Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
LA S
EMA
NA
MU
ND
IAL
DE
LA L
AC
TAN
CIA
MAT
ERN
A
Re
co
me
nd
ac
ion
es
de
la O
rga
niz
ac
ión
Mu
nd
ial d
e la
Sa
lud
MOPOF
MUCHO MA
SQU
E LECHE
En e
spe
cia
l a la
s d
ise
rta
nte
sLi
c. M
ari
an
ela
De
lga
do
yLi
c. S
ilvin
a B
arr
ion
ue
vo .
WA
BA
SE
MA
NA
MU
ND
IAL
DE
LA
CTA
NC
IA M
ATE
RN
A
LAC
TAN
CIA
MAT
ER
NA
Leg
isla
do
res
de
l Mo
vim
ien
to P
op
ula
r Fu
eg
uin
o
Pa
blo
Vill
eg
as
Mó
nic
a U
rqu
iza
LA
LAC
TAN
CIA
M
ATE
RN
Ae
n la
pri
me
ra h
ora
de
vid
a
Por
Un
Futu
ro E
n M
ovim
ient
ow
ww
.mov
imie
ntop
opul
arfu
egui
no.c
om.a
r
La
la
cta
nc
ia n
atu
ral
es
el
me
jor
mo
do
de
p
rop
orc
ion
ar
al
rec
ién
na
cid
o l
os
nu
trie
nte
s q
ue
n
ec
es
ita
. La
OM
S l
a r
ec
om
ien
da
co
mo
mo
do
e
xclu
sivo
de
alim
en
tac
ión
du
ran
te l
os
6 p
rim
ero
s m
ese
s d
e v
ida
; a p
art
ir d
e e
nto
nc
es
se r
ec
om
ien
da
se
gu
ir c
on
la
la
cta
nc
ia m
ate
rna
ha
sta
lo
s 2
añ
os,
c
om
o m
ínim
o, c
om
ple
me
nta
da
ad
ec
ua
da
me
nte
co
n
otr
os
alim
en
tos
ino
cu
os.
La l
ac
tan
cia
ma
tern
a e
s u
na
de
la
s fo
rma
s m
ás
efi
ca
ce
s d
e a
seg
ura
r la
sa
lud
y la
su
pe
rviv
en
cia
de
lo
s n
iño
s.
CO
NO
CÉ
LOS
DAT
OS
Y R
ECO
MEN
DA
CIO
NES
La la
cta
nc
ia m
ate
rna
es
la m
ejo
r fo
rma
de
a
seg
ura
r la
sa
lud
y s
up
erv
ive
nc
ia d
e lo
s re
cié
n
na
cid
os.
Ésto
s so
n lo
s d
ato
s y
rec
om
en
da
cio
ne
s d
e la
O
rga
niz
ac
ión
Mu
nd
ial d
e la
Sa
lud
:
Da
to 1
: la
lac
tan
cia
en
los
pri
me
ros
se
is m
es
es
de
vi
da
es
fu
nd
am
en
tal,
po
r e
so
se
re
co
mie
nd
a q
ue
s
ea
exc
lus
iva
me
nte
alim
en
tad
o c
on
lec
he
ma
tern
a
Po
ste
rio
rme
nte
, lo
s la
cta
nte
s d
eb
en
se
gu
ir s
ien
do
a
ma
ma
nta
do
s y
rec
ibir
alim
en
tos
co
mp
lem
en
tari
os
se
gu
ros
y n
utr
icio
na
lme
nte
ad
ec
ua
do
s p
ara
a
ten
de
r su
s c
rec
ien
tes
req
uis
ito
s n
utr
icio
na
les.
Da
to 2
: la
la
cta
nc
ia m
ate
rna
pro
teg
e a
lo
s n
iño
s
co
ntr
a la
s e
nfe
rme
da
de
s.
La le
che
ma
tern
a e
s in
oc
ua
y c
on
tie
ne
an
tic
ue
rpo
s q
ue
ay
ud
an
a p
rote
ge
r a
lo
s l
ac
tan
tes
de
e
nfe
rme
da
de
s fr
ec
ue
nte
s d
e l
a i
nfa
nc
ia c
om
o l
a
dia
rre
a y
la
ne
um
on
ía,
qu
e s
on
la
s d
os
ca
usa
s p
rin
cip
ale
s d
e m
ort
alid
ad
en
la
niñ
ez
en
to
do
el
mu
nd
o.
Da
to 3
: la
lac
tan
cia
tam
bié
n e
s b
en
efi
cio
sa
pa
ra la
s
ma
dre
s.
