Embed Size (px)
Citation preview
E S P E R A N T O Y L E I S M A A I L M A L L I N E N Y H T E I S K I E L I
T amp er een s eud un e s p e ran t o a ha r r as t av i en k e rh o l eh t i v uod es t a 1 96 3
K l u b g a z e t o d e e s p e r a n t i s t o j e n T a m p e r e r e g i o n o e k d e l a j a r o 1 9 6 3
No 1 2008-02-26
Talvinumero
Vintronumero
Tänä talvena
(2008) emme
Tampereella ole
nähneet näin
komeata lumista,
huurteista
koivua, siksi
täytyy julkaista
vanha kuva.
Ĉi tie estas neĝa,
prujna betulo,
antaǔ kelkaj ja-
roj. En ĉijara
vintro ni ne vidis
tiel belajn pej-
zaĝojn en Tam-
pere, tiel mi de-
vas publikigi
malnovan bil-
don.
2
Vekilo 2/2006
Puheenjohtaja Prezidanto
Vekilo 1/2008
Ja- ro 2008 – Internacia Jaro de Lingvoj
La jaro 2008 estas "Intenacia Jaro de Lingvoj" fare de Unuiĝintaj Nacioj kaj la jubileo de 100-jariĝo
de UEA. Ni antaǔenanoj povas partopreni en ili multmaniere, ekzemple en diversaj esperantaj okazoj
kaj projektoj aǔ simple nur per studi Esperanton.
En printempo kaj aǔtuno ĉe nia klubejo "Nesto" okazos en ĉiu monato t.n. "monatvespero" (vidu:
p. 4). En la venonta somero (ekde 26.5.)estos tradiciaj someraj renkontiĝoj en la kafejo de la ĉefbiblio-
teko "Metso". Memoru ankaǔ, ke ĉiulunde (je 16–17) iu el la estraranoj de Antaǔen deĵoras en la klu-
bejo "Nesto". Pli da informoj pri okazoj legu ĉe paĝaro de Antaǔen http://www.kolumbus.fi/
veli.hamalainen/Esperanto.htm
Okazos ankaǔ Vintraj kaj Aǔtunaj Tagoj de EAF, en kiuj vi povos renkonti esperantistojn el tuta
Finnlando. Krome ĉi-jara 93-a Universala Kongreso de UEA okazos sufiĉe proksime, nome en Roter-
damo (Nederlando).
Nune vi povas lerni Esperanton plej facile – sola, se vi havas komputilon kaj interretan konekton
hejme (aǔ ĉe komputilo de biblioteko), ĉar estas multe da senpagaj retaj kursoj. Unu el la plej popula-
raj manieroj por lerni Esperanton estas la paĝaro lernu! http://fi.lernu.net/. Parenteze, la paĝaro estas
ĵus nun 5-jara kaj ĝi estas tradukata al tridek naciaj lingvoj. Pli la informoj de la projekto "lernu!" vi tro-
vas ĉe la finnlingva Vikipedio kaj nature ĉe lernu!.
Estas ankaǔ kursoj ĉe la klubejo "Nesto". La antaǔenano Pentti Järvinen gvidas la kurson por ge-
pensiuloj (vidu p. 5). Memstudantoj kaj aliaj interesantoj eblas ricevi gvidon dum semajnfino – deman-
du Pentti kaj Sylvia.
* * *
Kaj fine mi devas citi Irja Klemola-n (1898–1995), honora prezidanto de EAF, kaj ŝiajn unuajn vor-
tojn de la parolo "Niaj taskoj" en Aǔtunaj Tagoj en Tampereo, 1983 (legu la tutan tekston
ĉe Esperantolehti n-ro 1/1996, paĝoj 4–6):
"Kiel esperantistoj ni havas tri taskojn: (1) Doni informojn pri Esperanto. (2) Instrui Esperanton. (3)
Uzi Esperanton.
Du lastaj de ĉi tiuj dependas de la unua. Se ni ne donas informojn pri Esperanto, ni ne plu alie po-
vas pensi kroman agadon. Informado ne estas facila tasko, ded oni povas fari ĝin pli facila per konve-
naj rimedoj.
Nia plej grava tasko estas: INFORMI. INFORMI. INFORMI.
Tiuj ĉi vortoj pri niaj taskoj estas tradukitaj el parto de svedlingva multobligaĵo verkita de Ulla kaj
Franko Luin por informa agado de Sveda Esperanto-Federacio ..."
Miaopinie – por doni informojn pri Esperanto facile, rapide kaj ĝustatempe – Interreto kun paĝaroj
kaj blogoj (rettaglibroj) ludas nune plej gravan rolon. Tial ni nepre devas zorgi, ke niaj esperantaj (aǔ
esperantlingvaj aǔ finnlingvaj aǔ svedlingvaj) retpaĝaroj donas ĝustajn informojn al ĉiuj vizitantoj!
Interesan kaj sukcesan Internacian Jaron de Lingvoj al vi ĉiuj deziras
Tapani
3
No 1 2008-02-26 ISSN 0359-7385
Sisällysluettelo
Vekilo 1/2008 Enhavo
- Vekilo 1/2008
1 Kansi, talvinen koivu
-Kovrilo, vintra betulo
2 -Prezidanto
3 Sisällys/Enhavo
4 Ohjelma/Programo
5 Kurssi/Tapahtumat/Kunniajäs.
-Kursoj/Okazoj/Honorajm.
6 Toimintakeskus/Agadcentro
7 -UNICEF-urbo/Lumsemano
-Markku Sarastamo
8 Satu Vuorisen vierailu
- Vizito de Satu Vuorinen
9 - daǔro de Satu Vuorinen
Tampere-Tartu-kirja/libreto
10 -Claude Piron 1931-2008
-Kelklinie pri… citaĵo
11 Valamon Esperantokurssi
-Esperantokurso en Valamo
12 -Kvin novaĵoj
13 -Bildoj el Aǔtunaj Tagoj
14 Arvo Karvinen
-Esperantoklubo de Jyväskylä
15 - Ramstedt en Nagasaki
-Esperanta ekslibrisoj
16 Pirkamaan symboleja
17 -Simboloj de Pirkanmaa
-Novaj TTT-paĝoj por esper.
18 -Finna ponto, artikolo
19 -Turkuanoj studas Esperanto
-Finna ponto daǔras
20 -Hietorieto de Vekilo
21 -Ricevitaj kristnaskaj kartoj
22 -Poemoj de Pentti Törmälä
23 -Estraro de Antaǔen
-Deĵorlisto de NESTO
Tervetuloa NESTOon
-Bonvenon al NESTO
24 Saamelaisten lippu
-Flago de Sameojn
-Roberto kaj bastonoj
-Roberto kaj Sylvia
Vekilon toimitus
- Redaktoro de Vekilo
Veki lon va lokuvat ovat Vel i Hämälä isen, e l le i to is in maini ta . La fotoj es tas de Ve l i Hämäläinen escepte de nomita j .
Vekilo 1/2008 Vekilo 1/2008
Veki losta Hyvät lukijat, luet viimeistä toimittamaani Vekiloa. Joskushan sen piti
loppua, kohdallani se tapahtuu nyt, 28 vuoden työn jälkeen. Oliko se
työtä? Ei se alun perin sitä ollut. Tietokoneen myötä se tuntui jopa lei-
kiltä.
Vekiloa oli ihan kiva toimittaa, oli kiva kerätä aineistoa josta kirjoit-
taisi, oli kiva etsiä sopivaa valokuvaa omasta arkistosta. Jos ei ihan
tuoretta ollut, oli kivaa lähteä kuvaamaan, jos tiesi sopivan aiheen löy-
tyvän.
Olin ottanut ensimmäiset kuvani 1952 Helsingin Olympilaisissa vel-
jeni kameralla. Sen jälkeen kuvattua onkin n. 35 000 ruutua, mustaval-
keaa ja värikuvia sekä dioja. Vuodesta 1960 olen kehittänyt filmini ja
kuvani itse. Nyt digikameroilla kuvus ja kuvan valmistus onkin liian
helppoa.
Aloitin Vekilon toimittamisen vuonna 1980, silloin Niku Tumi toi
Sylvialle muutaman valmiin sivun. Sylvialle lehden teko olikin tarkoi-
tettu, mutta minua se enemmän kiinnosti. Sylvia suostui avustajaksi
korjailemaan ja arvostelelijaksi. Siitä hänelle suuri kiitos. Oma kieli-
taito ei aina riittänyt.
Suuri toiveeni on, että Niku Tumin vuonna 1963 aloittama perinne
Vekilon ilmestymisestä, ei lopu minun väsymiseeni. Se on itse asiassa
tamperelaisten esperantistien ja Antaǔenin velvollisuus.
