAllahbilir) İstərQuranda,istərsədəsəhihhədisvərəvayətlərləbizəxəbərverilənmüsəlmanlarAllahaolandərinimanlarıvəsəmimiyyətləri,şübhə etmədən iman gətirmələri ilə bizəhəmişənümunəolmuşlar.Bizdəqadınvəyakişi olmasından asılı olmayaraq, bu dəyərlimüsəlmanları nümunə götürməli və bütünhəyatımızı yalnız Allahın rizasına uyğunşəkildəyaşamalıyıq.Çünkiqısazamaniçindədünyahəyatıbirgünmütləqsonaçatacaqvəhesabgünügələcəkdir. Unutmaqolmazki,RəbbimizQuranda“Həm kişilərdən, həm də qadınlardan mömin olaraq yaxşı işlər görənlər cənnətə girərlər və onlara xurma çərdəyinin qırıntısı qədər haqsızlıq edilməz. (Nisa surəsi, 124)” ayəsi ilə yaxşı işlər görən hərinsanıAllahınrazılığı,rəhmətivəcənnətiiləmükafatlandıracağınıvədetmişdir.Şübhəsiz,həyatları boyu Allahın razılığını qazanmaqüçünsəmimisəygöstərənbütünmöminlərinduasıdabudur. İnsanın şəxsiyyət və xarakterinimöhkəmlədən, əxlaqını gözəlləşdirən iman,Allah qorxusu və təqvadır. Allahın izniləmöminlərdənbiri olanhz.Xədicədəböyükhörmətə layiq, şərəfli və təmkinli xarakterəmalikolmuşdur.


Dua etmək Allaha təslim olmağın bir yoludur və bütün insanlar duaya möhtacdır. Bunun ən hikmətli nümunələri isə Quranda bildirildiyi kimi, bütün peyğəmbərlərin hər işdə Allaha üz tutaraq Ona dua etmələridir. Hz. Muhəmmədin (s.ə.v.) və bütün digər peyğəmbərlərin dualarında həm Allaha olan təslimiyyətlərini, Allahı yeganə dost və yardımçı hesab etdiklərini, həm də Rəbbimizin şanını ən gözəl isimlərilə ucaldıb təqdis etdiklərini görürük.

Peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədin (s.ə.v.) duaları

Peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədin (s.ə.v.)dualarında Allahı isimlərilə zikr etdiyini görürük.Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) duaları ayələrdə belə bildirlir:“Ey mülkün sahibi Allahım! Sən istədiyin kəsə mülkü verir və istədiyindən də onu geri alırsan; istədiyin kimsəni yüksəldir və istədiyini də alçaldırsan. Xeyir (yalnız) Sənin Əlindədir. Həqiqətən, Sən hər şeyə qadirsən” (Ali-İmran surəsi, 26). Rəvayətlərdə dəPeyğəmbərimizin (s.ə.v.) Rəbbimizə ona gözəl əxlaq vəxüsusiyyətlərbəxşetməsiüçünduaetdiyibildirilir: “Allahım! Yaradılışımı və əxlaqımı gözəlləşdir. İlahi! Məni pis əxlaqdan uzaqlaşdır”. (Tırmizi, İmamAhmed ve Hakimden; Huccetül İslam İmam Gazali,İhyauUlumid-din,2-cicild.Tərcüməedən:Dr.SıtkıGülle,HuzurYayınevi,İstanbul1998,səh.789)

Hz. Nuhun (ə.s.) duası

Quranda illər boyu nümunəvi qətiyyətləqövmünü tövhid inancına dəvət edən hz. Nuhun (ə.s.)səbri təriflənmişdir. Hz. Nuh (ə.s.) ona və yanındakımöminlərə düşmənçilik edən qövmünə qarşı qətiyyətləmübarizə apamışdır. Hz. Nuhun (ə.s.) düşdüyü hərvəziyyətdə Allaha üz tutması, Onun köməyinə ümidbəsləyərəksəmimiduaetməsimöminlərənümunədir.Birayədə hz. Nuhun (ə.s.) vəziyyətiniAllaha bildirdiyi vəbeləduaetdiyixəbərverilmişdir:“O, Rəbbinə yalvarıb: “Məni üstələdilər! (Mənə) kömək et!”– dedi” (Qamər surəsi, 10).Allahhz.Nuhun(ə.s.)buduasınıqəbuletmişvətezlikləqopacaqtufanahazırlıqgörməsiniəmretmişdir.Hz. Nuh (ə.s.) yaxınlıqda hər hansı dəniz və ya gölolmasına baxmayaraq,Allahın əmrilə gəmi düzəltməyə


başlamışdır.Gəminihazırlayarkənqövmütərəfindənmənəvi təzyiq davam etmişdir. Vaxt tamam olduqdaAllahınvədiyerinəyetmişvətufanqopmuşdur.

Hz. Yunusun (ə.s.) duası Quranda bu dəyərli Peyğəmbərimizin dəvətini qəbul etmədikləriüçün qövmünü tərk edib getdiyi bildirilir (Saffat surəsi, 139-142).Ayələrdəbildirildiyi kimi, daha sonra hz. Yunusun (ə.s.) mindiyi gəmidə sərnişinlərarasındapüşkatılmışvənəticədə,onundənizəatılmasınaqərarverilmişdir.Dənizəatılanhz.Yunusu(ə.s.)nəhəngbalıqudmuşdur.Buhadisələrdənsonrahz.Yunus(ə.s.)Allahasığınıbduaetmişdir.AllahQurandabuhadisənibeləxəbərvermişdir:“Zün-Nunu (balıq sahibi Yunusu) da (yada sal!) Bir zaman o (ümmətinə qarşı) qəzəblənərək çıxıb getmiş və onu möhnətə düçar etməyəcəyimizi güman etmişdi. Sonra da zülmətlər içində yalvarıb demişdi: “Səndən başqa heç bir ilah yoxdur! Sən paksan, müqəddəssən! Mən isə, həqiqətən, zalımlardan olmuşam!” (Ənbiya surəsi, 87-88). Ayələrdə bildirildiyi kimi, hz.Yunus(ə.s.)duasındaözvəziyyətinisəmimietirafetmişdir.Allahaduaetmiş,səbirləyardımetməsini gözləmişdir. Sonsuzmərhəmət sahibi Rəbbimiz hz. Yunusun (ə.s.) tövbəsini qəbuletmişvəduasınaqarşılıqverərəkonubalığınqarnındanxilasetmişdir.