Re
du
ce
el
rie
sgo
de
cá
nc
er
de
ma
ma
y d
e o
vari
o,
dia
be
tes
de
tip
o 2
y d
ep
resi
ón
po
stp
art
o.
Da
to 4
: la
la
cta
nc
ia m
ate
rna
ap
ort
a a
lo
s n
iño
s,
be
ne
fic
ios
in
me
dia
tos
y a
la
rgo
pla
zo
, p
rop
orc
ion
an
do
bu
en
a s
alu
d d
ura
nte
tod
a la
vid
a.
Lo
s a
do
les
ce
nte
s y
ad
ult
os
qu
e f
ue
ron
a
ma
ma
nta
do
s d
e n
iño
s ti
en
en
me
no
s te
nd
en
cia
a
sufr
ir s
ob
rep
eso
u o
be
sid
ad
. S
on
ta
mb
ién
me
no
s p
rop
en
sos
a s
ufr
ir d
iab
ete
s d
e t
ipo
2 y
ob
tie
ne
n
me
jore
s re
sult
ad
os
en
las
pru
eb
as
de
inte
lige
nc
ia.
Da
to 5
: la
s l
ec
he
s a
rtif
icia
les
no
co
nti
en
en
lo
s
an
tic
ue
rpo
s p
res
en
tes
en
la le
ch
e m
ate
rna
. La
s le
che
s a
rtif
icia
les
pu
ed
en
pre
sen
tar
po
sib
les
rie
sgo
s c
om
o b
ac
teri
as
alo
jad
as
en
el
ag
ua
, e
n
ma
teri
al
no
es
teri
liza
do
co
rre
cta
me
nte
, o
en
la
m
ism
a p
rep
ara
ció
n e
n p
olv
o p
or
pro
ble
ma
s d
e
co
nse
rva
ció
n.
En c
aso
de
pre
pa
rar
la m
ezc
la e
n
ma
las
pro
po
rcio
ne
s p
ue
de
pro
du
cir
se u
n p
rob
lem
a
de
ma
lnu
tric
ión
en
el i
nfa
nte
.
Da
to 6
: La
OM
S r
ec
om
ien
da
qu
e l
as
ma
dre
s
infe
cta
da
s c
on
VIH
qu
e d
en
el
pe
ch
o r
ec
iba
n
an
tirr
etr
oví
ric
os
. U
na
ma
dre
infe
cta
da
po
r e
l VIH
pu
ed
e t
ran
smit
ir la
in
fec
ció
n a
su
be
bé
du
ran
te e
l em
ba
razo
, el p
art
o o
la
lac
tan
cia
. S
in e
mb
arg
o,
los
an
tirr
etr
ovír
ico
s (A
RV
) a
dm
inis
tra
do
s a
la m
ad
re o
al l
ac
tan
te e
xpu
est
o a
l V
IH r
ed
uc
en
el r
iesg
o d
e t
ran
smis
ión
. Glo
ba
lme
nte
, la
la
cta
nc
ia m
ate
rna
y l
os
an
tirr
etr
ovír
ico
s p
ue
de
n
me
jora
r c
on
sid
era
ble
me
nte
la
s p
osi
bili
da
de
s d
el
niñ
o d
e s
ob
revi
vir s
in v
ers
e in
fec
tad
o p
or e
l VIH
.
Da
to 7
: la
co
me
rcia
liza
ció
n d
e s
us
titu
tos
de
la
le
ch
e m
ate
rna
es
tá s
om
eti
da
a u
na
in
ten
sa
vi
gila
nc
ia
En
19
81
se a
do
ptó
un
có
dig
o i
nte
rna
cio
na
l p
ara
re
gu
lar
la c
om
erc
ializ
ac
ión
de
su
ce
dá
ne
os
de
la
le
ch
e m
ate
rna
. E
n e
l c
ód
igo
se
es
tip
ula
qu
e:
* la
s e
tiq
ue
tas
y d
em
ás
info
rma
ció
n s
ob
re to
da
s la
s le
che
s a
rtif
icia
les
de
jen
cla
ros
los
be
ne
fic
ios
de
la
lac
tan
cia
ma
tern
a y
lo
s ri
esg
os
pa
ra l
a s
alu
d q
ue
c
on
lleva
n lo
s su
ce
dá
ne
os;
* n
o h
ay
a a
cti
vid
ad
es
de
pro
mo
ció
n d
e l
os
suc
ed
án
eo
s d
e la
lech
e m
ate
rna
;*
no
se
ofr
ez
ca
n m
ue
str
as
gra
tuit
as
de
lo
s su
ce
dá
ne
os
a la
s e
mb
ara
zad
as,
a la
s m
ad
res
ni a
las
fam
ilia
s, y
* n
o s
e d
istr
ibu
ya
n l
os
su
ce
dá
ne
os
de
fo
rma
g
ratu
ita
o s
ub
sid
iad
a e
ntr
e l
os
tra
ba
jad
ore
s sa
nit
ari
os
ni e
n lo
s c
en
tro
s sa
nit
ari
os.