Suuri kiitos yhteistyökumppaneille, ystävyyskaupunkien esperantis-
teille ja erikoisesti Jorma Ahomäelle.
Kaikessa ystävyydessä Veli
Sivulta 20 löytyy Vekilon historiikki.
Pri Veki lo Karaj legantoj, vi legas la lastan Vekilon kiun mi redaktas. Iam ĝi de-
vis fini, por mia vico estas nun, post 28 jara laboro. Ĉu tio estis labo-
ro? Ne, pli frue ĝi ne estis laboro. Per komputilo ĝi estis preskaǔ kiel
ludo.
Redakto Vekilon estis interese, estis interesa kolekti temon pri kio
skribi, estis interesa serĉi foton el propra arkivo. Se mi ne trovis tie
freŝan temon, estis interese ekiri foti se mi sciis bonan objekton.
Mi fotis la unuajn fotojn dum la Olimpiaj ludoj en Helsinki en la ja-
ro 1952. Post tion mi fotis ĉ. 35 000 bildojn, nigra-blankajn, kolorajn
kaj dia-bildojn. Ekde la jaro 1960 mi rivelis filmojn kaj paperbildojn
mem. Nun foti kaj fari bildojn estas tre facilae per digitalan fotilo.
Mi komencis redakti Vekilon en la jaro 1980, tiam Niku Tumi donis
al Sylvia kelkajn pretajn paĝojn. Redakti Vekilon estis celita al Sylvia,
sed mi interesiĝis pli. Sylvia promesis helpi min, korekti la tekstojn
kaj kritiki. Granda dankon al Sylvia. Mia lingvokapablo ne ĉiam su-
fiĉis.
Mia granda revo estas, ke de Niku Tumi komencita tradicio redakti
Vekilon ne finiĝas kiam mi laciĝas. Laǔ mi, tampereaj esperantistoj
kaj Antaǔenanoj havas la devon daǔri redaktadon de Vekilo.
Grandan dankon por la kunlaborantoj, esperantistoj de ĝemelurboj
kaj precipe Jorma Ahomäki.
Amikece Veli
En la paĝo 20 vi trovas historieton de Vekilo.
Toimintaohjelma Agadprogramo
4
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007
ESPERANTOSEURA ANTAǓEN ry
toimintaohjelma 2008 ESPERANTOSOCIETO ANTAǓEN
agadprogramo.
Kerhoillat ovat kerhohuoneessa NES-
TOssa Satakunnankatu 30 C 6. Kerhoillat
tapahtuvat maanantaisin ja alkavat klo
17.
NESTOssa ulko-ovet sulkeutuvat au-
tomaattisesti tasan klo 18. Kerhoilloissa
tarjoilemme kahvia tai teetä ja se maksaa
vähintään 2 €.
Klubvesperoj estas en la klubejo NESTO
Satakunnankatu 30 C 6. La vesperoj oka-
zas lunde kaj komenciĝas je la 17a.
La enirejaj pordoj fermiĝas automate pre-
cize je la 18a.
En klubvesperoj ni trinkos kafon aǔ teon,
kostas minimume 2 €.
Talvi 2008 Vintro
TAMMIKUUn ilta. Kieliopin kertausta.
Sylvia on kerännyt esimerkkejä.
14.1. JANUARA vespero. Ripetado de grama-
tiko. Sylvia kolektis kelkajn ekzemplojn.
HELMIKUUn ilta. Markku Sarastamo
Hämeenlinnasta vierailee ja kertoo Joko-
haman kongressista.
11.2.
Estraro
FEBRUARA vespero. Markku Saras-
tamo el Hämeenlinna rakontas pri Joko-
hama kongreso.
VUOSIKOKOUS. Me tarkastelemme
mitä saimme aikaan vuonna 2007. Kaik-
ki jäsenet ovat tervetulleita.
25.2. JARKUNVENO. Ni kontrolas kion ni
faris dum la jaro 2007. Ĉiuj mebroj estas
bonvenaj ĉeesti.
MAALISKUUn ilta. Kongressi-ilta. UK
tapahtuu Rotterdamissa.
10.3. MARTA vespero. Kongresa vespero.
UK kunvenas en Roterdamo.
HUHTIKUUn ilta. YKn kielivuoden oh-
jelmana saamme vieraan, joka kertoo
meille viittomakielestä.
7.4.
Estraro
APRILA vespero. Vizitanto, kiu rakontos
pri la gesta signaro de surduloj sub la temo
La jaro de lingvoj de UN.
Hallitus kokoontuu kerhoillan jälkeen
11.2. Ja 7.4. La estraro kunvenas post la klubvespero
11.2. kaj 7.4.
Kesän tapaamiset 2008 alkavat touko-
kuussa klo 17 pääkirjasto METSOssa.
26.5. Someraj renkontiĝoj 2008 komenciĝos
en majo je la 17a en la ĉefbiblioteko
METSO.
JÄSENET seuratkaa sunnuntain Aamu-
lehden "Muistilistaa" tiedotamme siinä
jos saamme yllätysvieraan tai ohjelmaan
tulee muutos.
MEMBROJ sekvu "Memorliston" de
Aamulehti dimanĉe, ni anoncas se ni ri-
cevas surprizvizitanton aŭ nia programo
ŝanĝiĝos.
Vekilo 1/2008
5
ESPERANTO-kussit 2007 ESPERANTO-kursoj
ETY-eläkeläisten Esperantokerho jatkaa
edelleen kokoontumisia talvella NESTOssa.
joka toinen keskiviikko ja alkoi 12.9. klo
11,30-13,00. Ohjaajana Pentti Järvinen.
050-3382 730.
9.1. Pensiula Esperanto-grupo de ETY daŭre
kunvenas ankaŭ dum vintro en NESTO,
ĉiun duan merkredon je la 11,30-13.00,
komenciĝante 24.1. Instruas Pentti Järvi-
nen. 050-3382 730.
Esperanton johdantokurssi järjestetään tar-
vittaessa halukkailla NESTOssa. Opettaa
Sylvia Hämäläinen . 050-321 4313.
Enkonduka Esperanto-kurso okazos en
NESTO por dezirantoj. Kontaktu Sylvia
Hämäläinen. 050-3214313.
Itseopiskelijoille ja muille halukkaille on
mahdollista saada ohjausta myös viikonlop-
puisin. Kysele, puhelimet yllä.
Memstudantoj kaj aliaj interesantoj eblas
ricevi gvidon ankaŭ dum semajnfino. De-
mandu, telefonoj supre.
Koulutusta Instruado
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007
8.-9.3. Vintraj Tagoj, Hotelo Kuninkaantie, Espoo. Info: [email protected].
?? Padoj de Birgitta, Lempäälä. Ekskurso de Jyväskylä Esperanto klubo.
Info: [email protected].
23.-27.6. Esperanto-kursoj en Valamo, Heinävesi. Info: [email protected].
5.-12.7. Baltaj Esperanto-Tagoj en Ventspils, Latvio. Info: [email protected].
19.-26.7. Universala Kongreso, Rotterdamo, Nederlando. Info: http://www.uea.org.
ESPERANTO- OKAZOJ 2008
Vekilo 1/2008
Honoraj membroj de Antaǔen
En la jarkunveno Esperantosocieto Antaǔen elektis tri novajn honorajn membrojn. Ili ĉiuj laboris
por Antaǔen tre longe. Ili estas:
Sylvia Hämäläinen: Membro de la estraro kaj sekretario ekde la jaro 1977, kaj helpredaktorio
de Vekilo la jarojn 1978-2008.
Jukka Laaksonen: Membro de la estraro ekde la jaro 1978, kasisto 1978-79, kaj prezidanto la
jarojn 1980-1999.
Veli Hämäläinen: Revizoro en la jaro 1979. Membro de la estraro, kiu daǔras, kasisto kaj red-
aktoro de Vekilo ekde la jarojn 1980-2008.
Pli fruaj Honoraj membroj estas Pentti Järvinen kaj Erkki Rasku.
Pentti Järvinen komencis instrui esperanton en la jaro 1971 kaj estas ankaǔ estrarano de An-
taǔen ekde tiu jaro. Kelkajn unuajn jarojn li estis prezidanto.
Erkki Rasku agis multmaniere i.a. estrarano kelkajn jarojn kaj instruis kaj propagandis pri espe-
ranto kaj skribis artikoloj kaj du memoraĵ-libretoj.
6
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
KANSAINVÄLINEN TOIMINTAKESKUS - INTERNACIA AGADCENTRO
Antaǔen on mukana kulttuuritoimiston yl-
läpitämässä ystävyysseurojen yhteistoimin-
nassa, jonka toimisto on nimeltään Kansain-
välinen toimintakeskus Suvantokatu 13,
33100 Tampere. Siellä päivystävät vuorotel-
len 26 ystävyysseuraa.