Hz. Əyyubun (ə.s.) duası Qurandahz.Əyyubun(ə.s.)səbrimöminlərənümunədir.Allahdanvəhyalanvəseçilmişqulolanhz.Əyyub(ə.s.)(Nisasurəsi,163)böyüksıxıntıyadüçarolaraqçətindövrkeçirmişdir.Ancaqdüşdüyüağırvəziyyətəbaxmayaraq,daimasəbirlivəAllahaolantəvəkküllüdavranışıiləmöminlərənümunəolmuşdur(Sadsurəsi,44).BumüqəddəsPeyğəmbərimizinsəmimiduasıbirayədəbeləbildirilmişdir:“Əyyubu da (yada sal!) Bir zaman o, Rəbbinə yalvarıb demişdi: “Mənə, həqiqətən də, bəla düçar olubdur. Sən rəhmlilərin ən rəhmlisisən!” (Ənbiya surəsi, 83).Allahınəməlisalehqullarındanbiriolanhz.Əyyubun(ə.s.)duasınıqəbuletdiyibirQuranayəsində belə bildirilir: “Biz onun duasını qəbul etdik və ona düçar olmuş bəlanı aradan qaldırdıq. Öz tərəfimizdən bir mərhəmət və ibadət edənlərə bir ibrət olsun deyə, ailəsini ona qaytardıq, üstəlik bir o qədər də əlavə etdik”. (Ənbiya surəsi, 84)


Yaşadığımız kainatın yaşı bir çoxtədqiqatınmövzusudur.Bumövzuiləbağlıəndolğunvədüzgünməlumat isəAllahın1400 iləvvəlnazil etdiyiQurandaverilmişdir.MüasirdövrümüzdəaparılantədqiqatlarınnəticələrininQuranda Rəbbimizin altı gündə yaradılışhaqqındaverdiyiməlumatlarlauyğunluqtəşkiletməsiQuranınmöcüzələrindənbiridir. Müasir elmlə Quran arasındakıuyğunluğun başqa bir nümunəsi isə kainatınyaşıdır: kosmoloqlar kainatın yaşının 16-17milyardilolduğunuhesablayıblar.Qurandaisəbütün kainatın 6 gündə yaradıldığı açıqlanır.İlk baxışda fərqli görünən bu zaman kəsikləriarasında, əslində, çox təəccüblü uyğunluq var.Əslində,kainatınyaşı ilə əlaqədarbizəməlumolan bu iki rəqəmin hər ikisi doğrudur. Yənikainat Quranda bildirildiyi kimi, 6 gündəyaradılmışdır və bu müddət bizim zamanıqavradığımız formada 16-17 milyard iləbərabərdir. 1915-ci ildə Eynşteyn zamanın nisbiolduğunu,məkana,səyahətedənşəxsinsürətinəvəoandakıyerincazibəqüvvəsinəgörəzamanınaxım sürətinin də dəyişdiyini irəli sürmüşdür.Zamanın axım əmsalındakı bu fərqləri nəzərəaldıqda Quranda 7 müxtəlif ayədə bildirilən

kainatınyaradılışmüddətininelmadamlarınınhesablamaları ilə uyğun olduğu görünür.Quranda bildirilən 6 günlük müddəti 6 dövrkimidüşünək.Çünkizamanınnisbiliyininəzərəalsaq,günbugünküşərtlərləYerkürəsindəki24saatlıqzamankəsiyiniifadəedir.Ancaqkainatınbaşqayerində,başqazamandavəşəraitdəgündaha uzunmüddətli zaman kəsiyidir. Belə ki,bu ayələrdə (Səcdə surəsi, 4; Yunus surəsi, 3;Hudsurəsi,7;Furqansurəsi,59;Hədidsurəsi,4;Qafsurəsi,38;Ərafsurəsi,54)işlədilən6gün(sittəti əyyamin) ifadəsindəki “əyyamin” sözü“günlər”mənasıiləbərabər,“dövr,an,müddət”mənalarınıdaverir. Kainatın ilk dövrlərində zamanbugünkü alışdığımız axım sürətindən dahasürətlə axmışdır. Bunun səbəbi budur: “BiqBənq”anında(kainatınilkyaranmaanı)kainatçoxkiçikbirnöqtəyəsıxışdırılmışdı.Buböyükpartlayış anından bəri kainatın genişlənməsivə həcminin böyüməsi kainatın sərhədlərinimilyardlarla il artırdı. Belə ki, “Biq Bənq”dənetibarən kosmosun genişlənməsinin universalsaatadamühümtəsiriolub. “Biq Bənq” anındakı enerji universalzamanın axım sürətini milyon dəfə milyon(1012) qat yavaşlatmışdır. Kainat yaradıldıqda


universal zamanınaxıməmsalıdövrümüzdəkizaman anlayışı ilə müqayisədə milyon dəfəmilyonqatböyükidi,yənizamandahasürətləkeçirdi. Ona görə, Yerdə milyon dəfə milyondəqiqə keçdikdə kainatda sadəcə bir dəqiqəkeçmişolur. Zamanın nisbiliyi nəzərə alınaraqhesablandıqda6günlükzamankəsiyi6milyondəfəmilyon(trilyon)günedir.ÇünkiuniversalzamanYerdəki zamandanmilyondəfəmilyonqat sürətlə axır. 6 trilyon gün təxminən 16.427milyarda uyğun gəlir. Bu rəqəm dövrümüzdəkainatıntəxminedilənyaşıdır.6.000.000.000.000 gün / 365.25 = 16.427.104.723milyard Digərtərəfdən,yaradılışın6günününhərbiri bizim zaman anlayışımızla bir-birlərindənfərqli zamanlara uyğun gəlir. Bunun səbəbizamanınaxıməmsalınınkainatıngenişlənməsiilə tərs mütənasib olaraq azalmasıdır. “BiqBənq”dən etibarən kainatın böyüklüyü 2 dəfəartdıqca zamanın axma əmsalı yarım dəfəazalmışdır.Kainatböyüdükcəkainatınböyüməsürəti də getdikcə artan şəkildə yavaşlamışdır.Bu genişlənmə sürəti “Fiziki kosmologiyanınəsasları”adlıdərsliklərdəizahedilən,dünyanınhər yerində məlum olan bir həqiqətdir.Yaradılışın hər gününü Yerdəki zamanlahesabladıqdaqarşımızaaşağıdakıədədlərçıxır:

Zamanın başladığı andan etibarən yaradılışın1-ci günü (1-ci dövr) 24 saat davam etmişdir.Ancaq bumüddət Yerdəki zamanla 8milyardiləbərabərdir.Yaradılışın2-cigünü(2-cidövr)24saatdavametmişdir. Bizim zamanla bu, əvvəlki gününyarısıqədərdir,yəni4milyardildir.3-cü gün (3-cü dövr) isə əvvəlki günün, yəni2-ci günün yarısı qədər – 2 milyard il davametmişdir.4-cügün(4-cüdövr)1milyardil,5-cigün(5-cidövr)500milyonil,6-cıgün(6-cıdövr)250milyonildavametmişdir. Nəticə:yaradılışın6günü,yəni6dövrüYerdəkizamanauyğunhesablanıbtoplandıqda15 milyard 750 milyon il edir. Bu rəqəmdövrümüzdəkitəxminlərləparalelliktəşkiledir. Bu nəticə XXI əsrdə elmin ortayaqoyduğufaktlardır.Elm1400iləvvəlQurandaxəbər verilmiş həqiqəti təsdiq edir. Quran vəelm arasındakı bu uyğunluqQuranın hər şeyibilən və yaradan Allahın vəhyi olduğunundəlilidir. Rəbbimiz altı gündə yaradılışı ayədəbeləbildirmişdir:

Həqiqətən, Rəbbiniz göyləri və yeri altı gündə xəlq edən, sonra ərşi yaradıb hökmü altına alan Allahdır... (Əraf surəsi, 54)


Möminlərin Allah qorxusu necə olmalıdır? Allah qorxusu digər qorxulardan hansı xüsusiyyəti ilə fərqlənir? Bu qorxu möminlərə hansı nəcib əxlaqi xüsusiyyətləri qazandırır?

Allah Quranın bir çox ayəsində Ondanqorxmağıinsanlaraəmretmişdir:

Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun! Hər kəs sabahı üçün nə etdiyinə baxsın. Allahdan qorxun! Həqiqətən, Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır. (Həşr surəsi, 18)

Quran əxlaqını bilməyən və yahəyatlarına tam hakim etməyən bəzi insanlarAllahdan qorxmağın əhəmiyyəti və vacibliyini

yaxşı anlamırlar. Bu, onların Quran bilgisininaz olmasından və Allah qorxusunun həqiqimahiyyətinibilməmələrindənqaynaqlanır. Allah qorxusu Quran əxlaqına uyğunyaşamayan insanların həyatındakı qorxularabənzəmir. Quran əxlaqına uyğun yaşamayaninsanlar din əxlaqından uzaq qalmağın təbiinəticəsi olaraq bədbin ruh hallarına görə bir çoxqorxunun əsirinə çevrilirlər. Gələcək qorxusu,yaşlanma qorxusu, tək qalma qorxusu, ölümqorxusu,qəflətənağır,ölümcülxəstəliyə tutulmaqorxusu,ələsalınmaqorxusu,uğursuzluqqorxusu,zəlzələqorxusuvəbirçoxbaşqaqorxularınəsirinəçevrilənbuinsanlarçoxbədbəxthəyatyaşayırlar.Həranbaşlarınapishadisəgələcəyindənnarahatolaraqhəddindənartıqgərginolurlar. BuşəxslərAllahqorxusunudaözqaranlıqdünyalarındakı qorxular kimi zənn edirlər.


HalbukiAllahqorxusununyuxarıdasadaladığımızqorxu növləri ilə heç bir əlaqəsi və bənzərliyiyoxdur. Allah qorxusu Allahı tanıyan, Onu çoxsevən insanda əmələ gələn hörmət dolu, insanacoşğu və həyəcan verən nəcib hissdir. Yuxarıdasadalananqorxularınəksinə,Allahqorxusuinsanıböyük rahatlıq və xoşbəxtliyə sövq edən, ağlınıvə cəsarətini artıran, sonsuz şövqə və coşğunimanına səbəbolan, insanadərinanlayış,hikmətvəheybətverənqorxudur.Allahdanqorxaninsangələcəkqorxusu,ölümqorxusu,xəstəlikqorxusu,təkqalmaqorxusuvəbukimidünyəviqorxularaqapılmaz.Çünkibaşınanəgəlsə,nəiləqarşılaşsa,bunun yeganə gerçək dostu olan Allahın onunüçünyaratdığıxeyirliqədərolduğunubilər.Allahıözünədosttutmağınrahatlığınıyaşayar,hərişindəancaqAllahaüztutar.

Allah qorxusu insana gözəl əxlaq qazandırır

Allahdan qorxan insan cəmiyyətdəki ənetibarlı şəxsdir. Allahdan qorxduğu üçün yalandanışmaz,Allahınrazıolmadığıpisdavranışlardançəkinər, öz mənfəətini deyil, başqalarınınmənfəətinigüdər,özrahatlığınıdeyil,başqalarınınrahatlığını düşünər, ətrafına daima xeyir vəgözəllikbəxşetməyəçalışar.Allahdanqorxaninsansəmimilik, dürüstlük, vəfa, sədaqət, fədakarlıqkimigözələxlaqixüsusiyyətlərəmalikolar.Allahqorxusu olmayan insanda isə bu xüsusiyyətlərmüntəzəm olmaz. Bu cür insan Rəbbimizin onusorğu-sual edəcəyinə, cəhənnəmə girib etdiyi pisəməllərin qarşılığını alacağına inanmadığı üçünqısadünyahəyatındaözmənfəətindənəlçəkərək

fədakarlıqedibgözəldavranmaz.Allahdanqorxanmüsəlman isə bunun əksinə davranar. Hər işdəAllah qorxusundan qaynaqlanan güclü vicdanınıdinləyər və öz mənfəətini deyil, din əxlaqınınhəddləriniqoruyar.