Da
to 8
: la
s m
ad
res
de
be
n m
an
ten
er
la l
ac
tan
cia
m
ate
rna
du
ran
te e
l ho
rari
o la
bo
ral.
Es fu
nd
am
en
tal i
nte
nta
r no
ab
an
do
na
r la
lac
tan
cia
al
rea
nu
da
r la
ac
tivi
da
d la
bo
ral.
Las
ma
dre
s n
ec
esi
tan
te
ne
r e
n s
u t
rab
ajo
o c
erc
a d
e é
l u
n l
ug
ar
seg
uro
, lim
pio
y p
riva
do
pa
ra p
od
er
seg
uir
am
am
an
tan
do
a
sus
hijo
s. E
n n
ue
stra
pro
vin
cia
est
á v
ige
nte
, de
sde
el
añ
o p
asa
do
, la
Ley
12
02
so
bre
la
dif
usi
ón
de
la
im
po
rta
nc
ia d
e l
a l
ac
tan
cia
ma
tern
a y
la
o
blig
ato
rie
da
d d
e e
spa
cio
s d
est
ina
do
s a
l fin
.
Da
to 9
: a
lo
s 6
me
se
s s
e d
eb
e i
ntr
od
uc
ir
gra
du
alm
en
te a
lime
nto
s s
ólid
os
. P
ara
cu
bri
r la
s n
ec
esi
da
de
s c
rec
ien
tes
de
los
niñ
os
a p
art
ir d
e l
os
se
is m
es
es
se
de
be
in
tro
du
cir
a
lim
en
tos
só
lid
os
en
fo
rma
de
pu
ré c
om
o
co
mp
lem
en
to d
e l
a l
ech
e m
ate
rna
. P
ero
est
o n
o
de
be
red
uc
ir la
lac
tan
cia
ma
tern
a.
Lo
s a
lim
en
tos
co
mp
lem
en
tari
os
de
be
n
ad
min
istr
ars
e c
on
cu
cha
ra o
ta
za, y
no
co
n b
ibe
rón
, c
um
plie
nd
o c
on
la
s g
ara
ntí
as
de
hig
ien
e.
Y e
s fu
nd
am
en
tal
resp
eta
r lo
s ti
em
po
s d
e c
ad
a n
iño
, re
spe
cto
al a
pre
nd
iza
je d
e la
nu
eva
alim
en
tac
ión
e
ing
est
a d
e a
lime
nto
s só
lito
s.
Da
to 10
: el a
po
yo a
las
ma
dre
s e
s fu
nd
am
en
tal.
Am
am
an
tar
es
alg
o q
ue
se
ap
ren
de
, y
mu
ch
as
mu
jere
s t
ien
en
pro
ble
ma
s a
l p
rin
cip
io.
Mu
ch
as
prá
cti
ca
s h
ab
itu
ale
s,
co
mo
la
se
pa
rac
ión
de
la
m
ad
re y
el n
iño
, la
s g
ua
rde
ría
s p
ara
rec
ién
na
cid
os
o
la s
up
lem
en
tac
ión
co
n le
che
s a
rtif
icia
les
dif
icu
lta
n
la l
ac
tan
cia
ma
tern
a.
Los
ce
ntr
os
de
sa
lud
qu
e
ap
oy
an
la
la
cta
nc
ia m
ate
rna
, e
vit
an
do
es
tas
prá
cti
ca
s y
ofr
ec
ien
do
a l
as
nu
ev
as
ma
dre
s a
seso
res
form
ad
os
al
efe
cto
, p
rop
icia
n t
asa
s m
ás
alt
as
de
est
a p
rác
tic
a.
Pa
ra p
rest
ar
est
e a
poy
o y
m
ejo
rar
la a
ten
ció
n a
la
s m
ad
res
y a
lo
s re
cié
n
na
cid
os,
la
may
orí
a d
e l
os
pa
íse
s h
an
pu
est
o e
n
prá
cti
ca
la In
icia
tiva
de
la O
MS
y e
l UN
ICEF
Ho
spit
ale
s A
mig
os
de
lo
s N
iño
s, e
n l
a q
ue
se
est
ab
lec
en
lo
s c
rite
rio
s d
e u
na
ate
nc
ión
de
ca
lida
d.
de
la O
.M.S