Toimintakeskuksessa on yleistä toimintaa
koko ajan. Moni seura tarjoaa osallistumis-
mahdollisuuden myös muiden seurojen jäse-
nille. Siellä on usein näyttelyitä. Jos olet kiin-
nostunut, niin käy päivällä klo 9-15 katso-
massa ja kyselemässä tai soita toimistonhoi-
tajalle Arja Nevalaiselle.
Suvantokatu 13 FIN-33100 Tampere
Puh. 03-2110445 GSM 040-5221419
sähköp. [email protected]
Helmikuussa Tampereen Suomi-Kreikka
yhdistys täytti 30 vuotta. Se järjesti mm. sun-
nuntaina 24.2. alkaneen Kreikkalaisen eloku-
van viikon Tampereella teatteri Niagarassa.
Tampereen kaupunki järjesti yhdistyksen
kunniaksi vastaanoton Raatihuoneella. Myös
Antaǔen sai kutsun ja Erkki Kemppainen
edusti meitä. Paikalla olivat myös jäsenemme
Jukka ja Terhi Laaksonen Kreikka-
yhdistyksen jäseninä.
Antaǔen yhtyy onnittelijoihin.
Antaǔen havas eblecon kunlabori kun tam-
pereaj amikecsocietoj, kiun agadon la urba
kulturoficejo gvidas kaj kiu havas aparta-
menton nomitan Internacia agadcentro en
Suvantokatu 13, FIN-33100 Tampere. Tie
26 societoj funkcias vicorde en oficejaj
ĉambroj.
En la agadcentro okazas io tutan tempon.
Se vi interesiĝas bonvolu viziti dum la tago
inter la 9-15 por rigardi kaj demandi aǔ tele-
fonu al Arja Nevalainen.
Suvantokatu 13 FIN-33100 Tampere
Tel. 03-2110445 GSM 040-5221419
Retp. [email protected]
En februaro Finna-Grek-societo de Tam-
pere festis sian 30 jaran agadon. En Tampe-
re okazis ek de la 24a de februaro semajno
de Grekaj filmoj. Urbo Tampere organizis
akcepton por honori ilin en urbodomo. An-
kaǔ Antaǔen ricevis inviton tien. Nia repre-
zentanto estis Erkki Kemppainen. El An-
taǔenanoj ceestis ankaǔ Jukka kaj Terhi
Laaksonen kiel membroj de Greka societo.
Antaǔen aliĝas al la gratulo.
NESTOn ilmoitustaululla on tietoa toisten
ystävyysseurojen tilaisuuksista, mm. mat-
koista, esitelmistä ym.
En NESTO vi trovas informan tabulon de
la okazoj. Tie estas i.a. ekspocizioj kaj oka-
zoj pri la vojagoj kaj prelegoj.
7
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Tampere UNICEF-urbo
2008 Tampere estas UNICEF-urbo de Finnlando
en la jaro 2008. Tampere decidis helpi infa-
nojn de la mondo, parte de la urbo kaj ko-
mencis esti UNICEF-urbo.
Dum la jaro de UNICEF-urbo la celo estas
progresigi bobfarton de infanoj kaj junuloj
enloke kaj internacie. La urbo transigas infor-
mojn pri infanaj raitoj kaj rakontas pri la situ-
acio de infanoj en la mondo.
Grava parto de la agado estas kolekti mo-
non, La urbo ofertas sian helpon al la financa-
do de la agado de UNICEF ekz. aranĝante di-
versajn okazaĵojn kun la kunlaborantaj funk-
ciuloj.
La celo en Tampere estas ke ĉiuj tampera-
noj donacas ĉiuokace unu eǔron.
Ni esperantistoj povas donaci banko kaj per
telefono, numeroj sur inforntabulo de NES-
TO.
Tampereanoj kune por rajtoj de infanoj, de-
ziras la urbo Tampere.
VH
Aǔtuna lumsemajno 2007 en Tampere
Jen estas bildoj de lumsemajno en aǔtuno
2007. Ĝi daǔris nun 11 semajnojn kaj novaj
figuroj estis pluraj. Ili estis ankaǔ faritaj per
nova tekniko t.n. ledlumo, kiu ŝparas elektron
kaj nature monon. Ĝi estas eĉ 10 foje ŝpare-
ma, oni diras. En la bildoj ĉiuj figuroj estas
novaj.
Dekunuan de februaro Markku Sarastamo vi-
zitis la klubvesperon de Antaǔen. Lia temo
estis Jokohama kongreso kaj Japanio, kiun li
presentis per fotoj. Li rakontis ankaǔ pri lia
artaĵoj kaj verkoj kaj ĵudo-hobio. Li rakontis
ege viveme pri la aventuroj de si kaj sia ami-
kino ia. pri fiŝohaveno de Tokio. VH
oooooooo
8
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007
YSTÄVYYSKAUPUNGIT ÏEMELURBOJ
Vekilo 1/2008
V IERAILU KERHOILLASSA
Satu Vuorinen, Tampereen kansainvälisten
asioiden päällikkö, vieraili Antaǔenin ker-
hoillassa 5.9.2007 kertoen kaupungin ystä-
vyyskaupunkiasioista. Myös meillä oli tilai-
suus kertoa hänelle miten me olemme pitä-
neet yhteyttä ystävyyskaupunkien esperantis-
teihin.
Koska vuosi 2008 on UKn kielivuosi, kau-
punki pyrkii sen huomioimaan. Kansainväli-
sesti toimitaan useilla tahoilla, tietysti myös
ystävyyskaupunkikontakteissa. Vuorisella on
apunaan ystävyyskaupun-kitoimikunta.
Guangzhou Kiinasta ystävyyskaupungiksi?
Ystävyyskaupunkityöryhmä ehdottaa että
Kiinan Guangzhou kaupungin kanssa sovi-
taan virallisesti ystävyyssuhde. Se on Etelä-
Kiinan suurin kaupunki ja tärkeä ja kasvava
kauppa- ja kulttuurikeskus. Asukasluku on lä-
hes 10 miljoonaa. Kaupungeilla on jo 1997
solmittu yhteistyösopimus ja halukkuus ystä-
vyys-kaupungeiksi on molemminpuolinen.
Lisäksi myös Tampereen teknillisellä yliopis-
tolla on ollut suhteita sinne.
Satu Vuorinen kertoi jotakin kaikista ystä-
vyyskaupungeista joita Tampereella on 16.
Pohjoismaiden kesken ystävyystoiminta
toimii hyvin Pohjola-Nordenin (Suomi, Ruot-
si, Norja, Tanska ja Islanti) välityksellä.
Klaksvik (Färsaaret) on epävirallinen yh-
teistyökaupunki ja se täyttää v. 2008 100
vuotta, joten sitä muistetaan jollain tavalla.
Essen (Saksa) on vuoden 2008 kulttuuri-
kaupunki, siihen ollaan tavallista enemmän
yhteydessä.
Chemnitz (Saksa) järjestää ystävyys-
kaupunki-näyttelyn.
Niĵnij Novgorodissa (Venäjä) Tampere jär-
jestää tuotenäyttelyn.
Łodzin (Puola) ja Tampereen yhteistyö
täyttää 50 vuotta 2008.
Mwanzaan (Tanzania) tulee mm. Tampere
puisto.
Tässä muutamia kohtia Satu Vuorisen laa-
jasta ja mielenkiintoisesta esityksestä. Olim-
me kiitollisia ja lahjoitimme oman esperanto-
historiakirjan hänelle.
Veli Hämäläinen
V IZITO EN NIA KLUBVESPERO
Satu Vuorinen vizitis la 5an de novembro
2007 nian klubvesperon por rakonti pri eston-
taj planoj de internacia agado de Tampere. Ŝi
estis nomumita kiel ĉefo de internaciaj aferoj
de Tampere en 1.11.2006. Ankaǔ ni havis eb-
lecon rakonti al ŝi pri niaj kontaktoj kun espe-
rantistoj de ĝemelurboj.
Ĉar la jaro estas jaro de lingvoj de UN, la
urbo intencas memori ĝin. Internacie Tampe-
re agadas mulmaniere, nature ankaǔ kun ĝe-
melurboj. Ŝi havas helpon de ĝemelurba ko-
mitato.
Guangzhou el Ĉinio nova ĝemelurbo?
Ĝemelurba komitato proponas ke Tampere
faras ĝemelurbo-kontrakton kun la urbo Gu-
angzhou el Ĉinio. Ĝi estas la plej granda urbo
el Suda-Ĉinio, havas loĝantojn preskaǔ 10
milionojn, estas grava kaj kreskanta komerca
kaj kultura centro. Ambaǔ urboj jam havas
kunlaboran kontrakton kaj ili havas komunan
celon ĝemeliĝi. Ankaǔ Teknika universitato
de Tampere jam havas kontaktojn tie.