Müsəlman cəhənnəmdəki əzabdan qorxar

Bir insan hal-hazırda cəhənnəminkənarındaolsaydı,oradakızəbanilərincəhənnəməhlinə etdiyi dözülməz işgəncələri görsəydi,alovunuğultusunu,cəhənnəməhlininçığırtılarını,iniltilərini, əziyyətlə nəfəs aldıqlarını, birdaha dünyaya qayıtmaq istəyən peşmançılıqdolu yalvarışlarını eşitsəydi, şübhəsiz ki, içinidəhşətli qorxu bürüyərdi. Möminlər cəhənnəmigörmədiklərihaldacəhənnəminhəqiqətolduğunuvə cəhənnəm əzabının şiddətini Qurandanöyrəndikləri üçün cəhənnəmdən və Allahınrazılığınıitirməkdənqorxarlar.Allahbirayəsindəmöminin Onun məqamından qorxduğu kimitəhdidindəndəqorxduğunubildirmişdir:

... Bu, məqamımdan qorxanlar və təhdidimdən çəkinənlərə aiddir. (İbrahim surəsi, 14)

Allahın təhdidi Rəbbimizə imangətirməyən və itaət etməyən, Onun razılığınıistəməyən,əmrvəqadağalarınaəməletməyənlərüçün vəd etdiyi maddi-mənəvi əbədi əzabdır.Bununyeri isəcəhənnəmdir.MöminbudünyadaheçkiminAllahınəzabındanəminolmadığını


çox yaxşı bilir. Ona görəAllahın inkarçılara vədetdiyi cəhənnəmdəki dözülməz sonsuz əzabadüşməkdən qorxur. Ayələrdə müsəlmanlarıncəhənnəməzabındanqorxusubeləbildirilir:

Mənə həm də müsəlmanların birincisi olmaq əmr olunmuşdur”. De: “Rəbbimə asi olsam, o əzəmətli günün əzabından qorxaram”. (Zumər surəsi, 12-13)

De: “Mən göyləri və yeri Yaradan, hamını yedirib Özü yeməyən Allahdan başqasınımı dost tutacağam? De: “Mənə (Allaha) təslim olanların birincisi olmaq əmr edildi”. Odur ki, sən müşriklərdən olma. De: “Əgər mən Rəbbimə asi olsam, böyük günün əzabından qorxaram”. (Ənam surəsi, 14-15)

Cəhənnəm ayələri üzərində düşünməyin əhəmiyyəti

Cəhənnəm haqqında düşünməkmüsəlmanın imanını dərinləşdirər, Allahqorxusunu artırar, əxlaqını gözəlləşdirər.Müsəlman Allahın Quranda ətraflı təsvir etdiyicəhənnəmdənqorxar,cəhənnəminxüsusiyyətlərinidaima xatırlayar və cəhənnəmin bir addımyaxınlığındaolduğunudüşünərəkdavranar. Mömin bu dünyada heç kimin Allahınəzabından əmin olmayacağını yaxşı bilir. Bunagörə Allahın inkarçılara vəd verdiyi dözülməz

cəhənnəməzabındanqorxur.Möminlərin bu ruhhalıQurandabeləxəbərverilir:

O kəslər ki, Haqq-hesab gününü təsdiq edirlər. O kəslər ki, Rəbbinin əzabından qorxurlar. Şübhəsiz, Rəbbinin əzabından arxayın olmaq olmaz. (Məaric surəsi, 26-28)

Allahdan içi titrəyərək qorxan möminlərQuran oxuyarkən cəhənnəmhaqqındakı ayələrinhər birini öz nəfsləri üzərindədüşünərlər.ÇünkiQuran ayələrində Allahın daima möminlərəmüraciət edən xəbərdarlığı və təhdidləri yer alır.İnkarçılar isə onsuz daAllahın kitabını oxumur,oxusalar belə, qavramırlar. Ona görə möminlərbu ayələrin Allahın mömin qullarını xəbərdaretmək və onları cəhənnəmdən çəkindirməküçün olduğunu bilirlər. Çünki ancaq möminlər,Allahın iznilə, Qurandan öyüd alır və Allahınəzabından qorxurlar. Buna görə digər insanlarıdeyil, Quranda təriflənən təqvalı möminləri vəüstünəxlaqlıpeyğəmbərlərimiziözlərinənümunəgötürürlər. Nəticədə “cəhənnəm ayələri digərinsanlara aiddir,mənmöminəm” şəklində yanlışdüşünmürlər.MöminlərimanlarınagörəAllahdanxilas olmağı və Onun rəhmətini ümid edirlər.Əlbəttə,möminlərin buümidi“...qorxu və ümid içində öz Rəbbinə yalvarırlar...” (Səcdə surəsi, 16) ayəsindəbildirildiyikimi,sonanlarınaqədərAllahqorxusuilədoluümiddir.


Allah bu ayə ilə möminlərə qarşılarınaçıxanhərpisliyəəngözəlşəkildəcavabverməyibuyurur. Bu üstün əxlaqi xüsusiyyət İslaməxlaqında sülh, tolerantlıq və təvazökarlığınəhəmiyyətinə və möminlərin yüksək əxlaqınadiqqətçəkir. Pisdavranışaqarşışəfqətli,mərhəmətli,gözəl davranmaq Qurana əsasən, üstün əxlaqgöstəricisidirvəmöminlərinmərhəməthissləriniifadə edir. İman gətirənlər qarşılarındakıinsanlarındavranışlarınagörəəxlaqanlayışlarınıdəyişdirməzlər.Qarşı tərəf ələ sala bilər, çirkinsözlər deyə bilər, qəzəbələnər, pislik edər vəya ədavət aparar. Ancaq möminin nəcibliyi,təvazökarlığı, mərhəməti və mülayimliyi əsladəyişməz. Deyilən pis sözə eynilə qarşılıqverməz.Ələsalanaələsalmaqla,qəzəbəqəzəbləcavabverməz.Qəzəblənəninsanaqarşısakitvətəmkinli olar. Səbir edər və tolerant davranar.Acıdilliinsanlaonuəməlindənutandıran,gözələxlaqa təhrik edən tolerantlıq və mərhəmətanlayışıilədavranar.

Qarşı tərəfin pis davranışı insanın pisəxlaq göstərməsinə əsas vermir. Hər insanəməllərinəgörəAllahqarşısındatəkməsuliyyətdaşıyır.Allahayəninardındapisəxlaqlıinsanlarıvə davranışlarını Özünün yaxşı bildiyini xəbərverir. QuranəxlaqındaAllahrizasınaənuyğundavranış ən gözəl davranışdır. Allah pisliyiyaxşılıqla dəf etməyin, yaxşılığa isə yaxşılıqlaqarşılıq verməyin gözəl əxlaqi xüsusiyyətolduğunubildirir.Onagörə,bütünmüsəlmanlarQuranəxlaqınaziddolanhərcürkobud,qəzəbli,davakar üslubdan tamamilə uzaq durmalı,əksinə, sonsuz rəhmət sahibi Allahın Qurandabildirdiyi mülayim, tolerant, təmkinli və ağıllıüslubumənimsəməlidirlər.


