Internet, E-mailv.as.mr. Samir Lemeslemes@mf.unze.ba Univerzitet u Zenici - 2006

Internetta je Internet?Naini povezivanjaISPInternet servisiPrincip rada Elektronske potePodeavanje klijentskog softveraUpotreba E-mail klijentaWeb-mail

ta je Internet?Najvei telekomunikacijski sistem otkad postoji ljudska vrstaSastoji se od: Servera,Routera,Klijenata iKonekcijaObuhvata akademske, korporacijske, dravne mree i komercijalne ISP

Primjer konekcije putem Interneta

Naini povezivanja na InternetNa Internet se mogu spajati:WAN mreeLAN mreeIndividualni korisniciVeza moe biti:Povremena (dial-up)Stalna (permanentna)ISP prua usluge spajanja na Internet

Naini povezivanja na InternetLAN se moe spojiti na vie naina:Set javnih IP adresa + routerJedna javna IP adresa + proxy

ISP

LANrouteriliproxymodemmodemrouteriznajmljena linija

Naini povezivanja na InternetRouter se koristi kada ima potrebe za fiksnim IP adresama unutar LAN-a Pored zakupa iznajmljene linije, te trokova spajanja linije, od ISP-a se iznajmljuje i set javnih IP adresaProxy se koristi kad se unutar LAN-a koriste privatne IP adreseJavne IP adrese su jedinstvenePrivatne IP adrese se mogu ponavljati

Naini povezivanja na InternetIndividualni korisnici se spajaju na Internet pomou:klasinog modemamobilne telefonijeISDNkablovskog modema DSLbeino Razlikuju se brzine pristupa, cijena, nain tarifiranja, trajanje veze

Internet Service ProviderISP je firma koja prua usluge spajanja na InternetPosjeduje stalnu vezu na Internet (sa drugim provajderom) s jedne strane, te komunikacijske ulaze za svoje korisnike s druge straneNeki provajderi u BiH: BH Telecom, Bluenet, MIZ, Logosoft, EuroPronet,...

Internet servisiU poetku su postojali samo servisi zasnovani na tekstu, kao to su:E-mail,Gopher,Newsgroups,....Razvojem multimedijalnih mogunosti raunara, pomou HTML proiruju se grafike mogunosti Interneta

E-mailSistem razmjene porukaIspoetka su poruke mogle sadrale samo tekst; danas mogu prenositi sve druge vrste podataka (zvuk, slika, video) Razmjena poruka se vri pomou e-mail adresa oblika: korisnik@server.domenaPoruke se prenose asinhrono; poiljalac i primalac ne moraju biti istovremeno u vezi

Princip rada elektronske poteAsinhrona komunikacija korisnici nisu istovremeno prisutni tokom komunikacijePoslana poruka se pohranjuje na serveru dok je primalac ne obriePotrebno je imati:Vezu na InternetE-mail adresu primaocaE-mail account (korisniki raun)

Princip rada elektronske potePostoje POP3 E-mail i Web-mailPOP3 zahtijeva poseban klijentski softwareWebmail se koristi iz browsera; kompletan interfejs je realizovan u vidu web straniceRazlikuju se samo u interfejsu, to ne utjee na razmjenu poruka

Princip rada elektronske potePOP3 account je obino ukljuen u paket usluga kod ISPWebmail account se moe besplatno kreirati na sljedeim adresama:mail.yahoo.comwww.hotmail.commail.google.com www.zenica.ba

Princip rada elektronske poteNeki ISP istom accountu omoguuju pristup na oba naina: putem POP3 protokola (sa klijentskim softverom) kao webmail (za korisnike koji esto putuju ili im je potreban pristup e-mail porukama sa vie lokacija)Primjer: www.bih.net.ba

Podeavanje klijentskog softveraOutlook Express (u sastavu Internet Explorer-a, besplatan)Od ISP se dobije:e-mail adresakorisniko ime (username)ifra (password)adrese serveraTools / Accounts / New (Properties)

Podeavanje klijentskog softveraMogue je na jednom raunaru imati vie korisnikih rauna, tako da se svakom mora odrediti jedinstveno ime NameE-mail addressInclude this...

Podeavanje klijentskog softveraImena servera (daje ih ISP) Account name: korisniko imePassword: ifra (ne prikazuje se)Remember passwordAuthentication

Podeavanje klijentskog softveraISP daje i portove za pristup serverimaStandardni portovi su 25 za SMTP (slanje pote) i 110 za POP3 (prijem pote)Leave a copy of messages on server

Outlook ExpressFoldersContactsMessagesPreviewToolbarMenu

Outlook ExpressCreate mail (Compose)To: adrese primalacaSubject: naslov porukeCc: Carbon copyBcc: Blind carbon copyAttach

Outlook ExpressPaziti na veliinu attachmentaVeliina se nekad moe smanjiti kompresijom (Winzip, Winrar)Veliina slike zavisi od rezolucije i dubine boje

Outlook ExpressSend / ReceiveOutbox sadri poruke pripremljene za slanje, koje jo nisu otpremljeneInbox primljene porukeSent Items otpremljene porukeDeleted Items obrisane poruke

Outlook ExpressReplyForwardPrintDeleteAdd sender to address book

Web mailKod kreiranja besplatnog korisnikog rauna, trai se upis linih podatakaNa osnovu tih podataka, onaj koji prua usluge alje reklamne poruke koje mogu zanimati korisnikaProstor za smjetaj poruka je ogranien: Yahoo mail: 1 GBPlaeni webmail vie opcija