Satu Vuorinen rakontis ion pri ĉiuj ĝeme-
9
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007
Ystävyyskaupungit - Ïemelurboj
Vekilo 1/2008
lurboj, kiujn Tampere havas 16.
En Nordaj landoj ĝemelurba agado funkĉias bone kun
helpo de asocio Pohjola-Norden. (Finnlando, Svedio, Nor-
vegio, Danio kaj Islando)
Klaksvik (Feroaj Insuloj) estas neoficiala kunlabora urbo,
sed ĝi fariĝas 100 jara kaj Tampere iel memoras ĝin.
Essen (Germanio) estas kultura urbo en la jaro 2008 kaj
kun ĝi la urbo kontaktas iomete pli ol normale.
Chemniz (Germanio) organizos ĝemelurban ekspozicion.
En Niĵnij Novgorod (Rusio) Tampere organizos komer-
can ekspozicion.
La kunlaboro inter Łodz (Pollando) kaj Tampere fariĝas
50 jara.
Mwanza (Tanzanio) konstruas i.a. Tampere parkon.
Jen estas kelkaj punktoj pri vasta kaj interesa prezento.
Ni estis dankemaj kaj donacis al ŝi nian esperanto agadan
historieton.
Veli Hämäläinen
Norrköping, 1940-jaroj, Svedio
Kiev, 1954, Ukraino
Lodz 1958, Pollando
Essen, 1960, Germanio
Chemnitz, 1961, Germanio
Linz, 1961, Aǔstrio
Miskolc, 1963, Hungario
Trondheim, 1964, Norvegio
Kópavogur, 1964, Islando
Odense, 1966, Danio
Brasov, 1981, Romanio
Syracuse, 1981, Usono
Olomouc, 1986, Ĉeĥio
Tartu, 1993, Estonio
Niĵnij Novgorod, 1995, Rusio
Klaksvik 1995, Feroaj Insuloj
Kaunas, 1997, Litovio
Tampere, Finnlando
Amikeco-urboj:
Mwanza, 1987, Tanzanio,
Leon, Nicaragua,
Vuonna 2007 Tampereella ja Tartossa juhlittiin
15-vuotista yhteistoimintaa. Samalla täytti
myös Tampere-maja 10 vuotta. Juhlan kunniak-
si julkaistiin kaksikielinen juhlakirjanen
”TarttoTampereTartu 15 vuottaaastat
ja Tampere Maja 10 vuottaaastat”. Kerto-
mus ystävyydestä ja yhteistyöstä.
Kirjaan kerättiin alkuvuonna 2007 yhdistyk-
siltä ja yksityisiltä muistoja ja kokemuksia vuo-
sien 1992-2006 ajalta. Muistoja kertyi niin pal-
jon että vain pieni osa mahtui kirjaseen.
Kirjan kokosi Lasse Saressalo joka oli Tam-
pereen kultuuritoimiston johtaja silloin kun yh-
teistoiminta Tampereen ja Tarton välillä alkoi.
Minun ja Antaǔenin muistot tapaamisista tart-
tolaisten esperantistien kanssa eivät mahtuneet
kirjaan ja jäivät arkistoon. Kirjan muistot ovat
lähinnä virallisista yhteyksistä.
Veli H
” TarttoTampereTartu 15 vuottaaastat
ja Tampere Maja 10 vuottaaastat”. Rakon-
to pri amikeco kaj kunlaboro.
En la libron estis dum komenco de la jaro
2007 kolektita memoraĵoj el societoj kaj de per-
sonaj spertoj dum la jaroj 1992-2006. Memora-
ĵoj venis tiel multaj ke nur parto ricevis lokon
en la libro.
La libron redaktis Lasse Saressalo, eksa ĉefo
de Kulturoficejo tiam kiam la kunlaboro inter
Tampere kaj Tartu komencis.
Memoraĵoj de mi kaj Antaǔen ne trovis lokon
en la libro, ili troviĝas nun en arkivo. Mia teks-
to estis tro longa por komuna libro. La publiki-
gitaj memoraĵoj estis pri oficialaj kontaktoj.
Veli H
Tampere
-Tartu
Dum pasinta jaro oni festis en Tampere kaj Tar-
tu 15-jaran kunlaboron. Samtempe fariĝis Tam-
pere Maja 10-jara. Por Honori la feston aperis
jubilea-libron:
10
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Trista novaĵo fulmorapide disvastiĝis en la
tuta mondo merkrede la 23-an de januaro
2008: FORPASIS NIA BONKORA INSPI-
RANTO CLAUDE PIRON. Li instruis nin
ami Esperanton kaj ankaǔ fidi ĝian estonte-
con. Lia verko LA BONA LINGVO montras
al ni la ĝustan, irendan vojon. Kompreneble
ni pluportos la torĉon. Malgraǔ sufoka kaj
malfeliĉa sento ni velu antaǔen kun liaj stir-
konsiloj sur nia mondlingva oceano en fekun-
da konkordo. Profundan kondolencon mi
transdonas al la plej proksima parencaro de li
kaj al la universala esperantistaro.
Jorma Ahomäki - samjarulo kun la forpasinto
el Turku en Finnlando
CLAUDE PIRON (1931-2008)
Piron en Finnlando en Hanko 1987 dum so-
mera Esperanto-kurso kaj vesperfesto
UUTISIA - NOVAĴOJ
Frua pasko! Ĉi-jare la paskotago okazos la 23-an de marto, kiu estas eksterordinare frue. Fakte nek iu inter ni
kiuj legas ĉi tion travivis nek iuj niaj nepoj travivos tiel fruan paskon ĉar lastfoje tio okazis en
1913 kaj venontfoje okazos nur 2160, do post 152 jaroj! Sed la paskotago povas okazi eĉ pIi frue,
nome la 22-an de marto sed tio ĝis nun ne okazis kaj ne okazos antaǔ la jaro 2285! La lasta ebla
paskotago estas la 25-an de aprilo kaj tio okazis 1943 kaj okazos denove 2038.
Por niaj legantoj en Finnlando kaj Latvio, landoj kiuj apartenis al ĉara Rusio, la supra diraĵo pri
1913 eble ne validas ĉar tie la Julia kalendaro tiam daǔre regis.
Laǔ Kelkklinie pri…
Noto: En Finnlando estis Gregoria kalendaro la tutan rusan tempon. En oficialaj dokumentoj
estisskribitaj du datoj, laǔ Gregiria kaj julia kalendaro. VH
Norrköping
YSTÄVYYSKAUPUNGIT ÏEMELURBOJ
11
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
UUTISIA - NOVAĴOJ
Esperantokurssi Valamon kansanopistossa jälleen kesällä 2008
Esperantokurssi Valamon kansanopistossa on kaikkea sitä, mitä odotat kielikurssilta: tehokasta
opiskelua ja mukavaa yhdessäoloa. Ympärilläsi on ihana suomalainen luonto ja luostarin ihmeelli-
nen ilmapiiri. Valamon kurssiviikolla tutustut esperanton kieleen ja kulttuuriin ja lisäksi kurssivii-
kon aiheet voivat sivuta mitä tahansa maan ja taivaan väliltä ja kauempaakin. Opit esperantoa al-
keista tai täydennät osaamistasi yhdessä muiden kurssilaisten kanssa.
Pääopettaja, argentiinalaissyntyinen Atilio Orellana Rojas on kansainvälisesti arvostettu opettaja.
Päätyökseen hän työskentelee kansainvälisessä esperanto-opistossa IEI:ssä Haagissa, Hollannissa.
Hänen lisäkseen kurssilla on suomenkielinen opettaja ja kurssivastaava.
Kurssi järjestetään yhteistyössä Suomen Esperantoliiton kanssa.
Yhteyshenkilöt, joilta voit kysyä lisätietoja:
Tiina Oittinen (liiton sihteeri ja kurssivastaava), Puutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku, puh. 02-
2305319, s-posti: eafsekretario @es-peranto.fi
Carola Antskog (Suomen opettajain esperantoliiton, ELFI:n puheenjohtaja), Brokärrvägen 89,
25700 Kimito, s-posti: cantskog @kolumbus.fi.
Yhteyshenkilöiltä saa lisätietoja kurssista, kurssin päivittäisen ohjelman (kun valmistuu) ja tar-
vittaessa ulkomaalaisia varten tehdyn ilmoittautumislomakkeen.
Voit myös ilmoittautua sähköpostilistalle, jonka kautta saat tietoja Suomessa järjestettävistä es-
perantokursseista lähettämällä viestin osoitteella: E-ku-estro @ esperanto.fi.