150ildirki,təkamülvəmaterializmkimixürafatlara inanmaqvə onlarımüdafiə etməyəçalışmaq elm dünyasının önündəki ən böyükmaneəyə çevrilib. Materializmin tələsindənqurtularaqtarixindüzgünistiqamətləndirilməsiəmək,vaxtvəpulitkisininqarşısınıalar. Kainatıvəvarlıqlarıaraşdırmaq,Allahınyaratma sənətindəki ehtişamı kəşf etmək vəbu həqiqəti insanlara bildirmək üçün elm əngözəl vasitələrdən biridir. Bu səbəbdən, elmiaraşdırmaların Rəbbimizin Quranda bildirdiyihəqiqətlər istiqamətində dəyərləndirilməsiböyükəhəmiyyətdaşıyır.Çünki:

- Quran elmi təşviq edir.

- Quranda bildirilən həqiqətlərə görə istiqamətləndirilən elmi araşdırmalar çox sürətli və konkret nəticələr verir.

- Ən əhəmiyyətlisi də odur ki, kainatın və canlıların necə var olması sualına ən doğru və ən qəti cavabı verən yeganə qaynaq Qurandır.

Bu səbəbdən, doğru yerdən başlayaraqaparılanaraşdırmalarkainatınvəcanlılarınvarolmasına aid sirləri ən qısa zamanda daha az

əməkvəazenerjisərfedərəkortayaçıxarar. Quranınyolgöstərmədiyielmisəinkişafedəbilməz,konkretnəticələrəyiyələnməsi çoxvaxt aparar və hətta çox vaxt nəticəsiz olar.Doğrulardan uzaq olan və materialist elmadamları tərəfindən istiqamətləndirilən elminson iki yüz ildə bizə nə qədər vaxt itirdiyi isəgözlərönündədir.Həqiqətlərigörəbilmədikləriüçünbuyoldagördükləri işlərinböyükhissəsiheçolmuşvəbuyoldaxərclənənküllimiqdardapulboşagetmişdir. Məhzbusəbəbdən,insanlarbuhəqiqətibilməlidirlər: elm ancaq Allahın sonsuzqüdrətini, kainatdakı yaradılış dəlilləriniaraşdırdıqcadoğrunəticələrəldəedəbilər.Elmancaq doğru istiqamətləndirildiyi təqdirdə əslməqsədinəqısamüddətdəçatabilər.

Elmin doğru istiqamətləndirilməsi niyə əhəmiyyətlidir?

Elmin ilk mərhələsi fərziyyəxarakterlidir və bu müddət elm adamlarınınmənimsədiyiəsasdünyagörüşüiləəlaqədardır.Məsələn, elm adamları sahib olduqlarıdünyagörüşüsəbəbindən“maddəninhərhansıbir şüurlu tənzimləməsi olmadan öz-özünü


tənzimləmə meyli vardır” kimi ağıl və elmdənkənar fərziyyə irəli sürə bilərlər. Sonra da bufərziyyəni təsdiqləməküçün illərləaraşdırmalarapara bilərlər. Amma maddənin belə birxüsusiyyəti yoxdur və dolayısilə, bütün səylərmüvəffəqiyyətsizliklə nəticələnər və çox böyükvaxtvəpulitkisinəsəbəbolar.Halbukiəvvəldən“maddənin hər hansı bir şüurlu tənzimləməsiolmadan öz özünü tənzimləməsi mümkündeyil”fikriiləyolaçıxsalar,bunaəsaslananelmiaraşdırmalardaçoxsürətlivəməhsuldarolar. Diqqətyetirsək,bucəhət,yənifərziyyənidoğru təyinetməxüsusiyyəti elmi tapıntılardanfərqliqaynaqtələbedir.Buqaynağıdoğrutəsbitetmək isə çox əhəmiyyətlidir. Çünki qaynağınyanlış təyin olunması elm dünyasında illərin,on illərin, hətta əsrlərin itməsinə səbəb olabilər.Buqaynaq isəAllahın insanlara çatdırdığıvəhydir.ÇünkiAllahkainatınvəbütüncanlılarınyaradıcısıdır və dolayısilə, onlar haqqında əndoğruməlumatAllahdangələnməlumatdır.Beləki, Allah Quranda bu mövzular haqqında bizəəhəmiyyətliməlumatlarverir.

Quranda xəbər verilən elmi həqiqətlərdən nümunələr

Allah kainatı yoxdan var etmişdir.Materialist elm adamlarının iddia etdiyi kimi,kainat təsadüfi hadisələr nəticəsində və yaözbaşına meydana gəlməmişdir. Təbiətdə vəbütün kainatda təsadüflərin meydana gətirdiyixaos deyil, Allahın üstün yaradılışla var etdiyiqüsursuzbirnizamvar. Yaşadığımız dünyanın bütünxüsusiyyətlərini insan həyatına uyğunlaşdıranAllahdır. Allah ulduzların və planetlərinhərəkətlərini, yer üzünün müxtəlif formalarını,suyun və ya atmosferin xüsusiyyətlərini insan

həyatınauyğunlaşdırmışdır.

Bütün canlı növlərini Allah yaratmışdırvə bu canlıların hərəkətləri də Allahın xüsusiilhamı ilə reallaşır.Allahyaradılışhaqqındabirayəsindəbeləbuyurur:

Göylərin və yerin səltənəti Ona məxsusdur. O, Özünə oğul götürməmişdir və səltənətində də şəriki olan yoxdur. O, bütün şeyləri xəlq etmiş və onlara münasib bir biçim vermişdir. (Furqan surəsi, 2)

Bunuəsaskimigötürənbirelmanlayışıda, şübhəsiz ki, böyük müvəffəqiyyət əldəedər, çox məhsuldar şəkildə insanlara xidmətedər. Belə ki, tarixdə bunun açıq nümunələrivardır. Müsəlman elm adamlarının IX və Xəsrlərdə dünyanın ən qabaqcıl sivilizasiyasınaliderlik etmələri elmin yuxarıda sadalanandoğruəsaslarınasöykənərəkinkişafetdirilməsisayəsindəmümkünolmuşdur.Qərbdədəfizika,kimya, astronomiya, biologiya, paleontologiyakimielmsahələrininbütünqabaqcıllarıAllahınvarlığına inanan və Onun yaratdıqlarınıaraşdıran böyük elm adamlarıdır. Ancaq XIXəsrin ortalarından bu yana elmdünyasıAllahinancından uzaqlaşaraq materialist fəlsəfənintəsirialtınadüşmüşdür.