Ter- vetuloa niin uudet kuin vanhat
Valamon kävijät!
OPPIA JA ILOA VALAMOSSA
Heti juhannuksen
jälkeen, viikolla 26.
23.-27.6.2008
12
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Esperantisto kiel volontulo por la
Pekinaj Olimpiaj Ludoj
ZHONG Sheng, 52-jara esperantisto el pro-
vinco Jiang, Ĉinio, elektiĝis kiel volontulo de
la olimpiaj ludoj en Pekino. Li anoncis Espe-
ranton kiel sian servlingvon por la kandida-
tiĝo. Li servos en la sportejo de skermado.
Ĉinaj esperantistoj preparas lanĉi projekton
"Olimpiaj Hejmoj en Pekino por Esperantis-
toj tra la Mondo "
Vespere la 21-an de januaro ZHONG
Sheng, 52-jara esperantisto el provinco Jian-
gi, Ĉinio, ricevis la telefonan sciigon el la
provinca aǔtoritato, ke li sukcesis kandidatiĝi
kiel volontulo de Olimpiaj Ludoj en Pekino.
fonto: Ret-info
Kirjalahja
Antaǔen sai huomattavan kirjalahjoituksen
syksyllä 2007, Jonka välitti Jorma Ahomäki.
Yrjö Väisälän iäkäs tytär lahjoitti 42 arvokas-
ta kirjaa. Suurin osa on esperantokirjoja, jot-
ka Yrjö Väisälä on elämänsä aikana saanut
lahjaksi tai ostanut.
Lisäksi Jorma itse lahjoitti kolme kirjaa,
joista yksi on Lehdon kirjoittama elämäkerta-
teos Väisälän veljessarjasta, Yrjöstä, Kallesta
ja Vilhosta. He kaikki tekivät huomattavan
elämäntyön huippu-tiedemiehinä ja ovat tun-
nettuja koko maailmassa.
Kirjasarja on sijoitettu NESTOn hyllys-
töön yhtenäisenä osana, lahjoittajan toivo-
muksen mukaan. Myöhemmin siihen kiinni-
tetään Yrjö Väisälän kuva. VH
Librodonaco
Antaǔen ricevis gravan librodonacon, kiun pe-
ris Jorma Ahomäki. Grandaĝa filino de Yrjö
Väisälä donacis 42 valorajn librojn. La plej
granda parto estas Esperantolibrojn kiuj Yrjö
Väisälä ricevis kiel donaco aǔ aĉetis.
Ankaǔ Jorma mem donacis tri librojn, unu
estas finnlingva biografio de fratoj Yrjö, Kalle
kaj Vilho Väisälä.
La libroserio estas nun en libraro de NES-
TO, ĉiuj sur la sama breto. Poste tie estas fik-
sita foto de Yrjö Väisälä. VH
oooooooo
Jorma Ahomäki peris ankaǔ pli frue lib-
rojn al Antaǔen, pri kio ni estas ege danke-
maj. Antaǔen havas eblecon konservi espe-
rantan materialon, ĉar ni havas klubaparta-
menton. La hejmaj esperanto-bibliotekoj,
post morto de la unua esperantisto en la fami-
lio, malaperas se la sekva generacio ne estas
esperantistoj.
Antaǔen esperas ke eblas al ĝi havi mul-
tajn jarojn propran apartamenton. Tio depen-
das de la membroj. VH
Bibl ioteko de Antaŭe n
Kiam Jorma vizitis Tampere, li volis vidi
nian kongresan Esperanto-betulon.
13
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Fotoj el Aǔtunaj Tagoj de EAF. La temo estis: Finnlando, Esperanto kaj pluraj ligvoj praktike.
Manoj de Tuomo Grundström rakontas
ion pri Rauma lingvo.
Partoprenantojn distris JoMo, multling-
va kantisto.
Priraportanto estis Brian Moon, tradukisto por
Europa Komisiono.
En la placo de Vaasa mi trovis mirin-
dan spiralon, ĝi estis por bicikloj.
Jukka Pie-
tiläinen,
doktoro de
sociaj sci-
encoj.
Aĝaj homoj
trovis en la
muzeo
Stundars
konatajn ka-
fopa-
ketetojn.
14
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
La estraro de la Europa blindula unio (EBU,
European Blind Union) decidis en sia kunve-
no en
Montpellier enjunio inviti s-ron Arvo Karvi-
nen (1934) kiel honoran membron de EBU.
La honoran membrecon oni publikigis en 1 a
Ĉenerala asembleo de EBU en Antalya, Tur-
kio en la fino
de oktobro. Arvo celkonscia laboro por atingi
la celojn de EBU kaj liaj servoj al vidhandi-
kapitoj, kaj lia vasta kariero estas agnoskataj
kaj alte aprezataj de EBU kaj ĝiaj membroj.
Sur la Eǔropa kampo Arvo Karvinen labo-
ris i.a. en la EBU komisiono pri kunlaboro
kun Europa unio, EBU komisiono kun evolu-
landoj, en komisionoj de sociala fonduso de
Efuopa unio. Lia internacia kariero komencis
en la 1960-aj jaroj inter sporto kaj lia pli vas-
ta mondskala kariero en 1976 kiel estrarano
de monda konsilio de nevidantoj (World
Council for the Welfare of the Blind). Kom-
preneble liaj servoj estas konataj ankaǔ sur la
nacia kampo. Ekde la 1960-aj jaroj li laboris
en la finna ligo de vidhandikapitoj kie li ekde
1972 okupis la postenon de ĝenerala sekreta-
rio ĝis emeritiĝo. Lia agado emfazis precipe
la trian mondon, i.a. lie laboris plurajn fojojn
en Namibio por fondi rekapabligan centron
por blinduloj, por eduki personaron kaj fortigi
organizon de blinduloj. En Zambio la finna
ligo de vidhandikapitoj fondis brajlan biblio-
tekon, evoluis profesian edukadon kaj manla-
borajn kondiĉojn. En Ekvadoro olli fondis
brajlan presejon.
La sociala aktiveco de Arvo Karvinen dau-
rigas sur multaj kampoj, ekz. kiel estro de
fondajo por helpi nevidantajn studentojn. Ni
Esperantistoj konas lin ankaǔ en Esperantujo.
Ni estas fieraj de nia amiko Arvo. Ni gra-
tulas okaze de omaĝo kaj deziras fortojn, sa-
non kaj daǔran inspiron en ŝatokupoj.
Ritva Sabelli
Arvos celkonscia laboro por atinki la celon de
EBU, liaj servoj al vidhandikapitoj kaj lia
vasta intemacia kariero estas agnoskataj kaj
alte aprezataj de EBU kaj ĝiaj membroj, diras
lordo Colin Low, prezidanto de EBU.
Omaĝo al Arvo Karvine n
La estraro 2008 prez. Seija Kettunen, 040 867 2743,
vicprez. Pentti Makkonen, (014) 254 485;
sekr. Kari Kettunen, 040 752 1102, ka-
kasisto Aimo Nikander, (014) 720 880,
membroj:
Risto Jämsen;
Aune Makkonen, (014) 254 485,
Norma Perälä, (014) 212 264,
Terttu Tyynelä, (014) 612 238
Ili kunvenas, studas, en la loko: Sepän-
keskus
Happi-ĉambro, adreso Kyllikinkatu 1
lunde je la 15-18
7.4. pri la historio de sameoj
21.4. pri la samea kulturo
5.5. Feroaj insuloj
19.5. Ni en Skandinavio, diskuto pri niaj ka-
raj najbaroj svedoj, norvegoj kaj danoj
Printempa ekskurso sur la padoj de Bir-
gitta, Lempäälä
Jyväskylä Esperantoklub o
15
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Ĉi tiun bildon Jorma Ahomäki ricevis de amiko de Japanio. Estas iu kunveno de Esperantoklubo
de Nagasaki en 1920-jaroj. Tiutempo finna G J Ramstedt laboris en Japanio kiel Finnlanda Amba-
satoro. Li partoprenis aktive en esperantovivo kun japanoj kaj eble Ramstedt estis en Nagasaki kiel
preleganta gasto.
Ekslibris-artisto Jozef Golec
Sinjoro Golec el Sopot en Pollando estas instruisto pri plas-
tikaj artoj kaj instruas infanojn. Sed li ankaǔ desegnas eks-
librisojn, multe por esperantistoj. Pasintan jaron li publikigis
libreton kiu enhavas 100 ekslibrisojn de polaj esperantistoj.
Du estas konataj ankaǔ por mi, tiu de Teresa Nemere kaj
Andzej Pettyn. Golec laboras per komputilo.
Fine de la jaro 2007 li faris por mi kaj Sylvia kaj unu ko-
munan. Ilin vi povas vidi apude. VH
Esperanta eks l ibr is -
ekspozicio en Lodz
La ekslibrisoj de sinjoro Jozef Go-
lec estas ekspoziciitaj en Lodz, ĝe-
melurbo de Tampere. Li petis ke an-
kaǔ mi sendu miajn ”artaĵojn” al
Lodz. Mi sendis ĉiujn sep esperan-
tajn markojn, kiuj mi faris ekde
1977, Tiu ekspozicio okazis en feb-
ruaro 2008. Veli H
16
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Pirkanmaa, provinco ĉirkaǔ Tamper e
En Finnlando estas nomitaj naciaj simpoloj por la stato ekz. birdo: cigno. Ankaǔ en provincoj ha-
vas siajn simpolojn. Jen tiuj de Pirkanmaa:
Arbo,
paduso
La arbo estas paduso, (Prunus padus), no-
mita kiel simpolo 1997. Paduso keskas en na-
turo kiel sovaĝa.
oooooooo
Floro,
paduso
La floro estas ankaǔ paduso, ĝi havas
blankajn florojn, 1982.
oooooooo
Besto, plankavosta cervo (ne havas foton)
La besto estas plankavosta cervo,
(Odocoileus virginianus), vivas nun kiel so-
vaßa sed ne estas finna devene. En la jaro
1934 kvin bestoj estis importita al Finnlando
el Minnesota el Usono al la bienejo Laukko.
Ĉiuj cervoj estas nun idoj de ili. la popolo no-
mas ĝin nun cervo de Laukko, Vesilahti. La
bienejo Laukko situas ĉ. 50 km sudokcidento
el Tampere,1997.
oooooooo
Birdo, motacilo
La birdo estas motacilo (Motacila alba).
La motacilo vivas ĉe domoj sed ankaǔ ĉe bor-
doj, 1997.
oooooooo
Fiŝo, toutain, (Ne havas foton)
La fiŝo estas finne toutain (Aspius
aspius). Ege malofta fiŝo, kiun malmultaj vi-
dis. Apartenas al leǔciskaj gentoj. Oni timas
ke ĝi formortos, tial oni bradas fiŝidojn kaj
poste lasas ilin en lagon. Vivas en grandaj,
profundaj lagoj, frajas en fluantaj akvoj, kres-
kas ĝis ĉ. 50 cm kaj pezas 1-5 kg, iam eĉ 8
kg, 1997.
oooooooo
17
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
La ŝtono estas pilkogranito, ĝi estas ma-
lofta en la mondo, sed troviĝas en pluraj lokoj
en Pirkanmaa i.a. en Kangasala, najbara ko-
munumo de Tampere, 1997.
oooooooo
Kanto, Somertago en Kangasala
La kanto estas Somertago en Kangasala.
Komponisto estas Gabriel Linzén kaj vortojn
skribis Sakari Topelius 20.6.1853 en Kangas-
ala ĉe pordo de lago de Vesijärvi. Inspiro es-
tis la bela naturo kaj kantado de birdo, nig-
rakapa silvio. La vortoj estis svedlingvaj, en
la finnan tradukis P.J.Hannikainen, 1997.
oooooooo
Ŝtono, pilkogranito
Sidante sur branĉo supre
sur Harjulamontoĉen
multnombrajn bluantajn lagoj
mi vidas nun jen kaj jen.
De Längelmälag´ belzona
arĝento etendas sin
::kaj varme la ondoj de Roine
karesas la bordon sen fin´::
Mi estas nur eta birdo,
flugpovo ja sen valor´,
sed se mi nur estus aglo
mi flugus tre alten for,
mi flugus ĝis en ĉielon,
ĝis trono de supra Di´,
::humile kaj sindoneme
preĝante Lin petus mi::
Ci Dio ĉiela, sankta,
kreinto de ĉiuj ni,
belegan ja teron faris
kaj ĉarman ĉielon Ci.
Ho, lasu la lagojn brili
en fajro de nia am´,
::ho Dio, lernigu nin ami
la landon la hejman jam::
La provinca kostumo de Pirkanmaa. Viri-
noj havas du diversajn modelojn. Por viroj
estas unu modelo. Ne estas nomita oficiale.
oooooooo
La plej granda parto de supre menciitaj
provincaj distingiloj estas elektitaj antaǔ kel-
kaj jaroj laǔ balotado, kiun organizis la loka
granda taggazeto Aamulehti.
Veli H
Provinca kostumo (ne havas foton)
Paĝojn de Jyväskylä planis kaj prizorgas
Seija kaj Kari Kettunen, (mi komprenis.) Ad-
teso estas <http://esperanto.fi/jyvaskyla.
Paĝojn de Oulu prizorgas Olli Pajula. Lia
paĝoj estas t.n. ”blogo”, kie Olli skribas in-
formojn kaj opiniojn pri Esperantujo. Adreso:
http://oulunesperantoseura.blogspot.com.
Laŭ EAF-agadas
Novaj hejmpaĝoj
de Esperanto en Finnlando
Esperantistoj en Jyväskylä kaj Oulu havas
hejmpaĝojn, TTT-paĝojn. Ni kore gratulas
ilin.
18
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Meze de la Finna golfo, proksimume inter
Rakvere kaj Kotka, troviĝas en la mezo alta
roka insulo, bluanta antaǔ vesperiĝo al al-
proksimiĝanta marveturanto kiel dorso de gi-
ganta baleno. Tio estas la Suursaari
(grandinsulo) de la finnoj, la Körgesaar
(altinsulo) de la estonoj . . . . .
Sur tiu-ĉi insulo mi pasigis foje unu el
miaj forrifuĝaj someroj. Kia forgesita mon-
dangualo, de kie tamen estis videblaj vastaj
marvojoj! Kia rifuĝejo – plena je suna heleco
kaj venta vasteco super la vastegeco de ruĝe-
tanta maro. Neĝblankaj kalkŝtonaj bordoj,
floraj herbejoj en rokkavetoj kaj sunbruligataj
deklivoj – tio estis mia mondo.
En serenaj someraj tagoj mi supreniris la
montojn kaj flugigis mian rigardon super la
senmezura maro kaj la senlima vasteco de la
ĉielo. La suno lumis plenglobe, la vento por-
tis neĝblankajn nubajoĵn, la maro etendiĝis
malsupre helblua, verda, blanka kaj ora. Kaj
la vento spiretis mole kaj karese tuŝetante la
vangon kiel kiso de l' vasteco. Sed tiam la
okuloj ekrimarketis iajn kadrojn en la senfina
malproksimeco de la vidkampo.
Sub la norda marsereniĝanta malalta ĉielo
bluetis iu verdgriza strio, leviĝante el la maro
kiel malvarma kaj rompiĝema miraĝo. Kaj
sude, rekte en la vertikala orradiaro de l'
suno, purpuris iu ruĝeta ombro, kiun ŝajne
surfluadis senĉesaj ondaroj.
Tio estis la bordoj de1' kontinento, norde
la Finnlanda, sude la Estonia. Tio estis la sola
loko en la mondo, de kie ambaǔ marbordoj
estis videblaj samtempe, de kie estis atingeb-
laj por la okulo la hejmoj de ambaǔ fratpopo-
loj, kie oni povis vido ke nin varmigas la
sama suno laj la samaj nuboj malserenigas
nian ĉielon.
Korpe starante inter ambaǔ landoj, mi sen-
tis, kiel ambaǔ ankaǔ spirite estis same prok-
simaj al mi. La naskiĝhejmlando sude – ama-
ra kaj kara, pli riĉa je sunlumo kaj nokta mal-
lumo, kaj la spirit-hejmlando norde – arĝen-
treva, blanknokta, blulaga! Mi sopiris je la
kapo de Janus, por povi rigardi ambaǔ mar-
bordojn samtempe, kunigante pense la bil-
dojn de ambaǔ landoj en unu grandan panora-
mon. En simila momento mi ĉiam kaptadis
min je unu imagbildo. Tio estis etendanta sin
trans la maro giganta ponto, kies ĉefa arko sin
apogis sur la rokoj de Kõrgesaar, laǔ malofta
konstrumaniero, potenca kaj fabela kiel la
plej monumentaj pontiluzioj de Brangvyin.
Mi vidis kiel laǔ la grandegaj arkoj preterra-
pidegis briletantaj rapidvagonaroj, veturigan-
te homojn el unu lando en alian, ebligante la
interŝanĝadon de materialoj kaj ideoj. Kaj tiu
ĉi stranga iluzia bildo ŝajnis al mi esti certg-
rade efektivigebla spite ĉion, certe ne pli ne-
ebla ol la projekto de Kellermann pri tunelo
el Europo Amerikon. Ankaǔ tio estis romano,
legaĵeto por junularo laǔ tendencoj, de nacia
romantiko, fragmento de bela utopio en la
prozaj kadroj de la periodo.