Səhv istiqamətləndirilən elmin çarəsizliyi

Materializm maddənin mütləqvarlığına inanır. Əslində, Allahı və Onunmütləq hakimiyyətini inkar etmək məqsədiləmaterialistlərbuiddialarını(Allahıtənzihedirik)elm dünyasınamərhələli şəkildəmənimsətmişvə XIX əsrin ikinci yarısından etibarən elmiaraşdırmaların böyük hissəsini bu iddialarıdəstəkləməyəayırmışlar. Ancaq bu gün geriyə dönüb baxsaq,materializmin iddialarının elmə yalnız vaxtitirtdiyini görərik. Çünki bu iddiaların hərbirini isbat etmək üçün on illərlə saysız elmadamıçalışmış,ancaqortayaçıxannəticələrbuiddiaların əsassızlığını göstərmişdir. TapıntılarAllahınQurandaxəbərverdiyikimi: Kainatın insan həyatına uyğun olaraqyoxdan yaradıldığını və canlıların təsadüflərlədoğulması və təkamül keçirməsinin qeyri-mümkünolduğunuisbatetmişdir.

Təkamül nağılını sübut etmə səyi elmə zərər verir

Hal-hazırda hələ iman gətirməyəninsanlartərəfindənböyükdəstəkgörənDarvinintəkamülnəzəriyyəsielminyanlıştəməlüzərinəqurulmasının ən konkret nümunəsidir. 140il əvvəl elm dünyasının gündəminə girən bunəzəriyyə,əslində,bütünelmtarixininənböyükyanılmasınasəbəbolmuşdur. Təkamül nəzəriyyəsi canlılarıntəsadüflər nəticəsində bəzi cansız maddələrinbiryerəgəlməsiiləmeydanagəldiyiniiddiaedir.Eyniiddiayagörə,təsadüfənyarananbucanlılaryenə təsadüf nəticəsində təkamül keçirərəkbaşqa canlılara çevrilmişlər. Bu ssenarininisbat edilməsi üçün yarım əsrdir ki, böyükbir səy göstərilir, amma elmi dəlillər həmişənəzəriyyənin əleyhinə olur. Bütün dəlillərtəkamülün əsla reallaşmadığını, canlılarınbir-birinə mərhələli çevrilməsinin mümkünolmadığını, bütün canlı növlərinin ayrı-ayrıvə olduqları kimi yaradıldıqlarını göstərir. Buaçıq dəlillərə baxmayaraq, bu iddianı isbatetmək üçün təkamülçülər minlərlə araşdırmavə təcrübə aparır, yalnız boş sözlərdən vəaldatmacalardan ibarət cild-cild kitablar yazır,


institutlar qurur, konfranslar verir, televizorproqramları hazırlayırlar. Bu azğın yoldaminlərlə elm adamının vaxtının və imkanınheç edilməsi insanlıqüçünböyük itkidir.Əgərbuimkanlaryerindəistifadəedilsəydi,bugünəqədər elmdə daha çox faydalı mövzularda,daha çox əhəmiyyətli addımlar atıla və qətinəticələr əldə edilə bilərdi. Bəzi elm adamlarıvəmütəfəkkirlərdətəkamülünnəcürböyükbiryanılmaolduğunugörürlər.Məsələn,amerikalıfilosofMalcolmMuggeridge bumövzuda belədeyir:

“Mən özüm təkamül nəzəriyyəsinin gələcəyin tarix kitablarındakı ən böyük rişxənd mövzularından biri olacağına inanmışam. Gələcək nəsillər bu qədər əsassız və qeyri-müəyyən bir fərziyyənin inanılmaz sadəlövhlüklə qəbul edilməsini heyrətlə qarşılayacaqlar”. (MalcomMuggeridge, The End of Christendom, GrandRapids:Eerdmans,1980,s.59)

Təkamülvəmaterializmkimixürafatlarainanmaqvəbunları elməbaxmayaraqmüdafiəetmək psixoloji istiqamətdən elm adamlarınıda çətinliyə salır. Kainatdakı ahəng və yacanlılardakıyaradılışonlarüçünböyükçətinlikqaynağı olur. Gördükləri açıq-aşkar dəlillərəgözlərini bağlayan bu insanlarda həqiqətlərəlaqeydlik və bununla bağlı mühakiməpozuqluğuyaranır.

Nəticə

Ətrafımızda və yaşadığımız kainatdatəkamül nəzəriyyəsinin qurucusu Darvini də(“Bir tovuzquşunun tüklərini görmək məniaz qala dəli edir”.) (Çarlz Darvin)) yaradılışaaid fövqəladə dəlillərin olması narahat edirdi.Bir ağcaqanaddakı heyranedici sistem, bir

tovuzquşununqanadlarındakımöhtəşəmsənət,göz kimi kompleks və mükəmməl bir orqanvə milyonlarla varlıq iman gətirən insanlarüçünAllahınvarlığınınvəOnunüstünelmininvə ağlının dəlillərindən yalnız bir neçəsidir.Yaradılış həqiqətini qəbul edən elm adamıda təbiəti bu gözlə araşdırar, apardığı hərmüşahidədən,hərtəcrübədənböyükzövqalarvə Allahın iznilə yeni araşdırmalar üçün güctapar.IXvəXəsrlərdəimaniməsuliyyətintəyinetdiyiçərçivədəelməxidmətedən,elminancaqAllahqatındaolduğunubilənmüsəlmanalimləryaşadıqlarıdövrəvəsonrakıdövrənecərəhbərlikedə bilmişlərsə, güclü səmimiyyətlə QuranınhikmətinəsığınanbugünküelmadamlarımızdabundansonrakıəsrləriişıqlandıracaqinkişaflaraAllahın iznilə imza atacaqlar. Rəbbimizinbildirdiyi kimi: “Həqiqətən, bu Quran, ən doğru yola yönəldir...” (İsra surəsi, 9)

“Dərin imana sahib olmayan həqiqi elm adamı düşünə bilmirəm. Bu vəziyyət belə ifadə edilə bilər: dinsiz bir elmə inanmaq qeyri-mümkündür”. (John Clover Monsma,The Evidens Of God İn Expanding Universe(Genişlənən kainatda Allahın varlığınındəlilləri),s.256)AlbertEynşteyn



• Bir həşərat saniyədə 1000 dəfə qanad çırpmağı necə bacarır?• Öz boyundan yüz dəfə hündür yerə necə tullana bilir?• Aşağı-yuxarı hərəkət edən qanadlarla irəliyə doğru necə uça bilir?

Quranda Rəbbimizin sonsuz elminigöstərəncanlılardanbiriolanmilçəkdənbəhsedilir. Allah“Həcc”surəsinin73-cüayəsindəbeləbuyurur:

Ey insanlar! Sizə bir məsəl çəkilir. Onu dinləyin. Şübhəsiz ki, Allahdan başqa ibadət etdikləriniz bir milçək belə yarada bilməzlər, hətta bunun üçün bir yerə yığışsalar belə. Əgər milçək onlardan bir şey götürüb aparsa, bunu ondan geri ala bilməzlər. İstəyən də aciz qalar, istənilən də! (Həcc surəsi, 73)

Canlılardakı bir çox möcüzəvixüsusiyyət dövrümüzdə Allahın bəşəriyyətəbəxş etdiyi bilik və texnologiya ilə tədqiqolunmasına baxmayaraq, hələ də tam aşkaredilməmişdir. Allahın yaratdığı hər şeydəolduğu kimi, milçəyin bədənində də imanlıinsanınAllahaolandərinsevgisinivəbağlılığınıartıran üstün elm vardır. Elm adamlarınınmilçəklərin və kiçik həşəratların uçmasistemləriüzərindəapardığıaraşdırmalarınbirqismiaşağıdaverilmişdir.Buaraşdırmalardanbelə nəticə çıxır ki, Allahdan başqa heç birvarlıqvəyagücbirmilçəkbeləyaradabilməz. İynəcə, çəyirtkə, kəpənək və milçəkkimi bir çox həşəratın uçmasına dəstək olanəzələlər hər hərəkəti nəzarətdə saxlayansinirlərin göndərdiyi siqnallar nəticəsindəbüzülür. Belə ki, bir çəyirtkədə hər siniringöndərdiyi siqnal uçmanı həyata keçirənəzələnin büzülməsinə səbəb olur. “Qaldırıcı”və “endirici” adlanan iki cüt əks əzələ qrupubir-birlərinə əks istiqamətdə hərəkət edərəkqanadların yuxarı və aşağı hərəkət etməsinitəmin edir. Çəyirtkələr qanadlarını saniyədə

12-15 dəfə çırpırlar, kiçik həşəratlar isə uç-maq üçün daha tez-tez qanad çırpmalıdırlar.Məsələn, bal arıları, eşşək arıları vəmilçəklərsaniyədə 200-400 dəfə, ağcaqanadlar vəboyu 1 mm olan parazitlər 1000 dəfə qanadçırpırlar. İnsangözününsezəbilmədiyiqədərsürətləhərəkətedənqanadlarbucürfəaliyyətgöstərməküçünxüsusiquruluşdayaradılıblar. Bir sinir saniyədə ən çox 200 siqnalgöndərə bilir. Elə isə kiçik bir həşəratsaniyədə 1000 dəfə necə qanad çırpa bilir?Aparılan araşdırmalarda bu həşəratlardasinirlərdən gələn siqnallar ilə qanad çırpmasayı arasında əlaqə olmadığı müəyyənedilmişdir. Saniyədə 200 dəfə qanad çırpanqaramilçəklərçəyirtkələrdəndahafərqlisinirvə əzələquruluşunamalikdir.Hər 100qanadçırpması üçün sinirdən sadəcə 1 siqnal gəlir.Bundan əlavə, “lifli əzələlər” adlandırılanbu əzələlər çəyirtkənin əzələlərindən fərqliişləyir.Sinirsiqnallarıəzələlərinancaquçmağahazırlanmasını tənzimləyir, əzələlərmüəyyənhəddəqədərgərildikdəisəöz-özlərinibüzürlər.Hər həşəratın bədənində fərqli yaradılanbu xüsusi sistemlərdə əsla nizamsızlıq yox-dur. Sinirlərheçvaxtyanlış siqnalgöndərmirvə həşəratın əzələləri də aldığı bu siqnallarıdüzgündəyərləndirir. Arılar kimi bəzi həşərat növlərindəuçmanıtəminedənəzələlərqanaddibinəbağlıdeyil.Qanadlarsinəyəbirnövrəzəfunksiyasıdaşıyan buğumlarla bağlanır və qanadlarıyuxarı hərəkət etdirən əzələlər də sinənin altvəüstsəthinəbağlıdır.Buəzələlərbüzüldükdəsinənin səthidüzləşərəkqanaddibini aşağıyadartır, digər tərəfdən sinənin yan səthi dədəstəkfunksiyasınıyerinəyetirərəkqanadlarınyuxarıyaqalxmasınaköməkedir.Aşağıya


hərəkəti təmin edən əzələlər birbaşa qanadlara bağlıdeyil,sinəboyuuzununaişləyir.Buəzələlərbüzüldükdəsinəəks istiqamətdəhərəkətedir,beləliklə,qanadlardaaşağıyadartılır. Qanad buğumu mükəmməl elastikliyə malikolan “resilin” adlı xüsusi zülaldan ibarətdir.Həm təbii,həmdəsünikauçukdandahaüstünxüsusiyyətləriolanbu maddəni kimya mühəndisləri laboratoriyalardahazırlamağa çalışırlar. Resilin gərilmə və bükülmə iləbütün enerjini depolayan, bununla da ona təsir edənqüvvənigötürdükdəbuenerjinitamamiləgeriqaytaranmaddədir. Bu cəhətdən resilin 96% səmərəliliklə enerjitəminedir.Qanadyuxarıqaldırıldıqdasərfedilənener-jinintəxminən85%-idepolanır,uçuşdansonraqaldırmavə itələməgücünü təminedənaşağıqanadhərəkətindəisə bu enerji yenidən istifadə edilir. Sinə divarları vəəzələlər də bu enerjinin toplanmasına imkan verənquruluşdayaradılıblar.Ancaqəslenerjiresilindənibarətbuğumlarda depolanır. Bir həşəratın öz səyi ilə uçmaqüçünbədəninindəbucürmexanizməmələgətirməsiqey-ri-mümkündür.BuxüsusimaddəAllahınsonsuzağlıvəqüdrətiləhəşəratlarınbədənindəyaradılmışdır. Uçmaq üçün qanadların təkcə yuxarı və aşağıhərəkəti kifayət deyil. Qanadların qaldırma və itələməgücünütəminetməküçünhərqanadçırpıldıqdaonlarınhərəkət bucağı da dəyişdirilməlidir. Həşəratlarınnövündən asılı olaraq qanadların müəyyən çevrilməelastikliyivar.Buelastikliyiuçmaqüçün lazımolanen-erjiniverən“birbaşauçmaəzələləri”təminedir.Beləki,həşəratlarhavadadaha çoxyüksəlmək istədikdəqanadbuğumlarının arasında yerləşən bu əzələlər daha dabüzülərək qanadla bədənin kəsişmə bucağını böyüdür.Yüksəksürətlifotoqrafçılıqtexnikasındanistifadəedilərəkaparılantədqiqatlardaqanadlarınuçmaəsnasındaelliptikçevrəçəkdiyivəqanadlabədəninkəsişməbucağınınhərqanadçırpıldıqdasistematikşəkildədəyişdiyimüşahidəedilmişdir.Budəyişikliyəəzələlərindəyişkənhərəkətlərivəqanadlarıngövdəyəbağlanmasısəbəbolur. Bütün bunlardan əlavə, çox kiçik gövdəlihəşəratlarınuçmazamanıqarşılaşdığıənböyükproblemhavanın axıcılığı nəticəsində əmələ gələn müqavimətinbu həşəratlara çox təsir etməsidir. Habelə qanadınətrafındakı məhdudlaşdırıcı təbəqə havanın qanadlarayapışmasınavəqanadınfəaliyyətininzəifləməsinəsəbəbolur.Busəbəbdən forcipomyiakimiqanadınıngenişliyi