La finna. ponto devas esti konstruata. Se
ne en regna senco, do almenaǔ en tiu de pli
proksimaj kulturaj interrilatoj.
Fragmento, trad. el estona lingvo
de Helmi Dresen
F INNA PONTO Friedebert Tuglas
►►
19
Vekilo 2/2006 Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008 Vekilo 1/2008
Aurala, kristan-socia instituto, en la urbo Tur-
ku jam dum multaj jaroj aranĝadis Esperanto-
kursojn. Nune ĉio okazas laǔ iom escepta
maniero, kiu tamen montriĝis funkcianta kaj
sukcesa. Estas por la sama kurso tri geinstru-
istoj, kiuj laǔvice gvidas 4 lecionojn kaj poste
la respondecon prenas alia kolego. Tiamanie-
re cxio iradas tra la tuta lernojaro de septemb-
ro ĝis la fino de aprilo.
Estas entute 9 gelernantoj. Miksita grupo kun
komencantoj, progresantoj kaj majstrantoj
Kion fari? Ĉiuj studas kune kaj instruistoj
strebas doni kaj distribui ion al ĉiuj. Malfaci-
la tasko kaj situacio entute - kaj tamen la gru-
po bele kunlaboras subtenante unu la alian.
Apenaǔ kredebla afero. Atmosfero estas libe-
ra kaj gaja, neniu timas uzi la internacian
lingvon. Lernantoj aprezas entuziasmon de
geinstruistoj Ĉiam oni tute certe lernas ion
novan. Studmaterialo kaj taskoj estas divers-
nivelaj Spertaj lernantoj helpas tiujn, kiuj be-
zonas kuraĝigon kaj klarigajn konsilojn.
Iel tre kortuŝe estas sekvi kiel junaj universi-
tataj studentinoj enkapigas faktojn kun uni-
versitataj geprofesoroj. Ĉiuj estas freŝaj adep-
toj de la Zamenhofa lingvo kaj ili scias, ke ri-
detante kaj ridante oni lernas plej facile. Nur
ĉeesto en la kurso plene klarigas, pri kio te-
mas. Unika estas tiu studrondo, kiu rompas
kutimajn instruprincipojn kaj tamen funkcias.
Malfacile estas fondi studrondojn, kiuj havas
nur komencantojn. Provu mem kun miksita
grupo, sed ne forgesu kunpreni ridpilolojn!
Koran dankon kaj gratulon meritas Mari, Em-
mi, Helena, Jukka, Merja, Osmo, Ulla, Kari,
Eeva, Leena kaj Tiina. Kiam ajn oni povas
aliĝi kaj ekstudi. Estas vana afero timi ion -
forĵetu dubojn kaj simple malfermu la pordon
de Aurala ĉe Satakunnantie en la urboparto
Pohjola proksime al la aǔtobusa stacidomo.
Atentu novan eblecon - fascina mondo kun
lingvaj aventuroj atendas vin. Bonvenon -
ĉiuj grupanoj kun etenditaj brakoj atendas vin
- kiu ajn vi estu. Estu preta dividi studĝojon
kun ni.
EN TURKU STUDENTOJ KAJ PROFESOROJ LERNAS MANE-EN MANE
Jorma Ahomäki
La mapo apartenas al la artikolon pri Friede-
bert Tuglas sur la paĝo. Kiel vi povas rimarki
ke Esperanta lingvo estis en la jaro 1921 io-
mete malsimila. Tradukis el la estona lingvo
de Helmi Dresen.
La artikolo nomiĝis Finna ponto en Espe-
ranta Finnlando numero 7 el la jaro 1921. En
la sama numero estis ankaǔ multpaĝa artikolo
pri insulo Suursaari kun multaj fotoj. Suursaa-
ri estis tiutempe parto de Finnlando.
Tie loĝis aktiva esperantisto Emil Elenius,
instruisto kiu aktivis ankaǔ alie, evoluis in-
strumetodojn, studis kaj skribis la historion de
Suursaari. Mi havas poŝtkarton kiu estas sen-
dita el Ĉinio al Emilo Elenius kaj ”Esperanto
Societo la Vojo” la 25an de januaro 1909. La
karton mi ricevis de Robert Burmeister, ger-
mana filatelisto. Veli H
F INNA PONTO
20
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Historieto de Vekilo
Iomete pri historieto antaǔ la jaro 1980 Vekilo estas fondita la jaron 1963. Fondinto es-
tis tiama esperantosocieto NESTO kaj instruis-
to Niku Tumi. La nomon Vek-horloĝo proponis
Esperantosocieto de Hamburgo. La jaron 1966
ĝi ŝanĝiĝis al Vekilo kiel nuntempe kaj la jaron
1968 Rainer Arvola kalligrafiis la nomon kia ĝi
nun estas. La jaron 1987 mi iomete ŝanĝis ĝin,
ĝi aspektas nun kiel tridimensia.
Niku Tumi estis tutan tempon tiu persono kiu
partoprenis en redaktado. Kelkaj ne regulaj re-
daktantoj, helpantoj kaj korektantoj estis i.a.
Erkki Mänty, Erkki Rasku, Pentti Järvinen kaj
Rainer Arvola. Niku Tumi revenis ĉiam kiam
intereso de aliaj finiĝis. Ofte liaj tekstoj estis
tiaj, ke li uzis ilin en sia Esperanto instruado.
Vekilo aperis kvarfoje en la jaro se oni trovis
monon por kopii. La gazeton Niku Tumi kopiis
mem en sia hejmo, ĉar li havis malmodernan
multobligilon. Iam aperis nur unu gazeto en la
jaro. En la jaroj 1969 kaj 1973-77 Vekilo ne
aperis.
En la jaro 1978 Niku Tumi vekis Vekilon de-
nove kaj daǔrigis ĝis printempo 1980.
Vekilo ekde la jaro 1980
En somero 1980 Niku Tumi donis al ni, Veli
kaj Sylvia Hämäläinen, kelkajn pretajn tekstojn
por sekva Vekilo. Post kiam estraro de Antaǔen
decidis pagi presadon de Vekilo kaj ni trovis
malmultekostan presejon komencis nia laborvi-
co. Formato de Vekilo malgrandiĝis kaj por
kovrilo oni komencis uzi koloran paperon.
Labordivido en la redaktejo estis tia, ke Syl-
via kontrolas kaj korektas la tekston kaj mi ko-
lektas materialon, planas paĝojn kaj skribas
tekstojn. Sylvia helpis Niku Tumi jam en la ja-
roj 1977-1980, skribis tekstojn por presfolioj de
lia malnova permane funkcianta presmaŝino.
Antaǔe aliaj skribantoj troviĝis sufiĉe bone, sed
la lastajn dek jaroj helpskribantoj preskaǔ man-
kis. La paĝo de la prezidanto ekzistis ekde ko-
menco preskaǔ ĉiam.
Serĉi kontaktojn al ĝemelurboj mi komencis
samatempe kaj tial artikolojn oni ricevis ankaǔ
de tie. Precipe "delegito" en Essen Karl-Heinz
Kersting estis aktiva ĝis la morto. Li ofte ra-
kontis pri sia hejmurbo. Fine de 1980-aj kaj
komence de 1990-aj jaroj ni ricevis tradukojn
pri noveloj de ĉeĥa Karel Ĉapek de tradukisti-
no Marie Brehova el Olomouc. Ankaǔ el
Chemnitz, Germanio, ni ricevis plurajn histo-
riajn artikolojn, skribanto Rolf Bethke. La plej
aktiva helpanto estis Jorma Ahomäki el Turku
ĝis la lasta mia Vekilo.
Temoj en Vekilo estas ekde klubaj informoj
ĝis rakontoj pri Tampere kaj iam pri ĝeneralaj
interesaĵoj. Ankaǔ intervjuoj estas publikigitaj.
Bildojn ni volis uzi ekde komenco por malpe-
zigi la paĝojn. Unue ili estis plejparte grafikaj
bildoj, sed la nuna tekniko eblas uzi fotojn.
Vekilo estas sendita senpage al membroj kaj
esperantistoj de ĝemelurboj. Finnaj esperanto-
societoj kaj agantaj grupoj ricevis Vekilon. Es-
tis ankaǔ kelkaj abonantoj.
Teknika evuluo en Vekilo estis rimarkebla.
Unue mi skribis per ordinara vojaĝtajpilo, ton-
dis kaj gluis. Poste mi trovis malmultekostan
malnovan elektran tajpilon, kien oni muntis es-
perantajn supersignojn sed tiu maŝino havis
malbelajn literojn. Pli boniga evoluo estis tiam
kiam mi aĉetis tajpilon, kiu havis memoron,
nun eblis korekti la tekston poste tiel ofte kiel
bezonis kaj ĝi havis plurajn litermodelojn.