1 mm-dən çox olmayan milçəklər havanınmüqavimətinədavamgətirməküçünqanadlarınısaniyədə1000dəfəçırpmalıdırlar.Elmadamlarıbusürətinhəşəratınhavayaqalxmasıüçünkafiolmadığınıvəhəşəratlarınuçmaqüçünbaşqabirsistemdənfaydalandığınıdüşünürlər. Belə ki, bir parazit növü olan enersiakimi kiçik həşəratlar “çırpma və silkələmə”adlandırılanmetoddan istifadə edir. Bu zamanqanadlar ən yuxarı həddə çatdıqda bir-birinədəyirvəsonraaçılır.Açılarkənqanadlarınbərkdamarlı ön hava axını da əvvəlcə qanadlarınətrafında hava girdabı əmələ gətirir, qanadlarçırpılarkənqaldırmaqüvvəsinəköməkedir. Çəyirtkə də daxil olmaqla, bir çoxhəşərat uçuş zamanı istiqaməti və gedəcəkləriyeri müəyyən etmək üçün üfüqi xətt kimi vi-zual parametrlərdən istifadə edir. Milçəkləristiqaməti müəyyən etmək üçün mükəmməlquruluşda yaradılıblar. Bu həşəratların sadəcəbir cüt qanadı var.Arxa tərəfdə isə “cilov” ad-lanantoppuzformasındaqanadyerləşir.İtələməqüvvəsi əmələ gətirməsə də, ön qanadlarlabirlikdə titrəşirlər. Uçuş istiqaməti dəyişdikdəisə bu çıxıntılar həşəratın uçuş istiqamətindənayrılmasınınqarşısınıalır. Burada verilən bütün məlumatlarsadəcə üç-dörd həşərat növünün uçma me-todu üzərində aparılan tədqiqatlar nəticəsindəəldə edilmiş faktlardır. Dünyada 10 milyonayaxın həşərat növü olduğunu düşündükdə qa-lan milyonlarla həşərat növünün milyardlarlamöcüzəvixüsusiyyətiAllahınsonsuzqüdrətinəheyranlığımızınartmasınasəbəbolur.


Bədənin hərəkəti və qorunması kimimühüm funksiyanı yerinə yetirən sümüklər buişi asanlıqla görəcəkkeyfiyyət vəmöhkəmlikdəyaradılmışlar. Məsələn, omba sümüyü dikformada bir ton ağırlığa tab gətirə bilir. Beləki, atılan hər addımda bu sümüyümüzə bədənağırlığımızdanüçdəfəçoxağıryükdüşür.Həttaşüvüllə hündürlüyə tullanan bir idmançı yerəenərkənçanaqsümüyününhərsm2-i1400kq-lıqtəzyiqəməruzqalır. Sümüklərin quruluşunun mükəmməl-liyinin tam şəkildə başa düşülməsi üçün beləbir bənzətmə edək. İnsanın istifadə etdiyi ənmöhkəmvəfaydalımateriallardanbiripoladdır.Çünki polad həm möhkəm, həm də elastikmaddədir.Ancaqsümüklərbərkpoladdandahamöhkəmdirvə10dəfəartıqelastikliyəmalikdir.Sümüklərpoladdanağırlıqbaxımındandaüstünquruluşdadır.Birpoladkarkasinsanskeletindən3dəfəağırdır. Sümüklərin qüsursuz quruluşunudövrümüzün inşaat obyektləri ilə müqayisəetmək dəmümkündür. XX əsrin ikinci yarısınaqədərböyükvəhündürbinalarinşaetməkinsanüçün böyük xərc vəuzunvaxt tələb edən çətinbirişiidi.Lakintexnologiyanıninkişafıilətikintisahəsindəbirçoxüsulinkişafetdirildi.

Bu üsulların ən mühümlərindən biri“qəfəs sistemlər” kimi tanınan sistemdir. Buüsula əsasən, konstruksiyanı saxlayan dayaqlartək hissəli deyil, bir-birinin içinə keçmiş,qəfəs formasındakı dirəklərdən ibarətdir.Kompyuterlərdəişlənənmürəkkəbhesablamalarsayəsində bu üsuldan istifadə edilərək tikilənböyük körpülər və sənaye obyektləri dahamöhkəmvəucuzbaşagəlir. Sümüklərindaxiliquruluşudainsanlarınbinalarda və körpülərdə istifadə etdiyi qəfəssisteminə əsasən qurulmuşdur. Bir sümüyükəsibtədqiqetdikdədaxiliquruluşundaolduqcamaraqlısistemgörməkolar.Minlərləkiçikçubuqiç-içə keçərək mürəkkəb sistem əmələ gətirir.Məhz bu forma sümüklərin içində qurulmuşqəfəs sistemidir. Bu sayədə sümüklər həm çoxmöhkəm, həm də insanın asanlıqla hərəkətetməsinə imkan verəcək qədər yüngüldürlər.Əgər bunun əksi olsaydı, yəni sümüklərin içixarici kimi bərk və tamamilə dolu olsaydı,həm sümüklərin ağırlığından insan hərəkətedə bilməzdi, həm də sümüyün quruluşu bərkolduğundanənkiçikzərbədənçatlayarvəyaxudsınardı. Müasir texnologiyanın təqlid etməyəçalışdığı insan skelet sisteminin təsadüfənmeydanagəlməsimümkündeyil,busistemüstünağılsahibiolanAllahtərəfindənyaradılmışdır.


Documents

Düşünən insan Jurnalı, Yanvar 2012