En la jaro 2000 oni komencis uzi presejon
kiu havas t.n. digitalan teknikon. La plej gran-
da evoluo okazis kiam komputiloj estas kiel
nun kaj mi havas tn. simplan enpaĝigo-
programon. Nun mi eblis fari tutan paĝon, kun
bildoj, sen tondi kaj glui. Nun eblas fari la ga-
zeton sen paperoriginalo, oni sendas al la pre-
sejo nur komputilan diskon. Sed bedaǔrinde
presejo ne aprobis mian simplan programon.
Nun la lastan Vekilon ili eksipermentis ĝin.
Nun mi povas akcepti tekston ankaǔ per ret-
poŝto.
Vekilo aperis kvarfoje en la jaroj 1980-2002,
ekde la jaro 2003 nur du foje, havis ĝenerale
20-28 paĝojn, eldonkvanto estis laǔ la numero
ĉ. 170-200 ekzemplerojn. Ekde la jaro 2006
Vekilo havis multkolorajn kovrilpaĝojn.
La lasta Vekilo estas tute kolorita, tion ebli-
gis ricevita donaco.
Veli Hämäläinen
Vekilo 2/2006
21
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Sendita el Pornainen, artisto Jaana Aalto/Paletti
Sendita el Tampere, artisto Anita Polkutie ”Ain laulain”
”Ĉiam kantante”/Asocio de surduloj/Kuurojen liitto.
Sendita el Svedio, artisto Ann-Madeleine Gelotte, Svedio/
Unicef/presita en Svislando.
Sendita el Perniö. Foto: Jorma Jämsen.
Suomen Syöpäpotilaat/ kancerpacientoj
de Finnlando/Cancerpatienterna i Fin-
land ry
Sendita el Ylöjärvi, artisto Mirja Vän-
ni. Ruĝa Kruco.
Kris tnaskaj kar to j 200 7
22
Pentti Törmälä
Vekilo 2/2007 Vekilo 1/2008
Lasitaj kortlumoj
En najbaroj ankoraǔ kortlumoj
- brilante preskaǔ vane
- nur malmulte lumas matenhele…
- Ne la ŝparaj timoj.
Konsumiĝas la familiekonomioj mone
- sed la monbiletujoj apenaǔ pale…
- Sed ni malriĉuloj pliŝpareme…
- ne tiel niaj ĉambrolumoj sencele lumas
- ankoraǔ la okuloj iel funkcias…
Car niaj monoj plistrikte lime…
- Kaj tio neniel kun ili samas,
tion ankaǔ ni certe memoras…
2005
Kun ĉi tiun leteron mi sendas al la societo, ian faskon da
la elektitaj poemoj, kiuj eble taǔgas por Vekilo. Mi
skribas jam de 15 jaroj semajne 2-4 poemojn, Sekve en
mia tuta vivado estas kalkulate eble pli ol 2000 poemoj,
kiuj nature ankoraǔ de 1950-jaroj estis relative simplaj.
Krom la tiuj mi de 11 jarulo skribis en la gazetoj aliajn
skribaĵojn kaj eldonigis tradukojn el Esperanto al la
finna, kaj el la Finna al Esperanto. Ili aperies en diversaj
gazetoj en multaj landoj.
Pentti Törmälä, Porvoo
Malgrandega insekto
Vere malgranda vi estas insekto,
kiu al mia mana surfaco elie flugis…
Mi ne volas mortigi vin – kial mi farus tiun pekon…?
– Aĥ, mi ia naturprotektanto…
Por mi jaroj kompatojn donigis
- infane tiuj sentoj sufiĉe ne havis lokon…
For flugis tiu eta insekto
− aǔtune vi nur precipe aperas,
dum la vintro, vi ne plu videble…
Al ia dolĉo verŝajne via volato,
tio al vi instinkte karas,
kaj sur mia telero tio estus iel eble…
Pri iu muŝeto 2007-09-18
Pentti Törmälä estas eksa
tampereana bazarven-
disto. Jam antaǔ tro longe
li transloĝis al alia loko,
sed memoras nian Veki-
lon.
Redaktejo de Vekilo
havas ĉirkaǔ cent poe-
mojn de Pentti Törmälä,
eble dekkvin ni jam publi-
kigis. Mi esperas ke ve-
nontaj redaktantoj ankaǔ
publikigos iujn en ĉiuj nu-
meroj.
Veli H
23
Vekilo 2/2006
NESTOn päivystyslista talvella 2008. De¢orlisto de NESTO dum vintro 2008.
Prezidanto Aarne Tapani Epilänkatu 41 E 7 33270 Tampere (03) 2232 827
Vicprezid. Laaksonen Jukka Orimuskatu 79 B 1 33580 Tampere (03) 2554 724
Sekretario Hämäläinen Sylvia Teivaalantie 85 33400 Tampere (03) 3463 493
Kasisto Hämäläinen Veli Teivaalantie 85 33400 Tampere (03) 3463 493
Membro Liukkonen Lauri Varstatie 37 37500 Lempäälä (03) 3751 243
Vicmembro Järvinen Pentti Mäntykatu 4 B 16 33200 Tampere 050-3382 730
Vicmembro Karkiainen Anja Erkontie 7 A 20 33470 Ylöjärvi (03) 3482 028
Vicmembro Laaksonen Terhi Orimuskatu 79 B 1 33580 Tampere 050-3436349
terhi.laaksonen@ tampere.fi
Vicmembro Ström Marjatta Hinttalankatu 9 A 12 37100 Nokia 040-8350 762
Revizoro Kemppainen Erkki Pinninkatu 34 B 37 33100 Tampere (03) 2123 097
Revizoro Häkli Lauri Itsenäisyydenk. 23 B 45 33500 Tampere (03) 2554 244
Vicrevizoro Anttola Pentti Vihnuskatu 9 37150 Nokia (03) 3411 954
Vicrevizoro Arvola Rainer Käräjätörmä 2 E 32 33310 Tampere (03) 3451 238
Esperanto-societo Antaǔen 2008
NESTO on avoinna jokaisena
maanantaina
klo 16 -17 koko vuoden Osoite: Satakunnankatu 30 C 6,
33210 Tampere.
Tule tutustumaan Nestoon ja tuo ystäväsikin
saamaan tietoa kansainvälisestä kielestä espe-
rantosta ja toiminnastamme. Tai muuten vain
juttelemaan.
Tervetuloa! NESTO estas malfermita ĉiujn
lundojn dum la tuta jaro, je la
16 -17a. Adreso: Satakunnankatu 30 C 6,
FIN-33210 Tampere.
Venu rigardi nian Neston kaj kunportu viajn
geamikojn por konatiĝi kun la internacia ling-
vo Esperanto kaj nia agado. Aǔ cetere nur
babili.
Bonvenon!
Vekilo 1/2008
7.1. Terhi Laaksonen 2554 724
14.1. Jukka Laaksonen 2554 724
21.1. Veli Hämäläinen 3463 493
28.1. Sylvia Hämäläinen 3463 493
4.2. Pentti Järvinen 050-3382 730
11.2. Marjatta Ström 3415027
18.2. Tapani Aarne 2232 827
25.2. Lauri Liukkonen 3751 243
3.3. Terhi Laaksonen
10.3. Jukka Laaksonen
17.3. Veli Hämäläinen
31.3 Sylvia Hämäläinen
7.4. Pentti Järvinen
14.4. Marjatta Ström
21.4. Tapani Aarne
28.4. Lauri Liukkonen
5.5. Terhi Laaksonen
12.5. Jukka Laaksonen
19.5. Veli Hämäläinen
26.5. Sylvia Hämäläinen
2 24
ISSN 0359-7385
Eldono: Esperantoseura Antaǔen ry. Fondita 1921
Redakcio: Veli Hämäläinen (responda/vastaava)
Sylvia Hämäläinen
Adreso: Teivaalantie 85, FIN-33400 TAMPERE
Finnlando, ( (03) 3463 493
Nettisivu/TTTejo: http://www.kolumbus.fi/veli.hamalainen
Presejo: Tampereen Yliopistopaino (Juvenes Print) Tampere
Esperantokurssi Valamon kansanopistossa jälleen kesällä 2008 Katso sivua 11.
Roberto Kueny el Geishouse, Francio, vizitis kelkajn lokojn en Finlanndo. Lia celo estis Laponio
kie li i.a.migradin kun bastonoj. Estis nova sperto por li.
En alia bildo li staras kun Sylvia sur Hämeenkatu kaj Hämeponto de Tampere.
Laponi in-
diĝenaj
popolo,
sameoj,
havas
propran
flagon.
